Professional Documents
Culture Documents
LMA68 ပရမတၳဒီပနီ ပါဌ္
LMA68 ပရမတၳဒီပနီ ပါဌ္
vrs
ufES
m
odk
Y xG
uf
&ef
rl
vrs
ufES
m
odk
Y xG
uf
&ef
y&rw¬'DyeD ygX 1
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
y&rw¬'DyeD
o*F[ r[m#Dum ygX
*E¦m&AÇuxm
(u)
O',m ,ó {uó? o'¨r®&Hod Zmvdaem/
yAkZÑd Hok ZerÁKZm? Zmwdau©awå r[moa&/
(c)
0E´mrd wH r[mol&H? r[marm[ warmEk'H/
oÍÆmwH aom ['a, r,SH? warmcE¨H yEl'wH/
(*)
ayg&mPau[d 0dnL[d? 0PÖdwm 0PÖem A[l/
'dóEÅd £" avmurSd? tbd"r®w¬o*Fa[/
(C)
e wm[d wk|d H 0dE´EÅd? a, om&w¬m bdrmedaem/
aw rH o*Fr® ,mpEÅd? y&rw¬ó 'DyeH/
(i)
r[PÖa0 &wemed? O'¨&dwGm 'dy0godeH/
,xdpäuHyd 'aZÆ,sKH? e 0wåAÁm0 ODewm/
(p)
waxa0w¬ 0dykvw¬m? tPÖa0 &wElyrm/
owu©wåKHyd 0aPÖ,sKH? y&d,m'dEém e a[óa&/
2 y&rw¬'DyeD ygX
(q)
wo®m wmok 0PÖemok? om&rm'g, 0PÖeH/
ememom&w¬ orÜKPÖH? Owåme y'AsÍÆeH/
(Z)
emwdoacFy 0dw¬m&H? rE´Ak'¨dyÜaAm"eH/
u&dóH wH y&raw¬ok? okPEÅK yg#0w¬daemwd/
yxr*gxm-y&rw¬'DyeD
1/ tbd"r®w¬o*F[H uwåKumarm tEk½k'¨aw¬a&m o*F[m&aAÇ
wm0 oyÜa,mZae yÍöyd@aw¬ 'aóaEÅm tm'd*gx rm[/
yÍöyd@w¬memr &wewå,0E´em? *E¦mbda"a,sm? *E¦yÜuma&m?
*E¦mbd"meH? *E¦yÜa,mZeH/ ww¬ wDok &waeok
edyÜpöum&u&PH &wewå,0E´ememr/ om or®morÁK'¨rwkvH
oo'¨r®*PkwårH tbd0g'd,mwd {aw[d ya'[d 'ódwm/
ouave *aE¦e tbd[dwm y"mew¬blwm pwåma&m
tbd"r®w¬m *E¦mbda"a,sm/ aom tbd"r®w¬o*F[EÅdya'
tbd"r®w¬ oa'´e 'ódawm/
(1) 0dbm0ed,H ye
o*F[dwbma0gyd tbda"a,sma,0gwd uwGm tbda"a,sm
tbd"r®w¬o*F[ya'e 'ódawmwd0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d aom tyÜ"mew¬blawm o*F[dwbma0g £ro®d H
yd@w¬'óae tbda"a,sm emr b0dwkH ,kawåmwd/ £awm
y|m,p #Dum,EÅd 0kawå £ró o*F[ó 'GDok oD[V#Dumok
yxrm#Dum '|AÁm/ 0dbm0ed,EÅd 0kawå {w&[d ygu#m
'kwD,m/ #Dumolwd 0kawå a'Gyd/ r[m#Dum,EÅd 0kawå
y&rw¬'DyeD ygX 3
0dok'¨dra*¾ r[m#Dum '|AÁm/ ,Íö 0peH 0dbm0ed,Hyd tm*wH?
tnw¬myd tm*wH? wHyd £" 0dbm0ed,HawG0 0kpöwd
tmoEéwåmwd/ obm*"r®o*F[0aoe *E¦0d"memuma&m
*E¦yÜuma&m/ aom ye o*F[ oa'´e 'ódawm/
(2) 0dbm0ed,H ye
tbd"r®w¬o*F[ya'emwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d tbd"r®w¬oa'´g *E¦0d"memum&H 'DaywDwd/ tw¬m
Ek*wm *E¦ornm 0E¦mbd"meH/ wH tbd"r®w¬ o*F[ya'e
'ódwH/ o*F[*aE¦ uaw owd w'k*¾[y&dykpäm'd0aoe
tem,moawm v'¨AÁH "r®meH o½lyg0aAm"m'duH
tEkyg'gy&dedAÁmeEÅH *E¦ó zvmEkzvH *E¦yÜa,mZeH wHyd
tbd"r®w¬o*F[ya'ae0 omrw¬d,awm 'ódwH/
(3) 0dbm0ed,H ye
o*F[oa'´emwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d tbd"r®w¬oa'´e 0dem tem,moawm
oHod'¨drwå'Dyaue o*F[o'´rawåe wm'daom
tEkyg'gy&dedAÁmeaEÅm ya,m Ze0daoaom ouúm 0dnmwkH?
to'¨r® o*F[meHyd avmau oE´dóeawmwd/
2/ ww¬ &wewå,0E´em wm0 toacF,styÜar,syÜa,mZem
a[mwd/ ,xm[ --
aw wm'dao ylZ,awm? edAÁKaw tukawm ba,/
e ouúm yknH ocFgwkH? ,arw¬ ryd auepDwd/
, arw¬ryDwd{w¬ a,eauepd tyd rEkaóe0g a'a0e0g
jA[®Kem0g ocFgwkH e ouúmwd a,mZem/ #Dumum&myd wH
4 y&rw¬'DyeD ygX
ya,mZeH ww¬ ww¬ A[k"m yyaÍöEÅd/ o*F[um&m ye
tEÅ&m,eD0g&Par0 0daooawm ypömoDoEÅd/ o*F[um&m
wdp Ak'¨aCmoaw¬&m'a,m t|uxmp&d,m 0kpöEÅd/
edyÜpöum&aówó?
uwó &wewåa,/
tmEkbma0e aomaowGm?
tEÅ&ma, taooawmwd [d 0kwåH/
3/ uxÍö &wewå,0E´em, tEÅ&m,eD0g&PH a[mwDwd/
0kpöaw-&wewå,0E´em [d emr 0E´emud&d,mbdedyæm'aum
owåu©wåKH owåu©wåKH taeuaum#dowo[ó0ga&
y0wårmaem r[aEÅm yknmbdoaE´m yknyÜ0ga[m/ aom p
tEkwåa&ok Ak'¨g'Dok yknau©awåok oH0¹dwwåm ax&ó p
OVm&päE´o'¨gAk'¨d*kaP[d y&dbm0dwwåm r[mZkwdaum
r[yæavm r[medoHaom p yknmwdoa,m a[mwd/ aom
o,H ya,m*orÜwådbma0 XwGm A[d'¨g 0dywådypöa,
tyaewGm orÜwådypöa, OyaewGm twdyPDwOwkpdwåm[m&
ork|dwmeH o&D&|u"mwleH OyjAL[eH uwGm y#doE¨dawm
y|m, va'¨g umoó Zeuur®ó tEkAvH a'wd/
tva'¨gumoó p yknEÅ&ó MoumovmbH ua&mwd/
tx v'¨gEkAave va'¨g umaoe p w'kba,e ykane
edAÁwåm ½lyg½lyoEÅwda,m ax&oEÅmae ,rur[me'da,m
0d, Av0Av0EÅd a,m [kwGm y0wåEÅd/ w'g wo®d H
£|zvCey&dyl&daw ax&oEÅmae ted|zvblwmeH a&m*g'd
tEÅ&m,meH OyÜwåd,m Moumaom emr ew¬Dwd
£|zvoEÅme0dAm"umed ted|zvoEÅmeZeumed p
tyknur®med 'l&awm tyeDwmae0 a[mEÅd/ e [d ur®medemr
y&rw¬'DyeD ygX 5
yknmed tyknmed p twåaem 0dygukyÜwåd,m Moumao towd
0dypöEÅDwd/ wawm wo®d H oEÅmae tm,k0PÖm 'a,m
£|zv"r®m ,m0 *E¦ed|mem ,m0 tm,kuyÜy&da,m omemyd
0g 0¹eyau© XwGm y0wåEÅd/ ,xm[ --
tbd 0g'eoDvdó? edpöH 0k¹mypm,daem/
pwåma&m "r®m 0¹EÅd? tm,k0aPÖm okcH AvEÅd/
{0H wm, 0E´em, tEÅ&m,eD0g&PH a[mwDwd/ wo®m
o*F[m&aAÇ &wewå,0E´emu&PH ax&ó twåem tm&AÇ
rmeo*F[ó teEÅ&ma,e y&dormyEkw¬H/ e au0vÍö
ax&aó0? aomwleÍö o*F[H *PSEÅmeH tm'drSda,0
&wewå, 0E´em od'¨dawm teEÅ&ma,e *[P
udpöorÜZÆew¬EÅd/
(4) 0dbm0ed,H ye
owåok Z0aeok yxrZ0e 0aoae0 0E´em ya,mZeH
0dbm0dwH 0d, 'dówd/ ]]'d|"r®a0'eD,blwm}}wd [d ww¬ 0kwåH/
wH e okE´&H/
Oyw¬rÇeudpöaó0 £" t"dayÜwwåm/ wó p owåokyd
Z0aeok Oyv'¨wåmwd/ ,xm [d tm[m&½lyó 'GDok udapöok
MoZ|ru½lyZeeudpöH y&dwåuH tyÜrwåuH a[mwd/ pwkóEÅ
wd½lykyw¬rÇeudpöar0 r[EÅH t"drwåH/ wxm[d y|maeyd
w'kyw¬rÇeudpöar0 *a[wGm uAVDuma&m tm[ma&m £ró
um,ó tm[m&ypöa,e ypöa,mwd 0db*F0ga&m 0dbawåm/
{0ar0H £"yd yxrZ0eó t0kem0 0dyguZeeudpöH y&dwåuH
tyÜrwåuH a[mwd/ ta[wku0dygurwåH ZaewDwd
t|uxmok 0kwåH/ ur®EŽkyw¬rÇeudpöar0 r[EÅH t"drwåH/ wÍö
6 y&rw¬'DyeD ygX
owåokyd Z0aeok OyvAÇwd a,0gwd/ ,o®m ye
*E¦mbda"a,s *E¦yÜuma& *E¦yÜa,mZae p tm'dawm
0d0dawowd aomwk ZemeH *E¦ó0ae Oóma[m Zm,wd/
wo®m awoH *E¦m bda",sm'DeH 'óeH *aE¦ Oóm[Zeew¬H/
*E¦mbd"me'óeH a0g[m&okcw¬EÅd/ £'arw¬ yd@w¬'óeH/
4/ t,H ye y'aw¬m/ or®mp AkZÑd omrÍö AkZÑDwd or®m
orÁKa'¨g/ {w¬ p or®moa'´g t0dy&Dwaw¬ edygawm/ aom
AkZÑdwaAÁok aÚ,s"ar®ok AkZÑeMud,m, taooAsm0dbm0H
'Daywd/ wxm[d ya'oÓaP Xdwm yapöuAk'¨g'a,m
twåaem 0doa, {0 t0dy&DwH AkZÑEÅd/ t0doa, ye
tE¨uma& y0d|m0d, a[mEÅDwd t|uxm,H 0kwåH/ 0doa,m p
awoH tyÜrwåaum0 oAÁnK0do,H Oyg'g, ,xm [w¬ yka#
tmumaom tyÜrwåaum0 tZ#mumoH Oyg'g,mwd/ aw [d
zóm'Dok "ar®ok {u"r®rÜd oAÁmum&awm AkZÑdwkH
eoauúmEÅDwd/ oAÁnKAk'¨geH ye t0doa,m emr ew¬d? ,w¬ aw
0dy&DwH AkaZÑ,sKH/ aw [d terwa*¾ oHoma& teEÅmok p r-6
avmu"mwlok wd,'¨*aw t'¨rkwåau p "ar® [w¬rPdau
0d, oroar uwGm AkZÑEÅd/ oaAÁ "r®m oAÁmuma&e Ak'¨ó
b*0awm ÓPrkac tmygw rm*päEÅDwd [d 0kwåH/ ww¬
ÓPrkacwd oAÁnKHr[mb0*F H oE¨m,m[/ ww¬ [d aw "r®m
aAm"dra@ oAÁH tbd"r®H or®oeawm y|m, edpöumvH
Oy|[EÅDwd/ oAÁnKAk'¨g ye ,wåau "ar® 0dpma&wkH £päEÅd/
wwåau "ar® tm0ZÆem, 0dokH uwGm tm0ZÆdwGm 0dpma&EÅDwd/
eEk "r®m r[EÅm b0*F H y&dwåuEÅd e apma'wAÁarwH/
t½ly"r®meO§d y&rkuúHoywåmeH {o tmEkbma0gwd/ oHoa'´g ye
omrEÅd {wó taw¬ Oyoa*¾g/ aom b*0awm
y#da0""ar®ok temp&d,uwH 'Daywd/ e ar tmp&da,m
y&rw¬'DyeD ygX 7
tw¬Dwd [d 0kwåH/ eEk b*0awm wwD,pwkw¬m½kyÜ
ormywåda,m tmVm½k'urlvdumwd/ opöH/ wm ye
tevuF&dwGm v'¨rwåm0 [kwGm q×dwwåm ypäm AkZÑeMud,m,
yg'urwåmyd ea[mEÅd/ ukawm y#da0""r®mwd/ wo®m wm
b*0awm Ak'¨bma0 omp&d,uwH e oma"EÅDwd/ t,arw¬
ygVd tEk*awm taw¬m/ ,xm[ --
ww¬ uwarm p yk*¾avm or®morÁKa'¨g/ £a"uapöm yk*¾avm
ykaAÁ teEkókawok "ar®ok omrH opömed tbdorÁKZÑd/ ww¬ p
oAÁnKwH ygykPmwd/ Aavok p 0odbm0H/ t,H 0kpöwd
yk*¾avm or®morÁKa'¨gwd/
ww¬mwd edrdawå bkr®H/ Aavolwd 'oAv ÓaPok/
0odbm0EÅd £ó&bm0H/ {w¬p ykaAÁ/ v/ omrEÅd{awe
oHo'´ó tw¬H 'aówd/ ww¬mwdtm'dem
(or®mo'´ótw¬EÅd/ or®morÁK'¨y'H)
5/ £'ged axa&m twåaem 0E´eH ok|KAv0H ua&maEÅm
twkvEÅd tm[/ taeu*kPy'0do,m [d 0E´em ok|Kw&H
Av0wD a[mwDwd/ eEk {u*kPy'0do,myd 0E´em tEÅ&m
,eD0g&aPorw¬m od,mwd ud H 'kwDa,emwd/ e e orw¬m/
0dnKZmwdum ye ow¬K*kPaw¬mrae rwåum&daem emr e
a[mEÅd r-7/ axa&m p awoH tnwa&m/ wGH ye
t0dnKZmwdaum/ wo®m rwåH ua&maEÅm apma'oDwd/ tydp/
e au0vH tEÅ&m ,eD0g&Par0 0E´em, £pädwAÁH a[mwd/
txacg ynmyg#0g'dtaw¬myd £pädwaAÁma,0/ aomyd [d
tem,maoe *E¦ ed|meó *E¦yg&dok'¨d,m p ypöa,m
a[mwDwd/ tEkówd|maeok [d pdwåbm0em
pdwåorm"mem0[m a[mwd/ pdwå orm"mae p owd
8 y&rw¬'DyeD ygX
ynmwdu©mol&m [kwGm y[wd/ orm[dawm bdu©a0
,xmblwH yZmemwDwd [d 0kwåH/ wo®m w'w¬m,yd twåaem
0E´em ok|K Av0wD umwAÁma,0gwd/
(5) 0dbm0ed,H ye
]],xm0kwå0pew¬ a,ma*yd or®morÁK'¨o'´ó b*0wd
ornm0aoe y0wåwåm twkvEÅd £rdem 0dao aowD}}wd
0kwåH/ wH e okE´&H/
r[EÅO§d ow¬K*kPy'geH raZÑ {wH or®morÁK'¨y'H? paE´m 0d,
wm&umeH raZÑ/ wo®m wH obm0ed½kwåd H ZmeEÅmeHoEÅdau
bm0w¬oknH ow¬KornmrwåH b0dwkH em&[wd/ tanoH ye
y'o[óH 0kpörmeHyd ow¬K ornmrwåar0 orÜZÆwDwd/
wkv,dwaAÁm tane o[ yrdwaAÁmwd wkavm/ e wkavm
twkavm? ew¬dwkavm o'daom {wómwd 0g twkavm/
b*0g/ e [d tw¬d b*0awm twåem o'daom aumpd
avmuo®dEÅd/ ,xm[ --
e ar tmp&da,m tw¬d? o'daom ar e 0dZÆwd/
oa'0uo®d H avmuo®d H? ew¬d ar y#dyk*¾avmwd/
tepä&d,aÍöwH? ,H Ak'¨blwó twkvwåH/ orÜwdZmwóyd
yeó twkvwm ynm,wd/ w'g [d r[myk&daom
orÜwdZmawm0 ormaem yk&w¬dr'dombdrkacg t|mod/ wo®d H
'dom bma* teEÅmed puú0gVmed {u*FPmed ta[okH/ awok
Xdwm a'0jA[®maem r[myk&do £" wkarS[d o'daom ew¬d/
ukawm Owå&dwa&mwd y&rm, ykZm, ylaZokH/ {0H
aoo'domokyd/ w'g r[myk&daom twåaem
oAÁavmu*¾bm0H ÚwGm ta*¾g[ro®d avmuó?
y&rw¬'DyeD ygX 9
aoa|m[ro®davmuó? aZa|m[ro®davmuó t,rEÅd
rmZmwd? ew¬d 'ged ykeAÇa0gwd {0H tqrÇd0gpH edpäma&oDwd/ £'Hyd
tepä&d,H? ,H ypädrb0H ywåó twkvwåH/ ,'g ye aom
okar"blawm 'DyuF&Ak'¨ó oEÅdau ed,wAsmu&PH *PSd/
w'gyd xaywGm 'DyuF&or®morÁK'¨H yg&rdwm*kaP[d awe
o'daom aumpd eaw¬0/ ew¬dbma0gpó w'g y0awå [d
'oo[ódavmu"mwkurÜem'D[d
tom"m&Pyg#d[m&da,[d 'DaywaAÁm/ wmed [d
yapöuaAm"dowåmeH owo[óHyd y0awåwkH e
ou©dówda,0/ ukawm om0uaAm"d owåmeEÅd/ awae0 [d
w'g y0wådyg&rdy0dp,nmPH twåaem 0doa,
oAÁnKxnmP*wduEÅd t|uxm,H 0kwåH/
om0uaAm"dowåmyd [d ,awm y|m, twåaem aAm"d,m
tEk½lay orÇm&"ar® o,ar0 ZmedwkH oauúmEÅd/ wawm
y|m, ted0wåd"r®m [kwGm 0wåmEkom&dr[mykxkZÆebm0H
twduúrdwGm aAm"dowåblrd H MouúEÅm a[mEÅd/ {aue
y&d,ma,e ed,wm oarÁm"dy&m,em p emr a[mEÅd/ w'g {0
Ak'¨geH or®Kcdbma0 owd ed,wAsmu&PH vbEÅd/ oAÁnK
aAm"dowå yapöuaAm"doawåok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
(6) 0dbm0ed,H ye
ordwaw¬ ,sum&ó tum&ó 0g 0aoe {wH od'¨EÅd 0kwåH/
wH e okE´&H/
e [d wkvoa'´g "mwkoda'¨g ur®om"aem p b0dwkH e
,kawåm/ wkv,dwkH touúKaPa,smwd twkavm/ tyÜar
a,smwd [d #Dum,H 0kwåH/ {awe wkvoa'´g ur®om"aemwd
'daywd/ {0Íö owd ur®om"aeae0 w'w¬od'¨dawm ud H
10 y&rw¬'DyeD ygX
wawm ordwaw¬ ,sum&ótum&ó 0g pdEÅm,mwd/
0wådpämEk*awm o'´yÜa,ma*gwd uwGm {wH 0kwåEÅd ap/ e/
,xm okwH ,kwåH 0aZÆwGm tókwó y&duyÜem, ya,m
Zembm0awmwd/ (twkv y'H)
6/ £ar[d ye 'GD[d ya'[d ow¬K wdaóm orÜ'g 0dbm 0dwm
a[mEÅd/ a[wkorÜ'g zvorÜ'g owåKyum&orÜ'gpmwd/ ww¬
ow¬K r[mu½kPm or*Øwm aAm"dorÇm&orÇ&PÍö
a[wkorÜ'gemr/ aAm"dra@ y0wådwm pwk0Dowd
aum#dobo[óocFg r[m0Zd&nmPocFgwm oAÁnKr[m
0dyóemyd {aw¬0 o*F[dwm/ om [d r[maAm"d,m y'|me
blwmwd/ y[me orÜ'g,ar0 0g om o*F[dwmwd '|AÁm/
zvorÜ'g pwkAÁd"m y[meorÜ'g ÓPorÜ'g tmEkbm0orÜ'g
½lyum,orÜ'g pmwd/ ww¬ o[ 0goem, udavoyÜ[meH
y[meorÜ'g emr/ y[meó oAÁyg&dyl&dwmwd taw¬m/
tw¬awm ye t&d,ra*¾g? t*¾r*¾nmPar0 0g/ oAÁnKw
nmP 'oAvnmPm'Ded ÓPorÜ'g/
(7) 0dbm0ed,H ye
{wmok 'GDok orÜ'gok ÓPorÜ'g yxrH 0kwåm? wawm
y[meorÜ'g/ y[meorÜ'ga,0 ye yxrH 0wåAÁm/ om [d
ÓPorÜ'g,ykAÁ*Frblwm ypö,blwm p/ r[m#Dum,Íö
oma,0 yxrH 0kwåmwd/
(8) ,Íö 0dbm0ed,H
]]oAÁnKwnmPy'|meH t*¾r*¾nmP}}EÅd ÓPorÜ'g,H 0kwåH/
wHyd e ,kZÆwd/
t*¾r*¾nmPO§d y[meorÜ'g {0 b0dwkH t&[wd/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 11
r*¾nmPawm tnm y[meorÜ'gemr tw¬Dwd/ ,Íö aumpd
0a',s r*¾nmPH ÓPÍö a[mwd y[meÍö/ wo®m Ob,w¬
0wåKH ,kwåEÅd/ wHyd e ,kZÆwd/ {0O§d owd orÜ'gouFa&m
a[mwDwd/
(9) wxm 0dbm0ed,H
ÓPorÜ'g,H oAÁnKwnmPH oAÁyxrH 0wåAÁHyd e 0kwåH/ wHyd
e okE´&H/
eEk ]]wr®Lvumed p 'oAvm'd nmPmeD}}wd {w¬ tm'doa'´e
oAÁnKwnmPHyd *[dwEÅd ap/ wHyd e ,kZÆwd/
e [d tyÜ"meH o½lyawm ed'´dodwGm y"meH ygu#H tm'doa'´e
*[dwEÅd Ó,m*wH a[mwDwd/ tpdaEÅ,smEkbma0[d oDvm
'd*kaP[d £'¨d "ar®[d p orÜ'g tmEkbm0orÜ'g/ vu©Pm
EkAsÍÆeyÜ#dr@dwó ½lyum,ó orÜwåd ½lyum,orÜ'g/
owåKyuma&m'k0da"g tmo,orÜ'g? ya,m*orÜ'g p/
tZÑmo,ó OVm&wm um,0pDya,m*ó p y&dok'¨wmwd
taw¬m/ ww¬ a'0'wåm'Dok 0da&m"doawåokyd edpöH
[dwZÑmo,wm tmo, orÜ'g/ avmau tbdnmwmeH
&mZleH &mZr[mrwåmeH ao|d *[ywDeH a'0&mZlerÜd "r®H
a'aoEÅó vmbouúm&m'd ed&ayu©wm0aoe
a'oemya,m*ok'¨d ya,m*orÜ'g/ ww¬ a'G y[meÓPorÜ'g
or®morÁK'¨ya'e 0dbm0dwm/ 'GD[d tmEk bm0½lyum,orÜ'g[d
o[ a'G owåKyum&orÜ'g twkvya'e/ a[wkorÜ'g ye
'GD[dyd ya'[d omrw¬d,awm 0dbm0dwm/ e [d wm'dod,m
a[wkorÜ'g, 0dem £w&moH y0wåd tw¬Dwd/ (orÜ'g)
7/ ykeyd axa&m twåaem 0E´eH Av0w&H ua&maEÅm
oo'¨r®*PkwårEÅd tm[/ {awe "r®oHCmeHyd 0E´em uwm
12 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ 'l&awm[H eródóH? ooHCH avmuem,uEÅd [d
0kawå oHCóyd ereMud,mywåd o[oa'´e 0dnm,wd/ {0
rd'H '|AÁH/ ww¬ eródóEÅd eród H/
(10) ,rÜe 0dbm0ed,H
]]*kPDblwmeHyd [d "r®oHCmeH tbd0ga'wAÁ bma0g
o[a,ma*e 0dnm,wD}}wd 0kwåH/ ww¬ tbd0ga'wAÁ
bma0gwd e0wåAÁH/ tbd0g'dwbma0gwd ye tbd0g'eEÅd r-11
0g 0wåAÁH/ {0O§d owd £" t"dayÜwó Mud,m or0g,ó
od'¨wåm "r®oHCmeHyd ax&ó 0E´em Mud,mywåd od'¨g
a[mwDwd/ £w&xm wAÁypö,ó t&[w¬'Dyeawm
tbd0g'em &[wm ocFgw *kPor0ga,m 0kawåm od,m/
aomp £" em"dayÜawm/ twåaem ed'óaee p o[ e
oarwd oykwå'ga&m tm*awmwd/
tydp axa&m £rH *E¦H &p,dómrDwd ykAÁbma*a,0 wDPd
&wemed 0E´d? tx wH twåaem 0E´eH *E¦yÜ#dnm, o[
Ca#wGm 'aóaEÅm £rH *gxH &p,Dwdyd e e ouúm 0wåKEÅd/
wxm[d tbd0g'd,mwd 0kwåH/ e tbd0g'd,mrDwd/ {oea,m
tnw¬yd/ ww¬ o'¨ar®e p *Pkwåare p twåem edr®dawe
ouvavmuó o&Pblawe o[ 0wåwDwd oo'¨r®
*Pkwåarm/ or®morÁKa'¨g/ e [d y&edr®dawe o'¨ar®e
*Pkwåare p o[dwm om0um oo'¨r®mwd p o*Pkwårmwd
p 0kpöEÅd/ e p twåaem{0 o&Pblawe o'¨ar®e
ojA[®pm&d*Pkwåare p o[dwm yapöuAk'¨g wxm axmreH
t&[EÅDwd? wo®m £'Hyd ow¬K tom"m&P*kPy'ar0
a[mwDwd '|AÁH/
ww¬ "ma&wDwd "ar®m/ au "ma&wd? twåmeH "ma&aEÅ/
y&rw¬'DyeD ygX 13
"ar®m [a0 &u©wd "r®pm&dEÅd [d 0kwåH/ uxÍö "ma&wd? pwlok
tyga,ok 0¥'kau©okp tywrmae ua&maEÅm/ udÍö
"m&PHemr? a,oH 0aoe owåm tyga,ok0g 0¥'kau©ok0g
ywEÅd? awoH udavomeH {ua'aoe0g oAÁaom0g orkpädE´eH/
£ro®d H taw¬ pwåma&m t&d,r*¾g edAÁmeÍö edyÜ&d,m,awm
"ar®memr/ t&d,r*¾g [d udavao orkpädE´EÅm edAÁmaee
oa[0 [kwGm orkpädE´EÅd/ e 0demwd? wo®m awa,0 yÍö
{uEÅawm "ar®memrmwd/ y&d,wåd"ar®m ye "m&Pkyga,ma,0
a[mwd/ pwåm&d omrnzvmedp "m&Pzvmeda,0 a[mEÅd?
udavomeH y#dyÜórÇe0aoe y0wåwåm "m&PmEkulvyÜ0wåmed
p/ wo®m {aw yÍö y&d,m,"r®ma,0gwd/ tx0g? "m&D,wDwd
"ar®m/ "m&Pm&a[mwd 0kwåH a[mwd/ a,m [d "ma&EÅH
{uaEÅe 'ku©awm armapwd/ t*¾okacp ywd|maywd/
aoma,0 "m&Pm&[wåm £" "ar®memrmwd/ aumye
aomwd? ,xm ykwå"r®ma,0/ aw[d aupd bm0em 0aoe
aupd opädud&d,0aoe aupd 'd|"r®okc0d[m&0aoe aupd
O*¾[ "m&P0aoe "m&D,EÅd/ aw p {0H "m&D,rmem "ma&EÅH
,xm&[H tyg,'ku©awm 0¥'ku©awmp armapEÅd? ta*¾p
zvokac0g edAÁmeokac0g ywd|mayEÅDwd/ "ma&EÅd0g
oyÜK&domZem tyga,ok 0¥'kau©okp twåmeH tyw rmeH
0[EÅd {awemwd "ar®m/ "&EÅd0g {w¬ "r®'Dyg "r®yÜ#do&Pm Zem
v'¨yÜwd|m a[mEÅDwd "ar®mwdyd ,kZÆwda,0/ uo®m yaew¬
"ar®m 'o0da"g0 0kawåm/ eEk y#dywåd"ar®e o[
{um'o0da"g0 0wåaAÁmwd/ opöH/ aomye y#dywåd"ar®m r*¾ó
ykAÁbm*yÜ#dy'g{0 a[mwDwd ykAÁapwem 0d, 'gae ra*¾ {0
aom o*F[dawm/ wo®m "ar®m 'o0da"g0 oAÁw¬ 0kawåmwd
'|aAÁm/
14 y&rw¬'DyeD ygX
tydp? ,'a*¾e y&d,wåd"ar®m £" "r®o®d H o*F[dawm/
w'a*¾e y&d,wåd"m&aumyd oHaC 0E´aea,s o*F[dawmwd
,kawåm/ ,'a*¾ep ykxkZÆeuvsmPaum oHaC aoau©ok
o*F[dawm/ w'a*¾e wó uvsmPa[wkblawm y#dywåd
"ar®myd "ar® 0E´aea,s o*F[dawmwd '|aAÁm/ aom [d
ykxkZÆeblawmyd a,[d "ar®[d orEém*wwåm aoac
aomwmywåd zvopädud&d,m, y#dyaEé o*F[dawm/ aw ye
"r®m aoau© aomwmywådra*¾ to*F[dwmwd eouúm 0wåKEÅd/
{wåm0wm a, 0'EÅd oHCH o&PH *pämrDwd? {w¬ ykxkZÆe
uvsmPaum oHaC to*F[dawm/ e [d wHo&PH *päEÅó
o&P*reH orÜZÆwDwd/ awoH wH y#du©dwåH a[mwd/ {0H ye
0wåaAÁm? a,m a0g tmeE´ r,m "ar®mp 0dea,mp a'odawm
ynawåm? aom a0g rrpöa,e ow¬mwd {0H ow¬KXmae
xaywGm b*0wm oH0PÖdawm y&d,wåd"ar®m "r®o&aP
o*F[dawmwd ,kawåm? wH "ma&aEÅmye uvsmPyÜ#dywåd,H
Xdawmyd tw¬d/ t|dawmyd tw¬d/ a,m t|dawm? aom
twåaemyd o&PH ea[mwd/ ukawm y&ó/ ow¬m&m p
taeauok okwåo[aóok aom *&[dawm/ wo®m aom
oHCo&aP to*F[dawm/ £wa&m0 o*F[dawmwd
,kawåmwd/
oEÅmeH "ar®mwd o'¨ar®m/ ordwudavomeH wawma,0
yow¬meH ylZdwmeH oyÜK&domeH y@dwmeÍö "ar®mwd taw¬m/
a,mp oEÅmeH "ar®m? aomyd {uaEÅe oaEÅma,0 a[mwDwd
oaEÅm "ar®mwdyd o'¨ar®m/ yoaw¬m ylZdawm "ar®mwd taw¬m/
oapöm 0g/ t,O§d tnwdw¬d,"ar®m 0d, "ma&EÅH e0doH0ga'wd/
aom [d t,H ar [dawmwd "ma&EÅó t[dawma,0
orÜZÆwd/ t,H ye wxm"ma&EÅó [dawma,0 orÜZÆwDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 15
(o'¨r®y'H)/ *Pkwårya' avmau orme 'd|doDvmeH
o["r®dumeH orla[m *aPmwd 0kpöwd/ £" ye Owåar[d
oDvm'd*kaP[d ,kawåm b*0awm om0uoHaCm Owåarmp
aom *aPmpmwd taw¬e Owår*aPmemr/ aoma,0 £"
*Pkwåarmwd 0kpöwd ,xm rkedaoa|m rked0a&mwd/
(11) 0dbm0ed,H ye
]]*PmeH *aPok0g a'0rEkóm'dorla[ok Owåarm
*Pkwåarm}}wd p 0kwåH/ wH e okE´&H/
{wo®dO§d taw¬ owd Owåroa'´g y"meblawm a[mwd/
aomp *kPrSda,0 y0wåwDwd awe £" t&d,oHaCm
0kawåmwd eodZÑwDwd/ {w¬p *aPmwd oHaCma,0 0kpöwd/
aomp oHaCm 'k0da"g or®KwdoHaCm? 'u©daP,soHaCmwd/
ww¬ ora*¾e oHaCe uwH OyorÜ'gur®H or®Kwdemr/ wm,
or®Kwd,m OyorÜEéblrd H ywGm Xdawm bdu©KoHaCm
or®KwdoHaCmemr/ aom 0de,uar®ok yoda'¨g/
'u©daP,soHaCm emr t| t&d,yk*¾vorla[m/ aomye
udÍömyd or®KwdoHaCyd taEÅm*a"ga,0 a[mwd/ wxmyd
o&P*re 0E´em rme ylZmouúm&mEkówd|maeok tEkwå&
yknau©wå 0dao oy&d*¾[w¬H b*0wm wxm wxm
oH0aPÖwGm aom 0dokH 0kawåmwd '|aAÁm/ ykxkZÆeoHaCm[d
yknau©wåH ormaemyd tEkwå&H yknau©wåH ea[mwd/ uo®m/
omvdau©awå wdPmeH 0d, acwå'k|meH ouúm,'d|d
0dpdudpämEko,meH oAÇm0gwd/ yknau©wåbma0g yeó yk&dar
o'¨r®ya' 0kwåea,e a0'dwaAÁmwd/ (oo'¨r®*Pkwåry'H)
8/ tbd0g'd,mwd 0daooawm 0E´dwGm/ {w¬ p t,H
avmau oDvm'd*kP,kawåm aoa|m 0E´aea,smwd {0H ao|
16 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåH ypöKy|maywGm 0E´aEÅm 0daooawm 0E´wDwd 0kpöwd/ 0E´em
ye wd0d"m um,0E´em'd0aoe/ ,xm[ --
wdaóm £rm bdu©a0 0E´em? uwrm wdaóm/ uma,e
0E´wd? 0gpm, 0E´wd? reom 0E´wDwd/
ww¬ ao|pdwåH ypöKy|maywGm ZmPk'G, uyÜ&'G, evm#
ocFgwmed yÍö t*Fged blrd,H ywd|maywGm 0E´ae,smeH tbdrkcH
edyÜZÆaEÅm uma,e 0E´wdemr/ ,H oE¨m, yÍöyÜwd|dawe
0E´dwGmwd ww¬ ww¬ 0kwåH/ ,m,p t0E´d,|maeok 0E´EÅó
tmywåd a[mwDwd/ *kPy'ged 0gpm, y0awåaEÅm 0gpm,
0E´wdemr/ earm Ak'¨ó? erw¬K Ak'¨ó? earm 0drkwåd,m? earm
0drkwåmeH? 0dyódó erw¬Lwd {0rm'Dokyd 0gpm 0E´ema,0/
*kPy'ged tEk*EÉm *kaP tEkó&aEÅm reom 0E´wdemrmwd/
9/ bmodóEÅd uaxómrd/ umrÍö axa&m £rH o*F[H
&p,aEÅm aygw¬um½kV§H uwGm0 &p,dówd/ *E¦ur®H emr
0gpmuar®ok yod'¨EÅd uwGm bmodóEÅd 0kwåEÅd '|AÁH/
10/ tbd"r®w¬o*F[EÅd ya' tbd"ar® 0kwåm tw¬m
tbd"r®w¬m/ aw o*F,SEÅd {w¬ {awemwd0g
tbd"r®w¬o*Fa[m/ o*F,SEÅdwdp axa&e oHcdydwGm *,SEÅd
uxD,EÅDwd taw¬m/ tbd"ar®wd apw¬ tbdtwda&aum
tbd0dao aomp "ar®m tbd"ar®m/ "ar®mwd p 0de,ygVdawm
tnHygVd 'G,H 0kpöwd/ a,m a0g tmeE´ r,m "ar®mp 0dea,mp
a'odawm ynawåmwd [d 0kwåH/ wÍö ygVd'G,H
tmPm0d"meocFgwH 0de,e udpöH 0aZÆwGm ukovm'dau
,xmy0awå y&rw¬"ar® {0 'DaywDwd/ {0H 'DayaEÅokp awok
'GDok "ar®ok a,m £w&awm twda&aump a[mwd
0daoaomp/ t,ar0 tbd"ar®m emr/ £wa&mye
y&rw¬'DyeD ygX 17
"ar®ma,0/ {0Íö uwGm "ar®m tbd"ar®m 0dea,m
tbd0dea,mwd £'H pwkuúH a0'dwAÁH/ ww¬ "ar®memr
okwåEÅyd#uH/ tbd"ar®memr ,wåyu&Pmed/ 0dea,memr
Obawm 0dba*Fg? tbd0dea,memr cE¨uy&d0g&mwd
t|uxmok 0kwåH/ twda&u0daoowm apw¬ ukovm'd
0aoe cE¨m'd0aoe o*F[m'd0aoe wxm wxm
a'aowAÁyÜum&meH te0aoo0dbwåd0aoe0g ok'¨"r®m"d|me
a'oemy0wåd0aoe0g a0'dwAÁm/ ,awm oAÁnKAk'¨g £rH
tbd"r®a'oeH a'a0ok{0 a'aoEÅd/ e [d rEkóm {0½lyH
wa,m rmao ed&EÅ&H y0wåea,m*sH uxmr*¾H {aue
£&d,myaxe tm'dawm y|m, y&da,momeH ygaywGm
y#d*¾a[wkH oauúmEÅd? ep {0 ½layg {urmwdumEkAaE¨m
uxmra*¾g ememcaPok ememZemeH a'aowkH ouúKaPa,sm
a[mwDwd/ aupdye 0de,ygVdawmyd tbda&u0daoowH
wó 0aPÖEÅd/ wH t|omvded,m e oarwd/ ww¬ [d
"r®emrdumeH 'GdEéH ygVDeH raZÑ{0 t,H twda&u0daoowm
0dpm&dwm/ ep ,kZÆwd 0dea,e o[ wxm 0dpma&wkH
tormeudpö0do,wåm/ 0dea,m [d um,0gpmeH
0de,eudapöm? tZÑmpm&0doa,mp/ "ar®m ye "r®0dbm*udapöm
"r®yÜ0wåd 0doa,mpmwd/ aupdye 0'EÅd {0H oaEÅyd 0dea,m {0
oAÁaZ|aum od,m/ 0de,H 0d0aPÖEÅó [d ygpdwåd,mywåd
a[mwd/ "r®H 0d0aPÖEÅó 'kuú#mywådrwåmwd? wH e,kZÆwd/
0dea,m [d tmPmpuúH/ "ar®mp "r®puúH/ ww¬ 0de,H
0d0aPÖaEÅm ow¬K tmPmpauú y[m&H a'wd/ ow¬&d t*g&a0g
r[aEÅm a[mwd/ ,óp ow¬&d t*g&a0g? wó "r®oHaCok
wDok odu©mokp t*g&a0g oda'¨g a[mwd/ wo®m 0de,
0d0PÖae tmywåd r[EÅD a[mwd/ e oAÁaZ|uwåmwd/ tydp?
18 y&rw¬'DyeD ygX
0dea,memr omoeó rlvH/ 0dea, t|daw omoeH
ewd|wd/ wo®m omoeó pd&|dww¬Hyd 0de,0d0PÖae r[wD
tmywåd ynwåmwd/
£wd y&rw¬'Dyed,m emr tbd"r®w¬ o*F[ó
pwkw¬0PÖem, yxr*gxm,
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
'kwD,*gxm-y&rw¬'DyeD
11/ {0H tm'd*gxm,wHwH ya,mZe o[daw yÍö taw¬
'aówGm £'ged aw tbd"r®aw¬ Oa'´oawm 'aóaEÅm
'kwD,*gxrm[/ ww¬ ww¬mwd bmodóH tbd"r®w¬ o*F[EÅd
0kawå wo®d H tbd"r®w¬o*F[ya' r,m 0kwåm tbd"r®w¬m
oAÁxmy&rw¬awm pwk"m a[mEÅDwd a,mZem/ {w¬p -
(12) #Dum,H wm0
ww¬ wo®d H tbd"r®w¬o*F[yu&aPwd0g tbd"r®w¬
ya'wd0g tbd"ar®wd0g wo'´aw¬m ed'´da|m/ 0dbm0ed,H ye
wo®d H tbd"ar®wd/ oAÁH eokE´&H/
e [d tbd"r®w¬ o*F[yu&aP r,m 0kwåm tbd"r®w¬mwd
,kZÆwd/ yu&PHyd [d Oy&d 0kpörmear0 a[mwd/ ewk 0kwåH/
ukawm tbd"r®w¬mwd/ e p oH0PÖemyu&aPok tm'drSda,0
wm0 woa'´g tyÜ"mey'ged ypömrowDwd tw¬d/ wo®m
t|omvded,H tm'drSd ww¬ aue a|e tbd"ar®mwd 0gaus0d,
£" wo'´aw¬m a0'dwaAÁmwd/ {0O§d owd --
(13) #Dumok
oAÁxm 0kwåmwd a,mZemyd y#du©dwåm a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 19
om [d 0u©rmae[d oAÁ,myd 'Gg'o? oAÁxmyd
t|m&omwdtm'D[d eoarwDwd/ wwå oAÁxmwd "r®o*FPd,H
0kawåe ukovm'dem oAÁyÜuma&eyd pwk"m0 a[mEÅd? 0dba*F
0dbawå e cE¨m'dem oAÁyÜuma&eyd pwk"m0 a[mEÅDwd taw¬m/
"mwk uxm,H 0kawåemwdtm'demyd 0wåAÁH/
12/ y&rw¬awmwd y&rw¬ opöawm/ a'G [d opömed
or®KwdopöH? y&rw¬opöEÅd? ww¬ owå yk*¾v twå ZD0g'dum
ynwådtw¬m obm0awm t0dZÆrmema,0 a[mEÅd/
"r®00w¬menmP&[dwmeHye r[mZemeH pdawå r[EÅr[EÅmyd
[kwGm 0dZÆrmem0d, ynm,EÅd? awp r[mZem or*¾g [kwGm
awoH {uaEÅe tw¬dbm0H *a[wGm wxm wxm a0g[&EÅd
ap0 orÜ#dpäEÅdp/ wo®m aw r[mZae[d ora*¾[d
or®wwåmwawma,0p 0pDopö0d&wdopömeH
0w¬Kblwwåmor®Kwd opöEÅd 0kpöEÅd/ wo®d H or®Kwdoapö XwGm
or®m y#dyZÆEÅm oAÁ avmud,orÜwåda,mp oAÁaAm"dorÇm&
"ar®p tm&ma"EÅd/ rdpämy#dyZÆEÅm tyg,yl&um a[mEÅd/ {0H
r[EÅO§d or®Kwd opöEÅd/ y&rw¬opöH ye ywGm wH opöar0
ea[mwd/ wO§d o,H t0dZÆrmeHa,0 ormeH r[mZae
0dZÆrmeaEÉ0 *PSmaywd/ ouúm,'d|d 'Ggo|d'd|d wd0d"rdpäm'd|DeH
0w¬K [kwGm AmvZemeH 0¥'ku©awm ed,smwkH ea'wd/ {0H
0dy&DwO§d or®KwdopöH/ {0H r[mom0ZÆÍömwd/ y&rw¬opöHye 'k0d"H
obm0opöH t&d,opöEÅd/ ww¬ "r®o*FPdtm'Dok owåok
yu&aPok 0dbwåm ukovm'a,m "r®m obm0opöHemr/ aw
[d o,H obm0awm 0dZÆrmewåm ukovmemr "r®m tw¬d
okcgemr a0'em tw¬Dwd *PSaEÅe 0doH0ga'EÅDwd/ wH ye
t&d,opöH ywGm udÍöd topöHyd a[mwda,0/ wxm[d
tEkb0eab'rwåH Oyg'ga,0 a0'em okcg 'ku©m
20 y&rw¬'DyeD ygX
t'ku©rokcgwd 0kwåm/ e oAÁmum&awm okcblwwåm/ oaAÁ[d
ye tedpöwm ocFwwm'D[d taeuoaw[d tmuma&[d
oAÁmyd a0'em 'ku©m{0/ wxm te0ZÆokc0dygua|e
ukovbma0gyd tukovH Oyg'ga,0 0kawåm/ oaAÁyd [d
awblrum ukovor®wm "r®m omo0wm oHudavoduwm
MoCed, a,m*ed, Oyg'ged,wm ocFgaw[d 0aZÆ[d
om0ZÆm{0 a[mEÅd/ 'ku©opöblwmeÍö 0dygumeH Zeea|e
{uaEÅe 'ku©0dygum{0 a[mEÅd/ tZÑwåwåduÍö
oAÁavmud,or®wH Oyg'g, 0kwåH/ oaAÁyd [d pwkAÇL ru"r®m
{uaEÅe twåmydemr ew¬d/ ukawm tZÑwåmemr/ A[d'¨g{0
a[mEÅd/ ocFga& y&awm yómwd [d 0kwåEÅd/ t,H ea,m
aoowådu 'ku"ar®okyd ,xm&[H aewaAÁm/ t&d, opöHemr
oaAÁoH awblru"r®meH {uEÅ 'ku©bma0g wPSm, {uEÅ
'ku©ork', bma0g edAÁmeaó0 'ku©eda&m" bma0g
t|*Øuó r*¾aó0 'ku©eda&m"r*¾bma0gpmwd/ £"ar0 [d
y&dok'¨Ak'¨DeH t&d,meH ÓaP tpvrmeH oAÁmum&y&dykPÖH
edyÜ&d,m,opöH a[mwDwd/ awok £" or®KwdopöH ed0awåaEÅm
y&rw¬awmwd £' rm[/ awe 0kwåH y&rw¬awmwd
y&rw¬opöawmwd/ ww¬ taw¬m 'k0da"g obm0oda'¨gp
y&duyÜoda'¨gp/ ww¬ a,m 0dem tnmya'aoe au0vH 0dokH
0dokH twåaem vu©aPe 0dZÆrmaem [kwGm oda'¨g/ aom
pdwåm'daum taw¬m obm0oda'¨gemr/ a,mye twåaem
vu©aPe 0dZÆrmaema,0 ea[mwd/ 0dZÆrmeóye tw¬ó
emem y0wådtmuma& Oyg'g, pdawåe y&duayÜwGm o0d*¾[H
uwGm *[dawm pdwåra,m pdwåedr®dawm [kwGm pdawå{0
OyvAÇrmaem a[mwd/ aom owåyk*¾vm'daum taw¬m
y&duyÜoda'¨g emr/ awok obm0oda'¨ga,0 y&raw¬memr/
y&rw¬'DyeD ygX 21
aom [d oEÅd b0EÅd Ak'¨do'´g {w¬mwd taw¬m/ {uEÅ0dZÆrmea|e
£w&awm y&arm OuúHo*awm taw¬mwd y&raw¬m/ tyd p?
a, t,H tw¬d t,H OyvAÇwDwd *a[wGm wó
tbdan,só tbdnw¬m,? y&dan,só y&dnw¬m,?
y[mwAÁó y[mew¬m,? opädumwAÁó opädu&Pw¬m,?
bma0wAÁó bm0ew¬m, y#dyZÆEÅd/ awoH w'w¬om"ae
t0doH0g'ua|e y&arm Owåarm taw¬mwd y&raw¬m/
£wa&mye t0dZÆrmewåm wó tbdnm'dtw¬m, y#dyZÆEÅmeH
w'w¬om"ae 0doH0g'auma,0 b0dówd/ eye w'w¬H
oma"ó wDwd y&raw¬mwd 0wåKH em&[wDwd/
(14) 0dbm0ed,H ye
]]y&ró0g Owåró ÓPó taw¬m a*gpa&mwd
y&raw¬m}}wdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d y&roa'´gÓaP 0wårmaem 'dówd/ ep tw¬oa'´g
a*gpa&wd/ ,Íö tEk#Dum,H opöar0 opöduH/ aom {0
taw¬m t0dy&Dwó ÓPó 0do,bm0a|emwd
opödua|mwd 0kwåH/ wHyd t0dy&Dawe ÓaPe t&PD,awm
Oy*EÅAÁ awm taw¬mwd £rrw¬H 'aówd/ ey&ro'´ó
tw¬EÅd/ (y&rw¬y'H)
13/ pdwåEÅd {w¬ pdaEÅwDwd pdwåH/ {w¬p pdEÅeMud,m emr edpöH
tm&r®Pmayu©m a[mwd/ e [d om tm&r®aPe 0dem
vAÇwDwd/ wo®m tm&r®P*¾[P tm&r®Pkyv'¨da,0 £"
pdEÅemwd '|AÁmwd/ {0O§d owd b0*For, 0dondora,ok
pdwåH tm&r®aPe 0demyd y0wåwDwd {0H 0g'DeH 0ga'g y#du©dawåm
a[mwd/ oaEÅokydp edó, oreEÅ&m'Dok wó ypöa,ok
aw[d emrH tvbdwGm tm&r®Pypö,0aoae0ó emrH od'¨EÅd
22 y&rw¬'DyeD ygX
'|AÁH/ pdaEÅEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd pdwåH/ wO§d
tm&r®P*¾[Pudapö ykAÁ*FrblwEÅd wH orÜ,kwå"r®myd tm&r®PH
*PSEÅm wó 0aoae0 *PSEÅDwd/ pdEÅerwåH0g pdwåH/ oaAÁyd [d
"r®m wHwH Mud,mrwåm0 a[mEÅd/ e awok 'AÁH0g oP²meH 0g
0d*¾a[m0g OyvAÇwd/ ypö,m,wå 0kwådaem p a[mEÅd/ e aw
twåaem xmare0g Aave0g 0aoe0g owåd,m0g OyÜZÆdwkHyd
oauúmEÅd/ ya*0 pdaEÅwkH0g zkaowkH0gwd/ cPrwå|m,daemp
a[mEÅd? e u'gpd uópd 0ao 0wådwkH oauúmEÅDwd/ wo®m
awok £'H 'AÁH? t,H owåd? t, Mud,mwd {0H 0dbma*g
evAÇwDwd '|AÁH/ {0Íö uwGm oaAÁok y&rw¬ya'ok {uH
bm0om"ear0 y"meawm vAÇwd/ w'n om"emedye
y&d,m,awm0 vAÇEÅDwd a0'dwAÁH/ {w¬ p 'AÁm'd0aoe
tab'ó pdEÅeó tw¬0daooÓyew¬H 0dbm* uyÜem0aoe
ab'u&PH y&d,m,uxmwd '|AÁH/ ,xm odvm
ykwåuóo&D&EÅd? wxm u&PÍö wH wH Mud,mocFgw
"r®0drkwåó y&y&duyÜdwó um&ublwó twå ZD0 owå
yk*¾vó oAÁaom tbm0'Dyew¬H/ owd [d twåm'drSd ud H
tab'ó ab'uyÜem,mwd/
0dbm0ed,H ye
oo0domPH 0d, tblwó blw uyÜem 0kwåm 0d, 'dówd/
t,róm"dyÜga,m-"ar®ok uwåm0g uma& wm0g aumpd ew¬d/
avmauye twåyÜ"maem Mud,m edyæm'aum uwåmemr oda'¨g/
wo®m pdEÅeudapö twåyÜ"mewm 'Dyew¬H wH uwåKbm0H pdawå
tma&maywGm pdaEÅwDwd pdwåEÅd 0kwåH/
pdwåóp Aave wHorÜ,kwåmeHyd wo®d H udapö
w'EkulvyÜ0wåd'Dyew¬H ykeu&Pbm0H pdawå uwåKbm0Íö
y&rw¬'DyeD ygX 23
awok tma&maywGm pdaEÅEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd
pdwåEÅd 0kwåEÅd/ tyd apw¬ pdwåoa'´g 0dpdMww¬0gpaum '|aAÁm/
0kwåaO§ wH oH,kwåau --
'd|H a0g bdu©a0 p&PHemr pdwåEÅd/ {0H baEÅ/ wrÜd acg
bdu©a0 p&PH pdwåH pdawåae0 pdEÅdwEÅd/ awemyd acg bdu©a0
p&aPe pdawåe pdwåan0 pdwåw&EÅd? em [H bdu©a0 tnH
{uedum,Hyd orEkyómrd ,H {0H pdwåH/ ,x,d'H bdu©a0
wd&päme*wm ygPm/ awyd acg bdu©a0 wd&päme*wm ygPm
pdawåae0 pdwåduwm/ aw[dyd acg bdu©a0 wd&päme *aw[d
ygaP[d pdwåan0 pdwåw&EÅd/
ww¬ p&PHemr pdwåEÅd ,w¬0dpdMwmed 'dAÁ0drmem'Ded pdwåur®med
uwGm £'Íöd'Íö yknH ua&mEÅm £"pd"p edAÁwåmwd 'aóaEÅm
0dp&EÅd/ wó y#aum|uaówH emrH/ pdawåemwd edóauú
u&P0peH/ ,x,d'EÅd ,xm £ar/ pdwåduwmwd 0dpdMwm
uwm/ {w¬p pdwå0dpdwåum, onm0dpdwåm/ onm0dpdwåwm,
wPSm0dpdwåm/ wPSm0dpdwåwm, ur®med 0dpdwåmed/ ur®0dpdwå
wm, a,meda,m 0dpdwåm/ a,med0dpdwåwm, awoH wd&päm
e*wmeH 0dpdwåwm a0'dwAÁm/ (0peaw¬m)
wH wH obma0g vu©PH? udpöorÜwåda,m &aom/
*,Smuma&m zvH0gyd? ypöKy|me ondwH/
tmoEéum&PH ,H wH? y'|meEÅd wH rwH/
"r®meH 00w¬mem,? tvH {aw 0dAk'¨daem/
tm&r®P0dZmeevu©PH pdwåH? ykAÁ*Fr&oH? oE¨meypöKy|meH?
emr½lyy'|meH/ (pdwåH)
14/ apwoduEÅd {w¬ apwod b0H w'g,wå0kwådwm,mwd
24 y&rw¬'DyeD ygX
apwoduH/ zóm'd "r®ZmwH/ {w¬p w'g,wå0kwådwm emr
{ukyÜg'wm'D[d vu©aP[d pdawåe o[ {uD blwó 0d,
y0wåd/ {awe ,m pdwåó Zmwd/ om{0 zóm'DeH/ ,m
pdwåó Z&m? ,H pdwåó r&PH? ,H pdwåó tm&r®PH? ,H
pdwåó 0w¬K? wa'0 zóm'DeEÅd {0H {uykyæ rÍÆ&d,H
{u0P³KyedAÁE¨med ykyæmed 0d, pdawåe o[ {uZmwd,m'd
OyedAÁE¨m zóm'a,m "r®m £" apwoduHemrmwd od'¨g
a[mEÅd/ {0Íö owd pdwåHyd aw[d zóm'D[d o[ wax0
tm,wåH y0wåwDwd wHyd zóduH a0'eduEÅdtm'dem 0wåAÁEÅd
ap/ e/ pdwåaó0 aZ|uwåm/ raemykAÁ*Frm "r®m? raemao|m
raemr,mwd [d 0kwåH/ {w¬p raemr,mwd reom{0 yuwm
edr®dwm pdwåMud,m blwmwd taw¬m/ {awe aw zóm'a,m
"r®m pdawåe 0dem EkyvAÇEÅDwd 'aówd/ pdwåHye aw[d au[dpd
0demyd y0wåwda,0/ yÍö0dnmP pdwåO§daw[d au[dpd
0dwuúm'D[d 0dem OyÜZÆwDwd/ wo®m awoan0 w'g,wå
0kwådwm 0wåAÁm e pdwåómwd/
(15) 0dbm0ed,H ye
{umvrÁPwm rawåe awoH w'g,wå0kwådwH apwod
uwåÍö 0dbma0wd/ wH e okE´&H/
e [d {umvrÁPwmrawåe apwoduHemr ZmwEÅd/ {w¬ p
avmau emem0PÖ"mwka,m O'au CHodwGm 0w¬KrSd emem
pdwåur®med ua&mEÅd? ww¬ 0w¬KrSd z&PH AE¨eÍö O'uaó0 udpöH?
e 0PÖ"mwleH/ emem½ly 'óeH 0PÖ"mwlear0 udpöH? e
O'uó/ ww¬ 0w¬K0d, tm&r®PH '|AÁH/ O'uH0d, pdwåH/ emem
0PÖ"mwka,m0d, apwodu"r®mwd/ (apwoduH)
15/ ½lyEÅd {w¬ ½kyÜwDwd ½lyH/ oDwkPSm'D[d 0da&m"d ypöa,[d
y&rw¬'DyeD ygX 25
0dor y0wåd 0aoe 0dum&H tmyZÆwd? aw[d 0g 0dum&H
tmyg'D,wDwd taw¬m/ ,xm[ --
½kyÜwDwd acg bdu©a0 wo®m ½lyEÅd 0kpöwd/ aue ½kyÜwd/
odaweyd ½kyÜwd/ OaPSeyd ½kyÜwd/ ZdCpäm,yd ½kyÜwd/
0dygom,yd ½kyÜwd/ !Ho ruo 0gwmwy o&d H oy
oyæaó[dyd ½kyÜwDwd/ ½kyÜwDwdp ½kyÜwd? ukyÜwd? C¥D,wd? ydVD
,wd? bdZÆwDwd/
r[meda'´ao 0kwåH/ t,arw¬ yd@aw¬m? a, "r®m
pd&|dwdump a[mEÅd oyÜ#dCobm0gp/ awoan0
Xdwdu©aPok 0da&m"dypöa,[d orm*armemr a[mwd/
eyeanoH y&dwåu©PmeH tyÜ#dCobm0geEÅd/ awoO§d
tyÜ#dCobm0geH okckr ½lygeHyd A[d'¨g oDwm'D[d
orm*armemr ew¬d/ ukawm y&dwåu©PmeH tyÜ#dCobm0geÍö
t½ly"r®meEÅd/ ,'d{0H okckr½lygeH t½lywmywåd od,mwd/
eod,m/ MoVm&du½lay[d orme*wd uwåm/ wmed[d
MoVm&dauok ½kyÜrmaeok ½kyÜEÅda,0gwd/ orm*armp emr £"
xaywGm tmygw*reH tm&r®Pu&PÍö tnrn0d½k'¨geH
XdwdywåmeH MoVm&du½lygeH r[mblwmear00g
tnrnmbdC¥eH 0kpöwd? ½kyÜwd C¥D,wd yDVD,wDwd [d 0kwåH/
½kyÜeÍöemr y&aoem,ka'¨e &|acgabm0d,
uvmyEÅ&*w"mwleH ukyÜeH bdZÆeHp 0kpöwd/ ukyÜwd bdZÆwDwd [d
0kwåH/ {w¬p ukyÜwDwd acgbwd pÍövwd? bdZÆwDwd 0dum&H
tmyZÆwd/ ,o®d H caP 0da&m"dypö,orm*rH vbEÅd/ wawm
y|m, o,Hyd 0dum&ywåm a[mEÅd/ Morwåm"drwå½lyoEÅwDeH
OyÜwåd,m ypö,bm0H ywåm a[mEÅDwd taw¬m/ tydapw¬ ½kyÜeH
'k0d"H 0¹eH? [m,eÍö/ w'kb,Hyd uyÜ0k|mae uyÜoP²mae
26 y&rw¬'DyeD ygX
ememtm,kuyÜ oH0pä& Owk rmo &wåd 'd0g'DeH y&d0wåaep
ygu#H a[mwDwd/ uo®m ye ½lyEÅd emrH C¥e0aoe
½kyÜe"r®mear0 od'¨EÅd/ awoar0 o0d*¾[wåm/ ½ly"r®m [d
orl[oP²mem'd bm0ywåd,m o0d*¾[m a[mEÅd/ wo®m
awoar0 ½kyÜeH ypöu©awmyd avmuó ygu#EÅd awaoG0
½lyEÅd emrH od'¨EÅd '|AÁH/ t½ly"r®m ye t0d*¾[mwd e awoH
0duma&m ypöu©awm avmuó ygua#m a[mwd/ wH wH
½ly0dum&H 'doGm0g okwGm 0g ykpädwGma,0 0g aom avmaue
ZmedwaAÁm tnMw y&pdwå0d'l[d/ wo®m awoH ½lywmywåd
ew¬Dwd/
(16) 0dbm0ed,H ye
awoH ½lywmywådyÜoa*Fg oDwm'd*¾[P omrw¬da,e
ed0wådawm/ ,o®m ye a0g[ma&memr avmaumypma&e 0dem
eodZÑwd/ avmaumypma&mp ygu#edrdwå0ao ae0 y0awåm/
wo®m £" oDwm'd*¾[aPe 0demyd wyÜo*Fed0wåd
avmuawm0 od'¨gwd '|AÁm/
,o®m p jA[®avmau jA[®meH um,0dum& 0pD0dum&m p
£'¨d0dukyÜem0oyÜ0wåm emem½ly0dum&mp 'dóEÅda,0/ awp
{aue y&d,ma,e ½kyÜemum&m{0 emr a[mEÅd? wo®m awoH
0aoe ww¬ ½lygeH ½lywmod'¨d a[mwDwd a0'dwAÁH/ ½ly,wd 0g
twåaem obma0e yumowDwd ½lyH/ t½ly"r®m [d e
twåaem obma0e ygu#m a[mEÅd/ ½lyoEédóa,ae0
*a[wAÁm/ £'H ye twåaem obma0ae0 ygu#H
yÍö0dnmaP[dyd *a[wAÁEÅd/ £ro®d H taw¬ owd
jA[®avmau ½lygeHyd OZk uawm0 ½lywmod'¨d a[mwDwd/
(17) 0dbm0ed,H ye
y&rw¬'DyeD ygX 27
tEk*¾g[umeH oDwm'DeH 0aoe wH obm0g emwd0wåe
0aoep ww¬ ½lywmod'¨d 0dbm0dwm/ ,o®mye oDaw emyd
OaPSemyDwdtm'd0peH ed'óerwåH a[mwd/ ur® pdwåm[m&meHyd
0aoe ½kyÜeó orÇ0awm? wxm[d onm 0dnmPmedyd
½lyg&r®P&om&r®aP[d {0 ygVd,H ed'´d|med/ e [d onm ½lyH{0
oÍÆmemwd/ e p 0dnmPH &o ar0 0dZmemwd/ ed'óerawåe
a'oem a[mwDwd 0dnm,wDwd/ wo®m oDwm'd*¾[PH
trkÍödwGm0 ww¬ ½lywmod'¨d0dbm0aee ya,mZe ew¬Dwd/ (½lyH)
16/ edAÁmeEÅd {w¬ edAÁm,EÅd oaAÁ 0¥'ku©oEÅmyg {wo®dEÅd
edAÁmeH/ edAÁm,EÅDwd a, udavom0g cE¨m0g tbm0dwr*¾ó
tm,wd H OyÜZÆem&[yau© Xdwm a[mEÅd/ awa,0
bm0dwr*¾ó tEkyÜZÆem&[yu©H ygykPEÅDwd taw¬m/ e [d
cPwå,H ywGm ed½k'¨g twDw"r®m edAÁm,EÅd emr/ ypöKyÜaEéok
tm,wd H t0óH OyÜZÆrmaeokp "ar®ok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
0¥'ku©oEÅmygwd udavo0¥ ur®0¥ 0dygu0¥ 'ku©oEÅmyg/ e
[d wd0d" 0¥'ku©oEÅmy&[dwmeH ½ku©m'DeH tEkyÜg'eda&ma"g
edAÁmeHemr a[mwDwd/ {wo®dEÅd 0doa, bkr®H/ ,xm tmumao
oukPm yu©EÅDwd/ a,[d aw edAÁm,EÅd/ awoH wAÁdedrkwåH tnH
edAÁKwd|meHemr udÍöd ew¬Dwd/ edAÁm,EÅd 0g t&d,Zem {wo®dEÅd
edAÁmeH/ edAÁEÅd "D&m ,x,H y'Daygwd [d 0kwåH/ edAÁm,EÅDwd wH wH
udavomeH0g cE¨meH0g yke tyÜ#doE¨dubm0H ygykPEÅDwd
taw¬m/ {uo®dEÅd 0doa,{0 bkr®H? {wo®d H t"d *awwdyd
a,maZEÅd/ #Dumokye b0gb0H 0deeawm oHodAÁe awm 0geH
0kpöwd wPSm/ wawm edu©EÅEÅd edAÁmeEÅd 0kwåH/
(18) 0dbm0ed,H ye
]]edAÁmbd0g {awe &m**¾dtm'daumwd edAÁme}}EÅdyd 0kwåH/ wH e
28 y&rw¬'DyeD ygX
okE´&H/
e [d ra*¾0d, edAÁmae uw¬pd u&Pom"eH 'd|H? ep edAÁmeH
edAÁLwd Mud,mom"ae &m*g'duó uwåKaem o[
um&dypöa,m a[mwDwd/ (edAÁmeH)
'kwD,*gxm, y&rw¬'Dyem ed|dwm/
pdwåo*F[-y&rw¬'DyeD
17/ £'ged Oa'´ouúare pdwåH wm0 ed'´doaEÅm ww¬
pdwåEÅdtm'drm[/ ww¬mwd awok pwlok tbd"r®aw¬ok/ wm0
yxrH/ pwåma&m 0d"m yum&m ,ó wH pwkAÁd"H/
18/ umrm0p&EÅd {w¬ umrD,wDwd umarm/ umarEÅd0g {w¬
owåm t0du©rÇdwumr&m*wåm umr&wd,m{0 &rEÅd/ e
Oy&dblrDok 0d, psme&wd,mwd umarm/ {um'o0d"m
umrblrd/ eEk apw¬ psmevmbdaemyd oEÅDwd/ e e oEÅd/ awye
u'gpd a'0gwd eaw¬w¬ a'gaom/ t0Dpded&,m'a,m uxH
umrD,EÅd/ uxÍö ww¬ owåm umr&wd,m &rEÅDwd/
edrdwåóm'0aoe0g b0eduEÅd0aoe0gwd/ r&Pumav [d
Oy|dwm ed&,*¾dZmvm ok0PÖ0PÖm0d, cg,EÅd/ {aum ud&
rdpäm'd|daum jAm[®aPm r&PraÍö edyÜaEém a[mwd/ wó
tmp&d,jAm[®Pm orDay XwGm jA[®avmuH abm *pämwd
0'EÅd/ wóye t0Dpded&a, t*¾dZmvm Oy|[EÅd/ w'g aom
abm tmp&d,m ok0PÖ0PÖm ynm,EÅDwd tm[/ {o abm
jA[®avmaum/ ww¬ *pämwd 0'EÅd/ aom umvuFwGm t0DpdrSd
OyÜZÆd/ {0H edrdwåóm'0aoe aw umrD,EÅd/ ww¬ OyÜEémeHyd
b0eduEÅdemr a[mwDwd/ tydp? ww¬ OyÜEém
t0du©rÇdwumr&m*g{0 a[mEÅd? Moumao owd umr&wd,m
&rdóEÅd a,0gwd/ wo®d H umar t0p&wDwd umrm0p&H/ r-26
y&rw¬'DyeD ygX 29
{w¬p t0p&wDwd y'ó OyÜZÆwDwd taw¬m e *a[waAÁm/
aom [d taw¬m ygVd,mp eoarwd/ emema'go,kawåmp
a[mwDwd/ ,H {wo®d H tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEémwd
[d ygVd,H 0kwåH/ ,'d apw¬ aom taw¬m t"dayÜawm od,m/
{0H obd {w¬m0p&m {w¬KyÜEémwd 0kwåH od,m/ eye 0kwåH/ ep
y&d,myEéoa'´g OyÜEéoa'´e o[ ormeaw¬mwd ouúm 0wåKH/
e [d avmukwå&pdwåmed wDok ba0ok OyÜEém edyd wMw
y&d,myEémeda,0 a[mEÅDwd/ {0H wm0 ygVd,m eoarwDwd/
,'dp aom taw¬m *[dawm od,m/ {0Íö owd wo®d H
umar a, r[*¾w avmukwå&"r®m OyÜZÆEÅd/ awoHyd umrm
0p&wmywåda'gaom ½lyg0p&wm'd rkwåda'gaomp tmyZÆwd/
a,p umrm0p&"r®m ½lyg½lyblrDok OyÜZÆEÅd/ awoÍö ½lyg½lyg
0p&wm ywåda'gaom umrm0p&wm rkwåda'gaomp
tmyZÆwDwd/ eEk a,bk,s0kwåd0aoeyd auoÍöd emrvmabm
a[mwd/ ,xm 0ep&aum o*Fgrm0pa&mwd/ wo®m £"yd
awoH "r®meH twåaem twåaem bkr®Dok OyÜEéA[kvwåm
umrm0p&m'd emrvmab owd e aumpd a'gaomwd/e/ {0O§d
owd avmukwå& "r®meH umrm0p&wm'd rkpöew¬H a,bka,se
OyÜEéblrd 0dokH 0wåAÁm od,m/ e p om emrblrd tw¬d/ ,w¬
aw a,bka,se OyÜZÆEÅDwd/ aw[d OyÜZÆEÅm wDok ba0ok {0
OyÜZÆEÅd/ wo®m awoH umr ½lyg½lyg0p&wmywåda'gaom
'kEéd0ga&m od,mwd/ {0H emema'go,kawåm a[mwDwd/
wo®mó wxm tw¬H t*¾a[wGm {w¬m0p&m {w¬
y&d,myEémwd b*0wm oH0PÖdawe ygVdea,ae0ó taw¬m
*a[waAÁmwd/ t,aO§w¬ taw¬m/ umar t0p&wd
y&d,myEébma0e wo®d H taZÑm*ga[wGm p&wd y0wåwDwd
umrm0p&EÅd/ y&d,myEébma0gpemr twåaem tm"m&blawe
30 y&rw¬'DyeD ygX
awe umare o[ ormeZmwda*gwåemrwm ocFgaw[d
y&dawmbma*[d wo®d H umar tmyEébma0g tEkyÜ0d|
bma0g/ taEÅm*"bma0gwd 0kwåH a[mwd/ aomp wxm
y&d,myEébma0g y&d*¾g[ded,m umrwPSm, uawmwd
'|aAÁm/ {wåm0wm a,"r®m ½lyg½lyowåoEÅmeblwmyd r,SH
{awwd umr wPSm, y&d*¾[dwm umar y&d,myEém0
a[mEÅd/ aw umrm0p&memrmwd od'¨g a[mEÅd/ ½lyg½lyg
0pa&okyd t,H ea,m aewaAÁm/ awokye ½lywPSm
t½lywPSmp y&d*¾g[deD wPSm '|AÁm/
a,ye "r®m wdPÖH wPSmeH y&d*¾[0drkwåm a[mEÅd/ aw wDok
ba0ok OyÜEémyd wMw ty&d,myEém{0 a[mEÅDwd avmukwå&m
emr Zmwmwd a0'dwAÁm/ {w¬p y|mae tm½kayÜ umrpäE´H
eD0&PH y#dpö O'¨pöeD0&PEÅdtm'dem t½lyowåoEÅmaeyd
umrpäE´ocFgwm, umrwPSm, OyÜwåd 0kwåm/ wo®m ½lyg½ly
blrDok OyÜEémeH umr"r®meH y&d*¾g[deDwPSm ½lyg½lyowåoEÅme
*wmyd '|AÁm/ ygVd,H umrpäE´eD0&PEÅd £'H eD0&PZmwduwåm
0kwåH/ e [d psmeblrDok {uEÅeD0&Pudpömed eD0&Pmed ouúm
v'¨KEÅd/ tMw umraba'g 0wåaAÁm/ a'Gumrm udav
oumarmp? 0w¬Kumarmpmwd/ ww¬ xaywGm ½lyg½ly&ma*
tanm oaAÁmyd avmabm £ro®d H pwkAÇLrdy&dapäa' udav
oumarmemr/ xaywGmp ½lyg½lyg0p&"ar® tan oaAÁyd
wDok blrDok OyÜEém umrm0p&"r®m 0w¬Kumarmemrmwd/ ,Hye
t|omvded,H oaAÁyd awblrum "r®m 0w¬Kumarmwd 0kwåH/ wH
r[meda'´ao ed'´da|e okwåEÅduy&d,ma,e 0kwåEÅd *a[wAÁH/ e
[d ½lyg½lyg0p&"r®m tbd"ar® umremare 0kwåm tw¬Dwd/
(umrm0p&y'H)
y&rw¬'DyeD ygX 31
19/ ½lyg0p&H t½lyg0p&EÅd {w¬ ½lyg½lyo'´g wmok blrDok
ed½kV§mwd '|AÁm/ tydp a'G blrda,m ½lyblrd? t½lyblrDwd/ ww¬
½kyÜevu©PH ½lyH ,w¬ ew¬d? om pwkAÁd"m bkr®d t½lyblrdemr/
aoom owå0Dowd0d"m bkr®d ½lyblrdemr/ ww¬p a[|m
{um'o0d"m bkr®d MoVm&daue umare 0daoaowGm umr
blrDwd 0kwåm/ Oy&d aomVo0d"m bkr®d ½lyblrd£apö0 0kwåmwd
'|AÁm/ ,w¬ye wPSm0g psmemed0g ½lyg½lyoa'´[d 0kwåmed/
ww¬ edó,óemrH edódaw tma&mye0aoe
edóa,mypma&m a0'dwaAÁm/ ,w¬p umrm0p&m'doa'´[d
blrd{0 0kwåm/ ww¬ edódwó emrH edóa,
tma&mye0aoe edódawm ypma&mwd/ ,arw¬ 0wåAÁH? wH
umrm0p&ya' 0kwåe,ar0gwd/ t,arw¬ awblru
y&dapäa' ygVdtEk*wm y&rw¬'Dyem/ ,xm[ --
uwar "r®m umrm0p&m/ a[|awm t0Dpded&,H y&d,EÅH
u&dwGm Oy&dawm y&edr®dw0o0wåDa'a0 taEÅm u&dwGm ,H
{wo®d H tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEém cE¨"mwktm,wem
½lyg a0'em onm ocFg&m 0dnmPH/ £ar"r®m umrm0p&m/
uwar "r®m ½lyg0p&m/ a[|awm jA[®avmuH y&d,EÅH
u&dwGm Oy&dawm tueda| a'a0 taEÅm u&dwGm ,H {wo®d H
tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEém ormyEéó0g OyyEéó0g
'd|"r®okc0d[m&dó0g pdwåapwodum "r®m? £ar "r®m
½lyg0p&m/ uwar "r®m t½lyg0p&m/ a[|awm
tmumomeÍöm,wEkya* a'a0 y&d,EÅH u&dwGm Oy&dawm
ae0onm emonm ,wEkya* a'a0 taEÅm u&dwGm ,H
{wo®d H tEÅa&/ v/ £ar "r®m t½lyg0p&mwd/
(19) #Dumok ye
32 y&rw¬'DyeD ygX
,xm0kwåH ok0do'H ygVde,H t*¾a[wGm tnxm 0pew¬mp
0dedpä,mp {w¬ 0kwåm/ oaAÁ aw om&awm e yapöwAÁmwd/
eEk t|omvded,ar0 awp tanp tw¬m 0kwåmwd/ opöH/
blwHye ok0do'H ygVdtEk*wH tw¬H ÚwGm ud H0dau©ayemwd/
20/ avmukwå&EÅd {w¬ vkZÆeyvkZÆea|e avmaum 0kpöwd
,xm0kawåm awblru"ar®m/ ,xm[ vkZÆwd yvkZÆwDwd acg
bdu©a0 wo®m avmaumwd 0kpöwDwd/ {0H oaEÅ
avmukwå&"r®meHyd edAÁme0ZÆmeH avmuwmywåd od,m/ uo®m?
awoHyd vkZÆeyvkZÆe"r®wåmwd/ eod,m/ ,w¬ [d edapöm "ka0g
oóawmwd r[mZeó rdpäm*ga[m ed0dowd/ waw¬0 wó
ed0g&Pw¬H t,H avmuornm ed,rD,wd/ wo®m oAÁaom
rdpäm*g[0drkwåmeH awoH avmuwmywåd ew¬Dwd 0'EÅd/ a,oH0g
vkZÆeHyvkZÆeÍö r[mZeó ygu#H/ awoan0
avmuwmod'¨Dwd ew¬d avmukwå&meH avmuwåyÜoa*Fgwd/
avmuawm Owå&wDwd avmukwå&H/ r*¾pdwåH/ wawm OwådPÖEÅd
avmukwå&H/ zvpdwåH/ edAÁmeHye £" evAÇwDwd/ Owå&PaÍöw¬
wPSmwå,*¾g[ 0drkwåd,m wDok avmauok
ty&d,myEébma0ga,0/ aomp ty&d,myEébma0g auoH
"r®meH t"d|me blawm0d, *,SwDwd 0dokH {um pwkw¬D
t0w¬mblrdemrmwd/
pwkAÇLrd0dbm*ó y&rw¬'Dyem ed|dwm/
21/ {0H pdwåH blrdaba'e [DeyPDwm Ekuúrawm pwk"m
ed'´dodwGm £'ged wa'0 pwkAÁd"H pdwåH ,xmed'´d|uúare
0dbZaEÅm yxrH umrm0p&pdwåH/ ww¬p [DeH taombPpdwåH/
ww¬p oAÁ[DeH tukovpdwåH wm0 'aówkH aomreóo[
*wEÅdtm'drm[/ {w¬p umrm0p&pdwåóyd tukovma[wku
y&rw¬'DyeD ygX 33
oa[wkumEkuúarm [De yPDwmEkuúr0aoe 0kawåmwd
'|aAÁm/
(20) 0dbm0ed,H ye
Oy&d 0kpörmemeH A[leH pdwåmeH aombPonmu&Pokcw¬H
tyÜau ygyga[wkaua,0 yxrH 'aóaEÅmwd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
w'aw¬m [d ,xm0kwå[Dem'duúarae0 oda'¨gwd/
(21) ,Íö ww¬
awok awokp ba0ok *[dwyÜ#doE¨duó owåó
tm'dawm 0Dxdpdwå0aoe avmbo[*w pdwåKyÜg'ge ar0
orÇ0awm awa,0 yxrEÅd 0kwåH/ wHyd e,kZÆwd/
tm'dawm 0Dxdpdwå0aoe raem'Gg&m 0ZÆeaó0 oAÁyxrH
OyÜZÆeawmwd/ tukoavok ye avmbrlv pdwåH A[kuÍö
a[mwd/ 'GD[d 0¥rlav[d ,kwåwåm y"meH ygu#Íö a[mwDwd
wa'0 yxrH 0kwåEÅd '|AÁH/
22/ ww¬ okE´&H raemwd okraem/ oded'¨pdwåH/ e [d
te0ZÆa|e okE´&wm £" ,kwåmwd/ okE´&H raem {wómbd0g
okraem/ oded'¨pdwåor*Ð yk*¾avm/ okreó bma0g
aomreó/ rmeoduokca0'ema,wH emrH/ {w¬p okreó
bma0gwd wo®d H pdawå yk*¾av0g okrembd"meó0g t,H aom
okraemwd okreAk'¨d,m0g y0wådedrdwåEÅd taw¬m/ bma0gwd [d
tbd"meAk'¨DeH y0wådedrdwåH 0kpöwd/ b0EÅd y0wåEÅd
tbd"meAk'¨da,m {wo®dEÅd uwGm/ {wo®dEÅd p edrdawå bkr®H/
,xm ema*g 'aEÅok [nawwd/ ,xm [d ww¬ twåaem
'EÅedrdwåH 'EÅ,kawå ema* [eeyÜ0wåd a[mwd? {0rd"yd wH
34 y&rw¬'DyeD ygX
a0'emedrdwåH a0'em,kawå reo®d H yk*¾av0g tbd"meAk'¨da,m
y0wåEÅDwd/ b0EÅd Ak'¨do'´g {awemwd bma0gwdp 0'EÅd/
{wo®mwd p tya&/ aomreaóe o[ {uawm *wH
y0wåEÅd aomreóo[*wH/ aomreóa0'emorÜ,kwåEÅd
taw¬m/ 'óeH 'd|d/ om ye or®m'd|d? rdpäm'd|d0aoe 'k0d"m/
£" rdpäm'd|d,kwåm/ tukovm"dum&wåm/ 'd|da,0 'd|d*wH/
,xm *lx*wH rkwå*wEÅd/ 'd|d*awe orH yuma&[d ,kwåEÅd
'd|d*w orÜ,kwåH/ 'd|d*awe {ukyÜg'wm'D[d yuma&[d orH
{uDblw rd0 ,kwåH oHo|EÅd taw¬m/ tocFg&duaruH
oocFg&duaruEÅd {w¬ ocFga&mwd ykAÁmwdocFga&m/ aomp
'k0da"g ya,ma*g? Oyga,mpmwd/ ww¬ tmPwåd,m0g
taZÑoem,0g waZÆwGm 0g £'H ua&m[Dwd ya&[d uawm
um,0pDya,ma*g ya,ma*gemr/ tmPwåm'demye 0dem0
ur®ó u&Pw¬H wH wH Oyg,H ya& tmpdu©EÅd/ tu&aP
tm'De0H u&aPp tmedoHoH 'aóEÅd? uwduH0g ua&mEÅd?
'@H0g xayEÅd? o,ar0 0g wH wH um&PH tEkó&wd?
ypöa0u©wd/ {0rm'dem ea,e Oyga,m taeu0da"g/ aom
'k0da"gyd £" ocFga&m emr/ ocFa&mwd twåaem yuwd,m
umwkH tedpärmeH pdwå oEÅmeH tumwkH t'wGm u&Pw¬m,
oH0d'[wd wo®d H wo®d H uar® ya,maZwDwd uwGm/ a,mye
ypö,*aPm awe ocFga&e 0d&[dawm a[mwd/ aom
tocFga&m/ a,mye aweo[dawm a[mwd/ aom
oocFga&mwd/ 0kwåaO§wH t|uxm,H --
o[ ocFga&emwd oocFga&m/ awe oocFga&e
oyÜa,ma*e oOyga,e ypö,*aPemwd taw¬mwd/
{w¬p ypö,*aPmwd tm&r®Pm'daum om"m&aPm ypö,
y&rw¬'DyeD ygX 35
*aPm t|uxm,H 0kawåm/ tom"m&aPmye
ukovuar®ok oyÜK&dokyedó,m'daum tukovuar®ok
toyÜK&dokyedó,m'daum ypö,*aPm 0daoaowGm
a,maZwkH ,kawåm/ aomye ,'g 'k0da"e ocFga&e 0dem
o,ar0 pdwåH toHoD'rmeH uwGm O|maywd ork|maywd?
w'g aomtocFga&memr/ ,'gye awe 0dem o,ar0 pdwåH
O|maywkH ork|maywkH eoauúmwd? ocFg&H o[m,H vbdwGm0
oauúmwd? w'g aom oocFga&memr/ £wd tocFga&m
oocFga&mwdp £'H ypö, *Paó0 emrH/ e pdwåó/ pdwåHye
tocFga&e oka'¨e ypö,*aPe OyÜEéH tocFg&duH/ oocFga&e
ypö,*aPe OyÜEéH oocFg&duH? OyÜEéaw¬ [d t,H
£uypöa,mwd/ ,o®d H ora, tukovH pdwåH OyÜEéH a[mwd
aomreóo[*wH 'd|d*worÜ,kwåH oocFga&emwd [d ygVd,H
0kwåEÅd/ {w¬p oocFga&e ypö,*aPe OyÜEéH a[mwDwd
a,maZwAÁEÅd/ t,arw¬ tocFg&duoocFg&duya'ok
y&rw¬'Dyem/
(22) #Dumok ye
£rrw¬H tov’au©wGm pdwåar0 tocFg&H oocFg&EÅd p
*a[wGm ,H 0kwåH? ]]ew¬d ocFga&m tómwd tocFg&H/ wa'0
tocFg&duH/ o[ ocFga&e 0wåwDwd oocFg&H/ oocFg&ar0
oocFg&duEÅd p/ aom ,ó ew¬d/ wH tocFg&H/ wa'0
tocFg&duH/ ocFga&e o[dwH oocFg&d uEÅd p}}/ oAÁarwH e
,kZÆwda,0/
(23) ,Íö 0dbm0ed,H
ocFa&mwd pdwåH wdu©bm0ocFgwr@e0daoaoe oaZÆwd/
ocF&D,wd0g wH {awe ,xm0kwåea,e oZÆD,wDwd
36 y&rw¬'DyeD ygX
ocFga&mwd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
{0O§d owd oocFg&duyd pdwåH wdu©Hemr od,mwd/
(24) ,Íö ww¬
]]aom ye twåaem ykAÁbm*yÜ0awå pdwåoEÅmaeap0
y&oEÅmaep y0wåwDwd wH edAÁwådawm pdwåó wdu©bm0
ocFgawm 0daoaom0 £" ocFga&mwd}} 0kwåH/ wHyd tocFg&du
oocFg&duy'geH 0peaw¬ok 0d&ZÑdwGm w'Ek ½lyó ocFg&ó
y&duyÜem0aoe 0kwåwåm e,kwåar0/
(25) {awe
ykAÁyÜa,m*orÇLawm? 0daoaom pdwåorÇyD/
ocFga&m wH 0aoaew¬? a[mwsmocFg&dum'dwmwd/
om"u*gxmyd y#du©dwåm a[mwDwd/
(26) ,Íö ww¬
]]tx0g? oocFg&duH tocFg&duEÅd ap wH au0vHocFg&ó
bm0gbm0H oE¨m, 0kwåH/ ewó o[y0wådoAÇm 0g
bm0awmwd/ bdEéoEÅmeyÜ0wådaemyd ocFg&ó £"rw¬dwm,
wH 0aoe edAÁwåH pdwåH ocFga&m tó tw¬Dwd oocFg&duH/
oavmraum oyu©aumwsm'Dok0d, o[ o'´ó
0dZÆrmew¬y&d'Dyeawm/ wAÁdy&DwrÜe w'bm0awm 0kwåea,e
tocFg&du}}EÅd 0kwåH/ wHyd ygVdt|uxmod'¨H OZkH 0do'H tw¬H
rkÍödwGm twåaem y&duyÜem 0aoe 0kwåwåm e *a[wAÁar0/
{w¬p twåaem £päm, 0dem ya&oH tmPwåd,m0g taZÑ
oem,0g ,mpem,0g y0wådwH pdwåH ya,m*ork|dwH emr/
wxm twåaem £päm, 0dem ya&oH ba,e0g vZÆm,0g
y&rw¬'DyeD ygX 37
*g&a0e0g uxdum,0g '@ba,e0g y0wådwH Oyg,ork|dwH
emr/ o,ar00g twåaem vDeH pdwåH ÚwGm awe awe
Oyga,e twåmeH Mo0'dwGm0g wH wH Oyg,H tEkó&dwGm0g
y0wådwH pdwåH Oyg,ork|dwH emr/ £'Íö e,'óear0gwd/
'd|d*awe 0dyÜ,kwåH 'd|d*w0dyÜ,kwåH/ O'godebma0e ayu©wd
tEkb0emuma&e tm&r®PH yówDwd Oayu©m/ Oyywådawm
,kwådawm £u©wd yówDwd0g Oayu©m/ ,xm[d aomreó
a'greómed tm&r®PH t"drwåawm yóEÅd/ ,awm
aomreódawm yk*¾avm awe tm&r®aPe 0da,ma*
0dum&yawåm a[mwd/ a'greódawmp awe tm&r®aPe
oHa,ma* 0dum&yawåm a[mwd/ e wxm t,H? t,H ye
,kwådawm0 yówd e tm&r®PoHa,m* 0da,m*a[wk yk*¾vH
0dum&H ygaywDwd/ aupdye Oyywådawm ,kwådawm £u©wDwd
£'H £" eorÇ0wd/ e [d tukovH ,kwå½lyH emr a[mwDwd
0'EÅd/ Oayu©m, o[*wEÅd ormaom/
23/ {w¬p udÍömyd zóm'a,m 0dwuúm'a,m arm[m'a,mp
"r®m £rdem ouave t|0da"e pdawåe o[ *wm
orÜ,kwåmp a[mEÅd? e ye aw a0'em0d, o,Hyd ab'0EÅm
a[mEÅd/ ep 'd|docFg&meH 0d,awoH £ro®d H pdawå uw¬pd
a[mEÅd uw¬pdea[mEÅDwd t,H 0duayÜg tw¬d/ wo®maw
£rópdwåó ab'u&m ea[mEÅDwd £" e*[dwmwd '|AÁm/
avmabmye tan[d £ró t|0d"ó ab'ua&m
a[mwd/ a0'em'd|d ocFg&mp £ró tnrnó ab'u&m
a[mEÅDwd aw{0 £" *[dwmwd '|AÁm/ eEk yDwd rme
xderd'¨gedyd ab'u&med a[mEÅDwd wmedyd £" oyDwduH
tyDwduEÅd rmeorÜ,kwåH rme0dyÜ,kwåEÅd xderd'¨orÜ,kwåH
xderd'¨0dyÜ,kwåEÅd p *a[wAÁm eDwd/ e/ awok [d aomreaó
38 y&rw¬'DyeD ygX
*[daw yDwd *[dwm0 a[mwd/ £w&medp wDPd
ted,wa,m*Dedp a[mEÅd? a,0gye umedpmwd e*[dwmeDwd/
(27) 0dbm0ed,H ye
zóm'd0dwuúm'darm[m'd"r®m £awm tan[dyd pdawå [d
,kwåm a[mEÅDwd eaw tan[d £ró 0daooH ua&mEÅd/
wo®m aw £" e *[dwmwd £rdem t"dyÜga,e ,H 0kwåH
]]uo®m yaew¬ tanokyd zóm'Dok orÜ,kwå"ar®ok
0dZÆrmaeok aomreóo[*wm'dbma0g0 0kawåmwd/
aomreóm'Dear0 tom"m&P bm0awmwd/
zóm'a,m[d aupd oAÁpdwå om"m&Pm aupd ukovm'd
om"m&Pm/ arm[m'a,mp oAÁm ukovom"m&Pmwd e
aw[d ouúm pdwåH 0daoaowk}}EÅd/ wH 0dpma&wAÁH/
{0O§d owd aomreókayu©m ocFg&myd tanok 'dóEÅDwd
awyd tan[d £ró 0daooH eua&mEÅd/ wo®m awyd £"
e*a[wAÁm od,kEÅd/
24/ {w¬p aomreóyÜ#doE¨duwm? t*rÇD&yÜuwdwm?
£|m&r®Porma,ma*g? Asoerkwådp aomreóó um&PH/
aomreóyÜ#doE¨daum[d o'g b0*Faomreaóe y&dbm0dw
oEÅmaem a[mwDwd wó pdwåH OyÜZÆrmeH a,bka,se
aomreóo[*wH OyÜZÆwDwd/ t*rÇD&yÜuwdaump
[DeZÑmoa,m tyÜuHyd r[EÅH rnwd/ [DeHyd yPDwH rnwd/
wo®m wóyd pdwåH OyÜZÆrmeH a,bka,se aomreóo[*wH
a[mwDwd/ £|m&r®Porma,ma*gwd twåem £pädawe
[Daee0g yPDawe0g tm&r®aPe orma,ma*g/ AsoerkwåDwd
ÓwdAsoem'dawm rkwåd/ Oayu©my#doE¨duwm? *rÇD&yÜuwdwm?
rZÑwåm&r®Porma,ma*g? Asoerkwådp Oayu©m, um&PH/
y&rw¬'DyeD ygX 39
{w¬p *rÇD&yÜubdwmemr r[ZÑmo,wm/ wm'daom [d
yk*¾avm r[EÅHyd tyÜuH rnwd? yPDwHyd [DeH rnwDwd/
'd|ZÑmo,wm? 'd|d0dyEéyk*¾vao0em? o'¨r®0drkcwm?
rdpäm0dwuúA[kvwm? ta,medaom Or®KZÆeÍö 'd|d,m um&PH/
ww¬ 'd|ZÑmo,wmwd umPm&d|ó0d, okeu©wåó0d,p
yk&drba0 'd|d *wdubma0e tm*wwåm £ro®d H ba0yd
oówkapä'go, bma0g/ o'¨r®0drkcwmwd pd&Hyd umvH
o'¨ar®e 0dem tm*wwm/ rdpäm0dwuúA[kvwmwd twåaem
t0doa,ok oAÁnK0doa,ok Xmaeok twåaem yrmPH
tZmedwGm pdEÅmyokw0aoe rdpäm0dwuúA[kvbma0g/
ta,medaom Or®KZÆeEÅd twåem'd|um&Par0 om&awm
opöawm Or®KZÆeH/ wAÁdy&Dawe 'd|d0dyÜ,kwåum&PH a0'dwAÁH/
tocFg&duur®ZedwyÜ#doE¨d uwm? uv’um, pdwåwm? cEÅd
A[kvwm? yk&douma&ok 'd|medoHowm? ur®yÜokwwm?
OwkabmZem'd oyÜg, vmabmwd £'H tocFg&duum&PH/
ww¬ cEÅdA[kvwmwd oDwkPSm'DeH creA[kvwm/
yk&douma&olwd yk&dao[d uwåaAÁok uar®ok/
ur®yÜokwbmwd uar®ok pdPÖ0odwm/ wAÁdy&D awe
oocFg&duum&PH a0'dwAÁH/ £aroHye pdwåmeH OyÜwåd 0d"meH
0dok'¨dra*¾ *a[wAÁH/ t|yDwd ydoa'´e aeoH
vAÇrmeur®yxab'awm umv oEÅmem &r®Pm'd
ab'awmp taeu0d"wåH orÜda@wDwd/
avmbrlvpdwåó y&rw¬'dyem ed|dwm/
25/ a'gorlvpdawå 'k|Kraembd 'kr®aem/ 0d½lyH pdwåH/ 'k|Kraem
{wómwd0g 'kr®aem/ 0d½lypdwåor*Ðyk*¾avm/ 'kr®eó bma0g
a'greóH/ rmeodu'ku©a0'ema,wH t"d0peH/ om [d
40 y&rw¬'DyeD ygX
twåem o[*aw pdawå0g wH or*Ðyk*¾av0g 'kr®em
bd"meó0g t,H aom 'kr®aemwd 'kr®eAk'¨d,m0g y0wådedrdwåH
a[mwDwd/ aooH a[|m 0kwåe,ar0/ a'greaóe o[
*wEÅd ormaom/ y#d[nwDwd y#daCm/ a'gaom/ aom[d
OyÜZÆrmaem orÜ,kwå"ar®yd y#d[ewd/ vlac oEÅawå ua&mwd/
twåaem 0w¬KrÜd y#d[ewd/ [',yÜa'oH '[wd/ wH yk*¾vH
'kr®KcH ua&mwd? twåaem tm&r®PHyd y#d[ewd/ wH Am",
rmaem *PSmwd/ wo®m y#daCmwd 0kpöwDwd/
26/ {w¬ od,m/ ocFga&m wm0 £ró pdwåó ab'
ua&mwd wó £" *[PH ,kwåH/ a0'em y#dCmye
ab'u&m e a[mEÅDwd aw £" e *a[wAÁmwd/ 0kpöaw?
a'greó*¾[PH wm0 £ró pdwåó u'gpd
tna0'ema,m*wm yo*Fed0wåew¬EÅd/ ,'g[d &mZmaem
[ormema,0 apm&0"H ayaoEÅd/ ,'gp Zem twåaem a0&DeH
r&aP wk|d H ya0a'EÅd/ r&PH tbdeE´EÅd/ ,'gp AmvZem
[ormem0 rd*yu©daem rma&EÅd/ w'g £'H Ekacg aomreaóe
,kwåEÅd taw¬0 yoa*Fg/ Oayu©ma,ma*ye 0wåAÁar0 ew¬d/
wyÜo*Fed0wåew¬H a'greó*¾[PEÅd/ y#dC*¾[PHyd
tn"r®orÜ,kwåwm yo*Fed0wåew¬H/ wxm[d a,
ew¬duma[wkum ud&d,rdpäm 'd|dum ygP0a" tyknHemr
ew¬Dwd *PSEÅd/ a,p rEkóygP 0a"{0 tyknH a[mwd?
wd&päme*wygP0a" tyknH ew¬Dwd *PSEÅd/ a,p ygP0"H
uwGm ,nH ,ZEÅmeH r[EÅH yknH a[mwd? 'dAÁoH0wåeduEÅd
*PSEÅd/ aw ouúm,'d|d,m 0dó|m ygP0"H o,H0g ua&mEÅd/
tan0g ayaoEÅd/ w'g £'H 'd|d,myd orÜ,kwåH od,mwd
yoa*Fg a[mwda,0/ a,ye or®m'd|dauok Amvm tAswåm?
aw u'gpd awoH rdpäm'd|dumeH v'¨d H *a[wGm ygPH 0"EÅm
y&rw¬'DyeD ygX 41
tm'dawm a0rwduZmwm0 a[mEÅd/ w'gawoH £'H
0dpdudpäm,yd ,kwåH od,mwd yoa*Fg a[mwd/ wyÜo*F
ed0wåew¬H y#dC*¾[PEÅd/ £w&xm yk&dr pdwåó
avmbo[*wbma0g0d, £ró y#dCorÜ,kwåbma0g
plVed*arae0 oda'¨gwd awoH *[PH ed&w¬uH od,mwd/ {w¬p
£ómrpä&d,ukuúKpömeH xderd'¨óp t*¾[PH yk&drpdawå
rmexderd'¨ea,e a0'dwAÁH/ t,arw¬ y&rw¬'Dyem/
(28) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]tom"m&P "r®0aoe pdwåó Oyvu©Pw¬H
a'greó*¾[P}}EÅd 0kwåH/ ww¬ tom"m&P"r®0aoemwd £'H
wm0 e,kZÆwd/
(29) owdyd £ró aomreókayu©mo[*wbma0
tenom"m&aPae0 a'greaóe £ró Oyvu©Pw¬EÅd
tw¬ó tmyZÆeawm/ ,xmwH owdyd yk&dró £róp
pdwåó arm[o[*wbma0 tenom"m&aPae0
avmabe y#daCep Oyvu©Pw¬H avmbo[*wy#dC
orÜ,kwå*¾[PEÅd/ Oyvu©Pw¬EÅd p e 0wåAÁH/
{0O§d owd ygua#e a'greaóe tygu#meH tna0'em eHyd
£" v'¨bm0H Oyvau©wDwd tmyZÆwd/ ,xm v'¨gwyawåm
&mZukrma&mwd/
(30) ,Íö 0dbm0ed,H
]]y#dCorÜ,kwåbma0gye ObdEéH {uEÅ o[pm&dwm 'óew¬H
0kawåm}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
£ró plVed*arae0 w'w¬od'¨dawmwd/
27/ {w¬p a'goZÑmo,wm? t*rÇD&yÜuwdwm? tyÜókuwm?
42 y&rw¬'DyeD ygX
tmCmw0w¬Korma,ma*g0g? ted|m&r®Porma,m a*g0g
a'greóó y#dCóp um&PH/ ww¬ a'go A[kv
bm0awm tm*w0aoe a'goZÑmo,wm '|AÁm/
t*rÇD&yÜuwdwm [DeZÑmo,wm/ tyÜókwóp ted|
avmu "ar®[dzk|ó wHukaww¬vAÇmwd ypöa0u©em ew¬Dwd/
£arorÜd 'GdEéH OyÜwåd0d"meH 0dok'¨dra*¾ *a[wAÁH/ ydo'´ó
taw¬myd 0kwåea,m{0gwd/
a'gorlvpdwåó y&rw¬'dyem ed|dwm/
28/ arm[rlvpdawå 0dpdudpäK'¨pömeH y'aw¬m Oy&d tm*rdówd/
,o®mye £'H pdwåH rlvEÅ&0d&a[e va'¨gumaoe
ok|KAv0aEÅe arma[eap0 oHoyÜrme0du©dyrmae[d
0dpdudpäK'¨apö[d p ,kwåH a[mwd/ wo®m £" a0'emyd tm&r®PH
t"drwåawm tEkb0dwkH e oauúmwDwd Oayu©ma0'em0
,kwåm a[mwd/ {0H oaEÅyd £'H pdwåH aomreó a'greó
o[*wmeHyd teEÅa& OyÜZÆwd/ wo®m w'kb,a0'em[dyd £'H
,kwåH od,mwd yoa*Fg a[mwDwd wyÜo*Fed0wåew¬H £"
Oayu©m*[PH uwH/ tenpdwåom"m&aPe "ar®e pdwåó
ed,rew¬H 0dpdudpäm*[PH/ O'¨pöH ye oAÁmukoavok ,kwåHyd
£" va'¨gumoH [kwGm ok|K Av0H a[mwDwd 'óew¬H £a"0
*[dwEÅd '|AÁH/ awae0[d "r®o*FPd,H "r®Ka'´o0ga& O'¨pöH
tanok ygypdawåok o½lyawm tEk'¨&dwGm
a,0gyeubma0ae0 0kwåH/ £ro®d H tEÅdrpdawå{0 o½lyawm
O'¨#EÅd '|AÁH/ ,o®mp £'Hpdwå'G,H owåmeH yuwdobm0blwEÅd
ya,ma*e 0g Oyga,e 0g auepd OyÜga'wAÁH emr ew¬d/
oAÁumvrÜd b0*FpdwåH0d, taemouúrmeH toHoD'rmeH
tudapäe tuoda&e y0wåwd/ wo®m {uaEÅe
y&rw¬'DyeD ygX 43
tocFg&duar0 a[mwDwd uwGm £" ocFg&aba'g e
*[dawmwd '|AÁH/ awae0p ygVd,Hyd yk&drpdawåok0d, £"
oocFga&emwd 'kwD,pdwå0ga&m e0kawåmwd/ t,arw¬
y&rw¬'Dyem/
(31) 0dbm0ed,H ye
£rmed a'G pdwåmed twdor®KV§wm, twdpÍövwm, p
oAÁw¬yd &ZÆe'kóe&[dwmed a[mEÅd/ wo®m Oayu©m
o[*wmae0 y0wåEÅDwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
&ZÆe o[dwmeHyd avmbrlv pdwåmeH Oayu©m a,m*ó
'd|wåmwd/
(32) ,Íö ww¬ r[m#Dum,Íö
]]wawma,0p obm0wdu©wm, Oóma[wAÁwm,p
tbm0awm ocFg&aba'gyd aeoH ew¬D}}wd 0kwåH/ ww¬
obm0wdu©wm, tbm0awmwd £rdem £ró
tocFg&dubm0H y#du©dywd/ Oóma[wAÁwm, tbm0awmwd
£rdem oocFg&dubm0H y#du©dywd/ w'kba, ye £'H pdwå'G,H
oAÁaom ocFg&0drkwåH a[mwDwd 'aówd/ wH t|uxm,yd
wm0 e oarwd/
y#dpöorkyÜg'0db*Ft|uxm,O§d ocFg&aba'e t0dZÆm,
'k0d"bma0g0 0kawåm/ ,'dp £'H'G,H ocFg&rkwåH od,m/ {0H
owd £" arma[myd ocFg&rkawåm od,m/ aomp
t0dZÆma,0gwd wd0d"bma0g0 t0dZÆm, ww¬ 0wåaAÁm/ ep
0kawåmwd/ {0H wm0 t|uxm, eoarwd/
(33) ,o®mp £" wdu©bma0gemr 0dem ocFga&e au0vH
yuwd ypö, *P 0aoae0 y0wåeorw¬wm 0kpöwd/ £'Íö
44 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåH wax0 y0wåwd/ wo®m £'H obm0wdu©H e a[mwDwd e
ouúm 0wåKEÅd/
va'¨gumaoe arma[e ok|K rk,SEÅDwd arm[rl[meDwd
0wåaAÁ ed½kwåea,e armrl[meDwd 0kwåH/
29/ £apö0EÅdtm'd r[med*reH/ ww¬ £apö0EÅd £wd {0H/
edygwork'ga,m a[o/ ypädarm0g {0H oa'´g yk&dró
£wdo'´ó tw¬0paem/ £apö0EÅd0g 0dokH {aum edygawm/
oAÁxmyd £rdem aomreóo[*wEÅdtm'dem 0kwåyÜuma&
emwd taw¬m '|aAÁm/ £'Íö 'Gg'omwd {w¬ 0daooeH
a0'dwAÁH/ oAÁxmyDwd "r®o*FPD,H 0kawåe yuma&emyd
'Gg'ao0/ 0dba*F 0dbawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/
"mwkuxm'Dok 0kawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/ awok awok
okwåaEÅok 0kawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/ umva'o
oEÅmem'd ab'bdaEée yuma&emyd 'Gg'ao0/ uxH
'Gg'ao0gwd/ £apö0H 'Gg'ao0gwd a,maZwAÁH/
(34) 0dbm0ed,H ye
a[|m 0kawåm orÜa,m*g'd tmuma&m0 0dbm0dawm/
aomye £apö0EÅd £rdem0 oda'¨gwd/
tukovpdwåmeDwd ukovy#d0d½k'¨obm0wåm {0H v'¨em rmed
pdwåmed/ {w¬p {uaEÅe o'¨g'a,m{0 ukovmemr/
arm[m'a,m{0 tukovm emr/ pdwåHye zóm'a,m 0d,
tnormear0 a[mwd? e [d tm&r®P 0dZmeeH0g {uaEÅe
rk,Sem'd0d, om0ZÆH0g a[mwd/ o'´[em'd0d, te0ZÆH0gwd/
wHye tukoav[d ,kwåH tukovEÅd 0kpöwd/ ukoav[d ,kwåH
ukovEÅd/ o'¨g'DeHye arm[m'DeÍö y#d0d½k'¨bma0g ,xmuúrH
y[m,uy[mwAÁbma0e a0'dwaAÁm/ tukov"r®m[d
y&rw¬'DyeD ygX 45
'kAÁvm a[mEÅd/ ok0PÖyÜ#d½lyum0d, az*¾Kblwm tbm0em&[m
ykeyÜKeH tmao0D,rmemyd pÍövEÅda,0 0duúd&EÅda,0/ ed,mrH
MouúrEÅmyd {uo®d Hba0 {0 tyg,bm*dwm, MouúrEÅd/ eye
ukovrlvmed oAÁaom ypädE´dwGm oawå 0¥aomwed,aw
umwkH oauúmEÅd/ ukov"r®mye Av0EÅm a[mEÅd/
Zmwdok0PÖm0d, om&blwm bm0em&[m ykeyÜKeH
tmao0D,rmem xd&w&ywåm avmuda,ok ,m0 £'¨d0d"mem
avmukwåa&okp ,m0 t&[wår*¾g 0k'¨d0d½kV§D"r®m a[mEÅd/
ed,mrH MouúrEÅm tyg,aomwH0g 0¥aom wH0g oAÁaom
orkpädE´dwGm tEkyg'daooedAÁmebm*dwm, MouúrEÅd/ wo®m
ukov "r®m{0 y[m,umemr/ £wa&ye y[mwAÁm{0
emrmwd a0'dwAÁm/ tydp ukov"r®memr tEÅraom
tmavmybdu©m 'gerwåmyd
avmauaboZÆ0d"memed0d,tukovyÜ[mem, {0
y@daw[dynyD,EÅd u&D,EÅd p? wo®m aw{0 y[m,um/
tukov"r®mye avmau emema&m*Zmwda,m0d,
ouvavmuó yuwdobm0blwm{0 a[mEÅDwd aw
y[mwAÁm{0gwd/ orEÅawm te0aooawm tm'd,d Hok
*PSd,d Holwd orwåmed/ tydp orwåmeDwd ed|dwmed
y&dykPÖmed0g/ t|"mwdtm'do*F[*gxm/ avmabmrlvH
{awoEÅd ormaom/ 'Gg'om ukovm od,kEÅd {w¬ od,kEÅd
edygwy'H £" '|AÁH/ tukov pdwåmed 'Gg'o b0EÅDwd taw¬m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, tukovpdwåó
y&rw¬'dyem ed|dwm/
31/ {0H oAÁed[DeH tukovH o*Fa[wGm £'ged ta[wkuH
46 y&rw¬'DyeD ygX
o*FPSaEÅm ww¬p oAÁed[DeH tukov0dyguH wm0 'aówkH
Oayu©mo[*wEÅdtm'drm[/
(35) 0dbm0ed,H ye
wH tukov 0dyguwåma,0 tukovmeEÅ&H yxrH 'ódwEÅd
t"dyÜga,e ,H 0kwåH ]]awoH tukov0dygum 'd0aoe
wd0d"bma0yd tukovmeEÅ&H tukov0dygaua,0
0dbZdwk}}EÅd/ wH e okE´&H/
{0O§d owd ukov0dygumedyd ukovm eEÅa&{0 0wåAÁmed
od,kEÅd/
31/ pu©Kaomwm'DeH y'aw¬m Oy&d tm*rdówd/ 0dZmemwDwd
0dnmPH/ ,xm[-0dZmemwd 0dZmemwDwd acg bdu©a0
wo®m0dnmPEÅd 0kpöwDwd/ pu©KH edódwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/
pu©Kem0g ypö,blawe ZedwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/ uar®e0g
pu©Kó OyeDwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Kawm0g ZmwH
0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Kó0g £`E´d,bma0e omrd blwó
0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Ko®d H0g OyÜEéH0dnmPH pu©K0dnmPH/
{oea,m aomw0dnmPm'Dokyd/ ygVd,Hye r[m
wPSmocF,okawå --
ao,sxmyd bdu©a0 u|Íö y#dpö t*¾d Zvwd/ u|*¾DawG0
ocsF H*päwd/ ouvduÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ ouvd u*¾DawG0
ocsF H *päwd/ wdPÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ wdP*¾D awG0 ocsF H
*päwd/ a*gr,Íö y#dpö t*¾d Zvwd/ a*gr,*¾DawG0 ocsF H *päwd/
xkoÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ xko*¾DawG0 ocsF H *päwd/ ouFm&Íö
y#dpö t*¾d Zvwd/ ouFm&*¾DawG0 ocsF H *päwd/ {0ar0acg
bdu©a0 pu©KÍö y#dpö ½layp OyÜZÆwd 0dnmPH/ pu©K0dnmPaEÅ0
ocsF H *päwd/ aomwÍö y#dpö oa'´ p OyÜZÆwd 0dnmPH/
y&rw¬'DyeD ygX 47
aomw0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ CmeÍö y#dpö *aE¨p OyÜZÆwd
0dnmPH/ Cme0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ Zd0SÍö y#dpö &aop
OyÜZÆwd 0dnmPH/ Zd0Sg0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ um,Íö y#dpö
azm|aAÁp OyÜZÆwd 0dnmPH/ um,0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/
reÍö y#dpö "ar®p OyÜZÆwd 0dnmPH/ raem 0dnmPaEÅ0 ocsF H
*päwDwd 0kwåH/
wxmwd £rdem Oayu©mo[*wEÅd y'H tmu¹wd/
'ku©,wDwd 'ku©H/ orÜ,kwå"ar® wH or*Øyk*¾vH0g Am"wd
[d HowDwd taw¬m/ 'k|K0g cewd um,duokcEÅd 'ku©H/
'kuúa&e0g crdwAÁEÅd 'ku©H/ 'kuú&H Moumo'geH {wómwd0g
'ku©H/ um,du'ku©a0'ema,0 emrH/ ok|K y#drkcÍö £päwDwd
orÜ#dpäeH/ ok|Lwd trkÍörmeH/ y#drkcEÅd tenmayu©H/ £päwDwd
umarwd tbdeE´wd y#d*¾PSwd/ awae0[d bmodwH tbdeE´KEÅd
{w¬ orÜ#dpäd H olwd 0PÖ,d Hok/ ok|K wDa&wd wkavwd
0dpma&wDwd oEÅD&PH/ #Dum,H wDa&wd ed|maywDwd 0kwåH/
0dbm0ed,H wDa&wd 0DrHowDwd 0kwåH/
32/ {w¬p pu©Kó torÇdEéwm? tmavmu
oEédó,yÜ#dvmabm? ½lygeH tmygwm*reH? reoduma&mwd
pwåma&m ypö,m pu©K0dnmPó OyÜwådum&Pmed/ aomwó
torÇdEéwm tmumooEédó,yÜ#dvmabm? o'´geH
tmygwm*reH reoduma&mwd aomw0dnmPó/ Cmeó
torÇdEéwm? 0gokoEédó,yÜ#dvmabm? *E¨meH tmygwm*reH
reoduma&mwd Cme0dnmPó/ Zd0Sg, torÇdEéwm
tmaygoEédó,yÜ#dvmabm/ &omeH tmygwm*reH?
reoduma&mwd Zd0Sg0dnmPó/ um,ó torÇdEéwm?
yx0doEédó,yÜ#dvmabm? wdPÖH azm|AÁmeH tnw&ó
48 y&rw¬'DyeD ygX
tmygwm*reH? reoduma&mwd um,0dnmPómwd/ {w¬p
tmavmu tmumom'DeH oEédó,meH *[PH aw[d 0dem
½lyg'DeH yoma'ok tmygwm*reaó0 tbm0awmwd '|AÁH? e
[d tmavmau owd ½lyged oEéd[dwmedyd pu©KrSd
tmygwrm*päEÅd/ {oea,m aoaookyDwd/ ,Hye t|uxm,H
pu©Ko®d Hye torÇdaEéyd A[d'¨g½lyg&r®aP tmygwH tem *päaEÅ
pu©K0dnmPH EkyÜZÆwd/ wo®d H ye tmygwH tm*päaEÅyd
tmavmuoEédóa, towd EkyÜZÆwDwd 0kwåH/
wH 0dem tmavmaue 0dnmPkyÜwåd,m tbm0'óey&H/ eye
tmygum*reHemr tmavmau towdyd orÇ0wDwd
'óey&EÅd '|AÁH/ £w&xm &wåE¨uma&yd ½lyged pu©KrSd
tmygwH tm*päEÅDwd tmyZÆwDwd/ tukovó 0dygumed
tukov 0dygumed/
33/ {w¬m auea|e 0dyguHemrmwd/ 0dypöea|e/ udÍö 0dypöeEÅd/
,xm avmau trÁzvm'DeH w½kPbm0H twduúr®
y&dPwbm0yÜwåd0dypöeEÅd 0kpöwd/ {0ar0H £"yd 0dypöeH
a0'dwAÁEÅd/ t,Íö taw¬m pwl[d or*Ðwm[d 'DaywaAÁm/
pwaóm[d or*Ðwmemr apwemor*Øwm? ur®or*Øwm?
Oy|meor*Øwm? 0dyguor*Øwmwd/ ww¬ ykaAÁ wH wH
ur®m,l[eumav,m ukovmukovapwem,
cPwå,or*Øwm/ t,H apwemor*Ðwmemr/ omye
apwem ed½kZÑrmem oAÁaom tbm0H ywGm eed½kZÑwd/
tm,wd Hye 0dyguygwkbm0g, twåaem oAÁmum&y&dyl&H
Mud,m0daooH wo®d H pdwåoEÅmae ed'[dwGm0 ed½kZÑwd/ aomp
Mud,m0daoaom ,m0 MoumoH evbwd/ wm0
uyÜoHwo[óHyd wHoEÅmeH tEk*awma,0 a[mwd/ ,H
y&rw¬'DyeD ygX 49
oE¨m, "r®ya' --
e [d ygyH uwH ur®H? oZÆKcD&H0 rkpöwd/
'[EÅH AmvraEGwd? bo®m qaEém0 yg0aumwd 0kwåH/
aomye 0dokH {aum y&rw¬"ar®mwdyd ocsF H e*päwd?
tEko,"mwka,m0d,mwd/ t,H ur®or*Øwmemr/ aomye
,'g twåaem tEk½lay ypöa, vbwd/ w'g 0dypöew¬m,
MoumoH ua&mwd/ uxH ua&mwDwd/ aom tmoEér&Pó
owåó twåmeH0g ypöKy|maywd/ twåaem edrdwåH0g
ypöKy|maywd/ *wdedrdwåH0g ypöKy|maywd/ aomp oawåm wH
trkÍörmaem ,'d *PSmwd/ w'g MoumoH vbwd/ t,H
Oy|meor*Øwmemr/ wH trkÍödwGm pkwóye pkwdteEÅ&ar0
aom ur®ocFgawm Mud,m 0daoaom 0dokH {aum
oorÜ,kawåm y&rw¬"r®&mod [kwGm {uH b0H yl&,rmaem
0dypöwd? {uH b0H yl&,rmaemwdp ,m0 wm,kuH b0*FudpöH
qok 'Gga&ok wH wH 'Gg&du0dyguudpömed y&da,momae
pkwdudpöÍö om",rmaemwd taw¬m/ ww¬ yk&drm wdaóm
or*Ðwm w½kPm 0w¬memr a[mEÅd/ ypädrm 0dyguor*Ðwm
y&dPwm0w¬memrmwd a0'dwAÁm/ £wd 0dypöEÅDwd 0dygumed
rk'kw½kPm0w¬H twduúrdwGm y&dPum0w¬ocFgwH 0dyuúbm0H
tmyZÆEÅDwd {0arw¬ taw¬m a0'dwaAÁm/ {0Íö uwGm ygVd,H
ukovmukovur®ork|memeHyd u#wåm½lygeH 0dyguya'
t*¾[PH a[mwDwd/ wmed[d ur®oEÅmeawm 0dokH od'¨wåm
0dokH ur®awm Zmwmeda,0 emr a[mEÅd? e0dyuúmed emrmwd/
tnH[d t½ly"r®meH oEÅmeH/ tnH ½ly"r®meEÅd/ t,arw¬
0dyguya' y&rw¬'Dyem/
a,ye t½lybma0e om&r®Pbma0ep uar®e o'do
50 y&rw¬'DyeD ygX
wmrwåH *a[wGm t½ly"r®mear0 0dyguwåH oma"EÅd/ awoH
0dyguoa'´g t½ly"ar®ok ½kV§D0aoe y0awåmwd tmyZÆwDwd/
,Íö ww¬ omvdADZedAÁawåok emVywåykyæzavok ADZo'domeH
zvmear0 omvdzvomvdyuúemrH od'¨H 0d,mwd OyrH 'aóEÅd?
omyd eoarwd/ e [d zvmedyd w½kPumav yguemrH vbEÅd/
ep emVywåykyæmedyd y&dPwumav yguemrH evbEÅDwd/ wmed
yd[d w'g emVH yuúH? ywåH yuúH? ykyæH yuúEÅd e e0kpöEÅDwd/
okc,wDwd okcH? orÜ,kwå"ar® wHor*Ðyk*¾vH0g v'¨omwH
ua&mwDwd taw¬m/
34/ ok|K0g cewd um,du'ku©H/ okacep crdwAÁH/ oku&H
Moumo'geH {wómwd0g okcH/ ukovó 0dygumed orÜ,kwå
a[wk0d&[awm ta[wkumedpmwd ukov0dygum a[wku
pdwåmed/
(36) 0dbm0ed,H ye
ykAÁur®o[Zmawe edAÁwåua[wkemyd £" 0dyguó
oa[wkuwmyoa*Fguawm/ aom e okE´a&m/
e [d tbd"ar® uw¬pd ykAÁur®o[Zmawe edAÁwåua[wkem
0dyguó oa[wkuma[wkuwm orÇa0gemr tw¬d/
towdp orÇa0 Asbdpm&óyd tbm0awm aom yoa*Fg
ed&w¬aum0gwd/ ww¬ Asbdpm&ómwd yo*Fó £apö0aw¬m/
{w¬p tukov0dygumeH o,H tAsmuw"r®wåm avmbm'D[d
tukova[wl[dp o,H tukov0dyguwåm tavmbm'D[d
te0ZÆa[wl[dp oa[wkuwm orÇa0g ew¬d/ towd p wH
orÇa0 awoH ta[wkubma0g tAsbdpma&ma,0 a[mwDwd
ww¬ ta[wku*¾[PH e uwH/ ukov0dygumeH ye o,H
ukov0dyguwåma,0 tavmbm'D[d ukovm
y&rw¬'DyeD ygX 51
Asmuwa,m*D[d te0ZÆa[wl[d oa[wkuwm orÇa0g
tw¬da,0/ owdp wo®d H orÇa0 awoH ta[wkubma0g
Asbdpm&o[dawm a[mwDwd waw¬0 ta[wku*¾[PH
uwEÅd '|AÁH/
35/ pu©m'dau yÍö'Gga& OyÜEéH tm0ZÆeH yÍö'Gg&m0ZÆeH? wO§d
yÍö'Gga& C¥dwH tm&r®PH *a[wGm tm0ZÆeH OyÜZÆwDwd/
b0*FocFgaw raem'Gga& OyÜEéH tm0ZÆeH raem'Gg&m0ZÆeH/ wO§d
wo®d H tmygwH tm*päEÅH tm&r®PH *a[wGm tm0ZÆEÅH
y0wåwDwd/ {w¬p raem'Gg&EÅd ouvH b0*FpdwåH '|AÁH/
(37) ,Hye #Dum,H
wm0 ]]raem'Gg&EÅd {w¬ tm0ZÆeó teEÅ& ypö,blwH
b0*FpdwåH raemwd 0kpöwd/ wa'0 'Gg&H tm0ZÆeZ0em'd xdpdwå
y0wåd,m rkcwåm}}wd 0kwåH/
,Íö 0dbm0ed,H
]]tm0ZÆeó teEÅ& ypö,blwH b0*FpdwåH raem'Gg&H?
yDxdpdwåmeH y0wådrkcbm0awm}}wd 0kwåH/ wH oAÁHyd e
,kZÆwda,0/
,'d[d,ó b0*Fó teEÅ&H 0Dxdpdwåmed y0wåEÅd/ wa'0
{uaEÅe awoH y0wådrkcwåm raem'Gg&Hemr a[mwd/ e wawm
yk&drmeDwd t,raw¬m od,m/ {0Íöowd a,ok pu©m'Dok ½lyg
'DeH C¥dwwåm tm0ZÆem'Ded 0Dxdpdwåmed y0wåEÅd/ wmae0
{uaEÅe awoH y0wådrkcwåm 'Gg&medemr a[mEÅd/ e wawm
tnmeDwd t,raw¬m tmyZÆwd/ ep wmed pu©m'Ded emr
tw¬d/ ,med pu©m'Ded 'Gg&½lygedemr e a[mEÅDwd/ oAÁarwH Oy&d
'Gg& o*Fa[ tm0db0dówDwd/ [oeH [odwH/ rkcó
52 y&rw¬'DyeD ygX
y[|mum&yÜ0wåd/ wH OyÜga'wd ZaewDwd [odwkyÜga'g/ wH0g
OyÜga'EÅd cDPmo0g {awemwd [odbkyÜga'g/ wH0g OyÜZÆwd
{awemwd [odwkyÜga'g/ aom{0 pdwåEÅd ormaom/
cDPmo0geH taemVm&dauok tm&r®aPok a,e pdawåe odwH
ygwkua&mEÅd? waówH emrH/ e [d cDPmo0g avmud, r[m
Zem0d, &ZÆeD,m'd bma0e MoVm&dauok [oed, 0w¬Lok
[oEÅDwd/ #Dumok ye pdwåH tayu©dwGm [odwkyÜg'EÅd ed'´d|H
od,mwd/ 0kwåea,e ta[wkumedp wmed 0dypöe 0dygukyÜg'e
udpö&[dwwåm wH wH Mud,mrwåblwmed pdwåmedpmwd
ta[wkuMud,pdwåmed/ {w¬p 0Dxdrkwåpdwåmed udpö'kAÁvwåm
yÍö0dnmPmed 0w¬K'kAÁvwåm orÜ#dpäem'Dedp udpö|me'kAÁvwåm
twåaem Oóma[e 0dem au0vH 0dypöerawåe y0wåEÅDwd
wmed oAÁmed 0dygumed{0 a[mEÅd/ ,medye Av0udpöwåm
twåaem Oóma[e y0wåEÅd/ tm,wd Hp 0dygukyÜg'ew¬H
Oóm[o[dwmed a[mEÅd/ wmed ukovmukovmedemr
a[mEÅd/ ,med ye pdwåmed 0dypöerwåH twduúr® twåaem
Oóma[ae0 y0wåEÅd/ awok tm0ZÆe'G,H 0dyguoEÅmeawm
v'¨ypö,wåm axmuH 'kAÁvbm0awm £w&medp
ed&mEko,oEÅmae y0wåwåm oAÁaom 0dygukyÜg'ew¬H
Oóm[&[dwmed{0 a[mEÅDwd wmed oAÁmed Mud,medemr
ZmwmeDwd '|AÁH/
36/ £'ged tm'dawm y|m, a0'em0dpm&Pm 0kpöwd/
wxm[d pu©K0dnmPm'DeH wm0 0w¬Ledp tm&r®Pmedp
Oyg'g½lygae0 a[mEÅd? Oyg'g½lygeÍö 0dpkyd@umeH0d,
tnrnoHC¥eH 'kAÁvar0gwd wmed £a| teda|p tm&r®aP
Oayu©m o[*wmae0 a[mEÅDwd/ um,0dnmPóye
tm&r®Pmed r[mblwmed a[mEÅDwd ,xm t"du&Pdrw¬au
y&rw¬'DyeD ygX 53
xydwH ydpkyd@uH ta,mula#e y[&EÅmeH ta,mul#ó
ydpkyd@uH twduúr® tcdu&PdC¥eH Av0w&H a[mwd/ wxm
awoH tm&r®blwmeH um,0w¬KH twduúr® um,edó,
blawok oHC¥eH Av0w&H/ wo®m um,0dnmPH £a|
okco[*wH teda| 'kco[*wH a[mwDwd/ orÜ#dpäepdwåHye
oAÁ'kAÁvmeH yÍö0dnmPmeH teEÅ&H OyÜZÆwDwd edpöH 'kAÁvH [kwGm
oAÁw¬ Oayu©mo[*war0gwd/ 0dbm0ed,H ye
tormeedóa, [d aw[d v'¨ypö,wm0aoe t,raw¬m
0dbm0dawm? oEÅD&PHye o,Hyd Av00w¬KH edóm, y0wåwd/
wm'daoep Av00w¬Kedóa,e yk&drpdawåe v'¨ypö,H
a[mwDwd axmuH Av0H a[mwd/ wo®m wH ukov0dyguH
£a| Oayu©mo[*wH tbd£a| aomreóo[*wH
a[mwd/ tukov0dyguHye teda|yd tbdteda|yd
Oayu©mo[*war0 a[mwd/ uo®m £wdap/ ,'d[d wH
twdted|m&r®P0aoe a0'em ab',kwåH od,m/ 'kau©e0g
a'greaóe0g ,kwåH od,m/ ww¬ 'kau©e wm0 e ,kZÆwd?
uo®m? {uEÅum,duwåm 'ku©ómwd/ a'greaóeyd e ,kZÆwd/
uo®m? y#daCe y#d[nwåm{0 a'greóbm0H ywåm
a'greóa0'em y#daCe 0dem eyÜ0wåwDwd/
{uEÅmukovblawe y#daCe edpöa,m*daem a'greóó
tAsmuawok torÇ0awmwd/ tm0ZÆe'G,Hye oEÅD&Pawmyd
axmuH Av0H a[mwd/ 0dygumeO§d y0wådwkHyd twåaem
Oóm[AvHemr ew¬d/ Av0aEÅ[dye ur®m'dypöa,[d Zmwmed
Av0EÅmedemr a[mEÅd/ 'kAÁav[d Zmwmed 'kAÁvmed emrmwd/ {0H
oaEÅyd wH tm0ZÆe'G,H ur®mEkbm0awmp rkpödwGm
0dyguoEÅmeawmp ypö,H *a[wGm O|dwwåm 'kAÁvar0
a[mwDwd o'gyd Oayu©mo[*war0gwd/
54 y&rw¬'DyeD ygX
(38) 0dbm0ed,H ye
yÍö'Gg&m0ZÆeH ykaAÁ auepd t*¾[daw tm&r®aP {u0g &ar0
y0wåwåm raem'Gg&m0ZÆeÍö 0do'dopdwåoEÅmey&m0wåe0aoe
Asmyg&EÅ&omayu©wåm tm&r®P&oH t"drwåawm tEkb0dwkH
eoauúmwDwd oAÁw¬yd rZÑwå a0'em,kwåar0gwd 0kwåH/ ww¬
Asmyg&EÅ&omayu©wåmwd £'H e ,kZÆwd/
e [d pdwåmeH Av0'kAÁvwm0daoaomtwåaemypäm y0wåó
pdwåó 0aoe ouúm 0wåKH/ twåaemye ypöa,[d{0 aom
ouúm 0wåKEÅd/ £w&xm oEÅD&Póyd Asmyg&EÅ&omayu©wm
od,m/ wHyd [d 0do'dopdwåoEÅmeH twåemy&H 0awåwd
a,0gwd/
37/ £rmed pdwåmed twåaem yuwd ypö,*Porma,ma*
owd EkyÜZÆEÅDwd ew¬d/ wo®m tocFg&dumae0gwd 0'EÅd/
rlv#Dum,H ye 0dyguk'¨ga& --
ta[wku0dygumeH ty&dAswåudpöwåm oocFg&du ur® 0d½ka'¨g
tocFg&dubma0gyd ew¬d/ tocFg&duur®0d½ka'¨g
oocFg&duuma0gyd ew¬d/ wo®m awoH Ob,uar®eyd OyÜwåd
axa&e tEknmwmwd 0kwåH/
{awe wdPÖH Mud,pdwåmeHyd w'kb,bm0gbma0g 0kawåm
a[mwd/ wmedyd[d ty&dAswåudpömeda,0gwd/ tx0g/ ½ly'ó
e o'´ó0em'Ded owåm u'gpd twåaem £päm, ua&mEÅd/
u'gpd ya&[d Oóm[dwm ua&mEÅDwd ypöu©awm0 od'¨arwH/
ww¬ ,'g twåaem £päm, ua&mEÅd/ w'g yÍö'Gg&m0ZÆem'Ded
oAÁmed 0Dxdpdwåmed tocFg&dumedemr a[mEÅd/ ,'g ya&[d
Oóm[dwm ua&mEÅd/ w'g oocFg&dumedemr a[mEÅd/ 'Gg&
0drkawåokye 'GDok Oayu©moEÅD&aPok t|r[m0dygauok0d,
y&rw¬'DyeD ygX 55
0wåaAÁm/ £wd oAÁmed ta[wkupdwåmed awe y&d,ma,e
ocFg&aba'e yapöuH bdEémed{0 a[mEÅd/ {0H oaEÅyd ty&d
Aswåudpöwåma,0 awoH ocFg&aba'g ygVd,H e0kawåmwd
a0'dwaAÁm/
38/ ,o®mye a[wka,memr r[EÅ"r®m a[mEÅd/ wo®m aw
'kAÁvur®edAÁawåok 'kAÁv0w¬Kudpö|maeokp £arok pdawåok
EkyÜZÆEÅd/ ww¬ oAÁH ygyur®H 0dau©y,kwåH o,Hyd pÍövwd 'kAÁvH
a[mwd/ wo®m wH uyÜ|dwduHyd ormeH umvEÅa& a[wk,kwåH
0dyguH ZaewkH eoauúmwd/ wda[wkuur®Hyd ormeH 'kAÁavok
pu©m'd0w¬Lokp 'óem'Dok udpö|maeokp a[wk,kwåH 0dyguH
ZaewkH eoauúmwd/ tm0ZÆe[oeudpöm edp 'kAÁvudpömed{0
a[mEÅd/ wo®m £rmed oAÁmed orÜ,kwåa[wk&[dwmed
ZmwmeDwd '|AÁH/
39/ oAÁxmyDwd y'ó taw¬m a[|m 0kwåea,ae0
a0'dwaAÁm/
(39) 0dbm0ed,H ye
oAÁxmyDwd tukov0dygu ukov0dygu Mud,aba' emwd
0kwåH/ wH e okE´&H/
aom[d aba'g £apö0EÅd £rdem0 *[dawmwd/ o*F[*gxm,H
tukov0dygumed 0w¬Kudpöaba'e owå? yknygumed
0w¬Kudpöa0'emaba'e t|"m? Mud,pdwåmed udpö'Gg&aba'e
wDPDwd ta[wkupdwåmed t|m&o a[mEÅDwd a,mZem/ {w¬p
yknygauok a0'emaba'gyd 0wåaAÁm/ £w&xm oEÅD&Pó
taba'g od,m/ wxm Mud,mok 'Gg&aba'gyd 0wåaAÁm/
tnxm tm0ZÆeó taba'g od,mwd/ #Dumokye aom e
0kawåmwd/
56 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkupdwåó y&rw¬'Dyem/
40/ £'ged a[|m 0kwåmeH pdwåmeH taombPemrH Oy&d
0kpörmemeÍö aombPemrH xayaEÅm *gxrm[/ Oy&d
0kpörmemeO§d aombPawå 0kawå a[|m 0kwåmeH
taombPwm t0kwåmyd od'¨g a[mwDwd/ ww¬
ygyga[wkurkwåmeDwd ygay[d ta[wkau[dp rkwåmed
{uleo|dpdwåmed/ tx0g/ {ue0kwdpdwåmedyd aombPmeDwd
0kpöa& 0kpöEÅDwd a,mZem/ ww¬ ygay[Dwd tukoav[d/
tukovmed[d twåor*Øaem oawå tedpäaEÅa,0 tyg,H
ygayEÅd/ wo®m ygygeDwd 0kpöEÅd/ {awe yknmeHyd ok*wdygyea|e
ygywm yoa*Fg ed0wådawm a[mwd/ e [d £päEÅmeH ygyae
ygyeAsmyga&m ygua#m a[mwDwd/ vmrua|e0g wmeda,0
ygygeDwd 0kpöEÅDwd/ aombaP[d o'¨g'd*kP"ar®[d ,kwåd,m
wawma,0 p o,Hyd aomb*¾ywåd,m aombPmeDwd/
41/ £'ged wmed aombPmed [De yPDwm Ekuúare
'aóaEÅm aomreóo[*wEÅdtm'drm[/ ww¬ ZmemwDwd
ÓPH? ,mxm0awm y#d0dZÑwDwd taw¬m/ ÓaPe orÜ,kwåH
0dyÜ,kwåEÅd ormaom/ ew¬d ocFga&m tómwd tocFga&m/
oH0dZÆwd ocFga&m tómwd oocFga&m/ oyÜK&dokyedó
,m'daum ukovkyÜwåd,m yuwdypö,*aPm/ aom[d ,'g
'k0da"e ocFga&e 0dem au0vH twåaem Aave ukovpdwåH
ork|maywd/ w'g tocFga&memr/ aoma,0 ,'g twåaem
Aave ukovpdwåH ork|maywkH e oauúmwd/ ocFg&o[m,H
vbdwGm0 wH ork|maywd/ w'g oocFga&memr/ tocFga&e
OyÜEéH tocFg&duH/ oocFga&e OyÜEéH oocFg&duEÅd oAÁH a[|m
0kwåar0/ {w¬p aomreóm'DeH OyÜwådum&PH a[|m 0kwåar0/
y&rw¬'DyeD ygX 57
tydp o'¨gorÜwåd 'óeorÜwåd a',s"r® y#d*¾g[u orÜwåDwd
{0rm'd aomreóum&PH? wAÁdy&DwH Oayu©mum&PH/ ,medp
yDwdoarÁmZÑ*Fó Oayu©moarÁmZÑ*Fóp
um&Pmedt|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £ro®d H Xmae
0wåAÁmeDwd/ ynm oH0wåedu ur®Kyedó,wm?
tAsmyZÆavmukyywådwm £`E´d,y&dyguwm? udavo'l&wmp
ÓPkyÜwåd,m um&PH/ wda[wkuy#doE¨duwm?
tarm[ZÑmo,wm? yn0EÅyk*¾vao0em/
okwpdEÅmyokwmwdyd0wåKH ,kZÆwd/ ,medp"r®0dp,oarÁmZÑ*Fó
um&Pmed t|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £" 0wåAÁmed/
wAÁdy&DwH ÓP0dyÜ,kwåum&PH/ ocFg&um&PHyd ykaAÁ 0kwåar0/
,medp 0D&d,oarÁmZÑ*Fó yó'¨doarÁmZÑ*Fóp um&Pmed
t|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £" 0wåAÁmeDwd/ £aroHyd OyÜwåd
0d"meH 0dok'¨dra*¾ *a[wAÁEÅd/
42/ t|yDwd {w¬ ydoa'´g orÜd@eaw¬m/ awe £aroH £"
0kwåyÜum&awm tan[d yuma&[d taeu0d"wH orÜda@wd/
wMwm,H ea,m/ £rmed t|pdwåmed 'o[d yknMud,m0w¬L[d
*kPdwmed toDwd a[mEÅd/ yke wmed q[d tm&r®aP[d
*kPdwmed pwåm&dowmedap0 toDwd p a[mEÅd/ yke wmed wD[d
uar®[d *kPdwmed o[óH pwåm&d owmed pwåmvDoHp
a[mEÅd/ yke wmed wD[d [DerZÑdryPDaw[d *kPdwmed pwåm&d
o[ómed wDPd owmed 0Dowdp a[mEÅd/ wmed £rmed
ok'¨dumeDwd uwGm 'GDok Xmaeok xaywAÁmed/ wawm {uH
XmeH *a[wGm 'Gd"m ua&mEÅó ÓPorÜ,kwåmed a'Go[ómed
owH o|dp a[mEÅd/ wxm ÓP0dyÜ,kwåmeDwd/ yke ww¬
ÓPorÜ,kwåmed pwl[d t"dywD[d *kPdwmed t|o[ómed
qowmed pwåmvDoHp a[mEÅd/ ÓP0dyÜ,kwåmedye
58 y&rw¬'DyeD ygX
0DrHom0ZÆdaw[d wD[d t"dywD[d *kPdwmed qo[ómed
pwåm&dowmed toDwdp a[mEÅd/ yke w'kb,med orÜd@dwmed
'oo[óH yÍöo[ómed owH 0Dowdp a[mEÅd/ yke wmed
ykaAÁ 0dokH xydaw[d ok'¨dau[d orÜd@dwmed 'oo[óH
e0o[ómed pwåm&d owmed pwåmvDoÍö a[mEÅDwd/ ,Hye
#Dum,H £" 0kwåea,e ok'¨dumedp ÓP0dyÜ,kwåmed p 0dokH
tuwGm oAÁmed yknMud,m'D[d orH *kPdwmed owå&o
o[ómed a'G owmed toDwdp a[mEÅDwd 0kwåH/
(40) ,Íö 0dbm0ed,H
ok'¨dumed 0dokH tuwGm ÓP0dyÜ,kwåmed{0 0dokH uwGm wxm
*kPdwmed 0Do owm"du yEé&o o[ómed a[mEÅDwd 0kwåH/
wH oAÁH e ,kwåH/
{0O§d owd £rmed umrm0p&ukovmed edpöH om"dywdumed
[kwGm ed,wm"dywdumedemr ba0,sKH/ ep £rmed Oy&d
r[*¾w ukovmed 0d, avmukwå&med 0d, p ed,wm
"dywdumed a[mEÅDwd/ #Dumea,eye ÓP0dyÜ,kwåmedyd
0DrHomo[*wmeDwd tmyZÆwDwd/ ,xm0g
aumov’orÇLwa|e ukovmwd{w¬ ÓP0dyÜ,kwåmedyd
aumoav’e emem0ZÆe0Dxd,H y0awåe Oyedó,ÓaPe
orÇLwwåm ukovmed {0 emr a[mEÅd/ {0rd"yd wmed awae0
0DrHom"dywdblawe orÇLwwåm 0DrHom"dyaw,smedyd emr
a[mEÅDwd e eouúm 0wåKEÅd £rdem t"dyÜga,e wmed 0dokH
tuwmed od,kEÅd/ {0HoaEÅyd umrukovmedemr
t"dywd0drkwåmed {0 A[kw&med a[mEÅd/ wo®m eouúm oAÁmed
umrukovmed 0DrHom"dywdrlvdumed b0dwkEÅd/
43/ umrm0p&medp wmed ukovmed pdwåmedpmwd 0d*¾a[m/
y&rw¬'DyeD ygX 59
ww¬ auea|e ukovmeDwd/ tma&m*sa|e? okE´&a|e?
aqua|e? te0ZÆa¥e? okc0dygua|epmwd/ &m*g'a,m[d
"r®m pdwåoEÅmeó ½kZÆea|e a&m*gemr/ t[dwa|e tokE´&m
emr/ tedykPa|e taqumemr/ *g&,Sa|e 0ZÆmemr/ ted|
0dygua|e 'ku©0dygumemr a[mEÅd/ £rmedye aw[d 0k|dwwåm
ukovmedemr ta&m*ged emrmwd taw¬m/ wyÜ#dyu©wåmp
okE´&med aqumed te0ZÆmed okc0dygumed p emr a[mEÅDwd/
ukpädaw ygy"ar® ov,EÅd pmavEÅd uarÜEÅd 0d'¨HaoEÅDwd
ukovmed/ ukpädawe0g tmuma&e owåoEÅmae aoEÅd
tEkaoEÅDwd ukom/ &m*g'a,m/ aw vkeEÅd qdE´EÅDwd
ukovmed/ ukoH0g 0kpöwd ÓPH ukpädwmeH omea|e
wEku&Pa|e tEÅu&Pa|e0g/ ukaoe vmwAÁmeDwd
ukovmed/ ukom0d, [w¬yÜa'oH oHudavoyu©H vkeEÅDwd0g
ukovmed/ tydp? ukpädaw ygy"ar® o&EÅd [d HoEÅDwd
ukovmed/ &um&ó vuma&m/ aumov’orÇLwa|e0g
ukovmeDwd/
44/ r[m0dygauok y'w¬awm 0wåAÁH ew¬d/ a0'emaba'g
tm&r®P0aoe 0wåaAÁm/ wmed[d twd£a| £|rZÑawå p
tm&r®aP ,xmuúrH aomreaóe Oayu©m, p ,kwåmeDwd/
orÜa,m*aba'g ur®0aoe Z0e0aoep 0wåaAÁm/ wmed[d
Av0uar®e Zedwmed ÓPorÜ,kwåmed a[mEÅd/ 'kAÁvuar®e
Zedwmed ÓP0dyÜ,kwåmed/ u'gpdye w'g&r®P0aoe
y0wådumav a,bka,se wda[wkuZ0emEkAE¨med
ÓPorÜ,kwåmed a[mEÅd/ £w&Z0emEkAE¨med
ÓP0dyÜ,kwåmeDwd/ ocFg&aba'gyd au[dpd tmp&da,[d
ur®0aoae0 uxdawm/ tocFg&duur®Zedwmed
tocFg&dumed/ oocFg&duur®Zedwmed oocFg&dumeDwd/
60 y&rw¬'DyeD ygX
o*F[uma&eye oEéd[dwypö,0aoe 0kawåm/ wmed[d
y#doE¨d,H yk&drba0 r&PmoEéumav Ówum'D[d awe
awe ya,ma*e Oy|mydwmed ur®m'Ded tm&r®Pmed *a[wGm
y0wåmed oocFg&dumedemr a[mEÅd/ wm'daoe ya,ma*e 0dem
o,ar0 ur®Aave Oy|dwmed *a[wGm y0wåmed
tocFg&dumedemr a[mEÅd/ w'g&r®P umavye
tocFg&duZ0emEkAE¨med tocFg&dumedemr/ oocFg&du
Z0emEkAE¨med oocFg&dumed emrmwd/ {w¬yd orÜd@eaw¬m
0doa'´g/ awe tm&r®Pquú [Dewådu0aoae0 umva'o
oEÅmem'd0aoep awoH taeuab'wåH orÜda@wd/ ,o®m
yaewmed 'gem'd0aoe um,ur®m'd0aoe qE´m'Ded "k&H uwGm
p e y0wåEÅd/ wo®m wmed yknMud,m0w¬LeH ur®m"dywDeÍö
0aoe 0¹eH evbEÅDwd/
(41) 0dbm0ed,H ye
£rmed 0dnwådork|myembm0awm ur®'Gg& 0aoe e y0wåEÅd/
t0dyguobm0awmp ur®0aoe ey0wåEÅDwd 0kwåH/ wH
0dpma&wAÁH/
a[|m[d ukoavok ur®wådu0aoae0 0¹eH 0kwåH/ eye 0dokH
ur®'Gg&0aoe/ ur®wåduÍöemr wd0d" ur®'Gg& 0aoae0 od'¨EÅd/
eEk t|uxm,H a,m[d umrm0p&ukoavok ur®'Gg&
ur®yx yknMud,m0w¬Kaba'g 0kawåm/ aom £" ew¬d/ uo®m/
t0dnwådZeuawm t0dygu "r®awm wxm tyÜ0wåd,mpmwd
0kwåEÅd/ opöH/ ww¬ ye t0dnwådZeuawm ur®'Gg& aba'g £"
ew¬Dwd {awe um,ur®H 0pDur®H raemur®EÅd {0H ab'ó
tbm0H 0'wd/ t0dygu"r®awm ur®yxaba'g £" ew¬Dwd
{awe 'o0d"ó ur®yxab'ó tbm0H 0'wd/ £"ye
y&rw¬'DyeD ygX 61
ukoavokyd ur®yxab'H t*¾a[wGm wd0d"ur®'Gg& ab'bdEéH
ur®wåduar0 *[dwH/ wÍö 0dnwåd ork|myem bm0awm
wd0d"ur®'Gg&0aoe ey0wåEÅDwd £rdem0 od'¨H/ ,'dp a[|m
ukoavokyd 'o0d"ur®yxab'0aoe 0dokH 0¹eH 0kwåH od,m/
{0Howd £"yd t0dyguobm0awm ur®yx0aoe ey0wåEÅDwd
£'H 0wåAÁar0gwd/
45/ r[mMud,pdawåokyd r[m0dygauok0d, tm&r®P
0aoae0 a0a'emaba'g Oy&d o,ar0 0u©wd/
ÓPorÜ,kwå? 0dyÜ,kwå? tocFg&du? oocFg&duaba'gye
,xm&[H ukoavok 0kwåea,e a0'dwaAÁm/
(42) 0dbm0ed,H ye
wxm t0dpma&wGm Mud,pdwåmeHyd ukoav 0kwåea,e
,xm&[H aomreó o[*wm'dwm a0'dwAÁmwd 0kwåH/ wH e
,kZÆwd/
£apö0H oAÁxmyDwd y'geH taw¬m a[|m 0kawåma,0/
oa[wku umrm0p& ukov 0dygu Mud, pdwåmeDwd {w¬
oa[wk u*¾[PH ukov o'´ orÁaE¨ blwuxe 0daooeH/
awae0[d wH ukovpdwåmeH plVed*are *[dwH/ 0dygu Mud,
o'´orÁaE¨ye As0apä'u0daooeH '|AÁH/
(43) 0dbm0ed,H ye
ou©&uxvduHyd rpä*krÁHyd wd|EÅHyd p&EÅHyd yówDwd okwåya'
0d, £" ,xmvmb a,mZemwd 0kwåH/ wH e oarwd/
ww¬[d ou©&uxvduHemr ep&wDwd ,kwåH/ £"ye ukovH
oa[wkuH ea[mwDwd e,kwåarwEÅd/
46/ o*F[*gxm,H a0'em ÓP ocFg& aba'emwd
62 y&rw¬'DyeD ygX
a0'emaba'e? ÓPaba'e? ocFg&aba'ep/ ww¬ a0'em
aba'emwd a0'emab'oda'¨e pdwåaba'e? ÓPaba'emwd
ÓPa,m*g a,m*oda'¨epdwåaba'e/ ocFg&aba'emwd
ocFga&e 0dem o[p y0wåypö,*Pab'oda'¨e
pdwåaba'emwd taw¬m/ £'O§d ormoy'geH omrw¬d,H? ,'d'H
ok0dnmwmeH ememyÜum&meH y'w¬meH tyÜaue AsÍÆaee
'Dyeorw¬wmwd/
(44) {awe 0dbm0ed,H
o,H tbdEémeH ÓPocFg&meH ab'0pae pdwåó ab'u&
bma0 p apm'em, taemumowm om"dwm a[mwDwd/
wMwm,H a,mZem/ oa[wk umrm0p& yknyguMud,m
a0'emÓPocFg&aba'e ,xmuúrH qp 'Gg'op pwk0Dowd
p rwmwd/ {w¬p --
a0'emÓPocFg&? aba'aewmed t|"m/
yknyguMud,mab'g? pwk0Dowd0d"m rum wdyd/
0wåAÁm/ {0O§d owd tw¬*wdp 0do'g a[mwd/ Oy&d 0u©?
rmem[dp o*F[*gxm[d o'¨d H oarwDwd/
47/ umarwdtm'd oaAÁoH umrpdwåmeH o*F[*gxm/ ww¬
umar umrblrd,H ygumed oa[wkuma[wku0aoe oAÁmed
0dygupdwåmed aw0Do/ yknmyknmed ukovmukovpdwåmedp
0Dowd/ Mud,mp oa[wkuma[wku0aoe oAÁmed
Mud,pdwåmed ye {um'o a[mEÅd/ £apö0H oAÁxmyd
pwkyÜnmo a[mEÅDwd a,mZem/ oAÁxmwd apw¬ 0doa'´g vkwå
ed'´da|m/ "r®o*FPd,H 0kawåe oAÁyÜuma&eyd pwkyÜnmo{0/
0dba*F 0dbawåe oAÁyÜuma&eyd pwkyÜnmo {0gwdtm'dem
y&rw¬'DyeD ygX 63
wó taw¬m a[|m 0kawåma,0gwd/
(45) {awe 0dbm0ed,H
£" 0kwåmeH ukovm'DeH taEÅm*"ab'0aoe wó
tw¬0dbm0em y#dod'¨g a[mwd/
(46) ,Íö 0dbm0ed,H
umar ba0wd 0kwåH/ wHyd 0dpma&wAÁH/
b0oa'´g [d ukovmukovuar®ok ur®edAÁawåokp 0dygu
u#wåm½layok 0wårmaem tbd"ar® 'da|m/ e w'anok
emr½ly"ar®olxd/ blrdy&d,ma,mp £" umroa'´g/ blrDwdp
oa[mumaom £`E´d,m ed`E´d,A'¨"r®orla[m 0kpöwDwd umar
umrblrd,EÅd t,raw¬m '|aAÁm/ ba0gwd0g blrd{0 0kpöwd
okwåEÅy&d,ma,e b0EÅd {w¬ owåm ocFg&mpmwd uwGm/
{oea,m y&w¬yDwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, umrpdwåó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
48/ {0H umrpdwåo*F[H 'aówGm £'ged ,xmEkyÜwåH
½lypdwåo*F[H 'aóaEÅm
0dwuú0dpm&yDwdokacu*¾wmo[dwEÅdtm'drm[/ 0dwauúmp
0dpma&mp yDwdp okcÍö {u*¾wmpmwd 'GaE´m/ wm[d o[dwEÅd
ormaom/ 0dwuú0dpm&yDwdokac u*¾wm
ocFgaweork'daweyxrZÑmaee orÜ,kwåHukovpdwåH
yxrZÑmeukovpdwåH/ ww¬ auea|eyxrH? auea|ep
psmeEÅd/ tm'dawm y#dyZÆdwAÁwåm yxrH/ uodPm'duó
tm&r®Pó tedpöm'dvu©Póp OyedZÑm,eawm
64 y&rw¬'DyeD ygX
ypöeDu"r®meÍö psmyeawm ',Seawm r-57 psmeH/ £arok 'GDok
taw¬ok {u*¾wm{0 omwd o,,kwåmwd '|AÁm/ om[d
{uwåm&r®PocFgawm {aum ta*¾gaum#daum|maom0g
tómwd taw¬e {u*¾ocFgwó pdwåó wxmy0wåae
tm"dypö*kPa,ma*e {u*¾wmwd p 0kpöwd/ oma,0 pdwåH
emem&r®aPok 0du©dydwkH t'wGm {uo®d H a,0g&r®aP
y#dyu©"r®meH 'l&Dbma0e or®mp tm"d,wd xaywd/
£`E´d,meÍö orbm0H uwGm waw¬0 vDEk'¨pömbm0gyg'aee
orÍö tm"d,wd xaywDwd taw¬e orm"Dwdp 0kpöwd/
oma,0p ygVd,H t0dau©ayg t0dom[ma&m oPd²wd
t0|dwDwd ed'´d|mwd/ 0dwuúm'a,myd ye wóm omwdo,H
Oyum&uwåm psmeaEÅ0 0kwåm/ wxm [d 0dwauúm wm0 pdwåH
xderd'¨0aoe MoouúdwkH t'wGm 'V§H tm&r®Pmbdrkcar0
ua&mwd/ tm&r®Pmbdeda&mye vu©aPm[d 0dwauúm/ xde
rd'¨eD0&Póp OZkyÜ#dyau©mwd/ 0dpma&mp eH 0dpdudpäm0aoe
oHoyÜdwkH t'wGm 'V§H tm&r®PmEkAE¨ar0 ua&mwd/
tm&r®PmEkrZÆevu©aPm [d 0dpma&m ynmyuwdaum/
0dpdudpämeD0&Póp OZkyÜ#dyau©mwd/ yDwdp pdwåH Asmyg'0aoe
OuúPd²wkH t'wGm tm&r®aP y&dwk|ar0 ua&mwd/
tm&r®PoHyd ,m,evu©Pm [d yDwd/ Asmyg'eD0&Póp
OZkyÜ#dyu©mwd/ wxm okcÍö eH O'¨pö ukuúKpö0aoe t0lyordwkH
t'wGm tm&r®aP v'¨omwH OyjAL[dwH ua&mwd/
omuvu©PO§d okcH? O'¨pöukuúKpöeD0&Póp OZkyÜ#dyu©EÅd/
Oayu©mp oEÅobm0wåm okac{0 o*F[dwmwd/ {0H
ua&mEÅmp aw "r®m wo®d H tm&r®aP wó pdwåó ok|K
{u*¾bm0w¬m,p a[mEÅd/ {u*¾bma0gwdp {u*¾wma,0/
omp {u*¾wm aw[d "ar®[d wxm tEk*¾[dwm ok|K Av0wD
y&rw¬'DyeD ygX 65
[kwGm o,H umrpäE´0aoe emem&r®aPok pdwå0d"m0eH
eD0ga&wGm uodPedrdwåm'dau wo®d H tm&r®aP edpövH XwGm
wHtm&r®PH Oy*EÉm edZÑm,wd Moavmauwd/ wo®m aw
oaAÁyd "r®m OyedZÑm,ea|eyd psmeEÅd 0kwåmwd/ awokp wxm
y0wårmaeok r-58 wyÜpöeDum eD0&P"r®m MoumoH
tvbdwGm reo®d Hyd y&d,k|dwkH eoauúmEÅd/ psmydwmemr a[mEÅd/
wo®m aw ypöeDuZÑmyea|eyd psmeEÅd 0kwåmwd/ {0H oaEÅyd
,o®m psme r*¾ oarÁm"docFgawok wDok Xmaeok "r®omr*¾D
y"meH a[mwd/ t*FgeH or*¾bma0{0 tyÜemywåd0aoe
OyedZÑm, em'd udpöoHod'¨dawm/ ,o®mp {aw "r®m 0kwåea,e
0dokH0dokH twåaem udpöH ua&mEÅmyd pdwåó tm&r®aP
edpövyÜ0wåd ocFgwH {uar0 OyedZÑmeudpöH oma"EÅd/ wo®m
&x*FgeH ork'ga,{0 &xa0g[ma&m0d, awoH ork'ga,{0
psme a0g[ma&m oda'¨gwd a0'dwaAÁm/ tya&ye yÍöEéHyd awoH
tm&r®Pmbdeda&myem'Ded ,xmouH udpömeda,0 0dokH 0dokH
OyedZÑmeudpömedemr a[mEÅDwd y|mae psmeypö,H ywGm
oaAÁayaw 0dokH 0dokH psmeypö,H oma"EÅda,0/ wo®m aw
0dokH 0dokHyd psmemeda,0 a[mEÅDwd ouúm 0wåKH/ ,xmp yÍö*ØuH
oDvH 'o*ØuH oDvEÅd {w¬ yÍöork'dwm'Ded awoH oDvmeH
yÍö*Øum 'demrvmbaó0 um&Pmed a[mEÅd/ e
oDvbm0ó/ e [d ygPmwdygwm a0&rPm'duH {uHyd ormeH
oDvHemr e a[mwDwd/ {0ar0H £"yd yÍöork'dwm'Ded
yÍö*Øum'd bm0aó0 yxrZÑmem'd bm0aó0p um&Pmed/
eye psmebm0ómwd eouúm 0dnmwkH/ £w&xm psmeypöa,
psme*Fged ypöed,meda,0 od,kEÅdyd 0'EÅd/ {wåm0wm owdyd
£ró pdwåó zóm'D[dyd o[dwbma0 awoH
wxm0d"udpö0daoombm0g £" t*¾[PEÅdyd od'¨H ea[mwDwd/
66 y&rw¬'DyeD ygX
0dpm&yDwdokacu*¾wm ocFgawe 'kwD,ZÑmaee orÜ,kwåH
ukovpdwåH 'kwD,ZÑme ukovpdwåH? {0H aoaookyd/
49/ {w¬ od,m/ aueye £aroH psmemeH t*Faba'g
uawmwd/ yk*¾vZÑmoa,e uawmwd/ a,m[d
0dwuúo[ma,m [kwGm yÍö*ØuH yxrZÑmeH OyÜga'wGm ww¬
0oDbm0H uwGm yke0dwauú edAÁdE´wd/ wó 0dwuúH
orwduúrdwGm t0dwuúH pwk&*ØuH psmeH t"d*EÅKH tZÑmoa,m
oP²mwd/ w'g aom war0 yxrZÑmeH yg'ubm0w¬m, 'V§H
ormyZÆdwGm 0k|m, awe tZÑmoa,e oa[0 ykebm0eH
tEk,kÍÆaEÅm t0dwuúH pwk&*ØuH psmeH t"d*päwd/ ww¬ om
bm0emo,H 0dwuú,kwåmyd awe tZÑmoa,e y&dbm0dwwåm
0dwuú0d&m* bm0ememr a[mwd/ wóm bm0em,/ Aave
wH psmeH OyÜZÆ rmeH t0dwuúH pwk&*ØuH OyÜZÆwd/
aooZÑmem"d*arokyd {ao0ea,mwd/ {0H yk*¾vZÑmoa,e
awoH psmemeH t*Faba'g uawmwd a0'dwaAÁm/ {w¬p
Owå½kwå&ZÑmem "d*rae yg'ubm0w¬m, yk&dryk&drZÑmeó
ormyZÆeH t0óH £pädwAÁH/ a[|drH a[|drH y*kPZÑmeH
Oy&dró Oy&dró y'|meH a[mwDwd t|uxm,H 0kwåH/
tZÑmo,Aaveye Owå&ZÑmeH OyÜZÆrmeH yg'uZÑmeo'doH
ea[mwd/ yg'uZÑmeawm[d yk*¾vZÑmoa,m0 Av0wa&m/
awem[ b*0g £ZÑwd bdu©a0 oDv0awm apawmyPd"d
0dok'¨wåmwd/ t,Íö taw¬m Oy&d avmukwå&pdwåH ywGm tm0d
b0dówDwd/
50/ {w¬ od,m/ uo®m £" ocFg&aba'g e0kawåmwd/
ygVd,ar0 t0kwåwåm/ uo®mp aom ygVd,H t0kawåmwd/
y#dy'g ab'0paeae0 od'¨wåmwd/ wxm[d oaAÁoHyd
y&rw¬'DyeD ygX 67
avmud, avmukwå&ZÑmemeH okcyÜ#dy'bma0 oda'¨
tocFg&dubma0g oda'¨ga,0 a[mwd/ 'ku©yÜ#dy'bma0p
oda'¨ awoH oocFg&dubma0g oda'¨ga,0 a[mwDwd/ uxH
0dnm,wDwd ap/ t|uxm'óeawm/ 0kwåaO§wH
t|omvded,H -
a,m tm'dawm udavao 0du©arÇaEÅm 'kau©e oocFga&e
oyÜa,ma*e udvraEÅm 0du©arÇwd/ wó 'ku©m y#dy'g
a[mwd/ a,m udavao 0du©arÇaEÅm okace tudvraEÅm
0du©arÇwd/ wó okcgy#dy'g a[mwDwd/
wxm oar®m[0daem'eD 0dok'¨dra*¾okyDwd/ {w¬p ykAÁ0gaus
'kau©e oocFga&e oyÜa,ma*emwd 'd|wåm y&0gausyd okac
e tocFga&e tyÜa,ma*emwd 'd|ar0 a[mwd/ ww¬
oocFga&e r-60 oyÜa,ma*emwd ocFg&yÜa,m*o[dawe
umrm'De0'óem'dem ypö,*aPemwd taw¬m/ {awe
oaAÁoH 'ku©yÜ#dy'ZÑmemeH oocFg&dubma0g 0kawåm a[mwd/
tocFga&e tyÜa,ma*emwd ocFg&yÜa,m*&[dawe awae0
ypö,*aPe/ {awe oaAÁoH okcyÜ#dy'ZÑmemeH
tocFg&dubma0g 0kawåm a[mwDwd/ cdyÜgbdnZÑmemeHyd[d
'ku©yÜ#dy'bma0 owd oocFg&duwm0 0dnm,wd/
'E¨bdnZÑmemeHyd okcyÜ#dy'bma0 owd tocFg&duwm0
0dnm,wDwd/ ,'d{0H y#dy'g&[dwmeH r*¾
od'¨Oyywådod'¨ZÑmemeH uxH ocFg&aba'g oda'¨gwd/ awoHyd
0VÍÆeumav ormywådyÜ#dAE¨umeH ypö,meH oEéd[dwm
oEéd[dw0aoe 'ku©okcyÜ#dy'bm0orÇa0g a[mwda,0gwd/
ww¬ r*¾od'¨ZÑmeHemr ok'¨0dyóem,medumeH r*¾yÜ#dvmabe
oa[0 od'¨ZÑmeH/ wH 'k0d"H a[|drr*¾od'¨H? t&[wår*¾od'¨EÅd/
68 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ r[mor,okawå tm*wmeH yÍöowmeH bdu©LeH psmeH
a[|dr r*¾od'¨H/ tmeE´aw¬&ó psmeH t&[wår*¾od'¨H/ ,Hyd
tem*grDeH tZmeEÅmean0 oaw¬e [edwGm o[om r&EÅmeH
OyÜEéH/ wHyd r*¾od'¨*wduH/ a,mye t|ormywåda,m
bma0wGm tnw&o®d H ½lyd jA[®avmau edAÁwåd/ wó wm
ormywåd a,m ww¬ yguwdum{0 a[mEÅd/ £'H Oyywådod'¨EÅd/
{uo®d H ba0yd [d v'¨ZÑmemed 0VÍÆeumav
oEéd[dwypö,0aoe ememy#dy'g,kwåmed a[mEÅDwd/
psmEkyÜwådyÜ#dy'g &[dwwåm0g tocFg&duZÑmaeok awoH
o*Fa[m ,kawåm od,mwd/ tydp? aewådygVd,H oaAÁoH
avmud, avmukwå&orm"DeH ocFg&aba'g o½lyawm0
ed'´da|m/ ,xm[-a'G orm"a,m oocFga&m orm"d
tocFga&m orm"Dwd/ t|uxm,Íö okcyÜ#dy'g ykAÁumeH 'GdEéH
'E¨mbdncdyÜgbdnorm"DeH tocFg&bma0g 'ku©yÜ#dy'g ykAÁumeH
'GdEéH oocFg&bma0gp 0kawåmwd/ {wåm0wm oaAÁoH
r[*¾wavmukwå&ZÑmepdwåmeH tocFg&du oocFg&du0aoe
0dokH 0dokH 'k0d"bma0g oda'¨g a[mwd/ ,o®mye t,H
ocFg&a0g[ma&m tukovmeHyd om"m&aPm/
y#dy'ga0g[ma&mye 0daoaoe y#dywåd"ar®aoG0 ygua#m/
r[*¾w avmukwå&"r®mp {uEÅH y#dywåd"r®m{0/ wo®m awoH
ab'H ocFg&0aoe t0wGm y#dy'g0aoae0 "r®o*FPd ygVd,Hyd
0kawåmwd '|aAÁm/ t,arw¬ y&rw¬'Dyem/
51/ (47) ,Hye 0dbm0ed,H
]]oAÁóyd psmeó y&dur®ocFgwykAÁmbdocFga&e 0dem au0vH
t"dum&0aoe tEkyÜZÆeawm tocFg&duEÅdyd/ t"duma&ep
0dem au0vH y&dur®mbdouFm&0aoae0 tEkyÜZÆeawm
y&rw¬'DyeD ygX 69
oocFg&duEÅdyd eouúm 0wåK}}EÅd 0kwåH/ ww¬ y&dur®ocFgw/v/
tocFg&duEÅdyd eouúm 0wåKEÅd £'H wm0 e,kZÆwd/
e [d y&dur®ocFgw ykAÁmbdocFga&m £ro®d H ocFg&aba'
ocFga&m {0emr a[mwd/ uo®m? psmEkyÜwåd,m yuwdypö,
blwwåm? wxm[d avmau omoaep oAÁHyd ukovmukov
ur®H twåaem tEk½laye y&dur®ocFgw ykAÁmbdocFga&e 0dem
OyÜEéHemr ew¬d/ tEÅraom tmavmybdu©m'gerwåHyDwd/ ,Íö
pdwåH a,e twåaem tEk½laye y&dur®ocFgwykAÁm bdocFga&e
0dem e OyÜZÆwd/ aom wó pdwåó
yuwdypö,*aP{0taEÅm *a"g a[mwd/ psmemedp avmud,
avmukwå& blwmed oAÁmed twåaem tEk½laye y&dur®ocFgw
ykAÁbm*bm0em bdocFga&e 0dem OyÜEémedemr ew¬Dwd aom
awoH yuwdypö,*aPok{0 taEÅm*a"g a[mwDwd/
£w&xm oAÁHyd ukovmukov ur®H tocFg&duH emrew¬Dwd
tmyZÆwDwd/
(48) ,Íö ww¬
t"duma&ep 0dem au0vH/v/ oocFg&duEÅdyd eouúm 0wåKEÅd
0kwåH/ wHyd e ,kZÆwda,0/
e [d avmud,ZÑmemedemr t"duma&e 0dem EkyÜZÆEÅDwd tw¬d/
au0vHye ykaAÁ orxuar®ok uwm"dum&ó okcyÜ#dy'ZÑmeH
OyÜZÆwd/ tuwm"dum&óye 'ku©yÜ#dy'ZÑmeEÅd {0ar0
t|uxmok tm*wH/ 0kwåO§d ww¬ a,mp orax
tuwm"duma&m/ wó 'ku©m y#dy'g a[mwd/
uwm"dum&óokcgwd/ tydp? yk&drba0 od'¨H t"dum&H
*a[wGm £" ocFg&ab'0dpm&Pmyd e,kwåm{0/
ukovMud,ZÑmaeok [d oEéd [dwypö,0aoae0 wAÁdpm&Pm
70 y&rw¬'DyeD ygX
,kwåmwd/
(49) {wåm0wm
tx0gwdtm'daum ypädr 0duayÜgyd y#du©dawåm {0 a[mwDwd/
52/ {w¬ psmeH tEk,kÍÆEÅó edrdwåKyÜg'awm ykAÁH y#dy'g,
acwåH? ypäm tbdnm, acwåH/ ww¬ ykaAÁ 0d½k'¨ypö,meH
oEéd[dawe udvrEÅó oawm y#dyZÆEÅó bm0em y#dy'g
'ku©memr a[mwd/ tudvrEÅó okcg/ ypämp 'E¨H tyÜeH
ywåó bm0embdnm 'E¨mbdnmemr a[mwd/ cdyÜH ywåó
cdyÜgbdnmemr/ ww¬ ykaAÁ 'ku©m y#dy'g ypäm 'E¨H0g cdyÜH0g OyÜEéH
psmeH 'ku©yÜ#dy'Hemr ua&mwd/ okcgye okcyÜ#dy'Hemr
ua&mwDwd/ 'kwD,ZÑmem'Dokye yk&drZÑmae eduEÅd 0du©rÇeó
'ku©okcwm0aoe y#dy'gaba'g a0'dwaAÁm/ a,mye {w&[d
*[a|m0g yAÁZdawm0g ykAÁba0 tuwm"duma&myd
tEÅ&m,du"r®rkawåm uvsmPy#dywåd,H Xdawm
qdEéyvdaAma"g y[dwawåm psmeH bma0wd/ wó psmebm0em
eorÜZÆwDwd ew¬Dwd ed|arw¬ *EÅAÁEÅd/ (ukovZÑmeH)
53/ 0dyguZÑmae umrukovH tyÜeH tywåH rk'kblwH 'kAÁvH
a[mwd/ y&dawåok ememudpö|maeokp [Daeokyd
twåbma0okp 0dypöwd/ wo®m wH twåem to'doHyd 0dyguH
Zaewd/ r[*¾wukovHye tyÜemywåH wdu©H Av0H a[mwd/
OVma& jA[®wåbma0 b0*F|maeoka,0 0dypöwd/ wo®m wH
o'gyd twåem o'doar0 0dyguH Zaewd/ awae0
0dwuú0dpm&yDwd okacu*¾wm o[dwEÅdtm'dem 0dyguHyd
oAÁaom ukov o'doar0 'aówd/
(50) teEÅ&ba0a,0 zv'gewåm wH twåem o'doar0
0dyguH ZaewDwdp 0'EÅd? wH e okE´&H/
y&rw¬'DyeD ygX 71
{0O§d owd umrukovHyd owårZ0eH twåem o'do0dygu
ar0 Zae,smwd/ ,o®mp ukovar0 ed&Eko,oEÅmae y0wåH
Mud,ZÑmeH emr a[mwd/ wo®m Mud,pdwåHyd ukov o'doar0
'aówd/
54/ yÍö"mwdtm'do*F[*gxm/ ww¬ psmeaba'emwd
yxrZÑmem'D[d yÍö[d psmae[d orÜa,m*aba'e/
½lyg0p&rmeoH psmeaba'e yÍö"m a[mwd/ yxrZÑmeduH?
'kwD,ZÑmeduH? wwD,ZÑmeduH? pwkw¬ZÑmeduH? yÍörZÑmeduEÅd {0H
yÍö0d"H a[mwDwd taw¬m/ war0 yknyguMud,maba'e
yÍö'o"m ba0wd a,mZem/
(51) 0dbm0ed,H ye
psmeaba'emwd psmea*F[d orÜa,m*aba'emwd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
tanm [d psmeaba'g/ tanm psme*Faba'g/ ww¬ yxrH
psmeH 'kwD,H psmeEÅdtm'dpsmeaba'g/ yxrZÑmae yÍö t*Fged/
'kwD,ZÑmae pwåm&Dwdtm'd psme*Faba'g/ awok £"
psmeaba'g0 t"dayÜawm/ e psme*Faba'g/ pdwåO§d psmeaba'
ae0 yÍö0d"H a[mwd/ epsme*Faba'e/ psmear0 ye
psme*Faba'e yÍö0d"EÅd/
(52) ,Íö ww¬
]]yÍö"mwd yÍö*ØuH pwk&*ØuH wd0*ØuH 'k0*ØuH yke 'k0*ØuEÅd
yÍö0d"H a[mwD}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
psmear0 [d yÍö*Øum'd a[mwd/ e pdwåEÅd/
½lyg0p& pdwåó y&rw¬"Dyem/
55/ £'ged ,xmEkyÜwåH t½lypdwåH ed'´doaEÅm tmumomeÍöm
72 y&rw¬'DyeD ygX
,weukovpdwåEÅdtm'd rm[/ ww¬ bkaom umowd 'dAÁwDwd
r-64 tmumaom/ aom [d o,H o½lyawm
tEkyvAÇrmaemyd pE´ol&da,mbmom'DeH 0aoe
twd0daZÆmwrmaem0d, cg,wDwd/ euówd aq'e ab'e
0aoe e 0davcD,wDwd tumaom/ tumaom{0
tmumaom wdyd 0'EÅd/ aom ye tZ#mumaom
y&dpädEémumaom uodPk*¢g#drmumaom
½lyuvmyy&dapä'gumaomwd pwkAÁda"g a[mwd/ ww¬ £"
uodPk*¢g#drmumaom t"dayÜawm/ aom [d teaEÅe
tZ#mumaoe o[ {uDblawm0d, a[mwd/ a,m*demp
teEÅbma0e z&D,wd/ wo®m teaEÅm tmumaomwd
tmumomeaEÅm/ emó OyÜg'aEÅm0g 0,aEÅm0g ynm,wDwd
teaEÅmwdyd 0kwåH/ aoma,0 tmumomeÍöH/ ouaw¬
,uma&e o[ od'¨wåm/ ,xm ye a'0geH t"d|me0w¬K
a'0g,weEÅd 0kpöwd/ wxm £"yd wo®d H tyÜemywåó
oorÜ,kwåó psmeó t"d|mea|e wa'0 tm,weEÅdyd
0kpöwd/ £wd tmumomeÍöH tm,werómwd
tmumomeÍöm,weH/ pdwåapwodu&mod/
tmumomeÍöm ,weEÅd tmumomeÍöm ,weH ormyEéó0g
OyyEéó0g 'd|"r®okc0d[m&dó0g pdwå apw odum"r®mwd [d
0dba*F 0kwåH/
tmumomeÍöm,wae y0wåH ukovpdwåEÅd
tmumomeÍöm,weukovpdwåH/ 0dnmPÍöm,weEÅd {w¬
0dnmPHemr tmumomeÍöm,wepdwåar0/ wHye o,H OyÜg'g'd
tEÅ0EÅHyd teEÅondaw tmumao y0wåeawm teEÅEÅd 0kpöwd/
aum|moaw¬m0g tEÅoa'´g/ twåaem OyÜg'g'Dok
y&rw¬'DyeD ygX 73
aum|maook {ua'ao t|wGm ouvó z&P0aoe
w'g&r®Pm, bm0em, y0wåeawm teEÅEÅd 0kpöwd/
teEÅondaw0g tmumao y0wåeawm teEÅEÅd {0H
w'g&r®Pm, bm0em, y0wåwåm teEÅEÅd 0kpöwd/
teEÅondaw0g tmumao twåaem z&Pmum& 0aoeyd
teEÅEÅd 0wåKH ,kZÆwda,0/ teEÅH 0dnmPEÅd r-65 0dnmPmeEÅH/
war0 0dnmPÍöH ed½kwådea,e? 0dnmPÍöH tm,weH tómwd
0dnmPÍöm,weH/ 0dnmPÍöm,we ocFgaw
pdwåapwodu&modrSd y0wåH ukovpdwåEÅdormaom/
0dnmPÍöm,weEÅd 0dnmPÍöm,weH ormyEéó0g
OyyEéó0g'd|"r®okc0d[m&dó0gpdwåapwodum"r®mwd[d
0dba*F 0kwåH/
(53) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]'kwD,m ½kyÜ 0dnmaPe tÍödwAÁH ygykPdwAÁEÅd 0dnmPÍö}}EÅdyd
0kwåH/ wH ygVd,m e oarwd/
teEÅH 0dnmPEÅd wa'0 0dnmPH ÓaPe zk|H reodua&mwd?
teEÅH z&wd/ awe 0kpöwd teEÅH 0dnmPEÅDwd[d 0kwåH/ {awe p
wH0dnmPH {uaEÅe teEÅ0daooe,kwåH a[mwDwd
0dnm,wDwd/ war0 tmumoEÅdyd ygaXm/ tmudÍönm,weEÅd
{w¬ udÍöd udÍöeEÅd tw¬awm {uH tyÜrwåuó emrH/ ew¬d
udÍöeH tyÜrwåuH tEÅraom b*FrwåHyd t0od|H tó yxrm
½kyÜ0dnmPómwd tudÍöeH/ tudÍöeó bma0g tmudÍönH/
yxrm½kyÜ0dnmPmbma0g/ aom [d ew¬d udÍöDwd reodum&
0aoe wHemrH vbwDwd/ tmudÍönH tm,werómwdtm'd
0kwåe,ar0/ ae0onm emonm,weEÅd {w¬ MoVm&du onH
oE¨m, ae0w¬d onm tómwd ae0onH/ okckronH oE¨m,
74 y&rw¬'DyeD ygX
ep ew¬d onm tómwd emonH? ae0onÍö wH emonÍömwd
ae0onm emonH raZÑ 'DCH uwGm? pdwå apwodu&mod{0/
war0 a,m*daem okc0daoomeH t"d|mea|e tm,weEÅd
ae0onm emonm,weH/ wo®d H y0wåH ukov pdwåEÅd
ormaom/ tx0g/ onma,0 y#Konmudpöó tbm0awm
ae0onmp a[mwd/ ocFg&m0aoo okckrbma0e 0dZÆrmewåm
tonmp ea[mwDwd uwGm ae0onmem onmemr?
oma,0 tm,weH? awep orÜ,kwåH ukov pdwåEÅd
ormaom/ {w¬p ,o®m tm'dawm y|m, MoVm&dau
eD0&P"ar® 0dwuúm'daup yZ[dwGm aoo"ar®p bm0em
Aave Oy½ky&d okckrbm0H ygaywGm tEkuúare y#dyZÆEÅm
okckra|e avmud,"ar®ok rk'¨blwH £rH ormywåd H ygykPEÅd/
wo®m £" pdwåHyd ae0pdwåempdwåar0 a[mwd/ zaómyd ae0
zóemzaóm{0 a[mwd? wxm a0'em'a,myDwd/ wo®m
£"onm*¾[PH a'oemoDorwåEÅd '|AÁH/ 0dygauok
0dnmPÍöm,weEÅd {w¬ 0dnmPEÅd yxrm½kyÜukov
0dnmPar0/ wÍö twDwmeEÅ&ba0 y0wåH '|AÁH/ tudÍöe
bma0gp waó0 ew¬d bma0gwd/ Mud,pdawåok ye 0dnmPH
emr ukovblwH Mud,blwÍö 'k0d"H yxrm½kyÜ0dnmPH a0'dwAÁH/
tudÍöebma0gp waó0 'k0d"ó 0dnmPó tbma0g
a,0gwd/
56/ o*F[*gxm,H tm&r®PyÜaba'emwd tmvrÁd wAÁmeH
uodPk*¢g#drmumom'DeH pwkEéH tm&r®PmeH yaba'e/ 'k0d"H[d
£" tm&r®PpwkuúH? twdrduúwAÁ pwkuúH? tmvrÁd wAÁ
pwkuúÍö/ ww¬ yxrm½kayÜ ½lyyÍörZÑmeó tm&r®P blwH/
uodPedrdwåH twduúrd wAÁHemr/ wH O*¢ga#wGm v'¨H tmumoH
tmvrÁdwAÁH emr/ 'kwD,m½kayÜ yxrm½kyÜó tm&r®PblwH
y&rw¬'DyeD ygX 75
tmumoH twduúrdwAÁHemr/ yxrm½kyÜ0dnmPH tmvrÁd
wAÁHemr/ wwD,m½kayÜ wHyxrm½kyÜ0dnmPH twduúrdwAÁHemr/
wó ew¬dbma0g tmvrÁdwAÁHemr/ pwkw¬m½kayÜ aom ew¬d
bma0g twduúrdwAÁH emr/ wwD,m½kyÜ0dnmPH tmvrÁd wAÁH
emrmwd/ ww¬ udÍömyd £rH tm½kyÜrmeoH pwkEéH twduúrd
wAÁmeHyd aba'e pwkAÁd"H a[mwd? wxmyd tmumomeÍöm,
weEÅdtm'dem £" tmvrÁdwAÁmean0 o½lyawm *[dwwåm
awoH aba'e £ró aba'g ygua#mwd '|AÁH/
tm½kyÜrmeoH tmvrÁPyÜaba'e pwk"m XdwH/ wa'0
yknygu Mud,aba'e 'Gg'o"m XdwEÅd a,mZem/
t½lypdwåó y&rw¬'Dyem/
57/ £'ged ,xmEkyÜwåH avmukwå& pdwåH 'aóaEÅm
aomwmywådr*¾pdwåEÅdtm'drm[/ ww¬ o0wd oE´wd
ted0wå*re0aoe y0wåwDwd aomawm? **Fg'Dok
ZvyÜ0ga[m/ aom[d yb0awm y|m, ,m0r[mork'´g
tEÅ&m ted0wå rmaem o0wd oE´wd y0wåwDwd/
aomawm0d,mwd aomawm/ t|*Øaum t&d,ra*¾g? ,xm[-
a,macg tm0kaom t&da,m t|*Øaum ra*¾g/ ao,sxd'H?
or®m'd|d/ v/ or®morm"d/ t,H 0kpöwm0kaom aomawmwd/
t,Hyd[d ,'g OyÜZÆwd/ wawm y|m, tmEkbm0z&P0aoe
,m0tEkyg'daooedAÁme"mwk,m tEÅ&m ted0wårmaema,0
[kwGm o0wd oE´wd y0wåwDwd/ ,xm[ -
ao,sxmyd bdu©a0 ,mumpd r[me'da,m/ ao,sxd'H/ **Fg?
,rkem? tpd&0wD? o&bl? r[D/ oAÁm wm ork'´edEém a[mEÅd
ork'´aygPm ork'´yAÇm&m/ {0ar0 acg bdu©a0 bdu©K t&d,H
t|*ØuH r*¾H bma0aEÅm A[kvdua&maEÅm edAÁmeedaEém a[mwd
76 y&rw¬'DyeD ygX
edAÁmeaygaPm edAÁme yAÇma&mwd/
{w¬p awe awe ra*¾e y[DemeH udavomeH yke tEky*re
0aoe o'¨g'DeH £`E´d,meH tEkuúare y&dygu*re0aoep
ted0wå*reH '|AÁH/ ,xm[ -
ao,sxmyd bdu©a0 Ca#m eduúKaZÆm 0raw0 O'uH/
aemypöm0rwd/ {0ar0acg bdu©a0 t&d,H t|*ØuH r*¾H
bma0aEÅm A[kvdua&maEÅm 0raw0 ygyau tukoav
"ar®/ aemypöm0rwDwd/ ,xmpm[-aomwmywåd r*¾nmaPe
a, udavom y[Dem? aw udavao eykaewd eyapöwd
eypöm*päwDwdtm'd/
,xmp ykxkZÆem y[Daeyd udavao yke Oy*päEÅd/ wda[
wkublwmyd yke 'Gda[wkuma[wkubm0H *päEÅd/ ,awm aw
Oy&db0a*¾ edAÁwåmyd yke tyga,ok oE´dóEÅd/ oDv0EÅmyd yke
'kóDvm a[mEÅd/ orm[dwmyd yke Or®wåum0g cdwåpdwåm0g
a[mEÅd/ yn0gyd yke 'kyÜnm {Vrl*g a[mEÅd/ ewxm t&d,m/
awye awe awe ra*¾e y[Dae udavao yke eOy*päEÅd/
ykxkZÆebm0H0g a[|drm&d, bm0H0g e *päEÅd/ tEkuúare o'¨g'DeH
£`E´d,meH y&dyuúbm0ar0 Oy*päEÅDwd/ oAÁaÍöwH
t&d,r*¾aó0 tmEkbma0e od'¨EÅd aomawmwdemrH
rlvyÜb0blaw wo®d H ra*¾{0 ed½kV§EÅd '|AÁH/ wó aomwó
tm'dawm yZÆeH ygykPeH aomwmywåd/ aomwmywåd,m
t"d*rrmaem ra*¾g aomwmywådra*¾g/ tx0g? "r®aomw
ormyaEém t&da,mwd y0kpöwDwd 0kwåwåm oaAÁ
t&d,oEÅme*wm avmud, avmukwå&blwm
aAm"dyu©d,"r®m Oy&d oarÁm"dy&m ,ewm0aoe
tEkyg'daooedAÁme y&m,ewm0aoep ted0wå *wd,m
y&rw¬'DyeD ygX 77
y0wårmem ,xm0kawåe taw¬e aomawmwd 0kpöEÅd/ wH
aomwH tm'dawm yZÆEÅd ygykPEÅd {wm, y#dy'g,mwd
aomwmywåd/ aomwmywådp om ra*¾gpmwd aomwmywådra*¾g?
yxrr*¾ocFgwm, aomwmywåd,m t*FEÅd aomwmywåd
,*FEÅd[d t|uxm,H 0kwåH? ra*¾gwdp yaxm Oyga,m/ edAÁmeH
ra*¾wd? edAÁmew¬dau[d r*¾D,wd? udavao rma&aEÅm *päwDwd
ra*¾gwdp 0'EÅd/
(54) 0dbm0ed,H ye
t&d,r*¾aomwó tm'dawm yZÆeH {wómwd aomwmywåd/
yk*¾avmwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d yk*¾av y0awåm aomwmywådoa'´g uw¬pd 'da|mwd/
(55) {awe wó ra*¾g aomwmywådra*¾gwd £'Hyd y#du©dwåH
a[mwd/
aomwmywådra*¾e orÜ,kwåH pdwåH aomwmywådr*¾pdwåH/
(56) #Dumok ye
aomwmywåd,m r-69 v'¨H r*¾pdwåH aomwmywåd r*¾pdwåEÅd
0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d pdwåo'´orÁaE¨m aomwmywådoa'´g uw¬pd ygVd,H
'da|mwd/
58/ y#doE¨d0aoe oud H £rHavmuH tm*päwd oDavemwd
ou'g*grD/ 'kwD,zva|m/ aom [d torkpädEéumr
&m*gEko,wåm umravmum*re udavooAÇma0e wH
obm0gemwd 0wåeawm Oy&d b0a*¾ Xdawmyd y#doE¨d0aoe
yke £rH umr"mwkH tm*reyÜuwdaum{0 a[mwDwd/
0kwåaO§wH pwkuúedygaw -
78 y&rw¬'DyeD ygX
£" om&dykwå {upöó yk*¾vó Mo&rÇm*d,med oHa,mZemed
tyÜ[Demed a[mEÅd? aom 'da|0"ar® ae0onmemonm,weH
OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom ty&d[Daem umvH uk½krmaem
aeonmemonm ,wEky*geH a'0geH o[AswH OyyZÆwd/ aom
wawm pkawm tm*grD a[mwd tm*EÉm £w¬wåH/ £" ye
om&dykwå {upöó yk*¾vó Mo&rÇm*d,med oHa,mZemed
y[Demed a[mEÅd? aom 'da|0/v/ aom wawm pkawm
tem*grD a[mwd tem*EÉm £w¬wåEÅd/
t|uxm,Íö £w¬wåEÅd £rH umrm0p& yÍöu©E¨ bm0EÅd 0kwåH/
t,Íö taw¬m udavo*wd0aoe 0kawåm/ e yk*¾v
*wd0aoe/ e [d jA[®blwm aomwmyEé ou'g *grdaem
y#dy#doE¨d0aoe a[|drHyd jA[®avmuH tm*päEÅd/ ukawm umr
avmuH/ uxH 0dnm,wDwd ap/ tEko,,rau --
umr"mwk,m pkwó ½ly"mwkH t½ly"mwkH OyyZÆEÅó uópd
owåtEko,m tEkaoEÅd? uópd yÍötEko,m tEkaoEÅd?
uópd wa,m tEko,m tEkaoEÅDwd 0wGm ½ly "mwk,m
t½ly"mwk,m pkwó umr"mwkH OyyZÆEÅó oawå0
tEko,m tEkaoEÅDwd/
0kwåwåm 0dnm,wd/ ww¬ yk&dr0gaus ykxkZÆeó 0aoe owå/
'GdEéH aomwmyEéou'g*grDeH 0aoe yÍö/ tem*grdó 0aoe
ua,mwd 0kwåH? ypädr0gausye jA[®blwmeH aomwm
yEéou'g*grdtem*grDeH y#doE¨d0aoe umravmuH *reó
ew¬dwm, au0vH ykxkZÆeaó0 0aoe oawå0gwd 0kwåH/
"r®[', 0db*F|uxm,Íö --
]]½lyg0pa& edAÁwåm aomwmyEéou'g*grdaem eyke £"m *päEÅd?
waw¬0 y&dedAÁm,EÅd/ {aw[d psmetem*grdaem emrm}}wd p/
y&rw¬'DyeD ygX 79
]]e0ok jA[®avmauok edAÁwåt&d, om0umeH wMwKy ywådyd
a[mwd Oy½lyywådyd/ ea[|K yywåd/ ykxkZÆemeHye wMwKyywådyd
a[mwd Oy½lyywåd a[|KyywådyD}}wd p/
0kwåH/ wÍöacg tem*reH r*¾o[ma,e psmemEkbma0ae0
od'¨H/ er*¾gEkbma0emwd/ {w¬p £rH avmuEÅd y'ó £rH
rEkóavmuEÅd 0g £rH umrm0p&avmuEÅd0g 'Gd"myd taw¬m
t|uxmok 0kawåm/ ww¬ yk&dro®d H taw¬ owd tm*päwDwd
{wó a'0avmuawm tm*päwDwd taw¬m/ ypädro®d H ye
jA[®avmuawmyd p tm*päwDwd/ ygVd,Hye ypädraw¬m0
0kawåm0d, 'dówd/ 0kwåaO§wH yk*¾vynwåd,H tem*EÉm £w¬wåH
tem*grD awe '|aAÁm/ tm*EÉm £w¬wåH aomwmyEéou'g
*grdaem awe '|AÁmwd/ {w¬p tem*EÉm £w¬wåEÅd £rdem £rH
umrm0p&avmuH e tm*päwDwd tem*grDwd tw¬H 'aówd/
tm*EÉm £w¬wåEÅd £rdemye a'Gyd aomwmyEéou'g*grdaem
oud H yke £rH umrm0p&avmuH tm*päEÅDwd ou'g*grdaemwd
tw¬H 'aówd/ uo®m? ed&EÅ&0gausok XdwmeH 'GdEéH£w¬wå
o'´geH ememw¬m orÇ0awm/ rZÑdryPÖmaop uPÖuw¬ okawå
-
a,m r-71 aom r[m&mZ jA[®m oAsmyaZÑm? aom jA[®m
tm*EÅm £w¬wåH/ a,maom jA[®m tAsmyaZÑm? aom jA[®m
tem*EÅm £w¬wåEÅd/
b*0wm 0kwåH/ ww¬ oAsmyaZÑmwd {awe ykxkZÆaee o[
aomwmyEéou'g*grdblwm jA[®maem *[dwm a[mEÅd/ aw[d
y#dCmEko,ó tyÜ[Dewåm apwodu'ku©ocFgwH AsmyZÑHyd
ty[Dear0gwd oAsmyZÑmemr/ tm*EÅm £w¬wåEÅd £rH
umravmuH y#doE¨d0aoe yke tm*reoDavm
80 y&rw¬'DyeD ygX
tm*reyÜuwdaumwd taw¬m/ wAÁdy&Dawe ypädró 0gusó
taw¬m a0'dwaAÁm/ awokye 'GDok ou'g*grDok yk&dró
tenom "m&aPae0 oAÁyxrH t&d, r*¾ aomwm"d *re
*kaPe aomwmyaEém awG0 emrH od'¨EÅd '|AÁH/ yk*¾v*wd0aoe
yaew¬ jA[®avmau XdwmeH owåu©wåKy&rwm'dbma0g0d,
ou'g*grdbma0gyd ew¬d/ yxr'kwD,zv|myd[d ww¬
tem*grdocsFar0 *päEÅd/ wo®m ou'g*grDwd £'H umrZmwdum
eH{0 'kwD,zv|meH od'¨H emrEÅd uwGm awoH umravmau
{0 a[|Ky½kyywåd 0aoe oud H tm*reH t|uxmok 0kwåEÅd
'|AÁH/ {0Íö uwGm ygVd,Hyd yÍöEéH £" ed|m owåu©wåKy&ró
aumvHaumvó {uADZdó ou'g*grdó a,mp 'da|0 "ar®
t&[mwd 0kwåEÅd/ aomye qAÁda"g a[mwd/ £"ywGm
£"y&dedAÁm,D? ww¬ ywGm ww¬ y&dedAÁm,D? £"ywGm ww¬
y&dedAÁm,D? ww¬ ywGm £" y&dedAÁm,D? £"ywGm ww¬edAÁwådwGm
£" y&dedAÁm,D/ ww¬ywGm £"edAÁwådwGm ww¬y&dedAÁm,Dwd/
ww¬ £" ywGm £" y&dedAÁm,Dwd £" rEkóba0
ou'g*grdr*¾H ywGm £"rEkó ba0a,0 t&[wår*¾H
vbdwGm y&dedAÁm,e"ar®m/ ww¬ ywGm ww¬ y&dedAÁm,Dwd
wo®d Ha'0avmau ou'g*grdr*¾H ywGm wo®d H
a'0avmaua,0 t&[wår*¾H vbdwGm y&dedAÁm,e"ar®m/
edAÁwådwGmwd y#doE¨d*¾[P0aoe OyÜZÆdwGm/ a,oH ye £rH
avmuEÅd y'ó £rH rEkóavmuEÅd taw¬m/ awoH aom
yÍö0da"ga,0 0kawåm? e qa|m yk*¾avm/
0dbm0ed,Íö
]]yÍöok ou'g*grDok yÍöraum0 £"m"dayÜawm? aom [d
£awm *EÉm yke oud H £" tm*päwD}}wd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 81
r[my&dedAÁme okwå|uxm,H ye r[m0*¾ oH,kwå|uxm
,Íö aomyd qa|m yk*¾avm oud H tm*rea|e
tm*awma,0/ ,o®mp oAÁnKAk'¨gyd ,m0 Oy&dra*¾g em*päwd/
wm0 yxrzv|blwm owåu©wåK y&rwm,H0d,
'kwD,zv|blwm oud H tm*reyÜuwd,H oPd²wma,0
a[mEÅd/ wo®m £" aumpd 'kwD,zva|m oud H tm*rea|e
edyÜ&d,ma,e ou'g *grDemr e ea[mwDwd oaAÁmyd aom
qAÁda"g yk*¾avm £" edyÜ&d,ma,e ou'g*grda,0emr
a[mwDwd '|aAÁm/ ou'g *grdó ra*¾g ou'g*grdra*¾g/ aom
[d o,H Zeublawm ou'g*grDeH ZaewAÁH ZaewDwd £"
ZaewAÁ ZeuorÁaE¨e 0daooe 0daoodwAÁwm Ó,m*wm
{0 a[mwd/ ,xm wdórmwm zkórmwmwd/
(57) 0dbm0ed,H ye
omÓ,m*wm{0 ea[mwd/ ya,mZeH ye udÍöd tw¬d/
ya,mZe0aoe t0d½k'¨g a[mwDwd £rdem t"dyÜga,e,H 0kwåH
]]udÍömyd r*¾or*Øaem wxm*remorÇ0awm zva|ma,0
ou'g*grDemr/ wóye um&Pblawm yk&drkyÜaEém ra*¾g
r*¾EÅ&m0apä'ew¬H zva|e 0daoaowGm 0kpöwd
ou'g*grdra*¾gwd/ {0H tem*grdra*¾g}}wd/ wH e ,kZÆwd/
ou'g*grdra*¾e orÜ,kwåH pdwåEÅd ormaom/
59/ Mo&AÇm*d,oHa,mZemeH oAÁaom orkpädEéwåm
y#doE¨d0aoe yke £rH umravmuH e tm*päwDwd tem*grD/
{uaEÅe jA[®avmuy&m,aem{0 a[mwDwd taw¬m/ £'Íö
au0vH £ró r*¾ó tmEkbm00aoae0 0kwåH/ Oy&dr*¾
0dyóem, ye tm*wm, aom wo®d H Xmaea,0 t&[wå
r*¾y&m,aemyd a[mwda,0/ tem*grdó
82 y&rw¬'DyeD ygX
wwD,zv|óra*¾g/ awe orÜ,kwåH pdwåEÅd 0d*¾a[m/
60/ r[yævum&dwm*kPa,ma*e ylZm0daooH t&[wDwd
t&[m/ cDPmoa0g pwkw¬zva|m/ t&[awm bma0g
t&[wåH? pwkw¬zvH/ wó ra*¾g/ awe orÜ,kwåpdwåEÅd
edAÁpeH/ ydoa'´e ygVd,H 0dbawå r*¾pdwåyÜaba' orÜda@wd/
ww¬ "r®o*FPd,H wm0 yxrra*¾ psmeemare 0kawåok yÍöok
0ga&ok yxar ok'¨duy#dy'g0ga&'GdEéH pwkuúyÍöue,meH 0aoe
e0pdwåmed a[mEÅd/ wxm ok'¨duoknwm, oknwyÜ#dy'g,
ok'¨duyÜPd[daw tyÜPd[dwyÜ#dy'g,pmwd yÍöok 0ga&ok
'oEéH e,meH 0aoe yÍöpwåmvDopdwåmed a[mEÅd/ wxm
r*¾owdy|mem'D[d {ule0Dowd,m emar[d 0kawåok yapöuH
yÍöok 0ga&olwd 0Dowd,m emar[d 0kawå 0g&oaw 'GdEéH
e,owmeH 0aoe e0pdwåowmed a[mEÅd/ yke pwl[d
t"dywD[d a,maZwGm 0kawåok pwlok 0g&oawok t|EéH
e,owmeH 0aoe wDPd o[ómed qowmedp a[mEÅDwd/
{0H yxrra*¾ e, o[ó0aoe pwåm&dpdwåo[ómed
yÍöpdwå owmedp a[mEÅd/ wxm aoora*¾okyDwd {0H pwlok
ra*¾ok pwkEéH e, o[ómeH 0aoe t|m&o r*¾ pdwå
o[ómed a[mEÅd/ opöowdy|me 0dba*Fok ye 0Dowde,
o[ómeH 0aoe e0kwdr*¾pdwåo[ómed/ r*¾0dba*F
t|0Dowd,m e, o[ómeH 0aoe owo[óH
qAÁDowdo[ómed p r*¾pdwåmed a[mEÅDwd/ t|uxmokye
e,ab'g{0 0kwåm/ epdwå ab'gwd/
(58) ,Hye 0dbm0ed,H
ydoa'´e opö0dba*F tm*wH o|do[óab'H e,H
o*FPSmwDwd 0kwåH/ wH £ro®d H ukoved*ar e 0wåAÁH/
y&rw¬'DyeD ygX 83
aom[d o|do[óaba'g ea,m 0dygu|mae{0
t|uxm,H tm*awmwd/
(59) ,Íö ww¬
y#dy'gab'H temrodwGm au0vH oknawm tyÜPd[d
awmwd 'Gd"m 0dbawåmwd 0kwåH/ wH e,kZÆwd/
ygVd,O§d y#dy'gaba'g tm'drSda,0 tm*awmwd/ ep tm'drSd
oknawm tyÜPd[dawmwd 'Gd"m 0dbawåm ed&EÅ&0ga&m
tw¬Dwd/
(60) ,Íö ww¬
oknawm {aum ea,m? tyÜPd[dawm {aum? y#dy'g
0dod|m oknwm pwåma&m? tyÜPd[dwm pwåma&mwd uwGm
'oe,m a[mEÅDwd t"dyÜga,e {0H psme emare 'o"m
0dbawåmwd 0kwåH/ wHyd e ,kZÆwda,0/
e [d oknwm'a,m £" e,memr a[mEÅd/ awok ye {au
uo®d H a'G a'G pwkuúyÍöue,m{0 £" e,memrmwd/ {awe
wxm r*¾owdy|medpöm'duHyd oAÁH y#du©dwåH a[mwDwd/ (r*¾pdwåH)
61/ zvpdawå zvEÅd 0dygublawm t|*Øu ra*¾g/
orÜ,kwå"r®orla[m0g/ aomwmywåd,m t"d*wH zvH/ awe
orÜ,kwåH? ww¬0g y&d,myEéH pdwåEÅd aomwmywåd zv pdwåH/
{oea,m 'kwD,wwDa,okyd/ t&[wåÍö wH zvÍömwd
t&[wåzvH/ awe orÜ,kwåH? wo®d H0g y&d,myEéH pdwåEÅd ed½kwåd/
62/ o*F[*gxm,H pwkr*¾yÜaba'emwd pwku©wåKH ywåAÁwåm
pwkAÁd"meH t|*Øur*¾geH yaba'e/ uo®mye aw pwku©wåKH
ywåAÁmwd/ 0kpöaw/ aomwmywådra*¾ wm0 o'¨g'Ded £`E´d,med
rk'led a[mEÅd? wo®m aom 'd|d0dpdudpäm{0 orkpädE´dwkH oauúmwd/
84 y&rw¬'DyeD ygX
tanye umr&m*Asmyga'yd wEkblawyd umwkH eoauúmwd/
'kwD,ra*¾ wmed axmuH y#Led a[mEÅd/ wo®m aom
umr&m*Asmyga' wEkblaw umwkH oauúmwd/ orkpädE´dwkH ye
eoauúm[da,0/ wwD,ra*¾ wmed y#Kw&med a[mEÅd/ wo®m
aom umr&m*Asmyga' orkpädE´dwkH oauúmwd/ ½lyg½ly
&m*rmEk'¨pöm0dZÆma,mye orkpädE´dwkH eoauúmwda,0/ pwkw¬
ra*¾ye wmed £`E´d,med y#Kwrmed a[mEÅd/ wo®m aom wmp
tanp oaAÁyd ygy"ar® orkpädE´dwkH oauúmwd/ {0H pwku©wåKH
y0wårmem{0 y&ded|dwudpöwåm aw r*¾g pwku©wåKH ywåAÁm
a[mEÅDwd/ ukovH pdwåH pwkr*¾yÜaba'e pwk"m rwH/ yguHyd
wó pwkAÁd"ó ukovó zvwåm wxm pwk"mrwH/ £wd
tEkwå&H pdwåH t|"m rwEÅd a,mZem/ ew¬d twåaem Owå&H
t"duH {wómwd tEkwå&H/
63/ uo®m yaew¬ Mud,pdwåHemre *[dwEÅd? Mud,mEkwå&ó
tbm0gwd? uo®m yeó tbma0gwd/ r*¾pdwåó
{updwåu©Pduwåmwd/ ,'d [d wH avmud,ukovH0d,
ememu©aPok y0awå,s/ w'g ed&Eko,oEÅmaeyd y0wådwGm
Mud,m Ekwå&Hemr od,mwd/ uo®mye wH {updwåu©Pduar0
a[mwDwd/ r*¾ó r[mEkbm0wåmwd/ uxÍö r[mEkbma0gwd/
0kpöaw/ t&d,ra*¾g[d emr oud H y0wårmaema,0 twåem
y[mwaAÁ udavao yke tEkyÜg'"r®wH tmyga'wGm yZ[wd/
t,ró {aum tmEkbma0g/ 0dyguÍö ukovMud,Z0eH0d,
Z0eudpö ,kwåH ,'g u'gpd ormyZÆeu©rÍö uwGm twåaem
teEÅ&awm y|m, Zaewd/ t,ró 'kwDa,m tmEkbma0g/
wo®m wó udavoyÜ[mew¬m,yd yke OyÜga'wAÁudpöHemr
ew¬d/ wxm ormywåd tw¬m,yDwd/ oapyd [d aumpd t[H
zvH ormyZÆdwkH e £pämrd/ ykaAÁ v'¨H r*¾ar0 ormyZÆdómrDwd
y&rw¬'DyeD ygX 85
y&dur®H ua&,s/ w'g ykaAÁ oud H OyÜZÆdwGm
ed½k'¨r*¾apwemEkbma0e zvpdwåar0 y0awå,s/ e r*¾pdwåH/
uo®m? tyÜ#dAm[d ,mEkbm0wåm r*¾ó/ t,O§d
r*¾gEkbma0gemr auepd qaE´e 0g 0aoe0g tZÑmoa,e0g
y&duar®e0g y#dAm[dwkH touúKaPa,sma,0 a[mwDwd/
64/ 'Gg'omukovmae0EÅdtm'd oaAÁoH pwkAÇLru pdwåmeH
Zmwd0aoe o*Fa[m/ {0H £rdem 0kwåyÜuma&e tuko vmed
'Gg'ao0a[mEÅd/ ukovmed {u0Dowd{0/ 0dygumedqwåd H
ao0/ Mud,pdwåmed 0Dowd{0gwd #Dum,H a,mZD,wd/ aupdye
ukovmeH 0dygumeÍö Oy&d0¹rmewåm{0o'´H tm'dtEÅya'aoG0
a,maZokH/ pwkynmo"mwdtm'd blrd0aoe o*Fa[m/
umary&d,m yEémed pdwåmed pwkynmo"m þ&a, uax,s/
½lay yEé&o/ t½lay 'Gg'o/ wxm tEkwåa& y&d,myEémed
pdwåmed t|"m þ&a,wd a,mZem/ {w¬p tEkwåa&wd
avmukwå& blrd,H/ om ye 'k0d"m ocFwblrd? tocFwblrDwd/
ocFwmyd pwkAÁd"m/ ,xm[ --
,o®d H ora, avmukwå&H psmeH bma0wd yxrm, blrd,m
ywåd,m/v/ 'kwD,m,/v/ wwD,m,/v/ pwkw¬m, blrd,m
ywåd,mwd/
ww¬ blrDwd omrnzvH t"dayÜwEÅd 0kwåH/ yxrr*¾zv,k
*VH0g yxrblrd/v/ pwkw¬ r*¾zv ,k*VH pwkw¬blrDwd {0Hyd
,kZÆwda,0/ tw¬awmye &m*wå,y&d*¾[0drkwåd,m
awblru"ar®ok ty&d,myEéwm ocFgawe t0w¬m
0daoaoe ,kawåm "r®0daoaom/ aomp udavoyÜ[me
0daoaoe pwkAÁda"g Zmawmwd/
86 y&rw¬'DyeD ygX
(61) 0dbm0ed,H ye
£w&blrda,m0d, avmukwå&blrdemr 0dokH ew¬d/ e0
0d""r®orla[m{0 awoH blrdy&d,ma,mwd uwGm ,H 0kwåH/
]]uw¬pd ty&d,myEémed e00d"avmukwå&
"r®orla[ua'oblwmed ½kau© omcg wsm'Dok 0d, tEkwåa&
pdwåmeDwd 0kwåmeD}}wd/ wH e,kZÆwd/
'k0d"m[d blrd t0w¬mblrd? MoumoblrDwd/ ww¬ t0w¬m
blrd{0 edyÜ&d,m,blrd/ e £w&m/ om [d Moumoblrdemr
"r®meH wH wH t0w¬m0daoo0aoae0 od'¨gwd/ wH wH t0w¬m
0daoaomwdp a[|m 0kwåea,e umrm0p&wm'd t0w¬m
0daoaom '|aAÁm/ tydp {uwåd Hoblrda,myd
ukovmukov"r®meH [DeyPDwMoVm&duokckrwm ocFgaw[d
t0w¬m0daoao[d{0 odZÑEÅDwd/
65/ {0H pwkAÇLru pdwåmed oacFyawm ed'´dodwGm £'ged yke
0dw¬m&awm ed'´doaEÅm £w¬EÅdtm'd*gxrm[/ wMwm,H
a,mZem/ tx0gye £w¬H ,xm0kwåyÜuma&e
{ukee0kwdyÜab'H rmeoH pdwåH {u0DoowH uwGm 0dpu©Pm
y@dwm 0dbZEÅDwd/
(62) #Dumok ye
*gxm, ykAÁ'¨H yk&dr*gxmeH ed*reH uwGm ty&'¨ar0 tm&AÇEÅ&H
uwGm a,maZEÅd/ wH uxarule e0kwd0d"H pdwåH {u0DoowH
a[mwDwd £rdem eoarwDwd/
£'ged wH {u0Doow0dbm*H 'aóaEÅm uxH/v/ a[mwDwd
ykpädwGm 0dwuú0dpm&yDwd okacu*¾wm o[dwEÅdtm'drm[/ ww¬
yxrZÑme aomwmywådr*¾pdwåEÅd {w¬ yÍö*Øaue yxrZÑmaee
y&rw¬'DyeD ygX 87
,kawåm aomwmywådra*¾g yxrZÑmeaomwmywådra*¾g/ awe
orÜ,kwåH pdwåEÅd ormaom/
(63) #Dumok ye
]]yxrZÑmeÍö wH aomwmywådr*¾pdwåÍöm}}wd a,maZEÅd/ wH e
,kwåH/
e [d psmeH pdwåH a[mwd/ ep pdwåH psmeH/ tnO§d psmeH? tnH
pdwåEÅd/
(64) ,Íö 0dbm0ed,H
]]psme*F0aoe yxrZÑme o'dowåm yxrZÑmeÍöm}}wd 0kwåH/ wrÜd
e ,kwåH/
e [d yÍö*ØuH avmukwå&ZÑmeH yxrZÑmeo'doa|e
yxrZÑmeonH vbwDwd ouúm 0wåKH/ wO§d o,ar0 twåaem
yÍö*Øubma0e edyÜ&d,m,awm yxrZÑmeHemr a[mwDwd/
£'O§d psmeHemr avmud,H0g a[mwk avmukwå&H0g/ ,H yÍö*ØuH
a[mwd/ wH o,ar0 yxrZÑmeEÅd od'¨H/ ,H pwk&*ØuH/
wd,*ØuH/ 'k0*ØuH/ yke 'k0*ØuH/ wH o,ar0 yÍörZÑmeEÅd od'¨EÅd/
avmukwåa&0g 'kwD,m'dbm0ó OyÜwåduúr0aoe tod'¨wåm
{0H 0kwåEÅd '|AÁH/
(65) ,Íö ww¬
o'dobma0ae0 avmukwåa& awoH yÍö*Øum'DeH psme
a0g[m&od'¨wm'Dyew¬H/ ]]yg'uZÑme or®odwZÑme
yk*¾vZÑmoa,ok [d tnw&0aoe wH wH psmeo'dowåm
0dwuúm'dt*Fygwkbma0e pwåma&myd r*¾g yxrZÑmem'd
a0g[m&H vbEÅm yapöuH yÍö"m 0dbZEÅD}}wd 0kwåH/ wrÜd
e,kZÆwda,0/
88 y&rw¬'DyeD ygX
e [d r*¾g yxrZÑmem'd a0g[m&H vbEÅd/ tanm [d ra*¾g?
tnH psmeEÅd/ tydp? ,'d OyedZÑm,ea|e ypöeDuZÑmyea|ep
psmeHemr od,m/ w'g avmukwå&ZÑmemed{0 omwdo,awm
psmemedemr od,kH/ e £w&med/ wmed [d uodPm'dedrdwårwåH
Oaypö edZÑm,EÅd/ ypöeDu"ar®p 0du©rÇerawåe psmayEÅd/
avmukwå&meda,0ye twd*rÇD&H tbd'k'´oH edAÁmeH Oaypö
edZÑm,EÅd/ ypöeDu"ar®p orlav omEkoa, oAÁaom
orkpädE´e0aoe psmayEÅDwd/ {w¬p tyÜempsmemeH
yÍö*Øubma0gemr yuwd,m {0 oda'¨g a[mwDwd e
yxrZÑmedauok r*¾zavok yg'uZÑm em'dem ypö,0daoaoe
udpöH tw¬d/ pwk&*Øum'd bma0g ye awe ypö,0daoaoe 0dem
e odZÑwd/ towd[d wo®d H oAÁHyd psmeH yÍö*Øuar0
b0dówDwd/ ww¬ ,xm avmud,ZÑmaeok
tm'dur®duumav wó wó 'kwD,m'duó psmeó
Oypm&blwm bm0em o,H 0dwuúm'd,kwåm ormemyd
0dwuúm'Dok tm'De0'óenmaPeap0 £'ged t0dwuúH psmeH
OyÜga'ómrd? £'ged t0dpm&H psmeH OyÜga'ómrDwd {0rm'dem
y0awåe tZÑmo, 0daoaoep ,kwåwåm umpd
0dwuú0d&m*bm0ememr a[mwd/ umpd 0dpm& 0d&m*bm0em
emr/ umpd yDwd0d&m*bm0em emr/ umpd
okc0d&m*bm0ememr/ umpD ½ly0d&m*bm0ememr/ tond*grDeH
ye onm0d&m*bm0ememr a[mwd/ om twåaem twåaem
psmeH t0dwuúH0g t0dpm&H0g tyÜDwduH0g Oayu©mo[ *wH0g
umwkH oauúmwd/ psmaeok 0oDblwumavye
tm'De0'óenmaPe 0dem au0vH tZÑmo,rawåe ,H,H
psmeH £päwd/ wH wH psmeH ormyZÆwda,0/ {0ar0H £"yd
wó wó r*¾ó Oypm&blwm 0k|me*grded 0dyóemocFgwm
y&rw¬'DyeD ygX 89
bm0em o,H 0dwuúm'd,kwåm ormemyd ememowåd,kwåm
a[mwd/ umpd 0dwuú0d&m*bm0ememr/ umpd
0dwuú0dpm&0d&m*bm0em emr/ umpd 0dwuú0dpm&yDwd
0d&m*bm0ememr/ umpd 0dwuú0d
pm&yDwdokc0d&m*bm0ememr/ ww¬ ,m 0dwuúH 0d&maZwkH
twduúmarwkH oauúmwd/ om 0dwuú0d&m*bm0ememr/ {o
ea,m aoomokyDwd/
66/ uóye Aave om 0dyóem ememowåd ,kwåm
a[mwDwd/ 0kpöaw? yg'uZÑmeAavemwd {aum ax&0ga'g/
or®odwZÑme Aavemwd {aum/ yk*¾vZÑmo, Aavemwd
{aum/ ww¬ ,H ,H psmeH wóm 0dyóem, yg'uw¬m,
tmoaEé ormyZÆD,wd/ wHwH yg'uZÑmeHemr/ wHap yxrZÑmeH
a[mwd/ 0dyóem yguwdum{0/ oap 'kwD,ZÑmeH a[mwd/
0dyóem 0dwuú0d&m*owåd,kwåm a[mwd/ ra*¾ t0dwuúH psmeH
ed,marwkH oauúmwd/ {oea,m aoaookyd yg'uZÑmaeolwd
t,H yg'u0ga'g/ yg'uZÑmae owd wHo'doar0 ra*¾ psmeH
a[mwd/ towdye ra*¾ yxrZÑmear0 a[mwd/ or®od
wZÑmeH0g yk*¾vZÑmoa,m0g ra*¾ psme*F H ed,arwkH
eoauúmwDwd t"dyÜga,mwd/ yg'uZÑmae owd wH0g tnH0g
,H,H psmeH or®oD,wd/ wHap yxrZÑmeH a[mwd/ 0dyóem
yguwd um{0/ oap 'kwD,ZÑmeH a[mwd/ 0dyóem
0dwuú0d&m*owåd r-80 ,kwåm a[mwd/ ra*¾ t0dwuúH psmeH
ed,marwkH oauúmwd/ {oea,m aoaookyd
or®odwZÑmaeolwd t,H or®odw0ga'g/ 0dyóem,
tm&r®Pbma0e o[ p&dwwåm or®odwZÑmear0
yg'uZÑmeawm tZÑmo,awmp Av0w&EÅd t"dyÜga,mwd/
90 y&rw¬'DyeD ygX
0dbm0ed,H ye
0dyóemyg'uH udÍödpsmeH ew¬Dwd £ro®d H 0ga' 0kwåH/ wH
t|uxm, e oarwd/
yg'uZÑmae owd wH0g tnH0g ra*¾ ,H,HpsmeH £päwd/ wHwH
psmeH £ZÑwd/ 0dyóemyd £pämEk½lyH 0dwuú0d&m*g'dbm0H ywåm
a[mwDwd yk*¾vZÑmo,0ga'g/ ,xm avmud,ZÑmaeok
tmoaEé 0k|dwZÑmeH Oy&dZÑmEkypm& bm0em, Oyw¬rÇurwåH
a[mwd/ e ye Oy&dZÑmae psmeH twåo'doH umwkH oauúmwd/
tZÑmoa,m{0 Oy&dZÑmae psme*F H ed,marwd/ {0ar0H £"yd
yg'uZÑmeH 0dyóem, wdu© 0do'bm0w¬m, Av0kyedó
a,m a[mwd/ tZÑmoa,m{0 0dyóeH 0dwuú0d&m*g'dbm0H
ygaywGm ra*¾ psme*F H ed,marwDwd t"dyÜga,mwd/ a,m
yaew¬ 0k|me*grded0dyóem{0 ra*¾ psme*F H ed,marwDwd
r[m|uxm 0ga'g/ ww¬yd yk*¾vZÑmo,0daooAave
0dwuú0d&m*g'dowåd 0daoo,kwåm 0k|me*grded 0dyóem{0gwd
taw¬m a0'dwaAÁm/ umraÍöw¬ t|omvded,H £aroH wdPÖH
ax&0g'geH tnrnH t0da&ma"g 0kawåm0d, 'dówd/ £arye
0g'g tnrnH oHoE´dwGm y0wåm ea[mEÅd/ yapöuH oAÁH
avmukwå&ZÑmeH y&dykPÖH uwGm y0wåm/ wo®m eouúm awoH
tnrnH 0da&ma"g y&d[&dwkEÅd/ {w¬p psmevmbDeH
0dyóemuar® yg'uZÑmeorm yZÆeHemr b*0wm{0
ok|K0d[dwH/ 0kwåaO§wH plVoknwokawå --
£"meE´ bdu©K 0d0dapö0 umar[d 0d0dpö tukoav[d "ar®[d
yxrH psmeH OyorÜZÆ 0d[&wd/ 'kwD,H psmeH/ wwD,H psmeH/
pwkw¬H psmeH OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom tZÑwåH oknwH
reodua&mwd/ wóaptZÑwåHoknwm, pdwåH r-81
y&rw¬'DyeD ygX 91
eyu©E´wd/ eyoD'wd/ awe bdu©Kem wo®d Ha,0 yk&dro®d H
orm"dedrdawå tZÑwåar0 pdwåH oE¦ay wAÁH? oEédoma'wAÁH?
{aum'd umwAÁH? orm'[mwAÁEÅdtm'd/
ww¬ oknwH reodua&mwDwd 0dyóemur®H 0kwåH/ wo®d Ha,0
yk&dro®d H orm"dedrdawåwd yg'uZÑmeorm"d edrdawå/ e0edygawp
yxrH yg[H bdu©a0psmeH edóm, tmo0geH c,H 0'grd/v/
ae0onmemonm,weH yg[H bdu©a0 psmeH edóm,
tmo0geH c,H 0'grDwd 0kwåH/
67/ £arokye wDok0ga'ok yk*¾vZÑmo,0ga'g
Av0wa&m0d, cg,wd/ avmud,ZÑmaeokyd [d
yg'uZÑmeHemr £pädwAÁar0/ wÍö Oy&dZÑmeó
Oypm&bm0em, wdu©0do' bm0w¬m,{0 a[mwd/
tZÑmoa,m{0ye Oypm& bm0em, 0dwuú0d&m*g'dbm0H
oma"wd/ Oypm&bm0em{0 Oy&dZÑmae psme*F H ed,marwd/
{0ar0H £"yd yg'uZÑmeAave wdu©0do' bm0ywåm
0k|me*grded 0dyóem{0 tZÑmo,0daooAave
0dwuú0d&m*g'dowåd0daoo,kwåm [kwGm ra*¾ emempsmemed
oma"wd/ towd ye tZÑmo,0daoao wHwH
yg'uZÑmemEk½lyH tZÑmo,omrnHoP²mwd/ wo®m
tZÑmo,0daoao towd yg'uZÑmear0 yrmPH a[mwd/
owdye wo®d H aom{0 yrmPEÅd ,kwåH/ £päd wdpädw
avmud,ZÑme ormyZÆe o'doO§d oAÁZÑmaeok pdPÖ0oDblwmeH
ra*¾ok £pädwZÑme edAÁwåeEÅd/ a,m yaew¬ yg'uZÑmem'd0aoe
y0awåm 0daoaom/ aom oaAÁmyd 0dyóem 0daoow¬m, {0
a[mwd/ 0dyóem 0daoaom{0 ra*¾ psme*F H ed,marwDwd
uwGm t|omvded,H 0dok'¨d ra*¾p 0dyóem0 yrmPH
92 y&rw¬'DyeD ygX
uwGm0kwåm/ aom oaAÁmyd 0daoaom yg'uZÑmaee 0dem
eodZÑwDwd uwGm r*¾0db*Fr*¾oH,kwå| uxmok yg'uZÑmeH {0
yrmPH uwGm 0kwåEÅd a0'dwAÁH/ ,o®m ye ygVd,H --
£" *[ywd bdu©K 0d0dapö0 umar[d/v/ yxrH psmeH OyorÜZÆ
0d[&wd/ aom £wd y#doÍödu©wd/ £'Hyd acg yxrZÑmeH
tbdocFwH tbdoaÍö[,dwH ,Hacgye udÍöd tbdocFwH
tbdoaÍöw,dwH/ w'edpöH/ wH eda&m""r®EÅd yZmemwd aom
ww¬ Xdawm tmo0geH c,H ygykPmwd/v/ 'kwD,H psmeH?
wwD,H psmeH? pwkw¬H psmeH? arwåm apawm0drkwåd H/ u½kPm?
rk'dwm? Oayu©mapawm 0drkwåd H? tmumomeÍöm ,weH/v/
tmudÍönm ,weH OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom £wd y#doÍödu©wd/
t,Hydacg tmudÍönm ,weormywåd tbdocFwm
tbdoaÍöw,dwm/ ,H acgye udÍöd tbdocFwH/v/ c,H
ygykPmwDwd/
{0H{um'oedygaw --
£"meE´ bdu©K 0d0dapö0 umar[d 0d0dpö tukoav[d "ar®[d
o0dwuúH o0dpm&H 0da0uZH yDwdokcH yxrH psmeH OyorÜZÆ
0d[&wd/ aom ,a'0 ww¬ a[mwd ½ly*wH a0'em*wH
onm*wH ocFg&*wH 0dnmP*wH? aw "ar® tedpöawm
'ku©awm tewåawm orEkyówd/ aom ww¬ Xdawm
tmo0geH c,H ygykPmwd/ aem ap tmo0geH c,H ygykPmwd/
awae0 "r®&ma*e wm, "r®eE´d,m yÍöEéH Mo&rÇm*d,meH
oHa,mZemeH y&du©,m Oyygwdaum a[mwd/ ww¬ y&dedAÁm,D
tem0wåd"ar®m wo®m avmumwd/
tm'dem rmvkusykwåokwå tEky'okwåm'Dokp taeauok
okwåaEÅok t|ok ormywåDok {auum, ormywåd,m 0k|m,
y&rw¬'DyeD ygX 93
0k|dwormywåd"r®or®oear0 tm*wH/ eye tnZÑme
or®oeH/ wo®m owdyd a,m*DeH £päm0aoe yg'uZÑmeawm
tnZÑmeor®oae yg'uZÑmear0 yrmPEÅd ouúm 0dnmwkEÅd/
{wåm0wm or®odw0ga'g oAÁ'kAÁavmwd oda'¨g a[mwDwd/
a,ye t|ormywådvmbdaemyd psmeH yg'uH tuwGm0 r*¾H
OyÜga'EÅd/ yxrZÑmear00g yg'uH uwGm tZÑmo,0daooH
tuwGm r*¾H OyÜga'EÅd/ yxrZÑmerwåvmbdaem0g [kwGm war0
yg'uH uwGm r*¾H OyÜga'EÅd/ a,p oku©0dyóum [kwGm r*¾H
OyÜga'EÅd/ awoH yxrZÑmedaum0 ra*¾g a[mwDwd a0'dwaAÁm/
tydp a, yuwd,m0 t|ok ormywåDok pdPÖ0oDblwm
a[mEÅd/ aw 0demyd tmoEéyg'aue ,H,HpsmeH £päEÅd/ wHwH
psmeH awoH ra*¾ok eordZÑwDwd e0wåAÁH/
66/ (66) ,Hye 0dbm0ed,H
]]oapye yk*¾vó wxm0da"g tZÑmoa,m ew¬d/
a[|dra[|drZÑmeawm 0k|m, Oy½ky&dZÑme"ar® or®odwGm
OyÜg'dwra*¾g yg'uZÑmeH teayu©dwGm or®odwZÑmeo'daom
a[mwDwd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
e [d tm&r®PrwåblwH or®odwZÑmeH Oy&drHyd ormeH
tmoaEé 0k|dwZÑmeawm Av0w&H b0dwkH t&[wd/ tmoaEé
0k|dwaó0 pdwåoEÅmeH 0daoaowkH orw¬bm0awm/ wawm
a,0[d aom or®odw0ga'g oAÁt|uxmok aupd0g'yau©
{0 xydawmwd/ eEk yk*¾vZÑmo,0ga'gyd
wxmxydawm{0gwd/ opöH? aomye avmud,ZÑmemeH
OyÜwåd0d"maee o[ oHoE´duwåm ,kwåwa&m{0 a[mwDwd/
(67) {awe ,H ww¬ 0kwåH/
]]Oy½ky&dZÑmeawm ye 0k|m, a[|dr a[|drZÑme "ar®
94 y&rw¬'DyeD ygX
or®odwGm OyÜg'dwra*¾g or®odwZÑmeH teayu©dwGm yg'
uZÑmeo'daom a[mwd/ a[|dra[|drZÑmeawm[d Oy½k
y&dZÑmeH Av0w&}}EÅd/ wHyd y#du©dwåH a[mwd/
e [d yg'uZÑmeH Oy&dr blwwåma,0 Av0w&H a[mwd/
yg'ublwwåma,0 ye Av0w&H a[mwDwd/
(68) ,Íö ww¬
ra*¾ a0'emed,armye yg'uZÑmem'DeH 0aoe eoda'¨g/
tnxm 0dyóem ,m,um,pda0'em, ,kwåm [kwGm aw[d
r-84 ed,rdwm, {auum, r*¾a0'em, o'¨d H C#d
a,,smwd £rdem t"dyÜga,e ]]a0'emed,armye oAÁw¬yd
0k|me*grded 0dyóemed,are a[mwD}}wd 0kwåH/ wrÜd e ,kZÆwd/
yg'uZÑmem'DeH 0aoae0 0dyóem, o[ a0'emed,ró
od'¨wåm/ wxm[d wHwH yg'uZÑmeawm 0k|m, 0dyóEÅó
0dyóem tm'dawm u'gpd aomreóo[*wm0g a[mwd/
u'gpd Oayu©mo[*wm0g/ r*¾0k|meumavye ,'dyg'uZÑmeH
aomreóZÑmeH a[mwd/ 0dyóem {uaEÅe aomróo[
*wm0 [kwGm ra*¾e o'¨d H C#d,wDwd/ 0kwåaO§wH oVm,we
0db*Fokawå --
wMw bdu©a0 ,m q aeu©r®ódwm Oayu©m/ wm edóm,
wm tm*r® ,med q aeu©r®ódwmed aomreómed/ wmed
yZ[x/ wmed orwduúrx/ {0arawoH y[meH a[mwd/
{0arawoH orwduúarm a[mwDwd/
t|uxm,Íö t|ok ormywåDok yxrm'dedp wDPdpsmemed
ok'¨ocFga&p yg'au uwGm 0dyóeH tm&'¨geH pwkEéH bdu©LeH
ykAÁbm* 0dyóem aomreóo[*wm 0g a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 95
Oayu©mo[ *wm0g0k|me*grdeDye aomreóo[*wm0
a[mwd/ pwkw¬ZÑmem'Ded yg'umeduwGm 0dyóeH tm&'¨geH yÍöEéH
bdu©LeH ykAÁbm*0dyóem yk&dr o'dom0/ 0k|me*grdeDye
Oayu©mo[*wm0 a[mwd/ £'H oE¨m,,m
qaeu©r®ódwm/v/ yZ[xmwd 0kwåH/ tZÑmo,0daoaoe
o[ r*¾0k|maeyd {ao0ea,m/ Av00dyóemumav [d
0dyóem&wdemr ok|K yPDww&m a[mwd/ ouvo&D&H
z&rmem taZÑmw¬&rmem y0wåwd/ ,xm[ --
oknm*ga& y0d|ó? oEÅpdwåó bdu©Kaem/
trmEkoD &wd a[mwd? or®"r®H 0dyóawmwd/
wo®m w'g yg'uZÑme0daoaoe0g tZÑmo,0daoaoe 0g
0dem 0dyóem Oayu©mo[*wm e a[mwd/ {uaEÅe
aomreóo[*wm0 a[mwDwd/ {w¬ye oAÁZÑmaeok
0oDblwó ,HudÍöd {uH psmeH yg'uH uwGm wH yg tnH0g
ra*¾,H,H psmeH £päwd/ r*¾0k|meumav tZÑmo,Aave
wHwHpsmemEk½lyH 0dyóem,p ra*¾p a0'em y&dPmarm
a0'dwaAÁm/ eye a0'emed,marmemr 0dokH 0wåaAÁmwd/
67/ o*F[*gxm,H tEkwå&H t|0d"H pdwåH psme*Fa,m*aba'e
{auuH yÍö"m uwGm pwåmvDo0d"EÅd p 0kpöwDwd a,mZem/
£'ged oAÁmed r[*¾wm Ekwå&pdwåmed yÍö0da" psme aum|mao
o*Fa[wGm 'aówkH ,xmp ½lyg0p&EÅdtm'drm[/ ,xm
½lyg0p&H pdwåH yxrm'dZÑmeaba' *,Swd/ psme ab'oda'¨
yxrZÑmedupdwåm'dau yÍö0da" pdwåaba' o*F,Swd? wxm
tEkwå&Íö pdwåH yxrm'dZÑmeaba' o*F,Swd/ tm½kyÜÍöpdwåH
Oyau©u*¾wm ocFgawe yÍörZÑmaee ,kwåwåm yÍöar psmae
yÍörZÑmedupdwåaba' o*F,Swd/ wo®m {auuH ywrm'duH
96 y&rw¬'DyeD ygX
yxrZÑmedupdwåm'duH psmeH psmepdwåH {um'o 0d"H a[mwd/
taEÅwk tEÅdrblaw yÍörZÑmedupdwåaba'ye psmeH pdwåH
aw0Dowd0d"H ba0wd a,mZem/ {w¬p psmeoa'´e wHorÜ,kwåH
pdwåar0 0kpöwd/ e [d psmeH {um'o0d"H0g aw0Dowd0d"H0g
a[mwDwd/
(69) ,Hye 0dbm0ed,H
]]½lyg0p&pdwåH yxrZÑmeEÅdtm'dem 0kpöwDwdp tm½kyÜÍömyd
yÍörZÑmea0g[m&H vbwD}}wd p 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d pdwåH yxrZÑmeH a[mwd/ ep yÍörZÑmea0g[m&H
vbwDwd/
(70) ,mp £rdóm*gxm,H ty&myd a,mZem 0kwåm/ omyd e
,kwåm{0/
wxm o'´ó yxrm'dZÑmeaba'wd y'ó yk&awm
yXdwwåmwd/ {0H ,xm 0dbZdwaAÁ {ua'ao 0dbawå oAÁH
{ulee0kwd0d"H pdwåH {u0DoowH uwGm 0dbwåHemr a[mwd/
wxm 0dbZdwGm £'ged wHo*F[H 'aóaEÅm tEÅdr*gxrm[/
yknH owåwd Ho0d"H a[mwd/ wxm yguH 'Gdynmo0d"H a[mwd/
£wd {ulee0kwd0d"med pdwåmed {u0DoowH uwGm Ak"m
y@dwm tm[k uaxokH/ uaxEÅd0g 0dbZEÅd 0dpu©Pmwd 0kwåH
a[mwDwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, pdwåo*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 97
apwoduo*F[ y&rw¬'DyeD
68/ {0H pdwå*F[H 'aówGm £'ged tEkywåH apwodu o*F[H
'aóaEÅm pwl[d orÜa,m*vu©aP[d o[ 0pew¬Íö
o½lyw¬Íö wm0 'aówkH tm'd *gxrm[/ ww¬
{ukyÜg'eda&m"mp{umvrÁP0w¬Kumwd
pwkórÜa,m*vu©P'óeH/ apawm ,kwåmwd 0pew¬'óeH/
apwod,kwåm apwom0g ,kwåm apwodumwd 'óeawm/
'Gdynmo"r®mwd o½ly'óeH/ apwodumwd ye od'¨y' 'óeH/
ww¬ "r®meH tem*wbm0ocFgwm ykAÁEÅawm O'¨H yZÆeH *reH
o½lyawm ygwkb0eH OyÜga'g/ ZmwDwd 0kwåH a[mwd/ oaAÁyd[d
ocFw "r®m tem*wbm0ykAÁm {0 a[mEÅd/ wawm
ypö,omr*¾d H vbdwGm ypöKyÜEébm0H *päEÅd/ wawm ed½kZÑdwGm
twDwbm0H *päEÅDwd/ ed½kZÑeH eda&ma"g/ o½ly0demaom ba*Fg
tedpöwm r&PEÅd 0kwåH a[mwd/ ,m pdwåó Zmwd? oma,0
zóm'DeH/ ,m pdwåó Z&m? ,H pdwåó r&PH? ,H pdwåó
tm&r®PH 0w¬K/ wa'0 zóm'DeEÅdtm'dem a[|m 0kwåea,e
{aum OyÜga'g {awoEÅd {ukyÜg'g/ {aum eda&ma"g {awoEÅd
{ueda&m"m/ {ukyÜg'gp aw {ueda&m"mpmwd {ukyÜg'eda&m"m/
Owå&ya' {uo'´ó avmayg/ {0H y&w¬yd/ {uH tmvrÁPH
{awoEÅd {umvrÁPm/ {uH 0w¬K {awoEÅd {u0w¬Kum/
{umvrÁPmp aw {u0w¬Kumpmwd {umvrÁP0w¬Kum/
tmvrÁPH yaew¬ {updwåóyd A[ka'0 a[mwd/ {uwåHye
OyaewGm {uH tmvrÁPEÅd 0kwåEÅd '|AÁH/
(71) 0dbm0ed,H ye
]]{uawm OyÜga'gp eda&ma"gp a,oH? aw
{ukyÜg'eda&m"m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
98 y&rw¬'DyeD ygX
e [d {uu©aP {uawm OyÜg'rawåe {ukyÜg'wm £"
t"dayÜwm/ txacg 0kwåea,ae0 t"dayÜwm/ 0kwåaO§wH
rlv#Dum,H --
{uuvmyy&d,myEémeH ½lygeHoa[0OyÜg'g'dyÜ0wådawm
{uóuvmyóOyÜg'g'a,m {auum0 a[mEÅDwd/
wMwm,H a,mZem/ {ukyÜg'eda&m"mp {umvrÁP0w¬Kum p
[kwGm a,"r®m apawm,kwåm/ aw 'Gdynmo"r®m apwodum
rwmwd/ bm0y"meHyd0g {w¬ ,kwåH/ 0daooaep edóuú0peH/
{ukyÜg'eda&m"bma0e {umvrÁP 0w¬Ku bma0ep a,"r®m
apawm,kwåm/ aw 'Gdynmo"r®m apwodumemr rwm
Ówmwd/ {w¬p a, apawm,kwåm/ aw apwodumwd 0kawå
pdwåó o[Zmwypö,kyÜEé½lygedyd w'g,wå0kwådwm, {uaEÅe
pdwåorÁE¨Ded [kwGm apawm,kwåmed apwodumed emr od,kH/
wo®m awoH ed0wåew¬H {ukyÜg'eda&m"mp? {um
vrÁP0w¬Kumwd 0kwåH/ wmed[d pdawåe cPawm o[kyÜEémedyd
bdEéoEÅmewåm ,m pdwåó Zmwd? om{0 awoEÅd £rH
vu©PHyd emEkabmEÅd/ tnH[d ½lyoEÅmeH/ tnH t½lyoEÅmeEÅd/
zóm'DeHye OyÜg'rwåar0 pdawåe o[ {uH ea[mwd/
txacg eda&ma"gyd tmvrÁPHyd 0w¬Kyd oAÁH {uar0gwd
Óyew¬H {u eda&m"m'd*¾[PH 0kwåEÅd '|AÁH/ e [d {0H t0kawå
ouúm wxm ZmedwkEÅd/ ,o®mye ,xm A[kZeoEÅaum
{aum a*gaPm wdóó a*gaPm 'wåó a*gaPmwd {0H
0dokH 0dokHyd 0wåaAÁma,0 a[mwd/ {0ar0H OyÜga'g eda&ma"gp
{uo®d H ½lyg½lyuvmay {aum0ormaemyd zóó OyÜga'g
a0'em, OyÜga'g yx0d"mwk,m OyÜga'g tmayg"mwk,m
OyÜga'gwd {0rm'dem ea,e 0dokH 0dokHyd 0wåaAÁma,0/ wo®m
y&rw¬'DyeD ygX 99
okwåaEÅok --
a0'em, OyÜga'g ynm,wd/ 0a,m ynm,wd/ Xdum,
tnw¬H ynm,wd/ onm,/ ocFg&meH/ 0dnmPó/v/
ynm,wDwd 0kwåH/ wxm a,m bdu©a0 yx0d"mwk,m OyÜga'g
XdwdtbdedAÁwåd ygwkbma0g/ 'ku©aóaom OyÜga'g a&m*geH Xdwd
Z&m r&Pó ygwkbma0g/ a,m bdu©a0 tmayg"mwk,m/
a,m bdu©a0 awaZm "mwk,m/ a,m bdu©a0
0ga,m"mwk,m/ a,m bdu©a0 pu©Kó/v/ reó OyÜga'g/v/
Z&mr&Pó ygwkbma0gwd/
0kwåEÅd '|AÁH/ £w&xm ZD0dwd`E´d,m'Deyd {uo®d H uvmay
A[kbma0g 0wåaAÁm od,m/ a,m t½lyDeH "r®meH tm,k Xdwd
t0|dwDwd [d 0kwåH/ wxm 0dum&½lygeH/ oaAÁoHyd0g pu©m'DeH
Oyg'g½lygeH/ pwkEéH p[mblwmeH Oyg'g,½lyEÅdp pwkEéH
r[mblwmeH Oyg'g, yoma'gwdp 0kwåEÅd/ um,v[kwm
pdwåv[kwm'a,mye tw¬0daoo'Dyew¬H 'Gd"m bdE´dwGm 0kwåm/
aomp tw¬0daoaomOy&d tm0d b0dówDwd/
t,arw¬y&rw¬'Dyem/
(72) 0dbm0ed,H ye
£rrw¬H tov’au©wGm ,H 0kwåH ]],'d {ukyÜg'rawåae0
apawm,kwåmwd t"dayÜwm/ w'g pdawåe o[ OyÜZÆrmemeH
½ly"r®merÜd apawm,kwåwm tmyaZÆ,smwd {u eda&m"*¾[PH/
{0rÜd pdwåmEky&d0wådaem 0dnwåd'G,ó yoa*Fg eouúm
eD0ga&wkH/ wxm {uawm OyÜga'g 0g eda&ma"g0g {awoEÅd
{ukyÜg'eda&m"mwd y&duayÜEÅó yka&w&rkyÜZÆdwGm pdwåó
b*Fu©aP ed½kZÑrmemerÜd ½ly"r®meEÅd {umvrÁP*¾[PH/ a,
{0H wd0d"vu©Pm/ aw ed,mrawm {u0w¬Kum a,0gwd
100 y&rw¬'DyeD ygX
'óew¬H/ {u0w¬Ku*¾[PEÅd/ tvrwdyyaÍöem}}wd/ oAÁH wH
ed&w¬uar0/
69/ uxÍö 'Gdynmo a[mEÅDwd ykpädwGm yxrH 'Gdynmo o½lyH
wD[d &moD[d 0dbZdwGm 'aóaEÅm uxEÅdtm'drm[/ ww¬
zkowDwd zaóm/ zkoEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd zaóm/
zkoerwåar00g {wEÅd zaóm/ zkoeaÍöw¬ tm&r®Pó
£|med|&oH tm[pö Oy[pö *[PH '|AÁH/ ,awm w'Ekb0EÅd
a0'em ygwkb0wd/ zóypö,m a0'emwd [d 0kwåH/ oGm,H
zkoevu©aPm/ eEkpm,H t½ly"ar®m/ ep t½ly"r®m
tyÜ#dCobm0g udÍöd zkoEÅDwd/ opöH? t,Hye zkoem uma&ep
y0wåwd/ ,Íö zkoaEÅ[d oma"wAÁH/ wÍö udpöH oma"wd/ wo®m
t,H zaómwdp zkoevu©aPmwdp 0kawåm/ ud Hye
oma"wDwd/ tm&r®P&omEk½lyH pdwåó 0dum&ywåd/
a0'em0daookyÜwåd H0g/ t,Íö taw¬m trÁdvcg'g'dau 'doGm
ty&ó acVKyÜg'g'Dok ygua#mwd/
(73) 0dbm0ed,H ye
]]acVKyÜg'g'd0d, '|aAÁm}}wd 0kwåH/ {0Íöowd £'H Oyrm rwåH
od,m/ twdygu#m,ye zóyÜ0wåd,m 'óe rd'EÅd '|AÁH/
70/ a0',wDwd a0'em/ tm&r®P&oH tEkb0wd/ t0d'dwH0g
tm&r®P&oH orÜ,kwåmeH wHor*Øyk*¾vmeH 0g 0d'dwHygu#H
ua&mwDwd taw¬m/ 0dE´EÅd0 {wm, owåm omwH0g tomwH0g
vbEÅDwd a0'em/ a0',dwrwåar00g {wEÅd a0'em/ ygVd,Hye
--
a0',wd a0',wDwd acg bdu©a0 wo®m a0'emwd 0kpöwd/
udÍö a0',wd? okcHyd a0',wd/ 'ku©Hyd a0',wd/ t'ku©rokcHyd
a0',wDwd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 101
eEk oaAÁyd pdwåapwodum "r®m tm&r®P&omEkb0eyÜ
uwdum{0gwd awyd a0'ememr od,kEÅd/ eod,kH/ aw[d
udpöEÅ&Asm0#m a[mEÅd/ tm&r®P&oH OZkH tEkb0dwkH eoauúmEÅd/
twåaem twåaem udpöH ua&mEÅm0 {ua'orawåe tEkb0EÅd/
a0'ema,0ye tenudpöwm, tEkb0eudapö
tm"dypöa,m*wm,p £ó&bma0e tEkb0wDwd om{0
a0'ememr b0dwkH t&[wDwd/ {0ÍöuwGm &mZ*¾abmZe
&omEkb0ae awoH ol'o'dowm a0'em,{0p
&mZo'dowm 0kwåmwd/
71/ oÍÆmemwDwd onm/ yke Zmeew¬H onmPH ua&mwDwd
taw¬m/ t,O§d ykaAÁ *[dwonmaee oÍÆmeeumavyd yke
Zmeew¬H onmPH ua&mwda,0gwd/ om[d {0H ykeyÜKeH
onmPH uwGm OyÜZÆrmem xd&onmbm0H ywGm
,m0wm,kuHyd b0EÅ&H ywGmyd owåmeH tyÜrk|bm0H oma"wd/
rdpäm bdeda0oonmbm0H ywGmp £ar oawå oAÁnK Aka'¨[dyd
aAma"wkH touúKaPa,s ua&mwDwd/ wxm[d om yke
oÍÆmeew¬H edrdwåu&aP 'g½kwpäuo'domwdp/ ,xm*[dw
edrdwå0aoe tbdeda0ou&aP [w¬d'óu tE¨o'domwdp/
Oy|dw0do,*¾[aP wdPyk&doauok rd*aygwuo'domwdp
0kwåmwd/ ygVd,Hye --
oÍÆmemwd oÍÆmemwDwdacg bdu©a0 wo®m onmwd 0kpöwd/
udÍö oÍÆmemwd/ eDvHyd oÍÆmemwd/ yDwuHyd oÍÆmemwDwdtm'd
0kwåEÅd/
72/ apw,wDwd apwem/ orÜ,kwå"ar® wo®d H wo®d H
tm&r®aP0g udapö0g tbdoE´[wd ykeyÜKeH Ca#wd? ww¬
yAE¨0aoe ed&EÅ&H y0wårmae ua&mwDwd taw¬m/ yuayÜwd
102 y&rw¬'DyeD ygX
0g aw/ oH0d'[wd tm&r®Py#dvmbm,0g ur®od'¨d,m
tbdocFa&mwd/ tm,l[wd0g aw/ tm&r®aP orÜda@wd
{uawm oarm o&aEÅ ua&mwDwd taw¬m/ wxm[d om
tm,l[e&om[dp oH0d"meypöKy|memwdp 0kwåm/ wm,[d
wo®d H ed&EÅ&H Oókuúe Asmyg&0aoe y0wårmem, wH
orÜ,kwåmyd twåaem twåaem udpöH uk½krmem wo®d H wax0
y0wåEÅDwd/ awae0 om oudpö y&udpö om"u aZ|odó
r[m0¹ud tm'do'domwd 0kwåmwd/
(74) 0dbm0ed,H ye
apawwd ocFwmbdocF&aP Asmyg&rmyZÆwDwd 0wGm
w'w¬om"ew¬H ,H 0kwåH ]]0dba*F okwåEÅbmZeda, ocFg &u©E¨H
r-92 0dbZaEÅe ocFwrwdocFa&mEÅDwd ocFg&mwd 0wGm}}wd/ wH
e ,kZÆwd/
e [d 0dba*F okwåEÅbmZeda, ocFwr bdocFa&mEÅDwd
ocFg&mwd 0kwåH tw¬d/ cE¨oH,kwåau yaewH 0kwåEÅd/
73/ {uwåm&r®PocFgawm ta*¾g aum|maom aum#d 0g
{wómwd {u*¾H/ pdwåH? wó bma0g {u*¾wm/ tm&r®PO§d
emr {uHyd ememobm0H a[mwd/ wo®m wó {uóyd
ememobma0ok 0dau©yH tywGm {uo®d H obma0 cPrwåHyd
y0wåó pdwåó a,medpövmuma&m tw¬d t,H wo®d H
{u*¾gbd"meó {u*¾Ak'¨d,mp y0wåda[wkbma0e *,SwDwd/
aw ae0 [d om ed0gaw 'DypöDeH Xdwd0d, apwaom XdwDwd
'|AÁmwd 0kwåm/
(75) 0dbm0ed,H ye
]]{uH tm&r®PH t*¾H £rómwd {u*¾}}EÅd 0kwåH/ ww¬yd
y&rw¬'DyeD ygX 103
t*¾oa'´g aum|mao0g aum#d,H0g y0awåmwd ,kawåm/
aupdye tm&r®aP y0awåmwd 0'EÅd/ wH e okE´&H/
e [d t*¾oa'´g tm&r®Py&d,ma,m uw¬pd 'da|mwd/
74/ ZD0EÅd orÜ,kwåm"r®m {awemwd ZD0dwH/ £aE´mwd
£óa&m/ £" ye £ó&bma0g 0kpöwd/ £E´H £ó&bm0H
uma&wDwd £`E´d,H/ ZD0dwÍö wH £`E´d,Íömwd ZD0dwd`E´d,H/ wO§d
r,m 0dem wkrSmuH ZD0dwH ew¬d/ wo®m wkrSmuH ZD0eudapö rH
£ó&H ua&mxmwd 0'EÅrd0 o[Zmw"ar® tbdb0dwGm
y0wåwDwd/ wxm [d wH y0wåoEÅwm"dyaw,sEÅd p y'krkyÜ
vmEkygvurk'uH 0d,mwdp 0kwåH/ ww¬ ,m0 cE¨y&dedAÁmem
tEkyÜAE¨0aoe y0wårmem pdwåoEÅwd y0wåoEÅwdemr/
t"dywdbma0g tm"dyaw,sH/ y0wåoEÅwd,H tm"dyaw,sH
tómwd ormaom/ ykeyÜKeH ed½k'¨Hyd [d pdwåoEÅmeH wó
Aave ykeyÜKeH ZD0EÅH [kwGm ,m0 cE¨y&dedAÁmem ykeyÜKeH
y0wåwda,0/
e [d ZD0dw&[dawok ted`E´d,A'¨"ar®ok wm'daom
y0wåoEÅwd 0daoaomemr tw¬Dwd/
75/ reo®d H tm&r®PH toknH reH0g tm&r®aP edpöedEéH
ua&mwDwd reoduma&m/ aom ye wd0da"g 0Dxdy#dyg'aum
Z0ey#dyg'aumtm&r®Py#dyg'aumwd/ ww¬ yÍö'Gg&m0ZÆeH 0Dxd
y#dyg'aum emr/ wO§d yÍö'Gg&du pdwåoEÅwd H tm&r®aP
y#dyga'wd a,maZwDwd/ raem'Gg&m0ZÆeH Z0ey#dyg'aum emr/
wHyd Z0e oEÅwd H tm&r®aP y#dyga'wd a,maZwDwd/
£'ar0 'G,H ww¬ ww¬ a,medaom reoduma&mwdp
ta,medaom reoduma&m wdp 0kwåH/ wO§d yuwd,m
ork'gpdPÖedEéed,mrdwm'D[d ypöa, [d Oyw¬rÇdwH [kwGm
104 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåoEÅmeH a,medaom ta,medaom0g tm&r®aP edEéH
ua&mwDwd/ y#doE¨dpdwåawm ye y|m, y0wårmem pdwåoEÅwd
tm&r®PH rkÍödwGm ed½kZÑdwGmyd yke OyÜZÆrmem ,ó "r®ó
0aoe wo®d Ha,0 tm&r®aP OyÜZÆwd towd
um&P0daoao/ aom tm&r®Py#dyg'aumemr/ t,rd"m
"dayÜawm/ t,O§d tm&r®PH pdawå pdwåH0g tm&r®aP
y#dyga'wd a,maZwDwd/ wxm [d t,H om&P vu©aPmwd
p orÜ,kwåmeH tm&r®aPe oHya,mZe&aomwdp
tm&r®Py#dyg'ua|e orÜ,kwåmeH om&xD0d, '|aAÁmwdp
0kawåm/ ww¬ om&Pvu©aPmwd om&xD0d, tómeH
orÜ,kwå"r®meH OZkH tm&r®PmbdrkcH y0wå,evu©aPmwd
taw¬m/ orH "ma&EÅdwd om"m&Pm/ oaAÁoH pdwåmeH
om"m&Pm oAÁpdwåom"m&Pm/
76/ 0dwauúwDwd 0dwauúm/ wxm wxm ouFayÜwGm
tm&r®PH tma&m[wDwd taw¬m/ wo®d H ye wH uxm
tma&m[aEÅ orÜ,kwå"r®myd wH tma&m[EÅd/ w'g aoma,0
aw tm&r®PH tbdeda&mayaEÅmemr a[mwDwd uwGm
tm&r®Pm bdeda&myevu©aPm 0dwauúmwd 0kawåm/
&mZ0v’bH edóm, Zey'*godaem &mZa*[ma&m[eaÍöw¬
ed'óeH/ t0dwuúHyd [d pdwåH o0dwuú"r®oEÅmae 0dwauúe
o[ y0wåy&dp, Aave tma&m[eawm 0dwauúe
twdeda&m0dwar0emr a[mwDwd/ tydp? t0dwuúHyd
yÍö0dnmPH 0w¬m&r®P oHC¥e0aoe tma&m[wd/
'kwD,ZÑmem'Dedp Oypm&bm0em0aoe tma&m[EÅd/
rZÑdr|uxm,H ye ud H0g {wm, ,kwåd,mwd 0wGm £rrw¬H
'aówd/ pdwåHyd [d tm&r®PH tm½k[wda,0/ wó ye edpöH
o[ma,m reoduma&m/ wo®dO§d towd wH ed,mru&[d wm
y&rw¬'DyeD ygX 105
em0g0d, ,H0gwH0g tm&r®PH *a[wGm y0awå,smwd/ £wd
yÍö0dnmPH reodum&o[m,H [kwGm twåaem
tm&r®P0dZmeeowåd0aoae0 tm&r®PH tma&m[wd/
tukovH ywGm ye pdwåHyd avmbm'a,myd tm&r®Pm½k[ae
xmr0wm {0 a[mEÅd/ ygyo®d H &raw raemwd [d 0kwåH/
'kwD,ZÑme pdwåm'Dedp reodum& 0D&d,ówDeHyd 0aoe
tma&m[EÅd/ 0dwauúm ye wxm wxm ouFayÜwGm
twåo[daw "ar® tm&r®Pm½k[ae ok|Kw&H Av0aEÅ
ua&mwd/ £wd wo®d H udapö tanoH
ombdo,Asmyg&wm,{0 t,H 0dwauúmwd 0kawåmwd/ {0H ye
0wåAÁH/ eEk tanyd t½ly"r®m om&r®Pobm0g tm&r®PH
tma&m[EÅd/ tx p ye uo®m t,ar0 0dwauúmwd
0kawåmwd/ tanoH ye tm½k[eH udpöEÅ&a,m*0aoae0 od'¨H/
£ró ye £awm tnH udpöH emr ew¬d/ wo®m t,ar0
wxm 0kawåmwd/
77/ 0dp&wDwd 0dpma&m/ 0dpma&wd0g orÜ,kwåau"ar®? aw 0g
"r®m 0dp&EÅd {awemwd 0dpma&m/ 0dp&PaÍöw¬ 0dwuúm ½kaV§
wo®d Ha,0 tm&r®aP obm0gum&ygwkbm0w¬H ykeyÜKeH
tEkrZÆe0aoe y0wåeH '|AÁH/ {w¬p 0dwauúm MoVm&daum
ykAÁ*Farm tm&r®aP pdwåó yxrmbdedygwblawmp
a[mwDwd C@mbdCmawm 0d, '|aAÁm/ 0dpma&m okckarm
tEkpa&m wo®d Ha,0 tm&r®aP pdwåó tEkAE¨eblawm p
a[mwDwd C@mEk&a0g0d, '|aAÁmwd/
78/ t"drkpöeH t"darmau©m/ tm&r®aP {0H Ekacg aem Ekacgwd
{0H y0wåH oHoyÜeH t"db0dwGm 0dpädE´dwGm yu©aum rkpöe0aoe
pdwåó y0wåDwd 0kwåH a[mwd/ {0Íö uwGm aom tm&r®aP r-
106 y&rw¬'DyeD ygX
95 oEéd|mevu©aPmwd p tm&r®aP edpövbma0e
£E´cDvo'daomwdp 0kawåm/
79/ 0D&ó ur®ol&ó bma0g ur®0g 0D&d,H/ wHor*Ð
yk*¾avm [d ur®ola&m a[mwd/ r[EÅHyd ur®H tyÜuawm
*PSmwd/ 'kuú&Hyd oku&awm? bm&d,Hyd tbm&d,awm
*PSmwd/ twåudvrxH e*aPwd/ ur®od'¨d,m edpöH y*¾[dw
um, pdawåm0 a[mwd/ wo®m wH wó yk*¾vó
wxmy0wåd,m a[wkbma0gap0 wxmy0wåó p wó
yk*¾vó um, pdwåMud,mblwH a[mwDwd/ 0d"dem0g ea,e
Oyga,e 0D&d,0awm ud H emrur®H e odZÑwDwdtm'daue
ykAÁmbdocFga&e þ&,dwAÁH y0wå,dwAÁEÅd 0D&d,H/ 0daoaoe0g
ouy&[dwa[wk þ&EÅd urÜEÅd wH or*Øaem {awemwd
0D&d,H/ {w¬p 0D&d,k yw¬rÇdwm orÜ,kwå"r®m o'g tedu©dwå"k&m
y*¾[dwoDom0d, [kwGm twåaem twåaem udpöorÜwåd,m edpöH
Oóm[Zmwm0 a[mEÅd? awokp wxma[maEÅok wHor*Øaem
yk*¾vmyd twåaem0g ya&oH0g [dwa[wk edpöH Asm0#um,pdwåm
a[mEÅd/ wo®m þ&EÅd urÜEÅDwd 0kpöEÅDwd/ wxm [d wH
Oyw¬rÇevu©PEÅd p y*¾[vu©PEÅd p Oóm[vu©PEÅd p
a*[ó xlPlyw¬rÇe o'doEÅd p or®m tm&'¨H oAÁorÜwåDeH
rlvEÅd p 0kwåEÅd/
80/ 0de,wd um,pdwåH wayÜwd? wk|H ok[dwH Zaewd?
okykyædwy'krH0d,0g 0a¹wDwd yDwd? 0deEÅd0g {wm, wH or*Øaem
ykPÖpaE´m0d, 0da&mprme um,pdwåm a[mEÅDwd yDwd/ om
yÍö0d"m ck'´dum yDwd? cPdumyDwd? MouúEÅdum yDwd? OaAÁ*g yDwd?
z&PmyDwDwd/
81/ qE´eH qaE´m/ £päm yw¬em tbdoE¨Dwd 0kwåH a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 107
aomye 'k0da"g wPSmqaE´m? uwåKurswm qaE´mwd/ £"
uwåKurswm qaE´m t"dayÜawm/ {w¬p uwåKH umarwd
£päwDwd uwåKumarm/ qE´or*Øyk*¾avm/ wó bma0g
uwåKursH/ wa'0 uwåKurswm? ,xm a'a0ga,0
a'0wmwd/ {w¬p uwåKoa'´g oaAÁoH "mwko'´geH taw¬
o*Fa[wGm y0awåm/ wo®m uwåKurswmwd {awe
uaxwkurswm pdaEÅwkurswm '|Kurswm aomwkurswmwd
{0rm'Ded oAÁ Mud,my'ged o*F[dwmed a[mEÅDwd '|AÁH/ aom
ye tm&r®PH £päaEÅmyd wPSm 0d, tóm'e &ZÆe v*¾e
0aoe e£päwd/ a,e a,e ye tw¬daum a[mwd/ wH wH
tw¬H tm&ma"wk umrwm0aoae0 £päwd/ ,xm &anm
£ómom "aee0g ,aoe0g tw¬dum &mZa0&DeH 0dZÑe0aoe
q×dwAÁ,kwåauyd oa& A[l £päEÅda,0/ {0ar0H t,Hyd
y&ó 0dóZÆdwAÁ,kwå umedyd 'ge0w¬Led tv'¨gedyd v'¨KH
£päwd/ v'¨gedyd &u©dwkH £päwDwd/ t,Íö taw¬m 0dbm0ed,Hyd
0kawåma,0/
0kwåO§d ww¬
'ge0w¬K0dóZÆe0aoe y0wåumavyd apo 0dóZÆd waAÁe
awe tw¬dauma,0/ cdydwAÁOoleH *[aP tw¬daum
£ómaom0d,mwd/
ww¬ ,'a*¾e 'geH 'ómrDwd 'ge0w¬Ky&da,oem'd0aoe
y0wåm ykAÁbm*apwem 'ge0w¬K0dóZÆe ouFmaw 'gae
o*F[dwm a[mwd/ w'a*¾e wóm ykAÁbm*apwem,
y0wådumavm £" 'ge0w¬K 0dóZÆe0aoe y0wå umavmwd
a0'dwaAÁm/ 0dóZÆdwaAÁemwd 0dóZÆdwAÁ ,kwåaue/ awe
tw¬dauma,0 y&ó 0dóZÆew¬m,mwd t"dyÜga,m/
108 y&rw¬'DyeD ygX
cdydwAÁOoleH *[aPwd awoH tuwmeH u&P0aoe
tv'¨geH y&da,oe0aoe *[aP/ {w¬ ye aupd
£ómaom OoledcdydwGmyd vbrmaem aw[d Ool[d
tw¬dauma,0gwd {0 rw¬H 0'EÅd/ aom e,kZÆwd/ {0O§d owd
cdydwOoleEÅd 0kwåH od,m/ ,xm uxdwH vydwH
wxm*awemwd/ wxm 0dóZÆdwaAÁ emwd {w¬yDwd/ aupd
£ómaom Ool[d tew¬daum cdyaEÅm ea[mwd/
tw¬dauma,0 ormaem tnH tmedoHoH £päaEÅm cdywDwd {0H
tw¬H 0'EÅd/ aomyd e,kZÆwd/ {0O§d owd Ool[d tw¬dauma,0
wmed cdyaEÅm £ómaom0d,mwd0kwåH od,mwd/ tw¬awm r-
97 ye w'kb,Hyd t0[odwAÁar0 a[mwDwd/ ,o®mp
qE´orÜ,kwåH pdwåH tm&r®PH *PSEÅH qE´0aoe twd £pärmeH
0d, 0dvkyÜrmeH 0d, *PSmwd/ wo®m t,H tm&r®P*¾[aP
apwaom [w¬yÜom&PH0d,mwd 0kawåm/ {w¬p
[w¬yÜom&PH0d,mwd £'H tblwy&duyÜ0peH '|AÁH/ e [d
pdwåó [aw¬memr tw¬d/ tw¬0daooygu#w¬H ye tblwHyd
blwH 0d, uayÜwGm 0kwåEÅd '|AÁH/ tydp? t,H qaE´memr
xmryawåm wPSm, Av0wa&m a[mwd/ wxm a[o
t"dywdblawm £'¨dyg'blawmp a[mwDwd/ ,'d [d aom
wPSm, ormeAavm od,m/ £ar owåm wPSm, [aw¬
Xdwm wPSm y&d*¾[dwmed "eabm*&ZÆokcged0g
'dAÁjA[®orÜwåda,m0g qa×wGm 0¥'ku©awm ed,smwkH
eou©dóEÅd a,0gwd/
82/ aombPm aombaPok pdawåok yud&EÅDwd yudPÖm/
au{0 yudPÖum/ tan[d tanoH0g ormem tnormem/
,'g aombPpdawåok ,kwåm? w'g aw[d taombPawm
tan[d ormem/ ,'g taombPpdawåok ,kwåm? w'g
y&rw¬'DyeD ygX 109
aw[d aombPawm tan[d ormem o'domwd 0kwåH
a[mwd/
tnorme&modrSd y&rw¬'Dyem/
83/ £'ged tukov&mod H 'aóaEÅm arma[mwdtm'drm[/
ww¬ rk,SwDwd arma[m/ rk,SEÅd owåm {awemwd0g arma[m/
rk,SerwåH0g arma[m? pwk&*Fwró 0d, pu©Kó oAÁaom
uvsmPyu©H y#dpäma'wGm pdwåó tE¨bm0u&PEÅd 0kwåH
a[mwd/ ygyyu©H ye ywGm aom ÓP*wdaum a[mwDwd
'|aAÁm/ wxm a[o ygVd,H rdpämÓPEÅd 0kawåm/
t|uxmokp rdpämÓPEÅd ygyMud,mok
Oyg,pdEÅm0aoey0awåm arma[mwd 0kwåH/ t0dZÆm,p
tyÜ#dywåd rdpämy#dywåd0aoe 'k0d"bma0g 0kawåm/ {w¬p
tyÜ#dywåDwd uvsmPyau© tnmPar0 0kpöwd/ rdpämy#dywåDwd
ygyyau© rdpämÓPar0 0kpöwDwd? wxm [d ygyyu©H ywGm
yÍö"r®m ÓP*wdum a[mEÅd arma[m? avmabm? 'd|d?
0dwauúm? 0dpma&mwd/ pdawåe ye o'¨d H qAÁd"m a[mEÅd/ aw[d
yuwd,m 0dnKZmwdauok okwy&d,wådorÜaEéokp OyÜEém
ygyMud,mok wH wH Oyg,'óe0aoe awoH ww¬
aqubm0H y#dAvbm0Íö oma"EÅDwd/
84/ e[d&d,wd um,'kpö&dwm'D[d evZÆwd eZd*kpäwDwd t[d&D/
[d&dyÜ#dyu©m0g t[d&D? om{0 t[d&duH/ wO§d ygy Mud,mok
ypöKy|dwmok [d&d,m MoumoH t'wGm wmok ½kpd H OyÜga'wGm
y0wåwDwd/ wxm [d wH um,'kpö&dwm'D[d tZd*kpäevu©PEÅdp
tvZÆmvu©PEÅdp 0kwåH/
85/ eMowåyÜwDwd taemwåyÜH/ um,'kpö&dwm'D[d ebm,wd
eOMwowDwd taw¬m/ MowåyÜyÜ#dyu©H0g taemwåyÜH/ wHyd [d
110 y&rw¬'DyeD ygX
wmok ypöKy|dwmok MowåyÜó MoumoH t'wGm pdwåH wmok
tom&ZÆrmeH uwGm y0wåwDwd/ wxm a[wH um,'kpö&d
wm'D[d tom&ZÆvu©PEÅd p tEkwåmovu©PEÅd p 0kwåH/ 0kpöwd
p --
taZ*kpäD t[d&daum? ygyg*lxm0 olua&m/
tbD½kp taemwåyÜD? ovabm 0d, yg0umwd/
86/ O'¨&wDwd O'¨#H/ ygomPyda| 0a¥wGm 0dó| a*@Kaum
0d, emem&r®aPok 0du©dwåH pdwåH? O'¨#ó ye pdwåó
O'¨&Pmum&yÜ0wåd,m ypö,blawm "ar®m O'¨pöH/ wH ye
0gaw&dwH ZvH 0d, "Zy#mum 0d,p '|AÁH/
87/ vkAÇwDwd avmabm? vkAÇEÅd orÜ,kwåm "r®m {aw emwd
avmabm? vkAÇerwåar00g {wEÅd avmabm/ {w¬p vkAÇeHemr
tm&r®PmbdoZÆeH '|AÁH/ aomye tm&r®aP v*¾ ea|e
ruú#mavayg0d, tbducFa|e wwåuygav cdwårHo ayod
0d, ty&dpm*a|e awvÍÆe &ma*g0d, wPSme'dbma0e
0¹dwGm owåmeH tyg,m0[a|e oAÁmed oku©u| omcgyvmo
wdPuo#med r[mork'´H 0[EÅD oDCawmwm e'D 0d,
'|aAÁm/
88/ 'óeH 'd|d/ "r®meH ,mxm0obma0ok ÓP'óeH 0d,
awoar0 t,mxm0obma0ok rdpäm'óeEÅd 0kwåH a[mwd/
om[d {upömeH y@dwrmeDeH rdpäm0dwuúA[kvmeH OyÜEém
xmr*wm t,mxm0yau© y#da0"nmP*wdum a[mwDwd/
omye rdpämbdeda0ovu©Pm y&rH0ZÆEÅd '|AÁm/
89/ rnwDwd rmaem/ t[H avmau {aum yk*¾avm to®d/
e u|uvd*Fa&m0d, t0rnem&a[mwd {0H twåmeH 'V§H
y&rw¬'DyeD ygX 111
y*¾a[wGm orEkyówDwd taw¬m/ aomye Zmwd ukv"e
abm* ,o £ó&d,m'D[d ap0 oDv okw vmbouúm&m
'D[dp *kaP[d Oyw¬rÇdawm twda&uw&H 0'¨dwGm twåmeH
ZeraZÑ auwkH0d, tpöK*¾wH rnwd/ wo®m aom
OEéwdvu©aPmwdp Or®ma'g0d,mwdp 0kawåm/
90/ 'kówDwd a'gaom/ aomye p@duúa|e y[wm
od0daom0d, 0doyÜea|e toedygawm0d, twåaem edó,
'[ea|e 'g0*¾d0d, 'kóea|e va'¨gumaom oyawåm0d,
oAÁaom t[dw&mod bm0a|e 0do oHo| ylwdrkwåH 0d,
'|aAÁm/
91/ £ówDwd £óm/ y&orÜwåd H Oól,wDwd taw¬m/
om[d ya&oH yuwd,m v'¨orÜwåd H 'doGm 0g okwGm0g
eo[wd/ wóm orÜwåd,m 0dywåd H £päwd tmucFwd/
tokaum £'Hemr vbdówDwd okwGmyd eo[wd/ wó
tvmbH £päwd tmucFwd/ wo®m om y&orÜwåDeH
Oól,evu©Pmwd 0kwåm/
92/ rr {0 £'H *kPZmwH0g 0w¬K0g a[mwk/ rm tnómwd
{0H twåaem orÜwåda[wk t0dyæm&duwm0aoe p&wd
y0wåwDwd rpä&H? wxm y0wåH pdwåH/ rpä&ó bma0g rpä&d,H/
£'Hp £óm 0d, 'k0d"H twåem v'¨orÜwåd vbdwAÁorÜwåd
0aoe/ ww¬ yuwd,m v'¨orÜwåd,H wm0 wH ya&[d om
"m&PH0g a,e auepd0g um&aPe twåoEÅubm0awm
rkpödwGm ya&oH oEÅubm0H *rdórmeH 'doGm 0g okwGm0g
pdaEÅwGm 'ku©D 'kr®aem a[mwd? vbdwAÁorÜwåd,Hyd tokuo®d H
a'ao 0gumav0g £'Hemr b0dówDwd okwGm0g pdaEÅwGm0g
wH twåem0 v'¨KH £päwd/ tanoH vmbH e£päwd/ tan
112 y&rw¬'DyeD ygX
vbdóEÅDwd okwGm0g pdaEÅwGm0g 'ku©D 'kr®aem a[mwDwd/ wxm
a[wH v'¨geH0g vbdwAÁmeH0g twåaem orÜwåDeH
ed*¾K[evu©PEÅd 0kwåH/ {w¬p vbdwAÁorÜwåd,H ,ó vmbH
e£päwd/ aomvbwDwd0g vbdówDwd0g okwGm0g pdaEÅwGm0g
pdwå0dCmawm £ómemr/ ,H ,H twåem v'¨KH £päwd/ wH wH
twåem tvAÇrmeuH pdaEÅwGm pdwå0dCmawm rpä&d,Hemr/ e
[d {aw a'G {uawm OyÜZÆEÅDwd/
93/ ukuúKpöEÅd {w¬ ud&d,m uwH/ ukpädwH uwEÅd ukuwH/
ukpädwud&d,mwd taw¬m/ y@daw[d {uaEÅe edE´dwaAÁm
pdwåyÜ0wåd0daoaomwd 0kwåH a[mwd/ tw¬awm ye tuwH
0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd {0H tEkaompe0aoe y0awåm
ukuúKpö orÜ,kwåpdwåKyÜga'ga,0? aom [d wxm y0wårmaemyd
ykaAÁ tuwH0g uvsmPH yke uwH umwkH e oauúmwd/ ykaAÁ
uwH 0g ygyH yke tuwH umwkH eoauúmwd/ txacg
ukov"ar®ok pdwåy&d,m'gem,{0 oH0wåwd/ wo®m
ukpädwud&d,m rwåwåm ukuwEÅd 0kpöwDwd/ 0kwåaO§wH t|
uxm,H uwmuwó om0ZÆme0ZÆó tbdrkc*reH
y#doma&memr/ ,o®m yaeaom uwH0g ygyH tuwH
eua&mwd/ tuwH0g uvsmPH uwH eua&mwd/ wo®m
0d½layg ukpädawm 0g y#doma&mwd 0dyÜ#doma&mwd/ {w¬p
0dyÜ#doma&mwd ukuúKpö ar0/ ukuúKapöp ukpädaw owd wH
orÜ,kwåpdwåKyÜga'gyd ukpädawma,0/ a,ep um&aPe ukuúKpöH
ukpädwHemr a[mwd/ awae0 um&aPe aom pdwåKyÜga'gyd
ukpädawmemr a[mwDwd uwGm aom pdwåKyÜga'g0 ukuwya'
*a[wkH ,kawåmwd a0'dwaAÁm/ ok'dEéu@|uxm,H ye
t,raw¬m OZkuawm0 0kawåm/ ,xm[-0dnL[d
tuwåAÁwm, ukpädwud&d,mbm0awm ukuúKpöEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 113
(76) 0dbm0ed,H ye
£rrw¬H tov’au©wGm ,H 0kwåH ]]ukpädwH uwEÅd ukuwH/
uwmuw 'kpö&dwokp&dw}}EÅd/ wH e ,kZÆwda,0/ {awe ,Íö
ww¬ 0kwåH ]]tuwHyd [d ukuwEÅd a0g[&EÅd/ ,H r,m tuxH/
wH ukuwEÅdp/ £" ye uwm uwH tm&AÇ OyÜaEém
0dyÜ#dom&pdwåKyÜga'g ukuw}}EÅdp/ wHyd oAÁH y#du©dwåar0
a[mwDwd/
ukuwó ,xm0kwåpdwåKyÜg'ó wxmy0wåd a[wkbma0g
ukuúKpöH/ tydp? "mwkygaXok ukpo'´H oauFgpe raem
0davceaw¬ok yXEÅda,0/ wo®m ukpädawe tmuma&e
aumpwd oauFgpwd e ygyZd*kpäemuma&emwd ukuúKapm/
ukpädawe0g tmuma&e aumpwd 0dvdcwd eudavoov’Dcem
uma&emwd ukuúKapm/ wxm y0wå"r®orla[m/ aom[d
ukpädawe tuwH 0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd {0H y0awåe
tEkw¬Keemuma&e oauFgpwd/ ukov"r®orm'gae pdwåH
erdwkHyd ea'wd/ reH0g 0davcwd/ o'¨g'DeH om&"r®meH
wEku&aPe pdwåH ukov"r®orm'gae y&d,m'dEéxmrAvH
ua&mwd/ wo®m ukuúKapmwd 0kpöwd/ a,e ye "ar®e ,kwåwåm
aom wxm y0awåm a[mwd/ aom ukuúKpöHemr ukuúKpó
bma0gwd uwGm/ wH ye ,o®m ykaAÁ tuwÍö uvsmPH
uwÍö ygyH tm&AÇ ypäm tEkwmye0aoe tEkaompe0aoep
y0wåwd/ wo®mwH ypämEkwmyvu©PH uwmuwmEka,mpe
&oEÅd p 0kwåH/ {w¬p ypämEkwmyvu©PEÅd ykaAÁ uvsmPÍö
tuwGm ygyÍö uwGm tm*wwåm ypädar umav
tEkwmyvu©PEÅd taw¬m/ awe ukuúKpöó {uaEÅe
twDwm&r®Pwm od'¨g a[mwd/ ypöKyÜEémem*wm&r®Pwmp
114 y&rw¬'DyeD ygX
y#dod'¨gwd/ uwmuwm Ekaompe&oEÅd {w¬ uwÍö ygyH
tuwÍö uvsmPEÅd a,m aZwAÁH/ 0kwåaO§wH r[meda'´ao --
'GD[muma&[d ukuúKpöH OyÜZÆwd uwwåm p tuwwåm p/
uxÍö 'GD[m/v/ tuwwåmp/ tuwH ar um,ok p&dwH/
uwH um,'kpö&dwEÅd OyÜZÆwd ukuúKpöH/ tuwH ar
0pDokp&dwH/v/ uwH raem'kpö&dwEÅd OyÜZÆwd ukuúKpöH/
tuwmar ygPmwdygwm a0&rPD/ uawm ygPmwd
ygawmwd OyÜZÆwd ukuúKpöH/v/ tuwm ar or®m'd|d/ uwm
rdpämrd|Dwd OyÜZÆwd ukuúKpöEÅd/
{awe ye tuwokp&dwm &r®Pwm, uw'kpö&dwm
&r®Pwm,p 0aoe ukuúKpöó 'Gd"mbma0ga,0 oda'¨g
a[mwd/ 'GD[muma&[Dwd [d 0kwåH/ aomp acg ykaAÁ ygyH uwGm
ypäm tyg,b,wZÆdwmeaÍö0 tyga,ok ywdwGm ykaAÁ
twåem uwur®H tEkó&EÅmeÍö a[mwd/ etanoH? tuwH
ar um,okp&dwH/ uwH um,'kpö&dwEÅd [d 0kwåH/ ,xm ye
rmaem 'k0da"g a[mwd ,mxm0rmaem t,mxm0rmaemwd/
wxm ukuúKpöHyd? ,mxm0ukuúKpöH? t,mxm0 ukuúKpöEÅd 'k0d"H
a[mwd/ ww¬ t,mxm0 ukuúKpöHyd OyÜZÆrmeH 'GD[muma&a[m
OyÜZÆwd tuwH 0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd/ uwrH ye wEÅd/
,Íö ykaAÁ uvsmPuar®yd ygyonD ygy'd|d tuwGm ygyuar®yd
uvsmPonD uvsmP'd|d uwGm ypäm tEkaompe0aoe
OyÜZÆwd/ ,Íö ykaAÁ uvsmaP uvsmPonD uwGm ypäm
ygyondaem ygayp ygonD tuwGm ypäm uvsmPondaem
OyÜZÆwd/ £'H t,mxm0ukuúKpöHemr/ te0aZÆ om0ZÆonD?
uyÜda, tuyÜd,onD? temywåd,H tmywådonDwdtm'demyd
a,maZwAÁH/ £'Íö oAÁH OyÜZÆrmeH 'GD[m uma&a[0 OyÜZÆwd/
y&rw¬'DyeD ygX 115
wo®m 'GDok{0 o*F[dwEÅd '|AÁH/ ,H ye r[meda'´aoa,0
[w¬ukuúKpöuHyd ukuúKpöH/ yg'ukuúKpöuHyd ukuúKpöH/
[w¬yg'ukuúKpöuHyd ukuúKpöEÅd ed'´d|H/ wH toH,w ukuúKpöHemr/
,H ye wH bdu©K ukuúKpöm,EÅm ey#d*¾PSd Holwd 0dea, tm*wH/
,Íö uxH ukuúKpöyÜuwwm, tmyZÆwd uyÜda,
tuyÜd,ondwm tuyÜda, uyÜd,ondwmwd tm*wH/ wH
0de,ukuúKpöHemr/ wHye 0de,oHoa,m{0/ aomp acg
twåaem t0doa, uyÜwd Ekacg aemEkacgwd oHoyÜemuma&e
y0awåm ukov Mud, pdwåKyÜga'g/ aomye a,oH OyÜZÆwd/
awok a, odu©mumrm? aw wHur®H eua&mEÅd/ aw oE¨m,
ukuúKpöm,EÅm ey#d*¾PSd Holwd 0kwåH/ a, ye ua&mEÅda,0/ aw
uyÜd,0w¬Ko®d Hyd tmywåd H tmyZÆEÅd/ aw oE¨m,
ukuúKpöyÜuwwm, tmywåd H tmyZÆwDwd 0kwåH/
94/ xd,wdpdwåH rE´rE´H uwGm taZÑmw¬&wDwd xdeH/
xd,d,em xd,dwwåEÅd [d ygVd,H ed'´d|H/
95/ ar"wd apwodau "ar® tur®nblaw uwGm 0d[d H
owDwd rd'¨H/ wxm [d tm&r®aP 0dyæm&0aoe wH wH £&d,m
yxH oE¨ma&wGm y0wårmaeok orÜ,kwå"ar®ok rk*¾a&e
aygaxwGm 0d, aw tm&r®Pawm Movd,maywGm
£&d,myxHyd oE¨ma&wkH toraw¬ uwGm xdeH pdwåH
tbdb0wd/ rd'¨H apwodauwd/
96/ 0dpdudpämwd {w¬/ pdudpäeH pdudpäm/ ÓPyÜ#dum a&mwd
taw¬m/ wdudpädwkH 'kuú&wm, 0d*wm pdudpäm {wm,mwd
0dpdudpäm/ obm0H 0dpdeEÅm udpäEÅd udvrEÅd {wm,mwd0g
0dpdudpäm/ 0dpdudpäwd0g a'GV§ubma0e y0wåwDwd 0dpdudpäm/ om
eD0&Pblwm? y#d½lyumwd 'k0d"m/ ww¬ Ak'¨g'Dok t|ok 0w¬Lok
116 y&rw¬'DyeD ygX
0drwd0aoe y0wårmem eD0&Pblwm/ wawm tnmye
toAÁnLeH awok awok tm&r®aPok uxH Ekacg {0H Ekacg
r-104 £'HEkacgwd a0rwdubma0e y0wåm oAÁm 0dpdudpäm
y#d½lyumemr/ om ye ukovmyd a[mwd? tukovmyd cDPm
o0geH OyÜEé Mud,mAsmuwmyDwd/ £" ye {uEÅmukovblwm
eD0&P0dpdudpäm0 t"dayÜumwd/
tukov&modrSd y&rw¬'Dyem/
97/ o'´[wDwd o'¨g/ ,xm tpäH yoEéH edodEéH O'uH pE´
ol&d,m'Ded ½lyedrdwåmed ok|K twåed '[wd/ {0H t,H Ak'¨*kPm
'Ded ok|K twåed '[wd "ma&wd xaywd0gwd taw¬m/
o'´[EÅd0g {wm,mwd o'¨g/ o'´[erwåar00g {wEÅd o'¨g/
omyd Ak'¨g 'Dok oa'¨,s0w¬Lok tumvkód,bma0e
y0wårmem{0 £" t"dayÜwm/ wawm tnmye wdw¬da,ok0g
wdw¬d,"ar®ok 0g {0½layok toa'¨,s0w¬Lok o'´[e0aoe
y0wåm MouyÜem o'¨g y#d½lyumemr a[mwd/ om ye
tw¬awm rdpäm"darmau©m a,0gwd/ ,xm ye rEkóm [aw¬
towd &wemed 'doGm yd-*a[wkH e oauúmEÅd/ 0dawå towd
awoH oAÁabm*g e orÜZÆEÅd/ ADaZ towd oóm'Ded
eorÜZÆEÅd/ {0H o'¨g, towd yknMud,m0w¬Led eorÜZÆEÅd/ wo®m
{om [w¬0dwåADZ o'domwd 0kwåm/
98/ o&wDwd owd/ twåem uwmed uwåAÁmed p
uvsmPur®m0g Ak'¨*kPm'Ded0g tyÜrZÆe0aoe Oy*päwDwd
taw¬m/ omyd or®mowd rdpämowd 'k0d"m a[mwd/ ww¬
or®mowd £" t"dayÜwm/ £w&m ye owda,0 e a[mwd/
uwó uwåAÁóp ygyur®ó tyÜrZÆe0aoe y0awåm
owdy#d½lyaum tukovpdwåKyÜga'ga,0/ ,o®m yaeom pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 117
oaAÁ[d tukov"ar®[dp &u©dwkH ukov"ar®[dp a,maZwkH
oauúmwd/ wo®m om &anm oAÁur®du r[mtrapöm 0d,
'|AÁmwd/ owd HcGg[H bdu©a0 oAÁw¬duH 0'grDwd [d 0kwåH/
99/ [d&d,wDwd [d&d/ um,'kpö&dwm'D[d vZÆwd Zd*kpäwd
OuúP²wDwd taw¬m/
100/ aw[da,0 MowåyÜwDwd MowåyÜH/ OAÁdZÆwDwd taw¬m/
{w¬yd [d&dMowåyÜyÜ#d½lyumemr tw¬d? 0kwåO§d --
vZÆdwaAÁ evZÆEÅd? tvZÆda,ok vZÆa&wd p/
bm,dwaAÁ ebm,EÅd? tba, b,'ódaemwd p/
,o®m ye oyÜK&dom [d&d,m twåed MowåayÜep ya&ok
tm&u©a'0wm'Dok *g&0H OyÜga'wGm ygyawm 0aZÆwGm ok'¨H
twåmeH y&d[&EÅd/ wo®m £ar a'G avmuygv"r®mwd 0kwåm/
101/ avmbyÜ#dyau©m tavmabm/ aom [d a,ok
twåaem [dwondawok tm&r®aPok avmabm
v*¾e0aoe y0wåwd? awaoG0 wH avmbH 0d"rdwGm
avmb0w¬Kblwm b0abm*orÜwåda,m *lx&mod H0d,
[DaVwGm Zd*kpädwGm {umaeu©r® "mwkemr [kwGm y0wåwDwd/
102/ a'goyÜ#dyau©m ta'gaom/ aomyd [d a,ok twåaem
t[dwondawok tm&r®aPok a'gaom 'kóe0aoe
y0wåwd/ awaoG0 wHa'goH 0d"rdwGm 'd|'da|ok oawåok
ykPÖpE´o'doH aomr®[',H OyÜga'wGm {um tAsmyg'"mwk
emr [kwGm y0wåwDwd/ t,ar0p jA[®0d[ma&ok arwåmwd
0kwåm/ tarma[myd £" 0wåaAÁm/ arm[yÜ#dyau©m
tarma[m/ aomyd [d a,ok "ar®ok0g taw¬ok0g pwlok
t&d,oapöok0g arma[m tE¨um&H uwGm y0wåwd/ awaoG0
118 y&rw¬'DyeD ygX
wH arm[H 0d"rdwGm pE´ol&d,o[óH O|mayaEÅm0d, 0dZÆmemr
[kwGm y0wåwDwd/
103/ wMwrZÑwåwmwd {w¬ twåm 0kpöwd obma0g/
vDEk'¨pöm'DeH ObdEéH 0doryu©meH raZÑ y0awåm twåm {wómwd
rZÑwåm/ oryÜ0awåm orÜ,kwå"r®orla[m/ wó bma0g
rZÑuúwm/ awok awok orÜ,kwå"ar®ok 'dórmem rZÑwåwm
wMwrZÑwåwm awok awok0g [dwuar®ok pdwåapwodumeH
rZÑwåwm wMwrZÑwåwm/ wxm [d om oryÜ0wåmeH orÜ,kwå
"r®meH tZÑKayu©e0aoe oryÜ0wåmeH tmZmae,smeH
tZÑKayu©eom&xD0d, '|AÁmwd 0kwåm/ t,ar0p
jA[®0d[ma&ok Oayu©mwd 0kwåm/
104/ um,yÜó'¨g'Dok uma,mwd a0'em'du©E¨wå,
ocFgawm apwoduorla[m 0kpöwd/ pdwåEÅd aombPpdwåH/
um,ó yó'¨d um,yÜó'¨d/ pdwåó yó'¨d
pdwåyÜó'¨Dwdtm'dem ormaom/ yórÇeH yó'¨d/
oEÅoDwvbma0gwd taw¬m/ a,oH £'H 'G,H 'kAÁvH a[mwd/
aw yknuar®ok pdwåokcH eydE´EÅd/ A[d'¨g{0 aeoH pdwåH yu©E´wd/
oEÅawå ygomPyda| xydwrapäm0d, a[mwd/ a,oH ye
Av0H a[mwd/ awa,0 ww¬ wH 0dE´EÅd/ awoH pdwåH oDwav
O'au yu©dwå rapäm 0d, a[mwd/
105/ v[kbma0g v[kwm/ t*½kwm t'E¨wmwd taw¬m/
a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok eyoma&wd
oauFgpwd/ wwåygomaP yu©dwåy'krykyæH 0d, a[mwd/ a,oH
ye Av0H/ awoH pdwåH ww¬ yoma&wd/ oDwav O'au
yu©dwå y'krykyæH 0d, a[mwd/
106/ rk'kbma0g rk'kwm/ a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 119
yknuar®ok x'¨H a[mwd/ a0&DeH raZÑ *wr[ma,ma"g0d,
a[mwd/ a,oH ye Av0H/ awoH pdwåH ww¬ rk'k a[mwd/
0d,nmwDeH raZÑ *wr[ma,ma"g 0d, a[mwd/
107/ ur®ed om"k ur®nH/ wa'0 ur®nwm/ a,oH £'H
'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok ,xdpädwH xaywkH evAÇwd?
0duúd&wd/ y#d0gaw cdwåxkork|d0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H/
awoHa,0 wH ww¬ ,xdpädwH xaywkH vAÇwd e0duúd&wd/
y#d0gaw cdwåok0PÖu©aE¨m0d, a[mwd/
108/ y*kPó r-107 bma0g yg*knH/ wa'0 yg*knwm/
a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok 0durÜwd 0d[nwd/
*rÇDa& O'au cdwå0gea&m0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H? aw
oH wH ww¬ e0durÜwd e0d[nwd/ *rÇDa& O'au cdwå ukrÇdavm
0d, a[mwd/
109/ OZk{0 OZkuH? OZkuó bma0g OZkuwm/ a,oH £'H
'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok 0dor*[duH a[mwd/ u'gpd
vDeH/ u'gpd O'¨#H/ u'gpd MoewH/ u'gpd OEéwH/ ok&mr'rwåó
r*¾*reH 0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H? awoH wH 0kwå0dy&d,
a,e a0'dwAÁEÅd/
110/ {w¬p oda'¨okyd pdwåyÜó'¨g'dauok 0kawåok 0dokH
um,yÜó'¨g'DeH 0peH awoH 0aoe ½lyum,óyd yó'¨g'd
'Dyew¬EÅd a0'dwAÁH/ ww¬ wH wH okwåEÅH okwGm a*vn0k|m
em'Dok ½lyum,ó yó'¨bma0g ygua#m £'¨drEÅmeH £'¨d,m
tmumo*rem'Dok v[k bma0g/ um,H ck'´uH 0g r[EÅH 0g
uwGm edr®deaeok rk'kbma0g/ taEÅmyx0d,H0g taEÅmyAÁaw
ok0g toZÆrmeH uwGm *rem'Dok ur®nbma0g/ em*0PÖH0g
*½kV0PÖH0g uwGm edr®deem'Dok y*kPbma0g awaoG0 oaAÁok
120 y&rw¬'DyeD ygX
,xmedr®dw0aoe pd&yÜ0wådbma0ok OZkubma0g ygua#m
a[mwDwd a0'dwaAÁm/ orH "ma&EÅDwd om"m&Pm? oaAÁ[d
aombPpdawå[d? awoH0g om"m&Pm aombP
om"m&Pm/
111/ or®m0gpmwd {w¬ wd0d"m or®m0gpm uxm? apwem?
0d&wd0aoe? ww¬ tw¬"r®yÜ#doH,kwåm okbmodwm 0gpm
uxm or®m0gpmemr/ wHork|mydum ukovMud,apwem
apwemor®m0gpmemr/ ,m ye rkom0g'g a0&rPm'Ded
odu©my'ged orm'd,EÅó0g t"d|[EÅó0g orÜwåH 0w¬KH
t0DwduúrEÅó0g ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H
0d&wd or®m0gpmemr/ om £" t"dayÜwm/ or®m 0'EÅd {wm
,mwd r-108 or®m0gpm/ {wm,mwd apw¬ u&Paw¬
a[wktaw¬ 0g u&P0peH '|AÁH/ ww¬ 0gpm, odu©my'ged
orm'd,EÅó orm'ge0pemed oE¨m, u&Paw¬m
a[wktaw¬m p ,kZÆwd/ wawm ,xmorm'dEémed0g
,xm"d|dwmed0g odu©my'ged ok|K&u©mrmwd ,med te0ZÆmed{0
0pemed 0'EÅm 0dp&EÅd/ wmed oE¨m, u&Pw¬mEkulavm a[wk
taw¬ma,0 ,kZÆwDwd/ tx0g? wxm 0'EÅK0g rm0g/ t,Hye
0'rmaeok owd awoH or®m 0wåKH{0 a'wd/ erdpäm 0wåKEÅd
uwGm or®m 0gpmawG0 0kpöwd/ tydp? t,H 0pD'kpö&dwmeH
yZ[e0aoe y0wårmem 0pD'Gg&ok'¨d,m {0 a[mwDwd
or®m0gpmwd 0kpöwDwd/
112/ or®mur®aEÅmyd wd0da"g Mud,m? apwem? 0d&wd 0aoe/
ww¬ ,HudÍöd te0ZÆH ur®H ua&mEÅó um,duMud,m
Mud,mur®aEÅmemr/ wHork|mydum apwem apwemur®aEÅm
emr/ ,m ye ygPmwdygwm a0&rPm'Ded odu©my'ged orm'd
y&rw¬'DyeD ygX 121
,EÅó0g t"d|[EÅó0g orÜwåH 0w¬KH t0DwduúrEÅó0g
ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H 0d&wd or®mur®aEÅm
emr/ or®m ua&mEÅd {awemwd or®mur®H? wa'0 or®m
ur®aEÅm okwåaEÅm 0eaEÅm0d,/ aooarw¬ 0kwåe,ar0/
113/ or®mtmZDa0gyd 0D&d,? 0d&wd0aoe 'k0da"g/ ww¬
yuwd,m te0ZÆmed uodur®m'Ded0g bdu©mp&d,m'Ded0g uwGm
ZD0dwH uayÜEÅmeH O|meAvocFgawm 0g,marm
0D&d,or®mtmZDa0gemr/ ,m ye tmZD0ok'¨d H tayu©dwGm
twåaem tmZD0oDv0dywådum&Pmed um,0pD'kpö&dwmed
yZ[EÅmeH ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H 0d&wd
tmZDa0gemr/ t,rd"m"dayÜawm/ or®m tmZD0EÅd ZD0dwH
y0awåEÅd {awemwd or®mtmZDa0g/ aooarw¬
0kwåe,ar0gwd/
114/ {auumyd apw¬ orÜwå 0d&wd? orm'ge 0d&wd?
orkapä'0d&wd0aoe wd0d"m/ ww¬ ,m odu©my'ged torm
'd,dwGm0g orm'dEémedyd0g wmed teayu©dwGm au0vH [d&d
MowåyÜAavae0 orÜwåH 0w¬KH t0DwduúrEÅmeH OyÜEém 0d&wd/ t,H
orÜwå0d&wdemr/ om ypöKyÜEém&r®Pma,0/ yÍöodu©m y'g
ypöKyÜEém&r®Pmwd [d 0kwåH/ ,m ye odu©my'ged orm'd
,EÅó0g t"d|[EÅó0g ,xmorm'dEémed0g ,xm"d|dwmed 0g
ok|K&u©mrDwd orÜwå 0w¬KH tyDwduúrEÅó0g OyÜEém/ t,H
orm'ge0d&wdemr/ om ye ypöKyÜEém&r®Pm0g a[mwd
tem*wm&r®Pm0g/ wxm [d yÍöodu©my'g ypöKyÜEém&r®Pmwd
£'H orÜwå0d&wd0aoe 0kwåEÅd t|uxm,H 0kwåH/ r*¾u©aP ye
oAÁ'kpö&dwmeH ypö,orkapä'0aoe OyÜEém orkapä'0d&wdemr/
om ye edAÁmem&r®Pm{0/ zv0d&wdyd {aw¬0 o*F[dwmwd/
122 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ avmud,0d&wda,m ZD0dwd`E´d,m'Ded 0DwduúrdwAÁ0w¬Led
tm&r®PH uwGm ygPmwdygwm'Ded 0d&rdwAÁ0w¬Led yZ[EÅd/
avmukwå&0d&wda,m ye edAÁmeH tm&r®PH uwGm wmeda,0
0d&rdwAÁ0w¬Led yZ[EÅDwd '|AÁH/
115/ y&'kau© owd um½kPdumeH [',ac'H ua&mwDwd
u½kPm/ ud&wd0g y&'ku©H 0du©dywd? udPmwd0g y&'ku©H [d
HowDwd u½kPm/ ud&D,wd 'ku©dawok yom&D,wDwd0g
u½kPm/ tydp uvd OPmwd aqa'g/ uvDwd 'ku©H 0kpöwd?
,xm-uvd orÇa0 ba0wd/ uvDwd0g ygyyd y&mZa,myd
0kpöwd/ ygay uvd y&mZa,wd [d 0kwåH/ oAÁaÍöwH um½kPdum
eH um½kna[wkblwar0 a[mwd/ £wd uvd H 'ku©H0g ygyH0g
oAÁorÜwådawm y&mZ,H0g oawå[d t0EÅd &u©EÅd? oawå0g
wawm 0d"uvdawm t0EÅd &u©EÅd um½kPdum Zem {wm,mwd
u½kPm/
116/ y&orÜwåd H 'doGm arm'EÅd {wm,mwd rk'dwm/ ew¬d
yrmPH {awoEÅd tyÜrmPm? owåm/ tyÜrmaPok b0gwd
tyÜrnm/ {wm[d {wåauoka,0 oawåok y0awåwAÁm/ e
£awm tanolwd {0H y&dapä'yÜrmPó tbm0g {uo®d H
oawå y0wåmyd tyÜrnm{0emr a[mEÅDwd/
(77) #Dumok ye
tyÜrmPowåm &r®Pwåm tyÜrmPm/ wm{0 tyÜrnmwd
0kwåH/ wH e okE´&H/
117/ ynd`E´d,EÅd a[|m 0kawåm tarma[m{0/ aom [d
yZmeea|e ynm? t"dywd,a|e £`E´d,Íömwd uwGm ynd`E´d,EÅd
0kpöwDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 123
aombP&modrSd y&rw¬'Dyem/
118/ {wåm0wmwdtm'd wdPÖH &moDeH o*Fa[m/ {0H 'Gdynmo
o½lyH 'aówGm £'ged apawm,kwåyÜum&H 'aóaEÅm
awoEÅdtm'drm[/ £awm apwodumeH o½ly'óeawm y&H
awoH pdwåm0d,kwåmeH pdawåe t0d,kwåmeH apwodumeH
pdwåKyÜga'ok yapöuH orÜa,ma*g wxma,m*H 0kpöawwd
a,mZem/ pdwåKyÜga'olwd pdawåok £apö0 taw¬m/ OyÜZÆEÅd
apwodum {awolwd OyÜg'g/ pdwåmed{0 OyÜg'g pdwåKyÜg'gwd
uwGm/ 'GdyÍö0dnmPmeH oAÁ'kAÁvwåm awok q yudPÖum
EkyÜZÆEÅd/ bm0emAave y[Dewåm 0dwauúm 'kwD,ZÑmedum'Dok?
0dpma&m wwD,ZÑmedum'Dok? yDwd pwkw¬ZÑmedum'Dok EkyÜZÆwd/
oEéd|meobm0wåm t"darmau©m toEéd|meobma0 0dpdudpäm
pdawå EkyÜZÆwd/ 0D&d,H Avem,uwåm 'kAÁavok yÍö'Gg&m0ZÆem
'Dok aomVopdawåok EkyÜZÆwd/ yDwd orÜd,m,eobm0wåm
a'greókayu©m o[*awok EkyÜZÆwd/ qaE´m £pämobm0wåm
£päm&[dawok ta[wkauok armrl[pdawåokp EkyÜZÆwDwd
tm[ yudPÖauokye 0dwauúm/v/ armrl[0ZÆdwpdawåolwd/
aw ye pdwåKyÜg'g yudPÖu0d0ZÆdwm oyudPÖumwd orÁaE¨m/
119/ tukoavolwd tukovapwodauok/ oAÁmukov
om"m&Pmemr/ wo®m oaAÁokyd 'Gg'omukovpdawåok
vAÇEÅDwd a,mZem/
(78) 0dbm0ed,H ye
ypädrH yk&dró orw¬e0peEÅd t"dayÜwH/ wH e okE´&H/
£'O§d XmeH pdawåok vAÇrmewm'óey"meEÅd/ ,o®m ye
oAÁmed tukovpdwåmed £ar[d pwl[d 0dem EkyÜZÆEÅd/ e [d
wmed ygayok tm'De0H yódwGm XdwmeH OyÜZÆEÅd/ ep aw[d
124 y&rw¬'DyeD ygX
vZÆm,0g ba,e0g OuúPd²wmeH/ emyd ukoavok "ar®ok
orm[dwmeEÅd/ wo®m aw oaAÁok awok vAÇEÅDwd/ ,o®mp
'd|drmem caE¨ok tóm'H trkÍödwGm0 awok wxm wxm
tmrodwGm y0wåEÅd/ wo®m aw avmbrlvpdawåaoG0 OyÜZÆEÅd/
ww¬ OyÜZÆaEÅok ye awok 'd|d caE¨ok twå*¾g[H 'V§H *a[wGm
wH twåH edpöwm'D[d rdpämobma0[d{0 y&mroEÅD y0wåwd/
rmaem ye caE¨ t[EÅd 'V§H *a[wGm wH *[dwmum&H ao,s
wm'D[d{0 tmroaEÅm y0wåwd/ wo®m aw
tmroemum&awm to'do0kwådaem{0 a[mEÅDwd tm[/
'd|dpwlok/v/ 0dyÜ,kawåolwd/ a, ye 'd|d*wdum 'd|d,m
,xm*[dwH twåmear0 t[EÅd *PSEÅd/ awoHyd 'd|drmem
tmroemum&H ywGm to'do0kwådum{0 a[mEÅd/ e [d
rmeó 0d, 'd|d,m twå oHy*¾[aP Asmyga&m tw¬d/ e p
'd|d,m 0d, rmeó "r®meH t,mxm0yu©y&duyÜaewd/
awae0 [d t[H*ga[m rmaem tem*grDeHyd y0wåwd/
twå*¾g[blwm ye 'd|d ykxkZÆeme ar0gwd/
(79) 0dbm0ed,H ye
]]rmaemyd t[Hrme0aoe y0wåeawm 'd|do'daom0
y0wåwDwd 'd|d,m o[ {updwåKyÜga' ey0wåwD}}wd 0wGm
auo& oDa[m yrm, wH tw¬H oma"wd/ wH e okE´&H/
o'doyÜ0wåd [d emr o[y0wåd,m {0 um&PEÅd/ rpä&d,H ye
twåorÜwåDok v*¾eavmbork|dwHyd wmoH ya&[d
om"m&Pbm0H to[emuma&e y0wåwåm {uaEÅe y#dCorÜ
,kwåar0 a[mwDwd 0kwåH a'gaom/v/ pdawåolwd/ tur®n
vu©PH xderd'¨H ur®nobma0ok tocFg&dauok eorÇ0wDwd
0kwåH xderd'¨H yÍöok oocFg&du pdawåolwd/ pwåma&m oAÁm
y&rw¬'DyeD ygX 125
ukovom"m&Pm/ wa,m avmb 'd|drmem/ pwåma&m
a'gom'a,m/ 'G,H xderd'¨H/ 0dpdudpäm pdawåpmwd poa'´g
t0"m&aP/ 0dpdudpämpdawå{0gwd taw¬m/ pwk'´o tukov
apwodum/
120/ aombaPolwd aombPapwodauok/ avmukwåa&
t|*Øura*¾ wDok caE¨ok ynmu©aE¨ or®mouFayÜg emr
or®m'd|dypädraum0 a[mwd/ wo®m yg'uZÑmem'd0aoe wo®d H
towdyd ynmu©aE¨m ey&d[m,wd/ oDvorm"du©E¨"ar®ok ye
{aum {uó udpöH eoma"wd/ wo®m avmukwå& ra*¾g
owå*Øuawm a[|m ey0wåwDwd tm[ 0d&wda,m ye
wdaómyd/v/ vAÇEÅDwd/ ed,wm0 {uawm0 oAÁxmyd vAÇEÅDwd
a,mZem/ ww¬ ed,wm0gwd e avmuda,ok0d, u'gpd{0
vAÇEÅd/ txacg oAÁ'gyd ed,wm [kwGm0 vAÇEÅd/ uo®m?
avmukwå&"r®meH edpöH oDavok y&dyl&um&dwm0aoe y0wåwåm/
e [d aw avmud,m 0d, u'gpd 'ge0aoe u'gpd
okwy&d,wåd0aoe u'gpd uodPbm0em'd0aoe y0wåEÅDwd/
{uawm 0gwd eavmuda,ok 0d, 0dokH 0dokH vAÇEÅd/ txacg
wdaómyd {uawm [kwGm0 vAÇEÅd/ uo®m? tbdEém&r®Pwåm/
e [d aw avmud,m 0d, 0DwduúrdwAÁ0w¬KocFgwmed
ZD0dwd`E´d,m'Ded emem&r®Pmed tm&AÇ y0wåEÅd/ {uHye edAÁmear0
tm&AÇy0wåEÅDwd/ oAÁxmyDwd e avmuda,ok 0d, {ua'
oyÜ[me0aoe vAÇEÅd/ txacg wdaómyd te0aoo 'kpö&dw
'k&mZD0yÜ[memuma&e vAÇEÅd/ avmuda,ok[d oud H OyÜEém
or®m0gpm pwkAÁd"med 0pD'kpö&dwmed oAÁmed {uawm yZ[dwkH
eoauúmwd/ rkom0g'0d&wd rkom0g'ar0 yZ[dwkH oauúmwd/
e £w&med/ rkom0g'Hyd orlvH omEko,H yZ[dwkH eoauúmwd/
wxm ydokP0gpm 0d&wd ydokP0gpar0 yZ[dwkH oauúmwd/ e
126 y&rw¬'DyeD ygX
£w&med/ ydokP0gpHyd orlvH omEko,H yZ[dwkH e oauúmwd/
oAÁH 0dw¬ma&wAÁH/ avmukwåa&ok ye oud H OyÜEém or®m0gpm
oAÁmed 0pD'kpö&dwmed orlvmed omEko,med yZ[wd/ oud H
OyÜaEém or®mur®aEÅm oAÁmed um,'kpö&dwmed orlvmed
omEko,med yZ[wd/ oud H OyÜaEém or®mtmZDa0g oAÁmed
tmZD0a[wkumed um,0pD'kpö&dwmed orlvmed omEko,med
yZ[wd/ £wd wdaóm avmukwåa&ok{0 oAÁxmyd vAÇEÅDwd/
0doa'´g t0,0orÜd@eaw¬m/ oud H OyÜEém {um or®m0gpm
rkom0g'yÜ[me0aoemyd vAÇwd/ eau0vÍö
wyÜ[me0aoae0/ txacg ydokP0gpmy[me0aoeyd
vAÇwDwd oAÁH 0wåAÁH/ {w¬p 'kpö&dwmed orlvmed omEko,meDwd
{w¬ um,0pDapmye bm*d,med umr&m*gEko,m'Ded
Oy&dr*¾0ZÑmed udavoZmwmed t½lyaou©meHyd oEÅda,0/
umr½lyaou©meH ye 0wåAÁar0 ew¬d/ wo®m awoH
yZ[e0aoe Oy&dr*¾ zv0d&wDeH 'kpö&dwyÜ[meH '|AÁH/
umrm0p&ukoavaoG0? eye umrm0p&0dyguMud,pdawåok?
emydr[*¾wpdawåolwd t"dyÜga,m/ umrm0p&ukoavokyd
umrblrd,H OyÜaEéok{0? e½lyg½lyblrd,H OyÜaEéok/ e [d jA[®meH
0d&rdwAÁ0w¬K ocFgwmed um,0pD'kpö&dwmedemr tw¬d/ ep
avmud,0d&wda,m 0d&rdwAÁ 0w¬K&[dawok yk*¾avok
y0wåEÅDwd/ Oy&d qumrm0p&a'a0 okyd ey0wåEÅDwd 0'EÅd/ wH
uxm0w¬KrSd 0dpm&dwar0/ ,'d {0H rEkóavmauyd wDok
a[|drzva|ok wmoH tyÜ0wåd tmyZÆwd/ e [d awoHyd
ygPmwdygwm'Ded 0d&rdwAÁ0w¬Ledemr tw¬Dwd/ opöH? £" ye
owå0d"tmywådu©E¨myd 0d&rdwAÁ0w¬K|mae Xdwm/ wxm
wd0d"uk[e0w¬Ledp/ wmedp umedpd awoH zv|meHyd
om"m&Pmed{0/ rEkómeÍö ,med umedpd wó wó
y&rw¬'DyeD ygX 127
orm'dEéó odu©my'ó 0w¬Ledyd 0d&rdwAÁ0w¬Led{0/ ,medyd
umraou©meH um,0gpm 0dyæE´eu&med udavoZmwmed
orkapä'0d&wDeH 0w¬Kblwmed oEÅd/ wmed awoH w'*F 0d&wDeHyd
0w¬Led{0gwd/ u'gpd oE´dóEÅDwd orm'georÜwå0d&wDeH
tnw&0aoe y0wåumav{0 oE´dóEÅd/ {0H oE´dó rmemyd
bdEém&r®Pwåm e{uawm [kwGm oE´dóEÅDwd 0kwåH 0dokH 0dokEÅd/
0dokH0dokH oE´dórmemyd {auu'kpö&dwyÜ[me0aoae0
oE´dóEÅd/ e avmukwåa&ok 0d, oAÁxmyDwd '|AÁH/
121/ tyÜemywåmeH tyÜrnmeH aomreóo[*wbma0g0
0dba*F 0kawåmwd 0kwåH yÍörZÑme0ZÆdwr[*¾wpdawåolwd/
{wm[d y&owåmeH a[wk t"drwåAsmyg&m a[mEÅd? wo®m
twdoEÅm, edAsmyg&m, yÍörZÑmEkayu©m, o[ ey0wåEÅDwd/
tyÜemykAÁbm*blwmeH ye wmoH Oayu©ma0'em,yd
orÜa,ma*g t|uxm,H tEknmawma,0gwd 0kwåH
umrm0p&/v/ pdawåokpmwd/ u'gpDwd um½knyÜuwduó
tedókudaemp ya&oH 0dywådorÜwåd'óeumav/ emem[kwGm
Zm,EÅDwd awoH 0dywåd'óeumav tEkurÜe0aoe u½kPm
{0 Zm,wd? erk'dwm/ orÜwåd'óeumav ye arm'e0aoe
rk'dwm0 Zm,wd? eu½kPmwd {0H 0dokH 0dokH [kwGm Zm,EÅDwd
taw¬m/ ,o®m yaewm a'goork|dwmeH 0d[d Hom t&wDeH
edó&Pblwmwd okwåaEÅok 0kwåm/ a'greóy#dyu©Íöaom
reóar0 a[mwd/ wo®m wmoH tyÜemykAÁbm*blwmeHyd edpöH
aomreóa,m*ar0 aupd £päEÅDwd 0kwåH
Oayu©mo[*awok/v/ aupd 0'EÅDwd/ aom ye awoH 0ga'g
t|uxm,yd o[ 0d½ka'¨g/ wo®m wH A[l 0dnKaem e
orÜ#dpäEÅDwd uwGm aom0ga'g axa&e aupd0ga'gemr uawm/
,o®mp oaAÁoHyd avmud, avmukwå&ZÑmemeH ykAÁbm*
128 y&rw¬'DyeD ygX
bm0em emr tyÜemoEéumav{0 aomreóZÑmemeH ykAÁbm*g
aomreóo[*wm a[mEÅd/ Oayu©mpsmemeH ykAÁbm*g
Oayu©mo[*wm a[mEÅd/ temoEéumav ye oaAÁoHyd
awoH ykAÁbm*g u'gpd aomreóo[*wm? u'gpd
Oayu©mo[*wma[mEÅd/ wo®m aom 0ga'g aupd0ga'g0
umwkH ,kawåmwd/ {w¬p oAÁmedyd
orx0dyóembm0empdwåmedemr tm'drSd a,bka,se
Oayu©mo[*wmed{0 ba0,sKH? ,'d,d wmed tm'dawma,0
y|m, aomreóo[Zmwmed od,kH/ w'g £ar owåm aom
reóZmawok uar®ok tebd&wmemr ew¬Dwd tnH ur®H
qa×wGm bm0emur®ar0 tEk,kaÍÆ,sKEÅd/ ypäm ye twåaem
bm0em, ykAÁmy&d,0daoo'óeumav{0 aomreó
o[Zmwmed b0EÅd/ y#dulvm &r®aPok ye
tokbbm0empdawåok 'ku©dwowåm&r®aPokp
u½kPmbm0empdawåok 0wåAÁar0 ew¬d/ tydp £rm
u½kPmrk'dwmemr yuwdumavyd OyÜZÆEÅda,0/ wmok ye
rk'dwm wm0 £|orÜwåd0do,mwd oma,bka,se aomreó
o[Zmwmwd ,kwåarwH/ u½kPm ye ted|0dywåd0do,mwd
om a,bka,se Oayu©mo[Zmwm {0 od,m/ ep {wm
y&owåa[wk t"drwå Asmyg&mwd uwGm Oayu©ma0'em,
o[ 0d½k'¨g{0gwd ouúm 0wåKH/ om [d tyÜeH tywåm
a0'Ekayu©memr tm&r®P&omEkb0ae{0 edAsmyg&ma[mwd/ e
tnudapöok/ wxm [d owåm Oayu©mo[*w pdawå[d
t'dEéHyd tm'd,EÅd? 'geHyd a'EÅd? tnmedyd r[EÅmed
yknmyknur®med ua&mEÅda,0gwd/ wo®m tyÜem ywåmean0
wmoH a0'Ekayu©m, o[ 0d½k'¨bma0g 0wåKH ,kawåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 129
(80) {wåm0wm ,H 0kwåH 0dbm0ed,H
]]u½kPmrk'dwm bm0emumav tyÜem0Dxdawm ykaAÁ
y&dp,0aoe Oayu©mo[*wpdawå[dyd y&dur®H a[mwd/
,xmwH y*kP*E¦H oZÑm,EÅó u'gpd tn0d[d wómyd
oZÑm,eH? ,xmp y*kP0dyóem, ocFga& or®oEÅóu'gpd
y&dp,Aave ÓP0dyÜ,kwåpdawå[dyd or®oeEÅd Oayu©m
o[*wumrm0pa&ok u½kPm rk'dwmeH torÇ00ga'g
aupd0ga'g uawm}}wd/ wH y#du©dwåH a[mwDwd '|AÁH/
udÍömyd uodPedrdwåm'Ded tm&r®Pmed t*rÇD&med{0 a[mEÅd/
wxmyd a,m*ur®Aave pdwåorm"meAave udavo
'l&Dbma0ep w'g&r®aPok psmepdawåok ÓPH {uaEÅe y0wå
wda,0gwd tm[ oaAÁokyd yÍö/v/ pdawåokpmwd/
122/ wa,m 0d&wd"r®m/ 'G,H tyÜrnm,k*VH/ {0H aom
bPapwodum aombaPaoG0 pdawåok pwk"m pwl[d
yuma&[d orÜ,kwåmwd a,mZem/ £'ged oaAÁoHyd apawm
,kwåmeH ed,wm ed,wa,m*d0dbm*H 'aówkH
£ómwdtm'drm[/ u½kPm tm'd ,ómwd u½kPm'd/
tyÜrnm 'G,H/ £ómrapä&ukuúKpömedp 0d&wda,mp
u½kPm'dp £ómrapä &ukuúKpö0d&wdu½kPm'a,m/ aw
ememp Zm,EÅd? u'gpdp Zm,EÅd/ rmaemp u'gpd{0 Zm,wd/
xderd'¨Íö wxm u'gpd {0 Zm,wd/ Zm,rmeH ye tnrnH
oa[0 Zm,wd/ eememwd a,mZem/ {w¬p tyÜrnm0d&wDeH
emem u'gpd a,ma*g a[|mp 0kawåm/ Oy&dp 0u©wd/
£óm'DeHp Oy&d 0u©wd/ rmexderd'¨geH ye £" 0wåaAÁmwd/
ww¬ rmaem pwlok 'd|d0dyÜ,kawåok vAÇrmaemyd u'gpd awoH
aoa,sm [ro®Dwdtm'dem y0wåumav{0 vAÇwd? etn'g/
130 y&rw¬'DyeD ygX
xderd'¨H yÍöok oocFg&dauok vAÇrmeHyd u'gpd awoH
ed'´gwdblw0aoe tur®nwm, y0wådumav{0 vAÇwd/ e
tn'g/ w'g vAÇrmeHye 'G,H oa[0 vAÇwd/ e ememwd/
(81) 0dbm0ed,H ye
]]xderd'¨H u'gpd £ómrapä&ukuúKapö[dap0 rmaeep o[
Zm,wd/ u'gpd aw[d awep emem Zm,wD}}wd a,mZem
0kwåm/ om om&awm e yapöwAÁm/
e [d aw[d awep wó o[bma0g emembma0gp
udpöm&r®P0da&m"m0da&m"bma0e oda'¨gwd/
,mp #Dum,H
rmaemp xderd'¨Íö u'gpd emem Zm,wd/ um&PH 0kwåar0/
a,mZem 0kwåm/ omyd e okE´&m/ u'gpd o[Zm,wDwd/
,xm0kwåmEkoma&emwd owåoAÁw¬,kZÆEÅDwdtm'dem
0kwåyÜum&H tEkoma&e aoomwd {um'o[d ted,w
a,m*D[d t0aoom {upwåmvDo"r®m/ aw
,xm0kwåmEkoma&e twåem vAÇrme pdwåKyÜga'ok
ted,wa,m*daem a0'dwAÁmwd a,mZem/
123/ {0H apwodumeH a,m*|mey&dpädE´e0aoe
orÜa,m*e,H 'aówGm £'ged ,kwå"r®&mody&dpädE´e0aoe
o*F[ e,H 'aóaEÅm o*F[Íömwdtm'drm[/ £'ged awoH
o*F[Íö ,xm&[H y0u©mrDwd a,mZem/ qwåd Homwdtm'd
o*F[e,ó Oa'´o*gxm/ owåynwåm&r®Pm tyÜrnm
edAÁmem &r®aPok evAÇEÅdwd 0kwåH tyÜrnm0ZÆdwmwd wxm
t|ok 'kwD,ZÑmedupdawåok 0dwuú0ZÆm tnormem
'Gg'oapw odum tyÜrnm0ZÆdwm aw0Dowd
y&rw¬'DyeD ygX 131
aombPapwodumapwd yÍöwåd Ho "r®m o*F[H
*päEÅDwdtm'de,H wxmoa'´e ed'´dowd/ aw{0gwd 0dwuú
0dpm& yDwdokc0ZÆm Oayu©mo[*wm aw {0 awwåd Ho"r®m/
t|olwd {w¬ t|p t|p t|mwd {uaooeda'´aom?
0dpämavmyeda'´aom0g '|aAÁm/ yÍöuZÑme 0aoemwd ygVd,H
yÍöuea,e 0kwåó psmeab'ó 0aoe? pwkuúea,e
0kwåó psmeab'ó 0aoe ye pwk"m0 o*Fa[m a[mwDwd
t"dyÜga,m/ 'GDok ½lyyxrZÑmevmbDok 'kwD,ZÑmeH OyÜga'aEÅok
raE´m 0dwuúarm twduúrdwkH oauúmwd/ wó pwk&*ØuH
'kwD,ZÑmeH OyÜZÆwd/ wdu©yanm ye 0dwuú 0dpma& {uawm
twduúrdwkH oauúmwd/ wó wd,*ØuH 'kwD,ZÑmeH OyÜZÆwDwd
t,H awoH e,meH 0daoaom/
124/ udpöm&r®P0d½k'¨wåm 0d&wda,m r[*¾awok EkyÜZÆEÅDwd
tm[ 0d&wdwå,0ZÆdwmwd/ 0d&wda,m [d um,0pD
0daom"eudpöm a[mEÅd/ r[*¾wZÑmemed ye ok0dok'¨um,0pD
ya,m*aó0 pdwå0daom"eudpömed/ 0d&wda,mp 0DwduúrdwAÁ
0w¬KH0g edAÁmeH0g tm&AÇ y0wåEÅd/ r[*¾wZÑmemed ye ynwåd
a,m0g r[*¾w"ar®0gwd/
125/ udpöm&r®P0d ½k'¨wåma,0 0d&wdtyÜrnma,m {uo®d H
pdawå a'G evAÇEÅDwd 0kwåH/ tyÜrnm 0d&wda,m yaew¬/v/
a,maZwAÁmwd/ 0d&wda,m {uaEÅe 'kódvsyÜ[me udpöwåm
wyÜ[me udpö&[dawok avmud,mAsmuawok evAÇEÅDwd 0kwåH
0d&wd0ZÆdwmwd/ yÍöodu©my'g ukovma,0gwd [d ygVd,H 0kwåH/
£'Íö avmud,odu©my'ged oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/ tyÜrnmeH
owåynwåm&r®Pwåm r[m0dygumeÍö {uEÅ y&dwåm&r®Pwåm
wmoH awok orÇa0g ew¬Dwd 0kwåH tyÜrnm 0d&wd0ZÆdwmwd/
132 y&rw¬'DyeD ygX
eEk umrukovH owåynwåm'd tm&r®PHyd a[mwDwd
wAÁdygaueyd awe o'dom &r®aPe b0dwAÁEÅd/ e/
0duyÜ&[dwwåm/ ynwåda,m [d t0dZÆrmewåm
r[*¾wmEkwå&"r®mp oPSokckr"r®wåm wxm wxm
0duayÜwGm0g y#d0dZÑdwGm0g *PSEÅmeH ukovm'DeH {0
tm&r®Pblwm a[mEÅd/ umr0dygumed ye o,H
twd'kAÁvwm, tm&r®PH 0duayÜwGm 0d*a[wkH eoauúmEÅd?
ukawm y#d0dZÑdwGm *a[wkH/ wo®m wmed ynwåda,m0g
r[*¾wmEkwå&"ar®0g tmvrÁdwkH e oauúmEÅDwd '|AÁH/
r[*¾w0dygumed ye 0duyÜ&[dwmedyd tyÜemywåur®0dao
oedAÁwåwåm bm0emAvedr®dwmed ynwåd0daoomed tmvrÁdwkH
oauúmEÅDwd/
(82) 0dbm0ed,H ye
umrwPSm"deur®Zedwwåm umr0dygumed umrwPSm,
tm&r®Pblaw umr"ar®{0 tmvrÁdwkH vbEÅDwd t"dyÜga,e
]]umrwPSm"deó zvblwwåm}}wd 0wGm 'godykawåmyrm,
w'w¬H 0dbma0wd/ wH 0dpma&wAÁH/
{0O§d owd r[*¾w0dygumedyd ½lyg½lywPSm"de ur®Zedwmed {0
a[mEÅDwd wmedyd ½lyg½lywPSmeH tm&r®Pblaw r[*¾w
"ar®{0 tmvarÁ,sKEÅd/ tydp? umrwPSmyd umr"ar®{0
tm&r®PH ua&mwd/ e ynwåd"ar®wd ew¬d/ ep £w¬dyk&dom'd
[w¬ yg'g'd ynwåDok tóm'0aoe y0wåm wPSm
umrwPSm emr ea[mwDwd tw¬d/ okabwd ukoav/ raewd
ed'¨g&aP bkr®H/ okab Muda, ygauwd ed'¨g&PD,H '|AÁH/
oa[wk/v/ rae 'Gg'o"m0 o*Fa[mwd0g a,maZwAÁH/
e0dZÆaEÅw¬mwd 0ZÆdwmeH o*Fa[m/ {w¬mwd aombPpdawåok/
y&rw¬'DyeD ygX 133
'G,EÅd 0d&wdtyÜrnm'kuH/ tEkwåa&wd 0daooumeH o*Fa[m/
psme "r®mwd 0dwuúm'a,m/ rZÑdar r[*¾aw tyÜrnmp
psme"r®m p/ y&dawåok umraombaPok tyÜrnmp 0d&wd
ÓPyDwd a,mp 0daooum? o*F[e, ab'um&umwd
taw¬m/
126/ owå&o"r®m avmb'd|D[d o'¨d H {ule0Dowd [kwGm
o*F[H *päEÅDwd a,mZem/ yDwd0ZÆdwm tnormem 'Gg'o
apwodum tukovom"m&Pm pwåma&mpmwd aomVo"r®m
avmb'd|D[d o[ t|m&o [kwGm o*F[H *päEÅDwd a,mZem/
£ómrpä&d, ukuúKpömed udpöawm tm&r®Pawm p bdEémed
a[mEÅDwd 0kwåH £óm/v/ a,maZwAÁmeDwd/ oaAÁokyd
tukovpdwåKyÜga'ok orÜ,kwå"r®m "r®awm to'dom{0
a[mEÅd/ *Peawm ye {uapö {uapö[d o'dom {0 a[mEÅDwd
0kwåH 'Gg'o/v/ o*F[dwmb0EÅDwd/ {w¬p yÍöok tocFg&dauok
yxr'kwDa,ok {ule0Dowd/ wwD,pwkaw¬ok t|m&o/
yÍöar 0Dowd/ yÍöok oocFg&dauok yxr'kwDa,ok
{u0Dowd/ wwD,pwkaw¬ok 0Dowd/ yÍöar 'Gg0Dowd/
armrl['Ga, yEé&omwd {0H tukoavok owå o*F[m
b0EÅd/ awem[ {ule0Domwdtm'd H/ om"m&Pmwd oAÁm
ukovom"m&Pm/ ormemwd tnormem/ tya&wd
qE´yDwdt"darmau© xaywGm {uapö/
127/ [oepdawåwd [odwkyÜg'pdawå/ a0g|AÁaewd
raem'Gg&m0ZÆae/ okcoEÅD&aPwd aomreó oEÅD&aP/
raem "mwkwådum a[wku y#doE¨d ,k*aVwd yÍö'Gg&m0ZÆe
orÜ#dpäe'G,ocFgaw raem"mwkwådauap0 Oayu©m oEÅD&P
'G,ocFgaw ta[wku y#doE¨d,k*aVp/ oAÁw¬ oaAÁok
134 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkauok owå? wawm aoom yudPÖum ye
,xm&[H ,kZÆEÅd? £wd awwåd Ho 0d"o*Fa[m r,m 0kawåmwd
a,mZem/
128/ £'ged t,H apwodueda'´aomwd uwGm pdwåó 0d,
{uóyd apwoduó blrdZmwd orÜa,m*g'd aba'e
0dbma*g uaxwaAÁmwd wH 'aówkH tEÅdr*gxrm[/ £w¬H
£rdem ,xm0kwåyÜuma&e pdwåm0d,kwåmeH apwodumeH
aomVo0d"H orÜa,m*Íö awwåd Ho0d"H o*F[Íö ÚwGm awoH
,xm a,m*H pdawåe orH ab'H O'´daowd a,mZem/ zaóm
wm0 {ulee0kwd,m {u0Dooawok0g pdawåok ,kwåwåm
{ulee0kwd {u0Doow0da"0gwd {0H 'Gdynmoapwodau 0dokH
0dokH O'¨&dwGm ,xma,m*H blrdZmwdorÜa,m*g'daba'[d
awoH 0dbm*H uax,smwd taw¬m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, apwodu o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 135
yudPÖu o*F[ y&rw¬'DyeD
129/ {0H 0dokH 0dokH pdwåapwodumeH eda'´oH 'aówGm £'ged
yke ObdEéH eda'´oH 'aóaEÅm
orÜ,kwåm,xma,m*EÅdtm'drm[/ ,xma,m*H orÜ,kwåm
obm0awm awynmo pdwåapwodum a, "r®m r,m 0dokH
0dokH ed'´d|m/ £'ged ,xm &[H awoH ObdEéH o*Fa[memr
ed,sawwd a,mZem/ ww¬ twåaem twåaem bma0g
obma0g/ "r®meH tma0eduvu©PEÅd 0kwåH a[mwd/ pdwåH wm0
blrdZmwdorÜa,m*g'daba'e {ule e0kwd0d"Hyd twåaem
tm&r®P 0dZmeeocFgawe tma0eduvu©aPe {uar0
a[mwd/ zaómyd blrdZmwdorÜa,m *g'daba'e
{ulee0kwd0da"gyd zkoevu©aPe {aum0 a[mwd wxm
a0'emonm'a,mwd {0H obm0awm awynmo {0
a[mEÅDwd/ a0'ema[wkawm udpö'Gg&mvrÁP0w¬Kawm y0awåm
o*Fa[mwd orÁaE¨m/ ww¬ a0'ema[wkawmwd a0'emab'
a[wkab'awm/ {0H udpö'Gg&mvrÁP 0w¬Kawmwd {w¬yd/
pdwåKyÜg'0aoae0gwd pdwå0aoae0 ed,sawwd orÁaE¨m/
{0oa'´e apwodau ed0awåwd/ {wåm0wm qEéH
yudPÖuo*F[meH 0peaw¬m £a"0 wm0 axa&e 'ódawm
a[mwd a0'emaba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
a0'emo*Fa[m? a[wkaba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
a[wko*Fa[mwdtm'dem/
(83) 0dbm0ed,H ye
pdwåKyÜg'oa'´e apwodu"ar®yd *a[wGm tnH ed0awå wAÁH
tyóaEÅm ]]e uw¬pd wH0d&a[em}}wd 0'wd/ wH
e,kZÆwda,0/
136 y&rw¬'DyeD ygX
e [d £" {wåum apwodum okco[*wm? {wåum 'ku©
o[*wmwdtm'dem {aumyd o*Fa[m apwodau[d eDawm
emr tw¬d/ okco[*wH ukov0dyguH
um,0dnmParuar0gwdtm'dem ye pdawåe{0 eDa[mwd/
pdawå ye oda'¨ apw odumyd od'¨g{0gwd uwGm
pdwåKyÜg'0aoae0gwd £'H 0kwåEÅd '|AÁH/
130/ ww¬mwd awok qok o*Fa[ok/ a0'emaba'e
wHorÜ,kwåmeH pdwåapwodumeH o*Fa[m a0'emo*Fa[m/
(84) 0dbm0ed,H ye
]]okcg'da0'emeH wHo[*wpdwåKyÜg'geÍö 0dbm*0aoe
o*Fa[m a0'emo*Fa[m}}wd 0kwåH/ ww¬ poa'´e
a0'emo*Fa[mp a0'emo[*w pdwåKyÜg' o*Fa[mpmwd
£ro®d H taw¬ a0'emo*Fa[mwd {uaooeda'´aom
a[mwDwd 'aówd/ wH e okE´&H/
£" [d a0'emaba'g £ró o*F[ó
edó,"r®y&d*¾[w¬H{0 0kawåm/ e a0'emeHp 0dokH
o*F['óew¬EÅd/ ww¬wd0d"m a0'emwd uo®m 0kwåH/ eEk
oH,kwåau a'Gyd wdaómyd yÍöyd qyd t|m&oyd qwåd Hoyd
t|owHyd a0'em 0kwåmwd/ opöH/ tEkb0evu©aPe ye
a0'em wd0d"m{0 a[mwd/ a, [d aupd ,HudÍöd tm&r®PH
tEkb0EÅd/ aw wH omwawm0g tEkb0EÅd tomwawm0g
rZÑwåawm0g/ wawm tanm yuma&m ew¬Dwd/ tan ye
yab'g awe awe y&d,ma,e 0kwåm/ ww¬ [d a'G
um,duapwodu0aoe 0kwåm/ ,xm[-uwrmp bdu©a0
a'G a0'em um,dump apwodumpmwd/ okc'ku© 0aoe0g
y&rw¬'DyeD ygX 137
Oayu©H okac o*Fa[wGm/ ,xm[-a'G a0'em 0kwåm b*0wm
okcga0'em 'ku©ma0'em/ ,m,H baEÅ t'ku© rokcg a0'em/
oEÅo®d H {omyPDaw okac 0kwåm b*0wmwd/
0dbm0ed,H ye
te0ZÆyu©duH Oayu©H okac om0ZÆyu©duÍö 'kau© o*Fa[wGm
a'G 0kwåmwd 0kwåH/ wH ygVd,H tem*wHyd ,kZÆwda,0/
£`E´d,ab'0aoe yÍö/ zóab'0aoe q/ Oy0dpm&ab'
0aoe t|m&o/ q a*[ódwmed q aeu©r®ódwmeDwd {0H
yapöuH 'Gg'oEéH aomreó a'greóOayu©meH 0aoe qwåd
Ho/ wma,0 umvwå,0aoe t|owH a0'em 0kwåmwd/ ,Íö
uw¬pd okawå ,HudÍöd a0',dwH oAÁH wH 'ku©o®dEÅd 0kwåH/ wH
ocFg&'ku©wm0aoe 0kwåEÅd/ a[|m ye pdwåeda'´ao pdwåmed
£`E´d,ab'0aoe ed'´d|meDwd uwGm £"yd
£`E´d,ab'0aoae0 pdwåmed o*Fa[wkH yke okcH/v/ yÍö"m
a[mwDwd 0kwåH/ {w¬ p a,ok "ar®ok tm"d ypö0aoe
okc'ku©med £`E´d,med emr a[mEÅd/ awoH um,du
rmeodu0aoe 'k0d"wåm wmedyd okcd`E´d,H aomreód`E´d,H
'ku©d`E´d,H a'greód`E´d,EÅd 'Gd"m 0kwåmed/ Oayu©m, ye
tm"dypö|meblwm "r®m rmeodum{0 a[mEÅDwdom
Oayu©d`E´d,EÅd {u"m0 0kwåmwd/ tydp? awyd y&d,ma,e 'k0d"m
a[mEÅd/ pu©m'dyom'um, edódwmeHyd oAÇm0awm/
a0'emye {u&owåm {u"m0 0kwåmwd/
0dbm0ed,H ye
]]um,du rmeodu omwab'awm okc'ku©med 'Gd"m
0kwåmeD}}wd 0kwåH/
138 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ obm0awm £|med|azm|AÁm Ekb0evu©Pmed okc
'ku©med/ obm0awm0g y&duyÜeawm0g £|med|rZÑwåmEkb0e
vu©Pmed £w&meDwd/ aoomeDwd ,xm0kwå okc'ku©awm
reó a'greó,kawå[d aoomed Amwåd Ho umrm0p&pdwåmed
aw0Dowd yÍörZÑmedupdwåmedpmwd oAÁmed yÍöynmopdwåmed/
{uw¬mwd {uo®d H pdawå/ £w&m [d Oayu©ma0'em/
131/ a[wleH aba'e wHorÜ,kwåmeH pdwåapwodume
o*Fa[m a[wko*Fa[m/
(85) 0dbm0ed,H ye
]]avmbm'da[wleH 0dbm*0aoe wHorÜ,kwå"r®0aoep
o*Fa[m a[wko*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
um&PH 0kwåar0/ a[wlemr qAÁd"m b0EÅDwd orÁaE¨m/ ww¬
a[wkudpöHemr tm&r®aP orÜ,kwå"r®meH okyÜwd|dwbm0
om"eH/ ,xm [d ½ku©ó rlvmed o,H taEÅm yx0d,H 0'¨dwGm
yx0d&aop tmayg&aop *a[wGm ½ku©H ,m0 t*¾g
tbd[&EÅd/ 0gaw0g ra[maC0g tm*aw ½ku©H ok|K
tmu¹dwGm wd|EÅd? {0H ½kau©m 0ka'¨g 0d½kaV§m 0dykavm
pd&|dwdaump a[mwd/ {0ar0H £aryd "r®m o,H tm&r®aPok
xd&ywåm [kwGm orÜ,kwå"ar® ww¬ 0ka'¨ 0d½kaV§ 0dykav
pd&|dwdaup oma"EÅDwd/ ta[wkupdwåmedye Zvwav
trlvuao0g vmed 0d, tm&r®aP ok|K ywd|dwmed e
a[mEÅDwd '|AÁH/ tya& ye "r®meH ukovm'dbm0om"eH
a[wkudpöEÅd 0'EÅd/ {0HoaEÅ a,oH o[Zmwa[wk ew¬d/
awoH tukovbma0g tAsmuwbma0gp eorÜaZÆ,s/
,medp v'¨a[wkypö,med ½lyged/ awoÍö ukovm'dbma0g
y&rw¬'DyeD ygX 139
tmyaZÆ,smwd 0wGm wH0g'H y#dyu©dyEÅd/ ,xm ye avmau
tE¨uma&memr auepd ypö, 0daoaoe oma"waAÁm e
a[mwd/ ,w¬ tmavmaum ew¬d/ ww¬ aom twåaem
"r®wm, oda'¨g a[mwd/ {0ar0H "ar®ok rk,SeMud,mblawm
arm[E¨uma&myd twåaem "r®wm, {0 tukoavm b0dwkH
t&[wd/ wxm [d £pämemr tw¬d/ omrk,SeMud,m, ,kwåm
v*¾ebm0H ywGm avmabm tukoavm emr a[mwd/ o'¨g,
,kwåm ye "r®päE´bm0H ywGm ukovpäaE´memr a[mwd/ wxm
tu©EÅdemr tw¬d/ omyd rk,Se Mud,m, ,kwåm y#dCbm0H
ywGm a'gaom tukoavmemr a[mwd/ o'¨g, ,kwåm ye
OyÜEéH umr0dwuúH em"d0gaowDwdtm'dem ea,e ygy"r®
ygyg&r®P 0da&m"bm0H ywGm tavmabm ukoavmemr
a[mwd/ rk,SeMud,m ye tokaue ,kwåm tukoavmemr/
tokaue ,kwåm ukoavmemrmwd ew¬d/ trÁdvw¬m, tane
oHa,m*udpö&[dawm ZmwdtrÁdv&aom 0d,
{uEÅtukovZmwdum{0 a[mwDwd/ a,mp "ar®m ukoavm
tukoavmp e a[mwd/ aom tAsmuawmwd {wåuar0
"r®meH tAsmuwbm0od'¨d,m um&PH/ wo®m
ta[wkupdwåmeH ½lyedAÁmemeÍö tAsmuwbma0gyd twåaem
"r® wm,{0 oda'¨g/ ww¬ arma[m aoorlvmeHyd rlvH
a[mwd/ &ZÆe'kóemedyd [d rk,SeedoE´med{0 a[mEÅd/
tavmbm'DeÍö ukovbma0g t0dZÆmEkoa,e oa[0
oda'¨gwd/ wmed ye avmbm'Ded avmbo[*wm'DeH
0daoorlvmed a[mEÅd/ &ZÆem'd edoE´med [d 'd|drmem'Ded/
t&ZÆem'dedoE´med p o'¨g'DeDwd/ ,o®m ye a[wka,memr
orÜ,kawåok y"me"r®m a[mEÅd/ wo®m
oa[wku0dyguMud,meH tAsmuwbma0g ye a[wk rkaceyd
140 y&rw¬'DyeD ygX
0wåKH ,kawåm/
(86) {wåm0wm ,H 0kwåH 0dbm0ed,H
]]tya& ye ukovm'DeH ukovm'dbm0om"eH a[wk
bma0g}}wd 0'EÅd/ {0H owd a[wleH twåaem ukovm
'dbm0om"aem tanm a[wk r*¾dwaAÁm od,m/ tx
aooorÜ,kwåa[wky#dAa'¨g awoH ukovm'dbma0g? {0rÜd
armrl[ pdwåorÜ,kwåó a[wkaem tukov bma0g
tyÜ#dAa'¨g od,m/ tx wó obm0awm tukovbma0gyd
od,m/ {0Howd aooa[wlerÜd obm0awm
ukovm'dbma0gwd awoH 0d, orÜ,kwå "r®merÜd aom
a[wky#dAa'¨g eod,m? ,'dp a[wky#dAa'¨g ukovm'dbma0g/
w'g ta[wkumeH tAsmuwbma0g eod,mwd
tvrwdedyÜDVaeemwd wH y#du©dwåH a[mwd/
,xmp v'¨ZÑmeypöa,ok ½lyg½ly"ar®ok psme*Fged
t½ly"ar®ok{0 OyedZÑme|H z&EÅd? e ½ly"ar®ok/ aw ye psme"r®
ork|d wwåm{0 psmeypö,kyÜaEéok 0kwåm/ {0ar0 a[wka,myd
t½ly "ar®ok{0 ukovm'dbm0H z&EÅd/ e ½ly"ar®ok/ aw ye
a[wk ork|dwwåm{0 a[wkypö,kyÜaEéok 0kwåmwd e awoH
½ly"r®meH ukovm'dbm0gywåd apma'wAÁmwd/
(87) ,Íö 0dbm0ed,H
]]ukovm'dbma0g ye ukovmukovmeH a,medaom
ta,medaom reodum&y#dAa'¨g}}wd 0kwåH/ wHyd 0dpma& wAÁH/
wxm [d ol&d,mavmau tm*aw 'd0g AvmeH [Hom'DeH
Moumaom a[mwd/ &wåE¨umav tm*aw &wådAvmeH
Ovlum'DeH Moumaom a[mwd/ ep aw tmavmuE¨um&m
y&rw¬'DyeD ygX 141
awoH 0PÖm'd0daooH omarEÅd/ wH ye awoH a,meda,m{0
oma"EÅd/ ww¬ tmavmaum 0d, a,medaomreoduma&m
'|aAÁm/ tE¨uma&m 0d, £wa&m/ aw owåm 0d,
ukovmukovm/ 0PÖm'd0daoaom 0d, ukovm'dbma0g/
a,meda,m 0d, a[wka,m '|AÁmwd/ tAsmuwmeH yemwd
oAÁH a,m "ar®m ukoavm tukoavmp e a[mwd/ aom
tAsmuawmwd 0kwåyau© ywwda,0gwd/ ww¬mwd
a[wko*Fa[/ oa[wkumeH y&d*¾[okcw¬H £" 0aZÆwAÁmedyd
ta[wkumed yxrH O'¨#med/ awem[ aoomed ye/v/
oa[wkum ae0gwd/ awoH0g ta[wkuemrHyd a[wleH
0aoae0 0dokH od'¨EÅd awoHyd £" o*F[PH t0d½k'¨H a[mwd/
awem[ ta[wk um|m&aoumwdtm'd/ obm0 aba'e
qAÁd"myd a[wka,m ukovm ukovm AsmuwZmwdaba'e
e0"m a[mEÅDwd 0kwåH avmabm a'gaompmwdtm'd/
132/ pk'´oEéH udpömeH aba'e wHudpö0EÅmeH pdwåapwodumeH
o*Fa[m udpöo*Fa[m/
(88) 0dbm0ed,H ye
]]y#doE¨m'DeH udpömeH 0dbm*0aoe wHudpö0EÅmeÍö
y&dapä'0aoe o*Fa[m udpöo*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a,e {uuar®e {aum Oyywådba0gedAÁwåwd/ wo®d H
o&aoe0g v'¨0dAm"aee0g y&du©DaP aom ba0g ed½kZÑwd/
{uó ur®ó Moumaom a[mwd/ wo®m wawm edAÁwå
b0awm pkwó tEÅ&m cPrwåHyd t|wGm va'¨gumaoe
{aue uar®e yke b0EÅ&m'd y#doE¨me 0aoe tbdedAÁwåd
y#doE¨dudpöH/ wxm edAÁwåó Oyywådb0oEÅmeó ,m0 wH
ur®H ecd,swd/ wm0 t0dapä' y0wådypö,*Fbma0e y0wåd
142 y&rw¬'DyeD ygX
b0*FudpöH/ wó [d wxm y0wåd,m owd tm,kyAE¨mp Oo®m
yAE¨mp y0wåEÅda,0gwd {aw wa,m "r®m £rH um,H
tbdZÆrmeH &u©EÅDwd/ ,xm[ --
tm,k Oo®mp 0dnmPH? ,'g um,H Z[EÅd rH/
ty0da'¨g w'g aowd? ed&w¬H0 uvd*F&EÅd/
tm0ZÆeH pdwåoEÅmeó tm0¥eH? wH0g tm0aZÆwd tm0a¥wd?
tm0¥wd0g wH {w¬ {awemwd0g tm0ZÆeH/ b0*F 0Dxdawm
MouúrdwGm tm&r®PEÅ&mbdrkcH y0wåwDwd taw¬m/
tm0aZÆwd0g tm&r®PEÅa& tmabm*H ua&mwDwd tm0ZÆeH/
'óem'Ded ygu#med/ a0g|AÁeEÅd 0dokH t0pädE´dwGm xyeH £'H
eDvEÅd0g yDwuEÅd0g okbEÅd0gtokbEÅd0g touF&awmxyeH
ed,reEÅd 0kwåH a[mwd/ Z0eEÅd0g Za0gwd0g a0a*gwd0g
tw¬awm {uH/ toededygawm 0d, a0*o[dwó
{auuó ydwåó y0wåd Z0eudpöH/
(89) ,Hye 0dbm0ed,H
]]tm&r®aP wHwHudpöom"e0aoe taeuu©wåKH {uu©wåKH0g
Z0rmeó 0d, y0wåd Z0eudpö}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d Z0rmeó pdwåó {u0g&rawåe ed0wådemr tw¬d/
r*¾gwdnmZ0emedyd [d {um0ZÆey&dur®pdwåawm y|m,
{ua0a*e y0wåZ0rmepdwåoEÅmeywdwmed {0 a[mEÅd/ e ye
wmed 0dokH oda'¨e Za0e Z0EÅDwd/
(90) ww¬ p
Z0rmeó 0d, y0wåDwd {awe 0dokH 0dokH OyÜZÆdwGm ed½k'¨g eH
cPdu"r®meH oDC*reocFgawm Za0gemr 0dokH ew¬d/ A[ku©wåKH
y0wåd0aoe ye oDC*päEÅyk&do o'dowåm {0 Z0eEÅd 0kpöwDwd
y&rw¬'DyeD ygX 143
'ódwH a[mwd/ wHyd e okE´&H/
toededygawm 0d, a0*o[dwó {auuó pdwåó
y0wådZ0eudpöEÅd [d a[|m 0kwåH/ b0*FpdwåO§d 'DCH t'¨geH
yla&wGm y0wåHyd e'daomaw 0k,SrmeH oku©yPÖH 0d,
a0*&[dwH a[mwd/ Z0epdwåH ye {uaruHyd ormeH £aE´e
0dó| 0Zd&H 0d, a0*o[dwar0 y0wåwDwd '|AÁH/ wH
tm&r®PH {wómwd w'g&r®PH/ ,H Z0aee *[dwH? wa'0ó
tm&r®PEÅd 0kwåH a[mwd/ ,H Z0aee *[dwm&r®PH? waó0
*[dwwåm w'g&r®PH emrmwd [d 0kwåH/ wó0g Z0eó
tm&r®PH tó tm&r®PEÅd w'g&r®PH/ £" ye
w'g&r®Pbma0g t"dayÜawm/ edAÁwårmeb0awm 0peH rkpöeH
y&d*VeH pkwd/ £'ged wmed udpömed ted,rawm e y0wåEÅd/
Xmeed,arae0 y0wåEÅDwd 'aówkH Xmeaba'g 0kawåm/ wd|wd
y0wåwd wHwH udpö0EÅH pdwåH {w¬mwd XmeH/ Moumaom/ wHwH
tEÅ&mumavmwd 0kwåH a[mwd/ umavmyd [d umv0EÅmeH
y0wåd0do,wåm XmeEÅd 0kpöwd/ y#doE¨d,m XmeH y#doE¨d|meH/
y#doE¨umavm y#doE¨du©aPmwd 0kwåH a[mwd/ {0H
aoaookyd/
(91) 0dbm0ed,H ye
]]y#doE¨d,m XmeH y#doE¨d|meEÅd 0wGm umrH y#doE¨d0ded rkwåH
XmeHemr ew¬d/ okc*¾[Pw¬H ye odvm ykwåuó
o&D&EÅdtm'Dok 0d, taba'yd ab'y&duyÜemwd '|AÁ}}EÅd 0kwåH/
wH e *a[wAÁH/
umavm [d emr obm0awm t0dZÆrmaemyd pdwåó 0dokH
tm&r®Pblawm {aum ynwåd"ar®m/ wxm [d t|uxm,H
£aroH t|EéH r[m0dygupdwåmeH 0dypöe|meH a0'dwAÁH/ {wmed
144 y&rw¬'DyeD ygX
[d pwlok Xmaeok 0dypöEÅd/ y#doE¨d,H b0a*F pkwd,H
w'g&r®aPwd 0wGm wH 0dw¬ma&aEÅe y#doE¨d*¾[Pumav
y#doE¨d[kwGm 0dypöEÅd/ toacsF,sHyd tm,k umvH b0*F H [kwGm
r&P umav pkwd [kwGmwd umavm0 0kawåmwd/ £w&xm
udpömed 0d, Xmemedyd pk'´o0d"med{0 0wåAÁmed od,kEÅd/ XmemeH
0dw¬m&aba'g ye Oy&d 'GDok y0wådo*Fa[ok
pdwåy0wåd0d"memEkoma&e a0'dwaAÁmwd/ ,o®m MoruH
'Gda[wkuukovH o,H aom reó,kwåHyd ormeH
twd'kAÁvwåm aomreó y#doE¨d H 'gwkH eoauúmwd/ wo®m
aomreóoEÅD&PH y#doE¨d|meH e*päwDwd 0kwåH
a'GOayu©mo[*woEÅD&Pmedap0gwd/ wxm [d y|mae
yDwdo[*wwådau y#dpö0ga& a[wkypöedau wH y#d
oE¨d|maee O'¨#EÅd/ raem'Gg&m0ZÆeH y&dwåm&r®aP0g t0dblwm
&r®aP0g 'Gwådu©wåKH y0wårmeHyd 0dygu oEÅmeawm
v'¨ypö,bma0e 'kAÁvwåm Z0ea0*&[dwar0 a[mwDwd 0kwåH
tm0ZÆe 'G, 0ZÆdwmeDwd/
(92) 0dbm0ed,H ye
]]tm&r®P&omEkb0em bm0awm}}wd um&PH 0kwåH/ wH t
um&PH/
e [d tm&r®P &omEkb0eH Z0eudpö od'¨d,m Z0eemr
vmbóp um&PH a[mwd/ wH ye Z0eudpöod'¨d,m zvar
0a[mwDwd/ ,o®m ye zvpdwåH tmao0ebm0&[dwHyd r*¾
apwem, r[mEkbm0wåm y&dur®bm0emAave p y0wåwåm
tm&r®aP a0*o[dwar0 ywwDwd wóZ0aeok
*[PHuwH/
y&rw¬'DyeD ygX 145
(93) 0dbm0ed,H ye
r*¾gbdnmZ0emeH {u0g&ar0 y0wåwåm Z0eudpöH e orÜZÆwDwd
t"dyÜga,e ]]{updwåu©PduHyd avmukwå& r*¾g'dwH
wHobm00EÅwm, Z0eudpöH emrm}}wd 0wGm
oAÁnKwnmaPmyrm, wrw¬H 0dbma0wd/ wH e ,kZÆwda,0/
£'ged ormeudpö*Pemed pdwåmed o*Fa[wGm 'aówkH awok
yemwdtm'drm[/ y#doE¨m'a,m emr pdwåKyÜg'gwd orÁaE¨m/
(94) 0dbm0ed,H ye
emrudpöaba'emwdyd a,maZwd/ wH e okE´&H/
emrab'ó 0dokH 0wåAÁmbm0awmwd/ {uudpö|me 'Gdudpö|me
wdudpö|me pwkudpö|me yÍöudpö|memed pdwåmed ,xmuúrH
t|o|dp wxm a'Gp e0p t|p a'Gp ed'´daowd a,mZem/
133/ pu©m'DeH 'Gg&meH aba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
'Gg&o*Fa[m/
(95) 0dbm0ed,H ye
]]'Gg&meÍö 'Gg&y0wåpdwåmeÍö y&dapä'0aoe o*Fa[m
'Gg&o*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a'G Zem t&EÅd *päEÅd {awemwd 'Gg&H/ e*&ó taEÅm Zem
A[dZemp a,e qd'´ra*¾e edu©rEÅd y0doEÅdp? waówH emrH/
a'G Zem t&EÅd *päEÅd {w¬mwd 'Gg&EÅdyD 0'EÅd/ tydp? 'k0d"H 'Gg&H
tmumo'Gg&H r@'Gg&EÅd/ ww¬ tmumo'Gg&Hemr ,xm0kawåm
qd'´ra*¾g/ r@'Gg&Hemr tm'go y¥ra,m tmavmura*¾g/ wH
ye ykn0EÅmeH a*a[ok a,mZD,wd/ ,xm p awok? wxm
146 y&rw¬'DyeD ygX
owåmeH o&Da&okyd a'G{0 a[mEÅd/ e0'Gga&m r[m0aPmwd [d
qd'´'Gg&H 0kwåH/ e0e0kwdavmrulyo[óm edyd qd'´'Gg&med{0/
£" ye tm'goy¥o'doH r@'Gg&H t"dayÜwH/ wHyd [d
tm&r®Pdu"r®meH tm&r®P"r®meÍö ed*¾re y0doe
rkcyxbm0awm 'Gg&o'dowåm 'Gg&EÅd 0kpöwDwd/ wH ye ½lyr@
'Gg&H t½lyr@'Gg&EÅd 'k0d"H/ ½lyr@'Gg&Hyd ur®0daoor[mblw
0daoooda'¨e r@bm00daoaoe yÍö0d"EÅd 'aówkH
pu©K'Gg&EÅdtm'drm[/ ww¬ pu©Kar0pu©K'Gg&EÅd ,o®d H pu©KrSd pE´
r@vm'Ded ½ly edrdwåmed ynm,EÅd/ tm0ZÆem'Dedp ,rSd
ynmwmed wmed edrdwåmed *PSEÅd/ wo®m wa'0 pu©K awoH
'GdEéH 0do,0do ,dbm0ky*reó rkcyxblwwåm
pu©K'Gg&Hemrmwd taw¬m/ tx0g? a,e pu©Kra@e A[d'¨g
pE´r@vm'Ded ½lyged taEÅm tm0ZÆem'DeH 0do,bm0H Oy*päEÅd/
a,ep taEÅm tm0ZÆem'Ded A[d'¨g awoH ½lygeH 0do,dbm0H
Oy*päEÅd/ war0 ,xm0kwå um&aPe pu©K'Gg&H emrmwd
taw¬m/ {0H aoaookyd/
(96) #Dumok ye
]]tm0ZÆem'DeH t½ly"r®meH y0wådrkcbm0awm 'Gg&o'dowåm
'Gg&meD}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
½lyg'DeH tm&r®PmeHyd y0wådrkcblwwåm/ 0u©wd [d qAÁd"m
0do,y0wåda,mwd/ {w¬p 0do,meH ½lyg'DeH tm&r®PmeH
'Gga&ok tmygwm *re ocFgwm y0wåda,m 0do,y0wåda,mwd
0kpöEÅDwd/ ww¬ pu©Kar0 pu©K'Gg&EÅd {awe pu©Kó 'Gg&H
pu©K'Gg&EÅd tw¬H ed0awåwd/ wxm aomwm'a,m aomw
'Gg&m'DeDwd {awe aomw ar0 aomw'Gg&H/v/ raem{0
raem'Gg&H/ e remeH 'Gg&H raem'Gg&EÅd £rrw¬H twd'dówd/
y&rw¬'DyeD ygX 147
wó ye reó A[k0d"wåm £" t"dayÜwH reH 'aóaEÅm
raem'Gg&H ye b0*FEÅd y0kpöwDwd 0kwåH/
(97) 0dbm0ed,H ye
]]tm0ZÆem'DeH remeH 'Gg&EÅd raem'Gg&}}EÅdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
um&PH 0kwåar0/ ww¬ oAÁH {ulee0kwd0d"Hyd pdwåH raem'Gg&
ar0emr a[mwd/ £" ye Oyywåd'Gg&ar0 t"dayÜwEÅd uwGm
b0*FEÅd y0kpöwDwd 0kwåH/ y#doE¨dawm y|m, ,m0wm,kuH
e'daomwrd0 y0wårmeH {ule0Dowd0d"H b0*Fpdwåar0 £"
raem'Gg&EÅd 0kpöwd? uxD,wDwd taw¬m/
(98) 0dbm0ed,H ye
,xm *gró 'Gg&Hemr *grmeEÅ&ar0 a[mwd/ {0H
tm0ZÆem'DeH remeH y0wådrkca|e 'Gg&Hemr tm0ZÆemeEÅ&H
b0*Far0 od,m/ e wawm yk&drmed b0*FgeDwd t"dyÜga,e ,H
0kwåH ]]b0*FEÅd tm0ZÆmemeEÅ&H b0*F}}EÅd/ wH e *a[wAÁH/
{0O§d owd a,ok pu©Kyom'g'Dok ½lyg'Ded tmygwH em*päEÅd/
wmedyd tm0ZÆem'DeH 0DxdpdwåmeH y0wådrkcged {0 e a[mEÅDwd
uwGm 'Gg&medemr eod,kH/ e p wxm ouúm 0wåKH/ ygVd,ar0
awoH 'Gg&½lybm0ó 0kwåwåm/ £"p 0u©wd
yom'0dnwådocFgwH owå0d"Hyd 'Gg&½lyHemrmwd/
(99) ,Íö ww¬
om0ZÆeH b0*FEÅK? raem'Gg&EÅd 0kpöwDwd --
om"u0peH tm[#H/ wHyd £" e,kZÆwda,0/
wO§d tm0ZÆeHyd raem'Gg&yu©duH uwGm 'DaywDwd/ ,w¬ ye
pu©KÍö y#dpö ½layp OyÜZÆwd pu©K0dnmPH/ aomwÍö/v/ reÍö
148 y&rw¬'DyeD ygX
y#dpö "ar®p OyÜZÆwd raem0dnmPEÅd 0kwåH/ waw¬0 wH ,kwåH/
ww¬ [d pu©K0dnmPkyÜwåd,m pwlok ypöa,ok pu©K½lyged {0
o½lyawm 0kwåmeDwd £wa& tm0ZÆeÍö orÜ,kwåu©E¨m pmwd
a'G ypö,m poa'´e *[dwm? {0H aomw0dnmPm'Dokyd/
raem0dnmaP ye reÍömwd {w¬ b0*Fpdawåe o[ tm0ZÆeH
*a[wGm poa'´e orÜ,kwåu©E¨m *[dwm/ {0O§d owd pwåm
a&mypö,m a[mEÅDwd/ 0kwåaO§wH "mwk0db*F|uxm,H y#dpömwd
emr tm*w|mae tm0ZÆeH 0dokH eumwAÁH/ b0*Fedódwuar0
umwAÁEÅd/ wo®m £" raemwd o[m0ZÆeuH b0*F H/ raem
0dnmPEÅd Z0eraem0dnmPEÅd/ {w¬p y#dpömwdemr
tm*w|maewd {awe tnw¬ ye tm0ZÆeH 'Gg&yu©duH
eumwAÁEÅd od'¨H a[mwd/ y#dpömwd tm*wwåma,0p b0*F Hyd
tm0ZÆem eEÅ&H b0*F'G,ar0 £rdóH ygVd,H *a[wAÁH/
oEéd[dwypö,meH {0 ww¬ t"dayÜwwåmwd/ £" ye 'Gg&bm0g
&[ó oAÁó Oyywåd"r®ó y&d*¾[dwwåm oAÁH b0*F H
t"dayÜwH/ e [d udÍöd b0*F H emr tw¬d/ ,H raem'Gg&bm0g&[H
e od,mwd ed|arw¬ *EÅAÁEÅd/ ww¬mwd ed'¨g&aP bkr®H? awok
qok 'Gga&ok pu©K 'Gga&wd orÁaE¨m/ ,xm&[EÅd
tm&r®Pblrdyk*¾vreodum&m 'DeH tEk½ly0aoe/ oAÁxmyDwd
0dokH 0dokH qpwåmvDo ab'ocFgawe r-133 oAÁyuma&eyd
t*[dw *[P 0aoe? pwkynm omwd orÁaE¨m/
oAÁxmyDwd0g tm0ZÆem'd w'g&r®P y&da,m ome0aoe
taeuudpöab',kawåe oAÁyuma&eyd? umrm0p&mae0gwd
orÁaE¨m/ ,med tm0ZÆem'Ded udpömed 'Gg&0dum&H y#dpö y0wåEÅd? wH
udpö0EÅmed{0 'Gga& ed,kwåmeDwd taw¬e 'Gg&dumedemr a[mEÅd/
y#doE¨d b0*F pkwd udpömedye 'Gg&0duma&e 0dem au0vH
ur®0aoae0 odZÑEÅd/ wo®m wHudpö0EÅmed 'Gg&dumedemr
y&rw¬'DyeD ygX 149
ea[mEÅDwd 0kwåH {ule/v/ 'Gg&0drkwåmeDwd {w¬ p
'Gg&0duma&memr twåed tm&r®PmeH tmygwm*re0aoe
b0*Fó pveH? pu©m'DeÍö twåed 0dnmPkyÜg'e owåd0daoo
a,ma*g '|aAÁm/
(100) 0dbm0ed,H ye
]]pu©m'd'Gga&ok ty0wåeawm raem'Gg&ocFgw b0*Fawm
tm&r®PEÅ&*[P0aoe ty0wådawmp 'Gg&0drkwåmeD}}wd 0kwåH?
wH t|uxm,yd o[ eoarwd/
y#doE¨d b0*F pkwd 0aoemwd [d 0kwåH/ {awe [d
udpöoDaoae0 pdwåmeH 'Gg&du 'Gg&0drkwåbma*g axa&e
'ódawm/ awae0 [d a[|myd yÍö'Gg&m0ZÆe/v/
w'g&r®P0aoemwdtm'dem udpöoDaoae0 pdwåmeH
pu©K'Gg&dum'dbma0g 0kawåmwd/ eEk pu©m'd'Gga&ok
ty0wåeawmwd £rdem {w'aw¬m0 0kawåmwd ap/ e/
t"dayÜww¬0d&[ó tyo*F ed0wåuóp oH0PÖem 0gusó
ya,mZembm0awmwd/ q'Gg&dumedap0 oEÅD&P
w'g&r®PudpömeH 0aoe 'Gg&0drkwåmedp y#doE¨m'dudpömeH
0aoemwd t"dyÜga,m/ yÍö'Gg&dumedp q'Gg&dumedp
yÍöq'Gg&dumed/ u'gpd q'Gg&dumedap0 wmed u'gpd
'Gg&0drkwåmedpmwd q'Gg&du0drkwåmed/ 'Gg&oa'´g
apw¬t"dum&0aoe a,mZD,wd/
(101) 0dbm0ed,H ye
]]q'Gg&dumedp q'Gg&du0drkwåmedpm}}wdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a[|m pkPÖd,0gaus wxm tokwwåmwd/
{u'Gg&dupdwåmed/v/ oAÁxm 'Gg&0drkwåmedp ,xmuúrH
150 y&rw¬'DyeD ygX
qwåd Howd/v/ e0"m apwd yÍö"m y&d'Dya,wd a,mZem/
134/ ½lyg'DeH tm&r®PmeH aba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
tm&r®Po*Fa[m/
(102) #Dumok ye
]]tm&r®PmeH o½lyawm 0dbm*awm wH0do,pdwåawm p
o*Fa[m tm&r®Po*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
t,O§d pdwåapwodumeH {0 o*Fa[m/ e tm&r®PmeEÅd/
½lyg'DeH 0peaw¬m Oy&d tm*rdówd/ 'kAÁvyk&daoe '@m'd0d,
pdwåapwodau[d tmvrÁD,wd trkÍörmae[d *PSD,wDwd
tmvrÁPH/ tm&r®Poa'´ ye owd pdwåapwodumed tm*EÉm
{w¬ &rEÅDwd tm&r®PH/
(103) ,Hye 0dbm0ed,H
]]'kAÁvyk&daoe '@m'd0d, pdwåapwodau[d tmvrÁD,wd/
wmed0g tm*EÉm {w¬ &rEÅDwd tmvrÁP}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
0dokH od'¨ged [d {wmed y'geDwd/ ½lyar0gwd 0PÖm,wear0/
yÍöm&r®P0drkwåH ,HudÍöd "r®ZmwH 0dZÆrmeHydt0dZÆrmeHyd blwHyd
tblwHyd "r®m&r®Par0/ wH ye obm* aum|moawm
o*F,SrmeH qAÁd"H a[mwDwd 0kwåH "r®m&r®PH ye/v/ q"m
o*F,SwDwd/ ww¬mwd awok ½lyg'Dok qok/ pu©K'Gga&
C¥,rme ½lygEkoma&ae0 OyÜEémed pu©K'Gg&dupdwåmed tnmed
tm&r®Pmed tmvrÁdwkH evbEÅd/ ½lygedyd C¥e&[dwmed
twDwmem*wmed tmvrÁdwkH evbEÅDwd 0kwåH pu©K'Gg&dupdwåmeH
oaAÁoHyd ½lyar0 tm&r®PH/ wO§ ypöKyÜEéEÅd/ aomw'Gg&dum
'Dokyd {ao0ea,m/ ww¬ wH wH um&PH y#dpö OyÜEéH ypöKyÜEéH/
0wårmeEÅd taw¬m/ qAÁd"HyDwd ½lyg'd0aoe qAÁd"Hyd/
y&rw¬'DyeD ygX 151
twduúEÅbm0H £wH *wH y0wåEÅd twDwH/ tm*päwd
tm*pädw¬mwd tm*wH/ ypöKyÜEéH? twDwÍö/ e tm*wEÅd tem*wH/
OyÜg'Zmwdum ocFw"r®m{0 wDok umavok tEkywEÅd/ wo®m
OyÜg'&[dwm tocFwblwm edAÁmeynwåda,m
umv0drkwåHemrmwd a0'dwAÁm/
(104) 0dbm0ed,H ye
]]0demombm0awm twDwm'dumv0aoe e0wåAÁwåm edAÁmeH
ynwådp umv0drkwåHemrm}}wd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
oaAÁyd [d ocFw"r®m tem*wbm0 ykAÁum{0 a[mEÅd/ wo®m
aw ,'g ypö,omr*¾d H vbdwGm OyÜZÆdóEÅDwd 0wåAÁyau© wd|EÅd?
w'g tem*wmemr/ ,'g ypö,omr*¾d H vbdwGm OyÜEém? ,'g
ypöKyÜEémemr/ ,'g ed½k'¨g? w'g twDwmemr/ {0H
OyÜg'Zmwdumean0 OyÜg'rlvdum awumvduwm od'¨g/
OyÜg'&[dwmeH ye tem*wm0w¬myd ew¬d/ ukawm
ypöKyÜEémwDwm 0w¬mwd/ wo®m edAÁmeynwåDeH umvwå,
0drkwåwm a[mwDwd/ 0demombm0awmwd £'H ye
twDwumv0drkwåd,m{0 um&PEÅd e awe wmoH
£w&umv0drkwåd H oma"wDwd '|AÁH/ ,xm&[0dbma*g ye
£a"0 awolwdtm'dem ypäm tm*rdówd/ 'Gg&0drkwåmeÍö
qAÁd"Hyd tm&r®PH a[mwDwd orÁaE¨m/ ,xm ye tm0ZÆem'DeH
q'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH b0EÅa&yd £ro®d H ba0yd yk&drbma*
auepd 'Gga&e *[dwHyd t*[dwHyd a[mwd/ e wxm £aroEÅd
'aówkH b0EÅa& q'Gg&*[dwEÅd 0kwåH/ b00daooO§d yaw¬wGm
ur®H uwGm ww¬ edAÁwåmeH tm&r®PH b0EÅa&yd auepd 'Gga&e
*[dwHyd a[mwd a,0gwd/
152 y&rw¬'DyeD ygX
(105) 0dbm0ed,H ye
]]wH ye aeoH tm&r®PH e tm0ZÆeó 0d, auepd
t*[dwar0 a*gp&bm0H *päwDwd 'aówkH q'Gg& *[dwEÅd
0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
yÍö'Gg&m 0ZÆeóyd [d tm&r®PH ykaAÁ auepd 'Gg&EÅa&e
*[dwHyd t*[dwHyd a[mwda,0/ wxm [d £'H emr
vbdómrd r-136 bkÍÆdómrd yódómrDwd ykaAÁ *[dwH ypäm
tm0ZÆeó tm&r®PH e e a[mwDwd/ ep {um0ZÆe0Dxd,H
ykaAÁ auepd pdawåe t*[dwbma0g £" yrmPEÅd/ ,xm p
yÍö'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH {uEÅypöKyÜEéar0 a[mwd/ ,xm p
raem'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH awumvduH0g umv0drkwåom
rnH0g a[mwd/ e wxm £aroEÅd 'aówkH ypöKyÜEérwDwH
ynwådblwH0gwd 0kwåH/ ,xm p q'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH
tm*rod'¨a0g[m&,kwåHyd waAÁm[m&0dedrkwåHyd a[mwd/ e
wxm £aroEÅd 'aówkH ur® ur® edrdwå *wdedrdwå or®wEÅd
0kwåH/
(106) 0dbm0ed,H ye
]]emyd aeoH tm&r®PH r&PmoEéawm yk&drbm*Z0emeH 0d,
ur®ur®edrdwåm'd0aoe tm*rod'¨a0g[m&0dedrkwåEÅd 'aówkH
ur®/v/ or®wEÅd tm[m}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
r&Pm oEéawm yk&drbma*yd [d owåm twåem uwur®H0g
apwd,m'Ded ur®? yu&Pmed0g tm&r®PH ua&mEÅda,0/ w'gyd
[d ur®H ur®ar0? ur®Kyu&Pmedp ur®edrdwåmeda,0/ ur®
od'¨d,medrdwåH um&PH ur®edrdwåEÅd uwGm/ ur®ó edrdwåH
tm&r®PH ur®edrdwåEÅdyd 0'EÅd/ tZmwowåK&mZm 0d,p
okyde'óem'd0aoe *wdedrdwåmedyd tm&r®PH ua&mEÅda,0/
y&rw¬'DyeD ygX 153
&mZm [d 'GDok ba0ok ydw&H rma&wd/ rm&dwumvawmp
y|m, wó ed'´g,EÅó *wdedrdwåmed Oy|[EÅDwd/ ww¬
,xmorÇ0EÅd wH wH y#doE¨m'DeH q'Gg&*[dwm'd0aoe
orÇ0EÅó tm&r®Pó tEk½lyawm/ ,xmorÇ00dbma*g ye
Oy&d r&PkyÜwåd,H tm*rdówd/ a,bka,semwd Am[kav’e/
b0EÅa&wd twDwmeEÅ&ba0 ww¬p r&PmoEéumav/
q'Gg& *[dwEÅd q[d 'Gga&[d r&PmoEéZ0ae[d *[dwH/ {w¬
p a,bka,semwd {awe b0EÅa& q'Gg&*[dwEÅd £ró
0d"meó taeuHobm0H 0daoaowd/ uo®m/ t*[dwóyd
orÇ0awm/ ,O§d tondb0awm pkwmeH ur® ur®edrdwå
*wdedrdwå or®wH t½lyb0awm pkwmeÍö *wdedrdwåor®wH
umry#doE¨d b0*FpkwDeH tm&r®PH/ wH b0EÅa& auepd 'Gga&e
t*[dw ar0 a[mwDwd/ {w¬p ,o®m y|mae t½lyba0
'k0da"gyd yka&Zmwypöa,m y#doda'¨g/ t|uxmokp wawm
pkwmeH umry#doE¨d,m ypöKyÜEé*wdedrdwåm&r®Pwmyd 0kwåm/
*wdedrdwåÍö emr ½lyg&r®Par0 'DayEÅd/ wo®m awoH
umry#doE¨d,myd *wdedrdwåor®wH b0EÅa& auepd 'Gga&e
t*[dwar0 a[mwDwd a0'dwAÁH/ tydp? r&PmoEéumav
ur®Aave ur®m'DeH Oy|meHemr a,bka,se oHrkV§r&aPe
r&EÅmear0 a[mwd/ £wa&oH ye ya&oH ya,m*Aaveyd
twåem yuwd,m ok|K tmao0dwmeH tEkó&PAaveyd
"r®duOygoum'DeH 0d, a'0avmuawm tm*EÉm *PSEÅmeH
a'0geH tmEkbma0eyd a[mwda,0/ ed&,ygvmyd ed&,awm
tm*EÉm *PSEÅda,0/ a&0wd0drmeaÍöw¬ 0wåAÁH/ wO§d a'G
ed&,ygvm *a[wGm yxrH wm0wd Homb0eH aewGm ypäm
ed&,H e,d Hok/ aw [d ,u© Zmwduwåm a0ó0Py&dom0d,
wm0wd Hom b0eHyd *EÅKH oauúmEÅda,0/ ,ró 'lwm a'G
154 y&rw¬'DyeD ygX
,u©mwd [d ygVd,H 0kwåH/ a0ó0P'lwm £" ,ró 'lwmwd
0kwåmwdyd 0'EÅd/ wo®m a, uodPmokbm'Ded orxedrdwåmed
ok|K tmao0dwGm Oypm&ZÑmae XwGm wmae0 edrdwåmed
*a[wGm r&EÅd/ awoHyd umry#doE¨d,m tm&r®PH b0EÅa&
auepd 'Gga&e t*[dwar0 od,m/ Oypm&ZÑmeAavae0
jA[®avmuawm £"OyÜZÆEÅmeHyd {ao0ea,mwd/
,Hye 0dbm0ed,H
]]au0vH ur®Aavae0 awoH tondb0awm pkwmeH
y#doE¨d,m ur®edrdwåm'duH tm&r®PH Oy|mwD}}wd 0kwåH/
ww¬ ur®edrdwåm'duEÅd {w¬ tm'doa'´e ur®Hyd *a[wAÁ ar0/
e [d wó t*[aP um&PH tw¬Dwd/ wmed ye oAÁmedyd
au0vH y#doE¨dZeuó ur®ó tmEkbma0ae0 y#doE¨d,H
Oy|[EÅDwd a0'dwAÁH/ tem*wH ye edrdwåH Oy|[rmeH
*wdedrdwåar0 od,m/ ep wó 0dokH Oy|mwAÁudpöH tw¬d/
ypöKyÜEé *wdedrdawå oda'¨ od'¨ar0 a[mwDwd 0kwåH ypöKyÜEérwDwH
ynwåd blwH0gwd/
(107) 0dbm0ed,H ye
]]tem*wHemr twDwH 0d, tEkblwÍö e a[mwd/ ep
ypöKyÜEé*wdedrdwåH 0d, tmygwrm*w}}EÅd um&PH 0kwåH/ wH
tum&PH/
yo*Fó ted0wådwwåm/ *wdedrdwåO§d emr ypöKyÜEéHyd tEkblwH e
a[mwd/ wHyd ur®Aavae0 tmygwrm*wH/ {0HoaEÅ
tem*wHyd ur®Aave tmygwrm*war0 od,mwd t,H
yoa*Fg yguwdaum{0 a[mwDwd/ awolwd ,xm0kawåok
tm&r®Pdupdawåok/ ½lyg'Dok yÍöok {auuH tm&r®PH
y&rw¬'DyeD ygX 155
{awoEÅd ormaom/ ½lyg'Ded yÍö tm&r®Pmed {wómwd
0d*¾a[m/ aoomeDwd yÍö0dnmPorÜ#dpäe 'G,awm aoomed
oEÅD&P r[m0dygumed/ oAÁxmyd umrm0p&m vrÁPmae0gwd
y#doE¨m'D[d ememudapö[d ½lyg'Dok emem&r®aPok y0awåe
oAÁ yuma&eyd umrm0p&mvrÁPdumeda,0/ wmed [d
oAÁnKAk'¨geH OyÜEémedyd 0duyÜowåd&[dwwåm t0dZÆrmae
ynwåd"ar®p okckar r[*¾w"ar®p *rÇDa& avmukwå&"ar®p
tmvrÁdwkH e oauúmEÅDwd/ ww¬ oEÅD&Pwå,H wm0
oEÅD&Pudpö0aoe ½lyg'dyÍömvrÁaP y0wåwd/
w'g&r®Pm'd0aoe ye oAÁmedyd {um'o0dygumed qok
y&dwåm&r®aPok y0wåEÅDwd/
(108) 0dbm0ed,H ye
]]0dygumed wm0 oEÅD&Pm'd0aoe ½lyg'dyÍömvrÁaP}}wd 0kwåH/
ww¬ oEÅD&Pm'd0aoemwd e0wåAÁH/ oEÅD&P0aoe £apö0
0wåAÁEÅd/
a,m yaew¬ pdwåmeH tm&r®aPok y0wåd0dbma*g 0wåaAÁm/
aom t|uxmua@ *a[waAÁm/ avmukwå&"r®m
twd*rÇD&wåm ÓPaó0 0do,blwmwd 0kwåH/ tukov/v/
avmukwå& 0ZÆdw oAÁm &r®PmeDwd/ ww¬ wmed v'¨ormywåDeH
OyÜEéumav{0 r[*¾wm&r®Pmed/ awokp a'G a'gorlvpdwåmed
y&d[DeZÑmemed tm&AÇ OyÜEéumavwd '|AÁH/ ÓPHyd te"d*wmed
avmukwå&med tmvrÁdwkH e oauúmwDwd 0kwåH
ÓPorÜ,kwå/v/ 0ZÆdwoAÁm &r®PmeDwd/ ww¬
ÓPorÜ,kwåumrukovmed ykxkZÆemeH tZÑmevmbDeH
OyÜEéumav ynwåd,m o[ umrm0p&m&r®Pmed/ wmae0
aomwmywådr*¾awm yka& a*gMwbku©aP ykxkZÆemeH
156 y&rw¬'DyeD ygX
edAÁmem&r®Pmed/ psmevmbDeH wmae0 tbdnmukovÍö
r[*¾wm&r®Pmedyd/ a[|drzv|meH twåem t"d*w
r*¾zvedAÁmem &r®PmedyDwd a0'dwAÁmed/ ,xm apw¬ t&d,m
twåem t"d*w r*¾zvmeda,0 tmvrÁdwkH oauúmEÅd/ wxm
psmevmbdaemyd twåem t"d*wZÑmemed{0 tmvrÁdwkH
oauúmEÅDwd a0'dwAÁH/ {w¬ od,m-a, p psmemed yaw¬EÅd/
psmey&dur®Hyd ua&mEÅd/ a,p psmeokwåmed oH0aPÖEÅd/ aw
tvmbdaem r[*¾wZÑmemed tmvrÁdwkH oauúmEÅd?
eoauúmEÅDwd/ e oauúmEÅd/ aw [d psmemedemr {0H
r[mEkbm0ged {0H r[medoHomeDwd okwGm0g
okwy&d,wådAave oda'¨ tmum& ov’u©PnmaP XwGm 0g
tEkrme0aoae0 wmed yaw¬EÅd/ y&dur®Hyd ua&mEÅd/ okwåmedyd
oH0aPÖEÅDwd/ £w&xm ykxkZÆemyd avmukwå&"ar® yaw¬EÅd?
r*¾y&dur®Hyd ua&mEÅd/ r*¾zv edAÁme0pemed0duaxEÅd
oH0aPÖEÅDwd awoHyd aw tm&r®Pblwm {0 od,kEÅd/ awoH
ye pdwåmed psmem'DeH ynwåd*kaP {0 tEkabmEÅDwd a0'dwAÁmed/
yPDw"r®meO§d ynwåda,myd yPdw½lyg{0 a[mEÅDwd/ r[d'¨daum
[d y&pdwå0d'l/ rma&m a'0 ykawåmyd ½lyZÑmepdwåH 0¥edódwar0
yówd/ 0d0¥edódwH e yówd/ t½lyZÑmepdwåH ye 0¥edódwHyd
eyówDwd t*Fkwåa& e0edygaw t|uxm,H 0kwåH/ a, ye
t*¾r*¾zvmed y#d0dZÑEÅd/ awoH
OyÜEémednPorÜ,kwåumrMud,Z0emed Mud,mbdnmZ0eÍö
yk*¾vmEk½lyH ynwåd,m o[ pwkAÇLru"ar®ok udÍöd tm&r®PH
umwkH eoauúmEÅDwd ew¬d/ wxm awoH yka&pm&d
uraem'Gg&m0ZÆeÍömwd 0kwåH XmPorÜ,kwå/v/ oAÁxmydoAÁm
&r®PmeDwd/ ww¬ oAÁxmyDwd oAÁumrm0p& oAÁr[*¾w
oAÁavmukwå& oAÁynwåd oAÁypöKyÜEém'd yuma&eyDwdtaw¬m/
y&rw¬'DyeD ygX 157
£'Íö oAÁnKAk'¨geH OyÜEémed oE¨m, 0kwåH/ £w&med ye yapöu
Ak'¨geH OyÜEémedyd ya'ooAÁm&r®Pmed{0 a[mEÅd/ wmed [d {uH
yx0d"mwkHyd oaAÁ[d te0aooyuma&[d ZmedwkH
eoauúmEÅDwd/ tm½kayÜok 'kwD,pwkw¬med yxrwwD,m½kyÜ
0dnmPm &r®Pwåm r[*¾wm &r®Pmed/ aoomeDwd tbdnm
'G, 'kwD,pwkw¬m½kayÜ[d t0aoomed oAÁmedyd
{u0Dowd0d"med r[*¾wpdwåmed uodPm'd ynwåm&r®PmeDwd
taw¬m/ yÍö0Domwd yÍö'Gg&m0ZÆe aw0Dowd umr0dygu
[oepdwåmed oE¨m, 0kwåH/ y&dwårSDwd umrm0p&m vrÁaP
{0gwd taw¬m/ wO§d tyÜgEkbm0awm y#dAE¨u"ar®[d
y&dorEÅawm 'D,wd t0c@D,wd edawåZbm0H ygyD,wDwd
y&dwåEÅd 0kpöwd/
135/ pu©m'DeH 0w¬LeH aba'e wAÁw¬KumeH pdwåapwod umeH
o*Fa[m 0w¬Ko*Fa[m/
(109) 0dbm0ed,H ye
]]0w¬K0dbm*awm wAÁw¬Kupdwåy&dapä'0aoep o*Fa[m
0w¬Ko*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
0oEÅdywd|[EÅd pdwåapwodum{awolwd0w¬Led? pu©K0w¬Kp/v/
um,0w¬Kp[',0w¬Kpmwda,mZem/ pu©Kar0 pu©K0w¬K wxm
aomwm'Deda,0 aomw0w¬m'Ded/ 0gusoacFayg a[o ygaXm/
ay,smvea,mwdyd tEÅ'Dyuea,mwdyd 0wåKH ,kZÆwd/ aupd
ye 'GE´ormoH rnEÅd/ awoH poa'´g e,kZÆwd/ y&awm
0w¬Koa'´g poa'´gp ykAÁya'ok tmaewaAÁmwdyd 0'EÅd/ awoH
[',0w¬Lwd ormoy'H e,kZÆwd/ t0dbwådueda'´aomwdyd
tya&/ wmed umravmau oAÁmedyd vAÇEÅDwd umrwPSm "de
ur®edAÁwåmeH twåbm0geH{0 y&dykPÖd`E´d,wm orÇ0awm
158 y&rw¬'DyeD ygX
oAÁmedyd wmed q 0w¬Led umravmau{0 vAÇEÅd/ wxm [d
pu©m'Dok 0w¬Lok oaEÅok {0½lyg'DeH y&dabma*g orÜZÆwd/
wo®m ½lyg'Dok umr0w¬Lok tbd&wm umrwPSm o'g
pu©m'DeH yÍöEéH 0w¬LeHyd orÜwåd H yaw¬wda,0/ ,xmp
oAÁur®daum trapöm o'g &anm £päar0 yl&,rmaem
oAÁmed &mZur®med orÜma'wd/ {0ar0 umrm0p&ur®Hyd o'g
umrwPSm, £päar0 yl&,rmeH y&dykPÖd`E´d,H twåbm0H
edAÁawåwd/ wo®m umrwPSm"deur®edAÁwåm umrowåm{0
y&dykPÖd`E´d,m a[mEÅDwd/ ,xm p 'óeo0emEkwå&d,
"r®blwmed pu©Kaomwmed Ak'¨'óe "r®ó0em 'd0aoe
owåmeH 0dok'¨d,myd a[mEÅd? e wxm Cmem'dwå,H/ wH ye
au0vH umry&dabm*w¬m,{0 a[mwd/ wo®m wH
umr0d&m*bm0em ur®edAÁawåok jA[®wåbma0ok eOyvAÇwDwd
0kwåH ½lyavmau ye Cmem'dwå,H ew¬Dwd/ £'Íö
yom'½lywå,H oE¨m, 0kwåH/ oorÇm&Cme Zd0Sg um,
oP²memedye ok|Ky&dykPÖmed{0 a[mEÅDwd/ t½lyavmauye
oAÁmedyd eoH0dZÆEÅDwd ½ly0d&m* bm0em ur®edAÁawå wo®d H
avmau tZÑwåA[d'¨goEÅmaeokyd oaAÁe oAÁH ½lyy0wåd,m{0
tbm0awm/ ww¬ edAÁwåm [d owåm oka'¨ tmumowav{0
pdwåyAE¨rwåm [kwGm wd|EÅDwd/ £ro®d H o*Fa[ ye pdwåmed
owå0dnmP "mwk0aoe *a[wkH ww¬
yÍö0dnmP"mwka,mwdtm'd 0kwåH/ ww¬mwd awok qok
0w¬Lok/ yÍö0dnmPmed {0 edowåedZD0a|e "mwka,mwd
0d*¾a[m/ {0H aoaookyd/ 0dZmeeudpömbm0awm reerwåm
"mwlwd raem"mwk/ yÍö'Gga& tm0ZÆerwå orÜ#dpäerwå udpömed
[d 0daooZmee udpömed ea[mEÅDwd/ yÍö0dnmPmed ye
ypöu©awm 'óem'd0aoe axmuH 0daooZmeeudpömed
y&rw¬'DyeD ygX 159
a[mEÅd/ t0aoom ye oEÅD&Pm'a,m tm&r®Pobm0
0dpm&Pm 'd0aoe twda&u 0dod|Zmeeudpö,kwåwåm e
raem"mwka,m 0d, reerwåm a[mEÅd/ emyd
yÍö0dnmP"mwka,m0d, 0dZmee rwåm/ txacg reea|e
raemp wH 0dZmeea|e 0dnmPÍömwd uwGm
raem0dnmP"mwka,memr/ twdo, 0daooZmee
"mwka,mwd taw¬m/ y&d,m,y'geO§d 0daooe ormao
twdo,aw¬m 0dnm,wd/ ,xm y'|meEÅd/
(110) 0dbm0ed,H ye
]]raema,0 0dnmPH raem0dnmPEÅd 0g/ reaom 0dnmPH
raem0dnmP}}EÅd 0g 0kwåH/ ww¬ raema,0 0dnmPEÅd £'H wm0
e ,kZÆwd/
e [d tnrnH 0daoaowGm tbda&u|'Dyau
y'|meEÅdtm'dau 0daooeormao t0"m&P 0d*¾a[m
uw¬pd 'dówd ,kZÆwdpmwd/
(111) reaom 0dnmPEÅd £'Hyd e,kZÆwda,0/
reaomwd [d raem"mwkwåduocFgwó reó/ ww¬
orÜ#dpäe'G,H oEÅD&Pm'duó raem0dnmPyAE¨ó ypö,blwH
a[mwd/ yÍö'Gg&m0ZÆeH ye y&awm 'Gg&EÅa& y0wårmeH waó0
raem0dnmPyAE¨ó ypö,kyÜEéblwH a[mwDwduwGm tm'drSd
ypö,blwó ap0 taEÅ 'Gg&EÅa& ypö,kyÜEéblwó p reó
orÁE¨d0dnmPEÅd taw¬m/ tx0g? yÍö0dnmP0ZÆdwmed oAÁmed
0dnmPmed reeudpöwåm raememr/ tm&r®aP ye tbdedygw
rwåmed yÍö0dnmPmed reeudpömed ea[mEÅDwd 'óem'Ded {0
emr/ yÍö'Gg&m0ZÆeÍö reawm ZmwHyd reó ypöa,m ea[mwd/
'óem'DeH {0 ypöa,m/ orÜ#dpäe'G,Íö reó ypöa,m
160 y&rw¬'DyeD ygX
a[mEÅHyd reawm ZmwH ea[mwd/ 'óem'dawm {0 ZmwH/
oEÅD&Pm'Ded ye twåaem yka& ypämy0wåmeH 'GdEéH 'GdEéH remeH {0
raZÑ ZmwmeDwd twåaem ypö, ypö,kyÜEéblwó reó
orÁE¨d0dnmPEÅd taw¬m/ {0Íö owd yÍö0dnmPHyd 'GdEéH
raem"mwleH tEÅa& y0wåwåm reaom ypö, ypö,kyÜEéblwó
orÁE¨d0dnmPH raem0dnmPEÅd 0wåAÁar0 od,mwd/
(112) #Dum,H ye
reawm ZmwH 0dnmPEÅdyd 0kwåH/ wHyd 0kwåea,e
e,kZÆwda,0/
t0aoom ye raem0dnmP"mwkocFgwmp oEÅD&P/v/
yEé&o½lyg0p&0aoe wd Ho"r®m [',H edóma,0 y0wåEÅDwd
a,mZem/ poa'´g yaew¬ t0aoomeH qowåwd "r®meH
raem0dnmP"mwkbm0H orÇma0wd/
(113) 0dbm0ed,H ye
orÜd@ew¬H *a[wGm ]]e au0vH raem"mwka,0g}}wd 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
{0O§d owd t0aoomp raem0dnmP"mwkocFgwmwd 0kwåH
od,mwd/
(114) ,mp #Dumok
oEÅD&P/v/ ½lyg0p&0aoe y0wåm? t0aoom raem0dnmP
"mwkocFgwmp wd Ho "r®mwd a,mZem/ omyd e okE´&m/
tw¬*wd,m t0do'wåmwd/ ww¬ uo®m aw edóma,0
y0wåEÅDwd/ tm½kayÜok tEkyÜZÆeawm? uo®mp ww¬ EkyÜZÆEÅDwd
0kpöaw/ oEÅD&Pr[m0dygumed wm0 ww¬ EkyÜZÆEÅd yÍöEéH 'Gg&meH
twåaem udpömeÍö ww¬ tbm0awm/ y#dCpdwå'G,Hyd EkyÜZÆwd/
y&rw¬'DyeD ygX 161
teD0&Pm0w¬ó y#dCó tbm0awm/ {uEÅ eD0&PmeÍö
psmeblrDok torÇ0awm/ {w¬ ye ,'d teD0&Pm0aw¬m
y#daCm ew¬d/ ygVd,H 'kwD,ZÑmae{0 a'gród`E´d,ó
ty&daooeda&m"0peH t|uxmokp 'kwD,ZÑmElypma& wó
OyÜwådorÇ00peH 0d½k'¨H od,m/ wo®m twåaem o[m,ypö,
blwó MoVm&duó umr&m*ó psmeblrDok tbm0awm
y#dCpdwå'G,H ww¬ EkyÜZÆwDwd ,kwåEÅdyd 0'EÅd/ #Dumum&mye
'kwD,ZÑmElypma& wó OyÜwådorÇ0 0peH y&duyÜ0perwåEÅd
uwGm yk&drum&Par0 £päEÅd/ ,'d yaewH y&duyÜ0perwåH
od,m ygVd0peHyd y&duyÜ0perwåar0 od,m/ wo®m ypädrum
&Par0 ,kwå½lyEÅd trSmuH cEÅd/ [oepdwåHyd EkyÜZÆwd t½lyDeH
[oeudpöó tbm0awm/ um,mbm0awmwdyd ,kZÆwd/
aomwmywådr*¾pdwåHyd EkyÜZÆwd/ y&awmaCmombma0e
ww¬KyÜEéó ykxkZÆeó "r®mbdor,mbm0awm
Ak'¨yapöuAk'¨geÍö ww¬ tEkyÜZÆeawm/ awae0 [d ww¬KyÜaEém
ykxkZÆaem t|ok tu©P,kawåok 0kawåmwd/ ½lyg0p&pdwåmedyd
ww¬ EkyÜZÆEÅd ½ly0d&m*bm0em, ½lyedrdwåm&r®PmeH awoH
orwduúEÅwåmwd/
t0aoom raem0dnmP"mwkocFgwm
ukovmukovMud,mEkwå&0aoe a'G pwåmvDo"r®m [',H
edóm,0g tedóm,0g y0wåEÅDwd a,mZem/ edóm,0g
yÍöa0guma& tedóm,0g pwka0guma&wd t"dyÜga,m/
ukovmedp tukovmedp Mud,medp tEkwå&medpmwd 0d*¾a[m/
ww¬ ukovmeDwd yÍö½ly ukovawm t0aoomed
'Gg'oavmud,ukovmed/ tukovmeDwd y#dC'G,awm
t0aoomed 'otukovmed/ Mud,meDwd yÍö'Gg&m0ZÆe [oe
yÍö½lyMudawm t0aoomed aw&oMud,pdwåmed/ tEkwå&meDwd
162 y&rw¬'DyeD ygX
yxrr*¾awm t0aoomed owåtEkwå&pdwåmed/ umar q0w¬KH
edódwm owå"mwka,m rwm/ ½lay wd0w¬KH edódwm pwkAÁd"m
"mwka,m rwm/ tm½kayÜ udÍöd0w¬KH tedódwm {um "mwk
rwmwd a,mZem/ awpwåmvDomwd yÍö0dnmP
raem"mwkwådau[d o'¨d H oEÅD&Pm'dau wd Ho"ar® oE¨m,
0kwåEÅd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, yudPÖuo*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
(134) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ukovmukovmeH ye tyÜ[De0dyv’maook oEÅmaeok
y0wåd,m twd£a|yd £|rZÑwåted|mum&awm teda|yd
£|£|rZÑwåmum&awm *[PH a[mwDwd}} 0kwåH/
,Íö ww¬
]]cDPmo0geH pdwå0dyv’mombma0e Mud,Z0emedyd
,xm&r®Par0 y0wåEÅD}}wd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁar0/
a, [d aw "r® pu©K&[dwm a[mEÅd/ awa,0 0dyv’mo
0aoe pdwå0omEk*g tm&r®P0omEk*gp a[mEÅDwd ukovm
ukovmeda,0 a,bka,se ,xm&r®PH y0wåEÅd/ e ye Mud,
Z0emed/ e [d cDPmo0g avmud,r[mZeor®awok
£|meda|ok pdwå0omEk*g tm&r®P0omEk*gp a[mEÅDwd/
,xm[ --
½lyg o'´g *E¨m &om? azm|AÁmp raem&rm/
£|"r®m ted|mp? e ya0"EÅd y@dwmwd/
wo®m aomreó Mud, Z0emeEÅ&Hyd w'g&r®Pmed
y&rw¬'DyeD ygX 201
aomreókayu©m a0'em,kwåmed {0 od,kH/ wxm
Oayu©mMud,Z0emeEÅ&HyDwd/ rlv#Dum,H yaew¬ y|mae-
ukovmukoav ed½ka'¨ 0dygaum w'g&r®PwmOyÜZÆwDwd
ukovukovmeEÅ&H {0 w'g&r®PH 0kwåH/ e tAsmuwmeEÅ&H
ep uw¬pd Mud,meEÅ&H w'g&r®Pó 0kwå|meH 'dówd/
0dZÆrmaep wo®d H t0pae um&PHew¬d/ b0*FÍöemarwH
e'daomawm0d, y#daomw*grdem0H o0dyæm&duH {0Z0eH
tEkAE¨wDwd ,kwåH/ e ye qV*Fkayu©m0awm cDPmo0ó
oEÅ0kwådMud,Z0eH/ wo®m Mud,Z0emeEÅ&H w'g&r®P0d"meH r-
179 Oyy&du©dwAÁEÅd 0kwåH/ y|mae ye ukovwådau yO§m 0ga&
tm&r®Pypö,0dba*F wDok tAsmuwy'g0ome0ga&ok
aou©ykxkZÆemeH w'g&r®Par0 y"meH a[mwd/ e ukovm
ukovZ0eH/ wo®m 'GDokyd 0ga&ok aou©m0g ykxkZÆem0g
ukovH tedpöawm 0dyóEÅd ukovH tóma'EÅDwdtm'duH
0wGm ykep ukoav ed½ka'¨ tukoav ed½ka'¨ 0dygaum
w'g&r®Pwm OyÜZÆwDwd 0kwåH/ t&[awm ye Z0eHyd
w'g&r®PHyd y"me ar0 a[mwd/ wo®m t&[m ukovH
tedpöawm 'ku©awm tewåawm 0dyówd £apö0 0kwåH/ eye
0kwåH Mud,mAsmuaw ed½ka'¨ 0dygaum w'g&r®Pwm OyÜZÆwDwd/
,'d apwH 0kapö,s w'g&r®Par0 y"meH uwHemr od,m/
t0kawåydp wo®d H 0dyówDwd £rdem w'g&r®PHyd *[dwar0
a[mwDwd/ wo®m ,H 0kwåH y|mae ukovm/v/ OyÜZÆwDwd
ukovmukovmeEÅ&ar0 w'g&r®PH 0kwåH/ e
tAsmuwmeEÅ&EÅdp/ 0dZÆrmaep wo®d H t0pae um&PH ew¬Dwd
p 0kwåH/ wH e ,kZÆwda,0/ teEÅ&ypö,0dba*Fok ye ukovH
0k|meó tukovH 0k|meó Mud,H 0k|meómwdp
0dygu"r®"r®m cE¨m 0k|meó ae00dygu em0dygu"r®"r®m cE¨m
202 y&rw¬'DyeD ygX
0k|meómwdp {0rm'dem Mud,Z0emeEÅ&H b0a*Fe o[
w'g&r®Póyd 0k|meemare 0kwå|meH 'dówda,0/ wo®m
,Íö 0kwåH e uw¬pd Mud,meEÅ&H w'g&r®Pó 0kwå|meH
'dówDwd/ wHyd e ,kZÆwda,0/ ep qV*Fkayu©m0 awm
cDPmo0ó oEÅ0kwådyd Mud,Z0eH o0dyæm&duH e a[mwd/
ukovZ0eó 0d, wóyd MoVm&duum,0pD ya,m*ork|m
yeawmwd/
(135) 0dbm0ed,H ye
#Dum0g'ó Owå&H 0'aEÅe ,H 0kwåH ]],'d tAsmuwm eEÅ&Hyd
w'g&r®PH 0kapö,s/ y&dwåm&r®aP a0g|AÁem eEÅ&Hyd wó
y0wåd Hran,sKEÅd Mud,Z0emeEÅ&H w'g &r®PH e 0kwå}}EÅd/ wH e
okE´&H/
e [d y|mae £ro®d H 0kawå £'Hemr ran,sKEÅd t0kwåHemr
tw¬d/ e p t&[m ukovH tedpöawm 'ku©awm tewåawm
0dyówDwdtm'dem 0dyóempm&0aoe 0kwå|mae yÍö'Gg&du
y&dwåm&r®P 0g&yoa*Fg tw¬Dwd/ a'greó/v/ Oayu©m
o[*wmae0 b0EÅd/ e aomreóo[*wmed/ uo®m?
aomreó a'greómeH tnrn0d½k'¨wåm/ awae0 [d
y|mae awoH £w&Dw&meEÅ&ypö,wm e0kwåmwd/ {w¬p
Mud,Z0e a'greóZ0eme ar0 teEÅ&H w'g&r®P ed,rH
'aóaEÅe axa&e £wa&oH ukovmukovZ0emeH teEÅ&H
ye wm'daom ed,arm ew¬Dwd 'ódawm a[mwd/ wo®m t|EéH
umrukovmeH t|EéH avmbrlvmeH 'GdEéH arm[rlvmeEÅd
t|m&oEéH Z0emeH teEÅ&H tm&r®PmEk½lyH oAÁmed w'g&r®Pmed
b0*Fged p y0wåEÅd/ a,bka,se ye tukovZ0emeEÅ&H
y&rw¬'DyeD ygX 203
w'g&r®PH ta[wkuar0/ 'Gda[wkuZ0emeEÅ&H
'Gda[wkuar0/ wda[wkuZ0emeEÅ&H wda[wkuar0gwd t,H
a,bk,sed,arm/ ,ó ye 'Gda[wkumed0g wda[wkumed0g
ukovZ0emed A[kvH ork'gp&EÅd/ wó u'gpd
tukovZ0aeok Z0dawok tukovmeEÅ&Hyd 'Gda[wkumed0g
wda[wkumed0gw'g&r®Pmed y0wåEÅd/ ,ó tukovZ0emed
A[kvH ork'gp&EÅd/ wó u'gpd 'Gda[wkauok0g
wda[wkauok0g ukovZ0aeok Z0dawok ukovmeEÅ&Hyd
ta[wkuw'g&r®Pmed y0wåEÅd/ 0kwåaO§wH y|mae-
ta[wkau caE¨ tedpöawm/v/ a'greóH OyÜZÆwd/
ukovmukoav ed½ka'¨ oa[wkaum 0dygaum w'g
&r®Pwm OyÜZÆwd/ ta[wkaum 0dygaum w'g&r®Pwm
OyÜZÆwDwd/ {umed[d w'g&r®Pmedemr y#doE¨dZeaue {aue
uar®e edAÁwåmedyd emem0DxDok ememyÜum&med a[mEÅd/ y0wåd
0dyguZeau[d ye ememuar®[d edAÁaw¬ok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
wo®mwd ,o®m a'greómeEÅ&H aomreókyÜwåd emr ew¬d?
wo®m/ aomreóy#doE¨duómwd pwlok aomreór[m
0dygauok {uaraue *[dw y#doE¨duó owåó/ w'g
&r®PorÇa0gwd w'g&r®PkyÜwåd um&PH/ w'g&r®PkyÜwåd
a,00g/ ,HudÍöDwd £|med|blawok ½lyg&r®Pm'Dok ,HudÍöd/
y&dpdwykAÁEÅd £ro®d H ba0a,0 wcFPawm yk&drcaPok
*[P A[kvwm 0aoe y&dpdwH/ tbdPSao0dwEÅd taw¬m/
y&dwåm&r®PEÅd y&dwå"r®blwH tm&r®PH/ tm&AÇmwd tmvrÁdwGm/
Oayu©mo[*w oEÅD&PEÅd 'GDok Oayu©mo[*woEÅD &aPok
£a| ukov0dyguH teda| tukov0dyguH Oayu©m o[*w
oEÅD&PH/ a,oH ye yuwd,m £w&med pwåm&d
Oayu©mo[*w 0dygumed A[kvH y0wåEÅd/ awoH wmedyd
204 y&rw¬'DyeD ygX
tm*EÅKub0*F H ea[mEÅDwd e 0wåAÁmed/ t|uxm,H ye
r[m"r®&u©dwaw¬&0ga' a,bk,sed,raomaw ywdwwåm
tukovZ0emEk½lyH ta[wkuH Oayu©m oEÅD&P 'G, ar0
0kwåH/ awae0 [d y&awm ax&0g'geH 0dpm&dw|mae
tukovZ0emeEÅ&H ta[wku w'g&r®P ar0 'DayEÅó
wó ax&0g'ó ty&dykPÖ0g'bm0H 'aówGm ,'g
ukovZ0emeH tEÅ&EÅ&m tukovH Z0wd? w'g
ukovm0omae tmpdPÖ o'doar0 tukovm0omae
oa[wkuH w'g&r®PH ,kwåEÅd t|uxm,H 0kwåH/
w'g&r®aPp,kawå {wHyd ,kZÆwda,0/ wo®m qyd
Oayu©mo[*w0dygumed tm*EÅKub0*F H a[mEÅda,0gwd
'|AÁH/ {w¬p Oayu©my#doE¨duó wm0 twdr[EÅmwd
0dblawokyd Ak'¨0PÖm'Dok tbd£|m&r®aPok a'greóH
OyÜga'EÅó w'g&r®PorÇa0g ew¬Dwd a'greó Z0emeEÅ&H
b0*Fygawm0 a[mwd/ aomreóy#doE¨duó ye oaAÁokyd
£|med|blawok r[aEÅok t0dblawokp qVm&r®aPok
a'greó OyÜga'EÅó ae0 w'g&r®PorÇa0g tw¬d/
eprlvb0*F orÇa0gwd uwGm a'greómeEÅ&H qok
Oayu©mo[*w0dygauok ,xm&[H {uH tm*EÅKu
b0*Fbma0e y0wåwd/ wxm waó0 Ak'¨0PÖm'Dok
twd£|blawok twdr[aEÅok twd0dblawokp
qVm&r®aPok0g r[*¾wynwåDok0g a'greóH OyÜga'EÅómwd/
{w¬ p ,o®m tbd"ar® "mwk0dba*F oAÁ"ar®ok0g ye yxr
orEém[ma&mwd 0kwåH/ r[m[w¬dya'gyr okawåp tZÑwåd
uaÍö0 tm0kaom pu©K ty&dbdEéH a[mwd/ Am[d&mp
½lygtmygwH tm*päEÅd/ aemp waZÆm orEém[ma&m a[mwd/
ae0 wm0 wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 205
,awmp acg tm0kaom tZÑwåduaÍö0 pu©K ty&dbdEéH a[mwd/
Am[d&mp ½lyg tmygw rm*päEÅd/ waZÆmp orEém[ma&m
a[mwd/ {0H wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/
tZÑwåduaÍö0 tm0kaom aomwH/v/ CmeH/v/ Zd0Sg/v/
uma,m/v/ raem ty&dbdaEém a[mwd/ Am[d&mp "r®m
tmygwH tm*päEÅd/ aemp waZÆm orEém[ma&m a[mwd/ ae0
wm0 wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/ ,awmp
acg tm0kaom tZÑwådaumap0 raem ty&dbdaEém a[mwd/
Am[d&mp "r®m tmygwH tm*päEÅd/ waZÆmp orEém[ma&m
a[mwd/ {0H wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwDwd
0kwåH/ wo®m 0Dxdpdwåmedemr tm0ZÆaee0demeOyÜZÆEÅd/ oap
tm0ZÆaee "r®awm0g umvabm0g ,H,H ed,arwGm tm0ZÆdwH
a[mwd/ wH wa'0 wmedyd *PSEÅd/ ,'d ted,arwGm ,HudÍöd
tm0ZÆdwH a[mwd/ wmedyd tm0ZÆd wyÜum&ar0 *PSEÅd/ e ye
{um0ZÆe 0Dxd,H oAÁmed 0Dxdpdwåmed tm0ZÆaee0g tnrnH0g
"r®awm0g umvawm0g bdEém vrÁPmed a[mEÅDwd a0'dwAÁEÅd/
{w¬ od,m/ ,'d ap wH tm*EÅKub0*F H {u0Dxd,H tm'drSd
tm0ZÆaee tm0ZÆdwH tm&r®PH t*a[wGm tnH ,H udÍöd
y&dpdwykAÁH y&dwåm&r®PH tm&AÇ OyÜZÆwd/ {0H owd ed&m0ZÆeHemr
{wH od,m/ tm0ZÆem'D[dp o'¨d H "r®awm umvawm p
bdEém&r®PHemr od,mwd/ opöH? ,xm ye r*¾0Dxd,H
a*gMwbka0g'gemed zvormywåd0Dxd,H zvmed eda&m"awm
0k|[EÅóp zvpdwåH ed&m0ZÆear0 a[mEÅd bdEém&r®PÍö/
{0arwóyd ew¬d ed&m0ZÆewm, bdEém&r®Pwm,p
a'gaomwd/ ,Íö {uo®d Hba0 b0*Fó y#doE¨d,m o[
"r®awmp tm&r®P awmp tbdEéwåH ww¬ ww¬ 0kwåH/ wHyd
rlvb0*F H oE¨m, 0kwåH/ £'Íö tm*EÅKub0*FEÅd ew¬d
206 y&rw¬'DyeD ygX
a'gaomwd/ wreEÅ&dwGmwd wH tm*EÅKub0*F H twåaem
teEÅ&ypö,H uwGm/ 0'EÅd tmp&d,m/ ygVd,H ye
r[mt|uxm,Hp {wH 0d"meH ew¬Dwd t"dyÜga,m/
umrm0p&Z0em0omaea,0 w'g&r®PH £päEÅd/ e
r[*¾wmEkwå&Z0em0omae/ uo®m £wd ap/ umrm0p&
Z0emeH {0 o0dyæE´ewåm/ £wa&oÍö t0dyæE´ewåm/
(136) 0dbm0ed,H ye
]]umrwPSm ed'ge ur®edAÁwåwåm}}wd um&PH 0kwåH/ wH
tum&PH/
tydp tbdnm0ZÆdwmed r[*¾wmEkwå&Z0emed
ty&dwåm&r®Pmed a[mEÅd/ w'g&r®Pmed ye
y&dwåm&r®Pmae0gwd eawoH t0omae w'g&r®PkyÜwåd
yoa*Fg tw¬d/ tbdnmZ0emedp umedpd y&dwåm&r®Pmedyd
oEÅw&med a[mEÅDwd awoHyd t0omae w'kyÜwåd ew¬da,0gwd/
(137) {awe
tZeuwåm Zeu ormewåmbm0awmwdtm'dyd y#du©dwåH
a[mwd/
umrm0p&owåmeH{0 w'g&r®PH £päEÅd/ e ½lyg½lyowåmeH/ e
[d awok OyÜEémeH y&dwåm&r®PmeHyd umrm0p&Z0emeH
t0omae w'g&r®PkyÜwåd tw¬d/ w'g&r®Ply edó,ó umr
b0*Fó tbm0awm r[*¾w b0*Fó p oEÅ w&ó
w'g&r®P udpöm bm0awmwd/ pu©K0dnmP aomw 0dnmPmed
ye ½lyowåmeH pu©Kaomw£`E´d, y0wådtmEkbm0awm
orÜ#dpäeoEÅD&Pmedp 'Gg&0Dxdaba' pdwåed,rod'¨dawm
y&rw¬'DyeD ygX 207
½lyoawåok y0wåEÅd a,0gwd/ umrm0p&"ar®aoG0
tm&r®Pblawok w'g&r®PH £päEÅd? e
r[*¾wmEkwå&ynwåd"ar®ok/ {uEÅy&dwåm&r®Pwåm
w'g&r®PmeH/ awoH ye {uEÅy&dwåm &r®Pbma0 um&PH
a[|m 0kwåar0gwd/
(138) 0dbm0ed,H ye
]]ty&dpdwwåm}}wd um&PH 0kwåH/ wH tum&PH/
pdwåO§d emr 0duyÜAav0g tyÜemywåbm0emur®0daoao 0g
owd edAÁmae 0d, ty&dpdawyd tm&r®aP y0wåwda,0gwd/
(139) ,Íö 0dbm0ed,H
]]umrwPSm,wåur®ZedwwåmyD}}wd um&PH 0kwåH/ wHyd a[|m
y#du©dwåar0/ awae0 [d t|uxm,H ud H0g {wm,
,kwådpdEÅm,mwd 0wGm oAÁmed 0dbm0ed,H 0kwå um&Pmed
y#du©dwåmeDwd/
umar Z0e owåmvrÁPmeH ed,arowDwd
umrblrdy&d,myEémeH Z0emeH owåmeH tm&r®PmeÍö 0aoe
wd0da" ed,ar owd/ 0dblaw wdr[aEÅp w'g&r®PrD&dwEÅd
{awe w'g&r®PHemr y0wårmeH 0dblwm&r®aP0g
twdr[EÅm&r®aP 0g y0wåwDwd t,ar0 ed,arm 'ódawm/
e ye ,w¬ w'g &r®PH y0wåwd/ {wa'0 0dblwÍö twdr[EÅÍö
emrmwd ed,arm/ wo®m OVm&ur®edAÁwåmeH ok0do'0w¬KumeH
½lyjA[®meH OyÜEém0Dxda,m a,bka,se 0dblwm&r®Pm{0
twdr[EÅm &r®Pm{0p a[mEÅDwd a0'dwAÁm/ aupd ye £rrw¬H
tov’au©wGm ½lyg½lyblrDok 0dblwm&r®P0Dxda,m
twdr[EÅm&r®P0Dxda,mp evAÇEÅDwd 0'EÅd/
208 y&rw¬'DyeD ygX
(w'g&r®Ped,arm)/
140/ Z0aeokpmwd poa'´g ye o'´aw¬m/ qu©wåK ar00g
Z0EÅd/ yuwdumavyd tm&r®Pó 'kAÁvbma0 owDwd
t"dyÜga,m/ t|uxm,Hyd [d yuwdumav tm&r®P'kAÁ
v|mae{0 umrm0p&Z0emeH qu©wåKH y0wåd 0kwåmwd/ aupd
ye qu©wåKEÅd £'H rkpämumv0aoe 0kwåEÅd rnEÅd/ rE´0wåd,EÅd
r&PmoEéumav A[kpdwåu©PmwDwuó 0w¬Kó 'kAÁvwåm
£w&umavokp rk'kw&bma0e auepd Oy'´Kw bma0e
taZÑmw¬#bma0ep 0w¬Kó 'kAÁvwåm wEédódwmeH Z0emeH r-
185 rE´Dblwa0*wm 0aoe y0wådumav/ r&Pumvm'Dolwd
r&PmoEéumav rkpämumav 0dondblw umav
twdw½kPumavp? ww¬ rkpämumavmemr to,S ½lay[d
'ku©"ar®[d twdblwmeH t"drwåawm u&Zum,ó
0d[nyÜwådumavm/ 0dond blwumavmemr yDwda0a*e0g
ed'´gbdblwwm,0g ,u©*[aPe0g ok&mr'g'd 0aoe0g
yuwdonm, 0d*wumavm/ twdw½kPumavmemr
*AÇ*wó0g orÜwdZmwó0g 'g&uó tZÑwå 0w¬LeH
twdrk'kumavm/ wm'daook [d umavok tEÅ&EÅ&m
q'Gg&du0Dxda,m y0wårmemyd a,bka,se y&dykPÖZ0e0g&m e
y0wåEÅd/ 'Gwåda0g|AÁedum0g pwkyÍöZ0edum{00g y0wåEÅDwd/
{w¬p 'Gwåda0g|AÁedu0g&m t|uxm,H 0kwåm/ pwkyÍö
Z0edu0g&m rlv#Dum,H 0kwåm/ yÍö0g&ar0gwd £'H ye r&Pm
oEéumv0aoe 0kwåH/ erkpämumvm'd0aoe/ wÍö
acgyguwduowåmeH 0aoae0/ a, ye psmeoreEÅ&H0g
ypöa0u©P oreEÅ&H0g tbdnmoreEÅ&H0g p0EÅd0g
y&dedAÁm,EÅd0g/ awoH psmem'Deda,0 yÍö0g&awm t"dumed0g
ODemed0g r&Pm oEéZ0emedemr a[mEÅDwd '|AÁH/ t,Íö taw¬m
y&rw¬'DyeD ygX 209
Oy&d r&PkyÜwåd,H tm0db0dówDwd/ b*0awm ye
,ruyg#d[m&d, umvm'Dolwd {w¬ tanoHyd
r[marm*¾vmeaw¬&m'DeH {0½layg v[kyÜ0wådumavm
tm'doa'´e o*F[dawmwd '|aAÁm/ 0kwåO§d 0dok'¨dra*¾ t,H ye
rw¬uywåm 0oD b*0awm ,ruyg#d[m&da, vAÇwd/
tanoH0g {0½lay umavwd/ ouave ye 0gause
xaywGm ,ruyg#d[m&d,o'doH v[ku y0wådumvH tno®d H
umav b*0awmyd q0g owå0g ypöa0u©Ppdwåmed y0wåEÅd/
tanoH ye 0wåAÁar0 ew¬Dwd 'aówd/ pwåm&d yÍö0g
ypöa0u©Ppdwåmed b0EÅDwd {w¬yd b*0awmyd v[kuyÜ0wåd,H
yÍö ypöa0u©Ppdwåmed b0EÅd/ v[kuw&y0wåd,H pwåm&Dwd
taw¬myd ,kZÆwda,0/
0dbm0ed,H ye
b*0awm pwåm&d tanoH yÍöyDwd ,kwåH 0d, 'dówDwd 0kwåH/
ww¬ ,ruyg#d[m&d,H ua&maEÅm b*0g t*¾du©E¨O'u
"m&m'DeH 'GdEéH 'GdEéH yg#d[m&d,meH y0wåew¬H yxrH
awaZmuodaP yg'uZÑmeH ormyZÆd/ wawm a'G psme*Fged
ypöa0u©d/ wawm Oy&drum,awm t*¾du©aE¨m y0wåwlwd
t"d|mod/ wawm wo®d Ha,0 uodaP tbdnH ormyZÆd/
tbdnm0aoe Oy&drum,awm t*¾du©aE¨m y0wåwd/ wawm
tmayguodaP yg'uZÑmeH ormyZÆd/ wawm a'G psme*Fged
ypöa0u©d/ wawm a[|drum,awm O'u"m&m y0wåEÅLwd
t"d|mod/ wawm wo®d Ha,0 uodaP tbdnH ormyZÆd/
tbdnm0aoe a[|dr um,awm O'u"m&m y0wåEÅd/
aoo,rauokyd {ao0 ea,m/ {w¬p v[kuyÜ0wåd,m
£pädwwåm a'G a'G ypöa0u©P0g&m pwkyÍöZ0edum{0 b0EÅd/
210 y&rw¬'DyeD ygX
'GdEéÍö Z0e0g&meH tEÅ&m a'G {0 b0*Fged b0EÅd/ wmedp a'G
yg#d[m&d,med yóEÅmeH {uyÜ[ma&ae0 y0wåmed 0d,
ynm,EÅDwd/ {w&[d ye aupd
tm'dur®duZÑmeypöa0u©aPokyd pwåm&d yÍö0gZ0emed 0'EÅd/
tm'dur®duómwd a,m*ur®od'¨d,m tm'drSd ed,kwåó/ yxrH
OyÜEém tyÜem yxruyÜem/ wóH yxruyÜem,H/
tm'dur®dutyÜem0Dxd,EÅd taw¬m/ w'g [d oAÁmedyd
r[*¾wZ0emed yke tmao0embm0awm y&d'kAÁvmed a[mEÅDwd
{u0g&ar0 Z0EÅDwd/ tbdnmZ0emed ye £'¨d0dukAÁem'd/
udpöod'¨d,m{0 y,kwåmeDwd udpöod'¨dawm y&H uwåAÁmbm0awm
tm'dur®duumavyd 0oDblwumavyd {u0g&ar0 Z0EÅDwd
0kwåH tbdnmZ0emedp oAÁ'gyDwd/ ,xmp tbdnmZ0em'd {0H
r*¾Z0emedyd wH wH udavoyÜ[meudpöod'¨dawm y&H uwåAÁm
bm0awm {u0g&ar0 Z0EÅDwd 0kwåH pwåma&m ye/v/ {u
pdwåu©Pdum0gwd/ tx0g? r*¾apwem, teEÅ&duzvwåm
oud H OyÜaEéa,0 ra*¾ zvó0ga&m tm0awmwd ew¬d
r*¾pdwåó ykEkyÜwåd,m Moumaomwd 0kwåH pwåma&m ye/v/
{updwåu©Pdum0gwd/ Z0EkyÜwåd,m yuwd,m owåu©Ky&rwåm
rE´ó yÍörH OyÜEér*¾awm y&H a'G zvpdwåmed OyÜZÆEÅd/ wdu©ó
pwkw¬H OyÜEér*¾awm y&H wDPDwd 0kwåH wawm y&H/v/ OyÜZÆEÅDwd/
eda&m"ormywådumav ye ykAÁbma*a,0 wm'd oó
ya,m*gbdocFg&ó uwwåm 'GdEéH 0g&meH Oy&d pdwåyÜ0wåd ew¬Dwd
0kwåH eda&m"/v/ Z0wDwd/ {w¬p 'Gdu©wåKEÅd £'H Ouú|
eda'´o0aoe 0kwåH/ {uH0g a'G0g pdwå0ga& twduúrdwGm
tpdwåaum a[mwDwd [d 0kwåH/ pwkw¬m½kyÜZ0eEÅd tem*grdaem
ukovblwH t&[awm Mud,blwH ae0onmemonm ,we
Z0eH/ 0k|meumavp eda&m"ó edoE´rwåwåm {u0g&ar0
y&rw¬'DyeD ygX 211
0ZeH y0wåwDwd 0kwåH 0k|meumavpmwdtm'd/ ww¬ tem*grd
zvH0g t&[wåzvH0gwd tem*grdzav0g t&[wåzav0g/
bma0e bm0vu©aP a[wH ypöwå0peH/ awem[ ed½ka'¨wd/
oAÁw¬myd ormywåd0Dxd,EÅd psmeormywåd zvormywåd0aoe
ouvm,yd ormywåd0Dxd,H/ b0*Faomawm0d, 0Dxded, arm
ew¬Dwd £'H pdPÖ0oDblwumvH oE¨m, 0kwåH/ tuwm
"dum&ó ye psmeormywåd,H tm'dawm y|m, a'G wDPd
pwåm&Dwdtm'dem psmeZ0emed tEkuúare 0'¨rmemed y0wåEÅd/
uwm "dum&meH ye r[myk&doZmwdumeH y#dv'¨umvawm
y|m, pdPÖ0oDbm0gae0 a[mEÅd/ wxm zvZ0emedp
oaAÁoHyd zv|meEÅd '|AÁH/ A[ledyDwd ydoa'´g orÜd@eaw¬m/
awe tm'dur®duumvm'Dok {u0g&m'd0aoeyd t0aoomeH
y0wåd H orÜda@wDwd/ (Zmeed,arm)/
141/ {0H ykAÁmy&ed,mr0aoe 0DxdpdwåmeH y0wåd H 'aówGm
£'ged yk*¾vab'0aoe blrdab'0aoep awoH y0wåd H
'aóaEÅm 'ka[wkumeEÅdtm'drm[/ y#doE¨d0dnmPo[*wm
a'G a[wka,m {awoEÅd 'ka[wkum/ pwl[d ÓP0dyÜ
,kwår[m0dygau[d r-188 *[dwy#doE¨dum/ 'GD[d ye
ta[wku 0dygau[d *[dw y#doE¨dum ta[wkum ew¬d
y#doE¨da[wk {awoEÅd uwGm/ awoH 'GdEéHyd
0dygum0&PoAÇm0awm r[*¾ wZÑmemedyd wm0 EkyÜZÆEÅd/
ukawm avmukwå&med/ Mud,Z0emed ye cDPmo0gear0
tma0edu blwmeDwd 0kwåH Mud,Z0emed ap0tyÜemZ0emedp e
vAÇEÅDwd/ ww¬ 0dygum 0&PH emr ta[wku y#doE¨duwm
'Gda[wku y#doE¨duwmp/ wxm ÓPorÜ,kwå0dygumedp
ok*wd,EÅd ok*wd ba0 y&d,myEémeH awoH 'GdEéH wxm
ÓPrÜ,kwår[m0dygumedp e vAÇEÅDwd taw¬m/ {w¬p
212 y&rw¬'DyeD ygX
ok*wd,EÅd {awe 'k*¾wdy&d,myaEé ta[wku yk*¾av
ed0awåwd/ e [d awoH £ro®d H 0gaus £wa&oH tEknmwmed
ÓP0dyÜ,kwå0dygumedyd vAÇEÅDwd/ awem[ 'k*¾wd ,H
yemwdtm'd/ ww¬ 'k*¾wd,H y&d,myEémeH ta[wkumeH
ÓPorÜ,kwå0dygumedp ÓP0dyÜ,kwåmed r[m0dygumedp e
vAÇEÅDwd y&dykPÖ a,mZem '|AÁm/ {w¬ od,m/ uo®m yaew¬
ok*wdy&d,myEémeH ta[wkumeH pwåm&d
ÓPorÜ,kwå0dygumed 'k*¾wdy&d,myEémeÍö t|yd oa[wku
r[m0dygumed e vAÇEÅDwd 0kwåH/ eEk y|mae oa[wkuH b0*F H
ta[wkuó b0*Fó teEÅ&ypöa,e ypöa,mwd 0kwåH/ {w¬
[d {uo®d H ba0 {uó owåó u'gpd oa[wkuH b0*F H
u'gpd ta[wkuH b0*FEÅd {0H rlvb0a*F y0wådaba'g ew¬Dwd
uwGm oa[wkuH b0*FEÅd £'H w'g&r®PocFgwH
tm*EÅKub0*F H oE¨m, 0kwåEÅd 0dnm,wd/ oa[wkuEÅdp
omrn0pewåm 'Gda[wkuH wda[wkuÍö w'g&r®PH 0dnmwAÁH
a[mwd/ ta[wkuó b0*Fómwd £" ye wó
w'g&r®Pó teEÅ&H OyÜEéH rlvb0*Far0 t"dayÜwH/ £"yd
omrn0pewåm 'GDok t- ta[wkub0a*Fok ,HudÍöd
*a[wAÁar0gwd/ wo®m 'GdEéH ta[wkumeHyd t|oa[wku
w'g&r®Pmedyd vAÇrmemed{0 od,kH/ 'ka[wkumeH ye
0wåAÁar0 ew¬Dwd/ 0kpöaw? ta[wk auok wm0
'k*¾wdy&d,myEémeH oa[wkuw'g&r®PorÇa0g
oAÁt|uxmok y#du©dawåm/ wo®m ta[wkuó
b0*Fómwd £'H ukov0dygublwH ta[wkub0*F H oE¨m,
0kwåEÅd ,kwåH/ t,O§d y|mae "r®wm/ ,'d'H
,xmvmb*[PEÅd/ £w&xm oAÁt|uxm0da&ma"g
od,mwd/ ,xmp ukovmeH a,m*om"eD,wåm y0wåd,Hyd
y&rw¬'DyeD ygX 213
a,m*ur®0aoe ÓPa,ma*g a[mwd/ e wxm 0dygumeH/
awoH ye ta,m*om"eD ,wåm y0wåd,H b0*FÓPocFgawe
Oyedó,nmaPe 0dem ÓPa,ma*g e orÇ0wd/ wo®m
oa[wkuH b0*FEÅd £"yd ÓP0dyÜ,kwåblwH
oa[wkuw'g&r®Par0 *a[wkH ,kwåEÅd uwGm 'Gda[wkumeH
ta[wkumeÍö ÓPorÜ,kwåw'g&r®P y#dau©ayg axa&e
uawmwd/ tmp&d,Ak'¨'wåaw¬a&e ye a,e 0dygupdawåe
y#doE¨d H *PSEÅd/ awe o'doH 0g wawm [DeH 0g w'g&r®PH
awoH orÇ0wd/ e yPDwEÅd uwGm 'GdEéHyd ta[wkumeH
t|r[m0dygumed y#du©dydwGm owåwd Hopdwåy#d vmabm
0kawåm/ aom ye ,xm 0kwåy|meygVd,m 0d½kZÑwd/ tya& ye
,xm ta[wkumeH ok*wdy&d,myEémeH 'Gda[wku w'g&r®PH
a[mwd/ {0H 'Gda[wkumeHyd wda[wkuw'g&r®PH orÇ0wDwd
0'EÅd/ wH ,kwåH0d, 'dówd/ t|uxm,O§d uw¬pd awoH 'GdEéHyd
t0daoaoe t|r[m0dyguy0wåd 0kwåmwd/ y#doE¨d0dnmP
o[*wm wa,m a[wl {awoEÅd wda[wkum/ aw ye
umr½lyg½ly0aoe wd0d"m a[mEÅd/ ykxkZÆaem t|t&d,mpmwd
e00d"m/ awok cDPmo0geH ukovmukov Z0emedp evAÇEÅd/
oAÁaom tEko,y[maee oaAÁoH ukovmukovmeH o[
ed½k'¨wåm tEko, y#dAa'¨g [d awoH wAÇma0gwd/ wxmoa'´g
yu©EÅ&aw¬m/ ty&ded|dwodu©mudpöwm, odu©eoDv,kwåm
owåt&d,m aou©memr/ £" ye wa,m a[|drzv|m
t"dayÜwm/ awoO§d tm'dawm aomwmywådra*¾ae0
'd|d0dpdudpämeH y[Dewåm wH o[*wmed yÍöZ0emed evAÇEÅDwd/
tem*grdyk*¾vmeH ye y#dCZ0emedp e vAÇEÅd/ tem*grdra*¾e
y[Dewåm/ r*¾ó ye {updwåu©Pduwåm/ pwkEéH r*¾|meH
yapöuH ,xmouH r*¾Z0emed{0 vAÇEÅd/ Oy&drmeÍö zvmeH
214 y&rw¬'DyeD ygX
a[|dar[d yk*¾av[d terd*wwåm a[|drmeÍö Oy&darok
yk*¾vEÅa&ok tEkyÜZÆeawm pwkEéH zv|meHyd yapöuH ,xmouH
zvZ0emed{0 vAÇEÅDwd 0kwåH avmukwå&/v/ orkyÜZÆEÅDwd/ {w¬p
Oy&dra*¾ tm*aw a[|drr*¾gEkbm0ó oAÁaom
y#dyó'¨d0aoe Oy&drmeH yk*¾vEÅ&wmod'¨d a0'dwAÁmwd/ £'ged
awoH awoH yk*¾vmeH yg&daooawm vAÇrme0Dxdpdwåmed
'aówkH *gxrm[/ y&ded|d wodu©mudpöwåm ew¬d odu©dwAÁudpöH
{awoEÅd taou©m/ cDPmo0g/ awoH aw0Dowdumr0dygu
0DowdMud, t&[wåzv 0aoe pwkpwåmvDo 0Dxdpdwåmed
orÇ0g ,xmorÇ0H O'´dao/ owåEéH aou©meH
'd|d0dpdudpämZ0e0ZÆdwmeH owåEéH tukovmeH {u0Dowd,m
ukovmeH aw0Dowd,m umr0dygumeH wdPÖH a[|drzvmeH
tm0ZÆe'G,óp 0aoe qynmo 0Dxdpdwåmed orÇ0g O'´dao/
t0aoomeH pwkEéH ykxkZÆemeH umr0dygu
avmud,ukovmukvm0ZÆe 'G,0aoe pwkynmo
0Dxdpdwåmed orÇ0g O'´daowd a,mZem/ yk*¾v aba'e
0DxdpdwåmeH aba'g yk*¾vaba'g/
142/ oAÁmedyd 0Dxdpdwåmed OyvAÇEÅd yk*¾vmeH 'Gg&meÍö {aw¬0
y&dykPÖorÇ0awm/ ,xm&[EÅd wH wH blrdyk*¾vmeH
OyÜwådt&[mEk½lyH/ ½lyg0p&blrd,H 0ZÆdwaAÁok aomVo0Dxd
pdawåok qEéH pdwåmeH Oy&d0gaus 0kpörmewåm y#dCZ0e
w'g&r®P 0ZÆdwmeDwd 0kwåH/ t½lyg0p&blrd,H yxrr*¾
½lyg0p&[oe a[|drm½kyÜ0ZÆdwmed y#dCZ0e
w'g&r®P0ZÆdwmedp 0Dxd pdwåmed vAÇEÅDwd a,mZem/ {w¬myd
0ZÆdwaAÁok t|wd Ho 0Dxdpdawåok aomVoEéH pdwåmeH
Oy&d0kpörmewm '|AÁm/ oAÁw¬myDwd oAÁmokyd ½lyg½lyblrDok/
wHwH yom'&[dwmeH wHwH'Gg&du 0Dxdpdwåmed e vAÇaEÅ0gwd
y&rw¬'DyeD ygX 215
½lyg0p&blrd,H wm0 Cmem'dwå,H ew¬Dwd CmeZd0Sgum,yom'
&[dwmeH ½lyDjA[®meH Cme Zd0Sgum,'Gg&dumed q 0Dxdpdwåmed
evAÇaEÅ0/ ,med oE¨m, qEéH pdwåmeH Oy&d0gaus 0kpörmewåmwd
a[|m 0kwåH/ t½lyblrd,H ye yÍöyd yom'g ew¬Dwd yÍö'Gg&dumed
'GdyÍö0dnmP raem"m wkwådu oEÅD&Pwå,0aoe
aomVo0Dxdpdwåmed evAÇaEÅ0/ ,med oE¨m, aomVoEéH
pdwåmeH Oy&d 0kpörmewmwd 0kwåH/ umrblrd,H ye wHwH
yom'&[dwwm ZpöE¨m'DeH 0aoe a,m aZwAÁm/ umar
toDwd 0Dxdpdwåmed ,xm&[H vAÇa& vAÇEÅd/ ½lay pwko|d
wxm ,xm&[H vAÇa&/ t½lay a'G pwåmvDo ,xm&[H
vAÇa&wd a,mZem/ {w¬p jA[®avmau0g Oy&d qumrm0p&
a'0avmauok0g ted|m&r®Pmed emr ew¬d/ wo®m
½lyg0p&blrd,H pwkEéH tukov0dygumeH vAÇrmewm0peH ww¬
XwGm0g £" tm*EÉm0g £" tea|[d ½lyoa'´[d orm*päEÅmeH
0aoe '|AÁH/ aupd ye £" tm*wmeHa,0 jA[®meH
ted|m&r®Porma,ma*g a[mwDwd xmed pwåm&d ½lyblrd,H
v'¨gedemr e a[mEÅd/ wo®m ww¬ o|da,0 0DxdpdwåmeDwd
0'EÅd/ wH e ,kZÆwd/ £" tm*wmeHa,0 OyÜEémedyd
jA[®wåbma0 OyÜEéwåm jA[®avmau OyÜEémed £apö0 0wåAÁwåm/
ep ww¬ Xdwmyd £" ted|med e*PSEÅd/ 'la&yd tm&r®PH
*a[wkH orw¬wåm jA[®meEÅd/
(140) ,Íö 0dbm0ed,H
wó 0g'ó y#du©dyew¬H 0kwåH ]]£" ye ww¬ XwGmyd £rH
avmuH yóEÅmeH ted|m&r®Pó torÇa0g e ouúm 0wåK}}EÅd/
awe ww¬ XwGm £rH avmuH yóEÅmeH OyÜEémed wmed pwåm&d
pdwåmed ww¬ v'¨gedemr a[mEÅd/ £" tm*wmeH OyÜEémed £"
216 y&rw¬'DyeD ygX
v'¨gedemr a[mEÅDwd tEknmwH a[mwd/ wÍö e ,kwåH/
wH wH blrdy&d,myaEé owåoEÅmae OyÜEémed{0 wHwHblrd,H
OyÜEémeDwd od'¨wåm/ £apö0EÅdtm'd r[med*reH/ ,xmorÇ0EÅd wH
wH blrdyk*¾v'Gg&m&r®aPok orÇ0gEk½lyH/ b0a*Fe tEÅ&dwm
b0*FEÅ&dwm/ ,m0wm,kuEÅd wo®d H wo®d H ba0 b0eduEÅd
0Dxdawm y|m, ,wåuH umvH ZD0dwoEÅmeH y0wåwd/ wwåuH
umvEÅd taw¬m/ taAÇmpädEém y0wåwd towd eda&m"
ormywåd,EÅd t"dyÜga,m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, 0Dxd o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
(163) 0dbm0ed,H ye
awoHyd aomwmyEéou'g*grDeH eduEÅd0aoe
umrba0edAÁwåd H £päaEÅe ]]wxm umrba0yd umrm0p&
ur®Aave/ £ZÑwd bdu©a0 oDv0awm apawmyPd"d
0dok'¨wåmwd [d 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
aw[d psmae ty&d[Dae {uaEÅe jA[®avmu*grdaem{0
a[mEÅd/ ,awm aw psmetem*grdaememrmwd 0kpöEÅd/ psmey&d
[medp awoH wHwH yvdaAm" 0aoae0 a[mwd/ e ye umr
&m*g'd0aoe/ uo®m? r*¾o[ma,e psmaee ok|K 0du©rÇdwwåm/
0kwåaO§wH t*Fkwåa&-o['óEkyÜg'g bdu©a0 t&d,om0uó
wDPd oHa,mZemed r[D,EÅd/v/ aom 0d0dapö0/v/ yxrH psmeH
OyorÜZÆ 0d[&wd/ wo®d H ap ora, bdu©a0 t&d,om0aum
umvuFa&,s/ ew¬d wó oHa,mZeH/ a,e oHa,mZaee
oH,kawåm t&d,om0aum yke ,drH avmuH tm*apä,smwd/
{w¬p wo®d H ap ora,wdtm'dem aom v'¨ZÑmeH
ty&d[maywGm ap umvuFa&mwd/ {uaEÅe jA[®avmuar0
*rdówd/ y&d[mayEÅó ye wH oHa,mZeH yguwdar0gwd
'aówd/ r-248 y#dorÇd'gr*¾|uxm,Íö psmevmbDeH ye
tem*grdóp jA[®avmaua,0 y#doE¨d'geawm ypöa,m
ea[mwDwd 0kwåH/ ww¬ psmevmbDeEÅd r[*¾wZÑmevmbDeH
aomwmyEé ou'g*grDeH/ ypöa,m ea[mwDwd awoH
y&rw¬'DyeD ygX 279
0dyóemeduEÅd wPSm umrok*wdy#doE¨d,m e a[mwDwd
taw¬m/
wo®m awoH 'GdEéH aocgeH ukyÜ"r®meHyd owH psmae 0dZÆrmae
umrba0 eduEÅd emr ew¬Dwd a0'dwAÁH/ tem*grdó ye
ed'´g,EÅaó0 oaw¬e *D0H qdE´dwGm rm&D,rmeóyd psmeH
tvbdwGm p0eHemr ew¬d/ aom [d orm"do®d H y&dyl&um&Dwd
0kawåm/ £w¬da,m ye t|ormywåda,m vbdwGm teEÅa&
ba0 tueda| edAÁwårmemyd t"dywdblawok r[mjAa[®ok e
edAÁwåEÅd/ [DeZÑmo,wåm yka&m[dw yg&doaZÆok{0 edAÁwåEÅd/
wxm[d t|uxmok ,H £w¬D jA[®wåH ua&,s? aewH XmeH
0dZÆwDwd okwåy'ó tw¬0pae jA[®wåEÅd r[mjA[®wåH
t"dayÜwH/ £w¬D p £" psmeH bma0wGm umvH uwGm
jA[®yg&doZÆmeH o[AswH OyyZÆwd? e r[mjA[®meEÅd 0kwåH/
jA[®yg&doZÆmeEÅd apw¬ jA[®yka&m[dwmeHyd o*F[PH a0'dwAÁH/
aw [d jA[®meH y&doblwm a[mEÅDwd/ 0kwåaO§wH oH,kwåau --
txacg bdu©a0 odcDb*0g tbdwkH bdu©KH tmraEÅod/
y#dbmwk wH jAm[®P jA[®Kaemp jA[®y&dom,p
jA[®yg&doZÆmeÍö "r®duxmwd/
y&dobma0p owd y&domok Zmwmydemr a[mEÅDwd/ ww¬
jA[®Kaemwd r[mjA[®Kaem/ jA[®y&dom,mwd jA[®yka&m[dw
*Pómwd taw¬m/ eEk jA[®yg&doZÆmeEÅd 0kwåwåm e
r[mjA[®meEÅd {aw¬0 awoH o*F[PH ,kwåEÅd ap/ e/ ,H £w¬D
ouúwåH ua&,s? rm&wåH ua&,s? jA[®wåH ua&,s? aewHXmeH
0dZÆwDwd {0H t"dywd blaw[d ouúm'D[d o[ 0kwåwåm £"
t"dywdy#du©dyeaó0 orÇ0awm/ awae0 [d aewåd,H-£w¬D
r[mjA[®m od,mwd? aewH XmeH 0dZÆwDwd 0kwåH/ {wåm0wm
280 y&rw¬'DyeD ygX
a0[yævm'Dok Oy&djA[®avmauokyd yka&m[dwyg&doZÆjA[®meH
tw¬dwm od'¨g a[mwd/ awae0 oH,kwå|uxm,H ax&meO§d
b@*g[u'[&m 0d, jA[®meHyd yg&doZÆjA[®maem emr
a[mEÅDwd 0kwåH/
0dbm0ed,H ye
]]£w¬da,myd ye t&d,m0g te&d,m0g t|ormywådvm
bdeda,m jA[®yg&doaZÆoka,0 edAÁwåEÅDwd t|uxm,H 0kwå}}EÅd
0kwåH/
ww¬ jA[®yg&doaZÆoka,0gwd tueda| edAÁwårmemyd jA[®meH
y&dpm&du jAa[®ok{0 edAÁwåEÅd/ e r[mjAa[®olwd taw¬m
'|aAÁm/
rPdrÍÆLom,H ye
jA[®yg&doaZÆoka,0 edAÁwåEÅd? e jA[®yka&m[dwm'Dolwd 0kwåH/
wH e *a[wAÁH/
,Íö ww¬
omrm0wd,m'DeH yxrH jA[®yg&doaZÆok edAÁwåeH 0kwåH/ wHyd
t|uxm, e oarwd/
,o®m ye wm £ro®d H twåbma0 t&d,zvmed opämuHok/
wo®m ww¬ tem*grdeda,m ok'¨g0gaook OyÜEém/ £w&m umpd
wm0wd Haook umpd y&edr®dw0o0wåDok OyÜEém £apö0
O'ge|uxm,H 0kwåEÅd/ tydapw¬ a0[yæav tueda|
pwkw¬m½kayÜwd wDok b0a*¾ok edAÁwåm t&d,m tnw¬ EkyÜZÆEÅd/
aoojA[®avmauok edAÁwåm a[|mblrDok EkyÜZÆEÅDwd/
(ur®pwkuúH)/
155/ tm,ku©a,e r&PH ur®u©a,e r&PEÅdtm'dem
y&rw¬'DyeD ygX 281
a,maZwAÁH/ ww¬ ty&du©DaPa,0 ur®mEkbma0 wo®d H wo®d
H r-250 owåeduma, ,xmed,rdwó tm,ky&drmPó
y&du©a,e y&dykaPÖe r&PH tm,ku©, r&PHemr/ wo®d H
wo®d H ba0 'kAÁave uar®e edAÁwåó owåó
ty&du©DaPa,0 tm,ky&drmaP au0vH ur®owådy&du©a,e
tEÅ&m0 r&PH ur®u©, r&PHemr/ w'kb,ó orH
y&du©a,e r&PH Ob,u©, r&PHemr/ "&rmaeyd w'kba,
yk&drba0ok0g £ro®d H0gba0 uawe OyCmwuuar®e
tZÑwåA[d'¨gblaw emema&m*gAm" yx0Dya0o
toedygwm'dau ZD0dwEÅ&ma, ork|maywGm
'kódrm&uvmAk&mZm'DeH0d, tEÅ&m0 Oya&m"dw cE¨oEÅmeó
owåó r&PH Oyapä'u r&PHemr/ eEk apw¬ r&EÅmeH emr
oaAÁoHyd wHwHb0H ZaeEÅH ur®H cd,swda,0/ txuo®m
£wa&yd 0kwåmwd/ 0kpöaw? o&o0aoae0 [d
ur®omrw¬d,ó ca,m £" ur®u©a,mwd t"dayÜawm/ a,
ye 'o0ó 0Dowd0ó ,m0 toacsF,s 0óm'd 0aoe
ememtm,kuyÜ0d"m,um wo®d H wo®d H owåeduma, oAÁZe
om"m&Pm owåmeH tZÑwåA[d'¨orÇLwm Owktm[m&memr
a[mEÅd/ aw wó wó tm,kuyÜó Xdwdu&m 0k'¨du&m
[medu&mpmwd wd0d"m a[mEÅd/ ww¬ tukovrlavok
0¹rmaeok [medu&m 0¹EÅd/ ukovrlavok 0¹rmaeok
Ak'¨du&m 0¹EÅd/ Ob,rlavok orH Xdawok Xdwdu&m orH
y0wåEÅd/ awoH 0aoe owåmeH tm,kuayÜg uw¬pd o'g
Xdwdbma*g a[mwd/ uw¬pd u'gpd [medbma*g u'gpd
0k'¨dbma*g a[mwd/ wa,myd apaw Xdwdu&m'a,m
wHwHowåedum,H taZÑmw¬&rmem tm,kH y&dpädE´EÅm y0wåEÅDwd
toacsF,sm,ku oH0wåeduH puú0wådorÜwåd oH0wåeduÍö ur®H
282 y&rw¬'DyeD ygX
'o0ódau umav 0dypörmeH w'Ek½lyH{0 abm*Íö
£ó&d,Íö 'wGm 'o0aoe cd,swd/ wH wH owåedum,
y&d,myEém owåm oEÅmeblwm ½ly"r®m oAÁnK Ak'¨geH cE¨oEÅme
blwmyd w*¾wdum w'El0wådum {0 [kwGm y&dPrEÅd tnMw
£'¨dr, 0dZÆmr, &om,e0d"d ZD0dw ocFg& 0d'l[Dwd/ 0kwåaO§wH
r[my'geokwå|uxm,H --
oaAÁyd oAÁnKAk'¨g toacsF,sm,kum/ uo®m aw toacsF,sH
e t|Holwd/ OwkabmZe0dywåd,m/ OwkabmZe0aoe [d
tm,k [m,wdyd 0¹wdyDwd/
wo®m y"meedó,blawok 'Gdork|medu ½ly"ar®ok wH wH
tm,kuyÜ0aoe y&dPraEÅok Zd,srmaeok ,m0r[EÅHyd ur®H
twåaem 0dygum"d|meó tbm0g cd,swda,0/ aompó
ca,m e o&aoe a[mwd/ txacg tm,kocFg&0dywåd,m {0
a[mwDwd £" tm,ku©a,m 0dokH *[dawmwd/ {oea,m
Oyapä'ur&aPyd aewaAÁm/ ww¬ Oyapä'ur&PEÅd
tumvr&PH 0kpöwd/ wO§dy0wårmeH Oyapä'uur®Kem0g
y0wåwd/ tan[d0g taeu o[aó[d um&aP[d/ wmed
ye ygVd,H rlvab'awm oHcdydwGm t|"m 0kwåmed/ uwrmed
ye wmeDwd/ tw¬d 0gwork|mem tmAm"m/ tw¬d
0dwåork|mem/ tw¬d aorS ork|mem/ tw¬d oEédygwdum/ tw¬d
Owkork|mem/ tw¬d 0dory&d[m&Zm/ tw¬d Moyuúrdum/ tw¬d
ur®0dyguZm tmAm"mwd/ ww¬ ur®0dyguZm aupd
OyyDVuur®Zmaupd Oyapä'uur®Zm/ ,o®m ye 0gawm
ukyÜrmaem oDwkPSm'D[d 'o[d um&aP[d ukyÜwd/ awokp
{uar0 ur® 0dyguZH a[mwd/ aoomed ye
tur®0dyguZmeDwd rdvdE´ yaO§ 0kwåH/ ,o®mp ur®0dyguZmyd
y&rw¬'DyeD ygX 283
tmAm"m OyÜZÆrmem 0gw ukyÜem'D[d 0dem e OyÜZÆEÅd/ wo®m
aupd 0gwork|mem'a,myd ur®0dyguZm a[mEÅda,0gwd
'|AÁm/
ww¬ oEédygwdumwd 0gwm'DeH 'GdEéH wdPÖH0g oEédywdwmeH
0aoe y0wåm/ a, ye avmau owåmeH ya,m*rkwåm o,H
Zmwm ememb,ky'´0g/ aw Owkork|maeok o*F[dwmwd
'|AÁm/ 0dory&d[m&Zmwd tedor®um&DeH taeu0da" 0doar
0dywådrkac twåmeH ya,mZEÅmeH wawm wawm0g ww¬ ww¬
0g ywe yu©vem'd0aoe y0wåm/ Moyuúrdumwd twåem0g
ya&[d &mZapm&a0&D[d0g trEkó0gV,u©a'0wm[d0g
0gVrd*g'D[d0g uwmeH ya,m*geH 0aoe y0wåm/ ukyÜdwm [d
a'0wm ouvH &ZÆH0g &|H0g 'DyuH0g {uyÜ[ma&e taooH
uwGm 0demaoEÅd '@u&| rZÑ&| uvd*F&| rmw*F&a|ok
0d,/ taeuo[aó0g 0gV,au© 0dóZÆEÅd a0omvd,H 0d,/
&u©ao0g 0dóZÆEÅd ok0PÖblrd,H0d,/ 0kwåaO§wH t*Fkwåa&
,u©m 0gaV trEkaó MoóZÆEÅd/ awe A[krEkóm umvH
ua&mEÅDwd/ t|uxm,Hyd ,u©mwd ,u©m"dywdaem/ 0gaV
trEkaó MoóZÆEÅDwd pa@ ,au© rEkóyax 0dóZÆEÅd/ aw
va'¨gumom r[mZeH ZD0dwu©,H ygayEÅDwd 0kwåH/ ww¬
0dóZÆEÅDwd 0dormpm& A[kav rEkaó 'doGm bdEéo'¨g
,u©aoemywdaem rEkómeH tw¬m, ykaAÁ0d, tm&u©He
*PSEÅDwd taw¬m/ Zey'e*&ed*r*garokap0 wo®d H wo®d H
yk*¾avp 0wåAÁar0 ew¬d/ t*Fkwåa& 0kwåm ow¬'kAÇdu©a&m*
uyÜgyd £" 0wåAÁmwd/ ur®0dyguZmwd OyyDVaumyCmwumeH
ur®meH 0dypöe0aoe y0wåm tmAm"mwd taw¬m/ {0H
tumvr&PH Oyapä'ur®Kem0g tan[d0g
taeuo[aó[d um&aP[d a[mwDwd/ a,[d aupd
284 y&rw¬'DyeD ygX
avmau 'dóEÅd/ ygP[&m ZD0dw0demoum emema&m*g0g
ememAm"m0g ememb,m ed0g emem '@m0g emem Oy'´0k
yo*¾g0g/ oaAÁ aw ouur® ork|dwm{0 twåaem
om"m&Pmwd ew¬d/ y&ur®ork|dwmyd twåaem
om"m&Pm{0/ ouur®ork|dwmyd ya&oH om"m&Pm{0/
uar®e 0dem ,awm ukawmpd ork|dwmyd twåaem 0g
ya&oH0g om"m&Pm{0/ oAÁom"m&Pur®ork|dawok
0wåAÁar0 ew¬d/ ,xm[-0dok'¨dra*¾/
,xm pwkr[myax xydaw vu©rSd oAÁ'dom[d tm*wm
o&owådawmr&ygomPm'a,m edywEÅd/ {0H uma,yd
oAÁKy'´0g edywEÅDwd/
a,okp &ZÆ&|m'Dok aw OyÜZÆEÅd/ ww¬ a,Zem Oyg,
ukovm0g e a[mEÅd/ ep y#dum&ukovm/ emyd y&d[m&
ukovm/ ur®Íö a,oH 'kAÁvH a[mwd/ OyÜaEém teaw¬m Av
0g/ awZem 0demyd Oyapä'uur®Kem wawm e rkpöEÅd/ r&PH 0g
r&PrwåH0g 'ku©H ygykPEÅda,0/ uvsmPblwHyd [d ur®H
twåaem Av0w&H ,awmukawmpd ork|dwH a&m*H0g tmAm"H
0g b,H0g '@H0g Oy'´0kyo*¾H0g y#dAm[dwkH eoauúmwd/
a&m*g'a,m{0 wHacayEÅm y0wåEÅd/ ,xm [d O'uH twåaem
Av0w&H t*¾d H y#dAm[dwkH e oauúmwd/ t*¾d{0 wH acayaEÅm
y0wåwDwd {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ £aroÍö owåmeH yuwd,myd
ur®ó 'kAÁvbma0g r[meda'´ao Z&m okwåeda'´aoe 0dok'¨d
ra*¾p r&Pówd eda'´ao tm,k 'kAÁvawmwd y'ó
eda'´ao e 'DaywaAÁm/ ,xm[ --
tm,kemarwH tAvH 'kAÁvH/ wxm [d owåmeH ZD0dwH
tómoyómokyedAE¨aÍö0 £&d,myxkyedAE¨Íö oDwkPSK
y&rw¬'DyeD ygX 285
yedAE¨Íö r[mblwkyedAE¨Íö tm[m½kyedAE¨Íömwdtm'd/
wxm um,A[kom"m&Pawm tedrdwåawmwd £aroH
y'geH eda'´aoeyd ygua#ma,0/ ur®edAÁwåó [d tm,kaem
wdPa*¾ Oóm0AdE´Kaó0 y&d'kAÁvbma0 ygVd,H t|uxm
,Íö 0kawå ur®omyd wax0 y&d'kAÁvwm od'¨g a[mwDwd/
{0aÍöwH orÜ#dpädwAÁH/ £w&xm oAÁH ykaAÁuwa[wk'd|demr
od,m/ ,xm[ --
£a"uapöm oraPm0g jAm[®aPm0g {0H0g'D a[mwd {0H 'd|D/
,H udÍöm,Hyk&doyk*¾avm y#doHa0a'wd okcH0g 'ku©H0g
t'ku©rokcH0g/ oAÁH wH ykaAÁuwa[wlwd/
t,Íö taw¬m rdvdE´yaO§ wDok Xmaeok 0dw¬m&awm
tm*awm/ ,xm0kawå[d ye taeuo[aó[d um&aP[d
y0wår&PHyd tumvr&Pwmomrane £"
Oyapä'ur&aP o*F[dwEÅd '|AÁH/
0dbm0ed,H
]]£'H ye ae&,dumeH Owå&uk½k0godeH auoÍöd a'0geÍö
ea[mwDwd}} 0kwåH/
,xm ye r[m#Dum,H auoÍöd aywmeH £awm Ówau [d
'dEéH yknywåd tEkarm'dwGm wcFaPa,0 p0dwGm ok*wd,H
edAÁwåmeH ukovblwH Oyapä'uH 0kwåH/ wxm auoÍöd ae&,d
umeHyd ,r&anm orEk,kÍÆeumvm'Dok twåem uwyknH
tEkó&dwGm wcFaPa,0 p0dwGm ok*wd,H edAÁwåmeH Oyapä
'ur&PHemr e e ouúm 0wåKH/ auoÍöd wm0wd Hom'DeH
a'0geÍö wH Oyapä'ur&PH a[mwda,0/ wxm [d
okjA[®a'0 ykwå oH,kwå|uxm,H tx ½ku©H tbd½kV§m
286 y&rw¬'DyeD ygX
Oyapä'uur®m'd 0aoe{uyÜ[ma&ae0 umvuFwGm t0DpdrSd
edAÁwåmwd 0kwåH/ ww¬ ½ku©EÅd wm0wd Hao yg&dpäwåu½ku©H/
tbd½kV§mwd tm½kV§m yÍö owa'0pä&ma,m/ raemya'godu
cd¥mya'godu a'0geH r&PH r[maAm"dowåmeH 'dCm,kau
a'0avmau0g jA[®avmau0g edAÁwåmeH t"drkwåd umvuØ&d,m
qEéaw¬&a*g"duaw¬&m'DeH0d, o,ar0 ow¬H tm[&dwGm
y&dedAÁm,EÅmeH r&PÍö {aw¬0 o*F,SwDwd '|AÁH/ wxmpmwd
aw[d yuma&[dp/ r&EÅmeH qEéH 'Gg&meH tnw&o®d H
ypöKy|mwDwd orÁaE¨m/ r&Pumavwd r&PmoEéumav/
,xm&[EÅd ok*wd'k*¾wd*grDeH t&[mEk½lyH/ a,ye cDPmo0g
uw¬pd EkyÜZÆEÅd/ awok oku©0dyóumeH yuwd,m ,axm
y|dwH emr½ly ar0 tEÅdr Z0emeH tm&r®PHa[mwd/
ormywådvmbDeH ye psmeoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH
uodPedrdwåm'duH/ ypöa0u©eoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH psme*Fged
tbdnmoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH twåaem u&Z½lyH/ ZD0dw
oroDoDeH ye t*¾r*¾ó ypöa0u©eoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH
r*¾*Fg'ded tEÅdrZ0emeH tm&r®PH a[mwDwd/
y&dedAÁmepkwdpdwåó ye oaAÁoHyd tm'dawm twåaem
twåaem y#doE¨d,m,xm*[dwH ur®m'Dok tnw&ar0
tm&r®PH a[mwDwd '|AÁH/ a,ye taeaZmoEÅd rm&AÇ,H
umvru&DrkeDwd £rH okwåy'H 'doGm edAÁmear0 b*0awm
y&dedAÁmepkwd,m tm&r®PEÅd 0'EÅd/ aw awe o,ar0
tbd"ar® tm&r®Pwådauok twåaem taum0d'wH 'aóEÅd/
,xm[ --
uwar "r®m y&dwåm&r®Pm? oaAÁm umrm0p&0dygaum
Mud,raem"mwk Mud,ma[wku raem0dnmP "mwk
aomreóo[*wm/ £ar "r®m y&dwåm&r®Pmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 287
,o®m ye y&dedAÁmeHemr oEÅd tw¬ma,0 a[mwd/
tZÑmoa,m pó {uaEÅe oEÅdedaEéma,0 a[mwd/ wo®m
taeaZmoEÅd rm&AÇmwd okwåy'H 0kwåH/ wxm [d t|uxm,H
oEÅdrm&AÇmwd tEkyg'daooH edAÁmeH tm&AÇ y#dpö oE¨m,mwd
0kwåH/ e ye 0kwåH tm&AÇ tmvrÁdwGm tm&r®PH uwGmwd/
ax&*gx|uxm,H ye oEÅdrm&AÇmwd oEÅd H tEkyg'daooH
edAÁmeH tm&r®PH uwGmwd 0kwåH/ wH r[my&dedAÁmeygVd,m
w'|uxm,p eoarwd/ wmok [d b*0awm y&dedAÁmeH
psme*F ypöa0u©eoreEÅ&EÅd 0kwåH/ {w¬p yk&drmed a'G oreEÅ&med
y&dedAÁmeokwå|uxmok 0kwåmed/ tbdnmoreEÅ&H
O'ge|uxm'dok tm*wH/ ,xm[-0k|[dwGm y&dedAÁm,Dwd
£'¨dpdwåawm 0k|[dwGm b0*Fpdawåe y&dedAÁm,Dwd/ t*¾r*¾ó
ypöa0u©eoreEÅ&H yk*¾vynwåd|uxm'Dok tm*wH/ ,xm[-
{ule0Dowd ar ypöa0u©enmaP ywd|m, b0*F H Mow&dwGm
y&dedAÁm,wDwd/ oH,kwå|uxm,H ye t&[wår*¾geEÅ&H zvH/
zvmeEÅ&H b0*Fawm 0k|m, ypöa0u©eH/ wH ye y&dykPÖH0g
a[mwd ty&dykPÖH0g/ wdcdaPe todem oDao qdZÆrmaeyd
{uH0g a'G0g ypöa0u©emed OyÜZÆEÅda,0gwd 0kwåH/
(164) 0dbm0ed,H ye
{0H 00w¬meH tuwGm ,H 0kwåH/ ]]uw¬pd ye tEkyÜZÆrmeó
cDPmo0ó ,axmy|dwH emr½ly"r®m'duar0
pkwdy&da,momemeH a*gp&bm0H *päwd/ e ur® ur®ed
rdwåm'a,mwd/}} wH e okE´&H/
e [d wó pkwdpdwåH ur®ur®edrdwåm'a,m tm&r®PH
eua&mwd/ ep pkwd,m *[dwmed ur®m'Dedemr oAÁowåmeHyd
b0EÅ&ó tw¬m, b0EÅDwd/ tbdrkcDblwEÅd ur®EÅ&ó
288 y&rw¬'DyeD ygX
MoumoH t'wGm twåaem MoumoH uwGm ypöKy|dwH/ ur®H0g
ypöKy|mwDwd orÁaE¨m/ Oyv'¨ykAÁEÅd wó ur®ó tm&r®P
blwmed a',s"r® 0w¬m'Ded y&ygPm'Dedp oE¨m, 0kwåH/
Oyu&PblwEÅd ur®od'¨d,m Oyu&Pblwmed y&d0g&blwmedp
y#d*¾g[um'Ded tm0k"b@m'dedp oE¨m, 0kwåH/ ,o®mp vu©P
oH,kawå *0g'Ded 0"dwGm &moduwmed t|dykÍÆm'Ded ur®edrdwåmed
[kwGm Oy|[EÅDwd t|uxm,H 0kwåH/ wo®m ur®orÁE¨med ,med
umedpd 0w¬Led 0g tm&r®Pmed0g £" Oyu&aP o*F[d
wmeDwd '|AÁmed/ OyvbdwAÁEÅd 'k*¾wdedrdwåH oE¨m, 0kwåH/
Oyabm*blwEÅd ok*wdedrdwåH/ Ob,Hyd 0g ,H um,y#dA'¨H
[kwGm vbdwAÁH a[mwd/ wH OyvbdwAÁHemr/ ty#dA'¨H [kwGm
au0vH okc'ku©mEkb0ew¬m, vbdwAÁH Oyabm* blwHemr/
{w¬p t*¾dZmv avm[ukrÇd ed&,ygv ed&,okecg'Ded
ed&,edrdwåH/ wH ye auoÍöd ZemeH twåaem 0oe|mae0d,
Oy|mwd/ auoÍöd wawm wawm tm*EÉm twåmeH
oHy&d0ga&EÅH 0d, Oy|mwd/ ,xm[-wó *dvmeao,sm,
edyÜEéó ed&a,m Oy|mwd/ aomP*d&dyg'awm r[EÅm r[EÅm
okecg tm*EÉm cg'dwkumrm0d, oHy&d0ga&okEÅd/ wxm a'0
edrdawåyd/ ,xm[-eE´0e pdwåvwm0e rdóu0e zm½kou0e
0drmemedap0 a'0em#umedp y&d0ga&wGm Xdwmed0d,
ta[okEÅd/ auoÍöd ye o,H ww¬ ww¬ ywGm 'd|H0d,
Oy|mwd/ urÁv,meo'daom rmwkukpäd0aPÖm rEkóedrdwåH/
yAÁwyg' 0eo@ e&uyygwm'Ded wd&päme*wmeH edrdwåmeDwd/
ur®Aavemwd £'ged y#doE¨d H ZaewkH ypöKy|dwó ur®ó
tmEkbma0e/ £'Íö a,bk,s0aoe 0kwåH/ yuwd,m ye
tmpdPÖ blwH0g wcFPuwH0g ya&e o&mydwH0g o,ar0
tEkó&dwH0g yuwd,m0 ukuúKpöH0g aomreóH0g ZaewGm
y&rw¬'DyeD ygX 289
XdwH0g ur®H0g wóedrdwåH0g taneyd um&PAave
ypöKy|mwda, 0gwd '|AÁH/ war0 wawmy|dwH tm&r®PH
tm&AÇmwd £'Íö a,bk,s0aoe 0kwåH/ wawm [d auoÍöd
yxrH ur®Aave0g um&PEÅa&e0g ygyyu©da,ok Oy|[aEÅok
yke 'k| *grPd &anm 0d, ykAÁuwH Av0EÅH yknH tEkó&EÅmeH0g
aomPaw¬& 0dwk 0d, wcFaPa,0 yom'ZeuH yknH
ua&mEÅmeH0g ypäm uvsmPyu©d,med Oy|[EÅd/ wxm auoÍöd
yxrH uvsmP yu©da,ok Oy|[aEÅok "r®maomu&anm 0d,
ypäm auepd um&aPe a'greóH OyÜga'wGm ygyur®ó
MoumoH ua&mEÅmeH ygyyu©d,med Oy|[EÅDwd/ 0dypörmeu
ur®mEk½lyEÅd ,ó 0dypörmeuH ur®H ukovH a[mwd/ wó
y&dok'¨H ukovpdwåoEÅmeH tbdPSH y0wåwd/ ,ó wH
tukovH a[mwd/ wó Oyudvd|H tukov pdwåoEÅmeH
tbdPSH y0wåwDwd taw¬m/ wxm [d t|uxm,Hyd
ok*wd*grDeH ukovkyÜwåd a[wkblwH yPDwH tm&r®PH
tmygwrm*päwDwdp 'k*¾wd*grDeH tukovkyÜwåd a[wkblwH
[Dem&r®PH tmygw rm*päwD wdp 0kwåH/ rlv#Dum,H
r[m#Dum,Íö tmoaEé tukovH 'k*¾wd,H ukovÍö ok*wd,H
y#doE¨d,m Oyedóa,m a[mwDwd 0kwåH/ {w¬ od,m? ,'g
a'0pä&m'Ded o*¾edrdwåmed Oy|[EÅd/ w'g wmed wPSm,
tóma'EÅaó0 oawm p0EÅó uxEÅd/ 0kpöaw/
Oyudvd|Ha,0 wó pdwåH/ wo®m 'k*¾wd{0 wó
yg#ducØwAÁmwd 0'EÅd/ ,o®m ye y#dorÇd'g ra*¾ wm'dod,m
wPSm, ukovur®ó o[um&d um&P bma0g 0kawåm/
,xm[-eduEÅdu©aP a'G a[wl tukovmwd/ wo®m
ok*wdb0edAÁwåaeyd t,H wPSm {uaEÅe ukov ur®ó
ed,mruo[um&dypö,blwmwd uwGm wó wmed0g
290 y&rw¬'DyeD ygX
a'0pä&m'Ded ukovur® ur®edrdwåmed0g tóma'EÅaó0
oawm p0EÅó omwPSm w'kyw¬rÇdum{0 b0dwkH t&[wd/
e wH y#dAm[dumwd ouúm 0dnmwkH/ ,Íö edrdwåóm'*"dwH0g
bdu©a0 0dnmPH wd|rmeH wd|wd? tEkAsÍÆeóm'*"dwH 0g/
wo®d H ap bdu©a0 ora, umvuFa&,s? XmearwH 0dZÆwd/ ,H
'GdEéH*wDeH tnw&*wd H *apä,s? ed&,H0g wd&päme
a,med H0gwdtm'dwåy&d,ma, 0kwåH/ wHyd twåaem ya&oH 0g
[w¬yg'g'Dok *"dwH wPSH oE¨m, 0kwåH/ eur®m'Dolwd ouúm
0wåKEÅd/ OyvbdwAÁ b0gEk½lyEÅd OyvbdwaAÁm ba0g ,'d
ok*wdba0g a[mwd? wH tóm'emuma&e/ ,'d 'k*¾wdba0g
a[mwd? wH teóm'emuma&emwd {0H Oyvbd wAÁó
b0ó tEk½lyH/ waw¬mPwH0gwd wo®d H ,axm y|daw
tm&r®aP MoPrEÅH{0/ wxm [d Amvy@dwokawå wmedó
wo®d H ora, MovrÁEÅd taZÑmvrÁEÅd tbdyÜvrÁEÅDwd 0kwåH/ ww¬
wmedómwd tó yk*¾vó wmed yknmykn ur®med/
ur®oDaoe 0kwåmed ur®edrdwå *wdedrdwåmedp/ MovrÁEÅDwd wó
pdwåoEÅmeH twåed{0 MoPrEÅH taZÑmPrEÅH tbdrkcDblwH
uwGm vrÁEÅd yvrÁEÅd/ AE¨dwGm tmu¹EÅmed 0d, Oy|[EÅDwd
taw¬m/ {0H ye awok wxm MovrÁaEÅok wHpdwåoEÅmeH
awok edEéaygPyAÇm&ar0 a[mwDwd 0kwåH waw¬mPwH0gwd/
wxm [d t|uxm,H udavoAv0demrdwH okwGm wa'0H
y0wårmeH wPSmt0dZÆmeH tyÜ[Dewåm t0dZÆm, y#dpäm
'dwm'Dea0 wo®d H 0doa, wPSm emarwd o[Zmw ocFg&m
cdyEÅDwd 0kwåH/ ww¬ wEÅd 0dnmPH/ pdwåoEÅmeH £apö0 taw¬m/
wo®d H0doa,wd ur®m'dtm&r®aP/ wPSmemarwDwd 0¥rlvu
wPSm wH wo®d H MoPrEÅH uwGm eda,maZwDwd taw¬m/
y&rw¬'DyeD ygX 291
(165) 0dbm0ed,H ye
]]waw¬mPwH0gwd wo®d H OyyZÆdwAÁba0 MoPwH 0d,
MoPwH{0 0g}}wd 0kwåH/ wH t|uxm, e oarwd/
tbdPSEÅd ed&EÅ&H/ wxmy0wåd ye oPduH r&EÅmeH {0 vAÇwd/
v[ku r&aPe r&EÅmeH ye e vAÇwDwd 0kwåH/ Am[kav’emwd
(166) ,H ye 0dbm0ed,H
]]Am[kav’emwd{w¬ t"dyÜga,m a,bka,se b0EÅa&wd {w¬
0kwåea,e '|aAÁm}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d wo®d H 0kwåmeH tondowåmeH pdwåoEÅmeó
tbdPSyÜ*wådyoa*Fgemr tw¬d/ pdwåoEÅmeaó0 awoH
tbm0awmwd/ £'ged tya&e yuma&e ur®K y|meH 'aówkH
war00g ye/v/ 'Gg&ywåH a[mwDwd 0kwåH/ ww¬
tbde0u&P0aoe 'Gg&yÜwåH a[mwDwd ykaAÁ uwonH
tZaewGm wcFaP {0 u&Pmum&H ZaewGm twåmeH tbde0H
0d, uwGm raem'Gga& wHo'doZ0eyÜ0wåd0aoe ywåH ygwkblwH
a[mwDwd taw¬m/ ,xm [d £ro®d Hba0y0wåH udÍöd ygu#H
ur®H tokuo®d H umav £'Hemrr,muwEÅd {0H ykaAÁuwonH
ZaewGmyd Oy|mwd/ e wxm b0EÅa& y0wåH b0y#dpäEéHÍö £ro®d
H ba0 y0wåH tygu#Íömwd/ tydp? £a"uapö Ak'¨g'Dok wDok
0w¬Kok 'geylZm'd0aoe tmpdPÖA[kvm a[mEÅd/ aw r&PEÅd
umAm"Aave 0doD'yÜwåm udÍöd 'ku©HtZmedwGm 0doD'EÅa& ykaAÁ
0d, bdu©KoHCó 'geH a'EÅmapwd,H 0E´EÅm ylZH ua&mEÅm
0dyÜoEépdwåm yarm'pdwåm {0 a[mEÅd/ wAÁdy&Dawe
ygyur®A[kvmyd 0wåAÁmwd/ £'Hyd 'Gg&ywåar0gwd/ oAÁaÍöwH
vu©P oH,kwå|uxm, 'DaywAÁH/ ww¬ todavmraywm'd
yw¬Lok wó Ou©dwåmodubma0g0 edrdwåH ta[moDwd p/
292 y&rw¬'DyeD ygX
wó owåd,m 0dZÑeu bma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
Ookem 0dZÑeubma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
yawm'olpd,m 0dZÑeubma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
olpD[d yawm'e'ku©H ypöEkb0dwkH ur®ar0 edrdwåH uwGm
olpdavmrayawm Zmawmwdp {0H A[kH'Gg& ywå0aoe
ur®Ky|meH 0kwåEÅd/ ww¬ [d wó Ou©dwåmodu bma0g0 edrdwåH
ta[moDwd wó ed&a, ypdwGm yke tmoEé r&Pó
wHur®H w'g wó Ou©dwåmoduonH ZaewGm 'Gg& ywå0aoe
edrdwåH ta[moDwd taw¬m/ {oea,m aoaookyDwd/ aomp
'Gg&yÜwåmuma&m ur®aum|modaum {0 a[mwd/ wó
owåóp tygua#memr ew¬Dwd wó y#doE¨d,m
*[Pa,m*swm Zmwmwd/ ypömoEé r&Pómwd tEÅdr
Z0ey0wåd0aoe yke tmoEér&Pó/ 0Dxdpdwåm 0omae0gwd
umrb0awm p0dwGm umrba0a,0 OyÜZÆrmemeH Z0e
y&da,momemeH0g w'g&r®P y&da,momemeH0g 0DxdpdwåmeH
t0omae/ £wa&oH ye Z0ey&da,momemeH{0 0DxdpdwåmeH
t0omaewd taw¬m/ t,raw¬m t|uxm,Hyd 0kawåma,0/
,xm[-wH tm&AÇ OyÜEém, w'g&r®Py&da,momem,
ok'¨g,0g Z0e0Dxd,m teEÅ&H pkwdpdwåH OyÜZÆwDwd/
(167) 0dbm0ed,H ye
]]ww¬ umrb0awm p0dwGm waw¬0 OyÜZÆrmemeH
w'g&r®Py&da,momemed aoomeH Z0ey&da,momemeDwd
"r®mEkom&Pd,H 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
t|uxm,O§d y&dykPÖH uwGm 0kawå ud Hty&dykPÖm, "r®m
Ekom&Pd,mwd/ b0*Fu©a,0gwd b0*Fg0omae0g £apö0aw¬m/
,'d 'k0d"yDxdpdwåawm y&H yÍöa0guma& 0w¬K½lyH pwka0guma&
y&rw¬'DyeD ygX 293
pdwåoEÅmeH 'Gdpdwåu©Pm,kaooH a[mwd/ w'g {uó
b0*Fó t0omaewd 0kwåH a[mwd/ {w¬p aomreó
y#doE¨duó a'greópdawåe p0EÅó tm*EÅKub0*F orÇa0g/
wH orÇa0p owd tnb0*ForÇa0gyd t0g&d awmwd
ok0kwåarwH b0*Fu©a,0gwd/ wo®d Hed½k'¨g0omaewd wo®d H
ed½ka'¨ wó ed½k'¨ó t0omae/ a, ye avmau pkwd
y#doE¨DeH tEÅa& {aum tEÅ&mba0gemr tw¬d/ ,w¬ OyÜaEém
oawåm 'dAÁpu©Kaum 0d, £'¨drm 0d, p caPe £pädwH XmeH
*EÅKH oraw¬m/ £awm pkwm aupd ww¬ OyÜZÆdwGm rmwmydwk
orm*rm'Ded tm*arEÅm owåm[H0g twda&u owåm[H0g
wd|EÅDwd v'¨d H *PSEÅd/ awoH wHedaoa"wkH wómeEÅ&ar0gwd
0kwåH/ o0w¬KuH yÍöa0guma& t0w¬Kuar00g pwka0guma&/
,xm&[EÅd ukovblwó0g tukovblwó 0g ocFg&ó
t&[mEk½lyH/ t0dZÆmwPSmEko,m ukovblwó
tyÜ[Dea|e tukovblwó ye o[Zmwbma0emyd
y&d0g&blwm rlvblwmp a[mEÅDwd taw¬m/ y&d,k|mem0w¬H
tywGm ukovmAsmuwpdwåoEÅmaeeyd t0d½k'¨bma0e
tEk½lyH/ tEkAE¨rmaem0g aowd? tEktEk0ged&EÅ&H aowDwd
tEkoa,m/ tEko,blwm, t0dZÆm, y&du©dawåmwd
t0dZÆmEko,y&du©dawåm/ wPSmEkoa,m rlvH {wómwd
wPSmEko, rlvaum/ t0dZÆmEko, rlvaue wPSmEko,
y&du©dawåemwd ye 0kawå ok|Kw&H ,kZÆwd/ t0dZÆm [d
wPSm,yd rlvblwm a[mwd/ wm, y#dpäm'dwm'Dea0 {0
tm&r®aP wPSmy0wådorÇ0awm/ wPSm p ye o[um&d
um&P bma0e wH wH ocFg&H eda,maZEÅD y0wåwDwd ocFg&ó
y&d0g&blwm Av0tmoEé o[m,blwm a[mwDwd/
{w¬p tukovur® o[ZmwmeH0g ur®eduEÅd edrdwåeduEÅd
294 y&rw¬'DyeD ygX
o[ZmwmeH0g 0dyÜ#dom& o[ ZmwmeH0g r&PmoEé Z0e
o[ZmwmeH0g t0dZÆmwPSmeHyd "r®awm tEko,o'dowm,
tEko, a0g[m&orÇa0g a0'dwaAÁm/ tydp? tEko,memr
y#doE¨dZeae ukovocFg&óyd Av0o[m,blwm a[mEÅd/
wo®m £" {uEÅmEko,blwm{0 y&d,wåmwd ud Ho[ZmwmeH
*[aPemwd/ awae0 t|uxm,Hyd wPSm t0dZÆmeH
tyÜ[Dewåmwd {0H tyÜ[Deoa'´e {uEÅmEko,m{0 *[dwmwd/
ocFga&emwd y#doE¨dZeuur®ocFgawe apwemocFga&e/ wH
o[Zmwzóm'd"r®orla[eyd0g/ aomyd [d Oyedó,bma0
e y#doE¨d H Zaewda,0gwd/ tx0g? ocFga&emwd r&PoEé
Z0e0dnmP o[Zmawe apwemocFga&e/ wH o[Zmw
zóm'd"r®orla[eyd0g/ w'kb,Hyd [d ur®m'd0doa, cdyeu
ocFg&bma0e y#doE¨d H ZaewDwd/ wxm [d t|uxm,H
wPSm t0dZÆmeH tyÜ[Dewåm t0dZÆm, y#dpäm'dwm'Dea0 wo®d H
0doa, wPSm emarwd/ o[ZmwocFg&m cdyEÅDwd 0kwåH/
rlv#Dum,Íö o[ZmwocFg&mwd
pkwdtmoEéZ0e0dnmPo[Zmwm apwem/ oaAÁyd0g
zóm'a,mwd 0kwåH/ ouave ye 0paee t*¾ra*¾e
tyÜ[Dem t0dZÆmur®m'd0doa,0g b0EÅa&0g tm'De0H
y#dpäma'wd? wxm ½lyga,0 wPSm w'kb,o®d H pdwåoEÅmeH
emarwd/ ,xm0kwåocFg&m wH ww¬ cdyEÅd/ wo®d H tbde0
0dnmPygwkbm0H oma"EÅDwd 'aówDwd/
orÜ,kawå[d y&d*¾,SrmeEÅd zóm'D[d orÜ,kwå"ar®[d
y&d0ga&wGm *,SrmeH/ o[ZmwmeEÅd emr½ly"r®meH/ t"d|me
bma0emwd edó,bma0e/ ykAÁ*FrblwEÅd y"meblwH/ y'
'Ga,e 0dZmee"mwk,m twd0d, r[mEkbm0bm0H 'aówd/
,xm [d avmau {uo®d H r[mEkbma0 yk&do0daoao
y&rw¬'DyeD ygX 295
Zm,rmae y&d0g&blwm o[ZmwZemp wó Oyabm*
y&dabm*blwm ygom'uyܽku©m'a,m0 awe o[ Zm,EÅd/
{0H orÜ'rd'H '|AÁH/ b0EÅ&y#doE¨me0aoemwd {uo®d Hba0
ed½ka'¨ awe o[ ed&EÅ&H uwGm b0EÅ&ó y#doE´[e 0aoe/
OyÜZÆrmear0 ywd|mwd e yk&drba0 OyÜZÆdwGm ted½kZÑdwGm
Xdwdbma0e *EÉm b0EÅa& ywd|mwDwd t"dyÜga,m/ e [d
OyÜEéKyÜEém "r®m yuwdumavyd a'oEÅ&H0g cPEÅ&H0gouFEÅm
emr tw¬d/ ukawm r&Pumav b0EÅ&H/ ,Íö terwa*¾g ,H
bdu©a0 oHoma&m/ ykAÁaum#d eynm,wd t0dZÆmeD0&PmeH
owåmeH wPSmoHa,mZemeH oE¨m0wH oHo&wEÅd 0kwåH? wHyd
y&d,ma,e 0kwåH/ a,oO§d t0dZÆm wPSmocFg&meH 0aoe
b0EÅa& y#doE¨d ygwkb0wd/ awp ykaAÁ ,ó oEÅmae
y0wåEÅd? aom awoH a[wkzvorÁaE¨e b0EÅ&H oE¨m0wd
oHo&wDwd 0kpöwDwd/ wawma,0p wóm y#doE¨d,m
yk&drb0y&d ,myaEé[d a[wl[d 0dem tEkyÜZÆeHyd od'¨H
a[mwDwd/ y#daCmo y'Dyrk'¨g'Ded apw¬ ed'óemeDwd/
{w¬mwd r&PkyÜwåd|mae/ rE´yÜ0wåmeDwd ur®'kAÁvbma0e
0w¬K'kAÁvbma0ep rE´H [kwGm y0wåmed/ wo®m ypöKyÜEém
vrÁPum vAÇwDwd orÁaE¨m/ "&aEÅaoG0gwd wd|aEÅok {0/
y#doE¨d b0*FgeHyDwd y#doE¨d,myd uwdy,b0*FgeHyd/ £wd
uwGmwd £rdem um&aPe/ umraÍöw¬ t|uxm,H
*wdedrdwåHemr edAÁwåeuMoumao {aum 0aPÖm Oy|mwDwd
0wGm oaAÁok *wdedrdwå0ga&ok *bdedrdwåH 0PÖm,wear0
raem'Gg& *[dwar0 ypöKyÜEéar0p 'ódwH/ wxmyd
qa'0avmuawm twåaem oEÅduH tm*aw 'dAÁ&axa,0
*wdedrdwåH uwGm p0EÅmeH "r®duOygou 'k|*grPd
tb,&mZm'DeH 0aoe wHyd ur®edrdwåH0d, qAÁd"Hyd
296 y&rw¬'DyeD ygX
q'Gg&*[dwHyd ypöKyÜEérwDwHyd orÇ0wDwd t"dyÜga,e
wHur®edrdawåe edAÁdaooH uwGm umrm0p&y#doE¨d,m/v/
OyvAÇwDwd 0kwåH/ wxm p0EÅm [d 'dAÁ0aPÖmyd a'0wmeH
tmEkbma0e pu©Kem 'da|ma,0 a[mwd/ 'daAÁm &xoa'´g0g
wl&d,oa'´g0g 0peoa'´g0g aomawe okawma,0/
'dAÁ*aE¨myd Cmaee Cm,dawma,0/ ed&,awm O*¾awe
t*¾dZmave ',Srmeuma,e p0EÅmeH a'0'wå eE´,u©
eE´rmP 0um'DeH ck&pauú tmoZÆrmemeH rdwå0dE´um'DeÍö
0aoe azm|AÁHyd orÇ0wda,0/ &o"r®myd ,xm orÇ0H
a,maZwAÁmwd/ 0kwåÍö opöoacFay --
yÍö'Gga& od,m oE¨d? 0dem ur®H 'Gda*gpa&wd/
r[m#Dum,Hyd t,raw¬m 0kawåma,0/ ,'g ye tEÅdr
Z0e0Dxdawm ykAÁbma* ,axmy|dwH *wdedrdwåH tEÅdrZ0eó
tm&r®PH a[mwd/ w'g wH twDwHyd a[mwda,0gwd/
t|uxm,H ye oEÅwd0aoe wó ypöKyÜEéwm0 0kwåm/ wxm
0PÖm&r®Pbma0g raem'Gga&e *[dwbma0gp a,bka,se
0kawåmwd a0'dwaAÁm/ £w&xm ur®edrdwåHyd ypöKyÜEéblwH
yÍö'Gga&{0 t|uxm,H 'ódwEÅd wHyd raem'Gg&*[dwH
ypöKyÜEéblwH yÍöm&r®PH0g "r®m&r®PH0g eorÇ0wDwd 0wåAÁH od,m/
ep ouúm wxm 0wåKH/ uo®m? pu©KH tedpöawm 'ku©awm
tewåawm 0dyóEÅDwdtm'dem y|mae 0kwåó qVm&r®P
blwó yka&Zmwypö,ó raem'Gg&du r&PmoEé Z0emerÜd
£pädwAÁwåm/ wawma,0p w'EkAE¨m, y#doE¨d,myd orÇ0
awmwd/
(168) 0dbm0ed,H ye
wxm t0dpma&wGm ,H0kwåH ]]ypöKyÜEém&r®aPok
y&rw¬'DyeD ygX 297
tmygwrm*awok raem'Gga& *wdedrdwå0aoe yÍö'Gga&
ur®edrdwå0aoem}}wd/ wH e okE´&H/
(169) ,Íö ww¬
]]q'Gg&*[dwEÅd ur®edrdwåH q'Gg&*[dwH *wdedrdwåH
q|'Gg&*[dwEÅd ,xmorÇ0H a,maZwAÁ}}EÅd 0kwåH/ wHyd e
,kZÆwd/
{0O§d owd ur®H 0d, *wdedrdwåHyd axa&e bdE´dwGm 0kwåH od,m/
ep wH 0kwåea,e yÍö'Gg&*[dwH e orÇ0wDwd/
(170) ,Íö ww¬
t|uxm,H rlv #Dum'Dokp a,bk,s0aoe 0kwåH
om0aooygXH t0dpma&wGm ]]t|uxm,H ye *wdedrdwåH
raem'Gga& tmygwrm*päwDwd 0kwåwåm w'g&r®Pm,p
yÍö'Gg&duy#doE¨d,m t'ódwwåm rlv#Dum'Dokp ur® Aave
Oy|mydwH 0PÖm,weH okydeH yóEÅó0d, 'dAÁ pu©Kó 0d,p
raem'Gga&a,0 a*gp&bm0H *päwDwd ed,arwGm 0kwåwåm
awoH 0peH eorÜ#dpäEÅd tmp&d,m}}wd 0kwåH/ ww¬yd
torÜ#dpäEÅmeH tnH um&PH ew¬d tnMw t0dpm&Pm,mwd/
ypöKyÜEérwDwEÅd {w¬ ,ó Z0em0omem, yÍö'Gg&du0Dxd,m
p0eH a[mwd/ wó y#doE¨d,m 'GdEéÍö b0*FgeH ypöKyÜEém
&r®Pwm OyvAÇwd/ ,ó w'g&r®Pm0omem,? wó
y#doE¨d,m {0/ ,ó ye Z0em0omem, ypöKyÜEém&r®Pm,
raem'Gg&du0Dxd,m p0eH a[mwd? wó y#doE¨d,m qEéÍö
b0*FgeH/ ,ó ye w'g&Pm0omem,? wó y#doE¨d,m
pwkEéÍö b0*FgeEÅd/ {w¬p tm&r®aP A[kw&m,kau Av0aEÅyd
0w¬K'kAÁvbma0 owd umrowåmeHyd Z0em0omem 0Dxd
298 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwda,0gwd '|AÁH/ t|uxm,H ye w'g&r®Pm0omem,
{0 a,mZdwwåm raem'Gga& y#doE¨dawm y&H pwkEéH b0*FgeH
yÍö'Gga& y#doE¨d,m{0 ypöKyÜEém&r®Pwm 0kwåm/ w'g&r®P
y&da,momem,0g ok'¨g,0g Z0e0Dxd,mwd 0kwåwåm ye £"
Z0em0omemyd a,mZdwmwd a0'dwAÁm/
(171) 0dbm0ed,H ye
{0H t0dpma&wGm ,H 0kwåH ]]raem'Gga& wm0 y#doE¨d,m pwkEéH
b0*FgeÍö yÍö'Gga& y#doE¨d,m{0 ypöKyÜEém&r®Pwm
vAÇwD}}wdtm'd/ wH tEkyyEéH/
{w¬p ,o®m y#doE¨dZeuaó0 ur®ó tm&r®PH0g
Oyu&PH0g ur®edrdwåEÅd t"dayÜwH/ yÍö'Gg&duur®Íö
y#doE¨dZeuar0 e a[mwd/ wo®m w'g y#doE¨dZeuH ur®H
yk&drbma*{0 raem'Gg&0aoe od'¨H a[mwd/ wóp
tm&r®Pblwar0 Oyu&Pblwar00g {uaEÅe
ur®edrdwåHemr a[mwd/ ,H ye yÍö'Gg&duó tEÅdrZ0eó
tm&r®PH a[mwd/ wH yk&dare ed½ka'¨e tm&r®aPe 0w¬Kawm
tbdEéwåm0g wó'dowåm0g ur®edrdwåaEÅ0 0kpöwDwd/ wxm [d
0kwåH rlv#Dum,H yÍö'Gga& tmygwH tm*päEÅH ypöKyÜEéH ur®edrdwåH
tmoEéuwur®m&r®P oEÅwd,H OyÜEéH wHo'doÍö '|AÁEÅd/ ww¬
a,ok a',s"r®0w¬Lok apwd,m'Dok0g a,[d ow¬m'D[d0g
ykaAÁ ur®H od'¨H/ awoH ypöau© "&rmewH oE¨m, oEÅwd,H
OyÜEéEÅd 0kwåH/ aw[d o'd o0w¬LeH "&rmewH oE¨m,
wHo'doÍömwd 0kwåH/ o'do0w¬Ledyd [d ur®ó
va'¨gumoum&Pmed a[mEÅda,0/ ,xm wH £awm
y&dwåaue ygyuar®e ed&a, Oó'omraEÅ edAÁwåmeH ykaAÁ
yknu&Pumav v'¨edrdwåo'doH ed&,*¾dZmvmeH o'´H
y&rw¬'DyeD ygX 299
okwGm0g 0PÖH 'doGm0g yknH o&dwGm p0dwGm oa*¾ edAÁwåmeH
t*¾dZmvmed 0d,mwd/
(172) 0dbm0ed,H ye
rlv#DumygXH t0dpma&wGm wHo'doÍömwd{w¬ e|pum&H ygXH
'doGm ]]raem'Gg&du Z0emeH tm&r®Pblawe o[ ormewåm
wa'uoEÅwdywdwH pkwdtmoEéZ0e*[d wHyd ypöKyÜEéH 0PÖm'duH
ur®edrdwå bma0e 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH tEkyyEéar0/
tydp? t|uxm,H ty&ó r&Pora, Ówum t,H
wmw w0w¬m, Ak'¨ylZm u&D,wd/ pdwåH yoma'[Dwd 0wGm
ykyæ'gr"Zy#mum'd0aoe ½lyg&r®PH0g "r®o0ewl&d,ylZm'd
0aoe o'´g&r®PH0g "lr0go*E¨m'd0aoe *E¨m&r®PH0g £'H
wm0 om,ók? w0w¬m, 'gwAÁH a',s"r®EÅd 0wGm r"kzmPd
wm'd0aoe &om&r®PH0g £'H wm0 zkoók? w0w¬m, 'gwAÁH
a',s"r®EÅd 0wGm pDey# aomrm&y#m'd0aoe azm|AÁm &r®PH0g
yÍö'Gga& OyoH[&EÅDwd 0kwåH/ ww¬ ½lyo'´*E¨m&r®Pmed oE¨m,
#Dum,H oEÅwd,H OyÜEéEÅd 0kwåH/ &oazm|AÁm &r®Pmed oE¨m,
wHo'doÍömwd 0kwåH/ wmed [d yxrH om,dw zkodwmed tnmed
a[mEÅd/ ypäm 'dEémed tnmeDwd {w¬p {0H OyoH[#med
½lyg&r®Pm'Ded yxrH yÍö'Gga&e *a[wGm tp0dwGm ypäm yke
tw¬d 'ged {0½lygeDwd oka'¨e raem'Gga&e *a[wGm p0EÅmeH
wmed raem'Gg&*[dwmed ypöKyÜEéblwmed ur®edrdwåmed a[mEÅDwd
a0'dwAÁmeDwd/ yxrwwD,m½kyÜ y#doE¨DeH ynwåd blwH
'kwD,pwkw¬m½kyÜy#doE¨DeH r[*¾wblwEÅd 0kwåH ,xm&[EÅd/
tm½kayÜok Oy&dblrdedAÁwåmeH t½lyDeH a[|drZÑmemed y#dyórÇEÅd/
e p aw wmed yke tm,l[EÅDwd 0kwåH a[|drm½kyÜ 0ZÆdwmwd/
yrm'yau© ywdwGm 0dó|ZÑmemeH wawma,0p tyÜ[Dae[d
300 y&rw¬'DyeD ygX
Mo&rÇm0d, oHa,mZae[d a[|bm*H tmu¹dw rmeomeH
umrba0 OyÜZÆrmemeH awoH xaywGm wda[wk ukuú|blwH
Oypm&ZÑmeapweH tnH 'kAÁvur®H MoumoH evbwDwd 0kwåH
wxm umrwda[wkumwd/ wxm [d t*Fkwå&| uxm,H-e [d
wó Oypm&ZÑmeawm Av0w&Hemr ur®H tw¬Dwd 0kwåH/
#Dum,Íö e [d wó/v/ tw¬Dwd £rdem wawm p0EÅmeH
Oypm&ZÑmear0 y#doE¨dZeuH ur®EÅd 'DaywDwd 0kwåEÅd/
½lyg0p&y#doE¨d ye awoH ew¬da,0/ {0Íö uwGm
,raut½ly"mwk,m pkwó t½ly"mwkH OyyZÆEÅómwd0g
t½ly "mwk,m pkwó umr"mwkH OyyZÆEÅómwd0g 0kwåH/ e
ye 0kwåH t½ly"mwk,m pkwó ½ly"mwkH OyyZÆEÅómwd/ ½ly
avmuawm p0EÅmeH ye tnH 'kAÁvur®H MoumoH evbwDwd
e0wåAÁH/ {0HoaEÅyd ok|K 0du©rÇdweD0&PmeH awoH tyÜem
ywåZÑme0daoaoe oky&dbm0dwpdwåoEÅmewåm ZpöE¨m'd0dywåd
ZeuH 'Gda[wkaumruur®Hyd MoumoH e vbwd/ ukawm
tyg,*grdur®EÅd 0kwåH ta[wku &[dwm od,kEÅd/
(173) 0dbm0ed,H ye
]]Oypm&ZÑmem Ekbma0ae0 'ka[wku wda[wku
y#doE¨da,m od,k}}EÅd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
,'d [d wH y#doE¨d'geH oE¨m, 0kwåH od,m/ 'ka[wkuy#d oE¨d
e ,kZÆwd/ e [d ok|K 0du©rÇdweD0&PmeH tyÜem0Dxd,H y0wåH
Oypm&ZÑmeH wda[wkaumruHemr orÇ0wDwd/ tx ur®EÅ&ó
Oyw¬rÇeH oE¨m, 0kwåH od,m/ o,H Av0w&óyd oawm
y#doE¨d H t'wGm 'kAÁvó ur®EÅ&ó Oyw¬rÇae um&PH
ew¬Dwd/ ,o®m ye ½lyjA[®meH Oypm&ZÑmeawm tnmedyd
um,0pDraemur®ukovmed OyÜZÆEÅda,0 wmeda,0p umedpd
y&rw¬'DyeD ygX 301
wda[wkaumrumedyd umedpd 'Gda[wkukuú|medyd b0EÅd/
MoVm&dumeH ye eD0&PmeH ok|K 0du©rÇdwwåm o0dywåduy#d
oE¨dZeumed 'Gda[wkaumrumed awoH EkyÜZÆEÅd/ ty&y&d,m,
blwmedp wm'domed awoH MoumoH evAÇEÅd/ emem&r®aPokp
aeoH qaE´m0g eduEÅd0g y0wåwda,0/ a,e ememur®medyd
0dypödwkH MoumoH vbEÅd/ a,ep aw pu©K aomw'Gga&[dyd
wawm p0EÅd/ wo®m {w¬ Oypm&ZÑmaee um&PH t0wGm
0kwåea,ae0 wHum&PH 0wåKH ,kwåEÅd '|AÁH/ umrwda[wkrSm
pkwd,m y&H oAÁm 0Dowd y#doE¨da,m od,kH/ £w&m
'ka[wkuma[wkupkwdawm y&H umaraoG0 ba0ok
'oy#doE¨da,m od,kEÅd a,mZem/ {0H y#doE¨du©aP
0do,yÜ0wåd,m o[ 0DxdrkwåpdwåmeH y0wåmum&H 'aówGm
£'ged y0wådumav y&Hy&ba0okp 'aówkH
£apö0EÅdtm'drm[/ y#doE¨deda&m"meEÅ&awmwd y#doE¨d,m
eda&m"ó b*Fó teEÅ&umvawm/ war0pdwåEÅd wó'dao
waAÁm[ma&m '|aAÁm/ ,xm wmeda,0 Moo"meDwd/ ,m0
pkwdpdwåKyÜg'gwd {w¬ pkwd*¾[aPe w'goEé 0DxdpdwåmerÜd *[PH
'|AÁH/ towd 0DxdpdwåKyÜga'wd tEÅ&EÅ&m 0DxdpdwåmeH OyÜwåd,m
towd/ b0ót*Fbma0emwd Oyywådb0ó t0dapä'
um&Pbma0e/ wo®d Hwd t0wårmae ypämZmwypö,&[dwmeH
½ly"r®meH 0aóm'u &[dwmeH w½kPoómeH 0d, rdvmw
bm0ywåd,m Oyywådba0g MopädZÆwDwd/ pkwdpdwåH [kwGm ed½kZÑwd
war0 pdwåEÅd orÁaE¨m/ ,xmuúrH {0 y&d0wåEÅm y0wåEÅDwd
,m0 y&dedAÁmepkwd,m ,xmuúrH y&d0wåEÅm y0wåEÅd{0/ e ye
y&ora, 0d, u'gpd uw¬pd ed0wåd H ygykPEÅDwd taw¬m/
302 y&rw¬'DyeD ygX
(174) 0dbm0ed,H ye
]],m0 0¥ rlv orkapä'g}}wd 0kwåH? 0¥rlvorkapäa'g 0kpöwd
t&[wåra*¾g/ wawm y&Hyd ,m0cE¨y&dedAÁmem y0wåEÅda,0/
£[mwd £ro®d H ba0/ £pö,EÅd £wd t,H/ £wdoa'´g
tm'dtaw¬m/ ,xm £[ y#doE¨dp b0*FÍö tm0ZÆem'd
0Dxda,mp pkwdpmwd t,H pdwåoEÅwd y0wåwd/ wxm yke
b0EÅa&yd oE¨db0*Fg'dum t,HpdwåoEÅwd y&d0wåwd
y&d0wårmem y0wåwDwd taw¬m/ £'ged ,ó 0dyóem
r*¾zvedAÁmeó tw¬m, pdwåapwodumeH yab'y0wådo*F[m
y|yd,EÅd/ w'w¬H 'aóaEÅm *gxrm[/ ww¬ y#docFg,mwd
y#docFge ocFgawe 0dyóem ÓaPe ykeyÜKeH ÚwGm/ {wEÅd
,xm0kwåH pdwåapwodumeH yab'y0wåd0d"meH/ t"k0EÅd tedpöH/
t"d*EÉmwd t"d*rocFgawe pwkr*¾nmaPe ywdvbdwGm
opäduwGm/ y'EÅd oOyg'daooH edAÁmeH/ Ak"mwd y@dwm/ ok|K
tEko, rwåHyd taoaowGm aooudavao[d o'¨d H OpädEéH
,xm 0kawåok pdwåapwodauok t"do,dwH wPSmodae[
ocFgwH AE¨eH {aw[Dwd okorkpädEé odae[ AE¨em/ orEÅd
0lyorEÅd 0¥'ku©oEÅmyg {wo®dEÅd oarm/ tEkyg'daooedAÁmeH/
{óEÅDwd *rdóEÅd/ pd&m,mwd pd&umvH/ okE´&H t"d*rm0[H
oDv "kw*FocFgwH 0wH {awoEÅd okAÁwm/
oky&dok'¨oDvoav’c 0kwådaemwd taw¬m/ pd&m, okAÁwm Ak"m
{wH t"k0H y#docFg, tpöKwH y'H t"d*EÉm
okorkpädEéodae[AE¨em orH {óEÅDwd a,mZem/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, 0Dxdrkwå o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 303
½ly o*F[ y&rw¬'DyeD
156/ {0H pdwåapwodau 'GD[d yab'yÜ0wåD[d 'aówGm
£'ged ,xmEkyÜwåH ½lyH 'aóaEÅm tm'd*gx rm[/ ww¬ {wH
y&drmPH tómwd {wåm0H/ awe {wå0wm/ edygwy'H0g {wH/
[d oa'´g y'yl&aP/ yaba'gp y0wådp yab'yÜ0wåda,m/
wm[d o[ a, 0wåEÅd aw oyÜab'yÜ0wådum/ {wåm0wm
oyÜab'yÜ0wådum pdwåapwodum "r®m r,m 0dbwåm/ £'ged
½lyH y0kpöwDwd a,mZem/ oacFyawm O'´doeH uxeH
orka'´aom/ ork'´d|ó ½lyó yke 0dbZeH 0dbma*g/ ork|mwd
½lyH {awemwd ork|meH/ ur®m'd/ uvm 0kpöEÅd t0,0g/ wm
tayÜEÅd y0doEÅd {w¬mwd uvmayg/ yd@Dwd taw¬m/
y0wåduúrawmwd OyÜwåduúrawm/ ovu©Pawm
oorÇm&awmp r[EÅmed [kwGm b0EÅd ygwkb0EÅDwd
r[mblwmed/ wmed [d twåaem obm0awmyd r[EÅmed{0
[kwGm ygwkb0EÅd Oyg'g½lyged Oyg'g,mwd/
(175) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]oorÇm&"mwk0aoemwd}} 0kwåH/ wH tEkyyEéH/
e [d oorÇm&0w¬K0aoae0 awoH t,H a0g[ma&m
y0awåmwd ouúm 0wåKH/ ep ovu©Pawm r[awåe 0dem
awoH oorÇm&awm r[wåHemr orÇ0wDwd/ wo®m ,H awoH
£`E´d,med`E´d,A'¨oEÅmaeok yx0dyAÁwm'd0aoe orka'´
rpäupäyg'd0aoe oorÇm&awm r[wåH/ wHyd
ovu©Pr[wårlvuar0gwd '|AÁH/ r[mblwmwd0g avmau
0doH0g' ua|e rm,mum&m0g tm0doe*[aPok
tpdaEÅ,s|mea|e ,u©m'a,m0g 0Íöua|e ,u©deda,m0g
0kpöEÅd/ awae0a|e aw[d o'dowåm £rmedyd
304 y&rw¬'DyeD ygX
r[mblwm0d,mwd r[mblwmed/ Ob,w¬ydp r[EÅmed
tblwmed tAÇKwmed0g {awolwd edAÁpeH ,kZÆwda,0/
(176) 0dbm0ed,H ye
,u©ded H 0dokH OyrmrwåH uwGm ]]remy0PÖoP²mem 'D[d0g
owåmeH 0Íödum ,u©deDtm'a,m 0d, remy
£w¬dyk&do½ly'óem'dem owåmeH 0Íöuwåm r[EÅmed tblwmed
{awolwd r[mblwmwd}} 0kwåH/ wH t|uxm , e oarwd/
t|uxm,O§d r[mblwomrnawmwd y'ó 0dw¬ma& {0
rm,muma&m ,au©m ,u©deDwd wa,m r[mblwm 0kwåmwd/
pwkEéÍör[mblwmeEÅd Oya,m*aw¬ omrd0peH/ Oyg'g,mwd 'V§H
edóm,/ y0wåEÅd ygXaoaom/ Oyg'g, ½lyEÅd0g ormoy'H
'|AÁH/
(177) 0dbm0ed,H ye
]]Oyg'g, y0wåH ½lyH Oyg'g½lyEÅd}} 0kwåH/ wH £" e ,kZÆwd/
e [d £ro®d H ygaX uw¬pd ,um&0d&a[m 'da|m/ wxm [d
rlv#Dum,H Oyg'g,wd edó,wDwd Oyg'g,H/ war0 ½lyEÅdyd
0kwåH/ yx,wDwd yx0D/ o[Zmw½lygeH ywd|me bma0e
yu©m,wd Oy|mwDwd taw¬m/ ykxk r[EÅD [kwGm Zm,wDwdyd
yx0D/ yuma&e x0D,wd oaAÁoH ½lyorÇm&meH t"d|mewåm/
t,H awoH t"d|mem ywd|mem 0w¬Kblwm blrd
blwmwdtm'dem ememyÜuma&e *kPya'e tbdw¬0D,wDwd
yx0D/ om{0 edowåedZD0a|e "mwlwd yx0D"mwk/ tmaywd
o[Zmw½lyged AsmaywGm wd|wd? tyÜg,wd 0g wmed ok|K
jALa[wd 0a¹wDwd tmayg/ wmed0g t0dyÜudPÖmed uwGm
bkaom ygwd &u©wd? yd0wd0g 0d0aEÅm 0d, wmed o*FPSwd
y&rw¬'DyeD ygX 305
orÜda@wDwd tmayg/ aoma,0 "mwlwd tmayg"mwk/ aw
Zwd wdu©bma0e orkZÆvaEÅm 0d, o[Zmw"r®meH raZÑ
yumowd? awaZwd0g edaowd o[Zmw"ar® wdu©xmr Aav
ua&mwd? y&dygapwd0g Oo®maywDwd awaZm? aom {0
"mwlwd awaZm"mwk/ 0g,wd orDa&wd a'oEŽkyÜwåd
a[wkbma0e blwoHCm#H a'oEÅ&H *arwDwd 0ga,m/ 0g,wd
0g o[Zmw"ar® tywrmae uwGm 0[wDwd 0ga,m/
aom{0 "mwlwd 0ga,m"mwk/ ww¬ uu©Vvu©Pm yx0D/
tmAE¨evu©aPm tmayg/ OPSwåvu©aPm awaZm/
0dw¬rÇevu©aPm 0ga,m/ {w¬ od,m? uo®m yx0D
uu©Vvu©Pmwd 0kwåm/ eEk om rk'kblwmyd a[mwDwd/ opöH?
rk'kblwmyd ye om aooblwwå,H Oyg'g, uu©Vm awG0
ocsF H *päwd/ tnrnH Oyg'ga,0 ye t,Hrk'k t,H uu©Vmwd
b0wd/ awae0 rk'kuu©VmeH 'DC&ómeH 0d, te0|mewm
a[mwd/ rk'kblwmyd [d wawm rk'kw&H ywGm uu©Vmemr
Zmwm/ uu©Vmyd uu©Vw&H ywGm rk'kblwmemr Zmwmwd/
tmAE¨evu©aPm tmaygwd 0kawåm/ aomp yuwdO'au
t"drawåmwd yuwdO'uH A'¨H CeDblwar0 od,mwd ap/ e/
tmAE¨dwAÁm, yx0d,m ww¬ y&d'kAÁvwåmwd? ,w¬ ye yx0D
Av0wD a[mwd waw¬0 aom A'¨w&H tmAE¨wDwd/ OPSwå
vu©aPm awaZmwd 0kawåm/ {0Íöowd oDwbma0g
awaZma,0 e od,mwd ap/ e/ Oowd '[wd y&dygapwd
y&dP wbm0H *arwDwd OaPSmemr/ oDwbma0gp '[wd
y&dygapwd wAÇm0H *arwda,0gwd/ 0kwåÍö rlv#Dum,H
awaZm{0 [d oDwH/ [drygwor,m'Dok oDwó
y&dygpuwm'óe awmwd/ 0dw¬rÇe vu©aPm 0ga,mwd
0kawåm/ aom ye Ce xa'¨ok odvmxrÇm'Dok evAÇwDwd ap/
306 y&rw¬'DyeD ygX
e/ ww¬ [d yx0D twåem o[Zmw0g,k0dw¬rÇeH vbdwGm
xmryÜwåm xd&w&yÜwåmp [kwGm 0[wDwd/ pu©wDwd pu©K/
or0dorH tmpdu©wd or0dorZmeeó wr®Lvuwåm/ ½lyH0g
tóma'wd tmygwH tm*wm*wó ½lyó
ted&mu&Pawm/ wH0g 0dbma0wDwd taw¬m/ okPmwDwd
aomwH/ okPEÅd ok,sEÅd0g {aw emwd aomwH/ Cm,wDwd
CmeH/ Cm,EÅd Cm,d,EÅd0g {awemwd CmeH/ ZD0dwedrdwåH
&aom ZD0dwEÅd 0kpöwd/ wo®d H edEéwm, wH t0Sg,wDwd Zd0Sg/
tx0g/ ZD0dwH 0[wd {wm,0g wH 0[EÅd y0awåEÅd
ZD0dw0kwådorÜm'ewåmwd Zd0Sg/ ZDwd0g Za,m y&mZa,m0g
0kpöwd/ w'kb,H 0[wd 0[EÅd0g {wm,mwd Zd0Sg/ oorÇm&Zd0Sg/
,xm[ --
yk&doó [d Zmwó? uk'g&D Zm,aw rkac/
,m, qdE´wd twåmeH? ea&m 'kAÇmodwH bPEÅd/
£" ye wH o[p&dwwåm Zd0Sgwd yom'½lyarm 0kpöwd/
ukpädwmeH auom'DeH ygy"r®meÍö tma,m OyÜwåd|meEÅd uma,m/
oorÇm&uma,m/ £" ye wH o[p&dawm yom'
uma,m{0 t"dayÜawm/ yoD'EÅDwd yom'g/ yoD'EÅd 0g {w¬
pE´r@vm'Ded tm&r®Pedrdwåmed ww¬ oHoD'rmemed 0d,
o½lyawm oE´dóEÅDwd yom'g? oky&dok'¨tm'gor@o'dom
ur®Zr@m/ £ar ye yÍö '|Kumrwm'd ed'ge ur®ork|me
blwyom' vu©Pm ½lyg'd tbdCmwm&[
blwyom'vu©Pm 0g pu©Kyom'g'a,m '|AÁm/ ww¬ pu©K
wm0 aowr@v y&du©dwåó uPSr@vó raZÑ
ODumod&yrmaP twdrkac XdwmeH o&D&oP²mEkyÜwåd
ya'oblaw 'd|r@av awvrd0 owåydpky#vmed
y&rw¬'DyeD ygX 307
owåtu©dy#vmed AsmaywGm wd|wd/ aomwH aomwAdvAÇEÅa&
t*Fkvda0Xemum&H OypdwwEkwrÁavmrH ya'oH AsmaywGm
wd|wd/ CmeH emoduAÇEÅa& tZy'oP²meH ya'oH AsmaywGm
wd|wd/ Zd0Sg oorÇm& Zd0SgraZÑ OyÜv 'v*¾ oP²meH ya'oH
AsmaywGm wd|wd/ uma,m ye r[EÅd ,m uyÜgo y#v0¥d,H
tmodwåawvH0d, xaywGm ygpu awZó ywd|me|meH
auo*¾ avmr*¾ ec*¾ oku©pr®medp t0aooH ouvo&D&H
AsmaywGm wd|wDwd/ aw ye yÍö ,xm&[H yÍö'Gg&dupdwåmeH
0w¬K'Gg&bm0H oma"EÅd/ awokp {auuó pwaóm
pwaóm "mwka,m oE¨m&PtmAE¨e y&dygpe ork'D&P
udapö[d Oyum&H ua&mEÅd/ ,xmcwåd ,ukrm&ó pwaóm
"mwda,m "m&P e[mye r@e ADZe udapö[Dwd/
Owkpdwåm[m&mp eH Oyw¬arÇEÅd/ ,xm wH cwåd,ukrm&H ydwk
aZ|bmwk aZ|b*deda,m0d,/ tm,kp eH ok|K tEkygavwd/
,xm wH cwåd,ukrm&H 'domygarmau©m &mZor®awm
r[mbdoauúm0d,/ 0PÖm'a,mp eH y&d0ga&EÅd/ ,xm wH
cwåd,ukrm&H o[Zmwm trpöykwåm 0d,mwd/ ,o®m ye
owåmeH pdwåH emr 0dpdwåH a[mwd/ pdwå0dpdwåwm,
onm0dpdwåm/ onm0dpdwåwm, wPSm0dpdwåm/ wPSm0dpdwå
wm, ur®med 0dpdwåmed/ ur®0dpdwåwm, ur®ork|memed blwmed
0dpdwåmed/ blw0dpdwåwm, £ar yom'g 0dpdwåm/ tnrnH
to'dom a[mEÅd/ aw[d yom'r@blwmyd ormem aupd
½lyaó0 tbdCmwm&[m a[mEÅd? e o'´g'DeH/ aupd o'´g'DeH
{0? e ½lyómwd/ wo®m awoH tnrnÍö tn½lay[dp
vu©Pawm toHrdówm a0'dwAÁmwd/
½ly,wDwd ½lyH/ 0PÖ0daooH tmyZÆdwGm [',*Fwbm0H
yumaowd/ yuwd,myd 0g ,HudÍöd'AÁH or0dorH0g yumao
308 y&rw¬'DyeD ygX
wDwd taw¬m/ oyÜwd aomw0dan,sbm0H *päwDwd oa'´g/
o'´,wDwd oa'´g/ wH wH tw¬H0g twåaem 0w¬KH0g
tmpdu©wDwd taw¬m/ o'wd0g wH wH 'doH0g a'oH0g caPe
0dó&wd 0dyæ&wDwd oa'´g/ *E¨,wDwd *aE¨m/ twåaem
0w¬KHolapwDwd taw¬m/ *päwDwd a*g/ 0gawm/ awe
"m&D,wDwd *aE¨m/ &oD,wd tóm'D,wDwd &aom/ &oEÅd0g
wH tóma'EÅDwd &aom/ zkoD,wDwd azm|AÁH/ zkoeaÍöw¬
yoma'e o[ C¥eH uvmyEÅ&blaw[d o'¨d H y#d[eeÍö
a0'dwAÁH/ w'kb,Hyd tmayg "mwk,m ew¬Dwd 0kwåH
tmayg"mwk0d0ZÆdwEÅd/ uo®m ye wH wóm ew¬d/ eEk
oDwwm0g j'0wm0g zkodwGm *,SwDwd/ 0kpöaw? oDwwm [d
awaZma,0? e tmayg/ ,'d [d om tmayga,0 od,m/
yuúKrdaw oEÅawå avm[&aoydó oDwwm vAÇrmem
od,m/ aom [d &aom tmyg"daum a[mwDwd/ {0H ye
evAÇwd/ wo®m om awaZma,0? e tmaygwd/ tydp?
oDwkPSmeH {uo®d H uvmay o[ tyÜ0wåeawm Mo&yg&meH
0d, awoH te0|meawmp 0dnm,wd/ e [d oDwuvmay
OPSH? OPSuvmay0g oDwH o[ y0wåwd/ ,o®d Hp 0w¬KrSd ykaAÁ
oDwonm oP²mwd/ ypäm wawm oDwwa& tm*aw wo®d
Ha,0 yke OPSonm oP²mwd/ ykaAÁ OPSonm,Hyd {ao0
ea,m/ wxm OaPS raE´ oDwonm oP²mwd/ oDaw raE´
OPSonmwd/
tx ye j'0bm0blawm tmayg zkodwGm *,Swd/ ta,m
yd@m'Dok tmAE¨eblawmyd zkodwGm0 *a,S,s/ {0Íö owd
,xm awok £w&med wDPd blwmed 0dem £w&Dwa&e 0dokH
0dokH um,du okc'ku©meH tm&r®Pblwmed a[mEÅd/ wxm
aomyd 0dem £wa&[d 0dokH um,duokc'ku©meH
y&rw¬'DyeD ygX 309
tm&r®Pblawm{0 od,m/ e ye a[mwd/ ,O§d wmed
ta,myd@m'Ded zkoEÅmeH um,duH okcH0g 'ku©H0g OyÜZÆwd? wH
oPSx'¨wm 0aoe0g OyÜZÆwd/ oDwkPSwm0aoe0g
tAÇEÅ&xrÇeó rE´*gV§wm0aoe0g/ aem tnxmwd/ wo®m
yk&drbma* wDPd blwmed zkodwGm0g 0PÖH 'doGm0g ypäm bma*
oka'¨e raem 0dnmPoEÅmaee 'DC&óm'doP²meH0g &wåd,H
tvmwpuúH 0g wHwHqd'´0d0&H0g ZmeEÅm 0d, yxrH
j'0wmo[dwmed 0dvDemed rk'led wDPd blwmed yx0d H {0 0g
zkodwGm ypäm oka'¨e raem 0dnmPoEÅmaee 0dokH j'0bm0H
t'´wdEÅbm0H ZmeEÅd/ {0H oaEÅyd wH zkodwGm ZmeEÅm £apö0
rnEÅd t0daoo0d'kaemwd/ *kEéH tbdPSH p&P|meH a*gpa&m/
a*gp&o'dowåm £" a*gpa&m/ a*gwd0g £" pu©m'Ded
£`E´d,med 0kpöEÅd/ wmed 0dnmPm"d|dwmed [kwGm {awok p&EÅd/
{wmed0gawok p&EÅd y0wåEÅd Ca¥EÅDwd a*gp&m/ awa,0 £"
{uwåH OyaewGm a*gp&½lyEÅd 0kwåH/ £rmedye yÍö ,xmuúrH
pu©m'Dok y#d[ee vu©Pmed ½lyg'DeDwd a0'dwAÁmed/
£w¬D 0kpöwd t0do'gum&oPd²wH cE¨yÍöuH/ ,ó ye "r®ó
tmEkbma0e wH wxm oP²mwd y0wåwd/ aom £w¬d ,m r-
276 bma0gwd £w¬wåH/ yk&daom 0kpöwd 0do'gum&oPd²wH
cE¨yÍöuH/ aooH 0kwåe,ar0/ ww¬ £w¬dvd*F £w¬dedrdwå £w¬d
ukwå £w¬muyÜgeH a[wkbm0 vu©PH £w¬wåH/ yk&dovd*F
yk&doedrdwå yk&doukwå yk&domuyÜgeH a[wkbm0 vu©PH
yk&dowåH/ ww¬ vd*FEÅd y"me*FblwH r[moP²meH/ edrdwåEÅd
ypö*FblwH ck'´uoP²meH/ ukwåEÅd uDVmvdvm'd Mud,m0daoaom/
tmuayÜgwd *rem'daum tmum&0duma&m/ oaAÁayaw
cE¨yÍöuó y0wåd0daoom{0/ a, o'´oaw¬ok vd*FEÅd 0kpöEÅd/
a,oÍö 0aoe t,H £w¬D{0? e yk&daom/ t,H yk&daom{0? e
310 y&rw¬'DyeD ygX
£w¬Dwd oÍÆmeEÅd/ ,o®m yaew¬ oP²mem'DeH
t0do'g'dbma0g{0 tw¬awm £w¬dyk&dowm a[mwd/
w'kb,rkwåbma0gp eykHouwm/ aomp tu©&y'
ocFgawok 0paeok p 0peaw¬okp ,xm&[H oE´dówda,0/
wo®m £`E´d,&[dawokyd ya'okp ½ku©m'Dok y'aw¬okp
y&d,ma,e £w¬dykreykHouwmod'¨d a0'dwAÁmwd/
(178) ,H ye 0dbm0ed,H
]]£w¬DeH t*FZmwH £w¬dvd*F}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d uw¬pd ygVd,H t|uxmokp edrdwåoa'´g0d, vd*Foa'´g
t*FZmaw ygua#m 'da|mwd/
(179) ,Íö ww¬
]]£w¬doP²meH £w¬muayÜg}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
e [d vd*Foa'´g 0d, tmuyÜoa'´g oP²mae ygua#m
'da|mwd/ aooHye ww¬ 0kwåH ,HudÍöd t|uxm, toarEÅHyd
awe y&d,ma,e ,kZÆwda,0/ b0EÅd y0wåEÅd wHo[daw
cE¨oEÅmae {om £w¬D? {aom yk&daomwd {0H y0wåm o'´
Ak'¨da,m {awemwd bma0g b0EÅd0g ygwkb0EÅd wHo[daw
cE¨oEÅmae vd*Fg'Ded {wo®d H owDwd bma0g/ aom {0 ½lyEÅd
bm0½lyH/ ['EÅd owåm wHwHtw¬H0g tew¬H0g yla&EÅd {awemwd
[',H/ ['EÅd0g owåm £awm emem0duauú MooZEÅd rkÍöEÅDwd
[',H/ [&EÅd0g y&d[&EÅd wH owåm ZD0dwH0d, ',EÅd &u©EÅdpmwd
[',H/ 0oEÅd ed0oEÅd pdwåapw odum"r®m {w¬mwd 0w¬K/
[',Íö wH 0w¬Kpmwd [',0w¬K/ "mwk'G,edó,vu©PH
0w¬K½lyH/ wH ye [',aumoAÇEÅa& t¹yowrwåH avm[dwH
AsmaywGm wd|wDwd a0'dwAÁH/ "r®o*FPd,H ye
y&rw¬'DyeD ygX 311
a'oemab'&u©ew¬H t0wGm y|mae{0 wH 0kwåH/ ,xm[-
0w¬K ukovmeH cE¨meH edó,ypöa,e ypöa,m/ 0w¬K
tukovmeH cE¨meH edó,ypöa,e ypöa,mwdtm'd/ {w¬p
q[d 0w¬L[d tnH 0w¬Kemr ew¬d/ awokp yk&drmed yÍö
ukovm'DeH edó,m{0 e a[mEÅd/ wo®m awoH
edó,bma0e ww¬ 0kwåH 0w¬Kemr 0dokH {uH 0w¬K½lyar0gwd
od'¨EÅd/
(180) 0dbm0ed,H ye
,H ½lyH edóm,mwd ygXó O'¨#wåm ½lyomrnyoa*Fg
a[mwDwd wH 0daoma"wkH ,kwådemr 0kwåm/ y|mae ye A[lok
tenom"m&aPok Xmaeok 0w¬Kemare 0daoaowGm
0kwåwåm aomyoa*Fg ew¬da,0gwd '|AÁH/
ZD0EÅd o[Zmw"r®m a,emwd ZD0dwH/ awoH ZD0ae
tm"dypöa,ma*e awok £E´H £ó&H twåmeH ua&mwDwd
£`E´d,H/ ZD0dwÍö wH £`E´d,Íömwd ZD0dwd`E´d,H/ o[Zmwm Ekygve
vu©PH ZD0dwd`E´d,H/ ,xm [d ADZedAÁwåmed OyÜvm'Ded
ADaZ0dea|yd O'umEkygvdwmed pd&Hyd umvH ZD0EÅd/ {0ar0H ed½k'¨
ur®edAÁwåmed ur®Z½lyged uar® toaEÅyd ZD0dwmEkygvdwmed
oEÅwd0aoe 0óowHyd 0óo[óHyd uyÜHyd
aomVouyÜo[ómedyd ZD0EÅda,0? wxm [d ZD0dw&[dwmed
£w&½lyged ZD0EÅmedemr ea[mEÅd/ wmed [d a,e {aue
pdawåe0g Owkem0g tm[ma&e0g Zm,EÅd/ wo®d H ed½ka'¨ ed½kZÑEÅd?
y&H rk[kwårwåHyd oEÅmeH Ca#wkH eoauúmEÅd/ awok [d
pdwåZ½lygeH oEÅwdypöKyÜEéH {u0Dxd {uZ0e0g&
{uormywåd0ga&e y&dpädEéH a[mwd/ OwkZm[m&ZmeÍö
obma*u Owktm[m& 0aoe y&dpädEéH a[mwd/ ur®Z½lygeH
312 y&rw¬'DyeD ygX
ye 0dokH oEÅwdypöKyÜEéHemr ew¬d/ awoH {ub0y&dpädEéH
t'¨gypöKyÜEéar0 a[mwDwd/ ,'d {0H t½ly"r®meH uxEÅd/ aw[d
ZD0dwa,ma*e ZD0EÅm{0 a[mEÅd/ {0HoaEÅyd awoH
oEÅwdypöKyÜEéH 'dówDwd/ 0kpöaw? t½ly"ar®ok 0dygumed wm0
ur®Z½lyo'domed/ wmedyd [d towd 0DxdpdwåKyÜga' ,m0ZD0Hyd
{uoEÅwd0aoe y0wådóEÅda,0/ £w&med ye ,ó
tm&r®Pó tmygwm*wwåm OyÜZÆEÅd/ wo®d H ed½ka'¨
w'bma0yd w'g&r®Pm A[l pdwåoEÅwda,m
ZD0dwót'¨gez&PmEkbma0e y0wåEÅda,0/ tydp?
,m0cE¨y&dedAÁmem teEÅ&ypö,kyedAaE¨e taAÁmpädEéH
y0wårmem, pdwåoEÅwd,m0aoeyd t,raw¬m 0wåaAÁm/
awae0 [d udavooDoH t0dZÆm/ y0wåoDoH ZD0dwd`E´d,EÅd 0kwåH/
(181) 0dbm0ed,H ye
tm[m&Zm'DeH tm[m&m'da,0 OyÜwåd,myd Xdwd,myd um&PH
a[mwd/ uo®m? wcFaP "&rmewåm/ ur® ZmeH ye ur®H
OyÜwåd,m{0 um&PH? e Xdwd,m/ uo®m? wcFPmbm0awm/
ZD0dawe ye tEkygvdwwåm {0 awoH cP|dwd od'¨gwd £rdem
"dyÜga,e ,H 0kwåH ]],xmouH cPrwå|m,DeHyd [d
o[ZmwmeH y0wåda[wkbma0e tEkygvuH/ e [d awoH
ur®Ha,0 Xdwdum&PH a[mwd/ tm[m&Zm'DeH tm[m&m'd 0d,
ur®ó wcFPmbm0 awmwd}}/ wH e ,kwåH/
"r®meO§d cP|dwdemr {uuvmy*wo[Zmwypö,m
,wåm{0 a[mwd/ e ememuvmy*wZeuypö,m,wåm/
£w&xm OyÜg'u©aP vAÇrmemeH Oyp,oEÅwDeH 0d,
Xdwdu©aP vAÇrmem, Z&wm,yd ukawmpdork|mewm ygVd,H
0kwåm od,mwd/ tydp? cP|dwdemr obm0od'¨g{0/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 313
OyÜEém "r®m ypö,a0uav’e twåaem caPok y&dykPÖH t|wGm
tEÅ&m0 bdZÆEÅDwd tw¬d/ ep ypö,m"drawåe twda& uw&H
wd|EÅDwd tw¬d/ wo®m cP|dwd,H Oyw¬rÇ,rmemyd
tm[m&m'a,m tEkygv,rmeÍö ZD0dwH ypäm Av0½lyoEÅwd
y0wådtw¬m,{0 Oyw¬arÇEÅd ygavwdp/ e cP|dwdy0wåd,mwd/
{wåm0wm oaAÁoHyd cP|dwdemr "&rmeZeum,wåm 0g
ZD0dwm,wåm0g ea[mwDwd od'¨H a[mwd/ ,'d ye wH
oEÅwdy0wådar0 oE¨m, 0kwåH od,m? {0Howd ,kaZÆ,smwd/
t| uxm,Hyd oaEÅydp tEkygve vu©Pm'drSd 0d"mae
tw¬du©aPa,0 wH aw"ar® ygavwDwdtm'd0pae
,xmoEÅwd|dwd vAÇwd/ wxm 0dpma&wGm *a[wAÁmwd/ £'H
ye ygpu*¾dem o[ ouvH Oyg'dEéuo&D&H AsmaywGm
wd|wDwd/ uAVH u&D,wDwd uAVDuma&m/ tm[&D,wd
taZÑm[&D,wDwd tm[ma&m/ uAVDuma&mp aom
tm[ma&mpmwd uAVDum&m[ma&m/ uAVDuma&m
tm[ma&mwdyd ygaXm/ £'Íö o0w¬Ku 0peH '|AÁH/ tx0g?
uAVDum&m[m&bu©meH owåmeH twåbm0H bkaom [&wd
t'¨geH y0awåwDwd tm[ma&m/ cZÆ abmZÆm'dau uAVDuma&
tm[ma&m wEédódwwåm wyÜ&d,m yEéwåmpmwd
uAVDum&m[ma&m/ £ro®d Htaw¬ owd edAÁwådw MoZm {0
vAÇwd/ tw¬awm ye t*Fr*FgEkom&daem &oó om&blawm
Oyw¬rÇAvuma&m blwedódawm y&roded'¨od aea[m £"
tm[m&½lyHemr/ ww¬ t*Fr*FgEkom&daem &oómwd
taZÑm[&dwGm tmrmoa, ywd|dwmed tm[m&0w¬Led
ygpuawaZe 0da0pdwmed &om'dbma0e yÍö"m 0dbm*H *päEÅd/
ww¬ yPDw oded'¨ v[ku odae[ aum|maom &aomemr/
a, avmau &o"mwlwd 0kpöwd/ aom ygpu awZAave
314 y&rw¬'DyeD ygX
wawm Owå&dwGm &o[&Pd"redZmvmEkoma&e a[|mp O'¨Íö
ouvo&Da& t*Fr*Fged tEko&aEÅm tEkz&aEÅm
t*Fr*FgEkom&Dwd 0kpöwd/ wó om&blawm Oyw¬rÇH AvH
ua&mwDwd Oyw¬rÇAvuma&m/ aom [d tmrmoa, ywd|dw
rawåm0 ouvo&Da& blawok Oyw¬rÇuAvH ZaewDwd/
(182) 0dbm0ed,H ye
]]t*Fr*Fg eom&d &o[& ocFgwmwd}} ygaXm/ aom 'kyÜgaXm/
wH ye ao`E´d,uma,myw¬rÇevu©PH tm[m&½lyH/
MoZmvu©PH 0g/ ww¬ O',wd yo0wDwd MoZm/ t0oa'´g0g
&u©aP/ &u©PaÍöw¬ Oyw¬rÇear0/ t0wd Zaewdpmwd MoZm/
ud H t0wd/ twåaem edó,0w¬KH/ ud Hp Zaewd/
tm[m&ork|me½lyH/ O',meEÅ&H ½lyH ZaewDwd MoZmwdyd 0'EÅd/
tnmya'o&[dawe uu©Vwåm'dem twåaem bma0e od'¨H
½lyH obm0½lyH/ OyÜg'g'dem tedpöwm'demp ocF[vu©aPe
o[dwH ½lyH ovu©P½lyH/ OZkuawm0 ur®m'D[d ypöa,[d
edyæm'dwH ½lyH edyæEé½lyH/ ½kyÜevu©PorÜEéH edyÜ&d,m,½lyH ½ly½lyH/
,xm 'ku©'ku©H tZÑwåtZÑwåEÅd/ ocFwvu©P,kwå wm,
tedpöwm'duH vu©Pwå,H tma&maywGm or®oem&[H ½lyH
or®oe½lyH/ aw aw 'AÁorÇm&m0g ½lyuvmyg0g 0dokH0dokH
bkaom umoEÅd yumoEÅd {awemwd tmumaom/ edowå
edZD0a|e "mwk/ tmumoocFgwm "mwlwd tmumo"mwk/
y&dawm orEÅawm qdE´wd uvmyEÅ&blwmed uvmyEÅ&
blaw[d o'¨d H toHrdóH {uwåH tEky*reH ua&mwDwd
y&dapäa'g/ aw[d0g y&dpädE´D,wd twåaem0g ya&oH0g
tuwGmraZÑ 0dokH xyD,wd/ awoH0g qd'´0d0&rwåblawm/ e
0dokH {aum OyÜg'o[dawm obm0"ar®m/ emyd uópd
y&rw¬'DyeD ygX 315
½lyuvmyó yu©blawmwd y&dapäa'g/ 0dum&vu©P½lyged [d
tobm0"r®blwmedyd wHwH ½lyuvmayok oE´dórmewm
wHwH½lyuvmyyu©dumed{0 a[mEÅd/ t,H ye aw[d ½ly
uvmay[d oAÁaom 0drkwåbma0e A[dblwwåm uópd ½ly
uvmyó yu©blawm e a[mwDwd/ tobm0"r®wåmp ye
auepd ½laye zkoe y&d,ma,myd wó oAÁaom ew¬Dwd
uwGm aom toHzk|H pwl[d r[mblaw[Dwd ygVd,H 0kawåm/
t|uxm,H ye Ceyd@0w¬Lok y#dCazm|AÁobm0geH emem
uvmy*wblwmeH tnrnoHzk|wm tw¬Dwd uwGm toHzk|H
pwl[d r[mblaw[Dwd {aw[d toHzk|H tZ#mumoH
uHxdwEÅd 0kwåH/ #Dum,H ye t,H eda'´aom
tZ#mumoeda'´aom ea[mwd? y&dapä'½lyeda'´aoma,0/
aomp Ceyd@ 0w¬Lok{0 a0'dwaAÁm/ awokp blwmeH
toHzk|wmemr ew¬d/ wo®m blwmeH tnrntAsmydwm
{uwåH tEky*wwm{0/ ww¬ toHzk|wmemr ,kwåm od,mwd
t"dyÜga,e tAsmyduwm [d toHzk|wmwd 0kwåH/ tw¬awm
ye ememuvmy*wmeH blwmeH y&d,EÅwm ocFgawm
tEÅ&mV"ar®m/ ½lyy&dapä'vu©PH y&dapä'½lyH/ ,m ye
pvrmaee um,a*Fe twåmeÍö twåor*Øaem yk*¾vó
t"dyÜg,Íö ypöau© Xdaw Zae 0dnmaywd ygu#H uwGm
'aówd/ o,Íö awe um,a*Fe aw[d Zae[d 0dnm,wd/
om um,0dnwådemr/ ,m Opöm&D,rmaee 0gpa*Fe oa'´e
twåmeÍö twåor*Øaem yk*¾vó t"dyÜg,Íö aomwyax
Xdaw Zae 0dnmaywd/ o,Íö awe0gpa*Fe aw[d Zae[d
0dnm,wd/ om 0pD0dnwådemr/ tx0g? 0dnmayEÅd Zem
0dnm,EÅd0g Zae[d tnrnó pdwåmed {wm,mwd 0dnwåd/
oorÇma& t*Fypö*Fblaw uma, y0wåm 0dnwåd um,0dnwåd/
316 y&rw¬'DyeD ygX
apmye um,ocFgawm uma,m {00g 0dnwåd um,0dnwåd/
pdwåZo'´ocFgwm, 0gpm, y0wåm 0dnwåd 0pD0dnwåd/
apmye0gpm ocFgwm 0gpm {00g 0dnwåd 0pD0dnwåd/ ww¬
pdwå0aoe ,HudÍöd um,*F0dum&H ua&mEÅó wHwHt*F H
oEÅrÇEÅm oE¨ma&EÅm pmavEÅm t*Fr*FgEkom&docFgwm
pdwåZ0gwuvmyg wHwHt*F H yla&wGm OyÜZÆEÅd/ OyÜZÆEÅmp ,xm0g
wxm0g tEkyÜZÆdwGm ,ó aw[d pdwåZ0gwuvmaywd
o[Zmwó apmyeum,ó tmEkbma0e oaAÁ aw
uvmyg ,xm"dayÜw'dombdrkcg{0 OyÜZÆEÅd/ t,H
apmyeum,ocFgawm tmum&0duma&m um,0dnwåd emr/
ed,mruo'doD [d t,H um,0dnwåd/ awp em0go'd omwd/
,xm [d ed,mraum em0g, rlvbma* XwGm {uH r[mzd,H
'V§H *a[wGm e'daomaw pma&wGm ouvH r[mem0H
£pädw'dombdrkcH eda,maZwd/ e ,H0g wH0g 'doH *EÅKH a'wd/
{0H orÜ'rd'H '|AÁH/ {updwåu©Pdum [d 0dnwåd awoH
rlvbma*{0 vAÇrmem aw ,xm"dayÜw'dombdrkac {0H
uwGm eda,maZwDwd om ed,mruo'doD a[mwDwd/ {w¬p
,a'wH t|uxm,H/ {uZ0e0Dxd,H owåok Z0aeok yxr
Z0eork|dwm 0ga,m"mwk twåem o[Zmw½lyum,H
oHxarÇwkH oE¨ma&wkH oauúmwd/ ty&my&H ye pmavwkH
eoauúmwd/ 'kwD,m'Dokyd {ao0 ea,m/ owårpdawåe ye
ork|dwm 0ga,m"mwk a[|m q[dpdawå[d ork|dwH
0ga,m"mwkH Oyw¬rÇeypö,H vbdwGmtwåemo[ZmwH ½lyum,H
oHxarÇwkH oE¨ma&wkH pmavwkH tbduúrmaywkH oauúmwDwd
0kwåH/ wH tbduúrmrDwd um,H y*¾PSEÅmeH taeuo[aóok
Z0e 0ga&ok y0wårmaeok ,o®d H0ga& pveocFgwH
a'oEÅ&ygyeH Zm,wd? wH oE¨m, 0kwåH/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 317
uwdy,Z0e0ga&[d pveH Zm,wd/ ,'d Zma,,s? £'¨drEÅmeH
£'¨d,m*reH 0d, oaAÁoHyd oDCw&H *reH ynma,,s/ uo®m?
{upä&u©aPyd taeuaum#dowo[ópduúy0wåd,m
orÇ0awm/ t,Íö taw¬m Oy&d tu©½kyÜwåd0dpm&Pm,H
ygua#m b0dówDwd/ wo®m wawm yk&dr0ga&ok
oHxrÇeoE¨m&Pmed{0 orÜZÆEÅDwd a0'dwAÁH/ ,m apw¬
owå,k*oua#myrm 0kwåm? omyd ememZ0e0DxDok ork|dwmeH
0ga,m"mwleH ty&my&H Oyw¬rÇaep ,kZÆwda,0/ wxm [d
pvepdwåZ½lyoEÅwd,H y0wåmed OwkZ½lyoHCm#medyd
0dnwådo[dwmed 0d, w'gum&0EÅmed oa0*ged o0dyæm&med{0
y0wåEÅd/ wo®m ykAÁmy&y0wåmeH emem Z0e0DxDeH tEÅ&EÅ&m
b0*Fora,okyd tbduúrem'duH pveH orÜZÆwda,0/
{umA'¨y0wåmedp pwkork|medu½lygedemr {uó 0doa,
£w&med {uork|memed 0d, oAÁaom w'Ek y&d0wåDed
a[mEÅDwd pdwåaZ pvaEÅ £w&medyd pvEÅd a,0gwd '|AÁH/
pveaÍöw¬ ypädrypädrmeH ½lyuvmyoHCm#meH yk&dr yk&drmeH r-
283 OyÜEéa'oawm a'oEÅa& ,xmy0wåoEéda0omuma&e
ty&my&H OyÜZÆrmeH a0'dwAÁH/ e [d ½lyg½ly"r®meH OyÜEé a'ao
ted½kZÑdwGm auo*¾rwåHyd a'oEÅ& ouFreHemr tw¬d/
£w&xm cPdu"r®wm tAsmyg&"r®wm t0o0wådwmp
awoH eod,mwd/ ,HudÍöd 0pDab'H ua&mEÅó uP²|mem'd
*wOyg'dEéu yx0D"mwlok pvrmeuP²ya'om'd*wpdwåZ
yx0D"mwleH oHC¥eocFgawe Xmeu&PoEédygawe
oa[0a,m 0pDaCmoocFgawm pdwåZoa'´g Zm,wd/ aom
a,e twåem o[ Zmawe tmum&0duma&e ,xm"dyÜg,H
wHwH 0PÖ0daoowåH Oy*päwd/ a,ep okPEÅmeH
wHwHtw¬aZmwaum tu©&oEédygwblawm y'AsÍÆe0daoaom
318 y&rw¬'DyeD ygX
OyvAÇwd/ aom apmye0gpmocFgawm tmum&0duma&m
0pD0dnwådemr/ t|uxm,H ye wóm ye pdwåork|mem,
yx0D"mwk,m Oyg'dEéC¥eó ypö,blawm {aum
tmum&0duma&m 0pD 0dnwådemrmwd 0kwåH/ ww¬
Oyg'dEéC¥eó ypö,blawmwd ur®Zblwm,
pwkZblwm,{00g Oyg'dEéyx0D"mwk,m o[C¥eH y#dpö
o'´0daooy0wåd,m ypö,blawmwd taw¬m/ C¥eó
ypöa,m ye pvrmeuP²ya'om'd0dum&blawm
um,*F0daoaom{0 od,m/ 0dum&'G,Íö toHrdóH uwGm
a0'dwAÁEÅd/ {w¬p Oyg'dEéuyx0D[d o[ C¥eH pdwåZyx0DeH
udpöH/ ,H ye wmoH ,xm0g wxm0g tCa¥wGm ,xm
£pädwu©&H orÜZÆwd/ wxm C¥eyum&0d"meH/ £'H
um,0dnwåd,m udpöH/ C¥aee oa[0 OyÜEéo'´geH wHwH0PÖwå
ywåd,m 0d'[ear0 0pD0dnwåd,m udpöH/ ukrÇxkewvH 0d,p
Oyg'dEéuyx0D/ y[&P[aw¬m 0d, pdwåZyx0D/ [w¬y&d
0wåe 0duma&m 0d, um,0dnwåd/ o'´0duma&m 0d,
0pD0dnwåd/ ukrÇxkeó ememo'´yaba'g0d,
emem0PÖaba'gwd/ {w¬p ,a'wH t|uxm,H £'H 0u©mrd
{wH 0u©mrDwd OyÜZÆrmeH pdwåH t|½lyged ork|maywd/ awoH
tAÇEÅa& pdwå ork|mem yx0D"mwk Oyg'dEéuH C¥,rmem0
OyÜZÆwd/ awe "mwkC¥aee oa[0 oa'´g OyÜZÆwDwdp
yk&drpdwåork|m em, Oyw¬rÇeudpöHyd ew¬Dwdp 0kwåH/ wHyd
taeuoawok Z0e0ga&ok y0wårmaeok ,o®d H0ga& y&dAswåH
tu©&H y0wåwd? wH oE¨m, 0kwåEÅd *a[wAÁH/ awae0 [d rlv
#Dum,H Oyw¬rÇeudpöH ew¬d v'¨gao0aee pdawåae0 C¥eó
Av0bm0awmwd 0kwåH/ {w¬p v'¨gao0aeemwd {awe
ykAÁbma* ememZ0e0DxD[d v'¨gao0ebm0H 'aówd/ yxr
y&rw¬'DyeD ygX 319
Z0epdwåóyd v'¨gao0ewm, t"dayÜwwåm/ ep {uZ0e
0g&rawåe y&dAswåH {uu©&H orÜZÆwDwd ouúm 0dnmwkH/ uo®m?
wó {u'Gdtpä&u©Prawåe umave 0wåAÁwåm
{upä&u©aPp taeuowo[ómeH Z0e0DxDeH
y0wådorÇ0awm/ 0kwåÍö --
{urwåm wa,m &óm? 'Gdrwåm 'DCrkpöa&/
wdrawåm wk *Dawm aÚa,sm? AsÍÆem t¹rwådumwd/
rdvdE´yaO§p om"dau 0D[d0g[oaw 0D[dADZmed {upä&u©aP
OyÜEéó pdwåó uvHyd eOayEÅd/ uvbm*Hyd eOayEÅDwd 'DydwH/
{uu©&H Opöma&EÅóp wwåuHyd umvH Opöm&PpdwåAsmyga&m
oE´dówda,0/ ep y&rw¬awm {uar0 o'´H Opöma&rDwd0g
okaPmrDwd0g ouúm ed,arwGm Opöma&wkH aomwkÍö/ wxm
ed,arEÅóyd o'´geH ykAÁmy&awm taeuowo[óaó0
Opöm&P o0e orÇ0awm/ {uar0gwd tbdrmaem ye
orl[Ce oEÅwdCae[d y#dpäEéwåm{0 a[mwDwd '|AÁH/
aooarw¬ um,0dnwåd,H 0kwåe a,e ,xmorÇ0H
a0'dwAÁEÅd/ {w¬p 0dnwådoa'´g uma,e 0dnmaywd 0gpm,
0dnmaywDwdtm'dok aAm"eaw¬m/ ok'dEé ua@ wdu©wåKH
0dnmaywDwdtm'Dok y0wåeaw¬m/ £" ye 'k0da"gyd ,kZÆwd/
{0O§d owd y&H aAma"wkumrwm&[d awok oaAÁok
um,*F0gp*Fapmyaeokyd y0wåu0dnwåd,m vAÇrmewm
a0'dwAÁm a[mwDwd/ rlv#Dum,H ye y&H aAma"wkumrwm,
0demyd tbduúrem'dy0wåaee aom pdwå o[bl0duma&m
t"dyÜg,H 0dnmaywd/ o,Íö 0dnm,wDwd 'Gd"myd 0dnwåda,0gwd
0kwåH? ww¬ 'GDok aAm"e0dnwåDok yk&drm um,0dnwåd
t*Fypö*Fó pvrme0PÖH pu©K0dnmP0Dxd,m pvrme*Fypö*F H
320 y&rw¬'DyeD ygX
um,0dnmP0Dxd,m *a[wGm ypäm oka'¨e
raem'Gg&duZ0aee{0 0dnm,wd ypädrmp 0pD0dnwåd
Opöm&d,rmeH o'´H aomw0dnmP0Dxd,m *a[wGm ypäm oka'¨e
raem'Gg&duZ0aee{0 0dnm,wd? e yÍö'Gg&duZ0aee/ om [d
twåmeH ZmeaEÅ{0 y&oawå twåem or*Øaem yk*¾vó pdwåH
0dnmaywd? e tZmeaEÅ/ Óyu a[wk [d emr twåmeH
ZmeaEÅ{0 ÓaywAÁH Óaywd? aem tZmeaEÅ/ {0Íö uwGm
um,*F apmyeH 'doGm0g y&mrodwGm0g o'´H okwGm0g y&ó
wHwHt"dyÜg,H ZmeEÅmeH wd&päme *wmeHyd yx"H 0dnwådZmeeH
od'¨H b0wd/ wHZmeaee 0dem t"dyÜg,Zmeeó torÇ0awm/
0dnwåd H ZmeEÅmeHp yk&drod'¨oauFw orÁE¨ Zmeaee 0dem
t"dyÜg,ZmeeH e orÇ0wDwd raZÑ 0dokH ykAÁoauFw
orÁE¨*[eHyd £päEÅd? 'GDok ye y0wåu0dnwåDok y&H tbduúrEÅH
pu©K0dnmP0Dxd,m 'doGm tbduúre0dnwådÍö tbduúrepdwåÍö
raem0dnmP0Dxd,m ZmeEÅd/ {oea,m y#duúrem'Dok/ wxm
y&ó uxH aomw0dnmP0Dxd,m okwGm uxe0dnwådÍö
uxepdwåÍö raem0dnmP0Dxd,m ZmeEÅd/ y&H &wåpdawåe
um,*F H pmavEÅH 'doGm pve0dnwådÍö &m*pdwåÍö ZmeEÅd/ &wåó
uxH okwGm uxe 0dnwådÍö &m*pdwåÍö ZmeEÅd/ {oea,m
oAÁmok um,du0gpoduMud,molwd/ v[kaem bma0g
v[kwm/ rk'kaem bma0g rk'kwm/ ur®ed om"k ur®nH/
ur®a,m*sEÅd taw¬m/ ur®nó bma0g ur®nwm/
t'E¨wmvu©Pm ½lyó v[kwm/ tx'¨wm vu©Pm
½lyó rk'kwm/ o&D&Mud,mEkulvur®nbm0vu©Pm ½lyó
ur®nwm/ tnrnH t0dZ[EÅda,myd {wm 0d½k'¨ypö,oyÜg,
ypö,meH 0aoe toHrdóawm a0'dwAÁm/ wxm [d twåaem
um,0d½k'¨H OwkH0g tm[m&H0g pdwåMud,H0g ao0EÅmeH o&D&*wm
y&rw¬'DyeD ygX 321
"mwka,m u'gpd ouvo&D&H0g o&Da&ua'oH0g acgabwGm
0daooawm ylwdrkc oyÜocFgwtmayg y&d,k|meH uwGm
um,H to,Sbm&H 0d, *½kH bm&d,H ua&mEÅd/ £&d,m
yxy&d0wåae um,bm&d,edrdwåH 'ku©H OyÜga'EÅd/ w'g½lyó
v[kwm ey0wåwd/ yke twåaem o&D&oyÜg,H OwkH0g
tm[m&H0g pdwåud&d,H0g ao0EÅmeH aom "mwkau©mabm
0lyor®wd/ uma,m ov’[kaum a[mwd/
£&d,myxy&d0wåae um, bm&d,edrdwåH 'ku©Hemr ew¬d/ w'g
om y0wåwd/ {oea,m aoomokyd/ 0daooeawm yaew¬
rk'kbm,H u|rkcoyÜocFgw yx0Dy&d,k|meH uwGm
oku©u|H0d, um,H x'¨H uu©VHua&mEÅd/ £&d,myxy&d0wåae
t*Fr*FgeHqdZÆebdZÆemum&ywåH x'¨H uu©VedrdwåH 'ku©H OyÜga'EÅDwd
0wåAÁH/ ur®nwm,H ow¬rkcoyÜocFgw 0ga,m y&d,k|meH
0ga,m0dorH uwGm 'gr&duapm&y&d,k|dwH ypöEÅ&|H 0d, um,H
0d0¥rmeH ua&mEÅd? oAÁ£&d,myaxok okcHemr ew¬Dwd 0wåAÁH/
awaZm"mwk ye wmoH oAÁmoHyd rlvblwm a[mwDwd
a0'dwAÁm/
£rm ye ta&m*daem uv’bma0g0d, oky&dr'´dwpr®ó
rk'kbma0g0d, ok'E¨ok0PÖó ur®u©rbma0g0d, ½lyum,ó
£&d,myxy&d0wåae ov’[kuwm'd0aoe oE´dórmem
0daoomum&m a[mEÅDwd uwGm 0dum&½lyH emr/ p,eH pa,m/
yd@0aoe tbdedAÁwåDwd taw¬m/ tm'dawm Oy&dawmp
pa,m Oypa,m/ yxrmbdedAÁwåd Oy½ky&d0¹dpmwd taw¬m/
t,O§d Oyoa'´g OynwåEÅdtm'Dok 0d, yxraw¬m
OyodwåEÅdtm'Dok 0d,p Oy&d taw¬mwd/ 0kwåÍö rlv#Dum,H
Oyoa'´g yxraw¬m Oy&dtaw¬mp a[mwDwd/ awae0[d
ygVd,H a,m tm,wemeH tmpa,m? aom ½lyó Oypa,m/
322 y&rw¬'DyeD ygX
a,m½lyó Oypa,m? om ½lyó oEÅwDwd 0kwåH/ weeH
0dw¬m&PH wwd/ orÁE¨m wwd ykeyÜKeH0g wwd oEÅwd/ ,xm
y0wåmeH tm,wemeH t'¨geyl&P0aoe y0wåDwd taw¬m/
ww¬ *AÇao,sumeH owåmeH y#doE¨du©aP ½lygeH OyÜga'g
yxrmedAÁwådtaw¬e Oypa,memr/ wawm y&H ,m0 oAÁyxrH
OyÜEémeH pu©K aomw CmeZd0SgeH OyÜga'g? {w¬EÅa& ½lygeH OyÜga'g
Oy&d 0¹dtaw¬e Oypa,memr/ wawm y&H ,m0ZD0H
pwkoEÅwd½lygeH OyÜga'g oEÅwdemr/ 0kwåaO§wH t|uxm,H
e'DwDa& edcgwulyo®d H O'uk*¾reumavm0d, tmpa,m
edAÁwåd/ y&dykPÖumavm0d, Oypa,m 0¹d/ taZÑmw¬&dwGm
*reumavm 0d, oEÅwd y0wåDwd/
0dbm0ed,H ye
y#doE¨dawm y|m, ,m0pu©m'd 'oumeH OyÜwåd/ {w¬EÅa&
½lykyÜga'g Oypa,memr/ wawm y&H oEÅwd emrmwd 0kwåH/ wHyd
awe y&d,ma,e ,kZÆwda,0/
oHao'aZmy0gwdumeH ye y#doE¨du©aP ½lygeH OyÜga'g yxrm
bdedAÁwåd taw¬e y&dykPÖ 0¹d taw¬ep Oypa,m emr? wawm
y&H ½lygeH OyÜga'g oEÅwdemr/ tydp? wdork|medu ½lygeHyd 0dokH
0dokH oEÅwdypöKyÜEéHemr tw¬d/ wóp {auuó edAÁwåd 0¹d
y0wåd 0aoe wdaóm wdaómt0w¬m a[mEÅd/ ww¬
{auuoEÅwd,H tm'drSd oEÅwdoDo½lygeH oAÁyxrH OyÜga'g
edAÁwådemr/ wawm 0¹e½lygeH OyÜga'g 0¹Demr/ 0¹ae orawå
t0¹dwGm yAE¨|dwd0aoe 0wåe0aoeOyÜga'gy0wådemr/ ww¬ p
edAÁwåd0¹da,m Oypa,memr/ y0wådoEÅwd emr/ oacFyawm
ye avmau oAÁmok £`E´d,med`E´d,A'¨½lyy0wåDok oE´dórmae
Zm,e 0¹e y0wåeocFgaw t0w¬maba' 'doGm Oyp,oEÅ
y&rw¬'DyeD ygX 323
wda,m a0'dwAÁm/ wMwm,H ea,m-½ku©wdPm'Ded0g omcg
ywåykyæzvm'Ded0g tm'drSd Zm,EÅd/ Zm,dwGm 0¹EÅd/ 0¹ae
orawå t0¹dwGm yAE¨0aoe y0wådwGm bdZÆEÅDwd/ ZD&PH Z&m?
ZD&EÅd ZdPÖbm0H *päEÅd {wm,mwd Z&m/ oma,0 Z&wm/
OyÜg'Z&mba*F[d edpövwd eurÜwDwd edapöm tocFw "ar®m/ e
edapöm tedapöm? ocFw"ar®m/ tedpöó bma0g tedpöwm?
ba*Fg/
(183) 0dbm0ed,H ye
]]edpö"k0bma0e e £pöH tEk*EÅAÁEÅd tedpö}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
edpöoa'´g [d omoae avmaup ygua#m/ aom {0 £"
eum&,kawåm tedapömwd 0kawåmwd/ vu©D,EÅd ov’u©D,EÅd
0dedpäD,EÅd "r®m £ar ocFwmwd {awemwd vu©PH/ ocFw
bm0ZmeeedrdwEÅd taw¬m/ ,xm[- t*Fkwåa& wDPd rmed
bdu©a0 ocFwó ocFwvu©Pmed/ uwrmed wDPd? OyÜga'g
ynm,wd? 0a,m ynm,wd? Xdwó tnxwåH ynm,wDwd/
eEk ygVd,H Zmwdemr tm*wm/ wo®m omyd £" 0wåAÁmwd 0kwåH
Zmwd½lyar0gwdtm'd/ {w¬mwd ½lyorka'´ao/ ZeeH ygwkb0eH
Zmwd/ Zm,EÅd0g {wm,mwd Zmwd? Oyp, oEÅwd
emarey0kpöwd wómZmwd,mwxm
t0w¬mab'a,m*awmwd t"dyÜga,m/ om [d tm'dawm
y#doE¨d½lyged ygwkb0EÅmed ua&mwd/ yke ty&dykPÖmedp
tm,wemed yla&wd/ yl&dwmed p 'DCHyd t'¨geH taAÁmpädEéH uwGm
y0awåwd yAE¨,wDwd/ {um 'o0d"HyDwd r[mblwm'dbma0e
{uwåH Oye,e0aoe {um 'oyab'Hyd/ uxH o½ly0aoe
t|0Dowd0d"H a[mwDwd ykpädwGm blwyÜom' 0do,mwdtm'dem
{um'o0d"aó0 o½lyawm 'óeH taEÅm*"ab'geH ykaAÁ
324 y&rw¬'DyeD ygX
0kwåbma0e okygu#wåmwd '|AÁH/ awem[-t|m&o0d"EÅd/
pwåm&d blwmed yÍöyom'g t*[dw*[aPe pwåma&m
0do,m a*gp&m/ 'k0da"g bma0g/ {uH [',H/ £wd £'H
aomVo0d"H ½lyH ZD0dwm[m&½lay[d o[ t|m&o0d"H a[mwd
wxm {aum y&dapäa'g/ 'k0d"m 0dnwåd/ t*[dw*[aPe
wd0da"g 0duma&m/ pwkAÁd"H vu©PEÅd 'o tedyæEémpmwd ½lyH
o½lyawm t|0Dowd0d"H ba0wd a,mZem/ {w¬p ypädrmed
'o½lyged obm0awm tEkyvAÇrmewåm ypöa,[d edyæm'dwmed
½lyged e a[mEÅDwd tedyæEémed emr/ tyd apw¬ tbd"ar® 0dokH
O'´d|med ed'´d|medp {wmed obm0awm tEkyvAÇrmemeDwd 0g
y&rw¬awm t0dZÆrmemeDwd0g eouúm 0wåKH/ a0g[m&od'¨
rwåbm0H twduúr® wm'daoe ok'¨"r®*wd,m oda'¨e y&rw¬
vu©aPe Oyv'¨wåm/ £w&xm edAÁwådvu©P&[dwH
tocFw edAÁmeHyd obm0awm tEkyvAÇrmeH y&rw¬awm
t0dZÆrmeÍö emr od,mwd/ wo®m edAÁwåd vu©P&[dwwåm{0
{wmed tedyæEémedemr/ e obm0awm tEkyvAÇrmewåmwd
,kwåH od,mwd/ (½lyorka'´aom)
157/ ½ly0dbma*oAÁÍö ye {wH ,xmork'´d|H t|0Dowd 0d"H
½lyH ta[wkua|e {u0d"ar0/ e oa[wkum a[wku
0aoe 'k0d"H/ wxmoyÜpö,a|e {u0d"ar0/ e oyÜpö,mypö,
0aoe 'k0d"EÅd {0H y0wåH {u0d"e,H wm0 'aówkH
oAÁÍömwdtm'drm&'¨H/
(184) 0dbm0ed,H ye
{u0d"ea,myd ½ly0dbma*g{0gwd uwGm ]],xm O'´d| ½lygeH
{u0d"m'de,H 'óew¬H oAÁÍö yaewEÅdtm'd 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e
oarwd/
y&rw¬'DyeD ygX 325
0u©wd [d --
tZÑwådum'daba'e? 0dbZEÅd ,xm&[EÅd/
{awe tZÑwådum'daba'g {0 ½ly0dbma*gemrmwd 0dnm,wd/
ww¬ oAÁHyd ½lyH a[wkorÜa,m*g bm0awm ta[wku ar0?
e udÍöd oa[wkuH/ udÍöd ta[wkuEÅd {0H 0dbma*g tw¬Dwd
t"dyÜga,m/ oyÜpö,H omo0H ocFwH avmud,EÅd ygaXm/
oyÜpö,H ocFwH avmud,H omo0EÅd ye ,kawåm/ ygVd,Hyd
wxm 'd|wåm obm*,k*VorÇ0awmpmwd/ £w&med ye
ygVduare toarEÅmedyd obm* ,k*Vwåm bm*awm
,kwåmed{0/ ww¬ twåaem Zeaue ypöa,e oa[0
0wåwDwd oypö,H/ ypöa,[d o*Fr® u&D,wDwd ocFwH/ yÍöKyg'g
eu©E¨ocFgaw avmau{0 y&d,myEéEÅd avmud,H/ twåmeH
tm&AÇ y0awå[d tmoa0[d oa[0 0wåwDwd omo0H/
tued| jA[®oEÅme blwHyd ½lyH umrwPSm 0do,bma0e
umar{0 y&d,myEéwåm umrm0p&H/ ew¬d twåem *[dwH udÍöd
tm&r®PHemr tómwd tem&r®PH/ a,m "ar®m tane
ya,ma*e y[Daemyd ork',y[mae towd ty[Daem0
a[mwd/ yke t0óH OyÜZÆrmewåm/ tyÜ[Daemyd wo®d H owd
y[Daem0 a[mwd/ yke tEkyÜZÆrmewåm/ wm'daom "ar®m
y[me0g,mró t|mewåm tyÜ[mwaAÁmemr/ ½lyHyd
{'doar0 a[mwDwd 0kwåH tyÜ[mwAÁ ar0gwd/ t|mewåm
y[me 0g,mrH e t&[wDwd taw¬m/ tx0g? 0dem
ork',y[maee y[mwkH touúKaPa,smwd taw¬m/ ,'d
{0H ½lyH bdu©a0 e wkrSmuH/ wH yZ[x/ wH a0g y[DeH 'DC&wåH
tw¬m, [dwm, okcg, b0dówDwd £'H uxEÅd/ wHyd
wAÁdo,ó &m*ó y[meH oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/ ,xm[ --
326 y&rw¬'DyeD ygX
½lay acg &m" a,m qaE´m? a,m &ma*g? ,meE´D? ,m wPSm?
wH yZ[x/ {0H wH½lyH y[DeH b0dówd OpädEérlvH
wmvm0w¬KuwH tebm0HuwH tm,wd H tEkyÜg'"r®EÅd/
t,H ea,m tanokyd ukovm'Dok tyÜ[mwaAÁok
a0'dwaAÁmwd/ {0oa'´g apw¬ yk&drya'okyd a,maZwaAÁm/
£wdoa'´g tm'dtaw¬m? yum&aw¬m0g/ awe ygVd,H tm*wH
e a[wk a[wk0dyÜ,kwåEÅdtm'd H o*FPSmwd/ wó wó
yk*¾vó twåbm0y&d,myaEém "r®orla[m tZÑwåHemr/
wo®d Hydp ,w¬ wPSm, twda&uw&H 'V§y&d*¾a[m a[mwd/
aom pu©m'daum pdawåe o[ qAÁda"g "ar®m tZÑwådaum
emr/ tZÑawå 0d'dawm ygua#mwd uwGm/ wxm [d aom
tZÑwåZÑwåEÅdyd 0kawåm/ £w&med ye ½lyg'ded zóm'Dedp
w'kyg'g, wPSmy&d*¾[ó rE´wåm Am[d&med emr/ ,xm [d
avmau rPd0g ok0PÖH0g &ZwH0g A[da*a[ ed'[dwGm xydwH
a[mwd/ ypäd0g okyÜH0g Ca#m0g o&ma0g0g taEÅm a*a[
xydawm/ ww¬ ypädrmed qa×wGmyd yk&drmed &u©EÅd/ wo®m
wmae0 wPSmy&d*¾['V§wm, taEÅmy&dabm*gawG0 0kpöEÅd/
ypädrmed ye Am[d& y&dabm*gawG0/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ £"yd
[d ,'d ouúKaP,s/ ½lyg'Ded zóm'dedp oAÁmed qa×wGmyd
pu©m'duH qAÁd"ar0 t0óH &u©dóEÅDwd/ £wd wPSm
y&d*¾[ó 'V§rE´wm 0aoae0 awoH 'GdEéH tZÑwådu Am[d&wm
0kwåm/ e y0wåda'o0aoemwd ed|arw¬ *EÅAÁH/
(185) ,H ye 0dbm0ed,H
]]tZÑwådu½lyH tw¬bm0ocFgwH twåmeH t"dudpö O'´dó
y0wåwåm/ umrH tanyd tZÑwåorÇLwm tw¬d/ ½kV§D0aoe ye
pu©m'duar0 tZÑwåduEÅd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
y&rw¬'DyeD ygX 327
(186) ,Íö ww¬
]]twåocFgwHyg pdwåH t"dudpö wó 'Gg&bma0e y0wåwDxd
tZÑwåH/ wa'0 tZÑwåduEÅd}} 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
wo®d H taw¬ [d owd pdwåó tZÑwåwm e orÜZÆwd/
tZÑwå"r® tZÑwåduar®meÍö t0daoaom tmyZÆwDwd/
,H ye ww¬
tx0g ,'d r,H e a[mr? wGH u|uvd*F½lyarm b0dówDwd
0'EÅm 0d, twåbm0ó omwdo,H Oyum&uwåm pu©m'dae0
0daooawm tZÑwådumeDwd 0kwåH/ wH ,kwåw&H/
wxm Oyum&mwdo,wåm{0 [d awok owåmeH y&d*¾[
'V§wm a[mwDwd/ owå0d"Hyd 'Gg&½lyHemr/ ,xmuúrH 0Dxd
pdwåmeH ygPmwdygwm'dur®meÍö y0wådrkcwåm/ ww¬ ye yÍö 0d"H
yom'½lyH Oyywåd'Gg&Hemr/ 0dnwåd'G,H ur®'Gg&Hemrmwd
MoVm&du½lyH yuwd,m xlvobm0wåm C¥eocFgwóp
twåaem udpöó MoVm&duwåm/ oEÅdau½lyH 'la& y0wåóyd
oDCw&H ÓaPe *[Pa,m*swåm/ oyÜ#dC½lyÍömwd {w¬
y#d[eeH y#daCm/ aom 'k0da"g 0do,0do,DeH y#dC¥eH r[m
blwmeH tnrny#dC¥eEÅd/ ww¬ a,e y#dC¥aee yom'
'Gg&meH b0*Fóp 0dum&yÜwåd a[mwd/ £'H 0do,0do,DeH
y#dC¥eHemr/ a,e ½kyÜevu©PmeH ½ly"r®meH ½kyÜe ukyÜe C¥e
yDVe bdZÆem'a,m y0wåEÅd/ £'H r[mblwmeH tnrny#dC¥eH
emr/ y#daCe o[ 0wåwDwd oyÜ#dCH/
(187) 0dbm0ed,H ye
]]a,m o,H edó,0aoep orÜwåmeH torÜwåmeÍö
y#drkcbma0g tnrnyweH/ aom y#daCm 0d,mwd y#daCm/
328 y&rw¬'DyeD ygX
,xm[d y#dCmaw owd 'kAÁvó pveH a[mwd/ {0H
tnrny#drkcbma0 owd t½lyobm0wåm 'kAÁvó
b0*Fó pveH a[mwDwd}} {0H r[mblwC¥eH OyrmrwåH
uwGm 0do,0do,dC¥ear0 *[dwH/ wH tEkyyEéH/
{0O§d owd ,med avmau tZÑwåA[d'¨goEÅmaeok C¥emed
'dóEÅd/ a,oH 0aoe ½ly"ar®ok tnrnH v*¾e AE¨e xrÇe
"m&P pvem'Ded0g 0¹e [m,e aq'e ab'e 0dvDe
0dud&Pm'Ded0g y0wåEÅd/ wmed £" to*F[dwmed od,kH/ ep
wmed tEk*¾[ OyCmw 0aoe y0wådblw oEédygw ocFgwH
C¥eH0dem tnyum&med{0 ouúm b0dwkEÅd/ £w&H
aomVo0d"H 0kwåy#dyu©0aoe okckr½lyH 'la&½lyH ty#dC½lyÍö/
Oyg'dEé½lyH emr uw¬pd ,HudÍöd o&D&|u½lyH 0kpöwd/ uw¬pd
ur®ork|me ar0 w'kb,Hyd wPSm'd|D[d wkoH
tm'dEéy&mr|wåm Oyg'dEéH emr edyÜ&d,m,awm ye
ur®ork|mear0 Oyg'dEéHemr/ uo®m waó0 owåoEÅmae
edpöumvH y0wåd0aoe omwdo,H bkoH
tm'dEé*[dwy&mr|wmorÇ0awmwd 0kwåH ur®ZHOyg'dEé½lyEÅd/
{wH rrmwdtm'dem wPSm'd|D[d bkoH tm'd,wDwd Oyg'dEéH/
t|uxm,H ye wPSm'd|D[d Oayawe ur®Kem twåaem
zvbma0e tm'dEéH *[dwEÅd £rrw¬H 'aówd/ o[
ed'óaee oed'óeH/ ed'óeEÅd pu©K0dnmaPe '|AÁbma0g
0kpöwd/ aom ye "r®awm tenawåyd tan 0d, uwGm
Oyp&D,wd/ {0O§d owd tw¬0daooaAma"g a[mwDwd/
ed'óeEÅd0g pu©K0dnmPudpöH 0kpöwd/ awe o[ 0wåwDwd
oed'óeEÅdyd ,kZÆwda,0/ pu©m'd'G,H torÜwå0aoe
a*gp&*¾g[duH/ Cmem'dwå,H orÜwå0aoe a*gp&*¾g[duEÅd
yÍö0d"Hyd a*gp&*¾g[du½lyEÅd a,mZem/ ww¬ yoma' tv’D,dwGm
y&rw¬'DyeD ygX 329
v*¾dwGm OyÜEéH tm&r®PH orÜwåHemr/ auo*¾rwåHyd rkÍödwGm OyÜEéH
torÜwåHemr/ uo®m yaew¬ pu©m'd'G,H torÜwåar0 *PSmwd/
Cmem'dwå,H orÜwåar0gwd? ypö,0daooawm/ tmavmaum
[d ½ly*[aP pu©Kó ypöa,m/ tmumaomp o'´*[aP
aomwómwd pu©K½layokp tnrnH v*¾dwGm OyÜZÆrmaeok
tmavmuy&d0g&ó Moumaom ew¬d/ wxm aomwoa'´okp
tmumoy&d0g&ómwd/ 0g,ktmyyx0da,m ye
Cmem'dwå,ó *E¨m'd*[aP ypö,m a[mEÅd/ ww¬ 0g,kemr
*E¨mu¹eaum emo0gawma,0? aomp orÜwåaó0
ypöa,m/ tmaygemr Zd0Sgawreaum tmayg? aomyd
orÜwåaó0 ypöa,m/ e [d &aom oku©Zd0Sg, z&wDwd/
yx0Dp C¥ew¬m, ypöa,m/ e [d 'kAÁvyx0DoEédóa,m
tmavmaum0g &aZm0guma, ywrmaemyd yoma'
Ca¥wDwd/ £wd ypö,0daooawm awoH
orÜwåmorÜwå0aoe *[P 0daoaom a[mwDwd/ ww¬
pu©Kó wm0 torÜwå*[PH ygu#H/ wO§d orDay tu©d0PÖH0g
brkurlvH0g eyówd/ 'la& ye r[EÅH pE´r@vm'duH0g
zvdum'dwda&m[dwH0g 0PÖH yówd/ 'doma'o00w¬meÍöó
ynm,wDwd/ aomwó ye uxEÅd? ww¬ [d 'la& oa'´g
pda&e ok,srmaem 'dówd ypädr'dombma* OyÜaEémyd oa'´g
tEÅ&m r[aEÅ apwd,m'dau tEÅ&daw owd
'u©dPyóawm0g ok,swd/ Owå&yóawm0g/
tok,srmaem0g a[mwDwd/ 0kpöaw? OyÜaEém o'´oHCma#m
tmoaEé XdwmeH tm'dawm y|m, ,m0 t0omem uare
ygu#Dblawm a[mwd/ y#dC¥emedCHaomp Av0g a[mwd/
t[H okaPmrDwd y0wåm ov’u©P0Dxda,m oDCw&H ed&EÅ&H
0d, y0wåEÅd/ 'la& XdwmeH ye y#dC¥emedCHaom rE´wa&m
330 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ tm'dawm tygua#m/ raZÑ0g t0omae0g
yd@0aoe ygu#Dblawm/ ov’u©P0Dxda,m pda&e ya&e
y0wåEÅd/ wo®m awoH v[kH okawm/ pda&e okawmwd
twdrmaem a[mwDwd/ tydp? oa'´gemr edó,"mwky&Hy&m,
y0wådwGm 'l&Hyd a'oH *päwda,0/ {0H *päaEÅmp *w*w|mae{0
XwGm o0Elypma& XdwmeH aomwo[óHyd Ca¥wd/ r[aEÅ
ye apwd,m'dau tEÅ&daw owd ,awm tmumaom OZkH
0d0a#m a[mwd/ wawm 'u©dPyóawm0g Owå&yóawm0g
*w*wXmeawm0aomwH Ca¥wd/ rE´wa&m ye
oa'´gtok,s rmaemyd a[mwd/ {0H *päaEÅmp ,m0
aomwyoma' tv’D,dwGm EkyÜZÆwd/ wm0 torÜawåma,0
a[mwd/ a,m ye tv’D ,dwGm OyÜZÆwd/ aom orÜawåmemr
a[mwd/ e aom ok,swDwd/ ,'d ye aomwH orÜwå0do,H
od,m/ ,xm taEÅm ukpäd*awm *aE¨m A[d eCm,d,wd/
wxm taEÅm ukpäd*awm oa'´gyd A[d eoka,,s/ *E¨ó 0d,
'doma'o00w¬meH 0dóe od,mwd/
(188) 0dbm0ed,H ye
]]*EÉm 0do,a'oH wH? z&dwGm *PSwDwd ap/ t"d|me 0d"m
aeyd? wó aom a*gpa&m od,m/}} wdyd 0dpm&dwH/ wH e
okE´&H/
e [d pu©m'd'G,ó A[d'¨g 0do,a'o*reoa*Fg tw¬Dwd/
a*gp&H *PSmwDwd a*gp&*¾g[duH/ yom' r@blwwåm
tmygwrm*wH tm&r®PedrdwåH orÜ#dpäwDwd taw¬m/
0dbm0ed,H ye
0dnmPm"d|dwH [kwGm wHwH a*gp&*[P obm0wåmwd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 331
0aPÖmwd ½lyg&r®PaówH emrH/ MoZmwd tm[m& ½ly rm[/
0dedbkZÆwDwd 0dedaAÇma*g/ Xmeawm a'oawm
OyÜwådum&Pawm 0dokH0dokH 00w¬yD,wDwd taw¬m/ e0dedaAÇm
a*gwd t0dedaAÇma*g/ aom {0 ½lyEÅd t0dedaAÇm*½lyH/
tmp&d,meE´aw¬a&eyaew¬ *E¨&oMoZm uw¬pd 0deDbkwåm
'dóEÅDwd yÍö0d"ar0 t0dedaAÇm*½lyH £pädwH/ wH y&awm
tm*rdówDwd/ (½ly0dbma*g)/
158/ ur®EÅd {um apwem{0/ oma,0 [d y|mae
ememu©Pdu ur®ypö,bma0e 0kwåm/ ,xm[-ememu©Pdum
ukovmukovm apwem 0dygumeH cE¨meH u#wåmp ½lygeH
ur®ypöa,e ypöa,mwd/ pdwåEÅd ye oorÜ,kwå"r®H t"dayÜwH/
y|mae apwodu"r®meHyd ½lyork|myebma0e 0kwåwåm/
,xm[-a[wl a[wkorÜ,kwåumeH "r®meH wH ork|memeÍö
½lygeH a[wk ypöa,e ypöa,mwdtm'd/ Owlwd awaZma,0/
aom [d uyÜoP²mye0aoe ouvH Moumo avmuHyd
ememo&D&oP²mye0aoe ou vH ½lyr,H um,H
owåavmuHyd emem½ku©wdPm'DeH tAÇy#varC0k|dZvt*¾d
0gwm'DeÍö oP²mye0aoe ouvH ocFg&avmuHyd O',wd
yo0wd Zaewd 0a¹wd/ wo®m Owlwd 0kpöwDwd/ t&wd *päwd
y0wåwDwd Owlwdyd 0'EÅd/ tm[ma&mwd MoZm{0/
½ly0d&m*bm0emblwH t½lyukovH ur®Z½lyH eZaewDwd 0kwåH
yÍö0Dowd0d"HyDwd/ twdocFwEÅd twDwumav ,xmum
vEÅa& ½lyH Zaewd? wxm 0daoaowGm ok|KuwH/ tZÑwåd
uoEÅmaewd 0kwåH? tZÑwåoEÅmaewd ye 0wåAÁH/ tZÑwå ar0
tZÑwåduEÅd0g £uo'´ó taw¬m '|aAÁm/ y#doE¨drkyg'g,mwd
y#doE¨dpdwåó OyÜg'u©PH Oyg'g,/ caPcaPwd {auuó
pdwåó wDok wDok caPok/ tmp&d,meE´aw¬a&m ye
332 y&rw¬'DyeD ygX
oaAÁoHyd pwkork|medu½lygeH {auuó pdwåó
OyÜg'u©aP{0 OyÜg'H b*Fu©aP{0 eda&m"Íö tm[/ t[H
yeóm "dyÜga,m-oAÁmedyd pwkork|medu½lyged pdwåó
OyÜg'u©aP{0 OyÜZÆEÅd? e b*Fu©aP/ ,xm[ --
,ó0g ye ork',opöH ed½kZÑwd? wó 'ku©opöH OyÜZÆwDwd/
aemwd/
wxm wmed pdwåó b*Fu©aP{0 ed½kZÑEÅd/ e OyÜg'u©aP/
,xm[ --
,ó ukovm "r®m tukovm "r®m OyÜZÆEÅd? wó
tAsmuwm "r®m ed½kZÑEÅDwd/ aemwd/
t½lyb0H oE¨m, {wH ,ru'G,H 0kwåH/ ½lyged ye pdwåó
b*Fu©aPyd OyÜZÆEÅd/ OyÜg'u©aPyd ed½kZÑEÅDwd ap/ e/ {0O§d
owd --
,ó0g ye ork',opöH ed½kZÑwd? wó 'ku©opöH OyÜZÆwDwd/
t½lay wPSm, b*Fu©aP awoH ork',opöH ed½kZÑwd/ aemp
awoH 'ku©opöH OyÜZÆwd/ yÍöa0guma& wPSm, b*Fu©aP
awoH ork',opöÍö ed½kZÑwd? 'ku©opöÍö OyÜZÆwDwdp/
£w&w¬p
t½lay ukovmeH OyÜg'u©aP awoH ukovm "r®m OyÜZÆEÅd/
aemp awoH tAsmuwm "r®m ed½kZÑEÅd/ yÍöa0guma& ukovmeH
OyÜg'u©aP awoH ukovm "r®mp OyÜZÆEÅd/ tAsmuwm "r®mp
ed½kZÑEÅDwdp/
{0H y&dykPÖyO§m{0 O'¨#m od,kH/ aemwd ye y#daoa"g0
O'¨a#m/ wo®m e,d'H t½lyb0H oE¨m, 0kwåEÅd ouúm 0wåKEÅd/
pdwåZ½lyH oE¨m, 0kwåEÅd ap/ wrÜd e/ ur®Z½lyó 0d*[aP
y&rw¬'DyeD ygX 333
0da&m"ó ,ruygXEÅ&ó tbm0awm/ tEkavmraó0p
bm0awm/ ,xm[ --
,ó0gye ,w¬ red`E´d,H e OyÜZÆwd/ wó ww¬ ZD0dwd`E´d,H
eOyÜZÆwDwd/ tonowåmeH awoH ww¬ red`E´d,H e OyÜZÆwd/
aemp awoH ww¬ ZD0dwd`E´d,H e OyÜZÆwd/
oaAÁoH p0EÅmeH y0awå pdwåó b*Fu©aP awoH ww¬
red`E´d,Íö eOyÜZÆwd/ ZD0dwd`E´d,Íö eOyÜZÆwDwd/
{w¬ [d tonowåmeEÅd {awe ½lyZD0dwd`E´d, ar0 0kwåH/
,'dp wH pdwåó b*Fu©aPyd OyÜaZÆ,s? yk&draum|mao
y0awå pdwåó b*Fu©aP tonowåmeH awoH/v/
ZD0dwd`E´d,H eOyÜZÆwDwd 0kwåH od,m? ypädraum|maop oaAÁoH
p0EÅmeH £apö0 0kwåH od,mwd/ ypädraum|mao ye t½ly
ZD0dwd`E´d,H oE¨m, 0kwåEÅd ap/ e/ wxm *[Pw¬H ,ru
ygXEÅ&mbm0awm oAÁnK0doa,p Xmae ygVda,m oHoE´dwGm
Av0wd,m ygVd,kwåd,m{0 XmwAÁawmwd/ ,o®mp ½ly"r®m
emr 'E¨y0wådaem a[mEÅd/ t½ly"r®m v[ky0wådaem
Xdwdu©aPmp awoH 0dokH *PElya*g ew¬d/ wo®m tanma,0
½ly "r®meH cPyAaE¨m/ tanm t½ly"r®meH/ ww¬ oaAÁyd
½ly"r®m {updwåu©Py&drmaPe twåaem OyÜg'u©aPe ,kwåm
caP caP ed&EÅ&ar0 OyÜZÆEÅd/ y#doE¨dawm y|m,
o[kyÜEéwåmp ye 'GdEéH awoH OyÜg'g'd0g eda&m"aEÅm0g
,m0ZD0Hydoa[0 a[mwDwdyd wó t"dyÜga,mwd/ ,ru
ygVda,m ye ememw¬m? ememAsÍÆem? *rÇDa&mp ow¬K t"dyÜga,m/
wo®m ok|K 0dpma&wGm ov’au©waAÁm/ e ye "r®wm {om
,ruó/ ,'d'H ,xmvmba,mZemwd uwGm twåaem
t"dyÜga, XwGm 'd|H 'd|H ,ruygXH ,xmvmba,m Zem,{0
334 y&rw¬'DyeD ygX
ouúm a,maZwkEÅd/ ½ly0d&m*bm0em0daooblwH t½lyukovH
wo®d H avmau ½lyo[dwH y#doE¨d H eZaewd/ ok'¨t½lyar0
Zaewd/ wo®m ½lyoEÅwdoDoó oAÁaom tbm0g
wMwKyÜEémed oAÁmed qpwåmvDopdwåmed ½lyH ZaewkH e e
oauúmEÅd/ t½ly0dygum ye waw¬0 ed,rkyÜEémwd
t½lyyguaó0 *[PH uwH? awae0 t|uxm,H? tnmedyd
A[led tm½kayÜ OyÜEémed taemumow¬m ½lyH eork|mayEÅDwd
0kwåH ww¬ taemumowmemr tm'dawm y|m, OyÜEéó
½lyoEÅwdoDoó tbma0g {0 '|aAÁmwd/
(189) 0dbm0ed,H ye
]]½ly0d&m*bm0emedAÁwåwåm a[wkaem wAÁd"k&wm,m}}wdyd
um&PH 0kwåH/ wH tum&PH/
½lyg½ly0d&m*bm0emblwr*¾edAÁwåó avmukwå&0dyguó
½laygumao owd ½lyZeuwm'óeawmwd/ psme*F0d&a[e
t*F'kAÁvmedyd ½lyH e ZaeEÅDwd 'GdyÍö0dnmP*[PH uwH/
£w&m edyd ye yEé&oumr½ly y#doE¨dpdwåmed cDPmo0geH
y&dedAÁmepkwd pdwåEÅd £rmed pdwåmed ½lyH e ork|mayEÅda,0/
{0HoaEÅyd wmed oAÁmedyd b0*Fumav tcDPmo0geÍö
pkwdumav ork|mayEÅDwd awoH £" t*[PH '|AÁH/
(190) 0dbm0ed,H ye
y#doE¨dpdwåH ye pkwdpdwåÍö {ule0Dowd b0*Faó0
taEÅm*"wåm pdwåEÅ&H e a[mwDwd e wó 0ZÆeH uw}}EÅd 0kwåH/
ww¬ {ule0Dowd b0*Faó0gwd e 0wåAÁH/
t½ly0dyguó o½lyawm 0ZÆdwwåmwd/ uo®m ye ,xm
0kwåmed yEé&o y#doE¨dpdwåmed y#doE¨du©aP ½lyH e
y&rw¬'DyeD ygX 335
ork|mayEÅDwd? y&d'kAÁvwåm/ pdwåO§demr OyÜg'u©aP{0 y&dykPÖH
ypö,H vbdwGm Av0H a[mwd/ ½lyÍö Xdwdu©aP0/
wo®m twåaem Av0EÅu©aP OyÜZÆrmebma0e 'kAÁvH 0w¬KH
edóm, OyÜEéwåm o,Hyd y&d'kAÁvH a[mwDwd oAÁmedyd wmed
w'g ½lyH eork|m ayEÅDwd/ {w¬p aupd teEÅ&mao0em'dypö,m
pdwåó OyÜg'u©aP{0 z&EÅd/ ½lyó ye Oyw¬rÇublwm
Owktm[m&m ypämZmwypö,"r®mp Xdwdu©aP{0z&EÅDwd awoH
,xmuúrH OyÜg'u©aP Xdwdu©aPp y&dykPÖypö,vmabm
a0'dwaAÁm/
(191) 0dbm0ed,H ye
]]ypämZmw ypö,&[dwH ye tm[m&m'D[dp tEkyw¬'¨H
'kAÁv0w¬KH edóm, y0wåwåm twåaemp tm*EÅKuwm,
ur®Z½lay[dp pdwåork|me½lygeH XmeH *a[wGm Xdwwåm}}wd
um&PH 0kwåH/ ww¬ ypämZmw ypö, &[dwEÅd £'H 0dpma&wAÁH/
y#doE¨dpdwåó Xdwdu©aP ypämZmw ypö, &[dwó ydOwkó
½lyZeubm0ó 0u©rmewåm/ e [d twåem t0dZÆrmeH
ypädrpdwåH yk&drpdwåu©aP Xdwó uópd ½lyó ypämZmw
ypöa,m a[mwd/ tw¬d ypöa,ua'owåm wó ypö,ómwd/
cDPmo0geH pkwdpdwåH ye yuwd,m0 0lyoEÅ0¥rlav oEÅmae
y0wåwåm oEÅw&H a[mwd/ yke tm,kocFg&meH y&du©a,e
'kAÁvwa& y&d,EÅ*aw p 0w¬KrSd edódwwåm 'kAÁvw&Íö
a[mwDwd wH ½lyH eork|maywDwd? tmp&d,meE´aw¬a&m ye
oAÁowåmeHyd pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwd £päwd/ ,xm[-
cDPmo0geH pkwdpdwåEÅd 0daoaowGm 0kwåH/
umrm0p&meH ypädrpdwåó OyÜg'u©aP ,ó pdwåó teEÅ&m
umrm0p&meH ypädrpdwåH OyÜZÆdówd/ ½lyg0pa& t½lyg0pa&
336 y&rw¬'DyeD ygX
ypädrb0dumeH a,p ½lyg0p&H t½lyg0p&H OyyZÆdwGm
y&dedAÁm,dóEÅd? awoH? p0EÅmeH awoH 0pD ocFga&m ed½kZÑdówd?
aemp awoH um,ocFga&m ed½kZÑwDwd --
ye 0peawm tanoHyd pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwd
0dnm,wd/ e [d ½lyork|myu pdwåó *AÇ*rem'd
0dedA'¨gbma0 um,ocFg&mork|myeH tw¬d? e p ,kwåH pkawmp
pdwåork|meÍöó y0wåwDwd/ emyd pkwdpdwåH ½lyH ork|maywDwd
ygVd tw¬Dwd/
tEk#Dum,H ye
wo®d H ygaX awoH p0EÅmeH aemp um,ocFga&m ed½kZÑwDwd
0peH e au0vH pkwdpdwåaó0 ½lyork|myembm0H oma"wd?
txacg wawm yk&drmeH oaAÁoH r&PmoEé pdwåmeH
½lyork|myembm0Hyd oma"wda,0gwd 'Daywd/ pkwd pdwåo®d H[d
um,ocFg&ó eda&ma" y#doda'¨ wawm ykaAÁ ,m0
owå&orpdwåm {w¬EÅa& wó OyÜga'gyd y#doda'¨g{0
a[mwDwd/ oAÁaÍöwH 0dpma&wAÁH/
um,ocFga&mwd r-300 [d tómoyómaom 0kpöwd/
aomp ok|K MoVm&daum ½ly"ar®mwd epkwdpdawå
wEéda&m"mbm0 0paee £w&med okckrmedyd ½lyged pkwdpdwåH
eZaewDwd ouúm 0wåKH/
(192) ,Íö ww¬
e [d ½lyork|myupdwåó *AÇ*rem'd 0dedA'¨gbma0
um,ocFg&mork|myeH tw¬Dwd 0kwåH/ wHyd e ,kZÆwd/
wmed{0 [d *AÇ*rem'Ded £rów¬ó om"umed b0dwkH
t&[EÅd MoVm&duó um,ocFg&ó tork|myuHyd pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 337
£w&H okckr½lyH ye ork|maywda,0gwd/
(193) ,Hyd ww¬
e p ,kwåH pkawmp pdwåork|meÍöó y0wåwDwd 0kwåH/ wHyd
tum&PH/
e [d pkwdawm y&H uwdy,cPrwåH pdwåZ½lyy0wåd,m aumpd
0da&ma"g tw¬Dwd/
,Íö ww¬
emyd pkwdpdwåH ½lyH ork|maywDwd ygVd tw¬Dwd 0kwåH/ ww¬yd
pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwdyd ew¬d? tnMw um,ocFg&mwd e
e ouúm 0wåKEÅd/
{0H ye ,kwåH od,m? ,xm ½ly"r®m tm'dawm y#doE¨dumav
{updwåu©Prawå ypö,y&dwåwm,0g twåaem 'E¨0kwåd
wm,0g 'kAÁvm a[mEÅd? wxm y&da,momaeyd r&Pumav
y&du©D,rmeypö,wm,0g eda&m"moEéwm,0g y&d'kAÁvm{0
a[mEÅDwd ouúm 0wåKH/ wo®m 0w¬Kó tm'dtEÅedódwmed
y#doE¨dpkwdpdwåmed or'kAÁvmed{0 a[mEÅDwd ouúm 0dnmwkEÅd/
0dbm0ed,H ye
tbd"r®w¬0dumoed,Íö ygVd0da&m"H rnrmaem udÍödrwårÜd
t0dpma&wGm #Dumok 0kwåe,ar0 ok|K 0dumo,dwGm
*awmwd/
yxrb0*Frkyg'g,mwd r-301 yxr b0*Fpdwåó
OyÜg'u©Pawm y|m,/ Zm,EÅar0gwd OyÜg'u©aP OyÜg'u©aP
OyÜZÆ rmear0? e wd|EÅH/ ep bdZÆrmeEÅd taw¬m/ um&PH
0kwåar0/ ww¬mwd wo®d H yÍöowåwd0da" pdawå/ tyÜemZ0eEÅd
tbdnm'G,0ZÆdwH qAÁDowd0d"H tyÜemZ0epdwåH/ £&d,myxEÅd
338 y&rw¬'DyeD ygX
*re0ZÆdwH wd0d"Hyd £&d,myxH/
(194) 0dbm0ed,H ye
]]*rem'D}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d t*Fypö*FgeH pvezE´erwåHyd 0dnwåd,m 0dem odZÑwd/
ukawm *reH/ ep ,xm0kwåH tyÜemZ0eH 0dnwåd H ork|maywkH
oauúmwDwd/ yd oa'´e wH eau0vH ½lyork|myurwåHwd
'aówd/ oEémarwDwd oE¨ma&wd t,ar00g ygaXm od,m?
0u©rmae[d pdawå[d tbdocFwH ,xmy0wåH £&d,myxH
tywrmeH tpvrmeH "ma&wd Oyw¬arÇwDwd taw¬m/
Oyw¬rÇeaÍöw¬ ,xmy0wåó £&d,myxó &u©erwåH '|AÁH/
eOu©dydwGm 0d, tbdeD[&PH/ £w&xm xrÇe0dnwåd,m
yoa*Fg od,mwd/ {w¬p ,xmedodEéó0g Xdwó0g b0*F
pdawå taAÁmudaPÖ y0wårmae t*Fged MooD'EÅd ywEÅd/ e
wxm £ro®d H qAÁDowd0da" Zm*&Ppdawå
0u©rmaeokp'Gwåd Ho 0da"ok Zm*&Ppdawåoky0wårmaeok/
awok ye y0wårmaeok t*Fged Oyw¬'¨ged a[mEÅd/ e MooD'EÅd e
ywEÅd/ ykaAÁ ,xm xydwmae0 y0wåEÅDwd a0'dwAÁH/
(195) 0dbm0ed,H ye
]]e {0 arawok 'Gwåd Ho0da"ok 0u©rmaeok p qAÁDowd ,m
Zm*&Ppdawåok y0wårmaeol}}wd ygaXm/
e {0arawok qAÁDowd,m Zm*&Ppdawåok 0u©rmae okp
'Gwåd Ho 0da"ok y0wårmaeolwd ye ygaXm ,kawåm/ a0g|AÁeEÅd
raem'Gga& tm0ZÆerm[/ e [d yÍö'Gg&dumed Z0e pdwåmedyd
0dnwåd H ork|mayEÅd/ £&d,myxkyw¬rÇe rwåH 0g ydoa'´e *[dxH
oE¨m, a0g|AÁem'Ded yÍö'Gg&dumedyd *[dwmedwd '|AÁH/ {w¬p
y&rw¬'DyeD ygX 339
£&d,myaxmemr *rem'dem awe awe t0w¬m0daoaoe
y0wåm ½ly"r®m{0/ {0H oaEÅyd udÍödpdwåH ½ly omrnar0 Zaewd
e wawmy&H/ udÍöd tnpdwåó 0aoe ,xmy0wåH
£&d,myxH &u©dwkH{0 oauúmwd? e tyÜ0wåH £&d,myxH
y0awåwkH/ udÍöd 0dnwåd H ork|maywGm tyÜ0wåÍö £&d,myxH
y0awåwkH oauúmwd/ tnmedp um,du 0gpodu 0dum&med
ZaewkH oauúmwd/ ,medp pdwåmed Owå&udpöH ZaewkH oauúmEÅd/
wmed a[|dra[|drH udpöH ZaewkH oauúmEÅda,0gwd 'óew¬H
t,H 0dbma*g uawmwd a0'dwaAÁm/
(196) ,H ye 0dbm0ed,H
]],Hye pdwåH 0dnwådZeuH? wH {uHoawm £&d,myxk yw¬rÇuH/
£&d,m yxó 0dnwåd,m o[ t0dembm0awm}}wd 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
£" [d £&d,myxkyw¬rÇeHemr 0dnwåd&[dwar0g "dayÜwH? e
0dnwådo[dwH/ £w&xm tyÜemZ0emeHyd 0dnwådZeuwm
tmyaZÆ,smwd/ aomreóZ0emed aw&omwd [odwkyÜga'e
o'¨d H avmbrlvawm r[m ukovawm r[m Mud,awm p
pwåm&dpwåm&Dwd aw&o aomreóZ0emed/ awokye
ukovm ukovawm t|ykxkZÆemeH/ 'd|d0dyÜ,kwåm
ukovukovawm qaou©meH/ Mud,awm yÍöcDPmo0geEÅd
'|AÁH/ oAÁH um,0pDraemur®H ÓPykAÁ*FrH ÓPmEky&d0wåEÅd
0peawm 0dpm&Pudpö&[dawm [odwkyÜga'g oAÁnKAk'¨geH
eorÇ0wDwd {0H y0awåm 0ga'g t|uxm,H y#du©dawåma,0/
wo®d H0ga' [d owd £wa&oHyd ta[wkupdwåmeH
ÓP0dyÜ,kwår[m Mud,Z0emeÍö Ak'¨geH torÇa0g tmyZÆwd/
wo®m awoH [odwkyÜg'pdawåe y0wåó odwur®ó
340 y&rw¬'DyeD ygX
ykAÁmy&y0wåmeH ÓPmeH 0aoe ÓPykAÁ*Frwm
ÓPmEky&d0wåwm p a0'dwAÁmwd/ oDwkaPSmwk ornmwmwd
£'H oDwH £'H OPSEÅd {0H oAÁ avmud,r[mZae[d ok|K
y&dpädE´dwGm Ówm/ XdwdyÜwåm0gwd twåaem Xdwdbm0H Xdwdu©PH0g
ywåm{0/ e ye pdwård0 Zm,EÅ rwåmwd taw¬m/ um&PH
0kwåar0/
(197) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ypämZmwm'dypö,kyw¬rÇvmabe Xdwdu©aP{0 OwkMoZmeH
Av0bma0gwd 0kwåH awaZm"mwk XdwdyÜwåmwdtm'd}}/ ww¬
ypämZmwypö,0peH a[|m 0dpm&dwar0/
tydp? ,'d Owkaem Av0bma0g ½lykyÜg'eÍö
ypämZmwypö,m,wåH od,m/ {0H owd aom y#doE¨dpdwåó
Xdwdu©aP ½lyH e ork|may,s? w'g ypämZmwypö,aó0
tbm0awm/ 0u©wdp Xdwdumvrkyg'g, Owkork|memwd/
{w¬p XdwdumvEÅd y#doE¨dpdwåó XDwdumavm 0kawåmwd/
wo®m ypämZmwypö,0peH 0dpma&wGm orÜ#dpädwAÁEÅd/
MoZmocFgawm tm[ma&mwd ur®ork|mem'd0aoe pwkAÁda"g
tZÑwåoEÅme *awmtodwyDwcg,dwom,dw0aoe
pwkAÁda"g? A[d'¨oEÅm e*awmp MoZmocFgawm 'k0d"m[ma&m/
w'kb,mydp oHo*¾ 0aoe v'¨Kyw¬rÇm {0½lyH ork|mayEÅDwd
0kwåH taZÑm[&P umavwd/ {w¬p A[d'¨gorÇLawe Owkem
o[ tZÑwå orÇLwmeH pwkork|memeH OwkMoZmeH 0d,
A[d'¨gorÇLwm, MoZm,yd tZÑwåH ½lyork|meH oAÁt|uxmok
0kwåH/
,xm[-rZÑdr|uxm,H
uAVDum&m[ma&m wm0 rkac xydwrawåm {0 t|½lyged
y&rw¬'DyeD ygX 341
ork|maywd/ 'EÅ0dpkPÖdwH ye taZÑm[&D,rmeH {auuH odw¬H
t| t| ½lyged ork|maywDwd/
tmp&d,"r®ygvaw¬a&e ye ,'d A[d'¨orÇLwm MoZm ½lyH
ork|may,s? {0H owd ,xm A[d'¨orÇLawm Owk tZÑwåÍö
A[d'¨gp ½lyH ork|maywd/ wxm om A[d'¨gyd ½lyH ork|may,s/
e ye ork|maywd/ wo®m om tZÑwåH ywGmyd ½lyH e ork|m
aywda,0/ {uaEÅe ye tZÑwåMoZm{0 ork|maywd/ om ye
wóm Oyw¬rÇeypöa,m{0 a[mwDwd t"dyÜga,e rkac
xydwrawåm{0/ e ocFg'dawm/ wwåaueyd tAÇEÅ&ó
ypöa,m a[mwda,0? auem[ t| t| ½lyged ork|maywDwd
rZÑdr#Dum,H 0kwåH/ ,o®m ye Oyg'dEéum Owk MoZmemr ok|K
yPDw½lyg a[mEÅd? wo®m A[d'¨g MoZmyd tZÑwåH ywGm awe
Owkem ok|K ao'd,rmem wm,p MoZm, ok|K Oyw¬rÇD,
rmem o&Da& ar'odae[kyp,0aoe ½lyH ork|maywda,0gwd
,kwåH/ taZÑm[&Pumavwd £'Íö ok|K Av0bm0yÜwå
umvH oE¨m, 0kwåH/ 0dok'¨dra*¾ ye rmw&m y&dbkwåm[ma&myd
'g&uó o&&H z&dwGm ½lyH ork|maywd/ o&Da& ru©dwm[m
a&myd ½lyH ork|maywDwd 0kwåH/ rkac xydwrawåm{0 t|½lyged
ork|maywDwdp ykaAÁ 0kwåEÅd/ Xme yawåm0gwd twåaem
Xdwdu©PH yawåm{0/ {w¬p pwlok ork|maeok Owk{0 r[aEÅm
r[mxmarm r[m0dyæma&mp a[mwd/ aom [d ouvóyd
Moumoavmuó A[d'¨g ocFg&avmuóp ork|m yaum
0demoaum p a[mwd/ owåavmuóp aom{0 r[aEÅm
tZÑwåorÇm&blawm a[mwd/ £w&med ye wDPd wó
y&d0g&rwåmed{0 orÜZÆEÅDwd/
[', £`E´d, ½lyged ur®Zmae0? e pdwåZm'ded/ ,'d{0H
342 y&rw¬'DyeD ygX
0dyÜoEémed acg aw tm0kaom om&dykwå £`E´d,med/ uwa&e
wGH {w&[d 0d[ma&e 0d[&oDwd uo®m 0kwåEÅd/
£`E´d,orÇm&meH 0PÖmeH ormywåd pdwåork|dwmeH
0do'0dyÜoEéwm0aoe Oyp&d wwåmwd/ wxm [d
{umA'¨y0wåmed pwkZ½lyged {uo®d H 0dyÜoaEé oAÁmed
0dyÜoEémae0 a[mEÅd/ rdvmawp rdvmwmae0gwd/
Owkpdwåm[m&m ye awoH e0EéH Oyw¬rÇeypö,m a[mEÅDwd
a0'dwAÁH/ {w¬ p OyÜvy'krmed 0d, ur®Z½lyged '|AÁmed/ awoH
ADZH 0d, ur®H/ u'´arm'umed 0d, Owktm[m&m'Ded/ 0dnwåd
'G,H pdwåZar0/ wxm [d wH pdwåo[bl pdwåmEky&d0wåd"ar®ok
b*0wm ed'´d|EÅd/ oa'´gpdawåmwkaZmwd uo®m 0kwåH/
eEked"du@okawå ok0PÖwm oko&wm okoP²meH
ok½lywmwdtm'dem wm'daoe ur®0daoaoe o'´orÜwådemr
0kwåmwd/ opöH? ur®0daoaoe ye ,xm ok0doa'g okr"ka&m
oa'´g y0wåwd? wxm Xmeu&P*wmeH Oyg'dEéuo&D&meH
okoPd²wwm 0gw aorSm'D[d tyvdAk'¨wmp a[mwd/ wo®m
wr®Lvdumo'´orÜwåd ur®zavok yu©dydwGm oko&wmwd 0kwåm/
e {uaEÅe o'´ó ur®Zedwwåmwd a0'dwAÁm/
v[kwm'dwå,H Owkpdwåm[ma&[d oarÇmwDwd uo®m 0kwåH/ eEk
tyÜgAm"oH0wåedum {om rmP0 y#dy'g? ,'d'H t0d[d Homwd
0kwåH/ tyÜgAm" ypö,ork|dwÍö {wH ½lywå,H/ wxm [d
'E¨wåm'd u& "mwkau©mw y#dyu©ypö, ork|mewm {wó
0kwåmwd/ 0kpöaw? ur®Z½lygedemr O'au yu©dwåmed
owyguawvmed 0d, yuwd,m0 ur®mEk½lyH v[k rk'k ur®n
blwmed a[mEÅd/ wo®m awoH 0dokH v[kwm'd 0duma&memr
ew¬d/ ,awm awoH {uo®d Hba0 {umt'¨g ypöKyÜEéwm0
vAÇwDwd/ {0Íö uwGm ,rauokyd awoH umvaba'g
y&rw¬'DyeD ygX 343
y#doE¨d0kwdy&dpädaEée t'¨g ypöKyÜaEéae0 *[dawmwd/ ,o®m ye
pdwåHemr ememeD0&Pab'0aoe0g okc 'ku© yDwd yó'¨d o'¨g
ynm'd 0aoe0g emem caPok emem t0w¬m ,kwåH a[mwd/
wxm Owktm[m&mp oyÜg,m oyÜg,ab'0aoe/ wo®m
aw[d wD[d ork|dw ½lyged{0 ememcaPok *½kuv[kum'd
0aoe emem0dum&,kwåmed a[mEÅd/ ,awm awoH oEÅwd
or, 0aoe umvaba'g vAÇwd/ {0Íö uwGm ,rauokyd
tur®ZmeH y0wådumav cPoEÅwd0aoeyd umvaba'g
*[dawmwd/ eEk ur®0dyguZm tmAm"mwd 0kwåH/ owdp ur®
ork|mae tmAm"½lay wawm0k|meblawm ur®aZm v[kwm'd
*kaPmyd 0dokH vAÇrmaem od,mwd/e/ a,oO§d 0aoe £ro®d H
o&Da& ur®0dyguZmemr tmAm"m OyÜZÆEÅd/ wmed OyyDVuky
Cmwuur®medyd *wdumvya,m* 0dywåda,m vbrmemed {0
o&D&|um yx0g'a,m 0gwydwåm'a,mp Owkork|mem
"mwka,m acgabwGm ememAma" OyÜga'EÅd/ Owkork|memok ye
ckAÇdwmok £w&med w'Ek*wdumed {0 a[mEÅd/ awae0 [d
oDaweyd ½kyÜwd? OaPSeyd ½kyÜwd? Zd*päm,yd ½kyÜwd? 0dygom,yd
½kyÜwDwdtm'dem Owky"maem0 ½ly"r®meH ½kyÜeypöa,m 0kawåmwd/
wo®m au0vH ur®ork|maem tmAma"gemr ew¬d/ ,awm
,xm0kawåm ur®aZm v[kwm'd*kaPmemr 0dokH vAÇrmaem
od,mwd/
,o®m ye t0d[d Hom ur®edAÁwåm owåm awoH OyyDVum'DeH
ur®meH ok0d'l&wm,ap0 o&D&aum|momeH
Ceoded'¨oPd²wd,m 'kau©mbed,wm,p edAÁwåba0
ed&mAm"m a[mEÅd/ wo®m w'w¬H oE¨m, tyÜgAm"oH0wåedum
{om rmP0y#dy'g/ ,'d'H t0d[d Homwd 0kwåH? e ye
tyÜgAm"edrdwåó v[kwm'dwå,ó ur®ork|mewm,/ {0Íö
344 y&rw¬'DyeD ygX
uwGm ½lyua@e ur®óu#wåm½layok {0 {wH ½lywå,H
ed'´d|EÅd '|AÁH/ ½lyuvmygemr {uo®d H y&rmPko®d Hyd A[k0d"m
[kwGm y0wåEÅd/ wo®m pwkZ½ly uvmayok Cebma0e
y0wårmaeok uvmyEÅ&blwm tmumo"mwkyd 'dórmem{0
a[mwDwd uwGm pwkaZok wóm *[PH uwH/ umrH
oAÁmedyd tedyæEé½lyged auepd ypöa,e tedyæm'dwmed a[mEÅd/
awok ye e wxm vu©P½lyged/ ,xm £w&med pdwåm'd
ypö, 0daoaoe 'dórme 0daoomed a[mEÅDwd 0kwåH
vu©P½lyged e ukawmpd Zm,EÅDwd/ Zm,rmem'd ½lygeEÅd
Zm,rme Zd,srme rd,srmemeH ½lyuvmygeH/ obm0wåmwd
ZmwdZ&mr&PocFgwvu©Pobm0rwåwåm/ {w¬p ½lyua@
Owkork|meEÅd p tm[m&ork|meEÅd p 0kwåH ew¬d/ y|mae {0
0kwåH/
{w¬ od,m? Z&wm tedpöwm ygVd,ar0 e ukawmpd
ork|memwd 0kwåm/ wo®m £"yd wmoH eukawmpd ork|maeok
*[PH ,kwåH/ Oyp,oEÅwda,m ye ygVd,Hyd ukawmpd
ork|maeok 0kwåm/ t|uxm,Hyd wm[d o'¨d H 0dowd
ur®Z½lyged owå&o pdwåZ½lyged pk'´o OwkZ½lyged aw&o
tm[m&Z ½lyged 0kwåmed/ wo®m £" wmoH
eukawmpdork|mewm e0wåAÁmwd/ 0kpöaw? ½lyZeumeH
ZeeAsmyga&memr twåem Zedw½lygeH OyÜg'u©aP {0 z&wd/
e-wawm y&H? wo®m wo®d H caP vAÇrmem
Oyp,oEÅwda,ma,0 ukawmpd Zmwy&d,m,H t&[EÅd? e
Z&wm tedpöwma,mwd uwGm ygVd,H t|uxm ,Hp wmoH{0
ukawmpd ork|maeok *[PH uwH/ tydp? ykaAÁ tZmwm "r®m
ypöa, owd Zm,EÅd/ towd e Zm,EÅDwd tw¬d/ Zmwm ye
"r®m ypöa, owd Zd,sEÅd? rd,sEÅd/ towd eZd,sEÅd erd,sEÅDwd
y&rw¬'DyeD ygX 345
ew¬d? wo®m yk&drmeH 'GdEéH y0wåd {uaEÅe ypö,m,wåm a[mwd/
ypädrmeH 'GdEéH y0wåd ye {uaEÅe ypö, ed&ayu©m a[mwDwd
£rdem y&d,ma,e wmoH awok *[PH t*[PÍö a0'dwAÁH/
,H ye okwåya'ok Z&mr&PH bdu©a0 ocFwH y#dpö orkyÜEéEÅd
0kwåH/ wH Zmwd,m owd{0 w'kb,H ynm,wd/ towd e
ynm,wDwd £rdem y&d,ma,e 0kwåEÅd a0'dwAÁH/ £" ye ykaAÁ
0kwåea,e £w& tedyæEé½lyged 0d, pwåm&dyd {wmed
pdwåm'dypö,0daoaoe 'dórme0daoomed e a[mEÅDwd pwkEéHyd
e ukawmpd Zmwwm 0kwåm/ {0HoaEÅyd om&w&H ygVde,H
twd"m0aEÅm 0d, a[mwDwd Oyp,oEÅ wDeH ukawmpd
ork|maeok o*Fa[m{0 aoa,smwd/ (½lyork|meea,m)
159/ {aum {0 Zmwd ocFgawm OyÜga'g {awoEÅd {ukyÜg'g/
{aum{0 tedpöwmocFgawm eda&ma"g {awoEÅd {ueda&m"m/
{uoa'´g apw¬ ocFgae y0awåm/ wo®m awe ,med ½lyged
{um,{0 Zmwd,m Zm,EÅd/ {um, {0 tedpöwm, ed½kZÑEÅd/
awoH yd@d £" ½lyuvmaygemrmwd 'aówd/ a, ye
uvmy*w ½ly*Pem, {uo®d H uvmayyd taeumed
Zmwdtm'Ded uayÜEÅd? awoH rlv#Dum, eoarwd/ ,kwådp ew¬d/
0kwåO§d ww¬ {auuuvmy y&d,myEémeH ½lygeH oa[0
OyÜg'g'dy0wådawm {auuuvmyó OyÜg'g'a,m {auum0
a[mEÅDwd ,xm {auuó uvmyó ZD0dwd`E´d,H uvmyg
EkygvuH Oyg'g, ½lyEÅd 0kpöwd/ {0H uvmykyÜg'g'd obm0g
Zmwdtm'a,m Oyg'g,½lygedapö0 0kpöEÅd/ {0H 0dum&y&dapä'
½lygedp a,maZwAÁmeDwd/ ,'dp a,m tm,wemeH tmpa,m/
aom ½lyó Oypa,mwdp a,m ½lyó Oypa,m/ om½lyó
oEÅwDwdp 0kwåwåm wmed Zmwdtm'Ded vu©P½lyged 0dokH0dokH
½lygeH{0? euvmyómwd 0kapö,sKH/ pwkEéH r[mblwmeH Oyg'g,
346 y&rw¬'DyeD ygX
yoma'g ½lyDeH "r®meH tm,lwdtm'dem 0kwåwåm pu©m'd
ZD0dwm'Dedyd {uo®d H uvmay taeumed{0 tmyaZÆ,sKH/ wo®m
wxm uyÜeH tuwGm {uo®d H uvmay tnmed Oyg'g½lyged
0d, vu©P½lygedyd {auumed{0gwd ed|H *EÅAÁEÅd/
{aum ormaem r[mblwocFgawm edóa,m {awoEÅd
{uedó,m/ {w¬ ye ormeaw¬ {uoa'´g ,kawåm/ pwkEéH
blwmeH edó,wmorÇ0awm/
,medp{ukyÜg'wm'D[dwD[dvu©aP[d ,kwåmed/ wmed {uaEÅe
o[0kwåDed emr a[mEÅDwd 0kwåH o[0kwådaemwd/
'oy&drmPmedtómwd'ouH/ 'oEéH orla[m 0g 'ouH/
pu©Kem Oyvu©dwH 'ouEÅd pu©K'ouH/ pu©Ky"meH0g 'ouH
pu©K'ouH/ {oea,m aoaookyd/ ,o®m ye pdwåaZm oa'´g
0dnwåd0duma&e 0dem ey0wåwd/ 0dnwåd0duma&mp awe
oa'´e 0dem ey0wåwd/ wo®m pdwåZH o'´e0uH0g
0pD0dnwåde0uH0g eorÇ0wDwd t"dyÜga,e 0pD0dnwåd oa'´ [d
p o[0pD0dnwåd 'ouEÅd 0kwåH/ {w¬ ye 0dnwåd 0duma&m
oa'´e 0dem ey0wåwDwd £'H wm0 ,kZÆwd/ ,m wm, 0gpm,
0dnwåd 0dnmyem 0dnmydwwåH/ £'H wH½lyH 0pD0dnwåDwd [d 0kwåH/
0dnwåd0dum&&[dwH ye pdwåZH o'´e0uH/ t|uxmok
tm*war0/ ,xm[-y#dpöorkyÜg' eda'´aook
y#doE¨du©Pawm O'¨H y0wåOwkawmap0 pdwåawmp
o'´e0uEÅd/
r[mt|uxm ea,e 0dnwåd &[dawm 0dwuú 0dyæm&
oa'´gemr taomw 0dana,sm pdwåaZm oa'´g vAÇwd/ aom
ye o*F[uma&e y#doda'¨g/ ,xm[-y|maeyd pdwåork|meH
o'´g,weH aomw0dnmPó tm&r®Pypöa,e ypöa,mwd
y&rw¬'DyeD ygX 347
tm0wH/ wo®m 0dem 0dnwådC¥em, OyÜZÆrmaem taomw
0dana,sm 0dwuú0dyæm&oa'´gemr ew¬Dwd/ 0dok'¨dra*¾ tómo
yómao pdwåZH o'´e0uH 0kwåH/ ,xm[-pdwåaZ tómo
yómo aum|maoyd MoZ|ruaÍö0 oa'´gpmwd e0gwd?
o'´e0aup tm*aw o'´v[kwm'd 'Gg'ouHyd tm*war0
a[mwd/ wo®m ok'¨|uH? o'´e0uH? um,0dnwåd emuH?
0pD0dnwåd 'ouH? v[kwma'um 'ouH?
o'´v[kwm'd'Gg'ouH? um,0dnwåd v[kwm'd 'Gg'ouH?
0pD0dnwådo'´v[kwm'd aw &ouEÅd t|pdwåZuvmyg
yapöwAÁmwd/ opöoacFay ye o'´ v[kwm'd 'Gg'ouH 0dokH
t*a[wGm pdwåZ uvmyg oawå0 0kwåm/
#Dumok yeó ayg&mP#Dum,H
r[m|uxmea,e 0dnwåd&[daw taomw 0dana,s
0dwuú 0dyæm&oa'´ o'´e0uH 'aówGm yke 0g'EÅ&H 'aóaEÅe/
tydp? r[mZeoEédygwó 'l&awm
tynm,rmeu©&y'AsÍÆeaw¬m pdwåork|meedaCmooa'´g
t0dnwådaum {0gwd 0'EÅd/ wxm rd*yu©DeHp tnrnH bmoH
tZmeEÅmeH tE¨'rdVm'deH t0dnwådaum pdwåork|meoa'´g
tw¬Dwd 0kwåH/
ww¬ 0dnwåd&[dawm taomw0dana,sm 0dwuú0dyæm& oa'´g
t|omvded,H y#du©dawåm/ r[mZeoEédygwó pdwå ork|me
edaCmooa'´gyd tmoaEé XdwmeH ynm,rmeu©&y' AsÍÆeaw¬m
o0dnwådaum{0 a[mwd/ £w&xm oaAÁyd pdwå Zo'´g
'l&wa& XdwmeH tynm,rme y'AsÍÆem{0 a[mEÅDwd oaAÁyd
0dnwåd&[dwm od,kEÅd/ ep rd*yu©dtm'DeH pdwåaZm oa'´g
0dnwåd&[dawm a[mwd/ ormeZmwd,meH ya&oH t"dyÜg,w¬
348 y&rw¬'DyeD ygX
0dnmyeawmwd/
ypädr #Dum,H yeó
o'´e0uH yaew¬ tpä&m oHCmw ygPdyÜ[m&m'd o'´ o[dwH
t|uar0gwd 0kwåH/ wHyd e ,kwåH/
wm'daom [d oa'´g pdwåypöa,m Owkork|maem{0/ wo®m
0dok'¨dra*¾ 0kwåea,e tómoyómao0g t0pDaCmaook
u'gpd pdwåo[dawok Ouúmodw cdydw 0rdw q×dwo'´g'Dok
yd0g {wH o'´e0uH a0'dwAÁEÅd/ OwkZuvmayok ypädrm a'Gyd
uo®m A[d'¨g evAÇEÅd/ eEk A[d'¨gyd ½lygeH v[k *½k rk'k x'¨
ur®nwm 'dóEÅDwd/ opöH? wm ye blwmeH Morwåm"drwå
0aoe a[mEÅd? e ye v[kwm'dwå,0aoemwd '|AÁH/ uo®m
ye tmumo"mwkp vu©P½lygedp ½lyuvmayok
e*[dwmeDwd 0kwåH uvmygeEÅdtm'd/ tmumo"mwkuvmygeH
y&dapä' rwåwåm uópd ½lyuvmyó t*Fblwm
t0,0blwm e a[mwd? vu©P½lygedp oaAÁoHyd uvmygeH
OyÜg'g'd vu©P rwåwåm 0dum&½lyged 0d, uvmygeH
ab'u&med t*Fblwmed uvmy0daooynmyeó
um&Pblwmed e a[mEÅd/ wo®m wmed awok e*[dwmeDwd
'aówd/ {awe {ukyÜg'gwdtm'dem ykaAÁ 0kwåed,arm
edyæEé½lygean0? e tedyæEé½lygeH/ awoH ye uvmy ab'
u&P ar0 uvmy*FEÅd p 'Daywd/ {0Íö uwGm
{ueda&m"*F&[dwóyd 0dnwåd'G,ó uvmyab' u&wåm{0
awok *[PH ok|K OyyEéH a[mwDwd a0'dwAÁEÅd/
(uvmya,mZem)
160/ ,xm&[EÅd obm0um bm0umeH y&dykPÖmy&d
ykPÖd`E´d,meÍö t&[mEk½lyawm/ tElemeDwd y&dykPÖmed/ eO§d £'H
y&rw¬'DyeD ygX 349
emr½lyH umravmau y0wåd,H e vAÇwDwd tw¬Dwd/
(198) 0dbm0ed,H ye
]],xm&[EÅd obm0uy&dykPÖm,wemeH tEk½lyawm}}wd 0kwåH?
wH e okE´&H/
e [d tElemeDwd £'H yk*¾v0aoe 0daooeH a[mwDwd/
oHao'ZmeaÍö0MoyygwdumeÍömwd {w¬ r[moD[em'okawå-
pwaóm acg £rm om&dykwå a,meda,m/ uwrm
pwaóm? t@Zm a,med ZvmAkZm a,med oHao'Zma,med
Moyygwdum a,meDwd/ a, acg aw om&dykwå owåm
t@aumoH tbdedAÇdZÆ tbdedAÇdZÆ Zm,EÅd? t,H 0kpöwd om&dykwå
t@Zm a,med/ a, acg aw om&dykwå owåm 0w¬daumoH
tbdedAÇdZÆ tbdedAÇdZÆ Zm,EÅd/ t,H 0kpöwd om&dykwå ZvmAkZm
a,med/ a, acg awom&d ykwåowåmylwdrapä0g Zm,EÅd/
ylwdukPay0g ylwdukr®mao0g pE´edum,0g MoVd*av’0g Zm,EÅd?
t,H 0kpöwd om&dykwå oHao'Zm a,med/ a'0g ae&um {uapö
p rEkóm {uapöp 0dedygwdum t,H 0kpöwd om&dykwå
Moyygwdum a,meDwd 0kwåH/
t|uxm,Íö ta@ Zmwm t@Zm/ ZvmAkrSd Zmwm
ZvmAkZm/ oHaoa' Zmwm oHao'Zm/ 0dem {aw[d
um&aP[d OyÜwådwGm 0d, edAÁwåm tbdedAÁwåmwd Moyygwdum/
tbdedAÇdZÆ Zm,EÅDwd bdE´dwGm edu©re0aoe Zm,EÅd/ ylwd
ukPaywdtm'D[d ted||memae0 'ódwmed/ £a|ok oyÜd
awvr"kzmPdwm'Dok owåm Zm,EÅd{0gwd 0kwåH/ {w¬p
yk&darok 'GDok ygVdea,e t@H 0kpöwd t@aumaom/
ZvmAk0kpöwd 0w¬daumaom? wawm Zmwm 0dZmwm edu©EÅmwd
t@Zm ZvmAkZmwdp 0kpöEÅDwd a0'dwAÁm/ ww¬ Z&H ZD&PH ab'H
350 y&rw¬'DyeD ygX
,mwd OaywDwd ZvmAlwd o'´eDwd,H 0kwåH/ ZvH 0kpöwd uvvH/
wH tm0kemwd y#dpäma'wd t0wd0g &u©wDwd ZvmAk?
*AÇyvda0Xemoa,m/ oHoD'EÅd {w¬mwd oHaoa'g/ ylwdrpäm
'daum oyÜdawvm'daum y'kr*AÇa0VK*Aǽku©okod&ykyæzvm'd
aump tv’udvdEéya'aom/ Oyywådu©aP{0
y&dykPÖt*Fypö*Fwåm wawm wawm OyÜwdwGm 0d, Zm,EÅDwd
Moyygwdum/
0dbm0ed,H ye
t@Zm'a,myd t@aumom'drSd MouúrEÅm OyÜwEÅm {0 emr
a[mEÅDwd awoHyd Moyygwduwåyo*F H rnrmaem Oyygawm
aeoH tw¬Dwd Moyygwdumwd 0wGm OuúHo*wd y&dapä'0aoe
apw¬ 0dod|Moyygawm *[dawm/ ,xm tbd½lyó unm
'gwAÁmwd 0'wd/
Ouú|0aoemwd y&dykPÖm,webm0ocFgawe OuúHowma0e?
ww¬ Moyygwdum t*Fypöa*F[d o[ oAÁaom y&dykaPÖe
twåbma0e Zm,EÅd/ yke awoH 0¹eudpöH ew¬d/ oHao'ZmeH
ye tm,wemed {0 y&dykPÖmed a[mEÅd/ t*Fypö*Fged ye yke
0¹dwGm{0 y&dykPÖmed ZmwmeDwd a0'dwAÁH/ Moru0aoemwd
t0uHo0aoe/ pu©KaomwCmebm0aoumedu'gpdyd e
vAÇEÅd Ä ZmwdA"d& ZpöCmeumeH tbm0umeÍö orÇ0awmwd
tayÜga,m/ ww¬ wmed oAÁmedyd ok*wd 'k*¾wd Zmwd,meH
ta[wkuoHao'ZmeH u'gpd evAÇEÅd/ ok*wd,H ye
Moyygwdubma0gemr aoa|m twåbm0 y#dvmabmwd
ea,e auepd Moraue uar®e vAÇwd/ wo®m ok*wdZmwd
,meH MoyygwdumeH ty&dykPÖd`E´d,wmemr ew¬d tnMw
tbm0au[d tm'duyÜdau[dwd/ 'k*¾wdZmwd,meHyd ye awoH
y&rw¬'DyeD ygX 351
u'gpd pu©K aomw bm0 a0uv’wm{0 0wåAÁm/ e
Cmea0uv’wm/ umr"mwk,H ye tCmeaum Moyygwdaum
ew¬Dwd [d t| uxm,H 0kwåH/ Zd0Sga0uv’wmemr oaAÁoHyd
ew¬d a,0gwd a0'dwAÁH/ wxm [d "r®[',0dba*F --
umr"mwk,m Oyywådu©aP uópd {um'om ,wemed
ygwkb0EÅd/ uópd 'o/ uópdty&med 'o/ uópd e0/
uópd owåm,wemed ygwkb0EÅDwd 0kwåH/
ww¬ umr"mwk,EÅd umravmau/ Oyywådu©aPwd
y#doE¨dpdwåó OyÜg'u©aP/ uópd {um'om
,wemeDwdtm'dok pwlok 0gausok oHao'aZmyygwdum
0kwåm/ uópd owåm,wemeDwd {w¬ ye *AÇao,saum0
0kawåm/ ww¬ ,o®m owåm,weH emr y#doE¨du©aP e vAÇwd/
y0wåd umava,0 vAÇwd/ wo®m {um'o,wemeDwd 0kwåH/
uópd 'omwd pu©Ka0uv’0aoe/ uópd ty&med 'omwd
aomw a0uv’0aoe/ uópd e0gwd pu©Kaomw 'G,
a0uv’0aoe 0kwåH/ ,'dp tCmeaum Moyygwdaumemr
od,m/ w'g ok'¨ZpöCmeaue o'¨d H wa,m 'ou0g&m 0kwåm
od,kH/ wxm ZpöE¨Cmeu ZpöA"d&Cmeau[d o'¨d H wa,m
e0u0g&m {aump t|u0ga&m 0kawåm od,m wdPÖH 0dyEémeH
0aoe/ wxm t0kwåwåm ye ew¬d tCmeaum Moyygwd
aumwd 0dnm,wDwd/ wo®d H ye 0dba*F £`E´d,0ga&
eykHoumeH MoyygwdumeEÅd t0kwåwåm xaywGm tm'duyÜdau
tbm0aumyd Moyygwdaum ew¬da,0gwd/ ygVd,H t0kwåHyd ye
oHao'ZmeH 0kwåyum&H pu©m'da0uv’H t|uxm0aoe
a0'dwAÁH/ ,xm[-owåwd OuúHoawm0 ½lyged
oHao'aZmyygw a,meDok/ tx0g? t0uHoawm wd Homwd/
352 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ wd Homwd Zd0Sgum, 0w¬K 'oumeH 0aoe wd Ho½lygeDwd
p 0kwåH/ £'O§d 0peH oHao'ZmeH 0aoe 0kwåEÅd r[m#Dum,H
0kwåH/ tmp&d,m eE´aw¬a&e ye ,rau CmeZd0SgeH tnrnH
t0dembm0 0kwådwm 0kwåmwd Zd0Sg a0uv’wm 0d,
Cmea0uv’wmyd ew¬Dwd £pädwH/ £`E´d, ,rau ye --
,ó0g ye £w¬d`E´d,H OyÜZÆwd? wó Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwd/
tCmeumeH £w¬DeH OyyZÆEÅDeH wmoH £w¬d`E´d,H OyÜZÆwd? aemp
wmoHCmed`E´d,H OyÜZÆwDwdp/ ,ó0g ye yk&dod`E´d,H OyÜZÆwd?
wó Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwd/ tCmeumeH yk&domeH OyyZÆEÅmeH
awoH yk&dod`E´d,H OyÜZÆwd? aemp awoH Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwdp
0kwåH/
wo®m t|uxm,H 0kwåea,e Cmea0uv’wmyd tw¬Dwd
,kwåH/
0dbm0ed,H ye
tya& ye ,rau CmeZd0SgeH o[pm&dwm 0kwåmwd tZd0Só
torÇ0awm tCmeuóyd tbm0ar0 0aPÖEÅd/ ww¬myd
,xm pu©Kaomwmed ½lyba0 Cme Zd0Sg[d 0dem y0wåEÅd/ e {0H
CmeZd0Sg tnrnH 0dem y0wåEÅd/ 'GdEéHyd ½lyba0 tEkyÜZÆeawmwd
{0H 0dokH 0dokH umrba0 ty0wåd 0aoe awoH o[pm&dwm
0kwåmwd e e ouúm 0wåKEÅd 0kwåH/ wH ,kwåH/
Moumo0ga& [d {uEÅo[pm&dwm 0kwårawåe yk*¾avok
{uEÅo[pm&dwm e ouúm 0wåKEÅd/ *aAÇ rmwkukpädrSd aoEÅDwd
*AÇao,sum/ ½lyg'Dok caE¨ok oÍÆEÅd v*¾EÅDwd owåm/ ,xm[-
½lay acg &m" a,m qaE´m? a,m &ma*g? ,m eE´d? ,m wPSm?
wMw oawåm? wMw 0doawåm? awe oawåmwd 0kpöwDwdtm'd/
*AÇao,smp aw owåmpmwd ormaom/ t@Zmap0
y&rw¬'DyeD ygX 353
ZvmAkZmp/ wDPd'oumed ygwk b0EÅd/ ,med uvvEÅd 0kpöEÅd/
bm0'ouH u'gpd evAÇwd eykHouómwd t"dyÜga,m/
{0ÍöuwGm "r®[',0dba*F *AÇao,sumeH owåmeH
ta[wkumeH eykHoumeH Oyywådu©aP pwåm&d`E´d,med
ygwkb0EÅd um,d`E´d,H red`E´d,H ZD0dwd`E´d,H Oayu©d`E´d,EÅd 0kwåH/
wawmy&EÅd *AÇao,sumeH y#doE¨du©Pawm y&H/
y0wådumavwd {u'oar owåma[/ wxm [d
uxm0w¬Kt|uxm,H aoomed pwåm&d owåowåwd &wådrSd
Zm,EÅDwd 0kwåH/ ww¬ aoomeDwd um,m,we
rem,weawm t0aoomed pwåm&d pu©KaomwCmeZd0Sg
,wemed/ owåowåwd&wådrSDwd {um'orowåm[ó
y&da,mome&wådrSd/ t,Íö taw¬m ,ru#Dum, 'DaywaAÁm/
0kwåO§d ww¬ --
*AÇao,suó ypädrb0duó OyyZÆEÅó {u'o
rowåm[m Mo&awm Xdwó ½lyg,weH EkyÜZÆdówd? aemp
pu©m,weH EkyÜZÆdówDwd/
,H ye ,ó0g ye ,w¬ ½lyg,weH OyÜZÆdw¬? wó ww¬
Cmem,weH OyÜZÆwDwd/ umrm0p&m p0EÅmeH tCmeumeH
umrm0p&H OyyZÆEÅmeH ½lyg0p&meH awoH ww¬ ½lyg,weH
OyÜZÆdw¬/ aemp awoH ww¬ Cmem,weH OyÜZÆwDwd {w¬
tCmeumeH umrm0p&H OyyZÆEÅmeEÅd 0kwåH/
wH r-315 a, {um'orowåm[m Mo&awm
umvuF&dóEÅd/ awoH Cmem,wemedAÁwåuuar®e
*[dwy#doE¨dumeH 0aoe 0kwåEÅdp 0kwåH/ {w¬p pu©KCmaeok
0kawåok aomwZd0Sg t0kwåmyd tw¬awm od'¨g{0 a[mEÅDwd/
354 y&rw¬'DyeD ygX
(199) ,H ye 0dbm0ed,H
]]y0wådumavwd owåar owåma[wd}} 0kwåH/ wH e *a[wAÁH/
t|uxm 0da&m"awm þ'daook p Xmaeok t|uxm
yrmPawmwd/
(200) ,Íö ww¬
]]#Dumum&rawe {um'oar owåma[ 0gwd}} 0kwåH/ wrÜd e
okE´&H/
e[d t|uxm,H ed'´d|awm 0kawåm 0dedpäa,m #Dumum&
rawmemr ouúm 0wåKEÅd/
(201) ,Íö ww¬
]]uaremwd pu©K'ouygwkbm0awm owåm[mwduúare
aomw'ouH/ wawm owåm[mwduúare Cme 'ouH/
wawm owåm[m wduúare Zd0Sg'ouEÅd {0H tEkuúaremwd
0kwåH}}/ wHyd e '|AÁ/
,xm0kwå t|uxm0da&m"wåm {0/
(202) ,Hyd ww¬
]]t|uxm,Hyd [d t,raw¬m 'ódawm 0g}}wd 0kwåH/ wHyd e
,kwåH/
e [d omemr t|uxm tw¬d/ ,w¬ þ'daom OyÜwåduúarm
'ódawm od,m/ eEk y#dpöorkyÜg'|uxmok
*AÇav,su0aoe0g yk&drHb0puúH 0kwåH/
tEkykAÁy0wåd'Dyeawmwd 0kwåEÅd ap/e/ wO§d 0dnmPm'DeH yÍöEéH
t*FgeH ypö,ypö,kyÜEébm0y0wåduúare ygVd,H tm*wH yÍöy'H
oE¨m, 0kwåEÅd/ tm,weeda'´o|uxmok r-316 ye aom
y&rw¬'DyeD ygX 355
y#du©dawåma,0/ ep t|uxmok y#du©dawåm OyÜwåduúarm
axa&e £" uaremwd £rdem ygaXe 'ódawmwd ouúm
0wåKEÅd/ wo®m uaremwd £"yd a'oeuúaremwd taw¬m/
a'odwmeDwd orÁaE¨mp a0'dwaAÁm/
opöoacFy #Dum,H ye
omcg0w¬H twduúr® ypäm owåar owåma[ pu©K
aomwCmeZd0Sg'oump OyÜZÆEÅd/ #Dumuma&mye {um'oar
owåma[wd tm[mwd 0kwåH/ wHyd e,kZÆwd a,0gwd/
{w¬ p uvvm'DeH OyÜwåduúarm oH,kwåau 0kawåm/
,xm[ --
yxrH uvvH a[mwd? uvvm a[mwd tAÁK'H/
tAÁK'g Zm,aw ayod? ayod,m edAÁwåaw Caem/
Cem yomcg Zm,EÅd? auom avmrm ecgydpmwd/
t|uxm,Íö 0kwåH/ ww¬ yxrEÅd yxare y#doE¨d0dnmaPe
wdaómwd 0g zkaómwd0g emrH ew¬d/ txacg wD[d
ZmwdOPÖHol[d uwokwåa*¾ oPd²wawvAdE´KyrmPH uvvH
a[mwd/ ,H oE¨m, 0kwåH --
wdvawvó ,xm AdE´K? oyÜdra@m tem0davm/
{0H 0PÖy#dbm*H? uvvH oHy0kpöwDwd/
uvvm a[mwd tAÁK'EÅd wo®m uvvm owåm[pöa,e
rHoa"g0eO'u0PÖH tAÁK'Hemr a[mwd? uvvEÅd emrH tEÅ
&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H uvvH a[mwd? y&dyuúorl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? tAÁK'Hemr Zm,wDwd/
356 y&rw¬'DyeD ygX
tAÁK'g Zm,aw ayoDwd wo®myd tAÁK'g owåm[pöa,e
0dvDe wdyko'dom ayodemr oÍÆm,wd/ om r&dpzmPdawe
'DaywAÁm/ *gr'g&um [d okyuúmed r&dpmed *a[wGm
om#uEÅa& b@duH uwGm yDaVwGm r@H tm'g, uygav
yu©dydwGm tmway xayEÅd/ wH oku©rmeH oku©rmeH
oAÁbma*[d rkpöwd/ {0½lyg ayod a[mwd/ tAÁK'EÅd emrH
tEÅ&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H tAÁK'H a[mwd? y&dyuúorl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? ayodemr yZm,wDwd/
ayod,m edAÁwåaw Caemwd wawm ayodawm owåm[pö
a,e ukuúK#@oP²maem Caememr rHoayod yda@m
edAÁwåwd/ ayoDwdemrH tEÅ&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H ayod b0wd? y&dyuúH orl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? Caemwdemr Zm,wDwd/
,xm ukuúK#d,m t@H? orEÅH y&dr@vH/
{0H Ceó oP²meH? edAÁwåH ur®ypö,mwdp/
Cem yomcg Zm,EÅDwd yÍöar owåma[ 'GdEéH [w¬yg'geH
oDoóp tw¬m, yÍöyDVum Zm,EÅd/ ,H oE¨ma,wH
0kwåHyÍöar acg bdu©a0 owåma[ yÍöyDVum Zm,EÅd/ oP²EÅd
ur® awmwd/ auom avmrm ecgydpmwd 'GgpwåmvDoar
owåma[ {wmed Zm,EÅDwd/ {w¬ p q|owåm[m'a,m
qowåm[m yom'edó,meH t*Fypö*FgeH tEkuúare 0¹dwGm
y&dPwumvm a[mEÅd/ pu©m'Ded ye {um'or owåm[ó
y&da,m ome'd0ao {uawm Zm,EÅDwd ed|arw¬ *EÅAÁH/ ,H
yaew¬ wdvawvó ,xmAdE´Lwdtm'dem uvvó
y&rw¬'DyeD ygX 357
0PÖoP²meH 0kwåH/ wH axmuH 0¹dwH oE¨m, 0kwåH/ e
y#doE¨du©aP y0wårmeH/ e [d w'g wm'doH yuwdpu©Kem 'd|H
0PÖZmwH0g oP²meH0g wó ynma,,smwd/ tEkrmeawm
ye {0H a0'dwAÁH/ {um, ODum, owåarm bma*g vdu©memr/
vdu©m, qwåd Howdarm bma*g &xa&Pkemr/ &xa&Pkó
qwåd Howdarm/ wZÆm&D emr/ wZÆm&d,m qwåd Howdarm
tPkemr/ tPkó qwåd Howdarm bma*g y&rmPkemr/ aom
ye tmumoaum|modaum rHopu©Kó tmygwH em*päwd/
'dAÁpu©Kaó0 tm*päwDwd t|uxm,H 0kwåH/ awoH qwåd Ho
y&drmaem tPk ye wdwådpäd'´ wmvpäda'´[d y0d|ol&d,&o®Dok
0¥d0¥d [kwGm y&dAÇraEÅm ynm,wDwd 0kwåH/ ouvH ye
uvmywå,y&drmPrwåblwH y#doE¨du©aP y&rmPkawmyd
y&dwåuar0 od,m/ aom [d oEÅmemEkAE¨0aoe y0wåwåm
caP caP Oypdw½lyuvmyorla[m{0 a[mwDwd a[|dr
aum#d,m {uleynmouvmyy&drmaPm{0 od,m/ wawm
y&dwåau owd oEÅme C#eaó0 torÇ0awmwd/ ,H ye
r[m#Dum,H aw ye uvmyg y&rmPky&drmPm a[mEÅDwd
0kwåH/ wH "mwleH pkPÖreodum&mEk½lyrwå0aoe 0kwåEÅd
*a[wAÁH/ 'kwD,pdwåEÅd yxr b0*FpdwåH/ XdwdumvEÅd y#doE¨d
pdwåó XdwdumvH/ MoZmz&Prkyg'g,mwd *AÇao,sumeH
wm0 tAÁK'bm0 ayodbm0 Cebm0g'd ywåumav rmwk,m
tmrmo,*wm, taZÑm[#m[m& odae[blwm, MoZm,
ZvmAkrlvm Ekoma&e 0w¬Ko®d H z&PumvH Oyg'g,?
,xm[ --
,Íöó bkÍÆwd rmwm? tEéH ygeÍö abmZeH/
awe aom ww¬ ,maywd? rmwkukpäd*awm wda&mwd/
358 y&rw¬'DyeD ygX
t|uxm,Íö awe aom ww¬ ,maywDwd wó [d
emwdawm O|dawm emaVm rmwkO'& y#ave {umAa'¨g
a[mwd/ aom OyÜv'@aum 0d, qda'´g/ awe
tm[m&&aom oHo&dwGm tm[m&ork|me½lyH ork|maywd/
{0H aom 'ormao ,maywd/ rmwkukpäd*awm wda&mwd
rmwk,m wda&m ukpäd*awm/ rmwkukpäd,m tAÇEÅ&*awmwd
taw¬mwd 0kwåH/ ww¬ ye embdemVó O|dwumvH oE¨m,
emwdawm O|dawm emaVmwd 0kwåEÅd *a[wAÁH/ e [d
tAÁK'g'dumav wó emwdemaVmemr O|dawm od,mwd/
oHao'aZmyygwdumeH ye ,HudÍöd v'¨H0g twåaem acVH0g
taZÑm[&Pumav MoZmz&PH Oyg'g,/ awe 0kwåH
MoZmz&Prkyg'g,tm[m&ork|memwd/ pkwdpdawåmy&d
owå&orpdwåómwd pkwdpdwåawm Oy&d ykAÁumav
owå&oró b0*Fpdwåó/ ur®Z½lyged e OyÜZÆEÅd awoH
wawm y|m, tEkyÜEéwåma,0 wawm owå &orH
pkwdpdwåHemr a[mwd/ aem tnxmwd/ yka&w&EÅd wó
owå&oró pdwåó OyÜg'u©PH{0 oE¨m, 0kwåH/ wawmy&EÅd
pkwdpdwåawm y&o®d H aomVopdwåu©Py&drmaP caP/
pdwåZm[m&Z½lyÍömwd pdwåZ½lyoEÅmeH tm[m&Z ½lyoEÅmeÍö
a0gpädZÆwd tEkyg'dEéuoEÅmae awoH OyÜwåd,m torÇ0awm/
,arw¬ 0wåAÁH wH ½lyork|mae 0kwåar0/ bm0'ouHemr
umr&m*ed'geur®ork|meH a[mwDwd wAÁd&m*
bm0emur®edAÁawå ½lyavmau wó tvmabm 0kawåm/
tm[m&Zuvmygedp e vAÇEÅd taZÑm[#m [m&m bm0awm?
wawma,0p o&D&*wó tZÑwåm[m&óyd ½lyork|mem
bm0awm/ tmp&d,meE´aw¬a&m ye ww¬ vAÇrme
½lyuvmayokyd *E¨&omeH MoZm,p tbm0H 0aPÖwd/
y&rw¬'DyeD ygX 359
½ly"mwk,m Oyywådu©aP yÍöm,wemed ygwkb0EÅd pu©m,weH
½lyg,weH? aomwm ,weH? rem ,weH? "r®m,weEÅd p?
yÍö"mwka,m ygwkb0EÅd pu©K"mwk? ½ly"mwk? aomw"mwk?
raem0dnmP "mwk? "r®"mwlwdp? wa,m tm[m&m ygwkb0EÅd
zóm[ma&m? raemoaÍöwem [ma&m? 0dnmPm [ma&mwd p
0dba*F0kwåwåm/ {w¬p ygVd,H ½lyavmau azm|aAÁ y#du©dawåyd
udpöEÅ&oAÇm0g r[mblwmeH ww¬ y#dvmabm t0g&dawm {0
a[mwd/ *E¨m'DeH ye udpöEÅ&ar0 ew¬d/ a,e aw
"r®rwåbma0yd wda|,sH wo®m awoH t0peH ww¬
tbm0ar0 'DaywDwd tmp&d,ó t"dyÜga,m/ wxm ye
blwpwkuúH ww¬ tw¬da,0? ,xm[-tonowåmeH {uH
r[mblwH y#dpö wa,m r[mblwmwdtm'd/ azm|AÁm,weH ye
azm|AÁ "mwkp ww¬ y#du©dwåm/ wo®m oaAÁoH obm0"r®meH
"r®bma0 ormaeyd a,e udpö0daoaoe *aE¨m &aom azm|AÁH
uAVDum&m[ma&mwdp 0kpöwd/ wó ew¬dwm, awoH awe
emar e ww¬ tEkyvAÇrmewH oE¨m, 0dba*F uxm0w¬KrSd
,rau olwd oAÁw¬ awoH ww¬ y#dau©ayg/ r[mblwmeH ye
edoE´ "r®rwåbma0e 0dZÆrmemeH awoH "r®m,we"r®"mwlok
tEkya0aomwd ,kawåm od,mwd 0'EÅd/ wDPd'oumed
ZD0dwe0uÍömwd {w¬ tmp&d,meE´ rwd,m pu©KowåuH
aomwowåuH 0w¬KowåuEÅd {0H wDPd owåumed
ZD0dwquúÍömwd 0wåAÁH/ tbd&dpäwDwd tvAÇrmae yxrH 0ZÆdaw
ww¬ vAÇrmewm0aoe t0odówd/ twda&uH0g a[mwDwd
taw¬m/ {w¬p ½lyavmau 0d, umravmau ZD0dwe0uH
uo®m 0dokH e 0kwåEÅd/ ½lyavmau ye tm[m½kyw¬rÇuó
tnóp ouvo&D&Asmydaem tEkygvu ZD0dwó tbm0g
{wa'0 w'kb,|mae XwGm ouvo&D&H tEkygavwDwd
360 y&rw¬'DyeD ygX
ygu#H ww¬ ZD0dwe0uEÅd 0dokH 0kwåH/ umravmau ye tnmed
Oyw¬rÇum Ekygvumed A[led ygu#medp a[mEÅd/ wo®m
ZD0dwe0uH tygu#EÅd uwGm 0dokH e 0kwåH od,m/
umravmauyd ye {wH todwm'dygpu*¾d0aoe waó0p
O',blwó ouvo&D &mEkygvuó Oo®mocFgwó
um,*¾daem 0aoe ygu#ar0/ ,H oE¨m, --
tm,k Oo®mp 0dnmPH? ,'g um,H Z[EÅdrH/
ty0da'¨g w'g aowd? ed&w¬H0 uvd*F&EÅd 0kwåH/
ww¬ tm,lwd awok 'GDok t*¾Dok ywd|dwH ZD0dwar0 0kpöwd/
Oo®mwd aw a'G t*¾a,m 0kpöEÅd/ a,ok wdu©rE´0aoe 0dor
blawok uma, ememAm"m OyÜZÆEÅd/ ,xm[-A[GmAma"g
a[mwd A[GmwauFg/ 0dora0yguded,m *[Pd,m orEém
*awm a[mwd twdOPSm,twdoDwvm,mwd/ orblawok
ye owåm ed&mAm"m a[mEÅd/ ,xm[-tyÜgAma"g a[mwd/
tyÜgwauFg/ ora0yguded,m*[Pd,m orEém*awma[mwd/
emwdoDwm, epöKPSm, rZÑdrm, y"meu©rm,mwd/ aupd ye
todwm'dygpu*¾do®d H {0 {wHrnEÅd/
axa&epemr½lyy&dapäa'ZD0dwe0uH emr? ½lyavmau 0dokH
od,mwd 0kwåH/
0dok'¨dra*¾ ye aoaook pwkork|maeok t|ok ZD0dwe0
uaÍö0 wDPd MoZ|rumed pmwd awwåd Ho awwåd Ho ½lyged
ygu#med a[mEÅDwd 0kwåH/ ww¬ t|olwd ygpu*¾dtómo
yómo0ZÆdawok wDok awaZmaum|maook yÍöok 0ga,m
aum|maoolwd t|ok/ £wd umravmauyd
ouvo&D&AsmyDok awaZm0ga,m aum|maook vAÇrmewåm
{wH ouv o&Da&{0 '|AÁEÅd/ {w¬ od,m? uo®m yaew¬
y&rw¬'DyeD ygX 361
umravmau 0d, ½lyavmau ½lyuvmygeH eda&m"uúarm e
0kawåmwd/ 0daoombm0awm? ½lyavmauyd [d r&Pumav
ye pkwdpdawåm y&d owå&orpdwåó Xdwdumv rkyg'g,
ur®Z½lyged EkyÜZÆEÅDwdtm'daum eda&m"uúarm
umravmuo'daoma,0/ au0vH yaew¬ tm[m&Z½ly
eda&ma"gemr ew¬d? wxm uaV0& edau©aygp/ wo®m ww¬yd
pkwdpdwåawm y&H aomVopdwåu©P y&drmaP {uo®d H caP
pdwåZ½lyoEÅmeH a0gpädZÆwd/ wawm y&H Owkork|me½lyy&Hy&m
{u'Gdwd tpä&mumvrwåHyd y0wådwGm a0gpädZÆwDwd ,kwåH/ ep
{wåurawåe umave y0wårmem,yd ½lyoEÅwd,m
rwuaV0&Hemr ouúm v'¨KH/ yóEÅmeH {uu©aPe 0d,
o&D&ó tEÅ&"meó ynm,eawmwd/ ,xmp ½lyavmau?
wxm umravmauyd Oyywåda'0geH tanoÍö
MoyygwdumeEÅd/ awoO§d o&D&med y#doE¨du©aPa,0 oAÁaom
y&dykaPÖe ur®Zuma,e edAÁwåwåm ur®Z½lay[d Ceyl&dwmed
ov’[kub&med p a[mEÅd/ £w&½lyged ur®Z½layok ywd|m,
y0wåEÅd/ wo®m awoH pkwdumav ur®Z½layok ed½ka'¨ok wmed
wdEé ywd|med [kwGm pd&H oEÅmeH Ca¥wkH eoauúmEÅd/ axmuH
y0wådwGm oAÁaom ed½kZÑEÅd/ o&D&edau©aygemr awoH ew¬Dwd
'|AÁH/
(203) ,H ye 0dbm0ed,H
]]r&Pumav ye jA[®meH o&D&edau©ygbm0awm oaAÁoHyd
wdork|memed 'Gdork|memedp oa[0 ed½kZÑEÅD}}wd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
{0O§d owd oaAÁoH ½lyjA[®meH r&PmoEépdwåmed ½lyH
eork|mayEÅDwd tmyZÆwd/ e [d r&PmoEé pdwå ork|dwmed
362 y&rw¬'DyeD ygX
½lyged ur®Z½lay[d oa[0 ed½kZÑEÅDwd ouúm 0wåKEÅd/
,xmpwmed ur®Z½lyeda&m"awm axmuH y0wådwGm ed½kZÑEÅd/
wxm OwkZ½lygedyd pdwåZ½lyeda&m"awm axmuH y0wådwGm
ed½kZÑEÅDwd e e ouúm 0dnmwkH/ ep wm0wåaue umave
awok y0wå rmaeokyd o&D&edau©aygemr ouúm b0dwkEÅd/
jA[®meH ye xde rd'¨g'DeH eD0&PZmwd,meH tw¬dwm, w'Ek½lyH
pdwåZ½lygeH w'Ek*wdumeÍö OwkZ½lygeH
v[ku*½kuwm'd0duma&m e e orÇ0wDwd v[kwm'dwå,Hyd
*a[wGm 0kwåH aw0Do½layolwd/ Cmem'dwå,bm0'G,0ZÆmed
aw0Do½lyged a[mEÅd/ wmeda,0 pu©K aomw0w¬K
0dnwåd'G,0ZÆmed tonDeH owå&ao0 ½lyged a[mEÅDwd
a,mZem/ tonDeH ye *½kv[kwm'dyuma&m pdaEÅ waAÁm/ e
0g pdaEÅwaAÁm ½ly"r®meH ½kyÜe0dum&ó A[kum&Pwåmwd/
Oyywåd,EÅd umr½lygonDeH y#doE¨d,m OyÜg'u©aP/
OyÜg'u©aPm{0 [d {uaEÅe OyywådcaPmemr a[mwDwd/
y0awåwlwd y#doE¨d,m Xdwdu©Pawm y|m, ouav
y0wådumav ye eudÍödyd evAÇwd/ vAÇwda,0gwd t"dyÜga,m/
e [d £'Hemr ½lyH y0awå evAÇwd/ y#doE¨d,H{0 vAÇwDwd
tw¬Dwd/ (½lyy0wåduúarm)
161/ {0H pdwåapwodu ½lyo*F[H uwGm £'ged ,xm EkyÜwåH
edAÁmeo*F[H ua&maEÅm edAÁmeHyemwdtm'd rm[/ edAÁmeH ye
edAÁmeEÅd y0kpöwDwd orÁaE¨m/ avmukwå&ocFgwEÅd avmukwå&EÅd
b*0wm uxdwH? ,xm[-uwar "r®m avmukwå&m/
pwåma&mp t&d,r*¾g pwåm&dp omrnzvmed tocFwmp
"mwk? £ar "r®m avmukwå&mwd/ {awe edAÁmeó
ynwådrwåbm0H ed0awåwd/ e [d avmua0g[m&od'¨g ynwåd
avmukwå&memr ouúm b0dwkEÅd/ pwkr*¾ÓaPe opädumwAÁEÅd
y&rw¬'DyeD ygX 363
pu©KraEÅe pE´r@vH0d, pu©Kem y#dv'¨r*¾ÓaP[d
t&d,Zae[d pwl[d t&d,r*¾ÓaP[d ypöu©awm '|AÁH/
y#d0dZÑdwAÁEÅd taw¬m/ ww¬ pwkr*¾ÓaPemwd {awe wm'd
orSm y#dywådr*¾awm 0drkcgeH tE¨ykxkZÆemeH ZpöE¨meH 0d, pE´
r@vó wó t0do,bm0H 'aówd/ e p ZpöE¨meH pu©KrSd
tEkyv'¨rawåe pE´r@vH ew¬demr a[mwDwd/ opädumwAÁEÅd
{awe y&rw¬awm 0dZÆrmebm0H 'aówd/ ,O§d udÍöd
y&rw¬awm 0dZÆrmeH ea[mwd/ wH o½lyawm uó ypöu©Hemr
b0dówDwd/ w'kba,e yeó yn0EÅmeH
uvsmPuykxkZÆemeH tEkrmeawm od'¨wH 'Daywd? e [d
tEkrmeawmyd twåaem Ak'¨d,H tod'¨ó tygu#ó
opädud&d,m, 0g,marmydemr tw¬d/ a,e opädud&d,m
od'¨d,mwd/ {0H edAÁmeó y&rw¬awm 0dZÆrmewH 'aówGm
£'ged au0vH 0dZÆrmerwåar0 e a[mwd/ txacg
r[mawZ0EÅH ra[mZ0EÅÍö wH a[mwDwd 'aówkH
r*¾zvmermvrÁPblwEÅd 0kwåH/ {awe edAÁmaee 0demr*¾ zvmeH
tudpöod'¨d H 'aówd/ wawm wó r[mawZ0EÅ wH
ra[mZ0EÅwÍö 'Daywd/ ,xm [d r[d'¨daum {aum &mZm
a[mwd/ wó &a| {uo®d H r[m*gar {aum *grabmZaum
{aump apm&aZ|aum r[my&d0ga&m 0owd/ awp tnrnH
0"m, y&douúEÅm 0dp&EÅd/ ww¬ *grabmZaum e*&H *EÉm
&mZmeH Oy|[d/ aom e pd&aó0 &mZ0v’abm a[mwd/
&mZawm r[wd H tmPH vbwd/ wH okwGm apm&aZ|aum
£'ged £"0oEÅó rrZD0dwH ew¬Dwd twåaem y&d0ga&e o'¨d H
t¥0d H y0da|m/ *grabmZaump wHt¥0d H y0d|Hyd rkÍödwkH
t'wGm *a[wGm 0"d/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ r[d'¨du&mZm 0d,
[d edAÁmeH/ *gr abmZaum 0d, ÓPH/ apm&aZ|aum 0d,
364 y&rw¬'DyeD ygX
arma[m/ y&d0g& apm&m 0d, aooudavom/ ykaAÁ &anm
tEky|m eumav *grabmZaum 0d, ykxkZÆeÓPH/
Oy|meumav *gr abmZaum 0d, r*¾ÓPEÅd/ wPSm
y0wårmem tZÑwåA[d'¨g'd aba'ok cE¨m'd"ar®ok 0deE¨rmem0
y0wåwd/ ,xm[ --
taEÅmZ#m A[dZ#m? Z#m, Z#dwm yZmwd/
wo®m om a0VK*karÁ a0VKomcg 0d, 0deea|e oHodAÁea|e
0geornH vbwDwd 0kwåH 0geocFgwm,wPSm,mwd/
edu©EÅwåmwd edó#wåm/ wóm 0do,bm0H twduúrdwGm
Xdwwåmwd taw¬m/ {awe 0geawm edu©EÅEÅd edAÁmeEÅd £rrw¬H
'aówd/ obm0awmwd oEÅdvu©aPe/ tZÑwåorÇLwmeH
wd0d"0¥oEÅmygeH edAÁKwdtaw¬e/ awoH oAÁaom
tbm0a|emwd taw¬m/ {u0d"HyDwd ,xm pdwåH obm0awm
{u0d"Hyd Zmwd"r®wåm ZmwdblrdorÜa,m*g'd aba'e umv
'doma'oyk*¾vaba'ep 0w¬Kawm bdEéar0 a[mwd/ e wxm
£'H edAÁmeH/ £'H ye obm0awmyd 0w¬Kawmyd tbdEéar0
[kwGm {u0d"H a[mwd/ £'O§d terwa*¾ oHoma& twDaw
{w&[d tem*awp y&dedAÁKwmeH Ak'¨geH0g yapöuAk'¨geH0g
Ak'¨om0umeH0g oaAÁoHyd {uar0 a[mwd/ uo®m?
ted'´dodwAÁ"r®wåm/ 0dnmPH ted'óeH teEÅH oAÁawmybEÅd
[d b*0wm 0kwåH/ ww¬ 0dnmPEÅd ocFw"r®meH
c,eda&m"bma0e od'¨wåm {wH wAÇma0e{0 ok|K tbdAswåH
uwGm ÓwAÁH/ ted'óeEÅd tedrdwå"r®wåm AmvykxkZÆemeH
'óe0do,blawe auepdedrdawåe ed'ódwkH0g umvaba'e
'doma'oyk*¾voEÅme aba'e [DeyPDwm'daba'e p bdEéH
uwGm ed'ódwkH0g em&[wDwd taw¬m/ teEÅEÅd
y&rw¬'DyeD ygX 365
ykAÁEÅmy&EÅ0d&[dwH/ oAÁawmybEÅd 0¥'ku©y#dyu©oda'¨[d
teaEÅ[d *kaPmbmao[d oAÁawm ybm0EÅEÅd taw¬m/ wxm
ted'´dodwAÁ"r®wåmp ye terwa*¾ oHoma& oAÁmokp 'domok
tokuo®d H emr umav tokum,emr 'dom, ew¬Dwd
e0wåAÁH/ uo®m? t&d,r*¾H bma0aEÅe ,'g u'gpd ,w¬ uw¬pd
t0óH t"d*EÅAÁwm0aoe oAÁ'g oAÁw¬ p vAÇrmewåm/
0kwåaO§wH 0dea,? t*Fkwåa&? O'gaep --
ao,sxmyd bdu©a0 ,mumpd avmau o0EÅda,m r[mork'´H
tayÜEÅd/ ,mp tEÅvdu©m "m&m yywEÅd/ e awe r[mork'´ó
ODewåH0g yl&wåH0g ynm,wd/ {0 ar0 acg bdu©a0 A[lapyd
bdu©L tEkyg'daoom, edAÁme "mwk,m y&dedAÁm,EÅd/ e awe
edAÁme"mwk,m ODewåH 0g yl&wåH0g ynm,wDwd/
t|uxmokp e awe edAÁme"mwk,m ODewåH0g yl&wåH0g
ynm,wDwd toacsFa,syd r[muayÜ Aka'¨ok tEkyÜZÆaEÅok
{uoawåmyd y&dedAÁmwkH eoauúmwd/ w'gyd wkpäm edAÁme
"mwlwd eouúm 0wåKH/ Ak'¨umav ye {auuo®d H orm*ar
toacsF,smyd owåm trwH tm&ma"EÅd/ w'gyd eouúm 0wåKH
yl&m edAÁme"mwlwd 0kwåH/ jA[®edrEÅeokawåp 0dnmPH ted'óeH
teEÅH oAÁawmybEÅd 0kwåH/ t|uxm,Íö oAÁawmybEÅd
oAÁawm ybmorÜEéH/ edAÁmeawm [d tanm aumpd "ar®m
ybó&wa&m0g aZmwd0EÅwa&m0g y&dok'¨wa&m0g y@&
wa&m0g ew¬d/ oAÁawm0g yblwar0 a[mwd/ euw¬pd ew¬Dwd
oAÁawmywH/ yk&w¬dr'dom'Dok [d toku'dom,Hemr edAÁmeH
ew¬Dwd e0wåAÁEÅd 0kwåH/
{0HoaEÅyd {wH ed½k'¨awumvdu"r® oEédóa,e 0dnm,
rmewåm ed½k'¨"r®aba'e bdEéH uwGm Oyp&dwkH vAÇwDwd 0kwåH
366 y&rw¬'DyeD ygX
oOyg'daoomwdtm'd/ ww¬ Oyg'D,wd wPSm'd|D[d bkoH
*PSD,wDwd Oyg'd/ Oyg'dEécE¨yÍöuH/ aoma,0 {ua'aoe0g
te0aoaoe0g y[Dae[d ur®udavao[d aoaomwd
Oyg'daoaom/ oH0dZÆwd wo®d H oEÅmae Oyg'daoaom ,óm
t"d*wumavwd oOyg'daoom/ edAÁme"mwlwd edAÁLwdo
bma0g/ oOyg'daoomp om edAÁme"mwkpmwd ormaom/ ew¬d
wo®d H oEÅmae Oyg'daoaom ,óm t"d*wumavwd
tEkyg'daoom? tEkyg'daoomp om edAÁme"mwkpmwd 0d*¾a[m/
0kwåaO§wH £wd 0kwåau-a'G rm bdu©a0 edAÁme"mwka,m/
uwrm a'G? oOyg'daoomp edAÁme"mwk? tEkyg'daoomp
edAÁme"mwlwdtm'd/ ww¬ yk&drm udavoedAÁmeHemr/ ypädrm
cE¨edAÁmeHemr/ yk&drm0g 'd|"r®du edAÁmeHemr/ ypädrm orÜ&m,du
edAÁmeHemr/ ,xm[-{um [d "mwk £" 'd|"r®dum
oOyg'daoom b0aewåd ocF,m/ tEkyg'daoom ye
orÜ&m,dumwd/ t*Fkwåa& ye owåedygaw Obawmbm*0drkwå
ynmyd rkwåmeH 'GdEéH cDPmo0geH cE¨Kyg'daoo0aoe
um,ou©d'd|dywå o'¨g0drkwå"r®mEkom&DocFgwmeH pwkEéH
aou©meH tm&'¨0dyó uóp a,m*DuvsmPykxkZÆeó
udavok yg'daoo0aoe oOyg'daoowm
tEkyg'daoowmp 0kwåm/ waw¬0 e0edygaw tEÅ&my&dedAÁm,D?
Oy[pöy&dedAÁm,D? tocFg&y&dedAÁm,D? oocFg&y&dedAÁm,D? O'¨H
aomwtued|*grDwd yÍöEéH tem*grDeH ou'g*grdó wdPÖH
aomwmyEémeEÅd e0EéH aou©yk*¾vmeH udavokyg'daoo0aoe
oOyg'daoowm 0kwåm/
aewåd,H ye t&[wåzvHyd oOyg'daooedAÁmeEÅd 0kwåH/ wH £"
em"dayÜwH/ {w¬p r*¾u©aP udavomeH ca,m oOyg'd
aooHemr/ pkwd teEÅa& cE¨meH tEkyÜga'g tEkyg'daooHemr/
y&rw¬'DyeD ygX 367
,o®m ye y#doE¨d0E¨memr udavaook owd{0 Zm,EÅd/
towd eZm,EÅd? wo®m awyd udavou©a,e oa[0 cd,sEÅd/
,m0pkwd,m y0wårmeH ypöKyÜEécE¨oEÅmeH ye cDPmo0óyd
yk&drba0 y0wåur®udavomeH zvedoE´blwH oAÁowåmeH "r®
wmod'¨H/ wo®m wH cDaPokyd udavaook ,m0pkwd,m y0wå
wda,0/ pkwdu©aP wó eda&ma"gyd "r®wmeda&ma"g {0/
a,m ye w'eEÅa& ykeb0ó tEkyÜga'g/ aom
udavou©a,e oa[0 oda'¨g/ e au0vH w'eEÅa& yke
b0aó0/ wawm y&Hyd terw*¾ oHoma& b0y&Hy&m,
tEkyÜga'gyd awe oa[0 oda'¨g/ oAÁaÍöwH {uar0 edAÁmeH/
{0HoaEÅyd cE¨m0aooó bm0g bm0avoH Oyg'g, t,H
aba'g 0kawåmwd 0kwåH 'k0d"H a[mwd um&Py&d,ma,emwd
'k0d" ynmyeó um&Pavaoemwd taw¬m/
,o®m ye ocFw"r®memr oyvdaAm""r®wåm
ememyvdaAma"[d edpöumvH ZeH yDaVEÅd/ oEÅokcHemr v'¨KH
ea'EÅd/ oedrdwå "r®wåmp udavomeH Z&mr&Pm'DeÍö oaAÁoH
tew¬meH 0w¬K blwm blrdblwm a[mEÅd/ oyPd[dw"r®wåmp
oAÁ'ku©meH rlvblwH tmom'ku©Hemr edpöumvHyd ZaeEÅd/ wo®m
wyÜ#dyu©oda'¨e *kPaba'e wd0d"Hab'H 'aówkH
oknwEÅdtm'd rm[/ ww¬ oAÁyvdaAm" 0d0dwåwåm oknwH/
ouúm,'d|d,m [d owd AmvmeH ,wåum ygyur®yvdaAm"m
tyg, 'ku©yvdaAm"mp oE´dóEÅd/ y@dwmeHp wawm twåmeH
&u©ew¬H ,wåum uvsmPur®yvdaAm"m oE´dóEÅd/
ouúm,'d|deda&ma"ga,0 oaAÁ aw ouúm,'d|drlvau
yvdaAma" eda&ma"wkH oauúmwd/ e 0dem awe tanm
aumpd/ wo®m aomeda&ma"g aw[d yvdaAma"[d 0d0dawåm
a[mwd? wxm &m*u©a,ma,0 &m*rlvau yvdaAma"
368 y&rw¬'DyeD ygX
eda&ma"wkH oauúmwd/ e 0dem awe tanm aumpd/
a'gou©a,ma,0 a'gorlvau/ arm[u©a,ma,0
arm[rlvauwdtm'd 0wåAÁH/ £wd edAÁmeH oAÁyvd aAma"[d
0d0dwåwåm oknwHemr/
edrdwåH 0kpöwd OyÜg'y0wårlvaum MoVm&dumuma&m/ a,e
orEém*wm ocFw"r®m oaAÁoH udavomeH Z&mr&PmeÍö
0w¬Kblwm blrdblwm a[mEÅd/ wxm oaAÁoH rm&meH oaAÁoH
a0&meH oaAÁoH a&m*g'd tew¬meH 0w¬Kblwm blrdblwm
a[mEÅd/ ,awm aw rm&a",smwdyd rpöKa",smwdyd 0kpöEÅd/
umv 'dom a'o oEÅmem'd aba'e [DeyPDwm'd aba'ep
ab'H *päEÅd/ edAÁmeH ye oaAÁoH edrdwå"r®meH c,eda&m"bma0e
od'¨wåm ew¬d/ wo®d H edrdwåEÅd tedrdwåH/ wO§d oaAÁoH udav
om'DeH tew¬meH 0w¬Kblaw edrdwå"ar® 0d'¨HaowGm awoH
tew¬meH tbm0H oma"EÅH edpöH wd|wd/ ep wH umvaba'e
bdEéH a[mwd/ £'H twDaw tokuuayÜ tokuAk'¨ó edAÁmeH?
£'H tem*aw? £'H {w&[Dwd/ emyd 'domaba'e bdEéH/ £'H
'ook 'domok tokum,emr 'dom, edAÁmeH? £'H tokum,
emrmwd/ epmyd a'oaba'e0g oEÅmeaba'e0g bdEéH/ £'H
rEkóavmau £'H a'0avmau £'H jA[®avmauwd 0g £'H
rEkómeH £'H a'0geH £'H jA[®meEÅd0gwd/ wxm yPDwm'd
aba'e bdEéH e a[mwd/ £'H oAÁnKAk'¨geH/ £'H yapöuAk'¨geH/
£'H Ak'¨om0umeEÅd/
yPd[dwH? yPd"meH? yPd"d? yw¬em? tmom? ZDCpäm? ydygomwd
tw¬awm {uH/ ocFw"r®mp vAÇrmemyd bdZÆe"r®wåm ykeyÜKeH
v'¨KH tmom 'ku©Hemr 0a¹EÅd/ tmom'ku©ó y&d,aEÅmemr
ew¬d/ oAÁÍö 'ku©H tmomrlvuH a[mwd/ tmomo'doH
y&rw¬'DyeD ygX 369
'ku©ed'geHemr ew¬d? edAÁmeH ye o,H ydygo0de,"r®wåm
tmomocFgwH oAÁH wPSmyPd"d H0g qE´yPd"d H0g 0daeEÅH 0d"arEÅH
0wåwDwd ew¬d/ wo®d H yPd[dwEÅd tyÜPD[dwH/ {w¬p 'k0d"H okcH
a0',dwokcH oEÅdokcEÅd/ ww¬ rEkó 'dAÁ jA[® orÜwåda,m
vbdwGm tEkb0e0aoe y0wåH yDwdaomreó okcH
a0',dwokcHemr/ wH ye caPcaP 0dZÆK0d, bdZÆe"r®H/
orÜwåda,mp tedpö"r®m/ oaAÁ aw ty&d,EÅH tmom'ku©H
bda,sm 0a¹EÅda,0/ wo®m oAÁH a0',dwokcHemr tmom
'ku©Zeuwåm {uaEÅe 'ku©ar0 a[mwd/ ,xm[-,HudÍöd
a0',dwH? oAÁH wH 'ku©o®dEÅd/ "r®aoemywdemp uwrH wH
tm0kaom om&dykwå edAÁmae okcH? ,a'w¬ a0',dwH ew¬Dwd
yka|e {wa'a0w¬ tm0kaom edAÁmae okcH? ,a'w¬ a0',dwH
ew¬Dwd 0kwåH/ oEÅdokcHemr twåed OyÜEémeH0g OyÜZÆdwkH ypöKy|d
wmeH0g udavom'DeH tyg,'ku©m'DeÍö twåaem or®mya,m*H
y#dpö 0drkpöeokcH/ {wa'a0w¬ {uEÅokcH tpvokcH/ {wo®dO§d
towd ykxkZÆemeH rEkó 'dAÁjA[®orÜwåda,m tEkb0EÅmeHyd
t0óH ywåAÁa|e ypöKy|dwmae0 a[mEÅd t0dpded&,
b,m'DeDwd/ wo®m oAÁó a0',dwokcrlvuó
tmom'ku©ó oEÅdokc'DyuH £'H tyÜPd[dwy'H edAÁmeó
{uH r[EÅH *kPy'H a[mwDwd/
tmum& aba'emwd wd0d"ó oknwm'duó
*kPaum|moó aba'e/ {w¬p ,a'wH terwa*¾
oHoma& tZÑwåH tEko,dwGm tm*wmeH udavomeH
r*¾u©aP tZÑwåar0 ed½kZÑeH cd,seH/ wH c,"mwk eda&m""mwk
ocFgwH {uH "r®m,weH a[mwd/ {um "r®"mwk a[mwd/
{aum y&rw¬"ar®m a[mwd/ c,a|e eda&m"a|e
obm0awm 0dZÆrmewåm? e [d wH ynwåd½lyH a[mwd/ uma,
370 y&rw¬'DyeD ygX
ÓaPp o½lyawm Oyv'¨wåm? 'k0d"O§d edAÁmeó opädu&PH
um,opädu&PH ÓPopädu&PÍö/ ,xm[-qE´Zmawm
Oó[wd/ Oó[dwGm wkavwd/ wkv,dwGm y'[wd/
y[dwawåm ormaem uma,eap0 y&rw¬opöH opädua&mwd/
ynm,p wH y#d0dZÑ yówDwd/ ww¬ terwa*¾ oHoma&
tZÑwåH edpöH oEÅmaywGm y&d',SdwGm tm*wmeH udavomeH
r*¾u©aP tZÑwåar0 ed½kZÑeH edAÁm,eH um,opädu&PHemr/
{0H uma,e opäduwGm yke ypöa0u©aEÅm tZÑwåH wH ed½kZÑeH
ÓaPe ypöu©awm yówd/ ed½k'¨g ar udavomwd Zmemwd?
£'H ÓPopädu&PHemr/ awok um, opädu&PH teEÅH
ty&drmPH 0¥'ku©H acaywd/ ÓPopädu&PH teyÜuH
yDwdaomreóH OyÜga'wd/ ynwåd"ar®ok {0 ½lyH opädu&PHemr
ew¬Dwd/ wó ye ed½kZÑeó oknw"r®wåm rE´Ak'¨DeH wo®d H
wkpäonm ed&w¬uonm oP²mwd/ tedrdwå "r®wåm wo®d H
tbm0rwåonm y&rw¬awm t0dZÆrmeonm oP²mwd/
tyÜPd[dw"r®wåm wPSm0odum Zem wo®d H okcH emr udÍöd
ew¬Dwd rnEÅd/
a, ye ,xm0kwåH c,eda&m"rwåH edAÁmeHemr ea[mwd/ wO§d
tbm0rwåH ynwåd½lyH a[mwd/ edAÁmeÍöemr *rÇD&m'DeH
teEÅ*kPmeH 0w¬K a[mwd? ep tbm0rwåH awoH 0w¬K b0dwkH
t&[wd/ edAÁmeH y&rH okcEÅd 0kwåH/ ep tbm0rawå udÍöd
okcHemr ouúmv'¨KH/ wo®m a,m wó c,eda&m"ó
ypöa,m tw¬d/ ,óp tmEkbma0e aom c,eda&ma"g
odZÑwd/ {w a'0 edAÁmeH emrmwd £päEÅd/ awoHyd 0¥'ku©
oEÅdawm twda&uya,mZeHemr evAÇwd/ edAÁmeóp
*kPy'ged emr teEÅmeH 0¥"r®meH y#dyu©0aoe odZÑEÅd? aem
tnxm/ wo®m ,wåumed t*kPy'ged 0¥"ar®ok vAÇEÅd?
y&rw¬'DyeD ygX 371
wwåumed awoH c, eda&ma" teEÅmed *kPy'ged [kwGm
odZÑEÅd/ a,m c,eda&ma"gyd wm0 0dokH "r®bma0e0dnmwkH
'kuúa&m*rÇDa&m a[mwd/ ,awm wH tbm0rwåH ynwåd½lyH
rnEÅd/ *kPy'geH yeó *rÇD&bma0 0wåAÁar0ew¬d/ oEÅdokcÍö
emr 0¥'ku©meH 0lyoEÅwm{0/ awoH 0lyoarm okacgwd [d
0kwåH/ 0lyoEÅwmwdp awoH oAÁaom c,eda&ma"g{0gwd
0¥'ku©y&d,myEémeH oAÁ a0',DwokcgeH OuúHo*wm wó
c,eda&m"ó y&rokcwm od'¨g a[mwDwd/ wó ye
y&rw¬awm 0dZÆrmebma0 wm0 £'H okwåH/
tw¬d bdu©a0 tZmwH tblwH tuwH tocFwH/ aem ap wH
bdu©a0 tb0dó tZmwH tblwH tuwH tocFwH? e
,dró Zmwó blwó uwó ocFwó edó&PH
ynma,x/ ,o®mp acg bdu©a0 tw¬d tZmwH tblwH
tuwH tocFwH? wo®m Zmwó blwó uwó ocFwó
edó&PH ynm,wDwd/
ww¬ tZmeeH tZmwH/ Zmwdu©a,mwd taw¬m/ tb0eH
tblwH/ tbma0gwd taw¬m/ tu&PH tuwH/ tocF&PH
tocFwH/ OyÜga'wkH0g y0awåwkH0g ocFg&'ku©ó tbma0gwd
taw¬m/ Zmwdu©a,mwd0g 0dokH {um "r®"mwk a[mwd/ wo®m
0dokH "r®bm0H oE¨m, ew¬d ZmwH {w¬mwd tZmwEÅDyd
,kZÆwda,0/ £'H 0kwåH a[mwd? ocFw"r®memr ypöa, owd
Zm,EÅd/ towd e Zm,EÅDwd ZmwH 0d, tZmwHyd awoH tw¬d/
y&rw¬awm 0dZÆrmeH a[mwDwd taw¬m/ ,'dp tZmwHemr
ew¬d? Zmwar0 tw¬d/ {0Howd twåed udavomeH
tZmww¬m, or®m y#dyZÆEÅmeHyd oaAÁ udavo"r®m
Zmwma,0 od,kH/ aem tZmwm/ uo®m? tZmwóemr
372 y&rw¬'DyeD ygX
ew¬dwm,mwd/ {oea,m oaAÁok 'kpö&dw"ar®ok
tyg,'ku©0¥'kau©ok? 'd|"ar®p oaAÁok
a&m*gAm"b,ky'´a0ok/ {0Íö owd avmau oaAÁ
yk&doum&m yk&doxmrm yk&doy&uúrm ed&w¬um {0 od,kEÅd
£rrw¬H oE¨m, aem apwH bdu©a0/v/ ynma,xmwd 0kwåH/
,o®m ye tZmwHemr {uaEÅe tw¬da,0/ wo®m twåed
tZmww¬m, or®my#dyZÆEÅmeH aw {uaEÅe eZm,EÅd/ {0H owd
oaAÁ yk&doum&m yk&doxmrm yk&doy&uúrm ow¬um {0
a[mEÅDwd £rrw¬H oE¨m, ,o®mp acg bdu©a0wdtm'd 0kwåH/
{wåm0wm t0dZÆmeda&m"m ocFg& eda&ma"g/ ocFg&eda&m"m
0dnmPeda&ma"g/v/ 'ku©u©E¨ó eda&ma"g a[mwDwd {0H
0kwåó eda&m"ó y&rw¬awm 0dZÆrmebm0H 'aówd/ tw¬d
o'´ó 0dZÆrmew¬0pewåm/ ww¬ eda&ma"g 'k0da"g
Zmweda&ma"g tZmweda&ma"gwd/ ww¬ OyÜZÆdwGm eda&ma"g
Zmweda&ma"gemr/ rpöLwdp r&PEÅdp {waó0emrH/
tZÑwåy&d,m yEémeH udavom'DeH OyÜg'óyd oAÁaom
tbma0g tZmw eda&memr/ a,m oAÁocFg&oraxm
oAÁKy"dedóa*¾g wPSu©a,m 0d&ma*g eda&ma"g edAÁmeEÅd 0kpöwd/
t,rd"m"dayÜawm? t,ar0 [d oAÁyvdaAma"[d oknwåm
oknawmemr/ udavomeH Zm&mr&Pm'DeÍö 0w¬Kblwó
edrdwåó tbm0g tedrdawåmemr/ oAÁ'ku©meH ed'geblwó
tmom'ku©ó tbm0g tyÜPd[dawmemr/ awe 0kwåH
oknwHtedrdwåH tyÜPd[dwaÍöwd wd0d"H a[mwDwd/ y'EÅdtm'd
edAÁmeó a00pemed/ wO§d 0dokH toHrdaóm au0avm
OyvAÇrmaem {aum y&rw¬ "ar®mwd y'H emr/ aum|moaw¬m
[d y'oa'´g/ ,xm y'aom "r®H 0gap,smwd/ p0embma0e
tpöKwH/ ykAÁEÅmy&aEÅ twduúr® y0wåwåm tpöEÅH/
y&rw¬'DyeD ygX 373
ocF&Pudpö&[dwwåm tocFwH/ twåaem Owå&dw&ó
uópd "r®ó tbm0awm tEkwå&EÅd/ 0gerkwåm wPSm
0drkwåm? r[aEÅ oDvu©E¨m'dau "ar® {od Hok t"d*päd Holwd
ra[oa,m? Ak'¨g/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, ½lyedAÁme o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
374 y&rw¬'DyeD ygX
orkpö, o*F[ y&rw¬'DyeD
162/ {0H q[d y&dapäa'[d pwåma&m y&raw¬ 'aówGm
£'ged awoH wHwH&modocFgwH orkpö,H 'aóaEÅm tm'd*gx
rm[/ a, ovu©Pm 'Ggowåwd0d"m 0w¬K"r®m r,m 0kwåm/
£'ged awoH orkpö,H ,xma,m*H y0u©mrDwd a,mZem/ ww¬
ovu©Pm0w¬K"r®mwd ya'[d 'o0d"med tedyæEé½lyged
y#du©dywd/ e [d wmed twåaem tma0edublawe obm0
vu©aPe tedpöwm'd omrnvu©aPep ovu©Pmed
a[mEÅd/ {uEÅy&rw¬wm, tbm0awm/ wawma,0p
0w¬K"r®mp ea[mEÅd/ o½lyawm tEkyvAÇrmewåm/ 'AÁ0gpaum
[d £" 0w¬Koa'´g/ 'AÁÍöemr £" o½lyawm vAÇrmaem
obma0g {0/ {awe edAÁmeóyd r*¾zv ypöa0u©eÓaPok
o½lyawm vAÇrme obm0wm 0kwåm a[mwd/ tedyæEé½lygeH
0d, p 0w¬K"r® oEédóa,e 'dórme"r®rwåbm0H 0g
ynwåd"r®meH 0d, y&duyÜdwmum&rwåbm0H0g oo0domP
upäyavmrm'DeH 0d, oAÁaom tblw y&duyÜdw rwåbm0H0g
ed0ga&wDwd a0'dwAÁH/ {w¬p
'Ggowåwd0d"movu©Pm0w¬K"r®mwd 0pae ya,mZeH e'dówd/
awok [d 'Ggowåwd0da"ok {uapö {0 "r®m yk&darok wDok
o*Fa[ok tm*wm/ ypädarp oAÁo*Fa[ tedyæEé½lygedyd
t"dayÜwmed{0gwd/ {w¬p 0w¬K"r®movu©Pmwd ya'[d
tedyæEé½lygeH ovu©Pwm y#du©dyae ,H 0wåAÁH/ wH
½lyorka'´o 'Dyed,H 0kwåar0gwd/ {uEÅmukovZmwd,meH
tmo0 pwkuúm'DeH o*Fa[m tukovo*Fa[m? e tukov
orÜ,kwåwåma,0 tukovblwmeH pdwåzóm'DeEÅd/ ukovm
ukovmAsmuwrdóumeH o*Fa[m rdóuo*Fa[m/
y&rw¬'DyeD ygX 375
aAm"d 0kpöwd pwlok ra*¾ok ÓPH? AkZÑEÅd {wm,mwd uwGm/
aAm"d,m yu©m aAm"dyu©m/ aAm"dorÇm&mwd taw¬m/ aAm"d
yau©ok b0g taEÅm*"mwd aAm"dyu©d,m/ awoH o*Fa[mwd
aAm"dyu©d,o*Fa[m/ oaAÁoH te0aoomeH y&rw¬"r®meH
o*Fa[m oAÁo*Fa[m/ pd&yg&d0god,a|e r'ed,a|ep
tmo0 o'dowåm tmo0g/ ,'dp w'kb,a|e tmo0gemr
od,kH/ £ar avmbm'a,m {0 tmo0gemr od,kH/
ykyæmo0g'a,m [d avmau q yÍö &wådrwåH 0g owå|&wådrwåH
0g o,Hyd ukarÇok y&d0goH *PSEÅd/ ukarÇp y&d0goH *g[mayEÅd/
£ar ye terwa*¾ oHoma& o,Hyd owåoEÅmae y&d0goH
*PSEÅd/ owåoEÅmeÍö y&d0goH *g[mayEÅd/ ouvH owåoEÅmeH
o'g tmo0yl&dwar0 a[mwd/ ,xm[-pu©KH avmau
yd,½lyH omw½lyH {aw¬om wPSm OyÜZÆrmem OyÜZÆwd/ {w¬
ed0Dormem ed0DowDwdtm'd/ ww¬ {om wPSm
y&d,k|me0aoe OyÜZÆrmem {aw¬0 OyÜZÆwd/ OyÜZÆdwGmp yke
tEko,bma0e y&d0goH uwGm ed0Dormem {aw¬0 ed0DowDwd
taw¬m/ ,m0p t&d,r*¾a"g0eH evAÇwd/ wm0 oEÅmeH
*lxyl&dwulyH 0d, 'kAÁdaom"H uwGm y0wåwd/ ykyæmo0g'a,mp
r'H ZaeEÅm rk[kwåar0 ZaeEÅd/ £ar ye ,m0 t&d,r*¾H
evbwd/ wm0 edpör'H ZaeEÅd/ wo®m {uaEÅe £ara,0
pd&yg&d0god,a|e r'ed ,a|ep tmo0gemr b0dwkH
t&[EÅDwd/
0doE´ea|e0g tmo0o'dowåm tmo0g? ,xm [d uk"dw
uk|daem r[m0Prkac[d ,loocFgawm tmoa0g 0doE´dwGm
ydavmwduc@med 'laowd? {0H £aryd q[d'Gga&[d 0doE´dwGm
qVm&r®Pmed'laoEÅDwd/ tm,wH0g oHom&'ku©H o0EÅdyo0EÅd
0a¹EÅDwd tmo0g/ tx0g? b0awm tmb0*¾g "r®awm
376 y&rw¬'DyeD ygX
tma*gMwwkrSm o0EÅd tm&r®Pu&P0aoe y0wåEÅDwd
tmo0g/ tmo'´ó t0"dtw¬aZmwuwåm/ t0"dp 'k0da"g
r&d,m'0doa,m tbd0d"d0doa,mpmwd ww¬ ,ó
orÁE¨deDMud,m t0"dblwH twåmeH A[duwGm y0wåwd/ aom
r&d,m'0doa,m emr/ ,xm tmygwvdykwåm a'a0g 0ka|mwd/
,ó orÁE¨deDMud,m t0"dblwH twåmeH AsmaywGm taEÅm
uwGm y0wåwd? aom tbd0d"d0doa,memr/ ,xm
tmjA[®avmum b*0awm udwådoa'´g tAÇK*¾awmwd/ £" ye
tbd0d"d0doa,m '|aAÁm/ wo®m b0*¾Íö a*gMwbkÍö AsmaywGm
taEÅm uwGm o0EÅDwd taw¬m a0'dwaAÁm/
(204) 0dbm0ed,H ye
t0"dp r&d,m'tbd0d"d0aoe 'k0da"gwd 0wGm yke wH
0dbma0aEÅm ]]ww¬ tmygwvdykwåm a'a0g 0ka|mwdtm'Dok0d,
Mud,H A[duwGm y0awåm r&d,ma'g/ tmb0*¾goa'´g
tAÇK*¾awmwdtm'Dok0d, Mud,H AsmaywGm y0awåm tbd0d"D}}wd
0'wd/ wH e ,kZÆwd/
e [d t00d"d0do,blawm b0a*¾g avmuwå,AsmyuH
o'´ó tAÇK*¾reMud,H AsmaywGm y0wåwd/ ep t0"dblawm
taw¬m Mud,H A[d0g taEÅm0g uwGm y0wåwDwd ,kawåm/
Mud,m{0 ye wH A[d0g taEÅm0g uwGm y0wåwDwd ,kawåm/
{0Íö uwGm rlv#Dum,H-'k0da"g[d t0"d tbd0d"d0doa,m
tebd0d"d0doa,mp/ tbd0d"d0do,H Mud,mAsmaywGm y0wåwd?
tmb0*¾g b*0awm ,aom *awmwd/ £w&H A[duwGm?
tmygwvdykwåm 0ka|m a'a0gwd/ umarwd £päwDwd umarm/
aom{0 tmoa0gwd umrmoa0g/ umrD,wd0g MoVm&daue
umare £päD,wDwd umarm/ yÍöumr*kPrkace a'odawm
y&rw¬'DyeD ygX 377
oaAÁm umrm0p&"ar®m/ £" ye wH emare w'g&r®Pm
wPSm{0 t"dayÜwm? umarm{0 tmoa0gwd umrmoa0g/
umrm0p&"ar®ok tóm'embdeE´e 0aoe y0awåm
umr&ma*g/ axa&e ye t,raw¬m0 £pädawm/ 0u©wd [d
umrb0 emare wAÁw¬Kum wPSm t"dayÜwmwd/
(205) 0dbm0ed,H ye
yk&draw¬m0 0kawåm/ aom tEkyyaEém? ax&rwmEk*wó
£"m"dayÜwó tw¬ó t0kwåwåm/
b0goa0gwd {w¬ 'k0da"g ba0g ur®ba0g Oyywådba0g p/
ww¬ r[*¾wukov"r®m ur®ba0g/ wHedAÁwåm 0dygu "r®m
Oyywådba0g/ £"yd b0oa'´e w'g&r®Pm wPSm{0
t"dayÜwm/ ba0g{0 tmoa0gwd b0goa0g/ wo®d H 'k0da"
ba0 eduEÅd0aoe y0awåm ½lyg½ly&ma*g/
(206) ,H ye 0dbm0ed,H
]]oów 'd|do[*awmp &ma*g {aw¬0 o*F,SwD}}wd 0kwåH/
wH e ,kwåH/
b0goa0g pwlok 'd|d*w 0dyÜ,kwå avmbo[*awok
pdwåKyÜga'ok OyÜZÆwDwd [d t|uxmua@ 0kwåH/ ,w¬ ye
umrwPSm b0wPSm 0db0wPSmwd tm*wH/ waw¬0
oów'd|d o[*awm &ma*g ,mumpd ukovmukov
ur®b0eduEÅd ,mumpd Oyywådb0yw¬em/ oAÁm b0wPSm,H
o*F[dwmwd ,kwåm/ £" ye ,xm0kwåH b0go0H xaywGm
oaAÁm avmabm umrmoa0 {0 o*F[dawmwd ,kawåmwd/
(207) {awae0 ,Íö ww¬ 0kwåH/
]]wwda,m bm'd|do[*awm}}wd/ wHyd y#du©dwåH a[mwd/
378 y&rw¬'DyeD ygX
,mumpd 'd|d 'd|moa0g/ a,maumpd arma[m t0dZÆmoa0g/
{w¬ od,m? uo®m £ar {0 tmo0gwd 0kwåm/ eEk tanyd
rmem'a,m pd&yg&d0god,|m'd,kwåm {0 a[mEÅDwd/ opöH/
£arok ye umrmoa0 y&d0ka| owd oaAÁumr0do,m
rmem'a,m y&d0k|m{0 a[mEÅd/ wo®d H 0drkawå 0drkwåm{0? wxm
b0goa0 y&d0ka| owd b00do,m/ 'd|moa0p y&d0ka| owd
'd|d0do,mwd/ t0dZÆmye awoH wdPÖHyd rlvblwmwd/ £wd
£ar {0 yg&d0god,|m'Dok y"meblwm a[mEÅd/ £wa& ye
w'EkAE¨rwåm{0 orÜZÆEÅDwd e aw tmo0gwd 0dokH 0wåKH
t&[EÅDwd/ twåed ywdwH ZeH teómoduH uwGm taZÑmw¬
&aEÅm [ewd rma&wDwd MoaCm/ yuwdra[maCm/ wxm
t0[eea|e 'kwå&a|ep MoCo'domwd MoCm/ ,'dp
t0[nea|p 'kwå&a|ep MoCmemr od,kEÅdtm'daum
yoa*Fg rmem'DeÍö MoCbm0 y&d[ma&m 0kwå ea,e
a0'dwaAÁm/
0¥o®d H0g b0,EÅau0g oawå a,maZEÅDwd a,m*g/
b0EÅ&pkwd,m o[ b0EÅ&y#doE¨d H *aEÅEÅd Ca#EÅDwd *E¦m/
tbdZÑmwd oAÁó &m*aówH emrH/ wo®m ½lyg½ly &m*gyd {w¬
o*F[dwmwd '|AÁm/ Asmyga'gwdyd oaAÁm a'gaom {0/ £'H
opömwd eda0aomwd £'ar0 opöH? armCrnEÅd y0awåm
rdpämbdeda0aom/ 0¥'ku©awm 0drkwåd,m tr*¾blwHa,0
a*goDva*g0wm'duH y&awm tmroeH wxm wxm uayÜwGm
*[PH oDvAÁwy&mrmaom/ {w¬p y&awmwd
blwobm0ypöeduawmwd taw¬m/ um,oa'´g ye oAÁw¬
½lyuma, emruma,p y0awåmwd twdwuma,e ypöKyÜEé
um,H ypöKyÜEéuma,ep tem*wum,H *aE¦wd Ca#wDwd
um,*aE¦m/ tx0g? uma, *aP²mwd um,*aP²m/ tZÑwå
y&rw¬'DyeD ygX 379
*aP²mwd taw¬m/ ed*aP²mem#ykawåmwdtm'Dok0d, *P²oa'´g
*Pd²,H y0awåm/ bkoH tm'd,EÅd trkÍöe*g[H *PSEÅDwd
Oyg'gemed/ udavoblawm umarm{0 Oyg'geH umrk yg'geH/
0w¬KblwH0g umrH Oyg'd,wDwd umrkyg'geH/
'Ggo|d'd|da,m wd0d" r[m'd|da,m tnmyd0g omoae
avmaup oE´dórmem 0dy&Dw*g[blwm 'd|da,m 'd|Kyg'geH/
,xm*[dwH0g yk&dr'd|d H £'ar0 opöH armCrnEÅd
Oyg'd,wDwd 'd|Kyg'geH/ a*gPukuúK&m'DeH wHwHyuwdpm&dwåH
oDvH emr/ war0 ok|KH orm'dEéH 0wHemr/ w'kb,H
oHom&rkwåd,m ra*¾gwd 'V§*[PH oDvAÁwk yg'geH emr/
twå0g'kyg'geEÅd {w¬ twåm 0kpöwd y&duyÜAk'¨d,m *[dawm
{auuo®d H owå oEÅmae y"medóa&m/ ,H
avmud,r[mZem oawåmwd0g yk*¾avmwd0g ZDa0gwd0g
wxm*awmwd0g avmaumwd0g oÍÆmeEÅd/ ,Íö ememwdw¬d,m
£ó&edr®dwH0g t"dpöorkyÜEéH0g tpöEÅoówH0g {upöoówH0g
Oapä'H0g ynayEÅDwd/ wH twåmeH tbd0'EÅdap0 Oyg'd,EÅdp
owåm {awemwd twå0g 'kyg'geH/ 0Dowd0d"m ouúm,'d|d/
ww¬ tbd0'EÅDwd 0dod|H y"meH uwGm 0'EÅd/ Oyg'd,EÅDwd 'V§H
tm'd,EÅd/ ,xm[ --
ww¬ uwrm ouúm,'d|d/ £" tókw0g ykxkZÆaem ½lyH
twåawm orEkyówd/ ½ly0EÅH0g twåmeH/ twåed 0g ½lyH/
½lyo®d H0g twåmeH/ a0'eH twåawm orEkyówd/ a0'em0EÅH0g
twåmeH/ twåed0g a0'eH/ a0'emy0g twåmeH/ onH/ ocFga&/
0dnmPEÅd/
ww¬ ½lyH twåawm orEkyówDwd ½lyar0 twåmwd
*PSmwd/ ½ly0EÅH0g twåmeEÅd twåm ar ½ly0gwd *PSmwd/ twåed
380 y&rw¬'DyeD ygX
0g ½lyEÅd twåmeH y#dpö ½lyH wd|wDwd *PSmwd/ ½lyo®d H0g
twåmeEÅd ½lyH y#dpö twåm wd|wDwd *PSmwd/ uxH ½lyum,H
O'´dó tZÆ t[H xa'¨grSDwd 0g tZÆ t[H rk'kaumrSDwd0g
0'aEÅm yx0d ocFgwH ½lyH twåawm orEkyówdemr/ tZÆ rr
uma,m xa'¨gwd0g rk'lwd0g 0'aEÅm aoo"ar®0g "r®rkwåuH0g
twåmeH *a[wGm wH twåmeH yx0D0EÅH orEkyówdemr/ tZÆ
x'¨bma0g0g rk'kbma0g0g r,d Zmawmwd 0'aEÅm twåed yx0d
Ho rEkyówdemr/ tZÆm[H x'¨bma0 XdawmrSd rk'kbma0
Xdawm rSDwd 0'aEÅmyx0drSd twåmeH orEkówdemr/ t,H
yx0drSd pwk&m0w¬dum, oHuúm,'d|d,m y0wåmuma&m/
aoaook owå0Dowd½layok ,xmorÇ0H 0wåaAÁm/ t[H r&mrd
r&dómrDwdtm'dem [d tedpöwm,Hyd om'd|d y0wåwda,0/
aoo½layok 0wåAÁH ew¬d/ £'H emr t[H ykaAÁ oHbkÍÆd H/ tZÆ
oHbkÍÆmrd/ y&awm oHbkÍÆdómrDwd0g okcdawmrSd
'ku©dawmrSDwd0g a0'eH twåawm orEkyówd/ tZÆ rr
uma,m okcdawm 'ku©dawmwd0g rrpdwåH okcdwH 'ku©dwEÅd0g
twåmeH a0'em0EÅH orEkyówd/ tZÆokcH0g 'ku©H0g r,dZmwEÅd
twåed a0'eH orEkyówd/ tZÆm[H okcdw bma0 XdawmrSd
'ku©dwbma0 XdawmrSDwd a0'em, twåmeH orEkyówDwd/
onm, oaAÁokp ynmorawåok ocFga&ok 0dokH 0dokH
0dw¬ma&wGm 0wåaAÁm/ t[H yómrDwd pu©K0dnmPH twåawm
orEkyówd/ 'óeH arwd twåmeH 0dnmP0EÅH orEkyówd/
r,d'óeHemr tw¬Dwd twåed 0dnmPH orEkyówd? t[H
'óae oraw¬mrSDwd 0dnmPo®d H twåmeH orEkyówd/ {ao
0ea,m aoaook yÍöok 0dnmaPolwd/ t[ ro®d t[H
{aum oawåm {aumyk*¾avm {aum ZDa0g {aum avmaum
{aum ea&m rEkaóm a'a0goauúm jA[®mwd0g t[H*pämrd
y&rw¬'DyeD ygX 381
t[H wd|mrd t[H edoD'grd t[H edyÜZÆmrd t[H ordaÍÆrd
yoma&rDwdtm'dem 0g cE¨yÍöuH0g {uaruH0g cE¨H orl[awm
*a[wGm y0wådyd 0wåAÁm/ ty&dnmw0w¬KumeO§d {urk[kwå
rawåyd ,HudÍöd twåaem0g y&ó0g twåy#doH,kwå0peH
uaxEÅmeH pdwåH0g 0peH0g ,xm0kawå ½lyg½ly"ar® u'gpd
twåawm Oyg'd,dwGm y0wåwd/ u'gpd twåy&d0g& bma0e/
u'gpd twåedódwbma0e/ u'gpd twåedó,bma0e/ u'gpd
{auu"r®0aoe/ u'gpd orl["r®0aoemwd/
,o®m ye twåedrdwåHemr 0o0wåemum&H y#dpö Oy|mwd/
0o0wåem uma&mp ½lyg½ly"r®meH ypö,m,wå 0kwåduwåH cPd
uwåÍö ok|K yóEÅmeH ew¬d/ wo®m y&dnmw0wåKumeH twå
y#doH,kwå0peH uaxEÅmeHyd pdwåH y'krdedyawå O'uAdE´K 0d,
awok "ar®ok tv*¾dwGm{0 y0wåwDwd a0'dwAÁH/ owåmeH
pdwåoEÅmae ukoav "ar® tEkyÜaEé0g OyÜga'wkH OyÜaEé0g 0g
aowkH t'wGm eD0ga&EÅDwd eD0&Pmed/ umrea|e umarm?
qE´ea|eqaE´mwd umrpäaE´m/ Av0&ma*g/ aom{0eD0&PEÅd
umrpäE´eD0&PH/ y|maetm½kayÜumrpäE´H eD0&PH
y#dpöO'¨pöeD0&PEÅd 0kwåwåm ye xaywGm ½lyg½ly&ma*
t0aoaom oaAÁmavmabm umrpäaE´ to*F[dawmemr
ew¬d/ psmey#dyu©bma0gye yÍöumr*kPdu&m*aó0
a[mwDwd a0'dwaAÁm/ AsmyZÆeH Asmyga'g/ pdwåó ylwdbma0gwd
taw¬m/ a,maumpda'gaom/ uo®m yaew¬ xderd'¨ eD0&PEÅd
p O'¨pö ukuúKpö eD0&PEÅd p a'G a'G "r®m {uH eD0&PH uwGm
0kwåmwd/ udpöawm ypö,awm y#dyu©awmp o'dowåm/ wxm
[d udpöawm wm0 xderd'¨'G,H pdwåKyÜg'geH vDebm0g yg'eudpöH/
O'¨pöukuúKpö'G,H t0lyoEÅbm0gyg'eudpöH/ ypö,awm yk&dr'G,H
wE´d0dZrÇd wwmypö,H/ ypädr'G,H ÓwdAsoem'd0dwuúypö,H/
382 y&rw¬'DyeD ygX
y#dyu©awm yk&dr'G,H 0D&d,y#dyu©H/ ypädr'G,H orxy#dyu©EÅd/
tEkaoEÅDwd tEko,m/ tEk½lyH um&PH vbdwGm OyÜZÆEÅDwd
taw¬m/ tEktEk aoEÅDwd0g tEko,m/ ,m0 r*¾H ey#dvbwd/
wm0 tEÅ&m ty&du©d,srmem [kwGm um&Pvmab owd
ykeyÜKeH OyÜZÆEÅDwd taw¬m/ OyÜZÆeaÍöw¬ tyÜ[Dea|e OyÜZÆem
&[bma0g a0'dwaAÁm/ e ye o½lyawm OyÜwåd? uxH 0dnm
,wDwd ap/ ,ó umr&m*gEkoa,m OyÜZÆwd? waó0
y#dCmEkoa,m OyÜZÆwDwd 0kwåwåm/ {0Íö uwGm ygVd,H
ykxkZÆeó owåyd tEko,m tEko,0ga& o[ tEkaoEÅDwd
OyÜZÆe0ga& o[ OyÜZÆEÅDwd 0kwåm/ ,xm[ ykxkZÆeó
t0dZÆmEkoa,mp tEkaowd/ umr&m*/ y#dC/ rme/ 'd|d/
0dpdudpäm/ b0&m*Ekoa,mp tEkaowDwd/ wxm
OyÜZÆe0ga&yDwd/
tydp? o½lyawm y&d,k|meH tywGm oEÅmae y0wårmae[d
ukovmukovm AsmuwpdwåKyÜga'[d o[ tEk½lyg t0d½k'¨g
[kwGm aoEÅd/ 0dokH orÜ,kwå"r®bma0e t0k|dwm [kwGm
o,dwm a[mEÅDwd tEko,m/ tEk tEk aoEÅDwd0g tEko,m/
yuwd,m ,xmEko,dawok{0 umr&m*g'Dok ykeyÜKeH OyÜZÆdwGm
'd*kP wd*kPm'd 0aoe ykeyÜKeH aoEÅd/ o,emuma&e Oy½ky&d
yvda0aXEÅDwd taw¬m/
wDok &m*g'DeH t0w¬mok yxrm0w¬m, XdwmeH umr&m*g
'DearwH t"d0peH/ wdaóm [d t0w¬m tEko,m0w¬m
y&d,k|mem0w¬m 0Dwduúrm0w¬mwd/ ww¬ a, umr&m*g'a,m
OyÜZÆdwGm um,*F0gp*F H pmavEÅd? awoH wxmy0wåm t0w¬m
0Dwduúrm0w¬memr/ a, reo®d H {0 Z0epdwåo[Zmwm [kwGm
y0wåEÅd? awoH wxmy0wåm t0w¬m y&d,k|mem0w¬memr/ a,
y&rw¬'DyeD ygX 383
ye Z0eo[Zmwbm0Hyd tywGm 0goem"mwka,m 0d,
pduúoEÅmem Eko,dwm [kwGm y&d,k|meyÜwåd,m ADZbma0e
wd|EÅd? okbedrdwåm'daup tm&r®aP tmygwrm*aw a,oH
0aoe tm0ZÆeH &m*g'dygwkbm0w¬m, ta,medaom b0*F H
tm0a¥wd? tbm0dwÍö pdwåH a,oH 0aoe 'rxH eOaywd?
awoH wxm y0wåm t0w¬m tEko,m0w¬memr/ w'0w¬dum
umr&m*g'a,m tEko,memr/ aw ye ty&rw¬blwmyd e
a[mEÅd/ {uEÅy&rw¬Zmwduwåm/ ep ukovmAsmuwblwm
{uEÅmukovZmwduwåm/ emyd ukovmAsmuw0d½k'¨g? 0dokH
orÜ,kwå"r®bma0e tEkyv'¨wåm/ emyd umvwå,0dedrkwåm?
awumvdu"r®oEédóa,e y0wåeawm/ ,'g ye aw ork|
[dwGm y&d,k|mebm0H *päEÅd? w'g 0dokH orÜ,kwå"r® bm0Íö
*päEÅd/ om&r®Pm'dbma0gp awoH y&dAsawåm a[mwd/ {w'w¬H
oE¨m, uxm0w¬KrSd awoH om&r®P"r®bma0g
ocFg&u©E¨bma0gp ywd|mydawm a[mwDwd/
,xm ye zv"m&drSd ½ku©rSd 0douP³au 'daEé
½ku©mEko,dawm zvkyÜwåd,m ypö,blawm odaea[m y&du©,H
*päwd/ ora, OyÜZÆdórmemed zvmed EkyÜZÆEÅd/ {0H omEkoa,
pdwå oEÅmae ,o®d H caP ra*¾g ygwkb0wd? wo®d H
o[r*¾KyÜg'g aom aom tEkoa,m y&du©,H *päwd/
y&du©DPó ye yke y&d,k|meHemr ew¬d? ukawm 0Dwduúarmwd
£rrw¬H oE¨m, ra*¾g tem*womrnH udavoZmwH
yZ[wDwd ww¬ ww¬ 0kawåm/ ww¬ tem*womrnEÅd
tem*wor®wH? e {uEÅ tem*wH/ awae0 [d t|uxm,H
ra*¾g a,udavao yZ[wd? aw twDwmud0g tem*wmwd0g
ypöKyÜEémwd0g e0wåAÁmwd 0kwåH/ {awep ra*¾g udavorkace
,med ukovmukovur®medp Oyg'dEéucE¨yÍöaup yZ[wd?
384 y&rw¬'DyeD ygX
aw twDwmwd0gtem*wmwd0g ypöKyÜEémwd0g e0wåAÁmwd
'Daywd/ ,'d {0H ra*¾e y[Dem oaAÁ awblru"r®m
umv0drkwåmemr twcFwm emr typö,memr od,kEÅd/e/
awumvduZmwduwåm ocFw oypö,Zmwduwåm r-341 p/
aw [d ra*¾ tEkyÜaEé £ar emr"r®m OyÜZÆdóEÅd ed½kZÑdóEÅDwd
{0H ocFwvu©PH tm[pö ÓaPe *[dwwåm vu©P0aoe
awblrum'dbm0H bZEÅDwd/ {0Íö uwGm 0dokH orÜ,kwå"r®bm0H
tywåmeH tEko,m0w¬m, 0g 0goem0w¬m,0g
ur®or*Ðwm0w¬m,0g tmo,ZÑmo,m "drkwådp&dw0w¬mok0g
XdwmeH obm0geH Zmwd0aoe y&rw¬ "r®wm tukovm'dwmp
yapöwAÁm a[mwDwd/
(208) 0dbm0ed,H ye
]]tyÜ[Dem [d udavom um&Pvmab owd OyÜZÆem &[m
oEÅmae tEktEko,dwm 0d, a[mEÅDwd w'0w¬m tEko,mwd
0kpöEÅd/ aw ye edyÜ&d,m,awm tem*w udavom/
twDwypöKyÜEémyd wHobm0wåm wxm 0kpöEÅD}}wd 0kwåH/ ww¬
tEko,memr oEÅmae u'gpdyd tEkyÜEé ykAÁm tem*w
udavom {0gwd uwGm oEÅmae tEk tEko,dwm 0d,
a[mEÅDwd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d aw tEktEko,dwm 0d, a[mEÅd/ {uaEÅe
tEko,dwm{0 a[mEÅDwd/
(209) ,Íö ww¬
]]aw ye edyÜ&d,m,awm tem*wudavom}}wd 0kwåH/ wHyd e
,kwåH/
e [d ra*¾e tyÜ[Dem tEko,m tem*wmemr a[mEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 385
y[Demydp edyÜ&d,m,awm tem*wmwd eouúm 0wåKH/
tem*w omrnó t"dayÜwwåmwd/ {awe twDwypöKyÜEémyd
wHobm0wåmwxm 0kpöEÅDwd £'H0dy#du©dwåH a[mwd/ tydp?
OyÜg'|dwdb*F ywåmeH{0 {uaEÅe awumvduwm a[mwDwd
w'ywåmeH tEko,meH ypöKyÜEéwm y&d,ma,m0 0wåKH ,kawåm/
{0Íö uwGm ygVd,H ,ó umr&m*Ekoa,m OyÜZÆwd? wó
y#dCmEkoa,m OyÜZÆwDwdtm'dem ypöKyÜEéumvdaum OyÜg'0ga&m
{0 0kawåm? e eda&m"0ga&m? ep twDwmem*w 0g&mwd/ ,H ye
y#dorÇd'gra*¾ [Íöd ypöKyÜaEé udavao yZ[wd/ awe [d
&awåm &m*H yZ[wd? 'ka|m a'goH? rkaV§m arm[EÅd 0kwåH/ wH
y&d,k|meywåmeH {uEÅypöKyÜEéu©PH oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/
awae0 [d t|uxm,H 0wårmEkyÜEéH bkwGm 0d*wkyÜEéH
MoumouwkyÜEéH ork'gpm½kyÜEéEÅd pwkAÁd"H OyÜEéH e r*¾0ZÑH/
blrdv'¨KyÜEéH tm&r®Pm "d*¾[d wkyÜEéH t0du©rÇdwkyÜEéH
tork*¢g#dwkyÜEéEÅd pwkAÁd"H r*¾0ZÑEÅd 0kwåH/ ww¬ 0wårmEkyÜEéH ork'g
pm½kyÜEéEÅd £'H 'G,H cPypöKyÜEéar0/ bkwGm0d*wkyÜEéH twDwar0/
Moumo uwkyÜEéH tem*war0/ w'kb,H ye ypöKyÜEéorDywåm
OyÜEéEÅd 0kwåH/ orDyypöKyÜEéEÅd 0kwåH a[mwd/
blrdv'¨KyÜEéHemr twåaem caE¨ok tEko,dwmeH ra*¾e
tyÜ[DemeH tEko,meH{0 emrH/ tm&r®Pm"d*¾[dwkyÜEéH emr
okbedrdwåm'dau tm&r®aP oud H Z0dwGm ,m0 wr®Lvaum
y&d,k|mea0a*g e 0lyor®wd? wm0 t"drwåxmr*w bma0e
XdwmeH awoan0 emrH/ tEko,m [d emr terwa*¾
oHoma& ykeyÜKeH y&d,k|meywåmeH udavomeH 0aoe Oy½ky&d
xd& w& 'V§w& ywåd,m yuwd,myd xmr*wm{0emr
a[mEÅd/ e a,e0g awe0g 0g,mare yZ[dwkH ouúKaP,sm/
{0H oaEÅyd ,'g a,m a,m tEkoa,m ypö,vmabe
386 y&rw¬'DyeD ygX
y&d,k|me A[kavm a[mwd? w'g aom aom 0daoaoe
t"drwåxmr *wbm0H ywGm Xdawm a[mwd/ ,'g a,m a,m
y#dyu©"r® orm'gaee ed*¾[yawåm a[mwd? w'g aom aom
rE´xmr *wbm0H ywGm Xdawm a[mwDwd/ t0du©rÇdwkyÜEéHemr
orx 0dyóem[d ok|Kted*¾[dwmeH awoan0 emrH/
tork*¢g#d wkyÜEéHemr ra*¾e tyÜ[DemeH blrdv'¨geH awoH{0
emrEÅd/ ,o®m ye avmukwå&"r®memr udavomeH
tpöEÅy#dyu©m a[mEÅDwd a[|drm r*¾|zv|m aou©m twåaem
r*¾zvu©aPok Oy&d r*¾gaZÑ[dyd tEkoa,[d omEko,mwd0g
ed&mEko,mwd0g xmr0wmwd0g txmr*wmwd0g e0wåAÁm/
wo®m tEko,meH wm'dao ypöKyÜEé bma0 owdyd [Íöd ypöKyÜaEé
udavao yZ[wd/ awe[d xmr*awm tEko,H yZ[wDwd
0kwå a'gaom ew¬Dwd a0'dwaAÁmwd/ umr&ma*g{0 tEkoa,m
umr&m*gEkoa,m/
oHa,maZEÅd AE¨EÅDwd oHa,mZemed? wmed ye ouúm,'d|d
0dpdudpäm oDvAÁwy&mrmaom umrpäaE´m Asmyga'gwd yÍö
Mo&rÇm*d,med/ ½ly&ma*g t½ly&ma*g rmaem O'¨pöH t0dZÆmwd yÍö
O'¨Hbm*d,meDwd okwåaEÅ tbd"ar®p 'ooHa,mZemed
tm*wmed/ £w&med ye tbd"ar®{0 tm*wmeDwd wawm
0daoou&Pw¬H okwåaEÅwd 0kwåH/ uarm ye 'GdEéHyd ygVd,m
eoarwd/ obm* "r®o*F[0aoe ye £" tnxm uarm
0kawåm od,mwd/ pdwåH udvdóEÅd 0dAma"EÅd OywmayEÅdpmwd
udavom/ udvdóEÅd0g rvDebm0H ed[Debm0Íö *päEÅd owåm
{aw[Dwd udavom/ umrb0emaremwd 0w¬Kumr'Dyaue
umremare ½lyg½lyb0'Dyaue p b0emare/ wm'doH umr
b0ocFgwH tm&r®PblwH 0w¬K {wdómwd wAÁw¬Kum/ wxm
y0wåEÅd oDvAÁwmed y&awm tmroemuma&e £'H ar opöH
y&rw¬'DyeD ygX 387
armCrnEÅd tbded0doemuma&e caE¨ok
twåmbdeda0omuma&ep y0wåH/ 0w¬Kawmwd obm0"r®awm/
t,H ygyo*Fa[m tukov*Fa[m e0"m 0kawåmwd a,mZem/
(tukovo*Fa[m)
163/ rdóu o*Fa[ ygPmwdygwm'Ded ygyur®med
ua&mEÅmeHyd pdwåó tm&r®aP OZku&PHemr psmaee 0dem e
odZÑwDwd 0kwåH owåpsme*FgeDwd/ uvsmaP0g ygyau0g
tm&r®aP OZkuH pdwåy#dyg'eocFgwó OyedZÑm,e udpöó
t*FgeDwd taw¬m/ ww¬ a'greóH tukovZÑme*F H/ aoomed
ukovmukovmAsmuwmeDwd/ uvsmPur® ygyur®ocFgwmok
ok*wd 'k*¾wd 0d0¥ocFgwmokp emem'domok wHwH'domwd
rkcyÜ0wådocFgwm pdwåó *wdemr or®m0g rdpäm0g y0awå[d
'óem'D[d {0 odZÑwDwd 0kwåH 'Gg'or*¾*FgeDwd/ pdwåó
OZk*wd,m0g 0uF*wd,m0g *reó yx*Fged Oyg,*FgeDwd
taw¬m/ ww¬ rdpäm'd|d rdpämouFyÜ rdpäm0g,mr rdpämorm"a,m
ygyur® 'k*¾wdb0 ocFgwmok t[dw'domok pdwåó
0uF*wd,m *reó Oyg,*Fged? £w&med uvsmPur®
ok*wdb0 0d0¥"r®ocFgwmok [dw'domok OZk*wd,mwd '|AÁH/
ww¬ ygPmwdygwuar® 0dwuú 0dpm& a'greaóu*¾wm
ocFgwH pwk&*ØuZÑmeH rdpämouFyÜ rdpäm0g,mr rdpämorm"d
ocFgawm wd,*Ðura*¾gp a0'dwaAÁm/ {0H aoaook
okp&dw'kpö&dwuar®ok psmer*¾g O'¨&dwAÁm/ 0dba*F ye
okwåaEÅokp rdpäm0gpm rdpämur®aEÅm rdpämtmZDa0g rdpämowDwd
£aryd pwåma&m tm*wm/ £ar ye 0dokH apwodu"r®m
ea[mEÅd/ wxm wxm y0wåmeH pwkEéH cE¨meH t"d0peEÅd uwGm
£" e*[dwm/
388 y&rw¬'DyeD ygX
(210) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ok*wd 'k*¾wDeH edAÁmeó p tbdrkcH ygyeawm r*¾g/ awoH
yxblwmed t*Fged r*FgeD}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/ 22
¥
e [d t*Fged r*¾geH yxblwmedemr a[mEÅd/ r*¾oa'´ga,0
yxy&d,ma,m t|uxmok 0kawåm e t*Foa'´gwd/
(211) ,Íö ww¬
]]r*¾ó0g t|*Øuó t*Fged r*¾*FgeD}}wd 0kwåH/ wHyd tEkyyEéH/
£" [d uw¬pd pdawå wd,*Øaum uw¬pd
pwk&*Øaumwdtm'dem ememra*¾g0 t"dayÜawmwd/
tm"dypöa|e £`E´d,med/ udÍö tm"dypöH/ twåm"De0kwådau "ar®
twåaem *wd,H oAÁaom 0awåwkH orw¬bma0g/ £wd awok
awok udapöok twåaem tm"dypöocFgwH £E´|H ua&mEÅd
oma"EÅDwd £`E´d,med/ £E´|H uma&EÅDwdyd £`E´d,med/ £ó&m
t"dywdaemwd 0kwåH a[mwd/ ww¬ yÍöpu©m'Ded
'óem'dudapöok pu©K0dnmPm'DeH £ó&ma[mEÅd/
Av0'kAÁvrE´ wdu©m'Dok twåmum&mEk0wåmyeawm/ bm0'G,H
£w¬mum&m'd0aoe y0wåd,H pwkork|medu ½lygeH
ouvcE¨yÍöuaó0 0g £óa&m a[mwd/ tnxm
tyÜ0wådawm/ r-345 wxm [d ,o®d H oEÅmae y#doE¨d,H
£w¬dbma0g y0wåwd/ wo®d H oaAÁ ur®m'dypö,m
pwkork|me½lyoEÅwd H ork|mayEÅm £w¬mum&o[dwar0
ork|mayEÅd? aem tnxm/ qE´pdwåm"dyÜg,myd wo®d H
rE´mum&o[dwm0 y0wåEÅd/ wAÁdy&Dawe yk&dooEÅmeH
a0'dwAÁH/ ZD0dw'G,H ½lyg ½lyoEÅwDeH &wåd 'd0 rmo
y&rw¬'DyeD ygX 389
oH0pä&mEkuúare t'¨gez&aP o[Zmw"r®meH £óa&m
a[mwd/ awoH w'g,wå0kwåd uwåm/ raem 0dZmeeudapö/
a0'emyÍöuH wxm wxm tm&r®P&omEkb0ae/ o'¨g
tm&r®Pm0Drkpöae/ 0D&d,H ur®ed tvDe 0kwådbma0/ owd
tm&r®Pky|mae/ orm"d tm&r®aP edpöv|d wd,H/ ynm
toar®m[udapö orÜ,kwå"r®meH £óa&m a[mwd/
tenmbdb0eD,bma0e y0wåeawm/ ,xm [d odvm,H
yx0D o[Zmaw[d tebdb0eD,m a[mwd/ twåem0aw
tbdb0dwGm 0dokH t0dZÆrmae0d, uwGm y0wåwd/ ,xm p
O'au tmayg t*¾drSd awaZm 0gaw 0ga,m/ {0H orÜ'rd'H
'|AÁH/
tnm,dw¬ y#d0dZÑdw¬mwd tnmwH/ e tnmwH tenmwH/
pwkopö"ar®m/ trwH0g y'H/ tenmwH Úómrd ZmedómrDwd
tenmwnómrd/ tmcsmwduHyd [d y'H onmo'´bma0 XdwH
emrdu|mae wd|wd/ ,xm ru©vda*gomavm {[dyód
aumwd/ {0O§d owd wó y'EÅa&e o[ ormobma0g
e0d½kZÑwDwd/ tenmwnómrDwd {0H y#dyEéó £`E´d,H
tenm wnómrDwd`E´d,H/ tm'dreodum&awm y|m,
wm'daoe Oóma[e o[ 0dyóeH tm&bEÅó wo®d H
Oóma[ ty#dyóa'¨a,0 aomwmrwådr*¾H y#dvbEÅó
£`E´d,EÅd 0kwåH a[mwd/ tmZmemwDwd tnH/ war0 £`E´d,EÅd
tnd`E´d,H? yxrra*¾e tenmwH ÚwGmyd
udavoyÜ[meudpöó ty&ded|dwwåm wó Zmeeudpöó
0dyÜuwbma0e ,xm 'da| wo®d H pwkopö"ar® trwya'{0
0g ykeyÜKeH Zmeeudpö ,kwåmeH £`E´d,EÅd 0kwåH a[mwd/
tnmwm0d`E´d,EÅd tnm wm0daem r-346 y&ded|dw tmZmee
udpöó cDPmo0ó £`E´d,EÅd tnmwm0d`E´d,H/ wd0d"H aywH
390 y&rw¬'DyeD ygX
wxm½lay Zmeae orÜ,kwå "r®meH £óa&m a[mwDwd
a0'dwAÁH/
ww¬ £aroH owåmeH ygua# ½lyuma, twå*g['V§wåH
wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH
tm'dawm yÍö yom'd`E´d,med 0kwåmed/ wó twåó £w¬dykr
wmaba'g £aroH 0aoe a[mwd/ wo®d H 0g £w¬dyk&do
*ga[m wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd
'DaywkH u'eEÅ&H bm0d`E´d,'G,H 0kwåH/ aomp twåm £ró
0aoe ZD0onH vbwd/ wo®d H0g ZD0*ga[m wAÁdrkwådp £ró
ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH w'eEÅ&H ZD0dwd`E´d,H
0kwåH/ £'H ye bm0d`E´d,awm yka& 0wåAÁHyd ½lyg½ly rdóuwåm
£" 0kwåEÅd '|AÁH/ emruma, twå*g['V§wåH wAÁdrkwådp £ró
ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH emrd`E´da,ok red`E´d,H
tm'dawm 0kwåH/ aomp t½lyD twåm £aroH 0aoe
oHudvda|m 0dyæE´dawmp a[mwd/ wo®d H0g okcdw'ku©dw*ga[m
wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH
w'eEÅ&H ay'ed`E´d,yÍöuH 0kwåH/ wó oHudvd|ó
a0g'geyÜwåd,m wHwH*g[0drkwåd,m0g y#dywåd'óew¬H w'eEÅ&H
o'¨g'dyÍöd`E´d,H 0kwåH/ wm, y#dywåd,m a0g'geyÜwåd ,m tm'd
rZÑ y&da,mome 'óew¬H taEÅ wDPd avmukwå&d`E´d,med
0kwåmeDwd/
(212) 0dbm0ed,H ye
]]{wåm0wm t"dayÜww¬od'¨Dwd tanoH t*[PEÅd}} 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
e[d oaEÅokyd tanok £`E´d,bm0g&a[ok "ar®ok
{wåm0wm t"dayÜww¬od'¨d,m awoH tanoH b*0awm
y&rw¬'DyeD ygX 391
ax&óp t*[PEÅd ,kwåH 0wåKH/ £`E´d,bm0g&[ó tnó
torÇ0awm/ ,'d [d orÇa0,s? owHyd o[óHyd
*PSdówda,0gwd/ r-347 Avd,EÅd OyÜEéKyÜaEé y#dyu©"ar®
o[EÅd r'´EÅDwd Avmed/ ,xm tAvmeH Avd,EÅd/ r'´aEÅeH
y&dó,mwd/ {w¬p tAvmwd 'kAÁvm/ eEÅd [De0D&d,H ZeH/
Avd,EÅDwd Avom ua&mEÅd taZÑmw¬&EÅd/ y&dó,mwd tAvm
&m*g'd y&dó,mwd taw¬m/ tydp? y#dyu©"ar®[d
turÜd,a|e tau©m bPd,a|e Avmedemr/ wo®m
tó'¨d,ocFgawe y#dyu©"ar®e uarÜwkH touúKaP,swm
o'¨gAvHemr/ aumoZÆocFgawe uarÜwkH touúKaP,swm
0D&d,AvHemr/ rk|oapöe uarÜwkH
touúKaP,swmowdAvHemr/ O'¨apöe uarÜwkH
touúKaP,swmorm"dAvHemr/ t0dZÆm,uarÜwkH
touúKaP,swm ynmAvH emr/ aoo'ku'G,H ye tnrnH
y#dyau©ea,maZwAÁH/
(213) 0dbm0ed,H ye
ygyAv'kuH y#dyau©e a,maZwkH evAÇwDwd uwGm
]]t[d&dumaemwåyÜ'G,H ye orÜ,kwå"ar®ok xd&bma0
ae0gwd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
orÜ,kwå"ar®ok xd&bma0gwdp y#dyau©[d turÜd,wm wdp
tw¬awm emewåmbm0awmwd/ 0D&d,orm"dAvmed
ukovmukovmAsmuwmed/ t[d&dumaemwåyÜged
tukovAvmed/ aoomed ukovmAsmuwmeDwd/ t"dywDwd
{w¬ ywDwd omrd £óa&m/ aom ye ya'o £óa&m
ouvdóa&mwd 'k0da"g/ ww¬ £`E´d,med ya&oH 0doa,
392 y&rw¬'DyeD ygX
o,H y&0ao 0wådwGm twåaem 0doa,{0 ya&[d twåaem
0ao 0wåmayEÅDwd ya'odó&m emr/ ykAÁmwd ocFg&0aoe
ykAÁm*re0aoe 0g 0daoaowGm y0wåH t"dywd|meH ywGm ye
tanm 'kwda,m £óa&memr ew¬d/ wo®m t"daum ywDwd
t"dywd/ twåm "De0kwåDeH ywDwd t"dywDwdp 0'EÅd/
qaE´m{0 t"dywDwd qE´m"dywd/ qE´0awm ud Hemr ur®H
eodZÑwDwd {0H ykAÁmbdocFg&0aoe0g ykaAÁ twDwba0ok ok|K
tmao0dwqE´m*re0aoe0g awok awok uvsmP
ygyuar®ok orÜ,kwå"ar® ra[maCm0d, wdPyPÖuoa#
twåy&m"Dae edpöH y*¾[dw"ka& uwGm y0awåm uwåKurswm
qaE´m/ {o ea,m aoaookyd/ eEk apw¬ ypädrm wa,m "r®m
t"dywdbm0H *PSEÅm £`E´d,bm0H t0dZ[dwGm0 *PSEÅDwd
t"dywdblwm0 ormem £`E´d,udpö0aoe y&0aoyd 0wåEÅDwd/
opöH? tnH ye t"dywdudpöH? tnH £`E´d,udpöEÅd eaw¬w¬
a'gaomwd/ ,xm [d &mZm puú0wåD {uó twåaem
yka&m[dwó oEÅdau {uH 'dAÁ0dZÆH *PSmwd/ e {wåm0wm &mZm
puú0wådemr ea[mwd/ ep 0dZÆma[wk tnó 0aoe 0wåwd/
tnO§d puú0wåd &ZÆudpöH? tnH 0dZÆm*[P udpöEÅd/ {0H orÜ'rd'H
'|AÁH/ ww¬ t"dywdudpöHemr wHwHudpö 0daooH teayu©dwGm
twkvsAave tbdb0dwGm o[Zmw "ar® twåaem twåaem
udapöok ted0wårmae uwGm "k& 0g[dwm/ £`E´d,udpöH ye
0dZmeem'dudpöH tm&AÇ y0kpöwDwd/
tm[&EÅd o[Zmwm'dypö,omrnawm twda&aue
tom"m&Pypö,owåd0daoaoe [&EÅd y0awåEÅDwd tm[m&m/
tm[&EÅd0g tZÑwåorÇLwm aw aw ypö,"r®m ypö,kyÜEé"r®mp
twåmeaÍö0 twåaem twåaem ypö,udpöH ypö,kyÜEéudpöÍö ok|K
y&rw¬'DyeD ygX 393
[&EÅd 0[EÅd {aw[Dwd tm[m&m/ ,xm[oaAÁ owåm
tm[m&|dwdumwd/ {w¬p oaAÁ owåmwd {awe oaAÁ
tZÑwåorÇLwm ypö,ypö,kyÜEé"r®m 0kwåm/ tm[m&|dwdumwd
ypö,|dwdum/ ,xm&[H pwk0Dowdypöa,[d Xdwdobm0gwd
taw¬m/ eEkapw¬ ypö,m[ma&m0 0kawåm/ e tm[m&ypöa,m/
£" ye pwkAÁda"g tm[m&ypö,"ar®m0 0kawåmwd/ opöH?
ypö,a|e ye tm[m&emrumeH oaAÁoH pwk0Dowdypö,"r®meH
raZÑ a,"r®m pwåma&m tm[m&mwd 0daoaowGm 0kwåm/ aw
awoH ypö,m[m&meHyd tm[m&blwmwd od'¨g a[mEÅDwd/
£ro®d H taw¬ pwkEéH tm[m&meH r[EÅ bma0g ygua#m
a[mwDwd/
ww¬ ,xm ,0ADZmeH0g omvdADZmeH0g tmEkbma0g emr
uVd&uFk&meH OyÜg'ge y"meH a[mwd/ wawmy&H ye oóbm0H
ywGm q yÍö rmao 0¹d,m0g Xdwd,m0g yx0d
&otmayg&omeH tmEkbma0g y"meH a[mwd/ {0ar0H uAVD
um&m[m½lyZD0DeH umrowåmeH ur®ó tmEkbma0gemr
y#doE¨d½lykyÜg'ae y"meH a[mwd/ wawmy&H ye ,m0wm,kuH
0¹D,m0gXdwd,m0g Owktm[m&meH tmEkbma0g y"meH a[mwd/
ur®Z½lyged [d ,m0 tmoEér&Pm y0wårmemedyd
Owktm[ma&[d tEk*¾[dwmed{0 y0wåEÅd/ Owkp tm[m½k
yw¬rÇdawma,0 twåaem udpöH ua&mwd/ wo®m awoH
owåmeH pwkoEÅwd½lyH uAVDum&m[ma&e tEkyw¬rÇD,rmeH pd&H
ey0wåwd/ Oyw¬rÇD,rmeH{0 ,m0wm,kuH y0wåwd/ ,xmp
oukPm0g !Horuom 'a,m0g wka@e tm[m&H *a[wGm
twåbm0H aygaoEÅd/ wka@ toaEÅ tm[m&H tvbEÅm r&EÅd/
{0ar0 £ar owåm zaóe tm&r®aPok &oH *a[wGm
a0'emocFgwH Oyabm*y&dabm*H orÜma'wGm wPSma0ykv’H
394 y&rw¬'DyeD ygX
ywGm wd0d"H 0¥H yla&wGm ,m0ZÆwemyd 0a¥ tEkuP²rmem
y0wåEÅd/
,'d [d zaómemr e od,m? tm&r®P&oH tvbdwGm
a0'em y&dabm*&[dawe wPSKyÜwåd,m Moumaom ew¬Dwd
wd0d"0¥ar0 eod,mwd/ ,xmp aw oukPm'a,m yau©
0d,l[dwGm tEÅ&m tywrmem ½ku©awm ½ku©H 0eawm 0eH
0dp&dwGm twåmeH ,mayEÅd/ yau©ok toaEÅok *reH
torÜma'EÅm ywdwGm r&EÅd/ {0ar0H £ar owåm
tm,l[evu©Pm, apwem, apw,dwGm ur®or*ØwH
orÜma'wGm b0awm b0H 0dp&dwGm ,m0ZÆwem 0a¥ oHo&EÅd/
,'d [d apwememr e od,m? ur®0¥ó tbma0g/
w'bma0p 0dygu0¥ó tbma0g/ w'bma0p
w'Eko,dwó udavo0¥ó tbma0gwd 0¥Hemr e
od,mwd/ ,xmp aw oukPm'a,m pu©Kem a*gp&|meH0g
wHwH'dombm*H0g 0dbma0wGm ,m0ZD0H twåmeH ,mayEÅd/
pu©Ko®d H toaEÅ udÍöd*a[wAÁ0w¬KH0g *EÅAÁ|meH0g tvbdwGm
waw¬0 r&EÅd/ {0ar0H orÜ,kwåm "r®m
tm&r®P0dZmevu©aPe 0dnmaPe wHwHtm&r®PH vbdwGm
wo®d H wo®d H zóm'a,m OyÜga'wGm wd0d"H 0¥H 0a¥EÅd/ ,'d [d
0dnmPHemr e od,m? zóm'DeH tm&r®Pvmabma,0 ew¬Dwd
0¥ar0 e od,mwd/ awem[ pwåma&m tm[m&m/v/
0dnmPH pwkw¬EÅd/ oH,kwåaup --
pwåma&mar bdu©a0 tm[m&m blwmeH 0g owåmeH Xdwd,m
orÇa0oDeH0g owåmeH tEk*¾[m, uAVDuma&m tm[ma&m
MoVm&daum0g okckarm0g? zaóm 'kwDa,m? raemoaÍöwem
wwD,m? 0dnmPH pwkw¬EÅd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 395
ww¬ blwmeEÅd 0k'¨dyÜwåmeH/ orÇa0oDeEÅd uvvm'd umav
XdwmeH/ pwkEéHye tm[m&meH ,xmorÇ0H terwa*¾
oHom&0a¥0g wo®d H wo®d H ba00g Xdwd,m0g tEk*¾[m,0g
y0wåd tmuma&m 0kwåea,e a0'dwaAÁm/ t|uxm,H ye
aumyaew¬ tm[ma&m/ ud H tm[ma&wDwd/ uAVDum&m
[ma&m MoZ|ru½lyged tm[ma&wd/ zóm[ma&m wdaóm
a0'em/ raemoaÍöwem[ma&m wa,m ba0/ 0dnmPm
[ma&m y#doE¨demr½lyEÅd 0kwåH/ wH ygu#zv0aoe 0kwåEÅd '|AÁH/
MoZ|ru½lykyÜg'eH ye uAVDum&m[m&ó r[EÅH udpöH
ea[mwd/ pwkoEÅwd½lykyw¬rÇear0 r[EÅH/ awae0 [d ygVd,H
Xdwd,mwdp tEk*¾[m,mwdp 0kwåH/
tydp ,xm Oyedó,mao0eypö,m okwåEÅd uy&d,m,m
tbd"r®y&d,m,mwdp 'k0d"m a[mEÅd/ wxm tm[m&ypöa,myd
'k0da"g/ ww¬ ,H 0kwåH raemoaÍöwem[ma&m wa,mba0wd/
wH okwåEÅduy&d,m,H oE¨m, 0kwåH/ e[d y|mae t½lyg [m&m
to[ZmwmeH "r®meH tm[m&a|e ypö,memr a[mEÅDwd/
yÍö0dnmaPok psme*Fged evAÇEÅd/ wmed [d
'kAÁvudpö|me0w¬Kuwåm ½lyg'Dok tbdedygwrwåmed a[mEÅDwd e
awok 0dZÆrmem a0'em {u*¾wm psmeudpöH oma"EÅDwd/
0dwuúypädruH psmeEÅdp 0kwåH/ psme*FgeH em,ublawmp 0dwauúm
awok ew¬Dwd ww¬ wma0'em {u*¾wma,m wH e
oma"EÅDwd/ 0D&d,kyw¬rÇ&[dwm "r®m orÜ,kwå"ar®ok
xd&bm0yÜwåm ea[mEÅDwd t0D&da,ok
aomVoma[wkupdawåok orm"dAvudpöH e oma"wd/
0D&d,ypädruH AvEÅd [d 0kwåEÅd tm[ t0D&da,ok Avmed
evAÇEÅDwd/ a[wk&[dwm p "r®m 0¥ó 0d0¥óp ywåd,m
yxbm0H e*päEÅd/ a[wkypädraum ra*¾gwd [d 0kwåEÅd tm[
396 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkauok r*¾*Fged e vAÇEÅDwd/ 0dpdudpämorÜ,kawåpdawå
{u*¾wm t"darmu©&[d wwåm {uaEÅe oHoyÜeobm0g,
0dpdudpäm, tbdblwwåm p r*¾d`E´d,Avbm0g, Av0wD
ea[mwDwd 0kwåH 0dpdudpäm pdawå {u*¾wm r*¾d`E´d,Avbm0H e
*päwDwd/ 'Gda[wku wda[wku Z0aeaoG0gwd {w¬ 'Gda[wku
wda[wkuoa'´e armrl['G,[oeZ0emed ed0awåwd/
Z0eoa'´e wdblrumed 'Gda[wkuwda[wku0dygumed
ed0awåwd/
(214) 0dbm0ed,H ye
]]'Gda[wkuwda[wku*[aPe {ua[wkauok t"dywDeH
tbm0H 'aówD}}wd 0kwåH? Z0ebm0omrnwåm ye
[oepdawåyd awoH tbma0g 'aówaAÁma,0 a[mwDwd/
,xmorÇ0EÅd v'¨ykAÁmwd ocFg&ó v'¨ykAÁm*ró p
{auuó t"dywdaem orÇ0gEk½lyH {aum0 vAÇwd/ e
'kwda,m/ £w&xm t"dywd{0 eod,mwd/ {0Íö uwGm
y|mae ,xm £`E´d,ypö,0dba*F t½lydaem£`E´d,m
orÜ,kwåumeH"r®meH wHork|memeÍö ½lygeH £`E´d,ypöa,e
ypöa,mwd 0kwåH/ e wxm t"dywdypö,0dba*F/ ww¬ ye
qE´m"dywd qE´orÜ,kwåumeEÅdtm'dem {auum"dywd
0dbm*0aoae0 0kwåEÅd/ {0O§d owd t"dywd £`E´d,meH
0daoaom ygua#m a[mwDwd/ ea0&dwmwd e0 þ&dwm
uxdwm/ ukovm ukovm Asmuaw[d ormudaPÖm
ukovm'd ormudaPÖm/ (rdóuo*Fa[m)
164/ pwåm&d opömed AkZÑwDwd aAm"d/ AkZÑEÅd0g wmed wH
or*Øaem {wm,mwd aAm"d/ pwkr*¾ÓPH/ 0kwåaO§wH r[m
eda'´ao aAm"d 0kpöwd pwlok ra*¾ok-ÓPEÅd/ yau©mwd
y&rw¬'DyeD ygX 397
aum|maom orÇma&m/ aAm"d,m yau© b0gwd aAm"dyu©d,m/
t"doDvm "dpdwåm "dynm ocFgwmok wDok odu©mok
y&d,myEémeH ow¬Komoe"r®meH {wHemrH/ aw ye
aum|moawm owå 0d"m a[mEÅDwd tm[
pwåma&mowdy|memwdtm'd/ orÜ,kwå "ar®ok yrkcg y"mem
[kwGm um,m'Dok tm&r®aPok wd|EÅd emem&r®aPok pdwå*reH
ed0awåwGm awaoG0 um,m'Dok pdwå edAE¨e0aoe y0wåEÅDwd
y|memed/ owd{0 y|memeDwd owd y|memed/
pwåm&dowdy|memeDwd 0wåaAÁ "r®bm0H tayu©dwGm
pwåma&mowdy|mem wd0kwåEÅd '|AÁH/ uma,tEkyóem um,m
Ekyóem/ ½lyuma, ½lyorla[ tómoyómom'duó
t0,0um,ó wHwHum,bma0e0g tedpöm'dbma0e0g
,m0 wo®d H wo®d H uma, oar®ma[m y[d,swd/ wm0 ykeyÜKeH
ed&EÅ&H orEkyóemwd taw¬m/ e0yÜab'gok a0'emok
okca0'em'd um,t0,0a0'em, wHwH a0'embma0e
O',AÁ,0aoe p tEkyóem a0'emEkyóem/ aomVo
yaba'ok o&m*g 'Dok pdawåok o&m*g'duó t0,0pdwåó
wHwH pdwåbma0e O',AÁ,0aoep tEkyóem
pdwåmEkyóem/ yÍöyaba'ok eD0&Pm'Dok "ar®ok
umrpäE´m'duó t0,0"r®ó wH wH "r®bma0e
O',AÁ,0aoep tEkyóem "r®mEkyóem/
(215) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ukpädwmeH auom'DeH tma,mwd uma,m/ tómo
yómomeH0g orla[m uma,m}}wd 0kwåH/ wH e okE´& ar0/
(216) ,Íö ww¬
]]um,ó tEkyóem um,mEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e
398 y&rw¬'DyeD ygX
okE´&H/
uma, um,mEkyóD 0d[&wDwd [d 0kwåH/ {awe [d uma,
tEkyóem um,mEkyóemwd t,raw¬m0 y"meawm
'ódawmwd/
(217) ,Íö ww¬
]]a0'emeH 0aoe tEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
a0'emok a0'emEkyóDwd [d 0kwåH/ wxm pdwåmEkyóem
ya'yd/
(218) ,Hyd ww¬
]]onmocFg&meH "r®meH bdEévu©Pmear0 tEkyóem
"r®mEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&ar0/
e [d uw¬pd ygVd,H onmocFg&m0 0daoaowGm "r®mwd 0kwåm
tw¬Dwd/ ygVd,O§d qeD0&Pm yxrH "r®mwd 0kwåm/ wawm
yÍöKyg'geu©E¨m/ wawm 'Gg'om,wemed/ wawm
owåaAmZÑ*Fg/ wawm pwåm&d opömeDwd/ ,'d{0H {um,
"r®mEkyóem, 0kwåm, £w&myd od'¨gwd owdy|meH {uar0
0wåAÁH? e pwåma&mwd/e/ a,m [d "r®mEkyóem,H ½lyu©aE¨m
0kawåm/ aom ½kyÜevu©PmEkyóe0aoe 0kawåm/
½kyÜevu©PO§d edAÁwådwy& rw¬"ar®m/ aomp wxm
tEkyóEÅó 0daooawm okckró twå0dyv’moó
y[mem, a[mwDwd/ uma,mwd ye wHwH
orl[blw½ly"r®0aoe a0'dwaAÁm/ e½kyÜevu©P0aoe/ ep
wHwH um,bma0e *[dawm wHwH ½ly"r®orla[m edAÁwådw
y&rw¬"ar®memr a[mwd/ ynwådrdóuwåm/ aomp wxm
tEkyóEÅó 0daooawm MoVm&duó okbm'd 0dyv’moó
y&rw¬'DyeD ygX 399
y[mem, a[mwDwd/ wxm a0'empdawåokyd
MoVm&du0dyv’maom okckr0dyv’maomwd a'G a'G 0dyv’mom
a[mEÅd/ ww¬ twåKyedAE¨m edpöokc 0dyv’mom MoVm&dum/
twå0dyv’maom okckarm/ ww¬ a0'em pdwåm Ekyóem
MoVm&du0dyv’momeH y[mem, 0dokH 0kwåm/ "ar®ok
a0'emu©E¨0dnmPu©E¨m okckr 0dyv’mo y[mem,mwd/ wo®m
pwåma&m0 owdy|mem 0wåAÁmwd/ or®m y'[EÅd {aw[Dwd
or®yÜ"memed/ umrH wapmp ESm½kp? t|dp t0odówk/
Oyókówk ar o&Da& rHoavm[dwH/ ,EÅH yk&doxmare
yk&doy&uúare ywåAÁH/ e wH tywGm 0D&d,ó oP²meH
b0dówDwd {0H ted0wåe0kwåd 0aoe y0wåó
or®m0g,mró {wH emrH/ aom ye wxm y0awåm {aumyd
ormaem udpöod'¨d0aoe pwk"m a[mwDwd/ 0kwåH
OyÜEémeEÅdtm'd/
ww¬ OyÜEémeHygyumeEÅd tokuo®d H umav a'ao Xmae 0g
t[H £'Íöd'Íö emr ygyH tumod H? £'Íöd'Íöemr r,SH OyÜEéEÅd {0H
twåaem oEÅmae OyÜEébma0e 0d'dwmeH tukovmeH/
y[mem,mwd awoH twåaem oEÅmae tZÆwa*¾
,m0y&dedAÁmemyke tEkyÜg'"r®wmyg'eu&Pw¬H/ 0g,marmwd
oDv yl&P orx 0dyóembm0emuar®ok 'V§H 0g,marm/
tEkyÜEémeEÅd twåaem oEÅmae OyÜEéykAÁEÅd t0d'dwmeH
y&oEÅmaeok0g okwåaEÅok0g 'doGm0g okwGm0g 0d'dwmeH/
tEkyÜg'g,mwd a,oH tukov rlvmeH tw¬dwm, £aroH
owåmeH þ'domed udavoZmwmed 0g ygyur®med0g OyÜZÆEÅd/
wmed r,d 0dZÆEÅd{0/ t[Hyd aw[d udavao[d0g uar®[d0g
ty&drkawåma,0/ t[Hyd aoG0g y&oka00g b0EÅa&ok0g wmed
twåaem oEÅmae OyÜga'óm rda,0gwd {0H ypöa0u©dwGm
400 y&rw¬'DyeD ygX
awoH tukovrlvmeH twåaem oEÅmae OyÜwåd,m
ypö,orkpädE´ew¬H/ tEkyÜEémeHukovmeEÅd pwkblrauok
ukov"ar®ok owå0dok'¨dyaba'ok £aremr 0dok'¨d"r®m r,m
tyÜwåm te"d*wm{0 a[mEÅDwd {0H ÚwGm ora,
tewduúaEÅ{0 tyÜwåmeH te"d*wmeH Oy&d 0dok'¨d"r®meH
t"d*rew¬m,/
OyÜEémeH ukovmeH bda,sm bm0g,mwd ,med oDvm'Ded
ukovmed r,d OyÜEémed/ wmed ,m0 ed,mrH eMouúrEÅd? wm0
r,SH {wmeDwd 0wåKH em&[EÅd/ aoG0g y&oka00g b0EÅ&H ywGm0g
bdZÆdóEÅd a,0gwd {0H ypöa0u©dwGm twåaem oEÅmae OyÜEémeH
awoH oAÁaom tukyÜ"r®wmyg'e0aoe ok|Kw&H 0¹ew¬m,/
{awok ye pwlok rkacok a,e auepd {aue rkace OyÜaEém
0g,marm pwkudpöom"aum{0 a[mwDwd a0'dwaAÁm/
t|uxm,H ye r*¾u©aP {0 {uó wó
pwkudpöom"uwm 0kwåmwd/
£ZÑeH £'¨d? wó wó a,m*ur®ó od'¨d ord'¨d edAÁwåDwd
taw¬m/ om ye oacFyawm tbdan,smeH "r®meH
tbdnmod'¨d? y&dan,smeH y&dnmod'¨d? y[mwAÁmeH y[meod'¨d?
opädum wAÁmeH opädu&Pod'¨d? bma0wAÁmeH bm0emod'¨Dwd
yÍö0d"m a[mwd/ £ZÑwDwd0g £'¨d ow¬Komoae a,m*uar®e
£ZÑEÅmeH oaAÁoH r[*¾w avmukwå&"r®meH emrH/ yZÆwd
{awemwd yga'g/ £'¨d,m yga'gwd £'¨dyga'g/ £'¨dywåd,m
Av0kyga,m y"meum&PEÅd 0kwåH a[mwd/ aom ye pwkEéH
t"dywd"r®meH 0aoe pwk"m a[mwDwd 0kwåH pwåma&m
£'¨dyg'gwdtm'd/ t"dywdblawm qaE´m0 £'¨dyga'gwd
qE´d'¨dyga'g/ {oea,m aoaookyDwd/ {w¬p oaAÁ
y&rw¬'DyeD ygX 401
r[*¾wmEkwå&blwm Owå&drEkó "r®memr eyguwdaue
qaE´e0g 0D&da,e0g pdawåe0g ynm, 0g t"d*EÅAÁm a[mEÅd/
a,e auepd yvdaAma"e y#dAm[dwkH touúKaPa,se
t"dywdbm0yawåe qE´m'dem{0 t"d*EÅAÁm/ wo®m £ar
pwåma&m "r®m t"dywdblwm0 £" t"dayÜwmwd '|AÁmwd/
(219) ,Hye 0dbm0ed,H
]]£ZÑwd t"d|mem'duH {wm,mwd £'¨d? £'¨d0d"nmPH/ £'¨d,m
yga'g £'¨dyga'g}}wd 0kwåH/ wH oH,kwåau uwrmp bdu©a0
£'¨d/ £" bdu©a0 bdu©K taeu0d[dwH £'¨d0d"H ypöEkabmwd/
{aumyd [kwGm A[k"m a[mwd/v/ ,m0 jA[®avmumyd
uma,e 0oH 0awåwd/ t,H 0kpöwd bdu©a0 £'¨Dwd £rm,
ygVd,m oarwd/ {0HoaEÅyd £" tbd"r®y&d,ma,m0
t"dayÜawmwd wH e ,kZÆwda,0/
0dba*F ye yxr0ga& avmud, avmukwå&rdóum pdwå
apwodu&moD{0 £'¨dyg'gwd 0kwåm/ t|uxm,Íö-yxrZÑme
y&dur®H[d £'¨dyga'gemr/ yxrZÑmeH £'¨demr/v/ ae0onm
emonm,weZÑmey&dur®H £'¨dyga'gemr/ ae0onmemonm
,weZÑmeH £'¨demr/ aomwmywådr*¾ó 0dyóem £'¨dyga'g
emr/ aomwmywådra*¾g £'¨demr/v/ t&[wår*¾ó 0dyóem
£'¨dyga'gemr/ t&[wåra*¾g £'¨demrmwdp/ yxrZÑmeH
£'¨dyga'gemr/ 'kwd,ZÑmeH £'¨demr/v/ tmudÍönm,weZÑmeH
£'¨d yga'gemr/ ae0onm emonm ,weZÑmeH £'¨demr/
aomwm ywådra*¾g £'¨dyga'gemr/ ou'g*grdra*¾g £'¨demr/v/
t&[wåra*¾g £'¨demrmwd p 0kwåH/ wHwH yg'uZÑmeH
£'¨dyga'gemr/ wawm wawm 0k|[dwGm OyÜg'dwra*¾g
£'¨demrmwdyd 0wåKH 0¥wda,0/ £" ye Owå&plVbmZeda,
402 y&rw¬'DyeD ygX
tm*wea,e pwåma&m t"dywd"r®m{0 £'¨dyg'gwd 0kwåm/
ww¬ ye avmukwå&blwm{0 t"dayÜwm/ £" avmud,
avmukwå& rdóublwmwd/ £`E´d,Avmed tw¬awm a[|m
0kwåmae0/ ygu#|meawm ye pwlok aomwmywåd,a*Fok
o'¨g, xmarm a0'dwaAÁm/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 o'¨d`E´d,H
'|AÁH/ pwlok aomwmywåd,a*Fok {w¬ o'¨d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
or®yÜ"maeok 0D&d,ó/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 0D&d,d`E´d,H
'|AÁH/ pwlok or®yÜ"maeok {w¬ 0D&d,d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
owdy|maeok owd,m/ ,xm[-uw¬ bdu©a0owd`E´d,H
'|AÁH/ pwlok owdy|maeok{w¬ owd`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
psmaeok orm"dó/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 orm"d`E´d,H '|AÁH/
pwlok psmaeok {w¬ orm"d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok t&d,oapöok
ynm, xmarm a0'dwaAÁm/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 ynd`E´d,H
'|AÁH/ pwlok t&d,oapöok {w¬ ynd`E´d,H '|AÁEÅd/ oarÁm"d
0kpöwd pwlok ra*¾ok ÓPH? orEÅawm AkZÑwd y#d0dZÑwd AkZÑEÅd 0g
{wm,mwd uwGm/ om [d pwkopö"r®H AkZÑrmem {uu©aP
aomVo[d taw¬[d o'¨d H orEÅawm AkZÑwd? e {ua'o
awmwd wóm oarÁm"d,m ork|myea|e oarÁm"d,m ta*Fg
o[um&DAv0ypöa,mwd oarÁmZÑa*Fg/ owd{0 oarÁmZÑa*Fg
owdoarÁmZÑa*Fg/ om [d um,m'Dok pwlok twåaem
a*gpa&ok bm0em0aoe ok|KoH0¹rmem tEkykaAÁe oAÁyrm'
yu©H 0d"arwGm oAÁH tyÜrm'yu©Íö yla&wGm pwkr*¾nmP
ocFgwH oarÁm"d H ork|maywDwd/ 0dyóem, blrdblaw
tZÑwå A[d'¨g"ar® 0dpdemwd uu©Vwåzkoem'D[d tedpöwm'D[dp
0d0d"m uma&[d pkPÖ0dpkPÖH uk½krmaem0d, awok '|AÁmum&H
taooH Oy"ma&wDwd "r®0dpa,m/ aom{0 oarÁmZÑa*Fgwd
"r®0dp, oarÁmZÑa*Fg/ aomyd [d twåaem a*gp&blawok
y&rw¬'DyeD ygX 403
awok "ar®ok bm0em0aoe ok|KoH0¹rmaem tEkykaAÁe
oAÁHoar®m[ yu©H 0d"arwGm oAÁH toar®m[yu©H yla&wGm
o,H pwkr*¾ÓP oarÁm"d [kwGm ork|[wDwd/
or®yÜ"me0D&d,ar0 oarÁmZÑa*Fgwd 0D&d,oarÁmZÑa*Fg/ wrÜd [d
pwkAÁda"ok twåaem a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K oH0¹rmeH
tEkykaAÁe oAÁH ukoavok "ar®ok vDeoauFgp aumoZÆyu©H
udavoZmwH 0d"arwGm oAÁH "k&oHy*¾[yu©H yla&wGm
0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|m aywDwd/
yDwda,0 oarÁmZÑa*Fg yDwd oarÁmZÑa*Fg/ omyd [d
0kwåyÜuma&ok a*gpa&ok ok|K oH0¹rmem ukoavok "ar®ok
oAÁH pdwåó t&wdOuúP²yu©H 0d"arwGm oAÁH "r®&wd
"r®eE´d"r®m&mr yu©H yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywd/
yó'¨d{0 oarÁmZÑa*Fg yó'¨d oarÁmZÑa*Fg/ omyd [d
0kwåyuma&ok a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K oH0¹rmem oAÁH
pdwåó om&rÇ '&xyu©H 0d"arwGm oAÁH 0lyoEÅoDwvyu©H
yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywd/ orm"d{0
oarÁmZÑa*Fgwd orm"d oarÁmZÑa*Fg/ wó
oarÁm"dork|myewm ygu#m/ wMwrZÑwåwm ocFgwm
Oayu©m{0 oarÁmZÑa*Fgwd Oayu©m oarÁmZÑa*Fg/ omyd[d
0kwåyÜuma&ok owdtm'DeH a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K
oH0¹rmem oAÁH pdwåó vDEk'¨pöyu©H 0d"arwGm or0g[dwyu©H
yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywDwd/ or®m
t0dy&Dwawm 'óeH or®m'd|d/ om ye 'kau© ÓPH?
'ku©ork'a, ÓPH? 'ku©eda&ma" ÓPH? 'ku©eda&m
"*grdedy#dy'g, ÓPEÅd pwkAÁd"m a[mwd/ or®m t0dy&Dwawm
oHuyÜeH or®mouFayÜg/ ,xm or®m'd|d '|AÁobma0ok
z&rmem y0wåwd wxm wóm oH0d"meEÅd taw¬m/ awae0
404 y&rw¬'DyeD ygX
[d aom ynmu©aE¨ o*F[dawmwd/ ,xm[-,mpm0kaom
0domc or®m'd|d? a,mp or®mouFayÜg? £ar "r®m ynmu©aE¨
o*F[dwmwd/ or®m0gpm 'a,m ykaAÁ 0kwåw¬ma,0/ or®m
0g,rEÅd {auemwd or®m0g,marm/ pwkudpöom"uH or®yÜ"me
0D&d,H/ yó'¨d'G,H yó'¨domrane {uH uwGm pk'´aoaw
obm0awmwd 0kwåH/ owå"mwd 0kwåyÜum&meH owdy|mepwkuú
or®yÜ"mepwkuúm'DeH 0aoe owå"m/ £'ged awoH pk'´oEéH
udpömeH Xmeab'H 'aówkH ouFyÜyó'¨dpmwdtm'drm[/
(220) ,Hye 0dbm0ed,H
]]owå"m ww¬ o*Fa[mwd 0wGm yke wH 'aówkH
ouFyÜyó'¨dpmwdtm'drm[m}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d ww¬ owå o½lyH vAÇwDwd/ ouFayÜg 0d&wdwå,Íö {uH
r*¾*F|meH ygykPmwd/ yó'¨dp yDwdp Oayu©mp {uH
aAmZÑ*F|meH/ qaE´mp pdwåÍö {uH £'¨dyg'|meEÅd {0H e0"r®m
{u|medum a[mEÅd/ {uH 0D&d,H pwkor®yÜ"me £'¨d yg'd`E´d,
AvaAmZÑ*F r*¾*F 0aoe e0|meduH/ {um owd pwkowdy|me
£`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe t||medum/ {aum orm"d
£`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe pwk|medaum/ {umynm
£'¨dyg'd`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe yÍö|medum/ {um o'¨g
£`E´d, Av 0aoe 'k|medumwd/ aw ye owåwd Ho yab'g
"r®m ykAÁbma* emem&r®Pm ememcPdump a[mEÅd/ r*¾zavok
ye e0|meduH 0D&d,H {uar0 edAÁmeH tm&r®PHuwGm
e0okXmaeok twå y#dyu©meH ygy "r®meH ypö, ,rk*¢gw0aoe
e0 udpömed om",rmeH {uar0 y0wåwd/ {o ea,m
t||medum'Dok/ wo®m aw {uu©aP {updawå oaAÁ
{uawm OyvAÇEÅDwd 0kwåH oaAÁ avmukwåa& a[mEÅDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 405
e0gouFyÜ yDwda,mwd {w¬ 0goa'´g uGpd o'´aw¬m/ ouFayÜg
uGpd 'kwD,ZÑmedum 'dauyDwdp uGpd pwkw¬ZÑmedum'dau
avmukwåa& ea[mEÅDwd taw¬m/
avmuda,yDwd oDv0daom"em'd0aoe y0awå umrm
0p&ukovm'dau avmud,ukov Mud,pdwåKyÜga'yd/ ,xm
a,m*EÅd oDv0daom"eur® orxur®emr½lyy&d*¾[m'duar®ok
,kZÆdwAÁmeH 0d&wdwå,m'DeH tEk½lyH/ qAÁdok'¨dy0wåd,EÅd oDv
0dok'¨g'DeH qEéH 0dok'¨DeH tEkuúare y0wådumav/ {awe 'da|0
"ar® r*¾zvywd|mbm0w¬m, yl&daw pwkyg&dok'¨d oDavyd
o'¨gowdtm'a,m aAm"dyu©da,ok o*F[dwm {0 a[mEÅd/
wxm r*¾yg'uw¬m, OyÜg'dawok r[*¾wZÑmaeok rDwd
'aówd/ wxm [d aAmZÑ*FoH,kwåau --
{0H bm0dawm acg uk@vd, £`E´d,oH0a&m wDPd okp&dwmed
y&dyla&wd/ {0H bm0dwmed wDPd okp&dwmed pwåma&m
owdy|mae y&dyla&EÅd/ {0H bm0dwm pwåma&m owdy|mem
owå aAmZÑa*F y&dyla&EÅd/ {0H bm0dwm owå aAmZÑa*F
0dZÆm0drkwåda,m y&dyla&EÅDwd 0kwåH/
t|uxm,Hyd eau0vH Av00dyóem r*¾zavok{0
aAmZÑa*F O'¨&EÅd/ 0dyóemyg'u uodPZÑme tmemygPm
oku jA[®0d[m&ZÑmaeokyd O'¨&EÅDwd 0kwåH/
(aAm"dyu©d,o*Fa[m)
165/ oAÁo*Fa[ yÍöu©E¨mwd yÍö &moa,m/ twDwm'd ab'
bdEémeH ½lygeH caE¨m &moDwd ½lyu©aE¨m/ {uo®d H ½kyÜe vu©aP
&mod H uwGm ÓaPe y&d*¾[dwm ½ly"r®m{0/ wxm {uo®d H
a0',dwvu©aP oÍÆmee vu©aP &mod H uwGm y&d*¾[dwm
twDwm'dab'bdEém a0'emonma,m a0'emu©aE¨m
406 y&rw¬'DyeD ygX
onmu©aE¨m pemr/ ocFa&mEÅDwd ocFg&m/ zó apwem
'a,m/ aw[d qok0g Oyywåd'Gga&ok wDok0g ur®'Gga&ok
{uawm o*Fr® orm*r® zkoeapw,dwm'D[d twåaem
twåaem udapö[d 'óeo0em'Ded om"m&Pudpömed0g
um,du 0gpodurmeodumed0g o,e edoZÆ|me *re uxe
pdEÅem'Ded oAÁmed udpömed ua&mEÅd 0d'[EÅDwd/ 0kwåaO§wH
oH,kwåau --
udÍö bdu©a0 ocFga& 0a'x/ ocFwH tbdocFa&mEÅDwd acg
bdu©a0 wo®m ocFg&mwd 0kpöEÅd/ udÍö ocFwH tbd ocFa&mEÅd?
½lyH ½lyw¬m, ocFwH tbdocFa&mEÅd/ a0'eH a0'ew¬m, ocFwH
tbdocFa&mEÅd/ onH onw¬m, ocFw tbdocFa&mEÅd/
ocFga& ocFg&w¬m, ocFw rbdocFa&mEÅd/ 0dnmPH
0dnmPw¬m, ocFw rbd ocFa&mEÅDwd/ ocFw
rbdocFa&mEÅDwd acg bdu©a0 wo®m ocFg&mwd 0kpöEÅDwd/
ww¬ ½lyH ½lyw¬m, ocFwrbdocFa&mEÅDwd ,o®d H ,o®d H
umav o,e edoZÆm'd0aoe y0wåm ,m ,m ½ly0duwd
£päD,wd? wo®d Hwo®d H umav wóm wóm ½ly0duwd,m
Zmww¬m, £&d,myx y&d0wåem'd 0aoe wH wH ½ly0duwd H
ocFwH tbdocFa&mEÅDwd taw¬m/ cZÆabmZÆm'duH
0w¬mvuFm&m'duH rÍö yDX a*[ &xm'duH oAÁH Oyabm*
y&dabm*blwH Am[d& ½lyHyd *a[wGm a,maZwkH 0¥wda,0/
a0'eEÅd 'd|"r®duH orÜ&m,duÍö oAÁHyd a0'eH/ ww¬ 'd|"r®duH
a0'eH ocFwH tbdocFa&mEÅm pdwåur®epö*Dwm'Ded wH wH
a0'Ekyu&Pmed orÜm'e 0aoe orÜ&m,duÍö tbdocFa&mEÅm
rmEkouH0g 'dAÁH0g wHwH a0'eH yaw¬wGm 'ge oDvm'd orÜm'e
0aoe tbdocFa&mEÅd/ {oea,m aoaookyd/ ocFga&ok ye
y&rw¬'DyeD ygX 407
zóH zów¬m, apweH apwew¬m,mwdtm'dem 'geH
'gew¬m, oDvH oDvw¬m, ygPmwdygwH
ygPmwdygww¬m,mwdtm'dem 0g oAÁH avmuy0wåd H ÚwGm
0dw¬ma&wAÁmwd/ {w¬ od,m? uo®m ocFga&ok ygu#m
apwem'a,m 0dwuúm'a,m avmbm'a,m
o'¨gowdynm'a,mp "ar® 0dokH 0dokH cE¨bma0e t0wGm
a0'emonm0 0kwåmwd/ 0kpöaw/
,xm [d aqaum r[mbdoauúm aboZÆrlvmed *a[wGm
pkPÖH ua&maEÅm awok rlavok £rmed xlvmedyd rk'led a[mEÅd/
£rmed ck'´umedyd uu©Vmed a[mEÅDwd ÚwGm wawm yxrw&H
uu©Vmed 0dokH O'¨&dwGm ok|K auma¥wGm pkPÖH ua&mwd/
aoomed ye oAÁmed rk'led {uawm uwGm auma¥wGm pkPÖH
ua&mwd/ wawm Ob,med rdaówGm odvm,H ydaowGm
aboZÆuar® Oyaewd/ {0H ua&maEÅm eudvrwd/ {0ar0H
b*0gyd emr½ly"ar®ok wdvu©PH tma&maywGm edpöokctwå
0dyv’momeH y[mew¬m, tEk,kÍÆEÅm a'0rEkóm 0dbma*
tuaw wDok "ar®ok udvrdóEÅDwd ÚwGm emr"ar®ok
a0'emonmpdwåocFgaw wa,m "ar® 0dokH O'¨&dwGm {uaruH
cE¨H emr uwGm a'aood/ wxm [d ,xm rpämemr O'au
owd OuúPd²wm emr ew¬d/ towd ye {uaEÅe
OuúPd²wma,0 a[mEÅd/ ,xm0g r"ku&m0g br&m0g ,o®d H
0ae ykyæ&o zv&ao vbEÅd? ww¬ OuúPd²wmemr ew¬d/
tvbrmem ye {uaEÅe OuúPd²wm{0 a[mEÅd/ {0ar0
£aroH owåmeH okc ondawok ywdo&aPok a0'emo'doH
ywdo&PHemr ew¬d/ rEkóa'0jA[®orÜwåda,m tóma'EÅmyd
okca0'ew¬m,{0 tóma'EÅd/ ,'dp wm[d 0dem ,xdpädwH
okca0'eH vab,sKH/ aumemr wm om'd,dówd/ wxm
408 y&rw¬'DyeD ygX
zóapwem'D[d 0dwuú0dpm&0D&d,m'D[d avmba'gom'D[d
o'¨gowdynm'D[d p ocFg&u©E¨"ar®[d 'd|"r®duH orÜ&m,duÍö
,HudÍöd ocFwH tbdocFa&mEÅmyd okca0'ew¬m,{0
tbdocFa&mEÅd/ ,'dp wm'daoe tbdocF&aPe 0demyd
,xdpädwH okcH vab,sKH? aw[d "ar®[d taw¬m ew¬Dwd
aumemr aw "ar® tbdocF&dówDwd/
£wd okcondawok "ar®ok a0'ememr £aroH owåmeH
y&rkuúHo*wH okcondw|meH a[mwd/ wo®m b*0g wH 0dokH
{uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH a'aowDwd/ wxm £aroH owåmeH
twåondawok ywdo&aPok onmo'doH ywdo&PH emr
ew¬d/ wxm [d wo®d H wo®d H owåeduma, OyÜEém aw aw
owåm twåmaem twåaem 0doa,ok oAÁH ZmedwAÁH onm,
oÍÆmedwGm 0dnKwåH tmyZÆEÅd/ wxm 0dnKwåH tmyZÆEÅm ,wåuH
ya& ZmeEÅd/ wwåuH r,Hyd Zmemr/ aum trSmuH
Owå&dwa&mwd {0H avmau ÓPor®bH onH y&rH twåmeH
uwGm 0dp&EÅd/ £wd twåondawok "ar®ok onmemr
£aroH owåmeH y&rkuúH o*wH twåondw|meH a[mwd/
wo®m b*0gwHyd 0dokH {uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH a'aowDwd/
wxm £aroH owåmeH edpöondawok ywdo&aPok
pdwåo'doH ywdoH&PH emr ew¬d/ wxm [d owåm okcH
'ku©Hemr tedpöH okcywåmeH 'ku©H ew¬d/ 'ku© ywåmeH okcH
ew¬Dwd0g/ onmemr tedpöm? u'gpd yrkówd u'gpd
eyrkówDwd0g/ 0D&d,Hemr tedpöH/ u'gpd tm&bwd? u'gpd e
tm&bwDwd0g/ avmabmemr tedapöm/ u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd
eOyÜZÆwDwd0g/ a'gaomemr tedapöm/ u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd e
OyÜZÆwDwd0g/ o'¨gemr tedpöm/ u'gpd yoEépdawåm a[mwd?
u'gpd tyÜoEépdawåm a[mwDwd0g/ ynmemr tedpöm/
y&rw¬'DyeD ygX 409
ZmedwAÁHyd u'gpd Zmemwd? u'gpd e ZmemwDwd0g {0H
apwodu"r®meH tedpö bma0gemr auoÍöd avmud,ZemeHyd
ygua#m a[mwd/ e ye pdwåó/ e [d owåm pdwåHemr tedpöH/
u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd e OyÜZÆwDwd *PSEÅd/ wH ye o,H edpöH
y0wårmeH [kwGm u'gpd okace ,kwåH a[mwd? u'gpd
'kau©emwdtm'dem wo®d H edpöonar0 OyÜga'EÅDwd/ £wd
pdwåHemr edpöondawok "ar®ok y&rkuúH o*wH edpöondw|meH
a[mwd/ wo®m b*0g wHyd 0dokH {uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH
a'aowDwd/
(221) ,Hye 0dbm0ed,H
]]bmZe abmZe AsÍÆe bwåum&u bkÍÆu 0duyÜ0aoe yaÍö0
0kwåm}}wd 0wGm wH 0dbm0aEÅe ]]½lyO§d a0'em edó,wåm
bmZe|med,H/ a0'em bkÍÆdwAÁwåm abmZe|med,m/ onm
a0'eóm' vmb a[wkwåm AsÍÆe|med,m/ ocFg&m
tbdocF&Pawm bwåum&u|med,m/ 0dnmPH OybkÍÆuwåm
bkÍÆu|med,H/ {wåm0wmp t"dayÜ ww¬od'¨Dwd yaÍö0 0kwåm}}wd
0kwåH/ wH om&awm e'|AÁH/
e [d wH t|uxm,H {wyÜ&r0dedpäa, tm*wH/
Oyrm'Dyae{0 tm*wH/ e p b*0wm bmZem'd0duyÜod'¨drwåH
O'´dó yaÍö0 cE¨m 0kwåmwd ouúm 0wåKH/ wxmod'¨ó tw¬ó
ya,mZembm0awmwd/
(222) ,Íö ww¬
]]a'oemuúaryd £'ar0 um&PH/ ,w¬ bkÍÆwd? ,Íö bkÍÆwd?
a,ep bkÍÆwd? a,mp abmZaum? a,mp bkÍÆdwm/ awoH
tEkuúare 'aówkumrwåm}}wd 0kwåH/ wHyd tom&H/
410 y&rw¬'DyeD ygX
pwkEéH Oyg'gemeH 0do,blwm cE¨m Oyg'geu©E¨m/ oAÁ
obm*"r® y&d,m'ge0aoe omo0g temo0gp "r®m
yÍöu©E¨mwd 0kwåm? 0dyóem blrdy&d*¾[0aoe omo0g{0
yÍöKyg'geu©E¨mwd 0kwåm/ tm,wEÅd twåaem zvkyÜwåd,m bkoH
Oó[EÅm 0d, a[mEÅDwd tm,wemed/ tm,weoa'´g ye
qok tZÑwådauok 'Gg&"ar®ok y0wårmaem oÍÆmwda'oa|e
ed0go|mea|e tmu&a|e? qok Am[da&ok tm&r®P"ar®ok
y0wårmaem oarmo&Pa|e? Ob,w¬yd um&Pa|e
y0wåwd/ ww¬ pdwå apwodum "r®m {uo®d H0g ba0
terwa*¾0g oHoma& ykeyÜKeH o[ Zm,rmem pu©m'Dok qok
'Gg&ya'aook{0 Zm,EÅd? e tnw¬/ oEÅmemEkAE¨0aoe
ed0oEÅmyd awaoG0 ed0oEÅd? e tnw¬/ tmud&dwGm xydwm
0d, y0wårmemyd awaoG0 y0wåEÅd? e tnw¬/ wo®m pu©m'Ded
qoÍÆmwda'oa|e ed0go|mea|e tmu&a|ep
tm,wemedemr/ a'0g,weH 0d, t"d|mea|emwdyd 0wåKH
0¥wda,0/
,xmp orÜEéykyæzavok acarok ½kau©ok wawm wawm
yu©daem edvdew¬m, tm[m&w¬m,p edpöH oarmo&EÅd/ {0H
½lyg'Dok qokXmaeok wawm wawm pdwåapwodum "r®m
tm&r®Pu&Pw¬m, edpöH oarmo&EÅd/ wo®m ½lyg'Ded q
oarmo&Pa|e tm,wemedemr/ w'kb,med ye awoH
pdwå apwodumeH um&Pa|e tm,wemedemr/ pu©Kp wH
tm,weÍömwd pu©m,weH/ {0H aoomed/ ww¬
pu©Kaomwmed owåmeH [dwMud,mok A[kyum&wåm umr½ly
Asmydwwåm p ygu#meDwdtm'drSd 0kwåmed/ aw[d tmoEéwåm
w'eEÅ&H CmeH/ wawm Zd0Sgwd £rmed pwåm&d
ya'om,wemedemr/ wawm ouvum,Asmyaum
y&rw¬'DyeD ygX 411
uma,m/ wawm awoH oaAÁoH a*gp&0do,*¾g[uH
raemwd/ aoomed ye awoH 0do,wåm w'Ekuúarae0
0kwåmeDwd/
uópd ye yk*¾vó0g owåó0g rEkóó0g a'0ó0g
jA[®Kaem0g 0ao t0wådwGm twåaem{0 obm0H "ma&EÅDwd
"mwka,m/ 0dokH 0dokH 00w¬dwobm0wåm0g ,xmobm0H
"m&D,EÅd ov’u©D,EÅd 00w¬yD,EÅDwd "mwka,m/ tydp? edówå
edZÆD0a|e "mwka,m/ ww¬ edówåa|emwd owåmum&m
bm0a|e owåudpömbm0a|e/ aum yaew¬ owåmuma&m ud H
owåudpöEÅd/ ZD0a,ma*g owåmuma&m/ þ[mp Asmyga&m p
owåudpöH/ edZÆD0a|emwd {uo®d H ba0 ,m0 er&wd/
b0y&Hy&m,0g ,m0 oHoma&m e ed0wåwd/ wm0
tbdZÆrmaem tpädZÆrmaem {aum0 0wåwDwd {0H *[dwó
ZD0ó tbm0a|e/ pu©m'a,mp "r®m oAÁaom
owåmum&&[dwm owå udpö&[dwmp a[mEÅd/ ep o,H
ZD0gemr a[mEÅd/ emyd ZD0a,m*gwd/ £wd edówåa|e
edZÆD0a|epaw"mwka,memrmwd/ awoH ye '|AÁmuma&m
t|uxm,H 0kawåm/ ,xm[-ab&dwvH 0d, pu©K"mwk
'|AÁm/ 'a@m 0d, ½ly"mwk/ oa'´g0d, pu©K0dnmP"mwk/
wxm tm'gowvH 0d, pu©K"mwk/ rkcH 0d, ½ly"mwk/
rkcedrdwåH 0d, pu©K0dnmP"mwk/ tx0g? OpäK,EÅ udv,EÅH 0d,
pu©K"mwk/ ,EÅpuú,|d 0d, ½ly"mwk/ OpäK&o awvmed 0d,
pu©K0dnmP"mwk/ wxm t"&m&Pd 0d, pu©K"mwk/
Owå&m&Pd 0d, ½ly"mwk/ t*¾d 0d, pu©K0dnmP"mwk/
{oea,m aomw0dnmP"mwktm'Dok/ raem"mwk ye
,xmorÇ0awm pu©K0dnmP"mwktm'DeH yka&p&mEkp&m 0d,
'|AÁm/
412 y&rw¬'DyeD ygX
"r®"mwk,m a0'emu©aE¨m ov’rd0 olvrd0p '|aAÁm/ onm
ocFg&u©E¨m a0'emov’olva,m*g tmwk&m 0d, '|AÁm/
ykxkZÆemeH0g onm tmom 'ku©Zeeawm &dwårk|d 0d,
t,xmbkpöedrdwå*g[awm 0erda*g0d,/ ocFg&m y#doE¨d,H
yu©dyeawm t*Fg&umok,H cdyeyk&dom 0d,/
Zmwd'ku©mEkAE¨awm &mZyk&domEkAE¨apma&m 0d,/
oAÁmew¬m0[ó cE¨oEÅmeó a[wkawm 0do½ku©ADZmed 0d,/
½lyH emem0d"ky'´0edrdwåawm ck& puúH0d, '|AÁH/ tocFwmyd"mwk
trwawm oEÅawm acrawm p '|AÁm/ uo®m?
oAÁmew¬y#dyu©blwwåm/ raem0dnmP"mwk *[dwm&r®PH
rkÍödwGmyd tnH *a[wGm y0wåeawm 0eruúa#m 0d,?
'k'´reawm tócvka*Fg 0d,? ,w¬ umredygwdawm a0[moH
cdwå'a@m 0d,? avmba'gom'd ememyÜum&
udavoa,m*awm &*Fea#m 0d, '|AÁmwd/ t&d,opömeDwd
{w¬ oEÅó "r®ó bma0g opöH/ oEÅómwd blwó wxó
t0dy&Dwó/ tydp? auea|e opöEÅd/ wxa|e t0dwxa|e
tenxa|e/ ,O§d pu©Kó 'ku©wåH? wH wxH a[mwd t0dwxH
tenxH/ 'ku©'ku© ocFg&'ku© 0dy&dPmr'ku© ocFgaw[d wD[d
'kau©[d wH or*Øyk*¾vó tbdPSyDVeawm/ ww¬ ocFg&'ku©H
emr ur®ZmeH OyÜwåd,m ya*0 wHwHur®m bdocF&P'ku©H/
wxm OwkZm'DeH OyÜwåd,m ya*0 wHwH Owkpdwåm[m&meH
tbdocF&P'ku©H/
pu©K [d emr ½lydjA[®meHyd yk&drba0 psmebm0em ocFgwH
r[EÅH ur®mbdocF&P 'ku©H tEkb0EÅmeHa,0 OyÜZÆwd/ aem
tnxm/ umrowåmeH ye yk&drba0 ur®ocFg&'ku©H
tEkb0dwGm OyÜEéHyd ,m0ZD0H y0wåd,m tm[m&m'docFg&'ku©Íö
y#dZ*¾e 'ku©Íö tEkb0EÅmean0 y0wåwd? aem tnxm/
y&rw¬'DyeD ygX 413
y0wårmeÍö ypö,a0uav’0g Zmaw tEÅ&ma,0g tm*aw
,'gu'gpd bdZÆwd/ r&PumvH ywGm ye {uaEÅe
bdZÆwda,0/ wo®m wH tóma'wGm w'w¬m, ur®H0g
tm[m&m'dypö,H0g y#dZ*¾eH 0g ocFa&mEÅmeH terwa*¾
oHoma& ocFg&'ku©ó y&d,aEÅmemr ew¬d/ £wd oAÁH pu©K
ty&d,aEÅe ocFg&'kau©e yk*¾vH tbdPSH yDaVwda,0/
£'ró ocFg&'ku©H/ £'H pu©K emr ypö,a0uav’0g Zmaw
tEÅ&ma,0g tm*aw ,'g u'gpd bdZÆeZmwduH/ wo®m wó
bdZÆeba,e ya*0 ypö, orÜm'e'ku©H
&u©m0&P*kwådoH0d"me'ku©H bdZÆeedrdwåmed 'doGm 0g bdZÆrmae0g
bdaEé0g aompey&da'0em'd'ku©Íö 0dy&dPmr 'ku©Hemr/ £wd
oAÁH pu©K ty&d,aEÅe 0dy&dPmr'kau©e yk*¾vH tbdPSH
yDaVwda,0/ £'ró 0dy&dPmr'ku©H/ 'ku©'ku©H ye w'kba,e
'kau©e oa[0 odZÑwd/ {0H pu©K 'ku©'ku© ocFg& 'ku©
0dy&dPmr 'ku©ocFgaw[d wD[d 'kau©[d wH or*Øyk*¾vH tbdPSH
yDaVwda,0/ ,Íö wó wxmyDVeH? wH wxH a[mwd?
t0dwxH? tenxH/ wo®m pu©K 'ku©opöHemr/ {o ea,m
aomwm'Dok awblru"ar®ok/
aoooapöokyd ,H avmbaó0 'ku©ork',wåH/ ,H
edAÁmeaó0 'ku©eda&m"wåH/ ,H t|*Øur*¾aó0
'ku©eda&m"r*¾wåH wH uxH a[mwDwdtm'dem 0wåAÁH/ ,m0p
avmabm e y[d,swd/ wm0 pu©m'Ded tóma'wda,0/
,m0p wmed tóma'wd/ wm0 awoH y0wåd,m ur®m'Ded
ocFa&mEÅda,0/ ,m0p ur®m'Ded ocFa&mEÅd/ wm0 pu©m'Ded
y0wåEÅda,0/ ,m0pwmed y0wåEÅd/ wm0 awoH 0kwåyÜuma&[d
ocFg& 'ku©m'D[d erkpöwda,0/ wo®m avmbó
'ku©ork',wåH wxH a[mwd/ pu©m'Dokp y0wårmaeok
414 y&rw¬'DyeD ygX
0kwåyÜum&H oAÁH 'ku©H tm*päwda,0/ ty0wårmaeok em*päwd/
wo®m awoH y0wådeda&m"blwó edAÁmeaó0 'ku©eda&m"wåH
wxH a[mwd/ wxm avmby[meawm tanm
'ku©rkwådra*¾gemr ew¬d/ t|*Øura*¾gp OyÜZÆ rmaem {uaEÅe wH
yZ[wd/ wo®m t|*Øur*¾aó0 'ku©eda&m"r*¾wåH wxH
a[mwd? t0dwxH? tenxEÅd/
{0HoaEÅyd opöoa'´g y&d,m, oapöokyd 0wåwDwd 0kwåH
pwåm&dt&d,opömeDwd/ ww¬ 'ku©oapö wm0 ouúm,y&d,m
yEém tZÑwå"r®m{0 t&d,opöHemr/ awa,0 [d to®drmeó
t"d|meblwm [kwGm ,m0wH rmeH e orl[ewd/ wm0
'ku©udpöH ua&mEÅd/ 'ku©y&dnmpemr ,m0a'0
to®drmeork*¢gwm, a[mwd/ to®drmaemp awaoG0
tZÑwå"ar®ok ed0dowDwd awok y&dnmawok y&dnmudpöH
od'¨ar0 a[mwDwd/ wAÁdy&D awe ye ted`E´d, A'¨"r®m
r*¾zv"r®mp t|*Øu0ZÆm O',AÁ, yDVeawm
ocFg&'ku©0dy&dPmr'kau©[dp ty&drkwåwåm 'ku©opöH emr/
ork',oapö {aum avmabma,0 t&d,opöHemr/ aom[d
twåor*Øaem oawå twåedp tm&r®P"ar®okp tóm'H
Ze,dwGm edpöH 0¥'ku©awm tEkuúP²rmae ua&mwDwd awoH
avmbo'daom tanm Ówd0g rdawåm0g o[ma,m0g
twåm0g twåed,H0g ew¬d0d, cg,wd/ wo®m wHo'daom
tanm aumpd 0¥'ku©oH0d"m,aumemr ew¬d/ wÍö yZ[dwkH
oauúmEÅó tanm 'kZÆa[memr ew¬d/ t0aoomye oaAÁyd
omo0g ukovmukov"r®m ork',opöHemr/
{w¬ od,m? eEk t0dZÆmyd oAÁó 0¥'ku©ó rlvbma0e
0kwåmwd omyd ork'a, t&d,oapö{0 0wåAÁmwd/ 0kpöaw?
y&rw¬'DyeD ygX 415
,xm[d {aum aqaum O,smeygavm orÜwåd,kwåH blrd bm*H
vbdwGm twåaem ÓPAave blrdbm*Íö ememADZmedp
tbdocF&dwGm eE´eo'doH O,smeH rmayod/ ww¬ blrd O,sme
ygvó ADZmeH ½ku©meÍö ywd|meudpöH oma"wd/ ADZmedp
tuFk½kyÜg'eudpöH oma"EÅd? O,smeygavma,0 ye oAÁudpömed
oma"wd/ aom [d blrd,H ADaZok ½kau©okp ,H,H uwåAÁH
a[mwd/ wH oAÁH ua&mwd/ rarwEÅd y&d*¾PSmwd &u©wd/
wawm OyÜaEé abma* bkÍÆwd/ wo®m aum £'H rmayod?
uaó'H O,smeEÅd 0kawå O,smeygavma,0 rmayod/
waó'H O,smeH £apö0 0kpöwd/ e blrd H rmayod/ ADZmed
rmayEÅd/ awoH £'H O,smeEÅd 0kpöwd/ um ye O,smeorÜwåd,m
ypö,y&Hy&mwd 0kawå ye blrd{0 tm'dawm 0wåAÁm/ e
O,smeygavm/ ep ADZmeDwd/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ y#dpöorkyÜg'
e,O§d ywGm ypö,y&H y&0aoe 'ku© "r®meH y0wåd ed0wåd0d"mae
t0dZÆm{0 tm'd yb0y"meblwm a[mwd? e wPSm/
opöa'oem,H ye awoH edAÁwåu"r®0d"mae wPSm{0
omrdaZ|u y"meblwm a[mwd/ e t0dZÆmwd ew¬d
ork',m&d,opöbma0 t0dZÆm, Moumaomwd '|aAÁm/
udavomeH w'*Feda&m"0du©rÇe eda&m"m eda&m"opöHemr/
edAÁmeH eda&m"m&d,opöHemr/ qok avmud,0dok'¨Dok r*¾*Fged
r*¾opöH emr/ t|*Øaum avmukwå&ra*¾g{0
r*¾t&d,opöHemrmwd/
t&d,oa'´g apw¬ uw¬pd u'gpd auoÍöd ukawmpd uxÍöd
t0dwxbma0e Owårw¬0gpaumwd/ 0dbm0ed,H ye
t|uxm,H 0kwåea,e opöo'´ó taw¬m 0dbm0dawm
'ku©Ht&d, opöEÅd {w¬ yDVea|m? ocFwa|m? oEÅmya|m?
0dy&dPmra|mwd £ar[d pwl[d taw¬[d pu©m'duó
416 y&rw¬'DyeD ygX
{auuó awblru"r®ó 'ku©opöwm a0'dwAÁm/ ww¬
ocFw| 0dy&dPmr|m ykaAÁ ocFg& 'ku©0dy&dPmr'kau©ok
0kwåe,m{0/ y'w¬awmye ypöa,[d ocF&D,wDwd ocFawm/
ya*0 ur®m'dypö,mbdocF&P'kau©e 0dem e OyÜZÆwd?
ey0wåwDwd 0kwåH a[mwd/ 0d½layg [kwGm y&dPmarm
0dy&dPmarm/ y&d[medap0 y&daba'gp/ yDVea|mwd {w¬
yDVdwAÁEÅd yDVeH/ yDaVwDwd yDVeH/ yDVD,aw yDVeH/ taw¬mwd
obma0g/ yDVeH taw¬m ,ómwd 0d*¾a[m/ ww¬ ,xm
{udóm 'k*¾wdw¬d,m ukpädrSd ykawåm OyÜZÆwd/ aomp
emema&ma*[d o,H edpöH yDVdawm [kwGm y#dZ*¾e'kau©[d
rmw&Íö edpöH yDaVwda,0/ ,Íö wóm ukpädrSd wm'doó
ykwåó OyÜZÆeH? wÍö wóm £w¬d,m yDVeudpöar0 a[mwd/
{0ar0H a, pu©m'a,m "r®m Z&mr&aP[d edpöH yDVD,EÅd? aw
y#dZ*¾e'kau©[d wH or*ÐeH yk*¾vH edpöH yDaVEÅda,0/ ,Íö wó
oEÅmae awoH OyÜZÆeH? wÍö wó yDVeudpöar0gwd/
,xm[a,m bdu©a0 pu©Kó OyÜga'g Xdwd tbdedAÁwåd
ygwkbma0g/ 'ku©aóaom OyÜga'g/ a&m*geH Xdwd Z&mr&Pó
ygwkbma0g/ a,m bdu©a0 aomwó Cmeó Zd0Sg,
um,ó reó OyÜga'gwdtm'd/
oEÅmya|mwd &m**¾dtm'D[d {um'o[d t*¾D[d bkoH
y&d',Sea|m/ ,xm[ --
pu©KH tm'dwåH/ aue tm'dwåH/ &m**¾dem tm'dwåH/ a'go*¾dem/
arm[*¾dem/ Zmwd,m/ Z&m,/ r&aPe/ aomaue/
y&da'a0e/ 'kau©e/ a'greaóe/ Oyg,maoe tm'dwåEÅd
0'grd/ aomwH tm'dwåH/ CmeH tm'dwåH/ Zd0Sg tm'dwåm/ uma,m
tm'dawåm/ raem tm'dawåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 417
tm'dyeH oEÅmyeH y&d',SeEÅd £" tw¬awm {uEÅd/ {w¬
od,m? t&d,ra*¾gyd pd&umvH yg&rdwmbdocF&P'kau©e
tEÅdrba0p oDvm'd0dok'¨dbm0embdocF&P'kau©e yk*¾vH okoH
yDaVwda,0/ wxm 0dy&dPmr"ar®mp/ wo®m aomyd
ydVem'dtaw¬e 'ku©opöo*Fa[m od,mwd/e/ oAÁ'ku©oEÅd
0H[wåm/ aom [d 0kwåyÜum&H tbdocF&P'ku©H y&dykPÖH
tEkblwó yk*¾vó oud H OyÜZÆrmaem oAÁH udavoZmwH
acayaEÅm OyÜZÆwd/ ed½kZÑrmaemp oAÁH tm,wd H terwa*¾
oHoma& 0¥'ku©H 0lyoaraEÅm ed½kZÑwd/ 0lyoEÅHp tem*w 'ku©H
Oyg'g, 0kwåyÜum&H tbdocF&P'ku©H *PEky*H ea[mwd/
bdZÆaEÅmp tEkwå&H 0drkwådokcH 'wGm0 bdZÆwd/ wo®m wó
0dy&dPmrypö,myd yk*¾vó umpd [medemr ew¬Dwd e aom
'ku©opöo*Fa[mwd/ avmud,"r®m ye OyÜZÆrmem y0wå rmemp
ykaAÁ 0kwåyuma&[d ocFg&'kau©[d bkoH yDaVwGm {0 OyÜZÆEÅd
y0wåEÅdp/ ed½kZÑrmem r[EÅH y&dVm['ku©H ZaewGm ty&d,aEÅ
ck&puúo'dao 0¥'ku©,aEÅ yk*¾vH a,maZEÅm0 ed½kZÑEÅd/ wo®m
aw{0 yDVem'dtaw¬[d {uEÅ'ku©m a[mEÅDwd/ {awe
edAÁmeóyd orÜmyuypö,mbdocF&PavoH *a[wGm
'ku©opöwåyoa*Fg ed0wådawm a[mwDwd/
'ku©ork'a,m t&d,opöEÅd {w¬ b0gb0ocFgwH 'ku©u©E¨H
orka'wd/ ykeyÜKeH taAÁmpädEéH uwGm O',wd O|maywd
0a¹wd0gwd 'ku©ork'a,m? tm,l[ea|m? ed'gea|m?
oHa,m*a|m? yvdaAm"a|mwd pwl[d taw¬[d avmbó
'ku©ork',wm a0'dwAÁm/ ww¬ tm,l[ea|mwd b0gb0
ocFgwó {auuo®d H ba0yd 0w¬Kumry#doH,kwåó
'ku©u©E¨ó bda,sm y&dAsL[ea|m &modu&Pa|m ed'gea|mwd
wa'0 ed&EÅ&H uwGm tEkyÜ'gea|m ed,smwea|mwd 0kwåH
418 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ oHa,m*a|mwd 'ku©u©E¨o®d H{0 'V§H AE¨ea|m/
yvdaAm"a|mwd wawm wó wó rkpöEkyg,ó eD0g&P
0aoe yvdAkE¨ea|m Oy½kE¨ea|mwd taw¬m/ 'ku©eda&ma"g
t&d,opöEÅd {w¬ 0¥'ku©ó ed½kZÑeH tEkyÜg' "r®wmywåd 0aoe
cd,smeH 'ku©eda&ma"g/ 'ku©H 0g ed½kZÑwd ey0wåwd {wo®dEÅd
'ku©eda&ma"g/ edó&Pa|m 0da0ua|m? tocFwa|m?
trwa|mwd pwl[d taw¬[d edAÁmeó 'ku©eda&m"wm
a0'dwAÁm/ ww¬ edó&Pa|mwd edó&P 0drkwåd,m
0drkpöea|m/ 0da0ua|mwd 0¥'ku©yvdaAm"awm 0d0dpöea|m/
tocFwa|mwd ocFg&'ku©ó tbm0a|m/ trwa|mwd
r&P'ku©ó tbm0a|mwd/
'ku©eda&m"*grdedy#dy'gwd {w¬ 'ku©eda&m"H *arwd
orÜmaywDwd 'ku©eda&m"*grdeD/ twåaem oEÅmae
y#dvmbu&P 0aoe y#dyZÆdwAÁmwd y#dy'g/
'ku©eda&m"*grdeDp om y#dy'g pmwd 0d*¾a[m/ ed,smea|m?
a[wGa|m? 'óea|m? t"dyaw,sa|mwd pwl[d taw¬[d
t|*Øur*¾ó 'ku©eda&m"r*¾wm a0'dwAÁm/ ww¬
ed,smea|mwd t0dZÆmypö,m ocFg&mwdtm'duH 0¥aomwH
y#ded0awåwGm t0dZÆmeda&m"m ocFg&eda&ma"gwdtm'duH
0¥y#daomwH tbdrkcH ed*¾rea|m/ a[wGa|mwd oaAÁoH
t&d,*kPmeH okyÜwd|dwbm0 om"ea|m/ 'óea|mwd
tnmPt'óeocFgwó oar®m[ó y[me 0aoe
pwkopö"r®ó y#d0dZÑea|m/ t"dyaw,sa|mwd wPSm
'goAs0drkwåd,m blZdóbm0ywåd0aoe o,ar0 twåaem
t"dywd [kwGm 0da&mpea|m/ avmud,r*¾g [d wPSm,
tm&r®Pbma0 Xdwm wPSm'goAsH emwd0wåEÅDwd/ {w¬p £ar
owåmemr {uaEÅe 'ku©y#dulvm a[mEÅd 'ku©bD½kum/ a,p
y&rw¬'DyeD ygX 419
twåed 'ku©H ZaeEÅd/ awok a0&donH OyÜga'EÅd/ twåaem ye
{uEÅ'ku©H0g {uEÅ'ku©ZeuH0g aw eZmeEÅd/ wo®m aw
twåaem 'ku©rkwåd,m ,H ,H ur®H tm,l[EÅd/ wH wH twåaem
'ku©0¹d,m{0 orÜZÆwd/ ud H ye {uEÅ'ku©H? ud Hp {uEÅ
'ku©ZeuEÅd/ twDwmem*wypöKyÜEéblwm twåaem twåaem
twå[m0y&d,myEém awblru"r®m{0 twåaem twåaem
{uEÅ'ku©memr/ uo®m? aw[d rkawå{0 oAÁ'kau©[d rkpöeawm?
trkawåp trkpöeawmwd/ twåaem wPSm{0 twåaem
{uEÅ'ku©ZeuHemr/ uo®m? wm, y[Dem,{0 {uEÅ 'kau©[d
rkpöeawm? ty[Dem,p trkpöeawmwd/
wxm £ar owåm {uaEÅe okcumrm a[mEÅd
okcgbdeE´daem/ a,p twåed okcH ZaeEÅd/ awok yd,rdwåonH
OyÜga'EÅd/ twåaemye {uEÅokcH0g {uEÅokcr*¾H0gaw eZmeEÅd/
wo®m aw twåaem okc0¹d,m ,H ,H ur®H tm,l[EÅd/ wH wH
twåaem 'ku©0¹d,m{0 orÜZÆwd/ ud H ye {uEÅokcH aump
{uEÅ okcra*¾gwd/ {uEÅ'ku©"r®ó tbma0g{0 twåaem
{uEÅ okcHemr/ {uEÅ'ku©Zeuó y[mera*¾g{0 twåaem
{uEÅ okcra*¾gemrmwd £rrw¬H 'aóaEÅm £rmed
pwkopöy'ged uaxoDwd a0'dwAÁH/
(223) ,H ye 0dbm0ed,H
]]'ku©ó tEkyÜg'eda&ma"g {w¬ {awemwd0g 'ku©eda&ma"g}}wd
0kwåH/ ww¬ {awemwd £'H e,kZÆwd/
e [d edAÁmeH 'ku©ó tEkyÜg'eda&m" Mud,mom"ae 'kau©e
o[um&D um&PH a[mwDwd/ aooapwodumwd a0'em
onm[d aoom ynmo apwodum/ twDwm'd0aoe wd0d"
bdEémeH tZÑwåm'd MoVm&dum'd [Dem'd 'l&m'd0aoe
420 y&rw¬'DyeD ygX
'k0d"bdEémeÍö "r®meH &moa|e cE¨a0g[ma&m a[mwd/ edAÁmeó
ye wm'd aom aba'g ew¬Dwd 0kwåH ab'gbma0emwdtm'd/
wO§d twDwm'dau wd0d"aba' {uHyd e a[mwd/ uo®m/
ted'´dodwAÁ "r®wåm/ wO§d awumvdu"r®meH
c,0d&m*eda&m"blawm tedrdwå "ar®ma,0 a[mwd/ wo®m
£'H twDaw tokuAk'¨umav edAÁmeH/ £'H tem*aw/ £'H
{w&[Dwd {0H umvaba'e ed'´dodwAÁH ea[mwd/ wxm 'dom
a'oXmeaba'e y&dedAÁKwyk*¾vaba'e p/ au0vH ye
terwa*¾ oHom&0a¥ ,wåumed tew¬ y'ged 'dóEÅd/
wyÜ#dyu©oda'¨[d *kPya'[d{0 wH uax wAÁEÅd/ 'kauok ye
tZÑwå'kuH ywGm wH A[d'¨g{0 a[mwd/ e tZÑwåH/
MoVm&du'kuH ywGm okckrar0 a[mwd? e MoVm&duH/ [De'kuH
ywGm yPDwar0 a[mwd? e [DeH/ 'la& 'kuH ywGm 'la&{0
a[mwd? e oEÅdauwd/ cE¨o*F[edó#EÅd cE¨o*F[awm 0drkwåH/
'Gg&mvrÁPaba'emwd 'Gg&quú tm&r®PquúmeH aba'e/
tm,wemed 'Gg'o b0EÅDwd a,mZem/ {w¬p 'Gg&quúH
"r®m&r®PH{0gwd aoo"r®mvrÁPH oE¨m, tm&r®PquúH 0kwåEÅd
'|AÁH/ 'Gg&m/v/ y&d,ma,emwd qEéH 'Gg&meH qEéH tmvrÁPmeH
awok 'Gg&mvrÁaPok OyÜEémeH 0dnmPmeÍö uare "mwka,m
t|m&o b0EÅDwd a,mZem/ {w¬yd 'Gg&qauú raem'Gg&H
0dnmaPua'oar0 a[mwd/ 'Gg&quúH 0dnmPowåuÍö "r®m
vrÁaPua'oar0gwd/ ra*¾g avmukwåa&m ra*¾gemr
rawmwd a,mZem/ r*¾,kwåm {ulewd Ho"r®m zvblwmp
owåwd Ho "r®m pwkopö 0dedó#m pwl[d t&d,oapö[d
0dedó#m 0drkwåm/ ,arw¬ 0wåAÁH? wH a[|m 0kwåar0gwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
y&rw¬'DyeD ygX 421
pwkw¬0PÖem, orkpö, o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
ed*r y&rw¬'DyeD
172/ pm&dawåe ukvmpma&e aombdaw Ówd rdwå "e
abm*orÜwåd,m 0domav ukav O'a,m 0¹d ,ó aomwd
pm&dwåaombdw0domvukavm'a,m/ awe/ o'¨g,
tbd0k¹meH y&dok'¨geÍö twåaem oDvokwpm*g'd*kPmeH
O'a,m 0¹d {wo®dEÅd o'¨gwd0k¹y&dok'¨*kaPm'a,m/ awe/
erÜ0Sa,emwd erÜemraue Oygoaue/ yPd"m,mwd bkoH
ed"m, ['a, xaywGm Oyg'g, y#dpö/ y&mEkurÜEÅd ya&oH
twåaem rE´Ak'¨DeH ypädrZemeH tEkurÜH tEk',H um½knH
yPd"m,mwd orÁaE¨m/ yw¬dwEÅd tbd,mpdwH/ ykane awe
516 y&rw¬'DyeD ygX
0dykavemwd awe 0dykave tbd"r®w¬ o*F[yu&Pó
u&Pykane/ wkrlvaomrEÅd {0H emruH 0d[m&H/ 0kwåO§d
ck'´odu©m#Dum,HoD[V'Day wkrlvaomr0d[ma& oHCó
ygu0wåHyd wmv yPÖH 0duúdPdwGm u&D,wd/ e [d ww¬ yaPÖe
taw¬m tw¬d/ oaAÁyd £|upäEém ygom'g'a,mwd/ {aom
ud& 0d[ma&m tm'dawm tb,*d&d&anm
t*¾ra[odblwm, aomra'0d,m um&mydwwåm
,m0ZÆwemyd aomr0d[ma&mawG0 ynm,dw¬/ wkrlvoa'´g
ye 0dykvo'´y&d,ma,m/
taxw¬ 0wåwd oa'´g? wkrlavm ab&a0g r[m/
[w¬dema* y'dEérSd? od0DeH &|0¹aewd/
tm'Dok
0d,/ aomp 0d[ma&m o|drawå[d r[my&da0aP[d
oPd²awm a[mwDwd twd0d, 0dykavm r[aEÅm 0dw¬daPÖm
a[mwd/ wo®m aom 0dykvwåm r[EÅwåm 0dw¬dPÖwåm wkrlv
aomarmwd 0kpöwd/ wH wkrlvaomrH/ tw¬awm r[maomr
0d[m&EÅd 0kwåH a[mwd/ {awe axa&m twåaem
tmp&d,0Hoó 0oe 0d[m&H udawåwd/ twåaem 0oe|meH
ye emr½lyy&dapäa' udwådwH/ "nm"d0goEÅd wo®d H 0d[ma&
tm'dur®dublw r[dE´aw¬&m'DeH ykn0EÅaw¬&meH tZÑm0k|blwH/
'Dyyom'u r[mr[dE´aw¬&ó [d 0Hao Zmwwåm wo®d H
0d[ma& tm'dur®dublawm r[maxa&myd
r[dE´aw¬a&memrmwd "mwk0Hao 0kawåm/ O'dawm'dwEÅd
twd0d, O'dwH/ ebraZÑ ykPÖpE´r@vH 0d,
ouvoD[V'Day twd0d, O*¾wEÅd taw¬m/
t&d,r*¾ynm0aoe y&d,wåda0om&ZÆm'd ynm0aoe0g
y&rw¬'DyeD ygX 517
t0'gaw[d y&da,m'gaw[d *kaP[d aomwdwmwd
ynm0'gw*kPaomwdwm/ aw {0 vZÆDygy*&[daem/
rnEÅLwd tEkó&EÅK/ ykn0dbma0g', r*Fvm,mwd 0dykvmeH
yknmeH 0¹docFgw r*Fvw¬m,/ wMwm,H a,mZem? ykane
awe 0dykave "nm"d0goH O'dawm'dwH wkrlvaomr 0d[m&Íö
ww¬ edygodaem r[dE´aw¬&m'dau ynm0'gw *kPaombdaw
vZÆdblaw bdu©Lp ykn0dba0g',r*Fvm, tm,kuEÅH rnEÅK
ypädrm Zemwd/ tx0g? wH0d[m&H tan ynm0'gw
*kPaombdw vZÆD bdu©L rnEÅLwd a,mZem/ {awe axa&m
ypädrZemeH qok tEkwå&d,"ar®ok tEkówmEkwå&d,ocFgwH
ykn0daooÍö r,Hyd wm'do*kPbm*daem b0dómrmwd
Oóm[Ekyg,Íö y#dyga'oDwd/
y&rw¬'DyeD ed*ruxm
{wåm0wmp --
e*a& 'Dy&*FrSd? *gar Äwd emrau/
t|okn'Ga,urSd? omau Zmawe ,m r,m/
ÄrkH&Gm*gar t&nrSd? v,fwDwd 0dókwmva,/
0owm r[awm bdu©K? *Pó [dwum&dem/
y&rw¬'DyeDemr? ocFwm om&'ódem/
oma&oDeH [dww¬m,? om&mom&0da0udeH/
oked|dwm t,H #Dum? edAÇ,m ed½ky'´0g/
e0yÍö'Ga,urSd? omau aumrk'om&a'/
wxm uvsmPouFyÜg? om"leH trwyævm/
518 y&rw¬'DyeD ygX
ed|H *päEÅK oaAÁyd? edAÇ,m ed½ky'´0g/
,xm avmurSd aZmwEÅd? Oabm pE´drol&d,m/
wax0 y&raw¬ok? t,H y&rw¬'DyeD/
ygVd,awåok om okbm? o'´ed½kwåd'DyeD/
Oabm avmurSd aZmwEÅK? o'¨ar®m ,m0 wd|wDwd/
ww¬ e*a& 'Dy&*FrSDwd 'Dy0godr[mZeH &aÍÆwDwd 'Dy&*FEÅd
v'¨emar e*a&/ *gar Ä emrauwd a&m[dwrd*geH
ed0goblrdwav ywd|dwwåm {0Hemrau r[m*gar/ omauwd
uvd,ka*/ ,m r,mwd y&rw¬'DyeDemr ,m#Dum r,m
ocFwmwd orÁaE¨m/ vCFwDwd 0dókwmva,wd {0H0dókaw
t&n0d[ma&/ oma&oDeEÅd om&*a0oDeH/
om&mom&0da0udeEÅd t,H oma&m t,H toma&mwd {0H
om&Íö tom&Íö0da0 apwGm ZmedwkH orw¬meH/ omauwd
uvd,ka*/ aumrk'om& a'wd ukrk'ykyæ,kawå o&'Owk
y&d,myaEéypäd ruwådurmao/ trwyævmwd edAÁmeya,mZem/
okbmwd tw¬AsÍÆeorÜwåd,m aombPm/ o'¨ar®mwd wd0d"H
ow¬KomoeH 0kpöwDwd/
£wd tbd"r®w¬o*F[yu&Pó pwkw¬oH0PÖem
blwm y&rw¬'DyeDemrm ,H#Dum
oAÁmuma&e ed|dwm/