Professional Documents
Culture Documents
(u''okwef w&m;a'oemawmf)
zm;atmufawm&q&mawmf
"
rmwdum
taMumif;t&m
pmrsufESm
pmrsufESm
trw'ge ................................
pdwol<u,f ...............................
rao&mtNrdKufedAmefukd &&Sda&;twGuf od&rnfhw&m; ......
0dyemPf\ tIcHtmHk .....................
ynma&mif = Pfa&mif .......................
tmemygeusifhpOf ............................
"mwfur|mef;rS 'kuopmokdY .....................
taMumif;ork',opm ........................
0dyem .................................
eda&m"opmESifh r*opm .......................
trw'ge ................................
w&m;a'oemawmfed*kH; ........................
rSwfom;zG,f&m tu&mpOftTef; ..................
46
46
51
57
59
61
65
66
68
68
69
71
73
ed'geuxm
ausmif;tvSL
a*gwrbk&m;&Sif\ omoemawmfjrwftwGif; xif&Sm;onfh
yxrOD;qHk;aom ausmif;tvSLum; a0VK0efausmif; tvSLyGJyif
jzpfayonf/
bk&m;&Sifonf bk&m;jzpfawmfrlNyD;aemuf yxrOD;qHk;aom0gudk
Am&mPoDNrKd U\ teD;tyg; wnf&adS om om;aumifwu
Ydk kd ab;rJah y;&m
jzpfonfh rd*'g0kef awm&*Ht
k wGi;f 0gqkd 0guyfawmfral vonf/ y0*D
&[ef;awmf ig;yg;wkt
Yd m; "rpMumw&m;a'oemawmf tewvuPokwef w&m;a'oemawmfwkdYjzifh t&[wzkdvfayguf acscRwfawmfrl
Ny;D aemuf t&Si,
f oESiw
hf uG taygif;tazmf rdwaf qGoil ,fcsi;f a[mif;
(54)a,mufwkdYudkvnf; tvm;wlyif xdk0gwGif; t&[wzkdvfayguf
w&m;a&at; tNrdKufaq;udk wkdufauR;awmfrlavonf/
y0*D&[ef;awmfwkdYESifh twlwuG tm;vHk;aygif;vkdufaomf xkd
0gtwGif;rSm bk&m;&Sif\ wynfhom0u &[Emrax&fjrwfaygif;
ajcmufusdyfwdwdwkdY jzpfMuayonf/ bk&m;&SifESifhwuG &[Em rax&fjrwf ajcmufusdyfwkdYonf xkdrd*'g0kefawmtwGif;rSmyif oDwif;oHk;
awmfrlMuayonf/ xkdokdY oDwif;oHk;zkdY&ef oifhwifhavsmufywfaom
ed'geuxm ! i
ed'geuxm ! q
Adrdom&rif;BuD;\ awmifhwcsufig;yg;
1/ ighukd r*"wkid ;f ol vltaygif;wku
Yd &mZtbdou
d f oGe;f zse;f Muygrlum; aumif;avpG ...
2/ ig rif;jzpfaomtcg ig\ EkdifiHawmfokdY ylaZmftxl;udk cH,lawmf
rlxkdufaom jrwfpGmbk&m;onf <ucsD qkdufa&mufawmfrlvmygrlum; aumif;avpG ...
3/ igonf ig\ EkdifiHawmfokdY <ua&mufawmfrlvmaom xkdjrwfpGmbk&m;udk dkaoav;jrwf qnf;uyf&ygrlum; aumif;avpG ...
4/ ig\ Ekid if aH wmfoYdk <ua&mufawmfrv
l maom xkjd rwfpmG bk&m;onf
ightm; edAmefokdYa&mufaMumif; aumif;jrwfaom w&m;pum;
awmfudk a[mMum;jyo qkdqHk;rawmfrlygrl aumif;avpG ...
5/ igonf xdkjrwfpGmbk&m; a[mMum;jyo qkdqHk;rawmfrltyfaom
w&m;awmfudk ykdif;jcm;xifxif odjrif&ygrl aumif;avpG ...
]]bkef;awmfBuD;jrwfawmfrlygayaom jrwfpGmbk&m; ... wynfhawmf\ oEmef0,f a&S;,cif rif;om;jzpfcphJ Ofu ig;rsK;d aom awmif-h
wcsufwkdYonf jzpfcJhzl;ygukef\/ xkdawmifhwcsuf ig;rsKd;vHk;wkdYonfyif
,cktcg0,f wynfah wmf\ oEmef jynfph MkH uygukeNf yD jrwfpmG bk&m;}}[k
Adrdom&rif;BuD;u jrwfpGmbk&m;tm; wifjy avQmufxm;avonf/
w&m;awmfudkvnf; tvGef ESpfoufjrwfEkd;aMumif;wkdYudk qufvuf
avQmufxm;um rysufpD;Ekdifaom avmukw&mo&P*Hk wnfNyD;jzpfaomfvnf; &wemoH;k yg;wkt
Yd ay: MunfnKd jrwfE;dk aom tjcif;t&mudk
a0VK0efausmif;awmfudk vSL'gef;jcif;
Adrdom&rif;BuD;onf bk&m;trSL;&Sdaom oHCmawmfudk aemuf
wpfaeY jymokdvjynfhausmf wpf&ufaeY eHeufykdif;wGif eef;awmfokdY
ta&mufyifhaqmifNyD;aemuf rGefjrwfaom cJzG,fabmZOfwkdYjzifh ukd,fwkdifukd,fus om[wdu'geajrmufatmif dkkdaoaojzifh vufa&muf
MunfjzL qufuyfvLS 'gef; ylaZmfavonf/ qGr;f pm;jcif;udp Ny;D qH;k vwf
aomtcg tjypfajcmufyg;vGw
f oifw
h ifah vsmufywfaom wpfae&m xkdifNyD;um Adrom&rif;BuD;u bk&m;&Siftm; odkY avQmufxm;
avonf/
]]bkef;awmfBuD;jrwfawmfrlygayaom jrwfpGmbk&m; ... wynfhawmfonf &wemoH;k yg;ESihf uif;uGm raeEkid yf g? oifw
h ifah vsmufywf
aomtcg roifw
h ifrh avsmufywfaomtcg rnfonft
h cgrqkd bk&m;&Sif\ xHawmfarSmufokdY vma&mufMunfndKvdkygonf jrwfpGmbk&m;?
,ck &Siaf wmfjrwfb&k m; oDwif;oH;k awmfr&l m EkysKad om xef;yifi,fwjYdk zifh
a0qmjyefYajymvsuf&Sdaom xef;awmO,smOfonfum; NrdKUESifhvnf;
tvGefa0;uGmvSygonf jrwfpGmbk&m; ...}}
]]wynfah wmfw\
Ydk 0g;awmywf&o
H nhf a0VK0efO,smOftm&mrfrmS rl
1/ NrdKU&GmESifh ra0;vGef;jcif;
2/ NrdKU&GmESifh reD;vGef;jcif;
3/ oGm;vrf; vmvrf;ESifh jynfhpHkjcif;
ed'geuxm ! ps
4/
5/
6/
7/
a0VK0efausmif; 0d[m&tEkarm'emw&m;awmf
xkt
d cg jrwfpmG bk&m;onf a0VK0efausmif;wku
d af wmfBu;D udk tvSL
cH,lawmfrlNyD;vQif r*"wkdif;&Sif bk&ifAdrdom&rif;BuD;tm; ausmif;
tvSLESifh qufpyfonfh 0rf;ajrmufzG,f&m tEkarm'emw&m;pum;awmfudk a[mMum;awmfrlavonf/ ,if;w&m;awmfrSm atmufyg
twdkif; jzpfayonf/ --1/ tm0go'ge yemedoHoH? aum emr 0wKH yk&daom orawm/
tnMw Ak'g ye avmuemxm? ,kawm rkcgeH e[kawe pmyd/
2/ tm,k 0P okcH Av? 0&H yowH y#dbmear0/
''gwd emrmwd y0kpaw aom? a,m a'wd oHC ea&
ea&mm 0d[m&H/
3/ 'gwm ed0go ed0g&P? oDwm'daem ZD0dwky'0/
ygavwd tm,kH ye w ,om? tm,kya 'g a[mwd wrm[
wrm[kk oaEm/
4/ tpKPSoDaw 0oawm ed0gao? Av 0aPm y#dbm e a[mwd/
wom [d aom a'wd 0d[m&'gwm? Av 0PH y#dbmear0/
5/ 'ku oDwkPSo&Doyg p? 0gwmwyg'dyb0 avmau/
ed0g&Pm aeu0d" edpH? okcya'g a[mwd 0d[m&'gwm/
ed'geuxm ! #
6/ oDwkPS0gwmwy!Ho0k|d? o&Doyg0gVrd*g'd'kuH/
,om ed0ga&wd 0d[m&'gwm? wom okcH 0dEwd aom y&w/
7/ yoEpdawm b0abm*a[wkH? raembd&mrH rk'dawm 0d[m&H/
a,m a'wd oDvm'd*kaPm'dwmeH? oAH 'a'g emr y0kpaw aom/
8/ y[m, rap&rvH oavmbH? *kPmv,meH edv,H ''gwd/
cdawm0 aom ww ya&[d oa*? ,xmbwH Zm,w
Zm,wdd 0Dwaomaum/
9/ 0a& pmkal y 0d[ma& OVma&? ea&m um&a, 0goa, ww
ww bduL /
'a',sEyge 0w aeoH? yoaEe pdawe oup edpH/
10/ wom r[m&mZ ba0ok abma*? raem&ar ypEkbk,s bda,sm/
0d[m&'ge zave oEH? okcH taomuH t"d*p ypm/
(Ak'0Ho?|?25-27/)
ed'geuxm ! !
ed'geuxm ! P
tb,fukd ay;vSL&rSmvJ
(u''okwef w&m;a'oemawmf)
1367-ckESpf? wykdYwGJvqef; (1)&uf? c&pfou&mZf 2006-ckESpf?
ZE0g&Dv (29)&uf? we*FaEGaeYrSm &efukefNrdKUrS uG,fvGefoGm;aom
'g,dumrBuD;a':Iciftm; &nfpl;NyD;awmh 'g,umBuD; OD;usif[kwf
rdom;pkwu
Ykd ausmif;wpfausmif;ESiw
hf uG qGr;f ouFe;f ponfh vSLzG,-f
0wK tpkpkwdkYudk qufuyfvSL'gef; ylaZmfMuygw,f/ tvm;wlyif
armfvNrKd iNf rKd U? odru
f ek ;f &yf? atmufvrf;rBu;D ? trSwf (541)rSm aexkid f
MuwJh 'g,umBuD; OD;vSxGef;+a':wifvS rdom;pkwkdYuvnf; ausmif;
wpfausmif;ESifh qGrf; ouFef;tp&Sdaom vSLzG,f0wK y&du&m tpkpk
wdkYudk oHCmawmftm; &nfpl;NyD; qufuyfvSL'gef; ylaZmfMuygw,f/
tvm;wlyJ uG,v
f eG o
f mG ;aom rdbrsm;tm; &nfp;l Ny;D awmh armfvNrKd i-f
NrKd U? NrKd io
f m,m&yf? (22)vrf;? trSwf (384)rSm aexkid Mf uwJh 'g,umBu;D
OD;pdk;xGef;+a':,Ofodef; nDr a':oef;pdef rdom;pkwdkYuvnf; ausmif;
wpfausmif;ESiw
hf uG qGr;f ouFe;f ausmif; tp&S w
d hJ vSLzG,0f wK tpkpk
wdu
Yk kd qufuyfvLS 'gef; ylaZmfMuygw,f/ xkt
d vSL'geyGt
J wGuf bke;f Bu;D
bufu 0rf;ajrmufz,
G f tEkarm'emw&m;pum;wpfy'k f a[mMum;ay;zkYd
wm0ef qkdufa&mufvmygw,f/
bke;f Bu;D a[mzdYk &nf&,
G x
f m;wmuawmh o*gxm0*o,
H w
k f ygVdawmfrmS vm&Sw
d hJ u''okwe f a'oemawmfwpfck jzpfygw,f/ jrwfpmG -
2 ! zm;atmufawm&q&mawmf
bk&m;ocif ud,
k af wmfjrwfBu;D om0wjd ynfreG f aZw0efausmif;wdu
k -f
awmfrSm oDwif;okH; pHaeawmfrlckduf nOfhoef;acgif,mrf tcsdeftcgrSm
taygif;tazmfawGEiS w
hf uG ewfom;wpfO;D u jrwfpmG bk&m;xH csO;f uyf
Ny;D awmh olov
d w
kd hJ ar;cGe;f uav;awGudk ar;jref; avQmufxm;ygw,f/
olu b,fvkdar;cGef;uav;awGukd bk&m;&Siftm; ar;jref; avQmufxm;ovJ emMunfhMu&atmif --
4 ! zm;atmufawm&q&mawmf
tukefvkH;udk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/ a,m p
= tMuifyk*dKvfonfum;/ "rH = y&d,wd"r y#dywd"r y#da0""rudk/
tEkomowdd = tzefzef txyfxyf qkdqkH;r aeay\/ aom p =
xkduJhodkY y&d,wd"r y#dywd"r y#da0""rudk tzefzef txyfxyf
qkdqkH;raeaom yk*dKvfonfum;/ trwH 'a'g = rao&m tNrdKuf
edAmefudk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
jrwfpmG bk&m;uvnf; olar;jref;avQmufxm;wJh ar;cGe;f eJY avsm-f
nDpGm jyefNyD;awmh tajzay;awmfrlygw,f/ jrwfpGmbk&m;u b,fvkd
tajzay;awmfrlovJ
cGeftm;ukd ay;vSLol
1/ tEa'g Ava'g a[mwd/ (oH?1?29/)
tEa'g = qGrf;udk vSL'gef;ylaZmfaewJhyk*dKvfonfum;/ Ava'g =
cGeftm;udk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
eHygwf (1)uawmh qGr;f udk vSL'gef;ylaZmfaewJyh *k Kd vo
f nf cGet
f m;udk
ay;vSLaewJhyk*dKvf rnfygw,f/ tvGef tm;aumif;armif;oefaewJh
a,mufsm;yJ jzpfcsijf zpfygap? tm[m&awGukd rpm;ok;H &awmhb;l qkv
d Qif
cGeftm;awGu qkwf,kwf ysufpD;oGm;ygw,f/ tm;EGJUaewJh yk*dKvfyJ
jzpfcsijf zpfygap? tu,frsm; qGr;f uav;udk rS0D J pm;ok;H Ekid cf rhJ ,fqv
dk Qif
xkdyk*dKvf[m xvnf; xEdkifw,f oGm;vnf; oGm;Edkifr,f/ tm;r&SdwJh
yk*Kd vu
f cGet
f m;awGeYJ jynfph v
Hk mwwfygw,f/ 'gaMumifh qGr;f udk ay;vSL
aewJyh *k Kd vo
f nf cGet
f m;udk ay;vSLwmeJY wlw,fqNdk y;D awmh 'Dvkd bk&m;&Sifu jyefNyD;awmh tajzay;awmfrlygw,f/
qGr;f ukd ay;vSLaewJh tvSL&Si[
f m cGet
f m;ukd ay;vSLaewJt
h wGuf
bmtusKd;w&m;rsm;ukd &&SdEkdifrvJvdkYawmh ar;p&m&Sdygw,f/ tvSL&Sif
awGtzkYd aemifoo
H &mc&D;qkw
d m xif&mS ;&Sad er,fqv
dk Qif ,ck qGr;f vSL-
'gef;vdu
k w
f hJ ukov
dk u
f aH wGuvnf; tusK;d ay;zk&Yd ef tcgtcGihf oifv
h m
NyDqkdvQif aemiftem*wfb0rSm rdrd&JU cEmtdrfrSm cGeftm;awG jynfh0
vmatmif 'DqrG ;f vSL'gef;vku
d w
f hJ ukov
dk u
f u
H &Guaf qmifay;rSm jzpfygw,f/ 'gwGifruao;bl;? rdrd &&Sdxm;NyD;wJh cGeftm;AvawG ysufpD;
roGm;atmifvnf; 'DqrG ;f vSL'gef;vku
d w
f hJ ukov
dk u
f aH wGu apmifah &Smuf
ay;rSm jzpfygw,f/ 'gaMumifh bk&m;&Siu
f t*kw
F Kd &yf gVdawmf yuedygwf
abmZeokwef rSm qGrf;tvSLESifh ywfoufvkdY tusKd;w&m; ig;yg;
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/ b,fvdk a[mMum;xm;awmfrlovJ
abmZeH bdua0 ''rmaem 'g,aum y#d*g[umeH y Xmemed
a'wd/ uwrmed y
(u) tm,kH a'wd?
( c ) 0PH a'wd?
( * ) okcH a'wd?
(C) AvH a'wd?
( i ) y#dbmeH a'wd/ (tH?2?35/)
bdua 0 = &[ef;wk/Yd abmZeH = qGr;f abmZOfu/dk ''rmaem 'g,aum = ay;vSLwJh tvSL&Sio
f nf/ y#d*g [umeH = tvSLcHy*k Kd vw
f t
Ydk m;/
y Xmemed = ig;rsKd;aom t&mXmewkdYukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
uwrmed y = tb,fig;rsKd;wkdYenf;[lrlum; --(u) tm,kH = toufukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
( c ) 0PH = kyftqif;ukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
( * ) okcH = csrf;omokcukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
(C) AvH = cGeftm;ukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
( i ) y#dbmeH = Pfynmukd/ a'wd = ay;vSLonfrnf\/
qGrf;ukd ay;vSLaewJh tvSL&Sif[m tvSLcHyk*dKvfwkdYtm; ---
6 ! zm;atmufawm&q&mawmf
(u) toufukd &Snfatmif tm,kac:wJh tvSL'geukd ay;vSLonfrnfw,f/
( c ) kyftqif;ukd ay;vSLonfrnfw,f/
( * ) uk,
d \
f csr;f omjcif; pdw\
f csr;f omjcif;qkw
d hJ csr;f omokcukd
ay;vSLonfrnfw,f/
(C) cGeftm;ukd ay;vSLonfrnfw,f/
( i ) PfynmawG xufjrufatmif Pfynmukd ay;vSLonf
rnfw,f/
tvSLcHyk*dKvfawG&JU oEmefrSm 'DtusKd;w&m; ig;rsKd;ukd &&Sdatmif
qGrf;tvSL&Sifu ay;vSLwmjzpfwJhtwGuf tvSL&SifrSm bmtusKd;
f hJ tusK;d w&m; ig;rsK;d ukv
d nf;
w&m;awGudk &&SEd idk o
f vJ tvSL&Sif &&SEd idk w
bk&m;&Sifu qufvufum a[mMum;awmfrlygw,f/
touf&Snfjcif;
(u) tm,kH acg ye 'wGm tm,k bm*D a[mwd 'dA 0g
rmEko 0g? (tH?2?35/)
tm,kH = toufukd/ 'wGm = ay;vSLjcif;aMumifh/ 'dA 0g =
ewfrlvnf;jzpfaom/ rmEko 0g = vlrlvnf;jzpfaom/ tm,k
bm*D = touf&SnfrIukd &jcif;\ tzdkYbm*&Sdonf/ a[mwd = jzpf\/
ow0gawG[m tm[m&tay:rSm rSDwif;NyD; aexdkifMu&ygw,f??
xrif;touf ckepf&uf (0dok'd?2?251/)qkdwJhtwdkif;yJ xrif;tm[m&
qGrf;tm[m&ukd rrSD0J rpm;okH;&bl;qkdvQif touf&SnfzdkY&ef tvGef
cufcJygw,f/ tpmtm[m&ukd pm;oHk;&ygrSomvQif touf&SnfEkdif
MurSm jzpfygw,f/ 'gaMumifh qGr;f tm[m&ukd ay;vSL jcif;onf tvSLcH
yk*dKvfawG touf&SnfoGm;atmif toufukd ay;vSLaeonfvnf;
rnfygw,f/ 'Dvdk tvSLcHyk*dKvfwkdYtm; touf&Snfatmif toufudk
ay;vSLaeonft
h wGuf tvSL&Sit
f zdYk oHo&mc&D;qkw
d m xif&mS ;&Sad eOD;
r,fqkdvQifawmh ewfyJjzpfjzpf vlyJjzpfjzpf b,fb0rSmrqdk 'DqGrf;
vSL'gef;vku
d w
f hJ ukov
dk u
f aH wGu tusK;d ay;wJb
h 0rSm touf&Snfrq
I w
dk hJ
tusKd;w&m;ukd &&SdrSm jzpfygw,f/ okdYaomf touf&SnfkHwGifvm;
qkdawmh ruao;ygbl;/
tqif;vSjcif;
(c) 0PH 'wGm 0P bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g?
(tH?2?35/)
csrf;omBuD;jcif;
(*) okcH 'wGm okc bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g?
(tH?2?35-36/)
8 ! zm;atmufawm&q&mawmf
yGm;rsm;tm;xkwzf t
Ykd wGuf MuUH ckid v
f mwJt
h cg orx-0dyembm0em
awGudk tm;xkwzf &Ykd eftwGuf tcefo
Y ifh jzpfvmwJt
h wGuf pdwcf sr;f omrI
awGvnf; &Sdvmjyefw,f/ 'Dvkd ukd,fpdwfESpfjzm csrf;omokcawG
jzpfaewke;f rSm w&m;bm0emawGudk yGm;rsm;vku
d v
f Qif orxykid ;f rSmvnf;
atmifjrifraI wG &&SEd idk w
f t
hJ wGuf orxykid ;f qkid &f m pdwcf sr;f omrIawGu
ykdNyD; tm;aumif;vmwwfygw,f/
tu,f 0dyembm0emawGudkvnf; qufvufNyD; yGm;rsm;
Ekid v
f Ydk atmifjrifraI wGudk tqifq
h ifh &&Scd rhJ ,fqv
dk Qif 0dyemykid ;f qkid &f m
csrf;omokc t00awGukdvnf; cHpm;&rSm jzpfw,f/ 'Dxuf wpfqifh
wufNyD;awmh r*fcsrf;om zkdvfcsrf;omtxd qkdufa&mufEkdifr,fqkdvQif
tomqH;k tjrwfq;kH csr;f omokcvkYd ac:qkt
d yfwhJ rao&mtNrKd uef Ad m ef
w&m;awmfjrwfBuD;&JU tNidrf;"mwft&om csrf;omokctppfBuD;ukd
cHpm;Mu&rSm jzpfw,f/ w&m;bm0emawGudk wu,fvufawGU usiMhf uH
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwaf ewJh tvSLcHy*k Kd vf rsm;xkx
d w
kd &Ydk UJ oEmefrmS
tvSL&SifjzpfwJh rdrdu vSL'gef;ylaZmfvkdufwJh qGrf;tm[m&ukd trSDjyK
NyD;awmh csrf;omokc t00awGukd ,ckvkd &&SdMuw,fqkdvQif qGrf;
tm[m&ukd vSL'gef;ylaZmfjcif;[mvnf; csrf;omokcukd vSL'gef;ylaZmfwmeJY wlygw,f/
'Dvkd csrf;omokcukd ay;vSLwJhtwGuf tvSL&SifjzpfwJh olawmfaumif;twGuf oHo&mc&D;qkdwm xif&Sm;&SdaeOD;r,fqkdvQif xkdqGrf;
tm[m&awGukd vSL'gef;ylaZmfaewJh aumif;rIukokdvfuHu tusKd;ay;rnfh bHb
k 0awGrmS ewfyjJ zpfjzpf vlyjJ zpfjzpf uk,
d \
f csr;f omjcif; pdw\
f
csrf;omjcif;qkdwJh tusKd;w&m;awGukd &&SdrSm jzpfygw,f/ tvSLcHyk*dKvf
awGukd csrf;omapvkdwJh pdwf"mwfjzifh uHawGukd xlaxmifrdwJhtwGuf
'DuHu tusKd;ay;wJh bHkb0awGrSm csrf;omokcawGu tvSL&SifjzpfwJh
rdrdxHokdY qkdufa&mufvmjcif; jzpfw,f/ ]ewfwdkYzef a&ueftoifh
cGeftm;BuD;jcif;
(C) AvH 'wGm Av bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g?
(tH?2?36/)
AvH = cGet
0g = ewfrlf m;uk/d 'wGm = ay;vSLjcif;aMumif/h 'dA
vnf;jzpfaom/ rmEko 0g = vlrlvnf;jzpfaom/ Av = cGet
f m;
Avukd/ bm*D = &&SdzdkY&ef tzdkYbm*&Sdonf/ a[mwd = jzpf\/
tvSL&SifwpfOD;u rGefjrwfaom qGrf;tm[m&awGukd tvSLcH
yk*dKvfwkdYtm; ay;vSLvkdufwJhtcg rQwwJhtm[m&awGukd bkOf;ay;oHk;aqmif&wJh tvSLcHyk*dKvfawG&JU oEmefrSm cGeftm;AvawGu wkd;yGm;
vmMuygw,f/
{u'd0oH y&dbkwm[ma&m owm[rd Oywarwd/
(0dok'd?2? 251/)
10 ! zm;atmufawm&q&mawmf
Mujyefw,f/ 'Dvdk kyu
f vmyfawGu rsm;pGm wk;d yGm;vmrIaMumifh tm[m&
ukd rSD0JoHk;aqmifMuwJh tvSLcHyk*dKvfwkdY&JU oEmefrSm cGeftm;awGu
jynfhNzdK;vmMuw,f/ 'gaMumifh qGrf;tm[m&awGukd ay;vSL jcif;[m
cGeftm;ukd ay;vSLjcif;yJ jzpfygw,f/
'Dvkd cGet
f m;ukd ay;vSLwJt
h wGuf cGet
f m;ukd ay;vSLvdu
k w
f hJ tvSL&SifwkdY&JU oEmefrSm aemiftem*wf oHo&mc&D;qkdwm xif&Sm;&Sdaer,f
qkv
d Qif 'Dvkd cGet
f m;awGudk ay;vSLaewJh tvSL&Siw
f &Ydk UJ ukov
dk u
f aH wGu
vljzpfcsifvnf; jzpfygap ewfjzpfcsifvnf; jzpfygap? b,fb0rSmrqkd
cGeftm;BuD;rm;jcif;qkdwJh tusKd;w&m;ukd jzpfaprSm jzpfygw,f/
aemuftusKd;wpfckuawmh bmvJ
y#dbmefPfynmBuD;jcif;
(i) y#dbmeH 'wGm y#dbme bm*D a[mwd 'dA 0g
rmEko 0g/ (tH?2?36/)
y#dbmeH = ynmPfy#dbmefukd/ 'wGm = ay;vSLjcif;aMumifh/
'dA
0g = ewfrlvnf;jzpfaom/ rmEko 0g = vlrlvnf;jzpfaom/
y#dbme = Pfynmy#dbmefukd/ bm*D = &jcif;tzdkYbm*&Sdonf/
a[mwd = jzpf\/
Pfynmy#dbmefqkdwmu b,fvkdPfynmrsKd;vJvdkYawmh
ar;p&m &Syd gw,f/ 'DtcsuEf iS hf ywfoufNy;D awmh oH,w
k #f u
D muawmh
'Dvkd &Sif;vif;xm;ygw,f --0d0d"mum&H uwGm "rH uaxwkH y#dbmwDwd
wd y#dbmeH? a'oemyum&PH/ (oH?#D?1?289/)
,ckumv EkdifiHausmf"ruxduq&mawmfawGvkdyJ bk&m;&Sif&JU
w&m;awmfawGukd enf;trsKd;rsKd;ESifh wefqmqifNyD;awmh w&m;em
12 ! zm;atmufawm&q&mawmf
,ckvkd rao&m tNrdKufedAmefukd rsufarSmufjyKEkdifNyDqkdvQif xdk
olawmfaumif;&JU oEmefrSm y#da0"PfynmawGvnf; wdk;yGm;vmNyD
jzpfygw,f/
'Dvdk qGrf;tm[m&ukd trSDjyKNyD;awmh y&d,wdPfynm y#dywd
Pfynm y#da0"PfynmawG wk;d wufvmNyq
D v
dk Qif xku
d o
hJ aYdk om
tqift
h wef; jrifrh m;aom Pfynm&Sad eol olawmfaumif;wpfO;D u
bk&m;&Sif&JU w&m;awmfawGukd enf;trsKd;rsKd;jzifh a[mMum;jyor,f
qkdvQif w&m;emy&dowfawGukdvnf; em;vnfatmif a[mjyEkdifpGrf;
&Sdygvdrfhr,f/ t&Sifr[marm*vdykwwdrax&fjrwfBuD;wdkYuJhokdY
(tbd?|?1?4-6/32/) w&m;a[maumif;wJh y#dbmefPfynm pGrf;tm;
BuD;rm;wJh yk*dKvfawG jzpfEkdifygw,f/
'gaMumifh rGefjrwfaom qGrf; cJzG,f abmZOfawGukd oDv&SdwJh
t&Siaf umif; t&Sijf rwfawGtm; vSL'gef;ylaZmfjcif;onf ]tvSLcHy*k Kd v-f
wk&Yd UJ oEmefrmS y#dbmefPfynmawG &ifo
h efvmatmif vSL'gef;ylaZmfjcif;vnf; jzpfygw,f}/
'Dvykd #dbmefPfynmudk vSL'gef;ylaZmfwhJ tvSL&Siaf wG[mvnf;
oHo&mc&D;u rqHk;Muao;vkdY aemiftem*wf oHo&mc&D;qkdwm
xif&mS ;&Sad eOD;r,fqv
dk Qif ckvkd rdrd jyKpyk sK;d axmifvu
dk w
f hJ ukov
dk u
f aH wG&UJ
pGr;f tm;aMumifh xkt
d em*wf oHo&mc&D;u xdt
k vSL&Siu
f dk pdwo
<l u,f
ausmif;'g,umBu;D wku
Yd o
hJ Ydk w&m;a[maumif;wJh y#dbmefPfynm&Sd
olwpfOD;tjzpfESifh qD;BudKaerSm jzpfygw,f/
cGeftm;BuD;rm;jcif;
t*FkwdK&fygVdawmf yuedygwf abmZeokwef (tH?2?35-36??)rSm
bk&m;&Siu
f qGr;f tusK;d ig;yg;ukd ckajymcJw
h t
hJ wdik ;f a[mMum;xm;awmf
rlcJhygw,f/ okdYaomf cka[maeqJjzpfwJh u''okwefrSmawmh bk&m;-
f m;Bu;D rm;jcif;qkw
&Siu
f xkt
d usK;d ig;yg;xJu Av = cGet
d hJ tusK;d w&m;
wpfckukdyJ OD;pm;ay;NyD;awmh qGrf;vSL jcif;&JU tusKd;w&m;tjzpfESifh
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/
taMumif;uawmh 'DtusKd;w&m;ig;yg;xJrSm cGeftm;BuD;rm;jcif;
qkdwJh tusKd;w&m;uawmh teD;uyfqHk; wkdufkdufodjrifEkdifwJh y"me =
jy"mef;wJh tusK;d w&m;wpfck jzpfaeygw,f/ 'Dvkd jy"mef;wJh tusK;d w&m;
wpfckukd wkdufkduf,lum a[mMum;awmfrlvkdufwJhtwGuf rjy"mef;wJh
useftusKd;w&m;awGvnf; xdkufovkd tusKH;0ifoGm;ygw,f/
'Dae&mrSm rGefjrwfwJh qGrf; cJzG,f abmZOfawGukd tvSLcHyk*dKvf
wkdYtm; vSL'gef;ylaZmf&wJh aumif;rIukokdvfuHu cGeftm;BuD;rm;rIukd
jzpfaprIEiS hf ywfoufvYdk xif&mS ;wJh om"uwpfcu
k awmh t&Sit
f *Fv
k -d
rmv tavmif;tvsmjzpfwJh trsKd;aumif;om;yJ jzpfygw,f/ 'DtrsKd;aumif;om;u aemufqHk;b0jzpfwJh t&Sift*kFvdrmvb0rSmom
cGeftm;BuD;rm;wm r[kwfygbl;? [kdtwdwfb0 ayg&dom' jzpfcJhpOfu
vnf;yJ cGet
f m;Av tvGeBf u;D rm;wJh yk*Kd vw
f pfa,muf jzpfczhJ ;l ygw,f/
bmaMumifh 'Dvdk cGeftm;BuD;rm;&ovJvkdY ar;p&m &Sdygw,f/ r[mokwaomrZmwft|uxmrSm 'Dvkd azmfjyxm;ygw,f/
aom [d uy'oAv umav cD&ovmubwH y|ayod?
awe r[mxmarm ta[mod/ (Zmwu?|?5?515/)
aom = xkdayg&dom'onf/ uy'oAv = ukd,fawmftm;
q,fyg; Pfawmftm;q,fyg;ESihf jynfph akH wmfral om uybk&m;&Si-f
\/ umav = vufxufawmftcg/ cD&ovmubwH = EGm;EkpYd ma&;wH
qGr;f uk/d y|ayod = 0wfwnfxm;cJah vNy/D awe = xkd aumif;rIuo
k v
dk f
uHaMumifh/ r[mxmarm = BuD;rm;aom pGrf;tm;&Sdonf/ ta[mod =
jzpfcJhavNyD/
14 ! zm;atmufawm&q&mawmf
uybk&m;&Sif&JU omoemawmfwGif; tcsdeftcgumvrSm xkd
ayg&dom'tavmif;tvsm (= t*Fv
k rd mvtavmif;tvsm)jzpfwhJ trsK;d
aumif;om;[m EGm;EkpYd ma&;wHqrG ;f 0wfudk oHCmawmftm; wnfxm;cJ-h
zl;w,f/ EGm;EkdYpma&;wHqGrf;0wfwnfNyD;awmh oHCmawmftm; EGm;EkdYqGr;f ukd vSL'gef;ylaZmfczhJ ;l w,f/ 'Daumif;rIuo
k v
dk u
f &H UJ pGr;f tm;&Sed af pmf
tmEkabmfaMumifh ayg&dom'b0rSma&m aemufqHk;b0jzpfwJh t*kFvdrmvb0rSma&m tvGef cGeftm;AvpGrf;tm;ESifh jynfhpHkwJh yk*dKvfwpfOD;
vmjzpf&w,f/ 'gwGifruao;bl;? olu tjcm;tvSL'geawGukdvnf;
uybk&m;&Sif&JU omoemawmfwGif;rSm &[ef;oHCmawmftm;
vSL'gef;ylaZmfcJhzl;jyefw,f/ bmawG vSL'gef;cJhovJ
t*domv uma&wGm bduKoHC oDw0daem'ewH t*d
'gled p 'gkap'e0god z&ok t'god? awe awZ0g ta[mod/
(Zmwu?|?5?515/)
kyftqif;ukd ay;vSLol
2/ 0wa'g a[mwd 0Pa'g? (oH?1?29/)
0wa'g = t0wfouFef;udk vSL'gef;wJhyk*dKvfonfum;/ 0Pa'g
= kyftqif;udk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
tvGef vSywJyh *k Kd vw
f pfO;D jzpfcsijf zpfygap? 'Dy*k Kd vrf mS t0wftpm;
r&Sb
d ;l qkv
d Qif Munf&h wm tifrwef tkyq
f ;dk oGm;ygw,f/ tkyq
f ;dk aewJh
yk*Kd vw
f pfO;D yif jzpfcsijf zpfygap? oifw
h ifah vsmufywfwhJ t0wfwefqm
uav;awGukd qifjref; 0wfqifvu
dk w
f t
hJ cgrSm xdyk *k Kd v[
f m Icsipf zG,f
jzpfvmw,f/ 'gaMumifh t0wfouFef;awGudk ay;vSLaejcif;onf
kyftqif;udk vSywifhw,fatmif ay;vSLaeonfrnfw,fqkdNyD;awmh
jrwfpGmbk&m;u jyeftajzay;awmfrlygw,f/
'Dae&mrSm xif&Sm;wJh om"uwpfckuawmh Oyv0Pfax&Dr&JU
tavmif;tvsmjzpfwJh Orm'EDtrsKd;aumif;orD;wpfOD;&JU taMumif;
t&myJ jzpfygw,f/ Orm'EDtavmif;tvsmjzpfwJh trsKd;aumif;orD;
uav;[m wpfckaom twdwfb0rSm tvGef qif;&JolwpfOD; jzpfcJhzl;
ygw,f/ 0wfyef;ykq;dk wpfxnf &&Szd &Ykd eftwGuf (3)ESpu
f Recf zH &Ykd ef cH0ef-
16 ! zm;atmufawm&q&mawmf
csufjzifh olaX;wpfOD;xHrSm oGm;a&mufum uRefcH&ygw,f/ okdYaomf
'DtrsKd;aumif;orD;&JU 0w&m;aus>yefrIaMumifh (3)ESpf rjynfhrDrSmyJ
olaX;u auseyfojzifh wpfceJ uf xlxyfwhJ 0wfyef;ykq;dk ESihf twlwuG
t0wfyu
dk ydk g aqmif;Ny;D ay;vku
d yf gw,f/ rdwaf qGtaygif;tazmfawGEiS hf
twl jrpfqdyfwpfae&mrSm a&oGm;csKd;Muw,f/ a&csKd;NyD;ygu tvGef
0wfcsifaeonfh 0wfyef;ykqkd;ukd 0wf&efqkdwJh OD;wnfcsufESifh a&oGm;csKd;jcif; jzpfygw,f/
xkt
d csed t
f cgrSm t0wfouFe;f jywfawmufaewJh opfcufopf&u
G f
wkdYukd 0wfqifvmwJh uybk&m;&Sif&JU wynfhom0u &[ef;awmf
wpfyg;ukd awGUjrifvu
dk &f wJt
h cg rdr&d &Sx
d m;wJh 0wfyef;ykq;dk ukd xuf0uf
ykid ;f um vSL'gef;r,fqw
dk hJ OD;wnfcsujf zifh a&xJrS wufum t0wftpm;
vJNyD; 0wfyef;ykqkd;ukd xuf0ufykdif;um vSL'gef;vdkufygw,f/
&[ef;awmfu olvLS 'gef;vku
d w
f hJ t0wfyq
k ;kd ukd oifw
h ifw
h hJ wpfae&mokdY oGm;a&mufum 0wfqifNyD; <uvmawmfrlygw,f/ xkd&[ef;awmfudk MunfNh y;D tvGef yDwad wG jzpfomG ;w,f/ a&S;,cif t0wfr&Spd Ofu xk&d [ef;awmfrmS Munfh v
I Ydk rwifw
h ,faomfvnf; t0wfouFe;f ukd
qifjref;NyD;wJhtcg tvGefwifhw,foGm;wmukd MunfhNyD; tvGefESpfouf
0rf;ajrmufomG ;wJt
h wGuf useaf ewJh t0wfyidk ;f udyk g xyfqifNh y;D vSL'gef;
ylaZmfvu
dk yf gw,f/ xk&d [ef;awmfuvnf; oifw
h ifah vsmufywfwhJ wpfae&mukd oGm;Ny;D awmh opfcufopf&u
G t
f m;vH;k ukd pGeyYf ,fum t0wfyidk ;f
wpfcu
k dk oif;ykid t
f jzpf 0wfqifum t0wfyidk ;f wpfcu
k kd uk,
d 0f wfouFe;f
tjzpf 0wfqifum xGufcGmvmcJhygw,f/
xdt
k csed t
f cgrSm xk&d [ef;awmf&UJ oEmefrmS 0wfyef;ykq;kd t0wf&UJ
ta&miftqif;aMumifh wufopfp aevkvifuJhokdY wpfukd,fvHk;rSm
tom;a&mifESifh ouFef;a&mif[m wpfa&mifwnf; jzpfoGm;w,f/ xdk
trsKd;orD;u xkd&[ef;awmfukd ,ckvkd zl;awGUvkduf&wJhtcgrSm ]igY&JU
t&Sifjrwf[m yxruawmh rwifhw,fwm rSefw,f? 'gayr,fh ,cktcgrSm olUukdMunfhvkdufawmh wufopfp aevkvifuJhokdY wifhw,f
aew,f} qkw
d mukd awGUvku
d &f awmh 0rf;tomBu;D omum tMunfE;l Bu;D
MunfEl;aeygw,f/
'gaMumifh bk&m;&Siu
f 'Du
''okwe rf mS -- 0wa'g a[mwd 0Pa'g
u''ok
= t0wfouFe;f ukd ay;vSLaewJyh *k K v
d [
f m kyt
f qif;ukd ay;vSLaeonf
rnfw,fvkdY a[mMum;awmfrljcif; jzpfygw,f/ 'Dvkd kyftqif;ukd
ay;vSLvkdufwJhtwGuf bmtusKd;&SdovJ
0PH 'wGm 0P bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g?
(tH?2?35/)
18 ! zm;atmufawm&q&mawmf
baE = t&Sijf rwfb&k m;/ t[H = bk&m;wynfah wmfronf/ ba0
ba0 = b0BuD;i,f toG,foG,f/ 0dp& ED = Muifvnf usufpm;cJh&onf&Sdaomf/ Owrly"&m = tomqHk; tjrwfqHk;jzpfwJh kyftqif;ukd
aqmifEkdifwJh trsKd;aumif;orD;onf/ ba0,sH = jzpf&ygvkd\/ rH =
bk&m;wynfah wmfruk/d 'domG = awGUjrifc&hJ onf&daS omf/ aumpd yk&ad om
= wpfpkHwpfa,mufaoma,mufsm;onf/ oubma0e = rdrd&JU yifukd
obm0twkdif;/ oPmwkH = &yfwnfjcif;iSm/ rm toud = rpGrf;Ekdif
ygapownf;/ r,m = bk&m;wynfah wmfrxuf/ tnm = tjcm;wpfpkH
wpfa,mufaom/ tbdyl w&m emr = omvGe
f kyt
f qif;vSyaom
trsKd;orD;rnfonf/ rm a[mwk = rjzpfygapom;/
'guawmh 'DtrsK;d orD;uav;&JU qkawmif;cef;yJ jzpfygw,f/ ol&UJ
qkawmif;cef;rSm qkawmif;yHk oHk;rsKd; yg0ifaeygw,f/
eHygwf (1) qkawmif;cef;rSm -- ]b0BuD;i,ftoG,foG,frSm usifvnfc&hJ r,fqv
dk Qif tomqH;k tjrwfq;kH jzpfwhJ kyt
f qif;ukd aqmifxm;
EkdifwJh trsKd;aumif;orD; jzpfyg&ap}vdkY qkawmif;w,f/
eHygwf (2) qkawmif;cef;rSmawmh -- ]olUukd jrif&wJhtcg b,f
a,mufsm;rqkd rdr&d UJ yifuo
dk abmxm;twkid ;f &yfwnfaezd&Yk ef rpGr;f Ekid f
ygapom;}vdkY qkawmif;w,f/
eHygwf (3) qkawmif;cef;rSmawmh -- ]olUxuf omvGew
f hJ kyt
f qif;
vSywifhw,fwJh tjcm;trsKd;orD;qkdwm r&Sdygapom;}vdkY qkawmif;
w,f/
cefYrSef;Munfh&wmuawmh 'DtrsKd;aumif;orD;uav;[m tJ'D
b0rSm -- tvGev
f nf; qif;&JErG ;f yg;Ny;D kyt
f qif;uvnf; odyv
f yS [ef
rwlb;l / qif;&JErG ;f yg;rI kyt
f qif;&JU rvSyrIwaYdk Mumifh tjcm;tjcm;aom
trsK;d orD; trsK;d om;awGEiS fh qufq&H wJt
h ykid ;f rSm b0ukd emMunf;csuf
20 ! zm;atmufawm&q&mawmf
d 0db*Fow
k e f (r?3?300/)enf;t& ajymr,fqv
wpfzef [kd 'uP
dk Qi-f
awmh tvSL&SifjzpfwJh trsKd;aumif;orD;uav;&JU oEmefrSm -1/ ukd,fusifhoDvjzLpifjcif;
2/ oHk;ESpfeD;yg; uRefcHum w&m;aomenf;vrf;jzifh &SmazG pkaqmif;
xm;wJh 0wfyef;ykqdk;qkdwJh vSLzG,f0wKypnf; jzpfjcif;
3/ ay;vSLaewJh tcsdeftcgrSm &m* a'go arm[ rmefrmepwJh
udavomw&m;qk;d wkYd 0ifa&muf aESmif,
h u
S rf I r&So
d jzifh Munf&iT f
0rf;ajrmufaewJh yDwdaomre jy"mef;aewJh ukokdvfpdwftpOf
awGom jzpfaewJh Munfvifaom pdwfxm; &Sdjcif;
4/ uH-uH\tusKd;w&m;ukd ouf0if,kHMunfaewJh o'gw&m; &Sd jcif;
qkdwJh --'Dt*Fg (4)csufESifh jynfhpHkaeygw,f/ wpfzef tvSLcHyk*dKvfukd
Munfhvkdufawmh uybk&m;&Sif\ wynfhom0uwpfOD;jzpfwJh oDv
&Sw
d hJ t&Siaf umif; t&Sijf rwf jzpfaejcif;qkw
d hJ 'Dt*Fg&yfEiS v
hf nf; jynfph kH
aejyefw,f/
tvSLay;wJhyk*dKvfbufu t*Fgav;csuf tvSLcHyk*dKvfbufu
t*Fgwpfcsuf? aygif;vkdufawmh t*Fgig;csuf pkHnDaewJh tvSL'gewpfck
jzpfaew,f/ 'Dvdk tvSL'gersKd;ukdvnf; bk&m;&Sifu -- ]0dykvzv =
jyefYajymBuD;us,f jrifhjrwfwJh tusKd;w&m;&SdwJh 'gersKd;jzpfw,f}vkdY
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/
wpfzef y#dpo
rkyg 'fa'oemawmfenf;t& ajymr,fqv
dk Qif t0dZm
wPSm Oyg'gef ocFg& uHqkdwJh taMumif;w&m;ig;cku pHknDoGm;NyD
jzpfygw,f/
taMumif;w&m;ig;yg;
y&rwawm t0dZrmaeok wdyk&dom'Dok Z0wd? 0dZrmaeokyd cEm'Dok e Z0wDwd t0dZm/ (0dok'd?2?157/)
1/ t0dZm - 'Dt|uxmzGifhqkdxm;wJhtwkdif;yJ bk&m;&Sif a[mMum;xm;awmfrlwJh y&rwopme,fu ajymr,fqkdvQif a,mufsm;
rdef;r yk*dKvf ow0gqkdwm r&Sdygbl;/ kyftqif;vSol kyftqif;
rvSolqkdwmvnf; r&Sdygbl;/ bmawGom &SdovJ kyfw&m;tpktykH
emrfw&m;tpktyHak wGom &Sw
d ,f/ tedpw
&m;tpktyHk 'kuw
&m;tpk
tyHk teww&m;tpktyHkawGom &Sdw,f/ taMumif;w&m;ESifhwuGaom ,if;kyfemrf"rocFg&w&m;awG[m tm;vHk; tedp 'ku tew
w&m;awGcsnf;om jzpfMuw,f/
'gaMumifh tedp 'ku tewawGom jzpfaeMuwJh tJ'Dkyfemrf
"rocFg&w&m;awGukd tedp 'ku tewjzpfwJh kyfemrfawGyJvkdY
odcJhvQifawmh tJ'DtodPf[m rSefaeygw,f/ orm'd|dyJ/ 'gayr,fh
tedp 'ku tewtpktyHkawGom jzpfMuwJh kyfemrftpktyHkawGyJvkdY
rodbJ tvGefvSywJh tomqHk; tjrwfqHk; kyftqif;ukd aqmifEkdifwJh
trsKd;orD;vkdY odcJhvQif ,if;todukd todrSm;vkdY qkd&w,f/ tJ'D todrSm;rIukd t0dZmvkdY ac:qkdygw,f/
2/ wPSm --- ,if;tomqHk; tjrwfqHk; kyftqif;ukd aqmifxm;
Ekid w
f hJ trsK;d orD;b0ukd wG,w
f mwyfrufwo
hJ abmu wPSm jzpfw,f/
3/ Oyg'gef --- ,if;trsKd;orD;b0ukd pdwfuyfpJGaewJhoabmu
Oyg'gef jzpfw,f/
4/ ocFg& --- 0wfyef;ykqkd;ukd vSL'gef;ylaZmfaewJh ukokdvfapwem
tkyfpk emrfw&m;awGu olarQmfvifhawmifhwaewJh trsKd;orD;b0ukd
jzpfay:vmatmif jyKjyifay;Ekid w
f hJ pGr;f tm; &Sad ewJt
h wGuf ocFg&w&m;-
22 ! zm;atmufawm&q&mawmf
awG jzpfMuygw,f/
5/ uH --- 'DocFgw&m;awG[m 0dygufemrfw&m;awGvdk ysuo
f mG ;wJh
tcg oww
d pfpw
kH pf&m rxm;cJb
h eJ YJ csKyaf ysmufomG ;wmrsK;d awmh r[kw-f
bl;/ aemifwpfcsdefrSm olarQmfvifhawmifhwxm;wJh kyftqif; vSy
wifw
h ,fwhJ trsK;d orD;b0ukd jzpfapEkid w
f hJ pGr;f tifurowu
d dk kyef mrf
tpOfrSm jrKyfESHNyD;rS csKyfysufoGm;ygw,f/ tJ'D pGrf;tifowdukd uHvkdY
ac:qkdygw,f/
aygif;vkdufawmh t0dZm wPSm Oyg'gef ocFg& uHqkdwJh
taMumif;w&m; ig;ck pHknDoGm;NyD jzpfygw,f/ 'Dvdk t0dZm wPSm
Oyg'gefawG jcH&H NyD; jyKpkysKd;axmifxm;cJhwJh ocFg& uHuawmh &ifhusuf
vmwJh wpfaeYrSm tusKd;ay;rSm jzpfygw,f/ xdktrsKd;aumif;orD;
uav;[m wpfcsdefrSm od0dwkdif; t&d|yk&NrdKUrSm uka#&Spfq,f <u,f0
csr;f omwJh wd&#d 0d ptrnf&w
dS hJ olaX;Bu;D &JU orD;&wemwpfO;D jzpfvmcJh
ygw,f/ olUukd Orm'EDqw
dk hJ emrnfudk ay;xm;ygw,f/ oljyKpyk sK;d axmif
cJw
h hJ qnf;yl;cJw
h hJ uHawGu tusK;d ay;vmNyD jzpfw,f/ (16)ESpt
f &G,-f
avmuf a&mufvmwJhtcg olu b,fvkd jzpfvmovJ
om aomVo0duumav twduE r mEko0Pm a'0p&m 0d,
tbdyl g 'eD,m ygom'dum y&rm, 0Paygu&wm, orEm*wm ta[mod/ (Zmwu?|?5?222/)
om = xkdtrsKd;orD;onf/ aomVo0duumav = wpfq,fhajcmufESpft&G,fokdY a&muf&Sdvmaom tcsdeftcgumv/ twduErmEko0Pm = vlwdkY\ kyftqif;ukd ausmfvTm;vGefajrmufaom kyftqif;&So
d nfjzpf/ a'0p&m 0d, = ewforD;uJo
h /Ydk tbdyl g = tvGef
tqif;vSonf/ 'eD,m = Icsipf zG,&f o
dS nf/ ygom'dum = MunfnKd
zG,f*kPfukd aqmifxm;Ekdifonf/ y&rm, 0Paygu&wm, = vGefjrwfaom kyftqif; vHk;&yfoPmefESifh/ orEm*wm = jynfhpHkonf/
ta[mod = jzpfcJhavNyD/
wpfq,fah jcmufEpS t
f &G,o
f Ydk a&mufvmNy?D kyt
f qif;awGu ody-f
Ny;D awmh vSywifw
h ,faeNy?D vlw\
Ykd kyt
f qif;ukd vGeo
f mG ;Ny?D ewforD;
uJhokdY kyftqif;u tvGef vSywifhw,faeNyD? b,fvkdyJ MunfhMunfh?
Munfh &I olwYdk rsupf rd mS tvGeMf unfv
h aYdk umif;aeNy?D jrif&olw&Ykd UJ pdwu
f dk
MunfvifapwwfwhJ MunfnKzd ,
G *f P
k u
f kd aqmifxm;Ekid w
f hJ kyt
f qif;rsKd;uvnf; jzpfaejyefNyD? cEmukd,ftaetxm;uvnf; tvGeftcsKd;usNyD; vGefjrwfaom kyftqif; vkH;&yfoPmefESifhvnf; jynfhpHkaeNyD
jzpfw,f/
'gaMumifh bk&m;&Sifu -- ]0wa'g 0Pa'g a[mwd = t0wf
ouFef;ukd vSL'gef;jcif;onf kyftqif;ukd vSL'gef;onfrnfw,f}vkdY
a[mMum;awmfrljcif; jzpfw,f/
]0PH 'wGm 0P bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g =
kyftqif;ukd ay;vSLwJhyk*dKvf[m ewfjzpfwJh kyftqif; vljzpfwJh
kyftqif;ukd &&Sdjcif;tzdkYbm*&Sdw,f}vdkYvnf; a[mMum;awmfrljcif;
jzpfygw,f/ 'gwGifvm;qkdawmh ruao;bl;/ olU&JU qkawmif;ESifh
avsmfnDpGm aemufxyf tusKd;awGvnf; &&Sdjyefao;w,f/
a, a, ykxkZem wH yEd? aw aw oubma0e oPmwkH
toaumEm ok&myger'rwm 0d, udavora'e rwm [kwmG ow
ypKy|maywkH orwm emr ema[okH/ (Zmwu?|?5?222/)
a, a, ykxkZem = tMuif tMuif ykxkZefvlom;wkdYonf/ wH
= xkt
d rsK;d orD;uk/d yEd = awGUjrifMu&uke\
f / aw aw = jrifawGU&wJh
xdx
k kd ykxZk efirdu
k o
f m;wdo
Yk nf/ oubma0e = rdrw
d \
Ykd yifuo
dk abm
tm;jzifh/ oPmwkH = &yfwnfaejcif;iSm/ toaumEm = rpGrf;Ekdifukef
onfjzpf/ ok&myger'rwm 0d, = t𝔲l orm;wku
Yd o
hJ /Ydk udavo-
24 ! zm;atmufawm&q&mawmf
ra'e rwm = udavom,pfrl;jcif;jzifh ,pfrl;ukefonf/ [kwGm =
jzpfMuukef/ ow = owdw&m;ukd/ ypKy|maywkH = a&S;IwnfaptHhaomiSm/ orwm emr = pGrf;EdkifaomolwdkYrnfonf/ ema[okH =
rjzpfMuavukef/
'guawmh olU&JU qkawmif;ESihf avsmn
f pD mG uHqw
kd hJ w&m;rif;Bu;D u
pD&ifcsucf say;vdu
k jf cif;yJ jzpfygw,f/ 'DtaMumif;t&muawmh 'Dae&mrSm ajymvkd&if;awmh r[kwfygbl;/ tusKd;w&m;csif;u qufoG,frI
&SdaevkdYom xnhfajymaejcif; jzpfygw,f/ bmajymvdkwmvJ
b,fykxkZefvlom;yJjzpfjzpf 'DtrsKd;orD;ukd jrifawGU&olawG[m
rdrd&JU yifukdoabmtwdkif; &yfwnfaezdkY&ef rpGrf;EkdifMuawmhbl;/
t𝔲l orm;awGvdk jzpfNy;D awmh owdawG vufvw
G jf zpfuek Mf uw,f/
rdrw
d &Ydk UJ oEmefrmS owdw&m;ukd a&S;Iwnfaeatmif xm;zd&Yk ef rpGr;f Edik f
jzpfukefMuw,f/
'DtusK;d w&m;awGuawmh tJ't
D rsK;d orD;&JU qkawmif;ESihf uHtm;avsmfpGm jzpfay:vm&wJh tusKd;qufawGygyJ/ 'Dae&mrSm ajymvdk&if;
tcsuu
f awmh ]]t0wfouFe;f udk ay;vSLjcif;onf kyt
f qif;ukd ay;vSLonfrnfw,f/ kyftqif;ukd ay;vSLwJhyk*dKvfonf kyftqif;&JU vSy
wifhw,fjcif;ukd &&Sdjcif; tzdkYbm*&Sdw,f}}qdkwJh tcsufyJ jzpfygw,f/
aemufwpfck eHygwf (3)ar;cGef;&JU tajzu bmvJ
csrf;omukd ay;vSLol
3/ ,mea'g okca'g a[mwd/ (oH?1?29/)
,mea'g = ,mOftrsK;d rsK;d udk ay;vSLaewJyh *k Kd vo
f nfum;/ okca'g
= csrf;omokcudk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwdd = jzpfygay\/
,ckacwftajymeJY ajymvQifawmh c&D;a0;wpfckukd oGm;awmhr,fh
yk*Kd vw
f pfa,mufudk armfawmfum;wpfp;D eJY vdu
k yf rYkd ,fqv
kd Qif ajcvsif
q,f&ufavmuf oGm;&r,fhc&D;udk wpf&uftwGif; csrf;csrf;omomeJY
a&muf&o
dS mG ;Edik w
f ,f/ c&D;oGm;vmaewJh yk*Kd vaf wGukd csr;f omvG,u
f -l
atmif &Gufaqmifay;aewJh vkyfief;cGifwpfck jzpfwJhtwGuf ,ckvdk
,mOfudk vSL'gef;ylaZmfjcif;onf csrf;omokcudk ay;vSLonfrnfw,f/
odkYaomf qif,mOf jrif;,mOftp&SdwJh 'Dvdk wd& pmefawGudk uyf,SOf
tokH;jyKxm;wJh ,mOfawGudkawmh jrwfpGmbk&m;u &[ef;awmfrsm;udk
tokH;rjyKzkdY&eftwGuf odumyk'fawmfjzifh ynwfxm;awmfrlygw,f/
odumyk'fjzifh ynwfxm;awmfrlawmh 'Dae&mrSm qdkvdkwJh,mOfuawmh
atmufxpfqkH;yrmPtm;jzifh zdeyfjzpfygw,f/
'DaeYtvSL&Siaf wG Munfv
h u
kd rf ,fqv
kd Qif rGejf rwfaom qGr;f cJz,
G f
abmZOfawGudkvnf; bk&m;trSL;&Sdaom oHCmawmfwdkYESifhwuG &Sifa,m*D vla,m*D y&dowftaygif; olawmfaumif;wdkYudk vSL'gef;ylaZmf
Muw,f? <ua&mufvmMuukefaom y&dowftaygif; olawmfaumif;
wdkYudkvnf; vSL'gef;ylaZmfMuw,f? t0wfouFef;awGvnf; vSL'gef;
ylaZmfMuw,f? rdrw
d Ykd pGr;f tm;&So
d avmuf zdeyftp&Sad om ,mOftrsK;d rsK;d
awGuv
kd nf; vSL'gef;ylaZmfMuw,f/ 'Dvkd vSL'gef;ylaZmfjcif;[m wpfzufom; tvSLcHy*k Kd vaf wGtay: csr;f omokc trsK;d rsK;d awGukd &Guaf qmif
ay;aeonfESifh wlw,f/
],mOfukd ay;vSLjcif;onf tvSLcHyk*dKvfwkdYtm; csrf;omokcukd
ay;vSLonfrnfw,f}qkad wmh tvSLay;wJyh *k Kd vrf mS bmtusK;d &Syd govJ
vdkYawmh ar;p&m &Sdygw,f/
okcH 'wGm okc bm*D a[mwd 'dA 0g rmEko 0g/
(tH?2?35-36/)
26 ! zm;atmufawm&q&mawmf
= csrf;omokcukd/ bm*D = &&Sdjcif; tzdkYbm*&Sdonf/ a[mwd = jzpf\/
csrf;omokcukd ay;vSLjcif;aMumifh tvSL&Sif[m ]vlUcsrf;om ewf
csrf;omac:wJh csrf;omokc t00ukd &&Sdjcif;tzdkYbm*&Sdygw,f}vdkY
bk&m;&Sifu a[mMum;xm;awmfrlygw,f/
xif&mS ;wJh om"uwpfcu
k awmh ax&*gxmygVdawmfrmS vm&Sw
d hJ
orLwrax&f okdYr[kwf oDw0ed,rax&f tavmif;tvsmjzpfwJh
trsKd;aumif;om;&JU ,mOftvSL'gewpfck jzpfygw,f/
28 ! zm;atmufawm&q&mawmf
'gaMumifh bk&m;&Siu
f ]],mOftrsK;d rsK;d ukd ay;vSL jcif;onf csr;f om
okcukd ay;vSLonfrnfw,f/ csr;f omokcukd ay;vSL jcif;aMumifh vlewf
edAm ef oH;k wefaom csr;f omokcvdYk ac:qkt
d yfwhJ csr;f omokc t00ukd
&&Sdjcif;tzdb
Yk m*&Sw
d ,f}}vdYk a[mMum;awmfrjl cif; jzpfygw,f/ t&[wzdv
k o
f rmywfjzifh tocFw"mwf tNird ;f "mwf edAm efw&m;awmfjrwfBu;D \ udavomtylrD;wdkYrS tNidrf;BuD;Nidrf;at;aeonfh tNidrf;"mwf
csrf;omokcBuD;ukd tmkH,lum t&[wzdkvformywf tNidrf;"mwf
t&omBu;D udk oH;k aqmifcpH m;&jcif;xuf Bu;D us,jf rifjh rwfaom csr;f om
okcum; tb,frSm &SdEkdifygawmhrvJ? r&SdEkdifonfom jzpfygw,f/
0e0prax&f (ax&*gxm?|?1?71-74/)
t&Si0f e0prax&f&UJ tavmif;tvsmjzpfwhJ olawmfaumif;[mvnf; uHraumif;taMumif;rvSawmh wpfckaomb0rSm avSi,f
yrmP&SdwJh vdyfBuD;wpfaumif jzpfcJh&zl;ygw,f/ wpfaeYrSm tw'D
bk&m;&Sifuvnf; 0dewtrnf&SdwJh jrpfurf;yg;wpfae&mokdY <ua&muf
awmfrv
l mygw,f/ bk&m;&Siu
f jrpfurf;yg;wpfae&mrSm &yfwnfawmfrl
aeygw,f/ bk&m;&Sifu jrpfurf;yg;wpfae&mrSm &yfwnfawmfrlae
wmukd jrifawGUvkduf&wJhtcg ]]bk&m;&Sifuawmh wpfzufurf;okdY
ul;awmfrlvkd[efwlw,f}}[k oabmaygufum rdrd&JU ausmufukef;
ay:ukd wifaqmifum wpfzufurf;odYk ydaYk qmifvw
dk t
hJ wGuf bk&m;&Si&f UJ
ajcawmf&if;rSm 0yfpif;ay;vkdufygw,f/ bk&m;&Sifuvnf; xkdvdyf&JU
tZmo,"mwfudk od&adS wmfro
l nft
h wGuf xkv
d yd u
f dk oem;apmifah &Smuf
csD;ajrmufawmfrlvdkojzifh ukokdvfw&m;rsm; wdk;yGm;vmap&ef &nfoef
awmifhwawmfrlum vdyf&JU ausmufukef;ay:odkY wufa&mufawmfrl
vku
d yf gw,f/ vdyu
f vnf; ESpo
f uf&iT v
f ef; 0rf;ajrmufaom pdw"f mwfjzifh av;nKdUrS vTwfvkdufwJhjrm;uJhokdY tvGef vsifjrefwJh t[kefjzifh
wpfzufurf;okdY a&mufatmif ykdYaqmifay;vdkufygw,f/
30 ! zm;atmufawm&q&mawmf
omru t&[wzdkvf edAmefcsrf;omtxd qkdufa&mufoGm;awmfrljcif;
jzpfygw,f/
Owd,rax&f (ax&*gxm?|?1?110-112/)
t&SiOf w,
d rax&f&UJ tavmif;tvsmjzpfwhJ olawmfaumif;[mvnf; a&S;a&S;aom bk&m;&SifwkdY&JU omoemawmfwGif;rSm oHo&m0#frS
xGufajrmufaMumif;jzpfwJh 'ge oDv orx 0dyem tpjzmwJh
aumif;rIukokdvfawGukd qnf;yl;&if;jzifh oHo&mc&D;ukd jzwfoef;vm
vkdufwm wpfckaomb0rSm uHraumif; taMumif;rvSavawmh
rdausmif;Bu;D oGm;jzpfcyhJ gw,f/ pEbm*gjrpfwiG ;f rSm usupf m;cJyh gw,f/
xdktcsdeftcgrSm od'wbk&m;&Sifvnf; avmurSm yGifhxGef;awmfrlcJh
ygw,f/ wpfaeYrmS od'w
b
&k m;&Siv
f nf; pEbm*gjrpfurf;okYd <ua&muf
awmfrlvmygw,f/ xdkrdausmif;uvnf; wpfzufurf;odkY ul;zkdY&ef
<ujref;awmfrlvmaom bk&m;&Sifukd zl;awGUvkduf&wJhtcg Munfvif
&Tijf yaom pdw"f mwfjzifh bk&m;&Siu
f dk wpfzufurf;okYd ykaYd qmifvo
kd jzifh
jrpfurf;yg;rSm 0yfpif;ay;vkdufygw,f/ bk&m;&Sifuvnf; rdausmif;ukd
tpOfoem;apmifah &Smufawmfrv
l o
kd jzifh ausmufuek ;f xufrmS ajcawmf
tpHk Mumy'kHwdkYukd wnfxm;ay;awmfrlvdkufygw,f/ rdausmif;uvnf;
tvGew
f uf<u &Tiv
f ef;0rf;yef;womjzpfum ESpq
f wufNy;D BuKd ;pm;um
wpfzufurf;okdY tjrefa&mufatmif ydkYaqmifay;vdkufygw,f/
bk&m;&Siu
f vnf; rdausmif;&JU Munfvif&iT jf yaeaom pdw"f mwfudk
MunfhIawmfrlum ]]rdausmif;[m rdausmif;b0rS pkawNyD;aemuf
ewfjynf ewfavmurSm jzpfayvdrfhr,f/ tJ'Dewfb0u pNyD;awmh
vlUjynf ewfjynfqw
dk hJ ok*wdbb
kH 0awGrmS om usiv
f nfae&vdrrhf ,f/
'DurmrS a&wGuv
f u
kd v
f Qif (94)urmajrmuf a&mufwt
hJ cgrSm rao&m
tNrKd uef Ad m ef csr;f omBu;D ukd &&Sad yvdrrhf ,f}}vkYd Asm'dwpf um; rdeMYf um;-
32 ! zm;atmufawm&q&mawmf
oifu edAmefukd wu,f vkdvm;awmifhww,f? rao&mtNrdKuf
edAmefukd wu,f tvdk&Sdw,fqkdvQifawmh omoemawmf&JU tpjzpfwJh
oDvukdyJ pifMu,fatmif aq;aMumokwfoifyg/ pifMu,fwJh oDv
wnf;[laom ajray:rSm &yfwnfNyD;awmh owdy|mefw&m;awGukd -1/ tZwoEmefrSm
2/ A[d'oEmefrSm
3/ tZwoEmef A[d'oEmef ESpfrsKd;vHk;rSm -tpOftwdkif; yGm;rsm;tm;xkwfyg ponfjzifh wkdufwGef;ay;awmf
rlvkdufygw,f/ oDvawGukd pifMu,fatmif aq;aMumokwfoifNyD;
aemuf pifMu,faom oDvwnf;[laom ajray:rSm &yfwnfvsuf
wpfyg;xD;wnf; qdwNf ird &f mt&yfoYdk csO;f uyfum tjyif;txef BuKd ;pm;
tm;xkwfvkdufwm olvkdvm;awmifhwaewJh rao&m tNrdKufedAmefBuD;udk t&[wr*fPf zkdvfPfwkdYjzifh &SmazGawGU&SdoGm;ygw,f/
'gaMumifh bk&m;&Siu
f ]],mOfudk vSL'gef;jcif;onf csr;f omokcukd vSL'gef;
onfrnfw,f/ csr;f omokcukd vSL'gef;jcif;aMumifh vlewfeAd m ef oH;k wefaom csr;f omokcukd &&Sdjcif; tzdb
Yk m*&Sw
d ,f}}vkYd a[mMum;awmfrjl cif;
jzpfygw,f/ ,mOfvSLwJh aumif;rIukokdvfwpfckwnf;aMumifh rao&m
tNrKd uef Ad m efBu;D ukd &&So
d mG ;w,fvaYdk wmh rqkv
d ydk gbl;/ tJ'D ukov
dk u
f
tm;ay;axmufyHhyHkukdom ajymvkd&if; jzpfygw,f/ 'gwGifvm;qdkawmh
ruao;bl;/ aemufwpfcu
k eHygwf (4)ar;cGe;f ukd b,fvdk ajzMum;awmf
rlovJ
rsufpdukd ay;vSLol
4/ 'Dya'g a[mwd puKa'g/ (oH?1?29/)
'Dya'g = qDrD;udk ay;vSLwJhyk*dKvfonfum;/ puKa'g = rsufpdudk
ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
t&SiftEkk'g (tH?|?1?143-145/)
'Dae&mrSm t&Sit
f Ek'k g rax&fjrwf&UJ qDr;D vSLwJx
h ;kH ukd ajym&r,f
qkdvQifawmh t&SiftEkk'gtavmif;tvsm trsKd;aumif;om;[m
k & bk&m;&Si&f UJ omoemawmfwiG ;f vGecf w
hJ hJ urmwpfoed ;f xufu y'krw
rSm 'dAp uKtbdnmPft&m {w'*fbUGJ xl; &&Szd &Ykd ef &nfoef awmifw
h
vsuf aumif;rIuo
k v
dk jf yKum qkawmif;yefxmG cJo
h l jzpfygw,f/ y'krw
k &
bk&m;&Sifuvnf; a*gwrbk&m;&Sif&JU omoemawmfjrwftwGif;rSm
'dAp uKtbdnmPft&mrSm {w'*fbUGJ xl;ukd &&Srd nfjzpfaMumif; ed,wAsm'dwfyef;ukd qifjref;ay;oem;awmfrlcJhygw,f/ y'krkw&bk&m;&Sif\
omoemawmf[m vlwo
Ydk ufwrf; tESpw
f pfoed ;f wrf;rSm yGix
hf eG ;f awmf
rlwJh omoemawmf jzpfygw,f/ ,if;ESpfaygif; wpfodef;twGif;rSm
pGr;f tm;&So
d avmuf yg&rDaumif;rI ukov
dk af wGudk qnf;yl; pkaqmif;cJh
ygw,f/
wpfaeYrSm y'krkw&bk&m;&Sifvnf; y&dedAmef pHvGefawmfrloGm;
ygw,f/ bk&m;&Sif&JU "mwfawmfawGukd XmyemzdkY&ef ckepf,lZem&Sdaom
34 ! zm;atmufawm&q&mawmf
a&TapwDawmfBuD;wpfqlukd wnfaqmufMuygw,f/ apwDawmfBuD;
NyD;qHk;oGm;wJhtcg t&SiftEkk'gtavmif;tvsm trsKd;aumif;om;u
&[ef;oHCmawmfrsm;xH csOf;uyfNyD;awmh ]]'dApuKtbdnmPfPf
&&SdzdkY&ef y&duHaumif;rIukokdvfu b,fvkdukokdvfrsKd;ygvJbk&m;}}qdkNyD;
ar;jref;avQmufxm;ygw,f/ &[ef;oHCmawmfrsm;uvnf; qDr;D vSL&ef
tMuHjyKawmfrlMuygw,f/
tJ't
D cgrSm 'DtrsK;d aumif;om;u opfyif wpfyif wpfyifrmS qDr;D
wkdifaygif; wpfaxmifpD wpfaxmifpD yg&SdwJh qDrD;wkdifxGef;ndxm;wJh
opfyifBuD;aygif;u wpfaxmif qDrD;wkdifxGef;ndxm;wJh opfyifvwf
aygif;u wpfaxmif qDrD;wkdifxGef;ndxm;wJh opfyifi,faygif;u
wpfaxmiftm;jzifh qDr;D wkid x
f eG ;f ndx
m;wJh opfyifaygif; oH;k axmifwu
Ydk dk
jyKvyk af pum vSL'gef;ylaZmfcyhJ gw,f/ tjcm;tjcm;aom ra&rwGuEf idk f
avmufatmif rsm;jym;wJh qDrD;awGukdvnf; vSL'gef;ylaZmfcJhygw,f/
tvm;wlyJ uybk&m;&Siv
f ufxufawmftcgrSmvnf; ol<u,f
wpfOD;yifjzpfum uybk&m;&Sif y&dedAmef pHvGefawmfrloGm;wJhtcg
wpf,lZem&SdwJh a&TapwDawmfBuD; wnfxm;NyD;wJhtcgrSmvnf; qDrD;
ylaZmf&efqkdwJh OD;wnfcsufeJY a&TcGufaygif;rsm;pGmwkdYukd oGef;cwfjyKvkyf
apw,f/ tJ'aD &Tcu
G Bf u;D awGxrJ mS axmywfawG tjynfx
h nfv
h u
dk w
f ,f/
a&Tcu
G &f UJ tv,fwnfw
h nfrh mS wifvcJ u
J dk xnfNh y;D awmh apwDawmftm;
qDr;D ylaZmfcyhJ gw,f/ a&Tcu
G t
f a&twGuf b,favmufrsm;ovJqv
dk Qif
wpf,Zl emywfvnf&Sw
d hJ a&TapwDawmfBu;D ukd ywfvnfvn
S u
hf m yHpk w
H l
a&TcGufawGukd a&TcGuftem;a&;csif; xdpyfatmif xm;NyD;awmhrS qDrD;
ylaZmfcyhJ gw,f/ a&Tcu
G af wG b,favmufrsm;r,fqw
dk m 'g,umBu;D awG
cefYrSef;om tmHk,lMunfhyg/
olu 'DavmufeJY tm;r&ao;bl;/ rdrdtwGuf a&TcGufBuD;BuD;
wpfv;kH jyKvyk u
f m axmywfMunf tjynfx
h nfv
h u
dk w
f ,f/ tJ'aD &Tcu
G -f
36 ! zm;atmufawm&q&mawmf
&yfawG jzpfMuygw,f/ (0dok'd?2?72/)
t&SiftEkk'g tavmif;tvsm trsKd;aumif;om;[mvnf; y#dor'd gPf&&Srd ,fh olawmfaumif;jzpfjcif;aMumifh a&S;a&S;aom bk&m;&Siw
f &Ydk UJ omomemawmfwiG ;f rSm 'Dt*Fg&yfawGudk jznfu
h sichf w
hJ hJ olawmfaumif;wpfOD; jzpfygw,f/ aemufqHk;b0rSmvnf; t"d*rrac:wJh
t&[wr*fPf zdkvfPfwkdifatmifaom avmukw&mw&m;wdkYukd
&&Sdatmif BudK;pm;tm;xkwfcJhygw,f/
t&[wr*f qku
d af &mufomG ;wJh tcsed t
f cgrSm olarQmv
f ifh awmif-h
wcJw
h hJ ewfrsupf u
d dk (= ta0;teD;&So
d rQ lygkt
H rsK;d rsK;d awGukd jrifEidk w
f hJ
'dApuKtbdnmPfPfrsufpd)ukd &&SdcJhygw,f/
'gaMumifh bk&m;&Siu
f ]]'Dya'g a[mwd puKa'g = qDr;D ukd ay;vSLwJh
yk*dKvf[m rsufpdukd ay;vSLwJhyk*dKvfjzpfw,f}}vkdY rdefYMum;awmfrljcif;yJ
jzpfygw,f/ 'Dvkd rsupf u
d dk ay;vSLwJt
h wGuf yuwdrsupf d Munfvifk-H
wGifomru 'dApuKtbdnmPfPfuJhokdYaom Pfrsufpdukdyg &&Sdatmif aus;Zl;jyKay;EkdifwJhoabm &Sdygw,f/
'Dae&mrSm a,m*DwpfOD;taMumif;ukdvnf; ajymjyOD;r,f/ a,m*D
wpfOD;u y#dporkyg'fykdif;IuGufawGukd IvkdufwJhtcg twdwfu rdrd
jyKpkysKd;axmifcJhwJh t0dZm wPSm Oyg'gef ocFg& uHawGudk &SmazG
vkdufwJhtcg olu bmuHawGudk xlaxmifcJhovJqkdawmh apwDawmf
wpfqrl mS qDr;D vSL'gef;cJzh ;l olwpfO;D jzpfw,f/ vGecf ahJ om yxrtwdwf
b0rSm oHCmawmftm; xD; zdeyf ouFef;wkdYukd vSL'gef;cJhzl;w,f/
tJ'DukokdvfuHu 'Db0rSm vmNyD; tusKd;ay;aeygw,f/ 'guawmh
'Da,m*D&UJ y#dpo
rkyg 'fyidk ;f ukd Iwt
hJ cgrSm olU&JU awGU&Scd suf jzpfygw,f/
okaYd omf 'kw,
d twdwb
f 0rSm apwDawmfwpfqt
l m; qDr;D vSLcJzh ;l w,f/ tJ'D qDrD;vSLcJhwJhukokdvfuHu ,ckb0rSm 0dyembm0em
tm;vHk;ukd ay;vSLol
5/ aom p oA'a'g a[mwd? a,m ''gwd Oy,H/ (oH?1?29??)
a,m = tMuiftvSL&Sifonfum;/ Oy,H = ausmif;ocFrf;udk/
''gwd = ay;vSL\/ aom p = xkdtvSL&Sifonfum;/ oA'a'g =
tvkH;pkHudk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
,ckvkd ausmif;ocFr;f aqmufvyk Nf y;D awmh vSL'gef;ylaZmfMuw,f/
'Dvdk ausmif;ocFrf; aqmufvkyfNyD; vSL'gef;ylaZmfwJh tvSL'geonf/
oA'ge = tukev
f ;Hk udk ay;vSLaeonfrnfw,f/ tukev
f ;Hk udk ay;vSLw,fqdkwmu bmudk qdkvdkovJ
oaAoHa,0 Avm'DeH 'g,aum a[mwd/ (oH?|?1?78/)
oaAoHa,0 Avm'DeH = cGeftm;tp&Sdukefaom tvkH;pkHwdkYudk
omvQif/ 'g,aum = ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd = jzpfygay\/
38 ! zm;atmufawm&q&mawmf
cGeftm;BuD;rm;jcif; kyftqif;vSyjcif; csrf;omBuD;jcif; rsufpd
tjrifaumif;jcif; tp&SdwJh vSLzG,f0wK tpkpk tm;vkH;udk ay;vSLaeonfESifh wlw,f/ b,fvdkaMumifhvJqdkawmh &[ef;awmfu ,ckvdk
ausmif;rSm oDwif;okH;aexkdifNyD qkdMuygpdkY? oDwif;okH;aexkdifwJh tcsdef
tcgrSm uHtm;avsmfpGm bkef;BuD;wkdY qGrf;cHpm;wJhyk*dKvfrsm;uawmh
'Davmu"HawGudk MuHKawGUwwfygw,f/
wpfcgwpf&H tcefrY oifb
h ;l qdv
k Qif qGr;f cHomG ;aomfvnf; qGr;f u
jynfjh ynfph pHk Hk r&&Sb
d ;l / &Gmi,fuav;awG ESp&f mG oH;k &Gm vSnv
hf nfNy;D awmh
qGr;f cHaomfvnf; qGr;f u jynfjh ynfph pHk Hk r&cJb
h ;l qkv
d Qiv
f nf; xkyd *k Kd vu
f
bmvkyo
f vJ jyefvmNy;D awmh a&uefrmS a&uav;csK;d Ny;D awmh ausmif;
twGi;f rSm acwcP0ifNy;D em;vku
d v
f Ykd tarmajyoGm;Nyq
D v
dk Qif cGet
f m;awG wk;d wufvmovdk jzpfomG ;w,f/ 'gYaMumifh ausmif;ocFr;f ukd ay;vSL
jcif;onf tvSLcHyk*dKvf odkYr[kwf aexkdifoDwif;okH;aewJh oHCmawmf
awG&JU cGeftm;udk ay;vSLaeonfvnf; rnfw,f/
aemufwpfcku cPacwavmuf anmifapmif;rSm tdyfpufvkduf
NyD;awmh xvkdufr,fqdkvQif tpmrpm;&wJhyk*dKvfyJ jzpfcsifjzpfygap
tdyf,mrS cPacw ig;rdepf q,frdepfavmuf tdyfpufNyD;rS Ekd;vmwJh
tcsdeftcgrSm rdrd&JU cEmudk,fudk vSrf;MunfhvdkufvQif rdrd&JU cEmudk,f
xJrmS cGet
f m;awGukd oGe;f avmif;xnfah y;vku
d o
f vdk 'Dausmif;uav;u
&Gufaqmifay;aewmudk tvSLcHyk*dKvf odkYr[kwf acw oDwif;okH;
aexkdifawmfrlwJh &[ef;awmfu awGU&SdEkdifw,f/
aemufwpfcku tjyiftyrSm vSnfhvnfusufpm;aer,fqdkMupkdY?
aeylxJudk oGm;r,f rkd;&GmxJudk oGm;r,f tBudrfrsm;pGm oGm;aecJhr,f
qkv
d Qiv
f nf; tom;&JU ta&miftqif;awG[m ysupf ;D oGm;wwfygw,f/
0dobm*vdaYk c:qdt
k yfwhJ rnDrQwhJ &moDOwk'Pfcsuaf Mumifh cEmud,
k -f
rSm jzpfay:vmwJh kyo
f Ewt
d pOfawG[m ajymif;vJomG ;w,f/ wif;wdy-f
uJo
h aYkd om a&m*gtrsK;d rsK;d awG ta&jym;ay:rSm pGu
J yfvmEkid w
f hJ tqifh
txd a&muf&SdoGm;w,f/
odkYaomf yk*dKvfwpfa,mufu ausmif;twGif; 0ifNyD;awmh psmeformywfawGudk 0ifpm;Ny;D aer,f/ 0dyembm0emur|mef;awG pD;jzef;
NyD;aer,f/ psmefcsrf;om r*fcsrf;om zkdvfcsrf;om edAmefcsrf;omqdkwJh
'Dcsrf;omokcawGudk cHpm;NyD; aexkdifvdkufr,fqdkvQifawmh ausmif;
twGif;rSm acwcPyJ aexkdifonfjzpfap xkdyk*dKvf&JU oEmefrSm kyftqif;awGu MunfvifawmufyoGm;w,f/ ausmif;ocFr;f u xkyd *k Kd v-f
&JU kyftqif;udk Munfvif oefY&Sif;oGm;atmif &Gufaqmifay;EkdifwJh
pGrf;tm;vnf; &Sdw,f/ rnDrQwJh &moDOwkaMumifh jzpfay:vmr,fh
tom;ta&mif&UJ ysupf ;D rIawGukd 'Dausmif;ocFr;f u umuG,af y;w,f/
kyt
f qif; tom;ta&ta&miftqif;awG&UJ Munfvif awmufyrIukd
'Dausmif;ocFr;f uav;u oGe;f avmif;Ny;D xnfah y;vdu
k o
f vdk aus;Zl;jyK
ay;oGm;w,f/ t&dyx
f rJ mS csr;f csr;f omomjzifh orx-0dyembm0em
awGukd yGm;rsm;tm;xkwEf ikd w
f t
hJ wGuf xko
d al wmfaumif;&JU tom;ta&awG[m MunfvifawmufyoGm;wJhoabm &Sdvmw,f/
aemufwpfcu
k ausmif;ocFr;f &JU tjyifbufrmS txl;ojzifh nOf-h
tcgrsK;d rSm vSnv
hf nfNy;D oGm;vmMur,fqv
kd Qif cvkww
f u
dk rf cd siv
f nf;
wku
d rf v
d rd rhf ,f? ql;awG eif;rdcsiv
f nf; eif;rdvrd rhf ,f? a>r uif; tp&Sw
d hJ
ab;tE&m,fawGev
YJ nf; awGUcsiaf wGUr,f/ 'DaeY ausmif;'g,umawG
Munfv
h u
dk rf ,fqv
kd Qif oDwif;ok;H wJah usmif;rSm aexkid w
f yhJ *k Kd vaf wG 'Dvkd
'kutrsKd;rsKd; ra&mufygapeJYqdkwJh OD;wnfcsufjzifh vrf;awGvnf;
ususee jyKjyifNyD; vSL'gef;ylaZmfw,f/ ausmif;wGifomru vrf;awG
wHwm;awGudkvnf; aoaocsmcsm jyKjyifNyD; vSL'gef;ylaZmfMuw,f/
vrf;awGuv
dk nf; ususee jyKvyk yf al Zmfay;awmh 'Dvrf;udk avQmufomG ;
40 ! zm;atmufawm&q&mawmf
ae&wJh &[ef;awmfawGtwGuf ab;tE&m,fawGrSvnf; uif;oGm;
w,f/
tvm;wlyJ a>r uif;tp&SdwJh ab;tE&m,fawG[m ausmif;
twGif;rSm oDwif;okH;aexkdifaewJh xkdyk*dKvf&JU oEmefrSm b,fvdkrQ
usa&mufNyD; rvmEkdifbl;/ ab;tE&m,fawG rusa&mufatmif
'Dausmif;uae umuG,fay;w,f/ tvm;wlyJ 'Dausmif;twGif;rSm
oDwif;okH;aexkdifwJhyk*dKvfu jcif rSuftp&SdwJh ab;tE&m,fawG&JU
awGUxdrI 'Pfcsuaf wGrS uif;a0;aewJt
h wGuf csr;f omokctrsK;d rsK;d awG
olUoEmefrSm jzpfay:vmw,f/ 'gwGifvm;qdkawmh ruao;bl;/ 'D
ausmif;twGif;rSm oDwif;okH;aexkdifawmfrlwJh yk*dKvfu bk&m;&Sif&JU
w&m;awmfawGudk &Gwfzwfo&Zm,fw,f/ xkd&Gwfzwfo&Zm,faewJh
tcsdeftcgrSmvnf; bk&m;&Sif&JU w&m;awmfawGudk tmkH,lNyD;awmh
csr;f omaewJh yDwo
d ck OD;aqmifaewJh ukov
dk w
f &m;awG xk&d [ef;awmf&UJ
oEmefrSm wkd;yGm;NyD; vmEdkifygw,f/
'DavmufwGifvm;qdkawmh ruao;ygbl;/ xkd&[ef;awmfu
pGr;f tm;&Sv
d Ykd xkad usmif;twGi;f rSm orxbm0emawGukd atmifatmifjrifjrif usiMhf uBH uKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwEf ikd cf rhJ ,fqv
dk Qif psmeformywf
awGudk 0ifpm;EdkifvQif psmefcsrf;omawGudk olUoEmefrSm cHpm;EkdifwJh
oabmawG &Sdw,f/ 0dyembm0emawGudk pepfwus usifhMuH
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwEf ikd cf rhJ ,fqv
kd Qiv
f nf; 0dyemcsr;f omawGukd
olUoEmefrmS cHpm;Ekid w
f hJ pGr;f tm;awG &Sv
d mw,f/ 'Dxuf tqifjh rifv
h Ykd
rdrdu r*fcsrf;om zdkvfcsrf;omtxd qkdufatmif yGm;rsm;tm;xkwf
Ekid cf rhJ ,fqv
kd Qiv
f nf; edAm efcsr;f omw&m;awmfjrwfBu;D &JU Nird ;f at;aewJh
oEo
d ck *kPu
f kd tmk,
H Nl y;D awmh zvormywfcsr;f omjzifh aexkid Ef idk w
f hJ
pGrf;tm;vnf; &SdvmEkdifw,f/ 'gaMumifh csrf;omokctrsKd;rsKd;awGudk
'Dausmif;u xkd&[ef;awmftm; &Gufaqmifay;aeygw,f/
42 ! zm;atmufawm&q&mawmf
usifvnfum vlcsrf;om ewfcsrf;omawGukd tBudrfrsm;pGm cHpm;
&atmif &Guaf qmifay;vku
d yf gw,f/ okaYd omf uybk&m;&Sif vufxufawmf a&mufvmwJhtcgrSm orP"rac:wJh orx-0dyem
tpjzmwJh &[ef;w&m;awGudk ESpfaygif;ESpfaomif;cefY usifhMuHBudK;ukwf
yGm;rsm;tm;xkwfcJhygw,f/ p&PrsKd;aphwGifomru 0dZmrsKd;aphawGudkvnf; atmifatmifjrifjrif MuJcspkdufysKd;cJhjcif; jzpfygw,f/
bke;f Bu;D wkYd a*gwrbk&m;&Sif vufxufawmfa&mufvmwJt
h cgrSm
vdp0Drif;om;wpfOD; vmjzpfygw,f/ a0omvDjynfrSm tpm;tpm
iwfrw
G af cgif;yg;wJah b; bDv;l obufawG 0ifa&mufaESmif,
h u
S w
f ahJ b;
tema&m*gawG xlajymwJhab;qkdwJh uyfBuD;oHk;yg; qkdufwJhtcgrSm
bk&m;&Sifudk,fawmfwkdif <ucsDawmfrlum &weokwfawmfukd a[mMum;
ay;awmfrcl yhJ gw,f/ ab;'kuB u;D awG Nird ;f at;oGm;cJw
h ,f/ bk&m;&Si&f UJ
w&m;awmfawGudk em,l&wJt
h wGuf vlawGa&m ewfawGyg Bu;D rm;vSwhJ
opmav;yg;ukd xGi;f azmufojd rifomG ;wJh uRww
f rf;0ifyBGJ u;D vnf; jzpfchJ
ygw,f/ 'DavmufBuD;rm;vSwJh bk&m;&Sif&JU bkef;wefckd;tmEkabmfukd
MunfndKo'gyGm;um tJ'DtrsKd;aumif;om;u omoemabmifokdY 0ifa&mufum &Sif&[ef;jyKcJhygw,f/
&Si&f [ef;jyKNy;D aemuf oDvukd jzLpifatmif aq;aMumokwo
f ifjcif;
pdwt
f pOfrmS eD0&Pac:wJh udavomtnpftaMu;awG uif;pifomG ;atmif orxbm0emawGudk atmifatmifjrifjrif BuKd ;pm;tm;xkwjf cif;
qkdwJh 0dyem&JU a&SUajy; ykAudp t00ukd jyKvkyfcJhygw,f/ wpfzef
orm"dudk tajccHum 0dyembm0emur|mef;awGudk tywfwukwf
BudK;pm;tm;xkwfcJhygw,f/
wpfaeYrSm 0dyembm0emur|mef;udk pD;jzef;vsuf v,fawm
wpfc&k UJ teD;uae jzwfausmu
f m c&D;vrf;wpfcu
k dk oGm;aewke;f tcsed rf mS
jzKe;f ceJ rd;k &GmcsvmwmeJY v,fawmteD;rSm&Sw
d hJ v,fapmifah ,mufsm;&JU
aumif;rIuo
k v
dk jf zpfwhJ jrufr;dk xm;wJh ausmif;ocFr;f uk#w
d pfcu
k dk jrifawGU
vkdufawmh 0ifNyD;awmh rkd;ckdvdkufygw,f/
tJ'Djrufrdk;wJausmif;twGif;rSm&SdwJh jruftcif;ay:rSm xkdifNyD;
oDwif;oH;k vku
d w
f ,f/ wJausmif;uav;xJrmS xkid v
f u
dk w
f meJY wpfNyKd i-f
eufwnf; rQwwJhOwkukd rSD0Jvkduf&wJhtwGuf 0dyembm0em
ur|mef;ukd qufvufpD;jzef;awmfrlvkdufwm t&[wzdkvfwdkifatmif
qkdufa&mufoGm;cJhygw,f/ tomqHk; tjrwfqHk;jzpfwJh csrf;omokcukd
&&So
d mG ;cJyh gw,f/ 'gaMumifh ausmif;tvSL[m tomqH;k tjrwfq;kH jzpfwhJ
r*fcsr;f om zdv
k cf sr;f omqkw
d hJ csr;f omokcBu;D awGudk &&Sad tmif tm;ay;
axmufyHhaewJhtwGuf omoemawmfrSm tvGeftqifhjrifhrm;vSwJh
csrf;omokcBuD;ukd ay;vSLaewmeJYvnf; wlygw,f/
'DtvSL&Sijf zpfwhJ v,fapmifah ,mufsm;[mvnf; 'Daumif;rIaMumifh
vlrif; ewfrif; pMu0aw;rif; pnf;pdrfcsrf;omawGukd tBudrfrsm;pGm
cHpm;&NyD;aemuf yapuaAm"dPfawmfukd &&m&aMumif; yg&rDw&m;
taygif;ukd jznfhusifhEkdifwJhtwGuf yg&rDawGu &ifhanmif;vmaom
wpfcsed w
f iG f &weuk#dtrnf&adS wmfral om yapuAk'b
&k m;&Sif jzpfvrd -hf
r,fqkdNyD;awmh bkef;BuD;wkdY&JU a*gwrbk&m;&Sifuvnf; Asm'dwfpum;
rdefYMum;awmfrlcJhygw,f/ (ax&*gxm?|?1?161-163/)
'gaMumifh ausmif;ukd ay;vSLjcif;onf cGeftm;ukd ay;vSLjcif;
kyftqif;ukd ay;vSLjcif; csrf;omukd ay;vSLjcif; yuwdaom rsufpd
tjrif PfrsufpdtjrifwkdYukd ay;vSLjcif; rao&m tNrdKufedAmefukd
ay;vSLjcif;qkdwJh tm;vHk;ukd ay;vSLonfESifh wlw,f/ 'Dvdk tm;vHk;ukd
ay;vSL&ma&mufwJhtwGuf oHo&mc&D;qkdwm xif&Sm;&S daeao;vkdY
qufvuf usifvnf&r,fqkdvQif vlyJjzpfjzpf ewfyJjzpfjzpf jzpfav&m
b0wdik ;f rSm cGet
f m;Bu;D rm;jcif; kyt
f qif;vSyjcif; yuwdrsupf t
d jrif
Pfrsufpdtjrifaumif;jcif; csrf;omBuD;jcif;pwJh tusKd;w&m;awGukd
44 ! zm;atmufawm&q&mawmf
&&Sd w
Hk iG o
f mru aemufq;kH b0rSm rao&m tNrKd uef Ad m efBu;D ukd &onfh
wkdifatmif aus;Zl;jyKay;Ekdifygw,fvkdY qkdvkdygw,f/
okar"max&D (ax&D*gxm?|?278-300/)
okar"max&D&JU tavmif;tvsmjzpfwJh trsKd;aumif;orD;[mvnf; oHo&m0#fqif;&JrS xGufajrmufaMumif;jzpfwJh ed,smeduw&m;
aumif;awGukd a&S;a&S;aom bk&m;&SifwkdY&JU omoemawmfwGif;awGrSm
pkaqmif;&SmazGcJhwJh trsKd;aumif;orD;wpfOD; jzpfygw,f/ aumPm*kH
bk&m;&Sif&JU vufxufawmfrSm rdwfaqGtrsKd;aumif;orD;awGESifh wkdifyifum wlnDaom tZmo,"mwfjzifh tvGef BuD;us,fcrf;em;wJh
ausmif;wkduftm&mrfBuD;wpfckukd wnfaqmufum bk&m;trSL;&SdwJh
oHCmawmfwkdYtm; vSL'gef;ylaZmfcJhMuygw,f/ ,aeY ausmif;tvSL&Sif
jzpfwhJ 'g,um 'g,dumrwku
Yd o
hJ yYdk J jzpfMuygw,f/ edAm efudk &nfarQm-f
um qnf;yl; ylaZmftyfwJh p&PrsKd;aph yg&rDw&m;awG jzpfMuygw,f/
xkad umif;rIuo
k v
dk u
f aH wGaMumifh ewfjynf ewfavmurSm wpfb0
NyD;wpfb0 jrifhoxufjrifh jrwfoxufjrwfwJh ewfcsrf;om trsKd;rsKd;
awGukd cHpm;&NyD;aemuf uy
uybk&m;&Sif&JU omoemawmfwGif;okdY
a&muf&SdvmwJhtcg vlUjynfokdY wpfzefjyefNyD; vljzpfvmcJhw,f/ tvGef
csrf;om<u,f0wJh olaX;orD;wpfOD;yJ jzpfcJhygw,f/ odMum;vdrmwJh
t&G,fokdY a&mufvmwJhtcgrSmawmh edAmefukd &nfrSef;um jyKpkysKd;
axmifcw
hJ hJ yg&rDw&m;taygif;wk&Yd UJ vIUH aqmfraI Mumifh omoemawmf
tvGefouf0ifMunfndKwJh o'gw&m;ukd &if0,fykdufaxG;um &wem
oH;k yg;ukd &nfeT ;f vsuf 'ge oDv orx 0dyem tpjzmwJh jyefaY jym
BuD;us,fwJh aumif;rIukokdvfawGukd jyKpkysKd;axmifcJhjyefw,f/ edAmef
a&mufaMumif; p&PrsK;d aphaumif; 0dZm rsK;d aphaumif;qkw
d hJ yg&rDrsK;d aph
awGukd qnf;yl;&SmazG pkaqmif;jcif;yJ jzpfygw,f/
46 ! zm;atmufawm&q&mawmf
xuf ykdaumif;wJh'geawmh r&Sdbl;vm;vdkYawmh ar;p&m&Sdvmygw,f/
bk&m;&Sif ESpNf cKd uaf wmfrw
l hJ 'gewpfrsK;d vnf; &Sad eygao;w,f/ b,fvkd
'gersKd;vJ
trw'ge
6/ trwH 'a'g p aom a[mwd? a,m "rrEkomowd/
a,m p = tMuifyk*dKvfonfum;/ "rH = y&d,wd"r y#dywd"r
y#da0""r[kac:qdktyfwJh okH;jzmaom o'rw&m;udk/ tEkomowdd
= tpOfwpdu
k f qkq
d ;Hk raeay\/ aom p = xkyd *k Kd vo
f nfum;/ trwH
'a'g = rao&m tNrdKufedAmefudk ay;vSLaewJhyk*dKvfonf/ a[mwd =
jzpfygay\/
yk*dKvfwpfa,mufu y&d,wd"r y#dywd"r y#da0""rac:wJh
usiphf Oft&yf&yfawGukd pepfwus qkq
d ;Hk rNy;D awmh "rtvSLBu;D ay;aew,f/ 'Dvkd "rtvSLBu;D ay;aewJyh *k Kd vu
f awmh rao&m tNrKd uef Ad m ef
ac:wJh trw"mwfBu;D udk ay;vSLaeonf rnfygw,f/ 'Dvkd ay;vSLEdik w
f hJ
xkH;wpfckuawmh emrnfausmfjzpfwJh pdwol<u,fausmif;'g,umBuD;
jzpfygw,f/
pdwol<u,f
bkef;BuD;wdkY omoemawmfrSm pHxm;xkdufwJh ausmif;'g,umawGuawmh temxydPfausmif;'g,umBuD;eJY pdwol<u,fausmif;'g,umBuD; (2)OD; jzpfMuygw,f/ temxydPfausmif;'g,umBuD;udk
Munfhvdkufawmh aomwmyeft&d,molawmfaumif;jzpfwm rSefaomfvnf; olu 'gembd&w = 'gerSm arGUavsmfaysmfykdufwJh ESpfNcdKufwJh
olawmfaumif;wpfOD; jzpfygw,f/ pdwol<u,fausmif;'g,umBuD;udk
Munfv
h u
dk v
f Qiaf wmh trm#um&mrac:wJh ausmif;wdu
k Bf u;D wpfck wnf-
48 ! zm;atmufawm&q&mawmf
(10)yg;udk pepfwus qufvufNyD; yGm;rsm;tm;xkwfw,f/ 'D uokdPf;
(10)yg;udk tajccHNyD;awmh tlypsmefawGudkvnf; pepfwus atmifatmifjrifjrif yGm;rsm;tm;xkwfxm;wJh olawmfaumif; jzpfygw,f/
xkdpsmeform"dawGudk tajccHNyD; kyfemrfaMumif;usKd; ocFg&w&m;
awGudk odrf;qnf;vsuf xkdocFg&w&m;awGudk tedp 'ku tew
vuPma&;ok;H wefwifNy;D awmh wGiw
f iG Bf u;D 0dyemur|mef; pD;jzef;EdkifwJhtwGuf aomwmywdr*fPfzdkvfPf ou'g*grdr*fPf
zdv
k
f Pf tem*grdr*fPfzv
kd
f PfwjYkd zifh edAm efukd rsuaf rSmufjyKEidk w
f hJ
tqifhtxd a&muf&SdaewJh olawmfaumif;wpfOD;vnf; jzpfygw,f/
xko
d al wmfaumif;u &[ef;oHCmawmfEiS hf awGUwJt
h csed t
f cg odrYk [kwf
oDwif;okH;azmf OygoumawGtcsif;csif; awGUwJhtcsdeftcgawGrSm
tcsnf;ESD;jzpfwJhpum; rajymbJ w&m;pum;udkyJ ajymMum;avh&Sdw,f/
tu,f &[ef;awmfawGu olUudk w&m;a[mcJrh ,fqv
dk Qiv
f nf;
dkdkaoaoeJY em,lavh&Sdw,f/ tu,f &[ef;awmfawGu w&m;em
,lvdkw,fqkdvQifvnf; olu kddkaoao av;av;pm;pm;jzifh jyefNyD;awmh w&m;a[mEkdifwJh pGrf;tm; &Sdygw,f/ 'DpGrf;tifawGu b,fykH
b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh olUoEmefrSm jzpfay:vm&ygovJvdkY
jyefNyD; qef;ppfMunfhvdkufwJhtcg vGefcJhaom urmwpfodef;xufu
y'krkw&bk&m;&Sif omoemawmfwGif;uwnf;u pwifNyD; yg&rDrsKd;aph
awGukd MucJ spu
kd yf sK;d cJw
h hJ olawmfaumif;wpfO;D jzpfygw,f/ bk&m;trSL;
&Sdaom wpfodef;aom oHCmawmfwdkYtm; qGrf;tp&SdwJh ypnf;av;yg;
awGudk vSL'gef;ylaZmfNyD;awmh "ruxdut&m {w'*fbGJUxl; &&SdzdkY&ef
twGuf qkawmif;yefxGmNyD;awmh yg&rDrsKd;aphawGudk jznfhusifhcJhwJh
olawmfaumif;wpfOD;vnf; jzpfygw,f/
'DaeY ausmif;'g,umBuD; OD;usif[kwf 'g,umBuD; OD;vSxGef;
'g,umBuD; OD;pdk;xGef;wdkYvnf; pdwol<u,fausmif;'g,umBuD;udk
50 ! zm;atmufawm&q&mawmf
arSmuf [kww
f idk ;f rSepf mG xGi;f azmufNy;D odw,f/ 'Dvkd odaewJh todPf
&Sw
d t
hJ wGuf olwpfyg;awGu tu,f w&m;em,lvw
dk ,fqv
dk Qiaf wmh
&[ef;yJjzpfap vlyk*dKvfyJjzpfap xkdyk*dKvfudk bk&m;&Sif&JU w&m;awmfawGukd rSerf eS u
f efuef wdwu
d sus pepfwustm;jzifh em;vnfomG ;atmif
a[mMum;jyo qdkqkH;ray;EkdifwJhpGrf;tm; &Sdaeygw,f/
tJ'DpGrf;tm; &SdvdkufwJhtwGuf rdrdukd taMumif;jyKNyD;awmh rdrd
a[mMum;vdu
k w
f hJ w&m;awmfukd em,l&wJt
h wGuf wpfzufy*k Kd vaf wGu
rao&m tNrKd uef Ad m ef w&m;awmfjrwfBu;D udv
k nf; &&So
d mG ;Muygw,f/
rdrdonfomvQif rao&m tNrdKufedAmefw&m;awmfjrwfBuD;udk rsufarSmufjyKEidk o
f nfr[kwb
f J rdru
d kd taMumif;jyKNy;D awmh w&m;emy&dowf
taygif; olawmfaumif;awGvnf; rao&m tNrKd uef Ad m ef w&m;awmfjrwfBuD;udk &&SdoGm;Muw,fqdkvQif b,fhES,fwkH; ausmif;'g,umBuD;awG 0rf;ajrmufzYkd raumif;bl;vm; odyaf umif;w,f/ 'Dtqifu
h awmh
omoemawmfu ay;tyfwJhtqifhyJ jzpfygw,f/
wpfaeY tkMd ur,f emMur,f aoMur,f/ oHo&mc&D;u rqk;H Muao;bl;qkdvQif aemufxyfwpfzef rdcif0rf;AdkufxJrSm jyefNyD;awmh
y#doaE wnfaeMu&OD;rSm jzpfw,f/ rdr&d UJ b0udk jyefNy;D pOf;pm;Munfyh g/
bkef;BuD;wdkY jzwfoef;vmcJh&wJhb0awG aemufxyf oHo&mc&D; rqkH;ao;bl;qdkvQifvnf; qufvufNyD; jzwfoef;&r,fh b0awGudk jyefNyD;
pOf;pm;Munfhyg/ rdcif&JU 0rf;MumwdkufawG b,favmuf npfywfw,f
qdw
k m 'g,umBu;D awG 'g,dumrBu;D awG tm;vk;H em;vnfMuygw,f/
o*FZmq&mawmfbk&m;uawmh b,fvdktrdefY&SdovJ
]'Davmuf &GH&SmpufqkyfzG,faumif;wJh rdcif0rf;xJu xGufvmwJh
a,mufsm;wpfa,mufonf aemufxyfwpfzef 'Davmuf &G&H mS pufqyk -f
zG,af umif;wJh rdcif0rf;wGi;f xJukd wpfzefjyefNy;D oGm;csiaf o;w,fqv
kd Qif
52 ! zm;atmufawm&q&mawmf
= ajymqdkvmjim;tHh/ t[H = igonf/ 'kuH t&d,opH = 'kut&d,
opmw&m;ud/k ,xmblwH = razmufrjyef [kww
f ikd ;f rSepf mG / tebdoarp = orm'd|dPfynmjzifh udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;azmuf rod
rjrifrl/ 'kuork',H t&d,opH = 'kujzpfaMumif; ork',t&d,
opmw&m;ud/k ,xmblwH = razmufrjyef [kww
f ikd ;f rSepf mG / tebdoarp = orm'd|dPfynmjzifh udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;azmuf rod
rjrifrl/ 'kueda&m"H t&d,opH = 'kucsKyf&m eda&m"t&d,opm
w&m;udk/ ,xmblwH = razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ tebdoarp
= orm'd|
d Pfynmjzifh ud,
k w
f idk rf suaf rSmuf xGi;f azmuf rodrjrifr
l /
'kueda&m"*grde y#dy'H t&d,opH = 'kucsKyf&m eda&m" (= edAmef)odkY
a&mufaMumif;usiphf Of[k ac:qdt
k yfwhJ r*t&d,opmw&m;ud/k ,xmblwH = razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ tebdoarp = orm'd|dPf
ynmjzifh udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;azmuf rodrjrifrl/ orm =
= oHo&m0#fqif;&J'u
aumif;rGerf eS u
f efpmG / 'ku
k \
/ tEH = tqk;H tydkif;tjcm;udk/ u&dmrd = igjyKvkyf jyaytHh/ wd = odkYvQif/
0a',s = ajymqdkvmjim;tHh/ w = xkdyk*dKvf\/ {wH XmeH = xkd
d
ajymqdv
k mwJt
h wkid ;f jzpfEidk &f maom taMumif;t&mrsK;d onf/ e 0dZw
= r&SdonfomvQifwnf;/
yk*Kd vw
f pfa,mufuawmh ajymvmNy?D b,fvakd jymvmovJ 'ku
t&d,opm 'kuork',t&d,opm 'kueda&m"t&d,opm 'ku
eda&m"*grdedy#dy'gvdkY ac:qdktyfwJh edAmefodkY a&mufaMumif;usifhpOf
jzpfwJh r*t&d,opm/ 'Dopmav;&yfukd [kwfwdkif;rSefpGm orm'd|d
Pfynmjzifh udk,fwdkifrsufarSmuf xGif;azmufrodbJ ig oHo&m0#f
qif;&J'u
k & UJ tqk;H tydik ;f tjcm;udk jyKvyk jf yr,fvYkd vmNy;D ajymvmr,f
qdv
k Qif xdyk *k Kd v&f UJ ajymqkcd suo
f nf ajymqdo
k nft
h wdik ;f jzpfEidk &f maom
taMumif;t&m b,fvdkrS r&SdEkdifygbl;vkdY 'Dvdkbk&m;&Sifu a[mMum;
54 ! zm;atmufawm&q&mawmf
= ajymqdv
k mjim;tH/h t[H = igonf/ 'kuH t&d,opH = 'kut
&d,opm
w&m;udk/ ,xmblwH = razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ tbdoarp
= orm'd|
d Pfynmjzifh ud,
k w
f idk rf suaf rSmuf xGi;f azmuf odjrifNy;D /
'kuo
rk',H t&d,opH = 'kuj zpfaMumif; ork',t&d,opmw&m;ud/k
,xmblwH = razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ tbdoarp = orm'd|d
Pfynmjzifh ud,
k w
f idk rf suaf rSmuf xGi;f azmuf odjrifNy;D / 'kue ad &m"H
t&d,opH = 'kucsKyf&m eda&m"t&d,opmw&m;udk/ ,xmblwH =
razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ tbdoarp = orm'd|dPfynmjzifh
udk,fwkdifrsufarSmuf xGif;azmuf odjrifNyD;/ 'kueda&m"*grde y#dy'H
t&d,opH = 'kucsKyf&m eda&m" (= edAmef)odkY a&mufaMumif;usifhpOf
jzpfonfh r*t&d,opmw&m;ud/k ,xmblwH = razmufrjyef [kww
f ikd ;f
rSefpGm/ tbdoarp = orm'd|dPfynmjzifh udk,fwkdifrsufarSmuf
xGif;azmuf odjrifNyD;/ 'ku = oHo&m0#fqif;&J'ku\/ tEH =
tqkH;tydkif;tjcm;udk/ u&dmrd = igjyKvkyf jyaytHh/ wd {0H =
odkYvQif/ 0a',s = ajymqdkvmjim;tHh/ w = xkdyk*dKvf\/ {wH
XmeH = xkad jymqdv
k mwJt
h wkid ;f jzpfEidk &f maomtaMumif;t&mrsK;d onf/
0dZwd = xif&Sm;{uef &Sdonf trSefomvQifwnf;/
cspfom;&[ef;wdkY ... yk*dKvfwpfa,mufuawmh ajymvmNyD?
b,fvdkajymvmovJ igonf 'kut&d,opm 'kuork',t&d,
opm 'kueda&m"t&d,opm 'kucsKyf&m eda&m" = edAmefodkY a&mufaMumif;usifhpOfac:wJh r*t&d,opm? 'Dopmav;&yf w&m;jrwfudk
[kww
f ikd ;f rSepf mG orm'd|
d Pfynmjzifh ud,
k w
f ikd rf suaf rSmuf xGi;f azmuf
odjrifNyD;wJh tcsdeftcgrSm oHo&m0#fqif;&J'ku&JU tqkH;tydkif;tjcm;
jzpfwhJ edAm efudk &atmif ig jyKvyk jf yr,fvYkd vmajymr,fqv
kd Qif xdyk *k Kd v-f
&JU ajymqdck suo
f nf ajymqdo
k nft
h wdik ;f jzpfEidk &f maom taMumif; &Syd gw,f/ Oyrmuav;eJY bk&m;&Sifu qufNyD; a[mawmfrljyefw,f/
56 ! zm;atmufawm&q&mawmf
rQom jzpfygw,f/ kyfy&rwftppf r[kwfao;ygbl;/ tJ'D kyfuvmyf
wpfcw
k pfcu
k kd "mwfcMJG unfv
h u
kd w
f hJ tcsed t
f cgrSm tenf;qk;H atmufxpf
qkH;tm;jzifh yx0D tmayg awaZm 0ga,m tqif; teHY t&om
MoZmponfjzifh oabmw&m;uav;awG &Spfck ukd;ck q,fck ponf
&Sdygw,f/ tJ'D oabmw&m;uav;awGuomvQif y&rw"mwfom;
kyftppf jzpfw,f/ tJ'D kyfw&m;awGudk [kwfwkdif;rSefpGmodzkdY b,fykH
b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh usifh&rvJ 'Dtydkif;u u@wpfck
&Sdygw,f/
tvm;wlyJ emrfw&m;wdrYk nfonfrmS 0Dxpd w
d Ef iS hf 0Dxrd w
k pf w
d q
f -kd
NyD;awmh ESpfrsKd; &Sdygw,f/ 0DxdpdwfqkdonfrSm pdwed,mrvrf;aMumif;
twdik ;f lygku
H kd jrifwt
hJ cgrSm jzpfay:oGm;wJh pdwt
f pOf toHukd Mum;wJh
tcgrSm jzpfay:oGm;wJh pdwftpOf teHYudk SLwJhtcgrSm jzpfay:oGm;wJh
pdwftpOf t&omudk odwJhtcgrSm jzpfay:oGm;wJh pdwftpOf tawGU
txdudk odwJhtcgrSm jzpfay:oGm;wJh pdwftpOf "roabm trsKd;rsKd;
awGudk odwJhtcsdeftcgrSm jzpfay:oGm;wJh pdwftpOfawG &Sd Muw,f/
tJ'D pdwt
f pOfawGuvnf; olw&Ykd UJ ed,mrvrf;aMumif;twdik ;f jzpfay:
oGm;Muygw,f/
odkYaomf tJ'D pdwftpOfawGrSm pdwuPwpfckwpfckrSm pdwf
apwoduaf wGu NyKd iw
f l ,SOw
f NJG y;D jzpfay:oGm;Muygw,f/ atmufxpfqkH;tm;jzifh pdwf apwoduf (8)vkH;aygif;rS jzpfay:EdkifwJh pGrf;tm;
&S dw,f/ aZmuJhodkYaom tcsKdUtcsKdUaom pdwuPawGrSm pdwf
apwoduf (34)vkH;txd jzpfwwfygw,f/ tJ'D pdwf apwodufawGudk
pdwuPwkdif;rSm pepfwus odrf;qnf;wwf&rSm jzpfygw,f/ um;
z um; a0'em um; onm um; apwem um;
0dnmPf ponfjzifh cGJjcm;pdwfjzmNyD;odrS emrfy&rwfw&m;udk podwJh
tqifh jzpfygw,f/ 'Dvdk kyfemrfawGudk [kwfwdkif;rSefpGm oda&;twGuf
0dyemPf\ tIcHtmHk
awok bduKaem 0a ur|mem bdeda0aom a[mwd/
(tbd?|?2?109/)
'Dvkd zGiq
hf x
dk m;wJh t|uxmrsm;ESit
hf nD xd'k u
k o
pmw&m; ork',opmw&m;wdu
Yk 0dyemPfjzifh tedp 'ku tew vuPma&;okH;wefwifNyD;awmh wGifwGifBuD; 0dyemI&r,fh tIcHtmkHawG
jzpfMuygw,f/ y&rw"mwfom; kyw
f &m; emrfw&m;awGukd [kww
f ikd ;f
rSepf mG oda&;twGuf a,m*Dy*k Kd vu
f bmvdt
k yfovJ taMumif;ork',opmw&m;awGudk [kww
f idk ;f rSepf mG oda&;twGuf bmvkt
d yfovJ
k e fpwJh xkx
xko
d po,
H w
k rf mS yJ orm"dow
d o
dk w
k e u
f av;awGukd a[mMum;xm;awmfrlygw,f/ xkdokwefawGrSm bk&m;&Sifu -----
58 ! zm;atmufawm&q&mawmf
orm
orm"" bdua 0 bma0x? orm[dawm bdua 0 bduK ,xmblwH yZmemwd/ (oH?3?363/)
bdua0 = cspfom;&[ef;wdkY/ orm
orm"" = orm"dudk/ bma0x =
yGm;rsm;Muygukefavmh/ orm[dawm bduK = orm"d&SdwJh&[ef;awmfonf/ ,xmblwH = razmufrjyef [kwfwdkif;rSefpGm/ yZmemwd = uGJuGJ
jym;jym; od\/
cspfom;&[ef;wdkY ... orm"d xlaxmifMuyg/ orm"d&SdaewJh
&[ef;awmfonf razmufrjyef [kww
f ikd ;f rSepf mG uJu
G jGJ ym;jym; odygw,f
qdkNyD; 'Dvdk a[mxm;awmfrlygw,f/
ud ,xmblwH yZmemwd? (oH?3?363/)
bmawGudk [kwfwdkif;rSefpGm uGJuGJjym;jym; odygovJvkdY 'Dvdk ar;cGef;udk ar;NyD;awmh bk&m;&Sifu jyefajzxm;awmfrlw,f/
]'H 'ku}Ed ,xmblwH yZmemwd? ]t,H 'kuork'a,m}wd
,xmblwH yZmemwd? ]t,H 'kueda&ma"m}wd ,xmblwH yZmemwd?
]t,H 'kueda&m"*grdeD y#dy'g}wd ,xmblwH yZmemwd/ (oH?3?363/)
um; 'kuopmw&m;vdkY [kwfwdkif;rSefpGm uGJuGJjym;jym; odr,f?
um; ork',opmw&m;vdkY [kwfwdkif;rSefpGm uGJuGJjym;jym; odr,f?
um; eda&m"opmw&m;vdkY [kwfwdkif;rSefpGm uGJuGJjym;jym; odr,f?
um; 'kucsKyf&m eda&m" = edAmefodkY a&mufaMumif;usifhpOf r*opm
w&m;vdkY [kwfwdkif;rSefpGm uGJuGJjym;jym; odr,f/ 'Dvdk [kwfwdkif;rSefpGm
uGJuGJjym;jym; od&Sda&;twGuf oifcspfom; cspforD;wdkY orm"dudk
xlaxmifMuygqdkNyD; 'Dvdk wkdufwGef;xm;awmfrlygw,f/
wpfenf;wpfzkHtm;jzifh ajymr,fqkdvQif bkef;BuD;wdkY r*if (8)yg;
xJrSm ormorm"dqkdwJh r*ifwpfck ygaeygw,f/ r*if (8)yg;udk edAmef
ynma&mif = Pfa&mif
aom {0H orm[daw pdaw y&doka' y&da,m'gaw ...
(r?1?347/)
60 ! zm;atmufawm&q&mawmf
ponfjzifh a[mMum;xm;awmfrlwJh r[mtyk&okwef pwJh
a'oemawmfrsm;ESifhtnD pwkwpsmeform"duJhokdYaom orm"dawGu
NydK;NydK;jyuf wvufvufawmufyaewJh ta&miftvif;awGudk jzpfapEdik w
f phJ rG ;f tm; &Syd gw,f/ t*Fw
k Kd &yf gVdawmf pwkue yd gwf Mobmookwe f
(tH?1?475/) ponfw
Ydk ,if;ta&miftvif;rsK;d ukd Pfa&mif[k a[mMum;awmfrlcJhygw,f/
xkv
d if;a&mifjcnf tultnDukd ,lNy;D awmh pepfwus cEmud,
k rf mS
"mwfur|mef;udk IyGm;okH;oyfwwfcJhr,fqdkvQif uvmyftrIefuav;
awGudk oGm;awGUr,f/ uvmyftrIeu
f av;awGukd vif;a&mifjcnf tul
tnDeJYyJ "mwfcJGMunfhvdkufvQif yx0D tmayg awaZm 0ga,m
tqif; teHY t&om MoZm tp&Sw
d hJ y&rw"robm0uav;awGukd
awGUEkid yf gw,f/ okaYd omf orm"du avsmusomG ;w,f/ orm"d avsmusonfESifh wpfNydKifeufwnf; bmjzpfvmovJ tvif;a&mifawGvnf;
uG,af ysmufomG ;w,f/ tvif;a&mif uG,af ysmufomG ;onfEiS hf wpfNyKd i-f
eufwnf; cEmukd,frSm kyfuvmyfawGukd rjrifawmhbl;/
y&rw"mwfom;awGudk [kwfwdkif;rSefpGm oda&;twGuf qDrD;wdkif
uJhodkY ta&miftvif;udk xGef;vif;ndjyxm;wmu 'Dorm"dESifh,SOfwJh
Pf jzpfygw,f/ (rdvEd y Om-38/ tbd?|?1?165-166/) orm"du xufvQif
xufovdk Pfu xufvmw,f/ Pfu xufvQif xufovdk
vif;a&mifjcnfprG ;f tifawGu tm;aumif;vmygw,f/ 'gaMumifh orm"d
wpfckckudkawmh xlaxmifzdkY vdktyfvmygw,f/
orm"dxal xmifzYdk vdt
k yfvmwJt
h wGuf ausmif;'g,um 'g,dumrBuD;awG pGrf;tm;&Sdovdk rdrdwdkYtdrfrSm tm;xkwfcsifw,fqkdvQifawmh
tmemygeur|mef;taMumif;uav;ukd bke;f Bu;D twdck sKyNf y;D ajymjyygr,f/ ur|mef; (40)&SdwJhtxJu rdrdESpfNcdKufwJhur|mef;jzifh orm"d
xlaxmifcGifh &Sdygw,f/ bk&m;&Sif a[mMum;xm;wJh w&m;awmfawG
tmemygeusifhpOf
odaYk omf rdrt
d rd rf mS tm;xkww
f yhJ *k Kd vaf wGtwGuf q&morm;awGeYJ
a0;uGmaeayr,fhvnf; tmemygeur|mef;u ig;rdepfjzpfap q,frdepfjzpfap wpfem&Djzpfap ESpef m&Djzpfap tdrrf mS tcsed &f vQif &ovdk
yGm;rsm;r,fqv
dk Qiaf wmh enf;enf; vG,u
f yl gr,f/ yGm;rsm;zdYk vG,u
f w
l ,f
qdak omfvnf; orm"djzpfzYkd vG,u
f w
l ,fvYkd bke;f Bu;D rqdv
k ykd gbl;/ b,f
ur|mef;yJjzpfjzpf orm"djzpfzdkYuawmh tm;vkH; cufcJwJhoabm &Sdygw,f/ twdwu
f yg&rDrsK;d aphtay: rlwnfNy;D awmh tmemygeur|mef;eJY
vG,fulwJhyk*dKvf &Sdovdk cufcJwJhyk*dKvfawGvnf; &Sd Muygw,f/ 'D
tmemygeur|mef;udk bk&m;&Siu
f emrnfausmjf zpfwhJ r[mowdy|meokwe pf wJh xkx
d o
dk w
k e af wGrmS tcGio
hf ifo
h vdk a[mawmfrx
l m;ygw,f/
orxur|mef;ydkif;rSm bk&m;&Sifu av;qifh a[mMum;xm;ygw,f/
eHygwf (1) t&Snfudk odjcif;
eHygwf (2) twdkudk odjcif;
eHygwf (3) tp-tv,f-tqkH; tukefvkH;udk xifxif&Sm;&Sm;
odjcif;
eHygwf (4) Nird af tmif (= Nird ;f atmif) usijhf cif;qdNk y;D awmh av;qifh
csrSwfxm;awmfrlygw,f/ (r?1?70-71/)
'gaMumifh vkyif ef;cGirf mS 0ifavxGuaf v xdrx
I if&mS ;wJh ESmoD;zsm;
odkYr[kwf txufEIwfcrf;zsm; wpfae&mu pNyD;awmh 0ifvQif 0ifav
xGufvQifvnf; xGufavvdkY rSwfyg? avtay:rSm bm0empdwfudk
Nird 0f yfpmG uyfNy;D wnfaeatmif BuKd ;pm;yg/ BuKd ;pm;vku
d v
f Ykd atmifjrifr-I
u r&jzpfvQifawmh t|uxmrsm;u a&wGufjcif; *Pemenf;tultnDudk ,lzdkY&eftwGuf tMuHay;xm;Muygw,f/ (0dok'd?1?270??)
62 ! zm;atmufawm&q&mawmf
Oyrm ----- 0ifvQif 0ifavvdkY rSwfyg? xGufvQifvnf; xGufavvdkY
rSwfyg/ 'Dvdk rSwfNyD;awmh 0ifavxGufav ESpfckaygif;udk ]wpf}vdkY
a&wGufMunfhyg/
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
0ifavxGufav
]wpf}
]ESpf}
]okH;}
]av;}
]ig;}
]ajcmuf}
]ckepf}
]&Spf}
64 ! zm;atmufawm&q&mawmf
w,fqkdvQifawmh 0ifavxGufavvdkYyJ rSwfaeyg/ &Snfw,f wdkw,f
vdv
Yk nf; rrSwyf geJ/Y 'gu tpyJ 'gu tv,fyJ 'gu tqk;H yJ 'Dvv
kd nf;
vdkufNyD; rrSwfygeJY/ &Snfatmif wdkatmifvnf; rBudK;pm;ygeJY? ykHrSefom
toufSLaeyg/
'Dvdk BudK;pm;vkdufvdkY orm"du &ifhusufvmvQifawmh avuav;u jzLvmwwfw,f/ rD;ckd;a&mifuJhodkY npfxyfxyfvnf; &Sdwwfygw,f/ wjcm; ta&miftvif;awGvnf; ay:wwfygw,f/ 'gayr,fh
0ifavxGuaf v xdwahJ e&mudk rvTwb
f J xdaewJah vtay:rSm bm0em
pdwfukd uyfxm;vdkufvdkY avuvnf; jzLvmNyDqdkvQifawmh jzLaewJh 'D
edrw
d t
f ay:rSm bm0empdwu
f Nird 0f yfpmG uyfNy;D wnfomG ;wwfygw,f/
tJ'DtcsdefrSm tjzLa&mifedrdwftay:rSmyJ bm0empdwfudk Nidrf0yfpGm
uyfNyD; wnfaeatmif BudK;pm;yg/
'Dvkd edrdwftay:rSm bm0empdwfukd Nidrf0yfpGm uyfNyD; wnfaeatmif uyfxm;vdkufNyDqkdvQif yuwd 0ifavxGufavudk jyefNyD;awmh
rMunfyh geJ/Y tjzLa&miferd w
d t
f ay:rSmyJ bm0empdwu
f kd Nird 0f yfpmG uyfNy;D
qufaI eyg/ orm"duvnf; &ifu
h suw
f ;dk wufvmNyq
D v
dk Qiaf wmh jzLaewJh edrw
d u
f vnf; aomMumMu,fuo
hJ Ykd MunfvifawmufywJeh rd w
d t
f oGif
ajymif;oGm;wwfygw,f/
MunfvifawmufywJhedrdwfudk tmkH,lNyD;awmh bm0empdwfudk
qufNyD; uyfxm;EkdifcJhr,fqdkvQifawmh orm"du tom;wufvmwJh
tcsdeftcgrSm bm0empdwfu edrdwfxJrSm epfjrKyfNyD; Nidrf0yfpGm uyfNyD;
wnfaeygvdrfhr,f/ 'Dvdk Nidrf0yfpGm uyfNyD; wnfaewJhoabmudkawmh
v,fwq
D &mawmfb&k m;u ]pdkufpdkufpl;pl; txl;jrJjrH Itm;oef psmef[k
ac:owwf} qdkNyD;awmh 'Dvdk vuFmuav;eJY qdkqkH;rxm;ygw,f/
bm0emtmkHxJ bm0empdwfu pl;pl;pdkufpdkuf epfjrKyfNyD; Nidrf0yfpGm
uyfNyD; wnfaewJhoabm jzpfygw,f/
"mwfur|mef;rS 'kuopmokdY
'Dvdk NydK;NydK;jyuf wvufvuf awmufyaewJh vif;a&mifjcnfwkdY&JU
tultnDudk ,lNyD;awmh "mwfur|mef;udk pepfwus IyGm;okH;oyf
vdkufvQif kyfuvmyftrIefawGukd awGUr,f/ tJ'D kyfuvmyfawGukd
"mwfcGJEdkifvQif kyfy&rwfw&m;awGukd odr,f/ kyfy&rwfw&m;awGukd
odr;f qnf;Ny;D wJt
h cgrSm 'Dyk w
f &m;awGukd tmk,
H Nl y;D rSw
D ,
G Nf y;D jzpfay:aewJh emrfw&m;awGukd qufvuf odr;f qnf;chrJ ,fqv
dk Qiv
f nf; emrfw&m;awGudk [kwfwdkif;rSefpGm odEkdifygw,f/
tvm;wlyJ rdrdu psmefw&m;awGukd &&Sdxm;wJh a,m*Dolawmfaumif; jzpfr,fqkdvQifawmh rdrd &&Sdxm;wJh psmefemrfw&m;awGukdyg
qufvufNyD; odrf;qnf;vkdufvQif psmefemrfw&m;awGukdvnf; od&SdrSm
jzpfygw,f/ xkd yk w
f &m; emrfw&m; 'kuo
pmw&m;awGukd tZw- A[d'
ESpXf merSm [kww
f ikd ;f rSepf mG odxm;wJh olawmfaumif;u 'Dyk ef mrfawGonf b,fvdk taMumif;w&m;awGaMumifh xif&Sm;jzpfay:ae&ygovJ
qdkNyD; twdwfbufudk wmplNyD; kyfemrfawGudk odrf;qnf;EkdifcJhr,f
qkv
d Qiaf wmh twdwb
f 0u jyKpyk sK;d axmifcw
hJ hJ t0dZm wPSm Oyg'gef
ocFg& uHqdkwJh taMumif;w&m;awGudk vSrf;NyD; &SmazGMunfhvQifawmh
awGUEkdifygw,f/
66 ! zm;atmufawm&q&mawmf
taMumif;ork',opm
'DaeY tvSL&Siaf wGbufu ausmif;vSLw,f qGr;f vSLw,f ouFe;f awG vSLw,f ypnf;av;yg;awG vSL'gef;ylaZmfMuygw,f/ bmqk
awmif;MurvJvYkd ar;vQiaf wmh edAm efvaYdk wmh ajymcsiv
f nf; ajymr,f/
bke;f Bu;D ,ck 'Dae&mrSm ajymcsiw
f t
hJ "dyg ,fuav;wpfcu
k awmh y#dp-
orkyg 'f jzpfygw,f/ edAm efukd vdv
k m;awmifw
h wmrSeaf omfvnf; edAm ef
r&rDpyfMum;qdkNyD; pyfMum;uav;cHNyD;awmh b0wpfckudk wG,fwm
rufarmwJh pdwx
f m;jzifh uHukd xlaxmifcrhJ ,fqv
kd Qif Oyrm - vljzpfvQi-f
vnf; vlawmfvlaumif; ewfjzpfvQifvnf; ewfaumif;ewfjrwfqdkwJh
OD;wnfcsufjzifh ,ckvdk aumif;rIukodkvfuHawGudk jyKpkysKd;axmifw,f
qdkvQif bkef;BuD;wdkY y&rwopme,fbufuae vSrf;NyD; MunfhvkdufwJh
tcsdeftcgrSm vlawmfvlaumif; ewfaumif;ewfjrwfqdkwm &Sdovm;
qdkawmh r&Sdbl;/ bmom&SdovJ kyfw&m;tpktykH &Sdw,f? emrfw&m;
tpktykH &Sdw,f/ xkdkyfw&m; emrfw&m;awGu jzpfNyD;wmeJY csufcsif;
ysuo
f mG ;Muw,f/ 'gu vlawmfval umif; 'gu ewfaumif;ewfjrwfvYkd
ajymjyEkdifavmufatmif tcsdefumv MumjrifhpGm wnfwHhwJhoabm
r&Sdbl;/
r&Sdayr,fhvdkY udk,fu y&rwopmac:wJh kyfemrfy&rwfudk
[kww
f ikd ;f rSepf mG rodao;wJt
h wGuf vlawmfval umif; ewfaumif;ewfjrwfb0udk vSr;f Ny;D wG,w
f mrufarmwJh pdwx
f m;jzifh uHawGukd xlaxmif
cJhr,fqkdvQif vlawmfvlaumif;vdkY odaewJhtodu rSm;,Gif;wJhtod
jzpfaewJhtwGuf 'Dvdk rSm;,Gif;wJhtodudkawmh t0dZmvdkY ac:ygw,f/
xkdrSm;,Gif;wJhtodudk tajccHNyD; vlawmfvlaumif; ewfaumif;
ewfjrwfb0udk vSr;f Ny;D wG,w
f mw,f/ 'Dw,
G w
f mrIoabmu wPSm/
pdwu
f yfNy;D pGaJ ew,f/ Burd zf efrsm;pGm xyfcgxyfcg wG,w
f mwJh wPSmudkawmh pGJvrf;w,fvdkY ac:ygw,f/ 'Dvdk pdwfuyfpGJaewJhoabmu
Oyg'gef/ 'Dvkd t0dZm wPSm Oyg'gef oH;k ck jc&H NH y;D awmh ,ckvkd ausmif;
vSLjcif; qGrf;vSLjcif; ouFef;vSLjcif; tp&SdwJh aumif;rIukokdvf ocFg&
w&m;awGudk jyKpkysKd;axmifw,f/
xkdocFg&w&m;awGuvnf; tedpw&m;awGom jzpfMuw,f/
jzpfNy;D wmeJY csucf si;f ysuo
f mG ;Muw,f/ 'Dvdk jzpfNy;D ysuo
f mG ;Muayr,f-h
vnf; pGr;f tifowd wpfpw
Hk pf&m rxm;cJb
h eJ YJ jzpfNy;D ysuo
f mG ;wJo
h abmawmh r[kwfbl;/ wpfcsdefrSm rdrd arQmfvifhawmifhwaewJh vlawmf
vlaumif; ewfaumif;ewfjrwfb0udk jzpfapEdik w
f hJ pGr;f tifurowu
d kd
kyef mrftpOfrmS jrK yEf NHS y;D rSom csKyyf suo
f mG ;Muw,f/ tJ'D pGr;f tifurowu
d av;udak wmh uHvYkd ac:ygw,f/ aygif;vdu
k af wmh t0dZm wPSm
Oyg'gef ocFg& uHqdkNyD; taMumif;ig;ck pkHnDoGm;ygw,f/
'Dvkd taMumif;ig;ck pkn
H o
D mG ;vQif 'Duu
H kd jyefNy;D zsuo
f rd ;f zkq
Yd w
kd mu
t&d,r*fPfqdkwJh arG;nyfeJY uif;NyD; b,fvdkrS rjzpfEdkifbl;/ qdkvdkwmu t&d,r*fPf zdkvfPf qdkufcJhr,fqdkvQif txl;ojzifh
t&[wr*fPf qku
d cf rhJ ,fqv
kd Qiaf wmh 'DuaH wG[m csKyNf ird ;f oGm;Edik f
ygw,f/ t&[wr*fPf rqku
d af o;bl;qkv
d Qiaf wmh 'Dvkd uHrsK;d awGu
tcgtcGifhoifhvmvQif oHo&mwpfavQmufrSm tusKd;ay;rSm aocsmw,f/
'DykHpHtwdkif;yJ twdwfb0wpfckuvnf; t0dZm wPSm Oyg'gef
ocFg& uHqdkwJh ork',opmw&m;awGudk rdrdwdkYu jyKpkysKd;axmifcJh
Muygw,f/ tJ'D ork',opmw&m;awGudk odwJhtqifhtxd vSrf;NyD;awmh wjznf;jznf;eJY twdwfbufudk wmplNyD;awmh kyfemrfawG
odrf;qnf;oGm;&ygw,f/
odrf;qnf;vdkufvdkY twdwfu jyKpkysKd;axmifcJhwJh t0dZm wPSm
Oyg'gef ocFg& uHqdkwJh taMumif;w&m;awGudk &SmazGawGU&SdNyDqkdvQif
68 ! zm;atmufawm&q&mawmf
xkdork',opmw&m;awGaMumifh 'Db0rSm 'kuopmjzpfwmudk jrifatmif vSrf;NyD; Munfh&ygw,f/ MunfhvdkufwJh tcsdeftcgrSm twdwfu
jyKpyk sK;d axmifcw
hJ hJ ork',opmw&m;aMumifh 'Db0rSm 'kuo
pmjzpfyu
Hk kd
odwt
hJ cg rdrpd rG ;f tm;&So
d avmuf twdwb
f ufudk wmplNy;D awmh tvm;wlyJ xdx
k t
kd wdwu
f jyKpyk sK;d axmifcw
hJ hJ ork',opmw&m;awGaMumifh
twdwfb0awGrSmvnf; 'kuopmjzpfykH? ypKyefrSm jyKpkysKd;axmifaewJh
ork',opmw&m;awGaMumifh tem*wfrSm 'kuopmjzpfykHqdkwJh
aMumif;-usKd;qufEG,frI y#dporkyg'foabmw&m;awGudk [kwfwdkif;
rSefpGm odatmif wpfqifhwufNyD; usifh&ygw,f/
0dyem
y#dpo
rkyg 'foabmw&m;awGukd [kww
f ikd ;f rSepf mG odEidk w
f hJ tcsed f
tcga&mufawmhrS xkd'kuopmw&m; ork',opmw&m; ESpfyg;udk
jzpfNyD; ysufaewJhoabmudk PfeJY jrifatmif MunfhNyD;awmh tedpvdkY
wGiw
f iG f &I w,f/ jzpfjcif; ysujf cif;'Pfcsujf zifh tjrrJ jywf tnO;f yef;
tESdyfpufcHae&wJhoabmudk PfeJY jrifatmifMunfhNyD;awmh 'kuvdkY
wGiw
f iG f &I w,f/ rysupf ;D bJ tusw
d t
f cJ tckid t
f rm tESpo
f m&tm;jzifh wnfaewJh twr[kwfwJh obm0awGudk PfeJY jrifatmifMunfh
Ny;D awmh tewvYkd wGiw
f iG f &I w,f/ 'Dvkd tedp 'ku tew vuPma&;ok;H wefwifNy;D wGiw
f iG Bf u;D Iwt
hJ ydik ;f udak wmh 0dyemvdYk ac:ygw,f/
eda&m"opmESifh r*opm
'D0dyemPfawGudk PfpOftwdkif; &ifhusufatmif BudK;pm;
vdkufwJhtcgrSm wpfcsdefrSm rdrdwdkY&JU 0dyemPfawG[mvnf; &ifhusufvmNyDqkdvQifawmh &ifhusufvmwJh 0dyemPfawG&JU tqkH;
t&d,r*fPfzv
dk
f PfawG ay:vmr,f/ xkt
d &d,r*fPfzv
dk
f Pf
trw'ge
'Dvdk opmav;&yf w&m;jrwfukd xkd;xGif;odwJh tcsdeftcgrSm rdrd
ud,
k w
f ikd f xk;d xGi;f odovdk olwpfyg;awGuv
kd nf; rao&m tNrKd uef Ad m ef
w&m;awmfjrwfBu;D udk xd;k xGi;f odatmif a[mMum;jyo qdq
k ;Hk rEkid rf ,f/
'Dvkd a[mMum;jyo qdq
k ;Hk rEkid w
f yhJ *k Kd vrf sK;d onf (trw'ge ) = rao&m
tNrdKufedAmef tvSLBuD;udk ay;vSLaewJhyk*dKvf jzpfygw,f/ ,ckvdk
trw'ge
trw'geac:wJh rao&mtNrdKufedAmef tvSLBuD;ukd ay;vSLEkdifcJhr,f
qkdvQifawmh ay;vSLaewJh tvSL&Sifvnf; rao&m tNrdKufedAmefokdY
a&mufjcif;&JU taMumif;w&m; jzpfw,f/ rao&m tNrKd uef Ad m ef tvSL'geBu;D ukd tvSLcH&wJh olawmfaumif;awGvnf; rao&mtNrKd uef Ad m efoYdk
a&mufjcif;&JU taMumif;&if;wpfckyJ jzpfygw,f/
tvSLay; tvSLcHyk*dKvf ESpfOD;vHk;wkdY[m rao&mtNrdKufedAmefokdY
a&muf&SdoGm;MuNyDqkdvQifawmh aemufxyfwpfzef y#doaEae&r,fh
ab;qkd;BuD;rSvnf; vGwfajrmufoGm;MuNyD jzpfw,f? tkdab;qkd;BuD;rSvnf; vGwfajrmufoGm;MuNyD jzpfw,f? emab;qkd;BuD;rSvnf; vGwfajrmufomG ;MuNyD jzpfw,f? aoab;qk;d Bu;D rSvnf; vGwaf jrmufomG ;MuNyD
jzpfw,f? oHo&m0#fr;D yHBk u;D tNy;D wkid f Nird ;f oGm;NyD jzpfygw,f/ tNird ;f BuD;Nidrf; tat;BuD;at;&m tcsrf;omBuD; csrf;om&mjzpfwJh rao&m
70 ! zm;atmufawm&q&mawmf
tNrdKufedAmefBuD;okdY xm0pOf 0ifpHMu&rSm jzpfw,f/ 'gaMumifh trw'geukd tomqH;k tjrwfq;kH aom'getjzpf a[mMum;awmfrjl cif; jzpfygw,f/ 'gaMumifh bk&m;&Sifu "ry'ygVdawmfrSm *gxmuav;wpfckukd
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/
w&m;a'oemawmfed*kH;
[dwGm umar yAZ ok? oaEm *rD&pdEum/
aw wkarSysEkoduma0Sg? yAZdwm okayovm/
oaEm
*r&D pdEu
m
umar
[dwGm
72 ! zm;atmufawm&q&mawmf
yAZ o
k
wkarSyd
yAZdwm
okayovm =
aw
Pf<u,f vGwv
f w
G Bf u;D pGeyYf ,fawmfrMl uukeo
f nf
jzpf/
C&m0go orm"[k udprsm;ajrmif vlwdkYabmif 0#f
aESmifudk vGwfatmifMuHK;vsuf kef;uefxGuf ESpfouf&Tifvef; &Sif&[ef; jyK awmxGufawmfrlMu
avukefNyD/
jrwfaeur "mwftmo,[k qEudef;atmif; oif
olawmfaumif;wdkYonfvnf;yJ/
0wKumr [lorQrS r&t& MuHK;vsuf kef;uef xGuf
Muukefonfjzpf/
pmr&Dom; NrD;zsm;ckHrif ykHtoGifodkY cspfcifav;jrwf
ESpfouftyfaom oDv udk,fpDudk,fi &Sd Muukefonf
jzpf/
xdkbk&m;tvsm yapumESifh t&d,mEG,favmif; [dk
wdkYa&SUu olawmfaumif;wdkYudk/
t
tm
O
u
c
*
C
p
w
'
"
e
y
z
A
b
r
&
v
0
o
pmrsufESm
74
74
74
74
74
74
74
74
74
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
76
tu&mpOf
pmrsufESm
pmrsufESm
t
taMumif;w&m;ig;yg;
21
taMumif;ork',opm
66
tqif;vSjcif;
7
t"d*r
36
tEkoduma0Sg
72
tb,fukd ay;vSL&rSmvJ 1
trw'ge
46 69
tjrwfqHk;aom'ge
70
t&d,mEG,favmif;
72
t&Sift*Fkvdrmv
tavmif;tvsm
13
t&Sit
f Ek'k g
33
t0dZm
21
t0dZmvdkY ac:
66
touf&Snfjcif;
6
tm
tmemygeusifhpOf
tm0gotvSL'ge\
tusKd;*kPftif
tm;vHk;ukd ay;vSLol
O
Owd,rax&f
Oyg'gef
61
tu&mpOf
pmrsufESm
Orm'EDtavmif;tvsm
15
u
uk#d0d[m&dax&f
ul#m*g&okwef
uH
uHvdkY ac:
41
55
22
67
c
csrf;omukd ay;vSLol
csrf;omBuD;jcif;
cGeftm;ukd ay;vSLol
cGeftm;BuD;rm;jcif;
24
7
4
12
*
*r&D pdEu
m
71
C
C&m0go orm"
72
p
# pmr&Dom; NrD;zsm;ckHrif
37 pdwol<u,f
72
46
w
30 wPSm
21 66
21 67 w&m;a'oemawmfed*kH;
71
rSwfom;zG,f&m tu&mpOftTef; ] 75
tu&mpOf
pmrsufESm
tu&mpOf
pmrsufESm
A
Adrdom&rif;BuD;\
9
awmifhwcsufig;yg;
wdkw,fvdkY ac:
wpfaeYwm pm;vkdufwJh
tm[m&
63
'
'udP0db*Fokwef
'gembd&w
b
20 bmqkawmif;MurvJ
46 abmZeokwef
"
"rtvSL BuD;ay;aewJhyk*dKvf
"r'geyJ rnf
"rmbd&w
"mwfur|mef;rS 'kuopmokdY
46
70
47
65
e
ed'geuxm (ausmif;tvSL ) *
eda&m"opm
69
eda&m"opmESifh r*opm 68
y
ynma&mif = Pfa&mif
y#dporkyg'fykdif;IuGuf
y#dbmefPfynmBuD;jcif;
ayg&dom'
z
jznfhusifh&r,fh t*Fg&yf
r
r*opmw&m;
rao&mtNrdKufedAmefukd
&&Sda&;twGuf
od&rnfhw&m;
r[mowdy|meokwef
r[mokwaomrZmwf
rsufpdukd ay;vSLol
&
kyftqif;ukd ay;vSLol
&Snfw,fvdkY ac:
q
66
5
69
51
59
13
32
15
63
59
v
36
10 v,fwDq&mawmfbk&m;u 64
13 vSL'gef;jcif;
Z
0
35 0e0prax&f
28
pmrsufESm
0dyem
68
0dyemPf\ tIcHtmHk 57
0dyemvdkY ac:
68
a0VK0efO,smOfawmf
Z
a0VK0efausmif; 0d[m&
tEkarm'emw&m;awmf
tu&mpOf
pmrsufESm
o
ocFg&
21 67
o*FZmq&mawmfbk&m;
50
orm"dokwef
57
omrkuHodua'oem
p
om[wdu'ge
q
oDw0ed,rax&f
26
okayovm
72
okar"max&D
44