You are on page 1of 520

rl

vrs
ufES
m
odk
Y xG
uf
&ef
rl
vrs
ufES
m
odk
Y xG
uf
&ef
y&rw¬'DyeD ygX 1
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
y&rw¬'DyeD
o*F[ r[m#Dum ygX
*E¦m&AÇuxm
(u)
O',m ,ó {uó? o'¨r®&Hod Zmvdaem/
yAkZÑd Hok ZerÁKZm? Zmwdau©awå r[moa&/
(c)
0E´mrd wH r[mol&H? r[marm[ warmEk'H/
oÍÆmwH aom ['a, r,SH? warmcE¨H yEl'wH/
(*)
ayg&mPau[d 0dnL[d? 0PÖdwm 0PÖem A[l/
'dóEÅd £" avmurSd? tbd"r®w¬o*Fa[/
(C)
e wm[d wk|d H 0dE´EÅd? a, om&w¬m bdrmedaem/
aw rH o*Fr® ,mpEÅd? y&rw¬ó 'DyeH/
(i)
r[PÖa0 &wemed? O'¨&dwGm 'dy0godeH/
,xdpäuHyd 'aZÆ,sKH? e 0wåAÁm0 ODewm/
(p)
waxa0w¬ 0dykvw¬m? tPÖa0 &wElyrm/
owu©wåKHyd 0aPÖ,sKH? y&d,m'dEém e a[óa&/
2 y&rw¬'DyeD ygX
(q)
wo®m wmok 0PÖemok? om&rm'g, 0PÖeH/
ememom&w¬ orÜKPÖH? Owåme y'AsÍÆeH/
(Z)
emwdoacFy 0dw¬m&H? rE´Ak'¨dyÜaAm"eH/
u&dóH wH y&raw¬ok? okPEÅK yg#0w¬daemwd/
yxr*gxm-y&rw¬'DyeD
1/ tbd"r®w¬o*F[H uwåKumarm tEk½k'¨aw¬a&m o*F[m&aAÇ
wm0 oyÜa,mZae yÍöyd@aw¬ 'aóaEÅm tm'd*gx rm[/
yÍöyd@w¬memr &wewå,0E´em? *E¦mbda"a,sm? *E¦yÜuma&m?
*E¦mbd"meH? *E¦yÜa,mZeH/ ww¬ wDok &waeok
edyÜpöum&u&PH &wewå,0E´ememr/ om or®morÁK'¨rwkvH
oo'¨r®*PkwårH tbd0g'd,mwd {aw[d ya'[d 'ódwm/
ouave *aE¦e tbd[dwm y"mew¬blwm pwåma&m
tbd"r®w¬m *E¦mbda"a,sm/ aom tbd"r®w¬o*F[EÅdya'
tbd"r®w¬ oa'´e 'ódawm/
(1) 0dbm0ed,H ye
o*F[dwbma0gyd tbda"a,sma,0gwd uwGm tbda"a,sm
tbd"r®w¬o*F[ya'e 'ódawmwd0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d aom tyÜ"mew¬blawm o*F[dwbma0g £ro®d H
yd@w¬'óae tbda"a,sm emr b0dwkH ,kawåmwd/ £awm
y|m,p #Dum,EÅd 0kawå £ró o*F[ó 'GDok oD[V#Dumok
yxrm#Dum '|AÁm/ 0dbm0ed,EÅd 0kawå {w&[d ygu#m
'kwD,m/ #Dumolwd 0kawå a'Gyd/ r[m#Dum,EÅd 0kawå
y&rw¬'DyeD ygX 3
0dok'¨dra*¾ r[m#Dum '|AÁm/ ,Íö 0peH 0dbm0ed,Hyd tm*wH?
tnw¬myd tm*wH? wHyd £" 0dbm0ed,HawG0 0kpöwd
tmoEéwåmwd/ obm*"r®o*F[0aoe *E¦0d"memuma&m
*E¦yÜuma&m/ aom ye o*F[ oa'´e 'ódawm/
(2) 0dbm0ed,H ye
tbd"r®w¬o*F[ya'emwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d tbd"r®w¬oa'´g *E¦0d"memum&H 'DaywDwd/ tw¬m
Ek*wm *E¦ornm 0E¦mbd"meH/ wH tbd"r®w¬ o*F[ya'e
'ódwH/ o*F[*aE¦ uaw owd w'k*¾[y&dykpäm'd0aoe
tem,moawm v'¨AÁH "r®meH o½lyg0aAm"m'duH
tEkyg'gy&dedAÁmeEÅH *E¦ó zvmEkzvH *E¦yÜa,mZeH wHyd
tbd"r®w¬o*F[ya'ae0 omrw¬d,awm 'ódwH/
(3) 0dbm0ed,H ye
o*F[oa'´emwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d tbd"r®w¬oa'´e 0dem tem,moawm
oHod'¨drwå'Dyaue o*F[o'´rawåe wm'daom
tEkyg'gy&dedAÁmeaEÅm ya,m Ze0daoaom ouúm 0dnmwkH?
to'¨r® o*F[meHyd avmau oE´dóeawmwd/
2/ ww¬ &wewå,0E´em wm0 toacF,styÜar,syÜa,mZem
a[mwd/ ,xm[ --
aw wm'dao ylZ,awm? edAÁKaw tukawm ba,/
e ouúm yknH ocFgwkH? ,arw¬ ryd auepDwd/
, arw¬ryDwd{w¬ a,eauepd tyd rEkaóe0g a'a0e0g
jA[®Kem0g ocFgwkH e ouúmwd a,mZem/ #Dumum&myd wH
4 y&rw¬'DyeD ygX
ya,mZeH ww¬ ww¬ A[k"m yyaÍöEÅd/ o*F[um&m ye
tEÅ&m,eD0g&Par0 0daooawm ypömoDoEÅd/ o*F[um&m
wdp Ak'¨aCmoaw¬&m'a,m t|uxmp&d,m 0kpöEÅd/
edyÜpöum&aówó?
uwó &wewåa,/
tmEkbma0e aomaowGm?
tEÅ&ma, taooawmwd [d 0kwåH/
3/ uxÍö &wewå,0E´em, tEÅ&m,eD0g&PH a[mwDwd/
0kpöaw-&wewå,0E´em [d emr 0E´emud&d,mbdedyæm'aum
owåu©wåKH owåu©wåKH taeuaum#dowo[ó0ga&
y0wårmaem r[aEÅm yknmbdoaE´m yknyÜ0ga[m/ aom p
tEkwåa&ok Ak'¨g'Dok yknau©awåok oH0¹dwwåm ax&ó p
OVm&päE´o'¨gAk'¨d*kaP[d y&dbm0dwwåm r[mZkwdaum
r[yæavm r[medoHaom p yknmwdoa,m a[mwd/ aom
o,H ya,m*orÜwådbma0 XwGm A[d'¨g 0dywådypöa,
tyaewGm orÜwådypöa, OyaewGm twdyPDwOwkpdwåm[m&
ork|dwmeH o&D&|u"mwleH OyjAL[eH uwGm y#doE¨dawm
y|m, va'¨g umoó Zeuur®ó tEkAvH a'wd/
tva'¨gumoó p yknEÅ&ó MoumovmbH ua&mwd/
tx v'¨gEkAave va'¨g umaoe p w'kba,e ykane
edAÁwåm ½lyg½lyoEÅwda,m ax&oEÅmae ,rur[me'da,m
0d, Av0Av0EÅd a,m [kwGm y0wåEÅd/ w'g wo®d H
£|zvCey&dyl&daw ax&oEÅmae ted|zvblwmeH a&m*g'd
tEÅ&m,meH OyÜwåd,m Moumaom emr ew¬Dwd
£|zvoEÅme0dAm"umed ted|zvoEÅmeZeumed p
tyknur®med 'l&awm tyeDwmae0 a[mEÅd/ e [d ur®medemr
y&rw¬'DyeD ygX 5
yknmed tyknmed p twåaem 0dygukyÜwåd,m Moumao towd
0dypöEÅDwd/ wawm wo®d H oEÅmae tm,k0PÖm 'a,m
£|zv"r®m ,m0 *E¦ed|mem ,m0 tm,kuyÜy&da,m omemyd
0g 0¹eyau© XwGm y0wåEÅd/ ,xm[ --
tbd 0g'eoDvdó? edpöH 0k¹mypm,daem/
pwåma&m "r®m 0¹EÅd? tm,k0aPÖm okcH AvEÅd/
{0H wm, 0E´em, tEÅ&m,eD0g&PH a[mwDwd/ wo®m
o*F[m&aAÇ &wewå,0E´emu&PH ax&ó twåem tm&AÇ
rmeo*F[ó teEÅ&ma,e y&dormyEkw¬H/ e au0vÍö
ax&aó0? aomwleÍö o*F[H *PSEÅmeH tm'drSda,0
&wewå, 0E´em od'¨dawm teEÅ&ma,e *[P
udpöorÜZÆew¬EÅd/
(4) 0dbm0ed,H ye
owåok Z0aeok yxrZ0e 0aoae0 0E´em ya,mZeH
0dbm0dwH 0d, 'dówd/ ]]'d|"r®a0'eD,blwm}}wd [d ww¬ 0kwåH/
wH e okE´&H/
Oyw¬rÇeudpöaó0 £" t"dayÜwwåm/ wó p owåokyd
Z0aeok Oyv'¨wåmwd/ ,xm [d tm[m&½lyó 'GDok udapöok
MoZ|ru½lyZeeudpöH y&dwåuH tyÜrwåuH a[mwd/ pwkóEÅ
wd½lykyw¬rÇeudpöar0 r[EÅH t"drwåH/ wxm[d y|maeyd
w'kyw¬rÇeudpöar0 *a[wGm uAVDuma&m tm[ma&m £ró
um,ó tm[m&ypöa,e ypöa,mwd 0db*F0ga&m 0dbawåm/
{0ar0H £"yd yxrZ0eó t0kem0 0dyguZeeudpöH y&dwåuH
tyÜrwåuH a[mwd/ ta[wku0dygurwåH ZaewDwd
t|uxmok 0kwåH/ ur®EŽkyw¬rÇeudpöar0 r[EÅH t"drwåH/ wÍö
6 y&rw¬'DyeD ygX
owåokyd Z0aeok OyvAÇwd a,0gwd/ ,o®m ye
*E¦mbda"a,s *E¦yÜuma& *E¦yÜa,mZae p tm'dawm
0d0dawowd aomwk ZemeH *E¦ó0ae Oóma[m Zm,wd/
wo®m awoH *E¦m bda",sm'DeH 'óeH *aE¦ Oóm[Zeew¬H/
*E¦mbd"me'óeH a0g[m&okcw¬EÅd/ £'arw¬ yd@w¬'óeH/
4/ t,H ye y'aw¬m/ or®mp AkZÑd omrÍö AkZÑDwd or®m
orÁKa'¨g/ {w¬ p or®moa'´g t0dy&Dwaw¬ edygawm/ aom
AkZÑdwaAÁok aÚ,s"ar®ok AkZÑeMud,m, taooAsm0dbm0H
'Daywd/ wxm[d ya'oÓaP Xdwm yapöuAk'¨g'a,m
twåaem 0doa, {0 t0dy&DwH AkZÑEÅd/ t0doa, ye
tE¨uma& y0d|m0d, a[mEÅDwd t|uxm,H 0kwåH/ 0doa,m p
awoH tyÜrwåaum0 oAÁnK0do,H Oyg'g, ,xm [w¬ yka#
tmumaom tyÜrwåaum0 tZ#mumoH Oyg'g,mwd/ aw [d
zóm'Dok "ar®ok {u"r®rÜd oAÁmum&awm AkZÑdwkH
eoauúmEÅDwd/ oAÁnKAk'¨geH ye t0doa,m emr ew¬d? ,w¬ aw
0dy&DwH AkaZÑ,sKH/ aw [d terwa*¾ oHoma& teEÅmok p r-6
avmu"mwlok wd,'¨*aw t'¨rkwåau p "ar® [w¬rPdau
0d, oroar uwGm AkZÑEÅd/ oaAÁ "r®m oAÁmuma&e Ak'¨ó
b*0awm ÓPrkac tmygw rm*päEÅDwd [d 0kwåH/ ww¬
ÓPrkacwd oAÁnKHr[mb0*F H oE¨m,m[/ ww¬ [d aw "r®m
aAm"dra@ oAÁH tbd"r®H or®oeawm y|m, edpöumvH
Oy|[EÅDwd/ oAÁnKAk'¨g ye ,wåau "ar® 0dpma&wkH £päEÅd/
wwåau "ar® tm0ZÆem, 0dokH uwGm tm0ZÆdwGm 0dpma&EÅDwd/
eEk "r®m r[EÅm b0*F H y&dwåuEÅd e apma'wAÁarwH/
t½ly"r®meO§d y&rkuúHoywåmeH {o tmEkbma0gwd/ oHoa'´g ye
omrEÅd {wó taw¬ Oyoa*¾g/ aom b*0awm
y#da0""ar®ok temp&d,uwH 'Daywd/ e ar tmp&da,m
y&rw¬'DyeD ygX 7
tw¬Dwd [d 0kwåH/ eEk b*0awm wwD,pwkw¬m½kyÜ
ormywåda,m tmVm½k'urlvdumwd/ opöH/ wm ye
tevuF&dwGm v'¨rwåm0 [kwGm q×dwwåm ypäm AkZÑeMud,m,
yg'urwåmyd ea[mEÅd/ ukawm y#da0""r®mwd/ wo®m wm
b*0awm Ak'¨bma0 omp&d,uwH e oma"EÅDwd/ t,arw¬
ygVd tEk*awm taw¬m/ ,xm[ --
ww¬ uwarm p yk*¾avm or®morÁKa'¨g/ £a"uapöm yk*¾avm
ykaAÁ teEkókawok "ar®ok omrH opömed tbdorÁKZÑd/ ww¬ p
oAÁnKwH ygykPmwd/ Aavok p 0odbm0H/ t,H 0kpöwd
yk*¾avm or®morÁKa'¨gwd/
ww¬mwd edrdawå bkr®H/ Aavolwd 'oAv ÓaPok/
0odbm0EÅd £ó&bm0H/ {w¬p ykaAÁ/ v/ omrEÅd{awe
oHo'´ó tw¬H 'aówd/ ww¬mwdtm'dem
(or®mo'´ótw¬EÅd/ or®morÁK'¨y'H)
5/ £'ged axa&m twåaem 0E´eH ok|KAv0H ua&maEÅm
twkvEÅd tm[/ taeu*kPy'0do,m [d 0E´em ok|Kw&H
Av0wD a[mwDwd/ eEk {u*kPy'0do,myd 0E´em tEÅ&m
,eD0g&aPorw¬m od,mwd ud H 'kwDa,emwd/ e e orw¬m/
0dnKZmwdum ye ow¬K*kPaw¬mrae rwåum&daem emr e
a[mEÅd r-7/ axa&m p awoH tnwa&m/ wGH ye
t0dnKZmwdaum/ wo®m rwåH ua&maEÅm apma'oDwd/ tydp/
e au0vH tEÅ&m ,eD0g&Par0 0E´em, £pädwAÁH a[mwd/
txacg ynmyg#0g'dtaw¬myd £pädwaAÁma,0/ aomyd [d
tem,maoe *E¦ ed|meó *E¦yg&dok'¨d,m p ypöa,m
a[mwDwd/ tEkówd|maeok [d pdwåbm0em
pdwåorm"mem0[m a[mwd/ pdwå orm"mae p owd
8 y&rw¬'DyeD ygX
ynmwdu©mol&m [kwGm y[wd/ orm[dawm bdu©a0
,xmblwH yZmemwDwd [d 0kwåH/ wo®m w'w¬m,yd twåaem
0E´em ok|K Av0wD umwAÁma,0gwd/
(5) 0dbm0ed,H ye
]],xm0kwå0pew¬ a,ma*yd or®morÁK'¨o'´ó b*0wd
ornm0aoe y0wåwåm twkvEÅd £rdem 0dao aowD}}wd
0kwåH/ wH e okE´&H/
r[EÅO§d ow¬K*kPy'geH raZÑ {wH or®morÁK'¨y'H? paE´m 0d,
wm&umeH raZÑ/ wo®m wH obm0ed½kwåd H ZmeEÅmeHoEÅdau
bm0w¬oknH ow¬KornmrwåH b0dwkH em&[wd/ tanoH ye
y'o[óH 0kpörmeHyd ow¬K ornmrwåar0 orÜZÆwDwd/
wkv,dwaAÁm tane o[ yrdwaAÁmwd wkavm/ e wkavm
twkavm? ew¬dwkavm o'daom {wómwd 0g twkavm/
b*0g/ e [d tw¬d b*0awm twåem o'daom aumpd
avmuo®dEÅd/ ,xm[ --
e ar tmp&da,m tw¬d? o'daom ar e 0dZÆwd/
oa'0uo®d H avmuo®d H? ew¬d ar y#dyk*¾avmwd/
tepä&d,aÍöwH? ,H Ak'¨blwó twkvwåH/ orÜwdZmwóyd
yeó twkvwm ynm,wd/ w'g [d r[myk&daom
orÜwdZmawm0 ormaem yk&w¬dr'dombdrkacg t|mod/ wo®d H
'dom bma* teEÅmed puú0gVmed {u*FPmed ta[okH/ awok
Xdwm a'0jA[®maem r[myk&do £" wkarS[d o'daom ew¬d/
ukawm Owå&dwa&mwd y&rm, ykZm, ylaZokH/ {0H
aoo'domokyd/ w'g r[myk&daom twåaem
oAÁavmu*¾bm0H ÚwGm ta*¾g[ro®d avmuó?
y&rw¬'DyeD ygX 9
aoa|m[ro®davmuó? aZa|m[ro®davmuó t,rEÅd
rmZmwd? ew¬d 'ged ykeAÇa0gwd {0H tqrÇd0gpH edpäma&oDwd/ £'Hyd
tepä&d,H? ,H ypädrb0H ywåó twkvwåH/ ,'g ye aom
okar"blawm 'DyuF&Ak'¨ó oEÅdau ed,wAsmu&PH *PSd/
w'gyd xaywGm 'DyuF&or®morÁK'¨H yg&rdwm*kaP[d awe
o'daom aumpd eaw¬0/ ew¬dbma0gpó w'g y0awå [d
'oo[ódavmu"mwkurÜem'D[d
tom"m&Pyg#d[m&da,[d 'DaywaAÁm/ wmed [d
yapöuaAm"dowåmeH owo[óHyd y0awåwkH e
ou©dówda,0/ ukawm om0uaAm"d owåmeEÅd/ awae0 [d
w'g y0wådyg&rdy0dp,nmPH twåaem 0doa,
oAÁnKxnmP*wduEÅd t|uxm,H 0kwåH/
om0uaAm"dowåmyd [d ,awm y|m, twåaem aAm"d,m
tEk½lay orÇm&"ar® o,ar0 ZmedwkH oauúmEÅd/ wawm
y|m, ted0wåd"r®m [kwGm 0wåmEkom&dr[mykxkZÆebm0H
twduúrdwGm aAm"dowåblrd H MouúEÅm a[mEÅd/ {aue
y&d,ma,e ed,wm oarÁm"dy&m,em p emr a[mEÅd/ w'g {0
Ak'¨geH or®Kcdbma0 owd ed,wAsmu&PH vbEÅd/ oAÁnK
aAm"dowå yapöuaAm"doawåok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
(6) 0dbm0ed,H ye
ordwaw¬ ,sum&ó tum&ó 0g 0aoe {wH od'¨EÅd 0kwåH/
wH e okE´&H/
e [d wkvoa'´g "mwkoda'¨g ur®om"aem p b0dwkH e
,kawåm/ wkv,dwkH touúKaPa,smwd twkavm/ tyÜar
a,smwd [d #Dum,H 0kwåH/ {awe wkvoa'´g ur®om"aemwd
'daywd/ {0Íö owd ur®om"aeae0 w'w¬od'¨dawm ud H
10 y&rw¬'DyeD ygX
wawm ordwaw¬ ,sum&ótum&ó 0g pdEÅm,mwd/
0wådpämEk*awm o'´yÜa,ma*gwd uwGm {wH 0kwåEÅd ap/ e/
,xm okwH ,kwåH 0aZÆwGm tókwó y&duyÜem, ya,m
Zembm0awmwd/ (twkv y'H)
6/ £ar[d ye 'GD[d ya'[d ow¬K wdaóm orÜ'g 0dbm 0dwm
a[mEÅd/ a[wkorÜ'g zvorÜ'g owåKyum&orÜ'gpmwd/ ww¬
ow¬K r[mu½kPm or*Øwm aAm"dorÇm&orÇ&PÍö
a[wkorÜ'gemr/ aAm"dra@ y0wådwm pwk0Dowd
aum#dobo[óocFg r[m0Zd&nmPocFgwm oAÁnKr[m
0dyóemyd {aw¬0 o*F[dwm/ om [d r[maAm"d,m y'|me
blwmwd/ y[me orÜ'g,ar0 0g om o*F[dwmwd '|AÁm/
zvorÜ'g pwkAÁd"m y[meorÜ'g ÓPorÜ'g tmEkbm0orÜ'g
½lyum,orÜ'g pmwd/ ww¬ o[ 0goem, udavoyÜ[meH
y[meorÜ'g emr/ y[meó oAÁyg&dyl&dwmwd taw¬m/
tw¬awm ye t&d,ra*¾g? t*¾r*¾nmPar0 0g/ oAÁnKw
nmP 'oAvnmPm'Ded ÓPorÜ'g/
(7) 0dbm0ed,H ye
{wmok 'GDok orÜ'gok ÓPorÜ'g yxrH 0kwåm? wawm
y[meorÜ'g/ y[meorÜ'ga,0 ye yxrH 0wåAÁm/ om [d
ÓPorÜ'g,ykAÁ*Frblwm ypö,blwm p/ r[m#Dum,Íö
oma,0 yxrH 0kwåmwd/
(8) ,Íö 0dbm0ed,H
]]oAÁnKwnmPy'|meH t*¾r*¾nmP}}EÅd ÓPorÜ'g,H 0kwåH/
wHyd e ,kZÆwd/
t*¾r*¾nmPO§d y[meorÜ'g {0 b0dwkH t&[wd/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 11
r*¾nmPawm tnm y[meorÜ'gemr tw¬Dwd/ ,Íö aumpd
0a',s r*¾nmPH ÓPÍö a[mwd y[meÍö/ wo®m Ob,w¬
0wåKH ,kwåEÅd/ wHyd e ,kZÆwd/ {0O§d owd orÜ'gouFa&m
a[mwDwd/
(9) wxm 0dbm0ed,H
ÓPorÜ'g,H oAÁnKwnmPH oAÁyxrH 0wåAÁHyd e 0kwåH/ wHyd
e okE´&H/
eEk ]]wr®Lvumed p 'oAvm'd nmPmeD}}wd {w¬ tm'doa'´e
oAÁnKwnmPHyd *[dwEÅd ap/ wHyd e ,kZÆwd/
e [d tyÜ"meH o½lyawm ed'´dodwGm y"meH ygu#H tm'doa'´e
*[dwEÅd Ó,m*wH a[mwDwd/ tpdaEÅ,smEkbma0[d oDvm
'd*kaP[d £'¨d "ar®[d p orÜ'g tmEkbm0orÜ'g/ vu©Pm
EkAsÍÆeyÜ#dr@dwó ½lyum,ó orÜwåd ½lyum,orÜ'g/
owåKyuma&m'k0da"g tmo,orÜ'g? ya,m*orÜ'g p/
tZÑmo,ó OVm&wm um,0pDya,m*ó p y&dok'¨wmwd
taw¬m/ ww¬ a'0'wåm'Dok 0da&m"doawåokyd edpöH
[dwZÑmo,wm tmo, orÜ'g/ avmau tbdnmwmeH
&mZleH &mZr[mrwåmeH ao|d *[ywDeH a'0&mZlerÜd "r®H
a'aoEÅó vmbouúm&m'd ed&ayu©wm0aoe
a'oemya,m*ok'¨d ya,m*orÜ'g/ ww¬ a'G y[meÓPorÜ'g
or®morÁK'¨ya'e 0dbm0dwm/ 'GD[d tmEk bm0½lyum,orÜ'g[d
o[ a'G owåKyum&orÜ'g twkvya'e/ a[wkorÜ'g ye
'GD[dyd ya'[d omrw¬d,awm 0dbm0dwm/ e [d wm'dod,m
a[wkorÜ'g, 0dem £w&moH y0wåd tw¬Dwd/ (orÜ'g)
7/ ykeyd axa&m twåaem 0E´eH Av0w&H ua&maEÅm
oo'¨r®*PkwårEÅd tm[/ {awe "r®oHCmeHyd 0E´em uwm
12 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ 'l&awm[H eródóH? ooHCH avmuem,uEÅd [d
0kawå oHCóyd ereMud,mywåd o[oa'´e 0dnm,wd/ {0
rd'H '|AÁH/ ww¬ eródóEÅd eród H/
(10) ,rÜe 0dbm0ed,H
]]*kPDblwmeHyd [d "r®oHCmeH tbd0ga'wAÁ bma0g
o[a,ma*e 0dnm,wD}}wd 0kwåH/ ww¬ tbd0ga'wAÁ
bma0gwd e0wåAÁH/ tbd0g'dwbma0gwd ye tbd0g'eEÅd r-11
0g 0wåAÁH/ {0O§d owd £" t"dayÜwó Mud,m or0g,ó
od'¨wåm "r®oHCmeHyd ax&ó 0E´em Mud,mywåd od'¨g
a[mwDwd/ £w&xm wAÁypö,ó t&[w¬'Dyeawm
tbd0g'em &[wm ocFgw *kPor0ga,m 0kawåm od,m/
aomp £" em"dayÜawm/ twåaem ed'óaee p o[ e
oarwd oykwå'ga&m tm*awmwd/
tydp axa&m £rH *E¦H &p,dómrDwd ykAÁbma*a,0 wDPd
&wemed 0E´d? tx wH twåaem 0E´eH *E¦yÜ#dnm, o[
Ca#wGm 'aóaEÅm £rH *gxH &p,Dwdyd e e ouúm 0wåKEÅd/
wxm[d tbd0g'd,mwd 0kwåH/ e tbd0g'd,mrDwd/ {oea,m
tnw¬yd/ ww¬ o'¨ar®e p *Pkwåare p twåem edr®dawe
ouvavmuó o&Pblawe o[ 0wåwDwd oo'¨r®
*Pkwåarm/ or®morÁKa'¨g/ e [d y&edr®dawe o'¨ar®e
*Pkwåare p o[dwm om0um oo'¨r®mwd p o*Pkwårmwd
p 0kpöEÅd/ e p twåaem{0 o&Pblawe o'¨ar®e
ojA[®pm&d*Pkwåare p o[dwm yapöuAk'¨g wxm axmreH
t&[EÅDwd? wo®m £'Hyd ow¬K tom"m&P*kPy'ar0
a[mwDwd '|AÁH/
ww¬ "ma&wDwd "ar®m/ au "ma&wd? twåmeH "ma&aEÅ/
y&rw¬'DyeD ygX 13
"ar®m [a0 &u©wd "r®pm&dEÅd [d 0kwåH/ uxÍö "ma&wd? pwlok
tyga,ok 0¥'kau©okp tywrmae ua&maEÅm/ udÍö
"m&PHemr? a,oH 0aoe owåm tyga,ok0g 0¥'kau©ok0g
ywEÅd? awoH udavomeH {ua'aoe0g oAÁaom0g orkpädE´eH/
£ro®d H taw¬ pwåma&m t&d,r*¾g edAÁmeÍö edyÜ&d,m,awm
"ar®memr/ t&d,r*¾g [d udavao orkpädE´EÅm edAÁmaee
oa[0 [kwGm orkpädE´EÅd/ e 0demwd? wo®m awa,0 yÍö
{uEÅawm "ar®memrmwd/ y&d,wåd"ar®m ye "m&Pkyga,ma,0
a[mwd/ pwåm&d omrnzvmedp "m&Pzvmeda,0 a[mEÅd?
udavomeH y#dyÜórÇe0aoe y0wåwåm "m&PmEkulvyÜ0wåmed
p/ wo®m {aw yÍö y&d,m,"r®ma,0gwd/ tx0g? "m&D,wDwd
"ar®m/ "m&Pm&a[mwd 0kwåH a[mwd/ a,m [d "ma&EÅH
{uaEÅe 'ku©awm armapwd/ t*¾okacp ywd|maywd/
aoma,0 "m&Pm&[wåm £" "ar®memrmwd/ aumye
aomwd? ,xm ykwå"r®ma,0/ aw[d aupd bm0em 0aoe
aupd opädud&d,0aoe aupd 'd|"r®okc0d[m&0aoe aupd
O*¾[ "m&P0aoe "m&D,EÅd/ aw p {0H "m&D,rmem "ma&EÅH
,xm&[H tyg,'ku©awm 0¥'ku©awmp armapEÅd? ta*¾p
zvokac0g edAÁmeokac0g ywd|mayEÅDwd/ "ma&EÅd0g
oyÜK&domZem tyga,ok 0¥'kau©okp twåmeH tyw rmeH
0[EÅd {awemwd "ar®m/ "&EÅd0g {w¬ "r®'Dyg "r®yÜ#do&Pm Zem
v'¨yÜwd|m a[mEÅDwd "ar®mwdyd ,kZÆwda,0/ uo®m yaew¬
"ar®m 'o0da"g0 0kawåm/ eEk y#dywåd"ar®e o[
{um'o0da"g0 0wåaAÁmwd/ opöH/ aomye y#dywåd"ar®m r*¾ó
ykAÁbm*yÜ#dy'g{0 a[mwDwd ykAÁapwem 0d, 'gae ra*¾ {0
aom o*F[dawm/ wo®m "ar®m 'o0da"g0 oAÁw¬ 0kawåmwd
'|aAÁm/
14 y&rw¬'DyeD ygX
tydp? ,'a*¾e y&d,wåd"ar®m £" "r®o®d H o*F[dawm/
w'a*¾e y&d,wåd"m&aumyd oHaC 0E´aea,s o*F[dawmwd
,kawåm/ ,'a*¾ep ykxkZÆeuvsmPaum oHaC aoau©ok
o*F[dawm/ w'a*¾e wó uvsmPa[wkblawm y#dywåd
"ar®myd "ar® 0E´aea,s o*F[dawmwd '|aAÁm/ aom [d
ykxkZÆeblawmyd a,[d "ar®[d orEém*wwåm aoac
aomwmywåd zvopädud&d,m, y#dyaEé o*F[dawm/ aw ye
"r®m aoau© aomwmywådra*¾ to*F[dwmwd eouúm 0wåKEÅd/
{wåm0wm a, 0'EÅd oHCH o&PH *pämrDwd? {w¬ ykxkZÆe
uvsmPaum oHaC to*F[dawm/ e [d wHo&PH *päEÅó
o&P*reH orÜZÆwDwd/ awoH wH y#du©dwåH a[mwd/ {0H ye
0wåaAÁm? a,m a0g tmeE´ r,m "ar®mp 0dea,mp a'odawm
ynawåm? aom a0g rrpöa,e ow¬mwd {0H ow¬KXmae
xaywGm b*0wm oH0PÖdawm y&d,wåd"ar®m "r®o&aP
o*F[dawmwd ,kawåm? wH "ma&aEÅmye uvsmPyÜ#dywåd,H
Xdawmyd tw¬d/ t|dawmyd tw¬d/ a,m t|dawm? aom
twåaemyd o&PH ea[mwd/ ukawm y&ó/ ow¬m&m p
taeauok okwåo[aóok aom *&[dawm/ wo®m aom
oHCo&aP to*F[dawm/ £wa&m0 o*F[dawmwd
,kawåmwd/
oEÅmeH "ar®mwd o'¨ar®m/ ordwudavomeH wawma,0
yow¬meH ylZdwmeH oyÜK&domeH y@dwmeÍö "ar®mwd taw¬m/
a,mp oEÅmeH "ar®m? aomyd {uaEÅe oaEÅma,0 a[mwDwd
oaEÅm "ar®mwdyd o'¨ar®m/ yoaw¬m ylZdawm "ar®mwd taw¬m/
oapöm 0g/ t,O§d tnwdw¬d,"ar®m 0d, "ma&EÅH e0doH0ga'wd/
aom [d t,H ar [dawmwd "ma&EÅó t[dawma,0
orÜZÆwd/ t,H ye wxm"ma&EÅó [dawma,0 orÜZÆwDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 15
(o'¨r®y'H)/ *Pkwårya' avmau orme 'd|doDvmeH
o["r®dumeH orla[m *aPmwd 0kpöwd/ £" ye Owåar[d
oDvm'd*kaP[d ,kawåm b*0awm om0uoHaCm Owåarmp
aom *aPmpmwd taw¬e Owår*aPmemr/ aoma,0 £"
*Pkwåarmwd 0kpöwd ,xm rkedaoa|m rked0a&mwd/
(11) 0dbm0ed,H ye
]]*PmeH *aPok0g a'0rEkóm'dorla[ok Owåarm
*Pkwåarm}}wd p 0kwåH/ wH e okE´&H/
{wo®dO§d taw¬ owd Owåroa'´g y"meblawm a[mwd/
aomp *kPrSda,0 y0wåwDwd awe £" t&d,oHaCm
0kawåmwd eodZÑwDwd/ {w¬p *aPmwd oHaCma,0 0kpöwd/
aomp oHaCm 'k0da"g or®KwdoHaCm? 'u©daP,soHaCmwd/
ww¬ ora*¾e oHaCe uwH OyorÜ'gur®H or®Kwdemr/ wm,
or®Kwd,m OyorÜEéblrd H ywGm Xdawm bdu©KoHaCm
or®KwdoHaCmemr/ aom 0de,uar®ok yoda'¨g/
'u©daP,soHaCm emr t| t&d,yk*¾vorla[m/ aomye
udÍömyd or®KwdoHaCyd taEÅm*a"ga,0 a[mwd/ wxmyd
o&P*re 0E´em rme ylZmouúm&mEkówd|maeok tEkwå&
yknau©wå 0dao oy&d*¾[w¬H b*0wm wxm wxm
oH0aPÖwGm aom 0dokH 0kawåmwd '|aAÁm/ ykxkZÆeoHaCm[d
yknau©wåH ormaemyd tEkwå&H yknau©wåH ea[mwd/ uo®m/
omvdau©awå wdPmeH 0d, acwå'k|meH ouúm,'d|d
0dpdudpämEko,meH oAÇm0gwd/ yknau©wåbma0g yeó yk&dar
o'¨r®ya' 0kwåea,e a0'dwaAÁmwd/ (oo'¨r®*Pkwåry'H)
8/ tbd0g'd,mwd 0daooawm 0E´dwGm/ {w¬ p t,H
avmau oDvm'd*kP,kawåm aoa|m 0E´aea,smwd {0H ao|
16 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåH ypöKy|maywGm 0E´aEÅm 0daooawm 0E´wDwd 0kpöwd/ 0E´em
ye wd0d"m um,0E´em'd0aoe/ ,xm[ --
wdaóm £rm bdu©a0 0E´em? uwrm wdaóm/ uma,e
0E´wd? 0gpm, 0E´wd? reom 0E´wDwd/
ww¬ ao|pdwåH ypöKy|maywGm ZmPk'G, uyÜ&'G, evm#
ocFgwmed yÍö t*Fged blrd,H ywd|maywGm 0E´ae,smeH tbdrkcH
edyÜZÆaEÅm uma,e 0E´wdemr/ ,H oE¨m, yÍöyÜwd|dawe
0E´dwGmwd ww¬ ww¬ 0kwåH/ ,m,p t0E´d,|maeok 0E´EÅó
tmywåd a[mwDwd/ *kPy'ged 0gpm, y0awåaEÅm 0gpm,
0E´wdemr/ earm Ak'¨ó? erw¬K Ak'¨ó? earm 0drkwåd,m? earm
0drkwåmeH? 0dyódó erw¬Lwd {0rm'Dokyd 0gpm 0E´ema,0/
*kPy'ged tEk*EÉm *kaP tEkó&aEÅm reom 0E´wdemrmwd/
9/ bmodóEÅd uaxómrd/ umrÍö axa&m £rH o*F[H
&p,aEÅm aygw¬um½kV§H uwGm0 &p,dówd/ *E¦ur®H emr
0gpmuar®ok yod'¨EÅd uwGm bmodóEÅd 0kwåEÅd '|AÁH/
10/ tbd"r®w¬o*F[EÅd ya' tbd"ar® 0kwåm tw¬m
tbd"r®w¬m/ aw o*F,SEÅd {w¬ {awemwd0g
tbd"r®w¬o*Fa[m/ o*F,SEÅdwdp axa&e oHcdydwGm *,SEÅd
uxD,EÅDwd taw¬m/ tbd"ar®wd apw¬ tbdtwda&aum
tbd0dao aomp "ar®m tbd"ar®m/ "ar®mwd p 0de,ygVdawm
tnHygVd 'G,H 0kpöwd/ a,m a0g tmeE´ r,m "ar®mp 0dea,mp
a'odawm ynawåmwd [d 0kwåH/ wÍö ygVd'G,H
tmPm0d"meocFgwH 0de,e udpöH 0aZÆwGm ukovm'dau
,xmy0awå y&rw¬"ar® {0 'DaywDwd/ {0H 'DayaEÅokp awok
'GDok "ar®ok a,m £w&awm twda&aump a[mwd
0daoaomp/ t,ar0 tbd"ar®m emr/ £wa&mye
y&rw¬'DyeD ygX 17
"ar®ma,0/ {0Íö uwGm "ar®m tbd"ar®m 0dea,m
tbd0dea,mwd £'H pwkuúH a0'dwAÁH/ ww¬ "ar®memr
okwåEÅyd#uH/ tbd"ar®memr ,wåyu&Pmed/ 0dea,memr
Obawm 0dba*Fg? tbd0dea,memr cE¨uy&d0g&mwd
t|uxmok 0kwåH/ twda&u0daoowm apw¬ ukovm'd
0aoe cE¨m'd0aoe o*F[m'd0aoe wxm wxm
a'aowAÁyÜum&meH te0aoo0dbwåd0aoe0g ok'¨"r®m"d|me
a'oemy0wåd0aoe0g a0'dwAÁm/ ,awm oAÁnKAk'¨g £rH
tbd"r®a'oeH a'a0ok{0 a'aoEÅd/ e [d rEkóm {0½lyH
wa,m rmao ed&EÅ&H y0wåea,m*sH uxmr*¾H {aue
£&d,myaxe tm'dawm y|m, y&da,momeH ygaywGm
y#d*¾a[wkH oauúmEÅd? ep {0 ½layg {urmwdumEkAaE¨m
uxmra*¾g ememcaPok ememZemeH a'aowkH ouúKaPa,sm
a[mwDwd/ aupdye 0de,ygVdawmyd tbda&u0daoowH
wó 0aPÖEÅd/ wH t|omvded,m e oarwd/ ww¬ [d
"r®emrdumeH 'GdEéH ygVDeH raZÑ{0 t,H twda&u0daoowm
0dpm&dwm/ ep ,kZÆwd 0dea,e o[ wxm 0dpma&wkH
tormeudpö0do,wåm/ 0dea,m [d um,0gpmeH
0de,eudapöm? tZÑmpm&0doa,mp/ "ar®m ye "r®0dbm*udapöm
"r®yÜ0wåd 0doa,mpmwd/ aupdye 0'EÅd {0H oaEÅyd 0dea,m {0
oAÁaZ|aum od,m/ 0de,H 0d0aPÖEÅó [d ygpdwåd,mywåd
a[mwd/ "r®H 0d0aPÖEÅó 'kuú#mywådrwåmwd? wH e,kZÆwd/
0dea,m [d tmPmpuúH/ "ar®mp "r®puúH/ ww¬ 0de,H
0d0aPÖaEÅm ow¬K tmPmpauú y[m&H a'wd/ ow¬&d t*g&a0g
r[aEÅm a[mwd/ ,óp ow¬&d t*g&a0g? wó "r®oHaCok
wDok odu©mokp t*g&a0g oda'¨g a[mwd/ wo®m 0de,
0d0PÖae tmywåd r[EÅD a[mwd/ e oAÁaZ|uwåmwd/ tydp?
18 y&rw¬'DyeD ygX
0dea,memr omoeó rlvH/ 0dea, t|daw omoeH
ewd|wd/ wo®m omoeó pd&|dww¬Hyd 0de,0d0PÖae r[wD
tmywåd ynwåmwd/
£wd y&rw¬'Dyed,m emr tbd"r®w¬ o*F[ó
pwkw¬0PÖem, yxr*gxm,
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
'kwD,*gxm-y&rw¬'DyeD
11/ {0H tm'd*gxm,wHwH ya,mZe o[daw yÍö taw¬
'aówGm £'ged aw tbd"r®aw¬ Oa'´oawm 'aóaEÅm
'kwD,*gxrm[/ ww¬ ww¬mwd bmodóH tbd"r®w¬ o*F[EÅd
0kawå wo®d H tbd"r®w¬o*F[ya' r,m 0kwåm tbd"r®w¬m
oAÁxmy&rw¬awm pwk"m a[mEÅDwd a,mZem/ {w¬p -
(12) #Dum,H wm0
ww¬ wo®d H tbd"r®w¬o*F[yu&aPwd0g tbd"r®w¬
ya'wd0g tbd"ar®wd0g wo'´aw¬m ed'´da|m/ 0dbm0ed,H ye
wo®d H tbd"ar®wd/ oAÁH eokE´&H/
e [d tbd"r®w¬ o*F[yu&aP r,m 0kwåm tbd"r®w¬mwd
,kZÆwd/ yu&PHyd [d Oy&d 0kpörmear0 a[mwd/ ewk 0kwåH/
ukawm tbd"r®w¬mwd/ e p oH0PÖemyu&aPok tm'drSda,0
wm0 woa'´g tyÜ"mey'ged ypömrowDwd tw¬d/ wo®m
t|omvded,H tm'drSd ww¬ aue a|e tbd"ar®mwd 0gaus0d,
£" wo'´aw¬m a0'dwaAÁmwd/ {0O§d owd --
(13) #Dumok
oAÁxm 0kwåmwd a,mZemyd y#du©dwåm a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 19
om [d 0u©rmae[d oAÁ,myd 'Gg'o? oAÁxmyd
t|m&omwdtm'D[d eoarwDwd/ wwå oAÁxmwd "r®o*FPd,H
0kawåe ukovm'dem oAÁyÜuma&eyd pwk"m0 a[mEÅd? 0dba*F
0dbawå e cE¨m'dem oAÁyÜuma&eyd pwk"m0 a[mEÅDwd taw¬m/
"mwk uxm,H 0kawåemwdtm'demyd 0wåAÁH/
12/ y&rw¬awmwd y&rw¬ opöawm/ a'G [d opömed
or®KwdopöH? y&rw¬opöEÅd? ww¬ owå yk*¾v twå ZD0g'dum
ynwådtw¬m obm0awm t0dZÆrmema,0 a[mEÅd/
"r®00w¬menmP&[dwmeHye r[mZemeH pdawå r[EÅr[EÅmyd
[kwGm 0dZÆrmem0d, ynm,EÅd? awp r[mZem or*¾g [kwGm
awoH {uaEÅe tw¬dbm0H *a[wGm wxm wxm a0g[&EÅd
ap0 orÜ#dpäEÅdp/ wo®m aw r[mZae[d ora*¾[d
or®wwåmwawma,0p 0pDopö0d&wdopömeH
0w¬Kblwwåmor®Kwd opöEÅd 0kpöEÅd/ wo®d H or®Kwdoapö XwGm
or®m y#dyZÆEÅm oAÁ avmud,orÜwåda,mp oAÁaAm"dorÇm&
"ar®p tm&ma"EÅd/ rdpämy#dyZÆEÅm tyg,yl&um a[mEÅd/ {0H
r[EÅO§d or®Kwd opöEÅd/ y&rw¬opöH ye ywGm wH opöar0
ea[mwd/ wO§d o,H t0dZÆrmeHa,0 ormeH r[mZae
0dZÆrmeaEÉ0 *PSmaywd/ ouúm,'d|d 'Ggo|d'd|d wd0d"rdpäm'd|DeH
0w¬K [kwGm AmvZemeH 0¥'ku©awm ed,smwkH ea'wd/ {0H
0dy&DwO§d or®KwdopöH/ {0H r[mom0ZÆÍömwd/ y&rw¬opöHye 'k0d"H
obm0opöH t&d,opöEÅd/ ww¬ "r®o*FPdtm'Dok owåok
yu&aPok 0dbwåm ukovm'a,m "r®m obm0opöHemr/ aw
[d o,H obm0awm 0dZÆrmewåm ukovmemr "r®m tw¬d
okcgemr a0'em tw¬Dwd *PSaEÅe 0doH0ga'EÅDwd/ wH ye
t&d,opöH ywGm udÍöd topöHyd a[mwda,0/ wxm[d
tEkb0eab'rwåH Oyg'ga,0 a0'em okcg 'ku©m
20 y&rw¬'DyeD ygX
t'ku©rokcgwd 0kwåm/ e oAÁmum&awm okcblwwåm/ oaAÁ[d
ye tedpöwm ocFwwm'D[d taeuoaw[d tmuma&[d
oAÁmyd a0'em 'ku©m{0/ wxm te0ZÆokc0dygua|e
ukovbma0gyd tukovH Oyg'ga,0 0kawåm/ oaAÁyd [d
awblrum ukovor®wm "r®m omo0wm oHudavoduwm
MoCed, a,m*ed, Oyg'ged,wm ocFgaw[d 0aZÆ[d
om0ZÆm{0 a[mEÅd/ 'ku©opöblwmeÍö 0dygumeH Zeea|e
{uaEÅe 'ku©0dygum{0 a[mEÅd/ tZÑwåwåduÍö
oAÁavmud,or®wH Oyg'g, 0kwåH/ oaAÁyd [d pwkAÇL ru"r®m
{uaEÅe twåmydemr ew¬d/ ukawm tZÑwåmemr/ A[d'¨g{0
a[mEÅd/ ocFga& y&awm yómwd [d 0kwåEÅd/ t,H ea,m
aoowådu 'ku"ar®okyd ,xm&[H aewaAÁm/ t&d, opöHemr
oaAÁoH awblru"r®meH {uEÅ 'ku©bma0g wPSm, {uEÅ
'ku©ork', bma0g edAÁmeaó0 'ku©eda&m" bma0g
t|*Øuó r*¾aó0 'ku©eda&m"r*¾bma0gpmwd/ £"ar0 [d
y&dok'¨Ak'¨DeH t&d,meH ÓaP tpvrmeH oAÁmum&y&dykPÖH
edyÜ&d,m,opöH a[mwDwd/ awok £" or®KwdopöH ed0awåaEÅm
y&rw¬awmwd £' rm[/ awe 0kwåH y&rw¬awmwd
y&rw¬opöawmwd/ ww¬ taw¬m 'k0da"g obm0oda'¨gp
y&duyÜoda'¨gp/ ww¬ a,m 0dem tnmya'aoe au0vH 0dokH
0dokH twåaem vu©aPe 0dZÆrmaem [kwGm oda'¨g/ aom
pdwåm'daum taw¬m obm0oda'¨gemr/ a,mye twåaem
vu©aPe 0dZÆrmaema,0 ea[mwd/ 0dZÆrmeóye tw¬ó
emem y0wådtmuma& Oyg'g, pdawåe y&duayÜwGm o0d*¾[H
uwGm *[dawm pdwåra,m pdwåedr®dawm [kwGm pdawå{0
OyvAÇrmaem a[mwd/ aom owåyk*¾vm'daum taw¬m
y&duyÜoda'¨g emr/ awok obm0oda'¨ga,0 y&raw¬memr/
y&rw¬'DyeD ygX 21
aom [d oEÅd b0EÅd Ak'¨do'´g {w¬mwd taw¬m/ {uEÅ0dZÆrmea|e
£w&awm y&arm OuúHo*awm taw¬mwd y&raw¬m/ tyd p?
a, t,H tw¬d t,H OyvAÇwDwd *a[wGm wó
tbdan,só tbdnw¬m,? y&dan,só y&dnw¬m,?
y[mwAÁó y[mew¬m,? opädumwAÁó opädu&Pw¬m,?
bma0wAÁó bm0ew¬m, y#dyZÆEÅd/ awoH w'w¬om"ae
t0doH0g'ua|e y&arm Owåarm taw¬mwd y&raw¬m/
£wa&mye t0dZÆrmewåm wó tbdnm'dtw¬m, y#dyZÆEÅmeH
w'w¬om"ae 0doH0g'auma,0 b0dówd/ eye w'w¬H
oma"ó wDwd y&raw¬mwd 0wåKH em&[wDwd/
(14) 0dbm0ed,H ye
]]y&ró0g Owåró ÓPó taw¬m a*gpa&mwd
y&raw¬m}}wdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d y&roa'´gÓaP 0wårmaem 'dówd/ ep tw¬oa'´g
a*gpa&wd/ ,Íö tEk#Dum,H opöar0 opöduH/ aom {0
taw¬m t0dy&Dwó ÓPó 0do,bm0a|emwd
opödua|mwd 0kwåH/ wHyd t0dy&Dawe ÓaPe t&PD,awm
Oy*EÅAÁ awm taw¬mwd £rrw¬H 'aówd/ ey&ro'´ó
tw¬EÅd/ (y&rw¬y'H)
13/ pdwåEÅd {w¬ pdaEÅwDwd pdwåH/ {w¬p pdEÅeMud,m emr edpöH
tm&r®Pmayu©m a[mwd/ e [d om tm&r®aPe 0dem
vAÇwDwd/ wo®m tm&r®P*¾[P tm&r®Pkyv'¨da,0 £"
pdEÅemwd '|AÁmwd/ {0O§d owd b0*For, 0dondora,ok
pdwåH tm&r®aPe 0demyd y0wåwDwd {0H 0g'DeH 0ga'g y#du©dawåm
a[mwd/ oaEÅokydp edó, oreEÅ&m'Dok wó ypöa,ok
aw[d emrH tvbdwGm tm&r®Pypö,0aoae0ó emrH od'¨EÅd
22 y&rw¬'DyeD ygX
'|AÁH/ pdaEÅEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd pdwåH/ wO§d
tm&r®P*¾[Pudapö ykAÁ*FrblwEÅd wH orÜ,kwå"r®myd tm&r®PH
*PSEÅm wó 0aoae0 *PSEÅDwd/ pdEÅerwåH0g pdwåH/ oaAÁyd [d
"r®m wHwH Mud,mrwåm0 a[mEÅd/ e awok 'AÁH0g oP²meH 0g
0d*¾a[m0g OyvAÇwd/ ypö,m,wå 0kwådaem p a[mEÅd/ e aw
twåaem xmare0g Aave0g 0aoe0g owåd,m0g OyÜZÆdwkHyd
oauúmEÅd/ ya*0 pdaEÅwkH0g zkaowkH0gwd/ cPrwå|m,daemp
a[mEÅd? e u'gpd uópd 0ao 0wådwkH oauúmEÅDwd/ wo®m
awok £'H 'AÁH? t,H owåd? t, Mud,mwd {0H 0dbma*g
evAÇwDwd '|AÁH/ {0Íö uwGm oaAÁok y&rw¬ya'ok {uH
bm0om"ear0 y"meawm vAÇwd/ w'n om"emedye
y&d,m,awm0 vAÇEÅDwd a0'dwAÁH/ {w¬ p 'AÁm'd0aoe
tab'ó pdEÅeó tw¬0daooÓyew¬H 0dbm* uyÜem0aoe
ab'u&PH y&d,m,uxmwd '|AÁH/ ,xm odvm
ykwåuóo&D&EÅd? wxm u&PÍö wH wH Mud,mocFgw
"r®0drkwåó y&y&duyÜdwó um&ublwó twå ZD0 owå
yk*¾vó oAÁaom tbm0'Dyew¬H/ owd [d twåm'drSd ud H
tab'ó ab'uyÜem,mwd/
0dbm0ed,H ye
oo0domPH 0d, tblwó blw uyÜem 0kwåm 0d, 'dówd/
t,róm"dyÜga,m-"ar®ok uwåm0g uma& wm0g aumpd ew¬d/
avmauye twåyÜ"maem Mud,m edyæm'aum uwåmemr oda'¨g/
wo®m pdEÅeudapö twåyÜ"mewm 'Dyew¬H wH uwåKbm0H pdawå
tma&maywGm pdaEÅwDwd pdwåEÅd 0kwåH/
pdwåóp Aave wHorÜ,kwåmeHyd wo®d H udapö
w'EkulvyÜ0wåd'Dyew¬H ykeu&Pbm0H pdawå uwåKbm0Íö
y&rw¬'DyeD ygX 23
awok tma&maywGm pdaEÅEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd
pdwåEÅd 0kwåEÅd/ tyd apw¬ pdwåoa'´g 0dpdMww¬0gpaum '|aAÁm/
0kwåaO§ wH oH,kwåau --
'd|H a0g bdu©a0 p&PHemr pdwåEÅd/ {0H baEÅ/ wrÜd acg
bdu©a0 p&PH pdwåH pdawåae0 pdEÅdwEÅd/ awemyd acg bdu©a0
p&aPe pdawåe pdwåan0 pdwåw&EÅd? em [H bdu©a0 tnH
{uedum,Hyd orEkyómrd ,H {0H pdwåH/ ,x,d'H bdu©a0
wd&päme*wm ygPm/ awyd acg bdu©a0 wd&päme*wm ygPm
pdawåae0 pdwåduwm/ aw[dyd acg bdu©a0 wd&päme *aw[d
ygaP[d pdwåan0 pdwåw&EÅd/
ww¬ p&PHemr pdwåEÅd ,w¬0dpdMwmed 'dAÁ0drmem'Ded pdwåur®med
uwGm £'Íöd'Íö yknH ua&mEÅm £"pd"p edAÁwåmwd 'aóaEÅm
0dp&EÅd/ wó y#aum|uaówH emrH/ pdawåemwd edóauú
u&P0peH/ ,x,d'EÅd ,xm £ar/ pdwåduwmwd 0dpdMwm
uwm/ {w¬p pdwå0dpdwåum, onm0dpdwåm/ onm0dpdwåwm,
wPSm0dpdwåm/ wPSm0dpdwåwm, ur®med 0dpdwåmed/ ur®0dpdwå
wm, a,meda,m 0dpdwåm/ a,med0dpdwåwm, awoH wd&päm
e*wmeH 0dpdwåwm a0'dwAÁm/ (0peaw¬m)
wH wH obma0g vu©PH? udpöorÜwåda,m &aom/
*,Smuma&m zvH0gyd? ypöKy|me ondwH/
tmoEéum&PH ,H wH? y'|meEÅd wH rwH/
"r®meH 00w¬mem,? tvH {aw 0dAk'¨daem/
tm&r®P0dZmeevu©PH pdwåH? ykAÁ*Fr&oH? oE¨meypöKy|meH?
emr½lyy'|meH/ (pdwåH)
14/ apwoduEÅd {w¬ apwod b0H w'g,wå0kwådwm,mwd
24 y&rw¬'DyeD ygX
apwoduH/ zóm'd "r®ZmwH/ {w¬p w'g,wå0kwådwm emr
{ukyÜg'wm'D[d vu©aP[d pdawåe o[ {uD blwó 0d,
y0wåd/ {awe ,m pdwåó Zmwd/ om{0 zóm'DeH/ ,m
pdwåó Z&m? ,H pdwåó r&PH? ,H pdwåó tm&r®PH? ,H
pdwåó 0w¬K? wa'0 zóm'DeEÅd {0H {uykyæ rÍÆ&d,H
{u0P³KyedAÁE¨med ykyæmed 0d, pdawåe o[ {uZmwd,m'd
OyedAÁE¨m zóm'a,m "r®m £" apwoduHemrmwd od'¨g
a[mEÅd/ {0Íö owd pdwåHyd aw[d zóm'D[d o[ wax0
tm,wåH y0wåwDwd wHyd zóduH a0'eduEÅdtm'dem 0wåAÁEÅd
ap/ e/ pdwåaó0 aZ|uwåm/ raemykAÁ*Frm "r®m? raemao|m
raemr,mwd [d 0kwåH/ {w¬p raemr,mwd reom{0 yuwm
edr®dwm pdwåMud,m blwmwd taw¬m/ {awe aw zóm'a,m
"r®m pdawåe 0dem EkyvAÇEÅDwd 'aówd/ pdwåHye aw[d au[dpd
0demyd y0wåwda,0/ yÍö0dnmP pdwåO§daw[d au[dpd
0dwuúm'D[d 0dem OyÜZÆwDwd/ wo®m awoan0 w'g,wå
0kwådwm 0wåAÁm e pdwåómwd/
(15) 0dbm0ed,H ye
{umvrÁPwm rawåe awoH w'g,wå0kwådwH apwod
uwåÍö 0dbma0wd/ wH e okE´&H/
e [d {umvrÁPwmrawåe apwoduHemr ZmwEÅd/ {w¬ p
avmau emem0PÖ"mwka,m O'au CHodwGm 0w¬KrSd emem
pdwåur®med ua&mEÅd? ww¬ 0w¬KrSd z&PH AE¨eÍö O'uaó0 udpöH?
e 0PÖ"mwleH/ emem½ly 'óeH 0PÖ"mwlear0 udpöH? e
O'uó/ ww¬ 0w¬K0d, tm&r®PH '|AÁH/ O'uH0d, pdwåH/ emem
0PÖ"mwka,m0d, apwodu"r®mwd/ (apwoduH)
15/ ½lyEÅd {w¬ ½kyÜwDwd ½lyH/ oDwkPSm'D[d 0da&m"d ypöa,[d
y&rw¬'DyeD ygX 25
0dor y0wåd 0aoe 0dum&H tmyZÆwd? aw[d 0g 0dum&H
tmyg'D,wDwd taw¬m/ ,xm[ --
½kyÜwDwd acg bdu©a0 wo®m ½lyEÅd 0kpöwd/ aue ½kyÜwd/
odaweyd ½kyÜwd/ OaPSeyd ½kyÜwd/ ZdCpäm,yd ½kyÜwd/
0dygom,yd ½kyÜwd/ !Ho ruo 0gwmwy o&d H oy
oyæaó[dyd ½kyÜwDwd/ ½kyÜwDwdp ½kyÜwd? ukyÜwd? C¥D,wd? ydVD
,wd? bdZÆwDwd/
r[meda'´ao 0kwåH/ t,arw¬ yd@aw¬m? a, "r®m
pd&|dwdump a[mEÅd oyÜ#dCobm0gp/ awoan0
Xdwdu©aPok 0da&m"dypöa,[d orm*armemr a[mwd/
eyeanoH y&dwåu©PmeH tyÜ#dCobm0geEÅd/ awoO§d
tyÜ#dCobm0geH okckr ½lygeHyd A[d'¨g oDwm'D[d
orm*armemr ew¬d/ ukawm y&dwåu©PmeH tyÜ#dCobm0geÍö
t½ly"r®meEÅd/ ,'d{0H okckr½lygeH t½lywmywåd od,mwd/
eod,m/ MoVm&du½lay[d orme*wd uwåm/ wmed[d
MoVm&dauok ½kyÜrmaeok ½kyÜEÅda,0gwd/ orm*armp emr £"
xaywGm tmygw*reH tm&r®Pu&PÍö tnrn0d½k'¨geH
XdwdywåmeH MoVm&du½lygeH r[mblwmear00g
tnrnmbdC¥eH 0kpöwd? ½kyÜwd C¥D,wd yDVD,wDwd [d 0kwåH/
½kyÜeÍöemr y&aoem,ka'¨e &|acgabm0d,
uvmyEÅ&*w"mwleH ukyÜeH bdZÆeHp 0kpöwd/ ukyÜwd bdZÆwDwd [d
0kwåH/ {w¬p ukyÜwDwd acgbwd pÍövwd? bdZÆwDwd 0dum&H
tmyZÆwd/ ,o®d H caP 0da&m"dypö,orm*rH vbEÅd/ wawm
y|m, o,Hyd 0dum&ywåm a[mEÅd/ Morwåm"drwå½lyoEÅwDeH
OyÜwåd,m ypö,bm0H ywåm a[mEÅDwd taw¬m/ tydapw¬ ½kyÜeH
'k0d"H 0¹eH? [m,eÍö/ w'kb,Hyd uyÜ0k|mae uyÜoP²mae
26 y&rw¬'DyeD ygX
ememtm,kuyÜ oH0pä& Owk rmo &wåd 'd0g'DeH y&d0wåaep
ygu#H a[mwDwd/ uo®m ye ½lyEÅd emrH C¥e0aoe
½kyÜe"r®mear0 od'¨EÅd/ awoar0 o0d*¾[wåm/ ½ly"r®m [d
orl[oP²mem'd bm0ywåd,m o0d*¾[m a[mEÅd/ wo®m
awoar0 ½kyÜeH ypöu©awmyd avmuó ygu#EÅd awaoG0
½lyEÅd emrH od'¨EÅd '|AÁH/ t½ly"r®m ye t0d*¾[mwd e awoH
0duma&m ypöu©awm avmuó ygua#m a[mwd/ wH wH
½ly0dum&H 'doGm0g okwGm 0g ykpädwGma,0 0g aom avmaue
ZmedwaAÁm tnMw y&pdwå0d'l[d/ wo®m awoH ½lywmywåd
ew¬Dwd/
(16) 0dbm0ed,H ye
awoH ½lywmywådyÜoa*Fg oDwm'd*¾[P omrw¬da,e
ed0wådawm/ ,o®m ye a0g[ma&memr avmaumypma&e 0dem
eodZÑwd/ avmaumypma&mp ygu#edrdwå0ao ae0 y0awåm/
wo®m £" oDwm'd*¾[aPe 0demyd wyÜo*Fed0wåd
avmuawm0 od'¨gwd '|AÁm/
,o®m p jA[®avmau jA[®meH um,0dum& 0pD0dum&m p
£'¨d0dukyÜem0oyÜ0wåm emem½ly0dum&mp 'dóEÅda,0/ awp
{aue y&d,ma,e ½kyÜemum&m{0 emr a[mEÅd? wo®m awoH
0aoe ww¬ ½lygeH ½lywmod'¨d a[mwDwd a0'dwAÁH/ ½ly,wd 0g
twåaem obma0e yumowDwd ½lyH/ t½ly"r®m [d e
twåaem obma0e ygu#m a[mEÅd/ ½lyoEédóa,ae0
*a[wAÁm/ £'H ye twåaem obma0ae0 ygu#H
yÍö0dnmaP[dyd *a[wAÁEÅd/ £ro®d H taw¬ owd
jA[®avmau ½lygeHyd OZk uawm0 ½lywmod'¨d a[mwDwd/
(17) 0dbm0ed,H ye
y&rw¬'DyeD ygX 27
tEk*¾g[umeH oDwm'DeH 0aoe wH obm0g emwd0wåe
0aoep ww¬ ½lywmod'¨d 0dbm0dwm/ ,o®mye oDaw emyd
OaPSemyDwdtm'd0peH ed'óerwåH a[mwd/ ur® pdwåm[m&meHyd
0aoe ½kyÜeó orÇ0awm? wxm[d onm 0dnmPmedyd
½lyg&r®P&om&r®aP[d {0 ygVd,H ed'´d|med/ e [d onm ½lyH{0
oÍÆmemwd/ e p 0dnmPH &o ar0 0dZmemwd/ ed'óerawåe
a'oem a[mwDwd 0dnm,wDwd/ wo®m oDwm'd*¾[PH
trkÍödwGm0 ww¬ ½lywmod'¨d0dbm0aee ya,mZe ew¬Dwd/ (½lyH)
16/ edAÁmeEÅd {w¬ edAÁm,EÅd oaAÁ 0¥'ku©oEÅmyg {wo®dEÅd
edAÁmeH/ edAÁm,EÅDwd a, udavom0g cE¨m0g tbm0dwr*¾ó
tm,wd H OyÜZÆem&[yau© Xdwm a[mEÅd/ awa,0
bm0dwr*¾ó tEkyÜZÆem&[yu©H ygykPEÅDwd taw¬m/ e [d
cPwå,H ywGm ed½k'¨g twDw"r®m edAÁm,EÅd emr/ ypöKyÜaEéok
tm,wd H t0óH OyÜZÆrmaeokp "ar®ok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
0¥'ku©oEÅmygwd udavo0¥ ur®0¥ 0dygu0¥ 'ku©oEÅmyg/ e
[d wd0d" 0¥'ku©oEÅmy&[dwmeH ½ku©m'DeH tEkyÜg'eda&ma"g
edAÁmeHemr a[mwDwd/ {wo®dEÅd 0doa, bkr®H/ ,xm tmumao
oukPm yu©EÅDwd/ a,[d aw edAÁm,EÅd/ awoH wAÁdedrkwåH tnH
edAÁKwd|meHemr udÍöd ew¬Dwd/ edAÁm,EÅd 0g t&d,Zem {wo®dEÅd
edAÁmeH/ edAÁEÅd "D&m ,x,H y'Daygwd [d 0kwåH/ edAÁm,EÅDwd wH wH
udavomeH0g cE¨meH0g yke tyÜ#doE¨dubm0H ygykPEÅDwd
taw¬m/ {uo®dEÅd 0doa,{0 bkr®H? {wo®d H t"d *awwdyd
a,maZEÅd/ #Dumokye b0gb0H 0deeawm oHodAÁe awm 0geH
0kpöwd wPSm/ wawm edu©EÅEÅd edAÁmeEÅd 0kwåH/
(18) 0dbm0ed,H ye
]]edAÁmbd0g {awe &m**¾dtm'daumwd edAÁme}}EÅdyd 0kwåH/ wH e
28 y&rw¬'DyeD ygX
okE´&H/
e [d ra*¾0d, edAÁmae uw¬pd u&Pom"eH 'd|H? ep edAÁmeH
edAÁLwd Mud,mom"ae &m*g'duó uwåKaem o[
um&dypöa,m a[mwDwd/ (edAÁmeH)
'kwD,*gxm, y&rw¬'Dyem ed|dwm/
pdwåo*F[-y&rw¬'DyeD
17/ £'ged Oa'´ouúare pdwåH wm0 ed'´doaEÅm ww¬
pdwåEÅdtm'drm[/ ww¬mwd awok pwlok tbd"r®aw¬ok/ wm0
yxrH/ pwåma&m 0d"m yum&m ,ó wH pwkAÁd"H/
18/ umrm0p&EÅd {w¬ umrD,wDwd umarm/ umarEÅd0g {w¬
owåm t0du©rÇdwumr&m*wåm umr&wd,m{0 &rEÅd/ e
Oy&dblrDok 0d, psme&wd,mwd umarm/ {um'o0d"m
umrblrd/ eEk apw¬ psmevmbdaemyd oEÅDwd/ e e oEÅd/ awye
u'gpd a'0gwd eaw¬w¬ a'gaom/ t0Dpded&,m'a,m uxH
umrD,EÅd/ uxÍö ww¬ owåm umr&wd,m &rEÅDwd/
edrdwåóm'0aoe0g b0eduEÅd0aoe0gwd/ r&Pumav [d
Oy|dwm ed&,*¾dZmvm ok0PÖ0PÖm0d, cg,EÅd/ {aum ud&
rdpäm'd|daum jAm[®aPm r&PraÍö edyÜaEém a[mwd/ wó
tmp&d,jAm[®Pm orDay XwGm jA[®avmuH abm *pämwd
0'EÅd/ wóye t0Dpded&a, t*¾dZmvm Oy|[EÅd/ w'g aom
abm tmp&d,m ok0PÖ0PÖm ynm,EÅDwd tm[/ {o abm
jA[®avmaum/ ww¬ *pämwd 0'EÅd/ aom umvuFwGm t0DpdrSd
OyÜZÆd/ {0H edrdwåóm'0aoe aw umrD,EÅd/ ww¬ OyÜEémeHyd
b0eduEÅdemr a[mwDwd/ tydp? ww¬ OyÜEém
t0du©rÇdwumr&m*g{0 a[mEÅd? Moumao owd umr&wd,m
&rdóEÅd a,0gwd/ wo®d H umar t0p&wDwd umrm0p&H/ r-26
y&rw¬'DyeD ygX 29
{w¬p t0p&wDwd y'ó OyÜZÆwDwd taw¬m e *a[waAÁm/
aom [d taw¬m ygVd,mp eoarwd/ emema'go,kawåmp
a[mwDwd/ ,H {wo®d H tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEémwd
[d ygVd,H 0kwåH/ ,'d apw¬ aom taw¬m t"dayÜawm od,m/
{0H obd {w¬m0p&m {w¬KyÜEémwd 0kwåH od,m/ eye 0kwåH/ ep
y&d,myEéoa'´g OyÜEéoa'´e o[ ormeaw¬mwd ouúm 0wåKH/
e [d avmukwå&pdwåmed wDok ba0ok OyÜEém edyd wMw
y&d,myEémeda,0 a[mEÅDwd/ {0H wm0 ygVd,m eoarwDwd/
,'dp aom taw¬m *[dawm od,m/ {0Íö owd wo®d H
umar a, r[*¾w avmukwå&"r®m OyÜZÆEÅd/ awoHyd umrm
0p&wmywåda'gaom ½lyg0p&wm'd rkwåda'gaomp tmyZÆwd/
a,p umrm0p&"r®m ½lyg½lyblrDok OyÜZÆEÅd/ awoÍö ½lyg½lyg
0p&wm ywåda'gaom umrm0p&wm rkwåda'gaomp
tmyZÆwDwd/ eEk a,bk,s0kwåd0aoeyd auoÍöd emrvmabm
a[mwd/ ,xm 0ep&aum o*Fgrm0pa&mwd/ wo®m £"yd
awoH "r®meH twåaem twåaem bkr®Dok OyÜEéA[kvwåm
umrm0p&m'd emrvmab owd e aumpd a'gaomwd/e/ {0O§d
owd avmukwå& "r®meH umrm0p&wm'd rkpöew¬H a,bka,se
OyÜEéblrd 0dokH 0wåAÁm od,m/ e p om emrblrd tw¬d/ ,w¬
aw a,bka,se OyÜZÆEÅDwd/ aw[d OyÜZÆEÅm wDok ba0ok {0
OyÜZÆEÅd/ wo®m awoH umr ½lyg½lyg0p&wmywåda'gaom
'kEéd0ga&m od,mwd/ {0H emema'go,kawåm a[mwDwd/
wo®mó wxm tw¬H t*¾a[wGm {w¬m0p&m {w¬
y&d,myEémwd b*0wm oH0PÖdawe ygVdea,ae0ó taw¬m
*a[waAÁmwd/ t,aO§w¬ taw¬m/ umar t0p&wd
y&d,myEébma0e wo®d H taZÑm*ga[wGm p&wd y0wåwDwd
umrm0p&EÅd/ y&d,myEébma0gpemr twåaem tm"m&blawe
30 y&rw¬'DyeD ygX
awe umare o[ ormeZmwda*gwåemrwm ocFgaw[d
y&dawmbma*[d wo®d H umar tmyEébma0g tEkyÜ0d|
bma0g/ taEÅm*"bma0gwd 0kwåH a[mwd/ aomp wxm
y&d,myEébma0g y&d*¾g[ded,m umrwPSm, uawmwd
'|aAÁm/ {wåm0wm a,"r®m ½lyg½lyowåoEÅmeblwmyd r,SH
{awwd umr wPSm, y&d*¾[dwm umar y&d,myEém0
a[mEÅd/ aw umrm0p&memrmwd od'¨g a[mEÅd/ ½lyg½lyg
0pa&okyd t,H ea,m aewaAÁm/ awokye ½lywPSm
t½lywPSmp y&d*¾g[deD wPSm '|AÁm/
a,ye "r®m wdPÖH wPSmeH y&d*¾[0drkwåm a[mEÅd/ aw wDok
ba0ok OyÜEémyd wMw ty&d,myEém{0 a[mEÅDwd avmukwå&m
emr Zmwmwd a0'dwAÁm/ {w¬p y|mae tm½kayÜ umrpäE´H
eD0&PH y#dpö O'¨pöeD0&PEÅdtm'dem t½lyowåoEÅmaeyd
umrpäE´ocFgwm, umrwPSm, OyÜwåd 0kwåm/ wo®m ½lyg½ly
blrDok OyÜEémeH umr"r®meH y&d*¾g[deDwPSm ½lyg½lyowåoEÅme
*wmyd '|AÁm/ ygVd,H umrpäE´eD0&PEÅd £'H eD0&PZmwduwåm
0kwåH/ e [d psmeblrDok {uEÅeD0&Pudpömed eD0&Pmed ouúm
v'¨KEÅd/ tMw umraba'g 0wåaAÁm/ a'Gumrm udav
oumarmp? 0w¬Kumarmpmwd/ ww¬ xaywGm ½lyg½ly&ma*
tanm oaAÁmyd avmabm £ro®d H pwkAÇLrdy&dapäa' udav
oumarmemr/ xaywGmp ½lyg½lyg0p&"ar® tan oaAÁyd
wDok blrDok OyÜEém umrm0p&"r®m 0w¬Kumarmemrmwd/ ,Hye
t|omvded,H oaAÁyd awblrum "r®m 0w¬Kumarmwd 0kwåH/ wH
r[meda'´ao ed'´da|e okwåEÅduy&d,ma,e 0kwåEÅd *a[wAÁH/ e
[d ½lyg½lyg0p&"r®m tbd"ar® umremare 0kwåm tw¬Dwd/
(umrm0p&y'H)
y&rw¬'DyeD ygX 31
19/ ½lyg0p&H t½lyg0p&EÅd {w¬ ½lyg½lyo'´g wmok blrDok
ed½kV§mwd '|AÁm/ tydp a'G blrda,m ½lyblrd? t½lyblrDwd/ ww¬
½kyÜevu©PH ½lyH ,w¬ ew¬d? om pwkAÁd"m bkr®d t½lyblrdemr/
aoom owå0Dowd0d"m bkr®d ½lyblrdemr/ ww¬p a[|m
{um'o0d"m bkr®d MoVm&daue umare 0daoaowGm umr
blrDwd 0kwåm/ Oy&d aomVo0d"m bkr®d ½lyblrd£apö0 0kwåmwd
'|AÁm/ ,w¬ye wPSm0g psmemed0g ½lyg½lyoa'´[d 0kwåmed/
ww¬ edó,óemrH edódaw tma&mye0aoe
edóa,mypma&m a0'dwaAÁm/ ,w¬p umrm0p&m'doa'´[d
blrd{0 0kwåm/ ww¬ edódwó emrH edóa,
tma&mye0aoe edódawm ypma&mwd/ ,arw¬ 0wåAÁH? wH
umrm0p&ya' 0kwåe,ar0gwd/ t,arw¬ awblru
y&dapäa' ygVdtEk*wm y&rw¬'Dyem/ ,xm[ --
uwar "r®m umrm0p&m/ a[|awm t0Dpded&,H y&d,EÅH
u&dwGm Oy&dawm y&edr®dw0o0wåDa'a0 taEÅm u&dwGm ,H
{wo®d H tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEém cE¨"mwktm,wem
½lyg a0'em onm ocFg&m 0dnmPH/ £ar"r®m umrm0p&m/
uwar "r®m ½lyg0p&m/ a[|awm jA[®avmuH y&d,EÅH
u&dwGm Oy&dawm tueda| a'a0 taEÅm u&dwGm ,H {wo®d H
tEÅa& {w¬m0p&m {w¬ y&d,myEém ormyEéó0g OyyEéó0g
'd|"r®okc0d[m&dó0g pdwåapwodum "r®m? £ar "r®m
½lyg0p&m/ uwar "r®m t½lyg0p&m/ a[|awm
tmumomeÍöm,wEkya* a'a0 y&d,EÅH u&dwGm Oy&dawm
ae0onm emonm ,wEkya* a'a0 taEÅm u&dwGm ,H
{wo®d H tEÅa&/ v/ £ar "r®m t½lyg0p&mwd/
(19) #Dumok ye
32 y&rw¬'DyeD ygX
,xm0kwåH ok0do'H ygVde,H t*¾a[wGm tnxm 0pew¬mp
0dedpä,mp {w¬ 0kwåm/ oaAÁ aw om&awm e yapöwAÁmwd/
eEk t|omvded,ar0 awp tanp tw¬m 0kwåmwd/ opöH/
blwHye ok0do'H ygVdtEk*wH tw¬H ÚwGm ud H0dau©ayemwd/
20/ avmukwå&EÅd {w¬ vkZÆeyvkZÆea|e avmaum 0kpöwd
,xm0kawåm awblru"ar®m/ ,xm[ vkZÆwd yvkZÆwDwd acg
bdu©a0 wo®m avmaumwd 0kpöwDwd/ {0H oaEÅ
avmukwå&"r®meHyd edAÁme0ZÆmeH avmuwmywåd od,m/ uo®m?
awoHyd vkZÆeyvkZÆe"r®wåmwd/ eod,m/ ,w¬ [d edapöm "ka0g
oóawmwd r[mZeó rdpäm*ga[m ed0dowd/ waw¬0 wó
ed0g&Pw¬H t,H avmuornm ed,rD,wd/ wo®m oAÁaom
rdpäm*g[0drkwåmeH awoH avmuwmywåd ew¬Dwd 0'EÅd/ a,oH0g
vkZÆeHyvkZÆeÍö r[mZeó ygu#H/ awoan0
avmuwmod'¨Dwd ew¬d avmukwå&meH avmuwåyÜoa*Fgwd/
avmuawm Owå&wDwd avmukwå&H/ r*¾pdwåH/ wawm OwådPÖEÅd
avmukwå&H/ zvpdwåH/ edAÁmeHye £" evAÇwDwd/ Owå&PaÍöw¬
wPSmwå,*¾g[ 0drkwåd,m wDok avmauok
ty&d,myEébma0ga,0/ aomp ty&d,myEébma0g auoH
"r®meH t"d|me blawm0d, *,SwDwd 0dokH {um pwkw¬D
t0w¬mblrdemrmwd/
pwkAÇLrd0dbm*ó y&rw¬'Dyem ed|dwm/
21/ {0H pdwåH blrdaba'e [DeyPDwm Ekuúrawm pwk"m
ed'´dodwGm £'ged wa'0 pwkAÁd"H pdwåH ,xmed'´d|uúare
0dbZaEÅm yxrH umrm0p&pdwåH/ ww¬p [DeH taombPpdwåH/
ww¬p oAÁ[DeH tukovpdwåH wm0 'aówkH aomreóo[
*wEÅdtm'drm[/ {w¬p umrm0p&pdwåóyd tukovma[wku
y&rw¬'DyeD ygX 33
oa[wkumEkuúarm [De yPDwmEkuúr0aoe 0kawåmwd
'|aAÁm/
(20) 0dbm0ed,H ye
Oy&d 0kpörmemeH A[leH pdwåmeH aombPonmu&Pokcw¬H
tyÜau ygyga[wkaua,0 yxrH 'aóaEÅmwd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
w'aw¬m [d ,xm0kwå[Dem'duúarae0 oda'¨gwd/
(21) ,Íö ww¬
awok awokp ba0ok *[dwyÜ#doE¨duó owåó
tm'dawm 0Dxdpdwå0aoe avmbo[*w pdwåKyÜg'ge ar0
orÇ0awm awa,0 yxrEÅd 0kwåH/ wHyd e,kZÆwd/
tm'dawm 0Dxdpdwå0aoe raem'Gg&m 0ZÆeaó0 oAÁyxrH
OyÜZÆeawmwd/ tukoavok ye avmbrlv pdwåH A[kuÍö
a[mwd/ 'GD[d 0¥rlav[d ,kwåwåm y"meH ygu#Íö a[mwDwd
wa'0 yxrH 0kwåEÅd '|AÁH/
22/ ww¬ okE´&H raemwd okraem/ oded'¨pdwåH/ e [d
te0ZÆa|e okE´&wm £" ,kwåmwd/ okE´&H raem {wómbd0g
okraem/ oded'¨pdwåor*Ð yk*¾avm/ okreó bma0g
aomreó/ rmeoduokca0'ema,wH emrH/ {w¬p okreó
bma0gwd wo®d H pdawå yk*¾av0g okrembd"meó0g t,H aom
okraemwd okreAk'¨d,m0g y0wådedrdwåEÅd taw¬m/ bma0gwd [d
tbd"meAk'¨DeH y0wådedrdwåH 0kpöwd/ b0EÅd y0wåEÅd
tbd"meAk'¨da,m {wo®dEÅd uwGm/ {wo®dEÅd p edrdawå bkr®H/
,xm ema*g 'aEÅok [nawwd/ ,xm [d ww¬ twåaem
'EÅedrdwåH 'EÅ,kawå ema* [eeyÜ0wåd a[mwd? {0rd"yd wH
34 y&rw¬'DyeD ygX
a0'emedrdwåH a0'em,kawå reo®d H yk*¾av0g tbd"meAk'¨da,m
y0wåEÅDwd/ b0EÅd Ak'¨do'´g {awemwd bma0gwdp 0'EÅd/
{wo®mwd p tya&/ aomreaóe o[ {uawm *wH
y0wåEÅd aomreóo[*wH/ aomreóa0'emorÜ,kwåEÅd
taw¬m/ 'óeH 'd|d/ om ye or®m'd|d? rdpäm'd|d0aoe 'k0d"m/
£" rdpäm'd|d,kwåm/ tukovm"dum&wåm/ 'd|da,0 'd|d*wH/
,xm *lx*wH rkwå*wEÅd/ 'd|d*awe orH yuma&[d ,kwåEÅd
'd|d*w orÜ,kwåH/ 'd|d*awe {ukyÜg'wm'D[d yuma&[d orH
{uDblw rd0 ,kwåH oHo|EÅd taw¬m/ tocFg&duaruH
oocFg&duaruEÅd {w¬ ocFga&mwd ykAÁmwdocFga&m/ aomp
'k0da"g ya,ma*g? Oyga,mpmwd/ ww¬ tmPwåd,m0g
taZÑoem,0g waZÆwGm 0g £'H ua&m[Dwd ya&[d uawm
um,0pDya,ma*g ya,ma*gemr/ tmPwåm'demye 0dem0
ur®ó u&Pw¬H wH wH Oyg,H ya& tmpdu©EÅd/ tu&aP
tm'De0H u&aPp tmedoHoH 'aóEÅd? uwduH0g ua&mEÅd?
'@H0g xayEÅd? o,ar0 0g wH wH um&PH tEkó&wd?
ypöa0u©wd/ {0rm'dem ea,e Oyga,m taeu0da"g/ aom
'k0da"gyd £" ocFga&m emr/ ocFa&mwd twåaem yuwd,m
umwkH tedpärmeH pdwå oEÅmeH tumwkH t'wGm u&Pw¬m,
oH0d'[wd wo®d H wo®d H uar® ya,maZwDwd uwGm/ a,mye
ypö,*aPm awe ocFga&e 0d&[dawm a[mwd/ aom
tocFga&m/ a,mye aweo[dawm a[mwd/ aom
oocFga&mwd/ 0kwåaO§wH t|uxm,H --
o[ ocFga&emwd oocFga&m/ awe oocFga&e
oyÜa,ma*e oOyga,e ypö,*aPemwd taw¬mwd/
{w¬p ypö,*aPmwd tm&r®Pm'daum om"m&aPm ypö,
y&rw¬'DyeD ygX 35
*aPm t|uxm,H 0kawåm/ tom"m&aPmye
ukovuar®ok oyÜK&dokyedó,m'daum tukovuar®ok
toyÜK&dokyedó,m'daum ypö,*aPm 0daoaowGm
a,maZwkH ,kawåm/ aomye ,'g 'k0da"e ocFga&e 0dem
o,ar0 pdwåH toHoD'rmeH uwGm O|maywd ork|maywd?
w'g aomtocFga&memr/ ,'gye awe 0dem o,ar0 pdwåH
O|maywkH ork|maywkH eoauúmwd? ocFg&H o[m,H vbdwGm0
oauúmwd? w'g aom oocFga&memr/ £wd tocFga&m
oocFga&mwdp £'H ypö, *Paó0 emrH/ e pdwåó/ pdwåHye
tocFga&e oka'¨e ypö,*aPe OyÜEéH tocFg&duH/ oocFga&e
ypö,*aPe OyÜEéH oocFg&duH? OyÜEéaw¬ [d t,H
£uypöa,mwd/ ,o®d H ora, tukovH pdwåH OyÜEéH a[mwd
aomreóo[*wH 'd|d*worÜ,kwåH oocFga&emwd [d ygVd,H
0kwåEÅd/ {w¬p oocFga&e ypö,*aPe OyÜEéH a[mwDwd
a,maZwAÁEÅd/ t,arw¬ tocFg&duoocFg&duya'ok
y&rw¬'Dyem/
(22) #Dumok ye
£rrw¬H tov’au©wGm pdwåar0 tocFg&H oocFg&EÅd p
*a[wGm ,H 0kwåH? ]]ew¬d ocFga&m tómwd tocFg&H/ wa'0
tocFg&duH/ o[ ocFga&e 0wåwDwd oocFg&H/ oocFg&ar0
oocFg&duEÅd p/ aom ,ó ew¬d/ wH tocFg&H/ wa'0
tocFg&duH/ ocFga&e o[dwH oocFg&d uEÅd p}}/ oAÁarwH e
,kZÆwda,0/
(23) ,Íö 0dbm0ed,H
ocFa&mwd pdwåH wdu©bm0ocFgwr@e0daoaoe oaZÆwd/
ocF&D,wd0g wH {awe ,xm0kwåea,e oZÆD,wDwd
36 y&rw¬'DyeD ygX
ocFga&mwd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
{0O§d owd oocFg&duyd pdwåH wdu©Hemr od,mwd/
(24) ,Íö ww¬
]]aom ye twåaem ykAÁbm*yÜ0awå pdwåoEÅmaeap0
y&oEÅmaep y0wåwDwd wH edAÁwådawm pdwåó wdu©bm0
ocFgawm 0daoaom0 £" ocFga&mwd}} 0kwåH/ wHyd tocFg&du
oocFg&duy'geH 0peaw¬ok 0d&ZÑdwGm w'Ek ½lyó ocFg&ó
y&duyÜem0aoe 0kwåwåm e,kwåar0/
(25) {awe
ykAÁyÜa,m*orÇLawm? 0daoaom pdwåorÇyD/
ocFga&m wH 0aoaew¬? a[mwsmocFg&dum'dwmwd/
om"u*gxmyd y#du©dwåm a[mwDwd/
(26) ,Íö ww¬
]]tx0g? oocFg&duH tocFg&duEÅd ap wH au0vHocFg&ó
bm0gbm0H oE¨m, 0kwåH/ ewó o[y0wådoAÇm 0g
bm0awmwd/ bdEéoEÅmeyÜ0wådaemyd ocFg&ó £"rw¬dwm,
wH 0aoe edAÁwåH pdwåH ocFga&m tó tw¬Dwd oocFg&duH/
oavmraum oyu©aumwsm'Dok0d, o[ o'´ó
0dZÆrmew¬y&d'Dyeawm/ wAÁdy&DwrÜe w'bm0awm 0kwåea,e
tocFg&du}}EÅd 0kwåH/ wHyd ygVdt|uxmod'¨H OZkH 0do'H tw¬H
rkÍödwGm twåaem y&duyÜem 0aoe 0kwåwåm e *a[wAÁar0/
{w¬p twåaem £päm, 0dem ya&oH tmPwåd,m0g taZÑ
oem,0g ,mpem,0g y0wådwH pdwåH ya,m*ork|dwH emr/
wxm twåaem £päm, 0dem ya&oH ba,e0g vZÆm,0g
y&rw¬'DyeD ygX 37
*g&a0e0g uxdum,0g '@ba,e0g y0wådwH Oyg,ork|dwH
emr/ o,ar00g twåaem vDeH pdwåH ÚwGm awe awe
Oyga,e twåmeH Mo0'dwGm0g wH wH Oyg,H tEkó&dwGm0g
y0wådwH pdwåH Oyg,ork|dwH emr/ £'Íö e,'óear0gwd/
'd|d*awe 0dyÜ,kwåH 'd|d*w0dyÜ,kwåH/ O'godebma0e ayu©wd
tEkb0emuma&e tm&r®PH yówDwd Oayu©m/ Oyywådawm
,kwådawm £u©wd yówDwd0g Oayu©m/ ,xm[d aomreó
a'greómed tm&r®PH t"drwåawm yóEÅd/ ,awm
aomreódawm yk*¾avm awe tm&r®aPe 0da,ma*
0dum&yawåm a[mwd/ a'greódawmp awe tm&r®aPe
oHa,ma* 0dum&yawåm a[mwd/ e wxm t,H? t,H ye
,kwådawm0 yówd e tm&r®PoHa,m* 0da,m*a[wk yk*¾vH
0dum&H ygaywDwd/ aupdye Oyywådawm ,kwådawm £u©wDwd
£'H £" eorÇ0wd/ e [d tukovH ,kwå½lyH emr a[mwDwd
0'EÅd/ Oayu©m, o[*wEÅd ormaom/
23/ {w¬p udÍömyd zóm'a,m 0dwuúm'a,m arm[m'a,mp
"r®m £rdem ouave t|0da"e pdawåe o[ *wm
orÜ,kwåmp a[mEÅd? e ye aw a0'em0d, o,Hyd ab'0EÅm
a[mEÅd/ ep 'd|docFg&meH 0d,awoH £ro®d H pdawå uw¬pd
a[mEÅd uw¬pdea[mEÅDwd t,H 0duayÜg tw¬d/ wo®maw
£rópdwåó ab'u&m ea[mEÅDwd £" e*[dwmwd '|AÁm/
avmabmye tan[d £ró t|0d"ó ab'ua&m
a[mwd/ a0'em'd|d ocFg&mp £ró tnrnó ab'u&m
a[mEÅDwd aw{0 £" *[dwmwd '|AÁm/ eEk yDwd rme
xderd'¨gedyd ab'u&med a[mEÅDwd wmedyd £" oyDwduH
tyDwduEÅd rmeorÜ,kwåH rme0dyÜ,kwåEÅd xderd'¨orÜ,kwåH
xderd'¨0dyÜ,kwåEÅd p *a[wAÁm eDwd/ e/ awok [d aomreaó
38 y&rw¬'DyeD ygX
*[daw yDwd *[dwm0 a[mwd/ £w&medp wDPd
ted,wa,m*Dedp a[mEÅd? a,0gye umedpmwd e*[dwmeDwd/
(27) 0dbm0ed,H ye
zóm'd0dwuúm'darm[m'd"r®m £awm tan[dyd pdawå [d
,kwåm a[mEÅDwd eaw tan[d £ró 0daooH ua&mEÅd/
wo®m aw £" e *[dwmwd £rdem t"dyÜga,e ,H 0kwåH
]]uo®m yaew¬ tanokyd zóm'Dok orÜ,kwå"ar®ok
0dZÆrmaeok aomreóo[*wm'dbma0g0 0kawåmwd/
aomreóm'Dear0 tom"m&P bm0awmwd/
zóm'a,m[d aupd oAÁpdwå om"m&Pm aupd ukovm'd
om"m&Pm/ arm[m'a,mp oAÁm ukovom"m&Pmwd e
aw[d ouúm pdwåH 0daoaowk}}EÅd/ wH 0dpma&wAÁH/
{0O§d owd aomreókayu©m ocFg&myd tanok 'dóEÅDwd
awyd tan[d £ró 0daooH eua&mEÅd/ wo®m awyd £"
e*a[wAÁm od,kEÅd/
24/ {w¬p aomreóyÜ#doE¨duwm? t*rÇD&yÜuwdwm?
£|m&r®Porma,ma*g? Asoerkwådp aomreóó um&PH/
aomreóyÜ#doE¨daum[d o'g b0*Faomreaóe y&dbm0dw
oEÅmaem a[mwDwd wó pdwåH OyÜZÆrmeH a,bka,se
aomreóo[*wH OyÜZÆwDwd/ t*rÇD&yÜuwdaump
[DeZÑmoa,m tyÜuHyd r[EÅH rnwd/ [DeHyd yPDwH rnwd/
wo®m wóyd pdwåH OyÜZÆrmeH a,bka,se aomreóo[*wH
a[mwDwd/ £|m&r®Porma,ma*gwd twåem £pädawe
[Daee0g yPDawe0g tm&r®aPe orma,ma*g/ AsoerkwåDwd
ÓwdAsoem'dawm rkwåd/ Oayu©my#doE¨duwm? *rÇD&yÜuwdwm?
rZÑwåm&r®Porma,ma*g? Asoerkwådp Oayu©m, um&PH/
y&rw¬'DyeD ygX 39
{w¬p *rÇD&yÜubdwmemr r[ZÑmo,wm/ wm'daom [d
yk*¾avm r[EÅHyd tyÜuH rnwd? yPDwHyd [DeH rnwDwd/
'd|ZÑmo,wm? 'd|d0dyEéyk*¾vao0em? o'¨r®0drkcwm?
rdpäm0dwuúA[kvwm? ta,medaom Or®KZÆeÍö 'd|d,m um&PH/
ww¬ 'd|ZÑmo,wmwd umPm&d|ó0d, okeu©wåó0d,p
yk&drba0 'd|d *wdubma0e tm*wwåm £ro®d H ba0yd
oówkapä'go, bma0g/ o'¨r®0drkcwmwd pd&Hyd umvH
o'¨ar®e 0dem tm*wwm/ rdpäm0dwuúA[kvwmwd twåaem
t0doa,ok oAÁnK0doa,ok Xmaeok twåaem yrmPH
tZmedwGm pdEÅmyokw0aoe rdpäm0dwuúA[kvbma0g/
ta,medaom Or®KZÆeEÅd twåem'd|um&Par0 om&awm
opöawm Or®KZÆeH/ wAÁdy&Dawe 'd|d0dyÜ,kwåum&PH a0'dwAÁH/
tocFg&duur®ZedwyÜ#doE¨d uwm? uv’um, pdwåwm? cEÅd
A[kvwm? yk&douma&ok 'd|medoHowm? ur®yÜokwwm?
OwkabmZem'd oyÜg, vmabmwd £'H tocFg&duum&PH/
ww¬ cEÅdA[kvwmwd oDwkPSm'DeH creA[kvwm/
yk&douma&olwd yk&dao[d uwåaAÁok uar®ok/
ur®yÜokwbmwd uar®ok pdPÖ0odwm/ wAÁdy&D awe
oocFg&duum&PH a0'dwAÁH/ £aroHye pdwåmeH OyÜwåd 0d"meH
0dok'¨dra*¾ *a[wAÁH/ t|yDwd ydoa'´e aeoH
vAÇrmeur®yxab'awm umv oEÅmem &r®Pm'd
ab'awmp taeu0d"wåH orÜda@wDwd/
avmbrlvpdwåó y&rw¬'dyem ed|dwm/
25/ a'gorlvpdawå 'k|Kraembd 'kr®aem/ 0d½lyH pdwåH/ 'k|Kraem
{wómwd0g 'kr®aem/ 0d½lypdwåor*Ðyk*¾avm/ 'kr®eó bma0g
a'greóH/ rmeodu'ku©a0'ema,wH t"d0peH/ om [d
40 y&rw¬'DyeD ygX
twåem o[*aw pdawå0g wH or*Ðyk*¾av0g 'kr®em
bd"meó0g t,H aom 'kr®aemwd 'kr®eAk'¨d,m0g y0wådedrdwåH
a[mwDwd/ aooH a[|m 0kwåe,ar0/ a'greaóe o[
*wEÅd ormaom/ y#d[nwDwd y#daCm/ a'gaom/ aom[d
OyÜZÆrmaem orÜ,kwå"ar®yd y#d[ewd/ vlac oEÅawå ua&mwd/
twåaem 0w¬KrÜd y#d[ewd/ [',yÜa'oH '[wd/ wH yk*¾vH
'kr®KcH ua&mwd? twåaem tm&r®PHyd y#d[ewd/ wH Am",
rmaem *PSmwd/ wo®m y#daCmwd 0kpöwDwd/
26/ {w¬ od,m/ ocFga&m wm0 £ró pdwåó ab'
ua&mwd wó £" *[PH ,kwåH/ a0'em y#dCmye
ab'u&m e a[mEÅDwd aw £" e *a[wAÁmwd/ 0kpöaw?
a'greó*¾[PH wm0 £ró pdwåó u'gpd
tna0'ema,m*wm yo*Fed0wåew¬EÅd/ ,'g[d &mZmaem
[ormema,0 apm&0"H ayaoEÅd/ ,'gp Zem twåaem a0&DeH
r&aP wk|d H ya0a'EÅd/ r&PH tbdeE´EÅd/ ,'gp AmvZem
[ormem0 rd*yu©daem rma&EÅd/ w'g £'H Ekacg aomreaóe
,kwåEÅd taw¬0 yoa*Fg/ Oayu©ma,ma*ye 0wåAÁar0 ew¬d/
wyÜo*Fed0wåew¬H a'greó*¾[PEÅd/ y#dC*¾[PHyd
tn"r®orÜ,kwåwm yo*Fed0wåew¬H/ wxm[d a,
ew¬duma[wkum ud&d,rdpäm 'd|dum ygP0a" tyknHemr
ew¬Dwd *PSEÅd/ a,p rEkóygP 0a"{0 tyknH a[mwd?
wd&päme*wygP0a" tyknH ew¬Dwd *PSEÅd/ a,p ygP0"H
uwGm ,nH ,ZEÅmeH r[EÅH yknH a[mwd? 'dAÁoH0wåeduEÅd
*PSEÅd/ aw ouúm,'d|d,m 0dó|m ygP0"H o,H0g ua&mEÅd/
tan0g ayaoEÅd/ w'g £'H 'd|d,myd orÜ,kwåH od,mwd
yoa*Fg a[mwda,0/ a,ye or®m'd|dauok Amvm tAswåm?
aw u'gpd awoH rdpäm'd|dumeH v'¨d H *a[wGm ygPH 0"EÅm
y&rw¬'DyeD ygX 41
tm'dawm a0rwduZmwm0 a[mEÅd/ w'gawoH £'H
0dpdudpäm,yd ,kwåH od,mwd yoa*Fg a[mwd/ wyÜo*F
ed0wåew¬H y#dC*¾[PEÅd/ £w&xm yk&dr pdwåó
avmbo[*wbma0g0d, £ró y#dCorÜ,kwåbma0g
plVed*arae0 oda'¨gwd awoH *[PH ed&w¬uH od,mwd/ {w¬p
£ómrpä&d,ukuúKpömeH xderd'¨óp t*¾[PH yk&drpdawå
rmexderd'¨ea,e a0'dwAÁH/ t,arw¬ y&rw¬'Dyem/
(28) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]tom"m&P "r®0aoe pdwåó Oyvu©Pw¬H
a'greó*¾[P}}EÅd 0kwåH/ ww¬ tom"m&P"r®0aoemwd £'H
wm0 e,kZÆwd/
(29) owdyd £ró aomreókayu©mo[*wbma0
tenom"m&aPae0 a'greaóe £ró Oyvu©Pw¬EÅd
tw¬ó tmyZÆeawm/ ,xmwH owdyd yk&dró £róp
pdwåó arm[o[*wbma0 tenom"m&aPae0
avmabe y#daCep Oyvu©Pw¬H avmbo[*wy#dC
orÜ,kwå*¾[PEÅd/ Oyvu©Pw¬EÅd p e 0wåAÁH/
{0O§d owd ygua#e a'greaóe tygu#meH tna0'em eHyd
£" v'¨bm0H Oyvau©wDwd tmyZÆwd/ ,xm v'¨gwyawåm
&mZukrma&mwd/
(30) ,Íö 0dbm0ed,H
]]y#dCorÜ,kwåbma0gye ObdEéH {uEÅ o[pm&dwm 'óew¬H
0kawåm}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
£ró plVed*arae0 w'w¬od'¨dawmwd/
27/ {w¬p a'goZÑmo,wm? t*rÇD&yÜuwdwm? tyÜókuwm?
42 y&rw¬'DyeD ygX
tmCmw0w¬Korma,ma*g0g? ted|m&r®Porma,m a*g0g
a'greóó y#dCóp um&PH/ ww¬ a'go A[kv
bm0awm tm*w0aoe a'goZÑmo,wm '|AÁm/
t*rÇD&yÜuwdwm [DeZÑmo,wm/ tyÜókwóp ted|
avmu "ar®[dzk|ó wHukaww¬vAÇmwd ypöa0u©em ew¬Dwd/
£arorÜd 'GdEéH OyÜwåd0d"meH 0dok'¨dra*¾ *a[wAÁH/ ydo'´ó
taw¬myd 0kwåea,m{0gwd/
a'gorlvpdwåó y&rw¬'dyem ed|dwm/
28/ arm[rlvpdawå 0dpdudpäK'¨pömeH y'aw¬m Oy&d tm*rdówd/
,o®mye £'H pdwåH rlvEÅ&0d&a[e va'¨gumaoe
ok|KAv0aEÅe arma[eap0 oHoyÜrme0du©dyrmae[d
0dpdudpäK'¨apö[d p ,kwåH a[mwd/ wo®m £" a0'emyd tm&r®PH
t"drwåawm tEkb0dwkH e oauúmwDwd Oayu©ma0'em0
,kwåm a[mwd/ {0H oaEÅyd £'H pdwåH aomreó a'greó
o[*wmeHyd teEÅa& OyÜZÆwd/ wo®m w'kb,a0'em[dyd £'H
,kwåH od,mwd yoa*Fg a[mwDwd wyÜo*Fed0wåew¬H £"
Oayu©m*[PH uwH/ tenpdwåom"m&aPe "ar®e pdwåó
ed,rew¬H 0dpdudpäm*[PH/ O'¨pöH ye oAÁmukoavok ,kwåHyd
£" va'¨gumoH [kwGm ok|K Av0H a[mwDwd 'óew¬H £a"0
*[dwEÅd '|AÁH/ awae0[d "r®o*FPd,H "r®Ka'´o0ga& O'¨pöH
tanok ygypdawåok o½lyawm tEk'¨&dwGm
a,0gyeubma0ae0 0kwåH/ £ro®d H tEÅdrpdawå{0 o½lyawm
O'¨#EÅd '|AÁH/ ,o®mp £'Hpdwå'G,H owåmeH yuwdobm0blwEÅd
ya,ma*e 0g Oyga,e 0g auepd OyÜga'wAÁH emr ew¬d/
oAÁumvrÜd b0*FpdwåH0d, taemouúrmeH toHoD'rmeH
tudapäe tuoda&e y0wåwd/ wo®m {uaEÅe
y&rw¬'DyeD ygX 43
tocFg&duar0 a[mwDwd uwGm £" ocFg&aba'g e
*[dawmwd '|AÁH/ awae0p ygVd,Hyd yk&drpdawåok0d, £"
oocFga&emwd 'kwD,pdwå0ga&m e0kawåmwd/ t,arw¬
y&rw¬'Dyem/
(31) 0dbm0ed,H ye
£rmed a'G pdwåmed twdor®KV§wm, twdpÍövwm, p
oAÁw¬yd &ZÆe'kóe&[dwmed a[mEÅd/ wo®m Oayu©m
o[*wmae0 y0wåEÅDwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
&ZÆe o[dwmeHyd avmbrlv pdwåmeH Oayu©m a,m*ó
'd|wåmwd/
(32) ,Íö ww¬ r[m#Dum,Íö
]]wawma,0p obm0wdu©wm, Oóma[wAÁwm,p
tbm0awm ocFg&aba'gyd aeoH ew¬D}}wd 0kwåH/ ww¬
obm0wdu©wm, tbm0awmwd £rdem £ró
tocFg&dubm0H y#du©dywd/ Oóma[wAÁwm, tbm0awmwd
£rdem oocFg&dubm0H y#du©dywd/ w'kba, ye £'H pdwå'G,H
oAÁaom ocFg&0drkwåH a[mwDwd 'aówd/ wH t|uxm,yd
wm0 e oarwd/
y#dpöorkyÜg'0db*Ft|uxm,O§d ocFg&aba'e t0dZÆm,
'k0d"bma0g0 0kawåm/ ,'dp £'H'G,H ocFg&rkwåH od,m/ {0H
owd £" arma[myd ocFg&rkawåm od,m/ aomp
t0dZÆma,0gwd wd0d"bma0g0 t0dZÆm, ww¬ 0wåaAÁm/ ep
0kawåmwd/ {0H wm0 t|uxm, eoarwd/
(33) ,o®mp £" wdu©bma0gemr 0dem ocFga&e au0vH
yuwd ypö, *P 0aoae0 y0wåeorw¬wm 0kpöwd/ £'Íö
44 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåH wax0 y0wåwd/ wo®m £'H obm0wdu©H e a[mwDwd e
ouúm 0wåKEÅd/
va'¨gumaoe arma[e ok|K rk,SEÅDwd arm[rl[meDwd
0wåaAÁ ed½kwåea,e armrl[meDwd 0kwåH/
29/ £apö0EÅdtm'd r[med*reH/ ww¬ £apö0EÅd £wd {0H/
edygwork'ga,m a[o/ ypädarm0g {0H oa'´g yk&dró
£wdo'´ó tw¬0paem/ £apö0EÅd0g 0dokH {aum edygawm/
oAÁxmyd £rdem aomreóo[*wEÅdtm'dem 0kwåyÜuma&
emwd taw¬m '|aAÁm/ £'Íö 'Gg'omwd {w¬ 0daooeH
a0'dwAÁH/ oAÁxmyDwd "r®o*FPD,H 0kawåe yuma&emyd
'Gg'ao0/ 0dba*F 0dbawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/
"mwkuxm'Dok 0kawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/ awok awok
okwåaEÅok 0kawåe yuma&emyd 'Gg'ao0/ umva'o
oEÅmem'd ab'bdaEée yuma&emyd 'Gg'ao0/ uxH
'Gg'ao0gwd/ £apö0H 'Gg'ao0gwd a,maZwAÁH/
(34) 0dbm0ed,H ye
a[|m 0kawåm orÜa,m*g'd tmuma&m0 0dbm0dawm/
aomye £apö0EÅd £rdem0 oda'¨gwd/
tukovpdwåmeDwd ukovy#d0d½k'¨obm0wåm {0H v'¨em rmed
pdwåmed/ {w¬p {uaEÅe o'¨g'a,m{0 ukovmemr/
arm[m'a,m{0 tukovm emr/ pdwåHye zóm'a,m 0d,
tnormear0 a[mwd? e [d tm&r®P 0dZmeeH0g {uaEÅe
rk,Sem'd0d, om0ZÆH0g a[mwd/ o'´[em'd0d, te0ZÆH0gwd/
wHye tukoav[d ,kwåH tukovEÅd 0kpöwd/ ukoav[d ,kwåH
ukovEÅd/ o'¨g'DeHye arm[m'DeÍö y#d0d½k'¨bma0g ,xmuúrH
y[m,uy[mwAÁbma0e a0'dwaAÁm/ tukov"r®m[d
y&rw¬'DyeD ygX 45
'kAÁvm a[mEÅd/ ok0PÖyÜ#d½lyum0d, az*¾Kblwm tbm0em&[m
ykeyÜKeH tmao0D,rmemyd pÍövEÅda,0 0duúd&EÅda,0/ ed,mrH
MouúrEÅmyd {uo®d Hba0 {0 tyg,bm*dwm, MouúrEÅd/ eye
ukovrlvmed oAÁaom ypädE´dwGm oawå 0¥aomwed,aw
umwkH oauúmEÅd/ ukov"r®mye Av0EÅm a[mEÅd/
Zmwdok0PÖm0d, om&blwm bm0em&[m ykeyÜKeH
tmao0D,rmem xd&w&ywåm avmuda,ok ,m0 £'¨d0d"mem
avmukwåa&okp ,m0 t&[wår*¾g 0k'¨d0d½kV§D"r®m a[mEÅd/
ed,mrH MouúrEÅm tyg,aomwH0g 0¥aom wH0g oAÁaom
orkpädE´dwGm tEkyg'daooedAÁmebm*dwm, MouúrEÅd/ wo®m
ukov "r®m{0 y[m,umemr/ £wa&ye y[mwAÁm{0
emrmwd a0'dwAÁm/ tydp ukov"r®memr tEÅraom
tmavmybdu©m 'gerwåmyd
avmauaboZÆ0d"memed0d,tukovyÜ[mem, {0
y@daw[dynyD,EÅd u&D,EÅd p? wo®m aw{0 y[m,um/
tukov"r®mye avmau emema&m*Zmwda,m0d,
ouvavmuó yuwdobm0blwm{0 a[mEÅDwd aw
y[mwAÁm{0gwd/ orEÅawm te0aooawm tm'd,d Hok
*PSd,d Holwd orwåmed/ tydp orwåmeDwd ed|dwmed
y&dykPÖmed0g/ t|"mwdtm'do*F[*gxm/ avmabmrlvH
{awoEÅd ormaom/ 'Gg'om ukovm od,kEÅd {w¬ od,kEÅd
edygwy'H £" '|AÁH/ tukov pdwåmed 'Gg'o b0EÅDwd taw¬m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, tukovpdwåó
y&rw¬'dyem ed|dwm/
31/ {0H oAÁed[DeH tukovH o*Fa[wGm £'ged ta[wkuH
46 y&rw¬'DyeD ygX
o*FPSaEÅm ww¬p oAÁed[DeH tukov0dyguH wm0 'aówkH
Oayu©mo[*wEÅdtm'drm[/
(35) 0dbm0ed,H ye
wH tukov 0dyguwåma,0 tukovmeEÅ&H yxrH 'ódwEÅd
t"dyÜga,e ,H 0kwåH ]]awoH tukov0dygum 'd0aoe
wd0d"bma0yd tukovmeEÅ&H tukov0dygaua,0
0dbZdwk}}EÅd/ wH e okE´&H/
{0O§d owd ukov0dygumedyd ukovm eEÅa&{0 0wåAÁmed
od,kEÅd/
31/ pu©Kaomwm'DeH y'aw¬m Oy&d tm*rdówd/ 0dZmemwDwd
0dnmPH/ ,xm[-0dZmemwd 0dZmemwDwd acg bdu©a0
wo®m0dnmPEÅd 0kpöwDwd/ pu©KH edódwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/
pu©Kem0g ypö,blawe ZedwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/ uar®e0g
pu©Kó OyeDwH 0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Kawm0g ZmwH
0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Kó0g £`E´d,bma0e omrd blwó
0dnmPH pu©K0dnmPH/ pu©Ko®d H0g OyÜEéH0dnmPH pu©K0dnmPH/
{oea,m aomw0dnmPm'Dokyd/ ygVd,Hye r[m
wPSmocF,okawå --
ao,sxmyd bdu©a0 u|Íö y#dpö t*¾d Zvwd/ u|*¾DawG0
ocsF H*päwd/ ouvduÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ ouvd u*¾DawG0
ocsF H *päwd/ wdPÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ wdP*¾D awG0 ocsF H
*päwd/ a*gr,Íö y#dpö t*¾d Zvwd/ a*gr,*¾DawG0 ocsF H *päwd/
xkoÍö y#dpö t*¾d Zvwd/ xko*¾DawG0 ocsF H *päwd/ ouFm&Íö
y#dpö t*¾d Zvwd/ ouFm&*¾DawG0 ocsF H *päwd/ {0ar0acg
bdu©a0 pu©KÍö y#dpö ½layp OyÜZÆwd 0dnmPH/ pu©K0dnmPaEÅ0
ocsF H *päwd/ aomwÍö y#dpö oa'´ p OyÜZÆwd 0dnmPH/
y&rw¬'DyeD ygX 47
aomw0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ CmeÍö y#dpö *aE¨p OyÜZÆwd
0dnmPH/ Cme0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ Zd0SÍö y#dpö &aop
OyÜZÆwd 0dnmPH/ Zd0Sg0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/ um,Íö y#dpö
azm|aAÁp OyÜZÆwd 0dnmPH/ um,0dnmPaEÅ0 ocsF H *päwd/
reÍö y#dpö "ar®p OyÜZÆwd 0dnmPH/ raem 0dnmPaEÅ0 ocsF H
*päwDwd 0kwåH/
wxmwd £rdem Oayu©mo[*wEÅd y'H tmu¹wd/
'ku©,wDwd 'ku©H/ orÜ,kwå"ar® wH or*Øyk*¾vH0g Am"wd
[d HowDwd taw¬m/ 'k|K0g cewd um,duokcEÅd 'ku©H/
'kuúa&e0g crdwAÁEÅd 'ku©H/ 'kuú&H Moumo'geH {wómwd0g
'ku©H/ um,du'ku©a0'ema,0 emrH/ ok|K y#drkcÍö £päwDwd
orÜ#dpäeH/ ok|Lwd trkÍörmeH/ y#drkcEÅd tenmayu©H/ £päwDwd
umarwd tbdeE´wd y#d*¾PSwd/ awae0[d bmodwH tbdeE´KEÅd
{w¬ orÜ#dpäd H olwd 0PÖ,d Hok/ ok|K wDa&wd wkavwd
0dpma&wDwd oEÅD&PH/ #Dum,H wDa&wd ed|maywDwd 0kwåH/
0dbm0ed,H wDa&wd 0DrHowDwd 0kwåH/
32/ {w¬p pu©Kó torÇdEéwm? tmavmu
oEédó,yÜ#dvmabm? ½lygeH tmygwm*reH? reoduma&mwd
pwåma&m ypö,m pu©K0dnmPó OyÜwådum&Pmed/ aomwó
torÇdEéwm tmumooEédó,yÜ#dvmabm? o'´geH
tmygwm*reH reoduma&mwd aomw0dnmPó/ Cmeó
torÇdEéwm? 0gokoEédó,yÜ#dvmabm? *E¨meH tmygwm*reH
reoduma&mwd Cme0dnmPó/ Zd0Sg, torÇdEéwm
tmaygoEédó,yÜ#dvmabm/ &omeH tmygwm*reH?
reoduma&mwd Zd0Sg0dnmPó/ um,ó torÇdEéwm?
yx0doEédó,yÜ#dvmabm? wdPÖH azm|AÁmeH tnw&ó
48 y&rw¬'DyeD ygX
tmygwm*reH? reoduma&mwd um,0dnmPómwd/ {w¬p
tmavmu tmumom'DeH oEédó,meH *[PH aw[d 0dem
½lyg'DeH yoma'ok tmygwm*reaó0 tbm0awmwd '|AÁH? e
[d tmavmau owd ½lyged oEéd[dwmedyd pu©KrSd
tmygwrm*päEÅd/ {oea,m aoaookyDwd/ ,Hye t|uxm,H
pu©Ko®d Hye torÇdaEéyd A[d'¨g½lyg&r®aP tmygwH tem *päaEÅ
pu©K0dnmPH EkyÜZÆwd/ wo®d H ye tmygwH tm*päaEÅyd
tmavmuoEédóa, towd EkyÜZÆwDwd 0kwåH/
wH 0dem tmavmaue 0dnmPkyÜwåd,m tbm0'óey&H/ eye
tmygum*reHemr tmavmau towdyd orÇ0wDwd
'óey&EÅd '|AÁH/ £w&xm &wåE¨uma&yd ½lyged pu©KrSd
tmygwH tm*päEÅDwd tmyZÆwDwd/ tukovó 0dygumed
tukov 0dygumed/
33/ {w¬m auea|e 0dyguHemrmwd/ 0dypöea|e/ udÍö 0dypöeEÅd/
,xm avmau trÁzvm'DeH w½kPbm0H twduúr®
y&dPwbm0yÜwåd0dypöeEÅd 0kpöwd/ {0ar0H £"yd 0dypöeH
a0'dwAÁEÅd/ t,Íö taw¬m pwl[d or*Ðwm[d 'DaywaAÁm/
pwaóm[d or*Ðwmemr apwemor*Øwm? ur®or*Øwm?
Oy|meor*Øwm? 0dyguor*Øwmwd/ ww¬ ykaAÁ wH wH
ur®m,l[eumav,m ukovmukovapwem,
cPwå,or*Øwm/ t,H apwemor*Ðwmemr/ omye
apwem ed½kZÑrmem oAÁaom tbm0H ywGm eed½kZÑwd/
tm,wd Hye 0dyguygwkbm0g, twåaem oAÁmum&y&dyl&H
Mud,m0daooH wo®d H pdwåoEÅmae ed'[dwGm0 ed½kZÑwd/ aomp
Mud,m0daoaom ,m0 MoumoH evbwd/ wm0
uyÜoHwo[óHyd wHoEÅmeH tEk*awma,0 a[mwd/ ,H
y&rw¬'DyeD ygX 49
oE¨m, "r®ya' --
e [d ygyH uwH ur®H? oZÆKcD&H0 rkpöwd/
'[EÅH AmvraEGwd? bo®m qaEém0 yg0aumwd 0kwåH/
aomye 0dokH {aum y&rw¬"ar®mwdyd ocsF H e*päwd?
tEko,"mwka,m0d,mwd/ t,H ur®or*Øwmemr/ aomye
,'g twåaem tEk½lay ypöa, vbwd/ w'g 0dypöew¬m,
MoumoH ua&mwd/ uxH ua&mwDwd/ aom tmoEér&Pó
owåó twåmeH0g ypöKy|maywd/ twåaem edrdwåH0g
ypöKy|maywd/ *wdedrdwåH0g ypöKy|maywd/ aomp oawåm wH
trkÍörmaem ,'d *PSmwd/ w'g MoumoH vbwd/ t,H
Oy|meor*Øwmemr/ wH trkÍödwGm pkwóye pkwdteEÅ&ar0
aom ur®ocFgawm Mud,m 0daoaom 0dokH {aum
oorÜ,kawåm y&rw¬"r®&mod [kwGm {uH b0H yl&,rmaem
0dypöwd? {uH b0H yl&,rmaemwdp ,m0 wm,kuH b0*FudpöH
qok 'Gga&ok wH wH 'Gg&du0dyguudpömed y&da,momae
pkwdudpöÍö om",rmaemwd taw¬m/ ww¬ yk&drm wdaóm
or*Ðwm w½kPm 0w¬memr a[mEÅd/ ypädrm 0dyguor*Ðwm
y&dPwm0w¬memrmwd a0'dwAÁm/ £wd 0dypöEÅDwd 0dygumed
rk'kw½kPm0w¬H twduúrdwGm y&dPum0w¬ocFgwH 0dyuúbm0H
tmyZÆEÅDwd {0arw¬ taw¬m a0'dwaAÁm/ {0Íö uwGm ygVd,H
ukovmukovur®ork|memeHyd u#wåm½lygeH 0dyguya'
t*¾[PH a[mwDwd/ wmed[d ur®oEÅmeawm 0dokH od'¨wåm
0dokH ur®awm Zmwmeda,0 emr a[mEÅd? e0dyuúmed emrmwd/
tnH[d t½ly"r®meH oEÅmeH/ tnH ½ly"r®meEÅd/ t,arw¬
0dyguya' y&rw¬'Dyem/
a,ye t½lybma0e om&r®Pbma0ep uar®e o'do
50 y&rw¬'DyeD ygX
wmrwåH *a[wGm t½ly"r®mear0 0dyguwåH oma"EÅd/ awoH
0dyguoa'´g t½ly"ar®ok ½kV§D0aoe y0awåmwd tmyZÆwDwd/
,Íö ww¬ omvdADZedAÁawåok emVywåykyæzavok ADZo'domeH
zvmear0 omvdzvomvdyuúemrH od'¨H 0d,mwd OyrH 'aóEÅd?
omyd eoarwd/ e [d zvmedyd w½kPumav yguemrH vbEÅd/
ep emVywåykyæmedyd y&dPwumav yguemrH evbEÅDwd/ wmed
yd[d w'g emVH yuúH? ywåH yuúH? ykyæH yuúEÅd e e0kpöEÅDwd/
okc,wDwd okcH? orÜ,kwå"ar® wHor*Ðyk*¾vH0g v'¨omwH
ua&mwDwd taw¬m/
34/ ok|K0g cewd um,du'ku©H/ okacep crdwAÁH/ oku&H
Moumo'geH {wómwd0g okcH/ ukovó 0dygumed orÜ,kwå
a[wk0d&[awm ta[wkumedpmwd ukov0dygum a[wku
pdwåmed/
(36) 0dbm0ed,H ye
ykAÁur®o[Zmawe edAÁwåua[wkemyd £" 0dyguó
oa[wkuwmyoa*Fguawm/ aom e okE´a&m/
e [d tbd"ar® uw¬pd ykAÁur®o[Zmawe edAÁwåua[wkem
0dyguó oa[wkuma[wkuwm orÇa0gemr tw¬d/
towdp orÇa0 Asbdpm&óyd tbm0awm aom yoa*Fg
ed&w¬aum0gwd/ ww¬ Asbdpm&ómwd yo*Fó £apö0aw¬m/
{w¬p tukov0dygumeH o,H tAsmuw"r®wåm avmbm'D[d
tukova[wl[dp o,H tukov0dyguwåm tavmbm'D[d
te0ZÆa[wl[dp oa[wkuwm orÇa0g ew¬d/ towd p wH
orÇa0 awoH ta[wkubma0g tAsbdpma&ma,0 a[mwDwd
ww¬ ta[wku*¾[PH e uwH/ ukov0dygumeH ye o,H
ukov0dyguwåma,0 tavmbm'D[d ukovm
y&rw¬'DyeD ygX 51
Asmuwa,m*D[d te0ZÆa[wl[d oa[wkuwm orÇa0g
tw¬da,0/ owdp wo®d H orÇa0 awoH ta[wkubma0g
Asbdpm&o[dawm a[mwDwd waw¬0 ta[wku*¾[PH
uwEÅd '|AÁH/
35/ pu©m'dau yÍö'Gga& OyÜEéH tm0ZÆeH yÍö'Gg&m0ZÆeH? wO§d
yÍö'Gga& C¥dwH tm&r®PH *a[wGm tm0ZÆeH OyÜZÆwDwd/
b0*FocFgaw raem'Gga& OyÜEéH tm0ZÆeH raem'Gg&m0ZÆeH/ wO§d
wo®d H tmygwH tm*päEÅH tm&r®PH *a[wGm tm0ZÆEÅH
y0wåwDwd/ {w¬p raem'Gg&EÅd ouvH b0*FpdwåH '|AÁH/
(37) ,Hye #Dum,H
wm0 ]]raem'Gg&EÅd {w¬ tm0ZÆeó teEÅ& ypö,blwH
b0*FpdwåH raemwd 0kpöwd/ wa'0 'Gg&H tm0ZÆeZ0em'd xdpdwå
y0wåd,m rkcwåm}}wd 0kwåH/
,Íö 0dbm0ed,H
]]tm0ZÆeó teEÅ& ypö,blwH b0*FpdwåH raem'Gg&H?
yDxdpdwåmeH y0wådrkcbm0awm}}wd 0kwåH/ wH oAÁHyd e
,kZÆwda,0/
,'d[d,ó b0*Fó teEÅ&H 0Dxdpdwåmed y0wåEÅd/ wa'0
{uaEÅe awoH y0wådrkcwåm raem'Gg&Hemr a[mwd/ e wawm
yk&drmeDwd t,raw¬m od,m/ {0Íöowd a,ok pu©m'Dok ½lyg
'DeH C¥dwwåm tm0ZÆem'Ded 0Dxdpdwåmed y0wåEÅd/ wmae0
{uaEÅe awoH y0wådrkcwåm 'Gg&medemr a[mEÅd/ e wawm
tnmeDwd t,raw¬m tmyZÆwd/ ep wmed pu©m'Ded emr
tw¬d/ ,med pu©m'Ded 'Gg&½lygedemr e a[mEÅDwd/ oAÁarwH Oy&d
'Gg& o*Fa[ tm0db0dówDwd/ [oeH [odwH/ rkcó
52 y&rw¬'DyeD ygX
y[|mum&yÜ0wåd/ wH OyÜga'wd ZaewDwd [odwkyÜga'g/ wH0g
OyÜga'EÅd cDPmo0g {awemwd [odbkyÜga'g/ wH0g OyÜZÆwd
{awemwd [odwkyÜga'g/ aom{0 pdwåEÅd ormaom/
cDPmo0geH taemVm&dauok tm&r®aPok a,e pdawåe odwH
ygwkua&mEÅd? waówH emrH/ e [d cDPmo0g avmud, r[m
Zem0d, &ZÆeD,m'd bma0e MoVm&dauok [oed, 0w¬Lok
[oEÅDwd/ #Dumok ye pdwåH tayu©dwGm [odwkyÜg'EÅd ed'´d|H
od,mwd/ 0kwåea,e ta[wkumedp wmed 0dypöe 0dygukyÜg'e
udpö&[dwwåm wH wH Mud,mrwåblwmed pdwåmedpmwd
ta[wkuMud,pdwåmed/ {w¬p 0Dxdrkwåpdwåmed udpö'kAÁvwåm
yÍö0dnmPmed 0w¬K'kAÁvwåm orÜ#dpäem'Dedp udpö|me'kAÁvwåm
twåaem Oóma[e 0dem au0vH 0dypöerawåe y0wåEÅDwd
wmed oAÁmed 0dygumed{0 a[mEÅd/ ,medye Av0udpöwåm
twåaem Oóma[e y0wåEÅd/ tm,wd Hp 0dygukyÜg'ew¬H
Oóm[o[dwmed a[mEÅd/ wmed ukovmukovmedemr
a[mEÅd/ ,med ye pdwåmed 0dypöerwåH twduúr® twåaem
Oóma[ae0 y0wåEÅd/ awok tm0ZÆe'G,H 0dyguoEÅmeawm
v'¨ypö,wåm axmuH 'kAÁvbm0awm £w&medp
ed&mEko,oEÅmae y0wåwåm oAÁaom 0dygukyÜg'ew¬H
Oóm[&[dwmed{0 a[mEÅDwd wmed oAÁmed Mud,medemr
ZmwmeDwd '|AÁH/
36/ £'ged tm'dawm y|m, a0'em0dpm&Pm 0kpöwd/
wxm[d pu©K0dnmPm'DeH wm0 0w¬Ledp tm&r®Pmedp
Oyg'g½lygae0 a[mEÅd? Oyg'g½lygeÍö 0dpkyd@umeH0d,
tnrnoHC¥eH 'kAÁvar0gwd wmed £a| teda|p tm&r®aP
Oayu©m o[*wmae0 a[mEÅDwd/ um,0dnmPóye
tm&r®Pmed r[mblwmed a[mEÅDwd ,xm t"du&Pdrw¬au
y&rw¬'DyeD ygX 53
xydwH ydpkyd@uH ta,mula#e y[&EÅmeH ta,mul#ó
ydpkyd@uH twduúr® tcdu&PdC¥eH Av0w&H a[mwd/ wxm
awoH tm&r®blwmeH um,0w¬KH twduúr® um,edó,
blawok oHC¥eH Av0w&H/ wo®m um,0dnmPH £a|
okco[*wH teda| 'kco[*wH a[mwDwd/ orÜ#dpäepdwåHye
oAÁ'kAÁvmeH yÍö0dnmPmeH teEÅ&H OyÜZÆwDwd edpöH 'kAÁvH [kwGm
oAÁw¬ Oayu©mo[*war0gwd/ 0dbm0ed,H ye
tormeedóa, [d aw[d v'¨ypö,wm0aoe t,raw¬m
0dbm0dawm? oEÅD&PHye o,Hyd Av00w¬KH edóm, y0wåwd/
wm'daoep Av00w¬Kedóa,e yk&drpdawåe v'¨ypö,H
a[mwDwd axmuH Av0H a[mwd/ wo®m wH ukov0dyguH
£a| Oayu©mo[*wH tbd£a| aomreóo[*wH
a[mwd/ tukov0dyguHye teda|yd tbdteda|yd
Oayu©mo[*war0 a[mwd/ uo®m £wdap/ ,'d[d wH
twdted|m&r®P0aoe a0'em ab',kwåH od,m/ 'kau©e0g
a'greaóe0g ,kwåH od,m/ ww¬ 'kau©e wm0 e ,kZÆwd?
uo®m? {uEÅum,duwåm 'ku©ómwd/ a'greaóeyd e ,kZÆwd/
uo®m? y#daCe y#d[nwåm{0 a'greóbm0H ywåm
a'greóa0'em y#daCe 0dem eyÜ0wåwDwd/
{uEÅmukovblawe y#daCe edpöa,m*daem a'greóó
tAsmuawok torÇ0awmwd/ tm0ZÆe'G,Hye oEÅD&Pawmyd
axmuH Av0H a[mwd/ 0dygumeO§d y0wådwkHyd twåaem
Oóm[AvHemr ew¬d/ Av0aEÅ[dye ur®m'dypöa,[d Zmwmed
Av0EÅmedemr a[mEÅd/ 'kAÁav[d Zmwmed 'kAÁvmed emrmwd/ {0H
oaEÅyd wH tm0ZÆe'G,H ur®mEkbm0awmp rkpödwGm
0dyguoEÅmeawmp ypö,H *a[wGm O|dwwåm 'kAÁvar0
a[mwDwd o'gyd Oayu©mo[*war0gwd/
54 y&rw¬'DyeD ygX
(38) 0dbm0ed,H ye
yÍö'Gg&m0ZÆeH ykaAÁ auepd t*¾[daw tm&r®aP {u0g &ar0
y0wåwåm raem'Gg&m0ZÆeÍö 0do'dopdwåoEÅmey&m0wåe0aoe
Asmyg&EÅ&omayu©wåm tm&r®P&oH t"drwåawm tEkb0dwkH
eoauúmwDwd oAÁw¬yd rZÑwå a0'em,kwåar0gwd 0kwåH/ ww¬
Asmyg&EÅ&omayu©wåmwd £'H e ,kZÆwd/
e [d pdwåmeH Av0'kAÁvwm0daoaomtwåaemypäm y0wåó
pdwåó 0aoe ouúm 0wåKH/ twåaemye ypöa,[d{0 aom
ouúm 0wåKEÅd/ £w&xm oEÅD&Póyd Asmyg&EÅ&omayu©wm
od,m/ wHyd [d 0do'dopdwåoEÅmeH twåemy&H 0awåwd
a,0gwd/
37/ £rmed pdwåmed twåaem yuwd ypö,*Porma,ma*
owd EkyÜZÆEÅDwd ew¬d/ wo®m tocFg&dumae0gwd 0'EÅd/
rlv#Dum,H ye 0dyguk'¨ga& --
ta[wku0dygumeH ty&dAswåudpöwåm oocFg&du ur® 0d½ka'¨g
tocFg&dubma0gyd ew¬d/ tocFg&duur®0d½ka'¨g
oocFg&duuma0gyd ew¬d/ wo®m awoH Ob,uar®eyd OyÜwåd
axa&e tEknmwmwd 0kwåH/
{awe wdPÖH Mud,pdwåmeHyd w'kb,bm0gbma0g 0kawåm
a[mwd/ wmedyd[d ty&dAswåudpömeda,0gwd/ tx0g/ ½ly'ó
e o'´ó0em'Ded owåm u'gpd twåaem £päm, ua&mEÅd/
u'gpd ya&[d Oóm[dwm ua&mEÅDwd ypöu©awm0 od'¨arwH/
ww¬ ,'g twåaem £päm, ua&mEÅd/ w'g yÍö'Gg&m0ZÆem'Ded
oAÁmed 0Dxdpdwåmed tocFg&dumedemr a[mEÅd/ ,'g ya&[d
Oóm[dwm ua&mEÅd/ w'g oocFg&dumedemr a[mEÅd/ 'Gg&
0drkawåokye 'GDok Oayu©moEÅD&aPok t|r[m0dygauok0d,
y&rw¬'DyeD ygX 55
0wåaAÁm/ £wd oAÁmed ta[wkupdwåmed awe y&d,ma,e
ocFg&aba'e yapöuH bdEémed{0 a[mEÅd/ {0H oaEÅyd ty&d
Aswåudpöwåma,0 awoH ocFg&aba'g ygVd,H e0kawåmwd
a0'dwaAÁm/
38/ ,o®mye a[wka,memr r[EÅ"r®m a[mEÅd/ wo®m aw
'kAÁvur®edAÁawåok 'kAÁv0w¬Kudpö|maeokp £arok pdawåok
EkyÜZÆEÅd/ ww¬ oAÁH ygyur®H 0dau©y,kwåH o,Hyd pÍövwd 'kAÁvH
a[mwd/ wo®m wH uyÜ|dwduHyd ormeH umvEÅa& a[wk,kwåH
0dyguH ZaewkH eoauúmwd/ wda[wkuur®Hyd ormeH 'kAÁavok
pu©m'd0w¬Lokp 'óem'Dok udpö|maeokp a[wk,kwåH 0dyguH
ZaewkH eoauúmwd/ tm0ZÆe[oeudpöm edp 'kAÁvudpömed{0
a[mEÅd/ wo®m £rmed oAÁmed orÜ,kwåa[wk&[dwmed
ZmwmeDwd '|AÁH/
39/ oAÁxmyDwd y'ó taw¬m a[|m 0kwåea,ae0
a0'dwaAÁm/
(39) 0dbm0ed,H ye
oAÁxmyDwd tukov0dygu ukov0dygu Mud,aba' emwd
0kwåH/ wH e okE´&H/
aom[d aba'g £apö0EÅd £rdem0 *[dawmwd/ o*F[*gxm,H
tukov0dygumed 0w¬Kudpöaba'e owå? yknygumed
0w¬Kudpöa0'emaba'e t|"m? Mud,pdwåmed udpö'Gg&aba'e
wDPDwd ta[wkupdwåmed t|m&o a[mEÅDwd a,mZem/ {w¬p
yknygauok a0'emaba'gyd 0wåaAÁm/ £w&xm oEÅD&Pó
taba'g od,m/ wxm Mud,mok 'Gg&aba'gyd 0wåaAÁm/
tnxm tm0ZÆeó taba'g od,mwd/ #Dumokye aom e
0kawåmwd/
56 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkupdwåó y&rw¬'Dyem/
40/ £'ged a[|m 0kwåmeH pdwåmeH taombPemrH Oy&d
0kpörmemeÍö aombPemrH xayaEÅm *gxrm[/ Oy&d
0kpörmemeO§d aombPawå 0kawå a[|m 0kwåmeH
taombPwm t0kwåmyd od'¨g a[mwDwd/ ww¬
ygyga[wkurkwåmeDwd ygay[d ta[wkau[dp rkwåmed
{uleo|dpdwåmed/ tx0g/ {ue0kwdpdwåmedyd aombPmeDwd
0kpöa& 0kpöEÅDwd a,mZem/ ww¬ ygay[Dwd tukoav[d/
tukovmed[d twåor*Øaem oawå tedpäaEÅa,0 tyg,H
ygayEÅd/ wo®m ygygeDwd 0kpöEÅd/ {awe yknmeHyd ok*wdygyea|e
ygywm yoa*Fg ed0wådawm a[mwd/ e [d £päEÅmeH ygyae
ygyeAsmyga&m ygua#m a[mwDwd/ vmrua|e0g wmeda,0
ygygeDwd 0kpöEÅDwd/ aombaP[d o'¨g'd*kP"ar®[d ,kwåd,m
wawma,0 p o,Hyd aomb*¾ywåd,m aombPmeDwd/
41/ £'ged wmed aombPmed [De yPDwm Ekuúare
'aóaEÅm aomreóo[*wEÅdtm'drm[/ ww¬ ZmemwDwd
ÓPH? ,mxm0awm y#d0dZÑwDwd taw¬m/ ÓaPe orÜ,kwåH
0dyÜ,kwåEÅd ormaom/ ew¬d ocFga&m tómwd tocFga&m/
oH0dZÆwd ocFga&m tómwd oocFga&m/ oyÜK&dokyedó
,m'daum ukovkyÜwåd,m yuwdypö,*aPm/ aom[d ,'g
'k0da"e ocFga&e 0dem au0vH twåaem Aave ukovpdwåH
ork|maywd/ w'g tocFga&memr/ aoma,0 ,'g twåaem
Aave ukovpdwåH ork|maywkH e oauúmwd/ ocFg&o[m,H
vbdwGm0 wH ork|maywd/ w'g oocFga&memr/ tocFga&e
OyÜEéH tocFg&duH/ oocFga&e OyÜEéH oocFg&duEÅd oAÁH a[|m
0kwåar0/ {w¬p aomreóm'DeH OyÜwådum&PH a[|m 0kwåar0/
y&rw¬'DyeD ygX 57
tydp o'¨gorÜwåd 'óeorÜwåd a',s"r® y#d*¾g[u orÜwåDwd
{0rm'd aomreóum&PH? wAÁdy&DwH Oayu©mum&PH/ ,medp
yDwdoarÁmZÑ*Fó Oayu©moarÁmZÑ*Fóp
um&Pmedt|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £ro®d H Xmae
0wåAÁmeDwd/ ynm oH0wåedu ur®Kyedó,wm?
tAsmyZÆavmukyywådwm £`E´d,y&dyguwm? udavo'l&wmp
ÓPkyÜwåd,m um&PH/ wda[wkuy#doE¨duwm?
tarm[ZÑmo,wm? yn0EÅyk*¾vao0em/
okwpdEÅmyokwmwdyd0wåKH ,kZÆwd/ ,medp"r®0dp,oarÁmZÑ*Fó
um&Pmed t|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £" 0wåAÁmed/
wAÁdy&DwH ÓP0dyÜ,kwåum&PH/ ocFg&um&PHyd ykaAÁ 0kwåar0/
,medp 0D&d,oarÁmZÑ*Fó yó'¨doarÁmZÑ*Fóp um&Pmed
t|uxmok 0kwåmed/ wmedyd £" 0wåAÁmeDwd/ £aroHyd OyÜwåd
0d"meH 0dok'¨dra*¾ *a[wAÁEÅd/
42/ t|yDwd {w¬ ydoa'´g orÜd@eaw¬m/ awe £aroH £"
0kwåyÜum&awm tan[d yuma&[d taeu0d"wH orÜda@wd/
wMwm,H ea,m/ £rmed t|pdwåmed 'o[d yknMud,m0w¬L[d
*kPdwmed toDwd a[mEÅd/ yke wmed q[d tm&r®aP[d
*kPdwmed pwåm&dowmedap0 toDwd p a[mEÅd/ yke wmed wD[d
uar®[d *kPdwmed o[óH pwåm&d owmed pwåmvDoHp
a[mEÅd/ yke wmed wD[d [DerZÑdryPDaw[d *kPdwmed pwåm&d
o[ómed wDPd owmed 0Dowdp a[mEÅd/ wmed £rmed
ok'¨dumeDwd uwGm 'GDok Xmaeok xaywAÁmed/ wawm {uH
XmeH *a[wGm 'Gd"m ua&mEÅó ÓPorÜ,kwåmed a'Go[ómed
owH o|dp a[mEÅd/ wxm ÓP0dyÜ,kwåmeDwd/ yke ww¬
ÓPorÜ,kwåmed pwl[d t"dywD[d *kPdwmed t|o[ómed
qowmed pwåmvDoHp a[mEÅd/ ÓP0dyÜ,kwåmedye
58 y&rw¬'DyeD ygX
0DrHom0ZÆdaw[d wD[d t"dywD[d *kPdwmed qo[ómed
pwåm&dowmed toDwdp a[mEÅd/ yke w'kb,med orÜd@dwmed
'oo[óH yÍöo[ómed owH 0Dowdp a[mEÅd/ yke wmed
ykaAÁ 0dokH xydaw[d ok'¨dau[d orÜd@dwmed 'oo[óH
e0o[ómed pwåm&d owmed pwåmvDoÍö a[mEÅDwd/ ,Hye
#Dum,H £" 0kwåea,e ok'¨dumedp ÓP0dyÜ,kwåmed p 0dokH
tuwGm oAÁmed yknMud,m'D[d orH *kPdwmed owå&o
o[ómed a'G owmed toDwdp a[mEÅDwd 0kwåH/
(40) ,Íö 0dbm0ed,H
ok'¨dumed 0dokH tuwGm ÓP0dyÜ,kwåmed{0 0dokH uwGm wxm
*kPdwmed 0Do owm"du yEé&o o[ómed a[mEÅDwd 0kwåH/
wH oAÁH e ,kwåH/
{0O§d owd £rmed umrm0p&ukovmed edpöH om"dywdumed
[kwGm ed,wm"dywdumedemr ba0,sKH/ ep £rmed Oy&d
r[*¾w ukovmed 0d, avmukwå&med 0d, p ed,wm
"dywdumed a[mEÅDwd/ #Dumea,eye ÓP0dyÜ,kwåmedyd
0DrHomo[*wmeDwd tmyZÆwDwd/ ,xm0g
aumov’orÇLwa|e ukovmwd{w¬ ÓP0dyÜ,kwåmedyd
aumoav’e emem0ZÆe0Dxd,H y0awåe Oyedó,ÓaPe
orÇLwwåm ukovmed {0 emr a[mEÅd/ {0rd"yd wmed awae0
0DrHom"dywdblawe orÇLwwåm 0DrHom"dyaw,smedyd emr
a[mEÅDwd e eouúm 0wåKEÅd £rdem t"dyÜga,e wmed 0dokH
tuwmed od,kEÅd/ {0HoaEÅyd umrukovmedemr
t"dywd0drkwåmed {0 A[kw&med a[mEÅd/ wo®m eouúm oAÁmed
umrukovmed 0DrHom"dywdrlvdumed b0dwkEÅd/
43/ umrm0p&medp wmed ukovmed pdwåmedpmwd 0d*¾a[m/
y&rw¬'DyeD ygX 59
ww¬ auea|e ukovmeDwd/ tma&m*sa|e? okE´&a|e?
aqua|e? te0ZÆa¥e? okc0dygua|epmwd/ &m*g'a,m[d
"r®m pdwåoEÅmeó ½kZÆea|e a&m*gemr/ t[dwa|e tokE´&m
emr/ tedykPa|e taqumemr/ *g&,Sa|e 0ZÆmemr/ ted|
0dygua|e 'ku©0dygumemr a[mEÅd/ £rmedye aw[d 0k|dwwåm
ukovmedemr ta&m*ged emrmwd taw¬m/ wyÜ#dyu©wåmp
okE´&med aqumed te0ZÆmed okc0dygumed p emr a[mEÅDwd/
ukpädaw ygy"ar® ov,EÅd pmavEÅd uarÜEÅd 0d'¨HaoEÅDwd
ukovmed/ ukpädawe0g tmuma&e owåoEÅmae aoEÅd
tEkaoEÅDwd ukom/ &m*g'a,m/ aw vkeEÅd qdE´EÅDwd
ukovmed/ ukoH0g 0kpöwd ÓPH ukpädwmeH omea|e
wEku&Pa|e tEÅu&Pa|e0g/ ukaoe vmwAÁmeDwd
ukovmed/ ukom0d, [w¬yÜa'oH oHudavoyu©H vkeEÅDwd0g
ukovmed/ tydp? ukpädaw ygy"ar® o&EÅd [d HoEÅDwd
ukovmed/ &um&ó vuma&m/ aumov’orÇLwa|e0g
ukovmeDwd/
44/ r[m0dygauok y'w¬awm 0wåAÁH ew¬d/ a0'emaba'g
tm&r®P0aoe 0wåaAÁm/ wmed[d twd£a| £|rZÑawå p
tm&r®aP ,xmuúrH aomreaóe Oayu©m, p ,kwåmeDwd/
orÜa,m*aba'g ur®0aoe Z0e0aoep 0wåaAÁm/ wmed[d
Av0uar®e Zedwmed ÓPorÜ,kwåmed a[mEÅd/ 'kAÁvuar®e
Zedwmed ÓP0dyÜ,kwåmed/ u'gpdye w'g&r®P0aoe
y0wådumav a,bka,se wda[wkuZ0emEkAE¨med
ÓPorÜ,kwåmed a[mEÅd/ £w&Z0emEkAE¨med
ÓP0dyÜ,kwåmeDwd/ ocFg&aba'gyd au[dpd tmp&da,[d
ur®0aoae0 uxdawm/ tocFg&duur®Zedwmed
tocFg&dumed/ oocFg&duur®Zedwmed oocFg&dumeDwd/
60 y&rw¬'DyeD ygX
o*F[uma&eye oEéd[dwypö,0aoe 0kawåm/ wmed[d
y#doE¨d,H yk&drba0 r&PmoEéumav Ówum'D[d awe
awe ya,ma*e Oy|mydwmed ur®m'Ded tm&r®Pmed *a[wGm
y0wåmed oocFg&dumedemr a[mEÅd/ wm'daoe ya,ma*e 0dem
o,ar0 ur®Aave Oy|dwmed *a[wGm y0wåmed
tocFg&dumedemr a[mEÅd/ w'g&r®P umavye
tocFg&duZ0emEkAE¨med tocFg&dumedemr/ oocFg&du
Z0emEkAE¨med oocFg&dumed emrmwd/ {w¬yd orÜd@eaw¬m
0doa'´g/ awe tm&r®Pquú [Dewådu0aoae0 umva'o
oEÅmem'd0aoep awoH taeuab'wåH orÜda@wd/ ,o®m
yaewmed 'gem'd0aoe um,ur®m'd0aoe qE´m'Ded "k&H uwGm
p e y0wåEÅd/ wo®m wmed yknMud,m0w¬LeH ur®m"dywDeÍö
0aoe 0¹eH evbEÅDwd/
(41) 0dbm0ed,H ye
£rmed 0dnwådork|myembm0awm ur®'Gg& 0aoe e y0wåEÅd/
t0dyguobm0awmp ur®0aoe ey0wåEÅDwd 0kwåH/ wH
0dpma&wAÁH/
a[|m[d ukoavok ur®wådu0aoae0 0¹eH 0kwåH/ eye 0dokH
ur®'Gg&0aoe/ ur®wåduÍöemr wd0d" ur®'Gg& 0aoae0 od'¨EÅd/
eEk t|uxm,H a,m[d umrm0p&ukoavok ur®'Gg&
ur®yx yknMud,m0w¬Kaba'g 0kawåm/ aom £" ew¬d/ uo®m/
t0dnwådZeuawm t0dygu "r®awm wxm tyÜ0wåd,mpmwd
0kwåEÅd/ opöH/ ww¬ ye t0dnwådZeuawm ur®'Gg& aba'g £"
ew¬Dwd {awe um,ur®H 0pDur®H raemur®EÅd {0H ab'ó
tbm0H 0'wd/ t0dygu"r®awm ur®yxaba'g £" ew¬Dwd
{awe 'o0d"ó ur®yxab'ó tbm0H 0'wd/ £"ye
y&rw¬'DyeD ygX 61
ukoavokyd ur®yxab'H t*¾a[wGm wd0d"ur®'Gg& ab'bdEéH
ur®wåduar0 *[dwH/ wÍö 0dnwåd ork|myem bm0awm
wd0d"ur®'Gg&0aoe ey0wåEÅDwd £rdem0 od'¨H/ ,'dp a[|m
ukoavokyd 'o0d"ur®yxab'0aoe 0dokH 0¹eH 0kwåH od,m/
{0Howd £"yd t0dyguobm0awm ur®yx0aoe ey0wåEÅDwd
£'H 0wåAÁar0gwd/
45/ r[mMud,pdawåokyd r[m0dygauok0d, tm&r®P
0aoae0 a0a'emaba'g Oy&d o,ar0 0u©wd/
ÓPorÜ,kwå? 0dyÜ,kwå? tocFg&du? oocFg&duaba'gye
,xm&[H ukoavok 0kwåea,e a0'dwaAÁm/
(42) 0dbm0ed,H ye
wxm t0dpma&wGm Mud,pdwåmeHyd ukoav 0kwåea,e
,xm&[H aomreó o[*wm'dwm a0'dwAÁmwd 0kwåH/ wH e
,kZÆwd/
£apö0H oAÁxmyDwd y'geH taw¬m a[|m 0kawåma,0/
oa[wku umrm0p& ukov 0dygu Mud, pdwåmeDwd {w¬
oa[wk u*¾[PH ukov o'´ orÁaE¨ blwuxe 0daooeH/
awae0[d wH ukovpdwåmeH plVed*are *[dwH/ 0dygu Mud,
o'´orÁaE¨ye As0apä'u0daooeH '|AÁH/
(43) 0dbm0ed,H ye
ou©&uxvduHyd rpä*krÁHyd wd|EÅHyd p&EÅHyd yówDwd okwåya'
0d, £" ,xmvmb a,mZemwd 0kwåH/ wH e oarwd/
ww¬[d ou©&uxvduHemr ep&wDwd ,kwåH/ £"ye ukovH
oa[wkuH ea[mwDwd e,kwåarwEÅd/
46/ o*F[*gxm,H a0'em ÓP ocFg& aba'emwd
62 y&rw¬'DyeD ygX
a0'emaba'e? ÓPaba'e? ocFg&aba'ep/ ww¬ a0'em
aba'emwd a0'emab'oda'¨e pdwåaba'e? ÓPaba'emwd
ÓPa,m*g a,m*oda'¨epdwåaba'e/ ocFg&aba'emwd
ocFga&e 0dem o[p y0wåypö,*Pab'oda'¨e
pdwåaba'emwd taw¬m/ £'O§d ormoy'geH omrw¬d,H? ,'d'H
ok0dnmwmeH ememyÜum&meH y'w¬meH tyÜaue AsÍÆaee
'Dyeorw¬wmwd/
(44) {awe 0dbm0ed,H
o,H tbdEémeH ÓPocFg&meH ab'0pae pdwåó ab'u&
bma0 p apm'em, taemumowm om"dwm a[mwDwd/
wMwm,H a,mZem/ oa[wk umrm0p& yknyguMud,m
a0'emÓPocFg&aba'e ,xmuúrH qp 'Gg'op pwk0Dowd
p rwmwd/ {w¬p --
a0'emÓPocFg&? aba'aewmed t|"m/
yknyguMud,mab'g? pwk0Dowd0d"m rum wdyd/
0wåAÁm/ {0O§d owd tw¬*wdp 0do'g a[mwd/ Oy&d 0u©?
rmem[dp o*F[*gxm[d o'¨d H oarwDwd/
47/ umarwdtm'd oaAÁoH umrpdwåmeH o*F[*gxm/ ww¬
umar umrblrd,H ygumed oa[wkuma[wku0aoe oAÁmed
0dygupdwåmed aw0Do/ yknmyknmed ukovmukovpdwåmedp
0Dowd/ Mud,mp oa[wkuma[wku0aoe oAÁmed
Mud,pdwåmed ye {um'o a[mEÅd/ £apö0H oAÁxmyd
pwkyÜnmo a[mEÅDwd a,mZem/ oAÁxmwd apw¬ 0doa'´g vkwå
ed'´da|m/ "r®o*FPd,H 0kawåe oAÁyÜuma&eyd pwkyÜnmo{0/
0dba*F 0dbawåe oAÁyÜuma&eyd pwkyÜnmo {0gwdtm'dem
y&rw¬'DyeD ygX 63
wó taw¬m a[|m 0kawåma,0gwd/
(45) {awe 0dbm0ed,H
£" 0kwåmeH ukovm'DeH taEÅm*"ab'0aoe wó
tw¬0dbm0em y#dod'¨g a[mwd/
(46) ,Íö 0dbm0ed,H
umar ba0wd 0kwåH/ wHyd 0dpma&wAÁH/
b0oa'´g [d ukovmukovuar®ok ur®edAÁawåokp 0dygu
u#wåm½layok 0wårmaem tbd"ar® 'da|m/ e w'anok
emr½ly"ar®olxd/ blrdy&d,ma,mp £" umroa'´g/ blrDwdp
oa[mumaom £`E´d,m ed`E´d,A'¨"r®orla[m 0kpöwDwd umar
umrblrd,EÅd t,raw¬m '|aAÁm/ ba0gwd0g blrd{0 0kpöwd
okwåEÅy&d,ma,e b0EÅd {w¬ owåm ocFg&mpmwd uwGm/
{oea,m y&w¬yDwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, umrpdwåó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
48/ {0H umrpdwåo*F[H 'aówGm £'ged ,xmEkyÜwåH
½lypdwåo*F[H 'aóaEÅm
0dwuú0dpm&yDwdokacu*¾wmo[dwEÅdtm'drm[/ 0dwauúmp
0dpma&mp yDwdp okcÍö {u*¾wmpmwd 'GaE´m/ wm[d o[dwEÅd
ormaom/ 0dwuú0dpm&yDwdokac u*¾wm
ocFgaweork'daweyxrZÑmaee orÜ,kwåHukovpdwåH
yxrZÑmeukovpdwåH/ ww¬ auea|eyxrH? auea|ep
psmeEÅd/ tm'dawm y#dyZÆdwAÁwåm yxrH/ uodPm'duó
tm&r®Pó tedpöm'dvu©Póp OyedZÑm,eawm
64 y&rw¬'DyeD ygX
ypöeDu"r®meÍö psmyeawm ',Seawm r-57 psmeH/ £arok 'GDok
taw¬ok {u*¾wm{0 omwd o,,kwåmwd '|AÁm/ om[d
{uwåm&r®PocFgawm {aum ta*¾gaum#daum|maom0g
tómwd taw¬e {u*¾ocFgwó pdwåó wxmy0wåae
tm"dypö*kPa,ma*e {u*¾wmwd p 0kpöwd/ oma,0 pdwåH
emem&r®aPok 0du©dydwkH t'wGm {uo®d H a,0g&r®aP
y#dyu©"r®meH 'l&Dbma0e or®mp tm"d,wd xaywd/
£`E´d,meÍö orbm0H uwGm waw¬0 vDEk'¨pömbm0gyg'aee
orÍö tm"d,wd xaywDwd taw¬e orm"Dwdp 0kpöwd/
oma,0p ygVd,H t0dau©ayg t0dom[ma&m oPd²wd
t0|dwDwd ed'´d|mwd/ 0dwuúm'a,myd ye wóm omwdo,H
Oyum&uwåm psmeaEÅ0 0kwåm/ wxm [d 0dwauúm wm0 pdwåH
xderd'¨0aoe MoouúdwkH t'wGm 'V§H tm&r®Pmbdrkcar0
ua&mwd/ tm&r®Pmbdeda&mye vu©aPm[d 0dwauúm/ xde
rd'¨eD0&Póp OZkyÜ#dyau©mwd/ 0dpma&mp eH 0dpdudpäm0aoe
oHoyÜdwkH t'wGm 'V§H tm&r®PmEkAE¨ar0 ua&mwd/
tm&r®PmEkrZÆevu©aPm [d 0dpma&m ynmyuwdaum/
0dpdudpämeD0&Póp OZkyÜ#dyau©mwd/ yDwdp pdwåH Asmyg'0aoe
OuúPd²wkH t'wGm tm&r®aP y&dwk|ar0 ua&mwd/
tm&r®PoHyd ,m,evu©Pm [d yDwd/ Asmyg'eD0&Póp
OZkyÜ#dyu©mwd/ wxm okcÍö eH O'¨pö ukuúKpö0aoe t0lyordwkH
t'wGm tm&r®aP v'¨omwH OyjAL[dwH ua&mwd/
omuvu©PO§d okcH? O'¨pöukuúKpöeD0&Póp OZkyÜ#dyu©EÅd/
Oayu©mp oEÅobm0wåm okac{0 o*F[dwmwd/ {0H
ua&mEÅmp aw "r®m wo®d H tm&r®aP wó pdwåó ok|K
{u*¾bm0w¬m,p a[mEÅd/ {u*¾bma0gwdp {u*¾wma,0/
omp {u*¾wm aw[d "ar®[d wxm tEk*¾[dwm ok|K Av0wD
y&rw¬'DyeD ygX 65
[kwGm o,H umrpäE´0aoe emem&r®aPok pdwå0d"m0eH
eD0ga&wGm uodPedrdwåm'dau wo®d H tm&r®aP edpövH XwGm
wHtm&r®PH Oy*EÉm edZÑm,wd Moavmauwd/ wo®m aw
oaAÁyd "r®m OyedZÑm,ea|eyd psmeEÅd 0kwåmwd/ awokp wxm
y0wårmaeok r-58 wyÜpöeDum eD0&P"r®m MoumoH
tvbdwGm reo®d Hyd y&d,k|dwkH eoauúmEÅd/ psmydwmemr a[mEÅd/
wo®m aw ypöeDuZÑmyea|eyd psmeEÅd 0kwåmwd/ {0H oaEÅyd
,o®m psme r*¾ oarÁm"docFgawok wDok Xmaeok "r®omr*¾D
y"meH a[mwd/ t*FgeH or*¾bma0{0 tyÜemywåd0aoe
OyedZÑm, em'd udpöoHod'¨dawm/ ,o®mp {aw "r®m 0kwåea,e
0dokH0dokH twåaem udpöH ua&mEÅmyd pdwåó tm&r®aP
edpövyÜ0wåd ocFgwH {uar0 OyedZÑmeudpöH oma"EÅd/ wo®m
&x*FgeH ork'ga,{0 &xa0g[ma&m0d, awoH ork'ga,{0
psme a0g[ma&m oda'¨gwd a0'dwaAÁm/ tya&ye yÍöEéHyd awoH
tm&r®Pmbdeda&myem'Ded ,xmouH udpömeda,0 0dokH 0dokH
OyedZÑmeudpömedemr a[mEÅDwd y|mae psmeypö,H ywGm
oaAÁayaw 0dokH 0dokH psmeypö,H oma"EÅda,0/ wo®m aw
0dokH 0dokHyd psmemeda,0 a[mEÅDwd ouúm 0wåKH/ ,xmp yÍö*ØuH
oDvH 'o*ØuH oDvEÅd {w¬ yÍöork'dwm'Ded awoH oDvmeH
yÍö*Øum 'demrvmbaó0 um&Pmed a[mEÅd/ e
oDvbm0ó/ e [d ygPmwdygwm a0&rPm'duH {uHyd ormeH
oDvHemr e a[mwDwd/ {0ar0H £"yd yÍöork'dwm'Ded
yÍö*Øum'd bm0aó0 yxrZÑmem'd bm0aó0p um&Pmed/
eye psmebm0ómwd eouúm 0dnmwkH/ £w&xm psmeypöa,
psme*Fged ypöed,meda,0 od,kEÅdyd 0'EÅd/ {wåm0wm owdyd
£ró pdwåó zóm'D[dyd o[dwbma0 awoH
wxm0d"udpö0daoombm0g £" t*¾[PEÅdyd od'¨H ea[mwDwd/
66 y&rw¬'DyeD ygX
0dpm&yDwdokacu*¾wm ocFgawe 'kwD,ZÑmaee orÜ,kwåH
ukovpdwåH 'kwD,ZÑme ukovpdwåH? {0H aoaookyd/
49/ {w¬ od,m/ aueye £aroH psmemeH t*Faba'g
uawmwd/ yk*¾vZÑmoa,e uawmwd/ a,m[d
0dwuúo[ma,m [kwGm yÍö*ØuH yxrZÑmeH OyÜga'wGm ww¬
0oDbm0H uwGm yke0dwauú edAÁdE´wd/ wó 0dwuúH
orwduúrdwGm t0dwuúH pwk&*ØuH psmeH t"d*EÅKH tZÑmoa,m
oP²mwd/ w'g aom war0 yxrZÑmeH yg'ubm0w¬m, 'V§H
ormyZÆdwGm 0k|m, awe tZÑmoa,e oa[0 ykebm0eH
tEk,kÍÆaEÅm t0dwuúH pwk&*ØuH psmeH t"d*päwd/ ww¬ om
bm0emo,H 0dwuú,kwåmyd awe tZÑmoa,e y&dbm0dwwåm
0dwuú0d&m* bm0ememr a[mwd/ wóm bm0em,/ Aave
wH psmeH OyÜZÆ rmeH t0dwuúH pwk&*ØuH OyÜZÆwd/
aooZÑmem"d*arokyd {ao0ea,mwd/ {0H yk*¾vZÑmoa,e
awoH psmemeH t*Faba'g uawmwd a0'dwaAÁm/ {w¬p
Owå½kwå&ZÑmem "d*rae yg'ubm0w¬m, yk&dryk&drZÑmeó
ormyZÆeH t0óH £pädwAÁH/ a[|drH a[|drH y*kPZÑmeH
Oy&dró Oy&dró y'|meH a[mwDwd t|uxm,H 0kwåH/
tZÑmo,Aaveye Owå&ZÑmeH OyÜZÆrmeH yg'uZÑmeo'doH
ea[mwd/ yg'uZÑmeawm[d yk*¾vZÑmoa,m0 Av0wa&m/
awem[ b*0g £ZÑwd bdu©a0 oDv0awm apawmyPd"d
0dok'¨wåmwd/ t,Íö taw¬m Oy&d avmukwå&pdwåH ywGm tm0d
b0dówDwd/
50/ {w¬ od,m/ uo®m £" ocFg&aba'g e0kawåmwd/
ygVd,ar0 t0kwåwåm/ uo®mp aom ygVd,H t0kawåmwd/
y#dy'g ab'0paeae0 od'¨wåmwd/ wxm[d oaAÁoHyd
y&rw¬'DyeD ygX 67
avmud, avmukwå&ZÑmemeH okcyÜ#dy'bma0 oda'¨
tocFg&dubma0g oda'¨ga,0 a[mwd/ 'ku©yÜ#dy'bma0p
oda'¨ awoH oocFg&dubma0g oda'¨ga,0 a[mwDwd/ uxH
0dnm,wDwd ap/ t|uxm'óeawm/ 0kwåaO§wH
t|omvded,H -
a,m tm'dawm udavao 0du©arÇaEÅm 'kau©e oocFga&e
oyÜa,ma*e udvraEÅm 0du©arÇwd/ wó 'ku©m y#dy'g
a[mwd/ a,m udavao 0du©arÇaEÅm okace tudvraEÅm
0du©arÇwd/ wó okcgy#dy'g a[mwDwd/
wxm oar®m[0daem'eD 0dok'¨dra*¾okyDwd/ {w¬p ykAÁ0gaus
'kau©e oocFga&e oyÜa,ma*emwd 'd|wåm y&0gausyd okac
e tocFga&e tyÜa,ma*emwd 'd|ar0 a[mwd/ ww¬
oocFga&e r-60 oyÜa,ma*emwd ocFg&yÜa,m*o[dawe
umrm'De0'óem'dem ypö,*aPemwd taw¬m/ {awe
oaAÁoH 'ku©yÜ#dy'ZÑmemeH oocFg&dubma0g 0kawåm a[mwd/
tocFga&e tyÜa,ma*emwd ocFg&yÜa,m*&[dawe awae0
ypö,*aPe/ {awe oaAÁoH okcyÜ#dy'ZÑmemeH
tocFg&dubma0g 0kawåm a[mwDwd/ cdyÜgbdnZÑmemeHyd[d
'ku©yÜ#dy'bma0 owd oocFg&duwm0 0dnm,wd/
'E¨bdnZÑmemeHyd okcyÜ#dy'bma0 owd tocFg&duwm0
0dnm,wDwd/ ,'d{0H y#dy'g&[dwmeH r*¾
od'¨Oyywådod'¨ZÑmemeH uxH ocFg&aba'g oda'¨gwd/ awoHyd
0VÍÆeumav ormywådyÜ#dAE¨umeH ypö,meH oEéd[dwm
oEéd[dw0aoe 'ku©okcyÜ#dy'bm0orÇa0g a[mwda,0gwd/
ww¬ r*¾od'¨ZÑmeHemr ok'¨0dyóem,medumeH r*¾yÜ#dvmabe
oa[0 od'¨ZÑmeH/ wH 'k0d"H a[|drr*¾od'¨H? t&[wår*¾od'¨EÅd/
68 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ r[mor,okawå tm*wmeH yÍöowmeH bdu©LeH psmeH
a[|dr r*¾od'¨H/ tmeE´aw¬&ó psmeH t&[wår*¾od'¨H/ ,Hyd
tem*grDeH tZmeEÅmean0 oaw¬e [edwGm o[om r&EÅmeH
OyÜEéH/ wHyd r*¾od'¨*wduH/ a,mye t|ormywåda,m
bma0wGm tnw&o®d H ½lyd jA[®avmau edAÁwåd/ wó wm
ormywåd a,m ww¬ yguwdum{0 a[mEÅd/ £'H Oyywådod'¨EÅd/
{uo®d H ba0yd [d v'¨ZÑmemed 0VÍÆeumav
oEéd[dwypö,0aoe ememy#dy'g,kwåmed a[mEÅDwd/
psmEkyÜwådyÜ#dy'g &[dwwåm0g tocFg&duZÑmaeok awoH
o*Fa[m ,kawåm od,mwd/ tydp? aewådygVd,H oaAÁoH
avmud, avmukwå&orm"DeH ocFg&aba'g o½lyawm0
ed'´da|m/ ,xm[-a'G orm"a,m oocFga&m orm"d
tocFga&m orm"Dwd/ t|uxm,Íö okcyÜ#dy'g ykAÁumeH 'GdEéH
'E¨mbdncdyÜgbdnorm"DeH tocFg&bma0g 'ku©yÜ#dy'g ykAÁumeH
'GdEéH oocFg&bma0gp 0kawåmwd/ {wåm0wm oaAÁoH
r[*¾wavmukwå&ZÑmepdwåmeH tocFg&du oocFg&du0aoe
0dokH 0dokH 'k0d"bma0g oda'¨g a[mwd/ ,o®mye t,H
ocFg&a0g[ma&m tukovmeHyd om"m&aPm/
y#dy'ga0g[ma&mye 0daoaoe y#dywåd"ar®aoG0 ygua#m/
r[*¾w avmukwå&"r®mp {uEÅH y#dywåd"r®m{0/ wo®m awoH
ab'H ocFg&0aoe t0wGm y#dy'g0aoae0 "r®o*FPd ygVd,Hyd
0kawåmwd '|aAÁm/ t,arw¬ y&rw¬'Dyem/
51/ (47) ,Hye 0dbm0ed,H
]]oAÁóyd psmeó y&dur®ocFgwykAÁmbdocFga&e 0dem au0vH
t"dum&0aoe tEkyÜZÆeawm tocFg&duEÅdyd/ t"duma&ep
0dem au0vH y&dur®mbdouFm&0aoae0 tEkyÜZÆeawm
y&rw¬'DyeD ygX 69
oocFg&duEÅdyd eouúm 0wåK}}EÅd 0kwåH/ ww¬ y&dur®ocFgw/v/
tocFg&duEÅdyd eouúm 0wåKEÅd £'H wm0 e,kZÆwd/
e [d y&dur®ocFgw ykAÁmbdocFga&m £ro®d H ocFg&aba'
ocFga&m {0emr a[mwd/ uo®m? psmEkyÜwåd,m yuwdypö,
blwwåm? wxm[d avmau omoaep oAÁHyd ukovmukov
ur®H twåaem tEk½laye y&dur®ocFgw ykAÁmbdocFga&e 0dem
OyÜEéHemr ew¬d/ tEÅraom tmavmybdu©m'gerwåHyDwd/ ,Íö
pdwåH a,e twåaem tEk½laye y&dur®ocFgwykAÁm bdocFga&e
0dem e OyÜZÆwd/ aom wó pdwåó
yuwdypö,*aP{0taEÅm *a"g a[mwd/ psmemedp avmud,
avmukwå& blwmed oAÁmed twåaem tEk½laye y&dur®ocFgw
ykAÁbm*bm0em bdocFga&e 0dem OyÜEémedemr ew¬Dwd aom
awoH yuwdypö,*aPok{0 taEÅm*a"g a[mwDwd/
£w&xm oAÁHyd ukovmukov ur®H tocFg&duH emrew¬Dwd
tmyZÆwDwd/
(48) ,Íö ww¬
t"duma&ep 0dem au0vH/v/ oocFg&duEÅdyd eouúm 0wåKEÅd
0kwåH/ wHyd e ,kZÆwda,0/
e [d avmud,ZÑmemedemr t"duma&e 0dem EkyÜZÆEÅDwd tw¬d/
au0vHye ykaAÁ orxuar®ok uwm"dum&ó okcyÜ#dy'ZÑmeH
OyÜZÆwd/ tuwm"dum&óye 'ku©yÜ#dy'ZÑmeEÅd {0ar0
t|uxmok tm*wH/ 0kwåO§d ww¬ a,mp orax
tuwm"duma&m/ wó 'ku©m y#dy'g a[mwd/
uwm"dum&óokcgwd/ tydp? yk&drba0 od'¨H t"dum&H
*a[wGm £" ocFg&ab'0dpm&Pmyd e,kwåm{0/
ukovMud,ZÑmaeok [d oEéd [dwypö,0aoae0 wAÁdpm&Pm
70 y&rw¬'DyeD ygX
,kwåmwd/
(49) {wåm0wm
tx0gwdtm'daum ypädr 0duayÜgyd y#du©dawåm {0 a[mwDwd/
52/ {w¬ psmeH tEk,kÍÆEÅó edrdwåKyÜg'awm ykAÁH y#dy'g,
acwåH? ypäm tbdnm, acwåH/ ww¬ ykaAÁ 0d½k'¨ypö,meH
oEéd[dawe udvrEÅó oawm y#dyZÆEÅó bm0em y#dy'g
'ku©memr a[mwd/ tudvrEÅó okcg/ ypämp 'E¨H tyÜeH
ywåó bm0embdnm 'E¨mbdnmemr a[mwd/ cdyÜH ywåó
cdyÜgbdnmemr/ ww¬ ykaAÁ 'ku©m y#dy'g ypäm 'E¨H0g cdyÜH0g OyÜEéH
psmeH 'ku©yÜ#dy'Hemr ua&mwd/ okcgye okcyÜ#dy'Hemr
ua&mwDwd/ 'kwD,ZÑmem'Dokye yk&drZÑmae eduEÅd 0du©rÇeó
'ku©okcwm0aoe y#dy'gaba'g a0'dwaAÁm/ a,mye {w&[d
*[a|m0g yAÁZdawm0g ykAÁba0 tuwm"duma&myd
tEÅ&m,du"r®rkawåm uvsmPy#dywåd,H Xdawm
qdEéyvdaAma"g y[dwawåm psmeH bma0wd/ wó psmebm0em
eorÜZÆwDwd ew¬Dwd ed|arw¬ *EÅAÁEÅd/ (ukovZÑmeH)
53/ 0dyguZÑmae umrukovH tyÜeH tywåH rk'kblwH 'kAÁvH
a[mwd/ y&dawåok ememudpö|maeokp [Daeokyd
twåbma0okp 0dypöwd/ wo®m wH twåem to'doHyd 0dyguH
Zaewd/ r[*¾wukovHye tyÜemywåH wdu©H Av0H a[mwd/
OVma& jA[®wåbma0 b0*F|maeoka,0 0dypöwd/ wo®m wH
o'gyd twåem o'doar0 0dyguH Zaewd/ awae0
0dwuú0dpm&yDwd okacu*¾wm o[dwEÅdtm'dem 0dyguHyd
oAÁaom ukov o'doar0 'aówd/
(50) teEÅ&ba0a,0 zv'gewåm wH twåem o'doar0
0dyguH ZaewDwdp 0'EÅd? wH e okE´&H/
y&rw¬'DyeD ygX 71
{0O§d owd umrukovHyd owårZ0eH twåem o'do0dygu
ar0 Zae,smwd/ ,o®mp ukovar0 ed&Eko,oEÅmae y0wåH
Mud,ZÑmeH emr a[mwd/ wo®m Mud,pdwåHyd ukov o'doar0
'aówd/
54/ yÍö"mwdtm'do*F[*gxm/ ww¬ psmeaba'emwd
yxrZÑmem'D[d yÍö[d psmae[d orÜa,m*aba'e/
½lyg0p&rmeoH psmeaba'e yÍö"m a[mwd/ yxrZÑmeduH?
'kwD,ZÑmeduH? wwD,ZÑmeduH? pwkw¬ZÑmeduH? yÍörZÑmeduEÅd {0H
yÍö0d"H a[mwDwd taw¬m/ war0 yknyguMud,maba'e
yÍö'o"m ba0wd a,mZem/
(51) 0dbm0ed,H ye
psmeaba'emwd psmea*F[d orÜa,m*aba'emwd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
tanm [d psmeaba'g/ tanm psme*Faba'g/ ww¬ yxrH
psmeH 'kwD,H psmeEÅdtm'dpsmeaba'g/ yxrZÑmae yÍö t*Fged/
'kwD,ZÑmae pwåm&Dwdtm'd psme*Faba'g/ awok £"
psmeaba'g0 t"dayÜawm/ e psme*Faba'g/ pdwåO§d psmeaba'
ae0 yÍö0d"H a[mwd/ epsme*Faba'e/ psmear0 ye
psme*Faba'e yÍö0d"EÅd/
(52) ,Íö ww¬
]]yÍö"mwd yÍö*ØuH pwk&*ØuH wd0*ØuH 'k0*ØuH yke 'k0*ØuEÅd
yÍö0d"H a[mwD}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
psmear0 [d yÍö*Øum'd a[mwd/ e pdwåEÅd/
½lyg0p& pdwåó y&rw¬"Dyem/
55/ £'ged ,xmEkyÜwåH t½lypdwåH ed'´doaEÅm tmumomeÍöm
72 y&rw¬'DyeD ygX
,weukovpdwåEÅdtm'd rm[/ ww¬ bkaom umowd 'dAÁwDwd
r-64 tmumaom/ aom [d o,H o½lyawm
tEkyvAÇrmaemyd pE´ol&da,mbmom'DeH 0aoe
twd0daZÆmwrmaem0d, cg,wDwd/ euówd aq'e ab'e
0aoe e 0davcD,wDwd tumaom/ tumaom{0
tmumaom wdyd 0'EÅd/ aom ye tZ#mumaom
y&dpädEémumaom uodPk*¢g#drmumaom
½lyuvmyy&dapä'gumaomwd pwkAÁda"g a[mwd/ ww¬ £"
uodPk*¢g#drmumaom t"dayÜawm/ aom [d teaEÅe
tZ#mumaoe o[ {uDblawm0d, a[mwd/ a,m*demp
teEÅbma0e z&D,wd/ wo®m teaEÅm tmumaomwd
tmumomeaEÅm/ emó OyÜg'aEÅm0g 0,aEÅm0g ynm,wDwd
teaEÅmwdyd 0kwåH/ aoma,0 tmumomeÍöH/ ouaw¬
,uma&e o[ od'¨wåm/ ,xm ye a'0geH t"d|me0w¬K
a'0g,weEÅd 0kpöwd/ wxm £"yd wo®d H tyÜemywåó
oorÜ,kwåó psmeó t"d|mea|e wa'0 tm,weEÅdyd
0kpöwd/ £wd tmumomeÍöH tm,werómwd
tmumomeÍöm,weH/ pdwåapwodu&mod/
tmumomeÍöm ,weEÅd tmumomeÍöm ,weH ormyEéó0g
OyyEéó0g 'd|"r®okc0d[m&dó0g pdwå apw odum"r®mwd [d
0dba*F 0kwåH/
tmumomeÍöm,wae y0wåH ukovpdwåEÅd
tmumomeÍöm,weukovpdwåH/ 0dnmPÍöm,weEÅd {w¬
0dnmPHemr tmumomeÍöm,wepdwåar0/ wHye o,H OyÜg'g'd
tEÅ0EÅHyd teEÅondaw tmumao y0wåeawm teEÅEÅd 0kpöwd/
aum|moaw¬m0g tEÅoa'´g/ twåaem OyÜg'g'Dok
y&rw¬'DyeD ygX 73
aum|maook {ua'ao t|wGm ouvó z&P0aoe
w'g&r®Pm, bm0em, y0wåeawm teEÅEÅd 0kpöwd/
teEÅondaw0g tmumao y0wåeawm teEÅEÅd {0H
w'g&r®Pm, bm0em, y0wåwåm teEÅEÅd 0kpöwd/
teEÅondaw0g tmumao twåaem z&Pmum& 0aoeyd
teEÅEÅd 0wåKH ,kZÆwda,0/ teEÅH 0dnmPEÅd r-65 0dnmPmeEÅH/
war0 0dnmPÍöH ed½kwådea,e? 0dnmPÍöH tm,weH tómwd
0dnmPÍöm,weH/ 0dnmPÍöm,we ocFgaw
pdwåapwodu&modrSd y0wåH ukovpdwåEÅdormaom/
0dnmPÍöm,weEÅd 0dnmPÍöm,weH ormyEéó0g
OyyEéó0g'd|"r®okc0d[m&dó0gpdwåapwodum"r®mwd[d
0dba*F 0kwåH/
(53) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]'kwD,m ½kyÜ 0dnmaPe tÍödwAÁH ygykPdwAÁEÅd 0dnmPÍö}}EÅdyd
0kwåH/ wH ygVd,m e oarwd/
teEÅH 0dnmPEÅd wa'0 0dnmPH ÓaPe zk|H reodua&mwd?
teEÅH z&wd/ awe 0kpöwd teEÅH 0dnmPEÅDwd[d 0kwåH/ {awe p
wH0dnmPH {uaEÅe teEÅ0daooe,kwåH a[mwDwd
0dnm,wDwd/ war0 tmumoEÅdyd ygaXm/ tmudÍönm,weEÅd
{w¬ udÍöd udÍöeEÅd tw¬awm {uH tyÜrwåuó emrH/ ew¬d
udÍöeH tyÜrwåuH tEÅraom b*FrwåHyd t0od|H tó yxrm
½kyÜ0dnmPómwd tudÍöeH/ tudÍöeó bma0g tmudÍönH/
yxrm½kyÜ0dnmPmbma0g/ aom [d ew¬d udÍöDwd reodum&
0aoe wHemrH vbwDwd/ tmudÍönH tm,werómwdtm'd
0kwåe,ar0/ ae0onm emonm,weEÅd {w¬ MoVm&du onH
oE¨m, ae0w¬d onm tómwd ae0onH/ okckronH oE¨m,
74 y&rw¬'DyeD ygX
ep ew¬d onm tómwd emonH? ae0onÍö wH emonÍömwd
ae0onm emonH raZÑ 'DCH uwGm? pdwå apwodu&mod{0/
war0 a,m*daem okc0daoomeH t"d|mea|e tm,weEÅd
ae0onm emonm,weH/ wo®d H y0wåH ukov pdwåEÅd
ormaom/ tx0g/ onma,0 y#Konmudpöó tbm0awm
ae0onmp a[mwd/ ocFg&m0aoo okckrbma0e 0dZÆrmewåm
tonmp ea[mwDwd uwGm ae0onmem onmemr?
oma,0 tm,weH? awep orÜ,kwåH ukov pdwåEÅd
ormaom/ {w¬p ,o®m tm'dawm y|m, MoVm&dau
eD0&P"ar® 0dwuúm'daup yZ[dwGm aoo"ar®p bm0em
Aave Oy½ky&d okckrbm0H ygaywGm tEkuúare y#dyZÆEÅm
okckra|e avmud,"ar®ok rk'¨blwH £rH ormywåd H ygykPEÅd/
wo®m £" pdwåHyd ae0pdwåempdwåar0 a[mwd/ zaómyd ae0
zóemzaóm{0 a[mwd? wxm a0'em'a,myDwd/ wo®m
£"onm*¾[PH a'oemoDorwåEÅd '|AÁH/ 0dygauok
0dnmPÍöm,weEÅd {w¬ 0dnmPEÅd yxrm½kyÜukov
0dnmPar0/ wÍö twDwmeEÅ&ba0 y0wåH '|AÁH/ tudÍöe
bma0gp waó0 ew¬d bma0gwd/ Mud,pdawåok ye 0dnmPH
emr ukovblwH Mud,blwÍö 'k0d"H yxrm½kyÜ0dnmPH a0'dwAÁH/
tudÍöebma0gp waó0 'k0d"ó 0dnmPó tbma0g
a,0gwd/
56/ o*F[*gxm,H tm&r®PyÜaba'emwd tmvrÁd wAÁmeH
uodPk*¢g#drmumom'DeH pwkEéH tm&r®PmeH yaba'e/ 'k0d"H[d
£" tm&r®PpwkuúH? twdrduúwAÁ pwkuúH? tmvrÁd wAÁ
pwkuúÍö/ ww¬ yxrm½kayÜ ½lyyÍörZÑmeó tm&r®P blwH/
uodPedrdwåH twduúrd wAÁHemr/ wH O*¢ga#wGm v'¨H tmumoH
tmvrÁdwAÁH emr/ 'kwD,m½kayÜ yxrm½kyÜó tm&r®PblwH
y&rw¬'DyeD ygX 75
tmumoH twduúrdwAÁHemr/ yxrm½kyÜ0dnmPH tmvrÁd
wAÁHemr/ wwD,m½kayÜ wHyxrm½kyÜ0dnmPH twduúrdwAÁHemr/
wó ew¬dbma0g tmvrÁdwAÁHemr/ pwkw¬m½kayÜ aom ew¬d
bma0g twduúrdwAÁH emr/ wwD,m½kyÜ0dnmPH tmvrÁd wAÁH
emrmwd/ ww¬ udÍömyd £rH tm½kyÜrmeoH pwkEéH twduúrd
wAÁmeHyd aba'e pwkAÁd"H a[mwd? wxmyd tmumomeÍöm,
weEÅdtm'dem £" tmvrÁdwAÁmean0 o½lyawm *[dwwåm
awoH aba'e £ró aba'g ygua#mwd '|AÁH/
tm½kyÜrmeoH tmvrÁPyÜaba'e pwk"m XdwH/ wa'0
yknygu Mud,aba'e 'Gg'o"m XdwEÅd a,mZem/
t½lypdwåó y&rw¬'Dyem/
57/ £'ged ,xmEkyÜwåH avmukwå& pdwåH 'aóaEÅm
aomwmywådr*¾pdwåEÅdtm'drm[/ ww¬ o0wd oE´wd
ted0wå*re0aoe y0wåwDwd aomawm? **Fg'Dok
ZvyÜ0ga[m/ aom[d yb0awm y|m, ,m0r[mork'´g
tEÅ&m ted0wå rmaem o0wd oE´wd y0wåwDwd/
aomawm0d,mwd aomawm/ t|*Øaum t&d,ra*¾g? ,xm[-
a,macg tm0kaom t&da,m t|*Øaum ra*¾g/ ao,sxd'H?
or®m'd|d/ v/ or®morm"d/ t,H 0kpöwm0kaom aomawmwd/
t,Hyd[d ,'g OyÜZÆwd/ wawm y|m, tmEkbm0z&P0aoe
,m0tEkyg'daooedAÁme"mwk,m tEÅ&m ted0wårmaema,0
[kwGm o0wd oE´wd y0wåwDwd/ ,xm[ -
ao,sxmyd bdu©a0 ,mumpd r[me'da,m/ ao,sxd'H/ **Fg?
,rkem? tpd&0wD? o&bl? r[D/ oAÁm wm ork'´edEém a[mEÅd
ork'´aygPm ork'´yAÇm&m/ {0ar0 acg bdu©a0 bdu©K t&d,H
t|*ØuH r*¾H bma0aEÅm A[kvdua&maEÅm edAÁmeedaEém a[mwd
76 y&rw¬'DyeD ygX
edAÁmeaygaPm edAÁme yAÇma&mwd/
{w¬p awe awe ra*¾e y[DemeH udavomeH yke tEky*re
0aoe o'¨g'DeH £`E´d,meH tEkuúare y&dygu*re0aoep
ted0wå*reH '|AÁH/ ,xm[ -
ao,sxmyd bdu©a0 Ca#m eduúKaZÆm 0raw0 O'uH/
aemypöm0rwd/ {0ar0acg bdu©a0 t&d,H t|*ØuH r*¾H
bma0aEÅm A[kvdua&maEÅm 0raw0 ygyau tukoav
"ar®/ aemypöm0rwDwd/ ,xmpm[-aomwmywåd r*¾nmaPe
a, udavom y[Dem? aw udavao eykaewd eyapöwd
eypöm*päwDwdtm'd/
,xmp ykxkZÆem y[Daeyd udavao yke Oy*päEÅd/ wda[
wkublwmyd yke 'Gda[wkuma[wkubm0H *päEÅd/ ,awm aw
Oy&db0a*¾ edAÁwåmyd yke tyga,ok oE´dóEÅd/ oDv0EÅmyd yke
'kóDvm a[mEÅd/ orm[dwmyd yke Or®wåum0g cdwåpdwåm0g
a[mEÅd/ yn0gyd yke 'kyÜnm {Vrl*g a[mEÅd/ ewxm t&d,m/
awye awe awe ra*¾e y[Dae udavao yke eOy*päEÅd/
ykxkZÆebm0H0g a[|drm&d, bm0H0g e *päEÅd/ tEkuúare o'¨g'DeH
£`E´d,meH y&dyuúbm0ar0 Oy*päEÅDwd/ oAÁaÍöwH
t&d,r*¾aó0 tmEkbma0e od'¨EÅd aomawmwdemrH
rlvyÜb0blaw wo®d H ra*¾{0 ed½kV§EÅd '|AÁH/ wó aomwó
tm'dawm yZÆeH ygykPeH aomwmywåd/ aomwmywåd,m
t"d*rrmaem ra*¾g aomwmywådra*¾g/ tx0g? "r®aomw
ormyaEém t&da,mwd y0kpöwDwd 0kwåwåm oaAÁ
t&d,oEÅme*wm avmud, avmukwå&blwm
aAm"dyu©d,"r®m Oy&d oarÁm"dy&m ,ewm0aoe
tEkyg'daooedAÁme y&m,ewm0aoep ted0wå *wd,m
y&rw¬'DyeD ygX 77
y0wårmem ,xm0kawåe taw¬e aomawmwd 0kpöEÅd/ wH
aomwH tm'dawm yZÆEÅd ygykPEÅd {wm, y#dy'g,mwd
aomwmywåd/ aomwmywådp om ra*¾gpmwd aomwmywådra*¾g?
yxrr*¾ocFgwm, aomwmywåd,m t*FEÅd aomwmywåd
,*FEÅd[d t|uxm,H 0kwåH? ra*¾gwdp yaxm Oyga,m/ edAÁmeH
ra*¾wd? edAÁmew¬dau[d r*¾D,wd? udavao rma&aEÅm *päwDwd
ra*¾gwdp 0'EÅd/
(54) 0dbm0ed,H ye
t&d,r*¾aomwó tm'dawm yZÆeH {wómwd aomwmywåd/
yk*¾avmwd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d yk*¾av y0awåm aomwmywådoa'´g uw¬pd 'da|mwd/
(55) {awe wó ra*¾g aomwmywådra*¾gwd £'Hyd y#du©dwåH
a[mwd/
aomwmywådra*¾e orÜ,kwåH pdwåH aomwmywådr*¾pdwåH/
(56) #Dumok ye
aomwmywåd,m r-69 v'¨H r*¾pdwåH aomwmywåd r*¾pdwåEÅd
0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d pdwåo'´orÁaE¨m aomwmywådoa'´g uw¬pd ygVd,H
'da|mwd/
58/ y#doE¨d0aoe oud H £rHavmuH tm*päwd oDavemwd
ou'g*grD/ 'kwD,zva|m/ aom [d torkpädEéumr
&m*gEko,wåm umravmum*re udavooAÇma0e wH
obm0gemwd 0wåeawm Oy&d b0a*¾ Xdawmyd y#doE¨d0aoe
yke £rH umr"mwkH tm*reyÜuwdaum{0 a[mwDwd/
0kwåaO§wH pwkuúedygaw -
78 y&rw¬'DyeD ygX
£" om&dykwå {upöó yk*¾vó Mo&rÇm*d,med oHa,mZemed
tyÜ[Demed a[mEÅd? aom 'da|0"ar® ae0onmemonm,weH
OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom ty&d[Daem umvH uk½krmaem
aeonmemonm ,wEky*geH a'0geH o[AswH OyyZÆwd/ aom
wawm pkawm tm*grD a[mwd tm*EÉm £w¬wåH/ £" ye
om&dykwå {upöó yk*¾vó Mo&rÇm*d,med oHa,mZemed
y[Demed a[mEÅd? aom 'da|0/v/ aom wawm pkawm
tem*grD a[mwd tem*EÉm £w¬wåEÅd/
t|uxm,Íö £w¬wåEÅd £rH umrm0p& yÍöu©E¨ bm0EÅd 0kwåH/
t,Íö taw¬m udavo*wd0aoe 0kawåm/ e yk*¾v
*wd0aoe/ e [d jA[®blwm aomwmyEé ou'g *grdaem
y#dy#doE¨d0aoe a[|drHyd jA[®avmuH tm*päEÅd/ ukawm umr
avmuH/ uxH 0dnm,wDwd ap/ tEko,,rau --
umr"mwk,m pkwó ½ly"mwkH t½ly"mwkH OyyZÆEÅó uópd
owåtEko,m tEkaoEÅd? uópd yÍötEko,m tEkaoEÅd?
uópd wa,m tEko,m tEkaoEÅDwd 0wGm ½ly "mwk,m
t½ly"mwk,m pkwó umr"mwkH OyyZÆEÅó oawå0
tEko,m tEkaoEÅDwd/
0kwåwåm 0dnm,wd/ ww¬ yk&dr0gaus ykxkZÆeó 0aoe owå/
'GdEéH aomwmyEéou'g*grDeH 0aoe yÍö/ tem*grdó 0aoe
ua,mwd 0kwåH? ypädr0gausye jA[®blwmeH aomwm
yEéou'g*grdtem*grDeH y#doE¨d0aoe umravmuH *reó
ew¬dwm, au0vH ykxkZÆeaó0 0aoe oawå0gwd 0kwåH/
"r®[', 0db*F|uxm,Íö --
]]½lyg0pa& edAÁwåm aomwmyEéou'g*grdaem eyke £"m *päEÅd?
waw¬0 y&dedAÁm,EÅd/ {aw[d psmetem*grdaem emrm}}wd p/
y&rw¬'DyeD ygX 79
]]e0ok jA[®avmauok edAÁwåt&d, om0umeH wMwKy ywådyd
a[mwd Oy½lyywådyd/ ea[|K yywåd/ ykxkZÆemeHye wMwKyywådyd
a[mwd Oy½lyywåd a[|KyywådyD}}wd p/
0kwåH/ wÍöacg tem*reH r*¾o[ma,e psmemEkbma0ae0
od'¨H/ er*¾gEkbma0emwd/ {w¬p £rH avmuEÅd y'ó £rH
rEkóavmuEÅd 0g £rH umrm0p&avmuEÅd0g 'Gd"myd taw¬m
t|uxmok 0kawåm/ ww¬ yk&dro®d H taw¬ owd tm*päwDwd
{wó a'0avmuawm tm*päwDwd taw¬m/ ypädro®d H ye
jA[®avmuawmyd p tm*päwDwd/ ygVd,Hye ypädraw¬m0
0kawåm0d, 'dówd/ 0kwåaO§wH yk*¾vynwåd,H tem*EÉm £w¬wåH
tem*grD awe '|aAÁm/ tm*EÉm £w¬wåH aomwmyEéou'g
*grdaem awe '|AÁmwd/ {w¬p tem*EÉm £w¬wåEÅd £rdem £rH
umrm0p&avmuH e tm*päwDwd tem*grDwd tw¬H 'aówd/
tm*EÉm £w¬wåEÅd £rdemye a'Gyd aomwmyEéou'g*grdaem
oud H yke £rH umrm0p&avmuH tm*päEÅDwd ou'g*grdaemwd
tw¬H 'aówd/ uo®m? ed&EÅ&0gausok XdwmeH 'GdEéH£w¬wå
o'´geH ememw¬m orÇ0awm/ rZÑdryPÖmaop uPÖuw¬ okawå
-
a,m r-71 aom r[m&mZ jA[®m oAsmyaZÑm? aom jA[®m
tm*EÅm £w¬wåH/ a,maom jA[®m tAsmyaZÑm? aom jA[®m
tem*EÅm £w¬wåEÅd/
b*0wm 0kwåH/ ww¬ oAsmyaZÑmwd {awe ykxkZÆaee o[
aomwmyEéou'g*grdblwm jA[®maem *[dwm a[mEÅd/ aw[d
y#dCmEko,ó tyÜ[Dewåm apwodu'ku©ocFgwH AsmyZÑHyd
ty[Dear0gwd oAsmyZÑmemr/ tm*EÅm £w¬wåEÅd £rH
umravmuH y#doE¨d0aoe yke tm*reoDavm
80 y&rw¬'DyeD ygX
tm*reyÜuwdaumwd taw¬m/ wAÁdy&Dawe ypädró 0gusó
taw¬m a0'dwaAÁm/ awokye 'GDok ou'g*grDok yk&dró
tenom "m&aPae0 oAÁyxrH t&d, r*¾ aomwm"d *re
*kaPe aomwmyaEém awG0 emrH od'¨EÅd '|AÁH/ yk*¾v*wd0aoe
yaew¬ jA[®avmau XdwmeH owåu©wåKy&rwm'dbma0g0d,
ou'g*grdbma0gyd ew¬d/ yxr'kwD,zv|myd[d ww¬
tem*grdocsFar0 *päEÅd/ wo®m ou'g*grDwd £'H umrZmwdum
eH{0 'kwD,zv|meH od'¨H emrEÅd uwGm awoH umravmau
{0 a[|Ky½kyywåd 0aoe oud H tm*reH t|uxmok 0kwåEÅd
'|AÁH/ {0Íö uwGm ygVd,Hyd yÍöEéH £" ed|m owåu©wåKy&ró
aumvHaumvó {uADZdó ou'g*grdó a,mp 'da|0 "ar®
t&[mwd 0kwåEÅd/ aomye qAÁda"g a[mwd/ £"ywGm
£"y&dedAÁm,D? ww¬ ywGm ww¬ y&dedAÁm,D? £"ywGm ww¬
y&dedAÁm,D? ww¬ ywGm £" y&dedAÁm,D? £"ywGm ww¬edAÁwådwGm
£" y&dedAÁm,D/ ww¬ywGm £"edAÁwådwGm ww¬y&dedAÁm,Dwd/
ww¬ £" ywGm £" y&dedAÁm,Dwd £" rEkóba0
ou'g*grdr*¾H ywGm £"rEkó ba0a,0 t&[wår*¾H
vbdwGm y&dedAÁm,e"ar®m/ ww¬ ywGm ww¬ y&dedAÁm,Dwd
wo®d Ha'0avmau ou'g*grdr*¾H ywGm wo®d H
a'0avmaua,0 t&[wår*¾H vbdwGm y&dedAÁm,e"ar®m/
edAÁwådwGmwd y#doE¨d*¾[P0aoe OyÜZÆdwGm/ a,oH ye £rH
avmuEÅd y'ó £rH rEkóavmuEÅd taw¬m/ awoH aom
yÍö0da"ga,0 0kawåm? e qa|m yk*¾avm/
0dbm0ed,Íö
]]yÍöok ou'g*grDok yÍöraum0 £"m"dayÜawm? aom [d
£awm *EÉm yke oud H £" tm*päwD}}wd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 81
r[my&dedAÁme okwå|uxm,H ye r[m0*¾ oH,kwå|uxm
,Íö aomyd qa|m yk*¾avm oud H tm*rea|e
tm*awma,0/ ,o®mp oAÁnKAk'¨gyd ,m0 Oy&dra*¾g em*päwd/
wm0 yxrzv|blwm owåu©wåK y&rwm,H0d,
'kwD,zv|blwm oud H tm*reyÜuwd,H oPd²wma,0
a[mEÅd/ wo®m £" aumpd 'kwD,zva|m oud H tm*rea|e
edyÜ&d,ma,e ou'g *grDemr e ea[mwDwd oaAÁmyd aom
qAÁda"g yk*¾avm £" edyÜ&d,ma,e ou'g*grda,0emr
a[mwDwd '|aAÁm/ ou'g *grdó ra*¾g ou'g*grdra*¾g/ aom
[d o,H Zeublawm ou'g*grDeH ZaewAÁH ZaewDwd £"
ZaewAÁ ZeuorÁaE¨e 0daooe 0daoodwAÁwm Ó,m*wm
{0 a[mwd/ ,xm wdórmwm zkórmwmwd/
(57) 0dbm0ed,H ye
omÓ,m*wm{0 ea[mwd/ ya,mZeH ye udÍöd tw¬d/
ya,mZe0aoe t0d½k'¨g a[mwDwd £rdem t"dyÜga,e,H 0kwåH
]]udÍömyd r*¾or*Øaem wxm*remorÇ0awm zva|ma,0
ou'g*grDemr/ wóye um&Pblawm yk&drkyÜaEém ra*¾g
r*¾EÅ&m0apä'ew¬H zva|e 0daoaowGm 0kpöwd
ou'g*grdra*¾gwd/ {0H tem*grdra*¾g}}wd/ wH e ,kZÆwd/
ou'g*grdra*¾e orÜ,kwåH pdwåEÅd ormaom/
59/ Mo&AÇm*d,oHa,mZemeH oAÁaom orkpädEéwåm
y#doE¨d0aoe yke £rH umravmuH e tm*päwDwd tem*grD/
{uaEÅe jA[®avmuy&m,aem{0 a[mwDwd taw¬m/ £'Íö
au0vH £ró r*¾ó tmEkbm00aoae0 0kwåH/ Oy&dr*¾
0dyóem, ye tm*wm, aom wo®d H Xmaea,0 t&[wå
r*¾y&m,aemyd a[mwda,0/ tem*grdó
82 y&rw¬'DyeD ygX
wwD,zv|óra*¾g/ awe orÜ,kwåH pdwåEÅd 0d*¾a[m/
60/ r[yævum&dwm*kPa,ma*e ylZm0daooH t&[wDwd
t&[m/ cDPmoa0g pwkw¬zva|m/ t&[awm bma0g
t&[wåH? pwkw¬zvH/ wó ra*¾g/ awe orÜ,kwåpdwåEÅd
edAÁpeH/ ydoa'´e ygVd,H 0dbawå r*¾pdwåyÜaba' orÜda@wd/
ww¬ "r®o*FPd,H wm0 yxrra*¾ psmeemare 0kawåok yÍöok
0ga&ok yxar ok'¨duy#dy'g0ga&'GdEéH pwkuúyÍöue,meH 0aoe
e0pdwåmed a[mEÅd/ wxm ok'¨duoknwm, oknwyÜ#dy'g,
ok'¨duyÜPd[daw tyÜPd[dwyÜ#dy'g,pmwd yÍöok 0ga&ok
'oEéH e,meH 0aoe yÍöpwåmvDopdwåmed a[mEÅd/ wxm
r*¾owdy|mem'D[d {ule0Dowd,m emar[d 0kawåok yapöuH
yÍöok 0ga&olwd 0Dowd,m emar[d 0kawå 0g&oaw 'GdEéH
e,owmeH 0aoe e0pdwåowmed a[mEÅd/ yke pwl[d
t"dywD[d a,maZwGm 0kawåok pwlok 0g&oawok t|EéH
e,owmeH 0aoe wDPd o[ómed qowmedp a[mEÅDwd/
{0H yxrra*¾ e, o[ó0aoe pwåm&dpdwåo[ómed
yÍöpdwå owmedp a[mEÅd/ wxm aoora*¾okyDwd {0H pwlok
ra*¾ok pwkEéH e, o[ómeH 0aoe t|m&o r*¾ pdwå
o[ómed a[mEÅd/ opöowdy|me 0dba*Fok ye 0Dowde,
o[ómeH 0aoe e0kwdr*¾pdwåo[ómed/ r*¾0dba*F
t|0Dowd,m e, o[ómeH 0aoe owo[óH
qAÁDowdo[ómed p r*¾pdwåmed a[mEÅDwd/ t|uxmokye
e,ab'g{0 0kwåm/ epdwå ab'gwd/
(58) ,Hye 0dbm0ed,H
ydoa'´e opö0dba*F tm*wH o|do[óab'H e,H
o*FPSmwDwd 0kwåH/ wH £ro®d H ukoved*ar e 0wåAÁH/
y&rw¬'DyeD ygX 83
aom[d o|do[óaba'g ea,m 0dygu|mae{0
t|uxm,H tm*awmwd/
(59) ,Íö ww¬
y#dy'gab'H temrodwGm au0vH oknawm tyÜPd[d
awmwd 'Gd"m 0dbawåmwd 0kwåH/ wH e,kZÆwd/
ygVd,O§d y#dy'gaba'g tm'drSda,0 tm*awmwd/ ep tm'drSd
oknawm tyÜPd[dawmwd 'Gd"m 0dbawåm ed&EÅ&0ga&m
tw¬Dwd/
(60) ,Íö ww¬
oknawm {aum ea,m? tyÜPd[dawm {aum? y#dy'g
0dod|m oknwm pwåma&m? tyÜPd[dwm pwåma&mwd uwGm
'oe,m a[mEÅDwd t"dyÜga,e {0H psme emare 'o"m
0dbawåmwd 0kwåH/ wHyd e ,kZÆwda,0/
e [d oknwm'a,m £" e,memr a[mEÅd/ awok ye {au
uo®d H a'G a'G pwkuúyÍöue,m{0 £" e,memrmwd/ {awe
wxm r*¾owdy|medpöm'duHyd oAÁH y#du©dwåH a[mwDwd/ (r*¾pdwåH)
61/ zvpdawå zvEÅd 0dygublawm t|*Øu ra*¾g/
orÜ,kwå"r®orla[m0g/ aomwmywåd,m t"d*wH zvH/ awe
orÜ,kwåH? ww¬0g y&d,myEéH pdwåEÅd aomwmywåd zv pdwåH/
{oea,m 'kwD,wwDa,okyd/ t&[wåÍö wH zvÍömwd
t&[wåzvH/ awe orÜ,kwåH? wo®d H0g y&d,myEéH pdwåEÅd ed½kwåd/
62/ o*F[*gxm,H pwkr*¾yÜaba'emwd pwku©wåKH ywåAÁwåm
pwkAÁd"meH t|*Øur*¾geH yaba'e/ uo®mye aw pwku©wåKH
ywåAÁmwd/ 0kpöaw/ aomwmywådra*¾ wm0 o'¨g'Ded £`E´d,med
rk'led a[mEÅd? wo®m aom 'd|d0dpdudpäm{0 orkpädE´dwkH oauúmwd/
84 y&rw¬'DyeD ygX
tanye umr&m*Asmyga'yd wEkblawyd umwkH eoauúmwd/
'kwD,ra*¾ wmed axmuH y#Led a[mEÅd/ wo®m aom
umr&m*Asmyga' wEkblaw umwkH oauúmwd/ orkpädE´dwkH ye
eoauúm[da,0/ wwD,ra*¾ wmed y#Kw&med a[mEÅd/ wo®m
aom umr&m*Asmyga' orkpädE´dwkH oauúmwd/ ½lyg½ly
&m*rmEk'¨pöm0dZÆma,mye orkpädE´dwkH eoauúmwda,0/ pwkw¬
ra*¾ye wmed £`E´d,med y#Kwrmed a[mEÅd/ wo®m aom wmp
tanp oaAÁyd ygy"ar® orkpädE´dwkH oauúmwd/ {0H pwku©wåKH
y0wårmem{0 y&ded|dwudpöwåm aw r*¾g pwku©wåKH ywåAÁm
a[mEÅDwd/ ukovH pdwåH pwkr*¾yÜaba'e pwk"m rwH/ yguHyd
wó pwkAÁd"ó ukovó zvwåm wxm pwk"mrwH/ £wd
tEkwå&H pdwåH t|"m rwEÅd a,mZem/ ew¬d twåaem Owå&H
t"duH {wómwd tEkwå&H/
63/ uo®m yaew¬ Mud,pdwåHemre *[dwEÅd? Mud,mEkwå&ó
tbm0gwd? uo®m yeó tbma0gwd/ r*¾pdwåó
{updwåu©Pduwåmwd/ ,'d [d wH avmud,ukovH0d,
ememu©aPok y0awå,s/ w'g ed&Eko,oEÅmaeyd y0wådwGm
Mud,m Ekwå&Hemr od,mwd/ uo®mye wH {updwåu©Pduar0
a[mwDwd/ r*¾ó r[mEkbm0wåmwd/ uxÍö r[mEkbma0gwd/
0kpöaw/ t&d,ra*¾g[d emr oud H y0wårmaema,0 twåem
y[mwaAÁ udavao yke tEkyÜg'"r®wH tmyga'wGm yZ[wd/
t,ró {aum tmEkbma0g/ 0dyguÍö ukovMud,Z0eH0d,
Z0eudpö ,kwåH ,'g u'gpd ormyZÆeu©rÍö uwGm twåaem
teEÅ&awm y|m, Zaewd/ t,ró 'kwDa,m tmEkbma0g/
wo®m wó udavoyÜ[mew¬m,yd yke OyÜga'wAÁudpöHemr
ew¬d/ wxm ormywåd tw¬m,yDwd/ oapyd [d aumpd t[H
zvH ormyZÆdwkH e £pämrd/ ykaAÁ v'¨H r*¾ar0 ormyZÆdómrDwd
y&rw¬'DyeD ygX 85
y&dur®H ua&,s/ w'g ykaAÁ oud H OyÜZÆdwGm
ed½k'¨r*¾apwemEkbma0e zvpdwåar0 y0awå,s/ e r*¾pdwåH/
uo®m? tyÜ#dAm[d ,mEkbm0wåm r*¾ó/ t,O§d
r*¾gEkbma0gemr auepd qaE´e 0g 0aoe0g tZÑmoa,e0g
y&duar®e0g y#dAm[dwkH touúKaPa,sma,0 a[mwDwd/
64/ 'Gg'omukovmae0EÅdtm'd oaAÁoH pwkAÇLru pdwåmeH
Zmwd0aoe o*Fa[m/ {0H £rdem 0kwåyÜuma&e tuko vmed
'Gg'ao0a[mEÅd/ ukovmed {u0Dowd{0/ 0dygumedqwåd H
ao0/ Mud,pdwåmed 0Dowd{0gwd #Dum,H a,mZD,wd/ aupdye
ukovmeH 0dygumeÍö Oy&d0¹rmewåm{0o'´H tm'dtEÅya'aoG0
a,maZokH/ pwkynmo"mwdtm'd blrd0aoe o*Fa[m/
umary&d,m yEémed pdwåmed pwkynmo"m þ&a, uax,s/
½lay yEé&o/ t½lay 'Gg'o/ wxm tEkwåa& y&d,myEémed
pdwåmed t|"m þ&a,wd a,mZem/ {w¬p tEkwåa&wd
avmukwå& blrd,H/ om ye 'k0d"m ocFwblrd? tocFwblrDwd/
ocFwmyd pwkAÁd"m/ ,xm[ --
,o®d H ora, avmukwå&H psmeH bma0wd yxrm, blrd,m
ywåd,m/v/ 'kwD,m,/v/ wwD,m,/v/ pwkw¬m, blrd,m
ywåd,mwd/
ww¬ blrDwd omrnzvH t"dayÜwEÅd 0kwåH/ yxrr*¾zv,k
*VH0g yxrblrd/v/ pwkw¬ r*¾zv ,k*VH pwkw¬blrDwd {0Hyd
,kZÆwda,0/ tw¬awmye &m*wå,y&d*¾[0drkwåd,m
awblru"ar®ok ty&d,myEéwm ocFgawe t0w¬m
0daoaoe ,kawåm "r®0daoaom/ aomp udavoyÜ[me
0daoaoe pwkAÁda"g Zmawmwd/
86 y&rw¬'DyeD ygX
(61) 0dbm0ed,H ye
£w&blrda,m0d, avmukwå&blrdemr 0dokH ew¬d/ e0
0d""r®orla[m{0 awoH blrdy&d,ma,mwd uwGm ,H 0kwåH/
]]uw¬pd ty&d,myEémed e00d"avmukwå&
"r®orla[ua'oblwmed ½kau© omcg wsm'Dok 0d, tEkwåa&
pdwåmeDwd 0kwåmeD}}wd/ wH e,kZÆwd/
'k0d"m[d blrd t0w¬mblrd? MoumoblrDwd/ ww¬ t0w¬m
blrd{0 edyÜ&d,m,blrd/ e £w&m/ om [d Moumoblrdemr
"r®meH wH wH t0w¬m0daoo0aoae0 od'¨gwd/ wH wH t0w¬m
0daoaomwdp a[|m 0kwåea,e umrm0p&wm'd t0w¬m
0daoaom '|aAÁm/ tydp {uwåd Hoblrda,myd
ukovmukov"r®meH [DeyPDwMoVm&duokckrwm ocFgaw[d
t0w¬m0daoao[d{0 odZÑEÅDwd/
65/ {0H pwkAÇLru pdwåmed oacFyawm ed'´dodwGm £'ged yke
0dw¬m&awm ed'´doaEÅm £w¬EÅdtm'd*gxrm[/ wMwm,H
a,mZem/ tx0gye £w¬H ,xm0kwåyÜuma&e
{ukee0kwdyÜab'H rmeoH pdwåH {u0DoowH uwGm 0dpu©Pm
y@dwm 0dbZEÅDwd/
(62) #Dumok ye
*gxm, ykAÁ'¨H yk&dr*gxmeH ed*reH uwGm ty&'¨ar0 tm&AÇEÅ&H
uwGm a,maZEÅd/ wH uxarule e0kwd0d"H pdwåH {u0DoowH
a[mwDwd £rdem eoarwDwd/
£'ged wH {u0Doow0dbm*H 'aóaEÅm uxH/v/ a[mwDwd
ykpädwGm 0dwuú0dpm&yDwd okacu*¾wm o[dwEÅdtm'drm[/ ww¬
yxrZÑme aomwmywådr*¾pdwåEÅd {w¬ yÍö*Øaue yxrZÑmaee
y&rw¬'DyeD ygX 87
,kawåm aomwmywådra*¾g yxrZÑmeaomwmywådra*¾g/ awe
orÜ,kwåH pdwåEÅd ormaom/
(63) #Dumok ye
]]yxrZÑmeÍö wH aomwmywådr*¾pdwåÍöm}}wd a,maZEÅd/ wH e
,kwåH/
e [d psmeH pdwåH a[mwd/ ep pdwåH psmeH/ tnO§d psmeH? tnH
pdwåEÅd/
(64) ,Íö 0dbm0ed,H
]]psme*F0aoe yxrZÑme o'dowåm yxrZÑmeÍöm}}wd 0kwåH/ wrÜd
e ,kwåH/
e [d yÍö*ØuH avmukwå&ZÑmeH yxrZÑmeo'doa|e
yxrZÑmeonH vbwDwd ouúm 0wåKH/ wO§d o,ar0 twåaem
yÍö*Øubma0e edyÜ&d,m,awm yxrZÑmeHemr a[mwDwd/
£'O§d psmeHemr avmud,H0g a[mwk avmukwå&H0g/ ,H yÍö*ØuH
a[mwd/ wH o,ar0 yxrZÑmeEÅd od'¨H/ ,H pwk&*ØuH/
wd,*ØuH/ 'k0*ØuH/ yke 'k0*ØuH/ wH o,ar0 yÍörZÑmeEÅd od'¨EÅd/
avmukwåa&0g 'kwD,m'dbm0ó OyÜwåduúr0aoe tod'¨wåm
{0H 0kwåEÅd '|AÁH/
(65) ,Íö ww¬
o'dobma0ae0 avmukwåa& awoH yÍö*Øum'DeH psme
a0g[m&od'¨wm'Dyew¬H/ ]]yg'uZÑme or®odwZÑme
yk*¾vZÑmoa,ok [d tnw&0aoe wH wH psmeo'dowåm
0dwuúm'dt*Fygwkbma0e pwåma&myd r*¾g yxrZÑmem'd
a0g[m&H vbEÅm yapöuH yÍö"m 0dbZEÅD}}wd 0kwåH/ wrÜd
e,kZÆwda,0/
88 y&rw¬'DyeD ygX
e [d r*¾g yxrZÑmem'd a0g[m&H vbEÅd/ tanm [d ra*¾g?
tnH psmeEÅd/ tydp? ,'d OyedZÑm,ea|e ypöeDuZÑmyea|ep
psmeHemr od,m/ w'g avmukwå&ZÑmemed{0 omwdo,awm
psmemedemr od,kH/ e £w&med/ wmed [d uodPm'dedrdwårwåH
Oaypö edZÑm,EÅd/ ypöeDu"ar®p 0du©rÇerawåe psmayEÅd/
avmukwå&meda,0ye twd*rÇD&H tbd'k'´oH edAÁmeH Oaypö
edZÑm,EÅd/ ypöeDu"ar®p orlav omEkoa, oAÁaom
orkpädE´e0aoe psmayEÅDwd/ {w¬p tyÜempsmemeH
yÍö*Øubma0gemr yuwd,m {0 oda'¨g a[mwDwd e
yxrZÑmedauok r*¾zavok yg'uZÑm em'dem ypö,0daoaoe
udpöH tw¬d/ pwk&*Øum'd bma0g ye awe ypö,0daoaoe 0dem
e odZÑwd/ towd[d wo®d H oAÁHyd psmeH yÍö*Øuar0
b0dówDwd/ ww¬ ,xm avmud,ZÑmaeok
tm'dur®duumav wó wó 'kwD,m'duó psmeó
Oypm&blwm bm0em o,H 0dwuúm'd,kwåm ormemyd
0dwuúm'Dok tm'De0'óenmaPeap0 £'ged t0dwuúH psmeH
OyÜga'ómrd? £'ged t0dpm&H psmeH OyÜga'ómrDwd {0rm'dem
y0awåe tZÑmo, 0daoaoep ,kwåwåm umpd
0dwuú0d&m*bm0ememr a[mwd/ umpd 0dpm& 0d&m*bm0em
emr/ umpd yDwd0d&m*bm0em emr/ umpd
okc0d&m*bm0ememr/ umpD ½ly0d&m*bm0ememr/ tond*grDeH
ye onm0d&m*bm0ememr a[mwd/ om twåaem twåaem
psmeH t0dwuúH0g t0dpm&H0g tyÜDwduH0g Oayu©mo[ *wH0g
umwkH oauúmwd/ psmaeok 0oDblwumavye
tm'De0'óenmaPe 0dem au0vH tZÑmo,rawåe ,H,H
psmeH £päwd/ wH wH psmeH ormyZÆwda,0/ {0ar0H £"yd
wó wó r*¾ó Oypm&blwm 0k|me*grded 0dyóemocFgwm
y&rw¬'DyeD ygX 89
bm0em o,H 0dwuúm'd,kwåm ormemyd ememowåd,kwåm
a[mwd/ umpd 0dwuú0d&m*bm0ememr/ umpd
0dwuú0dpm&0d&m*bm0em emr/ umpd 0dwuú0dpm&yDwd
0d&m*bm0ememr/ umpd 0dwuú0d
pm&yDwdokc0d&m*bm0ememr/ ww¬ ,m 0dwuúH 0d&maZwkH
twduúmarwkH oauúmwd/ om 0dwuú0d&m*bm0ememr/ {o
ea,m aoomokyDwd/
66/ uóye Aave om 0dyóem ememowåd ,kwåm
a[mwDwd/ 0kpöaw? yg'uZÑmeAavemwd {aum ax&0ga'g/
or®odwZÑme Aavemwd {aum/ yk*¾vZÑmo, Aavemwd
{aum/ ww¬ ,H ,H psmeH wóm 0dyóem, yg'uw¬m,
tmoaEé ormyZÆD,wd/ wHwH yg'uZÑmeHemr/ wHap yxrZÑmeH
a[mwd/ 0dyóem yguwdum{0/ oap 'kwD,ZÑmeH a[mwd/
0dyóem 0dwuú0d&m*owåd,kwåm a[mwd/ ra*¾ t0dwuúH psmeH
ed,marwkH oauúmwd/ {oea,m aoaookyd yg'uZÑmaeolwd
t,H yg'u0ga'g/ yg'uZÑmae owd wHo'doar0 ra*¾ psmeH
a[mwd/ towdye ra*¾ yxrZÑmear0 a[mwd/ or®od
wZÑmeH0g yk*¾vZÑmoa,m0g ra*¾ psme*F H ed,arwkH
eoauúmwDwd t"dyÜga,mwd/ yg'uZÑmae owd wH0g tnH0g
,H,H psmeH or®oD,wd/ wHap yxrZÑmeH a[mwd/ 0dyóem
yguwd um{0/ oap 'kwD,ZÑmeH a[mwd/ 0dyóem
0dwuú0d&m*owåd r-80 ,kwåm a[mwd/ ra*¾ t0dwuúH psmeH
ed,marwkH oauúmwd/ {oea,m aoaookyd
or®odwZÑmaeolwd t,H or®odw0ga'g/ 0dyóem,
tm&r®Pbma0e o[ p&dwwåm or®odwZÑmear0
yg'uZÑmeawm tZÑmo,awmp Av0w&EÅd t"dyÜga,mwd/
90 y&rw¬'DyeD ygX
0dbm0ed,H ye
0dyóemyg'uH udÍödpsmeH ew¬Dwd £ro®d H 0ga' 0kwåH/ wH
t|uxm, e oarwd/
yg'uZÑmae owd wH0g tnH0g ra*¾ ,H,HpsmeH £päwd/ wHwH
psmeH £ZÑwd/ 0dyóemyd £pämEk½lyH 0dwuú0d&m*g'dbm0H ywåm
a[mwDwd yk*¾vZÑmo,0ga'g/ ,xm avmud,ZÑmaeok
tmoaEé 0k|dwZÑmeH Oy&dZÑmEkypm& bm0em, Oyw¬rÇurwåH
a[mwd/ e ye Oy&dZÑmae psmeH twåo'doH umwkH oauúmwd/
tZÑmoa,m{0 Oy&dZÑmae psme*F H ed,marwd/ {0ar0H £"yd
yg'uZÑmeH 0dyóem, wdu© 0do'bm0w¬m, Av0kyedó
a,m a[mwd/ tZÑmoa,m{0 0dyóeH 0dwuú0d&m*g'dbm0H
ygaywGm ra*¾ psme*F H ed,marwDwd t"dyÜga,mwd/ a,m
yaew¬ 0k|me*grded0dyóem{0 ra*¾ psme*F H ed,marwDwd
r[m|uxm 0ga'g/ ww¬yd yk*¾vZÑmo,0daooAave
0dwuú0d&m*g'dowåd 0daoo,kwåm 0k|me*grded 0dyóem{0gwd
taw¬m a0'dwaAÁm/ umraÍöw¬ t|omvded,H £aroH wdPÖH
ax&0g'geH tnrnH t0da&ma"g 0kawåm0d, 'dówd/ £arye
0g'g tnrnH oHoE´dwGm y0wåm ea[mEÅd/ yapöuH oAÁH
avmukwå&ZÑmeH y&dykPÖH uwGm y0wåm/ wo®m eouúm awoH
tnrnH 0da&ma"g y&d[&dwkEÅd/ {w¬p psmevmbDeH
0dyóemuar® yg'uZÑmeorm yZÆeHemr b*0wm{0
ok|K0d[dwH/ 0kwåaO§wH plVoknwokawå --
£"meE´ bdu©K 0d0dapö0 umar[d 0d0dpö tukoav[d "ar®[d
yxrH psmeH OyorÜZÆ 0d[&wd/ 'kwD,H psmeH/ wwD,H psmeH/
pwkw¬H psmeH OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom tZÑwåH oknwH
reodua&mwd/ wóaptZÑwåHoknwm, pdwåH r-81
y&rw¬'DyeD ygX 91
eyu©E´wd/ eyoD'wd/ awe bdu©Kem wo®d Ha,0 yk&dro®d H
orm"dedrdawå tZÑwåar0 pdwåH oE¦ay wAÁH? oEédoma'wAÁH?
{aum'd umwAÁH? orm'[mwAÁEÅdtm'd/
ww¬ oknwH reodua&mwDwd 0dyóemur®H 0kwåH/ wo®d Ha,0
yk&dro®d H orm"dedrdawåwd yg'uZÑmeorm"d edrdawå/ e0edygawp
yxrH yg[H bdu©a0psmeH edóm, tmo0geH c,H 0'grd/v/
ae0onmemonm,weH yg[H bdu©a0 psmeH edóm,
tmo0geH c,H 0'grDwd 0kwåH/
67/ £arokye wDok0ga'ok yk*¾vZÑmo,0ga'g
Av0wa&m0d, cg,wd/ avmud,ZÑmaeokyd [d
yg'uZÑmeHemr £pädwAÁar0/ wÍö Oy&dZÑmeó
Oypm&bm0em, wdu©0do' bm0w¬m,{0 a[mwd/
tZÑmoa,m{0ye Oypm& bm0em, 0dwuú0d&m*g'dbm0H
oma"wd/ Oypm&bm0em{0 Oy&dZÑmae psme*F H ed,marwd/
{0ar0H £"yd yg'uZÑmeAave wdu©0do' bm0ywåm
0k|me*grded 0dyóem{0 tZÑmo,0daooAave
0dwuú0d&m*g'dowåd0daoo,kwåm [kwGm ra*¾ emempsmemed
oma"wd/ towd ye tZÑmo,0daoao wHwH
yg'uZÑmemEk½lyH tZÑmo,omrnHoP²mwd/ wo®m
tZÑmo,0daoao towd yg'uZÑmear0 yrmPH a[mwd/
owdye wo®d H aom{0 yrmPEÅd ,kwåH/ £päd wdpädw
avmud,ZÑme ormyZÆe o'doO§d oAÁZÑmaeok pdPÖ0oDblwmeH
ra*¾ok £pädwZÑme edAÁwåeEÅd/ a,m yaew¬ yg'uZÑmem'd0aoe
y0awåm 0daoaom/ aom oaAÁmyd 0dyóem 0daoow¬m, {0
a[mwd/ 0dyóem 0daoaom{0 ra*¾ psme*F H ed,marwDwd
uwGm t|omvded,H 0dok'¨d ra*¾p 0dyóem0 yrmPH
92 y&rw¬'DyeD ygX
uwGm0kwåm/ aom oaAÁmyd 0daoaom yg'uZÑmaee 0dem
eodZÑwDwd uwGm r*¾0db*Fr*¾oH,kwå| uxmok yg'uZÑmeH {0
yrmPH uwGm 0kwåEÅd a0'dwAÁH/ ,o®m ye ygVd,H --
£" *[ywd bdu©K 0d0dapö0 umar[d/v/ yxrH psmeH OyorÜZÆ
0d[&wd/ aom £wd y#doÍödu©wd/ £'Hyd acg yxrZÑmeH
tbdocFwH tbdoaÍö[,dwH ,Hacgye udÍöd tbdocFwH
tbdoaÍöw,dwH/ w'edpöH/ wH eda&m""r®EÅd yZmemwd aom
ww¬ Xdawm tmo0geH c,H ygykPmwd/v/ 'kwD,H psmeH?
wwD,H psmeH? pwkw¬H psmeH? arwåm apawm0drkwåd H/ u½kPm?
rk'dwm? Oayu©mapawm 0drkwåd H? tmumomeÍöm ,weH/v/
tmudÍönm ,weH OyorÜZÆ 0d[&wd/ aom £wd y#doÍödu©wd/
t,Hydacg tmudÍönm ,weormywåd tbdocFwm
tbdoaÍöw,dwm/ ,H acgye udÍöd tbdocFwH/v/ c,H
ygykPmwDwd/
{0H{um'oedygaw --
£"meE´ bdu©K 0d0dapö0 umar[d 0d0dpö tukoav[d "ar®[d
o0dwuúH o0dpm&H 0da0uZH yDwdokcH yxrH psmeH OyorÜZÆ
0d[&wd/ aom ,a'0 ww¬ a[mwd ½ly*wH a0'em*wH
onm*wH ocFg&*wH 0dnmP*wH? aw "ar® tedpöawm
'ku©awm tewåawm orEkyówd/ aom ww¬ Xdawm
tmo0geH c,H ygykPmwd/ aem ap tmo0geH c,H ygykPmwd/
awae0 "r®&ma*e wm, "r®eE´d,m yÍöEéH Mo&rÇm*d,meH
oHa,mZemeH y&du©,m Oyygwdaum a[mwd/ ww¬ y&dedAÁm,D
tem0wåd"ar®m wo®m avmumwd/
tm'dem rmvkusykwåokwå tEky'okwåm'Dokp taeauok
okwåaEÅok t|ok ormywåDok {auum, ormywåd,m 0k|m,
y&rw¬'DyeD ygX 93
0k|dwormywåd"r®or®oear0 tm*wH/ eye tnZÑme
or®oeH/ wo®m owdyd a,m*DeH £päm0aoe yg'uZÑmeawm
tnZÑmeor®oae yg'uZÑmear0 yrmPEÅd ouúm 0dnmwkEÅd/
{wåm0wm or®odw0ga'g oAÁ'kAÁavmwd oda'¨g a[mwDwd/
a,ye t|ormywådvmbdaemyd psmeH yg'uH tuwGm0 r*¾H
OyÜga'EÅd/ yxrZÑmear00g yg'uH uwGm tZÑmo,0daooH
tuwGm r*¾H OyÜga'EÅd/ yxrZÑmerwåvmbdaem0g [kwGm war0
yg'uH uwGm r*¾H OyÜga'EÅd/ a,p oku©0dyóum [kwGm r*¾H
OyÜga'EÅd/ awoH yxrZÑmedaum0 ra*¾g a[mwDwd a0'dwaAÁm/
tydp a, yuwd,m0 t|ok ormywåDok pdPÖ0oDblwm
a[mEÅd/ aw 0demyd tmoEéyg'aue ,H,HpsmeH £päEÅd/ wHwH
psmeH awoH ra*¾ok eordZÑwDwd e0wåAÁH/
66/ (66) ,Hye 0dbm0ed,H
]]oapye yk*¾vó wxm0da"g tZÑmoa,m ew¬d/
a[|dra[|drZÑmeawm 0k|m, Oy½ky&dZÑme"ar® or®odwGm
OyÜg'dwra*¾g yg'uZÑmeH teayu©dwGm or®odwZÑmeo'daom
a[mwDwd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
e [d tm&r®PrwåblwH or®odwZÑmeH Oy&drHyd ormeH
tmoaEé 0k|dwZÑmeawm Av0w&H b0dwkH t&[wd/ tmoaEé
0k|dwaó0 pdwåoEÅmeH 0daoaowkH orw¬bm0awm/ wawm
a,0[d aom or®odw0ga'g oAÁt|uxmok aupd0g'yau©
{0 xydawmwd/ eEk yk*¾vZÑmo,0ga'gyd
wxmxydawm{0gwd/ opöH? aomye avmud,ZÑmemeH
OyÜwåd0d"maee o[ oHoE´duwåm ,kwåwa&m{0 a[mwDwd/
(67) {awe ,H ww¬ 0kwåH/
]]Oy½ky&dZÑmeawm ye 0k|m, a[|dr a[|drZÑme "ar®
94 y&rw¬'DyeD ygX
or®odwGm OyÜg'dwra*¾g or®odwZÑmeH teayu©dwGm yg'
uZÑmeo'daom a[mwd/ a[|dra[|drZÑmeawm[d Oy½k
y&dZÑmeH Av0w&}}EÅd/ wHyd y#du©dwåH a[mwd/
e [d yg'uZÑmeH Oy&dr blwwåma,0 Av0w&H a[mwd/
yg'ublwwåma,0 ye Av0w&H a[mwDwd/
(68) ,Íö ww¬
ra*¾ a0'emed,armye yg'uZÑmem'DeH 0aoe eoda'¨g/
tnxm 0dyóem ,m,um,pda0'em, ,kwåm [kwGm aw[d
r-84 ed,rdwm, {auum, r*¾a0'em, o'¨d H C#d
a,,smwd £rdem t"dyÜga,e ]]a0'emed,armye oAÁw¬yd
0k|me*grded 0dyóemed,are a[mwD}}wd 0kwåH/ wrÜd e ,kZÆwd/
yg'uZÑmem'DeH 0aoae0 0dyóem, o[ a0'emed,ró
od'¨wåm/ wxm[d wHwH yg'uZÑmeawm 0k|m, 0dyóEÅó
0dyóem tm'dawm u'gpd aomreóo[*wm0g a[mwd/
u'gpd Oayu©mo[*wm0g/ r*¾0k|meumavye ,'dyg'uZÑmeH
aomreóZÑmeH a[mwd/ 0dyóem {uaEÅe aomróo[
*wm0 [kwGm ra*¾e o'¨d H C#d,wDwd/ 0kwåaO§wH oVm,we
0db*Fokawå --
wMw bdu©a0 ,m q aeu©r®ódwm Oayu©m/ wm edóm,
wm tm*r® ,med q aeu©r®ódwmed aomreómed/ wmed
yZ[x/ wmed orwduúrx/ {0arawoH y[meH a[mwd/
{0arawoH orwduúarm a[mwDwd/
t|uxm,Íö t|ok ormywåDok yxrm'dedp wDPdpsmemed
ok'¨ocFga&p yg'au uwGm 0dyóeH tm&'¨geH pwkEéH bdu©LeH
ykAÁbm* 0dyóem aomreóo[*wm 0g a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 95
Oayu©mo[ *wm0g0k|me*grdeDye aomreóo[*wm0
a[mwd/ pwkw¬ZÑmem'Ded yg'umeduwGm 0dyóeH tm&'¨geH yÍöEéH
bdu©LeH ykAÁbm*0dyóem yk&dr o'dom0/ 0k|me*grdeDye
Oayu©mo[*wm0 a[mwd/ £'H oE¨m,,m
qaeu©r®ódwm/v/ yZ[xmwd 0kwåH/ tZÑmo,0daoaoe
o[ r*¾0k|maeyd {ao0ea,m/ Av00dyóemumav [d
0dyóem&wdemr ok|K yPDww&m a[mwd/ ouvo&D&H
z&rmem taZÑmw¬&rmem y0wåwd/ ,xm[ --
oknm*ga& y0d|ó? oEÅpdwåó bdu©Kaem/
trmEkoD &wd a[mwd? or®"r®H 0dyóawmwd/
wo®m w'g yg'uZÑme0daoaoe0g tZÑmo,0daoaoe 0g
0dem 0dyóem Oayu©mo[*wm e a[mwd/ {uaEÅe
aomreóo[*wm0 a[mwDwd/ {w¬ye oAÁZÑmaeok
0oDblwó ,HudÍöd {uH psmeH yg'uH uwGm wH yg tnH0g
ra*¾,H,H psmeH £päwd/ r*¾0k|meumav tZÑmo,Aave
wHwHpsmemEk½lyH 0dyóem,p ra*¾p a0'em y&dPmarm
a0'dwaAÁm/ eye a0'emed,marmemr 0dokH 0wåaAÁmwd/
67/ o*F[*gxm,H tEkwå&H t|0d"H pdwåH psme*Fa,m*aba'e
{auuH yÍö"m uwGm pwåmvDo0d"EÅd p 0kpöwDwd a,mZem/
£'ged oAÁmed r[*¾wm Ekwå&pdwåmed yÍö0da" psme aum|mao
o*Fa[wGm 'aówkH ,xmp ½lyg0p&EÅdtm'drm[/ ,xm
½lyg0p&H pdwåH yxrm'dZÑmeaba' *,Swd/ psme ab'oda'¨
yxrZÑmedupdwåm'dau yÍö0da" pdwåaba' o*F,Swd? wxm
tEkwå&Íö pdwåH yxrm'dZÑmeaba' o*F,Swd/ tm½kyÜÍöpdwåH
Oyau©u*¾wm ocFgawe yÍörZÑmaee ,kwåwåm yÍöar psmae
yÍörZÑmedupdwåaba' o*F,Swd/ wo®m {auuH ywrm'duH
96 y&rw¬'DyeD ygX
yxrZÑmedupdwåm'duH psmeH psmepdwåH {um'o 0d"H a[mwd/
taEÅwk tEÅdrblaw yÍörZÑmedupdwåaba'ye psmeH pdwåH
aw0Dowd0d"H ba0wd a,mZem/ {w¬p psmeoa'´e wHorÜ,kwåH
pdwåar0 0kpöwd/ e [d psmeH {um'o0d"H0g aw0Dowd0d"H0g
a[mwDwd/
(69) ,Hye 0dbm0ed,H
]]½lyg0p&pdwåH yxrZÑmeEÅdtm'dem 0kpöwDwdp tm½kyÜÍömyd
yÍörZÑmea0g[m&H vbwD}}wd p 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d pdwåH yxrZÑmeH a[mwd/ ep yÍörZÑmea0g[m&H
vbwDwd/
(70) ,mp £rdóm*gxm,H ty&myd a,mZem 0kwåm/ omyd e
,kwåm{0/
wxm o'´ó yxrm'dZÑmeaba'wd y'ó yk&awm
yXdwwåmwd/ {0H ,xm 0dbZdwaAÁ {ua'ao 0dbawå oAÁH
{ulee0kwd0d"H pdwåH {u0DoowH uwGm 0dbwåHemr a[mwd/
wxm 0dbZdwGm £'ged wHo*F[H 'aóaEÅm tEÅdr*gxrm[/
yknH owåwd Ho0d"H a[mwd/ wxm yguH 'Gdynmo0d"H a[mwd/
£wd {ulee0kwd0d"med pdwåmed {u0DoowH uwGm Ak"m
y@dwm tm[k uaxokH/ uaxEÅd0g 0dbZEÅd 0dpu©Pmwd 0kwåH
a[mwDwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, pdwåo*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 97
apwoduo*F[ y&rw¬'DyeD
68/ {0H pdwå*F[H 'aówGm £'ged tEkywåH apwodu o*F[H
'aóaEÅm pwl[d orÜa,m*vu©aP[d o[ 0pew¬Íö
o½lyw¬Íö wm0 'aówkH tm'd *gxrm[/ ww¬
{ukyÜg'eda&m"mp{umvrÁP0w¬Kumwd
pwkórÜa,m*vu©P'óeH/ apawm ,kwåmwd 0pew¬'óeH/
apwod,kwåm apwom0g ,kwåm apwodumwd 'óeawm/
'Gdynmo"r®mwd o½ly'óeH/ apwodumwd ye od'¨y' 'óeH/
ww¬ "r®meH tem*wbm0ocFgwm ykAÁEÅawm O'¨H yZÆeH *reH
o½lyawm ygwkb0eH OyÜga'g/ ZmwDwd 0kwåH a[mwd/ oaAÁyd[d
ocFw "r®m tem*wbm0ykAÁm {0 a[mEÅd/ wawm
ypö,omr*¾d H vbdwGm ypöKyÜEébm0H *päEÅd/ wawm ed½kZÑdwGm
twDwbm0H *päEÅDwd/ ed½kZÑeH eda&ma"g/ o½ly0demaom ba*Fg
tedpöwm r&PEÅd 0kwåH a[mwd/ ,m pdwåó Zmwd? oma,0
zóm'DeH/ ,m pdwåó Z&m? ,H pdwåó r&PH? ,H pdwåó
tm&r®PH 0w¬K/ wa'0 zóm'DeEÅdtm'dem a[|m 0kwåea,e
{aum OyÜga'g {awoEÅd {ukyÜg'g/ {aum eda&ma"g {awoEÅd
{ueda&m"m/ {ukyÜg'gp aw {ueda&m"mpmwd {ukyÜg'eda&m"m/
Owå&ya' {uo'´ó avmayg/ {0H y&w¬yd/ {uH tmvrÁPH
{awoEÅd {umvrÁPm/ {uH 0w¬K {awoEÅd {u0w¬Kum/
{umvrÁPmp aw {u0w¬Kumpmwd {umvrÁP0w¬Kum/
tmvrÁPH yaew¬ {updwåóyd A[ka'0 a[mwd/ {uwåHye
OyaewGm {uH tmvrÁPEÅd 0kwåEÅd '|AÁH/
(71) 0dbm0ed,H ye
]]{uawm OyÜga'gp eda&ma"gp a,oH? aw
{ukyÜg'eda&m"m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
98 y&rw¬'DyeD ygX
e [d {uu©aP {uawm OyÜg'rawåe {ukyÜg'wm £"
t"dayÜwm/ txacg 0kwåea,ae0 t"dayÜwm/ 0kwåaO§wH
rlv#Dum,H --
{uuvmyy&d,myEémeH ½lygeHoa[0OyÜg'g'dyÜ0wådawm
{uóuvmyóOyÜg'g'a,m {auum0 a[mEÅDwd/
wMwm,H a,mZem/ {ukyÜg'eda&m"mp {umvrÁP0w¬Kum p
[kwGm a,"r®m apawm,kwåm/ aw 'Gdynmo"r®m apwodum
rwmwd/ bm0y"meHyd0g {w¬ ,kwåH/ 0daooaep edóuú0peH/
{ukyÜg'eda&m"bma0e {umvrÁP 0w¬Ku bma0ep a,"r®m
apawm,kwåm/ aw 'Gdynmo"r®m apwodumemr rwm
Ówmwd/ {w¬p a, apawm,kwåm/ aw apwodumwd 0kawå
pdwåó o[Zmwypö,kyÜEé½lygedyd w'g,wå0kwådwm, {uaEÅe
pdwåorÁE¨Ded [kwGm apawm,kwåmed apwodumed emr od,kH/
wo®m awoH ed0wåew¬H {ukyÜg'eda&m"mp? {um
vrÁP0w¬Kumwd 0kwåH/ wmed[d pdawåe cPawm o[kyÜEémedyd
bdEéoEÅmewåm ,m pdwåó Zmwd? om{0 awoEÅd £rH
vu©PHyd emEkabmEÅd/ tnH[d ½lyoEÅmeH/ tnH t½lyoEÅmeEÅd/
zóm'DeHye OyÜg'rwåar0 pdawåe o[ {uH ea[mwd/
txacg eda&ma"gyd tmvrÁPHyd 0w¬Kyd oAÁH {uar0gwd
Óyew¬H {u eda&m"m'd*¾[PH 0kwåEÅd '|AÁH/ e [d {0H t0kawå
ouúm wxm ZmedwkEÅd/ ,o®mye ,xm A[kZeoEÅaum
{aum a*gaPm wdóó a*gaPm 'wåó a*gaPmwd {0H
0dokH 0dokHyd 0wåaAÁma,0 a[mwd/ {0ar0H OyÜga'g eda&ma"gp
{uo®d H ½lyg½lyuvmay {aum0ormaemyd zóó OyÜga'g
a0'em, OyÜga'g yx0d"mwk,m OyÜga'g tmayg"mwk,m
OyÜga'gwd {0rm'dem ea,e 0dokH 0dokHyd 0wåaAÁma,0/ wo®m
y&rw¬'DyeD ygX 99
okwåaEÅok --
a0'em, OyÜga'g ynm,wd/ 0a,m ynm,wd/ Xdum,
tnw¬H ynm,wd/ onm,/ ocFg&meH/ 0dnmPó/v/
ynm,wDwd 0kwåH/ wxm a,m bdu©a0 yx0d"mwk,m OyÜga'g
XdwdtbdedAÁwåd ygwkbma0g/ 'ku©aóaom OyÜga'g a&m*geH Xdwd
Z&m r&Pó ygwkbma0g/ a,m bdu©a0 tmayg"mwk,m/
a,m bdu©a0 awaZm "mwk,m/ a,m bdu©a0
0ga,m"mwk,m/ a,m bdu©a0 pu©Kó/v/ reó OyÜga'g/v/
Z&mr&Pó ygwkbma0gwd/
0kwåEÅd '|AÁH/ £w&xm ZD0dwd`E´d,m'Deyd {uo®d H uvmay
A[kbma0g 0wåaAÁm od,m/ a,m t½lyDeH "r®meH tm,k Xdwd
t0|dwDwd [d 0kwåH/ wxm 0dum&½lygeH/ oaAÁoHyd0g pu©m'DeH
Oyg'g½lygeH/ pwkEéH p[mblwmeH Oyg'g,½lyEÅdp pwkEéH
r[mblwmeH Oyg'g, yoma'gwdp 0kwåEÅd/ um,v[kwm
pdwåv[kwm'a,mye tw¬0daoo'Dyew¬H 'Gd"m bdE´dwGm 0kwåm/
aomp tw¬0daoaomOy&d tm0d b0dówDwd/
t,arw¬y&rw¬'Dyem/
(72) 0dbm0ed,H ye
£rrw¬H tov’au©wGm ,H 0kwåH ]],'d {ukyÜg'rawåae0
apawm,kwåmwd t"dayÜwm/ w'g pdawåe o[ OyÜZÆrmemeH
½ly"r®merÜd apawm,kwåwm tmyaZÆ,smwd {u eda&m"*¾[PH/
{0rÜd pdwåmEky&d0wådaem 0dnwåd'G,ó yoa*Fg eouúm
eD0ga&wkH/ wxm {uawm OyÜga'g 0g eda&ma"g0g {awoEÅd
{ukyÜg'eda&m"mwd y&duayÜEÅó yka&w&rkyÜZÆdwGm pdwåó
b*Fu©aP ed½kZÑrmemerÜd ½ly"r®meEÅd {umvrÁP*¾[PH/ a,
{0H wd0d"vu©Pm/ aw ed,mrawm {u0w¬Kum a,0gwd
100 y&rw¬'DyeD ygX
'óew¬H/ {u0w¬Ku*¾[PEÅd/ tvrwdyyaÍöem}}wd/ oAÁH wH
ed&w¬uar0/
69/ uxÍö 'Gdynmo a[mEÅDwd ykpädwGm yxrH 'Gdynmo o½lyH
wD[d &moD[d 0dbZdwGm 'aóaEÅm uxEÅdtm'drm[/ ww¬
zkowDwd zaóm/ zkoEÅd orÜ,kwåum "r®m {awemwd zaóm/
zkoerwåar00g {wEÅd zaóm/ zkoeaÍöw¬ tm&r®Pó
£|med|&oH tm[pö Oy[pö *[PH '|AÁH/ ,awm w'Ekb0EÅd
a0'em ygwkb0wd/ zóypö,m a0'emwd [d 0kwåH/ oGm,H
zkoevu©aPm/ eEkpm,H t½ly"ar®m/ ep t½ly"r®m
tyÜ#dCobm0g udÍöd zkoEÅDwd/ opöH? t,Hye zkoem uma&ep
y0wåwd/ ,Íö zkoaEÅ[d oma"wAÁH/ wÍö udpöH oma"wd/ wo®m
t,H zaómwdp zkoevu©aPmwdp 0kawåm/ ud Hye
oma"wDwd/ tm&r®P&omEk½lyH pdwåó 0dum&ywåd/
a0'em0daookyÜwåd H0g/ t,Íö taw¬m trÁdvcg'g'dau 'doGm
ty&ó acVKyÜg'g'Dok ygua#mwd/
(73) 0dbm0ed,H ye
]]acVKyÜg'g'd0d, '|aAÁm}}wd 0kwåH/ {0Íöowd £'H Oyrm rwåH
od,m/ twdygu#m,ye zóyÜ0wåd,m 'óe rd'EÅd '|AÁH/
70/ a0',wDwd a0'em/ tm&r®P&oH tEkb0wd/ t0d'dwH0g
tm&r®P&oH orÜ,kwåmeH wHor*Øyk*¾vmeH 0g 0d'dwHygu#H
ua&mwDwd taw¬m/ 0dE´EÅd0 {wm, owåm omwH0g tomwH0g
vbEÅDwd a0'em/ a0',dwrwåar00g {wEÅd a0'em/ ygVd,Hye
--
a0',wd a0',wDwd acg bdu©a0 wo®m a0'emwd 0kpöwd/
udÍö a0',wd? okcHyd a0',wd/ 'ku©Hyd a0',wd/ t'ku©rokcHyd
a0',wDwd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 101
eEk oaAÁyd pdwåapwodum "r®m tm&r®P&omEkb0eyÜ
uwdum{0gwd awyd a0'ememr od,kEÅd/ eod,kH/ aw[d
udpöEÅ&Asm0#m a[mEÅd/ tm&r®P&oH OZkH tEkb0dwkH eoauúmEÅd/
twåaem twåaem udpöH ua&mEÅm0 {ua'orawåe tEkb0EÅd/
a0'ema,0ye tenudpöwm, tEkb0eudapö
tm"dypöa,m*wm,p £ó&bma0e tEkb0wDwd om{0
a0'ememr b0dwkH t&[wDwd/ {0ÍöuwGm &mZ*¾abmZe
&omEkb0ae awoH ol'o'dowm a0'em,{0p
&mZo'dowm 0kwåmwd/
71/ oÍÆmemwDwd onm/ yke Zmeew¬H onmPH ua&mwDwd
taw¬m/ t,O§d ykaAÁ *[dwonmaee oÍÆmeeumavyd yke
Zmeew¬H onmPH ua&mwda,0gwd/ om[d {0H ykeyÜKeH
onmPH uwGm OyÜZÆrmem xd&onmbm0H ywGm
,m0wm,kuHyd b0EÅ&H ywGmyd owåmeH tyÜrk|bm0H oma"wd/
rdpäm bdeda0oonmbm0H ywGmp £ar oawå oAÁnK Aka'¨[dyd
aAma"wkH touúKaPa,s ua&mwDwd/ wxm[d om yke
oÍÆmeew¬H edrdwåu&aP 'g½kwpäuo'domwdp/ ,xm*[dw
edrdwå0aoe tbdeda0ou&aP [w¬d'óu tE¨o'domwdp/
Oy|dw0do,*¾[aP wdPyk&doauok rd*aygwuo'domwdp
0kwåmwd/ ygVd,Hye --
oÍÆmemwd oÍÆmemwDwdacg bdu©a0 wo®m onmwd 0kpöwd/
udÍö oÍÆmemwd/ eDvHyd oÍÆmemwd/ yDwuHyd oÍÆmemwDwdtm'd
0kwåEÅd/
72/ apw,wDwd apwem/ orÜ,kwå"ar® wo®d H wo®d H
tm&r®aP0g udapö0g tbdoE´[wd ykeyÜKeH Ca#wd? ww¬
yAE¨0aoe ed&EÅ&H y0wårmae ua&mwDwd taw¬m/ yuayÜwd
102 y&rw¬'DyeD ygX
0g aw/ oH0d'[wd tm&r®Py#dvmbm,0g ur®od'¨d,m
tbdocFa&mwd/ tm,l[wd0g aw/ tm&r®aP orÜda@wd
{uawm oarm o&aEÅ ua&mwDwd taw¬m/ wxm[d om
tm,l[e&om[dp oH0d"meypöKy|memwdp 0kwåm/ wm,[d
wo®d H ed&EÅ&H Oókuúe Asmyg&0aoe y0wårmem, wH
orÜ,kwåmyd twåaem twåaem udpöH uk½krmem wo®d H wax0
y0wåEÅDwd/ awae0 om oudpö y&udpö om"u aZ|odó
r[m0¹ud tm'do'domwd 0kwåmwd/
(74) 0dbm0ed,H ye
apawwd ocFwmbdocF&aP Asmyg&rmyZÆwDwd 0wGm
w'w¬om"ew¬H ,H 0kwåH ]]0dba*F okwåEÅbmZeda, ocFg &u©E¨H
r-92 0dbZaEÅe ocFwrwdocFa&mEÅDwd ocFg&mwd 0wGm}}wd/ wH
e ,kZÆwd/
e [d 0dba*F okwåEÅbmZeda, ocFwr bdocFa&mEÅDwd
ocFg&mwd 0kwåH tw¬d/ cE¨oH,kwåau yaewH 0kwåEÅd/
73/ {uwåm&r®PocFgawm ta*¾g aum|maom aum#d 0g
{wómwd {u*¾H/ pdwåH? wó bma0g {u*¾wm/ tm&r®PO§d
emr {uHyd ememobm0H a[mwd/ wo®m wó {uóyd
ememobma0ok 0dau©yH tywGm {uo®d H obma0 cPrwåHyd
y0wåó pdwåó a,medpövmuma&m tw¬d t,H wo®d H
{u*¾gbd"meó {u*¾Ak'¨d,mp y0wåda[wkbma0e *,SwDwd/
aw ae0 [d om ed0gaw 'DypöDeH Xdwd0d, apwaom XdwDwd
'|AÁmwd 0kwåm/
(75) 0dbm0ed,H ye
]]{uH tm&r®PH t*¾H £rómwd {u*¾}}EÅd 0kwåH/ ww¬yd
y&rw¬'DyeD ygX 103
t*¾oa'´g aum|mao0g aum#d,H0g y0awåmwd ,kawåm/
aupdye tm&r®aP y0awåmwd 0'EÅd/ wH e okE´&H/
e [d t*¾oa'´g tm&r®Py&d,ma,m uw¬pd 'da|mwd/
74/ ZD0EÅd orÜ,kwåm"r®m {awemwd ZD0dwH/ £aE´mwd
£óa&m/ £" ye £ó&bma0g 0kpöwd/ £E´H £ó&bm0H
uma&wDwd £`E´d,H/ ZD0dwÍö wH £`E´d,Íömwd ZD0dwd`E´d,H/ wO§d
r,m 0dem wkrSmuH ZD0dwH ew¬d/ wo®m wkrSmuH ZD0eudapö rH
£ó&H ua&mxmwd 0'EÅrd0 o[Zmw"ar® tbdb0dwGm
y0wåwDwd/ wxm [d wH y0wåoEÅwm"dyaw,sEÅd p y'krkyÜ
vmEkygvurk'uH 0d,mwdp 0kwåH/ ww¬ ,m0 cE¨y&dedAÁmem
tEkyÜAE¨0aoe y0wårmem pdwåoEÅwd y0wåoEÅwdemr/
t"dywdbma0g tm"dyaw,sH/ y0wåoEÅwd,H tm"dyaw,sH
tómwd ormaom/ ykeyÜKeH ed½k'¨Hyd [d pdwåoEÅmeH wó
Aave ykeyÜKeH ZD0EÅH [kwGm ,m0 cE¨y&dedAÁmem ykeyÜKeH
y0wåwda,0/
e [d ZD0dw&[dawok ted`E´d,A'¨"ar®ok wm'daom
y0wåoEÅwd 0daoaomemr tw¬Dwd/
75/ reo®d H tm&r®PH toknH reH0g tm&r®aP edpöedEéH
ua&mwDwd reoduma&m/ aom ye wd0da"g 0Dxdy#dyg'aum
Z0ey#dyg'aumtm&r®Py#dyg'aumwd/ ww¬ yÍö'Gg&m0ZÆeH 0Dxd
y#dyg'aum emr/ wO§d yÍö'Gg&du pdwåoEÅwd H tm&r®aP
y#dyga'wd a,maZwDwd/ raem'Gg&m0ZÆeH Z0ey#dyg'aum emr/
wHyd Z0e oEÅwd H tm&r®aP y#dyga'wd a,maZwDwd/
£'ar0 'G,H ww¬ ww¬ a,medaom reoduma&mwdp
ta,medaom reoduma&m wdp 0kwåH/ wO§d yuwd,m
ork'gpdPÖedEéed,mrdwm'D[d ypöa, [d Oyw¬rÇdwH [kwGm
104 y&rw¬'DyeD ygX
pdwåoEÅmeH a,medaom ta,medaom0g tm&r®aP edEéH
ua&mwDwd/ y#doE¨dpdwåawm ye y|m, y0wårmem pdwåoEÅwd
tm&r®PH rkÍödwGm ed½kZÑdwGmyd yke OyÜZÆrmem ,ó "r®ó
0aoe wo®d Ha,0 tm&r®aP OyÜZÆwd towd
um&P0daoao/ aom tm&r®Py#dyg'aumemr/ t,rd"m
"dayÜawm/ t,O§d tm&r®PH pdawå pdwåH0g tm&r®aP
y#dyga'wd a,maZwDwd/ wxm [d t,H om&P vu©aPmwd
p orÜ,kwåmeH tm&r®aPe oHya,mZe&aomwdp
tm&r®Py#dyg'ua|e orÜ,kwåmeH om&xD0d, '|aAÁmwdp
0kawåm/ ww¬ om&Pvu©aPmwd om&xD0d, tómeH
orÜ,kwå"r®meH OZkH tm&r®PmbdrkcH y0wå,evu©aPmwd
taw¬m/ orH "ma&EÅdwd om"m&Pm/ oaAÁoH pdwåmeH
om"m&Pm oAÁpdwåom"m&Pm/
76/ 0dwauúwDwd 0dwauúm/ wxm wxm ouFayÜwGm
tm&r®PH tma&m[wDwd taw¬m/ wo®d H ye wH uxm
tma&m[aEÅ orÜ,kwå"r®myd wH tma&m[EÅd/ w'g aoma,0
aw tm&r®PH tbdeda&mayaEÅmemr a[mwDwd uwGm
tm&r®Pm bdeda&myevu©aPm 0dwauúmwd 0kawåm/
&mZ0v’bH edóm, Zey'*godaem &mZa*[ma&m[eaÍöw¬
ed'óeH/ t0dwuúHyd [d pdwåH o0dwuú"r®oEÅmae 0dwauúe
o[ y0wåy&dp, Aave tma&m[eawm 0dwauúe
twdeda&m0dwar0emr a[mwDwd/ tydp? t0dwuúHyd
yÍö0dnmPH 0w¬m&r®P oHC¥e0aoe tma&m[wd/
'kwD,ZÑmem'Dedp Oypm&bm0em0aoe tma&m[EÅd/
rZÑdr|uxm,H ye ud H0g {wm, ,kwåd,mwd 0wGm £rrw¬H
'aówd/ pdwåHyd [d tm&r®PH tm½k[wda,0/ wó ye edpöH
o[ma,m reoduma&m/ wo®dO§d towd wH ed,mru&[d wm
y&rw¬'DyeD ygX 105
em0g0d, ,H0gwH0g tm&r®PH *a[wGm y0awå,smwd/ £wd
yÍö0dnmPH reodum&o[m,H [kwGm twåaem
tm&r®P0dZmeeowåd0aoae0 tm&r®PH tma&m[wd/
tukovH ywGm ye pdwåHyd avmbm'a,myd tm&r®Pm½k[ae
xmr0wm {0 a[mEÅd/ ygyo®d H &raw raemwd [d 0kwåH/
'kwD,ZÑme pdwåm'Dedp reodum& 0D&d,ówDeHyd 0aoe
tma&m[EÅd/ 0dwauúm ye wxm wxm ouFayÜwGm
twåo[daw "ar® tm&r®Pm½k[ae ok|Kw&H Av0aEÅ
ua&mwd/ £wd wo®d H udapö tanoH
ombdo,Asmyg&wm,{0 t,H 0dwauúmwd 0kawåmwd/ {0H ye
0wåAÁH/ eEk tanyd t½ly"r®m om&r®Pobm0g tm&r®PH
tma&m[EÅd/ tx p ye uo®m t,ar0 0dwauúmwd
0kawåmwd/ tanoH ye tm½k[eH udpöEÅ&a,m*0aoae0 od'¨H/
£ró ye £awm tnH udpöH emr ew¬d/ wo®m t,ar0
wxm 0kawåmwd/
77/ 0dp&wDwd 0dpma&m/ 0dpma&wd0g orÜ,kwåau"ar®? aw 0g
"r®m 0dp&EÅd {awemwd 0dpma&m/ 0dp&PaÍöw¬ 0dwuúm ½kaV§
wo®d Ha,0 tm&r®aP obm0gum&ygwkbm0w¬H ykeyÜKeH
tEkrZÆe0aoe y0wåeH '|AÁH/ {w¬p 0dwauúm MoVm&daum
ykAÁ*Farm tm&r®aP pdwåó yxrmbdedygwblawmp
a[mwDwd C@mbdCmawm 0d, '|aAÁm/ 0dpma&m okckarm
tEkpa&m wo®d Ha,0 tm&r®aP pdwåó tEkAE¨eblawm p
a[mwDwd C@mEk&a0g0d, '|aAÁmwd/
78/ t"drkpöeH t"darmau©m/ tm&r®aP {0H Ekacg aem Ekacgwd
{0H y0wåH oHoyÜeH t"db0dwGm 0dpädE´dwGm yu©aum rkpöe0aoe
pdwåó y0wåDwd 0kwåH a[mwd/ {0Íö uwGm aom tm&r®aP r-
106 y&rw¬'DyeD ygX
95 oEéd|mevu©aPmwd p tm&r®aP edpövbma0e
£E´cDvo'daomwdp 0kawåm/
79/ 0D&ó ur®ol&ó bma0g ur®0g 0D&d,H/ wHor*Ð
yk*¾avm [d ur®ola&m a[mwd/ r[EÅHyd ur®H tyÜuawm
*PSmwd/ 'kuú&Hyd oku&awm? bm&d,Hyd tbm&d,awm
*PSmwd/ twåudvrxH e*aPwd/ ur®od'¨d,m edpöH y*¾[dw
um, pdawåm0 a[mwd/ wo®m wH wó yk*¾vó
wxmy0wåd,m a[wkbma0gap0 wxmy0wåó p wó
yk*¾vó um, pdwåMud,mblwH a[mwDwd/ 0d"dem0g ea,e
Oyga,e 0D&d,0awm ud H emrur®H e odZÑwDwdtm'daue
ykAÁmbdocFga&e þ&,dwAÁH y0wå,dwAÁEÅd 0D&d,H/ 0daoaoe0g
ouy&[dwa[wk þ&EÅd urÜEÅd wH or*Øaem {awemwd
0D&d,H/ {w¬p 0D&d,k yw¬rÇdwm orÜ,kwå"r®m o'g tedu©dwå"k&m
y*¾[dwoDom0d, [kwGm twåaem twåaem udpöorÜwåd,m edpöH
Oóm[Zmwm0 a[mEÅd? awokp wxma[maEÅok wHor*Øaem
yk*¾vmyd twåaem0g ya&oH0g [dwa[wk edpöH Asm0#um,pdwåm
a[mEÅd/ wo®m þ&EÅd urÜEÅDwd 0kpöEÅDwd/ wxm [d wH
Oyw¬rÇevu©PEÅd p y*¾[vu©PEÅd p Oóm[vu©PEÅd p
a*[ó xlPlyw¬rÇe o'doEÅd p or®m tm&'¨H oAÁorÜwåDeH
rlvEÅd p 0kwåEÅd/
80/ 0de,wd um,pdwåH wayÜwd? wk|H ok[dwH Zaewd?
okykyædwy'krH0d,0g 0a¹wDwd yDwd? 0deEÅd0g {wm, wH or*Øaem
ykPÖpaE´m0d, 0da&mprme um,pdwåm a[mEÅDwd yDwd/ om
yÍö0d"m ck'´dum yDwd? cPdumyDwd? MouúEÅdum yDwd? OaAÁ*g yDwd?
z&PmyDwDwd/
81/ qE´eH qaE´m/ £päm yw¬em tbdoE¨Dwd 0kwåH a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 107
aomye 'k0da"g wPSmqaE´m? uwåKurswm qaE´mwd/ £"
uwåKurswm qaE´m t"dayÜawm/ {w¬p uwåKH umarwd
£päwDwd uwåKumarm/ qE´or*Øyk*¾avm/ wó bma0g
uwåKursH/ wa'0 uwåKurswm? ,xm a'a0ga,0
a'0wmwd/ {w¬p uwåKoa'´g oaAÁoH "mwko'´geH taw¬
o*Fa[wGm y0awåm/ wo®m uwåKurswmwd {awe
uaxwkurswm pdaEÅwkurswm '|Kurswm aomwkurswmwd
{0rm'Ded oAÁ Mud,my'ged o*F[dwmed a[mEÅDwd '|AÁH/ aom
ye tm&r®PH £päaEÅmyd wPSm 0d, tóm'e &ZÆe v*¾e
0aoe e£päwd/ a,e a,e ye tw¬daum a[mwd/ wH wH
tw¬H tm&ma"wk umrwm0aoae0 £päwd/ ,xm &anm
£ómom "aee0g ,aoe0g tw¬dum &mZa0&DeH 0dZÑe0aoe
q×dwAÁ,kwåauyd oa& A[l £päEÅda,0/ {0ar0H t,Hyd
y&ó 0dóZÆdwAÁ,kwå umedyd 'ge0w¬Led tv'¨gedyd v'¨KH
£päwd/ v'¨gedyd &u©dwkH £päwDwd/ t,Íö taw¬m 0dbm0ed,Hyd
0kawåma,0/
0kwåO§d ww¬
'ge0w¬K0dóZÆe0aoe y0wåumavyd apo 0dóZÆd waAÁe
awe tw¬dauma,0/ cdydwAÁOoleH *[aP tw¬daum
£ómaom0d,mwd/
ww¬ ,'a*¾e 'geH 'ómrDwd 'ge0w¬Ky&da,oem'd0aoe
y0wåm ykAÁbm*apwem 'ge0w¬K0dóZÆe ouFmaw 'gae
o*F[dwm a[mwd/ w'a*¾e wóm ykAÁbm*apwem,
y0wådumavm £" 'ge0w¬K 0dóZÆe0aoe y0wå umavmwd
a0'dwaAÁm/ 0dóZÆdwaAÁemwd 0dóZÆdwAÁ ,kwåaue/ awe
tw¬dauma,0 y&ó 0dóZÆew¬m,mwd t"dyÜga,m/
108 y&rw¬'DyeD ygX
cdydwAÁOoleH *[aPwd awoH tuwmeH u&P0aoe
tv'¨geH y&da,oe0aoe *[aP/ {w¬ ye aupd
£ómaom OoledcdydwGmyd vbrmaem aw[d Ool[d
tw¬dauma,0gwd {0 rw¬H 0'EÅd/ aom e,kZÆwd/ {0O§d owd
cdydwOoleEÅd 0kwåH od,m/ ,xm uxdwH vydwH
wxm*awemwd/ wxm 0dóZÆdwaAÁ emwd {w¬yDwd/ aupd
£ómaom Ool[d tew¬daum cdyaEÅm ea[mwd/
tw¬dauma,0 ormaem tnH tmedoHoH £päaEÅm cdywDwd {0H
tw¬H 0'EÅd/ aomyd e,kZÆwd/ {0O§d owd Ool[d tw¬dauma,0
wmed cdyaEÅm £ómaom0d,mwd0kwåH od,mwd/ tw¬awm r-
97 ye w'kb,Hyd t0[odwAÁar0 a[mwDwd/ ,o®mp
qE´orÜ,kwåH pdwåH tm&r®PH *PSEÅH qE´0aoe twd £pärmeH
0d, 0dvkyÜrmeH 0d, *PSmwd/ wo®m t,H tm&r®P*¾[aP
apwaom [w¬yÜom&PH0d,mwd 0kawåm/ {w¬p
[w¬yÜom&PH0d,mwd £'H tblwy&duyÜ0peH '|AÁH/ e [d
pdwåó [aw¬memr tw¬d/ tw¬0daooygu#w¬H ye tblwHyd
blwH 0d, uayÜwGm 0kwåEÅd '|AÁH/ tydp? t,H qaE´memr
xmryawåm wPSm, Av0wa&m a[mwd/ wxm a[o
t"dywdblawm £'¨dyg'blawmp a[mwDwd/ ,'d [d aom
wPSm, ormeAavm od,m/ £ar owåm wPSm, [aw¬
Xdwm wPSm y&d*¾[dwmed "eabm*&ZÆokcged0g
'dAÁjA[®orÜwåda,m0g qa×wGm 0¥'ku©awm ed,smwkH
eou©dóEÅd a,0gwd/
82/ aombPm aombaPok pdawåok yud&EÅDwd yudPÖm/
au{0 yudPÖum/ tan[d tanoH0g ormem tnormem/
,'g aombPpdawåok ,kwåm? w'g aw[d taombPawm
tan[d ormem/ ,'g taombPpdawåok ,kwåm? w'g
y&rw¬'DyeD ygX 109
aw[d aombPawm tan[d ormem o'domwd 0kwåH
a[mwd/
tnorme&modrSd y&rw¬'Dyem/
83/ £'ged tukov&mod H 'aóaEÅm arma[mwdtm'drm[/
ww¬ rk,SwDwd arma[m/ rk,SEÅd owåm {awemwd0g arma[m/
rk,SerwåH0g arma[m? pwk&*Fwró 0d, pu©Kó oAÁaom
uvsmPyu©H y#dpäma'wGm pdwåó tE¨bm0u&PEÅd 0kwåH
a[mwd/ ygyyu©H ye ywGm aom ÓP*wdaum a[mwDwd
'|aAÁm/ wxm a[o ygVd,H rdpämÓPEÅd 0kawåm/
t|uxmokp rdpämÓPEÅd ygyMud,mok
Oyg,pdEÅm0aoey0awåm arma[mwd 0kwåH/ t0dZÆm,p
tyÜ#dywåd rdpämy#dywåd0aoe 'k0d"bma0g 0kawåm/ {w¬p
tyÜ#dywåDwd uvsmPyau© tnmPar0 0kpöwd/ rdpämy#dywåDwd
ygyyau© rdpämÓPar0 0kpöwDwd? wxm [d ygyyu©H ywGm
yÍö"r®m ÓP*wdum a[mEÅd arma[m? avmabm? 'd|d?
0dwauúm? 0dpma&mwd/ pdawåe ye o'¨d H qAÁd"m a[mEÅd/ aw[d
yuwd,m 0dnKZmwdauok okwy&d,wådorÜaEéokp OyÜEém
ygyMud,mok wH wH Oyg,'óe0aoe awoH ww¬
aqubm0H y#dAvbm0Íö oma"EÅDwd/
84/ e[d&d,wd um,'kpö&dwm'D[d evZÆwd eZd*kpäwDwd t[d&D/
[d&dyÜ#dyu©m0g t[d&D? om{0 t[d&duH/ wO§d ygy Mud,mok
ypöKy|dwmok [d&d,m MoumoH t'wGm wmok ½kpd H OyÜga'wGm
y0wåwDwd/ wxm [d wH um,'kpö&dwm'D[d tZd*kpäevu©PEÅdp
tvZÆmvu©PEÅdp 0kwåH/
85/ eMowåyÜwDwd taemwåyÜH/ um,'kpö&dwm'D[d ebm,wd
eOMwowDwd taw¬m/ MowåyÜyÜ#dyu©H0g taemwåyÜH/ wHyd [d
110 y&rw¬'DyeD ygX
wmok ypöKy|dwmok MowåyÜó MoumoH t'wGm pdwåH wmok
tom&ZÆrmeH uwGm y0wåwDwd/ wxm a[wH um,'kpö&d
wm'D[d tom&ZÆvu©PEÅd p tEkwåmovu©PEÅd p 0kwåH/ 0kpöwd
p --
taZ*kpäD t[d&daum? ygyg*lxm0 olua&m/
tbD½kp taemwåyÜD? ovabm 0d, yg0umwd/
86/ O'¨&wDwd O'¨#H/ ygomPyda| 0a¥wGm 0dó| a*@Kaum
0d, emem&r®aPok 0du©dwåH pdwåH? O'¨#ó ye pdwåó
O'¨&Pmum&yÜ0wåd,m ypö,blawm "ar®m O'¨pöH/ wH ye
0gaw&dwH ZvH 0d, "Zy#mum 0d,p '|AÁH/
87/ vkAÇwDwd avmabm? vkAÇEÅd orÜ,kwåm "r®m {aw emwd
avmabm? vkAÇerwåar00g {wEÅd avmabm/ {w¬p vkAÇeHemr
tm&r®PmbdoZÆeH '|AÁH/ aomye tm&r®aP v*¾ ea|e
ruú#mavayg0d, tbducFa|e wwåuygav cdwårHo ayod
0d, ty&dpm*a|e awvÍÆe &ma*g0d, wPSme'dbma0e
0¹dwGm owåmeH tyg,m0[a|e oAÁmed oku©u| omcgyvmo
wdPuo#med r[mork'´H 0[EÅD oDCawmwm e'D 0d,
'|aAÁm/
88/ 'óeH 'd|d/ "r®meH ,mxm0obma0ok ÓP'óeH 0d,
awoar0 t,mxm0obma0ok rdpäm'óeEÅd 0kwåH a[mwd/
om[d {upömeH y@dwrmeDeH rdpäm0dwuúA[kvmeH OyÜEém
xmr*wm t,mxm0yau© y#da0"nmP*wdum a[mwDwd/
omye rdpämbdeda0ovu©Pm y&rH0ZÆEÅd '|AÁm/
89/ rnwDwd rmaem/ t[H avmau {aum yk*¾avm to®d/
e u|uvd*Fa&m0d, t0rnem&a[mwd {0H twåmeH 'V§H
y&rw¬'DyeD ygX 111
y*¾a[wGm orEkyówDwd taw¬m/ aomye Zmwd ukv"e
abm* ,o £ó&d,m'D[d ap0 oDv okw vmbouúm&m
'D[dp *kaP[d Oyw¬rÇdawm twda&uw&H 0'¨dwGm twåmeH
ZeraZÑ auwkH0d, tpöK*¾wH rnwd/ wo®m aom
OEéwdvu©aPmwdp Or®ma'g0d,mwdp 0kawåm/
90/ 'kówDwd a'gaom/ aomye p@duúa|e y[wm
od0daom0d, 0doyÜea|e toedygawm0d, twåaem edó,
'[ea|e 'g0*¾d0d, 'kóea|e va'¨gumaom oyawåm0d,
oAÁaom t[dw&mod bm0a|e 0do oHo| ylwdrkwåH 0d,
'|aAÁm/
91/ £ówDwd £óm/ y&orÜwåd H Oól,wDwd taw¬m/
om[d ya&oH yuwd,m v'¨orÜwåd H 'doGm 0g okwGm0g
eo[wd/ wóm orÜwåd,m 0dywåd H £päwd tmucFwd/
tokaum £'Hemr vbdówDwd okwGmyd eo[wd/ wó
tvmbH £päwd tmucFwd/ wo®m om y&orÜwåDeH
Oól,evu©Pmwd 0kwåm/
92/ rr {0 £'H *kPZmwH0g 0w¬K0g a[mwk/ rm tnómwd
{0H twåaem orÜwåda[wk t0dyæm&duwm0aoe p&wd
y0wåwDwd rpä&H? wxm y0wåH pdwåH/ rpä&ó bma0g rpä&d,H/
£'Hp £óm 0d, 'k0d"H twåem v'¨orÜwåd vbdwAÁorÜwåd
0aoe/ ww¬ yuwd,m v'¨orÜwåd,H wm0 wH ya&[d om
"m&PH0g a,e auepd0g um&aPe twåoEÅubm0awm
rkpödwGm ya&oH oEÅubm0H *rdórmeH 'doGm 0g okwGm0g
pdaEÅwGm 'ku©D 'kr®aem a[mwd? vbdwAÁorÜwåd,Hyd tokuo®d H
a'ao 0gumav0g £'Hemr b0dówDwd okwGm0g pdaEÅwGm0g
wH twåem0 v'¨KH £päwd/ tanoH vmbH e£päwd/ tan
112 y&rw¬'DyeD ygX
vbdóEÅDwd okwGm0g pdaEÅwGm0g 'ku©D 'kr®aem a[mwDwd/ wxm
a[wH v'¨geH0g vbdwAÁmeH0g twåaem orÜwåDeH
ed*¾K[evu©PEÅd 0kwåH/ {w¬p vbdwAÁorÜwåd,H ,ó vmbH
e£päwd/ aomvbwDwd0g vbdówDwd0g okwGm0g pdaEÅwGm0g
pdwå0dCmawm £ómemr/ ,H ,H twåem v'¨KH £päwd/ wH wH
twåem tvAÇrmeuH pdaEÅwGm pdwå0dCmawm rpä&d,Hemr/ e
[d {aw a'G {uawm OyÜZÆEÅDwd/
93/ ukuúKpöEÅd {w¬ ud&d,m uwH/ ukpädwH uwEÅd ukuwH/
ukpädwud&d,mwd taw¬m/ y@daw[d {uaEÅe edE´dwaAÁm
pdwåyÜ0wåd0daoaomwd 0kwåH a[mwd/ tw¬awm ye tuwH
0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd {0H tEkaompe0aoe y0awåm
ukuúKpö orÜ,kwåpdwåKyÜga'ga,0? aom [d wxm y0wårmaemyd
ykaAÁ tuwH0g uvsmPH yke uwH umwkH e oauúmwd/ ykaAÁ
uwH 0g ygyH yke tuwH umwkH eoauúmwd/ txacg
ukov"ar®ok pdwåy&d,m'gem,{0 oH0wåwd/ wo®m
ukpädwud&d,m rwåwåm ukuwEÅd 0kpöwDwd/ 0kwåaO§wH t|
uxm,H uwmuwó om0ZÆme0ZÆó tbdrkc*reH
y#doma&memr/ ,o®m yaeaom uwH0g ygyH tuwH
eua&mwd/ tuwH0g uvsmPH uwH eua&mwd/ wo®m
0d½layg ukpädawm 0g y#doma&mwd 0dyÜ#doma&mwd/ {w¬p
0dyÜ#doma&mwd ukuúKpö ar0/ ukuúKapöp ukpädaw owd wH
orÜ,kwåpdwåKyÜga'gyd ukpädawma,0/ a,ep um&aPe ukuúKpöH
ukpädwHemr a[mwd/ awae0 um&aPe aom pdwåKyÜga'gyd
ukpädawmemr a[mwDwd uwGm aom pdwåKyÜga'g0 ukuwya'
*a[wkH ,kawåmwd a0'dwaAÁm/ ok'dEéu@|uxm,H ye
t,raw¬m OZkuawm0 0kawåm/ ,xm[-0dnL[d
tuwåAÁwm, ukpädwud&d,mbm0awm ukuúKpöEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 113
(76) 0dbm0ed,H ye
£rrw¬H tov’au©wGm ,H 0kwåH ]]ukpädwH uwEÅd ukuwH/
uwmuw 'kpö&dwokp&dw}}EÅd/ wH e ,kZÆwda,0/ {awe ,Íö
ww¬ 0kwåH ]]tuwHyd [d ukuwEÅd a0g[&EÅd/ ,H r,m tuxH/
wH ukuwEÅdp/ £" ye uwm uwH tm&AÇ OyÜaEém
0dyÜ#dom&pdwåKyÜga'g ukuw}}EÅdp/ wHyd oAÁH y#du©dwåar0
a[mwDwd/
ukuwó ,xm0kwåpdwåKyÜg'ó wxmy0wåd a[wkbma0g
ukuúKpöH/ tydp? "mwkygaXok ukpo'´H oauFgpe raem
0davceaw¬ok yXEÅda,0/ wo®m ukpädawe tmuma&e
aumpwd oauFgpwd e ygyZd*kpäemuma&emwd ukuúKapm/
ukpädawe0g tmuma&e aumpwd 0dvdcwd eudavoov’Dcem
uma&emwd ukuúKapm/ wxm y0wå"r®orla[m/ aom[d
ukpädawe tuwH 0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd {0H y0awåe
tEkw¬Keemuma&e oauFgpwd/ ukov"r®orm'gae pdwåH
erdwkHyd ea'wd/ reH0g 0davcwd/ o'¨g'DeH om&"r®meH
wEku&aPe pdwåH ukov"r®orm'gae y&d,m'dEéxmrAvH
ua&mwd/ wo®m ukuúKapmwd 0kpöwd/ a,e ye "ar®e ,kwåwåm
aom wxm y0awåm a[mwd/ aom ukuúKpöHemr ukuúKpó
bma0gwd uwGm/ wH ye ,o®m ykaAÁ tuwÍö uvsmPH
uwÍö ygyH tm&AÇ ypäm tEkwmye0aoe tEkaompe0aoep
y0wåwd/ wo®mwH ypämEkwmyvu©PH uwmuwmEka,mpe
&oEÅd p 0kwåH/ {w¬p ypämEkwmyvu©PEÅd ykaAÁ uvsmPÍö
tuwGm ygyÍö uwGm tm*wwåm ypädar umav
tEkwmyvu©PEÅd taw¬m/ awe ukuúKpöó {uaEÅe
twDwm&r®Pwm od'¨g a[mwd/ ypöKyÜEémem*wm&r®Pwmp
114 y&rw¬'DyeD ygX
y#dod'¨gwd/ uwmuwm Ekaompe&oEÅd {w¬ uwÍö ygyH
tuwÍö uvsmPEÅd a,m aZwAÁH/ 0kwåaO§wH r[meda'´ao --
'GD[muma&[d ukuúKpöH OyÜZÆwd uwwåm p tuwwåm p/
uxÍö 'GD[m/v/ tuwwåmp/ tuwH ar um,ok p&dwH/
uwH um,'kpö&dwEÅd OyÜZÆwd ukuúKpöH/ tuwH ar
0pDokp&dwH/v/ uwH raem'kpö&dwEÅd OyÜZÆwd ukuúKpöH/
tuwmar ygPmwdygwm a0&rPD/ uawm ygPmwd
ygawmwd OyÜZÆwd ukuúKpöH/v/ tuwm ar or®m'd|d/ uwm
rdpämrd|Dwd OyÜZÆwd ukuúKpöEÅd/
{awe ye tuwokp&dwm &r®Pwm, uw'kpö&dwm
&r®Pwm,p 0aoe ukuúKpöó 'Gd"mbma0ga,0 oda'¨g
a[mwd/ 'GD[muma&[Dwd [d 0kwåH/ aomp acg ykaAÁ ygyH uwGm
ypäm tyg,b,wZÆdwmeaÍö0 tyga,ok ywdwGm ykaAÁ
twåem uwur®H tEkó&EÅmeÍö a[mwd/ etanoH? tuwH
ar um,okp&dwH/ uwH um,'kpö&dwEÅd [d 0kwåH/ ,xm ye
rmaem 'k0da"g a[mwd ,mxm0rmaem t,mxm0rmaemwd/
wxm ukuúKpöHyd? ,mxm0ukuúKpöH? t,mxm0 ukuúKpöEÅd 'k0d"H
a[mwd/ ww¬ t,mxm0 ukuúKpöHyd OyÜZÆrmeH 'GD[muma&a[m
OyÜZÆwd tuwH 0w ar uvsmPH uwH ygyEÅd/ uwrH ye wEÅd/
,Íö ykaAÁ uvsmPuar®yd ygyonD ygy'd|d tuwGm ygyuar®yd
uvsmPonD uvsmP'd|d uwGm ypäm tEkaompe0aoe
OyÜZÆwd/ ,Íö ykaAÁ uvsmaP uvsmPonD uwGm ypäm
ygyondaem ygayp ygonD tuwGm ypäm uvsmPondaem
OyÜZÆwd/ £'H t,mxm0ukuúKpöHemr/ te0aZÆ om0ZÆonD?
uyÜda, tuyÜd,onD? temywåd,H tmywådonDwdtm'demyd
a,maZwAÁH/ £'Íö oAÁH OyÜZÆrmeH 'GD[m uma&a[0 OyÜZÆwd/
y&rw¬'DyeD ygX 115
wo®m 'GDok{0 o*F[dwEÅd '|AÁH/ ,H ye r[meda'´aoa,0
[w¬ukuúKpöuHyd ukuúKpöH/ yg'ukuúKpöuHyd ukuúKpöH/
[w¬yg'ukuúKpöuHyd ukuúKpöEÅd ed'´d|H/ wH toH,w ukuúKpöHemr/
,H ye wH bdu©K ukuúKpöm,EÅm ey#d*¾PSd Holwd 0dea, tm*wH/
,Íö uxH ukuúKpöyÜuwwm, tmyZÆwd uyÜda,
tuyÜd,ondwm tuyÜda, uyÜd,ondwmwd tm*wH/ wH
0de,ukuúKpöHemr/ wHye 0de,oHoa,m{0/ aomp acg
twåaem t0doa, uyÜwd Ekacg aemEkacgwd oHoyÜemuma&e
y0awåm ukov Mud, pdwåKyÜga'g/ aomye a,oH OyÜZÆwd/
awok a, odu©mumrm? aw wHur®H eua&mEÅd/ aw oE¨m,
ukuúKpöm,EÅm ey#d*¾PSd Holwd 0kwåH/ a, ye ua&mEÅda,0/ aw
uyÜd,0w¬Ko®d Hyd tmywåd H tmyZÆEÅd/ aw oE¨m,
ukuúKpöyÜuwwm, tmywåd H tmyZÆwDwd 0kwåH/
94/ xd,wdpdwåH rE´rE´H uwGm taZÑmw¬&wDwd xdeH/
xd,d,em xd,dwwåEÅd [d ygVd,H ed'´d|H/
95/ ar"wd apwodau "ar® tur®nblaw uwGm 0d[d H
owDwd rd'¨H/ wxm [d tm&r®aP 0dyæm&0aoe wH wH £&d,m
yxH oE¨ma&wGm y0wårmaeok orÜ,kwå"ar®ok rk*¾a&e
aygaxwGm 0d, aw tm&r®Pawm Movd,maywGm
£&d,myxHyd oE¨ma&wkH toraw¬ uwGm xdeH pdwåH
tbdb0wd/ rd'¨H apwodauwd/
96/ 0dpdudpämwd {w¬/ pdudpäeH pdudpäm/ ÓPyÜ#dum a&mwd
taw¬m/ wdudpädwkH 'kuú&wm, 0d*wm pdudpäm {wm,mwd
0dpdudpäm/ obm0H 0dpdeEÅm udpäEÅd udvrEÅd {wm,mwd0g
0dpdudpäm/ 0dpdudpäwd0g a'GV§ubma0e y0wåwDwd 0dpdudpäm/ om
eD0&Pblwm? y#d½lyumwd 'k0d"m/ ww¬ Ak'¨g'Dok t|ok 0w¬Lok
116 y&rw¬'DyeD ygX
0drwd0aoe y0wårmem eD0&Pblwm/ wawm tnmye
toAÁnLeH awok awok tm&r®aPok uxH Ekacg {0H Ekacg
r-104 £'HEkacgwd a0rwdubma0e y0wåm oAÁm 0dpdudpäm
y#d½lyumemr/ om ye ukovmyd a[mwd? tukovmyd cDPm
o0geH OyÜEé Mud,mAsmuwmyDwd/ £" ye {uEÅmukovblwm
eD0&P0dpdudpäm0 t"dayÜumwd/
tukov&modrSd y&rw¬'Dyem/
97/ o'´[wDwd o'¨g/ ,xm tpäH yoEéH edodEéH O'uH pE´
ol&d,m'Ded ½lyedrdwåmed ok|K twåed '[wd/ {0H t,H Ak'¨*kPm
'Ded ok|K twåed '[wd "ma&wd xaywd0gwd taw¬m/
o'´[EÅd0g {wm,mwd o'¨g/ o'´[erwåar00g {wEÅd o'¨g/
omyd Ak'¨g 'Dok oa'¨,s0w¬Lok tumvkód,bma0e
y0wårmem{0 £" t"dayÜwm/ wawm tnmye wdw¬da,ok0g
wdw¬d,"ar®ok 0g {0½layok toa'¨,s0w¬Lok o'´[e0aoe
y0wåm MouyÜem o'¨g y#d½lyumemr a[mwd/ om ye
tw¬awm rdpäm"darmau©m a,0gwd/ ,xm ye rEkóm [aw¬
towd &wemed 'doGm yd-*a[wkH e oauúmEÅd/ 0dawå towd
awoH oAÁabm*g e orÜZÆEÅd/ ADaZ towd oóm'Ded
eorÜZÆEÅd/ {0H o'¨g, towd yknMud,m0w¬Led eorÜZÆEÅd/ wo®m
{om [w¬0dwåADZ o'domwd 0kwåm/
98/ o&wDwd owd/ twåem uwmed uwåAÁmed p
uvsmPur®m0g Ak'¨*kPm'Ded0g tyÜrZÆe0aoe Oy*päwDwd
taw¬m/ omyd or®mowd rdpämowd 'k0d"m a[mwd/ ww¬
or®mowd £" t"dayÜwm/ £w&m ye owda,0 e a[mwd/
uwó uwåAÁóp ygyur®ó tyÜrZÆe0aoe y0awåm
owdy#d½lyaum tukovpdwåKyÜga'ga,0/ ,o®m yaeom pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 117
oaAÁ[d tukov"ar®[dp &u©dwkH ukov"ar®[dp a,maZwkH
oauúmwd/ wo®m om &anm oAÁur®du r[mtrapöm 0d,
'|AÁmwd/ owd HcGg[H bdu©a0 oAÁw¬duH 0'grDwd [d 0kwåH/
99/ [d&d,wDwd [d&d/ um,'kpö&dwm'D[d vZÆwd Zd*kpäwd
OuúP²wDwd taw¬m/
100/ aw[da,0 MowåyÜwDwd MowåyÜH/ OAÁdZÆwDwd taw¬m/
{w¬yd [d&dMowåyÜyÜ#d½lyumemr tw¬d? 0kwåO§d --
vZÆdwaAÁ evZÆEÅd? tvZÆda,ok vZÆa&wd p/
bm,dwaAÁ ebm,EÅd? tba, b,'ódaemwd p/
,o®m ye oyÜK&dom [d&d,m twåed MowåayÜep ya&ok
tm&u©a'0wm'Dok *g&0H OyÜga'wGm ygyawm 0aZÆwGm ok'¨H
twåmeH y&d[&EÅd/ wo®m £ar a'G avmuygv"r®mwd 0kwåm/
101/ avmbyÜ#dyau©m tavmabm/ aom [d a,ok
twåaem [dwondawok tm&r®aPok avmabm
v*¾e0aoe y0wåwd? awaoG0 wH avmbH 0d"rdwGm
avmb0w¬Kblwm b0abm*orÜwåda,m *lx&mod H0d,
[DaVwGm Zd*kpädwGm {umaeu©r® "mwkemr [kwGm y0wåwDwd/
102/ a'goyÜ#dyau©m ta'gaom/ aomyd [d a,ok twåaem
t[dwondawok tm&r®aPok a'gaom 'kóe0aoe
y0wåwd/ awaoG0 wHa'goH 0d"rdwGm 'd|'da|ok oawåok
ykPÖpE´o'doH aomr®[',H OyÜga'wGm {um tAsmyg'"mwk
emr [kwGm y0wåwDwd/ t,ar0p jA[®0d[ma&ok arwåmwd
0kwåm/ tarma[myd £" 0wåaAÁm/ arm[yÜ#dyau©m
tarma[m/ aomyd [d a,ok "ar®ok0g taw¬ok0g pwlok
t&d,oapöok0g arma[m tE¨um&H uwGm y0wåwd/ awaoG0
118 y&rw¬'DyeD ygX
wH arm[H 0d"rdwGm pE´ol&d,o[óH O|mayaEÅm0d, 0dZÆmemr
[kwGm y0wåwDwd/
103/ wMwrZÑwåwmwd {w¬ twåm 0kpöwd obma0g/
vDEk'¨pöm'DeH ObdEéH 0doryu©meH raZÑ y0awåm twåm {wómwd
rZÑwåm/ oryÜ0awåm orÜ,kwå"r®orla[m/ wó bma0g
rZÑuúwm/ awok awok orÜ,kwå"ar®ok 'dórmem rZÑwåwm
wMwrZÑwåwm awok awok0g [dwuar®ok pdwåapwodumeH
rZÑwåwm wMwrZÑwåwm/ wxm [d om oryÜ0wåmeH orÜ,kwå
"r®meH tZÑKayu©e0aoe oryÜ0wåmeH tmZmae,smeH
tZÑKayu©eom&xD0d, '|AÁmwd 0kwåm/ t,ar0p
jA[®0d[ma&ok Oayu©mwd 0kwåm/
104/ um,yÜó'¨g'Dok uma,mwd a0'em'du©E¨wå,
ocFgawm apwoduorla[m 0kpöwd/ pdwåEÅd aombPpdwåH/
um,ó yó'¨d um,yÜó'¨d/ pdwåó yó'¨d
pdwåyÜó'¨Dwdtm'dem ormaom/ yórÇeH yó'¨d/
oEÅoDwvbma0gwd taw¬m/ a,oH £'H 'G,H 'kAÁvH a[mwd/
aw yknuar®ok pdwåokcH eydE´EÅd/ A[d'¨g{0 aeoH pdwåH yu©E´wd/
oEÅawå ygomPyda| xydwrapäm0d, a[mwd/ a,oH ye
Av0H a[mwd/ awa,0 ww¬ wH 0dE´EÅd/ awoH pdwåH oDwav
O'au yu©dwå rapäm 0d, a[mwd/
105/ v[kbma0g v[kwm/ t*½kwm t'E¨wmwd taw¬m/
a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok eyoma&wd
oauFgpwd/ wwåygomaP yu©dwåy'krykyæH 0d, a[mwd/ a,oH
ye Av0H/ awoH pdwåH ww¬ yoma&wd/ oDwav O'au
yu©dwå y'krykyæH 0d, a[mwd/
106/ rk'kbma0g rk'kwm/ a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 119
yknuar®ok x'¨H a[mwd/ a0&DeH raZÑ *wr[ma,ma"g0d,
a[mwd/ a,oH ye Av0H/ awoH pdwåH ww¬ rk'k a[mwd/
0d,nmwDeH raZÑ *wr[ma,ma"g 0d, a[mwd/
107/ ur®ed om"k ur®nH/ wa'0 ur®nwm/ a,oH £'H
'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok ,xdpädwH xaywkH evAÇwd?
0duúd&wd/ y#d0gaw cdwåxkork|d0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H/
awoHa,0 wH ww¬ ,xdpädwH xaywkH vAÇwd e0duúd&wd/
y#d0gaw cdwåok0PÖu©aE¨m0d, a[mwd/
108/ y*kPó r-107 bma0g yg*knH/ wa'0 yg*knwm/
a,oH £'H 'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok 0durÜwd 0d[nwd/
*rÇDa& O'au cdwå0gea&m0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H? aw
oH wH ww¬ e0durÜwd e0d[nwd/ *rÇDa& O'au cdwå ukrÇdavm
0d, a[mwd/
109/ OZk{0 OZkuH? OZkuó bma0g OZkuwm/ a,oH £'H
'kAÁvH/ awoH pdwåH yknuar®ok 0dor*[duH a[mwd/ u'gpd
vDeH/ u'gpd O'¨#H/ u'gpd MoewH/ u'gpd OEéwH/ ok&mr'rwåó
r*¾*reH 0d, a[mwd/ a,oH ye Av0H? awoH wH 0kwå0dy&d,
a,e a0'dwAÁEÅd/
110/ {w¬p oda'¨okyd pdwåyÜó'¨g'dauok 0kawåok 0dokH
um,yÜó'¨g'DeH 0peH awoH 0aoe ½lyum,óyd yó'¨g'd
'Dyew¬EÅd a0'dwAÁH/ ww¬ wH wH okwåEÅH okwGm a*vn0k|m
em'Dok ½lyum,ó yó'¨bma0g ygua#m £'¨drEÅmeH £'¨d,m
tmumo*rem'Dok v[k bma0g/ um,H ck'´uH 0g r[EÅH 0g
uwGm edr®deaeok rk'kbma0g/ taEÅmyx0d,H0g taEÅmyAÁaw
ok0g toZÆrmeH uwGm *rem'Dok ur®nbma0g/ em*0PÖH0g
*½kV0PÖH0g uwGm edr®deem'Dok y*kPbma0g awaoG0 oaAÁok
120 y&rw¬'DyeD ygX
,xmedr®dw0aoe pd&yÜ0wådbma0ok OZkubma0g ygua#m
a[mwDwd a0'dwaAÁm/ orH "ma&EÅDwd om"m&Pm? oaAÁ[d
aombPpdawå[d? awoH0g om"m&Pm aombP
om"m&Pm/
111/ or®m0gpmwd {w¬ wd0d"m or®m0gpm uxm? apwem?
0d&wd0aoe? ww¬ tw¬"r®yÜ#doH,kwåm okbmodwm 0gpm
uxm or®m0gpmemr/ wHork|mydum ukovMud,apwem
apwemor®m0gpmemr/ ,m ye rkom0g'g a0&rPm'Ded
odu©my'ged orm'd,EÅó0g t"d|[EÅó0g orÜwåH 0w¬KH
t0DwduúrEÅó0g ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H
0d&wd or®m0gpmemr/ om £" t"dayÜwm/ or®m 0'EÅd {wm
,mwd r-108 or®m0gpm/ {wm,mwd apw¬ u&Paw¬
a[wktaw¬ 0g u&P0peH '|AÁH/ ww¬ 0gpm, odu©my'ged
orm'd,EÅó orm'ge0pemed oE¨m, u&Paw¬m
a[wktaw¬m p ,kZÆwd/ wawm ,xmorm'dEémed0g
,xm"d|dwmed0g odu©my'ged ok|K&u©mrmwd ,med te0ZÆmed{0
0pemed 0'EÅm 0dp&EÅd/ wmed oE¨m, u&Pw¬mEkulavm a[wk
taw¬ma,0 ,kZÆwDwd/ tx0g? wxm 0'EÅK0g rm0g/ t,Hye
0'rmaeok owd awoH or®m 0wåKH{0 a'wd/ erdpäm 0wåKEÅd
uwGm or®m 0gpmawG0 0kpöwd/ tydp? t,H 0pD'kpö&dwmeH
yZ[e0aoe y0wårmem 0pD'Gg&ok'¨d,m {0 a[mwDwd
or®m0gpmwd 0kpöwDwd/
112/ or®mur®aEÅmyd wd0da"g Mud,m? apwem? 0d&wd 0aoe/
ww¬ ,HudÍöd te0ZÆH ur®H ua&mEÅó um,duMud,m
Mud,mur®aEÅmemr/ wHork|mydum apwem apwemur®aEÅm
emr/ ,m ye ygPmwdygwm a0&rPm'Ded odu©my'ged orm'd
y&rw¬'DyeD ygX 121
,EÅó0g t"d|[EÅó0g orÜwåH 0w¬KH t0DwduúrEÅó0g
ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H 0d&wd or®mur®aEÅm
emr/ or®m ua&mEÅd {awemwd or®mur®H? wa'0 or®m
ur®aEÅm okwåaEÅm 0eaEÅm0d,/ aooarw¬ 0kwåe,ar0/
113/ or®mtmZDa0gyd 0D&d,? 0d&wd0aoe 'k0da"g/ ww¬
yuwd,m te0ZÆmed uodur®m'Ded0g bdu©mp&d,m'Ded0g uwGm
ZD0dwH uayÜEÅmeH O|meAvocFgawm 0g,marm
0D&d,or®mtmZDa0gemr/ ,m ye tmZD0ok'¨d H tayu©dwGm
twåaem tmZD0oDv0dywådum&Pmed um,0pD'kpö&dwmed
yZ[EÅmeH ygy0d&rPmuma&e pdwåó y0wåd/ t,H 0d&wd
tmZDa0gemr/ t,rd"m"dayÜawm/ or®m tmZD0EÅd ZD0dwH
y0awåEÅd {awemwd or®mtmZDa0g/ aooarw¬
0kwåe,ar0gwd/
114/ {auumyd apw¬ orÜwå 0d&wd? orm'ge 0d&wd?
orkapä'0d&wd0aoe wd0d"m/ ww¬ ,m odu©my'ged torm
'd,dwGm0g orm'dEémedyd0g wmed teayu©dwGm au0vH [d&d
MowåyÜAavae0 orÜwåH 0w¬KH t0DwduúrEÅmeH OyÜEém 0d&wd/ t,H
orÜwå0d&wdemr/ om ypöKyÜEém&r®Pma,0/ yÍöodu©m y'g
ypöKyÜEém&r®Pmwd [d 0kwåH/ ,m ye odu©my'ged orm'd
,EÅó0g t"d|[EÅó0g ,xmorm'dEémed0g ,xm"d|dwmed 0g
ok|K&u©mrDwd orÜwå 0w¬KH tyDwduúrEÅó0g OyÜEém/ t,H
orm'ge0d&wdemr/ om ye ypöKyÜEém&r®Pm0g a[mwd
tem*wm&r®Pm0g/ wxm [d yÍöodu©my'g ypöKyÜEém&r®Pmwd
£'H orÜwå0d&wd0aoe 0kwåEÅd t|uxm,H 0kwåH/ r*¾u©aP ye
oAÁ'kpö&dwmeH ypö,orkapä'0aoe OyÜEém orkapä'0d&wdemr/
om ye edAÁmem&r®Pm{0/ zv0d&wdyd {aw¬0 o*F[dwmwd/
122 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ avmud,0d&wda,m ZD0dwd`E´d,m'Ded 0DwduúrdwAÁ0w¬Led
tm&r®PH uwGm ygPmwdygwm'Ded 0d&rdwAÁ0w¬Led yZ[EÅd/
avmukwå&0d&wda,m ye edAÁmeH tm&r®PH uwGm wmeda,0
0d&rdwAÁ0w¬Led yZ[EÅDwd '|AÁH/
115/ y&'kau© owd um½kPdumeH [',ac'H ua&mwDwd
u½kPm/ ud&wd0g y&'ku©H 0du©dywd? udPmwd0g y&'ku©H [d
HowDwd u½kPm/ ud&D,wd 'ku©dawok yom&D,wDwd0g
u½kPm/ tydp uvd OPmwd aqa'g/ uvDwd 'ku©H 0kpöwd?
,xm-uvd orÇa0 ba0wd/ uvDwd0g ygyyd y&mZa,myd
0kpöwd/ ygay uvd y&mZa,wd [d 0kwåH/ oAÁaÍöwH um½kPdum
eH um½kna[wkblwar0 a[mwd/ £wd uvd H 'ku©H0g ygyH0g
oAÁorÜwådawm y&mZ,H0g oawå[d t0EÅd &u©EÅd? oawå0g
wawm 0d"uvdawm t0EÅd &u©EÅd um½kPdum Zem {wm,mwd
u½kPm/
116/ y&orÜwåd H 'doGm arm'EÅd {wm,mwd rk'dwm/ ew¬d
yrmPH {awoEÅd tyÜrmPm? owåm/ tyÜrmaPok b0gwd
tyÜrnm/ {wm[d {wåauoka,0 oawåok y0awåwAÁm/ e
£awm tanolwd {0H y&dapä'yÜrmPó tbm0g {uo®d H
oawå y0wåmyd tyÜrnm{0emr a[mEÅDwd/
(77) #Dumok ye
tyÜrmPowåm &r®Pwåm tyÜrmPm/ wm{0 tyÜrnmwd
0kwåH/ wH e okE´&H/
117/ ynd`E´d,EÅd a[|m 0kawåm tarma[m{0/ aom [d
yZmeea|e ynm? t"dywd,a|e £`E´d,Íömwd uwGm ynd`E´d,EÅd
0kpöwDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 123
aombP&modrSd y&rw¬'Dyem/
118/ {wåm0wmwdtm'd wdPÖH &moDeH o*Fa[m/ {0H 'Gdynmo
o½lyH 'aówGm £'ged apawm,kwåyÜum&H 'aóaEÅm
awoEÅdtm'drm[/ £awm apwodumeH o½ly'óeawm y&H
awoH pdwåm0d,kwåmeH pdawåe t0d,kwåmeH apwodumeH
pdwåKyÜga'ok yapöuH orÜa,ma*g wxma,m*H 0kpöawwd
a,mZem/ pdwåKyÜga'olwd pdawåok £apö0 taw¬m/ OyÜZÆEÅd
apwodum {awolwd OyÜg'g/ pdwåmed{0 OyÜg'g pdwåKyÜg'gwd
uwGm/ 'GdyÍö0dnmPmeH oAÁ'kAÁvwåm awok q yudPÖum
EkyÜZÆEÅd/ bm0emAave y[Dewåm 0dwauúm 'kwD,ZÑmedum'Dok?
0dpma&m wwD,ZÑmedum'Dok? yDwd pwkw¬ZÑmedum'Dok EkyÜZÆwd/
oEéd|meobm0wåm t"darmau©m toEéd|meobma0 0dpdudpäm
pdawå EkyÜZÆwd/ 0D&d,H Avem,uwåm 'kAÁavok yÍö'Gg&m0ZÆem
'Dok aomVopdawåok EkyÜZÆwd/ yDwd orÜd,m,eobm0wåm
a'greókayu©m o[*awok EkyÜZÆwd/ qaE´m £pämobm0wåm
£päm&[dawok ta[wkauok armrl[pdawåokp EkyÜZÆwDwd
tm[ yudPÖauokye 0dwauúm/v/ armrl[0ZÆdwpdawåolwd/
aw ye pdwåKyÜg'g yudPÖu0d0ZÆdwm oyudPÖumwd orÁaE¨m/
119/ tukoavolwd tukovapwodauok/ oAÁmukov
om"m&Pmemr/ wo®m oaAÁokyd 'Gg'omukovpdawåok
vAÇEÅDwd a,mZem/
(78) 0dbm0ed,H ye
ypädrH yk&dró orw¬e0peEÅd t"dayÜwH/ wH e okE´&H/
£'O§d XmeH pdawåok vAÇrmewm'óey"meEÅd/ ,o®m ye
oAÁmed tukovpdwåmed £ar[d pwl[d 0dem EkyÜZÆEÅd/ e [d
wmed ygayok tm'De0H yódwGm XdwmeH OyÜZÆEÅd/ ep aw[d
124 y&rw¬'DyeD ygX
vZÆm,0g ba,e0g OuúPd²wmeH/ emyd ukoavok "ar®ok
orm[dwmeEÅd/ wo®m aw oaAÁok awok vAÇEÅDwd/ ,o®mp
'd|drmem caE¨ok tóm'H trkÍödwGm0 awok wxm wxm
tmrodwGm y0wåEÅd/ wo®m aw avmbrlvpdawåaoG0 OyÜZÆEÅd/
ww¬ OyÜZÆaEÅok ye awok 'd|d caE¨ok twå*¾g[H 'V§H *a[wGm
wH twåH edpöwm'D[d rdpämobma0[d{0 y&mroEÅD y0wåwd/
rmaem ye caE¨ t[EÅd 'V§H *a[wGm wH *[dwmum&H ao,s
wm'D[d{0 tmroaEÅm y0wåwd/ wo®m aw
tmroemum&awm to'do0kwådaem{0 a[mEÅDwd tm[/
'd|dpwlok/v/ 0dyÜ,kawåolwd/ a, ye 'd|d*wdum 'd|d,m
,xm*[dwH twåmear0 t[EÅd *PSEÅd/ awoHyd 'd|drmem
tmroemum&H ywGm to'do0kwådum{0 a[mEÅd/ e [d
rmeó 0d, 'd|d,m twå oHy*¾[aP Asmyga&m tw¬d/ e p
'd|d,m 0d, rmeó "r®meH t,mxm0yu©y&duyÜaewd/
awae0 [d t[H*ga[m rmaem tem*grDeHyd y0wåwd/
twå*¾g[blwm ye 'd|d ykxkZÆeme ar0gwd/
(79) 0dbm0ed,H ye
]]rmaemyd t[Hrme0aoe y0wåeawm 'd|do'daom0
y0wåwDwd 'd|d,m o[ {updwåKyÜga' ey0wåwD}}wd 0wGm
auo& oDa[m yrm, wH tw¬H oma"wd/ wH e okE´&H/
o'doyÜ0wåd [d emr o[y0wåd,m {0 um&PEÅd/ rpä&d,H ye
twåorÜwåDok v*¾eavmbork|dwHyd wmoH ya&[d
om"m&Pbm0H to[emuma&e y0wåwåm {uaEÅe y#dCorÜ
,kwåar0 a[mwDwd 0kwåH a'gaom/v/ pdawåolwd/ tur®n
vu©PH xderd'¨H ur®nobma0ok tocFg&dauok eorÇ0wDwd
0kwåH xderd'¨H yÍöok oocFg&du pdawåolwd/ pwåma&m oAÁm
y&rw¬'DyeD ygX 125
ukovom"m&Pm/ wa,m avmb 'd|drmem/ pwåma&m
a'gom'a,m/ 'G,H xderd'¨H/ 0dpdudpäm pdawåpmwd poa'´g
t0"m&aP/ 0dpdudpämpdawå{0gwd taw¬m/ pwk'´o tukov
apwodum/
120/ aombaPolwd aombPapwodauok/ avmukwåa&
t|*Øura*¾ wDok caE¨ok ynmu©aE¨ or®mouFayÜg emr
or®m'd|dypädraum0 a[mwd/ wo®m yg'uZÑmem'd0aoe wo®d H
towdyd ynmu©aE¨m ey&d[m,wd/ oDvorm"du©E¨"ar®ok ye
{aum {uó udpöH eoma"wd/ wo®m avmukwå& ra*¾g
owå*Øuawm a[|m ey0wåwDwd tm[ 0d&wda,m ye
wdaómyd/v/ vAÇEÅDwd/ ed,wm0 {uawm0 oAÁxmyd vAÇEÅDwd
a,mZem/ ww¬ ed,wm0gwd e avmuda,ok0d, u'gpd{0
vAÇEÅd/ txacg oAÁ'gyd ed,wm [kwGm0 vAÇEÅd/ uo®m?
avmukwå&"r®meH edpöH oDavok y&dyl&um&dwm0aoe y0wåwåm/
e [d aw avmud,m 0d, u'gpd 'ge0aoe u'gpd
okwy&d,wåd0aoe u'gpd uodPbm0em'd0aoe y0wåEÅDwd/
{uawm 0gwd eavmuda,ok 0d, 0dokH 0dokH vAÇEÅd/ txacg
wdaómyd {uawm [kwGm0 vAÇEÅd/ uo®m? tbdEém&r®Pwåm/
e [d aw avmud,m 0d, 0DwduúrdwAÁ0w¬KocFgwmed
ZD0dwd`E´d,m'Ded emem&r®Pmed tm&AÇ y0wåEÅd/ {uHye edAÁmear0
tm&AÇy0wåEÅDwd/ oAÁxmyDwd e avmuda,ok 0d, {ua'
oyÜ[me0aoe vAÇEÅd/ txacg wdaómyd te0aoo 'kpö&dw
'k&mZD0yÜ[memuma&e vAÇEÅd/ avmuda,ok[d oud H OyÜEém
or®m0gpm pwkAÁd"med 0pD'kpö&dwmed oAÁmed {uawm yZ[dwkH
eoauúmwd/ rkom0g'0d&wd rkom0g'ar0 yZ[dwkH oauúmwd/
e £w&med/ rkom0g'Hyd orlvH omEko,H yZ[dwkH eoauúmwd/
wxm ydokP0gpm 0d&wd ydokP0gpar0 yZ[dwkH oauúmwd/ e
126 y&rw¬'DyeD ygX
£w&med/ ydokP0gpHyd orlvH omEko,H yZ[dwkH e oauúmwd/
oAÁH 0dw¬ma&wAÁH/ avmukwåa&ok ye oud H OyÜEém or®m0gpm
oAÁmed 0pD'kpö&dwmed orlvmed omEko,med yZ[wd/ oud H
OyÜaEém or®mur®aEÅm oAÁmed um,'kpö&dwmed orlvmed
omEko,med yZ[wd/ oud H OyÜaEém or®mtmZDa0g oAÁmed
tmZD0a[wkumed um,0pD'kpö&dwmed orlvmed omEko,med
yZ[wd/ £wd wdaóm avmukwåa&ok{0 oAÁxmyd vAÇEÅDwd/
0doa'´g t0,0orÜd@eaw¬m/ oud H OyÜEém {um or®m0gpm
rkom0g'yÜ[me0aoemyd vAÇwd/ eau0vÍö
wyÜ[me0aoae0/ txacg ydokP0gpmy[me0aoeyd
vAÇwDwd oAÁH 0wåAÁH/ {w¬p 'kpö&dwmed orlvmed omEko,meDwd
{w¬ um,0pDapmye bm*d,med umr&m*gEko,m'Ded
Oy&dr*¾0ZÑmed udavoZmwmed t½lyaou©meHyd oEÅda,0/
umr½lyaou©meH ye 0wåAÁar0 ew¬d/ wo®m awoH
yZ[e0aoe Oy&dr*¾ zv0d&wDeH 'kpö&dwyÜ[meH '|AÁH/
umrm0p&ukoavaoG0? eye umrm0p&0dyguMud,pdawåok?
emydr[*¾wpdawåolwd t"dyÜga,m/ umrm0p&ukoavokyd
umrblrd,H OyÜaEéok{0? e½lyg½lyblrd,H OyÜaEéok/ e [d jA[®meH
0d&rdwAÁ0w¬K ocFgwmed um,0pD'kpö&dwmedemr tw¬d/ ep
avmud,0d&wda,m 0d&rdwAÁ 0w¬K&[dawok yk*¾avok
y0wåEÅDwd/ Oy&d qumrm0p&a'a0 okyd ey0wåEÅDwd 0'EÅd/ wH
uxm0w¬KrSd 0dpm&dwar0/ ,'d {0H rEkóavmauyd wDok
a[|drzva|ok wmoH tyÜ0wåd tmyZÆwd/ e [d awoHyd
ygPmwdygwm'Ded 0d&rdwAÁ0w¬Ledemr tw¬Dwd/ opöH? £" ye
owå0d"tmywådu©E¨myd 0d&rdwAÁ0w¬K|mae Xdwm/ wxm
wd0d"uk[e0w¬Ledp/ wmedp umedpd awoH zv|meHyd
om"m&Pmed{0/ rEkómeÍö ,med umedpd wó wó
y&rw¬'DyeD ygX 127
orm'dEéó odu©my'ó 0w¬Ledyd 0d&rdwAÁ0w¬Led{0/ ,medyd
umraou©meH um,0gpm 0dyæE´eu&med udavoZmwmed
orkapä'0d&wDeH 0w¬Kblwmed oEÅd/ wmed awoH w'*F 0d&wDeHyd
0w¬Led{0gwd/ u'gpd oE´dóEÅDwd orm'georÜwå0d&wDeH
tnw&0aoe y0wåumav{0 oE´dóEÅd/ {0H oE´dó rmemyd
bdEém&r®Pwåm e{uawm [kwGm oE´dóEÅDwd 0kwåH 0dokH 0dokEÅd/
0dokH0dokH oE´dórmemyd {auu'kpö&dwyÜ[me0aoae0
oE´dóEÅd/ e avmukwåa&ok 0d, oAÁxmyDwd '|AÁH/
121/ tyÜemywåmeH tyÜrnmeH aomreóo[*wbma0g0
0dba*F 0kawåmwd 0kwåH yÍörZÑme0ZÆdwr[*¾wpdawåolwd/
{wm[d y&owåmeH a[wk t"drwåAsmyg&m a[mEÅd? wo®m
twdoEÅm, edAsmyg&m, yÍörZÑmEkayu©m, o[ ey0wåEÅDwd/
tyÜemykAÁbm*blwmeH ye wmoH Oayu©ma0'em,yd
orÜa,ma*g t|uxm,H tEknmawma,0gwd 0kwåH
umrm0p&/v/ pdawåokpmwd/ u'gpDwd um½knyÜuwduó
tedókudaemp ya&oH 0dywådorÜwåd'óeumav/ emem[kwGm
Zm,EÅDwd awoH 0dywåd'óeumav tEkurÜe0aoe u½kPm
{0 Zm,wd? erk'dwm/ orÜwåd'óeumav ye arm'e0aoe
rk'dwm0 Zm,wd? eu½kPmwd {0H 0dokH 0dokH [kwGm Zm,EÅDwd
taw¬m/ ,o®m yaewm a'goork|dwmeH 0d[d Hom t&wDeH
edó&Pblwmwd okwåaEÅok 0kwåm/ a'greóy#dyu©Íöaom
reóar0 a[mwd/ wo®m wmoH tyÜemykAÁbm*blwmeHyd edpöH
aomreóa,m*ar0 aupd £päEÅDwd 0kwåH
Oayu©mo[*awok/v/ aupd 0'EÅDwd/ aom ye awoH 0ga'g
t|uxm,yd o[ 0d½ka'¨g/ wo®m wH A[l 0dnKaem e
orÜ#dpäEÅDwd uwGm aom0ga'g axa&e aupd0ga'gemr uawm/
,o®mp oaAÁoHyd avmud, avmukwå&ZÑmemeH ykAÁbm*
128 y&rw¬'DyeD ygX
bm0em emr tyÜemoEéumav{0 aomreóZÑmemeH ykAÁbm*g
aomreóo[*wm a[mEÅd/ Oayu©mpsmemeH ykAÁbm*g
Oayu©mo[*wm a[mEÅd/ temoEéumav ye oaAÁoHyd
awoH ykAÁbm*g u'gpd aomreóo[*wm? u'gpd
Oayu©mo[*wma[mEÅd/ wo®m aom 0ga'g aupd0ga'g0
umwkH ,kawåmwd/ {w¬p oAÁmedyd
orx0dyóembm0empdwåmedemr tm'drSd a,bka,se
Oayu©mo[*wmed{0 ba0,sKH? ,'d,d wmed tm'dawma,0
y|m, aomreóo[Zmwmed od,kH/ w'g £ar owåm aom
reóZmawok uar®ok tebd&wmemr ew¬Dwd tnH ur®H
qa×wGm bm0emur®ar0 tEk,kaÍÆ,sKEÅd/ ypäm ye twåaem
bm0em, ykAÁmy&d,0daoo'óeumav{0 aomreó
o[Zmwmed b0EÅd/ y#dulvm &r®aPok ye
tokbbm0empdawåok 'ku©dwowåm&r®aPokp
u½kPmbm0empdawåok 0wåAÁar0 ew¬d/ tydp £rm
u½kPmrk'dwmemr yuwdumavyd OyÜZÆEÅda,0/ wmok ye
rk'dwm wm0 £|orÜwåd0do,mwd oma,bka,se aomreó
o[Zmwmwd ,kwåarwH/ u½kPm ye ted|0dywåd0do,mwd
om a,bka,se Oayu©mo[Zmwm {0 od,m/ ep {wm
y&owåa[wk t"drwå Asmyg&mwd uwGm Oayu©ma0'em,
o[ 0d½k'¨g{0gwd ouúm 0wåKH/ om [d tyÜeH tywåm
a0'Ekayu©memr tm&r®P&omEkb0ae{0 edAsmyg&ma[mwd/ e
tnudapöok/ wxm [d owåm Oayu©mo[*w pdawå[d
t'dEéHyd tm'd,EÅd? 'geHyd a'EÅd? tnmedyd r[EÅmed
yknmyknur®med ua&mEÅda,0gwd/ wo®m tyÜem ywåmean0
wmoH a0'Ekayu©m, o[ 0d½k'¨bma0g 0wåKH ,kawåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 129
(80) {wåm0wm ,H 0kwåH 0dbm0ed,H
]]u½kPmrk'dwm bm0emumav tyÜem0Dxdawm ykaAÁ
y&dp,0aoe Oayu©mo[*wpdawå[dyd y&dur®H a[mwd/
,xmwH y*kP*E¦H oZÑm,EÅó u'gpd tn0d[d wómyd
oZÑm,eH? ,xmp y*kP0dyóem, ocFga& or®oEÅóu'gpd
y&dp,Aave ÓP0dyÜ,kwåpdawå[dyd or®oeEÅd Oayu©m
o[*wumrm0pa&ok u½kPm rk'dwmeH torÇ00ga'g
aupd0ga'g uawm}}wd/ wH y#du©dwåH a[mwDwd '|AÁH/
udÍömyd uodPedrdwåm'Ded tm&r®Pmed t*rÇD&med{0 a[mEÅd/
wxmyd a,m*ur®Aave pdwåorm"meAave udavo
'l&Dbma0ep w'g&r®aPok psmepdawåok ÓPH {uaEÅe y0wå
wda,0gwd tm[ oaAÁokyd yÍö/v/ pdawåokpmwd/
122/ wa,m 0d&wd"r®m/ 'G,H tyÜrnm,k*VH/ {0H aom
bPapwodum aombaPaoG0 pdawåok pwk"m pwl[d
yuma&[d orÜ,kwåmwd a,mZem/ £'ged oaAÁoHyd apawm
,kwåmeH ed,wm ed,wa,m*d0dbm*H 'aówkH
£ómwdtm'drm[/ u½kPm tm'd ,ómwd u½kPm'd/
tyÜrnm 'G,H/ £ómrapä&ukuúKpömedp 0d&wda,mp
u½kPm'dp £ómrapä &ukuúKpö0d&wdu½kPm'a,m/ aw
ememp Zm,EÅd? u'gpdp Zm,EÅd/ rmaemp u'gpd{0 Zm,wd/
xderd'¨Íö wxm u'gpd {0 Zm,wd/ Zm,rmeH ye tnrnH
oa[0 Zm,wd/ eememwd a,mZem/ {w¬p tyÜrnm0d&wDeH
emem u'gpd a,ma*g a[|mp 0kawåm/ Oy&dp 0u©wd/
£óm'DeHp Oy&d 0u©wd/ rmexderd'¨geH ye £" 0wåaAÁmwd/
ww¬ rmaem pwlok 'd|d0dyÜ,kawåok vAÇrmaemyd u'gpd awoH
aoa,sm [ro®Dwdtm'dem y0wåumav{0 vAÇwd? etn'g/
130 y&rw¬'DyeD ygX
xderd'¨H yÍöok oocFg&dauok vAÇrmeHyd u'gpd awoH
ed'´gwdblw0aoe tur®nwm, y0wådumav{0 vAÇwd/ e
tn'g/ w'g vAÇrmeHye 'G,H oa[0 vAÇwd/ e ememwd/
(81) 0dbm0ed,H ye
]]xderd'¨H u'gpd £ómrapä&ukuúKapö[dap0 rmaeep o[
Zm,wd/ u'gpd aw[d awep emem Zm,wD}}wd a,mZem
0kwåm/ om om&awm e yapöwAÁm/
e [d aw[d awep wó o[bma0g emembma0gp
udpöm&r®P0da&m"m0da&m"bma0e oda'¨gwd/
,mp #Dum,H
rmaemp xderd'¨Íö u'gpd emem Zm,wd/ um&PH 0kwåar0/
a,mZem 0kwåm/ omyd e okE´&m/ u'gpd o[Zm,wDwd/
,xm0kwåmEkoma&emwd owåoAÁw¬,kZÆEÅDwdtm'dem
0kwåyÜum&H tEkoma&e aoomwd {um'o[d ted,w
a,m*D[d t0aoom {upwåmvDo"r®m/ aw
,xm0kwåmEkoma&e twåem vAÇrme pdwåKyÜga'ok
ted,wa,m*daem a0'dwAÁmwd a,mZem/
123/ {0H apwodumeH a,m*|mey&dpädE´e0aoe
orÜa,m*e,H 'aówGm £'ged ,kwå"r®&mody&dpädE´e0aoe
o*F[ e,H 'aóaEÅm o*F[Íömwdtm'drm[/ £'ged awoH
o*F[Íö ,xm&[H y0u©mrDwd a,mZem/ qwåd Homwdtm'd
o*F[e,ó Oa'´o*gxm/ owåynwåm&r®Pm tyÜrnm
edAÁmem &r®aPok evAÇEÅdwd 0kwåH tyÜrnm0ZÆdwmwd wxm
t|ok 'kwD,ZÑmedupdawåok 0dwuú0ZÆm tnormem
'Gg'oapw odum tyÜrnm0ZÆdwm aw0Dowd
y&rw¬'DyeD ygX 131
aombPapwodumapwd yÍöwåd Ho "r®m o*F[H
*päEÅDwdtm'de,H wxmoa'´e ed'´dowd/ aw{0gwd 0dwuú
0dpm& yDwdokc0ZÆm Oayu©mo[*wm aw {0 awwåd Ho"r®m/
t|olwd {w¬ t|p t|p t|mwd {uaooeda'´aom?
0dpämavmyeda'´aom0g '|aAÁm/ yÍöuZÑme 0aoemwd ygVd,H
yÍöuea,e 0kwåó psmeab'ó 0aoe? pwkuúea,e
0kwåó psmeab'ó 0aoe ye pwk"m0 o*Fa[m a[mwDwd
t"dyÜga,m/ 'GDok ½lyyxrZÑmevmbDok 'kwD,ZÑmeH OyÜga'aEÅok
raE´m 0dwuúarm twduúrdwkH oauúmwd/ wó pwk&*ØuH
'kwD,ZÑmeH OyÜZÆwd/ wdu©yanm ye 0dwuú 0dpma& {uawm
twduúrdwkH oauúmwd/ wó wd,*ØuH 'kwD,ZÑmeH OyÜZÆwDwd
t,H awoH e,meH 0daoaom/
124/ udpöm&r®P0d½k'¨wåm 0d&wda,m r[*¾awok EkyÜZÆEÅDwd
tm[ 0d&wdwå,0ZÆdwmwd/ 0d&wda,m [d um,0pD
0daom"eudpöm a[mEÅd/ r[*¾wZÑmemed ye ok0dok'¨um,0pD
ya,m*aó0 pdwå0daom"eudpömed/ 0d&wda,mp 0DwduúrdwAÁ
0w¬KH0g edAÁmeH0g tm&AÇ y0wåEÅd/ r[*¾wZÑmemed ye ynwåd
a,m0g r[*¾w"ar®0gwd/
125/ udpöm&r®P0d ½k'¨wåma,0 0d&wdtyÜrnma,m {uo®d H
pdawå a'G evAÇEÅDwd 0kwåH/ tyÜrnm 0d&wda,m yaew¬/v/
a,maZwAÁmwd/ 0d&wda,m {uaEÅe 'kódvsyÜ[me udpöwåm
wyÜ[me udpö&[dawok avmud,mAsmuawok evAÇEÅDwd 0kwåH
0d&wd0ZÆdwmwd/ yÍöodu©my'g ukovma,0gwd [d ygVd,H 0kwåH/
£'Íö avmud,odu©my'ged oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/ tyÜrnmeH
owåynwåm&r®Pwåm r[m0dygumeÍö {uEÅ y&dwåm&r®Pwåm
wmoH awok orÇa0g ew¬Dwd 0kwåH tyÜrnm 0d&wd0ZÆdwmwd/
132 y&rw¬'DyeD ygX
eEk umrukovH owåynwåm'd tm&r®PHyd a[mwDwd
wAÁdygaueyd awe o'dom &r®aPe b0dwAÁEÅd/ e/
0duyÜ&[dwwåm/ ynwåda,m [d t0dZÆrmewåm
r[*¾wmEkwå&"r®mp oPSokckr"r®wåm wxm wxm
0duayÜwGm0g y#d0dZÑdwGm0g *PSEÅmeH ukovm'DeH {0
tm&r®Pblwm a[mEÅd/ umr0dygumed ye o,H
twd'kAÁvwm, tm&r®PH 0duayÜwGm 0d*a[wkH eoauúmEÅd?
ukawm y#d0dZÑdwGm *a[wkH/ wo®m wmed ynwåda,m0g
r[*¾wmEkwå&"ar®0g tmvrÁdwkH e oauúmEÅDwd '|AÁH/
r[*¾w0dygumed ye 0duyÜ&[dwmedyd tyÜemywåur®0dao
oedAÁwåwåm bm0emAvedr®dwmed ynwåd0daoomed tmvrÁdwkH
oauúmEÅDwd/
(82) 0dbm0ed,H ye
umrwPSm"deur®Zedwwåm umr0dygumed umrwPSm,
tm&r®Pblaw umr"ar®{0 tmvrÁdwkH vbEÅDwd t"dyÜga,e
]]umrwPSm"deó zvblwwåm}}wd 0wGm 'godykawåmyrm,
w'w¬H 0dbma0wd/ wH 0dpma&wAÁH/
{0O§d owd r[*¾w0dygumedyd ½lyg½lywPSm"de ur®Zedwmed {0
a[mEÅDwd wmedyd ½lyg½lywPSmeH tm&r®Pblaw r[*¾w
"ar®{0 tmvarÁ,sKEÅd/ tydp? umrwPSmyd umr"ar®{0
tm&r®PH ua&mwd/ e ynwåd"ar®wd ew¬d/ ep £w¬dyk&dom'd
[w¬ yg'g'd ynwåDok tóm'0aoe y0wåm wPSm
umrwPSm emr ea[mwDwd tw¬d/ okabwd ukoav/ raewd
ed'¨g&aP bkr®H/ okab Muda, ygauwd ed'¨g&PD,H '|AÁH/
oa[wk/v/ rae 'Gg'o"m0 o*Fa[mwd0g a,maZwAÁH/
e0dZÆaEÅw¬mwd 0ZÆdwmeH o*Fa[m/ {w¬mwd aombPpdawåok/
y&rw¬'DyeD ygX 133
'G,EÅd 0d&wdtyÜrnm'kuH/ tEkwåa&wd 0daooumeH o*Fa[m/
psme "r®mwd 0dwuúm'a,m/ rZÑdar r[*¾aw tyÜrnmp
psme"r®m p/ y&dawåok umraombaPok tyÜrnmp 0d&wd
ÓPyDwd a,mp 0daooum? o*F[e, ab'um&umwd
taw¬m/
126/ owå&o"r®m avmb'd|D[d o'¨d H {ule0Dowd [kwGm
o*F[H *päEÅDwd a,mZem/ yDwd0ZÆdwm tnormem 'Gg'o
apwodum tukovom"m&Pm pwåma&mpmwd aomVo"r®m
avmb'd|D[d o[ t|m&o [kwGm o*F[H *päEÅDwd a,mZem/
£ómrpä&d, ukuúKpömed udpöawm tm&r®Pawm p bdEémed
a[mEÅDwd 0kwåH £óm/v/ a,maZwAÁmeDwd/ oaAÁokyd
tukovpdwåKyÜga'ok orÜ,kwå"r®m "r®awm to'dom{0
a[mEÅd/ *Peawm ye {uapö {uapö[d o'dom {0 a[mEÅDwd
0kwåH 'Gg'o/v/ o*F[dwmb0EÅDwd/ {w¬p yÍöok tocFg&dauok
yxr'kwDa,ok {ule0Dowd/ wwD,pwkaw¬ok t|m&o/
yÍöar 0Dowd/ yÍöok oocFg&dauok yxr'kwDa,ok
{u0Dowd/ wwD,pwkaw¬ok 0Dowd/ yÍöar 'Gg0Dowd/
armrl['Ga, yEé&omwd {0H tukoavok owå o*F[m
b0EÅd/ awem[ {ule0Domwdtm'd H/ om"m&Pmwd oAÁm
ukovom"m&Pm/ ormemwd tnormem/ tya&wd
qE´yDwdt"darmau© xaywGm {uapö/
127/ [oepdawåwd [odwkyÜg'pdawå/ a0g|AÁaewd
raem'Gg&m0ZÆae/ okcoEÅD&aPwd aomreó oEÅD&aP/
raem "mwkwådum a[wku y#doE¨d ,k*aVwd yÍö'Gg&m0ZÆe
orÜ#dpäe'G,ocFgaw raem"mwkwådauap0 Oayu©m oEÅD&P
'G,ocFgaw ta[wku y#doE¨d,k*aVp/ oAÁw¬ oaAÁok
134 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkauok owå? wawm aoom yudPÖum ye
,xm&[H ,kZÆEÅd? £wd awwåd Ho 0d"o*Fa[m r,m 0kawåmwd
a,mZem/
128/ £'ged t,H apwodueda'´aomwd uwGm pdwåó 0d,
{uóyd apwoduó blrdZmwd orÜa,m*g'd aba'e
0dbma*g uaxwaAÁmwd wH 'aówkH tEÅdr*gxrm[/ £w¬H
£rdem ,xm0kwåyÜuma&e pdwåm0d,kwåmeH apwodumeH
aomVo0d"H orÜa,m*Íö awwåd Ho0d"H o*F[Íö ÚwGm awoH
,xm a,m*H pdawåe orH ab'H O'´daowd a,mZem/ zaóm
wm0 {ulee0kwd,m {u0Dooawok0g pdawåok ,kwåwåm
{ulee0kwd {u0Doow0da"0gwd {0H 'Gdynmoapwodau 0dokH
0dokH O'¨&dwGm ,xma,m*H blrdZmwdorÜa,m*g'daba'[d
awoH 0dbm*H uax,smwd taw¬m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, apwodu o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 135
yudPÖu o*F[ y&rw¬'DyeD
129/ {0H 0dokH 0dokH pdwåapwodumeH eda'´oH 'aówGm £'ged
yke ObdEéH eda'´oH 'aóaEÅm
orÜ,kwåm,xma,m*EÅdtm'drm[/ ,xma,m*H orÜ,kwåm
obm0awm awynmo pdwåapwodum a, "r®m r,m 0dokH
0dokH ed'´d|m/ £'ged ,xm &[H awoH ObdEéH o*Fa[memr
ed,sawwd a,mZem/ ww¬ twåaem twåaem bma0g
obma0g/ "r®meH tma0eduvu©PEÅd 0kwåH a[mwd/ pdwåH wm0
blrdZmwdorÜa,m*g'daba'e {ule e0kwd0d"Hyd twåaem
tm&r®P 0dZmeeocFgawe tma0eduvu©aPe {uar0
a[mwd/ zaómyd blrdZmwdorÜa,m *g'daba'e
{ulee0kwd0da"gyd zkoevu©aPe {aum0 a[mwd wxm
a0'emonm'a,mwd {0H obm0awm awynmo {0
a[mEÅDwd/ a0'ema[wkawm udpö'Gg&mvrÁP0w¬Kawm y0awåm
o*Fa[mwd orÁaE¨m/ ww¬ a0'ema[wkawmwd a0'emab'
a[wkab'awm/ {0H udpö'Gg&mvrÁP 0w¬Kawmwd {w¬yd/
pdwåKyÜg'0aoae0gwd pdwå0aoae0 ed,sawwd orÁaE¨m/
{0oa'´e apwodau ed0awåwd/ {wåm0wm qEéH
yudPÖuo*F[meH 0peaw¬m £a"0 wm0 axa&e 'ódawm
a[mwd a0'emaba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
a0'emo*Fa[m? a[wkaba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
a[wko*Fa[mwdtm'dem/
(83) 0dbm0ed,H ye
pdwåKyÜg'oa'´e apwodu"ar®yd *a[wGm tnH ed0awå wAÁH
tyóaEÅm ]]e uw¬pd wH0d&a[em}}wd 0'wd/ wH
e,kZÆwda,0/
136 y&rw¬'DyeD ygX
e [d £" {wåum apwodum okco[*wm? {wåum 'ku©
o[*wmwdtm'dem {aumyd o*Fa[m apwodau[d eDawm
emr tw¬d/ okco[*wH ukov0dyguH
um,0dnmParuar0gwdtm'dem ye pdawåe{0 eDa[mwd/
pdawå ye oda'¨ apw odumyd od'¨g{0gwd uwGm
pdwåKyÜg'0aoae0gwd £'H 0kwåEÅd '|AÁH/
130/ ww¬mwd awok qok o*Fa[ok/ a0'emaba'e
wHorÜ,kwåmeH pdwåapwodumeH o*Fa[m a0'emo*Fa[m/

(84) 0dbm0ed,H ye
]]okcg'da0'emeH wHo[*wpdwåKyÜg'geÍö 0dbm*0aoe
o*Fa[m a0'emo*Fa[m}}wd 0kwåH/ ww¬ poa'´e
a0'emo*Fa[mp a0'emo[*w pdwåKyÜg' o*Fa[mpmwd
£ro®d H taw¬ a0'emo*Fa[mwd {uaooeda'´aom
a[mwDwd 'aówd/ wH e okE´&H/
£" [d a0'emaba'g £ró o*F[ó
edó,"r®y&d*¾[w¬H{0 0kawåm/ e a0'emeHp 0dokH
o*F['óew¬EÅd/ ww¬wd0d"m a0'emwd uo®m 0kwåH/ eEk
oH,kwåau a'Gyd wdaómyd yÍöyd qyd t|m&oyd qwåd Hoyd
t|owHyd a0'em 0kwåmwd/ opöH/ tEkb0evu©aPe ye
a0'em wd0d"m{0 a[mwd/ a, [d aupd ,HudÍöd tm&r®PH
tEkb0EÅd/ aw wH omwawm0g tEkb0EÅd tomwawm0g
rZÑwåawm0g/ wawm tanm yuma&m ew¬Dwd/ tan ye
yab'g awe awe y&d,ma,e 0kwåm/ ww¬ [d a'G
um,duapwodu0aoe 0kwåm/ ,xm[-uwrmp bdu©a0
a'G a0'em um,dump apwodumpmwd/ okc'ku© 0aoe0g
y&rw¬'DyeD ygX 137
Oayu©H okac o*Fa[wGm/ ,xm[-a'G a0'em 0kwåm b*0wm
okcga0'em 'ku©ma0'em/ ,m,H baEÅ t'ku© rokcg a0'em/
oEÅo®d H {omyPDaw okac 0kwåm b*0wmwd/
0dbm0ed,H ye
te0ZÆyu©duH Oayu©H okac om0ZÆyu©duÍö 'kau© o*Fa[wGm
a'G 0kwåmwd 0kwåH/ wH ygVd,H tem*wHyd ,kZÆwda,0/
£`E´d,ab'0aoe yÍö/ zóab'0aoe q/ Oy0dpm&ab'
0aoe t|m&o/ q a*[ódwmed q aeu©r®ódwmeDwd {0H
yapöuH 'Gg'oEéH aomreó a'greóOayu©meH 0aoe qwåd
Ho/ wma,0 umvwå,0aoe t|owH a0'em 0kwåmwd/ ,Íö
uw¬pd okawå ,HudÍöd a0',dwH oAÁH wH 'ku©o®dEÅd 0kwåH/ wH
ocFg&'ku©wm0aoe 0kwåEÅd/ a[|m ye pdwåeda'´ao pdwåmed
£`E´d,ab'0aoe ed'´d|meDwd uwGm £"yd
£`E´d,ab'0aoae0 pdwåmed o*Fa[wkH yke okcH/v/ yÍö"m
a[mwDwd 0kwåH/ {w¬ p a,ok "ar®ok tm"d ypö0aoe
okc'ku©med £`E´d,med emr a[mEÅd/ awoH um,du
rmeodu0aoe 'k0d"wåm wmedyd okcd`E´d,H aomreód`E´d,H
'ku©d`E´d,H a'greód`E´d,EÅd 'Gd"m 0kwåmed/ Oayu©m, ye
tm"dypö|meblwm "r®m rmeodum{0 a[mEÅDwdom
Oayu©d`E´d,EÅd {u"m0 0kwåmwd/ tydp? awyd y&d,ma,e 'k0d"m
a[mEÅd/ pu©m'dyom'um, edódwmeHyd oAÇm0awm/
a0'emye {u&owåm {u"m0 0kwåmwd/
0dbm0ed,H ye
]]um,du rmeodu omwab'awm okc'ku©med 'Gd"m
0kwåmeD}}wd 0kwåH/
138 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ obm0awm £|med|azm|AÁm Ekb0evu©Pmed okc
'ku©med/ obm0awm0g y&duyÜeawm0g £|med|rZÑwåmEkb0e
vu©Pmed £w&meDwd/ aoomeDwd ,xm0kwå okc'ku©awm
reó a'greó,kawå[d aoomed Amwåd Ho umrm0p&pdwåmed
aw0Dowd yÍörZÑmedupdwåmedpmwd oAÁmed yÍöynmopdwåmed/
{uw¬mwd {uo®d H pdawå/ £w&m [d Oayu©ma0'em/
131/ a[wleH aba'e wHorÜ,kwåmeH pdwåapwodume
o*Fa[m a[wko*Fa[m/

(85) 0dbm0ed,H ye
]]avmbm'da[wleH 0dbm*0aoe wHorÜ,kwå"r®0aoep
o*Fa[m a[wko*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
um&PH 0kwåar0/ a[wlemr qAÁd"m b0EÅDwd orÁaE¨m/ ww¬
a[wkudpöHemr tm&r®aP orÜ,kwå"r®meH okyÜwd|dwbm0
om"eH/ ,xm [d ½ku©ó rlvmed o,H taEÅm yx0d,H 0'¨dwGm
yx0d&aop tmayg&aop *a[wGm ½ku©H ,m0 t*¾g
tbd[&EÅd/ 0gaw0g ra[maC0g tm*aw ½ku©H ok|K
tmu¹dwGm wd|EÅd? {0H ½kau©m 0ka'¨g 0d½kaV§m 0dykavm
pd&|dwdaump a[mwd/ {0ar0H £aryd "r®m o,H tm&r®aPok
xd&ywåm [kwGm orÜ,kwå"ar® ww¬ 0ka'¨ 0d½kaV§ 0dykav
pd&|dwdaup oma"EÅDwd/ ta[wkupdwåmedye Zvwav
trlvuao0g vmed 0d, tm&r®aP ok|K ywd|dwmed e
a[mEÅDwd '|AÁH/ tya& ye "r®meH ukovm'dbm0om"eH
a[wkudpöEÅd 0'EÅd/ {0HoaEÅ a,oH o[Zmwa[wk ew¬d/
awoH tukovbma0g tAsmuwbma0gp eorÜaZÆ,s/
,medp v'¨a[wkypö,med ½lyged/ awoÍö ukovm'dbma0g
y&rw¬'DyeD ygX 139
tmyaZÆ,smwd 0wGm wH0g'H y#dyu©dyEÅd/ ,xm ye avmau
tE¨uma&memr auepd ypö, 0daoaoe oma"waAÁm e
a[mwd/ ,w¬ tmavmaum ew¬d/ ww¬ aom twåaem
"r®wm, oda'¨g a[mwd/ {0ar0H "ar®ok rk,SeMud,mblawm
arm[E¨uma&myd twåaem "r®wm, {0 tukoavm b0dwkH
t&[wd/ wxm [d £pämemr tw¬d/ omrk,SeMud,m, ,kwåm
v*¾ebm0H ywGm avmabm tukoavm emr a[mwd/ o'¨g,
,kwåm ye "r®päE´bm0H ywGm ukovpäaE´memr a[mwd/ wxm
tu©EÅdemr tw¬d/ omyd rk,Se Mud,m, ,kwåm y#dCbm0H
ywGm a'gaom tukoavmemr a[mwd/ o'¨g, ,kwåm ye
OyÜEéH umr0dwuúH em"d0gaowDwdtm'dem ea,e ygy"r®
ygyg&r®P 0da&m"bm0H ywGm tavmabm ukoavmemr
a[mwd/ rk,SeMud,m ye tokaue ,kwåm tukoavmemr/
tokaue ,kwåm ukoavmemrmwd ew¬d/ trÁdvw¬m, tane
oHa,m*udpö&[dawm ZmwdtrÁdv&aom 0d,
{uEÅtukovZmwdum{0 a[mwDwd/ a,mp "ar®m ukoavm
tukoavmp e a[mwd/ aom tAsmuawmwd {wåuar0
"r®meH tAsmuwbm0od'¨d,m um&PH/ wo®m
ta[wkupdwåmeH ½lyedAÁmemeÍö tAsmuwbma0gyd twåaem
"r® wm,{0 oda'¨g/ ww¬ arma[m aoorlvmeHyd rlvH
a[mwd/ &ZÆe'kóemedyd [d rk,SeedoE´med{0 a[mEÅd/
tavmbm'DeÍö ukovbma0g t0dZÆmEkoa,e oa[0
oda'¨gwd/ wmed ye avmbm'Ded avmbo[*wm'DeH
0daoorlvmed a[mEÅd/ &ZÆem'd edoE´med [d 'd|drmem'Ded/
t&ZÆem'dedoE´med p o'¨g'DeDwd/ ,o®m ye a[wka,memr
orÜ,kawåok y"me"r®m a[mEÅd/ wo®m
oa[wku0dyguMud,meH tAsmuwbma0g ye a[wk rkaceyd
140 y&rw¬'DyeD ygX
0wåKH ,kawåm/
(86) {wåm0wm ,H 0kwåH 0dbm0ed,H
]]tya& ye ukovm'DeH ukovm'dbm0om"eH a[wk
bma0g}}wd 0'EÅd/ {0H owd a[wleH twåaem ukovm
'dbm0om"aem tanm a[wk r*¾dwaAÁm od,m/ tx
aooorÜ,kwåa[wky#dAa'¨g awoH ukovm'dbma0g? {0rÜd
armrl[ pdwåorÜ,kwåó a[wkaem tukov bma0g
tyÜ#dAa'¨g od,m/ tx wó obm0awm tukovbma0gyd
od,m/ {0Howd aooa[wlerÜd obm0awm
ukovm'dbma0gwd awoH 0d, orÜ,kwå "r®merÜd aom
a[wky#dAa'¨g eod,m? ,'dp a[wky#dAa'¨g ukovm'dbma0g/
w'g ta[wkumeH tAsmuwbma0g eod,mwd
tvrwdedyÜDVaeemwd wH y#du©dwåH a[mwd/
,xmp v'¨ZÑmeypöa,ok ½lyg½ly"ar®ok psme*Fged
t½ly"ar®ok{0 OyedZÑme|H z&EÅd? e ½ly"ar®ok/ aw ye psme"r®
ork|d wwåm{0 psmeypö,kyÜaEéok 0kwåm/ {0ar0 a[wka,myd
t½ly "ar®ok{0 ukovm'dbm0H z&EÅd/ e ½ly"ar®ok/ aw ye
a[wk ork|dwwåm{0 a[wkypö,kyÜaEéok 0kwåmwd e awoH
½ly"r®meH ukovm'dbm0gywåd apma'wAÁmwd/
(87) ,Íö 0dbm0ed,H
]]ukovm'dbma0g ye ukovmukovmeH a,medaom
ta,medaom reodum&y#dAa'¨g}}wd 0kwåH/ wHyd 0dpma& wAÁH/
wxm [d ol&d,mavmau tm*aw 'd0g AvmeH [Hom'DeH
Moumaom a[mwd/ &wåE¨umav tm*aw &wådAvmeH
Ovlum'DeH Moumaom a[mwd/ ep aw tmavmuE¨um&m
y&rw¬'DyeD ygX 141
awoH 0PÖm'd0daooH omarEÅd/ wH ye awoH a,meda,m{0
oma"EÅd/ ww¬ tmavmaum 0d, a,medaomreoduma&m
'|aAÁm/ tE¨uma&m 0d, £wa&m/ aw owåm 0d,
ukovmukovm/ 0PÖm'd0daoaom 0d, ukovm'dbma0g/
a,meda,m 0d, a[wka,m '|AÁmwd/ tAsmuwmeH yemwd
oAÁH a,m "ar®m ukoavm tukoavmp e a[mwd/ aom
tAsmuawmwd 0kwåyau© ywwda,0gwd/ ww¬mwd
a[wko*Fa[/ oa[wkumeH y&d*¾[okcw¬H £" 0aZÆwAÁmedyd
ta[wkumed yxrH O'¨#med/ awem[ aoomed ye/v/
oa[wkum ae0gwd/ awoH0g ta[wkuemrHyd a[wleH
0aoae0 0dokH od'¨EÅd awoHyd £" o*F[PH t0d½k'¨H a[mwd/
awem[ ta[wk um|m&aoumwdtm'd/ obm0 aba'e
qAÁd"myd a[wka,m ukovm ukovm AsmuwZmwdaba'e
e0"m a[mEÅDwd 0kwåH avmabm a'gaompmwdtm'd/
132/ pk'´oEéH udpömeH aba'e wHudpö0EÅmeH pdwåapwodumeH
o*Fa[m udpöo*Fa[m/
(88) 0dbm0ed,H ye
]]y#doE¨m'DeH udpömeH 0dbm*0aoe wHudpö0EÅmeÍö
y&dapä'0aoe o*Fa[m udpöo*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a,e {uuar®e {aum Oyywådba0gedAÁwåwd/ wo®d H
o&aoe0g v'¨0dAm"aee0g y&du©DaP aom ba0g ed½kZÑwd/
{uó ur®ó Moumaom a[mwd/ wo®m wawm edAÁwå
b0awm pkwó tEÅ&m cPrwåHyd t|wGm va'¨gumaoe
{aue uar®e yke b0EÅ&m'd y#doE¨me 0aoe tbdedAÁwåd
y#doE¨dudpöH/ wxm edAÁwåó Oyywådb0oEÅmeó ,m0 wH
ur®H ecd,swd/ wm0 t0dapä' y0wådypö,*Fbma0e y0wåd
142 y&rw¬'DyeD ygX
b0*FudpöH/ wó [d wxm y0wåd,m owd tm,kyAE¨mp Oo®m
yAE¨mp y0wåEÅda,0gwd {aw wa,m "r®m £rH um,H
tbdZÆrmeH &u©EÅDwd/ ,xm[ --
tm,k Oo®mp 0dnmPH? ,'g um,H Z[EÅd rH/
ty0da'¨g w'g aowd? ed&w¬H0 uvd*F&EÅd/
tm0ZÆeH pdwåoEÅmeó tm0¥eH? wH0g tm0aZÆwd tm0a¥wd?
tm0¥wd0g wH {w¬ {awemwd0g tm0ZÆeH/ b0*F 0Dxdawm
MouúrdwGm tm&r®PEÅ&mbdrkcH y0wåwDwd taw¬m/
tm0aZÆwd0g tm&r®PEÅa& tmabm*H ua&mwDwd tm0ZÆeH/
'óem'Ded ygu#med/ a0g|AÁeEÅd 0dokH t0pädE´dwGm xyeH £'H
eDvEÅd0g yDwuEÅd0g okbEÅd0gtokbEÅd0g touF&awmxyeH
ed,reEÅd 0kwåH a[mwd/ Z0eEÅd0g Za0gwd0g a0a*gwd0g
tw¬awm {uH/ toededygawm 0d, a0*o[dwó
{auuó ydwåó y0wåd Z0eudpöH/
(89) ,Hye 0dbm0ed,H
]]tm&r®aP wHwHudpöom"e0aoe taeuu©wåKH {uu©wåKH0g
Z0rmeó 0d, y0wåd Z0eudpö}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d Z0rmeó pdwåó {u0g&rawåe ed0wådemr tw¬d/
r*¾gwdnmZ0emedyd [d {um0ZÆey&dur®pdwåawm y|m,
{ua0a*e y0wåZ0rmepdwåoEÅmeywdwmed {0 a[mEÅd/ e ye
wmed 0dokH oda'¨e Za0e Z0EÅDwd/
(90) ww¬ p
Z0rmeó 0d, y0wåDwd {awe 0dokH 0dokH OyÜZÆdwGm ed½k'¨g eH
cPdu"r®meH oDC*reocFgawm Za0gemr 0dokH ew¬d/ A[ku©wåKH
y0wåd0aoe ye oDC*päEÅyk&do o'dowåm {0 Z0eEÅd 0kpöwDwd
y&rw¬'DyeD ygX 143
'ódwH a[mwd/ wHyd e okE´&H/
toededygawm 0d, a0*o[dwó {auuó pdwåó
y0wådZ0eudpöEÅd [d a[|m 0kwåH/ b0*FpdwåO§d 'DCH t'¨geH
yla&wGm y0wåHyd e'daomaw 0k,SrmeH oku©yPÖH 0d,
a0*&[dwH a[mwd/ Z0epdwåH ye {uaruHyd ormeH £aE´e
0dó| 0Zd&H 0d, a0*o[dwar0 y0wåwDwd '|AÁH/ wH
tm&r®PH {wómwd w'g&r®PH/ ,H Z0aee *[dwH? wa'0ó
tm&r®PEÅd 0kwåH a[mwd/ ,H Z0aee *[dwm&r®PH? waó0
*[dwwåm w'g&r®PH emrmwd [d 0kwåH/ wó0g Z0eó
tm&r®PH tó tm&r®PEÅd w'g&r®PH/ £" ye
w'g&r®Pbma0g t"dayÜawm/ edAÁwårmeb0awm 0peH rkpöeH
y&d*VeH pkwd/ £'ged wmed udpömed ted,rawm e y0wåEÅd/
Xmeed,arae0 y0wåEÅDwd 'aówkH Xmeaba'g 0kawåm/ wd|wd
y0wåwd wHwH udpö0EÅH pdwåH {w¬mwd XmeH/ Moumaom/ wHwH
tEÅ&mumavmwd 0kwåH a[mwd/ umavmyd [d umv0EÅmeH
y0wåd0do,wåm XmeEÅd 0kpöwd/ y#doE¨d,m XmeH y#doE¨d|meH/
y#doE¨umavm y#doE¨du©aPmwd 0kwåH a[mwd/ {0H
aoaookyd/
(91) 0dbm0ed,H ye
]]y#doE¨d,m XmeH y#doE¨d|meEÅd 0wGm umrH y#doE¨d0ded rkwåH
XmeHemr ew¬d/ okc*¾[Pw¬H ye odvm ykwåuó
o&D&EÅdtm'Dok 0d, taba'yd ab'y&duyÜemwd '|AÁ}}EÅd 0kwåH/
wH e *a[wAÁH/
umavm [d emr obm0awm t0dZÆrmaemyd pdwåó 0dokH
tm&r®Pblawm {aum ynwåd"ar®m/ wxm [d t|uxm,H
£aroH t|EéH r[m0dygupdwåmeH 0dypöe|meH a0'dwAÁH/ {wmed
144 y&rw¬'DyeD ygX
[d pwlok Xmaeok 0dypöEÅd/ y#doE¨d,H b0a*F pkwd,H
w'g&r®aPwd 0wGm wH 0dw¬ma&aEÅe y#doE¨d*¾[Pumav
y#doE¨d[kwGm 0dypöEÅd/ toacsF,sHyd tm,k umvH b0*F H [kwGm
r&P umav pkwd [kwGmwd umavm0 0kawåmwd/ £w&xm
udpömed 0d, Xmemedyd pk'´o0d"med{0 0wåAÁmed od,kEÅd/ XmemeH
0dw¬m&aba'g ye Oy&d 'GDok y0wådo*Fa[ok
pdwåy0wåd0d"memEkoma&e a0'dwaAÁmwd/ ,o®m MoruH
'Gda[wkuukovH o,H aom reó,kwåHyd ormeH
twd'kAÁvwåm aomreó y#doE¨d H 'gwkH eoauúmwd/ wo®m
aomreóoEÅD&PH y#doE¨d|meH e*päwDwd 0kwåH
a'GOayu©mo[*woEÅD&Pmedap0gwd/ wxm [d y|mae
yDwdo[*wwådau y#dpö0ga& a[wkypöedau wH y#d
oE¨d|maee O'¨#EÅd/ raem'Gg&m0ZÆeH y&dwåm&r®aP0g t0dblwm
&r®aP0g 'Gwådu©wåKH y0wårmeHyd 0dygu oEÅmeawm
v'¨ypö,bma0e 'kAÁvwåm Z0ea0*&[dwar0 a[mwDwd 0kwåH
tm0ZÆe 'G, 0ZÆdwmeDwd/
(92) 0dbm0ed,H ye
]]tm&r®P&omEkb0em bm0awm}}wd um&PH 0kwåH/ wH t
um&PH/
e [d tm&r®P &omEkb0eH Z0eudpö od'¨d,m Z0eemr
vmbóp um&PH a[mwd/ wH ye Z0eudpöod'¨d,m zvar
0a[mwDwd/ ,o®m ye zvpdwåH tmao0ebm0&[dwHyd r*¾
apwem, r[mEkbm0wåm y&dur®bm0emAave p y0wåwåm
tm&r®aP a0*o[dwar0 ywwDwd wóZ0aeok
*[PHuwH/
y&rw¬'DyeD ygX 145
(93) 0dbm0ed,H ye
r*¾gbdnmZ0emeH {u0g&ar0 y0wåwåm Z0eudpöH e orÜZÆwDwd
t"dyÜga,e ]]{updwåu©PduHyd avmukwå& r*¾g'dwH
wHobm00EÅwm, Z0eudpöH emrm}}wd 0wGm
oAÁnKwnmaPmyrm, wrw¬H 0dbma0wd/ wH e ,kZÆwda,0/
£'ged ormeudpö*Pemed pdwåmed o*Fa[wGm 'aówkH awok
yemwdtm'drm[/ y#doE¨m'a,m emr pdwåKyÜg'gwd orÁaE¨m/

(94) 0dbm0ed,H ye
emrudpöaba'emwdyd a,maZwd/ wH e okE´&H/
emrab'ó 0dokH 0wåAÁmbm0awmwd/ {uudpö|me 'Gdudpö|me
wdudpö|me pwkudpö|me yÍöudpö|memed pdwåmed ,xmuúrH
t|o|dp wxm a'Gp e0p t|p a'Gp ed'´daowd a,mZem/
133/ pu©m'DeH 'Gg&meH aba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
'Gg&o*Fa[m/
(95) 0dbm0ed,H ye
]]'Gg&meÍö 'Gg&y0wåpdwåmeÍö y&dapä'0aoe o*Fa[m
'Gg&o*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a'G Zem t&EÅd *päEÅd {awemwd 'Gg&H/ e*&ó taEÅm Zem
A[dZemp a,e qd'´ra*¾e edu©rEÅd y0doEÅdp? waówH emrH/
a'G Zem t&EÅd *päEÅd {w¬mwd 'Gg&EÅdyD 0'EÅd/ tydp? 'k0d"H 'Gg&H
tmumo'Gg&H r@'Gg&EÅd/ ww¬ tmumo'Gg&Hemr ,xm0kawåm
qd'´ra*¾g/ r@'Gg&Hemr tm'go y¥ra,m tmavmura*¾g/ wH
ye ykn0EÅmeH a*a[ok a,mZD,wd/ ,xm p awok? wxm
146 y&rw¬'DyeD ygX
owåmeH o&Da&okyd a'G{0 a[mEÅd/ e0'Gga&m r[m0aPmwd [d
qd'´'Gg&H 0kwåH/ e0e0kwdavmrulyo[óm edyd qd'´'Gg&med{0/
£" ye tm'goy¥o'doH r@'Gg&H t"dayÜwH/ wHyd [d
tm&r®Pdu"r®meH tm&r®P"r®meÍö ed*¾re y0doe
rkcyxbm0awm 'Gg&o'dowåm 'Gg&EÅd 0kpöwDwd/ wH ye ½lyr@
'Gg&H t½lyr@'Gg&EÅd 'k0d"H/ ½lyr@'Gg&Hyd ur®0daoor[mblw
0daoooda'¨e r@bm00daoaoe yÍö0d"EÅd 'aówkH
pu©K'Gg&EÅdtm'drm[/ ww¬ pu©Kar0pu©K'Gg&EÅd ,o®d H pu©KrSd pE´
r@vm'Ded ½ly edrdwåmed ynm,EÅd/ tm0ZÆem'Dedp ,rSd
ynmwmed wmed edrdwåmed *PSEÅd/ wo®m wa'0 pu©K awoH
'GdEéH 0do,0do ,dbm0ky*reó rkcyxblwwåm
pu©K'Gg&Hemrmwd taw¬m/ tx0g? a,e pu©Kra@e A[d'¨g
pE´r@vm'Ded ½lyged taEÅm tm0ZÆem'DeH 0do,bm0H Oy*päEÅd/
a,ep taEÅm tm0ZÆem'Ded A[d'¨g awoH ½lygeH 0do,dbm0H
Oy*päEÅd/ war0 ,xm0kwå um&aPe pu©K'Gg&H emrmwd
taw¬m/ {0H aoaookyd/
(96) #Dumok ye
]]tm0ZÆem'DeH t½ly"r®meH y0wådrkcbm0awm 'Gg&o'dowåm
'Gg&meD}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
½lyg'DeH tm&r®PmeHyd y0wådrkcblwwåm/ 0u©wd [d qAÁd"m
0do,y0wåda,mwd/ {w¬p 0do,meH ½lyg'DeH tm&r®PmeH
'Gga&ok tmygwm *re ocFgwm y0wåda,m 0do,y0wåda,mwd
0kpöEÅDwd/ ww¬ pu©Kar0 pu©K'Gg&EÅd {awe pu©Kó 'Gg&H
pu©K'Gg&EÅd tw¬H ed0awåwd/ wxm aomwm'a,m aomw
'Gg&m'DeDwd {awe aomw ar0 aomw'Gg&H/v/ raem{0
raem'Gg&H/ e remeH 'Gg&H raem'Gg&EÅd £rrw¬H twd'dówd/
y&rw¬'DyeD ygX 147
wó ye reó A[k0d"wåm £" t"dayÜwH reH 'aóaEÅm
raem'Gg&H ye b0*FEÅd y0kpöwDwd 0kwåH/
(97) 0dbm0ed,H ye
]]tm0ZÆem'DeH remeH 'Gg&EÅd raem'Gg&}}EÅdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
um&PH 0kwåar0/ ww¬ oAÁH {ulee0kwd0d"Hyd pdwåH raem'Gg&
ar0emr a[mwd/ £" ye Oyywåd'Gg&ar0 t"dayÜwEÅd uwGm
b0*FEÅd y0kpöwDwd 0kwåH/ y#doE¨dawm y|m, ,m0wm,kuH
e'daomwrd0 y0wårmeH {ule0Dowd0d"H b0*Fpdwåar0 £"
raem'Gg&EÅd 0kpöwd? uxD,wDwd taw¬m/
(98) 0dbm0ed,H ye
,xm *gró 'Gg&Hemr *grmeEÅ&ar0 a[mwd/ {0H
tm0ZÆem'DeH remeH y0wådrkca|e 'Gg&Hemr tm0ZÆemeEÅ&H
b0*Far0 od,m/ e wawm yk&drmed b0*FgeDwd t"dyÜga,e ,H
0kwåH ]]b0*FEÅd tm0ZÆmemeEÅ&H b0*F}}EÅd/ wH e *a[wAÁH/
{0O§d owd a,ok pu©Kyom'g'Dok ½lyg'Ded tmygwH em*päEÅd/
wmedyd tm0ZÆem'DeH 0DxdpdwåmeH y0wådrkcged {0 e a[mEÅDwd
uwGm 'Gg&medemr eod,kH/ e p wxm ouúm 0wåKH/ ygVd,ar0
awoH 'Gg&½lybm0ó 0kwåwåm/ £"p 0u©wd
yom'0dnwådocFgwH owå0d"Hyd 'Gg&½lyHemrmwd/
(99) ,Íö ww¬
om0ZÆeH b0*FEÅK? raem'Gg&EÅd 0kpöwDwd --
om"u0peH tm[#H/ wHyd £" e,kZÆwda,0/
wO§d tm0ZÆeHyd raem'Gg&yu©duH uwGm 'DaywDwd/ ,w¬ ye
pu©KÍö y#dpö ½layp OyÜZÆwd pu©K0dnmPH/ aomwÍö/v/ reÍö
148 y&rw¬'DyeD ygX
y#dpö "ar®p OyÜZÆwd raem0dnmPEÅd 0kwåH/ waw¬0 wH ,kwåH/
ww¬ [d pu©K0dnmPkyÜwåd,m pwlok ypöa,ok pu©K½lyged {0
o½lyawm 0kwåmeDwd £wa& tm0ZÆeÍö orÜ,kwåu©E¨m pmwd
a'G ypö,m poa'´e *[dwm? {0H aomw0dnmPm'Dokyd/
raem0dnmaP ye reÍömwd {w¬ b0*Fpdawåe o[ tm0ZÆeH
*a[wGm poa'´e orÜ,kwåu©E¨m *[dwm/ {0O§d owd pwåm
a&mypö,m a[mEÅDwd/ 0kwåaO§wH "mwk0db*F|uxm,H y#dpömwd
emr tm*w|mae tm0ZÆeH 0dokH eumwAÁH/ b0*Fedódwuar0
umwAÁEÅd/ wo®m £" raemwd o[m0ZÆeuH b0*F H/ raem
0dnmPEÅd Z0eraem0dnmPEÅd/ {w¬p y#dpömwdemr
tm*w|maewd {awe tnw¬ ye tm0ZÆeH 'Gg&yu©duH
eumwAÁEÅd od'¨H a[mwd/ y#dpömwd tm*wwåma,0p b0*F Hyd
tm0ZÆem eEÅ&H b0*F'G,ar0 £rdóH ygVd,H *a[wAÁH/
oEéd[dwypö,meH {0 ww¬ t"dayÜwwåmwd/ £" ye 'Gg&bm0g
&[ó oAÁó Oyywåd"r®ó y&d*¾[dwwåm oAÁH b0*F H
t"dayÜwH/ e [d udÍöd b0*F H emr tw¬d/ ,H raem'Gg&bm0g&[H
e od,mwd ed|arw¬ *EÅAÁEÅd/ ww¬mwd ed'¨g&aP bkr®H? awok
qok 'Gga&ok pu©K 'Gga&wd orÁaE¨m/ ,xm&[EÅd
tm&r®Pblrdyk*¾vreodum&m 'DeH tEk½ly0aoe/ oAÁxmyDwd
0dokH 0dokH qpwåmvDo ab'ocFgawe r-133 oAÁyuma&eyd
t*[dw *[P 0aoe? pwkynm omwd orÁaE¨m/
oAÁxmyDwd0g tm0ZÆem'd w'g&r®P y&da,m ome0aoe
taeuudpöab',kawåe oAÁyuma&eyd? umrm0p&mae0gwd
orÁaE¨m/ ,med tm0ZÆem'Ded udpömed 'Gg&0dum&H y#dpö y0wåEÅd? wH
udpö0EÅmed{0 'Gga& ed,kwåmeDwd taw¬e 'Gg&dumedemr a[mEÅd/
y#doE¨d b0*F pkwd udpömedye 'Gg&0duma&e 0dem au0vH
ur®0aoae0 odZÑEÅd/ wo®m wHudpö0EÅmed 'Gg&dumedemr
y&rw¬'DyeD ygX 149
ea[mEÅDwd 0kwåH {ule/v/ 'Gg&0drkwåmeDwd {w¬ p
'Gg&0duma&memr twåed tm&r®PmeH tmygwm*re0aoe
b0*Fó pveH? pu©m'DeÍö twåed 0dnmPkyÜg'e owåd0daoo
a,ma*g '|aAÁm/
(100) 0dbm0ed,H ye
]]pu©m'd'Gga&ok ty0wåeawm raem'Gg&ocFgw b0*Fawm
tm&r®PEÅ&*[P0aoe ty0wådawmp 'Gg&0drkwåmeD}}wd 0kwåH?
wH t|uxm,yd o[ eoarwd/
y#doE¨d b0*F pkwd 0aoemwd [d 0kwåH/ {awe [d
udpöoDaoae0 pdwåmeH 'Gg&du 'Gg&0drkwåbma*g axa&e
'ódawm/ awae0 [d a[|myd yÍö'Gg&m0ZÆe/v/
w'g&r®P0aoemwdtm'dem udpöoDaoae0 pdwåmeH
pu©K'Gg&dum'dbma0g 0kawåmwd/ eEk pu©m'd'Gga&ok
ty0wåeawmwd £rdem {w'aw¬m0 0kawåmwd ap/ e/
t"dayÜww¬0d&[ó tyo*F ed0wåuóp oH0PÖem 0gusó
ya,mZembm0awmwd/ q'Gg&dumedap0 oEÅD&P
w'g&r®PudpömeH 0aoe 'Gg&0drkwåmedp y#doE¨m'dudpömeH
0aoemwd t"dyÜga,m/ yÍö'Gg&dumedp q'Gg&dumedp
yÍöq'Gg&dumed/ u'gpd q'Gg&dumedap0 wmed u'gpd
'Gg&0drkwåmedpmwd q'Gg&du0drkwåmed/ 'Gg&oa'´g
apw¬t"dum&0aoe a,mZD,wd/
(101) 0dbm0ed,H ye
]]q'Gg&dumedp q'Gg&du0drkwåmedpm}}wdyd 0kwåH/ wH e okE´&H/
a[|m pkPÖd,0gaus wxm tokwwåmwd/
{u'Gg&dupdwåmed/v/ oAÁxm 'Gg&0drkwåmedp ,xmuúrH
150 y&rw¬'DyeD ygX
qwåd Howd/v/ e0"m apwd yÍö"m y&d'Dya,wd a,mZem/
134/ ½lyg'DeH tm&r®PmeH aba'e pdwåapwodumeH o*Fa[m
tm&r®Po*Fa[m/
(102) #Dumok ye
]]tm&r®PmeH o½lyawm 0dbm*awm wH0do,pdwåawm p
o*Fa[m tm&r®Po*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
t,O§d pdwåapwodumeH {0 o*Fa[m/ e tm&r®PmeEÅd/
½lyg'DeH 0peaw¬m Oy&d tm*rdówd/ 'kAÁvyk&daoe '@m'd0d,
pdwåapwodau[d tmvrÁD,wd trkÍörmae[d *PSD,wDwd
tmvrÁPH/ tm&r®Poa'´ ye owd pdwåapwodumed tm*EÉm
{w¬ &rEÅDwd tm&r®PH/
(103) ,Hye 0dbm0ed,H
]]'kAÁvyk&daoe '@m'd0d, pdwåapwodau[d tmvrÁD,wd/
wmed0g tm*EÉm {w¬ &rEÅDwd tmvrÁP}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
0dokH od'¨ged [d {wmed y'geDwd/ ½lyar0gwd 0PÖm,wear0/
yÍöm&r®P0drkwåH ,HudÍöd "r®ZmwH 0dZÆrmeHydt0dZÆrmeHyd blwHyd
tblwHyd "r®m&r®Par0/ wH ye obm* aum|moawm
o*F,SrmeH qAÁd"H a[mwDwd 0kwåH "r®m&r®PH ye/v/ q"m
o*F,SwDwd/ ww¬mwd awok ½lyg'Dok qok/ pu©K'Gga&
C¥,rme ½lygEkoma&ae0 OyÜEémed pu©K'Gg&dupdwåmed tnmed
tm&r®Pmed tmvrÁdwkH evbEÅd/ ½lygedyd C¥e&[dwmed
twDwmem*wmed tmvrÁdwkH evbEÅDwd 0kwåH pu©K'Gg&dupdwåmeH
oaAÁoHyd ½lyar0 tm&r®PH/ wO§ ypöKyÜEéEÅd/ aomw'Gg&dum
'Dokyd {ao0ea,m/ ww¬ wH wH um&PH y#dpö OyÜEéH ypöKyÜEéH/
0wårmeEÅd taw¬m/ qAÁd"HyDwd ½lyg'd0aoe qAÁd"Hyd/
y&rw¬'DyeD ygX 151
twduúEÅbm0H £wH *wH y0wåEÅd twDwH/ tm*päwd
tm*pädw¬mwd tm*wH/ ypöKyÜEéH? twDwÍö/ e tm*wEÅd tem*wH/
OyÜg'Zmwdum ocFw"r®m{0 wDok umavok tEkywEÅd/ wo®m
OyÜg'&[dwm tocFwblwm edAÁmeynwåda,m
umv0drkwåHemrmwd a0'dwAÁm/
(104) 0dbm0ed,H ye
]]0demombm0awm twDwm'dumv0aoe e0wåAÁwåm edAÁmeH
ynwådp umv0drkwåHemrm}}wd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
oaAÁyd [d ocFw"r®m tem*wbm0 ykAÁum{0 a[mEÅd/ wo®m
aw ,'g ypö,omr*¾d H vbdwGm OyÜZÆdóEÅDwd 0wåAÁyau© wd|EÅd?
w'g tem*wmemr/ ,'g ypö,omr*¾d H vbdwGm OyÜEém? ,'g
ypöKyÜEémemr/ ,'g ed½k'¨g? w'g twDwmemr/ {0H
OyÜg'Zmwdumean0 OyÜg'rlvdum awumvduwm od'¨g/
OyÜg'&[dwmeH ye tem*wm0w¬myd ew¬d/ ukawm
ypöKyÜEémwDwm 0w¬mwd/ wo®m edAÁmeynwåDeH umvwå,
0drkwåwm a[mwDwd/ 0demombm0awmwd £'H ye
twDwumv0drkwåd,m{0 um&PEÅd e awe wmoH
£w&umv0drkwåd H oma"wDwd '|AÁH/ ,xm&[0dbma*g ye
£a"0 awolwdtm'dem ypäm tm*rdówd/ 'Gg&0drkwåmeÍö
qAÁd"Hyd tm&r®PH a[mwDwd orÁaE¨m/ ,xm ye tm0ZÆem'DeH
q'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH b0EÅa&yd £ro®d H ba0yd yk&drbma*
auepd 'Gga&e *[dwHyd t*[dwHyd a[mwd/ e wxm £aroEÅd
'aówkH b0EÅa& q'Gg&*[dwEÅd 0kwåH/ b00daooO§d yaw¬wGm
ur®H uwGm ww¬ edAÁwåmeH tm&r®PH b0EÅa&yd auepd 'Gga&e
*[dwHyd a[mwd a,0gwd/
152 y&rw¬'DyeD ygX
(105) 0dbm0ed,H ye
]]wH ye aeoH tm&r®PH e tm0ZÆeó 0d, auepd
t*[dwar0 a*gp&bm0H *päwDwd 'aówkH q'Gg& *[dwEÅd
0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
yÍö'Gg&m 0ZÆeóyd [d tm&r®PH ykaAÁ auepd 'Gg&EÅa&e
*[dwHyd t*[dwHyd a[mwda,0/ wxm [d £'H emr
vbdómrd r-136 bkÍÆdómrd yódómrDwd ykaAÁ *[dwH ypäm
tm0ZÆeó tm&r®PH e e a[mwDwd/ ep {um0ZÆe0Dxd,H
ykaAÁ auepd pdawåe t*[dwbma0g £" yrmPEÅd/ ,xm p
yÍö'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH {uEÅypöKyÜEéar0 a[mwd/ ,xm p
raem'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH awumvduH0g umv0drkwåom
rnH0g a[mwd/ e wxm £aroEÅd 'aówkH ypöKyÜEérwDwH
ynwådblwH0gwd 0kwåH/ ,xm p q'Gg&dupdwåmeH tm&r®PH
tm*rod'¨a0g[m&,kwåHyd waAÁm[m&0dedrkwåHyd a[mwd/ e
wxm £aroEÅd 'aówkH ur® ur® edrdwå *wdedrdwå or®wEÅd
0kwåH/
(106) 0dbm0ed,H ye
]]emyd aeoH tm&r®PH r&PmoEéawm yk&drbm*Z0emeH 0d,
ur®ur®edrdwåm'd0aoe tm*rod'¨a0g[m&0dedrkwåEÅd 'aówkH
ur®/v/ or®wEÅd tm[m}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
r&Pm oEéawm yk&drbma*yd [d owåm twåem uwur®H0g
apwd,m'Ded ur®? yu&Pmed0g tm&r®PH ua&mEÅda,0/ w'gyd
[d ur®H ur®ar0? ur®Kyu&Pmedp ur®edrdwåmeda,0/ ur®
od'¨d,medrdwåH um&PH ur®edrdwåEÅd uwGm/ ur®ó edrdwåH
tm&r®PH ur®edrdwåEÅdyd 0'EÅd/ tZmwowåK&mZm 0d,p
okyde'óem'd0aoe *wdedrdwåmedyd tm&r®PH ua&mEÅda,0/
y&rw¬'DyeD ygX 153
&mZm [d 'GDok ba0ok ydw&H rma&wd/ rm&dwumvawmp
y|m, wó ed'´g,EÅó *wdedrdwåmed Oy|[EÅDwd/ ww¬
,xmorÇ0EÅd wH wH y#doE¨m'DeH q'Gg&*[dwm'd0aoe
orÇ0EÅó tm&r®Pó tEk½lyawm/ ,xmorÇ00dbma*g ye
Oy&d r&PkyÜwåd,H tm*rdówd/ a,bka,semwd Am[kav’e/
b0EÅa&wd twDwmeEÅ&ba0 ww¬p r&PmoEéumav/
q'Gg& *[dwEÅd q[d 'Gga&[d r&PmoEéZ0ae[d *[dwH/ {w¬
p a,bka,semwd {awe b0EÅa& q'Gg&*[dwEÅd £ró
0d"meó taeuHobm0H 0daoaowd/ uo®m/ t*[dwóyd
orÇ0awm/ ,O§d tondb0awm pkwmeH ur® ur®edrdwå
*wdedrdwå or®wH t½lyb0awm pkwmeÍö *wdedrdwåor®wH
umry#doE¨d b0*FpkwDeH tm&r®PH/ wH b0EÅa& auepd 'Gga&e
t*[dw ar0 a[mwDwd/ {w¬p ,o®m y|mae t½lyba0
'k0da"gyd yka&Zmwypöa,m y#doda'¨g/ t|uxmokp wawm
pkwmeH umry#doE¨d,m ypöKyÜEé*wdedrdwåm&r®Pwmyd 0kwåm/
*wdedrdwåÍö emr ½lyg&r®Par0 'DayEÅd/ wo®m awoH
umry#doE¨d,myd *wdedrdwåor®wH b0EÅa& auepd 'Gga&e
t*[dwar0 a[mwDwd a0'dwAÁH/ tydp? r&PmoEéumav
ur®Aave ur®m'DeH Oy|meHemr a,bka,se oHrkV§r&aPe
r&EÅmear0 a[mwd/ £wa&oH ye ya&oH ya,m*Aaveyd
twåem yuwd,m ok|K tmao0dwmeH tEkó&PAaveyd
"r®duOygoum'DeH 0d, a'0avmuawm tm*EÉm *PSEÅmeH
a'0geH tmEkbma0eyd a[mwda,0/ ed&,ygvmyd ed&,awm
tm*EÉm *PSEÅda,0/ a&0wd0drmeaÍöw¬ 0wåAÁH/ wO§d a'G
ed&,ygvm *a[wGm yxrH wm0wd Homb0eH aewGm ypäm
ed&,H e,d Hok/ aw [d ,u© Zmwduwåm a0ó0Py&dom0d,
wm0wd Hom b0eHyd *EÅKH oauúmEÅda,0/ ,ró 'lwm a'G
154 y&rw¬'DyeD ygX
,u©mwd [d ygVd,H 0kwåH/ a0ó0P'lwm £" ,ró 'lwmwd
0kwåmwdyd 0'EÅd/ wo®m a, uodPmokbm'Ded orxedrdwåmed
ok|K tmao0dwGm Oypm&ZÑmae XwGm wmae0 edrdwåmed
*a[wGm r&EÅd/ awoHyd umry#doE¨d,m tm&r®PH b0EÅa&
auepd 'Gga&e t*[dwar0 od,m/ Oypm&ZÑmeAavae0
jA[®avmuawm £"OyÜZÆEÅmeHyd {ao0ea,mwd/
,Hye 0dbm0ed,H
]]au0vH ur®Aavae0 awoH tondb0awm pkwmeH
y#doE¨d,m ur®edrdwåm'duH tm&r®PH Oy|mwD}}wd 0kwåH/
ww¬ ur®edrdwåm'duEÅd {w¬ tm'doa'´e ur®Hyd *a[wAÁ ar0/
e [d wó t*[aP um&PH tw¬Dwd/ wmed ye oAÁmedyd
au0vH y#doE¨dZeuó ur®ó tmEkbma0ae0 y#doE¨d,H
Oy|[EÅDwd a0'dwAÁH/ tem*wH ye edrdwåH Oy|[rmeH
*wdedrdwåar0 od,m/ ep wó 0dokH Oy|mwAÁudpöH tw¬d/
ypöKyÜEé *wdedrdawå oda'¨ od'¨ar0 a[mwDwd 0kwåH ypöKyÜEérwDwH
ynwåd blwH0gwd/
(107) 0dbm0ed,H ye
]]tem*wHemr twDwH 0d, tEkblwÍö e a[mwd/ ep
ypöKyÜEé*wdedrdwåH 0d, tmygwrm*w}}EÅd um&PH 0kwåH/ wH
tum&PH/
yo*Fó ted0wådwwåm/ *wdedrdwåO§d emr ypöKyÜEéHyd tEkblwH e
a[mwd/ wHyd ur®Aavae0 tmygwrm*wH/ {0HoaEÅ
tem*wHyd ur®Aave tmygwrm*war0 od,mwd t,H
yoa*Fg yguwdaum{0 a[mwDwd/ awolwd ,xm0kawåok
tm&r®Pdupdawåok/ ½lyg'Dok yÍöok {auuH tm&r®PH
y&rw¬'DyeD ygX 155
{awoEÅd ormaom/ ½lyg'Ded yÍö tm&r®Pmed {wómwd
0d*¾a[m/ aoomeDwd yÍö0dnmPorÜ#dpäe 'G,awm aoomed
oEÅD&P r[m0dygumed/ oAÁxmyd umrm0p&m vrÁPmae0gwd
y#doE¨m'D[d ememudapö[d ½lyg'Dok emem&r®aPok y0awåe
oAÁ yuma&eyd umrm0p&mvrÁPdumeda,0/ wmed [d
oAÁnKAk'¨geH OyÜEémedyd 0duyÜowåd&[dwwåm t0dZÆrmae
ynwåd"ar®p okckar r[*¾w"ar®p *rÇDa& avmukwå&"ar®p
tmvrÁdwkH e oauúmEÅDwd/ ww¬ oEÅD&Pwå,H wm0
oEÅD&Pudpö0aoe ½lyg'dyÍömvrÁaP y0wåwd/
w'g&r®Pm'd0aoe ye oAÁmedyd {um'o0dygumed qok
y&dwåm&r®aPok y0wåEÅDwd/
(108) 0dbm0ed,H ye
]]0dygumed wm0 oEÅD&Pm'd0aoe ½lyg'dyÍömvrÁaP}}wd 0kwåH/
ww¬ oEÅD&Pm'd0aoemwd e0wåAÁH/ oEÅD&P0aoe £apö0
0wåAÁEÅd/
a,m yaew¬ pdwåmeH tm&r®aPok y0wåd0dbma*g 0wåaAÁm/
aom t|uxmua@ *a[waAÁm/ avmukwå&"r®m
twd*rÇD&wåm ÓPaó0 0do,blwmwd 0kwåH/ tukov/v/
avmukwå& 0ZÆdw oAÁm &r®PmeDwd/ ww¬ wmed v'¨ormywåDeH
OyÜEéumav{0 r[*¾wm&r®Pmed/ awokp a'G a'gorlvpdwåmed
y&d[DeZÑmemed tm&AÇ OyÜEéumavwd '|AÁH/ ÓPHyd te"d*wmed
avmukwå&med tmvrÁdwkH e oauúmwDwd 0kwåH
ÓPorÜ,kwå/v/ 0ZÆdwoAÁm &r®PmeDwd/ ww¬
ÓPorÜ,kwåumrukovmed ykxkZÆemeH tZÑmevmbDeH
OyÜEéumav ynwåd,m o[ umrm0p&m&r®Pmed/ wmae0
aomwmywådr*¾awm yka& a*gMwbku©aP ykxkZÆemeH
156 y&rw¬'DyeD ygX
edAÁmem&r®Pmed/ psmevmbDeH wmae0 tbdnmukovÍö
r[*¾wm&r®Pmedyd/ a[|drzv|meH twåem t"d*w
r*¾zvedAÁmem &r®PmedyDwd a0'dwAÁmed/ ,xm apw¬ t&d,m
twåem t"d*w r*¾zvmeda,0 tmvrÁdwkH oauúmEÅd/ wxm
psmevmbdaemyd twåem t"d*wZÑmemed{0 tmvrÁdwkH
oauúmEÅDwd a0'dwAÁH/ {w¬ od,m-a, p psmemed yaw¬EÅd/
psmey&dur®Hyd ua&mEÅd/ a,p psmeokwåmed oH0aPÖEÅd/ aw
tvmbdaem r[*¾wZÑmemed tmvrÁdwkH oauúmEÅd?
eoauúmEÅDwd/ e oauúmEÅd/ aw [d psmemedemr {0H
r[mEkbm0ged {0H r[medoHomeDwd okwGm0g
okwy&d,wådAave oda'¨ tmum& ov’u©PnmaP XwGm 0g
tEkrme0aoae0 wmed yaw¬EÅd/ y&dur®Hyd ua&mEÅd/ okwåmedyd
oH0aPÖEÅDwd/ £w&xm ykxkZÆemyd avmukwå&"ar® yaw¬EÅd?
r*¾y&dur®Hyd ua&mEÅd/ r*¾zv edAÁme0pemed0duaxEÅd
oH0aPÖEÅDwd awoHyd aw tm&r®Pblwm {0 od,kEÅd/ awoH
ye pdwåmed psmem'DeH ynwåd*kaP {0 tEkabmEÅDwd a0'dwAÁmed/
yPDw"r®meO§d ynwåda,myd yPdw½lyg{0 a[mEÅDwd/ r[d'¨daum
[d y&pdwå0d'l/ rma&m a'0 ykawåmyd ½lyZÑmepdwåH 0¥edódwar0
yówd/ 0d0¥edódwH e yówd/ t½lyZÑmepdwåH ye 0¥edódwHyd
eyówDwd t*Fkwåa& e0edygaw t|uxm,H 0kwåH/ a, ye
t*¾r*¾zvmed y#d0dZÑEÅd/ awoH
OyÜEémednPorÜ,kwåumrMud,Z0emed Mud,mbdnmZ0eÍö
yk*¾vmEk½lyH ynwåd,m o[ pwkAÇLru"ar®ok udÍöd tm&r®PH
umwkH eoauúmEÅDwd ew¬d/ wxm awoH yka&pm&d
uraem'Gg&m0ZÆeÍömwd 0kwåH XmPorÜ,kwå/v/ oAÁxmydoAÁm
&r®PmeDwd/ ww¬ oAÁxmyDwd oAÁumrm0p& oAÁr[*¾w
oAÁavmukwå& oAÁynwåd oAÁypöKyÜEém'd yuma&eyDwdtaw¬m/
y&rw¬'DyeD ygX 157
£'Íö oAÁnKAk'¨geH OyÜEémed oE¨m, 0kwåH/ £w&med ye yapöu
Ak'¨geH OyÜEémedyd ya'ooAÁm&r®Pmed{0 a[mEÅd/ wmed [d {uH
yx0d"mwkHyd oaAÁ[d te0aooyuma&[d ZmedwkH
eoauúmEÅDwd/ tm½kayÜok 'kwD,pwkw¬med yxrwwD,m½kyÜ
0dnmPm &r®Pwåm r[*¾wm &r®Pmed/ aoomeDwd tbdnm
'G, 'kwD,pwkw¬m½kayÜ[d t0aoomed oAÁmedyd
{u0Dowd0d"med r[*¾wpdwåmed uodPm'd ynwåm&r®PmeDwd
taw¬m/ yÍö0Domwd yÍö'Gg&m0ZÆe aw0Dowd umr0dygu
[oepdwåmed oE¨m, 0kwåH/ y&dwårSDwd umrm0p&m vrÁaP
{0gwd taw¬m/ wO§d tyÜgEkbm0awm y#dAE¨u"ar®[d
y&dorEÅawm 'D,wd t0c@D,wd edawåZbm0H ygyD,wDwd
y&dwåEÅd 0kpöwd/
135/ pu©m'DeH 0w¬LeH aba'e wAÁw¬KumeH pdwåapwod umeH
o*Fa[m 0w¬Ko*Fa[m/
(109) 0dbm0ed,H ye
]]0w¬K0dbm*awm wAÁw¬Kupdwåy&dapä'0aoep o*Fa[m
0w¬Ko*Fa[m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
0oEÅdywd|[EÅd pdwåapwodum{awolwd0w¬Led? pu©K0w¬Kp/v/
um,0w¬Kp[',0w¬Kpmwda,mZem/ pu©Kar0 pu©K0w¬K wxm
aomwm'Deda,0 aomw0w¬m'Ded/ 0gusoacFayg a[o ygaXm/
ay,smvea,mwdyd tEÅ'Dyuea,mwdyd 0wåKH ,kZÆwd/ aupd
ye 'GE´ormoH rnEÅd/ awoH poa'´g e,kZÆwd/ y&awm
0w¬Koa'´g poa'´gp ykAÁya'ok tmaewaAÁmwdyd 0'EÅd/ awoH
[',0w¬Lwd ormoy'H e,kZÆwd/ t0dbwådueda'´aomwdyd
tya&/ wmed umravmau oAÁmedyd vAÇEÅDwd umrwPSm "de
ur®edAÁwåmeH twåbm0geH{0 y&dykPÖd`E´d,wm orÇ0awm
158 y&rw¬'DyeD ygX
oAÁmedyd wmed q 0w¬Led umravmau{0 vAÇEÅd/ wxm [d
pu©m'Dok 0w¬Lok oaEÅok {0½lyg'DeH y&dabma*g orÜZÆwd/
wo®m ½lyg'Dok umr0w¬Lok tbd&wm umrwPSm o'g
pu©m'DeH yÍöEéH 0w¬LeHyd orÜwåd H yaw¬wda,0/ ,xmp
oAÁur®daum trapöm o'g &anm £päar0 yl&,rmaem
oAÁmed &mZur®med orÜma'wd/ {0ar0 umrm0p&ur®Hyd o'g
umrwPSm, £päar0 yl&,rmeH y&dykPÖd`E´d,H twåbm0H
edAÁawåwd/ wo®m umrwPSm"deur®edAÁwåm umrowåm{0
y&dykPÖd`E´d,m a[mEÅDwd/ ,xm p 'óeo0emEkwå&d,
"r®blwmed pu©Kaomwmed Ak'¨'óe "r®ó0em 'd0aoe
owåmeH 0dok'¨d,myd a[mEÅd? e wxm Cmem'dwå,H/ wH ye
au0vH umry&dabm*w¬m,{0 a[mwd/ wo®m wH
umr0d&m*bm0em ur®edAÁawåok jA[®wåbma0ok eOyvAÇwDwd
0kwåH ½lyavmau ye Cmem'dwå,H ew¬Dwd/ £'Íö
yom'½lywå,H oE¨m, 0kwåH/ oorÇm&Cme Zd0Sg um,
oP²memedye ok|Ky&dykPÖmed{0 a[mEÅDwd/ t½lyavmauye
oAÁmedyd eoH0dZÆEÅDwd ½ly0d&m* bm0em ur®edAÁawå wo®d H
avmau tZÑwåA[d'¨goEÅmaeokyd oaAÁe oAÁH ½lyy0wåd,m{0
tbm0awm/ ww¬ edAÁwåm [d owåm oka'¨ tmumowav{0
pdwåyAE¨rwåm [kwGm wd|EÅDwd/ £ro®d H o*Fa[ ye pdwåmed
owå0dnmP "mwk0aoe *a[wkH ww¬
yÍö0dnmP"mwka,mwdtm'd 0kwåH/ ww¬mwd awok qok
0w¬Lok/ yÍö0dnmPmed {0 edowåedZD0a|e "mwka,mwd
0d*¾a[m/ {0H aoaookyd/ 0dZmeeudpömbm0awm reerwåm
"mwlwd raem"mwk/ yÍö'Gga& tm0ZÆerwå orÜ#dpäerwå udpömed
[d 0daooZmee udpömed ea[mEÅDwd/ yÍö0dnmPmed ye
ypöu©awm 'óem'd0aoe axmuH 0daooZmeeudpömed
y&rw¬'DyeD ygX 159
a[mEÅd/ t0aoom ye oEÅD&Pm'a,m tm&r®Pobm0
0dpm&Pm 'd0aoe twda&u 0dod|Zmeeudpö,kwåwåm e
raem"mwka,m 0d, reerwåm a[mEÅd/ emyd
yÍö0dnmP"mwka,m0d, 0dZmee rwåm/ txacg reea|e
raemp wH 0dZmeea|e 0dnmPÍömwd uwGm
raem0dnmP"mwka,memr/ twdo, 0daooZmee
"mwka,mwd taw¬m/ y&d,m,y'geO§d 0daooe ormao
twdo,aw¬m 0dnm,wd/ ,xm y'|meEÅd/
(110) 0dbm0ed,H ye
]]raema,0 0dnmPH raem0dnmPEÅd 0g/ reaom 0dnmPH
raem0dnmP}}EÅd 0g 0kwåH/ ww¬ raema,0 0dnmPEÅd £'H wm0
e ,kZÆwd/
e [d tnrnH 0daoaowGm tbda&u|'Dyau
y'|meEÅdtm'dau 0daooeormao t0"m&P 0d*¾a[m
uw¬pd 'dówd ,kZÆwdpmwd/
(111) reaom 0dnmPEÅd £'Hyd e,kZÆwda,0/
reaomwd [d raem"mwkwåduocFgwó reó/ ww¬
orÜ#dpäe'G,H oEÅD&Pm'duó raem0dnmPyAE¨ó ypö,blwH
a[mwd/ yÍö'Gg&m0ZÆeH ye y&awm 'Gg&EÅa& y0wårmeH waó0
raem0dnmPyAE¨ó ypö,kyÜEéblwH a[mwDwduwGm tm'drSd
ypö,blwó ap0 taEÅ 'Gg&EÅa& ypö,kyÜEéblwó p reó
orÁE¨d0dnmPEÅd taw¬m/ tx0g? yÍö0dnmP0ZÆdwmed oAÁmed
0dnmPmed reeudpöwåm raememr/ tm&r®aP ye tbdedygw
rwåmed yÍö0dnmPmed reeudpömed ea[mEÅDwd 'óem'Ded {0
emr/ yÍö'Gg&m0ZÆeÍö reawm ZmwHyd reó ypöa,m ea[mwd/
'óem'DeH {0 ypöa,m/ orÜ#dpäe'G,Íö reó ypöa,m
160 y&rw¬'DyeD ygX
a[mEÅHyd reawm ZmwH ea[mwd/ 'óem'dawm {0 ZmwH/
oEÅD&Pm'Ded ye twåaem yka& ypämy0wåmeH 'GdEéH 'GdEéH remeH {0
raZÑ ZmwmeDwd twåaem ypö, ypö,kyÜEéblwó reó
orÁE¨d0dnmPEÅd taw¬m/ {0Íö owd yÍö0dnmPHyd 'GdEéH
raem"mwleH tEÅa& y0wåwåm reaom ypö, ypö,kyÜEéblwó
orÁE¨d0dnmPH raem0dnmPEÅd 0wåAÁar0 od,mwd/
(112) #Dum,H ye
reawm ZmwH 0dnmPEÅdyd 0kwåH/ wHyd 0kwåea,e
e,kZÆwda,0/
t0aoom ye raem0dnmP"mwkocFgwmp oEÅD&P/v/
yEé&o½lyg0p&0aoe wd Ho"r®m [',H edóma,0 y0wåEÅDwd
a,mZem/ poa'´g yaew¬ t0aoomeH qowåwd "r®meH
raem0dnmP"mwkbm0H orÇma0wd/
(113) 0dbm0ed,H ye
orÜd@ew¬H *a[wGm ]]e au0vH raem"mwka,0g}}wd 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
{0O§d owd t0aoomp raem0dnmP"mwkocFgwmwd 0kwåH
od,mwd/
(114) ,mp #Dumok
oEÅD&P/v/ ½lyg0p&0aoe y0wåm? t0aoom raem0dnmP
"mwkocFgwmp wd Ho "r®mwd a,mZem/ omyd e okE´&m/
tw¬*wd,m t0do'wåmwd/ ww¬ uo®m aw edóma,0
y0wåEÅDwd/ tm½kayÜok tEkyÜZÆeawm? uo®mp ww¬ EkyÜZÆEÅDwd
0kpöaw/ oEÅD&Pr[m0dygumed wm0 ww¬ EkyÜZÆEÅd yÍöEéH 'Gg&meH
twåaem udpömeÍö ww¬ tbm0awm/ y#dCpdwå'G,Hyd EkyÜZÆwd/
y&rw¬'DyeD ygX 161
teD0&Pm0w¬ó y#dCó tbm0awm/ {uEÅ eD0&PmeÍö
psmeblrDok torÇ0awm/ {w¬ ye ,'d teD0&Pm0aw¬m
y#daCm ew¬d/ ygVd,H 'kwD,ZÑmae{0 a'gród`E´d,ó
ty&daooeda&m"0peH t|uxmokp 'kwD,ZÑmElypma& wó
OyÜwådorÇ00peH 0d½k'¨H od,m/ wo®m twåaem o[m,ypö,
blwó MoVm&duó umr&m*ó psmeblrDok tbm0awm
y#dCpdwå'G,H ww¬ EkyÜZÆwDwd ,kwåEÅdyd 0'EÅd/ #Dumum&mye
'kwD,ZÑmElypma& wó OyÜwådorÇ0 0peH y&duyÜ0perwåEÅd
uwGm yk&drum&Par0 £päEÅd/ ,'d yaewH y&duyÜ0perwåH
od,m ygVd0peHyd y&duyÜ0perwåar0 od,m/ wo®m ypädrum
&Par0 ,kwå½lyEÅd trSmuH cEÅd/ [oepdwåHyd EkyÜZÆwd t½lyDeH
[oeudpöó tbm0awm/ um,mbm0awmwdyd ,kZÆwd/
aomwmywådr*¾pdwåHyd EkyÜZÆwd/ y&awmaCmombma0e
ww¬KyÜEéó ykxkZÆeó "r®mbdor,mbm0awm
Ak'¨yapöuAk'¨geÍö ww¬ tEkyÜZÆeawm/ awae0 [d ww¬KyÜaEém
ykxkZÆaem t|ok tu©P,kawåok 0kawåmwd/ ½lyg0p&pdwåmedyd
ww¬ EkyÜZÆEÅd ½ly0d&m*bm0em, ½lyedrdwåm&r®PmeH awoH
orwduúEÅwåmwd/
t0aoom raem0dnmP"mwkocFgwm
ukovmukovMud,mEkwå&0aoe a'G pwåmvDo"r®m [',H
edóm,0g tedóm,0g y0wåEÅDwd a,mZem/ edóm,0g
yÍöa0guma& tedóm,0g pwka0guma&wd t"dyÜga,m/
ukovmedp tukovmedp Mud,medp tEkwå&medpmwd 0d*¾a[m/
ww¬ ukovmeDwd yÍö½ly ukovawm t0aoomed
'Gg'oavmud,ukovmed/ tukovmeDwd y#dC'G,awm
t0aoomed 'otukovmed/ Mud,meDwd yÍö'Gg&m0ZÆe [oe
yÍö½lyMudawm t0aoomed aw&oMud,pdwåmed/ tEkwå&meDwd
162 y&rw¬'DyeD ygX
yxrr*¾awm t0aoomed owåtEkwå&pdwåmed/ umar q0w¬KH
edódwm owå"mwka,m rwm/ ½lay wd0w¬KH edódwm pwkAÁd"m
"mwka,m rwm/ tm½kayÜ udÍöd0w¬KH tedódwm {um "mwk
rwmwd a,mZem/ awpwåmvDomwd yÍö0dnmP
raem"mwkwådau[d o'¨d H oEÅD&Pm'dau wd Ho"ar® oE¨m,
0kwåEÅd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, yudPÖuo*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/

0Dxd o*F[ y&rw¬'DyeD


136/ {0H pdwåyÜab' o*Fa[m? apwoduyÜab' o*Fa[m?
Ob,yÜab' o*Fa[mwd pdwåapwodumeH ua,myab'
o*Fa[ 'aówGm £'ged 0DxdpdwåyÜ0wådo*Fa[m 0Dxdrkwå
pdwåyÜ0wådo*Fa[mwd aw oan0 a'G y0wådo*Fa[ 'aówkH
pdwåKyÜg'gerdapö0EÅdtm'drm[/ ww¬ OyÜZÆEÅDwd OyÜg'g/ ww¬
OyÜZÆEÅd/ tnó tok wwåmpdawå £apö0 vAÇwd/ £wd pdwåÍö
pdawåOyÜg'gpmwd pdwåKyÜg'g/ pdwåapwodumwd 0kwåH a[mwd/
awoH pdwåKyÜg'geH/ £apö0EÅdtm'dawm y|m, 0kwåyÜuma&e/
o*F[rkwå&EÅd Zmwdeda'´aom ,H/ Owåa& Owåar wa,m
yab'o*Fa[ uwGmwd orÁaE¨m/ blrdyk*¾vaba'emwd
o[aw¬ u&P0peH/ umrm0p&m'dblrdaba'e 'ka[wkum'd
yk*¾vaba'e o'¨dEÅd taw¬m/ ykAÁmy&ed,mrdwEÅd tm0ZÆem'd
pu©K0dnmPm'd ykAÁ pdwåmy&pdwåmEkuúare ed,mrdwH 00w¬dwH/
y0wådo*F[Hemrmwdyd Zmwdeda'´aoma,0/ {0H emrau a'G
y&rw¬'DyeD ygX 163
y0wådo*Fa[wd taw¬m/ y#doE¨dy0wåd,EÅd y#doE¨dy0wåDok/
0pe0dyv’maom a[o/ y#doE¨dumavy0wådumavpmwd
taw¬m/ y#doE¨dumav y0wådo*F[Íö y0wådumav
y0wådo*F[Íömwd a'G o*Fa[y0wåd y0u©mrDwd 0kwåH a[mwd/
t,Íö taw¬m Oy&do*Fa[ tm&AÇ *gxm, ygua#m/ aupd
ye ed'¨g&aP bkr®EÅd 0'EÅd/ {0Howd Oy&d o*Fa[m
y#doE¨do*Fa[memr od,m/ e y0wåd o*Fa[m emr/ {0Íö owd
Oy&d 0Dxdrkwåo*Fa[ tm&AÇ *gxm,H oE¨d,H
y0wådo*Fa[memr £'ged 0kpöwDwd £rdem e oarwd/
(115) #Dumok ye
]]Owå&H a0'emo*F[m'd0dbm*awm Owår}}EÅd 0kwåH/ wH
0dpma&wAÁH/
{0O§d owd yudPÖuo*Fa[m0 £" o*F[oa'´e *[dawm
od,mwd/ ,o®mye wdPÖH 'GdEéÍö yab'o*F[meH raZÑ XwGm
t,H tEkoE¨d*gxm y0wåm/ wo®m ykaAÁ wa,myd
yab'o*F[m £" o*F[oa'´e *a[wkH ,kwåmwd '|AÁm/
t,H ye y0wådo*Fa[m 0w¬K'Gg&mvrÁaP[d o'¨d H a,maZwGm
0kawåm ok0kawåmwd wmed wDPd quúmedyd yke £" edu©dwåmed/
(116) 0dbm0ed,H ye
]]0w¬K'Gg&mvrÁP o*F[m a[|m uxdwmyd y&dykPÖH uwGm
y0wådo*F[H 'aówkH yke edu©dwåm}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d ouvm 0w¬K'Gg&mvrÁPo*F[m £" edu©dwåmwd/
0do,meH 'Gga&ok y0wåd 0do,y0wåd/ {w¬p y0wåDwd
tmygwm*rear0 0kpöwd/ 0u©wd [d {updwåu©Pm
wDwmed0gwdtm'd H/ om ye umpd oDCwrm? umpd oDCw&m?
164 y&rw¬'DyeD ygX
oDCm? 'E¨m? 'E¨w&m? 'E¨wrmwd q"m a[mwDwd/ ur®m'DeH
0do,meH 'Gga&ok y0wåd ypöKy|meH tmygwm*reH 0do,yÜ0wåd/
0u©wd [d ur®H0g ur®edrdwåH0g *wdedrdwåH0g ur®Aave qEéH
'Gg&meH tnw&o®d H ypöKy|mwDwd/
(117) 0dbm0ed,H ye
]]0doa,okp pdwåmeH y0wåd 0do,yÜ0wåD}}wdyd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
{0O§d owd twdy&dwåm&r®aP 0do,yÜ0wådemr tEkyyEém
tmyZÆwDwd/ ww¬mwd awok qauúok/ "mwkab'H
ywGm"mwkemewåH yrmPEÅd reeH 0dZmeeawm 0dokH uwGm
raem"mwk 0dokH 0kwåm/ 0dnmPab'H ywGm ye ,HudÍöd reeH
0dZmeae taEÅm *"ar0gwd 0kwåH pu©K0dnmPH/v/
q0dnmPmeDwd q0Dxda,m ye 'Gg&yÜ0wåm pdwåy0wåda,m
a,maZwAÁmwd orÁaE¨m/ pu©K'Gga& y0wåm 0Dxd pu©K'Gg&0Dxd/
pu©K'Gg&0dum&H y#dpö y0awåm pdwåyÜAaE¨mwd taw¬m/ {0H
aoaook/ tom"m&aPe pu©K0dnmaPe Oyvu©dwm 0Dxd
pu©K0dnmP0Dxd/ oka'¨g ye raem0dnmPyAaE¨m
raem0dnmP0Dxd/
0dbm0ed,H ye
]]pu©K0dnmPorÁE¨deD 0Dxd awe o[ {um&r®P {u
'Gg&duwm, o[ p&Pbm0awm pu©K0dnmP 0DxD}}wd 0kwåH/
'Gg&yÜ0wåmwd 'Gga& OyÜEém/ wH wH 'Gg&0dum&H y#dpö OyÜEémwd
taw¬m/ pdwåyÜ0wåda,mwd pdwåyAE¨m/ twdr[EÅEÅd omrd taw¬
ypöwå0peH/ twdr[EÅó yÍömvrÁPó y0wåd/v/
twdy&dwåó yÍömvrÁPó y0wådpmwd yÍö'Gga& pwk"m/
y&rw¬'DyeD ygX 165
raem'Gga& ye 0dblwó qVm&r®Pó y0wåd t0dblwó
qVm&r®Pó y0wådpmwd 'Gd"mwd q"m0do,yÜ0wåd a0'dwAÁmwd
a,mZem/ twdr[EÅm'dbma0g apw¬ tmavmum'd ypö,
0aoe0g 0w¬K twdr[EÅm'd0aoe0g a0'dwaAÁm/ ww¬
oPSokckrHyd 'l&Hyd ½lyg'DeH t"d|me0w¬Kemr tmavmum'd ypö,
orÜwåd,m owd twdr[EÅar0/ wxm [d Ak'¨ó b*0awm
yxrmwd eD[m&umvm'Dok avmu 0d0&P yg#d[m&d,y0wåd
umav t0Dpded&a,yd tueda|yd y&puú0gaVokyd
oPSokckrmedp 'l&medp ½lyged £" Xdwm0 yóEÅd/ w'g [d
OVma&m Mobmaom ygwk&a[mod/ wó 0aoe oaAÁyd
yx0dodae½k puú0gV odvkpö,m'a,m Zmwdzvduu©E¨m 0d,
orÜZÆEÅd/ r[aEÅm OVma&m Mobmaom ygwk&a[mod
twdur®a'0geH a'0gEkbm0EÅd [d 0kwåH/ Oyywåda'0jA[®m'DeH ye
yom'edó,blwmeH MobmoZmwwm,yd yx0dyAÁwm'a,m
pu©K½lyg'DeH tEÅ&H umwkH eoauúmEÅDwd/ wxm 'la&yd
yAÁwm'd½lyged 0w¬K twdr[EÅwm, pE´ol&d, wm&um'd ½lyged
0do, 0w¬K r[EÅwm, Mobmo Zmwwm, p twd r[EÅmed
emr a[mEÅDwd/ tmavmum'dypö,meH ye t"d|me0w¬LeÍö
'kAÁv 'kAÁvw& 'kAÁvwrmEkuúare r[EÅm'dbma0g 0wåaAÁmwd/
,med ye yÍömvrÁPmed {updwåu©PH twduúr® tmygwH
tm*päEÅd? wmed twdr[EÅm&r®Pmedemr/ ,med 'Gwådpdwåu©Pmed
twduúr®? wmed r[EÅm&r®Pmed/ ,med pwk yÍö q owå t|
e0 pdwåu©Pmed twduúr®? wmed y&dwåm&r®Pmed/ ,medye
'aoum'o'Gg'o aw&o pk'´o yEé&o pdwåu©Pmed
twduúr® tmygwH tm*päEÅd/ wmed twdy&dwåm &r®PmeDwd/
yu©wdp {updwåu©PmwDwmed0gwdtm'd/ 0dblwómwd
ygu#ó? t0dblwómwd tygu#ó/ {0H qquúmed
166 y&rw¬'DyeD ygX
o½lyawm ed'´dodwGm £'ged wmed oAÁmed {uawm a,maZwGm
0DxdpdwåyÜ0wåd H 0dw¬ma&aEÅm uxEÅd ykpädwGm ½lyg½lygeH wm0
t'¨gey&dapä'H 'aówkH OyÜg'|dwDwdtm'd rm[/ ww¬ uxEÅd
aue yuma&e 0DxdpdwåyÜ0wåd a[mwDwd taw¬m/
(118) 0dbm0ed,H ye
]]uxEÅd aue yuma&e twdr[EÅm'd0aoe 0do, 00w¬meH
a[mwDwd ykpädwGm pdwåu©P0aoe wH yumaowkH
OyÜg'|dwDwdtm'd tm&'¨}}EÅd 0kwåH/ wH ,kwåH 0d, e 'dówd/
{0O§d owdtm'dawm yÍöEéH quúmeH Moumaomemr eod,m/
ep OyÜg'|dwd/v/ ½ly"r®merm,lwd £'H 0do, 00w¬mew¬ar0
0kwåEÅd ouúm 0dnmwkEÅd/ OyÜZÆeH OyÜga'g/ obm0 y#dvmabmwd
taw¬m/ XmeH Xdwd/ ,xmv'¨obm0ó ted0wåDwd taw¬m/
bÍÆeH ba*Fg/ wó y&d[m,dwGm tEÅ&"meEÅd taw¬m/
{updwåu©PHemrmwd {uó pdwåó caPmemr/ aom ye
caPm tpä&moHCm#u©Pó tu©dedr®dveu©Póp
taeuaum#d owo[óbma*g '|aAÁm/
tpä&moHCm#u©aP taeuaum#dowo[óocFg a0'em
OyÜZÆEÅDwd [d t|uxm,H 0kwåH/ tmp&d,meE´aw¬&rawe
yaew¬ OyÜg'b*F 0aoecP'G,H {updwåu©PHemrmwd 0wåAÁH/
,xm [d avmau 0dZÆKemr 0'¨emeEÅ&ar0 bdZÆwd/ e yeóm
0'¨eó bdZÆeóp tEÅ&m Xdwdemr 0dokH ynm,wd/ ,xm p
O'¨H OZkH cdwåH av×K OyÜwdwGm ywwd/ e ye OyÜweó yweó
p tEÅ&m Xdwdemr 0dokH 'dówd/ wxm pdwåHyd/ wHyd [d O',
bm*geEÅ&ar0 0,bma* ywwd/ e yeó ½ly"r®meH 0d,
awoH 'GdEéH bm*geH raZÑ 0dokH {aum *PElya*g Xdwdbma*gemr
OyvAÇwd/ {0Íö uwGm ,rauok pdwåó OyÜg'b*Fg0 ww¬
y&rw¬'DyeD ygX 167
ww¬ 0kwåm/ 0daooawm ye pdwå,rau OyÜEéH OyÜZÆrmeEÅd/
b*Fu©aP OyÜEéH/ aem p OyÜZÆrmeH/ OyÜg'u©aP OyÜEéaÍö0
OyÜZÆrmeÍömwdtm'dem b*FkyÜg'g0 pdwåó 0kwåm/ uxm0w¬KrSdp
{uH pdwåH 'd0oH wd|wDwd tmrEÅm/ Oy'¨'d0aom OyÜg'u©aPm/
Oy'¨'d0aom 0,u©aPmwd/ e a[0H 0wåaAÁ/ {uH pdwåH a'G
'd0ao wd|wDwd tmrEÅm/ {aum 'd0aom OyÜg'u©aPm/
{aum 'd0aom 0,u©aPmwd ea[0H 0wåaAÁ/ {uH pdwåH
pwåma&m 'd0ao wd|wDwd tmrEÅm/ a'G 'd0om OyÜg'u©aPm/
a'G 'd0om 0,u©aPmwd e a[0H 0wåaAÁ/v/ rmoH/ a'G
rmao/ pwåma&mrmao/v/ oH0pä&H? a'G oH0pä&med/ pwåm&d
oH0pä&med/v/ uyÜH/ a'G uayÜ/ pwåma&m uayÜwdtm'dem a'G
OyÜg'0,bm*g0 pdwåó 0kwåm/ e Xdwdbma*g/ ,'d aom 0dokH
OyvaAÇ,s/ {uH pdwåH 'd0oH wd|wDwd tmrEÅm/ 'd0oó
yxarm bma*g OyÜg'u©aPm/ 'kwDa,m Xdwdu©aPm/
wwDa,m 0,u©aPmwd {0H r[maxa&e 0dpm&dawm od,m/
wa,m 'd0ao wa,m rmao wDPd oH0pä&med wa,m
uayÜwd £rmedyd t0aZÆ wAÁmed{0 od,kEÅd/ {w¬ od,m? eEk
okwåaEÅok wDPd rmed bdu©a0 ocFwó ocFw vu©Pmed/
uwrmedwDPd? OyÜga'g ynm,wd/ 0a,m ynm,wd/ Xdwó
tnxwåH ynm,wDwd 0kwåH/ wxm a0'em, OyÜga'g
ynm,wd/ 0a,m ynm,wd/ Xdwm, tnxwåH ynm,wd/
onm,/ ocFg&meH/ 0dnmPó OyÜga'g/v/ ynm,wDwd 0kwåH/
wo®m pdwåó wwDa,m Xdwdbma*g 0dokH OyvAÇwd
a,0gwd/e/ yAE¨Xdwd,m {0 ww¬ 0kwåwåmwd/ uxH
0dnm,wDwd ap? OyÜg'0a, yxrH 0wGm ypäm yke 0dokH Xdwó
tnxw¬H ynm,wDwd £ró 0kwåwåmwd/ £w&xm OyÜga'g
ynm,wd/ Xdwó tnxwåH ynm,wd/ 0a,m ynm,wDwd
168 y&rw¬'DyeD ygX
0kwåH od,mwd/ eEk yAE¨Xdwd emr ynwåd a[mwd/ omp
tocFwm? okwåEÅmedp ocFw vu©P 0do,med/ wo®m om
yAE¨|dwd ww¬ 0kwåmwd eouúm 0dnmwkEÅd ap/ e e ouúm/
tbd"ar®yd ocFw"r®eda'´aook orl[ oP²me oEÅwd
ynwåD[dyd eda'´oó 'd|wåm/ wxm [d ½lyg,weeda'´om'Dok
'DCH &óH oPSH xkvH 0¥H y&dr@vH pwk&óH qVHoH t|HoH
aomVoHoH edEéH xvEÅdtm'dem? 0dba*F p auom avmrm ecg
'EÅmwdtm'dem ynwådodaoe ocFw"r®m ed'´d|mwd/ okwåaEÅok
0wåAÁar0 ew¬d/ þ'daook [d Xmaeok ynwåd0aoe y0wåmyd
a'oem ocFw"r®ar0 tm[pö wd|wd/ wo®m ,xm
OyÜg'b*FgeH yapöuH {auaum caPm pdwåó vAÇwd/ e wxm
Xdwd,mwd/ t,H tmp&d,meE´aw¬ &ó t"dyÜga,m/ t,Íö
0ga'g oH,kwå|uxm,H {0 tm*awm/ aomp o*F[uma&e
y#du©dawåm/ 0kwåO§d ww¬? tya& ye 0'EÅd/ t½ly"r®meH
Z&mcaPmemr eouúm ynaywkH/ or®m orÁKa'¨gp a0'em,
OyÜga'g ynm,wd/ 0a,m ynm,wd/ Xdwm, tnxw¬H
ynm,wDwd 0'aEÅm t½ly"r®meHyd wDPd vu©Pmed ynaywd/
bmedtw¬du©PH Oyg'g, vAÇEÅDwd 0wGm --
tw¬dwm oAÁ"r®meH? Xdwdemr y0kpöwd/
waó0 aba'g r&PH/ oAÁ'g oAÁygPdeEÅd/
£rm, tmp&d,*gxm, wrw¬H oma"EÅd/ tx0g?
oEÅwd0aoe XmeH a0'dwAÁEÅdp 0'EÅd/ £ro®d H ye okawå t,H
0daoaom ew¬d/ wo®m tmp&d,*gxm, okwåH tyÜ#dAma[wGm
okwåar0 yrmPH umwAÁEÅd/ ww¬ Z&mcaPmemr
OyÜg'u©Pb*Fu©PmeH raZÑ 0dokH Z&m, acwåblawm
XDwdu©aPm 0kpöwd/ tnxwåEÅd Z&m{0/ tw¬du©PEÅd
y&rw¬'DyeD ygX 169
cP'G,ar0/ y#du©dawåmyd ye t,H 0ga'g uxm0w¬K ygVd,m
o'¨d H ok|K oarwda,0/ tydp? O'¨H OyÜwdwó av¥Kó
OyÜweed0wåd 0d, ,m pdwåó O',ocFgwó 0¹eó
ed0wådemr tw¬d/ e [d O'a, ted0wåaEÅ 0a,memr
orÇ0wdwD/ om {0 O', y&d,EÅrwåblwm £"
Xdwdy&d,ma,mwd ouúm 0wåKH/ aom ye 0dokH *PElya*g
{aum caPmemr ea[mwDwd uwGm tbd"ar® a'G{0 cPm
pdwåó 0kwåm/ O',bm*ó ye tm'd aum#d H
0,bm*ótEÅaum#dÍö xaywGm raZÑbm*'G,edódwm
y&dypöe vu©Pm Z&memr t½ly"r®meHyd vAÇwda,0/ wH
oE¨m, "mwkuxm,H Z&m'GD[dcaE¨[do*F[dwmwd0kwåEÅd '|AÁH/
(119) ,H ye 0dbm0ed,H
]]OyÜg'b*Fg0w¬m[d bdEém b*Fgbdrkcg0w¬myd £pädwAÁm/ om
Xdwdemrm}}wd 0kwåH/ wH uxm0w¬KygVd,m o[ e oarwd/
Oy'¨'d0aom OyÜg'u©aPm/ Oy'¨'d0aom 0,u©aPm/ yxarm
'd0aom OyÜg'u©aPm/ 'kwDa,m 0,u©aPmwd [d 0dpma&aEÅe
OyÜg'b*Fg0w¬m [d bdEém wwD,m t0w¬m wóH ygVd,H
y#du©dwåma,0 a[mwDwd/
(120) {awe ,Íö ww¬
]]ygVd,H ye a0ae,sZÑmo,m Eka&mrawm e,'óe0aoe
om e 0kwåm/ twd"r®a'oemyd [d u'gpd
a0ae,sZÑmo,mEka&ma"e y0wåwd/ ,xm? ½lyó OyÜga'g
Oypa,m oEÅwDwd 'Gd"m bdE´dwGm a'odawm}}wd 0kwåH/ wHyd
y#du©dwåH a[mwd/ 0dbm*g&[ó [d "r®ó 0dbm*u&PHemr
a0ae,s0aoemwdyd "r®0aoemwdyd ,kZÆwd/ 0dZÆrmae owd
0dokH uwGm 0wåAÁó tbd"ar® t0peH ye a0ae,s0aoemwd
170 y&rw¬'DyeD ygX
e ,kwåarwEÅd/
(121) ,rÜd ww¬
]]okawåp wDPd rmed bdu©a0 ocFwó ocFwvu©Pmed/
uwrmed wDPd/ OyÜga'g ynm,wd/ 0a,m ynm ,wd/
Xdwó tnxwåH ynm,wDwd {0H ocFw"r®aó0
vu©P'óew¬H OyÜg'g'DeH 0kwåwåm eouúm yAE¨ó
ynwådobm0ó tocFwó Xdwd ww¬ 0kwåmwd 0dnmwk}}EÅd
0kwåH/ wHyd e *a[wAÁH/
tbd"ar®yd a[|m 0kwåea,e ynwådoDaoe ocFw"r®meH
eda'´oó 'd|wåmwd/
(122) ,rÜd ww¬
]]Oyo*¾óp "mwGaw¬a,0 y0wåeawm ynm,wDwd {wó
0dnm,wDwd taw¬m}}wd 0kwåH/ wHyd e ,kwåH/
,xmEkavmromoeO§d okwåH/ wo®m ww¬ 0dae,smeH ok|K
ynm,ear0 t"dayÜwEÅd/ t½lyH t½lydobm0wåm
v[ky&dPmrH/ ½lyH ye ½lyd"r®wåma,0 'E¨y&dPmrEÅd 0kwåH
wmedye/v/ ½ly"r®me rm,lwd/
(123) 0dbm0ed,H ye
]]*g[u*a[wAÁ bm0ó wHwH cP0aoe edyÜZÆeawm}}wd
um&PH 0kwåH/ wH tum&PH/
e [d *g[uH t½lyH *a[wAÁÍö ½lyH *[PorÜZÆew¬H v[kH
y&dPrwd *½kH y&dPywDwd ouúm 0wåKEÅd/ wmed wm'domed
owå&oEéH pdwåmeH cPmed owå&o0g wmed pdwåu©Pmed ½ly
"r®merm,lwd a,mZem/ owå&o pdwåu©PoryrmPmed
cPmed 0dnwåd ½lyvu©P ½ly0ZÆmeH ½ly"r®meH tm,kemrmwd
y&rw¬'DyeD ygX 171
0kwåH a[mwd/ cPrwåawm ye t|uxmea,e
{uynmocPmed a[mEÅd? rlv#Dumea,e 'Gwåd HocPmed/
ww¬p tm'drSd a'G cPmed ½ly"r®meH {uH OyÜg'u©Par0/ taEÅ
a'G {uH b*Fu©Par0/ raZÑ t|0Do cPmed awoH {uH
Xdwdu©Par0gwd '|AÁH/ e [d 'E¨y&dPwmeH ½lygeH OyÜg'b*Fgyd
pdwåó 0d, v[kum b0dwkH t&[EÅDwd/ ww¬ 0dnwåd'G,H
{updwåu©PduH/ Oyp,oEÅwda,m OyÜg'rwåm tedpöwm
b*Frwåm/ Z&wm ½ly "r®meH Xdwdu©Prwåmwd '|AÁm/
rlv#Dumea,e yaew¬ wmed ye aomVopdwåu©Pmed
½ly"r®merm,lwd 0wåAÁH/ #Dump&da,m [d y#dpöorkyÜg'0dba*F
tm*wH r[m|uxm0peH ywd|ayaEÅm
aomVopdwåu©Pm,kubm0H orÇma0wd? {0H oaEÅyd cE¨
0dba*Fa,0 wm0 ½lygeH OyÜg'eda&m"0d"meó r[mt|uxm
0g'ó ,ruygVd0da&m"H 'aówGm o*F[uma&e y#dod'¨wåm
e ouúm wH ywd|aywkEÅd/ wo®d H 0ga' [d y#doda'¨ ww¬
tm*wm aomVom,kuwm0g twda&uaomVom,kuwm0g
y#dod'¨ga,0 a[mwDwd/
(124) ,H ye 0dbm0ed,H
wH #Dume,H w,d'rom&EÅd y#du©dydwGm w'w¬H om a"aEÅe
]]y#doE¨dpdawåe o[kyÜEéH ½lyH wawm y|m, owå&oare o'¨d H
ed½kZÑwd/ y#doE¨dpdwåó Xdwdu©aP OyÜEéH ½lyH t|m&oró
OyÜg'u©aP ed½kZÑwDwdtm'dem t|uxm,ar0
owå&opdwåu©Pó tm*wwåm}}wd um&PH 0kwåH/ wH e
okE´&H/
,O§d o*F[um&ó owå&om,ku0peH #Dumuma&e
0dpm&dwH/ wa'0 'aówGm #Dumea,m y#du©dawåmwd e
172 y&rw¬'DyeD ygX
,kwåar wEÅd/ {updwåó cPH 0d, cPH {updwåu©PH/
tw¬awm tbdEéHyd [d cPH £'H pdwåó £'H ½lygeEÅd
uyÜem0aoe bdEéH 0d, uwGm Oyp&D,wDwd/ {updwåu©PH
twDwH {awoEÅd {updwåu©PmwDwmed/ twdr[EÅblwmed
yÍöm&r®Pmed/
(125) 0dbm0ed,H ye
]]{wmed0g wH twDwmeDwd {updwåu©PmwD umeD}}wdyd 0kwåH/
wH e okE´&H/
e [d ed½k'¨"r®0doa,m twDwoa'´g udÍöd twduúrdwGm O'¨H
tm*wmed ypöKyÜEé½lyged 'DaywDwd ouúm 0wåKEÅd/ A[led
pdwåu©Pmed twDwmed {awoEÅd A[kpdwåu©PmwDwmed/
r[EÅm'd blwmed yÍöm&r®Pmed/ ½ly"r®meH ye ½ly"ar®aoG0
tmygwm*rae axmuH Av0EÅwm £pädwAÁm/ awp
Xdwdu©aPa,0 y&dykPÖypö,kyv'¨g [kwGm Av0EÅm a[mEÅDwd
0kwåH Xdwdywåmae0gwd/ {0oa'´e #Dumum&ó 0g'H eD0ga&wd/
aom [d OyÜZÆrmear0 ½lyH yoma' Ca¥wDwd £päwDwd/
yÍömvrÁPmed yÍö'Gga& tmygwrm*päEÅDwd {w¬ ½lyo'´g&r®Pmed
torÜwå 0aoe £w&medp orÜwå0aoe a*gp&bm0H Oy*päEÅd/
t,Íö 0daoaomC¥e0daoaoe a0'dwaAÁm/ yk&drmed[d a'G
edrdwå0aoae0 Ca¥EÅd/ e 0w¬K0aoe/ ypädrmed ye
wDPd0w¬K0aoe Ca¥EÅd/ e edrdwårwå0aoe edrdwåC¥eÍöemr
torÜwåmean0 e orÜwåmeH/ 0w¬KC¥eH ye orÜwåmean0/
aem torÜwåm a[mwd/ eEÅd/ ,xm [d wDa&
*päEÅmeHo&D&edrdwåmed aygu©&Pd ,mO'au 'dóEÅd/ wo®d H
O'au Moa&m[EÅmeH ye wmed ww¬ e 'dóEÅd/ {0ar0
orÜwåmed ½lyo'´g&r®Pmed eCa¥EÅd/ uo®m? 0do,0do,DeH
y&rw¬'DyeD ygX 173
raZÑ tmavmuó tmumoóp tbma0e
edrdawåmumoó tbm0awm/ torÜwåmeda,0 ye twåaem
edrdwåKy|mye0aoe Ca¥EÅd/ uo®m? edrdawåmumoó v'¨wåm/
£w&med ye wDPd ,xmZmw0w¬K0aoae0 Ca¥EÅd/ wo®m
wmed orÜwåmeda,0 Ca¥EÅd/ aem torÜwåmeDwd/ ww¬ ,med
torÜwåmeda,0 [kwGm Ca¥EÅd/ wmed o,H 'la& XwGm edrdwå
tyÜem0aoe C¥dwwåm {auuo®d H yoma' pE´r@v ol&d,
r@vm'd0aoe toedo'´r@v ar@o'´r@vm'd0aoe p
r[EÅmedyd A[ledyd tmygwrm*päEÅda,0/ £w&med ye wDPd
orÜwåmeda,0 Ca¥EÅDwd {auuo®d H yoma' {auuar0
tmygwrm*päEÅDwd '|AÁH/ £'Íö yÍö'Gg&0aoe 0kwåH/ raem 'Gga&
ye oAÁmedyd tm&r®Pmed torÜwåmeda,0 tmygwrm*päEÅDwd/
{w¬p yÍö'Gga&wd £'H tom"m&P 'Gg&'óe0aoe 0kwåH/
wmed ye yÍömvrÁPmed ,'gouou'Gga& Ca¥EÅd/ w'g
raem'Gga&yd tygw rm*päEÅda,0/ {auuH tm&r®PH 'GDok 'GDok
'Gga&ok tygw rm*päwDwd [d t|uxm,H 0kwåH/ wo®m ,'g
pE´H0g ol&d,H0g yAÁwH0g ½ku©H0g ,HudÍöd0g yóEÅd/ w'g {auuo®d
H pu©Kyoma' {auumed raem'Gga& {uEÅd taeumed r-155
pE´r@vm'Ded {uu©aP Oy|[EÅd? {0H aoom&r®aP olwd
'|AÁH/ tygwm*reaÍöw¬ vÍäumeH wmvyaPÖ vÍäecE¨H
xaywGm rk*¾a&e y[&Pumav vÍäecE¨ó wmvyaPÖ
tmygawwGm tu©½ky|myeH 0d, '|AÁH/ ,awm 'Gg&meH
0dum&yÜwåd a[mwDwd/
(126) ,H ye 0dbm0ed,H
]]tmabm*gEk½lyH taeuuvmy*wmed tmygwH tm*päEÅD}}wd
0kwåH/ ww¬ tmabm*gEk½lyEÅd £'H 0dpma&wAÁH/
174 y&rw¬'DyeD ygX
,wåumed [d yÍömvrÁPmed pu©m'dyax tmavmum'd
o[dwmed [kwGm Xdwmed a[mEÅd/ wwåumed oAÁmed
ed'´g,EÅóyd 0dond blwóyd tn0d[dwóyd ,HudÍöd psmeH0g
zvH0g eda&m"H0g ormyZÆEÅóyd tmabma*e 0dem twåaem
'Gga&ok tmygwrm*päEÅda,0/ eau0vH twåaem'Gga&ok {0/
txacg raem'Gga&yd/ eau0vH b0*Fraem'Gga&{0/
tm0ZÆem'Dok ye pwkAÇLru 0Dxdpdawåokyd tmygwH
tm*päEÅda,0/ t,Hemr raem raem'Gg&H ea[mwDwd
e0wåaAÁmwd [d 'Gg&uxm,H 0kwåH/ t,Íö taw¬m
yxrZÑmeó oa'´g uP³aumwd £rdem ygaXe 'DaywaAÁm/
yxrZÑmeH ormyEéó [d oa'´g aomwrSd Ca¥wGm
psmepdwåocFgaw raem'Gga& tmygwrm*päwd/ w'g psmepdwå
oEÅwd pvdwGm a0gpädZÆwd/ psmem 0k|mwd/ b0*Fygawm a[mwd/
wH o'´g&r®PH 0DxdpdwåH y0wåwDwd/ 'kwD,ZÑmem'Ded ormyZÆaEÅm
ye tyÜaue oa'´e e0k|mwd/ t"drwåoa'´e ye
0k|mwda,0/ e [d wmed tmaeÍÆywåmedemr a[mEÅd/
t½lyZÑmemed{0 ye tmaeÍÆywåmedemr a[mEÅd/ wo®m wmed
ormyZÆaEÅm t"drwåoa'´eyd e0k|mwda,0gwd/ awok ye
wxm tmygwrm*awok w'g&r®Pmed 0Dxdpdwåmed
y0wåEÅda,0gwd e0wåAÁH/ b0*F oEÅwd,m0g Z0eoEÅwd,m0g
a0gpädEém, y0wåEÅd/ ta0gpädEém, ey0wåEÅd/ y0wårmemedyd
tm&r®Pm "drwåm'd0aoe v'¨ypö,0daoao {auuo®d H
tm&r®aP{0 y0wåEÅd/ r-156 e {uu©aP yÍöolwd '|AÁH/
{w¬p tw¬0om 0dbwåd y&dPmarmwd uwGm
{updwåu©PmwDwmed Xdwdywåmae0 yÍöm vrÁPmed
{updwåu©PmwDaw XdwdyÜawå {0 yÍö'Gga& A[k
pdwåu©PmwDwmed A[kpdwåu©PmwDawwd a,maZwAÁH/
y&rw¬'DyeD ygX 175
(127) 0dbm0ed,H ye
]]aw ye yom'g b0*Fpveó teEÅ&ypö,blawe b0a*Fe
o'¨d H OyÜEém}}wd 0kwåH/
{0H ye owd A[kpdwåu©PmwDwmedyd yÍömvrÁPmed
{updwåu©PmwDaw{0 yÍö'Gga& tmygwrm*päEÅDwd tmyZÆwd/
{w &[d ye {uu©aP o[kyÜEémean0 0w¬m&r®PmeH C¥eH
£päEÅd/ o[kyÜEémed0g ye a[mEÅK emEkyÜEémed0g? Av0bma0ga,0
yrPEÅd trSmuH cEÅd/ oAÁH 0dpma&wGm *a[wAÁH/
(128) ,H ye 0dbm0ed,H
]]tm0ZÆaee o'¨d H OyÜEémwd tya&}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
{0O§d owd tna'0 yÍöm&r®PmeH tmygwm*re0w¬K/
tna'0 yÍö0dnmPmeH edó,0w¬Lwd {0H 0d½k'¨ó tw¬ó
tmyZÆeawmwd/ {0H yÍö'Gga& 0do,y0wåd,m tm'dvu©PH
'aówGm £'ged oAÁyg&dyl&H 0do,y0wåd0dbm*H 0Dxdpdwåy0wådÍö
'aóaEÅm wo®mwdtm'drm[/ wawmwd wo®m pu©Kó
tmygwm*reypö,m/ pu©Kó tmygwm*raee oa[0
b0*Fóyd tmygwH tm*päwda,0gwd 0kwåH
'Gdu©wåKHb0a*Fpvdawwd/ pveaÍöw¬ ,xm *[dwH ur®m'd
tm&r®PH rkÍödwGm £'ged twåed tmygwH tm*päEÅH
tbde0g&r®PH *a[wkH Oóm[Zmwó 0d, b0*FoEÅmeó
0dum&yÜwåd '|AÁH/ {w¬p pu©Kó tmygwm*reH
pu©K0dnmPkyÜwåd,m {0 um&PH/ e tm0ZÆEkyÜwåd,m/ b0*Fó
tmygwm*rear0 ye tm0ZÆEkyÜwåd,myd um&PH a[mwDwd
'|AÁH/
176 y&rw¬'DyeD ygX
(129) 0dbm0ed,H ye
raem'Gga&yd tmygwm*reH 0dokH tywGm ½lyg'DeH pu©m'dok
C¥eHemr a,m*sa'om0|meH {0/ war0p b0*Fk yapä'óyd
um&PH a[mwDwd uwGm ]]yÍöok [d yoma'ok
a,m*sa'om0|me 0aoe tm&r®aP C¥daw
yom'C¥emEkbma0e b0*FoEÅwd a0gpädZÆrmemwdtm'd}} 0kwåH/
wH wxm e '|AÁH/
e [d a,m*sa'om0|mear0 C¥eEÅd ouúm 0wåKH/
a,m*sa'aoye XwGm edrdwåC¥e0aoe 0w¬KC¥e0aoep
toed edygawm0d, yoma'ok ,kZÑeH rE¦eH acgbu&PH
C¥eEÅd p tmygwm*reEÅd p 0kpöwDwd '|AÁH/ t,Íö taw¬m
a[|m 0kawåma,0/ {w¬p t,Hyd {aum "r®ed,marma,0gwd
uwGm emem Xmeda,ok 'GDok 'GDok 'Gga&ok oa[0
tmygwm*reH yapöwAÁH/ ½lyg'dem yoma' C¥daw wH
edódwaó0 yÍö0dnmPó pveH od,m/ uxH ye
[',0w¬Kedódwó b0*Fómwd e apma'wAÁEÅd/
(130) 0dbm0ed,H ye
war0 apm'eH ork|maywGm wH y&d[&aEÅm ]]oEÅwd 0aoe
{umA'¨wåm}}wdtm'drm[/ ww¬ oEÅwd0aoemwd e0wåAÁH/
oP²me0aoemwd ye 0wåAÁH/ oAÁaÍöwH om&awm e yapöwAÁH/
uo®m? wm'doó tEkuúrpveó t|uxm,ar0 'V§H
y#du©dwåwåm/ 0kwåO§d ww¬ {auuH tm&r®PH 'GDok 'GDok 'Gga&ok
tmygwrm*päwDwd/ ½lyg&r®PO§d pu©Kyom'H Ca¥wGm
wcFaPa,0 raem'Gga& tmygwH tm*päwd/ b0*Fpveó
ypöa,m a[mwDwd taw¬m/ o'´ *E¨ &o azm|aAÁokyd {ao0
ea,m/ ,xm [d oukaPm tmumaoem*EÉm ½ku©a*¾
y&rw¬'DyeD ygX 177
edvD,rmaem0 ½ku©omcÍö Ca¥wd/ qm,mpó yx0d,H
y#d[nwd/ omcgC¥e qm,mz&Pmed tykAÁH tp&drH
{uu©aPa,0 b0EÅd/ {0H ypöKyÜEé½lyg'DeH pu©Kyom'g'dC¥eÍö
b0*Fpmve orw¬wm,raem'Gga&tmygwm*reÍötykAÁH
tp&drH {uu©aPa,0 a[mwDwd/ {0H oukaPmyrm,
o[wcFaPa,0gwd p tykAÁHtp&drH {uu©aP a,0gwdp
0wGm 'V§H y#dbd'¨wåm wH tEkuúrpveH tpdaEÅwGm
"r®ed,mr0aoe {uyÜ[m&pvear0 yapöwAÁEÅd/
b0*FaomwHa0gpädE´dwGmwd b0*Fy0g[H oAÁaom t0pädEéH uwGm/
tm0ZÆEÅEÅd t'doGm0 ud HemarwEÅd tm0ZÆ rmeH/ yóEÅEÅd twå
ypöu©H uk½krmeH/ orÜ#dpäEÅEÅd rkÍödwkH t'wGm ,xm'd|H ½lyH y#d
*PSEÅH/ oEÅD&,rmeEÅd ok|K wDa&EÅH0dpma&EÅH/ 00w¬ayEÅEÅd ok|K
touF&awm xayEÅH ov’au©EÅEÅd taw¬m/
a,medaomreodum&m'd0aoe va'¨gypöa,m a,emwd
v'¨ypö,H/ ,HudÍöd Z0eH Z0wDwd orÁaE¨m/ wH ye Z0eH
tm&r®Pó 'kAÁvumav0g rkpäm r&PmoEéumavok0g
qu©wåKH 0g yÍöu©wåKar00g Z0wDwd 0kwåH a,bka,semwd/
Z0wDwd toededygwo'daoe Za0e y0wåwd/ ww¬ yxrZ0eH
tv'¨g ao0ewåm oAÁ'kAÁvH a[mwd/ wawm 'kwD,H Av0H/
wawm wwD,H/ wawm pwkw¬H/ £'H ye oAÁAv0H rk'¨ywåH
a[mwd/ £awm y|m, tEkuúare y&d[m,rmeH y0wåwd/
owår0ga& *aw y&du©DPZ0H a[mwDwd a0'dwAÁH/ Z0em
EkAE¨medwd ,xm y#daomwH *päEÅd H em0H O'uH axmuH
tEkAE¨wd tEk*päwd/ {0H Z0eH tEkAE¨med/ a'G
w'g&r®PygumeDwd 'Gdu©wåKH w'g&r®Pudpömed 0dygupdwåmed
y0wåEÅd/ ,xm&[EÅd tm&r®PZ0e owåmEk½lyH/ b0*Fygawmwd
£ro®d H twd[EÅm&r®aP tm0ZÆeawm
178 y&rw¬'DyeD ygX
yxrb0*Fpveawma,00g y|m, O|dwH ork|dwH pdwåoEÅmeH
,m0pwkw¬Z0em ork|[dwGm yÍörZ0eawm y|m, ywdwar0
a[mwd/ {0H oaEÅyd ork|dwa0*ó oAÁaom
ty&du©DPwm, ywdwEÅd e0kpöwd/ 'kwD,w'g&r®Pawm y&H
ye ork|dwa0*ó oAÁaom y&du©DPwåm w'g {0
wHpdwåoEÅmeH ywdwHemr a[mwd/ wo®m yweH ygawm/
b0*Fbma0epdwåoEÅmeó ygawm b0*Fygawm? b0*F H [kwGm
ygawmwd r-159 taw¬m '|aAÁm/ b0*Fudapö b0*F|mae
b0*Fg&r®aPp ygawm b0*Fygawmwd0g/ £ro®d H Xmae
a'g0g&daumyrm? *grdav’myrm? tarÁmyrmp 0wåAÁm/ wmoAÁmyd
t|uxm,H *a[wAÁm/ {wåm0wm owå&ó pdwåu©Pmed
y&dyla&ygwd orÁaE¨m/ {w¬p qquúa,mZem 0wåAÁm/ ,w¬ [d
½lEÅD &r®PH Ca¥wd/ wH pu©K0w¬KH edóm, ww¬ C¥dwH
½lyg&r®PH tm&AÇ pu©K0dnmPH OyÜZÆwd/ £w&med ye
tm0ZÆem'Ded raem 0dnmPmed twåaem twåaem
twDwmeEÅ&pdawåe o[kyÜEéH [',0w¬KH edóm, war0g&r®PH
tm&AÇ OyÜZÆEÅd/ pu©K'Gg& raem'Gg&med oaAÁoHyd 0DxdpdwåmeH
'Gg&udpöH oma"EÅd/ t,Íö 0Dxd pu©K'Gga& OyÜEéwåm
pu©K'Gg&0DxDwd/ pu©K0dnmaPe Oyvu©dwwåm
pu©K0dnmP0DxDwdp 0kpöwd/ {updwåu©PH twduúr®
C¥eoraw¬ twdAv0g &r®aP OyÜEéwåm twdr[EÅm&r®P
0DxDwdp 0kpöwDwd/ {w¬p ,wåumed ½lyg&r®Pmed pu©Kyax
OyÜZÆdwGm XdwdyÜwåmed a[mEÅd/ wmed wwåumed XdwdyÜawåok
ykAÁmy&blawok {ule ynmoy&drmaPok pu©Kyoma'ok
udo®d Hpd eCa¥EÅDwd e0wåAÁmed/ awok ye ,a'0 {uH pu©K
£rdóm 0Dxd,m ,xm&[H 0w¬Kbm0H 'Gg&bm0Íö oma"wd/
,w¬p C¥dwH ½lyH tm&AÇ t,H 0Dxd y0wåwd/ {wa'0 udpö
y&rw¬'DyeD ygX 179
om"eH emr a[mwd/ ,H rZÑdrm,kuEÅd 0'EÅd? £w&med ye
armC 0w¬Ledemr a[mEÅd? ,medrE´m,kumeDwdtrE´m,kumeDwdp
0'EÅd/ wmedye ,xm0kwå udpö om"eawm yk&drmed ypädrmeDwd
'k0d"med a[mEÅd? w'kb,medyd pu©K0dnmPó OyÜg'u©aP
Xdwdbma0e vAÇrmemed t|pwåmvDorwåmed a0'dwAÁmeDwd/
t0aoomed ye wawm yk&drw&med ypädru&medp
v'¨C¥emedyd 0w¬K'Gg&udpöod'¨dbma0 temouØwAÁwåm £"
e*[dwmeDwd/ {w¬ od,m £rm, 0Dxd,m OyÜwådora, aom
yk*¾avm t[H £'H emr yómrDwd Zmemwd? e ZmemwDwd/
eZmemwd/ u'g ye ZmemwDwd/ ov’u©P0Dxd,m
y0wårmem,/ wxm [d r-160 oAÁyxrH pu©K'Gg&0Dxd
y0wåwd/ wawm w'Ek0wådum raem'Gg&0Dxd/ wawm
ork'g,*g[dum/ wawm 0PÖov’u©Pm/ wawm
0w¬K*g[dwm/ wawm 0w¬Kov’u©Pm wawm emr*g[dum/
wawm emrov’u©Pmwd/ ww¬ 0PÖov’u©Pm,
y0wårmem, t[H eDv0PÖH yómrDwdtm'dem 0PÖH
ov’au©wd/ 0w¬Kov’u©Pm, oP²meH ov’au©wd/ emr
ov’u©Pm, emrH ov’au©wDwd/ £wd wHwH ov’u©P0Dxd
,m y0wårmem,{0 wHwHyómrDwd ZmemwDwd/ {w¬p
tvmwpuúó *g[dum0d, yk&drm[d 'GD[d 0DxD[d ykeyÜKeH
*[dwmeH ½lygeH ork'g,awm *g[dum wwD,m raem'Gg&0Dxd
ork'g, *g[dumemr? e [d ork'g,*[aPe 0dem
y&dAswå0PÖ*[PH orÇ0wDwd/ ,m0 w'g&r®PkyÜg'g ye
tyÜa[mEÅmwDwuEÅd 'Gdu©wåKH ,m0 w'g&r®PkyÜg'g y0wådwkH
tyÜa[mEÅH [kwGm twDw'Gwådpdwåu©PduH/ ,ó [d a'G0g
wDPd0g pdwåu©Pmed twDwmed a[mEÅd/ wH ,m0
w'g&r®PkyÜg'g y0wådwkH eyÜa[mwd e oauúmwd/ {0H tyÜa[mEÅH
180 y&rw¬'DyeD ygX
[kwGm twDwuEÅd taw¬m/ tygwrm*wEÅd pu©K'Gga&
raem'Gga&p tmygwH tm*wH/ ew¬d w'g&r®PkyÜga'gwd {w¬
,ó wDPd pdwåu©Pmed twDwmed a[mEÅd/ wó pk'´o
pdwåu©Pm,kum0ao oó tm&r®Pó owårZ0aee
oa[0 ed½k'¨wåm wo®d H ew¬d w'g&r®PkyÜga'gwd ,kwåarwH/ e
[d {um0ZÆe0Dxd,H pdwåmed "r®0aoe 0d, umv0aoemyd
emem&r®Pmed £päEÅd t|uxmp&d,mwd/ ,ó ye a'G
pdwåu©Pmed twDwmed/ wo®d H owårZ0eawm y&H
{updwåu©Pm,kum0aoao tm&r®aP {aue w'g&r®aPe
OyÜZÆdwAÁEÅd ap/e/ e [d wm'doH eda&m"m oEéH tm&r®PH
{u0g&Hyd w'g&r®PkyÜwåd,m ypöa,m b0dwkH oauúmwDwd/
wxm [d r[mt|uxm,H 0dyguk'¨ga& pdwåyÜ0wåd*Pem,H
w'g&r®Pmed a'Gwd a'G{0 w'g&r®P 0g&m tm*wmwd/
,H ye 0dbm0ed,H
]]'Gdu©wåKar0 [d w'g&r®PkyÜwåd ygVd,H ed,rdwm}}wd 0kwåH/ ww¬
ygVd,EÅd t|uxmwEÅd H oE¨m, 0kwåEÅd *a[wAÁH/ e [d om
emr ygVd tw¬d? ,w¬ 'Gdu©wåKH w'g &r®PkyÜwåd ed,rdwmwd/
rZÑdrbmPumye w'g&r®PH {uHyd £päEÅd/ o*F[uma&e ye
wH y#dod'¨EÅd £"yd wH axa&e y#du©dwåEÅd '|AÁH/ ,'d {0H uo®m
y&rw¬0dedpäa, oud Ha'G0g w'gvrÁEÅd axa&e 0kwåEÅd/
rZÑdrbmPumeH rawe 0kwåEÅd '|AÁEÅd/ tmp&d,meE´aw¬a&m ye
{uHyd £päwda,0/ ,xm [d tm*EÅKub0*F H {uH y0wåwd/
wxm w'g&r®PHyd {uH ey0wåwDwd eouúm 0wåKH/ ,Íö
pdwåyÜ0wåd*Pem,H w'g&r®Pmed a'Gwd 0kwåH/ wHyd
Ouú|y&dapä'0aoe 0kwåEÅd? e eouúm 0wåKEÅd/ ,m0 Z0EkyÜg'gyd
y0wådwkH tyÜa[mEÅmwDwuEÅd orÁaE¨m/ ,ó [d tm&r®Pó
y&rw¬'DyeD ygX 181
pwåm&d yÍö q owå t|e0 0g pdwåu©Pmed twDwmed a[mEÅd/
wH ,m0 Z0EkyÜg'g y0wådwkH eyÜa[mwd/ {0H tyÜa[mEÅH [kwGm
twDwuEÅd taw¬m/ Z0eHyd tEkyÜZÆdwGmwd Z0eóyd
tEkyÜZÆeawm/ t,O§d wGmypöa,m bm0aw¬{0 '|aAÁm/ e
uwåKtaw¬/ uo®m/ twåaem y"meMud,m,
ormeuwåKuwm, tbm0awmwd/
(131) 0dbm0ed,H ye
]]a[wkrSdpm,H wGmypöa,m}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d Am[d&w¬blawm a[wktaw¬m udwuypö,meH
0doa,m a[mwDwd/ wo®m £" bm0aw¬{0 wGmypöa,m/
wawmp a[wktaw¬ ypöwå0peEÅd '|AÁH/ {awe ,m vu©aP
a[wkrSdprmeEÅypö,meHyd y0wåd uw¬pd 0kwåm/ omydy#du©dwåm
a[mwd/ e[d Am[d&w¬blwm vu©Pa[wka,m awoH
0do,m a[mEÅDwd/ {w¬p ,ó tm&r®Pó e0pdwåu©Pmed
twDwmed a[mEÅd/ wó t0aoo t|pdwåu©Pm ,kuó
'kwD, a0g|AÁaee oa[0 ed½k'¨wåm wo®d H Z0eHyd tEkyÜZÆdwGmwd
,kwåarwH/ um&PH 0kwåar0/ ,ó ye pwåm&d/v/ t|0g
pdwåu©Pmed twDwmed/ wo®d H Z0aee OyÜaEée b0dwAÁEÅd
ap/e/ t0aooqpdwåu©Pm,kuHyd [d tm&r®PH Z0EkyÜwåd,m
ypöa,m b0dwkH e oauúmwd/ Z0eO§d OyÜZÆrmeH owåu©wåKH
y0wådwkH ya[meau tm&r®aP {0 OyÜZÆwd/ yuwded,mare
Z0eó owåu©wåK y&rwm, orÇ0awmwd/ {w¬ ye ,xm
0dondumv rkpämumv r&Pumavok 0w¬Kó t0do'wm,
'kAÁvwm ,p Z0eH qyÍö0ga&yd y0wåwd/ wxm
yuwdumavyd tm&r®Pó 'kAÁvbma0 owd qyÍö0ga&yd
y0wåwda,0gwd/ 'Gwådu©wåKEÅd 'Gdu©wåKH0g wdu©wåKH0g/ wxm [d
182 y&rw¬'DyeD ygX
t|uxm,H a0g|AÁae XwGm {uH0g a'G0g pdwåmed y0wåEÅd/
wawm tmao0eH vbdwGm Z0e|mae XwGm yke b0*F H
Mow&wDwd 0kwåH/ {w¬ [d wawm tmao0eH vbdwGm
Z0e|mae XwGmwd {awe wwD,ó a0g|AÁeó y0wåd H
'aówd/ £w&xm {uH0g a'G0g pdwåmed y0wåEÅd/ wawm
b0*F H Mow&wDwd 0kwåH od,mwd/ {uH0gwd ye 0gpm
odvd|rwåH '|AÁH/ ,xm 'd&wå wd&wåHwd/ tx0g? wawmwd
{updwåawm0g 'Gdpdwåawm0gwd taw¬m/ ww¬ yxare 'Gdu©wåKH
'kwDa,e wdu©wåKH a0g|AÁeó OyÜwåd 0kwåm a[mwDwd/
tmao0eH vbdwGmwd £'H ye Oypm&0perwåH '|AÁH/ e [d
a0g|AÁeó tmao0ewm y|mae 0kwåmwd/
tmp&d,meE´aw¬a&e yaew¬ a0g|AÁeawm y&H pwkyÍö
pdwåu©Pm0aoao tm&r®aP pwkyÍöZ0EkyÜwåd,m {0
y&dwåm&r®P0ga&m £pädawm/ e a0g|AÁe y&da,mome0aoe/
y|mae[d b0*F H tm0ZÆem, teEÅ&ypöa,e ypöa,m
awG00kawåm/ e ye 0kawåm tm0ZÆem b0*Fó teEÅ&ypöa,e
ypöa,mwd/ ,xm p rkpämr&Pumavok 0w¬K'kAÁvwm, q
yÍöZ0e0g&m £pädwAÁm/ wxm £"yd tm&r®P'kAÁvwm,mwd
e e ouúm 0wåKEÅd/ {w¬ p oEÅD&Pawm y&H {updwåu©Pm
0aoao tm&r®aP {uH a0g|AÁeH 'Gdpdwåu©Pm0aoao a'G
w'kwå&d r-163 wDPDwd ,kwåH od,m/ {w&[d ye
'Gda0g|AÁedum qy&dwåm&r®P0Dxda,mwd a0g|AÁedum yÍömwd
a,maZokH/ {0H oaEÅ uD'dao y&dwåm&r®aP 'Gda0g|AÁedum?
uD'dao wda0g|AÁedumwd 0dpma&wAÁm od,kEÅd/ ,H ye
tm&r®PH 'Gwådu©wåKHa0g|AÁEkyÜwåd,m tyÜa[meuH a[mwd/ wH
tm0ZÆeyÜwåd,myd ypöa,m e a[mwDwd 0kwåH ww¬
b0*Fpvear0 a[mwd/ ew¬d 0DxdpdwåKyÜga'gwd/ ww¬
y&rw¬'DyeD ygX 183
b0*Fpvear0gwd 'Gdu©wåKH b0*Fó pverwåar0 a[mwd/
£apö0H pu©K'Gga&wd £wd {0H ,'d {updwåu©PmwDwuH
½lyg&r®PH pu©Kó tygwrm*päwDwdtm'dem 0kwåea,e
pu©K'Gga& pwkEéH 0g&meH 0aoe pwk"m 0do,yÜ0wåd a0'dwAÁm?
wxm aomw'Gg&m'Dok pmwda,mZem/ oAÁxmyd pwk"m
a0'dwAÁmwd orÁaE¨m/ twdy&dwåm&r®PHyd tmygwm*wrawåe
armC0g&ó tm&r®PHemr a[mwd/ e
tm&r®Pu&P0aoe/ £w&med ye Ob,xmyd £wa&oH
0g&meH tm&r®Pmedemr a[mEÅDwd 0kwåH pwkEéH 0g&meH ,xmuúrH
tm&r®Pblwmwd/
0dbm0ed,H ye
tm&r®Pblwmwd £ró twdy&dwåm&r®PH oE¨m,
ypö,blwmwd taw¬m 0kawåm/ wO§d armC0g& ynm yem,
ypöa,m a[mwDwd/
yÍö'Gga&0Dxdpdwåmed ,xm&[H udpö0aoe oawå0/ pdwåKyÜg'g
pdwåmeH OyÜwådcP0aoe pwk'´o/ 0dw¬m&m
pdwåo½ly0dw¬m&awm pwkynmomwd a,mZem/ {w¬mwd
y&dwåZ0e0ga&/
137/ raem'Gga& ye tm&r®P"r®m y&dwåcPmyd
twDwmem*wmyd umv0drkwåmyd tmygwH tm*päEÅda,0/
wo®m ww¬ {updwåu©PmwDwmed0g A[kpdwåu©PmwDwmed0g
XdwdyÜwåmae0 tmygwrm*päEÅDwd £'H 0d"meH ew¬Dwd 0kwåH
raem'Gga&ye ,'d0dblwrmvrÁPH tmygwrm*päwDwd/ ww¬
raem'Gga&wd ok'¨raem'Gga&/ pu©m'Dok [d C¥aee oa[0
,w¬ tygwrm*päwd/ wH rdóu'Gg&EÅd 0kpöwd/ £" ye
ok'¨ar0g "dayÜwEÅd/ wHyd yÍö'Gg&mEkAE¨uH 0dokH od'¨EÅd 'k0d"H
184 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ ww¬ ,xm Ca@ '@aue {u0g&H y[a#
C@o&D&blwm ½ly uvmyg pd&Hyd umvH tnrnH Ca¥wGm
tEk&0o'´oEÅmeH y0awåEÅd/ wxm yÍö'Gga& tm&r®aPe
{u0g&H C¥daw yÍö 'Gg&du0Dxd,m ed½k'¨g,yd twDwH
yÍömvrÁPH raem'Gga& ,xm ygwm*war0 [kwGm
taeuo[ómedyd raem'Gg&du0Dxdpdwå oEÅmemed
y0awåwda,0/ awoH ye 'Gg&blwH b0*FoEÅmeH tEkAE¨uHemr
a[mwd/ wmedp pdwåmed tEkAE¨u0Dxdpdwåmedemr a[mEÅd/ ,w¬
ye yÍö'Gg&C¥em EkAE¨bma0e 0dem au0vH wxm wxm
qVm&r®P"r®m tmygwH tm*päEÅd/ wH 0dokH od'¨H emr a[mwd/
uxH ye wo®d H 0dokH oda'¨ raem'Gga& tm&r®P "r®m tmygwH
tm*päEÅDwd/ 0kpöaw/ 'd|awm 'd|orÁE¨awm okwawm
okworÁE¨awm o'¨g, ½kpd,m tmum&y&d0dwauúe
'd|dedZÑmecEÅd,m ememur®Aave emem£'¨dAave "mwkau©mw
0aoe a'0awmyoH[m&0aoe tEkaAm"0aoe
y#da0"0aoemwd {0rm'D[d um&aP[d tmygwH tm*päEÅDwd/
ww¬ 'd|Hemr ykaAÁ yÍö[d'Gga&[d *[dwH yÍömvrÁPH/ wHyd
umvEÅa& um&Pvmab owd oka'¨ raem'Gga& tmygwH
tm*päwda,0/ 'd|orÁE¨Hemr 'd|o'doH 0kpöwd/ ykaAÁ [d udÍöd
'doGm tnH ,HudÍöd tEkrmaeEÅó t'd|Hyd wHo'doH twDwHyd
tem*wHyd ypöKyÜEéHyd A[ktmygwH tm*päwda,0/ okwHemr
y&awm okwGm *[dwH qVm&r®PH/ wH ye r[m0do,H
a[mwd/ oAÁnKa'oeH okwGm *[dwH e udÍöd tem&r®PHemr
tw¬Dwd/ okworÁE¨Hemr okwo'doH/ o'¨gemr y&ó
o'´[em/ ½kpdemr twåaem rwd/ tmum& y&d0dwauúm emr
tw¬päm,H AsÍÆepäm,H um&Ppäm,Íö edóm, wxm wxm
y&d0dwuúeH/ 'd|dedZÆmecEÅdemr ynm,0g twåaem v'¨d,m0g
y&rw¬'DyeD ygX 185
ykeyÜKeH Oyy&du©dwGm {0ar0gwd oEéd|meH ygaywGm *[PH/
aooH ygu#ar0/ {w¬p teEŽlyedó, ypö,bma0gemr
pdwåoEÅmeó r[m0dyæma&m a[mwd/ oud Hyd tm&r®PH ok|K
tmao0dwGm ed½k'¨umvawm y|m, 0óoawyd
0óo[aóyd b0EÅa&yd wHtm&r®PH y#dpö b0*F pveó
ypöa,m a[mwd/ pdwåÍöemr 'd|m'D[d ,xm0kwåum&aP[d
oH0'¨dwH r[m0dyæm&H a[mwd/ udÍöd edrdwåH vbdwGm {uo®d H
caP taeuo[aóokyd 'd|m'Dok tm&r®aPok z&rmeH
y0wåwd/ aw[dp um&aP[d edpöH apm'D,rmeH pdwåoEÅmeH
um,a*vnm'dau pdwå'kAÁvypöa, towd edpöumvHyd
b0*Fawm 0k|mwkH tZÑmo,,kwåH a[mwd/ e [d pdwåHemr
t0dblaw tm&r®aP &rwd/ 0dblaw{0 &rwd/ wo®m
b0*ForÜ,kawåm reoduma&m ykeyÜKeH b0*F H pmavwGm
v'¨ypöa,ok tm&r®aPok ykeyÜKeH tm0ZÆeH eda,maZwda,0/
w'g wmed tm&r®Pmed w'bdedEémum& y0wåreodum&
orÜ,kwåó b0*F pdwåó tmygwH tm*päEÅd/ e [d tnH
tm&r®PH *a[wGm y0wårmeó pdwåó tm&r®PEÅa&
tbdedEémuma&memr ew¬Dwd ouúm 0wåKEÅd/ w'g&r®Pygumed
y0wåEÅDwd £'H umrowå0aoe 0kwåH/ ½lyg½lyowåmeH ye
0dblwm&r®aPyd w'g&r®PkyÜga'g ew¬da,0/ ,xm apw¬/ {0H
yÍö'Gga&yd ½lyowåmeH twdr[EÅm&r®aPok w'g&r®PkyÜga'g
ew¬Dwd/ t0dblaw yem vrÁaP Z0em0omae b0*Fygawm0
a[mwDwd £'Íö Ouú| y&dapä'0aoe 0kwåEÅd '|AÁH/
ÓP0db*F|uxm,H ye 'Gwådu©wåKH a0g|AÁeyÜ0wåd0aoe
t0dbkaw tmvrÁaP a0g|AÁe0ga&myd tm*awm/ a,mp
yÍö'Gga&b0*Fpverwå0aoe armC0ga&m emr pwkaw¬m
0ga&m 0kawåm/ aomyd £" v'¨KH 0¥wda,0/ ok'¨raem'Gga&yd
186 y&rw¬'DyeD ygX
[d tm&r®aP tmygwrm*aw 0DxdpdwåH tEkyÜZÆdwGm 'Gdu©wåKH
b0a*F pvdaw ed0wåeu0g&meH yrmPH eb0dówda,0?
0doa,p tmygwm*aw b0a*Fp pvdaw owd
0do,yÜ0wådemr e e a[mwDwd/ £wd £ro®d H raem'Gga&yd
w'g&r®P Z0e a0g|AÁe armC0g& ocFgwmeH pwkEéH 0g&meH
,xmuúrH tm&Pblwm 0do,yÜ0wåd pwk"m a0'dwAÁmwd/
ww¬ w'g&r®P0g&ó tm&r®Pblwm tbd0dblwmemr Z0e
0g&ó r-166 0dblwmemr/ a0g|AÁe0g&ó t0dblwmemr/
armC0g&ó tm&r®Pblwm twdt0dblwmemrmwd
a,maZwAÁm/
{w¬p tm&r®Pó0g pdwåó0g twdAv0wm,
tbd0dblwwm a0'dwAÁm/ 'kAÁavyd [d pdawå
yx0dyAÁwm'd0aoe twdAv0EÅH tm&r®PH twd0dblwHemr
a[mwd/ twdAv0aEÅ p pdawå twdokckrHyd edAÁmeH
twd0dblwHemr a[mwDwd/ {0H aoaookyDwd/ 0g&aba'g
yaew¬ tEkAE¨aum? 0dokH oda'¨gwd 'k0da"g/ ww¬ tEkAE¨aum
pu©K'Gg&mEkAE¨um'd0aoe yÍö0da"g/ {auuo®daÍöw¬
twDw*[PH? ork'g, *[PH? 0w¬K*[PH? emr*[PEÅd
pwåma&m pwåma&m 0g&m/ awokp w'g&r®P0g&m'a,m
,xm&[H a,maZwAÁm/ 0dokH oda'¨g ye 'd| 0ga&m?
'd|orÁE¨0ga&m? okw0ga&m? okworÁE¨0ga&m? 0dnmw0ga&m?
0dnmworÁE¨0ga&mwd qAÁda"g a[mwd/ {w¬p o'¨g ½kpd
tmum& y&d0dwuúm'd 0aoe y0wå0g&m 0dnmw0ga&m? 0dnmw
orÁE¨0ga&mwd 0kwåmwd '|AÁm/ t|omvded,H ye o'¨g½kpd,m'd0
aoe*[dwH tm&r®PH wxmyd a[mwd/ tnxmyd a[mwd/
wo®m t|uxm,H e *[dwEÅd 0kwåH/ wxm0g a[mwk
tnxm0g/ 0Dxdpdwåy0wåd,m owd *a[wAÁar0/ ww¬
y&rw¬'DyeD ygX 187
{auuo®d H0ga& w'g&r®P0g&m'd0aoe pwåma&m pwåma&m
0g&m/ awokp umr r[*¾wm Ekwå& ynwåd 0aoe
ypöKyÜEémwDwmem*wumv 0drkwå0aoep tm&r®P"r®m
,xm&[H a,maZwAÁmwd/ {w&[d ye twDwb0*F0aoe
w'g&r®P0aoe p 0g&ab'H uayÜEÅd/ ww¬
twDwb0*F0aoe 0g&ab'uyÜeH ed&w¬uH/ e [d raem'Gga&
yÍö'Gga& 0d, tm&r®PmeH cP0aoe Av0 'kAÁvwm orÇa0g
tw¬d/ w'g t0dZÆrmemeHyd twDwmem*wmeH umv0drkwåmeÍö
ww¬ tmygwm*reawmwd/ {w¬ od,m? {um0ZÆe0Dxd,m
tm&r®PHemr "r®awmp umvawmp tbdEé ar0 £päEÅd
t|uxmp&d,m/ £arp owåm wH wH tmum&H ov’au©wGm
tnrnó pdwåH ZmeEÅda,0/ y&pdwå0d'keda,m ye a'0wm
tmum&ov’u©aPe 0demyd ZmeEÅd/ ww¬ ypöKyÜEéH y&ó pdwåH
Zmeeumav tm0ZÆeH bm0,H y&ó pdwåH twåem o[kyÜEéH/
wH 0g tm0ZÆwd/ O'g[k y&awm wH wH Z0aee o[kyÜEéH0g/
Z0emedp ,H tm0ZÆaee o[kyÜEéH wH 0g ZmeEÅd? yapöuH twåem
o[kyÜEéH0gwd/ udaÍöw¬? ,'d wm0 tm0ZÆaee o[kyÜEéH
tm0ZÆwd ZmeEÅdp/ {0H owd "r®awm tbdEéH a[mwd/
umvawm bdEéH/ wO§d pdwåH tm0ZÆeó ypöKyÜEéH a[mwd/ Z0emeH
ye twDwEÅd/ tx yapöuH twåem o[kyÜEéH tm0ZÆwd ZmeEÅdp/
{0Íö owd umvawm tbdEéH a[mwd/ "r®awm bdEéar0/
txyd ,H yapöuH o[kyÜEéH ZmeEÅd/ wa'0 tm0ZÆwd/ {0Hyd
bdEéar0 a[mwDwd/ {w¬ t|uxm,H wm0 ,H tm0ZÆaee
o[kyÜEéH/ wa'0 tm0ZÆwd ZmeEÅdpmwd "r®awm tbdEéH 0wGm wH
pdwåH ed½k'¨Hyd t'¨g0aoe oEÅwd0aoep *[dwH Z0emeHyd
ypöKyÜEéar0 a[mwDwd 0dedpädwH/ tmp&d,meE´rawe ye y&ó
wH wH tmum&H ov’au©wGm wH wH t"dyÜg,Zmeeumav
188 y&rw¬'DyeD ygX
tm0ZÆeZ0emed yapöuH twåem o[kyÜEéH pdwåH tm0ZÆwd ZmeEÅd
p/ e apw¬ "r®awm umvawmp bdEéHemr a[mwd/ oaAÁoHyd
[d tm&r®PH pdwåar0 a[mwd ypöKyÜEéÍömwd/ ep Z0emed
ed&m0ZÆemedemr a[mEÅd/ tm0ZÆaeeyd [d pdwåaEÅ0 tm0ZÆdwH
a[mwd/ Z0emedp pdwåaEÅ0 ZmeEÅDwd/ ,'d ye tm0ZÆae e
pdwåEÅd tm0ZÆdaw Z0emed ½lyEÅd ZmeEÅd/ ½lyEÅd0g tm0ZÆdaw pdwåEÅd
ZmeEÅd? eDvEÅd0g tm0ZÆdaw yDwEÅd ZmeEÅd/ {0H owd Z0emed
"r®awm ed&m0ZÆemed emr a[mEÅd/ wxm twDwEÅd tm0ZÆdaw
ypöKyÜEéEÅd/ {0Íö owd wmed umvawm ed&m0ZÆemedemr
a[mEÅDwd/ ,o®m p twDawm "ar®m ypöKyÜEéó "r®ó
teEÅ&ypöa,e ypöa,mwd y|mae 0kawåm/ wo®m £"
cP0aoae0 ypöKyÜEéH 0wåKH ,kwåH/ e t'¨goEÅwd 0aoemwd/
£w&xm oAÁ 0Dxdpdwå0ga&okyd tm&r®PmeH twDwm'dbma0g
t'¨goEÅwd0aoae0 0wåaAÁm od,mwd/ *gxm,H wDaP0gwd
udpö0aoe wDPd {0/ pdwåKyÜg'g 'ao&dwmwd
pdwåKyÜwådu©P0aoe 'o þ&dwmed uxdwmed/ 0dw¬m a&emwd
pdwåo½ly0dw¬ma&e/ {w¬mwd raem'Gga&/ {upwåmvDomwd
yÍö0dnmPraem"mwl[d 0ZÆdwmeH umrm0p&pdwåmeH 0aoe
{upwåmvDoH/ {w¬mwd y&dwåZ0e0ga&/ (y&dwå0ga&m)
138/ 0dblwm0dblwaba'g ew¬d {uH 0dblwar0 vAÇwDwd
t"dyÜga,m/ e [d t0dblaw tm&r®aP tyÜememr
orÇ0wDwd/ wxm w'g&r®PkyÜga'gp ew¬d/ e [d twdoEÅw&H
tyÜemZ0eH w'g&r®PH tEkAE¨wDwd/ ww¬ [d qAÁDowd r[*¾w
avmukwå& Z0aeok ,HudÍöd Z0eH tyÜem0Dxdarmw&wDwd
orÁaE¨m/ ÓP&[dwH 'Gda[wkuZ0eH txd&obm0wåm
tyÜem, teEŽlyedóa,m ea[mwDwd 0kwåH ÓPorÜ,kwå
umrm0p&Z0emer|EéEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 189
y&duar®mypm&mEkavmra*gMwwkemaremwd {w¬
£`E´d,orwm'D[d y&dawmbma*[d tyÜem u&D,wd oZÆD,wd
{awemwd y&dur®H/ tyÜeH Oaypö p&wDwd Oypma&m/
orDypma&mwd taw¬m/ orDyp&PaÍöw¬ tmoaEéumav
tyÜem0[orw¬bma0e '|AÁH/ ,ó y0wåd,m tpd&H umvH
tyÜem orÇa0g a[mwDwd/ tEkavmrEÅd tyÜemy0wåd,m
ypöeDu"r®0d"raee tyÜem, tEkulvH tyÜem[dwH tyÜem
0[EÅdapö0 taw¬m? ,ó y0wåd,m tyÜem 0dAE¨aum ypöeD
aumemr ew¬Dwd/ *rD,wd AkZÑD,wd taw¬m {awemwda0g/
tbd"meH Ak'¨dp/ wH 'k0d"Hyd *0H wm,wd &u©wDwd a*gwåH/ y&dwå
ZmwdocFgawm tEGa,m/ a*gwåH tbdbk,swd qdZÆwd {w¬mwd
a*gMwbk/ {w¬ p pwåm&dyd Z0emed y&dur®Z0emeDwd 0g
Oypm&Z0emedwd0g tEkavmrZ0emeDwd0g 0kpöEÅda,0/
a*gMwblwd ye ypädraó0 emrH/ £" ye pwkEéHyd emrmeH
o*F[Pw¬H y&duar®m ypm&mEkavmr a*gMwbkemaremwd {0H
0kwåEÅd '|AÁH/ {0Íö uwGm uo®m yxrar0 y&dur®Hemr/ eEk
£w&medyd tyÜeH y&docFa&mEÅda,0gwd {0rm'dum apm'em
taemumom a[mwDwd/ pwku©wåKH wdu©wåKar00gwd
pwku©wåKar00g wdu©wåKar00g/ ww¬ yxare {0 oa'´e yÍörH
a*gMwbkorÇa0g y#du©dawåm a[mwd/ w'g [d Z0eH ywdwHemr
a[mwd/ ya0"wd r-169 urÜwd/ umra*gwåH tbduúrdwGm
Oy&dblrEÅ&yÜwåd,m ypöa,m b0dwkH e oauúmwDwd/ 'kwDa,e
'kwD,H a*gMwbk orÇa0g y#du©dawåm a[mwd/ w'g [d
tv'¨gao0eH tEkavmrH twåaem teEÅa& pdwåH a*gMwbkbm0H
ygaywkH e oauúmwDwd/ {awae0 yÍörawm y&H pwkw¬awmp
Mo&H tyÜem, torÇa0g om"dawm a[mwDwd/ 0goa'´e ye
rE´ynó pwku©wåKar0/ e wdu©wåKH/ wdu©ynó
190 y&rw¬'DyeD ygX
wdu©wåKar0/ e pwku©wåKEÅd 'ódwH a[mwd/ t|omvded,H ye
rE´rZÑdr r[myn0aoe wd"m bdE´dwGm yÍöu©wåKHyd
y&dur®Z0emeH OyÜwåd tEknmwm 0d, 'dówd/ £w&|uxmok
ye ok|K 0dpma&wGm y#dod'¨wåm om e *a[wAÁm0gwd/
,H ye 0dbm0ed,H
]]q|H owårH b0*Fó tmoEébma0e yygwmoEéyk&daom
0d, tyÜem0aoe ywd|mwkH e oauúmwD}}wd 0kwåH/
ww¬ b0*Fó tmoEébma0emwd b0*Fbm0ó tmoEé
bma0emwd taw¬m/ yÍörZ0eawm [d y|m, Z0eoEÅmeH
tEkykaAÁe y&du©DPZ0H a[mwd/ b0*Fbm0w¬m, y&dPrwDwd/
{0Íö uwGm yygwmoEéyk&daomyrmyd OyyEém a[mwDwd/
ed½k'¨geEÅ&ar0gwd ed½ka'¨ teEÅ&ar0gwd y'apäa'g/ uó
teEÅ&EÅd? tnó tokwwåm ed½k'¨ómwd tw¬awm
v'¨ar0gwd/ ,o®m ye tyÜememr OyÜZÆrmem pwkw¬awm0g
yÍörawm0g y|m, OyÜZÆwd/ e q|awm0g owårawm0g/
om[d 0oDblwmyd pwkw¬ yÍöarok OyÜwåd H tvbrmem
oAÁaom EkyÜZÆwda,0/ vbrmem ye 'd0oHyd ed&EÅ&H
y0wåwda,0/ wo®m pwkw¬H0g yÍörH0gwd £'H
tm'drwåed,rew¬H 0kwåEÅd '|AÁH/ awae0 [d
tyÜem0Dxdarmw&wDwd p wawmy&H tyÜem0omae
b0*Fygawm0 a[mwDwd p 0u©wDwd/ ,'d ye yÍörawm
y|m, Z0eH ywdwH emr a[mwd/ {0H owd uo®m wawm
y|m, yweacawå tyÜemZ0eH y0wåwDwd/ 0kpöaw? [aw¬ r-
170 xydwav×Kó yweacwåHemr [w¬awm rkwårawå
a[mwd/ {0H oaEÅyd [w¬Aave cdydwH av×K 'l&Hyd *päwda,0/
{w¬ p av×Kó Za0gemr [w¬Z0rlvaum a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 191
[w¬Za0gp o&D&Avrlvaum/ ww¬ av×K 0d, tyÜemZ0eH
'|AÁH/ av×Kó yweacwåH 0d, pwkw¬awm ypämumavm/
[w¬Za0g0d, a*gMwbkZa0g/ o&D&AvH 0d, yk&drmeH
y&dur®Z0emeH AvH '|AÁH/ Owåmeao,só Amv'g&uó AvH
0d, tm'dur®du0Dxd,H umrZ0emeH AvH/ 0k'¨dywåó
yk&doóAvH 0d, ormywåd0Dxd,H umrZ0emeH AvH/ ,xm p
Amv'g&aue cdwåH av×K [w¬awm rkwårawåyd ywwd/ {0H
tm'dur®du0Dxd,H tyÜemZ0eH {u0g&H Z0dwGm ywwd/
,xm0k'¨dyawåe cdwåH av×K yweacawåyd tywdwGm 'l&Hyd
'l&w&Hyd *päwd/ wxm ormywåd0Dxd,H tyÜemZ0eH pd&Hyd
pd&w&Hyd y0wåwDwd/ rlv#Dum,H ye tyÜemZ0eH yweacawå
y0wåHyd blrEÅ&ywåd,m0g tm&r®PEÅ&v'¨d,m0g ywdwHemr
ea[mwDwd 0kwåH/ {w¬ od,m? uo®m yÍörawm y|m, Z0eH
ywdwEÅd 0kwåH/ eEk tywd wwåm {0 ok|K Av0bm0awm
owårZ0eapwem oDCH teEÅa& ba0 0dygu'g,deDp
tmeEÅ&d,ur®Íö a[mwd/ raZÑ yÍöapwem wxm
Av0bm0gbm0awm pda&e wwD,b0g'Dok 0dygu'g,deDp
a[mEÅd? teEÅ&d,bm0Íö e *päEÅDwd/ eacg yaewH {0H '|AÁH/ ,'d
[d oDCH 0dygu'gewm, Av0wDemr od,m/ {0Howd
yXrapwem oAÁAv0wDemr od,m/ om [d £ro®d Ha,0
ba0 0dyguH a'wDwd/ £'H yaew¬ oEéd|meH/ {u 0óZD0DeH
wdP½ku©meH y&dPmarm0d, yxrapwem, y&dPmarm
'|aAÁm/ 'Gd0óZD0DeH 0d, owårapwem,/ r[momvmeH 0d,
rZÑdrapwemeEÅd/ ww¬ {u0óZD0daem wdP½ku©memr
tom&m a[mEÅd/ tom&wåmp 'kAÁvm te'¨ed,m tpd&|dum/
wo®m awoH oDCw&y&dPmarm a[mwd/ aw [d oDCw&H
½k[EÅd/ 0k'¨d H 0d½kV§d H tmyZÆEÅd/ oDCw&H ykyæEÅd zvEÅd ywEÅd
192 y&rw¬'DyeD ygX
tEÅ&"m,EÅd/ {uH ed'gCor,H twduúrdwkH eoauúmEÅd/ 'kwD,H
r-171 0óH e ygykPEÅd/ {w¬p ed'gCora,m 0d,
r&Pumavm a0'dwaAÁm/ 'Gd0óZD0daem ye axmuH
om&blwm a[mEÅd/ om&blwwåmp axmuH Av0EÅm t'¨ed,m/
wawm a,0pawoH pd&y&dPmarm a[mwd/ aw [d yxrH
0óH ½k[EÅd 0k'¨d H 0d½kV§d H tmyZÆEÅd/ ykyædwkH0g zvdwkH0g eoauúmEÅd/
'kwD,0aó{0 ykyæEÅd zvEÅd ywEÅd tEÅ&"m,EÅd/ 'kwD,H ye
ed'gC or,H twduúrdwkH e oauúmEÅd/ wwD,H 0óH e
ygykPEÅd/ r[momvm ye oAÁom&blwm a[mEÅd/ Av0EÅm
pd&w&|m,daem/ wo®m aw oPduar0 y&dPmrH *päEÅd/ aw
[d {u a'G 0ómed 0d'w¬d&werwåm0 a[mEÅd/ 0k'¨d H 0d½kV§d H
emyZÆEÅd/ ykyædwkH0g zvdwkH0g e oauúmEÅd/ twdpd&|m,daem ye
a[mEÅd/ q yÍö 0óowmed XwGm0 ywEÅd/ {0ar0
yxrZ0eapwem oAÁaom tv'¨gao0ewm, tom&m
tAvm a[mwd/ 0dokH {uH b0H edAÁawåwkH {uÍö r&PumvH
twduúrdwkH e oauúmwd/ £ro®d H ba0{0 0dypödwGm0g
t0dypödwGm0g cd,swd/ owår Z0eapwem ye v'¨gao0ewm,
axmuH om&blwm a[mwd/ 0dokH {uH b0H edAÁawåwkH
oauúmwd/ om&blwwåm a,0p oPduar0 y&dPmrH *päwd/
£ro®d H ba0 0dypödwkH e oauúmwd/ b0EÅ&H ywGm0 0dypöwd/
ywdwZ0aeok ye tEÅdr Z0ewm, 'kAÁvwåm 'kwD,H
r&PumvH twduúrdwkH e oauúmwd/ 'kwD,ba0{0
0dypödwGm0g t0dypödwGm0g cd,swd/ t0aoomeH ye yÍöEéH
rZÑdrapwemeH ok|K v'¨gao0emeH oPdu w& y&dPwbma0g
0kwåe,mEkoma&e a0'dwaAÁmwd/ eH au0vaÍöw¬ wdP ½kau©m
yrm, ygaPmyrm,myd t,raw¬m 'DaywaAÁm/ a,[daupd
*AÇao,sum ygPm tyÜg,kuZmwdum a[mEÅd/ aw oDCw&H
y&rw¬'DyeD ygX 193
*AÇ0goH 0oEÅd? oDCw&H 0dZm,EÅd/ t*Fr*Fgedp aeoH oDCw&H
xmr*wmed a[mEÅd/ £`E´d,medp oDCw&H y&dygu*wmed
a[mEÅd/ w'a[0 O|[dwGm *päEÅd/ a*gp&H *PSEÅd/ twåaem
twåaem 0doa, oDCw&H 0dnKwåH tmyZÆEÅd/ oDCw&H ZdPÖm
a[mEÅd r&EÅd/ 'DCm,kuZmwdumeH ye *AÇ0gom'Ded oAÁmed
oPdu ar0 odZÑEÅDwd/ {w¬p r[*¾w ukovmed owår
Z0e|mae XdwmeDwd a0'dwAÁmed/ y&dur®Z0emed [d
pd&|dwdua|e okyuú omvd"no'domed/ tyÜemZ0emed
tpd&|dwdua|e okyuú omvdbwåo'domeDwd wmedyd
tpd&w&|dwdumed{0 a[mEÅd/ 'kwDa, ba0 0dypödwGm0g
t0dypödwGm0g cd,sEÅd/ £ro®d H ba0yd tyÜaue umrpäE´m'dem
ypöeDu"ar®e y#dAm[dwmed oAÁaom t0dygubm0H tmyZÆEÅd/
wo®mwmed awe y&d,ma,e 'kAÁvmed emr a[mEÅDwd/
,o®m p tmeEÅ&d,ur®meH zv'geed,wwmemr
umved,are 0dem e orÇ0wd/ umved,armpemr {uaEÅe
owårZ0eaó0 a[mwd/ e rZÑdrZ0emeH/ awoO§d tokuo®d H
ba0{0 0dypöEÅDwd {0H ed,arm ew¬Dwd/ wo®m 'k0d"ó
ed,ró od'¨wåm {0 owårZ0eapwem, teEÅ&d,ur®wm
od'¨g a[mwd/ e Av0w&wm,mwd ed|arw¬*EÅAÁEÅd/
rlv#Dum,H ye eEkp owårZ0eapwem, Av0wm,
OyyZÆa0'eD,bma0g a[mwd tmeEÅ&d,wmyDwd apm'eH
ork|maywGm ww¬m,H t"dyÜga,m od,m/ y#doE¨d,m
teEÅ&ypö,bm0daem 0dyguoEÅmeó teEÅ&ypö,bma0e
tEÅdrZ0eapwem, okocFwwåmom owårZ*eapwem
OyyZÆa0'eD,m tmeEÅ&d,ump a[mwd/ e
tywdwZ0eapwem 0d, Av0wm,mwd Owå&H 0'wd/ wH
,kwåH 0d, e 'dówd/ {0O§d owd yxrZ0eapwem uó
194 y&rw¬'DyeD ygX
teEÅ&ypö,bma0e okocFwwåm 'd|"r®a0'eD,memr Zmwmwd
0wåAÁm a[mwDwd/ r[m#Dum,H ye 'kAÁvmyd tEÅdrZ0e
apwem oEéd|meudpö0daoo,kwåwm, zv0dypöae owåd0dao
o,kwåm a[mwDwd OyyZÆa0'eD,m tmeEÅ&d,ump om
a[mwDwd 0kwåH/ ,xm&[EÅd wH wH yk*¾vmEk½lyH/ ,xmbdeD[m&
0aoemwd wó wó y&dur®bm0em pdwåó uodPedrdwåm
'Dok0g tedpövu©Pm'Dok0g tbdeD[&PmEk½lyH/ tyÜem0DxdEÅd
tyÜemyAE¨H/ £'Íö taeu0ga& y0wåmeH tyÜemZ0emeH
o*F[Pw¬H 0kwåH/ awae0g[ wawmy&H tyÜem0omae
b0*Fygawm0 a[mwDwd/ ww¬ wawmwd pwkw¬awm0g
yÍörawm 0g/ £ro®d H taw¬ owd yÍöar0g qa|0g {uaEÅe
b0*Fygawm a[mwDwd tmyZÆwd/ wo®m yke tyÜem0omaewd
0kwåH/ b0*Fygawm0a[mwd/ ew¬d w'g&r®PkyÜga'gwd
t"dyÜga,m/
0dbm0ed,H ye
]]uw¬pd tyÜem0ga& owåZ0e y&dyl&Pw¬H tyÜem0omaeyd
umrm0p&Z0eyÜ0wåd H 0'EÅmeH edum,EÅ&dumeH 0ga'g £"
{0oa'´e ed0wådawm}}wd 0kwåH/
ww¬mwd wo®d H tyÜemZ0e0ga&/ ed&EÅ&y0wåmeH Z0emeH
bdEéa0'ewmemr ew¬Dwd 0kwåH aomreóo[*w Z0em
eEÅ&EÅdtm'd/
(132) 0dbm0ed,H ye
]]bdEéa0'emeH tnrnH tmao0eypö,bm0ó
tEk'¨#wåm}}wdum&PH 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d £" tmao0eypö,bma0g yrmPH/ uo®m? tmao0e
y&rw¬'DyeD ygX 195
ypöedumeH zvZ0emeHyd y&dur®Z0ae[d tnrnÍö
tbdEéa0'ewm, £pädwAÁwåmwd/ yg#ducØwAÁmwd t0óH
£pädwAÁm/
(133) 0dbm0ed,H ye
]]yoHodwAÁm}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d wm'daom oH0PÖemya'aom 'dówDwd/ t&[wå
zav r*¾0Dxd,H r*¾ukovmeEÅ&H y0wårmaeyd t,H ykAÁmy&
ed,arm y&dur®Z0ae[d {0 o[ tyÜemZ0emeH a[mwDwd
uwGm Mud,Z0emeEÅ&H t&[wåzvÍömwd 0kwåH/ okcyknrSm y&H
'Gwåd Ho tyÜemZ0emed orÇ0EÅd/ Oayu©um yknrSm y&H 'Gg'o?
okcdwMud,awm y&H t|/ Oayu©um Mud,awm y&H q
tyÜemZ0emed orÇ0EÅDwd a,mZem/ ww¬ 'Gwåd Homwd
t&[wåzvoAÁyÍörZÑme0ZÆdwmeH pwkEéH ½lyukovmeH
aomVoEéH r*¾ukovmeH 'Gg'oEéH a[|drzvmeÍö 0aoe 'Gwåd
Ho/ 'Gg'omwd yÍörZÑmedumeH ½lyg½lyr*¾ukovmeH
a[|drzvmeÍö 0aoe 'Gg'o/ t|mwd yÍörZÑme0ZÆdwmeH pwkEéH
½lyMud,meH pwkEéH t&[wåzvmeÍö 0aoe t|/ qmwd
yÍörZÑmedumeH yÍöEéH ½lyg½lyMud,meH t&[wåzvóp 0aoe
q/ ykxkZÆemeH aou©meÍö umryknwda[wkawm y&H
pwkpwåmvDo tyÜem orÇ0EÅd/ 0Dw&m*geH t&[EÅmeH
wda[wkumrMud,awm y&H pk'´o tyÜem orÇ0EÅDwd a,mZem/
139/ oAÁxmyDwd twdr[EÅm'dem oAÁyuma&eyd/ {w¬mwd
{awok ,xm0kawåok yÍö'Gg& raem'Gga&ok/ oAÁw¬myd ye
teda| wd0g ygaXm/ awae0 #Dumok oAÁw¬myDwd yÍö'Gg&
raem'Gga&yDwd 0kwåH/ £pädwAÁEÅd £|H/ aue £pädwAÁEÅd/
avmud,r[mZaee/ ww¬ p twdOuúa| twd'k*¾awp Zae
196 y&rw¬'DyeD ygX
t*a[wGm rZÑdraue r[mZaee/ {0O§d owd £|med|meH
ok|K00w¬meH a[mwDwd t|uxm,H 0kwåH/ ,o®d H
tm&r®aPukov 0dyguH OyÜZÆwd? wa'0 £|Hemr/ ,o®d H ye
tukov0dyguH OyÜZÆwd? wa'0 ted|Hemr/ e [d ouúm £|H0g
ted|H0g tm&r®PH 0dygupdwåH 0aÍöwkEÅdp/ tydp 'Gg&0aoemyd
£|med|wm a0'dwAÁmwd p 0kwåH/ wo®m
£`E´d,med`E´d,A'¨oEÅme*aw {au uo®d H ½lyuvmay
0PÖm'Dok ½layok udÍöd £|H a[mwd/ udÍöd ted|H/ u'gpd £|H
a[mwd/ u'gpd ted|H? ww¬ udÍöd £|H a[mwd udÍöd ted|EÅd
,xm ud Ho®d Hpd {uo®d H ykayæ 0aPÖm £a|m/ *aE¨m teda|m?
&aom teda|m? azm|aAÁm teda|m? c&oræaóm/ ud Ho®d Hpd
0aPÖmyd £a|m? *aE¨myd £a|m? &om'a,m ted|ma,0/
wxm Ak'¨ó o&D&*awyd {uo®d H uvmay 0aPÖm £a|m
a[mwd/ *aE¨m teda|m/ rwuPSokecó O'¨Krmwo&Da&yd
0aPÖm £a|m a[mwd/ *aE¨m teda|m/ aom [d 0aPÖm ,'d
ed0w¬yg½kwó 0w¬ó ba0,s/ wH 0w¬H r[*¢H a[mwDwd/
u'gpd £|H u'gpd ted|EÅd t*¾demr a[raEÅ £a|m
okc0dyguó ypöa,m/ *darS teda|m 'ku©0dyguó ypöa,m/
oDwk'uH *darS r£|H/ a[raEÅ ted|H/ wxm okc oræóH 0w¬H
yuwduma, £|H a[mwd/ 0PH ywGm ted|H/ awe0g oPduH
zkoEÅó £|H? *gV§H zkoEÅó ted|EÅd/ e£|EÅd ted|H/ wo®d H
teda|/ £a|wd £|rZÑawå? ukov0dygumed yÍö0dnmP
orÜ#dpäe oEÅD&P w'g&r®PmeDwd orÁaE¨m/ oEÅD&P
w'g&r®Pmed apw¬ Oayu©mo[*wmed{0 a0'dwAÁmed/
awae0g[ twd£a|yemwdtm'd/ ww¬ tbd£a|wd ok0PÖ
&Zw rPd0PÖm'dau [&dwmv0PÖm'dau aumao,s
0w¬0PÖm'd au a'0pä&m0PÖm'daup twd0d,
y&rw¬'DyeD ygX 197
avmud,r[mZaee £pädwaAÁ qVm&r®aP/ ,o®m apw¬
ted|m&r®P orma,ma*g tukovur®aó0
0dypöaemumaom a[mwd/ £|m&r®Porma,ma*gp
ukovur®aó0? wo®m teda| tukov0dygumae0/ £a|
ukov0dygumae0gwd t,H ed,arm oda'¨g/ a0'emed,arm
ye tm'gao rkcedrdwåó 0d, twåaem Oóm[ Aave 0dem
au0vH ur®Aave edAÁwåmeH 0dygumeH y&d'kAÁvwåm wxm
wxm uayÜwGm yuayÜwGm *[Pm bm0awm
,xm&r®Par0 oda'¨g a[mwDwd '|AÁH/ e au0vÍö 0dygumeH
{0/ txacg 0dyv’mo&[daw cdPmo0oEÅmae y0wåmeH
umrMud,Z0emeH 0d,xm&r®Par0 a0'ema,ma*g a[mwDwd
t"dyÜga,e 0kwåH ww¬myd aomreóo[*w
Mud,Z0em0omae wdtm'd/ ww¬myDwd awok 0dygauokyd/
aomreóo[*w Mud, Z0em 0omaewd Ak'¨0PÖm'dau
twd£|m&r®aP y0wåmeH aomreó o[*w Mud,Z0emeH
t0omae/ Oayu©mo[*w Mud, Z0em 0omaewd teda|
£|rZÑawåp y0wåmeH Oayu©mo[*wMud,Z0emeH t0omae/
t,Íö Mud,Z0em0omae w'g&r®Ped,arm t|uxm,Hyd
0kawåma,0/ 0kwåO§d ww¬ umrm0p& wda[wku aomreó
o[*wMud,'G,H w'g&r®P0aoe yÍöEéH aomreóo[*w
0dygumeH teEÅ&ypöa,mwdtm'd/ £'Íö yuwdeD[ma&e
y0wåmeH Mud,Z0emeH 0aoe 0kwåH/ wxm ½laye ye
pdwåmwdocFga&e y0wåmeH Mud,Z0emeH £a|yd
Oayu©ma0'ema,ma*g teda|yd aomreó a0'ema,ma*g
a[mwda,0/ ,xm[ --
uxÍömeE´ t&da,m a[mwd bm0dwd`E´da,m/ £"meE´
bdu©Kaem pu©Kem ½lyH 'doGm OyÜZÆwd remyH OyÜZÆwd tremyH/
198 y&rw¬'DyeD ygX
OyÜZÆwd remygremyH/ aom oap tmucFwd y#dulav
tyÜ#dulvonD 0d[a&,sEÅd/ tyÜ#dulvonD ww¬ 0d[&wd/
oap tmucFwd tyÜ#dulav y#dulv onD 0d[a&,sEÅd/
y#dulvonD ww¬ 0d[&wDwd/
oAÁH Oy&dyPÖmoau £`E´d,bm0emokwåH tm[&dwAÁH/ ww¬
OyÜZÆwd remyH OyÜZÆwd tremyH/ OyÜZÆwd remygremyEÅd {awe
cDPmo0geH umrMud,Z0emeH yuwdeD[ma&e £a| aom
reóa,ma*g teda| Oayu©m a,ma*g 'ódawm a[mwd/
aomoap tmucFwd y#dulav tyÜ#dulvonD 0d[a&,sEÅd/
tyÜ#dulvonD ww¬ 0d[&wDwdtm'dem ye awoH wxm½lay
pdwåmbdocFga& owd £a|yd Oayu©ma,ma*g
teda|ydaomreó a,ma*g 0kawåm a[mwDwd/ ,H ye
cDPmo0geH oww0d[m&okawå £" bdu©Kem ½lyH 'doGm ae0
okraem a[mwd/ e 'kr®aem/ Oayu©aum 0d[&wd oawm
orÜZmaemwdtm'dem qok'Gga&ok aomreó y#du©dyeH 0kwåH/
wHyd awoH wxm ½lypdwåmbdocFg&Am[kv’0aoe 0kwåEÅd
*a[wAÁH/ ,o®m 0g cDPmv0gyd Ak'¨½ly'óem'Dok
y"meom½kyÜ|me'óem'Dok p aomreódwm a[mEÅda,0/
wo®m au0vH &m*g'd0w¬K blwmed ½lyg&r®Pm'Ded £|med|med
oE¨m, £'H 0kwåEÅdyd ,kwåH/ {w¬ p/ uxH y#dulav
tyÜ#dulvonD 0d[&wd/ ted|o®d H 0w¬Ko®d H arwåm,0g z&wd/
"mwkawm0g OyoH[&wd/ {0H y#dulav tyÜ#dulvonD
0d[&wd/ uxH tyÜ#dulav y#dulvonD 0d[&wd £|o®d H
0w¬Ko®d H tokbm,0g z&wd/ tedpöawm 0g OyoH[&wd/ {0H
tyÜ#dulav y#dulvonD 0d[&wDwdtm'dem y#dorÇd'gr*¾ea,e
£" wxm½layg pdwåmbdocFga&m emr a0'dwaAÁm/ tya& ye
0'EÅd-cDPmo0g ,'g a'0pä&m 0PÖm'duH twd£|m&r®PH
y&rw¬'DyeD ygX 199
tmygwrm *päwd/ w'g ww¬ tokbm,0gz&EÅd/ tedpöawm0g
OyoH[&EÅd ww¬ ted|blwH tokb vu©PH0g tedpövu©PH0g
Oayu©m Mud, Z0emeH tm&r®PH a[mwd/ e
twd£|m&r®PblwH a'0pä&m0PÖm'duH/
wxm ,'g uk"dbuk|o&D&m'duH twdted|m&r®PH
tmygwrm*päwd/ w'g ww¬ arwåm,0g z&EÅd/ "mwkawm0g
OyoH[&EÅd/ ww¬ £|blwH ta0&wm0g'dvu©Par0
aomreóMud,Z0emeH tm&r®PH a[mwd/ e twdted|blwH
uk"dw uk|o&D&m'duH/ wo®m wmed Z0emed umr0dygumed0d,
oAÁ'gyd tm&r®PmEk½lyar0 a0'em,kwåmed a[mEÅDwd/ wH
e,kZÆwd/ e [d wmed vu©Pmed a'0pä&m0PÖm'D[d 0dem 0dokH
vAÇEÅd/ aw[d ye oa[0 vAÇEÅd/ wo®m ,xm
tmedoHo'óaee bm0em, ykAÁmy&d,0daoo'óaeep
O'¨Krmwum'Dok twd teda|okyd aomreókyÜwåd t|uxm,H
0kwåm/ ,xmp r[m arm*¾vmeaw¬&ó Ak'¨okAk'¨wm'óaee
twåorÜwåd'óaeep ted|blawyd t|duuFvduayw½lay
aomreókyÜwåd ygVd,H 0kwåm/ ,xm p r[muóyaw¬&ó
wxm½laye pdwåmbd ocFga&e uk|daem [w¬awm va'¨
ted|blaw ylwdukr®maoyd aomreókyÜwåd t|uxm,H 0kwåm/
{0ar0H £"yd tokbz&Pm'daum pdwåmbdocFga&m twd£a|
Oayu©mZ0emeH twdteda|p aomreóZ0emeH OyÜwåd,m
ypöa,m a[mwDwd '|AÁH/ t,O§d tm&r®PmeH
£|med|bma0gemr avmud,r[mZemeH £päm0aoe oda'¨g
a[mwd t*rÇDa&m 0dyv’mo"r®meH udavomeÍö 0w¬Kblawm/
,xm[-ww¬ uwrH ½lyH [DeH/ ,H ½lyH awoH awoH owåmeH
OnmwH t0nmwEÅdtm'd/ {w¬ [d awoH awoH owåmeEÅd
{awe tm&r®P"r®meH £|med|bma0g emr avmud,r[mZe
200 y&rw¬'DyeD ygX
or®Kwd,m oda'¨gwd 'aówd/ wo®m ,Íö tyÜ[De0dyv’momeH
avmud,r[mZemeH a'0pä&m0PÖm 'Dok twd £a|ok
twd£|mum&awm *[PH/ ,Íö Ak'¨0PÖm 'Dok r-178
twd£a|ok ted|mum&awm *[PH/ w'kb,Hyd awoH
0dyv’mo0aoae0 a[mwd/ ,Hye yn0EÅmeH Ak'¨om0umeH
a'0pä&m0PÖm'Dok ted|mum&awm *[PH/ ,Íö Ak'¨0PÖm'Dok
twd£|mum&awm *[PH/ w'kb,Hyd ynmAavae0
a[mwDwd a0'dwAÁH/

(134) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ukovmukovmeH ye tyÜ[De0dyv’maook oEÅmaeok
y0wåd,m twd£a|yd £|rZÑwåted|mum&awm teda|yd
£|£|rZÑwåmum&awm *[PH a[mwDwd}} 0kwåH/
,Íö ww¬
]]cDPmo0geH pdwå0dyv’mombma0e Mud,Z0emedyd
,xm&r®Par0 y0wåEÅD}}wd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁar0/
a, [d aw "r® pu©K&[dwm a[mEÅd/ awa,0 0dyv’mo
0aoe pdwå0omEk*g tm&r®P0omEk*gp a[mEÅDwd ukovm
ukovmeda,0 a,bka,se ,xm&r®PH y0wåEÅd/ e ye Mud,
Z0emed/ e [d cDPmo0g avmud,r[mZeor®awok
£|meda|ok pdwå0omEk*g tm&r®P0omEk*gp a[mEÅDwd/
,xm[ --
½lyg o'´g *E¨m &om? azm|AÁmp raem&rm/
£|"r®m ted|mp? e ya0"EÅd y@dwmwd/
wo®m aomreó Mud, Z0emeEÅ&Hyd w'g&r®Pmed
y&rw¬'DyeD ygX 201
aomreókayu©m a0'em,kwåmed {0 od,kH/ wxm
Oayu©mMud,Z0emeEÅ&HyDwd/ rlv#Dum,H yaew¬ y|mae-
ukovmukoav ed½ka'¨ 0dygaum w'g&r®PwmOyÜZÆwDwd
ukovukovmeEÅ&H {0 w'g&r®PH 0kwåH/ e tAsmuwmeEÅ&H
ep uw¬pd Mud,meEÅ&H w'g&r®Pó 0kwå|meH 'dówd/
0dZÆrmaep wo®d H t0pae um&PHew¬d/ b0*FÍöemarwH
e'daomawm0d, y#daomw*grdem0H o0dyæm&duH {0Z0eH
tEkAE¨wDwd ,kwåH/ e ye qV*Fkayu©m0awm cDPmo0ó
oEÅ0kwådMud,Z0eH/ wo®m Mud,Z0emeEÅ&H w'g&r®P0d"meH r-
179 Oyy&du©dwAÁEÅd 0kwåH/ y|mae ye ukovwådau yO§m 0ga&
tm&r®Pypö,0dba*F wDok tAsmuwy'g0ome0ga&ok
aou©ykxkZÆemeH w'g&r®Par0 y"meH a[mwd/ e ukovm
ukovZ0eH/ wo®m 'GDokyd 0ga&ok aou©m0g ykxkZÆem0g
ukovH tedpöawm 0dyóEÅd ukovH tóma'EÅDwdtm'duH
0wGm ykep ukoav ed½ka'¨ tukoav ed½ka'¨ 0dygaum
w'g&r®Pwm OyÜZÆwDwd 0kwåH/ t&[awm ye Z0eHyd
w'g&r®PHyd y"me ar0 a[mwd/ wo®m t&[m ukovH
tedpöawm 'ku©awm tewåawm 0dyówd £apö0 0kwåH/ eye
0kwåH Mud,mAsmuaw ed½ka'¨ 0dygaum w'g&r®Pwm OyÜZÆwDwd/
,'d apwH 0kapö,s w'g&r®Par0 y"meH uwHemr od,m/
t0kawåydp wo®d H 0dyówDwd £rdem w'g&r®PHyd *[dwar0
a[mwDwd/ wo®m ,H 0kwåH y|mae ukovm/v/ OyÜZÆwDwd
ukovmukovmeEÅ&ar0 w'g&r®PH 0kwåH/ e
tAsmuwmeEÅ&EÅdp/ 0dZÆrmaep wo®d H t0pae um&PH ew¬Dwd
p 0kwåH/ wH e ,kZÆwda,0/ teEÅ&ypö,0dba*Fok ye ukovH
0k|meó tukovH 0k|meó Mud,H 0k|meómwdp
0dygu"r®"r®m cE¨m 0k|meó ae00dygu em0dygu"r®"r®m cE¨m
202 y&rw¬'DyeD ygX
0k|meómwdp {0rm'dem Mud,Z0emeEÅ&H b0a*Fe o[
w'g&r®Póyd 0k|meemare 0kwå|meH 'dówda,0/ wo®m
,Íö 0kwåH e uw¬pd Mud,meEÅ&H w'g&r®Pó 0kwå|meH
'dówDwd/ wHyd e ,kZÆwda,0/ ep qV*Fkayu©m0 awm
cDPmo0ó oEÅ0kwådyd Mud,Z0eH o0dyæm&duH e a[mwd/
ukovZ0eó 0d, wóyd MoVm&duum,0pD ya,m*ork|m
yeawmwd/

(135) 0dbm0ed,H ye
#Dum0g'ó Owå&H 0'aEÅe ,H 0kwåH ]],'d tAsmuwm eEÅ&Hyd
w'g&r®PH 0kapö,s/ y&dwåm&r®aP a0g|AÁem eEÅ&Hyd wó
y0wåd Hran,sKEÅd Mud,Z0emeEÅ&H w'g &r®PH e 0kwå}}EÅd/ wH e
okE´&H/
e [d y|mae £ro®d H 0kawå £'Hemr ran,sKEÅd t0kwåHemr
tw¬d/ e p t&[m ukovH tedpöawm 'ku©awm tewåawm
0dyówDwdtm'dem 0dyóempm&0aoe 0kwå|mae yÍö'Gg&du
y&dwåm&r®P 0g&yoa*Fg tw¬Dwd/ a'greó/v/ Oayu©m
o[*wmae0 b0EÅd/ e aomreóo[*wmed/ uo®m?
aomreó a'greómeH tnrn0d½k'¨wåm/ awae0 [d
y|mae awoH £w&Dw&meEÅ&ypö,wm e0kwåmwd/ {w¬p
Mud,Z0e a'greóZ0eme ar0 teEÅ&H w'g&r®P ed,rH
'aóaEÅe axa&e £wa&oH ukovmukovZ0emeH teEÅ&H
ye wm'daom ed,arm ew¬Dwd 'ódawm a[mwd/ wo®m t|EéH
umrukovmeH t|EéH avmbrlvmeH 'GdEéH arm[rlvmeEÅd
t|m&oEéH Z0emeH teEÅ&H tm&r®PmEk½lyH oAÁmed w'g&r®Pmed
b0*Fged p y0wåEÅd/ a,bka,se ye tukovZ0emeEÅ&H
y&rw¬'DyeD ygX 203
w'g&r®PH ta[wkuar0/ 'Gda[wkuZ0emeEÅ&H
'Gda[wkuar0/ wda[wkuZ0emeEÅ&H wda[wkuar0gwd t,H
a,bk,sed,arm/ ,ó ye 'Gda[wkumed0g wda[wkumed0g
ukovZ0emed A[kvH ork'gp&EÅd/ wó u'gpd
tukovZ0aeok Z0dawok tukovmeEÅ&Hyd 'Gda[wkumed0g
wda[wkumed0gw'g&r®Pmed y0wåEÅd/ ,ó tukovZ0emed
A[kvH ork'gp&EÅd/ wó u'gpd 'Gda[wkauok0g
wda[wkauok0g ukovZ0aeok Z0dawok ukovmeEÅ&Hyd
ta[wkuw'g&r®Pmed y0wåEÅd/ 0kwåaO§wH y|mae-
ta[wkau caE¨ tedpöawm/v/ a'greóH OyÜZÆwd/
ukovmukoav ed½ka'¨ oa[wkaum 0dygaum w'g
&r®Pwm OyÜZÆwd/ ta[wkaum 0dygaum w'g&r®Pwm
OyÜZÆwDwd/ {umed[d w'g&r®Pmedemr y#doE¨dZeaue {aue
uar®e edAÁwåmedyd emem0DxDok ememyÜum&med a[mEÅd/ y0wåd
0dyguZeau[d ye ememuar®[d edAÁaw¬ok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
wo®mwd ,o®m a'greómeEÅ&H aomreókyÜwåd emr ew¬d?
wo®m/ aomreóy#doE¨duómwd pwlok aomreór[m
0dygauok {uaraue *[dw y#doE¨duó owåó/ w'g
&r®PorÇa0gwd w'g&r®PkyÜwåd um&PH/ w'g&r®PkyÜwåd
a,00g/ ,HudÍöDwd £|med|blawok ½lyg&r®Pm'Dok ,HudÍöd/
y&dpdwykAÁEÅd £ro®d H ba0a,0 wcFPawm yk&drcaPok
*[P A[kvwm 0aoe y&dpdwH/ tbdPSao0dwEÅd taw¬m/
y&dwåm&r®PEÅd y&dwå"r®blwH tm&r®PH/ tm&AÇmwd tmvrÁdwGm/
Oayu©mo[*w oEÅD&PEÅd 'GDok Oayu©mo[*woEÅD &aPok
£a| ukov0dyguH teda| tukov0dyguH Oayu©m o[*w
oEÅD&PH/ a,oH ye yuwd,m £w&med pwåm&d
Oayu©mo[*w 0dygumed A[kvH y0wåEÅd/ awoH wmedyd
204 y&rw¬'DyeD ygX
tm*EÅKub0*F H ea[mEÅDwd e 0wåAÁmed/ t|uxm,H ye
r[m"r®&u©dwaw¬&0ga' a,bk,sed,raomaw ywdwwåm
tukovZ0emEk½lyH ta[wkuH Oayu©m oEÅD&P 'G, ar0
0kwåH/ awae0 [d y&awm ax&0g'geH 0dpm&dw|mae
tukovZ0emeEÅ&H ta[wku w'g&r®P ar0 'DayEÅó
wó ax&0g'ó ty&dykPÖ0g'bm0H 'aówGm ,'g
ukovZ0emeH tEÅ&EÅ&m tukovH Z0wd? w'g
ukovm0omae tmpdPÖ o'doar0 tukovm0omae
oa[wkuH w'g&r®PH ,kwåEÅd t|uxm,H 0kwåH/
w'g&r®aPp,kawå {wHyd ,kZÆwda,0/ wo®m qyd
Oayu©mo[*w0dygumed tm*EÅKub0*F H a[mEÅda,0gwd
'|AÁH/ {w¬p Oayu©my#doE¨duó wm0 twdr[EÅmwd
0dblawokyd Ak'¨0PÖm'Dok tbd£|m&r®aPok a'greóH
OyÜga'EÅó w'g&r®PorÇa0g ew¬Dwd a'greó Z0emeEÅ&H
b0*Fygawm0 a[mwd/ aomreóy#doE¨duó ye oaAÁokyd
£|med|blawok r[aEÅok t0dblawokp qVm&r®aPok
a'greó OyÜga'EÅó ae0 w'g&r®PorÇa0g tw¬d/
eprlvb0*F orÇa0gwd uwGm a'greómeEÅ&H qok
Oayu©mo[*w0dygauok ,xm&[H {uH tm*EÅKu
b0*Fbma0e y0wåwd/ wxm waó0 Ak'¨0PÖm'Dok
twd£|blawok twdr[aEÅok twd0dblawokp
qVm&r®aPok0g r[*¾wynwåDok0g a'greóH OyÜga'EÅómwd/
{w¬ p ,o®m tbd"ar® "mwk0dba*F oAÁ"ar®ok0g ye yxr
orEém[ma&mwd 0kwåH/ r[m[w¬dya'gyr okawåp tZÑwåd
uaÍö0 tm0kaom pu©K ty&dbdEéH a[mwd/ Am[d&mp
½lygtmygwH tm*päEÅd/ aemp waZÆm orEém[ma&m a[mwd/
ae0 wm0 wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/
y&rw¬'DyeD ygX 205
,awmp acg tm0kaom tZÑwåduaÍö0 pu©K ty&dbdEéH a[mwd/
Am[d&mp ½lyg tmygw rm*päEÅd/ waZÆmp orEém[ma&m
a[mwd/ {0H wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/
tZÑwåduaÍö0 tm0kaom aomwH/v/ CmeH/v/ Zd0Sg/v/
uma,m/v/ raem ty&dbdaEém a[mwd/ Am[d&mp "r®m
tmygwH tm*päEÅd/ aemp waZÆm orEém[ma&m a[mwd/ ae0
wm0 wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwd/ ,awmp
acg tm0kaom tZÑwådaumap0 raem ty&dbdaEém a[mwd/
Am[d&mp "r®m tmygwH tm*päEÅd/ waZÆmp orEém[ma&m
a[mwd/ {0H wZÆó 0dnmPbm*ó ygwkbma0g a[mwDwd
0kwåH/ wo®m 0Dxdpdwåmedemr tm0ZÆaee0demeOyÜZÆEÅd/ oap
tm0ZÆaee "r®awm0g umvabm0g ,H,H ed,arwGm tm0ZÆdwH
a[mwd/ wH wa'0 wmedyd *PSEÅd/ ,'d ted,arwGm ,HudÍöd
tm0ZÆdwH a[mwd/ wmedyd tm0ZÆd wyÜum&ar0 *PSEÅd/ e ye
{um0ZÆe 0Dxd,H oAÁmed 0Dxdpdwåmed tm0ZÆaee0g tnrnH0g
"r®awm0g umvawm0g bdEém vrÁPmed a[mEÅDwd a0'dwAÁEÅd/
{w¬ od,m/ ,'d ap wH tm*EÅKub0*F H {u0Dxd,H tm'drSd
tm0ZÆaee tm0ZÆdwH tm&r®PH t*a[wGm tnH ,H udÍöd
y&dpdwykAÁH y&dwåm&r®PH tm&AÇ OyÜZÆwd/ {0H owd ed&m0ZÆeHemr
{wH od,m/ tm0ZÆem'D[dp o'¨d H "r®awm umvawm p
bdEém&r®PHemr od,mwd/ opöH? ,xm ye r*¾0Dxd,H
a*gMwbka0g'gemed zvormywåd0Dxd,H zvmed eda&m"awm
0k|[EÅóp zvpdwåH ed&m0ZÆear0 a[mEÅd bdEém&r®PÍö/
{0arwóyd ew¬d ed&m0ZÆewm, bdEém&r®Pwm,p
a'gaomwd/ ,Íö {uo®d Hba0 b0*Fó y#doE¨d,m o[
"r®awmp tm&r®P awmp tbdEéwåH ww¬ ww¬ 0kwåH/ wHyd
rlvb0*F H oE¨m, 0kwåH/ £'Íö tm*EÅKub0*FEÅd ew¬d
206 y&rw¬'DyeD ygX
a'gaomwd/ wreEÅ&dwGmwd wH tm*EÅKub0*F H twåaem
teEÅ&ypö,H uwGm/ 0'EÅd tmp&d,m/ ygVd,H ye
r[mt|uxm,Hp {wH 0d"meH ew¬Dwd t"dyÜga,m/
umrm0p&Z0em0omaea,0 w'g&r®PH £päEÅd/ e
r[*¾wmEkwå&Z0em0omae/ uo®m £wd ap/ umrm0p&
Z0emeH {0 o0dyæE´ewåm/ £wa&oÍö t0dyæE´ewåm/

(136) 0dbm0ed,H ye
]]umrwPSm ed'ge ur®edAÁwåwåm}}wd um&PH 0kwåH/ wH
tum&PH/
tydp tbdnm0ZÆdwmed r[*¾wmEkwå&Z0emed
ty&dwåm&r®Pmed a[mEÅd/ w'g&r®Pmed ye
y&dwåm&r®Pmae0gwd eawoH t0omae w'g&r®PkyÜwåd
yoa*Fg tw¬d/ tbdnmZ0emedp umedpd y&dwåm&r®Pmedyd
oEÅw&med a[mEÅDwd awoHyd t0omae w'kyÜwåd ew¬da,0gwd/
(137) {awe
tZeuwåm Zeu ormewåmbm0awmwdtm'dyd y#du©dwåH
a[mwd/
umrm0p&owåmeH{0 w'g&r®PH £päEÅd/ e ½lyg½lyowåmeH/ e
[d awok OyÜEémeH y&dwåm&r®PmeHyd umrm0p&Z0emeH
t0omae w'g&r®PkyÜwåd tw¬d/ w'g&r®Ply edó,ó umr
b0*Fó tbm0awm r[*¾w b0*Fó p oEÅ w&ó
w'g&r®P udpöm bm0awmwd/ pu©K0dnmP aomw 0dnmPmed
ye ½lyowåmeH pu©Kaomw£`E´d, y0wådtmEkbm0awm
orÜ#dpäeoEÅD&Pmedp 'Gg&0Dxdaba' pdwåed,rod'¨dawm
y&rw¬'DyeD ygX 207
½lyoawåok y0wåEÅd a,0gwd/ umrm0p&"ar®aoG0
tm&r®Pblawok w'g&r®PH £päEÅd? e
r[*¾wmEkwå&ynwåd"ar®ok/ {uEÅy&dwåm&r®Pwåm
w'g&r®PmeH/ awoH ye {uEÅy&dwåm &r®Pbma0 um&PH
a[|m 0kwåar0gwd/
(138) 0dbm0ed,H ye
]]ty&dpdwwåm}}wd um&PH 0kwåH/ wH tum&PH/
pdwåO§d emr 0duyÜAav0g tyÜemywåbm0emur®0daoao 0g
owd edAÁmae 0d, ty&dpdawyd tm&r®aP y0wåwda,0gwd/
(139) ,Íö 0dbm0ed,H
]]umrwPSm,wåur®ZedwwåmyD}}wd um&PH 0kwåH/ wHyd a[|m
y#du©dwåar0/ awae0 [d t|uxm,H ud H0g {wm,
,kwådpdEÅm,mwd 0wGm oAÁmed 0dbm0ed,H 0kwå um&Pmed
y#du©dwåmeDwd/
umar Z0e owåmvrÁPmeH ed,arowDwd
umrblrdy&d,myEémeH Z0emeH owåmeH tm&r®PmeÍö 0aoe
wd0da" ed,ar owd/ 0dblaw wdr[aEÅp w'g&r®PrD&dwEÅd
{awe w'g&r®PHemr y0wårmeH 0dblwm&r®aP0g
twdr[EÅm&r®aP 0g y0wåwDwd t,ar0 ed,arm 'ódawm/
e ye ,w¬ w'g &r®PH y0wåwd/ {wa'0 0dblwÍö twdr[EÅÍö
emrmwd ed,arm/ wo®m OVm&ur®edAÁwåmeH ok0do'0w¬KumeH
½lyjA[®meH OyÜEém0Dxda,m a,bka,se 0dblwm&r®Pm{0
twdr[EÅm &r®Pm{0p a[mEÅDwd a0'dwAÁm/ aupd ye £rrw¬H
tov’au©wGm ½lyg½lyblrDok 0dblwm&r®P0Dxda,m
twdr[EÅm&r®P0Dxda,mp evAÇEÅDwd 0'EÅd/
208 y&rw¬'DyeD ygX
(w'g&r®Ped,arm)/
140/ Z0aeokpmwd poa'´g ye o'´aw¬m/ qu©wåK ar00g
Z0EÅd/ yuwdumavyd tm&r®Pó 'kAÁvbma0 owDwd
t"dyÜga,m/ t|uxm,Hyd [d yuwdumav tm&r®P'kAÁ
v|mae{0 umrm0p&Z0emeH qu©wåKH y0wåd 0kwåmwd/ aupd
ye qu©wåKEÅd £'H rkpämumv0aoe 0kwåEÅd rnEÅd/ rE´0wåd,EÅd
r&PmoEéumav A[kpdwåu©PmwDwuó 0w¬Kó 'kAÁvwåm
£w&umavokp rk'kw&bma0e auepd Oy'´Kw bma0e
taZÑmw¬#bma0ep 0w¬Kó 'kAÁvwåm wEédódwmeH Z0emeH r-
185 rE´Dblwa0*wm 0aoe y0wådumav/ r&Pumvm'Dolwd
r&PmoEéumav rkpämumav 0dondblw umav
twdw½kPumavp? ww¬ rkpämumavmemr to,S ½lay[d
'ku©"ar®[d twdblwmeH t"drwåawm u&Zum,ó
0d[nyÜwådumavm/ 0dond blwumavmemr yDwda0a*e0g
ed'´gbdblwwm,0g ,u©*[aPe0g ok&mr'g'd 0aoe0g
yuwdonm, 0d*wumavm/ twdw½kPumavmemr
*AÇ*wó0g orÜwdZmwó0g 'g&uó tZÑwå 0w¬LeH
twdrk'kumavm/ wm'daook [d umavok tEÅ&EÅ&m
q'Gg&du0Dxda,m y0wårmemyd a,bka,se y&dykPÖZ0e0g&m e
y0wåEÅd/ 'Gwåda0g|AÁedum0g pwkyÍöZ0edum{00g y0wåEÅDwd/
{w¬p 'Gwåda0g|AÁedu0g&m t|uxm,H 0kwåm/ pwkyÍö
Z0edu0g&m rlv#Dum,H 0kwåm/ yÍö0g&ar0gwd £'H ye r&Pm
oEéumv0aoe 0kwåH/ erkpämumvm'd0aoe/ wÍö
acgyguwduowåmeH 0aoae0/ a, ye psmeoreEÅ&H0g
ypöa0u©P oreEÅ&H0g tbdnmoreEÅ&H0g p0EÅd0g
y&dedAÁm,EÅd0g/ awoH psmem'Deda,0 yÍö0g&awm t"dumed0g
ODemed0g r&Pm oEéZ0emedemr a[mEÅDwd '|AÁH/ t,Íö taw¬m
y&rw¬'DyeD ygX 209
Oy&d r&PkyÜwåd,H tm0db0dówDwd/ b*0awm ye
,ruyg#d[m&d, umvm'Dolwd {w¬ tanoHyd
r[marm*¾vmeaw¬&m'DeH {0½layg v[kyÜ0wådumavm
tm'doa'´e o*F[dawmwd '|aAÁm/ 0kwåO§d 0dok'¨dra*¾ t,H ye
rw¬uywåm 0oD b*0awm ,ruyg#d[m&da, vAÇwd/
tanoH0g {0½lay umavwd/ ouave ye 0gause
xaywGm ,ruyg#d[m&d,o'doH v[ku y0wådumvH tno®d H
umav b*0awmyd q0g owå0g ypöa0u©Ppdwåmed y0wåEÅd/
tanoH ye 0wåAÁar0 ew¬Dwd 'aówd/ pwåm&d yÍö0g
ypöa0u©Ppdwåmed b0EÅDwd {w¬yd b*0awmyd v[kuyÜ0wåd,H
yÍö ypöa0u©Ppdwåmed b0EÅd/ v[kuw&y0wåd,H pwåm&Dwd
taw¬myd ,kZÆwda,0/
0dbm0ed,H ye
b*0awm pwåm&d tanoH yÍöyDwd ,kwåH 0d, 'dówDwd 0kwåH/
ww¬ ,ruyg#d[m&d,H ua&maEÅm b*0g t*¾du©E¨O'u
"m&m'DeH 'GdEéH 'GdEéH yg#d[m&d,meH y0wåew¬H yxrH
awaZmuodaP yg'uZÑmeH ormyZÆd/ wawm a'G psme*Fged
ypöa0u©d/ wawm Oy&drum,awm t*¾du©aE¨m y0wåwlwd
t"d|mod/ wawm wo®d Ha,0 uodaP tbdnH ormyZÆd/
tbdnm0aoe Oy&drum,awm t*¾du©aE¨m y0wåwd/ wawm
tmayguodaP yg'uZÑmeH ormyZÆd/ wawm a'G psme*Fged
ypöa0u©d/ wawm a[|drum,awm O'u"m&m y0wåEÅLwd
t"d|mod/ wawm wo®d Ha,0 uodaP tbdnH ormyZÆd/
tbdnm0aoe a[|dr um,awm O'u"m&m y0wåEÅd/
aoo,rauokyd {ao0 ea,m/ {w¬p v[kuyÜ0wåd,m
£pädwwåm a'G a'G ypöa0u©P0g&m pwkyÍöZ0edum{0 b0EÅd/
210 y&rw¬'DyeD ygX
'GdEéÍö Z0e0g&meH tEÅ&m a'G {0 b0*Fged b0EÅd/ wmedp a'G
yg#d[m&d,med yóEÅmeH {uyÜ[ma&ae0 y0wåmed 0d,
ynm,EÅDwd/ {w&[d ye aupd
tm'dur®duZÑmeypöa0u©aPokyd pwåm&d yÍö0gZ0emed 0'EÅd/
tm'dur®duómwd a,m*ur®od'¨d,m tm'drSd ed,kwåó/ yxrH
OyÜEém tyÜem yxruyÜem/ wóH yxruyÜem,H/
tm'dur®dutyÜem0Dxd,EÅd taw¬m/ w'g [d oAÁmedyd
r[*¾wZ0emed yke tmao0embm0awm y&d'kAÁvmed a[mEÅDwd
{u0g&ar0 Z0EÅDwd/ tbdnmZ0emed ye £'¨d0dukAÁem'd/
udpöod'¨d,m{0 y,kwåmeDwd udpöod'¨dawm y&H uwåAÁmbm0awm
tm'dur®duumavyd 0oDblwumavyd {u0g&ar0 Z0EÅDwd
0kwåH tbdnmZ0emedp oAÁ'gyDwd/ ,xmp tbdnmZ0em'd {0H
r*¾Z0emedyd wH wH udavoyÜ[meudpöod'¨dawm y&H uwåAÁm
bm0awm {u0g&ar0 Z0EÅDwd 0kwåH pwåma&m ye/v/ {u
pdwåu©Pdum0gwd/ tx0g? r*¾apwem, teEÅ&duzvwåm
oud H OyÜaEéa,0 ra*¾ zvó0ga&m tm0awmwd ew¬d
r*¾pdwåó ykEkyÜwåd,m Moumaomwd 0kwåH pwåma&m ye/v/
{updwåu©Pdum0gwd/ Z0EkyÜwåd,m yuwd,m owåu©Ky&rwåm
rE´ó yÍörH OyÜEér*¾awm y&H a'G zvpdwåmed OyÜZÆEÅd/ wdu©ó
pwkw¬H OyÜEér*¾awm y&H wDPDwd 0kwåH wawm y&H/v/ OyÜZÆEÅDwd/
eda&m"ormywådumav ye ykAÁbma*a,0 wm'd oó
ya,m*gbdocFg&ó uwwåm 'GdEéH 0g&meH Oy&d pdwåyÜ0wåd ew¬Dwd
0kwåH eda&m"/v/ Z0wDwd/ {w¬p 'Gdu©wåKEÅd £'H Ouú|
eda'´o0aoe 0kwåH/ {uH0g a'G0g pdwå0ga& twduúrdwGm
tpdwåaum a[mwDwd [d 0kwåH/ pwkw¬m½kyÜZ0eEÅd tem*grdaem
ukovblwH t&[awm Mud,blwH ae0onmemonm ,we
Z0eH/ 0k|meumavp eda&m"ó edoE´rwåwåm {u0g&ar0
y&rw¬'DyeD ygX 211
0ZeH y0wåwDwd 0kwåH 0k|meumavpmwdtm'd/ ww¬ tem*grd
zvH0g t&[wåzvH0gwd tem*grdzav0g t&[wåzav0g/
bma0e bm0vu©aP a[wH ypöwå0peH/ awem[ ed½ka'¨wd/
oAÁw¬myd ormywåd0Dxd,EÅd psmeormywåd zvormywåd0aoe
ouvm,yd ormywåd0Dxd,H/ b0*Faomawm0d, 0Dxded, arm
ew¬Dwd £'H pdPÖ0oDblwumvH oE¨m, 0kwåH/ tuwm
"dum&ó ye psmeormywåd,H tm'dawm y|m, a'G wDPd
pwåm&Dwdtm'dem psmeZ0emed tEkuúare 0'¨rmemed y0wåEÅd/
uwm "dum&meH ye r[myk&doZmwdumeH y#dv'¨umvawm
y|m, pdPÖ0oDbm0gae0 a[mEÅd/ wxm zvZ0emedp
oaAÁoHyd zv|meEÅd '|AÁH/ A[ledyDwd ydoa'´g orÜd@eaw¬m/
awe tm'dur®duumvm'Dok {u0g&m'd0aoeyd t0aoomeH
y0wåd H orÜda@wDwd/ (Zmeed,arm)/
141/ {0H ykAÁmy&ed,mr0aoe 0DxdpdwåmeH y0wåd H 'aówGm
£'ged yk*¾vab'0aoe blrdab'0aoep awoH y0wåd H
'aóaEÅm 'ka[wkumeEÅdtm'drm[/ y#doE¨d0dnmPo[*wm
a'G a[wka,m {awoEÅd 'ka[wkum/ pwl[d ÓP0dyÜ
,kwår[m0dygau[d r-188 *[dwy#doE¨dum/ 'GD[d ye
ta[wku 0dygau[d *[dw y#doE¨dum ta[wkum ew¬d
y#doE¨da[wk {awoEÅd uwGm/ awoH 'GdEéHyd
0dygum0&PoAÇm0awm r[*¾ wZÑmemedyd wm0 EkyÜZÆEÅd/
ukawm avmukwå&med/ Mud,Z0emed ye cDPmo0gear0
tma0edu blwmeDwd 0kwåH Mud,Z0emed ap0tyÜemZ0emedp e
vAÇEÅDwd/ ww¬ 0dygum 0&PH emr ta[wku y#doE¨duwm
'Gda[wku y#doE¨duwmp/ wxm ÓPorÜ,kwå0dygumedp
ok*wd,EÅd ok*wd ba0 y&d,myEémeH awoH 'GdEéH wxm
ÓPrÜ,kwår[m0dygumedp e vAÇEÅDwd taw¬m/ {w¬p
212 y&rw¬'DyeD ygX
ok*wd,EÅd {awe 'k*¾wdy&d,myaEé ta[wku yk*¾av
ed0awåwd/ e [d awoH £ro®d H 0gaus £wa&oH tEknmwmed
ÓP0dyÜ,kwå0dygumedyd vAÇEÅDwd/ awem[ 'k*¾wd ,H
yemwdtm'd/ ww¬ 'k*¾wd,H y&d,myEémeH ta[wkumeH
ÓPorÜ,kwå0dygumedp ÓP0dyÜ,kwåmed r[m0dygumedp e
vAÇEÅDwd y&dykPÖ a,mZem '|AÁm/ {w¬ od,m/ uo®m yaew¬
ok*wdy&d,myEémeH ta[wkumeH pwåm&d
ÓPorÜ,kwå0dygumed 'k*¾wdy&d,myEémeÍö t|yd oa[wku
r[m0dygumed e vAÇEÅDwd 0kwåH/ eEk y|mae oa[wkuH b0*F H
ta[wkuó b0*Fó teEÅ&ypöa,e ypöa,mwd 0kwåH/ {w¬
[d {uo®d H ba0 {uó owåó u'gpd oa[wkuH b0*F H
u'gpd ta[wkuH b0*FEÅd {0H rlvb0a*F y0wådaba'g ew¬Dwd
uwGm oa[wkuH b0*FEÅd £'H w'g&r®PocFgwH
tm*EÅKub0*F H oE¨m, 0kwåEÅd 0dnm,wd/ oa[wkuEÅdp
omrn0pewåm 'Gda[wkuH wda[wkuÍö w'g&r®PH 0dnmwAÁH
a[mwd/ ta[wkuó b0*Fómwd £" ye wó
w'g&r®Pó teEÅ&H OyÜEéH rlvb0*Far0 t"dayÜwH/ £"yd
omrn0pewåm 'GDok t- ta[wkub0a*Fok ,HudÍöd
*a[wAÁar0gwd/ wo®m 'GdEéH ta[wkumeHyd t|oa[wku
w'g&r®Pmedyd vAÇrmemed{0 od,kH/ 'ka[wkumeH ye
0wåAÁar0 ew¬Dwd/ 0kpöaw? ta[wk auok wm0
'k*¾wdy&d,myEémeH oa[wkuw'g&r®PorÇa0g
oAÁt|uxmok y#du©dawåm/ wo®m ta[wkuó
b0*Fómwd £'H ukov0dygublwH ta[wkub0*F H oE¨m,
0kwåEÅd ,kwåH/ t,O§d y|mae "r®wm/ ,'d'H
,xmvmb*[PEÅd/ £w&xm oAÁt|uxm0da&ma"g
od,mwd/ ,xmp ukovmeH a,m*om"eD,wåm y0wåd,Hyd
y&rw¬'DyeD ygX 213
a,m*ur®0aoe ÓPa,ma*g a[mwd/ e wxm 0dygumeH/
awoH ye ta,m*om"eD ,wåm y0wåd,H b0*FÓPocFgawe
Oyedó,nmaPe 0dem ÓPa,ma*g e orÇ0wd/ wo®m
oa[wkuH b0*FEÅd £"yd ÓP0dyÜ,kwåblwH
oa[wkuw'g&r®Par0 *a[wkH ,kwåEÅd uwGm 'Gda[wkumeH
ta[wkumeÍö ÓPorÜ,kwåw'g&r®P y#dau©ayg axa&e
uawmwd/ tmp&d,Ak'¨'wåaw¬a&e ye a,e 0dygupdawåe
y#doE¨d H *PSEÅd/ awe o'doH 0g wawm [DeH 0g w'g&r®PH
awoH orÇ0wd/ e yPDwEÅd uwGm 'GdEéHyd ta[wkumeH
t|r[m0dygumed y#du©dydwGm owåwd Hopdwåy#d vmabm
0kawåm/ aom ye ,xm 0kwåy|meygVd,m 0d½kZÑwd/ tya& ye
,xm ta[wkumeH ok*wdy&d,myEémeH 'Gda[wku w'g&r®PH
a[mwd/ {0H 'Gda[wkumeHyd wda[wkuw'g&r®PH orÇ0wDwd
0'EÅd/ wH ,kwåH0d, 'dówd/ t|uxm,O§d uw¬pd awoH 'GdEéHyd
t0daoaoe t|r[m0dyguy0wåd 0kwåmwd/ y#doE¨d0dnmP
o[*wm wa,m a[wl {awoEÅd wda[wkum/ aw ye
umr½lyg½ly0aoe wd0d"m a[mEÅd/ ykxkZÆaem t|t&d,mpmwd
e00d"m/ awok cDPmo0geH ukovmukov Z0emedp evAÇEÅd/
oAÁaom tEko,y[maee oaAÁoH ukovmukovmeH o[
ed½k'¨wåm tEko, y#dAa'¨g [d awoH wAÇma0gwd/ wxmoa'´g
yu©EÅ&aw¬m/ ty&ded|dwodu©mudpöwm, odu©eoDv,kwåm
owåt&d,m aou©memr/ £" ye wa,m a[|drzv|m
t"dayÜwm/ awoO§d tm'dawm aomwmywådra*¾ae0
'd|d0dpdudpämeH y[Dewåm wH o[*wmed yÍöZ0emed evAÇEÅDwd/
tem*grdyk*¾vmeH ye y#dCZ0emedp e vAÇEÅd/ tem*grdra*¾e
y[Dewåm/ r*¾ó ye {updwåu©Pduwåm/ pwkEéH r*¾|meH
yapöuH ,xmouH r*¾Z0emed{0 vAÇEÅd/ Oy&drmeÍö zvmeH
214 y&rw¬'DyeD ygX
a[|dar[d yk*¾av[d terd*wwåm a[|drmeÍö Oy&darok
yk*¾vEÅa&ok tEkyÜZÆeawm pwkEéH zv|meHyd yapöuH ,xmouH
zvZ0emed{0 vAÇEÅDwd 0kwåH avmukwå&/v/ orkyÜZÆEÅDwd/ {w¬p
Oy&dra*¾ tm*aw a[|drr*¾gEkbm0ó oAÁaom
y#dyó'¨d0aoe Oy&drmeH yk*¾vEÅ&wmod'¨d a0'dwAÁmwd/ £'ged
awoH awoH yk*¾vmeH yg&daooawm vAÇrme0Dxdpdwåmed
'aówkH *gxrm[/ y&ded|d wodu©mudpöwåm ew¬d odu©dwAÁudpöH
{awoEÅd taou©m/ cDPmo0g/ awoH aw0Dowdumr0dygu
0DowdMud, t&[wåzv 0aoe pwkpwåmvDo 0Dxdpdwåmed
orÇ0g ,xmorÇ0H O'´dao/ owåEéH aou©meH
'd|d0dpdudpämZ0e0ZÆdwmeH owåEéH tukovmeH {u0Dowd,m
ukovmeH aw0Dowd,m umr0dygumeH wdPÖH a[|drzvmeH
tm0ZÆe'G,óp 0aoe qynmo 0Dxdpdwåmed orÇ0g O'´dao/
t0aoomeH pwkEéH ykxkZÆemeH umr0dygu
avmud,ukovmukvm0ZÆe 'G,0aoe pwkynmo
0Dxdpdwåmed orÇ0g O'´daowd a,mZem/ yk*¾v aba'e
0DxdpdwåmeH aba'g yk*¾vaba'g/
142/ oAÁmedyd 0Dxdpdwåmed OyvAÇEÅd yk*¾vmeH 'Gg&meÍö {aw¬0
y&dykPÖorÇ0awm/ ,xm&[EÅd wH wH blrdyk*¾vmeH
OyÜwådt&[mEk½lyH/ ½lyg0p&blrd,H 0ZÆdwaAÁok aomVo0Dxd
pdawåok qEéH pdwåmeH Oy&d0gaus 0kpörmewåm y#dCZ0e
w'g&r®P 0ZÆdwmeDwd 0kwåH/ t½lyg0p&blrd,H yxrr*¾
½lyg0p&[oe a[|drm½kyÜ0ZÆdwmed y#dCZ0e
w'g&r®P0ZÆdwmedp 0Dxd pdwåmed vAÇEÅDwd a,mZem/ {w¬myd
0ZÆdwaAÁok t|wd Ho 0Dxdpdawåok aomVoEéH pdwåmeH
Oy&d0kpörmewm '|AÁm/ oAÁw¬myDwd oAÁmokyd ½lyg½lyblrDok/
wHwH yom'&[dwmeH wHwH'Gg&du 0Dxdpdwåmed e vAÇaEÅ0gwd
y&rw¬'DyeD ygX 215
½lyg0p&blrd,H wm0 Cmem'dwå,H ew¬Dwd CmeZd0Sgum,yom'
&[dwmeH ½lyDjA[®meH Cme Zd0Sgum,'Gg&dumed q 0Dxdpdwåmed
evAÇaEÅ0/ ,med oE¨m, qEéH pdwåmeH Oy&d0gaus 0kpörmewåmwd
a[|m 0kwåH/ t½lyblrd,H ye yÍöyd yom'g ew¬Dwd yÍö'Gg&dumed
'GdyÍö0dnmP raem"m wkwådu oEÅD&Pwå,0aoe
aomVo0Dxdpdwåmed evAÇaEÅ0/ ,med oE¨m, aomVoEéH
pdwåmeH Oy&d 0kpörmewmwd 0kwåH/ umrblrd,H ye wHwH
yom'&[dwwm ZpöE¨m'DeH 0aoe a,m aZwAÁm/ umar
toDwd 0Dxdpdwåmed ,xm&[H vAÇa& vAÇEÅd/ ½lay pwko|d
wxm ,xm&[H vAÇa&/ t½lay a'G pwåmvDo ,xm&[H
vAÇa&wd a,mZem/ {w¬p jA[®avmau0g Oy&d qumrm0p&
a'0avmauok0g ted|m&r®Pmed emr ew¬d/ wo®m
½lyg0p&blrd,H pwkEéH tukov0dygumeH vAÇrmewm0peH ww¬
XwGm0g £" tm*EÉm0g £" tea|[d ½lyoa'´[d orm*päEÅmeH
0aoe '|AÁH/ aupd ye £" tm*wmeHa,0 jA[®meH
ted|m&r®Porma,ma*g a[mwDwd xmed pwåm&d ½lyblrd,H
v'¨gedemr e a[mEÅd/ wo®m ww¬ o|da,0 0DxdpdwåmeDwd
0'EÅd/ wH e ,kZÆwd/ £" tm*wmeHa,0 OyÜEémedyd
jA[®wåbma0 OyÜEéwåm jA[®avmau OyÜEémed £apö0 0wåAÁwåm/
ep ww¬ Xdwmyd £" ted|med e*PSEÅd/ 'la&yd tm&r®PH
*a[wkH orw¬wåm jA[®meEÅd/
(140) ,Íö 0dbm0ed,H
wó 0g'ó y#du©dyew¬H 0kwåH ]]£" ye ww¬ XwGmyd £rH
avmuH yóEÅmeH ted|m&r®Pó torÇa0g e ouúm 0wåK}}EÅd/
awe ww¬ XwGm £rH avmuH yóEÅmeH OyÜEémed wmed pwåm&d
pdwåmed ww¬ v'¨gedemr a[mEÅd/ £" tm*wmeH OyÜEémed £"
216 y&rw¬'DyeD ygX
v'¨gedemr a[mEÅDwd tEknmwH a[mwd/ wÍö e ,kwåH/
wH wH blrdy&d,myaEé owåoEÅmae OyÜEémed{0 wHwHblrd,H
OyÜEémeDwd od'¨wåm/ £apö0EÅdtm'd r[med*reH/ ,xmorÇ0EÅd wH
wH blrdyk*¾v'Gg&m&r®aPok orÇ0gEk½lyH/ b0a*Fe tEÅ&dwm
b0*FEÅ&dwm/ ,m0wm,kuEÅd wo®d H wo®d H ba0 b0eduEÅd
0Dxdawm y|m, ,wåuH umvH ZD0dwoEÅmeH y0wåwd/ wwåuH
umvEÅd taw¬m/ taAÇmpädEém y0wåwd towd eda&m"
ormywåd,EÅd t"dyÜga,m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, 0Dxd o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/

0Dxdrkwå o*F[ y&rw¬'DyeD


143/ {0H y0wådumav y0wådo*F[H 'aówGm £'ged
y#doE¨d,H y0wådo*F[H 'aówkH tm'd*gx rm[/ {0H
0kwåea,e y0wåd,H y0wådo*Fa[memr 0Dxdpdwå0aoe
O'D&dawmuxdawm/ £'ged oE¨d,H y0wådo*Fa[m emr 0Dxdrkwå
pdwåmeH 0aoe 0kpöwDwd a,mZem/ {w¬p y#doE¨d,H
pdwåapwodumeH y0wåd,m uxdwm, wawm y&H
b0*Fumavp pkwdumavp awoH y0wåd uxdwma,0
a[mwDwd uwGm oE¨d,rdapö0 0kwåH/
(141) 0dbm0ed,H ye
y&awm r&PkyÜwåd,H yxrH pkwd H 'aówGm ypäm teEÅa&
y#doE¨d,m 0u©rmewåm £" oE¨d*¾[aPe twDwm eEÅ& pkwdyd
*a[wAÁmwd t"dyÜga,e ,H 0kwåH ]]w'goEéwm,
y&rw¬'DyeD ygX 217
wH*[aPae0 *[dwpkwdumavpm}}wd/ wH e ,kZÆwda,0/
0DxdrkwåmeO§d 0do,yÜ0wådemr twDwmeEÅ&ba0
r&PkyÜwåd,H{0 od'¨gwd {uo®d H ba0 0do,yÜywåd,m o[
awoH y#doE¨dyrkcgeH 0DxdrkwåpdwåmeH y0wåd'óew¬H{0 wm,
twDwmeEÅ&pkwd,m o'¨d H r&PkyÜwåd0d"meH axa&e 'ódwEÅd/
b0EÅd owåm ocFg&mp {wmolwd blrda,m/ ta,mwd 0¹d/
tw¬awm ye okcHp okca[wk okcypö,mp a0'dwAÁm/
a,bka,se wawm t,awm ty*wm {w¬ edAÁwåm owåmwd
tyga,m/ aom{0 blrDwd tyg,blrd/ MoVm&daue
umr&ma*e umrD,wDwd umarm/ *EÅAÁm Oy*EÅAÁmwd *wd/
*päEÅd owåm {w¬mwd0g *wd/ taeu0d"orÜwåDeH t"d|mewm,
aombPm*wd ok*wd/ umarmp aom ok*wdpmwd
ormaom/ ew¬d ,xm0kawåm ta,m {w¬mwd ed&a,m/ edpöH 0g
&,EÅd urÜEÅd zE´EÅd owåm 'ku©yÜwåm {w¬mwd ed&a,m/ rEkóm
0d, O'¨H Opöm t[kwGm wda&m tÍödwm tm,wmwd wd&pämem/
,k0EÅd emem 0PÖoP²memyd owåm ormeZmwdwm,
{uDblwm0d, a[mEÅd {wm,mwd a,med/ Zmwd/
0dbm0ed,H ye
cE¨meH y0wåd0daoaomwd 0kwåH/
wd&pämemeH a,med wd&pämea,med/ aypö £wm *wmwd
aywm/ £awm tyuúr® p0dwGm b0EÅa& *wmwd taw¬m/
a,aupd umvuFwm/ 'd0*Fwmyd [d avmau umvuFwm
aywmwd 0kpöEÅd/ £" ye okcorkó,awm aypö yu|H y0goH
'l&H *wmwd taw¬e ,m0 wawm e rkpöEÅd/ wm0 edpöH 'ku©yÜwåm
vu©PoH,kwåm'Dok tm*wm wwD,m tyg,duowåm
t"dayÜwm/ aywmeH orla[m aywåd/ aywåd,m 0doa,mwd
218 y&rw¬'DyeD ygX
aywåd 0doa,m/ 0doa,mwdp y0wåda'aom 0kpöwd/
tok&uma,mwd {w¬ ok&m 0kpöEÅd Oy&d a'0g ok&EÅd
£'¨d0daoao[d 'dAÁEÅd? ok|K0g &rEÅd umrokc&wd H ypöEkb0EÅDwd
uwGm/ e ok&mwd tok&m/ a0ypdwåd y[m&m'g'a,m oE¨m,
ok&y#dyu©m ok& o'dom0gwd taw¬m/ 0d,uF&rmwm
Owå&rmwm'a,m 0ded ygwdau oE¨m, ck'´uok&m
plVuok&mwd taw¬m/ ,r&mZm 'a,m a0rmeduayaw
oE¨m, {ua'aoe ok&o'domwd taw¬m/ a0rmeduaywmyd
[d uw¬pd tok&um,mwd tm*wm/ avmuEÅ&du ae&,dau
oE¨m, oAÁaom ok&*kP &[dwmwd taw¬m/ awyd [d
Ak'¨0Hoed'ge|uxm,H Zmwd'ku© eda'´aookp tok&um,mwd
0kwåm/ wxm umvuÍöduayaw oE¨m, oAÁaom
ok&bm0&[dwmwd taw¬m/ £wd yÍöEéH tok&meH 0aoe
tw¬0dbma*g a0'dwaAÁm/ 'dAÁm 0w abmum,m
y&d[m,dóEÅd? y&dyl&dóEÅd tok&um,mwd £ro®d H okwåya'
pwåma&myd tyg,m tok&um,mwd t|uxm,H 0PÖdwm/
ww¬ r-195 a0ypdwåd y[m&m'g'a,m tok&m wm0
wd Haook a'a0ok o*F[dwm/ 0dedygwdumok&m
pmwkr[m&mZdua'a0ok/ wxm a0rmeduaywmok&m/ awyd
[d 0dedygwdumok&m 0d, wda[wkumyd 'ka[wkumyd
ta[wkumyd a[mEÅDwd t|uxmok 0kwåm/ ,r&mZmaem ye
a0óbl aemwådp aywåd &mZm aomarm ,arm a0ó0aPmp
&mZmwd {0H uxm 0w¬KygVd,H tm*wm a0óbltm'a,m
o,H r[d'¨dum r[mEkbm0g a0rmeduayw&mZmaem [kwGmyd
ae&,dauok oawåok um½knwH y#dpö a[|m
ed&,avmauokyd &ZÆH uma&EÅda,0/ awae0 [d oaAÁ
aywavmumyd ed&,avmumyd ,ravm umwdp
y&rw¬'DyeD ygX 219
,r0do,mwdp 0kpöEÅDwd/ a,p pmwkr[m&mZduy&d ,myEém
ygyZÑmo,m uk½k&ur®um&daem a&0wd0drmae ,u©mwd
tm*wm oHudpöZmwau &u©omwd tm*wm ,u©&u©omemr
£awm *EÉm Oó'ed&a,ok ae&,dumeH ememur®
um&Pma,m ua&maEÅm 0dp&EÅd/ awoHyd umavm
Oyumavmwd {0rm'D[d emar[d em&'Zmwau tm*wmeH
ed&, ygvmeH Oy&d,r&mZmeH tmPmy0wåwda,0gwd/
avmuEÅ&dum ok&m ed&a, o*F[dwm/ £" ye
umvuÍödum'a,m aywmok&m0 t"dayÜwm/ awoH tok&meH
uma,m orla[mwd tok&uma,m/ {w¬p ed&,blrdemr
yapöuH aomVokó'y&d 0g&meH t|EéH r[med&,meH 0aoe
taEÅm yx0d,H Xdwmwd a0'dwAÁm/ t&n yAÁw ork'´
'Dyum'Dokyd ememed&, blrda,m a[mEÅda,0/ wo®m
wm'doó 0dokH 00w¬dwó Moumoó tw¬dwm,
ed&a,mawG0 0kwåm/ aoomeH ye wdóEéH tyg,bkr®DeH
wm'doó Moumoó ew¬dwm, a,med 0do, um,
oa'´[d a,maZwGm cE¨m0g cE¨yÜ0wådya'om0g *[dwmwd/
(tyg,blrd)
Oódawm O*¾awm OóaEém0g raem {awoEÅd rEkóm/
aw[d teaEÅok puú0gaVokyd £w&blrdumeH owåmeH
wdu©w&ol& 0dpdMwpdwåm a[mEÅd/ y&dykPÖmeH
ukovmukovur® yxmeH r-196 tmeEÅ&d,ur®meÍö {aw¬0
orÇ0awmwd/ awokyd ye ZrÁK'Dy0godaem{0 twdoa,e
Oódwrem a[mEÅd/ £wa& ye aw[d orme0PÖm'dwm,
rEkóm £apö0 0kpöEÅd/ £ro®d H puú0gaV ye 0wåAÁar0 ew¬d?
,xm[-wD[d bdu©a0 Xmae [d ZrÁK'Dyum rEkóm
Owå&uk½kau rEkaó t"d*¾PSEÅd/ a'a0p wm0wd Hao/
220 y&rw¬'DyeD ygX
uwar[d wD[d Xmae[d/ ol&mp owd raEÅmp £"
jA[®p&d,0gaompmwd/ tu©&pdEÅum ye 0'EÅd rElwd
r[mor®w&mZm 0kpöwd/ £arp Zem awe xydawok
r&d,m'"ar®ok Xdwm wó ykwå|med,m a[mEÅd/ wo®m rEkaem
typöm ykwåmwd rEkómwd/ £" ye blrdy&d,ma,mwd uwGm
rEkómwd £w¬dvd*F H {u0peÍö uwEÅd '|AÁH/ {0H aoao okyd/
a,ok ye pwåma&m r[m&mZmaem &ZÆH uma&EÅd/ aw a'0g
pmwkr[m&mZdum/ ww¬ "w&a|m *E¨yÜgeH &mZm a[mwd/
0d½kV§aum ukrÇ@meH/ 0d½lyau©m em*geH/ uka0a&m ,u©meH/
ww¬ y#doE¨d0aoe *E¨½kau©ok tayÜEÅd Oy*päEÅDwd *E¨yÜg/
*E¨½ku©m"d0w¬m a'0g/ aw rlv*E¨m'd0aoe 'o"m ygVd,H
tm*wm/ ukrÇ@mwd 'ge0&u©om/ em*g ,u©mp ygu#m/
oaAÁ aw a,bka,se ygyZÑmo,m uk½k&ur®um&daem p
a[mEÅd/ wo®m pwåma&m r[m&mZmaem tnrnH0g rEkómeH
0g t0da[Xew¬m, awok emem&mZmeH0g ememaoemywd H0g
xayokH/
tm#mem#d,okwåHapw¬0wåAÁH/ ww¬ [d ,au©m,u©deD*E¨ayÜg
*E¨yÜD ukrÇa@m ukrÇ@D ema*g em*Dwdpwaóm
t0½k'¨uZmwda,m tm*wm/ ww¬
o&Da&mbmood&dorÜwåd,kawåm trEkaóm ,au©mwdp
a'a0gwdp a'0wmwdp 0kpöwd/ o&Da&m bmo
od&dorÜwåd&[dawm 0d*pä½layg trEkaóm ,au©mawG0 0kpöwd/
½ku©|u0drmae Zmawm ½ku©a'0wmemr/ ½ku©ó tAÇEÅa&
Zmawm *E¨ayÜgemr/ a,m avmau u|,au©mwd 0kpöwd/ ykaAÁ
ed[Deur®uwm umpd *E¨yÜda,m rEkódw¬DeH o&D&AÇEÅa&okyd
Zm,EÅd/ ,m a0'*aE¦ok a,m*deDwdp avmau aZm*deDwdp
0kpöEÅd/ tbdvu©dw&wåDok a*gp&yokw umav Zkwdtaw¬e
y&rw¬'DyeD ygX 221
ZkPSmwdp 0kpöEÅd? ukAÇ@memr ra[m'&m 0domvu©m
&u©om{0/ a, avmau "e &u©umwd 0kpöEÅd/ aw [d
a0ykv’yAÁaw rPd&weH &u©EÅd/ taEÅm [dr0aEÅ tAÇEÅ&
trÁ½kau© &u©EÅd/ {0H &we|memed0g 0eyÜwd ½kau©0g
'daAÁmo"½kau©0g 'dAÁ*E¨½kau©0g O'uoa&0g &u©dwGm toEÅd
bu©EÅd/ wo®m &u©omwd 0kpöEÅd/ ema*g em*Dwd {w¬ taEÅm
yAÁaw0g taEÅm yx0d,H0g edAÁwåm 0okE¨&a'0,u©Zmwda,myd
£" em*gawG0 0kpöEÅd/ ,m r[my&dedAÁme okawå
blrdpmvokwåya' yx0D a'0wmwd 0kwåm/ ,moH uDVmyokw
0aoe u'gpd blrdpmavm a[mwd/ ,moÍö rEÅy'ged 0w¬K
0dZÆmwdp blrd0dZÆmwdp jA[®Zmvokawå 0kwåmed/ awokp emem
£'¨drEÅm t0½k'¨um ygygwd&wm udAÁdour®um&daem uDVm
aom@0aoe0g Cmoaom@0aoe0g ayawokped&a,okp
yuwd 0aPÖe0g aomP*dZÑumum'd0aPÖe0g oawå
0da[X,EÅm 0dp&EÅd/ oAÁaÍö wH okwåaEÅok0g Zmwauok0g
a0'*aE¦ok0g ukoav[d a0'dwAÁEÅd/
o[ yknum&daem awwåd Ho Zem rmaCeemr aZ|yk&daoe
o[ {w¬ edAÁwåmwd awwåd Hom/ om{0 wm0wd Hom ed½kwåd
ea,e/ umraÍöw¬ oAÁpuú0gaVokyd t,H 'kwD,a'0
avmaum Ze0owokawå tm*w ea,e ouú|med,meH
yZmywd 0½kP þomem'DeH awwåd Ho a'0&mZleH edAE¨aem
umaom a[mwd/ o[óH pmwkr[m&mZdumeH/ o[óH
wm0wd HomeEÅd [d t*Fkwåa& 0kwåH/ rmCyk&dom ye awok
ork'g*awok a'0&mZ|maeok ypömZmwm a[mEÅd/ {w&[d
"&rmemp wo®m awoH 0aoe t,H 0peaw¬m uawmwd
a0'dwaAÁm/ tya& ye ,xm £E´a*gyu0PÖmbm/ wm0
'dóEÅd wd HowDwd £ro®d H 0d"k&Zmwau wm0 oa'´g wd
222 y&rw¬'DyeD ygX
Hoo'´y&d0g&rawåm a[mwd/ wxm £"myDwd uwGm wd
HorwåmeH ouú|med,meH a'0&mZukvmeH ed0go|m ewåm r-
168 wm0wd Homemrmwd ,kwåH od,m/ t|uxmok ye
,xm0kwåH ed½kwåde,H uayÜwGm rmC0w¬Lokp awok awokp
Xmaeok ouúmeH awwåd Ho ocFg{0 0kwåmwdyd 0'EÅd/ wH e
,kZÆwd/ ygVd,H{0 jA[®moeuFkrma&m awwåd Hao twåbma0
tbdedr®dedwGm a'0geH wm0wd HomeH yv’auFok edoD'dwGmwd
0kwåwåm/ ,marmwd wo®d H a'0avmau £ó&a'0ukvó
emrH/ wxm ok,marmwdp/ wH o[p&dwwåm ye aom a'0
avmaumyd ww¬ edAÁwåa'0gyd ,mrmawG0 0kpöEÅd/ 0dykvm,
od&dorÜwåd,m orEém*wwåm edpöH wkoEÅd twd0d, [|wk|rkcg
a[mEÅd {w¬mwd wkodwm/ ,xm½kpdaw abma* o,ar0
edr®dedwGm edr®dedwGm &rEÅd {w¬mwd edr®me&wD/ twåaem ½kpd H
ÚwGm ya&[d edr®dawok abma*ok 0oH 0awåEÅd {w¬mwd
y&edr®dw0o0wåD/ jAL[EÅd 0¹EÅd twdyPDaw[d psmem'd *kaP[d
0k'¨d H 0d½kV§d H a0ykv’H tmyZÆEÅDwd jA[®maem/ r[EÅm jA[®maem
r[mjA[®maemwd 0wåaAÁ r[mo'´ó avmayg/
y&dowd b0gwd yg&doZÆm/ y&domok Zmwmwd0g yg&doZÆm/
y&dpm&dumwd taw¬m/ r[mjA[®meH yg&doZÆmwd jA[® yg&doZÆm/
yka& Oapö Xmae Mo'[EÅd wd|EÅDwd yka&m[dwm/ r[mjA[®meH
yka&m[dwmwd jA[®yka&m[dwm/ r[EÅm jA[®maem
r[mjA[®maem/ o[aómjA[®m 'Gdo[aómjA[®m/
wdo[aómjA[®mwdtm'dem ocFg½kyywådokawå tm*wm
t"dywdjA[®maemwd taw¬m/ ww¬ o[aómjA[®mwd
puú0gVo[órSd £óa&m jA[®m/ 'Gdo[aómwd 'GDok
puú0gV o[aóok £óa&mwd taw¬m/ wa,mayaw
{uwv 0godaem a[mEÅd/ ww¬ avmau r[mZem 0dokH 0dokH
y&rw¬'DyeD ygX 223
ukva'0wma,memr Oy|[EÅd/ aupd r[ma'0Hemr Oy|[EÅd/
aupd 0goka'0Hemr/ aupd ra[o&Hemr/ aupd y&aroGm&H
emrmwd/ C&a'0wm *gra'0wm ½ku©a'0wm'a,myd awoH
r[ma'0&mZmeH Oy|um{0 orÜZÆEÅd/ ww¬ r[ma'0&m
Zmaem0d, r[mjA[®maem '|AÁm/ C&a'0wm'a,m0d, jA[®
yka&m[dwm'|AÁm? rEkóm0d, jA[®yg&doZÆm'|AÁm/ ww¬p C&
a'0wm'a,m r[ma'0&m Zmaem t'doGm0 Oy|[EÅd/ rEkóm
p awOabmyd t'doGm0 Oy|[EÅd/ {0ar0H jA[®yka&m[dwm
r[mjA[®maemyd eyóEÅd/ r[mjA[®meH ed0go|meHyd eZmeEÅd/
jA[®yg&doZÆmOabmyd eyóEÅd/ ObdEéHed0go|meHyd eZmeEÅd/ ,'g
ye MoVm&duH ½lyH rmaywGm twåmeH 'aóEÅd/ w'g {0 yóEÅd/
{oea,m Oy&dblrDokyd/ ,H ye jA[®edrEÅe okwå|uxm,H 0kwåH
jA[®meH yuwd½lyH uópd tmygwH e *päwDwd/ wH jA[®yka&m
[dwm 'DeH Oy&drmeH jA[®meH yuwd½lyH uópd
jA[®yg&doZÆm'daem0g a'0ó0g rEkóó0gtmygwH e*päwDwd
uwGm 0kwåH/ a[|drmeH ye yuwd½lyH Oy&dró tmygwH
tm*pädówda,0/ awae0 [d Ze0obokwå|uxm,H
a[|dra[|drm[d a'0g Oy&dra'0geH MoVm&duH uwGm
rmydwar0 twåbm0H yódwkH oauúmEÅDwd 0kwåH/
ww¬'kwD,wav y&dwåmbmwd jA[®yg&doZÆm{0/
tyÜrmPmbmwd jA[®yka&m[dwm {0/ tmbó&mwd
r[mjA[®maem{0/ wo®d H wav t"dywd jA[®maem{0gwd
taw¬m/ a[|drwvawm ye 0daoo u&Pw¬H tmbm0aoe
emr*[PH a[mwDwd '|AÁH/
ww¬ y&dwåm tmbm {awoEÅd y&dwåmbm/ tyÜrmPm tmbm
{awoEÅd tyÜrmPmbm/ tmbmo&EÅd edpä&EÅd {awolwd
tmbó&mwd/ wwD,wav y&dwåokbmwd jA[®yg&doZÆm{0/
224 y&rw¬'DyeD ygX
tyÜrmPokwmwd jA[®yka&m[dwm{0/ okwudPÖmwd
r[mjA[®aem{0/ wo®d H wav t"dywdjA[®maem {0gwd
taw¬m/ ww¬ okbmwd {u*¢em tpvoPd²wm tmbm{0
0kpöEÅd/ y&dwåm okbm {awoEÅd y&dwåokbm/ tyÜrmPm okbm
{awoEÅd tyÜrmPokbm/ okaw[d tmudPÖmwd okbmudPÖm/
okbudPSmwdyd yXEÅd/ awoH tmum&ó &aóm
tEÅdrPum&ó p [uma&m '|aAÁm/ £arok ye 'GDok
wavok yuwdum,yÜbm t"drwåm a[mEÅd/ wo®m wmoH
0aoe y&dwåmbmwdtm'duH emrH od'¨H/ e jA[®yg&d
oZÆmwdtm'duH/ {0Íö uwGm a0&ÍÆokawå yxrwv0godaem
jA[®um,dum a'0gwd tm*wm/ 'kwD,wv0godaem
tmbma'0gwd/ wwD,wv0godaem okbma'0gwd
pwkw¬wav 0dykvH zvH {awoEÅd a0[yævm/ tx0g
£ÍÆeZmwdau[d aomreóZÑmae[d edAÁwåmeH wdPÖH
a[|drwvmeH awaZmoH 0¥m'daue tEÅ&ma,e blrdwave
o[ tm,kuyÜed0wåd0aoe £ÍÆdwH yknzvH tw¬d/ awok [d
,H okbmudPÖmeH a'0geH pwko|duyÜgeDwd 0kwåH/ wH wo®d H
wav tm'duyÜdumeH 0aoe 0kwåH/ ypädrdumeH ye awo|duyÜ
'Ggo|duyÜ {uo|d uyÜg'd 0aoe £ÍÆdwH y#dvDeH yknzvH
a[mwDwd/ tmaeÍÆZmwdaue Oayu©mpsmaee edAÁwåmeH ye
auepd tEÅ&ma,e wm'doH £ÍÆdwH yknzvH emr ew¬d/ wo®m
psme omrw¬d,mEk½lyH 0daoaoe þ[dwH tbd0¹dwH yknzvH
{w¬ tw¬Dwd a0[yævm/
ew¬d onmrkace *[dwm pwåma&m t½lyu©E¨m {awoEÅd
tonm/ tonmp aw owåmpmwd tonowåm/ pdwåap
wodumeH ye ew¬dwm, awoH towåyo*Fwm orÇ0wDwd
owå*[PH uwEÅd '|AÁH/ {aw a'Gyd {uwv0godaem {0
y&rw¬'DyeD ygX 225
a[mEÅd/ {w¬yd edAÁwåuZÑmeó [DerZÑdryPDwwm 0daooó
tw¬dwm, w'Ek½lyH jA[®meHyd yg&doZÆ yka&m[dw r[mjA[®wå
0daoaom orÇ0wda,0/ tm,ka0rwåwm, ye tnrn
t'óem'DeÍö ew¬dwm, yg&doZÆm'd0aoe blrd0dbma*g ew¬Dwd
a0'dwaAÁm/ {0H t0d[m'Dokyd/ MoVm&dumeH
umr&m*y#dCmEko,meH ew¬dwm, ok'¨geH
tem*grdt&[EÅmear0 tm0gomwd ok'¨g0gom/ ww¬
yxrblrd0godaem tyÜaue umave twåaem XmeH
e0dZ[EÅDwd t0d[m/ tx0g? MoVm&dumeH yÍöEéH oHa,mZemeH
y[Dewåm ew¬d pdwåó 0d[neH orx0dyó em"ar®ok
t0dyæm&duwmywåd {awoEÅd t0d[m/ 'kwD,blrd 0godaem e
auepd pdwåy&dVma[e wyÜEÅDwd twyÜg/ wwD, wv0godaem
y&doka'¨[d yom'pu©K 'dAÁpu©K "r®pu©K ynm pu©L[d orÜEéwåm
ok|K yóEÅDwd ok'óm/ pwkw¬blrd0godaem ye wawm
twdoa,e ok|K 'óebma0e orEém*wmwd ok'ódaem/
twdo,aw¬ [d t,H þuma&mwd/ yÍörblrd 0godaem Oy&d
tnó blrEÅ&*wó ½lydjA[®Kaem ew¬dwm, ew¬d ½lyDeH
owåmeH raZÑ auepd *kaPe ued|bma0g {awoEÅd tued|m/
tmumomeÍöm,weblrDwd {w¬ ,wåuH tmumoya'oH
z&dwGm tmumomeÍöm,we ondwm pwku©E¨m y0wåEÅd/ aom
cE¨o[dawm tmumoya'aom tmumomeÍöm,,eblrd/ {0H
aoomok/ ykxkZÆem aomwmyEém ou'g*grdaempmyd yk*¾vm
ok'¨g0gaook oAÁxm oAÁyuma&eyd evAÇEÅDwd a,mZem/
{w¬p ou'g*grDeH y#dau©aye tem*grd r*¾|óyd ww¬
y#dau©ayg oda'¨g a[mwDwd Oy&drmeH wdPÖH t&d,mear0 ww¬
y#dvmabm £rm, *gxm, 0kawåmwd a0'dwaAÁm/
aoo|maeolwd yÍöok'¨g0goawm tonmyg,awmp
226 y&rw¬'DyeD ygX
t0aoaook {u0Dowd,m Xmaeok? te&d,mwd ykxkZÆem/
(blrdpwkuúH)
144/ MouúEÅdu©aPwd y#doE¨du©aP/ y#doE¨d[d b0EÅa&
MouúreH tEky0doeE¦d taw¬e MouúEÅDwd 0kpöwd/ wawm y&H
b0*F H [kwGmwd a,mZem/ aupd ye b0*Fy&da,momaewd
yXEÅd/ wH e ,kZÆwd/ Zmwd,m taE¨m ZpöaE¨m/ tm'doa'´e
Zmwd A"d& ZpöCmeu Zmwdrl* ZapöV ZpöKr®wåu y@u
Obawm AsÍÆeu eykHou rr®m'a,m o*FPSmwd/ ww¬ ,ó
pu©KH OyÜga'wkH toraw¬e uar®e y#doE¨d v'¨g/ aom ZpöaE¨m
emr/ {oea,m aoaookyd/ ww¬ yom'aomw &[dawm
ZmwdA"da&m emr/ yom' Cme&[dawm Zpö Cmeaum emr/
yom'Zd0Sg&[dawm emr ew¬d/ 0pe&[dawm Zmwdrla*gemr/
'dom0d'domrwåHyd onmaywkH touúKaPa,sm Zmwd{aVm
emr/ oAÁumvHyd 0dyv’|pdawåm ZpöKr®wåaumemr/ umra[wk
tmodwåum'dbma0e 0dyÜum&yawåm y@aumemr/ 'GD[d
AsÍÆae[d orEém*awm Obawm AsÍÆeaumemr/ bm0'G,
&[dawm eykHoaumemr/ yuwd0paeyd {uaruH tu©&H
r[kóma[e OyÜga'aEÅm 0dApä0paem rar®memr/ {w¬p pu©KH
OyÜga'wkH oraw¬e uar®e v'¨y#doE¨duó y0wådumav wH0g
tnH0g ur®H pu©KH OyÜga'wd/ toraw¬euar®e v'¨y#doE¨d
uó ye 0w¬K0dyEéó y0wådumav tnHyd ur®H pu©KH
OyÜga'wDwd ew¬d/ wo®m *AÇao,sumeHyd ZpöE¨bma0g
y#doE¨du©aPa,0 oda'¨gwd a0'dwaAÁm/ {oea,m aoaook
Zmwd A"d&m'Dok/ tm,wemeH y#dvmabm ZmwDwd 0kwåwåm
pu©Kó OyÜZÆem&[umavm pu©Kó Zmwdumavmemr/ w'g
tEkyÜEé pu©Kaum ZpöaE¨memrmwd {0H twåaem twåaem
OyÜZÆem&[ umv0aoe wó wó tm,weó
y&rw¬'DyeD ygX 227
Zmwdumavm a0'dwaAÁm/ {0O§dowd Zmwdrl*g'a,myd OyyaEém
a[mEÅDwdp 0'EÅd/ 0dbm0ed ,Hyd t,raw¬m 0dbm0dawmwd/
(142) ,H ye 0dbm0ed,H
]]tya& ye ZpöaE¨mwd yokwd,Ha,0 taE¨m/ rmwk ukpäd,H
taE¨m [kwGm edu©aEÅmwd taw¬m/ awe
'ka[wkuwda[wkumeH rmwkukpäd,H pu©Kó t0dyZÆeH od'¨EÅd
0'EÅDwd}} 0kwåH/ wH e ,kwåH/
avmau rmwkukpäd,Ha,0 taE¨m [kwGm edu©EÅóyd {upöó
wH wH odyÜ0dZÆmXmaeok ynma0,swåd,bm0ó 'd|wåm/
xaywGm [d r[maAm"doawå tanp ypädrb0dau oawå
t0aoomeH 'Gda[wku wda[wkumeHyd rmwkukpädrSd
y½lyuúare0g rmwk,m 0dorya,ma*e0g ememAma"e0g
OyÜEémeHyd pu©KaomwmeH 0dywådemr ew¬Dwd e ouúm ed,arwkEÅd/
bkr®ódwmeÍö 0dedygwdumok&meEÅd {w¬ blrd,H Zmwmwd bkr®m/
blrdorÁaE¨ok ½ku©|u yAÁw|u 0drmaeok edAÁwåm tmV0u
omwm*d& a[r0wm'a,m r[d'¨dum bkr®ma'0g/ a,
avmau Avd[&P 0aoe ylZeD,a|e ,u©mwdyd 0kpöEÅd/ a,
ye bkr®a'0Zmwdumyd ormem twåaem yknedAÁwåó uópd
abm*okcó tbm0g udpäZD0d uyÜwåm Í/ 0dp&EÅd/ aw awoH
r[d'¨dumeH bkr®a'0geH y&Hy& yg&doaZÆok y&d,myEéwåm bkar®
a'a0 odwm edódwmwd taw¬e bkr®ódwmemr a[mEÅd/
bkr®dódwmwdyd ygaXm/ yknedAÁwåó ed0go|meó tbm0g
½ku©*krÁavP*k[mokomem 'Dok 0d0dawåok blrdya'aook
edóm, 0oEÅDwd taw¬m/ awa,0 0d½lyg [kwGm b0EÅa&
edywEÅDwd 0dedygwdum/ 0dedygwdump aw a[|m0kwåa|e
tok&mpmwd 0dedygwdum ok&m/ aw ye *grorDay0g
228 y&rw¬'DyeD ygX
taEÅm*gar0g 0d0dwå|maeok 0odwGm *gr0goD[d q×dwmed
bwåodw¬yl0cZÆrpärHom'Ded y&da,odwGm0g wmed tvbdwGm
'g&au0g *dvmae0g yDaVwGm0g oauúmEÅm ye tanyd rEkaó
wmaowGm yDaVwGm0g ZD0dwH uayÜEÅDwd/ awoH
0dedygwdumok&meH/ {upömeEÅd t"dyÜga,m/ e [d oaAÁ
0dedygwdum ok&memr ta[wk um{0gwd ouúm 0wåKH/
'Gda[wkuwda[wkumeHyd oAÇm0awm/ {0Íö uwGm awoH
{upömeH yd,uF&rmwm Owå&rmwm "r®*kwåm zkórdwåm'DeH
"r®mbdora,myd t|uxmok 0kawåmwd/ {uapö
,u©Zmwdumyd &u©oZmwdumyd a0rmeduaywmyd y&'wåKyZD0d
aywmyd {w¬ o*F[dwmwd '|AÁm/
awolwd ,xm0kwåy#doE¨d ,kawåok yk*¾avok/ ,o®m
tm,ky&dapäa'gemr {ublrdy&d,myEémeH oAÁowåmeH
taooom "m&Ped,ry&drmP0aoe y0awåm/ tyg,meH
rEkómeH bkr® a'0geÍö wm'daom ed,ry&drmaPmemr ew¬d/ e
[d ouvpuú 0gVy&d,myEém {ublrum oAÁed&,m
{utm,ky&dapä'g a[mEÅd/ wd&pämem'Dokyd {ao0ea,m/ wo®m
0kwåH pwkEéH tyg,meEÅdtm'd/ pwkEéH tyg,meH
tmyg,duyk*¾vmeH tm,kyÜrmP *Pem, ed,arm ew¬d? ww¬
a,bka,se ur®yrmPwåm/ ww¬ ed&a,ok tAÁK'g'DeH 'oEéH
ed&,meH b*0wm 0kawåm tm,ky&dapäa'gyd ww¬ ww¬
edAÁwåaue uar®ae0oda'¨gwd a0'dwaAÁm/ rEkómeEÅd £'H
ZrÁK'Dy*goDeH 0aoe 0kwåEÅd 0'EÅd/ aw oan0 [d tm,kuyÜó
tma&m[PH Moa&m[PÍö tw¬d/ e £w&'Dy0goDeH/ awok
[d Owå&uk½k0goDeH ed,rawm 0ó o[óH a[mwd/
£wa&oH 'GdEéH yÍö0ó owmeDwdp 0'EÅd/ {0H oaEÅ awok
'Dayok tm'duyÜdumeHyd aom{0 y&dapäa'gwd tmyZÆwd/
y&rw¬'DyeD ygX 229
ZrÁK'Dy0goDeH ye or0dormpm&edoE´blwm pE´ol&d,eu©wåm'DeH
0doror*wdrlvdumOwktm[m&meH orÜwåd 0dywåda,m awoHyd
om"m&Pm{0 a[mEÅd/ wo®m awokyd tm,ky&dapä'geH
tma&m[PH Moa&m[PÍö ew¬Dwd e0wåAÁH/ edoE´rwåwåm
ZrÁK'Dy*wd,m {u*wdum ea[mEÅDwd ye 0wåAÁH/ wxm [d
ygVd,H Owå&uk½kum rEkóm trrm ty&d*¾[m/ ed,wm,kum
t0aoom,kemwd 0kwåH/ ww¬ t0aoom,kemwd
toacsF,sawm Moa&m[dwGm edpövH Xdawe
0óo[aóemwd taw¬mwd/
0dedygwdumok&meEÅd £'H ed'óerwåH '|AÁH/ oaAÁoHyd
ra[ou©meH tayÜou©meÍö bkr®a'0geH a0rmeduaywm'DeÍö
£" t"dayÜwwåm/ awoO§d oaAÁoHyd ur®ar0 yrmPEÅd/
pmwkr[m&mZdumeHyea'0geEÅd £'H Oy&dar pmwkr[m&mZdau
oE¨m, 0kwåH/ 'dAÁmeDwd wo®d H a'0avmau od'¨ged/ yÍö
0óowmeDwd £'Íö a,bk,s0aoe 0kwåEÅd *a[wAÁH/ ,o®m
ye uóyAk'¨ó om0ublwm aomwmyEéa'0 ykwåm
tmumo|u 0drmaeok edAÁwåm ,m0 edrd&mZumvmyd wd|EÅDwd
Zmwu|uxm,H 0kwåm/ wo®m auoÍöd tmumo|ua'0geHyd
ur®yrmPwm od'¨g a[mwDwd a0'dwAÁH/ e apw¬ ykeyÜKeH edAÁwåd
pdaEÅwAÁm/ e [d aomwm yEémeH owåu©wåKawm y&H umrba0
y#doE¨demr tw¬d/ e p wo®d H a'0avmau o[óu©wåKH
edAÁwårmemyd wwåuH umvH oHygykPdwkH oauúmEÅDwd/
rEkó*Pem,mwd rEkómeH 0ó*Pem,/ rEkóavmau
[d ynmo0ómed pmwkr[m&mZdau {aum 'dAÁ&wåd'da0g
a[mwd/ wd Ho&wåd'd0g {aum 'dAÁrmaom/ 'Gg'ormom {uH
'dAÁ0óH/ awe 'dAÁ0aóe awoH yÍö0óowmed
rEkó*Pem, e0kwd0óowo[óH a[mwDwd/ wawmwd
230 y&rw¬'DyeD ygX
pmwkr[m&mZdumeH a'0geH tm,kyÜrmPawm/ pwk*kPEÅd
tm,kyrmPó 'd*kP0k'¨d,map0 'dAÁó &wåd'd0ó
'd*kP0k'¨d,mp 0aoe pwl[d bma*[d *kPdwH 0¹dwEÅd taw¬m/
{oea,m aoaookyd/ ww¬ tm,kyrmPó 'd*kP0k'¨demr
a[|drmeH a'0geH tm,kyrmPawm Oy&drmeH a'0geH
tm,kyrmPó 'd*kP0k'¨d/ {awe wm0wd HomeH 'dAÁH {uH
0óo[óH/ ,mrmeH a'G0óo[ómed/ wkodwmeH pwåm&d?
edr®me&wDeH t|/ 0o0wåDeH 'dAÁmed aomVo0ó o[ómed
tm,kyÜrmPH a[mwDwd od'¨H a[mwd/
'dAÁó &wåd'd0ó 'd*kP0k'¨demr a[|drmeH a'0geH &wåd'd0awm
Oy&drmeH &wåd'd0ó 'd*kP0k'¨d/ {awe rEkóavmau {uH
0óowH wm0wd Hao {aum 'dAÁ&wåd'da0g/ a'G0óowmed
,mar/ pwåm&d wkodaw/ t| edr®me&wd,H/ o[óH q
p0óowmed 0o0wåd,H {aum 'dAÁ&wåd'da0gwd od'¨H a[mwd/
&wåd'd0geÍö 'd*kP0k'¨d,m od'¨g, rmooH0pä&meHyd 'd*kP0k'¨d
od'¨g0 a[mwDwd/ {0Íöowd ,xm0kwåmed wm0wd Hom'DeH
'dAÁ0óo[óm'dedyd twåaem twåaem
&wåd'd0rmooH0päa&wd{0 a0'dwAÁmeDwd od'¨H a[mwd/ wxmp
owd Oy&drmeH tm,ky&drmPmed a[|drmeH tm,ky&drmPawm
pwk*kPmeDwd od'¨H a[mwd/ awe 0kwåH/ wawm pwk*kPH
wm0wd HomeH/ wawm pwk*kPH ,mrmeEÅdtm'd/ 'dAÁ*Pem, p
wxm od'¨g, owd rEkó*Pem,yd pwk*kPbma0g
oda'¨ga,0 a[mwd/ wo®m rEkó*Pem,yd a[|drmeH
e0kwd0óowo[óm'Ded pwl[d Oy½ly&d*kPdwmed Oy&drmeH
wdaum#do|d0óow o[óm'ded b0EÅDwd uwGm wmed
oAÁmedyd tm'dtEÅ'óe 0aoe ed'´doaEÅm e0owEÅd
*gxrm[/ 0ómeH e0owH aum#da,m p {u0Do aum#da,m
y&rw¬'DyeD ygX 231
p wxmo|d0ó owo[ómed p 0o0wåDok a'a0ok
tm,kyÜrmPH a[mwDwd a,mZem/
,o®m t0dwuú0dpm&rwåH psmeH MoVm&duó 0dwuúó
orwduúrm yxrZÑmeawm ok|KAv0H a[mwd/ wawma,0
wwD,ZÑmeawmyd emwd'kAÁvÍö a[mwd/ wo®m wH
wwD,ZÑmaee {uawm [kwGm orwav blrEÅa& 0dyguH
a'wDwd 0kwåH 'kwD,ZÑme0dyguH wwd,ZÑme0dyguÍö
'kwD,ZÑmeblrd,EÅd/ awae0p blrDeH Xdwduúarmyd pwkw¬ZÑme
0aoae0 oda'¨g/ axa&e ye a[|m yÍöue,0aoae0
psmemed 0kwåmed/ wo®m £"yd awae0 ea,e 0dygumed
*a[wGm pwkw¬ZÑme0dyguH wwD,ZÑmeblrd,EÅdtm'd 0kwåH/
awolwd wm[d q[d y#doE¨Dwd *[dwy#doE¨dauok/
uyÜómwd £'H toacsF,suyÜH oE¨m, 0kwåH/ pwkAÁd"m [d
uyÜgr[muayÜg toacsF,suayÜg tEÅ&uayÜg tm,kuayÜgwd?
ww¬ tm,kuayÜgemr awoH awoH owåmeH wHwH
tm,ky&dapäa'g 0kpöwd/ tEÅ&uayÜgemr
{uó0d0¥|m,dtoacsF,só tAÇEÅa& rEkómeH
tm,kuyÜó [m,e0¹e0aoe 'dórmeEÅ&m pwko|dyab'g
plVuyÜg 0kpöEÅd/ yDowdab'gwd aupd/ toDwdab'gwd tya&/
pk'´oyÜ ab'gwd a0'0d'k/ a, avmau rEGEÅ&uyÜgwd 0kpöEÅd/
{uaraue rEkemraue r[mor®w&maZe Oyvu©dwm
tEÅ&uyÜgwd 0kwåH a[mwd/ aupd ye {uo®d H 0d0¥|m,drSd
r[mor®w&m ZmeH {uar0 £päEÅd/ pwko|dtEÅ&uyÜg ye
{aum toacsF uayÜgemr/ aom pwkAÁda"g oH0a¥m oH0¥|m,D
0d0a¥m 0d0¥|m,Dwd/ ww¬ 0deórmaem uayÜg oH0a¥m/
,xm 0de|H wd|rmaem uayÜg oH0¥|m,D/ 0¹rmaem uayÜg
0d0a¥m/ ,xm 0d0¥H wd|rmaem uayÜg 0d0¥|m,Dwd
232 y&rw¬'DyeD ygX
a0'dwaAÁm/ aw ye pwåma&m toacsF,suyÜg {aum
r[muayÜgemr/ {w¬p a,m Zem,mr0dw¬ma&
aowomoy&modrSd 0óow 0óowpöa,e
{auuADZ[&aPe y&du©DaPyd {aum r[muayÜg y&du©,H
e*päwd/ {0H 'daCm r[muayÜgwd a0'dwaAÁm/
ww¬ ,'g uayÜg awaZe oH0¥wd/ tmbó&awm a[|m
t*¾dem ',Swd/ ,'g tmaye oH0¥wd/ okbmudPÖawm a[|m
O'aue 0dvD,wd/ ,'g 0g,kem oH0¥wd/ a0[yævawm
a[|m 0gawe 0d'¨HowDwd {0H t|uxm,H 0kwåwåm t,H
avmaum ed&EÅ&H owåok 0ga&ok t*¾dem 0deówd/ t|ar
0ga& O'aue 0deówd/ yke owåok t*¾dem/ t|ar
O'auemwd {0H t|EéH t|umeH 0aoe pwko|d0ga&ok tEÅdar
O'u0ga& O'uH y[m, 0gw0ga&m a[mwDwd t,raw¬m
oda'¨g a[mwd/ uxH/ ,H 0kwåH tmbó&meH t|uyÜgeDwd/
{awe t|ar 0ga& tmaygoH0a¥m a[mwd/ tEÅ&m owåok
owåok 0ga&ok awaZmoH0¥m a[mEÅDwd od'¨H/ ,Íö 0kwåH
okbmudPÖmeH pwko|duyÜgeDwd/ {awe pwko|dar pwko|dar
0ga& 0gwoH0a¥ma[mwd/ tEÅ&m awo|d,m 0ga&ok
awaZmoH0¥m tmaygoH0¥mp a[mEÅDwd od'¨H a[mwDwd/
awem[k ayg&mPm --
t*¾dem bó&m a[|m? tmaye okbmudPÖawm/
a0[yævawm 0gawe? {0H avmaum 0deówd/
owåowå*¾dem 0g&m? t|ar t|ar 'um/
pwko|d ,'g ykPÖm? {aum 0g,k0ga&m od,mwd/
{0Íö 0dea| avmau {uo®d H uayÜyd yxrZÑmeblrd
y&rw¬'DyeD ygX 233
t0de|memr ew¬d/ wo®m jA[®yg&doZÆmeHa'0geH
uyÜówwDa,m bma*g tm,kyÜrmPH?
jA[®yka&m[dwmeHOy¹uayÜg? r[m jA[®meH{aumuayÜgwd {w¬
toacsF,s uayÜg0 orÇ0wd/ er[muayÜg/ awe 0kwåH
uyÜómwd £'H toacsF,suyÜH oE¨m, 0kwåEÅd/ tm,kuyÜH
oE¨m, 0kwåEÅdyd ,kZÆwda,0/ awaZmoH0¥uayÜok [d
yxrZÑmewvH 0d0¥rmeH oAÁyxrH 0d0¥wd/ oH0¥rmeH oAÁypäm
oH0¥wd/ wo®m 0d0¥ó ypädra¹e oH0¥óp ykAÁa¹e o[
{uH 0d0¥|m,duyÜH *a[wGm a'G toacsF,smed wo®d H wav
{aum tm,kuayÜgwd ouúm 0wåKEÅd/ 'kwD, wvawm y|m,
ye r[muayÜg0 *a[waAÁm/ tyÜuH ODeuH0g t"duH0g
*PEly*H e a[mwDwd uwGm Oya¹[d o[ owåuyÜged
oE¨m, tmbó&meH t|uyÜgeDwd 0kwåH/ {0H pwko|duyÜgeDwd
{w¬yDwd/ tmumomeÍöm,web0H Oy*päEÅDwd
tmumomeÍöm,wEky*g? awoH/ {aum0 0doa,m tm&r®PH
,ó wH {u0do,H/ {uZmwd,EÅd {uo®d H ba0/
(y#doE¨dpwkuúH/)
145/ ZaewDwd ZeuH Oyw¬arÇwDwd Oyw¬rÇuH/ OyyDaVwDwd
OyyDVuH/ OyCmawwDwd OyCmwuH/ ww¬ ZeuH emr
y#doE¨dy0wåDok 0dyguu©E¨ u#wåm½lygeH edAÁwådum
ukovmukovapwem/ ww¬ y#doE¨dedAÁwådum ur®yxywåm0
'|AÁm/ y0wådedAÁwådum ye ur®yxH ywåmyd tywåmyd tEÅraom
yÍö'Gg&duZ0eapwemyd okydeaEÅ ukovmukovapwemyDwd/
Oyw¬rÇuHemr 0dypödwkH tva'¨gumom0g 0dyuú0dygum 0g oAÁmyd
ukovmukovapwem/ om [d Zeublwmyd ormem
twåaem0dygu0g&awm yka&0g ypäm0g obm*F H ur®EÅ
&H0gur®edAÁwåu©E¨oEÅmeH0gOyw¬rÇrmem y0wåwd/ ,xm *E¦m&aAÇ
234 y&rw¬'DyeD ygX
&wewå,yPmrapwemwd/ ,H ye 0dok'¨dra*¾ Oyw¬rÇuH ye
0dyguH ZaewkH eoauúmwDwd 0kwåH/ wH tv'¨0dygu0g&H oE¨m,
0kwåEÅd *a[wAÁH/ e [d ypö,omr*¾d,H owd udÍödur®H
y0wåd0dygurwåóyd tZeuHemr tw¬Dwd/ ww¬ ur®EÅ&ó
Oyw¬rÇeHemr tva'¨gumoó tnó Zeuur®ó
Moumou&PH/ wH ye r&PmoEéumav ygu#H/ w'g [d
ukoav Z0daw tnH y#doE¨dZeuH ukovur®H MoumoH
vbwd/ tukoav Z0daw tnH tukovur®EÅd/ 0kwåaO§wH
£wd 0kwåau --
£ro®d H pm,H ora,? umvuF&d,mx yk*¾avm/
o*¾rSd OyyaZÆ,s? pdwåO§dó yom'dwH/
£ro®d H pm,H ora,? umvuF&d,mx yk*¾avm/
ed&a, OyyaZÆ,s? pdwåO§dó y'lodwEÅd/
y0wådumavyd {wH A[kvH vAÇwda,0/
ur®edAÁwåcE¨oEÅmeó Oyw¬rÇeHemr tane va'¨gumaoe
ukovuar®e0g tukovuar®e0g edAÁwåó cE¨oEÅmeó
ZD0dwEÅ&ma, tyaewGm ZD0dwy&du©ma& ork'gaewGm pd&w&
y0wådu&PH/ ,xm[ --
tbd0g'eoDvdó? edpöH 0k'¨gypm,daem/
pwåma&m "r®m 0¹EÅd? tm,k 0aPÖm okcH AvEÅd/
{w¬ ye ukovHyd tukovur®edAÁwåó cE¨oEÅmeó
tukovHyd ukovur®edAÁwåó Oyw¬rÇuHemr ew¬Dwd e0wåAÁH/
tukov ur® edAÁwåóyd [d r[d'¨dumeH em*okyPÖm'DeH
cE¨oEÅmeó y0wådumav ykAÁuwH ukovH 0kwåea,e
OyjAL[eH ua&mwda,0/ wxmukovur®edAÁwåóyd auoÍöd
y&rw¬'DyeD ygX 235
0dedygwdumok&m'DeH cE¨oEÅmeó y0wådumav ykAÁuwH
tukovH pd&w&yÜ0wåd H ua&mwda,0gwd/
OyyDVuOyCmwumedyd 0kwåyÜum&m ukovmukov
apwema,m{0/ wmyd [d Zeublwmyd ormem twåaem
0dygu0g&awm yka&0g ypäm 0g 0dygu0g& *[P umavyd 0g
ur®EÅ&H0g ur®edAÁwå cE¨oEÅmeH0g 'kAÁvw&H uwGm0g
0dAm",rmem oAÁaom0g OypädE´rmem y0wåEÅDwd/ ww¬
OyyDVau wm0 ur®EÅ&ó 0dAm"eHemr tnó Zeuur®ó
'kAÁvbm0u&PH/ ur®O§d emr tm,l[eumav Av0EÅHyd ypäm
uawe OZky#dyau©e ur®EÅa&e 0dAm"d,rmeH yke
0d[womrw¬d,H a[mwd/ Oy&dblrd edAÁwåuHyd ormeH
a[|mblrd,H edAÁawåwd/ ra[oau©ok r[d'¨dauok edAÁwåuHyd
ormeH tayÜoau©ok edAÁawåwd/ wxm Opöukavok edAÁwåuHyd
eDpukavok/ 'DCm,kauok edAÁwåuHyd tyÜg,kauok/
r[mabma*ok edAÁwåuHyd tyÜabma*ok/ yk&dowå
bm0edAÁwåuHyd ormeH £w¬wåbm0H0g eykHoubm0H 0g
edAÁawåwd/ 0PÖorÜwådedAÁwåuHyd 'kAÁPÖbm0H/
£`E´d,orÜwådedAÁwåuHyd tE¨H0g A"d&H0g ,HudÍöd £`E´d,a0uv’H/
t*Fypö*F orÜwådZeuHyd [w¬yg'g'd t*Fa0uv’H Zaewd/ wxm
tm,l[eumav r[med&a,ok edAÁwåuHyd tukovH
ypämuawe Av0ukoave 0dAm"d,rmeH Oóa'ok0g
ayawok0g edAÁawåwd/ tZmwowåK &mZm apw¬ ed'óeH/
Oóa'ok edAÁwåuHyd ayawok0g wd&päm aeok0gwd tm'doAÁH
0wåAÁH/
Oyw¬rÇuHyd wAÁdy&d,ma,e a0'dwAÁar0/ wxm [d ur®H emr
uwumav'kAÁvHydormeH ypämobma*eAv0wmukoave0g
tukoave0g Oyw¬rÇD,rmeH ok|K Av0H a[mwDwd/ ur®edAÁwå
236 y&rw¬'DyeD ygX
cE¨oEÅmeó 0dAm"eHemr tane uar®e edAÁwåó owåó
*[dwy#doE¨dawm y|m, ,'gu'gpd o&Da& ememtEÅ&ma,
OyÜga'wGm0g XmeEÅ&acwå0w¬K a*gr[d Ho "e "nabm*
orÜwåDeH ykwå'g&Ówd rdwåmeÍö 0dywåd H uwGm0g 'ku©KyÜwåd
u&PH/ 'k0d"O§d ur®zvHemr 0dyguzvH edoE´zvEÅd/ ww¬
0dyguzvHemr ur®um&uaó0 a[mwd/ e tnó/ edoE´
zvH ye tanoHyd om"m&Par0/ "r®ya' tmeE´ao|d0w¬K
{w¬ 0wåAÁH/ pu©m'Dok ye ur®ZoEÅxdoDaook a,e uar®e
,HudÍöd {uH0g a'G0g wDPd0g oAÁaom bdZÆEÅd/ pu©Kygvaw¬
&m'DeH 0d,/ wH ur®H OyCmwau o*F[dwEÅd ,kwåH/ OyCm
wuEÅd ye Oyapä'uEÅdp tw¬awm {uH/ wxm [d rZÑdr|
uxm,H yxrH Oyapä'uemare 0wGm OyCmwuEÅdyd
{waó0 emrEÅd 0kwåH/ t*Fkwå&|uxm,H yxrH
OyCmwuemare 0wGm Oyapä'uEÅdyd waóa0wH emrEÅd
0kwåH/ 0dok'¨d ra*¾yd r&Pówdeda'´ao wa'0
ur®Kyapä'uur®EÅd 0kwåH/ £"p y&awm Oyapä'uur®Kemwd
0u©wd/
£róyd ur®EŽkyapä'eH r&PmoEéumav ygu#H/ w'g[d
yxrH ygyur®Aave 'k*¾wdedrdawå Oy|[aEÅ yke uvsmP ur®H
wH y#dAm[dwGm ok*wdedrdwåH 'aówGm oa*¾ edAÁawåwd/
uvsmPur®Aave ok*wdedrdawå Oy|[aEÅ yke ygyur®H wH
y#dAm[dwGm 'k*¾wdedrdwåH 'aówGm tyga, edAÁawåwd/ 'k|
*grPd&anm aomPaw¬&ydwkp 0w¬Led uaxwAÁmed/
t*Fkwå&|uxm,H ye ukovmukovur®u©, u&ó
r*¾ur®óyd ur®EŽkyapä'u[m 0kwåm/ t*Fkvdrmvaw¬&m'DeH
0d,mwd/ £ro®d H ba0 v'¨ged r[*¾wur®med a,e
tukoave y&d[m,EÅd/ wóyd ur®EŽkyapä'au o*Fa[m
y&rw¬'DyeD ygX 237
,kawåm/ a'0'wåó 0d,mwd/ ur®edAÁwåcE¨oEÅmEkyapä'eH ye
wo®d H wo®d H ba0 tm,k uar®ok 0dZÆrmaeok va'¨gumoó
uópd ty&m"ur®ó Aave uvvumvawm y|m,
tEÅ&m0 auepda&ma*e0g ba,e0g Oyuúare0g r&EÅmeH
0aoe a0'dwAÁH/
{w¬p ur®EÅ&ó0g ur®edAÁwåcE¨oEÅmeó0g Oyw¬rÇem 'Ded
oE¨m, £aroH pwkEéHyd ur®meH ukovmukovbma0g
0dok'¨dra*¾ t*Fkwå&|uxm,Íö 0kawåm/ rZÑdr|uxm,H ye
oH0aPÖwAÁokwåmEk½lyH ur®edAÁwåcE¨oEÅmeaó0 Oyw¬rÇem'Ded
oE¨m, Oyw¬rÇuó ukovbma0g OyyDVuOyCmwumeH
tukovbma0g 0kawåm/ aom ye rZÑdr#Dum,H
t*Fkwå&#Dum,Íö t½kpörmaem 0d, 0kawåm/ r[m#Dum,H ye
aom aupd 0ga'gyd uawm/ ww¬ye oH0aPÖwAÁokwåmEk½lyH
0kwåwåm 0dokH ygVdea,mwd '|aAÁm/ e p aupd0ga'g uwåaAÁm/
okwåo®d H[d tyÜg,kuoH0wåedum{om rmP0y#dy'g? ,'d'H
ygPmwdygwD a[mwDwdtm'dem OyCmwuH
ygPmwdygw0aoae0 0kwåH/ OyyDVuÍö AwGmAm"oH0wåedum
{om rmP0 y#dy'g? ,'d'H owåmeH 0da[XuZmwdaum
a[mwDwdtm'dem 0d[d Hom'DeH 0aoe 0kwåH/ Oyw¬rÇuÍö
'DCm,kuoH0wåedum {om rmP0 y#dy'g/ ,'d'H ygPmwdygwH
y[m, ygPmwdygwm y#d0d&awm a[mwDwdtm'dem
ygPmwdygw0d&wdtm'DeH 0aoe 0kwåH/ oAÁaÍöwH rEkówåH
tm*waó0 owåó 0aoemwd {0H 0dokH ygVdea,m
a0'dwaAÁmwd/ r[m#Dum,H ye t*Fkwå&#Dum,Íö
ur®EŽkyw¬rÇem'Ded tedpäaEÅ[d Zeum'dbma0gemr 0dyguH
y#d£pädwaAÁm/ eur®EÅd 0dyguaó0 OyCmwuwm ,kwåm 0d,
'dówDwd 0kwåH/
238 y&rw¬'DyeD ygX
udpö0aoemwd ZeeH Oyw¬rÇeH OyyDVeH OypädE´eEÅd pwkEéH udpömeH
0aoe/ ww¬ {um ygPmwdygwapwem pwåm&d udpömed
oma"wd/ om [d ,m0 0dypödwkH MoumoH evbwd/ wm0
Oyw¬rÇem'Dok wDok udapöok ,HudÍöd v'¨ypö,H udpöH ua&mwd/
,'g 0dypödwkH MoumoH vbwd/ w'g {um, apwem,
{um{0 y#doE¨d a[mwDwd {0H omauwyaO§ 0kwåea,e {uH
tyg,b0H Zaewd/ wawm y&H ye y#doE¨dZeeudpöH ew¬d/
y0wåd 0dyguZeaee o[ £w&med wDPd udpömed
b0owo[aóyd uyÜowo[aóyd oma"wda,0/
"r®'dEém,emr O*¾aoe &anm a'0d,m 0w¬K {w¬ 0wåAÁH/ om
ye ,'g twåaem 0dygu0g&awm yka& t&d,blwó0g
ykxkZÆeblwóyd uvsmP pdwåor*Øaem0g Oyapä'eH ua&mwd/
w'g OypädE´dwGm ur®EÅ &aó0 MoumoH ua&mwd/ o,H 0dyguH
eZaewd/ ,'g ye ygypdwåor*Øaem cE¨oEÅmeH OypädE´wd/
w'g{0 OypädE´dwGm twåaem 0dyguH Zaewd/ oud H
v'¨y#doE¨d0g&awm ye y|m, taeauok twåbm0
owo[aóokyd Oyapä'em'Deda,0 ua&mwd/ {w¬
r[marm*¾vme aw¬& 0w¬K omrm0wd 0w¬K 0*¾Krk'gwD&d,bdu©K
0w¬K 'kódrm& uvmAk&mZ0w¬Led uaxwAÁmed/ ,o®m ye £'H
Oyapä'uur®H emr wd&päme*wmeH A[kvH vAÇwd/ wo®m ok|K
Av0H tukovur®H 'kAÁvó tukovur®ó0g
tukovur®edAÁwåcE¨oEÅmeó0g Oyapä'uHemr e a[mwDwd
e 0wåAÁH/ awae0 [d rZÑdr|uxm,H A[kuo®dO§d
tukovuar® tm,l[daw Av0ur®H 'kAÁv ur®ó 0dyguH
y#dAm[dwGm twåaem 0dyguó MoumoH ua&mwDwd 0kwåH/
tydp y0wåd,Hyd ur®EÅ&ZedwH b0*FoEÅmeH tEkypädE´dwGm yÍöok
pu©K aomw Cme Zd0Sg bm0 'ou ocFgawok oEÅwd
y&rw¬'DyeD ygX 239
oDaook tnw&ó oEÅwdoDoó oAÁaom OypädE´eHyd
£raó0 udpöEÅd ,kwåH/ ,H ye r[m#Dum,H t*Fkwå&#Dum,Íö
OyyDVduH tnó 0dyguH qdE´wd/ e o,H twåaem 0dyguH
ZaewDwd 0kwåH/ wH t|uxm,H okc'ku©H yDaVwd? t'¨geH
y0wådwkH e a'wDwd £'H 'doGm 0kwåH od,m/ t'¨geH y0wådwkH
ea'wDwd {w¬ ye okcoEÅmeH0g 'ku©oEÅmeH0g pd&umvH y0wådwkH
ea'wd £apö0aw¬m/ e ye OyCmwuH 0d, b0*FoEÅmaee
o[ tnó ur®ó 0dyguH qdE´wDwd/
(143) ,Hye 0dbm0ed,H
]]ZeuH ur®EÅ&ó 0dyguH tEkypädE´dwGm0 0dyguH Zaewd/
OyCmwuH Oyapä'eykAÁuEÅd £'H wm0 t|uxmok oEéd|meEÅd
0kwåH}}/ wH e okE´&H/
£" ykAÁuawe Oyapä'euuar®e r&dwGm oa*¾ edAÁwåmeH
0w¬LeH t|uxmoka,0 tm*wwåmwd/
(144) ,Íö ww¬
tya& ye tmp&d,m 0'EÅDwdtm'dem OyCmwuó o,H
0dyguedAÁwåuwåm bm00peH 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
awae0 uar®e tyga, edAÁwåmeH 'kódrm& uvmAk&mZm 'DeH
wó ur®ó Oyapä'uur®bma0e t|uxmok
tm*wwåmwd/ (ZeupwkuúH)
146/ *½kuEÅd tane uar®e y#dAm[dwkH touúKaP,sH
ukovyau© r[*¾wur®H tukovyau© ed,wrdpäm'd|d,m
o[ yÍömeEÅ&d,ur®H/ {w¬ od,m/ r[*¾wur®EÅd uo®m 0kwåH/
wO§d yrm'0aoe0g eD0&P"r®y0wåd,m0g y&d[m,d,rmeH
eduEÅdAave0g y#dAm[d,rmeH 0dyguH e a'wDwd/ wxm
240 y&rw¬'DyeD ygX
{uó A[lok tmeEÅ&d,uar®ok uawok {uo®d H 0dypöaEÅ
aoomed e 0dypöEÅDwd/ 0kpöaw? r[*¾wur®H wm0xaywGm
yrm'"r®eD0&P"r®eduEÅd"ar® twåaem Av0w&Íö
r[*¾wur®EÅ&H tane yknuar®e tyÜ#dAm[ed,a|e *½kuH
emr a[mwd/ tmeEÅ&d,ur®med ye xaywGm twåaem
Av0w&H tmeEÅ&d,ur®H tane auepd "ar®e
tyÜ#dAm[ed,a|emwd {0H ,xm&[H awoH *½kuwm
a0'dwAÁmwd/ tmoEéEÅd r&Pumav tEkó&dwH w'g uwÍö/
ww¬ w'guwEÅd tEÅdr Z0e0Dxdawm ykAÁbma* tmoaEé uwH
,HudÍöd ukovmukovur®H/ rdpäm'd|dur®H ye 0dyóem'd0aoe
y0wåH or®m'd|dur®Íö tEÅdrZ0e0Dod,Hyd uwEÅd *a[wAÁH/
,xm[-r&Pumav 0gó a[mwd rdpäm'd|d or®m'd|d orwåm
orm'dEémwd/ {awe wawm rdpäm'd|dur®awm tnH
tEÅdrZ0e0Dxd,H y0wåH ur®H y#doE¨d H ZaewkH e oauúmwDwd
od'¨H a[mwDwd/ tmpdPÖEÅd 'DC&wåH tbdPSaom uwH/ oud H
u&dwGmyd0g ypäm ykeyÜKeH aomreóZeuH oEÅmyZeuÍö/
u#wåmur®EÅd um&d,dw¬mwd ur®EÅd {0H uwum&Pm{0 ur®EÅd
0wåAÁH ur®H/ *½kum'dbma0e 0wåAÁH ur®H e a[mwDwd taw¬m/
ww¬ yk&drmed wDPd £ro®d H ba0 uwmed
OyyZÆa0'eD,ur®med{0/ u#wåmur®H ye twDwba0ok
uaw[d ty&y&d,m,a0'eDa,[d o[ £ro®d H ba0 uwH
*½kum oEémpdPÖbm0&[dwH ur®yxywåH ,HudÍöd
OyyZÆa0'eD,ur®H/ r[m#Dum,H ye u#wåmur®H yk&dr ZmwDok
uwH{0 *[dwH/ wH t|uxm, e oarwd/ {aw[d ye wD[d
rkwåH ykeyÜKeH v'¨gao0eH u#wåm0g ye ur®Hemr a[mwDwd [d
0kwåH/ e p twDwba0ok uwmed rmwkCmwum'Dedyd
ty&y&d,m, ur®med {aw[d wD[d rkwåmeDwd0g trkwåmeDwd0g
y&rw¬'DyeD ygX 241
ykeyÜKeH v'¨gao0emeDwd0g tv'¨gao0emeDwd0g ouúm
0daoaowkH/ w'g [d wmed *½ku ur®oEÅmae y0wåmedyd
a[mEÅd/ tmoEé0pdPÖur®oEÅmae y0wåmedyDwd/
t*Fkwå&|uxm,Íö {aw[d ye wD[d rkwåH
tnmP0aoeuwH u#wåm0g ye ur®Hemrmwd 0kwåH/ e wmed
tnmP0aoe ubmeDwd ouúm 0daoaowkH/ wmed [d
yk&drba0ok tnmP 0aoe uwmedyd a[mEÅd/ ÓP0aoe
uwmedyDwd/ wmed ye 0daooemed £ro®d H ba0 uwmeH
*½kum'D[d wD[d rkwåmeH owårZ0e ur®meH 0aoe 0kwåmeDwd
aw[d o[ yk&drZmwDok uwmed ty&y&d,m, ur®med
u#wåm ur®Hemrmwd a0'dwAÁmed/ {0Íö uwGm ,w¬ wHykAÁuwH
ur®EÅd tm*wH/ ww¬yd £ro®d H ba00g twDwba0ok0g
ykAÁumav uwEÅd taw¬m a0'dwaAÁmwd/ £arok ye pwlok
uar®ok 0dZÆrmaeok *½kuar0 teEÅa& ba0 y#doE¨d H a'wd/
*½kau towd tmoEéH/ tmoaEé towd tmpdPÖH/ tmpdaPÖ
towd u#wåmur®H/ awem[ ygu'gey&d,ma,emwd/
ygu'ge0ga&emwd taw¬m/ {w¬ od,m/ uo®m £" tmoEéH
tmpdPÖawm yxrH 0kwåH/ eEk ygVd,H tmoEéawm tmpdPÖar0
yxrH 0kwåH/ ,xm[-,H *½kuH ,H A[kvH/ ,'goEéH/ u#wåm0g
ye ur®EÅd/ t|uxmokp awae0 uare ygu'ge0ga&m
0d[dawmwd/ 0kpöaw? obm0awm Av0'kAÁvuúare ygVd,H
tmpdPÖH yxrH 0kwåH/ aom ye uarm u'gpd
ygu'gey&d,ma,myd orÇ0wDwd uwGm t|uxmok awae0
uare ygu'ge0ga&m 0d[dawm/ tmoEéHyd [dormeH pdwåH
awmaowkH0g oEÅmaywkH0g toauúmEÅH [kwGm 'kAÁvH Av0awm
tmpdPÖó ed0wåuH e a[mwDwd/ ,o®m ye
r[mur®0db*Fokawå ykaAÁ0gówH uwH a[mwd uvsmPur®H
242 y&rw¬'DyeD ygX
okca0'eD,H/ ypäm0gówH uwH a[mwd uvsmPur®H
okca0'eD,H/ r&Pumav0gó a[mwd or®m'd|d orwåm
orm'dEémwd {0H tmpdPÖ'kpö&dwóyd {upöó tmoaEée
uvsmP uar®e o*¾*reH 0kwåH/ wxm ykaAÁ0gówH uwH
a[mwd ygyur®H 'ku©a0'ed,H/v/ rdpäm'd|d orwåm orm'dEémwd
{0H tmpdPÖ okp&dwóyd {upöó tmoaEée ygyuar®e
tyg,*reH 0kwåH/ ,o®mp ObdEéHyd Av0bma0 owd
tmoEéar0 y&d,wåH b0dwkH t&[wd/ wo®m £" axa&e
tmoEéar0 yxrH 0kwåEÅd '|AÁH/ {w¬p ykaAÁ0góuwH a[mwDwd
£'H tmoEémEkó&dwur®0aoe 0kwåEÅd a0'dwAÁH/
wrÁ'gXduemró apm&Cmwuó r[m0gwumvemróp
Oygouó 0w¬K {w¬ uaxwAÁEÅd/
(145) 0dbm0ed,H ye
t|uxm,H tm*wH Z&*¾a0gyrH 'aówGm tmoEéar0 yxrH
0dyguH a'wDwd {uHaoe 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d t|uxm,H {0H {uHaoe 0kwåH/ ep O|mwkHyd
toauúmaEÅm aom Z&*¾a0g yZ'Gg&ó tmoaEé Xdawmyd
yxrw&H edu©rdówDwd/ (*½kupwkuúH)
147/ 'd|"ar®m 0kpöwd ypöu©blawm ypöKyÜaEém twåbma0g/
a0'dwAÁH tEk b0dwAÁEÅd a0'eD,H/ zvH/ 'd|"ar® a0'eD,H zvH
{wómwd 'd|"r®a0'eD,H/
(146) 0dbm0ed,H ye
]]'d|"ar® a0'dwAÁH 0dygumEkb0e 0aoemwd 'd|"r®a0'eD,}}EÅd
0kwåH/ wH e okE´&H/
'da|0 "ar® 0dyguH y#doHa0a'wDwd [d ygVd,H 0kwåH/ {w¬ [d
y&rw¬'DyeD ygX 243
0dyguH y#doHa0a'wDwd {awe £" a0'eD,oa'´g
ur®om"aem 0dygumwda"a,smp a[mwDwd 'aówd/ {0Íö
owd £" tny'w¬ormaom {0 vAÇwd/ e
Owå&y'w¬ormaomwd/ 'd|"r®H Oaypö wó teEÅa& yZÆdwGm
ygykPdwGm a0'dwAÁH zvH {wómwd OyyZÆa0'eD,H/ awae0
[d t|uxm,H OyyZÆ o'´ó tw¬H 0'aEÅe OyyZÆdwGmwd 0kwåH/
okwåya'ok ye OyyaZÆ0gwd ygaXm 'da|m/ wo®m 'd|"r®ó
orDay teEÅa& yZÆdwaAÁm *EÅaAÁmwd OyyaZÆm/ 'kwDa,m
twåbma0g OyyaZÆa0'dwAÁH zvH {wómwd OyyZÆa0'eD,EÅd
{0raw¬m ygXó 0aoe a0'dwaAÁm/ OyyZÆmwd0g teEÅa&
ba0 y0awåm {aum edygawm/ ,xm ypömwd/
(147) 0dbm0ed,H ye
]]'d|"r®awm teEÅ&H OyyZÆdwGm a0'dwAÁEÅd Oy0ZÆa0'eD,}}EÅd
0kwåH/ wH e okE´&H/
OyyZÆ0g 0dyguH y#doHa0a'wDwd [d ygVd,H 0kwåH/ y&d,m,wd
ykeyÜKeH tm*päwDwd y&d,ma,m/ tya&mp aom y&d,m
a,mpmwd ty&y&d,ma,m/ 'd|"r®m em*wm eEÅ& ba0[d
tanm twå bm0 y&d0awåm/ aw ae0 [d r[m#Dum,H
t*Fkwå &#Dum,Íö ty&y&d,ma,wd 'd|"r®meEÅ&mem*wawm
tno®d H twåbm0y&d,ma, twåbm0y&d0awåwd 0kwåH/
okwåya'ok ye tya&0g y&d,ma,wdp ty&mya&0g
y&d,ma,wdp 'Gd"m ygaXm 'da|m/ ww¬ ypädro®d H ygaXowd
£" raZÑ {uó ty&o'´ó avmayg '|aAÁm/
o*F[ayg|auok ye raZÑ 'DaCm ,mum&ea|mp
ty&my&d,oa'´g 'dówd/ aom A[lok t|uxmok ew¬d/
ygVd,mp e oarwd/
244 y&rw¬'DyeD ygX
(148) ,Íö 0dbm0ed,H
]]tya& tya& 'd|"r®awm tno®d H ,w¬uw¬pd twåbma0
a0'dwAÁH ur®H ty&my&d, a0'eD,}}EÅd 0kwåH/ ww¬ 'd|"r®awmwd
£'H wm0 e,kZÆwd/
e [d raZÑ OyyZÆb0H 0aZÆwGm yxarm 'd|"ar®m0 £"
wwDa, ya' t"duawmwd ,kawåm/
(149) tw¬awm ye AsÍÆeawmp oAÁH ygVd,m e oarwd/
tya&0g y&d,ma, 0dyguH y#doHa0a'wDwd [d ygVd,H 0kwåH/
ty&mya&0g y&d,ma,wd0g/ ta[modemruH ur®H
ta[modur®H/ ta[modur®H/ b0dówdur®H/ tw¬dur®H/
ewó 0dygaumwd {0H 0kwåygX0aoe tmp&da,[d
wxm*[dwemr a",sH oAÁaom tv'¨0dygu0g&H ur®EÅd 0kwåH
a[mwd/ ww¬ owåok ukovmukovZ0aeok
yxrZ0eapwem 'd|"r®a0 'eD,Hemr/ om [d
tv'¨gao0ewm, oAÁ'kAÁvwåm tpd&|d wdump a[mwd
tyÜw&0dygumpmwd/ ypö,H v'¨g 'd|"ar®{0 ta[wkurwåH
zvH 'wGm 0d*päwd/ e {uHyd r&PumvH twduúr® oEÅmeH
tEkAE¨dwkH oauúmwd/ ypö,H ye tvbrmem ta[moduHemr
a[mwd/ ypöa,mwdp twåaem zvkyÜwåd,m Moumo'g,aum
emem £&d,myaxok £|med|m&r®Porm *rm'daum
a,maumpd ypöa,myd ,kZÆwda,0/ #Dumok ye y#dyau©[d
tebdblwwm,mwdtm'dem r[EÅH uwGm ypöa,m 0kawåm/
aom umu0vd,m'DeH 0d, ygu#w&zv'geH oE¨m,
0kawåmwd a0'dwaAÁm/ e [d ur®yxZ0eoEÅmae y0wårmem
£w&myd0g yxrZ0eapwem £|med|orma,m*0aoeyd v'¨
ypö,m umpd twåaem AvmEk½lyH zvH e a'wDwd tw¬d/
y&rw¬'DyeD ygX 245
epwm, 'd,srmeH oAÁHyd zvH r[mZeó0g ur®um&uaó0
0gygu#ar0 od,mwd ouúm 0wåKEÅd/ ,H ye ÓP0db*F|
uxm,H {uH 'd|"r®a0'eD,H 0dyguH a'wd/ aoomed
t0dygumeDwd 0kwåH/ wH tv'¨ypö,med aoomed oE¨m, 0kwåEÅd
*a[wAÁH/ e [d {aum 'd|"ar®m {uaó0 'd|"r®a0'eD ,ó
Moumaomwd ouúm 0dnmwkEÅd/ tw¬om"dum ye
oEéd|myublwm ow¬rZ0eapwem OyyZÆ a0'eD,Hemr/ om
[d v'¨gao0ewm, axmuH om&blwm a[mwDwd
yxrapwem 0d, oDCw&H 0dypödwkH eoauúmwd/ Av0wDp
a[mwDwd {uH b0H ZaewkH oauúmwd/ ywdw Z0 aeok ye
tEÅdrZ0ewm, rZÑdrapwema,m 0d, pd&|dwdum e
a[mwDwd ypö,H v'¨g teEÅa& {0 ba0 y#doE¨d H0g y0wåd
zvar00g 'wGm 0d*päwd/ tv'¨g ye ta[modur®ar0
a[mwd/ e 'kwD,H r&PumvH twduúrdwkH oauúmwd/ ,Hye
ÓP0db*F|uxm,H {uH OyyZÆa0'eD,H y#doE¨d H tmu¹wd/
aoomed t0dygumeDwd 0kwåH/ wHyd y#doE¨d0dyguH oE¨m, 0kwåEÅd
*a[wAÁH/ aoomedyd [d ,m0 'kwD,pkwd em*päwd/ wm0
v'¨ypö,med y0wåd 0dyguH a'EÅda,0/ £" rdóu ur®med
uwGm teEÅ&ba0 rdóuur®zvH tEkabmEÅmed a0rmedu
ayw0w¬Led tnmedp wHwHur®H uwGm teEÅ&ba0 {0 ok*wd
,H uAÁdygublwH 0dywåd H tEkb0EÅmed 'k*¾wd,H0g wAÁdygublwH
orÜwåd H tEkb0EÅmed taeumed 0w¬Kowmed {w¬ uax
wAÁmeDwd/
(150) ,H ye 0dbm0ed,H
]]omp y#doE¨d H 'wGm0 y0wåd0dyguH a'wd/ y#doE¨d,m ye
t'dEém, y0wåd0dyguH a'wDwd ew¬D}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
246 y&rw¬'DyeD ygX
,xm0kwå0w¬L[d o'¨d H 0d½kZÑeawm/
(151) ,Íö ww¬
]]pkwd teEÅ&O§d OyyZÆa0'eD,ó Moumaom}}wd um&PH
0kwåH/ wHyd tum&PH/
ykwdteEÅ&awm y|m, ,m0ZD0Hyd MoumoorÇ0awm/
(152) ,Íö ww¬
]]y#doE¨d,m ye 'dEém, Zmwdoawyd y0wåd0dyguH a'wDwd
0kwåH}}/ wHyd e *a[wAÁH/
ur®ouF&mywådawm/ t*Fkwå&|uxm,Íö 'd|"r®a0'eD,H
OyyZÆa0'eD,H ty&y&d,m, a0'eD,EÅd awoH ouFreH ew¬d/
,xmXmaea,0 ywd|EÅDwd 0kwåH/ e apw¬ y#doE¨d0aoe {0H
0kwåEÅd ouúm 0wåKH/ w'w¬om"uó t|uxmya'oó0g
0w¬Kó0g ,kwåd,m0g tbm0awmwd/ raZÑ ye yÍöZ0e
apwem ty&y&d,m, a0'eD,Hemr/ {wm [d ok|K Av0EÅD
om&blwmp a[mEÅDwd e oDCH 0dypödwkH oauúmEÅd/ pd&|dwdum
ye a[mEÅd/ wo®m wwD,b0awm y|m, ,'g MoumoH
vbEÅd/ w'g yÍö0ga& y#doE¨d H 'wGm oHom&y0wåd,m owd
uyÜowo[aóyd y0wåd0dyguH a'EÅDwd/ £rmeda,0 ye wDPd
ur®med twåaem twåaem acawå oAÁaom 0dygu0g&H
tvbrmemed ta[modur®Hemr/ acwåÍö aeoH yxró 'd|
"r®pkwd,m y&dpädEéH/ 'kwD,ó tem*wmeEÅ&b0pkwd,m/
wwD,ó y&dedAÁmepkwd,mwd '|AÁH/ ('d|"r®pwkuúH)
148/ ygu|me0aoemwd tyg,m'duó 0dypöe|meó
0aoe wxm pwåm&d ur®medemr a[mEÅDwd a,mZem/ ww¬mwd
awok tukovm'Dok pwlok uar®ok/ ur®'Gg&0aoemwd
y&rw¬'DyeD ygX 247
ur®od'¨d,m t*FblwmeH um,m'd ur®'Gg&meH 0aoe/ ygPH
twdygawEÅd {awemwd ygPmwdygawm/ twdygweaÍöw¬
o&oawm ywdwkH t'wGm tEÅ&m{0 ya,m*Aave ygweH
'|AÁH/ t'dEéH tm'd,EÅd {awemwd t'dEém'geH/ t*reD
,0w¬KocFgawok 0w¬Kumarok rdpäm p&EÅd {awemwd
umarokrdpämpma&m/ ww¬ y&ygaP ygPondaem wó
ZD0dwd`E´d,oEÅmEkyapä'uó um,0pDya,m*ó ork|mydum
0"uapwem ygPmwdygawmemr/ o,ar0 twåaem
ZD0dwd`E´d,H ygawEÅó ygPmwdygawmemr ew¬d/ y&y&d*¾[daw
y&y&d*¾[dwondaem wawm 0da,m*um&Pó um,
0pDya,m*ó ork|mydum tpädE´uapwem t'dEém'geHemr/
t*reD,0w¬Lok ra*¾er*¾y#dyg'uó um,ya,m*ó
ork|mydum tóm'apwem umarokrdpämpma&memr/ aupd
ye{w¬yd t*reD, 0w¬Kondaemwd y'H £päEÅd/ wH t|uxm,
e oarwd/ t*r,eD0w¬K wo®d H ao0epdwåEÅd [d ww¬ 0kwåH/
{awe t*reD,0w¬KrSd owd *reD, onm,0g t*reD,
onm,0g ao0EÅó ur®yaxm a[mwd a,0gwd od'¨H
a[mwd/ £w&xm t*reD,0w¬K wxm ondwm wo®d H
ao0epdwåEÅd 0kwåH od,mwd/
tya& ye o,H ya,m*H uwGm twåed ya&e u&D,rmeH
ra*¾e r*¾y#dyg'eH tóma'EÅó ao0epdawå owdyd ew¬d
ur®yÜxaba'g/ ya,m*ó tbm0gwd 0'EÅd/ ao0epdawå ye
owd ya,ma*g tyÜrmPEÅd {au/ {0Íö owd wd,*Øaum0
rdpämpma&m? e pwk&*Øaumwd tmyZÆwd/ t|uxm,H ye
ao0e ya,ma*e o[ pwk&*Øaum0 0kawåmwd tan/
ao0eya,ma*g ye a,bka,se vAÇrmewåma,0 0kawåm/ e
ye {uEÅt*Fbm0awm/ £w&xm £w¬DeH a,bka,se
248 y&rw¬'DyeD ygX
ya,m*udpöH ew¬Dwd wmoH rdpämpma&m 'kv’abm od,mwd p
0'EÅd/ bdu©Ked'loeHyd {aw¬0 o*F,Swd/ om [d &u©dwmok
o*F[dwmwd/ #Dumok ye om "r®&u©dwmyd e a[mwd/ ukawm
rmwm'd&u©dwm/ "ar®mwd [d £" ygo@d,"ar®m0
t|uxm,H 0kawåmwd 0'EÅd/ omoe"ar®myd ee ,kawåm/
ojA[®pm&d eda,myd OyZÑm,deD tm'dum wóm
rmwm'd|med,m{0 a[mEÅd/ wxm [d odu©my'0db*F|uxm,H
rdpämpma&myd 'kóDvm,/v/ omraP&d,m? ykxkZÆebdu©Ked,m?
aomwmyEém,? ou'g*grded,m? wawm tem*grded,m
0Dwduúarm r[mom0aZÆm/ cDPmo0g, ye
{uEÅr[mom0aZÆm0gwd 0kwåH/
uo®myaew¬ ok&mygeH e*[d wH/ wHyd[d tyg,oH0wåed
ubma0e 0kwåH/ ,xm[-ok&mar&,ygeH bdu©a0 tmao0dwH
bm0dwH A[kvDuwH ed&,oH0wåeduH wd&pämea,medoH0wåeduH
aywåd0do,oH0wåeduH/ a,mp oAÁv[kaum ok&mar&,
ygeó 0dygaum/ aom rEkóblwó Or®wåuoH0wåedaum
a[mwDwd/ t|uxmokyd aum|moawm yÍöyd ygPmwdygwm
'a,m ur®yxm{0gwd 0kwåEÅd/ 0kpöaw? rlv#Dum,H wm0 wó
obm*awåe rdpämpma& Oyum&uawåe 'ookyd ur®yaxok
tEkya0aomwd 0kwåH/ ww¬ obm*wåH *a[wGm 0dbm0ed,H
ok&mygeHyd {aw¬0 o*F,SwDwd 0'EÅd &oocFgawok umarok
rdpämpm&bm0awmwd 0kwåH/ Oyum&uwåH *a[wGm
y#dorÇd'gr*¾#Dum,H ukovmukovmydp y#doE¨dZeuma,0
ur®yxmwd 0kwåm/ 0kwåm0aoom y#doE¨dZeae taeuEÅd
uwåm ur® yxmwd e 0kwåmwd £ró 0gusó oH0PÖem,H
0kwåm0ao omwd ok&mygem'a,m wAÁd&rPm'a,mp/
ok&mygeO§d r'ó ypöa,m/ ra'g tyknyxó/ wAÁd&wdyd
y&rw¬'DyeD ygX 249
edr®'wm,/ omp yknyxómwd ur®yxlyedó,med wmed
w'goEéur®0aoe oE¨dZeumedyd a[mEÅDwd 0kwåH/ ww¬
w'goEéur®0aoemwd wó ok&mygeó0g
ok&myge0d&wd,m0g tmoaEé y0wåmeH wr®LvumeH
tyknur®meH0g yknur®meH0g 0aoemwd taw¬m/ £'H 0kwåH
a[mwd-a,m ok&H yd0dwGm ok&mr'a[wk ygPm ygwm'Dok
,HudÍöd ur®H ua&mwd? wó ok&mygeH wówd ur®ó
Av0lyedóa,m a[mwd ykAÁapwemXmed,Íö/ wa'0 0dokH
y#doE¨d H Zaewd? e £w&EÅd/ ,xm [d ykAÁmy&apwem a,myd
ur®yxywåó ur®ó y&d0g&blwm{0 y#doE¨d H ZaeEÅd? e
£w&m/ {0rd'HyDwd/ e [d ur®yxokawåok o½lyawm
tm*wmed{0 y#doE¨d H ZaeEÅd/ e £w&meDwd ouúm ed,arwkH/
,med ye {uaEÅe y#doE¨dZeeomrw¬d, ,kwåmed? wmae0
ww¬ o½lyawm 0kwåmed/ ,medye y#doE¨dZeae taeuEÅdumed
a[mEÅd/ wmed ww¬o½lyawm e 0kwåmeDwd ouúm 0dnmwkH/
wxm [d y#dorÇd'g r*¾|uxm,H ukovmukovmydp
y#doE¨dZeuma,0 ur®yxmwd 0kwåm/ 0kwåm0aoom
y#doE¨dZeae taeuEÅd uwåm ur®yxmwd e 0kwåmwd 0kwåH/
wo®m £'Hyd y#doE¨dZeae taeuEÅduwåm ww¬ o½lyawm e
0kwåEÅdp/ ,H w'g oEéur®0aoe y#doE¨dZeuEÅd ykaAÁ 0kwåH/ wH
ww¬ o½lyawm 0kawåok w'g oEéuar®ok tEky0d|EÅdp ouúm
0wåKEÅd/ wó ye 'k0d"H udpöH y#doE¨dZeeH ur®ZeeÍömwd/ ww¬
y#dZeeawm ur®Zeear0ó r[EÅH r[m0dyæm&Íö a[mwDwd
uwGm oauúe a'0gerdaE´e ukrÇZmwau --
,H a0 0d0dwGm 'kpö&dwH p&EÅd?
uma,e 0gpm, apwomp/
250 y&rw¬'DyeD ygX
ed&,H 0ZEÅd 'kpö&dwH p&dwGm?
wóm ykPÖH ukrÇrdrH udPmxmwd/
{0H w'goEéur®0aoae0 wó tyg,*grdwm 0kwåm/
w'kb,H yeó udpöH *a[wGm ok&mar&,ygeH bdu©a0
tmao0dwH/v/ oH0wåeduEÅd t*Fkwåa& 0kwåEÅd a0'dwAÁH/
t,O§dokwåya'ok "r®wm/ ,'d'H oH0wåeduEÅd 0kwå|mae
,xmvmba,mZemwd/ wxm[d
rlv#Dum,HykeAÇ0Ha'wdykeAÇ0g, oH0awåwDwd ygaX
ur®o[Zmwm ykeAÇ0Ha'wd/ ur®o[m,blwm tur®o[Zm
wmykeAÇ0H oH0awåwDwd 0kwåH/ aupd ye £rrw¬H tEky"ma&wGm
£rm, ygVd,m wó 0dokH {uEÅur®yxbm0H rnEÅd/ ,H ye
aum|moawm yÍöyd ur®yxm{0gwd t|uxm0gusH/ ww¬
{0oa'´e awoH apwem"r®wåm psmem'daum|moduwåH
ed0awåwd/ apwem [d ur®yxH ywåmyd tywåmyd
aum|moawm ur® yxaum|modum{0 a[mwDwd/ awae0
rlv#Dum,H ur®yxm {0gwd ur®yxaum|modum{0gwd 0kwåH/
tEk#Dum,Íö ur® yxaum|modum{0/ e
psmem'daum|modumwd 0kwåH/ aupdye £rrw¬H tov’au©wGm
£rdem 0gause wó 0dokH ur®yxbm0H 0'EÅd/
ck'´uygX|uxm,H ye oaAÁeoAÁH wó ur®yxbma0g
y#du©dawåma,0? ww¬ [d yk&drmeH pwkEéH um,ur®m'dbm0Íö
ur®yxbm0Íö 0dokH 0wGm ok&mygeHywGm um,ur®ar0gwd
0kwåH/ {awe 0pDur®bm0Íö ur®yxbm0Íö y#du©dywDwd/
"mwkoH,kwå|uxm ,Íö y#du©dawåm/ ,xm[-
wwD,HyÍöur®0aoe AkZÑeumeH tZÑmo,0aoe 0kwåH/ pwkw¬H
owåur®yx0aoe yÍörH 'o ur®yx0aoemwd/ ww¬ [d
y&rw¬'DyeD ygX 251
wwDa, ok&mygerdóuwåm yÍöur®0aoe £apö0 0kwåH/ e
yÍöur®yx0aoemwd/ {wmokydp y#doE¨dZeae taeuEÅd
uwåm{0 y#du©dawåmwd e eouúm 0wåKH {0O§d owd oAÁm
ygVd|uxm#Duma,m oHoE´dwm a[mEÅDwd/ um,ur®EÅd {w¬
uma,m wd0da"g oorÇm&uma,m yom'uma,m
apmyeuma,mwd/ £" um,0dnwådocFgawm apmyeuma,m
t"dayÜawmwd 0kwåH um,0dnwådocFgawwd/ apmyeuma,m
[d u'gpd um,a*Fe twåaemt"dyÜg,H y&ó 0dnm yew¬m,yd
u&D,wDwd um,0dnwåDwd 0kpöwDwd/ aom a,0p ur®meH
y0wådrkcwåm 'Gg&EÅd um,'Gg&H/ wo®dO§d awe awe Oyuúr
udapöe y0wårmae{0 ZD0dwd`E´d,kyapä'g'dudpöod'¨dawm wHZe
uó apwem"r®ó tm,l[e udpöedAÁwådp um,ur®emr
vmabmp a[mwDwd/ wo®d H um,'Gga&/ {w¬p ,o®moAÁmedyd
ur®med ykAÁ*Frblawe orÜ,kwåraee 0dem eodZÑEÅd/
raemykAÁ*Frm "r®m/ raemao|m raemr,mwd [d 0kwåH/ "r®mwd
apw¬ okp&dw'kpö&dw"r®m 0kpöEÅd/ wo®m raem'Gg&H
oAÁur®om"m&Pwåm ur®med 0daoaowkH eoauúmwd/
tom"m&Pblwm ye um,0pDa,m {0 oaumEÅd/ ,o®mp
yk&drmed owå0d"med ur®med au0vH raemrawåe eodZÑEÅd/
wHork|daw[d ye um, 0pDya,ma*[d {0 odZÑEÅd/ wo®m
aw{0 awoH ur®meH y0wådrkcocsF H *päEÅDwd 0kwåH
um,'Gga&wd/ y&awm 0pD'Gga&wd p/
,o®m ye um,'Gga& 0kwådawm um,ur®H emr/ 0pD'Gga&
0kwådawm 0pDur®Hemrmwd {wåurawå 0kawå ygPmwdygwm'Ded
wDPd um,ur®Hemr/ rkom0g'g'Ded pwåm&d 0pDur®Hemrmwd {0H
'Gga&e ur®meH emr00w¬meH tod'¨H od,m/ uxH/ ,'g [d
yk&drmed a'G tmPwåd0aoe tyÜaue 0pD'Gga& bdZÑEÅd/ w'g
252 y&rw¬'DyeD ygX
wmed um,ur®EÅd emrH Za[,sKH/ 0pDur®EÅd ocsF H *apä,sKH uo®m
0pD'Gga& 0kwådawm 0pDur®Hemrmwd 0kwåwåm/ a'G0g aeoH emrmed
ba0,sKH/ Ob,'Gga&okyd oE´dóeawm/ ,'gye rZÑdrmed
pwåm&d [w¬rk|m'd0aoe tyÜaue um,'Gga& odZÑEÅd/ w'g
wmedyd 0pDur®EÅd emrH Za[,sKH/ um,ur®EÅd ocsF H *apä,sKH/
uo®m um,'Gga& 0kwådawm um,ur®Hemrmwd 0kwåwåm/ a'G0g
aeoH emrmed ba0,sKH/ Ob,'Gga&okyd oE´dóeawm/
{0Íöowd ygPmwdygawm/v/ rdpämpma&mapwd
um,ur®Hemrmwd £'H 00w¬mear0 ed&w¬uH od,m/ wxm
y&awm rkom0ga'g/v/ yÜvmaygapwd 0pDur®Hemrmwd/
Am[kv’0kwådawmwd 0kawåye {uaraue Am[kv’oa'´e
qAÁd"med wmed 0ZÆmed 0aZÆwGm 0kwåyÜum&H 'Gga&e ur®00w¬meH
od'¨H b0wd/ ,xm 0ep&aum o*Fgrm0pa&mwd/
raemur®med ye 'Gg&EÅa&ok p&EÅmedyd p&Prwåmed {0 a[mEÅd/
e 'Gg&EÅ&med awoH ur®od'¨d,m t*F H a[mEÅd/ wo®m wmed 0dokH
uwmeDwd a0'dwAÁH/ ,o®m ye um,'Gg&ó uma,mwd emrH
taeauok okwåo[aóok o,ar0 od'¨H ygu#Íö/ wxm
0pD'Gg&ó 0gpmwd emrH/ ukovmukov Z0epdwåocFguó
raem'Gg&óp raemwd emrH/ wo®m oAÁw¬ um,'Gg&H 0pD'Gg&H
raem'Gg&EÅd 0kawå uar®e 'Gg&ó 00w¬me udpöHemr ew¬d/ ,w¬
ye um,ur®'Gg&H 0pDur®'Gg&H raemur®'Gg&EÅd tm*wH/ waw¬0
'Gg&uxm'Dok uar®e 'Gg&00w¬meHyd 0dokH 0wåAÁH a[mwDwd '|AÁH/
(153) {awe ,H 0kwåH 0dbm0ed,H
]]um,ur®óp y0wådrkcblwH um,'Gg&EÅd 0kpöwDwd}}/ wH
y#du©dwåH a[mwd/
(154) ,Íö ww¬
y&rw¬'DyeD ygX 253
]]wxm rkom0g'g'd H um,0duma&e ua&mEÅó 0pDur®H
um,'Gga&yd y0wåwDwd uar®e 'Gg&00w¬meHyd eod,mwd}} 0kwåH/
wHyd e ,kZÆwd/
e [d um,0duma&e u&D,rmeH 0pDur®H um,'Gga&
y0wårmeHyd wó 'Gg&ó emrH bdE´dwkH0g twåaem emrH 'gwkH0g
oauúmwd/ obm0 od'¨wåm wó emrómwd/
(155) {awae0 ,Íö ww¬
0kwåH ]]wxm um,ur®ar0 a,bka,se um,'Gga& y0wåwd/
e £w&med/ wo®m um,ur®ó a,bka,se {aw¬0
y0wåeawm um,ur®'Gg&bma0g oda'¨g/ jAm[®P*grm'DeH
jAm[®P*grm'd bma0g0d,mwd}}/ wHyd y#du©dwåH a[mwd/
e [d um,ur®'Gg&EÅd emrH £" 0kwåH tw¬Dwd/ (um,ur®H)
149/ rkomwd tblwaw¬ edygawm/ rkom 0'EÅd {awemwd
rkom0ga'g/ 0dowd ya&oH tnrnoar®m'bm0ocFgwH
omr*¾d&oH oHpkaPÖwd y&dbdE´wd rdxk ab'H ua&mwd
{wm,mwd ydokPm/ twåaem yd,bm0H ya&oÍö
rdwåoknbm0H ua&mwd {wm,mwd0g ydokPm/ ed½kwådea,e/
0'EÅd {wm,mwd 0gpm/ ydokPmp om 0gpmpmwd ydokP0gpm/
a,e ok,swd? wó [',H z&rmem Oowd '[wDwd z½kom/
z½komp om 0gpmpmwd z½ko0gpm/ om"kZae[d t"d*EÅAÁH
oHokcH [dwÍö zvwd 0do&wd 0demaowd [dwokcr*¾H bdE´wDwd
oræH/ wH0g zvwd bdZÆwd {awemwd oræH/ tw¬"r®my*wó
y#dbmPpdwåó bm&w,k'¨oDwm[&Pm 'duó 0gpm
0w¬KrwåaówH emrH/ ,w¬ 'd|"r®[dwAk'¨d,m0g orÜ&m,du
[dwAk'¨d,m0g Oyg,'DyuH udÍöd tw¬"r®0de,y'H ew¬d/ oræH
yvyEÅdyuma&e ux,EÅd {awemwd oyæyÜvmayg/ ww¬
254 y&rw¬'DyeD ygX
y&ó0doH 0g'eyka&u©ma&e 0doH 0g'u
um,0pDya,m*ork|mydum tukovapwem rkom0ga'g/
aom y&ó tw¬bÍÆeaum0 ur®yxaba'g/ £wa&m
ur®ar0/ {w¬ p ur® yaxmwd y#doE¨dZeumeH ur®meH
O|merkcra*¾g 0kpöwd/ ,xm [d &ZmeH O|meya'aom
&Zyaxmwd 0kpöwd/ wxm avmau oE´dórmaeok owåmeH
um,0pDpdwåmbdocF&Pudapöoka,[d udapö[d y#doE¨dZeumed
ur®med O|[EÅd/ a,ok0g udapöok wmed O|[EÅd y0wåEÅd/ wmed
um,0pDpdwåm bdocF&Pudpömed y#doE¨dZeumeH ur®meH
O|merkcr*¾wåm ur®yaxmwd 0kpöEÅd/ uwrmed ye wmeDwd/
t*ForÜEémed tukoavok ygPCmw udpöm'Ded ukoavok
wAÁd&rPudpöm'Ded 'o0d"med udpömeDwd/ ur®meda,0
ok*wd'k*¾wDeH w'kyÜZÆeuokc'ku©meÍö yxblwwåm
ur®yaxmemrmwdyd 0'EÅd/
y&ó ab'yka&u©ma&e ab'uum,*pDya,m*ork|m
ydum oHudvd|apwem ydokPm0gpm/ omyd ya& bdaEéa,0
ur®yxaba'g/ tbdaEé ur®ar0/ y&ó rr®apä'uum,
0pDya,m*ork|mydum 'k|apwem z½ko0gpm/ {w¬p r&EÅd
owåm? r&PrwåH0g 'ku©H ed*päEÅd {wo®d H C¥d,rmaewd rr®H/
'k|0aPm/ rr®H qdE´wd bdE´wd Ca¥wDwd rr®apä'aum/
0PC¥eya,ma*g/ £" ye rr®H0d,mwd rr®H/ Zmwdtm'Dok
'ook tauúmo0w¬Lok ,HudÍöd/ rr®apä'aumwd Zmwdtm'Dok
C¥e 0aoe y0awåm z½ko um,0pD ya,ma*g/ t, raw¬m
oDvu©E¨ #Dum 0aoe a0'dwaAÁm/ tx0g/ rrm,wDwd rarm/
rdawåm/ rró bma0g rr®H/ arwåmpdwåH/ rr®H qdE´wDwd
rr®apä'aum/ t,Hyd tauúmodwAÁó or®Kcg{0
ur®yxaba'gwd aupd/ y&r®KcgyDwd tya&/ ,xm ye y&H
y&rw¬'DyeD ygX 255
tauúmodwGm crmayEÅó crmyeur®H y&ó 'la& Xdwóyd
rwóyd orÜZÆwd/ {0H tauúmoeur®HyDwd 'DCrZÑdr#Dumum&m
£päEÅd/ tauúmom"dyÜga,e p@m r[d HoD wH tEkAE¨wlwd0g
apm&m wH c@m c@duH ua&mEÅLwd0g rk'¨g aw zvwk
owå"mwd0g {0rm'dem ea,e y&H tbdoyEÅóyd
ur®yxaba'g a[mwda,0gwdp 0'EÅd/
tew¬0dnmye um,0pDya,m* ork|mydum ygyapwem
oræyÜvmayg/ aomyd bm&w,k'¨ oDwm[&Pm'dauok
y#dbmPpdawåok 0gpm0w¬Krawåok{0 ur®yxaba'g/
aompacg ya& wH tew¬H opöawm *PSaEÅa,0/ t*PSaEÅ
ye ur®ar0/ wxm &mZuxm'Dok 'Gwåd Ho wd&päme
uxmyaba'okyd ur®ar0/ wÍö acg w'óm'0aoe
uaxEÅaó0/ tw¬"r®0de,edódwH uwGm uaxEÅó ye
oAÁHyd ow¬uar0 a[mwDwd a0'dwAÁH/ 0pDur®EÅd {w¬ 0pDwd
0gpma,0/ om pwkAÁd"m o'´0gpm 0d&wd0gpm apwem0gpm
apmye0gpmwd/ £" ye o'´o[dwm 0pD0dnwådocFgwm apmye
0gpm t"dayÜwmwd 0kwåH 0pD0dnwådocFgawwd/ apmye0gpm [d
u'gpd 0gpa*Fe twåaem t"dyÜg,H y&ó 0dnmyew¬m,yd
u&D,wDwd 0pD0dnwåDwd 0kpöwDwd/ oma,0p ur®meH y0wåd
rkcwåm 'Gg&EÅd 0pD'Gg&H/ wm, [d wHwH0pDya,m*udapöe
y0wårmem, {0 0doH0g'em'dudpöod'¨dawm wHork|myuó
apwem"r®ó tm,l[eMud,medAÁwådp 0pDur®emrvmabmp
a[mwDwd/ wo®d H 0pD'Gga&/ ,arw¬ 0wåAÁH? wH um,uar®
0kwåar0gwd/ (0pDur®H)
150/ tbdZÑm,EÅd tóm'rawå t|wGm y&b@ó
twåaem y&dPmre0aoe twda&uw&H psm,EÅd edZÑm,EÅd
256 y&rw¬'DyeD ygX
{wm,mwd tbdZÑm/ Asmyga'EÅd y&oawå 0demoH tmyaEé
uwGm pdaEÅEÅd {awemwd Asmyga'g/ rdpäm'd|Dwd {w¬ rdpämwd
0dy&Dwaw¬ edygawm/ tw¬d'dEéEÅdtm'de,y0wåH oAÁH oyÜK&do r*¾H
oyÜK&doynwåH bdE´dwGm ew¬d 'dEéEÅdtm'dea,e wAÁdy&D wawm
yóEÅd {wm,mwd rdpäm'd|d/ ww¬ y&oEÅuH 'doGm au0vH
tóm'embdeE´e&ZÆerawåok t|wGm ta[m0w £'H
rrómwd {0H twåaem uwGm pdawåe y&dPmarEÅaó0
tbdZÑmur®yxaba'g a[mwd/ y&oEÅubma0a,0
xaywGm vmbm0wdar/ a, þ'doH y&dbkÍÆEÅd/
ta[m0wm[Hyd wm0umvduH y&dbkaÍÆ,sH/ ,mpdwGm0g
udPdwGm0g twåaem ua&,sH/ tnH0g þ'doH vab,sEÅd {0H
tóma'EÅó ur®ar0/ 0kwåaO§wH t|uxmok
y&b@0w¬Kau [d avmab OyÜaEéyd e wm0 ur®yxaba'g
a[mwd/ ,m0 e ta[m0w £'H rrómwd twåaem
y&dPmarwDwd/ tEÅraom !Horuom'dauyd tm&AÇ £ar
eóEÅK 0deóEÅK/ ta[m0wdar eaó,sKH 0deaó,sKH/
t0¹dwm0g ba0,sKH pd&H0g ewda|,sKH/ u'g0g eóEÅd
0deóEÅDwd {0H y& owåó cE¨ZD00demoH pdaEÅEÅaó0
Asmyga'g/ £wa&m ur®ar0/ 0kwåaO§wH y&owå0w¬Kau [d
auma" OyÜaEéyd e wm0 ur®yxaba'g a[mwd/ ,m0 e
ta[m0wm,H OpädaZÆ,s 0demao,smwd wó 0demoH
pdaEÅwDwd/ ur®ó0g ur®0dyguó0g oAÁaom y#dAm[dum
ew¬duma[ wkumMud,0aoe wd0d"m ed,w rdpäm'd|d{0
ur®yxaba'g/ 'o0w¬Kurdpäm'd|d ye ew¬du'd|dyab'g{0/
oAÁnKa'oeH y#dAm[dwGm y0wåm t&d|uP³um'DeH 'd|da,myd
ur®yxm{0gwd 0'EÅd/ 0Dowd0w¬Kum ouúm,'d|d0g
'Ggo|d'd|d*wmed0gur®ar0gwd/
y&rw¬'DyeD ygX 257
ed,wmwd apw¬ ,xm wDPd vu©Pmed ,wåuH yódwGm
o'¨g"darmau©e oEéd|meH *päEÅó pdwåKyÜga'g twåaem teEÅ&H
zv'geed,are ed,awm a[mwd/ wwåuH yóaEÅm
ukoavok "ar®ok ed,mrH MouúrwDwd 0kawåm/ wxm'd|d|m
emed um&P y#d½lyumed ,wåuH yódwGm rdpäm"darmau©e
oEéd|meH *päEÅó pdwåKyÜga'gpkwdteEÅa&zv'geed,are
ed,awm a[mwd/ wwåuH yódwGm oEéd|meH *päaEÅm
tukoavok "ar®ok ed,mrH Mouúrwd? tawudapämemr
a[mwd/ wxm ye tyódwGm au0vH rdpäm"darmu©rawåe
{0ar0 b0dówDwd oEéd|meH *EÉm ouH tmp&d,uH or,H
y*¾PSdwGm Xdawm tawudapämemr ea[mwd/ uo®m? zv'ge
ed,rmbm0gwd/ t,Íö taw¬m rdpäwåwådaue 'DaywaAÁm/
ww¬ [d zv'ge ed,r0aoae0 ObdEéHyd or®wårdpäwå"r®meH
ed,wonmy#dvmabm t|uxm,H 0kawåmwd/
okwåEÅoH0PÖemok ye *[Ped,r0aoemyd wóm
ed,wbma0g 0kawåmwd/
tnMwmyd0dnwåd,mwd 0dnwåd'Ga,e 0demyd/ 0dnwåd'G,H
tork|maywGmyDwd taw¬m/ tydoa'´e ye 0dnwåd'Ga,e
o[myDwd 'aówd/ £rmed [d wDPd ur®med ,'g um,*F0g
p*Fged tapmaywGm reo®d H{0 odZÑEÅd/ w'g0dnwåd,m 0dem0
y0wåEÅd/ ,'g ye wmed apmaywGm um,0pD'Gga&ok odZÑEÅd?
w'g 0dnwåd,m oa[0 y0wåEÅDwd/ {awe £aroH wDokyd
'Gga&ok y0wåd H 'Daywd/ {0HoaEÅyd £rmed raem'Gga&{0 A[kvH
y0wåEÅd/ um,0pD'Gga&ok ye tyÜuar0 y0wåEÅDwd 0kwåH
reo®d Ha,0Am[kv’0kwådawmwd/ ww¬ reo®d H a,0gwd ukovm
ukovZ0epdwåocFgaw raem'Gga&{0/ {awe yk&darokyd
um,'Gga& 0pD'Gga&wd ya'ok {0o'´orÇa0g 'Dydawm a[mwd/
258 y&rw¬'DyeD ygX
{0O§d owd ww¬yd 'Gga&e ur®00w¬meH ok|Kw&H OyyEéH
a[mwDwd/ £w&xm Oyvu©Pm'd0aoe tw¬EÅ&yoa*Fgyd
od,mwd/ tydp? £" {0oa'´e t,Hyd 0daooaw¬m 'Dydawm
a[mwd/ ygP0"m'Dok [d 0"mrd eH t0[&mrd e EÅdtm'dem
oH0d"memuma&e y0wåm apw,dwMud,m{0 y"meH a[mwd/
omp um,0pDya,ma*[d 0dem eodZÑwd/ wo®m awok um,
0pD ya,m*g ur®od'¨d,m {uH t*F H a[mEÅd/ wH o[Zmwmp
tbdZÑm'a,m apwemyu©dum{0 [kwGm taAÁm[m&duwåH
*päEÅd/ y&b@m bdZÑm,em'Dok ye tbdZÑm'DeH twåy"memeH
um,0pD'Gga&ok y0wåmeHyd um, 0pDya,m*gur®od'¨d,m
t*Far0 ea[mEÅd/ wxm pdEÅmy0wåd rawåae0 ww¬
ur®od'¨dawm/ £wd £arok uar®ok um, 0pD'Gg&meH
oaAÁeoAÁH t*Fbm0y#du©dyew¬H reo®d H a,0gwd {0 *[PH
£a"0 uwEÅd '|AÁH/ awok ye 'Gga&ok y0wådrwå oAÇm0H
oE¨m, Am[kv’oa'´gyd £" *[dawmwd/
(156) ,H ye 0dbm0ed,H
]]0dnwådork|myu pdwåorÜ,kwåmapw¬ tbdZÑm'a,m
apwemyu©dum0 a[mEÅDwd}} 0kwåH/ wH £" e ,kZÆwd/
e [d 0dnwådork|myupdwåorÜ,kwåmyd au0vH raemur®
udpö0daoaoe y0wårmem tbdZÑm'a,m apwemyu©dum
a[mEÅd/ apwem{0 ye tbdZÑm'dyu©dum a[mwDwd/
(raemur®H)
151/ {w¬ p 'oEéHyd £aroH ur®yxmeH ykAÁmy&apwema,m
y#doE¨dtmu¹ae taeuEÅduyu©H *wmwd y#dorÇd'g r*¾#Dum,H
0kwåm/ wo®m wmyd £rH owåH rma&ómrd £rH b@H t'dEéH
tm'd,dómrDwdtm'dem ea,e tm'dawm y|m, y0wåm
y&rw¬'DyeD ygX 259
Av0ypöa, v'¨g y#doE¨d H tmu¹EÅd/ tv'¨g emu¹EÅDwd
,kwåm/ ,med ye ukovmukovmed ur®yxab'H tyÜwåmed
a[mEÅd/ wmed um,'Gga& 'dórmemed um,ur®medemr
a[mEÅd/ 0pD'Gga& 'dórmemed 0pDur®medemr/ oka'¨ raem'Gga&
'dórmemed raemur®medemrmwd a0'dwAÁmeDwd/
a'gorlavemwd a'goocFgwrlave a'gorlvupdawåemwd
'Gd"m taw¬m/ ww¬ yk&darm Asmyg'0aZÆ[d 'GD[d ,kZÆwd? ypädarm
wD[dyd/ r-231 avmbrlavemwd {w¬ {oea,m/ ww¬mydwd
yk&darm tbdZÑm0aZÆ[d 'GD[d ,kZÆwd/ ypädarm wD[Dwd/ 'GD[d
rlav[Dwd u'gpd a'gorlave u'gpd avmbrlavemwd {0H
'GD[d rlav[d orÇ0EÅd/ arma[m ye oAÁom"m&Pwåm
0daooua&m e a[mwDwd £" e *[dawm/
(157) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ed"dygXuyrmPawm 'k|ed*¾[w¬H y&oEÅuH [&EÅmeH &mZleH
jAm[®PmeÍö oAÁrd'H jAm[®PmeH &mZl[d 'dEéH/ awoH ye
oAÁ'kAÁvbma0e tan bkÍÆEÅd/ twåoEÅuar0 jAm[®Pm
y&dbkÍÆEÅDwd {0rm'Ded 0wGm ouonm, {0 ,HudÍöd [&EÅmeH
ur®zvorÁE¨my0g'DeÍö arm[rlavem}}wd 0kwåH/ wH £" e
,kZÆwd/
o[ZmwrlvO§d £" t"dayÜwH tom"m&PblwÍö/ awoÍö
wxm[&EÅmeH [&PH [&Pumav u'gpda'gorlave u'gpd
avmbrlavemwd {0H 'GD[d rlav[d {0 orÇ0wDwd/ a,m ye
arma[m r[mor®wm'DeH"r®du&mZleH umav y0wåH ayg&mPu
ed"dow¬H xaywGm ypäm t"r®dumeH&mZleH umav y0awåok
a,bka,se t"r®dauok "r®ow¬ &mZow¬ ocFgawok
ed"dygaXok "r®duonDeH &mZleH OyÜaEém/ a,mp &mZleH
260 y&rw¬'DyeD ygX
tbdaouumav 'dEéan0orPjAm[®PmeHwdPua|m'uEÅd
0peH Oyg'g, oAÁrd'H jAm[®PmeH &mZl[d 'dEéEÅd {0H onDeH
jAm[®PmeH OyÜaEém/ a,mp ew¬d okuw 'kuú#meH ur®meH zvH
0dygaumwd {0H 'd|dumeH ur®zvorÁE¨m y0g'DeH OyÜaEém/
aomoaAÁmyd Oyedó,arma[m emr a[mwd/ aom £"
em"dayÜawm/ £w&xm avmabm ed'geH ur®meH ork',m,/
a'gaom ed'geH ur®meH ork',m,/ arma[m ed'geH ur®meH
ork',m,mwd 0peawm oaAÁyd tukovur® yxmwd
rlvum{0 £" 0wåAÁm od,kEÅd/ {0Hyaew¬ 0wåAÁH od,m?
uar®okp ur®zavokp oÍÆmwucFgeH ZemeH ucFg y&d,k|me
pdawåeoa[0w'Ek½lygedt'dEém'gem'Ded pwåm&dur®med
ua&mEÅmeH wmed ur®med oka'¨e arm[rlave Zm,EÅDwd/ {0O§d
owd y&awm 0dpdudpäm apwem, y#doE¨dZeauok *[PHyd
OyyEéH a[mwDwd/ (tukovur®H)/
152/ umrm0p&ukovHyd um,'Gga& y0wåH um, ur®EÅd {w¬
a'G y&d,m,m a0'dwAÁm/ uxH? 0u©rmaeok [d
yknMud,0w¬Lok ,HudÍöd yknMud,0w¬KH um,*F H apmaywGm
y0wådwH um,ur®H emr/ 0gp*F H apmaywGm y0wådwH 0pDur®H
emr/ um,*F 0gp*Fged tapmaywGm raem'Gga&{0 y0wådwH
raemur®H emrmwd t,araum y&d,ma,m/ t,H ye arwåH
um,ur®H ypöKy|dwH a[mwd ojA[®pm&Dok tm0dap0 &a[m p/
arwåH 0pDur®H ypöKy|dwH a[mwd ojA[®pm&Dok tm0dap0
&a[mp/ arwåH raemur®H ypöKy|dwH a[mwd ojA[®pm&Dok
tm0dap0 &a[mpmwdp/ oAÁH um,ur®H ÓPykAÁ*FrH
ÓPmEky&d0wåH/ oAÁH 0pDur®H ÓPykAÁ*FrH ÓPmEky&d0wåH/ oAÁH
raemur®H ÓPykAÁ*FrH ÓPmEky&d0wåEÅd p/
y&rw¬'DyeD ygX 261
y'u©dPH um,ur®H? 0gpmur®H y'u©dPH/
y'u©dPH raemur®H? yPD[daw y'u©daP wdp/
{0rm'Dok okwåya'ok tm*awm/ tydp? t|omvded,H
ouvm, e0ur®'Gg&uxm, t,raw¬m 'DaywaAÁm/ ww¬
[d 'ger,Hyd um,0pD raemur®0aoe wd"m 0dbwåH/ wxm
oDvr,H bm0emr,Íömwd/ ,o®d H ye 'kódavs y0wårmae
uma,m ty&doka'¨g a[mwd/ um,oH0a&m bdZÆwd/ ,H ye
ukovH y0wårmeH w'*Fy[mem'd0aoe wH 'kódvsH yZ[dwGm
um,'Gg&H aom",rmeH um,oH0&H yl&,rmeH y0wåwd/ wH
um,apmye &[dwHyd um,*F oH0&P udpöwåm udpöoDaoe
um,'Gga& y0wåH um,ur®Hemr/ um,okp&dwEÅdyd 0kpöwd/
{w¬p wH 'kódvsH yZ[dwGmwd ,o®d H pdawå OyÜZÆrmae
ygPCmwm'duH um,'kódvsH OyÜaZÆ,s/ wó pdwåó
OyÜZÆdwkH tyÜ'ge0aoe wH um,'kódvsH yZ[dwGm/ um,'Gg&H
aom" ,rmeEÅd ,o®d H 'kódavs OyÜZÆrmae um,*F H tok'¨H
a[mwd/ wó OyÜZÆdwkH tyÜ'ge0aoe um,'Gg&H aom",rmeH/
um,oH0&H yl&,rmeEÅd o,H um,*FoH0&PudpöorÜm'aee
um,oH0&H yla&EÅEÅd taw¬m/ 0pDuar®yd {ao0 ea,m/
t0a,oH ye oAÁHyd uvsmPur®H wDok 'Gga&ok y0wåHyd
raem'Gg&H{0 aom",rmeH raemoH0&H{0 yl&,rmeH y0wåwDwd
raem'Gga& y0wåH raemur®Hemr/ raemokp&dwEÅdyd 0kpöwd/
t,araum y&d,ma,m/ t,H ye taeuoawok
ur®yxokawåok tm*awm/ tydp? t|omvded,H ouvm,
'Gg&uxmu t,raw¬m 'DaywaAÁmwd/ £arok ye 'GDok
y&d,ma,ok owåKomoae uvsmP"r®yl&PHemr ,m0a'0
ygy"r®y[mew¬m, {0 a[mwDwd ypädarma,0 y"meEÅd
262 y&rw¬'DyeD ygX
a0'dwaAÁmwd/ 'd,swd {awemwd 'geH/ 0w¬Ky&dpöm*apwem/
oDv,wDwd oDvH/ um, 0pDur®med om0ZÆmed eD0ga&wGm
te0ZÆmed okorm[dwmed uwGm or®m'[wd xaywd? Oy&dar
ukov"ar®p Oy"ma&wd/ awoH ywd|m [kwGm "ma&wDwd
taw¬m/ bma0EÅd {wm,mwd bm0em/ t"dukov"ar®
tEkyÜaEé0g OyÜga'EÅd OyÜaEé0g 0a¹EÅDwd taw¬m/ typm,EÅd
{awemwd typm,eH/ ylaZEÅd um,0gpm[d twåmeH eDp0kwåd H
'aóEÅDwd taw¬m/
0daoaoe tm0&EÅd OókuúH tmyZÆEÅDwd Asm0#meH bma0g
ur®H0g a0,sm0pöH/ yZÆdw¬mwd ywåd/ twåed v'¨yknaum|moó
emrH/ ygyD,wDwd0g ywåd/ ya&[d tEkarm'aEÅ[d v'¨AÁó
yknmedoE´aówH emrH/ ywåd H ''EÅd {awemwd ywåd'geH/ wa'0
ya&[d 'dEéH tEkarm'EÅd/ om"kum&H ''EÅd {awemwd
ywåmEkarm'eH/ "r®H okPEÅd {awemwd "r®o0eH/ "r®H a'aoEÅd
{wm,mwd "r®a'oem/ tw¬d 'dEéH? tw¬d ,d|H? tw¬d [kwH? tw¬d
okuw'kuú#meH ur®meH zvH 0dygaumwdtm'dem 'o0w¬KuH
or®m'd|d H OZkH ua&mEÅd {awemwd 'd|dZkur®H/ oAÁmed ye wmed
ykaeEÅd pdwåoEÅmeH aoma"EÅd {aw[Dwd yknmed/ ylZeD,bm0H
edAÁawåEÅDwd yknmeDwdyd 0'EÅd/ wmed{0 t0óH uwåAÁa|e
Mud,medpmwd yknMud,med/ wmeda,0 okc0daoomeH
t"d|mea|e 0w¬Ledpmwd yknMud,0w¬LeDwd/ {w¬ {uaruH
wd0d"H a[mwd yk&drH rZÑdrH ypädrEÅd/ ww¬ 'gae wm0
y#d*¾g[uó y&dpöm*u&PH rZÑdrHemr/ wawm ykaAÁ £rdem
ypöa,e 'ger,H yknH y0wå,dómrDwd {0H ypö,kyÜg'eawm
y|m, 'geH tm&AÇ 'geH O'´dó wDok 'Gga&ok y0wåm
ukovapwem yk&drHemr/ ypäm bma* ye twåem 'dEé'geH
tm&AÇ ykeyÜKeH twårepdwåH OyÜga'EÅó y0wåm ukovapwem
y&rw¬'DyeD ygX 263
ypädrHemrH/ oAÁHyd apwH tukoav 0kwåea,e Av0ypöa,
v'¨g y#doE¨d H a'wd/ tv'¨g e a'wDwd a0'dwAÁH/
yke [De rZÑdryPDw0aoe wd0d"H a[mwd/ ww¬ [Daee
qaE´e pdawåe 0D&da,e 0DrHom,0g y0wådwH [DeH? rZÑdare
qE´m'dem y0wådwH rZÑdrH? yPDawe yPDwH/ ,oumrwm,0g
y0wådwH [DeH/ yknzvumrwm,0g y0wådwH rZÑdrH/ uwåAÁar
0d'EÅd t&d,bm0H edóm, y0wådwH yPDwH/ twåKuúHoe
y&0rÇem'D[d Oyuúdvd|H0g [DeH/ tEkyuúdvd|H
avmud,okcbm*dwm, y0wådwH rZÑdrH/ r*¾zvokcbm*dwm,
y0wådwH yPDwH/ wPSm0aoe0g b0abm*w¬m, y0wådwH
[DeH/ twåaem 0darmu©w¬m, y0wådwH rZÑdrH/
oAÁowå0darmu©w¬m, y0wådwH yg&rdwm'geH yPDwEÅd
t,raw¬m 0dok'¨dra*¾ oDveda'´oH edóm, a0'dwaAÁmwd/
,xm apw¬? {0H aoaookyd,xm orÇ0H wdu'G,H 0dbZdwGm
0wåAÁEÅd/ ww¬ oDvH emrbdu©KoDvH? bdu©KedoDvH?
omraP&oDvH? *[|oDvEÅd pwkAÁd"H a[mwd/ ww¬ yk&drmeH 'GdEéH
orm'geudpöH ur®0gpm, od'¨Ha[mwd/ tEÅdr0w¬KtZÑmyaEée0g
odu©mypöu©maee0g ur®0gpm, bdEém, oAÁH orm'geH bdEéH
a[mwd/ oAÁmed OyorÜEé oDvmed bdEémed a[mEÅd/ w'g
bdu©Ky#dnH t0dZ[dwGm Xdawm 'kóDavmemr a[mwd/
xaywGmye tEÅdr0w¬KH tnodu©m y'ged 0DwduúrEÅó ,H
0Dwduúrwd/ wo®d Ha,0 oH0&aba'g a[mwd/ e orm'ge
aba'g/ e [d wH yke ur®0gpm, orm'gwAÁEÅd tw¬Dwd/ y#dur®H
ua&mEÅó r-235 ye oH0a&m yguwdaum a[mwd/ oÍödpö
0DwduúraEÅm0g y#dur®H tua&maEÅm0g tvZÆDemr a[mwd/ e
'kóDavmwd/ {oea,m omraP&oDavyd/ ww¬ ye
o&P*raeae0 orm'geHod'¨H a[mwd/ vd*Femoe*F H uwGm
264 y&rw¬'DyeD ygX
o&P*rae bdaEé oAÁH orm'geH bdZÆwd/ £wa&ok ye ,H
0Dwduúrwd? wo®d Ha,0 oH0&aba'g a[mwDwd a0'dwAÁH/
*[|oDav ye yuwd *[|meH *[P0aoae0 orm'geH
od'¨H a[mwd/ wo®m {uawm*PSaEÅ oAÁmed orm'dEémed
a[mEÅd/ {uo®d Hp bdaEé oAÁmed bdEémed a[mEÅd/ oAÁmed yke
orm'gwAÁmed/ 0dokH 0dokH *PSaEÅ ye ,H 0Dwduúrwd?
{wa'0bdZÆwd/ wa'0 yke orm'gwAÁH a[mwDwd/
y&dpädEéumvm wduúrae ye oAÁH orm'geH 0lyor®wda,0/
'kóDvbma0g yaew¬ yÍöEéH edpöoDvmeH aba'e a0'dwaAÁm/
edpömedapöok ye ,H edpöar0 0¥wd/ tedpöH e0¥wd om0ZÆH
a[mwd/ wH edpöoDvH emr/ ,H ye edpöHyd 0¥wd/ r[EÅH
yknmbdoE´H a[mwd/ tedpöHyd 0¥wd om0ZÆH e a[mwd/ wH
tedpöoDvHemr/ ww¬ bdu©K bma0 Xdwó bdu©KoDvH
omraP&bma0 Xdwó omraP&oDvH
yuwd*[|meHyÍöoDvH yAÁZdwoacFy*wmeH OygoumeH
wmyoy&dAÁmZumeÍö 'ooDvH edpöoDvHemr/ awoO§d wH wH
,xmouH oDvH edpöH ok'¨H uwGm &u©dwkar0 0¥wd/ t&u©EÅmeH
bdu©Kbm0g'daum om0aZÆm a[mwd toka'¨g/ uo®m? twåaem
tEk½lyó tmpm&ó 0dywådawm/ yuwd*[|meH ye
t|*FkaygoxoDvH tedpöoDvHemr/ wO§d awoH 0kwåea,e
edpöHyd 0¥wd/ tedpöHyd 0¥wd/ wxm 'ooDvÍö/ wO§d yuwd
*[|meH tedpöoDvar0 a[mwd/ *d[ded0w¬H y[m,
umom,0w¬"m&aPe yAÁZdwoacFy*wmeH {0 edpöoDvH/
,xm [d yuwdrEkómeH yÍöoDvH orm'dEéHyd torm'dEéHyd edpöH
&u©dwkar0 0¥wd/ 0DwduúrdwkH e0¥wd/ wxm yAÁZdwa0o"m&DeH
'ooDvH orm'dEéHyd torm'dEéHyd edpöH &u©dwkar0 0¥wd/
0DwduúrdwkH e0¥wd/ a0o"m&aPe o[ od'¨wåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 265
Oy&d r-236 0kpörmem orx0dyóem0aoe 'k0d"m bm0em
bm0ememr/ om £" tyÜeH tywåm0 t"dayÜwm/ "r®0de,y&d
,wåd,m o[ te0ZÆur®odyÜ0dZÆmXmaeok y&dp,u&P
apwemyd {aw¬0 o*F,Swd/ &wewåa, ye rmwmydwlok
ukavaZa|ok tmp&da,ok "r®duorPjAm[®aPok
tanokp *kP0,0ka'¨ok ,xm&[H ypöK|meH 0E´eH
tÍÆvdu&PH omrdpdu&PH 0wåy#d0wåu&PEÅd {0rm'doAÁH
typm,eHemr/ awoan0 tanoÍö tm*EÅKu*rdut'¨dumeH
*dvmemeH ZdPÖmeH udpö u&PDa,ok ojA[®pm&DeH pD0&ur®m'Dok
ya&oH wHwHykn uar®okp y&doka'¨e [dwz&Ppdawåe
twåaemudapöok 0d, um,0gpm[d 0g,mru&PH
a0,sm0pöHemr/ twåem uwó ,óuópd yknó ya&[d
om"m&Pu&PH ywåd'geHemr/ ya&[d 'dEém, ywåd,m
tEkarm'eH twårewmya0'eH ywåm Ekarm'eHemr/ t'dEéó
yknó tEkarm'eH ye tEkarm'ear0 a[mwd/ e
ywåmEkarm'eH/ ywåd,m{0 tbm0awm/ ywådp 'k0d"m O'´dodum
tEk'´dodumwd/ ww¬ twåmeH O'´doduH tEkarm'EÅaó0
'd|"r®a0'eD,H ZmwEÅd a0'dwAÁH/ £'H ye 'G,H 'geykanok{0
0daooawm ygu#H/ wO§d O'´douH uwGm a'0wmeH0g
y&'wåKyZD0daywmeH0g a0rmeduaywmeH0g 0dedygwdumok&meH0g
'dEéH tEkarm'dwÍö awoH wcFaP{0 'd|"r® a0'eD,H ZmwEÅd/
tw¬[dw y#doH,kwåm, "r®uxm, a,medaom reoduma&
XwGm o0eÍö uxeÍö "r®o0eH "r® a'oempemr/
ed&0ZÆur®odyÜ0dZÆmXmemeH o0euxeapwemp {aw¬0o*F,SEÅd/
ew¬d 'dEéH ew¬d,d|EÅdtm'de,y0wåm, 'o0w¬Kum, rdpäm
'd|d,m0g £ó&edr®mem'd'd|d,m0g 'd|r*Fvm'd'd|d,m0g 0dok'¨H
uwGm aw[d aw[d 0w¬L[d0g ,kwåD[d0g um&aP[d0g
266 y&rw¬'DyeD ygX
ur®ouwm ÓPocFgwm, or®m'd|d,m a0g'geu&PH
'd|KZkur®Hemrmwd/ ,w¬ ye wd0d"ar0 yknMud,0w¬K tm*wH/
ww¬ ywåd'gemEkarm'emed 'gae o*F,SEÅd/ £ómrapä&meH r-
237 y#dyu©bma0e wH obm0wåm/ typm,ea0,sm0pömed
oDav o*F,SEÅd/ awoH pm&dwå oDvwåm/ aoomed wDPd
bm0emra, o*F,SEÅd/ wH obm0wåm/ ur®|me0dedrkawåm
"ar®memr ew¬Dwd [d 0kwåH/ 'd|KZkur®Íö ÓP 0¹ear0gwd/
wDaoG00g {wH o*F,Swd/ 'd|KZkur®H oaAÁoH ed,r vu©PEÅdwd
t|uxm,H 0kwåH/ owda,0 [d ur®ouwmÓaP 'gem'Ded
wDPd orÜZÆEÅDwd/ raemur®ar0gwd reo®d H{0 ur®yx
udpöod'¨dawm raemur®H{0/
(158) 0dbm0ed,H ye
]]0dnwådork|myuwåm bma0e um, 'Gg&m'Dok
tyÜ0wåeawmwd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d 0dnwådork|myuH tbdnmukovH um,'Gg&m'Dok
y0wårmeHyd um,0pDur®ocsF H *päwd? um,0gpmeH ur®yx
t*Fbm0gorÇ0awmwd/ wÍö bm0emr,EÅd 'geoDv0aoe
tyÜ0wåeawm/ au0vH bm0emur®0daoowåm wÍö r[*¾w
ukovH bm0emur® ar0 a[mwd/ ,H ye y#dorÇd'g ra*¾
yxrZÑmaee eD0&PmeH/ 'kwDa,e 0dwuú0dpm&meH/ wwDa,e
yDwd,m/ pwkaw¬e okc'ku©meH y[meH oDvH/ a0&rPd oDvH/
apwem oDvH/ oH0a&m oDvH/ t0Dwduúarm oDvEÅd 0kwåH/ wH
y&d,ma,e 0kwåEÅd a0'dwAÁH/ tyÜemywåEÅd bm0em Aave
tm&r®aP tEky0dodwGm tpv|dwdbma0e y0wåeawm
tyÜemywåH ur®H a[mwd/
(159) 0dbm0ed,H ye
y&rw¬'DyeD ygX 267
]]ykAÁbm*y0wåmeH umrm0p&bm0awmwd}} um&PH 0kwåH/ wH e
okE´&H/
e [d awoH umrm0p&wmrwåH tyÜemywåd,m um&PH
a[mwDwd/ psme*Faba'emwd 0kwåH/ psmeaba'emwd ye 0wåAÁH/
psme*Faba'emwd0g psme*Fork'g,aba'emwd taw¬m?
psmeaba'e £apö0 0kwåH a[mwd/ ukovur®H
153/ {w¬mwd {wo®d H ygu|mepwkauú/ O'¨pö&[dwEÅd
O'¨pöo[*wapwem0ZÆdwH/ uo®m ye O'¨pöapwem £"
yZÆdwmwd/ y#doE¨dtemu¹eawm/ uxH 0dnm,wDwd ap/
"r®o*Fa[ 'óaee y[mwaAÁok wH t0wGm bm0em,
y[mwaAÁok {0 0kwåwåm/ ,xm[-pwåma&m
'd|d*worÜ,kwåpdwåKyÜg'g 0dpdudpämo[*awm pdwåKyÜga'g? £ar
"r®m 'óaee y[mwAÁmwdp? O'¨pöo[*awm pdwåKyÜga'g?
£ar"r®m bm0em,y[m wAÁmwdp? aoom ye pwåma&m
'd|d*w0dyÜ,kwåpdwåKyÜg'g a'G y#dCorÜ,kwåpdwåKyÜg'gp od,m
'óaeey[mwAÁm od,m bm0em, y[mwAÁmwd ww¬
0kwåm/ uxÍö 0dnm,wd/ a,m 'óaeey[mwaAÁok e
0kawåm? aom tukov"ar®m y#doE¨d H emu¹wDwd/ y|mae
'óaeey[mwAÁ"ar®ok{0 ememu©Pdu ur®ypö,ó
O'¨#wåm £w&w¬ wó tEk'¨#wåmwd/ ,xm[-o[Zmwm
'óaeey[mwAÁm apwem orÜ,kwåumeH "r®meH
pdwåork|memeÍö ½lygeH ur®ypöa,eypöa,m/ ememu©Pdum
'óaee y[mwAÁm apwem 0dygumeH cE¨meH u#wåmp ½lygeH
ur®ypöa,e ypöa,mwdp o[Zmwm bm0em, y[mwAÁm
apwemorÜ,kwåumeH"r®meH pdwåmork|memeÍö½lygeH ur®ypöa,e
ypöa,mwdp/ ep ememu©Pdu ur®ypö,owåd,m 0dem
268 y&rw¬'DyeD ygX
0dygukyÜg'eHemr tw¬Dwd/ ,'d{0H om y0wåd0dyguHyd eZaewDwd
ouúm 0wåKEÅdap/e/ y#dorÇd'g0dba*F wóm 0dyguó O'¨#wåm/
,xm[-uwar "r®m tukovm/ ,o®d H ora, tukovH
pdwåH OyÜEéH a[mwd Oayu©mo[*wH O'¨pöorÜ,kwåH
½lyg&r®PH0g/v/ £ar "r®m tukovm/ £arok "ar®ok ÓPH
"r®y#dorÇd'g/ awoH 0dygau ÓPH tw¬y#dorÇd'gwd/ awem[
y0wåd,H ye oAÁHyd 'Gg'o0d"EÅdtm'd/
(160) ,H ye 0dbm0ed,H
]]t"darmu©0d&a[e oAÁ'kAÁvHyd 0dpdudpämo[*wH y#doE¨d H
tmu¹wd/ t"darmu©orÜa,ma*e wawm Av0EÅHyd
O'¨pöo[*wH emu¹wDwd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d t"darmu©0d&[rawåe 0dpdudpämo[*wH oAÁ'kAÁvEÅdp
t"darmu©orÜa,m*rawåe O'¨pöo[*wH wawm Av0EÅEÅdp
ouúm 0wåKH/ ow¬&d ucFwd "ar® ucFwDwd {0rm'dem ea,e
0kwåm, 0dpdudpäm, twåaem 0doa, r[m[w¬dem*ó 0d,
Av0w&wåm twd0d, umVu"r®wåmpmwd/ wxm [dom
{uaEÅe 'óaeey[mwaAÁok y"mebma0e 0kwåm/
wawma,0p y#doE¨dtmu¹eHyd wóm 0dnmwAÁH a[mwDwd/
obm00d½k'¨wåma,0 ye 0dpdudpämo[*wH t"darmu©&[dwH
a[mwDwd ,kwåH/ wo®m O'¨pöo[*war0 oAÁ'kAÁvEÅd
a0'dwAÁH/ oAÁw¬myDwd ok*wd'k*¾wd0aoe oAÁo®d Hyd/
,xm&[EÅd awok avmauok v'¨0w¬K'Gg&mEk½lyH/ 0dypöwDwd
0dygapwd 0dyuúbm0H tmyga'wd/ oAÁHyd0g'Gg'o0d"H
tukovur®H owåm ukovygumed [kwGm 0dypöwd? 0dyuúbm0H
*päwDwd taw¬m/
,o®m ukovur®med tyg,blrd,Hyd y0wåd,H r[morÜwåda,m
y&rw¬'DyeD ygX 269
ork|maywGm r[d'¨dumeH em*okyPÖm'DeH oEÅmae o,ar0
twåaem0dyguó MoumoH uwGm okc0dyguH Ze,EÅd/
tanoHyd tmyg,dumeH awe awe um&aPe £|m&r®P
orma,ma* owd twåaem 0dyguó MoumoH vbdwGm
okc0dyguH Ze,EÅd/ wo®m wxmy0wåd,Íömwdtm'd rm[/ e [d
wmed okc0dygumed tukour®ó 0dygumed b0dwkH t&[EÅd/
0kawåaO§wH 0dba*F t|mearwH te0umaom? ,H
um,'kpö&dwó £a|m uaEÅm remayg 0dygaum
edAÁawå,smwdtm'd/ ww¬ r[m0dygumed ok*wd umravmau
ta[wkumed t|yd oAÁo®d H umravmau awokp
yÍöpu©K0dnmP aomw0dnmP orÜ#dpäe oEÅD&P ,k*Vmed
½lyavmau 0dypöwDwd 0kwåH ,xm&[H 0dypöwDwd/ ½lyg0p&
ukovO§d ur®ork|me½lyged Ze,EÅHyd o,H 0dypörmeH
tm&r®PEÅa& tnblrdu 0dygubma0e e0dypöwd/
umr0d&m*bm0embma0e ye tyÜemywå ur® 0daoowåm
umrwPSm, t0do,blaw edrdwåm &r®aP twåem
oAÁaom o'daoe r[*¾wbm0yawåe ½ly 0dygubma0ae0
0dypöwd/ wo®m ½lyavmauyd wmed yÍö0dygumed
umrm0p&ukovaó0gwd a0'dwAÁmeDwd/ 'GDok ur®ó
0dypöe|maeok y#doE¨demr r[EÅHXmeH a[mwd/ wo®m w'g
0dypöEÅH ur®H twåaem omrw¬d,mEk½lyH emwd[DeH 0dyguH ZaewkH
oauúmwd/ y0wåd,H ye ememXmaeok ememudapö[d 0dypöwd/
wo®m w'g 0dypöEÅH ur®H twåaem omrw¬d,mEk½lyH 0dyapöwkH
eoauúmwd/ yÍö0dnmP|mem'Dok y&dwåauok 0dypörmeH Xmem
Ek½lyH 0dypöwd/ w'g&r®P|mae 0dypörmeH a,bka,se Z0em
Ek½lyH 0dypöwd/ wo®m aomVoura*¾g 'Gg'oura*¾g ta[wk
u|uEÅd {0H{auuó ur®ó 0dyguyÜaba'g y0awåmwdwH
270 y&rw¬'DyeD ygX
yab'H'aówkH ww¬myDwdtm'drm[/
ukovH 'k0d"H orÜZmeuwH torÜZmeuwEÅd/ ww¬ ur®m
,l[eumav tEÅraom a[|m 0kwåH 'd|KZkur®ÓPHyd ok|K
a,maZwGm uwH orÜZmeuwHemr/ ,xm[-ur®Íö ur®zvÍö
o'´[dwGm uwH orÜZmeuwH emrmwd/ 'd|KZkur®ÓP rwåHyd
ta,maZwGm wH torÜZmeuwH emr/ ,xm[-ur®Hyd
ur®zvrÜd tZmedwGm uwH torÜZmeuwH emrmwd/ ww¬
orÜZmeuwH wda[wkuH a[mwd/ torÜZmeuwH 'ka[wkuH/
,xm[-orÜZmeu&PH ye pwkÓPorÜ,kawå[d a[mwd/
torÜZme u&PH pwl[d ÓP0dyÜ,kawå[Dwd/ ww¬ {uaruH
Ouú|H MoruEÅd 'k0d"H a[mwd/ ww¬ ukovora, y&d,k|daw
eD0&P"ar®0g twåKuúHoe y&0rÇem'dau ygy"ar®0g ok|K
aoma"wGm uwH Ouú|H emr/ taoma"wGm uwH
aw[da0gudPÖH MoruHemr/ tydp? ,H uwGm ypäm vmbm 0w
ar/ ep 0w ar tvmbm/ okv'¨H 0w ar/ ep 0w ar
'kv’'¨H/ ,ó ar þ'doH yknH yokwEÅd {0H ykeyÜKeH tEkarm'dwH/
wH Ouú|H/ ,H uwGm ypäm a,eauepd um&aPe 'k|KuwH
r,mwd 0dyÜ#doma&m OyÜZÆwd/ wHMoruH/ {0H pwkAÁd"ó ur®ó
0aoe pwkAÁd"H 0dygu aum|moH 0dbZdwGm 'aówkH
wxmyDwdtm'd rm[/ ww¬myDwd wo®d H umrm0p&ukoavyd/
wda[wkurkuú|EÅd Ouú|blwH yPDwblwH pwkAÁd"H wda[wkuH/
wda[wkuy#doE¨dEÅd pwkAÁd"H wda[wku y#doE¨d0dyguH/ {w¬p
{uapwem {uar0 y#doE¨d H a'wd/ y0wåd0dyguH ye
toacsFa,sokyd ba0ok a'wda,0/ {w¬ od,m --
{uykyæH ,ZdwGme? o[óuyÜaum#da,m/
a'a0okp rEkaóok? aoaoe y&dedAÁKawmwd [d 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 271
wo®m {um apwem {uar0 y#doE¨d H a'wDwd £'H e
,kZÆwDwd/ e e ,kZÆwd/ ykAÁmy&apwem[d o'¨d H o[óuyÜ
aum#d y&drmPó 0wåAÁwåm/ pdwåO§demr {upä&u©aPyd
taeuow o[ó aum#docF H OyÜZÆwd/
wawmpd&wa&umav0wåAÁar0 ew¬Dwd/ o[ó
uyÜaum#da,mwd p o[ótm,kuyÜaum#da,m o[ó
twåbm0aum#da,mwd aewådt|uxm,H 0kwåH/
ykAÁmy&apwemeÍö y#doE¨d'gebma0g aumovoH,kwåaue
'DaywaAÁm/ {uyd@ygw'geo®d H[d {umapwema'G
y#doE¨da,m e a'wd/ ykAÁypädrapwem0aoe owåu©wåKH oa*¾
owåu©wåKH ao|dukav edAÁawåmwd [d oH,kwå|uxm,H 0kwåH/
wda[wk uHyd ur®H y#dyau©[d tbdbk,srmeH 0d[womrw¬d,H
[kwGm wda[wku0dyguH ZaewkH e oauúmwd/ ep wH
twd'kAÁvHyd ormeH aumov’ocFgawe ÓaPe ,kwåwåm
twdAsmrkV§ypö, bl[H ZpöE¨m'd0dywådo[dwH ta[wku0dyguH
ZaewDwd 0kwåH wda[wkuarmruEÅdtm'd/
'Gg'o0dygumed0dypöwd/ t,H 'Gg' oura*¾gemr
ta[wku0dygumae0 0dypöwd/ £'H ta[wk u|uHemr/ {0H
wdyd#uplVem*aw¬&0g'0aoe 0dyguyÜ0wåd H 'aówGm £'ged
arm&0gyd0god r[m'wåaw¬&0g'H 'aówkH *gxrm[/ aom [d
axa&m0dygumeH tocFg&duwm oocFg&duwmp ur®0aoae0
od'¨gyd uwGm tocFg&H ur®H oocFg&0dygumed e ypöwd/
oocFg&Hur®H tocFg&0dygumed e0pöwDwd 0'wd/
,xm rkcedrdwåH emr rkac oEédodaEé oEédoD'wd/ pvaEÅ
pvwd/ {0H ya,ma*e tom"eD,meH 0dygumeH wdu©rE´wm
0daooblawm ocFg&aba'g ur®0aoae0 0wåaAÁm/ e
ya,m*0aoe/ £w&xm ur®0daoaoe wdu©rE´ZmwmeH
272 y&rw¬'DyeD ygX
awoH oEéd[dwypö,rawåe rE´wdu©wmywådemr od,mwd/
ta[wk u0dygumeH ye y&d'kAÁvwåm ty&dAsawåm0
wdu©rE´wm 0daoaomwd Ob,ur®edAÁwåEÅd t"dyÜga,m/ ,o®m
ye awoH oocFg&mocFg&bma0g y#doE¨d0aoe0g
w'g&r®P0aoe0g OyÜwådumav ykAÁya,m*ocFgwó
ypö,0daooó bm0gbma0e 0wåKH ,kawåm/ e
ur®m*re0aoe? e [d ur®ba0 ocFga&m b0EÅa& 0dygumed
0daoaowkH ,kawåm/ wo®m £rH 0g'H aupd0g'Hemr ua&maEÅm
aupemwd tm[/
£ro®d H aupd0ga' tocFg&duuar® oocFg&du 0dygumed
oocFg&duuar®p tocFg&du0dygumed 0aZÆwGm pwlok wda[
wkukuúa|ok uar®ok tocFg&du'Ga, 0dygumed y#doE¨d,H a'G?
y0wåd,H 'Gg'o/ oocFg&du'Ga, y#doE¨d,H a'G? y0wåd,H 'Gg'o/
pwlok 'Gda[wkaumruuar®ok tocFg&du'Ga, y#doE¨d,H a'G?
y0wåd,H 'o/ oocFg&du'Ga, y#doE¨d,H a'G? y0wåd,H 'o/
wxm pwlok 'Gda[wkukuúa|ok/ pwlok 'Gda[wkaumrauok
ye y#doE¨d,H {uH ta[wkuH y0wåd,H t|ta[wkumeDwd
{0H 0dygumeH a'G 'Gg'our*¾g pwåma&m 'our*¾g {uH
ta[wku|uÍö a[mEÅd? wHoAÁH o*Fa[wGm 'aówkH awoEÅd
*gxrm[/
awoEÅd awoH auoÍöd ax&meH 0ga'/ t|omvded,H ye
wda[wkaue uar®e y#doE¨dwda[wkum0 a[mwd/ e
'ka[wkum epta[wkum/ 'ka[wkaue uar®e y#doE¨d
'ka[wkumyd a[mwd ta[wkumyd/ wda[wkum ye
ea[mwDwd {0H y0awåm r[m"r®&u©dwaw¬&0ga'gyd tm*awm/
ww¬ ,xm 'ka[wkaue [Daee uar®e ta[wkum y#doE¨d
y&rw¬'DyeD ygX 273
t0óH £pädwAÁm a[mwd/ wxm wda[wkaueyd [Daee
uar®e 'ka[wkumyd y#doE¨d t0óH £pädwAÁma,0gwd uwGm
£" t,H0ga'g axa&e e *[dawmwd a0'dwaAÁm/
y#dorÇd'gra*¾ ye-*wdorÜwåd,m ÓPorÜ,kawå t|EéH a[wleH
ypö,m Oyywåd a[mwd/ ukovó ur®ó Z0eu©aP
wa,m a[wl ukovm/ eduEÅdu©aP a'G a[wl ukovm/
y#doE¨du©aP wa,m a[wl tAsmuwmwdp *wd orÜwåd,m
ÓP 0dyÜ,kawå qEéH a[wleH ypö,m Oyywåd a[m[d/
ukovó ur®ó Z0eu©aP a'G a[wl ukovm/
eduEÅdu©aP a'G a[wl tukovm/ y#doE¨du©aP a'G a[wl
tAsmuwmwdp {0H wda[wkaue uar®e y#doE¨d
wda[wkum0 0kwåm/ 'Gda[wkaue uar®e 'Gda[wkum0/ e ye
*wdorÜwåd,m ÓP0dyÜ,kawå owåEéH a[wleH ypö,mwdtm'dem
wda[wkaue uar®e 'Gda[wkum y#doE¨d 0kwåm/ ep pwkEéH
a[wleH ypö,mwdtm'dem 'Gda[wkaue uar®e ta[wkum
y#doE¨Dwd/
ww¬ ye wDok caPok o[Zmw a[wleH 0aoe a[wk
rlvaum0 t,H a'oem0ga&mwd uwGm taemumowm,
ta[wkuy#doE¨d ww¬ e0kwåm/ e ye tvAÇrmewm,/
'Gda[wku y#doE¨d ye taemumoma,0 ea[mwd/ tvAÇ
rmewåma,0 om e0kwåmwd ouúm 0dnmwkH/ wo®m ,kwådawm
ygVda,0 Av0w&mwd uwGm r[m"r®&u©dwaw¬&0ga'g0
ygVd,m oarwDwd y#dorÇd'gr*¾|uxm,H 0kawåm/ #Dumum&m
ye ur®o&du©u 0dygu'óew¬H om0aoo ygaXm0
r[maxa&e 0kawåmwd £päEÅd/ {0Íö uwGm t|omvded,Hyd
wdyd#uplVem*aw¬&0ga'g0 yrmPH uwGm 0kawåmwd/
274 y&rw¬'DyeD ygX
0dbm0ed,H £'ged {um, apwem, 'Gg'o0dygumed {aw¬0
'oura*¾gyd ta[wku|urÜdwd tm*wó arm&0gyd0god
r[m"r®&u©dwaw¬&ómwd ygaXm/
arm&0gyd0godr[m'wåaw¬&ómwd ye 0wåaAÁm/ r[m"r®
&u©dwaw¬&0ga'gyd ye {w¬ {ua'aoe o*F[dawma,0/
wo®d Hyd [d tocFg&duH ur®H tocFg&du0dyguar0 a'wd/ aem
oocFg&duH/ oocFg&duH ur®H oocFg&du0dyguar0 a'wd/ aem
tocFg&duEÅd tm*war0gwd/ (umrm0p&ur®H)
154/ ½lyg0p&uar® y&dwåEÅd 'k0d"H y&dwåH ty*kPwm ,0g
[Dewm,0g/ ww¬ ,H yPDaw[d qE´m'D[d ,kwåHyd tbm0dwH
a[mwd y#dv'¨rwåH? wH ty*kPwm, y&dwåHemr/ ,H oE¨m,
,H ty*kPH a[mwd? Oy&d psmeó ypöa,m b0dwkH e
oauúmwd? £'H y&dwåHemrmwd t|omvded,H 0kwåH/ ,H ye
okbm0dwHyd ormeH [Dae[d qE´m'D[d ,kwåH a[mwd/ wH
[Dewm, y&dwåHemr/ ,H oE¨m, ,ó tm,l[eu©aP
qaE´m0g [Daem a[mwd/ 0D&d,H0g? pdwåH0g? 0DrHom0g? wH
[DeHemrmwd waw¬0 0kwåH/ rZÑdrHyd 'k0d"H/ ww¬ emwdy*kP
wm, rZÑdrH oE¨m, emwdokbm0dawm rZÑdarmwd 0dok'¨dra*¾
0kwåH/ rZÑdar[d qE´m'D[d ,kwåwm, rZÑdrH oE¨m, ,ó
tm,l[eu©aP aw "r®m rZÑdrm a[mEÅd/ wH rZÑdrEÅd t|
omvded,H 0kwåH/ yPDwHyd 'k0d"H/ ww¬ twdy*kPwm, yPDwH
oE¨m, okbm0dawm 0odyÜawåm yPDawmwd 0dok'¨dra*¾ 0kwåH/
yPDaw[d ye qE´m'D[d ,kwåwm, yPDwH oE¨m, ,ó
tm,l[eu©aP aw "r®m yPDwm a[mEÅd/ wH yPDwEÅd
t|omvded,H 0kwåH/ ww¬ ,med ty*kPwm'd 0aoe
y&dwåm'Ded 0kwåmed? wmed £" em"dayÜwmed/ ,med ye [Dem'D[d
y&rw¬'DyeD ygX 275
qE´m'D[d ,kwåwm, y&dwåm'Ded 0kwåmed? wmae0
£"m"dayÜwmed/ £rmae0 [d wd0d"mok blrDok wd0d"H
jA[®Kyywådab'H oma"EÅDwd/ £w¬DeH psmaeok 0oDywåmeHyd
qE´m'DeH tyPDwwm, r[mjAa[®ok tEkyÜZÆeaÍöw¬ om"uH/
awae0p t|uxm,H qE´m'd0aoe od'¨ged [De rZÑdr
yPDwmed t|m&oyaba'e 0dbZdwGm £rmed t|m&o
ur®'Gg&med emr £ar[d ybm0dwwåm £aroH 0aoe
t|m&ocwåd,m t|m&o jAm[®Pm t|m&o a0óm
t|m&o ok'´g t|pwåm vDo a*gwå p&Pmed a0'dwAÁmeDwd
0kwåH/ {awe [d a'0geHyd jA[®LeHyd vAÇrmeH Oyywådab'H
Oyvau©wDwd/
(161) 0dbm0ed,H ye
]]y#dv'¨rwåH temao0dwH y&dwåEÅd t0daooawm0
t|uxm,H 0kwåH/ wxm emwd okbm0dwH tr&dykPÖ0oDbm0H
rZÑdrH/ twd0d,okbm0dwH ye oAÁaom y&dykPÖ 0oDbm0H
yPDw}}EÅd 0kwåH/ wH oAÁH £" e,kZÆwda,0/
wO§d Oy&d psmeó ypöa,m b0dwkH orw¬morw¬H0g [me
bm*d,wm'd 0daooH 0g oE¨m, 0kwåH/ e ye Oyywåd
ab'Zeu 0daooEÅd/
(162) ,Íö ww¬
]]tmp&da,e yaew¬ y&dwåHyd þouH v'¨gao0ear0
t"dayÜwEÅd 'dówd/ wxm [maee emr½lyy&dapäa'-
ormemao0ae va'¨? 0dZÆrmae r[AÁav/
tv'¨g wm'doH a[wk? rbdnm e 0dypöwDwd/
ormeblrduawm0 tmao0e vmabe Av0 bm0awm
276 y&rw¬'DyeD ygX
r[*¾w"r®meH 0dygu'geH 0wGm w'bm0awm tbdnm,
t0dypöeH 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wHyd 0dpma&wAÁar0/
,xm [d t&d,r*¾apwem twåem ormeblruZ0eawm
tv'¨gao0emyd ormem 0dyguH e a'wDwd ew¬d/ wxm tm'd
ur®du0Dxd,H {u0g&rwåblwm oAÁormywåd 0DxDokp oAÁyx
rblwm r[*¾wapwemyd ormeblru"r®awm tv'¨gao0e
wm, 'kAÁvwåm 0dyguH ea'wDwd ew¬Dwd e e ouúm 0dnmwkEÅd/
{w¬ od,m- waó0 ½lyg0p&ó ukovó ur®ó uwwåm
Oypdwwåm 0dyguH/v/ yxrH psmeH OyorÜZÆ 0d[&wDwd 0kwåH/ e
p om apwem Oypdwmemr a[mwd/ ormeblru "r®awm
tv'¨gao0ewåmwd/e/ r*¾apwem,yd t0dyguwmywådawm/
omyd[d waó0 avmukwå&ó ukovó psmeó uwwåm
bm0dwwåm 0dyguH/v/ yxrH psmeH OyorÜZÆ 0d[&wDwd 0kwåm/
ep omyd ormeblru"r®awm v'¨gao0em a[mwDwd/
Ob,w¬ ye yxrorEém[m&awm y|m, OypdedwGm
bma0wGm tm*wwåm tormeblrdu Z0ae[dyd v'¨gao0e
bm0H y#dpö Oypdwwm bm0dwwmp 0kwåmwd ouúm 0wåKEÅd/
wo®m tm'd ur®dublwmyd r[*¾wapwem r&Pm oaEé v'¨g
tAÇKPSm tmoEéur®blwm 0dyguH ea'wDwd e 0wåAÁm/
tbdnmapwem p ormeblrau[dyd emem0ZÆe0DxdZ0ae[d
ok|Kw&H v'¨gao0ewåm wdu©w&blwm uxH 'kAÁvmemr
od,m/ awae0 t,H 0ga'g tEk#Dum,H y#du©dawåm/ 0kwåO§d
ww¬ aupd ye orme blruawm tmao0evmabe
Av0EÅmed psmemeDwd wmed 0dyguH a'EÅd/ tbdnm ye owdyd
psmebma0 w'bm0awm wo®d H wo®d H tm&r®aP
tm*EÅKuwåm0g 'kAÁvm/ wo®m 0dyguH e a'EÅDwd 0'EÅd/ wH
tum&PH/ ykeyÜKeH y&dur®0aoe tbdnm ,yd
y&rw¬'DyeD ygX 277
0oDbm0orÇ0awmwd/ pwkw¬ZÑmeorm"dó ye
tmedoHoblwm tbdnmapwem wó zvo'dom zv|mae
Xdwm? wo®m om 0dyguH ea'wDwd £päEÅd #Dumum&m/ wó
ye £'¨d 0dukAÁem'dudpöH 0dypöeudpöawmyd r[EÅw&H a[mwd/
oAÁxm arep 0dukAÁem'dudpöH oma"EÅd,m 0dypöexmaryd awe
xmare o[ y&du©,H *päwd/ wo®m om yke 0dyguH
ea'wDwdyd ,kZÆwda,0/ yÍörZÑmeEÅd tbdnmbm0H tywåH
y&dwåm'daba'e wd0d"H yÍörZÑmeH/ wa'0gwd yÍörpsmear0/
onm0d&m*H bma0wGmwd pdawå owd &ZÆe 'kóe rk,Semed
a[mEÅd/ wo®d H towd 'd|"r®edAÁmeyÜawåmemr a[mwDwd {0H
pdawå {0 tm'De0H 'doGm tpdwåub0yw¬em o[dwH
0ga,muodaP0g auoÍöd rawe y&dpädEémumo uodaP0g
onm0d&m*H bma0wGm/ tonoawåok OyÜZÆEÅDwd a,e a,e
£&d,myaxe £" r&EÅd? awae0 ww¬ OyÜZÆEÅd/
ur®ud&d,0g'dwdw¬d,m {0gwd t"dyÜga,m/ e [d
tur®ud&d,0g'DeH psmebm0em emr tw¬Dwd/ tem*grdaem ye
ok'¨g0gaook OyÜZÆEÅDwd ok'¨g0gaook ye tem*grdaem {0
OyÜZÆEÅd/ e tan ou'g*grdtm'a,mwd taw¬m/ {awe
tem*grDeH tno®d Hyd jA[®avmau OyÜwåd tyÜ#dod'¨g a[mwd/
tem*grDokp o'¨g"daum t0da[ok OyÜZÆwd? 0D&d,m"daum
twayÜok/ owm"daum ok'aóok/ orm"m"daum
ok'óDok/ ynm"daum tueda|olwd/ ,xmuúrH bma0wGm
,xmuúrH t½layok OyÜZÆEÅDwd a,mZem/ {w¬p yxrZÑmeH
y&dwåH bma0wGmwdtm'd oAÁH yxrZÑmem'DeH ,xm ouH
0dypöeblrd 00w¬me0aoe 0kwåH/ ormywådvmbdaem ye ykxkZÆe
aomwmyEé ou'g*grdaem twåem v'¨ormywåDeH
0dypöeblrDok £pädwblrd,H edAÁwåEÅd/ awok ykxkZÆaem eduEÅd,m
278 y&rw¬'DyeD ygX
owd umravmauyd edAÁwåwda,0/ £wa& ye psmae ty&d
[Dae owd umravmauyd edAÁwåwda,0/ £wa& ye psmae
ty&d[Dae owd umrba0 eduEÅdemr awoH e orÇ0wDwd
y&d[DeZÑmem{0 ww¬ edAÁwåEÅd/

(163) 0dbm0ed,H ye
awoHyd aomwmyEéou'g*grDeH eduEÅd0aoe
umrba0edAÁwåd H £päaEÅe ]]wxm umrba0yd umrm0p&
ur®Aave/ £ZÑwd bdu©a0 oDv0awm apawmyPd"d
0dok'¨wåmwd [d 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
aw[d psmae ty&d[Dae {uaEÅe jA[®avmu*grdaem{0
a[mEÅd/ ,awm aw psmetem*grdaememrmwd 0kpöEÅd/ psmey&d
[medp awoH wHwH yvdaAm" 0aoae0 a[mwd/ e ye umr
&m*g'd0aoe/ uo®m? r*¾o[ma,e psmaee ok|K 0du©rÇdwwåm/
0kwåaO§wH t*Fkwåa&-o['óEkyÜg'g bdu©a0 t&d,om0uó
wDPd oHa,mZemed r[D,EÅd/v/ aom 0d0dapö0/v/ yxrH psmeH
OyorÜZÆ 0d[&wd/ wo®d H ap ora, bdu©a0 t&d,om0aum
umvuFa&,s/ ew¬d wó oHa,mZeH/ a,e oHa,mZaee
oH,kawåm t&d,om0aum yke ,drH avmuH tm*apä,smwd/
{w¬p wo®d H ap ora,wdtm'dem aom v'¨ZÑmeH
ty&d[maywGm ap umvuFa&mwd/ {uaEÅe jA[®avmuar0
*rdówd/ y&d[mayEÅó ye wH oHa,mZeH yguwdar0gwd
'aówd/ r-248 y#dorÇd'gr*¾|uxm,Íö psmevmbDeH ye
tem*grdóp jA[®avmaua,0 y#doE¨d'geawm ypöa,m
ea[mwDwd 0kwåH/ ww¬ psmevmbDeEÅd r[*¾wZÑmevmbDeH
aomwmyEé ou'g*grDeH/ ypöa,m ea[mwDwd awoH
y&rw¬'DyeD ygX 279
0dyóemeduEÅd wPSm umrok*wdy#doE¨d,m e a[mwDwd
taw¬m/
wo®m awoH 'GdEéH aocgeH ukyÜ"r®meHyd owH psmae 0dZÆrmae
umrba0 eduEÅd emr ew¬Dwd a0'dwAÁH/ tem*grdó ye
ed'´g,EÅaó0 oaw¬e *D0H qdE´dwGm rm&D,rmeóyd psmeH
tvbdwGm p0eHemr ew¬d/ aom [d orm"do®d H y&dyl&um&Dwd
0kawåm/ £w¬da,m ye t|ormywåda,m vbdwGm teEÅa&
ba0 tueda| edAÁwårmemyd t"dywdblawok r[mjAa[®ok e
edAÁwåEÅd/ [DeZÑmo,wåm yka&m[dw yg&doaZÆok{0 edAÁwåEÅd/
wxm[d t|uxmok ,H £w¬D jA[®wåH ua&,s? aewH XmeH
0dZÆwDwd okwåy'ó tw¬0pae jA[®wåEÅd r[mjA[®wåH
t"dayÜwH/ £w¬D p £" psmeH bma0wGm umvH uwGm
jA[®yg&doZÆmeH o[AswH OyyZÆwd? e r[mjA[®meEÅd 0kwåH/
jA[®yg&doZÆmeEÅd apw¬ jA[®yka&m[dwmeHyd o*F[PH a0'dwAÁH/
aw [d jA[®meH y&doblwm a[mEÅDwd/ 0kwåaO§wH oH,kwåau --
txacg bdu©a0 odcDb*0g tbdwkH bdu©KH tmraEÅod/
y#dbmwk wH jAm[®P jA[®Kaemp jA[®y&dom,p
jA[®yg&doZÆmeÍö "r®duxmwd/
y&dobma0p owd y&domok Zmwmydemr a[mEÅDwd/ ww¬
jA[®Kaemwd r[mjA[®Kaem/ jA[®y&dom,mwd jA[®yka&m[dw
*Pómwd taw¬m/ eEk jA[®yg&doZÆmeEÅd 0kwåwåm e
r[mjA[®meEÅd {aw¬0 awoH o*F[PH ,kwåEÅd ap/ e/ ,H £w¬D
ouúwåH ua&,s? rm&wåH ua&,s? jA[®wåH ua&,s? aewHXmeH
0dZÆwDwd {0H t"dywd blaw[d ouúm'D[d o[ 0kwåwåm £"
t"dywdy#du©dyeaó0 orÇ0awm/ awae0 [d aewåd,H-£w¬D
r[mjA[®m od,mwd? aewH XmeH 0dZÆwDwd 0kwåH/ {wåm0wm
280 y&rw¬'DyeD ygX
a0[yævm'Dok Oy&djA[®avmauokyd yka&m[dwyg&doZÆjA[®meH
tw¬dwm od'¨g a[mwd/ awae0 oH,kwå|uxm,H ax&meO§d
b@*g[u'[&m 0d, jA[®meHyd yg&doZÆjA[®maem emr
a[mEÅDwd 0kwåH/
0dbm0ed,H ye
]]£w¬da,myd ye t&d,m0g te&d,m0g t|ormywådvm
bdeda,m jA[®yg&doaZÆoka,0 edAÁwåEÅDwd t|uxm,H 0kwå}}EÅd
0kwåH/
ww¬ jA[®yg&doaZÆoka,0gwd tueda| edAÁwårmemyd jA[®meH
y&dpm&du jAa[®ok{0 edAÁwåEÅd/ e r[mjAa[®olwd taw¬m
'|aAÁm/
rPdrÍÆLom,H ye
jA[®yg&doaZÆoka,0 edAÁwåEÅd? e jA[®yka&m[dwm'Dolwd 0kwåH/
wH e *a[wAÁH/
,Íö ww¬
omrm0wd,m'DeH yxrH jA[®yg&doaZÆok edAÁwåeH 0kwåH/ wHyd
t|uxm, e oarwd/
,o®m ye wm £ro®d H twåbma0 t&d,zvmed opämuHok/
wo®m ww¬ tem*grdeda,m ok'¨g0gaook OyÜEém/ £w&m umpd
wm0wd Haook umpd y&edr®dw0o0wåDok OyÜEém £apö0
O'ge|uxm,H 0kwåEÅd/ tydapw¬ a0[yæav tueda|
pwkw¬m½kayÜwd wDok b0a*¾ok edAÁwåm t&d,m tnw¬ EkyÜZÆEÅd/
aoojA[®avmauok edAÁwåm a[|mblrDok EkyÜZÆEÅDwd/
(ur®pwkuúH)/
155/ tm,ku©a,e r&PH ur®u©a,e r&PEÅdtm'dem
y&rw¬'DyeD ygX 281
a,maZwAÁH/ ww¬ ty&du©DaPa,0 ur®mEkbma0 wo®d H wo®d
H r-250 owåeduma, ,xmed,rdwó tm,ky&drmPó
y&du©a,e y&dykaPÖe r&PH tm,ku©, r&PHemr/ wo®d H
wo®d H ba0 'kAÁave uar®e edAÁwåó owåó
ty&du©DaPa,0 tm,ky&drmaP au0vH ur®owådy&du©a,e
tEÅ&m0 r&PH ur®u©, r&PHemr/ w'kb,ó orH
y&du©a,e r&PH Ob,u©, r&PHemr/ "&rmaeyd w'kba,
yk&drba0ok0g £ro®d H0gba0 uawe OyCmwuuar®e
tZÑwåA[d'¨gblaw emema&m*gAm" yx0Dya0o
toedygwm'dau ZD0dwEÅ&ma, ork|maywGm
'kódrm&uvmAk&mZm'DeH0d, tEÅ&m0 Oya&m"dw cE¨oEÅmeó
owåó r&PH Oyapä'u r&PHemr/ eEk apw¬ r&EÅmeH emr
oaAÁoHyd wHwHb0H ZaeEÅH ur®H cd,swda,0/ txuo®m
£wa&yd 0kwåmwd/ 0kpöaw? o&o0aoae0 [d
ur®omrw¬d,ó ca,m £" ur®u©a,mwd t"dayÜawm/ a,
ye 'o0ó 0Dowd0ó ,m0 toacsF,s 0óm'd 0aoe
ememtm,kuyÜ0d"m,um wo®d H wo®d H owåeduma, oAÁZe
om"m&Pm owåmeH tZÑwåA[d'¨orÇLwm Owktm[m&memr
a[mEÅd/ aw wó wó tm,kuyÜó Xdwdu&m 0k'¨du&m
[medu&mpmwd wd0d"m a[mEÅd/ ww¬ tukovrlavok
0¹rmaeok [medu&m 0¹EÅd/ ukovrlavok 0¹rmaeok
Ak'¨du&m 0¹EÅd/ Ob,rlavok orH Xdawok Xdwdu&m orH
y0wåEÅd/ awoH 0aoe owåmeH tm,kuayÜg uw¬pd o'g
Xdwdbma*g a[mwd/ uw¬pd u'gpd [medbma*g u'gpd
0k'¨dbma*g a[mwd/ wa,myd apaw Xdwdu&m'a,m
wHwHowåedum,H taZÑmw¬&rmem tm,kH y&dpädE´EÅm y0wåEÅDwd
toacsF,sm,ku oH0wåeduH puú0wådorÜwåd oH0wåeduÍö ur®H
282 y&rw¬'DyeD ygX
'o0ódau umav 0dypörmeH w'Ek½lyH{0 abm*Íö
£ó&d,Íö 'wGm 'o0aoe cd,swd/ wH wH owåedum,
y&d,myEém owåm oEÅmeblwm ½ly"r®m oAÁnK Ak'¨geH cE¨oEÅme
blwmyd w*¾wdum w'El0wådum {0 [kwGm y&dPrEÅd tnMw
£'¨dr, 0dZÆmr, &om,e0d"d ZD0dw ocFg& 0d'l[Dwd/ 0kwåaO§wH
r[my'geokwå|uxm,H --
oaAÁyd oAÁnKAk'¨g toacsF,sm,kum/ uo®m aw toacsF,sH
e t|Holwd/ OwkabmZe0dywåd,m/ OwkabmZe0aoe [d
tm,k [m,wdyd 0¹wdyDwd/
wo®m y"meedó,blawok 'Gdork|medu ½ly"ar®ok wH wH
tm,kuyÜ0aoe y&dPraEÅok Zd,srmaeok ,m0r[EÅHyd ur®H
twåaem 0dygum"d|meó tbm0g cd,swda,0/ aompó
ca,m e o&aoe a[mwd/ txacg tm,kocFg&0dywåd,m {0
a[mwDwd £" tm,ku©a,m 0dokH *[dawmwd/ {oea,m
Oyapä'ur&aPyd aewaAÁm/ ww¬ Oyapä'ur&PEÅd
tumvr&PH 0kpöwd/ wO§dy0wårmeH Oyapä'uur®Kem0g
y0wåwd/ tan[d0g taeu o[aó[d um&aP[d/ wmed
ye ygVd,H rlvab'awm oHcdydwGm t|"m 0kwåmed/ uwrmed
ye wmeDwd/ tw¬d 0gwork|mem tmAm"m/ tw¬d
0dwåork|mem/ tw¬d aorS ork|mem/ tw¬d oEédygwdum/ tw¬d
Owkork|mem/ tw¬d 0dory&d[m&Zm/ tw¬d Moyuúrdum/ tw¬d
ur®0dyguZm tmAm"mwd/ ww¬ ur®0dyguZm aupd
OyyDVuur®Zmaupd Oyapä'uur®Zm/ ,o®m ye 0gawm
ukyÜrmaem oDwkPSm'D[d 'o[d um&aP[d ukyÜwd/ awokp
{uar0 ur® 0dyguZH a[mwd/ aoomed ye
tur®0dyguZmeDwd rdvdE´ yaO§ 0kwåH/ ,o®mp ur®0dyguZmyd
y&rw¬'DyeD ygX 283
tmAm"m OyÜZÆrmem 0gw ukyÜem'D[d 0dem e OyÜZÆEÅd/ wo®m
aupd 0gwork|mem'a,myd ur®0dyguZm a[mEÅda,0gwd
'|AÁm/
ww¬ oEédygwdumwd 0gwm'DeH 'GdEéH wdPÖH0g oEédywdwmeH
0aoe y0wåm/ a, ye avmau owåmeH ya,m*rkwåm o,H
Zmwm ememb,ky'´0g/ aw Owkork|maeok o*F[dwmwd
'|AÁm/ 0dory&d[m&Zmwd tedor®um&DeH taeu0da" 0doar
0dywådrkac twåmeH ya,mZEÅmeH wawm wawm0g ww¬ ww¬
0g ywe yu©vem'd0aoe y0wåm/ Moyuúrdumwd twåem0g
ya&[d &mZapm&a0&D[d0g trEkó0gV,u©a'0wm[d0g
0gVrd*g'D[d0g uwmeH ya,m*geH 0aoe y0wåm/ ukyÜdwm [d
a'0wm ouvH &ZÆH0g &|H0g 'DyuH0g {uyÜ[ma&e taooH
uwGm 0demaoEÅd '@u&| rZÑ&| uvd*F&| rmw*F&a|ok
0d,/ taeuo[aó0g 0gV,au© 0dóZÆEÅd a0omvd,H 0d,/
&u©ao0g 0dóZÆEÅd ok0PÖblrd,H0d,/ 0kwåaO§wH t*Fkwåa&
,u©m 0gaV trEkaó MoóZÆEÅd/ awe A[krEkóm umvH
ua&mEÅDwd/ t|uxm,Hyd ,u©mwd ,u©m"dywdaem/ 0gaV
trEkaó MoóZÆEÅDwd pa@ ,au© rEkóyax 0dóZÆEÅd/ aw
va'¨gumom r[mZeH ZD0dwu©,H ygayEÅDwd 0kwåH/ ww¬
0dóZÆEÅDwd 0dormpm& A[kav rEkaó 'doGm bdEéo'¨g
,u©aoemywdaem rEkómeH tw¬m, ykaAÁ0d, tm&u©He
*PSEÅDwd taw¬m/ Zey'e*&ed*r*garokap0 wo®d H wo®d H
yk*¾avp 0wåAÁar0 ew¬d/ t*Fkwåa& 0kwåm ow¬'kAÇdu©a&m*
uyÜgyd £" 0wåAÁmwd/ ur®0dyguZmwd OyyDVaumyCmwumeH
ur®meH 0dypöe0aoe y0wåm tmAm"mwd taw¬m/ {0H
tumvr&PH Oyapä'ur®Kem0g tan[d0g
taeuo[aó[d um&aP[d a[mwDwd/ a,[d aupd
284 y&rw¬'DyeD ygX
avmau 'dóEÅd/ ygP[&m ZD0dw0demoum emema&m*g0g
ememAm"m0g ememb,m ed0g emem '@m0g emem Oy'´0k
yo*¾g0g/ oaAÁ aw ouur® ork|dwm{0 twåaem
om"m&Pmwd ew¬d/ y&ur®ork|dwmyd twåaem
om"m&Pm{0/ ouur®ork|dwmyd ya&oH om"m&Pm{0/
uar®e 0dem ,awm ukawmpd ork|dwmyd twåaem 0g
ya&oH0g om"m&Pm{0/ oAÁom"m&Pur®ork|dawok
0wåAÁar0 ew¬d/ ,xm[-0dok'¨dra*¾/
,xm pwkr[myax xydaw vu©rSd oAÁ'dom[d tm*wm
o&owådawmr&ygomPm'a,m edywEÅd/ {0H uma,yd
oAÁKy'´0g edywEÅDwd/
a,okp &ZÆ&|m'Dok aw OyÜZÆEÅd/ ww¬ a,Zem Oyg,
ukovm0g e a[mEÅd/ ep y#dum&ukovm/ emyd y&d[m&
ukovm/ ur®Íö a,oH 'kAÁvH a[mwd/ OyÜaEém teaw¬m Av
0g/ awZem 0demyd Oyapä'uur®Kem wawm e rkpöEÅd/ r&PH 0g
r&PrwåH0g 'ku©H ygykPEÅda,0/ uvsmPblwHyd [d ur®H
twåaem Av0w&H ,awmukawmpd ork|dwH a&m*H0g tmAm"H
0g b,H0g '@H0g Oy'´0kyo*¾H0g y#dAm[dwkH eoauúmwd/
a&m*g'a,m{0 wHacayEÅm y0wåEÅd/ ,xm [d O'uH twåaem
Av0w&H t*¾d H y#dAm[dwkH e oauúmwd/ t*¾d{0 wH acayaEÅm
y0wåwDwd {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ £aroÍö owåmeH yuwd,myd
ur®ó 'kAÁvbma0g r[meda'´ao Z&m okwåeda'´aoe 0dok'¨d
ra*¾p r&Pówd eda'´ao tm,k 'kAÁvawmwd y'ó
eda'´ao e 'DaywaAÁm/ ,xm[ --
tm,kemarwH tAvH 'kAÁvH/ wxm [d owåmeH ZD0dwH
tómoyómokyedAE¨aÍö0 £&d,myxkyedAE¨Íö oDwkPSK
y&rw¬'DyeD ygX 285
yedAE¨Íö r[mblwkyedAE¨Íö tm[m½kyedAE¨Íömwdtm'd/
wxm um,A[kom"m&Pawm tedrdwåawmwd £aroH
y'geH eda'´aoeyd ygua#ma,0/ ur®edAÁwåó [d tm,kaem
wdPa*¾ Oóm0AdE´Kaó0 y&d'kAÁvbma0 ygVd,H t|uxm
,Íö 0kawå ur®omyd wax0 y&d'kAÁvwm od'¨g a[mwDwd/
{0aÍöwH orÜ#dpädwAÁH/ £w&xm oAÁH ykaAÁuwa[wk'd|demr
od,m/ ,xm[ --
£a"uapöm oraPm0g jAm[®aPm0g {0H0g'D a[mwd {0H 'd|D/
,H udÍöm,Hyk&doyk*¾avm y#doHa0a'wd okcH0g 'ku©H0g
t'ku©rokcH0g/ oAÁH wH ykaAÁuwa[wlwd/
t,Íö taw¬m rdvdE´yaO§ wDok Xmaeok 0dw¬m&awm
tm*awm/ ,xm0kawå[d ye taeuo[aó[d um&aP[d
y0wår&PHyd tumvr&Pwmomrane £"
Oyapä'ur&aP o*F[dwEÅd '|AÁH/
0dbm0ed,H
]]£'H ye ae&,dumeH Owå&uk½k0godeH auoÍöd a'0geÍö
ea[mwDwd}} 0kwåH/
,xm ye r[m#Dum,H auoÍöd aywmeH £awm Ówau [d
'dEéH yknywåd tEkarm'dwGm wcFaPa,0 p0dwGm ok*wd,H
edAÁwåmeH ukovblwH Oyapä'uH 0kwåH/ wxm auoÍöd ae&,d
umeHyd ,r&anm orEk,kÍÆeumvm'Dok twåem uwyknH
tEkó&dwGm wcFaPa,0 p0dwGm ok*wd,H edAÁwåmeH Oyapä
'ur&PHemr e e ouúm 0wåKH/ auoÍöd wm0wd Hom'DeH
a'0geÍö wH Oyapä'ur&PH a[mwda,0/ wxm [d
okjA[®a'0 ykwå oH,kwå|uxm,H tx ½ku©H tbd½kV§m
286 y&rw¬'DyeD ygX
Oyapä'uur®m'd 0aoe{uyÜ[ma&ae0 umvuFwGm t0DpdrSd
edAÁwåmwd 0kwåH/ ww¬ ½ku©EÅd wm0wd Hao yg&dpäwåu½ku©H/
tbd½kV§mwd tm½kV§m yÍö owa'0pä&ma,m/ raemya'godu
cd¥mya'godu a'0geH r&PH r[maAm"dowåmeH 'dCm,kau
a'0avmau0g jA[®avmau0g edAÁwåmeH t"drkwåd umvuØ&d,m
qEéaw¬&a*g"duaw¬&m'DeH0d, o,ar0 ow¬H tm[&dwGm
y&dedAÁm,EÅmeH r&PÍö {aw¬0 o*F,SwDwd '|AÁH/ wxmpmwd
aw[d yuma&[dp/ r&EÅmeH qEéH 'Gg&meH tnw&o®d H
ypöKy|mwDwd orÁaE¨m/ r&Pumavwd r&PmoEéumav/
,xm&[EÅd ok*wd'k*¾wd*grDeH t&[mEk½lyH/ a,ye cDPmo0g
uw¬pd EkyÜZÆEÅd/ awok oku©0dyóumeH yuwd,m ,axm
y|dwH emr½ly ar0 tEÅdr Z0emeH tm&r®PHa[mwd/
ormywådvmbDeH ye psmeoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH
uodPedrdwåm'duH/ ypöa0u©eoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH psme*Fged
tbdnmoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH twåaem u&Z½lyH/ ZD0dw
oroDoDeH ye t*¾r*¾ó ypöa0u©eoreEÅa& y&dedAÁm,EÅmeH
r*¾*Fg'ded tEÅdrZ0emeH tm&r®PH a[mwDwd/
y&dedAÁmepkwdpdwåó ye oaAÁoHyd tm'dawm twåaem
twåaem y#doE¨d,m,xm*[dwH ur®m'Dok tnw&ar0
tm&r®PH a[mwDwd '|AÁH/ a,ye taeaZmoEÅd rm&AÇ,H
umvru&DrkeDwd £rH okwåy'H 'doGm edAÁmear0 b*0awm
y&dedAÁmepkwd,m tm&r®PEÅd 0'EÅd/ aw awe o,ar0
tbd"ar® tm&r®Pwådauok twåaem taum0d'wH 'aóEÅd/
,xm[ --
uwar "r®m y&dwåm&r®Pm? oaAÁm umrm0p&0dygaum
Mud,raem"mwk Mud,ma[wku raem0dnmP "mwk
aomreóo[*wm/ £ar "r®m y&dwåm&r®Pmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 287
,o®m ye y&dedAÁmeHemr oEÅd tw¬ma,0 a[mwd/
tZÑmoa,m pó {uaEÅe oEÅdedaEéma,0 a[mwd/ wo®m
taeaZmoEÅd rm&AÇmwd okwåy'H 0kwåH/ wxm [d t|uxm,H
oEÅdrm&AÇmwd tEkyg'daooH edAÁmeH tm&AÇ y#dpö oE¨m,mwd
0kwåH/ e ye 0kwåH tm&AÇ tmvrÁdwGm tm&r®PH uwGmwd/
ax&*gx|uxm,H ye oEÅdrm&AÇmwd oEÅd H tEkyg'daooH
edAÁmeH tm&r®PH uwGmwd 0kwåH/ wH r[my&dedAÁmeygVd,m
w'|uxm,p eoarwd/ wmok [d b*0awm y&dedAÁmeH
psme*F ypöa0u©eoreEÅ&EÅd 0kwåH/ {w¬p yk&drmed a'G oreEÅ&med
y&dedAÁmeokwå|uxmok 0kwåmed/ tbdnmoreEÅ&H
O'ge|uxm'dok tm*wH/ ,xm[-0k|[dwGm y&dedAÁm,Dwd
£'¨dpdwåawm 0k|[dwGm b0*Fpdawåe y&dedAÁm,Dwd/ t*¾r*¾ó
ypöa0u©eoreEÅ&H yk*¾vynwåd|uxm'Dok tm*wH/ ,xm[-
{ule0Dowd ar ypöa0u©enmaP ywd|m, b0*F H Mow&dwGm
y&dedAÁm,wDwd/ oH,kwå|uxm,H ye t&[wår*¾geEÅ&H zvH/
zvmeEÅ&H b0*Fawm 0k|m, ypöa0u©eH/ wH ye y&dykPÖH0g
a[mwd ty&dykPÖH0g/ wdcdaPe todem oDao qdZÆrmaeyd
{uH0g a'G0g ypöa0u©emed OyÜZÆEÅda,0gwd 0kwåH/
(164) 0dbm0ed,H ye
{0H 00w¬meH tuwGm ,H 0kwåH/ ]]uw¬pd ye tEkyÜZÆrmeó
cDPmo0ó ,axmy|dwH emr½ly"r®m'duar0
pkwdy&da,momemeH a*gp&bm0H *päwd/ e ur® ur®ed
rdwåm'a,mwd/}} wH e okE´&H/
e [d wó pkwdpdwåH ur®ur®edrdwåm'a,m tm&r®PH
eua&mwd/ ep pkwd,m *[dwmed ur®m'Dedemr oAÁowåmeHyd
b0EÅ&ó tw¬m, b0EÅDwd/ tbdrkcDblwEÅd ur®EÅ&ó
288 y&rw¬'DyeD ygX
MoumoH t'wGm twåaem MoumoH uwGm ypöKy|dwH/ ur®H0g
ypöKy|mwDwd orÁaE¨m/ Oyv'¨ykAÁEÅd wó ur®ó tm&r®P
blwmed a',s"r® 0w¬m'Ded y&ygPm'Dedp oE¨m, 0kwåH/
Oyu&PblwEÅd ur®od'¨d,m Oyu&Pblwmed y&d0g&blwmedp
y#d*¾g[um'Ded tm0k"b@m'dedp oE¨m, 0kwåH/ ,o®mp vu©P
oH,kawå *0g'Ded 0"dwGm &moduwmed t|dykÍÆm'Ded ur®edrdwåmed
[kwGm Oy|[EÅDwd t|uxm,H 0kwåH/ wo®m ur®orÁE¨med ,med
umedpd 0w¬Led 0g tm&r®Pmed0g £" Oyu&aP o*F[d
wmeDwd '|AÁmed/ OyvbdwAÁEÅd 'k*¾wdedrdwåH oE¨m, 0kwåH/
Oyabm*blwEÅd ok*wdedrdwåH/ Ob,Hyd 0g ,H um,y#dA'¨H
[kwGm vbdwAÁH a[mwd/ wH OyvbdwAÁHemr/ ty#dA'¨H [kwGm
au0vH okc'ku©mEkb0ew¬m, vbdwAÁH Oyabm* blwHemr/
{w¬p t*¾dZmv avm[ukrÇd ed&,ygv ed&,okecg'Ded
ed&,edrdwåH/ wH ye auoÍöd ZemeH twåaem 0oe|mae0d,
Oy|mwd/ auoÍöd wawm wawm tm*EÉm twåmeH
oHy&d0ga&EÅH 0d, Oy|mwd/ ,xm[-wó *dvmeao,sm,
edyÜEéó ed&a,m Oy|mwd/ aomP*d&dyg'awm r[EÅm r[EÅm
okecg tm*EÉm cg'dwkumrm0d, oHy&d0ga&okEÅd/ wxm a'0
edrdawåyd/ ,xm[-eE´0e pdwåvwm0e rdóu0e zm½kou0e
0drmemedap0 a'0em#umedp y&d0ga&wGm Xdwmed0d,
ta[okEÅd/ auoÍöd ye o,H ww¬ ww¬ ywGm 'd|H0d,
Oy|mwd/ urÁv,meo'daom rmwkukpäd0aPÖm rEkóedrdwåH/
yAÁwyg' 0eo@ e&uyygwm'Ded wd&päme*wmeH edrdwåmeDwd/
ur®Aavemwd £'ged y#doE¨d H ZaewkH ypöKy|dwó ur®ó
tmEkbma0e/ £'Íö a,bk,s0aoe 0kwåH/ yuwd,m ye
tmpdPÖ blwH0g wcFPuwH0g ya&e o&mydwH0g o,ar0
tEkó&dwH0g yuwd,m0 ukuúKpöH0g aomreóH0g ZaewGm
y&rw¬'DyeD ygX 289
XdwH0g ur®H0g wóedrdwåH0g taneyd um&PAave
ypöKy|mwda, 0gwd '|AÁH/ war0 wawmy|dwH tm&r®PH
tm&AÇmwd £'Íö a,bk,s0aoe 0kwåH/ wawm [d auoÍöd
yxrH ur®Aave0g um&PEÅa&e0g ygyyu©da,ok Oy|[aEÅok
yke 'k| *grPd &anm 0d, ykAÁuwH Av0EÅH yknH tEkó&EÅmeH0g
aomPaw¬& 0dwk 0d, wcFaPa,0 yom'ZeuH yknH
ua&mEÅmeH0g ypäm uvsmPyu©d,med Oy|[EÅd/ wxm auoÍöd
yxrH uvsmP yu©da,ok Oy|[aEÅok "r®maomu&anm 0d,
ypäm auepd um&aPe a'greóH OyÜga'wGm ygyur®ó
MoumoH ua&mEÅmeH ygyyu©d,med Oy|[EÅDwd/ 0dypörmeu
ur®mEk½lyEÅd ,ó 0dypörmeuH ur®H ukovH a[mwd/ wó
y&dok'¨H ukovpdwåoEÅmeH tbdPSH y0wåwd/ ,ó wH
tukovH a[mwd/ wó Oyudvd|H tukov pdwåoEÅmeH
tbdPSH y0wåwDwd taw¬m/ wxm [d t|uxm,Hyd
ok*wd*grDeH ukovkyÜwåd a[wkblwH yPDwH tm&r®PH
tmygwrm*päwDwdp 'k*¾wd*grDeH tukovkyÜwåd a[wkblwH
[Dem&r®PH tmygw rm*päwD wdp 0kwåH/ rlv#Dum,H
r[m#Dum,Íö tmoaEé tukovH 'k*¾wd,H ukovÍö ok*wd,H
y#doE¨d,m Oyedóa,m a[mwDwd 0kwåH/ {w¬ od,m? ,'g
a'0pä&m'Ded o*¾edrdwåmed Oy|[EÅd/ w'g wmed wPSm,
tóma'EÅaó0 oawm p0EÅó uxEÅd/ 0kpöaw/
Oyudvd|Ha,0 wó pdwåH/ wo®m 'k*¾wd{0 wó
yg#ducØwAÁmwd 0'EÅd/ ,o®m ye y#dorÇd'g ra*¾ wm'dod,m
wPSm, ukovur®ó o[um&d um&P bma0g 0kawåm/
,xm[-eduEÅdu©aP a'G a[wl tukovmwd/ wo®m
ok*wdb0edAÁwåaeyd t,H wPSm {uaEÅe ukov ur®ó
ed,mruo[um&dypö,blwmwd uwGm wó wmed0g
290 y&rw¬'DyeD ygX
a'0pä&m'Ded ukovur® ur®edrdwåmed0g tóma'EÅaó0
oawm p0EÅó omwPSm w'kyw¬rÇdum{0 b0dwkH t&[wd/
e wH y#dAm[dumwd ouúm 0dnmwkH/ ,Íö edrdwåóm'*"dwH0g
bdu©a0 0dnmPH wd|rmeH wd|wd? tEkAsÍÆeóm'*"dwH 0g/
wo®d H ap bdu©a0 ora, umvuFa&,s? XmearwH 0dZÆwd/ ,H
'GdEéH*wDeH tnw&*wd H *apä,s? ed&,H0g wd&päme
a,med H0gwdtm'dwåy&d,ma, 0kwåH/ wHyd twåaem ya&oH 0g
[w¬yg'g'Dok *"dwH wPSH oE¨m, 0kwåH/ eur®m'Dolwd ouúm
0wåKEÅd/ OyvbdwAÁ b0gEk½lyEÅd OyvbdwaAÁm ba0g ,'d
ok*wdba0g a[mwd? wH tóm'emuma&e/ ,'d 'k*¾wdba0g
a[mwd? wH teóm'emuma&emwd {0H Oyvbd wAÁó
b0ó tEk½lyH/ waw¬mPwH0gwd wo®d H ,axm y|daw
tm&r®aP MoPrEÅH{0/ wxm [d Amvy@dwokawå wmedó
wo®d H ora, MovrÁEÅd taZÑmvrÁEÅd tbdyÜvrÁEÅDwd 0kwåH/ ww¬
wmedómwd tó yk*¾vó wmed yknmykn ur®med/
ur®oDaoe 0kwåmed ur®edrdwå *wdedrdwåmedp/ MovrÁEÅDwd wó
pdwåoEÅmeH twåed{0 MoPrEÅH taZÑmPrEÅH tbdrkcDblwH
uwGm vrÁEÅd yvrÁEÅd/ AE¨dwGm tmu¹EÅmed 0d, Oy|[EÅDwd
taw¬m/ {0H ye awok wxm MovrÁaEÅok wHpdwåoEÅmeH
awok edEéaygPyAÇm&ar0 a[mwDwd 0kwåH waw¬mPwH0gwd/
wxm [d t|uxm,H udavoAv0demrdwH okwGm wa'0H
y0wårmeH wPSmt0dZÆmeH tyÜ[Dewåm t0dZÆm, y#dpäm
'dwm'Dea0 wo®d H 0doa, wPSm emarwd o[Zmw ocFg&m
cdyEÅDwd 0kwåH/ ww¬ wEÅd 0dnmPH/ pdwåoEÅmeH £apö0 taw¬m/
wo®d H0doa,wd ur®m'dtm&r®aP/ wPSmemarwDwd 0¥rlvu
wPSm wH wo®d H MoPrEÅH uwGm eda,maZwDwd taw¬m/
y&rw¬'DyeD ygX 291
(165) 0dbm0ed,H ye
]]waw¬mPwH0gwd wo®d H OyyZÆdwAÁba0 MoPwH 0d,
MoPwH{0 0g}}wd 0kwåH/ wH t|uxm, e oarwd/
tbdPSEÅd ed&EÅ&H/ wxmy0wåd ye oPduH r&EÅmeH {0 vAÇwd/
v[ku r&aPe r&EÅmeH ye e vAÇwDwd 0kwåH/ Am[kav’emwd
(166) ,H ye 0dbm0ed,H
]]Am[kav’emwd{w¬ t"dyÜga,m a,bka,se b0EÅa&wd {w¬
0kwåea,e '|aAÁm}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d wo®d H 0kwåmeH tondowåmeH pdwåoEÅmeó
tbdPSyÜ*wådyoa*Fgemr tw¬d/ pdwåoEÅmeaó0 awoH
tbm0awmwd/ £'ged tya&e yuma&e ur®K y|meH 'aówkH
war00g ye/v/ 'Gg&ywåH a[mwDwd 0kwåH/ ww¬
tbde0u&P0aoe 'Gg&yÜwåH a[mwDwd ykaAÁ uwonH
tZaewGm wcFaP {0 u&Pmum&H ZaewGm twåmeH tbde0H
0d, uwGm raem'Gga& wHo'doZ0eyÜ0wåd0aoe ywåH ygwkblwH
a[mwDwd taw¬m/ ,xm [d £ro®d Hba0y0wåH udÍöd ygu#H
ur®H tokuo®d H umav £'Hemrr,muwEÅd {0H ykaAÁuwonH
ZaewGmyd Oy|mwd/ e wxm b0EÅa& y0wåH b0y#dpäEéHÍö £ro®d
H ba0 y0wåH tygu#Íömwd/ tydp? £a"uapö Ak'¨g'Dok wDok
0w¬Kok 'geylZm'd0aoe tmpdPÖA[kvm a[mEÅd/ aw r&PEÅd
umAm"Aave 0doD'yÜwåm udÍöd 'ku©HtZmedwGm 0doD'EÅa& ykaAÁ
0d, bdu©KoHCó 'geH a'EÅmapwd,H 0E´EÅm ylZH ua&mEÅm
0dyÜoEépdwåm yarm'pdwåm {0 a[mEÅd/ wAÁdy&Dawe
ygyur®A[kvmyd 0wåAÁmwd/ £'Hyd 'Gg&ywåar0gwd/ oAÁaÍöwH
vu©P oH,kwå|uxm, 'DaywAÁH/ ww¬ todavmraywm'd
yw¬Lok wó Ou©dwåmodubma0g0 edrdwåH ta[moDwd p/
292 y&rw¬'DyeD ygX
wó owåd,m 0dZÑeu bma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
Ookem 0dZÑeubma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
yawm'olpd,m 0dZÑeubma0g0 edrdwåH ta[moDwdp/ wó
olpD[d yawm'e'ku©H ypöEkb0dwkH ur®ar0 edrdwåH uwGm
olpdavmrayawm Zmawmwdp {0H A[kH'Gg& ywå0aoe
ur®Ky|meH 0kwåEÅd/ ww¬ [d wó Ou©dwåmodu bma0g0 edrdwåH
ta[moDwd wó ed&a, ypdwGm yke tmoEé r&Pó
wHur®H w'g wó Ou©dwåmoduonH ZaewGm 'Gg& ywå0aoe
edrdwåH ta[moDwd taw¬m/ {oea,m aoaookyDwd/ aomp
'Gg&yÜwåmuma&m ur®aum|modaum {0 a[mwd/ wó
owåóp tygua#memr ew¬Dwd wó y#doE¨d,m
*[Pa,m*swm Zmwmwd/ ypömoEé r&Pómwd tEÅdr
Z0ey0wåd0aoe yke tmoEér&Pó/ 0Dxdpdwåm 0omae0gwd
umrb0awm p0dwGm umrba0a,0 OyÜZÆrmemeH Z0e
y&da,momemeH0g w'g&r®P y&da,momemeH0g 0DxdpdwåmeH
t0omae/ £wa&oH ye Z0ey&da,momemeH{0 0DxdpdwåmeH
t0omaewd taw¬m/ t,raw¬m t|uxm,Hyd 0kawåma,0/
,xm[-wH tm&AÇ OyÜEém, w'g&r®Py&da,momem,
ok'¨g,0g Z0e0Dxd,m teEÅ&H pkwdpdwåH OyÜZÆwDwd/
(167) 0dbm0ed,H ye
]]ww¬ umrb0awm p0dwGm waw¬0 OyÜZÆrmemeH
w'g&r®Py&da,momemed aoomeH Z0ey&da,momemeDwd
"r®mEkom&Pd,H 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
t|uxm,O§d y&dykPÖH uwGm 0kawå ud Hty&dykPÖm, "r®m
Ekom&Pd,mwd/ b0*Fu©a,0gwd b0*Fg0omae0g £apö0aw¬m/
,'d 'k0d"yDxdpdwåawm y&H yÍöa0guma& 0w¬K½lyH pwka0guma&
y&rw¬'DyeD ygX 293
pdwåoEÅmeH 'Gdpdwåu©Pm,kaooH a[mwd/ w'g {uó
b0*Fó t0omaewd 0kwåH a[mwd/ {w¬p aomreó
y#doE¨duó a'greópdawåe p0EÅó tm*EÅKub0*F orÇa0g/
wH orÇa0p owd tnb0*ForÇa0gyd t0g&d awmwd
ok0kwåarwH b0*Fu©a,0gwd/ wo®d Hed½k'¨g0omaewd wo®d H
ed½ka'¨ wó ed½k'¨ó t0omae/ a, ye avmau pkwd
y#doE¨DeH tEÅa& {aum tEÅ&mba0gemr tw¬d/ ,w¬ OyÜaEém
oawåm 'dAÁpu©Kaum 0d, £'¨drm 0d, p caPe £pädwH XmeH
*EÅKH oraw¬m/ £awm pkwm aupd ww¬ OyÜZÆdwGm rmwmydwk
orm*rm'Ded tm*arEÅm owåm[H0g twda&u owåm[H0g
wd|EÅDwd v'¨d H *PSEÅd/ awoH wHedaoa"wkH wómeEÅ&ar0gwd
0kwåH/ o0w¬KuH yÍöa0guma& t0w¬Kuar00g pwka0guma&/
,xm&[EÅd ukovblwó0g tukovblwó 0g ocFg&ó
t&[mEk½lyH/ t0dZÆmwPSmEko,m ukovblwó
tyÜ[Dea|e tukovblwó ye o[Zmwbma0emyd
y&d0g&blwm rlvblwmp a[mEÅDwd taw¬m/ y&d,k|mem0w¬H
tywGm ukovmAsmuwpdwåoEÅmaeeyd t0d½k'¨bma0e
tEk½lyH/ tEkAE¨rmaem0g aowd? tEktEk0ged&EÅ&H aowDwd
tEkoa,m/ tEko,blwm, t0dZÆm, y&du©dawåmwd
t0dZÆmEko,y&du©dawåm/ wPSmEkoa,m rlvH {wómwd
wPSmEko, rlvaum/ t0dZÆmEko, rlvaue wPSmEko,
y&du©dawåemwd ye 0kawå ok|Kw&H ,kZÆwd/ t0dZÆm [d
wPSm,yd rlvblwm a[mwd/ wm, y#dpäm'dwm'Dea0 {0
tm&r®aP wPSmy0wådorÇ0awm/ wPSm p ye o[um&d
um&P bma0e wH wH ocFg&H eda,maZEÅD y0wåwDwd ocFg&ó
y&d0g&blwm Av0tmoEé o[m,blwm a[mwDwd/
{w¬p tukovur® o[ZmwmeH0g ur®eduEÅd edrdwåeduEÅd
294 y&rw¬'DyeD ygX
o[ZmwmeH0g 0dyÜ#dom& o[ ZmwmeH0g r&PmoEé Z0e
o[ZmwmeH0g t0dZÆmwPSmeHyd "r®awm tEko,o'dowm,
tEko, a0g[m&orÇa0g a0'dwaAÁm/ tydp? tEko,memr
y#doE¨dZeae ukovocFg&óyd Av0o[m,blwm a[mEÅd/
wo®m £" {uEÅmEko,blwm{0 y&d,wåmwd ud Ho[ZmwmeH
*[aPemwd/ awae0 t|uxm,Hyd wPSm t0dZÆmeH
tyÜ[Dewåmwd {0H tyÜ[Deoa'´e {uEÅmEko,m{0 *[dwmwd/
ocFga&emwd y#doE¨dZeuur®ocFgawe apwemocFga&e/ wH
o[Zmwzóm'd"r®orla[eyd0g/ aomyd [d Oyedó,bma0
e y#doE¨d H Zaewda,0gwd/ tx0g? ocFga&emwd r&PoEé
Z0e0dnmP o[Zmawe apwemocFga&e/ wH o[Zmw
zóm'd"r®orla[eyd0g/ w'kb,Hyd [d ur®m'd0doa, cdyeu
ocFg&bma0e y#doE¨d H ZaewDwd/ wxm [d t|uxm,H
wPSm t0dZÆmeH tyÜ[Dewåm t0dZÆm, y#dpäm'dwm'Dea0 wo®d H
0doa, wPSm emarwd/ o[ZmwocFg&m cdyEÅDwd 0kwåH/
rlv#Dum,Íö o[ZmwocFg&mwd
pkwdtmoEéZ0e0dnmPo[Zmwm apwem/ oaAÁyd0g
zóm'a,mwd 0kwåH/ ouave ye 0paee t*¾ra*¾e
tyÜ[Dem t0dZÆmur®m'd0doa,0g b0EÅa&0g tm'De0H
y#dpäma'wd? wxm ½lyga,0 wPSm w'kb,o®d H pdwåoEÅmeH
emarwd/ ,xm0kwåocFg&m wH ww¬ cdyEÅd/ wo®d H tbde0
0dnmPygwkbm0H oma"EÅDwd 'aówDwd/
orÜ,kawå[d y&d*¾,SrmeEÅd zóm'D[d orÜ,kwå"ar®[d
y&d0ga&wGm *,SrmeH/ o[ZmwmeEÅd emr½ly"r®meH/ t"d|me
bma0emwd edó,bma0e/ ykAÁ*FrblwEÅd y"meblwH/ y'
'Ga,e 0dZmee"mwk,m twd0d, r[mEkbm0bm0H 'aówd/
,xm [d avmau {uo®d H r[mEkbma0 yk&do0daoao
y&rw¬'DyeD ygX 295
Zm,rmae y&d0g&blwm o[ZmwZemp wó Oyabm*
y&dabm*blwm ygom'uyܽku©m'a,m0 awe o[ Zm,EÅd/
{0H orÜ'rd'H '|AÁH/ b0EÅ&y#doE¨me0aoemwd {uo®d Hba0
ed½ka'¨ awe o[ ed&EÅ&H uwGm b0EÅ&ó y#doE´[e 0aoe/
OyÜZÆrmear0 ywd|mwd e yk&drba0 OyÜZÆdwGm ted½kZÑdwGm
Xdwdbma0e *EÉm b0EÅa& ywd|mwDwd t"dyÜga,m/ e [d
OyÜEéKyÜEém "r®m yuwdumavyd a'oEÅ&H0g cPEÅ&H0gouFEÅm
emr tw¬d/ ukawm r&Pumav b0EÅ&H/ ,Íö terwa*¾g ,H
bdu©a0 oHoma&m/ ykAÁaum#d eynm,wd t0dZÆmeD0&PmeH
owåmeH wPSmoHa,mZemeH oE¨m0wH oHo&wEÅd 0kwåH? wHyd
y&d,ma,e 0kwåH/ a,oO§d t0dZÆm wPSmocFg&meH 0aoe
b0EÅa& y#doE¨d ygwkb0wd/ awp ykaAÁ ,ó oEÅmae
y0wåEÅd? aom awoH a[wkzvorÁaE¨e b0EÅ&H oE¨m0wd
oHo&wDwd 0kpöwDwd/ wawma,0p wóm y#doE¨d,m
yk&drb0y&d ,myaEé[d a[wl[d 0dem tEkyÜZÆeHyd od'¨H
a[mwDwd/ y#daCmo y'Dyrk'¨g'Ded apw¬ ed'óemeDwd/
{w¬mwd r&PkyÜwåd|mae/ rE´yÜ0wåmeDwd ur®'kAÁvbma0e
0w¬K'kAÁvbma0ep rE´H [kwGm y0wåmed/ wo®m ypöKyÜEém
vrÁPum vAÇwDwd orÁaE¨m/ "&aEÅaoG0gwd wd|aEÅok {0/
y#doE¨d b0*FgeHyDwd y#doE¨d,myd uwdy,b0*FgeHyd/ £wd
uwGmwd £rdem um&aPe/ umraÍöw¬ t|uxm,H
*wdedrdwåHemr edAÁwåeuMoumao {aum 0aPÖm Oy|mwDwd
0wGm oaAÁok *wdedrdwå0ga&ok *bdedrdwåH 0PÖm,wear0
raem'Gg& *[dwar0 ypöKyÜEéar0p 'ódwH/ wxmyd
qa'0avmuawm twåaem oEÅduH tm*aw 'dAÁ&axa,0
*wdedrdwåH uwGm p0EÅmeH "r®duOygou 'k|*grPd
tb,&mZm'DeH 0aoe wHyd ur®edrdwåH0d, qAÁd"Hyd
296 y&rw¬'DyeD ygX
q'Gg&*[dwHyd ypöKyÜEérwDwHyd orÇ0wDwd t"dyÜga,e
wHur®edrdawåe edAÁdaooH uwGm umrm0p&y#doE¨d,m/v/
OyvAÇwDwd 0kwåH/ wxm p0EÅm [d 'dAÁ0aPÖmyd a'0wmeH
tmEkbma0e pu©Kem 'da|ma,0 a[mwd/ 'daAÁm &xoa'´g0g
wl&d,oa'´g0g 0peoa'´g0g aomawe okawma,0/
'dAÁ*aE¨myd Cmaee Cm,dawma,0/ ed&,awm O*¾awe
t*¾dZmave ',Srmeuma,e p0EÅmeH a'0'wå eE´,u©
eE´rmP 0um'DeH ck&pauú tmoZÆrmemeH rdwå0dE´um'DeÍö
0aoe azm|AÁHyd orÇ0wda,0/ &o"r®myd ,xm orÇ0H
a,maZwAÁmwd/ 0kwåÍö opöoacFay --
yÍö'Gga& od,m oE¨d? 0dem ur®H 'Gda*gpa&wd/
r[m#Dum,Hyd t,raw¬m 0kawåma,0/ ,'g ye tEÅdr
Z0e0Dxdawm ykAÁbma* ,axmy|dwH *wdedrdwåH tEÅdrZ0eó
tm&r®PH a[mwd/ w'g wH twDwHyd a[mwda,0gwd/
t|uxm,H ye oEÅwd0aoe wó ypöKyÜEéwm0 0kwåm/ wxm
0PÖm&r®Pbma0g raem'Gga&e *[dwbma0gp a,bka,se
0kawåmwd a0'dwaAÁm/ £w&xm ur®edrdwåHyd ypöKyÜEéblwH
yÍö'Gga&{0 t|uxm,H 'ódwEÅd wHyd raem'Gg&*[dwH
ypöKyÜEéblwH yÍöm&r®PH0g "r®m&r®PH0g eorÇ0wDwd 0wåAÁH od,m/
ep ouúm wxm 0wåKH/ uo®m? pu©KH tedpöawm 'ku©awm
tewåawm 0dyóEÅDwdtm'dem y|mae 0kwåó qVm&r®P
blwó yka&Zmwypö,ó raem'Gg&du r&PmoEé Z0emerÜd
£pädwAÁwåm/ wawma,0p w'EkAE¨m, y#doE¨d,myd orÇ0
awmwd/
(168) 0dbm0ed,H ye
wxm t0dpma&wGm ,H0kwåH ]]ypöKyÜEém&r®aPok
y&rw¬'DyeD ygX 297
tmygwrm*awok raem'Gga& *wdedrdwå0aoe yÍö'Gga&
ur®edrdwå0aoem}}wd/ wH e okE´&H/
(169) ,Íö ww¬
]]q'Gg&*[dwEÅd ur®edrdwåH q'Gg&*[dwH *wdedrdwåH
q|'Gg&*[dwEÅd ,xmorÇ0H a,maZwAÁ}}EÅd 0kwåH/ wHyd e
,kZÆwd/
{0O§d owd ur®H 0d, *wdedrdwåHyd axa&e bdE´dwGm 0kwåH od,m/
ep wH 0kwåea,e yÍö'Gg&*[dwH e orÇ0wDwd/
(170) ,Íö ww¬
t|uxm,H rlv #Dum'Dokp a,bk,s0aoe 0kwåH
om0aooygXH t0dpma&wGm ]]t|uxm,H ye *wdedrdwåH
raem'Gga& tmygwrm*päwDwd 0kwåwåm w'g&r®Pm,p
yÍö'Gg&duy#doE¨d,m t'ódwwåm rlv#Dum'Dokp ur® Aave
Oy|mydwH 0PÖm,weH okydeH yóEÅó0d, 'dAÁ pu©Kó 0d,p
raem'Gga&a,0 a*gp&bm0H *päwDwd ed,arwGm 0kwåwåm
awoH 0peH eorÜ#dpäEÅd tmp&d,m}}wd 0kwåH/ ww¬yd
torÜ#dpäEÅmeH tnH um&PH ew¬d tnMw t0dpm&Pm,mwd/
ypöKyÜEérwDwEÅd {w¬ ,ó Z0em0omem, yÍö'Gg&du0Dxd,m
p0eH a[mwd/ wó y#doE¨d,m 'GdEéÍö b0*FgeH ypöKyÜEém
&r®Pwm OyvAÇwd/ ,ó w'g&r®Pm0omem,? wó
y#doE¨d,m {0/ ,ó ye Z0em0omem, ypöKyÜEém&r®Pm,
raem'Gg&du0Dxd,m p0eH a[mwd? wó y#doE¨d,m qEéÍö
b0*FgeH/ ,ó ye w'g&Pm0omem,? wó y#doE¨d,m
pwkEéÍö b0*FgeEÅd/ {w¬p tm&r®aP A[kw&m,kau Av0aEÅyd
0w¬K'kAÁvbma0 owd umrowåmeHyd Z0em0omem 0Dxd
298 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwda,0gwd '|AÁH/ t|uxm,H ye w'g&r®Pm0omem,
{0 a,mZdwwåm raem'Gga& y#doE¨dawm y&H pwkEéH b0*FgeH
yÍö'Gga& y#doE¨d,m{0 ypöKyÜEém&r®Pwm 0kwåm/ w'g&r®P
y&da,momem,0g ok'¨g,0g Z0e0Dxd,mwd 0kwåwåm ye £"
Z0em0omemyd a,mZdwmwd a0'dwAÁm/
(171) 0dbm0ed,H ye
{0H t0dpma&wGm ,H 0kwåH ]]raem'Gga& wm0 y#doE¨d,m pwkEéH
b0*FgeÍö yÍö'Gga& y#doE¨d,m{0 ypöKyÜEém&r®Pwm
vAÇwD}}wdtm'd/ wH tEkyyEéH/
{w¬p ,o®m y#doE¨dZeuaó0 ur®ó tm&r®PH0g
Oyu&PH0g ur®edrdwåEÅd t"dayÜwH/ yÍö'Gg&duur®Íö
y#doE¨dZeuar0 e a[mwd/ wo®m w'g y#doE¨dZeuH ur®H
yk&drbma*{0 raem'Gg&0aoe od'¨H a[mwd/ wóp
tm&r®Pblwar0 Oyu&Pblwar00g {uaEÅe
ur®edrdwåHemr a[mwd/ ,H ye yÍö'Gg&duó tEÅdrZ0eó
tm&r®PH a[mwd/ wH yk&dare ed½ka'¨e tm&r®aPe 0w¬Kawm
tbdEéwåm0g wó'dowåm0g ur®edrdwåaEÅ0 0kpöwDwd/ wxm [d
0kwåH rlv#Dum,H yÍö'Gga& tmygwH tm*päEÅH ypöKyÜEéH ur®edrdwåH
tmoEéuwur®m&r®P oEÅwd,H OyÜEéH wHo'doÍö '|AÁEÅd/ ww¬
a,ok a',s"r®0w¬Lok apwd,m'Dok0g a,[d ow¬m'D[d0g
ykaAÁ ur®H od'¨H/ awoH ypöau© "&rmewH oE¨m, oEÅwd,H
OyÜEéEÅd 0kwåH/ aw[d o'd o0w¬LeH "&rmewH oE¨m,
wHo'doÍömwd 0kwåH/ o'do0w¬Ledyd [d ur®ó
va'¨gumoum&Pmed a[mEÅda,0/ ,xm wH £awm
y&dwåaue ygyuar®e ed&a, Oó'omraEÅ edAÁwåmeH ykaAÁ
yknu&Pumav v'¨edrdwåo'doH ed&,*¾dZmvmeH o'´H
y&rw¬'DyeD ygX 299
okwGm0g 0PÖH 'doGm0g yknH o&dwGm p0dwGm oa*¾ edAÁwåmeH
t*¾dZmvmed 0d,mwd/
(172) 0dbm0ed,H ye
rlv#DumygXH t0dpma&wGm wHo'doÍömwd{w¬ e|pum&H ygXH
'doGm ]]raem'Gg&du Z0emeH tm&r®Pblawe o[ ormewåm
wa'uoEÅwdywdwH pkwdtmoEéZ0e*[d wHyd ypöKyÜEéH 0PÖm'duH
ur®edrdwå bma0e 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH tEkyyEéar0/
tydp? t|uxm,H ty&ó r&Pora, Ówum t,H
wmw w0w¬m, Ak'¨ylZm u&D,wd/ pdwåH yoma'[Dwd 0wGm
ykyæ'gr"Zy#mum'd0aoe ½lyg&r®PH0g "r®o0ewl&d,ylZm'd
0aoe o'´g&r®PH0g "lr0go*E¨m'd0aoe *E¨m&r®PH0g £'H
wm0 om,ók? w0w¬m, 'gwAÁH a',s"r®EÅd 0wGm r"kzmPd
wm'd0aoe &om&r®PH0g £'H wm0 zkoók? w0w¬m, 'gwAÁH
a',s"r®EÅd 0wGm pDey# aomrm&y#m'd0aoe azm|AÁm &r®PH0g
yÍö'Gga& OyoH[&EÅDwd 0kwåH/ ww¬ ½lyo'´*E¨m&r®Pmed oE¨m,
#Dum,H oEÅwd,H OyÜEéEÅd 0kwåH/ &oazm|AÁm &r®Pmed oE¨m,
wHo'doÍömwd 0kwåH/ wmed [d yxrH om,dw zkodwmed tnmed
a[mEÅd/ ypäm 'dEémed tnmeDwd {w¬p {0H OyoH[#med
½lyg&r®Pm'Ded yxrH yÍö'Gga&e *a[wGm tp0dwGm ypäm yke
tw¬d 'ged {0½lygeDwd oka'¨e raem'Gga&e *a[wGm p0EÅmeH
wmed raem'Gg&*[dwmed ypöKyÜEéblwmed ur®edrdwåmed a[mEÅDwd
a0'dwAÁmeDwd/ yxrwwD,m½kyÜ y#doE¨DeH ynwåd blwH
'kwD,pwkw¬m½kyÜy#doE¨DeH r[*¾wblwEÅd 0kwåH ,xm&[EÅd/
tm½kayÜok Oy&dblrdedAÁwåmeH t½lyDeH a[|drZÑmemed y#dyórÇEÅd/
e p aw wmed yke tm,l[EÅDwd 0kwåH a[|drm½kyÜ 0ZÆdwmwd/
yrm'yau© ywdwGm 0dó|ZÑmemeH wawma,0p tyÜ[Dae[d
300 y&rw¬'DyeD ygX
Mo&rÇm0d, oHa,mZae[d a[|bm*H tmu¹dw rmeomeH
umrba0 OyÜZÆrmemeH awoH xaywGm wda[wk ukuú|blwH
Oypm&ZÑmeapweH tnH 'kAÁvur®H MoumoH evbwDwd 0kwåH
wxm umrwda[wkumwd/ wxm [d t*Fkwå&| uxm,H-e [d
wó Oypm&ZÑmeawm Av0w&Hemr ur®H tw¬Dwd 0kwåH/
#Dum,Íö e [d wó/v/ tw¬Dwd £rdem wawm p0EÅmeH
Oypm&ZÑmear0 y#doE¨dZeuH ur®EÅd 'DaywDwd 0kwåEÅd/
½lyg0p&y#doE¨d ye awoH ew¬da,0/ {0Íö uwGm
,raut½ly"mwk,m pkwó t½ly"mwkH OyyZÆEÅómwd0g
t½ly "mwk,m pkwó umr"mwkH OyyZÆEÅómwd0g 0kwåH/ e
ye 0kwåH t½ly"mwk,m pkwó ½ly"mwkH OyyZÆEÅómwd/ ½ly
avmuawm p0EÅmeH ye tnH 'kAÁvur®H MoumoH evbwDwd
e0wåAÁH/ {0HoaEÅyd ok|K 0du©rÇdweD0&PmeH awoH tyÜem
ywåZÑme0daoaoe oky&dbm0dwpdwåoEÅmewåm ZpöE¨m'd0dywåd
ZeuH 'Gda[wkaumruur®Hyd MoumoH e vbwd/ ukawm
tyg,*grdur®EÅd 0kwåH ta[wku &[dwm od,kEÅd/
(173) 0dbm0ed,H ye
]]Oypm&ZÑmem Ekbma0ae0 'ka[wku wda[wku
y#doE¨da,m od,k}}EÅd 0kwåH/ wH 0dpma&wAÁH/
,'d [d wH y#doE¨d'geH oE¨m, 0kwåH od,m/ 'ka[wkuy#d oE¨d
e ,kZÆwd/ e [d ok|K 0du©rÇdweD0&PmeH tyÜem0Dxd,H y0wåH
Oypm&ZÑmeH wda[wkaumruHemr orÇ0wDwd/ tx ur®EÅ&ó
Oyw¬rÇeH oE¨m, 0kwåH od,m/ o,H Av0w&óyd oawm
y#doE¨d H t'wGm 'kAÁvó ur®EÅ&ó Oyw¬rÇae um&PH
ew¬Dwd/ ,o®m ye ½lyjA[®meH Oypm&ZÑmeawm tnmedyd
um,0pDraemur®ukovmed OyÜZÆEÅda,0 wmeda,0p umedpd
y&rw¬'DyeD ygX 301
wda[wkaumrumedyd umedpd 'Gda[wkukuú|medyd b0EÅd/
MoVm&dumeH ye eD0&PmeH ok|K 0du©rÇdwwåm o0dywåduy#d
oE¨dZeumed 'Gda[wkaumrumed awoH EkyÜZÆEÅd/ ty&y&d,m,
blwmedp wm'domed awoH MoumoH evAÇEÅd/ emem&r®aPokp
aeoH qaE´m0g eduEÅd0g y0wåwda,0/ a,e ememur®medyd
0dypödwkH MoumoH vbEÅd/ a,ep aw pu©K aomw'Gga&[dyd
wawm p0EÅd/ wo®m {w¬ Oypm&ZÑmaee um&PH t0wGm
0kwåea,ae0 wHum&PH 0wåKH ,kwåEÅd '|AÁH/ umrwda[wkrSm
pkwd,m y&H oAÁm 0Dowd y#doE¨da,m od,kH/ £w&m
'ka[wkuma[wkupkwdawm y&H umaraoG0 ba0ok
'oy#doE¨da,m od,kEÅd a,mZem/ {0H y#doE¨du©aP
0do,yÜ0wåd,m o[ 0DxdrkwåpdwåmeH y0wåmum&H 'aówGm
£'ged y0wådumav y&Hy&ba0okp 'aówkH
£apö0EÅdtm'drm[/ y#doE¨deda&m"meEÅ&awmwd y#doE¨d,m
eda&m"ó b*Fó teEÅ&umvawm/ war0pdwåEÅd wó'dao
waAÁm[ma&m '|aAÁm/ ,xm wmeda,0 Moo"meDwd/ ,m0
pkwdpdwåKyÜg'gwd {w¬ pkwd*¾[aPe w'goEé 0DxdpdwåmerÜd *[PH
'|AÁH/ towd 0DxdpdwåKyÜga'wd tEÅ&EÅ&m 0DxdpdwåmeH OyÜwåd,m
towd/ b0ót*Fbma0emwd Oyywådb0ó t0dapä'
um&Pbma0e/ wo®d Hwd t0wårmae ypämZmwypö,&[dwmeH
½ly"r®meH 0aóm'u &[dwmeH w½kPoómeH 0d, rdvmw
bm0ywåd,m Oyywådba0g MopädZÆwDwd/ pkwdpdwåH [kwGm ed½kZÑwd
war0 pdwåEÅd orÁaE¨m/ ,xmuúrH {0 y&d0wåEÅm y0wåEÅDwd
,m0 y&dedAÁmepkwd,m ,xmuúrH y&d0wåEÅm y0wåEÅd{0/ e ye
y&ora, 0d, u'gpd uw¬pd ed0wåd H ygykPEÅDwd taw¬m/
302 y&rw¬'DyeD ygX
(174) 0dbm0ed,H ye
]],m0 0¥ rlv orkapä'g}}wd 0kwåH? 0¥rlvorkapäa'g 0kpöwd
t&[wåra*¾g/ wawm y&Hyd ,m0cE¨y&dedAÁmem y0wåEÅda,0/
£[mwd £ro®d H ba0/ £pö,EÅd £wd t,H/ £wdoa'´g
tm'dtaw¬m/ ,xm £[ y#doE¨dp b0*FÍö tm0ZÆem'd
0Dxda,mp pkwdpmwd t,H pdwåoEÅwd y0wåwd/ wxm yke
b0EÅa&yd oE¨db0*Fg'dum t,HpdwåoEÅwd y&d0wåwd
y&d0wårmem y0wåwDwd taw¬m/ £'ged ,ó 0dyóem
r*¾zvedAÁmeó tw¬m, pdwåapwodumeH yab'y0wådo*F[m
y|yd,EÅd/ w'w¬H 'aóaEÅm *gxrm[/ ww¬ y#docFg,mwd
y#docFge ocFgawe 0dyóem ÓaPe ykeyÜKeH ÚwGm/ {wEÅd
,xm0kwåH pdwåapwodumeH yab'y0wåd0d"meH/ t"k0EÅd tedpöH/
t"d*EÉmwd t"d*rocFgawe pwkr*¾nmaPe ywdvbdwGm
opäduwGm/ y'EÅd oOyg'daooH edAÁmeH/ Ak"mwd y@dwm/ ok|K
tEko, rwåHyd taoaowGm aooudavao[d o'¨d H OpädEéH
,xm 0kawåok pdwåapwodauok t"do,dwH wPSmodae[
ocFgwH AE¨eH {aw[Dwd okorkpädEé odae[ AE¨em/ orEÅd
0lyorEÅd 0¥'ku©oEÅmyg {wo®dEÅd oarm/ tEkyg'daooedAÁmeH/
{óEÅDwd *rdóEÅd/ pd&m,mwd pd&umvH/ okE´&H t"d*rm0[H
oDv "kw*FocFgwH 0wH {awoEÅd okAÁwm/
oky&dok'¨oDvoav’c 0kwådaemwd taw¬m/ pd&m, okAÁwm Ak"m
{wH t"k0H y#docFg, tpöKwH y'H t"d*EÉm
okorkpädEéodae[AE¨em orH {óEÅDwd a,mZem/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, 0Dxdrkwå o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 303
½ly o*F[ y&rw¬'DyeD
156/ {0H pdwåapwodau 'GD[d yab'yÜ0wåD[d 'aówGm
£'ged ,xmEkyÜwåH ½lyH 'aóaEÅm tm'd*gx rm[/ ww¬ {wH
y&drmPH tómwd {wåm0H/ awe {wå0wm/ edygwy'H0g {wH/
[d oa'´g y'yl&aP/ yaba'gp y0wådp yab'yÜ0wåda,m/
wm[d o[ a, 0wåEÅd aw oyÜab'yÜ0wådum/ {wåm0wm
oyÜab'yÜ0wådum pdwåapwodum "r®m r,m 0dbwåm/ £'ged
½lyH y0kpöwDwd a,mZem/ oacFyawm O'´doeH uxeH
orka'´aom/ ork'´d|ó ½lyó yke 0dbZeH 0dbma*g/ ork|mwd
½lyH {awemwd ork|meH/ ur®m'd/ uvm 0kpöEÅd t0,0g/ wm
tayÜEÅd y0doEÅd {w¬mwd uvmayg/ yd@Dwd taw¬m/
y0wåduúrawmwd OyÜwåduúrawm/ ovu©Pawm
oorÇm&awmp r[EÅmed [kwGm b0EÅd ygwkb0EÅDwd
r[mblwmed/ wmed [d twåaem obm0awmyd r[EÅmed{0
[kwGm ygwkb0EÅd Oyg'g½lyged Oyg'g,mwd/
(175) 0dbm0ed,H ye r[m#Dum,Íö
]]oorÇm&"mwk0aoemwd}} 0kwåH/ wH tEkyyEéH/
e [d oorÇm&0w¬K0aoae0 awoH t,H a0g[ma&m
y0awåmwd ouúm 0wåKH/ ep ovu©Pawm r[awåe 0dem
awoH oorÇm&awm r[wåHemr orÇ0wDwd/ wo®m ,H awoH
£`E´d,med`E´d,A'¨oEÅmaeok yx0dyAÁwm'd0aoe orka'´
rpäupäyg'd0aoe oorÇm&awm r[wåH/ wHyd
ovu©Pr[wårlvuar0gwd '|AÁH/ r[mblwmwd0g avmau
0doH0g' ua|e rm,mum&m0g tm0doe*[aPok
tpdaEÅ,s|mea|e ,u©m'a,m0g 0Íöua|e ,u©deda,m0g
0kpöEÅd/ awae0a|e aw[d o'dowåm £rmedyd
304 y&rw¬'DyeD ygX
r[mblwm0d,mwd r[mblwmed/ Ob,w¬ydp r[EÅmed
tblwmed tAÇKwmed0g {awolwd edAÁpeH ,kZÆwda,0/
(176) 0dbm0ed,H ye
,u©ded H 0dokH OyrmrwåH uwGm ]]remy0PÖoP²mem 'D[d0g
owåmeH 0Íödum ,u©deDtm'a,m 0d, remy
£w¬dyk&do½ly'óem'dem owåmeH 0Íöuwåm r[EÅmed tblwmed
{awolwd r[mblwmwd}} 0kwåH/ wH t|uxm , e oarwd/
t|uxm,O§d r[mblwomrnawmwd y'ó 0dw¬ma& {0
rm,muma&m ,au©m ,u©deDwd wa,m r[mblwm 0kwåmwd/
pwkEéÍör[mblwmeEÅd Oya,m*aw¬ omrd0peH/ Oyg'g,mwd 'V§H
edóm,/ y0wåEÅd ygXaoaom/ Oyg'g, ½lyEÅd0g ormoy'H
'|AÁH/
(177) 0dbm0ed,H ye
]]Oyg'g, y0wåH ½lyH Oyg'g½lyEÅd}} 0kwåH/ wH £" e ,kZÆwd/
e [d £ro®d H ygaX uw¬pd ,um&0d&a[m 'da|m/ wxm [d
rlv#Dum,H Oyg'g,wd edó,wDwd Oyg'g,H/ war0 ½lyEÅdyd
0kwåH/ yx,wDwd yx0D/ o[Zmw½lygeH ywd|me bma0e
yu©m,wd Oy|mwDwd taw¬m/ ykxk r[EÅD [kwGm Zm,wDwdyd
yx0D/ yuma&e x0D,wd oaAÁoH ½lyorÇm&meH t"d|mewåm/
t,H awoH t"d|mem ywd|mem 0w¬Kblwm blrd
blwmwdtm'dem ememyÜuma&e *kPya'e tbdw¬0D,wDwd
yx0D/ om{0 edowåedZD0a|e "mwlwd yx0D"mwk/ tmaywd
o[Zmw½lyged AsmaywGm wd|wd? tyÜg,wd 0g wmed ok|K
jALa[wd 0a¹wDwd tmayg/ wmed0g t0dyÜudPÖmed uwGm
bkaom ygwd &u©wd? yd0wd0g 0d0aEÅm 0d, wmed o*FPSwd
y&rw¬'DyeD ygX 305
orÜda@wDwd tmayg/ aoma,0 "mwlwd tmayg"mwk/ aw
Zwd wdu©bma0e orkZÆvaEÅm 0d, o[Zmw"r®meH raZÑ
yumowd? awaZwd0g edaowd o[Zmw"ar® wdu©xmr Aav
ua&mwd? y&dygapwd0g Oo®maywDwd awaZm? aom {0
"mwlwd awaZm"mwk/ 0g,wd orDa&wd a'oEŽkyÜwåd
a[wkbma0e blwoHCm#H a'oEÅ&H *arwDwd 0ga,m/ 0g,wd
0g o[Zmw"ar® tywrmae uwGm 0[wDwd 0ga,m/
aom{0 "mwlwd 0ga,m"mwk/ ww¬ uu©Vvu©Pm yx0D/
tmAE¨evu©aPm tmayg/ OPSwåvu©aPm awaZm/
0dw¬rÇevu©aPm 0ga,m/ {w¬ od,m? uo®m yx0D
uu©Vvu©Pmwd 0kwåm/ eEk om rk'kblwmyd a[mwDwd/ opöH?
rk'kblwmyd ye om aooblwwå,H Oyg'g, uu©Vm awG0
ocsF H *päwd/ tnrnH Oyg'ga,0 ye t,Hrk'k t,H uu©Vmwd
b0wd/ awae0 rk'kuu©VmeH 'DC&ómeH 0d, te0|mewm
a[mwd/ rk'kblwmyd [d wawm rk'kw&H ywGm uu©Vmemr
Zmwm/ uu©Vmyd uu©Vw&H ywGm rk'kblwmemr Zmwmwd/
tmAE¨evu©aPm tmaygwd 0kawåm/ aomp yuwdO'au
t"drawåmwd yuwdO'uH A'¨H CeDblwar0 od,mwd ap/ e/
tmAE¨dwAÁm, yx0d,m ww¬ y&d'kAÁvwåmwd? ,w¬ ye yx0D
Av0wD a[mwd waw¬0 aom A'¨w&H tmAE¨wDwd/ OPSwå
vu©aPm awaZmwd 0kawåm/ {0Íöowd oDwbma0g
awaZma,0 e od,mwd ap/ e/ Oowd '[wd y&dygapwd
y&dP wbm0H *arwDwd OaPSmemr/ oDwbma0gp '[wd
y&dygapwd wAÇm0H *arwda,0gwd/ 0kwåÍö rlv#Dum,H
awaZm{0 [d oDwH/ [drygwor,m'Dok oDwó
y&dygpuwm'óe awmwd/ 0dw¬rÇe vu©aPm 0ga,mwd
0kawåm/ aom ye Ce xa'¨ok odvmxrÇm'Dok evAÇwDwd ap/
306 y&rw¬'DyeD ygX
e/ ww¬ [d yx0D twåem o[Zmw0g,k0dw¬rÇeH vbdwGm
xmryÜwåm xd&w&yÜwåmp [kwGm 0[wDwd/ pu©wDwd pu©K/
or0dorH tmpdu©wd or0dorZmeeó wr®Lvuwåm/ ½lyH0g
tóma'wd tmygwH tm*wm*wó ½lyó
ted&mu&Pawm/ wH0g 0dbma0wDwd taw¬m/ okPmwDwd
aomwH/ okPEÅd ok,sEÅd0g {aw emwd aomwH/ Cm,wDwd
CmeH/ Cm,EÅd Cm,d,EÅd0g {awemwd CmeH/ ZD0dwedrdwåH
&aom ZD0dwEÅd 0kpöwd/ wo®d H edEéwm, wH t0Sg,wDwd Zd0Sg/
tx0g/ ZD0dwH 0[wd {wm,0g wH 0[EÅd y0awåEÅd
ZD0dw0kwådorÜm'ewåmwd Zd0Sg/ ZDwd0g Za,m y&mZa,m0g
0kpöwd/ w'kb,H 0[wd 0[EÅd0g {wm,mwd Zd0Sg/ oorÇm&Zd0Sg/
,xm[ --
yk&doó [d Zmwó? uk'g&D Zm,aw rkac/
,m, qdE´wd twåmeH? ea&m 'kAÇmodwH bPEÅd/
£" ye wH o[p&dwwåm Zd0Sgwd yom'½lyarm 0kpöwd/
ukpädwmeH auom'DeH ygy"r®meÍö tma,m OyÜwåd|meEÅd uma,m/
oorÇm&uma,m/ £" ye wH o[p&dawm yom'
uma,m{0 t"dayÜawm/ yoD'EÅDwd yom'g/ yoD'EÅd 0g {w¬
pE´r@vm'Ded tm&r®Pedrdwåmed ww¬ oHoD'rmemed 0d,
o½lyawm oE´dóEÅDwd yom'g? oky&dok'¨tm'gor@o'dom
ur®Zr@m/ £ar ye yÍö '|Kumrwm'd ed'ge ur®ork|me
blwyom' vu©Pm ½lyg'd tbdCmwm&[
blwyom'vu©Pm 0g pu©Kyom'g'a,m '|AÁm/ ww¬ pu©K
wm0 aowr@v y&du©dwåó uPSr@vó raZÑ
ODumod&yrmaP twdrkac XdwmeH o&D&oP²mEkyÜwåd
ya'oblaw 'd|r@av awvrd0 owåydpky#vmed
y&rw¬'DyeD ygX 307
owåtu©dy#vmed AsmaywGm wd|wd/ aomwH aomwAdvAÇEÅa&
t*Fkvda0Xemum&H OypdwwEkwrÁavmrH ya'oH AsmaywGm
wd|wd/ CmeH emoduAÇEÅa& tZy'oP²meH ya'oH AsmaywGm
wd|wd/ Zd0Sg oorÇm& Zd0SgraZÑ OyÜv 'v*¾ oP²meH ya'oH
AsmaywGm wd|wd/ uma,m ye r[EÅd ,m uyÜgo y#v0¥d,H
tmodwåawvH0d, xaywGm ygpu awZó ywd|me|meH
auo*¾ avmr*¾ ec*¾ oku©pr®medp t0aooH ouvo&D&H
AsmaywGm wd|wDwd/ aw ye yÍö ,xm&[H yÍö'Gg&dupdwåmeH
0w¬K'Gg&bm0H oma"EÅd/ awokp {auuó pwaóm
pwaóm "mwka,m oE¨m&PtmAE¨e y&dygpe ork'D&P
udapö[d Oyum&H ua&mEÅd/ ,xmcwåd ,ukrm&ó pwaóm
"mwda,m "m&P e[mye r@e ADZe udapö[Dwd/
Owkpdwåm[m&mp eH Oyw¬arÇEÅd/ ,xm wH cwåd,ukrm&H ydwk
aZ|bmwk aZ|b*deda,m0d,/ tm,kp eH ok|K tEkygavwd/
,xm wH cwåd,ukrm&H 'domygarmau©m &mZor®awm
r[mbdoauúm0d,/ 0PÖm'a,mp eH y&d0ga&EÅd/ ,xm wH
cwåd,ukrm&H o[Zmwm trpöykwåm 0d,mwd/ ,o®m ye
owåmeH pdwåH emr 0dpdwåH a[mwd/ pdwå0dpdwåwm,
onm0dpdwåm/ onm0dpdwåwm, wPSm0dpdwåm/ wPSm0dpdwå
wm, ur®med 0dpdwåmed/ ur®0dpdwåwm, ur®ork|memed blwmed
0dpdwåmed/ blw0dpdwåwm, £ar yom'g 0dpdwåm/ tnrnH
to'dom a[mEÅd/ aw[d yom'r@blwmyd ormem aupd
½lyaó0 tbdCmwm&[m a[mEÅd? e o'´g'DeH/ aupd o'´g'DeH
{0? e ½lyómwd/ wo®m awoH tnrnÍö tn½lay[dp
vu©Pawm toHrdówm a0'dwAÁmwd/
½ly,wDwd ½lyH/ 0PÖ0daooH tmyZÆdwGm [',*Fwbm0H
yumaowd/ yuwd,myd 0g ,HudÍöd'AÁH or0dorH0g yumao
308 y&rw¬'DyeD ygX
wDwd taw¬m/ oyÜwd aomw0dan,sbm0H *päwDwd oa'´g/
o'´,wDwd oa'´g/ wH wH tw¬H0g twåaem 0w¬KH0g
tmpdu©wDwd taw¬m/ o'wd0g wH wH 'doH0g a'oH0g caPe
0dó&wd 0dyæ&wDwd oa'´g/ *E¨,wDwd *aE¨m/ twåaem
0w¬KHolapwDwd taw¬m/ *päwDwd a*g/ 0gawm/ awe
"m&D,wDwd *aE¨m/ &oD,wd tóm'D,wDwd &aom/ &oEÅd0g
wH tóma'EÅDwd &aom/ zkoD,wDwd azm|AÁH/ zkoeaÍöw¬
yoma'e o[ C¥eH uvmyEÅ&blaw[d o'¨d H y#d[eeÍö
a0'dwAÁH/ w'kb,Hyd tmayg "mwk,m ew¬Dwd 0kwåH
tmayg"mwk0d0ZÆdwEÅd/ uo®m ye wH wóm ew¬d/ eEk
oDwwm0g j'0wm0g zkodwGm *,SwDwd/ 0kpöaw? oDwwm [d
awaZma,0? e tmayg/ ,'d [d om tmayga,0 od,m/
yuúKrdaw oEÅawå avm[&aoydó oDwwm vAÇrmem
od,m/ aom [d &aom tmyg"daum a[mwDwd/ {0H ye
evAÇwd/ wo®m om awaZma,0? e tmaygwd/ tydp?
oDwkPSmeH {uo®d H uvmay o[ tyÜ0wåeawm Mo&yg&meH
0d, awoH te0|meawmp 0dnm,wd/ e [d oDwuvmay
OPSH? OPSuvmay0g oDwH o[ y0wåwd/ ,o®d Hp 0w¬KrSd ykaAÁ
oDwonm oP²mwd/ ypäm wawm oDwwa& tm*aw wo®d
Ha,0 yke OPSonm oP²mwd/ ykaAÁ OPSonm,Hyd {ao0
ea,m/ wxm OaPS raE´ oDwonm oP²mwd/ oDaw raE´
OPSonmwd/
tx ye j'0bm0blawm tmayg zkodwGm *,Swd/ ta,m
yd@m'Dok tmAE¨eblawmyd zkodwGm0 *a,S,s/ {0Íö owd
,xm awok £w&med wDPd blwmed 0dem £w&Dwa&e 0dokH
0dokH um,du okc'ku©meH tm&r®Pblwmed a[mEÅd/ wxm
aomyd 0dem £wa&[d 0dokH um,duokc'ku©meH
y&rw¬'DyeD ygX 309
tm&r®Pblawm{0 od,m/ e ye a[mwd/ ,O§d wmed
ta,myd@m'Ded zkoEÅmeH um,duH okcH0g 'ku©H0g OyÜZÆwd? wH
oPSx'¨wm 0aoe0g OyÜZÆwd/ oDwkPSwm0aoe0g
tAÇEÅ&xrÇeó rE´*gV§wm0aoe0g/ aem tnxmwd/ wo®m
yk&drbma* wDPd blwmed zkodwGm0g 0PÖH 'doGm0g ypäm bma*
oka'¨e raem 0dnmPoEÅmaee 'DC&óm'doP²meH0g &wåd,H
tvmwpuúH 0g wHwHqd'´0d0&H0g ZmeEÅm 0d, yxrH
j'0wmo[dwmed 0dvDemed rk'led wDPd blwmed yx0d H {0 0g
zkodwGm ypäm oka'¨e raem 0dnmPoEÅmaee 0dokH j'0bm0H
t'´wdEÅbm0H ZmeEÅd/ {0H oaEÅyd wH zkodwGm ZmeEÅm £apö0
rnEÅd t0daoo0d'kaemwd/ *kEéH tbdPSH p&P|meH a*gpa&m/
a*gp&o'dowåm £" a*gpa&m/ a*gwd0g £" pu©m'Ded
£`E´d,med 0kpöEÅd/ wmed 0dnmPm"d|dwmed [kwGm {awok p&EÅd/
{wmed0gawok p&EÅd y0wåEÅd Ca¥EÅDwd a*gp&m/ awa,0 £"
{uwåH OyaewGm a*gp&½lyEÅd 0kwåH/ £rmedye yÍö ,xmuúrH
pu©m'Dok y#d[ee vu©Pmed ½lyg'DeDwd a0'dwAÁmed/
£w¬D 0kpöwd t0do'gum&oPd²wH cE¨yÍöuH/ ,ó ye "r®ó
tmEkbma0e wH wxm oP²mwd y0wåwd/ aom £w¬d ,m r-
276 bma0gwd £w¬wåH/ yk&daom 0kpöwd 0do'gum&oPd²wH
cE¨yÍöuH/ aooH 0kwåe,ar0/ ww¬ £w¬dvd*F £w¬dedrdwå £w¬d
ukwå £w¬muyÜgeH a[wkbm0 vu©PH £w¬wåH/ yk&dovd*F
yk&doedrdwå yk&doukwå yk&domuyÜgeH a[wkbm0 vu©PH
yk&dowåH/ ww¬ vd*FEÅd y"me*FblwH r[moP²meH/ edrdwåEÅd
ypö*FblwH ck'´uoP²meH/ ukwåEÅd uDVmvdvm'd Mud,m0daoaom/
tmuayÜgwd *rem'daum tmum&0duma&m/ oaAÁayaw
cE¨yÍöuó y0wåd0daoom{0/ a, o'´oaw¬ok vd*FEÅd 0kpöEÅd/
a,oÍö 0aoe t,H £w¬D{0? e yk&daom/ t,H yk&daom{0? e
310 y&rw¬'DyeD ygX
£w¬Dwd oÍÆmeEÅd/ ,o®m yaew¬ oP²mem'DeH
t0do'g'dbma0g{0 tw¬awm £w¬dyk&dowm a[mwd/
w'kb,rkwåbma0gp eykHouwm/ aomp tu©&y'
ocFgawok 0paeok p 0peaw¬okp ,xm&[H oE´dówda,0/
wo®m £`E´d,&[dawokyd ya'okp ½ku©m'Dok y'aw¬okp
y&d,ma,e £w¬dykreykHouwmod'¨d a0'dwAÁmwd/
(178) ,H ye 0dbm0ed,H
]]£w¬DeH t*FZmwH £w¬dvd*F}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
e [d uw¬pd ygVd,H t|uxmokp edrdwåoa'´g0d, vd*Foa'´g
t*FZmaw ygua#m 'da|mwd/
(179) ,Íö ww¬
]]£w¬doP²meH £w¬muayÜg}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
e [d vd*Foa'´g 0d, tmuyÜoa'´g oP²mae ygua#m
'da|mwd/ aooHye ww¬ 0kwåH ,HudÍöd t|uxm, toarEÅHyd
awe y&d,ma,e ,kZÆwda,0/ b0EÅd y0wåEÅd wHo[daw
cE¨oEÅmae {om £w¬D? {aom yk&daomwd {0H y0wåm o'´
Ak'¨da,m {awemwd bma0g b0EÅd0g ygwkb0EÅd wHo[daw
cE¨oEÅmae vd*Fg'Ded {wo®d H owDwd bma0g/ aom {0 ½lyEÅd
bm0½lyH/ ['EÅd owåm wHwHtw¬H0g tew¬H0g yla&EÅd {awemwd
[',H/ ['EÅd0g owåm £awm emem0duauú MooZEÅd rkÍöEÅDwd
[',H/ [&EÅd0g y&d[&EÅd wH owåm ZD0dwH0d, ',EÅd &u©EÅdpmwd
[',H/ 0oEÅd ed0oEÅd pdwåapw odum"r®m {w¬mwd 0w¬K/
[',Íö wH 0w¬Kpmwd [',0w¬K/ "mwk'G,edó,vu©PH
0w¬K½lyH/ wH ye [',aumoAÇEÅa& t¹yowrwåH avm[dwH
AsmaywGm wd|wDwd a0'dwAÁH/ "r®o*FPd,H ye
y&rw¬'DyeD ygX 311
a'oemab'&u©ew¬H t0wGm y|mae{0 wH 0kwåH/ ,xm[-
0w¬K ukovmeH cE¨meH edó,ypöa,e ypöa,m/ 0w¬K
tukovmeH cE¨meH edó,ypöa,e ypöa,mwdtm'd/ {w¬p
q[d 0w¬L[d tnH 0w¬Kemr ew¬d/ awokp yk&drmed yÍö
ukovm'DeH edó,m{0 e a[mEÅd/ wo®m awoH
edó,bma0e ww¬ 0kwåH 0w¬Kemr 0dokH {uH 0w¬K½lyar0gwd
od'¨EÅd/
(180) 0dbm0ed,H ye
,H ½lyH edóm,mwd ygXó O'¨#wåm ½lyomrnyoa*Fg
a[mwDwd wH 0daoma"wkH ,kwådemr 0kwåm/ y|mae ye A[lok
tenom"m&aPok Xmaeok 0w¬Kemare 0daoaowGm
0kwåwåm aomyoa*Fg ew¬da,0gwd '|AÁH/
ZD0EÅd o[Zmw"r®m a,emwd ZD0dwH/ awoH ZD0ae
tm"dypöa,ma*e awok £E´H £ó&H twåmeH ua&mwDwd
£`E´d,H/ ZD0dwÍö wH £`E´d,Íömwd ZD0dwd`E´d,H/ o[Zmwm Ekygve
vu©PH ZD0dwd`E´d,H/ ,xm [d ADZedAÁwåmed OyÜvm'Ded
ADaZ0dea|yd O'umEkygvdwmed pd&Hyd umvH ZD0EÅd/ {0ar0H ed½k'¨
ur®edAÁwåmed ur®Z½lyged uar® toaEÅyd ZD0dwmEkygvdwmed
oEÅwd0aoe 0óowHyd 0óo[óHyd uyÜHyd
aomVouyÜo[ómedyd ZD0EÅda,0? wxm [d ZD0dw&[dwmed
£w&½lyged ZD0EÅmedemr ea[mEÅd/ wmed [d a,e {aue
pdawåe0g Owkem0g tm[ma&e0g Zm,EÅd/ wo®d H ed½ka'¨ ed½kZÑEÅd?
y&H rk[kwårwåHyd oEÅmeH Ca#wkH eoauúmEÅd/ awok [d
pdwåZ½lygeH oEÅwdypöKyÜEéH {u0Dxd {uZ0e0g&
{uormywåd0ga&e y&dpädEéH a[mwd/ OwkZm[m&ZmeÍö
obma*u Owktm[m& 0aoe y&dpädEéH a[mwd/ ur®Z½lygeH
312 y&rw¬'DyeD ygX
ye 0dokH oEÅwdypöKyÜEéHemr ew¬d/ awoH {ub0y&dpädEéH
t'¨gypöKyÜEéar0 a[mwDwd/ ,'d {0H t½ly"r®meH uxEÅd/ aw[d
ZD0dwa,ma*e ZD0EÅm{0 a[mEÅd/ {0HoaEÅyd awoH
oEÅwdypöKyÜEéH 'dówDwd/ 0kpöaw? t½ly"ar®ok 0dygumed wm0
ur®Z½lyo'domed/ wmedyd [d towd 0DxdpdwåKyÜga' ,m0ZD0Hyd
{uoEÅwd0aoe y0wådóEÅda,0/ £w&med ye ,ó
tm&r®Pó tmygwm*wwåm OyÜZÆEÅd/ wo®d H ed½ka'¨
w'bma0yd w'g&r®Pm A[l pdwåoEÅwda,m
ZD0dwót'¨gez&PmEkbma0e y0wåEÅda,0/ tydp?
,m0cE¨y&dedAÁmem teEÅ&ypö,kyedAaE¨e taAÁmpädEéH
y0wårmem, pdwåoEÅwd,m0aoeyd t,raw¬m 0wåaAÁm/
awae0 [d udavooDoH t0dZÆm/ y0wåoDoH ZD0dwd`E´d,EÅd 0kwåH/
(181) 0dbm0ed,H ye
tm[m&Zm'DeH tm[m&m'da,0 OyÜwåd,myd Xdwd,myd um&PH
a[mwd/ uo®m? wcFaP "&rmewåm/ ur® ZmeH ye ur®H
OyÜwåd,m{0 um&PH? e Xdwd,m/ uo®m? wcFPmbm0awm/
ZD0dawe ye tEkygvdwwåm {0 awoH cP|dwd od'¨gwd £rdem
"dyÜga,e ,H 0kwåH ]],xmouH cPrwå|m,DeHyd [d
o[ZmwmeH y0wåda[wkbma0e tEkygvuH/ e [d awoH
ur®Ha,0 Xdwdum&PH a[mwd/ tm[m&Zm'DeH tm[m&m'd 0d,
ur®ó wcFPmbm0 awmwd}}/ wH e ,kwåH/
"r®meO§d cP|dwdemr {uuvmy*wo[Zmwypö,m
,wåm{0 a[mwd/ e ememuvmy*wZeuypö,m,wåm/
£w&xm OyÜg'u©aP vAÇrmemeH Oyp,oEÅwDeH 0d,
Xdwdu©aP vAÇrmem, Z&wm,yd ukawmpdork|mewm ygVd,H
0kwåm od,mwd/ tydp? cP|dwdemr obm0od'¨g{0/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 313
OyÜEém "r®m ypö,a0uav’e twåaem caPok y&dykPÖH t|wGm
tEÅ&m0 bdZÆEÅDwd tw¬d/ ep ypö,m"drawåe twda& uw&H
wd|EÅDwd tw¬d/ wo®m cP|dwd,H Oyw¬rÇ,rmemyd
tm[m&m'a,m tEkygv,rmeÍö ZD0dwH ypäm Av0½lyoEÅwd
y0wådtw¬m,{0 Oyw¬arÇEÅd ygavwdp/ e cP|dwdy0wåd,mwd/
{wåm0wm oaAÁoHyd cP|dwdemr "&rmeZeum,wåm 0g
ZD0dwm,wåm0g ea[mwDwd od'¨H a[mwd/ ,'d ye wH
oEÅwdy0wådar0 oE¨m, 0kwåH od,m? {0Howd ,kaZÆ,smwd/
t| uxm,Hyd oaEÅydp tEkygve vu©Pm'drSd 0d"mae
tw¬du©aPa,0 wH aw"ar® ygavwDwdtm'd0pae
,xmoEÅwd|dwd vAÇwd/ wxm 0dpma&wGm *a[wAÁmwd/ £'H
ye ygpu*¾dem o[ ouvH Oyg'dEéuo&D&H AsmaywGm
wd|wDwd/ uAVH u&D,wDwd uAVDuma&m/ tm[&D,wd
taZÑm[&D,wDwd tm[ma&m/ uAVDuma&mp aom
tm[ma&mpmwd uAVDum&m[ma&m/ uAVDuma&m
tm[ma&mwdyd ygaXm/ £'Íö o0w¬Ku 0peH '|AÁH/ tx0g?
uAVDum&m[m&bu©meH owåmeH twåbm0H bkaom [&wd
t'¨geH y0awåwDwd tm[ma&m/ cZÆ abmZÆm'dau uAVDuma&
tm[ma&m wEédódwwåm wyÜ&d,m yEéwåmpmwd
uAVDum&m[ma&m/ £ro®d Htaw¬ owd edAÁwådw MoZm {0
vAÇwd/ tw¬awm ye t*Fr*FgEkom&daem &oó om&blawm
Oyw¬rÇAvuma&m blwedódawm y&roded'¨od aea[m £"
tm[m&½lyHemr/ ww¬ t*Fr*FgEkom&daem &oómwd
taZÑm[&dwGm tmrmoa, ywd|dwmed tm[m&0w¬Led
ygpuawaZe 0da0pdwmed &om'dbma0e yÍö"m 0dbm*H *päEÅd/
ww¬ yPDw oded'¨ v[ku odae[ aum|maom &aomemr/
a, avmau &o"mwlwd 0kpöwd/ aom ygpu awZAave
314 y&rw¬'DyeD ygX
wawm Owå&dwGm &o[&Pd"redZmvmEkoma&e a[|mp O'¨Íö
ouvo&Da& t*Fr*Fged tEko&aEÅm tEkz&aEÅm
t*Fr*FgEkom&Dwd 0kpöwd/ wó om&blawm Oyw¬rÇH AvH
ua&mwDwd Oyw¬rÇAvuma&m/ aom [d tmrmoa, ywd|dw
rawåm0 ouvo&Da& blawok Oyw¬rÇuAvH ZaewDwd/
(182) 0dbm0ed,H ye
]]t*Fr*Fg eom&d &o[& ocFgwmwd}} ygaXm/ aom 'kyÜgaXm/
wH ye ao`E´d,uma,myw¬rÇevu©PH tm[m&½lyH/
MoZmvu©PH 0g/ ww¬ O',wd yo0wDwd MoZm/ t0oa'´g0g
&u©aP/ &u©PaÍöw¬ Oyw¬rÇear0/ t0wd Zaewdpmwd MoZm/
ud H t0wd/ twåaem edó,0w¬KH/ ud Hp Zaewd/
tm[m&ork|me½lyH/ O',meEÅ&H ½lyH ZaewDwd MoZmwdyd 0'EÅd/
tnmya'o&[dawe uu©Vwåm'dem twåaem bma0e od'¨H
½lyH obm0½lyH/ OyÜg'g'dem tedpöwm'demp ocF[vu©aPe
o[dwH ½lyH ovu©P½lyH/ OZkuawm0 ur®m'D[d ypöa,[d
edyæm'dwH ½lyH edyæEé½lyH/ ½kyÜevu©PorÜEéH edyÜ&d,m,½lyH ½ly½lyH/
,xm 'ku©'ku©H tZÑwåtZÑwåEÅd/ ocFwvu©P,kwå wm,
tedpöwm'duH vu©Pwå,H tma&maywGm or®oem&[H ½lyH
or®oe½lyH/ aw aw 'AÁorÇm&m0g ½lyuvmyg0g 0dokH0dokH
bkaom umoEÅd yumoEÅd {awemwd tmumaom/ edowå
edZD0a|e "mwk/ tmumoocFgwm "mwlwd tmumo"mwk/
y&dawm orEÅawm qdE´wd uvmyEÅ&blwmed uvmyEÅ&
blaw[d o'¨d H toHrdóH {uwåH tEky*reH ua&mwDwd
y&dapäa'g/ aw[d0g y&dpädE´D,wd twåaem0g ya&oH0g
tuwGmraZÑ 0dokH xyD,wd/ awoH0g qd'´0d0&rwåblawm/ e
0dokH {aum OyÜg'o[dawm obm0"ar®m/ emyd uópd
y&rw¬'DyeD ygX 315
½lyuvmyó yu©blawmwd y&dapäa'g/ 0dum&vu©P½lyged [d
tobm0"r®blwmedyd wHwH ½lyuvmayok oE´dórmewm
wHwH½lyuvmyyu©dumed{0 a[mEÅd/ t,H ye aw[d ½ly
uvmay[d oAÁaom 0drkwåbma0e A[dblwwåm uópd ½ly
uvmyó yu©blawm e a[mwDwd/ tobm0"r®wåmp ye
auepd ½laye zkoe y&d,ma,myd wó oAÁaom ew¬Dwd
uwGm aom toHzk|H pwl[d r[mblaw[Dwd ygVd,H 0kawåm/
t|uxm,H ye Ceyd@0w¬Lok y#dCazm|AÁobm0geH emem
uvmy*wblwmeH tnrnoHzk|wm tw¬Dwd uwGm toHzk|H
pwl[d r[mblaw[Dwd {aw[d toHzk|H tZ#mumoH
uHxdwEÅd 0kwåH/ #Dum,H ye t,H eda'´aom
tZ#mumoeda'´aom ea[mwd? y&dapä'½lyeda'´aoma,0/
aomp Ceyd@ 0w¬Lok{0 a0'dwaAÁm/ awokp blwmeH
toHzk|wmemr ew¬d/ wo®m blwmeH tnrntAsmydwm
{uwåH tEky*wwm{0/ ww¬ toHzk|wmemr ,kwåm od,mwd
t"dyÜga,e tAsmyduwm [d toHzk|wmwd 0kwåH/ tw¬awm
ye ememuvmy*wmeH blwmeH y&d,EÅwm ocFgawm
tEÅ&mV"ar®m/ ½lyy&dapä'vu©PH y&dapä'½lyH/ ,m ye
pvrmaee um,a*Fe twåmeÍö twåor*Øaem yk*¾vó
t"dyÜg,Íö ypöau© Xdaw Zae 0dnmaywd ygu#H uwGm
'aówd/ o,Íö awe um,a*Fe aw[d Zae[d 0dnm,wd/
om um,0dnwådemr/ ,m Opöm&D,rmaee 0gpa*Fe oa'´e
twåmeÍö twåor*Øaem yk*¾vó t"dyÜg,Íö aomwyax
Xdaw Zae 0dnmaywd/ o,Íö awe0gpa*Fe aw[d Zae[d
0dnm,wd/ om 0pD0dnwådemr/ tx0g? 0dnmayEÅd Zem
0dnm,EÅd0g Zae[d tnrnó pdwåmed {wm,mwd 0dnwåd/
oorÇma& t*Fypö*Fblaw uma, y0wåm 0dnwåd um,0dnwåd/
316 y&rw¬'DyeD ygX
apmye um,ocFgawm uma,m {00g 0dnwåd um,0dnwåd/
pdwåZo'´ocFgwm, 0gpm, y0wåm 0dnwåd 0pD0dnwåd/
apmye0gpm ocFgwm 0gpm {00g 0dnwåd 0pD0dnwåd/ ww¬
pdwå0aoe ,HudÍöd um,*F0dum&H ua&mEÅó wHwHt*F H
oEÅrÇEÅm oE¨ma&EÅm pmavEÅm t*Fr*FgEkom&docFgwm
pdwåZ0gwuvmyg wHwHt*F H yla&wGm OyÜZÆEÅd/ OyÜZÆEÅmp ,xm0g
wxm0g tEkyÜZÆdwGm ,ó aw[d pdwåZ0gwuvmaywd
o[Zmwó apmyeum,ó tmEkbma0e oaAÁ aw
uvmyg ,xm"dayÜw'dombdrkcg{0 OyÜZÆEÅd/ t,H
apmyeum,ocFgawm tmum&0duma&m um,0dnwåd emr/
ed,mruo'doD [d t,H um,0dnwåd/ awp em0go'd omwd/
,xm [d ed,mraum em0g, rlvbma* XwGm {uH r[mzd,H
'V§H *a[wGm e'daomaw pma&wGm ouvH r[mem0H
£pädw'dombdrkcH eda,maZwd/ e ,H0g wH0g 'doH *EÅKH a'wd/
{0H orÜ'rd'H '|AÁH/ {updwåu©Pdum [d 0dnwåd awoH
rlvbma*{0 vAÇrmem aw ,xm"dayÜw'dombdrkac {0H
uwGm eda,maZwDwd om ed,mruo'doD a[mwDwd/ {w¬p
,a'wH t|uxm,H/ {uZ0e0Dxd,H owåok Z0aeok yxr
Z0eork|dwm 0ga,m"mwk twåem o[Zmw½lyum,H
oHxarÇwkH oE¨ma&wkH oauúmwd/ ty&my&H ye pmavwkH
eoauúmwd/ 'kwD,m'Dokyd {ao0 ea,m/ owårpdawåe ye
ork|dwm 0ga,m"mwk a[|m q[dpdawå[d ork|dwH
0ga,m"mwkH Oyw¬rÇeypö,H vbdwGmtwåemo[ZmwH ½lyum,H
oHxarÇwkH oE¨ma&wkH pmavwkH tbduúrmaywkH oauúmwDwd
0kwåH/ wH tbduúrmrDwd um,H y*¾PSEÅmeH taeuo[aóok
Z0e 0ga&ok y0wårmaeok ,o®d H0ga& pveocFgwH
a'oEÅ&ygyeH Zm,wd? wH oE¨m, 0kwåH/ e [d
y&rw¬'DyeD ygX 317
uwdy,Z0e0ga&[d pveH Zm,wd/ ,'d Zma,,s? £'¨drEÅmeH
£'¨d,m*reH 0d, oaAÁoHyd oDCw&H *reH ynma,,s/ uo®m?
{upä&u©aPyd taeuaum#dowo[ópduúy0wåd,m
orÇ0awm/ t,Íö taw¬m Oy&d tu©½kyÜwåd0dpm&Pm,H
ygua#m b0dówDwd/ wo®m wawm yk&dr0ga&ok
oHxrÇeoE¨m&Pmed{0 orÜZÆEÅDwd a0'dwAÁH/ ,m apw¬
owå,k*oua#myrm 0kwåm? omyd ememZ0e0DxDok ork|dwmeH
0ga,m"mwleH ty&my&H Oyw¬rÇaep ,kZÆwda,0/ wxm [d
pvepdwåZ½lyoEÅwd,H y0wåmed OwkZ½lyoHCm#medyd
0dnwådo[dwmed 0d, w'gum&0EÅmed oa0*ged o0dyæm&med{0
y0wåEÅd/ wo®m ykAÁmy&y0wåmeH emem Z0e0DxDeH tEÅ&EÅ&m
b0*Fora,okyd tbduúrem'duH pveH orÜZÆwda,0/
{umA'¨y0wåmedp pwkork|medu½lygedemr {uó 0doa,
£w&med {uork|memed 0d, oAÁaom w'Ek y&d0wåDed
a[mEÅDwd pdwåaZ pvaEÅ £w&medyd pvEÅd a,0gwd '|AÁH/
pveaÍöw¬ ypädrypädrmeH ½lyuvmyoHCm#meH yk&dr yk&drmeH r-
283 OyÜEéa'oawm a'oEÅa& ,xmy0wåoEéda0omuma&e
ty&my&H OyÜZÆrmeH a0'dwAÁH/ e [d ½lyg½ly"r®meH OyÜEé a'ao
ted½kZÑdwGm auo*¾rwåHyd a'oEÅ& ouFreHemr tw¬d/
£w&xm cPdu"r®wm tAsmyg&"r®wm t0o0wådwmp
awoH eod,mwd/ ,HudÍöd 0pDab'H ua&mEÅó uP²|mem'd
*wOyg'dEéu yx0D"mwlok pvrmeuP²ya'om'd*wpdwåZ
yx0D"mwleH oHC¥eocFgawe Xmeu&PoEédygawe
oa[0a,m 0pDaCmoocFgawm pdwåZoa'´g Zm,wd/ aom
a,e twåem o[ Zmawe tmum&0duma&e ,xm"dyÜg,H
wHwH 0PÖ0daoowåH Oy*päwd/ a,ep okPEÅmeH
wHwHtw¬aZmwaum tu©&oEédygwblawm y'AsÍÆe0daoaom
318 y&rw¬'DyeD ygX
OyvAÇwd/ aom apmye0gpmocFgawm tmum&0duma&m
0pD0dnwådemr/ t|uxm,H ye wóm ye pdwåork|mem,
yx0D"mwk,m Oyg'dEéC¥eó ypö,blawm {aum
tmum&0duma&m 0pD 0dnwådemrmwd 0kwåH/ ww¬
Oyg'dEéC¥eó ypö,blawmwd ur®Zblwm,
pwkZblwm,{00g Oyg'dEéyx0D"mwk,m o[C¥eH y#dpö
o'´0daooy0wåd,m ypö,blawmwd taw¬m/ C¥eó
ypöa,m ye pvrmeuP²ya'om'd0dum&blawm
um,*F0daoaom{0 od,m/ 0dum&'G,Íö toHrdóH uwGm
a0'dwAÁEÅd/ {w¬p Oyg'dEéuyx0D[d o[ C¥eH pdwåZyx0DeH
udpöH/ ,H ye wmoH ,xm0g wxm0g tCa¥wGm ,xm
£pädwu©&H orÜZÆwd/ wxm C¥eyum&0d"meH/ £'H
um,0dnwåd,m udpöH/ C¥aee oa[0 OyÜEéo'´geH wHwH0PÖwå
ywåd,m 0d'[ear0 0pD0dnwåd,m udpöH/ ukrÇxkewvH 0d,p
Oyg'dEéuyx0D/ y[&P[aw¬m 0d, pdwåZyx0D/ [w¬y&d
0wåe 0duma&m 0d, um,0dnwåd/ o'´0duma&m 0d,
0pD0dnwåd/ ukrÇxkeó ememo'´yaba'g0d,
emem0PÖaba'gwd/ {w¬p ,a'wH t|uxm,H £'H 0u©mrd
{wH 0u©mrDwd OyÜZÆrmeH pdwåH t|½lyged ork|maywd/ awoH
tAÇEÅa& pdwå ork|mem yx0D"mwk Oyg'dEéuH C¥,rmem0
OyÜZÆwd/ awe "mwkC¥aee oa[0 oa'´g OyÜZÆwDwdp
yk&drpdwåork|m em, Oyw¬rÇeudpöHyd ew¬Dwdp 0kwåH/ wHyd
taeuoawok Z0e0ga&ok y0wårmaeok ,o®d H0ga& y&dAswåH
tu©&H y0wåwd? wH oE¨m, 0kwåEÅd *a[wAÁH/ awae0 [d rlv
#Dum,H Oyw¬rÇeudpöH ew¬d v'¨gao0aee pdawåae0 C¥eó
Av0bm0awmwd 0kwåH/ {w¬p v'¨gao0aeemwd {awe
ykAÁbma* ememZ0e0DxD[d v'¨gao0ebm0H 'aówd/ yxr
y&rw¬'DyeD ygX 319
Z0epdwåóyd v'¨gao0ewm, t"dayÜwwåm/ ep {uZ0e
0g&rawåe y&dAswåH {uu©&H orÜZÆwDwd ouúm 0dnmwkH/ uo®m?
wó {u'Gdtpä&u©Prawåe umave 0wåAÁwåm
{upä&u©aPp taeuowo[ómeH Z0e0DxDeH
y0wådorÇ0awm/ 0kwåÍö --
{urwåm wa,m &óm? 'Gdrwåm 'DCrkpöa&/
wdrawåm wk *Dawm aÚa,sm? AsÍÆem t¹rwådumwd/
rdvdE´yaO§p om"dau 0D[d0g[oaw 0D[dADZmed {upä&u©aP
OyÜEéó pdwåó uvHyd eOayEÅd/ uvbm*Hyd eOayEÅDwd 'DydwH/
{uu©&H Opöma&EÅóp wwåuHyd umvH Opöm&PpdwåAsmyga&m
oE´dówda,0/ ep y&rw¬awm {uar0 o'´H Opöma&rDwd0g
okaPmrDwd0g ouúm ed,arwGm Opöma&wkH aomwkÍö/ wxm
ed,arEÅóyd o'´geH ykAÁmy&awm taeuowo[óaó0
Opöm&P o0e orÇ0awm/ {uar0gwd tbdrmaem ye
orl[Ce oEÅwdCae[d y#dpäEéwåm{0 a[mwDwd '|AÁH/
aooarw¬ um,0dnwåd,H 0kwåe a,e ,xmorÇ0H
a0'dwAÁEÅd/ {w¬p 0dnwådoa'´g uma,e 0dnmaywd 0gpm,
0dnmaywDwdtm'dok aAm"eaw¬m/ ok'dEé ua@ wdu©wåKH
0dnmaywDwdtm'Dok y0wåeaw¬m/ £" ye 'k0da"gyd ,kZÆwd/
{0O§d owd y&H aAma"wkumrwm&[d awok oaAÁok
um,*F0gp*Fapmyaeokyd y0wåu0dnwåd,m vAÇrmewm
a0'dwAÁm a[mwDwd/ rlv#Dum,H ye y&H aAma"wkumrwm,
0demyd tbduúrem'dy0wåaee aom pdwå o[bl0duma&m
t"dyÜg,H 0dnmaywd/ o,Íö 0dnm,wDwd 'Gd"myd 0dnwåda,0gwd
0kwåH? ww¬ 'GDok aAm"e0dnwåDok yk&drm um,0dnwåd
t*Fypö*Fó pvrme0PÖH pu©K0dnmP0Dxd,m pvrme*Fypö*F H
320 y&rw¬'DyeD ygX
um,0dnmP0Dxd,m *a[wGm ypäm oka'¨e
raem'Gg&duZ0aee{0 0dnm,wd ypädrmp 0pD0dnwåd
Opöm&d,rmeH o'´H aomw0dnmP0Dxd,m *a[wGm ypäm oka'¨e
raem'Gg&duZ0aee{0 0dnm,wd? e yÍö'Gg&duZ0aee/ om [d
twåmeH ZmeaEÅ{0 y&oawå twåem or*Øaem yk*¾vó pdwåH
0dnmaywd? e tZmeaEÅ/ Óyu a[wk [d emr twåmeH
ZmeaEÅ{0 ÓaywAÁH Óaywd? aem tZmeaEÅ/ {0Íö uwGm
um,*F apmyeH 'doGm0g y&mrodwGm0g o'´H okwGm0g y&ó
wHwHt"dyÜg,H ZmeEÅmeH wd&päme *wmeHyd yx"H 0dnwådZmeeH
od'¨H b0wd/ wHZmeaee 0dem t"dyÜg,Zmeeó torÇ0awm/
0dnwåd H ZmeEÅmeHp yk&drod'¨oauFw orÁE¨ Zmeaee 0dem
t"dyÜg,ZmeeH e orÇ0wDwd raZÑ 0dokH ykAÁoauFw
orÁE¨*[eHyd £päEÅd? 'GDok ye y0wåu0dnwåDok y&H tbduúrEÅH
pu©K0dnmP0Dxd,m 'doGm tbduúre0dnwådÍö tbduúrepdwåÍö
raem0dnmP0Dxd,m ZmeEÅd/ {oea,m y#duúrem'Dok/ wxm
y&ó uxH aomw0dnmP0Dxd,m okwGm uxe0dnwådÍö
uxepdwåÍö raem0dnmP0Dxd,m ZmeEÅd/ y&H &wåpdawåe
um,*F H pmavEÅH 'doGm pve0dnwådÍö &m*pdwåÍö ZmeEÅd/ &wåó
uxH okwGm uxe 0dnwådÍö &m*pdwåÍö ZmeEÅd/ {oea,m
oAÁmok um,du0gpoduMud,molwd/ v[kaem bma0g
v[kwm/ rk'kaem bma0g rk'kwm/ ur®ed om"k ur®nH/
ur®a,m*sEÅd taw¬m/ ur®nó bma0g ur®nwm/
t'E¨wmvu©Pm ½lyó v[kwm/ tx'¨wm vu©Pm
½lyó rk'kwm/ o&D&Mud,mEkulvur®nbm0vu©Pm ½lyó
ur®nwm/ tnrnH t0dZ[EÅda,myd {wm 0d½k'¨ypö,oyÜg,
ypö,meH 0aoe toHrdóawm a0'dwAÁm/ wxm [d twåaem
um,0d½k'¨H OwkH0g tm[m&H0g pdwåMud,H0g ao0EÅmeH o&D&*wm
y&rw¬'DyeD ygX 321
"mwka,m u'gpd ouvo&D&H0g o&Da&ua'oH0g acgabwGm
0daooawm ylwdrkc oyÜocFgwtmayg y&d,k|meH uwGm
um,H to,Sbm&H 0d, *½kH bm&d,H ua&mEÅd/ £&d,m
yxy&d0wåae um,bm&d,edrdwåH 'ku©H OyÜga'EÅd/ w'g½lyó
v[kwm ey0wåwd/ yke twåaem o&D&oyÜg,H OwkH0g
tm[m&H0g pdwåud&d,H0g ao0EÅmeH aom "mwkau©mabm
0lyor®wd/ uma,m ov’[kaum a[mwd/
£&d,myxy&d0wåae um, bm&d,edrdwåH 'ku©Hemr ew¬d/ w'g
om y0wåwd/ {oea,m aoomokyd/ 0daooeawm yaew¬
rk'kbm,H u|rkcoyÜocFgw yx0Dy&d,k|meH uwGm
oku©u|H0d, um,H x'¨H uu©VHua&mEÅd/ £&d,myxy&d0wåae
t*Fr*FgeHqdZÆebdZÆemum&ywåH x'¨H uu©VedrdwåH 'ku©H OyÜga'EÅDwd
0wåAÁH/ ur®nwm,H ow¬rkcoyÜocFgw 0ga,m y&d,k|meH
0ga,m0dorH uwGm 'gr&duapm&y&d,k|dwH ypöEÅ&|H 0d, um,H
0d0¥rmeH ua&mEÅd? oAÁ£&d,myaxok okcHemr ew¬Dwd 0wåAÁH/
awaZm"mwk ye wmoH oAÁmoHyd rlvblwm a[mwDwd
a0'dwAÁm/
£rm ye ta&m*daem uv’bma0g0d, oky&dr'´dwpr®ó
rk'kbma0g0d, ok'E¨ok0PÖó ur®u©rbma0g0d, ½lyum,ó
£&d,myxy&d0wåae ov’[kuwm'd0aoe oE´dórmem
0daoomum&m a[mEÅDwd uwGm 0dum&½lyH emr/ p,eH pa,m/
yd@0aoe tbdedAÁwåDwd taw¬m/ tm'dawm Oy&dawmp
pa,m Oypa,m/ yxrmbdedAÁwåd Oy½ky&d0¹dpmwd taw¬m/
t,O§d Oyoa'´g OynwåEÅdtm'Dok 0d, yxraw¬m
OyodwåEÅdtm'Dok 0d,p Oy&d taw¬mwd/ 0kwåÍö rlv#Dum,H
Oyoa'´g yxraw¬m Oy&dtaw¬mp a[mwDwd/ awae0[d
ygVd,H a,m tm,wemeH tmpa,m? aom ½lyó Oypa,m/
322 y&rw¬'DyeD ygX
a,m½lyó Oypa,m? om ½lyó oEÅwDwd 0kwåH/ weeH
0dw¬m&PH wwd/ orÁE¨m wwd ykeyÜKeH0g wwd oEÅwd/ ,xm
y0wåmeH tm,wemeH t'¨geyl&P0aoe y0wåDwd taw¬m/
ww¬ *AÇao,sumeH owåmeH y#doE¨du©aP ½lygeH OyÜga'g
yxrmedAÁwådtaw¬e Oypa,memr/ wawm y&H ,m0 oAÁyxrH
OyÜEémeH pu©K aomw CmeZd0SgeH OyÜga'g? {w¬EÅa& ½lygeH OyÜga'g
Oy&d 0¹dtaw¬e Oypa,memr/ wawm y&H ,m0ZD0H
pwkoEÅwd½lygeH OyÜga'g oEÅwdemr/ 0kwåaO§wH t|uxm,H
e'DwDa& edcgwulyo®d H O'uk*¾reumavm0d, tmpa,m
edAÁwåd/ y&dykPÖumavm0d, Oypa,m 0¹d/ taZÑmw¬&dwGm
*reumavm 0d, oEÅwd y0wåDwd/
0dbm0ed,H ye
y#doE¨dawm y|m, ,m0pu©m'd 'oumeH OyÜwåd/ {w¬EÅa&
½lykyÜga'g Oypa,memr/ wawm y&H oEÅwd emrmwd 0kwåH/ wHyd
awe y&d,ma,e ,kZÆwda,0/
oHao'aZmy0gwdumeH ye y#doE¨du©aP ½lygeH OyÜga'g yxrm
bdedAÁwåd taw¬e y&dykPÖ 0¹d taw¬ep Oypa,m emr? wawm
y&H ½lygeH OyÜga'g oEÅwdemr/ tydp? wdork|medu ½lygeHyd 0dokH
0dokH oEÅwdypöKyÜEéHemr tw¬d/ wóp {auuó edAÁwåd 0¹d
y0wåd 0aoe wdaóm wdaómt0w¬m a[mEÅd/ ww¬
{auuoEÅwd,H tm'drSd oEÅwdoDo½lygeH oAÁyxrH OyÜga'g
edAÁwådemr/ wawm 0¹e½lygeH OyÜga'g 0¹Demr/ 0¹ae orawå
t0¹dwGm yAE¨|dwd0aoe 0wåe0aoeOyÜga'gy0wådemr/ ww¬ p
edAÁwåd0¹da,m Oypa,memr/ y0wådoEÅwd emr/ oacFyawm
ye avmau oAÁmok £`E´d,med`E´d,A'¨½lyy0wåDok oE´dórmae
Zm,e 0¹e y0wåeocFgaw t0w¬maba' 'doGm Oyp,oEÅ
y&rw¬'DyeD ygX 323
wda,m a0'dwAÁm/ wMwm,H ea,m-½ku©wdPm'Ded0g omcg
ywåykyæzvm'Ded0g tm'drSd Zm,EÅd/ Zm,dwGm 0¹EÅd/ 0¹ae
orawå t0¹dwGm yAE¨0aoe y0wådwGm bdZÆEÅDwd/ ZD&PH Z&m?
ZD&EÅd ZdPÖbm0H *päEÅd {wm,mwd Z&m/ oma,0 Z&wm/
OyÜg'Z&mba*F[d edpövwd eurÜwDwd edapöm tocFw "ar®m/ e
edapöm tedapöm? ocFw"ar®m/ tedpöó bma0g tedpöwm?
ba*Fg/
(183) 0dbm0ed,H ye
]]edpö"k0bma0e e £pöH tEk*EÅAÁEÅd tedpö}}EÅd 0kwåH/ wH e okE´&H/
edpöoa'´g [d omoae avmaup ygua#m/ aom {0 £"
eum&,kawåm tedapömwd 0kawåmwd/ vu©D,EÅd ov’u©D,EÅd
0dedpäD,EÅd "r®m £ar ocFwmwd {awemwd vu©PH/ ocFw
bm0ZmeeedrdwEÅd taw¬m/ ,xm[- t*Fkwåa& wDPd rmed
bdu©a0 ocFwó ocFwvu©Pmed/ uwrmed wDPd? OyÜga'g
ynm,wd? 0a,m ynm,wd? Xdwó tnxwåH ynm,wDwd/
eEk ygVd,H Zmwdemr tm*wm/ wo®m omyd £" 0wåAÁmwd 0kwåH
Zmwd½lyar0gwdtm'd/ {w¬mwd ½lyorka'´ao/ ZeeH ygwkb0eH
Zmwd/ Zm,EÅd0g {wm,mwd Zmwd? Oyp, oEÅwd
emarey0kpöwd wómZmwd,mwxm
t0w¬mab'a,m*awmwd t"dyÜga,m/ om [d tm'dawm
y#doE¨d½lyged ygwkb0EÅmed ua&mwd/ yke ty&dykPÖmedp
tm,wemed yla&wd/ yl&dwmed p 'DCHyd t'¨geH taAÁmpädEéH uwGm
y0awåwd yAE¨,wDwd/ {um 'o0d"HyDwd r[mblwm'dbma0e
{uwåH Oye,e0aoe {um 'oyab'Hyd/ uxH o½ly0aoe
t|0Dowd0d"H a[mwDwd ykpädwGm blwyÜom' 0do,mwdtm'dem
{um'o0d"aó0 o½lyawm 'óeH taEÅm*"ab'geH ykaAÁ
324 y&rw¬'DyeD ygX
0kwåbma0e okygu#wåmwd '|AÁH/ awem[-t|m&o0d"EÅd/
pwåm&d blwmed yÍöyom'g t*[dw*[aPe pwåma&m
0do,m a*gp&m/ 'k0da"g bma0g/ {uH [',H/ £wd £'H
aomVo0d"H ½lyH ZD0dwm[m&½lay[d o[ t|m&o0d"H a[mwd
wxm {aum y&dapäa'g/ 'k0d"m 0dnwåd/ t*[dw*[aPe
wd0da"g 0duma&m/ pwkAÁd"H vu©PEÅd 'o tedyæEémpmwd ½lyH
o½lyawm t|0Dowd0d"H ba0wd a,mZem/ {w¬p ypädrmed
'o½lyged obm0awm tEkyvAÇrmewåm ypöa,[d edyæm'dwmed
½lyged e a[mEÅDwd tedyæEémed emr/ tyd apw¬ tbd"ar® 0dokH
O'´d|med ed'´d|medp {wmed obm0awm tEkyvAÇrmemeDwd 0g
y&rw¬awm t0dZÆrmemeDwd0g eouúm 0wåKH/ a0g[m&od'¨
rwåbm0H twduúr® wm'daoe ok'¨"r®*wd,m oda'¨e y&rw¬
vu©aPe Oyv'¨wåm/ £w&xm edAÁwådvu©P&[dwH
tocFw edAÁmeHyd obm0awm tEkyvAÇrmeH y&rw¬awm
t0dZÆrmeÍö emr od,mwd/ wo®m edAÁwåd vu©P&[dwwåm{0
{wmed tedyæEémedemr/ e obm0awm tEkyvAÇrmewåmwd
,kwåH od,mwd/ (½lyorka'´aom)
157/ ½ly0dbma*oAÁÍö ye {wH ,xmork'´d|H t|0Dowd 0d"H
½lyH ta[wkua|e {u0d"ar0/ e oa[wkum a[wku
0aoe 'k0d"H/ wxmoyÜpö,a|e {u0d"ar0/ e oyÜpö,mypö,
0aoe 'k0d"EÅd {0H y0wåH {u0d"e,H wm0 'aówkH
oAÁÍömwdtm'drm&'¨H/
(184) 0dbm0ed,H ye
{u0d"ea,myd ½ly0dbma*g{0gwd uwGm ]],xm O'´d| ½lygeH
{u0d"m'de,H 'óew¬H oAÁÍö yaewEÅdtm'd 0kwå}}EÅd 0kwåH/ wH e
oarwd/
y&rw¬'DyeD ygX 325
0u©wd [d --
tZÑwådum'daba'e? 0dbZEÅd ,xm&[EÅd/
{awe tZÑwådum'daba'g {0 ½ly0dbma*gemrmwd 0dnm,wd/
ww¬ oAÁHyd ½lyH a[wkorÜa,m*g bm0awm ta[wku ar0?
e udÍöd oa[wkuH/ udÍöd ta[wkuEÅd {0H 0dbma*g tw¬Dwd
t"dyÜga,m/ oyÜpö,H omo0H ocFwH avmud,EÅd ygaXm/
oyÜpö,H ocFwH avmud,H omo0EÅd ye ,kawåm/ ygVd,Hyd
wxm 'd|wåm obm*,k*VorÇ0awmpmwd/ £w&med ye
ygVduare toarEÅmedyd obm* ,k*Vwåm bm*awm
,kwåmed{0/ ww¬ twåaem Zeaue ypöa,e oa[0
0wåwDwd oypö,H/ ypöa,[d o*Fr® u&D,wDwd ocFwH/ yÍöKyg'g
eu©E¨ocFgaw avmau{0 y&d,myEéEÅd avmud,H/ twåmeH
tm&AÇ y0awå[d tmoa0[d oa[0 0wåwDwd omo0H/
tued| jA[®oEÅme blwHyd ½lyH umrwPSm 0do,bma0e
umar{0 y&d,myEéwåm umrm0p&H/ ew¬d twåem *[dwH udÍöd
tm&r®PHemr tómwd tem&r®PH/ a,m "ar®m tane
ya,ma*e y[Daemyd ork',y[mae towd ty[Daem0
a[mwd/ yke t0óH OyÜZÆrmewåm/ tyÜ[Daemyd wo®d H owd
y[Daem0 a[mwd/ yke tEkyÜZÆrmewåm/ wm'daom "ar®m
y[me0g,mró t|mewåm tyÜ[mwaAÁmemr/ ½lyHyd
{'doar0 a[mwDwd 0kwåH tyÜ[mwAÁ ar0gwd/ t|mewåm
y[me 0g,mrH e t&[wDwd taw¬m/ tx0g? 0dem
ork',y[maee y[mwkH touúKaPa,smwd taw¬m/ ,'d
{0H ½lyH bdu©a0 e wkrSmuH/ wH yZ[x/ wH a0g y[DeH 'DC&wåH
tw¬m, [dwm, okcg, b0dówDwd £'H uxEÅd/ wHyd
wAÁdo,ó &m*ó y[meH oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/ ,xm[ --
326 y&rw¬'DyeD ygX
½lay acg &m" a,m qaE´m? a,m &ma*g? ,meE´D? ,m wPSm?
wH yZ[x/ {0H wH½lyH y[DeH b0dówd OpädEérlvH
wmvm0w¬KuwH tebm0HuwH tm,wd H tEkyÜg'"r®EÅd/
t,H ea,m tanokyd ukovm'Dok tyÜ[mwaAÁok
a0'dwaAÁmwd/ {0oa'´g apw¬ yk&drya'okyd a,maZwaAÁm/
£wdoa'´g tm'dtaw¬m? yum&aw¬m0g/ awe ygVd,H tm*wH
e a[wk a[wk0dyÜ,kwåEÅdtm'd H o*FPSmwd/ wó wó
yk*¾vó twåbm0y&d,myaEém "r®orla[m tZÑwåHemr/
wo®d Hydp ,w¬ wPSm, twda&uw&H 'V§y&d*¾a[m a[mwd/
aom pu©m'daum pdawåe o[ qAÁda"g "ar®m tZÑwådaum
emr/ tZÑawå 0d'dawm ygua#mwd uwGm/ wxm [d aom
tZÑwåZÑwåEÅdyd 0kawåm/ £w&med ye ½lyg'ded zóm'Dedp
w'kyg'g, wPSmy&d*¾[ó rE´wåm Am[d&med emr/ ,xm [d
avmau rPd0g ok0PÖH0g &ZwH0g A[da*a[ ed'[dwGm xydwH
a[mwd/ ypäd0g okyÜH0g Ca#m0g o&ma0g0g taEÅm a*a[
xydawm/ ww¬ ypädrmed qa×wGmyd yk&drmed &u©EÅd/ wo®m
wmae0 wPSmy&d*¾['V§wm, taEÅmy&dabm*gawG0 0kpöEÅd/
ypädrmed ye Am[d& y&dabm*gawG0/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ £"yd
[d ,'d ouúKaP,s/ ½lyg'Ded zóm'dedp oAÁmed qa×wGmyd
pu©m'duH qAÁd"ar0 t0óH &u©dóEÅDwd/ £wd wPSm
y&d*¾[ó 'V§rE´wm 0aoae0 awoH 'GdEéH tZÑwådu Am[d&wm
0kwåm/ e y0wåda'o0aoemwd ed|arw¬ *EÅAÁH/
(185) ,H ye 0dbm0ed,H
]]tZÑwådu½lyH tw¬bm0ocFgwH twåmeH t"dudpö O'´dó
y0wåwåm/ umrH tanyd tZÑwåorÇLwm tw¬d/ ½kV§D0aoe ye
pu©m'duar0 tZÑwåduEÅd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
y&rw¬'DyeD ygX 327
(186) ,Íö ww¬
]]twåocFgwHyg pdwåH t"dudpö wó 'Gg&bma0e y0wåwDxd
tZÑwåH/ wa'0 tZÑwåduEÅd}} 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
wo®d H taw¬ [d owd pdwåó tZÑwåwm e orÜZÆwd/
tZÑwå"r® tZÑwåduar®meÍö t0daoaom tmyZÆwDwd/
,H ye ww¬
tx0g ,'d r,H e a[mr? wGH u|uvd*F½lyarm b0dówDwd
0'EÅm 0d, twåbm0ó omwdo,H Oyum&uwåm pu©m'dae0
0daooawm tZÑwådumeDwd 0kwåH/ wH ,kwåw&H/
wxm Oyum&mwdo,wåm{0 [d awok owåmeH y&d*¾[
'V§wm a[mwDwd/ owå0d"Hyd 'Gg&½lyHemr/ ,xmuúrH 0Dxd
pdwåmeH ygPmwdygwm'dur®meÍö y0wådrkcwåm/ ww¬ ye yÍö 0d"H
yom'½lyH Oyywåd'Gg&Hemr/ 0dnwåd'G,H ur®'Gg&Hemrmwd
MoVm&du½lyH yuwd,m xlvobm0wåm C¥eocFgwóp
twåaem udpöó MoVm&duwåm/ oEÅdau½lyH 'la& y0wåóyd
oDCw&H ÓaPe *[Pa,m*swåm/ oyÜ#dC½lyÍömwd {w¬
y#d[eeH y#daCm/ aom 'k0da"g 0do,0do,DeH y#dC¥eH r[m
blwmeH tnrny#dC¥eEÅd/ ww¬ a,e y#dC¥aee yom'
'Gg&meH b0*Fóp 0dum&yÜwåd a[mwd/ £'H 0do,0do,DeH
y#dC¥eHemr/ a,e ½kyÜevu©PmeH ½ly"r®meH ½kyÜe ukyÜe C¥e
yDVe bdZÆem'a,m y0wåEÅd/ £'H r[mblwmeH tnrny#dC¥eH
emr/ y#daCe o[ 0wåwDwd oyÜ#dCH/
(187) 0dbm0ed,H ye
]]a,m o,H edó,0aoep orÜwåmeH torÜwåmeÍö
y#drkcbma0g tnrnyweH/ aom y#daCm 0d,mwd y#daCm/
328 y&rw¬'DyeD ygX
,xm[d y#dCmaw owd 'kAÁvó pveH a[mwd/ {0H
tnrny#drkcbma0 owd t½lyobm0wåm 'kAÁvó
b0*Fó pveH a[mwDwd}} {0H r[mblwC¥eH OyrmrwåH
uwGm 0do,0do,dC¥ear0 *[dwH/ wH tEkyyEéH/
{0O§d owd ,med avmau tZÑwåA[d'¨goEÅmaeok C¥emed
'dóEÅd/ a,oH 0aoe ½ly"ar®ok tnrnH v*¾e AE¨e xrÇe
"m&P pvem'Ded0g 0¹e [m,e aq'e ab'e 0dvDe
0dud&Pm'Ded0g y0wåEÅd/ wmed £" to*F[dwmed od,kH/ ep
wmed tEk*¾[ OyCmw 0aoe y0wådblw oEédygw ocFgwH
C¥eH0dem tnyum&med{0 ouúm b0dwkEÅd/ £w&H
aomVo0d"H 0kwåy#dyu©0aoe okckr½lyH 'la&½lyH ty#dC½lyÍö/
Oyg'dEé½lyH emr uw¬pd ,HudÍöd o&D&|u½lyH 0kpöwd/ uw¬pd
ur®ork|me ar0 w'kb,Hyd wPSm'd|D[d wkoH
tm'dEéy&mr|wåm Oyg'dEéH emr edyÜ&d,m,awm ye
ur®ork|mear0 Oyg'dEéHemr/ uo®m waó0 owåoEÅmae
edpöumvH y0wåd0aoe omwdo,H bkoH
tm'dEé*[dwy&mr|wmorÇ0awmwd 0kwåH ur®ZHOyg'dEé½lyEÅd/
{wH rrmwdtm'dem wPSm'd|D[d bkoH tm'd,wDwd Oyg'dEéH/
t|uxm,H ye wPSm'd|D[d Oayawe ur®Kem twåaem
zvbma0e tm'dEéH *[dwEÅd £rrw¬H 'aówd/ o[
ed'óaee oed'óeH/ ed'óeEÅd pu©K0dnmaPe '|AÁbma0g
0kpöwd/ aom ye "r®awm tenawåyd tan 0d, uwGm
Oyp&D,wd/ {0O§d owd tw¬0daooaAma"g a[mwDwd/
ed'óeEÅd0g pu©K0dnmPudpöH 0kpöwd/ awe o[ 0wåwDwd
oed'óeEÅdyd ,kZÆwda,0/ pu©m'd'G,H torÜwå0aoe
a*gp&*¾g[duH/ Cmem'dwå,H orÜwå0aoe a*gp&*¾g[duEÅd
yÍö0d"Hyd a*gp&*¾g[du½lyEÅd a,mZem/ ww¬ yoma' tv’D,dwGm
y&rw¬'DyeD ygX 329
v*¾dwGm OyÜEéH tm&r®PH orÜwåHemr/ auo*¾rwåHyd rkÍödwGm OyÜEéH
torÜwåHemr/ uo®m yaew¬ pu©m'd'G,H torÜwåar0 *PSmwd/
Cmem'dwå,H orÜwåar0gwd? ypö,0daooawm/ tmavmaum
[d ½ly*[aP pu©Kó ypöa,m/ tmumaomp o'´*[aP
aomwómwd pu©K½layokp tnrnH v*¾dwGm OyÜZÆrmaeok
tmavmuy&d0g&ó Moumaom ew¬d/ wxm aomwoa'´okp
tmumoy&d0g&ómwd/ 0g,ktmyyx0da,m ye
Cmem'dwå,ó *E¨m'd*[aP ypö,m a[mEÅd/ ww¬ 0g,kemr
*E¨mu¹eaum emo0gawma,0? aomp orÜwåaó0
ypöa,m/ tmaygemr Zd0Sgawreaum tmayg? aomyd
orÜwåaó0 ypöa,m/ e [d &aom oku©Zd0Sg, z&wDwd/
yx0Dp C¥ew¬m, ypöa,m/ e [d 'kAÁvyx0DoEédóa,m
tmavmaum0g &aZm0guma, ywrmaemyd yoma'
Ca¥wDwd/ £wd ypö,0daooawm awoH
orÜwåmorÜwå0aoe *[P 0daoaom a[mwDwd/ ww¬
pu©Kó wm0 torÜwå*[PH ygu#H/ wO§d orDay tu©d0PÖH0g
brkurlvH0g eyówd/ 'la& ye r[EÅH pE´r@vm'duH0g
zvdum'dwda&m[dwH0g 0PÖH yówd/ 'doma'o00w¬meÍöó
ynm,wDwd/ aomwó ye uxEÅd? ww¬ [d 'la& oa'´g
pda&e ok,srmaem 'dówd ypädr'dombma* OyÜaEémyd oa'´g
tEÅ&m r[aEÅ apwd,m'dau tEÅ&daw owd
'u©dPyóawm0g ok,swd/ Owå&yóawm0g/
tok,srmaem0g a[mwDwd/ 0kpöaw? OyÜaEém o'´oHCma#m
tmoaEé XdwmeH tm'dawm y|m, ,m0 t0omem uare
ygu#Dblawm a[mwd/ y#dC¥emedCHaomp Av0g a[mwd/
t[H okaPmrDwd y0wåm ov’u©P0Dxda,m oDCw&H ed&EÅ&H
0d, y0wåEÅd/ 'la& XdwmeH ye y#dC¥emedCHaom rE´wa&m
330 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ tm'dawm tygua#m/ raZÑ0g t0omae0g
yd@0aoe ygu#Dblawm/ ov’u©P0Dxda,m pda&e ya&e
y0wåEÅd/ wo®m awoH v[kH okawm/ pda&e okawmwd
twdrmaem a[mwDwd/ tydp? oa'´gemr edó,"mwky&Hy&m,
y0wådwGm 'l&Hyd a'oH *päwda,0/ {0H *päaEÅmp *w*w|mae{0
XwGm o0Elypma& XdwmeH aomwo[óHyd Ca¥wd/ r[aEÅ
ye apwd,m'dau tEÅ&daw owd ,awm tmumaom OZkH
0d0a#m a[mwd/ wawm 'u©dPyóawm0g Owå&yóawm0g
*w*wXmeawm0aomwH Ca¥wd/ rE´wa&m ye
oa'´gtok,s rmaemyd a[mwd/ {0H *päaEÅmp ,m0
aomwyoma' tv’D,dwGm EkyÜZÆwd/ wm0 torÜawåma,0
a[mwd/ a,m ye tv’D ,dwGm OyÜZÆwd/ aom orÜawåmemr
a[mwd/ e aom ok,swDwd/ ,'d ye aomwH orÜwå0do,H
od,m/ ,xm taEÅm ukpäd*awm *aE¨m A[d eCm,d,wd/
wxm taEÅm ukpäd*awm oa'´gyd A[d eoka,,s/ *E¨ó 0d,
'doma'o00w¬meH 0dóe od,mwd/
(188) 0dbm0ed,H ye
]]*EÉm 0do,a'oH wH? z&dwGm *PSwDwd ap/ t"d|me 0d"m
aeyd? wó aom a*gpa&m od,m/}} wdyd 0dpm&dwH/ wH e
okE´&H/
e [d pu©m'd'G,ó A[d'¨g 0do,a'o*reoa*Fg tw¬Dwd/
a*gp&H *PSmwDwd a*gp&*¾g[duH/ yom' r@blwwåm
tmygwrm*wH tm&r®PedrdwåH orÜ#dpäwDwd taw¬m/
0dbm0ed,H ye
0dnmPm"d|dwH [kwGm wHwH a*gp&*[P obm0wåmwd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 331
0aPÖmwd ½lyg&r®PaówH emrH/ MoZmwd tm[m& ½ly rm[/
0dedbkZÆwDwd 0dedaAÇma*g/ Xmeawm a'oawm
OyÜwådum&Pawm 0dokH0dokH 00w¬yD,wDwd taw¬m/ e0dedaAÇm
a*gwd t0dedaAÇma*g/ aom {0 ½lyEÅd t0dedaAÇm*½lyH/
tmp&d,meE´aw¬a&eyaew¬ *E¨&oMoZm uw¬pd 0deDbkwåm
'dóEÅDwd yÍö0d"ar0 t0dedaAÇm*½lyH £pädwH/ wH y&awm
tm*rdówDwd/ (½ly0dbma*g)/
158/ ur®EÅd {um apwem{0/ oma,0 [d y|mae
ememu©Pdu ur®ypö,bma0e 0kwåm/ ,xm[-ememu©Pdum
ukovmukovm apwem 0dygumeH cE¨meH u#wåmp ½lygeH
ur®ypöa,e ypöa,mwd/ pdwåEÅd ye oorÜ,kwå"r®H t"dayÜwH/
y|mae apwodu"r®meHyd ½lyork|myebma0e 0kwåwåm/
,xm[-a[wl a[wkorÜ,kwåumeH "r®meH wH ork|memeÍö
½lygeH a[wk ypöa,e ypöa,mwdtm'd/ Owlwd awaZma,0/
aom [d uyÜoP²mye0aoe ouvH Moumo avmuHyd
ememo&D&oP²mye0aoe ou vH ½lyr,H um,H
owåavmuHyd emem½ku©wdPm'DeH tAÇy#varC0k|dZvt*¾d
0gwm'DeÍö oP²mye0aoe ouvH ocFg&avmuHyd O',wd
yo0wd Zaewd 0a¹wd/ wo®m Owlwd 0kpöwDwd/ t&wd *päwd
y0wåwDwd Owlwdyd 0'EÅd/ tm[ma&mwd MoZm{0/
½ly0d&m*bm0emblwH t½lyukovH ur®Z½lyH eZaewDwd 0kwåH
yÍö0Dowd0d"HyDwd/ twdocFwEÅd twDwumav ,xmum
vEÅa& ½lyH Zaewd? wxm 0daoaowGm ok|KuwH/ tZÑwåd
uoEÅmaewd 0kwåH? tZÑwåoEÅmaewd ye 0wåAÁH/ tZÑwå ar0
tZÑwåduEÅd0g £uo'´ó taw¬m '|aAÁm/ y#doE¨drkyg'g,mwd
y#doE¨dpdwåó OyÜg'u©PH Oyg'g,/ caPcaPwd {auuó
pdwåó wDok wDok caPok/ tmp&d,meE´aw¬a&m ye
332 y&rw¬'DyeD ygX
oaAÁoHyd pwkork|medu½lygeH {auuó pdwåó
OyÜg'u©aP{0 OyÜg'H b*Fu©aP{0 eda&m"Íö tm[/ t[H
yeóm "dyÜga,m-oAÁmedyd pwkork|medu½lyged pdwåó
OyÜg'u©aP{0 OyÜZÆEÅd? e b*Fu©aP/ ,xm[ --
,ó0g ye ork',opöH ed½kZÑwd? wó 'ku©opöH OyÜZÆwDwd/
aemwd/
wxm wmed pdwåó b*Fu©aP{0 ed½kZÑEÅd/ e OyÜg'u©aP/
,xm[ --
,ó ukovm "r®m tukovm "r®m OyÜZÆEÅd? wó
tAsmuwm "r®m ed½kZÑEÅDwd/ aemwd/
t½lyb0H oE¨m, {wH ,ru'G,H 0kwåH/ ½lyged ye pdwåó
b*Fu©aPyd OyÜZÆEÅd/ OyÜg'u©aPyd ed½kZÑEÅDwd ap/ e/ {0O§d
owd --
,ó0g ye ork',opöH ed½kZÑwd? wó 'ku©opöH OyÜZÆwDwd/
t½lay wPSm, b*Fu©aP awoH ork',opöH ed½kZÑwd/ aemp
awoH 'ku©opöH OyÜZÆwd/ yÍöa0guma& wPSm, b*Fu©aP
awoH ork',opöÍö ed½kZÑwd? 'ku©opöÍö OyÜZÆwDwdp/
£w&w¬p
t½lay ukovmeH OyÜg'u©aP awoH ukovm "r®m OyÜZÆEÅd/
aemp awoH tAsmuwm "r®m ed½kZÑEÅd/ yÍöa0guma& ukovmeH
OyÜg'u©aP awoH ukovm "r®mp OyÜZÆEÅd/ tAsmuwm "r®mp
ed½kZÑEÅDwdp/
{0H y&dykPÖyO§m{0 O'¨#m od,kH/ aemwd ye y#daoa"g0
O'¨a#m/ wo®m e,d'H t½lyb0H oE¨m, 0kwåEÅd ouúm 0wåKEÅd/
pdwåZ½lyH oE¨m, 0kwåEÅd ap/ wrÜd e/ ur®Z½lyó 0d*[aP
y&rw¬'DyeD ygX 333
0da&m"ó ,ruygXEÅ&ó tbm0awm/ tEkavmraó0p
bm0awm/ ,xm[ --
,ó0gye ,w¬ red`E´d,H e OyÜZÆwd/ wó ww¬ ZD0dwd`E´d,H
eOyÜZÆwDwd/ tonowåmeH awoH ww¬ red`E´d,H e OyÜZÆwd/
aemp awoH ww¬ ZD0dwd`E´d,H e OyÜZÆwd/
oaAÁoH p0EÅmeH y0awå pdwåó b*Fu©aP awoH ww¬
red`E´d,Íö eOyÜZÆwd/ ZD0dwd`E´d,Íö eOyÜZÆwDwd/
{w¬ [d tonowåmeEÅd {awe ½lyZD0dwd`E´d, ar0 0kwåH/
,'dp wH pdwåó b*Fu©aPyd OyÜaZÆ,s? yk&draum|mao
y0awå pdwåó b*Fu©aP tonowåmeH awoH/v/
ZD0dwd`E´d,H eOyÜZÆwDwd 0kwåH od,m? ypädraum|maop oaAÁoH
p0EÅmeH £apö0 0kwåH od,mwd/ ypädraum|mao ye t½ly
ZD0dwd`E´d,H oE¨m, 0kwåEÅd ap/ e/ wxm *[Pw¬H ,ru
ygXEÅ&mbm0awm oAÁnK0doa,p Xmae ygVda,m oHoE´dwGm
Av0wd,m ygVd,kwåd,m{0 XmwAÁawmwd/ ,o®mp ½ly"r®m
emr 'E¨y0wådaem a[mEÅd/ t½ly"r®m v[ky0wådaem
Xdwdu©aPmp awoH 0dokH *PElya*g ew¬d/ wo®m tanma,0
½ly "r®meH cPyAaE¨m/ tanm t½ly"r®meH/ ww¬ oaAÁyd
½ly"r®m {updwåu©Py&drmaPe twåaem OyÜg'u©aPe ,kwåm
caP caP ed&EÅ&ar0 OyÜZÆEÅd/ y#doE¨dawm y|m,
o[kyÜEéwåmp ye 'GdEéH awoH OyÜg'g'd0g eda&m"aEÅm0g
,m0ZD0Hydoa[0 a[mwDwdyd wó t"dyÜga,mwd/ ,ru
ygVda,m ye ememw¬m? ememAsÍÆem? *rÇDa&mp ow¬K t"dyÜga,m/
wo®m ok|K 0dpma&wGm ov’au©waAÁm/ e ye "r®wm {om
,ruó/ ,'d'H ,xmvmba,mZemwd uwGm twåaem
t"dyÜga, XwGm 'd|H 'd|H ,ruygXH ,xmvmba,m Zem,{0
334 y&rw¬'DyeD ygX
ouúm a,maZwkEÅd/ ½ly0d&m*bm0em0daooblwH t½lyukovH
wo®d H avmau ½lyo[dwH y#doE¨d H eZaewd/ ok'¨t½lyar0
Zaewd/ wo®m ½lyoEÅwdoDoó oAÁaom tbm0g
wMwKyÜEémed oAÁmed qpwåmvDopdwåmed ½lyH ZaewkH e e
oauúmEÅd/ t½ly0dygum ye waw¬0 ed,rkyÜEémwd
t½lyyguaó0 *[PH uwH? awae0 t|uxm,H? tnmedyd
A[led tm½kayÜ OyÜEémed taemumow¬m ½lyH eork|mayEÅDwd
0kwåH ww¬ taemumowmemr tm'dawm y|m, OyÜEéó
½lyoEÅwdoDoó tbma0g {0 '|aAÁmwd/
(189) 0dbm0ed,H ye
]]½ly0d&m*bm0emedAÁwåwåm a[wkaem wAÁd"k&wm,m}}wdyd
um&PH 0kwåH/ wH tum&PH/
½lyg½ly0d&m*bm0emblwr*¾edAÁwåó avmukwå&0dyguó
½laygumao owd ½lyZeuwm'óeawmwd/ psme*F0d&a[e
t*F'kAÁvmedyd ½lyH e ZaeEÅDwd 'GdyÍö0dnmP*[PH uwH/
£w&m edyd ye yEé&oumr½ly y#doE¨dpdwåmed cDPmo0geH
y&dedAÁmepkwd pdwåEÅd £rmed pdwåmed ½lyH e ork|mayEÅda,0/
{0HoaEÅyd wmed oAÁmedyd b0*Fumav tcDPmo0geÍö
pkwdumav ork|mayEÅDwd awoH £" t*[PH '|AÁH/
(190) 0dbm0ed,H ye
y#doE¨dpdwåH ye pkwdpdwåÍö {ule0Dowd b0*Faó0
taEÅm*"wåm pdwåEÅ&H e a[mwDwd e wó 0ZÆeH uw}}EÅd 0kwåH/
ww¬ {ule0Dowd b0*Faó0gwd e 0wåAÁH/
t½ly0dyguó o½lyawm 0ZÆdwwåmwd/ uo®m ye ,xm
0kwåmed yEé&o y#doE¨dpdwåmed y#doE¨du©aP ½lyH e
y&rw¬'DyeD ygX 335
ork|mayEÅDwd? y&d'kAÁvwåm/ pdwåO§demr OyÜg'u©aP{0 y&dykPÖH
ypö,H vbdwGm Av0H a[mwd/ ½lyÍö Xdwdu©aP0/
wo®m twåaem Av0EÅu©aP OyÜZÆrmebma0e 'kAÁvH 0w¬KH
edóm, OyÜEéwåm o,Hyd y&d'kAÁvH a[mwDwd oAÁmedyd wmed
w'g ½lyH eork|m ayEÅDwd/ {w¬p aupd teEÅ&mao0em'dypö,m
pdwåó OyÜg'u©aP{0 z&EÅd/ ½lyó ye Oyw¬rÇublwm
Owktm[m&m ypämZmwypö,"r®mp Xdwdu©aP{0z&EÅDwd awoH
,xmuúrH OyÜg'u©aP Xdwdu©aPp y&dykPÖypö,vmabm
a0'dwaAÁm/
(191) 0dbm0ed,H ye
]]ypämZmw ypö,&[dwH ye tm[m&m'D[dp tEkyw¬'¨H
'kAÁv0w¬KH edóm, y0wåwåm twåaemp tm*EÅKuwm,
ur®Z½lay[dp pdwåork|me½lygeH XmeH *a[wGm Xdwwåm}}wd
um&PH 0kwåH/ ww¬ ypämZmw ypö, &[dwEÅd £'H 0dpma&wAÁH/
y#doE¨dpdwåó Xdwdu©aP ypämZmw ypö, &[dwó ydOwkó
½lyZeubm0ó 0u©rmewåm/ e [d twåem t0dZÆrmeH
ypädrpdwåH yk&drpdwåu©aP Xdwó uópd ½lyó ypämZmw
ypöa,m a[mwd/ tw¬d ypöa,ua'owåm wó ypö,ómwd/
cDPmo0geH pkwdpdwåH ye yuwd,m0 0lyoEÅ0¥rlav oEÅmae
y0wåwåm oEÅw&H a[mwd/ yke tm,kocFg&meH y&du©a,e
'kAÁvwa& y&d,EÅ*aw p 0w¬KrSd edódwwåm 'kAÁvw&Íö
a[mwDwd wH ½lyH eork|maywDwd? tmp&d,meE´aw¬a&m ye
oAÁowåmeHyd pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwd £päwd/ ,xm[-
cDPmo0geH pkwdpdwåEÅd 0daoaowGm 0kwåH/
umrm0p&meH ypädrpdwåó OyÜg'u©aP ,ó pdwåó teEÅ&m
umrm0p&meH ypädrpdwåH OyÜZÆdówd/ ½lyg0pa& t½lyg0pa&
336 y&rw¬'DyeD ygX
ypädrb0dumeH a,p ½lyg0p&H t½lyg0p&H OyyZÆdwGm
y&dedAÁm,dóEÅd? awoH? p0EÅmeH awoH 0pD ocFga&m ed½kZÑdówd?
aemp awoH um,ocFga&m ed½kZÑwDwd --
ye 0peawm tanoHyd pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwd
0dnm,wd/ e [d ½lyork|myu pdwåó *AÇ*rem'd
0dedA'¨gbma0 um,ocFg&mork|myeH tw¬d? e p ,kwåH pkawmp
pdwåork|meÍöó y0wåwDwd/ emyd pkwdpdwåH ½lyH ork|maywDwd
ygVd tw¬Dwd/
tEk#Dum,H ye
wo®d H ygaX awoH p0EÅmeH aemp um,ocFga&m ed½kZÑwDwd
0peH e au0vH pkwdpdwåaó0 ½lyork|myembm0H oma"wd?
txacg wawm yk&drmeH oaAÁoH r&PmoEé pdwåmeH
½lyork|myembm0Hyd oma"wda,0gwd 'Daywd/ pkwd pdwåo®d H[d
um,ocFg&ó eda&ma" y#doda'¨ wawm ykaAÁ ,m0
owå&orpdwåm {w¬EÅa& wó OyÜga'gyd y#doda'¨g{0
a[mwDwd/ oAÁaÍöwH 0dpma&wAÁH/
um,ocFga&mwd r-300 [d tómoyómaom 0kpöwd/
aomp ok|K MoVm&daum ½ly"ar®mwd epkwdpdawå
wEéda&m"mbm0 0paee £w&med okckrmedyd ½lyged pkwdpdwåH
eZaewDwd ouúm 0wåKH/
(192) ,Íö ww¬
e [d ½lyork|myupdwåó *AÇ*rem'd 0dedA'¨gbma0
um,ocFg&mork|myeH tw¬Dwd 0kwåH/ wHyd e ,kZÆwd/
wmed{0 [d *AÇ*rem'Ded £rów¬ó om"umed b0dwkH
t&[EÅd MoVm&duó um,ocFg&ó tork|myuHyd pdwåH
y&rw¬'DyeD ygX 337
£w&H okckr½lyH ye ork|maywda,0gwd/
(193) ,Hyd ww¬
e p ,kwåH pkawmp pdwåork|meÍöó y0wåwDwd 0kwåH/ wHyd
tum&PH/
e [d pkwdawm y&H uwdy,cPrwåH pdwåZ½lyy0wåd,m aumpd
0da&ma"g tw¬Dwd/
,Íö ww¬
emyd pkwdpdwåH ½lyH ork|maywDwd ygVd tw¬Dwd 0kwåH/ ww¬yd
pkwdpdwåH ½lyH eork|maywDwdyd ew¬d? tnMw um,ocFg&mwd e
e ouúm 0wåKEÅd/
{0H ye ,kwåH od,m? ,xm ½ly"r®m tm'dawm y#doE¨dumav
{updwåu©Prawå ypö,y&dwåwm,0g twåaem 'E¨0kwåd
wm,0g 'kAÁvm a[mEÅd? wxm y&da,momaeyd r&Pumav
y&du©D,rmeypö,wm,0g eda&m"moEéwm,0g y&d'kAÁvm{0
a[mEÅDwd ouúm 0wåKH/ wo®m 0w¬Kó tm'dtEÅedódwmed
y#doE¨dpkwdpdwåmed or'kAÁvmed{0 a[mEÅDwd ouúm 0dnmwkEÅd/
0dbm0ed,H ye
tbd"r®w¬0dumoed,Íö ygVd0da&m"H rnrmaem udÍödrwårÜd
t0dpma&wGm #Dumok 0kwåe,ar0 ok|K 0dumo,dwGm
*awmwd/
yxrb0*Frkyg'g,mwd r-301 yxr b0*Fpdwåó
OyÜg'u©Pawm y|m,/ Zm,EÅar0gwd OyÜg'u©aP OyÜg'u©aP
OyÜZÆ rmear0? e wd|EÅH/ ep bdZÆrmeEÅd taw¬m/ um&PH
0kwåar0/ ww¬mwd wo®d H yÍöowåwd0da" pdawå/ tyÜemZ0eEÅd
tbdnm'G,0ZÆdwH qAÁDowd0d"H tyÜemZ0epdwåH/ £&d,myxEÅd
338 y&rw¬'DyeD ygX
*re0ZÆdwH wd0d"Hyd £&d,myxH/
(194) 0dbm0ed,H ye
]]*rem'D}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d t*Fypö*FgeH pvezE´erwåHyd 0dnwåd,m 0dem odZÑwd/
ukawm *reH/ ep ,xm0kwåH tyÜemZ0eH 0dnwåd H ork|maywkH
oauúmwDwd/ yd oa'´e wH eau0vH ½lyork|myurwåHwd
'aówd/ oEémarwDwd oE¨ma&wd t,ar00g ygaXm od,m?
0u©rmae[d pdawå[d tbdocFwH ,xmy0wåH £&d,myxH
tywrmeH tpvrmeH "ma&wd Oyw¬arÇwDwd taw¬m/
Oyw¬rÇeaÍöw¬ ,xmy0wåó £&d,myxó &u©erwåH '|AÁH/
eOu©dydwGm 0d, tbdeD[&PH/ £w&xm xrÇe0dnwåd,m
yoa*Fg od,mwd/ {w¬p ,xmedodEéó0g Xdwó0g b0*F
pdawå taAÁmudaPÖ y0wårmae t*Fged MooD'EÅd ywEÅd/ e
wxm £ro®d H qAÁDowd0da" Zm*&Ppdawå
0u©rmaeokp'Gwåd Ho 0da"ok Zm*&Ppdawåoky0wårmaeok/
awok ye y0wårmaeok t*Fged Oyw¬'¨ged a[mEÅd/ e MooD'EÅd e
ywEÅd/ ykaAÁ ,xm xydwmae0 y0wåEÅDwd a0'dwAÁH/
(195) 0dbm0ed,H ye
]]e {0 arawok 'Gwåd Ho0da"ok 0u©rmaeok p qAÁDowd ,m
Zm*&Ppdawåok y0wårmaeol}}wd ygaXm/
e {0arawok qAÁDowd,m Zm*&Ppdawåok 0u©rmae okp
'Gwåd Ho 0da"ok y0wårmaeolwd ye ygaXm ,kawåm/ a0g|AÁeEÅd
raem'Gga& tm0ZÆerm[/ e [d yÍö'Gg&dumed Z0e pdwåmedyd
0dnwåd H ork|mayEÅd/ £&d,myxkyw¬rÇe rwåH 0g ydoa'´e *[dxH
oE¨m, a0g|AÁem'Ded yÍö'Gg&dumedyd *[dwmedwd '|AÁH/ {w¬p
y&rw¬'DyeD ygX 339
£&d,myaxmemr *rem'dem awe awe t0w¬m0daoaoe
y0wåm ½ly"r®m{0/ {0H oaEÅyd udÍödpdwåH ½ly omrnar0 Zaewd
e wawmy&H/ udÍöd tnpdwåó 0aoe ,xmy0wåH
£&d,myxH &u©dwkH{0 oauúmwd? e tyÜ0wåH £&d,myxH
y0awåwkH/ udÍöd 0dnwåd H ork|maywGm tyÜ0wåÍö £&d,myxH
y0awåwkH oauúmwd/ tnmedp um,du 0gpodu 0dum&med
ZaewkH oauúmwd/ ,medp pdwåmed Owå&udpöH ZaewkH oauúmEÅd/
wmed a[|dra[|drH udpöH ZaewkH oauúmEÅda,0gwd 'óew¬H
t,H 0dbma*g uawmwd a0'dwaAÁm/
(196) ,H ye 0dbm0ed,H
]],Hye pdwåH 0dnwådZeuH? wH {uHoawm £&d,myxk yw¬rÇuH/
£&d,m yxó 0dnwåd,m o[ t0dembm0awm}}wd 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
£" [d £&d,myxkyw¬rÇeHemr 0dnwåd&[dwar0g "dayÜwH? e
0dnwådo[dwH/ £w&xm tyÜemZ0emeHyd 0dnwådZeuwm
tmyaZÆ,smwd/ aomreóZ0emed aw&omwd [odwkyÜga'e
o'¨d H avmbrlvawm r[m ukovawm r[m Mud,awm p
pwåm&dpwåm&Dwd aw&o aomreóZ0emed/ awokye
ukovm ukovawm t|ykxkZÆemeH/ 'd|d0dyÜ,kwåm
ukovukovawm qaou©meH/ Mud,awm yÍöcDPmo0geEÅd
'|AÁH/ oAÁH um,0pDraemur®H ÓPykAÁ*FrH ÓPmEky&d0wåEÅd
0peawm 0dpm&Pudpö&[dawm [odwkyÜga'g oAÁnKAk'¨geH
eorÇ0wDwd {0H y0awåm 0ga'g t|uxm,H y#du©dawåma,0/
wo®d H0ga' [d owd £wa&oHyd ta[wkupdwåmeH
ÓP0dyÜ,kwår[m Mud,Z0emeÍö Ak'¨geH torÇa0g tmyZÆwd/
wo®m awoH [odwkyÜg'pdawåe y0wåó odwur®ó
340 y&rw¬'DyeD ygX
ykAÁmy&y0wåmeH ÓPmeH 0aoe ÓPykAÁ*Frwm
ÓPmEky&d0wåwm p a0'dwAÁmwd/ oDwkaPSmwk ornmwmwd
£'H oDwH £'H OPSEÅd {0H oAÁ avmud,r[mZae[d ok|K
y&dpädE´dwGm Ówm/ XdwdyÜwåm0gwd twåaem Xdwdbm0H Xdwdu©PH0g
ywåm{0/ e ye pdwård0 Zm,EÅ rwåmwd taw¬m/ um&PH
0kwåar0/
(197) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ypämZmwm'dypö,kyw¬rÇvmabe Xdwdu©aP{0 OwkMoZmeH
Av0bma0gwd 0kwåH awaZm"mwk XdwdyÜwåmwdtm'd}}/ ww¬
ypämZmwypö,0peH a[|m 0dpm&dwar0/
tydp? ,'d Owkaem Av0bma0g ½lykyÜg'eÍö
ypämZmwypö,m,wåH od,m/ {0H owd aom y#doE¨dpdwåó
Xdwdu©aP ½lyH e ork|may,s? w'g ypämZmwypö,aó0
tbm0awm/ 0u©wdp Xdwdumvrkyg'g, Owkork|memwd/
{w¬p XdwdumvEÅd y#doE¨dpdwåó XDwdumavm 0kawåmwd/
wo®m ypämZmwypö,0peH 0dpma&wGm orÜ#dpädwAÁEÅd/
MoZmocFgawm tm[ma&mwd ur®ork|mem'd0aoe pwkAÁda"g
tZÑwåoEÅme *awmtodwyDwcg,dwom,dw0aoe
pwkAÁda"g? A[d'¨oEÅm e*awmp MoZmocFgawm 'k0d"m[ma&m/
w'kb,mydp oHo*¾ 0aoe v'¨Kyw¬rÇm {0½lyH ork|mayEÅDwd
0kwåH taZÑm[&P umavwd/ {w¬p A[d'¨gorÇLawe Owkem
o[ tZÑwå orÇLwmeH pwkork|memeH OwkMoZmeH 0d,
A[d'¨gorÇLwm, MoZm,yd tZÑwåH ½lyork|meH oAÁt|uxmok
0kwåH/
,xm[-rZÑdr|uxm,H
uAVDum&m[ma&m wm0 rkac xydwrawåm {0 t|½lyged
y&rw¬'DyeD ygX 341
ork|maywd/ 'EÅ0dpkPÖdwH ye taZÑm[&D,rmeH {auuH odw¬H
t| t| ½lyged ork|maywDwd/
tmp&d,"r®ygvaw¬a&e ye ,'d A[d'¨orÇLwm MoZm ½lyH
ork|may,s? {0H owd ,xm A[d'¨orÇLawm Owk tZÑwåÍö
A[d'¨gp ½lyH ork|maywd/ wxm om A[d'¨gyd ½lyH ork|may,s/
e ye ork|maywd/ wo®m om tZÑwåH ywGmyd ½lyH e ork|m
aywda,0/ {uaEÅe ye tZÑwåMoZm{0 ork|maywd/ om ye
wóm Oyw¬rÇeypöa,m{0 a[mwDwd t"dyÜga,e rkac
xydwrawåm{0/ e ocFg'dawm/ wwåaueyd tAÇEÅ&ó
ypöa,m a[mwda,0? auem[ t| t| ½lyged ork|maywDwd
rZÑdr#Dum,H 0kwåH/ ,o®m ye Oyg'dEéum Owk MoZmemr ok|K
yPDw½lyg a[mEÅd? wo®m A[d'¨g MoZmyd tZÑwåH ywGm awe
Owkem ok|K ao'd,rmem wm,p MoZm, ok|K Oyw¬rÇD,
rmem o&Da& ar'odae[kyp,0aoe ½lyH ork|maywda,0gwd
,kwåH/ taZÑm[&Pumavwd £'Íö ok|K Av0bm0yÜwå
umvH oE¨m, 0kwåH/ 0dok'¨dra*¾ ye rmw&m y&dbkwåm[ma&myd
'g&uó o&&H z&dwGm ½lyH ork|maywd/ o&Da& ru©dwm[m
a&myd ½lyH ork|maywDwd 0kwåH/ rkac xydwrawåm{0 t|½lyged
ork|maywDwdp ykaAÁ 0kwåEÅd/ Xme yawåm0gwd twåaem
Xdwdu©PH yawåm{0/ {w¬p pwlok ork|maeok Owk{0 r[aEÅm
r[mxmarm r[m0dyæma&mp a[mwd/ aom [d ouvóyd
Moumoavmuó A[d'¨g ocFg&avmuóp ork|m yaum
0demoaum p a[mwd/ owåavmuóp aom{0 r[aEÅm
tZÑwåorÇm&blawm a[mwd/ £w&med ye wDPd wó
y&d0g&rwåmed{0 orÜZÆEÅDwd/
[', £`E´d, ½lyged ur®Zmae0? e pdwåZm'ded/ ,'d{0H
342 y&rw¬'DyeD ygX
0dyÜoEémed acg aw tm0kaom om&dykwå £`E´d,med/ uwa&e
wGH {w&[d 0d[ma&e 0d[&oDwd uo®m 0kwåEÅd/
£`E´d,orÇm&meH 0PÖmeH ormywåd pdwåork|dwmeH
0do'0dyÜoEéwm0aoe Oyp&d wwåmwd/ wxm [d
{umA'¨y0wåmed pwkZ½lyged {uo®d H 0dyÜoaEé oAÁmed
0dyÜoEémae0 a[mEÅd/ rdvmawp rdvmwmae0gwd/
Owkpdwåm[m&m ye awoH e0EéH Oyw¬rÇeypö,m a[mEÅDwd
a0'dwAÁH/ {w¬ p OyÜvy'krmed 0d, ur®Z½lyged '|AÁmed/ awoH
ADZH 0d, ur®H/ u'´arm'umed 0d, Owktm[m&m'Ded/ 0dnwåd
'G,H pdwåZar0/ wxm [d wH pdwåo[bl pdwåmEky&d0wåd"ar®ok
b*0wm ed'´d|EÅd/ oa'´gpdawåmwkaZmwd uo®m 0kwåH/
eEked"du@okawå ok0PÖwm oko&wm okoP²meH
ok½lywmwdtm'dem wm'daoe ur®0daoaoe o'´orÜwådemr
0kwåmwd/ opöH? ur®0daoaoe ye ,xm ok0doa'g okr"ka&m
oa'´g y0wåwd? wxm Xmeu&P*wmeH Oyg'dEéuo&D&meH
okoPd²wwm 0gw aorSm'D[d tyvdAk'¨wmp a[mwd/ wo®m
wr®Lvdumo'´orÜwåd ur®zavok yu©dydwGm oko&wmwd 0kwåm/
e {uaEÅe o'´ó ur®Zedwwåmwd a0'dwAÁm/
v[kwm'dwå,H Owkpdwåm[ma&[d oarÇmwDwd uo®m 0kwåH/ eEk
tyÜgAm"oH0wåedum {om rmP0 y#dy'g? ,'d'H t0d[d Homwd
0kwåH/ tyÜgAm" ypö,ork|dwÍö {wH ½lywå,H/ wxm [d
'E¨wåm'd u& "mwkau©mw y#dyu©ypö, ork|mewm {wó
0kwåmwd/ 0kpöaw? ur®Z½lygedemr O'au yu©dwåmed
owyguawvmed 0d, yuwd,m0 ur®mEk½lyH v[k rk'k ur®n
blwmed a[mEÅd/ wo®m awoH 0dokH v[kwm'd 0duma&memr
ew¬d/ ,awm awoH {uo®d Hba0 {umt'¨g ypöKyÜEéwm0
vAÇwDwd/ {0Íö uwGm ,rauokyd awoH umvaba'g
y&rw¬'DyeD ygX 343
y#doE¨d0kwdy&dpädaEée t'¨g ypöKyÜaEéae0 *[dawmwd/ ,o®m ye
pdwåHemr ememeD0&Pab'0aoe0g okc 'ku© yDwd yó'¨d o'¨g
ynm'd 0aoe0g emem caPok emem t0w¬m ,kwåH a[mwd/
wxm Owktm[m&mp oyÜg,m oyÜg,ab'0aoe/ wo®m
aw[d wD[d ork|dw ½lyged{0 ememcaPok *½kuv[kum'd
0aoe emem0dum&,kwåmed a[mEÅd/ ,awm awoH oEÅwd
or, 0aoe umvaba'g vAÇwd/ {0Íö uwGm ,rauokyd
tur®ZmeH y0wådumav cPoEÅwd0aoeyd umvaba'g
*[dawmwd/ eEk ur®0dyguZm tmAm"mwd 0kwåH/ owdp ur®
ork|mae tmAm"½lay wawm0k|meblawm ur®aZm v[kwm'd
*kaPmyd 0dokH vAÇrmaem od,mwd/e/ a,oO§d 0aoe £ro®d H
o&Da& ur®0dyguZmemr tmAm"m OyÜZÆEÅd/ wmed OyyDVuky
Cmwuur®medyd *wdumvya,m* 0dywåda,m vbrmemed {0
o&D&|um yx0g'a,m 0gwydwåm'a,mp Owkork|mem
"mwka,m acgabwGm ememAma" OyÜga'EÅd/ Owkork|memok ye
ckAÇdwmok £w&med w'Ek*wdumed {0 a[mEÅd/ awae0 [d
oDaweyd ½kyÜwd? OaPSeyd ½kyÜwd? Zd*päm,yd ½kyÜwd? 0dygom,yd
½kyÜwDwdtm'dem Owky"maem0 ½ly"r®meH ½kyÜeypöa,m 0kawåmwd/
wo®m au0vH ur®ork|maem tmAma"gemr ew¬d/ ,awm
,xm0kawåm ur®aZm v[kwm'd*kaPmemr 0dokH vAÇrmaem
od,mwd/
,o®m ye t0d[d Hom ur®edAÁwåm owåm awoH OyyDVum'DeH
ur®meH ok0d'l&wm,ap0 o&D&aum|momeH
Ceoded'¨oPd²wd,m 'kau©mbed,wm,p edAÁwåba0
ed&mAm"m a[mEÅd/ wo®m w'w¬H oE¨m, tyÜgAm"oH0wåedum
{om rmP0y#dy'g/ ,'d'H t0d[d Homwd 0kwåH? e ye
tyÜgAm"edrdwåó v[kwm'dwå,ó ur®ork|mewm,/ {0Íö
344 y&rw¬'DyeD ygX
uwGm ½lyua@e ur®óu#wåm½layok {0 {wH ½lywå,H
ed'´d|EÅd '|AÁH/ ½lyuvmygemr {uo®d H y&rmPko®d Hyd A[k0d"m
[kwGm y0wåEÅd/ wo®m pwkZ½ly uvmayok Cebma0e
y0wårmaeok uvmyEÅ&blwm tmumo"mwkyd 'dórmem{0
a[mwDwd uwGm pwkaZok wóm *[PH uwH/ umrH
oAÁmedyd tedyæEé½lyged auepd ypöa,e tedyæm'dwmed a[mEÅd/
awok ye e wxm vu©P½lyged/ ,xm £w&med pdwåm'd
ypö, 0daoaoe 'dórme 0daoomed a[mEÅDwd 0kwåH
vu©P½lyged e ukawmpd Zm,EÅDwd/ Zm,rmem'd ½lygeEÅd
Zm,rme Zd,srme rd,srmemeH ½lyuvmygeH/ obm0wåmwd
ZmwdZ&mr&PocFgwvu©Pobm0rwåwåm/ {w¬p ½lyua@
Owkork|meEÅd p tm[m&ork|meEÅd p 0kwåH ew¬d/ y|mae {0
0kwåH/
{w¬ od,m? Z&wm tedpöwm ygVd,ar0 e ukawmpd
ork|memwd 0kwåm/ wo®m £"yd wmoH eukawmpd ork|maeok
*[PH ,kwåH/ Oyp,oEÅwda,m ye ygVd,Hyd ukawmpd
ork|maeok 0kwåm/ t|uxm,Hyd wm[d o'¨d H 0dowd
ur®Z½lyged owå&o pdwåZ½lyged pk'´o OwkZ½lyged aw&o
tm[m&Z ½lyged 0kwåmed/ wo®m £" wmoH
eukawmpdork|mewm e0wåAÁmwd/ 0kpöaw? ½lyZeumeH
ZeeAsmyga&memr twåem Zedw½lygeH OyÜg'u©aP {0 z&wd/
e-wawm y&H? wo®m wo®d H caP vAÇrmem
Oyp,oEÅwda,ma,0 ukawmpd Zmwy&d,m,H t&[EÅd? e
Z&wm tedpöwma,mwd uwGm ygVd,H t|uxm ,Hp wmoH{0
ukawmpd ork|maeok *[PH uwH/ tydp? ykaAÁ tZmwm "r®m
ypöa, owd Zm,EÅd/ towd e Zm,EÅDwd tw¬d/ Zmwm ye
"r®m ypöa, owd Zd,sEÅd? rd,sEÅd/ towd eZd,sEÅd erd,sEÅDwd
y&rw¬'DyeD ygX 345
ew¬d? wo®m yk&drmeH 'GdEéH y0wåd {uaEÅe ypö,m,wåm a[mwd/
ypädrmeH 'GdEéH y0wåd ye {uaEÅe ypö, ed&ayu©m a[mwDwd
£rdem y&d,ma,e wmoH awok *[PH t*[PÍö a0'dwAÁH/
,H ye okwåya'ok Z&mr&PH bdu©a0 ocFwH y#dpö orkyÜEéEÅd
0kwåH/ wH Zmwd,m owd{0 w'kb,H ynm,wd/ towd e
ynm,wDwd £rdem y&d,ma,e 0kwåEÅd a0'dwAÁH/ £" ye ykaAÁ
0kwåea,e £w& tedyæEé½lyged 0d, pwåm&dyd {wmed
pdwåm'dypö,0daoaoe 'dórme0daoomed e a[mEÅDwd pwkEéHyd
e ukawmpd Zmwwm 0kwåm/ {0HoaEÅyd om&w&H ygVde,H
twd"m0aEÅm 0d, a[mwDwd Oyp,oEÅ wDeH ukawmpd
ork|maeok o*Fa[m{0 aoa,smwd/ (½lyork|meea,m)
159/ {aum {0 Zmwd ocFgawm OyÜga'g {awoEÅd {ukyÜg'g/
{aum{0 tedpöwmocFgawm eda&ma"g {awoEÅd {ueda&m"m/
{uoa'´g apw¬ ocFgae y0awåm/ wo®m awe ,med ½lyged
{um,{0 Zmwd,m Zm,EÅd/ {um, {0 tedpöwm, ed½kZÑEÅd/
awoH yd@d £" ½lyuvmaygemrmwd 'aówd/ a, ye
uvmy*w ½ly*Pem, {uo®d H uvmayyd taeumed
Zmwdtm'Ded uayÜEÅd? awoH rlv#Dum, eoarwd/ ,kwådp ew¬d/
0kwåO§d ww¬ {auuuvmy y&d,myEémeH ½lygeH oa[0
OyÜg'g'dy0wådawm {auuuvmyó OyÜg'g'a,m {auum0
a[mEÅDwd ,xm {auuó uvmyó ZD0dwd`E´d,H uvmyg
EkygvuH Oyg'g, ½lyEÅd 0kpöwd/ {0H uvmykyÜg'g'd obm0g
Zmwdtm'a,m Oyg'g,½lygedapö0 0kpöEÅd/ {0H 0dum&y&dapä'
½lygedp a,maZwAÁmeDwd/ ,'dp a,m tm,wemeH tmpa,m/
aom ½lyó Oypa,mwdp a,m ½lyó Oypa,m/ om½lyó
oEÅwDwdp 0kwåwåm wmed Zmwdtm'Ded vu©P½lyged 0dokH0dokH
½lygeH{0? euvmyómwd 0kapö,sKH/ pwkEéH r[mblwmeH Oyg'g,
346 y&rw¬'DyeD ygX
yoma'g ½lyDeH "r®meH tm,lwdtm'dem 0kwåwåm pu©m'd
ZD0dwm'Dedyd {uo®d H uvmay taeumed{0 tmyaZÆ,sKH/ wo®m
wxm uyÜeH tuwGm {uo®d H uvmay tnmed Oyg'g½lyged
0d, vu©P½lygedyd {auumed{0gwd ed|H *EÅAÁEÅd/
{aum ormaem r[mblwocFgawm edóa,m {awoEÅd
{uedó,m/ {w¬ ye ormeaw¬ {uoa'´g ,kawåm/ pwkEéH
blwmeH edó,wmorÇ0awm/
,medp{ukyÜg'wm'D[dwD[dvu©aP[d ,kwåmed/ wmed {uaEÅe
o[0kwåDed emr a[mEÅDwd 0kwåH o[0kwådaemwd/
'oy&drmPmedtómwd'ouH/ 'oEéH orla[m 0g 'ouH/
pu©Kem Oyvu©dwH 'ouEÅd pu©K'ouH/ pu©Ky"meH0g 'ouH
pu©K'ouH/ {oea,m aoaookyd/ ,o®m ye pdwåaZm oa'´g
0dnwåd0duma&e 0dem ey0wåwd/ 0dnwåd0duma&mp awe
oa'´e 0dem ey0wåwd/ wo®m pdwåZH o'´e0uH0g
0pD0dnwåde0uH0g eorÇ0wDwd t"dyÜga,e 0pD0dnwåd oa'´ [d
p o[0pD0dnwåd 'ouEÅd 0kwåH/ {w¬ ye 0dnwåd 0duma&m
oa'´e 0dem ey0wåwDwd £'H wm0 ,kZÆwd/ ,m wm, 0gpm,
0dnwåd 0dnmyem 0dnmydwwåH/ £'H wH½lyH 0pD0dnwåDwd [d 0kwåH/
0dnwåd0dum&&[dwH ye pdwåZH o'´e0uH/ t|uxmok
tm*war0/ ,xm[-y#dpöorkyÜg' eda'´aook
y#doE¨du©Pawm O'¨H y0wåOwkawmap0 pdwåawmp
o'´e0uEÅd/
r[mt|uxm ea,e 0dnwåd &[dawm 0dwuú 0dyæm&
oa'´gemr taomw 0dana,sm pdwåaZm oa'´g vAÇwd/ aom
ye o*F[uma&e y#doda'¨g/ ,xm[-y|maeyd pdwåork|meH
o'´g,weH aomw0dnmPó tm&r®Pypöa,e ypöa,mwd
y&rw¬'DyeD ygX 347
tm0wH/ wo®m 0dem 0dnwådC¥em, OyÜZÆrmaem taomw
0dana,sm 0dwuú0dyæm&oa'´gemr ew¬Dwd/ 0dok'¨dra*¾ tómo
yómao pdwåZH o'´e0uH 0kwåH/ ,xm[-pdwåaZ tómo
yómo aum|maoyd MoZ|ruaÍö0 oa'´gpmwd e0gwd?
o'´e0aup tm*aw o'´v[kwm'd 'Gg'ouHyd tm*war0
a[mwd/ wo®m ok'¨|uH? o'´e0uH? um,0dnwåd emuH?
0pD0dnwåd 'ouH? v[kwma'um 'ouH?
o'´v[kwm'd'Gg'ouH? um,0dnwåd v[kwm'd 'Gg'ouH?
0pD0dnwådo'´v[kwm'd aw &ouEÅd t|pdwåZuvmyg
yapöwAÁmwd/ opöoacFay ye o'´ v[kwm'd 'Gg'ouH 0dokH
t*a[wGm pdwåZ uvmyg oawå0 0kwåm/
#Dumok yeó ayg&mP#Dum,H
r[m|uxmea,e 0dnwåd&[daw taomw 0dana,s
0dwuú 0dyæm&oa'´ o'´e0uH 'aówGm yke 0g'EÅ&H 'aóaEÅe/
tydp? r[mZeoEédygwó 'l&awm
tynm,rmeu©&y'AsÍÆeaw¬m pdwåork|meedaCmooa'´g
t0dnwådaum {0gwd 0'EÅd/ wxm rd*yu©DeHp tnrnH bmoH
tZmeEÅmeH tE¨'rdVm'deH t0dnwådaum pdwåork|meoa'´g
tw¬Dwd 0kwåH/
ww¬ 0dnwåd&[dawm taomw0dana,sm 0dwuú0dyæm& oa'´g
t|omvded,H y#du©dawåm/ r[mZeoEédygwó pdwå ork|me
edaCmooa'´gyd tmoaEé XdwmeH ynm,rmeu©&y' AsÍÆeaw¬m
o0dnwådaum{0 a[mwd/ £w&xm oaAÁyd pdwå Zo'´g
'l&wa& XdwmeH tynm,rme y'AsÍÆem{0 a[mEÅDwd oaAÁyd
0dnwåd&[dwm od,kEÅd/ ep rd*yu©dtm'DeH pdwåaZm oa'´g
0dnwåd&[dawm a[mwd/ ormeZmwd,meH ya&oH t"dyÜg,w¬
348 y&rw¬'DyeD ygX
0dnmyeawmwd/
ypädr #Dum,H yeó
o'´e0uH yaew¬ tpä&m oHCmw ygPdyÜ[m&m'd o'´ o[dwH
t|uar0gwd 0kwåH/ wHyd e ,kwåH/
wm'daom [d oa'´g pdwåypöa,m Owkork|maem{0/ wo®m
0dok'¨dra*¾ 0kwåea,e tómoyómao0g t0pDaCmaook
u'gpd pdwåo[dawok Ouúmodw cdydw 0rdw q×dwo'´g'Dok
yd0g {wH o'´e0uH a0'dwAÁEÅd/ OwkZuvmayok ypädrm a'Gyd
uo®m A[d'¨g evAÇEÅd/ eEk A[d'¨gyd ½lygeH v[k *½k rk'k x'¨
ur®nwm 'dóEÅDwd/ opöH? wm ye blwmeH Morwåm"drwå
0aoe a[mEÅd? e ye v[kwm'dwå,0aoemwd '|AÁH/ uo®m
ye tmumo"mwkp vu©P½lygedp ½lyuvmayok
e*[dwmeDwd 0kwåH uvmygeEÅdtm'd/ tmumo"mwkuvmygeH
y&dapä' rwåwåm uópd ½lyuvmyó t*Fblwm
t0,0blwm e a[mwd? vu©P½lygedp oaAÁoHyd uvmygeH
OyÜg'g'd vu©P rwåwåm 0dum&½lyged 0d, uvmygeH
ab'u&med t*Fblwmed uvmy0daooynmyeó
um&Pblwmed e a[mEÅd/ wo®m wmed awok e*[dwmeDwd
'aówd/ {awe {ukyÜg'gwdtm'dem ykaAÁ 0kwåed,arm
edyæEé½lygean0? e tedyæEé½lygeH/ awoH ye uvmy ab'
u&P ar0 uvmy*FEÅd p 'Daywd/ {0Íö uwGm
{ueda&m"*F&[dwóyd 0dnwåd'G,ó uvmyab' u&wåm{0
awok *[PH ok|K OyyEéH a[mwDwd a0'dwAÁEÅd/
(uvmya,mZem)
160/ ,xm&[EÅd obm0um bm0umeH y&dykPÖmy&d
ykPÖd`E´d,meÍö t&[mEk½lyawm/ tElemeDwd y&dykPÖmed/ eO§d £'H
y&rw¬'DyeD ygX 349
emr½lyH umravmau y0wåd,H e vAÇwDwd tw¬Dwd/
(198) 0dbm0ed,H ye
]],xm&[EÅd obm0uy&dykPÖm,wemeH tEk½lyawm}}wd 0kwåH?
wH e okE´&H/
e [d tElemeDwd £'H yk*¾v0aoe 0daooeH a[mwDwd/
oHao'ZmeaÍö0MoyygwdumeÍömwd {w¬ r[moD[em'okawå-
pwaóm acg £rm om&dykwå a,meda,m/ uwrm
pwaóm? t@Zm a,med ZvmAkZm a,med oHao'Zma,med
Moyygwdum a,meDwd/ a, acg aw om&dykwå owåm
t@aumoH tbdedAÇdZÆ tbdedAÇdZÆ Zm,EÅd? t,H 0kpöwd om&dykwå
t@Zm a,med/ a, acg aw om&dykwå owåm 0w¬daumoH
tbdedAÇdZÆ tbdedAÇdZÆ Zm,EÅd/ t,H 0kpöwd om&dykwå ZvmAkZm
a,med/ a, acg awom&d ykwåowåmylwdrapä0g Zm,EÅd/
ylwdukPay0g ylwdukr®mao0g pE´edum,0g MoVd*av’0g Zm,EÅd?
t,H 0kpöwd om&dykwå oHao'Zm a,med/ a'0g ae&um {uapö
p rEkóm {uapöp 0dedygwdum t,H 0kpöwd om&dykwå
Moyygwdum a,meDwd 0kwåH/
t|uxm,Íö ta@ Zmwm t@Zm/ ZvmAkrSd Zmwm
ZvmAkZm/ oHaoa' Zmwm oHao'Zm/ 0dem {aw[d
um&aP[d OyÜwådwGm 0d, edAÁwåm tbdedAÁwåmwd Moyygwdum/
tbdedAÇdZÆ Zm,EÅDwd bdE´dwGm edu©re0aoe Zm,EÅd/ ylwd
ukPaywdtm'D[d ted||memae0 'ódwmed/ £a|ok oyÜd
awvr"kzmPdwm'Dok owåm Zm,EÅd{0gwd 0kwåH/ {w¬p
yk&darok 'GDok ygVdea,e t@H 0kpöwd t@aumaom/
ZvmAk0kpöwd 0w¬daumaom? wawm Zmwm 0dZmwm edu©EÅmwd
t@Zm ZvmAkZmwdp 0kpöEÅDwd a0'dwAÁm/ ww¬ Z&H ZD&PH ab'H
350 y&rw¬'DyeD ygX
,mwd OaywDwd ZvmAlwd o'´eDwd,H 0kwåH/ ZvH 0kpöwd uvvH/
wH tm0kemwd y#dpäma'wd t0wd0g &u©wDwd ZvmAk?
*AÇyvda0Xemoa,m/ oHoD'EÅd {w¬mwd oHaoa'g/ ylwdrpäm
'daum oyÜdawvm'daum y'kr*AÇa0VK*Aǽku©okod&ykyæzvm'd
aump tv’udvdEéya'aom/ Oyywådu©aP{0
y&dykPÖt*Fypö*Fwåm wawm wawm OyÜwdwGm 0d, Zm,EÅDwd
Moyygwdum/
0dbm0ed,H ye
t@Zm'a,myd t@aumom'drSd MouúrEÅm OyÜwEÅm {0 emr
a[mEÅDwd awoHyd Moyygwduwåyo*F H rnrmaem Oyygawm
aeoH tw¬Dwd Moyygwdumwd 0wGm OuúHo*wd y&dapä'0aoe
apw¬ 0dod|Moyygawm *[dawm/ ,xm tbd½lyó unm
'gwAÁmwd 0'wd/
Ouú|0aoemwd y&dykPÖm,webm0ocFgawe OuúHowma0e?
ww¬ Moyygwdum t*Fypöa*F[d o[ oAÁaom y&dykaPÖe
twåbma0e Zm,EÅd/ yke awoH 0¹eudpöH ew¬d/ oHao'ZmeH
ye tm,wemed {0 y&dykPÖmed a[mEÅd/ t*Fypö*Fged ye yke
0¹dwGm{0 y&dykPÖmed ZmwmeDwd a0'dwAÁH/ Moru0aoemwd
t0uHo0aoe/ pu©KaomwCmebm0aoumedu'gpdyd e
vAÇEÅd Ä ZmwdA"d& ZpöCmeumeH tbm0umeÍö orÇ0awmwd
tayÜga,m/ ww¬ wmed oAÁmedyd ok*wd 'k*¾wd Zmwd,meH
ta[wkuoHao'ZmeH u'gpd evAÇEÅd/ ok*wd,H ye
Moyygwdubma0gemr aoa|m twåbm0 y#dvmabmwd
ea,e auepd Moraue uar®e vAÇwd/ wo®m ok*wdZmwd
,meH MoyygwdumeH ty&dykPÖd`E´d,wmemr ew¬d tnMw
tbm0au[d tm'duyÜdau[dwd/ 'k*¾wdZmwd,meHyd ye awoH
y&rw¬'DyeD ygX 351
u'gpd pu©K aomw bm0 a0uv’wm{0 0wåAÁm/ e
Cmea0uv’wm/ umr"mwk,H ye tCmeaum Moyygwdaum
ew¬Dwd [d t| uxm,H 0kwåH/ Zd0Sga0uv’wmemr oaAÁoHyd
ew¬d a,0gwd a0'dwAÁH/ wxm [d "r®[',0dba*F --
umr"mwk,m Oyywådu©aP uópd {um'om ,wemed
ygwkb0EÅd/ uópd 'o/ uópdty&med 'o/ uópd e0/
uópd owåm,wemed ygwkb0EÅDwd 0kwåH/
ww¬ umr"mwk,EÅd umravmau/ Oyywådu©aPwd
y#doE¨dpdwåó OyÜg'u©aP/ uópd {um'om
,wemeDwdtm'dok pwlok 0gausok oHao'aZmyygwdum
0kwåm/ uópd owåm,wemeDwd {w¬ ye *AÇao,saum0
0kawåm/ ww¬ ,o®m owåm,weH emr y#doE¨du©aP e vAÇwd/
y0wåd umava,0 vAÇwd/ wo®m {um'o,wemeDwd 0kwåH/
uópd 'omwd pu©Ka0uv’0aoe/ uópd ty&med 'omwd
aomw a0uv’0aoe/ uópd e0gwd pu©Kaomw 'G,
a0uv’0aoe 0kwåH/ ,'dp tCmeaum Moyygwdaumemr
od,m/ w'g ok'¨ZpöCmeaue o'¨d H wa,m 'ou0g&m 0kwåm
od,kH/ wxm ZpöE¨Cmeu ZpöA"d&Cmeau[d o'¨d H wa,m
e0u0g&m {aump t|u0ga&m 0kawåm od,m wdPÖH 0dyEémeH
0aoe/ wxm t0kwåwåm ye ew¬d tCmeaum Moyygwd
aumwd 0dnm,wDwd/ wo®d H ye 0dba*F £`E´d,0ga&
eykHoumeH MoyygwdumeEÅd t0kwåwåm xaywGm tm'duyÜdau
tbm0aumyd Moyygwdaum ew¬da,0gwd/ ygVd,H t0kwåHyd ye
oHao'ZmeH 0kwåyum&H pu©m'da0uv’H t|uxm0aoe
a0'dwAÁH/ ,xm[-owåwd OuúHoawm0 ½lyged
oHao'aZmyygw a,meDok/ tx0g? t0uHoawm wd Homwd/
352 y&rw¬'DyeD ygX
ww¬ wd Homwd Zd0Sgum, 0w¬K 'oumeH 0aoe wd Ho½lygeDwd
p 0kwåH/ £'O§d 0peH oHao'ZmeH 0aoe 0kwåEÅd r[m#Dum,H
0kwåH/ tmp&d,m eE´aw¬a&e ye ,rau CmeZd0SgeH tnrnH
t0dembm0 0kwådwm 0kwåmwd Zd0Sg a0uv’wm 0d,
Cmea0uv’wmyd ew¬Dwd £pädwH/ £`E´d, ,rau ye --
,ó0g ye £w¬d`E´d,H OyÜZÆwd? wó Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwd/
tCmeumeH £w¬DeH OyyZÆEÅDeH wmoH £w¬d`E´d,H OyÜZÆwd? aemp
wmoHCmed`E´d,H OyÜZÆwDwdp/ ,ó0g ye yk&dod`E´d,H OyÜZÆwd?
wó Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwd/ tCmeumeH yk&domeH OyyZÆEÅmeH
awoH yk&dod`E´d,H OyÜZÆwd? aemp awoH Cmed`E´d,H OyÜZÆwDwdp
0kwåH/
wo®m t|uxm,H 0kwåea,e Cmea0uv’wmyd tw¬Dwd
,kwåH/
0dbm0ed,H ye
tya& ye ,rau CmeZd0SgeH o[pm&dwm 0kwåmwd tZd0Só
torÇ0awm tCmeuóyd tbm0ar0 0aPÖEÅd/ ww¬myd
,xm pu©Kaomwmed ½lyba0 Cme Zd0Sg[d 0dem y0wåEÅd/ e {0H
CmeZd0Sg tnrnH 0dem y0wåEÅd/ 'GdEéHyd ½lyba0 tEkyÜZÆeawmwd
{0H 0dokH 0dokH umrba0 ty0wåd 0aoe awoH o[pm&dwm
0kwåmwd e e ouúm 0wåKEÅd 0kwåH/ wH ,kwåH/
Moumo0ga& [d {uEÅo[pm&dwm 0kwårawåe yk*¾avok
{uEÅo[pm&dwm e ouúm 0wåKEÅd/ *aAÇ rmwkukpädrSd aoEÅDwd
*AÇao,sum/ ½lyg'Dok caE¨ok oÍÆEÅd v*¾EÅDwd owåm/ ,xm[-
½lay acg &m" a,m qaE´m? a,m &ma*g? ,m eE´d? ,m wPSm?
wMw oawåm? wMw 0doawåm? awe oawåmwd 0kpöwDwdtm'd/
*AÇao,smp aw owåmpmwd ormaom/ t@Zmap0
y&rw¬'DyeD ygX 353
ZvmAkZmp/ wDPd'oumed ygwk b0EÅd/ ,med uvvEÅd 0kpöEÅd/
bm0'ouH u'gpd evAÇwd eykHouómwd t"dyÜga,m/
{0ÍöuwGm "r®[',0dba*F *AÇao,sumeH owåmeH
ta[wkumeH eykHoumeH Oyywådu©aP pwåm&d`E´d,med
ygwkb0EÅd um,d`E´d,H red`E´d,H ZD0dwd`E´d,H Oayu©d`E´d,EÅd 0kwåH/
wawmy&EÅd *AÇao,sumeH y#doE¨du©Pawm y&H/
y0wådumavwd {u'oar owåma[/ wxm [d
uxm0w¬Kt|uxm,H aoomed pwåm&d owåowåwd &wådrSd
Zm,EÅDwd 0kwåH/ ww¬ aoomeDwd um,m,we
rem,weawm t0aoomed pwåm&d pu©KaomwCmeZd0Sg
,wemed/ owåowåwd&wådrSDwd {um'orowåm[ó
y&da,mome&wådrSd/ t,Íö taw¬m ,ru#Dum, 'DaywaAÁm/
0kwåO§d ww¬ --
*AÇao,suó ypädrb0duó OyyZÆEÅó {u'o
rowåm[m Mo&awm Xdwó ½lyg,weH EkyÜZÆdówd? aemp
pu©m,weH EkyÜZÆdówDwd/
,H ye ,ó0g ye ,w¬ ½lyg,weH OyÜZÆdw¬? wó ww¬
Cmem,weH OyÜZÆwDwd/ umrm0p&m p0EÅmeH tCmeumeH
umrm0p&H OyyZÆEÅmeH ½lyg0p&meH awoH ww¬ ½lyg,weH
OyÜZÆdw¬/ aemp awoH ww¬ Cmem,weH OyÜZÆwDwd {w¬
tCmeumeH umrm0p&H OyyZÆEÅmeEÅd 0kwåH/
wH r-315 a, {um'orowåm[m Mo&awm
umvuF&dóEÅd/ awoH Cmem,wemedAÁwåuuar®e
*[dwy#doE¨dumeH 0aoe 0kwåEÅdp 0kwåH/ {w¬p pu©KCmaeok
0kawåok aomwZd0Sg t0kwåmyd tw¬awm od'¨g{0 a[mEÅDwd/
354 y&rw¬'DyeD ygX
(199) ,H ye 0dbm0ed,H
]]y0wådumavwd owåar owåma[wd}} 0kwåH/ wH e *a[wAÁH/
t|uxm 0da&m"awm þ'daook p Xmaeok t|uxm
yrmPawmwd/
(200) ,Íö ww¬
]]#Dumum&rawe {um'oar owåma[ 0gwd}} 0kwåH/ wrÜd e
okE´&H/
e[d t|uxm,H ed'´d|awm 0kawåm 0dedpäa,m #Dumum&
rawmemr ouúm 0wåKEÅd/
(201) ,Íö ww¬
]]uaremwd pu©K'ouygwkbm0awm owåm[mwduúare
aomw'ouH/ wawm owåm[mwduúare Cme 'ouH/
wawm owåm[m wduúare Zd0Sg'ouEÅd {0H tEkuúaremwd
0kwåH}}/ wHyd e '|AÁ/
,xm0kwå t|uxm0da&m"wåm {0/
(202) ,Hyd ww¬
]]t|uxm,Hyd [d t,raw¬m 'ódawm 0g}}wd 0kwåH/ wHyd e
,kwåH/
e [d omemr t|uxm tw¬d/ ,w¬ þ'daom OyÜwåduúarm
'ódawm od,m/ eEk y#dpöorkyÜg'|uxmok
*AÇav,su0aoe0g yk&drHb0puúH 0kwåH/
tEkykAÁy0wåd'Dyeawmwd 0kwåEÅd ap/e/ wO§d 0dnmPm'DeH yÍöEéH
t*FgeH ypö,ypö,kyÜEébm0y0wåduúare ygVd,H tm*wH yÍöy'H
oE¨m, 0kwåEÅd/ tm,weeda'´o|uxmok r-316 ye aom
y&rw¬'DyeD ygX 355
y#du©dawåma,0/ ep t|uxmok y#du©dawåm OyÜwåduúarm
axa&e £" uaremwd £rdem ygaXe 'ódawmwd ouúm
0wåKEÅd/ wo®m uaremwd £"yd a'oeuúaremwd taw¬m/
a'odwmeDwd orÁaE¨mp a0'dwaAÁm/
opöoacFy #Dum,H ye
omcg0w¬H twduúr® ypäm owåar owåma[ pu©K
aomwCmeZd0Sg'oump OyÜZÆEÅd/ #Dumuma&mye {um'oar
owåma[wd tm[mwd 0kwåH/ wHyd e,kZÆwd a,0gwd/
{w¬ p uvvm'DeH OyÜwåduúarm oH,kwåau 0kawåm/
,xm[ --
yxrH uvvH a[mwd? uvvm a[mwd tAÁK'H/
tAÁK'g Zm,aw ayod? ayod,m edAÁwåaw Caem/
Cem yomcg Zm,EÅd? auom avmrm ecgydpmwd/
t|uxm,Íö 0kwåH/ ww¬ yxrEÅd yxare y#doE¨d0dnmaPe
wdaómwd 0g zkaómwd0g emrH ew¬d/ txacg wD[d
ZmwdOPÖHol[d uwokwåa*¾ oPd²wawvAdE´KyrmPH uvvH
a[mwd/ ,H oE¨m, 0kwåH --
wdvawvó ,xm AdE´K? oyÜdra@m tem0davm/
{0H 0PÖy#dbm*H? uvvH oHy0kpöwDwd/
uvvm a[mwd tAÁK'EÅd wo®m uvvm owåm[pöa,e
rHoa"g0eO'u0PÖH tAÁK'Hemr a[mwd? uvvEÅd emrH tEÅ
&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H uvvH a[mwd? y&dyuúorl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? tAÁK'Hemr Zm,wDwd/
356 y&rw¬'DyeD ygX
tAÁK'g Zm,aw ayoDwd wo®myd tAÁK'g owåm[pöa,e
0dvDe wdyko'dom ayodemr oÍÆm,wd/ om r&dpzmPdawe
'DaywAÁm/ *gr'g&um [d okyuúmed r&dpmed *a[wGm
om#uEÅa& b@duH uwGm yDaVwGm r@H tm'g, uygav
yu©dydwGm tmway xayEÅd/ wH oku©rmeH oku©rmeH
oAÁbma*[d rkpöwd/ {0½lyg ayod a[mwd/ tAÁK'EÅd emrH
tEÅ&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H tAÁK'H a[mwd? y&dyuúorl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? ayodemr yZm,wDwd/
ayod,m edAÁwåaw Caemwd wawm ayodawm owåm[pö
a,e ukuúK#@oP²maem Caememr rHoayod yda@m
edAÁwåwd/ ayoDwdemrH tEÅ&"m,wd/ 0kwåHyd apwH --
owåm[H ayod b0wd? y&dyuúH orl[uH/
0d0wårmeH wAÇm0H? Caemwdemr Zm,wDwd/
,xm ukuúK#d,m t@H? orEÅH y&dr@vH/
{0H Ceó oP²meH? edAÁwåH ur®ypö,mwdp/
Cem yomcg Zm,EÅDwd yÍöar owåma[ 'GdEéH [w¬yg'geH
oDoóp tw¬m, yÍöyDVum Zm,EÅd/ ,H oE¨ma,wH
0kwåHyÍöar acg bdu©a0 owåma[ yÍöyDVum Zm,EÅd/ oP²EÅd
ur® awmwd/ auom avmrm ecgydpmwd 'GgpwåmvDoar
owåma[ {wmed Zm,EÅDwd/ {w¬ p q|owåm[m'a,m
qowåm[m yom'edó,meH t*Fypö*FgeH tEkuúare 0¹dwGm
y&dPwumvm a[mEÅd/ pu©m'Ded ye {um'or owåm[ó
y&da,m ome'd0ao {uawm Zm,EÅDwd ed|arw¬ *EÅAÁH/ ,H
yaew¬ wdvawvó ,xmAdE´Lwdtm'dem uvvó
y&rw¬'DyeD ygX 357
0PÖoP²meH 0kwåH/ wH axmuH 0¹dwH oE¨m, 0kwåH/ e
y#doE¨du©aP y0wårmeH/ e [d w'g wm'doH yuwdpu©Kem 'd|H
0PÖZmwH0g oP²meH0g wó ynma,,smwd/ tEkrmeawm
ye {0H a0'dwAÁH/ {um, ODum, owåarm bma*g vdu©memr/
vdu©m, qwåd Howdarm bma*g &xa&Pkemr/ &xa&Pkó
qwåd Howdarm/ wZÆm&D emr/ wZÆm&d,m qwåd Howdarm
tPkemr/ tPkó qwåd Howdarm bma*g y&rmPkemr/ aom
ye tmumoaum|modaum rHopu©Kó tmygwH em*päwd/
'dAÁpu©Kaó0 tm*päwDwd t|uxm,H 0kwåH/ awoH qwåd Ho
y&drmaem tPk ye wdwådpäd'´ wmvpäda'´[d y0d|ol&d,&o®Dok
0¥d0¥d [kwGm y&dAÇraEÅm ynm,wDwd 0kwåH/ ouvH ye
uvmywå,y&drmPrwåblwH y#doE¨du©aP y&rmPkawmyd
y&dwåuar0 od,m/ aom [d oEÅmemEkAE¨0aoe y0wåwåm
caP caP Oypdw½lyuvmyorla[m{0 a[mwDwd a[|dr
aum#d,m {uleynmouvmyy&drmaPm{0 od,m/ wawm
y&dwåau owd oEÅme C#eaó0 torÇ0awmwd/ ,H ye
r[m#Dum,H aw ye uvmyg y&rmPky&drmPm a[mEÅDwd
0kwåH/ wH "mwleH pkPÖreodum&mEk½lyrwå0aoe 0kwåEÅd
*a[wAÁH/ 'kwD,pdwåEÅd yxr b0*FpdwåH/ XdwdumvEÅd y#doE¨d
pdwåó XdwdumvH/ MoZmz&Prkyg'g,mwd *AÇao,sumeH
wm0 tAÁK'bm0 ayodbm0 Cebm0g'd ywåumav rmwk,m
tmrmo,*wm, taZÑm[#m[m& odae[blwm, MoZm,
ZvmAkrlvm Ekoma&e 0w¬Ko®d H z&PumvH Oyg'g,?
,xm[ --
,Íöó bkÍÆwd rmwm? tEéH ygeÍö abmZeH/
awe aom ww¬ ,maywd? rmwkukpäd*awm wda&mwd/
358 y&rw¬'DyeD ygX
t|uxm,Íö awe aom ww¬ ,maywDwd wó [d
emwdawm O|dawm emaVm rmwkO'& y#ave {umAa'¨g
a[mwd/ aom OyÜv'@aum 0d, qda'´g/ awe
tm[m&&aom oHo&dwGm tm[m&ork|me½lyH ork|maywd/
{0H aom 'ormao ,maywd/ rmwkukpäd*awm wda&mwd
rmwk,m wda&m ukpäd*awm/ rmwkukpäd,m tAÇEÅ&*awmwd
taw¬mwd 0kwåH/ ww¬ ye embdemVó O|dwumvH oE¨m,
emwdawm O|dawm emaVmwd 0kwåEÅd *a[wAÁH/ e [d
tAÁK'g'dumav wó emwdemaVmemr O|dawm od,mwd/
oHao'aZmyygwdumeH ye ,HudÍöd v'¨H0g twåaem acVH0g
taZÑm[&Pumav MoZmz&PH Oyg'g,/ awe 0kwåH
MoZmz&Prkyg'g,tm[m&ork|memwd/ pkwdpdawåmy&d
owå&orpdwåómwd pkwdpdwåawm Oy&d ykAÁumav
owå&oró b0*Fpdwåó/ ur®Z½lyged e OyÜZÆEÅd awoH
wawm y|m, tEkyÜEéwåma,0 wawm owå &orH
pkwdpdwåHemr a[mwd/ aem tnxmwd/ yka&w&EÅd wó
owå&oró pdwåó OyÜg'u©PH{0 oE¨m, 0kwåH/ wawmy&EÅd
pkwdpdwåawm y&o®d H aomVopdwåu©Py&drmaP caP/
pdwåZm[m&Z½lyÍömwd pdwåZ½lyoEÅmeH tm[m&Z ½lyoEÅmeÍö
a0gpädZÆwd tEkyg'dEéuoEÅmae awoH OyÜwåd,m torÇ0awm/
,arw¬ 0wåAÁH wH ½lyork|mae 0kwåar0/ bm0'ouHemr
umr&m*ed'geur®ork|meH a[mwDwd wAÁd&m*
bm0emur®edAÁawå ½lyavmau wó tvmabm 0kawåm/
tm[m&Zuvmygedp e vAÇEÅd taZÑm[#m [m&m bm0awm?
wawma,0p o&D&*wó tZÑwåm[m&óyd ½lyork|mem
bm0awm/ tmp&d,meE´aw¬a&m ye ww¬ vAÇrme
½lyuvmayokyd *E¨&omeH MoZm,p tbm0H 0aPÖwd/
y&rw¬'DyeD ygX 359
½ly"mwk,m Oyywådu©aP yÍöm,wemed ygwkb0EÅd pu©m,weH
½lyg,weH? aomwm ,weH? rem ,weH? "r®m,weEÅd p?
yÍö"mwka,m ygwkb0EÅd pu©K"mwk? ½ly"mwk? aomw"mwk?
raem0dnmP "mwk? "r®"mwlwdp? wa,m tm[m&m ygwkb0EÅd
zóm[ma&m? raemoaÍöwem [ma&m? 0dnmPm [ma&mwd p
0dba*F0kwåwåm/ {w¬p ygVd,H ½lyavmau azm|aAÁ y#du©dawåyd
udpöEÅ&oAÇm0g r[mblwmeH ww¬ y#dvmabm t0g&dawm {0
a[mwd/ *E¨m'DeH ye udpöEÅ&ar0 ew¬d/ a,e aw
"r®rwåbma0yd wda|,sH wo®m awoH t0peH ww¬
tbm0ar0 'DaywDwd tmp&d,ó t"dyÜga,m/ wxm ye
blwpwkuúH ww¬ tw¬da,0? ,xm[-tonowåmeH {uH
r[mblwH y#dpö wa,m r[mblwmwdtm'd/ azm|AÁm,weH ye
azm|AÁ "mwkp ww¬ y#du©dwåm/ wo®m oaAÁoH obm0"r®meH
"r®bma0 ormaeyd a,e udpö0daoaoe *aE¨m &aom azm|AÁH
uAVDum&m[ma&mwdp 0kpöwd/ wó ew¬dwm, awoH awe
emar e ww¬ tEkyvAÇrmewH oE¨m, 0dba*F uxm0w¬KrSd
,rau olwd oAÁw¬ awoH ww¬ y#dau©ayg/ r[mblwmeH ye
edoE´ "r®rwåbma0e 0dZÆrmemeH awoH "r®m,we"r®"mwlok
tEkya0aomwd ,kawåm od,mwd 0'EÅd/ wDPd'oumed
ZD0dwe0uÍömwd {w¬ tmp&d,meE´ rwd,m pu©KowåuH
aomwowåuH 0w¬KowåuEÅd {0H wDPd owåumed
ZD0dwquúÍömwd 0wåAÁH/ tbd&dpäwDwd tvAÇrmae yxrH 0ZÆdaw
ww¬ vAÇrmewm0aoe t0odówd/ twda&uH0g a[mwDwd
taw¬m/ {w¬p ½lyavmau 0d, umravmau ZD0dwe0uH
uo®m 0dokH e 0kwåEÅd/ ½lyavmau ye tm[m½kyw¬rÇuó
tnóp ouvo&D&Asmydaem tEkygvu ZD0dwó tbm0g
{wa'0 w'kb,|mae XwGm ouvo&D&H tEkygavwDwd
360 y&rw¬'DyeD ygX
ygu#H ww¬ ZD0dwe0uEÅd 0dokH 0kwåH/ umravmau ye tnmed
Oyw¬rÇum Ekygvumed A[led ygu#medp a[mEÅd/ wo®m
ZD0dwe0uH tygu#EÅd uwGm 0dokH e 0kwåH od,m/
umravmauyd ye {wH todwm'dygpu*¾d0aoe waó0p
O',blwó ouvo&D &mEkygvuó Oo®mocFgwó
um,*¾daem 0aoe ygu#ar0/ ,H oE¨m, --
tm,k Oo®mp 0dnmPH? ,'g um,H Z[EÅdrH/
ty0da'¨g w'g aowd? ed&w¬H0 uvd*F&EÅd 0kwåH/
ww¬ tm,lwd awok 'GDok t*¾Dok ywd|dwH ZD0dwar0 0kpöwd/
Oo®mwd aw a'G t*¾a,m 0kpöEÅd/ a,ok wdu©rE´0aoe 0dor
blawok uma, ememAm"m OyÜZÆEÅd/ ,xm[-A[GmAma"g
a[mwd A[GmwauFg/ 0dora0yguded,m *[Pd,m orEém
*awm a[mwd twdOPSm,twdoDwvm,mwd/ orblawok
ye owåm ed&mAm"m a[mEÅd/ ,xm[-tyÜgAma"g a[mwd/
tyÜgwauFg/ ora0yguded,m*[Pd,m orEém*awma[mwd/
emwdoDwm, epöKPSm, rZÑdrm, y"meu©rm,mwd/ aupd ye
todwm'dygpu*¾do®d H {0 {wHrnEÅd/
axa&epemr½lyy&dapäa'ZD0dwe0uH emr? ½lyavmau 0dokH
od,mwd 0kwåH/
0dok'¨dra*¾ ye aoaook pwkork|maeok t|ok ZD0dwe0
uaÍö0 wDPd MoZ|rumed pmwd awwåd Ho awwåd Ho ½lyged
ygu#med a[mEÅDwd 0kwåH/ ww¬ t|olwd ygpu*¾dtómo
yómo0ZÆdawok wDok awaZmaum|maook yÍöok 0ga,m
aum|maoolwd t|ok/ £wd umravmauyd
ouvo&D&AsmyDok awaZm0ga,m aum|maook vAÇrmewåm
{wH ouv o&Da&{0 '|AÁEÅd/ {w¬ od,m? uo®m yaew¬
y&rw¬'DyeD ygX 361
umravmau 0d, ½lyavmau ½lyuvmygeH eda&m"uúarm e
0kawåmwd/ 0daoombm0awm? ½lyavmauyd [d r&Pumav
ye pkwdpdawåm y&d owå&orpdwåó Xdwdumv rkyg'g,
ur®Z½lyged EkyÜZÆEÅDwdtm'daum eda&m"uúarm
umravmuo'daoma,0/ au0vH yaew¬ tm[m&Z½ly
eda&ma"gemr ew¬d? wxm uaV0& edau©aygp/ wo®m ww¬yd
pkwdpdwåawm y&H aomVopdwåu©P y&drmaP {uo®d H caP
pdwåZ½lyoEÅmeH a0gpädZÆwd/ wawm y&H Owkork|me½lyy&Hy&m
{u'Gdwd tpä&mumvrwåHyd y0wådwGm a0gpädZÆwDwd ,kwåH/ ep
{wåurawåe umave y0wårmem,yd ½lyoEÅwd,m
rwuaV0&Hemr ouúm v'¨KH/ yóEÅmeH {uu©aPe 0d,
o&D&ó tEÅ&"meó ynm,eawmwd/ ,xmp ½lyavmau?
wxm umravmauyd Oyywåda'0geH tanoÍö
MoyygwdumeEÅd/ awoO§d o&D&med y#doE¨du©aPa,0 oAÁaom
y&dykaPÖe ur®Zuma,e edAÁwåwåm ur®Z½lay[d Ceyl&dwmed
ov’[kub&med p a[mEÅd/ £w&½lyged ur®Z½layok ywd|m,
y0wåEÅd/ wo®m awoH pkwdumav ur®Z½layok ed½ka'¨ok wmed
wdEé ywd|med [kwGm pd&H oEÅmeH Ca¥wkH eoauúmEÅd/ axmuH
y0wådwGm oAÁaom ed½kZÑEÅd/ o&D&edau©aygemr awoH ew¬Dwd
'|AÁH/
(203) ,H ye 0dbm0ed,H
]]r&Pumav ye jA[®meH o&D&edau©ygbm0awm oaAÁoHyd
wdork|memed 'Gdork|memedp oa[0 ed½kZÑEÅD}}wd 0kwåH/ wH e
okE´&H/
{0O§d owd oaAÁoH ½lyjA[®meH r&PmoEépdwåmed ½lyH
eork|mayEÅDwd tmyZÆwd/ e [d r&PmoEé pdwå ork|dwmed
362 y&rw¬'DyeD ygX
½lyged ur®Z½lay[d oa[0 ed½kZÑEÅDwd ouúm 0wåKEÅd/
,xmpwmed ur®Z½lyeda&m"awm axmuH y0wådwGm ed½kZÑEÅd/
wxm OwkZ½lygedyd pdwåZ½lyeda&m"awm axmuH y0wådwGm
ed½kZÑEÅDwd e e ouúm 0dnmwkH/ ep wm0wåaue umave
awok y0wå rmaeokyd o&D&edau©aygemr ouúm b0dwkEÅd/
jA[®meH ye xde rd'¨g'DeH eD0&PZmwd,meH tw¬dwm, w'Ek½lyH
pdwåZ½lygeH w'Ek*wdumeÍö OwkZ½lygeH
v[ku*½kuwm'd0duma&m e e orÇ0wDwd v[kwm'dwå,Hyd
*a[wGm 0kwåH aw0Do½layolwd/ Cmem'dwå,bm0'G,0ZÆmed
aw0Do½lyged a[mEÅd/ wmeda,0 pu©K aomw0w¬K
0dnwåd'G,0ZÆmed tonDeH owå&ao0 ½lyged a[mEÅDwd
a,mZem/ tonDeH ye *½kv[kwm'dyuma&m pdaEÅ waAÁm/ e
0g pdaEÅwaAÁm ½ly"r®meH ½kyÜe0dum&ó A[kum&Pwåmwd/
Oyywåd,EÅd umr½lygonDeH y#doE¨d,m OyÜg'u©aP/
OyÜg'u©aPm{0 [d {uaEÅe OyywådcaPmemr a[mwDwd/
y0awåwlwd y#doE¨d,m Xdwdu©Pawm y|m, ouav
y0wådumav ye eudÍödyd evAÇwd/ vAÇwda,0gwd t"dyÜga,m/
e [d £'Hemr ½lyH y0awå evAÇwd/ y#doE¨d,H{0 vAÇwDwd
tw¬Dwd/ (½lyy0wåduúarm)
161/ {0H pdwåapwodu ½lyo*F[H uwGm £'ged ,xm EkyÜwåH
edAÁmeo*F[H ua&maEÅm edAÁmeHyemwdtm'd rm[/ edAÁmeH ye
edAÁmeEÅd y0kpöwDwd orÁaE¨m/ avmukwå&ocFgwEÅd avmukwå&EÅd
b*0wm uxdwH? ,xm[-uwar "r®m avmukwå&m/
pwåma&mp t&d,r*¾g pwåm&dp omrnzvmed tocFwmp
"mwk? £ar "r®m avmukwå&mwd/ {awe edAÁmeó
ynwådrwåbm0H ed0awåwd/ e [d avmua0g[m&od'¨g ynwåd
avmukwå&memr ouúm b0dwkEÅd/ pwkr*¾ÓaPe opädumwAÁEÅd
y&rw¬'DyeD ygX 363
pu©KraEÅe pE´r@vH0d, pu©Kem y#dv'¨r*¾ÓaP[d
t&d,Zae[d pwl[d t&d,r*¾ÓaP[d ypöu©awm '|AÁH/
y#d0dZÑdwAÁEÅd taw¬m/ ww¬ pwkr*¾ÓaPemwd {awe wm'd
orSm y#dywådr*¾awm 0drkcgeH tE¨ykxkZÆemeH ZpöE¨meH 0d, pE´
r@vó wó t0do,bm0H 'aówd/ e p ZpöE¨meH pu©KrSd
tEkyv'¨rawåe pE´r@vH ew¬demr a[mwDwd/ opädumwAÁEÅd
{awe y&rw¬awm 0dZÆrmebm0H 'aówd/ ,O§d udÍöd
y&rw¬awm 0dZÆrmeH ea[mwd/ wH o½lyawm uó ypöu©Hemr
b0dówDwd/ w'kba,e yeó yn0EÅmeH
uvsmPuykxkZÆemeH tEkrmeawm od'¨wH 'Daywd? e [d
tEkrmeawmyd twåaem Ak'¨d,H tod'¨ó tygu#ó
opädud&d,m, 0g,marmydemr tw¬d/ a,e opädud&d,m
od'¨d,mwd/ {0H edAÁmeó y&rw¬awm 0dZÆrmewH 'aówGm
£'ged au0vH 0dZÆrmerwåar0 e a[mwd/ txacg
r[mawZ0EÅH ra[mZ0EÅÍö wH a[mwDwd 'aówkH
r*¾zvmermvrÁPblwEÅd 0kwåH/ {awe edAÁmaee 0demr*¾ zvmeH
tudpöod'¨d H 'aówd/ wawm wó r[mawZ0EÅ wH
ra[mZ0EÅwÍö 'Daywd/ ,xm [d r[d'¨daum {aum &mZm
a[mwd/ wó &a| {uo®d H r[m*gar {aum *grabmZaum
{aump apm&aZ|aum r[my&d0ga&m 0owd/ awp tnrnH
0"m, y&douúEÅm 0dp&EÅd/ ww¬ *grabmZaum e*&H *EÉm
&mZmeH Oy|[d/ aom e pd&aó0 &mZ0v’abm a[mwd/
&mZawm r[wd H tmPH vbwd/ wH okwGm apm&aZ|aum
£'ged £"0oEÅó rrZD0dwH ew¬Dwd twåaem y&d0ga&e o'¨d H
t¥0d H y0da|m/ *grabmZaump wHt¥0d H y0d|Hyd rkÍödwkH
t'wGm *a[wGm 0"d/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ r[d'¨du&mZm 0d,
[d edAÁmeH/ *gr abmZaum 0d, ÓPH/ apm&aZ|aum 0d,
364 y&rw¬'DyeD ygX
arma[m/ y&d0g& apm&m 0d, aooudavom/ ykaAÁ &anm
tEky|m eumav *grabmZaum 0d, ykxkZÆeÓPH/
Oy|meumav *gr abmZaum 0d, r*¾ÓPEÅd/ wPSm
y0wårmem tZÑwåA[d'¨g'd aba'ok cE¨m'd"ar®ok 0deE¨rmem0
y0wåwd/ ,xm[ --
taEÅmZ#m A[dZ#m? Z#m, Z#dwm yZmwd/
wo®m om a0VK*karÁ a0VKomcg 0d, 0deea|e oHodAÁea|e
0geornH vbwDwd 0kwåH 0geocFgwm,wPSm,mwd/
edu©EÅwåmwd edó#wåm/ wóm 0do,bm0H twduúrdwGm
Xdwwåmwd taw¬m/ {awe 0geawm edu©EÅEÅd edAÁmeEÅd £rrw¬H
'aówd/ obm0awmwd oEÅdvu©aPe/ tZÑwåorÇLwmeH
wd0d"0¥oEÅmygeH edAÁKwdtaw¬e/ awoH oAÁaom
tbm0a|emwd taw¬m/ {u0d"HyDwd ,xm pdwåH obm0awm
{u0d"Hyd Zmwd"r®wåm ZmwdblrdorÜa,m*g'd aba'e umv
'doma'oyk*¾vaba'ep 0w¬Kawm bdEéar0 a[mwd/ e wxm
£'H edAÁmeH/ £'H ye obm0awmyd 0w¬Kawmyd tbdEéar0
[kwGm {u0d"H a[mwd/ £'O§d terwa*¾ oHoma& twDaw
{w&[d tem*awp y&dedAÁKwmeH Ak'¨geH0g yapöuAk'¨geH0g
Ak'¨om0umeH0g oaAÁoHyd {uar0 a[mwd/ uo®m?
ted'´dodwAÁ"r®wåm/ 0dnmPH ted'óeH teEÅH oAÁawmybEÅd
[d b*0wm 0kwåH/ ww¬ 0dnmPEÅd ocFw"r®meH
c,eda&m"bma0e od'¨wåm {wH wAÇma0e{0 ok|K tbdAswåH
uwGm ÓwAÁH/ ted'óeEÅd tedrdwå"r®wåm AmvykxkZÆemeH
'óe0do,blawe auepdedrdawåe ed'ódwkH0g umvaba'e
'doma'oyk*¾voEÅme aba'e [DeyPDwm'daba'e p bdEéH
uwGm ed'ódwkH0g em&[wDwd taw¬m/ teEÅEÅd
y&rw¬'DyeD ygX 365
ykAÁEÅmy&EÅ0d&[dwH/ oAÁawmybEÅd 0¥'ku©y#dyu©oda'¨[d
teaEÅ[d *kaPmbmao[d oAÁawm ybm0EÅEÅd taw¬m/ wxm
ted'´dodwAÁ"r®wåmp ye terwa*¾ oHoma& oAÁmokp 'domok
tokuo®d H emr umav tokum,emr 'dom, ew¬Dwd
e0wåAÁH/ uo®m? t&d,r*¾H bma0aEÅe ,'g u'gpd ,w¬ uw¬pd
t0óH t"d*EÅAÁwm0aoe oAÁ'g oAÁw¬ p vAÇrmewåm/
0kwåaO§wH 0dea,? t*Fkwåa&? O'gaep --
ao,sxmyd bdu©a0 ,mumpd avmau o0EÅda,m r[mork'´H
tayÜEÅd/ ,mp tEÅvdu©m "m&m yywEÅd/ e awe r[mork'´ó
ODewåH0g yl&wåH0g ynm,wd/ {0 ar0 acg bdu©a0 A[lapyd
bdu©L tEkyg'daoom, edAÁme "mwk,m y&dedAÁm,EÅd/ e awe
edAÁme"mwk,m ODewåH 0g yl&wåH0g ynm,wDwd/
t|uxmokp e awe edAÁme"mwk,m ODewåH0g yl&wåH0g
ynm,wDwd toacsFa,syd r[muayÜ Aka'¨ok tEkyÜZÆaEÅok
{uoawåmyd y&dedAÁmwkH eoauúmwd/ w'gyd wkpäm edAÁme
"mwlwd eouúm 0wåKH/ Ak'¨umav ye {auuo®d H orm*ar
toacsF,smyd owåm trwH tm&ma"EÅd/ w'gyd eouúm 0wåKH
yl&m edAÁme"mwlwd 0kwåH/ jA[®edrEÅeokawåp 0dnmPH ted'óeH
teEÅH oAÁawmybEÅd 0kwåH/ t|uxm,Íö oAÁawmybEÅd
oAÁawm ybmorÜEéH/ edAÁmeawm [d tanm aumpd "ar®m
ybó&wa&m0g aZmwd0EÅwa&m0g y&dok'¨wa&m0g y@&
wa&m0g ew¬d/ oAÁawm0g yblwar0 a[mwd/ euw¬pd ew¬Dwd
oAÁawmywH/ yk&w¬dr'dom'Dok [d toku'dom,Hemr edAÁmeH
ew¬Dwd e0wåAÁEÅd 0kwåH/
{0HoaEÅyd {wH ed½k'¨awumvdu"r® oEédóa,e 0dnm,
rmewåm ed½k'¨"r®aba'e bdEéH uwGm Oyp&dwkH vAÇwDwd 0kwåH
366 y&rw¬'DyeD ygX
oOyg'daoomwdtm'd/ ww¬ Oyg'D,wd wPSm'd|D[d bkoH
*PSD,wDwd Oyg'd/ Oyg'dEécE¨yÍöuH/ aoma,0 {ua'aoe0g
te0aoaoe0g y[Dae[d ur®udavao[d aoaomwd
Oyg'daoaom/ oH0dZÆwd wo®d H oEÅmae Oyg'daoaom ,óm
t"d*wumavwd oOyg'daoom/ edAÁme"mwlwd edAÁLwdo
bma0g/ oOyg'daoomp om edAÁme"mwkpmwd ormaom/ ew¬d
wo®d H oEÅmae Oyg'daoaom ,óm t"d*wumavwd
tEkyg'daoom? tEkyg'daoomp om edAÁme"mwkpmwd 0d*¾a[m/
0kwåaO§wH £wd 0kwåau-a'G rm bdu©a0 edAÁme"mwka,m/
uwrm a'G? oOyg'daoomp edAÁme"mwk? tEkyg'daoomp
edAÁme"mwlwdtm'd/ ww¬ yk&drm udavoedAÁmeHemr/ ypädrm
cE¨edAÁmeHemr/ yk&drm0g 'd|"r®du edAÁmeHemr/ ypädrm orÜ&m,du
edAÁmeHemr/ ,xm[-{um [d "mwk £" 'd|"r®dum
oOyg'daoom b0aewåd ocF,m/ tEkyg'daoom ye
orÜ&m,dumwd/ t*Fkwåa& ye owåedygaw Obawmbm*0drkwå
ynmyd rkwåmeH 'GdEéH cDPmo0geH cE¨Kyg'daoo0aoe
um,ou©d'd|dywå o'¨g0drkwå"r®mEkom&DocFgwmeH pwkEéH
aou©meH tm&'¨0dyó uóp a,m*DuvsmPykxkZÆeó
udavok yg'daoo0aoe oOyg'daoowm
tEkyg'daoowmp 0kwåm/ waw¬0 e0edygaw tEÅ&my&dedAÁm,D?
Oy[pöy&dedAÁm,D? tocFg&y&dedAÁm,D? oocFg&y&dedAÁm,D? O'¨H
aomwtued|*grDwd yÍöEéH tem*grDeH ou'g*grdó wdPÖH
aomwmyEémeEÅd e0EéH aou©yk*¾vmeH udavokyg'daoo0aoe
oOyg'daoowm 0kwåm/
aewåd,H ye t&[wåzvHyd oOyg'daooedAÁmeEÅd 0kwåH/ wH £"
em"dayÜwH/ {w¬p r*¾u©aP udavomeH ca,m oOyg'd
aooHemr/ pkwd teEÅa& cE¨meH tEkyÜga'g tEkyg'daooHemr/
y&rw¬'DyeD ygX 367
,o®m ye y#doE¨d0E¨memr udavaook owd{0 Zm,EÅd/
towd eZm,EÅd? wo®m awyd udavou©a,e oa[0 cd,sEÅd/
,m0pkwd,m y0wårmeH ypöKyÜEécE¨oEÅmeH ye cDPmo0óyd
yk&drba0 y0wåur®udavomeH zvedoE´blwH oAÁowåmeH "r®
wmod'¨H/ wo®m wH cDaPokyd udavaook ,m0pkwd,m y0wå
wda,0/ pkwdu©aP wó eda&ma"gyd "r®wmeda&ma"g {0/
a,m ye w'eEÅa& ykeb0ó tEkyÜga'g/ aom
udavou©a,e oa[0 oda'¨g/ e au0vH w'eEÅa& yke
b0aó0/ wawm y&Hyd terw*¾ oHoma& b0y&Hy&m,
tEkyÜga'gyd awe oa[0 oda'¨g/ oAÁaÍöwH {uar0 edAÁmeH/
{0HoaEÅyd cE¨m0aooó bm0g bm0avoH Oyg'g, t,H
aba'g 0kawåmwd 0kwåH 'k0d"H a[mwd um&Py&d,ma,emwd
'k0d" ynmyeó um&Pavaoemwd taw¬m/
,o®m ye ocFw"r®memr oyvdaAm""r®wåm
ememyvdaAma"[d edpöumvH ZeH yDaVEÅd/ oEÅokcHemr v'¨KH
ea'EÅd/ oedrdwå "r®wåmp udavomeH Z&mr&Pm'DeÍö oaAÁoH
tew¬meH 0w¬K blwm blrdblwm a[mEÅd/ oyPd[dw"r®wåmp
oAÁ'ku©meH rlvblwH tmom'ku©Hemr edpöumvHyd ZaeEÅd/ wo®m
wyÜ#dyu©oda'¨e *kPaba'e wd0d"Hab'H 'aówkH
oknwEÅdtm'd rm[/ ww¬ oAÁyvdaAm" 0d0dwåwåm oknwH/
ouúm,'d|d,m [d owd AmvmeH ,wåum ygyur®yvdaAm"m
tyg, 'ku©yvdaAm"mp oE´dóEÅd/ y@dwmeHp wawm twåmeH
&u©ew¬H ,wåum uvsmPur®yvdaAm"m oE´dóEÅd/
ouúm,'d|deda&ma"ga,0 oaAÁ aw ouúm,'d|drlvau
yvdaAma" eda&ma"wkH oauúmwd/ e 0dem awe tanm
aumpd/ wo®m aomeda&ma"g aw[d yvdaAma"[d 0d0dawåm
a[mwd? wxm &m*u©a,ma,0 &m*rlvau yvdaAma"
368 y&rw¬'DyeD ygX
eda&ma"wkH oauúmwd/ e 0dem awe tanm aumpd/
a'gou©a,ma,0 a'gorlvau/ arm[u©a,ma,0
arm[rlvauwdtm'd 0wåAÁH/ £wd edAÁmeH oAÁyvd aAma"[d
0d0dwåwåm oknwHemr/
edrdwåH 0kpöwd OyÜg'y0wårlvaum MoVm&dumuma&m/ a,e
orEém*wm ocFw"r®m oaAÁoH udavomeH Z&mr&PmeÍö
0w¬Kblwm blrdblwm a[mEÅd/ wxm oaAÁoH rm&meH oaAÁoH
a0&meH oaAÁoH a&m*g'd tew¬meH 0w¬Kblwm blrdblwm
a[mEÅd/ ,awm aw rm&a",smwdyd rpöKa",smwdyd 0kpöEÅd/
umv 'dom a'o oEÅmem'd aba'e [DeyPDwm'd aba'ep
ab'H *päEÅd/ edAÁmeH ye oaAÁoH edrdwå"r®meH c,eda&m"bma0e
od'¨wåm ew¬d/ wo®d H edrdwåEÅd tedrdwåH/ wO§d oaAÁoH udav
om'DeH tew¬meH 0w¬Kblaw edrdwå"ar® 0d'¨HaowGm awoH
tew¬meH tbm0H oma"EÅH edpöH wd|wd/ ep wH umvaba'e
bdEéH a[mwd/ £'H twDaw tokuuayÜ tokuAk'¨ó edAÁmeH?
£'H tem*aw? £'H {w&[Dwd/ emyd 'domaba'e bdEéH/ £'H
'ook 'domok tokum,emr 'dom, edAÁmeH? £'H tokum,
emrmwd/ epmyd a'oaba'e0g oEÅmeaba'e0g bdEéH/ £'H
rEkóavmau £'H a'0avmau £'H jA[®avmauwd 0g £'H
rEkómeH £'H a'0geH £'H jA[®meEÅd0gwd/ wxm yPDwm'd
aba'e bdEéH e a[mwd/ £'H oAÁnKAk'¨geH/ £'H yapöuAk'¨geH/
£'H Ak'¨om0umeEÅd/
yPd[dwH? yPd"meH? yPd"d? yw¬em? tmom? ZDCpäm? ydygomwd
tw¬awm {uH/ ocFw"r®mp vAÇrmemyd bdZÆe"r®wåm ykeyÜKeH
v'¨KH tmom 'ku©Hemr 0a¹EÅd/ tmom'ku©ó y&d,aEÅmemr
ew¬d/ oAÁÍö 'ku©H tmomrlvuH a[mwd/ tmomo'doH
y&rw¬'DyeD ygX 369
'ku©ed'geHemr ew¬d? edAÁmeH ye o,H ydygo0de,"r®wåm
tmomocFgwH oAÁH wPSmyPd"d H0g qE´yPd"d H0g 0daeEÅH 0d"arEÅH
0wåwDwd ew¬d/ wo®d H yPd[dwEÅd tyÜPD[dwH/ {w¬p 'k0d"H okcH
a0',dwokcH oEÅdokcEÅd/ ww¬ rEkó 'dAÁ jA[® orÜwåda,m
vbdwGm tEkb0e0aoe y0wåH yDwdaomreó okcH
a0',dwokcHemr/ wH ye caPcaP 0dZÆK0d, bdZÆe"r®H/
orÜwåda,mp tedpö"r®m/ oaAÁ aw ty&d,EÅH tmom'ku©H
bda,sm 0a¹EÅda,0/ wo®m oAÁH a0',dwokcHemr tmom
'ku©Zeuwåm {uaEÅe 'ku©ar0 a[mwd/ ,xm[-,HudÍöd
a0',dwH? oAÁH wH 'ku©o®dEÅd/ "r®aoemywdemp uwrH wH
tm0kaom om&dykwå edAÁmae okcH? ,a'w¬ a0',dwH ew¬Dwd
yka|e {wa'a0w¬ tm0kaom edAÁmae okcH? ,a'w¬ a0',dwH
ew¬Dwd 0kwåH/ oEÅdokcHemr twåed OyÜEémeH0g OyÜZÆdwkH ypöKy|d
wmeH0g udavom'DeH tyg,'ku©m'DeÍö twåaem or®mya,m*H
y#dpö 0drkpöeokcH/ {wa'a0w¬ {uEÅokcH tpvokcH/ {wo®dO§d
towd ykxkZÆemeH rEkó 'dAÁjA[®orÜwåda,m tEkb0EÅmeHyd
t0óH ywåAÁa|e ypöKy|dwmae0 a[mEÅd t0dpded&,
b,m'DeDwd/ wo®m oAÁó a0',dwokcrlvuó
tmom'ku©ó oEÅdokc'DyuH £'H tyÜPd[dwy'H edAÁmeó
{uH r[EÅH *kPy'H a[mwDwd/
tmum& aba'emwd wd0d"ó oknwm'duó
*kPaum|moó aba'e/ {w¬p ,a'wH terwa*¾
oHoma& tZÑwåH tEko,dwGm tm*wmeH udavomeH
r*¾u©aP tZÑwåar0 ed½kZÑeH cd,seH/ wH c,"mwk eda&m""mwk
ocFgwH {uH "r®m,weH a[mwd/ {um "r®"mwk a[mwd/
{aum y&rw¬"ar®m a[mwd/ c,a|e eda&m"a|e
obm0awm 0dZÆrmewåm? e [d wH ynwåd½lyH a[mwd/ uma,
370 y&rw¬'DyeD ygX
ÓaPp o½lyawm Oyv'¨wåm? 'k0d"O§d edAÁmeó opädu&PH
um,opädu&PH ÓPopädu&PÍö/ ,xm[-qE´Zmawm
Oó[wd/ Oó[dwGm wkavwd/ wkv,dwGm y'[wd/
y[dwawåm ormaem uma,eap0 y&rw¬opöH opädua&mwd/
ynm,p wH y#d0dZÑ yówDwd/ ww¬ terwa*¾ oHoma&
tZÑwåH edpöH oEÅmaywGm y&d',SdwGm tm*wmeH udavomeH
r*¾u©aP tZÑwåar0 ed½kZÑeH edAÁm,eH um,opädu&PHemr/
{0H uma,e opäduwGm yke ypöa0u©aEÅm tZÑwåH wH ed½kZÑeH
ÓaPe ypöu©awm yówd/ ed½k'¨g ar udavomwd Zmemwd?
£'H ÓPopädu&PHemr/ awok um, opädu&PH teEÅH
ty&drmPH 0¥'ku©H acaywd/ ÓPopädu&PH teyÜuH
yDwdaomreóH OyÜga'wd/ ynwåd"ar®ok {0 ½lyH opädu&PHemr
ew¬Dwd/ wó ye ed½kZÑeó oknw"r®wåm rE´Ak'¨DeH wo®d H
wkpäonm ed&w¬uonm oP²mwd/ tedrdwå "r®wåm wo®d H
tbm0rwåonm y&rw¬awm t0dZÆrmeonm oP²mwd/
tyÜPd[dw"r®wåm wPSm0odum Zem wo®d H okcH emr udÍöd
ew¬Dwd rnEÅd/
a, ye ,xm0kwåH c,eda&m"rwåH edAÁmeHemr ea[mwd/ wO§d
tbm0rwåH ynwåd½lyH a[mwd/ edAÁmeÍöemr *rÇD&m'DeH
teEÅ*kPmeH 0w¬K a[mwd? ep tbm0rwåH awoH 0w¬K b0dwkH
t&[wd/ edAÁmeH y&rH okcEÅd 0kwåH/ ep tbm0rawå udÍöd
okcHemr ouúmv'¨KH/ wo®m a,m wó c,eda&m"ó
ypöa,m tw¬d/ ,óp tmEkbma0e aom c,eda&ma"g
odZÑwd/ {w a'0 edAÁmeH emrmwd £päEÅd/ awoHyd 0¥'ku©
oEÅdawm twda&uya,mZeHemr evAÇwd/ edAÁmeóp
*kPy'ged emr teEÅmeH 0¥"r®meH y#dyu©0aoe odZÑEÅd? aem
tnxm/ wo®m ,wåumed t*kPy'ged 0¥"ar®ok vAÇEÅd?
y&rw¬'DyeD ygX 371
wwåumed awoH c, eda&ma" teEÅmed *kPy'ged [kwGm
odZÑEÅd/ a,m c,eda&ma"gyd wm0 0dokH "r®bma0e0dnmwkH
'kuúa&m*rÇDa&m a[mwd/ ,awm wH tbm0rwåH ynwåd½lyH
rnEÅd/ *kPy'geH yeó *rÇD&bma0 0wåAÁar0ew¬d/ oEÅdokcÍö
emr 0¥'ku©meH 0lyoEÅwm{0/ awoH 0lyoarm okacgwd [d
0kwåH/ 0lyoEÅwmwdp awoH oAÁaom c,eda&ma"g{0gwd
0¥'ku©y&d,myEémeH oAÁ a0',DwokcgeH OuúHo*wm wó
c,eda&m"ó y&rokcwm od'¨g a[mwDwd/ wó ye
y&rw¬awm 0dZÆrmebma0 wm0 £'H okwåH/
tw¬d bdu©a0 tZmwH tblwH tuwH tocFwH/ aem ap wH
bdu©a0 tb0dó tZmwH tblwH tuwH tocFwH? e
,dró Zmwó blwó uwó ocFwó edó&PH
ynma,x/ ,o®mp acg bdu©a0 tw¬d tZmwH tblwH
tuwH tocFwH? wo®m Zmwó blwó uwó ocFwó
edó&PH ynm,wDwd/
ww¬ tZmeeH tZmwH/ Zmwdu©a,mwd taw¬m/ tb0eH
tblwH/ tbma0gwd taw¬m/ tu&PH tuwH/ tocF&PH
tocFwH/ OyÜga'wkH0g y0awåwkH0g ocFg&'ku©ó tbma0gwd
taw¬m/ Zmwdu©a,mwd0g 0dokH {um "r®"mwk a[mwd/ wo®m
0dokH "r®bm0H oE¨m, ew¬d ZmwH {w¬mwd tZmwEÅDyd
,kZÆwda,0/ £'H 0kwåH a[mwd? ocFw"r®memr ypöa, owd
Zm,EÅd/ towd e Zm,EÅDwd ZmwH 0d, tZmwHyd awoH tw¬d/
y&rw¬awm 0dZÆrmeH a[mwDwd taw¬m/ ,'dp tZmwHemr
ew¬d? Zmwar0 tw¬d/ {0Howd twåed udavomeH
tZmww¬m, or®m y#dyZÆEÅmeHyd oaAÁ udavo"r®m
Zmwma,0 od,kH/ aem tZmwm/ uo®m? tZmwóemr
372 y&rw¬'DyeD ygX
ew¬dwm,mwd/ {oea,m oaAÁok 'kpö&dw"ar®ok
tyg,'ku©0¥'kau©ok? 'd|"ar®p oaAÁok
a&m*gAm"b,ky'´a0ok/ {0Íö owd avmau oaAÁ
yk&doum&m yk&doxmrm yk&doy&uúrm ed&w¬um {0 od,kEÅd
£rrw¬H oE¨m, aem apwH bdu©a0/v/ ynma,xmwd 0kwåH/
,o®m ye tZmwHemr {uaEÅe tw¬da,0/ wo®m twåed
tZmww¬m, or®my#dyZÆEÅmeH aw {uaEÅe eZm,EÅd/ {0H owd
oaAÁ yk&doum&m yk&doxmrm yk&doy&uúrm ow¬um {0
a[mEÅDwd £rrw¬H oE¨m, ,o®mp acg bdu©a0wdtm'd 0kwåH/
{wåm0wm t0dZÆmeda&m"m ocFg& eda&ma"g/ ocFg&eda&m"m
0dnmPeda&ma"g/v/ 'ku©u©E¨ó eda&ma"g a[mwDwd {0H
0kwåó eda&m"ó y&rw¬awm 0dZÆrmebm0H 'aówd/ tw¬d
o'´ó 0dZÆrmew¬0pewåm/ ww¬ eda&ma"g 'k0da"g
Zmweda&ma"g tZmweda&ma"gwd/ ww¬ OyÜZÆdwGm eda&ma"g
Zmweda&ma"gemr/ rpöLwdp r&PEÅdp {waó0emrH/
tZÑwåy&d,m yEémeH udavom'DeH OyÜg'óyd oAÁaom
tbma0g tZmw eda&memr/ a,m oAÁocFg&oraxm
oAÁKy"dedóa*¾g wPSu©a,m 0d&ma*g eda&ma"g edAÁmeEÅd 0kpöwd/
t,rd"m"dayÜawm? t,ar0 [d oAÁyvdaAma"[d oknwåm
oknawmemr/ udavomeH Zm&mr&Pm'DeÍö 0w¬Kblwó
edrdwåó tbm0g tedrdawåmemr/ oAÁ'ku©meH ed'geblwó
tmom'ku©ó tbm0g tyÜPd[dawmemr/ awe 0kwåH
oknwHtedrdwåH tyÜPd[dwaÍöwd wd0d"H a[mwDwd/ y'EÅdtm'd
edAÁmeó a00pemed/ wO§d 0dokH toHrdaóm au0avm
OyvAÇrmaem {aum y&rw¬ "ar®mwd y'H emr/ aum|moaw¬m
[d y'oa'´g/ ,xm y'aom "r®H 0gap,smwd/ p0embma0e
tpöKwH/ ykAÁEÅmy&aEÅ twduúr® y0wåwåm tpöEÅH/
y&rw¬'DyeD ygX 373
ocF&Pudpö&[dwwåm tocFwH/ twåaem Owå&dw&ó
uópd "r®ó tbm0awm tEkwå&EÅd/ 0gerkwåm wPSm
0drkwåm? r[aEÅ oDvu©E¨m'dau "ar® {od Hok t"d*päd Holwd
ra[oa,m? Ak'¨g/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, ½lyedAÁme o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
374 y&rw¬'DyeD ygX
orkpö, o*F[ y&rw¬'DyeD
162/ {0H q[d y&dapäa'[d pwåma&m y&raw¬ 'aówGm
£'ged awoH wHwH&modocFgwH orkpö,H 'aóaEÅm tm'd*gx
rm[/ a, ovu©Pm 'Ggowåwd0d"m 0w¬K"r®m r,m 0kwåm/
£'ged awoH orkpö,H ,xma,m*H y0u©mrDwd a,mZem/ ww¬
ovu©Pm0w¬K"r®mwd ya'[d 'o0d"med tedyæEé½lyged
y#du©dywd/ e [d wmed twåaem tma0edublawe obm0
vu©aPe tedpöwm'd omrnvu©aPep ovu©Pmed
a[mEÅd/ {uEÅy&rw¬wm, tbm0awm/ wawma,0p
0w¬K"r®mp ea[mEÅd/ o½lyawm tEkyvAÇrmewåm/ 'AÁ0gpaum
[d £" 0w¬Koa'´g/ 'AÁÍöemr £" o½lyawm vAÇrmaem
obma0g {0/ {awe edAÁmeóyd r*¾zv ypöa0u©eÓaPok
o½lyawm vAÇrme obm0wm 0kwåm a[mwd/ tedyæEé½lygeH
0d, p 0w¬K"r® oEédóa,e 'dórme"r®rwåbm0H 0g
ynwåd"r®meH 0d, y&duyÜdwmum&rwåbm0H0g oo0domP
upäyavmrm'DeH 0d, oAÁaom tblw y&duyÜdw rwåbm0H0g
ed0ga&wDwd a0'dwAÁH/ {w¬p
'Ggowåwd0d"movu©Pm0w¬K"r®mwd 0pae ya,mZeH e'dówd/
awok [d 'Ggowåwd0da"ok {uapö {0 "r®m yk&darok wDok
o*Fa[ok tm*wm/ ypädarp oAÁo*Fa[ tedyæEé½lygedyd
t"dayÜwmed{0gwd/ {w¬p 0w¬K"r®movu©Pmwd ya'[d
tedyæEé½lygeH ovu©Pwm y#du©dyae ,H 0wåAÁH/ wH
½lyorka'´o 'Dyed,H 0kwåar0gwd/ {uEÅmukovZmwd,meH
tmo0 pwkuúm'DeH o*Fa[m tukovo*Fa[m? e tukov
orÜ,kwåwåma,0 tukovblwmeH pdwåzóm'DeEÅd/ ukovm
ukovmAsmuwrdóumeH o*Fa[m rdóuo*Fa[m/
y&rw¬'DyeD ygX 375
aAm"d 0kpöwd pwlok ra*¾ok ÓPH? AkZÑEÅd {wm,mwd uwGm/
aAm"d,m yu©m aAm"dyu©m/ aAm"dorÇm&mwd taw¬m/ aAm"d
yau©ok b0g taEÅm*"mwd aAm"dyu©d,m/ awoH o*Fa[mwd
aAm"dyu©d,o*Fa[m/ oaAÁoH te0aoomeH y&rw¬"r®meH
o*Fa[m oAÁo*Fa[m/ pd&yg&d0god,a|e r'ed,a|ep
tmo0 o'dowåm tmo0g/ ,'dp w'kb,a|e tmo0gemr
od,kH/ £ar avmbm'a,m {0 tmo0gemr od,kH/
ykyæmo0g'a,m [d avmau q yÍö &wådrwåH 0g owå|&wådrwåH
0g o,Hyd ukarÇok y&d0goH *PSEÅd/ ukarÇp y&d0goH *g[mayEÅd/
£ar ye terwa*¾ oHoma& o,Hyd owåoEÅmae y&d0goH
*PSEÅd/ owåoEÅmeÍö y&d0goH *g[mayEÅd/ ouvH owåoEÅmeH
o'g tmo0yl&dwar0 a[mwd/ ,xm[-pu©KH avmau
yd,½lyH omw½lyH {aw¬om wPSm OyÜZÆrmem OyÜZÆwd/ {w¬
ed0Dormem ed0DowDwdtm'd/ ww¬ {om wPSm
y&d,k|me0aoe OyÜZÆrmem {aw¬0 OyÜZÆwd/ OyÜZÆdwGmp yke
tEko,bma0e y&d0goH uwGm ed0Dormem {aw¬0 ed0DowDwd
taw¬m/ ,m0p t&d,r*¾a"g0eH evAÇwd/ wm0 oEÅmeH
*lxyl&dwulyH 0d, 'kAÁdaom"H uwGm y0wåwd/ ykyæmo0g'a,mp
r'H ZaeEÅm rk[kwåar0 ZaeEÅd/ £ar ye ,m0 t&d,r*¾H
evbwd/ wm0 edpör'H ZaeEÅd/ wo®m {uaEÅe £ara,0
pd&yg&d0god,a|e r'ed ,a|ep tmo0gemr b0dwkH
t&[EÅDwd/
0doE´ea|e0g tmo0o'dowåm tmo0g? ,xm [d uk"dw
uk|daem r[m0Prkac[d ,loocFgawm tmoa0g 0doE´dwGm
ydavmwduc@med 'laowd? {0H £aryd q[d'Gga&[d 0doE´dwGm
qVm&r®Pmed'laoEÅDwd/ tm,wH0g oHom&'ku©H o0EÅdyo0EÅd
0a¹EÅDwd tmo0g/ tx0g? b0awm tmb0*¾g "r®awm
376 y&rw¬'DyeD ygX
tma*gMwwkrSm o0EÅd tm&r®Pu&P0aoe y0wåEÅDwd
tmo0g/ tmo'´ó t0"dtw¬aZmwuwåm/ t0"dp 'k0da"g
r&d,m'0doa,m tbd0d"d0doa,mpmwd ww¬ ,ó
orÁE¨deDMud,m t0"dblwH twåmeH A[duwGm y0wåwd/ aom
r&d,m'0doa,m emr/ ,xm tmygwvdykwåm a'a0g 0ka|mwd/
,ó orÁE¨deDMud,m t0"dblwH twåmeH AsmaywGm taEÅm
uwGm y0wåwd? aom tbd0d"d0doa,memr/ ,xm
tmjA[®avmum b*0awm udwådoa'´g tAÇK*¾awmwd/ £" ye
tbd0d"d0doa,m '|aAÁm/ wo®m b0*¾Íö a*gMwbkÍö AsmaywGm
taEÅm uwGm o0EÅDwd taw¬m a0'dwaAÁm/
(204) 0dbm0ed,H ye
t0"dp r&d,m'tbd0d"d0aoe 'k0da"gwd 0wGm yke wH
0dbma0aEÅm ]]ww¬ tmygwvdykwåm a'a0g 0ka|mwdtm'Dok0d,
Mud,H A[duwGm y0awåm r&d,ma'g/ tmb0*¾goa'´g
tAÇK*¾awmwdtm'Dok0d, Mud,H AsmaywGm y0awåm tbd0d"D}}wd
0'wd/ wH e ,kZÆwd/
e [d t00d"d0do,blawm b0a*¾g avmuwå,AsmyuH
o'´ó tAÇK*¾reMud,H AsmaywGm y0wåwd/ ep t0"dblawm
taw¬m Mud,H A[d0g taEÅm0g uwGm y0wåwDwd ,kawåm/
Mud,m{0 ye wH A[d0g taEÅm0g uwGm y0wåwDwd ,kawåm/
{0Íö uwGm rlv#Dum,H-'k0da"g[d t0"d tbd0d"d0doa,m
tebd0d"d0doa,mp/ tbd0d"d0do,H Mud,mAsmaywGm y0wåwd?
tmb0*¾g b*0awm ,aom *awmwd/ £w&H A[duwGm?
tmygwvdykwåm 0ka|m a'a0gwd/ umarwd £päwDwd umarm/
aom{0 tmoa0gwd umrmoa0g/ umrD,wd0g MoVm&daue
umare £päD,wDwd umarm/ yÍöumr*kPrkace a'odawm
y&rw¬'DyeD ygX 377
oaAÁm umrm0p&"ar®m/ £" ye wH emare w'g&r®Pm
wPSm{0 t"dayÜwm? umarm{0 tmoa0gwd umrmoa0g/
umrm0p&"ar®ok tóm'embdeE´e 0aoe y0awåm
umr&ma*g/ axa&e ye t,raw¬m0 £pädawm/ 0u©wd [d
umrb0 emare wAÁw¬Kum wPSm t"dayÜwmwd/
(205) 0dbm0ed,H ye
yk&draw¬m0 0kawåm/ aom tEkyyaEém? ax&rwmEk*wó
£"m"dayÜwó tw¬ó t0kwåwåm/
b0goa0gwd {w¬ 'k0da"g ba0g ur®ba0g Oyywådba0g p/
ww¬ r[*¾wukov"r®m ur®ba0g/ wHedAÁwåm 0dygu "r®m
Oyywådba0g/ £"yd b0oa'´e w'g&r®Pm wPSm{0
t"dayÜwm/ ba0g{0 tmoa0gwd b0goa0g/ wo®d H 'k0da"
ba0 eduEÅd0aoe y0awåm ½lyg½ly&ma*g/
(206) ,H ye 0dbm0ed,H
]]oów 'd|do[*awmp &ma*g {aw¬0 o*F,SwD}}wd 0kwåH/
wH e ,kwåH/
b0goa0g pwlok 'd|d*w 0dyÜ,kwå avmbo[*awok
pdwåKyÜga'ok OyÜZÆwDwd [d t|uxmua@ 0kwåH/ ,w¬ ye
umrwPSm b0wPSm 0db0wPSmwd tm*wH/ waw¬0
oów'd|d o[*awm &ma*g ,mumpd ukovmukov
ur®b0eduEÅd ,mumpd Oyywådb0yw¬em/ oAÁm b0wPSm,H
o*F[dwmwd ,kwåm/ £" ye ,xm0kwåH b0go0H xaywGm
oaAÁm avmabm umrmoa0 {0 o*F[dawmwd ,kawåmwd/
(207) {awae0 ,Íö ww¬ 0kwåH/
]]wwda,m bm'd|do[*awm}}wd/ wHyd y#du©dwåH a[mwd/
378 y&rw¬'DyeD ygX
,mumpd 'd|d 'd|moa0g/ a,maumpd arma[m t0dZÆmoa0g/
{w¬ od,m? uo®m £ar {0 tmo0gwd 0kwåm/ eEk tanyd
rmem'a,m pd&yg&d0god,|m'd,kwåm {0 a[mEÅDwd/ opöH/
£arok ye umrmoa0 y&d0ka| owd oaAÁumr0do,m
rmem'a,m y&d0k|m{0 a[mEÅd/ wo®d H 0drkawå 0drkwåm{0? wxm
b0goa0 y&d0ka| owd b00do,m/ 'd|moa0p y&d0ka| owd
'd|d0do,mwd/ t0dZÆmye awoH wdPÖHyd rlvblwmwd/ £wd
£ar {0 yg&d0god,|m'Dok y"meblwm a[mEÅd/ £wa& ye
w'EkAE¨rwåm{0 orÜZÆEÅDwd e aw tmo0gwd 0dokH 0wåKH
t&[EÅDwd/ twåed ywdwH ZeH teómoduH uwGm taZÑmw¬
&aEÅm [ewd rma&wDwd MoaCm/ yuwdra[maCm/ wxm
t0[eea|e 'kwå&a|ep MoCo'domwd MoCm/ ,'dp
t0[nea|p 'kwå&a|ep MoCmemr od,kEÅdtm'daum
yoa*Fg rmem'DeÍö MoCbm0 y&d[ma&m 0kwå ea,e
a0'dwaAÁm/
0¥o®d H0g b0,EÅau0g oawå a,maZEÅDwd a,m*g/
b0EÅ&pkwd,m o[ b0EÅ&y#doE¨d H *aEÅEÅd Ca#EÅDwd *E¦m/
tbdZÑmwd oAÁó &m*aówH emrH/ wo®m ½lyg½ly &m*gyd {w¬
o*F[dwmwd '|AÁm/ Asmyga'gwdyd oaAÁm a'gaom {0/ £'H
opömwd eda0aomwd £'ar0 opöH? armCrnEÅd y0awåm
rdpämbdeda0aom/ 0¥'ku©awm 0drkwåd,m tr*¾blwHa,0
a*goDva*g0wm'duH y&awm tmroeH wxm wxm uayÜwGm
*[PH oDvAÁwy&mrmaom/ {w¬p y&awmwd
blwobm0ypöeduawmwd taw¬m/ um,oa'´g ye oAÁw¬
½lyuma, emruma,p y0awåmwd twdwuma,e ypöKyÜEé
um,H ypöKyÜEéuma,ep tem*wum,H *aE¦wd Ca#wDwd
um,*aE¦m/ tx0g? uma, *aP²mwd um,*aP²m/ tZÑwå
y&rw¬'DyeD ygX 379
*aP²mwd taw¬m/ ed*aP²mem#ykawåmwdtm'Dok0d, *P²oa'´g
*Pd²,H y0awåm/ bkoH tm'd,EÅd trkÍöe*g[H *PSEÅDwd
Oyg'gemed/ udavoblawm umarm{0 Oyg'geH umrk yg'geH/
0w¬KblwH0g umrH Oyg'd,wDwd umrkyg'geH/
'Ggo|d'd|da,m wd0d" r[m'd|da,m tnmyd0g omoae
avmaup oE´dórmem 0dy&Dw*g[blwm 'd|da,m 'd|Kyg'geH/
,xm*[dwH0g yk&dr'd|d H £'ar0 opöH armCrnEÅd
Oyg'd,wDwd 'd|Kyg'geH/ a*gPukuúK&m'DeH wHwHyuwdpm&dwåH
oDvH emr/ war0 ok|KH orm'dEéH 0wHemr/ w'kb,H
oHom&rkwåd,m ra*¾gwd 'V§*[PH oDvAÁwk yg'geH emr/
twå0g'kyg'geEÅd {w¬ twåm 0kpöwd y&duyÜAk'¨d,m *[dawm
{auuo®d H owå oEÅmae y"medóa&m/ ,H
avmud,r[mZem oawåmwd0g yk*¾avmwd0g ZDa0gwd0g
wxm*awmwd0g avmaumwd0g oÍÆmeEÅd/ ,Íö ememwdw¬d,m
£ó&edr®dwH0g t"dpöorkyÜEéH0g tpöEÅoówH0g {upöoówH0g
Oapä'H0g ynayEÅDwd/ wH twåmeH tbd0'EÅdap0 Oyg'd,EÅdp
owåm {awemwd twå0g 'kyg'geH/ 0Dowd0d"m ouúm,'d|d/
ww¬ tbd0'EÅDwd 0dod|H y"meH uwGm 0'EÅd/ Oyg'd,EÅDwd 'V§H
tm'd,EÅd/ ,xm[ --
ww¬ uwrm ouúm,'d|d/ £" tókw0g ykxkZÆaem ½lyH
twåawm orEkyówd/ ½ly0EÅH0g twåmeH/ twåed 0g ½lyH/
½lyo®d H0g twåmeH/ a0'eH twåawm orEkyówd/ a0'em0EÅH0g
twåmeH/ twåed0g a0'eH/ a0'emy0g twåmeH/ onH/ ocFga&/
0dnmPEÅd/
ww¬ ½lyH twåawm orEkyówDwd ½lyar0 twåmwd
*PSmwd/ ½ly0EÅH0g twåmeEÅd twåm ar ½ly0gwd *PSmwd/ twåed
380 y&rw¬'DyeD ygX
0g ½lyEÅd twåmeH y#dpö ½lyH wd|wDwd *PSmwd/ ½lyo®d H0g
twåmeEÅd ½lyH y#dpö twåm wd|wDwd *PSmwd/ uxH ½lyum,H
O'´dó tZÆ t[H xa'¨grSDwd 0g tZÆ t[H rk'kaumrSDwd0g
0'aEÅm yx0d ocFgwH ½lyH twåawm orEkyówdemr/ tZÆ rr
uma,m xa'¨gwd0g rk'lwd0g 0'aEÅm aoo"ar®0g "r®rkwåuH0g
twåmeH *a[wGm wH twåmeH yx0D0EÅH orEkyówdemr/ tZÆ
x'¨bma0g0g rk'kbma0g0g r,d Zmawmwd 0'aEÅm twåed yx0d
Ho rEkyówdemr/ tZÆm[H x'¨bma0 XdawmrSd rk'kbma0
Xdawm rSDwd 0'aEÅmyx0drSd twåmeH orEkówdemr/ t,H
yx0drSd pwk&m0w¬dum, oHuúm,'d|d,m y0wåmuma&m/
aoaook owå0Dowd½layok ,xmorÇ0H 0wåaAÁm/ t[H r&mrd
r&dómrDwdtm'dem [d tedpöwm,Hyd om'd|d y0wåwda,0/
aoo½layok 0wåAÁH ew¬d/ £'H emr t[H ykaAÁ oHbkÍÆd H/ tZÆ
oHbkÍÆmrd/ y&awm oHbkÍÆdómrDwd0g okcdawmrSd
'ku©dawmrSDwd0g a0'eH twåawm orEkyówd/ tZÆ rr
uma,m okcdawm 'ku©dawmwd0g rrpdwåH okcdwH 'ku©dwEÅd0g
twåmeH a0'em0EÅH orEkyówd/ tZÆokcH0g 'ku©H0g r,dZmwEÅd
twåed a0'eH orEkyówd/ tZÆm[H okcdw bma0 XdawmrSd
'ku©dwbma0 XdawmrSDwd a0'em, twåmeH orEkyówDwd/
onm, oaAÁokp ynmorawåok ocFga&ok 0dokH 0dokH
0dw¬ma&wGm 0wåaAÁm/ t[H yómrDwd pu©K0dnmPH twåawm
orEkyówd/ 'óeH arwd twåmeH 0dnmP0EÅH orEkyówd/
r,d'óeHemr tw¬Dwd twåed 0dnmPH orEkyówd? t[H
'óae oraw¬mrSDwd 0dnmPo®d H twåmeH orEkyówd/ {ao
0ea,m aoaook yÍöok 0dnmaPolwd/ t[ ro®d t[H
{aum oawåm {aumyk*¾avm {aum ZDa0g {aum avmaum
{aum ea&m rEkaóm a'a0goauúm jA[®mwd0g t[H*pämrd
y&rw¬'DyeD ygX 381
t[H wd|mrd t[H edoD'grd t[H edyÜZÆmrd t[H ordaÍÆrd
yoma&rDwdtm'dem 0g cE¨yÍöuH0g {uaruH0g cE¨H orl[awm
*a[wGm y0wådyd 0wåAÁm/ ty&dnmw0w¬KumeO§d {urk[kwå
rawåyd ,HudÍöd twåaem0g y&ó0g twåy#doH,kwå0peH
uaxEÅmeH pdwåH0g 0peH0g ,xm0kawå ½lyg½ly"ar® u'gpd
twåawm Oyg'd,dwGm y0wåwd/ u'gpd twåy&d0g& bma0e/
u'gpd twåedódwbma0e/ u'gpd twåedó,bma0e/ u'gpd
{auu"r®0aoe/ u'gpd orl["r®0aoemwd/
,o®m ye twåedrdwåHemr 0o0wåemum&H y#dpö Oy|mwd/
0o0wåem uma&mp ½lyg½ly"r®meH ypö,m,wå 0kwåduwåH cPd
uwåÍö ok|K yóEÅmeH ew¬d/ wo®m y&dnmw0wåKumeH twå
y#doH,kwå0peH uaxEÅmeHyd pdwåH y'krdedyawå O'uAdE´K 0d,
awok "ar®ok tv*¾dwGm{0 y0wåwDwd a0'dwAÁH/ owåmeH
pdwåoEÅmae ukoav "ar® tEkyÜaEé0g OyÜga'wkH OyÜaEé0g 0g
aowkH t'wGm eD0ga&EÅDwd eD0&Pmed/ umrea|e umarm?
qE´ea|eqaE´mwd umrpäaE´m/ Av0&ma*g/ aom{0eD0&PEÅd
umrpäE´eD0&PH/ y|maetm½kayÜumrpäE´H eD0&PH
y#dpöO'¨pöeD0&PEÅd 0kwåwåm ye xaywGm ½lyg½ly&ma*
t0aoaom oaAÁmavmabm umrpäaE´ to*F[dawmemr
ew¬d/ psmey#dyu©bma0gye yÍöumr*kPdu&m*aó0
a[mwDwd a0'dwaAÁm/ AsmyZÆeH Asmyga'g/ pdwåó ylwdbma0gwd
taw¬m/ a,maumpda'gaom/ uo®m yaew¬ xderd'¨ eD0&PEÅd
p O'¨pö ukuúKpö eD0&PEÅd p a'G a'G "r®m {uH eD0&PH uwGm
0kwåmwd/ udpöawm ypö,awm y#dyu©awmp o'dowåm/ wxm
[d udpöawm wm0 xderd'¨'G,H pdwåKyÜg'geH vDebm0g yg'eudpöH/
O'¨pöukuúKpö'G,H t0lyoEÅbm0gyg'eudpöH/ ypö,awm yk&dr'G,H
wE´d0dZrÇd wwmypö,H/ ypädr'G,H ÓwdAsoem'd0dwuúypö,H/
382 y&rw¬'DyeD ygX
y#dyu©awm yk&dr'G,H 0D&d,y#dyu©H/ ypädr'G,H orxy#dyu©EÅd/
tEkaoEÅDwd tEko,m/ tEk½lyH um&PH vbdwGm OyÜZÆEÅDwd
taw¬m/ tEktEk aoEÅDwd0g tEko,m/ ,m0 r*¾H ey#dvbwd/
wm0 tEÅ&m ty&du©d,srmem [kwGm um&Pvmab owd
ykeyÜKeH OyÜZÆEÅDwd taw¬m/ OyÜZÆeaÍöw¬ tyÜ[Dea|e OyÜZÆem
&[bma0g a0'dwaAÁm/ e ye o½lyawm OyÜwåd? uxH 0dnm
,wDwd ap/ ,ó umr&m*gEkoa,m OyÜZÆwd? waó0
y#dCmEkoa,m OyÜZÆwDwd 0kwåwåm/ {0Íö uwGm ygVd,H
ykxkZÆeó owåyd tEko,m tEko,0ga& o[ tEkaoEÅDwd
OyÜZÆe0ga& o[ OyÜZÆEÅDwd 0kwåm/ ,xm[ ykxkZÆeó
t0dZÆmEkoa,mp tEkaowd/ umr&m*/ y#dC/ rme/ 'd|d/
0dpdudpäm/ b0&m*Ekoa,mp tEkaowDwd/ wxm
OyÜZÆe0ga&yDwd/
tydp? o½lyawm y&d,k|meH tywGm oEÅmae y0wårmae[d
ukovmukovm AsmuwpdwåKyÜga'[d o[ tEk½lyg t0d½k'¨g
[kwGm aoEÅd/ 0dokH orÜ,kwå"r®bma0e t0k|dwm [kwGm
o,dwm a[mEÅDwd tEko,m/ tEk tEk aoEÅDwd0g tEko,m/
yuwd,m ,xmEko,dawok{0 umr&m*g'Dok ykeyÜKeH OyÜZÆdwGm
'd*kP wd*kPm'd 0aoe ykeyÜKeH aoEÅd/ o,emuma&e Oy½ky&d
yvda0aXEÅDwd taw¬m/
wDok &m*g'DeH t0w¬mok yxrm0w¬m, XdwmeH umr&m*g
'DearwH t"d0peH/ wdaóm [d t0w¬m tEko,m0w¬m
y&d,k|mem0w¬m 0Dwduúrm0w¬mwd/ ww¬ a, umr&m*g'a,m
OyÜZÆdwGm um,*F0gp*F H pmavEÅd? awoH wxmy0wåm t0w¬m
0Dwduúrm0w¬memr/ a, reo®d H {0 Z0epdwåo[Zmwm [kwGm
y0wåEÅd? awoH wxmy0wåm t0w¬m y&d,k|mem0w¬memr/ a,
y&rw¬'DyeD ygX 383
ye Z0eo[Zmwbm0Hyd tywGm 0goem"mwka,m 0d,
pduúoEÅmem Eko,dwm [kwGm y&d,k|meyÜwåd,m ADZbma0e
wd|EÅd? okbedrdwåm'daup tm&r®aP tmygwrm*aw a,oH
0aoe tm0ZÆeH &m*g'dygwkbm0w¬m, ta,medaom b0*F H
tm0a¥wd? tbm0dwÍö pdwåH a,oH 0aoe 'rxH eOaywd?
awoH wxm y0wåm t0w¬m tEko,m0w¬memr/ w'0w¬dum
umr&m*g'a,m tEko,memr/ aw ye ty&rw¬blwmyd e
a[mEÅd/ {uEÅy&rw¬Zmwduwåm/ ep ukovmAsmuwblwm
{uEÅmukovZmwduwåm/ emyd ukovmAsmuw0d½k'¨g? 0dokH
orÜ,kwå"r®bma0e tEkyv'¨wåm/ emyd umvwå,0dedrkwåm?
awumvdu"r®oEédóa,e y0wåeawm/ ,'g ye aw ork|
[dwGm y&d,k|mebm0H *päEÅd? w'g 0dokH orÜ,kwå"r® bm0Íö
*päEÅd/ om&r®Pm'dbma0gp awoH y&dAsawåm a[mwd/ {w'w¬H
oE¨m, uxm0w¬KrSd awoH om&r®P"r®bma0g
ocFg&u©E¨bma0gp ywd|mydawm a[mwDwd/
,xm ye zv"m&drSd ½ku©rSd 0douP³au 'daEé
½ku©mEko,dawm zvkyÜwåd,m ypö,blawm odaea[m y&du©,H
*päwd/ ora, OyÜZÆdórmemed zvmed EkyÜZÆEÅd/ {0H omEkoa,
pdwå oEÅmae ,o®d H caP ra*¾g ygwkb0wd? wo®d H
o[r*¾KyÜg'g aom aom tEkoa,m y&du©,H *päwd/
y&du©DPó ye yke y&d,k|meHemr ew¬d? ukawm 0Dwduúarmwd
£rrw¬H oE¨m, ra*¾g tem*womrnH udavoZmwH
yZ[wDwd ww¬ ww¬ 0kawåm/ ww¬ tem*womrnEÅd
tem*wor®wH? e {uEÅ tem*wH/ awae0 [d t|uxm,H
ra*¾g a,udavao yZ[wd? aw twDwmud0g tem*wmwd0g
ypöKyÜEémwd0g e0wåAÁmwd 0kwåH/ {awep ra*¾g udavorkace
,med ukovmukovur®medp Oyg'dEéucE¨yÍöaup yZ[wd?
384 y&rw¬'DyeD ygX
aw twDwmwd0gtem*wmwd0g ypöKyÜEémwd0g e0wåAÁmwd
'Daywd/ ,'d {0H ra*¾e y[Dem oaAÁ awblru"r®m
umv0drkwåmemr twcFwm emr typö,memr od,kEÅd/e/
awumvduZmwduwåm ocFw oypö,Zmwduwåm r-341 p/
aw [d ra*¾ tEkyÜaEé £ar emr"r®m OyÜZÆdóEÅd ed½kZÑdóEÅDwd
{0H ocFwvu©PH tm[pö ÓaPe *[dwwåm vu©P0aoe
awblrum'dbm0H bZEÅDwd/ {0Íö uwGm 0dokH orÜ,kwå"r®bm0H
tywåmeH tEko,m0w¬m, 0g 0goem0w¬m,0g
ur®or*Ðwm0w¬m,0g tmo,ZÑmo,m "drkwådp&dw0w¬mok0g
XdwmeH obm0geH Zmwd0aoe y&rw¬ "r®wm tukovm'dwmp
yapöwAÁm a[mwDwd/
(208) 0dbm0ed,H ye
]]tyÜ[Dem [d udavom um&Pvmab owd OyÜZÆem &[m
oEÅmae tEktEko,dwm 0d, a[mEÅDwd w'0w¬m tEko,mwd
0kpöEÅd/ aw ye edyÜ&d,m,awm tem*w udavom/
twDwypöKyÜEémyd wHobm0wåm wxm 0kpöEÅD}}wd 0kwåH/ ww¬
tEko,memr oEÅmae u'gpdyd tEkyÜEé ykAÁm tem*w
udavom {0gwd uwGm oEÅmae tEk tEko,dwm 0d,
a[mEÅDwd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d aw tEktEko,dwm 0d, a[mEÅd/ {uaEÅe
tEko,dwm{0 a[mEÅDwd/
(209) ,Íö ww¬
]]aw ye edyÜ&d,m,awm tem*wudavom}}wd 0kwåH/ wHyd e
,kwåH/
e [d ra*¾e tyÜ[Dem tEko,m tem*wmemr a[mEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 385
y[Demydp edyÜ&d,m,awm tem*wmwd eouúm 0wåKH/
tem*w omrnó t"dayÜwwåmwd/ {awe twDwypöKyÜEémyd
wHobm0wåmwxm 0kpöEÅDwd £'H0dy#du©dwåH a[mwd/ tydp?
OyÜg'|dwdb*F ywåmeH{0 {uaEÅe awumvduwm a[mwDwd
w'ywåmeH tEko,meH ypöKyÜEéwm y&d,ma,m0 0wåKH ,kawåm/
{0Íö uwGm ygVd,H ,ó umr&m*Ekoa,m OyÜZÆwd? wó
y#dCmEkoa,m OyÜZÆwDwdtm'dem ypöKyÜEéumvdaum OyÜg'0ga&m
{0 0kawåm? e eda&m"0ga&m? ep twDwmem*w 0g&mwd/ ,H ye
y#dorÇd'gra*¾ [Íöd ypöKyÜaEé udavao yZ[wd/ awe [d
&awåm &m*H yZ[wd? 'ka|m a'goH? rkaV§m arm[EÅd 0kwåH/ wH
y&d,k|meywåmeH {uEÅypöKyÜEéu©PH oE¨m, 0kwåEÅd '|AÁH/
awae0 [d t|uxm,H 0wårmEkyÜEéH bkwGm 0d*wkyÜEéH
MoumouwkyÜEéH ork'gpm½kyÜEéEÅd pwkAÁd"H OyÜEéH e r*¾0ZÑH/
blrdv'¨KyÜEéH tm&r®Pm "d*¾[d wkyÜEéH t0du©rÇdwkyÜEéH
tork*¢g#dwkyÜEéEÅd pwkAÁd"H r*¾0ZÑEÅd 0kwåH/ ww¬ 0wårmEkyÜEéH ork'g
pm½kyÜEéEÅd £'H 'G,H cPypöKyÜEéar0/ bkwGm0d*wkyÜEéH twDwar0/
Moumo uwkyÜEéH tem*war0/ w'kb,H ye ypöKyÜEéorDywåm
OyÜEéEÅd 0kwåH/ orDyypöKyÜEéEÅd 0kwåH a[mwd/
blrdv'¨KyÜEéHemr twåaem caE¨ok tEko,dwmeH ra*¾e
tyÜ[DemeH tEko,meH{0 emrH/ tm&r®Pm"d*¾[dwkyÜEéH emr
okbedrdwåm'dau tm&r®aP oud H Z0dwGm ,m0 wr®Lvaum
y&d,k|mea0a*g e 0lyor®wd? wm0 t"drwåxmr*w bma0e
XdwmeH awoan0 emrH/ tEko,m [d emr terwa*¾
oHoma& ykeyÜKeH y&d,k|meywåmeH udavomeH 0aoe Oy½ky&d
xd& w& 'V§w& ywåd,m yuwd,myd xmr*wm{0emr
a[mEÅd/ e a,e0g awe0g 0g,mare yZ[dwkH ouúKaP,sm/
{0H oaEÅyd ,'g a,m a,m tEkoa,m ypö,vmabe
386 y&rw¬'DyeD ygX
y&d,k|me A[kavm a[mwd? w'g aom aom 0daoaoe
t"drwåxmr *wbm0H ywGm Xdawm a[mwd/ ,'g a,m a,m
y#dyu©"r® orm'gaee ed*¾[yawåm a[mwd? w'g aom aom
rE´xmr *wbm0H ywGm Xdawm a[mwDwd/ t0du©rÇdwkyÜEéHemr
orx 0dyóem[d ok|Kted*¾[dwmeH awoan0 emrH/
tork*¢g#d wkyÜEéHemr ra*¾e tyÜ[DemeH blrdv'¨geH awoH{0
emrEÅd/ ,o®m ye avmukwå&"r®memr udavomeH
tpöEÅy#dyu©m a[mEÅDwd a[|drm r*¾|zv|m aou©m twåaem
r*¾zvu©aPok Oy&d r*¾gaZÑ[dyd tEkoa,[d omEko,mwd0g
ed&mEko,mwd0g xmr0wmwd0g txmr*wmwd0g e0wåAÁm/
wo®m tEko,meH wm'dao ypöKyÜEé bma0 owdyd [Íöd ypöKyÜaEé
udavao yZ[wd/ awe[d xmr*awm tEko,H yZ[wDwd
0kwå a'gaom ew¬Dwd a0'dwaAÁmwd/ umr&ma*g{0 tEkoa,m
umr&m*gEkoa,m/
oHa,maZEÅd AE¨EÅDwd oHa,mZemed? wmed ye ouúm,'d|d
0dpdudpäm oDvAÁwy&mrmaom umrpäaE´m Asmyga'gwd yÍö
Mo&rÇm*d,med/ ½ly&ma*g t½ly&ma*g rmaem O'¨pöH t0dZÆmwd yÍö
O'¨Hbm*d,meDwd okwåaEÅ tbd"ar®p 'ooHa,mZemed
tm*wmed/ £w&med ye tbd"ar®{0 tm*wmeDwd wawm
0daoou&Pw¬H okwåaEÅwd 0kwåH/ uarm ye 'GdEéHyd ygVd,m
eoarwd/ obm* "r®o*F[0aoe ye £" tnxm uarm
0kawåm od,mwd/ pdwåH udvdóEÅd 0dAma"EÅd OywmayEÅdpmwd
udavom/ udvdóEÅd0g rvDebm0H ed[Debm0Íö *päEÅd owåm
{aw[Dwd udavom/ umrb0emaremwd 0w¬Kumr'Dyaue
umremare ½lyg½lyb0'Dyaue p b0emare/ wm'doH umr
b0ocFgwH tm&r®PblwH 0w¬K {wdómwd wAÁw¬Kum/ wxm
y0wåEÅd oDvAÁwmed y&awm tmroemuma&e £'H ar opöH
y&rw¬'DyeD ygX 387
armCrnEÅd tbded0doemuma&e caE¨ok
twåmbdeda0omuma&ep y0wåH/ 0w¬Kawmwd obm0"r®awm/
t,H ygyo*Fa[m tukov*Fa[m e0"m 0kawåmwd a,mZem/
(tukovo*Fa[m)
163/ rdóu o*Fa[ ygPmwdygwm'Ded ygyur®med
ua&mEÅmeHyd pdwåó tm&r®aP OZku&PHemr psmaee 0dem e
odZÑwDwd 0kwåH owåpsme*FgeDwd/ uvsmaP0g ygyau0g
tm&r®aP OZkuH pdwåy#dyg'eocFgwó OyedZÑm,e udpöó
t*FgeDwd taw¬m/ ww¬ a'greóH tukovZÑme*F H/ aoomed
ukovmukovmAsmuwmeDwd/ uvsmPur® ygyur®ocFgwmok
ok*wd 'k*¾wd 0d0¥ocFgwmokp emem'domok wHwH'domwd
rkcyÜ0wådocFgwm pdwåó *wdemr or®m0g rdpäm0g y0awå[d
'óem'D[d {0 odZÑwDwd 0kwåH 'Gg'or*¾*FgeDwd/ pdwåó
OZk*wd,m0g 0uF*wd,m0g *reó yx*Fged Oyg,*FgeDwd
taw¬m/ ww¬ rdpäm'd|d rdpämouFyÜ rdpäm0g,mr rdpämorm"a,m
ygyur® 'k*¾wdb0 ocFgwmok t[dw'domok pdwåó
0uF*wd,m *reó Oyg,*Fged? £w&med uvsmPur®
ok*wdb0 0d0¥"r®ocFgwmok [dw'domok OZk*wd,mwd '|AÁH/
ww¬ ygPmwdygwuar® 0dwuú 0dpm& a'greaóu*¾wm
ocFgwH pwk&*ØuZÑmeH rdpämouFyÜ rdpäm0g,mr rdpämorm"d
ocFgawm wd,*Ðura*¾gp a0'dwaAÁm/ {0H aoaook
okp&dw'kpö&dwuar®ok psmer*¾g O'¨&dwAÁm/ 0dba*F ye
okwåaEÅokp rdpäm0gpm rdpämur®aEÅm rdpämtmZDa0g rdpämowDwd
£aryd pwåma&m tm*wm/ £ar ye 0dokH apwodu"r®m
ea[mEÅd/ wxm wxm y0wåmeH pwkEéH cE¨meH t"d0peEÅd uwGm
£" e*[dwm/
388 y&rw¬'DyeD ygX
(210) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ok*wd 'k*¾wDeH edAÁmeó p tbdrkcH ygyeawm r*¾g/ awoH
yxblwmed t*Fged r*FgeD}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/ 22
¥
e [d t*Fged r*¾geH yxblwmedemr a[mEÅd/ r*¾oa'´ga,0
yxy&d,ma,m t|uxmok 0kawåm e t*Foa'´gwd/
(211) ,Íö ww¬
]]r*¾ó0g t|*Øuó t*Fged r*¾*FgeD}}wd 0kwåH/ wHyd tEkyyEéH/
£" [d uw¬pd pdawå wd,*Øaum uw¬pd
pwk&*Øaumwdtm'dem ememra*¾g0 t"dayÜawmwd/
tm"dypöa|e £`E´d,med/ udÍö tm"dypöH/ twåm"De0kwådau "ar®
twåaem *wd,H oAÁaom 0awåwkH orw¬bma0g/ £wd awok
awok udapöok twåaem tm"dypöocFgwH £E´|H ua&mEÅd
oma"EÅDwd £`E´d,med/ £E´|H uma&EÅDwdyd £`E´d,med/ £ó&m
t"dywdaemwd 0kwåH a[mwd/ ww¬ yÍöpu©m'Ded
'óem'dudapöok pu©K0dnmPm'DeH £ó&ma[mEÅd/
Av0'kAÁvrE´ wdu©m'Dok twåmum&mEk0wåmyeawm/ bm0'G,H
£w¬mum&m'd0aoe y0wåd,H pwkork|medu ½lygeH
ouvcE¨yÍöuaó0 0g £óa&m a[mwd/ tnxm
tyÜ0wådawm/ r-345 wxm [d ,o®d H oEÅmae y#doE¨d,H
£w¬dbma0g y0wåwd/ wo®d H oaAÁ ur®m'dypö,m
pwkork|me½lyoEÅwd H ork|mayEÅm £w¬mum&o[dwar0
ork|mayEÅd? aem tnxm/ qE´pdwåm"dyÜg,myd wo®d H
rE´mum&o[dwm0 y0wåEÅd/ wAÁdy&Dawe yk&dooEÅmeH
a0'dwAÁH/ ZD0dw'G,H ½lyg ½lyoEÅwDeH &wåd 'd0 rmo
y&rw¬'DyeD ygX 389
oH0pä&mEkuúare t'¨gez&aP o[Zmw"r®meH £óa&m
a[mwd/ awoH w'g,wå0kwåd uwåm/ raem 0dZmeeudapö/
a0'emyÍöuH wxm wxm tm&r®P&omEkb0ae/ o'¨g
tm&r®Pm0Drkpöae/ 0D&d,H ur®ed tvDe 0kwådbma0/ owd
tm&r®Pky|mae/ orm"d tm&r®aP edpöv|d wd,H/ ynm
toar®m[udapö orÜ,kwå"r®meH £óa&m a[mwd/
tenmbdb0eD,bma0e y0wåeawm/ ,xm [d odvm,H
yx0D o[Zmaw[d tebdb0eD,m a[mwd/ twåem0aw
tbdb0dwGm 0dokH t0dZÆrmae0d, uwGm y0wåwd/ ,xm p
O'au tmayg t*¾drSd awaZm 0gaw 0ga,m/ {0H orÜ'rd'H
'|AÁH/
tnm,dw¬ y#d0dZÑdw¬mwd tnmwH/ e tnmwH tenmwH/
pwkopö"ar®m/ trwH0g y'H/ tenmwH Úómrd ZmedómrDwd
tenmwnómrd/ tmcsmwduHyd [d y'H onmo'´bma0 XdwH
emrdu|mae wd|wd/ ,xm ru©vda*gomavm {[dyód
aumwd/ {0O§d owd wó y'EÅa&e o[ ormobma0g
e0d½kZÑwDwd/ tenmwnómrDwd {0H y#dyEéó £`E´d,H
tenm wnómrDwd`E´d,H/ tm'dreodum&awm y|m,
wm'daoe Oóma[e o[ 0dyóeH tm&bEÅó wo®d H
Oóma[ ty#dyóa'¨a,0 aomwmrwådr*¾H y#dvbEÅó
£`E´d,EÅd 0kwåH a[mwd/ tmZmemwDwd tnH/ war0 £`E´d,EÅd
tnd`E´d,H? yxrra*¾e tenmwH ÚwGmyd
udavoyÜ[meudpöó ty&ded|dwwåm wó Zmeeudpöó
0dyÜuwbma0e ,xm 'da| wo®d H pwkopö"ar® trwya'{0
0g ykeyÜKeH Zmeeudpö ,kwåmeH £`E´d,EÅd 0kwåH a[mwd/
tnmwm0d`E´d,EÅd tnm wm0daem r-346 y&ded|dw tmZmee
udpöó cDPmo0ó £`E´d,EÅd tnmwm0d`E´d,H/ wd0d"H aywH
390 y&rw¬'DyeD ygX
wxm½lay Zmeae orÜ,kwå "r®meH £óa&m a[mwDwd
a0'dwAÁH/
ww¬ £aroH owåmeH ygua# ½lyuma, twå*g['V§wåH
wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH
tm'dawm yÍö yom'd`E´d,med 0kwåmed/ wó twåó £w¬dykr
wmaba'g £aroH 0aoe a[mwd/ wo®d H 0g £w¬dyk&do
*ga[m wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd
'DaywkH u'eEÅ&H bm0d`E´d,'G,H 0kwåH/ aomp twåm £ró
0aoe ZD0onH vbwd/ wo®d H0g ZD0*ga[m wAÁdrkwådp £ró
ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH w'eEÅ&H ZD0dwd`E´d,H
0kwåH/ £'H ye bm0d`E´d,awm yka& 0wåAÁHyd ½lyg½ly rdóuwåm
£" 0kwåEÅd '|AÁH/ emruma, twå*g['V§wåH wAÁdrkwådp £ró
ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH emrd`E´da,ok red`E´d,H
tm'dawm 0kwåH/ aomp t½lyD twåm £aroH 0aoe
oHudvda|m 0dyæE´dawmp a[mwd/ wo®d H0g okcdw'ku©dw*ga[m
wAÁdrkwådp £aroH ty&dnm, y&dnm,p a[mwDwd 'DaywkH
w'eEÅ&H ay'ed`E´d,yÍöuH 0kwåH/ wó oHudvd|ó
a0g'geyÜwåd,m wHwH*g[0drkwåd,m0g y#dywåd'óew¬H w'eEÅ&H
o'¨g'dyÍöd`E´d,H 0kwåH/ wm, y#dywåd,m a0g'geyÜwåd ,m tm'd
rZÑ y&da,mome 'óew¬H taEÅ wDPd avmukwå&d`E´d,med
0kwåmeDwd/
(212) 0dbm0ed,H ye
]]{wåm0wm t"dayÜww¬od'¨Dwd tanoH t*[PEÅd}} 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
e[d oaEÅokyd tanok £`E´d,bm0g&a[ok "ar®ok
{wåm0wm t"dayÜww¬od'¨d,m awoH tanoH b*0awm
y&rw¬'DyeD ygX 391
ax&óp t*[PEÅd ,kwåH 0wåKH/ £`E´d,bm0g&[ó tnó
torÇ0awm/ ,'d [d orÇa0,s? owHyd o[óHyd
*PSdówda,0gwd/ r-347 Avd,EÅd OyÜEéKyÜaEé y#dyu©"ar®
o[EÅd r'´EÅDwd Avmed/ ,xm tAvmeH Avd,EÅd/ r'´aEÅeH
y&dó,mwd/ {w¬p tAvmwd 'kAÁvm/ eEÅd [De0D&d,H ZeH/
Avd,EÅDwd Avom ua&mEÅd taZÑmw¬&EÅd/ y&dó,mwd tAvm
&m*g'd y&dó,mwd taw¬m/ tydp? y#dyu©"ar®[d
turÜd,a|e tau©m bPd,a|e Avmedemr/ wo®m
tó'¨d,ocFgawe y#dyu©"ar®e uarÜwkH touúKaP,swm
o'¨gAvHemr/ aumoZÆocFgawe uarÜwkH touúKaP,swm
0D&d,AvHemr/ rk|oapöe uarÜwkH
touúKaP,swmowdAvHemr/ O'¨apöe uarÜwkH
touúKaP,swmorm"dAvHemr/ t0dZÆm,uarÜwkH
touúKaP,swm ynmAvH emr/ aoo'ku'G,H ye tnrnH
y#dyau©ea,maZwAÁH/

(213) 0dbm0ed,H ye
ygyAv'kuH y#dyau©e a,maZwkH evAÇwDwd uwGm
]]t[d&dumaemwåyÜ'G,H ye orÜ,kwå"ar®ok xd&bma0
ae0gwd}} 0kwåH/ wH e okE´&H/
orÜ,kwå"ar®ok xd&bma0gwdp y#dyau©[d turÜd,wm wdp
tw¬awm emewåmbm0awmwd/ 0D&d,orm"dAvmed
ukovmukovmAsmuwmed/ t[d&dumaemwåyÜged
tukovAvmed/ aoomed ukovmAsmuwmeDwd/ t"dywDwd
{w¬ ywDwd omrd £óa&m/ aom ye ya'o £óa&m
ouvdóa&mwd 'k0da"g/ ww¬ £`E´d,med ya&oH 0doa,
392 y&rw¬'DyeD ygX
o,H y&0ao 0wådwGm twåaem 0doa,{0 ya&[d twåaem
0ao 0wåmayEÅDwd ya'odó&m emr/ ykAÁmwd ocFg&0aoe
ykAÁm*re0aoe 0g 0daoaowGm y0wåH t"dywd|meH ywGm ye
tanm 'kwda,m £óa&memr ew¬d/ wo®m t"daum ywDwd
t"dywd/ twåm "De0kwåDeH ywDwd t"dywDwdp 0'EÅd/
qaE´m{0 t"dywDwd qE´m"dywd/ qE´0awm ud Hemr ur®H
eodZÑwDwd {0H ykAÁmbdocFg&0aoe0g ykaAÁ twDwba0ok ok|K
tmao0dwqE´m*re0aoe0g awok awok uvsmP
ygyuar®ok orÜ,kwå"ar® ra[maCm0d, wdPyPÖuoa#
twåy&m"Dae edpöH y*¾[dw"ka& uwGm y0awåm uwåKurswm
qaE´m/ {o ea,m aoaookyd/ eEk apw¬ ypädrm wa,m "r®m
t"dywdbm0H *PSEÅm £`E´d,bm0H t0dZ[dwGm0 *PSEÅDwd
t"dywdblwm0 ormem £`E´d,udpö0aoe y&0aoyd 0wåEÅDwd/
opöH? tnH ye t"dywdudpöH? tnH £`E´d,udpöEÅd eaw¬w¬
a'gaomwd/ ,xm [d &mZm puú0wåD {uó twåaem
yka&m[dwó oEÅdau {uH 'dAÁ0dZÆH *PSmwd/ e {wåm0wm &mZm
puú0wådemr ea[mwd/ ep 0dZÆma[wk tnó 0aoe 0wåwd/
tnO§d puú0wåd &ZÆudpöH? tnH 0dZÆm*[P udpöEÅd/ {0H orÜ'rd'H
'|AÁH/ ww¬ t"dywdudpöHemr wHwHudpö 0daooH teayu©dwGm
twkvsAave tbdb0dwGm o[Zmw "ar® twåaem twåaem
udapöok ted0wårmae uwGm "k& 0g[dwm/ £`E´d,udpöH ye
0dZmeem'dudpöH tm&AÇ y0kpöwDwd/
tm[&EÅd o[Zmwm'dypö,omrnawm twda&aue
tom"m&Pypö,owåd0daoaoe [&EÅd y0awåEÅDwd tm[m&m/
tm[&EÅd0g tZÑwåorÇLwm aw aw ypö,"r®m ypö,kyÜEé"r®mp
twåmeaÍö0 twåaem twåaem ypö,udpöH ypö,kyÜEéudpöÍö ok|K
y&rw¬'DyeD ygX 393
[&EÅd 0[EÅd {aw[Dwd tm[m&m/ ,xm[oaAÁ owåm
tm[m&|dwdumwd/ {w¬p oaAÁ owåmwd {awe oaAÁ
tZÑwåorÇLwm ypö,ypö,kyÜEé"r®m 0kwåm/ tm[m&|dwdumwd
ypö,|dwdum/ ,xm&[H pwk0Dowdypöa,[d Xdwdobm0gwd
taw¬m/ eEkapw¬ ypö,m[ma&m0 0kawåm/ e tm[m&ypöa,m/
£" ye pwkAÁda"g tm[m&ypö,"ar®m0 0kawåmwd/ opöH?
ypö,a|e ye tm[m&emrumeH oaAÁoH pwk0Dowdypö,"r®meH
raZÑ a,"r®m pwåma&m tm[m&mwd 0daoaowGm 0kwåm/ aw
awoH ypö,m[m&meHyd tm[m&blwmwd od'¨g a[mEÅDwd/
£ro®d H taw¬ pwkEéH tm[m&meH r[EÅ bma0g ygua#m
a[mwDwd/
ww¬ ,xm ,0ADZmeH0g omvdADZmeH0g tmEkbma0g emr
uVd&uFk&meH OyÜg'ge y"meH a[mwd/ wawmy&H ye oóbm0H
ywGm q yÍö rmao 0¹d,m0g Xdwd,m0g yx0d
&otmayg&omeH tmEkbma0g y"meH a[mwd/ {0ar0H uAVD
um&m[m½lyZD0DeH umrowåmeH ur®ó tmEkbma0gemr
y#doE¨d½lykyÜg'ae y"meH a[mwd/ wawmy&H ye ,m0wm,kuH
0¹D,m0gXdwd,m0g Owktm[m&meH tmEkbma0g y"meH a[mwd/
ur®Z½lyged [d ,m0 tmoEér&Pm y0wårmemedyd
Owktm[ma&[d tEk*¾[dwmed{0 y0wåEÅd/ Owkp tm[m½k
yw¬rÇdawma,0 twåaem udpöH ua&mwd/ wo®m awoH
owåmeH pwkoEÅwd½lyH uAVDum&m[ma&e tEkyw¬rÇD,rmeH pd&H
ey0wåwd/ Oyw¬rÇD,rmeH{0 ,m0wm,kuH y0wåwd/ ,xmp
oukPm0g !Horuom 'a,m0g wka@e tm[m&H *a[wGm
twåbm0H aygaoEÅd/ wka@ toaEÅ tm[m&H tvbEÅm r&EÅd/
{0ar0 £ar owåm zaóe tm&r®aPok &oH *a[wGm
a0'emocFgwH Oyabm*y&dabm*H orÜma'wGm wPSma0ykv’H
394 y&rw¬'DyeD ygX
ywGm wd0d"H 0¥H yla&wGm ,m0ZÆwemyd 0a¥ tEkuP²rmem
y0wåEÅd/
,'d [d zaómemr e od,m? tm&r®P&oH tvbdwGm
a0'em y&dabm*&[dawe wPSKyÜwåd,m Moumaom ew¬Dwd
wd0d"0¥ar0 eod,mwd/ ,xmp aw oukPm'a,m yau©
0d,l[dwGm tEÅ&m tywrmem ½ku©awm ½ku©H 0eawm 0eH
0dp&dwGm twåmeH ,mayEÅd/ yau©ok toaEÅok *reH
torÜma'EÅm ywdwGm r&EÅd/ {0ar0H £ar owåm
tm,l[evu©Pm, apwem, apw,dwGm ur®or*ØwH
orÜma'wGm b0awm b0H 0dp&dwGm ,m0ZÆwem 0a¥ oHo&EÅd/
,'d [d apwememr e od,m? ur®0¥ó tbma0g/
w'bma0p 0dygu0¥ó tbma0g/ w'bma0p
w'Eko,dwó udavo0¥ó tbma0gwd 0¥Hemr e
od,mwd/ ,xmp aw oukPm'a,m pu©Kem a*gp&|meH0g
wHwH'dombm*H0g 0dbma0wGm ,m0ZD0H twåmeH ,mayEÅd/
pu©Ko®d H toaEÅ udÍöd*a[wAÁ0w¬KH0g *EÅAÁ|meH0g tvbdwGm
waw¬0 r&EÅd/ {0ar0H orÜ,kwåm "r®m
tm&r®P0dZmevu©aPe 0dnmaPe wHwHtm&r®PH vbdwGm
wo®d H wo®d H zóm'a,m OyÜga'wGm wd0d"H 0¥H 0a¥EÅd/ ,'d [d
0dnmPHemr e od,m? zóm'DeH tm&r®Pvmabma,0 ew¬Dwd
0¥ar0 e od,mwd/ awem[ pwåma&m tm[m&m/v/
0dnmPH pwkw¬EÅd/ oH,kwåaup --
pwåma&mar bdu©a0 tm[m&m blwmeH 0g owåmeH Xdwd,m
orÇa0oDeH0g owåmeH tEk*¾[m, uAVDuma&m tm[ma&m
MoVm&daum0g okckarm0g? zaóm 'kwDa,m? raemoaÍöwem
wwD,m? 0dnmPH pwkw¬EÅd 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 395
ww¬ blwmeEÅd 0k'¨dyÜwåmeH/ orÇa0oDeEÅd uvvm'd umav
XdwmeH/ pwkEéHye tm[m&meH ,xmorÇ0H terwa*¾
oHom&0a¥0g wo®d H wo®d H ba00g Xdwd,m0g tEk*¾[m,0g
y0wåd tmuma&m 0kwåea,e a0'dwaAÁm/ t|uxm,H ye
aumyaew¬ tm[ma&m/ ud H tm[ma&wDwd/ uAVDum&m
[ma&m MoZ|ru½lyged tm[ma&wd/ zóm[ma&m wdaóm
a0'em/ raemoaÍöwem[ma&m wa,m ba0/ 0dnmPm
[ma&m y#doE¨demr½lyEÅd 0kwåH/ wH ygu#zv0aoe 0kwåEÅd '|AÁH/
MoZ|ru½lykyÜg'eH ye uAVDum&m[m&ó r[EÅH udpöH
ea[mwd/ pwkoEÅwd½lykyw¬rÇear0 r[EÅH/ awae0 [d ygVd,H
Xdwd,mwdp tEk*¾[m,mwdp 0kwåH/
tydp ,xm Oyedó,mao0eypö,m okwåEÅd uy&d,m,m
tbd"r®y&d,m,mwdp 'k0d"m a[mEÅd/ wxm tm[m&ypöa,myd
'k0da"g/ ww¬ ,H 0kwåH raemoaÍöwem[ma&m wa,mba0wd/
wH okwåEÅduy&d,m,H oE¨m, 0kwåH/ e[d y|mae t½lyg [m&m
to[ZmwmeH "r®meH tm[m&a|e ypö,memr a[mEÅDwd/
yÍö0dnmaPok psme*Fged evAÇEÅd/ wmed [d
'kAÁvudpö|me0w¬Kuwåm ½lyg'Dok tbdedygwrwåmed a[mEÅDwd e
awok 0dZÆrmem a0'em {u*¾wm psmeudpöH oma"EÅDwd/
0dwuúypädruH psmeEÅdp 0kwåH/ psme*FgeH em,ublawmp 0dwauúm
awok ew¬Dwd ww¬ wma0'em {u*¾wma,m wH e
oma"EÅDwd/ 0D&d,kyw¬rÇ&[dwm "r®m orÜ,kwå"ar®ok
xd&bm0yÜwåm ea[mEÅDwd t0D&da,ok
aomVoma[wkupdawåok orm"dAvudpöH e oma"wd/
0D&d,ypädruH AvEÅd [d 0kwåEÅd tm[ t0D&da,ok Avmed
evAÇEÅDwd/ a[wk&[dwm p "r®m 0¥ó 0d0¥óp ywåd,m
yxbm0H e*päEÅd/ a[wkypädraum ra*¾gwd [d 0kwåEÅd tm[
396 y&rw¬'DyeD ygX
ta[wkauok r*¾*Fged e vAÇEÅDwd/ 0dpdudpämorÜ,kawåpdawå
{u*¾wm t"darmu©&[d wwåm {uaEÅe oHoyÜeobm0g,
0dpdudpäm, tbdblwwåm p r*¾d`E´d,Avbm0g, Av0wD
ea[mwDwd 0kwåH 0dpdudpäm pdawå {u*¾wm r*¾d`E´d,Avbm0H e
*päwDwd/ 'Gda[wku wda[wku Z0aeaoG0gwd {w¬ 'Gda[wku
wda[wkuoa'´e armrl['G,[oeZ0emed ed0awåwd/
Z0eoa'´e wdblrumed 'Gda[wkuwda[wku0dygumed
ed0awåwd/
(214) 0dbm0ed,H ye
]]'Gda[wkuwda[wku*[aPe {ua[wkauok t"dywDeH
tbm0H 'aówD}}wd 0kwåH? Z0ebm0omrnwåm ye
[oepdawåyd awoH tbma0g 'aówaAÁma,0 a[mwDwd/
,xmorÇ0EÅd v'¨ykAÁmwd ocFg&ó v'¨ykAÁm*ró p
{auuó t"dywdaem orÇ0gEk½lyH {aum0 vAÇwd/ e
'kwda,m/ £w&xm t"dywd{0 eod,mwd/ {0Íö uwGm
y|mae ,xm £`E´d,ypö,0dba*F t½lydaem£`E´d,m
orÜ,kwåumeH"r®meH wHork|memeÍö ½lygeH £`E´d,ypöa,e
ypöa,mwd 0kwåH/ e wxm t"dywdypö,0dba*F/ ww¬ ye
qE´m"dywd qE´orÜ,kwåumeEÅdtm'dem {auum"dywd
0dbm*0aoae0 0kwåEÅd/ {0O§d owd t"dywd £`E´d,meH
0daoaom ygua#m a[mwDwd/ ea0&dwmwd e0 þ&dwm
uxdwm/ ukovm ukovm Asmuaw[d ormudaPÖm
ukovm'd ormudaPÖm/ (rdóuo*Fa[m)
164/ pwåm&d opömed AkZÑwDwd aAm"d/ AkZÑEÅd0g wmed wH
or*Øaem {wm,mwd aAm"d/ pwkr*¾ÓPH/ 0kwåaO§wH r[m
eda'´ao aAm"d 0kpöwd pwlok ra*¾ok-ÓPEÅd/ yau©mwd
y&rw¬'DyeD ygX 397
aum|maom orÇma&m/ aAm"d,m yau© b0gwd aAm"dyu©d,m/
t"doDvm "dpdwåm "dynm ocFgwmok wDok odu©mok
y&d,myEémeH ow¬Komoe"r®meH {wHemrH/ aw ye
aum|moawm owå 0d"m a[mEÅDwd tm[
pwåma&mowdy|memwdtm'd/ orÜ,kwå "ar®ok yrkcg y"mem
[kwGm um,m'Dok tm&r®aPok wd|EÅd emem&r®aPok pdwå*reH
ed0awåwGm awaoG0 um,m'Dok pdwå edAE¨e0aoe y0wåEÅDwd
y|memed/ owd{0 y|memeDwd owd y|memed/
pwåm&dowdy|memeDwd 0wåaAÁ "r®bm0H tayu©dwGm
pwåma&mowdy|mem wd0kwåEÅd '|AÁH/ uma,tEkyóem um,m
Ekyóem/ ½lyuma, ½lyorla[ tómoyómom'duó
t0,0um,ó wHwHum,bma0e0g tedpöm'dbma0e0g
,m0 wo®d H wo®d H uma, oar®ma[m y[d,swd/ wm0 ykeyÜKeH
ed&EÅ&H orEkyóemwd taw¬m/ e0yÜab'gok a0'emok
okca0'em'd um,t0,0a0'em, wHwH a0'embma0e
O',AÁ,0aoe p tEkyóem a0'emEkyóem/ aomVo
yaba'ok o&m*g 'Dok pdawåok o&m*g'duó t0,0pdwåó
wHwH pdwåbma0e O',AÁ,0aoep tEkyóem
pdwåmEkyóem/ yÍöyaba'ok eD0&Pm'Dok "ar®ok
umrpäE´m'duó t0,0"r®ó wH wH "r®bma0e
O',AÁ,0aoep tEkyóem "r®mEkyóem/
(215) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ukpädwmeH auom'DeH tma,mwd uma,m/ tómo
yómomeH0g orla[m uma,m}}wd 0kwåH/ wH e okE´& ar0/
(216) ,Íö ww¬
]]um,ó tEkyóem um,mEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e
398 y&rw¬'DyeD ygX
okE´&H/
uma, um,mEkyóD 0d[&wDwd [d 0kwåH/ {awe [d uma,
tEkyóem um,mEkyóemwd t,raw¬m0 y"meawm
'ódawmwd/
(217) ,Íö ww¬
]]a0'emeH 0aoe tEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&H/
a0'emok a0'emEkyóDwd [d 0kwåH/ wxm pdwåmEkyóem
ya'yd/
(218) ,Hyd ww¬
]]onmocFg&meH "r®meH bdEévu©Pmear0 tEkyóem
"r®mEkyóem}}wd 0kwåH/ wHyd e okE´&ar0/
e [d uw¬pd ygVd,H onmocFg&m0 0daoaowGm "r®mwd 0kwåm
tw¬Dwd/ ygVd,O§d qeD0&Pm yxrH "r®mwd 0kwåm/ wawm
yÍöKyg'geu©E¨m/ wawm 'Gg'om,wemed/ wawm
owåaAmZÑ*Fg/ wawm pwåm&d opömeDwd/ ,'d{0H {um,
"r®mEkyóem, 0kwåm, £w&myd od'¨gwd owdy|meH {uar0
0wåAÁH? e pwåma&mwd/e/ a,m [d "r®mEkyóem,H ½lyu©aE¨m
0kawåm/ aom ½kyÜevu©PmEkyóe0aoe 0kawåm/
½kyÜevu©PO§d edAÁwådwy& rw¬"ar®m/ aomp wxm
tEkyóEÅó 0daooawm okckró twå0dyv’moó
y[mem, a[mwDwd/ uma,mwd ye wHwH
orl[blw½ly"r®0aoe a0'dwaAÁm/ e½kyÜevu©P0aoe/ ep
wHwH um,bma0e *[dawm wHwH ½ly"r®orla[m edAÁwådw
y&rw¬"ar®memr a[mwd/ ynwådrdóuwåm/ aomp wxm
tEkyóEÅó 0daooawm MoVm&duó okbm'd 0dyv’moó
y&rw¬'DyeD ygX 399
y[mem, a[mwDwd/ wxm a0'empdawåokyd
MoVm&du0dyv’maom okckr0dyv’maomwd a'G a'G 0dyv’mom
a[mEÅd/ ww¬ twåKyedAE¨m edpöokc 0dyv’mom MoVm&dum/
twå0dyv’maom okckarm/ ww¬ a0'em pdwåm Ekyóem
MoVm&du0dyv’momeH y[mem, 0dokH 0kwåm/ "ar®ok
a0'emu©E¨0dnmPu©E¨m okckr 0dyv’mo y[mem,mwd/ wo®m
pwåma&m0 owdy|mem 0wåAÁmwd/ or®m y'[EÅd {aw[Dwd
or®yÜ"memed/ umrH wapmp ESm½kp? t|dp t0odówk/
Oyókówk ar o&Da& rHoavm[dwH/ ,EÅH yk&doxmare
yk&doy&uúare ywåAÁH/ e wH tywGm 0D&d,ó oP²meH
b0dówDwd {0H ted0wåe0kwåd 0aoe y0wåó
or®m0g,mró {wH emrH/ aom ye wxm y0awåm {aumyd
ormaem udpöod'¨d0aoe pwk"m a[mwDwd/ 0kwåH
OyÜEémeEÅdtm'd/
ww¬ OyÜEémeHygyumeEÅd tokuo®d H umav a'ao Xmae 0g
t[H £'Íöd'Íö emr ygyH tumod H? £'Íöd'Íöemr r,SH OyÜEéEÅd {0H
twåaem oEÅmae OyÜEébma0e 0d'dwmeH tukovmeH/
y[mem,mwd awoH twåaem oEÅmae tZÆwa*¾
,m0y&dedAÁmemyke tEkyÜg'"r®wmyg'eu&Pw¬H/ 0g,marmwd
oDv yl&P orx 0dyóembm0emuar®ok 'V§H 0g,marm/
tEkyÜEémeEÅd twåaem oEÅmae OyÜEéykAÁEÅd t0d'dwmeH
y&oEÅmaeok0g okwåaEÅok0g 'doGm0g okwGm0g 0d'dwmeH/
tEkyÜg'g,mwd a,oH tukov rlvmeH tw¬dwm, £aroH
owåmeH þ'domed udavoZmwmed 0g ygyur®med0g OyÜZÆEÅd/
wmed r,d 0dZÆEÅd{0/ t[Hyd aw[d udavao[d0g uar®[d0g
ty&drkawåma,0/ t[Hyd aoG0g y&oka00g b0EÅa&ok0g wmed
twåaem oEÅmae OyÜga'óm rda,0gwd {0H ypöa0u©dwGm
400 y&rw¬'DyeD ygX
awoH tukovrlvmeH twåaem oEÅmae OyÜwåd,m
ypö,orkpädE´ew¬H/ tEkyÜEémeHukovmeEÅd pwkblrauok
ukov"ar®ok owå0dok'¨dyaba'ok £aremr 0dok'¨d"r®m r,m
tyÜwåm te"d*wm{0 a[mEÅDwd {0H ÚwGm ora,
tewduúaEÅ{0 tyÜwåmeH te"d*wmeH Oy&d 0dok'¨d"r®meH
t"d*rew¬m,/
OyÜEémeH ukovmeH bda,sm bm0g,mwd ,med oDvm'Ded
ukovmed r,d OyÜEémed/ wmed ,m0 ed,mrH eMouúrEÅd? wm0
r,SH {wmeDwd 0wåKH em&[EÅd/ aoG0g y&oka00g b0EÅ&H ywGm0g
bdZÆdóEÅd a,0gwd {0H ypöa0u©dwGm twåaem oEÅmae OyÜEémeH
awoH oAÁaom tukyÜ"r®wmyg'e0aoe ok|Kw&H 0¹ew¬m,/
{awok ye pwlok rkacok a,e auepd {aue rkace OyÜaEém
0g,marm pwkudpöom"aum{0 a[mwDwd a0'dwaAÁm/
t|uxm,H ye r*¾u©aP {0 {uó wó
pwkudpöom"uwm 0kwåmwd/
£ZÑeH £'¨d? wó wó a,m*ur®ó od'¨d ord'¨d edAÁwåDwd
taw¬m/ om ye oacFyawm tbdan,smeH "r®meH
tbdnmod'¨d? y&dan,smeH y&dnmod'¨d? y[mwAÁmeH y[meod'¨d?
opädum wAÁmeH opädu&Pod'¨d? bma0wAÁmeH bm0emod'¨Dwd
yÍö0d"m a[mwd/ £ZÑwDwd0g £'¨d ow¬Komoae a,m*uar®e
£ZÑEÅmeH oaAÁoH r[*¾w avmukwå&"r®meH emrH/ yZÆwd
{awemwd yga'g/ £'¨d,m yga'gwd £'¨dyga'g/ £'¨dywåd,m
Av0kyga,m y"meum&PEÅd 0kwåH a[mwd/ aom ye pwkEéH
t"dywd"r®meH 0aoe pwk"m a[mwDwd 0kwåH pwåma&m
£'¨dyg'gwdtm'd/ t"dywdblawm qaE´m0 £'¨dyga'gwd
qE´d'¨dyga'g/ {oea,m aoaookyDwd/ {w¬p oaAÁ
y&rw¬'DyeD ygX 401
r[*¾wmEkwå&blwm Owå&drEkó "r®memr eyguwdaue
qaE´e0g 0D&da,e0g pdawåe0g ynm, 0g t"d*EÅAÁm a[mEÅd/
a,e auepd yvdaAma"e y#dAm[dwkH touúKaPa,se
t"dywdbm0yawåe qE´m'dem{0 t"d*EÅAÁm/ wo®m £ar
pwåma&m "r®m t"dywdblwm0 £" t"dayÜwmwd '|AÁmwd/
(219) ,Hye 0dbm0ed,H
]]£ZÑwd t"d|mem'duH {wm,mwd £'¨d? £'¨d0d"nmPH/ £'¨d,m
yga'g £'¨dyga'g}}wd 0kwåH/ wH oH,kwåau uwrmp bdu©a0
£'¨d/ £" bdu©a0 bdu©K taeu0d[dwH £'¨d0d"H ypöEkabmwd/
{aumyd [kwGm A[k"m a[mwd/v/ ,m0 jA[®avmumyd
uma,e 0oH 0awåwd/ t,H 0kpöwd bdu©a0 £'¨Dwd £rm,
ygVd,m oarwd/ {0HoaEÅyd £" tbd"r®y&d,ma,m0
t"dayÜawmwd wH e ,kZÆwda,0/
0dba*F ye yxr0ga& avmud, avmukwå&rdóum pdwå
apwodu&moD{0 £'¨dyg'gwd 0kwåm/ t|uxm,Íö-yxrZÑme
y&dur®H[d £'¨dyga'gemr/ yxrZÑmeH £'¨demr/v/ ae0onm
emonm,weZÑmey&dur®H £'¨dyga'gemr/ ae0onmemonm
,weZÑmeH £'¨demr/ aomwmywådr*¾ó 0dyóem £'¨dyga'g
emr/ aomwmywådra*¾g £'¨demr/v/ t&[wår*¾ó 0dyóem
£'¨dyga'gemr/ t&[wåra*¾g £'¨demrmwdp/ yxrZÑmeH
£'¨dyga'gemr/ 'kwd,ZÑmeH £'¨demr/v/ tmudÍönm,weZÑmeH
£'¨d yga'gemr/ ae0onm emonm ,weZÑmeH £'¨demr/
aomwm ywådra*¾g £'¨dyga'gemr/ ou'g*grdra*¾g £'¨demr/v/
t&[wåra*¾g £'¨demrmwd p 0kwåH/ wHwH yg'uZÑmeH
£'¨dyga'gemr/ wawm wawm 0k|[dwGm OyÜg'dwra*¾g
£'¨demrmwdyd 0wåKH 0¥wda,0/ £" ye Owå&plVbmZeda,
402 y&rw¬'DyeD ygX
tm*wea,e pwåma&m t"dywd"r®m{0 £'¨dyg'gwd 0kwåm/
ww¬ ye avmukwå&blwm{0 t"dayÜwm/ £" avmud,
avmukwå& rdóublwmwd/ £`E´d,Avmed tw¬awm a[|m
0kwåmae0/ ygu#|meawm ye pwlok aomwmywåd,a*Fok
o'¨g, xmarm a0'dwaAÁm/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 o'¨d`E´d,H
'|AÁH/ pwlok aomwmywåd,a*Fok {w¬ o'¨d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
or®yÜ"maeok 0D&d,ó/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 0D&d,d`E´d,H
'|AÁH/ pwlok or®yÜ"maeok {w¬ 0D&d,d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
owdy|maeok owd,m/ ,xm[-uw¬ bdu©a0owd`E´d,H
'|AÁH/ pwlok owdy|maeok{w¬ owd`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok
psmaeok orm"dó/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 orm"d`E´d,H '|AÁH/
pwlok psmaeok {w¬ orm"d`E´d,H '|AÁEÅd/ pwlok t&d,oapöok
ynm, xmarm a0'dwaAÁm/ ,xm[-uw¬ bdu©a0 ynd`E´d,H
'|AÁH/ pwlok t&d,oapöok {w¬ ynd`E´d,H '|AÁEÅd/ oarÁm"d
0kpöwd pwlok ra*¾ok ÓPH? orEÅawm AkZÑwd y#d0dZÑwd AkZÑEÅd 0g
{wm,mwd uwGm/ om [d pwkopö"r®H AkZÑrmem {uu©aP
aomVo[d taw¬[d o'¨d H orEÅawm AkZÑwd? e {ua'o
awmwd wóm oarÁm"d,m ork|myea|e oarÁm"d,m ta*Fg
o[um&DAv0ypöa,mwd oarÁmZÑa*Fg/ owd{0 oarÁmZÑa*Fg
owdoarÁmZÑa*Fg/ om [d um,m'Dok pwlok twåaem
a*gpa&ok bm0em0aoe ok|KoH0¹rmem tEkykaAÁe oAÁyrm'
yu©H 0d"arwGm oAÁH tyÜrm'yu©Íö yla&wGm pwkr*¾nmP
ocFgwH oarÁm"d H ork|maywDwd/ 0dyóem, blrdblaw
tZÑwå A[d'¨g"ar® 0dpdemwd uu©Vwåzkoem'D[d tedpöwm'D[dp
0d0d"m uma&[d pkPÖ0dpkPÖH uk½krmaem0d, awok '|AÁmum&H
taooH Oy"ma&wDwd "r®0dpa,m/ aom{0 oarÁmZÑa*Fgwd
"r®0dp, oarÁmZÑa*Fg/ aomyd [d twåaem a*gp&blawok
y&rw¬'DyeD ygX 403
awok "ar®ok bm0em0aoe ok|KoH0¹rmaem tEkykaAÁe
oAÁHoar®m[ yu©H 0d"arwGm oAÁH toar®m[yu©H yla&wGm
o,H pwkr*¾ÓP oarÁm"d [kwGm ork|[wDwd/
or®yÜ"me0D&d,ar0 oarÁmZÑa*Fgwd 0D&d,oarÁmZÑa*Fg/ wrÜd [d
pwkAÁda"ok twåaem a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K oH0¹rmeH
tEkykaAÁe oAÁH ukoavok "ar®ok vDeoauFgp aumoZÆyu©H
udavoZmwH 0d"arwGm oAÁH "k&oHy*¾[yu©H yla&wGm
0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|m aywDwd/
yDwda,0 oarÁmZÑa*Fg yDwd oarÁmZÑa*Fg/ omyd [d
0kwåyÜuma&ok a*gpa&ok ok|K oH0¹rmem ukoavok "ar®ok
oAÁH pdwåó t&wdOuúP²yu©H 0d"arwGm oAÁH "r®&wd
"r®eE´d"r®m&mr yu©H yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywd/
yó'¨d{0 oarÁmZÑa*Fg yó'¨d oarÁmZÑa*Fg/ omyd [d
0kwåyuma&ok a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K oH0¹rmem oAÁH
pdwåó om&rÇ '&xyu©H 0d"arwGm oAÁH 0lyoEÅoDwvyu©H
yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywd/ orm"d{0
oarÁmZÑa*Fgwd orm"d oarÁmZÑa*Fg/ wó
oarÁm"dork|myewm ygu#m/ wMwrZÑwåwm ocFgwm
Oayu©m{0 oarÁmZÑa*Fgwd Oayu©m oarÁmZÑa*Fg/ omyd[d
0kwåyÜuma&ok owdtm'DeH a*gpa&ok bm0em0aoe ok|K
oH0¹rmem oAÁH pdwåó vDEk'¨pöyu©H 0d"arwGm or0g[dwyu©H
yla&wGm 0kwåyÜum&H oarÁm"d H ork|maywDwd/ or®m
t0dy&Dwawm 'óeH or®m'd|d/ om ye 'kau© ÓPH?
'ku©ork'a, ÓPH? 'ku©eda&ma" ÓPH? 'ku©eda&m
"*grdedy#dy'g, ÓPEÅd pwkAÁd"m a[mwd/ or®m t0dy&Dwawm
oHuyÜeH or®mouFayÜg/ ,xm or®m'd|d '|AÁobma0ok
z&rmem y0wåwd wxm wóm oH0d"meEÅd taw¬m/ awae0
404 y&rw¬'DyeD ygX
[d aom ynmu©aE¨ o*F[dawmwd/ ,xm[-,mpm0kaom
0domc or®m'd|d? a,mp or®mouFayÜg? £ar "r®m ynmu©aE¨
o*F[dwmwd/ or®m0gpm 'a,m ykaAÁ 0kwåw¬ma,0/ or®m
0g,rEÅd {auemwd or®m0g,marm/ pwkudpöom"uH or®yÜ"me
0D&d,H/ yó'¨d'G,H yó'¨domrane {uH uwGm pk'´aoaw
obm0awmwd 0kwåH/ owå"mwd 0kwåyÜum&meH owdy|mepwkuú
or®yÜ"mepwkuúm'DeH 0aoe owå"m/ £'ged awoH pk'´oEéH
udpömeH Xmeab'H 'aówkH ouFyÜyó'¨dpmwdtm'drm[/
(220) ,Hye 0dbm0ed,H
]]owå"m ww¬ o*Fa[mwd 0wGm yke wH 'aówkH
ouFyÜyó'¨dpmwdtm'drm[m}}wd 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e [d ww¬ owå o½lyH vAÇwDwd/ ouFayÜg 0d&wdwå,Íö {uH
r*¾*F|meH ygykPmwd/ yó'¨dp yDwdp Oayu©mp {uH
aAmZÑ*F|meH/ qaE´mp pdwåÍö {uH £'¨dyg'|meEÅd {0H e0"r®m
{u|medum a[mEÅd/ {uH 0D&d,H pwkor®yÜ"me £'¨d yg'd`E´d,
AvaAmZÑ*F r*¾*F 0aoe e0|meduH/ {um owd pwkowdy|me
£`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe t||medum/ {aum orm"d
£`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe pwk|medaum/ {umynm
£'¨dyg'd`E´d, Av aAmZÑ*F r*¾*F 0aoe yÍö|medum/ {um o'¨g
£`E´d, Av 0aoe 'k|medumwd/ aw ye owåwd Ho yab'g
"r®m ykAÁbma* emem&r®Pm ememcPdump a[mEÅd/ r*¾zavok
ye e0|meduH 0D&d,H {uar0 edAÁmeH tm&r®PHuwGm
e0okXmaeok twå y#dyu©meH ygy "r®meH ypö, ,rk*¢gw0aoe
e0 udpömed om",rmeH {uar0 y0wåwd/ {o ea,m
t||medum'Dok/ wo®m aw {uu©aP {updawå oaAÁ
{uawm OyvAÇEÅDwd 0kwåH oaAÁ avmukwåa& a[mEÅDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 405
e0gouFyÜ yDwda,mwd {w¬ 0goa'´g uGpd o'´aw¬m/ ouFayÜg
uGpd 'kwD,ZÑmedum 'dauyDwdp uGpd pwkw¬ZÑmedum'dau
avmukwåa& ea[mEÅDwd taw¬m/
avmuda,yDwd oDv0daom"em'd0aoe y0awå umrm
0p&ukovm'dau avmud,ukov Mud,pdwåKyÜga'yd/ ,xm
a,m*EÅd oDv0daom"eur® orxur®emr½lyy&d*¾[m'duar®ok
,kZÆdwAÁmeH 0d&wdwå,m'DeH tEk½lyH/ qAÁdok'¨dy0wåd,EÅd oDv
0dok'¨g'DeH qEéH 0dok'¨DeH tEkuúare y0wådumav/ {awe 'da|0
"ar® r*¾zvywd|mbm0w¬m, yl&daw pwkyg&dok'¨d oDavyd
o'¨gowdtm'a,m aAm"dyu©da,ok o*F[dwm {0 a[mEÅd/
wxm r*¾yg'uw¬m, OyÜg'dawok r[*¾wZÑmaeok rDwd
'aówd/ wxm [d aAmZÑ*FoH,kwåau --
{0H bm0dawm acg uk@vd, £`E´d,oH0a&m wDPd okp&dwmed
y&dyla&wd/ {0H bm0dwmed wDPd okp&dwmed pwåma&m
owdy|mae y&dyla&EÅd/ {0H bm0dwm pwåma&m owdy|mem
owå aAmZÑa*F y&dyla&EÅd/ {0H bm0dwm owå aAmZÑa*F
0dZÆm0drkwåda,m y&dyla&EÅDwd 0kwåH/
t|uxm,Hyd eau0vH Av00dyóem r*¾zavok{0
aAmZÑa*F O'¨&EÅd/ 0dyóemyg'u uodPZÑme tmemygPm
oku jA[®0d[m&ZÑmaeokyd O'¨&EÅDwd 0kwåH/
(aAm"dyu©d,o*Fa[m)
165/ oAÁo*Fa[ yÍöu©E¨mwd yÍö &moa,m/ twDwm'd ab'
bdEémeH ½lygeH caE¨m &moDwd ½lyu©aE¨m/ {uo®d H ½kyÜe vu©aP
&mod H uwGm ÓaPe y&d*¾[dwm ½ly"r®m{0/ wxm {uo®d H
a0',dwvu©aP oÍÆmee vu©aP &mod H uwGm y&d*¾[dwm
twDwm'dab'bdEém a0'emonma,m a0'emu©aE¨m
406 y&rw¬'DyeD ygX
onmu©aE¨m pemr/ ocFa&mEÅDwd ocFg&m/ zó apwem
'a,m/ aw[d qok0g Oyywåd'Gga&ok wDok0g ur®'Gga&ok
{uawm o*Fr® orm*r® zkoeapw,dwm'D[d twåaem
twåaem udapö[d 'óeo0em'Ded om"m&Pudpömed0g
um,du 0gpodurmeodumed0g o,e edoZÆ|me *re uxe
pdEÅem'Ded oAÁmed udpömed ua&mEÅd 0d'[EÅDwd/ 0kwåaO§wH
oH,kwåau --
udÍö bdu©a0 ocFga& 0a'x/ ocFwH tbdocFa&mEÅDwd acg
bdu©a0 wo®m ocFg&mwd 0kpöEÅd/ udÍö ocFwH tbd ocFa&mEÅd?
½lyH ½lyw¬m, ocFwH tbdocFa&mEÅd/ a0'eH a0'ew¬m, ocFwH
tbdocFa&mEÅd/ onH onw¬m, ocFw tbdocFa&mEÅd/
ocFga& ocFg&w¬m, ocFw rbdocFa&mEÅd/ 0dnmPH
0dnmPw¬m, ocFw rbd ocFa&mEÅDwd/ ocFw
rbdocFa&mEÅDwd acg bdu©a0 wo®m ocFg&mwd 0kpöEÅDwd/
ww¬ ½lyH ½lyw¬m, ocFwrbdocFa&mEÅDwd ,o®d H ,o®d H
umav o,e edoZÆm'd0aoe y0wåm ,m ,m ½ly0duwd
£päD,wd? wo®d Hwo®d H umav wóm wóm ½ly0duwd,m
Zmww¬m, £&d,myx y&d0wåem'd 0aoe wH wH ½ly0duwd H
ocFwH tbdocFa&mEÅDwd taw¬m/ cZÆabmZÆm'duH
0w¬mvuFm&m'duH rÍö yDX a*[ &xm'duH oAÁH Oyabm*
y&dabm*blwH Am[d& ½lyHyd *a[wGm a,maZwkH 0¥wda,0/
a0'eEÅd 'd|"r®duH orÜ&m,duÍö oAÁHyd a0'eH/ ww¬ 'd|"r®duH
a0'eH ocFwH tbdocFa&mEÅm pdwåur®epö*Dwm'Ded wH wH
a0'Ekyu&Pmed orÜm'e 0aoe orÜ&m,duÍö tbdocFa&mEÅm
rmEkouH0g 'dAÁH0g wHwH a0'eH yaw¬wGm 'ge oDvm'd orÜm'e
0aoe tbdocFa&mEÅd/ {oea,m aoaookyd/ ocFga&ok ye
y&rw¬'DyeD ygX 407
zóH zów¬m, apweH apwew¬m,mwdtm'dem 'geH
'gew¬m, oDvH oDvw¬m, ygPmwdygwH
ygPmwdygww¬m,mwdtm'dem 0g oAÁH avmuy0wåd H ÚwGm
0dw¬ma&wAÁmwd/ {w¬ od,m? uo®m ocFga&ok ygu#m
apwem'a,m 0dwuúm'a,m avmbm'a,m
o'¨gowdynm'a,mp "ar® 0dokH 0dokH cE¨bma0e t0wGm
a0'emonm0 0kwåmwd/ 0kpöaw/
,xm [d aqaum r[mbdoauúm aboZÆrlvmed *a[wGm
pkPÖH ua&maEÅm awok rlavok £rmed xlvmedyd rk'led a[mEÅd/
£rmed ck'´umedyd uu©Vmed a[mEÅDwd ÚwGm wawm yxrw&H
uu©Vmed 0dokH O'¨&dwGm ok|K auma¥wGm pkPÖH ua&mwd/
aoomed ye oAÁmed rk'led {uawm uwGm auma¥wGm pkPÖH
ua&mwd/ wawm Ob,med rdaówGm odvm,H ydaowGm
aboZÆuar® Oyaewd/ {0H ua&maEÅm eudvrwd/ {0ar0H
b*0gyd emr½ly"ar®ok wdvu©PH tma&maywGm edpöokctwå
0dyv’momeH y[mew¬m, tEk,kÍÆEÅm a'0rEkóm 0dbma*
tuaw wDok "ar®ok udvrdóEÅDwd ÚwGm emr"ar®ok
a0'emonmpdwåocFgaw wa,m "ar® 0dokH O'¨&dwGm {uaruH
cE¨H emr uwGm a'aood/ wxm [d ,xm rpämemr O'au
owd OuúPd²wm emr ew¬d/ towd ye {uaEÅe
OuúPd²wma,0 a[mEÅd/ ,xm0g r"ku&m0g br&m0g ,o®d H
0ae ykyæ&o zv&ao vbEÅd? ww¬ OuúPd²wmemr ew¬d/
tvbrmem ye {uaEÅe OuúPd²wm{0 a[mEÅd/ {0ar0
£aroH owåmeH okc ondawok ywdo&aPok a0'emo'doH
ywdo&PHemr ew¬d/ rEkóa'0jA[®orÜwåda,m tóma'EÅmyd
okca0'ew¬m,{0 tóma'EÅd/ ,'dp wm[d 0dem ,xdpädwH
okca0'eH vab,sKH/ aumemr wm om'd,dówd/ wxm
408 y&rw¬'DyeD ygX
zóapwem'D[d 0dwuú0dpm&0D&d,m'D[d avmba'gom'D[d
o'¨gowdynm'D[d p ocFg&u©E¨"ar®[d 'd|"r®duH orÜ&m,duÍö
,HudÍöd ocFwH tbdocFa&mEÅmyd okca0'ew¬m,{0
tbdocFa&mEÅd/ ,'dp wm'daoe tbdocF&aPe 0demyd
,xdpädwH okcH vab,sKH? aw[d "ar®[d taw¬m ew¬Dwd
aumemr aw "ar® tbdocF&dówDwd/
£wd okcondawok "ar®ok a0'ememr £aroH owåmeH
y&rkuúHo*wH okcondw|meH a[mwd/ wo®m b*0g wH 0dokH
{uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH a'aowDwd/ wxm £aroH owåmeH
twåondawok ywdo&aPok onmo'doH ywdo&PH emr
ew¬d/ wxm [d wo®d H wo®d H owåeduma, OyÜEém aw aw
owåm twåmaem twåaem 0doa,ok oAÁH ZmedwAÁH onm,
oÍÆmedwGm 0dnKwåH tmyZÆEÅd/ wxm 0dnKwåH tmyZÆEÅm ,wåuH
ya& ZmeEÅd/ wwåuH r,Hyd Zmemr/ aum trSmuH
Owå&dwa&mwd {0H avmau ÓPor®bH onH y&rH twåmeH
uwGm 0dp&EÅd/ £wd twåondawok "ar®ok onmemr
£aroH owåmeH y&rkuúH o*wH twåondw|meH a[mwd/
wo®m b*0gwHyd 0dokH {uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH a'aowDwd/
wxm £aroH owåmeH edpöondawok ywdo&aPok
pdwåo'doH ywdoH&PH emr ew¬d/ wxm [d owåm okcH
'ku©Hemr tedpöH okcywåmeH 'ku©H ew¬d/ 'ku© ywåmeH okcH
ew¬Dwd0g/ onmemr tedpöm? u'gpd yrkówd u'gpd
eyrkówDwd0g/ 0D&d,Hemr tedpöH/ u'gpd tm&bwd? u'gpd e
tm&bwDwd0g/ avmabmemr tedapöm/ u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd
eOyÜZÆwDwd0g/ a'gaomemr tedapöm/ u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd e
OyÜZÆwDwd0g/ o'¨gemr tedpöm/ u'gpd yoEépdawåm a[mwd?
u'gpd tyÜoEépdawåm a[mwDwd0g/ ynmemr tedpöm/
y&rw¬'DyeD ygX 409
ZmedwAÁHyd u'gpd Zmemwd? u'gpd e ZmemwDwd0g {0H
apwodu"r®meH tedpö bma0gemr auoÍöd avmud,ZemeHyd
ygua#m a[mwd/ e ye pdwåó/ e [d owåm pdwåHemr tedpöH/
u'gpd OyÜZÆwd? u'gpd e OyÜZÆwDwd *PSEÅd/ wH ye o,H edpöH
y0wårmeH [kwGm u'gpd okace ,kwåH a[mwd? u'gpd
'kau©emwdtm'dem wo®d H edpöonar0 OyÜga'EÅDwd/ £wd
pdwåHemr edpöondawok "ar®ok y&rkuúH o*wH edpöondw|meH
a[mwd/ wo®m b*0g wHyd 0dokH {uH cE¨H uwGm cE¨a'oeH
a'aowDwd/
(221) ,Hye 0dbm0ed,H
]]bmZe abmZe AsÍÆe bwåum&u bkÍÆu 0duyÜ0aoe yaÍö0
0kwåm}}wd 0wGm wH 0dbm0aEÅe ]]½lyO§d a0'em edó,wåm
bmZe|med,H/ a0'em bkÍÆdwAÁwåm abmZe|med,m/ onm
a0'eóm' vmb a[wkwåm AsÍÆe|med,m/ ocFg&m
tbdocF&Pawm bwåum&u|med,m/ 0dnmPH OybkÍÆuwåm
bkÍÆu|med,H/ {wåm0wmp t"dayÜ ww¬od'¨Dwd yaÍö0 0kwåm}}wd
0kwåH/ wH om&awm e'|AÁH/
e [d wH t|uxm,H {wyÜ&r0dedpäa, tm*wH/
Oyrm'Dyae{0 tm*wH/ e p b*0wm bmZem'd0duyÜod'¨drwåH
O'´dó yaÍö0 cE¨m 0kwåmwd ouúm 0wåKH/ wxmod'¨ó tw¬ó
ya,mZembm0awmwd/
(222) ,Íö ww¬
]]a'oemuúaryd £'ar0 um&PH/ ,w¬ bkÍÆwd? ,Íö bkÍÆwd?
a,ep bkÍÆwd? a,mp abmZaum? a,mp bkÍÆdwm/ awoH
tEkuúare 'aówkumrwåm}}wd 0kwåH/ wHyd tom&H/
410 y&rw¬'DyeD ygX
pwkEéH Oyg'gemeH 0do,blwm cE¨m Oyg'geu©E¨m/ oAÁ
obm*"r® y&d,m'ge0aoe omo0g temo0gp "r®m
yÍöu©E¨mwd 0kwåm? 0dyóem blrdy&d*¾[0aoe omo0g{0
yÍöKyg'geu©E¨mwd 0kwåm/ tm,wEÅd twåaem zvkyÜwåd,m bkoH
Oó[EÅm 0d, a[mEÅDwd tm,wemed/ tm,weoa'´g ye
qok tZÑwådauok 'Gg&"ar®ok y0wårmaem oÍÆmwda'oa|e
ed0go|mea|e tmu&a|e? qok Am[da&ok tm&r®P"ar®ok
y0wårmaem oarmo&Pa|e? Ob,w¬yd um&Pa|e
y0wåwd/ ww¬ pdwå apwodum "r®m {uo®d H0g ba0
terwa*¾0g oHoma& ykeyÜKeH o[ Zm,rmem pu©m'Dok qok
'Gg&ya'aook{0 Zm,EÅd? e tnw¬/ oEÅmemEkAE¨0aoe
ed0oEÅmyd awaoG0 ed0oEÅd? e tnw¬/ tmud&dwGm xydwm
0d, y0wårmemyd awaoG0 y0wåEÅd? e tnw¬/ wo®m pu©m'Ded
qoÍÆmwda'oa|e ed0go|mea|e tmu&a|ep
tm,wemedemr/ a'0g,weH 0d, t"d|mea|emwdyd 0wåKH
0¥wda,0/
,xmp orÜEéykyæzavok acarok ½kau©ok wawm wawm
yu©daem edvdew¬m, tm[m&w¬m,p edpöH oarmo&EÅd/ {0H
½lyg'Dok qokXmaeok wawm wawm pdwåapwodum "r®m
tm&r®Pu&Pw¬m, edpöH oarmo&EÅd/ wo®m ½lyg'Ded q
oarmo&Pa|e tm,wemedemr/ w'kb,med ye awoH
pdwå apwodumeH um&Pa|e tm,wemedemr/ pu©Kp wH
tm,weÍömwd pu©m,weH/ {0H aoomed/ ww¬
pu©Kaomwmed owåmeH [dwMud,mok A[kyum&wåm umr½ly
Asmydwwåm p ygu#meDwdtm'drSd 0kwåmed/ aw[d tmoEéwåm
w'eEÅ&H CmeH/ wawm Zd0Sgwd £rmed pwåm&d
ya'om,wemedemr/ wawm ouvum,Asmyaum
y&rw¬'DyeD ygX 411
uma,m/ wawm awoH oaAÁoH a*gp&0do,*¾g[uH
raemwd/ aoomed ye awoH 0do,wåm w'Ekuúarae0
0kwåmeDwd/
uópd ye yk*¾vó0g owåó0g rEkóó0g a'0ó0g
jA[®Kaem0g 0ao t0wådwGm twåaem{0 obm0H "ma&EÅDwd
"mwka,m/ 0dokH 0dokH 00w¬dwobm0wåm0g ,xmobm0H
"m&D,EÅd ov’u©D,EÅd 00w¬yD,EÅDwd "mwka,m/ tydp? edówå
edZÆD0a|e "mwka,m/ ww¬ edówåa|emwd owåmum&m
bm0a|e owåudpömbm0a|e/ aum yaew¬ owåmuma&m ud H
owåudpöEÅd/ ZD0a,ma*g owåmuma&m/ þ[mp Asmyga&m p
owåudpöH/ edZÆD0a|emwd {uo®d H ba0 ,m0 er&wd/
b0y&Hy&m,0g ,m0 oHoma&m e ed0wåwd/ wm0
tbdZÆrmaem tpädZÆrmaem {aum0 0wåwDwd {0H *[dwó
ZD0ó tbm0a|e/ pu©m'a,mp "r®m oAÁaom
owåmum&&[dwm owå udpö&[dwmp a[mEÅd/ ep o,H
ZD0gemr a[mEÅd/ emyd ZD0a,m*gwd/ £wd edówåa|e
edZÆD0a|epaw"mwka,memrmwd/ awoH ye '|AÁmuma&m
t|uxm,H 0kawåm/ ,xm[-ab&dwvH 0d, pu©K"mwk
'|AÁm/ 'a@m 0d, ½ly"mwk/ oa'´g0d, pu©K0dnmP"mwk/
wxm tm'gowvH 0d, pu©K"mwk/ rkcH 0d, ½ly"mwk/
rkcedrdwåH 0d, pu©K0dnmP"mwk/ tx0g? OpäK,EÅ udv,EÅH 0d,
pu©K"mwk/ ,EÅpuú,|d 0d, ½ly"mwk/ OpäK&o awvmed 0d,
pu©K0dnmP"mwk/ wxm t"&m&Pd 0d, pu©K"mwk/
Owå&m&Pd 0d, ½ly"mwk/ t*¾d 0d, pu©K0dnmP"mwk/
{oea,m aomw0dnmP"mwktm'Dok/ raem"mwk ye
,xmorÇ0awm pu©K0dnmP"mwktm'DeH yka&p&mEkp&m 0d,
'|AÁm/
412 y&rw¬'DyeD ygX
"r®"mwk,m a0'emu©aE¨m ov’rd0 olvrd0p '|aAÁm/ onm
ocFg&u©E¨m a0'emov’olva,m*g tmwk&m 0d, '|AÁm/
ykxkZÆemeH0g onm tmom 'ku©Zeeawm &dwårk|d 0d,
t,xmbkpöedrdwå*g[awm 0erda*g0d,/ ocFg&m y#doE¨d,H
yu©dyeawm t*Fg&umok,H cdyeyk&dom 0d,/
Zmwd'ku©mEkAE¨awm &mZyk&domEkAE¨apma&m 0d,/
oAÁmew¬m0[ó cE¨oEÅmeó a[wkawm 0do½ku©ADZmed 0d,/
½lyH emem0d"ky'´0edrdwåawm ck& puúH0d, '|AÁH/ tocFwmyd"mwk
trwawm oEÅawm acrawm p '|AÁm/ uo®m?
oAÁmew¬y#dyu©blwwåm/ raem0dnmP"mwk *[dwm&r®PH
rkÍödwGmyd tnH *a[wGm y0wåeawm 0eruúa#m 0d,?
'k'´reawm tócvka*Fg 0d,? ,w¬ umredygwdawm a0[moH
cdwå'a@m 0d,? avmba'gom'd ememyÜum&
udavoa,m*awm &*Fea#m 0d, '|AÁmwd/ t&d,opömeDwd
{w¬ oEÅó "r®ó bma0g opöH/ oEÅómwd blwó wxó
t0dy&Dwó/ tydp? auea|e opöEÅd/ wxa|e t0dwxa|e
tenxa|e/ ,O§d pu©Kó 'ku©wåH? wH wxH a[mwd t0dwxH
tenxH/ 'ku©'ku© ocFg&'ku© 0dy&dPmr'ku© ocFgaw[d wD[d
'kau©[d wH or*Øyk*¾vó tbdPSyDVeawm/ ww¬ ocFg&'ku©H
emr ur®ZmeH OyÜwåd,m ya*0 wHwHur®m bdocF&P'ku©H/
wxm OwkZm'DeH OyÜwåd,m ya*0 wHwH Owkpdwåm[m&meH
tbdocF&P'ku©H/
pu©K [d emr ½lydjA[®meHyd yk&drba0 psmebm0em ocFgwH
r[EÅH ur®mbdocF&P 'ku©H tEkb0EÅmeHa,0 OyÜZÆwd/ aem
tnxm/ umrowåmeH ye yk&drba0 ur®ocFg&'ku©H
tEkb0dwGm OyÜEéHyd ,m0ZD0H y0wåd,m tm[m&m'docFg&'ku©Íö
y#dZ*¾e 'ku©Íö tEkb0EÅmean0 y0wåwd? aem tnxm/
y&rw¬'DyeD ygX 413
y0wårmeÍö ypö,a0uav’0g Zmaw tEÅ&ma,0g tm*aw
,'gu'gpd bdZÆwd/ r&PumvH ywGm ye {uaEÅe
bdZÆwda,0/ wo®m wH tóma'wGm w'w¬m, ur®H0g
tm[m&m'dypö,H0g y#dZ*¾eH 0g ocFa&mEÅmeH terwa*¾
oHoma& ocFg&'ku©ó y&d,aEÅmemr ew¬d/ £wd oAÁH pu©K
ty&d,aEÅe ocFg&'kau©e yk*¾vH tbdPSH yDaVwda,0/
£'ró ocFg&'ku©H/ £'H pu©K emr ypö,a0uav’0g Zmaw
tEÅ&ma,0g tm*aw ,'g u'gpd bdZÆeZmwduH/ wo®m wó
bdZÆeba,e ya*0 ypö, orÜm'e'ku©H
&u©m0&P*kwådoH0d"me'ku©H bdZÆeedrdwåmed 'doGm 0g bdZÆrmae0g
bdaEé0g aompey&da'0em'd'ku©Íö 0dy&dPmr 'ku©Hemr/ £wd
oAÁH pu©K ty&d,aEÅe 0dy&dPmr'kau©e yk*¾vH tbdPSH
yDaVwda,0/ £'ró 0dy&dPmr'ku©H/ 'ku©'ku©H ye w'kba,e
'kau©e oa[0 odZÑwd/ {0H pu©K 'ku©'ku© ocFg& 'ku©
0dy&dPmr 'ku©ocFgaw[d wD[d 'kau©[d wH or*Øyk*¾vH tbdPSH
yDaVwda,0/ ,Íö wó wxmyDVeH? wH wxH a[mwd?
t0dwxH? tenxH/ wo®m pu©K 'ku©opöHemr/ {o ea,m
aomwm'Dok awblru"ar®ok/
aoooapöokyd ,H avmbaó0 'ku©ork',wåH/ ,H
edAÁmeaó0 'ku©eda&m"wåH/ ,H t|*Øur*¾aó0
'ku©eda&m"r*¾wåH wH uxH a[mwDwdtm'dem 0wåAÁH/ ,m0p
avmabm e y[d,swd/ wm0 pu©m'Ded tóma'wda,0/
,m0p wmed tóma'wd/ wm0 awoH y0wåd,m ur®m'Ded
ocFa&mEÅda,0/ ,m0p ur®m'Ded ocFa&mEÅd/ wm0 pu©m'Ded
y0wåEÅda,0/ ,m0pwmed y0wåEÅd/ wm0 awoH 0kwåyÜuma&[d
ocFg& 'ku©m'D[d erkpöwda,0/ wo®m avmbó
'ku©ork',wåH wxH a[mwd/ pu©m'Dokp y0wårmaeok
414 y&rw¬'DyeD ygX
0kwåyÜum&H oAÁH 'ku©H tm*päwda,0/ ty0wårmaeok em*päwd/
wo®m awoH y0wådeda&m"blwó edAÁmeaó0 'ku©eda&m"wåH
wxH a[mwd/ wxm avmby[meawm tanm
'ku©rkwådra*¾gemr ew¬d/ t|*Øura*¾gp OyÜZÆ rmaem {uaEÅe wH
yZ[wd/ wo®m t|*Øur*¾aó0 'ku©eda&m"r*¾wåH wxH
a[mwd? t0dwxH? tenxEÅd/
{0HoaEÅyd opöoa'´g y&d,m, oapöokyd 0wåwDwd 0kwåH
pwåm&dt&d,opömeDwd/ ww¬ 'ku©oapö wm0 ouúm,y&d,m
yEém tZÑwå"r®m{0 t&d,opöHemr/ awa,0 [d to®drmeó
t"d|meblwm [kwGm ,m0wH rmeH e orl[ewd/ wm0
'ku©udpöH ua&mEÅd/ 'ku©y&dnmpemr ,m0a'0
to®drmeork*¢gwm, a[mwd/ to®drmaemp awaoG0
tZÑwå"ar®ok ed0dowDwd awok y&dnmawok y&dnmudpöH
od'¨ar0 a[mwDwd/ wAÁdy&D awe ye ted`E´d, A'¨"r®m
r*¾zv"r®mp t|*Øu0ZÆm O',AÁ, yDVeawm
ocFg&'ku©0dy&dPmr'kau©[dp ty&drkwåwåm 'ku©opöH emr/
ork',oapö {aum avmabma,0 t&d,opöHemr/ aom[d
twåor*Øaem oawå twåedp tm&r®P"ar®okp tóm'H
Ze,dwGm edpöH 0¥'ku©awm tEkuúP²rmae ua&mwDwd awoH
avmbo'daom tanm Ówd0g rdawåm0g o[ma,m0g
twåm0g twåed,H0g ew¬d0d, cg,wd/ wo®m wHo'daom
tanm aumpd 0¥'ku©oH0d"m,aumemr ew¬d/ wÍö yZ[dwkH
oauúmEÅó tanm 'kZÆa[memr ew¬d/ t0aoomye oaAÁyd
omo0g ukovmukov"r®m ork',opöHemr/
{w¬ od,m? eEk t0dZÆmyd oAÁó 0¥'ku©ó rlvbma0e
0kwåmwd omyd ork'a, t&d,oapö{0 0wåAÁmwd/ 0kpöaw?
y&rw¬'DyeD ygX 415
,xm[d {aum aqaum O,smeygavm orÜwåd,kwåH blrd bm*H
vbdwGm twåaem ÓPAave blrdbm*Íö ememADZmedp
tbdocF&dwGm eE´eo'doH O,smeH rmayod/ ww¬ blrd O,sme
ygvó ADZmeH ½ku©meÍö ywd|meudpöH oma"wd/ ADZmedp
tuFk½kyÜg'eudpöH oma"EÅd? O,smeygavma,0 ye oAÁudpömed
oma"wd/ aom [d blrd,H ADaZok ½kau©okp ,H,H uwåAÁH
a[mwd/ wH oAÁH ua&mwd/ rarwEÅd y&d*¾PSmwd &u©wd/
wawm OyÜaEé abma* bkÍÆwd/ wo®m aum £'H rmayod?
uaó'H O,smeEÅd 0kawå O,smeygavma,0 rmayod/
waó'H O,smeH £apö0 0kpöwd/ e blrd H rmayod/ ADZmed
rmayEÅd/ awoH £'H O,smeEÅd 0kpöwd/ um ye O,smeorÜwåd,m
ypö,y&Hy&mwd 0kawå ye blrd{0 tm'dawm 0wåAÁm/ e
O,smeygavm/ ep ADZmeDwd/ {0H orÜ'rd'H '|AÁH/ y#dpöorkyÜg'
e,O§d ywGm ypö,y&H y&0aoe 'ku© "r®meH y0wåd ed0wåd0d"mae
t0dZÆm{0 tm'd yb0y"meblwm a[mwd? e wPSm/
opöa'oem,H ye awoH edAÁwåu"r®0d"mae wPSm{0
omrdaZ|u y"meblwm a[mwd/ e t0dZÆmwd ew¬d
ork',m&d,opöbma0 t0dZÆm, Moumaomwd '|aAÁm/
udavomeH w'*Feda&m"0du©rÇe eda&m"m eda&m"opöHemr/
edAÁmeH eda&m"m&d,opöHemr/ qok avmud,0dok'¨Dok r*¾*Fged
r*¾opöH emr/ t|*Øaum avmukwå&ra*¾g{0
r*¾t&d,opöHemrmwd/
t&d,oa'´g apw¬ uw¬pd u'gpd auoÍöd ukawmpd uxÍöd
t0dwxbma0e Owårw¬0gpaumwd/ 0dbm0ed,H ye
t|uxm,H 0kwåea,e opöo'´ó taw¬m 0dbm0dawm
'ku©Ht&d, opöEÅd {w¬ yDVea|m? ocFwa|m? oEÅmya|m?
0dy&dPmra|mwd £ar[d pwl[d taw¬[d pu©m'duó
416 y&rw¬'DyeD ygX
{auuó awblru"r®ó 'ku©opöwm a0'dwAÁm/ ww¬
ocFw| 0dy&dPmr|m ykaAÁ ocFg& 'ku©0dy&dPmr'kau©ok
0kwåe,m{0/ y'w¬awmye ypöa,[d ocF&D,wDwd ocFawm/
ya*0 ur®m'dypö,mbdocF&P'kau©e 0dem e OyÜZÆwd?
ey0wåwDwd 0kwåH a[mwd/ 0d½layg [kwGm y&dPmarm
0dy&dPmarm/ y&d[medap0 y&daba'gp/ yDVea|mwd {w¬
yDVdwAÁEÅd yDVeH/ yDaVwDwd yDVeH/ yDVD,aw yDVeH/ taw¬mwd
obma0g/ yDVeH taw¬m ,ómwd 0d*¾a[m/ ww¬ ,xm
{udóm 'k*¾wdw¬d,m ukpädrSd ykawåm OyÜZÆwd/ aomp
emema&ma*[d o,H edpöH yDVdawm [kwGm y#dZ*¾e'kau©[d
rmw&Íö edpöH yDaVwda,0/ ,Íö wóm ukpädrSd wm'doó
ykwåó OyÜZÆeH? wÍö wóm £w¬d,m yDVeudpöar0 a[mwd/
{0ar0H a, pu©m'a,m "r®m Z&mr&aP[d edpöH yDVD,EÅd? aw
y#dZ*¾e'kau©[d wH or*ÐeH yk*¾vH edpöH yDaVEÅda,0/ ,Íö wó
oEÅmae awoH OyÜZÆeH? wÍö wó yDVeudpöar0gwd/
,xm[a,m bdu©a0 pu©Kó OyÜga'g Xdwd tbdedAÁwåd
ygwkbma0g/ 'ku©aóaom OyÜga'g/ a&m*geH Xdwd Z&mr&Pó
ygwkbma0g/ a,m bdu©a0 aomwó Cmeó Zd0Sg,
um,ó reó OyÜga'gwdtm'd/
oEÅmya|mwd &m**¾dtm'D[d {um'o[d t*¾D[d bkoH
y&d',Sea|m/ ,xm[ --
pu©KH tm'dwåH/ aue tm'dwåH/ &m**¾dem tm'dwåH/ a'go*¾dem/
arm[*¾dem/ Zmwd,m/ Z&m,/ r&aPe/ aomaue/
y&da'a0e/ 'kau©e/ a'greaóe/ Oyg,maoe tm'dwåEÅd
0'grd/ aomwH tm'dwåH/ CmeH tm'dwåH/ Zd0Sg tm'dwåm/ uma,m
tm'dawåm/ raem tm'dawåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 417
tm'dyeH oEÅmyeH y&d',SeEÅd £" tw¬awm {uEÅd/ {w¬
od,m? t&d,ra*¾gyd pd&umvH yg&rdwmbdocF&P'kau©e
tEÅdrba0p oDvm'd0dok'¨dbm0embdocF&P'kau©e yk*¾vH okoH
yDaVwda,0/ wxm 0dy&dPmr"ar®mp/ wo®m aomyd
ydVem'dtaw¬e 'ku©opöo*Fa[m od,mwd/e/ oAÁ'ku©oEÅd
0H[wåm/ aom [d 0kwåyÜum&H tbdocF&P'ku©H y&dykPÖH
tEkblwó yk*¾vó oud H OyÜZÆrmaem oAÁH udavoZmwH
acayaEÅm OyÜZÆwd/ ed½kZÑrmaemp oAÁH tm,wd H terwa*¾
oHoma& 0¥'ku©H 0lyoaraEÅm ed½kZÑwd/ 0lyoEÅHp tem*w 'ku©H
Oyg'g, 0kwåyÜum&H tbdocF&P'ku©H *PEky*H ea[mwd/
bdZÆaEÅmp tEkwå&H 0drkwådokcH 'wGm0 bdZÆwd/ wo®m wó
0dy&dPmrypö,myd yk*¾vó umpd [medemr ew¬Dwd e aom
'ku©opöo*Fa[mwd/ avmud,"r®m ye OyÜZÆrmem y0wå rmemp
ykaAÁ 0kwåyuma&[d ocFg&'kau©[d bkoH yDaVwGm {0 OyÜZÆEÅd
y0wåEÅdp/ ed½kZÑrmem r[EÅH y&dVm['ku©H ZaewGm ty&d,aEÅ
ck&puúo'dao 0¥'ku©,aEÅ yk*¾vH a,maZEÅm0 ed½kZÑEÅd/ wo®m
aw{0 yDVem'dtaw¬[d {uEÅ'ku©m a[mEÅDwd/ {awe
edAÁmeóyd orÜmyuypö,mbdocF&PavoH *a[wGm
'ku©opöwåyoa*Fg ed0wådawm a[mwDwd/
'ku©ork'a,m t&d,opöEÅd {w¬ b0gb0ocFgwH 'ku©u©E¨H
orka'wd/ ykeyÜKeH taAÁmpädEéH uwGm O',wd O|maywd
0a¹wd0gwd 'ku©ork'a,m? tm,l[ea|m? ed'gea|m?
oHa,m*a|m? yvdaAm"a|mwd pwl[d taw¬[d avmbó
'ku©ork',wm a0'dwAÁm/ ww¬ tm,l[ea|mwd b0gb0
ocFgwó {auuo®d H ba0yd 0w¬Kumry#doH,kwåó
'ku©u©E¨ó bda,sm y&dAsL[ea|m &modu&Pa|m ed'gea|mwd
wa'0 ed&EÅ&H uwGm tEkyÜ'gea|m ed,smwea|mwd 0kwåH
418 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwd/ oHa,m*a|mwd 'ku©u©E¨o®d H{0 'V§H AE¨ea|m/
yvdaAm"a|mwd wawm wó wó rkpöEkyg,ó eD0g&P
0aoe yvdAkE¨ea|m Oy½kE¨ea|mwd taw¬m/ 'ku©eda&ma"g
t&d,opöEÅd {w¬ 0¥'ku©ó ed½kZÑeH tEkyÜg' "r®wmywåd 0aoe
cd,smeH 'ku©eda&ma"g/ 'ku©H 0g ed½kZÑwd ey0wåwd {wo®dEÅd
'ku©eda&ma"g/ edó&Pa|m 0da0ua|m? tocFwa|m?
trwa|mwd pwl[d taw¬[d edAÁmeó 'ku©eda&m"wm
a0'dwAÁm/ ww¬ edó&Pa|mwd edó&P 0drkwåd,m
0drkpöea|m/ 0da0ua|mwd 0¥'ku©yvdaAm"awm 0d0dpöea|m/
tocFwa|mwd ocFg&'ku©ó tbm0a|m/ trwa|mwd
r&P'ku©ó tbm0a|mwd/
'ku©eda&m"*grdedy#dy'gwd {w¬ 'ku©eda&m"H *arwd
orÜmaywDwd 'ku©eda&m"*grdeD/ twåaem oEÅmae
y#dvmbu&P 0aoe y#dyZÆdwAÁmwd y#dy'g/
'ku©eda&m"*grdeDp om y#dy'g pmwd 0d*¾a[m/ ed,smea|m?
a[wGa|m? 'óea|m? t"dyaw,sa|mwd pwl[d taw¬[d
t|*Øur*¾ó 'ku©eda&m"r*¾wm a0'dwAÁm/ ww¬
ed,smea|mwd t0dZÆmypö,m ocFg&mwdtm'duH 0¥aomwH
y#ded0awåwGm t0dZÆmeda&m"m ocFg&eda&ma"gwdtm'duH
0¥y#daomwH tbdrkcH ed*¾rea|m/ a[wGa|mwd oaAÁoH
t&d,*kPmeH okyÜwd|dwbm0 om"ea|m/ 'óea|mwd
tnmPt'óeocFgwó oar®m[ó y[me 0aoe
pwkopö"r®ó y#d0dZÑea|m/ t"dyaw,sa|mwd wPSm
'goAs0drkwåd,m blZdóbm0ywåd0aoe o,ar0 twåaem
t"dywd [kwGm 0da&mpea|m/ avmud,r*¾g [d wPSm,
tm&r®Pbma0 Xdwm wPSm'goAsH emwd0wåEÅDwd/ {w¬p £ar
owåmemr {uaEÅe 'ku©y#dulvm a[mEÅd 'ku©bD½kum/ a,p
y&rw¬'DyeD ygX 419
twåed 'ku©H ZaeEÅd/ awok a0&donH OyÜga'EÅd/ twåaem ye
{uEÅ'ku©H0g {uEÅ'ku©ZeuH0g aw eZmeEÅd/ wo®m aw
twåaem 'ku©rkwåd,m ,H ,H ur®H tm,l[EÅd/ wH wH twåaem
'ku©0¹d,m{0 orÜZÆwd/ ud H ye {uEÅ'ku©H? ud Hp {uEÅ
'ku©ZeuEÅd/ twDwmem*wypöKyÜEéblwm twåaem twåaem
twå[m0y&d,myEém awblru"r®m{0 twåaem twåaem
{uEÅ'ku©memr/ uo®m? aw[d rkawå{0 oAÁ'kau©[d rkpöeawm?
trkawåp trkpöeawmwd/ twåaem wPSm{0 twåaem
{uEÅ'ku©ZeuHemr/ uo®m? wm, y[Dem,{0 {uEÅ 'kau©[d
rkpöeawm? ty[Dem,p trkpöeawmwd/
wxm £ar owåm {uaEÅe okcumrm a[mEÅd
okcgbdeE´daem/ a,p twåed okcH ZaeEÅd/ awok yd,rdwåonH
OyÜga'EÅd/ twåaemye {uEÅokcH0g {uEÅokcr*¾H0gaw eZmeEÅd/
wo®m aw twåaem okc0¹d,m ,H ,H ur®H tm,l[EÅd/ wH wH
twåaem 'ku©0¹d,m{0 orÜZÆwd/ ud H ye {uEÅokcH aump
{uEÅ okcra*¾gwd/ {uEÅ'ku©"r®ó tbma0g{0 twåaem
{uEÅ okcHemr/ {uEÅ'ku©Zeuó y[mera*¾g{0 twåaem
{uEÅ okcra*¾gemrmwd £rrw¬H 'aóaEÅm £rmed
pwkopöy'ged uaxoDwd a0'dwAÁH/
(223) ,H ye 0dbm0ed,H
]]'ku©ó tEkyÜg'eda&ma"g {w¬ {awemwd0g 'ku©eda&ma"g}}wd
0kwåH/ ww¬ {awemwd £'H e,kZÆwd/
e [d edAÁmeH 'ku©ó tEkyÜg'eda&m" Mud,mom"ae 'kau©e
o[um&D um&PH a[mwDwd/ aooapwodumwd a0'em
onm[d aoom ynmo apwodum/ twDwm'd0aoe wd0d"
bdEémeH tZÑwåm'd MoVm&dum'd [Dem'd 'l&m'd0aoe
420 y&rw¬'DyeD ygX
'k0d"bdEémeÍö "r®meH &moa|e cE¨a0g[ma&m a[mwd/ edAÁmeó
ye wm'd aom aba'g ew¬Dwd 0kwåH ab'gbma0emwdtm'd/
wO§d twDwm'dau wd0d"aba' {uHyd e a[mwd/ uo®m/
ted'´dodwAÁ "r®wåm/ wO§d awumvdu"r®meH
c,0d&m*eda&m"blawm tedrdwå "ar®ma,0 a[mwd/ wo®m
£'H twDaw tokuAk'¨umav edAÁmeH/ £'H tem*aw/ £'H
{w&[Dwd {0H umvaba'e ed'´dodwAÁH ea[mwd/ wxm 'dom
a'oXmeaba'e y&dedAÁKwyk*¾vaba'e p/ au0vH ye
terwa*¾ oHom&0a¥ ,wåumed tew¬ y'ged 'dóEÅd/
wyÜ#dyu©oda'¨[d *kPya'[d{0 wH uax wAÁEÅd/ 'kauok ye
tZÑwå'kuH ywGm wH A[d'¨g{0 a[mwd/ e tZÑwåH/
MoVm&du'kuH ywGm okckrar0 a[mwd? e MoVm&duH/ [De'kuH
ywGm yPDwar0 a[mwd? e [DeH/ 'la& 'kuH ywGm 'la&{0
a[mwd? e oEÅdauwd/ cE¨o*F[edó#EÅd cE¨o*F[awm 0drkwåH/
'Gg&mvrÁPaba'emwd 'Gg&quú tm&r®PquúmeH aba'e/
tm,wemed 'Gg'o b0EÅDwd a,mZem/ {w¬p 'Gg&quúH
"r®m&r®PH{0gwd aoo"r®mvrÁPH oE¨m, tm&r®PquúH 0kwåEÅd
'|AÁH/ 'Gg&m/v/ y&d,ma,emwd qEéH 'Gg&meH qEéH tmvrÁPmeH
awok 'Gg&mvrÁaPok OyÜEémeH 0dnmPmeÍö uare "mwka,m
t|m&o b0EÅDwd a,mZem/ {w¬yd 'Gg&qauú raem'Gg&H
0dnmaPua'oar0 a[mwd/ 'Gg&quúH 0dnmPowåuÍö "r®m
vrÁaPua'oar0gwd/ ra*¾g avmukwåa&m ra*¾gemr
rawmwd a,mZem/ r*¾,kwåm {ulewd Ho"r®m zvblwmp
owåwd Ho "r®m pwkopö 0dedó#m pwl[d t&d,oapö[d
0dedó#m 0drkwåm/ ,arw¬ 0wåAÁH? wH a[|m 0kwåar0gwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
y&rw¬'DyeD ygX 421
pwkw¬0PÖem, orkpö, o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/

ypö, o*F[ y&rw¬'DyeD


166/ {0H ¥0/ owå[d y&dapäa'[d yxró emr½lyy&dapä'
ÓPó 0d"meH 'aówGm £'ged 'kwD,ó
ypö,y&d*¾[ÓPó 0d"meH 'aóaEÅm
a,oHocFw"r®meEÅdtm'd rm[/ £'ged a,oH ocFw"r®meH
ocFwmocFwblwm a,"r®m ,xm a,[d a[wm'D[d
ypö,muma&[d ypö,m Oyum&um a[mEÅd/ wH 0dbm*H awoH
ocFw"r®meH ypö,kyÜEéblwmeH 0dbm*Íö awoH ypö,"r®meH
0dbm*Íö awoHypö,mum&meH £[ 0dbm*Íö £ro®d H 0kpörmae
ypö,o*Fa[ ,xm&[H y0u©mrDwd a,mZem/
(224) 0dbm0ed,H ye
]]ypöa, 'aówk}}EÅd 0kwåH/ wH wH 0dbm*EÅd £rdem e oarwd/
(225) ,Íö ww¬
]]£[ £ro®d H orkpö, o*F[meEÅa& Xmae}}wd £[ o'´ó
tw¬0dbm0eH 0kwåH/ wHyd e ,kZÆwd/
{wo®dO§d taw¬ owd £'ged oa'´g ed&w¬aum a[mwDwd? y#dpö
zvH orkyÜZÆwd {wo®mwd y#dpöorkyÜga'g/ ww¬ y#dpömwd t0dem?
trkÍödwGmwd taw¬m/ t0dZÆm'daum ypö,"ar®mwd 0aPÖEÅd/
tx0g? orkyÜZÆeH orkyÜga'g/ o[Zmw"ar®[d oa[0
uvmy0aoe tbdedAÁwåd ygwkbma0gwd taw¬m/ ,xmouH
ypö,H y#dpö awe t0dembm0D[kwGm orkyÜga'g y#dpö orkyÜga'g?
tw¬awm ye oaAÁoH ypö,ypö,kyÜEéblwmeH ocFw "r®meH
422 y&rw¬'DyeD ygX
ypö,m,wå0kwådwmocFgwH oAÁocFwom"m&PH {uH
omrnvu©PH/ ,H £'yÜpö,wmwdp 0kpöwd/ ww¬p £'yÜpö,
wmwd t,H £ró ypöa,m t,H £ró ypöa,mwd {0H
ed'´dodwaAÁm t,H ypöa,m {awoEÅd £'yÜpö,m/ ocFw"r®m/
£'yÜpö,meH bma0g £'yÜpö,wm/ ,xm0kwå omrnvu©PH
{0gwd taw¬m a0'dwaAÁm? e y#dpö zvH orkyÜZÆwd {wo®mwd
y#dpöorkyÜga'g/ t0dZÆm'daum ypö,"ar®mwdp £aroH ypö,m
£'yÜpö,m/ £'yÜpö,m{0 £'yÜpö,wmwdp/ 0dok'¨dra*¾ ye
orkyÜZÆeH orkyÜga'gwd t,raw¬m y#du©dawåm/ ygVd,H ye
t,ar0 t"dayÜawm 0d, 'dówd/ ,xm[ --
uwarmp bdu©a0 y#dpöorkyÜga'g/ Zmwdypö,m bdu©a0
Z&mr&PH? OyÜg'g0g wxm*wmeH tEkyÜg'g0g wxm*wmeH
Xdwm0 om "mwk? "r®|dwwm "r®ed,mrwm £'yÜpö,wmwd/v/
t0dZÆmypö,m ocFg&m OyÜg'g0g/v/ £'yÜpö,wm/ £wd acg
bdu©a0 wMw wxwm t0dwxwm tenxwm
£'yÜpö,wm/ t,H 0kpöwd bdu©a0 y#dpöorkyÜga'gwd/
{w¬ [d Xdwm0 om "mwlwdtm'dem wMw wxwm
t0dwxwmwdtm'demp ,xm0kwåH £'yÜpö,wm ocFgwH
omrn vu©Par0 y#dpöorkyÜga'gemrmwd 'aówd/ e apw¬
bm0om"ae uaw owd y#dpöoa'´e o[ orkyÜg'o'´ó
tormeuwåKwmocFgawm AsÍÆe,kwåd0da&ma"g tw¬d/ a,m
y#dpö Mud,m, uwåm? waó0 orkyÜg'Mud,m,yd uwåKwm
orÇ0awm/ e [d Mud,memr uwåK&[dwmorÇ0wDwd/
ocFw"ar®okp *rÇDa&ok owd tedpöwm'dvu©PH 0d, £'Hyd
ocFwvu©PH *rÇD&ar0 a[mwDwd e,d" *rÇD&0pe0da&ma"g
orÇ0wd/ txacg ocFw"r®awm ocFwvu©Par0 *rÇD&w&H
y&rw¬'DyeD ygX 423
a[mwDwd/ wm'daoe ye omrnvu©aPe orÜEém
,xm0kwåm t0dZÆm'a,m ocFw"r®m y#dpöorkyÜEémemr/
,xm[-uwarp bdu©a0 y#dpöorkyÜEém"r®m Z&mr&PH
bdu©a0 y#dpöorkyÜEéH/v/ t0dZÆm bdu©a0 y#dpöorkyÜEémwd/ £wd
oaAÁoH ypö,ypö,kyÜEé blwmeH ocFw"r®meH ypö,m owå
0kwådwmocFgawm y#dpöorkyÜga'gp aom eD,wd Ó,wd
y#d0dZÑD,wDwd uwGm ea,mpmwd y#dpöorkyÜg'ea,m/ yXaywd
ocFw"ar® ememyuma&[d ypö,aba'[d y0awåwd a'aowd
{w¬mwd y|meH/ r[myu&PH/ y|mae a'odawm ea,m
y|meea,m/
wo®d H wo®d H ypö,"ar® bma0 0dZÆrmae owd aw aw b0EÅd
oDavemwd wAÇm0bm0daem/ ocFw"r®m/ awoH bma0g
wAÇm0bm0dbma0g? £ro®d H owd £'H a[mwd/ £ró OyÜg'g
£'H OyÜZÆwDwd {0H y0awåm ocFw"r®ed,marm/
wAÇm0bm0dbma0g{0 tmuma&m wAÇm0bm0dbm0guma&m/
aom {0 wAÇm0bm0dbm0gum&rwåH/ rwåoa'´e
a[wm'dypö, owåded,rH ed0awåwd/ awe Oyvu©dawm
ea,m y#dpöorkyÜg' ea,m/ tm[pöypö,|dwd H tm&AÇmwd {w¬
a[wk tm&r®Pm 'd0aoe wxmwxm
Oyum&uwmocFgawm ypö,owåd 0daoaom
tm[pöypö,|dwdemr/ aom [d t0dZÆmypö,m ocFg&mwdtm'Dok
0d, ypö,"r®K'¨g&rawå t|wGm a[wkypöa,m
tm&r®Pypöa[mwdtm'dem ypö,owåd 0daook'¨g&0aoe
tm[pö rw¬uH ygaywGm a'odwwåm tm[pöypö,|dwDwd
0kpöwd/ ypö,"r®m wd|EÅd twåaem ypö,kyÜEémbdocF&P udpöH
ywGm taemouúrmem [kwGm y0wåEÅd {wm,mwd uwGm/
424 y&rw¬'DyeD ygX
tm&AÇmwd y#dpö/ 0kpöwDwd b*0wm uxD,wd/
Ob,H ye a0grdódwGm yyaÍöEÅd tmp&d,mwd £'H y#dpö
orkyÜg'H yyaÍöaEÅ oE¨m, 0kwåH/ aw[d wH yyÍö,EÅm y|me
e,Hyd tm[&dwGm yyaÍöEÅDwd/ ,xm ol&da,m O',aEÅm
tE¨uma& 0d"arwGm 'AÁorÇma& r[mZeó ygua#
ua&mwd/ {0ar0H OyÜEéH pwkopöÓPH t0dZÆE¨um&H 0d"rdwGm
pwkopö "r®H 0d'wd ygu#H ua&mwDwd 0dZÆm/ wyÜ#dyu©wåm
arma[m t0dZÆmemr/ aom [d OyÜZÆrmaem "ar®ok
tnmPt'óe ocFgwH tE¨um&H ZaewGm0 OyÜZÆwd/ y#dpö
zvH {wd tm*päwd {wo®m {awemwd 0g ypöa,m/ t0dZÆmp
om ypöa,m pmwd t0dZÆmypöa,m/ wo®m t0dZÆmypö,m
ocFg&m orÇ0EÅDwd orÁaE¨m/ ocFwH um,0pDraemur®H
tbdocFa&mEÅd owåm {aw[Dwd ocFg&m/ 0dZmemwDwd 0dnmPH/
0dZmeEÅd owåm {awemwd 0g 0dnmPH/ tm&r®aP erwDwd
emrH/ ½kyÜwd 0dum&H tmyZÆwDwd ½lyH/ t"d|mea|e tm,weH/
a'0geH a'0g,werd0/ zkowDwd zaóm/ zkoEÅd orÜ,kwåum
"r®m {awemwd 0g zaóm/ a0',wDwd a0'em/ a0',EÅd
ypöEkb0EÅd owåm {wm,mwd0g a0'em/ wówd y&dwówDwd
wPSm/ edpöydygo0aoe tm&r®Pa[wk edpöH pÍövwd yaw¬wd
0gwd taw¬m/ wóEÅd y&dwóEÅd pÍövEÅd owåm {wm,mwd 0g
wPSm/ Oyg'd,wDwd Oyg'geH/ trkÍö*g[H *PSmwDwd taw¬m/
Oyg'd,EÅd owåm {awemwd 0g Oyg'geH/
b0wd 0¹wDwd ba0g/ b0EÅd Zm,EÅd 0¹EÅd okc'ku©med
{awemwd 0g ba0g/ ZeeH Zmwd/ Zm,EÅd ygwkb0EÅd ocFw
"r®m {wm,mwd 0g Zmwd/ ZD&PH Z&m/ ZD&EÅd ZdPÖbm0H *päEÅd
{wm,mwd 0g Z&m/ aompeH aomaum/ aompEÅd pdwåy&dVm[H
y&rw¬'DyeD ygX 425
*päEÅd {awemwd 0g aomaum/ y&da'0eH y&da'a0g/ wH wH
y0wåd H y&dudawåwGm a'0EÅd uE´EÅd {awemwd 0g y&da'a0g/
crdwkH o[dwkH 'kuú&EÅd 'ku©H/ 'kr®eó 0d½lypdwåó bma0g
a'greóH/ bkaom tm,moeH Oyg,maom/ tm,moeEÅd
teómoeH/ 0doD'eEÅd taw¬m/ {0EÅd £rdem ,xm0kawåe/
t0dZÆm'd ocFg&m'dypö,ypö,kyÜEé y&Hy&0d"dem ork'a,m
a[mwDwd orÁaE¨m/ {wóau0vó'ku©u©E¨ómwd
t0dZÆm'duó {wó ouvó 'ku©&modó auepd okace
toHrdóó 0g 'ku©&modó tbdedAÁwåd a[mwDwd taw¬m/
{w¬p 'k0da"g y#dpöorkyÜg'ea,m okwåEÅduea,m
tbd"r®ea,mwd/ ww¬ okwåEÅduea,e wm0 t0dZÆm pwkAÁd"m
'ku©y#dpäm'dum ork',y#dpäm'dum eda&m"y#dpäm'dum
r*¾y#dpäm'dumpmwd/ tbd"r®ea,e ye ykAÁEÅy#dpäm'dum ty&EÅ
y#dpäm'dum ykAÁEÅmy&EÅy#dpäm'dum y#dpöorkyÜg'y#dpäm'dumwd
pwl[d o'¨d H t| 0d"mwd a0'dwAÁm/
ocFg&m okwåEÅduea,e omo0g ukovmukovapwem
tyknmbdocFga&m yknmbdocFga&m tmaeÍÆm bdocFga&mwd ye
wd0d"m a[mEÅd/ ww¬ 'Gg'o tukovapwem tyknmwd
ocFga&memr/ umr½ly ukovapwem yknmbdocFga&memr/
t½lyukovapwem tmaeÍÆmwdocFga&memr/ tbd"r®ea,e
ye oAÁmyd avmud,avmukwå&blwm ukovmukovapwem
ocFg&memr/ ud&d,apwem ye oAÁmyd 0dba*F e*[dwm/
t|uxm,Íö ud&d,"r®meH ye ,o®m ae0 t0dZÆm e ukovm
ukovrlvmed Oyedó,ypö,wåH vbEÅd/ wo®m ud&d,0aoe
ypö,muma&m e0kawåmwd 0kwåH/ t0dZÆmp ukovmukovrlvm
edp ud&d,"r®meH Oyedó, ypö,m e a[mEÅd/ wo®m ud&d,"r®m
426 y&rw¬'DyeD ygX
y#dpöorkyÜg'a'oem,H e*[dwmwd 0kwåH a[mwd/ oH,kawåyd
,awm acg bdu©a0 bdu©Kaem t0dZÆm y[Dem a[mwd/
0dZÆmOyÜEém/ aom t0dZÆm 0d&m*g 0dZÆKyÜg'g ae0 yknmbdocFg&H
tbdocFa&mwd/ e tyknmbdocFg&H/ e tmaeÍÆmbdocFg&H
tbdocFa&mwDwd 0kwåH/ twåaem tEk½lyypö,0aoe ye
awoHyd y#dpö orkyÜga'g t0g&dawma,0/ e[d aumpd
y#dpöorkyÜg'&[dawm ocFw"ar®memr tw¬Dwd/ {o ea,m
0dnmPm'DokyDwd/ 0dnmPEÅd Amwåd Ho0d"H
avmud,0dygu0dnmPH okwåEÅduea,e/ tbd"r®ea,e ye
ud&d,pdwå0ZÆdwH {uleowåwd0d"H avmud,avmukwå&0dnmPH/
emr½lyEÅd avmud, 0dnmP o[ZmwH a0'em'dcE¨wå,H
y#doE¨d,H ur®Z½lyH y0wåd,H pdwåZ ½lyÍö okwåEÅduea,e/
tbd"r®ea,e ye oAÁH ukovmukov 0dyguorÜ,kwåH
cE¨wå,H 0kwåyÜum&½lyÍö/ t|uxm,H ye v'¨ypämZmwypö,H
oAÁHyd pwkork|me½lyH *[dwar0/
(226) 0dbm0ed,H ye
]]w'kb,Hyd £" y#doE¨d0dnmPo[*w}}EÅd 0kwåH/ wH tEkyyEéH/
oVm,weEÅd q tZÑwådum,wemed {0 oAÁw¬ ygVd,H
0dbwåmed/ {uapö ye tmp&d,m Am[d&m,wemed zóó
ypö,m a[mEÅDwd uwGm wmedyd £" *PSEÅd/ wHyd ed'ge0*¾
ygVd,m oarwda,0/ ,xm[ --
uwarmp bdu©a0 avmuó ork'a,m/ pu©KÍö y#dpö ½layp
OyÜZÆwd pu©K0dnmPH/ wdPÖH o*Fwd zaóm/ zóypö,m
a0'em/ a0'emypö,m wPSm/v/ a'greókyg,mom
orÇ0EÅDwd t,H avmuó ork'a,m/ aomwÍö/v/ reÍö
y&rw¬'DyeD ygX 427
y#dpö "ar®p OyÜZÆwd raem0dnmPH/ wdPÖH o*Fwd zaóm/v/
avmuó ork'a,mwd/
zóa0'em'a,myd e,'Ga, wH wH 0dnmPorÜ,kwåm
a0'dwAÁm/ wPSKyg'gemed ygu#med/ ba0g 'k0da"g ur®ba0g
Oyywådba0gp/ avmud,ukovmukovblwm apwemp/
apwemorÜ,kwåm tbdZÑm'a,m tebdZÑm'a,mp ur®ba0g/
,xm[-oAÁHyd b0*grdur®H ur®ba0gwd/ ur®edAÁwåm ye
oaAÁyd avmud,0dyguu©E¨m oAÁmedp ur®Z½lyged Oyywådba0g
okwåEÅduea,e/ tbd"r®ea,e ye avmukwå& cE¨myd 0dba*F
tm*wm{0/ ZmwdZ&mr&Pmed oaAÁoH ocFw "r®meH
vu©Pywåmed/ aomum'Dok ÓwdAsoem'D[d zk|ó
aompemuma&e y0wåm a'greóa0'em aomaumemr/
a&m'emuma&e y0awåm teda|m pdwåZoa'´g y&da'a0gemr/
um,dum 'ku©a0'em 'ku©Hemr/ apwodum 'ku©a0'em
a'greóHemr/ ÓwdAsoem'dedrdwåH
oHoD'e0doD'emum&y0awåm a'gaom Oyg,maomemr/
t,arw¬ 0dbma*g/ a,oH ye cE¨'kau© t0dZÆm tyÜ[Dem
a[mwd/ awoH £w&oapöokyd om tyÜ[Dem{0 a[mwDwd
aw cE¨y0wåd,H{0 okconH vbEÅd/ cE¨eda&ma" 'ku©onH/
cE¨y0wådra*¾{0 okcr*¾onH vbEÅd/ cE¨eda&m"ra*¾
'ku©r*¾onH/ wo®m cE¨y0wådypö,blwm yknm
yknmaeÍÆmbdocFg&"r®m{0 awoH t0dZÆmed0k#meH okcumrmeH
'ku©y#dulvmeH owåmeH y#do&Pm a[mEÅDwd 0kwåH t0dZÆmypö
,mocFg&mwd/ {w¬p 0daooawm ypöKyÜEécE¨y#dpäm'dum,
t0dZÆm, 'kpö&dwblwm tyknmbdocFg&m orÇ0EÅd/ tem*w
cE¨y#dpäm'dum, t0dZÆm, okp&dwblwm yknmaeÍÆmbdocFg&m
428 y&rw¬'DyeD ygX
orÇ0EÅDwd a0'dwAÁm/ ocFga&ok owd tyÜ[Deb0wPSmeH
owåmeH pkwdteEÅ&H ykeb0gbdedAÁwåd,m aumpd 0dAaE¨m emr
ew¬d/ wo®m ocFg&ypö,m 0dnmPH emr½lyH oVm,weH zaóm
a0'emwd £ar twåbm0ondwm yÍö"r®m b0EÅa& ygwk
b0EÅd/ ww¬ ye 0dnmPar0 y"meH aZ|uH a[mwDwd 0kwåH/
ocFg&ypö,m0dnmPEÅd 0dnmaPp owd wó O',blwmeH
emr½lygeH OyÜwåd,m 0dAaE¨memr ew¬Dwd 0kwåH/ 0dnmPypö,memr
½lyEÅd/ {wåm0wm omrnawm y&dykaPÖmemr uma,m ½ly
uma,mp 0kawåm a[mwd/ {0HoaEÅyd awok 'GDok uma,ok
a,"r®m owåynwåd,m y"me*Fblwm a[mEÅd/ a,[dp zóm
'Ded Oy&d t*Fged tm*wmed a[mEÅd/ a,okp owåm twå*g[H
'V§w&H *PSEÅd/ aw 0dokH eD[&dwGm 'aówkH emr½lyypö,m
oVm,weEÅd 0kwåH/ emr½lay owd awoHyd OyÜwåd,m 0dAaE¨m
ew¬da,0/ oVm,weork|dawmp zaóm oVm,wae owd
{uaEÅe orÇ0wDwd 0kwåH oVm,weypö,mzaómwd/
zóork|dwmp a0'em zaó owd {uaEÅe orÇ0wda,0gwd
0kwåH zóypö,ma0'emwd/ okca0'emo'daom wPSm,
t0óa,memr ew¬Dwd 0kwåH a0'emypö,mwPSmwd/
umrkyg'geÍöemr {uo®d H tm&r®aP ykeyÜKeH ork'gp&dwGm
'V§wåyÜwåm wPSm{0? 'd|da,mp twåedp twåaem
tm&r®aPokp tóm'e cre a&mpe blwm, wPSm,
0aoe 'V§wåH tmyZÆEÅDwd 0kwåH wPSmypö,mOyg'geEÅd/
Oyg'd,EÅmp wó wó Oyg'ged,ó tw¬ó
[dw0k¹dondwH wHwH ur®b0H tm,l[EÅda,0gwd 0kwåH
Oyg'geypö,mba0gwd/ b0oa'´g a[w¬ 0¹dy&d,ma,m/
y&rw¬'DyeD ygX 429
,xm --
ok0dZmaem b0H a[mwd? 'k0dZmaem y&mba0gwd/
ur®ba0 owd {uaEÅe ykeba0gyd orÇ0wDwd 0kwåH
b0ypö,mZmwDwd/ Zmwd,mp owd {uaEÅe Z&mr&PH
a[mwda,0gwd 0kwåH Zmwdypö,mZ&mr&PEÅd/ t,arw¬
wAÇm0bm0dbm00d"d/ aomum'd0peaÍöw¬ þ'daoe wAÇm0
bm0dbma0e y0wåó ouvó 0¥"r®ó tm'De0&mod'ó
ew¬H 0kwåEÅd/ {w¬mwd £ro®d H ypö,o*Fa[/ ww¬mwd wo®d H
y#dpöorkyÜg'ea,/ t'¨ge0aEÅ "ar® bkaom "ma&wDwd t'¨g/
umavm/ aom [d awumvdau "ar® oEÅmemEkyAE¨0aoe
uyÜy&Hy&m 0ó Owk rmo yu© &wåd 'd0 y&Hy&mp [kwGm
tywrmae "ma&aEÅm 0d, Oy|mwDwd/ tx0g? bkaom '[EÅd
wd|EÅd y0wåEÅd awumvdum "r®m {w¬mwd t'¨g/ umavma,0/
aom ye o,H tbdaEémyd ab'0aEÅ "ar® Oyg'g, bdaEém 0d,
Oyp&dwkH ,kawåmwd 0kwåH wa,mt'¨gwd/
(227) ,H ye 0dbm0ed,H
]]twwd owwH *päwd y0wåwDwd t'¨gwd 0kwåH}}/ wH e okE´&H/
{0O§d owd t'¨geEÅd eodZÑwd/ ,xm t'¨ger*¾y#dyaEémwd/
t*FgeDwd t0,0y"me*Fged/ y"meorÇm&mwd 0kwåH a[mwd/
tmum&mwd t0,0aum|mom/ aum|moaw¬m a[w¬
tmum&oa'´g/ ,xm 'Gwåd Homum&mwd/ tmud&EÅd ww¬ ww¬
yud&dwGm xydwm 0d, a[mEÅDwd tmum&mwdyd 0'EÅd/ oE¨Dwd
'GdEéH 'GdEéH oacFygeH oHC#e|meH/ oacFygwd y"me"r®o*F[m/
0¥EÅd ykeyÜKeH tm0¥EÅDwd 0¥med/ rlv,EÅd oaAÁyd 0¥"r®m {w¬
wd|EÅd w'g,wå0kwådwm,mwd rlvmed/ ywd|m/ yb0gwd
430 y&rw¬'DyeD ygX
taw¬m/ ,o®m {aum yk&daom {um, t*Fkvd,m orka'´g
'uH *a[wGm r[mZeó rkac yu©dydwGm pwlok
r[morka'´ok O'uó avmPbm0H onmayaEÅm 0d,
b*0gyd t0dZÆm ypö,m ocFg&mwdtm'dem {uar0 ypöKyÜEéb0H
y&dykPÖH a'aowGm terw*¾ó ouvó oHom&0¥ó
y0wåd H Óayod/ y&dykPÖH a'aoaEÅep emr wó {uó
b0ó a[wkp a'aowaAÁm a[mwd/ zvÍö a'aowAÁH
a[mwd/ ww¬ a[wl emr yk&drba0 od'¨g t0dZÆm ocFg&m/
zvHemr tem*wba0 Zmwd/ £wd {ub00do,myd t,H
a'oem {ua'aoe twDwmem*w om"m&Pmp a[mwDwd
0kwåH t0dZÆmocFg&mtwDawmt'¨gwdtm'd/ {w¬p t'¨Kaem
t'¨g0EÅmeÍö tab'H 0d, uwGm 0peH "r®awm 0dokH
t'¨gocFgwó umvó tbm0H 'aówd/ umavma,0
avmuH y0awåwd ed0awåwDwd y0wåH rdpäm0g'Íö eD0ga&wd/ e [d
o,H tbm0blawm umavm uópd y0wåaum ed0wåaump
b0dwkH ,kawåmwd/ uo®m yaew¬ {uaruó ypöKyÜEéó
twåbm0ó y0wåd H 'aóaEÅm b*0g twDwba0 a[wkÍö
tem*wba0 zvÍö 'aówDwd/ ta[wk0dora[wk'd|DeH
eD0g&Pw¬H twDwa[wk 'óeH/ Oapä''d|d eD0g&Pw¬H
tem*wzv'óeH/ oów 'd|deD0g&Pw¬H Ob,'óeEÅd
'|AÁH/ ww¬ ta[wk typö,m owåm y0wåEÅd ed0wåEÅd
oHudvdóEÅd 0dokZÑEÅDwd y0wåm 'd|d ta[wk'd|demr/ jA[®m
yZmywd £ó&edr®mem'd0aoe tblw a[wk'óeH
0dora[wk'd|demr/ owåm r&aP OpädZÆEÅd? tem*aw Zmwdemr
ew¬Dwd y0wåm 'd|d Oapä''d|demr/ twåmedapöm "ka0g? aom0
b0awm b0H oE¨m0wd oHo&wDwd y0wåm 'd|d
oów'd|demr/ {0H edapöm [kwGm oE¨m0aEÅmye t0dZÆm'D[d
y&rw¬'DyeD ygX 431
oma"waAÁm ea[mwd/ wo®m t0dZÆmocFga&[d b0EÅa& yke
0dnmPkyÜwåd H 0'aEÅe oów'd|d eD0g&dwm a[mwDwd/
uo®m yaew¬ aomum'a,m ta*Fok e*[dwmwd/ Zmwd,m
owd aomum'a,m {uaEÅe orÇ0EÅDwd {0H wAÇm0 bm0dbm0
vu©Pó tbm0awm/ owdyd [d Zmwd,m ½ly avmau
t½lyavmaup aw e orÇ0EÅd/ umravmauyd auoÍöd e
orÇ0EÅda,0gwd/ ,'d{0H udrw¬H awoH 0peEÅd/ Zmwd,m0g
t0dZÆm'duó0g 0kwåyÜum&ó ouvó 0¥y0wåó
r[mtm'De0&mod'óew¬EÅd 'aówkH aomum'd0peH yaew¬
edóE´ zved'óeEÅd 0kwåH/ ww¬ edóE´zved'óeEÅd Zmwd,m
r[mtm'De0 &modocFgwó O',zvó ed'óeEÅd taw¬m/
uo®m ye £ró ypöKyÜEé b0ó twDwypö,m a'G t0dZÆm
ocFg&m {0 ygVd,H 0kwåm/ ud H ye aw {0 a'G £ró ypö,m
a[mEÅDwd/ tanyd a[mEÅda,0/ tx uo®m aw ygVd,H e
0kwåmwd/ t0kwåmeHyd awoH tw¬awm v'¨wåmwd/ uxÍö aw
t0kwåmyd v'¨gwd/ wAÇm0 bm0dbm0vu©aPe
w'0dembm0dbm0vu©aPep v'¨gwd 'aóaEÅm
t0dZÆmocFg&*¾[aPemwdtm'd rm[/ {o ea,m y&w¬yd/
ww¬ t0dZÆm ocFg&*¾[aPemwd ygVd,H tm'dawm 0kawåe
t0dZÆmocFg& 0paee/ wPSKyg'geb0gyd *[dwm b0EÅDwd
t0dZÆmbma0 bm0awm? tbma0p tbm0awm
t0dZÆm*[aPe wPSKyg'gemedyd *[dwmed b0EÅd/
ocFg&bma0p bm0awm? tbma0p tbm0awm
ocFg&*¾[aPe ur®ba0gyd *[dawm b0wDwd taw¬m/
0dbm0ed,H ye
udavobm0omrnawm t0dZÆm*[aPe wPSKyg'gemed/
432 y&rw¬'DyeD ygX
ur®bm0 omrnawm ocFg&*¾[aPe ur®ba0g *[dawmwd
0kwåH/ wHyd ,kZÆwd/
wxm t0dZÆm ocFg&m *[dwm b0EÅDwd orÁaE¨m/ w'0dem
bm0dbma0e wPSKyg'ge0paee t0dZÆmp b00paee ocFg&mp
*[dwmwd taw¬m/ vu©P"r®meH vu©dwAÁ"ar®[d
t0dembm0dbm0awm w'0dembm0dbma0e ZmwdZ&m/v/
*[dwEÅd 0kwåH/ £wduwGmwd £rdem um&aPe/ 0Dowmum&m
b0EÅDwd orÁaE¨m/ yxrH a[wkyÍöuH {aum oacFayg/ 'kwD,H
zvyÍöuH {aum/ wwD,H a[wkyÍöuH {aum/ pwkw¬H
zvyÍöuH {aum oacFaygwd pwkoacFyg a[mEÅd/ pwåma&m
o*F[m a[mEÅDwd taw¬m/ pwlok ye oacFayok oda'¨ok
yxare 'kwD,ó 'kwDa,e wwD,ó wwDa,e
pwkw¬ómwd {0H wdaóm oE¨da,myd odZÑEÅda,0gwd 0kwåH
wdoE¨d pwkoacFygp b0EÅDwd/ {w¬p a[wkyÍöuH zvyÍöuEÅd
{wH avmuó ygu#a0g[m&0aoe 0kwåH/ a[wkzv o'´g
ye ypö,ypö,kyÜEéy&d,m,m {0 a[mEÅDwd 'kwD,yÍöuó
yxrH Oyg'g, zvyÍöuwm wwD,H Oyg'g, a[wkyÍöuwmp
e e orÇ0wd/ wxm wwD,óyd pwkw¬H Oyg'g,
a[wkyÍöuwm 'kwD,H Oyg'g, zvyÍöuwmpmwd/ {0O§d owd
a[wkawm zvar0 od,m/ e zvawm a[wlwd apm'em
taemumom{0 a[mwDwd/ 'GDok ye a[wkyÍöauok
ocFg&ur®b0geH 0daoaom t|uxm,H 0kawåma,0/
,xm[-'geH 'ómrDwd pdwåH OyÜga'wGm rmoHyd oH0pä&Hyd
'gEkyu&Pmed oZÆEÅó OyÜEém yk&drapwema,m
tm,l[eocFg&memr/ y#d*¾g[umeH ye [aw¬ 'u©dPH
ywd|my,awm OyÜEém apwem ba0gwd 0kpöwd/ {um0ZÆaeok0g
y&rw¬'DyeD ygX 433
qok Z0aeok apwem tm,l[e ocFg&memr/
owårZ0eapwem ba0g/ ,mumpd0g ye apwem ba0g/
wHorÜ,kwåm tm,l[e ocFg&memrmwd/ ur®ba0g
Oyywådba0gwd a'G b0g 'Gg'ook ta*Fok {uaó0 b0
t*Fó t0,0gemr a[mEÅDwd 0kwåH ur®b0ocFgawmba0
ua'aomwdtm'd/ {w¬p ocFg&ur®b0geH 0daoaom 0kwå
ea,ae0 a0'dwaAÁm/
(228) ,H ye 0dbm0ed,H
]]ur®b0ocFgawm ba0ua'aomwd {w¬ tm,wd H
y#doE¨d,m ypö,apwem ocFg&mwd a0'dwAÁm}}wd 0kwåH/ wH £"
e ,kZÆwd/
awoH 'GdEéHyd 'GDok a[wkyÍöauok o*F[dwwåmwd/ ,xm
½kwygVdea,e0g {wH 0kwåEÅd '|AÁH/ t0aoompmwd £'H
ZmwdZ&mr&aP[d o'¨d H 0dnmPm'dzvyÍöuH oE¨m, 0kwåH/
{w¬p ,a'wH ykaAÁ ZmwdZ&mr&P*¾[aPe 0dnmPm'd zv
yÍöuH *[dwH/ wH tw¬awm Oyywådba0g{0/ e[d
zvyÍöuawm tanm Oyywådba0gemr tw¬Dwd/ {0H oaEÅyd
"r®0dbm* &u©Pw¬H Oyywådb0oa'´e pwkw¬yÍöuH *[dwEÅd
,kwåH/ 'Gg'ook ta*Fok t0dZÆmemr arma[m/ aomp
tukovrlvH/ wPSmemr avmabm/ aomp tukov rlvEÅd
0kwåH t0dZÆm wPSm0aoe a'G rlvmeDwd/ tx0g? rlvEÅd oDoH/
a'G 0¥oDomeDwd taw¬m/ t|uxm,H ye yk&drH yÍöu'G,H {uH
b0puúH ypädrH yÍöu'G,H {uH b0puúEÅd uwGm yk&drH t0dZÆmrlvH/
wÍö 'd|dp&dwmeH0g tyg,*grDeH0g puúH/ ypädrH wPSmrlvH/ wÍö
&m*p&dwmeH0g ok*wd*grDeH0g puúEÅd 'ódwH/ puúEÅd ye ,awm
434 y&rw¬'DyeD ygX
y|m, 0¥oEÅmeó tm&aAÇm a[mwd/ wo®d H yke tm*aw{0
puúHemr od,m/ wo®m £" 'kwDa,e a[wkzv ,k*aVe
o'¨d H oAÁH {uar0 puúEÅd ,kwåH/
uo®m yaew¬ tm*reorÇma&ok t0dZÆm{0 oDoH uwGm
0kwåm/ *reorÇma&okp wPSm{0/ eEk Ob,w¬ Ob,Hyd oDoH
uwGm 0wåAÁEÅd/ 0kpöaw? okca0'emo'daom [d wPSm,
tm[ma&memr ew¬d/ wo®m a0'e*Fawm y&H 0¥*F H Ca#aEÅe
a0'em Ek½lygwPSm{0 0wåAÁm/ e t0dZÆmwd *reorÇma&ok
wm0 t0dZÆm, Moumaom ew¬d/ oAÁyxrH tm&AÇ|maep
oAÁy"mem t0dZÆm{0 0wåAÁm a[mwd/ omp ocFg½kyÜg'ae
t0d&ZÑeu*Fblwmwd e awoH tEÅa& {uó t*Fó
tw¬m, udÍöd 0wåAÁH tw¬Dwd tm*reorÇma&ok wPSm,
Moumaom ew¬Dwd/ t,O§d y#dpöorkyÜg'a'oememr
y"me*Fy&d*¾[ 0aoe y0wåm/ e vAÇrme oAÁ"r® y&d*¾[
0aoemwd/
,H ye 0dbm0ed,H
ykAÁEÅó t0dZÆmrlvH/ ty&EÅó wPSmrlvEÅd 0kwåH/
ww¬ ykAÁEÅómwd ykAÁó a[wkzvaum|moó/
ty&EÅómwd ypädró a[wkzv aum|moómwd taw¬mwd/
uo®m yaewmed a'Grlvmedemr a[mEÅDwd tm[ --
awoar0p rlvmeH? eda&ma"e ed½kZÑwDwd/
awoH ork'a,e ouv0¥H orka'wd/ eda&ma"ep ed½kZÑwd/
wo®m wmed a'Grlvmedemrmwd 0kwåH a[mwd/ aupd ye
y#davmr y#dpöorkyÜg' 'óearwEÅd 0'EÅd/ y#davmr y#dpö
orkyÜga'gemr t0dZÆmeda&m"m ocFg&eda&ma"g ocFg&eda&m"m
y&rw¬'DyeD ygX 435
0dnmPeda&ma"gwdtm'daum eda&m"0ga&m/ £'ged aomum'd
0peH e au0vH edóE´zv ed'óew¬ar0 a[mwd/ txacg
Z&mr&aPe o'¨d H {uH t*F H [kwGm Oy&d
0¥rlv"r®y#dyg'umeH 'ku©"r®meH ed'óew¬Hyd a[mwDwd
'aóaEÅm Z&mr&P rkpäm,mwdtm'd rm[/ ww¬ rkpämoa'´e
aomum'DeH *[PH/ awyd [d o,H tmo0orÇLwm [kwGm yke
tmo0kyÜg'g, ypö,m a[mEÅDwd {awe awoH Z&mr&Pa*F
*[PH od'¨H b0wd/ Z&mr&Prkpäm, tbdPSaom yDVdwmeH
AmvmeH tmo0g tbdPSaom orkyÜZÆEÅd/
tmo0geHorkyÜg'gt0dZÆmp y0¹wd/ tmo0ork',m
t0dZÆmork'a,mwd [d 0kwåH/ {0Íö owd t0dZÆmypö,m
ocFg&mwd yke tmAE¨ar0 0¥EÅd taw¬m/ {w¬p --
emem Asoezk|ó? aomum'DeH y0wådawm/
t0dZÆm wPSm 0¹EÅd? ,awm 0¥H y0wåwD wdyd/
0wåAÁH/ ,xm[-uwarmp bdu©a0 'ku©ó 0dygaum/
oar®m[a0yuúH 0g[H bdu©a0 'ku©H 0'grd/ y&da,|da0yuúH0gwd
ww¬ oar®ma[m t0dZÆm/ y&da,|d wPSm/ w'kb,H 0dyguH
{wómwd uwGmZ&mr&Paomum'duH 'ku©H oar®m[a0yuúH
y&da,|da0yuúEÅdp 0kpöwDwd/ ww¬ oar®ma[memr ÓwdAsoem
'dem zka|maompwd y&da'0wd O&wmVd uE´wd? oar®m[H
tmyZÆwDwd {0H tm*awm oar®ma[m/ y&d,d|demr ,xm
Zd*pämwd yDVdawm/ abmZeH yaw¬wd y&da,owd
ydygombdyDVdawm/ ygPd,H yaw¬wd y&da,owd? {0H auepd
'kau©e zka|m okcH yaw¬wd y&da,owDwd {0H y0wåm
y&d,d|dwPSm/ {w¬ ye ,o®m Z&mr&Po'doH r[EÅH 0do#H
ed,wÍö £ró avmuó 'ku©|meHemr ew¬d/
436 y&rw¬'DyeD ygX
'ku©edó&Pw¬Íö ow¬KomoeH/ wo®m t,H
y#dpöorkyÜg'a'oem Z&mr&Ped'gem a[mwd/ ,xm[-udpäH
0wm,H avmaum tmyaEém Zm,wdp Zd,swdp rd,swdp
p0wdp OyyZÆwdp/ txp yedróH 'ku©ó edó&PH
eyÜZmemwd Z&mr&Pómwdtm'd/ a,ok ye ta*Fok
tm'dawm y|m, Óawok Z&mr&PH orlvH cedwGm wawm
twåmeH armapwkH oauúmwd/ wmed 'aówkH Zmwdtm'Ded
yk&drmed t*Fged a'odwmed/ tydp/ {uo®d H ba0 XwGm
tm*reorÇma&[dp *reorÇma&[dp tm*wd,mp *wd,mp
o'¨d H twåbm0edAÁwåd,m 'ódwm, twDaw tem*awp
ouvoHoma& wo®d H wo®d H ba0 wó wó
twåbm0ó edAÁwåd 'ódwm{0 a[mwd/ oAÁmedp 'd|d*wmed
ed0wådwmed/ b0puúÍö tem'drEÅH [kwGm tmAE¨wda,0/ wo®m
Z&mr&P0paee0g aomum'd0paee0g t0dZÆH tpdaEÅwGm
0¥y0wåó r[mtm'De0&mod'óear0 yapöwAÁEÅd/
£apö0EÅdtm'd ed*reH/ £apö0H t0dZÆmypö,m ocFg&mwdtm'dem
ea,e yXayoDwd orÁaE¨m/ £apö0H tmAE¨H tem'duH
awblruH 0¥EÅdyd a,maZEÅd/
ww¬ £apö0H tmAE¨EÅd Z&mr&Prkpäm,mwdtm'dem 0kwå
ea,e ykeyÜKeH tmAE¨H/ tem'duEÅd uo®m 0kwåH/ eEk t0dZÆm
tm'drSd 0kwåmwd/ 0kpöaw? 0¥ó tm'dblwwåm om tm'drSd
0kwåm e a[mwd/ 0¥uxm, oDo blwwåm{0 om tm'drSd
0kwåm/ {0H 0kwåm, ye wm, 0¥ó tem'dubma0gyd
'ódawm/ t0dZÆm [d emr A[d'¨g e vAÇwd/ owåoEÅmae {0
vAÇwDwd ypöu©awm0 od'¨arwH/ wo®m £" twDwba0
t0dZÆm, od'¨g, wómt"d|meblawm twåbma0gyd wo®d H
y&rw¬'DyeD ygX 437
ba0 odZÑwda,0/ odZÑaEÅm p £róH 'oaem,H 0kwå ea,e
tnm, t0dZÆm, {0 odZÑwd? e tnxm/ {0Íö obd yke
wóyd t"d|meblawm twåbma0g odZÑwda,0gwd t0dZÆm
twåbma0gpmwd Ob,H aywH te0|dwH tem'duar0
a[mwDwd/ 0¥ó ye wd0d"óyd y"meypö,blwwåm om
0¥uxm, oDoblwm a[mwd/ ,'d om 0¥ó tm'dblwm
e a[mwd/ tx wómyd ypöa,m 0wåaAÁmwd/ opöH/ wóm
ye ypöa, 0kawåyd wó ypö,óyd ypöa,m 0wåaAÁmwd
tm*päwda,0/ {0Íö owd wó wómwd ed|mear0 eynm
a,,smwd/ tnw¬ ye 0kawåma,0/ ,xm[-
tmo0ork',m t0dZÆmork'a,mwd/ ,xmpm[-t0dZÆH yg[H
bdu©a0 om[m&H oed'geH 0'grd/ aumpóm tm[ma&m/
yÍöeD0&Pm wdó 0peD,EÅd/ ,xmpm[-t0dZÆm ypöa,m?
ocFg&m ypö,kyÜEém/ Ob,arwH y#dpö orkyÜEéEÅd/ yXayoDwd
ynmayod a'aooDwd taw¬m/ (y#dpöorkyÜg'ea,m/)
167/ £'ged y|mee,H 'aówkH a[wkypöa,mwdtm'd
tm&'¨H/ ww¬a[wkp aom ypöa,mpmwd a[wkypöa,m?
a[wk [kwGm ypöa,m a[wkbma0e ypöa,mwd 0kwåH a[mwd/
ww¬ auea|e a[wlwd rlva|e? aump rlva|mwd/ ½ku©meH
½ku©rlvó 0d, blrd,H o[Zmw"r®meH tm&r®aPok okyÜwd|d
wbm0om"ea|m rlva|memr/ o[Zmw"r®meH ukovm'd
bm0om"ea|m rlva|memrmwdyd 0'EÅd/ ,H yaew¬ 0wåAÁH/ wH
a[|m 0kwåar0/ o'´w¬awm ye [daemEÅd
0k'¨d0d½kV§da0ykv’ywåd0aoe ok|K ywd|[EÅd o[Zmw"r®m {w¬
{awe0g tm&r®aP 'V§edygwdem xmrAvorÜaEéemwd a[wk/
ypö, oa'´g ye Oyum&ua|m/ Oyum&aumwdp o,H
438 y&rw¬'DyeD ygX
,m'daoe obma0e OyvAÇrmae tEkyÜEém0g "r®m OyÜZÆEÅd/
OyÜEém0g wd|EÅd Xdwm0g Oy½ky&d0k'¨d0d½kV§d,m ypö,wåH Oy*päEÅd/
wm'd aoeobma0e Oyv'¨da,0/ e[d obm0"ar®ok
þ[m0g Asmyga&m0g OyvAÇwd/ a,e uwåm0g uma&wm0g
OyvaAÇ,smwd/ wxm Oyv'¨d,H ye owd tEk½lygeH
ypö,kyÜEé"r®meH tEkyÜEémeH0g OyÜZÆeawm OyÜEémeH0g
Xdwdbm0ywådawm XdwmeH 0g Oy½ky&d0k'¨d0d½kV§d,m
ypö,wåKy*reawm ok|K u&maEÅm 0d, oma"aEÅm 0d,
a[mwDwd uwGm Oyum&aum awG0 0kpöwDwd/ £wd
tm&r®aP xd&bm00k'¨d 0d½kV§dbm0om"e ocFgawe
rlvbma0e Oyum&um qa[wk"r®m a[wkypöa,m emr/
tm&rEÅd pdwåapwodum "r®m ok|K &wd H tEkb0EÅm 0d,
taZÑmvrÁrmem y0wåEÅd {w¬mwd tm&r®PH/ tm&r®Pbmae0
Oyum&um qVm&r®P"r®m tm&r®Pypöa,m/ t"dywd
o'´aw¬m a[|m 0kawåma,0/ t"dywd bma0e Oyum&aum
"ar®m t"dywdypöa,m/ aom 'k0da"g tm&r®Pm"dywd
o[mZmwm"dywd0aoe/ tm&r®P"r®myd [d aupd *½kuwm
twåaem tm&r®Pdu"ar® omrdaem 0d, 'gao twåaem
0ao0wå,rmem twåed edpöH edEéaygPyAÇma&{0 ua&mEÅDwd/
ew¬d tEÅ&H {wómwd teEÅa&m? teEÅ&bma0e Oyum&aum
"ar®m teEÅ&ypöa,m/ ok|K teEÅ&bma0e Oyum&aum "ar®m
oreEÅ&ypöa,m/ £aroH 'GdEéH ypö,meH "r®awm 0daoaom
ew¬d/ tw¬awm ye yk&drpdawå ed½ka'¨yd ypäm oEÅmeH OpädZÆdwkH
t'wGm oEÅmemEkAE¨0aoe om&r®P"r® bma0e
twåo'doó "r®EÅ&ó OyÜg'eH teEÅ&ypö,wm/ "r®EÅa&
OyÜg'd,rmaeyd ,HudÍöd "r®H tEkyÜga'wGm y#doE¨m'DeH udpö|memeH
y&rw¬'DyeD ygX 439
y#dyg#d,m pdwåed,mrH emr oma"wGm tEk½lyaó0 "r®EÅ&ó
OyÜg'eH oreEÅ&ypö,wmwd/ {0O§d owd eda&m"m 0k|[EÅó
tonowåm p0EÅóp yk&drypädrbm*y0wåmeH pdwåKyÜg'geHyd
teEÅ&wm oreEÅ&wmp OyyEém a[mwDwd/ e[d tbm0
blawm tEÅa& umavm awoH tEÅ&H ua&mwdemr/ ep
tnoEÅmeblawm tEÅa& ½ly"ar®m/ tnO§d ½lyoEÅmeH? tnH
t½lyoEÅmeH/ t|uxm,H ye umvmeEÅ&wm
oreEÅ&ypöa,mwd 0g'H y#du©dydwGm oP²membm0awm ok|K
teEÅ&mwd oreEÅ&mwd 0kwåH/ {awe ,xmoP²me0EÅmeH
½ly"r®meH teEÅ&wmemr raZÑ y&dapä'o[dwma,0 a[mwd/ e
wxm oP²me&[dwmeH t½ly"r®meH/ wo®m yk&drypädrmeH awoH
{uDblwmeH 0d, y0wådoreEÅ&wmemr/ wxm y0wåe
orw¬wm oreEÅ&ypö,wmwd 'aówd/
a, ye "r®m twåed Zmaw {0 Zm,EÅd? aem tZmaw/
twåem oa[0p Zm,EÅd? aem yka& ypämp? awoH Zmww¬m,
0d, o,H aw[d o[ Zmwbma0e Oyum&aum "ar®m
o[Zmwypöa,m/ yumoó y'Dayg 0d,/ y'DyZmvO§d
OyÜZÆrmeH yumoocFgawe tmavmaue oa[0 OyÜZÆwDwd/
tnrnH Oyw¬rÇEÅH wd'@H 0d, tnrnH Oyw¬rÇe0aoe
Oyum&aum "ar®m tnrnypöa,m/ {0Íö owd £ró
ypö,ó yk&dare o[ 0daoaom ygua#m a[mwd/ e[d o[
Zmwoa'´g {0½lyH tnranmyw¬rÇeH aAma"wDwd/ edó,EÅd
{w¬mwd edóa,m/ edó,bma0e Oyum&aum "ar®m
edó,ypöa,m/ aom ye o[Zmwedóa,m 0w¬Kyka&Zmw
edóa,mwd 'k0da"g a[mwd/ ww¬ o[Zmawm0 ormaem
y#aum|aum 0d, pdwåur®meH ywd|mbma0e Oyum&aum
440 y&rw¬'DyeD ygX
"ar®m o[Zmwedóa,m/ yx0D 0d, wdP½ku©m'DeH yka&
Zmawm [kwGm t"d|mebma0e Oyum&aum 0w¬Kyka&Zmw
edóa,m/ Av0wa&m ye edóa,m Oyedóa,m/ ,xm [d
omvdbwåó OyÜwåd,m ola'g0g Ou©vd0gu|H0g
t*¾d0gedóa,m {0 a[mwd? e Oyedóa,m/
omvdacwå0k|d"m&m {0 ye Oyedóa,m? e [d wmoktowd
bwåKyÜwåd,m ol'g'DeHyd xmarmemr tw¬Dwd/ wxm ,[d H
ypöa, towd edó,"r®myd ew¬d/ ukawm edódw"r®m/ aom
ypöa,m edó,awmyd Av0w&a|e Oyedóa,mwd 0kpöwDwd/
aom ye tm&r®Plyedóa,m teEŽlyedóa,m
yuwlyedóa,mwd wd0da"g a[mwd/ ww¬ *½kuwm
tm&r®P "r®m *½kuwwåm{0 t"dywdblwm Av0
edó,blwmp a[mEÅd/ teEÅ&ypö,"r®mp aw[d 0dem
pdwåoEÅmey0wåd,m {0 tbm0awm Av0edó,m{0 a[mEÅd/
yuwlyedóa,mwd {w¬ ye yuawm Oyedóa,mwd
yuwlyedóa,m/ yuawmwdp ,xm uaw owd tEk½lay
umav wo®d HoEÅmae {uaEÅe ypö,kyÜEé"r®m ygwkb0EÅd? wxm
ok|K uawmwd taw¬m/ u&PaÍöw¬ o'¨g oDvH okwH pma*g
ynmwdp &ma*g a'gaom arma[m rmaem 'd|d yw¬emwdp
0kwåmeH "r®meH twåaem oEÅmae ykAÁbma* 0kwåyÜuma&e ok|K
OyÜg'eH/ um,duH okcH um,duH 'ku©H yk*¾avm Owk abmZeH
aoemoeEÅd {0H 0kwåmeH "r®meH ok|K Oyao0eÍö a0'dwAÁH/
yka&w&H OyÜZÆdwGm 0wårmebma0e Oyum&aum "ar®m
yka&Zmwypöa,m/ aom 'k0da"g tm&r®Pyka&Zmw edó,
yka&Zmw 0aoe/ edó,m&r®P"r®m {0 [d aupd yka&Zmw
wmrwå0dod|m yka&Zmwypöa,mwd 0kwåmwd/
y&rw¬'DyeD ygX 441
tmp&d,meE´aw¬a&e ye edó,m&r®Pmum&m'D[d 0dod|m
yka&Zmwmuma&e Oyum&uwm yka&Zmwypö,wmwd 0kwåH/
{0H oaEÅyd yka& Zmwwm0doda|[d
edó,m&r®Powåd0daoao[d tanm 0dokH
yka&Zmwowåd0daoaomemr e'dówda,0/ yka& a&maywGm
ZmwmeH ½ku©aygwumeH 0d, ypäm tmodÍöd,rmeH O'uH yka&
ZmwmeH pwkork|medu½ly"r®meH 0k'¨0d½kV§bm0Íö ypämyd twåem
o'doó ½lyoEÅmeó y0wåd,m ypö,bm0Íö ygaywGm
Oyw¬rÇe0aoe Oyum&aum ypämZmawm t½ly"ar®m ypäm
Zmwypöa,m/ t|uxm,H ye *dZÑaygwuo&D&meH
tm[m&mom apwem0d,mwd 0kwåH/ rlv#Dum,Íö {awe
raemoaÍö wem[m&0aoe y0wårmae[d t½ly"ar®[d
½lyum,ó Oyw¬rÇdw bm0H 'aówd? awae0 tm[m&mom
0d,mwd t0wGm apwem*[PH ua&mwDwd 0kwåH/ om ye
ypämZmwm oorÜ,kwåm tm[m&mom apwem yka&ZmwmeH
awoH *dZÑo&D&½lygeH pd&umvH uAVDum&m[ma&e 0demyd
trdvmw bm0H Oy½ly&dp 0k'¨0d½kV§½lyoEÅmEkyÜwåd,m ypö,bm0H
ygaywGm Oyw¬rÇwda,0/ ,o®m okygua#e ypämZmwypöa,u
a'aoe ouvó ypämZmwypö,ó om"ew¬m, t,H
Oyrm £" 0kwåm 0d, 'dówd/ apwem *[PÍö ypämZmw
ypö,H ywGmyd apwem{0 y"mem Zmwmwd 'óew¬H *[dwEÅd e
e ouúm 0wåKH/ {0O§d owd ypämZmwó tw¬ó ypäm Zmwm,
{0 Oyrm, om"eH OyyEéH a[mwDwd/ ,xm0kwå #DumygaXyd
t,raw¬m vAÇwda,0/
tmao0EÅd wH ok|K bZEÅd ty&my&H OyÜZÆrmem "r®m ok|K
ao0rmem 0d, bZrmem 0d, wó yk&dró oAÁyg&dyl&H
442 y&rw¬'DyeD ygX
tmum&H *a[wGm {0 ykeyÜKeH y0wåEÅDwd tmao0eH/
tmaoa0wd0g aw "ar® twåaem y&d0goH ok|K *g[maywd/
0a¹wDwd0g tmao0eH/ tydp ukovm'dbma0e twåem
o'doó ya,ma*e u&PD,ó teEÅ&"r®ó ykeyÜKeH
u&PH y0wåeH twåo'doó0g twåo'dobm0gyg'eH 0goeH
tmao0ea|mwd rlv#Dum,H 0kwåH/ ww¬ ya,ma*e
u&PD,ómwd {awe tm0ZÆe'G,Íö oAÁ0dygu"ar®p
ed0awåwd/ e[d tm0ZÆe 'G,ó 'Gwådu©wåKH y0wårmeóyd
0a¹wkH0g [maywkH0g ya,ma*e u&PD,wmemr tw¬d
y&d'kAÁvwåm/ 0dygauokp t&d,zvmed y&dur®ya,ma*e
u&PD,medyd r*¾apwemEkbma0e 0dem au0ave awe
ya,ma*ae0 oma"wAÁmed e a[mEÅd/ au0vH ur®a0a*e
oEÅmae ygwdawok avmud,0dygauok 0wåAÁar0 ew¬Dwd/
ykeyÜKeH u&PH y0wåeEÅd Oy½ky&d y*kP Av0bm0gyg'aee o[
y0wåeH oE¨m, 0kwåH/ {0O§d owd y&d,wåd"r®
0dZÆmodyÜK*¾[aPok yk&drmbda,ma*g 0d, tmao0ea|e
teEÅa& y0wåmeH oZmwd,meH "r®meH y*kPAv0bm0g,
Oyum&aum "ar®m tmao0eypöa,m emrmwd od'¨H
a[mwDwd/
um,*F0gp*Fpdwå*FgbdocF&Pblawe pdwåyÜa,m*ocFgaw e
ud&d,mbma0e Oyum&aum "ar®m ur®ypöa,m/ aom 'k0da"g
o[Zmwememu©Pdu0aoe/ ww¬ aZ|odó r[m
0¹udtm'a,m 0d, oudpöy&udpöom"e0aoe y0wåm oAÁmyd
o[Zmwapwem o[Zmwypöa,m/ ,xm ye £w¬dyk&domeH
oud H oEédygwyÜa,ma*g umrokcgEkb0eudpöÍö umvEÅa&
ykwåygwkbm0w¬m,0w¬KrSd ADZed"me udpöÍö orÜma'wd/ {0ar0H
y&rw¬'DyeD ygX 443
,xm0kwåmbdocF&PudpöÍö w'bdocF&Pa0*ZedwH umvEÅa&
0dyguu#wåm½lygeH ygwkbm0w¬m, oEÅmae ud&d,m
0daooed"me udpöÍö orÜma'wGm ed½k'¨g ukovmukov apwem
ememu©Pduur®ypöa,memr/ 0dypöerwåbma0e Oyum&aum
"ar®m 0dyguypöa,m/ 0dypöe bma0gp emr avmau oaAÁoH
ykyæzvm'DeH ok|K 0dyuúbm0H ywåumav oAÁmuma&e
rE´bma0g a[mwd/ {0H ed½kóm[oEÅ bm0ocFgaue
rE´rE´muma&e oEÅmae ygwkbma0g/ wawma,0p 0dygumeH
y0wåd t0dblwm a[mwd/ oAÁ&wåd H ed'´g,EÅó yk&drb0oda'¨
ur®m'd tm&r®aP y0wåmedyd wmed 0k|dwumav udÍödZmeepdwå
y0wåd,m ypö,m ea[mEÅDwd/ yÍö0dnmPm'Ded ye ypämZmeepdwå
y0wåd,m ypö,m a[mEÅmedyd 0w¬m&r®P C¥emEkbm0 Aave
oa[0 a[mEÅd/ e awoH Oóm[Asmyg&rwå 0aoemwd '|AÁH/
t½lydaem wa,m tm[m&m o[Zmw"r®meH Zeea|e
Oyw¬rÇea|ep? uAVDum&m[ma&m ye £ró pwkork|med
uó um,ó Oyw¬rÇea|ae0 Oyum&uwm
tm[m&ypöa,m/ tydp? tm[m&a|memr Oyw¬rÇeyÜ"maem
a[mwd/ awae0 [d ygVd,H uAVDuma&m tm[ma&m
tm[m&ork|meó ½lyó tm[m&ypöa,e ypöa,mwd
t0wGm £ró um,ó tm[m&ypöa,e ypöa,mawG0
0kwåH/ wo®m t½lyg[m&meHyd tm[m&a|m Oyw¬rÇe0aoae0
a0'dwaAÁm/ Ze,EÅmyd [d tm[m&m twåem ZedwmeÍö
w'anoÍöoEÅme|dwd,m ypö,bm0w¬m, Oyw¬rÇaee
oa[0 ZaeEÅDwd/
£ó&d,a|e Oyum&aum "ar®m £`E´d,ypöa,m/ aom
wd0da"g o[Zmwm'd0aoe/ ww¬ o[Zmw"r®meH twåaem
444 y&rw¬'DyeD ygX
twåaem udapöok £ó&blwm t½lyd`E´d,"r®m
o[Zmwd`E´d,ypöa,m/ ypäm ZmwmeH yÍö0dnmP "r®meH
'óem'd udapöok £ó&blwm yka& Zmwm yÍöyom'd`E´d,"r®m
yka& Zmwd`E´d,ypöa,m/ o[ZmwmeH u#wåm½lygeH
pd&w&y0wåd,H £ó&blwH ½lyZD0dwH ½lyZD0dwd`E´d,ypöa,m/
uo®m yaew¬ bm0d`E´d,'G,H £" e *[dwEÅd/ 0kpöaw? ,ó
ZeuwåH0g Oyw¬rÇuwåH0g tEkygvuwåH0g tw¬d/ aom
ypö,"ar®memr/ bm0'G,ó ye o[Zmw "r®meH tw¬m,
{wH w,Hyd ew¬d/ au0vH ye wHo[daw oEÅmae ur®m'D[d
twåaem twåaem ypöa,[d y0wårmemeH pwkork|medu"r®meH
£w¬mum&m'd0aoae0 a,m y0wåded,arm tw¬d? aom
bm0½lyg Ekbma0e oda'¨g/ wo®m awoH "r®meH wm'dao
ed,mrudapö £ó&wåma,0 'G,H £`E´d,Hemr a[mwd/ e
£`E´d,ypö,awå emwd wH £" e*[dwEÅd '|AÁH/ tm&r®PH
Oy*EÉm wo®d H bkoH 'V§H edywdwGm 0d, psm,ea|e
Moavmuea|e Oyum&aum "ar®m psmeypöa,m/ 'k*¾wd
ok*wd edAÁme orÜmyua|e Oyum&aum "ar®m r*¾ypöa,m/
{w¬p a,ea,e or®m'óem'dem vu©P0daoaoe orÜEéwåm
ukovblwm or®m'd|m'a,m ok*wd edAÁme orÜmyua|e
r*¾ypö,memr a[mEÅd/ tAsmuwblwmeHyd awoH aom aom
vu©P0daoaom tw¬da,0gwd aworÜd awae0a|e
r*¾ypö,wm 0kwåmwd '|AÁm/ owdyd r*¾*FgeH wHwH
orÜmyua|ep Oyum&uawå wHork|dwmeH ½ly"r®meH aom
taw¬m e ygykPmwd/ awoH ye r*¾ypö,"ar®[d
ork|dwwåma,0 r*¾ypö,kyÜEéwm yapöwAÁm/ {oea,m
a[wkur®d`E´d,psme ypöa,okyDwd/
y&rw¬'DyeD ygX 445
{ukyÜg'wm'D[d yuma&[d orH {uDblawm 0d, [kwGm
tnrn,kwåbma0e Oyum&aum "ar®m orÜ,kwåypöa,m/
ormaeyd o[Zmwbma0e edó, edódw bma0ep
,kwåbma0 {ukyÜg'wm'duó orÜa,m*vu©Pó
0d&[awm 0dyÜ,kwåbma0e Oyum&aum "ar®m
0dyÜ,kwåypöa,m/ ,w¬ orÜ,kwåm ouFm orÇ0wd? waw¬0
w'gouFm 0d*rew¬H t,H 0dyÜ,kwåypöa,memr 0kawåmwd
w'gocFg &[dawok tm&r®PmeEÅ&m'Dok 0dyÜ,kwåypö,yoa*Fg
ew¬Dwd a0'dwaAÁm/ a[|m0kwåyÜuma&ok {0 ypö,"ar®ok a,m
a,m tw¬dwm ocFgawe cPypöKyÜEé or*Øbma0e
wm'doaó0 cPypöKyÜEé or*Øaem "r®ó o[Zmwm'd0aoe
Oyum&aum aom aom tw¬dypöa,m/ ,o®d H 0dZÆmrmae owd
tanm OyÜZÆdwkH MoumoH evbwd/ aom wó tnó
Moumo'ge ocFgawe o,H tEÅ&[dwbma0e Oyum&aum
"ar®m ew¬dypöa,m/ t,Hyd 0dokH owåd0daoaom e a[mwd/
awae0 pdawåe *päwd edoD'wd wd|wDwdtm'dem ypädrpdawå
XdwmeHyd yk&drpdwåH 0wåwda,0gwd avmuó tbdrmaem
a[mwd/ wo®m ,w¬ tw¬dwmouFm orÇ0wd/ ww¬ w'gouFm
ed0wåew¬H t,H ypöa,m 0kawåmwd a0'dwaAÁm/
0demoH *awm 0d*awm/ ,o®d H t0d*aw tanm OyÜZÆdwkH
MoumoH evbwd? aom wó Moumo'geocFgawe o,H
0d*wbma0e Oyum&aum "ar®m 0d*wypöa,m/ 0wårmewm
ocFgawe t0d*wbma0e wm'doaó0 "r®ó Oyum&aum
"ar®m t0d*wypöa,m/ yk&drypö, 'kuar0 apw¬ emew¬
yo*Fed0wåew¬H ÓP0do'w¬Íö y&d,m,EÅa&e 0d*w'kuHemr
uwGm a'odwEÅd a0'dwAÁH/ wxm [d tw¬Dwd acg upöme
446 y&rw¬'DyeD ygX
t,araum taEÅm/ ew¬Dwd t,H 'kwDa,m taEÅmwdtm'dem
ememtw¬'Dyum tw¬d ew¬d o'´g omoae avmaup 'dóEÅd/
ykaAÁ 0kwåaó0 p tw¬ó yke y&d,m,EÅa&e 0peH aomwleH
ÓP0do'w¬m, a[mwDwd/ #Dumum&m ye A[kH awoH ypö,
'kumeH emew¬orÇ0H 0aPÖEÅda,0gwd/ (ypö,ka'´aom)
168/ £'ged ,xm O'´da| pwk0Dowdypöa, yxrH q[d
&moD[d o*Fa[wGm yke &moDeH tEkuúare awoH ypö,meH
eda'´oH 'aóaEÅm q"memrEÅKemrómwd *gxm'G, rm[/ emrH
emró q"m qAÁda"[d ypöa,[d ypöa,m a[mwd/ emrH
emr½lyDeH yÍö"m/ yke emrH ½lyó {u"m? ½lyH emró
{u"m{0/ ynwådemr½lyged emró 'k0d"m? 'G,H emr½lyH
'G,aó0 emr½lyó e0"mwd {0H quúyÍöum'd0aoe ypö,m
qAÁd"m a[mEÅd/ uxH a[mEÅDwd a,mZem/
(229) ,Hye 0dbm0ed,H
]]ynwådemr½lyged emró 'Gd"m 'Gdyum&m ypö,m a[mEÅDwd
0kwåH}}/ wH e okE´&H/
ypö,uxm [d emr ypö,awm ypö,kyÜEéawm
ypö,owådawmwd wD[d yuma&[d 0kwåma,0 ok0kwåm
a[mwDwd/ ,o®m ye teEÅ&m'dypö,memr pdwåoEÅmeó
t0dapä'g, udpö|memEkuúry#dyg'em, {0 p a[mEÅd/ wo®m
ukovm'Dok t½ly"ar®ok a,maumpd "ar®m ,ó uópd
t0d½k'¨ó "r®ó ypöa,m e e a[mwDwd 0kwåH
teEÅ&ed½k'¨gpdwåapwodum"r®mwdtm'd/ ww¬
t0d½k'¨ómwd{awe tnrn0d½k'¨geH ukovmukovmeH
aomreóa'greómeÍö tnrnH teEÅ& ypö,y#dau©ayg
a0'dwaAÁm/ y#KyÜEémeEÅd ykEkyÜEémeH y#dyg#d,m OyÜEémeH0g/ ykeyÜKeH
y&rw¬'DyeD ygX 447
oEÅmey&dbm0em0aoe y0awåm tmao0eypöa,memr?
au0vH ya,m*om"eDa,ok Z0a0* o[dawok pdwåKyÜga'ok
{0 vAÇwDwd 0kwåH yk&drmed Z0emeDwdtm'd/ ww¬ Z0emeDwd
r*¾zvZ0e0ZÆmed avmud, ukovm ukovMud,Z0emed
ypädrmeHZ0emeEÅd zvZ0e0ZÆmeH ukovmukovMud,Z0emeH/
bdEéZmwdum [d "r®m tnrnH oAÁmum&yg&dyl&H y&d0goHemr
*a[wkH0g *g[maywkHyg e oauúmEÅd/ ,'d ouúKaP,sKH?
Zmwdrawåeyd "r®m ykAÁmy&H tbdEém{0 od,kEÅd/ wo®m
bdEéZmwduH zvZ0eH r*¾awm y&d0goH *a[wkH e oauúmwd/
ra*¾gyd twåaem y&d0goH zvó 'gwkH e oauúmwd/
zvpdwåmedp y&dur®ya,m*Aave Z0e udpömed a[mEÅd? e
tnrnH y&d0go'ge *[P Aavemwd/ ,o®m
umrm0p&bm0awm r[*¾wm Ekwå& bm0yÜwådemr
tmao0eAave a[mwd? wo®m a*gMwbk psme r*¾geH blrd
aba'g £" tyÜrmPEÅd '|AÁH/
a[wk/v/ emr½lygeEÅd {w¬ a[wkr*¾*Fged ta[wku0ZÆdwmeH?
psme*Fged yÍö0dnmP0ZÆdwmeH o[ZmwmeH emr½lygeH/
o[Zmw½lyvu©PH ye o,ar0 0u©wd/ apwememr
y0wårmem a'G udpömed oma"wd o[ZmwmeH oH0d"meÍö
tm,wd H 0dyguygwk bm0w¬m, wo®d H oEÅmae twåaem
y0wåm um&ocFgw ADZed"meÍömwd/ ww¬ oH0d"meudpöH
oAÁapwem om"m&PH r-396 a[mwd/ ADZed"meudpöH ye
ukovmukovbm0yÜwåm,{0 apwem, a[mwDwd 0kwåH
o[Zmwmapwemwdtm'd/ ww¬ o[Zmwmapwemwd
tEÅraom yÍö0dnmP o[Zmwmyd apwem/ omyd [d
o[ZmwmeH oH0d'[eocFgawe ur®bma0e y0wåwåm
448 y&rw¬'DyeD ygX
ur®H{0emr a[mwDwd/ ,o®m twåaem y0wåmum&ocFgwó
0dyguADZó ed'[eHemr? e wm0a'0 ADZudpöH orÜma'wd/
trÁADZm'Ded 0d, y&dPwbm0H ywGm cPEÅa&{0 orÜma'wDwd
0kwåH ememu©Pdum apwemwdtm'd/ ww¬
ememu©Pdumapwemwd twåaem ypö,kyÜEé"r® y0wådu©Pawm
0dokH blaw twDwumav od'¨g ukovm ukovapwem/
ukovmukovapwemwd0g ygaXm od,m/
0dyguu©E¨mtnrnHo[ZmwmeH½lygeEÅd {w¬ tnrnóp
o[Zmw½lygeÍömwd taw¬m/ ,xmemr yka& Zmwm
omv½ku©aygwum ypäm tEk0óH 0óEÅmeH 0k|d"m&meH 0aoe
0k'¨d H 0d½kV§d H a0ykv’H ywGm wo®d H Xmae ,m0uyÜg0omemyd
r[EÅó omv0eo@ó y0wåd,m ypö,m a[mEÅd/ {0H
y#doE¨du©Pawm y|m, yk&drpdwåu©aPok OyÜEém
ouvo&Da& ur®Zuma,m pdwåZuma,m OwkZuma,m
tm[m&Z uma,mwd oaAÁ ouvo&D&|um pwkork|medu
½ly"r®m ypämZmwmeH yxrb0*Fg'DeH pdwåapwodumeH 0aoe
0k'¨d H 0d½kV§d H a0ykv’H ywGm Oy½ky&d pwkork|medu
½lyy&Hy&my0wåd,m ypö,wåH Oy*päEÅDwd 0kwåH ypämZmwm
pdwåapwodum "r®mwdtm'd/ ww¬ yka&Zmwómwd
tmwDwmeEÅ&pdawå Zmwómwd 0'EÅd/ ,m0 t|rpdwåm0g
yka&Zmwó/ {wåaum [d umavm ½ly"r®meH
0¹eumavmemr/ wawmy&H [m,eumav ypämZmawe
ya,mZeH ew¬Dwd/ ,m0 aomVorpdwåm {0 0g yka&Zmwó/
,'a*¾e [d r&PmoEéumav 0w¬K½lyH pkwdpdwåó
yka&Zmwypö,wH Oy*päwd/ w'a*¾e pkwdpdwåHyd wó
0w¬K½lyó ypämZmwypöa,m e a[mwDwd e0wåaAÁm/ wxm
y&rw¬'DyeD ygX 449
aoo½lygeÍö/ ,xm [d Oyw¬rÇaEÅm tm[ma&m 0¹eyau©
Xdwar0 Oyw¬rÇwd/ [m,eyau© XdwH Ekyw¬rÇwDwd ew¬d/ w'gyd
w'Ek½lyó Oyw¬rÇeó £pädwAÁwåm/ {0r,HyDwd/
t½ly"r®meH tmEkbma0gemr r[m0dyæma&m a[mwd/ wo®m
aw uma,ua'ao 0w¬KrSd OyÜEémyd ouvH £rH pwkZum,H
Oyw¬arÇwkH oauúmEÅda,0gwd 0kwåH £róum,ómwd/
pu©m'Ded yom'0w¬Led ½lyg'D[d o[v'¨C¥emed{0 0dnmPó
tm"m&bm0H *päEÅd/ C¥eÍö Xdwdywåumav{0gwd awoH
edpöumvHyd twåaem 0dnmPó yka&Zmwypö,wm od'¨d
a[mwd/ 0dnmPÍöemr yÍöa0gum&ba0 0w¬Kedóa,e 0dem
OyÜZÆdwkH eoauúmwDwd? ,'g yka&ZmwH0g 0¹eyau© XdwH0g 0w¬KH
e vbwd? w'g y#doE¨dumav0g r&PmoEéumav0g ,H ,H
vbwd? wH wH edóm, OyÜZÆwda,0/ ,'g ye yka& ZmwH
ok|K Av0EÅÍö 0w¬KH vbwd? w'g wa'0 edóm, y0wåwd/
wÍö ed,rawm y0wådumav{0 vAÇwd? aem y#doE¨dumav/
e[d w'g 0dnmPypöa,e OyÜEéH 0w¬Kyka&ZmwH b0dwkH
oauúmwDwd 0kwåH q0w¬Led y0wåd,EÅd/
yÍömvrÁPmedp yÍö0dnmP0Dxd,mwd £'H ed,rod'¨d*[P
0aoe 0kwåH/ oAÁmed ye ypöKyÜEéblwmed edyæEé½lyged raem0dnmP
0Dxd,m yka&Zmwypö,m a[mEÅda,0/ {0Íö uwGm y|mae
ypöKyÜaEém "ar®m ypöKyÜEéó "r®ó yka&Zmwypöa,e ypöa,m/
tm&r®Pyka&ZmwH pu©KH tedpöawm 'ku©awm tewåawm
0dyówd/ aomwH? CmeH? Zd0SH? um,H? ½lay? oa'´? *aE¨? &ao?
azm|aAÁ? 0w¬KH? ypöKyÜaEé caE¨ tedpöawm 'ku©awm tewåawm
0dyówd? ypöKyÜEéH pu©KH tóma'wd tbdeE´wDwdtm'd 0kwåH/
t|uxm,Íö OyÜg'u©PH twduúrdwGm XdwdywåH t|m&o0d"H
450 y&rw¬'DyeD ygX
½lyar0 yka&Zmwypöa,mwd 0kwåEÅd/ {w¬p udÍömyd y|mae
ypöKyÜEém&r®PH y#doE¨dpdwåH ypöKyÜEém&r®Pó
b0*FóteEÅ&ypöa,e ypöa,mwd {0H y#doE¨db0*FgeHyd
ypöKyÜEém&r®Pwm, 0kwåwåm ypöKyÜEéblwmed ur®edrdwå
*wdedrdwåmed tm&AÇ y0wåd umav y#doE¨dpdwåmeHyd
tm&r®Pyka&ZmwH vAÇrmeH 0d, 'dówd/ {0HoaEÅyd
yka&Zmwypö,ó ypöeda, y#doE¨du©aP 0dygum Asmuawm
{aum caE¨mwdtm'dem ygVd,H{0 wH y#du©dwåEÅd/ {w¬p tm½kayÜ
0d, y#doE¨du©aPyd 0w¬Kyka& Zmwó tbm0g
ty&dAswåwåm0g wó tm&r®Pó tm&r®Prwåbma0{0
Xdwwåm y#du©dwåEÅd um&PH 0'EÅd/ tm&r®Par0*½kuwEÅd
ypöa0u©e0aoe tóm'em'd0aoep *½kuwH £|m&r®P
rm[/ wÍö acg wówó yk*¾vó £päm0aoe a0'dwAÁH/
*lxukPyg'Dedyd [d w'bdeE´EÅmeH udrdru©du okec *dZÑ
umum'DeH *½kuwmed{0 tm&r®Pmed a[mEÅDwd/
(230) ,H ye 0dbm0ed,H
]]*½kuwEÅd *½kH uwGm ypöa0u©dw}}EÅdtm'd 0kwåH/ wH tEkyyEéH/
pu©KH *½kH uwGm tóma'wd tbdeE´wDwdtm'dem tóm
'em'd0aoeyd tó eda'´oó y0wåwåmwd/ &m*g'a,m ye
"r®mwd {awe &ma*g a'gaom arma[m rmaem 'd|d yw¬emwd
{0H 0kawå[d "ar®[d o[ 'o tukovur®yxm yÍöteEÅ&d,
ur®medp *[dwmed a[mEÅd/ ww¬ teEÅ&d,0ZÆmed wmed
orwduúrrkace ,xm&[H tZÑwåH oaAÁoH pwkblru
ukovmeH teEÅ&d,ur®med ye umrm0p&ukovmear0
OyÜwåd,m Av0edó,m a[mEÅd/ wmeda,0p oAÁmed ,xm&[H
tZÑwåÍö A[d'¨gp &m*g'DeH ygPmwdygwm'DeÍö oaAÁoH
y&rw¬'DyeD ygX 451
tukovmeH um,duokc'ku©m'DeÍö tAsmuw"r®meH OyÜwåd,m
Av0 edó,m a[mEÅd/ o'¨g'a,mwd {awe o'¨g oDvH okwH
pma*g ynmwd {0H 0kawå[d "ar®[d o[ oaAÁ
'geoDvm'a,m pwkblruuk ovmeH &m*g'd tukovmeH
okc'ku©m'dpwkblru tAsmuwm eÍö OyÜwåd,m Av0edó,m
a[mEÅDwd/ okcH 'ku©H yk*¾avm abmZeH OwkaoemoeEÅd {awe
edAÁme0ZÆm oaAÁ pwkblrum Asmuwm *[dwm? awyd [d
,xm&[H tZÑwåÍö A[d'¨gp ukovmukovm Asmuw"r®meH
OyÜwåd,m Av0edó,m a[mEÅDwd/ ur®H0dygumeEÅd {w¬ ok|K
Av0H ur®H t"dayÜwH? e 'kAÁvEÅd/ uo®m yaew¬ ½ly"r®m
ypö,kyÜaEéok e *[dwm/ eEk awoHyd A[d'¨g ½ku©wdPm'DeH
0k'¨d0d½kV§d a0ykv’w¬m, tZÑwåÍö tma&m*sm'dtw¬m, yx0d&o
tmayg&o 0aóm'u AdZrlvaboZÆm'a,m Av0edó,m
a[mEÅDwd/ t,H yeaw¬m rlv#Dum,H uxdawma,0/ 0kwåO§d
ww¬ --
e[d ½lygAsmuwH yuwlyedó,H vbwd/ tapwaee
½lyoEÅmaee yuwaó0 tbm0awm/ ,xm [d
t½lyoEÅmaee uwåKblawe o'¨g'a,m edyæm'dwm
OwkabmZem'a,mp Oyao0dwm/ e {0H ½lyoEÅmaee/ ,o®dÍö
OwkADZm'dau ur®m'daup owd ½lyH y0wåwd/ e wH awe
½laye yuwH a[mwd/ oapweaó0 [d
OyÜg'Ekyao0eya,m*0aoe apweH yuyÜeH yu&PH/ ½lyÍö
tapweEÅd/
£'H 0kwåH a[mwd? 'k0d"H oEÅmeH ½lyoEÅmeH t½lyoEÅmeEÅd/ ww¬
a,e oEÅmaee ykaAÁ udÍöd ok|KOyÜg'dwH0g a[mwd Oyao0dwH0g?
waó0 ykaAÁ twåem OyÜg'dwkyao0dwm "r®m umvEÅa&
452 y&rw¬'DyeD ygX
twåaem Oyedó,ypö,m a[mEÅd/ yu&PocFgwÍö wxm
OyÜg'Ekyao0eHemr oapwae t½lyoEÅmae{0 vAÇwd? e
tapwae ½lyoEÅmaewd/ wo®m ½ly"r®m Oyedó,Hemr
evAÇEÅDwd/ £ro®d H owd £'H a[mwd? towd e a[mwDwd {0H
0kawåe okwåEÅduy&d,ma,e ye Oyedóa,m emr ½ly"r®meH
raZÑyd 0wåaAÁma,0gwd/
(231) 0dbm0ed,H ye
]],xm&[H tZÑwåÍö A[d'¨gp &m*g'a,m/v/ aoemoeÍömwd}}
0da,maZwGm ]]&m*g'a,m [d tZÑwåH edyæm'dum/ yk*¾vm'a,m
A[d'¨g ao0dwmwd}} 0kwåH/ wH eokE´&H/
e [d twåaem y&óp OyÜEém &m*g'a,m y&ó twåaem p
oEÅmae &m*g'DeH Av0edó,m e a[mEÅd/ ormepäE´meH £w¬d
yk&dom'DeH raemya'godu a'0g'DeaÍöw¬ &m*g'a,m ed'óeH/
(232) ,mp ww¬
]],xmXdw0aoe a,mZeH}} uwGm ]]twåaem[d
&m*g'a,m}}wdtm'dem tw¬0dbm0em uwm/ omyd
tEkyyEéma,0/
wm, [d twåaem &m*g'a,m o'¨g'a,mp tZÑwåH
ukovm'DeH twåaem o'¨ga,m ye A[d'¨g ukovómwd {0H
ty&dykPÖó tw¬ó 0dbm0dwwåmwd/
(233) ,Íö
]ww¬m}wdtm'dem twåaem&m*g'a,medóm,tZÑwåH
ukovmukovmear0 OyÜwåd0d"meH 0kwåH/ wHyd tEkyyEéar0/
e,'óerwåblwHyd [d oH0PÖem0gusHemr e,rkcH y&dykPÖH
y&rw¬'DyeD ygX 453
uwGm 0wåAÁH a[mwDwd/ *½kuwHtm&r®PEÅd {w¬ oAÁH
avmud,ukovH a[|drr*¾zvedAÁmemed p umrm0p&
ukovó t&[wår*¾zvedAÁmemed pwkEéH ÓPorÜ,kwå
r[mMud,Z0emeH/ edAÁmeH t|0d"avmukwå&ó xaywGm
y#dC'G, armrl[ 'G, 'ku©o[*w um,0dnmPmed
t0aooH oAÁH avmud, ukovmukovmAsmuw"r®ZmwH
avmbo[*wpdwåómwd {0H ypö, ypö,kyÜEé 0dbma*g
a0'dwaAÁm/
(234) ,H ye 0dbm0ed,H
]]*½ku wHtmvrÁPEÅd ypöa0u©etóm'g'dem *½kuwH
tm&r®P}}EÅd 0wGm wH 0dbma0aEÅe ]]wO§d psmer*¾ zv0dyóem
edAÁmem'dab'H ypöa0u©e tóm'g'dr*¾zvm'd"ar® twåm"Dae
ua&mwDwd tm&r®Pm"dywdemrm}}wd 0kwåH/ wH e okE´&H/
'ge oDv Oaygoxur® ykaAÁ okpdPÖa*gMwbk a0g'ge r*¾zv
edAÁmemedap0 &m*'d|dpu©Kaomwm'Dedpmwd ye 0wåAÁH/
0dyóemwdp £'H a*gMwbka0g'gemeda,0 oE¨m, 0kwåH od,m/
ep wmed edAÁmem&r®Pmed 0dyóememr a[mEÅDwd/
o[ZmwmeHemr½lygeEÅd 'Gda[wku wda[wku Z0eo[
ZmwmeEÅd t"dyÜga,m/ tnrnH o[Zmw ½lygeÍömwd
tnrnóp y#doE¨du©aP ur®ork|me½lygeH y0wåd,H pdwå
ork|me½lygeÍö/ {o ea,m y&w¬yd/ yÍöa0gum&ba0
y#doE¨du©aP 0dnmPH 0w¬Kem 0dem ywd|H evbwd/
0w¬Kpawe 0dem ywd|H evbwDwd 0kwåH y#doE¨du©aP
0w¬K0dygum tnrnEÅd/ tnrnypöa, a,m twåaem
Oyw¬rÇuH ypöKyw¬rÇwd/ aom{0 ypö,kyÜEébm0H *päwd/
pdwåork|me ½lygedp pdwåH udÍöd Oyw¬arÇwkH eoauúmEÅd/ wxm
454 y&rw¬'DyeD ygX
Oyg'g½lygedp r[mblawwd 0kwåH
pdwåapwodum"r®mtnrnEÅdtm'd/
(235) 0dbm0ed,H ye
]],o®m ye tnrnK0w¬rÇe0aoae0 tnrnypö,wm/ e
o[Zmwrwåawmwd y0wåd,H ½lyH emrmeH tnrnypöa,m e
a[mwd/ wo®m 0kwåH pdwåapwodum "r®m tnrnEÅd}} 0kwåH/
ww¬ e o[Zmwrwåawmwd {awe ,'d o[Zmwrwåawm
tnrnypö,wmod,m/ {0Howd y0wåd,H ½lyH emrmeH
tnrnypöa,m od,mwd tEknmwH a[mwd/
o[Zmwypöa,yd ye y0wåd,H ½lyH emrmeH ypöa,m
ea[mwda,0/ wo®m e okE´&arwEÅd/
q0w¬Led owåEéH 0dnmP"mwleEÅd {w¬ 0w¬Ko[Zmw
edóa,m 0w¬Kyka&Zmwedóa,m
0w¬m&r®Pyka&Zmwedóa,mwd wd0da"g 0w¬Kedóa,m/ ww¬
y#doE¨du©aP 0w¬K 0dygumeH cE¨meH 0w¬Ko[Zmwedóa,m/
,H ye y0wåd,H yka&ZmwH? 0w¬KH edóm, pdwåH OyÜZÆwd? wH
wó pdwåó 0w¬Kyka&Zmwedóa,memr/ ,H ye yka&ZmwH
0w¬K ,ó pdwåó edóa,map0 a[mwd tm&r®PÍö? wH
wó 0w¬m&r®P yka&Zmwedóa,memr/ 0kwåaO§wH y|mae
tm&r®P edó, yka&Zmw0dyÜ,kwå tw¬dt0d*wEÅd wDPDwd/
uxÍö wH pdwåó edóa,mp tm&r®PÍö a[mwDwd/ ypöKyÜEéH
0w¬KH tm&AÇ or®oe0aoe0g tóm'em'd0aoe0g
£'¨d0d"udpöm"d|me0aoe0g pdwåH OyÜZÆwd? {0H wH pdwåó
edóa,mp tm&r®PÍö a[mwDwd/ 0kwåaO§wH y|mae-tZÑwåH
0w¬KH tedpöawm 'ku©awm 0dyówd? tóma'wd/ tbdeE´wd/
wH tm&AÇ &ma*g OyÜZÆwd? 'd|d OyÜZÆwd? 0dpdudpäm OyÜZÆwd? O'¨pöH
y&rw¬'DyeD ygX 455
OyÜZÆwd/ a'greóH OyÜZÆwDwd/
{w¬ ye tmp&d,m £rH 0w¬m&r®Pyka&Zmwedó,Hemr
r&PmoEéumav{0 0gpemr*¾H tma&my,d Hok/ t,Hyaew¬
awoH t"dyÜga,m/ t|uxm,H wm0 teda| Xmae
tm0ZÆaee 0dem 0DxdpdwåmeH y0wåd y#dod'¨g a[mwd/ wxm
{um0ZÆe0Dxd ,Íö pdwåmeH tm&r®PHemr "r®awmp
umvawmp tbdEéar0 £päEÅd t|uxmp&d,m/
yuwdumavp pdwåmedemr yapöu 0w¬Kedó,med a[mEÅd/
wo®m ,'g ypöKyÜEéH tZÑwåH 0w¬KH tm&AÇtedpöm'd0aoe or®oEÅd?
{wH rrmwd0g tóma'EÅd? w'g,H 0w¬K tm0ZÆdwH a[mwd/
Z0emedyd wa'0 *PSEÅd/ e twåaem twåaem edó,0w¬Led/
,'d [d wmed0g tnH0g tm&r®PH *aPS,sKH/ ed&m0ZÆemedemr
Z0emed a[mEÅd/ uo®m? tm0ZÆaee tm0ZÆdwH t*a[wGm tnH
*a[wGm y0wåeawmwd/ bdEém &r®Pmedpemr a[mEÅd/ ypäm
OyÜEémed yapöu0w¬Led0g tnH0g *a[wGm y0wåeawmwd/ ep
wxm ouúm b0dwkH t|uxm 0da&m"awm/ wo®m aom
0w¬m&r®P yka&Zmwypöa,m yuwd umav e ouúm v'¨KEÅd/
r&PmoEéumav ye oAÁmed tm0ZÆem'Ded pdwåmed {uar0
0w¬KH edóm, y0wåEÅDwd wH tm&AÇ y0wåmeH tm0ZÆem'DeH
awoH wa'0 0w¬Kp tm&r®PÍö a[mwd/ {0O§d owd awoH
ed&m0ZÆewm0g bdEém&r®Pwm0g ew¬Dwd t,H awoH
t"dyÜga,mwd/
ww¬ ye ,'d tm0ZÆaee tm0ZÆdwH 0w¬KH t*a[wGm
twåaem twåaem edó,0w¬Led *aPS,sKH/ ed&m0ZÆemedemr
Z0emed ba0,sKEÅd £'H wm0 e ,kZÆwd/ tm0ZÆaee tm0ZÆd
wyÜum&aó0 *[Pawm/ ,xm [d tm0ZÆeHyd 0w¬KaEÉ0
456 y&rw¬'DyeD ygX
tm0ZÆwd/ wxm Z0emedp 0w¬KaEÉ0 Z0EÅd/ aem tnxmwd
ew¬d Z0emeH ed&m0ZÆewmwd/ ,xm p ed&m0ZÆewm ew¬d? wxm
bdEém&r®Pwmyd awoH ew¬da,0/ uo®m? 0dbm*ó
torÇ0awm/ e[d oEÅwdCe0aoe {uDblwrd0 ykAÁmy&H y0wå
rmaeok A[lok 0w¬Kok {uaruH 0w¬KH £'ar0gwd 0dokH uwGm
tm0ZÆeH0gZ0emed0g *a[wkH oauúmEÅd/ ep wxm
touúKaPa,sok Xmaeok {uaEÅe "r®awm0g umvawm0g
bdEém &r®Pwmemr ouúm v'¨KEÅd £wd bdEém&r®Pwmyd awoH
ew¬d a,0gwd/ {wåm0wm £ró 0w¬m&r®Pyka&Zmwedó,
0d"meó yuwdumavyd vAÇrmewm om"dwm a[mwDwd/
tydp? oAÁH ypöKyÜEéH twåaem ½lyum,H tm&AÇ ½lyH ar tedpöEÅd0g
{wH rrmwd0g orEkyóEÅmeH tZÑwå½layok £'H emr½lyH
wópdwåó tm&r®PH ea[mwDwd e0wåAÁH/ tm&r®P
blawok ye awok udÍöd tm&r®PrwåH udÍöd tm&r®Pyka&ZmwH
udÍöd 0w¬m&r®Pyka&ZmwH a[mwDwd ouúm 0wåKEÅd/ uAVD
uma&m tm[ma&mwd umrm0p&owåmeH y#doE¨dawm y|m,
OyÜaEém pwkork|medu ½lyg[ma&map0 A[d'¨g[ma&mp/
*AÇao,sumeO§d ,m0 rmwk,m tm[m&z&PH evAÇwd? wm0
uvvm'dumavok wdork|medaum tZÑwåm[ma&ma,0
Oyw¬rÇeudpöH oma"wd/ 0kwåaO§wH y|mae-y#doE¨du©aP
uAVDuma&m tm[ma&m £ró um,ó tm[m&ypöa,e
ypöa,mwd? MoZ|ru½lyork|myeH yeó A[d'¨g[m½kyw¬rÇeH
v'¨umava,0gwd '|AÁH/ ,'d{0H --
,Íöó bkÍÆwd rmwm? tEéH ygeÍö abmZeH/ awe aom ww¬
,maywd? rmwkukpäd*awm wda&mwd
uo®m 0kwåEÅd/ ygu#m[ma&e wó ,u©ó aAm"ew¬EÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 457
£róum,ómwd *AÇao,sumeH wm0 y#doE¨dpdwåó
OyÜg'u©aP {uork|meduó Xdwdb*Fu©aPok 'Gdork|med
uó wawmy&H wdork|meduó MoZmz&Pumav
pwkork|meduóp um,ó/ £wa&oHyd ,xmorÇ0H 0wåAÁH/
½lyavmau ye 0demyd 'k0da"e MoZm[m&udapöe tyÜemywå
ur®0daoaoe od'¨ó okpd&Hyd t'¨geH z&dwkH orw¬ó ½ly
ZD0dwd`E´d,ó wxm½lygeÍö b0*Fy&d,myEémeH t½lyg[m&meH
0aoe taeuuyÜgedyd twåbm0ó y0wåd a0'dwAÁm/
{awEkyga,e ur®Zum,A[kwa&ok a'a0ok
aywed&a,okp okpd&Hyd umvH A[d'¨g[ma&e 0dem
twåbm0ó y0wåd 0wåAÁm/ awok ye tZÑwåm[ma&myd
vAÇwda,0gwd udÍömyd MouúEÅdu©aP 0dyguu©E¨myd 0w¬Kó
0dyÜ,kwåypö,m a[mEÅd/ aw ye pdwåapwodum"r®m
o[Zmw½lygeEÅd {w¬ o*F,SdóEÅDwd uwGm
MouúEÅdu©aP0w¬K0dygumeEÅd 0kwåH/
oAÁxmwd oAÁyum&H o[ZmwEÅdtm'dem a,maZwAÁH/
yuma&mp wd0da"g a[mwd o[Zmwypöa,mwdtm'd0aoe
a0'dwaAÁm/ ½lyZD0dwrdpö,EÅd {0H ayg&maP[d 0kawåm t,H
tw¬dypöa,m t0d*wypöa,mpmwd a,maZwAÁH/ eEk
uAVDum&m[ma&m ½lyZD0dwd`E´d,Íö o[Zmaw o*Fa[wAÁH/
{0O§d owd wd0da"g0 tw¬dypöa,m od,mwd/e/
o[ZeeocFgwó o[kyÜg'evu©Pó tbm0g/
o[kyÜg'evu©aPm [d o[Zmwypöa,m/
uAVDum&m[ma&mp MoZ|ru½lyged OyÜga'aEÅmyd twåaem
Xdwdu©aP{0 OyÜga'wd? aem OyÜg'u©aP/ ,xmp r[mblwm
o[Zmw½lyged Oyw¬rÇEÅm twåem o[ OyÜg'eykAÁum{0
458 y&rw¬'DyeD ygX
Oyw¬rÇEÅd? e wxm aom tm[ma&m/ aom ye 0dem0
o[kyÜg'eudapöe o[Zmwmedyd to[Zmwmedyd Oyw¬rÇwDwd
½lyZD0dwHyd o[ OyÜg'eudapöe 0dem0 o[ Zmw½lyged
tEkygavwd/ £wd £ar a'Gyd "r®m o[Zmw
vu©Pmbm0g{0 o[Zmwypöa, to*F[dwm/ £'ged
oaAÁyd pwk0Dowdypö,m o*F,Srmem pwåma&mypö,m a[mEÅDwd
'aówkH tm&r®Plyedó,/v/ oarm"meH *päEÅDwd 0kwåH/
wMwm,H oarm"me0d"d? pwk0Dowd,m ypöa,ok t"dywd
ypöa,m wm0 'k0da"g tm&r®Po[Zmw0aoe/ ww¬
tm&r®Pm"dywd wDok ur®0aZÆok oarm"meH *päwd/ tm&r®P
rwåHyd [d uar®e o[ oarm"meH e*päwd/ ukawm t"dywd
blwEÅd/
{w¬ od,m? uo®m tm&r®PrwåHyd/v/ e *päwDwd 0kwåH/ eEk
ur®m&r®Pmyd y#doE¨db0*Fpkwda,m a[mEÅDwd/ opöH/ {w¬ ye
rlv#Dum,H ur®H ye wo®d H uaw y0wårmemeH uwlypdw
bma0e ur®ypöa,m a[mwd/ e tm&r®Pmuma&e/ 0do,
rwåwm0aoep tm&r®Pypöa,m a[mwd/ e oEÅme0daooeH
uwGm zvkyÜg'eocFgawe ur®ypö,muma&e/ wo®m aw
ypö,mum&0dobm*wåm o[ C#eH e*päEÅDwd 0doZÆdwEÅd/
o[Zmwm"dywd ye tw¬dypöa,/ edó,ypöa,m wd0da"g
o[Zmawm 0w¬Kyka&Zmawm 0w¬m&r®Pyka&Zmawmwd/ ww¬
yk&drm a'G tw¬dypöa,? ypädarm ye 'GDok tm&r®Pw¬d ypöa,ok/
aom ap *½kuawm a[mwd Oyedóa,yDwd/
yka&Zmwypöa,m wd0da"g tm&r®Pyka&Zmawm 0w¬Kyka&
Zmawm 0w¬m&r®Pyka&Zmawmwd/ ww¬ 0w¬Kyka&Zmawm
tw¬dypöa,/ £wa& a'G 'GDok tm&r®Pw¬dypöa,ok/ awap
y&rw¬'DyeD ygX 459
*½kuwm a[mEÅd/ Oyedóa,yDwd/ ur®ypöa,m 'k0da"g
o[Zmawm ememu©Pdaumwd/ ww¬ o[Zmawm
tw¬dypöa,/ ememu©Pdaum ye 'k0da"g Av0g 'kAÁavmp/
ww¬p Av0g 'k0da"g tumvdaum umvdaump? w'kb,myd
Oyedóa,/ 'kAÁavm ye 0dokH ur®ypöa,ma,0/ oaAÁm
tm[m&ypöa,m oaAÁmp £`E´d,ypöa,m tw¬dypöa,/
0dyÜ,kwåypöa,m pwkAÁda"g o[Zmawm 0w¬Kyka&Zmawm
0w¬m&r®Pyka&Zmawm ypämZmawmwd/ ww¬ yk&drm a'G
ypädarmp tw¬dypöa,/ wwDa,m ye 'GDok tm&r®Pw¬d
ypöa,ok/ aom ap *½kuawm a[mwd? Oyedóa,yDwd/
aoaook ye owå&oypöa,ok a[wk? o[Zmw? tnrn?
0dygu? psme? r*¾? orÜ,kwå? t0d*w0aoe t|ypö,m ypäm
Zmawmp tw¬dypöa,/ teEÅ& oreEÅ& tmao0e ew¬d 0d*w
0aoe yÍöypö,m Oyedóa,wd/ £wd oaAÁyd
pwk0Dowdypö,m obm*o*F[0aoe oHcdyÜrmem
tm&r®Pm'Dok pwlok ypöa,ok oarm"meH *päEÅDwd/
(236) 0dbm0ed,H ye
awok pwlok {auuo®d Hyd oaAÁ pwk0Dowdypö,m oarm"meH
*päEÅDwd £rdem t"dyÜga,e ,H 0kwåH ]]e[d aom
aumpdypöa,mwd}}tm'd/ wH oAÁHyd tmp&d,ó rwdrwåar0/
(237) ,O§d ww¬
]]e[d aom aumpdypöa,m tw¬d/ a,m pdwåapwod umeH
tm&r®Pbm0H e*apä,smwd}} 0kwåH? wH wm0 e ,kZÆwd/ e[d £"
"r®o½lyrawåe oarm"meH t"dayÜwH/ ypö,a|e oa[0
t"dayÜwH/ ep a[wm'dypö,a|m tm&r®Pm'dypö,a|m
460 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwDwd/ {oea,m ]]ou ouypö,kyÜEéóp
Oyedó,bm0H e*päwDwd}} {w¬myd/
{w¬ ye a,m ououypö,kyÜEéó Oyedó,bm0H e*päwd/
e[d aom aumpd ypöa,m tw¬Dwd a,mZem/
(238) ,Íö ww¬
]]ur®a[wkuwåmp avmuyÜ0wåd,m zva[wlypm& 0aoe
oaAÁyd ur®obm0H emwd0wåEÅDwd}} 0kwåH/
(239) ,Íö
]]awp y&rw¬awm avmuor®Kwd0aoep 0dZÆrmem a,0gwd}}
0kwåH/ w'kb,H ye oAÁaom omoe,kwåd ,myd 0d½k'¨ar0gwd/
{w¬mwd {wo®d H y|meea,/ oAÁw¬myDwd oaAÁok o[
Zmwobma*ok ypöa,ok/ ,o®m ye y#doE¨d0dnmPHemr
emr½lygeH tnrny#dA'¨Moumao pkwdy&dpädEéó ouvó
wó wó b0ó oDoblwH ADZblwÍö a[mwd/ ,awm
ouvum,blwó emem½lyg½lyoEÅmeó edAÁwåd a[mwd/
ADZawm 0d, r[m½ku©ó/ ,xm[ --
0dnmPÍö [d tmeE´ rmwkukpädo®d H e Mouúrdóx/ tydEkacg
emr½lyH rmwkukpädo®d H orkpödóxmwd/ aem a[wH baEÅ/
0dnmPÍö [d tmeE´ rmwkukpädo®d H MouúrdwGm a0guúrdóx/
tydEkacg emr½lyH £w¬wåm, tbdedAÁwådóxmwd/ aema[wH
baEÅ/ 0dnmPÍö [d tmeE´ '[&aó0 oawm a0gpädZÆdóx
ukrm&ó0g ukrm&dum,0g/ tydEkacg emr½lyH 0k'¨d H 0d½kV§d H
a0ykv’H tmyZÆdóxmwd/ aema[wH baEÅ/ wo®m [d tmeE´
{ao0 a[wk {o ed'geH {o ork'a,m {o ypöa,m
emr½lyó/ ,'d'H 0dnmPEÅd/
y&rw¬'DyeD ygX 461
ww¬ orkpödóxmwd 0¹dóx/ emr½lyO§d 0dnmPó
0¹da,0gwd/ a0guúrdóxmwd bdZÆdóx/ £w¬w¬m,mwd
þ'doó twåbm0ó tw¬m,mwd taw¬m/ 0k'¨d H 0d½kV§d H
a0ykv’EÅd yxr0,0aoe 0k'¨d H/ rZÑdr0,0aoe 0d½kV§d H/
ypädr0,0aoe a0ykv’EÅd t|uxm,H 0kwåH/ wo®m
y#doE¨du©aP ½lykyÜwåd,m {uaEÅe 0dnmPypö,wm a0'dwAÁm/
{0H OyÜEéÍö yaewH y#doE¨d½lyH yke o,H wo®d H ba0 ,m0
pkwd,m y0wårmemeH oAÁmoH pwkork|medu½lyoEÅwDeH odw
blwH ADZblwÍö a[mwd/ twdAv0EÅHyd [d pdwåH yk&drkyÜEém,
½lyya0Pd,m towd ½lyH ZaewkH eoauúmwd/ {0H Owk
tm[m&myDwd/ wawma,0 [d t½lyba0 umrm0p&m'Ded
½lyZeupdwåmedyd ww¬ ½lyH eZaeEÅDwd/ tonoawåyd Owk
ork|me½lyoEÅwda,m yxrkyÜEém, ur®Z½lyoEÅwd,m 0dZÆ
rmewåm{0 OyÜZÆEÅDwd/ 0kwåO§d 0db*F#Dum,H t½lyH ye ½lyó
Moumaom e a[mwDwd ,o®d H ½lay owd pdwåH tnH ½lyH
OyÜga',s/ wa'0 ww¬ ew¬Dwd taw¬m/ yk&dr½lyómyd [d
ypö,bma0g tw¬d ykwåó ydwdo'dowm'óeawmwd/ {w¬p
ykwåó ydwdo'dowm'óeawmwd {awe £rrw¬H 'aówd/
,xm wdP½ku©meH ADZbm0ocFgwH ed,mr½lyHemr tw¬d/ ,ó
tmEkbma0e wEédAÁwåmwdP½ku©m 0¹EÅm ,xm0g wxm0g
t0¹dwGmtwåem ormeADaZ[d{0 wdP½kau©[d oAÁaom
o'dom um&H *a[wGm 0¹EÅd/ {0ar0H *AÇao,sumeH owåmeH
a,med bm0ocFgwH ed,mr ½lyHemr tw¬d/ ,ómEkbma0e
aw orme Zmwdau[d{0 ukav[d 0daooawm rmwmydwl[d
{0 oAÁaom o'do½lyoP²mem a[mEÅd/ £wd ADZed,marm
0d, a,meded,marmyd a[mwd/ aomp y#doE¨d½lyaó0
tmEkbma0gwd a0'dwaAÁm/
462 y&rw¬'DyeD ygX
tydp? t,H a,meded,marmemr uvvumvm'Dok ykwåmeH
o&Da&ok rmwmydwl[d ork'g*wH OwkZ½lyoEÅmeH{0/ ,ó
tmEkbma0e wHoEÅmeH ormeZmwduowåoP²meo'doH
twåaem Ówdukvo'doÍö a[mwd/ ,xm[d£w¬dbm0g'd½lyH
owåmeH £w¬dvd*Fg'Ded ADZ½lyÍö wdP½ku©meH wHwH0PÖoP²mem
'Ded ed,marwd/ {0H a,med½lyH ememZmwd0aoe owåmeH
ed,mruH 00w¬myuH a[mwDwd/ {wåm0wm y0wåd,H xaywGm
pdwåZ½lyH oaAÁoH wdork|medu½lygeH OyÜwåd,m pdwåed&ayu©wm
yk&drkyÜEé ½lyya0Pd y#dA'¨wmp om"dwm a[mwd/ awae0p
awoH pdwåó Xdwdb*Fu©aPokyd pdwå&[daw eda&m"ormywåd
umavyd OyÜwåd a[mwDwd/ awe 0kwåH o[Zmw½lyEÅd
yaew¬mwdtm'd/ £wDwdtm'd ed*reH/ ww¬ orÇ0Hwd ,xm
orÇ0H/ orÇ0gwd0g orÇLwm/ tZÑwåÍömwd tZÑwåblwmp/
A[d'¨gpmwd A[d'¨gblwmp/ ocFwmwd ocFwblwm/
tocFwmwd tocFwblwm/ {0H awumvdump umvrkwåmp
tZÑwåA[d'¨g orÇLwmp/ wxm ocFwmocFwblwmp ynwåd
emr½lygeH 0aoe wd0d"m Xdwm "r®m y|mae oAÁxm pwk0Dowd
ypö,memr a[mEÅDwd a,mZem/ {w¬p wd0d"m XdwmeH "r®meH
awumvdum'dbma0 owd pwk0Dowdypö,meHyd ,xmorÇ0H
awumvdum'daba'g oda'¨g a[mwd/ ww¬ tm&r®Pt"dywd
Oyedó,ypö,m awumvdum umvrkwåmp a[mEÅd/
(240) 0dbm0ed,H ye
]]tm&r®Pt"dywdOyedó,ypö,meH wdumvdumeEÅd}} 0kwåH/ wH
e ,kZÆwd/
ynwådedAÁmemeHyd umvrkwåmeH awok y0d|wåmwd/ ww¬
£ro®d H ba0 tbde0geH "e"nabm*geH0g 0dZÆmodyÜokwy&d
y&rw¬'DyeD ygX 463
,wåDeH0g oDvorm"dynmeH0g b0EÅa& b0orÜwådabm* orÜwåd
r*¾zvorÜwåDeH0g y#dvmbw¬m, ykAÁa,m*H ua&mEÅó
tem*wmeH wmoH Oyedó,ypö,wm a0'dwAÁm/ y|mae ye
tem*wH pu©KorÜ'H yw¬,rmaem aomw? Cme? Zd0Sg?
um,orÜ'H? 0PÖorÜ'H? o'´? *E¨? &o? azm|AÁorÜ'H
yw¬,rmaem tem*aw caE¨ yw¬,rmaem 'geH a'wd oDvH
orm'd,wDwdtm'dem b0EÅ&y&d,myEém{0 orÜwåda,m 0kwåm/
wm ye 'gem'DeH ur®meH tEk½ly0aoe 0kwåmwd '|AÁm/
ur®ypöa,m ye ypöKyÜEémwDw0aoe 'Gdumvdaum/ teEÅ&
oreEÅ& tmao0e ew¬d 0d*w ypö,m twDwumvdum/
aoom yEé&o ypö,m ypöKyÜEéumvdumwd/ tZÑwåA[d'¨g'kau
tm&r®Pm "dywd o[Zmw tnrn edó, Oyedó,
yka&Zmw tm[m& tw¬d t0d*wm tZÑwåA[d'¨g a[mEÅd/
aoom pk'´o ypö,m tZÑwåm0/ tm&r®P t"dywd
Oyedó,m ocFwm tocFwmp a[mEÅd/ aoom ocFwm0gwd/
yÍö0d"Hydt½lyEÅd y0kpöwd/ uo®m? u'gpdyd ½lyocFgwH oP²mew¬H
tEky*reawm emrEÅdp y0kpöwd/ uo®m?
t"d0peocFgwemrmbd"me0aoae0 okPaEÅ[d
*a[wAÁbm0ky*reawmwd/
169/ ynyD,wDwd ynwåd/ t,Hyd {aum 0peaw¬mwd
avmud,r[mZae[d xyD,wd/ a0g[&D,wd ap0 orÜ#dpäD
,wdpmwd taw¬m/ a,maumpd or®Kwdopöblawm AsÍÆeaw¬m/
wxm ynmaywAÁm tw¬m ynyD,EÅd {wm,mwd ynwåd/
AsÍÆew¬aZmwaum ynwådoa'´gwd {0H 'k0d"m ynwåDwd 0kwåH
wawmt0aoom/v/ 'k0d"ma[mwDwd/ ww¬ ynmyD,wåm
ynwåDwd tw¬ ynwådrm[/ ynmyeawmynwåDwd o'´ynwåd H/
464 y&rw¬'DyeD ygX
wHwHblw0dy&dPmrmum&EÅd yx0d,m'DeH awoH awoH
r[mblwmeH t"drwåbm0yÜum&ocFgwH wxm wxm y&dPm
rmum&H/ y0wåd0daoomum&EÅd taw¬m/ Oyg'g,mwd y#dpö/
edóm,/ yxrH pdawåe *a[wGmwd taw¬m/ wxmwxm
ynwåmwd t,H yx0Demr t,H yAÁawmemrmwd {0rm'd
ea,e r[mZaee ynwåm? uxdwm? a0g[&dwmwd taw¬m/
yx0dyAÁwm'dumwdtm'doa'´e e'd ork'´g'duma,m o*FPSwd/
t,H orl[ynwådemr/
(241) 0dbm0ed,H ye
]]oP²meynwåDwd}} 0kwåm/ om ,kwåm 0d, e'dówd/
e[d £" oP²meH y"meH a[mwDwd/ orÇm&oEéda0omum&EÅd
u|m'DeH orÇm&meH wxm wxm oEéda0omum&H/ {w¬myd
tm'doa'´e em0g'a,m o*FPSwd/ t,H oP²me ynwåd/
u|m'a,m {0 [d a*[muma&e oPd²wm a*[EÅd
&xmuma&e oPd²wm &axmwd 0kpöEÅDwd/
(242) 0dbm0ed,H ye
]]orl[ynwåDwd}} 0kwåH/ wH e ,kZÆwd/
e[d £" orla[m y"meEÅd/ yk&doyk*¾vm'dum owåynwåd
Oyg'gynwåDwdyd 0kpöwd/ pE´m0¥em'duEÅd pE´ol&d,m'DeH odae½kH
y'u©dPH uwGm tm0¥em'duH/ ,awm pE´drol&d,m Oa'EÅd? om
ykAÁ'domemr/ ykAÁw&H v'¨yÜumowåm/ ,w¬ ye tw¬H *päEÅd? om
ypädr'domemr/ ypämv'¨yumowåm/ wmoH 'u©dPyóm 'dom
0k¹dtaw¬e 'u©dP'domemr/ £w&m ye Opöw&a|e
Owå&m'domwd 0kpöwd/ ,'g ol&da,m Oa'wd? w'g ouvó
t[ó ykAÁbm*wåm ykAÁaESmwd 0kpöwDwd/ {0rm'dum 'dom
y&rw¬'DyeD ygX 465
ynwåd umvynwåda,memr/ tm'doa'´e xvedEém'dum
a'oynwåd o*F[dwmwd/ toræK|mum&EÅd r[mblwmeH
tnrnH toræKoemum&H/ t,H tmumoynwådemr/ wH wH
blwedrdwåEÅd yx0DuodPm'duH O'¨Krmwum'duÍö blwedrdwåH/
eDvuodPm'duH 0PÖedrdwåÍö {aw¬0 o*F,Swd/ bm0em
0daooEÅd y&dur®m'duH bm0em0daooHp/ {awe y&dur®edrdwå
O*¾[edrdwå y#dbm*edrdwåmeH od'¨um&PH 0'wd/ t,H
edrdwåynwådemr/
{0rm'dab'gwd {w¬ tm'doa'´e t|uxm,H tm*wm
Oyg'gynwåd Oyed"mynwådtm'a,m o*F[dwm/ y&rw¬awm
t0dZÆrmemyDwd {awe or®Kwdawm v'¨bm0H 'aówd/
awae0 [d wmoH 0dZÆrmebm0H *a[wGm wxm wxm
a0g[&EÅmeH rkom0ga'gemr ea[mwDwd/
tw¬päm,muma&emwd wH wH blwm'DeH y&rw¬meH
orl[oP²mem'dqm,muma&e/ tw¬päm ,muma&emwd0g
o'´gbda",socFgawe 'AÁy#dAdrÁmuma&e o0d*¾[muma&emwd
taw¬m? wHwHOyg'g,mwd y&rw¬"r®meH wHwHy0wåd0daooH
Oyg'g,/ Oyed"m,mwd MovkrÁd,/ y&duyÜd,rmemwd
y&duyÜAk'¨d,m y&duayÜwGm *,Srmem/ {w¬ ye {0rm'dyab'g
tmvrÁPblwm y&duyÜd,rmem oAÁm ynwåd ynmyD,wDwd
taw¬e ynwåDwd a,mZem/ ocFg,wDwd *PD,wd/ *PEky*H
uwGm xyD,wDwd taw¬m/ ornm,wDwd or®EéD,wd/ emrH?
emrur®H? emra",sH? ed½kwåd? AsÍÆeH? tbdvmaygwd £ar q emr
emrur®m/ ww¬ taw¬ erwDwd emrH/ tw¬0do,H {0 [kwGm
y0wåwDwd taw¬m/ twåedp tw¬H emarwDwd emrH/
yd#uwå,ocFgaw [d emar owd w'k*¾PSEÅmeH oaAÁ w'w¬m
466 y&rw¬'DyeD ygX
ya'ya' 0gaus0gaus tm*päEÅd a,0gwd/
tydp okPEÅmeH ÓPH wHwHtw¬mbdrkcH emarwDwd emrH
emr*[P0aoe uwåAÁwåm emrar0 ur®EÅd emrur®H/ "D,wd
"m&D,wDwd a",sH/ emrar0 a",sEÅd emra",sH/ t0d'dwyau©
Xdawm taw¬m {wm, wawm eD[&dwGm 0kpöwd uxD,wDwd
ed½kwåd/ tw¬ó AsÍÆeawm ygu#u&Pawm AsÍÆeH/ tbdAswåH
uwGm vyD,wd uxD,wd taw¬m {awemwd tbdvmayg/
{w¬p 0PÖynwåd? tu©&ynwåd? o&ynwåd? 'DCynwåd? &ó
ynwåd/ AsÍÆe0*¾aCmomaCmoynwåd? vd*Fynwåd/ y'ynwåd?
0gusynwåda,myd {waó0 yab'gwd '|AÁm/ y&rw¬awm
0dZÆrmaeok taw¬ok y0wåm ynwåd 0dZÆrmeynwåd emr/ t0dZÆ
rmaeok blrdyAÁwm'Dok y0wåm ynwåd t0dZÆrmeynwåd emr/
{wm {0 ormo|meH ywGm 'Gdy'oHa,m*0aoe £w&m
pwaómyd a[mEÅDwd 'aówkH ww¬mwdtm'd 0kwåH/ {wm,
ynmayEÅDwd {awe 0dZÆrmeH tw¬H ynayEÅd {wm,mwd
0dZÆrmeynwåDwd £rrw¬H 0'wd/ {oea,m y&w¬yd/ q
tbdnm tómwd qVbdanmwd uwGm 0daooeblwmeH qEéH
tbdnmeH 0dZÆrmewåm 0daoodwAÁblwó yk*¾vó
t0dZÆrmewåm qV bdanmwd 0dZÆrmaeet0dZÆrmeynwåd emr/
£w¬D t0dZÆrmem oa'´g 0dZÆrmaemwd £w¬d,moa'´g
£w¬doa'´gwd t0dZÆrmaee 0dZÆrme ynwåd emr/ pu©Kp
pu©K0dnmPÍö Ob,Hyd 0dZÆmrmeEÅd pu©Ko®d H 0dnmPH
pu©K0dnmPEÅd 0dZÆrmaee0dZÆrmeynwåd emr/ &mZmp ykawåmp
a'Gyd t0dZÆrmem{0gwd &anm ykawåm &mZykawåmwd
t0dZÆrmaeet0dZÆrmeynwådemrmwd £rrw¬H 'aóaEÅm
ObdEéEÅdtm'drm[/
y&rw¬'DyeD ygX 467
{w¬ ye 0peawm p 0pew¬awmp 0dedrkwåm o'´obm0g
emrynwådemr 0dokH ew¬Dwd 0'EÅd/ wH e ,kZÆwd/ tw¬aZmwu
bma0e 0dokH od'¨wåm/ oa'´g [d emr tu©&y'AsÍÆebm0H
Oy*awma,0 tw¬aZmwae oraw¬m a[mwd/ y&rw¬
oa'´gp cPdaum pkPÖ0dpkPÖblawm wAÇm0H Oy*awm
ea[mwDwd/ wo®m o'´obm0gemr ynwådemr 0dokH
tw¬da,0/ tw¬dbma0gpóm 0peo'´H okwGm teEÅa& tu©&
y' AsÍÆea*gp&pdwåó w'eEÅa&p w'w¬0dZmeepdwåó
y0wåd,m ygua#mwd 'aóaEÅm *gxm'G,H tm[/ ww¬
0pDaCmom Ekoma&emwd Opöm&d,rmeo'´ocFgwó
0pDaCmoó tm&r®Pu&PocFgawe tEkoma&e OyÜEém,
aomw0dnmP 0Dxd,m y0wåd,m teEÅa& OyÜEéó
raem'Gg&ó a*gp& blwm om,H ynwåDwd orÁaE¨m/ uD'doD
ye om,H ynwåDwd tm[ tw¬m,óm/v/ wawmy&EÅd/
ww¬ wawmy&EÅd wawm emrynwåm&r®Pó raem'Gg&ó
OyÜwådawm y&H tw¬m 0dnm,EÅDwd orÁaE¨m/ ,óm
emrynwåd,m tEkoma&e y&rw¬ynwådblwm tw¬m
0dnm,EÅd/ om t,H ynwåd avmuoauFwedr®dwmwd
0dan,smwd a,mZem/
{w¬p aomw0dnmP0Dxd,mwd {w¬ twDwo'´rwåm &r®Pm
w'Ek0wådumemr raem0dnmP0Dxdyd o*F[dwmwd '|AÁm/
0kwåO§d om&w¬'Dyed,H-awe 0kwå0pae ,wåumed tu©&med
a[mEÅd/ awok {uaruH ypöKyÜEéH twDwÍö *a[wGm aomw
0dnmP0Dxd,m raem0dnmP0Dxd,mp OyÜZÆdwGm ed½k'¨g,
t0omae wmed tu©&med orÜda@wGm tu©&orl[H *a[wGm
{um raem0dnmP0Dxd OyÜZÆdwGm ed½kZÑwd/ w'eEÅ&H t,H
468 y&rw¬'DyeD ygX
tu©&orla[m {wó emrEÅd emrynwåd*[P0aoe
ty&m, raem0dnmP 0Dxd,m OyÜZÆdwGm ed½k'¨g, w'eEÅ&H
OyÜEém, raem0dnmP 0Dxd,m t,arwó taw¬mwd
yuwd,m w'w¬0dZmeeH orÇ0wDwd/ rPdom&rÍÆLom,H ye
w'Ek0wådu0Dxdawm y&H {uH 0dedpä,0Dxd H 0dnwåd*[P0DxdÍö
0'wd/ wawm y&H {uu©a& oa'´ {uw¬aZmwdum,
emrynwåd,m *[PH a[mwd/ ,m 0'EÅó ykAÁbma* reom
00w¬mydawm ynwådoa'´gemr 0kpöwd/ wawmy&H
w'w¬*[PEÅd/ þ'daook ye Xmaeok ww¬ ww¬
Z0e0Dxd0g&meH y#dyg#duxeHemr
y"meygu#*[P0aoae0gwd '|AÁH/ {upä&u©aP taeu
aum#dowo[ómed pdwåmed OyÜZÆEÅDwd [d 0kwåH/ wxm --
{urawåm ba0 &aóm? 'Gdrawåm 'DCrkpöaw/
wdrawåmwky’Kawm aÚa,sm? AsÍÆeH t'¨rwåduEÅdpH/
e p y&rw¬o'´oHCm#meH owo[óHyd {uu©&Hemr b0dwkH
ya[mwd/ wo®m £" A[kH 0dpm&Pm tarS[d euwmwd/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, t|ró ypö,o*F[ó
y&rw¬'Dyem ed|dwm/
y&rw¬'DyeD ygX 469
ur®|me o*F[ y&rw¬'DyeD
170/ {0H t|[d y&dapäa'[d oypö,yab'H emr½ly 0dbm*H
'aówGm £'ged 0d'dwemr½ly 0dbm*ó ur®|me0d"meH
'aóaEÅm orx0dyóemeEÅdtm'd rm[/ £awm ypö,
o*F[awm y&H orx0dyóemeH bm0emeH 'k0d"Hyd ur®|meH
,xmuúrH y0u©mrDwd a,mZem/ ww¬ udavao tanyd0g
0dwuúm'a,m MoVm&du"ar® oarwDwd oraxm/ wxm
y0awåm {u*¾wmocFgawm orm"d/ 0daoaoe yóEÅd
{wm,mwd 0dyóem/ tedpömEkyóem'dum bm0emynm/
wm, [d a,m*daem caE¨ok avmud,r[mZaee yódwH
£w¬dyk&dom'duH edpöokcg'duÍö twduúrdwGm 0daoaoe
tedpöm'duar0 yóEÅDwd/ bma0wAÁmwd bm0em/ bma0EÅd0g
pdwåoEÅmeH {wm[Dwd bm0em/ ud&d,m ur®H/ wd|wd {w¬mwd
XmeH/ ur®ó XmeEÅd ur®|meH/ 0D&d,m&AÇocFgwó
a,m*ur®ó y0wåd|meEÅd taw¬m/ uodPr@vm'duH
uodPbm0em'duÍö/ tm'drZÑ y&da,momemeO§d ork'g,bluH
{uarwH yx0DuodP bm0em'duH bm0emur®Hyd twåaem
t0,0blwó a,m* ur®ó y0wåd|meH orÇ0wDwd/
0dbm0ed,H ye
Owå½kwå& a,m*ur®ó y'|mewm, ur®|meblwH
bm0em0d"dÍömwdyd 0kwåH/ wrÜd ,kZÆwda,0/
a,m*ur®ar00g okc0daoomeH t"d|mea|eXmeEÅd ur®|meH/
ww¬mwd wo®d H 'k0da"yd ur®|mae/ orxo*Fa[wd orx
ur®|meo*Fa[/ 'ouodPmeDwd 'ouodPr@vmed
uodPZÑmemedp/ w'kb,medyd [d a,m*gEka,m*ocFgwó
orx ur®ó y0wåd|mewåm orxur®|memedemr a[mEÅDwd/
470 y&rw¬'DyeD ygX
'otokbmwd 'otokb0w¬Led tokbZÑmemedp/
'otEkówd a,mwd Ak'¨*kPm'Ded 'otEkówd|memed
tEkó&Powd a,mp/ aoomedyd ,xmEk½lyH 0wåAÁmeDwd/
p&PH p&d,m/ ork'gp&PEÅd taw¬m/ y0wådA[kvwmwd 0kwåH
a[mwd/ &m*ó p&d,m &m*p&d,m/ &m*p&dwmwd ygaXm?
aom t|uxm,H ew¬d? yk*¾v|mae{0 aom ,kawåmwd/
{oea,m aoaookyd/
(243) a,m ye 0dbm0ed,H
p&d,meH oHo*¾aba'g 0kawåm/ aom £" em"dayÜawm/
e[d ur®|memeHemr oHo*¾p&dwóyd {uó a'G wDPd
'gwAÁmed a[mwDwd/ awae0 [d aom aba'g t|uxm,H
e*½kuawmwd/ oAÁmyd tyÜem, ykAÁbm*y0wåm umrm0p&
bm0em y&dur®bm0ememr/ om ye tyÜem, tmoaEé
'la&wd 'k0d"m a[mwd/ ww¬ ,m tmoaEé? om tyÜeH Oaypö
orDay XwGm y0wåwåm Oypm&bm0emwd 0kpöwd/ £w&m ye
y&dur® bm0em{0emr/ £wd y&dur®bm0emyd ormem
ykAÁmy&0daoo ygu#bm0w¬H t|uxmok 'GD[d emar[d
*[dwmwd 0kwåH y&dur®bm0em/v/ wdaómbm0emwd wmoH
ye 0daoaom y&awm tm*rdówd/ y&dur®edrdwåEÅd
y&dur®bm0em, tm&r®PblwH uodPr@vm'dedrdwåH/ wÍö
wóm tm&r®P bma0e {uHyd ormeH
ykAÁmy&0daooygu#bm0w¬H y&dur®edrdwåH O*¾[edrdwåEÅd 'Gd"m
bdE´dwGm 0kwåH/ awoHyd 0daoaom tm*rdówd/
0d'w¬dpwk&*FkvocFgawe y&dwåyrmaPe0g cv
r@vm'docFgawe r[EÅyrmaPe0g uwH tuwH0g yx0D
r@vwvar0 taooz&dwAÁa|e uodPEÅd yx0DuodPH/
y&rw¬'DyeD ygX 471
ouvo'´y&d,ma,m [d uodPoa'´g/ ,xm uodaPe
ZrÁK'Dyómwd/ wo®m ,wåau yx0Dwav edrdwåH *PSmwd?
wwåuH pdawåe taooH z&dwGm {0 *a[wAÁH a[mwd/ e ye
wó {ua'ao XwGmwd? awe 0kwåH yx0Dr@vwvar0
taooz&dwAÁa|e uodPEÅd yx0DuodPEÅd/ {oea,m
aoouodaPokyDwd/ {w¬p? t0dblw0PÖm, yx0d,m {u
wvbma0eoEéd0d|moP²meynwåd£"yx0DuodPHemr/
wxm tmayguodPH awaZmuodPÍö/ zk||mae pdawåe
oP²meH uwGm *[dwm 0g,k0¥d 0ga,muodPHemr/
eDv0PÖ0dod|m{um oP²meynwåd eDvuodPHemr/ wxm
yDwavm[dawm 'gwuodPmedyd/ pE´ol&d,ta*¾gbmo0dod|m
uw¬pd 'dórmem oP²meynwåd tmavmuuodPHemr/
wdwådqd'´0gw ygeqd'´g'Dok 'dórmem tmumo0dod|m
oP²meynwåd tmumouodPHemrmwd/ twd0d, "krmwH
okebm0H *wEÅd O'¨KrmwH/ wa'0 ukpädwwåm O'¨KrmwuH/
wxmblwó q0o&D&aówH emrH/ wa'0 ylwdbm0H
*wumav yk&dr0PÖH 0dZ[dwGm yke eDvbm0H ywåH 0deDvuH/
wa'0 yke ypödwGm wawm wawm 0doE´rmeykAÁ,kwåH 0dykAÁuH/
,k'¨blrd,m'Dok oaw¬e raZÑ qdE´dwGm xydwH 0d½lyqdEéo&D&H
0dpädEéuHemr/ aomP od*Fgvm'D[d 0d0d"muma&e
cg,dwya'o,kwåH o&D&H 0du©m,dwuHemr/
aomPod*Fgvm'D[d {0 c@mc@duH uwGm tyu¹dwGm
wawm wawm cdwåt*Fypö*F,kwåH o&D&H 0dwåu©duH emr/
t*Fypöa*Fok oaw¬e [edwGm c@mc@duH uwGm wawm
wawm cdwåt*Fypö*F,kwåH o&D&H [w0du©dwåuHemr/ y*¢&dw
avm[dwo&D&H avm[dwuH emr/ ykVK0y&dyl&H o&D&H ykVK0uH/
ouavm t|doHCma#m0g {uaruH0g t|d t|duH emr/
472 y&rw¬'DyeD ygX
ykeyÜKeH ed&EÅ&H o&PH tEkówd/ Ak'¨*kPó tEkówd
Ak'¨gEkówd/ {o ea,m aoomokyDwd/ ww¬
t&[wm'd*kaPm Ak'¨*kaPmemr/ oGu©mwwm'd*kaPm
"r®*kaPmemr/ okyÜ#dyEéwm'd*kaPm oHC*kaPm emr/
twåaem oDvó tc@wm'd *kaPm oDv*kaPmemr/
twåaem 'geó 0d*wrvrapä&wm'd *kaPm pm**kaPmemr/
twåmeH a'0wåH0g ouúwåH0g jA[®wåH0g 0[dwkH orw¬m twåaem
o'¨g'd*kPm a'0wm*kPmemr/ 0wå y#dywåd0aoe0g
"kw*Form'ge0aoe0g psmeormywåd0aoe0g
0dyóem0aoe0g twåaem oEÅmae pd&H0dumvH 0du©rÇdwmeH
umr&m*g'DeH 0lyoarm twåemt"d*wedAÁmeÍö Oyoarmemr/
{ub0y&d,myEéó twåaem cE¨oEÅmeó aba'g r&PH
emr/ auoum,m'DeH ememum,meH orl[blawm t,H
uma,m uma,memr/ twåed ed&EÅ&H y0wårmem tómo
yómom tmemygPHemr/ rdZÆwd oded,SwDwd arwåm/ ,H
tm&AÇ OyÜZÆwd/ wó [dwokcH t0dyÜudPÖH uwGm o*FPSwDwd
taw¬m/ rdwåó0g {om rdawåok0g b0gwd arwåm/ tw¬awm
ye y&owåmeH [dwlyoH[m&0aoe y0awåm ta'gaom{0/
y&owåmeH [dwlyoH[m& [dwarm'e t[dwmye,eocFgwH
Asmyg&wå,H y[m, awoH ur®ouwmEkjAL[e0aoe
Oyywådawm ,kwådawm ayu©wDwd Oayu©m/ wxm y0wåm
wMwrZÑwåwm{0/ tyÜrmaPokoawåok b0gwd tyÜrnm/ e
[d {wåauok {0 oawåok {wm y0awåwAÁm/ e wawm
tanolwd {0H {wmoH 0do,y&dapäa'gemr tw¬Dwd/
{0HoaEÅyd tm'dur®d aue tm'dawm {uo®d H yk*¾av twåaem
bm0empdwåH v'¨gao0eH v'¨0daooÍö uwGm ypäm 'GDok
wDolwdtm'dem 0¹dwGm oDroarÇa'gp Mo"daomz&P
y&rw¬'DyeD ygX 473
taem"daomz&P 'domz&Pmed0 uwåAÁmeDwd/ ,H ye 0dba*F
arwåmo[*awe apwom {uH 'doH z&dwGm
0d[&wDwdtm'dem y#dorÇd'gra*¾p oaAÁowåm ta0&m
a[mEÅLwdtm'dem arwåm0d"meH emr 0kwåH/ wH arwåmpsmae
0oDbm0yÜwåmeH 0aoe 0kwåEÅd '|AÁH/ {wm ye 0daoaoe
a'goyu©dumeH udavomeH OZky#dyu©blwm a[mEÅDwd
wHor*Øaemp edpöH aomr®[',bma0e jA[®o'd owåm
jA[®maememr/ awoH 0d[ma&mwd jA[®0d[ma&m/ ao|meH0g
ao|blawm0g 0d[ma&mwd jA[®0d[ma&mwd/ tm[ma&wd
todw yDw cg,dw om,dw 0aoe pwkyÜaba'
taZÑm[#m[ma&/ y#dulvonmwd tm[m&a[wk
tEkb0dwAÁmeH 'ku©"r®meH ypöa0u©e0aoe o&oy#dulvwm
ypöa0u©e0aoe tmo,ed"me yuúmyuúzvedóE´ypöa0u©e
0aoe p ww¬ eduEÅd y[meonm/ pwk"mwk00w¬meEÅd
o&D&*wmeH yx0dtm'DeH pwkEéH r[m"mwleH ovu©Pm
'd0aoe 0dokH 0dokH y&dpädE´dwGm orEkyóeH/ wO§d pwaóm
"mwka,m 00w¬yd,EÅd 0dedpäd,EÅd ov’u©d,EÅd {awemwd
pwk"mwk00w¬meEÅd 0kpöwDwd/ tokbonm bma0wAÁm
&m*óy[mem,mwd 0peawm 'otokbm/v/ &m*p&dwó
oyÜg,mwd 0kwåH/ ww¬ &ma*e p&wDwd &m*p&dawm/ aom [d
umrH u'gpd a'gaoe p&wd/ u'gpd arma[e/ u'gpd
o'¨g'Dokyd tnwa&e/ &ma*g yeó OóaEém/ wo®m
OóaEée &ma*e aom &m*p&dawmwd ocsF H *päwDwd/
{oea,m aoaookyd/ arwåm bma0wAÁm Asmyg'ó
y[mem,mwd 0peawm arwåm'DeH wdPÖH jA[®0d[m&meH
,xmuúrH Asmyg'0d[d Hom t&wDeH edó&Pwm0peawm
oky&dok'¨geÍö 0PÖuodPmeH a'go0w¬Kwåmbm0awm
474 y&rw¬'DyeD ygX
pwaómtyÜrnma,m/v/ a'gop&dwómwd 0kwåH/ {w¬p
tm'dur®duaó0g,H p&d,0dbma*g/ Oayu©mp tm'dur®duó
eorÇ0wd/ 0u©wd[d Oayu©myÍörZÑmedumwd/ wo®m ,ó
yk&drm wdaóm oyÜg,m/ wó w'Ek*wdum Oayu©myd
oyÜg,memr a[mwDwd uwGm pwaóm tyÜrnma,mwd
0kwåEÅd '|AÁH/ £w&xm edó&PaO§wH &m*ó/ ,'d'H Oayu©m
apawm 0drkwåDwd 0peawm Oayu©m &m*p&dwómwd 0wåAÁH
od,mwd/ eDvm'Dedp pwåm&d uodPmeDwd £'Íö remyd,½lyged
eDvm'Ded oE¨m, 0kwåH/ tremyd,med ye wmed &m*p&dwaó0
oyÜg,meDwd/ tmemygPowd bma0wAÁm 0dwuúKyapä'g,mwd
0peawm tmemygPH0dwuúp&dwómwd 0kwåH/ arm[p&dawm
ye yuwd,m yrm'A[kavm a[mwd 0du©dwåpdawåmp/
tmemygPÍöemr ed&EÅ&H y0wårmeH wó owd H OyÜga'EÅH 0d,
y0wåwDwd wH arm[p&dwóoyÜg,EÅd 0kwåH od,m/
(244) 0dbm0ed,H ye
Ak'¨d0do,bma0e arm[y#dyu©wåmwd um&PH 0kwåH/ wH ,kwåH
0d, e 'dówd/
{0O§d owd aom Ak'¨dp&dawe o[ 0wåaAÁm od,mwd/ umrÍö
Ak'¨*kPm'a,myd {uaEÅe Ak'¨d0do,m{0 a[mEÅd/ aw ye
0daooawm o'¨H OyjAL[,EÅDwd 0kwåH Ak'¨gEkówd
tm'a,m/v/ o'¨gp&dwómwd/ y&rw¬awm okckrw&med
r&Pm'Ded 0dykvAk'¨DeH {0 0do,memr a[mEÅDwd 0kwåH r&P/v/
Ak'¨dp&dwómwd/ aoomedyeoAÁmedyDwd pwåm&d blw
uodPmed a'G tmavmumumouodPmed pwåma&m
tm½kyÜgpmwd 'o0d"med ur®|memed/ ww¬myDwd awok 'ook
aoo ur®|maeokyd/ ykxkvH cvr@vm'dyrmPH
y&rw¬'DyeD ygX 475
arm[p&dwó oyÜg,H/ orÁm"o®dO§d Moumao pdwåH bda,sm
oHarm[H tmyZÆwDwd/ ck'´uH 0d'w¬dpwk&*FkvyrmPH
0dwuúp&dwaó0 oyÜg,H/ r[EÅO§d 0dwuúoE¨m0eó ypöa,m
a[mwDwd/ ww¬p 0dwuúp&dwaó0gwd {w¬ {0oa'´g
ck'´uEÅdya' ,kZÆwd/ 0dwuúp&dwó ck'´uar0 oyÜg,H/ e
ykxkvEÅd/ oAÁaÍöwH OZk0dypöedu0aoeap0 twdoyÜg,wm,p
0kwåH/ &m*g'DeH ye t0du©rÇdum o'¨g'DeÍö tEkyum&dum
ukovbm0ememr ew¬Dwdyd t|uxm,H 0kwåH/ oAÁw¬myDwd
oaAÁokyd pwåmvDo ur®|maeok/ y&dur®bm0em vAÇaw0
y&duar®e 0dem {uóyd ur®|meó torÜZÆeawm/
'ookur®|maeokOypm&bm0em0 orÜZÆwd ew¬d tyÜem/ uo®m
£wd ap/ Ak'¨ "r® oHC oDv pm* a'0wm Oyor *kPmeH
wm0 *rÇD&wm, ememyÜum&*kPm Ekó&Pm"drkwåwm,*gwd
[d t|uxm,H 0kwåH/ ww¬ *rÇD& wm,mwd {awe
{auuóyd *kPy'ó *rÇD&wåm wAÁdoa,m orm"d
r[morka'´ ooaum 0d, ww¬ tyÜeH ywGm edpövbma0e
ywd|mwkH eoauúmwDwd 'aówd/ ememyÜum&
*kPmEkó&Pm"drkwåwm,0gwd {awe awoH *kPmeH twyÜ
ed,obm0wåm {wåau{0 *kPya' XwGm tyÜeH ygayómrDwd
twåaem pdwåH oE¨ma&wkHyd eoauúmwDwd 'aówDwd/
aoaook ye r&Ponm00w¬maeok r&PH wm0 obm0
"r®wåm oHa0ZeD,"r®wåmp £w&medp a'G obm0"r®wm,
*rÇD&wåm tyÜem, ywd|m ea[mEÅDwd/ ,'d{0H uo®m
avmukwå&ZÑmemed twd*rÇDa& edAÁmeocFgaw obm0"ar®
tyÜeH ygykPEÅd/ 'kwD,pwkw¬m½kyÜZÑmemedp yxrwwD,m½kyÜ
ocFgaw obm0"ar®wd/ 0kpöaw? avmukwå&ZÑmemed wm0
0dok'¨dawm or®oeÓPawmp y|m, tEkuúare
476 y&rw¬'DyeD ygX
Oy½ky&dy0wåmeH 0dok'¨dbm0emeH Aave twd*rÇDa&yd
edAÁmeocFgaw obm0"ar® tyÜembma0e ywd|mwkH oauúmEÅd/
tm½kyÜZÑmemedp tyÜemywåaó0 yÍörZÑmeorm"dó
O',rwåmed a[mEÅDwd tm&r®Porwduúrerwåu&aPe
obm0"ar®yd tm&r®aP tyÜembma0e ywd|mwkH oauúmEÅDwd/
ww¬myDwd awok orwd HotyÜemur®|maeokyd/ yÍöuZÑmae
ed,kwåmed yÍöuZÑmed umed/ psmeyÍöuó
tm&r®Pbm0a,m*smeDwd 0kwåHa[mwd/ y#dulvm&r®Pmedemr
twdted|med vlcged pdwå&bdZeae y&d'kAÁvmed a[mEÅDwd e
wmed twåed pdwåH a&mapwGm xaywkH oauúmEÅd/ wo®m
0dwauúe 0dem pdwåH ww¬ {u*¾H [kwGm e wd|wd/
0dwuúAavae0 wd|wDwd 0kwåH 'otokbm/v/
yxrZÑmedumwd/ ,'d{0H uxH awok aomreóZÑmeH
a[mwDwd eD0&PoEÅmyH y[meAaveap0 wH wH
tmedoHo'óe ÓPAavep/ Asm"d'ku©yDVdwó a&m*daem
0re0da&pey0wåd,H 0d, A[kH 'ged a0wåeH vbdómrDwd
tmedoHo'óm0daem ykyæpä¥uó *lx&mod'óae 0d, pmwd
'|AÁH/ arwåm'a,m wa,m jA[®0d[m&m a'greóork|dwmeH
Asmyg'0d[d H omt&wDeH edó&Pblwm a[mEÅDwd e aw
u'gpd aomreaóe 0dem tyÜeH ygykPEÅDwd 0kwåH arwåm'a,m
wa,m pwkuúZÑmedumwd/ Oayu©m ye oawåok oAÁaom
O'godeyau© XwGm bm0dwAÁwåm u'gpdyd Oayu©ma0'em,
0dem tyÜeH eygykPmwDwd 0kwåH Oayu©myÍörZÑmedumwd/
pwåma&myetm½kyÜgwd uodPk*¢g#drmumom'Ded pwåm&d
tm½kyÜg&r®Pmed/ oAÁw¬myDwd oaAÁokyd pwåmvDour®|maeok/
,xm&[EÅd wHwHtm&r®PmEk½lyH/ tm&r®aPe 0dem y&dur®Hemr
e odZÑwd/ tm&r®Pó ok|K 'V§0dblw*[PocFgawe
y&rw¬'DyeD ygX 477
O*¾a[e 0dem tm&r®PorÜwåd emr ew¬d/ towdp
tm&r®PorÜwåd,m Oypm&ZÑmeHyd wm0 e orÜZÆwd/ ya*0
tyÜempsmeEÅd 0kwåH y&dur®edrdwåH/v/ vAÇaEÅ0gwd/ ww¬
oAÁw¬myDwd oaAÁokyd pwåmvDour®|maeok/ ,xm&[EÅd
wHwHur®|memEk½lyH/ y&d,ma,emwd £'H ye uópd
tm&r®Pó pu©Kem yóEÅaó0 t0dblww&wåm 0kwåH/ ,w¬
ye yxrH obm0"r®H *PSdwGm ypäm wm'dao w'guma&
wHoP²mae ynwåm&r®aP Oypma&m0g tyÜem0g y0wåwd/
waw¬0 y#dbm*edrdwåHemr vAÇwDwd 0kwåH y#dbm*
edrdwåHyemwdtm'd/ 0kwåar0w¬H 'V§H ua&maEÅm
ww¬[Dwdtm'drm[/ {0H orxuar® yxrH O*¾[aumov’H
'aówGm £'ged tm'dawm y|m, bm0em0d"meH 'aóaEÅm
uxEÅdtm'd rm[/ edrdwåH O*¾PSEÅómwd tm&r®Pó ,xm
oPd²wH tmum&H pdawå Oy½ky&d 0dblwH uwGm *PSEÅó
orEkyóEÅó/ ompbm0emwd O*¾[Pmuma&e y0wå
Z0e0Dxdy&Hy&ocFgwm om pdwåbm0em y&dur®bm0em emr/
ykeyÜKeH u&P0aoe 0¹emum&oPd²wwåm/ ork*¾[dwH
a[mwDwd 0wGm ,xm ok|K O*¾[dwH ork*¾[dwHemr a[mwd
wH 'aówkH pu©KemyóEÅaó0raem'Gg&ó tmygwrm*wEÅd
0kwåH/ ww¬ raem'Gg&ótmygwrm*wEÅd pu©Led edr®dvdwGm0g
tno®d H Xmae XwGm0g tm0ZÆEÅó pu©Kem 'd|o'doH
raem'Gga& ypöKy|dwH a[mwd/ O*¾[edrdwåHemr/ ok|K
t0deórmeH uwGm *[dwwåm/ omp bm0em orm"d,wd/ e
wm0 bm0eEÅ&bm0H ygykPmwDwd t"dyÜga,m/ wxm
orm[dwómwd awe rw¬uyawåe y&dur®orm"dem
orm[dwó {wó a,m*daem/ wawmy&EÅd O*¾[edrdwåKyÜwåd
awm y&H/ bm0erEk,kÍÆEÅó pdawå oEédodEéEÅd orÁaE¨m/ ww¬
478 y&rw¬'DyeD ygX
tEk,kÍÆE¦ómwd ed&EÅ&H y'[EÅó/ wyÜ#dbm*EÅd obm0
"r®blawe awe O*¾[edrdawåe o'doH/ 0w¬K"r®0drkpödwEÅd
arC0vm[uEÅ&awm0g &m[krkcawm0g edu©EÅpE´r@vH 0d,
obm0"r®blwm O*¾[edrdwåawm 0drkpödwGm 0dokH Oy|dwH/
wawma,0 ynwådocFgwH edrdwåynwåd£wd uxdwH/ bm0em
r,EÅd au0vH bm0empdwåAave yod'¨H/ tmvrÁPEÅd wa'0
ork*¾[dwH edrdwåmvrÁPH pdawåoEédoEéHoryÜdwHa[mwDwd
raem'Gg&dupdwåoEÅmae oEédodEéH edpövbma0e oPd²wH [kwGm
ok|K tyÜdwH ya0odwH a[mwd/ wEÅd edrdwåmvrÁPH y0kpöwDwd
orÁaE¨m/ ,o®m pE´r@vm'duó 0d, wó
edrdwåmvrÁPó y&dok'¨y&da,m'gwbma0e Oy|dwwmemr
udavorv0du©rÇaee y&dok'¨y&da,m'gwbm0H ywGm
MobmoZmwó pdwåó 0aoae0 a[mwd/ e wó
tmvrÁPó 0aoe/ e[d ynwåd "ar® wm'daom *kaPmemr
OyvAÇwDwd/ wo®m y#dbm* edrdawå orkyÜaEé eD0&PocFgwmeH
y#dAE¨u"r®meH 0du©rÇdwwm od'¨g a[mwDwd 0kwåH
wawmy|m,mwdtm'd/ y#dAE¨EÅd eD0ga&EÅd edó&Pyu©duH pdwåH
ygawEÅDwd y#dAE¨m/ eD0&P "r®m/ 0daoaoe y[Dem y#dAE¨m
{wm,mwd y#dAE¨0dyÜ[Dem/ ormao0EÅómwd ok|K
tmao0EÅó/ owå0d"H edrdwå &u©P0d"meH orÜma'wGm
puú0wåd*AÇH 0d, ok|K &u©dwGm ykeyÜKeH bm0em0aoe
ao0EÅómwd taw¬m/
tm0gaom a*gpa&m bóH? yk*¾avm abmZeH Owk/
£&d,myaxmwd oawå aw? toyÜga, 0d0ZÆa,/
oyÜga, owå aoa0x? {0O§d y#dyZÆawm/
epda&ae0 umave? a[mwd uópd tyÜemwd [d 0kwåH/
y&rw¬'DyeD ygX 479
½lyg0p&yxrZÑmeHtayÜwDwd umrwPSm, 0do,bm0H
twduúrdwGm omwdo,H oPSokckrbm0yÜwåH Oypm&ZÑmeawm
ow*kaPe0g o[ó*kaPe0g xd&w&ZÑme*F,kwåH ½lyg0p&
ocFgwH yxrZÑmeH wo®d H edrdawå tEky0dodwGm 0d, 0wåwDwd
taw¬m/ war0 yxrZÑmeH 0oDblwH uwGmwd orÁaE¨m/ yÍöok
0oDwmok ye yxrZÑmeawm 0k|m, yxrH 0dwuúH tm0ZÆwd/
wawm 0dpm&H/ wawm yDwd H/ wawm okcH/ wawm orm"d H/
wawm yke 0dwuúH/ wawm 0dpm&EÅd {0H ykeyÜKeH psme*Fged
tm0ZÆEÅó ,'g wHwHpsme*FgvrÁPm pdwå0g&m tEÅ&EÅ&m
uwdy,b0a*F[d tEÅ&dwm [kwGm ed&EÅ&blwm 0d, y0wåEÅd/
w'g tm0ZÆe ypöa0u©e 0odwma,m 0oDblwmemr a[mEÅd/
{wm ye oAÁnKAk'¨geH rw¬uyÜwåm a[mEÅd/ awoO§d ,ruyg#d
[m&d,m'dumavok v[kuy0wåd H £päEÅmeH wHwHpsme*Fg
&r®Pmpdwå0g&myd pwkyÍöZ0edum{0 y0wåEÅd/ tEÅ&b0*Fgedyd
ypädr0g&ó Oypm& blwmed b0*F pve ocFgwmed a'G{0
y0wåEÅd/ ,w¬ ty&H psme*F H tmygw rm*päwd/ e[d tm&r®aP
tmygwH tem*aw b0*F H pvwd/ ep 0dem b0*Fpvaee
tm0ZÆEkyÜwådemr tw¬Dwd/ xaywGm oAÁnKAka'¨ tanoH
0odbm0ywåmeHyd tEÅ&EÅ&m b0*Fpma& *Pememr ew¬Dwd
y#dorÇd'gr*¾|uxm,H 0kwåH/ 0dok'¨dra*¾ ye t,H ye
rw¬uyÜwåm0oD b*0awm ,ruyg#d[m&d,umav vAÇwd/
tanoH0g {0½lay umavwd 0kwåH/ psmeó oDCw&H
ormyZÆeorw¬wm ormyZÆe0oDemr/ awae0 [d ygVd,H
ormyZÆae 'E¨m,dwwåH ew¬Dwd 0kwåH/ {oea,m aoomokyDwd/
wxm ormyZÆdwH psmeH tpä&mrwåm'd0aoe twdy&dwåuHyd
cPH xaywkH orw¬wm t"d|me0oDemr/ ormyZÆdwZÑmeawm
oDCw&H 0k|mwkH orw¬wm 0k|me0oDemr/ ypöa0u©e0oD ye
480 y&rw¬'DyeD ygX
tm0ZÆe0od,m od'¨g, od'¨g{0 a[mwDwd/
0dbm0ed,H ye
,wåuH umvH £päwd/ wwåuH pd&w&H psmeH xaywkH
orw¬wm t"d|me0odwmemrmwdyd 0kwåH/ wxm y&dpädEé
umvawm taEÅm t0k|[dwGm ,xmy&dpädEéumv0aoae0
0k|meorw¬wm 0k|me0odwmemrmwd/ wHyd ,kZÆwda,0/
ygVd,O§d yxrZÑmeH ,w¬dpäuH ,'dpäuH ,m0wdpäuH t"d|mwd/
t"d|mem, 'E¨m,dwwåH ew¬Dwdtm'dem oDCw&H0g a[mwk/
pd&w&H0g/ ,wåuH umvH psmeH xaywkH0g ,wåau umav
wawm O|mwkH0g £päwd/ wwåuH umvH tEleH0g te"duH0g
uwGm t"d|mwkH0g 0k|mwkH0g orw¬wmyd 'ódwma,0
a[mwDwd/ {0Íöowd 0k|me0odwmyd t"d|me0odwm, od'¨g,
od'¨g{0gwd wmoH 'GdEéH 0daoouyÜemyd edyÜa,mZem a[mwDwd
'|AÁm/ 0oeH 0oD/ orw¬wmwd taw¬m/ £ó& bma0gwd
0kwåH a[mwd/ 0oD{0 0odwm/ ,xm a'a0g{0 a'0wmwd/
uwGm y'[awmwd orÁaE¨m/ 0dwuúm'duH MoVm&du*F H
y[mem,mwd {w¬ yxrZÑmeH wm0 0oDblwH uwGm Xdwó
0dwauúm MoVm&duawm Oy|mwd/ w'g ta[m0war
t0dwuúH psmeH tómwd {0ró tZÑmoa,m oP²mwd/ w'g
t0dwuúH psmeH ormyZÆdómrDwd yke wo®d H y#dbm*edrdawå
y&dur®H ua&mEÅó om bm0em 0dwuú0d&m*bm0ememr
a[mwd/ omyd ,m0 0dwauú eduEÅd e y&d,m'd,wd? wm0
y&dur®bm0ememr/ y&d,m'dEém, ye 0dwuúeduEÅd,m Oypm&
bm0ememr a[mwd/ {oea,m aooZÑmEkypma&okyd/ {0H
wHwHpsme*F0d&m*bm0emAave 0dwuúm'duó MoVm&duó
wó wó psme*Fó yZ[ew¬m,/ 0dpm&m'dokckr*FkyÜwåd,mwd
y&rw¬'DyeD ygX 481
0dpm&m'DeH okckrmeH pwkEéH wdPÖH 'GdEéH yke 'GdEéH0g psme*FgeH awe
awe 0dwuúm'dem MoVm&daue ta*Fe 0dem yke OyÜwåd,m/
yg[awmwd y'[EÅó/ y"meemruH tmwmy0D&d,H
ua&mEÅómwd taw¬m/ 'kwD,ZÑmem'a,mwd 'kwD,ZÑmem'Ded
aoo½lyg0p&ZÑmemed/ ,xm&[EÅd £'H 'Gg0Dour®|maeok
'kwD,ZÑmem'DeH tEk½lyged uodPtmemygPmed oE¨m, 0kwåH/
t0aoaook ye t|m&our®|maeok ,o®m t½lyZÑmemed
emr tm&r®Pmwduúre0aoae0 y0wåEÅd/ w'wduúrew¬Íö
uodPk*¢g#eHemr a[mwd/ wo®m a,ok w'k*¢g#eH orÇ0wd/
wmeda,0 uodPmed 'aówkH tmumo0ZÆdwuodaPolwd
0kwåH/ tmumouodPO§d O*¢g#D,rmeHyd tmumo ar0
a[mwDwd ew¬d ww¬ w'wduúreorÇa0gwd/ O*¢ga#wGmwd
,xm'da| uodPedrdawå uodPedrdwåonH tuwGm ww¬
tmumoH teEÅH tmumoH teEÅEÅd tmumoonH y0awåEÅó
pdawå wHuodPedrdwåH tEÅ&"m,wd/ wyÜrmPH tmumoar0
Oy|mwd/ {0H uodPonm0d"raee
tmumoonmy0wåaeep ,HudÍöd uodPH O*¢ga#wGm
0da,maZwGmwd taw¬m/ v'¨H tmumoH tm&AÇmwd
yg|aoaoe orÁaE¨m/ {oea,m yxrm
½kyÜ0dnmPEÅdtm'Dokyd/ teEÅ0aoemwd teEÅH tmumoEÅd {0H
y0wåreodum&0aoe/ oEÅarwH yPDwarwEÅd y&dur®H
ua&mEÅómwd {w¬ wxm orÇma0wGm y&dur®H ua&mEÅóyd
tm&r®Pó orwduúEÅwåm Oy&d psmeH a[mwda,0gwd 0kwåH
pwkw¬m½kyÜrayÜwDwd/ y&dur®HuwGmwd aom b*0g £wdyd
t&[EÅdtm'dem orEkó&Py&dur®H uwGm/ wo®dEÅd wo®d H
Ak'¨*kPm'dau tmvrÁaP/ blraw¬ apwH bkr®0peH/ edrdawåwd
wó tm&r®Pó tmum&ocFgaw edrdawå/ bm0vu©aP
482 y&rw¬'DyeD ygX
apwH bkr®0peH/ om"kurk*¾[dawwd tm&r®Pó 0dblww&
0aoe0g pdwåó wo®d H edEéaygPyAÇm&0aoe0g ok|K
O*¾[daw/ Oypma&mp orÜZÆwd t&d,om0umeH 'd|opömeEÅd
t"dyÜga,m/ £wa&oHyd 0g r&Ponm00w¬maeolwd/ {w¬p
eD0&P0du©rÇaee psme*Fygwkbma0epOypm&orÜ'g a0'dwAÁm/
{0H pwåmvDour®|maeok,xm&[HorxZÑmemeH y0wåd H
'aówGm£'gedawokorxZÑmaeokuodPZÑmemeH
edoE´blwHtbdnm y0wåd H 'aówkH
tbdnm0aoey0wårmeEÅdtm'd 0kwåH/ ww¬ a,m
uwm"duma&m a[mwd/ tmoEéba0 orxZÑmaeok
uwmbda,ma*g0g a[mwd? yl&dwaAm"dorÇma&m r[myk&do
Zmwdaum0g/ wó t|0da"ok e00da"ok0g
orxZÑmaeokodZÑ rmaeok tbdnmyd odZÑwda,0/
½lyZÑmerawåokyd odZÑaEÅok odZÑwd a,0gwdyd 0'EÅd/ awae0
[d t|omvded,H 0dok'¨dra*¾p
tm½kyÜZÑmemeHypö,bm0HtEky*wóydtmumouodPZÑmeó
tbdnmyg'uwmorÇa0g 0kawåmwd/ 'DCedum,|uxm,H ye
e[d t|ok ormywåDok pk'´o[muma&[d pdPÖ0oDbm0H 0dem
Oy&d tbdnm"d*arm a[mwDwd 0kwåH/ wH ye xaywGm yk&do
0daoao t0aoomeH A[leH tm'dur®duukvykwåmeH
om"m&P0aoe 0kwåEÅd ,kwåH/ awae0 [d 0dok'¨dra*¾ £ar[d
ye pk'´o[d tmuma&[d pdwåH ty&d'arwGm ykaAÁ
tbm0dwbm0aem tm'dur®daum a,m*g0pa&m £'¨d0dukAÁeH
orÜma'ówDwd aewH XmeH 0dZÆwDwd 0kwåH/ wo®m wm'domeH
t|ok ormywåDok pdPÖ0oDbm0geH tbdnmuar®
tm'dur®duukvykwåmeH uodPm Ekavmrawm
uodPy#davmrawmwdtm'dem ea,e 0kawå[d pk'´o[d
y&rw¬'DyeD ygX 483
tmuma&[d twåaem ½lyyÍörZÑmepdwåH y&d'arwGm wdu©H ol&H
tbdeD[m&u©rH uwGm £'ged £'¨d0dukAÁeH u&dóm rDwd
tm&bEÅmeH tbdnm0aoe y0wårmeH ye ½lyg0p&yÍö rZÑmeH
½lyg'Dok qok tmvrÁaPok ,xm&[H tayÜwDwd a,mZem
a0'dwAÁm/ tbdnmyg'uyÍörZÑmem 0k|[dwGmwd tbdnm,
yg'uw¬m, ,HtbdnmZmwduH ½lyg0p&yÍörZÑmeH oAÁyxrH
ormyZÆd,wd/ wawm b0*Fy0wåd0aoe 0k|[dwGm/
t"d|mwAÁEÅd t"da|,sH/ o0w¬KuH ow½lyo[ó½lyg'duH
edr®dw½lyH/ wH t"da|,sH tm'd ,ó t0w¬Kuó
tm0dbm0wda&mbm0g'duó ur®ómwd t"da|,sm'duH/
tm0ZÆdwGm y&dur®Hua&mEÅómwd {w¬ £'¨d0da" wm0
,H,Howm'duH edr®dw½lyH0g tm0dbm0g'duH edr®dwur®H0g
edyæma'wkH £päwd/ wH wH t0ZÆdwGm ov’au©wGm owH a[mrd
o[óH a[mrDwd0g owH a[mwk o[óH a[mwlwd0g
£'Íöd'Íö a[mwk {0aÍö0Íö a[mwlwd0g y&dur®H ua&mEÅó/
'dAÁaomwm'Dok ye ,H ,H tm&r®PH aomwkH0g yódwkH0g
ZmedwkH0g tEkó&dwkH0g £päwd/ wH wH ov’au©wGm tokuó
tokumeH0g o'´H okaPmrDwdtm'dem y&dur®H ua&mEÅó/
t|uxm,H ye y&dur®H uwGm yke yg'uZÑmeormyZÆeH
tm*war0/ ,xm[ tbdnmyg'uZÑmeH ormyZÆdwGm 0k|m,
oap owH £päwd/ owH a[mrDwd y&dur®H uwGm yke
tbdnmyg'uH psmeH ormyZÆdwGm 0k|m, t"d|mwd/
t"d|mepdawåe oa[0 owH a[mwDwd/ ww¬p tm'dawm
yg'uZÑmeormyZÆeH y&dur® pdwåó orm'gew¬m, a[mwd/
ypädrH ye tbdnm, tEk AvyÜ'gew¬m,mwd/ wxm [d
yg'uZÑmeAave ok|K orm[dwH y&dur®pdwåHemr twåaem
0doa, tbdnmpdwå*wduH a[mwd/
484 y&rw¬'DyeD ygX
ykaAÁed0gomEkó&Pumav awae0 pdawåe wo®d H ba0
twDwH "r®ZmwH ,m0 y#doE¨d,m Zmemwd/ awae0 [d
t|uxm,H wHorÜ,kwåH ÓPH y&dur®orm"dÓPEÅd 0kwåH/
twDwHoÓPEÅdyd 0kpöwDwd/ aoombdnmokyd wó ÓPó
0do,0daoaom ,xm&[H 0wåaAÁmwd/ axa&e ye ypädrH
yg'uZÑmeormyZÆeHemr e oaAÁoH a[mwd/ e [d tbdnmok
0oDbm0ywåmeH yke yg'uZÑmaee udpöH tw¬Dwd uwGm wH £"
e*[dwEÅd '|AÁH/ ½lyg'DoktmvrÁaPok,xm&[rayÜwDwd {w¬
£'¨d0d"ÓPH wm0 awumvdublawok qok tm&r®aPok
y0wåwd/ wO§d ½lyg'Dok qok tm&r®P"ar®ok ,H ,H edyæma'wd/
wH wH tm&r®PH uwGm y0wåwd/ yg'uZÑmepdwåH ye
um,*wduH t"d|[dwGm 'dórmaeeuma,e
tmumao*reumav twDwH yg'uZÑmepdwåH tm&AÇ y0wåwd/
um,H pdwå*wduH t"d|[dwGm t'dórmaee uma,e
*reumav ypöKyÜEéH ½lyum,H tm&AÇ y0wåwd/
wxmy0wårmeó ye wó ÓPó udÍöd½lyH tm&r®P rwåH
a[mwd/ udÍöd tm&r®Pyka&ZmwH/ udÍöd 0w¬m&r®P yka&ZmwH
a[mwDwd '|AÁH/ tem*aw £'Hemr a[mwlwd t"d|me
umav tem*wH wHwH½ly"r®H tm&AÇ y0wåwDwd/ ypöKyÜaEém
oa'´g 'dAÁaomwó tm&r®PH a[mwd/ twDaw owå'd0omed
tem*aw owå'd0omeDwd {w¬EÅa& umav twDwm
em*wypöKyÜEéblwH y&ópdwåH pwåma&m0g cE¨m apawmy&d,
ÓPó/ pdwåO§d ZmeaEÅm wH orÜ,kwå"r®Hyd £päaEÅm
Zmedówda,0/ {0Íö uwGm y|mae ukovm cE¨m apawm
y&d,ÓPó ,xmur®Ky*ÓPó tm&r®Pypöa,e
ypöa,mwd ÓP'G,H {uawm uwGm 0kwåH/ {w¬p t|uxm,H
wm0 y&pdwåó ypöKyÜEémvrÁPwmemr oEÅwd0aoe0g t'¨g
y&rw¬'DyeD ygX 485
0aoe0g a,mZdwm/ ,'d [d cPdu0aoe a,maZ,s/
tm0ZÆae ypöKyÜEéH ,HudÍöd {uH pdwåH tm0aZÆwGm ed½ka'¨ Z0emedyd
wa'0 tm0ZÆaee o'¨d H ed½k'¨H twDwH *PSEÅDwd wmed
umvawm tm0ZÆaee o[ bdEémvrÁPmed emr a[mEÅd/ ep
teda| r*¾zv0Dxdawm tno®d H Xmae umvrawåemyd awoH
awe o[ bdEémvrÁPwm t|uxmp&da,[d tEk rwmwd/
wo®m þ'daook Xmaeok ypöKyÜEéHemr oEÅwd0aoe
t'¨g0aoep *a[wkH ,kwåEÅd/ rlv#Dum,H ye cPduypöKyÜEé
0aoae0 a,mZdwH/ e[d tbd"ar® twDwm&r®PwåduH oEÅwd
t'¨ge0aoae0 0kwåEÅd ouúm 0wåKH/ £w&xm ypöKyÜaEém "ar®m
ypöKyÜEéó "r®ó teEÅ&ypöa,e ypöa,m tmao0eypöa,e
ypöa,mwd 0wåaAÁm od,m/ e wk 0kawåm/ twDawm "ar®m
ypöKyÜEéó "r®ó teEÅ&ypöa,e ypöa,m tmao0eypöa,e
ypöa,mwdapö0 ye 0kawåm? wo®m tm0ZÆem'Ded oAÁmed pdwåmed
yapöuH twåem cP0aoe o[kyÜEémed y&ó pdwåmed*PSEÅDwd
,kwåH? ep wmed "r®awm bdEém vrÁPmedemr a[mEÅd/ *[Pm
um&ó tbdEéwåm/ tm0ZÆeHyd [d pdwåaEÅ0 tm0ZÆwd/ Z0emedp
pdwåH pdwåaEÅ0 Z0EÅd/ wmedp oAÁmed pdwåmed{0 a[mEÅDwd/
twDwmeEÅ& pkwdawm ye y|m, twDwm cE¨m cE¨Kyed AE¨m
emr a*gwåuodP edrdwåm'dum ynwåda,m edAÁmeÍö
ykaAÁed0goÓPó tm&r®PH a[mwd/ ypöKyÜEéH ½lyg&r®PH
'dAÁpu©Kómwd {0H ½lyg'Dok qok tmvrÁaPok ,xm&[
rayÜwDwd/ £'ged tbdnm0aoe y0u©ó wó yÍörZÑmeó
udpöaba'e yab'H 'aówkH £'¨d0d"EÅdtm'd*gx rm[/ ww¬
,H ,H t"d|mwd/ ,xm ,xmp t"d|mwd/ wó wó wxm
wxm0g £ZÑe ocFgawm 0da"g aum|maom yuma&m0g
{wómwd £'¨d0d"H/ wH ye wd0d"H t"d|m ed'¨d 0dukAÁed'¨d
486 y&rw¬'DyeD ygX
raemr,d'¨d 0aoe/ ww¬ twåaem yuwd0PÖH t0dZ[dwGm
waó0 ow o[óm'd A[kbm0 u&P 0aoe0g
tmumo*rem'd0aoe 0g A[d'¨g emem0PÖ yg#d[m&d, r-430
'óe 0aoe0g y0wådwm £'¨d t"d|med'¨demr/ yuwd0PÖH ye
0dZ[dwGm twåmear0 ukrm&0PÖem*0PÖm'duH uwGm
'óe0aoe y0wådwm £'¨d 0dukAÁed'¨demr/ twåaem
o&D&AÇEÅa& tnH oAÁaom twåem o'doH o&D&H edr®dedwGm
eD[&dwGm 'óe0aoe y0wådwm £'¨d raemr,d'¨demr/ 'da0
b0H 'dAÁH/ a'0avmau ZmwEÅd taw¬m/ 'dAÁÍö wH aomwÍömwd
'dAÁaomwH/ a'0geH OVm&ur®edAÁwåm 'la&yd y#dpäaEéyd
tm&r®PorÜ#dpäeorw¬H yom'aomwH/ 'dAÁaomwo'dowåm
ye £'H tbdnmÓPHyd 'dAÁaomwEÅd 0kpöwd/ uodPZÑme
ocFgawe0g 'dAÁ0d[ma&e y#dv'¨wåm o,Íö wo®d H 'dAÁ0d[ma&
y&d,myEéwåm 'dAÁÍö wH aomwÍömwd 'dAÁaomwH/ y&ó pdwåH
0dZmeEÅd {awemwd y&pdwå0dZmeeH/ wa'0 apawmy&d,m,EÅd
y&dpädZÆ ZmeEÅd {awemwd uwGm apawmy&d,ÓPEÅdyd 0kpöwd/
ykaAÁ ed0gaom 0kpöwd twDwba0ok twåaem qok 'Gga&ok
tmygwH tm*wm ok|K 0d'dwm "r®m/ ykaAÁ twDwZmwDok
a*gp& ed0go0aoe ed0od Hok twåaem q'Gg&dumed pdwåmed
{w¬mwd uwGm/ oAÁnKAk'¨geH ye ya&oH q'Gg&*[dwmyd "r®m
ykaAÁ ed0gaom a[mwda,0? ykaAÁ ed0goó tEkó&PH
ykaAÁed0gomEkówd/ £" ye wH orÜ,kwåÓPH t"dayÜwH/ ykaAÁ
0kwåea,e 'dAÁÍö wH pu©Kpmwd 'dAÁpu©K/ wH o'dowåm £'H
tbdnmÓPHyd 'dAÁpu©Lwd 0kpöwd/ 'dAÁ0d[m& 0aoe y#dv'¨wåm
o,Íö 'dAÁ0d[m&oEédódwwåm 'dAÁÍö wH pu©Kpmwd 'dAÁpu©K/
,xmur®Ky*ÓPH tem*wHoÓPEÅd £rmed a'G ÓPmed
£raó0 y&db@ÓPmedemr/ e[d awoH y#dvmbw¬m,
y&rw¬'DyeD ygX 487
0dokH pdwåy&d'rey&dur®Hemr tw¬d/ 'dAÁpu©KÓaP y#dva'¨
awoHyd y#dv'¨wåmwd/ ww¬ 'dAÁpu©Kem ed&a,ok 'ku©H
a'a0ok0g okcH tEkb0aEÅ oawå 'doGm awoH twDwH ur®H
ZmedómrDwd y&dur®H ua&mEÅó wH ur®m&r®PH
,xmur®Ky*ÓPH y0wåwd/ wawm p0dwGm uw¬ b0dóEÅDwd
awoH tem*aw y0wåd H yódómrDwd y&dur®H ua&mEÅó
awoH tem*wcE¨m&r®PH tem*wHoÓPH y0wåwd/ ykaAÁ
ed0gomEkówd ÓPH 0d,p oAÁHyd tem*w"r®ZmwH {wó
tm&r®PH a[mwda,0/ {wO§d twåaem 0doa,
oAÁnKwÓP*wduEÅd t|uxm,H 0kwåH/
0dbm0ed,H ye
tem*aw owå'd0oawm y|m, pdwåapwodu"r®m
'kwD,'d0oawm y|m, ,HudÍöd tm&r®PH {wó 0doa,mwd
t"dayÜwH/ wrÜd ,kwåH0d, 'dówd/
e[d b0EÅa&yd tem0w"ar® ZmedwkH orw¬H {wH £ro®d H
ba0 tem*w"ar® eZmemwDwd ouúm b0dwkH/ ,xm apwH?
wxm ykaAÁed0goÓPHyd £ro®d H ba0 y&oEÅme*aw
twDw"ar®wd/ ygVd,H ye t|uxmokp b0EÅ&*w"ar®[d {0
ÓP'G,H a,mZdwH/ wH ye tom"m&Pumv0aoe
tmEkbm00daooygu#w¬H a,mZdwEÅd ,kwåH od,mwd/
a*gp&aba'gwd 'ouodPm'Dok a*gpa&ok orxZÑmemeH
y0wådaba'g/
488 y&rw¬'DyeD ygX
orxur®|meea,m/
171/ oAÁavmud,r[mZae[d ,xm'd|H yk*¾vowå£w¬d
yk&dom'duH edpö "k0 okc twå edrdwåÍö twduúrdwGm 0daoaoe
yóEÅd {wm,mwd 0dyóem/ ud&d,m ur®H/ bm0emya,ma*g/
0dyóem, ur®H 0dyóemur®H/ 0dyóem {0 0g ur®EÅd
0dyóem ur®H/ 0dyóemur®ó XmeH t"d|meH bkrDwd
0dyóemur®|meH/ cE¨m'd"r®ZmwH/ 0dyóem ur®ar0 0g
Owå½kwå&ó bm0em 0daooó tmedoHo0daooó0g XmeH
tmoEéum&PEÅd 0dyóemur®|meH/ wo®d H 0dyóemur®|mae
owå0da"e 0dok'¨d o*Fa[m wDPd vu©PmeDwdtm'dem
orÁaE¨m/ edpöoDvar0 o,Íö 'kódvsrvawm 0dok'¨wåm um,H
0gpÍö wawm 0daom"eawm 0dok'¨Dwd oDv0dok'¨d/ okbm0dw
pdwåoEÅmear0 o,Íö eD0&Prvawm 0dok'¨wåm
wHor*Øyk*¾vÍö wawm 0daom"eawm 0dok'¨Dwd pdwå0dok'¨d/
pdwåoDaoe apw¬ orm"d t"dayÜawm/
"r®00w¬meÓPocFgwm 'd|d{0 wH or*Øyk*¾vH
ouúm,'d|drvawm 0daom"eawm 0dok'¨Dwd 'd|d0dok'¨d/
aomVo0d"H t|0d"H ucF H 0dw&EÅd twduúrEÅd {wm,mwd
ucFg0dw&Pm/ ypö,y&d*¾[ÓPH/ om {0 wHor*Øyk*¾vH
ta[wk 'd|d 0dora[wk'd|D[d o'¨d H ,xm0kwåm[d 'k0d"m[d
ucFg[d 0daom"eawm 0dok'¨Dwd ucFg0dw&P0dok'¨d/ ra*¾gp
tra*¾gp r*¾gr*¾g/ ww¬ ÓP'óe0dok'¨g"d*reó
Oyg,blawm reodum&0d"d0g t&d,ra*¾g0g ra*¾gemr/ wó
tEkyg,blawm reoduma&m0g t"drme0w¬Led0g tra*¾gemr/
r*¾ó r*¾awm tr*¾óp tr*¾awm ZmeeH 'óeÍö
r*¾gr*¾ÓP'óeH/ war0 wHor*Ðyk*¾vH tra*¾ r*¾onm,
y&rw¬'DyeD ygX 489
0daom"eawm 0dok'¨Dwd r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'¨d emr/ Oy&d
0daooH y#dyZÆEÅd {wm,mwd y#dy'g/ 0dyóemy&Hy&ocFgawm
ykAÁbm*ra*¾g/ y#dy'gblwH ÓP'óeEÅd y#dy'gÓP'óeH/
war0 edpöonm'dawm 0dok'¨wåm 0dok'¨Dwd
y#dy'gÓP'óe0dok'¨demr? t&d,r*¾ÓPocFgw
ÓP'óear0 oar®m[rvawm 0dok'¨wåm 0dok'¨Dwd
ÓP'óe0dok'¨demr/ {w¬p okwr,m'd0aoe od'¨H tEkrme
ÓPHyd ÓPar0gwd wH y#du©dydwGm tw¬ypöu©ÓPar0
*a[wkH oAÁw¬ 'óe*[PH uwEÅd a0'dwAÁH/ vu©D,EÅd
ov’u©D,EÅd £ar tedpöm{0gwd {uaEÅe 0dedpäD,EÅd "r®m
{awemwd vu©PH tedpöwm {0 vu©PEÅd tedpövu©PH/
ykAÁya' bm0ypö,avmayg/ tanm[d tedapöm? tnm
tedpöwmwd/ ww¬ ,xm*reMud,ma,ma*e yk&daom
*awmwd 0kpöwd/ e ye *re Mud,m yk&daom/ ep yk&daom
*reMud,m/ tnm [d Mud,m? tanm yk&daom/ wxm
tedpöwma,ma*e oaAÁm ocFw"ar®m tedapömwd 0kpöwd/ e ye
tedpöwm aom "ar®m? ep aom "ar®m tedpöwm/ tnm [d
tedpöwm? tanm aom "ar®mwd/ uwrm ye om
tedpöwmwd/ 0dy&dPmrm uma&m/ ZD&Pmuma&m
bdZÆemuma&mwd 0kwåH a[mwd/ wH ye tmum&H 'doGm
w'gum&0aEÅ "ar® ÓPH y0wåwd t,H "ar®m tedapömwd/
wo®m om tedpöwma,0 £" vu©PEÅdyd 0kpöwDwd/ {oea,m
aoaookyd 'GDok/ ww¬ ye tbdPSoHy#dyDVemuma&m
'ku©wmemr/ t0o0wåemuma&m tewåwmemrmwd/
,xm0kwåm, ye tedpöwm, o[ tedpöó "r®ó tedapöe
0g "ar®e o[ tedpöwm, tEktEkyóem tedpömEkyóem/
{o ea,m aoomokyd 'GDok/ ,m0 o&Da& "r®meH
490 y&rw¬'DyeD ygX
wd0d"vu©P,kwåwm twåaem ÓaPe ynm,wd/ wm0
awok wd0d"vu©P0dbm0e0aoe ykeyÜKeH roeH tmroeH
or®oeH/ or®oemuma&e y0wåH ÓPH or®oeÓPH/ O'a,m
0kpöwd wHwH cPmEk½lyH wHwH ypö,mEk½lyÍö e0e0geH "r®meH ygwk
bma0g ap0 Oy½ky&d 0¹eÍö/ 0a,m 0kpöwd ,w¬ ,w¬
v'¨ypö,m e0e0g "r®m ygwkb0EÅd ap0 0¹EÅdp/ ww¬ ww¬
tv'¨ypö,meH yk&mP"r®meH tEÅ&"meH/ orl[ oEÅwd0aoe
ye O',yu©ó0g 0,yu©ó0g orEkyóeÓPH
O',AÁ,ÓPH/ awok ye 'GDok yau©ok O',aum|maomemr
Oy½ky&d ygua#m [kwGm tm*päwd/ 0,aum|maom ye
tygua#m/ aom {0 p tedpöwm, y&rm aum#Dwd waó0
ok|Kw&H orEkyóeÓPH b*FÓPH/ ba*F 'da| {0H
bdZÆeobm0geH "r®meH taeuo[óaomu 'ku©0w¬Kbma0e
wxm wxm bm,dwAÁyum&orEkyóeÓPH b,ÓPH
emr/ avmau ye udÍöd b,0w¬KH yóEÅmyd tmoaEé tno®d H
y#do&aP owd e bm,EÅd/ towd {0 bm,EÅd/ {0H
bm,dwAÁmeH awoH oAÁaom tny#do&Pmbm0'óeH
tm'De0ÓPH emr/ ukawmpd y#do&Pmbma0e aw[d
OuúP²wmum& o[dwH 0dyóemÓPH edAÁd'gÓPHemr/
edAÁdE´D,rmae[d aw[d twåmeH 0drkpödwkH tZÑmo,o[dwH
0dyóemÓPH rkpödwkurswmÓPH emr/ ok|K rkpödwkH £päEÅó
oDCH rkpöew¬H awoH "r®meH pwåmvDom, tmuma&[d
taeum'De0&mod bm0 y#docFge0aoe ok|K0dyæm&w&H
y0wårmeH 0dyóem ÓPH y#docFgÓPH emr/ awoH ye
taeum'De0&modbma0 ok|K 'da| ocFga&ok eduEÅd,m
y&d,m'dEém, £'ged rkpöEkyga,m va'¨gwd t"drwåAsmyg&H
tuwGm oare 0g,mare ocFga& y&d*¾PSEÅó ocFg&y&d*¾a[
y&rw¬'DyeD ygX 491
rZÑwåmum&o[dwH ocFga&ok0g b,Íö eE´dÍö y[m,
O'godebm0o[dwH 0dyóemÓPH ocFg½kayu©mÓPHemr/
Oy&d r*¾yÜ0wåd H 0[dwkH orw¬bma0e r*¾KyÜwåd,m
tEkavmar[d xmrAav[d orÜEéH 0dyóemÓPH
tEkavmrÓPH emr/ a[|drmeH0g ÓPmeHwH tEkavmrH
a[mwd vu©Pwå,ó ok|Kw&H 0dbm0eawm/ Oy&dr*¾ó0g
tEkavmrH a[mwd wó y&dur®bm0awm? y'|mewåmpmwdyd
tEkavmrÓPH emrmwd/ twå ZD0oknwm'óe Aave
caE¨ok udavoAE¨eawm 0drkpörmaem ra*¾g oknwm0darmau©m
emr/ ocFg&meH ,med edrdwåmed udavomeH t0óa,m
a[mwd/ wmed 0d"rdwGm oAÁaom "r®meH temx bm0 'óe
Aave 0drkpörmaem ra*¾g tedrdawåm0darmau©m emr/ ocFga&ok
oAÁaom tómombm0 'óeAave 0drkpörmaem ra*¾g
tyÜPd[dawm0darmau©memr/ oknwmEkyóemwd
tewåmEkyóem/ om [d "r®meH orl[Ce oEÅwdCe udpöCe
tm&r®PCaeok wHwHCe 0dedAÇKZÆe 0aoe y0wåwåm twåm
£wd *a[wAÁó uópd om&ó tbm0gEkyóeawm
oknwmEkyóemwd 0kpöwd/ tedrdwåm Ekyóemwd
tedpömEkyóem/ omyd [d oEÅwd 0dapä'e 0aoe y0wåwåm
t[EÅd *[dwó edrdwåó 0d"reawm tedrdwåmEkyóemwd
0kpöwd/ tyPd[dwmEkyóemwd 'ku©m Ekyóem/ omyd [d
r[mtm'De0&mod bm0 0dbm0e0aoe y0wåwåm £'H rr {wH
rrmwd *a[wAÁó uópd yPd[dw *kPó
tbm0gEkyóeawm tyÜPd[dwmEkyóemwd 0kpöwDwd/
ygwdarmu©oH0&oDvEÅd 0de,ynwådoDvH/ wO§d oAÁavm
ud,oDvmeH aZ|uwåm ywdp a[mwd/ pwkblruukovmeH
tm'dyb0blwwåm rkcÍö/ £wd ywdrkca|e ygwdarmu©EÅd 0kpöwd/
492 y&rw¬'DyeD ygX
war0p 'kódvsr*¾ó oH0&Pawm yd'[eawm oH0a&mwd
0kpöwDwd/ a,oH "r®meH OyÜwåd,m pu©m'Ded £`E´d,med 0dzE´dwmed
a[mEÅd/ avmvmed a[mEÅd/ w'EkAE¨mp tukov"r®m OyÜZÆEÅd/
awoH OyÜwåd r*¾ó oH0&P0aoe y0wårmem owd £`E´d,
oH0a&memr/ aom {0 oDvEÅd £`E´d,oH0&oDvH/ tmZD0EÅd
ZD0dwH uayÜEÅd {awemwd tmZDa0g/ ypö,y&da,oe0g,marm/
aoma,0 Ak'¨y#duka|[d ykyæ'gem'D[d rdpämya,ma*[d
wd0d"uk[e0w¬K[dp y&dok'¨wåm tmZD0yg&dok'¨demr/ om {0
oDvEÅd ormaom/ wxm½laye y&doka'¨e bdu©mpm&m'dem
ya,ma*e y#dv'¨geH ypö,meH y#d*¾[P y&dbkÍÆeumavok
oar®m[ó a*"ó r'ó yrm'óp y[mew¬H
wHwHya,mZer&d,m'H0g y#dulvvu©PH0g "mwkrwåvu©PH0g
y&d*¾[P ypöa0u©e0aoe y0wåH ypö,ao0ae y#docFgÓPH
ypö, oEédódwoDvHemr/ y&dokZÑwDwd y&dok'¨d/ y&dok'¨d{0
yg&dok'¨d/ om {0 oDvEÅd ormaom/ pwåm&d yg&dok'¨doDvmeDwd
pwkyg&d ok'¨doDvH/ pdwå0dok'¨Dwd {w¬ pdwåoa'´e orm"d
ed'´da|mwd 0kwåH 'k0da"gydorm"d pdwå0dok'¨demrmwd/
vu©P&oypöKy|mey'|me 0aoemwd {w¬ "r®meH
ypöwåobma0g vu©PHemr/ t*¾dó OPSwåH 0d,/ awe
obma0e oma"wAÁH udpöH0g om"eypö,m y#dv'¨*kPocFgwm
orÜwåd0g &aomemr/ t*¾dó y&d0gpe aZmwemed 0d,/ om {0
orÜwåd0g um&d,ocFgwH zvH0g ypöKy|meHemr/ t*¾dó "larm
0d,/ twåaem OyÜwåd,m tom"m&Pypö,ocFgwH
tmoEéum&PH y'|meHemr/ awoH 0aoe emróp ½lyóp
y&d*¾a[m ÓaPe y&dpädE´dwGm *[PH emr½ly00w¬meH
'd|d0dok'¨demr/ {w¬p y&d*¾a[m 'k0da"g oacFy y&d*¾a[m
0dw¬m&y&d*¾a[mwd/ ww¬ tZÑwå"ar® 'Gd"m uwGm £'H
y&rw¬'DyeD ygX 493
emrar0? e ½lyH/ £'H ½lyar0? e emrH/ tnH emrH tnH ½lyH/
w'kb,awmp tanm twåm0g ZDa0g0g oawåm0g yk*¾avm0g
rEkaóm0g a'a0g0g jA[®m0g ew¬Dwd {0H ypöu©awm ok'd|H
uwGm y&d*¾PSeH oacFyy&d*¾a[memr/ ÓPkwå&daum[d
yk*¾avm {wåurawåeyd ouúm,'d|d H 0du©arÇwkH oauúmwd
o'¨d H onm pdwå0dyv’mao[Dwd/ wa,m [d 0dyv’mom/
,xm[-tewåed twåmwd onm0dyv’maom pdwå0dyv’maom
'd|d0dyv’maomwd/ ww¬ ow¬Komoe"ar® ok|K ywd|dawe
o'¨grawåeyd 'd|d 0dyv’maom 0du©rÇdawm a[mwd/ £wa& ye
emr½lyy&d*¾a[ uawa,0 0du©rÇdwm a[mEÅd/ ,m0p {aw a'G
t0du©rÇdwm a[mEÅd/ wm0 emr½lyy&d*¾a[mp ty&doka'¨ga,0
a[mwd/ wHrlvdump udavo"r®m t0du©rÇdwm {0 a[mEÅDwd
tydp/ pwkEéH tm[m&meH 0aoe pwk"m? yÍöEéH cE¨meH 0aoe
yÍö"m? qEéH "mwleH 0aoe q"mwdtm'dem ea,e emr½lyH
y&d*¾a[ wAÁar0/ ww¬ q "mwka,memr yx0d"mwk
tmayg"mwk awaZm"mwk 0ga,m"mwk tmumo"mwk
0dnmP"mwka,m/ yuúKomwd ukvykawåm [d £rm q
"mwka,m y&d*¾PSdwGm tem*grdzvH ywGm pydwGm ok'¨g0gaook
edAÁawåmwd/ ,wåau 0g ye "ar® y&d*¾PSaEÅm twåm arwd
y0wårmae onmpdwå'd|d 0dyv’mao 0du©arÇwkH oauúmwd/
wwåumyd y&d*¾a[wAÁm a,0gwd/ £ro®d H ye o*F[yu&aP
a,m a,m pdwåapwodu 0dbma*g ½ly0dbma*gp a[|m
0kawåm/ wó oAÁó 0aoe emr½lyó y&d*¾PSeH
0dw¬m&y&d*¾a[memr/ t,Hye tm'dur®dumeH t0doa,m/
y#d0d'¨pwkopömeH ye tmbd"r®duaw¬&meH {0 0doa,mwd
a0'dwaAÁm/ emr½lyH y&d*¾PSEÅó ye emr½ly rwåawm O'¨H
tnó uópd tbm0'óeawmp o&D&AÇEÅa& ZD0ondawm
494 y&rw¬'DyeD ygX
twåm tw¬d/ aom ua&mwd? aom y#doHa0a'wd? oHo&wd?
oE¨m0wDwd {0H y0wåm 'd|d y[D,wd/ oka'¨ emar {00g½lay
{00g yk*¾vowåMud,ondwmeH þ[mAsmyg&meH oAÁaom
tbm0'óeawm w'kb,oHa,ma*{0 awoH vAÇrmewm
'óeawmp w'kb,H0g {uaruH0g O'´dó twåmwd y0wåm
'd|d y[D,wd/ twåm ZDa0g oawåm yk*¾avm rEkaóm a'a0g
jA[®mwd {0rm'Dok a0g[ma&okp a0g[m& rawå t|wGm
twåmemr {uEÅawm tw¬d ZDa0gemr {uEÅawm
tw¬Dwdtm'dem w'w¬mbdeda0o0aoe twd"m0eÍö
y[D,wDwd '|AÁH/ w'w¬mbdeda0aomwdp twåmemr tw¬d
ZDa0gemr tw¬Dwdtm'dem 'V§w&H tbdeda0aom/ twd"m0eEÅd
emr½lyH twåmwdtm'dem *[PH/ ypö,y&d*¾a[mwd {w¬yd
'k0da"g ypö,y&d*¾a[m oacFyawm 0dw¬m&awm pmwd/ ww¬
0w¬m&r®P0aoe emró pdawåmwkum[m&0aoe ½lyó
t0dZÆmwPSKyg'geur®0aoe w'kb,óp ypö,H y&d*¾PSaEÅm
oacFyawm y&d*¾PSmwdemr/ a[|m ypö,o*Fa[ 0dbawå[d
y#dpöorkyÜg'e, y|meea,[d y&d*¾PSaEÅm 0dw¬m&awm
y&d*¾PSmwdemr/ {w¬yd y|meea,e y&d*¾a[m tm'dur®dumeH
t0doa,m{0/ ypö,H y&d*¾PSEÅóye ,xm00w¬dwó
oAÁó emr½lyó oAÁaom ypö,m,wå0kwåduwm'óeawm
ta[wku'd|d y[D,wd/ twåaem tEk½lyypö,omr*¾d,m 0dem
tnxm y0wåd,m t'óeawm £ó&edr®me
umvedr®mem'dum 0dora[wk'd|dp y[D,wd/
a[wkorÇm&ypöa,[d ur®yÜ0wåd,m 0dyguyÜ0wåd,mp tnó
ur®um&uó0g 0dygu a0'uó0g uwåKaem
tbm0'óeawm um&u a0'u 'd|d y[D,wd/ terwa*¾p
oHoma& wDok t'¨gok a[wkzv y&Hy&m0aoe au0vó
y&rw¬'DyeD ygX 495
emr½lyrwåaó0 y0wåd'óeawm ta[mod H Ekacg
t[rwDwr'¨geEÅd {0rm'dum, yk*¾vowå 0do,m,
aomVo0d"m, ucFg,p twduúarm a[mwd/
obm0"r®y0wåd,mp ok|K 'd|m, a'oem"r®ó ok"r®wm
'óeawm Ak'¨okAk'¨wÍö 'doGm ow¬&d ucFwd "ar®
ucFwDwdtm'de,y0wåm t|0d"myd ucFg y[D,wDwd/
avmukwå&"r®meH ocFwmeHyd owH tor®oEky*wåm
awblruocFga&olwd 0kwåH/ tEko,orl[ew¬Íö or®oeEÅd
uwGm ,w¬ umr&m*g'a,m tEko,m tEkaoEÅd/ awa,0
"r®m or®oem&[m a[mEÅDwd 0kwåH awblruocFga&olwd/
£ró p y'ó vu©Pwå,H or®oEÅómwd £rdem orÁaE¨m/
twDwm'dab'bdaEéolwd twDwmem*wypöKyÜEéZÑwåA[d'¨g'D[d
r-438 {um'o[d aba'[d bdaEéok/ cE¨m'de,Htm&AÇmwd
y#dorÇd'gra*¾ 0dbwåH cE¨yÍöuH 'Gg&quúH tm&r®PquúH
0dnmPquúH zóquúH a0'emquúH onmquúEÅd {0rm'duH
or®oeblrd0dbm*e,H tm&AÇ tEk*EÉm wHe,mEkoma&emwd
taw¬m/ ww¬ ye aw0Dowd,m "r®aum|maook ,ó a,m
aum|maom ygua#m a[mwd/ awe wH *a[wGm or®oeH
tm&bdwAÁH/ oauúmaEÅe ye oAÁrÜd *a[wGm tm&bdwAÁar0/
uvmy0aoeoHcdydwGmwd cE¨yÍöaue a, ½lyH wm0
twDwmem*wypöKyÜEém'dab'bdEéHyd ormeH oAÁH
{u½lyyd@bma0e oHcdydwGm {o ea,m a0'em 'DokyDwd/
wMwm,H ea,m/ ,HudÍöd ½lyH twDwmem*wypöKyÜEéH tZÑwåH0g
A[d'¨g0g MoVm&dwH0g okckrH0g [DeH0g yPDwH0g ,H 'la&
oEÅdau0g/ oAÁH ½lyH tedpöH c,a|e 'ku©H b,a|e tewåm
tom&ua|e/ ,mumpd a0'em/v/ ,mumpd onm/v/
a,aupd ocFg&m/v/ ,HudÍöd 0dnmPH/v/ oAÁH 0dnmPH tedpöH
496 y&rw¬'DyeD ygX
c,a|e/ 'ku©H b,a|e tewåm tom&ua|emwd/ {w¬p oAÁH
½lyH/v/ oAÁH 0dnmPEÅd *[Par0 uvmy0aoe ocØyeEÅd
'|AÁH/ tedpöHc,a|emwd {w¬ ½lyH tedpöH c,a|e/ a0'em
tedpöm/ onm tedpöm/ ocFg&m tedpöm/ 0dnmPH tedpöH
c,a|emwdtm'dem ea,e or®odwAÁ"r®y&d*¾a[e oa[0
or®oeH umwAÁH/ £w&xm or®oeH e ½k[wd/ w'w¬ó ye
ygu#wåm £" tedpöH c,a|emwdtm'dem or®oey'ar0
axa&e *[dwEÅd '|AÁH/ ww¬ ½lyH tedpöH c,a|emwd wHwH½lyH
ÓaPe 'V§H *a[wGm t,H yx0d"mwk tedpöm c,a|e/ t,H
tmayg"mwk tedpöm c,a|emwdtm'dem or®oeH umwAÁH/
ww¬ £ro®d H uma, oAÁH x'¨Mud,mrwåH yx0Demr/ omp
Mud,m oDwkPSy&d0wåd,m0g y&d0wåwd/ emem[m&y&d0wåd,m 0g
emempdwåy&d0wåd,m0g emed&d,myxy&d0wåd,m0g emem
um,duMud,m y&d0wåd,m0g y&d0wåwd/ ememoEÅwd ouFEÅd
a[mwDwd taw¬m/ ww¬ e0e0gok Mud,moEÅwDok
ygwkabmEÅDok ykAÁykAÁMud,moEÅwda,m eóEÅd/ ,o®mp oEÅwd
emr "r®awm 0dokH ew¬d? wo®m e0e0oEÅwDeH ygwkbma0gemr
e0e0Mud,meH OyÜwåd{0/ ykAÁykAÁoEÅwDeH eóeHemr ykAÁykAÁ
Mud,meH bdZÆear0gwd/ {0H twåaem uma, ememx'¨Mud,meH
y&d0wåd H yóaEÅm yx0d"mwk,m c,0,H yówd/ wÍö
yóaEÅm wHo[ZmwmeH ½lygeH c,0,H yówda,0/ tmayg
emr tmAE¨eMud,mrwåH/ awaZmemr oDwMud,mrwåH OPS
Mud,mrwåÍö/ 0ga,memr 0dw¬rÇeMud,mrwåH/ £rmp Mud,m
caP caP y&d0wåEÅda,0/ £rmoÍö? 0dokH 0dokH oEÅwdy&d0wåd H
yóaEÅm tmyg'DeH wHo[Zmw½lygeÍö c,0,H yówd/
oEÅwdy&d0wåd H ye A[d'¨g pu©Kem 'doGm Zmemwd? o&D&AÇEÅa&
ye um,oHzaóe Zmemwd/ oEÅwdo&D&blwmeH ye "mwleH
y&rw¬'DyeD ygX 497
c,0,H ÓaPe{0 yówd/ wo®m twåaem o&D&AÇEÅa&
wHwHoEÅwd y&d0wåd H ÚwGm0g wxm wxm uayÜwGm 0g
½ly"mwleH tedpöwåH ÓaPe ok'd|H uwGm ykeyÜKeH or®odwAÁH/
aoocaE¨okyd wHwHoEÅwdememwåH ÚwGm a0'em'DeH c,0,H
ok'd|H uwGm or®oeH umwAÁEÅd/ b,a|emwd bm,dwAÁa|e/
,O§d tedpöH a[mwd/ cPrawåyd 0dy&dPmr"r®H/ wH {uaEÅe
bm,dwAÁar0/ uo®m? wO§d a,m tbm,dwGm 0dómoH
ua&mwd/ {wH arwd twåaem t*F H uwGm y&d[&wd/ wH
ty&d,aEÅ[d taeuo[aó[d tbdocF&P'kau©[d0g
0dy&dPmr'kau©[d0g tbdPSH yDaVwd/ Am"wd/ £wd
emem'ku©"ar®[d tbdPSH orÜ#dyDVeobm0wåm {uaEÅe
bm,dwAÁa|e 'ku©Hemrmwd/ twåy#dyu©wåm tewåm/ a,m [d
£awm O'¨H r,SH tAÇEÅ&drwa&memr ew¬Dwd {0H
y&rZÑwåbma0e y&d*¾[dawm a[mwd/ aom twåmwd 0kpöwd/
uwarm ye wxmy&d*¾[d waAÁmwd/ a,m twåaem 0ao
oAÁaom 0wåwd/ ,xm 0kawå[d tbdocF&Pudapö[d 0dem
au0vH twåaem qaE´e0g 0aoe0g tZÑmoa,e0g
tmPm0d"maee0g edpöH t0d&ZÑrmaem y0wåwd/ aom wxm
y&d*¾a[waAÁmwd/ wxm½layg {0 [d "ar®m r-440 edpöH
okcumrmeH 'ku©y#dulvmeH owåmeH twåudpöH ua&mwd
emrmwd/ a,m ye edpöH okcumrmeH awoH ,xmy0wåH okcH
0d'¨Haowd 0duda&wd/ 'ku©y#dulvmeH awoH tbdocF&Pm'd
rlvuH emem'ku©H Zaewd 0a¹wd/ aom twåy#dyau©m{0
a[mwd/ £'Íö ½lyH {'doar0 a[mwd/ £wd twåudpöó
tu&Pawm twåy#dyu©udpöó u&Pawmp ½lyH
tewåmemrmwd/ uo®m yaewH twåaem 0ao e0wåwd
twåudpöH e ua&mwd twåy#dyu©udpöH ua&mwDwd tm[
498 y&rw¬'DyeD ygX
tom&ua|emwd/ ww¬ oma&memr ypö,omr*¾d,m 0dem
au0vH tZÑmo,rawåe OyÜZÆdwkH0g OyÜZÆdwGmp ypö,kyw¬arÇe
0dem ,'dpäuH ywd|mwkH 0g orw¬bm0ocFgawm
xmrAv0daoaom 0kpöwd/ ½lyH ye o,Hyd {0½layg oma&memr
e a[mwd/ ep {0½laye oma&e ,kwåEÅd/ e[d wó
ypö,omr*¾d,m 0dem OyÜZÆdwkH0g OyÜZÆdwGmyd ypö,kyw¬arÇe 0dem
cPrwåHyd ywd|mwkH0g xmarm0g AvH0g tw¬d/ ,Íö twåaem
xmare Aave 0dem au0vH ypö,omr*¾d Aavae0 OyÜZÆwd/
ypö,kyw¬arÇae0 ywd|mwd/ wH taeu o[ómed
ypö,mbdocF&P'ku©med ZaewGm {uaEÅe edpöH twåy#dyu©udpöH
ua&mwd? yDaVwd? Am"wda,0gwd/ {oea,m a0'em tedpöm
c,a|emwdtm'Dok/ £wd vu©Pwå,H or® oEÅómwd
orÁaE¨m/ t'¨ge0aoemwd {auub0y&dpädEéó y0wåumvó
0aoe/ e[d b0EÅa& OyÜEéH cE¨yÍöuH tnH b0EÅ&H *päwd/
wo®d H wo®d H ba0{0 taooH ed½kZÑwDwd/ tydp? {uo®d H
ba0yd wdPÖH 0,meH rE´m'DeH 'oEéH 'oumeH oH0pä&Owk rmo
yu©wdxd ta[m&wåd ,mr y[m&m'DeÍö 0aoe t'¨geaba'g
a,maZwaAÁm/ oEÅwd0aoemwd obma*uoEÅme0aoe
y0wårmem, ½lyoEÅwd,m0g t½ly oEÅwd,m0g 0aoe/
cP0aoemwd ½lyg½ly"r®meH tm,k y&drmPocFgwó cPó
0aoe/ {w¬p cP0aoe or®oeHemr oAÁnKAk'¨geH {0
0doa,m od,m? e om0umeH/ e[d aw {0H y&dwåau caP
OyÜg'H0g eda&m"H0g orÜmykPdwkH oauúmEÅDwd/ wo®m
t'¨goEÅwd0aoe or®oear0 £"m "dayÜwEÅd '|AÁH/
vu©Pwå,Hor®oEÅómwd awok awblru ocFga&ok
"ar®ok wdvu©Pmed tma&maywGm aw "ar® ykeyÜKeH
tmroEÅó y&drZÆEÅó/ awoH "r®meH tedpö ZmwduwH0g
y&rw¬'DyeD ygX 499
'ku©ZmwduwH0g tewåZmwduwH0g ÓaP ok|K ygu#H
ua&mEÅómwd taw¬m/ 0daooawm ye £ro®d H ÓaP
tedpövu©P'óear0 y"meH/ wo®d H 'da|a,0 £w&med
uare 'd|med a[mEÅd/ t'da|p t'd|meDwd/ wo®m tm'dawm
tedpövu©Paó0 ok|K ygu#bma0g t"dayÜawmwd/
awaoG0gwd awblruocFga&ok {0/ ypö,0aoemwd ½lyu©aE¨
wm0 t0dZÆmwPSKyg'geur®m[m&ocFgwmeH ypö,meH 0aoe/
a0'emonmocFga&ok ye tm[m&|mae zaóm 0wåaAÁm/
0dnmaPp emr½lyH/ wMwm,H ea,m/ twDwmeEÅ&ba0
t0dZÆmwPSKyg'ge uar®ok tyÜ[De0aoe ork'dawok £ro®d H
ba0 y#doE¨dawm y|m, ½lyoEÅwda,m a0'emonmocFg&
0dnmPoEÅwda,mp orka'EÅd/ ,m0 r&Pumvm caP
caP ememuvmy0aoe Oa'EÅd yo0EÅd/ awok ye wo®d H
ba0 {0 y[De0aoe ed½ka'¨ok wm ½lyg½lyoEÅwda,m ed½kZÑEÅd/
b0EÅa& yke tEkyÜg'ocFgwH eda&m"H ygykPEÅd/ {w¬ ye ,xm
O'au owd rpämemr a[mEÅd? towd e a[mEÅd/ {0H ur®aZok
emr½layok owd £w&med emr½lyged a[mEÅd/ towd e
a[mEÅDwd £w&med oAÁmed ur®aZok o*Fa[wGm ur®0aoe
O',AÁ,0d"meH *[dwEÅd '|AÁH/ {0H
t0dZÆmwPSKyg'geur®ypö,meH 0aoe yÍöu©E¨ó
O',AÁ,y0wåd a[mwDwd/ ur®0aoe ye £ro®d H ba0
orka'EÅmedyd y#doE¨dawm y|m, caP caP
uAVDum&m[m½lyw¬rÇeH v'¨g {0 ,xm y0wå½lyoEÅwda,m
tEkAE¨ rmem e0e0g ½lyoEÅwda,m orka'EÅd/ tv'¨g ye
ed½kZÑEÅd/ wH oEÅwd,H yke tEkyÜg'ocFgwH {ub0eda&m"H
ygykPEÅd? ,xm y0wåoEÅwda,m 0g qdZÆEÅd bdZÆEÅd
tEÅ&"m,EÅDwd/
500 y&rw¬'DyeD ygX
a0'emonmocFg&m ye A[d'¨g tm&r®aPok
tmygwm*awok tm&r®PoræóH v'¨g{0 q'Gg&dum
ukovmukov0dygu Mud,blwm orka'EÅd/ e0e0g oEÅwda,m
ygwkb0EÅd/ tv'¨g ye ed½kZÑEÅd/ oEÅwd H e Ca#EÅd/ 0dnmPHp
o[Zmw emarp 0w¬K½layp y0wårmae{0 y0wåwd/
ed0wårmae ed0wåwDwd/ cP0aoemwd 0kwåyÜuma& ypöa,
teayu©dwGm au0vH emr½lygeH y0wådu©P0aoe/ cPoa'´e
apw¬ or®oeÓaP 0kwå½lyoEÅwd emroEÅwda,myd
*a[wAÁm/ e[d om0umeH ÓPH cP0aoe emr½lygeH O',H0g
0,H 0g orÜmykPdwkH oauúmwDwd/ ,xm ye &wåE¨uma&
taEÅm avaP r[aEÅm warmcaE¨m Zm,wd/ 'DyH ZmavEÅó
ye 'Daygbmaom {uu©aP {0 ouvH taEÅmavPH
z&rmaem Oa'wd/ warmcaE¨m a0wd/ tmavmuó O'a,m
a[mwd/ warmcE¨ó 0a,m/ yke 'Day edAÁmyD,rmae
warmcE¨ó O'a,m a[mwd/ tmavmuó 0a,m/ {0
ar0H o&Da& ememOwk0aoe0g emem[m&0aoe0g emempdwå
0aoe0g emed&d,myx0aoe0g ememya,m*0aoe0g
O',yu©meH 0,yu©meÍö ememoEÅwDeH O',Íö O',awm
0,Íö 0,awm ok'd|H uwGm orEkyóEÅómwd taw¬m/ {0H
orEkyóEÅó ye tm&'¨0dyóubm0H ywåó O',AÁ,
ÓaP wdau© ola& 0[aEÅ 'o0d"m
0dyóEkyuúdavoocFgwm yg&dyE¦u"r®m OyÜZÆEÅd/ aw 'aówkH
Mobmaomwdtm'd*gx rm[/ ww¬ Mobmaomwd 0dyóem
pdwåork|dawm o&Da&mbmaom/ yDwDwd
0dyóempdwåorÜ,kwåm yÍö0d"m yDwd/ yó'¨Dwd 'k0d"myó'¨d/
t"darmau©mwd o'¨g"darmau©m/ y*¾a[mwd 0D&d,H/ okcEÅd
aomreóH/ ÓPEÅd 0dyóem ÓPH/ Oy|meEÅd owd/
y&rw¬'DyeD ygX 501
Oayu©mwd wMwrZÑwåKayu©m ap0 tm0ZÆEkayu©m p/ eduEÅDwd
Mobmom'D[d o[ 0dyóem, tmv,H uk½krmem okckrm
wPSm/ t,ar0 ye {uEÅawm 0dyóEkyuúdavaom a[mwd/
Mobmom'a,m ye wóm 0w¬Kblwwåm Oyuúdavomwd
0kwåm/ awok [d OyÜZÆrmaeok e 0w ar £awm ykaAÁ {0½layg
Mobmaom OyÜEéykaAÁm/ {0½lyg yDwd/v/ Oayu©m OyÜEéykAÁm t'¨g
r*¾H yawåmo®d/ zvH yawåmo®Dwd {0H tóm'o[dwm tra*¾
r*¾onm tzav zvonm OyÜZÆwd/ w'g aumpd tAsawåm
a,m*g0pa&m ur®|meH 0dóaZÆwGm t"drme0aoe 0du©dyaEÅm
0dp&wDwd/ Asawåm ye wm0a'0 obd H y#dvbdwGm £'ged rr
{awok Mobmom'Dok {wH rr {aom [ ro®d {aom ar
twåmwd pdwåó edumremuma&m ynm,wd/ ep
avmukwå&"ar®memr þ'doó edumreó 0w¬K/ t'¨g rr
oHudavo"ar®m OyÜaEém/ aom 0¹rmaem rH ed,smerkcawm
ygawwGm 0¥rkac a,maZówd/ [E´ awaoG0 vu©Pwå,H
tma&maywGm eduEÅd H aoma"wGm ,xmy0wåH 0dyóem0Dxd H
y#dyga'ómrDwd aw Mobmom'a,m {0 wm0 y&d*¾PSmwd/
t,H ar Mobmaom tedapöm c,a|e 'kau©m b,a|e
tewåm tom&ua|emwdtm'dem or®owDwd taw¬m/ {0H
aw Mobmom'dau 0dyóem, Oyuúdavoblaw y&dyE¦ "ar®
y&d*¾PSdwGm wyÜ&d*¾[0aoe awok eduEÅd H y&d,m'd ,dwGm
Xdwó OyÜEéH r*¾gr*¾vu©P00w¬meÓPH r*¾gr*¾ÓP
'óe0dok'¨demr/ tra*¾ok Mobmom'Dok r*¾onmrvawm
,xm 0kwåeduEÅdrvawmp 0dok'¨wåm/ wO§d ÓPH awok
eduEÅd,myd 0du©rÇdwm, {0 Mobmom'dy#dAE¨awm ok|K
y&dok'¨Hemr a[mwDwd/
502 y&rw¬'DyeD ygX
(245) 0dbm0ed,H ye
tedpöm'd0aoe Mobmom'd y#dAE¨y&d*¾[H 0dokH t0wGm
r*¾gr*¾Zmeerawåae0 r*¾gr*¾ÓP'óe0dok'¨demr 0kwåm/ om
t|uxm, e oarwd/
wxm y&dyE¦0drkwåómwd wxm y&d*¾a[wGm wawm
0dyóEkyuúdavoy&dyE¦awm 0drkwåó ,m0gEkavmrmwd
,m0tEkavmrÓPm/ wdvu©PH tma&maywGmwd orÁaE¨m/
0dyóemy&dyguHtm*r®mwd ocFg½kayu©mbm0H ywGm wd0d"
0darmu©rkcbm0yÜwåd,map0 owåt&d,yk*¾v0dbm*ó ypö,
bm0yÜwåd,mp 0dyóemÓPó y&dyguH tm*r® y#dpö/ £'ged
tyÜem OyÜZÆdówDwd 0wåAÁu©aPwd orÁaE¨m/ tyÜem wdp
aomwmywådr*¾tyÜem/ a'GwDPd0dyóempdwåmeDwd wdu©ynó
a'G 0dyóempdwåmed/ rE´ynó wDPd 0dyóempdwåmed/
,HudÍöDwd wDok vu©aPok tnw&H ,HudÍöd/
,modcgywåmomEkavmrmocFg½kayu©mwd rw¬uywåm
tEkavmrÓPo[dwm ,m ocFg½kayu©m tw¬d/ om

0k|me*grded0dyóemwdp 0kpöwDwd a,mZem/ ocFg½kayu©mÓPH


tEkavmrÓPEÅd £rmed a'G ÓPmed 0k|me*grded
0dyóememrmwd 0kpöEÅDwd 0kwåH a[mwd/ £'H ye
y&dygu*w0dyóem 'óe0peH/ {w¬p 0k|meEÅd ra*¾g 0kpöwd/
aom [d 0dyóemÓPó tm&r®Pblw ocFg&edrdwåawm0g
o,H oHa,mZe0w¬Kbm0awm0g 0k|mwd/ wH or*Øyk*¾vH0g
ykxkZÆebm0awm ork',y[me0aoe 0¥ y0wåawmp
0k|maywd/ wo®m 0k|meEÅd 0kpöwd/ t0óH 0k|meH *päEÅd
{wm,mwd 0k|me*grdeDwd {0H 'GdEéH ÓPmeH 0k|me *grdedbma0g
y&rw¬'DyeD ygX 503
a0'dwaAÁm/ wawmy&EÅd 'GdEéH0g wdPÖH0g 0dyóem pdwåmeH
y0wåd,m y&H edAÁmeH tmvrÁdwGmwd r*¾ó tm0ZÆe|med,H
[kwGm wó yka&p&bma0e edAÁmear0 tm&r®PH uwGm/
wawm a,0p wH 0dyóememrH evbwDwd/ ykxkZÆe
a*gwårbdb0EÅEÅd {awe a*gwåH b0wd tbdb0wDwd a*gMwbk/
a*gwåEÅd apw¬ y&dykPÖudavo orma,ma*e
te&d,bm0ocFgwm ykxkZÆeZmwd 0kpöwDwd £rrw¬H 'aówd/
t&d,a*gwårbdoarÇmEÅÍömwd {awe a*gwåH b0wd
ygykPmwDwd a*gMwbk/ a*gwåEÅdp wHwH udavo 0dok'¨bm0
ocFgwm t&d,Zmwd 0kpöwDwd £rrw¬H 'aówd/ ra*¾g tyÜem
0Dxd H Mow&wDwd orÁaE¨m/ 'ku©opöHy&dZmeaEÅmwd awblru
"r®meH {uEÅ'ku©bm0H y&dpädZÆ ZmeaEÅm/ y&dZmeeaÍöw¬ awoH
'ku©bm0 y#dpäm'uó oar®m[ó y[mear0 '|AÁH/ ork',
opöHyZ[aEÅmwd twåaem pdwåoEÅmae tEko,bma0e
y0wårmeH wPSmocFgwH ork',opöH {ua'aoe0g
te0aoaoe0g typäm0wåduH uwGm yZ[aEÅm/
eda&m"opöHopädua&maEÅmwd pu©Krm 0d, ebraZÑ 0da&mprmeH
pE´r@vH twåaem oEÅmae {ua'oó0g ouvó0g
udavo 0¥ó0g tm,wd H bm0daem 0dygu0¥óH0g twåaem
oEÅmae yke tEkyÜg'"r®bmywåd0aoe eda&m"ocFgwH edAÁmeH
ypöu©H ua&maEÅm/ r*¾opöHbm0em0aoemwd £awm ykaAÁ
terwa*¾ oHoma& tEkyÜEéykAÁó t|*Øuó r*¾opöó
OyÜg'eocFgwm, bm0em, 0aoe/ r*¾apwem, ye
tmeEÅ&duzvwåm wcFaP tyeDw*¾dau ya'ao yke O'uH
tmodÍödwGm edAÁmayaEÅm 0d, r*¾gEkulvy0wåd0aoe
'ku©y&dZmeem'Ded pwåm&d udpömed tEkukAÁEÅmed wawmy&H a'G0g
504 y&rw¬'DyeD ygX
wDPd0g zvpdwåmed y0wåEÅd/ wawmy&H b0*Fygawm a[mwDwd
'aówkH wawmy&EÅdtm'drm[/ ,xm ye yom'pu©Kem0g
'dAÁpu©Kem0g udÍöd½lyH yóEÅó wmed pu©Led wH ½lyH ypöu©H
uwGm ypäm wó yk*¾vóyd ypöu©awm ygwkblwH uwGm
ed½kZÑEÅd/ e wm0 awoH OyÜwådu©aP wH ½lyH wó t[H
£'Hemr yómrDwd ygu#H a[mwd/ ypäm ye ypöa0u©e 0ga&ok
y0wårmaeok{0 wH½lyH w'EkAE¨mp ememum&m wó
ygwkblwm a[mEÅd/ {0ar0H £"yd ypöa0u©e0ga&ok
y0wårmaeok{0 edAÁmeÍö w'EkAE¨med r*¾zvm'Dedp ygwkb0EÅDwd
0kwåH ykeb0*F H/v/ y0wåEÅDwd/ £'ged ypöa0u©eÓPó blrd H
'aówkH r*¾HzvÍöedAÁmeEÅdtm'd*gx rm[/ ww¬ y@dawmwd
t&d,m, ynm, orEém*awm zva|m/ [Daewd y[Dae/
aoaowd ty[Dae Oy&dr*¾0aZÑ/ £rmed ye a'G
y[Dem0od|udavoypöa0u©emed auoÍöd
ZD0dworoDodyk*¾vmeH udavo 0dbma*ok taum0d'geÍö
evAÇEÅDwd 0kwåH ypöa0u©wd0ge0gwd/ {w¬p 0dok'¨dra*¾ wm0
oAÁyxrH r*¾ypöa0u©eH 0kwåH/ wawm zvypöa0u©eH/ wawm
y[Deudavoypöa0u©eH/ wawm t0od|udavoypöa0u©eH/
t0omae edAÁmeypöa0u©eH 0kwåH/ y#dorÇd'gr*¾|uxm,H ye
oAÁyxrH udavoypöa0u©eH t"dayÜwH/ 0kwåO§d ww¬
ypöa0u©aeok yxrH udavoypöa0u©eH a[mwd/ wawm
r*¾zvedAÁmeypöa0u©emeDwd/ wH ye ygVd,H ypöa0u©e ÓPó
eda'´oawm ykaAÁ yxrH qdEérEkyóae ynm0drkwåd ÓPEÅd {0H
0dokH 0drkwådÓPó tm*wwåm 0kwåH/ ww¬ qdEéEÅd awe awe
ra*¾e orkpädEéH udavoZmwEÅd taw¬m/ ygVd tEk oma&e
0kpörmae ye yxrH y[DeH udavomeH ypöa0u©eH/ wawm
yapöuH r*¾*FaAmZÑ*Fg'DeH ypöa0u©eH/ wawm awoH
y&rw¬'DyeD ygX 505
tm&r®Pblwó edAÁmeó ypöa0u©eH/ wawm zv"r®meH
ypöa0u©eH/ wawm awoH tm&r®Pblwó edAÁmeó
ypöa0u©eEÅd 0wåAÁH a[mwd/ ygVd,O§d ypöa0u©eÓPeda'´ao
edAÁmeH r*¾0ga&yd zv0ga&yd 'Gdu©wåKH tm*wEÅd/ £wd
edAÁmeypöa0u©eH emr £wa&oH ypöa0u©emeH tm'drSd0g raZÑ
tEÅ&EÅ&m0g t0omae0g ,w¬uw¬pd y0wåwDwd od'¨H a[mwd/
wxm udavoypöa0u©eHyd r*¾zvypöa0u©emeH tm'drSd0g
ypäm0gwd/ {0O§d owd r*¾H zvÍö edAÁmeEÅd t,H *gxmyd t0d½k'¨g
a[mwDwd/ {0Íö uwGm t"drmeeda'´o|uxmok aom [d
r*¾zvedAÁme y[De udavom 0od|udavo ypöa0u©aee
oÍÆmwaomreaóm t&d,*kPy#da0a" eduúacFgwd 0kwåH/
{w¬p aomwmyEéó yÍö ypöa0u©emed a[mEÅd/ wxm
ou'g*grdó yÍö/ tem*grdó yÍö/ t&[awm ye
t0od|udavaomemr ew¬Dwd pwåm&Dwd {ule0Dowd
ypöa0u©emed a[mEÅDwd/ £'Íö y&dykPÖ 0aoe vAÇrmeH oE¨m,
0kwåH/ ty&dykPÖHyd ye a[mwda,0/ wxm [d
plV'ku©u©E¨okwåt|uxm,H om ye e oaAÁoH y&dykPÖm
a[mwd/ {aum [d y[Deudavoar0 ypöa0u©wd/ {aum
t0od|udavoar0/ {aum r*¾ar0/ {aum zvar0/
{aumedAÁmear0/ £rmok ye yÍöokypöa0u©emok {uH0ga'G0g
aem v'¨KH e0¥wDwd 0kwåH/ {0H qAÁdok'¨duare bma0waAÁm
pwkAÁda"g ra*¾g ÓP'óe0dok'¨demr 0kpöwDwd orÁaE¨m/
r*¾oa'´e apw¬ pwkAÁd"H r*¾ÓPH w'Ekulvy0wåd0aoe
zvÓPÍö *[dwEÅd '|AÁH/ {w¬mwd 0dyóemur®|mae/ ww¬mwd
awok tEkyóem r*¾zavok/ tbded0doeH tbdeda0aom/
a[|m odvmyx0d,H edcgwodae½kyg'ó 0d, tZÑwåcaE¨ok
506 y&rw¬'DyeD ygX
'V§H *a[wGm y0wåDwd taw¬m/ twåm £wd tbdeda0aom
twåmbdeda0aom/ wH twåmbdeda0oH/ rkÍöEÅDwd tZÑwå"r®meH
au0vH ypö,m,wå 0kwådwm, cPb*Fóp t'd|wåm aom
tbdeda0aom y0wåwd/ wo®m wH 'G,H ok'd|H uwGm ½lyH
tewåm a0'em tewåmwdtm'dem ykeyÜKeH orEkyóem0aoe
wH tbdeda0oH 0darmp,rmemwd taw¬m/ 0darmu©rkcH a[mwd?
oknw0darmu© ocFgwó r*¾ó zvóp
ya0oe'Gg&blwwåm? 0dyv’mo edrdwåEÅd 0dy&Dw0aoe tmoeH
Oy*reH y0wåeH0g 0dyv’maom/ tedapö edpöEÅd Oy*reH
y0wåeH0gwd taw¬m/ aom {0 udav okyÜwåd,m
tmoEéum&Pwåm edrdwåEÅd 0dyv’moedrdwåH/ rkÍöEÅDwd
tZÑwå"r®meH cPb*Fó t'd|wåm wHedrdwåH a[mwDwd awoH
cPb*F H ok'd|H uwGm ½lyH tedpöH a0'em tedpömwdtm'dem
ykeyÜKeH orEkyóem0aoe wHedrdwåH 0darmp,rmemwd taw¬m/
wPSmyPd"dEÅd wPSm{0 tbdo*F0aoe tm&r®aP pdwåó
yPd'[eawm 'V§H xyeawm yPd"Dwd wPSmyPd"d/ wHwPSm
yPd"d H/ rkÍöEÅDwd tZÑwå"r®meH r[mtm'De0&modbm0ó
t'd|wåm aomyPd"d a[mwDwd awoH r[mtm'De0&modbm0H
ok'd|H uwGm ½lyH'ku©H a0'em'ku©mwdtm'dem ykeyÜKeH
orEkyóem0aoe wHyPd"d H 0darmp,rmemwd taw¬m/
wo®mwd ,o®m {wm 0darmu©rkcblwm wdaóm tEkyóem
{0H 0daoo emrdum a[mEÅd/ wo®m/ ,o®m ocFga&ok
oknw'óe0aoe tw¬od'¨demr au0vH
twåmudeda0oblwó 'd|d*g[ó y#dyu©blwó
ÓPaó0 tmEkbma0g a[mwd? wo®m wxm orEkyódwGm
0drkÍöEÅó 0dyóemyd ra*¾gyd o[ZmwÓP udapöe emrH
vbwDwd 0kwåH ,'d0k|me/v/ oknawm0darmau©m
y&rw¬'DyeD ygX 507
emra[mwdra*¾gwd/ tedpö'óe0aoe tw¬od'¨demr edrdwåmwd
eda0oblwó rme*g[ó y#dyu©blwm, o'¨g,yd
tmEkbma0g/ wo®m wxm orEkyódwGm 0drkpöEÅó 0dyóemyd
ra*¾gyd o[Zmwo'¨g udapöe emrH vbwDwd 0kwåH
,'dtedpöawm/v/ tedrdawåm 0darmau©memrmwd/
'ku©'óe0aoe tw¬od'¨demr yPd"docFgw
wPSm*g[y#dyu©blwó orm"dóyd tmEkbma0g/ wo®m
wxm orEkyódwGm 0drkpöEÅó 0dyóemyd ra*¾gyd
o[Zmworm"dudapöe emrH vbwDwd 0kwåH/ ,'d 'ku©awm/v/
tyÜPd[dawm 0darmau©memrmwd/ 0kwåaO§wH y#dorÇd'gra*¾
tedpöawm reodua&mawm o'¨d`E´d,H t"drwåH a[mwd/
'ku©awm reodua&mawm orm"d`E´d,H t"drwåH a[mwd/
tewåawm reodua&mawm ynd`E´d,H t"drwåH a[mwDwd/
ra*¾ ye wdPÖH "r®meH udpö0daoaomemr
0dyóem*re0aoae0 oda'¨gwd 0kwåH ra*¾g/v/ emrmed
vbwDwd/ ww¬ oknw0darmau©e 0drkawåm t&d,om0aum
aomwmywådr*¾u©aP "r®mEkom&Demr a[mwd/ raZÑ qok
r*¾zvu©aPok 'd|dyÜawåm emr/ t&[wåzvu©aP
ynm0drkawåmemr/ tedrdwå0darmau©e 0drkawåm
aomwmywådr*¾u©aP o'¨gEkom&Demr/ Oy&d owåok Xmaeok
o'¨g0drkawåmemr/ tyPd[dw0darmau©e 0drkawåm ye t|okyd
Xmaeok um,ou©demr/ aoma,0 t½lyZÑmeH yg'uH uwGm
0drkawåm t&[wåzav Xdawm Obawmbm*0drkawåm emrmwd
{wåm0wm ,H a[|m 0kwåH 0dyóemy&dygurm*r®mwd
ocFg½kayu©mbm0H ywGm wd0d"0darmu©rkcbm0yÜwåd,map0
owåt&d,yk*¾v0dbm*ó ypö,bm0yÜwåd,mp
0dyóemÓPó y&dyguH tm*r® y#dpömwd/ wH o½lyawm ed'´d|H
508 y&rw¬'DyeD ygX
a[mwDwd/ r*¾0Dxd,H zvÍö r*¾g*re 0aoe wxm wDPd
emrmed vbwDwd a,mZem/ ,xm0kwåea,e 0dyóEÅmeEÅd
,'d tewåawm 0dyówDwdtm'dem 0kwåyÜum&ea,e
0dyóEÅmeH pwkEéH zv|meH yk*¾vmeH/ ,xmouHzvEÅd
aomwmyEéó aomwmywådzvH/ ou'g*grdó
ou'g*grdzvEÅdtm'dem ea,e twåaem twåaem oEÅublwH
,H ,H zvH 0dyóem*re 0aoae0 oknwm'd0darmau©mwdp
0kpöwd/ er*¾g*re0aoemwd t"dyÜga,m/ {w¬p 0dyóem*re
0aoe r*¾ó tedrdwå emrvmabmemr okwåEÅduy&d,ma,e
0kawåm/ tbd"ar® ye tedrdawåm emrra*¾g etm*awm/ e[d
aom edyÜ&d,m,awm tedrdawåmemr a[mwd/
[DeyPDwm'd0aoe 0dbm*g&[ó ocFg&edrdwåó
oAÇm0awm/ awae0 [dó 'ku©y#dy'g 'E¨m bdnm'd0aoe0g
yg&rd"r®meH y&dwår[EÅm'd0aoe0g [De yPDw yPDww&
yPDwwr 0dbma*g oE´dówDwd/ t|uxm,H ye
tedpömEkyóem ocFga&ok edpöedrdwåH 0d"re0aoe y0wåwåm
tedrdwåmEkyóememr ormemyd o,H ocFg&edrdawå
y&d,myEéwåm {uaEÅe twåaememrH r*¾ó 'gwkH eoauúmwd/
wo®m ra*¾g tbd"r® y&d,ma,e tedrdwåemrH evbwDwd
0kwåH/ okwåEÅduy&d,ma,e ye ,xm yx0duodPm&r®PH psmeH
yx0duodPEÅd 0kpöwd/ {0H oknwm'demrH edAÁmeH tm&r®PH
uwGm y0wåmed r*¾zvmedyd tm&r®P0aoeyd oknwm'demrH
vbEÅd/ tm&r®Pu&P0aoe ye orÜa,m*0aoe0g
yvdaAm"u&mp edrdwåu&mp yPd"du&mp &m*g'a,m
udavo"r®m awok ew¬d/ wo®m wmed tnH tm*reH0g
tm&r®PH0g teayu©dwGm twåaem obma0eyd oknwm'demrH
vbEÅDwd 'aówkH tm&r®P0aoemwdtm'd 0kwåH/ ww¬
y&rw¬'DyeD ygX 509
o&o0aoemwd twåaem obma0e/ emrwå,EÅd oknwm'd
emrwåduH/ oAÁw¬mwd oAÁmok r*¾0Dxd zvormywåd0DxDok/
oaAÁoHyDwd oaAÁoHyd r*¾zvmeH/ orar0gwd ormear0/
o'doar0/ {w¬yemwd {awok ye ,xm0kawåok r*¾zavok/
,o®m oAÁm'd|da,mp aomVo0d"m 0dpdudpämp twå'd|drlvdum
{0 a[mEÅd/ twå'd|d,m ed½k'¨g, ed½kZÑEÅd oAÁmedp tyg,*grd
ur®medemr twå'd|d,m owd,m{0 0dypöEÅd/ towd,m e
0dypöEÅd/ 'd|opömeÍö om 'd|d oAÁaom y[Dem a[mwd/ wo®m
aomwmywådr*¾H/v/ y[Demyg, *raemwd 0kwåH/ tyg,H *päEÅd
{aw[Dwd tyg,*remed/ 'd|d0dpdudpäm0dyÜ,kwåm
tukov"r®map0 ykaAÁuw'kpö&dwur®medp/ y[Demed
tyg,*remed {wómwd y[Demyg,*raem/ y#d0d'¨pwkopömeH
y[Detwå'd|DeH aAm"dyu©d,"r®m {uaEÅe Oy½ly&d 0¹eyau©
Xdwm a[mEÅd/ udavo"r®m ye [m,eyau©/ wo®m aw
tEkuúare y&d[m,dwGm *päEÅm Oy&dr aum#d,m owå[d
ba0[d oAÁaom y&du©,H *päEÅDwd 0kwåH
owåu©wåKy&armaomwmyaEémemr a[mwDwd? ww¬
owåu©wåKoa'´e owåy#doE¨d*[P0g&m 0kpöEÅd/ y&armwd
OuúHoy&dapäa'g/ £wd owåu©wåKH y&arm {wómwd/
owåu©wåKy&arm/ aom ye a'a0ok owåu©wåK y&arm?
rEkaóok owåu©wåK y&arm? Ob,w¬ owåu©wåK y&armwd
wd0da"g a[mwd/ ,xm[ --
uwarmp yk*¾avm owåu©wåKy&arm £a"uapöm yk*¾avm
wdPÖH oHa,mZemeH y&du©,m aomwmyaEém a[mwd?
t0dedygw"ar®m ed,awm? oarÁm"dy&m,aem? aom owåu©wåKH
a'a0p rEkaóp oE¨m0dwGm oHo&dwGm 'ku©óEÅH ua&mwd/
510 y&rw¬'DyeD ygX
t,H 0kpöwd yk*¾avm owåu©wåK y&armwd/
{w¬ [d p oa'´g ted,raw¬m/ {awe a,mp a'a0{0
owåu©wåKH oHo&wd/ a,mp rEkaó{0 owåu©wåKH oHo&wd/
a,mp a'a0p rEkaóp rdóub0 0aoe owåu©wåKH
oHo&wd/ wd0da"g ayaom owåu©wåK y&armemrmwd
'aówd/ t|uxm,H ye rdóub0 0aoeó taw¬m
0kawåm/ {w¬p ,o®m r[*¾wZÑmeóp Oy&dr*¾ 0dyóem ,p
tmEkbm0H teayu©dwGm au0vH £ró r*¾ó
tmEkbm0*wd,m {0 owåu©wåKy&armemr 0kawåm/ aomp
ygVd,H uwaroH yÍöEéH £" ed|m/ owåu©wåKy&ró aumvH
aumvó {uADZdó ou'g*grdó a,mp 'da|0"ar®
t&[mwd 0kwåwåm umrba0{0 psme&[dawm
oku©0dyóaum0g y&d[DeZÑmaem0g '|aAÁm/ awae0p
y#dorÇd'gr*¾| uxm,H wa,myd £ar aomwmyEém
umrb00aoe 0kwåm/ ½lyg½lyba0 ye A[kumyd y#doE¨da,m
*PSEÅDwd 0kwåH/ t*Fkwå&|uxm,Íö t|rH b0EÅd umrba0
t|rH y#doE¨dEÅd 0kwåH/ wo®m a, umrba0a,0 owå0g&awm
Mo&H0g 'd|"ar® a,00g Oy&dr*¾H *PSEÅd/ awoH wxm½layg
y0wåd0daoaom Oy&d r*¾0dyóemAave oda'¨gwd a0'dwaAÁm/
wxm [d t|uxmok Oy&d wdPÖH r*¾geH 0dyóem
ed,marwDwd 0kwåH/ a, ye 'd|"ar®0g
ouútemxyd@du0domcg'a,m 0d, owåok ba0ok
,w¬uw¬pd ba00g psmeH OyÜga'wGm jA[®avmuH *päEÅd/ a,p
jA[®avmaua,0 aomwmywådr*¾H vbdwGm waw¬0
y&dedAÁm,EÅd/ awoH wxm½layg y0wåd 0daoaom
r[*¾wZÑmeAave oda'¨gwd/ ,o®mp ygVd,H owåu©wåKH
y&rw¬'DyeD ygX 511
a'a0pmwd {awe umrba0 owå Moyygwdu y#doE¨da,m
'aówd/ owåu©wåKH rEkaópmwd {awe owå
*AÇao,suy#doE¨da,m 'aówDwd Oba,e pk'´o
y#doE¨da,m 'ódwm a[mEÅd/ wo®m awe y&d,ma,e
vAÇrmae pk'´oba0 oE¨m, ouúyO§okawå --
£awm owå wawm owå? oHo&med pwk'´omwd 0kwåH/
wxm t*Fkwåa&p wduedygaw oap O'g,d tmeaE´m
t0dw&ma*g umvH ua&,s? awe pdwåyoma'e owåu©wåKH
a'a0ok a'0&ZÆH ua&,s/ owåu©wåKH £ro®d Ha,0 ZrÁK'Day
r[m&ZÆH ua&,s/ tydp O'g,d tmeaE´m 'da|0"ar® y&dedAÁm
,dówDwd 0kwåH/ aupd ye £ar[d okwåya'[d owåu©wåK
y&ró aomwmyEéó umrba0 pk'´o y#doE¨da,m £päEÅd/
r[m0*¾oH,kwå#Dum,Íö aupd ye umrba0 owåu©wåKH{0
OyÜZÆwd? e wawm O'¨EÅd 0'EÅd/ wH 0DrHodwAÁEÅd 0kwåH/ 0dba*F ye
ww¬ ww¬ t|meokawåokp t|mearwH te0umaom ,H
'd|dorÜaEém yk*¾avm t|rH b0H edAÁawå,s? aewH XmeH
0dZÆwDwdp? t*Fkwåa& quúedygaw tbaAÁm 'd|orÜaEém yk*¾avm
t|rH b0H edAÁawåwkEÅd p? r[meda'´ao tZdwyaO§
aom[mywådr*¾ÓaPe tbdocFg&0dnmPó? eda&ma"e
owåba0 xaywGm ter wa*¾oHoma& a, OyÜaZÆ,sKH emrÍö
½lyÍö? {aw¬aw ed½kZÑEÅd/ 0lyorEÅd/ tw¬H *päEÅd/ y#dyórÇEÅDwdp?
{0H 'V§H uwGm 0kwåwåm ,xm0kwåea,ae0 awoH okwåy'geH
taw¬m a0'dwaAÁmwd/ &m*a'goarm[meEÅd umr&m*ó
a'goó wa'u|arm[óp/ wEku&wåmwd ,xm
aomwmyEéoEÅmae OyÜZÆEÅm "r®dauok umr0w¬Lok Av0EÅm
[kwGm OyÜZÆEÅd/ ,awm awoH arxke0w¬Korma,ma*gyd
512 y&rw¬'DyeD ygX
y0wåwd? wxm OyÜZÆdwkH toraw¬ uwGm oHvdce0aoe
wEku&Pawm/ t"dpöKyÜwåd0aoep y&d,k|merE´wm0aoep
wEkubm0H om"eawmwd taw¬m/ ww¬ t"dpöKyÜwåd0aoemwd
u'gpd pda&e OyÜwåd0aoe/ y&d,k|merE´wm,mwd pda&e
OyÜZÆEÅmeHyd rE´w&H y&d,k|me0aoe/ r[mod0aw¬a&e ye
awoHyd arxke0w¬K orma,ma*g £pädawm/ aom
r[m|uxm,H y#du©dawåm/ ,Íö quúedygaw rd*gomv0w¬KrSd
tjA[®pm&daemyd £od'wåó jAm[®Pó ou'g*grdwåH
b*0wm AsmuwH? wHyd wó tmoEér&Pumav
t"d*r0aoe AsmuwEÅd a0'dwAÁH/ oud Ha'0 £rH avmuH
tm*EÉm tm*reawm ou'g*grDemr a[mwDwd a,mZem/
,arw¬ 0wåAÁH? wH a[|m yxry&dapäa' 0kwåar0/
t&[wåHbma0wGmwd t&[wår*¾H bma0wGmcDPm pwåma&m
tmo0g ,ómwd cDPmoa0g/ 'u©dPm 0kpöwd ur®Íö ur®zvÍö
o'´[dwGm tm,wd H zvy#dvmbw¬m, 'dEé'geH/ 'u©EÅd 0¹EÅd
owåm {wm,mwd uwGm/ wm, ye 'u©dPm, 0dywådu&meH
udavomeH oAÁaom tbm0awm orÜwådu&meÍö
oDvu©E¨m'd*kPmeH oAÁaom y&dykPÖwåm 'u©daPa,sok ta*¾g
aZ|aum [kwGm wH'u©dPH y#d*¾[dwkH t&[wDwd
t*¾'u©daPa,sm/ yk*¾vaba'gwd pwkEéH zv|yk*¾vmeH
oacFyaba'g/ 0dw¬m&aba'g ye {0H a0'dwaAÁm? t|uxmok
wm0 pwk0Dowd aomwmyEém? 'Gg'o ou'g*grdaem?
t|pwåmvDo tem*grdaem? 'Gg'o t&[aEÅmwd zv|meH
qEé0kwdaba'g 0kawåm/ ww¬ o'¨g"drkawåm ynm"drkawåmwd a'G
aomwmyEém a[mEÅd/ aw {uADZD aumvHaumavm
owåu©wåKy&armpmwd wD[d *kPdwm q/ yke pwl[d y#dy'g[d
*kPdwm pwk0Dowd a[mEÅd/ wd0d" 0darmu©pwky#dy'geH ye
y&rw¬'DyeD ygX 513
aba'e 'Gg'o ou'g*grdaem 'Gg'o t&[aEÅmp a[mEÅd/
tem*grdaem ye t0da[ok wm0 wa,m tEÅ&my&dedAÁm,daem?
{aum Oy[pö y&dedAÁm,D? {aum O'¨H aomawm tued|*grDwd
yÍö/ awa,0 oocFg&y&dedAÁm,D tocFg&y&dedAÁm,Dpmwd 'GD[d
*kPdwm 'o/ wxm twyÜok 'óok'óDok wdpwåmvDo
a[mEÅd/ tueda| ye O'¨Haomawm tued|*grDemr ew¬Dwd
pwåma&m oocFg&y&dedAÁm,daem pwåma&m
tocFg&y&dedAÁm,daemwd t|mwd/ oaAÁ t|pwåmvDo
a[mEÅDwd/ okwåedygw|uxm,H ye 'Gg'o aomwmyEém? 'Gg'o
ou'g*grdaem? pwk0Dowd tem*grdaem? a'G t&[aEÅm?
pwåma&m r*¾|mwd pwkynmo a[mEÅd/ awa,0 o'¨g"k&
ynm"k& 0aoe 'GD[d *kPdwm t|owH yk*¾vm a[mEÅDwd
tm*awm/ {w¬mwd {wo®d H yk*¾vaba'/ oaAÁoHyDwd pwkEéH
zv|meHyd om"m&Pm0/ e eda&m"ormywåd 0d, {upömeH{0
om"m&Pmwd t"dyÜga,m/ twd0d, rrm,dwó tbdedE´d
wó taZÑmodwó twåaem pdwåoEÅmeó ty0wådu&PH
emr A[v&m*0drkwåmeH{0 odZÑwDwd 0kwåH? tem*grDeaÍö0
t&[EÅmeÍövAÇwDwd/ awoHyd t|ormywådvmbDeH
umr½lyb0*wmean0 £" *[PH '|AÁH/ uo®m? tm'dawm
y|m, tEkykAÁeda&m"Aavae0 *EÅAÁwåm/ awem[
ww¬mwdtm'd/ wMwm,H 0d"d? yxrZÑmeH ormyZÆdwGm 0k|m,
ww¬ *aw ocFga& tedpöawm 'ku©awm tewåawm 0dyówd/
wawm 'kwD,ZÑmeH ormyZÆdwGm 0k|m, ww¬*aw ocFga&
wax0 0dyówd/ wawm wwD,H psmeH/ wawm pwkw¬H psmeH/
wawm yÍörH psmeH/ wawm tmumomeÍöm,weH/ wawm
0dnmPÍöm ,weH ormyZÆdwGm 0k|m, ww¬*aw ocFga&
wax0 0dyówd/ wawm tmudÍönm,weH ormyZÆdwGm
514 y&rw¬'DyeD ygX
0k|m, ememA'¨t0daumyeH oHCywdrmeeH ow¬KyauúmoeH
t'¨ge y&dapäa'gwd £rH pwkAÁd"H ykAÁudpöH ua&mwd/ wawm
ae0onm emonm,weH ormyZÆwd/ {uH0g a'G0g pdwå0ga&
twduúrdwGm tpdwåaum a[mwd eda&m"H zkowDwd/
ww¬waw¬0gwd wawm wawm psmeawm wo®d H wo®d H
0k|dwumav{0/ 0dyóaEÅmwd eda&m"ó orx 0dyóem
,k*eE¨Aavae0 ywåAÁwåm 0dyóemAaveyd pdwåoEÅmeó
oPSokckrbm0g yg'ew¬H £'H yxrZÑmeH tedpöEÅdtm'dem ea,e
0dyóaEÅm/ ,m0tmudÍönm,weH*EÉmwd ,m0
tmudÍönm,weZÑmeH? wm0 ormyZÆe0k|me0dyóem0aoe
*EÉm/ tm0ZÆem"d|me ypöa0u©emedayw¬ £pädwAÁmeda,0/
awae0 [d y#dorÇd'gra*¾ yÍö0d"m 0oda,m eda&m"y&duar®ok
0kwåmwd/ wawmy&EÅd tmudÍönm,weZÑme*aw
ocFga&0dyóemeEÅ&H? t"d|mwAÁEÅd t"da|,sH/ twåaem
o&D&mAaE¨ y&du©ma& xaywGm ememAE¨med pd0&m'Ded
y&du©m&med t*¾dtm'dem y&dóa,e rm0deóEÅLwd0g?
{uoDrm,H oHCuar® u&D,rmae oHaCm rH ybdrmaeówd?
w'g 0k|[mrDwd0g? ow¬m rH auepdum&aPe yauúmom
ayówd? w'g 0k|[mrDwd0g t"d|meudpöH/ tm'doa'´e
eda&m"AÇEÅa&{0 r&PH Ekacg ar b0dówDwd {0H y0awåm
t'¨ge y&dapäa'g *[dawm/ 'GdEéH/v/ a0gpädZÆwdpdwåoEÅwd
w'w¬m, tm'dawm y|m, wxm½lyó ya,m*0daooó
ok|K uwwåm/ wawmwd wo®d H umav/ tem*grdaem
tem*grd zvpdwåH ed&m0ZÆeHyd edyÜ&dur®HyDwd t"dyÜga,m/ wxm[d
tm'dawm y|m, ykeyÜKeH y0wådwH 0dyóemy&dur®ar0 wó
y&dur®|mae wd|wd/ e 0dokH tmoEéy&dur®H emr tw¬Dwd/
y&rw¬'DyeD ygX 515
ypöa0u©eEÅd zvypöa0u©eH/ {0H 'k0d"H ur®|mee,H ed'´dodwGm
£'ged ,'w¬H aom ed'´doD,wd? w'aw¬ aomwkZae
eda,maZaEÅm bma0 wAÁEÅd *gxrm[/ ww¬ y#dyZÆdwAÁmwd
y#dywåd/ y#dyZÆEÅd0g {wm, Oy½ky&d 0daooEÅd y#dywåd/
oDvm'd"ar®m/ &oD,wd ed&mrdookcgEkb0e0aoe
tEkb0D,wDwd &aom/ psmer*¾ zvblawm t"d*r"ar®m/
t&[wå zvar00g/ w'kb,H y#dpö
OyÜEéyDwdaomreóar00g/ y#dywåd,m &aom y#dywåd &aom/
aom{0 tóm'dwAÁa|e tóma'g pmwd y#dywåd
&oóma'g/ omoae y#dywåd&oóm'H yw¬,aEÅe bdu©Kem
£apö0H r,m ed'´d|H OwårH bm0em'G,H bma0wAÁEÅd orÁaE¨m/
£wd y&rw¬'Dyed,memr tbd"r®w¬o*F[ó
pwkw¬0PÖem, ur®|meo*F[ó
y&rw¬'dyem ed|dwm/

ed*r y&rw¬'DyeD
172/ pm&dawåe ukvmpma&e aombdaw Ówd rdwå "e
abm*orÜwåd,m 0domav ukav O'a,m 0¹d ,ó aomwd
pm&dwåaombdw0domvukavm'a,m/ awe/ o'¨g,
tbd0k¹meH y&dok'¨geÍö twåaem oDvokwpm*g'd*kPmeH
O'a,m 0¹d {wo®dEÅd o'¨gwd0k¹y&dok'¨*kaPm'a,m/ awe/
erÜ0Sa,emwd erÜemraue Oygoaue/ yPd"m,mwd bkoH
ed"m, ['a, xaywGm Oyg'g, y#dpö/ y&mEkurÜEÅd ya&oH
twåaem rE´Ak'¨DeH ypädrZemeH tEkurÜH tEk',H um½knH
yPd"m,mwd orÁaE¨m/ yw¬dwEÅd tbd,mpdwH/ ykane awe
516 y&rw¬'DyeD ygX
0dykavemwd awe 0dykave tbd"r®w¬ o*F[yu&Pó
u&Pykane/ wkrlvaomrEÅd {0H emruH 0d[m&H/ 0kwåO§d
ck'´odu©m#Dum,HoD[V'Day wkrlvaomr0d[ma& oHCó
ygu0wåHyd wmv yPÖH 0duúdPdwGm u&D,wd/ e [d ww¬ yaPÖe
taw¬m tw¬d/ oaAÁyd £|upäEém ygom'g'a,mwd/ {aom
ud& 0d[ma&m tm'dawm tb,*d&d&anm
t*¾ra[odblwm, aomra'0d,m um&mydwwåm
,m0ZÆwemyd aomr0d[ma&mawG0 ynm,dw¬/ wkrlvoa'´g
ye 0dykvo'´y&d,ma,m/
taxw¬ 0wåwd oa'´g? wkrlavm ab&a0g r[m/
[w¬dema* y'dEérSd? od0DeH &|0¹aewd/
tm'Dok
0d,/ aomp 0d[ma&m o|drawå[d r[my&da0aP[d
oPd²awm a[mwDwd twd0d, 0dykavm r[aEÅm 0dw¬daPÖm
a[mwd/ wo®m aom 0dykvwåm r[EÅwåm 0dw¬dPÖwåm wkrlv
aomarmwd 0kpöwd/ wH wkrlvaomrH/ tw¬awm r[maomr
0d[m&EÅd 0kwåH a[mwd/ {awe axa&m twåaem
tmp&d,0Hoó 0oe 0d[m&H udawåwd/ twåaem 0oe|meH
ye emr½lyy&dapäa' udwådwH/ "nm"d0goEÅd wo®d H 0d[ma&
tm'dur®dublw r[dE´aw¬&m'DeH ykn0EÅaw¬&meH tZÑm0k|blwH/
'Dyyom'u r[mr[dE´aw¬&ó [d 0Hao Zmwwåm wo®d H
0d[ma& tm'dur®dublawm r[maxa&myd
r[dE´aw¬a&memrmwd "mwk0Hao 0kawåm/ O'dawm'dwEÅd
twd0d, O'dwH/ ebraZÑ ykPÖpE´r@vH 0d,
ouvoD[V'Day twd0d, O*¾wEÅd taw¬m/
t&d,r*¾ynm0aoe y&d,wåda0om&ZÆm'd ynm0aoe0g
y&rw¬'DyeD ygX 517
t0'gaw[d y&da,m'gaw[d *kaP[d aomwdwmwd
ynm0'gw*kPaomwdwm/ aw {0 vZÆDygy*&[daem/
rnEÅLwd tEkó&EÅK/ ykn0dbma0g', r*Fvm,mwd 0dykvmeH
yknmeH 0¹docFgw r*Fvw¬m,/ wMwm,H a,mZem? ykane
awe 0dykave "nm"d0goH O'dawm'dwH wkrlvaomr 0d[m&Íö
ww¬ edygodaem r[dE´aw¬&m'dau ynm0'gw *kPaombdaw
vZÆdblaw bdu©Lp ykn0dba0g',r*Fvm, tm,kuEÅH rnEÅK
ypädrm Zemwd/ tx0g? wH0d[m&H tan ynm0'gw
*kPaombdw vZÆD bdu©L rnEÅLwd a,mZem/ {awe axa&m
ypädrZemeH qok tEkwå&d,"ar®ok tEkówmEkwå&d,ocFgwH
ykn0daooÍö r,Hyd wm'do*kPbm*daem b0dómrmwd
Oóm[Ekyg,Íö y#dyga'oDwd/

y&rw¬'DyeD ed*ruxm
{wåm0wmp --
e*a& 'Dy&*FrSd? *gar Äwd emrau/
t|okn'Ga,urSd? omau Zmawe ,m r,m/
ÄrkH&Gm*gar t&nrSd? v,fwDwd 0dókwmva,/
0owm r[awm bdu©K? *Pó [dwum&dem/
y&rw¬'DyeDemr? ocFwm om&'ódem/
oma&oDeH [dww¬m,? om&mom&0da0udeH/
oked|dwm t,H #Dum? edAÇ,m ed½ky'´0g/
e0yÍö'Ga,urSd? omau aumrk'om&a'/
wxm uvsmPouFyÜg? om"leH trwyævm/
518 y&rw¬'DyeD ygX
ed|H *päEÅK oaAÁyd? edAÇ,m ed½ky'´0g/
,xm avmurSd aZmwEÅd? Oabm pE´drol&d,m/
wax0 y&raw¬ok? t,H y&rw¬'DyeD/
ygVd,awåok om okbm? o'´ed½kwåd'DyeD/
Oabm avmurSd aZmwEÅK? o'¨ar®m ,m0 wd|wDwd/
ww¬ e*a& 'Dy&*FrSDwd 'Dy0godr[mZeH &aÍÆwDwd 'Dy&*FEÅd
v'¨emar e*a&/ *gar Ä emrauwd a&m[dwrd*geH
ed0goblrdwav ywd|dwwåm {0Hemrau r[m*gar/ omauwd
uvd,ka*/ ,m r,mwd y&rw¬'DyeDemr ,m#Dum r,m
ocFwmwd orÁaE¨m/ vCFwDwd 0dókwmva,wd {0H0dókaw
t&n0d[ma&/ oma&oDeEÅd om&*a0oDeH/
om&mom&0da0udeEÅd t,H oma&m t,H toma&mwd {0H
om&Íö tom&Íö0da0 apwGm ZmedwkH orw¬meH/ omauwd
uvd,ka*/ aumrk'om& a'wd ukrk'ykyæ,kawå o&'Owk
y&d,myaEéypäd ruwådurmao/ trwyævmwd edAÁmeya,mZem/
okbmwd tw¬AsÍÆeorÜwåd,m aombPm/ o'¨ar®mwd wd0d"H
ow¬KomoeH 0kpöwDwd/
£wd tbd"r®w¬o*F[yu&Pó pwkw¬oH0PÖem
blwm y&rw¬'DyeDemrm ,H#Dum
oAÁmuma&e ed|dwm/

You might also like