10 10.

Sınıf
10.
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye - 8

1. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alın- 4. Allâh adın her kim ol evvel ana
mış olabilir? Her işi âsân eder Allâh ana
Cümle alem yok iken ol var idi
A) Bir hadeng-i can-güdâz-ı âhdır sermayesi
Yaradılmıştan Gani Cebbâr idi
Biz bu meydanın nice çapük-süvârın görmüşüz
Varı yok yoğı var iden ol durur
B) Şeb-î hicran yanar cânım töker kan çeşm-i giryânım
Dünyede her olanı oldurur
Uyârır halkı efganım karâ bahtım uyanmaz mı
Hem Muhammed gelmesi oldı yakın
C) Sihr ü efsûn ile dolmuşdur derûnun ey kalem
Çok alametler belirdi gelmedin
Zülfü Hârut’un demek mümkin ki nâl olmuş sana
Ol gice kim doğdı ol hayrü’l-beşer
D) Bahr dökildi hevâdan mevc mevc
Anesi anda neler gördi neler
Seyl kopdı yiryüzinde fevc fevc
İndiler gökden melekler saf saf
E) Seyr eylemesem âyînede aks-i cemâlin
Kâbe gibi kıldılar evüm tavaf
Hüsn ile seni meh gibi mümtâz sanırdım
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Olağanüstü olaylardan söz edilmiştir.

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

B) Cinaslı kafiye ve redife yer verilmiştir.

2-3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. C) Hz Muhammed’in hicreti anlatılmıştır.
D) Teşbih ve tezat sanatlarından yararlanılmıştır.
Bezirgânlar yatarken ansızın beş yüz kâfir saldırdılar, vur- E) aa/bb/cc/dd/… şeklinde kafiyelenmiştir.
dular, yağmaladılar. Bezirgânın büyüğü tutuldu, küçüğü
kaçarak Oğuz’a geldi. Baktı gördü Oğuz’un hududunda
bir alaca gölgelik dikilmiş, bir bey oğlu güzel yiğit kırk yiğit
5. Bu zavallı Paskal, o güzel Eftalya’yı seviyordu! Bu sakat
ile sağında ve solunda, oturuyorlar.
vücut, yaradılışın o ihtişamlı güzelliğine âşık olmuştu.
Bezirgânlar der: Yiğit yiğit bey yiğit, sen benim ünümü
Ama gönlünün en gizli bir köşesinde muhafaza ettiği bu
anla sözümü dinle, on altı yıldır ki Oğuz içinden gitmiştik.
aşkı kimseye söylemeye, küçüklükten beri sırdaşı olan
Fevkalade kâfir malını Oğuz beylerine getiriyorduk. Ev-
evindeki yaşlı hizmetçisine bile söylemeye, hatta kendi
nük Kalesi’nin beş yüz kâfiri üzerimize saldırdı. Kardeşim
kendisine düşünmeye bile cesaret edemiyordu. Çünkü
esir oldu, malımızı rızkımızı yağmaladılar, geri döndüler,
kimseye itimadı, hiçbir şeye inancı olmadığından zihin-
kara başımı kaldırıp sana geldim, kara başının sadakası
de gizlenerek yaşama sebebi olan aşkının bir belirtisinin
yiğit medet bana dedi.
meydana çıkmasından kaçmıyordu.
…Kâfir de inerek bir yerde akçe bölüşmekteydi. Bu sıra-
Kendisinden beklenen, sadece güldürmek... Bak, kalbinin
da yiğitler meydanının arslanı, pehlivanların kaplanı boz
kırıldığı, gözyaşları içinde boğulduğu şu ümitsizlik ve gü-
●

oğlan yetişti. Bir iki demedi, kâfirlere kılıç vurdu, başkal-

cenmişlik anında, herkes kahkahalarla gülüyor.
MEB

dıran kâfirleri öldürdü, gaza eyledi, bezirgânların malını

kurtardı. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bireyin iç dünyasını ele alan bir hikâyeden alınmıştır.

B) Güzel - çirkin çatışmasına yer verilmiştir.
2. Bu parçanın teması aşağıdakilerden hangisidir?
C) Realist bir anlayışın etkisi görülmektedir.
A) Özgürlük B) Yardımseverlik C) Cömertlik D) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır.
D) Açgözlülük E) Kahramanlık E) Karşılıksız bir aşkı konu edinmiştir.

3. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi

değildir?

A) yatarken B) dikilmiş C) kaldırıp

D) inerek E) başkaldıran
 10 10. Sınıf
10.
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye - 8

6. Fakat mutluluklar rüyadan başka bir şey midir? Bizim 8. Cemal Bey’in bir kızı vardı, Cihan isminde. On yedi on
mutluluğumuz da çok sürmedi. Acı bir kederle uyandık. I
Koton fena hâlde hastalandı. Yemiyor, içmiyor, oynamı- sekiz yaşlarındaydı, ama çok güzeldi. Cihan Hanım, bir
yor, daima yatıyor, zayıflıyor, eriyordu. Rose da benim II III
kadar ümitsizdi. gün kızları toplamış:
– Biraz yükseğe çıkalım, dağın en iyi yerleri yüksekleridir.
- Zavallı verem oldu! diyordu. IV
Ne kadar veteriner varsa hepsine gösterdik. Kınakına Orada bu çimenlerin, güllerin en güzel açtığı yerler vardır.
verdiler. İçiremedik. Müshiller, şunlar bunlar hiçbir fayda V
vermedi. O vakitler Rahmi isminde bir arkadaşım vardı. Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden hangisi
Rose’u yalnız onunla tanıştırmıştım. Pazar günleri evimi- yanlış kullanılmıştır?
ze gelirdi. Felaketimizi, Koton için ne kadar üzüldüğünü
gördü. A) I B) II C) III D) IV E) V
- Hiç veterinere gösterdiniz mi? dedi.
9. Zühre’nin annesi sihirbazı çağırıp durumu anlattı: “Padi-
- Gösterdik.
şah, Zühre’yi Tahir’e verecek, ben buna razı değilim. Ta-
- Hangi veterinere? hir, vezir oğlu; benim kızım padişahlara layıktır. Bir ilaç ile
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İzmir’in bütün veterinerlerini saydım. Hele bir tanesinin padişahı Tahir’den soğut...” dedi. Padişah, sihirbazın ha-
iktidarını, ilmini de övmeye kalktım. zırladığı şerbeti içince Tahir’den soğudu ve onu saraydan
kovdu. Tahir ile Zühre birbirinden ayrılınca gece gündüz
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ağlaştılar. Zühre’nin aşkından deliye dönen Tahir, eline
sazını alıp bağlara ve bahçelere gidip türküler söylemeye
A) Maupassant tarzı hikâye anlayışıyla yazılmıştır.
başladı:
B) Betimleme ve çözümlemeye önem verilmiştir. “Yârden ayrılmaklığım figândır
C) Kahraman anlatıcı bakış açısıyla yazılmıştır. Dîdelerim pürnem, kaddim kemândır
D) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır. Tan etmeyin dostlar âh u zârıma
E) “Millî Lisan” anlayışına uygun sade bir dil kullanılmıştır. Dostu görmeyeli hayli zamandır”
diyerek gönlünü avutmaya çalışıyordu. Bazen de aklına
gelen türküleri yazıyor ve geçtiği yerlerde bırakıp gidi-
yordu. Bu şiirler başkalarının eline geçince aşkları bütün
7. Aşağıdakilerin hangisinde Ömer Seyfettin’in tarih ko- şehre yayıldı. Yaşlı kadınlar bu şiirlerden bazılarını Züh-
nulu hikâyeleriyle ilgili bilgi yanlışı vardır? re’ye de götürüyorlardı.
A) Büyücü hikâyesinde, Müslüman ordularının Haçlı or- Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
dularına karşı savaşları ve bu savaşlarda kazanılan lenemez?
zaferler, İslamiyet’in kazanılan bu zaferlerle daha da A) Bir halk hikâyesinden alınmıştır.
●

genişlediği anlatılır.
B) Mensur ve manzum parçalar içerir.
MEB

B) Pembe İncili Kaftan hikâyesinde, ideal devlet adamın-

C) Ait olduğu dönemin dil özelliklerini yansıtır.
da bulunması gereken özellikler, Muhsin Çelebi’nin
D) Nesil çatışması üzerine kurulmuştur.
şahsında somutlaştırılmıştır.
E) Olağanüstü ögeye yer verilmiştir.
C) Kızılelma Neresi? hikâyesinde, Kanuni Sultan Süley-
(AYT 2018)
man dönemindeki bir seferde padişahın “Kızılelma
Neresi?” sorusunun cevabını araması ve sonrasında 10. Bâtıl isteyü hakdan ayrıldum
yaşananlar anlatılır. Boynuz umdum kulakdan ayrıldum
D) Topuz hikâyesinde, Osmanlı’ya isyan edip bağımsız- Ne yüküm bir nefes giderici var
lığını ilan eden bir Eflak beyine karşı, devletin saygın- Ne biraz çekmeğine yarıcı var
lığını her şeyin üstünde tutan bir elçinin hiç beklenme-
Ger tonuzlara olmaya buyruk
dik tepkisi anlatılmaktadır.
Âh gitti kulağ ile kuyruk
E) Yüksek Ökçeler hikâyesi, Birinci Dünya Savaşına ka-
Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır?
tılan genç subaylara ve erlere tarihî kahramanlardan
bir örnek vermek amacıyla yazılmıştır. A) Harnâme B) Şikâyetnâme C) Mantıku’t-Tayr
D) İskendernâme E) Sihâm-ı Kaza
(AYT 2020)