ຍ ຺ຈ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌຎະຖິຌງາຉີທ຋

ິ ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຘາຂາ ທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ

ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານທ

ໄ ງ
ຘາໄ ຌ, ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

Comparison of Macroinvertebrates Distribution in Houay San,

Ban Naxom, Vangvieng District, Vientiane Province

຋າໄ ທ ຈາທຽຑຈ ຑິຓຈາຑ຺ຌ

຋າໄ ທ ຍຸຌຉາ ຘ ຺ຓຘະຌິຈ

຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຘ ຺ກຘຶກຘາ 2016-2017
 ຍ ຺ຈ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌຎະຖິຌງາຉີທ຋
ິ ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຘາຂາ ທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ

ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານທ

ໄ ງ
ຘາໄ ຌ, ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

Comparison of Macroinvertebrates Distribution in Houay San,

Ban Naxom, Vangvieng District, Vientiane Province

ຌກຘຶກຘາ:
຋າໄ ທ ຈາທຽຑຈ ຑິຓຈາຑ຺ຌ
຋າໄ ທ ຍຸຌຉາ ຘ ຺ຓຘະຌິຈ

ບາ຅າຌຏູຌ
ໃ ໍາຑາ:
ປຘ ຎບ ຅ຌຈາ ທ ຺ຄຘ ຺ຓຍຈ

຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຑາກທິຆາ ທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຘ ຺ກຘຶກຘາ 2016-2017
 Final Project of Bachelor Degree of Environmental Sciences in
Department of Environmental Sciences

ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານທ

ໄ ງ
ຘາໄ ຌ, ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

Comparison of Macroinvertebrates Distribution in Houay San,

Ban Naxom, Vangvieng District, Vientiane Province

Students:
Mr Daophet PHIMDAPHON
Mr Bounta SOMSANIT

Advisor:
Assoc. Prof. Dr Chanda VONGSOMBATH

Faculty of Environmental Sciences

Department of Sciences
Academic Year 2016-2017
 ຘາ຋າຖະຌະຖຈ ຎະຆາ຋ິຎະແຉ ຎະຆາຆ ຺ຌຖາທ
ຘຌຉິຑາຍ ຽບກະຖາຈ ຎະຆາ຋ິ ຎະແຉ ຽບກະຑາຍ ທຈ຋ະຌະຊາທບຌ

ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄ
ໃ ຆາຈ
຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ ຽຖກ຋ີ …………./…....
ຌະ຃ບຌນົ ທຄທຼຄ຅ຌ, ທຌ຋ີ ………………...

ເຍປຍປບຄຍ ຺ຈ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆຌໄ

ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານທ

ໄ ງຘາໄ ຌ,
ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

Comparison of Macroinvertebrates Distribution in Houay San, Ban

Naxom, Vangvieng District, Vientiane Province

ຌກຘຶກຘາ:
຋າໄ ທ ຈາທຽຑຈ ຑິຓຈາຑ຺ຌ ຖະນຈຌກຘຶກຘາ: QFEV0019/13
຋າໄ ທ ຍຸຌຉາ ຘ ຺ຓຘະຌິຈ ຖະນຈຌກຘຶກຘາ: FNEV0227/13

ບາ຅າຌຏູຌ
ໃ ໍາຑາ:
ປຘ ຎບ ຅ຌຈາ ທ ຺ຄຘ ຺ຓຍຈ ……………………………………

ຘະຑາທິຆາກາຌຂບຄ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ ໄ ຺ຈ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌ

ໄ ຓ ບະຌຸຓຈເນຍ
ຘະຍ ຍຌີໄຽ ຎ ຌຘ ໃທ ຌໜຶໃ ຄຂບຄກາຌຘຶ ກ ຘາຉາຓນົ ກຘູຈ ຎະຖິ ຌ ງາຉີ ທິ຋ ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖ ໄບ ຓ
ຘາຂາທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ.

຃ະຌະກາຓະກາຌຎ
ໍ ໄບຄກຌຍ ຺ຈ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆຌໄ
຃ ໄຄທຌ຋ີ 10 ຽຈືບຌ 07 ຎີ 2017
1. ບາ຅າຌ ຍຸຌຘະນທຌ ຈທຄຍຸຍຏາ………………….....… ຎະ຋າຌກາຓະກາຌ
ໍ
2. ບາ຅າຌ ຒບຄຘະຓຸຈ ຂຸຌຍູຖ ຺ຓ………………………..… ກາຓະກາຌ
ໍ
3. ບາ຅າຌ ຘຸຖິ຅ຌ ຖ ໍາແຆ ……………….…………..…… ກາຓະກາຌ
ໍ

຃ະຌະຍໍຈີ ນ຺ທໜາໄ ຑາກທິຆາທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ

ໄ ຓ
 ຍ ຺ຈ຃ຈນງໍ ໄ

ເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ຾
ີໄ ຓຌແຈ
ໃ ຘ
ໄ ຶກຘາຽຊິຄກາຌຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃເ ຌຖ ໍານໄ ທ ງຘ ໄາ ຌ ຍ ໄາ ຌຌາຆ ຓ
຺ , ຽຓືບ ຄທ ຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ ຌ. ຿ຈງຓີ
຅ຸຈ ຎະຘ ຄ຺ ຽຑືໃ ບຘຶກຘາ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ,ໃ ຎຼຍ຋ຼຍກາຌ
ກະ຅າງຉ ທ
຺ ຂບຄຉ ທ
຺ ຂບຄກຸຓ
ໃ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ຿ ຈງບາແຘຖ ກຘະຌະກາຌກິຌ
ບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ຾ຖະ ຽຑືໃ ບຘຶກຘາຘະຊາຌະຑາຍຈາໄ ຌກາຌບະຌຸຖກ. ຽຆິໃ ຄແຈຈ
ໄ ໍາຽຌີຌກາຌ
ຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ຿ຈງເຆຘ
ໄ ະນທີຄປູຍບກຘບຌ D ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈຉາຂາໃ ງ 450 ແຓ຿຃ົ
຾ຓຈ ເຌຽຈືບ ຌກຸຓຑາຎີ 2017 ຋ ຄໝ ຈ
຺ 5 ຅ຸຈ ຽກຍຉ ທ
຺ ດໃາ ຄ. ຏ຺ຌ ກາຌຘຶ ກຘາຑ຺ຍ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ
ຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ
ໃ ຋ຄໝຈ
຺ 10 ຽຏ຺ໃ າ, 64 ຉະກຸຌ, 129 ຾຋ກຆາ ຖທຓ຋ຄໝຈ
຺ ຅າຌທຌ
ໍ 2,077
຿ຉ. ຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ຅າຌທຌ຿ຉນົ
ໍ າງ຋ີໃ ຘຸຈ຃ືຽຏ຺ໃ າ Ephemeroptera (12 ຉະກຸຌ, 508 ຿ຉ), ປບຄຖ ຺ຄຓາ
຾ຓຌຽຏ຺ໃ
ໃ າ Diptera (7 ຉະກຸຌ, 431 ຿ຉ) ຾ຖະ ຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ຅າຌທຌ຿ຉໜ
ໍ ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈແຈ຾
ບ ໄ ກຽໃ ຏ຺ໃ າ
Lepidoptera (1 ຉະກຸຌ , 2 ຿ຉ). ຘ ໍາຖຍຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າກ຋ີໃ ແຈຌ
ໄ ໍາເຆຈ
ໄ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກ
ນົ າງຂບຄ Shanon's-wienner index ຓາ຃ິຈແຖຑ
ໃ ຍ
຺ ທາໃ : ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຓີ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ
ຂບ ຺ ດໃາ ຄຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີ ຘຄ
ໄ ຌຂາໄ ຄຘູຄ ຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ດູໃຖະນທາໃ ຄ 3.10–3.54 ຾ຖະ ຓີກາຌກະ຅າງຉທ ູ ຑໍ
ຘ ຺ຓ຃ທຌ ຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ດູຖ ູ ຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ
ໃ ະນທາໃ ຄ 0.76–0.92. ກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີຈກ
຿ຈງບາແຘຖກຘະຌະກາຌກິຌ ບານາຌຂບຄ຾ຉ ຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ຑ຺ຍ ທາໃ : ກຸຓ
ໃ ກຸຓ
ໃ ຏູໄຖາໃ (Predators) ຓີກາຌ
຺ ດູໃ຋ໃ ທ
ກະ຅າງຉທ ຺ ດໃາຄຽຆິໃ ຄຽ຋຺ໃ າກຍ 38.08%, ປບຄຖ ຺ຄ
຺ ແຎ ຾ຖະ ຑ຺ຍນົ າງກທາໃ ໝູເໃ ຌ຋ຸກ຅ຸຈຽກຍຉທ
ຓາ຾ຓຌກຸ
ໃ ຓ ໃ ຽກຍກິຌ (Gatherers-collectors 21.38%), ກຸຓ
ໃ ຂູຈກິຌ (Scrapers 16.51%), ກຸຓ
ໃ ກຈ
ກິຌ (Shredders 14.25%), ຾ຖະ ກຸຓ
ໃ ຉບຄກິຌ (Filterers-collectors 9.77%). ຘທ
ໃ ຌຘະຊາຌະ
ີໄ ໃ ໍຑ຺ຍທາໃ ຓີຆະຌິຈຑຌເ
ຑາຍກາຌບະຌຸຖກຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌຍ
ໝ ໃ ຾ຖະ ຓີຑຼຄຉະກຸຌຎູຆະຌິຈຈຼທ຋ີໃ ຅ຈດູເໃ ຌກຸຓ ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈຂບຄຍຌຆີບະຌຸຖກ
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓກຄທ ຺ຌຌບ
IUCN.

i
 Abstract
To study of comparison of macroinvertebrates distribution in Houay San, Ban
Naxom, Vangvieng District, Vientiane Province. The objective included: To study the
biodiversity of macroinvertebrates, comparison of macroinvertebrates distribution to rely
upon of functional feeding groups of macroinvertebrates and to study the status of
conservation. The survey included 5 sampling site in Houay San were collected by D-
frame net frequency net 450 micron on February 2017. The results showed that 129 taxa in
64 families total 2,077 individuals of macroinvertebrates were found. macroinvertebrates
order ephemeroptera and diptera were the most abundance and order lepidoptera was
lowest abundance. For shannon-wiener diversity index was quite high between 3.10 – 3.54
and evenness between 0.76 – 0.92. macroinvertebrates distribution to rely upon of
functional feeding groups of macroinvertebrates that found the predators were spread
everywhere and the most of every sampling sites, then was gatherers-collectors group,
scrapers group shredders group and finally was filterers-collectors group respectively.
The status of macroinvertebrate conservation in this study did not find the new species and
just once species in potamidae family was rang in least concern of IUCN list

ii
 ຃ ໍາຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅

ຑທກຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາ ຋ໄາ ທ ຈາທຽຑ ຈ ຑິ ຓຈາຑ຺ຌ ຾ຖະ ຋ໄາ ທ ຍຸຌ ຉາ ຘ ຓ

຺ ຘະຌິຈ ຽຆິໃ ຄຽຎ ຌ
ຌກຘຶກຘາ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ, ຑາກທິຆາ ທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ. ຘາຓາຈຈ ໍາ
຺ ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌເຌ຃ ຄໄ ຌີໄຘ ໍາຽຖ ຈແຈ ຈ
ຽຌີຌ ກາຌຂຼຌຍ ຈ ໄ ງຈີກໃ ງ
ໄ ທ ໍ ໄບ ຌແຈ ປ
ໄ ຍ຃ທາຓປ ທ
ໃ ຓຓື ຾ຖະ
຺ ຅ ຺ຍຆ ໄຌ. ຈໃຄ ຌ ໄຌ, ເຌ຿ບກາຈຌີໄຑ ທກ
ເນໄ຃ ໍາຎື ກຘາ຅າກ຃ູບ າ຅າຌຉະນົ ບ ຈແຖງະຽທຖາ຋ີໃ ຂຼຌຍ ຈ
ຂ ໄາ ຑະຽ຅຺ໄ າ ຅ຶໃ ຄຂໍ ຘ ະ຾ຈຄ຃ທາຓປູໄຍ ຸ ຌ ຃ຸ ຌ ຾ຖະ ຂບຍເ຅ຓາງ ຄຍ ຌຈາ຃ູ ບ າ຅າຌເຌ຃ະຌະ
ທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ຋ີໃ ແຈຘ
ໄ ິຈຘບຌ຃ທາຓປູບ
ໄ ຌຽຎຌຎະ຿ນງຈເນ຾ ໃ ທກຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາຉະນົ ບຈ
ໄ ກຑ
ແຖງະ຋ີໃ ຘຶກຘາດູເໃ ຌ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ.
ຂໍ ຘ ະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅ຽຎ ຌດໃ າ ຄງິໃ ຄຓາງ ຄ ຋ໃ າ ຌ ປຘ ຎບ ຅ ຌຈາ ທ ຄ຺ ຘ ຓ
຺ ຍ ຈ ຋ີໃ ແຈ ໄ
ໄ ໍາຍຈ
ຽຘງຘະນົ ະຽທຖາບຌຓີ຃າໃ ເຌກາຌຽຎຌບາ຅າຌຆີຌ ຺ ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌ, ຆທ
ໃ ງຊາໃ ງ຋ບຈ຃ທາຓປູ,ໄ
ເນໄ຃ ໍາຎຶ ກ ຘາ ຾ຖະ ກທຈ຾ກ ຍ ຺ ຅ ຺ຍຆ ໄຌດໃ າ ຄຽຎ ຌຖະຍ ຍ
ໄ ຈ ຺ ຅ ຺ຌຽປ ຈເນໄ ຍ ຈ ໄ ຂບຄ
຺ ຿຃ຄກາຌ຅ ຺ຍຆ ຌ
ຂາໄ ຑະຽ຅຺າໄ ຘ ໍາຽຖຈແຎແຈຈ
ໄ ທ
ໄ ງຈີ.
ຂໍຘ ະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅ຽຎ ຌດໃາ ຄງິໃ ຄຓາງ ຄ ຋ໃາຌ ຎະ຋າຌ, ຃ະຌະກ ໍາຓະກາຌ຋ີໃ ເນໄ຃ ໍາ
ໃ ຺ຈຂາໄ ຑະຽ຅຺າໄ ຽປຈເນຍ
຾ຌະຌ ໍາ຾ກຍ ໄ .
ໄ ຺ຈຘ ຺ຓຍູຌຂຶຌ
ຑທກຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາຂໍຘະ຾ຈຄ຃ທາຓປູຘ
ໄ ຶກຑາກຑູຓເ຅ດາ
ໃ ຄງິໃ ຄ ຋ີໃ ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄ
ໃ ຆາຈ
຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌ ໄ ຓ຋ີໃ ແຈຽໄ ບືໄບບ ໍາຌທງ຃ທາຓຘະຈທກ຋ຸກຘິໃ ຄ຋ຸກ
ໃ ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ

ໄ ທກຂາໄ ຑະຽ຅຺າໄ ແຈປ

ດາໃ ຄ ຽປຈເນຑ ໄ ຼຌປູຈ
ໄ າໄ ຌ຋ິຈຘະຈີ ຾ຖະ ທິຆາຘະຽຑາະ ຑບ
ໄ ຓ຋ຄຑາກຎະຉິຍຈ
ຉ ຺ທ຅ິຄ ຘາຓາຈຌ ໍາຽບ຺ າ຃ທາຓປູ,ໄ ຃ທາຓຘາຓາຈ ແຎ຅ຈຉ ໄຄຎະຉິຍຈ.

ຂໍຘະ຾ຈຄ຃ທາຓປູຍ
ໄ ຌ ຺ໄ ຽນົໃ ື ບຓາງຄຑໍໃ ຾ຓ,ໃ ງາຈຑີໃ ຌບ
ຸ ຃ຸຌບຌນົ ຌ ໄ ຄ ຾ຖະ ໝູຽໃ ຑືໃ ບຌໝຈ
຺ ຋ຸກ຃ ຺ຌ
຋ີໃ ເນ຃
ໄ ທາຓບຍ ໃ ຾ຖະ ກ ໍາຖຄເ຅ເຌກາຌປາໃ ໍ ປຼຌ຃ ໄຄຌ຅
຺ ບຸຌ ໄີ ຺ຌຎະຘຍ
຺ ຏ຺ຌຘ ໍາຽຖຈ, ຍຸຌ຃ຸຌຂບຄຑທກ
຋ໃາ ຌ຋ ຄນົ າງ຋ີໃ ຓີຉໃ ໍ ຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາຌີໄຍໃ ໍ ຓີຘໃ ິຄເຈ຋ີໃ ຉບຍ຾຋ຌຓີ຾ ຉຂ
ໃ ໍບທງຑບຌແຆບ ຌຎະຽຘີຈ ເນໄ຾ກ຋
ໃ ກ
ຸ
ໃ ຺ ຓີຘຂ
຋າໃ ຌ຅ຄ ຸ ະຑາຍ຾ຂຄ຾ປຄ, ຓີຑາຖາຌາແຓ຋ີໃ ຘ ຺ຓຍູຌຑູຌຘຸຈຉະນົ ບຈແຎ.
ໄ ທກຂາໄ ຑະຽ຅຺າໄ , ຂໍບທງຑບຌແຆບຌຎະຽຘີຈຓາງຄຍຌຈາ຋າໃ ຌ຅ຄ
ຘຸຈ຋າໄ ງຌີຑ ໃ ຺ ຓີ຾ຉຘ
ໃ ຂ
ຸ ະຑາຍ
຾ຂຄ຾ປຄ, ຓີ຃ທາຓຘຸກ, ຃ທາຓ຅ະຽຖີຌ ຾ຖະ ຎະຘ ຺ຍຏ຺ຌຘ ໍາຽຖຈເຌໜາໄ ຋ີໃ ທຼກຄາຌ຋ຸກຎະກາຌ
ຈທ
ໄ ງ.
ຈາທຽຑຈ ຑິຓຈາຑ຺ຌ
ຍຸຌຉາ ຘ ຺ຓຘະຌິຈ

iii
 ຘາຖະຍາຌ
ໜາໄ ຋ີ
ໜາໄ ຎ຺ກເຌ
ໄ າຘາຖາທ ................................................................................................................ i
ຍ ຺ຈ຃ຈນງໍຑ
ໄ າຘາບຄກິຈ............................................................................................................. ii
ຍ ຺ຈ຃ຈນງໍຑ
຃ ໍາຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຂບຍເ຅ ........................................................................................................ iii
ຘາຖະຍາຌ .............................................................................................................................. iv
ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ.............................................................................................................. vi
ຘາຖະຍາຌປູຍ ........................................................................................................................ vii
ຍ ຺ຈ຋ີ 1 ຍ ຺ຈຘະຽໜີ ................................................................................................................... 1
1.1 ນົ ກກາຌ ຾ຖະ ຽນຈຏ຺ຌ......................................................................................... 1
1.2 ຅ຸຈຎະຘ ຺ຄ .............................................................................................................. 3
1.3 ຂບຍຽຂຈກາຌຘຶກຘາ ............................................................................................. 3
1.4 ຏ຺ຌຎະ຿ນງຈ຋ີໃ ແຈປ
ໄ ຍ ............................................................................................ 4
ຍ ຺ຈ຋ີ 2 ຋຺ຍ຋ທຌຽບກະຘາຌ .................................................................................................... 5
ໍໄ
2.1 ຖກຘະຌະ຋຺ໃ ທແຎຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຌາຂະໜາຈເນງ.ໃ ................................ 5
2.2 ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ.................................................................... 6
2.3 ກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ ...................................................................... 7
2.3.1 ກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ຑ ໍໄ
ໃ ືໄ ຌ຋ໄບ ຄຌ າຂະໜາຈເນງ ໃ
ຌບານາຌ ຾ຖະ ບ ຺ຄຎະກບຍຂບຄຑືໄຌຌາໍ ໄ ............................ 8
ຉາຓຑຶຈຉິກາກາຌກິ
ໍ
2.3.2 ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຑ ໍໄ
ໃ ືໄ ຌ ຋ໄບ ຄຌ າຂະໜາຈເນງ ຉ
ໃ າຓ
຃ທາຓແທຂບຄກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ ..................................................8
2.4 ຘະຊາຌຌະຑາຍຂບຄຘິໃ ຄ຋ີໃ ຓີຆທ ິ ຋ີໃ ເກ຅
ິ ຈ ໄ ະຘູຌຑຌ ..................................................... 9
2.5 ຍ ຺ຈທິແ຅຋ີໃ ກຼໃ ທຂບ
ໄ ຄ .............................................................................................. 10
ຍ ຺ຈ຋ີ 3 ທິ຋ີກາຌຘຶກຘາ ......................................................................................................... 12
3.1 ຘະຊາຌ຋ີໃ ຘຶກຘາ .................................................................................................. 12
3.2 ບຸຎະກບຌກາຌຘຶກຘາ .......................................................................................... 18
3.3 ທິ຋ີກາຌຘຶກຘາ .................................................................................................... 19
ໄ ຌ
3.4 ທິ຋ີທຽິ ຃າະຂໍຓ ູ ................................................................................................... 20

iv
 ຘາຌຖະຍາຌ (ຉໍໃ )

ຍ ຺ຈ຋ີ 4 ຏ຺ຌຂບຄກາຌຘຶກຘາ ຾ຖະ ທິຑາກຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ ....................................................... 22

4.1 ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ ........................................ 22
4.2 ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ທ
຺ ຂບຄຉ ທ
຺ ຂບຄກຸຓ
ໃ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ຿
ໃ ຈງ
ບາແຘຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ .................................................... 25
4.3 ທິຑາກຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ........................................................................................... 27
ຍ ຺ຈ຋ີ 5 ຘະນົ ຍ
ຼຸ ຾ຖະ ຘະຽໜີ຾ຌະ.......................................................................................... 29
5.1 ຘະນົ ຼຸຍ ................................................................................................................ 29
ໄ ະຽໜີ຾ຌະ....................................................................................................... 30
5.2 ຂໍຘ
ຽບກະຘາຌບາໄ ຄບີຄ .................................................................................................................. 31

v
 ຘາຖະຍາຌຉາຉະຖາຄ

ໜາໄ ຋ີ
ຉາຉະຖາຄ 4.1 ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຉ ຺ທດາໃ ຄ ........... 23
ຉາຉະຖາຄ 4.2 ຅າຌທຌຽຏ຺ໃ
ໍ າ, ຉະກຸຌ ຾ຖະ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌຂບຄ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘະຌນົ ຄເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ........................................................... 25

vi
 ຘາຖະຍາຌປູຍ
ໜາໄ ຋ີ
ປູຍ຋ີ 3.1 ຾ຏຌ຋ີໃ ຘະ຾ຈຄຂບຍຽຂຈ ຾ຖະ ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ..................................................... 12
ປູຍ຋ີ 3.2 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 1 ................................. 13
ປູຍ຋ີ 3.3 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 2.................................. 14
ປູຍ຋ີ 3.4 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 3.................................. 15
ປູຍ຋ີ 3.5 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 4.................................. 16
ປູຍ຋ີ 3.6 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 5.................................. 17
ປູຍ຋ີ 4.1 ຾ຏຌທາຈຘະ຾ຈຄຽຎີ ຽຆຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຂ
ໃ ບຄ຾ຉຖ
ໃ ະຽຏ຺ໃ າ ...... 22
ປູຍ຋ີ 4.2 ຾ຏຌທາຈຘະ຾ຈຄກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ............................ 26

vii
 ຍ ຺ຈ຋ີ 1
ຍ ຺ຈຘະຽໜີ

1.1 ນົ ກກາຌ ຾ຖະ ຽນຈຏ຺ຌ

ເຌ຿ຖກຌີໄຓ ຘ
ີ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄບາແຘດູໃຽ ຎ ຌ຅ ໍາຌທຌນົ າ ງ຋ີໃ ຘຸຈ , ຽຆິໃ ຄຘ ໃທ ຌນົ າ ງ຅ະ
ຽຎຌ຅າຑທກຘ
ໍ ຈຂາຂໍ.ໄ ຘຈຈໃຄກາໃ ທຓີກາຌກະ຅າງດໃາຄກທ
ໄ າຄຂທາຄ ຘາຓາຈຑ຺ຍຽນຌແຈ຋
ໄ ກ
ຸ ຾ນຄ
ໃ ຍໍໃ
ໍ ໄ ຽ຋ິຄໜາໄ ຈິຌ ຾ຖະ ເຌບາກາຈ. ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຌາຓີ
ທາໃ ຅ະຽຎຌເຌຌາ, ໍໄ ຑຶຈຉິ
ກາກາຌກິ
ໍ ຌບານາຌ, ກາຌນາງເ຅, ກາຌຂຍຊາໃ ງ, ຓີປຍ
ູ ຾ຍຍ ຾ຖະ ກາຌຈ ໍາຖ ຺ຄຆີທຈ
ິ ຋ີໃ ຃າໄ ງ຃ືກຌ.
ໄ າແຘດູຉ
ຘຈຽນົໃ ຺ າຌີບ ໃ າຓຑືໄຌຌາ຋ີໃ
ໍໄ ຽຎຌຉ ຺ຓ, ຆາງ, ຍາຄຆະຌິຈຐຄຉ ຺ທດູກ
ໃ ໃ ຄແຓ
ິ ໄ ນົື ຽກາະດູຉ
ໃ າຓ຿ຄຌນີ
ໃ ຌ
ໃ າຓຑືໄຌຌາ຋ີໃ
຾ຖະ ກິຌບານາຌດູຉ ໍໄ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌຽຆໃ ຌ: ຋ະຽຖຘາຍ, ຾ຓຌ ໍ ໄ ຃ບຄ, ໜບຄ, ຍຶຄ ຾ຖະ
ໃ າ,
ໍໄ
ຍທກຌາ. ຿ຈງ຋຺ໃ ທແຎ຾ຖທ ໄ ທ
ໄ ຘຈຑທກຌີຓ ີ ຺ຄ຅ບຌຆີທຈ
ິ ຋ຄໝຈ ໍໄ ຄເຌແຖງະຽຎຌຉທ
຺ ບາແຘດູໃເຌຌາ຋ ຺
ບບ
ໃ ຌ ຾ຖະ ຉທ ໃ ໃ ຓີ
຺ ຽຉຓແທ, ຾ຉກ ໍ ຍາຄຆະຌິຈ຋ີໃ ບາແຘດູເ ໍໄ
ໃ ຌຌາຑຼຄ຾ຉ ໃ ຌຽ຋຺ໃ າຌ ໄຌ ຽຓືໃ ບ
ແໃ ຖງະຉ ຺ທບບ
຅ະຽຖີ ຌຽຉີ ຍ຿ຉຽຎຌຉ ທ ໄ ແຎບາແຘດູໃຽ ຋ິ ຄຍກ
຺ ຽຉຓແທ຅ະຓີຎີກ ຾ຖະ ຍິຌ ຂືຌ ຺ (຾ຉຄ
ໃ ບບ
ໃ ຌ ຾ຖະ ໝ
ບຌ຃ ໍາ., 2013). ຆຸ ຓ ຆ ຌ
຺ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ ຌບກ຅າກ຅ະຘະ຋ໄ ບ ຌເນໄຽ ນ ຌຽຊິຄ
ຘະຑາຍຽຄືໃ ບຌແຂຂບຄຘ ຈ຋ີໃ ກ າໃ ທຓາ຾ຉ ໃ ຓຌງ ຄຘະ຋ໄບ ຌເນໄຽ ນ ຌຽຊິຄ ກາຌຎໃ ຼ ຌ຾ຎຄ ຾ຖະ ຏ຺ຌ
ກະ຋຺ຍຂບຄຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຉະນົ ບຈຽທຖາ (Boonsoong, et al., 2008).
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈຉ ໄຄ຾ຉ ໃ 500 ແຓ຿຃ຕ຾ຓຈຂຶຌ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຽໃ ຎຌກຸຓ ໄ
ແຎ ຋ີໃ ບາແຘດູໃຉ າຓ ໜໄາ ຈິຌຑືໄ ຌ ຌ າໍໄ ນົື ຉາຓຉາຓຉະກບຌເຌຑືໄ ຌ ຋ໄບຄຌ າ,
ໍ ໄ ນີ ຌ ຾ຖະ ຑື ຈ ຋ີໃ ຂຶໄຌ
ຉາຓ຾຃ຓຐໃ ຄ. ຑທກຓຌຓີຍາຈຍາຈຘ ໍາ຃ຌເຌ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາ຿ຈງຽປ ຈໜາໄ ຋ີໃ ຽຎຌຏູງ
ໄ ບໃ ງຘະນົ າງ, ໜູຌທຼຌ
ຑະຖຄຄາຌ, ຊາໃ ງ຋ບຈຑະຖຄຄາຌແຎຉາຓຖ ໍາຈຍຂ ໄຌຉ າໃ ຄໂເຌຉບ ໄ ານາຌ. ຌບກຌ ໄຌ຾ຖທ
ໃ ຄ຿ຘ ບ ໄ ,
ງ ຄຘາຓາຈເຆ ເໄ ຌກາຌຎະຽຓີຌ ຃ຸຌ ະຑາຍຌ າໍໄ ຾ຖະ ເຆ ຽໄ ຎ ຌຈ ຈຆະຌີຍໃ ຄ຺ ຆີໄ຋ າຄຆີທ ະທິ຋ ະງາເຌ
ໃ ຌາໍ ໄ (Fierro, et al., 2015). ຽຌືໃ ບຄ຅າກນົ າງຆະຌິຈຓີທ ຺ຄ຅ບຌຆີທຈ
ຘະຑາຍ຾ນົ ຄ ໃ ຌາໍ ໄ
ິ ຋ີໃ ບາແຘດູໃເຌ຾ນົ ຄ
ຽຎຌຽທຖາຌາຌຎະຓາຌ 1 ຎີ . ຘະຌ ໄຌ, ຅ຶໃ ຄຽປຈເນຘ
ໄ າຈຓາຈເຆຉ
ໄ ິຈຉາຓ຃ຸຌະຑາຍແຈດ
ໄ ໃາຄຉໍໃ ຽຌືໃ ບຄ
(Merritt, et al., 2008). ຌບກ຅າກຌ ໄຌ, ບີຄຉາຓຑຶຈຉິກາຂບຄຘ
ໍ ຈຉໍໃ ກຍ຋ີໃ ດູບ
ໃ າແຘ ຾ຖະ ຖກຘະຌະ
ກາຌກິຌບານາຌ Cummins, et al., (2005) ແຈ຅
ໄ າ຾ຌກ຾ຖະ
ໍ ຾ຍຄໃ ຉາຓຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ
ບບກຽຎ ຌ 5 ກຸຓ
ໃ ຃ື: ຑທກຂູຈ ກິຌ (Scrapers), ຑທກກຈກິຌ ບະຌຸຑ າກ຋າຈບ ຄ຺ ຃ະ຋າຈຂະໜາຈ
ເນງ ໃ (Shredders), ຑທກຉບຄກິຌບະຌຸຑາກ຋າຈບ ຺ຄ຃ະ຋າຈ (Filterers collector), ຑທກຽກຍກິຌ
ບະຌຸຑາກ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈ (Gatherers collector) ຾ຖະ ຑທກຏູຖ
ໄ າໃ (Predators). ກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌ
ບານາຌຉາໃ ຄໂຘາຓາຈຘະ຾ຈຄຽຊິຄຖກຘະຌະຂບຄຖະຍ ຺ຍຌິຽທຈ຾ນົ ຄ ໍໄ ໄຌແຈ຿ໄ ຈງຽຍິໃ ຄບຈຉາຘທ
ໃ ຌາຌ ໃ ຌ

1
ຂບຄຽນງືໃ ບ ຾ຖະ ຏູຖ
ໄ າໃ ຋ີໃ ຓີຏຌ
຺ ຓາ຅າກຎະຖິຓາຌຘາຌບານາຌເຌ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ໃ ຌ: ຎະຖິຓາຌຎະຖິຓາຌ
ໃ ຌາຽຆ
ຂບຄບະຌຸຑາກ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈ຋ີໃ ຌບ ໃ ໃ ີ ຽຎຌຉທ
ໄ ງ ຾ຖະ ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈເນງ຋ ຺ ກ ໍາຌ ຺ຈ
ກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌເຌກຸຓ
ໃ ຉບຄກິຌ ຾ຖະ ກຈກິຌ (ຘຸຆາຈາ ຾ຖະ ຃ະຌະ., 2014). ຽຆິໃ ຄຑທກ຋ີໃ
ໃ ໃ ີ ຽຎຌ຾ນົ ຄ
ກຈກິຌ຅ະກຈກິຌບະຌຸຑາກ຋າຈບ ຺ຄ຃ະ຋າຈຂະໜາຈເນງ຋ ໃ ຑະຖຄຄາຌ຋ີໃ ຓາ຅າກຽຘຈເຍ
ແຓ຋ີໃໄ ນົໃ ຌ
຺ ຖ ຺ຄຘູ຾
ໃ ນົ ຄ ໍໄ ຈເນບ
ໃ ຌາຽປ ໄ ະຌຸຑາກ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈຂະໜາຈເນງຓ
ໃ ຂ
ີ ະໜາຈຌບ
ໄ ງຖ ຺ຄຽຎຌ຋າຈ
ບຄ຺ ຃ະ຋າຈ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈຌບ ໃ ທກຉບຄກິຌບ ຺ຄ຃ະ຋າຈຉໍໃ ແຎ.
ໄ ງ ຅ິໃ ຄຘາຓາຈຽຎຌຘາຌບານາຌເນໄ຾ກຑ
ກາຌຎະກ ຺ຈຉທ
຺ ຂບຄກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌ຋ຄຘບຄກຸຓ ໄ າຓາຈຍໃ ຄ຺ ຍບກແຈ ຽໄ ຊິຄ຃ທາຓບຸຈ ຓ
ໃ ຌີຘ ຺ ຘຓ
຺ ຍູຌ
ຂບຄຖະຍຍ
຺ ຌິຽທຈ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ໄຌໂ. ຾ຉຽໃ ຑືໃ ບ຃ທາຓຊືກຉບ
ໃ ຌາຌ ໄ ຄເຌກາຌຎະຽຓີຌ຅າຉ
ໍ ບໄ ຄແຈຓ
ໄ ກ
ີ າຌຎະຽຓີຌ
ໍ ໄ ຓບີກ ຅ິໃ ຄ຅ະຘາຓາຈຎະຽຓີຌ ຘະຑາຍ຾ນົ ໃຄຌ າຌ
ຎຈເ຅຃ຸຌ ະຑາຍຌ າຉືໃ ໍໄ ໄຌແຈ ດ
ໄ ໃາ ຄຊືກຉບ
ໄ ຄ຾ຓຌດໍ
ໃ າ.
ກາຌຘຶກຘາຎຈເ຅ຂບຄ຃ຸຌະຑາຍຌາໍ ໄ ຾ຖະ ຍຈ
຺ ຍາຈກາຌກິຌບານາຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄງຄ
ໄ ືໄ ຌ ຋ີໃ ເຌກິຈ ຅ະກ ໍາ
ຘາຓາຈຽປ ຈເນໄປ ຽູໄ ຊິຄ ຘາຽນຈ຋ີໃ ກໍໃ ເນໄຽກີຈ ຏ຺ຌ ກະ຋຺ຍ ຉ າໃ ຄໂ຋ີໃ ຽກີຈ ຅າກກາຌເຆຑ
ຂບຄຓະຌຸຈ ຍໍໃ ທ າໃ ຅ະຽຎ ຌກາຌກະຘິ ກ ໍາ ຾ຖະ ບຸຈ ຘານະກ ໍາ ນົື ຖທຓ຋ ຄກາຌຈ ໍາຖ ຄ຺ ຆີທິຈ ຂບຄ
ຓະຌຸຈເຌຑືໄຌ຋ີໃ ຉາໃ ຄໂ.
ໃ ໃ ຄຓີ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຘ ິ ຆທີ ຈ
ິ ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ຋າຄຈາໄ ຌ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈ
຾ຖະ ຓີ຃ທາຓບຸຈ ຺ຓຘຓ
຺ ຍູຌ຋າຄຈາໄ ຌ຅າຌທຌຉ
ໍ ຺ທເຌ຋ຸກຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ຾ນົ ຄ ໍໄ ຈໃຄຌ ໄຌ, ຑທກ
ໃ ຌາ.
ຓຌ຅ຶໃ ຄຓີຍ ຺ຈຍາຈເຌກາຌໝູຌທຼຌ຾ປ຋
ໃ າຈຉາໃ ຄໂ ຾ຖະ ກາຌຊາໃ ງ຋ບຈຑະຖຄຄາຌເຌຖະຍ ຺ຍຌິຽທຈ
຾ນົ ຄ ໍໄ ເຌຂະຌະຈຼທກຌຌ ໄຌ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງງ
ໃ ຌາ, ຺ ຽຆືໃ ບຓ຿ງຄຑືໄ ຌຊາຌ
ໃ ຄຽຎຌຉທ
ຉບ
ໃ ຄ຿ຘ ບ
ໄ ານາຌ, ຽຆິໃ ຄຑທກຓ ຌກິຌ ຑທກຽ຋຺ າ , ແ຃຋ີໃ ຽກີຈ ຉາຓກ ບ
ໄ ຌນີ ຌ , ເຍແຓ ໄ ຾ຖະ ບ ຄ຺ ຃ະ
຺ ຖຄ຺ ແຎເຌ຾ນົ ໃຄ ຌ າໍ ໄ ຑໄບ ຓຈຼທກ ຌຌ ໄຌ ຑທກຓຌງ ຄກາງຽຎ ຌບານາຌເນໄ຾ ກ ຘ
຋າຈບຶໃ ຌໂ຋ີໃ ຉ ກ ໃ ຈຓີ
ໃ າໃ ທຽຆໃ ຌ: ຎາ, ກ ຺ຍ, ຂຼຈ ຾ຖະ ຌ ຺ກ (Covich, et al., 1999). ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ເນງກ
ຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງນ
ໃ ົ າງຆະຌິຈງ ຄຘາຓາຈຌ ໍາຓາຽຎ ຌບານາຌເນ຾
ໄ ກ຃ ຺ ຽປ຺ າແຈຽໄ ຆໃ ຌ: ຉ ທ
ໃ ຌ ຺ ບບ
ໃ ຌ
ຂບຄຽຏ຺ໃ າ຾ຓຄຎໍ (Odonata), ຽຏ຺ໃ າ຾ຓຄ຾຃ຄ (Hemiptera) ຾ຖະ ບືໃ ຌໂ (ຍາຌເ຅ ຾ຖະ ຃ະຌະ.,
ໃ ຌແນທຉໍໃ ກຍຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
2009). ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຓີ຃ທາຓບບ ໍໄ
ໄ ຓຂບຄ຾ນົ ໃຄຌາເຌຖະຈ ຍ຋ີໃ
ຉາໃ ຄກຌ຅ຶໃ ຄຽປຈເນຓ
ໄ ຃ ໃ ຓຉາໃ ຄໂ. ກາຌຘຶກຘາຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ີ ທາຓຽໝາະຘ ຺ຓເຌກາຌຘຶກຘາທິແ຅ເຌ຾ຄຓູ
ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ ຓີນົ າ ງ຾ຄ ຓ
ໃ ຓ ໃ ເຌຽຖຶໃ ບຄ຃ທາຓຘ ໍາຑ ຌຉໍໃ ຖະຍ ຍ
ູ , ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓ ຌ ຺ ຌິຽ ທຈ
ໄ ຌ
ທິ຋ະງາ, ຿ຈງບາແຘຂໍຓ ໃ ຌີໄ ຓາຆທ
ູ ຉາໃ ຄໂກຼໃ ທກຍຘຈກຸຓ ໃ ງຎະກບຍເຌກາຌຑິ຅າຖະຌາທາຄ຾ຏຌ
຃ຸຓ
ໄ ຃ບຄບະຌຸຖກຖະຍ ຺ຍຌິຽທຈ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາເນ ຓ ີ ທາຓດືຌງ ຺ຄ. ຌບກຌ ໄຌ, ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈ
ໄ ຃
ໃ ຄຽຎຌຽ຃ືໃ ບຄຓື ຾ຖະ ຽຎຌຉ ຺ທຆີໄທຈເຌກາຌກທຈຘບຍກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄ຃ຸຌະຑາຍຌາເຌແຖງະ
ເນງງ ໍໄ
ຘ ໄຌ ຾ຖະ ແຖງະງາທແຈ ບ
ໄ ີ ກ. ແຖງະ຋ີໃ ຏໃາ ຌຓາ ແຈ ຓ
ໄ ກ
ີ າຌຘຶ ກ ຘາກຼໃ ທກ ຍຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ ຘ ຌນົ ຄ
ໍໄ ໃາ ຄກທ
ເຌຌ າດ ໄ າຄຂທາໄ ຄເຌນົ າງຂ ຺ຄຽຂຈເຌ຿ຖກຽຆໃ ຌ: ບາຽຓຖິກາຽໜື ບ , ດູຕຍ
຺ , ຾ຖະ ບ ຘ
຺ ຽຉຕ
ຽຖງ. ຘ ໍາຖຍຂ ຺ຄຽຂຈບາຆີກໃ ແໍ ຈຓ
ໄ ກ ໃ ົ າງຎະຽ຋ຈຽຆໃ ຌຽຎຌຉຌ຾ຓ
ີ າຌຘຶກຘາດູນ ຺ໄ ຌ:
ໃ ຅ີຌ, ດີໃ ຎຸໃຌ, ບິຌຽຈງ
ໃ ຈຎະຘ ຺ຄ ຾ຖະ ຽຎ຺ໄ າໝ
, ຽກ຺ານົີ ຾ຖະ ຍຌຈາຎະຽ຋ຈເຌບາຆຼຌ ຽຆິໃ ຄຓີກາຌຘຶກຘາ຋ີໃ ຏາໃ ຌຓາ຾ຓຌ຅ຸ
າງ຋ີໃ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌບບກແຎ. ຘ ໍາຖຍຎະຽ຋ຈຽປ຺າ຾ຖທ
ໄ ກາຌຘຶກຘາກຼໃ ທກຍຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູຘຌນົ ຄ຾ຓຌງ
ໃ ຄ

2
ໜບ
ໄ ງຽຓືໃ ບ຋ຼຍກຍຉາໃ ຄຎະຽ຋ຈ຿ຈງຓີກາຌຖິຽຖີໃ ຓຘຶກຘາເຌຍາຄກໍຖະຌີເຌ຋າ ຺ໄ
ໄ ງຆຸຓຎີ 1990 ຽຎຌຉຌ
ຓາ ຾ຖະ ກໍໃ ຃ບ ໄ ຾ຉ຾
ໃ ງຓີກາຌຘຶກຘານົ າງຂຶຌ ໃ ຌທເຈກໍໃ ຉາຓກໍໃ ງຄຊຶທາໃ ກາຌຘຶກຘາກຼໃ ທກຍຘຈຎະຽຑຈ
ໄ ຄດູເໃ ຌທ ຺ຄ຾຃ຍ.
ຌີງ
ຘຎຎ ຖາທຽຎຌຎະຽ຋ຈໜຶໃ ຄ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓບຸຈ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌ຋າຄຈາໄ ຌຆຍຑະງາກບຌ຋ ໍາຓະຆາຈບຌ
ຽຉຓແຎຈທ
ໄ ງ຾ຓຌ ໍໄ
ໃ າເນງ -ໃ ຌບ
ໄ ງນົ າງຘາງ຋ີໃ ຽປຈເນຓ
ໄ ຃
ີ ທາຓນົ າກນົ າງ຋າຄຈາໄ ຌຆີທະຌາໂຑຌ຿ຈງ
ໍໄ ຄ຋ີໃ ຓີຎໃາ ແຓຎ
ໃ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄ. ນໄທງຘ າໄ ຌຽຎຌບີ ກຘາງຌາໜຶໃ
ຘະຽຑາະ຾ຓຌ ໄ ກ
຺ ຃ຸຓ ຽຎ ຌຘ ທ
ໃ ຌ
ເນງຈ
ໃ ທ
ໄ ງ ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌຍໍ
ໃ ຖິຽທຌງບຈນທ
ໄ ງ຾ຓຌຓີ ຺ໄ
ໃ ຉຌແຓ ເນງ
ໄ ຎ
ໃ ກ
຺ ຃ຸຓດໃາຄຉຶຍໜາ, ຍໍໃ ຓີກຈ
ິ ຅ະ
ກາແຈໂ
ໍ ໍໄ
຾ຖະ ຽຎຌບີກຘະຊາຌ຋ີໃ ໜຶໃ ຄ຋ີໃ ຓີຌາແນົ ຉະນົ ບຈຎີ . ຌບກຌ ໄຌ຾ຖທ ໄ ງຘາໄ ຌຓີຌາໍໄ
ໄ , ເຌຖ ໍານທ
ຉກ ໄ ຉາຓ຋ ໍາຓະຆາຈຓາ຾ຉຈ
຺ ຉາຈ຋ີໃ ຓີຽກີຈຂຶຌ ໃ ຺ຌຌາຌ ຾ຖະ ຓີ຃ທາຓຘທງຘຈ
຺ ຄ ຺ຈຄາຓ ຽ຾ຉຓ
ໃ າປບຈ
ຎຈ຅ຸຍຌ ງບ
ໄ ຌກາຌຂະນງາງຉ ຺ທ຋າຄຈາໄ ຌກາຌ຋ບ
ໃ ຄ຋ຼໃ ທຽປຈເນຘ ໃ ກາໃ ທແຈກ
ໄ ະຊາຌຊາຌ຋ີໃ ຈຄ ໄ າຖ
ໍ ຄຓີ
ກາຌຑຈ຋ະຌາຎຍຎຸຄເນກ
ໄ າງຽຎຌ຾ນົ ຄ ໃ ຄ຋ຼໃ ທບະຌຸຖກ ຽຆິໃ ຄບາຈ຅ະຘໃ ຄ຺ ຏ຺ຌກະ຋຺ຍຉໍໃ ຆຸຓຆ ຺ຌຂບຄ
ໃ ຋ບ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຑືໄຌຌາ.
ໍ ໄ ງບ
ໄ ຌຽນຌແຈຽໄ ຊິຄ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌ຃ື຋ໃ ີ ກາໃ ທຓາຌ ໄຌກຸຓ
ໃ ຑທກຂາໄ ຑະຽ຅຺ໄາ ຅ຶໃ ຄ
ຓີ຃ ທາຓຘ ຌ
຺ ເ຅ຘຶ ກ ຘາ ຽຊິຄ ຘະຑາຍ຋ ໍາຓະຆາຈ, ກາຌຎ຺ກ ຃ຸຓ ຂບຄຎໃ າ ແຓ ເໄ ຌນໄ ທ ງຘ ໄາ ຌ, ກາຌ
ຍຸກຽຍີກຑືໄ ຌ຋ີໃ ຽຑືໃ ບກາຌຑຈ຋ະຌາ, ຃ທາຓນົ າກນົ າງ ຾ຖະ ກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ຘຌນົ ຄຉາຓຖ ໍານທ ໃ ກາໃ ທ ຿ຈງຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາເຌ຃ ໄຄຌ຅
ໄ ງຈຄ ີໄ ະ຅ະແຈປ
ໄ ຽູໄ ຊິຄກາຌກະ຅ະຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີ
ກະຈູກຘຌນົ ຄ ຾ຖະ ກາງຽຎຌຊາຌຂໍຓ ູ ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຑືໄຌ຋ບ
ໄ ຌ ໍໄ
ໄ ຄຌາຂບຄ
ຍໍຖິຽທຌຈຄ ໄ ຶກຘາຉໍໃ ເຌບະຌາ຃ ຺ຈນົ ຄ຅າກຑືໄຌ຋ີໃ ຈຄ
ໃ ກາໃ ທຽຑຶໃ ບຽບ຺ າແທຘ ໃ ກາໃ ທແຈຓ
ໄ ກ
ີ າຌຑຈ຋ະຌາ.

1.2 ຅ຸຈຎະຘ ຺ຄ
- ຽຑືໃ ບຘຶ ກ ຘາ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ ຾ຖະ ກທຈຘບຍ
ຘະຊາຌະຑາຍຈາໄ ຌກາຌບະຌຸຖກຂບຄຘຈ຋ີໃ ຑ຺ຍ
- ຽຑືໃ ບຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉທ ໃ ຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ເໃ ຌ຾ຉຖ
຺ ຂບຄກຸຓ ໃ ະ຅ຸຈ
຿ຈງບາແຘຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄຘຈ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈ

1.3 ຂບຍຽຂຈກາຌຘຶກຘາ
1.3.1 ຂບຍຽຂຈຈາໄ ຌຘະຊາຌ຋ີໃ
຾ຓຌແຈ
ໃ ຘ
ໄ ກ
ຶ ຘາເຌຖ ໍານທ ໄ ກຍຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ. ຽຆິໃ ຄ
ໄ ງຘາໄ ຌ຋ີໃ ຂຶຌ
ຓີ຃ທາຓງາທຎະຓາຌ 10 ກຓ ຾ຖະ ກທ
ໄ າຄຎະຓາຌ 3 ຓ. ເຌກາຌຘຶກຘາ຾ຓຌ຅ະແຈ
ໃ ຽໄ ຖືບກ຅ຸຈຽກຍ
ຉ ຺ທດາໃ ຄ຅າຌທຌ
ໍ 5 ຅ຸຈຉາຓຖ ໍານທ ຺ໄ ທ
ໄ ງຘາໄ ຌ຅າກຉຌນ ໍໄ
ໄ ງນາຎາງຌາ.
ໄ ເຌ
1.3.2 ຂບຍຽຂຈຈາໄ ຌຽຌືບ
ເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ຾
ໄີ ຓຌແຈ
ໃ ຘ ໍໄ
ໄ ຶກຘາຽຊິຄ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຌາ,
ກາຌ຅າ຾ຌກກທຈຘບຍນາຆືໃ
ໍ ທິ຋ະງາຘາຈເຌຖະຈຍຉາໃ ໍ ຘຸຈຽ຋຺ໃ າ຋ີໃ ຅ະຽຎຌແຎແຈ ໄ ຿ຈງຑືໄ ຌຊາຌ຾ຓຌ
ໃ
ປບຈຖະຈ ຍຘະກຸຌ , ກາຌ຅ຈ຅ ໍາ຾ຌກກຸຓ
ໃ ຘ ຈຍໍ ຓກ
ີ ະຈູກຘ ຌນົ ຄຉາຓຖກຘະຌະກາຌກິຌ ບານາຌ,

3
ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉ ທ
຺ ຂບຄຘຈ຾ຉ ຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ເຌ຾ຉ ຖ
ໃ ະຆທ
ໃ ຄຂບຄຘາງນໄທງ຿ຈງບີ ຄເຘຖ
ໃ ກຘະຌະ
ກາຌກິຌບານາຌ, ຖກຘະຌະ຋າຄຑູຓຘ
ີ າຈ, ກາຌຎ຺ກ຃ຸຓຂບຄຎໃາແຓ ໄ ຾ຖະ ກິຈ຅ະກາຂບຄຆາທຍ
ໍ າໄ ຌ
຋ີໃ ຓີດຉ ໄ ງ, ຾຃ຓຐໃ ຄຂບຄນທ
ໃູ າຓຖ ໍານທ ໄ ງ.
1.3.3 ຂບຍຽຂຈຈາໄ ຌຽທຖາ
ແຖງະຽທຖາຂບຄກາຌຘຶກຘາ຾ຓຌຽຖີໃ
ໃ ຓ຾ຉ ໃ ຽຈືບຌຉຸຖາ 2016 ຽຊິຄ ຽຈືບຌກໍຖະກ ຺ຈ 2017
ຽຆິໃ ຄແຈຽໄ ກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ 1 ຃ ໄຄ. ຽຆິໃ ຄຽກຍເຌທຌ຋ີໃ ທຌ຋ີໃ 11 ກຸຓຑາ 2017

1.4 ຏ຺ຌຎະ຿ນງຈ຋ີໃ ແຈປ

ໄ ຍ
- ປູ຅
ໄ ກກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
ໃ ີ ຅ຈ຅າ຾ຌກ
ໍ ຾ຖະ ຎຼຍ຋ຼຍ຿ຈງ
ເຆຖ
ໄ ກຘະຌະກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະຆທ
ໃ ຄຂບຄຘາງນທ ໄ ຈ
ໄ ງຽຎຌຉ ຺ທຆີທ
- ປູ຅
ໄ ກ຃ທາຓນົ າກນົ າງ຋າຄຈາໄ ຌຆະຌິຈ ຾ຖະ ຅າຌທຌຉ
ໍ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຑືໄຌ຋ີໃ
ຘຶກຘາ
ໄ ຌ
- ຽຎຌຊາຌຂໍຓ ູ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຽຑືໃ ບແທຎ ໍໄ
ໄ ຼຍ຋ຼຍກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄ຃ຸຌະຑາຍຌາ຋າຄ
ໃ ກາໃ ທນົ ຄຓີກາຌຑຈ຋ະຌາ
ຆີທະເຌຑືໄຌ຋ີໃ ຈຄ

4
 ຍ ຺ຈ຋ີ 2
຋຺ຍ຋ທຌຽບກະຘາຌ

ໍໄ
2.1 ຖກຘະຌະ຋຺ໃ ທແຎຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຌາຂະໜາຈເນງ ໃ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຑືໄຌຌາຂະໜາຈເນງ
ໍໄ ໃ (Macroinvertebrates) ນົື ຘຈໜາໄ ຈິຌ ໝາງ
ຽຊິຄຘຈຆ ໄຌຉາໃ ໍ ຽຎຌກຸຓ ິ ດູໃຑືໄຌຌາ຋ີໃ
ໃ ຘຈ຋ີໃ ບາແຘ ຾ຖະ ນາກິຌດູໃຉາຓຑືໄຌຌາໍ ໄ ນົື ຈ ໍາຖຄ຺ ຆີທຈ ໍໄ ຽຎຌຉຓ
຺
ຆາງ, ຾ປ,ໃ ນີ ຌ, ຐ ຄຉ ທ
຺ ດູໃຉາຓກິໃ ຄແຓຽຘຈຑື
ໄ ຈ ຉ າໃ ຄໂ຋ີໃ ຅ ຺ຓ ນົື ຒູດໃຉ
ູ າຓໜາ ໍ ໄ ຽ຋ິ ຄຉ ຓ
ໄ ຌາ, ຺ ນົື ຉະ
ກບຌຑືໄຌຌາໍ ໄ (຃ະຌະກາຓາ຋ິ
ໍ ກາຌ຾ຓຌ ໍໄ
ໃ າຂບຄຘາກ ໄ ະບາແຘດູເໃ ຌຎບກ ນົື ປຄ
຺ຌ, 2010). ຘຈຽນົໃ ຺ າຌີ຅
ໄ ຓາຽບຄ, ດູໃຽຎຌບິຈຘະນົ ະຉາຓກບ
຋ີໃ ຘາໄ ຄຂືຌ ໄ ຌນີ ຌ ຾ຖະ ກິຌຆາກຽຘຈຽນົື ບຂບຄ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈ.
ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຑືໄ ຌ ຋ໄ ບ ຄຌ າຂະໜາຈເນງ
ໍໄ ໃຎ ະກບຍຈ ໄທ ງກຸຄ
ໄ , ຎູ, ນບງ ຾ຖະ ຿ຉບ ໃບ ຌ
຾ຓຄແຓ ຌ ໍໄ ຘ ຈຽນົໃ ຺ າຌີໄ ຽປ ຈໜໄ າ ຋ີໃ ຽຆືໃ ບຓ຿ງຄຖະນທ ໃາ ຄຘິໃ ຄ຋ີ ຓ ຆ
ໄ າ. ີ ີ ທິ ຈ ກ ຍຘະຑາຍ຾ທຈຖ ໄບ ຓ.
ຌບກ຅າກຌີໄ ງ ຄຓີຍຈ
຺ ຍາຈຘ ໍາ຃ຌເຌກາຌຊາໃ ງ຋ບຈຑະຖຄຄາຌ ຾ຖະ ກາຌໜູຌທຼຌ຾ປ຋
ໃ າຈເຌ
ໍໄ ຈໃຄຌ ໄຌ, ຘຈກຸຓ
ຖະຍ ຺ຍຌິຽທຈ຾ນົ ໃຄຌາ. ໃ ຈໃຄກາໃ ທຌີ຅
ໄ ໃ ຄຶ ຓີຍຈ
຺ ຍາຈຘ ໍາ຃ຌເຌນົ າງຖະຈຍຂບຄກາຌກິຌ
ໍໄ ກ (ຌຌ຋ະຌາ, 2002). ຘຈຍໍໃ ຓີ
ບານາຌ ຾ຖະ ງຄຓີ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌເຆຽໄ ຎຌບານາຌຎາເຌ຾ນົ ໃຄຌາບີ
ກະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຑືໄ ຌ ຋ໄບ ຄຌ າຂະໜາຈເນງ
ໍໄ ໃ ຽຎ ຌກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຓີ຃ ທາຓຘ ໍາ຃ ຌ ຾ຖະ ຓີ຃ ທາຓນົ າ ກນົ າ ງ຋ີໃ
ຘາຓາຈບາແຘດູແ
ໃ ຈເໄ ຌຖະຍຍ
຺ ຌິຽທຈ຾ນົ ຄ ໍໄ ກ຾ຍຍ ຍາຄກຸຓ
ໃ ຌາ຋ຸ ໍໄ
ໃ ບາແຘດູໃເຌຌາຽທຖາ຋ີໃ ຽຎຌຉທ
຺ ບບ
ໃ ຌ
ຽຓືໃ ບຉທ ຺ (ຽກ຺າໄ ຍຸຌ, 2013). ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ
຺ ຽຉຓແທ຅ະຍິ ຌຓາບາແຘດູໃຽ຋ິ ຄຍ ກ
ແຈ ຾
ໄ ກຘ
ໃ ຈເຌ ຘາຂາ ໜບຌຉ ທ
຺ ກ ຺ຓ (Phylum Nematoda), ຘາຂາ ຂີໄກະຽຈືບ ຌ (Phylum
Annelida), ຘາຂາ ນບງ (Phylum Mollusca) ຾ຖະ ຘາຂາ ຘຈຂາຂໍໄ (Phylum Arthropoda).
ຽຆິໃ ຄເຌຌ ໄຌຘຈ຋ີໃ ຓີກາຌຘຶກຘານົ າງ ຾ຖະ ຑ຺ຍນົ າງກທາໃ ໝູ຾ ໃ ຈຘາຂາຘຈຂາຂໍຽໄ ຆິໃ ຄຽຎຌກຸຓ
ໃ ຓຌຘ ໃ ຘຈ຋ີໃ
ຓີ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈນົ າງ຋ີໃ ຘຸຈເຌບາຌາ຅ກຘຈ ຾ຖະ ຓີນົາງກທາໃ 900,000 ຆະຌິຈ. ຽຆິໃ ຄຎະກບຍ
ຈທ ໄ ຓຌຓີ
ໄ ງ຾ຓຄແຓ,ໄ ກຸຄໄ , ຎູ, ຾ຓຄຓູຓ ຾ຖະ ບືໃ ຌໂ. ຖກຘະຌະຽຈໃ ຌຂບຄຘ ຈເຌຘາຂາຌີ຾ ໃ ຖ ໍາຉ ທ
຺
ຽຎ ຌຎໄ ບ ຄ ຾ຖະ ຓີຂ າຽຎ ຌຂໍໄໂ ຉໍໃ ກຌຽຈ ບ
ໃ ບກຓາ຅າກຑາກຘ ທ
ໃ ຌຽບີ ກ . ຖ ໍາຉ ທ
຺ ຾ຍ ໃຄ ບບກຽຎ ຌ 3
ຘທ
ໃ ຌ຃ື: ຘທ
ໃ ຌນ຺ທ, ຘທ
ໃ ຌຽບິກ ຾ຖະ ຘທ
ໃ ຌ຋ໄບຄ (ຍໍ ຑິຈ ຾ຖະ ຌຌ຋ະຑບຌ, 2004). ຾ຉຍ
ໃ າຄ
ຆະຌິຈຘທ
ໃ ຌນ຺ທ ຾ຖະ ຘທ
ໃ ຌຽບິກ຅ະຖທຓກຌຽຎຌຘທ
ໃ ຌຈຼທ຾ງກບບກ຅າກກຌຍໍໃ ແຈ.ໄ ຾ຓຄແຓຍາຄ
ໄ
ໍໄ
ຆະຌິຈ ບາແຘດູໃເຌຌ າຉະນົ ບຈຆີທິຈ ຾ຉ ຍ ໍໄ
ໃ າຄຆະຌິຈບາແຘດູໃເຌຌາຑຼຄຍາຄແຖງະ ຽຆໃ ຌ: ແຖງະ
ທາຄແຂ,ໃ ຉທ ໃ ຌ ຾ຖະ ຈກ຾ຈ ໄ ຅ະບາແຘດູໃເຌຌາໍ ໄ ຘທ
຺ ບບ ໃ ຌຉທ
຺ ຽຉຓແທ຅ະບາແຘດູໃຽ຋ິ ຄຍ ຺ກ (ຌະຕຶ
ຓ ຺ຌ, 2005).

5
2.2 ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ
- ຽຎຌ຾ນົ ຄ
ໃ ບານາຌຂບຄຓະຌຸຈ: ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຓີ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌ຋າຄຈາໄ ຌຽຘຈຊະກິຈ
ໄ ໍາຓາຽຎ ຌບານາຌຽຆໃ ຌ: ຎູ, ກຸຄໄ , ນບງ...
ຽຑາະຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄນົ າ ງຆະຌິຈ ແຈ ຌ
ຌບກຌ ໄຌ຾ຖທ
ໄ ຍາຄຆະຌິຈຓະຌຸຈງຄແຈຌ
ໄ ໍາຓາຏະຖິຈຽຎຌດາ.
- ເຆຎ
ໄ ະຽຓີຌ຃ທາຓບຸຈ ຺ຓຘຓ ຺ ຌິຽ ທຈ຾ນົ ໃຄຌ າໍໄ ຾ຖະ ຽຎ ຌຈ ຈຆະຌີຍໃ ຄ຺ ຆີໄ
຺ ຍູຌ ຂບຄຂບຄຖະຍຍ
ໄ ຓ: ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຘາຓາຈຽຎຌຉ ຺ທຍໃ ຄ຺ ຆີຽໄ ຊິຄ຃ທາຓບຸຈ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌຂບຄ
ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຌ ໄຌໂແຈ ຅
ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ ໄ າກຎະຖິ ຓ າຌ ຾ຖະ ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ
ໄ າກຍໍຖິຽທຌຌ ໄຌຓ຃
ຘຌນົ ຄ ຿ຈງຊນ ີ ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຎະຖິຓາຌ຋ີໃ
ນົ າ ງຘາຓາຈຍໃ ຄ຺ ຍບກຽຊິຄ ຃ທາຓບຸຈ ຓ
຺ ຘຓ
຺ ຍູຌ ນົ າ ງ, ຘ ຈໜໄາ ຈິ ຌ ຓີ຃ ທາຓ຋຺ຌ ຋າຌກາຌ
ຎໃຼ ຌ຾ຎຄຂບຄຘະຑາຍ຾ທຈຖບ ໃ ໃ ຓີ
ໄ ຓແຈຽໄ ຎ ຌຽທຖາຌາຌໂ ຾ຉກ ໍ ຍາຄຆະຌິຈ ຋ີໃ ຉາງ ຾ຖະ
ຍາຄຆະຌິຈຘາຓາຈຎຍຉ ຺ທຉໍໃ ຽຂ຺ໄາກຍຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຌ ໄຌໂ.
- ຓີຍ ຈ
຺ ຍາຈເຌກາຌໝູຌທຼຌ຋າຈບານາຌເຌຖະຍຍ
຺ ຌິຽທຈ: ຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈ
ໃ ືໄ ຌ຋ບ
ເນງຑ ໍໄ ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌນົ າງຉໍໃ ຖະຍຍ
ໄ ຄຌາຓີ ຺ ຌິຽທຈ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາຽຑາະຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຓີ
຃ທາຓຘ ໍາຑຌກຍ຅ຸຖິຌຆີ ຾ຖະ ຘຈຂະໜາຈເນງກ
ໃ ທາໃ . ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌຓີ
ໃ ຃ທາຓຘ ໍາຑຌ
ກຌກຍຖະຍ ຺ຍຉບ
ໃ ຄ຿ຘບ
ໄ ານາຌເຌກາຌຊາໃ ງ຋ບຈຑະຖຄຄາຌ຅າກຏູຏ ຺ໄ ແຎງຄ
ໄ ະຖິຈຽຍືໄບຄຉຌ
ໍ ໄ ຓີຂ ະໜາຈເນງ ໃກ ທ ໃາ . ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄງ ຄຘາຓາຈຽປ ຈເນໄ ຽ ກີຈ ຓີກ າຌ
ຘ ຈຌ າ຋ີໃ
ໝູຌທຼຌ຋າຄຆີທະຑາຍເຌຖະນທາໃ ຄກາຌຽ຃ືໃ ບຌ຋ີໃ ຾ຖະ ກິຈ຅ະກ ໍາກາຌກິຌບານາຌ ຽຆິໃ ຄ
ຘຈໜາໄ ຈິຌຂະໜາຈກາຄ ຾ຖະ ຌບ ໄ ເໝ ໃ ກຸຓ
ໃ າຈຂຶຌ
ໄ ງ຅ະຽປຈເນຽໄ ກີຈ຾ປ຋ ໃ ກິຌ຋າຈບ ຺ຄ຃ະ
ໃ ງຘະນົ າງຍໍ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຓີບາກາຈ ຾ຖະ ຘໃ ຄ຺ ບານາຌຓາງຄຍໍ ຖິຽທຌຆ ໄຌຽ຋ິຄຌາໍ ໄ
຋າຈ຅ະງບ
ໃ ງຘໃ ຄ຺ ບານາຌ຅າກຖຸຓ
ຽຆິໃ ຄຽຎຌຍໍຖິຽທຌ຋ີໃ ຓີບ ຺ກຆີຽ຅ຌ ຽຆິໃ ຄຽຎຌກາຌຆທ ໄ ຽ຋ິ ຄເຌ຋າຄກຍ
ໃ ຂຶຌ
ກຌກໍໃ ຘາຓາຈຌ ໍາຽບ຺ າ ບ ກ ໃ ືໄ ຌ ຋ີໃ ຽຖິ ກກທາໃ ແຈ ໄ (Govindan,
຺ ຆີ຅າກຈ າໄ ຌຽ຋ິ ຄ ຖຄ຺ ຘູຑ 2002).
ໄ ງຽນຈຏ຺ຌຈຄ
ຈທ ໃ ກາໃ ທຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຅ຶໃ ຄຓີ຃ຌ
ຸ ຃າໃ ຉໍໃ ຖະຍຍ ໍໄ ຈ ຾ຖະ ຃ທຌຓີ
຺ ຌິຽທຈຌາ຅ື
ກາຌບະຌຸຖກ.
Rosenberg & Resh (1993) ແຈ຾ ໄ ຈໜາໄ ຈິຌເຌກາຌຎະຽຓີຌ຃ຸຌະຑາຍຌາໍ ໄ
ໄ ຌະຌ ໍາເນເໄ ຆຘ
ເຌ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາແນົ ໍໄ ຉ
ຽຌືໃ ບຄ຅າກຓີຂຈ ໃ ຌີ:ໄ
ີ າໃ ຄໂຈຄ
- ຘຈໜາ
ໄ ຈິຌຘາຓາຈຑ຺ຍຽນຌແຈເໄ ຌ຋ຸກຎະຽຑຈຂບຄ຾ນົ ຄ
ໃ ບາເຘຂບຄຖະຍຍ ໃ ຌາໍ ໄ
຺ ຌິຽທຈ຾ນົ ຄ
ໃ ຌ ໄຌ, ຘຈໜາໄ ຈິຌ຅ິໃ ຄແຈປ
຅ືຈ ຈຄ ໄ ຍຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຅າກຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓນົ າກນົ າງຎະຽຑຈ
- ຓີ຅າຌທຌນົ
ໍ າງຆະຌິຈ ຽປຈເນຘ
ໄ ຈໜາໄ ຈິຌຘາຓາຈຉບຍຘະໜບຄຉໍໃ ຘະຑາທະຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ແຈດ
ໄ າໃ ຄ຃ ຺ຍຊທ
ໄ ຌ
- ຿ຈງ຋ ໍາຓະຆາຈຂບຄຘຈໜາໄ ຈິຌ຅ະຽ຃ືໃ ບຌ຋ີໃ ແຈຌ
ໄ ບ
ໄ ງ຅ິໃ ຄຘາຓາຈທິຽ຃າະຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຅າກຓ ຺ຌ
ຖະຑິ ຈ ຾ຍຍ຋ີໃ ປູ຅
ໄ ກ຾ນົ ໃຄ ກ ໍາຽຌີຈ ແຈ ດ ໃ ບຌ ນົື ຏ຺ຌ ກະ຋຺ຍ ຋ີໃ ຽກີຈ ຅າກກາຌກະ຋ ໍາ
ໄ ໃາຄ຾ຌ ຌ
ຂບຄຓະຌຸຈເຌຑືໄຌ຋ີໃ ຌ ໄຌໂ

6
 - ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຓີທ ຺ຄ຅ບຌຆີທຈ
ິ ຋ີໃ ງາທຌາຌຽກືບຍໝຈ
຺ ຋ຸກກຸຓ
ໃ ຅ິໃ ຄຘາຓາຈເຆທ
ໄ ິຽ຃າະ
ຏ຺ຌກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຉາຓຆທ
ໃ ຄຽທຖາ຋ີໃ ຽກີຈ຅າກຏ຺ຌກະ຋຺ຍຂບຄຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໄ ຓແຈ ໄ
- ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄນົ າງຆະຌິຈຓີ຃ທາຓຘະຽຑາະຽ຅າະ຅ ຺ຄເຌກາຌຉບຍຘະໜບຄຉໍໃ ຓ ຺ຌຖະ
ຑິຈ຾ຉຖ
ໃ ະຆະຌິຈ຾ຉກຉາໃ ຄກຌ
- ເຌກາຌຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຘາຓາຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄແຈດ
ໄ າໃ ຄຓີຎະຘິຈ຋ິ ຑາຍ ຾ຖະ ຓີ຃າໃ ເຆ຅
ໄ າງຉ
ໃ າໃ ໍ
- ບະຌຸກ ຺ຓທິຊາຌຂບຄຘຈໜາໄ ຈິຌເຌນົ າງໂກຸຓ
ໃ ຓີກາຌຘຶກຘາແທຽໄ ຎຌດໃາຄຈີ ຅ິໃ ຄຽປຈເນຓ ີ ີ຋ໃ ີ
ໄ ຃
ເຆເໄ ຌກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກແຈ
ໍ ດ
ໄ າໃ ຄຆຈຽ຅ຌ ຾ຖະ ຘ ຺ຓຍູຌ
- ກາຌທິຽ຃າະຂໍໄຓຌ
ູ ຋າຄຈ າໄ ຌຆີທະຑາຍ ຾ຖະ ຈ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຓີກາຌຑຈ຋ະຌາ
຾ຖະ ເຆກ
ໄ ຌດາໃ ຄ຾ຏນ
ໃ ົ າງ
- ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຓີ຃ ທາຓຽໝາະຘ ຓ
຺ ຋ີໃ ຘຸຈ ເຌກາຌຘຶ ກ ຘາເຌນໄ ບ ຄ຋຺ຈ ຖບຄຽຑືໃ ບເຆ ໄ
ຉິຈຉາຓກທຈຘບຍ຋າຄຆີທະຑາຍ

2.3 ກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ
ຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູຘ ຌນົ ຄໜໄາ ຈິຌ ຂະໜາຈເນງ ແ
ໃ ຈ຾
ໄ ຍຄ
ໃ ບບກຽຎ ຌນົ າ ງກຸຓ
ໃ , ຓີປ ຍ
ູ ປ າໃ ຄໜໄາ ຉາ
຾ຉກຉາໃ ກຌແຎ ກາຌຘຶກຘາ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄໜໄາຈິຌ຅ຶໃ ຄຓີ຃ທາຓ຅າຽຎ
ໍ ຌ
ຉບ
ໄ ຄ຅າ຾ຌກທ
ໍ າໃ ຽຎຌຘຈຆະຌິຈເຈ ຽຑາະ຾ຉຖ
ໃ ະຆະຌິຈຓີ຃ທາຓ຋຺ຌ຋າຌຉໍໃ ກຍ຾ຉຖ
ໃ ະຘະຑາຍ຾ທຈ
ໄ ຓ຋ີໃ ຉາໃ ຄກຌ.
ຖບ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄກຸຓ ໃ ໃ ີ ຘຸຈ຾ຓຌກຸ
ໃ ເນງ຋ ໃ ຓ ໄ າໍໄ ຽຆິໃ ຄຓີດໃ຅
ໃ ຾ຓຄແຓຌ ູ າຌທຌນົ
ໍ າງ ຾ຖະ ຍໍໃ ຓີ
ໍໄ ຈເຈ຋ີໃ ຓີຖກຘະຌະ຃ືກຌຽຖີງ ຅ຶໃ ຄຽຎຌຘິໃ ຄຘ ໍາ຃ຌ ຾ຖະ ຅າຽຎ
ໄ າຆະຌິ
຾ຓຄແຓຌ ໍ ຌ຋ີໃ ຅ະຉບ
ໄ ຄຓີກາຌ຅ຈ
ໍໄ
຾ຍຄໃ ຾ຓຄຌາບບກຽຎ ໍໄ
ໃ ຓຄຌາ຅ະ຅
ຌໝທຈໝູໃ ກາຌ຅ຈໝທຈໝູ຾ ໍ ໄ ຃ທາຓ຃າໄ ງ຃ືກຌນົ າງ
ໄ ຓຄຌາຓີ
ຈເນ຾
ໄ ຼຄກຌນົ າງ຋ີໃ ຘຸຈ ຖທຓແທຽໄ ຎ ຌກຸຓ
຋ີໃ ຘຸຈ ຾ຖະ ຓີ຃ທາຓແກ຃ ໍ ໄ ຓີຖກຘະຌະ
ໃ ຌ຾ຓຄຌາ຋ີໃ
ໃ ຈຼທກຌ, ຘທ
ໃ ບືໃ ຌ ຋ ຄຌີໄ, ກໍໃ ຽຑືໃ ບເນໄ ຘ ະຈທກຉໍໃ ກາຌຌ ໍາຘຶ ກ ຘາ ຾ຖະ ຌ ໍາຓາເຆ ໄ
ຉ ໃາ ຄບບກແຎກໍໃ ຅ ຈຽຎ ຌກຸຓ
ຎະ຿ນງຈຉາໃ ຄໂ.
ກາຌ຅ຈໝທຈໝູໃ, ກາຌກ ໍາຌ ຺ຈຆືໃ, ຖທຓ຋ ຄກາຌກທຈຘບຍນາຆືໃ ຋າຄທິ຋ ະງາຘາຈ຋ີໃ ຊຶກ
ຉບ ໍໄ
ໄ າຖທຓຽບີ
ໄ ຄຂບຄ຾ຓຄຌ ໄຌທາໃ : ບະຌຸກ ຺ຓທິຊາຌຂບຄ຾ຓຄຌາໍ ໄ
຺ ຆືໃ ເຌ຋າຄທິ຋ ະງາຘາຈຂບຄ຾ຓຄຌ າຽຎ
ກາຌກ ໍາຌ ຈ ໍໄ ຌຘິໃ ຄຘ ໍາ຃ ຌ ຾ຖະ ຅ ໍາຽຎ ຌ຋ີໃ ຌ ກ
ໄ ງາກ ຾ຖະ ຃ທາຓຽຂ຺ໄາເ຅ຏິ ຈ
ທິ຋ະງາຈງບຓປຍກຌ຋຺ໃ ທ຿ຖກ ຽຑາະຽຎຌກາຌຎໄບຄກຌ຃ທາຓນງຸຄ
ເຌຽຖືໃ ບຄຑາຘາ ຿ຈງກາຌ
ໍ ຺ຈເນ຾ ໍໄ ຈຓີຆໃ ຽຎ
ໄ ຓຄຌາ຾ຉຖະຆະຌິ ື ຌຑາຘາຖາຉິຌ ຽຆິໃ ຄຎະກບຍຈທ
ໄ ງ 2 ຆືໃ
຃ື : ຆືໃ ຘ ະ ກຸ ຌ ຾ ຖ ະ ຆືໃ ຆ ະ ຌິ ຈ ຽ ຆໃ ຌ ຉ ຺ທ ດໃ າ ຄ : ຾ ຓ ຄ ຎໍ ໜ ທ ຈ ຎໄ ບ ຄ ຓີຆໃ ື ທິ ຋ ະ ງ າ ຘ າ ຈ ທ ໃ າ
Megalogomphus ioterops ຋ີໃ ແຈຑ
ໄ ຍ
຺ ເຌຎະຽ຋ຈບິຌ຿ຈຽຌຽຆງ
ນົ ກກາຌຑືໄຌຊາຌ຋຺ໃ ທແຎ຋ີໃ ເຆເໄ ຌກາຌ຅ກ຅າ຾ຌກ຾ຓຄຌ
ໍ ໍໄ
າ຾ຍ ຄໃ ບບກຽຎຌໝທຈໝູ຃
ໃ :ື
ໍ ໄ າໃ ຓີ຃ທາຓຉາໃ ຄ ນົື ຃ືກຌ
- ຑິ ຅າຖະຌາຖກຘະຌະຑາງຌບກ ຾ຖະ ຑາງເຌຂບຄ຾ຓຄຌ າທ
຾ຌທເຈ

7
 - ຑິ຅າຖະຌາຉາຓປູຍ຾ຍຍຂບຄກາຌ຅ະຽຖີຌຽຉີຍ຿ຉຂບຄ຾ຓຄຌາໍ ໄ
- ຑິ຅າຖະຌາຽຊິຄຑຶຈຉິກາ຃ທາຓຘ
ໍ ໍໄ ຍຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໍາຑຌຂບຄ຾ຓຄຌາກ ໄ ຓ ຉະນົ ບຈຽຊິຄກາຌ຾ຏໃ
ກະ຅າງຉາຓຊິໃ ຌ຋ີໃ ດູບ
ໃ າເຘ
ຉາຓນົ ກກາຌ຋າຄທິ຋ະງາຘາຈ຿ຈງ຋຺ໃ ທແຎໜທ ໃ ໃ ີ ຌບ
ໃ ງຂບຄກາຌ຅ຈໝທຈໝູ຋ ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈ຋ີໃ ຽບີໄຌ
ໃ ທາໃ ຆະຌິຈ ຽບີໄ ຌ ທາໃ : ຘະກຸຌ , ນົ າ ງຘະກຸຌ ປທຓກຌຽບີໄຌ ທາໃ : ຉະກູຌ ,
ທາໃ : ຆະຌິຈ , ໜໃທງ຋ີໃ ເນງ ກ
ນົ າງຉະກູຌປທຓກຌຽບີໄຌທາໃ : ຽຏ຺ໃ າ, ນົ າງຽຏ຺ໃ າປທຓກຌຽບີໄຌທາໃ : ຽຖ຺ໃ າ, ນົ າງຽຖ຺ໃ າປທຓກຌຽບີໄຌທາໃ :
ຘາຂາ ຾ຖະ ໜທ ໃ ໃ ີ ຘຸຈຽບີໄຌທາໃ : ບາຌາ຅ກ.
ໃ ງ຋ີໃ ເນງ຋
2.3.1 ກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ໃ ືໄ ຌ຋ໄບຄຌາຂະໜາຈເນງ
ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຑ ໍໄ ຉ
ໃ າຓຑຶ ຈຉິ
ຌບານາຌ ຾ຖະ ບຄ຺ ຎະກບຍຂບຄຑືໄ ຌຌາໍ ໄ
ກາກາຌກິ
ໍ
ກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງໜ
ໃ າໄ ຈິຌຉາຓຑຶ ຈຉິກ ໍາກາຌກິຌບານາຌ
ຘາຓາຈ຅ຈ຾ຍຄໃ ບບກຽຎຌ 5 ກຸຓ
ໃ ຃ື:
1. ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌຽກຍກິຌ (Gathering collectors) ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຽກຍກິຌຽຘຈ
ຆາກຑື ຈ ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈຌ ບ
ໄ ງກທາໃ 1 ຓຓ ຓີກາຌຽກຍຘະຘ ຓ
຺ ບານາຌ ນົື ກາຌຘ າໄ ຄປ ຄຽຑືໃ ບຈ ກ຅ ຍ
ບານາຌ ຘຈກຸຓ ໄ ກບາແຘດູຍ
ໃ ຌີຓ ໃ ບ
ໃ ຌ຋ີໃ ຓີກາຌງບ
ໃ ງຘະນົ າງຆາກຽຘຈເງແຓ.ໄ
2. ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌຉບຄກິຌ (Filtering collectors) ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຉບຄກິຌຆາກຽຘຈ
ຂບຄ຋າຈບຄ຺ ຃ະ຋າຈຉ າໃ ຄໂ ຋ີໃ ຖບງຓາຉາຓກະ຾ຘຌ າໍ ໄ ຑ຺ຍ ນົ າ ງເຌຍໍ ຖິຽ ທຌ຋ີໃ ຓີກາຌຑຄ຋ະຖາງ
ຂບຄຈິຌ.
3. ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌຖາໃ (Predators) ກຸຓ ໄ າໃ ຄກາງຓີກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຽຑືໃ ບເຆເໄ ຌກາຌ
ໃ ຌີປ
ໄ າຓາຈບາແຘແຈເໄ ຌນົ າກນົ າງຘະຑາຍ຾ທຈ
ໃ ຌີຘ
ຉິຈຉາຓ ຾ຖະ ຅ຍຽນງືໃ ບຓາຽຎຌບານາຌ, ຘຈກຸຓ
ຖບ
ໄ ຓ.
4. ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌຂູຈກິຌ (Scrapers) ຓີຎາກ຃າໄ ງ຃ືກຍຓີຈ຋ີໃ ເຆຂ ູ ຉາຓຑືໄ ຌ຋ີໃ
ໄ ຈ
຾ຂຄ ນົື ຂູຈກິຌຽ຋຺ າຉາຓກບ
ໄ ຌນີ ຌ ຘຈກຸຓ ໄ າແຘດູໃຍໍຖິຽທຌ຋ີໃ ຓີ຾ຘຄຘະນທາໃ ຄຑຼຄຑໍ ຘ ໍາຖຍກາຌ
ໃ ຌີບ
຅ະຽຖີຌຽຉີຍ຿ຉຂບຄຽ຋຺ າ.
5. ກຸຓ
ຸໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌກຈກິຌ (Shredders) ຓີຎາກ຾ຍຍ຋ີ ເຆເໄ ຌກາຌກຈ ນົື ຅ີກ
ໃ ຌຉາໃ ຄໂຂບຄຑືຈ຋ີໃ ນົໃ ຌ
ບານາຌ, ກິຌຑທກເຍແຓ ໄ ນົື ຘທ ຺ ດູຉ ໃ ຌາໍໄ ຘຈກຸຓ
ໃ າຓ຾ນົ ຄ ໄ າແຘດູເໃ ຌຍໍຖິຽທຌ
ໃ ຌີບ
ໄ຺
຋ີໃ ຓີປໃຓ຺ ຽຄ຺າຂບຄຉຌແຓ ໄ ຍຊໃຓ຺ ນົ າງ.
ໃ ຌ຋ີໃ ຓີເຍແຓ຋
,ໄ ຍບ
2.3.2 ຅ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ໃ ືໄ ຌ຋ໄບຄຌາຂະໜາຈເນງ
ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຑ ໍໄ ຉ
ໃ າຓ຃ທາຓແທ
ຂບຄກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
Grall & Glemarec (1997) ແຈ຅
ໄ ຈ຅າ຾ຌກຘ
ໍ ໃ ືໄຌ຋ບ
ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົຄຂະໜາຈເນງຑ ໄ ຄຌາໍ ໄ
ຂະໜາຈເນງຉ
ໃ າຓ຃ທາຓແທຂບຄກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓບບກຽຎຌ 5 ກຸຓ
ໃ ຃ື:
- ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ 1 ຽຎ ຌຆະຌິຈ ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓແທຘູຄ ຉໍໃ ຘາຌບານາຌ ຾ຖະ ຓກ຅ະຑ຺ຍ ຽນ ຌເຌຘະຑາຍ຾ທຈ
ຖບ
ໄ ຓ຋ີໃ ຎ຺ກກະຉິຽຆິໃ ຄຎະກບຍຈທ
ໄ ງຑທກກິຌຘຈຘະຽຑາະ ຾ຖະ ຑທກ຋ີໃ ກິຌຆາກຑື ຈ ຾ຖະ ຽຎຌ
ບານາຌ.

8
- ໃ ຋ີໃ 2 ຽຎ ຌຆະຌິຈ ຋ີໃ ຍໍໃ ຎໃ ຼ ຌ຾ຎຄຉໍໃ ຘາຌບານາຌ ຓ ກ຅ະຓີ຃ ທາຓໜາ຾ໜໄ ຌ ຉ າໃ ໍ ຍໍໃ ຓີກ າຌ
ກຸຓ
ຎໃຼຌ຾ຎຄ຅າຌທຌຉາຓຆ
ໍ ທ
ໃ ຄຽທຖາ ຽຆິໃ ຄຎະກບຍຈທ ໍ ໄ ຑທກ
ໄ ງຑທກກິຌບາກາຌ຋ີໃ ຖບງດູໃເຌຌາ,
ກິຌຘຈຍໍໃ ຽຖືບກຆະຌິຈ ຾ຖະ ຑທກກິຌຆາກ.
- ກຸຓ ໄ ກຎະກ ຺ຈເນຽໄ ນຌເຌຘະຑາທະ຋ີໃ
ໃ ຋ີໃ 3 ຽຎຌຆະຌິຈ຋ີໃ ຋຺ຌ຋າຌຉໍໃ ຘາຌບານາຌ ຆະຌິຈຽນົໃ ຺ າຌີຓ
ຽຎ ຌຎ຺ກ ກະຉິ ຾ ຉ ໃ຅ ໍາຌທຌຎະຆາກບຌ຅ະຎໃ ຼ ຌ຾ຎຄຉາຓຎະຖິ ຓ າຌຂບຄຘາຌບານາຌ ຽຆິໃ ຄ
ໄ ງຑທກກິຌຆາກຽຘຈຆາກຽ຋ິ ຄຑືໄຌຈິຌ.
ຎະກບຍຈທ
- ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ 4 ຽຎຌກຸຓ ໄ ຂ
ໃ ຘທງ຿ບກາຈບຌຈຍຘບຄຽຆິໃ ຄຑທກຌີຓ ີ ະໜາຈຌບ ິ ຋ີໃ ຘ ໄຌຎຍ
ໄ ງ, ຓີທ ຺ຄ຅ບຌຆີທຈ
ຉທ
຺ ດູໃກຍຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓຂບຄຉະກບຌ ຾ຖະ ຘາຓາຈຽຑີໃ ຓ຅າຌທຌແຈ
ໍ ໄ ຽຆິໃ ຄຎະກບຍຈທ
ໄ ງ
ຑທກ຋ີໃ ກິຌຆາກຉາໃ ຄໂຑືໄຌຈິຌ.
- ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ 5 ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຘທງ຿ບກາຈບຌຈຍ຋ ໍາບິຈຽຆິໃ ຄກິຌຆາກຑືຈຆາກຘຈຽຎຌບານາຌ, ຓກຑ຺ຍດູໃ
ເຌຉະກບຌຈິຌ

2.4 ຘະຊາຌຌະຑາຍຂບຄຘິໃ ຄ຋ີໃ ຓີຆທ

ິ ຈ
ິ ຋ີໃ ເກ຅
ໄ ະຘູຌຑຌ
ເຌຈາໄ ຌຂບຄກາຌບະຌຸຖກ International Union for Conservation of Nature ນົື IUCN
(1993) ແຈຓ ີ າຌ຅ຈຘະຊາຌຌະຑາຍຘິໃ ຄ຋ີໃ ຓີຆທ
ໄ ກ ີ ຈ
ິ ເກຘ
ໄ ຌ ໃ ຌີ:ໄ
ໄ ຄ
ູ ຑຌແທຈ
ິ ຋ີໃ ຘູຌຑຌແຎ຾ຖທ
1) ຘິໃ ຄຓີຆີທຈ ໄ (Extinct) ໝາງຽຊິຄຆະຌິຈ຋ີໃ ຘູຌຑຌແຎ຾ຖທ
ໄ ຆະຌິຈຑຌຘຸຈ
຋າໄ ງແຈຉ
ໄ າງແຎ຾ຖທ
ໄ ດາໃ ຄຊາທບຌຽປຈເນ຃
ໄ ທາຓນົ າກນົ າງນົ ຼຸຈຖຖ ຺ຄ
2) ຘິໃ ຄຓີຆທ ິ ຋ີໃ ຘູຌຑຌເຌ຋ ໍາຓະຆາຈ (Extinct in the wild) ແຈ຾
ີ ຈ ໃ ະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຘູຌຑຌເຌ຋ ໍາ
ໄ ກຆ
ຓະຆາຈ ຾ຉງ ໃ ຌບືໃ ຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຾ຓຌ຋
ໃ ຄຓີຎະຆາກບຌດູໃຍບ ໃ ໍາຓະຆາຈ ຆະຌິຈ຋ີໃ ຑິ ຅າຖະຌາທາໃ ຘູຌຑຌເຌ຋ ໍາ
ຓະຆາຈ ກໍໃ ຉໃ ໍ ຽຓືໃ ບຓີກາຌຘ ໍານົ ທຈ຋຺ໃ ທຑືໄຌ຋ີໃ ຋ີໃ ຽ຃ີງຑ຺ຍຽນຌ ຾ຖະ ຃າຈທາໃ ຅ະຑ຺ຍ຋ຸກຖະຈູ, ຋ຸກຎີ ເຌ
ປບຈຽທຖາ຋ີໃ ຽໝາະຘ ຺ຓກຍທ ຺ຄ຅ບຌຆີທຈ ໃ ໃ ໍ ຑ຺ຍຆະຌິຈຌ ໄຌ຾ຓຌ຾ຉ
ິ ຾ຖະ ຖກຘະຌະຂບຄຆະຌິຈ ຾ຉຍ ໃ ໃ
ຆະຌິຈຈຼທ.
3) ຘິໃ ຄຓີຆີທິຈ຋ີໃ ເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ຋ີໃ ຘຸຈ (Critically endangered) ແຈ຾ ໃ ະຌິຈຑຌ຋ີໃ ດູໃເຌຘະຑາຍ
ໄ ກຆ
຺ ຋ີໃ ເກຽໄ ຂ຺ໄ າຓາ
ບຌຉະຖາງ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓຘ ຼໃ ຄຘູຄ ຘຸຈຉໍໃ ກາຌຘູຌຑຌເຌຘະຑາຍ຋ ໍາຓະຆາຈ ເຌບາຌາ຃ຈ
ນົ າງກທ
ໃ າກຸຓ
ໃ ຆະຌິຈເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ.
4) ຘິໃ ຄຓີຆທ
ີ ຈ
ິ ເກຘ ູ ຑຌ (Endangered) ຽຎຌຆະຌິຑຌ຋ີໃ ກ ໍາຖຄຉກ
ໄ ຌ ຺ ດູເ
ໃ ຌຘະຑາທະບຌຉະຖາງຓີ
຃ທາຓຘຼໃ ຄຉໍໃ ກກາຌຘູຌຑຌໜບ
ໄ ງກທາໃ ກຸຓ
ໃ ຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ຋ີໃ ຘຸຈ.
5) ຘິໃ ຄຓີຆທ
ີ ຈ
ິ ຓີ຾ຌທ຿ຌຓ
ໄ ເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ (Vulnerable) ຽຎຌຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຍໍໃ ແຈດ
ໄ ໃເູ ຌຘະຊາຌະຑາຍ
ເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ຋ີໃ ຘຸຈ ຾ຖະ ເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ ຾ຉຓ ີ ທາຓຘຼໃ ຄຘູຄຉໍໃ ກາຌຘູຌຑຌ ເຌຘະຑາາຍ຋ ໍາຓະຆາຈ຋ີໃ ແກ
ໃ ຃
ກທາໃ ຘບຄກຸຓ
ໃ ຈຄກາໃ ທ.
6) ຘິໃ ຄຓີຆທ
ີ ຈ
ິ ຓີ຃ທາຓຘຼໃ ຄຌບ
ໄ ງ (Lower risk) ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓຘຼໃ ຄຌບ
ໄ ງຉໍໃ ກາຌ
ຘູຌຑຌ຾ຍຄໃ ບບກຽຎຌກຸຓ
ໃ ງບ
ໃ ງແຈ ໄ 3 ກຸຓ
ໃ ຃ື:

9
 - ກຸຓ ໄ ດູກ
ໃ ຋ີໃ ຂືຌ ໃ ຆະຌິຈຑຌຽຎ຺ໄາໝາງຂບຄ
ໃ ຍກາຌບະຌຸຖກ (Conservation dependent) ຽຎຌກຸຓ
຿຃ຄກາຌບະຌຸຖກຆະຌິຈຑຌ ຾ຖະ ຍໍໃ ຓີ຃ຌ
ຸ ຘຓ
຺ ຍຈຽຎຌຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຅ະຊືກ຃ຸກ຃າຓຑາງເຌ
ແຖງະ 5 ຎີ .
- ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ເກ຃
ໄ ກ
ຸ ຃າຓ (Near threatened) ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຓີ຃ຌ
ຸ ຘຓ
຺ ຍຈ຋ີໃ ຅ະ຅ຈຽຎຌກຸຓ
ໃ
ຆະຌິ ຈ ຑ ຌ຋ີໃ ຂືໄ ຌ ດູໃ ກ ຍກາຌບາຌຸ ຖ ກ ຾ຉ ໃ ເ ກ ຋
ໄ ໃ ີ ຅ະຓີ຃ ຸ ຌ ຘ ຓ
຺ ຍ ຈດູໃ ເ ຌກຸຓ
ໃ ຆະຌິ ຈ ຑ ຌ຋ີໃ ຓີ
ຘະຊາຌະຑາຍເກຘ
ໄ ຌ
ູ ຑຌ.
- ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຽຎຌກຄທ ຺ຌຌບ ໃ ຌີຽໄ ຎຌຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຑ຺ຍຽນຌ
ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈ (Least concern) ຆະຌິຈຑຌເຌກຸຓ
ໃ ໃທ
ດູ຋ ຺ ແຎຽຎຌ຋ ໍາຓະຈາ (Commonness) ຽຆິໃ ຄຽຎຌຆະຌິຈຑຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຓີ຃ຌ
ຸ ຘຓ
຺ ຍຈດູໃເຌກຸຓ ໄ ດູໃ
ໃ ຂືຌ
ກຍກາຌບາຌຸຖກ ຾ຖະ ເກ຃
ໄ ກ
ຸ ຃າຓ.

2.5 ຍ ຺ຈທິແ຅຋ີໃ ກຼໃ ທຂບ

ໄ ຄ
ໃ ຌ (2016). ຘຶກຘາ຾ຓຄຌາໍໄ ຾ຖະ ຍຈ
ຓາຂາຑບຌ ຾ຖະ ຾ຉຄບບ ຺ ຍາຈກາຌກິຌບານາຌ
ໍໄ
ຂບຄ຾ຓຄຌ າເຌຖຸ
ຓ ໍໄ
ໃ ຌ າ຾ຓ ໃ ຖບຄຉບຌຽ຋ິ ຄ ຽຑືໃ ບກາຌຎະຽຓີຌ ຋າຄຌິຽ ທຈທິ຋ ະງາ ຑ຺ຍ ທາໃ ຓີກາຌ
ກ
ກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌ຾ຍຍຖາໃ ກິຌນົ າງກທາໃ ໝູ,ໃ ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌກຸ
ໃ ຓ ໃ ຉບຄກິຌ, ຽກຍ
ກິຌ, ຂູຈກິຌ ຾ຖະ ກຸຓ ໃ ຋ີໃ ຑ຺ຍໜໄບງ຋ີໃ ຘຸຈເຌ຋ຸກ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດໃາຄ. ຾ຓຄຌາໍໄ ຋ີໃ
ໃ ກຈກິຌ ຽຆິໃ ຄຽຎຌກຸຓ
ບາແຘດູໃເຌ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາແນົ ຓຖ
ີ ກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ ຾ຖະ ຾ນົ ຄ
ໃ ຋ີໃ ຓາຂບຄບານາຌ຋ີໃ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌ
ໄ ດູກ
ຂຶຌ ໃ ຍບານາຌ຾ຉຖ ໃ ຌາໍໄ ຿ຈງຘຈຽນົໃ ຺ າຌີ຅
ໃ ະຆະຌິຈເຌ຾ນົ ຄ ໄ ະຓີກາຌຎຍຉທ
຺ ຈາໄ ຌ຿຃ຄຘາໄ ຄຂບຄຎາກ
ຽຑືໃ ບກິຌບານາຌ຋ີໃ ແນົ ຓາກຍກະ຾ຘຌາໍ ໄ ນົື ປູຍ຾ຍຍຂບຄຽນງືໃ ບ຋ີໃ ຾ຉກຉາໃ ຄບບກແຎ.
ໄ ຶກຘາ຃ທາຓຘ ໍາຑຌຖະນທາໃ ຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌ
Sangpradub, et al., (1996) ແຈຘ
຾ນົ ຄ ໍ ໄ ຈກຍຎຈເ຅຃ຸຌະຑາຍຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ໃ ຌາ຅ື ໄ ຓເຌຖຸຓ
ໃ ຌບ
ໄ ຄຑບຄ ຑ຺ຍທາໃ ຿຃ຄຘາໄ ຄຆຸຓຆ ຺ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີ
ໍໄ
ກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຖ ໍາຌາຑບຄຉບຄຽ຋ິ ໃ ຌ຋ີໃ ຓີກາຌຎ຺ຌຽຎືໄ ບຌໜບ
ຄຽຆິໃ ຄຽຎຌຍບ ໄ ງຽປຈເນ຃
ໄ ທາຓນົ າກນົ າງ
ໍໄ ໃ ຋ີໃ ຓີກາຌຎ຺ຌຽຎືໄ ບ ຌ຅າກກິຈ຅ະກ ໍາຉາໃ ຄໂ
ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄນົ າງກທາໃ ຖ ໍາ ຌາຑບຄຉບຌຖຸ
ຓ
ນົ າງກທາໃ ຾ຖະ ຖະຈູກາຌ຋ີໃ ຓີຏຌ
຺ ນົ າງຉໍໃ ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈ ຾ຖະ ຃ທາຓໜາໄ ຾ໜຌ
ໄ ຾ຓຌຖະຈູ
ໃ ຐຌ຺ ຑ຺ຍ
ທາໃ ຓີ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈ ຾ຖະ ຅າຌທຌຉ
ໍ ຺ ນົ ຼຸຈຖຄ຺ ນົ າງ ຽຌືໃ ບຄ຅າກຽກີຈຓີກະ຾ຘຌາແນົ
ທ ໍໄ ຾ປຄຑຈຑາຘຈ
ໍໄ
ແຎກຍກະ຾ຘຌາ.
ຍຸຌຘະຊຼຌ ຑບ ໄ ຶກຘາ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ
ໄ ຓ຃ະຌະ., (2003) ແຈຘ
ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຂະ຿ງຄ ຾ຖະ ນທ ໍໄ ແນົ ຏາໃ ຌຍໍໃ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຓີຑໄືຌ຋ີໃ ຎໃາແຓຎ຺
ໄ ງ຋ີ ຓ ຑ຺ຍທາໃ ເຌຖ ໍາຌາ຋ີໃ ໄ ກ຃ຸຓນົ າງ
ຓີ຿຃ຄຘາໄ ຄຆຸຓຆ ຺ຌ຋ີໃ຾ຉກຉາໃ ຄ຅າກຖ ໍາຌາ຋ີໃ
ໍໄ ແນົ ຏາໃ ຌຑືໄຌ຋ີໃ ກະຘິກາໍ ຾ຖະ ແນົ ຏາໃ ຌຆຸຓຆ ຺ຌດາໃ ຄຆຈຽ຅ຌ
຿ຈງຑ຺ຍທາໃ ຉທ
຺ ບບ
ໃ ຌຂບຄ຾ຓຄແຓຌ ໍ ໄ ຅າຌທຌນົ
ໄ າຓີ ໍ ໍໄ ແນົ ຏໃາຌຎໃາ ຾ຖະ ນົ ຼຸຈຖຄ຺ ຉາຓຖ ໍາ
າງເຌຖ ໍາຌາ຋ີໃ
ໍໄ ແນົ ຏາໃ ຌ຋ີໃ ກະຘິກາໍ ຾ຖະ ຑືໄຌ຋ີໃ ຆຸຓຆ ຺ຌ.
ຈຍເຌຖ ໍາຌາ຋ີໃ
ທຼຄ຃ບຌ (2010). ແຈຘ
ໄ ຶກຘາ຃ທາຓນົ າກນົ າງ ຾ຖະ ຿຃ຄຘາໄ ຄຆຸຓຆ ຺ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ຘຌນົ ຄຑືໄຌຌາຂະໜາຈເນງ
ໍໄ ຺ໄ ຌ ໍາງບຌ ຾ຖະ ຌາ຿ຓ
ເໃ ຌຉຌ ໍໄ ໄ ຽຓືບຄແຆຘຓ
຺ ຍູຌ ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ. ຑ຺ຍທາໃ
຺ໄ າ຋ີໃ
ຘະຊາຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຽຎຌຍໍຖິຽທຌຉຌຌ ໍ ໄ ຍໍໃ ຊຶກຖ ຺ຍກທຌ຅າກກິຈ຅ະກ ໍາຉາໃ ຄໂ, ຑືໄ ຌຌາຎະກບຍແຎຈ
ໍໄ ທ
ໄ ງ

10
ກບ
ໄ ຌນີ ຌຂະໜາຈເນງຌ ໄ ງ ຾ຖະ ຋ຄຘບຄຐາກຐໃ ຄ຾ຓຌ
ໃ ບ ໍໄ ຉຌ
ໃ າຓີ ຺ໄ ແຓເນງ
ໄ ,ໃ ຓີຏກກູຈ, ຍບຌ ຾ຖະ
ນງາໄ ຅ິໃ ຄຽປຈເນຑ
ໄ ຍ
຺ ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຘູຄ. ຘທ ໍໄ ກາຌຂຸຈຽ຅າະ຾ປຽໃ ປຈເນໄ
ໃ ຌຍໍ ຖິຽທຌ຋ໄາງຌາຓີ
ແຈປ ໍໄ
ໄ ຍຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຅າກກາຌຎໃບງຌາຽຘງ ຾ຖະ ຉະກບຌຖ ຺ຄຘູ຾
ໃ ຓຌ ໍໄ
ໃ າຑາເນ ຈ
ໄ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ
ຂບຄຘຈກຸຓ ໃ ກາໃ ທນົ ຼຸຈຖ ຺ຄ.
ໃ ຈຄ
ຘະຑາຍ຃ທາຓຘ ຺ຓຍູຌຂບຄ຾ນົ ຄ ໍໄ
ໃ ຌາແນົ ຋ໃ ທ
຺ ໂແຎຂຶຌກຍຘະຑາຍຂບຄຑືໄ ຌ຋ບ ໍໄ ໃຄກາໃ ທ.
ໄ ຄຌາຈ
ຑືໄ ຌ຋ໄບຄຌາ຋ີໃ
ໍ ໄ ຽຎຌຆາງຖະບຼຈ຅ະຍໍໃ ຽໝາະຘ ຓ
຺ ຘ ໍາຖຍກາຌຽຎ ຌ຾ນົ ໃຄ ຋ີໃ ດູໃບາແຘຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກ
ຘຌນົ ຄ ນົື ຘິໃ ຄຓີຆີທິຈ຋ີໃ ຽກາະດູໃກຍທຈຊຸບໃ ືຌ ຾ຖະ ຊາໄ ຑືໄ ຌ຋ີໃ ຽຎ ຌນີ ຌ ຾ຂຄຘຈ຋ີໃ ບາແຘດູໃແຈຉ
ໄ ບ
ໄ ຄຓີ
຃ທາຓຘາຓາຈຉາໄ ຌກຍກະ຾ຘຌາໍ ໄ ນົື ດຶ ຈຽກາະກຍນີຌ, ຘະຑາຍ຋ີໃ ຑືໄ ຌຌາ຋ີໃ
ໍ ໄ ຽຎຌ຾ປເໃ ນງ ໃ ນົື ກບ
ໄ ຌ
ນີຌຂະໜາຈຌບ
ໄ ງ຅ະຽຎຌຍໍ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຽໝາະຘຓ
຺ ຋ີໃ ຘຸຈຉໍໃ ກາຌດູໃບາແຘ ຽຌືໃ ບຄ຅າກຓີຍບ
ໃ ຌເນດ
ໄ ຶ ຈຽກາະ
ແຈນ
ໄ ົ າງ ຾ຖະ ຓີ຿ຏຄ ໄ ຈແຎຖ ຺ຍຖີໄດແ
ໄ ເນຘ ໃ ູ ຈນ
ໄ ົ າງ (Welch et, al., 1992)
ກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄ຿຃ຄຘາໄ ຄຆຸຓຆ ຺ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈຑືໄຌຌາ຾ຓ
ໍໄ ຌຂຶ
ໃ ຌ ໄ ກຍກາຌ
ຎໃຼຌ຾ຎຄຘະຑາຍ຃ທາຓໜາ຾ໜຌ
ໄ ຂບຄຘະຑາຍກາຌຎ຺ກ຃ຸຓຂບຄຎໃາແຓ຾຃ຓຐ
ໄ ໃ ຄ ຾ຖະ ຑືໄຌ຋ີໃ ໂ຿ຖຄໃ
ໄ ກ຃ຸຓນົ າງ຅ະຓີຆຸຓຆ ຺ຌຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄນົ າງ ຾ຖະ ຑືໄຌ຋ີໃ ໂ຿ຖຄໃ ຾຅ຄໄ ຅ະ
຾຅ຄໄ . ຑືໄຌ຋ີໃ ຋ີໃ ຓີຎໃາແຓຎ຺
ຓີຆຸຓຆ ຺ຌຘຈໜບ
ໄ ງກທາໃ ຾ຖະ ງຄຓີ຃ທາຓ຾ຉກຉາໃ ຄກຌຈາໄ ຌກາຌກະ຅າງຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະຆະຌິຈຌ ໍາບີກ
(຅ຌຈາ, 1998).

11
 ຍ ຺ຈ຋ີ 3
ທິ຋ີກາຌຘຶກຘາ

3.1 ຘະຊາຌ຋ີໃ ຘຶກຘາ

ເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ຾
ີໄ ຓຌແຈ
ໃ ຽໄ ຖືບກຽບ຺ າຑືໄ ຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຉາຓຖ ໍານທ ໄ ກຍ ຍາໄ ຌຌາ
ໄ ງຘາໄ ຌ຋ີໃ ຂຶຌ
ຆ ຺ຓ ຽຓືບ ຄທ ຄທຼຄ ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ ຿ຈງກ ໍາຌ ຺ຈ຅ູຈ ຽກ ຍຉ ທ ຺ 5 ຅ຸຈ . ຈໃຄ ຘະ຾ຈຄເຌ
຺ ດໃາ ຄ຋ ຄໝ ຈ
ໃ ຌີ:ໄ
຾ຏຌ຋ີໃ ຂບຍຽຂຈດາໃ ຄຖຸຓ

ປູຍ຋ີ 3.1 ຾ຏຌ຋ີໃ ຘະ຾ຈຄຂບຍຽຂຈ ຾ຖະ ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ

12
 ຿ຈງ຾ຉ ຖ
ໃ ະ຅ຸຈ ຽກ ຍຉ ທ
຺ ດໃາ ຄຓີຓ ຖ
ີ ກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓບ ໄບ ຓ຋ີໃ ຾ຖະ ຖກຘະຌະ
ຘະຽຑາະຂບຄຘາງນທ ໃ ຖາງຖະບຼຈກຼໃ ທກຍຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ງ຋ີໃ ຾ຉກຉາໃ ຄກຌ. ຈຄ ໄ ຓຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈ
ໃ ຖຸຓ
ຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຈຄ ໃ ຌີ:ໄ

1) ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດໃາຄ຋ີ 1
ຉ ໄຄດູຽໃ ຘໄຌຂະໜາຌ຋ີໃ 18˚ 98’ 499’’ N ຾ຖະ ຽຘໄຌ຾ທຄ຋ີໃ 102˚ 35’ 964’’ E. ຽຎຌ຅ຸຈ຋ີໃ
ຉ ໄຄ຋າຄຉ ຌ
຺ໄ ຌ າໍ ໄ ຽຆິໃ ຄດູໃຽ ຋ີ ຄ ຌ າຉ
ໍໄ ກ
຺ ຉາຈຘ າ
ໄ ຌ, ຓີ຃ ທາຓກ ທ
ໄ າຄຎະຓາຌ 1-2.5 ຓ, ຓີ຃ ທາຓຽຖິ ກ
ໄ ຓ຋ຄຘບຄຐໃ ຄຂບຄ຅ຸຈຽກຍຉທ
ຎະຓາຌ 0.20 ຓ. ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ ຺ ດໃາຄ຾ຓຌຎ຺
ໃ ກ຃ຸຓແຎຈທ
ໄ ງຎໃາແຓ ໄ
ຉຶຍໜາ ຾ຖະ ຓີນງາໄ . ຾ຘຄ຾ຈຈຘາຓາຈຘບ
ໃ ຄຖ ຺ຄແຈຽໄ ຖກໜບ ໍໄ ບ
ໄ ງ, ຌາຂ ໄ ຌຂາໄ ຄ຾ປຄ, ຑືໄ ຌຌາ຾ຓ
ໍໄ ຌ
ໃ
ຽຎ ຌ຿ຄ ຌ
ໃ ນີ ຌ ເນງ ,ໃ ຌ ບ
ໄ ງ ຾ຖະ ຾ປ ຎ
ໃ ະຎ຺ຌ ດູໃຌ ໍາ, ຽຎ ຌ຅ຸຈ ຋ີໃ ຍໍໃ ຊືກ ຖ ຍ
຺ ກທຌ຅າກກິຈ ຅ະກ ໍາຂບຄ
ຓະຌຸຈ, ຍໍໃ ຽ຃ີງຓີກາຌຍຸກຽຍີກ ນົື ຑຈ຋ະຌາແຈໂ຋ຄໝ ຺ຈ.

ປູຍ຋ີ 3.2 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ

ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 1

13
 2) ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາ
ໃ ຄ຋ີ 2
ໄ ດູໃ ຽ ຘໄ ຌ ຂ ະ ໜ າ ຌ ຋ີໃ
ນໃ າ ຄ ຅ າ ກ ຅ຸ ຈ ຽ ກ ຍ ຉ ຺ທ ດໃ າ ຄ ຋ີໃ 1 ຖ ຺ຄ ຓ າ ຎ ະ ຓ າ ຌ 9 0 0 ຓ , ຉ ຄ
18˚ 98’ 431’’ N ຾ຖະ ຽຘໄຌ຾ທຄ຋ີໃ 102˚ 35’ 491’’ E. ຽຆິໃ ຄຽຎຌຍໍ ຖິຽທຌດູໃຖຓ ໍໄ ກ
ໃຸ ຌາຉ ຺ ຉາຈຘາໄ ຌ,
຿ຈງຖທຓ຾ຖທ
ໄ ງ ຄຍໍໃ ຋ ຌຓີກຈ ໄ . ຖກຘະຌະກາຌແນົ ຂບຄຌ າ຾ຓ
ິ ຅ະກ ໍາແຈໂຽກີຈ ຂຶຌ ໍໄ ຌຎາຌກາຄ,
ໃ ຓີ
຃ທາຓກທ
ໄ າຄຎະຓາຌ 2.5-3 ຓ, ຓີ຃ທາຓຽຖິກຎະຓາຌ 0.4 ຓ. ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓບບ
ໄ ຓຂາໄ ຄ຾ຓຌ
ໃ
ຎ຺ກ຃ຸຓຈທ ຺ , ນງ າໄ , ຖກຘະຌະຂບຄຑືໄ ຌ ຌາ຾ຓ
ໄ ງຎໃ າຎະຘຓ ໍໄ ຌ
ໃ ຓີ຋ຄນີ ຌຌ ບ
ໄ ງຎ຺ຌ ນີ ຌ ເນງ ,ໃ ຾ປ ,ໃ ຉ ຓ
຺
຾ຖະ ຽຘຈຆາກເຍແຓ຋ີໃໄ ນົໃ ຌ
຺ ຖ ຺ຄ, ຘາຓາຈປຍ຾ຘຄ຾ຈຈແຈຉ
ໄ ະນົ ບຈຽທຖາ.

ປູຍ຋ີ 3.3 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ

ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 2

14
 3) ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາ
ໃ ຄ຋ີ 3
຺ ດໃ າ ຄ ຋ີໃ 2 ຖ ຺ຄ ຓາ ຎ ະຓາ ຌ 700 ຓ , ຉ ຄໄ ດູໃ ຽ ຘໄ ຌ ຂະໜ າ ຌ ຋ີໃ
ນໃ າ ຄ ຅າ ກ຅ຸ ຈ ຽ ກ ຍ ຉ ທ
18˚ 98’ 200’’ N ຾ຖະ ຽຘໄຌ຾ທຄ຋ີໃ 102˚ 35’ 288’’ E. ຿ຈງຖທຓ຾ຖທ
ໄ ງຄຍໍໃ ຋ຌຓີກຈ
ິ ຅ະກ ໍາແຈໂ
ຽກີຈ ຂຶໄຌ . ໍໄ
ຖກຘະຌະກາຌແນົ ຂບຄຌ າຎາຌກາຄ, ຓີ຃ທາຓກທາໄ ຄຎະຓາຌ 2-3 ຓ, ຓີ຃ທາຓຽຖິ ກ
ຎະຓາຌ 0.3 ຓ. ຘະຑາຍ຾ທຈຖ ບ
ໄ ຓບ ໄບ ຓຂ າໄ ຄ຾ຓ ຌ
ໃ ຎ຺ກ ຃ຸຓ ຈ ທ
ໄ ງຎໃ ແ ຓ ຎ
ໄ ໃ ບ ຄ, ນງ ໄາ , ຎໃ າ ກ ທ
ໄ ງ.
ຖກຘະຌະຂບຄຑືໄ ຌຌາ຾ຓ
ໍໄ ຌຎະຎ຺
ໃ ຌແຎຈ ທ
ໄ ງນີ ຌເນງ ໃ - ຌບ
ໄ ງ, ຾ປ ໃ ຾ຖະ ຆາກຽຘຈເຍແຓ,ໄ ຄາໃ ແຓ ໄ
ຉ ຺ກຖ ຺ຄເຌຑືໄຌຌາ,
ໍໄ ຖກຘະຌະຂບຄ຾ຘຄ຾ຈຈ຾ຓຌຘາຓາຈຘ
ໃ ບ
ໃ ຄຖ ຺ຄແຈຉ
ໄ ະນົ ບຈຽທຖາ.

ປູຍ຋ີ 3.4 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ

ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 3

15
 4) ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາ
ໃ ຄ຋ີ 4
ນໃ າ ຄ ຅ າ ກ ຅ຸ ຈ ຽ ກ ຍ ຉ ຺ ທ ດໃ າ ຄ ຋ີໃ 3 ຎ ະ ຓ າ ຌ 1 ກ ຓ , ຉ ໄ ຄ ດູໃ ຽ ຘໄ ຌ ຂ ະ ໜ າ ຌ ຋ີໃ
18˚ 98’ 010’’ N ຾ຖະ ຽຘໄຌ຾ທຄ຋ີໃ 102˚ 35’ 272’’ E. ຽຆິໃ ຄ຾ຓຌ຅ຸ
ໃ ຈ຋ີໃ ຽກຍ຅າກຘາງນທ
ໄ ງຌບ
ໄ ງ຋ີໃ
ແນົ ຓາຎໃບຄເຘນ
ໃ ທ ໄ ງຈໃຄກາໃ ທຓີ຃ທາຓກທາໄ ຄຎະຓາຌ 1 ຓ, ຽຖິກຎະຓາຌ 0.3 ຓ.
ໄ ງຘາໄ ຌ, ຘາງນທ
ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓບບ
ໄ ຓຂາໄ ຄຂບຄຘາງນທ
ໄ ງ຾ຓຌບຸ ຺ໄ
ໃ ຈ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌຓີ຋ຄຉຌແຓເນງ
ໄ ຎ
ໃ ກ
຺ ຃ຸຓຽຎຌຘທ
ໃ ຌນົ າງ
, ຖກຘະຌະຂບຄຑືໄ ຌ ຌ າ຾ຓ
ໍໄ ຌ
ໃ ຽຎ ຌຈາຌນີ ຌ - ນີ ຌ ເນງ ,ໃ ຖກຘະຌະຂບຄ຾ຘຄ຾ຈຈ຾ຓຌຘາຓາຈ
ໃ
ຘບ
ໃ ຄຖ ຺ຄແຈຽໄ ຎຌຍາຄຽທຖາ.

ປູຍ຋ີ 3.5 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ

ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 4

16
 5) ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາ
ໃ ຄ຋ີ 5
ນໃ າ ຄ ຅ າ ກ ຅ຸ ຈ ຽ ກ ຍ ຉ ຺ ທ ດໃ າ ຄ ຋ີໃ 4 ຎ ະ ຓ າ ຌ 1 ກ ຓ , ຉ ໄ ຄ ດູໃ ຽ ຘໄ ຌ ຂ ະ ໜ າ ຌ ຋ີໃ
18˚ 97’ 985’’ N ຾ຖະ ຽຘໄຌ຾ທຄ຋ີໃ 102˚ 34’ 893’’ E. ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ຋ຄຘບຄຐໃ ຄຂບຄ຅ຸຈ
ຽກຍຉ ຺ທດໃາຄ຾ຓຌຓີ
ໃ ກາຌຈຸຈຈິຌ ຽຆິໃ ຄນາໃ ຄ຅າກຍໍ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຓີກາຌຘາໄ ຄຉາຈ, ຘາໄ ຄກຌຽ຅ືໃ ບຌຎະຓາຌ
ໍໄ
50 ຓ. ຽຎ ຌ຅ຸຈ ຋ີໃ ຓີຌ າແນົ ຆ າໄ ໂ, ຓີ຃ທາຓກທາໄ ຄຎະຓາຌ 4-5 ຓ, ຓີ຃ທາຓຽຖິ ກຎະຓາຌ 0.5 ຓ
ຖກຘະຌະຂບຄຑືໄ ຌ ຌ າຘ
ໍໄ ທ
ໃ ຌເນງ ຽໃ ຎ ຌຆາງ, ຾ປ ໃ ຾ຖະ ຓີຽ ຘຈເຍແຓຎະຎ຺
ໄ ຌ ດູໃຌ ໍາ, ຎໃ າ ແຓຎ
ໄ ກ
຺ ຃ຸຓ
ໜບ
ໄ ງ, ຾ຘຄ຾ຈຈຘາຓາຈຘບ
ໃ ຄຖ ຺ຄແຈຉ
ໄ ະນົ ບຈຽທຖາ.

ປູຍ຋ີ 3.6 ຖກຘະຌະຘະຑາຍ຾ທຈຖບ

ໄ ຓຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຅ຸຈ຋ີ 5

17
3.2 ບຸຎະກບຌກາຌຘຶກຘາ
3.2.1 ບຸຎະກບຌຑາກຘະໜາຓ
- ຘະນທີຄປູຍຉ ຺ທ D ຂະໜາຈຎາກກທ
ໄ າຄ 30 ຆຓ x 20 ຆຓ ຾ຖະ ຂະໜາຈຉາຊີໃ 475 ແຓ
຿຃ຕ຾ຓຈ: ເຆຘ
ໄ ໍາຖຍຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ຋ຄຘບຄທິ຋ີ
- ຊ ຺ຄດາຄ: ເຘຉ
ໃ ທ
຺ ຉທ
຺ ດໃາຄ ຾ຖະ ຉະກບຌຉາໃ ຄ຋ີໃ ຎ຺ຌກຍຉທ
຺ ດາ
ໃ ຄຽຑືໃ ບຓາຘຶກຘາຉໍໃ ເຌນບ
ໄ ຄ຋຺ຈ
ຖບຄ
- ຏະຊາຈ: ຘ ໍາຖຍປບຄປຍຉະກບຌ ຾ຖະ ຽຘຈຉາໃ ຄໂ຋ີໃ ຎະຎ຺ຌດູກ
ໃ ຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ຽຂີຄຉບຄ
- ຽນົໄ຺ າຽບຉາ຿ຌຖ 90% ຘ ໍາຖຍປກຘຉ ຺ທດາໃ ຄຽຑືໃ ບຓາຘຶກຘາຉໍໃ ເຌນບ
ໄ ຄ຋຺ຈຖບຄ
- ຽ຅ງ ໄ ຌ
ໄ : ຘ ໍາຖຍຂຼຌຂໍຓ ູ ເຘຊ
ໃ ຺ຄດາຄຉ ຺ທດາໃ ຄ
ໍໄ ຘ ໍາຖຍຂຼຌຘຌງາຖກເຘເໃ ຌຊ ຺ຄດາຄຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ຎາກາກກຌຌາ:
- ກບ
ໄ ຄຊາໃ ງປູຍ: ຽຑືໃ ບຍຌ຋ຶ ກປູຍຑາຍຉາໃ ຄໂຂບຄ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
- GPS ເຆກ
ໄ າຌ
ໍ ຺ຈຑິກຈຂບຍຽຂຈ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
3.2.2 ບຸຎະກບຌເຌນບ
ໄ ຄ຋຺ຈຖບຄ
ໄ ຄ຅ຸຖະ຋ຈ ງີໃ ນໍໄ Stereo Microscope L - 705 2x 10x ຽຑືໃ ບກທຈຘບຍຖກຘະຌະຂບຄຘຈ
- ກບ
຾ຉຖ
ໃ ະຉ ຺ທ
- ຏະຊາຈ: ຘ ໍາຖຍປບຄປຍຉະກບຌ ຾ຖະ ຽຘຈຉາໃ ຄໂ຋ີໃ ຎະຎ຺ຌດູກ
ໃ ຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ກທຈຘ ໍາຖຍຽກຍປກຘາຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ຽຂີຄຉບຄ
- ຃ີຓ຃ີຍຎາງ຾ນົ ຓ: ຘ ໍາຖຍ຃ີຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ຽນົໄ຺ າຽບຉາ຿ຌຖ 70% ຽຑືໃ ບປກຘາຉ ຺ທດາໃ ຄ
- ນົ ບຈຈູຈຉ ຺ທດາໃ ຄ: ຘ ໍາຖຍຘຈ຋ີໃ ຌບ
ໄ ງ
ໄ ຘ ໍາຖຍຂຼຌຂໍຓ
- ຽ຅ງ ໄ ຌ
ູ ເຘເໃ ຌກທຈປກຘາຉ ຺ທດາໃ ຄ
- (ປູຍບຸຎະກບຌຍາຄດາໃ ຄແຈຘ
ໄ ະ຾ຈຄເຌຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋າໄ ງ຋ີໃ 1)

18
3.3 ທິ຋ີກາຌຘຶກຘາ
3.3.1 ກາຌຘຶກຘາຑາກຘະໜາຓ
1) ກາຌກາຌ
ໍ ຺ຈ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ: ກາຌກ ໍາຌ ຺ຈ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດໃາຄ຾ຓຌແຈ
ໃ ຽໄ ຖືບກຽບ຺ າ຅ຸຈ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓຽ
ໝາະຘ ຺ຓ຋ີໃຘຸຈຽຎຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຾ຖະ ແຈຽໄ ຖືບກຽບ຺ າ຅ຸຈ຋ີໃ ຓີ຾ນົ ຄ
ໃ ຋ີໃ ດູຂ
ໃ ບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ
ຉາໃ ຄກຌ ຽຆິໃ ຄແຈຽໄ ກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົຄ຋ຄໝຈ
຺ ຅າຌທຌ
ໍ 5 ຅ຸຈ, ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍ຾ຓຌຽກ
ໃ ຍ
ໍໄ 1 ຅ຸຈ. ຿ຈງ຋ຸກໂຆາ຾ຓ
3 ຆາຉໍໃ ໍໄ ຌແຈ
ໃ ໄ ທາຈຘບຄ຃ ໄຄ ຾ຖະ ຘບ
ກ ໄ ຌໜຶໃ ຄ຃ ໄຄຉໃ ໍຆາໍໄ
2) ທິ຋ີຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
ກາຌຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ຾ຓຌ຅ະຌ
ໃ ໍາເຆຘ
ໄ ະນທີຄປູຍບກຘບຌຈີ (D-frame net) ຿ຈງເຆຘ
ໄ ບຄທິ຋ີ
຃ື: ທິ຋ີກທາຈ ຾ຖະ ຘບ
ໄ ຌ.
- ທິ຋ີກທາຈ຾ຓຌເຆ
ໃ ຘໄ ະນທີຄ D-frame net ທາຄຂບຍຘະນທີຄຉິຈກຍຑືໄ ຌຌາເນ
ໍໄ ຎ
ໄ າກຘະນທີຄ
ໍໄ
ຉາໄ ຌກຍ຋ິ ຈ຋າຄກາຌແນົ ຂບຄຌາ຾ຖ ທ ໄ ີຌ ນົື ຓືກທາຈຽບ຺ າຉະກບຌ຋າຄຈາໄ ຌໜໄາເນໄຽຂ຺ໄ າຎາກ
ໄ ເຆຉ
ຘະນທີຄ
- ທິ຋ີຘບ
ໄ ຌ຾ຓຌເຆ
ໃ ຘໄ ະນທີຄຘບ ໄ ຌ 10 ຃ ໄຄຉໃ ໍ 1 ຉ ຺ທດາໃ ຄ
ໄ ຌຽຂ຺ໄານາຉາຐໃ ຄ, ຘບ
- ຽຓືໃ ບ ຽກຍຉ ທ
຺ ດໃາ ຄ຾ຖທ
ໄ (຋ ຄຘບຄທິ຋ີ ) ຾ຓຌ ຺ ຂບຍຘະນທີຄ ຂຶໄຌ ຾ຖທ
ໃ ຅ະງ ກ ໄ ເຆຓ
ໄ ຘ ໍໄ
ື ະຌ າເຘ ໃ
ຈາໄ ຌຂາໄ ຄຂບຄຘະນທີຄຽຑືໃ ບເນຉ
ໄ ຺ທດາໃ ຄ຋ຄໝຈ ໃ ຌຘະນທີ
຺ ຖ ຺ຄແຎ຿ປຓກຍດູກ ຺ໄ ຄ຾ຖທ
ໄ ຖາໄ ຄ຃ບ
ໃ ງໂຑບ
ໄ ຓ຋ຄ
ໃ ໃ ີຍໍໃ ຉບ
ຽກຍຉະກບຌເນງ຋ ໄ ຄກາຌບບກ຿ຈງ຋ີໃ ຍໍໃ ເນຓ
ໄ ຘ
ີ ຈຉິຈບບກແຎຌ ໍາ.
- ຊບກຉທ
຺ ດໃາຄຖຄ຺ ເຘ ໃ ຏະຊາຈ຾ຖທ ໄ ງຽນົ຺ໄ າ 90%, ຓຈຎາກຊ ຺ຄ
ໄ ຊບກຖຄ຺ ເຌຊ ຺ຄດາຄຈບຄຈທ
ດາຄເນຑ
ໄ ໍ ຈຑ ໄ ຌ
ໄ ຓ຋ຄຂຼຌຂໍຓ
ີ ບ ູ ຑາກຘະໜາຓເຘຽໃ ຆໃ ຌ: ທຌຽຈືບຌຎີ , ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດາ ໍໄ ຈ
ໃ ຄ ຾ຖະ ຆາຉິ
ເຘຂ
ໃ າໄ ຄຊ ຺ຄ (຃ະຌະກາຓາ຋ິ
ໍ ໍໄ
ໃ າຂບຄຘາກ
ກາຌ຾ຓຌ ຺ຌ, 2010). ຉທ
຺ ດໃາຄ຋ຄໝຈ
຺ ຾ຓຌ຅ະແຈ
ໃ ຌ
ໄ ໍາຓາຘຶກ
ໄ ຄ຋຺ຈຖບຄ ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈຘິໃ ຄ຾ທຈຖບ
ຘາຉໍໃ ເຌນບ ໄ ຓ.
3.3.2 ກາຌຘຶກຘາເຌ຋຺ຈຖບຄ
1) ຂ ໄຌຉບຌກາຌຖາໄ ຄຉທ ຺ ດໃາ ຄຖຄ຺ ເຘ ຽໃ ຂິຄປບຌ຋ີໃ ຓີຂະໜາຈຉາ 475 ແຓ຿຃ຕ
຺ ດໃາ ຄ: ຊບກຉທ
ໍ ໄ ຘະບາຈ ຾ຖທ
ໄ ງຌາ຋ີໃ
຾ຓຈ, ຖາໄ ຄຉ ຺ທດໃາຄຈທ ໄ ປບຌ຃ບ
ໃ ງໂຽຑືໃ ບເນຉ
ໄ ະກບຌບບກ຅າກຉທ
຺ ດໃາຄ ຾ຖະ
ຽຘຈຂະໜາຈເນງຽໃ ຆໃ ຌ: ກບ
ໄ ຌນີຌ, ເຍແຓ ໄ ນົື ກິໃ ຄແຓຂະໜາຈເນງ
ໄ ຅
ໃ ະເຆຓ
ໄ ື ນົື ຃ີຓ຃ີຍຽກຍບບກ.
2) ຂ ໄຌຉບຌກາຌຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຖ ຺ຄເຘກ
ໃ ທຈ຋຺ຈ຋ບຄ: ຊບກຉ ຺ທດາໃ ຄ຅າກຽຂິຄປບຌຖ ຺ຄເຘຏ
ໃ ະຊາຈ,
ໃ າຘູ
ເຘຌ ຺ໄ
ໍໄ ຄ຅າກກຌຏະຊາຈຑໍ ໃ ຄບບກ຅າກຽຘຈເຍແຓ຋ີໃໄ ຓີຂະ
ຎະຓາຌຽຑືໃ ບຘະຈທກເຌກາຌ຾ງກຉ ຺ທດາ
ໄ ງ. ຅າກຌ ໄຌ, ຽກຍຽບ຺ າຘະຽຑາະຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຘເໃ ຌກທຈ຋຺ຈຖບຄ ຾ຖະ ຈບຄຈທ
ໜາຈຌບ ໄ ງ
ຽນົໄ຺ າ 70%, ເຘຽໃ ນົ຺ໄ າຘູຄກທາໃ ຉ ຺ທຑໍ ຎະຓາຌ, ຑບ ໄ ຌ
ໄ ຓ຋ຄຂຼຌຂໍຓ ູ ຉາໃ ຄໂຖ ຺ຄເຌກທຈ຋຺ຈຖບຄ.
3) ຂ ໄຌຉບຌກາຌ຅າ຾ຌກຉ
ໍ ທ
຺ ດໃາ ຄ: ຌ ໍາຽບ຺ າ ຉ ທ
຺ ດໃາຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄ຋ ຄໝ ຈ
຺ ຓາ຃ຈ຾ງກ
຾ຖະ ຅ຈ຅າ຾ຌກຆະຌິ
ໍ ຈ ຿ຈງເຌກາຌ຃ຈ຾ງກ຾ຓຌ
ໃ ຅ະຌ ໍາຽບ຺ າ ຘ ຈຓາກທຈນາຖກຘະຌະເນໄແຈ ໄ
ຖະຈ ຍບະຌຸກ ຺ຓທິຊາຌ຋ີໃ ຉໍໃ ຘຸຈ ຑໄບຓ຋ ຄຌ ຍ຅າຌທຌຂບຄ຾ຉ
ໍ ຖ
ໃ ະຆະຌິຈ ຾ຖະ ຅ ໍາຌທຌຉ ທ
຺ ຑາງເຉ ໄ
ກບ
ໄ ຄ຅ຸຖະ຋ຈ, ຑບ ຸໃ ເຌຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ, ຖກຘະຌະຌິແຘ຿ຈງບີຄຉາຓຎືໄ ຓ຃ູຓ
ໄ ຓ຋ຄຖະຍຸກຓ ໃ ື
ຉາໃ ຄໂຽຆໃ ຌ:

19
 - Identification of Freshwater Invertebrates of Mekong River and its Tributaries.
(Mekong River Commission, 2006).
- An introduction to the aquatic insects of North America. (Merritt, et al., 1996).

ໄ ຌ
3.4 ທິ຋ີທຽິ ຃າະຂໍຓ ູ
ໄ ຌ
- ຂໍຓ ູ ຋ີໃ ແຈ຅
ໄ າກກາຌ຅ຈ຅າ຾ຌກແຈ
ໍ ຖ
ໄ ຺ຄຍຌ຋ຶ ກເຌ Program Microsoft office excel ຽຑືໃ ບ
ຘຄຖທຓ, ຑໄບຓ຋ ຄຌ ຍ຅າຌທຌຉ
ໍ ທ
຺ ຾ຖະ ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈ. ທິຽ຃າະຈ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າ ກ
ໄ ຌຆະຌິ ຈ ຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄຑືໄ ຌ ຌ າເຌ຾ຉ
ນົ າ ງ຋າຄຈ າ ໍໄ ໃຖ ະ຅ຸຈ ຾ຖະ ຋ ຄໝ ຈ
຺
ຘາງຌາໍໄ ຿ຈງເຆຘ
ໄ ຈ
ູ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄ Shannon-Wiener Diversity Index:

N
H '   pi log pi
i 1

H ຾ຓຌຈ
ໃ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ
N ຅າຌທຌ຿ຉ຋
ໍ ຄໝຈ
຺ ຂບຄ຅ຸຈ຋ີໃ ຽບ຺ າຓາ຃ິຈແຖ ໃ
pi ຾ຓຌບ
ໃ ຈຉາຘທ
ໃ ຌຂບຄຘຈຆະຌິຈ i ຉໍໃ ກຍ຅າຌທຌຆະຌິ
ໍ ຈ຋ຄໝຈ
຺
i ຅າຌທຌ຿ຉຂບຄຆະຌິ
ໍ ຈ i
- ທິຽ຃າະຈຈຆະຌີ຃າໃ ຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍຽນຌເຌ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈ
ຽກຍ ຿ຈງເຆຘ
ໄ ຈ
ູ

H'
J'
LnS

J ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີ

H ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົາກນົ າງ
S ໍ ຈຂບຄຘຈ຋ີໃ ຑ຺ຍຽນຌ
຅າຌທຌຆະຌິ

- ກທຈຘບຍຘະຊາຌະຑາຍຈ ໄາ ຌກາຌບະຌຸຖ ກຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍ ຿ຈງທິ ຋ີ
ຎຼຍ຋ຼຍຖາງຆືໃ ຉະກຸຌຘຈ຋ີໃ ຑ຺ຍກຍຍຌຆີບະຌຸຖກຂບຄ IUCN.
- ກທຈຘບຍຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄຘຈຉທ
຺ ດາ ໄ ຌ
ໃ ຄ ຿ຈງບາແຘຂໍຓ ູ ຅າກກາຌ຅າ຾ຌກ
ໍ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂບຄ (Merritt, et al., 1996). ຑບ
ໄ ຓ຋ຄ຅ຈກຸຓ
ໃ ຉາຓຖກຘະຌະຂບຄ
ກາຌກິຌ ບານາຌ ຾ຖະ ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງກ ຍ຾ຉ ໃຖ ະ຅ຸຈ ຽກ ຍຉ ທ
຺ ດໃ າ ຄ຿ຈງບີ ຄ ຉາຓ
ຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ .

20
 ຍ ຺ຈ຋ີ 4
ຏ຺ຌຂບຄກາຌຘຶກຘາ ຾ຖະ ທິຑາກຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ

4.1 ຃ທາຓນົາກນົາງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົຄຂະໜາຈເນງ ໃ

ໃ ໃ ີ ບາແຘເຌຖ ໍາ
຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງ຋າຄຆີທະຑາຍຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ຋
ນທ
ໄ ງຘາໄ ຌ, ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ. ຅າຌທຌ
ໍ 5 ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ ເຌຽຈືບຌ
ກຸຓຑາ 2017 ຑ຺ຍຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
ໃ ຄໝຈ
຺ 10 ຽຏ຺ໃ າ, 64 ຉະກຸຌ, 129 ຘະກຸຌ/
຾຋ກຆາ ຖທຓ຋ຄໝຈ
຺ ຅າຌທຌ
ໍ 2,077 ຿ຉ. ຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ຅າຌທຌ຿ຉນົ
ໍ າງ຋ີໃ ຘຸຈ຾ຓຌຽຏ຺ໃ
ໃ າ຾ຓຄຆບງ
(Ephemeroptera) ກທຓ 24.46%, ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌຽຏ຺ໃ
ໃ າ຾ຓຄຘບຄຎີ ກ (Diptera) ກທຓ 20.75%
຾ຖະ ຑ຺ຍໜບ
ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈ຾ຓຌຽຏ຺ໃ
ໃ າ຾ຓຄກະຽຍືໄບຌາໍ ໄ (Lepidoptera) 0.10%. ຈໃຄ຋ີໃ ຘະ຾ຈຄເຌ຾ຏຌທາຈ
ໃ ຌີໄ (ຖາງຖະບຼຈເຌຽບກະຘາຌຆບ
ຖຸຓ ໄ ຌ຋າໄ ງ຋ີ 2).

Decapoda, 0.29
Coleoptera,
Trichoptera, 11.17
16.71
Plecoptera, 4.86

Diptera, 20.75
Odonata, 18.01

Ephemeroptera,
24.46
Megaloptera,
0.53
Lepidoptera, Hemiptera, 3.13
0.10

ປູຍ຋ີ 4.1 ຾ຏຌທາຈຘະ຾ຈຄຽຎີ ຽຆຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງຂ

ໃ ບຄ຾ຉຖ
ໃ ະຽຏ຺ໃ າ

22
 ຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ຅າຌທຌ຿ຉນົ
ໍ າກນົ າງ຋ີໃ ຘຸ຾ຓຌຽຏ຺ໃ
ໃ າ຾ຓຄຆບງ (Ephemeroptera) ຓີ຃ທາຓນົ າກ
ນົ າງຘູຄກທາໃ ໝູຽໃ ຑາະ຋ີໃ ເຌຑືໄ ຌ຋ີໃ ຋ີໃ ຽຎຌ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ໍາຓະຆາຈ ຽຆິໃ ຄຘະຑາຍ຾ນົ ຄ
ໃ ຌາ຋ ໃ ຌາໍໄ
ໃ ຋ີໃ ດູໃບາແຘເຌ຾ນົ ຄ
຋ ໍາຓະຆາຈຘ ໃທ ຌນົ າ ງ ຑືໄ ຌ ຌ າ຅ະຎະກບຍຈ
ໍໄ ທ
ໄ ງກ ບ
ໄ ຌນີ ຌ ເນງ ໃ-ຌ ບ
ໄ ງ ຾ຖະ ຆາງຎະຎ຺ຌ ກ ຌແຎ
ຽຎຌ຅າຌທຌນົ
ໍ າງຽຆິໃ ຄຽປຈເນຽໄ ກີຈຽຎຌ຾ນົ ຄ
ໃ ຋ີໃ ດູໃບາແຘ຋ີໃ ຽໝາະຘຓ
຺ ຉໍໃ ກາຌຈ ໍາຖ ຺ຄຆີທຈ
ິ ຂບຄຽຏ຺ໃ າ຾ຓຄ
ໃ ຄກຍຖກຘະຌະຑືໄຌ຋ີໃ ຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄເຌຖ ໍານທ
ຆບງ ຘບຈ຃ບ ໄ ງຘາໄ ຌ຋ີໃ ຎະກບຍຈທ
ໄ ງກບ
ໄ ຌນີຌຌບ
ໄ ງເນງ ໃ
ໃ ຽຏ຺ໃ າ຾ຓຄກະຽຍືໄ ບ ຌ າໍ ໄ (Lepidoptera) 0.10%
ຂະໜາຈຉ ໃາ ຄໂ. ຘ ໃທ ຌຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ ໜໄ ບ ງ຋ີໃ ຘຸຈ ຾ຓ ຌ
ໄ ກຑ຺ຍ຾ຉເໃ ຌຍໍຖິຽທຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຓີກຈ
ຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ຘຈເຌຽຏ຺ໃ າຌີຓ ິ ຅ະກາຖ
ໍ ຺ຍກທຌ.
຺ ຘະໝ າໃ ໍ ຘະຽໝີ ຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີ
4.1.1 ຈ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງ ຾ຖະ ຈ ຈຆະຌີກ າຌກະ຅າງຉ ທ
ກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ
຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ ຅ະຘະ຾ຈຄ຿ຈງ຃າໃ ຈຍຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ
(H') ຽຆິໃ ຄຽຎຌ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຋ໃ ີ ຘະ຾ຈຄຽຊິຄ຃ທາຓນົ າກນົ າງເຌຍໍຖິຽທຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ຾ຉ ໃ 0-5 ຿ຈງ
ຊາໄ H' =0 ຘະ຾ຈຄທາໃ ຍໍ ຖິຽທຌຑືໄຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຓີຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຑຼຄຆະຌິຈຈຼທ ຾ຖະ ຊາໄ ທາໃ ຃າໃ
ໄ ຘະ຾ຈຄທາໃ ຓີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຘູຄ. ຅າກຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົາງຂບຄຘຈຍໍໃ
H' ຘູຄຂຶຌ
ໃ ໃ ີ ແຈຌ
ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋ ໄ ໍາເຆຈ
ໄ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄ Shanon's-wienner index
ຓາ຃ິຈແຖນ
ໃ າ຃າໃ ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຑ຺ຍທາໃ : ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຓີ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓ
຺ ດໃາ ຄ຋ີໃ ຓີ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓ
ນົ າກນົ າ ງ຾ຉກຉາໃ ຄກຌ ຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ດູໃຖະນທາໃ ຄ 3.10–3.54. ຅ຸຈຽກຍຉທ
ນົ າກນົ າງຘູຄຘຸຈ຃ື຅ຈ ຺ ດໃາຄ຋ີໃ ຓີ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າ ງ
ຸ ຋ີໃ 1 ຓີ຃າໃ ຽ຋຺ໃ າກຍ 3.55, ຅ຸຈຽກຍຉທ
ໃ ຈ຋ີ 2, ຅ຸຈຽກຍ຋ີ 5, ຅ຸຈ຋ີ 3 ຾ຖະ ຅ຸຈ຋ີ 4 ຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ຽ຋຺ໃ າກຍ 3.33, 3.33, 3.31
ປບຄຖ ຺ຄຓາ຾ຓຌ຅ຸ
ໃ ຋ີໃ ແຈຘ
຾ຖະ 3.10 ຉາຓຖ ໍາຈຍ (ຈຄ ໃ ຌີ)ໄ .
ໄ ະ຾ຈຄເຌຉາຉະຖາຄຖຸຓ

ຉາຉະຖາຄ 4.1 ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌ຾ຉຖ

ໃ ະ຅ຸຈຉ ຺ທດາໃ ຄ

ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງ ຾ຖະ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ

ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ
ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ ຅ ໍາ ຌ ທ ຌ ຿ ຉ
຅ຸຈຽກຍ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) Individual H' J'
ຉ ຺ທດາໃ ຄ
຅ຸຈ຋ີ 1 8 35 56 300 3.54 0.88
຅ຸຈ຋ີ 2 10 46 81 611 3.33 0.76
຅ຸຈ຋ີ 3 10 40 55 597 3.31 0.83
຅ຸຈ຋ີ 4 8 25 36 298 3.10 0.86
຅ຸຈ຋ີ 5 8 27 38 271 3.33 0.92

ໝາງຽນຈ: H' ໝາງຽຊິຄ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົາງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ

J' ໝາງຽຊິຄ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ

23
 ຏ຺ຌ຅າກກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຃າໃ ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈ
ຽກ ຍຉ ທ
຺ ດໃ າ ຄເຌຖ ໍານໄ ທ ງຘ ໄາ ຌ ຿ຈງຌ ໍາເຆ ໄ ຈ ຈຆະຌີ຃ ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄ Shanon's-wienner
index ຑ຺ຍ ທາໃ ຃າໃ ຈ ຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄເຌ຾ຉ ຖ
ໃ ະ຅ຸຈ ຽກຍຓີ຃າໃ ຘູຄ
ຽຆິໃ ຄຓີຑຼຄ຾ຉ຅ ຸ ຋ີໃ 4 (ຓີ຃າໃ ຽ຋຺ໃ າກຍ 3.10) ຋ີໃ ຓີ຃າໃ ຉ າໃ ໍ ກທາໃ ຋ຸກ຅ຸຈ ຽຌືໃ ບ
ໃ ຈ ຶ ຄ຅າກທາໃ ຽຎ ຌ຅ຸຈ຋ີໃ ຽກຍ
຅າກນທ ໍໄ ບ
ໄ ງຌາຌ ໄ ງ຋ີໃ ແນົ ຖຄ຺ ຘູນ
ໃ ທ ໍໄ ບ
ໄ ງຘາໄ ຌຽຆິໃ ຄຎະຖິຓາຌຂບຄຌາໜ ໄ ງ ຾ຖະ ຾ຘຄ຾ຈຈຘາຓາຈຘບ
ໃ ຄ
ຖ ຺ຄແຈໜ ໄ ງ. ຌບກ຅າກຌີ,ໄ ເຌ຅ຸຈຽກຍຉທ
ໄ ບ ຺ ດໃາຄງຄຓີຖກຘະຌະຂບຄຑືໄ ຌ຋ໄບຄຌາຽຎ
ໍ ໄ ຌກບ
ໄ ຌນີຌເນງ ໃ
຾ຖະ ແນົ ຾ ປຄຽຆິໃ ຄຘໃ ຄ຺ ຏ຺ຌ ກະ຋຺ຍ ຉໍໃ ກາຌດູໃບ າແຘຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄຍາຄກຸຓ
ໃ ຅ິໃ ຄຽປ ຈເນໄຑ ຍ
຺
຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄແຈໜ
ໄ ບ
ໄ ງ
຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີ ຂບຄຘຈຍໍ ຓກ
ີ ະຈູກຘ ຌນົ ຄ຅ະຘະ຾ຈຄ຿ຈງ຃າໃ ກາຌກະ຅າງຉ ທ
຺ (J')
ຽຆິໃ ຄຽຎ ຌ຃ ໃາ ຋ີໃ ຘະ຾ຈຄຽຊິຄ ຃ທາຓຘ າໃ ໍ ຘະຽໝີ ຂ ບຄກາຌກະ຅າງຉ ທ
຺ ຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌນົ ຄເຌ
ຍໍ ຖິ ຽ ທຌຑືໄ ຌ ຋ີໃ ຘຶ ກ ຘາທ າໃ ຓີກ າຌກະ຅າງຉ ທ
຺ ຘະໝ າໃ ໍ ຘະຽໝີ ນົື ຍໃ ໍ ຽຆິໃ ຄຓີ຃ ໃາ ຾ຉ ໃ 0-1. ຅າກຏ຺ຌ ກາຌ
ໄ ຌ
ທິຽ຃າະຂໍຓ ູ ເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌຑ
ີໄ ຍ
຺ ທາໃ : ເຌ຾ຉຖ ຺ ດໃາຄຓີ຃າໃ ຃ທາຓຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີ຋ໃ ີ ຘູຄ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍຉທ
ຽຓືໃ ບ ຋ຼຍກຍຽກຌກາຌກະ຅າງຘະໝ າໃ ໍ ຘະຽໝີ ຋ໃ ີ ດູໃເຌຆທ
ໃ ຄ 0-1 ຽຎ ຌ຃າໃ ຘູຄ ຘຸຈ. ຿ຈງ຋ຸກ຅ຸຈ ຽກຍ
ຉ ຺ທດໃາຄຓີ຃າໃ ກາຌກະ຅າງຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີດໃເູ ຌຖະຈຍກາງຽ຃ິໃ ຄຂບຄຽກຌຽຆິໃ ຄຓີ຃າໃ ຉາໃ ໍ ຘຸຈ 0.76 ຾ຖະ
ຘູຄ ຘຸຈ ຃ື 0.92 (ຉາຉະຖາຄ 4.1). ຽຆິໃ ຄຘະ຾ຈຄເນໄຽນ ຌທາໃ ເຌຑືໄ ຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຓີ຃ທາຓນົ າກນົ າ ງຘູຄ
຾ຖະ ຓີກາຌກະ຅າງຉ ຺ທດາໃ ຄຘະໝາໃ ໍ ຘະຽໝີຘຄູ ຘ ຺ຓ຃ທຌ.
4.1.2 ຘະຊາຌະຑາຍຈາໄ ຌກາຌບະຌຸຖກ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຓີ຃ທາຓ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌ ຾ຖະ ຓີ຃ທາຓຑູກຑຌກຍຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ໍ ໄ ກ ຋ ໍາຖາງ, ຊືກ ຖ ຍ
ນົ າ ງ ຽຓືໃ ບ ຘະຑາຍ຾ທຈຖ ໄບ ຓເຌ຾ນົ ໃ ຄ ຌ າຊື ຺ ກທຌກໍໃ ຅ະຽປ ຈເນໄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ
ໄ ງຊບງ ນົື ປາໄ ງ຾ປຄແຎກທາໃ ຌ ໄຌກໃ ບ
ຘຌນົ ຄນົ ຼຸຈໜບ ໍ າຈ຅ະຽຊິຄຂ ໄຌຘູຌຑຌແຈ ໄ ຽຆິໃ ຄ຅ະຘໃ ຄ຺ ຏ຺ຌຉໍໃ ຃ທາຓ
ຘຓ
຺ ຈູຌ ຂບຄຖະຍ ຍ ໍໄ
຺ ຌິຽ ທຈ຾ນົ ໃຄຌ າແຈ .ໄ ຿ຈງຖທຓ຾ຖທ
ໄ ຘະຊາຌະຑາຍກາຌບະຌຸຖກຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີ
ກະຈູກຘຌນົ ຄງຄຓີຂບຍຽຂຈ຅າກ ໄ ຌ
ໍ ຈ, ຂໍຓ ູ ຍໍໃ ງຄຍໍໃ ຋ຌຖະບຼຈ ຍໍໃ ທາໃ ຅ະຽຎຌຖະຈຍຆາຈ ນົື ຘາກ ຺ຌ.
຾ຉງ ໃ ຌາໍໄ ຘະຌ ໄຌ, ບ ໍາ
ໄ ຌຽນຌແຈຽໄ ຊິຄ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຉໍໃ ກຍຖະຍ ຺ຍຌິຽທຈ຾ນົ ຄ
ໃ ບ
ຌາຈກາຌຎ຺ກ຃ບຄຂ ໄຌຍາໄ ຌ ຍ າໄ ຌຌາຆ ຺ຓ຅ິໃຄກ ໍາຌ ຺ຈຽບ຺ າ ຖ ໍານໄທງຘ າໄ ຌເນໄຽຎຌຽຂຈບະຌຸຖກຑຌຑື ຈ ,
ຘຈຌາ-ຘ ໄ ຌ
ໍໄ ຈຎໃາ. ເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ ີໄ ຅ິໃ ຄຓີ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌນົ າງຽຑືໃ ບ຋ີໃ ຅ະຽຎຌຂໍຓ ູ ຋ີໃ ຘ ໍາ຃ຌເຌຉໍໃ ໜາໄ ຍໍໃ
຺ ຆີໄທຈກາຌ຾ຎຄ຋າຄຆີທະຑາຍຂບຄ຾ນົ ຄ
ໄ ຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌຽຎຌຉທ
ທາໃ ຅ະຽຎຌເຌຽຖືໃ ບຄກາຌເຆຘ ໍໄ
ໃ ຌາ.
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານໄທງຘາໄ ຌ຾ຓຌ
ໃ ຓີຉະກຸຌຎູ 1 ຉະກຸຌ (Potamidae) ຋ີໃ
ຌບຌດູເໃ ຌຍຌຆີບະຌຸຖກຂບຄ IUCN ຽຆິໃ ຄ຅ຈດູໃເຌກຸຓ ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈ (Least
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓຽຎຌກຄທ ຺ຌຌບ
concern).

24
4.2 ຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ຂບຄຉທ
຺ ຂບຄກຸຓ
ໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ
຿ຈງບາແຘຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ
຅າກກາຌຘຶກຘາຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍາ
ນທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຅າຌທຌ
ໍ 5 ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ ຘາຓາຈ຅າ຾ຌກຖ
ໍ ກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌບບກຽຎຌ 5
ກຸຓ
ໃ ຃ື: ກຸຓ
ໃ ຏູຖ
ໄ າໃ (Predators 38.08%), ກຸຓ
ໃ ກຈກິຌ (Shredders 14.25%), ກຸຓ
ໃ ຂູຈກິຌ (Scrapers
16.51%), ກຸຓ
ໃ ຽກຍກິຌ (Gatherers-collectors 21.38%) ຾ຖະ ກຸຓ
ໃ ຉບຄກິຌ (Filterers-
ໃ ຋ີໃ ແຈຘ
collectors 9.77%). ຈຄ ໃ ຌີ:ໄ
ໄ ະ຾ຈຄເຌຉາຉະຖາຄຖຸຓ

ຉາຉະຖາຄ 4.2 ຅າຌທຌຽຏ຺ໃ

ໍ າ, ຉະກຸຌ ຾ຖະ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌຂບຄ
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘະຌນົ ຄເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ.

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກູຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ ຅າຌທຌ

ໍ
ຖກຘະຌະກາຌກິຌ
຿ຉ
ບານາຌ

1 ຏູຖ
ໄ າໃ 8 31 40 791
2 ກຈກິຌ 5 10 23 296
3 ຂູຈກິຌ 3 8 18 343
4 ຽກຍກິຌ 6 13 31 444
5 ຉບຄກິຌ 3 9 17 203

ໃ ໃ ີ ຓີຖກຘະຌະກາຌຈ ໍາຖຄ຺ ຆີທິຈຽຎຌຏູໄຖາໃ (Predators)

ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
຺ ດູໃ຋ໃ ທ
ຑ຺ຍທາໃ ຓີກາຌກະ຅າງຉທ ຺ ແຎ ຾ຖະ ຽຈໃ ຌກທາໃ ໝູເໃ ຌ຋ຸກໂ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ. ຘທ
ໃ ຌນົ າງຓກ຅ະ
ຑ຺ຍດູເ
ໃ ຌຽຏ຺ໃ າ Odonata ຾ຖະ Hemiptera ຽຆິໃ ຄຘາຓາຈຑ຺ຍຽນຌກາຌກະ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈກຸຓ ໄ ຈໄ
ໃ ຌີແ
ເຌ຾ນົ ຄ ໍໄ ທແຎ ຾ຖະ ຋຺ຌດູແ
ໃ ຌາ຋຺ໃ ໃ ຈເໄ ຌ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ຓີຘາຌຑິຈແຈ,ໄ ຘາຓາຈກິຌບານາຌແຈນ
ໃ ຌາ຋ີໃ ໄ ົ າກນົ າງປູຍ
຾ຍຍ຿ຈງຽຏ຺ໃ າ Odonata ຓີປຍ
ູ ຾ຍຍກາຌກິຌ຾ຍຍກຈກິຌຽງືໃ ບ຋ຄ຿ຉ ຾ຖະ ຽຏ຺ໃ າ Hemiptera ຓີ
ໍ ໄ ຼໄ ຄເຌຉ ຺ຌ຿ຉຽງືໃບ.
ປູຍ຾ຍຍກາຌກິຌ຿ຈງຈູຈຌາຖ
ຘ ຈ ຍໍໃ ຓີກ ະຈູ ກ ຘ ຌນົ ຄ ຂະໜ າຈ ເນງ ໃ ຋ໃ ີ ຓີຖ ກຘະຌ ະກາ ຌກິ ຌ ບາ ນ າຌ ຾ ຍຍ ຽ ກ ຍ ກິ ຌ
຺ ດູໃ຋ໃ ທ
(Gatherers-collectors) ຑ຺ຍທາໃ ຓີກາຌກະ຅າງຉທ ຺ ແຎ ຽຆິໃ ຄ຅ຸຈ຋ີໃ ຑ຺ຍນົ າງກທາໃ ໝູ຾
ໃ ຓຌ຅ຸ
ໃ ຈ຋ີໃ 5
຿ຈງຑ຺ຍນົ າງກທາໃ ໝູ຾
ໃ ຓຌຘ
ໃ ຈເຌຽຏ຺ໃ າ Diptera ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌຉະກຸ
ໃ ຌ Chironomidae (ໜບຌ
຾ຈຄ), ຽຏ຺ໃ າ Ephemeroptera ຾ຖະ ຽຏ຺ໃ າບືໃ ຌໂບີກຍາຄຘທ
ໃ ຌ.
ໃ ໃ ີ ຓີຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ຾ຍຍຂູຈກິຌ (Scrapers)
ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
ຑ຺ຍທາໃ ຓີກາຌກະ຅າງດູໃ຋ໃ ທ ຺ ດໃາຄ ຽຆີໃ ຄຓີກາຌກະ຅າກຉ ຺ທນົ າງ຾ຓຌດູ
຺ ແຎເຌ຅ຸຈຽກຍຉທ ຸ ຋ີໃ 2 ຾ຖະ
ໃ ໃ຅ຈ
຅ຸຈ຋ີ 4. ຘທ
ໃ ຌນົ າງຑ຺ຍເຌຽຏ຺ໃ າ຾ຓຄຆບງ (ຉະກຸຌ Heptageniidae)

25
 ຘ ໍາຖຍກຸຓ
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຓີຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ຾ຍຍກຈກິຌ (Shredders) ຑ຺ຍຽຎຌຂບ
ໄ ຌຂາໄ ຄ
ໄ ງເຌກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ ໄີ ຿ຈງຓີກາຌກະ຅າງຉ ຺ທດູເໃ ຌ຅ຸຈ຋ິໃ 1 ຾ຖະ 2 ຉທ
ໜບ ຺ ຾຋ຌຘຈເຌກຸຓ ໄ ໃ ີ ຑ຺ຍ
ໃ ຌີ຋
ຽນຌແຈ຾
ໄ ກຉ
ໃ ະກຸຌ Tipulidae ຾ຖະ ຉະກຸຌ Leptoceridae.
ຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູ ກ ຘ ຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ ຋ໃ ີ ຓີຖ ກຘ ະຌະກາຌກິ ຌ ບາ ນາຌ຾ ຍຍຉ ບຄກິ ຌ
(Filterers-collectors) ຿ ຈ ງ ຉ ຺ທ ຾ ຋ ຌ ຂ ບ ຄ ຘ ຈ ກຸໃຓ ຌີໄ ແ ຈ ໄ ຾ ກ ໃຽ ຏ຺ໃ າ Trichoptera (ຉ ະ ກຸ ຌ
Hydropsychidae) ຽຆິໃ ຄຑ຺ຍ ຋ຸກ ຅ຸຈ ຽກ ຍຉ ທ
຺ ດໃ າ ຄ ຾ຖະ ກທ າໃ ໝູໃ຾ ຓ ຌ
ໃ ຅ຸຈ ຋ີໃ 5 ຽຌືໃ ບຄ຅າກຘ ຈເຌ
ໍໄ ຘະບາຈ ຾ຖະ ຌາຽຎື
ຉະກຸຌ Hydropsychidae ຓີ຃ທາຓ຋຺ຌ຋າຌຘາຓາຈດູໃແຈ ເໄ ຌ຾ນົ ໃຄຌ າ຋ີໃ ໍໄ ໄ ບຌ.
ຽຆິໃ ຄກາຌກ຅າງຉ ຺ທຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ຿ຈງບີຄແຘຖ
ໃ ກຘະຌະກາຌ
ກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ ໃ ຌີ:ໄ
ໃ ຓີຈຄ

Predators Shredders Scrapers Gatherers-collectors Filterers-collectors

50
45
40
ໃ ະກຸຓ
ໃ

35
ຽຎີ ຽຆຌຂບຄ຾ຉຖ

30
25
20
15
10
5
0
຅ຸຈ຋ີ 1 ຅ຸຈ຋ີ 2 ຅ຸຈ຋ີ 3 ຅ຸຈ຋ີ 4 ຅ຸຈ຋ີ 5
຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ

ປູຍ຋ີ 4.2 ຾ຏຌທາຈຘະ຾ຈຄກຸຓ

ໃ ກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ
຅າກ຾ຏຌທາຈຘະ຾ຈຄເຌປູຍ຋ີ 4.2 ຘຄຽກຈແຈທ ຺ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີຈກ
ໄ າໃ ກາຌກະ຅າງຉທ ູ ຘຌ
ຂະໜາຈເນງ຿
ໃ ຈງບີຄເຘຖ
ໃ ກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ເຌ຾ຉຖ
ໃ ະຆທ
ໃ ຄຂບຄຖ ໍານທ
ໄ ງ
຾ຓຌຍໍໃ
ໃ ຉາໃ ຄກຌນົ າງ ຿ຈງກຸຓ ໄ າໃ ຑ຺ຍເຌ຅ຸຈ຋ີ 3 ຽຈໃ ຌ຋ີໃ ຘຸຈຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ຑືໄຌຌາໍ ໄ
ໃ ຋ີໃ ກິຌບານາຌ຾ຍຍຏູຖ
ຓີ຋ ຄນີ ຌ ຌ ບ
ໄ ງ - ເນງ ,ໃ ຆາກຽຘຈເຍແຓຎ ຺ ດູໃຌ ໍາຽຆິໃຄຽໝາະຘ ຓ
ໄ ຌ ຺ ຾ກກ
ໃ າຌຽຎ ຌ຋ີໃ ດູໃບ າແຘຂບຄຽຏ຺ໃ າ
Odonata ຾ຖະ ນົ ຼຸຈຖ ຺ຄເຌຎາງນທ
ໄ ງ ຽຑາະທາໃ ຽຖີໃ ຓຓີກຈ
ິ ຅ະກ ໍາຖ ຺ຍກທຌ ຾ຖະ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓ
ຍາຄດາ
ໃ ຄຍໍໃ ຽໝາະຘຓ
຺ . ກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌ຾ຍຍກຈກິຌ຿ຈງຖທຓ຾ຓຌຑ຺
ໃ ຍນົ າງເຌຉບຌຽ຋ິ ຄຂບຄ
ນທ
ໄ ງ຃ື຅ຈ
ຸ ຋ີໃ 1, 2 ຾ຖະ ນົ ຼຸຈເຌຎາງນທ
ໄ ງຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ຘຈເຌກຸຓ ໄ ກບາແຘດູໃເຌຍໍ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຍໍໃ ຓີ
ໃ ຌີຓ
ກາຌຖ ຺ຍກທຌ ຾ຖະ ຓີ຃ທາຓບບ
ໃ ຌແນທຉໍໃ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ
ໄ ຓແທ຋ີໃ ຘຸຈ. ກຸຓ
ໃ ກາຌກິຌບານາຌ຾ຍຍຂູຈ
ກິຌ ຑ຺ຍ ນົ າ ງ຋ີໃ ຘຸຈເຌ຅ຸຈ ຋ີໃ 4 ຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ຅ຸຈຈໃຄ ກທ
ໃ າຽຎ ຌ຅ຸຈ຋ີໃ ຽກຍດູໃເຌນໄທງຌ ບ
ໄ ງ຋ີໃ ແນົ ຓາຘູໃ
ນທ ໍໄ ບ
ໄ ງຘາໄ ຌຽຆິໃ ຄຓີກະ຾ຘຌາໜ ໄ ຓຌ ໄຌງຄຓີກບ
ໄ ງ ຾ຖະ ແນົ ແທ, ຑບ ໄ ຌນີ ຌເນງນ
ໃ ົ າງຽຆິໃ ຄຽປຈເນຽໄ ກີຈຓີ

26
 ໄ ຽ຋ິ ຄກບ
ຑທກແ຃຋ີໃ ຂຶຌ ໃ ຌີໄນົາ ງ. ກຸຓ
ໄ ຌນີ ຌ ນົ າ ງ຅ິໃ ຄຑ຺ຍຘ ຈກຸຓ ໃ ກາຌກິຌ ບານາຌ຾ຍຍ ຽກຍກິຌ ຾ຖະ
ຉບຄກິຌ ຑ຺ຍນົ າງກທາໃ ໝູ຾
ໃ ຓຌ຅ຸ ໍໄ
ໃ ຈ຋ີໃ 5 ຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ຓີກະ຾ຘຌາແນົ ຍໃ ໍ ຾ປຄ, ຓີ຃ທາຓ຋຺ຌຘາຓາຈດູໃ
ໍໄ ຘະບາຈ ຾ຖະ ຌ າຽຎ
ເຌ຾ນົ ໃຄ ຌ າ຋ີໃ ໍ ໄ ຌຑິ ຈ ແຈ ໄ ຿ຈງກິຌ ບານາຌ຋ີໃ ດູໃຽ ຋ິ ຄ ກບ
ໄ ຌນີ ຌ ຾ຖະ ຉະກບຌ
ໍໄ
຾ຂທຌຖບງເຌຌາ.

4.3 ທິຑາກຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ
ຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ຅າກກາຌຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ຋ຄໝຈ ໍ ໄ ເຌຖ ໍານທ
຺ 5 ຅ຸຈ (15 ຆາ) ໄ ງຘາຌຍາໄ ຌຌາ
ຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ ເຌຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ຽຆິໃ ຄແຈ຃
ໄ ທາຓນົ າກນົ າກຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີ
ກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ເໃ ຌ຾ຉ ຖ ໍໄ
ໃ ະຆາຂບຄ຾ຉ ຖ
ໃ ະ຅ຸຈ ຽກຍຉ ທ
຺ ດໃາ ຄຖທ
ໄ ຌ຾ຖທ
ໄ ຾ຉ ຓ
ໃ ຃
ີ ທາຓ຾ຉກ
ຉາໃ ຄກຌຍໍໃ ທາໃ ຅ະຽຎ ຌ຅ ໍາຌທຌຽຏ຺ໃ າ, ຉະກຸຌ, ຆະຌິຈ ຾ຖະ ຎະຖິຓາຌ຅າຌທຌ຿ຉ.
ໍ ຅ຸຈ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓ
ໃ ຈ຋ີໃ ຓີຑືໄຌຌາຽຎ
ນົ າກນົ າງຘູຄ຾ຓຌ຅ຸ ໍ ໄ ຌນີຌເນງຌ
ໃ ບ
ໄ ງຎະຎ຺ຌກຌແຎ, ຎໃາແຓຉ ຺ໄ
ໄ ຌແຓ ໍໄ ກ຃ຸຓ຋ຄ
ໄ - ຑືຈຌາຎ຺
ໍໄ ບ
ຘບຄຂາໄ ຄ, ຃ຸຌ ະຑາຍຌ າຂ ໄ ຌຂາໄ ຄຈີ ຾ຖະ ຍໍໃ ຊືກຖ ຍ
຺ ກທຌ຅າກກິຈ ຅ະກ ໍາຂບຄຓະຌຸຈ . ຽຆິໃ ຄ
ໃ ຄກຍກາຌຘຶກຘາຂບຄ ທຼຄ຃ບຌ (2010) ຋ີໃ ແຈຽໄ ທ຺ໄາທາໃ : ຘະຊາຌ຋ີໃ ຘຶກຘາຽຎຌຖິຽທຌຉຌ
ຘບຈ຃ບ ຺ໄ ຌາໍ ໄ
຋ີໃ ຍໍໃ ຊືກຖ ຍ ໃ ຄໂ, ຑືໄ ຌ ຌ າຎະກບຍແຎຈ
຺ ກທຌ຅າກກິຈ ຅ະກ ໍາຉ າ ໍໄ ໄ ງຑືໄ ຌ ກບ
ທ ໄ ຌນີ ຌ ຂະໜາຈເນງ ຌ
ໃ ບ
ໄ ງ
຾ຖະ ຋ຄຘບຄຐໃ ຄ຾ຓຌຓີ
ໃ ຉຌ຺ໄ ແຓເນງ
ໄ ,ໃ ຏກກູຈ ຾ຖະ ນງາໄ ຾ຓຌ຅ະຑ຺
ໃ ຍ຃ທາຓນົ າກນົ າງຘູຄ . ຘ ໍາ
ຖຍຘະຊາຌະຑາຍ຾ນົ ຄ
ໃ ຋ີໃ ດູໃບາແຘຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງເໃ ຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຓີ຾ຌທ
ໄ ຋ີໃ ຅ະຊືກ຃ຸກ຃າຓ ຽຌືໃ ບຄຘະຑາຍກາຌຑຈ຋ະຌາ຿ຈງຘະ຾ຓຌກາຌຑ
຿ຌຓ ໃ ຈ຋ະຌາ຾ນົ ຄ ໃ ຄ຋ຼໃ ທຌາໍ ໄ
ໃ ຋ບ
຺ ຉາຈຘ ໄາ ຌ຋ີໃ ກ ໍາຖ ຄຓີກ າຌຈ ໍາຽຈີ ຌ ກາຌດູໃ ຾ຖະ ງ ຄຓີນົ າ ງກິຈ ຅ະກ ໍາ຋ີໃ ກ ໍາຖ ຄ຅ະຽກີຈ ຂຶໄຌ ເຌ
ຉກ
຺ . ຘ ໍາຖຍກາຌບະຌຸຖກຂ ໄຌຍ າໄ ຌ ຾ຓຌບ
ບະຌາ຃ຈ ໃ ໍາຌາຈກາຌຎ຺ກ຃ບຄຂ ໄຌຍາໄ ຌແຈ ກ
ໄ ໍາຌ ຺ຈຽຎ ຌຽຂຈ
ໍ ໄ ຈຎໃ າ ຽຑືໃ ບປ ກຘາ຃ທາຓຘຓ
ບະຌຸຖກຑຌຑື ຈ , ຘ ຈຌ າ-ຘ ຺ ຈູຌ ເນໄກຍຖະຍຍ
຺ ຌິຽ ທຈ, ຋ ຄຽຎ ຌຎ຺ກຎ ກ
ໍໄ
ປ ກຘາຘາງຌ າເນ ໄຓ ຃
ີ ຸຌ ະຑາຍຈີ ຽຑາະຎະຆາຆ ຌ ໍ ໄ ຌ ຅າກນໄ ທ ງຘ າ
ໄ າຖີ
຺ ຍ ໄາ ຌຌ ໍາເຆ ຌ ໄ ຌຘ ໍາຖ ຍກາຌ
ບຸຎະ຿ຑກ-ຍໍ ຖິ຿ຑກເຌ຃ ຺ທຽປືບຌ. ຌບກຌ ໄຌ຾ຖທ
ໄ , ງຄແຈເໄ ຆຌ ໍໄ
ໄ າ຅າກນ ໄ ງຘາໄ ຌຽຂ຺ໄ າເຌກາຌຏະຖິຈ
ທ
ໍ ໃ ຌ: ກາຌຽປຈຌາ, ກາຌຎູກຏກຉາໃ ໂ.
ກະຘິກາຽຆ
ກາຌກະ຅າງຉາຓຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຽນຌແຈທ
ໄ າໃ ກຸຓ
ໃ ຏູຖ
ໄ າໃ ຓີກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ນົ າງ຋ີໃ
ຘຸຈ ເຌ຋ຸກ຅ຸຈ ຽກຍຉ ທ
຺ , ຓີກາຌ຾ຏໃກະ຅າງດໃາ ຄກທ
ໄ າຄ ຽຌືໃ ບຄ຅າກກຸຓ
ໃ ຏູໄຖາໃ ຘ ທ
ໃ ຌນົ າ ງ຾ຓຌຈ
ໃ ໍາຖຄ຺
ຆີທິຈ ຽຎ ຌຏູໄຖາໃ ຋ ຄໝ ຈ
຺ (Hershey & Lamberi., 2001). ນົ າ ງຆະຌິຈຓີ຃ທາຓ຋຺ຌ຋າຌຉໍໃ ກາຌ
ຎໃຼຌ຾ຎຄຂບຄຘະຑາຍ຾ທຈ, ຘາຓາຈດູໃແຈເໄ ຌ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ຑິຈ ຾ຖະ ຌາຘະບາຈແຈ
ໃ ຌາຓີ ໍໄ ໄ ຿ຈງຘະຽຑາະ
຾ຓຌຉະກຸ
ໃ ຌໜບຌ຾ຈຄ, ປບຄຖ ຺ຄຓາ຾ຓຌກຸ
ໃ ຓ ໃ ຽກຍກິຌ, ຂູຈກິຌ, ກຈກິຌ ຾ຖະ ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຓີກາຌກະ຅າງ
ຉທ
຺ ໜບ
ໄ ງ຾ຓຌກຸ
ໃ ຓ ໃ ຉບຄກິຌ. ຅າກກາຌຘຶກຘາຂບຄ Vannote et, al., (1980) ແຈຽໄ ທ຺ໄາທາໃ : ຍໍຖິຽທຌ
຺ໄ ຌາໍ ໄ (Headwater) ແຈປ
ຉຌ ໍໄ ທ
ໄ ຍຑະຖຄຄາຌເຌຖ ໍາຌາຘ ໃ ຌເນງຓ
ໃ ບ
ີ ິຈ຋ິ ຑຌ ຺ໄ ແຓ຾຃ຓ຾ຓ
຺ ຓາ຅າກຉຌ ໄ ໃ າໍ ໄ
ຌ

ຘຈ຋ີຑຍ
຺ ຘທ
ໃ ຌເນງຽໃ ຎຌກຸຓ
ໃ Shredders ຾ຖະ collectors ຽຌືໃ ບຄ຅າກຓີ ຘາຌບານາຌຂະໜາຈເນງ ໃ
຾ຖະ ຌ ບ
ໄ ງ ນົ າ ງ ປບຄຖຄ຺ ຓາ຃ືກຓ
ຸໃ ຘ ຈ Predators ຾ຖະ Gatherers ຉາຓຖ ໍາຈ ຍ. ຽຆິໃ ຄຽປ຺ າ

27
 ໄ ຍກາຌຘຶ ກຘາເຌ຃ ໄຄຌ ີໄແຈ ໄ ຽຌືໃ ບຄ຅າກເຌຑືໄ ຌ ຋ີໃ ຘຶ ກຘາເຌຖ ໍານໄທງຘ າໄ ຌ
ຘາຓາຈຌ ໍາຓາຎະງຸກ ເຆກ

ຽຎຌຖ ໍານທ
ໄ ງຂະໜາຈຌບ
ໄ ງ, ຓີ຃ທາຓຎະຓາຌ 10 ກິ຿ຖ຾ຓຈ ກບ
ໃ ຌ຋ີໃ ຅ະແນົ ຘຌ ໍໄ
ູໃ າກາ຾ຖ ໄ ແນົ ຖ ຺ຄຌາໍ ໄ
ທ

ຆບຄ. ຈໃຄຌ ໄຌ, ຍໍ ຖິຽທຌ຋ີໃ ຽກຍຉທ

຺ ດໃາຄ຋ຄໝຈ
຺ ຅ິໃ ຄຽຎ ຌຑຼຄຍໍ ຖິຽທຌຖ ໍານທ ຺ໄ ຘ ໍາຖຍ຾ນົ ໃຄ
ໄ ງຉບຌຉຌ
ບານາຌ ຾ຖະ ກຸຓ
ໃ ຘຈ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ຾ຉ຅
ໃ ຈ
ຸ ຋ີໃ 1 ນາ຅ຸຈ຋ີໃ 5 ຓີ຅າຌທຌ
ໍ Predators ນົ າງ

ກທ າໃ ໝູໃເ ຌ຋ຸກ ໂ຅ຸຈ ຽກ ຍຉ ທ

຺ ດໃາ ຄ, ປບຄຖ ຄ຺ ຓາ຾ຓຌ
ໃ Gatherers-collectors, Scrapers, Shredders
຾ຖະ Filterers-collectors ຉາຓຖ ໍາຈຍ. ບາຈຽຌືໃ ບຄຓາ຅າກເຌຖ ໍານທ ໍໄ
ໄ ງຘາໄ ຌຓີຽຎຌ຾ນົຄໃ ຌາຂະໜາຈ
ຌບ ໍໄ
ໄ ງ ຾ຖະ ຓີກະ຾ຘຌາແນົ ແທ຅ິໃ ຄຽປຈເນຘ
ໄ ຈ຅າຑທກຉບຄກິ
ໍ ຌແຈປ ໄ ງ. ຘະຌ ໄຌ,
ໄ ຍຘາຌບານາຌໜບ
຅ິໃ ຄຘໃ ຄ຺ ຏ຺ຌຽປຈເນຑ
ໄ ຍ
຺ ຘຈ຅າຑທກຌີ
ໍ ໜ ໄ ບ
ໄ ງ.

28
 ຍ ຺ຈ຋ີ 5
ຘະນົ ຍ
ຼຸ ຾ຖະ ຘະຽໜີ຾ຌະ

5.1 ຘະນົ ຼຸຍ

ໃ ໃີ
ຏ຺ຌກາຌຘຶກຘາ຃ທາຓນົ າກນົ າງ຋າຄຆີທະຑາຍຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
ບາແຘເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ, ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ. ຅າຌທຌ
ໍ 5 ຅ຸຈຽກຍຉທ
຺ ດໃາຄ
ເຌຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ຑ຺ຍຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຋
ໃ ຄໝຈ
຺ 10 ຽຏ຺ໃ າ, 64 ຉະກຸຌ, 129
຾຋ກຆາ ຖທຓ຋ ຄໝ ຈ
຺ ຅ ໍາຌທຌ 2,077 ຿ຉ. ຿ຈງຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ ຅ ໍາຌທຌ຿ຉນົ າງ຋ີໃ ຘຸ ຈ ຃ື ຽ ຏ຺ໃ າ
Ephemeroptera (508 ຿ຉ), ປບຄຖ ຄ຺ ຓາ຾ຓ ຌ
ໃ ຽຏ຺ໃ າ Diptera (431 ຿ຉ), Odonata (374 ຿ຉ),
Trichoptera (347 ຿ຉ), Coleoptera (232 ຿ຉ), Plecoptera (101 ຿ຉ), Hemiptera (65 ຿ຉ),
Megaloptera (11 ຿ຉ), Decapoda (6 ຿ຉ), ຘ ທ
ໃ ຌຽຏ຺ໃ າ຋ີໃ ຑ຺ຍ ຅າຌທຌ຿ຉໜ
ໍ ໄບ ງ຋ີໃ ຘຸຈ ແຈ຾
ໄ ກຽໃ ຏ຺ໃ າ
Lepidoptera (2 ຿ຉ).
ຈຈຆະຌີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ ຾ຖະ ຈຈຆະຌີກກາຌກະ຅າງຉ ຺ທເຌ
຾ຉ ໃຖ ະ຅ຸຈ ຽກ ຍຉ ທ
຺ ດໃ າ ຄຑ຺ຍ ຓີທ າໃ ຃ ໃາ ຂ ບ
ໄ ຌຂ າໄ ຄຘູຄ ຿ຈງຈ ຈຆະຌີ຃ ທາຓ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຓີ຃ ໃາ ດູໃ
ໄ ຈ຋ີໃ ຃າໃ ຈຈຆະຌີ ຽຎຌ຃າໃ ຘູຄຘຸຈ ຅ະຘຄຽກຈຽນຌທາໃ ເຌ
ຖະນທາໃ ຄ 3.10 – 3.54 ຽຓືໃ ບ຋ຼຍກຍຽກຌຆີທ
ຍໍຖິຽທຌ຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄຓີ຃ທາຓນົ າກນົ າງຘູຄຑໍ ຘ ຺ຓ຃ທຌ. ຃າໃ ຈຍຆະຌີກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ເຌ຾ຉຖະ຅ຸຈ
ຽກຍຉທ ໃ ະນທາໃ ຄ 0.76 – 0.92 ຽຓືໃ ບ຋ຼຍກຍຽກຌຆີທຈ຾ຖທ
຺ ດໃາຄຑ຺ຍທາໃ ຓີ຃າໃ ຘູຄ ຿ຈງຓີ຃າໃ ດູຖ ໄ ຽນຌ
ທາໃ ຽຎຌ຃າໃ ຋ີໃ ຘູຄ ຽຆິໃ ຄຘະ຾ຈຄເນໄຽນຌແຈທ
ໄ າໃ ເຌຖ ໍານທງ
ໄ ຘາໄ ຌ຾ຓຌ຃ທາຓນົ
ໃ າກນົ າງ ຾ຖະ ຓີກາຌ
ກະ຅າງຉ ທ ຺ໄ ຌ າຍໍໃ
຺ ຃ທຌ ຽຆິໃ ຄຽຌຶໃ ບຄຓາ຅າກເຌຖ ໍານໄທງຘ າໄ ຌຽຎ ຌຽຂຈຉ ຌ
຺ ຘູຄ ຑໍ ຘ ຓ ໍ ໄ ຊຶກຖຍ
຺ ຾ຖະ ຓີ
ຎໃາແຓຎ຺
ໄ ກ຃ຸຓຽຎຌຘທ ໃ ໃ ຄິ ຽປຈເນຓ
ໃ ຌເນງ຅ ໄ ຃
ີ ທາຓນົ າກນົ າງຘູຄ.
ຘ ໍາຖຍຘະຊາຌະຑາຍກາຌບະຌຸຖກ ຿ຈງຖທຓ຾ຖທ
ໄ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ
ໃ ຍໃ ໍ ຓີຆະຌິຈ ເໝ ໃ ຽຆິໃ ຄຓີຑ ຼຄຉະກຸຌ ຎູ (Potamidae) ຆະຌິຈ ຈຼທ຋ີໃ ຅ຈດູໃເຌກຸຓ
຾ຓຌຓີ ໃ ຘ ຈ຋ີໃ ຓີ຃ທາຓ
ກຄທ ຺ຌຌບ
ໄ ງ຋ີໃ ຘຸຈຂບຄຍຌຆີບະຌຸຖກຂບຄ IUCN. ຘ ໍາຖຍ຾ຌທ຿ຌຓ
ໄ ຋ີໃ ຅ະຊືກຖ ຺ຍກທຌຓີຘຄ
ູ ຽຌືໃ ບຄ
຅າກທາໃ ຘະຊາຌ຋ີໃ ຈໃຄກາໃ ທຌີກ
ໄ ໍາຖຄຓີກາຌຑຈ຋ະຌາ ຿ຈງຘະຽຑາະ຾ຓຌກາຌຑ
ໃ ຈ຋ະຌາ຾ນົ ຄ
ໃ ຋ ໃບ ຄ
຋ຼໃ ທຉາຈຘາໄ ຌ. ຘະຌ ໄຌ, ກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌ ໄີ ຅ິໃ ຄຓີ຃ທາຓຘ ໍາ຃ຌນົ າງຽຑືໃ ບ຅ະຽຎຌຊາຌຂໍຓ
ໄ ຌ
ູ ແທຘ
ໄ ຶກຘາ
ໍໄ
ເຌຉໍໃ ໜາໄ , ກາຌຉິຈຉາຓກາຌຎໃຼຌ຾ຎຄ຃ຸຌະຑາຍຌາເຌບະຌາ຃ ຺ຈ.
຅າກກາຌຎຼຍ຋ຼຍກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ຿
ໃ ຈງບາແຘ
ຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌຂບຄ຾ຉຖ
ໃ ະກຸຓ
ໃ ຑ຺ຍທາໃ ຽຈຌກທາໃ ໝູ຾
ໃ ຓຌ
ໃ ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຓີຖກຘະຌະກາຌບານາຌ
຿ຈງກາຌຖາໃ ກິຌ ຓີກ າຌກະ຅າງດູໃ຋ໃ ທ຋ຸ ໃ ຈໃຄ ກາໃ ທຓີ຃ທາຓ຋຺ຌ
຺ ດໃາ ຄ ຽຌືໃ ບຄ຅າກທາໃ ກຸຓ
຺ ກ ຅ຸຈ ຽກຍຉ ທ

29
຋າຌຉໍໃ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບ ຺ ຆີຽ ຅ຌຉ າໃ ໍ , ປບຄຖຄ຺ ຓາ຾ຓຌກຸ
ໄ ຓ ຾ຖະ ຘາຓາຈ຋຺ຌ ດູໃແຈເໄ ຌຘະຑາຍບ ກ ໃ ຓ ໃ
຺ ດູໃ ຋ໃ ທແຎຽຆ
ຽກ ຍກິຌ ຑ຺ຍ ທ ໃາ ຓີກ າຌກະ຅າງຉ ທ ຺ ໃ ຌກ ຌ. ຘ ໃທ ຌກຸຓ ຋ີໃ ຑ຺ຍ ໜໄ ບ ງ຋ີໃ ຘຸຈ ຾ຓ ຌ
ໃ ກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຓີ
ຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ຿ຈງກາຌຉບຄກິຌ ຽຎຌກຸຓ
ໃ ຋ີໃ ຓີກາຌກະ຅າງຉທ
຺ ດູໃໜບ
ໄ ງເຌຽກືບຍ຋ຸກ຅ຸຈ
ຽກຍຉ ຺ທດາ
ໃ ຄ ຘາຽນຈບາຈຽຎຌງບ
ໄ ຌກຸຓ ໄ າຌແຈປ
ໃ ຌີກ ໄ ຍຘາຌບານາຌໜບ ໍໄ ແນົ ແທ
ໄ ງຽຑາະຓີກະ຾ຘຌາ຋ີໃ
຅ິໃ ຄຽປຈເນຘ
ໄ ຈກຸຓ ໃ ກາໃ ທຓີກາຌກະ຅າງຉ ຺ທໜບ
ໃ ຈຄ ໄ ງ.

5.2 ໄ ະຽໜີ຾ຌະ
ຂໍຘ
຅າກກາຌຘຶກຘາ຃ ໄຄຌຑ
ີໄ ຍ
຺ ທາໃ ຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຘູຄນົ າງ ຾ຖະ ຓີ
ກາຌກະ຅າງຉທ ໄ ຌຂາໄ ຄຘະໝ າໃ ໍ ຘະຽໝີ ຘຓ
຺ ຋ີໃ ຂບ ຺ ຃ທຌຽຓືໃ ບ ຋ຼຍກຍກາຌຘຶ ກຘາເຌຘະຊາຌ຋ີໃ ບືໃ ຌໂ຋ີໃ
ໃ ຌ ໄຌ, ຅ິໃ ຄຓີຂຘ
ຏາໃ ຌຓາຂບຄ ຘຎຎ ຖາທ. ຈຄ ໍ ໄ ະຽໜີຘ ໍາຖຍຏູ຋
ໄ ໃ ີ ຘ ຺ຌເ຅ຘຶກຘາເຌ຃ ໄຄຉໃ ໍ ແຎຈຄ
ໃ ຌີ:ໄ
- ກາຌຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ຃ທຌ຅ະຓີກາຌທຈ຾຋ກຎຈເ຅຋າຄກາງະຑາຍ ຾ຖະ ຽ຃ຓີ ຽຑືໃ ບເນຂ ໄ ຓ
ໄ ໍຓ ູ ີ
ໄ ຽຑາະຎຈເ຅ຽນົ າໃ ຌີຓ
຃ທາຓຆຈຽ຅ຌຂືຌ ໄ ຃
ີ ທາຓຘ ໍາຑຌກຍຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຂະໜາຈເນງ ໃ
- ກາຌຽກຍຉ ທ
຺ ດໃາຄ຃ທຌ຅ະຽກຍເຌຖະຈູ຾ ຖຄ
ໄ ຾ຖະ ຖະຈູຐ ຌ
຺ ຽຑືໃ ບ຅ະຽຎຌກາຌຎຼຍ຋ຼຍ
ຖະນທາໃ ຄຘບຄຖະຈູ
- ກາຌຘຶກຘາກາຌກະ຅າງຉ ທ
຺ ຿ຈງບາແຘຖກຘະຌະກາຌກິຌບານາຌ຃ທຌ຅ະຓີກາຌຘຶ ກຘາ
ຽຑີໃ ຓຽຉີຓເຌແຖງະງາທ

30
 ຽບກະຘາຌບາໄ ຄບີຄ

ໍໄ
ຽກ຺ໄາ ຍຸຌ ກື.ໄ (2013). ຘຶ ກ ຘາກາຌຎະຽຓີຌ ຃ຸຌ ະຑາຍຌ າຂບຄບ າ ໍໄ
ໃ ຄຌ າຽ຋ີ ຌ 2 ຿ຈງຌ ໍາເຆ ຘ
ໄ ຈຍໍໃ ຓີ
ກະຈູກຘຌນົຄຑືໄຌ຋ບ ໍໄ
ໄ ຄຌາຂະໜາຈເນງ ຽໃ ຎຌຉ ຺ທຍໃ ຄ຺ ຆີ.ໄ ຍ ຺ຈຖາງຄາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌຖະຈຍຎະຖິຌງາ
ຉີ, ຘາຂາຆີທະທິ຋ະງາ, ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ຋ ໍາຓະຆາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄ
ໃ ຆາຈ.
຃ະຌະກາຓາ຋ິ
ໍ ກາຌ຾ຓຌ ໍໄ
ໃ າຂບຄຘາກ ຺ຌ. (2010). ທິ຋ີຉິຈຉາຓກທຈກາ຋າຄຆີທະທິ຋ະງາຘ ໍາຖຍບາໃ ຄ
຾ຓຌ ໍໄ
ໃ າຂບຄຉບຌຖຸ
ຓ ໃ , ຑິຓ຋ີໃ ທຼຄ຅ຌ.
຅ຌຈາ ທ ຺ຄຘ ຺ຓຍຈ. (1998). ຏ຺ຌກະ຋຺ຍ຅າກກາຌຊາຄຎໃາ຾຃ຓຐໃຄ຾ນົ ຄ ໍ ໄ ຿຃ຄຘຄໄ ຆຸຓຆ ຺ຌຂບຄຘຈຍໍໃ
ໃ ຌາຉໍໃ
ຓີກະຈູກຘ ຌນົ ຄຑືໄ ຌຌ າເຌ຾ນົ
ໍໄ ໍ ໄ ຈ. ທິ຋ະງຌິຑຌ
ໃຄ ຌ າ຅ື ຺ ຖະຈຍຎະຖິຌງາ຿຋, ຑາກທິຆາຆີທະ
ທິ຋ະງາ, ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖຂບຌ຾ກຌ
ໃ , ຎະຽ຋ຈແ຋.
ຘຸຆ າຈາ ແກຽຑ ຈ, ບາຑ຺ຌ ຑະງ ກຂາ ຾ຖະ ຾ຉ ຄ ໃ ຌ, ຑບຌນ຺ຓ ຓິ, (2014). ບານາຌ ຾ຖະ
ໃ ບບ
ຍຈ
຺ ຍາຈກາຌກິຌບານາຌຂບຄກຸຓ
ໃ ຾ຓຄແຓຌ ໍໄ
ໄ າເຌຖ ໍານທ
ໄ ງ຾ຓຉາທ,
ໃ ຽຓືບຄ຾ຓຘບຈ,
ໃ ຾ຂທຄ
ຉາກ. ທາຖະຘາຌ ທິ຋ະງາຘາຈ ຾ຖະ ຽຉກ຿ຌ຿ຖຆີ, 7(1), 83-104, ຎະຽ຋ຈແ຋.
ຌະຕຶຓ ຺ຌ ຾ຘຄຎະຈຍ. (2005). ຽບກະຘາຌ຃ ໍາຘບຌ ທິຆາ 311 780 ຾ຓຄແຓຌ ໍ ໄ ຑາກທິຆາຆີທະ
ໄ າ.
ທິ຋ະງາ, ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖຂບຌ຾ກຌ
ໃ , ຎະຽ຋ຈແ຋.
ຌຌ຋ະຌາ ຃ຈຽຘຌີ. (2002). ຃ູຓ
ໃ ຎ ໍ ໄ ຈ, ຑິຓ຃ ໄຄ຋ໃ ີ 3. ຿ປຄຑິຓ຅ຸຖາຖ ຺ຄ
ື ະຉິຍຈກາຌຌິຽທຈທິ຋ະງາຌາ຅ື
ກບຌຓະນາທິ຋ະງາແຖ, ຎະຽ຋ຈແ຋.
ຍຸຌ ຘະຊຼຌ ຍຸຌ ຘູຄ , ຘີ ຕິຑ ບຌ຾ຆ ຽໃ ປຄ, ຎຕະງຸຈ ບຸຈ ບຌຑິ ຓ າງ ຾ຖະ ທ ຄ຺ ທິ ທ ທ ຌ ຋ະຌູຘິ ຌ .
(2003). ຖາງຄາຌກາຌທິແ຅຃ທາຓນົ າກນົ າງຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຂະ຿ງຄ
຾ຖະ ນທ
ໄ ງ຋ີຓ. ຽຓືບຄ຋ບຄຏາຑູຓ, ຾ຂທຄກາຌ຅ະຌະຍູຖ.ີ ຿຃ຄກາຌຑຈ຋ະຌາບ ຺ຄ຃ທາຓປູໄ
຾ຖະ ກາຌຘຶກຘາຌະ຿ງຍາງກາຌ຅ຈກາຌຆຍຑະງາກບຌຆີທະຑາຍເຌຎະຽ຋ຈແ຋.
ຍາຌເ຅ ຓາຖາທ ຺ຄ, ຍ ຺ທເ຅ ຎຌ຋ະບບຌ ຾ຖະ ກໍຖະກຌ ຘິຈ຋ຌ. (2009). ຘຶກຘາ຃ທາຓນົາກນົ າງ
ຂບຄຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄຑືໄຌຌາຂະໜາຈເນງ
ໍໄ ໃ ໃ ີຌາຓ
຋ ໍ ໄ າຈາທ,
ໄ ຽຓືບຄຑູ຃ຌ
ູ , ຾ຂທຄ
຺ ຖາງຄາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌຖະຈ ຍຎະຖິ ຌ ງາຉີ , ຘາຂາຆີທ ະທິ ຋ ະງາ, ຃ະຌະ
ນົ ທ ຄຑະຍາຄ. ຍ ຈ
ທິ຋ະງາຘາຈ຋ ໍາຓະຆາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄ
ໃ ຆາຈ.
ຍໍ ຑິ ຈ ຅າຖຸຑ ຌຕ ໌ ຾ຖະ ຌ ຌ຋ະຑບຌ ຅າຖຸຑ ຌຕ.໌ (2004). ຘ ຈທິ຋ ະງາ. ຑາກທິຆາຘ ຈທິ຋ ະງາ,
຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖກະຽຘຈຘາຈ, ຎະຽ຋ຈແ຋.

31
຾ຉຄບ ບ
ໃ ຌ ຅ ຌໜບຄຆ ທ
ໃ ຄ ຾ຖະ ໝບຌ຃ ໍາ ຈາທ ຌ຃ ໍາ. (2013). ຘຶ ກ ຘາ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງຂບຄ
຾ຓຄແຓຌ ໍໄ
ໄ າເຌຌ ໍໄ
າຖຼຄ ໄ ງໝໍໄ ຍາໄ ຌງບຈຖຼໄ ຄ, ຽຓືບຄ຃ ໍາ, ຾ຂທຄຆຼຄຂທາຄ.
຾ຖະ ນທ ຍ ຺ຈ
ຖາງຄາຌ຅ ຺ຍຆ ໄຌຖະຈຍຎະຖິຌງາຉີ, ຘາຂາຆີທະທິ຋ະງາ, ຃ະຌະທິ຋ະງາຘາຈ຋ ໍາຓະຆາຈ,
ຓະນາທິ຋ະງາແຖ຾ນຄ
ໃ ຆາຈ.
ຓາຂາຑບຌ ຈີຑຖ ໃ ຌ ຑບຌນ຺ຓຓິ (2016). ຾ຓຄຌາໍໄ ຾ຖະ ຍຈ
ູ ຾ຖະ ຾ຉຄບບ ຺ ຍາຈກາຌກິຌບານາຌ
ໍໄ
ຂບຄ຾ຓຄຌາເຌຖຸ
ຓ ໍໄ
ໃ ຌາ຾ຓ ກຖບຄຉບຌຽ຋ິ
ໃ ຄຽຑືໃ ບກາຌຎະຽຓີຌ຋າຄຌິຽທຈທິ຋ະງາ. ຑາກທິຆາ
ຆີທະທິ຋ະງາ, ຃ະຌະຘີຖະຎະຘາຈ ຾ຖະ ທິ຋ະງາຘາຈ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖກະຽຘຈຽຘຈ,
ຎະຽ຋ຈແ຋.
ທຼຄ຃ບຌ ທຌຌະ຅ ກ. (2010). ຃ທາຓນົ າ ກນົ າ ງ ຾ຖະ ຿຃ຄຘ າ
ໄ ຄຆຸ ຓຆ ຌ
຺ ຂບຄຘ ຈຍໍໃ ຓີກ ະຈູກ ຘ ຌ
ຑືໄ ຌ ຌ າເຌຉ
ໍໄ ໄ຺ ຌ າງບຌ
ຌ ໍໄ ຾ຖະ ຌ າ຿ຓ
ໄໍ ໄ ຽຓືບ ຄແຆຘ ຓ
຺ ຍູຌ , ຾ຂທຄທຼຄ຅ ຌ, ຘຎຎ ຖາທ.
ທິ຋ະງາຌິຑຌ
຺ ຎະຖິຌງາ຿຋, ຘາຂາຆີທະທິ຋ະງາ, ຓະນາທິ຋ະງາແຖຂບຌ຾ກຌ
ໃ , ຎະຽ຋ຈ
ແ຋.
Boonsoong, B., Sangpradub, N., and Barbour, M.T. (2008). Development of rapid
bioassessment approaches using benthic macroinvertebrates of thai stremes.
Environment Monit Acces. Department of Zoology, faculty of science, Kasetsart
Univisity, Bangkok 10900, Thailand.
Covich, A.P., M.A. and Crowl, T.A. (1999). The role of bemthic invertebrate species in
freshwater ecosystems: Zoobenthic species influence energy flows and nutrient
cycling. Bioscience 49(2): 119-127.
Cummins, K. W., Merritt, R. W., & Andrade, C. N. (2005). The use of invertebrate
functional groups to characterize ecosystem attributes in selected streams and
rivers in south Brazil. Studies on Neotropical Fauna and Environment, 40, 71-
90.
Fierro, P., Bertran, C., Mercado, M., Pena-Cortes, F., Tapia, J., & Hauenstein, E., et al.
(2015). Landscape composition as a determinant of the diversity and
functional feeding groups of aquatic macroinvertebrates in southern rivers of
the Araucania, Chile. Lat. Am. J. Aquat. Res., 43(1), 186-200.
Govindan, K. (2002). Marine benthos – a future perspective. In Proceeding of the
national seminar on creeks, estuaries and mangroves – pollution and
conservation 2002 (pp. 28-30). Thane, India: Bandodkav College of Science.
Grall, J., and Glemarec, M. (1997). Using biotic indices to estimate macrobenthic
community perturbations in the bay of breast. Estuarine, Coastal and Shelf
Science. 44: 43-53.

32
Hershey, A.E. & Lamberti, G.A., (2001). Ecology and Classification of North American
Freshwater Invertebrates. Aquatic insect ecology, pp. 733-775. In J.H. Thorp,
Academic Press, San Diego.
IUCN. (1993). Draft IUCN Red List Categories. IUCN, Gland, Switzerland.
IUCN. (2001). IUCN Red List Categories and Criteria: Version 3.1. IUCN Species
Survival Commission. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. ii + 30 pp.
McCafferty, W.P. (1989). Aquatic entomology: the fisherman’s and ecologist’s
illustrated guide to insects and their relatives. Boston and Bartlett.
Merritt, R. W., Cummins, K. W., & Berg, M. B. (2008). An Introduction to the Aquatics
of North America. Third Edition. Dubuque Kendall/Hunt Publishing Company.
Merritt, R. W., & Cummins, K. W. (1996). An introduction to the aquatic insects of
North America. Kendall/Hunt Publishing Company.
Narumon, S., & Boonsatien, B., (2006). Identification of Freshwater Invertebrates of
Mekong River and its Tributaries. Mekong River Commission, Vientiane 274 pp.
Nawvong, J. (2004). Effect of Annual Discharge on Microhabitat and Aquatic Insect
Communities in WiangKoSai National Park Phrae Province. Master’s Thesis,
Chiang Mai University.
Rosenberg, D.M., & Resh, V.H., (1993). Freshwater Biomonitoring and Benthic
Macroinvertebrates. Chapmann and Hall. Inc, New York.
Sangpradub, Inmuong, Y., Hanjavanit, C., & Inmuong, U., (1996). A Research Report on
A correlation Study between Freshwater Benthic Macroinvertebrate Fauna
and Enviranmental Quality Factors in Nam Pong Basin Thailand. Khon Kaen
University
Welch, E.B., Quinn, J.M., & Hickey, C.W., (1992). Periphyton biomass related to point
source nutrient enrichment in seven New Zealand streams. Water Research
26(5): 669-675.
Vannote, R.L., G.W. Minshall, K.W. Cummins, J.R. Sedell & C.E. Cushing. (1980). The
river continuum concept. Canndian Journal of Fisheries and Aquatic Science 37 :
130-13

33
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋າໄ ງ
 ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋ໄາງ 1: ປູຍຑາຍບຸຎະກບຌກາຌຘຶກຘາ (ຍາຄຘທ
ໃ ຌ)

ຘະນທີຄ ຽຂີຄປບ
ໃ ຌ ຏະຊາຈ

ກບ
ໄ ຄ຅ຸຖະ຋ຈ
຃ີຓ຃ີຍຎາງ຾ນົ ຍ ກທຈເຘຉ
ໃ ຺ທດາໃ ຄ ຎືໄ ຓ຃ູຓ ື ໃ ີເຆເໄ ຌກາຌ຅າ຾ຌກ
ໃ ຋ ໍ
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋ໄາງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
1 Coleoptera Carabidae Chlaenius sp. 0 1 0 0 0 Predators
2 Coleoptera Dytiscidae Liodessus sp. 5 16 32 13 10 Predators
3 Coleoptera Elmidae Ancyronyx sp. 0 1 0 0 0 Scrapers
4 Coleoptera Elmidae Cleptelmis sp. 5 1 4 6 1 Gatherers-collectors
5 Coleoptera Elmidae Elmididae sp. 7 0 0 0 0 Scrapers
6 Coleoptera Elmidae Lara sp. 1 0 0 0 0 Shredders
7 Coleoptera Elmidae Macronychus sp. 5 9 3 7 0 Gatherers-collectors
8 Coleoptera Elmidae Oulimnius sp. 0 1 0 0 0 Scrapers
9 Coleoptera Gyrinidae Gyretes sp. 0 1 0 0 0 Predators
10 Coleoptera Hydrophilidae Hydrobiomorpha sp. 1 0 0 0 0 Predators
11 Coleoptera Hydrophilidae Hydrophilid sp. 0 0 1 0 0 Gatherers-collectors
12 Coleoptera Lamphyridae Lamphyridae 3 1 0 3 0 Predators
13 Coleoptera Psephenidae Acneus sp. 1 1 0 0 0 Scrapers
14 Coleoptera Psephenidae Ectopria sp. 0 1 3 30 0 Scrapers
15 Coleoptera Psephenidae Eubrianax sp. 1 0 0 0 0 Scrapers
16 Coleoptera Psephenidae Psephenus sp. 7 13 2 0 0 Scrapers
17 Coleoptera Scritidae Elodes sp. 7 12 7 1 6 Gatherers-collectors
18 Coleoptera Staphylinidae Staphylinidae 1 0 1 0 0 Predators
19 Decapoda Palaemonidae Macrobrachium sp. 0 1 1 0 0 Gatherers-collectors
20 Decapoda Potamidae Potamon sp. 0 2 2 0 0 Gatherers-collectors
21 Diptera Athericidae Atrichops sp. 7 13 26 3 0 Predators
22 Diptera Ceratopogonidae Bezzia sp. 0 7 0 0 0 Predators
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋ໄາງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
23 Diptera Ceratopogonidae Culicoides sp. 1 0 0 0 0 Predators
24 Diptera Chironomidae Ablabesmyia sp. 0 6 12 0 14 Gatherers-collectors
25 Diptera Chironomidae Chironomus sp. 0 5 20 0 17 Gatherers-collectors
26 Diptera Chironomidae Coryneura sp. 3 14 14 20 8 Gatherers-collectors
27 Diptera Chironomidae Lobediamesa sp. 5 0 0 0 0 Gatherers-collectors
28 Diptera Chironomidae Pauciapini gera sp. 0 3 0 0 0 Gatherers-collectors
29 Diptera Chironomidae Stictocladius sp. 6 1 0 0 0 Gatherers-collectors
30 Diptera Empididae Empididae 1 0 0 0 0 Predators
31 Diptera Pelecorhynchidae Glutops rossi sp. 3 0 0 0 0 Predators
32 Diptera Pelecorhynchidae Pelecorhynchidae 3 0 0 0 0 Predators
33 Diptera Simuliidae Simulium inthanonense sp. 0 0 0 0 7 Filterers-collectors
34 Diptera Tipulidae Hexatoma sp. 8 111 2 0 0 Shredders
35 Diptera Tipulidae Aphrophila sp. 0 0 8 2 6 Shredders
36 Diptera Tipulidae Limnophila sp. 6 14 16 5 5 Shredders
37 Diptera Tipulidae Limonia sp. 0 5 0 0 0 Shredders
38 Diptera Tipulidae Molophilus sp. 10 3 0 1 3 Shredders
39 Diptera Tipulidae Prionocer sp. 0 0 2 1 0 Shredders
40 Diptera Tipulidae Tipula sp. 3 1 0 0 0 Shredders
41 Ephemeroptera Baetidae Acen sp. 0 1 0 0 0 Gatherers-collectors
42 Ephemeroptera Baetidae Gratia narumonae sp. 0 0 0 1 0 Scrapers
43 Ephemeroptera Baetidae Heterocloeon sp. 0 1 0 0 0 Gatherers-collectors
44 Ephemeroptera Caenidae Brachypterous sp. 0 1 0 0 0 Gatherers-collectors
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋າໄ ງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
45 Ephemeroptera Caenidae Caenoculis sp. 2 1 0 0 4 Gatherers-collectors
46 Ephemeroptera Caenidae Caenoidae sp. 0 2 2 0 0 Scrapers
47 Ephemeroptera Caenidae Clypeocaemis sp. 1 0 0 0 0 Gatherers-collectors
48 Ephemeroptera Ephemeridae Ephemera sp. 11 13 35 8 5 Gatherers-collectors
49 Ephemeroptera Ephemerellidae Crinitella sp. 2 2 0 1 1 Gatherers-collectors
50 Ephemeroptera Ephemerellidae Ephacerella commodema sp. 2 0 0 0 0 Gatherers-collectors
51 Ephemeroptera Ephemerellidae Eurylophella sp. 0 0 7 2 0 Gatherers-collectors
52 Ephemeroptera Ephemerellidae Uracanthella sp. 2 0 0 0 0 Gatherers-collectors
53 Ephemeroptera Heptageniidae Asionurus sp. 0 2 0 0 0 Scrapers
54 Ephemeroptera Heptageniidae Cinygmina sp. 0 0 9 27 11 Scrapers
55 Ephemeroptera Heptageniidae Epeorus sp. 0 2 14 0 1 Scrapers
56 Ephemeroptera Heptageniidae Thalerosphyrus sp. 20 93 57 16 9 Scrapers
57 Ephemeroptera Heptageniidae Trichogenia maxillaris sp. 0 2 0 0 0 Scrapers
58 Ephemeroptera Isonychiidae Isonychiidae 0 0 2 0 0 Predators
59 Ephemeroptera Leptophlebiidae Arachnocolus sp. 0 2 0 0 0 Gatherers-collectors
60 Ephemeroptera Leptophlebiidae Choroterpides sp. 3 11 0 0 0 Gatherers-collectors
61 Ephemeroptera Leptophlebiidae Habrophlebiode sp. 1 6 12 14 18 Gatherers-collectors
62 Ephemeroptera Leptophlebiidae Leptophlebiidae 0 0 11 1 0 Gatherers-collectors
63 Ephemeroptera Neoephemeridae Potamanthellus edmunsi sp. 8 1 12 1 3 Gatherers-collectors
64 Ephemeroptera Neoephemeridae Tricorythodes sp. 0 4 0 0 0 Gatherers-collectors
65 Ephemeroptera Neoephemeridae Distafurcus sp. 0 0 0 0 2 Filterers-collectors
66 Ephemeroptera Neoephemeridae Potamanthidus sp. 0 0 4 0 0 Filterers-collectors
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋ໄາງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
67 Ephemeroptera Neoephemeridae Rhoenanthus obscurus sp. 1 2 3 5 3 Filterers-collectors
68 Ephemeroptera Rallidentidae Rallidens sp. 0 1 0 0 0 Filterers-collectors
69 Ephemeroptera Teloganodinae Teloganodes sp. 0 3 0 0 0 Filterers-collectors
70 Ephemeroptera Teloganodinae Teloganella sp. 0 4 0 0 0 Filterers-collectors
71 Hemiptera Aphelocheiridae Aphelocheirus sp. 1 2 0 0 0 Predators
72 Hemiptera Naucoridae Heleocoris sp. 0 6 8 9 3 Predators
73 Hemiptera Saldidae Saldula sp. 13 4 0 0 0 Predators
74 Hemiptera Gerridae Limnometra 9 2 1 7 0 Predators
75 Lepidoptera Pyralidae Petrophila confusalis 0 0 2 0 0 Shredders
76 Megaloptera Corydalinae Protohermes sp. 2 2 1 1 3 Predators
77 Megaloptera Sialidae Sialis sp. 0 1 1 0 0 Predators
78 Odonata Aeshnidae Anax sp. 0 3 9 1 3 Predators
79 Odonata Amphipterygidae Amphipterygidae 0 1 2 2 0 Predators
80 Odonata Chlorocyphidae Chlorocyphidae 0 0 0 0 1 Predators
81 Odonata Coenagrionidae Enallagma civile sp. 0 2 0 0 0 Predators
82 Odonata Corduliidae Antrpodochlora sp. 0 0 0 0 2 Predators
83 Odonata Corduliidae Corduliidae sp. 0 0 0 1 0 Predators
84 Odonata Corduliidae Hemicordulia sp. 0 44 93 20 22 Predators
85 Odonata Corduliidae Macromiinea sp. 6 9 0 0 0 Predators
86 Odonata Corduliidae Procordulisa sp. 0 7 1 0 0 Predators
87 Odonata Euphaeidae Euphaeidae 3 24 54 23 29 Predators
88 Odonata Gomphidae Hageniusbrevisty-lus setys sp. 0 1 0 0 3 Predators
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋າໄ ງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
89 Odonata Gomphidae Ophiogomphus sp. 1 1 0 0 0 Predators
90 Odonata Libellulidae Diplacodes sp. 0 0 3 0 0 Predators
91 Odonata Megapodagriondae Megapodagriondae 0 1 0 0 0 Predators
92 Odonata Protoneuridae Protoneuridae 0 2 0 0 0 Predators
93 Plecoptera Gripeptergidae Zenlendoius sp. 0 0 0 0 2 Scrapers
94 Plecoptera Nemouridae Shipsa rotunda sp. 0 0 1 0 0 Shredders
95 Plecoptera Notonemouridae Spaniocercoides sp. 0 2 0 0 0 Scrapers
96 Plecoptera Notonemouridae Critaperla sp. 0 2 0 0 0 Gatherers-collectors
97 Plecoptera Notonemouridae Spaniiocerea 0 1 0 0 0 Scrapers
98 Plecoptera Peltoperlidae Crytoperla sp. 1 0 0 0 0 Shredders
99 Plecoptera Peltoperlidae Yoraperia sp. 5 10 14 9 1 Shredders
100 Plecoptera Perlidae Etocorema sp. 16 9 12 4 6 Predators
101 Plecoptera Perlidae Kamimuria sp. 2 0 0 0 0 Predators
102 Plecoptera Perlidae Neoperla sp. 1 3 0 0 0 Predators
103 Trichoptera Brachycentridae Micrasema sp. 0 0 1 0 0 Filterers-collectors
104 Trichoptera Calamoceratidae Anisocentropus sp. 0 0 0 9 10 Filterers-collectors
105 Trichoptera Calamoceratidae Ganonema extemsum sp. 0 0 0 0 6 Filterers-collectors
106 Trichoptera Ecnomidae Ecnomus sp. 1 0 0 0 0 Gatherers-collectors
107 Trichoptera Leptoceridae Leptocerus americanus sp. 0 0 5 0 0 Shredders
108 Trichoptera Leptoceridae Nectopsyche sp. 0 0 0 0 1 Shredders
109 Trichoptera Leptoceridae Oecetis sp. 0 1 0 0 0 Shredders
110 Trichoptera Leptoceridae Setodes sp 1 1 0 0 0 Gatherers-collectors
ຽບກະຘາຌຆບ
ໄ ຌ຋າໄ ງ 2: ຉາຉະຖາຄຖາງຆືໃ ຘຈຍໍໃ ຓີກະຈູກຘຌນົ ຄ຋ີໃ ຑ຺ຍເຌຆທ
ໃ ຄຽຈືບຌກຸຓຑາ 2017 ເຌຖ ໍານທ
ໄ ງຘາໄ ຌ ຍາໄ ຌຌາຆ ຺ຓ, ຽຓືບຄທຄທຼຄ, ຾ຂທຄທຼຄ຅ຌ

຅ຸຈຽກຍຉ ຺ທດາໃ ຄ ຖກຘະຌະກາຌກິຌ

ຖ ໍາຈຍ ຽຏ຺ໃ າ ຉະກຸຌ ຘະກຸຌ/຾຋ກຆາ
(Order) (Family) (Genus/Taxa) 1 2 3 4 5 ບານາຌ
111 Trichoptera Limnephilidae Cyptochia sp. 0 0 3 1 0 Shredders
112 Trichoptera Limnephilidae Manophylax annulatus sp. 0 4 0 0 2 Shredders
113 Trichoptera Limnephilidae Moselyana comosa sp. 0 0 0 7 0 Shredders
114 Trichoptera Helicopsychidae Helicopsyche sp. 1 1 0 0 0 Shredders
115 Trichoptera Hydrobiosidae Edpercivalia sp. 0 0 2 0 0 Predators
116 Trichoptera Hydrobiosidae Hydrobiosis sp. 0 0 2 0 0 Predators
117 Trichoptera Hydropsychidae Amphipsyche sp. 1 0 0 0 0 Filterers-collectors
118 Trichoptera Hydropsychidae Hydatomanicus sp. 11 2 0 0 7 Filterers-collectors
119 Trichoptera Hydropsychidae Hydropsyche sp. 0 1 0 0 0 Filterers-collectors
120 Trichoptera Hydropsychidae Macrostemum sp. 0 1 14 0 13 Filterers-collectors
121 Trichoptera Hydropsychidae Potamyia sp. 21 17 14 7 13 Filterers-collectors
122 Trichoptera Hydroptilidae Paroxyethira sp. 0 0 2 0 0 Scrapers
123 Trichoptera Lepidostomatidae Lepidostoda sp. 2 0 0 0 0 Shredders
124 Trichoptera Odontoceridae Marilia sp. 0 0 2 0 0 Shredders
125 Trichoptera Odontoceridae Pseudonera sp. 1 0 0 0 0 Shredders
126 Trichoptera Odontoceridae Psilotreta sp. 6 0 0 0 3 Shredders
127 Trichoptera Pseudopsidae Pseudoneureclipsis sp. 2 3 13 0 0 Filterers-collectors
128 Trichoptera Rhyacophylidae Rhyacophila sp. 40 41 13 29 7 Predators
129 Trichoptera Stenopsychidae Stenopsyche Siamensis sp. 0 2 0 0 0 Filterers-collectors
 ໄ ບຄຏູຂ
ຎະນທຈນງໍຂ ໃ ຼຌ

ຆືໃ ຾ຖະ ຌາຓຘະກຸຌ: ຋າໄ ທ ຈາທຽຑຈ ຑິຓຈາຑ຺ຌ

ທຌ, ຽຈືບຌ, ຎີ ຽກີຈ: 03 ກໍຖະກ ຺ຈ 1995
ຍາໄ ຌຽກີຈ: ຍາໄ ຌ ຖາຈຌ ຺ຌ, ຽຓືບຄ຃ ໍາ, ຾ຂທຄຆຼຄຂທາຄ
ຍາໄ ຌດູຎ
ໃ ຈ຅ຸຍຌ: ຍາໄ ຌຈ ຺ຄ຿ຈກ, ຽຓືບຄແຆ຋າຌີ, ຌະ຃ບຄນົ ທຄທຼຄ຅ຌ

ຎະນທຈກາຌຘຶກຘາ

ຎີ 2012 ຅ ຺ຍຓຈ຋ະງ ຺ຓຘຶກຘາຉບຌຎາງ ຋ີໃ ຓຘ. ຈບກ຃ ໍາ

຺ໄ ຋ີໃ ຓຘ. ຈບກ຃ ໍາ
ຎີ 2008 ຅ ຺ຍຓຈ຋ະງ ຺ຓຘຶກຘາຉບຌຉຌ
ຎີ 2006 ຅ ຺ຍຊ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌ ຋ີໃ ຿ປຄປຼຌຎະຊ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌຈບຌ຃ ໍາ

ທຌ ຽຈືບຌ ຎີ ຽຂ຺ໄາບ ຺ຄກາຌ຅ຈຉ ໄຄ

ທຌຽຂ຺ໄາຆາທໜຸຓ
ໃ : 25 ຓິຊຌ
ຸ າ 2009
ທຌຽຂ຺ໄາກາຓະຍາຌ:
ໍ 05 ຑຶຈຘະຑາ 2016
ຽຍີ຿຋: (+85620) 23542070
Email: Daophetxkh@gmail.com
 ໄ ບຄຏູຂ
ຎະນທຈນງໍຂ ໃ ຼຌ

ຆືໃ ຾ຖະ ຌາຓຘະກຸຌ: ຋າໄ ທ ຍຸຌຉາ ຘ ຺ຓຘະຌິຈ

ທຌ, ຽຈືບຌ, ຎີ ຽກີຈ: 06 ຓຄກບຌ 1994
ຍາໄ ຌຽກີຈ: ຍາໄ ຌ ຾ຖຄໄ , ຽຓືບຄ຃ ໍາ, ຾ຂທຄຆຼຄຂທາຄ
ຍາໄ ຌດູຎ
ໃ ຈ຅ຸຍຌ: ຍາໄ ຌ຃ ໍາປຸຄໃ , ຽຓືບຄແຆ຋າຌີ, ຌະ຃ບຄນົ ທຄທຼຄ຅ຌ

ຎະນທຈກາຌຘຶກຘາ

ຎີ 2012 ຅ ຺ຍຓຈ຋ະງ ຺ຓຘຶກຘາຉບຌຎາງ ຋ີໃ ຓຘ ຖບ

ໄ ຄຎິ ທ
຺ໄ ຋ີໃ ຓຘ ຖບ
ຎີ 2008 ຅ ຺ຍຓຈ຋ະງ ຺ຓຘຶກຘາຉບຌຉຌ ໄ ຄຎິ ທ
ຎີ 2006 ຅ ຺ຍຊ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌ ຋ີໃ ຿ປຄປຼຌຎະຊ ຺ຓຘ ຺ຓຍູຌຖບ
ໄ ຄຆາຌ

ທຌ ຽຈືບຌ ຎີ ຽຂ຺ໄາບ ຺ຄກາຌ຅ຈຉ ໄຄ

ທຌຽຂ຺ໄາຆາທໜຸຓ
ໃ : 25 ຓິຊຌ
ຸ າ 2008
ທຌຽຂ຺ໄາກາຓະຍາຌ:
ໍ 05 ຑຶຈຘະຑາ 2016
ຽຍີ຿຋: (+85620) 2055937363
Email: Somsanitta712@gmail.com