PEDAGOGIKA ULICY

4.12.2022 19:14

Dzieci ulicy - definicja

• Dziecko socjalizowanego na ulicy i przez ulicę, noszącego wyraźne zewnętrzne oznaki zaniedbania, takie jak wychudzenie czy zniszczony i
brudny ubiór
• Dzieci spędzają większość swojego czasu na ulicy włócząc się, pracując, żebrząc, sprzedając narkotyki i świadcząc usługi seksualne
• niezwiązane i nieprzywiązane do rodziny ani żadnej instytucji odpowiedzialnej za ich opiekę i rozwój
• Zarówno z ubogich rodzin, jak i dobrych domów
• Ulica = źródło wiedzy o życiu, podstawowe środowisko życia ze względu na niewydolność opiekuńczo - wychowawczą rodziców

Typologia ze względu na wiek oraz zachowania

• Dzieci w wieku od 3 do 6 lat; żebrzące, poszukujące kontaktów z osobami dorosłymi, popełniające drobne kradzieże, oszukujące.
• Dzieci w wieku od 7 do 10 lat; prezentujące rozmaite zachowania agresywne, wagarujące i nieakceptujące szkoły, wąchające klej, zaburzone
emocjonalnie, poszukujące osób znaczących; jeszcze niezdemoralizowane, ale od tego kogo spotkają na swojej drodze zależy ich dalsza
biografia.
• Dzieci w wieku od 11 do 15 lat; w tych grupach wiekowych często tworzą się grupy subkulturowe i przestępcze. Młodzież ta wykazuje objawy
nieprzystosowania społecznego, jest zagrożona demoralizacją, lub częściowo ją przejawia.
• Młodzież od 16 do 18 lat; działa w zorganizowanych grupach przestępczych,nadużywa alkoholu i narkotyków, przejawia zachowania
agresywne, dokonuje pobić, rozbojów, samouszkodzeń. Jej zachowanie wskazuje na demoralizację

Typologia wg Pospiszyl
• Uciekinierzy - ofiary przemocy domowej, seksualnej z dysfunkcyjnych rodzin konfliktowych
• Poszukiwacze przygód - z rodzin zaniedbanych, niezaradne, dobry kontakt z rodzicami ale nie mogą na nich liczyć
• Włóczędzy, ulicznicy, uliczni królewicze, gawrosze - przystosowane do życia na ulicy, potrafią zdobyć pieniądze, zaniedbani i uzależnieni
• Galerianki - często ofiary pedofilii (12 do 18 lat)
• Blokersi, dzieci podwórka - rozpadają się koło 19, 20 lat, nie są niebezpieczni ale uciążliwi
• Buntownicy bez powodu - emocjonalnie zaniedbani
Dzieci podłączone i odłączone (chodzi o więź z rodziną)
Typologia ze względu na typy problemów wg Kołodziejczyka
• Żyjące na ulicy dzieci Romów pochodzenia rumuńskiego mieszkające w Polsce. Są todzieci rodzin, które mieszkają w wybudowanych przez
siebie slumsach na obrzeżach miast albo nad rzekami. Dzieci pracując, grając i śpiewając w tramwajach, czy autobusach zarabiają na życie.
Liczba tych dzieci jest nieznana, a prób pracy z nimi napotykają liczne bariery; językowe, kulturowe i społeczne.
• Dzieci i młodzież uprawiające prostytucję. Są to dziewczyny (często pochodzące z krajów byłego ZSRR, Rumunii i Bułgarii) i chłopcy (z
terenów przygranicznych) w wieku 14- 17 lat. Skala i rozmiary tego zjawiska są bardzo trudne do oszacowania.
• Dzieci uciekające z domów rodzinnych – najczęściej ucieczki te mają charakter okresowy np., po kolejnej kłótni z rodzicami. Zjawisko to nasila
się w ciepłych miesiącach roku, a zimą maleje.
• Dzieci nierealizujące obowiązku szkolnego, najczęściej pochodzące z rodzin patologicznych, spędzające całe dnie na ulicy, ale nocujące w
domu. Szkoły bardzo często pozbywają się tych dzieci do ośrodków resocjalizacyjnych.
• Dzieci uciekające z placówek opiekuńczo-wychowawczych, w tym także dzieci skierowane do placówek, ale pozostające bez opieki z powodu
braku w nich miejsc.
• Dzieci pracujące na ulicy, często po to, aby pomóc rodzicom, czy utrzymać młodsze rodzeństwo.
• Dzieci spędzające na ulicy większość czasu, dla których jest ona domem, szkołą, miejscem pracy. Przebywają one na ulicach czy podwórkach
dlatego, że ich domy nie są dla nich bezpieczne, nie znajdują tam jakiegokolwiek wsparcia emocjonalnego.
• Przebywanie na ulicy staje się dla nich koniecznością, a nie wyborem

Przyczyny stawania się dzieckiem ulicy

• Zaspokajanie potrzeb w środowisku ulicznym (ULICA ZASTĘPCZE MIEJSCE SOCJALIZACJI)
• Bieda
• Bezrobocie
• Niewydolność wychowawcza
• Chaos organizacyjny w rodzinie
• Brak jasnych zasad funkcjonowania, ustalonych ról
• Poczucie współodpowiedzialności za dobrostan rodziny, anomię
• Autorytaryzm rodziców
• Przemoc
• Nadużycia seksualne
• Nieobecność rodziców, lub nadmierny dystans psychologiczny między
• rodzicami i dziećmi
• Patologie w rodzinie, przede wszystkim uzależnienia
• zaburzenia opozycyjno-buntownicze,
• nadpobudliwość psychoruchowa
• niedostosowanie społeczne
• obniżona samoocena i niski poziom poczucia własnej wartości
• powtarzające się niepowodzenia szkolne, spowodowane niską motywacją do nauki
• nieufność i wrogość ze strony innych dorosłych np., nauczycieli,
• likwidacja wielu placówek o charakterze kulturalnym i sportowym
• Ukryty program

Animacja - definicja
Animacja oznacza „ożywianie”, „pobudzanie”, zatem poprzez działania animacyjne możemy aktywizować ludzi do zmiany swojej dotychczasowej
sytuacji życiowej, możemy zmieniać jednostkę i jej środowisko życia.

Funkcje animacji
• funkcję inspirująco – kreacyjną (uruchamianie sił i możliwości twórczych), integracyjną (przeciwdziałanie atomizacji
• społecznej)
• socjalizacyjną, czyli edukacyjną i rozwoju kulturalnego (stymulowanie uspołecznienia, sprzyjanie przyrostowi kompetencji kulturowych)
• rekreacyjną (odnowienie sił witalnych)
• adaptacyjną (ułatwianie przystosowania się do zmian)4

Streetworking - definicja
Streetworking to forma pracy socjalnej, o charakterze pomocowym i interwencyjnym, skierowana do jednostek i grup wysokiego ryzyka społecznego,
zagrożonych marginalizacją lub osób już wykluczonych

Etapy
1. Obserwacja uliczna - pedagog staje się częścią i przestaje być osobą niebezpieczną
2. Poznawanie i nawiązywanie kontaktów z dziećmi - pozwala na dotarcie do grupy docelowej
3. Proponowanie alternatywnych form spędzania czasu
4. Tworzenie projektów dziecięcych - często związane z tańcem, muzyką, kinem, teatrem, filmem, wyjazdami