ANC - NCCA Dayaw Episode 2: “Mito, Kuwento, Musika” (The Indigenous

Imagination)

Sa Episode 2 ng Dayaw, itinampok ang mga kakayahan at imahinasyon ng mga

katutubo. Ipinakikita nila kung gaano kahalaga ang mga taong ito sa pag-impluwensya sa
ating mga kultura, kaugalian, at paniniwala. Bukod pa rito, pinarangalan ng episode na ito
ang tatlong GAMABA honorees na sina Samaon Sulaiman, master ng kudyapi, Masino
Intaray, isang chanter ng Palawan epic, at Ginaw Bilog, isang makata at awtoridad sa
Hanunuo Mangyan syllabary, para sa kanilang mga kasanayan at pagkamalikhain.
Bukod pa rito, nagbigay ito sa akin ng mas malalim na pag-unawa sa Ifugao
Hudhud Chants at Maranao Darangen. Sincerely, ito ang unang beses na narinig ko iyon.
Ako ay namangha sa kung paano ang mga matatanda ay nagbibigay ng kaalaman sa
pangangalaga sa kultura sa mga nakababatang henerasyon. Itinampok din sa dokumentaryo
ang iba't ibang instrumentong pangmusika na ginamit noon at hanggang ngayon ay
ginagamit pa rin. Sumagi sa isip ko na bago natin masuportahan ang ibang mga kultura,
kailangan muna nating isaalang-alang ang sarili natin. Dahil malinaw na mas gusto ng mga
kabataan ngayon ang modernong musika. Upang pahalagahan at pahalagahan ang kanilang
sariling mga kultural na tradisyon, tiyak na matututo ang mga Pilipino sa dokumentaryo na
ito, sa aking palagay. Bukod pa rito, malinaw ko pa ring naaalala ang isang
kamangha-manghang quote ni Senator Loren Legarda, "Nature Creates, Man Imagines,
and Man Creates." Ang mga Pilipino ay maaaring gumawa ng mga bagay mula sa simula
at magkaroon ng hindi kapani-paniwalang malikhaing isip. Salamat sa dokumentaryo na
ito, maipagmamalaki nating mapapanatili ang ating mga katutubong kultura.

Bilang pagbubuod, ipinapakita ng episode na ito kung gaano nagmamalasakit ang

mga katutubo sa pagpapanatili ng kanilang pambansang kultura, na kinabibilangan ng
musika, mga awit, mga instrumento, at marami pang iba. Napagtanto ko matapos
mapanood ang video kung gaano kahalaga ang pangalagaan ang pagkakakilanlang Pilipino,
lalo na sa liwanag ng patuloy na pag-unlad ng teknolohiya ng pandaigdigang komunidad.
Panghuli ngunit hindi bababa sa, dahil saklaw nito ang lahat ng mga kultura na mayroon at
dapat nating pahalagahan, ang dokumentaryo na ito ay hindi kapani-paniwalang
nakapagtuturo para sa bawat Pilipino.
 Dayaw Episode 3: “Inukit, Hinulma, Nilikha” an Iconic Symbol of the Indigenous by
ANC-NCCA

Ang Dayaw ay isang anim na bahaging dokumentaryo tungkol sa mayamang kultura

ng mga katutubo ng Pilipinas, pamana at kultura. Ang Pambansang Komisyon para sa
Kultura at mga Sining ang gumawa nito. sining at ang ANC kasama ang Kinatawan para sa
Antique Lone District at ang Kapulungan ng mga Kinatawan ang Dayaw ay sinimulan at
pinangunahan ni Deputy Speaker Loren Legarda.

Ang kahoy at bato ay ginamit ng ating mga sinaunang ninuno sa paggawa ng mga
bangka para sa paglalakbay, agrikultura, at collective survival. Ang paksa ng episode na ito
ng Dayaw ay tungkol sa mga tangible na produkto na ginawa ng ating mga katutubong
artisan, na gumawa ng ilang inukit na pigurang kahoy, ilang palamuti, at ilang kasangkapan.
Iginiit ni Legarda na mauunawaan ng mga manonood ng TV na ito ang lalim ng ating mga
kultura at pamana ng sining ng bansa, na isa ring pagsasakatuparan para sa ating katutubong
populasyon. Dalawang grupo ng katutubo, partikular mula sa Palawan at Ifugao, ang
itinampok sa unang yugto. Ipinakita sa mga manonood kung paano pinahahalagahan ng mga
katutubo na ito ang kagubatan at kapaligiran, at kung paano hinikayat sila ng paggalang na ito
sa kanilang tirahan na gamitin nang matalino ang mga likas na yaman. Bukod sa magagamit
nila ang kanilang lupain para mabuhay, nakapag-iwan din sila ng pangmatagalang pamana
para sa kapakinabangan ng susunod na henerasyon. Lihim akong umaasa na ang lahat ng
Pilipino ay maipabatid sa pamamaraang ito sa pagpapanatili ng ating mga lupain. Ang
Hudhud Chants ng mga Ifugao at ang Darangen ng mga Maranao, sa kabilang banda, ay
nagbukas ng aking mga mata sa ikalawang yugto.

At para sa konklusyon, nang mapanood ko ang lahat ng limang yugto ng seryeng

Dayaw TV ay napukaw ang aking interes sa kultura at tradisyon ng mga katutubong grupo sa
Pilipinas, ang mahalagang kapaligiran at likas na yaman ng bansa, ang napakalinis na
napreserbang kolonyal na mga pamana, at ang mga karapat-dapat na GAMABA awardees. .