Professional Documents
Culture Documents
PANITIKANG SINAUNA
Sanligang
kasaysayan
(Kung ang Alamat ay tumatalakay sa pinagmulan at ang mito ay ginagampanan naman ng mga
diyus-diyosan, sa iyong palagay, sa anong kaparaanan kaya tayo nagkaroon ng mga ganitong
anyo ng panitikan?)
Dala ng kakapusan sa kaalamang maka-agham, ang mga phenomena o mga
pangyayari sa kalikasan ay binibigyan ng ating mga sinaunang katutubo ng
mga paliwanag sa abot ng kanilang malikhaing guniguni. Naging kapani-
paniwala sa kanila ang ganitong haka-haka – lubha pa’t napatunayan ang
pagkakahabi ng mga pangyayari – hanggang ang mga alamat at mitong ito ay
makapasok maging sa kanilang pananampalataya sa lumikha.
MGA HALIMBAWANG ALAMAT
• Bakit maliwanag ang araw kaysa buwan (Kapangpangan)
Ayon sa alamat may isang Bathala na lumikha ng mundo at meron siyang dalawang anak, isang lalaki na
nagngangalang Apolaki at isang babae na nagngangalang Mayari. Ang kanila raw mga mata ang nagtatanglaw
sa mundo kaya’t mahal na mahal sila ng mga nilikha rito. Ngunit dumating ang araw na pumanaw ang bathala
at ang dalawang magkapatid ay nagkaroon ng inggitan sa pag-uukol ng pagmamahal ng daigdig. Nag-away
sila at nagkasakitan hanggang sa mabulag ni Apolaki si Mayari nang suntokin niya ito. Pinagsisihan ito ni
Apolaki kaya’t inamo niya ang kapatid at upang patunayan ang kaniyang pagsisisi ay sinabi niya rito na silang
magkapatid ay hati sa kapangyarihan. Napagkasunduan nilang ang pagbibigay ng liwanag sa daigdig ay hatiin
sa dalawa, si Apolaki sa araw at si Mayari naman sa gabi. Sapagkat iisa na ang mata ni Mayari ang gabi ay
nahihigitan ng liwanag ng araw na ibinibigay ni Apolaki. Naging araw si Apolaki at naging Buwan si Mayari.
MGA HALIMBAWANG ALAMAT
• Pinagmulan ng lahi (Bisaya)
Batay sa akda, noong unang panahon raw ay wala pang tao sa daigdig kaya’y ang bathalang si Laon (Bathala ng mga
Bisaya) ay umisip ng paraan upang maging mapayapa, masaya, at masigla ang daigdig. Ipinasiya niyang lumikha ng
mga tao.
Isang araw, kumipal siya ng lupa, inihugis ito at iniluto sa isang hurno. Pagkahango sa niluto ay napuna niyang ito’y
ubod ng itim dahil sa pagkasunog. Ito ang pinagmulan ng mga negro natin sa kasalukuyan.
Sa muling pagsasalang niya sa hurno ay nagkaroon siya ng agam-agam na baka masunog na naman ito kung kaya’t sa
labis na pag-aalala ay hinango niya ito agad kaya’t ito ay nahilaw. Ito ang pinagmulan ng lipi ng mga puti.
Dahil sa naunang dalawa, nakasanayan ng bathala ang paghuhurno at ang ikatlong salang niya ay naging kasiya-siya
sapagkat hustong-husto ang luto, hindi sunog at lalong hindi hilaw. Ito ang siyang pinagmulang ng lahing kayumanggi.
HALIMBAWANG MITO
• Si Malakas at si Maganda
•Bakit kulang ang liwanag ng buwan.
MGA BULONG
Pag-aasawa ng bayani.
MGA
HALIMBAWANG
EPIKO
Epiko ng Bisaya
Apat ang kinikilalang epiko ng mga Bisaya: Haraya, Lagda, Maragtas at
Hinilawod.
AKO AY PILIPINO
HANGGANG SA MULI