Wika at Panitikan sa

Pagpapatibay ng
Pilipinong Identidad
G E F I D 0 1 X

Inst. Michael Art G. Muñoz, LPT.

PANITIK
AN
 MGA KATUTUBONG PELIKULA
PANITIKAN

MGA
PAKSANG
TATALAKAYIN
MUSIKA TULA
DAGLI
MAIKLING KUWENTO
KATUTUBONG
PANITIKANG
PILIPINO
MGA PAKSANG
TATALAKAYIN:

KAHULUGAN AT KATUTUBONG PANUNURI SA "ANG

KAHALAGAHAN NG PANITIKANG PILIPINO BAKUNAWA"
PANITIKANG PILIPINO
MGA RESULTA NG
PAGKATUTO:

Nauunawaan ang Napahahalagahan ang pag- Naiuugnay sa sarili ang

Panitikang Pilipino sa unawa sa pagpapahayag ng mga naging impluwensya
pagpapatibay ng Pilipinong Panitikan ng panitikan
Identidad
PANITIK
AN
 "pang-titik-an“

PANITIKAN galing sa Latin na littera na

nangunguhulugang titik.
 Nagsasabi o nagpapahayag ng
mga kaisipan, mga
damdamin, mga karanasan,
PANITIKAN
hangarin at diwa ng mga tao.
 Nagsasalaysay ito sa pamahalaan, lipunan at mga
pananampatalaya at mga karanasang may
kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng
pag-ibig, kaligayahan, kalungkutan, pag-
PANITIKAN asa, pagkapoot, paghihiganti,
pagkasuklam, sindak, at pangamba.
“ Ang tunay na panitikan ay yaong walang kamatayan, yaong
nagpapahayag ng damdamin ng tao bilang ganti niya sa
reaksyon sa kaniyang pang-araw-araw na pagsusumikap
upang mabuhay at lumigaya sa kaniyang kapaligiran at gayun
din sa kaniyang pagsusumikap na makita ang Maykapal.

”
Atienza, Ramos, Zalazar, at Nazal
KATUTUBONG
PANITIKANG
PILIPINO
 Ito ay maaaring naitala sa pamamagitan ng
pasulat na paraan, subalit, mas karaniwang
naipasa sa pamamagitan ng salin-dila o
salin-bibig.
KATUTUBONG
PANITIKANG PILIPINO

Bugtong
Kuwentong-bayan
Epiko
Alamat
Katutubong awitin
 • Ito ay isang palaisipan o talinghaga na
may nakatagong kahulugan.

• Kadalasang patungkol sa pag-uugali,

BUGTONG kaisipan, pang-araw-araw na buhay at
katutubong paligid ng mga Pilipino.
BUGTONG
 Bumili ako ng
alipin, mas
mataas pa sa akin
Bumili ako ng alipin,
mas mataas pa sa
akin

SOMBRERO
Nakayuko ang
reyna, hindi
nalaglag ang
korona
Nakayuko ang reyna, hindi
nalaglag ang korona

BAYABAS
Baboy ko sa Pulo,
balahibo’y pako
Baboy ko sa Pulo,
balahibo’y pako

LANGKA
Kaisa-isang plato,
kita sa buong
Mundo
Kaisa-isang plato, kita sa
buong Mundo

BUWAN
Maliit na bahay,
puno ng mga
patay
Maliit na bahay, puno ng
mga patay

POSPORO
 • Karaniwang pumapatungkol sa mga
kuwento sa buhay.

KUWENTONG- • Pinagmulan ng lahi, kauna-unahang lalaki

BAYAN at babae sa daigdig, kuwento tungkol sa
buwan at araw, at iba pa.
 Mga Halimbawa:

• Ang Pinagmulan ng Lahi (Bisaya)

• Si Malakas at Si Maganda (Tagalog)
KUWENTONG- • Juan Tamad (Tagalog)
BAYAN • Naging Sultan si Pilandok (Maranaw)
• Ang Batik ng Buwan (Bisaya)
 • Mabakas ang kasaysayan may kaugnayan
EPIKO sa kalinangan ng ating lahi.
• Patungkol sa karakter na may angkin o
natatanging kakayahan.
 Mga Halimbawa:

• Biag ni Lam-ang (Ilokano)

• Hinilawod (Panay)
EPIKO • Bidasari (Mindanao)
• Ibalon (Bicolano)
• Indarapatra at Sulayman (Mindanao)
 • Nagsasalaysay ng pinagmulan ng isang
bagay.
• Ang ating kalinangan at kabihasnan ay
malinaw na nasasalamin.
ALAMAT • Karamihan sa mga alamat noon ay hindi
nasusulat. Nito na lamang mga huling
panahon nang magkaroon ng mga aklat.
 Mga Halimbawa:

• Alamat ng Bulkang Mayon

(Bicol)
ALAMAT • Alamat ng Bundok Kanlaon
(Bisaya)
• Alamat ng Mangga
• Alamat ng Kasoy
 • Mababakas sa mga unang kantahing-bayan ang
ating kalinangan at kabihasnan.
• Sa mga damdamin at diwang nakapaloob sa mga
KATUTUBONG ito ay maaaninag natin ang mga gawi at
kaugalian ng ating mga ninuno.
AWITIN
 Mga Halimbawa:

• Ang “Oyayi” (Paghele)

• “Soliranin” (Manggagawa)
KATUTUBONG • “Talindaw” (Pamamangka)
AWITIN • “Kumintang” (Pakikidigma)
• “Kundiman” (Pag-ibig)
• “Dalit” (Papuri)
 ANG
BAKUNAWA
Noong unang panahon,
naniniwala ang mga sinaunang
Pilipino na lumikha si Bathala
ng pitong buwan upang
paliwanagan ang gabi. Ang
Bakunawa, na napapahanga sa
kagandahan at karikitan ng
mga buwan, ay uusbong mula
sa karagatan upang kainin ang
mga buwan, kaya’t nagalit si
Bathala, at sila’y naging
magkaaway.
Upang takutin ang Bakunawa,
ayon sa iba, ang mga Pilipino
ay gumagawa ng ingay.
Mayroon ding nagsasabi na
tumutugtog ang mga Pilipino
ng nakapapawing musika, sa
ganap na pag-asang matutulog
ang Bakunawa.
May mga iba ring nagsasabi na
mayroong kapatid na babae
ang Bakunawa, isang pagong.
Ang pagong ay dumadalaw sa
iba’t ibang mga isla ng
Pilipinas upang maglaan ng
mga itlog. Ngunit nalaman ng
mga Pilipino na pagkatapos
bumangon ang pagong sa mga
isla, tumataas ang tubig ng
dagat at lumiliit ang kanilang
mga isla.
Dahil dito, ginawa nilang
mapatay ang pagong, na
nagdulot sa pagkagalit ng
Bakunawa. Dahil dito, nagawa
nitong makain ang mga buwan,
at nang humingi ng tulong ang
mga tao, isinaad ni Bathala ang
paraang makakapag-alis sa
Bakunawa, ang paggawa ng
ingay.
Isa pang naging alamat ng
Bakunawa ay nang ito raw ay
umibig sa isang babae ng isa sa
mga tribo. Nang malaman ng
pinuno ng tribo ito, pinasunog
niya ang bahay hanggang abo
nalang ang matira. Dahil dito,
nagalit ang Bakunawa at
tinangka niyang kainin ang
lahat ng mga buwan bilang
ganti.
Nang malapit na niyang kainin
ang huling buwan, lumabas si
Bathala at itinapon niya ang
Bakunawa sa isang lugar na
malayo sa kaniyang tahanang
dagat. Tuwing eklipse raw,
muling sinusubukan ng
bakunawang kainin ang huling
buwan.
 ANG
BAKUNAWA
 Ano-ano ang mga
katangian, kultura,
gawi, o paniniwalang
Pilipino ang naipakita?
GAWAIN #1 (indibidwal)
Pagsusuri ng Awit (tradisyunal – hanggang 90’s)
1. Bawat indibidwal ay pipili ng isang lokal na awit.
2. Susuriin batay sa:
o Kaligiran ng akda
o Kahulugan at mensahe
o Isyung panlipunang tinalakay sa akda
o Paglalahad ng mga kaukulang datos tungkol sa isyung napili
o Pagkakakilanlang Pilipino
3. Gumamit ng mga kredibol na sangguniang magpapatibay sa pagsusuri.

PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA:
Kawastuhan at kahusayan sa pagsusuri - 50
Kaisahan at organisayon ng nilalaman - 30
Pagsaalang-alang ng tuntuning gramatikal- 20
Kabuuan: 100 PUNTOS
ASYNCHRONOUS:
Panoorin ang mga sumusunod na lektura ni Allan Derain:
https://www.youtube.com/watch?v=hoKBrULgoOw&list=LL&index=1&t=1s
https://www.youtube.com/watch?v=QNBNOqVlc9g&list=LL&index=2
Wika at Panitikan sa
Pagpapatibay ng
Pilipinong Identidad
G E F I D 0 1 X

Bb. Princess Joy C. Ragsac