PANITIKANG PILIPINO SA

PANAHONG PRE-KOLONYAL
Ella Marie Pilapil, LPT
Instructor, GNED 14
Cavite State University
 PANITIKANG PRE-KOLONYAL
ANG PANITIKAN AY MAY
MALAKING KAUGNAYAN SA
KASAYSAYAN
Ang panitikan ay naglalarawan ng
buhay, kultura, tradisyon, kaugalian,
at karanasan ng tao. Nagpapahayag
ang panitikan ng damdamin ng
bawat indibidwal, gaya ng pag-ibig,
kabiguan, tagumpay, lungkot, tuwa,
at marami pang mukha ng buhay.
ANG PANITIKAN AY
SALAMIN NG BUHAY
Pinapaksa ng panitikan ang ating
pinagmulan. Nasasalamin dito ang
pinagmulan ng isang lahi at ang
pagsulong at pag-unlad na isang
bansa sa bawat panahong kanyang
dinaanan at pagdadaanan pa.
ANG PANITIKAN AY NAGPAPAKITA
NG PANLIPUNAN AT PANLAHING
PAGKAKAKILANLAN
Ang kaugalian ng ating lahi ay
mababakas sa iba’t-ibang anyo ng
panitikan. Ayon sa mga mananakop
na dayuhan, ang ating mga ninuno
ay mayaman sa mga alamat,
kwentong bayan, epiko, at iba pa na
nagtatampok sa kultura at
pagkakakilanlan ng ating lahi.
2
IBA PANG KATANGIAN NG PANITIKANG
PRE-KOLONYAL

Ang panitikan noong bago

pa dumating ang mga
kastila ay binubuo ng
kasaysayan ng ating lahi at
Karaniwang pasalin-dila ang kakikitaan ng kanilang Ang panitikang pre-kolonyal
anyo ng panitikan sa paniniwala sa mga anito o ay nagpapatunay na may
panahong pre-kolonyal. diyus-diyosan tulad ng sibilisasyon o kabihasnan na
Ngunit kalaunan ay araw, ilog at marami pang ang mga katutubo sa
natutuhan din ng ating mga iba na nasa ating Pilipinas bago pa dumating
ninuno ang pagsusulat. kapaligiran; at dahil na rin ang mga Kastila.
nakapaloob sa panitikang
ito ang araw-araw nilang
pamumuhay.
3
DALAWANG BAHAGI NG
PANITIKANG SINAUNA
4
1
KAPANAHUNAN NG MGA
ALAMAT
1300 A.D.
5
2
KAPANAHUNAN NG MGA
EPIKO AT TULANG BAYAN
1565 A.D.
6
 IBA’T-IBANG ANYO NG PANITIKANG PRE-KOLONYAL
▰ Alamat

▰ Kwentong Bayan

▰ Epiko

▰ Awiting Bayan

▰ Bugtong
7
ALAMAT
Noong panahong pre-kolonyal, ang alamat ay
karaniwang pumapaksa sa pinagmulan ng
isang bagay, pook, kalagayan, at katawagan.
Bagamat likhang-isip lamag, masasalamin sa
mga alamat ang mga kaugaliang Pilipino.

8
 MGA ALAMAT SA PANAHONG PRE-KOLONYAL

Si Malakas at si Maganda Ang Alamat ng Bulkang Mayon

(Tagalog) (Bicol)

Ang Alamat ng Bigas Bakit Nakatira sa Pungkahoy

(Bohol) ang Matsing
(Pangasinan)
Ang Araw at ang Gabi
(Pampanga)
9
KWENTONG BAYAN
Ang kwentong bayan ay anyo ng panitikan na
nagpasalin-salin sa bibig ng mga tao at
nakatuon sa pakikipagsapalaran, pag-iibigan,
katatakutan, at katatawanan. Nakatutulong
ang mga kwentong bayan upang
mapahalagahan natin ang ating kapaligiran,
makilala ang ating katauhan, at maiayos ang
ating pananaw sa buhay. 10
MGA KWENTONG BAYAN SA
PANAHONG PRE-KOLONYAL

Naging Sultan si Pilandok

(Maranaw)

Si Baego a Raga at ang Sultan

(Mindanao)

Si Juan at ang Bayabas

(Tagalog)
11
EPIKO
Ang epiko ay naglalahad ng kwento ng
kabayanihan at punung-puno ng mga
kagila-gilalas na pangyayari.

12
 MGA EPIKO SA PANAHONG PRE-KOLONYAL

Bidasari Bantugan
(Moro) (Muslim)

Biag ni Lam-ang
(Ilokano)

Ibalon
(Bikolano)
13
 Karaniwang Banghay ng mga Epiko

Pagkabuhay
Pag-alis ng Pagtataglay Paghahanap Pakikipaglaban na muli ng
pangunahing ng ng at
pangunahing
tauhan sa anting-anting pangunahing pagtatagumpay/
pagkasawi ng tauhan;
sariling o agimat ng tauhan sa
pangunahing pagbabalik sa
tauhan pangunahing isang
tauhan tahanan;
tauhan minamahal
pag-aasawa

14
AWITING BAYAN
Ang mga awiting bayan noong panahong
pre-kolonyal ay mga katutubong awitin na
nagmula sa mga akdang pasalin-dila. Ang
mga awiting bayan ay nagpapakilala ng
diwang makata at bunga ng matulaing
damdaming galing sa puso at kaluluwang
bayan.
15
 MGA AWITING BAYAN SA
PANAHONG PRE-KOLONYAL

Kundiman Manang Biday

(Tagalog) (Ilocos)

Atin Cu Pung Singsing (I Once Had a Ring)

(Pampanga)

Sarong Banggi (One Night)

(Bicol)
16
ATIN CU PUNG SINGSING (Pampanga)

17
MANANG BIDAY (Ilocos)

18
BUGTONG
Isa itong uri ng panitikang kawili-wili. Ito ay
isang paraan ng pagpapalawak ng
talasalitaan at pagsasanay sa mabilis na
pag-iisip. Noong panahong pre-kolonyal, ang
bugtungan ay ginagawa sa mga pagtitipon
tulad ng lamayan sa patay, pagtatanim ng
palay, sa bayanihan, at iba pa.
19
 MGA BUGTONG SA
PANAHONG PRE-KOLONYAL

Yumuko man ang reyna, ‘di Kung kailan mo pinatay, saka pa

nalalaglag ang korona humaba ang buhay
| bayabas | | kandila |

Bumili ako ng alipin, mas Ako ay may kaibigan,

mataas pa sa akin kasa-kasama ko saan man.
| sombrero | | anino |

20
SALAWIKAIN / KASABIHAN
Ang salawikain (proverb) ay mga pangaral at
karunungan na may tugma at sukat, at ginagamit ng
mga matatanda upang magpayo, gumabay, at magturo
ng mabuting asal. Ang kasabihan (saying) naman ay
mga matatalinghagang pahayag na nagbibigay-aral sa
mga kabataan at kadalasang galing sa mga karanasan
ng mga nakatatanda.

21
 MGA SALAWIKAIN/KASABIHAN
SA PANAHONG PRE-KOLONYAL

Ang tamad na tao Kung may tiyaga,

Walang ilalagay sa plato may nilaga

Ilog na maingay ay mababaw Ang tao ay dapat magpakabuti

Ilog na tahimik ay malalim Sapagkat ang kamatayan ay
nakasunod parati
Huwag mong gawin sa iba
Ang ayaw mong gawin sa iyo
22
 REPERENSYA:

Perspektibong Historikal ng Panitikan ng Pilipinas

ni
Patrocinio V. Villafuerte at Rolando A. Bernales
Mutya Publishing House
2019

23