Father Saturnino Urios University

Arts and Sciences Program

Ang Panitikan
Bago Dumating
ang Kastila
GE 116: Panitikang Filipino

STEPHANIE F. EBARAT
Faculty, Humanities Division
sfebarat@urios.edu.ph
2
Source: Nora Aunor – Sarung
Banggi (lyric video). Alpha Records.
Retrieved August 2021 from
https://www.youtube.com/watch?v
=SaRJCG4MWjY

3
Sulyap sa
Kasaysayan

4
“ Ang katuturan ng karanasan at
istoriya’y di ang pagtanda sa
mga pangyayari. Kundi ang
pagtatamo ng aral sa kanila.”
- Amado V. Hernandez -

5
Sulyap sa Kasaysayan

▰ Ang mga katutubong Pilipino ay mayroon

nang maituturing na sariling panitikan.
Mayroon na silang sistema ng pagsusulat na
tinatawag na alibata o baybayin.

▰ Ang pamamalasak ng lipat-dila o pasalitang

uri ng panitikan ang isa sa pangunahing
katangian ng panitikan sa panahong ito.

6
7
8
Ang Alibata o Baybayin

▪ Ang Alibata ay hango sa alpabetong Arabo na “alif-ba-

ta.”
▪ Ang Baybayin naman say mula sa salitang “baybay” na
nangangahulugang ispeling.

9
Ang Alibata o Baybayin

▪ Ito’y binubuo ng labimpitong (17) titik: tatlong (3) patinig

at labing-apat (14) na katinig.

10
Awiting Bayan/Kantahing Bayan

11
Awiting Bayan/Kantahing Bayan

12
Epiko

▪ Ang epiko ay galing sa salitang Griyego na “epos” at

nangangahulugang salawikain o awit ngunit ngayon ito’y
tumutukoy sa pasalaysay na kabayanihan.
▪ Isang mahabang tulang pasalaysay.
▪ Tungkol sa mga mahiwagang pangyayari o mga kabayanihan.
▪ Masasalamin sa mga epiko ang maipagmamalaking mga
katangian ng ating mga ninuno.
▪ Ginagamit ang mga epiko sa mga seremonya o ritwal para
makatiyak ng kalusugan at pananatili sa tungkulin ng isang
pinuno.

13
Epiko

14
Mito at Mulamat

▪ Ang mitolohiya ay tinatawag ding mulamat. Ito ay

kuwentong likha ng mayamang guniguni ng sumulat
tungkol sa mga bathala, diyos o diyosa, malikmata at mga
nilikhang sadyang naiiba sa pangkaraniwang nilikha na
sumasagisag sa iba’t ibang kaugalian ng tao.
▪ Maaaring uriin ito sa pagitan ng alamat at pabula.
▪ Ang mito ay nakawiwiling basahin, nakalilibang,
nakatutuwa, at nagpapaliwanag ng iba’t ibang pangitain
ng kalikasan.

15
Mito at Mulamat
Mga Diyosa
Anion tabo Diyosa ng hangin at ulan
Apolaki Diyos ng digmaan
Bathala o Abba Pangunahing Diyos
Hanan Diyos ng mabuting pag-aani
Idionale Diyos ng mabuting Gawain
Libugan Ang nangangasiwa sa pag-aasawa
Limbongan Nagtatanod sa pagsilang sa isang buhay
Limoan Ang nangangasiwa kung paano mamatay

Mapolan Masalanta Patron ng mangingibig

Tala Diyosa ng pang-umagang bituin
Patianak Tagabantay sa lupa

16
Mito at Mulamat

Mga Mabubuting Espiritu

Limbang Tagabantay sa kayamanang nasa ilalim ng
lupa
Mamanjig Nangingiliti ng mga bata
Patianak Tagabantay sa lupa
Mga Masasamang Espiritu
Kapre Maitim na higante at may tabako
Salot Nagsasabog ng sakit
Tama-tama Maliliit na tao na kumukurot sa sanggol
Tanggal Matandang babae sumisipsip ng dugo ng
sanggol, sa kanyang paglalakbay iniiwan
niya ang kalahati ng kanyang katawan
Tiktik Ibong kasama ng aswang

17
Mga Kuwentong Kababalaghan

▪ Ito’y mga salaysay tungkol sa lamang-lupa, nuno sa

punso, tiyanak at iba pa. Ito ay likha lamang ng
imahinasyon at haka-haka kung kaya’t mahirap
paniwalaan.

18
Kapre

19
Tikbalang

20
Aswang

21
Nuno sa Punso

22
Manananggal

23
Engkantada

24
Mangkukulam

25
Tiyanak

26
Pugot

27
Ikugan

28
Sagang

29
Buringkantada

30
Layog

31
Nimpa

32
Lampong

33
Sources

▰ Montera, Godfrey G. et al. 2009.

Panitikang Filipino. Quezon City: Alps
Publications.
▰ https://www.youtube.com/watch?v=S
aRJCG4MWjY

34
35