Panitikan sa Matandang Panahon(Bago ang Kastila)Grp.

1 : Kit Agad, Ed Barroga,

CamilleCarreon, Criza Calabon, Rheena Dampil,Therese Gayagoy, Erika Juanson, Al’ya
Sarmago10 - AcaciaKapaligirang PangkasaysayanSinasabi na noong unang
panahon, nagkaroon ng iba’t-ibangmigrasyon sa Pilipinas na siyang
pinagmulan ng ating mganinuno.
Negrito o Ita
Sila ang mga unang nanirahan sa Pilipinas. Sinasabing nakaratingsila sa lugar
na ito sa pamamagitan ng tulay na lupa. Sila aynangaso at namitas
ng mga bunga para mabuhay. Ang kanilangpanitikan ay binubuo ng mga awitin at
pamahiin
.Indonesyo
Ang mga unang sapit na Indonesyo ay mapuputi at manilaw-nilawang balat dahil may
lahing Mongol at Kaukau. Sila’y marunongnang mamahay ng sarili, magtanim
ng halaman at mangisda.Makalipas ang 4000 taon ay dumating naman ang
ikalawang sapitna Indonesyo. Naiiba ang kanilang hitsura sa nauna at
masnakahihigit sa kalinangan. Sila ay may sarili nang
sistemangpamahalaan, may mga hanapbuhay, marunong magluto ngpagkain
at may dalang panitikan gaya ng epiko, kuwentongbayan, alamat,
pamahiin at pananampalatayang pagano.Sinasabing sila ang mga ninuno ng mga
Ipugaw.

Malay
Tatlong pangkat ng mga Malay ang nakarating sa Pilipinas.Dumating
ang unang pangkat ng mga 200 taon bago namatay siKristo at 100 taon
pagkamatay ni Kristo. Sila ay nagdala ng kanilang pananampalatayang
pagano at awiting panrelihiyon.Tumira sila sa kabundukan ng Luzon at naging
ninuno ng mgaIgorot, Bontok at Tinguanes.Dumating naman ang ikalawang
pangkat mula 100 hanggang1300 taon pagkamatay ni Kristo. May dala silang
wika, alpabeto,awiting bayan, kuwentong bayan, mga alamat at
mgakarunungang bayan. Sila rin ang nagdala ng barangay at nagingninuno ng mga
Tagalog, Bisaya , Ilokano at iba pa.Ang ikatlong pangkat ay mga Malay na Muslim.
Nagdala sila ngepiko, alamat, kuwentong bayan at pananampalatayang Islam.Sa
panahong ito ay nagsimula nang makipagkalakalan angPilipinas sa mga
karatig-bansa nito. Dahil nagkaroon rin ng palitanng kultura sa kalakalan,
nagdala ito ng mga impluwensya sapanitikan
.Intsik
Dahil sa dalang wika kaya mahigit 600 salitang Intsik ang nagingbahagi ng
wikang Pilipino. Ilan sa mga ito ay: susi, mangkok,talyasi, kawali,
kawa, bakya, tingi, Ingkong, Impo, bayaw, kuya,diko at sangko.

Bumbay
Sila ay nagdala ng pananampalatayang Bramanistiko atpanitikang epiko,
awiting bayan at liriko. Marami ring salitangBumbay ang naging
bahagi ng wikang Pilipino tulad ng guro,bansa, mukha, likha, hukom at
dukha.
Arabo at Persiyano
Nagdala sila ng mga epiko, kuwentong bayan, dula at alamat.
Layunin ng Panitikanlibanganpagpapahayag ng damdaminpagpapaliwanag ng mga bagay,
pinagmulan, pangyayari atiba pa
Mga Akdang Lumitaw
Ang mga akda noon ay nahahati sa dalawang uri: kuwento attula. Naipasa ang mga
ito sa iba-ibang henerasyon sapamamagitan ng oral na tradisyon at pag-awit.
Mga Kuwento♥Alamat-
mga kuwento na nagsasalaysay sa pinagmulan ng mgabagay, pook o pangyayari.hal.
Alamat ng Bigas Alamat ng Bundok Kanlaon
Mito-
tulad ng alamat na nagsasalaysay ng mga pinagmulanngunit gumagamit ng
mga diyos at diyosa bilang tauhan.hal. Si Malakas at si Maganda Buwan at Araw
Kuwentong Bayan-
mga kuwentong naglalarawan ng mga kaugalian,pananampalataya at suliraning
panlipunan ng mga katutubo. hal. Juan Tamad (Tagalog) Abunawas
(Muslim)
Epiko-
tulang pasalaysay na karaniwang tungkol sapakikipagsapalaran, katapangan
at kabayanihan ng isang bayani.hal. Biag ni Lam-Ang (Iloko) Ibalon (Bikol)
Maragtas (Bisaya) Bantugan (Maranaw) Tuwaang (Bagobo)

Pabula- kuwentong gumagamit ng mga hayop bilang tauhan at naglalaman ng leksyong

moral.hal. “Ang Gamu-gamo”
Mga Tula Awiting Bayan- nagpapahayag ng damdamin, kaugalian,karanasan,
pananampalataya at gawain o hanapbuhay ng mgataong nakatira sa isang pook.
Sapuso ito ng ating mga katutubo.Sa katunayan, sila ay umaawit habang
naglalayag, nagsasaka,nagkakatuwaan at nagluluksa sa patay.
hal.
Dalit-
awit panrelihiyon na tungkol sa debosyon, paghingi ngtawad, pagpapagaling sa
maysakit, paghingi ngkasaganahan sa buhay, bukid at dagat.Pumanaog, pumanaogSi
Mansilatan sanaSi Badla ay bababa Mamimigay ng lakasPasasayawin ang mga
BaylanPaligiran ang mga Baylan
Diona-
awit sa kasalUmawit tayo at ipagdiwangAng dalawang pusong ngayo’y ikakasalAng
daraanan niyang landasSabuyan ng bigas
Kumintang-
awit pandigmaAng nuno nating lahatSa kulog ay hindi nasisindakSa labanan, di
naaawatPinuhunan buhay, hirapUpang tayong mga anakMabuhay nang panatagHalina at
usigin

Bahay ko sa gulod,Iisa ang tukod. - kabuteSalawikain- isang patalinhagang pahayag

na ginagamit ng matatanda noon upang mangaral at akayin ang mga kabataan sa
mabuting asal.Ang hindi lumingon sa pinanggalingan,Hindi makakarating sa
pinaroroonan.Anak na hindi paluhain,Ina ang patatangisin.Kawikaan- patulang
panunukso o panunudyo.Malakas nga ang loob,Mahina naman ang tuhodIka’y isang
lalaking matapangHuni ng tuko ay kinatatakutanPalaisipan- nasa anyong patula na
humihingi ng kalutasan sa isang suliraninSa isang kulungan ay may 5 baboy na
inaalagaan si Mang Juan pero lumundag ang isa. Ilan ang natira?- 5 parin dahil
lumundag lang naman yung isaAlibataAng alibata ay ang sinaunang sistema ng pagsulat
ng mgaPilipino na binubuo ng alpabeto na may 3 pantig at 14 na katinig.Isinusulat
ito ng pababa at binabasa mula kaliwa, pakanan.Dahil sa kawalan ng gamit pang-
imprinta, ang mga katutubo aygumamit ng matulis na kahoy bilang panulat at sumulat
sa biyasng kawayan, talukap ng niyog o bunga at mga dahon ng kahoy o
saging. Sa kabila nito, ang mga naisulat sa makinis na bato aysiyang tumagal ng
mahabang panahon.Ang sistema ng pagsulat na ito ay naging mahalaga
upangmagkaintindihan ang mga Pilipino na noo’y walang iisang wika. Mga Kilalang
ManunulatAng mga sinaunang akda ay kinikilala bilang pagmamay-aring grupo dahil ang
mga ito ay nilikha at inawit nila bilang isanggrupo.