«Η «ισότητα» των δύο φύλων στον

επαγγελματικό χώρο»

Τμήμα: Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής

Μάθημα: Κοινωνική Ψυχολογία
Ονοματεπώνυμο διδάσκοντα: Montgomery Anthony
Ονοματεπώνυμο επιμελήτριας: Παπαγεωργίου Αικατερίνη (esp19035)
Έτος: 2ο
Εξάμηνο: Δ’

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Περιεχόμενα

Εισαγωγή..............................................................................................................................................3

Είδηση..................................................................................................................................................3

Θεωρία..................................................................................................................................................4

Σύνδεση................................................................................................................................................5

Συζήτηση..............................................................................................................................................6

Συμπεράσματα......................................................................................................................................7

Βιβλιογραφία........................................................................................................................................8

2
Εισαγωγή

Η ψήφιση της αρχής περί ισότητας των δύο φύλων από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών το 1975

στην Ελλάδα οδήγησε σε αλλαγή σε πολλούς από τους νόμους στους τομείς της οικονομίας, της

εργασίας, της παιδείας και της κοινωνίας γενικότερα. Η ισότητα των δύο φύλων στοχεύει στην

εξάλειψη κάθε διάκρισης απέναντι στο κατώτερο φύλο, δηλαδή το γυναικείο. Συγκεκριμένα, όσον

αφορά τον επαγγελματικό κλάδο σκοπός της ισότητας είναι η αξιοποίηση του συνόλου του

ανθρωπίνου δυναμικού ώστε να υπάρχουν τα μέγιστα αποτελέσματα. Με αυτό τον τρόπο δηλαδή

καταπολεμάται ένα μεγάλο μέρος της ανεργίας, ενισχύεται η οικονομία της χώρας και

αναπτύσσεται η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή. Ωστόσο, παρά τη νομοθεσία και τα

πλεονεκτήματα που προσφέρει η φυλετική ισότητα, δεν έχει επιτευχθεί η ουσιαστική και πλήρης

υλοποίησή και εφαρμογή της στην εργασία. Οι γυναίκες παραμένουν το αδύναμο φύλο και πολλά

από τα δικαιώματά τους καταπατώνται, ειδικά αν ο υπεύθυνος μίας επιχείρησης είναι άνδρας.

Θεωρούνται ως αδύναμες και ανίκανες να αναλάβουν υψηλά αξιώματα και έτσι ο ρόλος τους

περιορίζεται σε αυτόν της «καλής νοικοκυράς και μητέρας». Αυτή η αντίληψη κυριαρχεί όχι μόνο

στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, ακόμη και στις πιο ανεπτυγμένες χώρες.

Είδηση

Η ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων στον εργασιακό χώρο έχει εξακριβωθεί μέσα από

πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια. Μία από αυτές είναι η υπόθεση του πρώην διευθύνοντα

συμβούλου της Korea Gas Safety Corp, Park Gi-dong. Ο Park καταδικάστηκε σε 4 χρόνια

φυλάκιση και καταβολή προστίμου ύψους περίπου 250.000 δολαρίων για διάκριση εις βάρος των

γυναικών στη διαδικασία της πρόσληψης. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2015 και τον Μάιο του

2016 διέταξε τους υπευθύνους των προσλήψεων να παραποιήσουν τα αποτελέσματα από τις

βαθμολογίες που είχαν συγκεντρώσει οι ενδιαφερόμενοι στις συνεντεύξεις, ώστε να επιλέγουν

άνδρες αντί για γυναίκες. Αλλοιώθηκαν έτσι τα αποτελέσματα 31 συμμετεχόντων και

3
αποκλείστηκαν 7 γυναίκες παρόλο που η βαθμολογία τους ήταν αρκετά υψηλή. Επιπλέον,

προσλήφθηκαν 13 άνδρες αν και βρίσκονταν στην κατάταξη αποκλεισμού.

Ο Park στη δίκη του ισχυρίστηκε ότι οι γυναίκες υπάλληλοι θα καθυστερούσαν την πρόοδο

της επιχείρησης λαμβάνοντας άδεια μητρότητας. Ακόμα, τις περιέγραψε ως λιγότερο ικανές να

εκτελέσουν επί τόπου εργασία στις εγκαταστάσεις και ως ακατάλληλες για διάφορα είδη εργασίας

καθώς δεν έχουν καθόλου σωματική δύναμη και αντοχή. Η παρατυπία στις διαδικασίες

απασχόλησης μέσω της χειραγώγησης των αποτελεσμάτων οδήγησε σε υποβάθμιση της

εμπιστοσύνης του κοινωνικού συνόλου απέναντι στις δημόσιες επιχειρήσεις (Hae-myoung, 2018;

Hyun-jung, 2018; Κλείτσα, 2019).

Θεωρία

Παρά τις εξελίξεις που προκάλεσε η ανάπτυξη της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της

κοινωνίας οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως. Προκατάληψη

ονομάζουμε την αρνητική στάση απέναντι σε μία κοινωνική ομάδα ή κάποιο από τα μέλη της η

οποία σχηματίζεται εκ των προτέρων και αυθαίρετα. Η συμπεριφορική έκφραση της προκατάληψης

περιγράφεται ως διάκριση. Σημαντικό μέρος τους αποτελεί ο σεξισμός, δηλαδή τα στερεότυπα που

υπάρχουν απέναντι σε ένα άτομο με βάσει το φύλο του. Το στερεότυπο παρουσιάζεται ως μία

ευρέως αποδεκτή και υπεραπλουστευμένη άποψη που έχουν οι άνθρωποι για μία κοινωνική ομάδα.

Τα δύο φύλα έχουν καθορισμένους ρόλους και χαρακτηριστικά μέσα στην κοινωνία, με

αποτέλεσμα να διαιωνίζεται η άποψη ότι οι γυναίκες αποτελούν το κατώτερο φύλο. Τα μέσα

μαζικής ενημέρωσης απεικονίζουν τον άνδρα ως τον κυρίαρχο ενώ τη γυναίκα ως μία νοικοκυρά

που ασχολείται μόνο με τα οικιακά.

Μία από τις θεωρίες της κοινωνικής ψυχολογίας που ερμηνεύει την προκατάληψη είναι

αυτή της κοινωνικής κυριαρχίας. Παρουσιάζει το βαθμό στον οποίο τα άτομα τείνουν να

αποδέχονται ορισμένες ιδεολογίες οι οποίες εδραιώνουν μία συγκεκριμένη ιεραρχία που ευνοεί μία

4
ομάδα και να αποδοκιμάζουν καταστάσεις ισότητας. Προσπαθώντας να κυριαρχήσει μία ομάδα

έναντι μίας άλλης απορρίπτει τη δικαιοσύνη, υιοθετεί απόψεις που παρουσιάζονται ως διακρίσεις

και αυξάνει το αίσθημα προκατάληψης απέναντι σε εκείνη που δεν χρησιμοποιεί την κοινωνική

κυριαρχία.

Παράλληλα, η θεωρία της δικαιολόγησης του συστήματος αποτελεί την εξέλιξη της

προηγούμενης θεωρίας καθώς δεν λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο της ιεραρχίας που βρίσκεται η

ομάδα αν και υπάρχει η επιθυμία για ανισότητα. Υποστηρίζει ότι συγκεκριμένες κοινωνικές θέσεις

οδηγούν τα άτομα στη διαιώνιση μίας μειονεξίας και στην αντίσταση απέναντι στην κοινωνική

αλλαγή. Προσχωρούν δηλαδή σε μία ιδεολογία που δικαιολογεί και προστατεύει το υπάρχον

καθεστώς ανισότητας (Hogg & Vaughan, 2010).

Σύνδεση

Η είδηση της ανισότητας στη διαδικασία πρόσληψης στη Νότια Κορέα σχετίζεται άμεσα με

τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις, τα στερεότυπα και τελικά με τις θεωρίες της κοινωνικής

κυριαρχίας και της δικαιολόγησης του συστήματος. Η προκατάληψη και τα στερεότυπα που έχουν

επικρατήσει όσον αφορά τα δύο φύλα επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τον διευθυντή Park της

εταιρείας Korea Gas Safety Corp ο οποίος οδηγήθηκε σε διάκριση των ενδιαφερόντων για μία θέση

εργασίας με βάση το φύλο τους. Το γεγονός ότι υποστήριξε ότι οι γυναίκες δεν είναι κατάλληλες

για κάθε επάγγελμα και ότι προτίμησε να προσλάβει άνδρες αν και οι ικανότητές τους ήταν

περιορισμένες αποδεικνύει το σεξισμό που τον χαρακτήριζε.

Η Νότια Κορέα συνιστά μία ανεπτυγμένη χώρα, οπότε έχει υπερισχύσει η αντίληψη ότι

υπάρχει ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Ωστόσο, η συμπεριφορά του Park, η οποία συνδέεται με

τη θεωρία της κοινωνικής κυριαρχίας, αλλοιώνει αυτή την άποψη. Παρόλο που η νομοθεσία

επιβάλλει ίσα δικαιώματα στον επαγγελματικό τομέα όσον αφορά τον φυλετικό προσδιορισμό, o

διευθυντής της εταιρείας χειραγωγώντας τα αποτελέσματα των βαθμολογιών εναντιώθηκε σε αυτή.

5
Ειδικότερα, το γεγονός ότι θεωρούσε κατώτερο φύλο τις γυναίκες απέδειξε ότι αποδοκιμάζει την

ισότητα και στρέφεται σε μία παλαιότερη ιδεολογία. Αυτήν κατά την οποία οι γυναίκες δεν είναι

κατάλληλες για τον εργασιακό χώρο, αλλά μόνο για το νοικοκυριό. Υποστηρίζει δηλαδή μία άποψη

κατά την οποία η κυρίαρχη ομάδα και η κορυφή της κοινωνικής ιεραρχίας είναι οι άνδρες.

Προσπαθώντας να διατηρήσει αυτή τη νοοτροπία επέλεξε τη διάκριση και συμπεριφέρθηκε άδικα

στις συμμετέχουσες. Δεν τον ενδιέφερε η βαθμολογία που συγκέντρωσαν και οι δεξιότητες και

γνώσεις που αυτές κατείχαν, αλλά μόνο το φύλο τους.

Ως επακόλουθο, η συγκεκριμένη είδηση σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με τη θεωρία της

δικαιολόγησης του συστήματος. Αντιθέτως με την επικράτηση της ισότητας και την αλλαγή που

υφίσταται στις μέρες μας η κοινωνική ιεραρχία, ο Park επιθυμούσε την ανισότητα μεταξύ των δύο

φυλετικών ομάδων. Δεν ασχολήθηκε με το πόσο χαμηλά ή ψηλά βρίσκεται το φύλο που

εκπροσωπεί, αλλά ήθελε οπωσδήποτε να αντισταθεί στο υπάρχον κοινωνικό σύστημα διότι

θεωρούσε ότι οι γυναίκες είναι επιζήμιες για την εταιρεία του λόγω της άδειας μητρότητας. Ήθελε

να διατηρήσει δηλαδή τη μειονεκτική θέση που αυτές κατείχαν στο παρελθόν, σκεπτόμενος το

κέρδος και την κυριαρχία.

Συζήτηση

Η διάκριση που παρουσίασε ο Park οδήγησε την Οικονομική Εποπτική Υπηρεσία σε

επιθεώρηση των δημόσιων εταιρειών το 2017. Παρατηρήθηκε έτσι πως οι προκαταλήψεις εναντίον

του γυναικείου φύλου ήταν ευδιάκριτες σε πολλούς από τους εργαζόμενους και τους υπευθύνους.

Συγκεκριμένα, κατηγορήθηκαν για φυλετικές διακρίσεις 38 στελέχη και 4 διευθυντές από 6

εμπορικές τράπεζες. Για παράδειγμα η KEB Hana Bank καθόρισε αναλογία πρόσληψης 4 άνδρες

προς 1 γυναίκα (Hae- myoung, 2018). Το 2018 η Νότια Κορέα ήταν 30 η στις 36 χώρες του ΟΟΣΑ

στην απασχόληση των γυναικών, ενώ υπήρχε και μισθολογικό χάσμα ύψους 36,7%, δηλαδή για

κάθε 100 δολάρια που λάμβανε ένας άνδρας, η γυναίκα έπαιρνε 63. Παρόμοια κατάσταση

6
εμφανίζεται και στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τους άνδρες εργαζόμενους να φτάνουν το 78% και τις

γυναίκες το 67% το 2017. Το παγκόσμιο μισθολογικό χάσμα ανέρχεται στο 37% και στην Ευρώπη

στο 16% (Κλείτσα, 2019). Επομένως, σύμφωνα με τα συγκεκριμένα στοιχεία γίνεται εμφανές ότι ο

σεξισμός και οι φυλετικές διακρίσεις είναι εδραιωμένες σε πολλές χώρες και δεν έχουν ακόμα

εξαλειφθεί πάρα την κοινωνική εξέλιξη και πρόοδο.

Συμπεράσματα

Οι θεωρίες της κοινωνικής κυριαρχίας και της δικαιολόγησης του συστήματος που ανήκουν

στο γενικότερο πλαίσιο του ρατσισμού και των προκαταλήψεων συνιστούν ένα κοινό φαινόμενο

που συνεχίζει να υπάρχει ακόμα και στις μέρες μας. Τόσο σε μεγάλες επιχειρήσεις όσο και σε

μικρότερες, οι γυναίκες υφίστανται διάκριση και προτιμάται το ανδρικό φύλο, λόγω της

υποτίμησης του γυναικείου. Είναι αναγκαίο να επιθεωρούνται τακτικά οι εταιρείες και να γίνονται

συνεχείς έλεγχοι στο ανθρώπινο δυναμικό τους ώστε να υπάρξει μία φυλετική ισότητα μεταξύ των

εργαζομένων και να αξιολογείται ο βαθμός στον οποίο τηρείται η σχετική νομοθεσία. Η ισότητα

χρειάζεται να εμφανίζεται και στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια και στα χαρτιά. Επομένως, ήρθε η

ώρα να αναληφθεί η απαραίτητη δράση για ένα ισότιμο μέλλον τόσο στον επαγγελματικό χώρο όσο

και γενικότερα στην κοινωνία.

7
Βιβλιογραφία

Hae-myoung, J. (2018). Ex-public company chief gets jail term for gender discriminatory hiring.

TheKoreaTimes. Retrieved May 30, 2020 from:

https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2018/11/251_258188.html

Hogg, M. A., & Vaughan, G. M. (2010). Προκατάληψη και διακρίσεις. Στο Α. Χαντζή, Κοινωνική

Ψυχολογία (Ε. Βασιλικός & Α. Αρβανίτης, μετ.). Αθήνα: Gutenberg.

Hyun-jung, L. (2018). "Don't pick a woman" Gas Safety Corporation ex-president sentenced to 4

years. Sbs News. Retrieved May 30, 2020 from: https://news.sbs.co.kr/news/endPage.do?

news_id=N1005001966&plink=INTEREST&cooper=SBSNEWSMAIN

Κλείτσα, Κ. (2019). Ν. Κορέα: όταν οι εργοδότες δε θέλουν να προσλάβουν γυναίκες για κανένα

λόγο!. Ξεκίνημα: Διεθνιστική Σοσιαλιστική Οργάνωση, 501. Ανακτήθηκε Μάιος 30, 2020 από:

http://net.xekinima.org/n-korea-otan-oiergodotes-de-theloun-na-proslaboun/