Professional Documents
Culture Documents
Yachay Unanchaykuna
Yachay Unanchaykuna
Kay ruraymi kan kallari tupari, tantanahun tukuy kari ayllukuna, mikuna
karanakunatapash apashparin warmi ayllukunapi rikuringapah chashnallata
parlakrinkapash shimishitaywan rin. Chaypi parlarinkunami shuk punchata maskan,
maki mañaywan yaykukrinkapak, ima punchapi sawarikrin, katilla ima pachapita
apunchikpa wasipi sawarikrin.
Hipa hunkay Chaska punchapi civilpi sawarin, chay katik punlla apunchikpa wasipi
sawarin achikmama chashnallata achiktaitandi kimichishpa tukuy ayllukunapak
ñawpakpi, kay hipa karipak wasiman kumpitashpa rin, chay wasipi, hashta
mikunakunata karan, shinapash haya yakukunata upiyashpa tunukunapi tushushpa yalin.
Katy punlla, warmi huasiman rin, Kay wasipimi ñawi mayllayta ruran, shinapash shun
yachak taytami kay raymita ñawpaman apan, kay sumak punllapimi yachak tiyuka
riman imashina sawaripi kawsana, ñawita mayllachishka hipaka, takishpa takik
runakunahuan warmi huasipman rin , kutinlla mikunakunata karashpa, haya yakukunata
upiyashpa, tushushpa, kay raymika tukurinmi warmi mama ña kayllami nikpi, llakirishk
awanmi paypa ushun churanakunata shuk shikrapi manashpa shuk ashankapimi
untachishpami kari markayayamami kun, pay kari wasiman apankapak kashna
rurashpami kay sawari raymika tukurin kichwa ayllu llaktapi.
Punta watakunamandami kay ruraykunataka shinan, kay tukuy kamachikkunata na
rurakpika ,warmi shinallata kari ayllukunapashmi nali rikun, shinapash kay ruraykunaka
kuna pachakunapika mana ninkachu allí kawsana, mana allí kawsanatapash.
Como el Sawary Raymi es netamente alianza familiar se debe entregar una (mediana)
que simboliza la reciprocidad y el agradecimiento por haber criado a la hija. En el
mundo andino la reciprocidad es entendida como al Randi Randi (dando y dando) y el
mediano es una obligación donde toda la familia contribuye, junto con el mediano viene
el dialogo la primera comunicación entre los padres y familiares este acto simboliza la
compatibilidad y simpatía entre familiares.
Una vez que pasan este proceso se acerca ya la fiesta grande que se celebra en la casa
del novio como también en la casa de la novia y de los padrinos, donde toda la familia
de ambas partes se reúne comparten comidas, toman y bailan.
Se dice que al no cumplir todas estas reglas las familias de ambas partes, quedaban mal
vistas ante la sociedad, estas costumbres han venido de generación en generación hasta
el día de hoy, pero esto no determina la calidad de vida que va tener la pareja.