Dersler2 Uzaybilimleri

Astronomi ve Uzay Bilimleri Dersi Öğretim Programı
1.ÜNİTE: ASTRONOMİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ

KONULAR KAZANIMLAR ETKİNLİK İPUÇLARI AÇIKLAMALAR
5. Astronomi ile diğer bilim  Öğrenciler gruplara ayrılır. Öğretmen astronomi [!] Astronominin matematik, fizik, kimya ve
dalları arasında ilişki kurar. ile ilişkilendirilecek bilim dallarını tahtaya yazar. biyoloji bilimleriyle ilişkisi açıklamalı olarak
Her bir grup bir bilim dalını seçer. Gruplar verilir
seçtikleri bilim dallarını inceleyerek astronominin
bu bilim dallarından nasıl yararlandığını sınıfa [!] İlginç bir örnek olarak astronominin adli
tıptaki uygulamasından sözedilir.
sunar.
 Astronominin hangi bilim dallarıyla ilişkisi
vardır? Örneklerle açıklayınız.
Astronominin Alt Dalları
  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup kura [!] Astronominin alt dalları hakkında kısa
6. Temel bilimlerden biri olan yöntemiyle astronominin alt dallarından birini bilgi verilir.
astronominin alt dallarını sıralar. seçer. Seçtikleri bölümün konusu ile ilgili yaptıkları
araştırma sonuçlarını slayt ya da poster hazırlayarak
sınıfa sunar.
 Sınıf-okul içi etkinlik  Okul dışı etkinlik [!] Uyarı  Diğer derslerle ilişkilendirme  Ölçme ve değerlendirme Ders içi ilişkilendirme Sınırlamalar
23

  Öğrencilerin ön bilgilerine dayanarak [!] Astronominin, genel olarak gök
7. Gözlem ve kuramın gözlem ve kuram hakkında hızlı tur tekniği ile cisimlerinin uzaktan gözlemlenmesine ve
astronomideki önemini fark eder. hatırlatmalar yapılır. Bu teknikle öğrencilerin kuramsal çalışmalara dayanan bir bilim
gözlem ve kuramın astronomideki yeri ve önemi olduğu vurgulanır.
hakkındaki görüşleri alınır. Daha sonra öğretmen, [!] Uzaktan gözlemin vazgeçilmez unsurunun
gök cisminden gelen “ışık” olduğu vurgulanır.
öğrencilerin bu tekniği kullanarak bir ay boyunca
gözlem yapacaklarını belirtir. Sınıfta öğrencilerle
birlikte uygun bir gözlem formu oluşturulur. Ay’ın
görünür şekli bu forma, bir ay boyunca çizilir. (Her
bir çizimin yanına gözlem tarihi ve saati yazılır. Bir
Astronominin Bilgi Kaynakları
ay sonunda çizimlere bakılarak gözlem sonuçları

karşılaştırılır. Öğrencilerden gözlemlerini etkileyen
faktörleri açıklamaları ve gözlem yapılamayan
günlerin telafisinin mümkün olup olmadığını
tartışmaları istenir).
  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup görünür [!] Görünür ışık (optik ışık) dışında
8. İnsan gözünün algılayamadığı ışık dışındaki ışınları araştırır. Araştırma göremediğimiz ancak teknolojide kullanılan
ışınları tanır. sonuçlarını sınıfa sunar. Daha sonra dalga boylarını başka ışınların da olduğu belirtilir.
gösteren boş bir çizelge tahtaya çizilir. Öğrenciler [!] Kullanılan ışığın cinsine göre gözlemsel
araştırdıkları ışınları çizelgede uygun yere astronominin çeşitleri verilir.
 Bu konu 7. sınıf fen ve teknoloji dersi “Işık
yerleştirir ve bu ışınlar ile ilgili astronomi çeşidini Ünitesi 2.2 kazanım” ile ilişkilendirilir.
(radyo astronomisi, kızılöte astronomisi vb.)
belirtir.
24

  Sınıf ikişerli/üçerli gruplara ayrılır. Her gruba  8. Kazanımda verilen ışınların kullanıldığı
bir ışık türü verilir ve bu ışık türlerinin (örneğin x- yerler hakkında kısa bilgi verilir.
Astronominin Bilgi Kaynakları
9. İnsan gözünün hangin ışınları ışınları, -ışınları, kızılötesi ışın, morötesi ışın ve
algılayamadığını ve bu ışınların radyo dalgaları) günlük yaşantıdaki kullanım  İnsan gözünün algılayamadığı ışınların
günlük hayatta nerelerde nerelerde kullanıldığına örnekler vererek
alanlarını araştırmaları istenir. Araştırma sonuçları
isimlerini söyleyiniz.
kullanıldığını açıklar. sınıfta paylaşılır.
 Astronomide kullanılan temel araçların

10. Astronomide kullanılan resimlerinin ve isimlerinin bulunduğu kartlar
Astronomide Kullanılan Araçlar
temel gözlem araçlarını tanır. oluşturulur. Resim kartları sınıfın çeşitli yerlerine
asılır. Öğrenciler ellerindeki isim kartlarıyla bu
resimleri eşleştirmeye çalışır.
25

  Öğrenciler en az dört gruba ayrılır. Her grup [!] Aynalı ve mercekli teleskoplar kısaca
11. Teleskop çeşitlerini ve basit bir optik teleskop modeli tasarlar. Modellerini tanıtılır, çalışma prensipleri şekiller
çalışma prensiplerini açıklar. ve kullanılacak malzemeleri tanıtan bir proje yardımıyla açıklanır.
sunumu hazırlar ve projeye uygun olarak [!] Aynalı ve mercekli teleskopların
teleskoplarını yaparlar. Etkinlik sonunda en iyi birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları
belirtilir.
proje ve en iyi teleskop seçimi yapılır.
Astronomide Kullanılan Araçlar
26
2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

  Öğrenciler İnternetten araştırma yaparak [!] “Uzay”, “evren” ve “görünür evren”
Bu ünite ile öğrenciler; astronomik cisim ve sistemlere örnek görüntüler kavramları açıklanır.
bulurlar. Görüntünün nasıl ve hangi aletle elde [!] Temel astronomik cisim ve sistemler
1. Temel astronomik cisim ve edildiği konusunda ve ilgili gök cisminin bazı temel hiyerarşik sırada verilir ve konu şekillerle
sistemleri tanır. özelliklerini derleyerek kendi sunumlarını hazırlar zenginleştirilir.
ve sınıfta paylaşırlar.
Evrenin Yapısı ve Geçmişe Bakış
2. Astronomik gözlemlerden   Sınıf gruplara ayrılır. Her grup bazı gök [!] Astronomide yaygın olarak kullanılan
yararlanarak zamanın göreli cisimlerinin uzaklıklarını araştırarak öğrenir ve uzaklık birimleri verilir.
olduğunu açıklar. sahip olduklarını varsaydıkları bir uzay aracı ile bu
[!] Görünen evrenin büyüklüğü verilir ve
gök cisimlerine ne kadar sürede ulaşılabileceğini görünen evrenin ilerleyen teknolojiyle
hesaplayarak (gruplar, hayalî uzay araçlarının hızını
sınırlarının genişleyebileceği vurgulanır.
kendileri belirlerler) sonuçlarını sınıfa sunar ve [!] Işık hızının sonlu olduğu belirtilir ve
böylesi uzay yolculuklarının olabilirliğini tartışır.
değeri verilir. Bunun bir sonucu olarak
Gruplar aynı gök cisimlerinden ışık fotonunun bize zamanın mutlak değil göreli olduğu ifade
ne kadar sürede varacağını hesaplayarak gözlem edilir.
yapılan anda elde edilen görüntü ve bilgilerin gök [!] Işık hızının sonlu olmasının bir sonucu
cisminin şimdiki anına mı yoksa daha önceki bir olarak; Ay’a baktığımızda onun 1.2 saniye
durumuna mı ilişkin olduğu konusunu tartışırlar. önceki halini, Güneşe’e baktığımızda ise
Güneş’in yaklaşık olarak 8 dakika önceki
 Öğrenciler, Güneş’te meydana gelen bir hâlini gördüğümüz açıklanır.
patlamanın, Dünya’daki ve diğer gezegenlerdeki
hayalî astronomlar tarafından ne kadar zaman sonra
gözlemlenebileceğini hesaplar ve sonuçlarını  Güneş sistemine uzaklığı yaklaşık olarak
yorumlayarak zaman kavramının göreli olduğu 40 trilyon km olan en yakın yıldız Alfa
sonucuna ulaşırlar. Centauri’ye baktığımızda aslında onun ne
kadar önceki halini gözlemlemiş oluruz?
27

3. Gök ada türlerini ayırt eder.   Sınıf gruplara ayrılır. İş bölümü yapılarak her [!] Gök adaların Hubble sınıflaması
grup, sarmal, çubuklu, eliptik ve düzensiz gök verilir. Farklı gök ada türlerine ilişkin
adalar ile gök ada kümelerinden birini seçer ve birer örnek şekil ile her bir sınıfın genel
seçtikleri konu ile ilgili örnek görüntülerini ve özellikleri verilir.
genel özelliklerini (şekil, büyüklük, uzaklık, yıldız
sayısı, kütle) İnternetten araştırarak derler ve
sınıfta sunarlar.
4. Evrenin geleceği bakımından   Bir balon biraz şişirilir ve üzerine gök adaları [!] Hubble tarafından yapılan gök ada
karanlık maddenin önemini temsilen noktalar işaretlenir. Sonra balon gözlemleri ve bu gözlemler sonucunda
Genişleyen Evren
açıklar. şişirilmeye devam edilir ve temsilî gök adaların elde ettiği Hubble Yasası verilir.
birbirlerinden uzaklaştığı gözlenir (Benzer bir [!] Big-Bang (büyük patlama) kuramı
etkinlik üzümlü kekin kabarması sırasında tanımlanır.
üzümlerin birbirinden uzaklaşmasından [!] Evrenin bu genişlemesinin sonsuza
faydalanılarak da örneklendirilebilir). Bu deney ile kadar devam edip etmeyeceği konusunun
Hubble’ın gözlemleri ve genişleyen evren modeli henüz kesinlik kazanmadığı belirtilerek bu
tartışılır. bağlamda karanlık madde tanımlanır ve
önemi belirtilir.
 Öğretmen sınıfa “Bir cisim aynı kuvvet ile
yeryüzünde mi yoksa Ay’da mı daha yükseğe
fırlatabilir?” sorusunu sorar ve sınıf beyin fırtınası
yöntemiyle cevabı bulmaya çalışır. Etkinlikle
evrenin genişlemesi ve karanlık maddenin bu
genişlemedeki rolünü kavramaları sağlanır.
28

5. Samanyolu gök adasını tanır;  Öğrenciler bir A4 kâğıdına 7x7 cm2 lik altı eş [!] Samanyolu gök adası büyüklük ve
Güneş sisteminin Samanyolu karesel bölge çizerler. Bölgeler 1’den 6’ya kadar şekil olarak açıklanır. Genel özellikleri
gök adası içerisindeki konumunu numaralandırılır. Karesel bölgelerin kenar verilir. Güneş sisteminin Samanyolu
belirtilir. uzunluklarının, birinci karede 0,0001 ışık yılı (ıy), içerisindeki konumu belirtilir. Temsilî
ikincide 0.001 ışık yılı (ıy), üçüncüde 0.01 ışık yılı resim ve çizimler verilir.
(ıy) vb. şeklinde 10’ar kat artarak devam ettiği [!] Gök adamızın da içerisinde bulunduğu
varsayılır. Güneş sistemi, bu karelerin her birinin yerel küme kısaca açıklanır.
merkezî kısmına, ölçeğine uygun olarak çizilir. [!] Güneş sistemi tanımlanır ve temel
Öğrenciler, en yakın birkaç yıldızın isimlerini ve ögeleri belirtilir.
Güneş’e olan uzaklıklarını araştırarak öğrenirler ve
Samanyolu ve Güneş Sistemi
uygun olan karesel bölgede bu yıldızları da uygun

şekilde işaretlerler. Her bir karesel bölgenin sol alt
köşesine bu şeklin ölçeği yazılır. Bu çizimlerden
esinlenerek yıldızların aslında yarısından fazlasının
çoklu yıldız sistemleri olmalarına karşın, niçin
onları tek yıldızmış gibi gördüğümüz açıklanır.
6. Çıplak gözle gökyüzünü   Öğrenciler önceden verilen bir ödevle
gözlemleyerek yıldızlar ile geceleyin gökyüzünü gözlemleyerek belirledikleri  Bu konu 7. sınıf fen ve teknoloji dersi
gezegenleri ayırt eder. olası gezegenleri konum ve zaman belirterek not “ Günes Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi
ederler. Gezegenlerin konumlarını belirtmek üzere ünitesi, 1.6 kazanımı ” ile ilişkilendirilir.
yön ve derece kullanırlar (örneğin batı yönünde
yaklaşık 30 derece yukarıda, güney doğu yönünde
70 derece yukarıda gibi). Bulgularını sınıfa sunarak [!] Büyük gezegenlerin genel özellikleri
diğerlerinin sonuçlarıyla karşılaştırırlar ve kısaca açıklanır. Gezegenlerin
araştırarak hangi gezegen olduğunu bulurlar. büyüklükleri çizelge hâlinde toplu olarak
verilir.
29

  Sınıf gruplara ayrılır. Her grup, büyük [!] Modern astronominin doğmasında
7. Kepler Yasalarını Güneş gezegenlerin Güneş’e uzaklıklarını (AB cinsinden) Kopernik devriminin önemi vurgulanır.
sistemindeki gezegenlere ve kullanarak Kepler’in Üçüncü Yasası yardımıyla bu Kopernik evren modeli belirtilir.
birbiri etrafında dolanan diğer gezegenlerin dolanma dönemlerini (yıl biriminde)
gök cisimlerine uygular. hesaplar. Buldukları değerleri bir çizelge hâlinde [!] Kopernik, Tycho, Kepler, Galileo ve
toplarlar. Çizelgenin bir sütununa da gezegenlerin Newton’un modern astronomiye katkıları
Güneş’e ortalama uzaklıkları için kabul edilen hakkında kısaca bilgi verilir.
değerleri yazarlar. Kendi sonuçları ile kabul edilen
değerleri karşılaştırırlar. Hangi gezegenlerde en iyi [!] Kepler Yasaları ifade edilir.
Modern Astronominin Doğuşu
uyum olduğunu not ederler. Sapmaların nedeni

üzerinde tartışırlar.
 Newton’un kütle çekim yasası geçerli

olduğuna göre neden Ay, Dünya’ya ya da
Dünya, Güneş’e düşmemektedir?
30

8. Bir yıldızın ıraksım (paralaks)   UZAKLIK ÖLÇER [!] Astronomide en önemli konulardan
açısını kullanarak uzaklığını birinin gök cisimlerinin uzaklıklarının
tahmin eder. tayini olduğu belirtilir.
[!] Açı ölçü birimleri ve dönüşümleri verilir.
 Belli ögeleri verilen bir üçgenin çizimi,
benzer üçgenler ve benzerlik oranı
matematik dersi ile ilişkilendirilir.
[!] Iraksımın (paralaks) (   ) ne anlama
geldiği ve bir yıldızın ıraksımının nasıl
Şekildeki gibi bir tahtanın üzerine 100 cm uzunluğunda ölçüldüğü açıklanır.
Uzaklık ve Görünür Büyüklük
AC doğrusu (uzaklık ölçerin tabanı) ve AC tabanının A [!] Iraksım ile uzaklık arasındaki ilişki
ve C noktalarındaki AB ve CD dikmeleri çizilir. A ve belirtilir.
B’yi merkez kabul eden 30 cm yarıçaplı dörtte bir
çember yayları çizilir, iletki ve cetvel yardımıyla
çember yayı üzerine 0 den 90 ye kadar belli aralıklar
ile çiviler çakılır. Her çivinin kaçıncı dereceye karşılık
geldiği çivinin önüne yazılır. A ve C köşelerine de birer  Uzaklık ölçer yönteminden yararlanarak
çivi çakılır. Şekilde gösterildiği gibi uzaktaki bir E nispeten yakın yıldızların uzaklıklarını
cismine önce A köşesinden bakılarak AE doğrultusunun ölçmek istiyoruz. Böylesi bir uzaklık
AC ile yaptığı x açısı okunur. Uzaklık ölçer ölçerin taban uzunluğu olarak neyi
kımıldatılmadan benzer ölçüm B köşesinden de kullanabileceğimiz konusunda
yapılarak y açısı okunur. Bir kâğıda AC=10 cm, düşüncelerinizi açıklayınız.
s(Â)=x ve s( B̂ )=y olacak şekilde bir ABC üçgeni
çizilir. ABC ve ABC üçgenleri benzer midir? Neden?
Benzerlik oranı (ölçek) nedir? Buna göre;
1. z açısının ölçüsü nedir?
2. E noktasının uzaklığı nedir?
3. Dik üçgenlerin benzerliğinden yararlanarak E
noktasının uzaklığı nasıl bulunabilir?
4. Uzaklık ölçerin taban uzunluğunun önemi nedir?
gibi sorularla konu tartışılır.
31

  Öğrenciler araştırma yaparak en az beş yakın [!] Bir gök cisminin görünür yarıçapı (   )
9. Görünür büyüklüğün fiziksel yıldızın uzaklık ve yarıçap değerlerini bulurlar. tanımlanır. Gerçek yarıçap (R), görünür
anlamını ve ıraksım açısıyla Aşağıdaki gibi bir çizelge hazırlayarak bu yarıçap (   ) ve uzaklık (d) arasındaki
ilişkisini tanımlar. yıldızların ıraksım açıları ile görünür yarıçaplarını ilişki verilir.
belirler ve çizelgeyi tamamlarlar.
yıldızın uzaklık yarıçap ıraksım görünür

adı yarıçap
d (pc) R (R)  
Uzaklık ve Görünür Büyüklük
 
32

  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup [!] Einstein’in kütle-enerji eş değerliği ilkesi
10. Yıldızların enerji üretim araştırma yaparak 1 kg kömürün yanması ile ortaya verilir.
mekanizmasını açıklar. çıkan enerjiyi bulur ve Güneş’in merkezinde 1 kg [!] Bir yıldızın iç yapısı ve enerji üretim
hidrojenin helyuma dönüşmesi ile ortaya çıkan mekanizması kısaca belirtilir. Örnek olarak
enerjiyi hesaplayarak bu iki enerjiyi karşılaştırır. Güneş’in iç yapısını gösteren bir şekil
verilerek katmanları vurgulanır.
[!] Güneş sabiti (S) tanımlanır ve Güneş
 Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup Güneş’in
sabitinin yeryüzünde ölçülen ortalama
ışımasını ve önceki etkinlik sonucunu da kullanarak
değeri verilir.
Güneş’in bu şekilde ne kadar süre ile ışıma
yapabileceğini (Güneş’in ömrü) hesaplar ve
sonuçlarını karşılaştırır.
Yıldızların Evrimi
  Yeryüzünde biyolojik yaşamın nasıl başladığı [!]Yıldızların evrimi ve süpernova olayı

11. Yıldızların evrimi ile ve biyolojik yaşamda hangi elementlerin en önemli kısaca açıklanarak bilinen tüm ağır
biyolojik yaşam arasındaki rolü olduğu önceden araştırılır. Evrende bizim elementlerin bu süreçte oluştuğu ve süpernova
ilişkiyi açıklar. bildiğimiz ya da bilmediğimiz türden başka patlamaları ile uzaya atıldığı belirtilir.
canlıların olup olamayacağı konusu beyin fırtınası
yöntemiyle tartışılır.
33

  Esnek bir bez üzerine, eşit aralıklı, birbirine [!] Büyük ve küçük kütleli yıldızların
12. Kara delik kavramını açıklar. paralel yatay ve dikey doğrular çizilir ve sert evrimlerinin son aşamaları belirtilir.
olmayan kalın bir sünger ile bu bez düzgün şekilde [!] Nötron yıldızı ve kara delik kavramları
kaplanarak iki boyutlu bir uzay temsil edilmiş olur. kısaca açıklanır.
Sünger üzerine büyüklük ve ağırlıkları farklı olan
çeşitli cisimler konularak iki boyutlu uzayın nasıl
eğrildiği gözlenir. Öğrenciler, küçük bir bilyeyi, her
seferinde farklı hızlarla olmak üzere uzayın
eğrilmiş bölgesinin kenar kısmına doğru yuvarlar
ve yuvarlama hızına bağlı olarak bilyenin nasıl bir
yol izlediğini gözlemler. Benzer denemeleri, sünger
üzerine daha büyük kütleli bir cisim koyarak
Yıldızların Evrimi
tekrarlar ve aşağıdaki sorulara yanıtlar bulmaya

çalışırlar:
1) Kütleleleri eşit fakat büyüklükleri farklı olan

cisimlerden hangisi uzayı daha çok eğer?
2) Yuvarlanan bilyenin hızı arttıkça izlediği yol
nasıl değişmektedir?
3) Bilyenin, eğrilik çukurundan kurtulup
kurtulamayacağı nelere bağlıdır?
4) Bilye aynı hızla atıldığında, yolundan sapma
miktarı küçük eğrilik çukurunda mı büyük
eğrilik çukurunda mı daha fazladır?
5) Işığın bile kurtulamayacağı eğrilik çukuru
olabilir mi?
34

 Öğrenciler kitapta verilen sıcaklıkları belli kara [!] Beyaz ışığın prizmadan geçirilmesi ile elde
13. Kara cisim ışımasının cisim enerji dağılım eğrilerinde ölçümler yaparak edilen bir tayf örneği verilir. Görünür ışık için
özelliklerini belirtilir. Wien Kayma Yasası’nı doğrularlar. Wien Kayma dalga boyu ile renk arasındaki ilişki belirtilir.
Yasası’ndan yararlanarak ve sıcaklığı verilmeyen  Astronominin Tanımı ve Gelişimi ünitesi,
1.8 kazanımıyla (İnsan gözünün
kara cisim enerji dağılım eğrisinin maksimum
algılayamadığı diğer ışınları tanır.)
erkeye ulaştığı dalga boyunu ölçerek bu kara
ilişkiledirilir.
cismin sıcaklığını belirlerler. Sonuçlar sınıfa [!] İnsan gözünün duyarlık eğrisi belirtilir ve
Kara cisim Işıması ve Yıldızların Işıtması
sunulur. bir şekil ile verilir.

[!] “Kara cisim” tanımlaması yapılarak
karacismin temel özellikleri verilir.
[!] Farklı sıcaklıklardaki (çok soğuk ve çok
sıcak) kara cisimlerin enerji dağılım eğrileri
insan gözünün duyarlık eğrisiyle birlikte aynı
şekil üzerinde karşılaştırmalı olarak gösterilir
ve kara cisim enerji dağılımına ilişkin genel
özellikler belirtilir.
[!] Wien kayma yasası verilir.
35

 Öğrenciler, yarıçap ve yüzey sıcaklıklarını keyfî [!] Bir yıldızın ışıması tanımlanır.
14. Işıma ile görünür ışık şiddeti olarak vererek hayalî iki yıldız tanımlar ve [!] Bir yıldızın görünür ışık şiddeti;
arasındaki farkı ayırt eder. ışımalarını hesaplar. Daha sonra, bu yıldızlara farklı yıldızın sıcaklığı, yarıçapı ve uzaklığına
uzaklıklardan bakıldığında görünür ışık bağlı olarak ifade edilir.
şiddetlerinin ne olacağını hesaplar ve sonuçlarını [!] Güneş sabitinin (S) yeryüzündeki ve
bir çizelge hâlinde sunarlar. Sonuçlarını tartışarak diğer bazı gezegenlerdeki değerleri
gökyüzündeki iki yıldızdan daha parlak görünenin karşılaştırmalı olarak verilir.
gerçekte daha sıcak olup olmadığına nasıl karar
verilebileceği konusunda fikir edinmeye çalışırlar.
Kara cisim ve Yıldızların Işıması
  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup Güneş

sabitinin diğer büyük gezegenlerdeki değerini
hesaplayarak çizelge hâlinde sunar ve diğer
grupların sonuçlarıyla karşılaştırır.
36

 Öğrenciler gruplara ayrılır. Sıcaklıkları 3000, [!] Işık şiddetlerini ölçmek için kullanılan
15. Kara cisim yaklaşımını 5800, 7500 ve 10000 K olan kara cisimler ile alıcıların ve filtrelerin ancak belli dalga boylarına
kullanarak bir yıldızın sıcaklığı bilinmeyen bir kara cismin enerji dağılım duyarlı olduğu belirtilir.
sıcaklığını belirler. eğrilerinin 3500 Ǻ ile 5500 Ǻ dalga boylarındaki ışık [!] Bu filtrelere bir benzetme olarak yer
yeğinlikleri ölçülür ve aşağıdaki gibi bir çizelge atmosferinin geçirgenlik eğrisi şekil olarak verilir
ve bazı ışık türlerinin atmosferden geçemediği
hazırlanır. belirtilir. Canlıların yaşamı açısından bunun
önemi vurgulanır.
[!] Ölçülen ışık şiddetinin göreli bir nicelik olduğu
Kara cisimNu T (K) I(3500) I(5500) I (3500) ve kullanılan alıcı ve filtreye bağlı olduğu ifade
I (5500) edilir.
Yıldızların Parlaklıkları
[!] Sıcaklıkları 3000, 5800, 7500 ve 10000 K

1 3000 olan karacisimler ile sıcaklığı bilinmeyen bir
2 5800 karacismin enerji dağılım eğrileri aynı şekil
3 7500 üzerinde gösterilir.
4 10000
5
I (3500)
Daha sonra yatay ekseninde değerleri ve
I (5500)
düşey ekseninde T sıcaklıkları olacak şekilde bir
grafik çizilir. Bu grafik yardımıyla sıcaklığı
bilinmeyen yıldızın sıcaklığı tahmin edilir. Gruplar
sonuçlarını sınıfa sunar ve diğer grupların
sonuçlarıyla karşılaştırırlar.
37
3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

[!] İnsan gözünün çok uzak ve çok küçük
Bu ünite ile öğrenciler; cisimlerin uzaklıklarını kıyaslamadaki
yetersizliği vurgulanarak gök küresi teriminin
gerçek anlamda bir küreyi ifade etmediği,
1. “Gök küresi” nin algısal bir tersine algısal bir kavram olduğu belirtilerek
bu kavramın ne olduğu açıklanır.
kavram olduğunu açıklar.
[!] Gökyüzündeki bütün yıldızların aynı
 Öğrenciler gruplara ayrılır. Her öğrenci, kendini uzaklıktaymış gibi göründüğü belirtilir.
gözlemcinin yerine koyarak tahminlerde bulunur ve
öğrenciler aşağıdaki konuyu kendi aralarında
tartışarak sorulara cevap bulmaya çalışır:
Gözlemci, aralarında belirli bir mesafe olan iki
Gök küresi
ağaca bakarak uzaklaşır. Uzaklaştıkça

gözlemlerinde ne gibi değişiklikler olur?
Gözlemci; ağaçlardan 100 m, 1 km ve 10 km
uzaklaştığında, ağaçların büyüklüklerinde ve
şekillerinde ne gibi değişiklikler görür?
Gözlemci uzaklaştıkça ağaçların açısal
büyüklükleri ve ağaçlar arasındaki açısal uzaklıklar
nasıl değişir? Ne kadar uzaklaşırsak uzaklaşalım,
ağaçlardan hangisinin daha yakın, hangisinin daha
uzak olduğunu anlayabilir miyiz?
Öğrencilerden, bu incelemeden yola çıkarak
yıldızların nokta şeklinde ve bir küre yüzeyine
dağılmış gibi görünmelerinin nedenleriyle ilgili
çıkarımlarda bulunmaları istenir.
38

  Sınıf gruplara ayrılır. Her grup gök kürenin [!] Yerküre ile gök küresinin temel
2. Gök küresinin temel ögelerini temel ögelerinden birini seçerek bununla ilgili ögelerinden olan “yerin uçlakları (kutupları)”,
sıralayarak, açıklar. araştırma yapar. Öğretmen sınıf tahtasına temsilî “yer eşleği (ekvatoru)”, “gök uçlakları”, “gök
bir gök küre (boş bir çember) çizer. Gruplar eşleği”, “Kutup Yıldızı”, “çevren düzlemi”,
sırasıyla seçtikleri temel ögeleri öğretmenin çizdiği “çevren çemberi”, “başucu noktası (zenit)”,
“ayakucu noktası (nadir)” ve “öğlen çemberi”
şekil üzerinde gösterir ve gerekli açıklamaları kavramları açıklanır.
yapar.
[!] Kuzey ve güney yarım küre ile kuzey ve
güney yıldızları açıklanır.
 Gök küresinin temel öğelerini sayınız ve

Gök küresi
astronomik açıdan önemlerini belirtiniz.
  Öğrencilerden, gece açık havada Kutup [!] Gök küresinin tamamının 88

3. Takımyıldızlarının astronomi Yıldızı civarına bakarak gördükleri en parlak takımyıldızıyla parsellendiği belirtilir.
açısından önemini belirtir. yıldızları kâğıt üzerine işaretleyerek kendi [!] Yıldızların ne şekilde isimlendirildiği
takımyıldızlarını oluşturmaları istenir. Şekillerin açıklanır.
neye benzediğinden yola çıkılarak bunları [!] Astronomların bir yıldızın yerini, ait
olduğu takımyıldızıyla kolayca
isimlendirmeleri istenir. Daha sonra öğrenciler
bulabilecekleri belirtilir.
sınıfta kendi şekillerini gerçek takımyıldızı [!] Kutup Yıldızı’nın nasıl bulunacağı
şekilleriyle karşılaştırırlar. belirtilir.
39

 Kutup Yıldızı civarının, uzun süre poz verilerek [!] Günlük görünür hareket tanımlanır.
4. Gök cisimlerinin günlük alınmış bir fotoğrafı öğretmen tarafından
görünür hareketlerinin nedenini öğrencilere gösterilir. Öğrencilerin resimle ilgili
açıklar. fikirleri alınır. Öğrenciler gruplara ayrılır.
Gök küresi
Öğretmen fotoğrafın poz süresini öğrencilere verir

ve öğrencilerin şekil üzerinde yapacakları ölçümler
ile yerin dönme süresini bulmaları istenir. Daha
sonra doğru sonucu bulanlar ve bulamayanlar
birbiriyle eşleştirilerek sınıfta akran desteği ortamı
oluşturulur. Böylece doğru sonuca ulaşma
yöntemini tüm öğrencilerin anlaması sağlanır.
 Öğretmen tahtaya temsilî bir gök küre (boş bir [!] Küresel kon düzeneğinin genel tanımı
çember) çizerek iki yıldız (R ve M) işaretler. verilir, temel düzlem, başlangıç yarı çemberi
Küresel Kon Düzeneğinin Genel Tanımı
5. Bir küresel kon düzeneği Öğrenciler de aynı şekli defterlerine çizerler ve bu ile açılarının ölçüm yönü ve sınırları
tasarlar. küre üzerinde keyfî bir küresel kon düzeneği vurgulanır.
kurarak her iki yıldızın bu düzeneklerdeki
[!] Temel düzlem olarak küre merkezinden
koordinatlarını tahmin ederler. Öğrenciler geçen herhangi bir düzlemin seçilebileceği ve
sonuçlarını birbirleriyle karşılaştırırlar. böylece aynı küre üzerinde farklı küresel kon
düzeneklerinin kurulabileceği belirtilir.
Bu etkinlik sonucunda öğrenciler astronomların
ilgilendikleri probleme en uygun kon düzeneğini
keyfî olarak seçebileceklerini kavramış olurlar. (bk.
Şekil 1.1 A, Şekil 1.1 B)
40

 Tahtaya temsilî bir yerküre çizilerek yer eşleği [!] Coğrafi kon düzeneği tanımlanır.
6. Coğrafi koordinatları verilen ve başlangıç boylamı belirtilir. Öğrencilerden
yerküre üzerine işaretlenen çeşitli noktaların  9. sınıf coğrafya dersi “Öğrenme Alanı:
Coğrafi Kon Düzeneği
bir noktayı model üzerinde

bulur. coğrafi koordinatlarını tahmin etmeleri istenir. Doğal Sistemler, A.9.4 kazanımı” ile
Daha sonra kuzey ve güney kutup noktalarının ilişkilendirilir.
coğrafi koordinatları ile bu noktalardaki yönler
hakkında tartışılarak öğrencilerin, kutup
noktalarında boylam açısı ile yön kavramının
anlamını yitirdiği çıkarımına varmaları beklenir.
(bk. Şekil 1.2)
 Tahtaya temsilî bir yerküre çizilerek üzerine [!] Farklı temel düzlemler seçilerek farklı
7. Çevren düzleminin farklı yerlerde olmak üzere iki gözlemci yerleştirilir amaçlara uygun astronomik kon
astronomik açıdan önemini ifade ve bu gözlemcilerin temsilî çevren düzlemleri düzeneklerinin kurulabileceği belirtilir.
eder. çizilir. Gök küresinin her tarafına çok sayıda gök
Astronomik Kon Düzenekleri
cismi işaretlenir. Bu iki gözlemcinin gökyüzündeki

hangi cisimleri görebilecekleri, hangilerini
göremeyecekleri tartışılır. Ayrıca öğrenciler,
öğretmenin gösterdiği bir gök cisminin her iki
gözlemci için çevren kon sayılarını tahmin eder ve
sonuçlarını karşılaştırırlar. Tartışarak en doğru
tahmini belirlerler.
(bk. Şekil 1.3A Şekil 1.3B Şekil 1.3C)
41

 Öğrenciler, Kutup Yıldızı’nın çevren [!] Kutup Yıldızının çevren yüksekliğinin,
8. Gök küresi çizimlerinde yüksekliğini ölçerek bulundukları yerin enlemini gözlem yerinin enlemine eşit olduğu uygun
gözlem yerine ait enlem bilgisini bulurlar. Enlem bilgisini kullanarak burası için bir şekil yardımıyla açıklanır.
kullanır. geçerli gök küresini çizerler. Farklı bir şekil
üzerinde kuzey kutup noktasındaki bir gözlemcinin
 Gök cisimlerinin kataloglanmasında çevren
gök küresi çizilir. Çeşitli gök cisimlerinin kon sayılarının niçin kullanılamayacağı
görülebilir olup olmadıkları her iki gözlem yeri için açıklanır.
ayrı ayrı tartışılır. (bk. Şekil 1.4)
 Yer eşleği üzerinde bulunan bir gözlemciye
Astronomik Kon Düzenekleri
göre Kutup Yıldızı’nın zenit açısı (başucu

uzaklığı) kaç derecedir?
 Öğrencilerden, bulundukları yerin gök küresini [!] Eşlek ve tutulum düzlemlerinin birbirlerine
9. Eşlek kon düzeneğini şekil çizerek kuzey (K), güney (G), doğu (D), batı (B) ve  23 27 eğimli olduğu açıklanır. Uygun bir
üzerinde tanımlar. kuzey gök uçlağı (P) nın çevren ve eşlek kon şekil verilir.
sayılarını gösteren bir çizelge hazırlamaları istenir.
Öğrenciler bu etkinliği yaparken koç noktasını [!] Eşlek kon düzeneği (temel düzlem, açıları
eşlek üzerinde istedikleri yere işaretlerler. (bk. -sağ açıklık () ve dik açıklık () ve bu
açıların ölçüm yönü) açıklanr.
Şekil 1.5A Şekil 1.5B Şekil 1.5C)
 Eşlek düzlemi ile bir gözlemcinin çevren

düzlemi hangi noktalarda kesişir? Bu
noktalardan geçen ve bu iki düzlemin ara
kesiti olan doğrunun adı nedir?
42

 Öğrenciler, farklı enlemli gözlem yerlerinin gök [!] Bir gözlem yerinin temsilî gök küresinde
10. Bir gözlem yerine ilişkin kürelerini tahtada çizerek farklı dik açıklıklara gök cisimlerinin günlük görünür hareketleri
temsilî gök küresini çizerek gök sahip gök cisimlerinin günlük görünür hareketlerini gösterilir.
cisimlerinin günlük görünür şekil üzerinde belirtir ve bu gözlem yerleri için
hareketlerini açıklar. doğmayan, batmayan ve doğup batan gök [!] Gün yayının ölçüsünün, gök cisminin
görülebilirlik süresi olduğu vurgulanır.
cisimlerini birlikte tartışırlar. (bk. Şekil 1.6)
 Güneş 21 Mart tarihinde koç noktasında, 22 [!] “Batmayan yıldız”, “doğmayan yıldız”,
Haziran tarihinde yengeç noktasındadır. Öğrenciler, “doğup batan yıldız” terimlerinin anlamı
birer şekil yardımıyla bu tarihlerde Güneş’in dik açıklanır.
açıklığının ne olacağını tartışarak belirlerler. Bu
Günlük Görünür Hareket
tarihlerde, enlemi 0, 40, 90 olan gözlem

yerlerinde Güneş’in günlük hareketi hakkında
tartışma ortamı oluşturulur. Öğrencilere, bu
hareketleri gösteren şekiller tahtada çizdirilir. (bk.
Şekil 1.7)
 Öğrenciler, bulundukları yerde, dik açıklığı [!] Uygun bir şekil yardımıyla kuzey enlemli
11. Doğma batma koşullarını bakımından hangi gök cisimlerini görebileceklerini bir gözlem yerinde gök cisimlerinin doğma
çizim yardımıyla açıklar. uygun bir şekille açıklar. Ayrıca, sınıf içinde batma koşulları üzerinde durulur.
yapacakları tartışma ile dik açıklığı verilen bir gök
cisminin hangi enlemlerden görülebileceği
problemini çözmeye çalışırlar.
43
4.ÜNİTE: AY VE GÜNEŞ’İN GÖRÜNÜR HAREKETLERİ

 [!] Bir şekil yardımıyla Güneş’in yıldızlara
Bu ünite ile öğrenciler; göre her gün doğu yönünde yaklaşık 1o
dk s
(zaman olarak 3 56 ) kaydığı vurgulanır.
1. Güneş’in, yıllık hareketini [!] Güneş’in yıllık hareketinin sonucu olarak

gökyüzünün görünüşünün zamanla nasıl
açıklar.
değiştiği açıklanır. “Yaz yıldızları” ve “kış
yıldızları” kavramları verilir.
[!] “Burç” kavramı tanımlanır ve burçların

Sınıftan üç öğrenci seçilir. Daha sonra yere bir isimleri verilir.
Güneş’in Görünür Hareketleri
çember çizilir. Bu öğrencilerden birincisi Güneş’i

temsilen çemberin merkezine, ikincisi Dünya’yı
temsilen çemberin üzerine ve üçüncüsü de herhangi
bir yıldızı temsilen çemberin dışında uzaktaki bir
noktaya şekildeki gibi yerleşir. Dünya’yı temsil
eden öğrenci I konumundan, II konumuna kendi
etrafında dönerek ilerler. Birinci konumdaki  açısı
ile ikinci konumdaki  açısı ölçülerek aralarındaki
fark bulunur. I konumundan, II konumuna gelirken
kendi ekseni etrafında kaç dönme yaptığı sayılarak
her dönme başına, Güneş’in doğuya kayma miktarı
belirlenir.
44

 Öğrenciler, dört gruba ayrılır. Her grup farklı [!] Eşlek kon düzeneği üzerinde tutulum
2. Verilen herhangi bir tarih için mevsimdeki bir tarihi seçerek Güneş’in bu tarihteki çemberi çizilerek 21 Mart, 22 Haziran, 23
Güneş’in eşlek kon sayılarını eşlek kon sayılarını yaklaşık olarak tahmin eder ve Eylül ve 22 Aralık tarihlerinde Güneş’in
yaklaşık olarak tahmin eder. sonuçlarını, öğretmenin verdiği gerçek değerler ile bulunduğu yerler (burçlar) ve Güneş’in bu
karşılaştırır. anlardaki eşlek kon sayıları verilir.
[!] Güneş’in eşlek kon sayılarının günlük

ortalama değişim miktarları verilir.
Güneş’in Görünür Hareketleri
 Öğrenciler, öğretmenin verdiği tarihler için [!] Uygun bir şekil ile yeryüzünde, belli bir
3. Gündüz ve gece sürelerinin Güneş’in eşlek kon sayılarını tahmin eder. tarihte gece ya da gündüzün meydana
gözlem yerinin enlemi ve Geometrik çizim araçlarını kullanarak, çizecekleri gelmediği yerler olduğu üzerinde durulur.
Güneş’in dik açıklığı ile ilişkili gök küresinde gerekli ölçümleri yaparak bu tarihler
olduğunu örneklerle açıklar. için bulundukları yerdeki gündüz ve gece sürelerini [!] Güneş’in günlük çemberinin gün ve gece
yaylarının ölçülerinin, o yerdeki gündüz ve
bulurlar. Sonuçlarını aşağıdaki gibi bir çizelge ile gece sürelerine karşılık geldiği vurgulanır.
sunar ve yapraklı takvimlerden bulacakları gerçek
gün ve gece süreleri ile karşılaştırırlar.
Tahminî Tahminî
Tarih   Gündüz Gece
Süresi Süresi
21 Mart
30 Nisan
20 Kasım
45

  Öğrencilerden birkaç gece gözlem yaparak [!] Ay’ın dolanma dönemi verilir
4. Ay’ın aylık hareketini çizim her gece aynı saatte Ay’ın belirledikleri parlak bir (4. kazanım).
yoluyla açıklar. yıldıza olan açısal uzaklıklarını not etmeleri ve bu [!] Ay’ın yörüngesinin tutulum düzlemiyle
ölçümler sayesinde Ay’ın yıldızlara göre her gün ne çakışık olmadığı ve onunla 5 açı yaptığı, bu
kadar doğuya doğru kaydığını belirlemeleri istenir. nedenle de dik açıklığının tıpkı Güneş’inki
Elde edilen sonuçlar sınıfa sunularak ölçülen gibi dönemli olarak değiştiği vurgulanır
(4. kazanım).
kayma miktarlarının ortalaması alınır. Böylece [!] Ay’ın dönme döneminin, dolanma
Ay’ın Görünür Hareketleri ve Evreleri
Ay’ın günlük kayma miktarı ile bu hareketin dönemine eşit olduğu vurgulanır
5. Gök yüzündeki konumunun dönemi hesaplanır. Ay’ın yıldızlara göre doğu (5. kazanım).
değişimini izleyerek Ay’ın aylık yönlü kayma hareketini açıklayan bir şekil çizilerek
hareketinin açısal hızının sınıf panosuna asılır.
değerini yaklaşık olarak belirler.
 Öğrenciler, dört gruba ayrılır. Grupların her biri, [!] Ay’ın evrelerini ve evre isimlerini
6. Ay’ın evrelerinin nasıl koç, yengeç, terazi ve oğlak burçlarından birini gösteren şematik bir şekil verilir.
oluştuğunu şekil üzerinde seçer. Gruplar, Güneş’in yıllık hareketi sırasında,
gösterir. seçtikleri burçta bulunduğu tarihlerde, Ay’ın aylık
hareketini ve her bir evrede hangi burç
doğrultusunda olduğunu gösteren bir şekil çizer.
Daha sonra gruplar çizimlerini birbirleri ile
karşılaştırırlar. (bk. Şekil 1.8)
46

 Öğrenciler gruplara ayrılarak her bir gruptan ay [!] Güneş ve Ay’ın yarıçapları ile yere olan
tutulmalarını temsil eden maket, sunum ya da ortalama uzaklıkları ve bunların yer yarıçapı
7. Ay tutulmasını açıklar. canlandırma hazırlamaları istenir. Gruplar cinsinden değerleri verilir.
yaptıkları çalışmaları sınıfa sunarlar. Daha sonra [!] Ay tutulması tanımlanır ve uygun bir şekil
niçin her dolunay evresinde ay tutulması yardımıyla açıklanır.
oluşmadığını tartışırlar.
Güneş ve Ay Tutulmaları
  Öğrenciler üç gruba ayrılır. Her grup, [!] Bir şekil yardımıyla Güneş tutulması
parçalı, halkalı ve tam Güneş tutulmalarından birini tanımlanır.
8. Güneş tutulmasını açıklar. açıklayan bir şekil ile ülkemizde son 50 yılda [!] Halkalı, parçalı ve tam Güneş tutulması
gözlenen tam Güneş tutulmalarının tarihlerini ve kavramları açıklanır.
tutulma hatlarını gösteren bir çizelge hazırlar ve [!] Tutulma hattı kavramı verilir.
bunu bir poster şeklinde sınıfa sunar. Poster
yardımıyla Güneş tutulmasının nasıl gerçekleştiği  Halkalı Güneş tutulması olabildiği hâlde
üzerinde konuşurlar. halkalı ay tutulması neden oluşmaz?
  Öğrenciler gruplara ayrılır. Ay ve Güneş [!] Astronomların, tutulma sırasındaki
9. Ay ve Güneş tutulmalarının tutulmalarının bilimsel açıdan önemini araştırırlar. gözlemlerle ne gibi bilgiler edindikleri
bilimsel açıdan önemini Araştırma sonucunda elde ettikleri bilgileri çeşitli üzerinde durulur.
değerlendirir. görsel materyallerden yararlanarak sınıfa sunarlar.
Sunum sonrasında sınıfça elde edilen sonuçlar
karşılaştırılır.
47
5.ÜNİTE: ZAMAN VE TAKVİM

  Sınıf gruplara ayrılır. Her gruptan bir kum [!] “Zaman” kavramının soyut olduğu ve belli
saati yapması istenir. Kumun tamamen dökülmesi bir tanımının verilemeyeceği, zamanın
Bu ünite ile öğrenciler; için geçen süre “bir kum saati” olarak tanımlanır. doğadaki düzenli tekrarlayan hareketler ile
Öğrencilerden bu saat kullanılarak bir ders süresi somutlaşan bir kavram olduğu belirtilerek bu
ile bir gün uzunluğunun kaç kum saati olduğunu hareketler örneklendirilir
(kum saati, sarkaç, gök cisimlerinin görünür
1. Dönemli olarak tekrarlayan belirlemeleri istenir. Yapılan etkinlik sonucunda hareketleri vb.).
her olay ile zamanın öğrenciler, dönemli olarak tekrarlayan her olayın
ölçülebileceğini fark eder. zaman ölçmede kullanılabileceği sonucuna varırlar [!] Zaman ve hareketin ayrılmaz iki olgu
ve böylesi dönemli tekrarlayan olaylara örnekler olduğu, zaman olmasaydı her şeyin durağan
verirler. olacağı bu açıdan zamanın daha çok felsefik
bir kavram olduğu belirtilir.
Zaman
[!] “Yıldızıl gün” ve “gerçek Güneş günü”

  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her gruptan, tanımlanır, sürelerinin farklı olduğu uygun bir
2. Yıldızıl gün ve gerçek Güneş Güneş sistemindeki bir gezegenin dönme ve
gününü ayırt eder. şekil yardımıyla açıklanır.
dolanma dönemlerini önceden araştırmaları istenir.
Gruplar, seçtikleri gezegen için “yıldızıl gün” ve
“gerçek Güneş gününü” hesaplar ve elde ettikleri  Bir yıldızıl gün ile bir Güneş günü eşit
. sonuçları karşılaştırırlar. midir? Nedenini açıklayınız.
5.ÜNİTE: ZAMAN VE TAKVİM

48

Dersler2 Uzaybilimleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dersler2 Uzaybilimleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Astronomi ve Uzay Bilimleri Dersi Öğretim Programı

1.ÜNİTE: ASTRONOMİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ

1.ÜNİTE: ASTRONOMİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ

ay sonunda çizimlere bakılarak gözlem sonuçları

1.ÜNİTE: ASTRONOMİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ

 Astronomide kullanılan temel araçların

1.ÜNİTE: ASTRONOMİNİN TANIMI VE GELİŞİMİ

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

uygun olan karesel bölgede bu yıldızları da uygun

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

uyum olduğunu not ederler. Sapmaların nedeni

 Newton’un kütle çekim yasası geçerli

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

yıldızın uzaklık yarıçap ıraksım görünür

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

  Yeryüzünde biyolojik yaşamın nasıl başladığı [!]Yıldızların evrimi ve süpernova olayı

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

tekrarlar ve aşağıdaki sorulara yanıtlar bulmaya

1) Kütleleleri eşit fakat büyüklükleri farklı olan

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

sunulur. bir şekil ile verilir.

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

  Öğrenciler gruplara ayrılır. Her grup Güneş

2.ÜNİTE: EVRENİ TANIYALIM

[!] Sıcaklıkları 3000, 5800, 7500 ve 10000 K

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

ağaca bakarak uzaklaşır. Uzaklaştıkça

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

 Gök küresinin temel öğelerini sayınız ve

astronomik açıdan önemlerini belirtiniz.

  Öğrencilerden, gece açık havada Kutup [!] Gök küresinin tamamının 88

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

Öğretmen fotoğrafın poz süresini öğrencilere verir

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

bir noktayı model üzerinde

cismi işaretlenir. Bu iki gözlemcinin gökyüzündeki

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

göre Kutup Yıldızı’nın zenit açısı (başucu

 Eşlek düzlemi ile bir gözlemcinin çevren

3.ÜNİTE: KON DÜZENEKLERİ VE GÖRÜNÜR HAREKET

tarihlerde, enlemi 0, 40, 90 olan gözlem

4.ÜNİTE: AY VE GÜNEŞ’İN GÖRÜNÜR HAREKETLERİ

1. Güneş’in, yıllık hareketini [!] Güneş’in yıllık hareketinin sonucu olarak

[!] “Burç” kavramı tanımlanır ve burçların

çember çizilir. Bu öğrencilerden birincisi Güneş’i

4.ÜNİTE: AY VE GÜNEŞ’İN GÖRÜNÜR HAREKETLERİ

[!] Güneş’in eşlek kon sayılarının günlük

4.ÜNİTE: AY VE GÜNEŞ’İN GÖRÜNÜR HAREKETLERİ

4.ÜNİTE: AY VE GÜNEŞ’İN GÖRÜNÜR HAREKETLERİ

5.ÜNİTE: ZAMAN VE TAKVİM

[!] “Yıldızıl gün” ve “gerçek Güneş günü”

5.ÜNİTE: ZAMAN VE TAKVİM

You might also like