ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Θεωρητική κατεύθυνση

Δίνεται η σκηνή (σελ. 142, 143 σχ. βιβλίου) :

«Ἦτο καθ’ ἥν ἐποχήν ἡ μήτηρ μας ……………… καί ὕστερα βλέπουμε».

ΘΕΜΑΤΑ
1Ο ΘΕΜΑ
α) Αναζητήστε τη λειτουργία της σκηνής στη σχέση του αφηγητή με τη μητέρα του.
β) Σημειώστε τη σωστή απάντηση.
«Επρόκειτο να με σώση, και ας ήμην εκείνο της το τέκνον, το οποίον προσέφερεν
άλλοτε εις τον θεόν ως αντάλλαγμα αντί της θυγατρός της».
Η μητέρα προσέφερε τα δύο της παιδιά στο Θεό.
α) όταν αρρώστησε η Αννιώ
β) όταν μετέφερε την Αννιώ στην εκκλησία
γ) όταν απογοητευμένη από την ασθένεια της Αννιώς από «ευλαβής» έγινε
«δεισιδαίμων».

2Ο ΘΕΜΑ
Προσπαθήστε να εντάξετε χρονικά τη σκηνή στο διήγημα. Γιατί ο Βιζυηνός οδηγείται
σ’ αυτή την αναδρομή στο παρελθόν;

3Ο ΘΕΜΑ
Παρουσιάστε τις γλωσσικές επιλογές του αφηγητή. Υπάρχουν αντιπροσωπευτικά
αποσπάσματα που να πιστοποιούν την «ιδιότυπη διγλωσσία»;

4Ο ΘΕΜΑ
α) Παρουσιάστε τα χαρακτηριστικά της διηγηματογραφίας του Βιζυηνού.
β) Σημειώστε τη σωστή απάντηση.
«Και όμως η μήτηρ μου … βεβαρυμένη από επαρχιακά φορέματα, ικανά να πνίξουν
και τον δεξιώτερον κολυμβητήν…».
 Με τη φράση αυτή ο Βιζυηνός θέλει να τονίσει
α) τη σεμνότητα του χαρακτήρα της μητέρας
β) τη χρονική στιγμή που έλαβε χώρα το περιστατικό
γ) την κοινωνική θέση της γυναίκας, όπως αποκαλύπτεται και από την ενδυμασία της.

Απαντήσεις

1Ο ΘΕΜΑ
α) Μετά τη σκηνή στην εκκλησία κλονίζονται τα αισθήματα του αφηγητή για τη
μητέρα του. Αυτή η σκηνή λειτουργεί καθοριστικά για τη σταδιακή αποκατάσταση των
σχέσεων μητέρας και γιου. Η πρόθεση – πράξη της μητέρας που «δεν εδίστασε να εκθέση
την ζωήν αυτής εις κίνδυνον» για να σώσει το γιο της προκαλεί φοβερή εντύπωση στον
αφηγητή και γίνεται θεμέλιο της ουσιαστικής και ιδιαίτερης σχέσης τους.
Επιπλέον με αυτή τη σκηνή προοικονομείται η σκηνή της εξομολόγησης που
σηματοδοτεί την οριστική αποκατάσταση των σχέσεων.
β) Σωστή είναι η δεύτερη απάντηση.

2Ο ΘΕΜΑ
Η σκηνή που αφηγείται ο συγγραφέας έλαβε χώρα κατά τη χρονική περίοδο της
πρώτης υιοθεσίας. Ο Βιζυηνός προχωρεί σε αυτή την αναχρονία, αναδρομή στο παρελθόν
καθώς η μητέρα στην προηγούμενη σκηνή κάνει αναφορά στην υπόσχεση που της έδωσε ο
αφηγητής. υπόσχεση για βοήθεια στην ανατροφή της πρώτης, βέβαια, υιοθετημένης κόρης.

3Ο ΘΕΜΑ
Όλο το διήγημα είναι γραμμένο στην καθαρεύουσα. π.χ. «εισήλθον δρομαίος…», «…
οι πόδες μου έχασαν το στήριγμά των, και ανατραπείς, παρεσύρθην…», «… ήτις ερρίφθη εις
τα ρεύματα δια να με σώση.», «Δια τούτο, αντί να αιτιαθώ την απρονοησίαν μου δια το
συμβάν, απέδωκα αυτό εις τα εργασίας της μητρός μου.
Φράση στη δημοτική
«- Αμ’ θρέψε δά πρώτα τον εαυτό σου και ύστερα βλέπουμε.».
 4Ο ΘΕΜΑ
α) Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, μυθιστορηματική πλαστικότητα χαρακτήρων,
δραματικές συγκρούσεις, επιμελημένη δομή και άρτια τεχνική, διαπλοκή του χρόνου της
ιστορίας και του χρόνου της αφήγησης, περίτεχνη πλοκή και σύνθεση που προκαλεί
αδιάπτωτο ενδιαφέρον, διείσδυση στα μύχια της ψυχής, χρήση του παιχνιδιού της ενοχής
και της λύτρωσης, τήρηση της λεπτότητας και του μέτρου, απλό και ανεπιτήδευτο ύφος.
Χαρακτηριστικά αριστουργήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.
β) Σωστή είναι η τρίτη απάντηση.