ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ

1) Να υπογραμμίσετε τις συνώνυμες λέξεις. Να βρείτε συνώνυμα των λέξεων που περισσεύουν.

Α. σαγηνευτικός, ικανός, ελκυστικός, δραστήριος …………………………………………………………………………………

Β. πετώ, καταρρέω, ίπταμαι, σηκώνομαι …………………………………………….…………………………………..

Γ. αμφιβολία, δυσπιστία, ποικιλία, ερώτημα ………………………………………………………………………………..

Δ. εφικτός, κατορθωτός, διαλλακτικός, άμεσος …………………………………………………………………………………

Ε. σκοτεινός, σαφής, ευκρινής, ευπρεπής, …………………………………………………………………………………

Στ. πεποίθηση, πίστη, υπεροχή, άγνοια, …………………………………………………………………………………

Ζ. οίκτος, θλίψη, αλλοτρίωση, ευσπλαχνία ………………………………………………………………………………….

2) Να γράψετε τη σημασία και τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων.

προσιτός (= ……………………………….) =/=

ισχυρός (=……………………………………..) =/=

εφήμερος (=……………………………………..) =/=

σμίκρυνση (=…………………………………) =/=

τάξη (=………………………………) =/=

ναδίρ (αραβική λέξη που σημαίνει το κατώτερο όριο, πιο χαμηλά δεν έχει) =/=

δραστήριος (=…………………………………...) =/=

αρμονία (=…………………………………) =/=

εύπιστος (=………………………………..) =/=

δυσκίνητος (=………………………………….) =/=

ψέμα (=………………………………………) =/=

όνειρο (=……………………………………….) =/=

πόλεμος (=…………………………………….) =/=

διχόνοια (=…………………………………..) =/=

αξιόπιστος (=………………………….) =/=

αίσθηση (=……………………………) =/=

υποχωρητικός (=…………………………….) =/=

3) Να βρείτε το πρώτο συνθετικό των παρακάτω λέξεων (α' συνθετικό) και στη συνέχεια να δώσετε 2 άλλες
λέξεις με το ίδιο συνθετικό Συγγενής
Αλεξίπτωτο
συλλέγω
Υφήλιος
Έφιππος
Γεωγραφία
Καλλιέργεια
Χειροβομβίδα
ανθυγιεινός
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ
Πως λέμε το πρόσωπο που:
ψέλνει :.................................... σώζει ………………………………. λυτρώνει .............................................
μηνύει………………………………. σπέρνει :.......................................... παίζει………………………………….
λιπαίνει :.................................. συμβουλεύει …………………………… οφείλει :.............................................
χτίζει…………………………………. υποκρίνεται :..................................... αποδέχεται………………………………….

4) σχημάτισε 3 σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τις παρακάτω προθέσεις. Έπειτα να δώσεις τη σημασία τους:

παρά -> ……………………………………… ………………………………………. =

επί -> …………………………………………………………………………………….. =
από -> ……………………………………………………………………………………. =
συν -> ………………………………………………………………………………………… =
δια -> ……………………………………………………………………………………………. =
κατά -> ………………………………………………………………………………………….. =
υπό -> ………………………………………………………………………………………….. =
περί -> …………………………………………………………………………………………. =
υπέρ -> …………………………………………………………………………………….. =

5) Δίνεται ένα κείμενο που του λείπουν κάποιες λέξεις. Για κάθε κενό δίνονται 2-3λέξεις με παρόμοια σημασία.
Να επιλέξεις την ακριβέστερη:
Καλά καλά δεν ήταν ……… (πια, ακόμα, μόλις) οχτώ χρονών ο Θεόφιλος, ότανάρχισε να ……………..…(διαβάζω,
ξεφυλλίζω, παρακολουθώ) μόνος του όλες τις φυλλάδες που ……………….… (μένω, πέφτω, διαθέτω) στα χέρια του
και να …………………(γεμίζω, συμπληρώνω, γράφω) τα μαθητικά του τετράδια με…………….… (τύπους,μορφές, σχέδια)
και φιγούρες λογής λογής. Τ' άλλα παιδιά στο σχολείο τον……………………….…(κακολογώ, βρίζω, πειράζω). Κατά
βάθος ……………………….…(κατανοώ, νιώθω, υποψιάζομαι} πως δεν ήταν κομμένος στα δικά τους μέτρα κι αυτό
τα……………..……(ενοχλώ, κουράζω, επιβαρύνω). Στο τέλος δεν ……………………(αργώ, καθυστερώ,βιάζομαι) να του
βγάλουν και παρατσούκλι και να τον……………… (ονομάζω, φωνάζω, προσφωνώ) "αχμάκη". Οδ. Ελύτης, Κ.Ν.Λ.Β'
(Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β' Γυμνασίου) 343

6) Συμπληρώστε τα κενά χρησιμοποιώντας την κατάλληλη λέξη από τις παρακάτω: αμφιλεγόμενη, απόρρητα,
επίλογο, ετυμολογία, λογοκρίνονται, λογομάχησαν, λογοτεχνική, μονολεκτικά, πολυλογά, πρόλογο, φιλόλογος

1. αφού ……………………………….. έντονα, μετά ήρθαν στα χέρια.

2. Πρώτα θα γράψεις τον ………………………………, έπειτα το κυρίως θέμα και στο τέλος τον …………………………
3. Ο ……………………………….. της τάξης μας, μας εξήγησε την …………………………. της λέξης
4. Στα δικτατορικά καθεστώτα όλα τα κείμενα των εφημερίδων ……………………………………..
5. Ανέθεσαν στον πιο ………………………….. και φλύαρο να φυλάει τα πιο …………………………… κείμενα.
6. Μου απάντησε ………………………………… με ένα ξερό όχι.
7. Η …………………………………… αξία αυτού του βιβλίου είναι …………………………….

7) αντιστοίχησε τις λέξεις με τις συνώνυμες τους:

Ομιλία λογοφέρνω
προοίμιο απόρρητο
διαπληκτίζομαι λόγος
διαφωνώ φλύαρος
μαντεύω αντιλέγω
κρυφό ανάλογος
αμφισβητούμενος προλέγω
αντίστοιχος αμφιλεγόμενος
ομιλητικός πρόλογος
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ