Сојуз на хемичарите и технолозите на Македонија ЗА КОМИСИЈАТА

Натпревари по хемија за ученици од основно и средно образование

Вкупно поени: ___________
_______________________
Прегледал (Име Презиме):
ШИФРА: _______________________
_______________________ _________________
(ја внесува комисијата по завршување на тестирањето тука и на ковертот)

ПРАВИЛА ЗА ОПШТИНСКИ НАТПРЕВАР ПО ХЕМИЈА 2019

1) Натпреварот започнува во 10 часот и трае 60 минути. Тестовите предадени по

предвиденото време нема да се земат предвид за прегледување.
2) Тестовите се захефтани заедно со коверти. Во секој коверт има ливче на кое ученикот
ги пополнува бараните податоци: име и презиме, училиште, ментор итн., а потоа го
затвора (залепува) ковертот.
3) Ученикот не смее да става никаква ознака на тестот или пликото. Шифрата на
тестот под и на ковертот ја внесува комисијата по завршување на натпреварот. Доколку
се забележи некаков знак на тестот или ковертот, ученикот ќе биде дисквалификуван.
4) Натпреварувачите се должни да носат со себе сино хемиско пенкало. Тестовите се
решаваат користејќи го хемиското пенкало. Не е дозволено да се работи со молив.
5) Мобилните телефони треба да се остават на катедрата на почетокот на натпреварот и
да се земат по неговото завршување.
6) За решавање на тестовите може да се користи калкулатор.
7) Забранет е било каков разговор меѓу натпреварувачите и употреба на учебници, книги,
тетратки, ливчиња, периоден систем и сл. Сите потребни податоци се дадени во тестот.
8) Максималниот број поени што може да се освојат е 50.
9) За точен одговор се добиваат 2 поена, а за неодговорено прашање или неправилно
одговорено (повеќе означени или прецртани одговори) не се добиваат поени.
10) Ако натпреварувачот сака да постави прашање, го повикува одговорниот наставник
(тестатор) во училницата, кој го повикува координаторот преку мобилен телефон.
Координаторот, во присуство на уште еден наставник-ментор, одлучува дали треба да
одговори на прашањето од ученикот. Прашањето мора да биде поставено тивко, кратко
и јасно. Доколку двата наставника заклучат дека прашањето заслужува одговор,
координаторот гласно го повторува прашањето и дава одговор кој треба да го слушнат
сите ученици во училницата. Во спротивно, повторно гласно, се одговара на пример:
„Тоа не е од значење за натпреварот“.
11) Натпреварувач што нема да се придржува до некое (или повеќе) од овие правила/препо-
раки, ќе биде исклучен од натпреварот.
Одговарај со заокружување на буквата пред еден од понудените одговори. Секој точен одговор носи 2 поени.
Пишување со молив, заокружување на два или повеќе одговори или прецртување на одговорот не се бодува.

ТЕСТ СО ПОВЕЌЕ ПОНУДЕНИ ОДГОВОРИ ОД КОИ САМО ЕДЕН Е ТОЧЕН

(Се одговара со заокружување на само еден од понудените одговори под A, B, C или D)

1. Внатрешната енергија на еден систем: 6. Доколку температурата се зголеми за 10

А. е збир само од кинетичката и потенци-
јалната енергија на системот во целина.
B. е збир само од кинетичките енергии на
молекулите кои го сочинуваат системот.
C. може да се определи по апсолутна
вредност.
D. зависи од температурата на системот.
K, брзината на реакцијата:
A. се зголемува десеткратно секогаш.
B. се намалува кај сите реакции.
C. не може да се намали кај ниту една
реакција.
D. кај голем број реакции се зголемува од
двапати до четирипати.

2. Енталпијата: 7. Според теоријата на судири:

A. е еднаква на содржината на топлина во A. сите судири помеѓу честичките на
еден систем. реактантите се ефикасни во смисла на
B. е функција на патот. тоа што предизвикуваат нивна хемиска
C. е поврзана со внатрешната енергија на трансформација.
системот. B. зачестеноста на судири помеѓу
D. не се менува кога притисокот е честичките на реактантите не зависи од
константен. концентрацијата на реактантите.
C. веројатноста за таканаречен троен
3. Испарувањето на водата: судир, т.е. судир помеѓу три честички е
A. е егзотермен процес. доста голема.
B. е хемиски процес. D. само некои судири помеѓу честичките
C. не се случува во отсуство на на реактантите се ефикасни во смисла
катализатор. на тоа што предизвикуваат нивна
D. е ендоенергетски процес. хемиска трансформација.

4. Реакционата енталпија: 8. За да се образува активираниот

A. зависи од досегот на реакцијата.
B. е пропорционална на топлинскиот ефект
на реакцијата при константен притисок.
C. е еднаква на топлинскиот ефект на
реакцијата при константен волумен.
D. не зависи од температурата.
5. Брзината на изменување на
концентрацијата:
A. ја карактеризира брзината на реакцијата
во целост.
B. може да биде позитивна или негативна.
C. зависи од концентрацијата на даден
учесник во реакцијата.
D. за дадена реакција не се изменува во
текот на реакцијата.
комплекс:
A. честичките на реактантите не мора да се
приближат доволно близу.
B. не е неопходно честичките да имаат
доволно голема енергија.
C. мора да се совлада одредена енергетска
бариера.
D. неопходно е притисокот во системот да
е многу висок.
9. Катализаторите:
A. може да предизвикаат течење на
реакција која инаку не е можна.
B. не го изменуваат патот на реакцијата.
C. ја зголемуваат енергијата на
реактантите.
D. не ја изменуваат состојбата на хемиска
рамнотежа.

Тест за II категорија, Општински натпревар по хемија, 16 март 2019

Одговарај со заокружување на буквата пред еден од понудените одговори. Секој точен одговор носи 2 поени.
Пишување со молив, заокружување на два или повеќе одговори или прецртување на одговорот не се бодува.
10. Кај биокатализата (катализа со
ензими):
A. се забележуваат само типичните
карактеристики на процесите на
хомогена катализа.
B. не е карактеристична поголема
специфичност во споредба со другите
каталитички реакции.
C. потребно е да има релативно поголемо
количество од ензимот за да дојде до
забележливи промени на брзината на
реакцијата.
D. финалниот резултат е, со забележлива
брзина тече само една од можните
реакции во системот.
11. Спонтаните процеси:
A. секогаш го доведуваат системот до
состојба со најниска можна енергија.
B. овозможуваат секогаш размена на
супстанци помеѓу системот и
околината.
C. не се можни кај изолирани системи.
D. течат во насока која е определена не
само од енергијата на системот.
12. Спонтан процес:
A. не може во никој случај да доведе до
намалување на ентропијата на системот.
B. може да тече само кај отворен систем.
C. ја зголемува Гибсовата енергија на
системот.
D. тече во насока на зголемување на
ентропијата кај изолиран систем.
13. Кога ќе се воспостави хемиска
рамнотежа:
A. во системот ништо не се случува
повеќе, ниту микроскопски ниту
макроскопски.
B. нема забележливи промени во
количествата на супстанците.
C. ентропијата ја има најголемата можна
вредност.
D. Гибсовата енергија ја има најголемата
можна вредност.
Тест за II категорија, Општински натпревар по хемија, 16 март 2019
14. Врз рамнотежата на реакцијата на
печење на варовник (термичко
разложување на калциум карбонат):
A. не може да се влијае на било каков
начин.
B. не може на никаков начин да се помести
„кон лево“, т.е. во насока на добивање
на реактантите.
C. може да се помести „кон десно“, т.е. во
насока на добивање на продуктите.
D. може да се влијае само со промена на
температурата.
15. Кај егзотермните реакции:
A. покачувањето на температурата ја
поместува рамнотежата кон лево.
B. покачувањето на температурата ја
поместува рамнотежата кон десно.
C. снижувањето на температурата ја
поместува рамнотежата кон лево.
D. снижувањето на температурата не
влијае врз рамнотежата.
16. Слободни протони (т.е. водородни
јони, H+):
A. не постојат во воден раствор.
B. може да постојат само при ниски
температури.
C. постојат при ниски pH вредности.
D. може да постојат при различни услови.
17. Силни протолити:
A. се супстанци што лесно оддаваат или
лесно примаат протони.
B. се супстанци кои тешко оддаваат или
тешко примаат протони.
C. се супстанци кои силно дисоцираат.
D. се супстанци кои не учествуваат во
протолитички процеси.
18. Според Бренштед и Лаури, киселина е:
A. супстанца која е протон-акцептор во
една протолитичка реакција.
B. супстанца која е протон-донор во една
протолитичка реакција.
C. супстанца која е електрон-донор.
D. супстанца која е електрон-акцептор.
Одговарај со заокружување на буквата пред еден од понудените одговори. Секој точен одговор носи 2 поени.
Пишување со молив, заокружување на два или повеќе одговори или прецртување на одговорот не се бодува.

19. Средината велиме дека е неутрална D. ги зема предвид електроните на

доколку:
A. pH = 7, при било кои услови.
B. кон раствор на киселина се додаде
раствор од база.
C. концентрациите на водородните и на
хидроксидните јони се еднакви.
D. концентрацијата на водородни јони
изнесува 10-14 mol dm-3, при било кои
услови.
20. Солите образувани од силна киселина и
силна база:
A. хидролизираат кисело.
B. хидролизираат базно.
C. не хидролизираат.
D. не е со сигурност утврдено дали
хидролизираат или не.
21. Енталпијата на еден систем:
A. не се менува кога притисокот е
константен.
B. е функција на патот.
C. може да се определи по апсолутна
вредност.
D. зависи од температурата на системот.
реактантите.
24. Активираниот комплекс:
A. се состои од честичките на едниот
реактант и на инертниот гас во
системот.
B. се образува без оглед на тоа колкава
енергија имаат честичките кои го
формираат.
C. одговара на максимална енергија на
системот долж патот на реакцијата.
D. може и да не се образува, а реакцијата
сепак да тече.
25. Кај хомогената катализа:
A. катализаторите не се активни учесници
во хемиските реакции кои ги
катализираат.
B. реактантите треба да се наоѓаат во иста
агрегатна состојба.
C. катализаторот образува меѓупродукт со
едниот од реактантите.
D. катализаторот само ја зголемува
локалната концентрација на
реактантите.

22. Брзината на конверзија:

A. е величина што ја карактеризира
реакцијата во целост (т.е. не зависи од
тоа во однос на кој учесник во
реакцијата ќе се пресмета).
B. е величина идентична со брзината на
изменување на концентрацијата.
C. може да се дефинира само за
неповратни реакции.
D. е подобро да се пресмета преку
податоците за реактантите.

23. Теоријата на судири:

A. дава сосем реалистичен опис на текот
на хемиската реакција на молекуларно
ниво.
B. дава само сликовит, т.е. поедноставен
опис на текот на хемиската реакција на
молекуларно ниво.
C. покажува дека брзината на реакцијата
не зависи од концентрациите на
учесниците

Тест за II категорија, Општински натпревар по хемија, 16 март 2019