Isi Ve Sicaklik PDF Vip Fi̇zi̇k

VIP FiZiK
TS
ÜNİTE
NİTE 5
IP
E
R
V
ISI, SICAKLIK
AKL VE GENLEŞME
Ü
Video Dersleri
İzlemek için
KODU TARAT
KODU TARA
VIP FiZiK ISI VE SICAKLIK
ÖSYM Tadında - 1
ISI SICAKLIK GENLEŞME
Scakl 23 °C olan bir odada, ãekildeki gibi özdeã X ve Y
Günlük hayatta Is ve Scaklk kavramlar birbirine karãtrlan bardaklarna ayn anda 2 m ve m kütleli 60 °C scaklktaki su
kavramlardr. Ancak ikisi birbirinden oldukça farkl kavram- konulmaktadr.
lardr.
X Y
E
Isı 2m
B
Is, scaklk farkndan dolay alnan yada verilen enerjidir. m
Is her zaman scakl yüksek olandan düãük olana doru
TU
Buna göre
göre,
akar.
I. kab
abndaki suyun ss YÝninkinden daha büyüktür.
X kabndaki
Is bir enerji türü olup birimi kalori(cal)Ýdir. II. X kabndaki su, yeterince bekletildiinde ortama Y
Is kalorimetre kab ile ölçülür. - ile gösterilir.
U kabndaki sudan daha fazla s verir.
Bir maddenin ssndan bahsedilemez. Ancak
cak mad- III. Yeterince bekletildiinde X ve
e Y kaplarndaki
k sularn
denin ilk scakl ve son scakl verilip n
ne kadar
kad s son scakl ayn deere
ere sahip olur.
olu
YO
verilmelidir ãeklinde soru sorulabilir. doörudur?
yargÐlarÐndan hangileri do
doö
örudur?
udur?
F
Odann Iss, vücut ss gibi ifadele
ifadeler
deler yanl
yanlã
yanlãtr.
ãttr. Bu tü
tür A)Yalnz I B) I ve II C) I ve III
PD
kullanlmaldr.
ifadelerde scaklk kullanlmald
dr. D) III vve
e III E) I, II ve III
Hal deiãtirmeyen bir maddeye
madd
ddeye verilen s ile scaklk
K
orantldr.
deiãimi doru orantld
dr.
VIP FİZİK
Zİ
İZ
m·c·¢T
- = m·c·¢
m·c· ¢T
Fİ
TS
Sıcaklık
k
Maddenin
Mad
addenin
enin scakl
sscakl
c arttrldnda atom- Örnek - 2
Ör
IP
larnn
lar titreãim
rnn titreã
titre hareketi dolaysyla kinetik
ãim ha
E
AóaöÐda verilen;
enerjisi artar.
ar. Maddenin scakl azaltlp
0 Kelvin ya
yaplabilseydi atomlar titreãim ha- I. Kalori
R
V
reketiti d
dahi yapamayacakt. II. oule
III. Kelvin
C
birimlerden hangileri ÐsÐ birimi olarak kullanÐlÐr?

Ü
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
0 K° mutlak sfr noktasdr. Evrende hiçbir maddenin
scakl 0 K° olamaz.
Burdan yola çkarak scaklk maddenin moleküllerinin ortala-
ma kinetik enerjisinin bir göstergesidir.
Scaklk bir enerji deildir.

Temel büyüklüktür. SlÝda birimi KelvinÝdir.
Termometre ile ölçülür.
T ile gösterilir.
86 1. D 2. C TYT FiZiK
KODU TARA
ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK
İç Enerji
Örnek - 3
Maddenin atomlarnn veya moleküllerinin tüm enerjilerinin
toplamna ôç enerji denir. IsÐ sÐöasÐ ile ilgili;
Atom ya da moleküllerinin titreãim, dönme, öteleme ve po- I. Is sas yüksek olan maddenin s alma kapasitesi
tansiyel enerjilerinin tamamnn toplamna ôç enerji denir. yüksektir.
II. Is sas büyük
ük olan cisimlerin
cisim
cis scaklklar, küçük
Madde stldnda scakl deiãmeyebilir (hâl dei-
olanlara göre
öre daha
aha h
hzl
z de
hzl de
iãir.

deiãir.
E
ãimi) ancak stlan ya da soutulan maddenin ç Ener-
III. Maddele
eler için ay
Maddeler ayrt edici b
ayrt bir özelliktir.
jisi muhakkak deiãir.
yargÐlarÐndan
ndan
an hangileri do
doörudur?
B
Dolaysyla iç enerji scaklk ile alakaldr, ancak scak-
lk deiãmeden de iç enerji deiãebilir. (Hâl deiãimi A) Yaln
alnz
zI
Yalnz B) Yalnz II C) I ve III
TU
srasnda) D) II v
ve III E) I, II ve III
Maddelerin ç Enerjileri hesaplanamaz ancak kyasla-
nabilir. Ayn scaklktaki m gram suyun iç enerjisi, 2m
gram suyun iç enerjisinden daha azdr. U
YO
F
ÖZISI VE ISI SIĞASI Örnek - 4
PD
AóaöÐda verilen;
Özısı (Isınma Isısı), (Özgül Isı), (c)
I. Scaklk fark
kndan
an dolay
farkndan dolay aktar
arlan enerjidir.
ar
aktarlan
Bir maddenin bir gramnn sc
scakl
scakln
cakl
n 1°C de
de
deiãtirmek
iãtirmek
i
K
II. Yüksek sscakl

ak ktan dü
scaklktan üãükk sscakla dorudur.
düãük
alnmas
için verilmesi ya da alnma
mas gereken s mik
miktarna özÐ-
III. ki madde
madde aras
ara ndaki sscaklk fark arttkça aktarm
arasndaki
VIP FİZİK
sÐ denir.
Zİ
hz
hz
h z da artar.
İZ
Maddeler için ayrt
yrt edici özelliktir. A
Ayn maddenin bile
özellikler
özel
zellikler ýziksel
ikler hangi ýzik
ziksel büyüklüöe aittir?
zik
kat, sv ve gaz durumu için farkl
fark deerler alr.
Scaklk
A) S
S cakl
caklk B) Güç C) Is
Fİ
TS
D) ç enerji E) Kuvvet
IP
Is Sığası
Isı ığası (C)
Bir madd
maddenin
ddenin kütlesi ile özsnn çarpmna
çarpmn
na Is
IsÐ S
SÐöasÐ
Ðöas
ÐöasÐ
R
V
denir.
denir
deni
nir.
C = m·c ÖSYM
C
Tadında - 5
Kütleye bal bir nicelik olduu
u için
çin ayrt
ayrt edici
ed deildir.
de
IsÐ ve sÐcaklÐk ile ilgili,
Ü
Is sas büyük olan madde geç snp

snp geç
s eç sour.
I. Bir maddeye s verildiinde scakl artar.
Deniz olan bölgelerde havann daha yumuãak
yum olmas- II. 60°C scaklktaki bir maddenin scakl, 30°CÝdeki bir
nn sebebi budur. maddenin iki katdr.
Suyun özss topraktan daha büyük olduu için geç III. Souk bir günde, dãarda bir süre beklemiã ve sl
snp geç sour. dengeye ulaãmã olan masann, tahta ve demir ksm-
Suyun bu özellii soutma ve stma sistemlerinde larnn scaklklar ayndr.
kullanlr. Scak su torbalar ya da kaloriferli stmada yargÐlarÐndan hangileri kesinlikle doörudur?
kullanlr A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) I ve III E) I, II ve III
TYT FiZiK 3. A 4. C 5. C 87
KODU TARA
Örnek - 6 ÖSYM Tadında - 8
0ekildeki bardaa 80°C scaklnda bir miktar su konulmuã- Bir odada uzun süre bekletilen 1 bardak su ve 1 sürahi su
tur. bulunmaktadr.
80°C
E
B
Bu bardak 24°C sabit sÐcaklÐktaki bir ortama bÐrakÐlÐrsa;
I. Suyun ss azalr.
TU
II. Suyun iç enerjisi azalr.
X Y
III. Suyun özkütlesi artar.
yargÐlarÐndan hangileri doörudur?
U Buna
B
Bun
una göre,
I. n küçüktür.
XÝin iç enerjisi YÝninkinden küçüktü
üçük
D) I ve III E) II ve III
büyükt
üktür.
II. YÝnin ss XÝden büyüktür.
YO
F
üllerinin
rinin ortalama kinetik
III. X ve YÝnin moleküllerinin ki
k enerjisi
ayndr.
PD
yargÐlarÐndan hangileri
hangileri doörudur?
do
d örudur?
rudur
ur?
A) Yalnz I v II
B) I ve C) I ve III
K
VIP FİZİK
Zİ
İZ
Fİ
TS
IP
ÖSYM Tadında - 7 ÖSYM Tadında - 9

R
V
IsÐ,, sÐcaklÐk
sÐ
sÐca
caklÐk ve iç enerji kavramlarÐ ile
c e il
ilgili;
li; Hava scaklnn deniz suyu scaklndan yüksek olduu
bir yaz günü, denizden bir kova su alnyor.
C
I
I. ç enerjisi artan maddenin sca
cakl
ak da ar
scakl artar.
II. Scakl artan bir maddenin
nin iç enerjisi de artar.
ar %eniz suyunun homojen olduöu bilindiöine göre, deniz
Ü
III. Is alan bir maddenin iç enerjisi

jisi
si artar. suyu ile kovadaki su için;
yargÐlarÐndan hangileri kesinlikle doörudur?
örud I. Kovadaki su ile deniz suyunun s salar birbirine
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II eãittir.
D) II ve III E) I, II ve III II. Bir süre beklenirse kovadaki suyun scakl deniz
suyuna göre daha fazla artar.
III. Kovadaki su ile deniz suyunun öz ss birbirine eãittir.
A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
88 6. E 7. D 8. C 9. D TYT FiZiK
KODU TARA
Örnek - 10 TERMOMETRELER
Scaklklar farkl olan X ve Y maddeleri bir araya getirildiin-
de, XÝin scaklnn azald görülüyor. Maddelerin scakln ölçmemize yarayan aletlere Termo-
metre denir.
)al deöióimi olmadÐöÐ bilindiöine göre;
I. X ve YÝnin scaklk deiãimi eãittir. Termometrelerin çal
çalã
ãma pre
çalãma pren
ensibi maddelerin genleãme
prensibi
özelliindendir.
E
II. YÝnin scakl artar.
III. X ve YÝnin son scaklklar eãit olur. Termometreler
Termometrel kullanm
reler kullan
kullan amaçlarna
m amaç
açlarna yönelik olarak 3Ýe ayrlr.
B
IV. YÝnin ss artmãtr. 1. Katı
tı Termometreler
ermometreler ((Metal)
TU
Genle
Genleãme
Genleã
ãme katsaylar
kats
ka
atsaylar farkl iki metalin bir araya geti-
A) I ve IV B) I ve III C) II ve III rilmesiyle
e ((metal çifti) oluãtu-
D) II ve IV E) I, II ve III rulur.
ulur.
Kat
Katlarn
atlarn genleãmesi ilkesiyle
U çalãr.
Çok yüksek scaklklar ölçme
ölçmek
mek
YO
için kullanlr.
F
Sv ve gazl termometrelere
termom
ometrelere
etrelere
göre en duyarsz olanlardr.
z olanlar
o anla d
dr.
PD
K
2. Sıvılı Termom
Termometreler
ometreler
Svlar
Svlarn
arn
n genl
genle
genleãme
ãme ilkesini
ilkes
kesini kullanarak ölçüm yapar.
VIP FİZİK
Zİ
Termometrenin
ermometrenin do
doru
do
ölçüm yapabilmesi için, içindeki
İZ
svnn
n hâl deiãtirmemesi
svnn de
de
iãtirmemesi
i gerekir. (Donma ile kayna-
Örnek - 11 a noktas
ma noktas aras)
Fİ
TS
Bir maddenin
in iç enerjisi
rjisi ile ilgili,
ilg Normal
ormal
al scaklklar ölçmek için kullanlr.
I. enerji scaklk
ç enerji s
scakl
ca k farkndan
fark
kkndan
aktarlan enerjidir. Kat
Kat
at termometreden daha duyarlå Gazl termometre-
II. A
Ayn
yn scaklkta
Ayn scakl
caklkta bu
bulunan ayn cins svlardan kütlesi
si den
d daha duyarsz.
IP
olann
büyük olan
olann iiç enerjisi, kütlesi küçük olandan da
daha
ha
fazladr.
fazlad
fazladr. Duyarlılığını arttırmak için:
R
Scakl
III. S
S cakl
cakl
arttkça iç enerjisi de artar.
V
Genleãme özellii yüksek olan sv kullanlmal,

yargÐlarÐndan
yargÐ
gÐlarÐ
rÐndan hangileri doörudur?
Genleãme özellii kötü olan cam boru kullanlmal,
C
A) Yalnz I B) Yalnz II Yalnz

C) Yaln
alnz III
Sv haznesi daha büyük olmal,
D) I ve II E) II vve III
Ü
Cam boru daha sk birimlendirilmelidir.
Klcal
123
Bölme
boru
says
Svnn
cinsi
Haznenin
hacmi
TYT FiZiK 10. C 11. E 89

KODU TARA
3. Gazlı Termometreler
Örnek - 12
Scakln basnca etkisinden yararlanarak ölçüm ya-
par. °C 77°F
Çok hassas ölçümler
yaplabilir.
Termometreler içinde en
duyarl olandr.
E
Genellikle laboratuvar-
B
larda tercih edilir.
Su
TU
Sıvılı Termometre Çeşitleri
'ahrenheit
'ahrenh
renh
nheit termometresindeki 77°' olarak ölçülen bir sÐ-
En bilinen svl Termometreler (Celcius, Fahrenhe
Fahrenheit,
nheit,
t, caklÐk,
caklÐk, Celcius termometresinde kaç °C olarak ölçülür?
cakl
Kelvin)Ýdir.
U A)
A 18 B) 20 2
C) 22 D) 25 E) 30
Svl termometreler suyun kaynama ve don
donma
onma
ma nokta-
n
YO
lar dikkate alnarak derecelendirilmiãtir.
r.
F
Kelvin termometresindeki 0°K mutla
mutlak
tlak sfr
sfr noktas
nokta
noktas an
an- Örnek - 13
PD
lam taãr.
)angi Termometre
Termomet
metre
e KullanÐlmalÐ?
Kullan
Kulla Ðlmal
malÐÐÐ?
?
Hiçbir maddenin scakl 0°K
K ya da daha altnda
alt
a ola-
Frnda
da çalãan Met
Mete .....
...............................
.............................
K
maz.
Yalnz Kelvin termometresinin
termom
ometresinin
etresinin sfr
ssfr ge
gerçek sfrdr. Laboratuvarda
oratuv çalãan
çalã Hasan ...................
VIP FİZİK
Zİ
Al
Alãveriã
Alã
veri
ve ã merkez
merke
merkezinde
kezinde güvenlik biriminde çalãan Necati
İZ
20°C, 10°CÝnin 2 kat
kat diyemeyiz
z ancak
a 20°K, 10°KÝn 2
kat diyebiliriz
iriz.
diyebiliriz. .....................
..................
.................
Tu
Tula
Tu
la
a fa
fabrikasnda çalãan Emre .................
Fİ
TS
NOT
T Has
Hastanede
astanede hemãire olan Zeynep ..............
Elektrik devrelerinde arzal parçay bulmaya çalãan
d d d Svl
S ttermometrelerde,
termome
metrelerde, sv olarak civa, alkol ya da
Ömer ....................
ispirto
isp kullanlr.
rto kullan
kullanlr.
IP
in (K)
Kelvin
vin Celcius (C) Fahreheit
Fah eheit (F)
R
V
373
37
73 100 212
12
C
K C F
Ü
1 Hasta Duvar
termometresi
termome termometresi
273 0 32 2 3
Termometre %önüóüm 'ormülleri

C K - 273 F - 32 X - TD Gazl
= = = Metal
100 100 180 TK - TD termometre
te o et e termometre
4 5
90 12. D TYT FiZiK

KODU TARA
Örnek - 14 Örnek - 17
Bir X termometresi normal koãullarda suyun kaynama nok- A ve B termometrelerin gösterdii scaklklar arasndaki iliãki
tasn 50°X olarak göstermektedir. Ortam scakl -25°C grakteki gibidir.
olduunda X termometresi ile Celcius termometresi ayn de-
eri göstermektedir. A
Buna göre, X termometresi suyun donma noktasÐnÐ kaç
E
°X olarak gösterir?
B
A) -30 B) -20 C) -15 D) -10 E) 20
TU
0 B
20 80
U -30
YO
F
Buna göre, B termometresin
termometresinin
sinin
in 80 B
B gösterdiöi
gösterd
göste
erdiöi bir gün-
de A termometresi kaç
ç A'yÐ
A yÐ gösterir?
A'y
ÖSYM
PD
Tadında - 15
A) 120 B) 90 C) 80 D) 70 E) 60
I. -10°C
K
II. -10°K
III. -10°F ÖSYM
M
VIP FİZİK
Tadın - 18
Tadında 1
Zİ
İZ
YukarÐdaki sÐcaklÐk deöerlerinden
öerlerinden hangileri kesinlikle bir
erlerinden hang
hangil
0ekildeki
kildeki
eki K, L ve M cam
ca kaplarndan yaplmã termometreler
sÐcaklÐk ölçümünün
n sonucu
onucu olamaz?
içerisinde
sinde X, Y ve Z svlar kullanlmã olup svlarn genleã-
Fİ
A) Yalnz I Yalnz
B) Y
Yalnzz II C) Yalnz III
katsaylar
me katsa
katsay lar
ar arasnda
a Z > Y = X iliãkisi vardr.
TS
S
2S
2 S
IP
E
R
30 bölme 30 bölme 40 bölme

V
V V 2V
Ü
X svs Y svs Z svs
Örnek - 16 Buna göre, aynÐ ortamda bulunan X, Y ve Z termomet-

releri için;
Svl bir termometrenin duyarlln arttrmak için,
I. En duyarl termometre ZÝdir.
I. Geniã sv haznesi II. Y termometresi XÝden daha duyarldr.
II. Genleãme katsays büyük sv haznesi III. Termometrelerin yapt ölçüm scaklklar arasnda
III. Svnn yükselip alçalaca ince bir boru TZ > TX > TY iliãkisi vardr.
niceliklerinden hangileri tercih edilmelidir? yargÐlarÐndan hangileri doörudur?
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III A) Yalnz I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
TYT FiZiK 14. D 15. B 16. D 17. B 18. B 91

KODU TARA
Örnek - 20
ISI ALIŞVERİŞİ
Scaklklar farkl iki sv yaltlmã bir kapta birbirlerine karã-
ki maddenin s alãveriãi yapmas için tek ãart scak- trlmaktadr.
lklarnn farkl olmasdr.
Buna göre,
Is alãveriãi denge scaklna ulaãana kadar devam
I. düãük
Scakl düã
dü olann
ãük olan
olan n ald s, scakl yüksek
eder.
olann vverdii
n verdi
rdi sya
i s eãittir.
sya e ãitti
ttir.
E
Isca yaltlmã bir ortamda alnan s verilen sya eãit
geçiãi,
II. Is geçi
g eçiã sscaklktan
ãi, yüksek scaklktan
c düãük scakla doru-
olduu için maddelerin iç enerji deiãimleri eãittir.
B
dur.
ur.
K L III.. S
Svlar
n son
Svlarn n scaklklar eãit olur.
TU
yarg
yargÐlar
arÐÐndan
yargÐlarÐndann hangileri doörudur? (Hâl deiãimi olma-
maktad
makt r.)
maktadr.)
Yalnz
A) Yaln
aln
lnz I B) Yalnz II C) I ve II
U D) II ve III E) I, II ve III
Is scakl büyük olandan
küçük olana doru akar.
YO
F
QAlnan = QVerilen
PD
Denge Sıcaklığı
K L
K
VIP FİZİK
Zİ
İZ
L maddesini
maddesininnin scakl büyük olduu için LÝyi -verilen
KÝyi
K Ýyi ise -alnan olarak dikkate alcaz.
Fİ
TS
ÖSYM
YM
M Tadında
a - 19
Scaklk
X ve
e Y cisimleri
cisimle bir iletkenle ãekildeki gibi birbirine b
balan-
ba
lan-
lan
IP
mãtr.
m ãtr.
ã r TL
TX TY
R
TD
V
TK
C
0 Zaman
Ü
Buna göre,
-Alnan = -Verilen
I. TX > TY ise s akã XÝden YÝye dorudur.

II. TY > TX ise YÝnin ss XÝin ssndan büyüktür. mkck·(TD - TK) = mL·cL·(TL - TD)
III. X ve Y cisimlerinin scaklk deiãimleri eãit olur.
NOT
Scaklk deiãimi asla negatif olmaz.
92 19. A 20. E TYT FiZiK

KODU TARA
Özel Durum
Örnek - 23
Is salar eãit maddeler arasnda gerçekleãen s alã
veriãinde Denge scakl: Isca yaltlmã kaplarda bulunan 40 °C Ýdeki sularn üzerine,
kaplar doluncaya kadar 80 °CÝde su konulmaktadr.
T1 + T2 + T3 + .....Tn
TD =
n
h h h
su su su
E
Eer s salar eãit deilse Denge scakl: h h h
40°C 40°C
°C 40°C
m1c1T1 + m2c2T2 + m3c3T3 + ...... mncnTn
B
TD = I
I. II. III.
m1c1 + m2c2 + ....... mncn
KaQlarda
KaQ
aQlarda
rda ol
olu
oluóan
óan h
hom
homojen
omojen karÐóÐmlarÐn denge sÐcaklÐklarÐ
TU
sÐras
s rasÐÐy
yla T1, T2 v
sÐrasÐyla ve T3 olduöuna göre, bunlar arasÐndaki
ilióki
ili
ilióóki nedir?
ned
Örnek - 21
A) T1 > T3 > T2 B) T3 > T1 > T2 C) T1 > T2 > T3
Isca yaltlmã bir ortamda K ve L kat cisimleri bulunmaktaU
bulunmakta-
kta-
dr. Kütleleri, ilk scaklklar ve yapldklar maddeler birb
irbirin-
in-
birbirin-
D) T3 > T2 > T1 E) T2 > T1 > T3
den farkl olan K ve L cisimleri birbirine temas ettiriliy

riliyor.
or.
ettiriliyor.
YO
F
Bu cisimlerle ilgili,
I. Cisimlerin iç enerji deiãimleri eãittir.
ir.
PD
II. Isl denge durumunda iki cismin
n sscakl
ca
birbirine
scakl e eãit
olur.
K
kaldklarnda
III. Yeterince ayn ortamda ka
kald
dklar denge
klarnda deng
nge scakl,
Örnek - 24
24
VIP FİZİK
büyük kütleli cismin ilk sscaklna

cakl
cakl
na daha
ha yakn olur.
Zİ
İZ
eri do
doö
örudur?
r? Özdeã
eã kaplara konulan
an K, L ve M svlarnn ilk scakl TÝdir.
olmamaktadr.)
(Hâl deiãimi olmam
amaktad
ktadr.)
Fİ
TS
A) Yalnz I B)) I ve II C) I ve III 2m

D) II vve III E) I, II ve III m m
IP
K L M
R
Örnek - 22
V
Kaplara eãit miktar s verildiinde kaplardaki scaklk deiãi-
Isca yaltlmã
ya bir kaba K svs ile L kat
kat
att maddesi b
brakld-
rak
kld-
ld mi srasyla 2¢T, ¢T ve ¢T olmaktadr.
C
arasnda
nda s alã veriãinin yalnz K ve L ara
arasnda olduu
da oldu
oldu u
u bilin- Buna göre, K, L ve M sÐvÐlarÐnÐn türleri hakkÐnda ne söy-
mektedir.
Ü
lenebilir?
K cisminin ilk sÐcaklÐöÐ L'ninkinden büyü

büyük olduöuna A) Üçü de ayn cinstir.
göre, ÐsÐl denge saölanÐncaya kadar geçen sürede K ve B) Üçü de farkl cinstir.
L'nin sÐcaklÐklarÐ için aóaöÐdakilerden hangisi doöru ola- C) K ile M ayn, L farkl cinstir.
bilir? D) K ile L ayn, M farkl cinstir.
A) Her ikisininde scakl sürekli artar. E) M ile L ayn, K farkl cinstir.
B) Her ikisinin de scakl sürekli azalr.
C) KÝnin scakl deiãmez, LÝninki azalr.
D) KÝnin scakl azalr, LÝninki deiãmez.
E) KÝnin scakl artar, LÝninki deiãmez.
TYT FiZiK 21. B 22. D 23. E 24. C 93

KODU TARA
Örnek - 25
HÂL DEĞİŞİMİ
Kütleleri srasyla m ve 2m olan X ve Y kat maddelerinin
scaklk - s grakleri ãekildeki gibidir. Maddelerin s alarak ya da s kaybederek bir hâlden
baãka bir hâle geçmesi
ge olayna hil deöióimi denir.
Scaklk
Is alan bir kat
ka önce
öncce eriyerek sv hâle geçer, eer s
almaya
a devam
vam ederse kaynayarak gaz hâle geçer.
E
6T Y olayn
Bu olay
ola mümkündür.
yn tersi de müm
ümkündür. Su buhar s vererek
younlaãr
younla
yo unlaã sv
ãrr ve ss
v o
olur, s kaybetmeye devam ederse
B
4T X tekrar kat hâle
krar kat eggeçer.
Bu ziksel
sel bir
b deiãim olduu için madde eski hâline
TU
2T dönebilir.
dönebilir
önebilir
lir.
Mad
Madde
M adde hil deöiótirirken sÐcaklÐöÐ kesinlikle deöió-
0 s
Q mez.
m
-2T
U süblimleãme
cx
YO
Buna göre, X ve Y'nin özÐsÐlarÐ oranÐ kaçtÐr?
kaçt
açtÐr?
?
cy erime buharlaãma
buh
uharla
laã
ãma iyonizasyon
iiyon
yonizasyon
F
1 2 4 3 Kat Sv
S Gaz
Ga Plazma
A) B) C) 1 D)
D E
E)
PD
2 3 3 2
donma
a younlaãma
yo
yo unla
u ã ãma
m deiyonizasyon
K
Örnek - 26 kra
ra
alaãma

kralaãma
VIP FİZİK
Zİ
0ekildeki kaplarda eãit

ãitit miktarda su ve buz
bu kütlesi bulunmak-
İZ
tadr. Her iki sistemde
mde sl
sistemd dengededir.
sl dengededi
edir. Sistem bu halde iken Sa
Saa
Sa
a doru
do
ru
u geçiãler
g s alarak, sola doru olan geçiã-
ayn kesit alanna

nna
a sahip borulard
borulardan 100 °C scaklnda su ler ise
se s
s vererek
s v gerçekleãir.
Fİ
baãlanmaktadr.
aktlmaya ba
baãlanmaktad
anmaktadr. Kat
Kat
at h
hâlden direk gaza geçmeye süblimleóme denir.
TS
(Na
(Naftalin)
Buz
Bu
uz Buz Gaz halden direk kat hale geçmeye kÐraöÐlaóma de-
nir.
IP
Scak
S cak
ca
R
Scak
V
giriãi
su giriã
giri ãii
ã su giriãi
I II
C
DİKKAT
Buna göre, buzlarÐn erime sürecinde;
sürec
ecinde;
cind
Ü
Madde hâl deiãtirirken scakl deiãmedii için öz-

I. n scakl,
Bir süre sonra I. kaptaki buzun sscakl
cakl
, II. kaptaki

kütlesi de deiãmez.
buzun scaklndan büyüktür.
Her maddenin kendine özel bir erime ya da donma
II. Eãit süre sonunda II. kaptaki buz kütlesi daha küçük-
noktas vardr.
tür.
III. I. kaptaki borudan çkan suyun scakl, II. kaptaki Her maddenin kendine özel bir kaynama ya da youn-
borudan çkan suya göre daha fazladr. laãma noktas vardr.
yargÐlarÐndan hangileri doörudur? Erime noktas = Donma noktas

A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III Kaynama noktas = Younlaãma noktas
D) I ve II E) II ve III Erime noktas, donma noktas, kaynama noktas ve
younlaãma noktas maddeler için ayrt edici bir özel-
liktir.
94 25. D 26. E TYT FiZiK

KODU TARA
Önemli Kavramlar !
ÖSYM Tadında - 29
Erime IsÐsÐ (Le): Erime scaklndaki 1 gram katnn ayn s-
caklkta sv hâle geçmesi için verilmesi gereken sya denir. Eãit zamanda eãit s veren stclar ile stlan svlara ait
Cal scaklk - zaman grakleri ãekildeki gibidir.
Ayrt edici özelliktir. Birimi Ýdr.
g
m gram katnn sv olabilmesi için Q = m·Le kadar s scaklk scaklk
almas gerekir. Y
X 2T
2T
E
Buharlaóma IsÐsÐ (Lb): Kaynama scaklndaki 1 gram sv-
nn ayn scaklkta gaz hale geçmesi için verilmesi gereken T
B
sya denir.
zam
man
zaman 0 zaman
Cal t 2t
Ayrt edici özelliktir. BirimiÝdr.
TU
g
m gram svnn gaz olabilmesi için Q = m·Lb kadar s scaklk
almas gerekir.
U Z
T
zaman
YO
t
F
Buna göre, maddelerin
n a
aynÐ
ayn
ynÐÐ oluQ
oluQ olmadÐklarÐ
olmad
adÐklarÐ hakkÐnda
Örnek - 27
PD
ne söylenebilir?
AóaöÐdakilerden hangisi, katÐ madd
maddeler
addeler
eler için ayÐ
ay
ayÐrt
Ðrtt edici A) Üçü de ayn olabilir.
ola ir
K
bir özellik deöildir? B) Üçü de kesin

kesi
esinn farkldr.
farkl
fa dr.
A) Is sas ayn,
C) X ile Y a yn, Z kesin farkldr.
ayn farkl
rkldr.
VIP FİZİK
Zİ
B) Erime Iss
İZ
D) X ile Z ayn,
ayn Y kesin
n farkldr.
f
C) Elektrik iletkenlii E)) Y ve Z ayn,
ayn, X kesin
ayn ke farkldr.
katsays
D) Genleãme katsa
tsayys
Fİ
TS
E) Esneklik kat
katsays
Kayna
Kaynama
ayna
ynama ve buharlaãma birbirine karãtrlmamas
ge
gereken
g kavramlardr.
IP
)il %eöióim (raýöi;

R
V
Scaklk (°C)
C
Örnek - 28
Kaynama Gaz
0rtama ÐsÐ veren bir madde ile ilgili,
i
Ü
Scakl Sv + Gaz

I. Scakl azalr.
II. ç enerjisi azalr.
III. Öz ss artar. Sv
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II Erime
Scakl s (cal)
D) I ve III E) I, II ve III Kat + Sv
Kat
TYT FiZiK 27. A 28. B 29. C 95

KODU TARA
Kat hâldeki X ve Y cisimleri sca yaltlmã bir ortamda üst Isca yaltlmã bir kapta sl dengedeki su - buz karãmna
üste konulduunda scaklk - zaman grakleri ãekildeki gibi s verilmektedir.
olmaktadr.
Buz
Buz
scaklk
E
Su
2T
B
X
TU
T Buna
una gö
göre,
göre
öre, buzun tamamÐ eriyinceye kadar,
Y I. S
Su yükseklii artar.
U I Suyun scakl artar.
II.
III. Su ile buz arasnda s alã
ãveri
eriããi o
alãveriãi olur.
ol
0 z ma
zaman
YO
t1 t2 yargÐlarÐndan hangileri doö
oörudur?
dur?
doörudur?
F
A) Yalnz I B)) Yaln
B Yalnz II
Yalnz C) Yalnz III
Buna göre;
PD
D) I ve II E) I, II ve III
I. YÝnin erime scakl TÝdir.
II. XÝin erime scakl YÝden
en büyüktür.
K
III. XÝin s sas YÝninkin

kine e
YÝninkine ãittir.
r
eãittir. Örnek
k - 33
VIP FİZİK
Zİ
yargÐlarÐndan hangileri
eri kesinlikle doörudur?
doö
doö
örudur?
r
ru
İZ
Denizz seviyesinde içi
içinde
iç bir miktar buz bulunan sca yaltl-
A) Yalnz I Yaln z II
B) Yalnz C) I ve II mã eãit
ã kap eã
e zaman
ãit zam
man aralklarnda, eãit s veren bir stc ile
D) III ve III E) I, II ve III stlyor.
stllyor. Buza
uza (0 - t1), (t1 - t2) ve (t2 - t3) zaman aralklarnda
Fİ
TS
slar
verilen s
slar
s la sras ile Q1, Q2 ve Q3 olmaktadr.
Scaklk (°C)
5
IP
ÖSYM
E
Tadında
Ta
Tad
adında - 31
Isca
ca yaltlmã
yalttlmã
lm kaptaki suyun içine bir buz pa
parças
parças
ças at
at
atlmak-
lmak-
R
V
tadr.
tad
tad Isl
r. IIs
sl denge salandnda, buzun küt sinin artt
kütlesinin artt
a göz-
göz
gö
öz-
lenmektedir.
enm 0 Zaman (s)
t1 t2 t3
C
Buna göre, baólangÐçta;

Ü
I. düãüktür.
Buzun ilk scakl 0°CÝden düã
üããüktür.
ükt
II. Suyun son scakl 0°CÝdir. -10
III. Buzun ilk scakl 0°CÝdir.
Buna göre, Q1, Q2 ve Q3 ÐsÐlarÐ arasÐndaki ilióki nedir?
(cbuz = 0,5 cal/g°Cå Lerime = 80 cal/gå csu = 1 cal/ g°C)
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
D) I ve II E) II ve III A) Q3 > Q2 > Q1 B) Q2 > Q1 = Q3
C) Q2 > Q1 > Q3 D) Q3 > Q1 > Q2
E) Q1 = Q2 = Q3
96 30 .C 31 .A 32 .C 33. B TYT FiZiK

KODU TARA
Isca yaltlmã bir kap içinde su varken kaba miktar buz atl- Deniz seviyesinde sca yaltlmã bir kapta bulunan suya bir
maktadr. buz parças atlmaktadr.
Buna göre, suya ait kütle zaman graýöi,
Kütle
Kütle Kütle
E
B
TU
Zaman Zaman
I
I. II. II
Kütle Zaman
U Suyun
yu
un kütle - zaman graýöi óekildeki
göre;
gör
lde gibi olduöuna
YO
I. Buzun ilk scakl 0 °CÝin
n altndadr.
altndad
a ndadr.
F
Zaman II. Suyun ilk scakl 0 °CÝnin
°C nin üstündedir..
III. III. Denge scakl 0 °°CÝdir.
dir
PD
graýklerinden hangileri olabilir? hangileri
yargÐlarÐndan hangil
gileri doörudur?
eri do
d örudur?
A) Yalnz I B) Yalnzz II C)
C I ve II A) Yalnz I Yalnz
B) Yal
Yaln z III C) I ve II
K
D) II ve III II
E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III
VIP FİZİK
Zİ
İZ
Örnek - 35
Deniz seviyesinde,
e, sca
sca ya
yal
yaltlmã
tlm
mã bir
bi kaptaki suyun içine bir Ö nek - 3
Örnek 37
Fİ
atldnda
miktar buz atld
dnda
da buzun kütl
kütle
ütle - zaman grai ãekildeki
TS
Bir kapta stlan

s
stlan
t svnn kütle - zaman grai ãekilde veril-
gibidir. miãtir.
mi
miã
ãtir.
ti
Kütle
m1 Kütle
IP
E
R
V
m2
C
0 Zaman
Zam
t 2t 3t
Ü
Buna göre; I II III IV

I. Buzun ilk scakl 0 °CÝdir.
Zaman
II. Buzun son scakl 0 °CÝdir. t1 t2 t3
III. Buzun ilk scakl 0 °CÝin altndadr. Buna göre;

IV. Suyun son scakl 0 °CÝdir.
I. II. bölgede kapta kalan svnn özkütlesi sabittir.
II. III. bölgede kaptaki svnn scakl sabittir.
A) Yalnz II B) II ve III C) I ve IV
III. Kaptaki sv bir karãmdr.
D) II, III ve IV E) I, II ve IV
TYT FiZiK 34. E 35. D 36. D 37. D 97

KODU TARA
ÖSYM SORAR
KAYNAMA İLE BUHARLAŞMA ARASINDAKİ FARK (ünlük hayatta karóÐlaóÐlan bazÐ olaylarÐn nedeni?
Ksa süre güneãe braklan karpuzun soumas
Kaynama:
Kolonya dökülen elimizin üãümesi
Svnn buhar basnc dã basnca eãit olduu anda
Terlediimizde
de vücudumuzun
vüc serinlemesi
kaynama baãlar.
Rüzgarl havalarda
valarda çam
çamaãrlarn hzl kurumas
Kaynama belirli scaklkta gerçekleãir.
E
Düdüklü
düklü
ü tencerede yemein
yem hzl piãmesi
Kaynama süresince scaklk sabittir.
Yaz
Yaz günü barda
bardaa
barda a
a konulan souk suyun bardak dãn-
B
Kaynama svnn her noktasnda gerçekleãir.
da youãma
yo a yapmas
youãma ya
Kâr yaarken
yaarke
arken hava scaklnn yükselmesi
TU
Buharlaşma: Ateã
Ateãi
ãi yü
yükselen
y hastaya slak havlu konulmas
Buharlaãma her scaklkta gerçekleãen bir olaydr. To
Toprak testilerde suyun souk olmas
Kaynama scaklnda buharlaãma maksimum olur.
ur.
Svnn sadece yüzeyinde gerçekleãir.
U
YO
PD
K
VIP FİZİK
Zİ
Z
Fİ
TS
BASINCIN
SINCIN HÂL DE
DEĞİŞİMİNE
D ETKİSİ
IP
Bas
Basncn
B nc
ncn a
art
artmas genellikle erime ve kaynama
ma nokta-
okta-
E
ssn yükseltir.
n yüks
kseltir.
Su,
u, Bizmut,
B Antimon gibi maddeler di
dierr maddelerden
n
R
V
farkl
f
fa davranr. Örnek - 38
C
Basncn artmas tüm maddelerin

delerin
elerin kaynama no
noktasn
Düdüklü tencerelerde yemekler normal tencereye göre daha
yükseltir. (su dahil)
ksa sürede piãer.
Ü
Ancak erime noktasnda durum

um
m biraz fa
farkldr. Basn-
cn artmas normal maddelerin erim
erime noktasn yük- Bu olayÐn nedeni aóaöÐdakilerden hangisidir?
seltirken su gibi davranan birkaç maddenin erime nok- A) Metal düdüklü tencerenin sy daha iyi iletmesi
tasn düãürür. B) Basnç artt için suyun kaynama noktasnn yükselmesi
Basnç arttnda suyun kaynama noktas 100°CÝden C) Düdüklü tencerenin içinde kalan havannda scaklnn
daha yüksek bir deere çkar. Erime noktas ise artmas
0°CÝden daha alt noktalara iner. (-2, -4...) Normalde D) Buharlaãan suyun bir ksmnn düdüklü tencereden
erimeyen kârn biz üstüne bastmzda erimesi gibi. dãar çkmas
Ancak su gibi davranan birkaç madde hariç dier E) Buharlaãan suyun düdüklü tencere içinde tekrar youn-
maddelerde basnç arttnda hem kaynama noktas laãmas
hemde erime noktas yükselir.
98 38. B TYT FiZiK

KODU TARA
3. Isının Işıma Yolu İle Yayılması

ISININ İLETİM YOLLARI Maddesel ortama ihtiyaç yoktur.
Güneãten gelen ãnlar maddesel ortam olmayan uzay
Is her zaman scak maddeden souk maddeye doru boãluunu geçerek dünyamza ulaãr.
transfer olur.
Iãma yapan cismin
min scakl
s artkça yapt ãmann
Isnn iletimi üç farkl yolla gerçekleãebilir. artar.
enerjisi de artar
tar.
Evlerde pen
pencere
cere saysnn
say
saysnn
n arttrlmas
a güneãten daha
E
1. İletim Yolu İle Yayılması fazla yararlanmak
arlanmak amacyla
amac
amac yaplmãtr.
B
Kat bir maddeye verilen snn atomlarnn titreãim ha-
reketiyle yaylmas olaydr.
TU
Kat maddelerde atomlar sk olduu için çok etkilidir.
Yemek karãtrma kaãklarnn tahtadan yaplmas bu ISININ
ISIN N İL
İLETİM HIZI
sebeptendir.
U
Sv ve gazlarda tanecikler sk olmad için s bu yolla
yoll
olla Is iletke
iletkenlii
letkenlii bir maddenin sy ne kadar hzl ilettii ile ilgili
fazla yaylamaz. birr kkavramdr. Peki s iletim hz nelere
ere baldrÔ
ba
ba
YO
Maddenin cinsine (Metaller
ler sy
sy iyi ilet
iletir.)
r)
F
2. Isının Konveksiyon Yolu İle İletilmesi Yüzey alanna baldr.
baldr
dr. (Yüzey alan
alan artt
art
arttkça
rttkça iletim hz
artar.)
PD
Sv ve gazlar da tanecikler aras boãluklar
bo luklar fazla oldu-
oldu
du-
u için tanecikler öteleme hareketi
eketiti yapabilir.
hareke yapa Maddenin kal
kalnlna
alnll
na ba-
ba-
ldr. (Kalnlk
(Kaln
nlk arttkça
kça iletim
tim
K
Scakl artan akãkann öz

özkütlesi
kütlesi azal
azal
azalr
r vve yükselir.
düãer.)
hz düã
üãer.)
r.) T2
Özkütlesi büyük olan ise
se alçal
alçalr. Döngü bu ãekilde de-
VIP FİZİK
çç ortam
o ile dã
d ortam
or
orta
rtam aras T1
Zİ
vam eder. A
İZ
scaklk
scakl farkna
aklk farkna baldr. (fark
na b
ba
Kalorifer ve klima
klimalarn
malar
arn evlerimizi stp
s soutmas buna
arttkça s
artt iletim
s ilet
etim hz artar.)
Isnn
örnektir. Isn aktarlabilmesi
nn bu yolla aktar
aktarl
arlabilmesi için maddesel
Fİ
TS
ortama iht vardr.

ihtiyaçç vard
vardr.
¢X
IP
ÖSYM
Ö
E
Tadında - 39
letim
letim
m
Konveksiyon
Konvek
eksiyon
iyon borba Qióirirken tenceredeki çorbanÐn ve çorbayÐ karÐó-
R
V
tÐrmak için kullanÐlan metal kaóÐöÐn ÐsÐnmasÐna neden

olan ÐsÐnÐn en etkili yayÐlma yollarÐ, aóaöÐdakilerden han-
C
gisinde verilmiótir?
Ü
Çorbann içinde Metal kaãkta

A) Iãma Konveksiyon
Iãma B) letim Konveksiyon
C) Konveksiyon Iãma
D) letim letim
E) Konveksiyon letim
TYT FiZiK 39. E 99

KODU TARA
Gerçek Sıcaklık ve Hissedilen Sıcaklık

ÖSYM Tadında - 40
Gerçek scaklk termometre ile gölge bir ortamda ölçü-
Souk bir kã günü parka giden Eyüp parktaki cisimlere do-
len bilimsel bir sonuçtur.
kunduunda, metalden yaplan cisimlerin tahtadan yaplan
cisimlere göre daha souk hissetmektedir. Kiãiden kiãiye göre deiãmez. (nesneldir)
Buna göre, bu durumun temel nedeni aóaöÐdakilerden Hissedilen scakl

scaklk
s aklk is
ise kiãiden kiãiye deiãen ve bir çok
hangisidir? etkene ba scaklktr.(özneldir)
bal bir ss
cakl
cak kt
ktr.(özneldir)
E
A) Metalin ss tahtaya göre daha düãüktür. Giyd
Giydiimiz
ydi
imiz giysiden tu
tutun da havann nem oranna ka-
B) Tahtann scaklnn metale göre daha yüksek olmas. ar bir çok faktör hissedilen
dar h scakl etkiler.
B
C) Metalin iç enerjisi tahtadan daha düãüktür.
TU
D) Metalin s iletkenliinin tahtadan daha yüksek olmas.
Küresel Isınm
Isınma
nma
E) Metalin scaklnn vücut scaklndan düãük olmas.
Sanayinin
nayin
nin ve teknolojinin geliãmesiyle artã gösteren kar-
bondioksit
bondio
b ndioksit ve sera gaz atmosferi kirletir.
Örnek - 41
U ãnlar
Dünyamz terk etmesi gereken ãnla
D nlar bu kirlilikten dolay
nla
dünyadan çkamaz ve yeryüzünde
zünde
de gereksiz
gerek bir scaklk artã
YO
Birer ucunda özdeã mumlar olan K ve L çubuk
çubuklar
buklar özde
özdeãã s-
s- meydana gelir.
F
tclarla dier uçlarndan stldnda, KÝdeki
eki mum dah
daha önce
canllar
Küresel snmann ca
canl
lar üzerinde
e çok
ç olumsuz etkileri
düãmektedir.
PD
buzullarn
vardr. Özellikle de buzullar
buzulla n erimesi
n erime
erimes
mesi birçok canlnn neslini
noktasna
tükenme noktas
asna getirmektedir.
a getirmektedi
getirmektedir
dir.
K L
K
VIP FİZİK
Zİ
İZ
Mu
Mum Mum
Bu olayda;
Fİ
TS
I. KÝnin
nin boyunun
n LÝden
L en ksa
k olmas
II. KÝnin iletkenliinin
K nin ilet
iletkenli nin LÝden daha iyi olmas
inin
III.
I . KÝnin
K nin uzama
uz a katsaysnn
k LÝninkinden küçük olmas
olm
olmass
IP
yargÐlarÐndan
yarg
yar Ðlar n hangisi
larÐÐndan h etkili olmuó olabilir?
A) Yalnz
Ya z I
Yaln B) Yalnz II C) I ya da II
R
V
D) I ya da III E) II ya
y da III
C
Küresel Isınmanın Zararları
Su kaynaklarnn tükenmesine neden olur.

Ü
Örnek - 42
Buzullarn erimesiyle denizlerdeki ky yükseklii arta-
IsÐ iletim hÐzÐ ile ilgili olarak, cak ve bir çok yer su altnda kalacak.
I. ki ortam arasndaki scaklk fark arttkça artar.
II. ki ortam arasna tahta yerine metal cisim konulursa
artar. Alınabilecek Önlemler
III. Cismin yüzey alanna baldr. Enerji tasarrufunu arttracak her ãey yaplabilir. (Led
yargÐlarÐndan hangileri doörudur? lambalar, toplu taãma araçlarn kullanmak, suyu israf
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II etmemek, A++ beyaz eãyalar..)
D) I ve III E) I, II ve III Yenilemez enerji kaynaklar yerine yenilenebilir enerji

kaynaklarn tercih etmek.
100 40. D 41. C 42. E TYT FiZiK

KODU TARA
ISI VE SICAKLIK VIP TEST 1
1. IsÐ ve sÐcaklÐkla ilgili olarak, 4. Celcius ve X termometreleri suyun donma ve kaynama nok-
I. Is, scaklklar farkl olan maddeler arasnda aktarlan tasn ãekildeki gibi göstermektedir.
enerjidir. °C °X
II. Is kaybeden maddelerin scakl azalr. 100 140
III. Scaklk, bir madde de bulunan moleküllerin ortalama
kinetik enerjisi ile orantl olan bir ziksel büyüklüktür.
20 ?
E
0 15
B
Buna
Bun
unaa göre, 20°C
2
20°C sÐcaklÐk
sÐc kaç °X'tir?
TU
A) 10 B) 2
20 C) 30 D) 40 E) 50
U 5 Öz
5. Özdeã stclarla stlan X ve Y kat
Ö kat cisimle
cisim
cisimlerine
mlerine ait scaklk
YO
zaman grai ãekildeki gibidir.
F
2. Mekanik bir etki olmaksÐzÐn sÐcaklÐk GarkÐ sa
sayesinde
esinde alÐó-
al Scaklk
PD
veriói yaQÐlan ýziksel nicelik nedir? Y
A) Scaklk
K
B) Öz s
X
C) Is
VIP FİZİK
Zİ
D) Is sas
İZ
E) Buharlaãma ss
Fİ
Zaman
TS
Buna göre;
re;
I. C
Cisimler ayn maddeden yaplmãtr.
IP
II Cisimler farkl maddeden yaplmãtr.

II.
E
III. XÝin s sas YÝden büyüktür.

R
V
3. Az
Az
z açkk kap
k içerisinde bulunan bir svnn
n kaynama
nama noktas
noktas A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III
C
TCÝdir.
ir D) I ve II E) II ve III
Bu sÐvÐnÐn kaynama noktasÐnÐ TC'den
C'den
C'den büyük
büyü ya
yaQmak
Ü
için,
I. Sv üzerindeki basnç arttrlmal.
6. 0rtama ÐsÐ vermesine raömen sÐcaklÐöÐ deöiómeyen bir
II. Kullanlan stcnn s enerjisi arttrlmal.
madde için;
III. Sv miktar azaltlmal
I. Donma noktasnda sv olabilir.
iólemlerinden hangileri yaQÐlmalÐdÐr?
II. Taneciklerin toplam potansiyel enerjisi azalmaktadr.
III. Erime noktasnda kat olabilir.
D) I ve II E) I ve III
yargÐlarÐndan hangileri doöru olabilir?
D) I ve II E) II ve III
TYT FiZiK 1. D 2. C 3. A 4. D 5. C 6. D 101

KODU TARA
VIP TEST 1 ISI VE SICAKLIK
7. Bir K kats kendi svsnda yüzerken, bir L kats kendi sv- 9. Uzunluk, kalnlk ve ilk scaklklar eãit olan X, Y ve Z metal
snda batmaktadr. çubuklar ãekildeki gibi birleãtirilip uçlarna özdeã bal mumu
yapãtrlmaktadr.
Çubuklar ãekildeki gibi özdeã stclar ile stlmaya baãla-
K L Svs
nnca ilk olarak YÝnin
n ucundaki
u mum erimekte olup en son
ise XÝin ucundaki bal mumu
mum erimektedir.
K Svs L
E
X Y Bal mumu
B
Buna göre;
TU
I. Basncn artmas K katsnn erime scakln düãü-
rürken, LÝninkini yükseltir.
Y Z
II. L kats eridiinde hacmi artar. Bal mumu
III. K maddesinin kat haldeki öz kütlesi, sv haldeki öz U

kütlesinden büyüktür.
YO
A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve II Z X
F
Bal mumu
PD
Buna göre,
K
I. XÝin s
s iletim
l hz
hz YÝninkinden
YÝnink
Y inkinden büyüktür.
nin
II. XÝin
XÝi s
s iletim
ile hz
hz ZÝninkinden
ZÝ büyüktür.
VIP FİZİK
Zİ
III.
II. YÝnin
YÝnin s iletim hz,
h XÝten büyüktür.
İZ
yargÐlarÐndan
ndan hangileri
yargÐÐlarÐndan
yarg han
ha kesinlikle doörudur?
8. Deniz seviyesinde
sinde
e içinde su bulunan
bulu az açk sca yaltl- A) Yalnz
Yalnz I
Yaln B) Yalnz II C) Yalnz III
Fİ
mã kaba bir miktar atldnda

ktar buz atld
dnda
d kaptaki su kütlesinin za-
TS
mana ba grai
bal gr
gra ãekildeki
i ãekildek
ekilde
deki gibi olmaktadr.
kütle
Su kütlesi
IP
E
R
V
10. K, L ve M termometreleri ile yaplan scaklk ölçümlerinin so-

nuçlar sras ile -240°C, 35°C ve 2300°CÝtr.
I II III
Ü
Buna göre, termometrelerin türleri aóaöÐdakilerden han-

Z
Zaman gisi gibi olabilir?
Buna göre; I, II ve III zaman aralÐklarÐnÐn hangilerinde K L M

hem suyun hem de buzun sÐcaklÐöÐ 0C'dir? A) Kat Svl Gazl
A) Yalnz I B) Yalnz II C) Yalnz III B) Kat Gazl Svl
D) I ve II E) II ve III C) Svl Kat Gazl

D) Gazl Svl Kat
E) Gazl Kat Svl
102 7. C 8. C 9. E 10. D TYT FiZiK

KODU TARA
SIRA SENDE SORULARI VIP FİZİK
1. Askere giden Ali sabah kahvaltsnda çay demir bardakta 4. 0ekilde X, Y ve Z kat cisimlerine ait s sasnn madde
içince dudann yandn, ayn scaklktaki çay cam bar- miktarna bal grai verilmiãtir.
dak ile içtiinde ise dudann daha az yandn alglyor.
Is sas
Bu olay, X
I. DemirÝin s iletkenliinin, camdan büyük olmas,
Z
II. Demirin öz snn, camdan küçük olmas
III. Demirin genleãme katsaysnn, camdan büyük
E
Y
olmas
yargÐlarÐndan hangileri ile açÐklanabilir?
B
Madde miktar
Eóit
óit kütleli X, Y ve
v Z maddeleri özdeó ocaklarda aynÐ
TU
üre boyunca ÐÐsÐtÐldÐöÐnda
süre sÐtÐldÐöÐnda son sÐcaklÐklarÐ eóit olduöuna
s
göre, X, Y v
ve Z'nin ilk sÐcaklÐklarÐ arasÐndaki ilióki nedir?
A)) TX > TY > TZ B) TX > TZ > TY C) TZ > TY > TX
U D) TX = TY = TZ E)) TX > TY = TZ
YO
2. X, Y ve Z cisimlerine ait s, kütle, scaklk deiãimi
mi de
deerleri
eerleri
leri
F
tablodaki gibidir.
PD
5. Bir zik öretmeni, a
aãa
aãadaki
a
daki
daki düzene
düzenei
nei kullanarak s ve
Cisim Verilen IsÐ Kütle SÐcaklÐk
S
SÐcakl
caklÐÐk %eöióimi
mi
scaklk konusunda örencilerinin
da ö
rencilerinin örenme
ö eksikliklerini gi-
X Q m T
K
amaçlyor.
dermeyi amaçl
çlyor. öretmeni,
or Fizik öretme
retm
meni, stc yardmyla kaptan
Y 2Q 2m
2m 2
2T çkãn
buhar çkã gerçekleãtirip
ãn gerçekle
gerçe ãtirip
p pervanenin
p döndüünü göster-
VIP FİZİK
Zİ
dikten so
sonra örencilerinden
onra ö
örencilerind
ncilerind
nden gözlemledikleri olay ile ilgili yo-
İZ
Z Q 2m T
rum yapmalarn
m yyapmalar istiyor.
apmalarn istiyo
tiyo
yor.
Buna göre, hangii c
cisimler
simler ayn
aynÐ tür maddeden yaQÐlmÐó
Fİ
olabilir? Pervane
TS
A) X ve Y B) X ve Z C) Y ve Z
D) X vve Z E) X, Y ve Z %XKDUoÕNÕúÕ
IP
E
R
Su
V
3. TürkiyeÝnin dou illerinde çobanlar scak

sscak havalarda kilden
k ,VÕWÕFÕ
yaplmã testileri slak tülbent ile sararak
arak içindeki suyun
su so-
Ü
umasn salamaktadr. Buna göre;

Suyun soöumasÐ olayÐnÐ, I. Bu düzenek ile snn bir enerji türü olduu ispat edi-
I. Buharlaãan su moleküllerinin, tülbentten ayrlarak lebilir,
havaya karãmas, II. Kaptaki su bir miktar artrlrsa pervanenin dönüã hz
II. Buharlaãmadan dolay tülbentin scaklnn düãmesi artar,
III. Tülbentin iletim yolu ile testideki suyu soutmas III. Pervanenin dönüã hzn stcnn birim zamanda
yargÐlarÐndan hangileri açÐklar? yayd s enerjisi belirler
yorumlarÐndan hangileri doörudur?
TYT FiZiK 1. A 2. C 3. E 4. B 5. D 103

KODU TARA
VIP FİZİK SIRA SENDE SORULARI
6. Aralarndaki scaklk iliãkisi TK > TL > TM olarak verilen kat 8. Isca yaltlmã bir ortamda scaklklar farkl K ve L kat ci-
cisimler sca yaltml ortamlarda ãekillerdeki gibi yan yana simleri yeterince beklendiinde termal dengeye ulaãyorlar.
yerleãtiriliyor. Yeterince bir süre beklendiinde denge scak- Buna göre bu olayda;
lklarnn eãit olduu gözlenmektedir.
IV. ç enerji deiãimleri
V. Son scaklklar
r
deiãimleri
VI. Scaklk de
eiã
ãimleri
verilen niceliklerinden
eliklerinden
lerinden hang
hangi
hangileri her iki cisim içinde ke-
E
K L K M sinlikle bir
birbirine eóittir?
birine e
eó
óittir?
B
Yalnz
A) Yaln
alnz
zI B) Yalnz II C) Yalnz III
D) I ve
v II E) II ve III
TU
Buna göre, cisimlerin ÐsÐ sÐöalarÐ CK, CL ve CM için ve-
rilen;
I. CK = CL > CM
II. CK = CL = CM
III. CM > CK = CL
U 9. Ak
Akif, zik laboratuvarnda gördüü
A ü K,
K L ve M çubuklarnn
amacyla
s iletkenliklerini karãlaãtrmakk amac
macyl
yla aãadaki deneyi
iliókilerinden hangileri doöru olabilir?
YO
yapyor. Öncelikle çubuklar
r birbirine
birine perçin
perçinliyor
per ve ãekilde-
A) Yalnz I B) Yalnz II Yalnz
C) Yaln
Yaln z III
F
yapãtryor.
ki konumlara boncuklarr yyap
apã
ãttryor. Son
noolarak çubuu bir
D) I ve II E) II ve III baãlayp
ucundan stmaya baã
aãlay kronometreyi
yp kronometre
kronometrey
reyi çalãtryor ve bon-
PD
cuklarn çubukta kalma
ma süresini ölçüyor.
ölçü
ölç
K
K L M
VIP FİZİK
45 25
5 15
Zİ
saniye
saniy
aniye
ye saniye
iye saniye
İZ
Mum
7. Fizik öretmeni
eni Nihal, gelecek m
misarleri için frnda tavuk Buna göre,
e, ç
çubuklarÐn ÐsÐ iletim hÐzlarÐ arasÐndaki ilióki
Fİ
TS
yaptnda
yemeini yapt
ya nda kulland
nda kulland
nd malzemelerin s salar- aóaöÐdakilerden
aóaöÐ
öÐdaki
dak
akilerden hangisidir?
n tespit amacyla
pit etmek amac
amacyla kzlötesi termometre kullanarak
ak
A) M > L > K B) L > M > K C) L > K > M
yemekteki
yeme
mekteki
teki baz malzemelerin
baz malzem
zemelerin ortalama scakln 5 da
dakika
ka
arayla
ayla iki kez ölçüy ediyor.
ölçüyor ve ãekildeki deerleri elde ediy
diyor. D) K > L > M E) K > M > L
IP
Tavuk
Tavuku
lk scaklk:
scak
akkl
k k: 100°C
R
Son ssscaklk:
caklk: 90°C
V
10. Özdeã scaklk ölçerler, içlerinde X ve Y svlar bulunan kap-

Ü
Zeytin Domates lara daldrldnda srasyla T ve 2T deerlerini göstermek-

lk scaklk: 95°C lk
lk scaklk:
scaklk: 95°C tedir.
Son scaklk: 75° C Son scaklk: 80° C
Buna göre, sÐvÐlarla ilgili olarak;
Buna göre, Nihal³in ölçümleri doöru kabul edilirse tavuk,
I. YÝnin ss XÝten fazladr.
zeytin ve domatesin ÐsÐ sÐöalarÐ arasÐndaki ilióki aóaöÐda-
II. YÝnin iç enerjisi XÝten fazladr.
kilerden hangisi olur?
III. YÝnin taneciklerinin ortalama kinetik enerjisi, XÝin
A) Tavuk > Zeytin > Domates
taneciklerine göre daha büyüktür.
B) Tavuk > Domates > Zeytin
yargÐlardan hangileri kesinlikle doörudur?
C) Zeytin > Domates > Tavuk
D) Zeytin > Tavuk > Domates
D) I ve II E) I ve III
E) Domates > Tavuk > Zeytin
104 6. A 7. B 8. D 9. B 10. C TYT FiZiK

Isi Ve Sicaklik PDF Vip Fi̇zi̇k

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Isi Ve Sicaklik PDF Vip Fi̇zi̇k

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

VIP FiZiK

Is her zaman scakl yüksek olandan düãük olana doru

birimlerden hangileri ÐsÐ birimi olarak kullanÐlÐr?

 Scaklk bir enerji deildir.

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

II. Yüksek sscakl

 Is sas büyük olan madde geç snp

Örnek - 6 ÖSYM Tadında - 8

ÖSYM Tadında - 7 ÖSYM Tadında - 9

III. Is alan bir maddenin iç enerjisi

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

 Genleãme özellii yüksek olan sv kullanlmal,

A) Yalnz I B) Yalnz II Yalnz

 Cam boru daha sk birimlendirilmelidir.

TYT FiZiK 10. C 11. E 89

Termometre %önüóüm 'ormülleri

90 12. D TYT FiZiK

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

Buna göre, X termometresi suyun donma noktasÐnÐ kaç

30 bölme 30 bölme 40 bölme

X svs Y svs Z svs

Örnek - 16 Buna göre, aynÐ ortamda bulunan X, Y ve Z termomet-

TYT FiZiK 14. D 15. B 16. D 17. B 18. B 91

Scaklk deiãimi asla negatif olmaz.

92 19. A 20. E TYT FiZiK

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

den farkl olan K ve L cisimleri birbirine temas ettiriliy

büyük kütleli cismin ilk sscaklna

A) Yalnz I B)) I ve II C) I ve III 2m

Kaplara eãit miktar s verildiinde kaplardaki scaklk deiãi-

K cisminin ilk sÐcaklÐöÐ L'ninkinden büyü

TYT FiZiK 21. B 22. D 23. E 24. C 93

0ekildeki kaplarda eãit

ayn kesit alanna

 Madde hâl deiãtirirken scakl deiãmedii için öz-

yargÐlarÐndan hangileri doörudur?  Erime noktas = Donma noktas

94 25. D 26. E TYT FiZiK

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

bir özellik deöildir? B) Üçü de kesin

)il %eöióim (raýöi;

Scakl Sv + Gaz

TYT FiZiK 27. A 28. B 29. C 95

III. XÝin s sas YÝninkin

Buna göre, baólangÐçta;

96 30 .C 31 .A 32 .C 33. B TYT FiZiK

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

Bir kapta stlan

Buna göre; I II III IV

III. Buzun ilk scakl 0 °CÝin altndadr. Buna göre;

TYT FiZiK 34. E 35. D 36. D 37. D 97

 Basncn artmas tüm maddelerin

 Ancak erime noktasnda durum

98 38. B TYT FiZiK

ISI VE SICAKLIK VIP FiZiK

3. Isının Işıma Yolu İle Yayılması

 Scakl artan akãkann öz

ortama iht vardr.

tÐrmak için kullanÐlan metal kaóÐöÐn ÐsÐnmasÐna neden

Çorbann içinde Metal kaãkta

TYT FiZiK 39. E 99

Gerçek Sıcaklık ve Hissedilen Sıcaklık

Buna göre, bu durumun temel nedeni aóaöÐdakilerden  Hissedilen scakl

Küresel Isınmanın Zararları

 Su kaynaklarnn tükenmesine neden olur.

Is her zaman scakl yüksek olandan düãük olana doru

Scaklk bir enerji deildir.

II. Yüksek sscakl

Is sas büyük olan madde geç snp

III. Is alan bir maddenin iç enerjisi

Genleãme özellii yüksek olan sv kullanlmal,

A) Yalnz I B) Yalnz II Yalnz

Cam boru daha sk birimlendirilmelidir.

X svs Y svs Z svs

Scaklk deiãimi asla negatif olmaz.

den farkl olan K ve L cisimleri birbirine temas ettiriliy

büyük kütleli cismin ilk sscaklna

A) Yalnz I B)) I ve II C) I ve III 2m

Kaplara eãit miktar s verildiinde kaplardaki scaklk deiãi-

ayn kesit alanna

Madde hâl deiãtirirken scakl deiãmedii için öz-

yargÐlarÐndan hangileri doörudur? Erime noktas = Donma noktas

Scakl Sv + Gaz

III. XÝin s sas YÝninkin

Bir kapta stlan

III. Buzun ilk scakl 0 °CÝin altndadr. Buna göre;

Basncn artmas tüm maddelerin

Ancak erime noktasnda durum

Scakl artan akãkann öz

ortama iht vardr.

Çorbann içinde Metal kaãkta

Buna göre, bu durumun temel nedeni aóaöÐdakilerden Hissedilen scakl

Su kaynaklarnn tükenmesine neden olur.

D) I ve III E) I, II ve III Yenilemez enerji kaynaklar yerine yenilenebilir enerji

II Cisimler farkl maddeden yaplmãtr.

III. XÝin s sas YÝden büyüktür.

III. K maddesinin kat haldeki öz kütlesi, sv haldeki öz U

mã kaba bir miktar atldnda

10. K, L ve M termometreleri ile yaplan scaklk ölçümlerinin so-

D) I ve II E) II ve III C) Svl Kat Gazl

3. TürkiyeÝnin dou illerinde çobanlar scak

umasn salamaktadr. Buna göre;

10. Özdeã scaklk ölçerler, içlerinde X ve Y svlar bulunan kap-

Zeytin Domates lara daldrldnda srasyla T ve 2T deerlerini göstermek-