Code308 1396 ATNasr - Ir

‫اﺑﻨﯿﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﺼﺮ ‪www.ATNasr.
ir‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر‬
‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬

‫)ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬
‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪308‬‬
‫وزارت ﻧﯿﺮو‬ ‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻣﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫دﻓﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻃﺮح ﻫﺎي آب و آﺑﻔﺎ‬ ‫اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪seso.moe.gov.ir‬‬ ‫‪nezamfanni.ir‬‬
‫‪1396‬‬
‫اﺑﻨﯿﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﺼﺮ ‪www.ATNasr.ir‬‬
‫رياست جمهوري‬
‫باسمهتعالي‬
‫سازمان ربانهم و بودهج کشور‬

‫رييس سازمان‬
‫‪96/1627514‬‬ ‫ﺷﻤﺎره‪:‬‬
‫بخشنامه به دستگاههاي اجرايي‪ ،‬مهندسان مشاور و پيمانكاران‬
‫‪1396/10/20‬‬ ‫تاريخ‪:‬‬
‫موضوع‪ :‬راهنماي طراحي ديوارهاي حائل (بازنگري اول)‬
‫به استناد ماده (‪ )23‬قانون برنامه و بودجه‪ ،‬مواد (‪ )6‬و (‪ )7‬آييننامه استانداردهاي اجرايي طرحهاي‬
‫عمراني‪ -‬مصوب سال ‪ 1352‬و در چارچوب نظام فني و اجرايي يكپارچه كشور موضوع ماده (‪ )34‬قانون‬
‫احكام دائمي برنامههاي توسعه كشور‪ ،‬به پيوست ضابطه شماره ‪ 308‬امور نظام فني و اجرايي‪ ،‬با عنوان‬
‫«راهنماي طراحي ديوارهاي حائل (بازنگري اول)» از نوع گروه سوم ابالغ ميشود‪.‬‬
‫رعايت مفا د اين ضابطه درصورت نداشتن ضوابط بهتر‪ ،‬از تاريخ ‪ 1397/04/01‬الزامي است‪ .‬با اين‬
‫ابالغ‪ ،‬بخشنامه شماره ‪ 101/53486‬مورخ ‪ 1384/03/29‬لغو ميشود‪.‬‬
‫امور نظام فني و اجرايي اين سازمان دريافتكننده نظرات و پيشنهادهاي اصالحي در مورد مفاد اين‬
‫ضابطه بوده و اصالحات الزم را اعالم خواهد كرد‪.‬‬
‫محمد باقر نوبخت‬
‫شش‪2129471:‬‬
‫اﺻﻼح ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﮔﺮاﻣﯽ‪:‬‬
‫اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻣﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸـﻮر‪ ،‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﮐﺮده و آن را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌـﻪي ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ ﮐﺸـﻮر ﻋﺮﺿـﻪ ﻧﻤـﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻼش ﻓﺮاوان‪ ،‬اﯾﻦ اﺛﺮ ﻣﺼﻮن از اﯾﺮادﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻏﻠﻂﻫﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻓﻨـﯽ‪ ،‬اﺑﻬـﺎم‪ ،‬اﯾﻬـﺎم و اﺷـﮑﺎﻻت ﻣﻮﺿـﻮﻋﯽ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫از اﯾﻦرو‪ ،‬از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي ﮔﺮاﻣﯽ ﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ دارد در ﺻﻮرت ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ اﯾـﺮاد و اﺷـﮑﺎل ﻓﻨـﯽ‪ ،‬ﻣﺮاﺗـﺐ را‬
‫ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ ﮔﺰارش ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﻨﺎد ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ )ﺳﻤﺎ( ﺛﺒﺖﻧﺎم ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ‪sama.nezamfanni.ir :‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺳﻤﺎ و ﺑﺮاي ﺗﻤﺎس اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺧﻮد را در ﺑﺨﺶ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﮐﺎرﺑﺮي ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﯽ اﯾﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺷﻤﺎره ﺑﻨﺪ و ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﯾﺮاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺼﻮرت ﺧﻼﺻﻪ ﺑﯿﺎن دارﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﻣﺘﻦ اﺻﻼح ﺷﺪه را ﺑﺮاي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ارﺳﺎل ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﯾﻦ اﻣﻮر ﻧﻈﺮﻫﺎي درﯾﺎﻓﺘﯽ را ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮده و اﻗﺪام ﻣﻘﺘﻀﯽ را ﻣﻌﻤﻮل ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺶ از ﻫﻤﮑﺎري و دﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﯽ ﻗﺪرداﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑـﺮاي ﻣﮑﺎﺗﺒـﻪ‪ :‬ﺗﻬـﺮان‪ ،‬ﻣﯿـﺪان ﺑﻬﺎرﺳـﺘﺎن‪ ،‬ﺧﯿﺎﺑـﺎن ﺻـﻔﯽ ﻋﻠـﯽﺷـﺎه – ﻣﺮﮐـﺰ ﺗﻠﻔـﻦ ‪33271‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪Email: nezamfanni @mporg.ir‬‬ ‫‪web: nezamfanni.ir‬‬
www.ATNasr.ir ‫اﺑﻨﯿﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﺼﺮ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر اول‬
, ..s}.)Ho� ,IKI •u->1.,b , .....Jib {r,•.:...,u�l ..:..Wlh..) � J>ll"' J.) lo,,)}.i.;\::...I, lo.JI.:,.-.,, .�I,_.; ;I o.)IA:...I
, ..s,� ..slo.��, (� �) lp.-1, u>l,l., � ,IAt}> ..s.)\..cil , � �i �bJ 4! �I� ..slAt}> ..s,¥
...i..:.�I.S'" ).)J1°"J"! o�, �I ;I ..s}lJ"!11*
IA.l,1.i.il......l ,lo.J� ..s,,J,� (dy.;, rr- <.:.>� ,T'VO/'f/f CJ,. �,-.w) ,,,:.s i)I� ..st.c.):, u!l p.-1, i? rllai
LAt}> o..i..:. rW c-J Jl ..si>r.o*-, uJl� ..sla�� 4! r;'I �'J' �, c.):, ..slp.-1 , � J>lr' ,.) i? �I,_.;,
.c....l o.)b ,I} c.S� .1$t :>),.. I,
�I,_..; 0!,J.i , '* c.):,),r.i ..:.};, ..,..1 J,.l ,1)r-1 ,.) i..,.,1 �t:... �,),�, �I bt_l,.:O, o..i..:. .)� .,...;1,-. 4! �i�
, t.,� i)!,-l-i• �J,.I �) ,,,:.! c.S �,"-'l;.r., C....;,!..L. L!lojl... i? J,.1.:..;,1,.. u>IS:....c. 4 (,,,:.! yi...::...:.... ul..,�,
.c....l oJ,-.i yl I.I"'� ..,lo.J;l.l.it...1 '* 41 ,-I.al�.)�, .,.t;.r. L),;li rr o..)\.. u-it...ly. (4.l;J; ;I �l; c.SJ!�P JJ,'6
: c...i l o..l..!, 0!"1i, � )!J .),',.. �b ):.; ).) 4 yl U""� ..slA.),J.i.;l=...I
is-�, u"",-&- � J.) ji.t.:. LJl�L., 0t....W}! ..slo.4!� , lo.� j1 o.llA:...I -
uiWI IY-'! ulo.l}.i.;t...l J � 1>.l., �k.. ;I o.l\.i;:..,I -
dL, u>I):, ,4...llb i.SIA..1>1, ·� ..slo..1>1, ,IA,.)� ,IA.0l..;L.. ·�lp.- 1 ..slo.o\!:....l YJ� jl i.Sx$ofi<! -
,,.:.5 Jl..�, Jl.. �t:... ,.i�I, lo...s,'6o,4y ;I y.:Jax -
.l)J..il.::...1 o.i.:..:.S'� .::..L...;.. y.L, l,)lxl � .::,�, IA..l}J..il.::...l 4-1;.. Jo.&. lJ,-i 0!i1,-i , J,....I � �f -
i;,',IS",J...il.:.�.-1l , i.J�Y-"" c.......l �I ,J,l..i.,\:...1 0! 1 J,,. �):.; ,�1, I.S"'J.r. ..six r,:;:- 0L..�,IS' jl ;S,..!; �
, o.)� iJ,)L; J� ..su.�W ;I J,:x! 0!1 u!t.s'.l,>, c.i� ..six ,o..i..:. .)� ..,t..>,Li.;\:...I ..s,,JJ� � ,yi �
-� .:..S,L.:... �}J..i\:...1 0!
1 J.IS:; ),) o..lijl... ..slo.):u )�14 ;:> 0�, 01�1..o
� ,,.., l,),i...
\T'Af J�
‫اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﺎﻳﻞ‬

‫اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ در داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﻲ و ﻫﻤﻜﺎري آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس‬
‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﺧﻮان ﻟﻴﻞآﺑﺎدي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎء ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﻳﻜﻢ‬ ‫آﻗﺎي ﻣﺤﻤﻮد آدرﻧﮕﻲ‬
‫دﻛﺘﺮاي ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﭘﺎرساﺳﻠﻮب‬ ‫آﻗﺎي اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺻﺎﻧﻌﻲﻧﮋاد‬
‫دﻛﺘﺮاي ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺑﻨﺪآب‬ ‫آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﺴﻜﺮي‬
‫ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻤﺮان‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﻳﺮان‬ ‫آﻗﺎي اﻳﺮج ﻏﻼﻣﻲ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﺸﺎور ﺗﻬﺮانﺑﻮﺳﺘﻦ‬ ‫آﻗﺎي ﻓﺮﻫﺎد ﮔﻠﺸﻦ‬
‫ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻋﻤﺮان آب‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﻳﺮان‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﻧﻴﻜﻮ ﻣﻠﻚاﺣﻤﺪي‬
‫ﺑﺎﺳﻤﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر دوم‬
‫ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺿﻮاﺑﻂ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرب و ﺗﻮاﻧﻤﻨـﺪيﻫـﺎي ﺣﺮﻓـﻪاي ﺑـﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺧﺎص و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر و ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاريﻫﺎي ﮐﻼن ﻧﻈﺎم ﻓﻨـﯽ اﺟﺮاﯾـﯽ ﮐﺸـﻮر ﺑـﺮاي ﻣﯿـﺰان‬
‫ﭘﺬﯾﺮش رﯾﺴﮏ ﺧﻄﺮ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺴﺘﻤﺮ اﯾﻦ ﺿﻮاﺑﻂ و اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‪ ،‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ روﯾﮑﺮد ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﻄﺢ اﯾﻤﻨﯽ ﻫﻤﺴﺎن در ﭘﺮوژهﻫﺎ‪ ،‬آﺛﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﯿـﺰ در ﭘـﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬ﻧﻈـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺿﺮورت اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ داﻣﻨﻪ داﻧﺶﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﺟﻬـﺎن اﻣـﺮوز‪ ،‬ﺗﻬﯿـﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎ و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در ﻫﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻓﻨﯽ ﺣﺮﻓﻪاي و ذﯾﺮﺑﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺒﺤﺚ ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺖ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ دﻫـﻪ از اﺑـﻼغ »راﻫﻨﻤـﺎي ﻃﺮاﺣـﯽ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ‪ -‬ﻧﺸـﺮﯾﻪ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ «308‬و ﻟﺰوم ﺑﻪ روزرﺳﺎﻧﯽ ﻣﺒﺎﺣﺚ آن‪ ،‬اﻣﻮر آب وزارت ﻧﯿﺮو در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺻـﻨﻌﺖ آب‬
‫ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻧﺸﺮﯾﻪ ﯾﺎد ﺷﺪه را ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر در دﺳـﺘﻮر ﮐـﺎر ﻗـﺮار‬
‫داد و ﭘﺲ از ﺗﻬﯿﻪ‪ ،‬آن را ﺑﺮاي ﺗﺎﯾﯿﺪ و اﺑﻼغ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ذﯾﻨﻔﻊ ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ارﺳﺎل ﻧﻤﻮد ﮐـﻪ ﭘـﺲ‬
‫از ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺎده ‪ 23‬ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎده ‪ 34‬ﻗـﺎﻧﻮن اﺣﮑـﺎم داﺋﻤـﯽ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر و آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺼﻮب ﻫﯿﺎت ﻣﺤﺘﺮم وزﯾﺮان ﺗﺼﻮﯾﺐ و اﺑﻼغ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻣﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪي از ﺗﻼشﻫﺎ و ﺟﺪﯾﺖ رﯾﯿﺲ اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨـﯽ و اﺟﺮاﯾـﯽ ﮐﺸـﻮر ﺟﻨـﺎب‬
‫آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﻏﻼﻣﺤﺴﯿﻦ ﺣﻤﺰه ﻣﺼﻄﻔﻮي و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﺘﺮم اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ و ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪه ﻣﺠـﺮي ﻣﺤﺘـﺮم ﻃـﺮح‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺻﻨﻌﺖ آب ﮐﺸﻮر وزارت ﻧﯿﺮو‪ ،‬ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺗﻘﯽ ﻋﺒﺎدي و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻫﻤﮑـﺎر در اﻣـﺮ‬
‫ﺗﻬﯿﻪ و ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮدن اﯾﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ‪ ،‬ﺗﺸﮑﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻣﻬﻨﺪس ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻼﻗﻪ‬
‫اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺪرداﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﻤﯿﺪرﺿﺎ ﻋﺪل‬
‫ﻣﻌﺎون ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻣﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫زﻣﺴﺘﺎن ‪1396‬‬
‫ج‬
‫ﺗﻬﯿﻪ و ﮐﻨﺘﺮل »راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(«‬

‫]ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪[308‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‬ ‫ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﯽ‬ ‫ﻣﺠﺮي و ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه‪:‬‬

‫ﮔﺮوه ﻫﻤﮑﺎر در ﺗﻬﯿﻪ‪:‬‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ راه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﯾﮑﻢ‬ ‫ﻣﺤﻤﻮد آذرﻧﮕﯽ‬
‫ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺗﺪﺑﯿﺮ ﺳﺎﺣﻞ ﭘﺎرس‬ ‫ﺑﻬﻨﺎم رﺿﺎﯾﯿﺎن ﻣﻘﺪم‬
‫دﮐﺘﺮاي ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﭘﺎرساﺳﻠﻮب‬ ‫اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺻﺎﻧﻌﯽﻧﮋاد‬
‫دﮐﺘﺮاي ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺑﻨﺪآب‬ ‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﺴﮑﺮي‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﯾﺮان‬ ‫اﯾﺮج ﻏﻼﻣﯽ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﺳﺎزه‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺗﻬﺮانﺑﻮﺳﺘﻦ‬ ‫ﻓﺮﻫﺎد ﮔﻠﺸﻦ‬
‫ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻋﻤﺮان آب‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﯾﺮان‬ ‫ﻧﯿﮑﻮ ﻣﻠﮏاﺣﻤﺪي‬
‫دﺳﺖاﻧﺪرﮐﺎران اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ از زﺣﻤﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻨﺪآب و ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﮐﺘﺮ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺶﻧـﻮﯾﺲ راﻫﻨﻤـﺎ را‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد در ﺗﻬﯿﻪي اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه )ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺳﺪ و ﺗﻮﻧﻞﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻃﺮح ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺻﻨﻌﺖ آب ﮐﺸﻮر(‪:‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي آب و ﻧﯿـﺮوي ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان – ﺳﺎزهﻫـﺎي‬ ‫اﺣﻤﺪ ﺑﺮﺧﻮرداري‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬ ‫اﯾﺮان )ﭘﺎﻧﯿﺮ(‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺸﺎور ﻣﻬﺎب ﻗﺪس‬ ‫ﻣﺴﻌﻮد ﺣﺪﯾﺪي ﻣﻮد‬
‫دﮐﺘﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﺑﻬﺸﺘﯽ‬ ‫رﺿﺎ راﺳﺘﯽ اردﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب اﯾﺮان‬ ‫ﺳﯿﺪﻣﻬﺪي زﻧﺪﯾﺎن‬
‫ﻓـــﻮقﻟﯿﺴـــﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳـــﯽ ﻣﻨـــﺎﺑﻊ آب‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺗﻮانآب‬ ‫ﻣﺤﻤﺪﻃﺎﻫﺮ ﻃﺎﻫﺮي ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﯽ‬
‫)ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ(‬
‫وزارت ﻧﯿﺮو‪ -‬دﻓﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي آب ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ‬ ‫ﺗﻘﯽ ﻋﺒﺎدي‬
‫و آﺑﻔﺎ‬
‫دﮐﺘﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﺑﻨﺪآب‬ ‫ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻋﺴﮑﺮي‬
‫ﻃﺮح ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺻـﻨﻌﺖ ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان ‪ -‬آب‬ ‫ﻧﺠﻤﻪ ﻓﻮﻻدي‬
‫آب ﮐﺸﻮر – وزارت ﻧﯿﺮو‬
‫ﻓﻮقﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻌﺪن )ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎورزﻣﯿﻦ آبﭘﯽ‬ ‫ﻋﻠﯽ ﯾﻮﺳﻔﯽ‬
‫زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ(‬
‫د‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﺒﺮي )ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر(‪:‬‬

‫ﻣﻌﺎون اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬ ‫ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺗﻮﺗﻮﻧﭽﯽ‬
‫رﯾﯿﺲ ﮔﺮوه اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬ ‫ﻓﺮزاﻧﻪ آﻗﺎرﻣﻀﺎﻧﻌﻠﯽ‬
‫رﯾﯿﺲ ﮔﺮوه اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬ ‫ﻓﺮزاد ﭘﺎرﺳﺎ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ‬ ‫ﺳﯿ‪‬ﺪ وﺣﯿﺪاﻟﺪﯾﻦ رﺿﻮاﻧﯽ‬
‫ه‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪1‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪3‬‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -1-1‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -1-1-1‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -2-1-1‬اﻧﻮاع ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -3-1-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -2-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﺳﺎزهاي‬
‫‪7‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ -‬ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪9‬‬ ‫‪ -1-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪9‬‬ ‫‪ -1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‬
‫‪13‬‬ ‫‪ -2-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫‪17‬‬ ‫‪ -2-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪17‬‬ ‫‪ -1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺻﻠﺐ‬
‫‪21‬‬ ‫‪ -2-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫‪23‬‬ ‫‪ -3-2‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪23‬‬ ‫‪ -1-3-2‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪23‬‬ ‫‪ -2-3-2‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪25‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ -‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -1-3‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -2-3‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -3-3‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪27‬‬ ‫‪ -4-3‬وزن ﺧﺎك‬
‫‪28‬‬ ‫‪ -5-3‬ﻓﺸﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫‪28‬‬ ‫‪ -1-5-3‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪28‬‬ ‫‪ -2-5-3‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪36‬‬ ‫‪ -3-5-3‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫و‬
‫‪37‬‬ ‫‪ -6-3‬ﻓﺸﺎر آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫‪37‬‬ ‫‪ -7-3‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ )ﻓﺸﺎر ﺑﺮﮐﻨﺶ(‬
‫‪38‬‬ ‫‪ -8-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﺑﺎر‬
‫‪38‬‬ ‫‪ -1-8-3‬ﺳﺮﺑﺎرﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪38‬‬ ‫‪ -2-8-3‬ﺑﺎر ﻧﻘﻄﻪاي‬
‫‪39‬‬ ‫‪ -3-8-3‬ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﮔﺴﺘﺮدهي ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪39‬‬ ‫‪ -4-8-3‬ﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫‪40‬‬ ‫‪ -9-3‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﻮرد اﻣﻮاج‬
‫‪42‬‬ ‫‪ -10-3‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪42‬‬ ‫‪ -11-3‬ﻧﯿﺮوي ﯾﺦ‬
‫‪45‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪47‬‬ ‫‪ -1-4‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪47‬‬ ‫‪ -2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪47‬‬ ‫‪ -1-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪48‬‬ ‫‪ -2-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪48‬‬ ‫‪ -3-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪49‬‬ ‫‪ -3-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪50‬‬ ‫‪ -4-4‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪53‬‬ ‫‪ -5-4‬واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪53‬‬ ‫‪ -1-5-4‬ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎرﻫﺎ‬
‫‪56‬‬ ‫‪ -2-5-4‬دﯾﻮار ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪59‬‬ ‫‪ -3-5-4‬دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪59‬‬ ‫‪ -4-5-4‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪60‬‬ ‫‪ -6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪60‬‬ ‫‪ -1-6-4‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ز‬
‫‪60‬‬ ‫‪ -2-6-4‬ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫‪60‬‬ ‫‪ -3-6-4‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫‪62‬‬ ‫‪ -4-6-4‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻟﻐﺰش‬
‫‪64‬‬ ‫‪ -5-6-4‬ﻓﺮﺿﯿﺎت و ﺳﺎدهﺳﺎزي‬
‫‪65‬‬ ‫‪ -6-6-4‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪67‬‬ ‫‪ -7-6-4‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫‪69‬‬ ‫‪ -8-6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد‬
‫‪70‬‬ ‫‪ -9-6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﮔﻮهاي‬
‫‪73‬‬ ‫‪ -10-6-4‬ﻧﮑﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪73‬‬ ‫‪ -7-4‬ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪73‬‬ ‫‪ -1-7-4‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪74‬‬ ‫‪ -2-7-4‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬
‫‪74‬‬ ‫‪ -8-4‬روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪76‬‬ ‫‪ -9-4‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي ﮔﻮه در ﻻﯾﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻻﯾﻪاي‬
‫‪77‬‬ ‫‪ -10-4‬اﺳﺘﺨﺮاج ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫‪81‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‪ -‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ دﯾﻮار‬
‫‪83‬‬ ‫‪ -1-5‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪83‬‬ ‫‪ -1-1-5‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪83‬‬ ‫‪ -2-1-5‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪83‬‬ ‫‪ -3-1-5‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪(FS‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪ -2-5‬راﺑﻄﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪86‬‬ ‫‪ -3-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪88‬‬ ‫‪ -4-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻋﻤﻖ ) ‪( d‬‬
‫‪88‬‬ ‫‪ -5-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ ﺑﺎر ) ‪(i‬‬
‫‪88‬‬ ‫‪ -6-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ) ‪( t‬‬
‫‪89‬‬ ‫‪ -7-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻦ ) ‪( g‬‬
‫ح‬
‫‪89‬‬ ‫‪ -8-5‬ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر‬
‫‪89‬‬ ‫‪ -9-5‬ﺗﺎﺛﯿﺮ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫‪90‬‬ ‫‪ -10-5‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺿﺮاﯾﺐ‬
‫‪90‬‬ ‫‪ -11-5‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪91‬‬ ‫‪ -12-5‬ﻧﺸﺴﺖ‬
‫‪93‬‬ ‫‪ -13-5‬ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‬
‫‪94‬‬ ‫‪ -14-5‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‬
‫‪97‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ‪ -‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪99‬‬ ‫‪ -1-6‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪99‬‬ ‫‪ -2-6‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺘﻦ‬
‫‪99‬‬ ‫‪ -3-6‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺟﺮا‬
‫‪99‬‬ ‫‪ -4-6‬درزﻫﺎ‬
‫‪100‬‬ ‫‪ -1-4-6‬درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫‪100‬‬ ‫‪ -2-4-6‬درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫‪101‬‬ ‫‪ -3-4-6‬درز اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ‬
‫‪103‬‬ ‫‪ -4-4-6‬ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪103‬‬ ‫‪ -5-4-6‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫‪103‬‬ ‫‪ -5-6‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار )ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي(‬
‫‪103‬‬ ‫‪ -1-5-6‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪103‬‬ ‫‪ -2-5-6‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪104‬‬ ‫‪ -3-5-6‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي و ﺗﺮاﮐﻢ‬
‫‪104‬‬ ‫‪ -6-6‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪104‬‬ ‫‪ -1-6-6‬دﻻﯾﻞ ﻟﺰوم ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ‬
‫‪105‬‬ ‫‪ -2-6-6‬روشﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪108‬‬ ‫‪ -3-6-6‬زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ط‬
‫‪110‬‬ ‫‪ -4-6-6‬ﺳﻮراخ زﻫﮑﺶ‬
‫‪111‬‬ ‫‪ -5-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎ‬
‫‪112‬‬ ‫‪ -6-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ زﻫﮑﺶﻫﺎ‬
‫‪113‬‬ ‫‪ -7-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪114‬‬ ‫‪ -7-6‬دﻻﯾﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪115‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪117‬‬ ‫‪ -1-7‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪117‬‬ ‫‪ -2-7‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪117‬‬ ‫‪ -1-2-7‬ﺗﺮاز ﺳﯿﻼب ﻃﺮح‬
‫‪118‬‬ ‫‪ -2-2-7‬ارﺗﻔﺎع آزاد‬
‫‪119‬‬ ‫‪ -3-2-7‬ﺣﺎﻻت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪119‬‬ ‫‪ -3-7‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ‬
‫‪119‬‬ ‫‪ -1-3-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﮐﻠﯽ‬
‫‪120‬‬ ‫‪ -2-3-7‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار )زﯾﺮﻧﺸﺖ(‬
‫‪121‬‬ ‫‪ -3-3-7‬ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫‪123‬‬ ‫‪ -4-3-7‬زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ‬
‫‪123‬‬ ‫‪ -5-3-7‬ﺗﺮاﻧﺸﻪ زﻫﮑﺶ‬
‫‪124‬‬ ‫‪ -6-3-7‬ﭼﺎهﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ ﯾﺎ ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ‬
‫‪125‬‬ ‫‪ -7-3-7‬ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا در ﺳﻤﺖ آب‬
‫‪125‬‬ ‫‪ -8-3-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫‪126‬‬ ‫‪ -9-3-7‬ﺗﺰرﯾﻖ در درزﻫﺎي ﻻﯾﻪ ﺳﻨﮕﯽ‬
‫‪126‬‬ ‫‪ -4-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﯽ‬
‫‪126‬‬ ‫‪ -1-4-7‬ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار‬
‫‪128‬‬ ‫‪ -2-4-7‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ آب و ﺧﺎك ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪128‬‬ ‫‪ -3-4-7‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﯽ و ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﺎﺣﻞ‬
‫‪129‬‬ ‫‪ -4-4-7‬ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آب ﺷﺴﺘﮕﯽ‬
‫ي‬
‫‪129‬‬ ‫‪ -5-7‬اﻧﻮاع ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫‪129‬‬ ‫‪ -1-5-7‬ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد‬
‫‪130‬‬ ‫‪ -2-5-7‬ﺑﺎزﺷﻮ ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫‪130‬‬ ‫‪ -3-5-7‬ﺳﺎزهﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫‪131‬‬ ‫‪ -6-7‬اﺗﺼﺎل ﺑﯿﻦ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪132‬‬ ‫‪ -7-7‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫‪133‬‬ ‫‪ -8-7‬درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ و اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‬
‫‪133‬‬ ‫‪ -1-8-7‬درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫‪133‬‬ ‫‪ -2-8-7‬درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‬
‫‪135‬‬ ‫‪ -9-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺤﻠﯽ‬
‫‪135‬‬ ‫‪ -1-9-7‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور و ﺣﺮﯾﻢ اﻃﺮاف‬
‫‪136‬‬ ‫‪ -2-9-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻌﻤﺎري و ﻣﺤﻮﻃﻪﺳﺎزي‬
‫‪137‬‬ ‫‪ -10-7‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي‬
‫‪137‬‬ ‫‪ -1-10-7‬ﮐﻠﯿﺎت و ﻣﻼﺣﻈﺎت وﯾﮋه ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫‪138‬‬ ‫‪ -2-10-7‬اﻧﻮاع اﺑﺰارﺑﻨﺪي‬
‫‪139‬‬ ‫‪ -11-7‬اﻟﺰاﻣﺎت آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﮕﻬﺪاري از ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪139‬‬ ‫‪ -12-7‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪139‬‬ ‫‪ -1-12-7‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ‬
‫‪139‬‬ ‫‪ -2-12-7‬ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درزﻫﺎ‬
‫‪140‬‬ ‫‪ -3-12-7‬وﺟﻮد ﻣﻮاد زاﯾﺪ در درز‬
‫‪140‬‬ ‫‪ -4-12-7‬آبﺑﻨﺪﻫﺎ‬
‫‪140‬‬ ‫‪ -5-12-7‬ﺣﻔﺮهﻫﺎي زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪140‬‬ ‫‪ -6-12-7‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪141‬‬ ‫‪ -7-12-7‬اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري‬
‫‪141‬‬ ‫‪ -8-12-7‬ﻧﺸﺖ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ك‬
‫‪141‬‬ ‫‪ -13-7‬روشﻫﺎي ﻣﺮﻣﺖ‬
‫‪141‬‬ ‫‪ -1-13-7‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪141‬‬ ‫‪ -2-13-7‬اﺟﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫‪142‬‬ ‫‪ -3-13-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ آب‬
‫‪142‬‬ ‫‪ -4-13-7‬ﻣﺮﻣﺖ آبﺑﻨﺪي و آبﺑﻨﺪي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ‬
‫‪145‬‬ ‫‪ -5-13-7‬ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ‬
‫‪145‬‬ ‫‪ -6-13-7‬آبﺷﺴﺘﮕﯽ در اﺛﺮ ﺳﺮرﯾﺰ آب‬
‫‪147‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪149‬‬ ‫‪ -1-8‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪149‬‬ ‫‪ -2-8‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ‬
‫‪150‬‬ ‫‪ -3-8‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪150‬‬ ‫‪ -1-3-8‬ﺑﺘﻦ‬
‫‪150‬‬ ‫‪ -2-3-8‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬
‫‪151‬‬ ‫‪ -4-8‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪152‬‬ ‫‪ -5-8‬ﺗﻨﺎﺳﺐ اوﻟﯿﻪ‬
‫‪152‬‬ ‫‪ -6-8‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري‪ ،‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز‬
‫‪152‬‬ ‫‪ -1-6-8‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪153‬‬ ‫‪ -2-6-8‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪153‬‬ ‫‪ -3-6-8‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪153‬‬ ‫‪ -4-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﭘﯽ‬
‫‪153‬‬ ‫‪ -5-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪153‬‬ ‫‪ -6-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ‬
‫‪154‬‬ ‫‪ -7-8‬ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫‪155‬‬ ‫‪ -1-7-8‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪156‬‬ ‫‪ -2-7-8‬ﻓﺸﺎر آب در ﺑﺎﻻدﺳﺖ‬
‫‪156‬‬ ‫‪ -3-7-8‬ﻓﺸﺎر آب در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ‬
‫ل‬
‫‪156‬‬ ‫‪ -4-7-8‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫‪157‬‬ ‫‪ -5-7-8‬وزن دﯾﻮار و ﺧﺎك آن‬
‫‪161‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪163‬‬ ‫‪ -1-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪163‬‬ ‫‪ -2-9‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ‬
‫‪163‬‬ ‫‪ -3-9‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪163‬‬ ‫‪ -4-9‬ﭘﻮﺷﺶ آرﻣﺎﺗﻮر‬
‫‪164‬‬ ‫‪ -5-9‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪164‬‬ ‫‪ -6-9‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪164‬‬ ‫‪ -7-9‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهاي‬
‫‪164‬‬ ‫‪ -1-7-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪165‬‬ ‫‪ -2-7-9‬دﯾﻮار )ﺗﯿﻐﻪ(‬
‫‪165‬‬ ‫‪ -3-7-9‬ﭘﻨﺠﻪ‬
‫‪165‬‬ ‫‪ -4-7-9‬ﭘﺎﺷﻨﻪ‬
‫‪165‬‬ ‫‪ -5-7-9‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪166‬‬ ‫‪ -8-9‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪166‬‬ ‫‪ -1-8-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪166‬‬ ‫‪ -2-8-9‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي و ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر‬
‫‪167‬‬ ‫‪ -3-8-9‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪168‬‬ ‫‪ -4-8-9‬ﺿﻮاﺑﻂ آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري‬
‫‪169‬‬ ‫‪ -9-9‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪170‬‬ ‫‪ -1-9-9‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰش‬
‫‪173‬‬ ‫‪ -2-9-9‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬
‫‪173‬‬ ‫‪ -3-9-9‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻧﯿﺮوي وارد ﺑﺮ ﺳﻄﻮح ‪ DE‬و ‪AB‬‬
‫‪174‬‬ ‫‪ -4-9-9‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ وارد ﺑﺮﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫م‬
‫‪175‬‬ ‫‪ -5-9-9‬وزن و ﻣﺮﮐﺰ ﺟﺮم ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫‪175‬‬ ‫‪ -6-9-9‬ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪176‬‬ ‫‪ -7-9-9‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪176‬‬ ‫‪ -8-9-9‬ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪177‬‬ ‫‪ -9-9-9‬آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري در ﭘﺎي دﯾﻮار‬
‫‪178‬‬ ‫‪ -10-9-9‬آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﺎﺷﻨﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار‬
‫‪179‬‬ ‫‪ -11-9-9‬آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﻨﺠﻪ‬
‫‪181‬‬ ‫‪ -12-9-9‬ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮش‬
‫‪183‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه )ﺳﭙﺮﻫﺎ(‬
‫‪185‬‬ ‫‪ -1-10‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪188‬‬ ‫‪ -2-10‬اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ‬
‫‪190‬‬ ‫‪ -3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي‬
‫‪191‬‬ ‫‪ -1-3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي )ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي(‬
‫‪194‬‬ ‫‪ -2-3-10‬ﺣﺎﻻت ﺧﺎﺻﯽ از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪195‬‬ ‫‪ -3-3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ‬
‫‪198‬‬ ‫‪ -4-3-10‬ﺣﺎﻻت ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ‬
‫‪200‬‬ ‫‪ -4-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‬
‫‪200‬‬ ‫‪ -1-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪202‬‬ ‫‪ -2-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ در زﻣﯿﻦ رﺳﯽ‬
‫‪203‬‬ ‫‪ -3-4-10‬ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‬
‫‪206‬‬ ‫‪ -4-4-10‬روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪208‬‬ ‫‪ -5-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﮔﯿﺮدار در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪211‬‬ ‫‪ -5-10‬ﻣﻬﺎرﻫﺎ‬
‫‪213‬‬ ‫‪ -1-5-10‬ﻧﺼﺐ ﻣﻬﺎرﻫﺎ‬
‫‪213‬‬ ‫‪ -2-5-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري‬
‫‪223‬‬ ‫‪ -6-10‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ و اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮﻫﺎ‬
‫ن‬
‫‪235‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ ‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪237‬‬ ‫‪ -1-11‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪237‬‬ ‫‪ -2-11‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪237‬‬ ‫‪ -3-11‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪238‬‬ ‫‪ -1-3-11‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ‬
‫‪238‬‬ ‫‪ -2-3-11‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪238‬‬ ‫‪ -3-3-11‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪240‬‬ ‫‪ -4-3-11‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫‪241‬‬ ‫‪ -5-3-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫‪242‬‬ ‫‪ -6-3-11‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪243‬‬ ‫‪ -7-3-11‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪243‬‬ ‫‪ -8-3-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪244‬‬ ‫‪ -9-3-11‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي و ﭘﺎﯾﺶ‬
‫‪244‬‬ ‫‪ -10-3-11‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫‪244‬‬ ‫‪ -4-11‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪245‬‬ ‫‪ -1-4-11‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ‬
‫‪248‬‬ ‫‪ -2-4-11‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫‪249‬‬ ‫‪ -3-4-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪250‬‬ ‫‪ -4-4-11‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪250‬‬ ‫‪ -5-4-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪250‬‬ ‫‪ -6-4-11‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي و ﭘﺎﯾﺶ‬
‫‪250‬‬ ‫‪ -7-4-11‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫‪253‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ ‪ -‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪255‬‬ ‫‪ -1-12‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪256‬‬ ‫‪ -2-12‬روش اﺟﺮا و ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫س‬
‫‪257‬‬ ‫‪ -3-12‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪258‬‬ ‫‪ -1-3-12‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪260‬‬ ‫‪ -2-3-12‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪260‬‬ ‫‪ -3-3-12‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪261‬‬ ‫‪ -4-12‬دوام‬
‫‪262‬‬ ‫‪ -5-12‬رﻓﺘﺎر ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪262‬‬ ‫‪ -1-5-12‬رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪263‬‬ ‫‪ -2-5-12‬اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ(‬
‫‪264‬‬ ‫‪ -3-5-12‬رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه ي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪265‬‬ ‫‪ -6-12‬روش ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪265‬‬ ‫‪ -1-6-12‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪267‬‬ ‫‪ -2-6-12‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪272‬‬ ‫‪ -7-12‬رﻓﺘﺎر ﻟﺮزهاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪272‬‬ ‫‪ -8-12‬ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪275‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪ -‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤﺮي‬
‫‪277‬‬ ‫‪ -1-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪281‬‬ ‫‪ -2-13‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫‪281‬‬ ‫‪ -3-13‬اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫‪282‬‬ ‫‪ -4-13‬وﺻﻠﻪ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬
‫‪284‬‬ ‫‪ -5-13‬دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ‪ FHWA‬درﺧﺼﻮص ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪284‬‬ ‫‪ -1-5-13‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاﺳﺎس روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪285‬‬ ‫‪ -2-5-13‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪285‬‬ ‫‪ -3-5-13‬ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫‪286‬‬ ‫‪ -4-5-13‬ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪286‬‬ ‫‪ -5-5-13‬ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪287‬‬ ‫‪ -6-5-13‬ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﯽ )ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ(‬
‫ع‬
‫‪292‬‬ ‫‪ -7-5-13‬ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪296‬‬ ‫‪ -8-5-13‬ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪311‬‬ ‫‪ -9-5-13‬ﮔﺎم ‪ :8‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪311‬‬ ‫‪ -10-5-13‬ﮔﺎم ‪ :9‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬
‫‪312‬‬ ‫‪ -11-5-13‬ﮔﺎم ‪ :10‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫‪312‬‬ ‫‪ -12-5-13‬ﮔﺎم ‪ :11‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ دﯾﻮار‬
‫‪313‬‬ ‫‪ -6-13‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪314‬‬ ‫‪ -1-6-13‬ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫‪314‬‬ ‫‪ -2-6-13‬ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪315‬‬ ‫‪ -3-6-13‬ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪315‬‬ ‫‪ -4-6-13‬ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ‬
‫‪316‬‬ ‫‪ -5-6-13‬ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪317‬‬ ‫‪ -6-6-13‬ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪319‬‬ ‫‪ -7-6-13‬ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪325‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ ‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪327‬‬ ‫‪ -1-14‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪327‬‬ ‫‪ -2-14‬ﺷﮑﺴﺖ ﻟﺮزهاي اﻧﻮاع ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ‬
‫‪327‬‬ ‫‪ -3-14‬ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪328‬‬ ‫‪ -4-14‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ‬
‫‪328‬‬ ‫‪ -1-4-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬
‫‪334‬‬ ‫‪ -2-4-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫‪334‬‬ ‫‪ -3-4-14‬ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪335‬‬ ‫‪ -4-4-14‬اﺛﺮ آب ﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬
‫‪339‬‬ ‫‪ -5-4-14‬رواﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻟﺮزهاي‬
‫ف‬
‫‪341‬‬ ‫‪ -5-14‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪341‬‬ ‫‪ -1-5-14‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪342‬‬ ‫‪ -2-5-14‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪343‬‬ ‫‪ -6-14‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ و ﺧﺎكﻫﺎي رواﻧﮕﺮا‬
‫‪343‬‬ ‫‪ -1-6-14‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‬
‫‪344‬‬ ‫‪ -2-6-14‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺮاي ﺧﺎك رواﻧﮕﺮا‬
‫‪346‬‬ ‫‪ -7-14‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك‬
‫‪351‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺪولﻫﺎ‬
‫‪29‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-3‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻓﻘﯽ )‪ (Δx‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪H‬‬
‫‪43‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-3‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ راﻧﮑﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك در ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫‪51‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪51‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪52‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪87‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪91‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-5‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪151‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-8‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻼتﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬
‫‪151‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-8‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻼت‬
‫‪153‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪153‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -4-8‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫‪154‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -5-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ )‪(N/mm2‬‬
‫‪164‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-9‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ روي ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪166‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-9‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ) ‪(  p‬‬
‫*‬
‫‪167‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-9‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ) ‪( Φ‬‬
‫‪169‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -4-9‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ص‬
‫‪186‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-10‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ‪) Arcelor Mittal‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ‪(EN 10248‬‬
‫‪187‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻌﺪادي از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺷﺮﮐﺖ ‪Arcelor Mittal‬‬
‫‪207‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-10‬داﻣﻨﮥ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ C‬و ‪R‬‬
‫‪259‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-12‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬

‫‪259‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-12‬ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪259‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-12‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﻟﮑﺘﺮوﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫‪278‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-13‬ﻓﻬﺮﺳﺖ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ در ﮐﺎرﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ‬
‫‪278‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-13‬ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل اﻧﻮاع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬
‫‪286‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-13‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار‬
‫‪287‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -4-13‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫‪290‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -5-13‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺮاي دﯾﻮار و ﮐﻮﻟﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺗﺮاﻓﯿﮏ‬
‫‪291‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -6-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ﺑﺮ اﺳﺎس آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ آﺷﺘﻮ‬
‫‪291‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -7-13‬ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ‪ p‬‬
‫‪291‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -8-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬

‫‪292‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -9-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪303‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -10-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺷﯽ از اﺟﺮا ‪RFID‬‬
‫‪303‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -11-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش ‪RFCR‬‬
‫‪304‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -12-13‬آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮي ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪304‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -13-13‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام ﺑﺮاي ‪PET‬‬
‫‪305‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -14-13‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام ﭘﯿﺶ ﻓﺮض‬
‫‪309‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -15-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫‪316‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -16-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﮐﺎرﺑﺮدي در ﻣﺜﺎل‬
‫‪316‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -17-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫‪319‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -18-13‬رده ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ‬
‫‪321‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -19-13‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺶ اﻓﻘﯽ و ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ق‬
‫‪322‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -20-13‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ و ﺿﺮﯾﺐدار ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪322‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -21-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ رده ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ارﺗﻔﺎع و ﻧﺴﺒﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫‪323‬‬ ‫ﺟﺪول ‪-22-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫‪332‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-14‬زواﯾﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺻﻄﮑﺎك در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك دﯾﻮار و ﺧﺎك‬
‫‪340‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -2-14‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺷﺘﺎب ﻃﯿﻔﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻟﺮزهﺧﯿﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﮑﻞﻫﺎ‬
‫‪10‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫‪11‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي‬
‫‪12‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار‬
‫‪12‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ رفدار‬
‫‪14‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪15‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﻗﻔﺴﻪاي‬
‫‪16‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫‪17‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪18‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ‬
‫‪19‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺻﻠﺐ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي‬
‫‪20‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﻋﻤﯿﻖ )ﺳﭙﺮ ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻬﺎرﺷﺪه(‬
‫‪20‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي‬
‫‪21‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﯽ از ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪22‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-2‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪22‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪-15-2‬ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﻮار ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪23‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -16-2‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ‬
‫‪24‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-2‬زﻫﮑﺸﯽ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪29‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-3‬ﺳﺎز و ﮐﺎر اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﺘﺎب ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﭘﯽداس(‬
‫ر‬
‫‪30‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-3‬داﻣﻨﻪي ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي و ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫‪31‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-3‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺪار دوران دﯾﻮار و ﻣﯿﺰان ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮار‬
‫‪34‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪي راﻧﮑﯿﻦ‬
‫‪35‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪي ﮐﻮﻟﻤﺐ‬
‫‪37‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-3‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻋﻤﺎل ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ )اﻟﻒ( و ﮐﻮﻟﻤﺐ )ب(‬
‫‪38‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-3‬ﻓﺸﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻮﺛﺮ روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪38‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬
‫‪39‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪40‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫‪41‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-3‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﻣﻮج در ﺣﺎﻟﺖ ﺷﮑﺴﺖ روي دﯾﻮار‬
‫‪41‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-3‬روش ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن زاوﯾﻪي ﻣﻮج ﺗﺎﺑﺸﯽ ‪β‬‬
‫‪50‬‬ ‫ﺷﮑﻞ‪ -1-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬

‫‪54‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ‬
‫‪55‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﺷﯿﺐدار‬
‫‪56‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-4‬راﺑﻄﻪي ﺑﯿﻦ ﻋﺮض ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﺸﺎري و ﻣﺤﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ‬
‫‪57‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪58‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﺷﯿﺐدار و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪59‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-4‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪61‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-4‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻠﯽ ﺳﺎزه‪ -‬ﺧﺎك ﺑﺎ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﺮﺿﯽ‬
‫‪63‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-4‬ﻧﻤﻮدار آزاد ﮔﻮه ﻟﻐﺰش ‪i‬ام‬
‫‪66‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-4‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﮔﻮه ‪i‬ام و ﮔﻮهﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬
‫‪69‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-4‬اﻧﺘﺨﺎب زاوﯾﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ β‬ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ اوﻟﯿﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ α‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬
‫‪72‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪75‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-4‬ﻧﻤﻮدار ﺟﺮﯾﺎن ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪76‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-4‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ش‬
‫‪77‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-4‬ﮔﻮهي ﻣﻌﺎدل‬
‫‪78‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪-16-4‬ﮔﻮه ﻓﻌﺎل ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪79‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﮔﻮه‬
‫‪84‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-5‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ در ﺧﺎك‬
‫‪85‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-5‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﻮع ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪86‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-5‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در راﺑﻄﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪90‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-5‬ﺗﺎﺛﯿﺮ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺷﺎﻟﻮده ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪92‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ‬
‫‪93‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-5‬ﺗﺤﻠﯿﻞ داﯾﺮه ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﮔﻮه راﻧﺶ در ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﺎ وﺟﻪ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪94‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-5‬ﺗﺤﻠﯿﻞ داﯾﺮه ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﮔﻮه راﻧﺶ در ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎ وﺟﻪ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪94‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-5‬ﺳﻄﺢ ﺑﺮش ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪101‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-6‬درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ و اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫‪102‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-6‬ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ و ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ و اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫‪105‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-6‬ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺸﯽ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪106‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-6‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ زﻫﮑﺶ ﺑﺮ روي اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫‪107‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-6‬ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ ﻣﺠﺎور دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪107‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ ﻗﺎﯾﻢ )در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮار(‬
‫‪108‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻧﻔﻮذ ﯾﺨﺒﻨﺪان در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪108‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي رﺳﯽ‬
‫‪109‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-6‬درﯾﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎزدﯾﺪ ﺑﺮاي زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪110‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-6‬ﺷﯿﺮ ﯾﮏﻃﺮﻓﻪ در اﻧﺘﻬﺎي زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪110‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-6‬ﺳﻮراخﻫﺎي زﻫﮑﺶ دﯾﻮار‬
‫‪113‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-6‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ در ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖ داﻧﻪ ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻼﻃﻢ‬
‫‪114‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-6‬دﻻﯾﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪120‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-7‬روش ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮﻧﺸﺖ‬
‫‪122‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-7‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﺎ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫ت‬
‫‪126‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮ ﻧﺸﺖ‬
‫‪127‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-7‬دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ‪ T‬ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ‬
‫‪128‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-7‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪129‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-7‬ﻣﺤﺪوده ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﯽ‬
‫‪130‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد ﺑﻠﻮكﻫﺎ در ﭘﻼن‬
‫‪131‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-7‬ﺗﺒﺪﯾﻞ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪132‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺗﯿﭗ اﺗﺼﺎل دﯾﻮار ‪ T‬ﺑﺎ واﺣﺪ اﺗﺼﺎل )ﻣﻘﻄﻊ ‪ A-A‬ﺷﮑﻞ ‪(8-7‬‬
‫‪134‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-7‬اﺟﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮادﯾﺎن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﺸﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ ‪142‬‬
‫‪143‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-7‬ﻣﺮﻣﺖ آبﺑﻨﺪي‬
‫‪149‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-8‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫‪152‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-8‬اﺑﻌﺎد اوﻟﯿﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪155‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-8‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار‬
‫‪157‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-8‬ﻧﻤﻮدار ﻧﯿﺮوﻫﺎ‬
‫‪158‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-8‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫‪165‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-9‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮش وارد ﺑﺮ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪167‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-9‬ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮش‬
‫‪170‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-9‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار‬
‫‪170‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-9‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮔﻮه )‪(2‬‬
‫‪171‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-9‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻓﺮﺿﯽ ﮔﻮه )‪(2‬‬
‫‪173‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-9‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮ ﺳﻄﻮح ‪ AB‬و ‪DE‬‬
‫‪174‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-9‬دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺑﻠﻮك ﺧﺎك‬

‫‪175‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-9‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪177‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-9‬ﺑﺮش ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار‬
‫‪178‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-9‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ‬
‫ث‬
‫‪179‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-9‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﭘﻨﺠﻪ‬
‫‪185‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-10‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﭙﺮﻫﺎ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪186‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-10‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﭙﺮﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪187‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-10‬اﺗﺼﺎل ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در ﻟﺒﻪﻫﺎ‪) .‬اﻟﻒ( ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ اﻧﮕﺸﺘﯽ‪) ،‬ب( ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﯽ‬
‫‪189‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-10‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺷﺪه‬
‫‪189‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-10‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺷﺪه‬
‫‪190‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪192‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‪) .‬اﻟﻒ( ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺸﺎري ﺧﺎﻟﺺ‪) ،‬ب( ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻟﻨﮕﺮ‬
‫‪194‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي ﺑﺪون وﺟﻮد ﺳﻔﺮهي آب‬
‫‪195‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي ﺑﺎ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫‪196‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك رﺳﯽ‬
‫‪198‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﺮهي آب‬
‫‪199‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك رﺳﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻي ﺳﭙﺮ‬
‫‪200‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-10‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬
‫‪201‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪202‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ‬
‫‪204‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ )راو ‪(1952‬‬ ‫‪M d / M max‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫‪log ‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -16-10‬ﻧﻤﻮدار‬
‫‪206‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺪد ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس )راو ‪(1957‬‬ ‫‪M d / M max‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-10‬ﻧﻤﻮدار‬
‫‪207‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-10‬روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ )ﺗﻮﺟﻪ‪(L = L1 + L2 :‬‬
‫‪210‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -19-10‬روش ﭘﺎيﮔﯿﺮدار ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪212‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -20-10‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻬﺎر ﺳﭙﺮﻫﺎ‬
‫‪214‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -21-10‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوم ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﻣﺎﺳﻪ )رواﺑﻂ ‪ 75-10‬و ‪(78-10‬‬
‫‪215‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -22-10‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ‪ -‬ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻗﺎﯾﻢ در ﺧﺎك داﻧﻪاي‬
‫ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اوﺳﻦ‪ ،‬و اﺳﺘﺮوﻣﻦ ‪216‬‬ ‫‪K p sin ‬‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫)ب( ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪K p cos‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪) -23-10‬اﻟﻒ( ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪) Ka‬ﺑﺮاي ‪،(   ‬‬
‫‪217‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -24-10‬ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮاري ﺑﺮاي ﻣﻬﺎر ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺎﯾﻢ‬
‫خ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪) -25-10‬اﻟﻒ( ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ ﻧﺼﺐ ﻣﻬﺎريﻫـﺎ‪) ،‬ب( ﺗﻐﯿﯿـﺮات )‪ (Be-B)/(H+h‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ )‪ (S'-B)/(H+h‬ﺑﺮﭘﺎﯾـﻪي‬
‫‪218‬‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ اوﺳﻦ و اﺳﺘﺮوﻣﻦ‬
‫‪219‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -26-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﺑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ )ﻧﯿﻠﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻮارت‪ ،‬و ﮔﺮاﻫﺎم‪(1973 -‬‬
‫‪220‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -27-10‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري‬
‫‪221‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -28-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Fc‬ﺑﺎ ‪ H/h‬ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري در رس‬
‫‪222‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -29-10‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه‬
‫‪225‬‬ ‫‪ b  0.4‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -30-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪226‬‬ ‫‪ b  0.5‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -31-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪226‬‬ ‫‪ b  0.6 ‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -32-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪227‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -33-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.4 ،‬‬
‫‪227‬‬ ‫‪ b  0.5‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -34-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪228‬‬ ‫‪ b  0.6 ‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -35-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪230‬‬ ‫‪ b  0.4 ‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -36-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪231‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -37-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.5 ،‬‬
‫‪231‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -38-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.6 ،‬‬
‫‪232‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -39-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.4 ،‬‬
‫‪232‬‬ ‫‪ b  0.5‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -40-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪،‬‬
‫‪233‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -41-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.6 ،‬‬
‫‪239‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-11‬اﺟﺰاي دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬

‫‪239‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-11‬اﺟﺮاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪240‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺗﺴﻠﯿﺢ ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪246‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Doublewall‬‬
‫‪247‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-11‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪247‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Evergreen‬‬
‫‪248‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﺑﺎ ﺗﯿﺮكﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Criblock‬‬
‫ذ‬
‫‪251‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻨﺪوﻗﻪاي اﺟﺮا ﺷﺪه‬
‫‪255‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-12‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪256‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-12‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫‪256‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-12‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪257‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-12‬اﺟﺮاي دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪258‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-12‬اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪261‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-12‬اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻧﻤﺎ‬
‫‪261‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-12‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ ﻧﻤﺎ )اﺑﻌﺎد ﺑﻪ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪262‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-12‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻨﺶ – ﮐﺮﻧﺶ در ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪263‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-12‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪265‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-12‬ﺧﻂ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و ﻧﻮاﺣﯽ ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم‬
‫‪266‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-12‬اﻧﻮاع ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺎزه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪266‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-12‬ﻟﻐﺰش ﺷﯿﺮواﻧﯽ‬
‫‪268‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-12‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪269‬‬ ‫)‪a(2‬‬ ‫و‬ ‫)‪(2‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-12‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫‪279‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-13‬اﻧﻮاع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬
‫‪280‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-13‬دﯾﻮار ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﻧﻤﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪280‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-13‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪283‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-13‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪283‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-13‬روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي دوﺧﺘﻦ درزﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪288‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪289‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪289‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ‬
‫‪290‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-13‬دﯾﻮار ﻣﺎﯾﻞ )ﻏﯿﺮﻗﺎﯾﻢ( ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج ازﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴـﺘﺮ ﺑـﺮاي دﯾـﻮار ﻗـﺎﯾﻢ و ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪294‬‬ ‫اﻓﻘﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار و ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫ض‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮاي دﯾـﻮار ﻗـﺎﯾﻢ ﺑـﺎ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪294‬‬ ‫ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪296‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-13‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن )ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي(‬
‫‪297‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-13‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﺸﺴﺎن )ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي(‬
‫‪298‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ ‪kr‬‬
‫‪298‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﺧﺎك ﻣﻌﺎدل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪300‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -16-13‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮﺷﺶ ‪RC‬‬
‫‪301‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه از ﻧﻮع ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻠﺰي‬

‫‪301‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي‬
‫‪302‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -19-13‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ در ﻃﻮل زﻣﺎن‬
‫‪306‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -20-13‬ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ اﺳﻤﯽ در ﺗﺮاز ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه درﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم زﯾﺮ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪308‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -21-13‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫‪310‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -22-13‬ﻧﻤﻮدار ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ دﯾﻮار در زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -23-13‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺷﺪن ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ :‬ﺳـﺮﺑﺎر ﺑـﺎ‬
‫‪312‬‬ ‫ﺷﯿﺐ ﺗﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﯿﺐ در ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار و آب در ﭘﻨﺠﻪ ﺷﯿﺐ‬
‫‪313‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -24-13‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪317‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -25-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ‬
‫‪318‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -26-13‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ‬
‫‪318‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -27-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪330‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪M-O‬‬
‫‪331‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-14‬اﺛﺮ ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ و زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك ﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﻟﺮزهاي‬
‫‪333‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-14‬اﺛﺮ ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ و زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك ﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﻟﺮزهاي‬
‫‪333‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-14‬ﻧﯿﺮوي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﺑﺎرﮔﺴﺘﺮده روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪335‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-14‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺪون ﺑﻌﺪ اﺛﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮاﺳﻮن‬
‫‪335‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-14‬ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ در ﺗﺤﻠﯿﻞ وود‬
‫غ‬
‫‪336‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-14‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬
‫‪338‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-14‬ﻣﺘﻐﯿﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﯿﻤﻪ اﺷﺒﺎع‬
‫‪339‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-14‬ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪340‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-14‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪) -11-14‬اﻟﻒ( ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ و )ب( ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ‪342‬‬
‫‪343‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-14‬ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﺮزهاي داﺧﻠﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-14‬راﺑﻄﻪي ﺑﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ )‪ (FSL‬و ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﻔﺮهاي )‪ (ru‬ﺑﺮاي ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ‪345‬‬
‫‪346‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك ) ‪(   30‬‬
‫‪348‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬
‫)‪0‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك‬
‫‪H‬‬
‫‪348‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫) ‪ 0.05‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك‬
‫‪H‬‬
‫‪349‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪H‬‬
‫‪349‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪H‬‬
‫‪350‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪H‬‬
‫‪350‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪H‬‬
‫ظ‬
‫‪1‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺰاﯾﻨﺪهي داﻧﺶ ﻓﻨﯽ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ ﺧـﺎك و دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﺎﺣﻠﯽ ﺑـﻪ ﺟﻬـﺖ‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي روشﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ و روشﻫﺎي ﻧـﻮﯾﻦ‪ ،‬اﻣﮑـﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪي اﻗﺘﺼـﺎدي آنﻫـﺎ در ﭘـﺮوژهﻫـﺎي ﻣﻠـﯽ و‬
‫اﻧﻄﺒﺎقﭘﺬﯾﺮي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران اﯾﺮان و ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻃﺮاﺣـﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ و ارزﯾـﺎﺑﯽ اﯾﻤﻨـﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ ﮐﺸـﻮر‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﻨﺘﺮل و ﻃﺮح در ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎر ﻓﻨـﯽ ﺻـﻨﻌﺖ آب ﮐﺸـﻮر ارﺟـﺎع‬
‫دادهﺷﺪ‪ .‬ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺎ ﻫﺪف اراﺋﻪ و ﻧﺸﺮ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴـﻔﯽ‪ ،‬ﺧـﻮاص و ﻣﺸﺨﺼـﺎت‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺗﻨﻈﯿﻢ و اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﻦ اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮ ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ‬
‫ﻫﺪف و ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻧﮑﺎت ﻣﻬﻢ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻻزم را ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس آﺷـﻨﺎ ﺑـﺎ ﺻـﻨﻌﺖ ﺳـﺎﺧﺖ و‬
‫ﺳﺎز ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬در ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺣﺘﯽاﻻﻣﮑﺎن رواداريﻫﺎ و ﺿﺮاﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺠﺎز ﻃﺮاﺣـﯽ ﺑـﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ )ﺑﺎ ذﮐﺮ ﻣﺮﺟﻊ( اراﺋﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﺪف‬
‫ﻫﺪف از ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬اراﺋﻪ دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﯽ ﮐـﺎرﺑﺮدي ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﯽ اﯾﻤـﻦ و اﺟـﺮاي اﻗﺘﺼـﺎدي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ‪ 1‬و‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ 2‬و ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ 3‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫اﯾﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ در ﺧﺸﮑﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﻫﺎي ﻫﯿـﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﻈﯿـﺮ آب در ﺣـﺎل‬
‫ﺟﺮﯾﺎن‪ ،‬ﻏﻮﻃﻪوري‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻮج و ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﺎﺷﺸﯽ آن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﻮرﻧﺪهي ﻣﺤﯿﻄـﯽ و ﺟـﻮي ﻗـﺮار‬
‫دارﻧﺪ را ﻧﯿﺰ درﺑﺮﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 10‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Retaining Wall‬‬

‫‪2- Flood Wall‬‬
‫‪3- Sea Wall‬‬
‫‪1‬ﻓﺼﻞ ‪1‬‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫‪5‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ اول ‪ -‬ﻣﻌ ﺮﻓﯽ‬
‫‪ -1-1‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫‪ -1-1-1‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬دﯾﻮاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷـﯽ از وﺿـﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟـﻮد در اﺧـﺘﻼف ﺗـﺮاز ﺑـﻪ وﺟـﻮد آﻣـﺪه ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰي‪،‬‬
‫ﺧﺎﮐﺒﺮداري و ﯾﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎﯾﺪار ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬دﯾـﻮار ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ دﯾـﻮاري اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ آن‪ ،‬وﻇﯿﻔـﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪاي را از ورود ﺳﯿﻼب ﺑﻪ آن‪ ،‬ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻧﯿـﺰ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ ﮐـﻪ وﻇﯿﻔـﻪ آنﻫـﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺳﺎﺣﻠﯽ از ﺧﺴﺎرات ﻧﺎﺷﯽ از ﺿﺮﺑﻪي اﻣﻮاج و ﺑﺎﻻ آﻣﺪن آب درﯾﺎ در ﺣﯿﻦ ﻃﻮﻓﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺳـﻄﺢ دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﺎﺣﻠﯽ داراي ﻫﻨﺪﺳﻪ و اﻧﺤﻨﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻬﻼك اﻧﺮژي اﻣﻮاج ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﻋﻤﺪهي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﯾﺎ ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬وﺟﻮد آب در دو ﻣﻮرد اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣـﻞ ﻓﺮﺳـﺎﯾﺶدﻫﻨـﺪه و اﯾﺠـﺎد ﮐﻨﻨـﺪهي‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-1-1‬اﻧﻮاع ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮدهي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻮع ﺳﻄﺤﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﯿﻖ )ﻣﺴـﺘﻘﺮ ﺑﺮﺷـﻤﻊ( ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ درﻫـﺮ دو‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻻزم در ﻓﺼﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-1-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﯽ از دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮐﻠﯿﻪي ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ ﻧﯿـﺰ‬
‫ﺻﺎدق اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺿﺎﺑﻄﻪي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ دو ﻧﻮع دﯾﻮار اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﺳﺎزهاي‬
‫اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﺳﺎزهاي و ﺿﻮاﺑﻂ ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣـﯽ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﻬﻨﺪس زﻣﯿﻦﺷﻨﺎس‪ ،‬ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮏ و ﺳﺎزه ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬ﻓﺼﻞ ‪2‬‬
‫ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪9‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ -‬ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﻓﺼﻞ دوم ‪-‬ر ده ﺑﻨﺪ ي دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -1-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ را ﻣﯽﺗﻮان از ﻧﻈﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬روش اﺟﺮا‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮي و ﻋﻤﻠﮑـﺮد ردهﺑﻨـﺪي ﻧﻤـﻮد‪ .‬از ﻟﺤـﺎظ ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﺳـﺎزهاي‪،‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‪ 1‬و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ 2‬ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ را ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﻣﺘﺪاول آنﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ )ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ )ﻃﺮهاي و ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار و ‪(...‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻋﻤﯿﻖ‪) 3‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫‪ -1-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ ﺷﺎﻣﻞ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ )ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤـﻮل ﺳـﻨﮕﯽ( و دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ ﺑـﺘﻦ ﻏﯿﺮﻣﺴـﻠﺢ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ .(1-2‬ﻫﻨﺪﺳﻪي اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮔﺮدد ﮐـﻪ ﺑﺮآﯾﻨـﺪ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي وارد ﺑـﺮ آن )ﺷـﺎﻣﻞ وزن و ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ( در ﻫﺴﺘﻪي‪ 4‬ﻗﺎﻋﺪه و ﯾﺎ ﻣﻘﺎﻃﻊ اﻓﻘﯽ آن ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸـﯽ ﻣﺤـﺪودي در ﻣﻘـﺎﻃﻊ اﻓﻘـﯽ‬
‫دﯾﻮار و ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﺪون ﻓﺸﺎر در ﻗﺎﻋﺪهي دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Rigid‬‬
‫‪2- Flexible‬‬
‫‪3- Embedded‬‬
‫‪4- Kern‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫‪10‬‬
‫ج‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ‬ ‫ب‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺳﺎده‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺑﺎ وﺟﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﺷﯿﺐدار‬
‫و‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ‬ ‫ﻫ‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫د‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﻣﺎﯾﻞ‬
‫ز‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫‪ -2-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ ،(2-2‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي‪ ،‬از دﯾﻮار و ﺷﺎﻟﻮدهي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﺷـﺪه ﮐـﻪ ﺷـﮑﻞ ﻫﻨﺪﺳـﯽ ﻣﻘﻄـﻊ آن‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ‪ T‬واروﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار و ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﻧﯿـﺮوي ﺑﺮﺷـﯽ و ﻟﻨﮕـﺮ ﺧﻤﺸـﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از ﺑﺎرﻫـﺎ و ﻓﺸـﺎرﻫﺎي‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﯿﻠﮕﺮد ﻣﺴﻠﺢ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻋﺮض ﺷﺎﻟﻮده ﻃﻮري اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از واژﮔﻮﻧﯽ و ﻟﻐﺰش دﯾﻮار ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه و ﺗﻨﺶ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺧﺎك در زﯾﺮ آن از ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﮐﻢﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮاز زﯾﺮ ﺷـﺎﻟﻮده ﺑﺎﯾـﺪ ﭘـﺎﯾﯿﻦﺗـﺮ از ﻋﻤـﻖ‬
‫ﯾﺨﺒﻨﺪان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪ T‬ﺷﮑﻞ‬

‫ج‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪ L‬ﺷﮑﻞ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪ L‬ﺷﮑﻞ‬
‫)ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﮑﺎر رود(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي‬
‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي از ﻫﻤﻪ ﺳﺎدهﺗـﺮ و ﻣﻌﻤـﻮلﺗـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬دﯾﻮارﻫـﺎي ﺑـﺘﻦ ﻣﺴـﻠﺢ‬
‫ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪي و اﺟﺮاﯾﯽ ﭼﻨـﺪان ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(3-2‬‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ ،(4-2‬ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي ﮐﻪ در آن ﻃﺎﻗﭽﻪﻫـﺎي ﺧﺎﺻـﯽ ﺑـﺮاي ﺑﺎرﮔـﺬاري ﻣﻌﮑـﻮس دﯾـﻮار‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﺎﻗﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ از ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽﮐﺎﻫﻨﺪ و ﻫﻢ ﻟﻨﮕﺮي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻟﻨﮕـﺮ واژﮔـﻮﻧﯽ اﯾﺠـﺎد‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﺑﻪ آنﻫﺎ رفﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ و ﺑﻪ دﯾﻮار ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ رفدار‪ 1‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬رف ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻃﺎﻗﭽﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ رفدار‬
‫‪ -3-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻋﻤﯿﻖ )ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮار ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺠﺎورت ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷـﺪه و در ﺑـﺎﻻي آنﻫـﺎ ﮐـﻼف ﺑﺘﻨـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت درﺟﺎ اﺟﺮا ﺷﺪه و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬ﮐـﻼف ﻓﻮﻗـﺎﻧﯽ ﺑـﻪ ﮐﻤـﮏ اﺗﺼـﺎﻻت ﺑﺮﺷـﮕﯿﺮ ﺑـﺎ ﺳـﭙﺮﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ را ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﻣﯿﺰﺑـﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪ .‬اﻧـﻮاع‬
‫ﻣﺘﺪاول آنﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﭘﻠﯿﻤﺮي )ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ و ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‪(1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻗﻔﺴﻪاي‬
‫‪3‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫‪ -‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﻓﻮق در ﻓﺼﻮل ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺮوح اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ روشﻫـﺎي ﺳـﻨﺘﯽ‪ ،‬روشﻫـﺎي ﻧـﻮﯾﻨﯽ ﻧﯿـﺰ اﺑـﺪاع ﺷـﺪه ﮐـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫ﻓﺼﻞﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞﻫﺎي )‪ (6-2‬و )‪ (7-2‬ﺗﻌﺪادي از اﯾﻦ روشﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑـﺎ‬
‫اﯾﻦ روشﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از روشﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺪرن‪ ،‬وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺎرزي دارﻧـﺪ ﮐـﻪ آنﻫـﺎ را از دﯾﻮارﻫـﺎي ﻗﺒﻠـﯽ ﻣﺘﻤـﺎﯾﺰ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي آنﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﻮارﻫﺎي اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﺎ روشﻫـﺎي‬
‫ﺳﻨﺘﯽ ﻓﺎﻗﺪ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻗﺒﺎل روشﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻠﺐ ﻣـﯽﺷـﻮد روشﻫـﺎي اﺟﺮاﯾـﯽ‬
‫ﻧﻮﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺖ دﯾﻮارﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ را دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اوﻟﯿﻪ اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺻـﻠﺐ ﮐـﻢﺗـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻢﺗﺮ آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﻧﻤﻮد و در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪي ﻓﻨﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﮔﺰﯾﻨـﻪﻫـﺎ‪،‬‬
‫آن را ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮارداد‪.‬‬
‫‪1- Geogrid & Geotextile‬‬

‫‪2- Crib‬‬
‫‪3- Gabion‬‬
‫ﮐﻼف‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﻬﺎري‬
‫ﭘﺎﻧﻞ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬
‫ﺷﻨﺎژ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫ب‪ -‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬

‫ب‪ -‬ﻧﯿﻤﺮخ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﻤﺎي روﺑﻪرو‬
‫ج‪ -‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ از دﯾﻮار ﻗﻔﺴﻪاي ﺑﺎ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪهي ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﻗﻔﺴﻪاي‬

‫ﭘﺸﺖ‬
‫ﮐﻨﺎر‬ ‫ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﮐﻨﺎر‬
‫ﻗﻔﻞ و ﺑﺴﺖ در ﻟﺒﻪﻫﺎ‬

‫ﺟﻠﻮ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﭘﻼن ﮔﺴﺘﺮده ﻗﻔﺴﻪ ﺗﻮري‬
‫ج‪ -‬ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻔﺴﻪ ﺗﻮري‬ ‫ب‪ -‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻮري‬
‫د‪ -‬اﻧﻮاع ﻧﯿﻤﺮخ دﯾﻮار ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -2-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺘﻌﺎرف دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺻﻠﺐ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‪:‬‬
‫‪ -1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺻﻠﺐ‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ )ﺑﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺘﻨﯽ و ﺧﺎﮐﯽ(‬

‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻏﯿﺮوزﻧﯽ )ﻃﺮهاي ‪ ،L ،I ،T‬ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار و‪(...‬‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ )ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي‬
‫‪ -1-1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ وزﻧﯽ در اﻧـﻮاع ﺧـﺎﮐﯽ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨـﯽ ﻣﺘـﺪاول اﺳـﺖ‪ .‬در اﯾـﺮان اﺟـﺮاي ﻧـﻮع ﺳـﻨﮕﯽ ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎﺣﻞﺳﺎزي رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺴﯿﻞﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻌﺎرف اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﺮط اﺳـﺘﻔﺎده از اﯾـﻦ دﯾﻮارﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﺎرﺑﺮي ﻣﻨﺎﺳـﺐ زﻣـﯿﻦ در زﯾـﺮ‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهي دﯾﻮار اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ .(9-2‬ﻧﻮع ﺧﺎﮐﯽ دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔـﺎع دﯾـﻮارهﻫـﺎي رودﺧﺎﻧـﻪ و ﯾـﺎ ﻫـﺪاﯾﺖ‬
‫رواﻧﺎب در ﮐﻨﺎرهﻫﺎي ﻣﺴﯿﻞ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻫﺠﻮم ﺳﯿﻼب ﺑـﻪ زﻣـﯿﻦﻫـﺎي ﮐﺸـﺎورزي و ﺷـﻬﺮي ﺑﺴـﯿﺎر ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫وزﻧﯽ ﺧﺎﮐﯽ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬

‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ‬
‫‪ -2-1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻏﯿﺮ وزﻧﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ‪ T‬ﻣﻌﮑﻮس‬
‫اﻏﻠﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ از ﻧﻮع ﻃﺮهاي ‪ T‬ﻣﻌﮑﻮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﯽ ﺗﻔﺼـﯿﻠﯽ ﻗـﺮار ﺧﻮاﻫﻨـﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺎﻟﻮده و ﺗﯿﻐﻪي دﯾﻮار )ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ در روي ﺧـﺎك اﺣـﺪاث ﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش ﻣﯽﺗﻮان از زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و در ﺻﻮرﺗﯽﮐـﻪ روي ﺳـﻨﮓ اﺣـﺪاث‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ در زﻣﯿﻦ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺣﺪاث ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑـﺮ‬
‫ﺷﻤﻊ ﻻزم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺪاﺑﯿﺮي ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﭘﺎي دﯾـﻮار در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺟﺮﯾـﺎن آب ﻧﯿـﺰ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﭙﺮ ﻓﻠﺰي در ﭘﺎي دﯾﻮار ﺑﺘﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾـﮏ راه ﺣـﻞ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﮔﯿـﺮد‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪي دﯾﻮارﻫﺎي ‪ T‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﯽ ﯾﺎ ﺷﯿﺐدار ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﺎﯾﺐ و ﻣﺰاﯾﺎي ﻫﺮ ﯾﮏ در ﻓﺼـﻞﻫـﺎي ﺑﻌـﺪ ﻣـﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ -10-2‬اﻟﻒ(‪.‬‬
‫ب‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ‪ I‬و ‪L‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ‪ I‬و ‪ L‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳـﭙﺮ ﯾـﺎ ﺷـﻤﻊ ﻓـﻮﻻدي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ در ﺑـﺎﻻي آنﻫـﺎ دﯾـﻮاري اﺣـﺪاث ﺷـﺪه اﺳـﺖ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ -10-2‬ب و ج(‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع از دﯾﻮارﻫﺎ در زﻣﯿﻦﻫﺎي ﻧﺮم ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﮐﻢ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺮﯾﺎن آب‬
‫در آنﻫﺎ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار ﻧﻮع دﯾﮕﺮي از دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﺳـﺖ و در ﻣـﻮاردي ﮐـﻪ ارﺗﻔـﺎع دﯾـﻮار ﺑﻠﻨـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وزن زﯾﺎد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ در زﻣﯿﻦﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ -10-2‬د(‪.‬‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬

‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ﺳﭙﺮ‬
‫ﺳﭙﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﺷﯿﺒﺪار‬ ‫ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ در ﻻﯾﻪ ﺧﺎك ﻗﻮيﺗﺮ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪T‬‬
‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬

‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬ ‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ﺳﭙﺮ‬ ‫ﺳﭙﺮ‬ ‫ﺳﭙﺮ‬
‫د‪ -‬دﯾﻮار ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار‬ ‫ج‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪L‬‬ ‫ب‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪I‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺻﻠﺐ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي‬
‫‪ -3-1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ)ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻬﺎرﺷﺪه(‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮار ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺠﺎورت ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷـﺪه و در ﺑـﺎﻻي آنﻫـﺎ ﮐـﻼف ﺑﺘﻨـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت درﺟﺎ اﺟﺮا ﺷﺪه و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .(11-2‬از اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﺎﺣﻠﯽ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و ﮐﺎرﺑﺮد آنﻫﺎ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻼف ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﻣﻬﺎر‬
‫ﺳﭙﺮ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﻋﻤﯿﻖ )ﺳﭙﺮ ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻬﺎرﺷﺪه(‬
‫‪ -4-1-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﺣﻔـﺮهﻫـﺎي ﺗﻮﺧـﺎﻟﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دﯾﻮارهﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ ،(12-2‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺮ‬ ‫ﺳﭙﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي‬

‫‪ -2-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫‪ -‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ )ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي(‬
‫‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫‪1‬‬
‫‪ -‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ‬
‫‪ -1-2-2-2‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻣﻬﺎرﺷـﺪه و ﯾـﺎ ﻣﻬﺎرﻧﺸـﺪه ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺷـﮑﻞ )‪،(13-2‬‬
‫ﻧﻮﻋﯽ از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در آراﯾﺶ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در ﮐﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳـﭙﺮﻫﺎي ﻓـﻮﻻدي ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ از ﻟﺤﺎظ اﺟﺮا ﺳﺎده و ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬اﻣﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮔﺮان ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻠﻮل‬
‫ﻗﻮس‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﯽ از ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫‪ -2-2-2-2‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫از ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ ،(14-2‬ﻣﺜـﺎﻟﯽ از ﮐـﺎرﺑﺮد ﺧـﺎك‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Soldier Pile‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-2‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪ -3-2-2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ‬
‫در رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﻓﻮر ﺳﻨﮓ ﻗﻠﻮه‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي ﺳﺎﺣﻞﺳـﺎزي‬
‫و اﯾﺠﺎد دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ روش ﺳﻨﮓ ﻗﻠﻮه درون ﺻﻨﺪوﻗﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﺗـﻮري رﯾﺨﺘـﻪ ﺷـﺪه و اﯾـﻦ‬
‫ﺗﻮريﻫﺎ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﻨﮕﯽ روي ﻫﻢ ﭼﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ (15-2‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﯾـﻦ ﻧـﻮع دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪-15-2‬ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﻮار ﺗﻮري ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪ -4-2-2-2‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ‬
‫در ﺳﻮاﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎﻻ و ﺧﺎك ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮ ﺑـﻪ ﭘﻬﻠـﻮ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺳـﺎﺧﺖ دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي و ﺑﺘﻨﯽ ﻣﺤﺴـﻮب ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ روش‬
‫ﺷﻤﻊﻫﺎ در ﻣﺠﺎورت ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺴﺒﯿﺪه اﺟﺮا ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﮐﻼﻓﯽ در ﺑﺎﻻي ﺷﻤﻊﻫﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﮐـﻼف‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﺷﻤﻊﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(16-2‬‬
‫‪a‬‬ ‫ﮐﻼف ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬

‫ﮐﻼف ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫اﺗﺼﺎل آبﺑﻨﺪ‬
‫‪a‬‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ ‪a-a‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ‪b-b‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -16-2‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ‬
‫‪ -3-2‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ -1-3-2‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻧﯿﺰ ﻋﻨﻮان ﺷﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ دﯾﻮاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﻮده ﺧﺎك در ﻓﺼـﻞ ﻣﺸـﺘﺮك‬
‫ﯾﮏ اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬دﯾﻮار ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ ﻋـﻼوه ﺑـﺮ وﻇﯿﻔـﻪي ﻓـﻮق‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ از ﻓﺮﺳـﺎﯾﺶ ﺟـﺪارهﻫـﺎ و‬
‫ﺳﺮرﯾﺰﺷﺪن ﺳﯿﻼب ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺸـﺎر ﺧـﺎك‪ ،‬ﺗﺤـﺖ ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﯿﻼب‪ ،‬آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺑﺮﮐﻨﺶ )ﻧﯿﺮوي ﻏﻮﻃﻪوري( ﻧﯿﺰ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﯾﮏ دﯾﻮار در ﯾﮏ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﮔﺬاري )ﯾـﺎ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ( ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ردهي دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ و در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2-3-2‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺣﻔﺮهاي آب ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﯿﻞ )ﭼـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗـﺮاز آب‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ زﻟﺰﻟﻪ( ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ در آنﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ زﻫﮑﺸﯽ ﺑـﻪ ﮐﻤـﮏ‬
‫ﺗﺪاﺑﯿﺮ زﯾﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖداﻧﻪ و ﺗﻤﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪ -2‬ﺗﻌﺒﯿﻪي ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي زﻫﮑﺶ در ﺑﺪﻧﻪي دﯾﻮار ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج آبﻫﺎي ﺟﻤﻊﺷﺪه در ﭘﺸﺖ دﯾـﻮار )ﺷـﮑﻞ ‪(17-2‬؛‬
‫در ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶﺗﺮي درﺧﺼﻮص زﻫﮑﺸﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﺮاي زﻫﮑﺶ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-2‬زﻫﮑﺸﯽ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬

‫‪3‬ﻓﺼﻞ ‪3‬‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪27‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ -‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳ ﻮم ‪ -‬ﻧﯿ ﺮو ﻫﺎ ي ﻣ ﻮﺛ ﺮ ﺑ ﺮ دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ‬
‫‪ -1-3‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﻮدهي ﺧﺎك در ﺑﺮاﺑﺮ اﺧﺘﻼف ﺗﺮاز ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣـﺪه ﺑﺎﯾـﺪ از واژﮔـﻮﻧﯽ و‬
‫ﻟﻐﺰش در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺛﻘﻞ‪ ،‬ﺗﺮاوش‪ ،‬ﺑﺎد‪ ،‬اﻣﻮاج و زﻟﺰﻟﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻧﻘـﺶ اﺳﺎﺳـﯽ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﻧﯿﺰ ﻧﺤﻮهي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از آنﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ -2-3‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي زﯾﺮ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪي از آنﻫﺎ ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫‪ -‬وزن ﺧﺎك‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ )ﺑﺮﮐﻨﺶ(‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﻮرد اﻣﻮاج‬
‫‪ -‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك در ﺣﯿﻦ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ -‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ -‬ﻧﯿﺮوي ﯾﺦ‬
‫در اداﻣﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺑﺎرﻫﺎي ﻓﻮق ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-3‬ﺑﺎر ﻣﺮده‬
‫ﺑﺎر ﻣﺮده ﺷﺎﻣﻞ وزن اﺟﺰاي ﺳﺎزهاي و ﻣﻠﺤﻘﺎت دﯾﻮار ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ وزن اﺟـﺰا‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ وزن ﻣﺨﺼـﻮص ﻣﺼـﺎﻟﺢ از‬
‫آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪي ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎر وارد ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و اﺑﻨﯿﻪي ﻓﻨﯽ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 519‬ﯾﺎ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺸﻢ از ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -4-3‬وزن ﺧﺎك‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺸﮏ‪ ،‬ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﯾﺎ اﺷﺒﺎع از ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮنﻫـﺎي ﺑﺮﺟـﺎ و آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣـﯽﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﺧﺎك و ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ آن‪ ،‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺸﮏ ﺧﺎكﻫﺎ ﻋﺪدي ﺑﯿﻦ ‪ 16‬ﺗﺎ ‪ 18‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑـﺮ ﻣﺘﺮﻣﮑﻌـﺐ و وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص اﺷﺒﺎع ﻋﺪدي ﺑﯿﻦ ‪ 17‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-3‬ﻓﺸﺎرﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫‪ -1-5-3‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮑﯽ از ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ دوران )ﺣﺮﮐﺖ( ﻧﻤﺎﯾـﺪ )دﯾـﻮار از ﺧـﺎك دور ﺷـﻮد(‪ ،‬ﮐـﻢﺗـﺮﯾﻦ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ دﯾﻮار وارد ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪-1-3‬اﻟﻒ(‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻻزم ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﻓﻌـﺎل ﻣﻌـﺎدل‬
‫*‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 0/001‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ ﺗﺎ ‪ 0/04‬ﺑﺮاي رس ﻧﺮم ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎك دوران )ﺣﺮﮐﺖ( ﻧﻤﺎﯾﺪ )دﯾﻮار ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﺰدﯾﮏ ﺷـﻮد(‪ ،‬ﺑـﯿﺶﺗـﺮﯾﻦ ﻓﺸـﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﺑـﻪ‬
‫دﯾﻮار وارد ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ -1-3‬ب(‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻻزم ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﺑـﺮاي اﯾﺠـﺎد ﻓﺸـﺎر ﻣﻘـﺎوم‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 0/01‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ ﺗﺎ ‪ 0/05‬ﺑﺮاي رس ﻧﺮم ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎرﺳﮑﻮن‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و دﯾﻮار ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺎر ﺳﮑﻮن رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑـﯿﻦ‬
‫دو ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻌﺎل و ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻘﺎوم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-5-3‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫در ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ﺧﺎك‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎ ﺣـﺮف ‪ K‬ﺑﯿـﺎن ﻣـﯽﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ‪ ، K a‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮑﻮن ﺑﺎ ‪ K o‬و در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ ‪ K p‬ﻧﺸـﺎن داده ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻘـﺪار ‪K‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﯿﺎﻻت ﻣﺴﺎوي ﯾﮏ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل و ﺳﮑﻮن از ‪ 1‬ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ و ﺑﺮاي ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﻘـﺎوم از ‪ 1‬ﺑـﺰرگﺗـﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ (2-3‬داﻣﻨﻪي ﻣﻘﺪار ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي و ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Active Earth Pressure‬‬

‫‪2- Passive Earth Pressure‬‬
‫‪ -3‬ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺞ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺣﺎﻻت ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺮك و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺎﻟﻪ و ﻗﻀﺎوت ﻣﻬﻨـﺪس‬
‫ﻃﺮاح ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪4- At Rest Earth Pressure‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪) H‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺒﺤﺚ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن(‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-3‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ اﻓﻘﯽ )‪(Δx‬‬
‫‪Δx/H‬‬
‫ﻧﻮع ﺧﺎك‬
‫ﻓﻌﺎل‬ ‫ﻣﻘﺎوم‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪0/001‬‬ ‫‪0/01‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪0/002‬‬ ‫‪0/02‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ‬ ‫‪0/004‬‬ ‫‪0/04‬‬
‫ﻻي ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪0/002‬‬ ‫‪0/02‬‬
‫رس ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪0/01‬‬ ‫‪0/05‬‬
‫رس ﻧﺮم‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪0/06‬‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 0/001h‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ‬

‫‪1‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 0/04h‬ﺑﺮاي رس ﻧﺮم‬
‫‪‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h‬‬
‫‪‬‬
‫‪3   a 3   o‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺳﮑﻮن = ‪o‬‬
‫)اﻟﻒ( ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل = ‪a‬‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 0/01h‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ‬
‫ﺗﺎ ‪ 0/05h‬ﺑﺮاي رس ﻧﺮم‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪h‬‬
‫‪1‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺳﮑﻮن = ‪o‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم = ‪ p‬‬
‫‪‬‬
‫‪3   o‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3  p‬‬
‫)ب( ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-3‬ﺳﺎز و ﮐﺎر اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﺘﺎب ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﭘﯽداس(‬
‫‪ ‬ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻮﭼﮏ‬ ‫‪ ‬ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺰرگ‬
‫داﻣﻨﻪي ﻣﺘﻌﺎرف ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺧﺎك ﺑﺪون ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ‬ ‫ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬

‫ﻣﻘﺎوم‬
‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫‪3 ~ 14‬‬ ‫‪1~ 2‬‬
‫ﺳﮑﻮن‬
‫‪0/ 4 ~ 0/ 6‬‬ ‫‪0/ 4 ~ 0/ 8‬‬
‫ﻓﻌﺎل‬
‫‪0 / 33 ~ 0 / 22‬‬ ‫‪1 ~ 0/ 5‬‬
‫دﯾﻮار از ﺧﺎك دور ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬

‫ﺳﮑﻮن‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-3‬داﻣﻨﻪي ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي و ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (3-3‬ﻧﯿﺰ راﺑﻄﻪي ﺑﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ و دوران دﯾﻮار ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺣﺎﺻـﻞﺿـﺮب ) ‪ (K.‬را وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻌﺎدل ﺧﺎك ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻘﺪار آن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از ‪ 5‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -1-2-5-3‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮑﻮن‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎل ﺳﮑﻮن ‪ ، K o ،‬را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪:‬‬
‫‪K o  1  sin ‬‬ ‫)‪(1-3‬‬
‫‪ ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رسﻫﺎي ﻋﺎدي ﺗﺤﮑﯿﻢﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎل ﺳﮑﻮن را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪K o  0.95  sin‬‬ ‫)‪(2-3‬‬
‫ﮐﻪ در راﺑﻄﻪي ﻓﻮق‪  ،‬زاوﯾﻪي اﺻﻄﮑﺎك زﻫﮑﺸﯽ ﺷﺪهي ﺧﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ‪Kp‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ‪Ka‬‬

‫‪0/8‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ‬ ‫‪0/8‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪0/6‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪0/4‬‬
‫‪0/3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫‪0/3‬‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪0/2‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪0/2‬‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/1‬‬
‫‪0/06‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/004‬‬
‫‪) y/h‬دوران دﯾﻮار(‬ ‫‪) y/h‬دوران دﯾﻮار(‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-3‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺪار دوران دﯾﻮار و ﻣﯿﺰان ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮار‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ ﻋﺎدي ﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺗـﻮان از ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺗﺠﺮﺑـﯽ ﺑﺮوﮐـﺮ و اﯾﺮﻟﻨـﺪ‪ ،1‬ﻣﻘـﺪار ‪ K o‬را ﺑﺮﺣﺴـﺐ ﻧﺸـﺎﻧﻪ‬
‫ﺧﻤﯿﺮي ‪ PI‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫)‪K o  0.4  0.007 (PI‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪ PI‬ﺑﯿﻦ ‪ 0‬ﺗﺎ ‪(40‬‬ ‫)‪(3-3‬‬
‫)‪K o  0.64  0.001(PI‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪ PI‬ﺑﯿﻦ ‪ 41‬ﺗﺎ ‪(80‬‬ ‫)‪(4-3‬‬
‫‪1- Brooker and Irland‬‬

‫ﺑﺮاي رسﻫﺎي ﭘﯿﺶﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫)ﻋﺎدي ﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ( ‪)  K o‬ﭘﯿﺶﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ( ‪K o‬‬ ‫‪OCR‬‬ ‫)‪(5-3‬‬
‫‪ = OCR‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﯿﺶﺗﺤﮑﯿﻤﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي ﺳﺴﺖ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬راﺑﻄﻪي ‪ 1-3‬ﻧﺘﺎﯾﺞ رﺿﺎﯾﺖﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ ،‬ﻟـﯿﮑﻦ ﺑـﺮاي ﻣﺎﺳـﻪي‬
‫ﻣﺘﺮاﮐﻢ‪ ،‬راﺑﻄﻪي )‪ (6-3‬ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ دﻗﯿﻖﺗﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪ γd‬‬ ‫‪‬‬
‫‪K o  (1  sin)  5.5 ‬‬ ‫‪ 1‬‬ ‫)‪(6-3‬‬
‫‪ (γd ) min‬‬ ‫‪‬‬
‫ﮐﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ =  d‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺸﮏ ﺑﺮ ﺟﺎي ﻣﺎﺳﻪ‬
‫)‪ =  d(min‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﺸﮏ ﻣﺎﺳﻪ‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎ اﻓﻖ زاوﯾﻪ ‪ ‬ﺑﺴﺎزد ) ‪ ‬وﻗﺘﯽ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﺐ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ ﺑـﺎﻻ ﺑﺎﺷـﺪ(‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﺳﮑﻮن ﺑﺎ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ اﺻﻼح ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫)‪K o  K o (1  sin ‬‬ ‫)‪(7-3‬‬
‫‪ -2-2-5-3‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -4-3‬اﻟﻒ( دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻠﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬دوراﻧـﯽ ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ‪ x‬ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﺟﻠـﻮ‬
‫اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ -4-3‬ب( دواﯾﺮ ‪ a‬و ‪ b‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه داﯾﺮه ﻣـﻮر ﺑـﺮاي ‪ x  0‬و ‪ x  0‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ‪ x‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ داﯾﺮه ﻣﻮر ﺑﺮ ﭘﻮش ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮر‪ -‬ﮐﻮﻟﻤﺐ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ‪   c   tan ‬ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻤﺎس ﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ داﯾﺮه ﺑﺎ ﺣﺮف ‪ c‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ داﯾﺮه ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﺷـﺮاﯾﻂ ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫در ﺗﻮدهي ﺧﺎك اﺳﺖ و ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در اﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺴﺎوي ‪ a‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ‪ ، a‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺧﺎك ﺑﺎ اﻓﻖ زاوﯾﻪ )‪ (45   / 2‬ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ -4-3‬اﻟـﻒ(‪ .‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از رواﺑـﻂ‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪p  σ a  σ v tan 2 (45  )  2c tan (45 ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪p  σ a  σ v K a  2c K a‬‬
‫‪ 1  sin ‬‬
‫‪K a  tan 2 (45  ) ‬‬ ‫)‪(8-3‬‬
‫‪2 1  sin ‬‬
‫‪ K a‬را ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي ‪ C  0‬و ‪ ‬ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻓﺸـﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ در ﺷـﮑﻞ )‪ -4-3‬ج(‪ ،‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫در ‪ z  0‬ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ‪ σ v‬ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ و در ‪ ، z  H‬ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ‪ σ v  γH‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮزﯾـﻊ ﻓﺸـﺎر ﻓﻌـﺎل ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ ﮐـﻪ‬
‫در ‪ z  0‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﻣﺴﺎوي ‪ 2c K a‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻨﻔﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ﮐﺸﺸﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻤﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و در ﻋﻤﻖ ‪ z  zc‬ﺻﻔﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2c‬‬
‫‪zc ‬‬ ‫)‪(9-3‬‬
‫‪γ Ka‬‬
‫در ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي )‪ ، (c  0‬ﻋﺒﺎرت دوم راﺑﻄﻪي ‪ σa‬وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ارﺗﻔـﺎع ﺧﻄـﯽ ﺑـﻮده و از‬
‫ﺻﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻋﻤﻖ ‪ H‬ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (5-3‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي )‪ (c  0‬و دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ دوران ﮐﺎﻓﯽ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ ﺟﻠـﻮ‪،‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻌﺎدل ﺑﺮ ﮔﻮهي ﺷﮑﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ در ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫)‪sin 2 (  ‬‬
‫‪Ka ‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(10-3‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(  )sin(  ) ‬‬
‫‪sin 2  sin (  ) 1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(  ) sin(  ) ‬‬
‫‪ = ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك‬

‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي راﺑﻄﻪي ﻓﻮق در ﺷﮑﻞ )‪ (5-3‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧـﺪ‪  .‬زاوﯾـﻪ اﺻـﻄﮑﺎك ﺑـﯿﻦ ﺧـﺎك و دﯾـﻮاره ﺑـﻮده و در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺻﻄﮑﺎك دﯾﻮار ﻧﺎﭼﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ δ  0 ،‬و راﺑﻄﻪي )‪ (10-3‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ در ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫)‪sin 2 (  ‬‬
‫‪Ka ‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(11-3‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin  sin(  ) ‬‬
‫‪sin 3  1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin  sin(  ) ‬‬
‫دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫‪x‬‬
‫‪45   / 2‬‬ ‫‪45   / 2‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪v‬‬ ‫‪Z‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h‬‬
‫‪c‬‬
‫‪‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ دوران دﯾﻮار‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫‪  c   tan ‬‬

‫‪‬‬
‫‪c‬‬
‫‪b‬‬
‫‪a‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪h k 0 v‬‬ ‫‪v‬‬
‫)ب(‬
‫‪2c k a‬‬
‫‪Zc‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Pa‬‬
‫‪vka‬‬ ‫‪2c k a‬‬

‫‪ v k a  2c k a‬‬
‫)ج(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪي راﻧﮑﯿﻦ‬

‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ وﺟﻪ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﯾﻢ ﺑﻮده ‪ β  90‬و ‪ δ  0‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪي ﮐﻮﻟﻤﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎدهﺗﺮ زﯾﺮ در ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪cos 2 ‬‬
‫‪Ka ‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(12-3‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin  sin(  α) ‬‬
‫‪1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪cos α‬‬ ‫‪‬‬
‫‪α‬‬
‫ﮔﻮه ﺷﮑﺴﺖ‬
‫‪p‬‬
‫‪δ‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪φ,δ‬‬
‫‪β‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪي ﮐﻮﻟﻤﺐ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ‪ δ  0 ، β  90‬و ‪   0‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪي ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ درﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪1  sin ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Ka ‬‬ ‫) ‪ tan 2 (45 ‬‬ ‫)‪(13-3‬‬
‫‪1  sin ‬‬ ‫‪2‬‬
‫راﺑﻄﻪي ﺑﺎﻻ ﻫﻤﺎن ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر راﻧﮑﯿﻦ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ در رواﺑﻂ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ و ﮐﻮﻟﻤﺐ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ ‬و ‪ c‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮔﺮدﻧﺪ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪r  tan 1  tan   ,c r  c‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺳﮑﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻓﺸـﺎر ﺳـﮑﻮن را ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ و راﻧﮑﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﻢ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-2-5-3‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -4-3‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ x‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﺸﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﻣﻘـﺎوم‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه و اﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪σ p  σ v tan 2 (45  )  2c tan (45 ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ σ v K p  2c K p‬‬
‫‪ 1  sin ‬‬

‫‪K p  tan 2 (45  ) ‬‬ ‫)‪(14-3‬‬
‫‪2 1  sin ‬‬
‫‪ K p‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ ﺑﺮاي دﯾﻮاري ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺷﮑﻞ )‪ ،(5-3‬راﺑﻄﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﮐﻮﻟﻤﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ در ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫)‪sin 2 (  ‬‬
‫‪Kp ‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(15-3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪sin(  ) sin(  ) ‬‬
‫‪sin  .sin (  ) 1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(  ) sin(  ) ‬‬
‫‪ -4-2-5-3‬ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪهي اﺷﺒﺎع‬
‫در ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪهي اﺷﺒﺎع )‪ ، (c  0‬ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﺑﺎﯾﺪ در دو ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺳﺮﯾﻊ ﮐﻪ در آن ‪ c‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و ﻣﻘﺪار ‪ φ‬ﻧﺎﭼﯿﺰ )و ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ( اﺳﺖ )ﺷﺮاﯾﻂ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه(‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﺎرﮔﺬاري درازﻣﺪت ﮐﻪ در آن ‪ c‬ﻣﺴﺎوي ‪ cd‬و ﻣﻘﺪار ‪ ‬ﻣﺴﺎوي ‪) φd‬زﻫﮑﺸﯽ ﺷﺪه( اﺳﺖ )ﺷﺮاﯾﻂ زﻫﮑﺸﯽ ﺷﺪه(‪.‬‬
‫‪ -3-5-3‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎي ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﺎت ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬در ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾـﻪﻫـﺎ در دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي‪ ،‬ﻓﺮﺿﯿﺎت ﺳﺎدهﮐﻨﻨﺪهاي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ آنﻫﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻋﻤﺎل ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ اﺳـﺖ‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫راﺳﺘﺎ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -6-3‬اﻟﻒ( ﺧﻂ ﻗﺎﯾﻢ ‪ AB‬از ﻧﻘﻄﻪ ‪ A‬در ﻟﺒﻪي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ رﺳـﻢ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮروي ﺧﻂ ‪ AB‬اﺛﺮ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﻋﻤﻮد اﺧﺮاج ﺷﺪه از اﯾﻦ ﺧﻂ زاوﯾﻪي ‪ ‬ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬در اﯾـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫وزن ﺧﺎك ﺑﺎﻻي ﭘﺎﺷﻨﻪ‪ Ws ،‬و وزن ﺑﺘﻦ دﯾﻮار‪ Wc ،‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ‪ ،‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در وﺟﻪ ﭘﺸﺘﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -6-3‬ب( اﺛﺮ ﮐـﺮده‬
‫و ﺑﺎ اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ وﺟﻪ دﯾﻮار‪ ،‬زاوﯾﻪي ‪ ‬ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ وزن ﮔﻮهي ﺧﺎك روي ﭘﺎﺷﻨﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻮﺛﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪c1‬‬ ‫‪c1‬‬
‫‪Pa‬‬
‫‪δ‬‬
‫‪Pa‬‬
‫‪Ws‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪Wc‬‬ ‫‪Wc‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪c2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪A‬‬
‫‪c2‬‬ ‫‪A‬‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-3‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻋﻤﺎل ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﮑﯿﻦ )اﻟﻒ( و ﮐﻮﻟﻤﺐ )ب(‬
‫‪ -6-3‬ﻓﺸﺎر آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ آب ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري و ﺳﺎزهاي دﯾـﻮار‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬از وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻏﻮﻃﻪور ﺧﺎك در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ b  s   w‬‬ ‫)‪(16-3‬‬
‫‪ =  b‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻏﻮﻃﻪور‬
‫‪ =  s‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ اﺷﺒﺎع‬
‫‪ =  w‬وزن ﻣﺨﺼﻮص آب )ﻣﻌﺎدل ‪ 10‬ﮐﯿﻠﻮﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ(‬
‫‪ -7-3‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪) 1‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﮐﻨﺶ(‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻓﺸﺎر رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻي آب )ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳـﺖ(‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﭘﺎﯾـﺪاري و ﺳـﺎزهاي دﯾـﻮار‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ وارد ﺑﺮ ﻫﺮ درز اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از ﻣﺎﻧـﺪ آب درازﻣـﺪت در ﭘﺸـﺖ ﯾـﺎ ﺟﻠـﻮي دﯾـﻮار‪ ،‬ﺑﺮﺣﺴـﺐ‬
‫ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي دﯾﻮار ﯾﺎ درز‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 100‬درﺻﺪ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دو وﺟﻪ دﯾﻮار درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﺮﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﯾﺪ از روش ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن‪ ،‬روش ﺧﺰﺷﯽ و ﯾﺎ روش اﺟﺰاي ﻣﺤﺪود اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺻـﻮرت‬
‫وﺟﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺑﻬﺎم‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺎوي ‪ 100‬درﺻﺪ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1- Uplift‬‬
‫‪ -8-3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﺑﺎر‬
‫‪ -1-8-3‬ﺳﺮﺑﺎرﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫اﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (7-3‬ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮدهاي ﺑﻪ ﺷﺪت ‪ q‬روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ دﯾﻮار ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻌـﺎدل ‪K a q‬‬
‫در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺸﺎر را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻣﺠﺎزي ﺧﺎك ﻣﻌﺎدل ‪ h eq‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪q‬‬
‫‪h eq ‬‬ ‫)‪(17-3‬‬
‫‪‬‬
‫‪q‬‬
‫‪h eq‬‬
‫‪Ka q‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-3‬ﻓﺸﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻮﺛﺮ روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -2-8-3‬ﺑﺎر ﻧﻘﻄﻪاي‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (8-3‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪V‬‬
‫‪aH‬‬
‫‪Z = bH‬‬
‫‪Hx‬‬
‫‪X‬‬
‫‪Hz‬‬ ‫‪‬‬
‫‪V‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪Hz‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﭘﻼن‬ ‫‪aH‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‬

‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر در ﻣﻘﻄﻊ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪي )‪ (18-3‬اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪2 2‬‬
‫‪ V  a b‬‬ ‫‪‬‬
‫‪σ Hz   2   2‬‬ ‫‪‬‬ ‫)اﮔﺮ ‪( a  0 / 4‬‬
‫‪ H   (a  b ) ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 0 / 28V  ‬‬ ‫‪b2‬‬ ‫‪‬‬

‫‪σ Hz  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫)اﮔﺮ ‪( a  0 / 4‬‬ ‫)‪(18-3‬‬
‫‪ H 2   (0 / 16  b 2 )3 ‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ در ﭘﻼن ﻧﯿﺰ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﮑﻞ )‪ (8-3‬و ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ X ‬‬
‫‪α  tan 1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ aH ‬‬
‫)‪σ Hx  σ Hz cos 2 (1 / 1α‬‬ ‫)‪(19-3‬‬
‫‪ -3-8-3‬ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﮔﺴﺘﺮدهي ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮدهي ﺧﻄﯽ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (9-3‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪aH‬‬ ‫واﺣﺪ ﻃﻮل ‪ /‬ﻧﯿﺮو ‪V‬‬

‫‪Z = bH‬‬
‫‪ Hz‬‬
‫‪H‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪ 4V  ‬‬ ‫‪a 2b‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ Hz  ‬‬ ‫‪  2‬‬ ‫‪‬‬ ‫)اﮔﺮ ‪( a  0.4‬‬
‫‪ H   (a  b ) ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ V   0.203b ‬‬

‫‪ Hz    ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)اﮔﺮ ‪( a  0 / 4‬‬ ‫)‪(20-3‬‬
‫‪ H   (0.16  b 2 ) 2 ‬‬
‫‪ -4-8-3‬ﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (10-3‬ﺑﺎر ﻧﻮاري ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﻪ ﺷﺪت ‪ q‬و ﻋﺮض ‪ a ‬را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ b‬از دﯾﻮاري ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ H‬ﻗـﺮار دارد‪ ،‬ﻧﺸـﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ‪ σ‬ﺑﺮروي دﯾﻮار در ﻋﻤﻖ ‪ Z‬از ﺳﻄﺢ ﺧﺎك‪ ،‬از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪2q‬‬
‫‪σ Hz ‬‬ ‫)‪(β  sinβ.cos 2α‬‬ ‫)‪(21-3‬‬
‫‪‬‬
‫ﮐﻞ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ P‬ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار و ﻣﺤﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ آن )‪ ، (Z‬در ﻣﻮرد ﺑﺎر ﻧﻮاري ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪q‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪ H(θ 2  θ1 )‬‬ ‫)‪(22-3‬‬
‫‪90‬‬
‫‪ b ‬‬ ‫‪ a   b ‬‬
‫‪θ1  tan 1   ,θ 2  tan 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)ﺑﺮﺣﺴﺐ درﺟﻪ(‬
‫‪H‬‬ ‫‪ H ‬‬
‫‪H 2 (θ 2  θ1 )  (R  Q)  57 / 3a H‬‬
‫‪z‬‬
‫) ‪2H(θ 2  θ1‬‬
‫) ‪R  (a   b) 2 (90  θ 2‬‬
‫) ‪Q  b2 (90  θ1‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪q‬‬ ‫ﺑﺮ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ‪/‬‬
‫‪a / 2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪α‬‬
‫‪P‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪σ‬‬ ‫‪Z‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-3‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫‪ -9-3‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﻮرد اﻣﻮاج‬
‫وﻗﺘﯽ ﻣﻮﺟﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ روي ﺑﺪﻧﻪي ﻗﺎﯾﻢ ﺳﺎزه ﻣﯽﺷﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﺿﺮﺑﻪاي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ روي ﺳﺎزه وارد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﻮل ﺗﺮاز‬
‫اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .(11-3‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر در ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪*  0.75(1  cos )H max‬‬ ‫)‪(23-3‬‬
‫‪ = ‬زاوﯾﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻮج وارده ﺑﺮ ﺑﺪﻧﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﯾﻮار‬
‫‪ = H max‬ارﺗﻔﺎع ﻣﺮﺗﻔﻊﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮج اﻣﻮاج ﺗﺎﺑﺸﯽ در ﻋﻤﻖ آب ﭘﺎي دﯾﻮار‬
‫‪H max  1.8H s‬‬
‫‪Hs  1.416H rms‬‬ ‫)‪(24-3‬‬
‫‪Hi2‬‬
‫‪H rms  ‬‬ ‫‪ 1.13H av‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ Hi‬‬
‫‪Hav ‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ = Hs‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻮج ﻣﺸﺨﺼﻪ‬
‫‪ = H rms‬ﺟﺬر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت ارﺗﻔﺎع ﻣﻮج‬
‫‪ = Hi‬ارﺗﻔﺎع ‪ N‬ﻣﻮج ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‬
‫‪ = H‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻮج‬
‫*‪η‬‬
‫ﺗﺮاز ﺳﻄﺢ آب‬ ‫ﺗﺮاز ﺳﻄﺢ آب‬
‫‪p1‬‬ ‫‪hc‬‬
‫‪d‬‬
‫‪h‬‬
‫‪p2‬‬
‫‪h‬‬
‫‪Pu‬‬
‫‪p3‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-3‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﻣﻮج در ﺣﺎﻟﺖ ﺷﮑﺴﺖ روي دﯾﻮار‬
‫ﺟﻬﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﻮج‬
‫‪15‬‬
‫‪‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-3‬روش ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن زاوﯾﻪي ﻣﻮج ﺗﺎﺑﺸﯽ ‪β‬‬

‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮج‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪P1  (1  cosβ) (α1  α 2 cos 2 β) γ H max‬‬ ‫)‪(25-3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪P1‬‬
‫‪P2 ‬‬ ‫)‪(26-3‬‬
‫)‪cos h(2πh / L‬‬
‫‪P3  31‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1  4π h / L ‬‬
‫‪α1  0 / 6  ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2  sinh (4πh / L) ‬‬
‫‪h  d  H‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪max ‬‬ ‫‪2d ‬‬
‫‪α 2  min  b‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(27-3‬‬
‫‪ 3h b  d  H max ‬‬
‫‪h ‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪α3  1  1 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h  cosh (2πh / L) ‬‬
‫‪ = γ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص آب درﯾﺎ )ﺣﺪود ‪(10/5 kN / m3‬‬

‫‪ = h b‬ﻋﻤﻖ آب در ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 5Hs‬از دﯾﻮار در ﺳﻤﺖ درﯾﺎ‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل ﻣﻮج‬
‫ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر ﺑﺮﮐﻨﺶ ‪ pu‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪pu  (1  cos ) 13  H max‬‬ ‫)‪(28-3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -10-3‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم وﻗﻮع زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺧﺎك و در زﻣﯿﻦﻫﺎي اﺷﺒﺎع‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸـﺎر ﺧـﺎك و آب ﺑـﻪ وﺟـﻮد ﻣـﯽآﯾـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ زﻟﺰﻟﻪ و ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺛﺮات ﯾﺎدﺷﺪه ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 14‬واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -11-3‬ﻧﯿﺮوي ﯾﺦ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﯾﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﻠﯽ و ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﺦ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك و ﯾﺎ ﺗﮑﻪﻫﺎي ﺷـﻨﺎور ﯾـﺦ ﮐـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺟﺮﯾـﺎن آب و ﯾـﺎ ﻧﯿـﺮوي ﺑـﺎد‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﯾﺨﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﮑﻪﻫﺎي ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﻌﻠﻖ ﯾﺦ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﯾﺎ ﻧﯿﺮوي ﻗﺎﯾﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﺦﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻄﺢ آب در ﻧﻮﺳﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﯾﺦ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ آن و ارﺗﻔﺎع ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎوشﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻮاﺑﻖ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه‬
‫ﯾﺎ روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﮕﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-3‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ راﻧﮑﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك در ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎر در ﻋﻤﻖ ‪z‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ دﯾﻮار‬

‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪h  zK a‬‬
‫‪h  zK p‬‬ ‫‪1 2‬‬
‫ﺧﺎك‬ ‫‪Pa ‬‬ ‫‪H K a‬‬
‫‪h  zK o‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪yH/3‬‬ ‫‪Pp  H 2 K p‬‬
‫ﺧﺸﮏ ﺑﺎ‬ ‫‪2‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك ‪ ‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ‬ ‫‪1 2‬‬
‫‪Po  H K o‬‬
‫)‪Ka  tan 2 (45   / 2‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪K p  tan 2 (45   / 2‬‬
‫‪ h  zK sa‬‬
‫‪ h  zK sp‬‬
‫ﺧﺎك‬
‫ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪cos   cos 2   cos 2 ‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪K sa  cos ‬‬ ‫‪Pa  H 2 K sa‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﺧﺸﮏ ﺑﺎ‬ ‫‪cos   cos   cos ‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬ ‫‪Pp  H 2 K sp‬‬
‫‪cos   cos 2   cos 2 ‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺷﯿﺐدار‬ ‫‪K sp  cos ‬‬
‫‪cos   cos 2   cos2 ‬‬
‫ﺧﺎك‬
‫‪h  zK a  qs K a‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪Pa  H 2 K a  q s HK a‬‬
‫‪h  zK p  qs K p‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﺧﺸﮏ ﺑﺎ‬
‫‪H  2  qs K a    q s K a  HK a  ‬‬ ‫‪1 2‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ و‬ ‫‪y‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪Pp  H K p  q s HK p‬‬
‫‪3   q s K a    q s K a  HK a  ‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺣﻀﻮر ﺳﺮﺑﺎر‬
‫ﺧﺎك‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪h   b zK a   w z‬‬ ‫‪Pa ‬‬ ‫‪ b H 2 Ka   w H2‬‬
‫ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻏﻮﻃﻪور ﺧﺎك ‪ b ‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺗﺮاز آب‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص آب ‪ w ‬‬ ‫‪Pp   b H 2 K p   w H 2‬‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺮروي ﺳﻄﺢ‬
‫‪ t  b  w‬‬
‫ﺧﺎك‬
‫ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺮاز آب ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪h‬‬ ‫‪Pa ‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ t H12 K a   H1 t  H 2  b ‬‬
‫‪5‬‬ ‫ﺗﺮاز آب‬ ‫)ﺑﺎﻻي ﺗﺮاز آب( ‪h   t zK a‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Ka   w H2‬‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در‬ ‫)ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮاز آب( ‪h   b zK a   w Z‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻋﻤﻖ ‪H1‬‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪ -2-3‬ﺧﻼﺻﻪ رواﺑﻂ راﻧﮑﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك در ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ردﯾﻒ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎر در ﻋﻤﻖ ‪z‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ دﯾﻮار‬

‫‪1‬‬
‫‪Pa  (  t H2 K a‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫‪ h   t zK a  2c K a‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪H ‬‬
‫‪6‬‬ ‫زﻫﮑﺸﯽ ﺷﺪه‬ ‫*) ‪2c  H  1  K a‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل‬ ‫‪K a  tan 2  45   / 2 ‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﺗﺮك ﮐﺸﺸﯽ ‪H1 ‬‬
‫‪H1  2c / K a ‬‬
‫ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪h  z  2s u‬‬ ‫‪Pa ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪tH2‬‬
‫زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه ‪Su ‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪    0‬در‬ ‫‪K a  1  2s u / z‬‬ ‫*) ‪2s u (H  1‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل‬ ‫‪H1  2s u /  t‬‬
‫ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬ ‫‪1‬‬

‫‪h   t zK p  2c K p‬‬ ‫‪Pp ‬‬ ‫‪ t H 2 K p  2c K p H‬‬
‫‪8‬‬ ‫زﻫﮑﺸﯽ ﺷﺪه‬ ‫‪2‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم‬ ‫‪K p  tan 2  45   / 2 ‬‬
‫ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫‪h   t z  2s u‬‬
‫زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه‬ ‫‪1‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2s‬‬ ‫‪Pp   t H 2  2su H‬‬
‫‪    0 ‬در‬ ‫‪Kp  1 + u‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم‬
‫‪z‬‬
‫* ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻓﺸﺎر ﻧﻈﺮي ﺧﺎك اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ از ‪ Ko‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺼﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪4‬ﻓﺼﻞ ‪4‬‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪47‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼ ﻬﺎرم ‪-‬ﭘﺎﯾﺪ ار ي دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -1-4‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﯿﺮوﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ دارد ﮐﻪ در آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ ،‬روشﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ و واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﻪ روش ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺑﺎ ﻓﺮﺿـﯿﺎت ﺳـﺎدهﮐﻨﻨـﺪه ﺷـﺮح‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳـﺎﺣﻠﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﺮﮐﯿﺒـﺎت ﺑﺎرﮔـﺬاري ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑﻨـﺪﻫﺎي ‪ 1-2-4‬ﺗـﺎ ‪3-2-4‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -R1‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻋﺎدي‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ دﯾﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺮﺑﺎر وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯾـﺪاري ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﻫﻢ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺳﺮﺑﺎر و ﻫﻢ ﺑﺪون آن ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻫﺮ ﻧﻮع ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﯾﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ )ﺑﺮﮐﻨﺶ( ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻓﺸـﺎر‬
‫آب‪ ،‬ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﺧﺸﮏ و ﻣﺴﺘﻐﺮق ﺑﺎ ﺗﺮاز آب در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -R2‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻏﯿﺮﻋﺎدي‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺒﯿﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ R1‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﺗﺮاز آب در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار در ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺘﻤـﻞ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﻫﺎي آﻧﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎد ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎر ﺗﺠﻬﯿـﺰات در ﺣـﯿﻦ اﺟـﺮا و ﻫـﺮ ﻧـﻮع ﺳـﺮﺑﺎر ﻣﻮﻗـﺖ در‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -R3‬ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻟﺖ ‪ R1‬ﺑﻪ ﻋﻼوهي آﺛﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺷﺘﺎب زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿـﮏ ﺧـﺎك ‪،‬‬
‫آب و ﻣﻮﻟﻔﻪي اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از وزن دﯾﻮار در زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ R1‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -I1‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺳﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬اﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر و ﺗﺮاز آب در ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺗـﺮاز ﺳـﯿﻞ ﻃﺮاﺣـﯽ‪) 1‬ﺑـﻪ اﻧـﺪازه‬
‫ارﺗﻔﺎع آزاد‪ 2‬ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ از ﺑﺎﻻي دﯾﻮار( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ – I2‬ﺑﺎرﮔﺬاري آب ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ I1‬اﺳﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﺗﺮاز آب در ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -I3‬ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﺗﺮاز آب ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي )ﻏﯿﺮﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،(3‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳـﺖ‬
‫و آﺛﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺷﺘﺎب زﻟﺰﻟﻪ در ﺧﺎك‪ ،‬آب و ﺳﺎزه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -I4‬ﺑﺎرﻫﺎي آﻧﯽ )ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت( ﺣﯿﻦ اﺟﺮا‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺣـﯿﻦ اﺟـﺮا ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎدﻫﺎي ﻗﻮي و ﺳﺮﺑﺎر ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺣﯿﻦ اﺟﺮا‪.‬‬
‫‪ -3-2-4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪-C1‬ﺑﺎرﮔﺬاري آب ﺳﺎﮐﻦ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﺗﺮاز آب ﺳﻤﺖ درﯾﺎ در وﺿﻌﯿﺖ ﺳﺎﮐﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪) .‬ﻧﯿـﺮوي‬
‫ﻣﻮج در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد(‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺎﯾﺪ در دو ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﺧﺸﮏ و ﺧـﺎك ﻣﺴـﺘﻐﺮق )ﺗـﺮاز آب زﯾـﺮ زﻣﯿﻨـﯽ در‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي( ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ آب زﯾﺮ زﻣﯿﻨﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺳﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 100‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪2- Free Board‬‬
‫‪ -3‬ﺳﯿﻼب ﺑﺎ دوره ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻪ‬
‫ب‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C2A‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮج ﻧﺸﮑﺴﺘﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C1‬ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﻧﯿﺮوي ﻣﻮج ﻧﺸﮑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫‪ C1‬اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C2B‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮج در ﺣﺎل ﺷﮑﺴﺖ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C1‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﯿﺮوي ﻣﻮج در ﺣﺎل ﺷﮑﺴﺖ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺰ ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C1‬اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C2C‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮج ﺷﮑﺴﺘﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ‪ C1‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﯿﺮوي ﻣﻮج ﺷﮑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸـﺎﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ C1‬اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C3‬ﺑﺎرﮔﺬاري زﻟﺰﻟﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار در ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬آب در ﺗﺮاز ﻋﺎدي )ﺳﺎﮐﻦ( و ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻧﯿﺰ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﻋﻤـﺎل‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬آﺛﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺷﺘﺎب زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮﺧﺎك‪ ،‬آب و ﺳﺎزه ﻧﯿﺰ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C4‬ﺑﺎرﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت )آﻧﯽ( ﺣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ در ﺣـﯿﻦ ﺳـﺎﺧﺖ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت آﻧﯽ )ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت( اﺛﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎدﻫﺎي ﻗﻮي و ﺳﺮﺑﺎر ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ز‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -C5‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎد‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار در ﺗﺮاز ﻧﻬﺎﯾﯽ آن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮاز آب در ﺳﻤﺖ درﯾﺎ در ﺷـﺮاﯾﻂ ﻋـﺎدي و در ﺳـﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺑﺎدي ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 250‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮ دﯾﻮار اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫درﺷﮑﻞ )‪ (1-4‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳـﺎزهي دﯾـﻮار ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس آنﻫـﺎ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪ .‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ واژﮔﻮﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺧﻮد اﯾﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ اﯾﻦ اﯾﻤﻨـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﺮاز اﻓﻘﯽ داﺧﻞ دﯾﻮار ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب‪ -‬دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش ﭘﺎﯾﻪ )ﺷﺎﻟﻮده( در داﺧﻞ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺧﺎك ﯾﺎ ﺳﻨﮓ زﯾﺮ ﺑﺴﺘﺮ اﯾﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ج‪ -‬دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ زﻣﯿﻦ ﺑﺴﺘﺮ و ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺷﺎﻟﻮده اﯾﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ واژﮔـﻮﻧﯽ‬
‫ﺑــﺮ ﻣﺒﻨــﺎي ﻣﺤــﻞ ﺗــﺎﺛﯿﺮ‬
‫‪Pa‬‬
‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pp‬‬
‫‪e‬‬
‫‪N‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪Pa‬‬ ‫‪P1‬‬
‫‪P2‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫‪N‬‬
‫= ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻌﺎدل‬
‫ب ‪ -‬ﻟﻐﺰش‬
‫از رواﺑﻂ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي‬
‫ﺑــﺮاي ﺣﺎﻟــﺖ ﺑــﺎر ﻣﺎﯾــﻞ‬
‫داراي ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ و‬
‫ﭘــﯽ ﺷــﯿﺐدار اﺳــﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪R‬‬
‫ج‪ -‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي زﻣﯿﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ‪ -1-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪ -4-4‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري در ﺟﺪولﻫﺎي )‪ (1-4‬ﺗﺎ )‪،(3-4‬‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪي واژﮔﻮﻧﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ‬ ‫ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﺳﻨﮕﯽ‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﺑﺎر‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬ ‫)‪(3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪(4) %75‬‬ ‫‪(4) %100‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ UU‬و ﯾﺎ ‪1) CD‬و‪(2‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫ﻋﺎدي‬ ‫‪R1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪(4) %50‬‬ ‫‪(4) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ UU‬و ﯾﺎ ‪1) CD‬و‪(2‬‬ ‫‪1/33‬‬ ‫ﻏﯿﺮﻋﺎدي‬ ‫‪R2‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ در‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ در‬
‫‪>1‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫زﻟﺰﻟﻪ‬ ‫‪R3‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺗﺬﮐﺮات‪:‬‬
‫‪ -1‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺗﻮان زﻫﮑﺸﯽ ﮐﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺿـﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮي ﮐﻮﭼـﮏﺗـﺮ از ‪ ،(10-3cm/s‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ‪ CD1‬و ‪ UU2‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﺎك زﯾـﺮ ﺷـﺎﻟﻮده‬
‫ﺑﺎ زﻫﮑﺸﯽ آزاد )ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ،(10-3cm/s‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ CD‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﯿﻦ اﺟﺮا در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي‪ R1‬و ‪ R2‬وﻗﺘـﯽ ﮐـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل اﻓـﺰاﯾﺶ ﻓﺸـﺎر آب ﻣﻨﻔـﺬي وﺟـﻮد دارد از‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ‪ UU‬و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت از ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ‪ CD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰﺷﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ )‪ (tan ‬ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺳـﻨﮓ ﯾـﺎ ﺳـﻨﮓ ﺑـﺎ ﺳـﻨﮓ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار از آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺮ روي ﺳـﻨﮓ‬
‫و ﯾﺎ از آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻻﯾﻪﺑﻨﺪي ﻣﺸﺎﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﻪ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط ﺗﺎﻣﯿﻦ اﯾﻤﻨﯽ ﮐﺎﻓﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺸﺴـﺖﻫـﺎي‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬

‫اﻃﻤﯿﻨﺎن‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﺑﺎر‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ )‪(3‬‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪3‬‬ ‫‪(4) %75‬‬ ‫‪(4) %100‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ UU‬ﯾﺎ ‪(1) CD‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫ﺳﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫‪I1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪(4) %50‬‬ ‫‪(4) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ UU‬ﯾﺎ ‪(1) CD‬‬ ‫‪1/33‬‬ ‫آب ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬ ‫‪I2‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ در‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ در‬
‫‪>1‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫زﻟﺰﻟﻪ‬ ‫‪I3‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫‪(4) %50‬‬ ‫‪(4) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ UU‬ﯾﺎ ‪(2) CD‬‬ ‫‪1/33‬‬ ‫اﺟﺮا‬ ‫‪I4‬‬
‫‪1- Consolidated Drained‬‬

‫‪2- Unconsolidated Undrained‬‬
‫‪ -1‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺗﻮان زﻫﮑﺸﯽ ﮐﻤﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺿـﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮي ﮐﻮﭼـﮏﺗـﺮ از ‪،(10-3cm/s‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ‪ CD‬و ‪ UU‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑـﺮاي ﺧـﺎك‬
‫‪-3‬‬
‫زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎ زﻫﮑﺸﯽ آزاد )ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ،(10 cm/s‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎوﻣـﺖﻫـﺎي ‪CD‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ‬
‫‪ UU‬و وﻗﺘﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ‪ CD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰﺷﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ )‪ (tan ‬ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ ﺳـﻨﮓ‪ ،‬ﯾـﺎ ﺳـﻨﮓ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻨﮓ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار از آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺮ‬
‫روي ﺳﻨﮓ و ﯾﺎ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻻﯾﻪﺑﻨﺪي ﻣﺸـﺎﺑﻪ وﺿـﻌﯿﺖ زﯾـﺮ دﯾـﻮار ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬

‫اﻃﻤﯿﻨﺎن‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﺑﺎر‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﺳﻨﮕﯽ )‪(3‬‬ ‫ﺑﺴﺘﺮﺧﺎﮐﯽ‬ ‫ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪3‬‬ ‫‪(5) %75‬‬ ‫‪(5) %100‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫)‪ CD(1‬و ﯾﺎ‬ ‫‪1/5‬‬ ‫درﯾﺎي آرام‬ ‫‪C1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪(5) %50‬‬ ‫‪(5) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫)‪ CD(1‬و ﯾﺎ‬ ‫‪1/33‬‬ ‫ﻧﺸﮑﺴﺘﻪ‬ ‫‪C2A‬‬
‫درﺣﺎل‬
‫‪1/5‬‬ ‫‪(5) %40‬‬ ‫‪(5) %60‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫)‪UU(4‬‬ ‫‪1/25‬‬ ‫ﻣﻮج‬ ‫‪C2B‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ‬
‫‪2‬‬ ‫‪(5) %50‬‬ ‫‪(5) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫)‪UU(4‬‬ ‫‪1/33‬‬ ‫ﺷﮑﺴﺘﻪ‬ ‫‪C2C‬‬
‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ در ﻣﺤﺪوده‬ ‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ در ﻣﺤﺪوده‬
‫‪>1‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫زﻟﺰﻟﻪ‬ ‫‪C3‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪2‬‬ ‫‪(5) %50‬‬ ‫‪(5) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫)‪ CD(2‬و ﯾﺎ‬ ‫‪1/33‬‬ ‫اﺟﺮا‬ ‫‪C4‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪(5) %50‬‬ ‫‪(5) %75‬‬ ‫ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪UU‬‬ ‫)‪ CD(1‬و ﯾﺎ‬ ‫‪1/33‬‬ ‫ﺑﺎد‬ ‫‪C5‬‬
‫‪ -1‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺗﻮان زﻫﮑﺸﯽ ﮐﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺿـﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮي ﮐﻮﭼـﮏﺗـﺮ از ‪ ،(10-3cm/s‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ‪ CD‬و ‪ UU‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑـﺮاي ﺧـﺎك زﯾـﺮ ﺷـﺎﻟﻮده‬
‫ﺑﺎ زﻫﮑﺸﯽ آزاد )ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ،(10-3cm/s‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ‪ CD‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر آب ﻣﻨﻔﺬي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ‪ UU‬و وﻗﺘﯽ‬
‫ﮐﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ‪ CD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰﺷﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ )‪ (tan ‬ﺑﺘﻦ ﺑـﺎ ﺳـﻨﮓ ﯾـﺎ ﺳـﻨﮓ ﺑـﺎ ﺳـﻨﮓ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار از آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺮ روي ﺳـﻨﮓ‬
‫و ﯾﺎ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺑﺮش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻨﮓ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻻﯾﻪﺑﻨﺪي ﻣﺸﺎﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺎك زﯾﺮﺷﺎﻟﻮده ﺗﻮان زﻫﮑﺸﯽ ﮐﻤـﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺿـﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮي ﮐﻮﭼـﮏﺗـﺮ از‪،(10-3 cm/s‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ UU‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎ زﻫﮑﺸﯽ آزاد )ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻣﺴﺎوي ﯾـﺎ‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮ از ‪ (10-3cm/s‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ‪ CD‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-4‬واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪ -1-5-4‬ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎرﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ ﯾﮏ دﯾﻮار‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ )‪ (2-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻤـﺎم ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫وارده در ﻧﻤﻮدار آزاد دﯾﻮار ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻟﻨﮕﺮﮔﯿﺮي اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ واژﮔﻮﻧﯽ ‪ O‬و ﺟﻤﻊ آنﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎﺻـﻠﻪ اﻓﻘـﯽ‬
‫ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪي ‪ O‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ‪O‬‬
‫= ‪XR‬‬ ‫)‪(1-4‬‬
‫‪V‬‬
‫‪ =  V‬ﺟﻤﻊ ﺟﺒﺮي ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪ = X R‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪي واژﮔﻮﻧﯽ ‪O‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ ، X R‬ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫‪XR‬‬
‫= ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫)‪(2-4‬‬
‫ﻋﺮض اﻓﻘﯽ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدﻻت )‪ (1-4‬و )‪ (2-4‬ﺑﺮاي دﯾﻮاري ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده اﻓﻘﯽ‪ ،‬ﺑﺎ و ﯾﺎ ﺑﺪون زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﯾﻮاري ﺑـﺎ ﭘﺎﯾـﻪي ﺷـﯿﺐدار‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﺎدق اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪي دﯾﻮار ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (3-4‬ﻓﻘﻂ ﺷﯿﺐدار ﺑﺎﺷﺪ )ﺑـﺪون زﺑﺎﻧـﻪ(‪ ،‬ﻣﻘـﺪار‬
‫‪ X R‬و ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻨﮕﺮﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ‪O‬‬
‫= ‪XR‬‬ ‫)‪(3-4‬‬
‫)ﻧﯿﺮوي ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻤﻮد ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ( ‪N‬‬
‫‪XR‬‬
‫= ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫)‪(4-4‬‬
‫ﻋﺮض ﺷﯿﺐدار ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ درﺻﺪي از ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار دارد )ﺷﮑﻞ ‪.(4-4‬‬
‫‪54‬‬
‫‪ Wt‬وزن ﺧﺎك‪،‬‬
‫آب و ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫‪96/10/12‬‬
‫ﻓﺸﺎر آب‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬
‫‪T=ΣH‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ‪O‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬
‫ِ‪XR‬‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫‪ΣV‬‬
‫ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫در ﮔﻮه ﺳﺎزه اي‬
‫ﺗﺮك‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬
‫‪96/10/12‬‬
‫‪α‬‬ ‫‪T‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬ ‫ﻧﻘﻄﻪ ‪O‬‬
‫‪XR‬‬
‫‪N‬‬
‫ﻋﺮض ﺷﯿﺐدار ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪55‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﺷﯿﺐدار‬

‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪B/3‬‬ ‫‪B/3‬‬ ‫‪B=3S‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪R‬‬ ‫‪R‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪e‬‬ ‫‪S‬‬

‫‪q2‬‬
‫‪q1‬‬
‫‪CL‬‬ ‫‪CL‬‬ ‫‪CL‬‬
‫‪q‬‬ ‫‪q‬‬
‫‪ 100‬درﺻﺪ ﭘﺎﯾﻪ در ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨـﺪ‬ ‫‪ 100‬درﺻﺪ ﭘﺎﯾـﻪ در ﻓﺸـﺎر ﻋﻤـﻞ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 100‬درﺻﺪ ﭘﺎﯾﻪ در ﻓﺸـﺎر ﻋﻤـﻞ‬
‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ در ﺑﺨﺶ ﯾﮏ ﺳـﻮم ﻣﯿـﺎﻧﯽ ﭘـﯽ‬ ‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ در ﻧﻘﻄﻪ ﯾﮏ ﺳﻮم ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﺑﯿﺮون ﯾﮏ ﺳـﻮم ﻣﯿـﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫درﺻﺪي از ﺳﻄﺢ ﭘﯽ ﮐﻪ در ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪XR‬‬

‫ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ = ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪100 %‬‬ ‫‪ 0/333‬ﺗﺎ ‪0/5‬‬
‫‪75 %‬‬ ‫‪0/25‬‬
‫‪60 %‬‬ ‫‪0/2‬‬
‫‪50%‬‬ ‫‪0/167‬‬
‫‪40 %‬‬ ‫‪0/133‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-4‬راﺑﻄﻪي ﺑﯿﻦ ﻋﺮض ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﺸﺎري و ﻣﺤﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ‬
‫‪ -2-5-4‬دﯾﻮار ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎي داراي زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪ و ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮان آنﻫﺎ را ﺑﺎ روشﻫﺎي ﺗﻌﺎدل ﺑـﻪ دﺳـﺖ آورد‪ ،‬ﻓﺮﺿـﯿﺎت زﯾـﺮ ﺑـﺮاي‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬در دﯾﻮاري ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﻓﻘـﯽ‬
‫وارد ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻌﺎدل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(5-4‬‬
‫‪ -‬دردﯾﻮاري ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﺷﯿﺐدار و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ )‪ (6-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧﯿـﺮوي ﻣﻘـﺎوم‬
‫اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﻌﺎدل‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻗﺎﯾﻢ ﭘﺎﯾﻪ و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫آب و ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻮه‬
‫ﺳﺎزه اي‬
‫ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﯽ‬
‫‪96/10/12‬‬
‫‪Pº‬‬
‫*‪P‬‬
‫‪T= 0‬‬
‫ﻓﺸﺎر آب‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﻓﺮض ﺷﺪه‬
‫ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬ ‫‪XR‬‬ ‫* ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻻزم ﺑﺮاي‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل اﻓﻘﯽ‬
‫‪ΣV‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪57‬‬
‫‪58‬‬
‫آب و ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻮه‬
‫ﺳﺎزه اي‬
‫ﺗﺮك‬
‫‪Pº‬‬
‫‪96/10/12‬‬
‫*‪P‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﻓﺮض ﺷﺪه‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬

‫‪XR‬‬
‫* ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻻزم ﺑﺮاي‬
‫ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫‪ΣV‬‬ ‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل اﻓﻘﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-4‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﺷﯿﺐدار و زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ‬
‫در ﻫﻤﻪي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺳﮑﻮن ﺧﺎك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐـﺮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺷـﺮﻃﯽ ﮐـﻪ ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫ﺳﻤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ در ﻣﯿﺰان آب ﯾﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ از دﺳـﺖ ﻧـﺪاده و‬
‫در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ دﯾﻮار در ﻣﻌﺮض ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و ﯾﺎ ﺣﻔﺎري ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ ارﺗﻔﺎع زﺑﺎﻧﻪي ﺑﺮﺷﯽ و ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰش ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-5-4‬دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫در دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار و ﺷﯿﺐ رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ رو ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾـﻮار در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫واژﮔﻮﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ )‪ (7-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺪر ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺰرگ اﺳﺖ ﺗـﺎ اﺛـﺮ‬
‫واژﮔﻮﻧﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﻮه ﻣﺜﻠﺜﯽ واﻗﻊ در ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ اﻓﻘﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ را ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﮐـﺎﻫﺶ اﺛـﺮ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽﺗﻮان از ﭘﻠﻪ )ﺑﺮم( در ﺷﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪a‬‬
‫‪S‬‬
‫‪h1‬‬
‫‪h2‬‬
‫‪P‬‬
‫) ‪P(h1  h 2‬‬
‫‪ : S ‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ‪h1  h 2‬‬
‫‪3a‬‬
‫اﻣﺘﺪاد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-4‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪ -4-5-4‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫در دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻃﻮل ﺧﻂ ﺟﺮﯾﺎن آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺴﺎوي ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﺤـﯿﻂ زﺑﺎﻧـﻪ ﺑﺮﺷـﯽ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺎﺣﯿﻪي ﺑﺪون ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮﻃﻮل ﺧﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪ -1-6-4‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﺎزه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫـﺎي اﻓﻘـﯽ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷـﯽ وارده‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي ﺑﺮﺷـﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوم در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﺮﺿﯽ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-6-4‬ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺷﮑﻞ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و ﭘﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳﻄﻮح ﺧﻤﯿﺪه و ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎدهﺳـﺎزي‪ ،‬ﻫﻤـﻪ ﺳـﻄﻮح ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺻﻔﺤﻪاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(8-4‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﻪ ﺟﺰ در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻋﻤﻠﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐـﺰش ﮐـﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳـﯿﻦ ﺑـﺎ آن ﻣﻮاﺟـﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬از‬
‫ﻟﺤﺎظ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ ﻓﻮق ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺴـﺎﻟﻪ ﻣﻌـﯿﻦ اﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‪ ،‬ﮐـﻞ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻌﺪادي ﮔﻮهي ﺻﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﺗﻌﺎدﻟﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ ﮔﻮهﻫﺎ اﻣﺘـﺪادي ﻗـﺮاردادي داﺷـﺘﻪ و از ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﮔﻮهﻫﺎ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬در ﺷﮑﻞ )‪ (8-4‬ﻧﺤﻮهي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﮔﻮهﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﮔﻮه درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺨﺸﯽ‬
‫از ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻋﺒﻮر ﮐﻨﻨﺪه از ﯾﮏ ﻻﯾﻪي ﺧﺎك و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﺳﺎزه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﺑﯿﻦ دو ﮔﻮه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻔﺤﻪي‬
‫ﻗﺎﯾﻤﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ از ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ دو ﮔﻮه آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺎك اداﻣﻪ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺳـﻄﺢ ﭘـﺎﯾﯿﻨﯽ ﮔـﻮه‪،‬‬
‫ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﻗﺎﯾﻢ در ﻫﺮﻃﺮف ﮔﻮه و ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﺑﯿﻦ ﺳﻄﻮح ﺗﻤﺎس ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺮزﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﻮه را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫د‪ -‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰش‪ ،‬دﯾﻮار )ﺣﺎﯾﻞ ﯾﺎ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ( و ﺧﺎك در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ آن )اﺣﺎﻃﻪ ﮐﻨﻨﺪه( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﮔﻮهﻫـﺎ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ ،(8-4‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك‪ -‬ﺳﺎزه ﺑﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﮔﻮه )ﯾﮏ ﮔﻮهي ﺳﺎزهاي و ﯾـﮏ ﯾـﺎ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﮔﻮهي ﻣﻘﺎوم( ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﭘـﯽ‪ ،‬ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﮐﺎﻣـﻞ ﺳـﻄﺢ ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ ﯾـﺎ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از آن ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﯿﺐ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﯾﺎ ﻣﺤﻞ ﺷﺮوع اﯾﻦ ﺳﻄﻮح را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﻣﺤﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪ .‬ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳـﻄﻮح ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ را ﻣﺸـﺨﺺ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ ﻻﯾـﻪﺑﻨـﺪي ﺑﺴـﺘﺮ و‬
‫درزهﻫﺎي ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-6-4‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻣﺸـﺨﺺ‪،‬‬
‫ﺷﯿﺐ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺮ ﮔﻮه ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﻓﻌﺎل در ﮔﻮهي ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻧﯿـﺮوي ﻣﻘـﺎوم در ﮔـﻮهي ﻣﻘـﺎوم ﺗﻐﯿﯿـﺮ داده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در ﺷﯿﺐ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮه ﻓﺮﺿﯽ‪ ،‬ﻣﻮﺛﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن آﻧﻘـﺪر‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻐﺰﺷﯽ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﻌﺎدل را ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ روش ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾـﺪ‪،‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷﯿﺐ ﭘﺎﯾﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آﯾﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(8-4‬‬
‫ﮔﻮهﻫﺎي ﻓﻌﺎل‬ ‫ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬ ‫ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻓﺮﺿﯽ‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﻟﻐﺰش ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﮐﻪ ﺑـﺮاي ﺑـﻪ دﺳـﺖ آوردن‬
‫ﻣﺴﯿﺮ ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣـﻮرد‬
‫اﻟﻒ – ﺻﻔﺤﻪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در دﯾﻮار ﺑﺪون زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮهﻫﺎي ﻓﻌﺎل‬ ‫ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬ ‫ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻓﺮﺿﯽ‬
‫ﺻـــﻔﺤﻪﻫـــﺎي ﻟﻐـــﺰش‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﺑـﻪ‬
‫دﺳـــﺖ آوردن ﻣﺴـــﯿﺮ‬
‫ﻟﻐــﺰش ﺑﺤﺮاﻧــﯽ ﻣــﻮرد‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در دﯾﻮار ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-4‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻠﯽ ﺳﺎزه‪ -‬ﺧﺎك ﺑﺎ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﺮﺿﯽ‬
‫‪ -4-6-4‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻟﻐﺰش‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻌﺎدل ﺣﺪي ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﺑـﺮ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ اﻋﻤـﺎل ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮي اﻋﻤـﺎل‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﮔﻮهﻫﺎي ﺧﺎك و ﺳﺎزه ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﺮﺟﺎي ﺳﻨﮓ و‬
‫ﺧﺎك ﮐﺎﻣﻼ دﻗﯿﻖ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻘﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﯾـﻦ ﻣﺸﺨﺼـﻪﻫـﺎ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ واﻗﻌﯽ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎدل ﺣﺪي ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻨﺶﻫـﺎي ﺑﺮﺷـﯽ وارده ﺑـﺎ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺮﺷـﯽ‬
‫ﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﺎزه ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷـﯽ وارده‬
‫ﮐﻢﺗﺮ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪ (FS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷـﯽ وارده در‬
‫اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪f (tan )  c‬‬
‫‪FS ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(5-4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪ = f‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎر ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮر‪ -‬ﮐﻮﻟﻤﺐ‬
‫‪ = ‬ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ وارده‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻟﻐﺰش ‪ FS‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺴﺒﺖ ﻧﯿـﺮوي ﺑﺮﺷـﯽ ﻻزم ) ‪ (Tf‬ﺟﻬـﺖ اﯾﺠـﺎد ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ در اﻣﺘـﺪاد‬
‫ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﺑﺮﺷﯽ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد )ﺷﮑﻞ ‪.(9-4‬‬
‫‪Vi‬‬
‫‪i‬‬
‫‪H Li‬‬
‫‪i‬‬
‫‪HRi‬‬
‫‪i‬‬
‫‪Wi‬‬
‫‪i‬‬
‫‪Pi1‬‬
‫‪Pi‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬
‫‪Ti‬‬
‫‪i‬‬
‫‪Ni‬‬
‫‪Ui‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-4‬ﻧﻤﻮدار آزاد ﮔﻮه ﻟﻐﺰش ‪i‬ام‬
‫‪Tf N tan   cL‬‬

‫‪FS ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(6-4‬‬
‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ L‬ﻃﻮل ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﻪ در ﻫﺮ ﻣﺘﺮ دﯾﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ c  0‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪N tan ‬‬ ‫‪tan ‬‬
‫‪FS ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(7-4‬‬
‫‪‬‬
‫‪N tan d tan d‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ‪   0‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪cL‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪FS ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪cd L c d‬‬
‫ﮐﻪ ‪ tan d‬و ‪ cd‬درﺻﺪي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‪ 1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در اﻣﺘﺪاد ﺻﻔﺤﺎت ﻟﻐﺰش ﺑﺴﯿﺞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1- Mobilized or Developed Shear Strength‬‬

‫‪ -5-6-4‬ﻓﺮﺿﯿﺎت و ﺳﺎدهﺳﺎزي‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳﻄﻮح ﻣﻨﺤﻨﯽ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎدهﺳﺎزي‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺳﻄﻮح ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺻـﻔﺤﻪاي‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻄﻮح ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮔﻮهﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻧﮑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ واﻗﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺻـﻔﺤﺎت ﻟﻐـﺰش از‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻫﻨﺪﺳﯽ اﻣﮑﺎن ﺣﺮﮐﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺳﻨﮕﯽ‪ ،‬درزﻫﺎ و ﺷﮑﺎفﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻟﻐﺰش ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دوﺑﻌﺪي‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺪي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﯾﮏ روش ﺗﺤﻠﯿﻞ دوﺑﻌﺪي اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳـﯽ و ﺑﺎرﻫـﺎي ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑـﺮ ﭘﺎﯾـﺪاري‬
‫ﻟﻐﺰﺷﯽ ﯾﮏ ﺳﺎزه ﺧﺎص ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻪﺑﻌﺪي ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻪﺑﻌﺪي ﺗﻌﻤﯿﻢ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎ‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﻻزم اﺳﺖ و ﺗﻌﺎدل ﻟﻨﮕﺮﻫﺎ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷـﯽ ﻣـﻮازي ﻓﺼـﻞ ﻣﺸـﺘﺮك دو‬
‫ﮔﻮه ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪهي ﻫﺮ ﮔﻮه ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ دﻗﯿﻘﺎ در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ آن ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ واﮐﻨﺶ ﻗﺎﯾﻤﯽ ﺑﯿﻦ دو ﺳﻄﺢ در ﺗﻤﺎس ﮔﻮهﻫﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻫﺮ ﮔﻮه اﻓﻘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺪي‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺻـﻠﺒﯿﺖ ﻧﺴـﺒﯽ ﻣﺘﻔـﺎوت ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﭘـﯽ و‬
‫ﺳﺎزهي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺧﺎك )ﭘﯽ(‪ -‬ﺳـﺎزهي اﯾﺠـﺎد ﺷـﺪه‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﺗﻌﺎدل ﺣﺪي ﻣﯽﻃﻠﺒﺪ‪ .‬آﺛﺎر ﺳﺎزﮔﺎري ﮐﺮﻧﺶ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻓﺮﺿﯽ در روش ﺗﻌﺎدل ﺣـﺪي‬
‫را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﯾﺎ ﺻﺤﺮاﯾﯽ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬
‫آﺛﺎر ﮐﺮﻧﺶ ﺧﺮاﺑﯽ در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺨﺖﺗﺮ‪ ،‬ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻋﺪدي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ و ﻋﻤﻮدي‬
‫ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﺑﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻘﺎوم و ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻮدي وارد ﺑﺮ ﻗﺎﻋﺪهي ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﯾﮏ راﺑﻄﻪ ﺧﻄﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮر‪ -‬ﮐﻮﻟﻤﺐ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و‪ -‬ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫در راﺑﻄﻪﺳﺎزي ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ در ﻣﺮزﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﮔﻮهﻫـﺎ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ از آﻧﺠـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ زﯾﺎدي را در اﻣﺘﺪاد ﺻﻔﺤﺎت ﻗﺎﯾﻢ داﺧﻠﯽ ﺧﻮد دارﻧﺪ ﻟﺬا ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﮔـﻮه ﺳـﺎزهاي‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﻣﺴﯿﺮ ﻟﻐﺰش زﯾﺮ ﮔﻮهي ﺳـﺎزهاي ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺎ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﯾـﮏ ﺻـﻔﺤﻪ ﻟﻐـﺰش‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ در اﻣﺘﺪاد ﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﻣﺪل ﺷﻮد‪.‬‬
‫ز‪ -‬ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺳﺎﯾﺮ ﮔﻮهﻫﺎ ﺑﺎ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﮔﻮهﻫﺎي ﻓﻌﺎل و ﮔﻮهي ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻗـﺎﯾﻢ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮهي ﺳﺎزهاي اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم و ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻗﺎﯾﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﭘﻨﺠـﻪي ﮔـﻮه‬
‫ﺳﺎزهاي واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﺎ ﭘﺎﯾﻪي ﮔﻮه ﺳﺎزهاي اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-6-4‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻗﺮاردادﻫﺎ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﮔﻮهي ‪i‬ام و ﮔﻮهﻫﺎي ﻣﺠﺎور آن در ﺷﮑﻞ )‪ (10-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌـﺎدﻻت ﻋﻤـﻮﻣﯽ ﭘﺎﯾـﺪاري‬
‫ﻟﻐﺰﺷﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺎت راﺳﺘﮕﺮد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺒﺪا ﻫﺮ ﮔﻮه در ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﻤﺖ ﭼـﭗ آن‬
‫ﮔﻮه در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻮر ‪ ،x‬اﻓﻘﯽ و ﻣﺤﻮر ‪ ،y‬ﻗﺎﯾﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻤﺎﺳﯽ )‪ (t‬و ﻋﻤﻮدي )‪) (n‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ( ﺑﺎ زاوﯾﻪ ‪ ‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﺤﻮرﻫـﺎي ‪ +x‬و ‪ +y‬ﻣﺸـﺨﺺ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﺜﺒﺖ زاوﯾﻪ ‪ ‬در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪﻫﺎي ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﻌﺎدﻻت‬
‫ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮازي و ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﮔﻮه ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﮑﻞ )‪ ،(9-4‬و ﺑﺎ ﺣـﻞ ﮐـﺮدن آن ﺑـﺮاي‬
‫‪ Ni‬و ‪ Ti‬و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻋﺒﺎرتﻫﺎي ‪ Ni‬و ‪ Ti‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ )‪ ،(6-4‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪ (FS‬ﮔﻮه ‪i‬ام از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪FS ‬‬
‫‪ (Wi  Vi ) cos i  (H Li  H Ri )sin i  (Pi1  Pi )sin i  Ui  tan i  ci Li‬‬ ‫)‪(8-4‬‬
‫‪(H Li  H Ri ) cos i  (Pi 1  Pi ) cos i  (Wi  Vi ) sin i‬‬
‫ﺑﺎ ﺣﻞ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ) ‪ (Pi 1  Pi‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪y‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪‬‬ ‫‪t‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪x‬‬
‫‪‬‬ ‫‪t‬‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺤﻮرﻫﺎ‬ ‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﺤﻮرﻫﺎ‬
‫‪ Yi 1‬‬
‫‪ Yi‬‬
‫‪ Yi 1‬‬
‫‪Bi 1‬‬
‫‪Bi 1‬‬
‫ﮔﻮه ‪ i‬ام‬
‫ﮔﻮه ‪ i-1‬ام‬ ‫)ﮔﻮه ﺳﺎزهاي(‬
‫ﮔﻮه ‪ i+1‬ام‬
‫‪xi  1‬‬
‫‪i 1‬‬ ‫‪i 1‬‬
‫‪xi 1‬‬
‫‪i‬‬
‫‪xi‬‬ ‫‪Li1‬‬
‫‪Li1‬‬
‫‪Li‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-4‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﮔﻮه ‪i‬ام و ﮔﻮهﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬
‫‪(Wi  Vi )(tan di cos  i  sin  i )  U i tan di  (H Li  H Ri )(tan di sin  i  cos  i )  c di L i‬‬
‫‪(Pi 1  Pi ) ‬‬ ‫)‪(9-4‬‬
‫‪cos  i  tan di sin  i‬‬
‫در رواﺑﻂ )‪ 8-4‬و ‪ (9-4‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ = i‬ﺷﻤﺎره ﮔﻮه ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫) ‪ = (Pi 1  Pi‬ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﻓﻘﯽ وارد ﺑﺮ ﮔﻮه ‪ i‬ام‪) .‬ﻣﻘﺪار ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﻋﻤـﺎﻟﯽ‬
‫ﺑﺮ ﮔﻮه ‪ i‬ام از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﻟﻐﺰﺷﯽ دراﻣﺘﺪاد ﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮه ﺑﯿﺶﺗﺮﻧﺪ و ﻣﻘﺪار ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬
‫اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ ﮔﻮه ‪ i‬ام از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﻟﻐﺰﺷﯽ در اﻣﺘﺪاد ﭘﺎﯾﻪ ﮔﻮه ﮐﻢﺗﺮﻧﺪ‪(.‬‬
‫‪ = Wi‬ﻣﺠﻤﻮع وزن آب‪ ،‬ﺧﺎك‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺑﺘﻦ در ﮔﻮه ‪ i‬ام‬
‫‪ = Vi‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﯿﺮوي ﻗﺎﯾﻢ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ ﺑﺎﻻي ﮔﻮه ‪ i‬ام‬
‫‪tan i / FS  tan di‬‬

‫‪ = i‬زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﮔﻮه ‪ i‬ام و اﻓﻖ‬
‫‪ = U i‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﮔﻮه ‪ i‬ام‬
‫‪ = H Li‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﯿﺮوي اﻓﻘﯽ وارده ﺑﺮ ﺑﺎﻻي راس و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﮔﻮه ﻣﺠﺎور ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‬
‫‪ = H Ri‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﯿﺮوي اﻓﻘﯽ وارده ﺑﺮ ﺑﺎﻻي راس و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﮔﻮه ﻣﺠﺎور ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‬
‫‪c / FS = cdi‬‬
‫‪ = Li‬ﻃﻮل ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش در ﮔﻮه ‪ i‬ام‬

‫‪ -‬راﺑﻄﻪ )‪ (9-4‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﻫﺮ ﮔﻮه ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻓﺮﺿﯽ ‪ FS‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣـﯽرود‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﮔﻮهﻫﺎ ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﻮهﻫﺎ وﻗﺘﯽ در ﺗﻌﺎدل اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﻓﻘـﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از راﺑﻄﻪ )‪ (9-4‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮔﻮهﻫﺎ ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -7-6-4‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫اﻟﻒ‪ -‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ ‪ ‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ FS‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮔـﻮه ﻓﻌـﺎل ﻣﻘـﺪار ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ‪ ‬وﻗﺘـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻧﯿـﺮوي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از راﺑﻄﻪ )‪ (9-4‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم ﻣﻘﺪار ﺑﺤﺮاﻧﯽ ‪ ‬وﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻧﯿـﺮوي ﻣﻘـﺎوم ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه از راﺑﻄﻪ )‪ (9-4‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺪار ‪ ‬ﺑﻪ ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ اﺣﺘﯿـﺎج دارد ﺑـﺮاي اوﻟـﯿﻦ ﺳـﻌﯽ در ﮔـﻮه‬
‫ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺗﻮان از ﻣﻘﺪار زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪d‬‬
‫‪  45 ‬‬ ‫)‪(10-4‬‬
‫‪2‬‬
‫‪tan  ‬‬
‫‪ d  tan 1 ‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪﻫﺎ ‪‬‬
‫‪ FS ‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪d‬‬
‫‪  45 ‬‬ ‫)‪(11-4‬‬
‫‪2‬‬
‫دو راﺑﻄﻪي ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺪار دﻗﯿﻖ زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي ﮔﻮهﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﻓﻘﯽ ﺑـﺎ ﯾـﺎ ﺑـﺪون اﻋﻤـﺎل ﺳـﺮﺑﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧـﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺮاي ﮔﻮه ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﺎﯾﻞ‬
‫زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ‪ ‬ﺑﺮاي ﮔﻮه ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺻﻔﺤﻪاي )ﺻﺎف ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻞ( و ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر ﯾﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري ‪ V‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪ A  A 2  4A‬‬ ‫‪‬‬

‫‪  tan 1  1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(12-4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ‪ 12-4‬ﻓﺮض ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﺗـﺮاز آب ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﺮاز آب در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﯿﺰ از دﻗﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ‪ .‬ﺳـﺮﺑﺎر‬
‫‪ V‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل را درﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ A1‬و ‪ A 2‬ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -I‬ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫‪A1  2 tan d‬‬ ‫)‪(13-4‬‬
‫‪ tan  ‬‬
‫‪A 2  1  tan d tan   ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(14-4‬‬
‫‪ tan d ‬‬
‫‪ -II‬ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي ﯾﺎ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري‬
‫) ‪4cd (tan d  tan ) 4V tan (1  tan 2 d‬‬
‫‪2 tan 2 d ‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪ (h  d c‬‬ ‫) ‪ (h 2  d c2‬‬
‫‪A1 ‬‬ ‫)‪(15-4‬‬
‫‪B‬‬
‫)‪2cd (1  tan d tan ‬‬ ‫) ‪2V tan 2 (1  tan 2 d‬‬
‫‪tan d (1  tan d tan )  tan  ‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪ (h  d c‬‬ ‫) ‪ (h 2  d c2‬‬
‫‪A2 ‬‬ ‫)‪(16-4‬‬
‫‪B‬‬
‫) ‪2cd (1  tan d tan ) 2V(1  tan 2 d‬‬
‫‪B  tan d ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(17-4‬‬
‫) ‪ (h  d c‬‬ ‫) ‪ (h 2  d 2c‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ‪ ‬ﺑﺮاي ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺻﻔﺤﻪاي )ﺻﺎف ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻞ( و ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر ﯾﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري ‪:V‬‬
‫‪  A  A 2  4A‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  tan 1  1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(18-4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪4cd (tan d  tan ) 4V tan (1  tan 2 d‬‬
‫‪2 tan 2 d ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h 2‬‬
‫‪A1 ‬‬ ‫)‪(19-4‬‬
‫‪B‬‬
‫) ‪2c d (1  tan d tan ) 2V tan 2 (1  tan 2 d‬‬
‫‪tan d (1  tan d tan )  tan  ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h 2‬‬
‫‪A2 ‬‬ ‫)‪(20-4‬‬
‫‪B‬‬
‫) ‪2cd (1  tan d tan ) 2V(1  tan 2 d‬‬
‫‪B  tan d ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(21-4‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h 2‬‬
‫در ﺑﺨﺶ ‪ 9-4‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎﻓﺘﻦ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي ﮔﻮه در ﻻﯾﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻻﯾﻪاي ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﭘﯿﻮﺳﺖ پ‪ 2-4-‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮔﻮه ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪2h‬‬ ‫‪2h‬‬
‫‪  max‬‬
‫‪ avg‬‬ ‫‪ avg‬‬ ‫‪  max‬‬
‫‪ min‬‬
‫‪ min‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪي ‪2h‬‬ ‫‪ β‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ‪ :‬ﻣﻘﺪار ‪ β‬در‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪي ‪2h‬‬ ‫‪ β‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪ :‬ﻣﻘﺪار ‪ β‬در‬
‫‪ :h‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‬ ‫‪ :h‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‬
‫‪max min‬‬
‫‪avg ‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-4‬اﻧﺘﺨﺎب زاوﯾﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ β‬ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ اوﻟﯿﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ α‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬
‫‪ -8-6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد ﺳﺎزهاي و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾـﺪاري ﻟﻐﺰﺷـﯽ‬
‫ﺳﺎزه را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد ﺑﻪ ﺷﺮﻃﯽ ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻟﻐﺰﺷﯽ )‪ (FS‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ 1/5‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد‬
‫‪ -1‬در اﺑﺘﺪا ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺎدل در اﻣﺘﺪاد ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﺳـﻄﺢ ﻟﻐـﺰش ﮔـﻮه ﺳـﺎزهاي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔـﻮﻧﯽ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﯾﮑﺴـﺎن ﺑـﺮاي ﺗﺤﻠﯿـﻞ‬
‫ﻟﻐﺰش ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش در ﺷﮑﻞ )‪ (12-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﯿﺮوي ﮐﻞ ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش در اﻣﺘﺪاد ﻗﺎﻋﺪه ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑـﺪون‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﯿﺮوي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﮔﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺎوي و ﯾﺎ ﮐﻢﺗﺮ از ﻧﯿﺮوي ﻣﻘـﺎوم‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده از روش‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪﮔﻮهاي ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ روش ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪N tan   cL‬‬
‫‪T‬‬ ‫)‪(22-4‬‬
‫‪FS‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪ = T‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻓﺮﺿﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل )ﺷﮑﻞ ‪(12-4‬‬
‫‪ = N‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻓﺮﺿﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل )ﺷﮑﻞ ‪(12-4‬‬
‫‪ = tan , c‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ‬
‫‪ = L‬ﻃﻮل ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﮐﻪ زﯾﺮ ﺳﺎزه ﻗﺮار دارد‬
‫‪ = FS‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز )ﺟﺪاول ‪ 1-4‬ﺗﺎ ‪(3-4‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻓﺮﺿﯽ اﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ T ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي راﻧﺶ اﻓﻘﯽ و ‪ N‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻋﻤﻮدي وارده‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬اﮔﺮ راﺑﻄﻪ ‪ 22-4‬ﺑﺮآورده ﻧﺸﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪﮔﻮهاي ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﻟﻐﺰﺷـﯽ واﻗﻌـﯽ ﻻزم‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﮔﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﮔﻮهﻫﺎي ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺪاﻗﻞ ‪ FS‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﮔﻮه اي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد‪ .‬اﮔـﺮ راﺑﻄـﻪي ‪ 22-4‬ﺑـﺮاي ‪ FS‬ﺣـﺪاﻗﻞ ﺑـﺮآورده ﻧﺸـﻮد‪ ،‬روش‬
‫ﭼﻨﺪﮔﻮه اي ﻧﯿﺰ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ راﺑﻄﻪ ‪ 22-4‬ﺑﺮآورده ﺷﻮد‪ FS ،‬ﺑﺮاﺑﺮ و ﯾﺎ ﺑﺰرگﺗـﺮ از ‪FS‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -9-6-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﮔﻮهاي‬
‫اﻟﻒ‪ -‬در اﺑﺘﺪا ﺗﻮده ﻟﻐﺰش ﻓﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺪادي ﮔﻮه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي اﺳﺖ و ﺑﻘﯿـﻪ ﺗﻘﺴـﯿﻤﺎت ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮار و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﭘﯽ )ﺑﺴﺘﺮ( اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬در اوﻟﯿﻦ ﺳﻌﯽ ﻣﻘﺪاري ﺑﺮاي ‪ FS‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮه زاوﯾﻪ ﻟﻐﺰش ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﯾﮏ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬زاوﯾﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﻓﻌـﺎل‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورد و در ﯾﮏ ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‪ ،‬زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬زاوﯾﻪاي اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻧﯿـﺮوي ﻣﻘـﺎوم ﺣـﺪاﻗﻞ ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﻣﯽآورد‪.‬‬
‫د‪ -‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﺛﺎر ﺟﺮﯾﺎن آب در ﺧﺎك ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬ﻮزن ﮔﻮهﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وزن آب و ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و‪ -‬ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﮐﻠﯽ ﮔﻮه ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻣـﯽآﯾـﺪ )راﺑﻄـﻪ ‪ .(9-4‬اﮔـﺮ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﯾﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮔﻮه ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﮔﻮهﻫـﺎ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ آﺳـﺎﻧﯽ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﮐﻠﯽ ﮔﻮه زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻫﺮ ﮔﻮه ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ زاوﯾﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺪاﮐﺮدن ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿـﺮوي ﻣﻘـﺎوم و ﯾـﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﻓﻌﺎل ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ز‪ -‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻞ ﮔﻮهﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺟﻤﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ح‪ -‬اﮔﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ‪ FS‬ﺑﺎﯾـﺪ ﮐـﺎﻫﺶ داده ﺷـﻮد و دوﺑـﺎره ﻣﺠﻤـﻮع ﻧﯿﺮوﻫـﺎي ﺟـﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ‪ ،FS‬درﺻﺪ ﺑﺰرگﺗﺮي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ FS‬ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ داده ﺷﻮد و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دوﺑﺎره اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ ،FS‬درﺻﺪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ در اﻣﺘﺪاد ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻓﻌﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ط‪ -‬ﻣﺮاﺣﻞ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺷﻮد اداﻣـﻪ ﭘﯿـﺪا ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫روش ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻮده ﻟﻐﺰﻧﺪه در اﻣﺘﺪاد اﻓﻖ ﻣﺘﻌﺎدل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ي‪ -‬اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪ (FS‬ﮐﻢﺗﺮ از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻋﺮﯾﺾ ﮐﺮدن ﯾﺎ ﺷﯿﺐدار ﮐﺮدن ﭘﺎﯾﻪ دﯾـﻮار‬
‫ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ اﯾﻤﻨﯽ ﻃﺮح در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش را اﻓﺰاﯾﺶ داد‪.‬‬
‫‪72‬‬
‫در ﮔﻮه ﺳﺎزه اي‬
‫‪N’ = V cos  + H sin‬‬
‫‪T = H cos  - V sin‬‬
‫ﺗﺮك‬
‫‪96/10/12‬‬
‫ﺧﺎك‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬
‫ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫‪T‬‬
‫‪α‬‬
‫ﻓﺸﺎر آب‬ ‫’‪N‬‬ ‫ﻓﺸﺎر آب‬

‫ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻮه ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬

‫‪ -10-6-4‬ﻧﮑﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬آﺛﺎر ﺗﺮك در ﭘﯽ‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ ﺑﺎﯾﺪ آﺛﺎر ﺗﺮكﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼف ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻓﺖ و ﯾﺎ درزهﻫﺎي ﺑﯿﻦ ﺳﻨﮓﻫـﺎ در ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﭘـﯽ‬
‫ﺳﻤﺖ ﻓﻌﺎل ﮔﻮه ﺳﺎزهاي را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻋﻤﻖ ﺗﺮك در ﭘﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭼﺴﺒﻨﺪه را اﮔـﺮ ﺳـﻄﺢ زﻣـﯿﻦ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺻـﻔﺤﻪاي‬
‫ﺗﺨﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪2cd‬‬ ‫‪2c‬‬ ‫‪‬‬
‫‪dc ‬‬ ‫) ‪ d tan(45  d‬‬ ‫)‪(23-4‬‬
‫‪ K a‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬

‫‪c / FS = cd‬‬
‫‪ tan  ‬‬

‫‪tan 1 ‬‬ ‫‪ = d‬‬
‫‪ Fs ‬‬
‫‪ = K a‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل‬
‫‪ =  ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮﺛﺮ ﺧـﺎك )وزن ﻣﺨﺼـﻮص ﻣﺮﻃـﻮب ﯾـﺎ ﻏﯿﺮاﺷـﺒﺎع ﺑـﺮاي ﺑﺨـﺶﻫـﺎي ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ﺳـﻄﺢ آب و وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﻏﻮﻃﻪور ﺑﺮاي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ از ﺳﻄﺢ آب(‬
‫ب‪ -‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﯿﺮوي ﮔﻮهي ﻣﻘﺎوم‪ ،‬ﻧﮑﺎت ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﺑﺨﺶ ﺳﻨﮕﯽ ﯾﺎ ﺧـﺎﮐﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺟﺮﯾﺎن آب ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷـﻮد‪ .‬در ﺑﺮﺧـﯽ ﺣـﺎﻻت ﻧﯿـﺮوي ﮔـﻮه‬
‫ﻣﻘﺎوم ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺧﺎص )ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻬﺎريﻫﺎي ﺳﻨﮓ( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-4‬ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪ -1-7-4‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي ﺑـﺮاي ﺻـﻔﺤﺎت‬
‫ﻓﺮﺿﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰش ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻧﯿـﺮوي ﻋﻤـﻮدي )‪ (N‬و ﻧﯿـﺮوي ﻣﻤﺎﺳـﯽ )‪ (T‬ﺑـﺮاي ﮔـﻮه‬
‫ﺳﺎزهاي در ﻃﻮل ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎرﺑﺮي ﻓﺮﺿﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎ در ﺷﮑﻞ )‪ (12-4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫‪ N‬و ‪ T‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي از ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣﻮﻟﻔـﻪ ﻋﻤـﻮدي ﻇﺮﻓﯿـﺖ‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻮدي اﻋﻤﺎﻟﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي و ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪Q‬‬
‫‪FS ‬‬ ‫)‪(24-4‬‬
‫‪N‬‬
‫ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪ = Q‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻋﻤﻮدي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ = N‬ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻮدي ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ Q‬در ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺮوح اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-7-4‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬
‫اﮔﺮ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎرﺑﺮي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار اﻓـﺰاﯾﺶ داده ﺷـﻮد ﯾـﺎ ﭘﺎﯾـﻪ‬
‫دﯾﻮار ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﺑﺮود ﯾﺎ دﯾﻮار ﺑﺮ روي ﺷﻤﻊ اﺣﺪاث ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-4‬روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (13-4‬ﺧﻼﺻﻪاي از روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺮح داده ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر آب ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮات ﻧﺸﺖ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل ﮔﻮه ﻓﻌﺎل و ﻓﺸﺎر‬

‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻘﺎوم ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺮاي ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮاي ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫آﯾﺎ ﻣﻌﯿﺎر واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫ﺧﯿﺮ‬

‫اﻗﻨﺎع ﻣﯽﺷﻮد؟‬
‫ﺑﻠﻪ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ ﺑﺮاي ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﺎن ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫‪ -8-6-4‬ب و ﯾﺎ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﮔﻮهاي‬
‫آﯾﺎ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮازي ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬ ‫آﯾﺎ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮازي ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻘﺎوم‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫ﺧﯿﺮ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻘﺎوم‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ‪ FS‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﺴﺖ؟‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﺮ ‪ FS‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﺴﺖ؟‬
‫ﺑﻠﻪ‬
‫ﺑﻠﻪ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﺎن‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش‬

‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫)ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﮔﻮهي ﺳﺎزهاي(‬
‫آﯾﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬

‫ﺧﯿﺮ‬
‫ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‬ ‫)ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﮔﻮهي ﺳﺎزهاي(‬
‫ﺑﻠﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهاي دﯾﻮار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-4‬ﻧﻤﻮدار ﺟﺮﯾﺎن ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪ -9-4‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي ﮔﻮه در ﻻﯾﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻻﯾﻪاي‬
‫) ‪h 2 / (tan  2  tan 2‬‬
‫‪β1‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪β2‬‬

‫‪C‬‬
‫‪E‬‬ ‫) ‪h 2 (tan 1  tan 2‬‬
‫)‪h2(tan β1-tan β2‬‬

‫‪tanα2-tan β2‬‬
‫‪β1‬‬ ‫‪tan  2  tan 2‬‬
‫ﻻﯾﻪ ‪1‬‬
‫‪γ1‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪h1‬‬
‫‪h1‬‬
‫‪h1 +‬‬
‫‪β2‬‬
‫‪D‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪β2‬‬
‫‪γ2‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﻻﯾﻪ ‪2‬‬
‫‪φ2‬‬ ‫‪h2‬‬
‫‪c2‬‬
‫‪h2‬‬
‫‪F‬‬
‫‪α2‬‬ ‫‪F‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-4‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش ﻻﯾﻪ ‪ ،2‬وزن ﺧﺎك ﻻﯾﻪ ‪ 1‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﺮﺑﺎر در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد وزن‬
‫ﺧﺎك در ﻣﺘﻮازياﻻﺿﻼع ‪ ،ABCD‬ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ‪  2‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮ روي زاوﯾﻪ ‪  2‬اﺛﺮ ﻧﻤﯽﮔﺬارد وﻟﯽ وزن ﺣﺠﻤﯽ ﺧﺎك ﮔﻮه ‪ 2‬را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫‪h 2 (tan 1  tan 2 ) ‬‬
‫‪ h 22‬‬ ‫‪ 2 h 22‬‬ ‫‪ h1  tan   tan  ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 1h 2 ‬‬
‫) ‪2(tan 2  tan 2 ) 2(tan  2  tan 2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪tan‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪tan‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ =  ‬وزن ﺣﺠﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫‪2 1h1‬‬ ‫) ‪2 (tan 1  tan 2‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ 2  1‬‬ ‫)‪(25-4‬‬
‫‪h2‬‬ ‫‪tan  2  tan 2‬‬
‫وزن ﺧﺎك ﻣﺜﻠﺚ ‪ ACE‬ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري ﻣﻨﻔﯽ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻨﻔـﯽ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫) ‪1h 22 (tan 1  tan 2‬‬
‫‪V  ‬‬ ‫)‪(26-4‬‬
‫‪2(tan  2  tan 2 ) 2‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺳﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Vα‬‬
‫‪B‬‬
‫‪D‬‬
‫‪β2‬‬
‫‪γ2‬‬
‫‪φ2‬‬
‫‪c2‬‬ ‫‪h2‬‬
‫‪α2‬‬
‫‪F‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-4‬ﮔﻮهي ﻣﻌﺎدل‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻻت ‪ 16-4 ،15-4 ،12-4‬و ‪ 17-4‬رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫) ‪2c2 (1  tan 2 tan  2 ) 2V (1  tan 2 2‬‬
‫‪B  tan 2 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(27-4‬‬
‫‪h 2‬‬ ‫‪h 22‬‬
‫) ‪4c2 (tan 2  tan 2 ) 4V tan 2 (1  tan 2 2‬‬

‫‪2 tan 2 2 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h 2‬‬ ‫‪h 22‬‬
‫‪A1 ‬‬ ‫)‪(28-4‬‬
‫‪B‬‬
‫) ‪2c 2 (1  tan 2 tan 2 ) 2V tan 2 2 (1  tan 2 2‬‬
‫‪tan 2 (1  tan  2 tan 2 )  tan 2 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h 2‬‬ ‫‪ h 22‬‬
‫‪A2 ‬‬ ‫)‪(29-4‬‬
‫‪B‬‬
‫‪ A  A2  4A‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ 2  tan 1  1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(30-4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -10-4‬اﺳﺘﺨﺮاج ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫در ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ ﻓﺮﺿﯿﺎت زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -1‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎﯾﺪ داﻧﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼ اﺷﺒﺎع و ﯾﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻏﯿﺮاﺷﺒﺎع ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻄﺢ روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﯿﺐ ﺛﺎﺑﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺳﻄﺢ ﺷﮑﺴﺘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﮔﻮه ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺻﺤﯿﺢ ﺧـﺎك ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ از ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ﻋﻤـﻮﻣﯽ ﮔـﻮه ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺑﯿﺎﯾـﺪ و ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ﻋﻤـﻮﻣﯽ ﮔـﻮه ﻫـﯿﭻﮐـﺪام از‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻ را ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل ﺧﺎك‬
‫ﯾﮏ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺷﮑﻞ )‪ (16-4‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪h-dC‬‬
‫‪tanα-tanβ‬‬
‫‪V‬‬
‫‪β‬‬
‫‪dC‬‬
‫ﺗﺮك در ﺧﺎك ﭼﺴﺒﻨﺪه‬

‫‪W‬‬
‫‪dC‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬
‫‪h‬‬
‫‪L‬‬
‫‪h-dC‬‬
‫=‪L‬‬
‫)‪cosα(tanα-tanβ‬‬ ‫‪h-dC‬‬
‫‪α‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪-16-4‬ﮔﻮه ﻓﻌﺎل ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ :W‬وزن ﺧﺎك ﮔﻮه‬

‫‪ :V‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﺳﺮﺑﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫در اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻌﺎدﻻت ﻓﺮض ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺮش روي ﺻﻔﺤﻪ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﮔﻮه ﺻﻔﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
79 96/10/12 ‫ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬- ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
Vsinα
V αV
β
Vcosα
dC
Wsinα
W
‫ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش‬ α
Wcosα
Psinα Pcosα
α
P
‫ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﮔﻮه‬-17-4 ‫ﺷﮑﻞ‬
‫ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔـﻪﻫـﺎي ﻣـﻮازي و ﻋﻤـﻮد ﺑـﺮ ﺻـﻔﺤﻪ‬.‫( ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﮔﻮه ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬17-4) ‫در ﺷﮑﻞ‬
.‫ﻟﻐﺰش ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
h  dc
L (31-4)
cos (tan  tan )
 (h 2  d 2c )
W (32-4)
2(tan   tan )
.‫ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻮازي ﺷﯿﺐ را ﺑﺮاﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ‬
(h 2  d 2c ) 1  tan  cot  tan  V(1 - tan  cot ) tan 
P    (33-4)
2 1  tan  tan  tan   tan  1  tan  tan 
2c(h  d c ) tan 

2sin  cos (1  tan  tan )(tan   tan )
k1 (h 2  d 2c )
P  K v V  2K cc(h  d c ) (34-4)
2
 tan  
K1  K   (35-4)
 tan   tan  
K V  K tan  (36-4)
1  tan  cot 
K (37-4)
1  tan  tan 
‫‪ 5‬ﻓﺼﻞ ‪5‬‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ دﯾﻮار‬

‫‪83‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‪ -‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ دﯾﻮار‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ‪ -‬ﻇ ﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑ ﺮ ي ﭘﯽ دﯾ ﻮ ار‬
‫‪ -1-5‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪ -1-1-5‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺗﺮزاﻗﯽ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ روش ﻣﺘﺪاوﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺷﺎﻟﻮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ راﺑﻄﻪ آﺛﺎر ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻮرب‪ ،‬زﻣﯿﻦ ﺷﯿﺐدار‪ ،‬ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺷـﯿﺐدار‪ ،‬اﺿـﺎﻓﻪ ﻓﺸـﺎر ﺳـﺮﺑﺎر و‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺮون ﻣﺤﻮر را ﻟﺤﺎظ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن ﻣﻮارد ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪q  cNc  qN q  BN ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -2-1-5‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎك ﺑﻪ ﺗﺮاﮐﻢﭘﺬﯾﺮي ﻧﺴﺒﯽ ﺧﺎك‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري و ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻤﻖ ﺑﻪ ﻋﺮض ﺷـﺎﻟﻮده ﺑﺴـﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﺳﻪ ﻧﻮع ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎك اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪:(1-5‬‬
‫‪ -1‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻠﯽ‬
‫‪ -2‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫‪ -3‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺳﻮراخﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻠﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ و رس ﺳﺨﺖ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ و رس ﻧﺮم ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ‬
‫در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﺣﺪاث ﺷﺪه در زﻣﯿﻦﻫﺎي ﺳﯿﻼﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺳﻮراخ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺰ در ﺧﺎكﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺷﻞ اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-1-5‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪(FS‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫‪Q‬‬
‫‪F.S. ‬‬ ‫)‪(1-5‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ = N‬ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺮوي ﻋﻤﻮدي ﻣﻮﺛﺮ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﯽ دﯾﻮار‬
‫‪ = Q‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﭘﯽ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ‪ ،‬دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ و دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﺎﺣﻠﯽ در ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎرﮔﺬاري در ﺟﺪولﻫﺎي )‪ (1-4‬ﺗﺎ )‪ (3-4‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﮐـﻪ در اﯾـﻦ ﺟـﺪولﻫـﺎ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪ q‬ﺑﺎر وارد ﺑﺮ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ‬
‫‪qu‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺧﺎك‬

‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫)‪qu (1‬‬
‫‪qu‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫)ب(‬
‫)‪qu (1‬‬
‫‪qu‬‬
‫‪qu‬‬
‫ﺷﺎﻟﻮده ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫)ج(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-5‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ در ﺧﺎك‪ .‬اﻟﻒ(ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ب(ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬پ(ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺳﻮراخ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ Dr‬ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﺴﺒﯽ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1/0‬‬
‫‪1‬‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﺳﻮراخﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻠﯽ‬
‫‪2‬‬
‫‪Df/B‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Df‬‬
‫‪4‬‬
‫‪B‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-5‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﻮع ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫‪ -2-5‬راﺑﻄﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫راﺑﻄﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Q  B  ( cd  ci  ct  cg cN c )  ( qd  qi  qt  qg q0 N q )  ( d  i  t  g )B N  ‬‬ ‫)‪(2-5‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ = Q‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري‬
‫‪ = B‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ ﭘﺎﯾﻪ )ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ B-2e‬در ﺷﮑﻞ ‪(3-5‬‬
‫‪ = B‬ﻋﺮض ﭘﺎﯾﻪ ﯾﺎ ﭘﯽ دﯾﻮار )ﺷﮑﻞ ‪(3-5‬‬
‫‪ = c‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ = ‬ﺿﺮاﯾﺒﯽ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪﻫﺎي )‪ 4-5‬ﺗﺎ ‪ (8-5‬ﺷﺮح داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ = N  , N q , N c‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري‬
‫‪ = q 0‬ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻋﺒﻮري از زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ = ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪(9-5‬‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (3-5‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﺑﻨﺪﻫﺎي )‪ 3-5‬ﺗﺎ ‪ (7-5‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪T‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪N‬‬
‫‪PD‬‬
‫‪‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪e‬‬
‫‪T‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪B‬‬
‫‪N‬‬
‫‪1‬‬
‫‪)   tan‬زاوﯾﻪ ﺑﺎر(‬ ‫)‪(T / N‬‬
‫‪) B  B  2e‬ﻋﺮض ﻣﻮﺛﺮ(‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﭘﺎﯾﻪ اﻓﻘﯽ‬
‫‪T‬‬
‫‪N‬‬
‫‪R‬‬
‫‪PD‬‬ ‫‪‬‬
‫‪D‬‬
‫‪‬‬
‫‪PR‬‬ ‫‪e‬‬
‫‪‬‬
‫‪B‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪T‬‬
‫‪B‬‬
‫ب‪ -‬ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬زﻣﯿﻦ ﺷﯿﺐدار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-5‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در راﺑﻄﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪ -3-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري اﻓﻘﯽ ﺗﺤﺖ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪tan 2 (45 ‬‬ ‫)‪ -3-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪(  tan ) ‬‬
‫‪N q  e‬‬ ‫)‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪N c  (Nq  1)cot ‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -3-5‬ب(‬
‫‪N c  5.14‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -3-5‬ج(‬
‫)‪N   (Nq  1) tan(1.4‬‬ ‫)‪ -3-5‬د(‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ ‬ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ 50‬درﺟﻪ در ﺟﺪول )‪ (1-5‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬

‫‪φ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Nc‬‬ ‫‪Nq‬‬ ‫‪Nγ‬‬ ‫‪tanφ‬‬ ‫‪tan 2 (45o +‬‬ ‫)‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪5/14‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫‪0/00‬‬ ‫‪0/0000‬‬ ‫‪1/0000‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪5/38‬‬ ‫‪1/09‬‬ ‫‪0/00‬‬ ‫‪0/0175‬‬ ‫‪1/0355‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪5/63‬‬ ‫‪1/20‬‬ ‫‪0/01‬‬ ‫‪0/0349‬‬ ‫‪1/0723‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5/90‬‬ ‫‪1/31‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪0/0524‬‬ ‫‪1/1105‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪6/19‬‬ ‫‪1/43‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪0/0699‬‬ ‫‪1/1500‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪6/49‬‬ ‫‪1/57‬‬ ‫‪0/07‬‬ ‫‪0/0875‬‬ ‫‪1/1910‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪6/81‬‬ ‫‪1/72‬‬ ‫‪0/11‬‬ ‫‪0/1051‬‬ ‫‪1/2335‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪7/16‬‬ ‫‪1/88‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/1228‬‬ ‫‪1/2776‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪7/53‬‬ ‫‪2/06‬‬ ‫‪0/21‬‬ ‫‪0/1405‬‬ ‫‪1/3233‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪7/92‬‬ ‫‪2/25‬‬ ‫‪0/28‬‬ ‫‪0/1584‬‬ ‫‪1/3709‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪8/34‬‬ ‫‪2/47‬‬ ‫‪0/37‬‬ ‫‪0/1763‬‬ ‫‪1/4203‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪8/80‬‬ ‫‪2/71‬‬ ‫‪0/47‬‬ ‫‪0/1944‬‬ ‫‪1/4716‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪9/28‬‬ ‫‪2/97‬‬ ‫‪0/60‬‬ ‫‪0/2126‬‬ ‫‪1/5250‬‬
‫‪13‬‬ ‫‪9/81‬‬ ‫‪3/26‬‬ ‫‪0/74‬‬ ‫‪0/2309‬‬ ‫‪1/5805‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪10/37‬‬ ‫‪3/59‬‬ ‫‪0/92‬‬ ‫‪0/2493‬‬ ‫‪1/6382‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪10/98‬‬ ‫‪3/94‬‬ ‫‪1/13‬‬ ‫‪0/2679‬‬ ‫‪1/6984‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪11/63‬‬ ‫‪4/34‬‬ ‫‪1/37‬‬ ‫‪0/2867‬‬ ‫‪1/7610‬‬
‫‪17‬‬ ‫‪12/34‬‬ ‫‪4/77‬‬ ‫‪1/66‬‬ ‫‪0/3057‬‬ ‫‪1/8263‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪13/10‬‬ ‫‪5/26‬‬ ‫‪2/00‬‬ ‫‪0/3249‬‬ ‫‪1/8944‬‬
‫‪19‬‬ ‫‪13/93‬‬ ‫‪5/80‬‬ ‫‪2/40‬‬ ‫‪0/3443‬‬ ‫‪1/9655‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪14/83‬‬ ‫‪6/40‬‬ ‫‪2/87‬‬ ‫‪0/3640‬‬ ‫‪2/0396‬‬
‫‪21‬‬ ‫‪15/82‬‬ ‫‪7/07‬‬ ‫‪3/42‬‬ ‫‪0/3839‬‬ ‫‪2/1171‬‬
‫‪22‬‬ ‫‪16/88‬‬ ‫‪7/82‬‬ ‫‪4/07‬‬ ‫‪0/4040‬‬ ‫‪2/1980‬‬
‫‪23‬‬ ‫‪18/05‬‬ ‫‪8/66‬‬ ‫‪4/82‬‬ ‫‪0/4245‬‬ ‫‪2/2826‬‬
‫‪24‬‬ ‫‪19/32‬‬ ‫‪9/60‬‬ ‫‪5/72‬‬ ‫‪0/4452‬‬ ‫‪2/3712‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪20/72‬‬ ‫‪10/66‬‬ ‫‪6/77‬‬ ‫‪0/4663‬‬ ‫‪2/4639‬‬
‫‪26‬‬ ‫‪22/25‬‬ ‫‪11/85‬‬ ‫‪8/00‬‬ ‫‪0/4877‬‬ ‫‪2/5611‬‬
‫‪27‬‬ ‫‪23/94‬‬ ‫‪13/20‬‬ ‫‪9/46‬‬ ‫‪0/5095‬‬ ‫‪2/6629‬‬
‫‪28‬‬ ‫‪25/80‬‬ ‫‪14/72‬‬ ‫‪11/19‬‬ ‫‪0/5317‬‬ ‫‪2/7698‬‬
‫‪29‬‬ ‫‪27/86‬‬ ‫‪16/44‬‬ ‫‪13/24‬‬ ‫‪0/5543‬‬ ‫‪2/8821‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪30/14‬‬ ‫‪18/40‬‬ ‫‪15/67‬‬ ‫‪0/5774‬‬ ‫‪3/000‬‬
‫‪31‬‬ ‫‪32/67‬‬ ‫‪20/63‬‬ ‫‪18/56‬‬ ‫‪0/6009‬‬ ‫‪3/1240‬‬
‫‪32‬‬ ‫‪35/49‬‬ ‫‪23/18‬‬ ‫‪22/02‬‬ ‫‪0/6249‬‬ ‫‪3/2546‬‬
‫‪33‬‬ ‫‪38/64‬‬ ‫‪26/09‬‬ ‫‪26/17‬‬ ‫‪0/6494‬‬ ‫‪3/3921‬‬
‫‪34‬‬ ‫‪42/16‬‬ ‫‪29/44‬‬ ‫‪31/15‬‬ ‫‪0/6745‬‬ ‫‪3/5371‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪46/12‬‬ ‫‪33/30‬‬ ‫‪37/15‬‬ ‫‪0/7002‬‬ ‫‪3/6902‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪50/59‬‬ ‫‪37/75‬‬ ‫‪44/43‬‬ ‫‪0/7265‬‬ ‫‪3/8518‬‬
‫‪37‬‬ ‫‪55/63‬‬ ‫‪42/92‬‬ ‫‪53/27‬‬ ‫‪0/7536‬‬ ‫‪4/0228‬‬
‫‪38‬‬ ‫‪61/35‬‬ ‫‪48/93‬‬ ‫‪64/08‬‬ ‫‪0/7813‬‬ ‫‪4/2037‬‬
‫‪39‬‬ ‫‪67/87‬‬ ‫‪55/96‬‬ ‫‪77/33‬‬ ‫‪0/8098‬‬ ‫‪4/3955‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪75/31‬‬ ‫‪64/20‬‬ ‫‪93/69‬‬ ‫‪0/8391‬‬ ‫‪4/5989‬‬
‫‪41‬‬ ‫‪83/86‬‬ ‫‪73/90‬‬ ‫‪113/99‬‬ ‫‪0/8693‬‬ ‫‪4/8149‬‬
‫‪42‬‬ ‫‪93/71‬‬ ‫‪85/38‬‬ ‫‪139/32‬‬ ‫‪0/9004‬‬ ‫‪5/0447‬‬
‫‪43‬‬ ‫‪105/11‬‬ ‫‪99/02‬‬ ‫‪171/15‬‬ ‫‪0/9325‬‬ ‫‪5/2893‬‬
‫‪44‬‬ ‫‪118/37‬‬ ‫‪115/31‬‬ ‫‪211/41‬‬ ‫‪0/9657‬‬ ‫‪5/5500‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪133/88‬‬ ‫‪134/88‬‬ ‫‪262/75‬‬ ‫‪1/0000‬‬ ‫‪5/8284‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪152/10‬‬ ‫‪158/51‬‬ ‫‪328/74‬‬ ‫‪1/0355‬‬ ‫‪6/1260‬‬
‫‪47‬‬ ‫‪173/64‬‬ ‫‪187/21‬‬ ‫‪414/34‬‬ ‫‪1/0724‬‬ ‫‪6/4447‬‬
‫‪48‬‬ ‫‪199/26‬‬ ‫‪222/31‬‬ ‫‪526/47‬‬ ‫‪1/1106‬‬ ‫‪6/7865‬‬
‫‪49‬‬ ‫‪229/93‬‬ ‫‪265/51‬‬ ‫‪674/94‬‬ ‫‪1/1504‬‬ ‫‪7/1536‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪266/89‬‬ ‫‪319/07‬‬ ‫‪873/88‬‬ ‫‪1/1918‬‬ ‫‪7/5486‬‬
‫) ‪( d‬‬ ‫‪ -4-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻋﻤﻖ‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻋﻤﻖ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰش ﺧﺎك واﻗﻊ در ﺑﺎﻻي ﺷﺎﻟﻮده در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار‪ ،‬اﻋﻤﺎل‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ را ﻣﯽﺗﻮان از رواﺑﻂ )‪ (4-5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪ cd  1  0.2( ) tan(45 ‬‬ ‫)‪ -4-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪B‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ qd   d  1‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -4-5‬ب(‬
‫‪D‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪ qd   d  1  0.1( ) tan(45 ‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   10‬‬ ‫)‪ -4-5‬ج(‬
‫‪B‬‬ ‫‪2‬‬
‫وﻗﺘﯽ ‪ ‬ﺑﯿﻦ ‪ 0‬و ‪ 10‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪  d‬ﺑﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺎﺻﻞ از رواﺑﻂ ‪ -4-5‬ب و ‪ -4-5‬ج ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺧﻄـﯽ ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻋﻤﻖ را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك ﺑﺎﻻي ﺷﺎﻟﻮده در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﯿﺐ ﺑﺎر ) ‪(i‬‬ ‫‪ -5-5‬ﺿﺮاﯾﺐ‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ ﺑﺎر‪ ،‬اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺷﯿﺐ دار اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﺮ ﺷﺎﻟﻮده را در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ از رواﺑـﻂ )‪ (5-5‬ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪ qi   ci  1   ‬‬
‫‪ 90 ‬‬
‫)‪ -5-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  ‬‬
‫‪ i  1  ‬‬
‫‪‬‬
‫)‪ -5-5‬ب(‬
‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬
‫در رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ ‪ ، ‬زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﺎر وارده و ﺧﻂ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ‪   ‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪  i‬ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺴـﺎوي ﺻـﻔﺮ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﯿﺐ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ) ‪( t‬‬ ‫‪ -6-5‬ﺿﺮاﯾﺐ‬
‫اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮﮔﯿﺮي اﺛﺮ ﺷﯿﺐدار ﺑﻮدن ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ و از رواﺑﻂ )‪ (6-5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ qt   t  (1   tan ) 2‬‬ ‫) ‪ ‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ رادﯾﺎن(‬ ‫)‪ -6-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪ 2 ‬‬
‫‪ ct  1  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪  ) (   0‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ رادﯾﺎن(‬ ‫)‪ -6-5‬ب(‬
‫‪2‬‬
‫‪ 1   qt ‬‬
‫‪ ct   qt  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -6-5‬ج(‬
‫‪ N c tan  ‬‬
‫‪ ‬زاوﯾﻪ ﺑﯿﻦ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎ ﺳﻄﺢ اﻓﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ رادﯾﺎن اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼﻣﺖ ‪ ‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ اراﺋـﻪ‬
‫ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻦ ) ‪( g‬‬ ‫‪ -7-5‬ﺿﺮاﯾﺐ‬
‫اﯾﻦ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺮاي ﺗﺼﺤﯿﺢ اﺛﺮ ﺷﯿﺐدار ﺑﻮدن زﻣﯿﻦ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﻨﺠﻪ دﯾـﻮار اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از رواﺑـﻂ )‪(7-5‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ g  qg  (1  tan )2‬‬ ‫)‪ -7-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪ 2 ‬‬
‫‪ cg  1  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪ -7-5‬ب(‬
‫‪ 2‬‬
‫)ﺑﺮاي ‪  ) (   0‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ رادﯾﺎن(‬
‫‪N   2sin ‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -7-5‬ج(‬
‫‪ 1   qg ‬‬
‫‪ cg   qg  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)ﺑﺮاي ‪(   0‬‬ ‫)‪ -7-5‬د(‬
‫‪ N C tan  ‬‬
‫‪ ‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺑﺎ اﻓﻖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪) ‬ﺑﻪ رادﯾﺎن( وﻗﺘﯽ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -8-5‬ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر‬
‫‪ q0‬ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻨﺶ ﻋﻤﻮدي ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺎﺷﯽ از وزن ﺧﺎك و ﯾﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ در ﺗﺮاز ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده در ﭘﻨﺠﻪ‬
‫دﯾﻮار ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدد و ﻣﻘﺪار آن از راﺑﻄﻪ )‪ -8-5‬اﻟﻒ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪q 0   D‬‬ ‫)‪ -8-5‬اﻟﻒ(‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ‪:‬‬
‫‪ =  ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ = D‬ﻋﻤﻖ از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﺗﺮاز ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﯿﺐدار اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ q0‬از راﺑﻄﻪ )‪ -8-5‬ب( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪q 0   D cos ‬‬ ‫)‪ -8-5‬ب(‬
‫‪ -9-5‬ﺗﺎﺛﯿﺮ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫درﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ q0‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺮاز آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺣﺎﻻت زﯾﺮ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ :1‬اﮔﺮ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در ﺗﺮازي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ‪ 0  D1  Df‬اﺳﺖ‪ q0 ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪) q 0  D1  D2 (  sat   w )  D1  D2  ‬ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻮﺛﺮ(‬ ‫)‪(9-5‬‬
‫‪ =  sat‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك اﺷﺒﺎع‬

‫‪ =  w‬وزن ﻣﺨﺼﻮص آب‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ ‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻤﻠﻪ آﺧﺮ راﺑﻄﻪ ‪ 2-5‬ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ‪     sat   w‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ :2‬اﮔﺮ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در ﺗﺮازي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ‪ 0  d  B‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ q0‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪q 0  D f‬‬ ‫)‪(10-5‬‬
‫‪ ‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻤﻠﻪ آﺧﺮ راﺑﻄﻪ ‪ 2-5‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺪار زﯾﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪d‬‬
‫‪   ‬‬ ‫)‪(    ‬‬ ‫)‪(11-5‬‬
‫‪B‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪ :3‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در ﺗﺮازي ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ‪ d  B‬اﺳﺖ‪ ،‬آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮ ﻇﺮﻓﯿـﺖ‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬ ‫‪D1‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ‪1‬‬

‫‪Df‬‬
‫‪D2‬‬
‫‪B‬‬
‫‪d‬‬
‫ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ‪2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-5‬ﺗﺎﺛﯿﺮ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺷﺎﻟﻮده ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪ -10-5‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺿﺮاﯾﺐ‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺷﯿﺐ ﺑﺎر‪ ،‬ﺷﯿﺐ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻦ و ﺑﺮون ﻣﺤﻮري ﺑﺎر ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻤـﻪ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻓـﻮق در ﯾـﮏ‬
‫ﺟﻬﺖ ﯾﮑﺴﺎن ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻋﻤﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -11-5‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﺧﺎكﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ ﮐﻪ در آن اﺣﺘﻤﺎل ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪q u  cNc  qNq  BN‬‬ ‫)‪(12-5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ N , N q , Nc‬از ﻫﻤﺎن ﺟﺪول )‪ (1-5‬ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  tan 1  tan  ‬‬ ‫)‪(13-5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ -12-5‬ﻧﺸﺴﺖ‬
‫دو ﻧﻮع ﻧﺸﺴﺖ اﺻﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار رخ دﻫﺪ‪ :‬ﻧﺸﺴﺖ آﻧﯽ ﯾﺎ اﻻﺳﺘﯿﮏ‪ Se 1‬و ﻧﺸﺴـﺖ ﺗﺤﮑـﯿﻢ‪ . Sc 2‬ﻧﺸﺴـﺖ‬
‫آﻧﯽ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻌﺪ از اﺣﺪاث ﺳﺎزه دﯾﻮار و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﭘﺸﺖ آن )وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﯽ اﻋﻤﺎل ﺷﺪﻧﺪ( رخ ﻣﯽدﻫﺪ؛ ﻧﺸﺴـﺖ‬
‫ﺗﺤﮑﯿﻢ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎﺑﻊ زﻣﺎن ﺑﻮده و در ﻃﻮل دوره ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﺳﺎزه اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ آﻧﯽ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ آﻧﯽ ﯾﮏ ﺷﺎﻟﻮده ﺳﻄﺤﯽ ﻧﻮاري ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﻠﺐ از راﺑﻄﻪ )‪ (14-5‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪2.1Bq‬‬
‫‪Se ‬‬ ‫) ‪(1  s2‬‬ ‫)‪(14-5‬‬
‫‪Es‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ‪:‬‬
‫‪ = Es‬ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﺧﺎك )ﺟﺪول ‪(2-5‬‬
‫‪ = s‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮاﺳﻮن ﺧﺎك )ﺟﺪول ‪(2-5‬‬
‫‪ = q‬ﺷﺪت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﺸﺎر زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎ ﻓﺮض ﺑﺮون ﻣﺤﻮري ﺻﻔﺮ‬
‫‪ = B‬ﻋﺮض ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-5‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﭘﻮاﺳﻮن ‪s‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ) ‪Es (kg / cm 2‬‬ ‫ﻧﻮع ﺧﺎك‬
‫‪ 0/2‬ﺗﺎ ‪0/4‬‬ ‫‪ 100‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺳﺴﺖ‬
‫‪ 0/25‬ﺗﺎ ‪0/4‬‬ ‫‪ 175‬ﺗﺎ ‪275‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 0/3‬ﺗﺎ ‪0/45‬‬ ‫‪ 350‬ﺗﺎ ‪550‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬
‫‪ 0/2‬ﺗﺎ ‪0/4‬‬ ‫‪ 100‬ﺗﺎ ‪175‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار‬
‫‪ 0/15‬ﺗﺎ ‪0/35‬‬ ‫‪ 700‬ﺗﺎ ‪1750‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻦ‬
‫‪ 20‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫رس ﻧﺮم‬
‫‪ 0/2‬ﺗﺎ ‪0/5‬‬ ‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪100‬‬ ‫رس ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 100‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫رس ﺳﻔﺖ‬
‫ب‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺑﺮاي ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ رس اﺷﺒﺎع در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ رس از ﻧﻮع ﻋﺎدي ﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬از راﺑﻄـﻪ )‪(15-5‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪1- Immediate or Elastic Settlement‬‬

‫‪2- Consolidation Settlement‬‬
‫‪Cc H c‬‬ ‫‪p  pav‬‬

‫‪Sc ‬‬ ‫‪log ‬‬ ‫)‪(15-5‬‬
‫‪1  e‬‬ ‫‪p‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق‪:‬‬
‫‪ = Sc‬ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﻻﯾﻪ رس ﻋﺎدي ﺗﺤﮑﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫‪ = p‬ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮ روي ﻻﯾﻪ رﺳﯽ ﻗﺒﻞ از اﺣﺪاث ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪ = pav‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﺳﻂ در وﺳﻂ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺪاث دﯾﻮار )ﺳﺎزه(‬
‫‪1‬‬
‫) ‪pav  ( p t  4p m  p b‬‬ ‫)‪(16-5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪ = p t‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر در ﺑﺎﻻي ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪ = pm‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر در وﺳﻂ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪ = p b‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪ = H c‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪ = Cc‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﺸﺮدﮔﯽ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪ = e‬ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺨﻠﺨﻞ اوﻟﯿﻪ ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪q0‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻨﺶ ‪p‬‬
‫‪p t‬‬
‫‪p m‬‬
‫‪Hc‬‬ ‫ﻻﯾﻪ رﺳﯽ‬
‫‪p b‬‬
‫ﻋﻤﻖ‬
‫‪Z‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ‬
‫ج‪ -‬ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﺸﺴﺖ‬
‫( ﮐﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺪون ﺗﺮك ﺧﻮردن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻤـﻞ ﮐﻨﻨـﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﭼﺮﺧﺶ زاوﯾﻪاي )‬
‫ﻃﻮل‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 0/002‬ﺗﺎ ‪ 0/003‬رادﯾﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -13-5‬ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺿﻌﯿﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﯾﺮ ﺳـﺎزه‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ روش ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷـﺪه در ﺑﻨـﺪ )‪ (16-4‬ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﮔـﻮهﻫـﺎي ﻓﻌـﺎل و‬
‫ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش دوراﻧﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳـﻄﺢ ﻟﻐـﺰش ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﮐﻤـﺎﻧﯽ از‬
‫داﯾﺮه ﺑﺎ ﺷﻌﺎﻋﯽ ﻣﺴﺎوي ارﺗﻔﺎع ﮔﻮه ﻓﻌﺎل اﺳﺖ )ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 5-5‬و ‪ .(6-5‬وﻗﺘﯽ دﯾـﻮار ﺑـﺮ روي ﻻﯾـﻪ ﺿـﺨﯿﻤﯽ از ﺧـﺎكﻫـﺎي‬
‫ﺿﻌﯿﻒ )ﺳﺴﺖ( ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰش از‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﭘﺎﺷﻨﻪ در اﻣﺘﺪاد ﯾﮏ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .(7-5‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ روش ﺳـﻌﯽ و ﺧﻄـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺮﮐﺰ داﯾﺮه ﻟﻐﺰش ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻘﺪار آن ﻧﯿﺰ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 1/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪O‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫‪α1‬‬ ‫‪α7‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪α2‬‬ ‫‪α6‬‬
‫‪α3‬‬ ‫‪α4‬‬ ‫‪α5‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-5‬ﺗﺤﻠﯿﻞ داﯾﺮه ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﮔﻮه راﻧﺶ در ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺑﺎ وﺟﻪ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪O‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6‬‬
‫‪α1‬‬ ‫‪α6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫‪α5‬‬
‫‪α2‬‬ ‫‪α3‬‬ ‫ﺧﺎك ﺳﺴﺖ ‪α4‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-5‬ﺗﺤﻠﯿﻞ داﯾﺮه ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‪ ،‬ﮔﻮه راﻧﺶ در ﭘﻨﺠﻪ ﺑﺎ وﺟﻪ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪O‬‬
‫‪a‬‬
‫‪c‬‬
‫‪b‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-5‬ﺳﻄﺢ ﺑﺮش ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪ -14-5‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻟﺰﻟﻪﺧﯿﺰ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻻﯾﻪاي از ﻣﺎﺳﻪ اﺷﺒﺎع واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ اﯾﻤﻨﯽ ﺳـﺎزه در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك ﭘﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در درهﻫﺎي آﺑﺮﻓﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي اﺷـﺒﺎع و ﺿـﻌﯿﻒ ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺪ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ اوﻟﯿﻪ از ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮان از روش ﺳﺎده ﺷﺪه ﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﻋﺪد ﻧﻔـﻮذ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ (SPT‬اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد )ﺳﯿﺪ ‪ ،1976‬ﺳﯿﺪ و ادرﯾﺲ ‪ .1(1982‬اﮔﺮ ﭘـﯽ ﻣﺴـﺘﻌﺪ رواﻧﮕﺮاﯾـﯽ ﻧﺒـﻮد‪ ،‬اﺣﺘﯿـﺎج ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻣﮑﺎن رواﻧﮕﺮاﯾﯽ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﺨﻤﯿﻨـﯽ از ﺧﻄـﺮات و ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺧﺮاﺑـﯽ رواﻧﮕﺮاﯾـﯽ و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع زﻣﯿﻦﻟﺮزه در ﻫﻨﮕﺎم ﺳﯿﻼب‪ ،‬ﮐﻢﺗـﺮ از زﻣـﺎن ﻏﯿﺮﺳـﯿﻼﺑﯽ اﺳـﺖ‪ ،‬وﻟـﯽ ﺧﺮاﺑـﯽﻫـﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ روﯾﺪاد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﯿﺶﺗـﺮ دﯾﻮارﻫـﺎ )ﺑـﻪ ﺟـﺰ ﺗﻌـﺪاد ﮐﻤـﯽ از دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﯾـﻞ( اﺣﺘﻤـﺎل‬
‫ﺧﺮاﺑﯽﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از رواﻧﮕﺮاﯾﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺷﯿﻮهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎﻫﺶ داد‪ .‬راﻫﮑﺎرﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل‬
‫رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺤﻞ دﯾﻮار )اﮔﺮ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺖ(‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴﺘﻌﺪ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ج‪ -‬اﺻﻼح ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴﺘﻌﺪ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ در ﻣﺤﻞ ﺑﺎ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﺎ ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫د‪ -‬ﭘﺬﯾﺮش ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﯽ از وﻗﻮع رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶﺗﺮ در ﻣﻮرد روشﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ اﺣﺘﻤﺎل رواﻧﮕﺮاﯾﯽ و راهﻫـﺎي ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از آن ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﻪ راﻫﻨﻤـﺎي‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ و روشﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺨﺎﻃﺮات آن )ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 525‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ‬
‫ﮐﺸﻮر( ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Seed (1976), Seed and Idriss (1982‬‬

‫‪ 6‬ﻓﺼﻞ ‪6‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪99‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ‪ -‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ‪-‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟ ﺮ اﯾﯽ‬
‫‪ -1-6‬آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﺧﺎك ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه و ﻗﺒﻞ از ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﺳﻄﺢ آن ﺗﻤﯿﺰ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﮐـﺎﻣﻼ ﺗﻤﯿـﺰ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺻﻼح ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺘﻦ و ﺳﻨﮓ در آن اﯾﺠﺎد ﮔـﺮدد‪ .‬در ﺑﺮﺧـﯽ از ﺑﺴـﺘﺮﻫﺎي ﺳـﻨﮕﯽ‬
‫)ﻧﻈﯿﺮ ﺷﯿﻞﻫﺎ(‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﻨﮓ در اﺛﺮ ﻫﻮازدﮔﯽ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﻨﮕﺒﺮداري‪ ،‬ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺳﻄﺤﯽ ﺳﻨﮓ روي آن اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻋﯿﺎر ﺳـﯿﻤﺎن ﮐـﺎﻓﯽ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﯾﺠـﺎد ﭼﺴـﺒﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-6‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺘﻦ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺘﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﻤﺎن‪ ،‬آب‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ(‪ ،‬ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﯽ و ﭘﻮزوﻻن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺮ ﻣﻔـﺎد ﻓﺼـﻞ‬
‫ﺳﻮم از آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﯾﺮان )آﺑﺎ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ و ﺳـﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺿـﻮاﺑﻂ ﻋﻤـﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-6‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺟﺮا‬
‫اﺑﻌﺎد دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري و ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ اﻧﺠﺎم ﺷـﻮد‪ .‬آﯾـﯿﻦﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺘﻦ اﯾـﺮان )آﺑـﺎ(‬
‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦرﯾﺰي )ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ(‪ ،‬ﻋﻤﻞآوري )ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ(‪ ،‬ﺟﺰﯾﯿﺎت آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي )ﻓﺼـﻞ ﻫﺸـﺘﻢ( و ﻗﺎﻟـﺐﺑﻨـﺪي‬
‫)ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ( اراﺋﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺷﺎﻟﻮده و ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﺑﯿﺶﺗـﺮ‬
‫از ‪ 2/5‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﯿﻐﻪ در دﯾﻮارﻫﺎي ﮐﻮﺗـﺎهﺗـﺮ از ‪ 2/5‬ﻣﺘـﺮ ﺑـﺎ ﯾـﮏ ﻻﯾـﻪ‬
‫آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري ﻗﺎﯾﻢ را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺎ ‪ 20‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻬﻮﻟﺖ و اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﺠـﺪد از‬
‫ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ ﻃﺮح ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﻃﺮاﺣﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4-6‬درزﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از وﻗﻮع ﺗﺮكﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ درزﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻞ ﮐﻠﯿﻪ درزﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ و اﻓﻘﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-4-6‬درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫‪ -1-1-4-6‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫درز اﻧﺒﺴﺎط ﯾﮏ درز ﺟﺪاﯾﯽ ﻗﺎﯾﻢ از ﭘﺎﯾﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل آﺛﺎر زﯾﺎنﺑﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮلﻫﺎي‬
‫ﺣﺮارﺗﯽ‪ ،‬ﻓﺼﻠﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ و ارﺗﻌﺎﺷﺎت ﻃﻮﻟﯽ ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾـﻞ ﺗﻌﺒﯿـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ درز‬
‫اﻧﺒﺴﺎط ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﺮدﺷﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺑﺮاي ﻗﻄﻊ ﯾﮑﺴﺮﮔﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻧﺎزك‪ ،‬درزﻫﺎ را در ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮاي اﻧﺒﺴﺎط ﯾﺎ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺗﻌﺒﯿـﻪ درزﻫـﺎي اﻧﺒﺴـﺎط در‬
‫ﻧﻘﺎط ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد دﯾﻮار‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻣﻘﻄﻊ و ﻧﯿﺰ ﺟﻨﺲ ﺧﺎك ﭘﯽ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﻈﻢ و ﻃﻮلﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫درز اﻧﺒﺴﺎط ﺑﯿﻦ دو ﻟﺒﻪ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻮده و آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ در ﻣﺤـﻞ درز ﻗﻄـﻊ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺣﺮﮐﺖﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺑﺎﻧﻪ در ﻣﺤﻞ درز اﻧﺒﺴﺎط ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﺸـﺮوط‬
‫ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﺠﺎور ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ )آرﻣﺎﺗﻮرﻫـﺎي ﺑﺮﺷـﯽ( در ﻣﺤـﻞﻫـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ آبﺑﻨـﺪي وﺟـﻮد دارد‪،‬‬
‫آبﺑﻨﺪي درز ﻃﺒﻖ اﺻﻮل ﺑﻨﺪ ‪ 5-4-6‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2-1-4-6‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه درز‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﻧﻘﺒﺎض اوﻟﯿﻪ و اﻧﺒﺴﺎطﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻧﺎﺷﯽ از ﺣـﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺦﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-4-6‬درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﯾﮏ درز ﻗﺎﯾﻢ در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار از ﺑﺎﻻي ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ وﻇﯿﻔـﻪ آن ﮐﻨﺘـﺮل ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪﮔﯽ‬
‫ﻃﻮﻟﯽ دﯾﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل در دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﻮﯾﻞ ﯾﺎ ﺳﻄﻮح وﺳﯿﻊ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻃﻌﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﻌﯿﻒ ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺮكﻫﺎي اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺑﺘﻦ در اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎ رخ دﻫﻨـﺪ‪ .‬از درزﻫـﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ ﻣـﯽﺗـﻮان‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﺮاي درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﯾﻨﮑـﻪ ﺗﻌﺒﯿـﻪ‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر اﻓﻘﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﯾﺠﺎد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗـﺮك‪ ،‬ﻏﯿﺮﻋﻤﻠـﯽ و ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼـﺎدي اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان روش ﻋﻤﻠـﯽ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي اﻓﻘﯽ ﻣﻤﺘﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺮكﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫و ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ درزﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺎزﻫـﺎي ﻃﺮاﺣـﯽ ﺳـﺎزه‪ ،‬ﺣﺠـﻢ ﺑـﺘﻦرﯾـﺰي در‬
‫ﻗﻄﻌﻪ اﺟﺮاﯾﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ درزﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ درزﻫـﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ در ﻓﻮاﺻـﻠﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮل ‪ 6‬ﺗﺎ ‪10‬ﻣﺘﺮ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ اﯾﻦ درزﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﺎف و ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دﯾﻮارﻫﺎي ﻃـﺮهاي ﺑﺘﻨـﯽ‪،‬‬
‫درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﻣﺘﺪاد دادن آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺷـﺎﻟﻮده اﻟﺰاﻣـﯽ ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ )‪،(1-6‬‬
‫درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻـﻮرت اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ‪ -‬اﺟﺮاﯾـﯽ و ﯾـﺎ اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ‪ -‬اﻟﻘـﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در درز اﻧﻘﺒﺎﺿـﯽ‪ -‬اﺟﺮاﯾـﯽ‬
‫ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﻗﻄﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ در درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‪ -‬اﻟﻘﺎﯾﯽ ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﻣﺪاوم اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﻣﻘﻄﻊ درز ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -3-4-6‬درز اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ‬
‫درز اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ درزﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﯿﻦ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ و ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ارﺗﻔﺎﻋﯽ دﯾﻮار ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻌﺪاد آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﮐﻢ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻌـﺪاد اﯾـﻦ‬
‫درزﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﻣﺠﺎز ﺑﺘﻦرﯾﺰي در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳـﺘﻔﺎده از ﭼﻨـﺪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﺘﻦرﯾـﺰي در ارﺗﻔـﺎع‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎﻧﻪ )ﮐﻠﯿﺪ( در درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از درز اﻓﻘﯽ ﻣﻀﺮس )زﺑﺮ( اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳﻄﻮح داراي ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ و ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮي در اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮش دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3-4-6‬درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ در دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﻣﺤﻞ درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ در اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺑﺘﻦرﯾﺰي‪ 1‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ در اﯾـﻦ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﺣﺪود ‪ 3‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺑـﺎﻻي ﻫـﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑـﺘﻦرﯾـﺰي ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻤﯿـﺰ ﺷـﺪه و ﻗﺒـﻞ از‬
‫ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻓﺸﺎر ﺟﺖ آب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻀﺮس )زﺑﺮ( درآﯾﺪ‪.‬‬
‫زﺑﺎﻧﻪ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻧﺎﻫﻤﻮار و زﺑﺮ‬
‫درز اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫وﺟﻪ ﭘﺸﺘﯽ دﯾﻮار‬ ‫وﺟﻪ ﭘﺸﺘﯽ دﯾﻮار‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫وﺟﻪ ﺟﻠﻮي دﯾﻮار درز اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‬ ‫وﺟﻪ ﺟﻠﻮي دﯾﻮار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-6‬درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ و اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫‪1- Lift‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 35‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ‬
‫درز اﻧﺒﺴﺎط )‪(E.J.‬‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻗﺎﯾﻢ )‪(C.J.‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ و اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ در دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﺧﮏ )ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ در درز(‬

‫رﻧﮓ زده ﺷﺪه‬
‫آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻗﻄﻊ ﺷﺪه‬
‫ﻣﻮاد ﭘﺮ ﮐﻨﻨﺪه درز‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ‪ :a – a‬درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫درزﮔﯿﺮ‬
‫‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺻﺎف و ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪي‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫درزﮔﯿﺮ )ﺷﯿﺎر ﺑﺮاي ﺗﻀﻌﯿﻒ ﺑﺘﻦ(‬ ‫‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ اﻟﻘﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ‪ :b – b‬اﻧﻮاع درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-6‬ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ و ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ و اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬

‫‪ -2-3-4-6‬درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﻓﻘﯽ در دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮارهﻫﺎي ﻃﺮه اي ﺑﺘﻨﯽ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دﯾﻮار ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ درز اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧـﻮع از دﯾﻮارﻫـﺎ‪،‬‬
‫درزﻫﺎي اﻓﻘﯽ اﺿﺎﻓﯽ در ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻮاﺻﻠﯽ ﺣﺪود ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻫﺮ درز ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﻣﻀﺮس ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4-4-6‬ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -5-4-6‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫ﻧﻮارﻫﺎي آب ﺑﻨﺪ در درزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮي دارﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ ﻏﯿﺮﻓﻠﺰي ﻧﻈﯿـﺮ ﻧﻮارﻫـﺎي‬
‫ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ ﯾﺎ ‪ PVC‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺮ ﻣﺸﺨﺼـﺎت آﯾـﯿﻦﻧﺎﻣـﻪ ‪ 2123‬ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ ﮐﺸـﻮر ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺟﺰﯾﯿـﺎت‬
‫آبﺑﻨﺪﻫﺎي ﺧﺎص دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 3‬و ‪ 8‬در ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ رﺟﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ -5-6‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار )ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي(‬
‫‪ -1-5-6‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺻﻮرت اﻣﮑـﺎن از ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫دﺳﺘﺮس ﻣﺤﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺎك ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﺎﺷـﺪ و ﯾـﺎ اﯾﻨﮑـﻪ ﮐﻨﺘـﺮل ﭘﺪﯾـﺪه رﮔـﺎب‪ 4‬ﻻزم ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻏﯿﺮﻣﺤﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -2-5-6‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤـﺖ ﺗـﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﯾﺦزدﮔﯽ ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﻻيدار و ﺧﺎكﻫﺎي درﺷﺖداﻧـﻪي رسدار‬
‫ﺑﻪ ﮐﻨﺪي زﻫﮑﺸﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺣﺠﻤﯽ ﻓﺼﻠﯽ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺘﺸﺎن را ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﺠﺎد ﺗﺮكﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ در رسﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺻـﻮرت ﺣﻀـﻮر‬
‫‪1- Water Stop‬‬

‫‪ -2‬آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ‪ 123‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر ‪ -‬ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺨﺎزن ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪3- Soil Backfill‬‬
‫‪4- Piping‬‬
‫آب ﺑﺎﻋﺚ اﻋﻤﺎل ﻓﺸﺎر ﮐﺎﻣﻞ ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺮ دﯾﻮار ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻓﺼﻞ آﻣﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺧـﺎك رس ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ و ﯾﺎ ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺧﺮاﺑﯽﻫﺎي زﯾﺎدي در دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮا در زﻣﺴـﺘﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﺦزده در زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺳﺎزه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ در ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮔﺮم ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮاص ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-5-6‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي و ﺗﺮاﮐﻢ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﺑـﺰرگ ﻧﺎﺷـﯽ از وزن ﻣﺘـﺮاﮐﻢ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺧﻮاص ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬در ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴـﺒﻨﺪه‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫ﺷﺪﯾﺪﺗﺮي ﺑﺮ روي ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ از ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻧﺎزك ﭘﺨﺶ و ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻗﺒﻞ از رﯾﺨﺘﻦ ﻻﯾـﻪ‬
‫ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﻮد )ﺑﻪ ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪ 101‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر‪ 1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد(‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﮐـﻪ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ از ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻋﻤﺎل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﺳﺎزه ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ از ﻏﻠﺘﮏﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﺮاي ﮐﻮﺑﯿﺪن ﺧﺎك در‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ دﯾﻮار اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﺛﺮ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك ﺑﺮ روي دﯾﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ وزن ﻣﺘﺮاﮐﻢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ )ﻏﻠﺘﮏﻫﺎ( ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﺎران‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺧﺎك ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ )آبﺑﻨﺪ( ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ درﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾـﻪ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰي‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي در ﻫﺮ دو ﺳﻤﺖ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺎوي ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-6‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪ -1-6-6‬دﻻﯾﻞ ﻟﺰوم ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ‬
‫از ﻋﻤﺪهﺗﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ ﺑـﺮاي از ﺑـﯿﻦ ﺑـﺮدن‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺿﺎﻓﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺸﺖ آب و ﻧﻔﻮذ آب ﺑﺎران ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ و ﺳـﻄﺢ ﭘﺸـﺖ دﯾـﻮار اﻋﻤـﺎل‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺣﺎﻻت ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﺑﺮاي ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﺦزدﮔـﯽ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﯾـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻮرم ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﺑﻪ ﺟـﻨﺲ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار‬
‫ﺑﺎرش‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﯾﺦ زدﮔﯽ و ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺳﻄﺤﯽ و زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﻮار‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺪم ﮐﺎرﮐﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 101‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ راه‬
‫‪ -2-6-6‬روشﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي دﻓﻊ آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ اﺷﺎره ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻻﯾﻪاي از ﺧﺎك ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ در ﺑﺎﻻي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ آب ﺑﺎران ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل زﻫﮑﺸﯽ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ ﺷﯿﺐدار داراي زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ‬
‫‪ .(3-6‬ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ ﺷﯿﺐ دار ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در اﺛﺮ ﻧﺸﺖ‬
‫آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﻧﻔﻮذ آب ﺑﺎران ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از زﻫﮑﺶ در اﻣﺘـﺪاد دﯾـﻮار ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﮐـﻢﺗـﺮي داﺷـﺘﻪ و ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﺑﺎﻋـﺚ اﻋﻤـﺎل‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮي ﺑﻪ دﯾﻮار ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ .(4-6‬درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻮﺗﺎه )ﮐﻢﺗـﺮ از ‪ 3‬ﻣﺘـﺮ( اﻓـﺰاﯾﺶ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎ‪ ،‬زﯾﺎد ﻧﺒﻮده و ﻏﺎﻟﺒﺎ روش اﺳﺘﻔﺎده از زﻫﮑﺶ در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮار ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬زﻫﮑﺶﻫﺎي در اﻣﺘﺪاد دﯾﻮار را ﻣﯽﺗـﻮان‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ درﺟﺎ )ﺷﮑﻞ ‪ (5-6‬ﯾﺎ زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪) 1‬ﺷﮑﻞ ‪ (6-6‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﻤﻖ ﯾﺨﺒﻨﺪان وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑـﺶ ﺷـﮑﻞ )‪ (7-6‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه )رﯾﺰداﻧﻪ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯿﺰان رﻃﻮﺑـﺖ ﺧـﺎك و‬
‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮردﮔﯽ و ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺗﻮرم ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷـﮑﻞ )‪ (8-6‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫روشﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ در ﺑﻨﺪ ‪ 4-7‬ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‬ ‫آبرو‬
‫ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ‬
‫زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-6‬ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺸﯽ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺮد ﺷﺪن زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮار ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ‬
‫زﻫﮑﺶﻫﺎ ﺑﺮاي زﻫﮑﺶ ﺷﯿﺒﺪار ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻣﮑﺎن وارد آﻣﺪن ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ زﻫﮑﺶ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﻮﺑﯿﺪن ﺧﺎك و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻟﻐﺰش در اﻣﺘﺪاد ﺻﻔﺤﻪ زﻫﮑﺶ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫زﻫﮑﺶ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر روي ﺳﻄﺢ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﻧﺸﺖ داﺋﻤﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺷﺮاﯾﻂ زﻫﮑﺸﯽ داﺋﻢ )زﻫﮑﺶ ﻗﺎﯾﻢ(‬

‫ﻧﻔﻮذ آب ﺳﻄﺤﯽ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫زﻫﮑﺶ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ در ﻓﺸﺎر آب روي‬

‫ﺳﻄﺢ ﮔﯿﺴﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫‪U‬‬ ‫ﻧﻔﻮذ آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ب‪ -‬ﻧﻔﻮذ آب ﺳﻄﺤﯽ )زﻫﮑﺶ ﻗﺎﯾﻢ(‬
‫ﻧﻔﻮذ آب ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﻓﺸﺎر آب روي ﺳﻄﺢ‬

‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‬
‫زﻫﮑﺶ‬
‫ج‪ -‬ﻧﻔﻮذ آب ﺳﻄﺤﯽ )زﻫﮑﺶ ﺷﯿﺒﺪار(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-6‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ زﻫﮑﺶ ﺑﺮ روي اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﺷﯿﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر زﻫﮑﺸﯽ ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﺧﻂ ﺧﺎﮐﺒﺮداري‬
‫ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ از ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ ﺗﻤﯿﺰ‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي ﻋﺎدي‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﻦ ﺗﻤﯿﺰ‬
‫ﺷﻦ درﺷﺖ ﺗﻤﯿﺰ‬ ‫زﻫﮑﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ زﯾﺮﯾﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-6‬ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺶ ﻣﺠﺎور دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‬
‫‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺗﻮﮔﺬاري زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭘﺸﺖ ﻫﺴﺘﻪ‬
‫زﻫﮑﺸﯽ ﻫﺴﺘﻪ از ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻪ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺸﺒﮏ ‪ 15‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮي‬
‫‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺗﻮﮔﺬاري زﻫﮑﺶ‬

‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺷﺪه دور ﻟﻮﻟﻪ‬
‫و ﻫﺴﺘﻪ زﻫﮑﺶ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ ﻗﺎﯾﻢ )در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮار(‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻧﻔﻮذ ﯾﺨﺒﻨﺪان‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﺎدي‬
‫ﻻﯾﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ‬

‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﻤﯿﺰ‬
‫و ﯾﺎ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫‪GW,GP,‬‬
‫‪SW,SP‬‬
‫زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻧﻔﻮذ ﯾﺨﺒﻨﺪان در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي رﺳﯽ )زﻫﮑﺸﯽ داﺋﻢ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي رﺳﯽ‬
‫‪ -3-6-6‬زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺨﻠﯿﻪ آب از ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﯾـﻞ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﯾـﮏ آﺑـﺮو‪ ،‬ﮐﺎﻧـﺎل ﯾـﺎ ﺧﺮوﺟـﯽ دﯾﮕـﺮ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺪه زﻫﮑﺸﯽ را از ﺧﻮد ﻋﺒﻮر دﻫـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ داراي ﺷـﯿﺐ‬
‫ﻃﻮﻟﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﻦ رﺳﻮﺑﺎت از داﺧﻞ زﻫﮑﺶ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .1‬ﺑﺮاي ﺣـﺪاﻗﻞ ﮐـﺮدن‬
‫ﻣﺴﺪودﺷﺪﮔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻮراخﻫﺎﯾﯽ در ﻧﯿﻤﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﯾﻢ زﻫﮑﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ ،‬درﯾﭽﻪﻫـﺎي ﺑﺎزدﯾـﺪ )ﺷـﮑﻞ ‪ (9-6‬ﺑﺎﯾـﺪ در‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺮاي ﺧﻢﻫﺎي ﺗﻨﺪ و وروديﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺖ ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎ و ﺗﻤﯿـﺰ ﮐـﺮدن ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﺗﻌﺒﯿـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫اﻧﺘﻬﺎي زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺷﯿﺮ ﯾﮑﻄﺮﻓـﻪ ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از ﭘـﺲ زدن آب در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد )ﺷـﮑﻞ ‪.(10-6‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺷﯿﺮ ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺎوي در ﭘﻮش ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزدﯾﺪ و ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ورق ﭘﻮﺷﺸﯽ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ زﻫﮑﺶ اﺻﻠﯽ‬
‫ﻣﯿﻠﻪ ﻣﺤﺎﻓﻆ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﮐﻨﮕﺮهدار‬
‫ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻨﯽ‬
‫زﻫﮑﺶ اﺻﻠﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-6‬درﯾﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎزدﯾﺪ ﺑﺮاي زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ‪15‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﯿﺐ در ﺣﺪود ‪ 0/15‬درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﯿﺮ ﯾﮏﻃﺮﻓﻪ‬
‫دﯾﻮار ﭼﺎﻫﮏ ﺑﺎزدﯾﺪ‬ ‫ورق آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻨﯽ‬ ‫واﺷﺮ اﻻﺳﺘﯿﮑﯽ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ زﻫﮑﺶ ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-6‬ﺷﯿﺮ ﯾﮏﻃﺮﻓﻪ در اﻧﺘﻬﺎي زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ‬
‫‪1‬‬
‫‪ -4-6-6‬ﺳﻮراخ زﻫﮑﺶ‬
‫ﺳﻮراخ زﻫﮑﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 7/5‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺮﺿﯽ در داﺧﻞ ﺗﯿﻐـﻪ دﯾـﻮار ﻗـﺮار داده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻣﺴﺪود ﺷﺪن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي زﻫﮑﺶ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ در ورودي ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮده ﺷﻨﯽ ﯾﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻮراخ زﻫﮑﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﯾﻢ و اﻓﻘﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫درﺣﺪود ‪ 3‬ﻣﺘﺮ‬
‫درﺣﺪود ‪ 3‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ‬
‫ﺷﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-6‬ﺳﻮراخﻫﺎي زﻫﮑﺶ دﯾﻮار‬
‫)ﺑﺎرﺑﺎﮐﺎن( ‪1- Weepholes‬‬

‫‪ -5-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻻﯾﻪاي اﺳﺖ از ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ داﻧﻪاي ﯾﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﺣﺮﮐـﺖ و ﺟـﺪاﯾﯽ ذرات‬
‫ﺧﺎك در اﺛﺮ ﺟﺮﯾﺎن زه آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻫﮑﺶﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺮوج آزاداﻧﻪ آب ﺑﺪون ورود ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﻣﻌﯿﺎر ﭘﺎﯾﺪاري ﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل رﮔﺎب ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺴﺒﺖ اﻧﺪازه داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه و ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت رواﺑﻂ ‪ 1-6‬و ‪ 2-6‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪D15F‬‬
‫‪5‬‬ ‫)‪(1-6‬‬
‫‪D85B‬‬
‫)ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺎﯾﺪاري(‬
‫‪D50F‬‬
‫‪ 25‬‬ ‫)‪(2-6‬‬
‫‪D50B‬‬
‫ﮐﻪ در رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ‪:‬‬

‫‪  D15F‬ﻗﻄﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ در ﻧﻘﻄﻪ ‪ %15‬ﻋﺒﻮري‬
‫‪  D85B‬ﻗﻄﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه در ﻧﻘﻄﻪ ‪ %85‬ﻋﺒﻮري‬
‫‪  D50F‬ﻗﻄﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ در ﻧﻘﻄﻪ ‪ %50‬ﻋﺒﻮري‬
‫‪  D50B‬ﻗﻄﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه در ﻧﻘﻄﻪ ‪ %50‬ﻋﺒﻮري‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻦﮐﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺸـﺘﻪرﯾـﺰي‪ ،‬آب را ﺑﻬﺘـﺮ از ﺧـﻮد ﻋﺒـﻮر ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺷـﺮط‬
‫ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪D15F‬‬
‫‪5‬‬ ‫)ﺷﺮط ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي(‬ ‫)‪(3-6‬‬
‫‪D15B‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﻮراﺧﺪار در زﻫﮑﺶ ﻃﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺿﻮاﺑﻂ زﯾﺮ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي داﯾﺮه‬
‫‪D50F‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﺳﻮراخ‬
‫)‪(4-6‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮاي ﺳﻮراخﻫﺎي ﻟﻮﺑﯿﺎﯾﯽ‬

‫‪D50F‬‬
‫‪ 1.2‬‬
‫ﻋﺮض ﺳﻮراخ‬
‫)‪(5-6‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺪاري و ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي را ارﺿﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬وﻟـﯽ ﺑـﺮاي اﻗﻨـﺎع ﺿـﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮراخﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ رﯾﺰداﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻻزم اﺳﺖ از ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎي ﻻﯾﻪﻻﯾﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﻣـﯽﺗـﻮان‬
‫ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻻﯾﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ را ﺑﺎ ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -6-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ زﻫﮑﺶﻫﺎ‬
‫زﻫﮑﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺮﯾﺎن ﻃﺮح را ﺑﻪ ﻃﻮر آزاد و ﺑﺪون ﺣﺮﮐـﺖ ذرات ﺧـﺎك از ﺧـﻮد ﻋﺒـﻮر دﻫـﺪ‪ .‬ﻻﯾـﻪﻫـﺎي زﻫﮑـﺶ را‬
‫ﻣﯽﺗﻮان از ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ ﯾﺎ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ )ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺧﺎص( ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺟﺮﯾﺎن ﻃـﺮح را ﻣـﯽﺗـﻮان از‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬در ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺎك ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻤﮕﻦ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪nf‬‬
‫‪qb  k b h‬‬ ‫)‪(6-6‬‬
‫‪nd‬‬
‫‪ = q b‬ﻣﻘﺪار ﺑﺪه ﻋﺒﻮري از ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ در واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار‬
‫‪ = k b‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ = h‬ارﺗﻔﺎع ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪ = n f‬ﺗﻌﺪاد ﺧﻄﻮط ﺟﺮﯾﺎن در ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫‪ = n d‬ﺗﻌﺪاد ﺧﻄﻮط ﻫﻢﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ در ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز زﻫﮑﺶ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪qd‬‬
‫‪kd ‬‬ ‫)‪(7-6‬‬
‫‪id Ad‬‬
‫‪ = k d‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻻزم ﺑﺮاي زﻫﮑﺶ‬
‫‪ = qd‬ﻣﻘﺪار ﺑﺪه ﻋﺒﻮري از ﻻﯾﻪ زﻫﮑﺸﯽ ﯾﺎ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ در واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار‬
‫‪ = id‬ﮔﺮادﯾﺎن ﺟﺮﯾﺎن )ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ( در زﻫﮑﺶ )ﺑﺮاي زﻫﮑﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺴـﺎوي ‪ 1‬و ﺑـﺮاي زﻫﮑـﺶ ﺷـﯿﺐدار ﻣﺴـﺎوي‬
‫ﺷﯿﺐ زﻫﮑﺶ(‬
‫‪ = A d‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن در زﻫﮑﺶ‬
‫ﻧﺸﺖ در ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖداﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﺷﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺑﺎﯾـﺪ ﺿـﺮﯾﺐ ﮐـﺎﻫﺶ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (12-6‬اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﺰان ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي در ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ از ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﻧﻈـﺮي ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫در زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي داﺧﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﮐـﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿـﺰان‬
‫ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮ روي دﯾﻮار درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫اﻧﺪازه ﻣﻮﺛﺮ )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪0/9‬‬ ‫‪0/6‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي واﻗﻌﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮي )‪(C‬‬
‫‪0/8‬‬
‫‪1/25‬‬
‫‪0/7‬‬
‫‪2/5‬‬
‫‪0/6‬‬
‫‪3/8‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪7/5‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪0/3‬‬ ‫‪12/5‬‬
‫‪19‬‬
‫‪0/2‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪125‬‬
‫‪0/1‬‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ آﺷﻔﺘﮕﯽ )ﮐﺎﻣﻞ(‬
‫‪0‬‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ )‪(i‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-6‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ در ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖ داﻧﻪ ﺑﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه در اﺛﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻼﻃﻢ‬
‫‪ -7-6-6‬ﺿﻮاﺑﻂ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪ -1-7-6-6‬ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم رﯾﺨﺘﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ زﻫﮑﺶ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ در داﻧﻪﻫﺎ ﺟﺪاﯾﯽ‪ 1‬ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﺪ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ داﻧﻪﻫﺎ دﭼﺎر آﻟـﻮدﮔﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺟـﺪاﯾﯽ‬
‫داﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﻫﻢ ﺧﻮردن ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي و ﭘﺎﯾﺪاري ﻣﺼﺎﻟﺢ زﻫﮑﺶ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺣﯿﻦ اﺟﺮا‪ ،‬آﻟﻮده ﺷﺪن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻣﻀﺮ در اﺛﺮ آب ﮔﻞآﻟﻮد‪ ،‬ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر و ‪ ...‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺳﻮراخﻫﺎ و‬
‫ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺧﺎﻟﯽ در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﺪه و ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم زﻫﮑﺸﯽ ﺻﺤﯿﺢ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﯾﺎ زﻫﮑﺸﯽ داراي ﻣﻮاد ﻣﻀـﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ آنﻫﺎ را ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮي ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﺳﯿﻤﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻗﺮار داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-7-6-6‬زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺮﮐﺐ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﻮﺑﯿﺪن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﺻﯽ رﻋﺎﯾﺖ ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﻮﺑﯿﺪن و ﺗﺮاﮐﻢ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺑﺎﻋﺚ ﺧـﺮد‬
‫ﺷﺪن زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي داﺧﻞ ﺻﻔﺤﻪ آن ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﯾـﻦ زﻫﮑـﺶﻫـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي و ﮐﻮﺑﯿﺪن ﺧﺎك ﻧﺰدﯾﮏ زﻫﮑﺶﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌﻪ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻋﻤﻠـﯽ‬
‫‪1- Segregation‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺮاﮐﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از ﺳـﻨﮓ ﺷﮑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻻﯾﻪاي از ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ زﻫﮑﺶ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ آﺳﯿﺐﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮاﮐﻢ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-7-6-6‬زﻫﮑﺶﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ‬
‫ﯾﮏ اﺗﺼﺎل ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ ﻃـﻮﻟﯽ را ﻣﺨﺘـﻞ ﺳـﺎزد‪ .‬در ﻫﻨﮕـﺎم ﮐﻮﺑﯿـﺪن و ﻣﺘـﺮاﮐﻢ‬
‫ﮐﺮدن ﺧﺎك در ﺑﺎﻻي زﻫﮑﺶ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﻻزم را ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎزﺷﺪن اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و داﺧﻞ ﺷﺪن ﺧﺎك ﺑﻪ درون ﻟﻮﻟﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺪاﻗﻞ ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﯾﺪ دﻗـﺖ ﻧﻤـﻮد ﺗـﺎ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ زﯾﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -7-6‬دﻻﯾﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ دو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻣﺎري در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ در ﺷﮑﻞ )‪ (13-6‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده از رس ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﯾﺎ زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﻋﺚ ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﺧﺮاﺑﯽﻫﺎي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻌﺎد ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد و ﯾﺎ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻏﻠﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪%25‬‬ ‫‪%33‬‬
‫در اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻧﻤﯽﮔﻨﺠﺪ‬ ‫‪%3‬‬

‫‪%10‬‬
‫اﺟﺮاي ﮐﻢدﻗﺖ‬ ‫‪%10‬‬ ‫‪%19‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﺳﺎزهاي‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي ﻏﻠﻂ‬ ‫ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار‬
‫اﻟﻒ‪ -‬دﻻﯾﻞ ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‪ :‬ﻧﺎﺷﻨﺎس‬ ‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‪ :‬رس‬

‫ﭘﯽ‪ :‬ﻧﺎﺷﻨﺎس‬ ‫ﭘﯽ‪ :‬رس‬
‫‪%24‬‬
‫‪%43‬‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‪ :‬رس‬ ‫‪%8‬‬
‫ﭘﯽ‪ :‬ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺷﻦ و ﺳﻨﮓ‬
‫‪%8‬‬
‫‪%17‬‬
‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‪ :‬ﻧﺎﺷﻨﺎس‬
‫ﭘﯽ‪ :‬رس‬ ‫ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي‪ :‬ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺷﻦ‬
‫ﭘﯽ‪ :‬رس‬
‫ب‪ -‬ﻧﻮع ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي و ﺧﺎك ﭘﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-6‬دﻻﯾﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪7‬ﻓﺼﻞ ‪7‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪117‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ‪ -‬دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ‬
‫‪ -1-7‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻠﯽ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻫﺪاﯾﺖ رواﻧﺎب و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﮔﺴﺘﺮش ﺳﯿﻞ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣـﻮرد ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬دﯾـﻮار‬
‫ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺳﯿﻼب در ﯾﮏ وﺟﻪ و ﻓﺸﺎر ﺧﺎك و آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺮ وﺟﻪ دﯾﮕـﺮ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ ﺑﻪ دو ﻧﻮع اﺻﻠﯽ رودﺧﺎﻧﻪاي و ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪﻫﺎي رودﺧﺎﻧـﻪاي ﮐـﻪ در ﻃـﻮل‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ از ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺴﯿﻞ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﺳﯿﻼب‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از ورود ﺳـﯿﻞ ﺑـﻪ اراﺿـﯽ ﮐﺸـﺎورزي و‬
‫ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت از ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺗﺮاز ﺳﯿﻼب ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﮐﻨﺎر درﯾﺎﻫﺎ اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎرﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎﻻ آﻣﺪن آب در اﺛﺮ ﻣﻮج‪ ،‬ﺿﺮﺑﺎت ﻣﻮج و ﯾـﺎ ﺟـﺰر و ﻣـﺪ‬
‫درﯾﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﻮاج ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ داﺷﺘﻪ و در ﻣﺪت ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﺑﺮ ﺳﺎزه اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺧﻼل ﻃﻮﻓﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد و ﺷﺪت ﺑﺮﺧﻮرد اﻣﻮاج‪ ،‬اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري از دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ و ﺷﺮﯾﺎنﻫﺎي ﺣﯿـﺎﺗﯽ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ‬
‫آنﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺟﺰﯾﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬از ﻋﻤﻠﮑﺮد رﺿﺎﯾﺖﺑﺨـﺶ دﯾﻮارﻫـﺎ‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-7‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪ -1-2-7‬ﺗﺮاز ﺳﯿﻼب ﻃﺮح‬
‫‪ -1‬در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت ﻻزم ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺗـﺮاز ﺳـﯿﻼب ﻃـﺮح ﺑﺎﯾـﺪ از اﺳـﻨﺎد و اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﮑﯽ ﭘﺮوژه ﺟﻤﻊآوري ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﻪ در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارهﻫـﺎي ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ‬
‫رودﺧﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪارك ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﺸـﺎﻫﺪات و ﯾـﺎ‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻧﺠﺎم ﺷـﺒﯿﻪﺳـﺎزي و ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اﺛـﺮ‬
‫ﻣﻮج درﯾﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد و ﯾﺎ ﺳﺮرﯾﺰ ﻣﻮج از روي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ آب ﺷﺴـﺘﮕﯽ‬
‫ﺷﺪﯾﺪي در ﻧﺰدﯾﮑﯽ وﺟﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه دﯾﻮار ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻮج در ﻓﺼﻞ ﺳﻮم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﺮوﻓﯿﻞ ﺳﻄﺢ آب و ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺪه ﺳﯿﻼب ﻃﺮح ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻒ رودﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺳﺎﺣﻞ در اﺛﺮ رﺳﻮبﮔﺬاري ﯾﺎ آب ﺷﺴﺘﮕﯽ و رﺷـﺪ ﯾـﺎ‬
‫از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻣﻮاج و ارﺗﻔﺎع آنﻫﺎ‪.‬‬
‫ج‪ -‬وﺟﻮد ﻧﺨﺎﻟﻪ‪ ،‬ﯾﺦ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد زاﯾﺪ‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺷﯿﺐ ﻋﺮﺿﯽ ﺳﻄﺢ آب ﻧﺎﺷﯽ از ورود ﯾﺎ ﺧﺮوج ﺟﺮﯾﺎن از ﮐﺎﻧﺎل ﯾﺎ اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺑـﯿﻦ ﺟﺮﯾـﺎن آب در‬
‫ﮐﺎﻧﺎل و ﮐﻨﺎره ﺳﺎﺣﻞ‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﻧﯿﻢرخ ﻋﺮﺿﯽ ﮐﺎﻧﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ‪ 1‬و ﯾﺎ ﭘﯿﭽﺎن‪ 2‬ﺑﻮدن رودﺧﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫و‪ -‬اﻓﺖ اﻧﺮژي آب ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﯽ و ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ و ﻣﺤﻞ ﭘﯿﭻﻫﺎ‪.‬‬
‫ز‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ در ﺳﯿﻼب ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺣﻮزه آﺑﺮﯾﺰ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪.‬‬
‫‪ -2-2-7‬ارﺗﻔﺎع آزاد‬
‫ارﺗﻔﺎع آزاد‪ ،‬ارﺗﻔﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻي ﺗﺮاز ﺳﯿﻼب ﯾﺎ ﻣﻮج ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫـﺪف از ﻣﻨﻈـﻮر ﮐـﺮدن ارﺗﻔـﺎع آزاد‪،‬‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه ﺳﻄﺢ آب اﺳﺖ‪ .‬دﻻﯾﻞ اﻧﺘﺨﺎب ارﺗﻔـﺎع آزاد ﺑـﻪ ﺷـﺮح زﯾـﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﻔﺎع آزاد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪4‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻋﺪم ﺳﺮرﯾﺰ آب‪ 3‬در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﮐﻢﺗﺮ‬
‫ب‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﻮج ﺳﺮرﯾﺰﺷﺪه‬
‫ج‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺻﻠﯽ ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺟﻤﻊآوري رﺳﻮﺑﺎت در ﭘﺎي دﯾﻮار‬
‫‪ -2‬ارﺗﻔﺎع آزاد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻧﺸﺪهاي اﺳﺖ ﮐـﻪ در ﻧﯿﻤـﺮخ آب رخ ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣـﺎ اﯾـﻦ‬
‫ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﯾﺎ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻏﯿﺮﻣﻨﻈﻢ و ﮐﻤﯿﺖﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒـﻮدن ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻧﻤـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻣﮑﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪي ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﺗﺎﻣﯿﻦ ارﺗﻔﺎع آزاد ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬ﻋﻮاﻣـﻞ‬
‫اﺻﻠﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻧﯿﻤﺮخ آب‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻤﯿﺖﭘﺬﯾﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﺛﺮي در ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع آزاد ﻧﺪارﻧـﺪ و در‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮاز ﺳﯿﻼب ﻃﺮح ﺑﻪﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺸﺴﺖ و ﭼﺮﺧﺶ دﯾﻮارهي ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ دﯾﻮار ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه در ﻃﺮاﺣﯽ ارﺗﻔﺎع آزاد ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻃﺮاﺣﯽ ارﺗﻔﺎع آزاد ﺑﺎﯾﺪ در ﺧﻼل ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ 5‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و اﻧﺘﺨـﺎب آن ﻧﺒﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪) 6‬ﺗﻬﯿﻪ ﺟﺰﯾﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ( واﮔﺬار ﺷﻮد‪ .‬ﻣﯿﺰان دﻗـﺖ در ﺗﻌﯿـﯿﻦ ارﺗﻔـﺎع آزاد در ﻫـﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬
‫‪1- Braid‬‬
‫‪2- Meander‬‬
‫‪3- Overtopping‬‬
‫‪4- Least Hazardous‬‬
‫‪5- Concept Design‬‬
‫‪6- Detailed Design Phase‬‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﻧﺘﺨﺎب ارﺗﻔﺎع آزاد ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﻞ ﻃﺮح دارد‪ .‬در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ‪ ،‬اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ارﺗﻔﺎع آزاد ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﭘﯿﺶ ﻓﺮض ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ راﺳـﺘﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗﺨﻤـﯿﻦ‬
‫اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ زﻣﯿﻦﻫـﺎي ﮐﺸـﺎورزي و ارﺗﻔـﺎع ‪1000‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮ ﺑـﺮاي دﯾـﻮار‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﺪد ﭘﯿﺶﻓـﺮض ﻧﯿـﺰ اﺻـﻼح و ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در ﻣﻌﺮض ﻣﻮجﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻧﺸﮑﺴﺘﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارﺗﻔـﺎع آزاد ﺑـﺮ ﭘﺎﯾـﻪ ﻣﯿـﺰان‬
‫ﺳﺮرﯾﺰ ﻣﺠﺎز از روي دﯾﻮار ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺳﺮرﯾﺰ ﻣﻮج از روي دﯾﻮار ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬
‫آبﺷﺴﺘﮕﯽ ﺳﻤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه دﯾﻮار )ﭘﻨﺠﻪ( ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ آبﺷﺴﺘﮕﯽ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ اﺟـﺮاي‬
‫ﯾﮏ روﺳﺎزي ﺻﻠﺐ و ﻣﻘﺎوم ﺑﺎ ﻋﺮض ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻣﺘﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-2-7‬ﺣﺎﻻت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر آب ﺑﺮ روي دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-7‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ‬
‫‪ -1-3-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﮐﻠﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ رودﺧﺎﻧﻪاي و ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺮﻧﺸﺖ‪) 1‬ﺟﺮﯾﺎن زه در ﭘﯽ دﯾﻮار(‪ ،‬ﻧﺸﺖ در اﻃﺮاف و اﻧﺘﻬـﺎي‬
‫دﯾﻮار‪ 2‬و ﻧﺸﺖ از ﻣﯿﺎن ﺟﺴﻢ دﯾﻮار‪ 3‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺻﻠﯽ در ﻃﺮح دﯾـﻮارﻫـﺎي ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺖ ﮐﻨﺘﺮلﻧﺸﺪه ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳـﺖ )ﺑـﺮﮐﻨﺶ( در زﯾـﺮ دﯾـﻮار و ﮐـﺎﻫﺶ ﺿـﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨـﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻨﻔﺬي در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ و در ﺣﻮاﻟﯽ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ژﺋـﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ و ﺗﻮرم ﺧﺎك را در ﭘﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺸﺖ در ﭘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ داراي ﭼﻨـﺎن ﺳـﺮﻋﺘﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﯿﺮﭼﺴﺒﻨﺪه ﭘﯽ و اﯾﺠﺎد رﮔﺎب‪ 4‬ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﺰﯾﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﺗـﺎ ﻓﺸـﺎر ﻧﺸـﺖ و‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ آن در ﺧﺎك در ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺸﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺷـﺪه ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﺑـﺰرگ‬
‫ﺑﻮدن ﻣﻘﺪارش‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺧﻄﺮ ﺟﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺴـﮑﻮﻧﯽ اﺣـﺪاث ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫‪1- Under seepage‬‬

‫‪2- Around Seepage‬‬
‫‪3- Through Seepage‬‬
‫‪4- Piping‬‬
‫ﻧﺸﺖ آب از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻤﭗ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮔﺮدد‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺪه ﻧﺸﺖ آب در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﮐﻮﭼـﮏ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧـﺪرت ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﺰﯾﯿﺎﺗﯽ ﺧﺎص ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار آب ﻧﺸﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ در ﭘﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (1-7‬از ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‪) 1‬ﺳﭙﺮ ﻓـﻮﻻدي ﯾـﺎ ﺑﺘﻨـﯽ( و زﻫﮑـﺶ‬
‫ﭘﻨﺠﻪ‪ 2‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ در اﻃﺮاف دﯾـﻮار‪ ،‬از ﻃﺮﯾـﻖ ﺳـﺎﺧﺖ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ اﻧﺘﻬـﺎﯾﯽ‪ 3‬و آبﺑﻨـﺪ ﻧﻤـﻮدن آن ﺻـﻮرت‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺰﯾﯿﺎت آن در ﺑﻨﺪ ‪ 6-7‬اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ از ﻣﯿﺎن ﺟﺴﻢ دﯾﻮار از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺼﺐ ﻻﺳـﺘﯿﮏﻫـﺎي آبﺑﻨـﺪ‬
‫در درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﯾﺎ اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 7-7‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-3-7‬ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار )زﯾﺮﻧﺸﺖ(‬
‫ﮔﺎﻫﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ روي ﻧﻮﻋﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ آﺑﺮﻓﺘﯽ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در آن‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟـﻪ در‬
‫زﯾﺮ ﻻﯾﻪاي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﺘﺼـﻞ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﻻﯾـﻪاي ﺑـﻮدن‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ آﺑﺮﻓﺘﯽ‪ ،‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي آنﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد اﻓﻖ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺰرگﺗﺮ از اﻣﺘﺪاد ﻗﺎﯾﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع اﯾـﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ وﻗﻮع ﭘﺪﯾﺪه ﻧﺸﺖ و ﺟﺮﯾﺎن آب از زﯾﺮ دﯾﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺮ ﺧﺎك ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ اﺟﺮا ﺷـﻮد )ﮐـﻪ در‬
‫اﮐﺜﺮ ﻣﻮاﻗﻊ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ( اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﺑﺮاي ﻗﻄﻊ زﯾﺮﻧﺸﺖ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺠﺎم زﻫﮑﺸﯽ ﺟﺮﯾﺎن آب در ﭘﻨﺠـﻪ دﯾـﻮار‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺪﻧﻪ دﯾﻮار‬
‫ﺧﻂ زﻣﯿﻦ‬
‫زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﭘﺎﺷﻨﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﻋﺮض ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬ ‫‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺸﺒﮏ ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي در ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-7‬روش ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮﻧﺸﺖ‬
‫‪1- Cutoff Wall‬‬

‫‪2- Toe Drain‬‬
‫‪3- Levee‬‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺸﺖ در زﯾﺮ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‪ 1‬ﺧﺮوﺟﯽ در ﻟﺒﻪ ﭘﻨﺠﻪ دﯾـﻮار ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ ﯾـﺎ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آن ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ )ﺑﯿﻦ ‪ 0/8‬ﺗﺎ ‪ (1/0‬ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ در ﺟﻬﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن‪ ،‬ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪوﻟﯿﮑﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﻌﺎدل ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 0/8‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﯿﺐ‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻟﺒﻪ ﭘﻨﺠﻪ از اﯾﻦ ﻣﻘﺪار‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮ ﻧﺸﺖ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﯿﺐ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺬﮐﻮر ﺑـﺎ ﻫـﺪف ارزﯾـﺎﺑﯽ‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺧﺎص اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫دو ﻻﯾﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺗﺤﻠﯿـﻞ اﯾـﻦ ﻣﺴـﺎﻟﻪ در ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺻﻮل ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮏ و ﻧﺸﺖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫روش ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮﻧﺸﺖ روش ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدي ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ اﻟﮕﻮ و ﺷﮑﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ وﯾـﮋه‬
‫ﻣﺤﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاص ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺧﺎك زﯾﺮ دﯾﻮار‪ ،‬اﻣﺘﺪاد ﺟﺮﯾﺎن ﻧﺸﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺎﯾﻞ اﺟﺮاﯾﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﺴـﺘﮕﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬در‬
‫ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﻞ‪ -‬ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻏﯿﺮﻫﻤﮕﻦ ﺑﻮدن ﺧﺎك ﻣﺤﻞ و ﻻﯾﻪﺑﻨﺪي ﺧﺎك زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‪ -‬ﭘﯿﭽﯿـﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي دﻗﯿﻖ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻄﻮط ﺟﺮﯾﺎن ﯾﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺟﺰاي ﻣﺤﺪود ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘـﺎرهاي از اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮﻧﺸﺖ در اداﻣﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -3-3-7‬ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫اﺟﺮاي دﯾﻮاره آبﺑﻨﺪ در زﯾﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ وارد ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﮔﺮدد‪ ،‬ﯾﮑﯽ از راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﻔﯿﺪ ﺟﻬـﺖ ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫زه ﺟﺮﯾﺎن در زﯾﺮ دﯾﻮار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮاﻧﺸﻪ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﺸـﻪ ﭘﺮﺷـﺪه ﺑـﺎ‬
‫ﮔﻞ ﺑﻨﺘﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺘﻨﯽ در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگﺗﺮ و ﯾﺎ ﺳﭙﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در زﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮده آب ﺑﻨﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﻧﺘﻬﺎي ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳـﺎس ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﻧﺸـﺖ ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﻘﺪر ﻋﻤﯿﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾـﺎن آب در ﺧـﺎك ﭘـﯽ ﻣﺸـﻬﻮد ﮔـﺮدد‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﭘﺮدهﻫﺎي آبﺑﻨﺪ ﮐﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮدهﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﺒﺎدل‬
‫ﻋﺎدي ﺟﺮﯾﺎن آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﻔﺮه زﯾﺮ ﺳﻄﺤﯽ و ﺟﺮﯾﺎن رودﺧﺎﻧﻪ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻏﯿﺮﺳﯿﻼﺑﯽ ﺷﺪه و ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣـﻮاردي ﮐـﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺎﻣﻊ ﻫﯿﺪروﻟﻮژي در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪) ،‬ﺗـﺎ ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﭼﺮﺧـﻪ ﺟﺮﯾـﺎن آب ﺧﻠـﻞ اﯾﺠـﺎد‬
‫ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ( ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮع و ﻋﻤﻖ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺸﺖ و ﺷﺮاﯾﻂ واﻗﻌﯽ ﻣﺤﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳـﭙﺮﻫﺎي ﻓـﻮﻻدي ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﻋـﺪم‬
‫درزﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺤﻞ ﻗﻔﻞ و ﺑﺴﺖ ﻟﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﺣـﺎل در ﮐـﺎﻫﺶ ﮔﺮادﯾـﺎن ﻫﯿـﺪروﻟﯿﮑﯽ و‬
‫‪1- Gradient‬‬
‫‪2- Cutoff Wall‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺪﯾﺪه رﮔﺎب در ﭘﻨﺠﻪ ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي اﺣﺪاث ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي درﺷﺖ داﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﺛﺮ آن در ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺮ ﺧﺎك درﺷﺖ داﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ‪ 50‬درﺻـﺪ ﻧﯿـﺰ ﻣـﯽرﺳـﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳـﯿﻢ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻓﺮض ارﺗﻔﺎع ﮐﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر در ﻧﻘﻄﻪ ‪ B‬در وﺟﻪ ﺑﯿﺮون ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ )وﺟﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﺸﺪه( اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد و از اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺟﺮﯾﺎن آب در ﺧﺎك در ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ ‪ AB‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﮔﺮدد )ﺷﮑﻞ‬
‫‪ .(2-7‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر در ﻧﻘﻄﻪ ’‪ B‬در ﺳﻤﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 50‬درﺻﺪ اﺧـﺘﻼف ارﺗﻔـﺎع ﻓﺸـﺎر در دو‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﺷﻨﻪ و ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار )ﻧﻘﻄﻪ ‪ B‬و ﻧﻘﻄﻪ ‪ (C‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪A‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﺒﻨﺎ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-7‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﺎ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫‪ = ELA‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ در ﻧﻘﻄﻪ ‪B‬‬
‫‪ = ELA  EL B‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر در ﻧﻘﻄﻪ ‪B‬‬
‫]) ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎردرﻧﻘﻄﻪ‪) - (C‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎردرﻧﻘﻄﻪ ‪ = (EL A  ELB )  0.5 [(B‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر در ﻧﻘﻄﻪ ’‪B‬‬
‫‪DC‬‬
‫[ ‪ = ELD ‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ در ﻧﻘﻄﻪ‪C‬‬ ‫) ‪](ELA  ELD‬‬
‫‪DCB‬‬
‫‪ - ELC‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ در ﻧﻘﻄﻪ‪ = C‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر در ﻧﻘﻄﻪ‪C‬‬
‫اﺛﺮ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ از ﻧﻮع ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪه در ﻣـﻮاردي ﺑـﯿﺶ از ‪50‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدن آن در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وﺟـﻮد ﺗﺠﺮﺑـﻪﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﺑﻪ و ﻣـﺪارك ﮐـﺎﻓﯽ ﺻـﻮرت ﮔﯿـﺮد‪ .‬اﺛـﺮ‬
‫ﭘﺮدهﻫﺎي آبﺑﻨﺪ در ﺧﺎكﻫﺎي رﯾﺰداﻧﻪ ﮐﻢﺗﺮ از ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖ داﻧﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﺼـﺎﻟﺢ رﯾﺰداﻧـﻪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ وﻗﻮع ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ ﯾﺎ ﺟﺪاﯾﯽ ﺧﺎك از ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -4-3-7‬زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺧﺸﮑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ ﻣﺸـﺎﺑﻪ آﻧﭽـﻪ در ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪ (1-7‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧـﻮع زﻫﮑـﺶ در ﻣـﻮرد دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﺎﺣﻠﯽ ﺑـﺎ ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﻧﺸـﺖ ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع زﻫﮑﺶ ﮐﻪ در ﻟﺒﻪ ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﻮازات آن اﻣﺘﺪاد ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻣﺠﺮاﯾﯽ ﺑﺮاي ﺧﺮوج ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ زﯾﺮ دﯾﻮار‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮلﮐﻨﻨﺪه ﭘﺪﯾﺪه رﮔﺎب و ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ اﺿﺎﻓﯽ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬در ﻣﻮرد ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺮ ﺧﺎكﻫﺎي ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ در زﯾﺮ دﯾﻮار ﮐﺎﻓﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺧﺎكﻫﺎي ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣـﺪﻧﻈﺮ ﻗـﺮار ﮔﯿـﺮد‪ .‬در‬
‫ﻣﻮرد ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺮ ﺷﻤﻊ‪ ،‬ﻧﺼﺐ زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪن و از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ داﻧـﻪاي‬
‫زﯾﺮ ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .2‬زﻫﮑﺶ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻫﯿﭽﮕﺎه زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺗﺎ اﻣﮑﺎن ﻧﮕﻬﺪاري و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑـﻪ آن ﻓـﺮاﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و از ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪ .‬زﻫﮑﺶﻫﺎي ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﻪ ﻗﻄـﺮ ‪ 150‬ﺗـﺎ ‪ 200‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ آن در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﻮراﺧﮑﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻟﻮﻟﻪ در درون ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ )ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺿﻮاﺑﻄﯽ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ( ﺑﺎ ﺿﺨﺎﻣﺘﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺤﺼـﻮر اﺳـﺖ‪ .‬آﺑـﯽ ﮐـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫زﻫﮑﺶ ﺟﻤﻊآوري ﻣﯽﮔﺮدد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺛﻘﻠﯽ ﺑﻪ درون ﮐﺎﻧﺎلﻫـﺎي ﺟﻤـﻊآوري ﯾـﺎ ﺟـﻮي‪ ،‬ﺣﻮﺿـﭽﻪﻫـﺎي ﺳـﻄﺤﯽ ﯾـﺎ‬
‫اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﭘﻤﭙﺎژ ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه و از ﻣﺤﻞ دور ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ﺑﺎﯾﺪ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ زﻫﮑﺶ ﺟﻬﺖ رﻓـﻊ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ و اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﮕﻬﺪاري و ﻣﺮاﻗﺒﺖ در ﻣﺤﻞ ﺗﻐﯿﯿـﺮ راﺳـﺘﺎي آن و در ﻓﻮاﺻـﻠﯽ ﮐـﻢﺗـﺮ از ‪150‬ﻣﺘـﺮ ﻓـﺮاﻫﻢ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺷﯿﺮﻫﺎي ﯾﮏﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ از ورود آب ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ زﻫﮑﺶ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ -5-3-7‬ﺗﺮاﻧﺸﻪ زﻫﮑﺶ‬
‫در ﺻﻮرت ﮐﻢ ﺑﻮدن ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﻋﺪم وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻻﯾـﻪاي‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﻧﺸـﻪ زﻫﮑـﺶ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ دﯾﻮار در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﭘﻨﺠﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮاﻧﺸﻪ زﻫﮑﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺸﺎﺑﻪ زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ‪ ،‬اﻣـﺎ در ﻣﻘﯿـﺎس‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮ دارد و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺗﺮاﻧﺸﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺗﺎ درون ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﺳﻄﺤﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﺳﻄﺤﯽ‬
‫)ﻻﯾﻪاي ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺳﻄﺤﯽ ﻗﺮار دارد( اﻣﺘﺪاد ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﺗﺮاﻧﺸﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺣﻔـﺎري ﻣﻮﺟـﻮد و ﻧﯿـﺎز‬
‫ﺧﺸﮏﺳﺎزي‪ 4‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري ﺗﺮاﻧﺸـﻪ‪ ،‬ﻗـﺮار دادن ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎي زﻫﮑـﺶ و ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰي آن ﺑﺎﯾـﺪ در‬
‫ﺧﺸﮑﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ زﻫﮑﺸﯽ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي زﻫﮑـﺶ را ﻗـﺪري دﺳـﺖ ﺑـﺎﻻ‬
‫‪1- Toe Drain‬‬

‫‪2- Roofing‬‬
‫‪3- Trench Drain‬‬
‫‪4- Dewatering‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﻣﺠﺪد درون ﺗﺮاﻧﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺸـﺎﺑﻪ‬
‫زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﺸﻪ زﻫﮑﺶ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬـﺪاري در ﻓﻮاﺻـﻞ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﭘﺲزدﮔﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ داﺧﻞ آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻧﺸﺖ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾﺎن آب در زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻓﺮض ﺗﺮاز ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺗـﺮاز آب ﺧﺮوﺟـﯽ در زﻫﮑـﺶ اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪ .‬اﻣـﺎ در‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن راﮐﺪ ﻣﺎﻧﺪن آب ﭘﺸﺖ دﯾﻮاره ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در ﺳـﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻓﺸـﺎر‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺎﻧﺪاب اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-3-7‬ﭼﺎهﻫﺎي ﺗﺨﻠﯿﻪ‪ 1‬ﯾﺎ ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ‬
‫ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در ﻋﻤﻖ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻮﺷﺶ ﻣﺎﺳﻪ ﯾﺎ وﻗﻮع رﮔﺎب در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ ﭼﺎهﻫﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺟﻮﺷـﺶ ﻣﺎﺳـﻪ در ﺧـﺎكﻫـﺎي داﻧـﻪاي‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺗﺨﻠﯿﻪ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﯿﻠﺘﺮ و ﺟﺪاﮐﻨﻨـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﺰﯾـﺖ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ در ﺻﻮرت ﺿﺨﯿﻢ ﺑﻮدن ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑـﻮدن ﺿـﺨﺎﻣﺖ آن ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﻻﯾـﻪﻫـﺎي ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘـﺬﯾﺮ‪،‬‬
‫ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﭼﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص در ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ زﯾﺎد آب در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﮐﻪ در ﺗﻤـﺎس ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ ﺑـﺎ‬
‫رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪ .‬از دﯾﮕﺮ ﻣﺰاﯾﺎي اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﭼﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺟﺮاي آنﻫﺎ در ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮﯾﮏ اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه در زﻣﺎن ﺳﯿﻼب زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺖ را اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣـﯽ اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﭼـﺎهﻫـﺎي‬
‫زﻫﮑﺶ در ﮐﺘﺐ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻮل ﮐﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ آنﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب واﺻﻞ‪ ،‬ﻗﻄﺮ و ﻋﻤﻖ آنﻫﺎ در ﯾﮏ ﺧـﻂ‬
‫ﻃﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ اﻓﺖ ﮔﺮادﯾﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﺧﻂ واﺻﻞ ﺑﯿﻦ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار و ردﯾﻒ ﭼﺎهﻫﺎ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾـﻦ‬
‫ﭼﺎهﻫﺎ در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ زه ﯾﺎ ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي آب ﺳﻄﺤﯽ در ﺧﺎك ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣـﻮﺛﺮ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ و در ﭼﻨـﯿﻦ ﻣـﻮاردي از‬
‫ﻃﺮح ﺗﺮﮐﯿﺐ آنﻫﺎ ﺑﺎ زﻫﮑﺶ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﭘﻤﭙﺎژ ﺑـﺮ روي اﯾـﻦ ﭼـﺎهﻫـﺎ در ﻫﻨﮕـﺎم ﻧﺼـﺐ ﯾـﺎ‬
‫راه اﻧﺪازي ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺑﺪﻧﻪ ﭼﺎه و ﮔﺮﻓﺘﮕﯽﻫﺎي ﻧﺎﺷـﯽ از ﻣﻮﺟـﻮدات ذرهﺑﯿﻨـﯽ ﺑـﺎزده ﭼـﺎهﻫـﺎ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﻨﻈﻢ از ﭼﺎهﻫﺎ در دوره ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮﻣﯿﻤﯽ ﺟﻬﺖ اﻃﻤﯿﻨـﺎن از‬
‫ﺣﻔﻆ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ‪ ،‬اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﻮل دوره ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﭼﺎهﻫـﺎ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم آزﻣـﺎﯾﺶ‬
‫ﭘﻤﭙﺎژ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ وﯾﮋه ﭼﺎه )ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ اﻓﺖ ﺳﻄﺢ اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ( ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﻈﯿﺮ آن در اﺑﺘﺪاي ﻋﻤـﺮ ﭼـﺎه ﻻزم اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ زﯾﺮ دﯾﻮار‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻓﺸﺎر در اﻣﺘـﺪاد ﻣﺴـﯿﺮ ﭼـﺎه‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺴـﺎوي ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ ارﺗﻔـﺎع آب در ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Relief Well‬‬

‫‪ -7-3-7‬ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا‪ 1‬در ﺳﻤﺖ آب‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﮐﻒﭘﻮش ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ ﻧﺎﺗﺮاوا ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬روي ﻻﯾـﻪ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮ راهﺣـﻞ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ در ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﮔﺮادﯾﺎن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ در زﯾﺮ دﯾﻮار ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺲ ﮐﻒﭘﻮش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻣﺜﻞ ﺧـﺎك رس و ﯾـﺎ ﻣـﻮاد ﭘﻠﯿﻤـﺮي ﻣﺼـﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺗـﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﮐﻒﭘﻮش ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻓﻮق ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش اﺟﺰاي ﻣﺤﺪود‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن و رواﺑﻂ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا در ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ روي ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻃﺒﯿﻌـﯽ ﮐـﻪ ﺧـﻮد ﻧﻘـﺶ ﻻﯾـﻪ ﻧـﺎﺗﺮاوا را دارد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص ﻃﺒﯿﻌﯽ آن در ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ اﺟﺮا ﺷﻮد و ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ روي ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮ اﺟـﺮا‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺷﯿﺐ ﺗﻨﺪ ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ اﺟﺮاي ﮐﻒﭘﻮش ﻧـﺎﺗﺮاوا را ﻏﯿﺮﻋﻤﻠـﯽ ﻣـﯽﺳـﺎزد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺪرت اﻣﮑﺎن اﺟﺮاي اﯾﻦ ﮐﻒﭘﻮش روي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ رودﺧﺎﻧﻪ در زﯾﺮ آب وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ وﺟﻮد ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔـﯽ در ﻋﻤﻠﮑـﺮد آن ﺑﮕـﺬارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﯿﻦ ﻻﯾـﻪ‬
‫ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار در ﺳﻤﺖ آب ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ و اﺗﺼﺎل ﮐﺎﻓﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﺷـﮑﻞ دﯾـﻮار ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ در اﺛﺮ ﻓﺸﺎر آب‪ ،‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ و ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﻻﯾﻪ ﻧﺎﺗﺮاوا ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا در ﺳﻤﺖ آب ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺪاوم ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ رژﯾﻢ رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﻗـﺮار ﮔﯿـﺮد و‬
‫ﯾﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﺣﯿﻦ اﺟﺮا ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﺮﻃﻮب ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل ﺗـﺮكﺧـﻮردﮔﯽ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از وﻗﻮع ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻻﺗﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ اﯾﻦ ﮐﻒﭘﻮش ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﺟـﺮا اﻣـﺮي ﺿـﺮوري اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ اﺟـﺮاي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻌﻀﻼﺗﯽ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ و در ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻧـﻮاﺣﯽ دور‬
‫از ﺳﺎﺣﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﮓﭼﯿﻦ ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-3-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ 2‬در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‪ ،‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽﺗﺮ ﮐـﺮدن ﻣﺴـﯿﺮ ﻧﺸـﺖ و‬
‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮادﯾﺎن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺮض آنﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪90‬ﻣﺘﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ .(3-7‬ﻧﻈﺮ ﺑـﻪ آﻧﮑـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ در ﻣﺤﻠﯽ اﺣﺪاث ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺮﯾﻢ ﺳﺎﺣﻠﯽ و ﯾﺎ ﻓﻀﺎي ﮐﺎﻓﯽ ﺟﻬﺖ اﺣﺪاث ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺟـﺎﻧﺒﯽ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺪرت از اﯾﻦ ﺷﯿﻮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Impervious Blankets‬‬

‫‪2- Seepage Berm‬‬
‫‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 90‬ﻣﺘﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل زﯾﺮ ﻧﺸﺖ‬
‫‪ -9-3-7‬ﺗﺰرﯾﻖ در درزﻫﺎي ﻻﯾﻪ ﺳﻨﮕﯽ‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻻﯾﻪ ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻣﮑﺎن ﻗﺮار دادن ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﺎزه ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑـﺮ روي آن وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻻﯾﻪي ﺳﻨﮕﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻋﺪم وﺟﻮد درز و ﺗﺮكﻫﺎي ﺑﺎز در آن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﻧﺸـﺖ‬
‫آب ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻧﻮع درزهﻫﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد و ﺑﺎز ﺑﻮدن آنﻫﺎ‪ ،‬از ﻃﺮﯾـﻖ ﺗﻤﯿـﺰ ﮐـﺮدن ﻣـﻮاد داﺧﻠـﯽ و‬
‫ﺳﭙﺲ اﻧﺠﺎم ﺗﺰرﯾﻖ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از آن ﺷﺎﻟﻮده ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرت اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮار آب از ﻻﯾـﻪ ﺳـﻨﮕﯽ‬
‫ﺑﻪ درون ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ و ﻋﺪم ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺰرﯾﻖ ﻧﻘﻄﻪاي‪ ،‬اﺟﺮاي ﯾﮏ ﭘﺮده ﺗﺰرﯾﻘﯽ در ﻣﺴﯿﺮ ﻧﺸﺖ‪ ،‬ﻣﻔﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﭘﯽ‬
‫‪ -1-4-7‬ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ T‬واروﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدهاي در ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ و ﻣﻌﻤـﻮﻻ در دو ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺷﺎﻟﻮده اﻓﻘﯽ و ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ دو ﻧﻮع داراي ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح آن ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪:‬‬
‫‪ -1-1-4-7‬ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي اﻓﻘﯽ‬
‫‪ -1‬ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﺒﺮداري و ﺣﻔﺎري در اﺟﺮاي ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي اﻓﻘﯽ ﮐﻢﺗﺮ ﺑﻮده و ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﮐﻠـﯽ ﺳـﻬﻮﻟﺖ اﺟﺮاﯾـﯽ‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي اﯾﻦ دو ﻧﻮع ﺷﺎﻟﻮده و ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر وارده ﺧﺎك ﻣﺴـﺘﻘﯿﻤﺎ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﻧﻤـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬وﻟـﯽ ﺑـﺮاي‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع ﻣﺴﺎوي‪ ،‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده اﻓﻘﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﺑﺎر ﺧـﺎك و ﻋـﺮض ﺑـﯿﺶﺗـﺮ‪ ،‬در‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ ﮐﻢﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-1-4-7‬ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -1‬اﺟﺮاي ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ )ﺷﮑﻞ ‪ (4-7‬ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻖ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‪ 1‬و ﯾﺎ ﺣﺬف ﮐﺎﻣﻞ آن ﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﺒﺮداري را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﻮﺗﺎه ﺷﺪن ﻋﻤﻖ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﯾﺎ ﺣﺬف آن‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻟﻨﮕـﺮ‬
‫ﮐﻮﭼﮏﺗﺮي در ﭘﺎﺷﻨﻪ و در ﻧﺰدﯾﮑﯽ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺷـﺎﻟﻮده ﺑـﺎ ﻋـﺮض ﮐـﻢﺗـﺮي‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ واژﮔﻮﻧﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﻮﺟﻮد روي ﭘﺎﺷﻨﻪ ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ اﯾـﻦ ﻻﯾـﻪ را در ﻫﻨﮕـﺎم ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬
‫ﻣﮑﺎن دﯾﻮار در ﺧﻼل ﺑﺎرﮔﺬاري ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻞ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬ﻋﻤﻮد ﺑﺮ آن ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾـﻞ ﺑـﻪ ﻟﻐـﺰش ﺳـﺎزه در ﻗﺒـﺎل‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﻣﻘﯿﺎس روي اﯾﻦ دو ﻧﻮع دﯾﻮار ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي دﯾﻮارﻫﺎي ﺑـﺎ ﺷـﺎﻟﻮده‬
‫ﻣﺎﯾﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي اﻓﻘﯽ در ﺧﻼل ﺑﺎرﮔﺬاريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﮐﻢﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-1-4-7‬اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﺑﯿﺎن ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﺷﺎﻟﻮده داراي ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺒﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻧﺘﺨـﺎب ﻫـﺮ ﯾـﮏ از آنﻫـﺎ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺷﻨﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﻋﺮض ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-7‬دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ‪ T‬ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﻣﺎﯾﻞ‬
‫‪1- Key‬‬
‫‪ -2-4-7‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ آب و ﺧﺎك ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫در ﻣﻮرد دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﻻﯾﻪ رﺳﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺮاز ﮐﺎﻣﻞ ﺳﯿﻼب ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻮﺛﺮ در اﻧﺘﻬﺎي زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎر اﻓﻘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آب در ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﺑـﺮ اﯾـﻦ اﺳـﺎس ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺷﺮوع ﺧﻂ ﻧﺸﺖ از ﮐﻒ زﺑﺎﻧﻪ ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ وﺟﻬﯽ از زﺑﺎﻧﻪ ﮐﻪ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ ﻗـﺮار دارد‪ ،‬ﺗﺤـﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(5-7‬‬
‫‪hw‬‬
‫‪PP‬‬
‫‪γhw‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-7‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪ -3-4-7‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﯽ و ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﺎﺣﻞ‬
‫در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ در ﭘﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﺎﻧﻤـﺎﯾﯽ دﯾـﻮار و ﯾـﺎ ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ اﯾـﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺑـﺎ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﻣﺮﻏﻮب‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار را اﺻﻼح ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ (6-7‬و ﯾﺎ آﺛﺎر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب اﯾـﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ را ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ رﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرت وﺟـﻮد‬
‫ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺑﺎرﺑﺮ در ﻋﻤﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ )ﺷﻤﻊ( ﯾﺎ ﻧﯿﻤﻪﻋﻤﯿﻖ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ ﺣﺎﻻت اﻗـﺪام ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺮﻏﻮب ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﺒﺮداري در ﻣﺤﺪوده ﺣﺮﯾﻢ رودﺧﺎﻧـﻪ ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ .‬در‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﺣﺎﻻت ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺣﺮﯾﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻟﺒﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺳـﺎﺣﻞ و ﯾـﺎ ﺣﺘـﯽ در ﻣﺤـﺪوده‬
‫ﺑﺴﺘﺮ رودﺧﺎﻧﻪ ﻗﺮار داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﯿﺮﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺮداﺷﺘﻦ آنﻫـﺎ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺮﻏﻮب و رﯾﺨﺘﻦ آنﻫﺎ در ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻃﺮح ﺑﻬﺴﺎزي‪ ،‬دﻗﺖ وﯾﮋهاي داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘـﺲ از‬
‫ﺣﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ‪ ،‬رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻻزم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ‬
‫را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺿﺮوري ﺑﻮده و در اﻧﺘﺨﺎب ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪﻫﺎ و ﻣﯿﺰان ﺗﺮاﮐﻢ ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﺿﻮاﺑﻂ اﺟﺮاي ﺳﺪﻫﺎي ﺧـﺎﮐﯽ ﭘﯿـﺮوي‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﺎﮐﺒﺮداري ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺗﻨﺪﺗﺮ از ‪ 1‬ﺑﻪ ‪) 1/5‬ﻗﺎﯾﻢ ﺑﻪ اﻓﻘﯽ( و اﯾﺠﺎد ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺮاﮐﻢ دﺳﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﯿـﺰ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺑﺮ روي ﭘﺎﯾﺪاري ﺷﯿﺮواﻧﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺪرﮐﯽ دال ﺑﺮ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري آنﻫـﺎ در ﮔﺬﺷـﺘﻪ وﺟـﻮد‬
‫دارد و ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺪﻧﻪ آنﻫﺎ را ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﯾـﺎ راﻧـﺶ ﺳـﺎﺣﻞ‬
‫رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺑﯿﻨﺪازد‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﭘﺎﯾﺪاري ﻧﻮاﺣﯽ ﺳﺎﺣﻠﯽ رودﺧﺎﻧﻪ ﺿﺮوري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﯿﺐ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻧﺴﺒﺖ ‪ 1‬ﺑﻪ ‪) 1/5‬ﻗﺎﯾﻢ ﺑﻪ اﻓﻘﯽ( ﺑﯿﺶﺗﺮ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﮑﺎن اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮز ﺧﺎﮐﺒﺮداري‬ ‫ﻣﺮز ﺧﺎﮐﺒﺮداري‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ‪1‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ‪ -1‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ‪،‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰدﺳﺘﯽ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻻي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ )اﺧﺘﯿﺎري(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-7‬ﻣﺤﺪوده ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﯽ‬
‫‪1‬‬
‫‪ -4-4-7‬ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آب ﺷﺴﺘﮕﯽ‬
‫در ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻣﻮارد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﻬﺖ‪ ،‬ﺷﮑﻞ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﺳﯿﻼب ﯾﺎ ﻣﻮجﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸـﺖ دﯾـﻮار و‬
‫ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬دﯾﻮارهﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ در ﻣﻌﺮض آبﺷﺴﺘﮕﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آبﺷﺴـﺘﮕﯽ ﭘـﯽ دﯾـﻮار ﺑﺴـﯿﺎر ﻣﻬـﻢ‬
‫ﺑﻮده و در ﺻﻮرت اﺣﺘﻤﺎل ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪاي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻻﯾﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓﭼﯿﻦ‪ 2‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ و ﺳـﺎﯾﺮ ﺗﻤﻬﯿـﺪات‬
‫ﻻزم‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ -5-7‬اﻧﻮاع ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫‪4‬‬
‫‪ -1-5-7‬ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ در اﻣﺘﺪاد دﯾﻮار ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ )ﺷـﮑﻞ ‪ .(7-7‬ﺑﻠـﻮكﻫـﺎي ﺑـﺎ ﺗﻐﯿﯿـﺮ اﻣﺘـﺪاد ﮐـﻢﺗـﺮ از‬
‫‪10‬درﺟﻪ در ﺻﻔﺤﻪ اﻓﻖ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ ﻃﻮل ﮐﻮﺗﺎه و ﯾﺎ ﻧﻮاﺣﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻋﺮﯾﺾ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠـﻮكﻫـﺎي ﮐـﻨﺞ ﺑـﺮاي ﺗﻐﯿﯿـﺮ اﻣﺘـﺪاد ‪ 90‬درﺟـﻪ در ﺻـﻔﺤﻪ اﻓـﻖ‪،‬‬
‫ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري اﯾﻦ ﺑﻠﻮكﻫﺎ اﺛﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Scour Protect‬‬

‫‪2- Riprap‬‬
‫‪3- Monolith‬‬
‫‪4- Change of Alignment Monoliths‬‬
‫ﺷﺎﻟﻮده )ﭘﺎﺷﻨﻪ(‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬

‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫دﯾﻮار‬
‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺷﺎﻟﻮده )ﭘﻨﺠﻪ(‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه درز‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺑﻠﻮك ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ آب‬
‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫ﺷﺎﻟﻮده )ﭘﺎﺷﻨﻪ(‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد آرﻣﺎﺗﻮر در ﻣﺤﻞ‬
‫درز ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫دﯾﻮار‬
‫ﺑﻠﻮك ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد ﺑﻠﻮكﻫﺎ در ﭘﻼن‬
‫‪ -2-5-7‬ﺑﺎزﺷﻮ ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺗﻌﺪادي ﺑﺎزﺷﻮ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﺪف رﻓﺖ و آﻣﺪ ﺗﺠﺎري‪ ،‬اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺗﻔﺮﯾﺤﯽ در ﺧﻼل رژﯾﻢﻫـﺎي ﮐـﻢآﺑـﯽ‬
‫رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد و اﻧﺪازه ﺑﺎزﺷﻮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ و ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷـﺖ‪ .‬ﺑﺎزﺷـﻮﻫﺎي‬
‫ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎﯾﺪ داراي درﯾﭽﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﯿﻦ ﺳﯿﻼب ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎده درﯾﭽـﻪﻫـﺎ ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺑﻠﻮكﻫﺎﯾﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﯾﻢ در ﺷﯿﺎرﻫﺎي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه در دﯾﻮار اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﭽﯿـﺪهﺗـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت درﯾﭽﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﮐﺸﻮﯾﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻮكﻫﺎي داراي ﺑﺎزﺷﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺗـﺮاز آب ﺣـﺪاﮐﺜﺮ و ﺑـﺎر ﺗﺮاﻓﯿـﮏ در زﻣـﺎن‬
‫دورهﻫﺎي ﮐﻢ آﺑﯽ رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-5-7‬ﺳﺎزهﻫﺎي زﻫﮑﺸﯽ ﺑﻠﻮكﻫﺎ‬
‫در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﻧﻮع ﺷﺎﻟﻮده و ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدي اﺟﺎزه دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳـﺖ ﺗﺎﺳﯿﺴـﺎت زﻫﮑﺸـﯽ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ درﯾﭽﻪﻫﺎ و ﺗﻠﻤﺒﻪﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ اﺧـﺘﻼف‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﯾﮏ ﺑﻠﻮك ﯾﺎ ﺑﯿﻦ دو ﺑﻠﻮك ﻣﺠﺎور ﻫﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ و آبﺑﻨﺪي ﮐﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -6-7‬اﺗﺼﺎل ﺑﯿﻦ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﯿﻦ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ‪ T‬ﺷﮑﻞ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﮐﻮﺗـﺎه ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ‪ 2‬و ﺳﭙﺮ ﻓﻠﺰي اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد )ﺷﮑﻞ ‪ 8-7‬و ‪ .(9-7‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﮑﺎت اﺳﺎﺳﯽ در ﻃﺮح اﯾﻦ ﺗﺒـﺪﯾﻞ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ )اﺧﺘﻼف ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ( در ﻣﺤـﻞ‬
‫درز اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺮاﮐﻢ ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺗﺤﺖ وزن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﯽ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وزن ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﯿﺶﺗﺮي رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣﻨﺎﺳـﺒﯽ ﺑـﯿﻦ‬
‫دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ‪ T‬ﺷﮑﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺧﺎﮐﯽ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮار ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﻌـﺪ از ﺗﮑﻤﯿـﻞ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ اﺟـﺮا ﮔـﺮدد‪ .‬ﺗـﺎﺧﯿﺮ در‬
‫اﺟﺮاي دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﻓﺮﺻﺖ وﻗﻮع ﻧﺸﺴﺖ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ را اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﺳﺎزد و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻧﺸﺴـﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘـﺎرن ﺑـﯿﻦ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ و‬
‫دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ رودﺧﺎﻧﻪاي ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻧﺒﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﯽ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ آﺷـﻔﺘﮕﯽ ﺟﺮﯾـﺎن و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫آبﺷﺴﺘﮕﯽ ﮔﺮدد‪ .‬دﯾﻮار ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ I‬ﺷﮑﻞ از ﺟﺎﯾﯽ ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ از ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽرﺳﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﭙﺮ ﻓﻠﺰي ﺑﺪون ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﺸﺨﺼﯽ در داﺧﻞ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬ ‫دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ‬ ‫دﯾﻮار ‪ T‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﻓﻘﻂ ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬ ‫‪h‬‬ ‫)ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ و ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬ ‫ﺷﺮوع دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ h‬ﺑﻪ ‪ 2/5‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‬
‫‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻃﻮل ﻃﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2/5‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪h‬‬ ‫ﮐﻒ ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ‬ ‫‪h≥3m‬‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺣﺪ ﺗﺮاز ﮐﻒ ﺳﭙﺮ‬

‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ داﺧﻞ دﯾﻮار ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد‬
‫‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫زﯾﺮ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻨﺎري‬
‫اﻟﻒ ‪ -‬ﺗﺒﺪﯾﻞ دﯾﻮار ‪T‬ﺷﮑﻞ – دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ – ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-7‬ﺗﺒﺪﯾﻞ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫‪1- Levee‬‬
‫‪2- Concrete Capped‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫ﻓﻘﻂ ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬ ‫‪h‬‬ ‫دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ )ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ و ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ(‬
‫روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬ ‫‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﻃﻮل ﻃﺮه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2/5‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺘﺮ‬
‫‪h‬‬ ‫ﮐﻒ ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ‬ ‫ﺧﻂ زﻣﯿﻦ‬

‫ﮐﻒ ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪c‬‬
‫ﺗﺮاز ﮐﻒ ﺳـﭙﺮ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻧﯿﺎزﻫـﺎي‬ ‫‪ b‬ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺣﺪ‬
‫ﺳــﺎزهاي ﯾــﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈــﺖ در ﺑﺮاﺑــﺮ ﻧﺸــﺖ ﺗﻌﯿــﯿﻦ‬ ‫‪a‬‬ ‫ﮐﻒ ﺳﭙﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام ﺗﺮاز ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮي را اﻋﻤﺎل ﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺧﻂ ‪ abc‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﺒﺪﯾﻞ دﯾﻮار ‪ I‬ﺷﮑﻞ‪ -‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫اداﻣﻪ ﺷﮑﻞ ‪ -8-7‬ﺗﺒﺪﯾﻞ دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ‬

‫ﺳﻮراخ ‪40‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﺮارت‬

‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬
‫آبﺑﻨﺪ‬
‫‪X /3‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ‪X‬‬
‫ﺳﭙﺮ ﻓﻠﺰي‬
‫‪65mm‬‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار‬

‫ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪65 mm‬‬
‫ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن اﻧﺘﻬﺎي زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬

‫‪ 12 mm‬درز اﻧﺒﺴﺎط ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺗﯿﭗ اﺗﺼﺎل دﯾﻮار ‪ T‬ﺑﺎ واﺣﺪ اﺗﺼﺎل )ﻣﻘﻄﻊ ‪ A-A‬ﺷﮑﻞ ‪(8-7‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -7-7‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ ،(10-7‬در ﻣﺤﻞ درز اﻧﺒﺴﺎط و ﯾﺎ درز اﺟﺮاﯾﯽ از ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ﮐﻒ ﺧـﻮاب )‪ U‬ﺷـﮑﻞ( در ﮐـﻒ ﺷـﺎﻟﻮده و از‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ دﻣﺒﻠﯽ )‪Y‬ﺷﮑﻞ( در درز ﻗﺎﯾﻢ دﯾﻮار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ دو ﻧﻮار در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل دﯾـﻮار ﺑـﻪ ﺷـﺎﻟﻮده ﺑـﻪ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫‪1- Water Stop‬‬

‫ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺮار دادن آبﺑﻨﺪﻫﺎي دﻣﺒﻠﯽ در وﺳﻂ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺷﺎﻟﻮده ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻧﺸـﺖ‬
‫از دﯾﻮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﻮرد دﯾﻮارهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ دﯾﻮار داراي ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻮارﻫـﺎي آبﺑﻨـﺪ ﻣﻮﺟـﻮد دﯾـﻮار ﺗـﺎ درون‬
‫ﭘﺮده ﺑﺘﻨﯽ درﺟﺎ و ﯾﺎ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ﺷﺎﻟﻮده در ﻣﺤﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ ﻗﻄﻊ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﮐﻪ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬روي آن ﻗﺒﻞ از ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﻧﺼﺐ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻋﺎري از ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﭘﺴـﺘﯽ و ﺑﻠﻨـﺪي‪،‬‬
‫ﮐﻠﻮخ و ﺣﺘﯽ آﺷﻐﺎل و ﮔﺮد و ﺧﺎك رﯾﺰ و ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﺗﺼﺎل ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪي ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺧـﺎك ﻣـﯽﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد زﯾﺮ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ﮐﻒ ﺧﻮاب‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-7‬درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ و اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل آﺛﺎر ﺣﺮارﺗﯽ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ ﺑﺘﻦ‪ ،‬دو ﻧﻮع درز در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫ب‪ -‬درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ آﺛﺎر‬
‫‪1‬‬
‫‪ -1-8-7‬درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‬
‫درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ در ﻓﻮاﺻﻞ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪10‬ﻣﺘﺮ در ﻃﻮل دﯾﻮار اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ درزﻫﺎ ﺑﺘﻦ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه‪ ،‬اﻣﺎ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي‬
‫ﻃﻮﻟﯽ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻗﻄﻊ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺻﺎف ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺤﻞ درز دو ﺑﺘﻦ ﻗﺪﯾﻢ و ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎور ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺻﻔﺮ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﻣﺤﻞ درزﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮ درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي آبﺑﻨﺪي ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫در ﻣﺤﻞ درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ اﺟﺮا ﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣـﺪﻧﻈﺮ‬
‫ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ -2-8-7‬درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‬
‫درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ در ﻓﻮاﺻﻞ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 35‬ﻣﺘﺮ در ﻃﻮل دﯾﻮار اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ درزﻫﺎ ﺑـﺘﻦ و آرﻣﺎﺗﻮرﻫـﺎي ﻃـﻮﻟﯽ‬
‫ﻫﺮ دو ﻗﻄﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﯿﻦ دو ﻟﺒﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺣﺪود ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﭘـﺮ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬در درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺧﺎرج از ﺻﻔﺤﻪ دو دﯾـﻮار‪،‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺷﺎﺧﮏﻫﺎي ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ ﺑﻪ ﻓﻮاﺻﻞ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 450‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ و ﻃﻮل ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻄﺮ ﺧﻮد ﻧﺼـﺐ ﮔﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬
‫‪1- Contraction Joint‬‬

‫‪2- Expansion Joint‬‬
‫اﯾﻦ ﺷﺎﺧﮏﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل در ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺘﻨﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﺷـﺎﺧﮏﻫـﺎ از ﻣﯿﻠﮕـﺮد ﺳـﺎده‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ ،‬روي آنﻫﺎ رﻧﮓ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(10-7‬‬
‫ﺳﭙﺮ ﻓﻠﺰي ‪A‬‬

‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﺑﺎزﺷﻮ داﯾﺮه اي ﺷﮑﻞ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ در ﺑﺎﻻي‬
‫دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﺎ ﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺮم ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪A‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪ 50 mm‬ﭘﻮﺷﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 25 mm‬ﭘﺨﯽ‬
‫‪75 mm‬‬
‫‪B‬‬ ‫ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻼت ﻗﯿﺮي‬
‫ﺗﺮاز زﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 25 mm‬ﭘﺨﯽ‬
‫اﺗﺼﺎل )ﺟﺰﯾﯿﺎت در ﺷﮑﻞ ‪-10-7‬ب(‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬ﺷﮑﻞ‬ ‫‪B‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪A‬‬

‫‪B‬‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﺷﺎﺧﮏ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬

‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬ ‫‪ 25 mm‬ﭘﺨﯽ‬
‫‪25 mm‬‬
‫ﭘﺨﯽ‬
‫‪ 25 mm‬ﭘﺨﯽ‬
‫‪ 25 mm‬ﭘﺨﯽ‬
‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬

‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‪ ،‬ﻣﺎده ﭘﯿﻮﻧﺪزا‬ ‫‪ 12 mm‬ﻣﻮاد ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ دﯾﻮار‬ ‫درز اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ دﯾﻮار‬

‫»ﻣﻘﻄﻊ ‪«A‬‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬ﺷﮑﻞ‬ ‫‪ 12 mm‬ﻣﻮاد ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ‪ ،‬ﻣﺎده ﭘﯿﻮﻧﺪزدا‬

‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ‬ ‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬
‫‪ U‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﺷﺎﺧﮏ ﺑﺮﺷﮕﯿﺮ‬
‫درز اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ در ﺷﺎﻟﻮده‬ ‫درز اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ در ﺷﺎﻟﻮده‬
‫»ﻣﻘﻄﻊ ‪«B‬‬
‫اﻟﻒ – ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ در ﺑﻠﻮك دﯾﻮار‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬


‫ﺑﺪﻧﻪ‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬ﺷﮑﻞ‬

‫ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪235 mm‬‬ ‫‪250 mm‬‬

‫‪22 mm 95.5 mm 95.5 mm 22 mm‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪r  6.5 mm‬‬
‫‪r  3 mm‬‬
‫‪25 mm‬‬
‫‪70 mm‬‬
‫‪10 mm‬‬
‫‪9.5 mm‬‬
‫‪90 mm‬‬
‫‪r  11 mm‬‬
‫‪r  19 mm r  10 mm‬‬ ‫‪r  6.5 mm‬‬
‫‪12.5 mm‬‬
‫‪r  6.5 mm‬‬

‫‪50 mm‬‬
‫‪12.5‬‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬
‫ب‪ -‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻧﻮارﻫﺎي آب ﺑﻨﺪ‬
‫اداﻣﻪ ﺷﮑﻞ ‪ -10-7‬ﺟﺰﯾﯿﺎت درزﻫﺎ و ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ‬
‫‪ -9-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺤﻠﯽ‬
‫‪ -1-9-7‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور و ﺣﺮﯾﻢ اﻃﺮاف‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻋﻠﺖ اﺟﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﯾﻢ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﮐﻢ ﻋﺮض ﺑﻮدن اﯾـﻦ ﺣـﺮﯾﻢ ﻋﻤـﺪﺗﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﺳﺎزهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ در ﮐﻨﺎر ﻣﺴﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﺎﺿﻼب ﺑﺎ درزﻫﺎي ﺑﺎز‪ ،‬ﺳـﺎزهﻫـﺎي ﺑـﺎ‬
‫ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﯾﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن و ﯾﺎ وﺟﻮد ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻔﺎري ﺷﺪه در ﻧﺰدﯾﮑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯾـﺪاري آنﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻄﺮ ﻣﯽاﻧﺪازد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ اﺣﺪاث ﺳﺎزهﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﻄﺮي را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﯿﻦ اﻣـﺮي‬
‫ﺑﺨﺼﻮص در ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ در ﻣﺠﺎورت دﯾﻮارهﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ اﺣﺘﻤـﺎل ﺧﻄﺮﭘـﺬﯾﺮي ﻋﻤﻠﯿـﺎت‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈـﺎت‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﺴﺎﯾﻞ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻮاره ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﻮده و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺧﻄﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‪،‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﺤﯿﺢ و رﻋﺎﯾﺖ اﺻﻮل ﺻﺤﯿﺢ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﮐـﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬ﯾﮑـﯽ از ﻣﺨـﺎﻃﺮات‬
‫ﻣﻬﻢ ﻧﺸﺖ اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن )ﻧﻈﯿﺮ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺪﻓﻮن ﯾﮏ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن( ﯾـﺎ وﺟـﻮد ﺣﻔـﺎري در ﺳـﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ ﯾـﮏ‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻮﺗﺎه ﺷﺪن ﻣﺴﯿﺮ ﻧﺸﺖ ﮔﺸﺘﻪ و وﺟﻮد آنﻫﺎ در ﺳﻤﺖ آب )ﺳﺎﺣﻞ( در ﺻﻮرت ﻧﻔﻮذ در ﻻﯾـﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘـﺬﯾﺮ و ﯾـﺎ‬
‫ﮐﻒﭘﻮش ﻧﺎﺗﺮاوا ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻃﻮل ﻧﺸﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﻄﻠـﻮب ﻧﯿﺴـﺖ‪ .‬در ﭼﻨـﯿﻦ ﻣـﻮاردي ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎري ﺷﺪه ﯾﺎ ﺳﺎزه زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ آنﻫﺎ در ﺣـﺪ ﻓﺎﺻـﻞ ﭘﻨﺠـﻪ‬
‫دﯾﻮاره و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺳﺎزهﻫﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺗﺮاز ﺗﺨﻠﯿـﻪ اﯾﻤـﻦ ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ آورده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭼﺎهﻫﺎي ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺠﺎور ﺳﺎزهﻫـﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨـﯽ ﺑﻼﻣـﺎﻧﻊ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺪ وﺟﻮد ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺴﺎﯾﻞ اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﮕﻬﺪاري و ﺗﺨﻠﯿـﻪ ﭼـﺎه ﻣـﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﺸﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﺎﻫﮏ و ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻮﻗﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ راهﺣﻠـﯽ ﺑـﺮاي دوران ﭘﺮآﺑـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻄﺮ دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن و ﯾﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻔﺎري ﺷﺪه در ﺳـﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ‪ ،‬ﮐـﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻟﻐﺰﺷـﯽ دﯾـﻮار در‬
‫اﻣﺘﺪاد ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺷﺎﻟﻮده اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎري و ﯾﺎ ﻣﺠﺎورت ﺳـﺎزه‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺮﮐﺮدن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔﺎري ﺷﺪه ﻣﻤﮑـﻦ ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗﻤﻬﯿـﺪات دﯾﮕـﺮ ﻧﻈﯿـﺮ اﺿـﺎﻓﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺑﯿﻦ دﯾﻮار و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور و ﯾﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﺎزه زﯾﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﻐﺰﺷﯽ ﻻزم را ﺗـﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤـﻮد‪ .‬در‬
‫ﻣﻮرد ﺣﻔﺎريﻫﺎي ﺳﻤﺖ آب ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﺷﺎﻟﻮده در ﮐﻨﺎره ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي‬
‫ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﻻزم را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮاردي ﮐﻪ دﯾﻮار ﺗﺤﺖ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ زﯾﺎد‪ ،‬ﻧﻈﯿﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮج ﻗﺮار دارد‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ‪ ،T‬ﺑﺎ وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺘﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮار ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دارا ﺑﻮدن ﺷﺎﻟﻮده ﻋـﺮﯾﺾ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري ﻻزم‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺣﺮﯾﻢ ﺑﯿﺶﺗﺮي و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮي ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬اﻣـﺎ ﺑﻌـﺪ از ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰي و ﭘـﺮ‬
‫ﮐﺮدن روي ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻢ دﯾﻮار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪) ،‬ﻧﻈﯿﺮ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺧﺎﮐﯽ و ﯾﺎ ﻣﻮارد‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ( ﻓﻀﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﺶﺗﺮي در دﺳﺘﺮس ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﺗﺮي دﯾﻮارﻫﺎي ‪ T‬ﺷﮑﻞ ﺑـﺮاي اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﺣﺮﯾﻢﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ارﺗﻌـﺎش ﺗﻮﻟﯿـﺪي در ﺳـﺎزهﻫـﺎي ﻣﺠـﺎور‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از دﯾﻮار ‪ I‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-9-7‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻌﻤﺎري و ﻣﺤﻮﻃﻪﺳﺎزي‬
‫رﻋﺎﯾﺖ اﺻﻮل ﻣﻌﻤﺎري و زﯾﺒﺎﯾﯽﺷﻨﺎﺳﯽ در ﻃﺮح و اﺟﺮاي دﯾﻮارهﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ‬
‫از ﻓﺮم ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ زﻣﯿﻦ ﭘﯿﺮوي ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻃﺮح دﯾﻮاره ﺳﯿﻞﺑﻨـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺗﻮاﻓـﻖ ﻓﻨـﯽ و اﺟﺮاﯾـﯽ ﺑـﯿﻦ‬
‫ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻣﻌﻤﺎر و ﻣﺤﻮﻃﻪﺳﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ در ﻣﻮارد ﻧﺎدري ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﺒﻌﯿﺖ از وﺿـﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫و ﺣﻔﻆ آراﯾﺶ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي روشﻫﺎي ﻧـﻮ در ﻃﺮاﺣـﯽ و ﺷـﯿﻮهﻫـﺎي ﻇﺮﯾـﻒ اﺟﺮاﯾـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫دﺳﺖﺧﻮردﮔﯽ در وﺿﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه و ﻃﺮاﺣﯽ آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮﭘﺬﯾﺮي ﻣﺤﺪوده داﺧﻠﯽ ﻃﺮح از ﺷﯿﻮه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﺟﺮا ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫‪ -10-7‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي‬
‫‪ -1-10-7‬ﮐﻠﯿﺎت و ﻣﻼﺣﻈﺎت وﯾﮋه ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫اﺑﺰارﺑﻨﺪي دﯾﻮارهﻫﺎي ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ رﻓﺘﺎرﺳﻨﺠﯽ )ﭘﺎﯾﺶ( آنﻫﺎ در ﺧﻼل دوره ﭘﺮآﺑﯽ اﻣﺮي ﺿـﺮوري اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﻟﯿﮑﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﻧﻮع و ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ اﺑﺰار رﻓﺘﺎرﺳﻨﺠﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﮐﻨﺘﺮل و ارزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎم رﻓﺘﺎرﺳﻨﺠﯽ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﯾﺎ ﭼﻪ ﻧﻬﺎدي اﺳﺖ؟ و اﻧﺘﻈﺎر از آنﻫﺎ در ﭼﻪ ﺣـﺪي‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰار ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﯿﻼﺑﯽ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص در ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻃﻮﻓﺎن ﮐﻪ اﻣﮑـﺎن‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ج‪ -‬زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﻗﺒﺎل دوره اﻧﺘﻈﺎر ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‪.‬‬
‫د‪ -‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت و ﺷﺮﺣﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد اﺑﺰارﺑﻨﺪي در اداﻣﻪ ﻣﯽآﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻣـﻮارد ﺑﯿـﺎن ﺷـﺪه ﺗﮑﻤﯿـﻞ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﮐﻠـﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﮐﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺷـﺎﻟﻮده ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫـﺎي دﺳـﺘﯽ در ﺑﺎﻻدﺳـﺖ‪ ،‬وﺟـﻮد‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ در ﺷﺎﻟﻮده و ﻧﻘﺎط ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘﺪاد دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﻮارد وﯾﮋهاي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰارﺑﻨﺪي ﺧﻮاﻫﻨـﺪ داﺷـﺖ‪ .‬وﻗﺘـﯽ دﯾـﻮار‬
‫ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ روي ﺧﺎك ﺑﻨﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻠﻮكﻫﺎي داراي ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ ﻧﺒﺎﯾـﺪ ﺑـﯿﺶ از ‪ 300‬ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻧﺼـﺐ ﺻـﺤﯿﺢ‪ ،‬رﻋﺎﯾـﺖ اﺻـﻮل‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري و ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت اﺑﺰار ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد اﺑﺰار ﻗﺒـﻞ از وﻗـﻮع ﺷـﺮاﯾﻂ ﺧﻄﺮﻧـﺎﮐﯽ ﮐـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار ﮔﺮدد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻫﺸﺪار دﻫﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻧﺪن دادهﻫﺎي اﺑﺰارﺑﻨـﺪي ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﭘـﺲ از اﺗﻤـﺎم ﻋﻤﻠﯿـﺎت‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬آﮔﺎﻫﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺎﺧﺘﮕﺎه در ﺣﯿﻦ اﺟﺮا ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه در آﯾﻨـﺪه ﻣﻔﯿـﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬اوﻟـﯿﻦ‬
‫ﻗﺮاﺋﺖ ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﻘﺪر ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ﺗﺎ ﺳﻄﺢ اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪار رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ ﺑﺮداﺷـﺖ ﺛﺒـﺖ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻧﺶ دادهﻫﺎي اﺑﺰارﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻘﺸﻪﺑﺮدار ﺗﻌﻠﯿﻢﯾﺎﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﺎزه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﺶ اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب و در ﺧﻼل دورهﻫﺎي ﭘﺮآب اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎري در زﻣﺎن رﺧﺪاد‬
‫ﺳﯿﻼبﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺟﺒﻬﻪ ﺳﯿﻞ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺧﻮاﻧﺶ اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺎﯾـﺪ در‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯽ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و در ﺧﻼل رﺧﺪاد ﺳﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﯿﺰ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﺸﮑﻞ و ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮاﺋﺖ‬
‫و ارزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت اﺑﺰارﺑﻨﺪي در رژﯾﻢﻫﺎي ﻋﺎدي ﻧﯿﺰ ﻻزم اﺳﺖ و در واﻗﻊ ﺛﺒﺖ و ذﺧﯿﺮهﺳﺎزي آنﻫﺎ در ﮐﻨـﺎر ﺑﺮداﺷـﺖﻫـﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﭘﺮآب ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه را در ﻫﺮ دو رژﯾﻢ ﮐﻢآب و ﭘﺮآب ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸـﺎﻫﺪه اﺻـﻮل ﻗﺮاﺋـﺖ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي دورهﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ اﻃﻼﻋﺎت و دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-10-7‬اﻧﻮاع اﺑﺰارﺑﻨﺪي‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي اﺻﻠﯽ در رﻓﺘﺎرﻧﮕﺎري ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬اﺑﺰار ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺣﺮﮐﺎت ﺳﺎزه )در دو ﺟﻬـﺖ ﻗـﺎﯾﻢ و اﻓﻘـﯽ( و اﺑـﺰار ﺛﺒـﺖ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ در ﭘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﺑـﻪ راﺣﺘـﯽ ﻗﺮاﺋـﺖ ﺷـﻮﻧﺪ و از ﻟﺤـﺎظ‬
‫ﮐﯿﻔﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾﺶ ﺣﺮﮐﺎت اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐـﺰش ﯾـﺎ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺼﺐ ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ در ﭘﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳـﺘﺎﺗﯿﮏ وارد ﺑـﺮ آن را ﺛﺒـﺖ‬
‫ﮐﺮده و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﻣﮑﺎن وﻗﻮع ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﯾﺎ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺖ اﺿﺎﻓﯽ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﺳـﺎزد‪ .‬ﺳﯿﺴـﺘﻢﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﺑﺰارﺑﻨـﺪي‪،‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻧﺼﺐ و ﺗﺸﺮﯾﺢ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﯾﺎ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن آنﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -1-2-10-7‬ﭘﺎﯾﺶ ﺣﺮﮐﺎت دﯾﻮار‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﭘﺎﯾﺶ ﺣﺮﮐﺎت دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﺑﺪون ﺣﺮﮐـﺖ ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﯿﺮد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي دﯾﻮار ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي دﯾﻮار در ﻫﺮ ﻗﺮاﺋﺖ ﺑﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﻧﺴﺒﯽ ﺑﻮده و ﺑﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻧﺴﺒﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮان رﻓﺘﺎر دﯾﻮار را ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺿـﻤﻦ ﻣﺸـﺎﻫﺪه و‬
‫ﺛﺒﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي دﯾﻮار در ﺣﯿﻦ اﺟﺮا ﻧﯿﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼﯾﻤﯽ‪ 1‬از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ ﺿﺪزﻧﮓ ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻮاﺻﻞ ‪150‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮي‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﺑﻠﻮك و ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار ﻧﺼﺐ ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺷﺶ ﺑﻠﻮك ﻣﺘـﻮاﻟﯽ‪ 2‬دﯾـﻮار‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺌﻮدوﻟﯿﺖ ﯾﺎ رﯾﺴﻤﺎن روي ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻫﺮ دوره ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺘﺼﺎت اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻗﺮاﺋـﺖ و ﺛﺒـﺖ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺑﺎﯾـﺪ در‬
‫ﻧﻘﻄﻪاي ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺛﺎﺑﺖ و ﺑﺎ دﯾﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺻﺎف و در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ راﺳﺘﺎي دﯾﻮار‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬ارﺗﻔﺎع‬
‫دﯾﻮار و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دﯾﻮار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎزهﻫﺎي زﻫﮑﺶ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬در ﺿﻤﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ از دﺳﺘﺮس ﻣﺰاﺣﻤﯿﻦ ﺑﻪ دور ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-2-10-7‬ﻓﺸﺎرﺳﻨﺞﻫﺎي ﭘﯽ‬
‫ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ و ﮐﺎرﺑﺮديﺗﺮﯾﻦ راه ﺑﺮاي اﻧﺪازهﮔﯿـﺮي ﻓﺸـﺎر ﺣﻔـﺮهاي در ﭘـﯽ ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪﻫﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎي ﻓﺸﺎرﺳـﻨﺞ‬
‫)ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ( ﺑﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮﻫﺎي ﮐﺎﺳﺎﮔﺮاﻧﺪ‪ 3‬ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺻﺤﯿﺢ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ در اﻧﺘﻬﺎي ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺣﻔﺮهاي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ ﺗﻌﺒﯿـﻪ ﻣـﯽﮔـﺮدد ﺑﺎﯾـﺪ ﮐـﺎﻣﻼ‬
‫ﻋﺎﯾﻖﺑﻨﺪي ﮔﺮدد ﺗﺎ ﻧﺸﺖ در ﻃﻮل ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ اﺗﻔﺎق ﻧﯿﺎﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ ﺗـﺎ ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮﻫـﺎي ﭼـﺎﻫﮑﯽ‬
‫‪1- Bench Mark‬‬

‫‪ -2‬ﻫﺮ ﺑﻠﻮك از دﯾﻮار ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ دو درز و ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﻔﺎوت از دﯾﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3- Casagrande‬‬
‫ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن‪ ،‬ﻣﯿﻠﻪ ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ درون ﺣﻔﺮهﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷـﺪه ﮐﻮﺑﯿـﺪه‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺸﺎرﺳﻨﺞ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -11-7‬اﻟﺰاﻣﺎت آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﮕﻬﺪاري از ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﮕﻬﺪاري از ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘـﺎرهاي ﻧﮑـﺎت ﻋﻤـﻮﻣﯽ در آﯾـﯿﻦﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﯿـﺎن‬
‫ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدي اﯾﻦ ﺿﻮاﺑﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻮع ﭘﺮوژه ﺧﺎص ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺣﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﻈﺎرت و ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﻧﮕﻬﺪاري ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺎزهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﻋﻬـﺪه دﻓـﺎﺗﺮ ﻋﻤـﺮان ﯾـﺎ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮحﻫﺎي ﻋﻤﺮاﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻤﯿﻨـﺎن ﮐﺎﻣـﻞ از ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﯾـﮏ ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ داﺷـﺘﻪ و‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و ﻧﮕﻬﺪاري آن را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -12-7‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﯿﻞﺑﻨﺪﻫﺎ و ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﮑﺮد آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﭘﺲ از دوره ﭘﺮآﺑﯽ رودﺧﺎﻧـﻪ و ﯾـﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﻔﺎري ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﺳﺎزي ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﻧﻘـﺎط ﺿـﻌﻒ‬
‫دﯾﻮار از ﻟﺤﺎظ آب ﺑﻨﺪي و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﺪاري ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪه و ﺗﻤﻬﯿـﺪات ﻻزم در رﻓـﻊ ﻋﯿـﺐ آنﻫـﺎ‬
‫ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻧﯿﺰ در اداﻣﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﻣﺸﮑﻞدار ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﻘـﺺ و‬
‫ﯾﺎ ﺿﻌﻔﯽ ﮐﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-12-7‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻧﻘﺎﻃﯽ از دﯾﻮار ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ آنﻫﺎ در اﻣﺘﺪاد ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﯿﺴﺖ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣﮑـﺎن ﻧﺴـﺒﯽ ﺑـﯿﻦ دو ﺑﻠـﻮك‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-12-7‬ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درزﻫﺎ‬
‫درزﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬درزﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ درون آنﻫﺎ ﻧﻮار آبﺑﻨـﺪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺗﺠـﺎرب‬
‫ﻋﻤﻠﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درزﻫﺎ‪ ،‬در ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻣﺘـﺪاد دﯾـﻮار‪ ،‬ﺑﺨﺼـﻮص در ﮐـﻨﺞﻫـﺎي ‪ 90‬درﺟـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫درزﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ درزﻫﺎ ﺑﺤﺮاﻧﯽﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از درزﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪ‪ ،‬درزﻫﺎي ﺑﺎز واﻗﻊ در زﯾﺮ ﺧﺎك ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان درزﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درزﻫﺎ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﮐﻤﺒـﻮد ﻣـﺎده ﭘﺮﮐﻨﻨـﺪه و ﯾـﺎ وﻗـﻮع‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﯿﻦ دو ﺑﺨﺶ از دﯾﻮار ﯾﺎ ﺑﯿﻦ دو ﺳﺎزه ﻣﺠﺎور ﻧﻈﯿﺮ دﯾﻮار و ﺑﻨﺪ ﺧـﺎﮐﯽ‪ ،‬اﯾﺴـﺘﮕﺎهﻫـﺎي ﭘﻤﭙـﺎژ‪ ،‬درﯾﭽـﻪ‬
‫ﭼﺎهﻫﺎ و ﯾﺎ ﮐﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد درزﻫﺎي ﻣﺪﻓﻮن‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿـﺎت ﺣﻔـﺎري از ﮐﻔﺎﯾـﺖ ﻣـﻮاد ﭘﺮﮐﻨﻨـﺪه درز‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨـﺎن‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻮد و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻻزم را در رﻓﻊ ﻧﻘﺺ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-12-7‬وﺟﻮد ﻣﻮاد زاﯾﺪ در درز‬
‫وﺟﻮد ﻣﻮاد ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺨﺖ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻼت و ﯾﺎ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ در درزﻫﺎ از دو ﻧﻈﺮ ﺧﻄﺮآﻓﺮﯾﻦ اﺳـﺖ‪ :‬وﺟـﻮد ﻣـﻼت در درزي‬
‫ﮐﻪ آبﺑﻨﺪ در آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮده و در ﺻﻮرت وﻗﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪن و ﯾﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﻮار آب ﺑﻨﺪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ وﺟﻮد ﻣﻼت ﯾﺎ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﯾﮏ درز ﻣﺎﻧﻊ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎﻣـﻞ‬
‫اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ آن ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻘﺼﺎن در ﻋﻤﻠﮑﺮد درز اﻧﺒﺴﺎط در ﻫﻮاي ﮔﺮم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺧﻄﺮﺳﺎز ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﻫﻤﺒـﺎدي و‬
‫ﮐﺞ ﺷﺪن دﯾﻮار ﺷﻮد‪ .‬وﻗﻮع ﭘﺪﯾﺪهي ﮔﻮهاي ﺷﺪن در درز اﻧﺒﺴﺎط‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺧﻤﺶ در ﺑﺪﻧﻪي دﯾﻮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي‬
‫ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﺮكﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در آن ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -4-12-7‬آبﺑﻨﺪﻫﺎ‬
‫ﻧﻘﺎط ﭘﺎرﮔﯽ و ﯾﺎ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه آب ﺑﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺎط ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آبﺑﻨﺪﻫﺎي ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳـﺖ در‬
‫ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﮑﻨﺪ ﺑﺨﺼﻮص اﮔﺮ درز ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺪون ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﺎز ﺷﺪن درز‪ ،‬ﭘﺎرﮔﯽ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ﻧﯿـﺰ‬
‫ﺑﺎز ﺷﺪه و ﻧﺸﺖ آب از ﻣﯿﺎن درز آﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪ درزﻫﺎي اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ داراي ﺳﻮراخ ﻃـﻮﻟﯽ ﺑـﻮده و اﺻـﻄﻼﺣﺎ ﺑـﻪ‬
‫آنﻫﺎ آبﺑﻨﺪ ‪ O‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ آبﺑﻨﺪﻫﺎ اﻣﮑﺎن ﺑﺎز ﺷﺪن ﺑﯿﺶﺗﺮي را ﺑﺮاي درز ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾـﻦ ﺣـﺎل در ﺻـﻮرﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درز از ﺣﺪود ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﭘﺎرﮔﯽ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ درون درز وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -5-12-7‬ﺣﻔﺮهﻫﺎي زﯾﺮ ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن در ﭘﯽ دﯾﻮارهﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ وﯾـﮋه ﻧﺸﺴـﺖﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘـﺎرن در‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ و ﯾﺎ درﯾﭽﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ‬
‫وﻗﻮع ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪاي ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪن اﯾﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻠﻮكﻫﺎﯾﯽ از دﯾﻮار روي ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ اﺟـﺮا ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫رﺧﺪاد ﻧﺸﺴﺖ اوﻟﯿﻪي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﯾـﮏ ﺑﺨـﺶ از دﯾـﻮار روي ﺳـﺎزهﻫـﺎي ﻣﺠـﺎور ﺗﮑﯿـﻪ ﮐﻨـﺪ و‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎ ﭘﻞ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺴﺖ ﺛﺎﻧﻮي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در زﯾﺮ ﭼﻨﯿﻦ واﺣﺪي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزه ﻣﺠـﺎور ﺗﮑﯿـﻪ ﮐـﺮده‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ اﯾﺠـﺎد ﺣﻔـﺮهﻫـﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد )ﭼﻮن ﻟﺰوﻣﺎ ﻫﻤﻪ دﯾﻮار ﻧﺸﺴﺖ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ( ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﮐـﺎوشﻫـﺎي زﯾﺮﺳـﻄﺤﯽ وﺟـﻮد آنﻫـﺎ را‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-12-7‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫ﭘﺲ از اﺟﺮاي دﯾﻮار و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از آن‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ واﻗﻌﯽ ﻧﺸﺖ در زﯾﺮ آن و ﺷﺮاﯾﻂ واﻗﻌﯽ ﭘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸـﺨﺺ ﮔـﺮدد‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺧﺼﻮص ﺑﺎﯾﺪ از وﺟﻮد ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ دﯾﻮار و ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﻮارد ﻟﺰوم‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻧﺸﺖ و ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻓﺼﻮل ﻗﺒﻞ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ واﻗﻌﯽ ﺧـﺎك ﻣﺤـﻞ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺗﺤﮑﯿﻢ و ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي آن ﺑﺎﯾﺪ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﮐﻤﺒﻮد اﻃﻼﻋﺎت در ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺨﺼﻮص‪ ،‬ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮي ﻣﺠﺪد اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﺪاري آنﻫﺎ زﯾﺮ ﺳﻮال اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ در ﺧﻼل دوره ﺳﯿﻼﺑﯽ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ و ﺑـﺎزﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﺎ ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي ﺗﻤﻬﯿﺪات وﯾﮋه ﺿﺮاﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﻻزم ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-12-7‬اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري‬
‫در ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﻔﺎري در اﻃﺮاف ﺷـﺎﻟﻮدهي دﯾـﻮار‪ ،‬ﻃﺮاﺣـﯽ و ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻣﺠـﺪد ﺟﻬـﺖ اﻃﻤﯿﻨـﺎن از‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار و ﺳﺎزهﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -8-12-7‬ﻧﺸﺖ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺖ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه و در ﻣﻮاردي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ ﻧﻈﯿـﺮ ﭼـﺎهﻫـﺎي‬
‫ﻓﺸﺎرﺷﮑﻦ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -13-7‬روشﻫﺎي ﻣﺮﻣﺖ‬
‫‪ -1-13-7‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫راهﺣﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي داﺷﺘﻪ و ﮐﺎرﺑﺮد آنﻫﺎ اﺟﺒﺎري ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻫﺮ ﭘﺮوژه و ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﺎراﺗﺮ و اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -2-13-7‬اﺟﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ﯾﮑﯽ از راهﺣﻞﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي اﻓﻘﯽ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﭘﺎﯾﺪاري در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﻟﻐﺰش دﯾﻮار‪ ،‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (11-7‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ وﺟـﻮد راه‪،‬‬
‫راهآﻫﻦ و ﯾﺎ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬راهﺣﻞﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻧﺸﺖ )ﺑﯿـﺎن ﺷـﺪه در ﺑﻨـﺪ‬
‫‪ (3-7‬ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﭘﺎﯾﺪاري ﻻزم ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﯾﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﯾﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ‬
‫ﻣﺴﯿﺮ ﻧﺸﺖ در درز‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-7‬اﺟﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮادﯾﺎن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻧﺸﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪ -3-13-7‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﺳﻤﺖ آب‬
‫در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮﺷﺶ )ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ( در ﺳﻤﺖ آب ﺑﺮ روي ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﮐﻢ اﺳﺖ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﯾﻦ ﭘﻮﺷﺶ و ﺗﮑﻤﯿﻞ آن ﺑـﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼ روي ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -4-13-7‬ﻣﺮﻣﺖ آبﺑﻨﺪي و آبﺑﻨﺪي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ‬
‫ﺷﻤﺎي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آبﺑﻨﺪي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ در ﺷﮑﻞ )‪ (12-7‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ اﺟﺮاي ﺻﺤﯿﺢ آبﺑﻨﺪي ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﭘﺎرﮔﯽ‪ ،‬ﺑﺎز ﺷﺪن درزﻫﺎ‪ ،‬و ﯾﺎ ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ روي زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﻢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ روي ﭘﺎﺷـﻨﻪ‬
‫دﯾﻮار و ﯾﺎ وﻗﻮع ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن زﯾﺎد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﭙﺮ آبﺑﻨﺪ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺴﯿﺮ ﻧﺸـﺖ و ﮐـﺎﻫﺶ ﻓﺸـﺎر ﻧﺸـﺖ در ﻃـﺮﻓﯿﻦ‬
‫دﯾﻮار ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻼﻫﮏ ﺳﭙﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫روش دﯾﮕﺮ ﻣﺮﻣﺖ‪ ،‬آبﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮدن ﺑﺎزﺷﺪﮔﯽ درزﻫﺎ در زﯾﺮ ﻧﻮارﻫﺎي آبﺑﻨﺪي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺰرﯾﻖ دوﻏﺎب ﺳـﯿﻤﺎﻧﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻟﯿﮑﻦ آبﺑﻨﺪي درزﻫﺎ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﻧﻮار آبﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﻠﯿﻤﺮي اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﮐﻼﻫﮏ ﺑﺘﻨﯽ‬

‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫‪2h‬‬ ‫ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬

‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺟﻮد‬

‫ﺷﺎﻟﻮده )ﭘﺎﺷﻨﻪ(‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬ ‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ دﯾﻮار‬
‫دﯾﻮار‬
‫ﭘﻼن دﯾﻮار و ﺷﺎﻟﻮده‬
‫‪920 mm‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ‪A‬‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫‪460 mm 460 mm‬‬ ‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫‪ 460 mm 460 mm‬ﻣﻘﻄﻊ ‪B‬‬
‫‪Φ12/300‬‬ ‫‪ 12 mm‬درز اﻧﺒﺴﺎط‬
‫‪Φ12/300‬‬
‫‪ 3 mm‬ﻣﻼت ﻗﯿﺮي‬
‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪1‬‬
‫‪460 mm‬‬
‫ﺳﻤﺖ آب دﯾﻮار ﻣﻮﺟﻮد‬

‫‪280 180‬‬
‫‪460 mm‬‬
‫‪Φ14‬‬
‫‪Φ14‬‬
‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪1‬‬ ‫ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ‬
‫درز اﻧﺒﺴﺎط و‬
‫آبﺑﻨﺪ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪230 mm 230 mm‬‬
‫‪230 mm‬‬
‫»ﻣﻘﻄﻊ ‪«C‬‬ ‫»ﻣﻘﻄﻊ ‪ A‬و ‪«B‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-7‬ﻣﺮﻣﺖ آبﺑﻨﺪي‬
‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ دﯾﻮار ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﮐﺎﺷﺖ آرﻣﺎﺗﻮر ‪Φ16/300‬‬

‫‪h‬‬ ‫‪460 mm‬‬
‫‪H‬‬
‫‪230 mm‬‬ ‫‪920 mm‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﯾﺎ ﺗﯿﺸﻪﮐﺎري ﺳﻄﺤﯽ‬ ‫‪460 mm 460 mm‬‬
‫‪Φ12/300‬‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ‬ ‫‪Φ14‬‬
‫ﻣﺤﺪوده‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ‬
‫‪50 mm‬‬
‫ﺧﺎﮐﺒﺮداري‬ ‫ﺷﺎﻟﻮده‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ‬
‫‪300 mm‬‬
‫‪RH‬‬
‫ﺷﺎﻟﻮده‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر رﯾﺸﻪ‬
‫‪300 mm‬‬ ‫‪Φ16/300‬‬ ‫درز اﻧﺒﺴﺎط ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪h‬‬
‫ﭘﺮده آبﺑﻨﺪ‬ ‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪2‬‬ ‫‪230 mm 230 mm‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ درزﻫﺎ‬ ‫»ﻣﻘﻄﻊ ‪«D‬‬
‫ﺑﺎزﺷﻮ داﯾﺮهاي ﺷﮑﻞ ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ در‬

‫ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﺑﺎ ﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺮم ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 50 mm‬ﭘﻮﺷﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‬
‫‪75 mm‬‬
‫‪460 mm 460 mm‬‬

‫‪25 mm‬‬ ‫‪25 mm 25 mm‬‬
‫‪25 mm‬‬
‫درز اﻧﺒﺴﺎط ‪12.5 mm‬‬
‫‪25 mm‬‬
‫ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻼت ﻗﯿﺮي‬

‫‪300 mm‬‬
‫‪25 mm‬‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر رﯾﺸﻪ ‪Φ16‬‬

‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ دﯾﻮار ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪25 mm‬‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬
‫‪230 230 150‬‬
‫ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﯾﺎ‬

‫درز اﻧﺒﺴﺎط ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫دﯾﻮار ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﺗﯿﺸﻪﮐﺎري ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﭘﻼن در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫ﺟﺎن ﻧﻮارآبﺑﻨﺪ ‪ Y‬ﺷﮑﻞ‬

‫ﻧﻮك ﺳﭙﺮ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪50 mm‬‬
‫آرﻣﺎﺗﻮر رﯾﺸﻪ ‪Φ 16‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬ ‫ﺑﺎ ﻻﺳﺘﯿﮏ ﻧﺮم‬
‫‪Φ12‬‬ ‫ورق ‪10 mm‬‬
‫‪280 mm‬‬
‫ﯾﺎ ﻣﻼت ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫ﻣﺎﺳﻪﭘﺎﺷﯽ ﯾﺎ‬ ‫ﭘﺮ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺗﯿﺸﻪﮐﺎري ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﺟﻮش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬ ‫ﻻﺳﺘﯿﮏ‬

‫ﺑﺴﺖ‬
‫‪300 mm 150 mm‬‬ ‫ﻻﺳﺘﯿﮏ‬ ‫ﻧﻮار آبﺑﻨﺪ ‪ U‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪1‬‬ ‫ﺟﺰﯾﯿﺎت ‪2‬‬
‫اداﻣﻪي ﺷﮑﻞ ‪ -12-7‬ﻣﺮﻣﺖ آبﺑﻨﺪي‬

‫‪ -5-13-7‬ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺨﺖ ﺑﺎﯾﺪ از درون درزﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در دﯾﻮار ﺧﺎرج ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳـﻄﻪ ﺣﻔـﺎري‬
‫در ﺳﻤﺖ رودﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ درﯾﺎﭼﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﺸـﺖ ﺧﻄﺮﻧـﺎك‬
‫آب در ﺧﻼل ﺑﺎﻻ آﻣﺪن آب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي و ﭘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -6-13-7‬آبﺷﺴﺘﮕﯽ در اﺛﺮ ﺳﺮرﯾﺰ آب‬
‫در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺳﺮرﯾﺰ آب از روي دﯾﻮار ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ ﯾﺎ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺎﻋـﺚ آبﺷﺴـﺘﮕﯽ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ روي ﭘﻨﺠـﻪ در ﺳـﻤﺖ ﺧﺸـﮑﯽ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻔﺮهﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺮ ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از آبﺷﺴﺘﮕﯽ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﮐﻒﭘﻮش ﺳﻨﮓﭼﯿﻦ و‬
‫ﯾﺎ ﺑﺘﻨﯽ در روي آن ﺑﺎ ﻋﺮﺿﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ 6‬ﻣﺘﺮ از ﺑﺮ دﯾﻮار اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪8‬ﻓﺼﻞ ‪8‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬

‫‪149‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪ -‬دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي وزﻧﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪ -1-8‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﺪاري آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ وزﻧﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ دﯾﻮارﻫـﺎ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺑﺘﻦ ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﺢ )دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺑﺘﻨﯽ( و ﯾﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ )دﯾﻮار ﺑﻨﺎﯾﯽ( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﺪه ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ درﻃﺮح دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -1‬وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺎك ﺑﺴﺘﺮ و ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز آن‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺎﻟﺢ در دﺳﺘﺮس در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻦ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﯿﻤﺎن‬
‫‪ -3‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ -4‬ﺗﻨﺎﺳﺐ اوﻟﯿﻪ ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮار‬
‫‪ -5‬ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري و ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬
‫ج‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﻣﺎﯾﻞ‬ ‫ب‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺳﺎده‬
‫و‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﻫ‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ و ﺟﻠﻮ ﻣﺎﯾﻞ‬ ‫د‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-8‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫‪ -2-8‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ در ﻓﺼﻞ ‪ 5‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-8‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪ -1-3-8‬ﺑﺘﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ روي ﻧﻤﻮﻧـﻪ اﺳـﺘﻮاﻧﻪاي ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﻧﯿﺎزﻫـﺎي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ را ﺑﺮآورده ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻨـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄـﯽ‪ ،‬دوام و ﭘﺎﯾـﺪاري ﻣﺼـﺎﻟﺢ دﯾـﻮار‬
‫ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﯿﺶﺗﺮ و رﻋﺎﯾﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﯿﻤﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﺷﺸـﻢ‬
‫از آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﯾﺮان )آﺑﺎ( و ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 312‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸـﻮر‬
‫ﻻزم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﻤﺎن‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻦ(‪ ،‬آب و اﻓﺰودﻧﯽﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﺳﻮم از آﯾﯿﻦﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ اﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روشﻫﺎي اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻦ و ﺑﺘﻦرﯾﺰي ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ از آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﯾﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-3-8‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ‬
‫در ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 90‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺎﺧﺖ دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ روش ﺳﺎﺧﺖ اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮارﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺮ ﻧﻮع دﯾﻮار ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺮ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ اﯾﻦ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺗﻮف ﺳﺒﺰ اﻟﺒﺮز از ﺟﻤﻠﻪ ﺳـﻨﮓﻫـﺎﯾﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ در اﺣـﺪاث دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﻨﮕﯽ ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪) 115‬اردﯾﺒﻬﺸﺖ ‪ (1369‬از ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﮑﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨـﯽ و ﻣﮑـﺎﻧﯿﮑﯽ اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﺳـﻨﮓ را‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط اﯾﺮان ﻧﯿﺰ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻨﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از آنﻫﺎ ﺣﺘـﯽ در ﺳـﺎﺧﺖ اﺑﻨﯿـﻪ‬
‫ﻓﻨﯽ راه و راهآﻫﻦ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آنﻫﺎ در ﻃﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻫﻪ از ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﻼت‬
‫ﻣﻼتﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن و ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت و ﻃـﺮح‬
‫اﺧﺘﻼط اﯾﻦ ﻣﻼتﻫﺎ در ﺟﺪول )‪ (1-8‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-8‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻼتﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻨﺎﯾﯽ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪70×70×70‬‬ ‫وزن ﻣﺨﺼﻮص‬ ‫ﭘﻮدر‬ ‫ﺳﯿﻤﺎن‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﻋﺒﻮري‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫ﻣﻼت ﺗﻬﯿﻪ‬ ‫آب‬ ‫آﻫﮏ‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬ ‫از اﻟﮏ ﻧﻤﺮه‪4‬‬ ‫ﻧﻮع ﻣﻼت‬
‫‪ 28‬روزه‬ ‫‪ 7‬روزه‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫ﺷﮑﻔﺘﻪ‬ ‫‪1‬‬
‫ﻧﻮع‪1‬‬ ‫)‪4/76‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ‬
‫ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﻟﯿﺘﺮ‬ ‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬ ‫ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬ ‫ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ‬ ‫واﺣﺪ‬
‫ﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ‬
‫‪ 4/3‬ﺗﺎ ‪4/5‬‬ ‫‪ 2/3‬ﺗﺎ ‪2/9‬‬ ‫‪2057‬‬ ‫‪256‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪1/033‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن ‪1:6‬‬
‫‪ 7/5‬ﺗﺎ ‪8/7‬‬ ‫‪ 4/6‬ﺗﺎ ‪4/9‬‬ ‫‪2064‬‬ ‫‪265‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪225‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن ‪1:5‬‬
‫‪ 12/9‬ﺗﺎ ‪13/7‬‬ ‫‪7/6‬‬ ‫‪2073‬‬ ‫‪261‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪285‬‬ ‫‪0/99‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن ‪1:4‬‬
‫‪ 22‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫‪11/7‬‬ ‫‪2089‬‬ ‫‪358‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪360‬‬ ‫‪0/94‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن ‪1:3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪2069‬‬ ‫‪340‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪220‬‬ ‫‪0/96‬‬ ‫دوﻏﺎب ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن‪1:5‬‬
‫‪ 2/0‬ﺗﺎ ‪2/8‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1972‬‬ ‫‪280‬‬ ‫‪131‬‬ ‫‪131‬‬ ‫‪0/91‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد ‪1:2:8‬‬
‫‪ 1/4‬ﺗﺎ ‪2/1‬‬ ‫‪ 0/6‬ﺗﺎ ‪0/9‬‬ ‫‪1992‬‬ ‫‪275‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪0/96‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد ‪1:2:10‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﺣﺠﻤﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮐﺎرﮔـﺎه اﮔـﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﮐـﺎر ﯾـﮏ ﮐﯿﺴـﻪ ﺳـﯿﻤﺎن ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﮑﻌـﺐ‬
‫ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ‪ 40×40×27‬ﺗﻬﯿﻪ و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ آن ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑـﺮاي ﺗﻬﯿـﻪ ﻣـﻼت ﺑﺎﺗـﺎرد‬
‫‪ 1:2:8‬ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﮑﻌﺐ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﻓﻮق‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺣﺠﻢ ﻣﺎﺳﻪ و دو ﺣﺠﻢ ﭘﻮدر آﻫﮏ ﺷﮑﻔﺘﻪ ﺑﺮدارﯾﻢ و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ‬
‫آن ﯾﮏ ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﻤﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﺨﻠﻮط ‪ 1:2:8‬ﺑﻪدﺳﺖ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-8‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻼت‬

‫وزن ﻣﺨﺼﻮص )ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮﻣﺘﺮﻣﮑﻌﺐ(‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪ 1240‬ﺗﺎ ‪1620‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﻋﺒﻮري از اﻟﮏ ﻧﻤﺮه ‪ 4/76) 4‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪1150‬‬ ‫ﺳﯿﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫‪575‬‬ ‫ﭘﻮدر آﻫﮏ ﺷﮑﻔﺘﻪ‬
‫‪ -4-8‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺮوح در ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﻣﻮرد ﺑﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻮع ﺳﯿﻤﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﻮرﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -5-8‬ﺗﻨﺎﺳﺐ اوﻟﯿﻪ‬
‫داس‪ 1‬اﺑﻌﺎد اوﻟﯿﻪ زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﻃﺮح دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي و وزﻧﯽ ﭘﯿﺸـﻨﻬﺎد داده اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺗﻨﺎﺳـﺐ اوﻟﯿـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﺣﺪس اوﻟﯿﻪ در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮار ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﻌﺎد ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ روش ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﺑﺎ اﺻﻼح اﺑﻌﺎد اوﻟﯿﻪ در زﻣﺎن‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪0.3 m‬‬ ‫‪0.3 m‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪0/02‬‬ ‫‪0/02‬‬
‫ﺗﯿﻐﻪ‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪0.12‬‬ ‫‪0.1 H‬‬

‫‪D‬‬ ‫ﺗﺎ‬
‫ﭘﻨﺠﻪ‬ ‫ﭘﺎﺷﻨﻪ‬ ‫‪D‬‬
‫‪0.1 H‬‬ ‫‪0.1 H‬‬
‫‪0.17 H‬‬
‫‪0.12‬‬ ‫‪ 0.7 H‬ﺗﺎ ‪0.5‬‬
‫ﺗﺎ‬
‫‪0.17 H‬‬ ‫‪ 0.7 H‬ﺗﺎ ‪0.5‬‬
‫ب‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-8‬اﺑﻌﺎد اوﻟﯿﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -6-8‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪاري‪ ،‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز‬
‫‪ -1-6-8‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1- Das‬‬
‫‪ -2-6-8‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش و واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-6-8‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﻫﺮ ﻣﻘﻄﻊ اﻓﻘﯽ از دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﺪوده داﺧﻠﯽ و ﯾﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﻘﻄﻊ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﺗـﺎ از‬
‫اﯾﺠﺎد ﺗﻨﺶﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در دﯾﻮار ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﭘﯽ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﯽ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم و روشﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (3-8‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬

‫)‪fc(N/mm2‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز‬
‫‪15‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ‬ ‫‪0/45 f c‬‬ ‫‪6/75‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11/25‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﮐﺸﺸﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ‬ ‫‪0/135 f c‬‬ ‫‪0/52‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/68‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪fc‬‬ ‫‪0/39‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪  f c‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ‪ 28‬روزه ) ‪(N / mm2‬‬
‫‪ -6-6-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎ در ﺟﺪول )‪ (4-8‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ در دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﻨﮕﯽ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺟﺪول )‪ (5-8‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺠﺎز ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ و ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺠﺎز در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ در ﺻـﻮرت وﺟـﻮد ﻧﻈـﺎرت‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ اﺟﺮا ﻣﺴﺎوي ) ‪ 0/1 (N / mm2‬و در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﻈﺎرت ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺴﺎوي ) ‪ 0/05 (N / mm2‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -4-8‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮔﺮوهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ) ‪(N/mm2‬‬ ‫ﺷﺮح‬ ‫ﮔﺮوه‬
‫‪20‬‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي آﻫﮑﯽ‪ -‬ﺗﺮاورﺗﻦ‪ -‬ﺗﻮفﻫﺎي آﺗﺶﻓﺸﺎﻧﯽ‬ ‫اﻟﻒ‬
‫‪30‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪﺳﻨﮓﻫﺎي ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫ب‬
‫‪50‬‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي آﻫﮑﯽ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‪ -‬دوﻟﻮﻣﯿﺖ و ﻣﺮﻣﺮ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫ج‬
‫‪80‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪﺳﻨﮓﻫﺎي ﮐﻮارﺗﺰي و ﻧﻈﺎﯾﺮ آن‬ ‫د‬
‫‪120‬‬ ‫ﮔﺮاﻧﯿﺖ‪ -‬ﺳﯿﻨﯿﺖ‪ -‬دﯾﻮرﯾﺖ‪ -‬ﭘﺮﻓﯿﺮ ﮐﻮارﺗﺰي‪ -‬ﻣﻼﻓﯿﺮ و دﯾﺎﺑﺎز و ﻧﻈﺎﯾﺮ آن‬ ‫ﻫ‬
‫ﺟﺪول ‪ -5-8‬ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻓﺸﺎري ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻤﺶ دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺳﻨﮕﯽ )‪(N/mm2‬‬
‫ﮔﺮوهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫ﻧﻮع ﻣﻼت ﻣﺼﺮﻓﯽ‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮓ ﭼﯿﻨﯽ‬
‫ﻫ‬ ‫د‬ ‫ج‬ ‫ب‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ﻻﺷﻪﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﻗﻔﻞ و ﺑﺴﺖ ﮐﺎﻣﻞ‬
‫‪0/9‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن‬
‫ﺳﻨﮓﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺑﺎدﺑﺮ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬

‫‪1/6‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد‬
‫‪2/2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن‬
‫ﺳﻨﮓﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﮐﻠﻨﮕﯽ و رگﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬

‫‪2/2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪0/7‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد‬
‫‪3/0‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن‬
‫ﺳﻨﮓﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺳﻨﮓ ﺗﯿﺸﻪاي ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎ رگﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ‬

‫و ﮔﺸﺘﻪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺟﺮ ﭼﯿﻨﯽ(‬
‫‪4/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ﻣﻼت ﺑﺎﺗﺎرد‬
‫‪5/0‬‬ ‫‪4/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﯿﻤﺎن‬
‫‪ -7-8‬ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (3-8‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻔﺮوض اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ دﯾـﻮار را در ﻣﻘﺎﺑـﻞ واژﮔـﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻟﻐـﺰش‪ ،‬و ﻇﺮﻓﯿـﺖ‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ ،R2‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻏﯿﺮﻋﺎدي را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫‪6‬‬ ‫‪b9m‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪6/60‬‬ ‫‪2/4‬‬
‫‪A‬‬
‫‪ ‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ m  19.2 kN / m 3‬‬

‫‪ s  20 kN / m3‬‬ ‫‪7.1 m‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪9.6 m‬‬
‫‪14.4 m‬‬
‫‪c0‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪6.6 m‬‬
‫‪G‬‬
‫‪3m‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪1.8 m‬‬
‫‪1.8 m‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ c  24 kN m‬‬
‫‪D‬‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ‬ ‫‪E‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ S  2 2 .5 k N / m‬‬
‫‪  40‬‬
‫‪c  120 kN / m 2‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 0 .6 3‬‬
‫‪h 1 4 .4‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-8‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار‬
‫ﺣﻞ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ دﯾﻮار روي ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐـﻪ از ﻓﺸـﺎر ﺣﺎﻟـﺖ ﺳـﮑﻮن اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از رواﺑﻂ ﻓﺸﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮑﻮن از رواﺑﻂ راﻧﮑﯿﻦ ﺑـﺎ ‪ ‬و ‪ c‬ﮐـﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮدار آزاد ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در ﺷﮑﻞ )‪ (4-8‬رﺳﻢ ﺷﺪه ﮐﻪ در زﯾﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از آن ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-7-8‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫در ارﺗﻔﺎع ‪:AC‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (2-3‬ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺪون اﺻﻄﮑﺎك‪ ،‬ﺧﺎك داﻧﻪاي )‪ (C = 0‬و ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺑﺎ ﺷـﯿﺐ ‪‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﻖ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك ‪ Ka‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪c0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪d  tan 1  tan    tan 1  tan 35   25‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪‬‬
‫‪cos   cos2   cos 2 ‬‬

‫‪ K a  cos ‬راﻧﮑﯿﻦ‬
‫‪cos   cos 2   cos2 ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪  tan 1 ( )  9.46   25‬‬
‫‪6‬‬
‫‪cos9.46  cos2 9.46  cos 2 25‬‬ ‫‪0.597‬‬

‫‪K a  cos9.46‬‬ ‫‪ 0.986 ‬‬
‫‪cos9.46  cos 2 9.46  cos2 25‬‬ ‫‪1.376‬‬
‫‪K a  0.43‬‬
‫‪K o  (1  sin )(1  sin )  (1  sin 35) (1  sin 9.46)  0.497‬‬

‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﯿﻦ ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اداﻣﻪي ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ‪ 0/43‬دﻧﺒﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪pB  0.43  7.1 19.2  58.62 kN / m 2‬‬
‫‪pC  58.62  0.43  6.6  (20  10)  87 kN / m 2‬‬

‫‪7.1‬‬ ‫‪87  58.62‬‬
‫‪P  58.62 ‬‬ ‫( ‪ 58.62  6.6 ‬‬ ‫‪)  6.6  689 kN‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪7.1‬‬ ‫‪6.6‬‬ ‫‪6.6‬‬
‫‪208.1 (6.6 ‬‬ ‫‪)  386.89 ‬‬ ‫‪ 93.65 ‬‬
‫‪y  1.8 ‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3  1.8  4.86  6.66 m‬‬
‫‪689‬‬
‫‪Ph  689  cos(9.46)  680 kN  M OT  680  6.66  4529 kN.m‬‬
‫‪PV  689  sin(9.46)  113kN  M R  113  9  1017 kN.m‬‬

‫در ارﺗﻔﺎع ‪ CD‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-7-8‬ﻓﺸﺎر آب در ﺑﺎﻻدﺳﺖ‬
‫‪Pw  8.4  10  84kN / m 2‬‬

‫‪8.4‬‬ ‫‪8.4‬‬
‫‪Pw  84 ‬‬ ‫‪ 353kN  M OT  353 ‬‬ ‫‪ 988 kN.m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ -3-7-8‬ﻓﺸﺎر آب در ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ‬
‫‪Pw  4.8  10  48 kN / m 2‬‬

‫‪4.8‬‬ ‫‪4.8‬‬
‫‪Pw  48 ‬‬ ‫‪ 115kN  M R  115 ‬‬ ‫‪ 184 kN.m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ -4-7-8‬ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ از ﻓﺸﺎر آب در ‪ D‬ﺗﺎ ﻓﺸﺎر آب در ‪ E‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫‪Pu  48  9  (84  48) ‬‬‫‪ 432  162  594 kN‬‬
‫‪2‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪MOT‬‬ ‫‪ 432   162   9  2916 kN.m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪9‬‬
‫‪6/6‬‬ ‫‪2/4‬‬
‫‪A‬‬
‫‪m‬‬ ‫)‪(4‬‬ ‫‪1/1‬‬
‫)‪(5‬‬
‫‪58.62 kN/m2 PV=113 kN‬‬ ‫‪12/6‬‬

‫‪d‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫‪B‬‬
‫)‪(3‬‬
‫‪Ph= 680‬‬
‫‪8/4‬‬ ‫‪353 kN‬‬ ‫‪6.6‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪115 kN‬‬ ‫‪4/8‬‬
‫‪2/8‬‬ ‫) ‪(1‬‬
‫‪87 kN/m2‬‬ ‫‪1/8‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪48 kN/m2‬‬
‫‪84 kN/m2‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪84 kN/m‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪48 kN/m2‬‬
‫‪709 kN/m2‬‬
‫‪XR= 2.35 m‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-8‬ﻧﻤﻮدار ﻧﯿﺮوﻫﺎ‬
‫‪ -5-7-8‬وزن دﯾﻮار و ﺧﺎك آن‬
‫)‪Wi (kN‬‬ ‫)‪ei (m‬‬ ‫)‪MR (kN.m‬‬
‫‪W1‬‬ ‫‪9×1/8×24 = 389‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪1750‬‬

‫‪W2‬‬ ‫‪2/4×12/6×24 = 726‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪871‬‬
‫‪1‬‬
‫‪W3‬‬ ‫×‪6/6×12/6‬‬ ‫‪×24 = 998‬‬ ‫‪4/6‬‬ ‫‪4590‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪W4‬‬ ‫‪1/1×6/6× ×19/2 = 70‬‬ ‫‪6/8‬‬ ‫‪476‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫*‬
‫‪W5‬‬ ‫‪6/6×12/6× ×19/2 = 798‬‬ ‫‪6/8‬‬ ‫‪5427‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫=‪W‬‬ ‫‪2981‬‬ ‫‪13114‬‬
‫* از اﺿﺎﻓﻪ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻗﺴﻤﺖ زﯾﺮ آب ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪ M OT  4529  988  2916  8433 kN.m‬‬
‫‪ M R  1017  184  13114  14315 kN.m‬‬
‫‪ M  M R  M OT  14315  8433  5882 kN.m‬‬

‫‪N  2981  113  594  2500 kN‬‬ ‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪5882‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪XR ‬‬ ‫‪ 2.35  b  6 m‬‬
‫‪2500‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﺪون ﻓﺸﺎر ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪x R 2.35‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 0.26‬‬ ‫ﺷﺎﺧﺺ واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫‪b‬‬ ‫‪9‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﻪ ‪3x R  3  2.35  7.05 m‬‬
‫‪7.05‬‬
‫‪ 100  78%  50%‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ‪R2‬‬
‫‪9‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ Pmax  7.05  2500  Pmax  709 kN / m 2‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻓﺸﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﺪون ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻋﺮض ‪ ، 9  7.05  1.95 m‬در ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼﺣﯽ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (5-8‬از ﻧﻘﻄﻪ ‪ D‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ E‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻋﺮض ‪ 1/95‬ﻣﺘﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻣﺴﺎوي ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑـﺖ ‪84 kN / m 2‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﺻﻼح ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻤﺪهاي در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪84 kN/m2‬‬ ‫‪84 kN/m2‬‬
‫‪1/95‬‬ ‫‪7/05‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-8‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬
‫‪ -‬ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش‬
‫‪H  680  353  115  918 kN‬‬ ‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوي اﻓﻘﯽ‬

‫‪N  113  594  2981  2500 kN‬‬ ‫ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺮوي ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪Tf  N tan   cL‬‬
‫‪L  7.05 m‬‬ ‫ﻃﻮل ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﻪ‬
‫‪Tf  2500  tan 40  120  7.05  2944 kN‬‬
‫‪Tf 2944‬‬
‫‪F.S. ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 3 / 2  1 / 33‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪918‬‬
‫‪ -‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ‬
‫‪q  D  (22.5  10)  1.8  22.5 kN / m 2‬‬

‫‪B‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪ x R  4.5  2.35  2.15 m‬‬
‫‪2‬‬
‫‪B  B  2e  9  2  2.15  4.7 m‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪cd  1  0.2(D / B) tan  45  ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
159 96/10/12 ‫ دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬- ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬
1.8
cd  1  0.2( )(2.1445)  1.164
4.7
 
qd   d  1  0.1(D / B) tan  45    1.082
 2
H 918
  tan 1 ( )  tan 1 ( )  20 / 16 ‫زاوﯾﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﺎر‬
N 2500
2 2
    20.16 
qi   ci   1    1    0.6022
 90   90 
0 2 20.16 2
i  (1  )  (1  )  0.246
 40
N c  75 / 31 , N q  64 / 20 , N   93 / 69
  d  i B N  
Q  B  cd ci cN c   qd qi q o N q  
 2
 
 1.082(0.246)(4.7)(12.5)(93.69) 
 4.7  1.164(0.6022)(120)(75.31)  1.082(0.6022)(22.5)(64.2)  
 2 
 4.7(6335  941  732)  37638
37638
F.S.   15.1  2  OK
2500
‫‪9‬ﻓﺼﻞ ‪9‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬

‫‪163‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻧ ﻬﻢ ‪ -‬دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﻃ ﺮه ا ي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -1-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﻮع ﺧﺎﺻﯽ از دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺸـﯽ از ﭘﺎﯾـﺪاري آن در ﻣﻘﺎﺑـﻞ واژﮔـﻮﻧﯽ ﺑـﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ وزن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ دال ﺑﺘﻨﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﺟﺰاي دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﯿﻐـﻪ دﯾـﻮار‪ ، 1‬ﭘﺎﯾـﻪ‪ ، 2‬ﮐﻠﯿـﺪ‬
‫ﺑﺮﺷﯽ‪) 3‬و ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ در ﻧﻮع ﺧﺎص دﯾﻮارﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار( ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺷـﺎﻣﻞ ﻟﻨﮕـﺮ ﺧﻤﺸـﯽ و ﻧﯿـﺮوي ﺑﺮﺷـﯽ‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك و ﻓﺸﺎر واﮐﻨﺶ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳـﯿﻞﺑﻨـﺪ ﺑـﺘﻦ ﻣﺴـﻠﺢ ﺿـﻮاﺑﻂ‬
‫آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎم و ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ ﺑﺘﻨﯽ از اﻧﺘﺸﺎرات دﻓﺘﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎت و اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي وزارت‬
‫ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻮرد اﺻﻼح ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-9‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ در ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-9‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺧﻮاص ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺘﻨﯽ و ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي اﺧﺘﻼط آنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رﻋﺎﯾﺖ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﯿﻤﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ دوام ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﯾﺎ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي آﺑﯽ ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 20‬ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ )‪ (C20‬و ﺑﺎﻻﺗﺮ در دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﻪ ﮐـﺎر ﻣـﯽروﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﯿﻤﺎن‪ ،‬آب و ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي و ﺟﺰﯾﯿﺎت آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-9‬ﭘﻮﺷﺶ آرﻣﺎﺗﻮر‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ روي ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي دالﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫـﺎ و ﺷـﺎﻟﻮدهﻫـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (1-9‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Stem‬‬
‫‪2- Foundation‬‬
‫‪3- Shear key‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-9‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ روي ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ )ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬

‫*‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻣﻼﯾﻢ‬
‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫دال و دﯾﻮارﻫﺎ‬
‫‪90‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎ‬
‫* ﺑﺮاي ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄـﯽ ﺑﺴـﯿﺎر ﺷـﺪﯾﺪ و ﻓـﻮقاﻟﻌـﺎده ﺷـﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ‪5‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي رده ‪ C35‬و ‪ C40‬ﯾﺎ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي رده ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮐﺎﻫﺶ داد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑـﺮ اﯾﻨﮑـﻪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل از‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﮐﻢﺗـﺮ ﻧﺸـﻮد‪ .‬در ﺷـﺮاﯾﻂ ﺷـﺪﯾﺪ و ﻓـﻮقاﻟﻌـﺎده ﺷـﺪﯾﺪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺑـﺘﻦ رده ‪ C40‬ﺑـﺎ‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﺳﯿﻠﯿﺲ و ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﮐﺎﻫﺶ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ را ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺪول ﺑﺮاي ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﯿﺶ از ‪ 36‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﻓﺰاﯾﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻦ در ﺟﻮار دﯾﻮار ﺧﺎﮐﯽ ﻣﻘﺎوم رﯾﺨﺘﻪ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﻮر داﯾﻢ ﺑﺎ آن در ﺗﻤﺎس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷـﺶ ﻧﺒﺎﯾـﺪ‬
‫ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 75‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-9‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺮوح در ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-9‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪاري در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻟﻐﺰش و واژﮔـﻮﻧﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﺮاﺳـﺎس‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻘﺎﻃﻊ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻤﺸﯽ و ﺑﺮﺷـﯽ ﻻزم‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري در ﺑﺨﺶ ‪ 9-9‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -7-9‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهاي‬
‫‪ -1-7-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎي وارد‬
‫ﺑﺮ ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺗﺤﻠﯿﻞ واژﮔﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺴـﻤﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ دﯾـﻮار ﺣﺎﯾـﻞ ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﯿﻐـﻪ دﯾـﻮار و‬
‫ﺷﺎﻟﻮده )ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺠﻪ و ﭘﺎﺷﻨﻪ( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل از آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻓﺸﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺷﻮد و آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ و اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺣﺪاﻗﻞﻫـﺎي ﺗﻮﺻـﯿﻪ ﺷـﺪه‬
‫آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ در ﺑﺨﺶ ‪ 9-9‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺷﯿﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫ﺑﺎﻻ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ اﺿﺎﻓﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك ﺑﺮ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (1-9‬اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪a‬‬
‫ﺧﻂ اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮآﯾﻨﺪ‬
‫‪ = P(h1-h2)/3a‬ﺑﺮش‬
‫دﯾﻮار )ﺗﯿﻐﻪ(‬
‫‪h1‬‬
‫‪h2‬‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﯾﺎ ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار‬
‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫ﭘﺎﺷﻨﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-9‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮش وارد ﺑﺮ ﮔﻮه ﺳﺎزهاي ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ -2-7-9‬دﯾﻮار )ﺗﯿﻐﻪ(‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻮري وارد ﺑﺮ ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻧﺎﭼﯿﺰ ﺑﻮده و در ﻃﺮاﺣﯽ از آنﻫﺎ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-7-9‬ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب‪ ،‬وزن ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ زﯾﺮ ﭘﯽ و ‪ ...‬ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -4-7-9‬ﭘﺎﺷﻨﻪ‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري روي ﭘﺎﺷﻨﻪي دﯾﻮار ﺷﺎﻣﻞ وزن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب و وزن ﺑﺘﻦ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘـﺎﯾﯿﻦ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ ﮐﻒ ﭘﯽ ﮐﻪ رو ﺑﻪ ﺑـﺎﻻ اﺛـﺮ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرت‬
‫ﺷﯿﺐدار ﺑﻮدن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ زﯾﺮ ﭘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺸﺎر اﻓﻘـﯽ ﺧـﺎك و اﺿـﺎﻓﻪ ﺑـﺮش ﻧﺎﺷـﯽ از ﺷـﯿﺐ ﻣﺜﺒـﺖ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬وﺟﻮد ﻧﯿﺮوي اﺻﻄﮑﺎك در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺷﺎﻟﻮده و زﻣﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﯿـﺮوي ﮐﺸﺸـﯽ در ﭘﺎﺷـﻨﻪ ﺑـﻪ‬
‫وﺟﻮد آورد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ در ﻋﻤﻞ از آن ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -5-7-9‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓـﺮض ﺗﻮزﯾـﻊ ﯾﮑﻨﻮاﺧـﺖ ﻓﺸـﺎر ﻣﻘـﺎوم ﺧـﺎك ﺑـﺮ‬
‫وﺟﻬﯽ از ﮐﻠﯿﺪ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﻓـﺮض در ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻃـﺮح‬
‫ﻏﯿﺮﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﯿﻐﻪي دﯾﻮار ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﭘـﺲ از ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﺮ اﺳﺎس وﺟﻮد زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬در ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ از وﺟﻮد زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-9‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -1-8-9‬ﮐﻠﯿﺎت‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ و ﺑﻪ روش ﺣﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾـﻞ‬
‫و ﺳﯿﻞ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه در آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎي داﺋﻢ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎرﻫﺎي زﻧﺪه‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﺧـﺎك و ﻓﺸـﺎر آب‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺳﺎزهاي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي را ﺑﺮآورده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-8-9‬ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺣﺪي و ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر‬
‫‪ -1-2-8-9‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺗﺮك ﺧﻮردﮔﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ و ﺗﻨﺶ ﺑﺘﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﺠﺎز ﻗﺎﯾﻢ و اﻓﻘﯽ دﯾﻮار‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ دﯾﻮار و اﺛﺮات ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﺑﺰرگ دﯾﻮار ﺑﺮ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪U  1.0D  1.0L  1.0H  1.0WA‬‬ ‫)‪(1-9‬‬
‫‪ = D‬اﺛﺮ ﺑﺎر ﻣﺮده )وزن اﻋﻀﺎ‪ ،‬وزن ﺧﺎك‪ ،‬وزن آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ(‬
‫‪ = L‬اﺛﺮ ﺑﺎر زﻧﺪه‬
‫‪ = H‬اﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك‬
‫‪ = WA‬اﺛﺮ آب‬
‫‪ -2-2-8-9‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎزه در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪U   p D  1.75L   p H  1.0WA‬‬ ‫)‪(2-9‬‬
‫‪ =  p‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪(2-9‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-9‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ) ‪(  p‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎر ) ‪(  p‬‬
‫ﻧﻮع ﺑﺎر‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪1/25‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫وزن اﺟﺰاي دﯾﻮار‬
‫‪1/50‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫ﻓﻌﺎل‬
‫ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك‬
‫‪1/35‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫ﺳﮑﻮن‬
‫‪1/35‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ﺧﺎك‬
‫‪1/50‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎر‬
‫‪ -3-2-8-9‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﺎزه و ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺟﺰاي آن ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در زﻣﺎن روﯾﺪاد ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻟﺰﻟﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪U   p D  0.5L   p H  1.0WA  1.0E‬‬ ‫)‪(3-9‬‬
‫‪ = E‬اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ -4-2-8-9‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺿﺮﯾﺐدار از ﺣﺎﺻﻞﺿﺮب ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ در ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫*‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-9‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ) ‪( Φ‬‬
‫‪Φ‬‬ ‫ﻧﻮع ﺑﺎر‬

‫‪0/9‬‬ ‫ﺧﻤﺶ و ﮐﺸﺶ ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪1/0‬‬ ‫ﺧﻤﺸﺶ و ﮐﺸﺶ ﺑﺘﻦ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه‬
‫‪0/9‬‬ ‫ﺑﺮش و ﭘﯿﭽﺶ‬
‫‪0/75‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري‬
‫* ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻓﺸﺎري داراي ﺧﻤﺶ وﻗﺘﯽ ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮري ﺿﺮﯾﺐدار از ‪ 0.1f cA g‬ﺗﺎ ﺻﻔﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﺿـﺮﯾﺐ ﮐـﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ از ﻣﻘﺪار ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﺤﻮري ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻤﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-8-9‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺘﻦ‪ ، Vc ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻧﺠﺎم ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣـﯽ ﺗﯿﻐـﻪ دﯾـﻮار‪ ،‬ﻣﻘﻄـﻊ‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل و ﻃﺮح ﺑﺮش‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ d‬از ﭘﺎي دﯾﻮار )ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺷﺎﻟﻮده(‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﻨﺠﻪ وﺟﻪ ﺟﻠﻮﯾﯽ دﯾـﻮار‬
‫و ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ وﺟﻪ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺑﻮده‪ ،‬و در ﻃﺮح زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺑﺨـﺶ ﺑـﺎﻻﯾﯽ زﺑﺎﻧـﻪ )ﻣﺤـﻞ اﺗﺼـﺎل ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺎﻟﻮده( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد دﯾﻮارﻫﺎي ‪ L‬ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺑﺪون ﭘﻨﺠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘـﺮل ﺑـﺮش در ﺗﯿﻐـﻪ‪ ،‬ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ آن و در ﻣﻮرد ﭘﺎﺷﻨﻪ‪ ،‬وﺟﻪ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار )ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺗﯿﻐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻨﻪ( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(2-9‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪2‬‬
‫‪d‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2‬‬
‫دﯾﻮار ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻃﺮهاي‬ ‫دﯾﻮار ‪ L‬ﺷﮑﻞ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-9‬ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮش‬

‫‪ -4-8-9‬ﺿﻮاﺑﻂ آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري‬
‫‪ -1-4-8-9‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ آرﻣﺎﺗﻮر ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﺣﺪاﮐﺜﺮ آرﻣﺎﺗﻮر ﮐﺸﺸﯽ در ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪c‬‬
‫‪ 0.42‬‬ ‫)‪(4-9‬‬
‫‪ds‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪ = c‬ﻓﺎﺻﻠﻪي دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر ﻓﺸﺎري از ﺗﺎر ﺧﻨﺜﯽ‬
‫‪ = ds‬ﻓﺎﺻﻠﻪي دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر ﻓﺸﺎري از ﻣﺮﮐﺰ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ‬
‫‪ -2-4-8-9‬ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮر ﺧﻤﺸﯽ و ﺣﺮارﺗﯽ‬
‫در ﻫﺮ ﻣﻘﻄﻌﯽ از ﻋﻀﻮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮر ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازهاي ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺿـﺮﯾﺐدار ﺧﻤﺸـﯽ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ )‪ (Mr‬ﯾﮑﯽ از دو ﺷﺮط زﯾﺮ را ﺑﺮآورده ﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫‪M r  1.2M cr‬‬
‫‪Ig‬‬
‫‪Mcr ‬‬ ‫‪fr‬‬ ‫)‪(5-9‬‬
‫‪yt‬‬
‫‪ = M cr‬ﻟﻨﮕﺮ ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ‬
‫‪ = f r‬ﻣﺪول ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = Ig‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺮكﻧﺨﻮرده‬
‫‪ = y t‬ﻓﺎﺻﻠﻪي دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر ﮐﺸﺸﯽ از ﺗﺎر ﺧﻨﺜﯽ‬
‫)ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ( ‪M r  1.33‬‬
‫‪ -3-4-8-9‬ﺗﻮزﯾﻊ آرﻣﺎﺗﻮر ﺧﻤﺸﯽ‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﺤﻮر آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺧﻤﺸﯽ در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ ﺣﮑﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻧﺰدﯾﮏﺗـﺮﯾﻦ ﻻﯾـﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫـﺎ ﺑـﻪ وﺟـﻪ ﮐﺸﺸـﯽ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪123000  e‬‬
‫‪S‬‬ ‫‪ 2d c‬‬ ‫)‪(6-9‬‬
‫‪s fs‬‬
‫‪dc‬‬
‫‪s  1 ‬‬ ‫)‪(7-9‬‬
‫) ‪0.7(h  d c‬‬
‫‪ = d c‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﯽ از دورﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎر ﮐﺸﺸﯽ ﺗﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮﯾﻦ ﺳﻔﺮه آرﻣﺎﺗﻮر‬
‫‪ = fs‬ﺗﻨﺶ ﮐﺸﺸﯽ در آرﻣﺎﺗﻮر در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬

‫‪ = h‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﯾﺎ ﻋﻤﻖ ﮐﻠﯽ ﻋﻀﻮ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪ =  e‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪(4-9‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -4-9‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻂ‬

‫‪e‬‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫‪1/0‬‬ ‫ﮐﻼس ‪1‬‬
‫‪0/75‬‬ ‫ﮐﻼس ‪2‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺮك ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻫﻤﯿﺖ ﮐﻢﺗﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﯾﺎ ﺧﻮردﮔﯽ در ﺑﺘﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﻼس ‪1‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﯾﺎ ﺧﻮردﮔﯽ در ﺑﺘﻦ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ از ﮐﻼس ‪ 1‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﻼس ‪2‬‬
‫‪ -4-4-8-9‬آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل آﺛﺎر ﺣﺮارﺗﯽ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ درزﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ و اﻧﺒﺴﺎﻃﯽ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﺣﺮارﺗـﯽ در اﻣﺘـﺪادﻫﺎي اﻓﻘـﯽ و‬
‫ﻗﺎﯾﻢ )ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در اﻣﺘﺪاد اﻓﻘﯽ( در ﺗﯿﻐﻪ و ﭘﺎﯾﻪ ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏ ﻣﻌﯿـﺎر ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺮﻓـﯽ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﯿـﺎج ﺑـﻪ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫـﺎي اﺿـﺎﻓﯽ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮐﻢﺗﺮ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آرﻣـﺎﺗﻮر ﺣـﺮارت ﺑﺎﯾـﺪ در ﻣﻘﻄـﻊ ﺗﻌﺒﯿـﻪ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪي ﺑﺘﻦ در ﻣﻮرد آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9-9‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي دﯾﻮار ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ )‪ (3-9‬را ﺑﺮرﺳـﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ آرﻣـﺎﺗﻮر ﻣـﻮرد ﻧﯿـﺎز را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎرﮔﺬاري ‪ R1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪γ1  19 kN‬‬ ‫‪,   35 , c  0‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪m3‬‬
‫‪γ 2  22 kN‬‬ ‫‪,   40 , c  0‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﭘﯽ‬
‫‪m3‬‬
‫‪γ c  24 kN‬‬ ‫‪, f c = 30 , f y = 400 MPa‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ دﯾﻮار‬
‫‪m3‬‬
‫‪6m‬‬
‫‪3/5 m‬‬ ‫‪0/5 1/5 m‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪6/7 m‬‬
‫‪7/7 m‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪1m‬‬
‫ﭘﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-9‬ﻣﻘﻄﻊ دﯾﻮار‬
‫‪ -1-9-9‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰش‬
‫‪4m‬‬ ‫) ‪h 2 / (tan  2  tan 2‬‬

‫‪A‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪2  0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪tan  2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪C‬‬ ‫) ‪h 2 (tan 1  tan  2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪G‬‬
‫) ‪(tan  2  tan  2‬‬
‫)‪h2(tanβ1-tan β2‬‬
‫‪C‬‬
‫)‪(tanα2-tan β2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪h AB  8  3tan 1 / tan  2‬‬
‫‪ 8  1 / tan  2‬‬
‫‪h CD  8 m‬‬
‫‪hCD‬‬
‫‪h1  6.7 m‬‬

‫)‪(1‬‬
‫‪hCD+‬‬
‫‪2  0‬‬ ‫‪2  0‬‬

‫‪B‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪H‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪(2‬‬ ‫‪h2‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪h2  1 m‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪E‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-9‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮔﻮه )‪(2‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰش ﭘﯽ‪ ،‬وزن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﺑﺎر ﭘﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬وزن‬
‫ﺧﺎك در ﻣﺘﻮازياﻻﺿﻼع '‪ ABDC‬ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮروي زاوﯾﻪ ‪ α2‬اﺛـﺮ‬
‫ﻧﻤﯽﮔﺬارد وﻟﯽ اﯾﻦ زاوﯾﻪ ﻣﺘﺎﺛﺮ از وزن ﺣﺠﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺧﺎك ﮔﻮه )‪ (2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪d  tan 1( tan2 )  tan 1( tan40 )  29‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
171 96/10/12 ‫ دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ‬- ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬
2γ1h CD 2γ (tanβ1  tanβ 2 )

γ   γ2  1 (25-4)
h2 tan 2  tanβ 2
‫ وزن ﺣﺠﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬:  
1
2  19  ( )
2  19  8 3  326  12.67
γ   22 
1 tanα 2 tan  2
γ1h 22 (tanβ1  tanβ 2 )

Vα  (26-4)
2(tanα 2  tanβ 2 ) 2
1
19  1  ( )
Vα  3  3.17
2
2 tan  2 tan 2  2
‫ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري‬ACC' ‫ وزن ﺧﺎك ﻣﺜﻠﺚ‬: V
d
α 2  45   59.5 ‫ﺣﺪس اوﻟﯿﻪ‬
2
12.67
γ  326   333.46
tan(59.5)
3.17
Vα  1/1
tan 2  2
V
2  0
B D
h2
2
E
(2) ‫ ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻓﺮﺿﯽ ﮔﻮه‬-5-9 ‫ﺷﮑﻞ‬
2c(1  tand tan2 ) 2Vα (1  tan 2d )

B  tand   (27-4)
γh 2 γh 22
2  1 / 1(1  tan 2 29)

B  tan(29)   0.5457
333.46  1
4c(tand  tanβ 2 ) 4Vα tanβ 2 (1  tan 2d )
2tan 2 d 
γh 2 γh 22
A1  (28-4)
B
2tan 2 29
A1   1.126
0.5457
2c(1  tan d tanβ 2 ) 2Vα tan 2β 2 (1  tan 2d )
tand (1  tand tanβ 2 )  tanβ 2  
γh 2 γh 22
A2  (29-4)
B
tan(29)
A2   1.016
0.5457
(‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول‬ 96/10/12 172
A1  A12  4A 2
α 2  tan 1 ( ) (30-4)
2
1.126  1.1262  4  1.016

α 2  tan 1 ( )  59.8  59.5
2
α 2  59.8 :‫ﺣﺪس دوم‬
α 2  59.8 ,    333.4 , Vα  1.07
2  1.07 1  (0.5543) 2 
B  0.5543     0.5459
333.4  1
2  (0.5543) 2
A1   1.1257
0.5459
0.5543
A2   1.015
0.5459
α 2  59.8 OK
‫ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ زاوﯾﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻟﻐﺰش ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬-‫ب‬
h 2 ( tanβ1  tanβ 2 )
h AB  h CD 
tanα 2  tanβ 2
1
1 ( )
h AB  8  3  8.19 m
tan59.8
2 2
d  tan 1( tan)  tan 1( tan35)  25
3 3
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر ﻧﻮاري‬
A1  2tand  A1  2tan25  0.9326 (13-4)
tanβ1
A 2  1  tand tanβ1  (14-4)
tand
1
1
A 2  1  ( tan25)  ( )  3  0.1297
3 tan25
 A  A 2  4A 
α1  tan 1  1 1 2  (12-4)
 2 
 
0.9326  (0.9326) 2  4(0.1297)

α1  tan (1
)  46.55
2
‫ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬-2-9-9
‫ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬-‫اﻟﻒ‬
1  tand cotα1 tanα1
K1   (35-4)
1  tand  tanα1 tanα1  tanβ1
1  tan(25)  cot(46.55) tan(46.55)
K1    0.5468
1  tan(25)  tan(46.55) tan(46.55)  1
3
:‫ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﯽ‬-‫ب‬
1  tand cotα 2
K
1  tand tanα2
1  tan(29)  cot(59.8)
K  0.347
1  tan(29)  tan(59.8)
K v  Ktanα 2  0.347  tan(59.8)  0.5962 (36-4)
AB ‫ و‬DE ‫ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻧﯿﺮوي وارد ﺑﺮ ﺳﻄﻮح‬-3-9-9
h 2 / tan  2  0.58 m
A
C
G
8.19 m
8m
PAB  348.43 kN
3.73 m
85.09 kN/m2 B D H
52.74 kN/m2
PDE  57.19 kN
61.64 kN/m2
0.49 m
E 3.5 m
DE ‫ و‬AB ‫ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺮ ﺳﻄﻮح‬-6- 9 ‫ﺷﮑﻞ‬
1
PAB  K1γ1h 2AB
2
1
PAB  (0.5468)(19)(8.19)2  348.43 kN
2
1
PDE  Kγ 2 h 22  K v V (34-4)
2
‫‪1‬‬ ‫‪h‬‬
‫) ‪V  ( h AB  h CD )( γ1)( 2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪tanα 2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫()‪V  (8.19  8)(19‬‬ ‫)‬
‫‪2‬‬ ‫‪tan59.8‬‬
‫‪V  89.52kN‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪PDE  (0.347)(22)(1) 2  (0.5962)(89.52‬‬
‫‪2‬‬
‫‪PDE  57.19 kN‬‬
‫‪PB  K11h AB  (0.5468)(19)(8.19)  85.09 kN m 2‬‬
‫‪PD  K1h CD  (0.347)(19)(8)  52.74 kN m 2‬‬

‫‪PD  PE‬‬ ‫‪2P‬‬
‫( ‪PDE ‬‬ ‫‪) h 2  PE  DE  PD‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪h2‬‬
‫‪2  57.19‬‬
‫‪PE ‬‬ ‫‪ 52.74  61.64 kN m 2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -4-9-9‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ وارد ﺑﺮﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬
‫– ﻧﯿﺮوي اﻓﻘﯽ ‪ ،PAB‬روي ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﻗﺎﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ‪ AB‬ﺗﮑﯿﻪ دارد‪ ،‬ﯾﺎ ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ‪) AB‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪ CD‬ﯾـﺎ‬
‫‪ (GH‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫– ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌﺎدل ﺑﺮاي ﺗﻮده ﺧـﺎك ﺑـﯿﻦ ‪ CD‬و ‪ ،GH‬ﻧﯿـﺮوي ﺑﺮﺷـﯽ ﮐﻮﭼـﮏ ﻗـﺎﯾﻤﯽ روي ﺳـﻄﺢ ﻗـﺎﯾﻢ‬
‫ﻫﻢراﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي اﻓﻘﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫– ﻣﻘﺪار اﯾﻦ ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ از ﻧﻤﻮدار دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺑﻠﻮك ﺧﺎك ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪a‬‬
‫‪C‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪G‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪v‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪v‬‬ ‫‪ha/3‬‬
‫‪PAB‬‬
‫‪PAB‬‬
‫‪h /3‬‬
‫‪h /3a /9‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪O‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-9‬دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺑﻠﻮك ﺧﺎك‬
‫‪ h  h a ‬‬
‫‪M O  0  PAB       va  0‬‬
‫‪ 3  3 9 ‬‬
a P 348.43
v.a  PAB    v  AB 
9 9 9
v  38.71kN
‫ وزن و ﻣﺮﮐﺰ ﺟﺮم ﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬-5-9-9

1
WC  0.5  6.7  24   0.5  6.7  24  6 1 24
2
WC  80  40  144  264 kN / m
Wi x i 80  1.75  40  2.17  144  3
xC    2.5 m
Wi 264
1 1
WS   4 1.5 19  6.7  3.519   6.7  0.5  19
2 2
WS  57  445.55  31.825  534.38 kN / m

Wi x i 57  4.67  445.55  4.25  31.825 2.33
xS    4.18 m
Wi 534.38
‫ ﭘﺎﯾﺪاري واژﮔﻮﻧﯽ‬-6-9-9
C
‫ ﺧﺎك‬534.38 kN
4.18 m
V= 38.71 kN
6m
PAB  348.43 kN
‫ ﺑﺘﻦ‬264 kN
2.5 m
‫ﻓﺸﺎر ﺧﺎك روي ﺳﻄﺢ‬
3.73 M
‫ ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ‬IJ
PDE  57.19 kN D J
I
0.49 m
 FH  405.62 kN XR  2.15 m
21 kN/m
258 kN/m
 Fv  837.1 kN
‫ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﺎﯾﺪاري‬-8-9 ‫ﺷﮑﻞ‬
FV  38.71 534.38  264  837.1 kN
FH  348.43  57.19  405.62 kN
M I  38.71  6  534.38  4.18  264  2.5  (348.43 3.73  57.19  0.49)
M I  1798.30 kN.m / m
‫‪1798.30‬‬
‫‪x R Fv  M I  x R ‬‬ ‫‪ 2.15m‬‬
‫‪837.1‬‬
‫‪ %100‬ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺎﯾﺪاري در ﻣﻘﺎﺑﻞ واژﮔﻮﻧﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -7-9-9‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪N  FV  837.1 kN‬‬

‫‪T  FH  405.62 kN‬‬
‫ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪ 1/5‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫)‪N tan   cL 837.1 tan40  (0)(6‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 468.3‬‬
‫‪F.S.‬‬ ‫‪1.5‬‬
‫‪N tan  cL‬‬
‫‪T  405.62 ‬‬ ‫‪ 468.3 kN‬‬
‫‪F.S.‬‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -8-9-9‬ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬

‫‪T‬‬ ‫‪405.62‬‬
‫( ‪  tan 1‬‬ ‫( ‪)  tan 1‬‬ ‫‪)  26‬‬ ‫از ﺷﮑﻞ )‪ -3-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪N‬‬ ‫‪837.1‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪ x R   2.15  0.85m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪B  B  2e  6  2(0.85)  4.3m‬‬

‫‪q o   2 D  22  1  22 kN / m‬‬ ‫)‪ -8-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪ 2‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪qi  (1 ‬‬ ‫‪)  (1  ) 2  0.5057‬‬ ‫)‪ -5-5‬اﻟﻒ(‬
‫‪90‬‬ ‫‪90‬‬
‫‪‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪ i  (1  ) 2  (1  ) 2  0.1225‬‬ ‫)‪ -5-5‬ب(‬
‫‪‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪N q  64.20 , N   93.69‬‬ ‫)ﺟﺪول ‪(1-5‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ i BN  ‬‬
‫‪Q  B  qi q N q ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(2-5‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪0.1225  4.3  22  93.69 ‬‬
‫‪Q  4.3 0.5057  22  64.20 ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Q  5405.6 kN‬‬
‫‪Q 5405.6‬‬
‫‪F.S. ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 6.46  3‬‬
‫‪Fv 837.1‬‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﭘﯽ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9-9-9‬آرﻣﺎﺗﻮرﮔﺬاري در ﭘﺎي دﯾﻮار‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺮش ﻗﺎﺑﻞ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ ‪ 100 mm‬ﻓﺮض ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪6.7 m‬‬
‫‪PAB  348.43 kN‬‬
‫‪2.73 m‬‬
‫‪h 1m‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-9‬ﺑﺮش ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار‬
‫‪M u  1.5M 1.5  348.43  2.73 1426.82 kN.m‬‬
‫‪d  h  100  900 mm‬‬

‫‪M u  M n‬‬
‫‪  0.9‬‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ‪:‬‬
‫‪a‬‬
‫‪d‬‬ ‫‪ 0.85d‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Mu‬‬ ‫‪1426.82  106‬‬
‫‪As ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 5178 mm 2 / m‬‬
‫) ‪f y (d  a‬‬ ‫)‪0.9  400  (0.85  900‬‬
‫‪2‬‬
‫‪As f y‬‬ ‫‪5178  400‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 81.22 mm‬‬
‫‪0.85f cb‬‬ ‫‪0.85  30  1000‬‬
‫‪1426.82  106‬‬
‫‪As ‬‬ ‫‪ 4612 mm 2 / m‬‬
‫)‪0.9  400  (900  0.5  81.22‬‬
‫‪As‬‬ ‫‪4612‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.0051‬‬
‫‪bd 1000  900‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺪاﮐﺜﺮ آرﻣﺎﺗﻮر‪:‬‬
‫‪a 81.22‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 95.55 mm‬‬
‫‪1 0.85‬‬
‫‪c 95.55‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 0.11  0.42 OK.‬‬
‫‪ds‬‬ ‫‪900‬‬
:‫ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮر‬

Ig
Mcr  fr
yt
f r  f c  30  5.48
1  13
Ig   0.083 m 4
12
y t  h  c  1000  95.55  904.45 mm
0.083  1012
Mcr   5.48  106  502.9 kN.m
904.45
M r  1426.82 kN.m  1.2M cr  603.5 kN.m OK
‫ آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﺎﺷﻨﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺗﯿﻐﻪ دﯾﻮار‬-10-9-9

3.5 m
‫ ﺧﺎك‬502.55 kN
v=38.71 kN
1.8 m
6.7 m
8m
1.75 m
D H h=1 m
E
1.3 m
21 kN/m
159.3 kN/m
315.5 kN
‫ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ‬-10-9 ‫ﺷﮑﻞ‬
Wc  3.5  1 24  84 kN
Ws = 57  445.55  502.55 kN
 M H  38.71  3.5  502.55  1.8  84 1.75  315.5 1.3

M  776.93 kN.m
M u  1.5  776.93  1165.39 kN.m
d = h  100 = 1000  100 = 900 mm
:‫ﺑﺎ ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ‬
a
d  0.85 d
2
Mu 1165.39  106
As    4231 mm 2 / m
f y (d  a ) 0.9  400  (0.85  900)
2
As f y 4231  400
a   66.37 mm
0.85f cb 0.85  30  1000
1165.39  106
As   3734 mm 2 / m
0.9  400  (900  0.5  66.37)
As 3734
   0.0041
bd 1000  900
:‫ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺪاﮐﺜﺮ آرﻣﺎﺗﻮر‬
a 66.37
c   78.08 mm
1 0.85
c 78.08
  0.087  0.42 OK.
ds 900
Ig
Mcr  fr
yt
y t  h  c  1000  78.08  921.92 mm
0.083  1012
Mcr   5.48  106  493.4 kN.m
921.92
M r  1165.39 kN.M  1.2M cr  592 kN.m OK.
‫ آرﻣﺎﺗﻮر ﭘﻨﺠﻪ‬-11-9-9
1.5 m
0.75 m
I h=1 m
0.78 m
198.8 kN/m
258 kN/m
342.6 kN
‫ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﭘﻨﺠﻪ‬-11-9 ‫ﺷﮑﻞ‬
Wc  1.5  1  24  36 kN
M  342.6  0.78  36  0.75  240.23 kN.m
M u  1.5M  1.5  240.23  360.35kN.m

:‫ﺑﺎ ﻓﺮض اوﻟﯿﻪ‬

a
d  0.85d
2
Mu 360.35  106
As    1308 mm 2 / m
f y (d  a ) 0.9  400  (0.85  900)
2
As f y 1308  400
a   20.52 mm
0.85f cb 0.85  30  1000
360.35  106
As   1125 mm 2 / m
0.9  400  (900  0.5  20.52)
As 1125
   0.00125
bd 1000  900
:‫ﮐﻨﺘﺮل ﺣﺪاﮐﺜﺮ آرﻣﺎﺗﻮر‬
a 20.52
c   24.14 mm
1 0.85
c 24.14
  0.027  0.42 OK.
ds 900
Ig
Mcr  fr
yt
y t  h  c  1000  24.14  975.86 mm

0.083  1012
Mcr   5.48  106  466.1 kN.m
975.86
M r  360.35 kN.m  1.2M cr  559.3 kN.m
:‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از آرﻣﺎﺗﻮر ﺣﺪاﻗﻞ در ﻣﻘﻄﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‬
M u  559.3 kN.m
a
d  0.85d
2
Mu 559.3  106
As    2030 mm 2 / m
f y (d  a ) 0.9  400  (0.85  900)
2
As f y 2030  400
a   31.84 mm
0.85f cb 0.85  30  1000
559.3  106
As   1757 mm 2 / m
0.9  400  (900  0.5  31.84)
‫‪ -12-9-9‬ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮش‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ d‬از ﭘﺎﯾﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮔﺮدد )ﺑﺎ ﻓﺮض ‪ 100mm‬ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻤﻮدار ﺑﺮﺷﯽ درﺟﻪ ‪ 2‬اﺳﺖ ﺑﺮش در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ d‬از ﭘﺎﯾﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪(h1  d) 2‬‬ ‫‪(6.7  0.9) 2‬‬
‫‪V‬‬ ‫‪ PAB ‬‬ ‫‪ 348.43  261.11 kN‬‬
‫‪h12‬‬ ‫‪6.7 2‬‬
‫‪Vu 1.5  261.11  391.67 kN‬‬

‫‪Vc  0.083 f c b  d v‬‬
‫‪ 2‬‬
‫‪d v  max( 0.9d,0.72 h)  max(810,720)  810 mm‬‬
‫‪Vc  0.083  2  30 1000  900  10 3  818.3 kN‬‬
‫‪Vn Vc  0.9  818.3  736.5 kN  Vu  391.67 kN‬‬

‫ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﭘﺎﺷﻨﻪ‬
‫‪V  38.71 502.55  84  315.5  309.8 kN‬‬
‫‪Vu 1.5  309.8  464.7 kN‬‬

‫‪Vc  0.083 f c b  d v‬‬
‫‪Vc  0.083  2  30 1000  900  10 3  818.3 kN‬‬
‫‪Vn  Vc  0.9  818.3  736.5 kN  Vu  464.7 kN‬‬

‫‪10‬ﻓﺼﻞ ‪10‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه )ﺳﭙﺮﻫﺎ(‬

‫‪185‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ ‪ -‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه )ﺳﭙﺮﻫﺎ(‬
‫ﻓﺼﻞ د ﻫﻢ ‪ -‬دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﺋﻞ ﻣ ﻬﺎر ﺷﺪه )ﺳﭙ ﺮ ﻫﺎ(‬
‫‪ -1-10‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎ‪ 1‬ﻧﻮﻋﯽ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ )ﺷﮑﻞ ‪ (1-10‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﺳﭙﺮ ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺧﺎص در ﻣﺤﻞ اﺟﺮاﺳﺖ و ﺳﭙﺮﻫﺎ ﺣﺘـﯽ در داﺧـﻞ آب ﻫـﻢ ﻗﺎﺑـﻞ اﺟـﺮا‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﭙﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺮاز آب‬ ‫ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬
‫ﺳﭙﺮ‬
‫ﮐﻒ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺷﺪه‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-10‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﭙﺮﻫﺎ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎ داراي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از‪) :‬اﻟـﻒ( ﺳـﭙﺮﻫﺎي ﭼـﻮﺑﯽ‪) ،‬ب( ﺳـﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨـﯽ ﭘـﯿﺶﺳـﺎﺧﺘﻪ و )پ(‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‪ .‬ﺳﭙﺮﻫﺎي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺣﺎﻻت ﺧﺎص ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ ﺳﺒﮏ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ آب ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دو ﻧﻮع ﺳـﭙﺮ‬
‫ﭼﻮﺑﯽ ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ ﺳﺎده‪ 2‬و اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ ﻣﺮﮐﺐ‪ 3‬وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ داراي اﺑﻌﺎد ‪ 300×50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘـﺮ در‬
‫ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺒﻪﻫﺎي ﻣﻤﺎس ﺑﺮ ﻫﻢ در داﺧﻞ زﻣﯿﻦ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷـﮑﻞ ‪ -2-10‬اﻟـﻒ(‪ .‬اﻟﻮارﻫـﺎي ﭼـﻮﺑﯽ‬
‫ﻣﺮﮐﺐ‪ ،‬از ﻣﯿﺦ ﮐﺮدن ﺳﻪ اﻟﻮار ﺳﺎده ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﻮار وﺳﻂ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو اﻟﻮار دﯾﮕﺮ در ﺣﺪود ‪ 50‬ﺗـﺎ ‪ 75‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮ‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ -2-10‬ب(‪ .‬اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ ﺳﺎده را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -2-10‬پ(‪ ،‬در ﻟﺒﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﮐـﺎم‬
‫و زﺑﺎﻧﻪ درآورد‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ -2-10‬ت(‪ ،‬ﺟﺰﯾﯿﺎت اﻟﻮار ﭼﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ درزﺑﻨﺪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﻟﺒﻪﻫـﺎي‬
‫اﻟﻮار ﺷﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﮐﻪ ﭘﺲ از ﮐﻮﺑﯿﺪن اﻟﻮارﻫﺎ در زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪي ﻓﻮﻻدي در درز ﺑﯿﻦ دو اﻟﻮار ﮐﻮﺑﯿﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد و‬
‫درز آنﻫﺎ را ﻣﯽﺑﻨﺪد‪.‬‬
‫‪1- Sheet pile‬‬

‫‪2- Plank‬‬
‫‪3- Wake Field Pile‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻟﻮار ﺳﺎده‬ ‫‪ 250-150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬

‫ﺑﺘﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪ 800-500‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫ب‪ -‬اﻟﻮار ﻣﺮﮐﺐ‬
‫آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي‬
‫ج‪ -‬اﻟﻮار ﺳﺎده ﺑﺎ ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﻤﺎ‬
‫د‪ -‬اﻟﻮار ﺳﺎده ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ درزﺑﻨﺪ‬ ‫ﻫ‪ -‬ﺳﭙﺮ ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-10‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﭙﺮﻫﺎي ﭼﻮﺑﯽ و ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در آنﻫـﺎ در ﺣـﯿﻦ ﺣﻤـﻞ و‬
‫ﻧﻘﻞ‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪن و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري داﺧﻞ آنﻫﺎ آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﭙﺮﻫﺎ داراي ﻋﺮض ‪ 500‬ﺗـﺎ ‪ 800‬ﻣﯿﻠـﯽﻣﺘـﺮ و ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬
‫‪ 150‬ﺗﺎ ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻣﻘﻄﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬در ﺷـﮑﻞ )‪ -2-10‬ث(‪ ،‬ﻣﻘﻄـﻊ و ﻧﻤـﺎي اﯾـﻦ ﺳـﭙﺮﻫﺎ ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ داراي ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 13‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺮﻫﺎي اروﭘـﺎﯾﯽ ﻧـﺎزكﺗـﺮ و ﻋـﺮﯾﺾﺗـﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﯿﻤﺮخ ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ ،Z‬ﻋﻤﯿﻖ‪ ،1‬ﮐﻢﻋﻤﻖ‪ 2‬و ﺗﺨﺖ‪ 3‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درزﺑﻨﺪي و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ‪ ،‬ﻟﺒـﻪﻫـﺎي‬
‫ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ درﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ -3-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﮐـﺎم و زﺑﺎﻧـﻪ اﻧﮕﺸـﺘﯽ‪ 4‬و‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ -3-10‬ب(‪ ،‬ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﯽ‪ 5‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول )‪ (1-10‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺳﭙﺮﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻫﻨﺪﺳـﯽ ﺗﻌـﺪادي از‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در اروﭘﺎ )ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،(Arcelor Mittal‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺟﺪول )‪ (2-10‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-10‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ‪) Arcelor Mittal‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ‪(EN 10248‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ) ‪(N/mm‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ )‪(N/mm2‬‬ ‫ﻧﻮع ﻓﻮﻻد‬
‫‪340‬‬ ‫‪240‬‬ ‫‪S 240 GP‬‬
‫‪410‬‬ ‫‪270‬‬ ‫‪S 270 GP‬‬
‫‪440‬‬ ‫‪320‬‬ ‫‪S 320 GP‬‬
‫‪480‬‬ ‫‪355‬‬ ‫‪S 355 GP‬‬
‫‪490‬‬ ‫‪390‬‬ ‫‪S 390 GP‬‬
‫‪510‬‬ ‫‪430‬‬ ‫‪S 430 GP‬‬
‫‪1- Deep Arch‬‬

‫‪2- Low Arch‬‬
‫‪3- Straight Web‬‬
‫‪4- Thumb and Finger‬‬
‫‪5- Ball and Socket‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-10‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺗﻌﺪادي از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺷﺮﮐﺖ ‪Arcelor Mittal‬‬

‫اﺳﺎس‬ ‫ﻣﻤﺎن‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫اﯾﻨﺮﺳﯽ‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫)‪s (mm‬‬ ‫)‪t (mm‬‬ ‫)‪h (mm‬‬ ‫)‪b (mm‬‬ ‫ﻧﺎم ﻧﯿﻤﺮخ‬ ‫ﻧﻮع ﻧﯿﻤﺮخ‬
‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫)‪(cm /m‬‬ ‫)‪(cm /m‬‬ ‫)‪(cm /m‬‬
‫‪1200‬‬ ‫‪18140‬‬ ‫‪126‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪302‬‬ ‫‪670‬‬ ‫‪AZ 12‬‬
‫‪1435‬‬ ‫‪52250‬‬ ‫‪185‬‬ ‫‪11/2‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪426‬‬ ‫‪630‬‬ ‫‪AZ 25‬‬
‫‪5015‬‬ ‫‪121060‬‬ ‫‪322‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪483‬‬ ‫‪580‬‬ ‫‪AZ 50‬‬
‫‪1245‬‬ ‫‪21430‬‬ ‫‪120‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪344‬‬ ‫‪770‬‬ ‫‪AZ 12-770‬‬
‫‪1945‬‬ ‫‪40960‬‬ ‫‪152‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪421‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪AZ 20-700‬‬
‫‪4095‬‬ ‫‪102610‬‬ ‫‪254‬‬ ‫‪14/2‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪501‬‬ ‫‪700‬‬ ‫‪AZ 41-700‬‬
‫‪1405‬‬ ‫‪28680‬‬ ‫‪132‬‬ ‫‪8/3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪408‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪AU 14‬‬
‫‪2000‬‬ ‫‪44440‬‬ ‫‪165‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪444‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪AU 20‬‬
‫‪2580‬‬ ‫‪58140‬‬ ‫‪192‬‬ ‫‪10/5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪451‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪AU 26‬‬
‫‪1200‬‬ ‫‪21600‬‬ ‫‪140‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9/8‬‬ ‫‪360‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪PU 12‬‬
‫‪2200‬‬ ‫‪49460‬‬ ‫‪183‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/1‬‬ ‫‪450‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪PU 22‬‬
‫‪3200‬‬ ‫‪72320‬‬ ‫‪242‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪452‬‬ ‫‪600‬‬ ‫‪PU 32‬‬
‫اﺳﺎس‬ ‫ﻣﻤﺎن‬ ‫ﻣﺴﺎﺣﺖ‬

‫ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫اﯾﻨﺮﺳﯽ‬ ‫ﻫﺮ ﺳﭙﺮ‬
‫‪t‬‬ ‫‪b‬‬
‫ﻧﺎم ﻧﯿﻤﺮخ‬
‫)‪(mm‬‬ ‫)‪(mm‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬
‫) ‪(cm‬‬ ‫) ‪(cm‬‬ ‫) ‪(cm‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪168‬‬ ‫‪81/3‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪AS 500-9,5‬‬
‫‪51‬‬ ‫‪196‬‬ ‫‪94/6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪AS 500-12,0‬‬
‫‪51‬‬ ‫‪204‬‬ ‫‪98/2‬‬ ‫‪12/7‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪AS 500-12,7‬‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-10‬اﺗﺼﺎل ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي در ﻟﺒﻪﻫﺎ‪) .‬اﻟﻒ( ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ اﻧﮕﺸﺘﯽ‪) ،‬ب( ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ ﺗﻮﭘﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻮﻻدي راﺣﺖ اﺳﺖ‪ .‬زﯾﺮا ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در زﻣـﺎن ﮐﻮﺑﯿـﺪن‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وزن آنﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺳﺒﮏ ﺑﻮده و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-10‬اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ اﺣﺪاث ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪي اﺻﻠﯽ )اﻟﻒ( ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي‪) ،1‬ب( ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‪ 2‬ﺗﻘﺴـﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ ﺑﻪ دو ﻃﺮﯾﻖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در روش اول ﺳـﭙﺮﻫﺎ در ﺳـﻤﺖ آب ﮐﻮﺑﯿـﺪه‬
‫ﺷﺪه و ﭘﺸﺖ آن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﯽﺷﻮد و در روش دوم‪ ،‬ﺳﭙﺮﻫﺎ در ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه و ﺟﻠﻮي آن ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﻣﯽﺷـﻮد‪ .‬در ﻫـﺮ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﺧﺎك ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ داﻧﻪاي اﺳـﺖ‪ .‬ﺧـﺎﮐﯽ ﮐـﻪ رﯾﺸـﻪي ﺳـﭙﺮ در آن ﮐﻮﺑﯿـﺪه ﺷـﺪه‪،‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎﺳﻪاي و ﯾﺎ رﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮاز زﻣﯿﻦ در ﺟﻠﻮي دﯾﻮار )ﺳﻤﺖ آب(‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺮاز ﯾﺎ ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‪ 3‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟـﺐ اراﺋـﻪ ﺷـﺪه‪ ،‬دو روش‬
‫ﺑﺮاي اﺣﺪاث دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﭙﺮﮐﻮﺑﯽ ﺷﺪه وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬دﯾﻮار ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺷﺪه‬
‫‪ -2‬دﯾﻮار ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺷﺪه‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺷﺪه ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪:(4-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ -1‬ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺧﺎك ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻠﻮ و ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬
‫ﮔﺎم ‪ -2‬ﮐﻮﺑﯿﺪن ﺳﭙﺮﻫﺎ‬
‫ﮔﺎم ‪ -3‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻣﻬﺎر دﯾﻮار و ﻧﺼﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻬﺎر‬
‫ﮔﺎم ‪ -4‬ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﻓﻘﻂ ﮔﺎمﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 4‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1- Cantilever Sheet Pile Wall‬‬

‫‪2- Anchored Sheet Pile Wall‬‬
‫‪3- Mud or Dredge Line‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﺎك‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪1‬‬ ‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫ﮔﺎم ‪2‬‬

‫ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﮔﺎم ‪3‬‬ ‫ﮔﺎم ‪4‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-10‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺷﺪه‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(5-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ -1‬ﮐﻮﺑﯿﺪن ﺳﭙﺮﻫﺎ‬
‫ﮔﺎم ‪ -2‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺗﺎ ﺗﺮاز ﻣﻬﺎر و ﻧﺼﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻬﺎر‬
‫ﮔﺎم ‪ -3‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺗﺎ ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫ﮔﺎم ‪ -4‬ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺟﻠﻮي دﯾﻮار‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﻃﺮهاي ﮔﺎم ‪ 2‬ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﺎك‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﮔﺎم ‪1‬‬ ‫ﮔﺎم ‪2‬‬
‫ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪3‬‬ ‫ﮔﺎم ‪4‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-10‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺷﺪه‬

‫‪ -3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺑﺮاي ارﺗﻔﺎعﻫﺎي ﺣﺪود ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﮐﻢﺗﺮ از ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟـﺖ رﻓﺘـﺎر دﯾـﻮار ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺗﯿﺮ ﻃﺮهاي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (6-10‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي رﻓﺘﺎر و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﭙﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي ﻣﺎﺳﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﯾـﻦ ﺷـﮑﻞ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎﻟﺺ ﺧﺎك را ﺑﺮ روي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﺷﺮح داد‪ .‬دﯾﻮار ﺣـﻮل ﻧﻘﻄـﻪي ‪ O‬دوران ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ارﺗﻔﺎع ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ از دو ﻃﺮف ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺧﻨﺜﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ ﻓﺸـﺎر ﻣـﻮﺛﺮ ﺧـﺎك‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻧﺎﺣﯿﻪي ‪ ،A‬ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳـﺖ‪ .‬در ﻧﺎﺣﯿـﻪي ‪ B‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﭙﺮ‪ ،‬در ﺳﻤﺖ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ ﺳﭙﺮ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و در ﺧـﺎك ﺟﻠـﻮي ﺳـﭙﺮ‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﻣﻘـﺎوم وﺟـﻮد ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬در ﻧﺎﺣﯿﻪي ‪ C‬ﮐﻪ در زﯾﺮ ﻧﻘﻄﻪي دوران ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮزﯾﻊ و ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ واﻗﻌـﯽ در روي ﺳـﭙﺮ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ -6-10‬ب(‪ ،‬اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﮑﻞ )‪ -6-10‬پ(‪ ،‬ﺳﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺗﺤﻠﯿﻞ رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن رﻓﺘﺎر ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻻزم اﺳـﺖ ﮐـﻪ در‬
‫ﺑﻌﻀﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﺰر و ﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺮاز آب در ﺟﻠﻮي ﺳﭙﺮ داراي ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻨﯿﻦ ﺣـﺎﻟﺘﯽ ﻣﻌﻤـﻮﻻ زﻣـﺎن‬
‫ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي زﻫﮑﺸﯽ و ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل رﺳﯿﺪن آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺳﻤﺖ ﺧـﺎك وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠـﻪ در ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺗـﺮاز آب ﮐـﻪ روي‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ آب‬
‫‪A‬‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺧﻂ‬ ‫ﻓﺸﺎر‬
‫ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫ﻓﻌﺎل‬
‫ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎر‬ ‫‪B‬‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬

‫ﻣﻘﺎوم‬ ‫ﻓﻌﺎل‬
‫‪O‬‬
‫ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺸﺎر‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬

‫ﻓﻌﺎل‬ ‫ﻣﻘﺎوم‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫)اﻟﻒ(‬ ‫)ب(‬ ‫)ج(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪ -1-3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي )ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي(‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن رواﺑﻄﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﺳﭙﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي داﻧـﻪاي‪ ،‬ﺷـﮑﻞ )‪ -7-10‬اﻟـﻒ(‪ ،‬در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﺎك ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﭙﺮ در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﺳﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮاز ﺳﻔﺮه آب در ﻋﻤـﻖ ‪ L1‬از‬
‫ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﻗﺮار دارد‪ .‬زاوﯾﻪي اﺻﻄﮑﺎك ﻣﺎﺳﻪ ‪ ‬ﻓﺮض ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪1  L1K a‬‬ ‫)‪(1-10‬‬
‫‪2  ( L1   L 2 )K a‬‬ ‫)‪(2-10‬‬
‫‪3  L 4 (K P  K a ) ‬‬ ‫)‪(3-10‬‬
‫) ‪4  5  L4 (K P  K a‬‬ ‫)‪(4-10‬‬
‫) ‪5  ( L1  L 2 )K P   L3 (K P  K a‬‬ ‫)‪(5-10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪L3 ‬‬ ‫)‪(6-10‬‬
‫) ‪(K P  K a‬‬
‫) ‪  2  (z  L)(K P  K a‬‬ ‫)‪(7-10‬‬
‫‪L44  A1L34  A 2 L24  A3L 4  A 4  0‬‬ ‫)‪(8-10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪A1 ‬‬ ‫)‪(9-10‬‬
‫) ‪ (K P  K a‬‬
‫‪8P‬‬
‫‪A2 ‬‬ ‫)‪(10-10‬‬
‫) ‪ (K P  K a‬‬
‫‪6P  2z(K P  K a )  5 ‬‬
‫‪A3 ‬‬ ‫)‪(11-10‬‬
‫‪2 (K P  K a )2‬‬
‫)‪P(6z5  4P‬‬
‫‪A4 ‬‬ ‫)‪(12-10‬‬
‫‪2 (K P  K a ) 2‬‬
‫‪3 L 4  2P‬‬
‫‪L5 ‬‬ ‫)‪(13-10‬‬
‫‪3   4‬‬
‫‪A‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪L1‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﺮاز آب‬ ‫‪C‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪c0‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪L‬‬ ‫‪ sat‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Z‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪c0‬‬
‫‪P‬‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬
‫‪2‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪Z‬‬
‫‪L3‬‬
‫‪E‬‬ ‫‪ :‬ﻗﺎﯾﻢ ‪1‬‬ ‫‪(K p  K a ) ‬‬ ‫ﺷﯿﺐ‪ :‬اﻓﻘﯽ‬
‫‪F‬‬ ‫‪z‬‬ ‫‪M max‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪L4‬‬ ‫‪F‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ sat‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪‬‬
‫‪L5‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪c0‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪4‬‬
‫)اﻟﻒ(‬ ‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‪) .‬اﻟﻒ( ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺸﺎري ﺧﺎﻟﺺ‪) ،‬ب( ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻟﻨﮕﺮ‬
‫‪ -1-1-3-10‬روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر‬
‫ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه‪ ،‬روش ﮔﺎم ﺑﻪﮔﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻗﺎﯾﻢ ﮐﻪ در ﺧﺎك داﻧﻪاي ﮐﻮﺑﯿـﺪه ﺷـﺪه‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .1‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ Ka‬و ‪ Kp‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬از راﺑﻄﻪي ‪ 1-10‬ﻣﻘﺪار ‪ ، 1‬از راﺑﻄﮥ ‪ 2-10‬ﻣﻘﺪار ‪ 2‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ‪ L1‬و ‪ L 2‬ﻣﻌﻠـﻮم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬از راﺑﻄﻪي ‪ 6-10‬ﻣﻘﺪار ‪ L3‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ P .4‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(7-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .5‬ﺑﺎ ﻟﻨﮕﺮﮔﯿﺮي ﺣﻮل ﻧﻘﻄﻪ ‪ ،E‬ﻣﻘﺪار ‪ z‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎر ﺳﻄﺢ ‪ ACDE‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .6‬از راﺑﻄﻪي ‪ 5-10‬ﻣﻘﺪار ‪ 5‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .7‬از رواﺑﻂ ‪ 9-10‬ﺗﺎ ‪ ،12-10‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ A3 ، A 2 ، A1‬و ‪ A 4‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .8‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ‪ ،‬راﺑﻄﻪي ‪ 8-10‬را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪ L 4‬ﺣﻞ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .9‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي ‪ ،4-10‬ﻣﻘﺪار ‪ 4‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .10‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي ‪ ،3-10‬ﻣﻘﺪار ‪ 3‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .11‬از راﺑﻄﻪ ‪ L5 ،13-10‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .12‬ﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -7-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر را رﺳﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .13‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺮي ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻌﯽ ‪ L3  L4‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ واﻗﻌﯽ )اﯾﻤﻦ( ﻧﻔـﻮذ‪ ،‬ﺣـﺪود ‪ 20‬ﺗـﺎ ‪30‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺰرگﺗﺮ از ﻋﻤﻖ ﻧﻈﺮي ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬ﺑﻌﻀﯽ ﻃﺮاﺣﺎن ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ‪ ،‬ﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧـﺎك ﯾـﮏ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن‬
‫اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ در ﮔﺎم ‪ 1‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪Kp‬‬
‫‪K p(design) ‬‬
‫‪FS‬‬
‫اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﯿﻦ ‪ 1/5‬ﺗﺎ ‪ 2‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺎمﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺑﺎ )‪ K a  tan 2 (45   / 2‬و )‪) Kp(design‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ (Kp‬دﻧﺒﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻃﻮل واﻗﻌﯽ ﻧﻔﻮذ را‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ‪ L3‬از ﮔﺎم ‪ 3‬و ‪ L 4‬از ﮔﺎم ‪ 8‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-1-3-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺷﮑﻞ )‪ -7-10‬ب(‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺑﯿﻦ ﻧﻘـﺎط ‪ E‬و '‪F‬‬
‫رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ )‪ (Mmax‬ﺑﺮ واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻘﻄﻪي ﺑﺮش ﺻﻔﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻮر '‪z‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺒﺪا ‪ ،E‬ﺑﺮاي ﻧﻘﻄﻪي ﺑﺮش ﺻﻔﺮ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪1‬‬
‫‪P  (z ) 2 (K p  K a )  ‬‬ ‫)‪(14-10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2P‬‬
‫‪z ‬‬ ‫ﯾﺎ‬
‫‪(K p  K a )  ‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﺑﺮش ﺻﻔﺮ )ﻧﻘﻄﻪ "‪ F‬در ﺷﮑﻞ ‪ -7-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ را ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﻪ ﺻـﻮرت زﯾـﺮ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪M max  P(z  z)  [  z 2 (K p  K a )]( z ‬‬ ‫)‪(15-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻻزم ﺑـﺮاي ﺳـﭙﺮ از راﺑﻄـﻪي زﯾـﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪M max‬‬
‫‪S‬‬ ‫)‪(16-10‬‬
‫‪ all‬‬
‫‪ = S‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ در واﺣﺪ ﻃﻮل‬
‫‪ = all‬ﺗﻨﺶ ﻣﺠﺎز ﺧﻤﺸﯽ ﺳﭙﺮ‬
‫‪ -2-3-10‬ﺣﺎﻻت ﺧﺎﺻﯽ از ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص از راﺑﻄﻪﺳﺎزيﻫﺎي ﺑﺨﺶ ‪ 3-10‬اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1-2-3-10‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -1‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﺮهي آب‬
‫در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﺮهي آب‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ وارد ﺑﺮ ﺳﭙﺮ ﻃـﺮهاي ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ )‪ (8-10‬ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﮐـﻪ ﺣﺎﻟـﺖ اﺻـﻼح‬
‫ﺷﺪهاي از ﺷﮑﻞ )‪ (7-10‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ‪ L2  0 ، L1  L‬و ‪ ،    ‬رواﺑﻂ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ درﻣﯽآﯾﻨﺪ‪:‬‬
‫‪2  LK a‬‬ ‫)‪(17-10‬‬
‫‪3  L4 (K p  K a ) ‬‬ ‫)‪(18-10‬‬
‫) ‪4  5  L4 (K p  K a‬‬ ‫)‪(19-10‬‬
‫) ‪5  LK p  L3 (K p  K a‬‬ ‫)‪(20-10‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪L‬‬
‫‪P‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪Z‬‬
‫‪L3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪D‬‬
‫‪L4‬‬
‫‪L5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي ﺑﺪون وﺟﻮد ﺳﻔﺮهي آب‬
‫‪2‬‬ ‫‪LK a‬‬

‫‪L3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(21-10‬‬
‫) ‪(K p  K a ) (K p  K a‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪P   2 L   2 L3‬‬ ‫)‪(22-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪LK a‬‬ ‫) ‪L L(2K a  K p‬‬
‫‪z  L3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫)‪(23-10‬‬
‫‪3 K p  Ka 3‬‬ ‫) ‪3(K p  K a‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص‪ ،‬راﺑﻄﻪ ‪ 8-10‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪L44  A1 L34  A2 L24  A3 L 4  A4  0‬‬ ‫)‪(24-10‬‬
‫‪5‬‬
‫‪A1 ‬‬ ‫)‪(25-10‬‬
‫) ‪ (K p  K a‬‬
‫‪8P‬‬
‫‪A2 ‬‬ ‫)‪(26-10‬‬
‫) ‪(K p  K a‬‬
‫‪6P 2z (K p  K a )  5 ‬‬

‫‪A3 ‬‬ ‫)‪(27-10‬‬
‫‪ 2 (K p  K a ) 2‬‬
‫‪P  6z5  4P ‬‬

‫‪A4 ‬‬ ‫)‪(28-10‬‬
‫‪ 2 (K p  K a ) 2‬‬
‫‪ -2-2-3-10‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -2‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (9-10‬ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه و ﯾﮏ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت ‪ P‬ﺑﺮ واﺣـﺪ‬
‫ﻃﻮل در ﺑﺎﻻي آن ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪8P‬‬ ‫‪ 2  12PL ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2P‬‬ ‫‪‬‬
‫‪4‬‬
‫‪D ‬‬ ‫‪D ‬‬ ‫‪D  ‬‬ ‫‪ 0‬‬ ‫)‪(29-10‬‬
‫‪  (K p  K a ) ‬‬ ‫‪  (K p  K a ) ‬‬ ‫‪  (K p  K a ) ‬‬
‫‪ (K p  K a )D 2  2P‬‬
‫‪L5 ‬‬ ‫)‪(30-10‬‬
‫‪2D(K p  K a ) ‬‬
‫) ‪ z3 (K p  K a‬‬
‫‪M max  P(L  z) ‬‬ ‫)‪(31-10‬‬
‫‪6‬‬
‫‪2P‬‬
‫‪z ‬‬ ‫)‪(32-10‬‬
‫) ‪ (K p  K a‬‬
‫‪P‬‬
‫‪L‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪D‬‬
‫‪‬‬
‫‪L5‬‬ ‫‪c0‬‬
‫) ‪3  D(K p  K a‬‬ ‫) ‪4  D(K p  K a‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي ﺑﺎ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬
‫‪ -3-3-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ‬
‫در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدي ﭘﯿﺶ ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ در آن ﺳﭙﺮﻫﺎ ﻻزم اﺳﺖ در ﯾﮏ ﻻﯾﻪي رﺳﯽ ﮐـﻪ داراي ﭼﺴـﺒﻨﺪﮔﯽ زﻫﮑﺸـﯽ‬
‫ﻧﺸﺪهي ‪ (   0 ) c‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻤﻮدار ﻧﺸﺎن داده ﺷـﺪه در ﺷـﮑﻞ )‪،(7-10‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ )‪ (10-10‬ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻻﯾﻪي رﺳﯽ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸـﺖ‬
‫آن در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‪ ،‬داﻧﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮاز ﺳﻔﺮه آب ﻧﯿﺰ در ﻋﻤﻖ ‪ L1‬از ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﻗﺮار دارد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از رواﺑﻂ ‪ 1-10‬و ‪ ،2-10‬ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ ‪ 1‬و ‪ 2‬و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻤـﻮدار ﺗﻮزﯾـﻊ ﻓﺸـﺎر را در ﺑـﺎﻻي ﺧـﻂ ﻻﯾﺮوﺑـﯽ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ رﺳﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫در ﻋﻤﻖ دﻟﺨﻮاه ‪ z‬ﮐﻪ ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ L1  L2‬ﺑﻮده و در ﺑﺎﻻي ﻧﻘﻄﻪي دوران ‪ O‬ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌـﺎل ‪ a‬ﮐـﻪ از راﺳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﭼﭗ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪a   L1   L 2   sat (z  L1  L 2 ) K a  2c K a‬‬ ‫)‪(33-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ Ka‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ‪   0‬ﻣﻘﺪار آن ﻣﺴﺎوي واﺣﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ‪ p‬ﮐﻪ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪p   sat (z  L1  L2 )K p  2c K p‬‬ ‫)‪(34-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ Kp‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم راﻧﮑﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ‪   0‬ﻣﻘﺪار ‪ Kp‬ﻣﺴﺎوي واﺣﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪L1‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫‪‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪Z c0‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ sat‬‬
‫‪‬‬
‫‪c0‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪P‬‬
‫‪Z1‬‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫‪F‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪6‬‬
‫‪L3‬‬ ‫رس‬
‫‪ sat‬‬
‫‪0‬‬
‫‪Z‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪G‬‬ ‫‪O‬‬
‫‪L4‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪H‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك رﺳﯽ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫)‪6   p   a    sat (z  L1  L2 )  2c    L1   L 2   sat ( z  L1  L2 )   2c  4c  ( L1   L 2 ) (35-10‬‬
‫در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪p  ( L1  L2  sat D)  2c‬‬ ‫)‪(36-10‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪a   sat D  2c‬‬ ‫)‪(37-10‬‬
‫) ‪7   p  a  4c  ( L1   L 2‬‬ ‫)‪(38-10‬‬
‫‪D[4c  ( L1   L 2 )]  P‬‬
‫‪L4 ‬‬ ‫)‪(39-10‬‬
‫‪4c‬‬
‫) ‪P(P  12cz1‬‬
‫‪D2  4c  ( L1   L 2 )  - 2DP ‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪(40-10‬‬
‫‪( L1  L2 )  2c‬‬
‫‪ P‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺳﻄﺢ ‪ ACDE‬و ‪ z1‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺸﺎر ﺳﻄﺢ ‪ ACDE‬از ﺗﺮاز ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺣـﻞ راﺑﻄـﻪي ﻓـﻮق‬
‫ﺑﺮاي ‪ ،D‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺮي در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3-3-10‬روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر‪:‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ) ‪ K a  tan 2 (45 -  2‬ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻓﺸﺎرﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬از رواﺑﻂ ‪ 1-10‬و ‪2-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ‪ P‬و ‪z1‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻣﻘﺪار ﻧﻈﺮي ‪ D‬از راﺑﻄﻪي ‪40-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ‪ L 4‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي ‪39-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ 6‬و ‪ 7‬از رواﺑﻂ ‪ 35-10‬و ‪38-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .7‬رﺳﻢ ﻧﻤﻮدار ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪(10-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .8‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ اﯾﻤﻦ‬
‫‪) D‬اﯾﻤﻦ( ‪ 1.6 ‬ﺗﺎ ‪) D 1.4‬ﻧﻈﺮي(‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺗﺎﺑﻌﯽ از درﺟﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺳﺎزه و ﯾﺎ داﯾﻤﯽ ﯾﺎ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻮدن آن اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺳـﺎزهﻫـﺎي داﯾﻤـﯽ‬
‫ﻋﺪد ‪ 1/6‬و ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﻢﺗﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ ،(10-10‬ﻧﻘﻄﻪي ﺑﺮش ﺻﻔﺮ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻘﻄﻪي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ‪ ،‬در ﻣﺤﺪودهي زﯾﺮ ﻗﺮار دارد‪:‬‬
‫‪L1  L2  z  L1  L2  L3‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺨﺘﺼﺎت ﺟﺪﯾﺪ ‪ z  0 ) z‬در ﺗﺮاز ﻻﯾﺮوﺑﯽ(‪ ،‬ﺷﺮط ﺻﻔﺮ ﺑﻮدن ﺑﺮش را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪P   6 z  0‬‬ ‫)‪(41-10‬‬
‫‪z  P‬‬
‫‪6‬‬
‫ﯾﺎ‪:‬‬
‫ﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫‪ 6 z2‬‬
‫‪M max  P(z  z1 ) ‬‬ ‫)‪(42-10‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‪ ،‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻻزم را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي ‪ 16-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -4-3-10‬ﺣﺎﻻت ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ‬
‫‪ -1-4-3-10‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -1‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﺮهي آب‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (11-10‬دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪2  LK a‬‬ ‫)‪(43-10‬‬
‫‪6  4c  L‬‬ ‫)‪(44-10‬‬
‫‪7  4c  L‬‬ ‫)‪(45-10‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪P  L2  L2 K a‬‬ ‫)‪(46-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪D(4c  L)  L2 K a‬‬
‫‪L4 ‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(47-10‬‬
‫‪4c‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺮي ‪ D‬را ﻣﯽﺗﻮان از ﺣﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪:‬‬
‫) ‪P(P  12cz1‬‬
‫‪D2 (4c  L)  2DP ‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪(48-10‬‬
‫‪L  2c‬‬
‫‪L‬‬
‫‪z1 ‬‬ ‫)‪(49-10‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪L‬‬
‫‪P‬‬
‫‪Z1‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪L3‬‬ ‫رس‬
‫‪‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪c‬‬
‫‪L4‬‬
‫‪7‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﺮهي آب‬
‫ﻣﻘﺪار ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪ 6 z2‬‬
‫‪M max  P(z  z1 ) ‬‬ ‫)‪(50-10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1 2‬‬
‫‪L K a‬‬
‫‪P 2‬‬
‫‪z‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(51-10‬‬
‫‪ 6 4c  L‬‬
‫‪ -2-4-3-10‬ﺣﺎﻟﺖ ‪ -2‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻي ﺳﭙﺮ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (12-10‬ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه و در ﺑﺎﻻي آن ﺑﺎر ﺧﻄﯽ ﺑـﺎ ﺷـﺪت ‪P‬‬
‫ﺑﺮ واﺣﺪ ﻃﻮل ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪6  7  4c‬‬ ‫)‪(52-10‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ‪ D‬از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫)‪P(P  12cL‬‬
‫‪4D 2c  2PD ‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪(53-10‬‬
‫‪2c‬‬
‫‪4cD  P‬‬
‫‪L4 ‬‬ ‫)‪(54-10‬‬
‫‪4c‬‬
‫‪4cz2‬‬
‫‪M max  P(L  z) ‬‬ ‫)‪(55-10‬‬
‫‪2‬‬
‫‪P‬‬
‫‪z ‬‬ ‫)‪(56-10‬‬
‫‪4c‬‬
‫‪P‬‬
‫‪L‬‬
‫‪6‬‬
‫‪L3‬‬
‫رس‬
‫‪D‬‬
‫‪0‬‬
‫‪L4‬‬
‫‪c‬‬
‫‪7‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك رﺳﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﺧﻄﯽ در ﺑﺎﻻي ﺳﭙﺮ‬
‫‪ -4-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ارﺗﻔﺎع ﺳﭙﺮ )از ﺗﺮاز ﻻﯾﺮوﺑﯽ( از ﺣﺪود ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﺗﺠـﺎوز ﻧﻤﺎﯾـﺪ و ﯾـﺎ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﻣﮑـﺎن ﺑـﺎﻻي آن ﻗﺎﺑـﻞ ﻗﺒـﻮل ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﭙﺮ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﺎﻻي آن ﻣﻬﺎر ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﺎر ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﮐـﺎﻫﺶ‬
‫ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ و ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﭙﺮ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬اﻣﺎ در ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﻣﻬﺎر ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دو روش اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه وﺟﻮد دارد‪) :‬اﻟـﻒ( ﭘـﺎي ﻣﻔﺼـﻠﯽ‪) ،1‬ب( ﭘـﺎي ﮔﯿـﺮدار‪ .2‬در ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪ (13-10‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ و ﻧﻤﻮدار ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از دو ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮق اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﺳﭙﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﯿﺮدار‪ ،‬ﮐﻢﺗﺮ اﺳﺖ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزهاي آن ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر‬ ‫ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر‬
‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫ﺳﻔﺮه آب‬
‫ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ‬

‫ﻟﻨﮕﺮ‬ ‫ﻟﻨﮕﺮ‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬
‫ب‪ -‬ﭘﺎي ﮔﯿﺮدار‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﭘﺎي ﺳﺎده‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-10‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه‬
‫‪ -1-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (14-10‬ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬـﺎر در ﻋﻤـﻖ ‪ l1‬از‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﺳﭙﺮ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪي ﻣﻨﺎﺳﺐ )ﻣﺜﻼ ﯾﮏ ﺷﻤﻊ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در زﻣﯿﻦ( ﻣﻬﺎر ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤــﻮدار ﺗﻮزﯾــﻊ ﻓﺸــﺎر ﺧــﺎﻟﺺ در ﺑــﺎﻻي ﺧــﻂ ﻻﯾﺮوﺑــﯽ‪ ،‬ﻣﺸــﺎﺑﻪ ﺷــﮑﻞ )‪ (7-10‬ﺧﻮاﻫــﺪ ﺑــﻮد‪ .‬در ﻋﻤــﻖ ‪ z  L1‬ﻣﻘــﺪار‬
‫‪ 1  L1K a‬ﺑﻮده و در ﻋﻤﻖ ‪ z  L1  L2‬ﻣﻘﺪار ‪ 2  (L1   L 2 )K a‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ در ﻋﻤﻖ ‪ ، z  L1  L 2  L3‬ﻓﺸﺎر ﺧـﺎﻟﺺ ﻣﺴـﺎوي ﺻـﻔﺮ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار ‪ L3‬را ﻣـﯽﺗـﻮان از‬
‫راﺑﻄﻪي ‪ 6-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪L3 ‬‬ ‫)‪) (6-10‬ﺗﮑﺮاري(‬
‫) ‪ ( K p  K a‬‬
‫‪1- Free Earth Support‬‬

‫‪2- Fixed Earth Support‬‬
‫‪A‬‬
‫‪l1‬‬
‫‪L1O‬‬
‫‪F‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫‪1‬‬
‫‪C‬‬ ‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫‪l2‬‬ ‫‪ ,‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪P‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪Z‬‬ ‫‪ sat , ‬‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫‪2‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪L3‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ sat , ‬‬
‫‪L4‬‬ ‫) ‪(K p  K a‬‬
‫‪8‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫در ﻋﻤﻖ ‪ z  L1  L 2  L3  L4‬ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫‪8   '(K p  K a )L4‬‬ ‫)‪(57-10‬‬
‫‪1‬‬
‫‪F  P  [ (K p  K a )]L24‬‬ ‫)‪(58-10‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ F‬ﮐﺸﺶ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫و ‪ P‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ‪ ACDE‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪3P ( L 1  L 2  L 3 )  (z  1 ) ‬‬
‫‪L34  1.5L24 ( 2  L 2  L 3 ) ‬‬ ‫‪0‬‬ ‫)‪(59-10‬‬
‫) ‪ (K p  K a‬‬
‫راﺑﻄﻪي ﻓﻮق را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﺑﺮاي ‪ L 4‬ﺣﻞ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﻧﻔـﻮذ ﻧﻈـﺮي ﺑـﻪ ﺻـﻮرت زﯾـﺮ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪)  L3  L4 = L3 + L4‬ﻧﻈﺮي( ‪D‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ واﻗﻌﯽ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 40‬درﺻﺪ ﺑﺰرگﺗﺮ از ﻋﻤﻖ ﻧﻈﺮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)ﻧﻈﺮي( ‪ 1.4 D‬ﺗﺎ ‪)  1.3‬واﻗﻌﯽ( ‪D‬‬ ‫)‪(60-10‬‬
‫در روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺨﺶ ‪ 3-10‬اﺷﺎره ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ‪ ،‬ﻣﯽﺗـﻮان در اﺑﺘـﺪاي ﮐـﺎر‪،‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ﺑﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ‪ Kp‬اﻋﻤﺎل ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪)  K p / FS‬ﻃﺮح( ‪K p‬‬
‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن دﯾﮕﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ در اﻧﺘﻬﺎي ﮐﺎر اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪ .‬روش اﻋﻤﺎل‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ ‪ Kp‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪﺗﺮي ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺳﭙﺮ‪ ،‬در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ‪ z  L1‬ﺗﺎ ‪ z  L1  L2‬ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داﺷـﺖ‪ .‬ﻋﻤـﻖ ‪ z‬ﮐـﻪ در آن ﺑـﺮش ﺻـﻔﺮ و‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺣﻞ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1L1  F  1 (z  L1 )  K a (z  L1 ) 2  0‬‬ ‫)‪(61-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ‪ ،z‬ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ در زﻣﯿﻦ رﺳﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (15-10‬ﯾﮏ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﯾـﮏ ﻻﯾـﻪي رﺳـﯽ ﮐﻮﺑﯿـﺪه ﺷـﺪه و داراي ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧـﻪاي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (10-10‬ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻮزﯾـﻊ ﻓﺸـﺎر ﺧـﺎﻟﺺ در زﯾـﺮ ﺧـﻂ ﻻﯾﺮوﺑـﯽ‬
‫)از ‪ z  L1  L2‬ﺗﺎ ‪ ( z  L1  L 2  D‬ﻣﺎﻧﻨﺪ راﺑﻄﻪ ‪ 35-10‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫) ‪6  4c  (  L1   L 2‬‬
‫‪P  6 D  F‬‬ ‫)‪(62-10‬‬
‫‪ = P‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺳﻄﺢ ‪ ACDE‬در ﻧﻤﻮدار ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر‬
‫‪ = F‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎر ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار‬
‫‪A‬‬
‫‪l1‬‬
‫‪L1‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪l2‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﺳﻄﺢ آب‬ ‫‪1‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪,‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ sat , ‬‬
‫‪z‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪Z1‬‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ‬ ‫‪E‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪D‬‬
‫رس‬ ‫رس‬
‫‪ sat‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪c‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ‪ ،‬ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻻﯾﻪي رﺳﯽ‬
‫‪6 D 2  26 D(L1  L2  1 )  2P(L1  L 2  1  z1 )  0‬‬ ‫)‪(63-10‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي ‪ 63-10‬ﻣﯽﺗﻮان ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺮي ‪ D‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨﺶ ‪ ،7-10‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﻋﻤﻘﯽ در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ‪ L1  z  L1  L2‬رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻋﻤﻖ ﻧﻘﻄـﻪي‬
‫ﺑﺮش ﺻﻔﺮ ﯾﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي ‪ 61-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -3-4-10‬ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬داراي ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺑﺎز ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪي آن ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ M max‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎﺗﯽ اراﺋـﻪ ﺷـﺪه‬
‫در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راو‪ 1952) 1‬و ‪ (1957‬روﺷﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻃﺮح در ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷـﺪه ﺑـﺎ ﭘـﺎي‬
‫ﻣﻔﺼﻠﯽ اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻮل ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ راو‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3-4-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (16-10‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻋﻼﯾﻢ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪  H‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻞ ﺳﭙﺮ )ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺠﻤﻮع واﻗﻌﯽ ‪.( L1  L2  D‬‬
‫‪  ‬اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﻧﺴﺒﯽ ﺳﭙﺮ‬
‫‪ H 4 ‬‬
‫‪  10.91 107 ‬‬
‫‪ EI ‬‬
‫)‪(64-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ H‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪  E‬ﺿﺮﯾﺐ اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﭙﺮ )ﻧﯿﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ(‬
‫‪  I‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ واﺣﺪ ﻃﻮل ﺳﭙﺮ ) ‪( m4 / m‬‬
‫‪  M d‬ﻟﻨﮕﺮ ﻃﺮح‬
‫‪  M max‬ﻟﻨﮕﺮ ﻧﻈﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪1- Rowe‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪H‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫واﻗﻌﯽ‪H   L1  L2  D‬‬
‫ﻧﯿﻤﺮخ اﯾﻤﻦ‬
‫‪0/6‬‬
‫‪M d / M max‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻦ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬
‫‪0/4‬‬
‫ﻧﯿﻤﺮخ ﻏﯿﺮاﯾﻤﻦ‬
‫‪0/2‬‬
‫ﺳﭙﺮ‬
‫ﺳﭙﺮ ﺳﺨﺖ‬
‫‪0‬‬ ‫اﻧﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫‪-4/0‬‬ ‫‪-3/5‬‬ ‫‪-3/0‬‬ ‫‪-2/5‬‬ ‫‪-2/0‬‬
‫‪log ‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -16-10‬ﻧﻤﻮدار ‪ log ‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ M d / M max‬ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ )راو ‪(1952‬‬
‫روش اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدار ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ )ﺷﮑﻞ ‪ (16-10‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .1‬ﯾﮏ ﻧﯿﻤﺮخ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ )ﺟﺪول ‪.(2-10‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻧﯿﻤﺮخ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﮔﺎم ‪ 1‬را ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﺳﭙﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬ﻣﻤﺎن اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻧﯿﻤﺮخ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﮔﺎم ‪ 1‬را ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﺳﭙﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .4‬ﻣﻘﺪار '‪ H‬را ﺑﻪ دﺳﺖ آورده و ‪ ‬را از راﺑﻄﻪ ‪ 64-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ log  .5‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .6‬از راﺑﻄﻪ ‪ ، Md   all .S‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﻤﺸﯽ ﻧﯿﻤﺮخ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﮔﺎم ‪ 1‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .7‬ﻧﺴﺒﺖ ‪ Md / M max‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ M max .‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﻈﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻗﺒـﻞ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .8‬ﻧﻘﺎط ‪) log ‬ﮔﺎم ‪ (5‬و ‪ Md / M max‬را روي ﺷﮑﻞ )‪ (16-10‬ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .9‬ﮔﺎمﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 8‬را ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﮑﺮار ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻧﻘﺎﻃﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ )ﺑﺮﺣﺴـﺐ‬
‫ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻣﺎﺳﻪي ﺷﻞ‪ ،‬و ﯾﺎ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻣﺎﺳﻪي ﻣﺘﺮاﮐﻢ و ﺷﻦ(‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﯿﻤﺮخﻫـﺎي اﯾﻤـﻦ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘـﺎﻃﯽ ﮐـﻪ در زﯾـﺮ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎي ﻏﯿﺮاﯾﻤﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﻣﯿﺎن ﻧﯿﻤﺮخﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ﻣﺮﺑﻮﻃﻪي آنﻫﺎ در ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺤﻨـﯽ ﻗـﺮار‬
‫دارد‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺳﺒﮏﺗﺮﯾﻦ ﻧﯿﻤﺮخ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﻤﺮخ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ داراي ‪ Md  M max‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-3-4-10‬ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس‬
‫ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در ﺷﮑﻞ )‪ (17-10‬ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺪد ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪c‬‬
‫‪Sn  1.25‬‬ ‫)‪(65-10‬‬
‫) ‪( L1   'L 2‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ c‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﺮاﯾﻂ ‪.(   0‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ L1 ،   ،  ،‬و ‪ L 2‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (15-10‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎ‬
‫‪L1  L 2‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪(66-10‬‬
‫واﻗﻌﯽ ‪L1  L 2  D‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺪد اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ‪) ‬ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ‪ 64-10‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﻃﺮح و ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﻃﺮح = ‪Md‬‬
‫ﻟﻨﮕﺮ ﻧﻈﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ = ‪M max‬‬
‫روش ﮐﺎﻫﺶ ﻟﻨﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ )‪ (17-10‬ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﮔﺎم ‪ .1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪H‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪  (L1  L 2 ) / H ‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪) Sn‬راﺑﻄﻪ ‪(65-10‬‬

‫ﮔﺎم ‪ .4‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺨﺺ ‪ ‬و ‪) Sn‬ﮔـﺎمﻫـﺎي ‪ 2‬و ‪ ،(3‬ﻣﻘـﺪار ‪ Md / M max‬را ﺑـﺮاي ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ‪ log ‬از‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (17-10‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و ﻧﻤﻮدار ‪ Md / M max‬را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ log ‬رﺳﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .5‬ﮔﺎمﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 9‬اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ را دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪log   3.1‬‬
‫‪0/8‬‬
‫‪Md‬‬ ‫‪  0.8‬‬
‫‪Mmax‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪0.7‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪0/4‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪log   2.6‬‬
‫‪0/8‬‬
‫‪Md‬‬
‫‪Mmax‬‬ ‫‪  0.8‬‬
‫‪0/6‬‬
‫‪0.7‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪0.6‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪log  2.0‬‬
‫‪0/8‬‬
‫‪Md‬‬
‫‪M max‬‬ ‫‪  0.8‬‬
‫‪0/6‬‬
‫‪0 .7‬‬
‫‪0 .6‬‬
‫‪0/4‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/75‬‬
‫‪Sn‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-10‬ﻧﻤﻮدار ‪ M d / M max‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻋﺪد ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در رس )راو ‪(1957‬‬
‫‪ -4-4-10‬روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ )روش ‪ (CPD1‬ﺑﺮاي ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪهي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﺧﺎكﻫـﺎي ﻣﺎﺳـﻪاي ﯾـﮏ روش‬
‫ﺳﺎده و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺮاي روش ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ در ﺑﺨـﺶﻫـﺎي ‪ 7-10‬و ‪ 9-10‬ﺷـﺮح داده ﺷـﺪ )ﻧـﺎﺗﺮاج‪ ،‬و ﻫـﺎدﻟﯽ‬
‫‪ .(21984‬در اﯾﻦ روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ )‪ (14-10‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪ (18-10‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ‪ a‬ﻋﺮض ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎﻟﺺ در ﺑﺎﻻي ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ و ‪ p‬ﻋﺮض ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧﺎﻟﺺ در زﯾـﺮ‬
‫ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ p‬و ‪ a‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪a  CK a  av L‬‬ ‫)‪(67-10‬‬
‫‪p  RCK a  av L  Ra‬‬ ‫)‪(68-10‬‬
‫) ‪(L  L1  L2‬‬
‫‪1- Computational Pressure Diagram Method‬‬

‫‪2- Nataraj and Hoadley‬‬
‫‪ =  av‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺎﺳﻪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪L1  L2‬‬
‫‪ av ‬‬ ‫)‪(69-10‬‬
‫‪L1  L 2‬‬
‫‪ = C‬ﺿﺮﯾﺐ‬
‫) ‪L(L  21‬‬
‫‪R‬‬ ‫)‪(70-10‬‬
‫) ‪D(2L  D  21‬‬
‫داﻣﻨﻪي ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ C‬و ‪ R‬در ﺟﺪول )‪ (3-10‬اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-10‬داﻣﻨﮥ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ C‬و ‪R‬‬

‫ﻧﻮع ﺧﺎك‬ ‫‪C‬‬
‫*‬
‫‪R‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ‬ ‫‪0/8-0/85‬‬ ‫‪0/3-0/5‬‬

‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪0/7-0/75‬‬ ‫‪0/55-0/65‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬ ‫‪0/55-0/65‬‬ ‫‪0/60-0/75‬‬
‫* ‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺳﺮﺑﺎر در روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪l1‬‬ ‫‪,‬‬
‫‪L1‬‬ ‫‪F‬‬
‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫‪l2‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪a‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ sat‬‬
‫‪‬‬
‫‪D‬‬
‫‪p‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-10‬روش ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ )ﺗﻮﺟﻪ‪(L = L1 + L2 :‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ‪ D‬و ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎري ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻟﻨﮕﺮ ‪ Mmax‬را ﻣﯽﺗﻮان از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪      L2  ‬‬ ‫‪  ‬‬
‫‪D2  2DL 1   1      1  2  1    0‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)‪(71-10‬‬
‫‪  L   R  ‬‬ ‫‪ L ‬‬
‫)‪F  a (L  RD‬‬ ‫)‪(72-10‬‬

‫‪ RD  2  2   RD  ‬‬
‫‪M max  0.5a L2 1 ‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(73-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪L  ‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪار ‪ D‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از راﺑﻄﻪي ‪ 71-10‬در ﺣﺪود ‪ 1/25‬ﺗﺎ ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﻣﻘـﺪار ‪ D‬ﻧﻈـﺮي ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه در‬
‫روش ﭘﺎيﻣﻔﺼﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 7-10‬ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ D‬ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از راﺑﻄـﻪي‬
‫‪ 71-10‬ﻋﻤﻖ اﯾﻤﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫واﻗﻌﯽ ‪D  D‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫راﺑﻄﻪ ‪ 60-10‬راﺑﻄﻪ ‪71-10‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻘﺪار ‪ F‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از راﺑﻄﻪي ‪ 72-10‬در ﺣﺪود ‪ 1/2‬ﺗﺎ ‪ 1/6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﺑـﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه از راﺑﻄـﻪ ‪58-10‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن اﺿﺎﻓﯽ ﻟﺰوﻣﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻘﺪار ‪ Mmax‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از اﻋﻤﺎل راﺑﻄﻪ ‪ 73-10‬در ﺣﺪود ‪ 0/6‬ﺗﺎ ‪ 0/75‬ﻣﻘﺪار ‪ Mmax‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه از روش‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﭘﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮐﺎﻫﺶ راو‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻟﻨﮕﺮ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-4-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﮔﯿﺮدار در زﻣﯿﻦ ﻣﺎﺳﻪاي‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﭙﺮﻫﺎ ﺑﻪ روش ﭘﺎيﮔﯿﺮدار‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﭘﺎي ﺳـﺘﻮن در ﻣﻘﺎﺑـﻞ دوران ﮔﯿـﺮدار اﺳـﺖ‪) .‬ﺷـﮑﻞ ‪-19-10‬‬
‫اﻟﻒ(‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎيﮔﯿﺮدار‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ ،HFH'GB‬ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ‪ P‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ ، L 4‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﯾﮏ ﺣـﻞ ﺳـﺎده ﮐـﻪ روش‬
‫ﺗﯿﺮﻣﻌﺎدل‪ 1‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درك روش ﺗﯿـﺮ ﻣﻌـﺎدل‪ ،‬ﻧﻘﻄـﻪ ‪ I‬ﮐـﻪ ﻧﻘﻄـﮥ ﻋﻄـﻒ ﻣﻨﺤﻨـﯽ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺳﭙﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﭙﺮ ﻟﻮﻻ ﺷﺪه و ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﻣﺴـﺎوي‬
‫‪2‬‬
‫ﺻﻔﺮ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ -19-10‬ب(‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﻄﻪ ‪ I‬و ﺧﻂ ﻻﯾﺮوﺑﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ L5‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻠـﻮم )‪(1931‬‬
‫ﯾﮏ راه ﺣﻞ رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪ L5‬و ‪ L1  L2‬اراﺋﻪ داد‪ .‬در ﺷﮑﻞ )‪ -19-10‬ت(‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ) ‪ L5 / (L1  L2‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ زاوﯾﻪ‬
‫اﺻﻄﮑﺎك ‪ ‬رﺳﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ‪ ‬و ‪ ، L1  L2‬ﻣﻘﺪار ‪ L5‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﭙﺮ ﮐـﻪ در ﺑـﺎﻻي ﻧﻘﻄـﻪ ‪ I‬ﻗـﺮار داﺷـﺘﻪ‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ -19-10‬پ( و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎري ‪ F‬و ﺑﺮش ‪ P‬ﻣﺘﻌﺎدل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷـﯽ ‪P‬‬
‫را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻟﻨﮕﺮﮔﯿﺮي ﺣﻮل ﻧﻘﻄﻪ ‪) O‬ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻬﺎر ﺳﭙﺮ( ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪ ، P‬ﻃﻮل ‪ L 4‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑـﺎ ﻟﻨﮕﺮﮔﯿـﺮي‬
‫ﺣــﻮل ﻧﻘﻄــﻪ ‪ H‬ﺑــﻪ دﺳــﺖ آورد )ﺑــﻪ ﻗﺴــﻤﺖ ﭘــﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤــﻮدار ‪-19-10‬پ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌــﻪ ﺷــﻮد(‪ .‬ﻋﻤــﻖ ﻧﻔــﻮذ ‪ D‬ﭼﯿــﺰي در‬
‫ﺣﺪود ) ‪ 1/4 (L3  L4‬ﺗﺎ ‪ 1/2‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Equivalent Beam Solution‬‬

‫‪2- Blum‬‬
‫‪ -1-5-4-10‬روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪D‬‬
‫ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ در ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ﭘﺎي ﮔﯿﺮدار در زﻣـﯿﻦ ﻣﺎﺳـﻪاي ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .1‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ Ka‬و ‪ Kp‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ‪ 1-10‬و ‪ 2-10‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ 1‬و ‪ 2‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ‪ 6-10‬ﻣﻘﺪار ‪ L3‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .4‬ﻣﻘﺪار ‪ L5‬را از ﺷﮑﻞ )‪ -19-10‬ت(‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .5‬ﻣﻘﺪار ‪ "2‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ -19-10‬پ(‪.‬‬
‫) ‪ 2 (L3  L5‬‬
‫‪2 ‬‬ ‫)‪(74-10‬‬
‫‪L3‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .6‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -19-10‬پ(‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر را ﺑﺮاي آن ﻗﺴﻤﺖ از ﺳﭙﺮ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻي ﻧﻘﻄـﻪ ‪ I‬ﻗـﺮار دارد‪ ،‬رﺳـﻢ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .7‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮدار رﺳﻢ ﺷﺪه در ﮔﺎم ‪ ،6‬ﺗﻌﺎدل ﻟﻨﮕﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ '‪ O‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﺗﺎ "‪ P‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .8‬ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪن "‪ ،P‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ ‪-19-10‬پ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر را ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﭙﺮ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎط ‪ I‬و ‪ H‬ﻗﺮار‬
‫دارد‪ ،‬رﺳﻢ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻤﻮدار ‪ 2‬ﻣﺴﺎوي ) ‪  (K p  K a )(L4‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .9‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮدار رﺳﻢ ﺷﺪه در ﮔﺎم ‪ ،8‬ﺗﻌﺎدل ﻟﻨﮕﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪي ‪ H‬ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﺗﺎ ‪ L4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .10‬ﻣﻘﺪار ) ‪ 1.4(L3  L4‬ﺗﺎ ‪ D  1.2‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮑﯽ از دو ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎي ﮔﯿﺮدار و ﭘﺎيﻣﻔﺼﻠﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷـﮑﻠﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ اﻗﺘﺼـﺎدي ﺑـﯿﻦ دو‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دارد‪ .‬در روش ﭘﺎيﮔﯿﺮدار‪ ،‬ﻃﻮل ﻓﺮورﻓﺘﻪي ﺳﭙﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬وﻟﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻟﻨﮕﺮ ﺧﻤﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷـﮑﻞ‬
‫آن ﮐﻢﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪A‬‬
‫‪l1‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪L1‬‬ ‫‪O‬‬ ‫‪F  ,‬‬
‫ﻣﻬﺎر‬
‫ﺗﺮاز ﺳﻔﺮه آب‬ ‫‪1‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺳﭙﺮ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪z‬‬
‫‪ sat , ‬‬
‫‪L2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪L5‬‬ ‫‪L5‬‬
‫‪L3‬‬
‫‪E‬‬
‫‪L4‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪H‬‬
‫‪P‬‬
‫‪F‬‬
‫‪H‬‬
‫‪G‬‬
‫‪B‬‬
‫)اﻟﻒ(‪ -‬ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر‬ ‫)ب(‪ -‬ﻧﻤﻮدار ﻟﻨﮕﺮ‬
‫‪A‬‬
‫‪0/3‬‬
‫‪O‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪L5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪L1  L2‬‬
‫‪L5‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪0/1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪I‬‬ ‫‪P‬‬
‫‪L3  L5‬‬
‫‪L4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪H‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪40‬‬
‫) ‪2  (K p  Ka )(L4‬‬ ‫‪P‬‬
‫زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك ‪) ‬درﺟﻪ(‬
‫)ج( ‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪L4‬‬ ‫)د(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -19-10‬روش ﭘﺎيﮔﯿﺮدار ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه در ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ -5-10‬ﻣﻬﺎرﻫﺎ‬
‫در ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 7-10‬ﺗﺎ ‪ ،11-10‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎ روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻧﯿﺮوي ﻣﻬـﺎري‬
‫ﻻزم ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑـﯿﺶﺗـﺮي در ﻣـﻮرد اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﻬـﺎر و‬
‫روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ آنﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻬﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -1‬ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻬﺎري‬
‫‪ -2‬ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه‪) 2‬ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر ﮐﻮرﺷﺪه(‬
‫‪3‬‬
‫‪ -3‬ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻣﻬﺎري ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪4‬‬
‫‪ -4‬ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري ﺑﺎ ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻣﺎﯾﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد )ﺷـﮑﻞ ‪ -20-10‬اﻟـﻒ(‪ .‬ﻣﻬﺎرﻫـﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر‪ 5‬ﺑﻪ ﺳﭙﺮ وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﺸـﺖﺑﻨـﺪ اﻓﻘـﯽ‪ 6‬در ﺟﻠـﻮ و ﯾـﺎ ﭘﺸـﺖ ﺳـﭙﺮ‬
‫ﻗﺮارداده ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎه ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺻﻠﺒﯽ ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮردﮔﯽ‪ ،‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ‬
‫روي آن ﺗﻮﺳﻂ رﻧﮓ ﯾﺎ اﭘﻮﮐﺴﯽ اﻧﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه )ﺷﮑﻞ ‪ -20-10‬ب(‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﯾﮏ ﺳﻮراخ در زﻣﯿﻦ ﺣﻔﺮ ﺷﺪه و در داﺧـﻞ آن ﻣﯿﻠـﻪ ﯾـﺎ ﮐﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﻬﺎري ﻗﺮار داده ﺷﺪه و اﻧﺘﻬﺎي آن ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽﺷﻮد )ﮐﺎﺑﻞﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻧﻮع ﻓﻮﻻد ﭘﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﯿﺶﺗﻨﯿﺪه‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ(‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞﻫﺎي )‪ -20-10‬ج( و )‪ -20-10‬د(‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ و ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻣﺎﯾﻞ ﺑﺮاي ﻣﻬﺎر ﺳﭙﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪1- Anchor Plates and Beams (Deadman‬‬

‫‪2- Tieback‬‬
‫‪3- Vertical Anchor Pile‬‬
‫‪4- Anchor Beams Supported by Batter‬‬
‫‪5- Tie rods‬‬
‫‪6- Wale‬‬
‫‪45   / 2‬‬ ‫‪45   / 2‬‬

‫‪45   / 2‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﺳﭙﺮ‬
‫‪A‬‬ ‫‪I‬‬
‫ﺗﯿﺮ ﯾﺎ‬
‫‪F‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪي‬
‫ﺳﻔﺮهي آب‬ ‫ﻣﻬﺎري‬
‫‪G‬‬ ‫‪H‬‬ ‫ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪي‬
‫ﻣﻬﺎري‬
‫ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ اﻓﻘﯽ‬ ‫‪E‬‬
‫ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ‬
‫ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪B‬‬
‫ﭘﻼن‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫‪45   / 2‬‬ ‫‪45   / 2‬‬
‫‪45   / 2‬‬
‫ﺳﻔﺮهي آب‬ ‫ﺷﻤﻊ‬
‫ﺳﻔﺮه آب‬ ‫ﻣﻬﺎري‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺘﻦ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر ﯾﺎ‬

‫ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻬﺎر‬
‫)ج(‬ ‫)ب(‬
‫‪45   / 2‬‬
‫ﺗﯿﺮ ﻣﻬﺎري‬
‫ﺳﻔﺮهي آب‬
‫ﺷﻤﻊ ﻓﺸﺎري‬ ‫ﺷﻤﻊ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫)د(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -20-10‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻬﺎر ﺳﭙﺮﻫﺎ )اﻟﻒ( ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري )ب( ﺷﻤﻊ ﻣﻬﺎري ﻗﺎﯾﻢ‬
‫)ج( ﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه )د( ﺗﯿﺮ ﻣﻬﺎري ﺑﺎ ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻣﺎﯾﻞ‬
‫‪ -1-5-10‬ﻧﺼﺐ ﻣﻬﺎرﻫﺎ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري‪ ،‬ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧـﺎك ﻣﻮﺟـﻮد در ﺟﻠـﻮي آنﻫـﺎ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري )ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﺎراﯾﯽ(‪ ،‬ﺷﮑﻞ )‪ -20-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﮐﻪ در آن ‪ AB‬ﺳـﭙﺮ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻬﺎر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري در داﺧﻞ ﮔﻮه ‪) ABC‬ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ( ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻫـﯿﭻﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮار ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻬﺎر را در ﻧﺎﺣﯿﻪي ‪ CFEH‬ﻗـﺮار داد‪ .‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫ﺧﻂ ‪ ،DFG‬ﺧﻂ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم راﻧﮑﯿﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﯾﺎ ﺗﯿﺮ ﻣﻬﺎري اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﮔﻮهي ﻣﻘﺎوم در داﺧـﻞ‬
‫ﮔﻮهي ﻓﻌﺎل ‪ ABC‬ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﮐﺎﻣﻞ در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺮاﺑﯽ دﯾﻮار‪ ،‬در ﺟﻠﻮي ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎر ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺣﺎل اﮔـﺮ‬
‫ﺗﯿﺮ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري در ﻧﺎﺣﯿﻪي ‪ ICH‬ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﻪي ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم در ﺟﻠﻮي ﺻـﻔﺤﻪ ﯾـﺎ ﺗﯿـﺮ ﻣﻬـﺎري ﮐـﺎﻣﻼ ﺧـﺎرج از‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪي ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻬﺎري ﮐﺎﻣﻞ در ﺟﻠﻮي ﺻﻔﺤﻪ ﯾﺎ ﺗﯿﺮ ﻣﻬﺎري ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞﻫﺎي )‪ -20-10‬ب(‪ -20-10) ،‬ج(‪ ،‬و )‪ -20-10‬د(‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر ﺑـﺎ اﻧﺘﻬـﺎي‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه )ﮐﻮرﺷﺪه(‪ ،‬ﺷﻤﻊ ﻣﻬﺎري ﻗﺎﯾﻢ و ﺗﯿﺮ ﻣﻬﺎري ﺑﺎ ﺷﻤﻊﻫﺎي ﻣﺎﯾﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-5-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري‬
‫ﺗﻨﮓ‪ ،(1962) 1‬راﺑﻄﻪي زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻬﺎري ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﺧﺎكﻫـﺎي داﻧـﻪاي ﮐـﻪ‬
‫در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ )‪ 2‬ﺗﺎ ‪ H/h  1/5‬در ﺷﮑﻞ ‪ ،(21-10‬اراﺋﻪ داد‪.‬‬
‫) ‪Pu  B(Pp  Pa‬‬ ‫)‪) (75-10‬ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ ﯾﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ – ﯾﻌﻨﯽ ‪(B / h  ‬‬
‫‪ = Pu‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻬﺎر‬

‫‪ = B‬ﻃﻮل ﻣﻬﺎر در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ )در اﻣﺘﺪاد ﻃﻮل دﯾﻮار(‬
‫‪ Pa‬و ‪ =Pp‬ﻧﯿﺮوي ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم راﻧﮑﯿﻦ ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﻣﻬﺎر‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ Pp ،(21-10‬در ﺟﻠﻮي ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎر ﻋﻤﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pp ‬‬ ‫‪ H 2 tan 2  45  ‬‬ ‫)‪(76-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pa ‬‬ ‫‪ H 2 tan 2  45  ‬‬ ‫)‪(77-10‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1- Teng‬‬
‫راﺑﻄﻪي ‪ 75-10‬ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻻت ﻋﻤﻠﯽ ‪ B / h  5‬و ﺑﺎ ﺗﻘﺮﯾﺐ ﺧﻮب ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﮐﺮﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺮآورده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ‪ B/h‬ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از ‪ ،5‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺳﻪ ﺑﻌـﺪي در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد‪ .‬ﺗﻨـﮓ‬
‫)‪ (1962‬راﺑﻄﻪي زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري اراﺋﻪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪Pu  B(Pp  Pa )  K o ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪K p  K a H3 tan ‬‬ ‫(‬ ‫)‪) (78-10‬ﺑﺮاي ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 1/5‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪h‬‬
‫در راﺑﻄﻪي ﺑﺎﻻ ‪ K 0‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮑﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ آن ﺣﺪود ‪ 0/4‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪H‬‬
‫)‪K p  tan 2 (45   / 2‬‬
‫)‪K a  tan 2 (45   / 2‬‬
‫‪Pu‬‬ ‫‪h‬‬
‫‪H K p‬‬ ‫‪HK a‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -21-10‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوم ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﻣﺎﺳﻪ )رواﺑﻂ ‪ 75-10‬و ‪(78-10‬‬
‫اوﺳﻦ‪ ،‬و اﺳﺘﺮﻣﻦ‪ (1972) 1‬روﺷﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻬﺎري در ﻣﺎﺳﻪ اراﺋﻪ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽﺗﺮ از روش ﺗﻨـﮓ‬
‫اﺳﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎمﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ در اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫ﮔﺎم ‪ -1‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ‪ :‬ﻃﻮل ﻣﺪﻓﻮن ‪ H‬را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري داراي ارﺗﻔﺎع ‪ H‬ﺑﻮده و ﻃﻮل ‪ B‬آن‬
‫در اﻣﺘﺪاد ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪي ﮐﺎﻏﺬ ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ .(22-10‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (22-10‬از ﻋﻼﯾﻢ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ = Pp‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﻣﻬﺎر‬
‫‪ = Pa‬ﻧﯿﺮوي ﻓﻌﺎل ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﻣﻬﺎر‬
‫‪ = ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك‬
‫‪ = ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻬﺎري و ﺧﺎك‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل ﻣﻬﺎر‬
‫‪ = W‬وزن واﺣﺪ ﻃﻮل ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻬﺎري‬
‫‪1- Ovesen and Stromann‬‬

‫ﻣﻘﺪار ‪ Pu‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Pu  H 2 K p cos   Pa cos   H 2 K p cos   H 2 K a cos ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(79-10‬‬
‫‪1‬‬
‫)‪ H 2 (K p cos   K a cos ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ = K a‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ‪)   ‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪-23-10‬اﻟﻒ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫‪ = K p‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم‬
‫‪45   / 2‬‬ ‫‪45   / 2‬‬
‫‪Pa‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪Pu‬‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪Pp‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -22-10‬ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ‪ -‬ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻗﺎﯾﻢ در ﺧﺎك داﻧﻪاي‬

‫‪0/6‬‬
‫‪0/5‬‬
‫‪Pa‬‬
‫‪‬‬
‫‪0/4‬‬
‫ﮐﻤﺎﻧﯽ از اﺳﭙﯿﺮال‬
‫‪0/3‬‬ ‫ﻟﮕﺎرﯾﺘﻤﯽ‬
‫‪Ka‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪0/1‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪45‬‬
‫زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك‪)  ،‬درﺟﻪ(‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫‪14‬‬
‫‪  45‬‬
‫‪12‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  40‬‬
‫‪8‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪6‬‬
‫‪K p cos ‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪4‬‬
‫‪  25‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪K p sin ‬‬
‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪) -23-10‬اﻟﻒ( ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪) Ka‬ﺑﺮاي ‪) ،(   ‬ب( ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ K p cos‬ﯾﺎ ‪ K p sin ‬ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اوﺳﻦ‪ ،‬و اﺳﺘﺮوﻣﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ‪ K p cos ‬اﺑﺘﺪا ‪ K p sin ‬را از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪W  H 2 K a sin ‬‬
‫‪W  Pa sin ‬‬
‫‪K p sin  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(80-10‬‬
‫‪1 2‬‬ ‫‪1 2‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ K p sin ‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از راﺑﻄﻪي ‪ ،80-10‬ﻣﻘﺪار ‪ K p cos ‬را ﻣﯽﺗﻮان از ﻧﻤـﻮدار اراﺋـﻪ ﺷـﺪه در ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪ -23-10‬ب(‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ -2‬ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮاري‪ :‬ﻃﻮل واﻗﻌﯽ ‪ h‬ﻣﻬﺎر را ﮐﻪ ﻻزم اﺳـﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﯾـﮏ ﻣﻬـﺎر ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ )ﺑـﺎ‬
‫‪ (B  ‬ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ h‬در ﻋﻤﻖ ‪ H‬ﻗﺮارداده ﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ ،(24-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ آن در واﺣﺪ ﻃﻮل از راﺑﻄﻪي زﯾـﺮ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ C 1 ‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪Pus‬‬ ‫‪ov‬‬ ‫‪ Pu‬‬ ‫)‪(81-10‬‬
‫‪C   H  ‬‬
‫‪ ov  h  ‬‬
‫‪ Pu‬از راﺑﻄﻪ ‪ 79-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ = Pus‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮاري‬
‫‪ = Cov‬ﺿﺮﯾﺒﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ 19‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪي ﻣﺘﺮاﮐﻢ و ‪ 14‬ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪي ﺷﻞ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪H‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪Pus‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -24-10‬ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻮاري ﺑﺮاي ﻣﻬﺎر ﺻﻔﺤﻪاي ﻗﺎﯾﻢ‬
‫ﮔﺎم ‪ -3‬ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ‪ :‬در ﻋﻤﻞ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻬﺎري ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -25-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺻـﻔﺤﺎت ﺟـﺪا از ﻫـﻢ در ﯾـﮏ‬
‫ردﯾﻒ ﺑﻪ ﻓﻮاﺻﻞ '‪ S‬ﻗﺮار داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ ﻣﻮﺳﻮم اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻧﻬـﺎﯾﯽ ﻫـﺮ ﻣﻬـﺎر‪ ،Pu ،‬از‬
‫راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪ Be‬‬
‫‪Pu  Pus‬‬ ‫)‪(82-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ Be‬ﻃﻮل ﻣﻌﺎدل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪B‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪‬‬
‫‪h‬‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫‪0/5‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬
‫‪0/4‬‬
‫‪0/3‬‬
‫)‪(Be  B) / (H  h‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪0/1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪1/25‬‬
‫)‪(S  B) / (H  h‬‬
‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪) -25-10‬اﻟﻒ( ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﯽ ﻧﺼﺐ ﻣﻬﺎريﻫﺎ‪) ،‬ب( ﺗﻐﯿﯿﺮات )‪ (Be-B)/(H+h‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ )‪ (S'-B)/(H+h‬ﺑﺮﭘﺎﯾﻪي ﺗﺤﻠﯿﻞ اوﺳﻦ و اﺳﺘﺮوﻣﻦ‬
‫ﻃﻮل ﻣﻌﺎدل ﺗﺎﺑﻌﯽ از '‪ H ،B ،S‬و ‪ h‬اﺳﺖ‪ .‬ﺷﮑﻞ )‪ -25-10‬ب(‪ ،‬ﻧﻤﻮدار )‪ (Be-B)/(H+h‬را در ﻣﻘﺎﺑﻞ )‪ (S'-B)/(H+h‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﺳﻪي ﺷﻞ و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻌﻠﻮم '‪ H ،B ،S‬و ‪ h‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻘﺪار ‪ Be‬را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در راﺑﻄـﻪي‬
‫‪ 82-10‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻣﻮرد راﺑﻄﻪي ﺑﺎر‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻣﻬﺎرﻫﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺷـﮑﻞ )‪ (26-10‬ﻧﺸـﺎندﻫﻨـﺪهي‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺑﺪون ﺑﻌﺪ ﻣﻬﺎرﻫﺎ در ﺑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ‪ B/h‬و ‪ H/h‬ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺗﺠﺮﺑـﯽ ﺗﻮﺳـﻂ ﻧﯿﻠـﯽ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻮارت‪ ،‬و ﮔﺮاﻫﺎم‪ 1‬در ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺘﺮاﮐﻢ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬دس )‪ ،(1975‬و دس و ﺳـﯿﻠﯽ‪ (1975) 2‬ﺑـﻪ ﮐﻤـﮏ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ رواﺑﻂ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺑﺮاي ﻣﻬﺎرﻫﺎ در ﻣﺎﺳﻪ ﺷﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺮﺑﯽ‪ ،‬دس و ﺳﯿﻠﯽ )‪ ،(1975‬راﺑﻄـﻪي‬
‫ﺑﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﻣﻬﺎرﻫﺎ اراﺋﻪ دادﻧﺪ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪P‬‬ ‫)‪(83-10‬‬
‫‪0.15  0.85‬‬
‫‪1- Neely, Stuart, and Graham‬‬

‫‪2- Das and Seeley‬‬

‫ﺑﺎر ﻣﻬﺎر ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ‪‬‬
‫‪P‬‬ ‫)‪(84-10‬‬
‫ﺑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ‪ u‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫)‪(85-10‬‬
‫‪u‬‬
‫راﺑﻄﻪي ‪ 83-10‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ B/h‬ﺑﯿﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬و ‪ H/h‬ﺑﯿﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪4/5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2/75‬‬
‫‪3/5‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪H‬‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪B / h‬‬
‫‪h‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪u‬‬
‫)‪(%‬‬
‫‪h‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -26-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﯾﺎ ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﺑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ )ﻧﯿﻠﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻮارت‪ ،‬و ﮔﺮاﻫﺎم‪(1973 -‬‬
‫‪ -1-2-5-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در رس )ﺷﺮاﯾﻂ ‪(   0‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻤﯽ ﺑﺮ روي ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﺎت و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري در ﺧﺎكﻫﺎي رﺳﯽ )ﺷـﺮاﯾﻂ ‪(   0‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﮑﻨﺰي‪ (1955) 1‬و ﭼﺒﻮﺗﺎرﯾﻒ‪ (1973) 2‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬راﺑﻄـﻪاي ﺑـﯽﺑﻌـﺪ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫ﺻﻔﺤﺎت و ﺗﯿﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ h ،H‬و ‪) c‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ‪ (   0‬ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دس‪ ،‬ﺗﺎرﮐﻮﯾﯿﻦ‪،‬‬
‫و ﻣﻮرﻧﻮ‪ (1985) 3‬روش زﯾﺮ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﻬﺎر ﻣﺪﻓﻮن در رس اراﺋﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫‪1- Mackenzie‬‬
‫‪2- Tschebotarioff‬‬
‫‪3- Das, Tarquin, and Moreno‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ‪ h×B‬در ﻋﻤﻖ ‪ H‬ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎك در ﺑﺎر ﻧﻬـﺎﯾﯽ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪-27-10‬اﻟﻒ(‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺎك ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ وﻗﺘﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ‪ H/h‬ﻧﺴـﺒﺘﺎ ﮐﻮﭼـﮏ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟـﯿﮑﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺰرگﺗﺮ ‪ ،H/h‬در ﺑﺎر ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ -27-10‬ب(‪.‬‬
‫رس‬
‫‪‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪h‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪Pu‬‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫رس‬
‫‪‬‬
‫‪0‬‬
‫‪c‬‬
‫‪H‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪Pu‬‬
‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ - 27- 10‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري )اﻟﻒ( ‪ H/h‬ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻮﭼﮏ‪) ،‬ب( ‪H/h>(H/h)cr‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﺤﺮاﻧﯽ ‪ H/h‬ﮐﻪ در آن ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷـﻮد‪ ،‬از راﺑﻄـﻪي زﯾـﺮ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪H‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ 4.7  2.9  103 c  7‬‬ ‫)‪ B / h  1 ) (86-10‬ﻣﻬﺎري ﻣﺮﺑﻊ(‬
‫‪ h  cr s‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ B ‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪ ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪0.9  0.1    1.3  ‬‬ ‫)‪ B / h  1 ) (87-10‬ﻣﻬﺎري ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ(‬
‫‪ h  cr  R  h  cr S ‬‬ ‫‪ h ‬‬ ‫‪ h  cr S‬‬
‫در رواﺑﻂ ‪ 86-10‬و ‪ ،87-10‬واﺣﺪ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه ﺑﺮﺣﺴﺐ ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﻓﻮت ﻣﺮﺑﻊ ) ‪ (lb / ft 2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري در ﺷﮑﻞ ﺑﯽﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪Pu‬‬
‫‪Fc ‬‬ ‫)‪(88-10‬‬
‫‪Bhc‬‬
‫‪ = Fc‬ﺿﺮﯾﺐ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (28-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Fc‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ H/h‬ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري ﮐﻪ در ﺧﺎك رس ﻣـﺪﻓﻮن اﺳـﺖ‪ ،‬ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ‪ ، H / h  (H / h) cr‬ﻣﻘﺪار ‪ Fc‬ﻣﺴﺎوي )‪ Fc(max‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺻـﻔﺤﺎت‬
‫ﻣﺮﺑﻊ )‪ (B=h‬ﻣﻘﺪار )‪ Fc(max‬ﻣﺴﺎوي ‪ 9‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ‪ H / h  (H / h)cr S‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪Pu  9h 2c‬‬ ‫)ﺑﺮاي ﻣﻬﺎري ﻣﺮﺑﻊ(‬ ‫)‪(89-10‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻬﺎري ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺎ ‪ ، H / h  (H / h)cr  R‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺒﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ h ‬‬
‫‪Pu  9Bhc 0.825  0.175   ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ B ‬‬
‫ﯾﺎ‪:‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ h ‬‬
‫‪Pu  Bhc 7.425  1.575   ‬‬ ‫)‪(90-10‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ B ‬‬
‫‪Fc  Pu / Bhc‬‬
‫)‪Fc(max‬‬
‫‪H/h‬‬
‫‪(H / h) cr‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -28-10‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Fc‬ﺑﺎ ‪ H/h‬ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري در رس‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻊ ﯾﺎ ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺑﺎ ‪ ، H / h  (H / h) cr‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪي ﺗﺠﺮﺑﯽ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪ H/h ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ (H / h) cr ‬‬ ‫‪ H/h ‬‬
‫‪ 0.41  0.59 ‬‬ ‫)‪(91-10‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪Pu / cBh‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ (H / h)cr ‬‬
‫‪ 7.425  1.575(h / B) ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺮاي ﺗﯿﺮﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻬﺎري‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪي ﻣﻬﺎري‪ ،Pall ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪Pu‬‬
‫‪Pall ‬‬ ‫)‪(92-10‬‬
‫‪FS‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ FS‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺴﺎوي ‪ 2‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-2-5-10‬ﻓﻮاﺻﻞ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻬﺎري‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﻬﺎري‪ ،S' ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪Pall‬‬
‫‪S ‬‬ ‫)‪(93-10‬‬
‫‪F‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ F‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎر ﺑﺮ واﺣﺪ ﻃﻮل ﺳﭙﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-2-5-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه‪) 1‬ﮐﻮرﺷﺪه(‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ ،(29-10‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪Pu   d  v K tan ‬‬ ‫)‪(94-10‬‬
‫‪ = Pu‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ = v‬ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ )ﻣﺴﺎوي ‪  z‬در ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﮏ(‬
‫‪ = K‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬
‫‪z‬‬
‫‪‬‬
‫‪d‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -29-10‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه‬
‫اﮔﺮ ﻋﻤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ K ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺴﺎوي ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ ﺳـﮑﻮن )‪ (Ko‬در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓـﺖ‬
‫)ﻟﯿﺘﻞﺟﺎن‪ .(1970 -2‬ﺣﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ ،K‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در رس‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯿﻠﻪ ﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻘﺮﯾﺐ زد‪:‬‬
‫‪Pu   d  ca‬‬ ‫)‪(95-10‬‬
‫ﮐﻪ در آن ‪ ca‬ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1- Tieback‬‬
‫‪2- Littelejohn‬‬
‫‪2‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در آن ‪ c‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ زﻫﮑﺸﯽ ﻧﺸﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ‪ ca‬را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺴﺎوي ‪c‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺠﺎز ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر ﺑﺎ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﻣﺴﺎوي ‪ 1/5‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫اﻋﻤﺎل ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-10‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ و اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮﻫﺎ‬
‫ﺳﺮﻧﯿﮑﺎ‪ (1995) 1‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺳـﭙﺮﻫﺎي ﻃـﺮهاي و ﻣﻬـﺎر ﺷـﺪه در ﺑﺴـﺘﺮ ﺑـﺎ ﺧـﺎك داﻧـﻪاي و ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧـﻪاي و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي و ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺧﺎك ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي اراﺋﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻣﺜﺎﻟﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫‪L1  2m,L 2  3m‬‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (7-10‬ﺳﭙﺮي ﻃﺮهاي در ﺧﺎك داﻧﻪاي ﮐﻮﺑﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪  32‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎك داﻧﻪاي ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪c0‬‬
‫‪  15.9 kN / m 3‬‬
‫‪ sat  19.33 kN / m3‬‬

‫در اداﻣﻪ ﻋﻤﻖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﯽ اﯾﻦ ﺳﭙﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﺳﭙﺮ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔـﺎم و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻧﯿﮑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪32 ‬‬

‫‪K a  tan 2  45    tan 2  45    0.307‬‬ ‫ﮔﺎم ‪:1‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪32 ‬‬
‫‪K p  tan 2  45    tan 2  45    3.25‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫‪1  L1K a  (15.9)(2)(0.307)  9.763 kN / m 2‬‬ ‫ﮔﺎم ‪:2‬‬
‫‪ 2  ( L1  L2 )K a   (15.9)(2)  (19.33  9.81)3 0.307  18.53 kN / m 2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪18.53‬‬
‫‪L3 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.66 m‬‬ ‫ﮔﺎم ‪:3‬‬
‫)‪(K p  K a ) (19.33  9.81)(3.25  0.307‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪P  1L1  1L2  ( 2  1 )L2   2 L3‬‬ ‫ﮔﺎم ‪:4‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ (9.763)(2)  (9.763)(3)  (18.53  9.763)(3)  (18.53)(0.66)  58.32 kN / m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1- Cernica‬‬
:5 ‫ﮔﺎم‬
M E 1  2 3 3 2 
z   9.763(0.66  3  )  29.289(0.66  )  13.151(0.66  )  6.115(0.66  ) 
P 58.32  3 2 3 3 
 2.23 m
:6 ‫ﮔﺎم‬
5  ( L1  L 2 )K p   L3 (K p  K a )
  (15.9)(2)  (19.33  9.81)3 3.25  (19.33  9.81)(0.66)(3.25  0.307)
 196.17  18.49  214.66 kN / m 2

5 214.66
A1    7.66 :7 ‫ﮔﺎم‬
 (K p  K a ) (9.52)(2.943)
8P (8)(58.32)
A2    16.65
 (K p  K a ) (9.52)(2.943)
6P 2z (K p  K a )  5  (6)(58.32) (2)(2.23)(9.52)(2.943)  214.66

A3    151.93
2 (K p  K a ) 2 (9.52) 2 (2.943) 2
P(6z5  4P) 58.32  (6)(2.23)(214.66)  (4)(58.32) 

A4    230.72
 2 (K p  K a ) 2 (9.52) 2 (2.943) 2
L44  A1L34  A 2 L24  A3L 4  A 4  0 :8 ‫ﮔﺎم‬

L4  4.8m
4  5  L4 (K p  K a ) :9 ‫ﮔﺎم‬
 214.66  (9.52)(4.8)(2.943)  349.14 kN / m 2
2  (K p  K a )L4  (9.52)(2.943)(4.8)  134.48 kN / m 2 :10 ‫ﮔﺎم‬

3 L4  2P (134.48)(4.8)  2(58.32)
L5    1.09 m :11 ‫ﮔﺎم‬
3   4 134.48  349.14
.‫ اﻟﻒ( ﻧﻤﻮدار ﻓﺸﺎر ﺧﺎﻟﺺ را رﺳﻢ ﻧﻤﻮد‬-7-10) ‫ ﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ‬:12 ‫ﮔﺎم‬
D ‫ ﻧﻈﺮي‬ L3  L4  0.66  4.8  5.46 m :13 ‫ﮔﺎم‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻟﻨﮕﺮ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و اﺳﺎس ﻣﻘﻄﻊ ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ‬
2P (2)(58.32)
z    2.04 m (14-10)
 (K p  K a ) 9.52(2.943)
1   z 
M max  P(z  z)    Z2 (K p  K a )    (15-10)
2  3 
1 2.04
 58.32(2.33  2.04)  (9.52)(2.04) 2 (2.943)( )  209.39 kN.m
2 3
225 96/10/12 (‫ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه )ﺳﭙﺮﻫﺎ‬- ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬
M max

 all
all  170 N / mm 2
209.39  106
S  1.232  106 mm3 / m
170
:‫ ﺣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺳﺮﻧﯿﮑﺎ ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ را دوﺑﺎره ﺣﻞ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‬-‫ب‬

  0.5
3/5 3/5
Ground surface
Sheet
pile  , , K p , K a
3/0 H Granular 3/0
H WT backfill
Dredge line   0.4 

2/5 b 2/5
D Granular
subsoil
‫ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻤﻖ‬, D/H
2/0 2/0
Mmax/γbKaH3
  1.0
1/5 1/5
  0.0 Depth ratio
1/0 1/0
  1.0
0/5 0/5
  0.0
Moment ratio
0/0 0/0
1 2 3 4 5 6 789 2 3 4 5 6 789
10 100
Kp/Ka
 b  0.4 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-30-10 ‫ﺷﮑﻞ‬

  0.5   1.0
3/5 Ground surface
3/5
Sheet
pile  , , K p , K a
H WT backfill
Dredge line   0.5

2/5 b 2/5
D Granular
subsoil
2/0 2/0
Mmax/γbKaH3
  1.0
1/5 1/5
Depth ratio
1/0 1/0
  0.5
0/5 0/5
  0 .0   0.0
Moment ratio
0/0 0/0
1 2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 789
10 100
Kp/Ka
 b  0.5 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-31-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
  0.5   1.0
3/5 Ground surface 3/5
Sheet
pile  , , K p ,K a
H WT backfill
Dredge line
2/5  b  0.6  2/5
D Granular
subsoil
2/0
Mmax/γbKaH3
2/0
1/5 1/5
  1.0
Depth ratio
1/0 1/0
  0.5   1.0
0/5 0/5
  0.0
Moment ratio
0/0 0/0
1 2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 789
1 100
Kp/Ka
 b  0.6  ،‫ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-32- 10 ‫ﺷﮑﻞ‬

  1.0
3/5 3/5
Ground surface
Sheet
pile  , , K p ,K a
  1.0 H WT backfill
Dredge line  b  0.4 
2/5 2/5
Cohesive
D subsoil
2/0 2/0
Mmax/γbKaH3
  0.5
1/5 1/5
Depth ratio
  0.0
1/0 1/0
  0.5
0/5 0/5
  0.0
Moment ratio
0/0 0/0
0/1 2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 78 9
1 10
‫( ﻧﺴﺒﺖ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ‬2q u  q) / (  b K a H)
 b  0.4 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-33-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
3/5 Ground surface 3/5

Sheet
pile  ,  , K p , K a
H W.T.backfill
Dredge line  b  0.5

2/5 2/5
  1.0 Cohesive
D subsoil
2/0
Mmax/γbKaH3
2/0
  0.5
1/5 1/5
  0.0 Depth ratio

1/0 1/0
  1.0
0/5   0.5 0/5

  0.0
Moment ratio
0/0 0/0
0/1 2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 78 9
1 10
 b  0.5 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-34-10 ‫ﺷﮑﻞ‬

‫‪3/5‬‬
‫‪Ground surface 3/5‬‬
‫‪Sheet‬‬
‫‪pile  , , K p , K a‬‬
‫‪3/0‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪Granular 3/0‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪W.T.backfill‬‬
‫‪Dredge line‬‬ ‫‪ b  0.6‬‬
‫‪2/5‬‬ ‫‪2/5‬‬
‫‪  1.0‬‬ ‫‪Cohesive‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪subsoil‬‬
‫‪ , D/H‬ﻧﺴﺒﺖ ﻋﻤﻖ‬
‫‪2/0‬‬ ‫‪2/0‬‬
‫‪Mmax/γbKaH3‬‬
‫‪  0.5‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬
‫‪  0.0‬‬ ‫‪Depth ratio‬‬

‫‪1/0‬‬ ‫‪1/0‬‬
‫‪  0.5‬‬ ‫‪  1.0‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪  0.0‬‬
‫‪Moment ratio‬‬
‫‪0/0‬‬ ‫‪0/0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4 5 6 7 89‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4 5 6 789‬‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬
‫)‪ (2q u  q) / (  b K a H‬ﻧﺴﺒﺖ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -35-10‬ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.6  ،‬‬
‫‪ b 19.33  9.81‬‬

‫‪‬‬ ‫‪ 0.6‬‬
‫‪‬‬ ‫‪15.9‬‬
‫‪Kp‬‬ ‫‪3.25‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 10.59‬‬
‫‪Ka‬‬ ‫‪0.307‬‬
‫‪H  2m‬‬
‫‪‬‬ ‫‪   0.4‬‬
‫‪H  5m‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ )‪(32-10‬‬
‫‪D‬‬
‫‪ 1.1  D  1.1  5  5.5m‬‬
‫‪H‬‬
‫‪M max‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ 0.6  M max  0.6(19.33  9.81)(0.307)(5)3  219.2 kN.m‬‬
‫‪ bk a H‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﺣﻞ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﻃﺮهاي ﺑﺮاي ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه ﺗﮑﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﺎر دﯾﻮار در ﻋﻤﻖ ‪ 1‬ﻣﺘـﺮي از ﺑـﺎﻻي دﯾـﻮار ﻗـﺮار‬
‫دارد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺣﻞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم‬
‫‪1  9.763kN / m 2‬‬
‫‪ 2  18.53 kN / m 2‬‬

L3  0.66 m
P  58.32 kN / m
z  2.23m
3P  (L1  L 2  L3 )  (z  1 ) 
L34  1.5L24 ( 2  L 2  L3 )  0 (59-10)
 (K p  K a )
3(58 / 32)[(2  3  0.66)  (2.33  1)]

L34  1.5L24 (1  3  0.66)  0
9.52(3.25  0.307)
L34  6.99L24  14.55  0
L4  1.4 m
D‫ ﻧﻈﺮي‬ L3  L 4  0.66  1.4  2.06m
D ‫ واﻗﻌﯽ‬ 1.4D ‫ ﻧﻈﺮي‬ 1.4(2.06)  2.88 m

1
F  P  [ (K p  K a )]L24 (58-10)
2
1
 58.32  [9.52(3.25  0.307)](1.4) 2  30.86 kN.m
2
1 1
1L1  F  1 (z  L1 )  K a (z  L1 ) 2  0 (57-10)
2 2
1 1
(9.763)(2)  30.86  (9.763)(z  2)  (0.307)(9.52)(z  2) 2  0
2 2
z  3.72 m
M max  43.72 kN.m / m ‫ﺑﺎ ﻟﻨﮕﺮﮔﯿﺮي ﺣﻮل ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮش ﺻﻔﺮ‬
‫ ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺳﺮﻧﯿﮑﺎ‬-‫ب‬
b
 0.6

Kp
 10.59
Ka
H  2m
    0.4
H  5m
(38-10) ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ‬
D
 0.40  D  2.0 m
H
M max
3
 0.13  M max  0.13(19.33  9.81)(0.307)(5)3  47.5 kN.m / m
 bKa H
T
2
 0.45  T  0.45(19.33  9.81)(0.307)(5) 2  32.8 kN.m
 bKa H
1/5 1/5
  1.0
1/25 1/0
‫ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎر‬, T/γbKaH2

  0.5 Anchor pull ratio
1/0 0/5
  0.0
Ground surface
  1.0 Sheet
0/75 pile h i  0 .2 5 H
T 0/0
Depth ratio H Anchor tie rod
  0.5 H , , K p , K a
Granular backfill
WT
  0.0 Dredge line
0/5  b  0.4  1/0
Mmax/γbKaH3
D Granular
subsoil
0/25   0.5 0/5

  0.0   1.0
Moment ratio
0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 7 89
1 10 100
Kp/Ka
 b  0.4  ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎر ﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-36-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
1/5 1/5

1/25 1/0
  1.0
Anchor pull ratio
  0.5
1/0 0/5
  0.0
Ground surface
  1.0 Sheet
0/75 pile
h i  0 .2 5 H
T 0/0
Depth ratio H Anchor tie rod
H  , , K p , K a
Granular backfill
Dredge line WT
  0.0
Mmax/γbKaH3
0/5  b  0.5 1/0
D Granular
subsoil
0/25 0/5
  0.0   0.5   1.0   0.5
Moment ratio
0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 3 4 5 6 7 89
1 100
Kp/Ka
 b  0.5 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-37-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
1/5 1/5
1/25 1/0
  1.0
Anchor pull ratio

1/0   0.5 0/5
  0.0 Ground surface

Sheet h i  0 .2 5 H
0/75 pile T 0/0
  1.0 H Anchor tie rod
H , , K p , K a
Granular backfill
Depth ratio WT
  0.0 Dredge line
0/5 1/0
Mmax/γbKaH3
 b  0.6
D Granular
subsoil
0/25 0/5
  0.0   1.0   0.5
Moment ratio   0.5

0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 89 2 3 4 5 6 789
1 10 100
Kp/Ka
 b  0.6 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-38-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
3/0 0/9
  1.0
Anchor pull ratio
2/5 0/6

  0.5
 b  0.6
2/0 0/3
  0.0
Ground surface
Sheet
1/5 T 0/0
h i  0 .2 5 H
pile
H Anchor tie rod
  1.0 H , , K p , K a
W.T. Granular backfill
  0.5 Moment ratio  b  0.4 
Dredge line
1/0 0/2
Mmax/γbKaH3
D Cohesive
subsoil, C
  0.0   1.0
0/5 0/1
  0.5
  0.0
Depth ratio
0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 891 2 3 4 5 6 7 89
0/1 10
 b  0.4 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-39-10 ‫ﺷﮑﻞ‬
3/0 0/9
2/5
Anchor pull ratio 0/6
  1.0
  0.5 0/3
2/0
  0.0
Ground surface
Sheet
1/5 pile h i  0 .2 5 H 0/0
T
H Anchor tie rod
  1.0 H  , , K p , K a
  0.5 W.T. Granular backfill
Dredge line  b  0.5 
  1.0 0/2
1/0 Cohesive
Mmax/γbKaH3
  0.0 Moment ratio D subsoil, C
0/5 0/1
  0.5
  0.0
Depth ratio
0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 891 2 3 4 5 6 7 8 9 10
0/1
 b  0.5 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬- 40- 10 ‫ﺷﮑﻞ‬

3/0 0/9
  1.0 0/6
2/5

Anchor pull ratio
  0.5
2/0 0/3
  0.0
Ground surface
Sheet
1/5 pile
h i  0 .2 5 H
T 0/0
  1.0 H Anchor tie rod
  0.5 H  , , K p , K a
W.T. Granular backfill
 b  0.6 
Dredge line
1/0 Cohesive
0/2
D subsoil, C
Mmax/γbKaH3
  1.0
  0.5 Moment ratio
0/5 0/1
  0.0
  0.0
Depth ratio
0/0 0/0
2 3 4 5 6 7 8 91 2 3 4 5 6 78 9
0/1 10
 b  0.6 ،‫ ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ ﭼﺴﺒﻨﺪه و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬-41-10 ‫ﺷﮑﻞ‬

‫‪11‬ﻓﺼﻞ ‪11‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬

‫‪237‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ ‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎز د ﻫﻢ ‪-‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ي ﻧ ﻮﯾﻦ دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪ -1-11‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﭼﻬﺎر ﻧﻮع اﺻﻠﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫـﺎي ﺧـﺎك‬
‫ﻣﺴﻠﺢ‪ .‬ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي وزﻧﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎﯾـﺪاري دﯾﻮارﻫـﺎي ﻃـﺮهاي ﺑﺘﻨـﯽ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي وزن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺮ دال ﭘﺎﺷﻨﻪي دﯾﻮار و ﻣﻘﺎوﻣﺖ داﺧﻠﯽ آنﻫﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي وﺟﻮد آرﻣﺎﺗﻮرﻫـﺎ و ﺑـﺘﻦ ﺗـﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي ﻣﯿﻞﻣﻬﺎرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﯾـﮏ ﯾـﺎ ﭼﻨـﺪ ﻧﻘﻄـﻪي‬
‫ﺳﺎزهي دﯾﻮار را ﺑﻪ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ آن ﻣﻬﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﻬﺎر و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻧﻤﻮدن اﺟﺰاي دﯾﻮار ﺑﻪ ﺧـﺎك‬
‫ﭘﺸﺖ آن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي و ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮ ﺷﺎﻣﻞ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ و ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﯾﻮار ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﺑـﻪ‬
‫ﻏﺸﺎي ﻧﺎزﮐﯽ ﻣﯽﺷﻮد و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي و ﭘﻠﯿﻤﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺧﺎك را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻮده ﺧﻮداﯾﺴﺘﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-11‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ دوم ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ از ﻧﻮع وزﻧﯽ و ﻃﺮهاي ﺑـﯿﺶﺗـﺮﯾﻦ ﮐـﺎرﺑﺮد را در ﻣـﻮارد ﻋﻤـﻮﻣﯽ‬
‫دارﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺷﯿﻮهي ﺑﺘﻦرﯾﺰي درﺟﺎ اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻣﺮوزه اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﺣﺎﺋﻞ وزﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻻزم‬
‫ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع آنﻫﺎ در ﻃﺮح و اﺟﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺗﺼـﺪﯾﻖ و‬
‫ﯾﺎ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﻄﻠﻖ ﯾﮏ ﻧﻮع ﺧﺎص ﻧﯿﺴﺖ و ﻗﻀﺎوت ﻃﺮاح را ﻃﻠﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ از ﺳﯿﺴـﺘﻢﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ و‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﺪف اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﮐﻠﯿﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻃﺮح و اﺟﺮاي آنﻫﺎ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻠﮑﻪ روﻧﺪ ﻃﺮح و اﺟﺮا ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫـﺮ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮ ﭘﺎﯾـﻪ ﻣﻼﺣﻈـﺎت ﻓﻨـﯽ و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد و از آنﺟﺎ ﮐﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ را اراﺋﻪ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﮐﺴـﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن از‬
‫ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-11‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در واﻗﻊ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺮﮐﺐ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺧﺎك و ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﮐـﻪ ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﺧـﺎك ﻣﻮﺟـﻮد را ﺑﻬﺒـﻮد‬
‫ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﻮار‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻠﻪ‪ ،‬اﻟﯿﺎف ﯾﺎ ورﻗﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐـﻪ ﻧﻘـﺶ اﺻـﻠﯽ آنﻫـﺎ اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺧﺎك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-3-11‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻠﺢ ﻋﻤﻮﻣﺎ داراي ﺳﻪ ﺟﺰ اﺻﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه‪ ،1‬ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‪ 2‬و ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻧﻤـﺎ‪ .3‬ﺑـﺮاي‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰي و ﻏﯿﺮﻓﻠﺰي )از ﻧﻮع ﭘﻠﯿﻤﺮي ﺷﺎﻣﻞ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ و ﭘﻼﺳﺘﯿﮏ( ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮآوردن ﻧﯿﺎزﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻫﮑﺸﯽ‪ ،‬دوام ﻻزم و اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻨﺶ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ از ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﺎك‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣـﺎ ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ از ﻧﻮع داﻧﻪاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در اﻣﺘﺪاد دﯾﻮار‪ ،‬ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از ﺧـﻮردﮔﯽ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺎﻣﯿﻦ زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤـﺎ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﺮاي ﻓﺸـﺎر اﻓﻘـﯽ ﮐـﻮﭼﮑﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺟﻨﺲ آنﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ورﻗﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﺗﻮريﻫﺎي ﺳﯿﻤﯽ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي و ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-3-11‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﻘﯽ و در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺸﺨﺼﯽ از ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﺑـﺮ روي‬
‫ﺧﺎك ﻗﺮار داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺧﺎك رﯾﺨﺘﻪ و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﯽﮔﺮدد و ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ردﯾﻒ ﺑﻌﺪي ﭼﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر‬
‫ﺗﺎ ﺗﺮاز ﺑﺎﻻي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه ﻓﻠـﺰي در ﺷـﮑﻞ‬
‫)‪ (1-11‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-3-11‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﮑﻪي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﯾـﺎ ﭘﻠﯿﻤـﺮي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﮐﺸﺸـﯽ ﺑـﺎﻻﯾﯽ دارﻧـﺪ و در‬
‫ﺻﻔﺤﺎت اﻓﻘﯽ در داﺧﻞ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﯾﻪ ﻻﯾﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧـﻪاي از اﺟـﺮاي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﻓﻮﻻدي در ﺷﮑﻞ )‪ (2-11‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﻮاد ﭘﻠﯿﻤﺮي ﻧﯿﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از آن در ﺷﮑﻞ )‪ (3-11‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Reinforcement‬‬
‫‪2- Backfill‬‬
‫‪3- Facing Elements‬‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ‬
‫ﭘﺎﻧﻞ ﻧﻤﺎ‬
‫اﺗﺼﺎل‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-11‬اﺟﺰاي دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫ﮐﻼﻫﮏ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﭘﺎﻧﻞ ﻧﻤﺎ‬ ‫ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬
‫ﺷﻨﺎژ ﺗﺮازﺑﻨﺪي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-11‬اﺟﺮاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﻓﻮﻻدي‬

‫رﯾﻞ راهآﻫﻦ‬ ‫ﻧﺸﯿﻤﻦ ﭼﻮﺑﯽ‬

‫روﺳﺎزي‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫دال ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺗﺴﻠﯿﺢ ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪ -4-3-11‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫‪ -1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺳﺮﻋﺖ و ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺟﺮاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﺑـﯿﺶﺗـﺮ اﺳـﺖ و ﻧﯿـﺎزي ﺑـﻪ ﻧﯿـﺮوي ﮐـﺎر ﻣـﺎﻫﺮ و‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﺟﺰاي اﺟﺮاﯾﯽ آن ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﻋﺖ اﺟﺮاي ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل از اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺑﯿﺶﺗﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ )و ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ‬
‫دﻟﯿﻞ ﺑﻪ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﻬﻮرﻧﺪ( و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴـﺎوي‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿـﻪ درزﻫـﺎي ﻗـﺎﯾﻢ ﻟﻐﺰﺷـﯽ‬
‫اﻣﮑﺎن ﺣﺮﮐﺖ دﯾﻮار را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ اﻣﮑـﺎن ﮐـﺎﻫﺶ ﺿـﺮﯾﺐ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺧﺎك ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺻﻠﺐ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي و ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺟـﺬب اﻧـﺮژي ﺗـﻮده ﺧـﺎك ﯾﮑﭙﺎرﭼـﻪي‪ 1‬ﭘﺸـﺖ دﯾـﻮار‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻟـﺮزهاي‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻠﺐ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي و ﺟﺮم ﺑﯿﺶﺗﺮ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎرﮔﺬاريﻫﺎي دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﻈﯿـﺮ‬
‫ﺑﺎر ﭼﺮخ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ‪ ،‬آﺛﺎر ﻣﻮج و ﺿﺮﺑﻪ ﻗﺎﯾﻖﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺑﯿﺶﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻤﻼت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﻌﻤﻮل در ﺧﺎك‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1- Coherent Earth Mass‬‬

‫‪ -7‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ داراي ﻧﻘﺶ درﺟﻪ دوم در ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﻌﻄـﺎفﭘـﺬﯾﺮي‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮي در اﻧﺘﺨﺎب ﻫﻨﺪﺳﻪ و آراﯾﺶ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺼﻮل زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﺘﻌـﺎرف وﺟـﻮد‬
‫دارد‪ .‬ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮدهاي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ از ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎ ﻃﺮح‪ ،‬رﻧﮓ و ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﺎ ﭘﻮﺷﺶ‬
‫ﮔﯿﺎﻫﯽ را ﻣﯽﺗﻮان در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫‪ -1‬در ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي اﻣﮑﺎن اﯾﺠﺎد ﺧﻮردﮔﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻦ رﺧﺪاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﯿﺰان ﺧﻮرﻧـﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﺎك ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺟﺮاي ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي وﯾﮋه ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه ﯾﺎ اﭘﻮﮐﺴﯽ در ﮐﻨـﺎر اﻓـﺰاﯾﺶ ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه روشﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در دوران ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي دوام ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻣﮑﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ آنﻫـﺎ در ﺣـﯿﻦ اﺟـﺮا‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﺳﺎﯾﯿﺪﮔﯽ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﭘﻠﯿﻤﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺰﺷﯽ ﻣﺘﻔﺎوت دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎر ﻣﺠﺎز وارد ﺑﺮ ﺷﺒﮑﻪ ﯾﺎ ﻧﻮارﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه از ﺟـﻨﺲ‬
‫ﭘﻠﯿﻤﺮ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻣﺠﺎز آنﻫﺎ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺧﺰﺷﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫راﺳﺘﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت زﯾﺎدي روي رﻓﺘﺎر ﺗﺎﺑﻊ زﻣﺎن ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﻧﻮاﺣﯽ ﺧﺎﮐﺒﺮداري ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺒﺮداري ﻋﺮﯾﺾﺗﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﻣﮑﺎن ﺧﺎﮐﺒﺮداري از ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5-3-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫اﮔﺮ ﺳﻄﺢ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺑﯿﺶ از ‪ 200‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﯾﺎ ارﺗﻔﺎع آن ﺑـﯿﺶ از ‪ 3‬ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﯾـﺎ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﻣﻌﻤـﻮل ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهي ﻋﻤﯿﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﭼﺸـﻤﮕﯿﺮي‬
‫ﻣﺸﻬﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨـﯽ در ﺻـﻮرت اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣﺴـﺎﺣﺖ ﺣﺎﺋـﻞ از ‪50‬‬
‫ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ و اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﻔﺎع ﺣﺎﺋﻞ از ‪ 2/5‬ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮي اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﯽ در ﻧـﻮاﺣﯽ ﺧـﺎﮐﺒﺮداري ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺣﺎﺋـﻞﻫـﺎي‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺸﺘﻪرﯾﺰي ﮔﺮان‪ ،‬دﺷـﻮاري ﮐـﺎر در ﻫﻨﺪﺳـﻪﻫـﺎي ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﯾـﺎ ﻟـﺰوم ﺗـﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻮﻗﺖ در ﺧﻼل ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﺒﺮداري‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻗﺪري ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫـﺪ‪ .‬در ﺷـﯿﺮواﻧﯽﻫـﺎ‪،‬‬
‫اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 50‬درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻋﻤﺮ ﮐﻮﺗﺎه‪ ،‬ﺧﻄـﺮات ﺟـﺪي‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺮاﺑﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﯾﺎ ﺗﻌﻮﯾﺾ اﺟﺰاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﺎﻋﺚ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨـﻪﻫـﺎ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻠﺐ‪ ،‬از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﮐـﺎﻫﺶ‬
‫زﻣﺎن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﻮد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-3-11‬ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻄﺎﻟﺐ اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺟﺰ اﺻﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ‪ ،‬ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ )ﻓﻠﺰي ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻓﻠـﺰي( و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﻫﻨﺪﺳـﻪ‬
‫)ﻧﻮار ﯾﺎ ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ و ورق( ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﭘﺎﯾـﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷـﮑﻞﻫـﺎي‬
‫ﺧﺰﺷﯽ ﮐﻢ و ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك زﯾﺎد ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و دوام آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاص اﻟﮑﺘﺮوﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف ﺳﺎزه ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔـﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه‪ ،‬ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﻓـﻮﻻدي ﺑـﺎ ﭘﻮﺷـﺶ اﭘﻮﮐﺴـﯽ و ﯾـﺎ ﻣﺤﺼـﻮﻻت‬
‫ﭘﻠﯿﻤﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﻠﯿﻤﺮي ﻋﺪم ﺧﻮردﮔﯽ آنﻫﺎ در ﺗﻤﺎس ﺑـﺎ ﺧـﺎك‬
‫و ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ آنﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺎﺑﻊ زﻣﺎن و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آنﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺑﺎر ﺛﺎﺑﺖ و دﻣﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪارﺳﺎزي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي داﻧﻪاي اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ از آنﺟﺎ ﮐﻪ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮي از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪارﺳﺎزي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي رسدار و ﻻيدار ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺰاﯾﺎي ﻋﻤﺪه ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي داﻧﻪاي‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري آنﻫﺎ )دﭼﺎر ﺧﺰش ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ(‪ ،‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫آﺳﺎن آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﯾﺨﺒﻨﺪان‪ ،‬و ﻋﺪم ﺧﻮردﮔﯽ وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻋﯿـﺐ ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫داﻧﻪاي ﻫﺰﯾﻨﻪ زﯾﺎد اﺳﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻟﺤﺎظ در ﻧﻘﻄﻪي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭼﺴﺒﻨﺪه‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻓﺮاوان‬
‫ﺑﻪ آنﻫﺎ و ﻫﺰﯾﻨﻪي ﮐﻢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي رﯾﺰداﻧﻪ و ﭼﺴـﺒﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺸـﮑﻞ ﭘﺎﯾـﺪاري درازﻣـﺪت آنﻫـﺎ‬
‫)ﺧﻮردﮔﯽ و اﺳﺘﻌﺪاد ﯾﺨﺒﻨﺪان زﯾﺎد( و ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ و اﻋﻮﺟﺎج ﺳﺎزه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﺧﺰﺷﯽ اﯾـﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ داﻧﻪاي در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از آنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪ ،‬وﻟـﯽ در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم دﺳﺘﺮﺳـﯽ ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﻣﺼـﺎﻟﺢ‪،‬‬
‫ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭼﺴﺒﻨﺪه در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﻨﺎﺳﺐ آنﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد و ﺳﭙﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﺰ ﺳﺎزهاي ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺛﺎﻧﻮﯾـﻪ ﻣـﺪﻧﻈﺮ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﯽﺗـﻮان در اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻃﺮح ﻇﺎﻫﺮي آنﻫﺎ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺑﯿﺶﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺻﻠﺐ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺤﺪودهي وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﺷـﮑﻞ‪،‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻌﻤﺎري و رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺮح ﻣﻮردﻧﻈﺮ از اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗـﺎﺑﻌﯽ از ﻧـﻮع ﺳـﺎزه‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺴﻠﯿﺢ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص ﻣﻌﻤﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-3-11‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻻزم ﺑﺮاي زﻫﮑﺸﯽ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﺷـﺒﺎع درﻧﯿﺎﯾـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬از ورود آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪ ،‬زﯾـﺮا ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل آﻟﻮدﮔﯽ اﯾﻦ آبﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺮاي وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻣﻀﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪهي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ راهﻫﺎي اﺻﻠﯽ و ﯾﺎ ﺟﺎدهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺒـﺎت‬
‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﯾﺦزداﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﯿﻦ ﻻﯾـﻪ ﺳـﻄﺢ راه و اوﻟـﯿﻦ ردﯾـﻒ از ﺗﺴـﻤﻪﻫـﺎي ﻓﻠـﺰي‪ ،‬ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ورود ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در داﺧﻞ ﺟﺴﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -8-3-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺧﺎص‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر ﻣﺎﻫﺮ ﯾﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰات وﯾﮋهاي ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﺟـﺰاي‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺣﻤﻞ ﺷﺪه و در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺟﺮاي دﻗﯿﻖ و ﺳـﺮﯾﻊ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﻧﻤﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮﺛﻘﯿﻞﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺟﺎﺑﻪﺟـﺎ ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺎرﮔﯿﺮي ﮐـﺎﻣﯿﻮنﻫـﺎ ﺟﻬـﺖ‬
‫اﺟﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮدرﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺗﺮاﮐﻢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻏﻠﺘـﮏﻫـﺎي ﻟـﺮزهاي‬
‫ﮐﻮﭼﮏ در ﻧﻮاﺣﯽ دور از دﯾﻮار و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺨﻤﺎقﻫﺎي دﺳﺘﯽ در ﻧﻮاﺣﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻧﻤﺎ اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬اوﻟـﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ‪،‬‬
‫آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻧﺎﺣﯿﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻊآوري ﮔﯿﺎﻫﺎن‪ ،‬رﯾﺸﻪ درﺧﺘﺎن‪ ،‬آﺷﻐﺎل و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺿﺎﻓﯽ ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺟﻬـﺖ‬
‫اﺳﺘﻘﺮار دﯾﻮار‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﺎﺷﻨﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻨﺎژ ﺗﺮاز‪ 1‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﺟﺰ ﻏﯿﺮﺳﺎزهاي اﺳﺖ‪ ،‬در ﭘﺎي دﯾﻮار اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اوﻟـﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬
‫از ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﭘﻮﺳﺘﻪ روي ﭘﺎﺷﻨﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺸﺖ آن اوﻟﯿﻦ ﻻﯾـﻪ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺨـﺶ ﺷـﺪه‪ ،‬ﺗﺴـﻄﯿﺢ و ﻣﺘـﺮاﮐﻢ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺳﭙﺲ وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ روي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺘﻘﺮار ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﻻﯾﻪ دوم ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ روش ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻣـﯽﺷـﻮد و ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﺎ ﺗﺮاز ﺑﺎﻻﯾﯽ دﯾﻮار اﺟﺮا ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ روي وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﻧﻞﻫـﺎي‬
‫‪1‬‬
‫در ارﺗﻔـﺎع(‪ ،‬ﺗـﺎ ﺣﺮﮐﺘـﯽ را ﮐـﻪ‬ ‫ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻤﯽ ﺷﯿﺐدار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ )ﺷﯿﺒﯽ در ﺣـﺪود‬
‫‪50‬‬
‫دﯾﻮار ﺗﺎ ﺑﺴﯿﺞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه )اﻟﯿﺎف‪ ،‬ﻓﻮم‪ ،‬ﻧﺌﻮﭘﺮن و‪ (...‬در‬
‫ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ درز اﻓﻘﯽ ﺑﯿﻦ ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺟﻬﺖ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﻦ ﭘﺎﻧﻞﻫـﺎ ﻗـﺮارداده ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﯾـﮏ ﻻﯾـﻪ‬
‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﮐﻞ درزﻫﺎي ﺑﯿﻦ ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ در ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ از رد ﺷﺪن ذرات رﯾﺰ ﺧـﺎك از‬
‫درز ﺑﯿﻦ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1- Concrete Pad Leveling‬‬

‫‪2‬‬
‫‪ -9-3-11‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي‪ 1‬و ﭘﺎﯾﺶ‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺣﺎﺋﻞ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻢ اﺳﺖ‪ .3‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ دﻟﯿـﻞ ﺟﻤـﻊآوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﯽ از ﺳﺎزهﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﻣﻘﯿﺎس ﺟﻬﺖ ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﻧﻮع ﺗﺴﻠﯿﺢ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﻤﺎ‪ ،‬ﻧﻮع ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺷـﺮاﯾﻂ ﺧﺎﺻـﯽ ﻧﻈﯿـﺮ ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﺳـﻄﺢ آب‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺰارﺑﻨﺪي و ﭘﺎﯾﺶ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻗـﺎﯾﻢ و اﻓﻘـﯽ ﻧﻤـﺎ‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺧﺎك وارد ﺑﺮ ﻧﻤﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ در ﻧﻘﺎط ﺣﺪاﮐﺜﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪن ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ از‬
‫داﺧﻞ ﺧﺎك ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري آن ﭘﺲ از ﺷﺮوع ﺑﻬﺮهﺑـﺮداري از دﯾـﻮار ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﻦ ﺳﺎزهﻫﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ ﺻـﻮرت ﻣـﯽﮔﯿـﺮد ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار و ﻏﯿﺮه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺖ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ اﯾﻦ ﺳﺎزهﻫـﺎ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﻋﺪم ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ دﯾﻮار ﻧﯿﺰ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﻔﺎري ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸـﺖ دﯾـﻮار‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﺮهي آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﺳﯿﺐ دﯾﺪن ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﯽ ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -10-3-11‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ از ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺪت زﻣﺎن زﯾﺎدي ﻧﻤـﯽﮔـﺬرد‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑـﻪﻫـﺎي ﻣﺤـﺪودي در‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﭘﺎﻧﻞﻫﺎي ﻧﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻧﻘـﺶ‬
‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ آنﻫﺎ و ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﯿﻮهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬وﻟﯽ رﻓـﻊ ﻣﺸـﮑﻼت و ﻣﻌﺎﯾـﺐ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺴﻠﯿﺢ ﻧﻈﯿﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳـﺖ‪ .‬ﯾـﮏ راهﺣـﻞ اﺣﺘﻤـﺎﻟﯽ ﺑـﺮاي ﭼﻨـﯿﻦ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﯿﺦﮐﻮﺑﯽ‪ 4‬ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪارﺳﺎزي ﺧﺎك اﺳﺖ‪ .‬روش دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎي ﺳﻨﮕﯽ‪ 5‬در ﺟﻠﻮي دﯾﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-11‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧـﺎك ﭘﺮﺷـﺪه و ﺑـﺎ ﻗﻔـﻞ و ﺑﺴـﺖ و‬
‫درﮔﯿﺮي در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺎﺋﻞ وزﻧﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮارﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﺟﺮا ﮐﺮد و ﻫﺰﯾﻨﻪي اﺟـﺮاي‬
‫آنﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Instrumentation‬‬
‫‪2- Monitoring‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1972‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﻔﺘﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1975‬و ﮐﺎرﺑﺮد ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪4- Tie Back Rod (Nailing‬‬
‫‪5- Stone Buttress‬‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن زﯾﺎدي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﺷـﻮد و ﮐﻨﺘـﺮل آنﻫـﺎ ﺗﻮﺳـﻂ ﺳـﺎزه دﯾـﻮار ﻻزم اﺳـﺖ‪،‬‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﻓﻮﻻدي‪ 1‬ﺑﻬﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﯾﺎ دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪﺗﺮ از آنﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﺠﻤﻮع از دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﻣﺘﺪاول ﺑﺘﻨﯽ و ﺳﻨﮕﯽ ارزاﻧﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-4-11‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ‬
‫اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪهي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﻄﻌﺎت ﯾﺎ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪاي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐـﻪ ﻓﻀـﺎي ﺧـﺎﻟﯽ‬
‫داﺧﻞ آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺎك ﭘﺮ ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﺲ از ﻫﻤﺒﻨﺪي و درﮔﯿﺮي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺧﺎك ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ ﺑـﺮ روي ﯾـﮏ‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهي ﺑﺘﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد )ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 4-11‬و ‪ .(5-11‬در ﺑﻌﻀﯽ از اﻧﻮاع اﯾﻦ ﺑﻠﻮكﻫﺎ در ﻧﻤـﺎي دﯾـﻮار ﺑﺎزﺷـﻮﻫﺎﯾﯽ وﺟـﻮد‬
‫دارد )ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 6-11‬و ‪ (7-11‬ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان از اﯾﻦ ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي ﭘﺮورش ﮔﯿﺎﻫﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﭼﻨـﯿﻦ ﻃﺮﺣـﯽ ﻣﻮﺟـﺐ ﮐـﺎﻫﺶ‬
‫ﺻﺪا و اﻓﺰاﯾﺶ زﯾﺒﺎﯾﯽ و ﭼﺸﻢﻧﻮازي دﯾﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1- Steel-Bin Type Retaining Walls‬‬

‫زﺑﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ‬ ‫ﺗﯿﺮ‬
‫ﺳﻮراخ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن‬
‫ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻧﻤﺎ‬
‫ﻃﻮل‬
‫ﻋﺮض‬
‫‪A‬‬
‫‪C‬‬ ‫)‪(A‬‬ ‫ﺑﻠﻮك ﺗﺎج‬
‫‪B‬‬
‫)‪(B‬‬ ‫ﺑﻠﻮك اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ‬

‫‪C‬‬
‫‪C‬‬
‫ﺑﻠﻮك اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪(C‬‬
‫‪D‬‬
‫ﺷﺎﻟﻮده دﯾﻮار‬ ‫)‪(D‬‬ ‫ﺑﻠﻮك ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ - 4-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Doublewall‬‬

‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ورق ﻓﯿﻠﺘﺮ‬
‫ﻧﻤﺎي ﺟﻠﻮ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﭘﺸﺖ‬

‫ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ‬
‫ﺑﺎﻟﺸﺘﮏ ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-11‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫‪4×300mm‬‬
‫‪ :a‬ﻋﺮض ﮔﻮد‬
‫‪ :b‬ﻃﻮل‬ ‫‪1‬‬ ‫‪600mm‬‬
‫‪ :d‬ﻋﻤﻖ‬ ‫‪4‬‬ ‫‪600‬‬
‫‪600‬‬
‫‪ :f‬ﻋﻤﻖ ﯾﺨﺒﻨﺪان‬
‫‪600‬‬
‫‪ :P‬ﭘﺪاﺳﺘﺎل ﯾﺎ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫‪600‬‬ ‫‪4950mm‬‬
‫‪ :F‬ﺷﺎﻟﻮده‬ ‫‪600‬‬
‫‪600‬‬
‫‪f‬‬
‫‪P‬‬ ‫‪750‬‬
‫‪d‬‬ ‫‪F‬‬
‫‪300mm‬‬
‫‪b‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪2000mm 2000mm2000mm‬‬
‫‪P‬‬
‫‪F‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪6000mm‬‬ ‫‪6000mm‬‬
‫ﭘﻼن‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮارﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Evergreen‬‬

‫ﺑﻠﻮك ﻧﯿﻤﻪ‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻄﺢ‬
‫ﺗﯿﺮ ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﯿﺮ ﭘﺸﺘﯽ‬

‫ﺑﻠﻮك ﮐﻠﻪ‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ داﻧﻪاي ﻣﺘﺮاﮐﻢ‬
‫‪1200‬‬
‫‪2250‬‬
‫‪3350‬‬
‫ﻣﻘﻄﻊ‬
‫‪375‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪750‬‬ ‫‪750‬‬

‫‪100‬‬
‫ﺗﯿﺮ ‪ 1500‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮي‬ ‫‪200‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻧﻤﺎي روﺑﺮو‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﺑﺎ ﺗﯿﺮكﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪي ﺑﺘﻨﯽ )دﯾﻮار ‪(Criblock‬‬
‫‪ -2-4-11‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫‪ -1‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي در ﻧﻮاﺣﯽ ﺧﺎﮐﺒﺮداري ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ اﻗﺘﺼـﺎديﺗـﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص در ﺣﺎﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ دﯾﻮار ﺑﯿﺶ از ‪ 50‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ و ارﺗﻔﺎع ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ دﯾﻮار ﺑﯿﺶ از ‪ 2/5‬ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ )ﺑﻪ ﻋﻠﺖ داﺷﺘﻦ ﮐﺎم و زﺑﺎﻧﻪ( ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻗﻔﻞ و ﺑﺴﺖ و ﮔﯿﺮه و ﯾﺎ ﺳـﺎﯾﺮ ادوات‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻧﺪارد و اﺳﺘﻔﺎدهي ﻣﺠﺪد از آنﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ اﻟﻤﺎن ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهاي در داﺧﻞ ﺧﺎك ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ ﺟﻬـﺖ دﭼـﺎر ﻣﺸـﮑﻞ ﺧـﻮردﮔﯽ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻧﺠﺎم ﺣﻔﺎري در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺣﺎﺋﻞ را ﺑﺮﺧﻼف دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﮐـﻪ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻧﻤﯽاﻧﺪازد‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫در ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬در اﺛﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻃﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺗﺮكﻫﺎﯾﯽ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎﻻت داﺧﻠـﯽ‬
‫اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮارﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 1‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘـﺮ در ‪ 2‬ﻣﺘـﺮ ﻃـﻮل‬
‫دﯾﻮار را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-4-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ،‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﻨﯽ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﺧـﻮد را دارا ﻣـﯽﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ و ﻓـﺮض ﺑـﺮ رﻓﺘـﺎر ﯾﮑﭙﺎرﭼـﻪ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺻـﻨﺪوﻗﻪاي و‬
‫ﺧﺎك درون آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش دراﻣﺘﺪاد ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬واژﮔﻮﻧﯽ ﺣﻮل ﭘﻨﺠﻪي دﯾـﻮار‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿـﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي ﭘـﯽ‪،‬‬
‫ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن و ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻟﻐﺰش در اﻣﺘﺪاد ﮐﻒ ﺳﺎزه‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨﯽ ﻻزم در ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش دﯾﻮار در اﻣﺘﺪاد ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ 1/5‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬واژﮔﻮﻧﯽ ﺣﻮل ﭘﻨﺠﻪي دﯾﻮار‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ در ﺟﻬﺖ ﻗﺎﯾﻢ ﻓﺎﻗﺪ اﺗﺼﺎل ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫در ﺗﺮاز ﮐﻒ ﻫﺮ ﺑﻠﻮك و ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﺎرﻫﺎي وارده در ﯾﮏ ﻋﺮض ﻣﺸﺨﺺ از دﯾﻮار ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺳـﻄﺢ‬
‫ﮐﻞ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ زﻣﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺪون ﻓﺸﺎر وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ(‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ در ﻣـﻮرد اﯾـﻦ دﯾﻮارﻫـﺎ‪ ،‬ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫واژﮔﻮﻧﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي و ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺧﺎك زﯾﺮ دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪ 3‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻻزم اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻻزم ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﮕﺮدد‪ ،‬آنﮔﺎه ﺑﺎﯾﺪ از ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐـﺮد ﯾـﺎ ﺧـﻮاص ﺧـﺎك ﭘـﯽ را ﺑـﺎ روشﻫـﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿـﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺳﻨﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺮاﮐﻢ ارﺗﻌﺎﺷﯽ و ﯾﺎ ﺗﺮاﮐﻢ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﻧﺸﺴـﺖﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘـﺎرن ﻃـﻮﻟﯽ در ﺣـﺪود ‪1‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ در ‪ 2‬ﻣﺘﺮ را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﻧﻤﺎي‬
‫دﯾﻮار ﻧﯿﺰ آﺳﯿﺐ ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ﺑﻪ وﯾﮋه در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﺮض ﺑﻠﻮك ﮐﻒ در آنﻫﺎ ﺑﻪ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫د‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﺷﯿﺮواﻧﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫دﯾﻮار‪ ،‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ آن و ﭘﯽ آن ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﻠﯽ و ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻋﻤﯿﻖ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻻزم ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻄﻮح ﻟﻐﺰش ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/5‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4-4-11‬زﻫﮑﺸﯽ‬
‫اﺟﺮاي ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺧﺎص ﺟﻬﺖ زﻫﮑﺸﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺷﺒﺎع ﺷﺪن ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار اﻣﺮي ﺿـﺮوري اﺳـﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﺎي آنﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در وﺟﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﯾﮏ ورق ﻓﯿﻠﺘﺮ )ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺟﻨﺲ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ( در ﻣﺤـﻞ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ درزﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ رد ﺷﺪن ذرات رﯾﺰداﻧﻪي ﺧﺎك از داﺧﻞ درزﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﯿﺮون ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-4-11‬ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫اﺟﺮاي ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﺧﺎص‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر ﻣﺎﻫﺮ و ﯾﺎ ﺗﺠﻬﯿـﺰات وﯾـﮋهاي ﻧﯿﺴـﺖ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺼﺮﻓﯽ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﭼﯿﺪﻣﺎن و اﺟـﺮاي ﺳـﺮﯾﻊ ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ .‬ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﭘﺲ از اﺟﺮا ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-4-11‬اﺑﺰارﺑﻨﺪي و ﭘﺎﯾﺶ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮدي‬
‫اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺮاي اﺻﻼح ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﻤﻊآوري ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ دﯾﻮارﻫﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص و ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗـﻮع‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺰارﺑﻨﺪي ﺷﺪه و اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻞ از آنﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ و اﻓﻘﯽ ﻧﻤﺎي دﯾﻮار و ﻓﺸﺎر ﺧﺎك در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫روشﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ وزﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﭘﻨﺠﻪي دﯾﻮار و ﻏﯿـﺮه‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺮاﺑﯽﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺿﺒﻂ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -7-4-11‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮدن اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدي در ﻣﻮرد اﺻﻮل ﮐﻠﯽ ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري آنﻫﺎ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬اﻣﺮوزه ﯾﮑﯽ از راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺻﺪﻣﺎت اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﺎﺷـﯽ از ﻧﺸﺴـﺖﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘـﺎرن‪ ،‬ﺟـﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از دﯾﻮار ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﮐﻢﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ‬
‫ﺑﺎ درزﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﯾﺎ ﯾﮏ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻨﺪوﻗﻪاي ﻓﻮﻻدي ﯾﺎ ﻗﺮاردادن ﯾﮏ ﭘﺸﺘﺒﻨﺪ ﺳﻨﮕﯽ در ﺟﻠـﻮي دﯾـﻮار ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﯾﮑـﯽ از‬
‫راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-11‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻨﺪوﻗﻪاي اﺟﺮا ﺷﺪه‬

‫‪12‬ﻓﺼﻞ ‪12‬‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬

‫‪255‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ ‪ -‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫ﻓﺼﻞ دو از د ﻫﻢ ‪-‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻫﺎ ي ﻓ ﻮﻻ د ي‬
‫‪ -1-12‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ روش ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺟﺪﯾﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻨﺮي وﯾﺪال‪ ،1‬ﻣﻬﻨﺪس ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ ،‬در ﺳـﺎل ‪ 1963‬اﺑـﺪاع‬
‫ﺷﺪ‪ .‬دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﭘﺮانﯾﺮ‪ 2‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 1965‬در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻨـﺎ ﺷـﺪ و ﭘـﺲ از آن در ﺳـﺎل ‪-69‬‬
‫‪ 1968‬اﺟﺮاي ﭘﺮوژهي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺮ روي ﺷﯿﺐﻫﺎي ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار در ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴـﻪ‪ ،‬ﻓﺮﺻـﺖ اﻧﺠـﺎم ﺑﺮرﺳـﯽﻫـﺎي‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻓﻨﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪) 3‬ﺧﺎك آن ﻣﻌﻤﻮﻻ داﻧﻪاي اﺳﺖ(‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺴـﻤﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻠﮕـﺮد و‬
‫ﻏﯿﺮه( و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ وﺟﻮد ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎك ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺮض ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع در دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺰرگ اﺳـﺖ و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺑـﺮﺧﻼف دﯾﻮارﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ ﻣﻌﻤـﻮﻟﯽ‪،‬‬
‫ﭘﺪﯾﺪهي ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻨﺶ در ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار دﯾﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﮐﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﺻﺪ زﯾﺎدي از ﺣﺠﻢ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ را ﺧﺎك ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ )اﮔﺮ از ﺣﺠﻢ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻧﻤـﺎ ﺻـﺮفﻧﻈـﺮ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار آن ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ %99‬ﻣﯽرﺳﺪ(‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺎزهاي ﺑﺴﯿﺎر اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺷﮑﻞﭘـﺬﯾﺮي و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي در اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎ زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺸـﺘﻪرﯾــﺰ‬
‫ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-12‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪1- Henri Vidal‬‬

‫‪2- Pragneres‬‬
‫‪3- Backfill‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﮐﻪ در داﺧﻞ ﺧﺎك ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و اﺑﺘﺪاي آنﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻧﻤـﺎ ﻣﺘﺼـﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﻬﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ روش ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ از ﯾﮑﺴﻮ روي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻓﺸﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ اﻋﻤـﺎل ﮐـﺮده و از‬
‫دﯾﮕﺮ ﺳﻮ‪ ،‬اﻧﺪرﮐﻨﺶ آن ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺧﺎك ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-12‬روش اﺟﺮا و ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي در ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﯾﻪﻻﯾﻪ اﺟﺮا ﺷﺪه و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻻﯾﻪﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﻓﻠﺰي و ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ﻧﯿﻢﺑﯿﻀـﯽ و ﺑﺘﻨـﯽ‬
‫ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﭼﻠﯿﭙﺎﯾﯽ ﺷﮑﻞ )ﺻﻠﯿﺒﯽ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺷـﮑﻞﻫـﺎي ‪ 2-12‬و ‪ .(3-12‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﺟـﺮاي دﯾﻮارﻫـﺎي ﺧـﺎك‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﯾﮏ ردﯾﻒ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ در ﻣﺤﻞ ﺧﻮد ﻗﺮار داده ﻣﯽﺷﻮد و ﭘﺲ از آن ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ و‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(4-12‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-12‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-12‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-12‬اﺟﺮاي دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ‬
‫از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ زﯾﺮ رﺳﯿﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﻣﮑﺎن اﺟﺮاي ﺳﺮﯾﻊ و ﺳﺎده ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﮕﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻄﺎﺑﻖﭘﺬﯾﺮي آن ﺑﺎﻻﺳﺖ و اﻣﮑﺎن اﺟﺮا در اﻧﻮاع ﺷﯿﺐﻫﺎ و ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎك وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬وﺟﻮد ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ اﻣﮑﺎن اﯾﺠﺎد ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺎزه و ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف را ﺑﻪ ﻃﺮاح ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي و ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺎﻻي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ اﻣﮑﺎن ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي زﯾـﺎد را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﯽآورد‪ .‬ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺮاﺑﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻣﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﭘﺮﻫﯿﺰ از اﯾﻦ رﺧﺪاد‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬درﺻﺪ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺪﯾﺪهي ﺧﻮردﮔﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺧﺎك اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻃﺮاﺣـﯽ و اﺟـﺮاي‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ دوام ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه در ﺧـﺎك داﺷـﺖ‪ .‬در ﻣﺠﻤـﻮع ﺗﺠﺮﺑـﻪﻫـﺎي ﺣﺎﺻـﻞ از اﺟـﺮاي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ آن ﺑﺮاي ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬در ﺟﺎدهﻫﺎي ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ و ﯾﺎ ﺷﯿﺐﻫﺎي ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺟﺮا ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺮاي آزاد راهﻫﺎ ﮐﻪ در آنﻫﺎ اﺟﺮاي ﺳﺮﯾﻊ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎري دارد‪.‬‬
‫‪ -‬در اﻃﺮاف ﺧﻄﻮط راهآﻫﻦ ﮐﻪ ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﻌﺎش ﻣﺪﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮب آنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺿﺮﺑﺎت اﻣﻮاج و ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﻧﺎﺷﯽ از آن‪.‬‬
‫‪ -3-12‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ اﺳﺎﺳﯽ وﺟﻮد دارد )ﺷﮑﻞ ‪.(5-12‬‬
‫‪ -1‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ‪ -2‬ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ‪ -3‬ﻧﻤﺎ‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪SH‬‬
‫‪Sv‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-12‬اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -1-3-12‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﺷﺖ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﻬﻢ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در درازﻣﺪت و ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬
‫ب‪ -‬ﺧﻮاص ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺧﺎك )ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ و اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ(‬
‫ج‪ -‬ﺧﻮاص ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫د‪ -‬ﺿﺎﺑﻄﻪي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺴﻠﺢ از ﺟﻨﺲ ﻣﺼﺎﻟﺢ داﻧﻪاي ﺧﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸـﮑﻞ اﯾـﻦ ﻧـﻮع ﻣﺼـﺎﻟﺢ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪي ﺑﺎﻻي آنﻫﺎ در ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻮاﺣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ‪ 35‬درﺻﺪ آنﻫﺎ از اﻟﮏ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 200‬ﻋﺒﻮر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﻧﯿﺰ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﺸـﮑﻼت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﮐـﺎرﺑﺮد‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي داراي رﯾﺰداﻧﻪ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﯾـﻦ ﻣﺸـﮑﻼت زﻫﮑﺸـﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ‪،‬‬
‫ﺧﻮردﮔﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿـﺮونﮐﺸـﯿﺪﮔﯽ ﭘـﺎﯾﯿﻦﺗـﺮ‪ ،‬دﺷـﻮاري اﺟـﺮا و ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﺿـﻌﯿﻒﺗـﺮ اﯾـﻦ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻮاد آﻟﯽ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد زﯾﺎنآور ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﮐﺎﻧﯽﻫﺎي ﻣﯿﮑﺎ‪ ،‬ﮔﭻ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﻤﻮرﯾﻮﻧﯿﺖ و ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ دوام ﺿﻌﯿﻔﯽ دارﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺎ اﺣﺘﯿـﺎط ﺻـﻮرت ﮔﯿـﺮد‪ .‬ﭼـﺮا ﮐـﻪ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ در اﯾﻦ ﺧﺎكﻫﺎ ﺑﺎ وﻗﻮع ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﺑـﺰرگ ﺑﺴـﯿﺞ ﻣـﯽﺷـﻮد و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷـﮑﻞﻫـﺎي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻗﺎﯾﻢ در اﯾﻦ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺶﺗﺮ از ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي داﻧﻪاي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﺟﺪول زﯾﺮ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-12‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬

‫درﺻﺪ ﻋﺒﻮري‬ ‫اﻧﺪازه اﻟﮏ‬
‫‪100‬‬ ‫‪ 102‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪ 0‬ﺗﺎ ‪60‬‬ ‫‪ 0/425‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬ ‫داﻧﻪﺑﻨﺪي‬
‫‪ 0‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪ 0/075‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫< ‪P.I‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﯿﺮي‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﯿﻞ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاي ﻧﺮم ﺑﺎ دوام ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺖ ﻣﻨﯿﺰﯾﻮم ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﭼﺮﺧﻪ در آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺳﻼﻣﺖ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 30‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ )ﯾﺎ اﻓﺖ ﺳﺪﯾﻢ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﭘﺲ از ﭘﻨﺞ ﭼﺮﺧﻪ ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 15‬درﺻﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻋﻤﻠﯽ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﺿﻮاﺑﻂ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﯿﺎن ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻋﺎﻣـﻞ ﺗﻌﯿـﯿﻦﮐﻨﻨـﺪه‪،‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ رﯾﺰﺗﺮ از ‪ 80 m‬و ‪ 15 m‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺿﻮاﺑﻂ در ﺟﺪول )‪ (2-12‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل‬
‫اﮔﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺎﻟﺢ رﯾﺰﺗﺮ از ‪ 80 m‬ﺑﯿﺶ از ‪ 15‬درﺻﺪ و ﻣﺼﺎﻟﺢ رﯾﺰﺗـﺮ از ‪ 15 m‬ﻧﯿـﺰ ﺣـﺪود ‪ 15‬درﺻـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬در ﺻـﻮرت‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي آﺟﺪار زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 25‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻏﯿـﺮ اﯾـﻦ ﺻـﻮرت ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﺻﺎف‪ ،‬زاوﯾﻪ اﺻـﻄﮑﺎك ﺧـﺎك و ﺗﺴـﻤﻪ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﯿﺶ از ‪ 22‬درﺟـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ رﯾﺰﺗﺮ از ‪ 80 m‬ﺑﯿﺶ از ‪ 15‬درﺻﺪ و ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺎﻟﺢ رﯾﺰﺗﺮ از ‪ 15 m‬ﻧﯿﺰ ﺑـﯿﺶ از ‪ 20‬درﺻـﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﻌﻤﻮل ﻻﯾﻪﻫﺎ )ﺑﯿﻦ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ( اﺑﻌﺎد ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ داﻧﻪ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘـﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-12‬ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬

‫‪≤ %15‬‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را ارﺿﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫‪< %10‬‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را ارﺿﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫درﺻﺪ‬ ‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ‬ ‫‪ 25‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را ارﺿﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫درﺻﺪ‬
‫ﻋﺒﻮر از‬ ‫‪ %10‬ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺎﻻ )آﺟﺪار(‬ ‫‪ <25‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪> %15‬‬ ‫ﻋﺒﻮر از‬
‫‪80 m‬‬ ‫‪%20‬‬ ‫‪ 22‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك و ﺗﺴﻤﻪ‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را ارﺿﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫‪15 m‬‬ ‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﺻﺎف‬
‫‪ <22‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك و ﺗﺴﻤﻪ‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪>%20‬‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-12‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﻟﮑﺘﺮوﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬

‫روش آزﻣﺎﯾﺶ‬ ‫ﺿﺎﺑﻄﻪ‬
‫‪AASHTO T-228‬‬ ‫‪> 3000 Ω-cm‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬
‫‪AASHTO T-289‬‬ ‫‪ < 10‬و ‪> 5‬‬ ‫‪pH‬‬
‫‪ASTM D4327‬‬ ‫‪< 100 ppm‬‬ ‫ﯾﻮن ﮐﻠﺮﯾﺪ‬
‫‪ASTM D4327‬‬ ‫‪< 200 ppm‬‬ ‫ﯾﻮن ﺳﻮﻟﻔﺎت‬
‫‪AASHTO T-267‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬درﺻﺪ‬ ‫ﻣﻮاد آﻟﯽ‬
‫‪ -2-3-12‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺧﺎك ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮو از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﯾـﺪ ﻋـﻼوه‬
‫ﺑﺮ دوام و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ داراي ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و اﺻﻄﮑﺎك ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﺷﮑﻞﭘﺬﯾﺮي زﯾـﺎد در ﻫﻨﮕـﺎم ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ و ﻣﯿـﺰان‬
‫وادادﮔﯽ ﮐﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻣﻮادي ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﻣﺴﻠﺢﺳﺎزي اﻧﻮاع ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از ﻓـﻮﻻد ﮔـﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه‪،‬‬
‫آﻟﯿﺎژ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ‪ -‬ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‪ ،‬ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ‪ 1‬و ﻣﻮاد ﭘﻠﯿﻤﺮي‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺴﻤﻪ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻠﻪﻣﻬﺎر‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬ﺗﻮري و ﻏﯿﺮه ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﻣـﯽروﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮلﺗﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺗﺴﻤﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻠﺰي و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻮﻻد ﮔـﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه‪ ،‬آﻟﯿـﺎژ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿـﻮم ‪-‬‬
‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ و ﻓﻮﻻد ﺿﺪ زﻧﮓ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻓﻠﺰي ﺗﺨﻤﯿﻦ دﻗﯿﻖ ﻧﺮخ ﺧﻮردﮔﯽ آنﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻏﯿﺮﻓﻠﺰي ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺿﯿﻌﻒﺗـﺮ از ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻣﺸـﺎﺑﻪ‬
‫ﻓﻠﺰي ﻫﺴﺘﻨﺪ و دﭼﺎر ﺧﻮردﮔﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺰش در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻣـﻮاد‬
‫از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-3-12‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ در واﻗـﻊ ﭘﻮﺷﺸـﯽ ﺑـﺮاي ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﻋﻤﻠﮑـﺮد اﺻـﻠﯽ آنﻫـﺎ ﺟﻠـﻮﮔﯿﺮي از رﯾـﺰش ﺧـﺎك ﺑـﯿﻦ‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺳﻄﺤﯽ و اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺑـﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺑﺎﻻي آن در ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻮارد ﺑﺮ روي ﺧﺎكﻫﺎي ﻧـﺮم ﮐـﻪ ﻧﺸﺴـﺖ ﺑﺴـﯿﺎري در آنﻫـﺎ رخ ﻣـﯽدﻫـﺪ اﺟـﺮا‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﻤﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﻻزم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﻤﺎ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﻓﻠﺰي ﯾﺎ ﻓﻮﻻدي‪ :‬ﺷﮑﻞ اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﻄﻌﯽ از ﻧـﯿﻢﺑﯿﻀـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺴـﯿﺎر اﻧﻌﻄـﺎفﭘـﺬﯾﺮ و ﻣﻘـﺎوم‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﻤﺎﻫﺎ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﭘﯿﭻ ﮐﺮده و ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ را در ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﯿﻦ آنﻫـﺎ ﻗـﺮار ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و دﺳﺘﺮﺳﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺒﮑﯽ ﺑﺎﻻﯾﺸﺎن ﺑﺴـﯿﺎر‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪.(6-12‬‬
‫‪1- Stainless Steel‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-12‬اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻧﻤﺎ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺘﻨﯽ‪ :‬ﺷﮑﻞ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻠﯿﭙﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﭘـﯿﺶﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺗﻬﯿـﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎﻻت آنﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي را ﺑﺪون ﺗﺮكﺧﻮردﮔﯽ در ﺑـﺘﻦ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺎك از آن ﻣﺤﻞ ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ .(7-12‬ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺘﻨﯽ اﻣﮑﺎن اﺟﺮاي اﻧﻮاع ﭘﻮﺷـﺶﻫـﺎي ﻧﻤـﺎ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1500‬‬ ‫‪ 180‬ﺗﺎ‪) 260‬ﻣﺘﻐﯿﺮ(‬

‫‪1335‬‬
‫‪10‬‬
‫‪10‬‬
‫‪375‬‬
‫‪750‬‬
‫‪1500‬‬
‫‪1020‬‬
‫‪375‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-12‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ ﻧﻤﺎ )اﺑﻌﺎد ﺑﻪ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ(‬
‫‪ -4-12‬دوام‬
‫رﻓﺘﺎر و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در درازﻣﺪت ﺗﺎﺑﻌﯽ از رﻓﺘﺎر ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻃـﻮل زﻣـﺎن اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس وﯾﮋﮔـﯽﻫـﺎي‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻮﻻد ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﺧـﻮردﮔﯽ در ﻓـﻮﻻد ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻘﻠﯿـﻞ‬
‫رﻓﺘﺎر ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮ روي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬
‫ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺮوع ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﺎﯾﺒﺮﮔﻼس و ﻗﻄﻌﺎت ﻧﻤﺎي ﭘـﯿﺶ ﺳـﺎﺧﺘﻪ در ﺳـﺎل ‪1966‬‬
‫اﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ در اﺛﺮ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﺎﮐﺘﺮيﻫـﺎ از ﺑـﯿﻦ رﻓﺘـﻪ و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ دﯾـﻮار در ﻣـﺪت ‪ 10‬ﻣـﺎه ﺧـﺮاب ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر دراز ﻣﺪت ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺧﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5-12‬رﻓﺘﺎر ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ را ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ دو ﻣﺎده ﺑﺎ ﻣﺪول اﻻﺳﺘﯿﺴﯿﺘﻪ ﻣﺘﻔـﺎوت داﻧﺴـﺖ ﮐـﻪ اﺳـﺎس آن ﺑـﺮ اﺻـﻄﮑﺎك و‬
‫اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺧﺎك و ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﭘﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درك رﻓﺘﺎر ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬اﺑﺘﺪا رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ و ﺳـﭙﺲ اﺻـﻄﮑﺎك ﺑـﯿﻦ ﺧـﺎك و‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ رﻓﺘﺎر ﺳﺎزهي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1-5-12‬رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ از ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه از‬
‫آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﺳﻪ ﻣﺤﻮري ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪي ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ دﯾﺴﮏﻫـﺎي اﻓﻘـﯽ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿـﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾـﺎﻧﮕﺮ ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﭼﮕـﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ و ﻓﻮاﺻﻞ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ روي رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳـﺖ‪ .‬در اﯾـﻦ آزﻣـﺎﯾﺶﻫـﺎ دو ﻣـﺪ ﺧﺮاﺑـﯽ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺧﺮاﺑﯽ در اﺛﺮ ﭘﺎرﮔﯽ‪ 1‬اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ب‪ -‬ﺧﺮاﺑﯽ در اﺛﺮ ﻟﻐﺰش‪ 2‬ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )ﺷﮑﻞ ‪(8-12‬‬
‫‪2000‬‬
‫‪1600‬‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي‬

‫ﺗﻨﺶ ) ‪(kN/m‬‬
‫‪1200‬‬ ‫ﻏﯿﺮﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪2‬‬
‫‪800‬‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮﻣﯽ‬
‫‪400‬‬
‫‪0‬‬ ‫ﮐﺮﻧﺶ )‪(%‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14 16 18‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-12‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﻨﺶ – ﮐﺮﻧﺶ در ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪1- Breaking‬‬
‫‪2- Slippage‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﯿﺰان ﻓﺸﺎر ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ‪ (3) 1‬ﻣﺪﻫﺎي ﺧﺮاﺑﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﮐﺮد )ﺷﮑﻞ ‪:(9-12‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ازاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﻢ ‪ ،3‬ﺧﺮاﺑﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﻐﺰش اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺷﮑﺴﺖ در ﻣﺤﻮرﻫـﺎي‬
‫اﺻﻠﯽ ﺗﻨﺶ را ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺨﺘﺼـﺎت ﻣـﯽﮔـﺬرد و‬
‫ﺷﯿﺐ ﺧﻂ ﺑﺎ زاوﯾﻪ ‪ r‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺪار زاوﯾﻪ اﺻـﻄﮑﺎك داﺧﻠـﯽ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣﺴـﻠﺢ ﺷـﺪه )‪ (r‬ﺑـﯿﺶ از زاوﯾـﻪ‬
‫اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺸﺪه )‪ (‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ازاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎد ‪ ،3‬ﺧﺮاﺑﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ در اﺛﺮ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ اﻟﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨـﯽ ﺷﮑﺴـﺖ در اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻄﯽ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺧﻂ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ را ﻣـﯽﺗـﻮان ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺧﺎك ﺷﺎﻣﻞ زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ و ﻣﯿﺰان ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ آن ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻘـﺪار‬
‫‪ c‬ﺗﺎﺑﻌﯽ از درﺻﺪ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ آنﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪10cm‬‬

‫)‪1 (bar‬‬
‫‪r‬‬
‫‪20‬‬
‫‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪20cm‬‬
‫‪10‬‬
‫‪0‬‬ ‫)‪3 (bar‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-12‬ﻣﻨﺤﻨﯽ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪ -2-5-12‬اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ(‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺪﯾﺪهي اﺻﻄﮑﺎك در ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎﯾﯽ روي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و واﻗﻌﯽ ﭘﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪن ﯾﮏ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه از داﺧﻞ ﺧﺎك ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﮐﺮﻧﺶ ﺑﺮﺷﯽ در ﻧﺎﺣﯿﻪاي از ﺧﺎكﻫﺎي اﻃـﺮاف ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺠﻢ اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ زﺑﺮي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﯾـﮏ ﺿـﺮﯾﺐ اﺻـﻄﮑﺎك‬
‫ﻣﺠﺎزي *‪ f‬ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪max‬‬
‫‪f* ‬‬ ‫)‪(1-12‬‬
‫‪‬‬
‫‪1- Confining Pressure‬‬

‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ max‬ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ روي ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ‪ ‬ﺗـﻨﺶ ﻋﻤـﻮدي اوﻟﯿـﻪ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺻـﺪ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺪار آن را ﺑﺎ ﻓﺸﺎر وارده ‪ z‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار *‪ f‬ﺗﺎﺑﻌﯽ از اﻧﺒﺴﺎطﭘﺬﯾﺮي ﺧﺎك اﺳﺖ و ﻣﻘﺪار آن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ) ‪ ( tan ‬ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك ) ‪ ( tan ‬ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﻣﺠﺎزي *‪ f‬ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬وزن ﻣﺨﺼـﻮص ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ‪،‬‬
‫زﺑﺮي ﺳﻄﻮح ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﺎك وارد ﺑﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻧﻮع ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و ﻣﯿﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪.‬‬
‫‪ -3-5-12‬رﻓﺘﺎر ﺳﺎزه ي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و رﺳـﯿﺪن آن ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻣﻘـﺪار ﺣـﺪاﮐﺜﺮ در‬
‫ﻧﻘﻄﻪاي از اﯾﻦ ﻃﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮑﺎن ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﻞ ﺗﻨﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬ﺧﻂ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸـﯽ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻂ دو ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(10-12‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل‪ :1‬در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎك ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺟﺪا ﺷﺪن از ﺳﺎزه دارد و ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻄﮑﺎك در ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه‪ ،‬ﺧـﺎك‬
‫را ﻣﻬﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم‪ :2‬در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﺎﻧﻊ از ﻟﻐﺰش ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺧـﻂ ﻣـﺮزي ﺑـﯿﻦ اﯾـﻦ دو ﻧﺎﺣﯿـﻪ‬
‫)ﺧﻂ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ(‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ در ﺳﺎزه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ اﯾـﻦ ﺧـﻂ ﺗـﺎﺑﻊ ﭼﻨـﺪ ﻣﺘﻐﯿـﺮ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪي ﺳﺎزه‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮات دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﻣﯿﺰان ﺻﻠﺒﯿﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﮔﻮه ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﻮﻟﻤﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻂ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ دﯾﻮار ﻋﻤﻮدي اﺳﺖ و اﯾـﻦ ﺑـﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺻﻠﺐ در ﺧﺎك اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ‪ -‬ﮐﺮﻧﺶ در ﺧﺎك ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﺎﯾﺶ دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﺷﺪه ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهي ﭘﻠﯿﻤـﺮي‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑﺮرﺳـﯽ ﻣـﺪلﻫـﺎي اﺟـﺰاي‬
‫ﻣﺤﺪود ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺸﺴﺎﻧﯽ )ﮐﺎﻫﺶ ﺻﻠﺒﯿﺖ( ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﺧﻂ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ از دﯾـﻮار دور ﺷـﺪه‬
‫و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﻮهي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﻮﻟﻤﺐ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Active Zone‬‬

‫‪2- Resistant Zone‬‬
‫ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‬ ‫ﺧﻂ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ‬

‫‪ 0.3H‬‬
‫)‪(1‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم‬
‫‪H‬‬ ‫‪Tmax‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪T0‬‬
‫‪‬‬
‫‪45  1 / 2‬‬
‫‪L‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-12‬ﺧﻂ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و ﻧﻮاﺣﯽ ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم‬
‫‪ -6-12‬روش ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ و ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﻌﻤﻮل ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ در ﺷﮑﻞ )‪ (11-12‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﻟﻐﺰش‬
‫ب‪ -‬واژﮔﻮﻧﯽ‬
‫ج‪ -‬ﻋﺪم ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ )ﮐﺞ ﺷﺪﮔﯽ(‬
‫د‪ -‬ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ‬
‫ب‪ -‬واژﮔﻮﻧﯽ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﻟﻐﺰش‬
‫د‪ -‬ﻟﻐﺰش ﻋﻤﯿﻖ ﺷﯿﺮواﻧﯽ‬ ‫ج‪ -‬ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺧﺎك‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-12‬اﻧﻮاع ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺎزه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫در ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﺗﻮدهي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾـﮏ ﺗـﻮدهي ﺻـﻠﺐ ﯾﮑﭙﺎرﭼـﻪ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري آن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﯿﺸﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻟﻐﺰش در‬

‫اﻣﺘﺪاد ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻟﻐﺰش در ﺧﺎك‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-12‬ﻟﻐﺰش ﺷﯿﺮواﻧﯽ‬

‫‪ -1-2-6-12‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﻓﻌﺎل و ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ -13-12‬اﻟﻒ(‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻠﯽ را ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ‪ 1‬و زاوﯾﻪ ‪ 1‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در زﯾﺮ ﭘﺎﯾﻪ دﯾـﻮار‬
‫ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﺧﺎك ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﭘﺮ و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺎك ﻃﺒﯿﻌﯽ زﯾﺮ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﻧﯿـﺰ داراي وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ‪  2‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ‪ 2‬و ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ‪ c2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﻧﯿﺰ ﺳﺮﺑﺎري ﺑﻪ ﺷـﺪت ‪ q‬ﻗـﺮار داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﯾﻮار داراي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﻋﻤﺎق ‪ z  0 , SV , 2SV , ... , NSV‬ﻗـﺮار داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ارﺗﻔـﺎع ﮐـﻞ‬
‫دﯾﻮار ﻧﯿﺰ ‪ H  NSV‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪a    K a  2c K a‬‬ ‫)‪(2-12‬‬
‫‪ : a‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ در ﻋﻤﻖ دﻟﺨﻮاه‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي داﻧﻪاي ﺧﺸﮏ ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪   1z ، c  0 ،‬و ‪ K a  tan 2  45  1 / 2 ‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫‪a  1zK a‬‬ ‫)‪(3-12‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ -13-12‬اﻟﻒ( در ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﺳﺮﺑﺎر ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪:‬‬
‫)‪   (1‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪ (2‬‬
‫)‪(4-12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﺑﺎر( )ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺎك(‬
‫‪ (1)  1z‬‬
‫ﻣﻘﺪار )‪  (2‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ ‪ 2‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر در ﺷﮑﻞ )‪ -14-12‬اﻟـﻒ(‪ ،‬ﻧﺸـﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻻﺑﺎ و ﮐﻨﺪي‪ (1986) 1‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪qa ‬‬
‫‪(2) ‬‬ ‫) ‪ z  2b‬ﺑﺮاي(‬ ‫)‪(5-12‬‬
‫‪a  z‬‬
‫‪qa ‬‬
‫)‪(2‬‬ ‫‪‬‬ ‫) ‪ z  2b‬ﺑﺮاي(‬ ‫)‪(6-12‬‬
‫‪z‬‬
‫‪a    b‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1- Laba and Kennedy‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪a‬‬
‫واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ‪q/‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪45  1 / 2‬‬
‫‪SV‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪z‬‬ ‫‪SV‬‬ ‫‪1 , 1‬‬
‫‪lr‬‬ ‫‪le‬‬
‫‪SV‬‬
‫‪H‬‬
‫‪SV‬‬
‫‪SV‬‬
‫‪z  NSV‬‬ ‫‪SV‬‬

‫ﺧﺎك ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫‪B‬‬
‫‪c 2 ,  2 , 2‬‬
‫)اﻟﻒ(‬
‫)‪a (1‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪a (2‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪a‬‬

‫‪ K a 1z‬‬
‫)ب(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-12‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر در ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ در ﻫﺮ ﻋﻤﻖ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫)‪a  a(1‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪a(2‬‬
‫)‪(7-12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺎك(‬ ‫)ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﺑﺎر(‬
‫‪a(1)  K a 1z‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪a / 2 a / 2‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪a‬‬
‫واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ‪q/‬‬ ‫واﺣﺪ ﺳﻄﺢ ‪q/‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪z‬‬ ‫‪α β‬‬ ‫‪z‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪a (2‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪1 , 1‬‬
‫)‪ v(2‬‬
‫‪1 , 1‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺗﺴﻤﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-12‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ )‪ (2‬و )‪a(2‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﮐﺎرﻫﺎي ﻻﺑﺎ و ﮐﻨﺪي )‪ a(2) ،(1986‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد )ﺷﮑﻞ ‪ -14-12‬ب(‪:‬‬
‫‪ 2q‬‬ ‫‪‬‬
‫‪a(2)  M ‬‬ ‫‪(  sin .cos2) ‬‬ ‫)‪(8-12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫)‪ β‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ رادﯾﺎن(‬
‫‪0.4b‬‬
‫‪M  1.4 ‬‬ ‫‪1‬‬ ‫)‪(9-12‬‬
‫‪0.14H‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻌﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﻃﺒﻖ رواﺑـﻂ )‪ 7-12‬و ‪ 8-12‬و ‪ (9-12‬در ﺷـﮑﻞ )‪ -13-12‬ب(‪ ،‬ﻧﺸـﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-2-6-12‬ﻧﯿﺮوي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (13-12‬ﻧﯿﺮوي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار در ﻋﻤﻖ ‪ z‬را ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫)ﺳﻄﺤﯽ از دﯾﻮار ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺴﻤﻪ ﺗﮑﯿﻪ داده ﺷﺪه اﺳﺖ( × )ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك در ﻋﻤﻖ ‪T= (z‬‬
‫) ‪T  (a )(SVSH‬‬ ‫)‪(10-12‬‬

‫‪ =SH‬ﻓﺎﺻﻠﻪي اﻓﻘﯽ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬
‫‪ =SV‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻗﺎﯾﻢ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬
‫‪ -3-2-6-12‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﭘﺎرﮔﯽ و ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‪ 1‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫـﺪ‪ .‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﭘـﺎرﮔﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺎري ﺷﺪن ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ‬ ‫‪wtFy‬‬
‫‪FS(B) ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(11-12‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ‬ ‫‪aSVSH‬‬
‫‪ =w‬ﻋﺮض ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ =t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫‪ =Fy‬ﺗﻨﺶ ﺟﺎري ﺷﺪن )ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ( ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ در ﺣﺪود ‪ 2/5‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ در ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺗﺴﻤﻪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﺴﻤﻪ و ﺧـﺎك ﺗﺠـﺎوز ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ از ﻧـﻮع ﺑﯿـﺮون‬
‫ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮي از ﻫﺮ ﺗﺴﻤﻪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ‬
‫ﻃﻮﻟﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ ﻗﺮار دارد )ﻧﺎﺣﯿﻪ ‪ ABC‬در ﺷﮑﻞ ‪ .(13-12‬ﺧـﻂ ‪BC‬‬
‫در ﺷﮑﻞ‪ ،‬زاوﯾﻪ )‪ (45+  1/2‬ﺑﺎ اﻓﻖ ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي اﺻﻄﮑﺎك ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ‪ FR‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪاي در ﻋﻤﻖ ‪ z‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪FR  2 e w  tan ‬‬ ‫)‪(12-12‬‬
‫‪   e‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫‪  ‬ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ﻣﻮﺛﺮ در ﻋﻤﻖ ‪z‬‬
‫‪  ‬زاوﯾﻪي اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و ﺗﺴﻤﻪ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ در ﻋﻤﻖ ‪ ،z‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪FR‬‬
‫‪FS(P) ‬‬ ‫)‪(13-12‬‬
‫‪T‬‬
‫)‪ =FS(P‬ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫‪ =T‬ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ در ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﺎ ﻗﺮار دادن رواﺑﻂ ‪ 11-12‬و ‪ 12-12‬در راﺑﻄﻪي ‪ 13-12‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪2 e w tan ‬‬
‫‪FS(P) ‬‬ ‫)‪(14-12‬‬
‫‪a SV SH‬‬
‫‪1- Pullout‬‬
‫‪ -4-2-6-12‬ﻃﻮل ﮐﻞ ﺗﺴﻤﻪ‬
‫ﻃﻮل ﮐﻞ ﺗﺴﻤﻪ در ﻫﺮ ﻋﻤﻖ دﻟﺨﻮاه ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬

‫‪L   r  e‬‬ ‫)‪(15-12‬‬
‫‪  L r‬ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ در ﻧﺎﺣﯿﻪي ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﻌﺎل راﻧﮑﯿﻦ‬
‫‪   e‬ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﺮاي ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻌﻠﻮم )‪ ، FS (P‬راﺑﻄﻪ ‪ 14-12‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫‪FS(P) a SVSH‬‬
‫‪e ‬‬ ‫)‪(16-12‬‬
‫‪2w tan ‬‬
‫در ﻋﻤﻖ دﻟﺨﻮاه ‪ z‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫)‪(H  z‬‬
‫‪r ‬‬ ‫)‪(17-12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪tan  45  1 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ رواﺑﻂ ‪ 16-12 ،15-12‬و ‪ 17-12‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫)‪(H  z‬‬ ‫‪FS aSVSH‬‬
‫‪L‬‬ ‫)‪ (P‬‬ ‫)‪(18-12‬‬
‫‪‬‬ ‫‪  2w tan ‬‬
‫‪tan  45  1 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ -5-2-6-12‬روش ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در زﯾﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ﮔﺎم ‪ .1‬ارﺗﻔﺎع ‪ H‬دﯾﻮار و ﻣﺸﺨﺼﺎت ‪ 1‬و ‪ 1‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي ﺑﺮاي ﭘﺮ ﮐﺮدن ﭘﺸﺖ دﯾﻮار را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .2‬ﻣﻘﺪار ﺿﺮﯾﺐ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺗﺴﻤﻪ و ﺧﺎك ‪ ‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ )‪ FS(P‬و )‪ FS(B‬را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .3‬ﻋﺮض ﺗﺴﻤﻪ ‪ w‬و ﻓﻮاﺻﻞ اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .4‬ﻣﻘﺪار ‪ a‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ‪ 8-12 ،7-12‬و ‪ 9-12‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .5‬ﻧﯿﺮوي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ را در ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .6‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن )‪ ،FS(B‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ )‪ (t‬را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﺎرﮔﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪:‬‬
‫‪wtFy‬‬
‫‪T  aSVSH ‬‬
‫)‪FS(B‬‬
‫ﯾﺎ‬
‫)‪(a SVSH )FS(B‬‬
‫‪t‬‬ ‫)‪(19-12‬‬
‫‪wFy‬‬
‫ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ t‬ﺑﺮاي ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺛﺎﺑﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ a‬در راﺑﻄـﻪ ‪ 19-12‬ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺴـﺎوي‬
‫)‪ a(max‬ﻓﺮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .7‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻌﻠﻮم ‪ ‬و )‪ ،FS(P‬ﻃﻮل ‪ L‬را ﺑﺮاي ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از راﺑﻄﻪي ‪ 18-12‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .8‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ SV ،SH ،t ،w‬و ‪ L‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮﯾﻦ ﻃﺮح‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ داد‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ .9‬ﺑﻌﺪ از ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ دﯾﻮار‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ واژﮔـﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻟﻐـﺰش‪ ،‬و ﻇﺮﻓﯿـﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﺸﺎﺑﻪ روش ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﻓﺮض رﻓﺘﺎر ﯾﮑﭙﺎرﭼـﻪ ﺗـﻮدهي ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-12‬رﻓﺘﺎر ﻟﺮزهاي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻣﯿﺰ ﻟﺮزان‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي واﻗﻌﯽ ﭘﺲ از زﻟﺰﻟﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻋﺪدي اﺟـﺰاي ﻣﺤـﺪود ﻣﺸـﺨﺺ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺧﻮب‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ را ﺑﺪون ﺧﺮاﺑﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ﺟﺮم ﺳﺎزه ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮزﯾﻊ و اﺳﺘﻬﻼك اﻧﺮژي ﻟﺮزهاي ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد ﻧﯿـﺮوي‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺧﺮاﺑﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ زﻟﺰﻟﻪ روي ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﺳﺎزه ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﺿﯿﺎت ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺳـﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴـﺘﻢﻫـﺎي ﺣﺎﺋـﻞ وزﻧـﯽ‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪ .‬در ﻣﻮرد ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ در ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﯿﺮوﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺗﻮزﯾﻊ آن در ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎﺛﯿﺮ زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺑـﺎ ﺷـﺪت ﮐـﻢ ﺑـﺮ‬
‫روي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﻂ ﮐﺸﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در زﻟﺰﻟﻪﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ اﯾﻦ ﺧﻂ از وﺟﻪ ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﻮار دور ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ درﺑﺎرهي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻟﺮزهاي ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -8-12‬ﻣﺜﺎل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻮﻻدي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ‪ 8‬ﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ 1  30‬و ‪1  16.6 kN / m 3‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﺮدن‪ ،‬از ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺿﺮاﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن زﯾﺮ‪:‬‬
‫‪   20‬و ‪FS(B)  3 , FS(P)  3 , Fy  2.4  105 kN / m 2‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎك ﭘﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ 2  18 kN / m 3 , 2  28 , c 2  52 kN / m 2‬‬
‫‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪SV  0.5 , SH  1m , w  75mm‬‬
‫‪30 1‬‬
‫‪1  30  K a  tan 2 (45 - 1 / 2) = tan 2 (45 ‬‬ ‫‪)‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫از راﺑﻄﻪ ‪ 10-12‬ﻧﯿﺮوي ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪T   a SV SH‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﺗﺴﻤﻪ ﺟﺎﯾﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ‪ a‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫‪a(max)  HK a‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Tmax  HK a SVSH  (16.6)(8)( )(0.5)(1)  22.14 kN‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از راﺑﻄﻪ ‪ 19-12‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪ Tmax   FS(B) ‬‬
‫‪t‬‬
‫‪wFy‬‬
‫)‪(22.14)(3‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪ 0.00369m  3.69mm‬‬
‫‪75‬‬ ‫‪5‬‬
‫(‬ ‫) ‪)(2.4  10‬‬
‫‪1000‬‬
‫اﮔﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﻮردﮔﯽ ‪ 0/025‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎل و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﭘﺮوژه ‪ 50‬ﺳﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ واﻗﻌﯽ ‪ t‬ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪t  3.69  (0.025)  50  4.94 mm‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﺴﻤﻪ ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻃﻮل ﺗﺴﻤﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ‪ 18-12‬و ‪ a  1zK a‬و ‪ v  1z‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫)‪(H  z‬‬ ‫‪FS(p) 1zK a SVSH‬‬
‫‪L‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪2w1z tan ‬‬
‫‪tan  45  1 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮان ﺟﺪول زﯾﺮ را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮد )ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ‪ w  0.075m , H  8m,FS(P)  3‬و ‪   20‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ(‪:‬‬
‫)‪(H  z‬‬ ‫‪FS(p)  1zK aS V SH‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪z‬‬ ‫‪tan  45  1 ‬‬ ‫‪2w  1z tan ‬‬ ‫)‪(m‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫)‪(m‬‬ ‫)‪(m‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪4/04‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪13/20‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3/46‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪12/62‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2/89‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪12/05‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2/31‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪11/47‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1/73‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪10/89‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪10/31‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪0/58‬‬ ‫‪9/16‬‬ ‫‪9/74‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻓﻮق و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در اﻋﻤﺎق ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪13‬ﻓﺼﻞ ‪13‬‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤﺮي‬

‫‪277‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﯿﺰدﻫﻢ ‪ -‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤﺮي‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﯿ ﺰ د ﻫﻢ ‪-‬ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺼﻨ ﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤ ﺮ ي‬
‫‪ -1-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‪ 1‬ﻧﺎم ﮐﻠﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ از ﻣـﻮاد ﻣﺼـﻨﻮﻋﯽ ﻧﻈﯿـﺮ ﭘﻠﯿﻤﺮﻫـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و ﺑـﺮاي ﭘﺎﯾـﺪاري و‬
‫ﺑﻬﺴﺎزي رﻓﺘﺎر ﺧﺎك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺒﮑﻪ ﯾﺎ ورﻗﻪﻫﺎي ﻧﺎزك ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻔﮑﺮ اوﻟﯿﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻨﺴﻮﺟﺎت در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﯽ‪ ،‬ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل از ﯾـﮏ ﻗـﺮن ﭘـﯿﺶ ﺑـﺎ‬
‫ﻗﺮاردادن ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎي ﮐﺮﺑﺎس در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻠﻨـﺪيﻫـﺎ ﺣـﺪود‬
‫‪ 50‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ﻣﻨﺴﻮﺟﺎت ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳـﺎزي و ﺗﻌﻤﯿـﺮ ﺳـﺮﯾﻊ آبﺑﻨـﺪﻫﺎي درﯾـﺎي ﺷـﻤﺎل اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎي ﮐﺘﺎﻧﯽ اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺪارﺳﺎزي ﺟﺎدهﻫﺎي ﺧﺎﮐﯽ ﻣﯽﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮاواﻧﯽ در ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺧﺎك ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻓﻦآوري دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳـﻨﺘﺘﯿﮏ ﺑـﺮ اﺳـﺎس اﯾـﺪه‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﭘﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻧﻮاع اﺻﻠﯽ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از )ﺷﮑﻞ ‪:(1-13‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‪ :2‬ﻣﻨﺴﻮﺟﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻟﯿﺎف ﻃﺒﯿﻌﯽ از اﻟﯿﺎف ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻠـﯽﭘـﺮوﭘﯿﻠﻦ ﯾـﺎ ﭘﻠـﯽاﺳـﺘﺮ(‬
‫ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‪ :3‬ورﻗﻪﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽﺷـﺎن در زﻣـﺎن ﺗﻮﻟﯿـﺪ در ﯾـﮏ‬
‫ﺟﻬﺖ ﯾﺎ دو ﺟﻬﺖ ﮐﺸﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد اﺻﻠﯽ آنﻫﺎ ﻣﺴﻠﺢﺳﺎزي ﺧﺎك اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ در آنﻫـﺎ‬
‫از ﻋﻮاﻣﻞ ﺣﺎﮐﻢ در ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ژﺋﻮﻧﺖ‪ :4‬ﻣﺎده ﭘﻠﯿﻤﺮي ﺗﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻣﺸﺎﺑﻪ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ روش ﺗﻮﻟﯿﺪ آن ﻣﺘﻔﺎوت ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آن در زﻣﯿﻨﻪ زﻫﮑﺸﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫د‪ -‬ژﺋﻮﻣﻤﺒﺮﯾﻦ‪ :5‬ﺻﻔﺤﺎت ﻧﺎزك ﭘﻠﯿﻤﺮي ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آبﺑﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫ‪ -‬ژﺋﻮﮐﺎﻣﭙﻮزﯾﺖ‪ :6‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻﯾﻪاي ﯾـﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ اﺳـﺖ و ﺑـﺮاي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﯽ دﯾﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎﮐﯽ‪ ،‬ﺧﻮاص ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ )ﺟﺪول‪ .(1-13‬اﯾﻦ ﺧـﻮاص ﺗـﺎﺑﻌﯽ‬
‫از ﻧﻮع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‪ ،‬روش ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻏﯿﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋهاي ﺑﻪ دوام و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ آنﻫﺎ ﺷـﻮد‪ .‬زﯾـﺮا ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ آنﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺗﻐﯿﯿـﺮ ﺗـﺎﺑﻊ ﭼﻨـﺪ ﻋﺎﻣـﻞ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫‪1- Geosynthetics‬‬
‫)در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ آنﻫﺎ را زﻣﯿﻦ ﭘﺎرﭼﻪ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ( ‪2- Geotextile‬‬
‫‪3- Geogrid‬‬
‫‪4- Geonet‬‬
‫‪5- Geomembrane‬‬
‫‪6- Geocomposite‬‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﻧﻮع ﭘﻠﯿﻤﺮ و وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻨﺶ در ﻣﺼﺎﻟﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺮب ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ اﺳـﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﭘﺮﺗﻮ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﺧﺎﮐﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﮐـﺎرﺑﺮي‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد )ﺟﺪول‪.(2-13‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-13‬ﻓﻬﺮﺳﺖ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ در ﮐﺎرﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ‬

‫ﺧﻮاص ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ و دوام‬ ‫ﺧﻮاص ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ‬ ‫ﺧﻮاص ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬ ‫ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭘﺮﺗﻮاﻓﮑﻨﯽ‬
‫ﺟﺮم ﺑﻪ واﺣﺪ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬ ‫ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬ ‫‪1‬‬
‫اﻧﺪازه ﺳﻮراخ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ‬
‫‪4‬‬ ‫اﺻﻄﮑﺎك ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﺳﺎﯾﺶ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎلﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﻧﯿﺮو ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت )ﺧﺰش(‬
‫‪5‬‬ ‫ﯾﺎ ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ‪ 2‬ﺑﺎ ﺧﺎك‬
‫ﭘﺎرﮔﯽ‬
‫‪6‬‬
‫ﺳﻮراخﺷﺪﮔﯽ‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-13‬ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل اﻧﻮاع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬

‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ﻧﻮع‬
‫آبﺑﻨﺪي‬ ‫زﻫﮑﺸﯽ‬ ‫ﻓﯿﻠﺘﺮ‬ ‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫*‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ژﺋﻮﻧﺖ‬
‫**‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ژﺋﻮﻣﻤﺒﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‬ ‫ژﺋﻮﮐﺎﻣﭙﻮزﯾﺖ‬
‫* ﺗﻨﻬﺎ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ درﺷﺖداﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫** ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ژﺋﻮﻣﻤﺒﺮﯾﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Pore Size‬‬

‫‪2- Adhesion‬‬
‫‪3- Irradiation‬‬
‫‪4- Abrasion‬‬
‫‪5- Tearing‬‬
‫‪6- Puncturing‬‬
‫‪7- Separation‬‬
‫‪8- Reinforcement‬‬
‫‪9- Filtration‬‬
‫‪10- Drainage‬‬
‫‪11- Moisture Barrier‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞﻫﺎ‬
‫ب‪ -‬ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ‬
‫ج‪ -‬ژﺋﻮﻧﺖﻫﺎ‬
‫د‪ -‬ژﺋﻮﻣﻤﺒﺮﯾﻦﻫﺎ )ﻻﯾﻪ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-13‬اﻧﻮاع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬

‫ﻫ‪ -‬ژﺋﻮﮐﺎﻣﭙﻮزﯾﺖﻫﺎ‬
‫اداﻣﻪ ﺷﮑﻞ ‪ -1-13‬اﻧﻮاع ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-13‬دﯾﻮار ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﻧﻤﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﮔﺎﺑﯿﻮن‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-13‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‪) .‬اﻟﻒ( ﻧﻤﺎي ﻗﻄﻌﺎت ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨﯽ‪) ،‬ب( ﻧﻤﺎي ﮔﺎﺑﯿﻮن‬
‫‪ -2-13‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎ‪:‬‬
‫– اﺟﺮاي اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ و ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫– دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﮐﻠﯽ و ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﺰرگﺗﺮي را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫– از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﻮار اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻟﺮزهﺧﯿﺰ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫– ﭘﯽ اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آﻣﺎدهﺳﺎزي ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫– ﭘﺪﯾﺪه ﺧﻮردﮔﯽ ﮐﻪ در ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ در ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫– ﺑﺮﺧﯽ از اﻧﻮاع ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاص زﻫﮑﺸﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي رﯾﺰداﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫– ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﺳﺒﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫– در ﻣﺠﻤﻮع ﻋﻤﻮﻣﺎ اﻗﺘﺼﺎديﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫– ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ در ﻧﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮان از دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﻧﻤﺎي ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪي در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﯾﺐ‪:‬‬
‫– ﭘﺪﯾﺪه ﺧﺰش در ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ درازﻣـﺪت آنﻫـﺎ ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑﺴـﯿﺎري از اﻧـﻮاع‬
‫ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻮاره در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫– اﺟﺮاي اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻧﻮاﺣﯽ ﺧﺎﮐﺒﺮداري ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﺰرﮔﯽ دارد‪.‬‬
‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﯾﻦ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻤﮑـﻦ اﺳـﺖ در ﺑﻌﻀـﯽ ﻧـﻮاﺣﯽ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮان ﺷﺪن ﻃﺮح ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -3-13‬اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﯽﺳﺎزي ﻧﯿﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﺘﺮﺳﺎزي اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪ .‬آﻣـﺎدهﺳـﺎزي‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺧﺎك ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ )دﮐﻮﭘﺎژ( و ﻣﺘﺮاﮐﻢﺳﺎزي ﺑﺴﺘﺮ ﯾﺎ در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ ﺧـﺎك ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫روش ﮐﻠﯽ اﺟﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاﯾﯽ دﯾﻮار ﺑـﺎ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه و ﻧﻤـﺎي‬
‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ‪:(4-13‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺴﺘﺮﺳﺎزي‪ ،‬ﯾﮏ ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻮﺑﯽ ﺑﺎ ارﺗﻔﺎع اﻧﺪﮐﯽ ﺑـﯿﺶ از ارﺗﻔـﺎع ﻻﯾـﻪﻫـﺎي ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑـﺮروي‬
‫زﻣﯿﻦ )ﯾﺎ ﺑﺮ روي ﻻﯾﻪ اﺟﺮا ﺷﺪه ﻗﺒﻠﯽ( ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﯾﮏ ﺳﺮي ﻧﺸﯿﻤﻦﻫـﺎي ‪ L‬ﺷـﮑﻞ‬
‫ﻓﻠﺰي و ﯾﮏ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮي ﺑﻪ ﻣﻮازات وﺟﻪ ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از آن ﺑﻪ ﻃﻮل ﺣﺪاﻗﻞ ﯾـﮏ ﻣﺘـﺮ از روي ﻟﺒـﻪ ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﻗﺎﻟـﺐ‬
‫ﺑﯿﺮون اﻓﺘﺎده و آزاد ﺑﺎﺷﺪ )ﻃﻮل ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ(‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﻬﺖ اﻟﯿﺎف ﻋﻤﻮد ﺑﺮ دﯾﻮار اﺳﺖ و درزﻫﺎي ﻧﻮارﻫـﺎي ﻣﺠـﺎور‬
‫دوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﺑﺮروي ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻻﯾﻪ رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع‬
‫‪4‬‬
‫‪ -4‬رﯾﺴﻪ‪ 1‬اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ارﺗﻔﺎع ﻻﯾﻪ در ﻣﺠﺎورت ﻗﺎﻟﺐ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﻧﺘﻬﺎي آزاد ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﺮ روي رﯾﺴﻪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻘﯿﻪ ارﺗﻔﺎع ﻻﯾﻪ ﺗﺎ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻻﯾﻪ اﺟﺮا ﺷﺪه و ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻮﺑﯽ از ﺟﻠﻮي ﻻﯾﻪ و ﻧﺸﯿﻤﻦ ﻓﻠﺰي از زﯾﺮ آن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و اﺟﺮاي ﻻﯾﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺻﻮرت اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم دﯾﻮار‪ ،‬ﻧﻤﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺎﺛﯿﺮات ﭘﺮﺗﻮ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺑﺮروي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت آﺳﻔﺎﻟﺘﯽ‪ ،‬ﻗﯿﺮ و ﯾﺎ ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﯽ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﺗﻨﻮع ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﯿﺪي‪ ،‬در اﺟﺮاي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ اﻧﻄﺒﺎق ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻮارد ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎري دارد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ آن در ﮐﺎرﮔﺎه ﺗﺎ زﻣﺎن اﺟﺮا )ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺣﻔﺎﻇـﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﭘﺮﺗـﻮ‬
‫ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ( ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4-13‬وﺻﻠﻪ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‬
‫وﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ ﺑﻪ دو روش دوﺧﺘﻦ و ﭘﻮﺷﺸﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬دوﺧﺘﻦ‪ :‬در ﺷﮑﻞ ‪ 5-13‬روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دوﺧﺘﻦ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ )اﻏﻠﺐ ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ( ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ -‬وﺻﻠﻪ ﭘﻮﺷﺸﯽ‪ :‬ﻃﻮل ﭘﻮﺷﺶ در وﺻﻠﻪﻫﺎي ﭘﻮﺷﺸـﯽ ﺗـﺎﺑﻌﯽ از ﻧـﻮع ژﺋﻮﺳـﻨﺘﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻧـﻮع ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ و اﺻـﻄﮑﺎك آن ﺑـﺎ‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Windrow‬‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪ -1‬ﻗﺮار دادن ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻤﺎ‬

‫ﺑﺨﺶ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪ -2‬ﭘﻬﻦ ﮐﺮدن ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪ -3‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي ﺑﺨﺸﯽ از ارﺗﻔﺎع ﻻﯾﻪ‬
‫‪ -4‬اﯾﺠﺎد رﯾﺴﻪ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻗﺎﻟﺐ‬
‫‪ -5‬ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﺮروي رﯾﺴﻪ‬
‫‪ -6‬ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي و ﺗﺮاﮐﻢ ﻻﯾﻪ‬
‫‪ -7‬ﻗﺮار دادن ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻤﺎ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻻﯾﻪ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-13‬ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي دﯾﻮار ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪SSa-1‬‬ ‫‪SSa-2‬‬ ‫‪SSa-3‬‬ ‫‪SSd-1‬‬ ‫‪SSd-2‬‬

‫درز ﭘﺮواﻧﻪاي‬
‫درز ﺳﺎده‬
‫‪SSn-1‬‬ ‫‪SSn-2‬‬ ‫‪SSn-3‬‬

‫دوﺧﺖ ﺗﮏ ﺳﻮزﻧﻪ‬ ‫دوﺧﺖ دو ﺳﻮزﻧﻪ‬
‫درز”‪“J‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-13‬روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي دوﺧﺘﻦ درزﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬

‫‪ -5-13‬دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ‪ 1 FHWA‬درﺧﺼﻮص ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ‪ FHWA‬در ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪ NHI-10-024‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ اراﺋـﻪ ﻧﻤـﻮده اﺳـﺖ ﮐـﻪ در اﯾـﻦ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮔﺮدد ﮐﻪ روش ﻣﺬﮐﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﻮده و از آن ﻣﯽﺗـﻮان ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﯽ ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺑـﺎ ﺗﺴـﻤﻪﻫـﺎي‬
‫ﻓﻮﻻدي و ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻤﺎﯾﺰ ﮐﻠﯽ اﯾﻦ روش ﺑﺎ روش اراﺋﻪ ﺷـﺪه در ﻓﺼـﻞ دوازدﻫـﻢ اﯾـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﻞ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺣﺪي )ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ( اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1-5-13‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاﺳﺎس روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫روش ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ روش ﭘﺎﯾـﺪاري داﺧﻠـﯽ و‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ و اﻓﻘـﯽ دﯾـﻮار در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي ﻟﺮزهاي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮاي ﺣﺎﻻت ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫– ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ )واژﮔﻮﻧﯽ(‬
‫‪ ‬ﻟﻐﺰش‬
‫‪ ‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫– ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎزهاي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺎزهاي اﺗﺼﺎﻻت ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪1- Federal Highway Administration‬‬

‫‪ -2‬ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫– ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻗﺎﯾﻢ دﯾﻮار‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ دﯾﻮار‬
‫‪ -2-5-13‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در اﯾﻦ روش ﺷﺎﻣﻞ ﯾﺎزده ﮔﺎم ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﮔﺎمﻫﺎ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دارﻧﺪ‪:‬‬
‫– ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫– ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﯽ )ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ(‬
‫– ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :8‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :9‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :10‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫– ﮔﺎم ‪ :11‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ‬
‫‪ -3-5-13‬ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫‪ -1-3-5-13‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬
‫– ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‬
‫– ﮐﺠﯽ دﯾﻮار‬
‫– ﺷﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫– ﺷﯿﺐ ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار‬
‫‪ -2-3-5-13‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫– ﺑﺎر ﺧﺎك‬
‫– ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه‬
‫– ﺳﺮﺑﺎر ﻣﺮده )داﯾﻤﯽ(‬

‫– ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺠﺎور‬
‫– ﺑﺎرﻫﺎي ﻟﺮزهاي‬
‫– اﺛﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ‬
‫‪ -3-3-5-13‬ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫– آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫– ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯿﺰان ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫– ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫– ﻋﻤﺮ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬
‫– ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي اﺟﺮا‬
‫‪ -4-5-13‬ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺎﻣﻞ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺴﺘﺮ‪ ،‬ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸـﺖ‬
‫دﯾﻮار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-5-13‬ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار در ﺧﺎك ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (3-13‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )‪ H‬ﮐﻞ ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار(‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -3-13‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار‬

‫ﺷﯿﺐ ﺧﺎك در ﺟﻠﻮي ﺳﺎزه‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ‬ ‫‪ 60‬ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ‬
‫‪H‬‬
‫)دﯾﻮار( اﻓﻘﯽ‬
‫‪20‬‬
‫‪H‬‬
‫)ﮐﻮﻟﻪ( اﻓﻘﯽ‬
‫‪10‬‬
‫‪H‬‬
‫ﻋﻤﻮدي ‪ :1‬اﻓﻘﯽ ‪3‬‬
‫‪10‬‬
‫‪H‬‬
‫ﻋﻤﻮدي ‪ :1‬اﻓﻘﯽ ‪2‬‬
‫‪7‬‬
‫‪H‬‬
‫ﻋﻤﻮدي ‪ :1‬اﻓﻘﯽ ‪1/5‬‬
‫‪5‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺟﺪول ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﯾﺨﺒﻨـﺪان و ﻋﻤـﻖ آبﺷﺴـﺘﮕﯽ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺣﺎل ﮐﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن ﺑﻪ ﺟﺰ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮروي ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ ‪60‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )‪ (L‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (4-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺟـﺰ در ﻣـﻮرد دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪي ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﻃﻮل ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﯾﮑﺴـﺎن در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان دو ﻻﯾﻪي ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 0/9‬ﻣﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﻻﯾﻪﻫﺎي دﯾﮕﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓـﺖ ﺗـﺎ از ﺗﻐﯿﯿﺮﺷـﮑﻞﻫـﺎي‬
‫ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﭘﺲ از اﺟﺮا ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﺮك ﮐﺸﺸﯽ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﻫﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -4-13‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬

‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺎزه‬ ‫‪L‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫‪H‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه‬ ‫‪0/7‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬ ‫‪0/8‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻟﺮزهاي‬ ‫‪0/8 – 1/1‬‬
‫‪ -6-5-13‬ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﯽ )ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ(‬
‫اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ دﯾﻮار ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك و ﺳﺮﺑﺎر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر اﻓﻘﯽ ﺧﺎك )‪ ،(EH‬ﻓﺸﺎر ﻗـﺎﯾﻢ ﻧﺎﺷـﯽ از ﺑـﺎر‬
‫ﻣﺮده ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ )‪ ،(EV‬ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه )‪ (LS‬و ﺳﺮﺑﺎر ﺧﺎك )‪ (ES‬از ﻧﻤﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷـﯽ از آب )‪ ،(WA‬زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫)‪ (EQ‬و ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺧﻮرد وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ )‪ (CT‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك ﺑﺮاي دﯾﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪:(6-13‬‬

‫)‪K ab  tan 2 (45  b / 2‬‬ ‫)‪(1-13‬‬
‫‪ = b‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك‬
‫‪q‬‬ ‫ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ و ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﻓﺮض ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪q‬‬ ‫ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ و ﻟﻐﺰش ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮده ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ‬

‫‪r  r K r‬‬ ‫‪b  b K ab‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪F2‬‬ ‫‪F2  qHK ab‬‬
‫‪Vl   r HL‬‬ ‫‪F1  1.2  b H 2 K ab‬‬
‫‪CL‬‬ ‫‪H/2‬‬
‫‪H/3‬‬
‫‪O‬‬
‫‪L‬‬
‫‪B‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪ -2‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪:(7-13‬‬

‫) ‪sin 2 (  b‬‬
‫‪K ab ‬‬ ‫)‪(2-13‬‬
‫)‪  sin 2   sin(  ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(b  )sin(b  ) ‬‬
‫‪  1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(3-13‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(  ) sin(  ) ‬‬
‫‪ = ‬زاوﯾﻪ ﺷﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬

‫‪ = ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﺧﺎك و ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ )ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ‬ﻓﺮض ﮐﺮد(‬
‫‪ = ‬ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﯾﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﻗﺎﯾﻢ )اﺧﺘﻼف ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 10‬درﺟﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺎﯾﻢ( ‪ 90‬درﺟﻪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪V2 ‬‬
‫)‪1L(h  H‬‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺒﺪار‬
‫‪hH‬‬ ‫‪2.3L‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪b  b K ab‬‬
‫ﺗﻮده ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬

‫‪r  r K r‬‬ ‫‪FT  1.2  b h 2 K ab‬‬
‫‪‬‬
‫‪h‬‬
‫‪V1   r HL‬‬
‫‪H‬‬
‫‪FV‬‬
‫‪CL‬‬ ‫‪FH‬‬
‫‪h/3‬‬
‫‪O‬‬
‫‪L‬‬
‫‪B‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪ -3‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ‪:‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل از رواﺑﻂ )‪ (1-13‬و )‪ (2-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ زاوﯾﻪ ‪ ‬و ‪ ‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪) I‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ ‪ (8-13‬در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2H‬‬
‫‪I‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺒﺪار ﺷﮑﺴﺘﻪ‬

‫‪hH‬‬ ‫‪b  b K ab‬‬
‫)‪1L(h  H‬‬
‫‪V2 ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪r  r K r‬‬ ‫‪FT  1.2  b h 2 K ab‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪I‬‬
‫‪V1  1HL‬‬ ‫‪FV‬‬
‫‪H‬‬
‫‪CL‬‬ ‫‪FH‬‬
‫‪h/3‬‬
‫‪L‬‬
‫‪H‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-13‬دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ‬

‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪h‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪FT‬‬
‫‪FV‬‬
‫‪FH‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪90‬‬
‫‪h/3‬‬
‫‪‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-13‬دﯾﻮار ﻣﺎﯾﻞ )ﻏﯿﺮﻗﺎﯾﻢ( ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫‪ -4‬دﯾﻮار ﻣﺎﯾﻞ ﺑﺎ ﯾﺎ ﺑﺪون ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﻣﺎﯾﻞ ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﮐﺠﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ از ‪ 10‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺎﯾﻢ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌـﺎل ﺧـﺎك از رواﺑـﻂ )‪ (1-13‬و‬
‫)‪ (2-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ‪ ‬زاوﯾﻪ ﮐﺠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﯾﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﺷﮑﻞ ‪.(9-13‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎر زﻧﺪه‬
‫ﺑﺎر زﻧﺪه ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺒﻮر ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﻣﺸﺨﺼﯽ از ﺧﺎك ﭘﺸـﺖ دﯾـﻮار در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ارﺗﻔﺎع ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻌﺎدل ﺑﺎر زﻧﺪه ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘـﺮل ﭘﺎﯾـﺪاري ﺧـﺎرﺟﯽ و ﭘﺎﯾـﺪاري داﺧﻠـﯽ دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ارﺗﻔﺎع ﺳﺮﺑﺎر ﻣﻌﺎدل ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار و ﮐﻮﻟﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (5-13‬ﺑﺮاﺳـﺎس آﯾـﯿﻦﻧﺎﻣـﻪ آﺷـﺘﻮ ارﺗﻔـﺎع ﻣﻌـﺎدل ﺳـﺮﺑﺎر‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -5-13‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﺑﺮاي دﯾﻮار و ﮐﻮﻟﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺗﺮاﻓﯿﮏ‬
‫ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﯾﺎ ﮐﻮﻟﻪ )‪(mm‬‬ ‫)‪heq(mm‬‬
‫‪1500‬‬ ‫‪1200‬‬
‫‪3000‬‬ ‫‪900‬‬
‫‪ 6000‬‬ ‫‪600‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ :5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺪول زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -6-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ﺑﺮ اﺳﺎس آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ آﺷﺘﻮ‬

‫‪DC‬‬ ‫در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ دو اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎر‬ ‫‪EH‬‬
‫‪EV‬‬ ‫‪LS‬‬
‫‪EQ‬‬ ‫‪CT‬‬
‫‪ES‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫‪p‬‬ ‫‪1/75‬‬ ‫ــــ‬ ‫ــــ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺪي ‪1‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪ EQ‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ــــ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺪي ‪2‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫ــــ‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ــــ‬ ‫ــــ‬
‫‪ :  p‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 7-13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ :  EQ‬ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺎر زﻧﺪه ﮐﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎرﻫﺎي ﻟﺮزهاي اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -7-13‬ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ‪ p‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎر‬
‫ﻧﻮع ﺑﺎر‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫‪DC:‬‬ ‫وزن اﺟﺰا و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت‬ ‫‪1/25‬‬ ‫‪0/9‬‬
‫‪EH:‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك )ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل(‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/9‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ﺧﺎك‬
‫‪EV:‬‬ ‫‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺸﺪه‬
‫‪ -‬دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ و ﮐﻮﻟﻪ‬ ‫‪1/35‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ES:‬‬ ‫ﺳﺮﺑﺎر ﺧﺎك‬ ‫‪1/50‬‬ ‫‪0/75‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺿﺮاﯾﺐ ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ اﺛﺮ را در ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻣـﻮارد‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ اﻋﻀﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاﺳـﺎس ﺟـﺪول )‪(8-13‬‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -8-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬

‫ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬ ‫‪0/75‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻟﺮزهاي و اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ )ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن(‬ ‫‪1‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهي‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ‬ ‫‪1‬‬
‫ﻓﻮﻻدي و اﺗﺼﺎﻻت‬ ‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻟﺮزهاي و اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ )ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن(‬ ‫‪0/85‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ‬ ‫‪0/85‬‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي‬
‫)ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ( و اﺗﺼﺎﻻت آنﻫﺎ‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ‬ ‫‪1/2‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي و ﭘﻠﯿﻤﺮي‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ‬ ‫‪1‬‬
‫‪ -7-5-13‬ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺣﺎﻟﺖ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺧﺎرﺟﯽ در دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫– ﻟﻐﺰش در ﭘﯽ‬
‫– واژﮔﻮﻧﯽ )ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ(‬
‫– ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬
‫– ﭘﺎﯾﺪراي ﮐﻠﯽ‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ در ﺟﺪول )‪ (9-13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -9-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﺪاري‬
‫‪0/65‬‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪1‬‬ ‫ﻟﻐﺰش‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺑﻪﺧﻮﺑﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺎزهاي ﺑﻪ دﯾﻮار و‬
‫‪0/75‬‬
‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ آن ﻣﺘﮑﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬
‫ﺟﺎﯾﯽﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺪودي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ ﯾﺎ‬
‫‪0/65‬‬
‫ﺳﺎزهاي ﺑﻪ دﯾﻮار ﯾﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ آن ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1-7-5-13‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻟﻐﺰش دﯾﻮار‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻟﻐﺰش دﯾﻮار ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮﺑﺎر در ﻋﺮض واﺣﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ 6-13‬و ‪.(7-13‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺠﻤﻮع اﯾﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﯿﺮوي ﻓﻌﺎل ‪ Pd‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Pd   EH F1   LSF2‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ(‬ ‫)‪(4-13‬‬
‫‪Pd   EH FT cos ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار(‬ ‫)‪(5-13‬‬
‫‪  EH‬و ‪  LS‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺟﺪولﻫﺎي )‪ (6-13‬و )‪ (7-13‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﭘﯽ )ﯾﻌﻨﯽ ‪ cf  tan f‬و ﯾﺎ ‪ cu‬ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه( ﮐﻢﺗﺮ از ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺮﺷـﯽ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻠﺢ ) ‪ ( tan r‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻐﺰش در ﭘﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﻟﻐﺰش در ﻃﻮل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺴﻠﺢ ) ‪.( r‬‬
‫ج‪ -‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورق ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﻐﺰش در ﺟﻬﺖ ﺿـﻌﯿﻒﺗـﺮ ﻣﺤـﻞ اﻧـﺪرﮐﻨﺶ ﺻـﻔﺤﻪ در ﺑـﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎ ﺧﺎك رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و ﺧﺎك ‪ ، ‬ﺑﺮاﺳﺎس آزﻣـﺎﯾﺶ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽﺗﻮان از راﺑﻄﻪ )‪ (6-13‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  tan r‬‬ ‫)‪(6-13‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺮاي ﻋﺮض واﺣﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﻧﺎﺷﯽ از ﺑـﺎر زﻧـﺪه در اﯾـﻦ ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻟﺤـﺎظ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪R r   EV V1  ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ(‬ ‫)‪(7-13‬‬
‫‪R r    EV (V1  V2 )   EH (FT sin )  ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار(‬ ‫)‪(8-13‬‬
‫‪  tan ‬‬ ‫)‪(9-13‬‬
‫‪ = ‬ﺣﺪاﻗﻞ زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪(3‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﺿﺮﯾﺐدار ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺿﺮﯾﺐدار‬
‫‪Rr‬‬
‫‪ ، (CDR ‬اﮔـﺮ اﯾـﻦ ﻧﺴـﺒﺖ ﮐـﻢﺗـﺮ از ﯾـﮏ ﺑﺎﺷـﺪ ﻃـﻮل‬ ‫‪ -6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻟﻐـﺰش )‬
‫‪Pd‬‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﻻ ﺗﮑﺮار ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2-7-5-13‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر )ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ(‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﯾﺎ واژﮔﻮﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ اﺧﺘﻼف ﻟﻨﮕﺮﻫﺎي ﻣﻘـﺎوم ﺑـﺎ ﻟﻨﮕﺮﻫـﺎي ﻓﻌـﺎل ﺑـﻪ‬
‫ﻧﯿﺮوي ﻗﺎﯾﻢ ﮐﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪ .‬از اﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ MO   MR‬‬
‫‪e‬‬ ‫)‪(10-13‬‬
‫‪V‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار و ﺳﺮﺑﺎز ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ ،(10-13‬ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ راﺑﻄـﻪ‬
‫)‪ (11-13‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪ EH  max F1     LS Fq  LS  ‬‬
‫‪e‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(11-13‬‬
‫‪ EV  min V1‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار و ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر )ﺷﮑﻞ ‪ ،(11-13‬ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾـﺖ از راﺑﻄـﻪ )‪(12-13‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪ EH  max FT cos      EH  max FT sin      EV  min V2  ‬‬
‫‪ ‬‬‫‪3‬‬ ‫‪ ‬‬‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪e‬‬ ‫)‪(12-13‬‬
‫‪ EV  min V1   EV min V2   EH  max FT sin ‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺧﺎﮐﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﯾﮏ ﭼﻬﺎرم ﻃﻮل ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ )‪ (emax  L‬و ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﺮﻫﺎي ﺳـﻨﮕﯽ‬
‫‪4‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﻃﻮل ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ )‪ (e max  L‬اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻘـﺪار ﺧـﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾـﺖ از ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﮔﻔﺘـﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪q‬‬
‫ﺗﻮده ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ‬

‫‪r  r K r‬‬ ‫‪b  b K ab‬‬
‫‪F2  qHK ab‬‬

‫‪F2‬‬
‫‪H‬‬
‫‪Vl   r HL‬‬
‫‪F1  1.2  b H 2 K ab‬‬
‫‪H/2‬‬
‫‪H/3‬‬
‫‪L  2e‬‬
‫‪v‬‬
‫‪e‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪L‬‬ ‫ﺑﺎر زﻧﺪه ﺗﺮاﻓﯿﮏ ‪q ‬‬
‫‪B‬‬ ‫ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺑﺎرﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ‪R ‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج ازﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮاي دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ‬
‫و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار و ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬
‫‪‬‬
‫)‪ r L(h  H‬‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬

‫‪V2 ‬‬ ‫‪b  b K ab‬‬
‫‪2‬‬
‫‪L/6‬‬
‫‪r  r K r‬‬ ‫‪FT  1.2  b h 2 K ab‬‬
‫‪h‬‬
‫‪‬‬
‫‪H‬‬
‫‪V1   r HL‬‬
‫‪L  2e‬‬
‫‪h/3‬‬
‫‪v‬‬
‫‪e‬‬
‫‪R‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪B‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -11-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﯾﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫‪ -3-7-5-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺮاي دو ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳـﯽ‬
‫ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺧﺎك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎرﻫﺎي ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺮاي ﮐﻨﺘـﺮل ﻧﺸﺴـﺖ ﻣﺠـﺎز ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ و ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﯾﮑﻨﻮاﺧـﺖ )در اﯾﻨﺠـﺎ اﺛـﺮ ﺳـﺮﺑﺎر زﻧـﺪه‬
‫ﻟﺤﺎظ ﻣﯽﮔﺮدد(‪:‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪ EH  max F1     LS Fq  LS  ‬‬
‫‪eB ‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫)‪(13-13‬‬
‫‪ EV max V1   LSqL‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار از ﻣﻌﺎدﻟﻪ )‪ (12-13‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮان از ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﺷﺪه در ﮐﻨﺘﺮل واژﮔﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ‪ 12-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤـﻮي اﻧﺘﺨـﺎب ﺷـﻮﻧﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ اﺛﺮ را در ﮐﻨﺘﺮل ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﺿﺮﯾﺐدار ‪ V F‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر‪:‬‬
‫‪ EV  max V1   LSqL‬‬
‫‪V F ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ(‬ ‫)‪(14-13‬‬
‫‪L  2eB‬‬
‫‪ EV max V1   EV max V2   EHmax FT sin ‬‬
‫‪V  F ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار(‬ ‫)‪(15-13‬‬
‫‪L  2e B‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﺑﺮي اﺳﻤﯽ )ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ( ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ روشﻫﺎي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ‪ 5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎرﺑﺮي اﺳﻤﯽ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﺑﺎرﺑﺮي ﺿﺮﯾﺐدار ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺎ ﺗـﻨﺶ‬
‫ﻗﺎﯾﻢ ﺿﺮﯾﺐدار ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎرﺑﺮي ﺿﺮﯾﺐدار ﺑﺴﺘﺮ ) ‪:( q R‬‬
‫‪qR   qn‬‬ ‫)‪(16-13‬‬
‫‪ q n‬ﺑﺎرﺑﺮي اﺳﻤﯽ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 3‬و ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺟﺪول )‪ ،(9-13‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي و ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﺿﺮﯾﺐدار‪:‬‬
‫‪q R  V F‬‬ ‫)‪(17-13‬‬
‫‪ -5‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴـﻠﺢ ﺧـﺎك ﻣـﯽﺗـﻮان ﺗـﻨﺶ ﻗـﺎﯾﻢ ﺿـﺮﯾﺐدار را‬
‫ﮐﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ در آنﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻮرد ﺧﺎك ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه از رس ﻧﺮم ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺳﺨﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺣﺘﻤـﺎل رﺧـﺪاد‬
‫ﭘﺪﯾﺪهي ﻓﺸﺮدﮔﯽ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ 1‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻻزم اﺳﺖ راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ r H  3c u‬‬
‫‪1- Lateral Squeeze‬‬

‫‪ -4-7-5-13‬ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺸﺴﺖ آﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺤﮑﯿﻢ و ﻧﺸﺴﺖ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ دﯾﻮار از روشﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺑﯿﺎن ﺷﺪه در ﻓﺼـﻞ ﭘـﻨﺠﻢ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺸﺴﺖ از ﻣﻘﺪار ﻣﺠـﺎز ﺑـﯿﺶﺗـﺮ ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﻧﺸﺴـﺖ از ﺗﺮﮐﯿـﺐ ﺑﺎرﻫـﺎي‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-5-13‬ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫‪ -1-8-5-13‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺧﺎك‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻓﻠﺰي و ﭘﻠﯿﻤﺮي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ اﯾﻦ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺳﻪ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﻤﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﮐﻪ در ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮردﮔﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷـﻮد و در ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎي‬
‫ﭘﻠﯿﻤﺮي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آنﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﻔﺮوض ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‪.‬‬
‫‪ -2-8-5-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﯾﮏ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪي ﺳـﺎده ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺮ ﻣﮑـﺎن ﻫﻨﺪﺳـﯽ ﻧﻘـﺎﻃﯽ ﮐـﻪ داراي‬
‫ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﮐﺸﺶ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴـﺎن‬
‫)ﺷﮑﻞ ‪ (12-13‬و ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﮐﺸﺴﺎن )ﺷﮑﻞ ‪ (13-13‬از ﭘﺎﺷﻨﻪ دﯾﻮار ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪0.3H1‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫)ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ(‬ ‫‪‬‬
‫‪tan   0.3H‬‬
‫‪H1  H ‬‬
‫‪H1‬‬ ‫‪1  0.3tan ‬‬
‫‪La‬‬ ‫‪Le‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬
‫‪H1‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H1‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪L‬‬
‫* اﮔﺮ ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﺷﯿﺐدار ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑـﻪ ﻓﺎﺻـﻠﻪي ‪ 0.3H1‬ﻓـﺮض‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ آن ﻣﻮازي ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-13‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن )ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي(‬
‫ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬

‫)ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻨﺶ(‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪La‬‬ ‫‪Le‬‬ ‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﻗﺎﯾﻢ ‪  45   / 2‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬ ‫ﻧﺎﺣﯿﻪ‬
‫‪H‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪L‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﯿﺐ ﻧﻤﺎي آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺎﯾﻢ )‪ (‬ﺑﺰرگﺗﺮ و ﻣﺴﺎوي ‪ 10‬درﺟﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ tan(  )  tan(  )  (tan(  )  cot(    90)1  tan(  90  )cot(    90) ‬‬
‫‪tan(  ) ‬‬
‫‪1  tan(  90  )  tan(  )  cot(    90) ‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-13‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﺸﺴﺎن )ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي(‬
‫‪ -3-8-5-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﺑﺎرﻫﺎي وارده ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮات ﻓﺸﺎر ﻗﺎﯾﻢ ﺧﺎك‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎر ﺧﺎك‪ ،‬اﺛﺮ آب‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪ و اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ )‪ (14-13‬راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺗﻨﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﺑﺎر ﺧﺎك و ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه را در ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺑﺮاﺳـﺎس ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻـﻞ از‬
‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮروي دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ‪ Kr‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺿـﺮﯾﺐ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﻪ دﯾﻮار ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺿﺮﯾﺒﯽ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎي ﺷﯿﺐدار ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷـﮑﻞ )‪ (15-13‬ارﺗﻔـﺎع ﻣﻌـﺎدل ﺧـﺎك )‪ (S‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻫﻨﺪﺳـﻪ ﺷـﯿﺐ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮐﻢ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗـﻨﺶ‪ ،‬ﻃـﻮل ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫‪ 0.7H‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Kr‬‬
‫‪Ka‬‬
‫‪0/0‬‬ ‫‪1/0 1/2‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫‪2/5‬‬
‫‪0/0‬‬
‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬
‫ژﺋﻮﺳﯿﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫ﻋﻤﻖ ‪ Z‬از ﺑﺎﻻي دﯾﻮار‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻔﺘﻮل ﺟﻮش‬
‫ﺷﺪه ﺳﻔﺮه آرﻣﺎﺗﻮر‬
‫‪6000 mm‬‬
‫‪1/0 1/2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ - 14- 13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ ‪kr‬‬
‫‪‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Sea  ( )0.7H tan ‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ 2  S r‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻣﻌﺎدل ﺧﺎك ‪Seq ‬‬
‫‪H‬‬
‫‪0.7H‬‬
‫‪L‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -15-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﺧﺎك ﻣﻌﺎدل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ‬
‫‪ -4-8-5-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 800‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺗﺴﻤﻪاي‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪاي و ﮔﺴـﺘﺮده ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﻧﻤﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻖ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﯾﺎ اﺑﻌﺎد آنﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﯾﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﮐـﻪ ﻧﻤـﺎي آنﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺑﺮﮔﺮداﻧـﺪن‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﭼﮕﺎﻟﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ از ﺗﻐﯿﯿـﺮ در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻗـﺎﯾﻢ آنﻫـﺎ ﻧﯿـﺰ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫در دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﺎي آنﻫﺎ از ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﻠﻮك ﺑﺘﻨﯽ ﻣﺪوﻻر ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﺑﻠﻮكﻫﺎ ﯾـﺎ ‪800‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﭘﺎﯾﺪاري دراز ﻣﺪت در ردﯾﻒ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻗـﺎﯾﻢ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﺑﻠﻮكﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﮔﺎﺑﯿﻮﻧﯽ ‪ ،0/9m×0/9m‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫـﺎ ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻋﻤﻖ ﮔﺎﺑﯿﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-8-5-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺿﺮﯾﺐدار در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫اﻟﻒ( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ اﻓﻘﯽ‪:‬‬

‫ﺗﻨﺶ اﻓﻘﯽ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻖ ‪ z‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪H  K r   r z   EV max ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ و ﺑﺪون ﺳﺮﺑﺎر(‬ ‫)‪(18-13‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H  K r   r z  Seq  EV max ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار(‬ ‫)‪(19-13‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫‪H  K r   r z  h eq  EV max ‬‬ ‫)ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ و ﺳﺮﺑﺎز زﻧﺪه(‬ ‫)‪(20-13‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫در اﯾﻦ رواﺑﻂ ‪ kr‬از ﺷﮑﻞ )‪  EV.maz ،(15-13‬از ﺟﺪول )‪ (6-13‬و ‪ Seq‬از ﺷﮑﻞ )‪ (15-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪  r‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺗﻮدهي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ و ‪ h eq‬ارﺗﻔﺎع ﺧﺎك ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب( ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ‪Tmax‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪Tmax  HSV‬‬ ‫)‪(21-13‬‬
‫‪ Sv‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻗﺎﯾﻢ ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻏﯿﺮﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ )ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻠﺰي‪ ،‬ﺳـﻔﺮه آرﻣـﺎﺗﻮر‪ ،‬ژﺋﻮﮔﺮﯾـﺪ و‪ (...‬ﻧﯿـﺮوي ﺣـﺪاﮐﺜﺮ ﺑـﻪ ازاي ﻋـﺮض واﺣـﺪ‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪H SV‬‬
‫‪PT max  UWR ‬‬ ‫)‪(22-13‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪ = PT max UWR‬ﻧﯿﺮوي واﺣﺪ ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = R C‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮﺷﺶ‪ ،1‬ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي اﻓﻘﯽ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(17-13‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺘﻨﯽ ﻧﻤﺎ‬
‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪Sh‬‬ ‫‪Sh‬‬
‫‪R c  b / Sh‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ - 16- 13‬ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮﺷﺶ ‪RC‬‬
‫ﺑﺮاي دﯾﻮار ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻨﯽ ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻟﻤﺎن ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ HSV WP‬‬
‫‪PT max  D ‬‬ ‫)‪(23-13‬‬
‫‪NP‬‬
‫‪ = PT max D‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺿﺮﯾﺐدار در ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻏﯿﺮﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ‬
‫‪ = WP‬ﻋﺮض ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻤﺎ‬
‫‪ = N P‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻨﻔﺮد در ﻋﺮض ﻧﻤﺎ در ﻻﯾﻪي ﻣﻮردﻧﻈﺮ‬
‫‪ -6-8-5-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺿﺮﯾﺐدار ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺿﺮﯾﺐدار ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬

‫‪Tr   Tal‬‬ ‫)‪(24-13‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ ‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺟﺪول )‪ (8-13‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ Tal‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي و ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﮔﺬر زﻣﺎن در اﺛﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿـﺪ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ در ﻃـﺮح‪ ،‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﭘﺎﯾﺎن ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Ec  E n  E R‬‬ ‫)‪(25-13‬‬
‫‪ = E n‬ﺿﺨﺎﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺖ )ﺿﺨﺎﻣﺖ اوﻟﯿﻪ(‬
‫‪1- Coverage Ratio‬‬

‫‪ = E R‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺧﻮردهﺷﺪهي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬

‫‪ = E c‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ﭘﺎﯾﺎن ﻋﻤﺮ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﺧﻮرﻧﺪﮔﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ دارﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮان از ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾـﺮ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺧـﻮردهﺷـﺪهي‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه )‪ (ER‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫– ﻫﺮ وﺟﻪ روﮐﺶ ﮔﺎﻟﻮاﻧﯿﺰه‪ :‬ﺑﺮاي دو ﺳﺎل اول ‪ ،0/015 mm/year‬ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌﺪ ‪0/004 mm/year‬‬
‫– ﻫﺮ وﺟﻪ ﻓﻮﻻد ﮐﺮﺑﻦدار‪0/012 mm/year :‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺧﻮردﮔﯽ در ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ در ﻫﺮ وﺟﻪ و در آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ در ﺷﻌﺎع در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ درازﻣﺪت ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪Fy A c‬‬
‫‪Tal ‬‬ ‫)‪(26-13‬‬
‫‪b‬‬
‫‪Ptal  Fy A c‬‬ ‫)‪(27-13‬‬
‫‪ = Tal‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ واﺣﺪ ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = Ptal‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = b‬ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ = Fy‬ﺗﻨﺶ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻓﻮﻻد‬
‫‪ = A c‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻃﺮح ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﭘﺲ از ﮐﺴﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺧﻮردﮔﯽ )ﺷﮑﻞ ‪ 17-13‬و ‪(18-13‬‬
‫‪EC‬‬
‫‪SV‬‬
‫‪b‬‬
‫‪Sh‬‬
‫‪A C  bE C‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه از ﻧﻮع ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻠﺰي‬
‫‪D‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪b‬‬
‫‪SV‬‬
‫‪(D*) 2‬‬
‫‪)‬ﺗﻌﺪاد آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ( ‪Ac ‬‬
‫‪4‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﻃﺮح ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺲ از ﮐﺴﺮ ﺧﻮردﮔﯽ ‪D* ‬‬ ‫‪Sh‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي‬
‫ب‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫‪Tult‬‬ ‫‪Tult‬‬
‫‪Tal ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(28-13‬‬
‫‪RF RFID  RFCR  RFD‬‬
‫‪ : Tal‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ : Tult‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ در واﺣﺪ ﻋﺮض‬
‫‪ : RF‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫‪ :1 RFID‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺷﯽ از اﺟﺮا‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/1‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ :2 RFCR‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش‬
‫‪ :3 RFD‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام )اﺛﺮ واﮐﻨﺶﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺑﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ(‬
‫در ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ در اﺛﺮ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Tult‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻮري در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻨﺶﻫﺎ و ﺳﺎﯾﯿﺪﮔﯽ ﺣﯿﻦ اﺟﺮا‬
‫‪Tult / RFID‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﺑﺮاﺛﺮ‬
‫ﺧﺰش و واﮐﻨﺶ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮض اﻋﻤﺎل ﺑﺎر ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫) ‪Tult / (RFID RFCR RFD‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺧﺰش‬
‫زﻣﺎن‬ ‫ﻋﻤﺮ ﻣﻔﯿﺪ ﻃﺮح‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -19-13‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ در ﻃﻮل زﻣﺎن‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐـﺎﻫﺶ ﺧﺴـﺎرت ﻧﺎﺷـﯽ از اﺟـﺮا ﺑـﻪ ﻣﺸﺨﺼـﺎت ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه و ﺧـﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺴـﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ‪RFID‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ ‪ RFID‬ﺑـﯿﺶﺗـﺮ از ‪ 1/7‬را ﻧﺸـﺎن دﻫـﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻏﯿﺎب آزﻣﺎﯾﺶ ﺟـﺪول )‪ (10-13‬ﻣﻘـﺪار ﺿـﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺟﺮا را ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1- Installation Damage Reduction Factor‬‬

‫‪2- Creep Reduction Factor‬‬
‫‪3- Durability Reduction Factor‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -10-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺴﺎرت ﻧﺎﺷﯽ از اﺟﺮا ‪RFID‬‬

‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﻮع ‪2‬‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﻮع ‪1‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫‪3‬‬ ‫‪(4in)100mm‬‬
‫ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ‬
‫‪( in)20mm‬‬
‫‪ D50‬ﺣﺪود ‪(1 in)30mm‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ D50‬ﺣﺪود ‪(# 30)0.7mm‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/1-1/2‬‬ ‫‪1/2-1/45‬‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﭘﻠﯽاﺗﯿﻠﻦ ﺳﻨﮕﯿﻦ )‪ (HDPE‬ﺗﮏﻣﺤﻮري‬

‫‪1/1-1/2‬‬ ‫‪1/2-1/45‬‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﭘﻠﯽﭘﺮوﭘﯿﻠﻦ )‪ (PP‬دو ﻣﺤﻮري‬
‫‪1/1-1/3‬‬ ‫‪1/3-1/85‬‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﭘﻠﯽاﺳﺘﺮ )‪ (PET‬ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﭘﯽويﺳﯽ‬
‫‪1/2-1/4‬‬ ‫‪1/3-2/05‬‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﭘﻠﯽاﺳﺘﺮ )‪ (PET‬ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ اﮐﺮﻟﯿﮏ‬
‫‪1/1-1/4‬‬ ‫‪1/4-2/2‬‬ ‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﺎﻓﺘﻪ )ﭘﻠﯽﭘﺮوﭘﯿﻠﻦ و ﭘﻠﯽاﺳﺘﺮ(‬
‫‪1/1-1/4‬‬ ‫‪1/4-2/5‬‬ ‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﻧﺒﺎﻓﺘﻪ )ﭘﻠﯽﭘﺮوﭘﯿﻠﻦ و ﭘﻠﯽاﺳﺘﺮ(‬
‫‪1‬‬
‫‪1/1-2‬‬ ‫‪1/6-3‬‬ ‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﻧﻮارﻫﺎي ﭘﻠﯽﭘﺮوﭘﻠﯿﻦ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﺰش ﻣﻄﺎﺑﻖ روشﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﻧﺠﺎم ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫در ﻏﯿﺎب اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش ‪ RFCR‬ﻣﯽﺗﻮان از ﻣﻘﺎدﯾﺮ اراﺋﻪ ﺷـﺪه در ﺟـﺪول‬
‫)‪ (11-13‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -11- 13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش ‪RFCR‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺰش‬ ‫ﻧﻮع ﭘﻠﯿﻤﺮ‬
‫‪ 2/5‬ﺗﺎ ‪1/6‬‬ ‫)‪(PET‬‬ ‫ﭘﻠﯽ اﺳﺘﺮ‬
‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫)‪(PP‬‬ ‫ﭘﻠﯽﭘﺮوﭘﯿﻠﻦ‬
‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪2/6‬‬ ‫)‪(HDPE‬‬ ‫ﭘﻠﯽاﺗﯿﻠﻦ ﺳﻨﮕﯿﻦ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام ‪ RFD‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﻤﻠﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏﻫﺎ‪ ،‬اﮐﺴﯿﺪه ﺷﺪن در اﺛﺮ دﻣـﺎ‪ ،‬واﮐـﻨﺶ ﻫﯿـﺪروﻟﯿﺰ و‬
‫ﺣﻤﻠﻪي ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﯿﻦ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 1/1‬ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪول )‪ (12-13‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐـﻪ ﻫـﺮ ﻧـﻮع‬
‫ﭘﻠﯿﻤﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﻪ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪولﻫﺎي )‪ (13-13‬و )‪ (14-13‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ RFD‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪1- Slit Film Woven PP Geotextile‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -12-13‬آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮي ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﭘﻠﯿﻤﺮ‬ ‫ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎك‬
‫‪PP‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪PET‬‬
‫‪ETR‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫ﺧﺎك داراي اﺳﯿﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬
‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫ﺧﺎك آﻟﯽ‬
‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪pH<9‬‬ ‫ﺧﺎك ﺷﻮر‬
‫‪ETR‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫ﺧﺎك آﻫﻨﯽ‬
‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫ﺧﺎك آﻫﮑﯽ‬
‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫ﺧﺎك اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎ آﻫﮏ ﯾﺎ ﺳﯿﻤﺎن‬
‫‪NE‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫‪pH> 9‬‬ ‫ﺧﺎك ﺳﺪﯾﻢدار‬
‫‪ETR‬‬ ‫‪ETR‬‬ ‫‪NE‬‬ ‫ﺧﺎك داراي ﻓﻠﺰات واﺳﻄﻪ‬
‫‪ :NE‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ :ETR‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -13- 13‬ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام ﺑﺮاي ‪PET‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام‪RFD ،‬‬
‫‪3  pH  5‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل‬
‫‪8  pH  9‬‬ ‫‪5  pH  8‬‬
‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ‬
‫‪2‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪M n  20000‬‬
‫‪40  CEG  50‬‬
‫ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ و ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﭘﻮﺷﺶدار‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪M n  25000‬‬
‫‪CEG  30‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ :Mn‬وزن ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﺪدي‬
‫‪2‬‬
‫‪CEG‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه در ﺟﺪول )‪ (14-13‬ﺑﺮآورده ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام را ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘـﺪار ﭘـﯿﺶﻓـﺮض ‪ 1/3‬در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ اﮔﺮ دﻣﺎي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﻣﺤﻞ ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔـﺮاد ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﭘـﯿﺶﻓـﺮض ﺿـﺮﯾﺐ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ دوام ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶﺗﺮ از ‪ 1/3‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1- Number Average Molecular Weight‬‬

‫‪2- Carboxyl End Group‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -14-13‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ دوام ﭘﯿﺶ ﻓﺮض‬
‫ﺿﺎﺑﻄﻪي اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺪار ﭘﯿﺶﻓﺮض ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫روش آزﻣﺎﯾﺶ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت‬ ‫ﻧﻮع‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﮐﺴﯿﺪﺷﺪن در‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ %70‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻌﺪ از ‪ 500‬ﺳﺎﻋﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ‪ 1‬ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ASTM D4355‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪ PP‬و‬
‫ﻣﻌﺮض ﭘﺮﺗﻮ ﻣﺎوراي ﺑﻨﻔﺶ ‪UV‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ در ﮐﻢﺗﺮ از ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ درون ﺧﺎك ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ %50‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻌﺪ از ‪ 500‬ﺳﺎﻋﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﮐﺴﯿﺪﺷﺪن در‬
‫‪ASTM D4355‬‬ ‫‪PET‬‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﯿﺮون ﺧﺎك در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫ﻣﻌﺮض ﭘﺮﺗﻮ ﻣﺎوراي ﺑﻨﻔﺶ ‪UV‬‬
‫‪ %70‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺲ از ‪ 500‬ﺳﺎﻋﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫)ﺑﺮاي ‪(HDPE‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ %50‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻌﺪ از ‪ 28‬روز )ﺑﺮاي ‪ (PP‬ﯾﺎ ‪ 56‬روز‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﮐﺴﯿﺪ ﺷﺪن در‬
‫‪ENV ISO 13438:1999‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪PE‬‬ ‫‪ PP‬و‬
‫ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺛﺮ ﺣﺮارت‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ وزن ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﺪدي )‪ (Mn‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪25000‬‬ ‫‪ GRI GG8‬ﯾﺎ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ‬ ‫‪PET‬‬
‫‪ASTM D4603‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ CEG‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪30‬‬ ‫‪GRI GG7‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ‬ ‫‪PET‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪270gr/m2‬‬ ‫وزن واﺣﺪ ﺳﻄﺢ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﺎززﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ‬

‫‪ASTM D5261‬‬
‫ﮔﻮاﻫﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺻﻔﺮ درﺻﺪ‬ ‫درﺻﺪ وزﻧﯽ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺘﯽ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ )‪ (RF‬در ﻃﺮح اوﻟﯿﻪ‪:‬‬

‫در ﻃﺮاﺣﯽ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﯾﺎ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺿﻌﯿﻒ ﯾﺎ ﺧﺮاﺑﯽ اﯾﻦ ﺳﺎزهﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ ﺧﺴـﺎرتﻫـﺎي‬
‫ﺷﺪﯾﺪ و ﺑﺰرﮔﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ )‪ (RF‬را ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 7‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي )ﻣﺎﺳﻪ ﯾﺎ ﺷﻦ(‬
‫– ‪4.5  pH  9‬‬
‫– دﻣﺎي ﻣﺤﻞ )ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ دﻣﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ و دﻣﺎي ﻣﻌﻤﻮل در ﮔﺮمﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎه ﺳﺎل( ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 30‬درﺟﻪ‬
‫– ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﻧﺪازه داﻧﻪﻫﺎ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ‪ 19‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ‬
‫– ﺣﺪاﮐﺜﺮ ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ‬
‫– ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺪول ‪ 14-13‬در ﻣﻮرد ﻣﺼﺎﻟﺢ ژﺋﻮﺳﻨﺘﯿﮏ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -7-8-5-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻮع )ﻣﻘﺎوﻣﺖ( ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ‪ Tmax‬و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ‪ Tr‬و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﯾـﻦ‬
‫دو‪ ،‬ﺗﻌﺪاد )ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه( ﯾﺎ ﻧﻮع )ﻣﻘﺎوﻣﺖ( ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه در ﻫﺮ ﺗﺮاز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ‪:‬‬
‫‪Tmax  Tr‬‬ ‫)‪(29-13‬‬
‫‪1- Weatherometer‬‬
‫‪2- Thermo Oxidation‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﭼﯿﻨﺶ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ارﺗﻔﺎع‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ و ﭘﺎﯾﺪاري در ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺪي‬
‫‪ 1‬ﯾﺎ ‪ 2‬ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﻫﺮ ﺗﺮاز اﺻﻼح ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8-8-5-13‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻧﯿﺮوي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﻟﻐﺰش ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﺗﻮدهي ﺧﺎك اﺳـﺖ‪ .‬راﺑﻄـﻪ ‪30-13‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ‪ ، Pr‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ازاي واﺣﺪ ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪﮐﺎر ﻣﯽرود‪:‬‬
‫‪Pr  F v .Le .C‬‬ ‫)‪(30-13‬‬
‫‪ = F‬ﺿﺮﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫‪ = ‬ﺿـﺮﯾﺐ اﺻـﻼح ﺗـﻨﺶ ﻏﯿﺮﺧﻄـﯽ در ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه ﺑﺮاﺳــﺎس ﻧﺘـﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ ﻣـﺬﮐﻮر ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 1‬ﺑــﺮاي‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻠﺰي و ‪ 0/6‬ﺗﺎ ‪ 1/0‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ = v‬ﺗﻨﺶ ﻣﻮﺛﺮ ﻗﺎﯾﻢ ﺧﺎك در ﺗﺮاز ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )ﺷﮑﻞ ‪(20-13‬‬
‫‪ = Le‬ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫‪ = C‬ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺴﻤﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ = C.Le‬ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ازاي ﻋﺮض واﺣﺪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Le‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ZP‬‬
‫‪Z‬‬
‫‪H‬‬ ‫‪Lr‬‬ ‫‪Le‬‬ ‫در ﻋﻤﻖ ‪Z‬‬ ‫ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺳﻄﺢ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫‪L‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -20-13‬ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ اﺳﻤﯽ در ﺗﺮاز ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه درﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم زﯾﺮ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار‬
‫ﺿﺮﯾﺐ *‪ F‬ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ‬
‫زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه *‪ F‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ )‪ (31-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺻﻄﮑﺎﮐﯽ ‪ +‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوم = *‪F‬‬
‫‪ F*  Fq .  tan ‬ﯾﺎ‬ ‫)‪(31-13‬‬

‫‪ Fq‬ﺿﺮﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺪﻓﻮن ﺑﻮدن ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪  B .‬ﺿﺮﯾﺐ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوم ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺿﺨﺎﻣﺖ واﺣﺪ ﻋﺮض ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬
‫– ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻓﻮﻻدي دﻧﺪاﻧﻪدار اﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪F*  tan   1.2  log Cu  2‬‬ ‫)ﺑﺮاي ﺑﺎﻻي دﯾﻮار(‬ ‫)‪(32-13‬‬
‫‪F*  tan ‬‬ ‫)ﺑﺮاي ﻋﻤﻖ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ و ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ(‬ ‫)‪(33-13‬‬
‫‪D 60‬‬
‫( اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻃﻼع از اﯾﻦ ﻧﺴـﺒﺖ در زﻣـﺎن ﻃﺮاﺣـﯽ ﻣـﯽﺗـﻮان‬ ‫‪ Cu‬ﺿﺮﯾﺐ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ‪ 1‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ )‬
‫‪D10‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ Cu‬را ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫– ﺑﺮاي ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻋﺮﺿﯽ ﺑﯿﺶﺗﺮ از ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ دارﻧﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ F* ،( St  150mm ،17-13‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪t‬‬
‫‪F*  Fq . B  40 B  40‬‬ ‫‪ 20‬‬ ‫)ﺑﺮاي ﺑﺎﻻي دﯾﻮار(‬ ‫)‪(34-13‬‬
‫‪2St‬‬ ‫‪St‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪t‬‬
‫‪F*  Fq . B  20 B  20‬‬ ‫‪ 10‬‬ ‫)ﺑﺮاي ﻋﻤﻖ ‪ 6‬ﻣﺘﺮ و ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ(‬ ‫)‪(35-13‬‬
‫‪2St‬‬ ‫‪St‬‬
‫در اﯾﻦ رواﺑﻂ ‪ t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ آرﻣﺎﺗﻮر ﻋﺮﺿﯽ ﺷﺒﮑﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫– ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي ﭘﻠﯿﻤﺮي )ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ و ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞ( در ﻏﯿﺎب ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ *‪ F‬ﺑﻪ ﺻـﻮرت‬
‫زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪F*  tan ‬‬ ‫)‪(36-13‬‬
‫‪3‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 34‬درﺟﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺟﺪول )‪ (15-13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1- Uniformity Coefficient‬‬

‫‪Le‬‬
‫ﻋﻀﻮ ﻋﺮﺿﯽ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪St‬‬
‫‪S1‬‬ ‫‪t‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪St‬‬
‫‪V‬‬
‫‪S1‬‬
‫‪b‬‬
‫‪f b  1.0‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎرﺑﺮ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﻣﻘﺎوم ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫‪b‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ‬
‫‪S1‬‬ ‫‪Fq ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ V‬‬ ‫ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫‪r‬‬
‫ﻋﻀﻮ ﻃﻮﻟﯽ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪r‬‬
‫‪fb  1 ‬‬
‫‪S1‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ‪S1 ‬‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ‪St ‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬رواﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﮑﻞ ﺗﻨﻬﺎ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﺮﻗﺮارﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﮐﻢﺗﺮ از ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -21-13‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺣﺪاﻗﻞ ﻃﻮل ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻻﯾﻪ از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Tmax‬‬
‫‪Le ‬‬ ‫‪ 1m‬‬ ‫)‪(37-13‬‬
‫‪F*  v CR c‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه اﺛﺮ اﯾﻦ ﺑﺎر ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘـﺪار ‪ Tmax‬ﻟﺤـﺎظ ﻣـﯽﮔـﺮدد اﻣـﺎ در ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﯿـﺮون ﮐﺸـﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ اﯾﻦ اﺛﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻃﻮل ﮐﻞ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ )‪ (L‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﺑﺨﺶ ‪ La‬و ‪ Le‬ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ‪ La‬ﺑﯿـﺎﻧﮕﺮ ﻃـﻮل ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه در ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ 12-13‬و ‪ 13-13‬و ‪.(20-13‬‬
‫ﻃﻮل ‪ La‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﮐﺸﺴﺎن در دﯾﻮار ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻗﺎﯾﻢ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫)‪La  (H  z) tan(45   / 2‬‬ ‫)‪(38-13‬‬
‫‪ z‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﻋﻤﻖ ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻃﻮل ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن در دﯾﻮار ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻗﺎﯾﻢ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﻓﻘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪H‬‬
‫‪ z ‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ‪ La -‬ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﻪ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ دﯾﻮار‬
‫‪2‬‬
‫)‪La  0.6(H  z‬‬ ‫)‪(39-13‬‬
‫‪H‬‬
‫‪ z ‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫ب‪ La -‬ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ دﯾﻮار‬
‫‪2‬‬
‫‪La  0.3H‬‬ ‫)‪(40-13‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -15-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﻘﺪارﭘﯿﺶﻓﺮض‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺒﮑﻪ‬ ‫ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬

‫‪‬‬ ‫‪Fq‬‬ ‫‪tan ‬‬ ‫‪Sopt‬‬
‫‪‬‬
‫‪ tan‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬

‫‪1‬‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ﺑﯿﺎﯾﺪ ﯾﺎ از ﻣﻘﺪار ﭘﯿﺶﻓﺮض‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ tan ‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫‪1‬‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫‪St  Sopt‬‬
‫ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪tFq‬‬
‫‪ Fq‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن‬
‫‪t‬‬ ‫‪2 tan ‬‬
‫‪1‬‬ ‫ﺑﯿﺎﯾﺪ ﯾﺎ از ﻣﻘﺪار ﭘﯿﺶﻓﺮض‬ ‫ــــــ‬ ‫‪St  Sopt‬‬
‫‪2St‬‬
‫‪ tan ‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫‪0/8‬‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫‪St  Sopt‬‬
‫ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ﮐﺸﺴﺎن‬
‫‪tFq‬‬
‫‪ Fq‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫‪ > 1‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎزﺷﻮ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪fbt‬‬ ‫‪2 tan ‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫ﺑﯿﺎﯾﺪ ﯾﺎ از ﻣﻘﺪار ﭘﯿﺶﻓﺮض‬ ‫ــــــ‬ ‫‪St  Sopt‬‬ ‫‪D50‬‬
‫‪2St‬‬
‫‪ tan‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ﮐﺸﺴﺎن‬
‫‪0/8‬‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫‪ < 1‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎزﺷﻮ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪D50‬‬
‫‪ tan‬از آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ﮐﺸﺴﺎن‬
‫‪0/6‬‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬ ‫ــــــ‬
‫ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫)ژﺋﻮﺗﮑﺴﺘﺎﯾﻞﻫﺎ(‬
‫‪ Sopt‬در اﯾﻦ ﺟﺪول ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﻬﯿﻨﻪي آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺮون ﮐﺸـﯿﺪﮔﯽ را ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺪول در ﺷﮑﻞ )‪ (21-13‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -9-8-5-13‬ﮐﻨﺘﺮل اﺗﺼﺎل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫اﺗﺼﺎل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻞ ‪ Tmax‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻻت ﺣﺪي ﻃﺮح ﺷﻮد‪ .‬ﺿـﺮﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ‪ ‬ﺑـﺮاي‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺪول )‪ (8-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -10-8-5-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ دﯾﻮار ﻣﯽﺗﻮان از رواﺑﻂ و ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑـﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ آﻧﭽـﻪ در ﺷـﮑﻞ )‪ (22-13‬اراﺋـﻪ‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻧﻤﻮدار ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ روش دﻗﯿﻘـﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن ‪max  R H / 250‬‬
‫‪R‬‬ ‫ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن ‪max  R H / 75‬‬
‫‪ max ‬‬ ‫)‪(ft‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ‬
‫‪2‬‬
‫ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار )‪H  (ft‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻧﺴﺒﯽ ‪R ‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪1/0‬‬ ‫‪1/5‬‬
‫‪L/H‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -22-13‬ﻧﻤﻮدار ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ دﯾﻮار در زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ روشﻫﺎي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰي‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﺮاﮐﻢ‪ ،‬ﺟﺰﯾﯿﺎت اﺗﺼﺎل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﻤـﺎ‪ ،‬ﻃـﻮل ﻣﺴـﻠﺢ ﮐﻨﻨـﺪه و‬
‫ﻧﻮع آن و ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﻧﻤﻮدار ﺑﺎﻻ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه از ‪0.5H‬‬
‫ﺑﻪ ‪ 0.7H‬ﻣﻘﺪار ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺗﺎ ‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -11-8-5-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻗﺎﯾﻢ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻗﺎﯾﻢ دﯾﻮار ﺑﻪ دو ﺻﻮرت داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ از ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑـﺎنﻫـﺎي داﺧﻠـﯽ ﺑـﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫـﺎي‬
‫داﻧﻪاي ﺧﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﺎﺳﻪ ﯾﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ رﯾﺰداﻧـﻪ دارﻧـﺪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺻﺮفﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9-5-13‬ﮔﺎم ‪ :8‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫‪ -1-9-5-13‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺘﻨﯽ‪ ،‬ﻓﻮﻻدي و ﭼﻮﺑﯽ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﻫﺮ ﻻﯾﻪ از ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻗﻄﻌـﺎت ﭘـﯿﺶﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺑﺘﻨـﯽ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ آرﻣﺎﺗﻮر اﻓﺖ و ﺣﺮارت ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬در ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺑﻠﻮك ﺑﺘﻨﯽ‪ (MBW) 1‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﺑـﯿﻦ ﺑﻠـﻮكﻫـﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻗﺎﯾﻢ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ دو ﺑﺮاﺑـﺮ ﻋـﺮض ﺑﻠـﻮكﻫـﺎي ﻧﻤـﺎ ﯾـﺎ ‪800‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻫﺮ ﮐﺪام ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻋﻤﻖ ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ زﯾﺮ اوﻟﯿـﻪ ﻻﯾـﻪ ﻣﺴـﻠﺢﮐﻨﻨـﺪه‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺮض ﺑﻠﻮك ﺑﻮده و ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻻﯾﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪي ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻤﻖ ﺑﻠـﻮك )ﯾـﮏ ﺑﻠـﻮك و‬
‫ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ( از ﺑﺎﻻي دﯾﻮار ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻟﺮزهﺧﯿﺰ در ﻣﻮرد اﺗﺼﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﻇﺮﻓﯿﺖ آنﻫﺎ از اﺻﻄﮑﺎك ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﺳـﻤﯽ‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﺎﯾﺪ ‪ 80‬درﺻﺪ ﻣﻘﺪار اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ آن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-9-5-13‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﻣﻔﺘﻮلﻫﺎي ﺟﻮش ﺷﺪه ﯾﺎ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷـﻮﻧﺪ ﮐـﻪ از ﺷـﮑﻢدادﮔـﯽ در اﺛـﺮ ﻧﯿـﺮوي‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﺗﻮرم و ﺷﮑﻢدادﮔﯽ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣﻤﮑـﻦ‬
‫اﺳﺖ ارﺗﻔﺎع ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ ﺑﻪ ‪ 460‬ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ از ﻣﺼـﻨﻮﻋﺎت ﭘﻠﯿﻤـﺮي ﻧﺒﺎﯾـﺪ در ﻣﻌـﺮض ﺗـﺎﺑﺶ ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -10-5-13‬ﮔﺎم ‪ :9‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬
‫در ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺻﻠﺐ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ ﻫـﯿﭻ ﺳـﻄﺢ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ از آن ﻋﺒﻮر ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮرﺳـﯽ در ﺣﺎﻟـﺖ ﺣـﺪ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺿـﺮﯾﺐ ﺑـﺎر در ﺣﺎﻟـﺖ ﺣـﺪي‬
‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ 2‬ﺑﺮاي ﺑﺎرﻫﺎي داﯾﻤﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1‬اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك )‪ (‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ (9-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 0/75‬و ‪ 0/65‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﻌﺎدل ﺿﺮاﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪ 1/3‬و ‪ 1/5‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪  0.75  FS ‬‬ ‫‪ 1.3 ,   0.65  FS ‬‬ ‫‪ 1.5‬‬
‫‪0.75‬‬ ‫‪0.65‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ زﻫﮑﺸﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪1- Modular Concrete Facing Blocks‬‬

‫‪2- Service Limit State‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ -11-5-13‬ﮔﺎم ‪ :10‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﺻـﻮرت ﮔﯿـﺮد‪ .‬ﺻـﻔﺤﻪﻫـﺎي ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از زﯾﺮ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﯾـﺎ ﻣﯿـﺎن ﻗﺴـﻤﺘﯽ از ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﻣﺴـﻠﺢ ﺷـﺪه ﻋﺒـﻮر ﮐﻨﻨـﺪ )ﺷـﮑﻞ ‪ .(23-13‬در‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺳﺎدهاي ﮐﻪ ﻫﻨﺪﺳﻪي ﻣﺴﺘﻄﯿﻠﯽ ﺷﮑﻞ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در آنﻫﺎ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ اﺳﺖ و‬
‫زاوﯾﻪ ﻧﻤﺎي آنﻫﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻗﺎﯾﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺷـﺮاﯾﻂ ﭘﯿﭽﯿـﺪهاي ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻮع ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﺎر ﻟﺮزهاي‪ ،‬ﻧﻤﺎي ﺷـﯿﺐدار‪ ،‬ﺷـﯿﺐ ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪ در‬
‫ﭘﻨﺠﻪ ﯾﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﯾﺎ ﻧﻤﺎي ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -12-5-13‬ﮔﺎم ‪ :11‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ دﯾﻮار‬
‫آبﻫﺎي زﯾﺮﺳﻄﺤﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻤﯿﻘﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺎك دارد‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺧﺎك و اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﭘﺎﯾﺪارﮐﻨﻨﺪه ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ دﯾﻮار‪ ،‬زﻫﮑﺸﯽ آبﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﮐﻪ اﻃﻤﯿﻨـﺎن‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد آب ﺳﻄﺤﯽ وارد ﺗﻮدهي ﺧﺎك ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻄﺮ آبﺷﺴﺘﮕﯽ آنﻫﺎ را ﺗﻬﺪﯾـﺪ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ از ﻋﻤﻖ آبﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار ﻣﯽﺗـﻮان از‬
‫ﺳﻨﮕﭽﯿﻦ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫)د(‬ ‫)ج(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -23-13‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺷﺪن ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﮔﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺳﺮﺑﺎر ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ﺗﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﺑﺎ‬
‫ﻧﻤﺎي ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﯿﺐ در ﭘﻨﺠﻪ دﯾﻮار و آب در ﭘﻨﺠﻪ ﺷﯿﺐ‬
‫‪1- Compound Stability‬‬

‫‪ -6-13‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﮑﺴﺘﻪ و ﺳﺮﺑﺎر زﻧﺪه ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻤﺎي دﯾﻮار ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﻠـﻮك‬
‫ﺑﺘﻨﯽ‪ (MBW) 1‬و ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ از ﻧﻮع ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(24-13‬‬
‫‪q‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2.7 m‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪6m‬‬
‫‪L  5.4 m‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -24-13‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 11‬ﮔﺎم ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﮐﻠﯽ دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي اﺳﻤﯽ )ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ(‬
‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‬
‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‬
‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫‪1- Modular Concrete Facing Blocks‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺸﯽ دﯾﻮار‬
‫‪ -1-6-13‬ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻪ‪:‬‬
‫– ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار در ﺑﺎﻻي ﺗﺮاز زﻣﯿﻦ ‪H e  5.4 m‬‬
‫– ﻧﻤﺎ ﺑﺎ ﺑﻠﻮك ﺑﺘﻨﯽ )‪ (MBW‬ﺑﺎ زاوﯾﻪ ‪ 3‬درﺟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺎﯾﻢ )ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻗﺎﯾﻢ(‬
‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﺐ ‪ 2‬اﻓﻘﯽ ﺑﻪ ‪ 1‬ﻗﺎﯾﻢ و ‪ 2/7‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع‬
‫– ﭘﻨﺠﻪ ﺻﺎف‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري‪:‬‬
‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﺷﮑﺴﺘﻪ‬
‫– ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮏ‬
‫– ﺑﺪون ﺑﺎر ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺎزه ﻣﺠﺎور‬
‫– ﺑﺪون ﺑﺎر ﻟﺮزهاي‬
‫– ﺑﺪون اﺛﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮدرو‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻋﻤﻠﮑﺮد‪:‬‬
‫– آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ‪AASHTO/FHWA-LRFD‬‬
‫‪1‬‬
‫– ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن‬
‫‪200‬‬
‫– ﻋﻤﺮ ﻃﺮح ‪ 100‬ﺳﺎل‬
‫‪ -2-6-13‬ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ f  20 kN / m3‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪f  30‬‬ ‫– ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﭘﯽ‪:‬‬

‫– ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺿﺮﯾﺐدار ﭘﯽ‪:‬‬
‫‪q nf ser  360 kN / m 2‬‬ ‫‪ ‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺮاي ‪ 2/5cm‬ﻧﺸﺴﺖ‪:‬‬
‫‪q nf str  500 kN / m 2‬‬ ‫‪ ‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪:‬‬
‫ﺑﺪون ﺳﻔﺮه آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪:‬‬
‫‪ r  20 N / m3 , r  34 , pH  7.3‬‬ ‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺨﺶ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫)‪  20 mm( in‬اﻧﺪازه ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ داﻧﻪ‬
‫‪4‬‬
‫‪ r  20 N / m3 , b  30‬‬ ‫– ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‪:‬‬
‫‪ -3-6-13‬ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬

‫‪H‬‬
‫ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي دﯾـﻮار‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول )‪ ،(3-13‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن دﯾﻮار ﺑـﺎ ﺧـﺎك اﻓﻘـﯽ در ﺟﻠـﻮي دﯾـﻮار ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫‪20‬‬
‫ﺑﺎ ‪ ، H e  5.4 m‬ﻋﻤﻖ ﻣﺪﻓﻮن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 30 cm‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﯾﻨﮑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻋﻤـﻖ ﻣـﺪﻓﻮن دﯾـﻮار ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎﻣﯽ‬
‫ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 60 cm‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮار ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 6 m‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﺐ ‪ 2‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ روي دﯾﻮار وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر و ﺗﺮاﻓﯿﮏ‪ ،‬ﻃﻮل اوﻟﯿﻪ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ ‪ 0/9H‬ﯾـﺎ ‪ 5/4m‬ﻓـﺮض‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -4-6-13‬ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (9-13‬دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪H6m‬‬
‫‪2H  12 m‬‬
‫‪  2 / 7m‬ارﺗﻔﺎع ﺷﯿﺐ‬
‫‪2.7‬‬
‫( ‪  tan 1‬زاوﯾﻪ ‪I‬‬ ‫‪)  12.7‬‬
‫‪12‬‬
‫‪  h  6  2.7  8.7 m‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ زﯾﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﺷﯿﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ ‪ 2-13‬و ‪ 3-13‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (8-13‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ‪ Kab‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪  I ,   I ,   90 ,‬‬ ‫‪b  30‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(b  ) sin(b  ) ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪sin(30  12.7)sin(30  12.7) ‬‬
‫‪  1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬‫‪1‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪  2.133‬‬
‫‪‬‬ ‫‪sin(  ) sin(  ) ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪sin(90‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪12.7‬‬ ‫‪sin(90‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪12.7‬‬ ‫‪‬‬
‫) ‪sin 2 (  b‬‬ ‫)‪sin 2 (90  30‬‬
‫‪K ab ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 0.36‬‬
‫)‪ sin 2  sin (  ‬‬ ‫)‪2.133sin 2 (90) sin(90  12.7‬‬
‫ﺑﺎر زﻧﺪه‪:‬‬
‫ﺑﺎر ﺗﺮاﻓﯿﮏ در ﺑﺨﺶ اﻓﻘﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪ 6-5-13‬ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﺧـﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺳـﺮﺑﺎر ﻣﻌـﺎدل ﺧـﺎك ﺑـﺎر‬
‫زﻧﺪه )‪ (heq‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 600 mm‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎرﻫﺎي ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪F1 ‬‬ ‫‪ b h 2 K ab   20  8.7   0.36   272.48 kN / m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪FH1  F1 Cos I  272.48(Cos12.7)  265.81 kN / m‬‬
‫‪FV1  F1 Sin I  272.48(Sin12.7)  59.9 kN / m‬‬
‫‪q  0.6m (20) 12 k N / m 2‬‬

‫‪F2  qh K ab 12 (8.7) (0.36)  37.58 kN / m‬‬

‫‪FH2  F2Cos I  37.58(Cos12.7)  36.66 kN / m‬‬
‫‪FV2  F2Sin I  37.58(Sin12.7)  8.26 kN / m‬‬

‫‪V1   r HL  20 (6m) (5.4m)  648 kN / m‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪V2   r L (h  H)  (20) (5.4m) (8.7m  6m) 145.8 kN / m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺷﮑﻞ )‪ (9-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-6-13‬ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‪ ،‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر و ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺪولﻫﺎي )‪ (6-13‬و )‪ (7-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺟﺪول )‪ (16-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪهاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -16-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﮐﺎرﺑﺮدي در ﻣﺜﺎل‬

‫ﺿﺮﯾﺐ ﺑﺎر‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪LS‬‬ ‫‪EH‬‬ ‫‪ES‬‬ ‫‪EV‬‬
‫‪1/75‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/35‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪) I‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ(‬
‫‪1/75‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪) I‬ﺣﺪاﻗﻞ(‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪I‬‬ ‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ و داﺧﻠﯽ در ﺟﺪول )‪ (17-13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -17-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎرﺑﺮدي‬

‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫‪S  1‬‬ ‫ﻟﻐﺰش دﯾﻮار روي ﺧﺎك ﭘﯽ‬
‫‪b  0.65‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎرﺑﺮي‬
‫‪t  0.9‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ و اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭘﻠﯿﻤﺮي‪ -‬اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫‪p  0.9‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‪ -‬اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫‪ -6-6-13‬ﮔﺎم ‪ :6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ‬
‫‪ EV.MIN‬‬
‫‪ 1.0‬‬
‫‪ EH.MAX‬‬
‫‪ 1.50‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -25-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ‬
‫‪FH1  265.8 kN / m‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوي ﻟﻐﺰش‬

‫‪FH2  36.7 kN / m‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوي ﺿﺮﯾﺐدار ﻟﻐﺰش‬
‫‪Pd   EH FH1   LS FH2‬‬
‫‪Pd 1.5 265.8 1.75 36.7  462.9 kN / m‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮض ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻟﻐﺰﺷﯽ در ﭘﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از آنﺟﺎ ﮐﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺻـﻮرت ورق‬
‫اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﻐﺰش در ﺗﺮاز اوﻟﯿﻦ ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪  tan f  tan 30  0.577‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش ﺑﺮاي واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار‬
‫‪R r  [  EV (V1  V2 )   EH (FV1 )   LS (FV2 )] ‬‬
‫‪R r  1(648  145.8) 1.5(59.9)  1.75(8.26)  0.577  518.2 kN / m‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﺿﺮﯾﺐدار ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي ﻟﻐﺰش ﺿﺮﯾﺐدار‬

‫‪R r  518.2  Pd  462.9‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫‪Rr‬‬
‫‪CDR ‬‬ ‫‪1.12 1  OK‬‬
‫‪Pd‬‬
‫ب‪ -‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺑﺎر‬
‫‪V2‬‬
‫‪0.9 m‬‬
‫‪FH2‬‬
‫‪FV2‬‬
‫‪V1‬‬
‫‪FV2‬‬ ‫‪FH1‬‬ ‫‪4.35m‬‬

‫‪2.9 m‬‬
‫‪2.7 m‬‬
‫‪5.4 m‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -26-13‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ‬
‫‪MO  M R‬‬
‫‪e‬‬
‫‪V‬‬
‫)‪ EH  max FH1 (2.9m)   LS FH2 (4.35m)   EV  min V1 (0)   EV min V2 (0.9)  (  EH max FV1   LSFV2 )(2.7‬‬
‫‪e‬‬
‫‪ EV  min V1   EV  min V2   EH max FV1   LS FV2‬‬
‫)‪1.5(265.8)(2.9)  1.75(36.7)(4.35)  1(648)(0)  1(145.8)(0.9)  [1.5(59.9)  1.75(8.26)](2.7‬‬

‫‪e‬‬
‫)‪1(648)  1(145.8)  1.5(59.9)  1.75(8.26‬‬
‫‪L 5.4‬‬
‫‪e 1.14 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1.35  OK‬‬
‫‪4 4‬‬
‫ج‪ -‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬
‫‪ -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﺮوج از ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑـﺎرﺑﺮي‪ :‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺷـﻮد ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﺧـﺮوج از ﻣﺤﻮرﯾـﺖ ﺑـﺎ ﺧـﺮوج از‬
‫ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﮔﺎم ﻗﺒﻞ ﺗﻔﺎوت دارد زﯾﺮا ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ EV.MAX‬‬
‫‪ 1.35‬‬
‫‪ EH.MAX‬‬
‫‪ 1.50‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -27-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎرﺑﺮي ﺑﺴﺘﺮ‬

‫)‪ EH  max FH1 (2.9)   LS FH2 (4.35)   EV max V1 (0)   EV max V2 (0.9)  (  EH max FV1   LS FV2 )(2.7‬‬
‫‪eB ‬‬
‫‪ EV max V1   EV max V2   EH max FV1   LS FV2‬‬
‫)‪1.5(265.8) (2.9)  1.75(36.7)(4.35)  1.35(648)(0)  1.35(145.8)(0.9)  [1.5(59.9)  1.75(8.26)](2.7‬‬

‫‪eB ‬‬
‫)‪1.35(648)  1.35(145.8)  1.5(59.9)  1.75(8.26‬‬
‫‪e B  0.83‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﺿﺮﯾﺐدار ﺑﺎ ﻓﺮض ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻨﺶ ﻣﺎﯾﺮﻫﻮف‪:‬‬
‫‪V‬‬
‫‪V ‬‬
‫‪L  2e B‬‬
‫‪ EV max V1   EV max V2   EH  max FV1   LS FV2‬‬
‫‪V F ‬‬
‫‪L  2e B‬‬
‫)‪1.35(648) 1.35(145.8)  1.5(59.9)  1.75(8.26‬‬
‫‪V F ‬‬ ‫‪ 314.4 kN / m 2‬‬
‫)‪5.4  2(0.83‬‬
‫‪ 3‬و ‪ -4‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺿﺮﯾﺐدار ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در دادهﻫﺎي ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫‪q nf str  500 kN / m 2‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﺿﺮﯾﺐدار و ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ ﺿﺮﯾﺐدار‬
‫‪qR‬‬ ‫‪500‬‬
‫‪CDR S ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪1.6  OK‬‬
‫‪ V  F 314.4‬‬
‫د‪ -‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ q nf ser  360 kN / m 2‬داراي ‪ 2/5 cm‬ﻧﺸﺴـﺖ ﻣﺠـﺎز ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻨﺶ ﻗﺎﯾﻢ در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﮐﻢﺗﺮ از اﯾﻦ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﮐﻢﺗـﺮ از ﻧﺸﺴـﺖ ﻣﺠـﺎز ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-6-13‬ﮔﺎم ‪ :7‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهي ﺧﺎك از ﻧﻮع ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﺳﻪ ردهي ﻣﻘـﺎوﻣﺘﯽ ﺑـﺮاي ژﺋﻮﮔﺮﯾـﺪﻫﺎ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -18-13‬رده ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ‬

‫‪GG-III‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫ردهي ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪130‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪45‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ kN m ‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﺸﺴﺎﻧﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ ﺧﻄـﯽ اﺳـﺖ و از ﭘـﺎي دﯾـﻮار‬
‫ﻣﯽﮔﺬرد‪) .‬ﺷﮑﻞ ‪(14-13‬‬
‫ج‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺪون ﺿﺮﯾﺐ‬
‫در ﺷﮑﻞ )‪ (15-13‬راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻮع ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه و ﺗﻨﺶ ﺳﺮﺑﺎر ﻧﺸﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﺴـﺒﺖ ‪ K r / K a‬در ژﺋﻮﮔﺮﯾـﺪﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺧﺎك ‪ kr‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ka‬ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪34‬‬
‫‪K a  tan 2 (45 ‬‬ ‫‪)  tan 2 (45  )  0.283‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪Kr‬‬
‫‪ 1  K r  0.283‬‬
‫‪Ka‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ )‪ (16-13‬ارﺗﻔﺎع ﻣﻌﺎدل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺷﯿﺐدار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Seq  ( )0.7H tan   (0.7)(6)( )  1.05 m‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫د‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ارﺗﻔﺎع‬
‫ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﯿﺮي ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ در ارﺗﻔﺎع در ﺟﺪول )‪ (19-13‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫـ‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺿﺮﯾﺐدار در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﺎك‬
‫ﺗﻨﺶ اﻓﻘﯽ ﺿﺮﯾﺐدار‪ ،‬در ﻋﻤﻖ دﻟﺨﻮاه ‪ z‬ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ‪ 19-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫] ‪H  K r [  r (z  Seq )  EV  max‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ اﻓﻘﯽ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ در واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻗﺎﯾﻢ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ )‪ (SV‬ﺑـﺮ ﻃﺒـﻖ راﺑﻄـﻪ‬
‫‪ 21-13‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻻﯾﻪﻫﺎ دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪Tmax  6H Sv‬‬
‫‪K r  0.283‬‬
‫‪ r  20 kN / m 3‬‬
‫‪Seq  1.05 m‬‬
‫‪ EV max  1.35‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﻻﯾﻪ ‪:3‬‬
‫‪z  1.4 m‬‬
‫‪SV  0.6 m‬‬

‫‪H  K r   r (z  Seq )  EV max ‬‬
‫‪H  0.286[20  (1.4  1.05) 1.35]  18.7 kN / m 2‬‬

‫‪Tmax  HSV  18.7(0.6)  11.2 kN / m‬‬
‫‪z  0.2 m‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﻻﯾﻪ ‪:1‬‬
‫‪SV  0.5 m‬‬
‫‪SV TOP  0‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  zave  0.25m‬‬
‫‪SV  BOT‬‬ ‫‪ 0.5m ‬‬
‫‪ H  0.283[20  (0.25  1.05)  1.35]  9.9 kN / m 2‬‬
‫‪Tmax  9.9  0.5  4.95 KN / m‬‬

‫در ﺟﺪول )‪ (19-13‬ﻧﯿﺮوي ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻻﯾﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -19-13‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺶ اﻓﻘﯽ و ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫)‪Tmax (kN / m‬‬ ‫) ‪ H (kN / m 2‬‬ ‫)‪SV(m‬‬ ‫)‪z(m‬‬ ‫ﻻﯾﻪ‬
‫‪4/95‬‬ ‫‪9/9‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪8/5‬‬ ‫‪14/1‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪11/2‬‬ ‫‪18/7‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪23/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪16/7‬‬ ‫‪27/9‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪19/5‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪22/3‬‬ ‫‪37/1‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪25‬‬ ‫‪41/6‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪27/7‬‬ ‫‪46/2‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪20/3‬‬ ‫‪50/8‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪15/8‬‬ ‫‪52/7‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪5/8‬‬ ‫‪11‬‬
‫و‪ -‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ژﺋﻮﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ‪ 28-13‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪Tult‬‬ ‫‪Tult‬‬
‫‪Tal ‬‬ ‫‪‬‬
‫‪RF RFID  RFCR  RFD‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﺿﺮﯾﺐدار ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه )‪ (Tr‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ‪ 24-13‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪Tr  Tal‬‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﺑﻨـﺪ ‪ (6-9-5-13‬و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ اﺳـﻤﯽ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺿـﺮﯾﺐدار ﺑـﺮاي ‪ 3‬رده‬
‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪﻫﺎ در ﺟﺪول )‪ (20-13‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -20-13‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﻤﯽ و ﺿﺮﯾﺐدار ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬

‫‪GG-III‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ‬
‫‪130‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪Tult kN / m‬‬
‫‪1/85‬‬ ‫‪1/85‬‬ ‫‪1/85‬‬ ‫‪RFCR‬‬
‫‪1/15‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪1/15‬‬ ‫‪RFD‬‬
‫‪1/2‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪RFID‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪16/3‬‬ ‫‪Tal kN / m‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪14/6‬‬ ‫‪Tr kN / m‬‬
‫ز‪ -‬ﺗﻌﯿﯿﻦ رده ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ارﺗﻔﺎع‬
‫رده ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﻮاﺻﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه در ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ در ﺟﺪول )‪ (21-13‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -21-13‬ﺗﻌﯿﯿﻦ رده ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ارﺗﻔﺎع و ﻧﺴﺒﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬

‫‪CDR‬‬ ‫‪Tmax kN/m‬‬ ‫‪SV‬‬ ‫‪z‬‬ ‫ﻻﯾﻪ‬
‫‪Tr kN/m‬‬ ‫رده‬ ‫)‪(m‬‬ ‫)‪(m‬‬
‫‪2/95‬‬ ‫‪14/6‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫‪4/95‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪1/72‬‬ ‫‪14/6‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1/3‬‬ ‫‪14/6‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫‪11/2‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1/04‬‬ ‫‪14/6‬‬ ‫‪GG-I‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1/75‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪16/7‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1/5‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪1/31‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪22/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪1/17‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪1/06‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪27/7‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪1/44‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪20/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪1/85‬‬ ‫‪29/3‬‬ ‫‪GG-II‬‬ ‫‪15/8‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪5/8‬‬ ‫‪11‬‬
‫ح‪ -‬ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﻃﻮل ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ژﺋﻮﮔﺮﯾﺪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﻘﺎوم از راﺑﻄﻪي ‪ 37-13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‬

‫‪Tmax‬‬
‫‪Le ‬‬ ‫*‬
‫‪ 1m‬‬
‫‪F v CR c‬‬
‫دارﯾﻢ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  0.9‬‬ ‫‪F*  tan   0.45‬‬ ‫‪  0.8‬‬
‫‪3‬‬
‫‪C2‬‬ ‫‪Rc 1‬‬
‫ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ‪ 38-13‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪‬‬
‫) ‪Lr  (H  z) tan(45 ‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ )‪ ،(21-13‬ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ در ﺟﺪول )‪ (22-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪-22-13‬ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬

‫‪Le‬‬ ‫‪Le‬‬
‫‪CDR‬‬
‫)‪ (m‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫‪zp‬‬
‫)‪(m‬‬
‫‪Tmax‬‬
‫‪kN/m‬‬ ‫)‪ (m‬در دﺳﺘﺮس‬
‫‪Lr‬‬
‫)‪(m‬‬
‫‪z‬‬
‫)‪(m‬‬
‫ﻻﯾﻪ‬
‫‪13/8‬‬ ‫‪0/17‬‬ ‫‪2/32‬‬ ‫‪4/95‬‬ ‫‪2/32‬‬ ‫‪3/08‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪11/3‬‬ ‫‪0/23‬‬ ‫‪2/84‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪2/64‬‬ ‫‪2/76‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪11/3‬‬ ‫‪0/26‬‬ ‫‪3/36‬‬ ‫‪11/2‬‬ ‫‪2/95‬‬ ‫‪2/45‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪11/6‬‬ ‫‪0/28‬‬ ‫‪3/88‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪2/13‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪12/1‬‬ ‫‪0/30‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪16/7‬‬ ‫‪3/59‬‬ ‫‪1/81‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪12/6‬‬ ‫‪0/31‬‬ ‫‪4/92‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪3/91‬‬ ‫‪1/49‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪13/2‬‬ ‫‪0/32‬‬ ‫‪5/44‬‬ ‫‪22/3‬‬ ‫‪4/23‬‬ ‫‪1/17‬‬ ‫‪3/8‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪13/9‬‬ ‫‪0/33‬‬ ‫‪5/96‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪4/55‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪14/5‬‬ ‫‪0/34‬‬ ‫‪6/48‬‬ ‫‪27/7‬‬ ‫‪4/87‬‬ ‫‪0/53‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪24/1‬‬ ‫‪0/22‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪20/3‬‬ ‫‪5/19‬‬ ‫‪0/21‬‬ ‫‪5/6‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪31/2‬‬ ‫‪0/17‬‬ ‫‪7/18‬‬ ‫‪15/8‬‬ ‫‪5/29‬‬ ‫‪0/11‬‬ ‫‪5/8‬‬ ‫‪11‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ )‪ (12-13‬در اﯾﻦ ﺟﺪول دارﯾﻢ‪:‬‬

‫‪ Le  L  Lr‬در دﺳﺘﺮس‬
‫‪Le‬‬
‫‪z p  z  tan (Lr +‬‬ ‫)‬
‫‪2‬‬
‫‪v   r zp‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭼﯿﺪﻣﺎن‪ ،‬ﻧﻮع و ﻃﻮل ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻃﺮح ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ ﭘﺎﯾـﺪاري‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ و داﺧﻠﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﮔﺎمﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﻤﺎ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻃﺮاﺣـﯽ ﺳﯿﺴـﺘﻢ زﻫﮑﺸـﯽ ﻧﯿـﺰ ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪14‬ﻓﺼﻞ ‪14‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬

‫‪327‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎردﻫﻢ ‪ -‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼ ﻬﺎر د ﻫﻢ ‪-‬ﻃ ﺮ اﺣﯽ ﻟ ﺮزه ا ي دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪ -1-14‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎزهﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻧﻈﯿﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﻧﮕﻬﺒﺎن‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺟﻨﺎﺣﯽ ﭘﻞﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬اﺳﮑﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﻬﺎر‬
‫ﺷﺪه و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻟﺮزهﺧﯿﺰ ﻣﻌﻤـﻮل اﺳـﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﺳـﺎزهﻫـﺎ در ﺑﻨـﺎدر و‬
‫ﺳﻮاﺣﻞ‪ ،‬ﺟﻨﺎﺣﯿﻦ ﭘﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺮاهﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﺷﺮﯾﺎنﻫﺎي ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ داﺷﺘﻪ و آﺳﯿﺐ دﯾﺪن آنﻫﺎ در اﺛﺮ زﻟﺰﻟـﻪ‪ ،‬ﻋﻮاﻗـﺐ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ زﯾﺎدي را در ﭘﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾـﺪاري اﯾـﻦ ﺳـﺎزهﻫـﺎ در ﺧـﻼل وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ اﻣـﺮي‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ رﻓﺘﺎر ﻟﺮزهاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎرﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷـﺪه و روشﻫـﺎي ﻣﺘـﺪاول در‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﺴﺎرت ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2-14‬ﺷﮑﺴﺖ ﻟﺮزهاي اﻧﻮاع ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻄﺎﻟﺐ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻓﺼﻮل ﻗﺒﻞ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ داراي وزن ﻧﺴﺒﯽ و اﻧﻌﻄـﺎفﭘـﺬﯾﺮي ﻣﺘﻔـﺎوت ﺑـﻮده و ﺑـﻪ اﻧـﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺸﺮﯾﺢ رﻓﺘﺎر ﻫﺮﯾﮏ از اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬در ﻓﺼـﻮل ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻧـﻮع ﺷﮑﺴـﺖ‪ ،‬ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﻮﺛﺮ در‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري دﯾﻮار و ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ آنﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﺎﮐﯿـﺪ ﺷـﺪ ﮐـﻪ ﻫـﺪف از ﻃﺮاﺣـﯽ ﮐﺎﻣـﻞ ﯾـﮏ ﺣﺎﺋـﻞ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌﺎدل ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺪون اﯾﺠﺎد ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ و زﯾﺮ دﯾﻮار اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫زﻟﺰﻟﻪ و اﯾﺠﺎد ﻧﯿﺮوﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﻨﺒﺶ زﻣﯿﻦ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺎك‪ ،‬ﺗﻌﺎدل اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻫﻢﺧﻮرده و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎنﻫﺎي داﯾﻤﯽ در دﯾﻮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬درﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن‪ ،‬ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻟﻐـﺰش‪ ،‬واژﮔـﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﮐﺞ ﺷﺪن ﯾﺎ ﺳﺎز وﮐﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-14‬ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺣﺘﯽ در ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع‪ ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ و ﻣﯿﺰان ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ دﯾﻮار و ﻓﺸـﺎر وارد ﺑـﺮ آن ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و ﭘﯽ دﯾﻮار و ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺟﻨﺒﺶ زﻣﯿﻦ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﺒﻮد اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد از رﻓﺘـﺎر دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ‬
‫ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺪازهﮔﯿﺮيﻫﺎ و ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﺪ اﮐﺜﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺑـﺮ ﻣـﺪلﻫـﺎي آزﻣﺎﯾﺸـﮕﺎﻫﯽ و ﻋـﺪدي ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺮﮐﺖ دﯾﻮارﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ﯾﺎ دوران اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي دﯾﻮار ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد و‬
‫ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺪار و ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺣﺮﮐﺖ دﯾﻮار )ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ‪ ،‬دوران ﺣﻮل ﭘﺎﯾﻪ ﯾﺎ دوران ﺣـﻮل ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ( ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﺣﺎﺻﻞ از زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ دﯾﻮار ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺧـﺎك در ﭘﺸـﺖ‬
‫دﯾﻮار ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽرود‪ .‬در زﻣﺎن ﺣﺮﮐﺖ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ اﺛـﺮ ﺑﺮآﯾﻨـﺪ ﻓﺸـﺎر ﺧـﺎك در دورﺗـﺮﯾﻦ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﮐﻒ و در زﻣﺎن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ دﯾﻮار از ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ در ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﮐﻒ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ دﯾﻮار و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد و در ﻓﺮﮐﺎﻧﺲﻫﺎي ﻧﺰدﯾـﮏ ﺑـﻪ ﻓﺮﮐـﺎﻧﺲ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎك و دﯾﻮار‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﺪﯾﺪهي ﺗﺸﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪاي اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي داﯾﻤﯽ دﯾﻮار ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ 1‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺸﺎرﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪي ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﭘﺲ از زﻟﺰﻟﻪ در دﯾﻮار ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻧﺪرﮐﻨﺶ ﺧﺎك و ﺳﺎزه‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﺮﺿﯿﺎت ﺳﺎدهﮐﻨﻨﺪهاي اﺳـﺘﻮار‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﭼﻪ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻤﺎم ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت رﻓﺘﺎر ﺧﺎك و ﺳﺎزه ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-14‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ‬
‫ﻓﺸﺎر ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي آنﻫﺎ دارد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ اﻣﮑـﺎن ﺟﺎﺑـﻪﺟـﺎﯾﯽ )ﻟﻐـﺰش(‪،‬‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﺣﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧـﺎك را ﺑﺴـﯿﺞ ﮐﻨـﺪ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي‬
‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ دﯾﻮار از ﻃﺮﯾﻖ روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿـﺮد‪ .‬و در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم اﻧﻌﻄـﺎفﭘـﺬﯾﺮي‬
‫ﺣﺎﺋﻞ )دﯾﻮارﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ(‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﺋﻞﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﻮارﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﺷﺪه‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي وزﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﺴـﺘﺮ ﺳـﻨﮕﯽ و ﺷـﺒﻪﺳـﻨﮕﯽ و دﯾﻮارﻫـﺎي ﻃﺒﻘـﺎت‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﯾﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-4-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‬
‫در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن ﻧﺴـﺒﯽ ﺣﺎﺋـﻞ و ﺧـﺎك‪ ،‬ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﯾﮑـﯽ از روشﻫـﺎي ﺷـﺒﻪاﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﮐـﻪ در واﻗـﻊ ﺑﺴـﻂ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ راﻧﺶ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻮﻟﻤﺐ اﺳﺖ‪ ،‬روش ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﺑﻪ‪-‬اوﮐﺎﺑﻪ ﯾﺎ ‪ M-O‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ﺷﺘﺎبﻫﺎي ﺷـﺒﻪاﺳـﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑـﺮ‬
‫ﮔﻮه ﮐﻮﻟﻤﺐ در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﻣﻘﺎوم اﻋﻤﺎل ﺷﺪه و ﻣﻘﺪار راﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل در ﯾﮏ ﺧﺎك داﻧﻪاي و ﺧﺸﮏ در ﺷﮑﻞ )‪ (1-14‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻮﻟﻤﺐ ﺑﻮده و ﺷﺎﻣﻞ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺷﺒﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﻓﻘﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ارﺗﻌﺎﺷﺎت زﻟﺰﻟﻪ در دو ﺟﻬﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪1- Whitman (1990‬‬

‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل‬
‫ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارد ﺑﺮ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Pae  H 2 (1  k V )K ae‬‬ ‫)‪(1-14‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻪ در آن ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ )‪ ،(Kae‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫) ‪cos 2 (    ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪sin (  ) sin(    ) ‬‬
‫‪K ae‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(2-14‬‬
‫‪cos  cos  cos (    ) ‬‬ ‫‪cos(    ) cos(   ) ‬‬
‫در رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ‪:‬‬

‫‪ : ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﻟﺮزهاي داﺧﻠﯽ‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ وﺟﻪ داﺧﻠﯽ دﯾﻮار ﺑﺎ ﺧﻂ ﻗﺎﺋﻢ‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ و دﯾﻮار‬
‫‪ : ‬زاوﯾﻪ ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎ ﺧﻂ اﻓﻘﯽ‬
‫‪ : k h‬ﺿﺮﯾﺐ اﻓﻘﯽ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ : k v‬ﺿﺮﯾﺐ ﻗﺎﺋﻢ زﻟﺰﻟﻪ‬
‫زاوﯾﻪ ﻟﺮزهاي داﺧﻠﯽ ‪ ‬از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ k ‬‬
‫‪  tan 1  h ‬‬ ‫)‪(3-14‬‬
‫‪ 1  kv ‬‬
‫ﻋﺒﺎرت زﯾﺮ رادﯾﮑﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪:‬‬
‫‪kh‬‬
‫‪          ‬‬ ‫) ‪ tan (   )  k h  (1  k v ) tan (  ‬‬ ‫)‪(4-14‬‬
‫‪1  kv‬‬
‫اﮔﺮ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ A‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺘﺎب ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮح‪ ،‬ﺣﺎﺋﻞ و ﺳﺎزهﻫـﺎي ﻣﺘﮑـﯽ ﺑـﻪ آن ﺑـﻪ ﻧﺤـﻮي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن اﻓﻘﯽ ‪ 250A‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﺪون اﯾﺠﺎد ﺧﺴﺎرت ﻋﻤﺪه ﻣﻤﮑـﻦ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺿـﺮﯾﺐ اﻓﻘـﯽ زﻟﺰﻟـﻪ‬
‫)‪ (kh‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/5 A‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬
‫– در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوﻣﯽ ﺑﻪ ﺟﺰ اﺻﻄﮑﺎك ﺳﺎزه و ﺧﺎك و اﻧﺪﮐﯽ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك روي ﭘﻨﺠﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫– اﮔﺮ ﺣﺎﺋﻞ ﮐﻮﻟﻪي ﭘﻞ اﺳﺖ اﺗﺼﺎل ﻋﺮﺷﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﻟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﮑﯿﻪﮔﺎهﻫﺎي ﻟﻐﺰﺷﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Pae‬‬
‫‪‬‬
‫‪kh W‬‬
‫‪(1  k v )W‬‬
‫‪k v Ws‬‬
‫‪k h Ws‬‬
‫دﯾﻮار وزﻧﯽ‬ ‫‪‬‬
‫‪Ws‬‬ ‫‪‬‬
‫‪Pae‬‬ ‫‪Pae‬‬
‫‪kh W‬‬ ‫‪ha‬‬
‫‪(1  k v )W‬‬
‫‪R‬‬
‫دﯾﻮار ﻃﺮهاي‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ - 1-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي وارده ﺑﺮ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪M-O‬‬
‫ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﯿﺮﻟﺮزهاي )‪ K ae  K a ، (k v  k h    0‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد از اﯾﻦ روش ﺳﺎدهﺳﺎزي ﺷﺪه در ﻣﻮرد دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﺎ ﻫﻨﺪﺳﻪي ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﻣﺜـﻞ دﯾﻮارﻫـﺎي ﺧـﺎك‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊ ذوزﻧﻘﻪاي‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﮐﻪ ﺷﯿﺐراﻫﻪﻫﺎي ﺑﺎرﯾﮏ را ﻧﮕﻪ ﻣﯽدارﻧﺪ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ )ﺑﻠﻨـﺪﺗﺮ از ‪15‬‬
‫ﻣﺘﺮ( ﯾﺎ دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﯿﺸﯿﻨﻪي ﻟﺮزهاي ‪ 0/3g‬و ﺑﯿﺶﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﭼﻨـﯿﻦ دﯾﻮارﻫـﺎﯾﯽ اﮔـﺮ ﺑـﻪ‬
‫اﯾﻦ روش ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ دﭼﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪار ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻗﺎﯾﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ راﺑﻄﻪ )‪ (2-14‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ ‪ kv‬در ﺣﺪود ﻧﺼﻒ ﺗﺎ دوﺳﻮم ﻣﻘﺪار ‪ kh‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮي ﮐﻢﺗﺮ‬
‫از ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ‪ Pae‬ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬از اﯾﻦ رو در ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﺘﻌﺎرف ﺑـﻪ روش ‪ ،M-O‬ﻣـﯽﺗـﻮان از‬
‫ﺷﺘﺎب ﻗﺎﯾﻢ و ﻧﯿﺮوي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺣﺎﺻﻞ از آن ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ )‪ (2-14‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Kae‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ kh‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪1/0‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫‪0/8‬‬
‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‪Kae‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‪Kae‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪  25‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪k v  0.2‬‬
‫‪  30‬‬ ‫‪k v  0.0‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل‬

‫‪  35‬‬ ‫‪k v  0.2‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪  40‬‬ ‫‪0/4‬‬
‫‪  45‬‬
‫‪0/2‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪  35‬‬

‫‪/ 2‬‬
‫‪ i 0‬‬
‫‪kv  i    0‬‬
‫‪/2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ اﻓﻘﯽ ‪kh‬‬ ‫ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ اﻓﻘﯽ ‪kh‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-14‬اﺛﺮ ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ و زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك ﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﻟﺮزهاي‬
‫ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﮐﻞ ‪ ،Pae‬ﺑﻪ دو ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ )‪ (Pa‬و اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ )‪ (Pae‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪Pae  Pa  Pae‬‬ ‫)‪(5-14‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎرﮔﺬاري دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از راﺑﻄﻪ )‪ (1-14‬در ﻧﻘﻄﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮي‬
‫از ﯾﮏ ﺳﻮم ارﺗﻔﺎع )ﻣﺤﻞ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺧﺎك( وارد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪H‬‬
‫از ﭘﺎي دﯾﻮار اﺛﺮ ﮐﺮده و ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸـﺎر دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ‬ ‫ﺳﯿﺪ و وﯾﺘﻤﻦ‪ 1‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدهاﻧﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ )‪ (Pa‬در‬
‫‪3‬‬
‫در ﺣﺪود ‪ 0/6H‬از ﭘﺎي دﯾﻮار در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫وود‪ 2‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در وﺳﻂ دﯾﻮار وارد ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑـﺮاي ﺑـﯿﺶﺗـﺮ ﻣﻘﺎﺻـﺪ ﻃﺮاﺣـﯽ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻮزﯾﻊ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮآﯾﻨﺪي در ارﺗﻔﺎع ﻧﺼﻒ دﯾﻮار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﺣﺎﺋﻞ و ﺧﺎك )‪ (‬در راﺑﻄﻪي ‪ 2-14‬از ﺟﺪول زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫)‪1- Seed and Whitman (1970‬‬

‫)‪2- Wood (1973‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1-14‬زواﯾﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺻﻄﮑﺎك در ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك دﯾﻮار و ﺧﺎك‬

‫زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك )‪(‬‬ ‫ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ دﯾﻮار‬
‫‪25‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﺗﻤﯿﺰ و ﺳﺎﻟﻢ‬
‫‪29-31‬‬ ‫ﺷﻦ ﺗﻤﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖداﻧﻪ‬
‫‪24-29‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ رﯾﺰ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ درﺷﺖ‪ ،‬ﺷﻦ ﻻيدار ﯾﺎ رسدار‬
‫ﺑﺘﻦ ﺣﺠﯿﻢ‬
‫‪19-24‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ رﯾﺰ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ رسدار ﯾﺎ ﻻيدار رﯾﺰ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪17-19‬‬ ‫ﻻي ﻣﺎﺳﻪدار رﯾﺰ‪ ،‬ﻻي ﻏﯿﺮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪17-19‬‬ ‫رس ﺳﻔﺖ و رس ﺑﺎ ﺳﻔﺘﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬رس ﻻيدار‬
‫‪22-26‬‬ ‫ﺷﻦ ﺗﻤﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰه ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺧﻮب ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮓ‬
‫‪17-22‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار‪ ،‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰه ﺳﺨﺖ ﯾﮑﺪﺳﺖ‬ ‫ﺑﺘﻦ‬
‫‪17‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ ﯾﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﻻي ﯾﺎ رس‬ ‫ﻗﺎﻟﺐﺑﻨﺪيﺷﺪه‬
‫‪14‬‬ ‫ﻻي ﻣﺎﺳﻪدار رﯾﺰ‪ ،‬ﻻي ﻏﯿﺮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪22‬‬ ‫ﺷﻦ ﺗﻤﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰه ﺧﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻨﮓ‬
‫‪17‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻤﯿﺰ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار‪ ،‬ﺳﻨﮕﺮﯾﺰه ﺳﺨﺖ ﯾﮑﺪﺳﺖ‬
‫ﺳﭙﺮﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬
‫‪14‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﻻيدار‪ ،‬ﺷﻦ ﯾﺎ ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ رس ﯾﺎ ﻻي‬
‫‪11‬‬ ‫ﻻي ﻣﺎﺳﻪدار رﯾﺰ‪ ،‬ﻻي ﻏﯿﺮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ -‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪي ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﮐﻮﻟﻤﺐ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي در ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم ﻧﺎﺷﯽ از زﻟﺰﻟﻪ ﻧﯿـﺰ ﺗﻮﺳـﻌﻪ داد‪ .‬ﻧﯿـﺮوي ﻣـﻮﺛﺮ ﺑـﺮ‬
‫واﺣﺪ ﻃﻮل دﯾﻮار در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪Ppe  H 2 (1  k v ) K pe‬‬ ‫)‪(6-14‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮐﻪ در آن ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك )‪ ،(Kpe‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫) ‪cos 2 (  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪sin (  )sin(    ) ‬‬
‫‪K pe ‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(7-14‬‬
‫‪cos  cos  cos(    ) ‬‬ ‫‪cos (    ) cos(   ) ‬‬
‫‪4/5‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪4/0‬‬
‫‪  40‬‬ ‫‪i  20‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3/0‬‬
‫‪  35‬‬ ‫‪i  15‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪K pe‬‬
‫‪i  10‬‬
‫‪  30‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2/0‬‬
‫‪i  5‬‬
‫‪  25‬‬
‫‪i  0‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪kv  0‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪i  0‬‬
‫‪  0‬‬ ‫‪kv      0‬‬
‫‪  0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪kh‬‬ ‫‪kh‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-14‬اﺛﺮ ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ و زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك ﺑﺮ ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﻟﺮزهاي‬
‫ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﮐﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺗﻘﺴـﯿﻢ ﻣـﯽﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻤﻠﮑـﺮد اﺿـﺎﻓﻪ ﻓﺸـﺎر‬
‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم ﮐﻞ در دﺳﺘﺮس ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮ ﺳﺮﺑﺎر‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻌﺎدل ‪ q‬ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‪ ،‬اﺛﺮ اﯾﻦ ﺳﺮﺑﺎر از رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﯽآﯾـﺪ و ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺻﻞ از رواﺑﻂ )‪ (8-14‬و )‪ (9-14‬ﺟﻤﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪q‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-14‬ﻧﯿﺮوي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﺑﺎرﮔﺴﺘﺮده روي ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬

‫ﻧﯿﺮوي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻓﻌﺎل ﻧﺎﺷﯽ از وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر‪:‬‬

‫‪sin ‬‬
‫) ‪(Pae )q  qH(l  k v‬‬ ‫‪K ae‬‬ ‫)‪(8-14‬‬
‫)‪sin (  ‬‬
‫ﻧﯿﺮوي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻣﻘﺎوم ﻧﺎﺷﯽ از وﺟﻮد ﺳﺮﺑﺎر‪:‬‬
‫‪sin ‬‬
‫) ‪(Ppe )q  H(1  k v‬‬ ‫‪K pe‬‬ ‫)‪(9-14‬‬
‫)‪sin (  ‬‬
‫‪ -2-4-14‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻟﺮزهاي وارد ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭼﺴﺒﻨﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻓﻌﺎل ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭼﺴﺒﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ رسﻫﺎي اﺷﺒﺎع در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﻧﯿﺎﻓﺘـﻪ و زﻫﮑﺸـﯽ ﻧﺸـﺪه ﮐـﻪ‬
‫ﻓﻘﻂ داراي ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ‪ k v  0‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان از رواﺑﻂ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﺑﻪ‪-‬اوﮐﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ H  qH  sin  a   ‬‬ ‫‪Hc‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Pae  ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(10-14‬‬
‫‪cos  sin  a‬‬ ‫‪cos a sin a‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ H  2q ‬‬ ‫‪‬‬

‫‪a  tan 1  1  ‬‬
‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪tan  ‬‬
‫‪‬‬
‫)‪(11-4‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ 2c ‬‬ ‫‪‬‬
‫در اﯾﻦ رواﺑﻂ ‪ c‬ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺧﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-4-14‬ﺣﺎﺋﻞﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ وزﻧﯽ ﺑﺰرگ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ ﯾﺎ ﺑﺴﺘﺮي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﯾـﺎ دﯾﻮارﻫـﺎي زﯾـﺮزﻣﯿﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺑﺴﯿﺞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﻌﺎل ﯾﺎ ﻣﻘﺎوم ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﯾﺞ‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‪ 1‬ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﺤﺪوده ﺗﮑﺎﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﻢﺗﺮ از ﻧﺼﻒ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﺎك ﻣﻬﺎر ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻓﺸـﺎرﻫﺎي‬
‫وارد ﺑﺮ دﯾﻮار را ﻣﯽﺗﻮان از ﺣﻞ اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺘﺎب اﻓﻘﯽ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺛﺎﺑﺖ وارد ﺑﺮ ﺧﺎك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑـﺮاي دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺻﻠﺐ و ﺑﺪون اﺻﻄﮑﺎك‪ ،‬ﻣﻮﻟﻔﻪ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﯿﺮو و ﻟﻨﮕﺮ واژﮔـﻮﻧﯽ ﺣـﻮل ﭘﺎﯾـﻪ دﯾـﻮار ﻣﻄـﺎﺑﻖ رواﺑـﻂ )‪ (12-14‬و )‪ (13-14‬ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪:‬‬
‫‪Peq  H 2 k h Fp‬‬ ‫)‪(12-14‬‬
‫‪Meq  H3k h Fm‬‬ ‫)‪(13-14‬‬
‫‪ = k h‬ﻣﻮﻟﻔﻪ اﻓﻘﯽ ﺷﺘﺎب زﻟﺰﻟﻪ‬
‫‪ = ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺮﻃﻮب ﺧﺎك‬
‫)‪1- Wood (1973‬‬

‫‪ Fm‬و ‪ = Fp‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺪون ﺑﻌﺪ راﻧﺶ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﻟﻨﮕﺮ واژﮔﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ )‪ (5-14‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ‪ H‬و ‪ L‬اﺑﻌﺎد ﺗﻮدهي ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار )ﺷﮑﻞ ‪ (6-14‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ ﺗـﻮدهي ﺧـﺎك ﺑـﯽاﻧﺘﻬـﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ‪ L‬ﺑﻪ ‪ H‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 10‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻧﻘﻄﻪ اﺛﺮ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ از راﺑﻄﻪي زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪M eq‬‬
‫‪h eq ‬‬ ‫)‪(14-14‬‬
‫‪Peq‬‬
‫‪1/2‬‬
‫‪  0.5‬‬
‫‪  0.4‬‬
‫‪1/0‬‬
‫‪0/8‬‬ ‫‪  0.3‬‬ ‫‪0/8‬‬

‫‪  0.5‬‬
‫‪  0.2‬‬
‫‪0/6‬‬ ‫‪0/6   0.4‬‬
‫‪Fp‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪Fm 0/4‬‬

‫‪  0.3‬‬
‫‪  0.2‬‬
‫‪0/2‬‬ ‫‪0/2‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪L/H‬‬ ‫‪L/H‬‬
‫ب‪ -‬ﺿﺮاﯾﺐ راﻧﺶ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﺿﺮﯾﺐ ﻟﻨﮕﺮواژﮔﻮﻧﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -5-14‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺑﺪون ﺑﻌﺪ اﺛﺮ ﻫﻨﺪﺳﻪ و ﺿﺮﯾﺐ ﭘﻮاﺳﻮن‬
‫‪L‬‬
‫دﯾﻮار ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫دﯾﻮار ﺛﺎﺑﺖ‬

‫‪H‬‬ ‫ﺧﺎك اﻻﺳﺘﯿﮏ ﺧﻄﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-14‬ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ در ﺗﺤﻠﯿﻞ وود‬
‫‪ -4-4-14‬اﺛﺮ آب ﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﺎك‬
‫روشﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺸﮏ ﺑﻮدن ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﻫﮑﺶ در ﭘﺸﺖ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮﺿﯽ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺑﻌﻀـﯽ ﻣـﻮارد ﻧﻈﯿـﺮ دﯾﻮارﻫـﺎي‬
‫ﺳﺎﺣﻠﯽ‪ ،‬ﯾﺎ دﯾﻮارهﻫﺎي ﮐﻨﺎر آﺑﮕﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬وﺟﻮد آب در ﭘﺸﺖ ﯾﺎ ﺟﻠﻮ دﯾﻮار ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﮔﺮدﯾﺪه و ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن اﺛـﺮ آن‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﺿﺮوري اﺳـﺖ‪ .‬ﻓﺸـﺎر آب وارد ﺑـﺮ دﯾﻮارﻫـﺎ در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم ﺗـﺎﻣﯿﻦ ﺳﯿﺴـﺘﻢ زﻫﮑﺸـﯽ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‪ ،‬ﺑـﻪ دو ﻣﻮﻟﻔـﻪ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ در ﻋﻤﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و ﺑﻌـﺪ‪،‬‬
‫ﻗﺒﻞ و ﺣﯿﻦ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮ دﯾﻮار اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ از ﭘﺎﺳﺦ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ آب ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-4-4-14‬ﺣﻀﻮر آب در ﺟﻠﻮ دﯾﻮار‬
‫ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ آب ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ از روش وﺳﺘﺮﮔﺎرد‪ 1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ روش ﻓـﺮض ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﯾﮏ ﺣﺎﺋﻞ ﺻﻠﺐ ﻗﺎﯾﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻣﺨﺰن ﺑﯽاﻧﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺣﺮﮐﺖ اﻓﻘﯽ ﭘﺎﯾﻪي ﺻﻠﺐ ﺣﺎﺋﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت وي‪ ،‬اﮔﺮ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺣﺮﮐﺖ ﻟﺮزهاي از ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺨـﺰن ﭘـﺎﯾﯿﻦﺗـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﻫﯿـﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ آب‬
‫ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﺬر ﻋﻤﻖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﮏ ﻣﺨﺰن ﻣﻄﺎﺑﻖ راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪vp‬‬
‫‪fo ‬‬ ‫)‪(15-14‬‬
‫‪4H w‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ v p‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮج ﻓﺸﺎري در آب )ﺣﺪود ‪ 1400‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ( و ‪) Hw‬ﻋﻤﻖ ﻣﺨﺰن( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ZW‬‬
‫‪P1W‬‬ ‫‪HW‬‬
‫‪0.4H W‬‬
‫‪P1W‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-14‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﺑﺮآﯾﻨﺪ آن ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﺑﻂ زﯾﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪:‬‬
‫‪7‬‬
‫‪p1W  k h  w z w H w‬‬ ‫)‪(16-14‬‬
‫‪8‬‬
‫‪7‬‬
‫‪P1W ‬‬ ‫‪k h  w H 2W‬‬ ‫)‪(17-14‬‬
‫‪12‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪردﯾﻨﺎﻣﯿﮏ در ﺷﮑﻞ )‪ (7-14‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺸﺎر ﺟـﺎﻧﺒﯽ ﮐـﻞ ﻧﺎﺷـﯽ از ﺣﻀـﻮر آب در‬
‫ﺟﻠﻮ ﯾﮏ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Westergaard (1931‬‬

‫در ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ در ﺣﻀﻮر آب‪ ،‬اﻓﺖ ﺳﺮﯾﻊ آب ﺑﯿﺮون از دﯾﻮار ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻗـﻮع زﻟﺰﻟـﻪ در ﻧﺰدﯾﮑـﯽ‬
‫ﺣﺠﻢﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ از آب ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ آب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﺟﭽﻪ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺳﻮﻧﺎﻣﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳـﻄﺢ آب ﺑـﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽرود‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ آب ﺟﻠﻮي دﯾﻮار ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺎﯾﺪاري آن ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﭘـﺎﯾﯿﻦ آﻣـﺪن ﺳـﻄﺢ‬
‫آب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺷﺮاﯾﻂ اﻓﺖ ﺳﺮﯾﻊ آب‪ 1‬و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ وﻗﺘـﯽ ﺧـﺎكﻫـﺎي ﻣﺴـﺘﻌﺪ‬
‫رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻮﭼﮑﯽ در ﺳـﻄﺢ آب ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﺎﻋـﺚ ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ در اﯾـﻦ‬
‫ﺧﺎكﻫﺎ در ﻧﺰدﯾﮑﯽ و زﯾﺮ دﯾﻮار ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-4-4-14‬ﺣﻀﻮر آب در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‬
‫ﺣﻀﻮر آب در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺷﮑﻞ ﺑﺮ آن اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ در ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫‪ -3‬ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻣﮑﺎن اﯾﺠﺎد ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي اﺿﺎﻓﯽ در اﺛﺮ ﮐﺮﻧﺶﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﯾﻨﺮﺳﯽ در ﺧﺎكﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﯾﯽ ﻧﺴﺒﯽ ذرات ﺧﺎك و آب ﺣﻔﺮهاي ﮐـﻪ آنﻫـﺎ را اﺣﺎﻃـﻪ ﮐـﺮده اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺧﺎك آﻧﻘﺪر ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﮐـﻢﺗـﺮ از ‪ (10-3cm/sec‬ﮐـﻪ آب‬
‫ﺣﻔﺮهاي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ذرات ﺧﺎك ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ )ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺣﻔﺮهاي ﻣﻘﯿﺪ‪ (2‬ﻧﯿﺮوي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﮐﻞ ﺧﺎك ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آب ﺣﻔﺮهاي ﺳـﺎﮐﻦ ﺑﻤﺎﻧـﺪ درﺣـﺎﻟﯽﮐـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ذرات‬
‫ﺧﺎك ﺑﻪ ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺣﻔـﺮهاي آزاد‪ .(3‬در ﭼﻨـﯿﻦ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ ﻧﯿـﺮوي اﯾﻨﺮﺳـﯽ ﺑـﺎ وزن ﻣﺨﺼـﻮص‬
‫ﻏﻮﻃﻪور ﺧﺎك ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺣﻔﺮهاي آزاد‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﺑﺎر ﮐﻠﯽ وارد ﺑﺮ دﯾـﻮار‬
‫اﯾﻦ ﻓﺸﺎر را ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ آب ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫در ﺷﺮاﯾﻂ آب ﺣﻔﺮهاي ﻣﻘﯿﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺛﺮ ﺣﻀﻮر آب ﺣﻔﺮهاي روش ‪ M-O‬را اﺻﻼح ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺎﺗﺴـﻮزاوا‬
‫و ﻫﻤﮑﺎران ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺮ در رواﺑﻂ ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﺑﻪ‪-‬اوﮐﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫) ‪   b (1  ru‬‬ ‫)‪(18-14‬‬
‫‪‬‬ ‫‪ sat k h‬‬ ‫‪‬‬
‫‪  tan 1 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫)‪(19-14‬‬
‫‪  b (1  ru )(1  k v ) ‬‬
‫‪1- Rapid Drawdown‬‬

‫‪2- Restrained Porewater Condition‬‬
‫‪3- Free Porewater Condition‬‬
‫)‪4- Matsuzawa (1985‬‬
‫در اﯾﻦ رواﺑﻂ ‪ ru‬ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﻔﺮهاي اﺳﺖ‪.1‬‬

‫‪ =  b‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻏﻮﻃﻪور‬
‫‪ = ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك ﻣﺮﻃﻮب‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرواﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻌﺎدﻟﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﯿﺎﻟﯽ ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص ) ‪ (  eq‬ﺑﻪ راﻧﺶ ﺧﺎك اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ eq   w  ru  b‬‬ ‫)‪(20-14‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﺸﯽ از ارﺗﻔﺎع ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ اﺷﺒﺎع ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﺮﻣﺒﻨﺎي ﺣﺠـﻢ ﻧﺴـﺒﯽ ﺧـﺎك‬
‫ﮔﻮه ﻓﻌﺎل در ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ و ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳﻄﺢ آب‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪   2  sat  (1 -  2 )  d‬‬ ‫)‪(21-14‬‬
‫‪ =  sat‬وزن ﻣﺨﺼﻮص اﺷﺒﺎع‬
‫‪ =  d‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺸﮏ‬
‫‪ ‬در ﺷﮑﻞ )‪ (8-14‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪d‬‬
‫ﺗﺮاز آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‬ ‫‪H‬‬
‫‪H‬‬
‫‪ sat‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -8-14‬ﻣﺘﻐﯿﯿﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﻧﯿﻤﻪ اﺷﺒﺎع‬
‫‪ -3-4-4-14‬راﺑﻄﻪي ﺳﺎدهﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر آب در ﻃﺮﻓﯿﻦ دﯾﻮار‬
‫ﻣﺎﺗﺴﻮ و اوﻫﺎرا‪ 2‬ﺑﯿﺎن ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ در ﻃـﺮف ﺧﺸـﮑﯽ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ %70‬اﻓـﺰاﯾﺶ ﻓﺸـﺎر‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه در ﻃﺮف آب در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪:‬‬
‫‪1- Pore Pressure Ratio‬‬

‫)‪2- Matsuo and O’Hara (1960‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪‬‬
‫‪p2w  0.7  k h  w z w H w‬‬ ‫‪  0.6125k h  w z w H w‬‬ ‫)‪(22-14‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪‬‬
‫‪P2w  0.4083k h  w H 2w‬‬ ‫)‪(23-14‬‬
‫در زﻣﺎن زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي وارده ﺑﺮ وﺟﻪ دﯾﻮار در ﻃﺮف آب ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻣﻘﺪار ‪ p1w‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي وارده ﺑﺮ وﺟـﻪ دﯾـﻮار‬
‫در ﻃﺮف ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ‪ p2w‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﺮوي وارد ﺑﺮ دﯾﻮار ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺪار زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪ 7‬‬ ‫‪2 ‬‬
‫‪Pw  P1w  P2w  1.7  k h  w H w‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪  0.9917k h  w H w‬‬ ‫)‪(24-14‬‬
‫‪ 12‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺧﺎك ﺧﺸﮏ‬
‫)ﺳﻤﺖ ﺧﺸﮑﯽ( ‪L.S.‬‬

‫‪) W.S.‬ﺳﻤﺖ آب(‬
‫‪0.6H w‬‬ ‫‪ZW‬‬ ‫‪0.6H w‬‬

‫‪p1W‬‬ ‫‪p2W‬‬
‫دﯾﻮار ﺳﺎﺣﻠﯽ‬ ‫‪ZW‬‬
‫‪Hw‬‬
‫‪p1W‬‬ ‫ﺧﺎك اﺷﺒﺎع‬ ‫‪p2W‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -9-14‬ﻓﺸﺎر ﻫﯿﺪرودﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ‬
‫‪ -5-4-14‬رواﺑﻂ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﻓﺸﺎر ﻟﺮزهاي‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ رواﺑﻂ ﻧﻈﺮي ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫـﺎي ﻃﺮاﺣـﯽ ﻧﯿـﺰ‪،‬‬
‫رواﺑﻂ ﺳﺎدهاي را ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺸﺎر ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﺮزهاي ﺑﺮ ﺣﺎﺋﻞﻫﺎ اراﺋـﻪ ﻧﻤـﻮدهاﻧـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ ﻗﺴـﻤﺖ رواﺑـﻂ اراﺋـﻪ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ‪ 1 FEMA‬ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺛﺎﺑﺖ )دﯾﻮار ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن( در‬
‫ﺣﻀﻮر ﺧﺎك ﻏﯿﺮاﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺻﺎف و ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪Pe  0.4k h H‬‬ ‫)‪(25-14‬‬
‫‪1- Federal Emergency Management Agency‬‬

‫ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫ﯾﺎ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -10-14‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ وارد ﺑﺮ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬

‫‪ = pe‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ در اﺛﺮ ﻟﺮزش زﻟﺰﻟﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺸﺎر ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Sxc‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ = k h‬ﺿﺮﯾﺐ زﻟﺰﻟﻪ اﻓﻘﯽ در ﺧﺎك ﮐﻪ ﻣﻌﺎدل‬
‫‪2.5‬‬
‫‪ = ‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك‬
‫‪ = H‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ‬
‫‪ = Sxc‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺷﺘﺎب ﻃﯿﻔﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪول زﯾﺮ‪:‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -2-14‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺷﺘﺎب ﻃﯿﻔﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻟﺮزهﺧﯿﺰي ﻣﻨﻄﻘﻪ‬

‫‪Sxc  0.5g‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺎﻻ‬
‫‪0.167g  Sxc  0.5g‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪Sxc  0.167g‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻧﺴﺒﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در وﯾﺮاﯾﺶ ﻗﺪﯾﻢ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻟﺮزهاي ﭘﻞﻫـﺎي اﯾـﺮان راﺑﻄـﻪي ﺳـﺎدهي زﯾـﺮ ﺑـﺮاي ﺗﻌﯿـﯿﻦ اﺿـﺎﻓﻪ ﻓﺸـﺎر‬
‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻓﻌﺎل ﺧﺎك ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪Pae  1.25AK a H‬‬ ‫)‪(26-14‬‬
‫‪ = Pae‬اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك‬
‫‪ = A‬ﺷﺘﺎب ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮح‬
‫‪ = K a‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي‬
‫‪ = H‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧﺎك ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ در ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬در ﮐﻮﻟﻪﻫﺎ و دﯾﻮارﻫﺎي ﻃﺮهاي ﮐﻪ راس آنﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﻣﺜﻠﺜﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﻋﺪهي آن در راس دﯾﻮار ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬در ﮐﻮﻟﻪﻫﺎ و دﯾﻮارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ راس آنﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﮑﺎن ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ج‪ -‬ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻒ و ب‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻤﻮدار ذوزﻧﻘﻪاي ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت آن ﺑﺎ ﻗﻀﺎوت ﻣﻬﻨﺪس ﻃـﺮاح‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -5-14‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻓﺼﻮل ‪ 12‬و ‪ 13‬اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ از ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﮐـﻪ ﺧـﺎك ﻏﯿـﺮ ﻣﺴـﻠﺢ را در ﭘﺸـﺖ‬
‫ﺧﻮد ﻧﮕﻪ ﻣﯽدارد ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ در ﺧﻼل زﻟﺰﻟﻪ ﺗﺤﺖ اﺛﺮ راﻧﺶ دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧـﺎك ﻏﯿـﺮ ﻣﺴـﻠﺢ و ﻧﯿﺮوﻫـﺎي‬
‫اﯾﻨﺮﺳﯽ در داﺧﻞ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﻮارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ )ﻟﻐـﺰش ﯾـﺎ‬
‫واژﮔﻮﻧﯽ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ( و ﭘﺎﯾﺪاري داﺧﻠﯽ )ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﮐﺸﺸﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ( ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﻮار ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺷﺒﯿﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ وزﻧـﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﺎنﮐـﻪ در ﺷـﮑﻞ )‪ (11-14‬آﻣـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ وزن ﺧﻮد )‪ (W‬و راﻧﺶ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺧﺎك )‪ (Pa‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎر زﻟﺰﻟﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Pae‬و ﻧﯿﺮوي اﯾﻨﺮﺳﯽ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺴﻠﺢﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ Pin‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﯾﮏ دﯾـﻮار‬
‫ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺘﺎب اﻓﻘﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ زﻣﯿﻦ )‪(amax‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺘﺎب ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻣﺮﮐﺰ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺴﻠﺢﺷﺪه از راﺑﻄﻪ‪:‬‬

‫‪‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪‬‬
‫‪a c  1.45  max  a max‬‬ ‫)‪(27-14‬‬
‫‪‬‬ ‫‪g ‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ راﻧﺶ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك از راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪a c  (b) H 2‬‬
‫‪Pae  0.375‬‬ ‫)‪(28-14‬‬
‫‪g‬‬
‫ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ )‪  (b‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﻠﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﯿﺮوي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ از راﺑﻄﻪ‪:‬‬
‫‪a c  (r) HL‬‬
‫‪Pin ‬‬ ‫)‪(29-14‬‬
‫‪g‬‬
‫ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ )‪  (r‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ‪ Pae‬و ‪ 50‬درﺻﺪ از ‪ Pin‬ﺑﻪ ﻧﯿﺮوﻫـﺎي اﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣـﻮﺛﺮ ﺑـﺮ ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﺧـﺎك ﻣﺴـﻠﺢ ﺷـﺪه و ﮐﻨﺘـﺮل‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﻐﺰﺷﯽ و واژﮔﻮﻧﯽ دﯾﻮار )ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ‪ Pin‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻫﻤﺰﻣـﺎﻧﯽ ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﺣـﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ Pae‬و ‪ Pin‬ﻏﯿﺮﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ(‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ در ﻃﺮح ﻟﺮزهاي ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻟﻐـﺰش و واژﮔـﻮﻧﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 75‬درﺻﺪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫‪Pae‬‬
‫‪Pin‬‬
‫‪H‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪Pa‬‬
‫‪0.6H‬‬
‫‪H/3‬‬
‫‪T‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪L‬‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪) -11-14‬اﻟﻒ( ﻫﻨﺪﺳﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ و )ب( ﻧﯿﺮوﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ و ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬
‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨـﺪهي ﮐﺸﺴـﺎن و ﻧﺎﮐﺸﺴـﺎن ﻣﺘﻔـﺎوت اﺳـﺖ‪ ،‬ارزﯾـﺎﺑﯽ ﭘﺎﯾـﺪاري‬
‫داﺧﻠﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺮوي اﯾﻨﺮﺳﯽ ﺷﺒﻪاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔﻮه ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ اﺛﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫‪a c Wa‬‬
‫‪Pia ‬‬ ‫)‪(30-14‬‬
‫‪g‬‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ‪ Wa‬وزن ﮔﻮه ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪.(12-14‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮزﯾﻊ ‪ Pia‬در ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻘﺎوم ﻫﺮﮐﺪام )ﻃﻮﻟﯽ از ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﮐـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﺳـﻄﺢ‬
‫ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﻓﺮﺿﯽ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ( ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻓﺰودن ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑـﻪ دﺳـﺖ آوردن‬
‫ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻻﯾﻪ از ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 75‬درﺻﺪ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﮐﻠﯽ در ﻫﺮ ﻻﯾﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﻻﯾﻪ از ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺎ ﻃﻮل ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺧﺎرج از ﺳﻄﺢ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺮونﮐﺸﯿﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 75‬درﺻـﺪ ﺿـﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨـﺎن اﺳـﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ در ﺷﺮاﯾﻂ وﺟﻮد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﯿﺮوي ﮐﺸﺸﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪0.3H‬‬
‫‪H/2‬‬
‫‪H‬‬
‫‪H/2‬‬
‫‪45   / 2‬‬
‫)ب(‬ ‫)اﻟﻒ(‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -12-14‬ﺳﻄﻮح ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺎﯾﺪاري ﻟﺮزهاي داﺧﻠﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ )اﻟﻒ( ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﮐﺸﺴﺎن )ب( ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺴﻠﺢﮐﻨﻨﺪه ﻧﺎﮐﺸﺴﺎن‬
‫‪ -6-14‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ و ﺧﺎكﻫﺎي رواﻧﮕﺮا‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت ﺑﻨﺪري و اﺳﮑﻠﻪﻫـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾـﻦ ﺗﺎﺳﯿﺴـﺎت ﻏﺎﻟﺒـﺎ در ﻧـﻮاﺣﯽ ﻣﺴـﺘﻌﺪ‬
‫رواﻧﮕﺮاﯾﯽ واﻗﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠﻒ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ آﺳﯿﺐ ﻣﯽﺑﯿﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‪ :‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم در ﺟﻠﻮي دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﮔﻮه ﻓﻌﺎل‪ :‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ رواﻧﮕﺮا ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﺸﺎر اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑـﻪ دﯾـﻮار ﺑـﻪ ﺷـﺪت‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﻮارد ‪ 1‬و ‪ 2‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺸﺘﺮك رخ دﻫﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺮوع واژﮔـﻮﻧﯽ دﯾـﻮار ﺣﺎﺋـﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ دﯾﻮار ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﯿﺶروﻧﺪه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﯿﺮون ﺑﻠﻐﺰد )ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮﺿـﻌﯽ( ﯾـﺎ ﮐـﺞ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل دﯾﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮ دﯾﻮار از ﻣﻘﺎوﻣﺖ دﯾﻮار ﺑﯿﺶﺗﺮ ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑﺎﻋـﺚ ﮔﺴـﯿﺨﺘﮕﯽ ﺳـﺎزهاي‬
‫دﯾﻮار ﺷﻮد‪ .‬رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻓﺸـﺎر اﻓـﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ در اﺛﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻬﺎرﻫﺎي ﭘﺸﺖﺑﻨﺪ را ﺑﺸﮑﻨﺪ ﯾﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم آنﻫﺎ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬رواﻧﮕﺮاﯾﯽ در زﯾﺮ ﭘﺎﯾﻪ دﯾﻮار‪ :‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺎرﺑﺮي ﯾﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﻐﺰﺷﯽ دﯾﻮار ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-6-14‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از رواﻧﮕﺮاﯾﯽ‬
‫اوﻟﯿﻦ ﮔﺎم در ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﭘﺸﺖ دﯾﻮار‪ ،‬ﺟﻠﻮي دﯾﻮار و ﭘـﯽ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫روشﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ و روشﻫﺎي ﻣﺨـﺎﻃﺮات آن‬
‫)ﺿﺎﺑﻄﻪ ‪ 525‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر(‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺎم ﺑﻌﺪي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮ‬
‫دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم‪ :‬ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﮔﻮهي ﻣﻘﺎوم رواﻧﮕﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏ روﯾﮑﺮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮض ﺷﻮد ﺧـﺎك‬
‫رواﻧﮕﺮا ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﻔﺮ دارد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻃﻖ رواﻧﮕﺮا ﺷﺪه دﯾﮕﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻐﺰش ﯾـﺎ واژﮔـﻮﻧﯽ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل‪ :‬ﺑﺮاي ﺧﺎكﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﮔﻮهي ﻓﻌﺎل رواﻧﮕﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر وارد ﺷﺪه ﺑﺮ دﯾﻮار اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﯾـﮏ‬
‫روﯾﮑﺮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮض ﺷﻮد ﺧﺎك رواﻧﮕﺮا ﺷﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﺻﻔﺮ دارد )ﯾﻌﻨﯽ ‪ ‬ﻣﺴﺎوي ﺻﻔﺮ اﺳـﺖ(‪ .‬دو‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬آب ﻓﻘﻂ در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺣﻀﻮر دارد‪ :‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬دﯾﻮار و زﻣـﯿﻦ زﯾﺮﮐـﻒ آن ﻧﺴـﺒﺘﺎ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﯾﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻼوه‪ ،‬در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺳﻔﺮهي آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ و در ﺟﻠﻮي دﯾﻮار ﺧﺎك ﺧﺸﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺸـﺎر وارد ﺑـﺮ‬
‫دﯾﻮار در اﺛﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪PA   sat H 2‬‬ ‫)‪(31-14‬‬
‫‪2‬‬
‫ب‪ -‬ﺗﺮاز آب در دو ﻃﺮف دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺗﻘﺮﯾﺒـﺎ ﯾﮑﺴـﺎن اﺳـﺖ‪ :‬وﺿـﻌﯿﺖ ﻣﺘـﺪاولﺗـﺮ آن اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺗـﺮاز ﺳـﻔﺮهي آب‬
‫زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در ﭘﺸﺖ دﯾﻮار ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﺎ ﺗﺮاز آب در ﺟﻠﻮي دﯾﻮار ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ دﯾـﻮار در اﺛـﺮ رواﻧﮕﺮاﯾـﯽ‬
‫ﺧﺎك در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ زﯾﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪PA ‬‬ ‫‪ b H2‬‬ ‫)‪(32-14‬‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻨﻬــﺎ ﺗﻔــﺎوت ﻣﯿــﺎن اﯾــﻦ دو ﺣﺎﻟــﺖ آن اﺳــﺖ ﮐــﻪ ﺑــﺮاي ﺣﺎﻟــﺖ اول وزن ﻣﺨﺼــﻮص آب در ﻧﻈــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﻣــﯽﺷــﻮد‬
‫) ‪ ، (  sat   b   w‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ دوم‪  w ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد زﯾﺮا ﻓﺸـﺎر آب در ﻫـﺮ دو ﻃـﺮف دﯾـﻮار وﺟـﻮد‬
‫دارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺛﺮ آن ﺣﺬف ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺸﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪاي ﮐﻪ در اﺛﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺑﺮ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ اﻋﻤﺎل ﻣـﯽﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﻘـﺪاري ﮐـﺎﻫﺶ در ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﺗﮑﯿﻪﮔﺎﻫﯽ و ﻧﯿﺮوي ﻣﻬﺎري ﭘﺸﺖﺑﻨﺪﻫﺎ ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺧﺎك ﺑﺎرﺑﺮ‪ :‬ﺑﺮاي رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺧﺎك ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﺸﺮﯾﻪ ‪ 525‬و ﻣﺮاﺟﻊ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺧﺎك ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-6-14‬ﺗﺤﻠﯿﻞ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺮاي ﺧﺎك رواﻧﮕﺮا‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ ،1‬ﻫﻨﻮز اﻣﮑﺎن دارد ﮐﻪ ﺧـﺎك ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬و دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻧﻮع ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑـﺮ رواﻧﮕﺮاﯾـﯽ‬
‫)‪ (FSL‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : FSL  1.0 -1‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ ﺧﺎك در ﻫﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟـﻪ ﻃـﺮح‪ ،‬رواﻧﮕـﺮا ﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ وارد ﺷﺪه ﺑﺮ دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻮارد ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺻﻼح ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ : FSL  2.0 -2‬اﮔﺮ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ ﺑﺰرگﺗﺮ از ﺣﺪود ‪ 2‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي آب ﺣﻔﺮهاي ﻧﺎﺷـﯽ از‬
‫اﻧﻘﺒﺎض ﺧﺎك در اﺛﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﮐﺎﻓﯽ ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان از آنﻫـﺎ ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ ﮐـﺮد‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ زﻟﺰﻟﻪ ﺧﺎك را ﺿﻌﯿﻒ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : 1.0  FSL  2.0 -3‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﯽرود ﮐﻪ ﺧﺎك در ﻫﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟﻪ رواﻧﮕﺮا ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﺧـﺎك‬
‫داﻧﻪاي ﺳﺴﺖ در ﻫﻨﮕﺎم زﻟﺰﻟﻪ ﻣﻨﻘﺒﺾ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﯽ اﻓـﺰاﯾﺶ ﻣـﯽﯾﺎﺑـﺪ و‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺎك ﺿﻌﯿﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﻞ )‪ (13-14‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮاي ﺗﺨﻤـﯿﻦ ﻧﺴـﺒﺖ ﻓﺸـﺎر ﺣﻔـﺮهاي )‪(ru‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ )‪ (FSL‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺤـﻞ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪:‬‬
‫– ﮔﻮه ﻣﻘﺎوم‪ :‬اﻓﺰاﯾﺶ در ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺧﺎك را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي ﻣﻘـﺎوم‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪:‬‬
‫) ‪ (1 - ru‬راﻧﺶ ﻣﻘﺎوم = ﻧﯿﺮوي ﻣﻘﺎوم‬
‫– ﺧﺎك ﺑﺎرﺑﺮ‪ :‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ در ﻓﺸﺎر آب ﺣﻔﺮهاي در ﺧﺎك ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻧﺸـﺮﯾﻪ ‪ 525‬و ﮐﺘـﺐ‬
‫ﻣﺮﺟﻊ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﺧﺎك ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫– ﮔﻮه ﻓﻌﺎل‪ :‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻓﺸﺎر دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ و ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل ﺧـﺎك‪ ،‬ﻧﯿﺮوﯾـﯽ ﻣﻌـﺎدل ﺑـﺎ ﻓﺸـﺎر آب ﺣﻔـﺮهاي ﻧﺎﺷـﯽ از‬
‫زﻟﺰﻟﻪي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪1/0‬‬
‫ﺷﻦ‬
‫‪0/8‬‬
‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪0/6‬‬
‫‪ru‬‬
‫‪0/4‬‬
‫‪0/2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫‪1/6‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪2/0‬‬ ‫‪2/2‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪2/6‬‬
‫‪FSL‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -13-14‬راﺑﻄﻪي ﺑﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ رواﻧﮕﺮاﯾﯽ )‪ (FSL‬و ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺸﺎر ﺣﻔﺮهاي )‪ (ru‬ﺑﺮاي ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‬
‫)‪1- Marcuson and Hynes (1990‬‬

‫‪ -7-14‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل و ﻣﻘﺎوم ﺧﺎك‬
‫اﮔﺮ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮان از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﭘـﯿﺶ رو‪ 1‬ﺟﻬـﺖ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪي ﺿـﺮﯾﺐ ﻓﺸـﺎر ﻓﻌـﺎل دﯾﻨـﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧـﺎك‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫– ﺳﻄﺢ ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺻﺎف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫– زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك و ﺳﺎزه ﺑﺮاﺑﺮ دو ﺳﻮم زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪:‬‬
‫‪ = c‬ﺿﺮﯾﺐ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﯽ ﺧﺎك‬
‫‪ = H‬ارﺗﻔﺎع دﯾﻮار‬
‫‪2/0‬‬
‫‪  30‬‬
‫‪1/5‬‬
‫‪c / .H  0‬‬
‫‪c / .H  0.05‬‬
‫‪c / .H  0.10‬‬
‫‪K ae 1/0‬‬ ‫‪c / .H  0.15‬‬
‫‪c / .H  0.20‬‬
‫‪c / .H  0.25‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪c / .H  0.30‬‬
‫‪0/0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -14-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻓﻌﺎل دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك ) ‪(   30‬‬
‫)‪1- Anderson et. al. (2008‬‬

‫‪2/0‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪1/5‬‬
‫‪c / .H  0‬‬
‫‪c / .H  0.05‬‬
‫‪c / .H  0.10‬‬
‫‪K ae 1/0‬‬ ‫‪c / .H  0.15‬‬
‫‪c / .H  0.20‬‬
‫‪c / .H  0.25‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪c / .H  0.30‬‬
‫‪0/0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬
‫‪2/0‬‬
‫‪  40‬‬
‫‪1/5‬‬
‫‪c / .H  0‬‬
‫‪c / .H  0.05‬‬
‫‪c / .H  0.10‬‬
‫‪K ae 1/0‬‬ ‫‪c / .H  0.15‬‬
‫‪c / .H  0.20‬‬
‫‪c / .H  0.25‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪c / .H  0.30‬‬
‫‪0/0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك ﺧﺎك و دﯾﻮار ﺑﺮاﺑﺮ دو ﺳﻮم زاوﯾﻪ اﺻﻄﮑﺎك داﺧﻠﯽ ﺧﺎك ﺑﺎﺷﺪ و در ﺣﻀﻮر ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺘﻮﺳـﻂ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﺷﺘﺎب ﻟﺮزهاي‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك را ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي زﯾﺮ‪ 1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫)‪1- Shamsabadi (2006‬‬

‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪  35‬‬

‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك ) ‪( c  0‬‬

‫‪H‬‬
‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪  35‬‬

‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ -18-14‬ﺿﺮﯾﺐ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺎوم دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺧﺎك ) ‪( c  0.05‬‬

‫‪H‬‬
‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪  35‬‬

‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬

‫‪H‬‬
‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬
‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪  35‬‬

‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬

‫‪H‬‬
‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬
‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪4‬‬
‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬

‫‪H‬‬
‫‪14‬‬
‫‪  20‬‬
‫‪12‬‬
‫‪  22.5‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪  25‬‬
‫‪  27.5‬‬
‫‪8‬‬
‫‪K pe‬‬ ‫‪  30‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪  32.5‬‬
‫‪  35‬‬
‫‪4‬‬
‫‪  37.5‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪  40‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪1‬‬
‫)‪k h (g‬‬

‫‪H‬‬
351 96/10/12 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣ ﺮ اﺟﻊ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ‬
1- US Army Corps of Engineers, 1994, No 4, Retaining and Flood Walls
2- BS 8002; 1994, Code of Practice for Earth Retaining Structures
3- Reinforced Earth Structures Recommendations, Rules of the ART
4- FHWA-NHI-10-024, 2009, Design and Construction of Mechanically Stabilized Earth Walls and
Reinforced Soil Slopes
5- SCDOT Geotechnical Design Manual, 2008
6- Technical Standards And Commentaries For Port And Harbour Facilities In JAPAN
7- FEMA 356, 2000, Prestandard And Commentary For The Seismic Rehabilitation Of Buildings
8- AASHTO, 2005, LRFD Bridge Design Specifications, 3rd Edition
9- Bowles, 1996 Fifth Edition, Foundation Analysis and Design
10- B. Das, 2000, Fourth Edition, Principles of Foundation Engineering
11- Steven L. Kramer, 1996, Geotechnical Earthquake Engineering
12- Robert W. Day, 2002, Geotechnical Earthquake Engineering Handbook
13- John N. Cernica, 1994, Geotechnical Engineering, Foundation Design
‫ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب‬16 ‫ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺷﻤﺎره‬-‫ ﺳﺎزهﻫﺎي ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬،1374 ،‫ زاﻫﺪي م‬-14
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﮔﺮاﻣﯽ‬
‫اﻣﻮر ﻧﻈﺎم ﻓﻨﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟـﻪ ﮐﺸـﻮر‪ ،‬ﺑـﺎ ﮔﺬﺷـﺖ ﺑـﯿﺶ از ﭼﻬـﻞ ﺳـﺎل ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﺗﺤﻘﯿﻘـﺎﺗﯽ و‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﺧﻮد‪ ،‬اﻓﺰون ﺑﺮ ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺮﯾﻪ ﺗﺨﺼﺼﯽ ‪ -‬ﻓﻨـﯽ‪ ،‬در ﻗﺎﻟـﺐ آﯾـﯿﻦﻧﺎﻣـﻪ‪ ،‬ﺿـﺎﺑﻄﻪ‪ ،‬ﻣﻌﯿـﺎر‪ ،‬دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎﻟﯿﻒ و ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ و اﺑﻼغ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺣﺎﺿﺮ در راﺳﺘﺎي ﻣﻮارد ﯾﺎد‬
‫ﺷﺪه ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺎ در راه ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ﻋﻠﻮم در ﮐﺸﻮر و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫـﺎي ﻋﻤﺮاﻧـﯽ ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺑـﺮده ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺸﺮﯾﺎت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﯿﺮ در ﺳﺎﯾﺖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ‪ nezamfanni.ir‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
Guideline for Design of Retaining Walls (First Revision) [No.308]

Executive Body: Amirkabir University of Technology
Project Adviser: Shapour Tahouni
Authors & Contributors Committee:

Mahmoud Azarangi Yekom Consulting Engineers MSC Civil Engineering
Behnam RezaeianMoghadam Tadbir Sahel Pars Consulting Engineers BSC Civil Engineering
Abolghasem Saaneinejad Pars Osloub Consulting Engineers PHD Structural Engineering
Mohammad Reza Askari Bandab Consulting Engineers PHD Structural Engineering
Iraj Gholami-Alam Iran Water Resource Management MSC Civil Engineering
Farhad Golshan Tehran-Boston Consulting Engineers MSC Structural Engineering
Niko Malek-Ahmadi Iran Water Resource Management BSC Water Engineering
Confirmation Committee:
Ahmad Barkhourdari Iranian Water & Power Projects M.Sc. in Civil Engineering-
Engineering Company (PANIR) Hydraulic Structures
Masoud Hadidi Moud Mahab-E Ghods Consulting Engineers M. Sc. in Mechanical
Engineering
Reza Rasti Ardakani Shahid Beheshti University Ph D in Civil Engineering
Seyyed Mahdi Zandian Iran Water Resources Management Construction Engineering and
Management
Mohammad Taher Taheri Tavan-Ab Consulting Engineers M. Sc. in Water Resources
Behbahani (Hydraulic) Engineering
Taghi Ebadi Ministry of Energy- Water and M. Sc. in Hydraulic Strcture
Wastewater Standards and Projects Engineering
Bureau
Mohammad Reza Askari Bandab Consulting Engineers PhD in Civil Engineering
Najmeh Fooladi Ministry of Energy- Water and M. Sc. in Civil Engineering
Wastewater Standards and Projects (Water Engineering)
Bureau
Ali Yousefi ZAPCE (Zamin Ab Pey Consulting M. Sc. in Mining Engineering
Engineers) (Geological Engineering)
Authors want to specially thank Bandab Consulting Engineers and Mr.Hasankhani who worked on
the draft and provided useful suggestions.
Steering Committee: (Plan and Budgest Organization)

Alireza Toutounchi Deputy of Technical and Executive Affairs Department
Farzaneh Agharamezanali Head of Water & Agriculture Group, Technical and Executive Affairs
Department
Farzad Parsa Head of civil Group, Technical and Executive Affairs Department
Seyed Vahidoddin Rezvani Expert, Technical and Executive Affairs Department
Abstract
This report's aim is to provide philosophical basis, material properties, design principles, construction
considerations, and quality control of different types of retaining walls and flood walls.
The contents of this guideline provide the basis for selection of the appropriate wall type
corresponding to the site conditions and design purpose of wall. It also provides key points of wall design
and construction considerations for an engineer familiar with the civil industry.
Although this design guideline is not a "standard code", but it provides the required allowable
tolerances and safety factors based on the national and international design standards (with the reference).
Islamic Republic of Iran

Plan and Budget Organization
Guideline for Design of

Retaining Walls
(First Revision)
No. 308
Deputy of Technical, Infrastructure and Ministry of Energy

Production Affairs
Department of Technical and Executive Affairs Water and Wastewater Standards and Projects
Bureau
nezamfanni.ir http://seso.moe.org.ir
2018
‫اﯾﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ«‬

‫ﺑﺎ ﻫﺪف اراﺋـﻪ و ﻧﺸـﺮ ﻣﺒـﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴـﻔﯽ‪ ،‬ﺧـﻮاص و‬
‫ﻣﺸﺨﺼــﺎت ﻣﺼــﺎﻟﺢ دﯾﻮارﻫــﺎ‪ ،‬اﺻــﻮل ﻃﺮاﺣــﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺟﺮاﯾﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯽ اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ ﺧـﺎك و دﯾﻮارﻫـﺎي ﺳـﺎﺣﻠﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻬﺖ آﺷـﻨﺎﯾﯽ ﺑـﺎ ﻃﺮاﺣـﯽ و اﺟـﺮاي روشﻫـﺎي‬
‫ﺳــﻨﺘﯽ و روشﻫــﺎي ﻧــﻮﯾﻦ و اﻣﮑــﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴــﻪي‬
‫اﻗﺘﺼـــﺎدي آنﻫـــﺎ در ﭘـــﺮوژهﻫـــﺎي ﻣﻠـــﯽ و‬
‫اﻧﻄﺒﺎقﭘﺬﯾﺮي آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ و اﻣﮑﺎﻧـﺎت‬
‫ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران اﯾﺮان ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

Code308 1396 ATNasr - Ir

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Code308 1396 ATNasr - Ir

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫اﺑﻨﯿﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﺼﺮ ‪www.ATNasr.

‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‬

‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ‬

‫ﺿﺎﺑﻄﻪ ﺷﻤﺎره ‪308‬‬

‫وزارت ﻧﯿﺮو‬ ‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﯽ‪ ،‬اﻣﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫سازمان ربانهم و بودهج کشور‬

‫موضوع‪ :‬راهنماي طراحي ديوارهاي حائل (بازنگري اول)‬

‫محمد باقر نوبخت‬

‫اﺻﻼح ﻣﺪارك ﻓﻨﯽ‬

uiWI IY-'! ulo.l}.i.;t...l J � 1>.l., �k.. ;I o.l\.i;:..,I -

,,.:.5 Jl..�, Jl.. �t:... ,.i�I, lo...s,'6o,4y ;I y.:Jax -

‫اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﺎﻳﻞ‬

‫ﺗﻬﯿﻪ و ﮐﻨﺘﺮل »راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﺋﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(«‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﯿﺮﮐﺒﯿﺮ‬ ‫ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﯽ‬ ‫ﻣﺠﺮي و ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه‪:‬‬

‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﺪاﯾﺖ و راﻫﺒﺮي )ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺸﻮر(‪:‬‬

‫‪88‬‬ ‫‪ -5-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ ﺑﺎر ) ‪(i‬‬

‫‪88‬‬ ‫‪ -6-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ ﮐﻒ ﺷﺎﻟﻮده ) ‪( t‬‬

‫‪89‬‬ ‫‪ -7-5‬ﺿﺮاﯾﺐ ﺷﯿﺐ زﻣﯿﻦ ) ‪( g‬‬

‫‪174‬‬ ‫‪ -4-9-9‬ﻧﯿﺮوي ﺑﺮﺷﯽ وارد ﺑﺮﮔﻮه ﺳﺎزهاي‬

‫‪207‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -3-10‬داﻣﻨﮥ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ C‬و ‪R‬‬

‫‪259‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -1-12‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ‬

‫‪291‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -8-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﺸﯽ و ﺑﯿﺮون ﮐﺸﯿﺪﮔﯽ‬

‫‪303‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -11-13‬ﺿﺮاﯾﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺰش ‪RFCR‬‬

‫‪304‬‬ ‫ﺟﺪول ‪ -12-13‬آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮي ﭘﻠﯿﻤﺮﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪50‬‬ ‫ﺷﮑﻞ‪ -1-4‬ﺿﻮاﺑﻂ ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ و ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬

‫‪174‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -7-9‬دﯾﺎﮔﺮام آزاد ﺑﻠﻮك ﺧﺎك‬

‫‪231‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -38-10‬ﺳﭙﺮ ﻣﻬﺎرﺷﺪه در ﺑﺴﺘﺮ و ﺧﺎﮐﺮﯾﺰ داﻧﻪاي‪ b  0.6 ،‬‬

‫‪239‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-11‬اﺟﺰاي دﯾﻮار ﺣﺎﺋﻞ ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي‬

‫‪301‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪ -17-13‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﮐﻨﻨﺪه از ﻧﻮع ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻠﺰي‬

‫‪348‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪349‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪349‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪350‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪350‬‬ ‫(‬ ‫‪c‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫‪1- Retaining Wall‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﯽ‬

‫ﻓﺼﻞ اول ‪ -‬ﻣﻌ ﺮﻓﯽ‬

‫‪ -3-1-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ﺧﺎص دﯾﻮارﻫﺎي ﺳﯿﻞﺑﻨﺪ‬

‫‪ -2-1‬ﺿﻮاﺑﻂ ژﺋﻮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﺳﺎزهاي‬

‫ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪9‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ -‬ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫ﻓﺼﻞ دوم ‪-‬ر ده ﺑﻨﺪ ي دﯾ ﻮ ار ﻫﺎ ي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪ -1-2‬اﻧﻮاع دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪ -1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‬

‫‪ -1-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬

‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫‪10‬‬

‫ز‪ -‬دﯾﻮار وزﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ وزﻧﯽ‬

‫‪ -2-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‬

‫‪11‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ -‬ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫ب‪ -‬دﯾﻮار ﻃﺮهاي ‪ T‬ﺷﮑﻞ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -2-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻃﺮهاي‬

‫‪ -1‬رف ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻃﺎﻗﭽﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫‪12‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -3-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﭘﺸﺖﺑﻨﺪدار‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -4-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﺻﻠﺐ ﻏﯿﺮوزﻧﯽ‪ ،‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ رفدار‬

‫‪ -3-1-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ ﻋﻤﯿﻖ )ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺑﺘﻨﯽ(‬

‫‪13‬‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ -‬ردهﺑﻨﺪي دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ‬

‫‪ -2-1-2‬دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ‬

‫‪1- Geogrid & Geotextile‬‬

‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﻮارﻫﺎي ﺣﺎﯾﻞ )ﺑﺎزﻧﮕﺮي اول(‬ ‫‪96/10/12‬‬ ‫‪14‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬دﯾﻮار ﺣﺎﯾﻞ از ﻧﻮع ﺧﺎك ﻣﺴﻠﺢ ﺑﺎ ﺗﺴﻤﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي‬