O istnieniu grupy społecznej możemy mówić wówczas, jeśli grupa ludzi posiada

następujące cechy:

1. jest połączona wspólnymi więziami;

2. posiada określoną strukturę (grupa ma swojego przywódcę, a jej członkowie
zajmują różne pozycje w ramach struktury – od tych związanych z wykonywanymi
zadaniami, po te nieformalne, np. najzabawniejsza osoba w grupie);
3. ma poczucie odrębności od innych grup (ze względu na różnice terytorialne,
wyznaniowe, ideologiczne, różny styl życia i zachowanie);
4. realizuje wspólne cele (od wykonania prostych zadań po wieloletnie projekty i
założenia, np. w rodzinie – dbanie o wykształcenie dzieci; rozbieżność celów może
prowadzić do rozpadu grupy);
5. identyfikuje się z określonymi wartościami.

Grupy małe - grupy o prostej strukturze wewnętrznej bez podziału na podgrupy,

których członkowie pozostają w bezpośrednich stosunkach między sobą.

Przykład

rodzina, klasa, drużyna sportowa.

Grupy duże - grupy o złożonej strukturze wewnętrznej, w ramach których istnieje

podział na podgrupy, których członkowie nie pozostają w bezpośrednich stosunkach
między sobą.

Przykład

partia polityczna, mniejszość narodowa, naród.

Ze względu na rodzaj więzi wyróżniamy:

Grupy pierwotne - grupy, których łączą więzi emocjonalne i wzajemne kontakty, a

przynależność zwykle nie jest dobrowolna.

Przykład

rodzina, klasa
Grupy wtórne - grupy powołane do realizacji konkretnych celów, których członków
łączy więź rzeczowa.

Przykład

fan club, drużyna sportowa, partia polityczna.

Ze względu na charakter członkostwa wyróżniamy:

Grupy zamknięte - grupy, których członkami mogą być wyłącznie jednostki spełniające
z góry określone kryteria.

Przykład

stowarzyszenie biznesmenów, gildia rzemieślników, Mensa

Grupy otwarte - grupy których członkiem może być dowolna osoba.

Przykład

stowarzyszenie, grupa modlitewna, fan club

Ze względu na rodzaj zorganizowania wyróżniamy:

Grupy formalne - grupy o określonej strukturze, których zasady funkcjonowania

określają pewne zasady (prawo i przepisy).

Przykład

szkoła, państwo, związek zawodowy

Grupy nieformalne - grupy bez określonej struktury i formalnych zasad

funkcjonowania.

Przykład

krąg sąsiedzki, fan-club

Więzi społeczne tworzą się stopniowo. Pierwszym etapem ich powstawania jest
styczność przestrzenna, polegająca na dostrzeganiu i obserwowaniu cech innych –
płci, wyglądu, określonych cech charakteru, sposobu zachowania. Zainteresowanie
drugą osobą zachęca do nawiązania kontaktu. Tworzy się zatem styczność
psychiczna, a gdy zainteresowanie okazuje się obopólne – styczność społeczna
(pierwszy kontakt, pierwsze rozmowy).

Kolejnym etapem powstawania więzi jest kształtowanie się wzajemnych

oddziaływań, czyli podejmowanie działań, które mają wywołać określone reakcje u
innych. Trzecim etapem są stałe działania społeczne, podczas których grupa stara
się osiągnąć wspólne cele. Następny zaś etap prowadzi do stałych stosunków
społecznych – trwałych układów, takich jak przyjaźń, koleżeństwo czy stosunki z
pracodawcą, które są określone pewnymi normami i wiążą się z obowiązkami.
Wszystko to prowadzi do wzajemnych zależności, których przykładem mogą być
zależności służbowe.

Wyróżnia się trzy typy więzi społecznych:

1. Naturalne – podstawą powiązań tego typem więzi jest wspólne pochodzenie,

pokrewieństwo. Przykładem może być rodzina lub grupa etniczna;
2. Zrzeszeniowe – takie więzi tworzone są dobrowolnie przez ludzi, którzy decydują się
wstąpić np. do związków, organizacji, partii, stowarzyszeń;
3. Stanowione – są narzucone z zewnątrz lub ustanawiane siłą. Przykładem może być
więzienie czy jednostka wojskowa.