8.

ikasgaia: KONBINATORIA
8.1 Zuhaitz diagrama.

8.2 Bariazioak, permutazioak eta konbinazioak: formulak.

8.3 Zenbaki konbinatorioak.

8.4 Newton-en binomioa.

Teoria konbinatoriak multzo baten elementu guztiak edo elementu batzuk hartzen
direnean zenbat talde egin daitezkeen aztertzen du. https://www.youtube.com/watch?
v=eAn4CzA2klg

8.1 Zuhaitz diagrama.

1.- Bost kolore desberdin dauzkagu: zuria, gorria, urdina, beltza eta horia. Bi
kolore desberdinetako zenbat bandera desberdin egin dezakegu?
1. kolorea 2. kolorea
Gorria

Zuria Urdina

Beltza

Horia

Zuria

Gorria Urdina

Beltza

Horia

Urdina

Beltza

Horia

5 . 4 = 20
8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.1
 Azkenik, bigarren zutabeko adarrek 20 aukera osatzen dituzte, hau da, 5 . 4
eragiketaren biderdura.

2.- 1, 3, 5, 7 eta 9 izeneko zifrak dauzkegu:

a. 3 zifratako zenbat zenkabi eraiki ahal dugu?
b. Eta hiru zifrak desberdinak badira?

3.- Ikastetxe batean DBHko 3. mailako bost talde daude: talde batean 28 ikasle dabiltza, beste
batean 30, hirugarrenean 25, eta azkenengo bietan 27. Talde bakoitzetik parke natural batera
joateko ikasle bat aukeratzen bada, zenbat multzo desberdin egin daitezke?

4.- 1, 2, 3, 4, 5, 6 eta 7 digituak erabiliz:

a. Hiru zifra desberdineko zenbat zenbaki osa daitezke?
b. Eta bost zifra desberdineko zenbat?
c. Bost zifra desberdineko zenbat zenbaki dira 60000 baino txikiagoak?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.2

5.- Probintzia bateko telefono zenbakiek zazpi zifra dituzte.
a. Probintzia horretan zenbat telefono zenbaki egon daitezke?
b. Eta zifra desberdinetako zenbat egon daitezke?

6.- Digitu guztiak 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 eta 9 izanik, kalkulatu:

a. Hiru zifra desberdinetako zenbat zenbaki dauden?
b. Lau zifratako zenbat daude?
c. Lau zifra desberdineko eta 5000 baino txikiagoak?
d. Hiru zifratako zenbakiak bikoitiak direnak?

7.- a. Zenbat modutara jar daitezke 7 liburu apal batean ?

b. Eta jakinik dauden matematikazko bi liburuak muturretan egon behar direla?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.3

8.- Ikasle batek 6 ikasgai ditu eta ikasgai bakoitzean Gutxi, Nahiko, Ondo eta Bikain atera dezake.
a. Noten zenbat konbinaketa osa daitezke?
b. Eta jakinik gainditu dituela denak, zenbat boletin osa daitezke?

9.- Auzo elkarte batean 17 etxebizitza daude, Presidentea eta Idazkaria aukeratu behar dituzte.
Zenbat modutara aukera ditzakete bi lagun horiek?

10.- Herrialde batetan matrikulak osatzeko lau zifra behar dira eta bi letra. Zifrak 10en artean eta
letrak 24en artean aukeratu daitezke. Zenbat matrikula desberdin osa daitezke?

11.- Kiniela bat osatzeko 10 futbol partiduren emaitza jarri behar da. Jarri ahal diren emaitzak 1, X
eta 2 dira.
a. Zenbat kiniela desberdin osa daitezke?
b. Eta lehenengo partiduan X bat izan behar badu?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.4

12.- Osabaren furgonetan zortzi leku daude eta mendira joateko zortzi familia kide bildu gara. Gida
baimena hiruk baino ez daukate. Zenbat era desberdinetara eseri gaitezke?

13.- Kodigo bat osatzeko zazpi kolore, digitu guztiak eta hogei letra erabili ditzakegu. Kodigoak bi
kolore, hiru digitu desberdin eta bi letraz osaturik dago.
a. Zenbat kodigo desberdin osa dezakegu?
b. Zenbat kodigo “a” letran bukatzen dute?
c. Zenbat kodigok dute gorri bakar bat?

14.- Azterketa batean, 50 galdera daude. Lehenengo 20 galderetan hiru erantzun aukeratzeko
daukazu eta hurrengo 30 galderetan lau erantzun aukeratzeko. Zenbat azterketa desberdin egin
daitezke?

15.- Gaur egungo autoen matrikulek hiru letra eta lau zenbaki dituzte. 20 letra eta 10 zenbaki
baldin badaude aukeran:
a. Zenbat matrikula osa daitezke sistema honetan?
b. Zenbat matrikula b letrarekin hasi eta zifra bikoitian bukatzen dira?
c. Zenbat matrikula lehenengo letra eta azkenengoa berdinak dira?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.5

16.- Izozki denda batean, 10 zapore aukeratzeko daude.
a. 2 zaporeko zenbat izozki daude aukeran?
b. Eta hiru zaporetakoak?

17.- Futbol partidetan 1, X eta 2 emaitzak baino ezin dira izan.

a. Zenbat emaitza daude bost partidatarako?
b. Zenbat emaitza izan daitezke 20 partidako jardunaldi batean?

18.-
a. Zenbat kode egin daitezke 3 letra desberdin, 2 kolore eta 3 zifrekin? Honetarako 21
letra, 7 kolore eta digitu guztiak erabili daitezke.
b. Kode hauetariko zenbat ez dute gorririk eta 5 zifran bukatzen dute?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.6

19.- Lau osagai dituzten zenbat pizza desberdin egin ditzakegu, 11 osagai aukeran izanik?

20.- Ospitalean lan egiteko taldeak osatzen dira. Horretarako 7 mediku eta 10 erizain aukeran
dituzte.
a. Mediku bat eta erizain bat osatzen duten zenbat egin daitezke?
b. Eta mediku bat eta bi erizainetakoa?

21.- Digitu guztiekin kalkulatu:

a. Zenbat daude 3 zifra desberdinetakoak eta 500 baino handiagoak?
b. Zenbat daude 6 zifratako kapikuak?
c. Zenbat daude 5 zifra desberdinetakoak, 7an bukatzen dutenak eta 76.000 baino
handiagoak?

22.- NASAk ilargira bidaltzeko 3 fisiko eta 4 ingeniari talde bat behar du. Horretarako 10 fisiko eta
8 ingeniari ditugu aukeran. Zenbat talde egin daitezke?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.7

23.- Azterketa batean 10 galdera daude. Lehenengo 4 galderek lau aukera dituzte eta azkeneko
seirek hiru aukera. Zenbat azterketa egin ditzake ikasle batek, galdera guztiei ausaz erantzun
ezkero?

24.- Jai batetan 10 edari ez alkoholiko bildu dira. Hauetariko 4 laranja kolorekoak dira, 4 hori
koloretakoak eta 2 beltzak.
a. Hiru edariren zenbat nahasketa desberdin osa daitezke?
b. Bi edari laranja eta bi hori artean zenbat nahasketa osa daitezke?

25.- Kodigoak eratu nahi ditugu bi letra desberdin eta hiru koloretakoak. 5 kolore eta 15 letra
eskura izanik.
a. Zenbat egin daitezke?
b. Zenbat egin daitezke azkeneko letra a izanik eta bigarren kolorea gorria izanik?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.8

26.- Digitu bikoitiak izanik 2, 4, 6, 8:
a. Hiru zifratako zenbat zenbaki era daitezke?
b. Zenbat hiru zifratako kapikuak?
c. Zenbat hiru zifratako 4an bukatzen dutenak eta 500 baino txikiagoak?

27.- 5 neska eta 6 mutil 11 eserlekuetan jarri nahi ditugu.

a. Zenbat era desberdinetara ordenatu ahal ditugu?
b. Zenbat era desberdinetara ordenatu ahal ditugu neskak alde batera eta mutilak
bestera?
c. Zenbat era desberdinetara ordenatu ahal ditugu neska guztiak mutilaz inguraturik egon
daitezen?

28.- Bi letra desberdin, 2 kolore eta bi zifrekin osaturiko kodigoak eratu nahi ditugu.Horretarako 24
letra, 10 kolore eta digitu guztiak izanik kalkulatu:
a. Zenbat kodigo egin daitezke?
b. Bokalekin hasi eta 5an bukatzen diren zenbat daude?
c. Zenbat daude “a” bakarra dutenak?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.9

29.- Digitu guztiekin:
a. 6 zifra desberdinetako zenbat zenbaki egin daitezke?
b. Zenbat 5 zifratako kapikua egin daitezke?
c. 6 zifra desberdinetako zenbat, 3an amaituta eta kapikua?

30.- Lagun bati opari bat egin nahi diogu; horretarako 10 kamiseta desberdin eta 8 CD desberdin
daude:
a. Kamiseta bat eta CD bat oparitu nahi badiogu, senbat pack desberdin egin dezakegu?
b. Eta bi kamiseta eta CD bat?
c. Eta bi kamiseta eta bi CD?

31.- Kode batek 3 letra desberdin, 3 kolore desberdin eta 3 zifra eduki behar ditu; horretarako 20
letra, 10 kolore eta digito guztien artean aukeratu ahal dugu.
a. Zenbat kodigo sortu ahal dugu?
b. Zenbat “a” letraz hasita?
c. Zenbat kodigo, “a” bakar bat dutenak?
8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.10
32.- 10 digitoak hartuta:
a. 5 zifra desberdinetako zenbat zenbaki eraiki daitezke?
b. 7 zifraz hasita, eta kapikua, 5 zifratako zenbat zenbaki desberdin daude?
c. Eta 240 baino handiagoak diren 3 zifraz osatutako zenbakiak?

33.- Talde honetan 10 abeslari eta 20 dantzari ditugu, kalkulatu:

a. 3 abeslari eta 2 dantzariren taldeak, zenbat egin daitezke?
b. 4 artisten taldeak, zenbat egin daitezke?
c. 1 abeslari eta 10 dantzari taldeak, zenbat egin daitezke?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.11

34.- 12 pertsonetako talde batean 5 zuzendari, 4 begirale edo monitore eta 3 ikasle daude.
Kalkulatu:
a. Nola eseri daitzeke guztiak 12 eserlekutan?
b. Nola eseri daitezke, zuzendariak ertz batean eta monitoreak bestean kokatzen badira?
c. 12 pertsonekin, zenbat laukote eratu ahal dira?
d. 2 zuzendariz eta 3 begiralez zenbat talde osa daitzeke?

35.- Kodigoak 4 zifra desberdin eta 4 letrekin osaturik daude. Horretarako digitu guztiak eta 20
letra erabili ahal ditugu. Kalkulatu:
a. Zenbat kodigo egin daitezke?
b. Zenbat kodigo egin daitezke 4 zifratako zenbakian 5aren multiploa izan dadin?
c. Zenbat kodigo egin daitezke 5 bakar bat dutenak?

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.12

36.- 10 digitoak erabiliz:
a. 5 zifra desberdinetako zenbat zenbaki daude?
b. 4 zifratako zenbat zenbaki kapikua daude?
c. 600 baino txikiagoak diren zenbat zenbaki daude 3 zifraz osatuta?

8.2 Bariazioak, permutazioak eta konbinazioak: formulak.

a) Variaciones
Se definen teniendo en cuenta las siguientes reglas:
● Inicialmente hay m objetos, entre los que podemos elegir para hacer grupos.
● Cada grupo tiene p elementos.
Existen dos tipos:

a.1 Variaciones ordinarias sin repetición:

● Inicialmente hay m objetos, entre los que podemos elegir para hacer grupos.
● Cada grupo tiene p elementos que no pueden estar repetidos.
● Sí importa el orden de los elementos en el grupo.
Se representan como Vm,p o también. En cualquier caso,
Vm,p = m . (m-1) . (m-2) . (m-3)… [m - (p-1)]

¿Cuántos números de tres cifras se pueden formar con los dígitos 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 y 9 sin que se repita
ninguna cifra?

Es un ejemplo de variaciones sin repetición de 9 elementos tomados de tres en tres:

V9,3 = 9 . 8 . 7 = 504 números distintos

a.2 Variaciones ordinarias con repetición:
8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.13
 ● Inicialmente hay m objetos, entre los que podemos elegir para hacer grupos.
● Cada grupo tiene p elementos que sí pueden estar repetidos.
● Sí importa el orden de los elementos en el grupo.
Se representan como VRm,p.
VRm,p = mp
¿Cuántos números de tres cifras se pueden formar con los dígitos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 y 9 pudiéndose repetir
las cifras?

Tenemos que hallar el número d variaciones con repetición de 10 elementos tomados tres a tres, es decir:

VR10,3 = 103 = 1000 números distintos

b) Permutaciones:
Son un caso particular de variaciones, en las que m = p. Por tanto, tomamos TODOS
los elementos y solo se diferencian en el orden, es decir, son las distintas
ordenaciones que se pueden hacer. Existen dos tipos:

b.1 Permutaciones sin repetición:

● Se representan mediante Pm donde
Pm = m! = m . (m – 1) . (m – 2) . (m – 3)…

¿De cuántas formas pueden quedar organizados tres atletas en un pódium?

Pm = m! = 3! = 3 . 2 . 1 = 6 formas

b.2 Permutaciones con repetición:

● Se definen conforme a las siguientes reglas:
✔ Inicialmente hay m elementos, entre los que podemos elegir.
✔ En cada grupo están los m elementos y hay elementos repetidos n
veces.
✔ SÍ importa el orden de los elementos en el grupo.
✔ Se representan como PRm, donde:

PRm =

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.14

En una jaula hay cuatro conejos blancos y tres grises. Salen de la jaula de uno en uno. ¿De cuántas maneras
distintas pueden hacerlo? (Se consideran indistinguibles los cuatro conejos blancos y los tres grises)

Es un ejemplo de permutaciones de siete elementos, de los cuales uno se repite cuatro veces y otro tres
veces. Por tanto, el número de formas distintas de salir de la jaula es:

PR7 = = 35 formas distintas de salir de la jaula

c) Combinaciones ordinarias con o sin

repetición:
Se definen teniendo en cuenta las siguientes reglas:
● Inicialmente hay m objetos, entre los que podemos elegir para hacer grupos.
● Cada grupo tiene p elementos, que no pueden estar repetidos. Se cumple que
p <= m.
● No importa el orden de los elementos en el grupo.
Existen dos tipos:
c.1 Combinaciones sin repetición:
● Se representan como Cm,p donde:

Cm,p = =
Como respuesta a un anuncio de trabajo se presentan 12 personas para cubrir tres plazas de
administrativo. ¿Cuántos grupos diferentes de tres personas se pueden formar?

Cm,p = = = = = 220 grupos diferentes

c.2 Combinaciones con repetición:

● Se representan como donde:

En una bodega hay cinco tipos de vinos diferentes (y de cada uno de ellos, muchas botellas). Si quiero
regalar a mi familia un pack de 4 botellas (sean iguales o no), ¿cuántas combinaciones posibles hay?

70 packs diferentes
8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.15
Resumen:
NO: Variaciones
SÍ: ¿entran todos los elementos en cada grupo?
SÍ: Permutaciones

¿Influye el orden?

NO: Combinaciones

8.3 Zenbaki konbinatorioak

Cm,p zenbakiari “zenbaki konbinatorio” deritzogu:

Cm,p = =

8.4 Newton-en binomioa.

Newton-en binomioa azaltzeko Tartagliaren hirukia erabiliko dugu.

1 1

1 2 1

1 3 3 1

1 4 6 4 1

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.16

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.17
Zenbaki konbinatorioen propietateak:

1.- Ilada bakoitzaren hasiera eta amaiera 1 da

2.- Iladak simetrikoak dira:

3.- Zenbaki bakoitza bere gainean dauden bien gehiketa eginez lortzen da
(muturretan daudenak 1 dira):

Orain arte zenbait binomio era tradizionalean egin ditigu, hau da,
Newton-en binomio izeneko teknika erabili gabe:

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.18

 se hace la operación y

Binomio de Newton.

guztion artean saiatzen gara logika bat ateratzen.

Hau da, a ber 5 hasten da eta gero gutxitzen doa.
b bigarrenean hasten da eta gorantz doa eta aurrean jartzen diren
zenbakiak Tartagliaren hirukian agertzen dira.

Kalkuluak behin eta berriz ez egiteko, (a+b)n ebazteko método bat asmatu
behar dugu:

(a+b)n = an + an-1 b + an-2 b2 + … + bn

Kalkula ezazu (3+2x)6:

(3+2x)5 = 1.35 + 5 . 34 .(2x)1 + 10 . 33. (2x)2 + 10 . 32 . (2x)3 + 5 . 31 . (2x)4 +

+ 1.(2x)5= 243 + 810x + 1080x2 + 720x3 + 240x4 + 32x5

37.- (9+3x)4

38.-

39 .-
a)
d)
b)
e)
c)

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.19

 g) h)

f) i)

g)

37.-
a) Zein da binomioaren laugarren elementua?

b) Zein da binomioaren seigarren elementua?

c) Eta bostgarren elementua?

38.- Ariketa batzuk eta beren emaitzak:

a) (x + y )7 = x7 + 7x6 y + 21x5 y2 + 35x4 y3 + 35x3 y4 + 21x2 y5 + 7xy6 + y7

b) (x − y )7 = x7 − 7x6 y + 21x5 y2 − 35x4 y3 + 35x3 y4 − 21x2 y5 + 7xy6 − y7

c) (3x + 2)4 = 81x4 + 216x3 + 216x2 + 96x +16

d) (3x − 2)4 = 81x4 − 216x3 + 216x2 − 96x +16
e) (2x 3 + 5x )3 = 8x9 + 60x7 +150x5 +125x3

f) (2x 3 + 5x )3 = 8x9 − 60x7 +150x5 −125x3

g) (x + 2)7 = x7 +14x6 + 84x5 + 280x4 + 560x3 + 672x2 + 448x +128

h) (x2 + 3)6 = x12 +18x10 +135x8 + 540x6 +1215x4 +1458x2 + 729

i) (2x 4 + 5x)5 = 32x20 + 400x17 + 2000x14 + 5000x11 + 6250x8 + 3125x5

j) (2x 2 + 3y )5 = 32x10 + 240x8 y + 720x6 y2 +1080x4 y3 + 810x2 y4 + 243y5
k) (x − 3)5 = x5 −15x4 + 90x3 − 270x2 + 405x − 243
l) (2x − 4)6 = 64x6 − 768x5 + 3840x4 −10240x3 + 15360x2 −12288x + 4096
m) (x2 − 3x)4 = x8 −12x7 + 54x6 −108x5 + 81x4
n) (3x − 2 y )5 = 243x5 − 810x4 y +1080x3 y2 − 720x2 y3 + 240xy4 − 32 y5

8. ikasgaia: KONBINATORIA 8.20