Professional Documents
Culture Documents
ljifo;"rL
1 k[i7e"d L ___________________________________________________________________ 1
7.2 :tDe @M ;'/lIft ;8s tyf cfudg (Safer Road and Mobility) sf] nfuL lqmofsnfk ______________ 26
7.3 :tDe #M ;'/lIft ;jf/Lx? (Safer Vehicle) sf] nfuL lqm|ofsnfk _______________________________ 34
7.4 :tDe $M ;'/lIft ;8s k|of]u stf{x? (Safer Road-Users) sf] nfuL lqmofsnfk ____________________ 40
7.5 :tDe %M b'3{6gf kZrft p4f/df tbf?Stf (Post Crash Response) sf] nfuL lqmofsnfk ____________ 46
kb{5 . o;df lhNnf, gu/ / u|fdL0f ;8sx? If]qdf j[xt ;fj{hlgs oftfoft ;'ljwfsf] cefj
kb{5g\ . ltgLx?sf] ;dGjo :yfgLo k"jf{wf/ ljsf; tyf j[4L x'b} uPsf] cy{tGqsf] c;/sf] ?kdf lng
tyf s[ifL ;8s ljefu (DoLIDAR) n] ub{5 . ;lsG5 .
tfnLsf ! n] g]kfnsf] ;8s ;~hfnsf] l:yltnfO{
bzf{p5 .
tflnsf 1: g]k fnsf] ;8s ;~hfn
Ü Ü Ü !)) %
pknJw pknJw
pknJw
5}g 5}g
5}g
;|f]t M @)^^ ;fdl/s ;8s ;~hfnsf] tYofÍ, g]k fn ;/sf/, ;8s
ljefu
b\|6 Jo Mcflwsf/Ls tYofÍsf] cefjdf :yfgLo ;8s ;~hfn
cg'dfgLt dfq x'g\ .
^#– !,%^$ *)^ !#* #,@&* %,!%^ &#^ !@ &@,%^* @,($@ !,%#% **,&#% ^,@^,!&$
^$
^$– !,$!( !,!&( #! #,%($ $,&$! !,%** !* ^(,^^^ #,@(& @)^ *%,&#( &,!!(!#
^%
^%– !,*$# %(# !@* #,^$# ^,*%^ !,@*& @) *#,##$ $,^^# @)@ !,)@,%&) *,!$,$*#
^^
^^– !,*** &*) !$% $,%@$ !@,@^* !,(&% ( !,^*,&)& !!,$^) #! @,)!,&*& !),!^,@&)
^&
^& – !,^!) !,#&) !!% !,(^( *,%!) #,)*& @ !,#*,()& &,(#& !## !,^#,^$) !!,&(,(!)
^*
>f]t M g]k fn ;/sf/ oftfoft Joj:yf ljefu .
b'3{6gfx?df dfgljo IftL gePsf] t/ ;jf/L
;fwgdf dfq IftL ePsf] (damage-only
3 g]k fndf ;8s ;'/Iffsf] cj:yf accidents) cg'dfg ul/Psf] lyof] . g]kfnsf]
g]kfn k|x/Lsf] tYofÍ cg';f/ cfly{s jif{ cf=j= )^^.)^& df ;=6«f=b'=af6 d[To' ePsf]
@)^&.)^* Dff hDdf *,^%^ ;8s 6«flkms ;+VofnfO{ ;f]xL cjlwdf btf{ ePsf ;jf/L ;fwg
b'3{6gfx? eP h;df !,^*( d[To', $,)&! uDeL/ -!),!^,@&)_ ;+u t'ngf ubf{ g]kfndf x/]s
3fO{t] / (,!## ;fdfGo 3fO{t] eP . tfklg of] !),))) btf{ ;jf/L ;fwgx?df !& hgfsf] d[To'
tYofÍn] jf:tljs ef}lts IftLnfO{ k|ltlglwTj ePsf] b]lvof] h'g tYofÍ Pl;of / ljZjsf]
gug{ ;S5, lsgsL ljutsf] cWoogjf6 jf:tljs t'ngfdf g} ;aeGbf w]/} xf] . cem} k'/fgf, lj:yfkg
;=6«f=b'= x? eGbf sd clen]v /x]sf] b]lvG5, ul/Psf ;jf/L ;fwgx? P+j ;=6«f=b'= sf] clen]v
ljz]if u/L ;fdfGo 3fOt]sf] ;jfndf . o;/L 5'6 ePsf kIfx?nfO{ klg ;d]6\g] xf] eg\] jf:tjdf
clen]vdf 5'6 ePsf] kIfnfO{ dWogh/ ubf{ Pp6f g]kfndf x/]s !),))) btf{ ;jf/L ;fwgx?df
csf]{ cWoogn] cf=j= @)^^.)^& df jf:tjdf ;=6«f=b'= d[To'b/ !& eGbf j9L x'g] b]lvG5 .
!#,@$& ;=6«f=b'= ePsf] b]lvG5 h;df !,&#$ d[To',
$,!#) 3fOt] -uDeL/ tyf ;fdfGo_ ePsf] cg'dfg tflnsf # df g]kfnsf] ;=6«f=b'= sf] dfgljo
u/]sf] lyof] . ;fy} ;f]xL cjwLdf &,#*# j6f ;8s IftLnfO{ cGo b]zx?;+u t''ngf ul/Psf] 5 .
tfnLsf 3: ;8s 6«f lkms b'3{6gfjf6 x'g ] dfgljo IftL af/]] g]k fn ;lxtsf] If]qLo t'n gf
;=6 «f=b'= sf ] d f gljo I f tL ;=6 «f =b'= af 6 d f gljo I f tLsf ] b/x?
tflnsf $cg';f/ sf7df08f}+ pkTosfdf ;=6«f=b'= sf] sf/0fn] x'g] dfgjLo Ifltsf]
cfly{s jif{ @)^!–^@ b]lv @)^#–^$ ;Dd u+le/tfnfO{ t'ngf ubf{ sf7df08f}+
;=6«f=b'= d[To'b/ hg;+Vof / ;jf/L btf{ ;+Vof pkTosfsf] eGbf b]zsf] u|fdL0f If]qdf x'g]
b'j}sf] cfwf/df klxn] 36]/ kl5 a[4L ePsf] IftL u+le/ k|sf/sf] /x]sf] b]lvG5 .
b]lvG5 . b]zsf c? e"–efudf eg] k|j[QL km/s– sf7df08f}+ pkTosfdf eGbf cGo If]qx?df
km/s kfO{of] . pbfx/0fsf] nfuL cfly{s jif{ ;~rfng x'g] ;jf/L;fwgx? d[To'hGo
@)^^.^& df klZrddf~rn If]qdf k|ltJolQm ;=6«f=b'= x?df j9L ;+nUg ePsf] b]lvG5g\ .
;=6«f=b'= d[To'b/df cTolws a[4L eof] eg] k}bnofqLx?sf] ;'/IffnfO{ Vofn gul/Psf
dWoklZrdf~rn If]qdf cfly{s jif{ @)^#.)^$ sf/0f logLx? ;8sdf x'g] b'3{6gfaf6
b]lv g} hg;+Vof Pj+ btf{ ;jf/Lx?sf] lx;fan] ;jeGbf a9L hf]lvddf kb{5g\ .
;=6«f=b'= d[To'b/ cTolws /x]sf] b]lvG5 . u}/ !% b]lv $) jif{ pd]/ ;d"xsf dflg;x?
d[To'hGo ;=6«f=b'=3fOt]x? If]qut cfwf/df k|lt ;8s b'3{6gfjf6 ;jeGbf a9L k|efljt
hg;+Vofsf] lx;fan] sf7df8f} pkTosfdf / x'G5g\ eg] To;kl5 %) jif{ eGbf dfyLsf
k|ltbtf{ ;jf/L ;+Vofsf] lx;fan] pd]/ ;d"xsf dflg;x? kb{5g\ .
dWoklZrdf~rndf ;a}eGbf k|efljt /x]sf] zx/L If]qdf df]6/;fO{sn b'3{6gfx? ;j}
b]lvG5 . eGbf a9L X'g] ub{5g\ .
oBkL tflnsf $ df pNn]lvt ;=6«f=b'= u|fdL0f If]qdf 6«s / j; b'3{6gfx? cTolws
b/X? k|If]k0f ug{ s]xL cg'dfg ug'{ k/]sf] x'g] ub{5g\ .
sf/0fjz s]xL dfqfdf jf:tljstf eGbf km/s nfdf] b"/Lsf] a; ;+nUg b'3{6gfx? lgs}
x'g] ePtf klg k|If]lkt b/af6 b]zsf] ljleGg ulDe/ k|s[tLsf 5g\ lsgeg] ltgn] g} b]zsf]
efudf ;8s–;'/Iffsf] l:ytL km/s km/s /x]sf] ;=6«f=b'= sf] s"n d[To' / uDeL/ 3fOt] x?sf]
5 eGg] lgisif{ lgsfNg ;lsG5 . g]kfndf qmdzM !#Ü / #!Ü lx:;f cf]u6]sf]] b]lvG5 .
ljutdf ul/Psf cg';Gwfg tyf cg'udgsf] kxf8sf af6f]x?df le/jf6 v;]/ x'g] j;
cfwf/df ;=6«f=b'=sf ;DjGwdf ;f/f+zdf b'3{6gfx?n] eo+s/ kl/df0fsf d[To'hGo
lgDGffg';f/ lgis{ifx? lgsfNg ;lsG5 . ;=6«f=b'= x? lgDTofO{ /x]sf x'G5g\ .
b]z el/sf] sl/j cfwf ;=6«f=b'= sf7df08f}+ sl/j #) b]lv $)Ü b'3{6gfx? ;"o{f:t kl5
pkTosfdf g} 36\b5g\ hxfF b]zsf] em08} x'g] ub{5g\ h'g a]nf ;jf/L rfk eg] sd
cfwf eGbf al9 ;jf/L ;fwgx? u'8b5g\ . x'G5 .
rfnssf] nfk/jfxL, dfbs kbfy{ ;]jg u/L ubf{ ;8sdf w]/} 7fp“df a9L le/fnf]] x'g'Ù
;jf/L rnfpg', hyfefjL ;8s 5]p kfls{Ë 3gfj:tLx?df ;8s ;f+3'/ f] x'g', OTofbL .
ug'{, k}bnofqLn]] hyfefjL af6f] sf6\g', lrq 1: kxf8L ;8sx?df 3'D tLx?
;8ssf] v/fj cj:yf, cfbL, b'3{6gfsf
k|d'v sf/0fx? x'g .
k|foM lgDg :yfgx?df a9L b'3{6gf x'g] ub{5
.
gu/ If]qdfM rf]sx? .
/fhdfu{dfM k'nx?sf] k|j]z dfu{,
klx/f] u}/xg] :yfgx?, rf]sx? / ;8s
5]p cjl:yt 3gf a:tLx? .
;g\ @))* sf] Pp6f cWoog cg';f/
g]kfndf ;=6«f=b'= sf] sf/0faf6 cy{tGqdf
aif]{gL sDtLdf klg ?= @=& c/j a/fa/sf] >f]t: uN5L–lqz'nL– :ofkm?j]zL ;8ssf] ;8s–;'/Iff kl/If0f; g]k fn
;/sf/, ;8s ljefu, RCSIP -P=lj=j}= ;xof]uk|fKt_ ; N.D.
IftL ePsf] cg'dfg ePsf] lyof]]1 h'g b]zsf] Lea. (Canada) - CEMAT- Soil Test -TMS sf] ;+o'Qm pkqmd;
s'n u|fXo:y pTkfbgsf] )=$Ü xf] . obL sf7df8f}, g]k fn; ;g\ @))& .
clen]vdf 5'6 ePsf b'3{6gfx?nfO{ klg
;dfa]z ug]{ xf] eg] o; afkt /fi6«nfO{ lrq 2: kxf8L ;8ssf] eL/dfb'3{6gfu|:t 6«s
aif]{gL x'g] Iflt s'n u|fXo:y pTkfbgsf]
)=* Ü k'Ug] cg'dfg ul/Psf] lyof] .
;jf/LnfO{ kf; jf pl5Gg kfl;Ëa] Joj:yf gx'g'Ù k'n, k'n];f X?df kof{Kt ;8s–
(passing-bay) sf] Joj:yf gx'g'Ù xn'sf /]vf+sg Pj+ 6«flkms ;+s]t–lrGxx? (delineation)
;jf/Lx?nfO{ 7f8f] psfnf]x?df 7"nf gx''g'Ù 3gf j:tLx? /x]sf] :yfgx?df ;8s
;jf/Lx?nfO{ pl5Gg SnfOldËn]g (climbing ;f3'+/f] x'g', cfbL, ;8s–;'/Iffsf k|d'v ;d:ofx?
lane) sf] Joj:yf gx'g'Ù ef}uf]lns sf/0fn] x'g\ .
1
k|ltj]bgM “Cost of Road Traffic Accidents in Nepal”; g]k fn ;/sf/,
;8s ljefu, Road Connectivity Sector I Project (ADB Grant 0051-
NEP); N.D. Lea (Canada) - CEMAT- Soil Test- TMS sf] ;+o'Qm pkqmdÙ
;g\ @))* .
7 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
;=6«f=b'= sf] clen]v Jff:tljstf eGbf sd cg'ejsf] cfwf/df s]lx kIfx?n] o:tf]
5 / ltgLx?sf] ljZn]if0f ckof{Kt 5 . ;dGjosf/L kl/ifbsf] ;§f ;/f]sf/jfnfx? dWo]
;du| ;jf/Lx? dWo] xn'sf ;jf/L, ljz]if s'g} Ps lgsfonfO{ g]t[TjbfoL e"ldsf k|bfg u/L
u/L df]6/;fO{snx?sf] jfx'Notf /x]sf] 5 / cuf8L a9\g ;'emfj lbPsf 5g\ . tyfkL, xfn
k|efjsf/L ;fj{hlgs oftfoftsf] sdL /x]sf] cfP/ k|foM h;f] kIfx?n] Pp6f /fli6«o ;8s–
5. ;'/Iff kl/ifb -/f=;=;'=k=_ dfkm{t sfof{Gjog ubf{
!% b]lv $) jif{ pd]/ –;d"xsf k}bnofqLx? k|efjsf/L x'G5 eGg]df Psdt /x]sf 5g\ / o;
b'3{6gfaf6 ;aeGbf a9L k|efljt 5g\ . cawf/0ffnfO{ ut df3 !&, @)^* df ePsf]
g]kfnsf] zx/L If]qx?df df]6/;fO{sn clGtd sfo{zfnfn] klg cg'df]bg u/]sf] 5 .
b'3{6gfx? cTolws 5g\ . xfnsf] /fli6«o ;8s–;'/Iff kl/ifbnfO{
u|fdL0f If]qdf Psn j; b'3{6gfx? dfgljo ljleGg lqmofsnfkx? sfo{fGjog ug{ Pj+
IftLsf lx;fan] ;aeGbf eofjx 5 . k|Tofof]hg ug{ yk clwsf/ k|bfg ul/g] 5 .
hyfefjL, cg'zf;glxg uf8L rnfpg' / o; l;nl;nfdf pk/f]tm kl/ifbsf] u7g sfg'"g
k}bnofqLx?n] hyfefjL jf6f] sf6\g] k|j[lQ g} ;Ddt agfpgsf nfuL cfjZos P]g lgod
;=6«f=b'= x'g] d'Vo sf/0fx? x'g\ . jgfOg]5 . o; kl/ifbnfO{ ;/f]sf/jfnfx?nfO{
lqmofsnfkx? k|Tofof]hg ug]{ / lghx?af6
k}bnofqLsf] nfuL ;'/lIft dfu{sf] cefjn] ;8s–;'/Iff cg'udg ug{ lgoldt k|ltj]bg dfu
ubf{ ltgLx?sf] ;'/Iffdf ulDe/ ;d:of ug{ ;Sg] clwsf/ k|bfg ul/g]5 .
b]lvPsf] 5 . /fli6«o ;8s–;'/Iff kl/ifbsf] k'gu{7g
;'/lIft cyjf dfgljo IftL k|lt/f]ws ;8s b'O{ r/0fdf x'g]5 . klxnf], k|f/lDes r/0f /
(forgiving road) l8hfOg tyf lgdf{0fdf Wofg
bf];|f], k"0f{ clwsf/ ;DkGg r/0f x'g]5 .
lbO{Psf] 5}g . kl/ifbsf] k|f/lDes r/0f k'g{u7g b]lv
;/f]sf/jfnfx? lar cGt/lqmofx? xr'jf lghsf] nfuL pko'Qm sfg"g gag];Dd /xg]5 .
tj/n] x'g] ub{5g\ / sltko lhDd]jf/Lx? ljutdf of] kl/ifb >d tyf oftfoft Joj:yf
bf]xf]l/Psf x'G5g\ . dGqLsf] cWoIftfdf d'Vo ;/f]sf/jfnfx?
6.1 /fli6«o ;8s–;'/Iff kl/ifbsf] Kf|f/lDes ;b:o /xg] u/L u7g ePtf klg xfn} k'gu{7g
ePsf] ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft
;+/ rgf Joj:yf dGqLsf] cWoIftfdf k'gu{7g x'g]5 .
s'g} klg b]zsf] ;8s–;'/IffnfO{ ;'wf/ kl/ifbsf] sfo{sfl/0fL ;ldltnfO{ b}lgs
ug{ ;j} ;/f]sf/jfnfx?nfO{ ;dGjo ug{ Pp6f sfo{;Dkfbgdf ;xof]u ug{ Pp6f k|fljlws
s]lGb|o txsf] lgsfo :yfkgf x'g' cfwf/e"t ;ldltsf] Joj:yf ul/g]5 . k|f/lDes r/0fdf
cfjZostf xf] . ;8s–;'/Iffsf] ljifo ;dfhsf] /f=;=;'=k= nfO{ ;8s–;'/Iffsf lqmofsnfkx?
x/]s If]q / ;/sf/ ;+u ;DalGwt /x]sf]n] o;sf] Jofks tj/n] Nffu' ug{ sfg"gL clwsf/ l;ldt
cfjZostf dx;'; ePsf] xf] . cuf8Lsf] ePtf klg, ;/f]sf/jfnf lgsfox?nfO{ cem}
5nkmnjf6 ljutdf Pp6f /fli6«o ;8s–;'/Iff k|efjsf/L 9+un] ;dGjo ug{ / o; sfo{–
kl/ifb tTsflng >d tyf oftfoft Joj:yf of]hgfdf k|:tfljt sfo{nfO cem} kl/dfh{g ug]{
dGqfnosf] ;lrjsf] cWoIftfdf u7g ePtf cu|tf k|bfg ug{ ;Sg]5 . of] kl/ifbnfO{ cfjZos
klg ;f] kl/ifb :yfkgfsfn b]lvg} lg:s[o x'b} kg]{ jh]6 / hgzlQm ;'lglZrt ug{ tyf pRr
cfPsf] lyof] . k|foM h;f] b]zx?df /fli6«o ;8s k|fyldstfdf /fVg cfjZos ePsf]n] of]
;'/Iff kl/ifb h:t} s]lb|o lgsfo dfkm{t ;8s– kl/ifbsf] g]t[Tj d+qL:t/jf6 x'g' cfjZos 5 .
;'/Iffsf nfuL cjnDag ug{' kg]{ pkfo Pj+ k"0f{ clwsf/ ;DkGg r/0fdf, of]
lqmofsnfkx? ul/g] k|rng ljBdfg 5 . kl/ifbsf] sfo{sfl/0fL ;ldtLsf] cWoIftf ef}lts
ljutdf g]kfndf ;8s–;'/Iff ;DaGwL of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:yf dGqfno
lqmofsnfkx? ;dGjo ubf{ ;d:of k/]sf] sf] dGqL /xg] / ;f]lx dGqfnosf] ;lrj
9 g]k fn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
pk/f]Qm kl/ifbsf] ;b:o–;lrj /xg] u/L u7g uDeL/ k|sf/sf ;=6«f=b'= 36fpg lglZrt
x'g pko'Qm x'G5 . of] r/0f eg] pk/f]Qm pkfox? lgwf{/0f ug]{ .
;+:yfut ;+/rgf ;lxtsf] /f=;=;'=k= P]g nfu' of] gLltut b:tfj]h ;/f]sf/jfnfx?jf6 g}
eP kl5 z'? x'g]5 . ;/f]sf/jfnfx?sf] ;'emfj ljsf; ul/ kfl/t ePsf]n], ;DalGwt
cg';f/ /f=;=;'=k= P]gdf sfo{sfl/0fL ;ldltsf] lgsfox?n] ;8s–;'/IffnfO{ Plss[t ?kdf
cWoIftf, ;b:otf rlqmo k|0ffnL] cfwf/df ;'wf/ / Jojl:yt ug{ k|of]u ug]{5g\ .
dgf]gog jf jflif{s gljs/0f u/L /fhkqdf
k|sflzt ul/g] k|fjwfg /xg]5 . kl/ifbsf] cfˆgf] ;8s–;'/Iffsf] cfjZostfx?nfO{ oy]i6
lqmofsnfk ;Dkfbg ug{ 5'§} :jtGq ;lrjfno ?kdf c+ufNg P]g / lgodx? ;+zf]wg u/L
/xg]5 . /f=;=;'=k= P]gdf kl/ifbnfO{ ;zQm gLltsf] Joj:yf ;'lgof]lht ug]{ .
;/f]sf/jfnfx?nfO{ sfo{ k|Tofof]hg ug{], tL ;=6«f=b'= Go"lgs/0fsf] nflu /fli6«o nIo
lgsfox?af6 clgjfo{ cfjlws jf jflif{s th'{df ug]{ . g]kfn blIf0f sf]l/ofsf] a';fg
k|ltj]bg dfu ug]{ Pj+ ljljw lqmofsnfkx? j}7ssf] x:tfIf/stf{ ePsf]n] pk/f]Qm ;efn]
;+rfng u/fpg]] clwsf/ x'g'kg]{5 . kl/ifbsf] ;=6«f=b'= nfO{ #%–%)Ü ;Dd 36fpg]
:j?ksf] af/] lj:t[t ljj/0f o; sfo{of]hgfdf nIonfO{ cfwf/ dfgL /fli6«o nIo lgwf{/0f
Pp6f lqmofsnfksf] ?kdf ljsf; ul/g]5 . ug]{ .
oL s'/fx?nfO{ dWogh/ ub}{, ;8s
;'/Iff ;'wf/sf] nfuL ckgfOg] d'Vo /0fgLltx? ;8s–;'/Iffsf sfo{x?nfO{ cfjZos jh]6
lgDgfg';f/ x'g]5g\ . ;'lglZrt ug{ cy{ dGqfno / /fli6«o of]hgf
cof]u af6 cfof]hgfsf] cfly{s ;+efJootf
;8s–;'/ Iffsf nfuL lgb]{lzt kf“r :tDex? klxrfg ug{ k|yd jif{sf] k|ltkmn (first year
(five pillars) cGtu{t /xL sfo{of]h gf th'{df of returns) sf] l;4fGtnfO{ dfGotf lbg
ug{ ;j} ;/f]sf/jfnfx? lar ;xsfo{ u/fO{ ;xdlt k|fKt ug]{] . o;sf ;fy} pko'Qm
b:tfj]h pk/ hjfkmb]lxtf ;'lglZrt ug]{ . ;8s–;'/Iff sfo{sf] nflu ;8s jf]8{ sf]
lgsfox? larsf] cGt/;dGjo ;'wf/ ug{, sf]if cyjf ;8s lgdf{0fsf] s'n nfutdf
ljljw lqmofsnfkx? pko'Qm tj/n] Joj:yf clgjfo{ ?kdf lglZrt dfqf -pbfx/0fsf]
ug{ Pj+ ;8s–;'/Iffsf d'2fx?nfO{ ;zQm nfuL !)Ü_ ;f] k|of]hgsf] nfuL Joj:yf ug]{
?kdf cuf8L j9fpg ljleGg lgsfox?nfO{ gLlt to ug]{ .
sfo{–k|Tofof]hg ug]{ clVtof/L ;lxt ePsf] ;sf/fTds c;/x?af6 cTolws nfe
Pp6f pRr–txsf] /fli6«o ;8s ;'/Iff p7fpg ;8s–;'/Iffsf ljleGg sfo{x ?af6
kl/ifb -/f=;=;'=k=_ k'g:yf{kg ug{ cWoog ;=6«f=b'= Go"lgs/0f ug{ sltsf] k|efjsf/L 5
ug]{ . ;f]xL cg'?k k|fyldstf lgwf{/0f ug]{ .
/f=;=;'=k= af6 ljleGg lgsfox?åf/f pbfx/0fsf] nfuL u|fdL0f e"–efudf Psn a;
ul/Psf ;8s–;'/Iff ultljlwx? cg'udg b'3{6gf 36fpg To:tf ;jf/Lx?df Ifdtf
ug]{ . s]xL gLltut ljsf;sf ultljwLx? eGbf j9L ;fdfg tyf ofq'x? /fVg]
eg] kl/ifb :jod n] g} ;+rfng ug]{5 . k|a[lQnfO{ xtf]T;fx ug{ ;jf/Lx?sf] 58\s]
hfFr ug{] pkfox? canDjg ug]{.
kl/ifbaf6 cfˆgf] cg';Gwfgx?Aff6 k|fKt
hfgsf/L lgoldt ?kdf ;"rgf cfbfgk|bfg ;8s–;'/Iffsf] of]hgf tyf x:tIf]ksf/L
ug]{, ;/f]sf/jfnfx?nfO{ lglZrt pkfox? dWo] k}bn ofqLx?sf] ;'/IffnfO{
lhDd]jf/Lx? Tff]Sg] / lghx?af6 sfg"g;Ddt k|fyldstfdf /fVg] .
tj/n] lgoldt k|ltj]bg k]z ug{ nufpg] . dfgjLo Iflt k|lt/f]ws ;8s (forgiving
;+o'Qm /fi6«;+3sf] ljZjJofkL sfo{of]h gfdf road) tyf k"jf{wf/x?sf] ljsf; ug{
;dflji6 /fd|f kl/kf6Lx? cjnDjg u/L
10 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
s=%_ ;8s 6«flkms b'3[6gfsf] ;8s b'3{6gf tYof¨ ljZn]if0fsf nfuL
e/kbf]{ / j}1flgs tYof+s Go'lgs/0fdf cfjZos cGt/–lgsfo
;+sng, ljZn]if0f Pj+ k|efjsf/L ;'wf/ / ;dGjo lb3{sflng ?kdf
b'3{6gf k|lt/f]ws ;+/ rgf ;+oGq . k|fKt gx'g' .
af/] cg';Gwfg .
/fi6«nfO{ pko'Qm cg';Gwfgn] k|fyldStf
k|lt/f]ws ;+/ rgfsf] gkfpg' .
cg';Gwfgdf 6]jf /
ljsf; .
v=!_ u}/ –;fdl/s ;8sx?sf] ;a} ;8sx?df ;'/ Iff u}/ –;fdl/s ;8s kl/If0f
;'/ Iff kl/If0f k'l:tsf k|Tofe'tL . k'l:tsf tof/ gx'g' .
th{'df / ;a} ;fdl/s,
u}/ –;fdl/s ;8s?sf] ;8s–;'/ Iffdf ;'3f/ . kl/If0f af/] sfg"gL
clgjfo{ kl/If0f qmlds dfGotfsf] cefjdf ;j}
?kdf nfu' . ;8sx?df nfu' gx'g' .
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
v=%_ ;a} ;8s lgdf{0fsf] lgdf{0f cjwLe/ ;8s– Work-zone safety sf]
7]Ssfk§fdf ;Dk"0f{ ;'/ Iffsf] k|Tofe"tL . k|fjwfg /fVg clVtof/Lsf]
cjwLe/ -lgdf{0f b]lv cefj cyjf sl7gfO{ .
defect-liability)
sfo{:ynsf] ;'/ Iff 7]Ssfk§fdf ;Dk"0f{ cjwLe/
work-zone safety sf]
(work-zone safety)
k|fjwfg gx'g' .
sf] clgjfo{ ?kdf
;dfj]z u/L nfu' ug]{ .
v=^_ :yfgLo k"jf{wf/ ljsf; ;DalGwt lgsfox?df ;a} lgsfodf O{sfO{ :yfkgf
tyf s[ifL ;8s ljefu / ;8s–;'/ Iffdf ;+:yfut gx'g' .
pkTosfsf g=kf=x?df ljsf; / k|ltj4tf hfx]/ ckof{Kt hgzQmL cyjf
;d]t ;8s ;'/ Iff OsfO{ . bIftfdf sdL .
:yfkgf .
v=&_ ;'/ lIft ;8s k"jf{wf/ Pj+ ;'/ lIft ;8ssf] ljsf; ;DalGwt kbflwsf/L
;'/ Iff kl/If0fdf Pj+ ;+ef/ / ;8s– tflndaf6 jl~ht x'g' .
;/f]sf/jfnf lgsfox?nfO ;'/ Iff ;'wf/ ug{ bIf
tflnd . hgzQmL ljsf; . Tfflnd k|fKt kbflwsf/Lsf]
;b'kof]u gx'g' .
TflndnfO{ kof{Kt ah]6 tyf
k|fyldstf k|fKt gx'g' .
u=!_ ;'/ lIft ;jf/L ;fwg, ;'/ lIft ;jf/Lsf] Dffkb08 ckl/kSj tj/n]
pks/0fx?sf] dfkb08 k|Tofe'tL . th{'df x'g' .
th'{df Pj+ sfof{Gjog .
;'/ lIft, jftfj/0f Pj+ Dffkb08 nfu' ug{ g;Sg' .
ckfu d}qLsf nfUfL cg'udgdf sdhf]/ L jf
cGt/fli6«o dfGotf sl7gfO{ .
k|fKt kfl/kf6L,
pks/0fsf] dfkb08
:tDe #M ;'/ lIft :yfkgf .
;jf/Lx? (Safer ;'/ lIft ;jf/LnfO{ 6]jf
u=@_
Vehicles)
;'/ lIft ;jf/Lsf P]g lgod ;+;f]wgdf l9nfO{
lbg ;jf/L tyf oftfoft cfjZos jf sl7gfO{ x'g' .
Joj:yf P]g @)$(, k|fjwfgx?nfO{ sfg"gL
lgodfjnL @)%$ ;+zf]wg cfjZos ;'/ Iffsf k|fjwfgx?
dfGotf k|bfg . P]g, lgodjfnLsf] ;+zf]wgdf
Pj+ /fli6«o oftfoft gLlt
th'{df . ;do;fk]If P]g, ;dfj]z x'g 5'6 x'g' .
lgodfjnL nfO{ ;'/ Iff cfjZos ;'/ Iffsf kIfx?
tkm{ pGd'v eO{ gLltdf ;dfj]z x'g 5'6 x'g'
cWofjlws . .
;'/ lIft ;jf/Lsf
k|fjwfgx? /fli6«o
gLltsf] ?kdf :yflkt
.
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
u=#_ af6f] O{hfht k|ls|of ;do;fk]If ;fj{hlgs hgzlQm cefjsf] sf/0f
k'g/fjnf]sg . oftfoft cfudg tyf cg'udgdf sdhf]/ L .
ofqL ;'ljwfdf ;'wf/ .
lgoldt r]s hfFr tyf
cg'zfl;t ofqf
u=$_ oftfoft Joj:yf ljefusf] hgzQmL ckof{Kt jh]6 Joj:yf .
ljefusf] ;+:yfut ljsf; ljsf; .
.
j}1flgs 9+un]
oftfoft Joj:yfkg .
u=%_ ;jf/Lx?df ;'/ IffTds ;jf/Lsf] ;'/ IffTds pks/0f k|of]u ug{ ;x'lnot
pks/0f k|j4{gsf nfuL pks/0f /fVg k|fT] ;fxg . k|fKt gePdf .
cfly{s ;x'lnotsf]
Joj:yf .
u=^_ ;jf/L hFfr kf; k|ls|ofdf j}1flgs hf+rkf;sf] k|s[ofdf ;'wf/ gx'g' .
;'wf/ ug]{ . k|f/De . cg'udgdf sdL cyjf
;jf/L ;Ifdtf sl7gfO{ .
lgoGq0fdf ;'wf/ .
;jf/L cfudg Pj+ ef/
lgoGq0fdf ;'wf/ .
u=&_ 7"nf ;fj{hlgs oftfoft 7"nf dfgljo Pj+ cg';GwfgnfO{ kof{Kt ah]6,
b'3{6gf Pj+ :s"na; ef}lts Ifltsf] k|fyldstf k|fKt gx'g' .
;'/ Iff df cg';Gwfg u/L lg/fs/0f .
lg/fs/0f, ;'3f/ ug]{ .
:s"n a;X? ;'/ lIft
ofqf ug]{ .
u=*_ ;fj{hlgs ;jf/Lx?sf] ;fj{hlgs oftfoftdf tflndnfO{ kof{Kt ah]6,
nfuL cfwf/e"t dd{t cfwf/e"t dd{tdf bIf k|fyldstf k|fKt gx'g' .
;+ef/ tflnd . hgzQmL ljsf; . ;DalGwt rfnsbn
;fj{hlgs ;jf/Lsf] tflndaf6 jl~ht x'g' .
;Ifdtfdf ;'wf/ ug]{ tflnd ckl/kSj tj/n]
cj;/ . th{'df .
tflndstf{ sf] cefj .
3=!_ :tDe $M ;'/ lIft ;'/ lIft ;8s– ;'/ lIft ;8s– P]g, lgodfjnL ;+zf]wg ug{
Kf| of] u stf{ nfO{ 6] jf lbg k|of]ustf{sf nfuL sl7gfO{ .
;8s k|o f]ustf{x?
;jf/L tyf oftfoft sfg"gL k|fjwfg .
(Safer Road
Joj:yf P]g @)$(, cfjZos k|fjwfgx?
Users) ;+zf]wgdf ;dfj]z gx'g' .
lgodfjnL @)%$ ;+zf]wg
. ;+zf]lwt k|fjwfgx?nfO{
sfof{Gjog ug{ g;Sg' .
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
3=@_ l;6k]6L, x]Nd]6 k|of]u / ;8s b'3{6gfdf lgod kfngfdf cj/f]w .
;fj{hlgs oftfoft dfgljo IftLdf sdL .
;'/ Iffsf lgodx?df cfrf/ ;+lxtf nfu' ug{
s8fO{ / ;a} ;8s r]tglzn / cg'zfl;t g:fSg' .
k|of]ustf{sf nflu lj:t[t ;8s k|of]ustf{ . cfrf/ ;+lxtf ;a}
cfrf/ ;+lxtf lgdf{0f . k|of]ustf{x?sf] r]tgf k|of]ustf{x? tkm{ pGd'v
sldsdhf]/ L klxrfg . gx'g' .
3=#_ ;8s k|of]ustf{x?sf] ;8s ;'/ Iff k|lt cleofg, cg';Gwfgsf nfuL
nflu hgr]tgf cleofg lhDd]jf/ gful/s . ah]6sf] ;d:of .
Pj+ cWoog cg';Gwfg .
sfo{qmdx?n] k|fyldstf
gkfpg' .
3=$_ ljBfno kf7\oqmddf ljBfno tx b]lv g} kf7\oqmddf ;dfj]z ug{
;8s–;'/ Iff laifo ;8s–;'/ Iff tkm{ sl7gfO{ cyjf ckof{Kt
;dofg's'n ;dfj]z u/L r]tgf clea[l4 . tof/L .
lzIff lbg] .
ah]6sf] ;d:of .
tflnd k|fKt lzIfsX?sf]
sdL .
sfo{qmdx?n] k|fyldstf
gkfpg' .
3=%_ ;jf/L rfns tyf cGo ;8s k|of]ustf{df ah]6sf] ;d:of, tflndsf]
k|of]ustf{nfO{ ;d]t r]tgfsf] ljsf; . lg/Gt/tfsf] cefj .
tflndx? ;~rfng .
tflndsf] :j?k, dfWod
pko'Qm gx'g' .
cg'ejL tflndstf{sf] cefj
.
sfo{qmd k|lt ;xeflutf
pT;fxj4{s gx'g' .
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
3=*_ cfw'lgs 8«fO{le¨ tflnd tflnd s]Gb|x?df bIf ah]6sf] ;d:of, tflndsf]
s]Gb| lgdf{0f Pj+ Ifdtf hgzQmLsf] ljsf; . k|fyldstf / lg/Gt/tfsf]
j[4L . cefj .
ª=!_ b'3{6gf sf] cfsf:dLs b'3{6gf kZrft x'g] ;+~rfng ug{df l9nf;':tL .
;]jfsf] nflu lgz'Ns / d[To'b/df sdL .
;/n 6]lnkmf]g g+a/sf] ah]6sf] ;d:of, k|fyldstf
Joj:yf ;]jfu|fxLnfO{ ;'ljwf . gkfpg' .
qm=;= :tDe k|: tfljt k|d 'v sfo{x ? sfof{G jog kl5sf] hf]l vd
k|l tkmn
ª=*_ :jf:Yo tyf hg;+Vof ;8s ;'/ Iff tkm{ ah]6sf] ;d:of,
dGqfnodf ;8s ;'/ Iff :jf:Yo If]qdf ;hutf, k|fyldstffsf] cefj .
OsfO{ :yfkgf u/L dGqfnodf ;+:yfut
;+:yfut clej[4L ug]{ . ljsf; . cfjZos hgzQmL, >f]tsf]
cdfj .
ª=(_ d'Vo /fhdfu{x?, zx/L PDj'n]G; ;]jfdf ;'wf/ ah]6sf] ;d:of,
tyf u|fdL0f ;8sx?df Pj+ kx+"rdf Jofkstf . k|fyldstffsf] cefj .
PDa'n]G; ;]jfsf] ;~hfn
ljsf; ug]{ . k|efjsf/L / r':t ;+rf/
k|0ffnLsf] cefj
;]jfx?lar Pj+ ;du|df
;dGjosf] sdL .
p2]Zox?M lgDg pNn]lvt dfWod4f/f ;8s– ;j} x:tfIf/stf{x?nfO{ ;=6«f=b'= x?af6 x'g] d[To'
;'/Iffsf] ;'Joj:yfsf] nfuL Ifdtf ;'wf/ ug{ tyf u+eL/ 3fOt] sf] kl/df0f #%Ü ;Dd 36fpg
Pp6f k4tL lgdf{0f ug]{ k|ltj4 u/fO{Psf] 5 .
;8s ljefun] ;g !((& df k|sfzg
;+o'Qm /fi6«;+3Lo sfg"gL ;+oGq, b:tfj]h x? u/]sf]] 6«flkms ;+s]t k'l:tsf (Traffic Sign
nfu' ug]{ . Manual 1997) ;+o'Qm /fi6«;+3sf] ;8s ;+s]t–
If]qLo:t/ txdf ;8s–;'/Iff ;DaGwL lrGx / ;+s]t ;fwg dxf;GwL !(^* -leogf
;+oGqx? agfpg k|]l/t ug]{ . dxf;GwL_ cg'?k 5 . t/ klg g]kfnn] ;8s–
;/f]sf/jfnfx? ljr ;dGjodf ;'wf/ ug]{ . ;'/Iff ;DaGwdf cfˆgf] sfg"g, lgod tyf
lbuf] ;8s–;'/Iff /0fgLltx? tyf b'3{6gf gLltx? ;+o'Qm /fi6«;+3sf] ;8s–;'/Iff ;DaGwL]
Go"lgs/0f nIo ljsf; ug]{ . ljBdfg dxf;GwLx?;+u Ps?ktf, ;dfof]hg ug{
b'3{6gf ;DaGwL tYofÍ ;+sng tyf cfjZos 5 .
cg';GwfgnfO{ ;'wfg]{ . g]kfndf 6«flkms k|x/Ln] cfˆgf] :yfgLo,
lhNnf / If]qLo :t/Lo ;~hfnsf] dfWodjf6
k[i 7e"dL ;=6«f=b'= ;DjGwL tYofÍx? ;+sng ub{5 . pQm
g]kfndf ;8s–;'/Iff ;DaGwL sfg"gL ;+slnt ;=6«f=b'= ;DaGwL tYofÍx? k|x/L
k|fjwfgx? h:t} rfnssf] cg'dtLkq, ;jf/Lsf] d'Vofno cGtu{t /x]sf]] 6«flkms lgb]{zfgnon]
;8sdf rNg ;Sg] ;Ifdtf (vehicle ;dli6ut ?kdf clen]v /fVb5 . oL tYofÍnfO{
roadworthiness), ;jf/Lsf] ef/ Ifdtf, ult kfFr ljsf; If]qsf] cfwf/df pd]/, lnË, ;+nUg
lgoGq0f, aLdf cfjZostf, OTofbL, s'/fx? ;jf/L;fwg, 3fOt]x? cfbL, ljj/0f ;dli6ut
;jf/L tyf oftfoft Joj:yfkg P]g, @)$( - ?kdf v'Ng] u/L /flvPsf] x'G5 . t/ oL
;=of=Jo=P]= @)$(_ df pNn]v 5g\ . /fli6«o ;dli6ut tYofÍx?af6 b'3{6gfx?sf] lj:t[t
oftfoft lglt, @)%* Dff ;8s–;'/IffnfO{ Pp6f ljZn]if0f ug{ kof{Kt x'b}g .
gLltut p2]Zosf] ?kdf klxrfg ul/Psf] 5 . t/ xfn b'3{6gfsf] ;du| ljZn]if0fsf] nfuL
klg oL b'j} b:tfj]hx?n] ;8s–;'/Iffsf] dfu ;8s ljefu / 6«flkms k|x/Lljr :yfoL k|s[tLsf]
cg'?k cfjZostfx?sf] JofVof / o; ljifonfO{ ;xsfo{ 5}g . t/ gAj]sf] bzssf] cGTolt/
;Daf]wg ug{ cfjZos jx'kIfLo b[li6sf]0fnfO{ g]kfndf o:tf] k|sf/sf] ;xsfo{ ;+o'Qm
;d]6]sf] 5}g .
/fli6«o oftfoft lglt, @)%* df ;8s 3
Plzof tyf k|zfGt If]qsf nfuL ;+o'Qm /fli6« ;+3 sf] cfly{s
ljefu / oftfoft Joj:yf ljefunfO{ ufe]/ ;fdflhs cfof]u
19 g]k fn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
clw/fHosf] ;xof]udf ;+rflnt ;8s dd{t jgfpg k|:tfj u/sf] lyof] . t/ tTkZrft o
cfof]hgf (Road Maintenance Project) df ;DaGwdf s'g} k|ult ePsf] 5}g .
;8s ljefu l:yt tTsflng 6«flkms O{lGhlgo/lª g]kfn ;/sf/n] ;8s ljefu4f/f tof/
tyf ;'/Iff zfvf -xfn cfP/ ;8s tyf 6«flkms u/]sf] 7"nf ;jf/L Joj:yfkg gLlt @)^$
o'lg6df gfdfÍg_ / 6«flkms k|x/L ljr /x]sf] cg'df]bg u/]tf klg o;sf] sfof{Gjog x'g ;s]sf]
lyof] . o; ;8s dd{t cfof]hgfn] ljefusf] 5}g . of] dxTjk"0f{ b:tfj]hn] ;jf/Lx?df jhg
pk/f]Qm ;'/Iff zfvf / ljutsf] pkTosf 6«flkms lgoGq0f ug{ ljBdfg k|lt PS;n !)=@ d]l6«s
k|x/L sfof{no -xfnsf] dxfgul/o 6«flkms k|x/L 6gsf] sfg"gL k|fjwfgnfO{ Psn / hf]8L cyf{t
dxfzfvf_ x?df TRL MAAP for windows 6fG8d PS;n (tandem axle) sf] klg l;df
gfds b'3{6gf ljZn]if0f ug]{ ;ˆ6j]/ h8fg lgwf{/0f ul/ ;+zf]wg ul/Psf] 5 .
u/]sf] lyof] .
xfn sf7df08f} dxfgul/o 6«f lkms k|x/L
@)^% ;fn lt/ PlzofnL ljsf; a}+ssf] dxfzfvfn] pkTosfl:yt b'3{6gf kZrft p4f/
;xof]udf ;~rflnt ;8s kx'r cfof]hgf kl/rfngdf ;'wf/ ug{ cfˆgf] u:tL ;jf/Lx?df
(Road Connectivity Sector I Project) n] g]kfndf
GPS pks/0fx? h8fg ub}{5 . oL GPS
b'3{6gf tYofÍsf] Joj:yfkgdf ;'wf/ ug{ Pj+ pks/0fx?af6 Kf|fKt b'3{6gf:yfgx?sf]
o;sf] ljZn]if0f ug{ Pp6f cWoog u/]sf] lyof] . ljj/0fx?nfO{ k|x/Lsf] b'3{6gf kmf/fd Pj+
pQm cWoogn] o:tf] b'3{6gf ljZn]if0f ug{ clen]vdf Plss[t ug{ ;lsof] eg] b'3{6gfsf]
g]kfndf g} :yflgo k|of;df pko'Qm ;ˆ6j]o/
cem} ;xL dfkg (referencing) ug{ ;lsG5 ।
:tDe ! : ;8s–;'/Iff Joj:yfkgf (Road Safety Management) sf] sfo{tflnsf
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
ljBdfg /fli›o ;8s ;'/ Iff :yfkgf M ;=lj=, 6«f=k|=, /f=;=;'=k= &^=^) !@$=$) @%@=#)
kl/ifbnfO{ cfjZos P]g !^ dfu{, :jf=t=h=d=,>=d=,
dfkm{t, pRr clwsf/ ;lxt @)&) ef}=of]=lg=of=Jo=d=,
k'gu{7g ug]{ . of=Jo=d=,
:yf=lj=d=,
g]=/f=of=Jo=d=,
g]=c=l8=;+=,gfu/Ls
;d'bfox? .
% j}zfv, ;a} !!=$)
/fli6«o ;8s–;'/ Iff sfo{– ;=lj=–;=6«f=o'
of]hgf th'{df ug]{ . @)&)
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
4
;+o'Qm /fi6« ;+3sf] ;8s 6«flkms dxf;GwL !(^*, cGt/f{ li6«o ;8s oftfoftdf ;+nUg rfnsbnx?sf] sfo{ ;DaGwdf o'/f]lkog ;+3 sf]
;+em}ftf -AETR 1970).
5
ljz]if u/L x]Nd]6 , jfnjflnsfx?sf] ;'/Iffsf] nfuL h8fg ul/g] pks/0fx? df k|fyldstf lbg] .
21 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
lgwf{/0f tyf gLltdf
o; cufj} klxrfg
ul/Psf k|fjwfgx? .
6«flkms k|x/LnfO{ Jofks
clwsf/sf] k|Tofof]hg .
6«flkms hl/jfgfsf] b/
j9fpg] .
kmfNu'g !^, of=of=Jo=lj= @(=)
;a} ;8s k|of]ustf{x?sf] /f=;=;'=k=,
;8s–;'/Iff k|j4{g ug{ @)&) . ef}=of]=lg=of=Jo=d=,
;jf/L oftfoft Joj:yf P]g of=Jo=lj=,
@)$( tyf lgodfjnL g]=/f=of=Jo=d=,
@)%$, :yflgo :jfoQ
zf;g P]g @)%% tyf g]=/f=of=d=;=, ljdf
lgodfjnL @)%^ df ;ldlt, ljdf
cfjZos ;+zf]wgx? Klxrfg ;+:yfx? .
ug{ uf]i7L cfof]hgf ug]{ .
df3 !&, ef}=of]=lg=t=of= @=^)
;+o'Qm /fi6«;+3 Pj+ /f=;=;'=k=,
cGt/f{li6«o dxf;GwL, @)&) . ef}=of]=lg=of=Jo=d+=, Jo=d+=
k}bnofqL lgodfjnL, sf=t=Gof=d+=, u[=d+,
k|:tfljt t]>f]] kIf ljdfsf] :yf=lj=d+=;=lj ,
;Ldfsf] j[4L Pj+ o; cufj} of=Jo=lj=,= 6«f=k|= ,
;DkGg uf]i7Lsf
k|:tfjgfx?nfO{ ;Daf]wg ug{
;jf/L oftfoft Joj:yf
lgodfjnL @)%$ Pj+
:yflgo :jfoQ zf;g
lgodfjnL @)%^ ;+;f]wg
ug]{ .
efb| !%, ;a} /f=;=;'=k= k|= vr{
;8s–;'/Iff Joj:yfkgsf
nfuL tkl;n cg';f/ @)&)
k|efjsf/L sfof{Gjog k|0ffnL
canDag ug]{ .
;/f]sf/jfnfx?sf]
e"ldsf :ki6;+u
lgwf{/0f .
lgoldt ;"rgf cfbfg
k|bfg .
Plss[t of]hgf th'{df .
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
lhNnf, s]lGb|o txsf]
oftfoft Joj:yfkg
;ldtLsf] ;'lglZrtf .
>fj0f !^, ;j} /f=;=;'=k= *=#
tkl;n cg';f/ Joj:yfx?
;lxt /fli6«o ;8s–;'/ Iff @)&)
/0fgLlt th'{df u/L
dGqL:t/ jf dGqL–kl/ifbaf6
cg'df]bg u/fpg] .
lb3{sfnLg nufgL sf]
nfuL k|fyldstf
lgwf{/0f ug]{ .
ISO 6«flkms ;'/ Iff
Joj:yfkg dfkb08 -
ISO–#())_ nfO{
k|]fT;flxt ug]{
cfwf/e't (baseline)
Pj+ cg'udgsf nfuL
tYof+s ;+sng k4tLdf
;'wf/ ug]{ .
;8s–;'/ Iffsf] ;'wf/sf
nfuL Jojxfl/s Pj+
lb3{sflng /fli6«o nIo
lgwf{/0f ug]{, h:t}M
o ;g\ @)!% -kf}if
!^, @)&@_ ;Dddf
;=6«f=b'= d[To'x?
#%Ü n] 36fpg] .
o ;g\ @)@) -kf}if,
@)&&_ ;Dddf
;=6«f=b'= d[To'x?
%)Ü n] 36fpg] .
lg/Gt/
;8s–;'/Iff lqmofsnfksf] /f=of]=cf=, /f=;=;'=k= k|= vr{ k|= vr{ k|= vr{
lgDtL tkl;n cg';f/ ;=lj=,:yf=k"=lj=s[=;
nufgLsf] cj;/x? cWoog =lj=, dxf;+3x? -
ug]{ . lh=lj=;=, g=kf=,
uf=lj=;=_
FYIRR sf] l;4fGtnfO{ pkTosfsf g=kf=,
nufgL ug]{ gug]{ cfwf/ c=d+=, g]=;=jf], ,
dfGg] . /f=;=;'=k=,
23 g]k fn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
;8s k"jf{wf/ vr{sf] g]=c=l8=;+=,
!)Ü jh]6 5'§fpg] . g]=/f=of=Jo=d=, ladf
;8s jf]8{ sf]if pkof]u lgsfox? .
ug]{ .
lgDg ;+:yfx? ;+u
lghL ;/sf/L ;fem]bf/L
ckgfpg]] .
o g]kfn c6f]df]jfO{n
l8n/ ;+3
o g]kfn /fli6«o
oftfoft Joj;foL
dxf;+3
o ljdf ;+:yfx?
;8s 6«flkms b'3{6gfsf] ;+oGqM ;=lj=, of=Jo=lj=, 6«f=k|=, ;=lj= !)^=#) !)^=#) $#$=#)
tYofÍ ;+sng / ljZn]if0fdf cfiff9 !^, 6«f=k|=, :jf=t=h=d=,
;'wf/ ug]{ . @)^( / /f=;=;'=k= .
sfo{
lg/Gt/ .
k}bnofqL ;'/ Iff pk/ lg/Gt/ :yf=lj=d+=, Zf=lj=e=lg=lj= !^%=( @$^=%) @&(
cg';Gwfg ug]{ . :yf=k"=lj=s[=;=lj=,
6«f=k|=,
z=lj=e=lg=lj=,
dxf;+3x? -
lh=lj=;=, uf=lj=;=,
g=kf=_ .
lqmofsnfk ;DkGg ug{ ;DalGwt d"V o ;dGjogsf/L cg'd flgt jh]6 -? nfvdf_
nlIft ldlt lgsfox? lgsfo
tTsflng dWosflng lb3{sflng
@)^(– @)^(– @)^(–
&! &$ &&
6«flkms lgod kfngfsf] lg/Gt/ 6«f=k|=, of=Jo=lj= 6«f=k|= !*=*) $@=&) !@^=*)
nfuL tflnd .
;j} oftfoft Joj:yf kf}if !^, ef}=of]=lg==of=Jo=d+= of=Jo=lj= !!&=() $$&=&) !%%@=@)
sfof{nox?df qm|lds ?kdf @)&@ . ;=lj=, of=Jo=lj=,
oftfoft lgl/Ifssf] lgo'lQm 6«f=k|=, u=d=,
ug]{6 . :yf=k'=lj=s[=;=lj=,
:yf=lj=d+= .
6
lgl/Ifsx?sf] nfuL k|zf;lgs vr{x? o; kZrft :tDd @M ;'/lIft ;jf/L cGtu{tsf] s[ofsnfkdf ;dfj]z ul/Psf] 5 .
25 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
7.2 :tDe @M ;'/lIft ;8s tyf cfudg lrq 3 ;8s ljefusf] ;8s–;'/Iff kl/If0f
(Safer Road and Mobility) sf] nfuL k'l:tsf, !((&
lqmofsnfk
p2]Zox?M
of] :tDesf] pb]Zo ;a} ;8s
k|of]ustf{x?, ljz]ifu/L ;aeGbf ;+j]bglzn
;d'x -h:t} k}bn, ;fO{sn /
df]6/;fO{snofqLx?_ sf nfuL ;8s–;+hfnx?df
at{dfg ;'/Iffdf ;'wf/ Nofpg' xf] . oL p2]Zox?
k|fKt ug{ lgDgfg';f/ pkfox? cjnDjg ul/g]5
.
;'/lIft ;8s l8hfO{gsf nfuL ;+o'Qm /fi6«
;+3 tyf cGt/f{li6«o :t/sf] dfkb08 .
;8s–;'/Iff kl/If0f tyf d"Nof+sg .
;8ssf] l8hfO{g, lgdf{0f tyf ;+rfng
cjlwdf ;'/lIft l8hfO{gsf ljlwnfO{ >f]tM g]kfn ;/sf/, ;8s ljefu .
c+ufNg] .
k[i 6e'd L M/fhdfu{ tyf ;xfosdfu{ -cyf{t o;sf ;fy}, ;8s–;'/Iff kl/If0fsf]
;fdl/s ;8s ;~hfnx?df_ cGtu{t gofF lgdf{0f, l;kmfl/zx?sf] sfof{Gjog tkm{ ;8s ljefu
a[xt dd{t ;+ef/ / k'g{:yfkgfsf ;8s cyjf cfof]hgfsf] l8hfOg 6f]nLnfO{ k|ltaå
cfof]hgfx? ;+rfng ubf{ ltgLx?sf] ;8s–;'/Iff u/fpg cyjf lghx?af6 k|lts[of k|fKt ug]{ s'g}
kl/If0f (Road Safety Audit) ug'{ kg]{ k|fjwfg ;g\ cf}krfl/s k|s[of 5}g . h:t} ;8s ljefudf
!((% b]lvg} nfu' ePsf] lyof] . ;DalGwt ;'/Iff kl/If0f k|ltj]bgsf] s'g} l;kmf/L; lsg
OlGhlgo/ tyf lj1x?nfO{ ;8s–;'/Iff kl/If0f nfu" ug{ ;lsPg eGg] laifodf ;DalGwt
ug{ Pp6f ;8s–;'/Iff kl/If0f k'l:tsf pknAw 5 cfof]hgfnfO{ ldgfxf ug]{ km's'jf kq (exemption
. ;8s kl/of]hgfsf] x/]s txdf -;DefJotf, letter) k]z ug{ kg]{ k|fjwfg 5}g . ;fy;fy}
lj:t[t l8hfO{g, lgdf{0f kZrft tyf oftfoft ;8s–;'/Iff kl/If0fx? sltko cj:yfdf ;8s
;+rfng ug'{ cufj}_ ;'/Iff kl/If0f clgjfo{ ePtf cfof]hgf lgs}} cuf8L al9;s]sf] cj:yfdf
klg o;nfO{ ;8s ljefun] ;fdl/s ;8s ;+rfng x'G5g h'g a]nfdf b'3{6gf k|lt/f]ws
;~hfndf s8fO{sf ;fy nfu" ug{ ;s]sf] 5}g . pkfox?sf] cjnDag ug{ l9nf] e};s]sf] x'G5g\ .
;fy} ;8s ljefusf] ;8s tyf 6«flkms zfvf -
h'g ;8s–;'/Iffsf] nfuL lhDd]jf/ 5_ /
cfof]hgf larsf] ;dGjo klg k|foM lkmtnf] x'g]
u/]sf] 5 .
g]kfndf :yflgo k'jf{wf/ ljsf; tyf
s[lif ;8s ljefu Pj+ :yflgo lgsfox? cGtu{t
kg]{ :yflgo ;8s ;+hfndf ;8s–;'/Iff kl/If0f
ug]{ kfl/kf6L xfn;Dd 5}g.
/fli6«o ;8s–;'/Iff nIfsf] cefjdf
;8s cfof]hgfx?sf] rqmLo k|0ffnLsf] bf}/fgdf
;Dkfbg ug'{ kg]{ nIo ;d]t tf]lsg] u/]sf] 5}g .
26 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
;'/lIft ;8s l8hfO{gsf nfuL ;8s k'l:tsfx? pknAw 5g\ . ;8ssf] ;'/Iff Ifdtf
ljefusf] ;'/lIft gfnL, ;'/Iff 6]jf kvf{n, sf] ljZn]if0f ug{sf] lgDtL oL k':tsx?nfO{
;8s /]vf+sg tyf ;+s]t lrGxx?, b'3{6gf:yndf cfwf/sf] ?kdf lng ;lsG5 .
canDag ug{ ;lsg] pkfox?, cfbL, ;DaGwdf
:tDe @ M ;'/ lIft ;8s tyf cfjudgsf] (Safer Roads & Mobility) sf] sfo{t flnsf
ls|o fsnfk ;DkGg ;DalGwt ;dGjogsf/L cg'd fgLt jh]6 -? nfvdf_
ug{ nlIft d"V o lgsfo
ldlt lgsfox?
dWosflng lb3{sflng
tTsflng @)^(– @)^(–
@)^(– &$ &&
&!
;8s ljefu cGtu{t ;8s lgdf{0f ;=lj=, lj=a}= ;=lj= #*=%) %&=%)
If]q ljsf; cfof]hgf r/0fM
(RSDP) sf ;8sx?df pko'Qm
;8s–;'/Iff kl/If0f -lgdf{0f cg';f/ .
b]lv oftfoft ;+rfng r/0f
;Dd_ gd'gfsf] ?kdf ;+rfng
;+rfng ug]{ . r/0fM v'nf
u/]sf] ^
dlxgf
leq .
;8s ljefu cGtu{t ;a} kf}if !&, ef}=of]=lg=of=J ;=lj= k|= vr{
bft[ lgsfosf] ;xof]udf @)&) o=d, bft[
;+rflnt ;8s lgsfox?,
cfof]hgfx?df ;8s–;'/ Iff
; lj=,
kl/If0f nfu' ug]{ . /f=of]=cf, c=d
;fdfl/s ;8s ;+hfnx?df !& cfiff9, /f=of]=cf,ef}=of] ;=lj= $=! k|= vr{
;8s–;'/Iff kl/If0fsf @)&) =lg=of=Jo=d,;
l;kmfl/zx? sfof{G =lj=, c=d+
;8s ljefu cGtu{t ;a} kf}if !^, /f=of]=cf, ;=lj= k|= vr{
cfof]hgfx?df ;8s–;'/ Iff @)&@ c=d= ;
kl/If0f nfu' ug]{ . lj=,
u}/ –;fdfl/s ;8sx?sf] kf}if !^, /f=;=;'=k=, :yf=lj=d+= @@=$)
nfuL ;8s–;'/ Iff kl/If0f /f=of]=cf,
27 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
/f=;=;'=k .
;8s–;'/Iff k|efj d'Nofs+g kf}if !^, ;a} Zf=lj=e=lg=lj= $%=%)
Pj+ ;a} hUuf–ljsf; sfo{ @)&#
lgoGq0f z'? ug]{ .
;fdfl/s ;8sx?df k|d'v lg/Gt/ ;=lj=, 6«f=k|= ;=la &#=@) !%*=@) $$^=^)
b'3{6gf:ynx?
(blackspots) sf] ljZn]if0f
ug]{ .
;fdfl/s ;8sx?sf] k|d'v lg/Gt/ ;=lj=, 6«f=k| ;=lj= @#( *&#=() !&($=@)
b'3{6gf:yn (blackspots)
tyf vt/gfs :yfgx?df
b'3{6gf k|lt/f]ws ;+/ rgfx?
lgdf{0f ug]{ .
7
;+ej ePdf Plzog xfOj] leq kg]{ /fhdfu{x?sf] v08 /fVg] .
29 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
o ;+s]t lrGxx?
o /ftL 6Nsg] ;8s–
/]vf+Ígx?
o a; la;f}gLx?
o Rff]s ;'wf/, 6«flkms
8anL (roundabout)
o km'6kf6 /]ln+ux?
;a} ;8sx?df kof{Kt lg/Gt/ ;=lj=, ;=lj=, k|= vr{ k|= vr{ k|= vr{
/]vf+sg ;+s]tx? h:t} :yf=lj=d=, :yf=k'=lj=s[=;=
6«flkms ;+s]t–lrGxx?, ;8s :yf=k'=lj=s[=;= lj=, :yfgLo
/]vf+sgx?, 6lNsg] lj=, :yfgLo lgsfo
l8efO8/x? /fVg k|fyldstf lgsfo,
lbg] .
;a} 6«flkms aQLx?sf] lbuf] r}q !&, ;=lj=, ;=lj= @%#=@) $$*=#) $#*=!)
;+rfngsf pkfox? -;f}o{ @)&) g]=lj=k|f= c=d,
phf{ ;+rflnt_ klxrfg u/L b]lv 6«f=k|=,
lgaf{w?kn] ;+rfngug]{ . ;DalGwt
g=kf=x?
ofq', dfnjfxs ;jf/Lx? kf}if !&, of=Jo=lj, of=Jo=lj , !#^% @&^! $(@!
nfuL Kffls{u+ If]q lgdf{0f tyf @)&& . ;=lj, ;DalGwt
cg'udg ug]{ . :yf=k"=lj=s[=;= g=kf= .
lj, :yf=lj=d,
6«f=k|,
ef}=of]=lg=of=J
o=d, g=kf=,
g]=/f=of=Jo=d,
9'jfgL
Joj;foLx? .
8
oL sfo{x?sf nfuL sf7df8f} lbuf] zx/L oftfoft ljsf; cfof]hgfdf #) nfv cd]l/sL 8n/ Joj:yf ul/Psf] 5 .
33 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
9
of] sfo{ Pj+ o:t} ;DalGwt sfo{x? :tDe !M ;8s–;'/Iff Joj:yfkg cGtu{t ;dfj]z ul/Psf] ;jf/L tyf oftfoft Joj:yf P]g @)$( Pj+
lgodfjnL @)%$ nfO{ ;+zf]wg ug]{ sfo{x? ;+u;+u} ul/g] 5g\ .
35 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
10
of] sfo{sf] nfuL :tDe !M ;8s–;'/Iff Joj:yfkg cGtu{t ;fj{hlgs ;jf/Ldf ofqL, rfnsbn, t]>f] kIf Pj+ oftfoft dhb'/ sf] nfuL
aLdfsf Joj:yfsf] nfuL l;kmfl/z ul/g] gLltx? canDag ug'{ kg]{ x'G5 .
36 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
aif{e/L g} Pp6f klg lg/Gt/ of=Jo=lj=, of=Jo=lj= k|= vr{ k|= vr{ k|= vr{
b'3{6gf gug{] ;jf/L g]=/f=of=Jo=d=,
rfnsnfO{ cfly{s g]=/f=of=d=;=
k|f]T;fxg lbg oftfoft
Joj;foLx?nfO{ k|f]T;fxg
ug]{ .
k'gnf]{sg M
!|^ kf}if,
@)&@
7.4 :tDe $M ;'/ lIft ;8s k|o f]u stf{x ? l;6k]6L / x]Nd]6sf] k|of]u a9fpg yk
(Safer Road-Users) sf] nfuL k|of;x? ug]{ .
lqmofsnfk dfbs kbfy{ ;]jg u/L ;jf/L rnfpg] tyf
c? hf]lvdk"0f{ afgLx? Go"gLs/0f ug]{ .
pb]ZoM ;jf/L ult lgoGq0fdf ;'wf/ Nofpg] .
cg'zf;glxg ;jf/L rfns tyf
of] :tDesf] p2]Zo ;8s–k|ofustf{x?sf] k}bnofqLx? dfyL ef/L hl/jfgf u/fpg] .
Jojxf/, cg'zf;g tyf afgL df ;'wf/ ug{
lgDgfg';f/ lj:t[t sfo{qm|dx? ljsf; ug'{ xf] . k[i 7e"ld M
6«flkms lgodx? lbuf] tyf cem} s8fO{sf ;jf/L tyf oftfoft Joj:yfkg P]g
;fy kfngf u/fpg] . @)$( cg';f/ rf/kf+u|] ;jf/Lsf] rfns nufot
;8s ;'/Iffsf] nfuL hgr]tgfd'ns cuf8Lsf] l;6sf] ofq'n] l;6k]6L nufpg' clgjfo{
cleofgx? lbuf] ?kdf ;+rfng ug]{ . 5 . df]6/;fOsnx?sf] xsdf rfns / k5fl8
l;6df j:g]n] x]Nd]6 nufpg' clgjfo{ 5 . w]/}
40 g]kfn ;/sf/, ef}lts of]hgf, lgdf{0f tyf oftfoft Joj:Yff dGqfno
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
uf8L rfnsx?n] l;6k]6Llgod / df]6/;fOsndf lrq 4 6«f lkms k|x/Laf6 ljWofyL{x?nfO{ r]tgf
k5f8L a:g]x?n] x]Nd]6 lgod kfngf ub}{gg\ . t/ d'n s sIff ;+rfng ul/b}
w}/]h;f] df]6/;fOsn rfnsx?n] s]xL ckjfb
jfx]s x]Nd]6 k|of]u ub{5g\ .
6«flkms k|x/L, ;8s ljefu, oftfoft
Joj:yf ljefu / :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfno
lar cGt/ lgsfo ;dGjo lagf g} cfk\mg}
tj/n] ;8s–;'/Iffsf] nfuL hgr]tgfd'ns tyf
lzIffd'ns cleofgx? ;+rfng ub}{ cfPsf 5g\ .
o:t} sltko cj:yfdf o:tf r]tgfd'ns
cleofgx? of]hgfj4 tj/n] geO{ ;8s
cfof]hgfsf] 7]Ssfsf] Pp6f c+usf] ?kdf ;+rflnt
;f}hGoM g]k fn ;/sf/, dxfgul/o 6«flkms k|x/L dxfzfvf .
x'+b} cfPsf 5g\ .
gAa]sf] bzssf] cGTolt/ ;8s ljefu
6«flkms k|x/Lx?af6 ljBfno tyf cGo cGtu{t ;8s dd{t cfof]hgf (RMP) n] ;8s–
nlIft ju{x? ljr ;8s–;'/Iffsf r]tgfd'ns ;'/Iffsf r]tgfd"ns cleofgx? Jofks ?kdf
cleofgx? ;~rfng e}/x]sf 5g\ . ;fy} ;+rfng u/]sf] lyof] / lzIff dGqfnosf]
a]nfa]nfdf o:tf hgr]tgfd'ns cleofgx? ;xsfo{df k|fylds :s'nx?sf] nflu klg z}lIfs
;+rfng ug{ 6«flkms k|x/Ln] lghL If]q;+u ;xsfo{ ;fdu|Lx? ljsf; u/]sf] lyof] . To;} ;dodf
ub{5g\ . of] lgsfon] sf7df08f} pkTofsfdf 6«lfkms k|x/Lsf] nflu ;8s ;'/Iffsf]
hgr]tgf cleofgx? sf7df08f}+ dxfgul/o hgr]tgfd'ns sfo{qmd ;+rfng ug{ tflnd
6«flkms k|x/L dxfzfvf l:yt ;8s ;'/Iff O{sfO{ k'l:tsf klg t}of/ ul/Psf] lyof] .
dfkm{t ;dGjog ub{5 . 6«flkms k|x/Lx?n] ;j}
;8s k|of]ustf{x?nfO{ nlIft u/]/ cleofg :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnon] klg
;+rfng ub{5 / jif{df b'OkN6 :s"n] ljBfyL{ / ;8s ;'/Iffsf nfuL :jtGq?kn] w]/} kf]:6/
cfdhgtfsf nfuL 6«flkms ;Ktfx ;+rfng ub{5 cleofg ;+rfng ug]{ u/]sf] 5 .
. t/ 6«flkms k|x/LnfO{ lbuf]?kdf o:tf dfbs kbfy{ ;]jg u/]/ ;jf/L rnfpg'
cleofgx? ;+rfng ug{ kof{Kt jh]6sf] Joj:yf ;8s b'3{6gf x'g] d'Vo sf/0f dWo] Ps xf] /
5}g . 6«flkms k|x/Ln] o:tf ;jf/L rfnsx?nfO{ sfjf{xL
;8s ljefun] cfof]hgfx?Aff6 jf ug{ breathalyzer pks/0f k|of]u u/L u:tL
lghsf] ;8s tyf 6«flkms o"lg6sf] lgoldt ul/Psf] :yfgx?af6 g} sfjf{xL ug]{ u/]tf klg oL
sfo{qmd cg'?k ;8s cf;kf;sf ljBfnox?, cleofgx? xr'jf tj/n] ;+rfng e}/x]sf 5g\ .
Joj;flos rfnsx?nfO{ ;8s–;'/Iff cleofgx? 6«flkms k|x/Lx?n] /f8f/–ugx? xfn;fn} k|fKt
;+rfng ug]{ u/]sf] 5 . t/ klg oL cleofgx? u/]tf klg ;jf/L utL Joj:yfkgdf o;sf]
lgoldt ?kdf ;+rfng gx'bf ;8s lgoldt k|of]u x'g ;s]sf] 5}g .
k|of]ustf{x?sf] jfgL Jojxf/df ck]lIft ;'wf/ xfn sf7df08f} pkTosfdf 6«flkms
Nofpg ;lsPsf] 5}g . k|x/Ln] cfˆgf] u:tL ug]{ ;jf/Lx?df df]jfO{n
GPS pks/0f h8fg ug]{ sfo{qmdn]
b'3{6gf:yndf cem} l56f] p4f/ sfo{ kl/rfng
ug{ / :ynsf] clen]vdf ;xL klxrfg
(referencing) ug{] cj;/ k|bfg ug{ ;S5 .
11
of] sfo{ :tDe !M ;8s–;'/Iff Joj:yfkg Pj+ :tDe #M ;'/lIft ;jf/L cGtu{t ;jf/L tyf oftfoft Joj:yf P]g, lgodfjnL sf] ;zf]wg
sfo{ ;+u;+u} }+ ug{ kg]{ .+
12
7"nf ;jf/Lx?nfO{ ljZjdfGo ;'/Iff kl/kf6L;+u Ps?ktf sfod ug{ ;jf/L tyf oftfoft Joj:yf P] g df ;+zf]wg / oftfoft Joj:yf
ljefuåf/f h]i7 @)^* sf] ;fj{hlgs ;jf/Lsf] hf/L cfrf/;+lxtf ;+u Ps?ktf sfod ug]{] .
;8s–;'/ Iff ;+u ;DalGwt lg/Gt/ ;=lj, 6«f=k|, 6«f=k|=, !)%=* @@* %(#=&
hgr]tgfd'ns krf{ cleofg of=Jo=lj, ;=lj=
;+rfng ug]{ . lj1fkg
JojkfoLx?
;8s–;'/ Iffsf] jf/]df lg/Gt/ ;=lj, 6«f=k|, 6«f=k|=, #$& ^$%=& !#@!=!
6]lnlehg, /]l8of], 5fkf h:tf of=Jo=lj=, of=Jo=lj=
;~rf/ dfWod dfkm{t Jofks 6]lnlehg,
k|rf/k|;f/ ug]{ . ;dfrf/ tyf
lj1fkg
Ph]G;Lx? .
;jf/L tyf oftfoft Joj:yf lg/Gt/ 6«f=k|, of=Jo=lj 6«f=k|= k|= vr{ k|= vr{ k|= vr{
P]g @)$( adf]lhd l;6k]6L
tyf x]Nd]6 k|of]u ug]{ lgod
s8fO{sf ;fy nfu' ug]{ .
;fj{hlgs ;jf/Lx?df ofqL lg/Gt/ 6«f=k=|, of= 6«f=k|= k|= vr{ k|= vr{ k|= vr{
tyf rfns bnsf nfuL ;'/ Iff Jo=ljefu,
lgodx? s8fO{sf ;fy nfu'
ug{] .
oftfoft Joj:yf ljefudf kf}if !&, of=Jo= lj=, of=Jo=lj= #*%=! ^^!=*
;8s–;'/ Iff OsfO{ u7g ug]{ / @)&@ ;+j]bglzn
cg';Gwfg z'?jft ug]{, ;aeGbf ;8s
;+j]bglzn ;8s– k|of]ustf{x?{
k|of]ustf{x?sf] ;'/ Iffdf ljif]z
Wofg lbg] .
Kfof{Kt tyf cfw'lgs 8«fOle¨ kf}if !&, of= Jo=lj=, of=Jo=lj= k|= vr{
tflnd If]qsf] lgdf{0f ug{ @)&@ 6«f=k|==|,
;/sf/L lghL ;fem]bf/LnfO{ g]=/f=of=Jo=d=,
k|f]T;fxg ug]{ . rfns;+3,
g]=c=l8=;+= .
ljleGg rf]sx?df CCTV kmfNu'g 6«f=k|, u|=d=, 6«f=k|= ^)@ &*& !!!&(
Sofd]/fx? h8fg ug]{ . !(, @)^( of=Jo=lj=,;Kn
b]lv fo;{x?
:tDe %M b'3 {6gf kZrft p4f/df tbf?stf (Post Crash Response) sf] nfuL sfo{tflnsf
cg'd flgt ah]6 -g]= ?=nfvdf_
;DkGg
;DalGwt d'V o ;dGjosf/L dWosfln
nfk ug{ nlIft tTsflng lb3{sflng
lgsfo lgsfo g
ldlt @)^(– @)^(–
@)^(–
&! &&
&$
47 g]kfn ;/sf/, ;8s ljefu, l8hfOg tyf of]hgf dxfzfvf, ;8s tyf 6«flkms o'lg6, sf7df8f}+, g]kfn .
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
ug]{ . ;dfhx?
13
of] O{sfO{n] 6«flkms k|x/L, oftfoft Joj:yf ljefu l:yt ;Dks{ JoQmL ;+u b'3 {6 gf kZrft p4f/df tbf?Stf Nofpg ;dGjog ug]{5 .
48 g]kfn ;/sf/, ;8s ljefu, l8hfOg tyf of]hgf dxfzfvf, ;8s tyf 6«flkms o'lg6, sf7df8f}+, g]kfn .
g]kfn ;8s–;'/Iff sfo{of]hgf -@)^( –@)&& _ @)^(
49 g]kfn ;/sf/, ;8s ljefu, l8hfOg tyf of]hgf dxfzfvf, ;8s tyf 6«flkms o'lg6, sf7df8f}+, g]kfn .