Elektrokardiografia (EKG) – zabieg diagnostyczny wykorzystywany w medycynie przede

wszystkim w celu rozpoznawania chorób serca.

Pomijając EKG wykonywane w czasie operacji na sercu, jest to metoda pośrednia polegająca na
rejestracji elektrycznej czynności mięśnia sercowego z powierzchni klatki piersiowej w postaci
różnicy potencjałów (napięć) pomiędzy dwiema elektrodami, co graficznie odczytujemy w formie
krzywej elektrokardiograficznej, na specjalnym papierze milimetrowym bądź na ekranie monitora.

Odprowadzenia dwubiegunowe kończynowe Einthovena

W tym odprowadzeniu umieszczamy 4 elektrody na ciele badanego:
● elektroda czerwona – prawa ręka (RA),
● elektroda żółta – lewa ręka (LA),
● elektroda zielona – lewa goleń (LF),
● elektroda czarna – prawa goleń (tzw. punkt odniesienia; ziemia).
Trzy pierwsze elektrody tworzą tzw. trójkąt Einthovena, który w założeniu jest trójkątem
równobocznym, co sprawia, iż linie poprowadzone prostopadle z każdego ze środków trzech
boków, reprezentujące zerowy potencjał, przetną się w środku trójkąta.
Pomiędzy pierwszymi trzema ww. elektrodami wykonuje się pomiar różnicy potencjałów (w mV):
● odprowadzenie I – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa ręka” a „prawa
ręka” (LA – RA),
● odprowadzenie II – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa goleń” a „prawa
ręka” (LF – RA),
● odprowadzenie III – różnica potencjałów pomiędzy elektrodami „lewa goleń” a „lewa
ręka” (LF – LA).

Potencjał elektrostatyczny, potencjał pola elektrycznego – pole skalarne opisujące pole

elektrostatyczne.
Potencjałem elektrycznym w dowolnym punkcie P pola nazywa się stosunek pracy W
wykonanej przez siłę elektryczną przy przenoszeniu ładunku q z tego punktu do
nieskończoności, do wartości tego ładunku:
Jednostką potencjału jest 1 V (wolt) równy 1 J / 1 C

Natężenie pola elektrycznego – wektorowa wielkość fizyczna charakteryzująca pole

elektryczne.
Natężenie pola elektrycznego jest równe sile działającej na jednostkowy dodatni ładunek próbny,
co matematycznie wyraża się jako stosunek siły, z jaką pole elektryczne działa na ładunek
elektryczny, do wartości q tego ładunku.

Elektryczny moment dipolowy – wektorowa wielkość fizyczna charakteryzująca dipol

elektryczny. Dipol jest układem dwóch ładunków o tych samych wartościach bezwzględnych, ale
przeciwnych znakach. Elektryczny moment dipolowy p dwóch punktowych ładunków o
jednakowych wartościach q i przeciwnych znakach jest równy iloczynowi odległości między nimi i
wartości ładunku dodatniego.
Siła elektromotoryczna (SEM) – czynnik powodujący przepływ prądu w obwodzie elektrycznym
równy energii elektrycznej uzyskanej przez jednostkowy ładunek przemieszczany w urządzeniu
(źródle) prądu elektrycznego w stronę przeciwną do siły pola elektrycznego działającego na ten
ładunek.
Ośrodki automatyzmu serca:
● węzeł zatokowo-przedsionkowy,
● szlaki międzywęzłowe (pęczki): przedni (pęczek Bachmana i gałąź zstępująca),
środkowy (pęczek Wenckebacha), tylny (pęczek Thorela),
● węzeł przedsionkowo-komorowy,
● pęczek przedsionkowo-komorowy,
● rozpoczynające się w obrębie komór odnogi pęczka Hisa: prawa i lewa (dzieląca się
w obrębie lewej komory na wiązki przednią i tylną),
● obie odnogi przechodzą pod wsierdziem w komórki sercowe przewodzące – włókna
Purkiniego.