กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 1 เอกสารประกอบการเรียนการสอน

เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

1. เลขยกกำลังทีม่ ีเลขชีก้ ำลังเป็นจำนวนเต็ม

บทนิยาม 1 ถ้า a เป็นจำนวนจริงใด ๆ และ n เป็นจำนวนเต็มบวก '' a ยกกำลัง n '' หรือ '' a กำลัง n ''
เขียนแทนด้วย an มีความหมายดังนี้ an = a a a a a ... a

a คูณกัน n ตัว

จากนิยาม จะเรียก an ว่าเลขยกกำลัง ที่มี a เป็น ฐาน และมี n เป็น เลขชี้กำลัง

ตัวอย่าง เช่น 1) 74 = 7 7 7 7 มี 7 เป็น ฐาน และ มี 4 เป็นเลขชี้กำลัง
2) (-2)3 = (-2) (-2) (-2) มี -2 เป็น ฐาน และ มี 3 เป็นเลขชี้กำลัง
3) 1 = 12 12 มี 12 เป็น ฐาน และ มี 2 เป็นเลขชี้กำลัง
2

จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปของเลขยกกำลัง
วิธที ำ 1) 8 16 = (2 2 2) (2 2 2 2) 3) 24 50 100 = ...............................................
= 2 2 2 2 2 2 2 = ...............................................
= 27 = ...............................................
2) 75 15 = (3 5 5) (3 5) 4) 63 243 62 = ...............................................
= 3 5 5 3 5 = ...............................................
= 32 53 = ..............................................

ทฤษฎีบท 1 ให้ a และ b เป็นจำนวนจริงที่ไม่เป็นศูนย์

m และ n เป็นเลขชี้กำลังที่เป็นจำนวนเต็ม จะได้ว่า
1) a m a n = a m+ n
2) a m bm = (a b)m
3) (a m )n = a mn
4) a m a n = a m − n
m
am a
5) =
bm b
1
6) a −n =
an
7) a 0 = 1
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 2 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

ตัวอย่างที่ 1 จงทำให้พจน์ต่อไปนี้อยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยกกำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก
1. 32 35 = ......................................................................................................
−2 6
3 3
2. = ......................................................................................................
4 4

3. 58 55 = ......................................................................................................
2 −3 24
4. = ......................................................................................................
2
3 3−5
4
5. = ......................................................................................................
3− 2
24 8
6. = ......................................................................................................
162
= ......................................................................................................
357 213 5−2
7. = ......................................................................................................
147 105
= ......................................................................................................

ตัวอย่างที่ 2 กำหนดให้ a , b , c , x , y เป็นจำนวนจริงที่ไม่เป็นศูนย์ จงทำให้พจน์ต่อไปนี้อยู่ในรูปอย่างง่าย

และเลขยกกำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก
1. (a −3b4 )(a −3b−6c0 ) a −1b − 2
2
a − 4b2
−2

4.
………………………………………………………… c3 c−3

………………………………………………………… …………………………………………………………
……………………………………………………..…. …………………………………………………………
2. (4a −2 b4 ) −2 ……………………………………………………..….
………………………………………………………… …………………………………………………………
………………………………………………………… 5. 6n 63n

……………………………………………………..…. …………………………………………………………
3. 1
( a −3b 2 ) −4
…………………………………………………………
2 6. 3n 35n +1 3−2 n
………………………………………………………… …………………………………………………………
………………………………………………………… …………………………………………………………
……………………………………………………..….
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 3 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

7.(( x y ) )
n 5 n +1 2 3
9. 10n +2 6 2 n +1 30n
202 n +1 27 n
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
…………………………………………………………
……………………………………………………..….
……………………………………………………..….
8n +1 42−n 22 n +1
8.
23 n + 2 …………………………………………………………
………………………………………………………… …………………………………………………………
………………………………………………………… ……………………………………………………..….
……………………………………………………..… …………………………………………………………
………………………………………………………… …………………………………………………………

ตัวอย่างที่ 3 กำหนดให้ n เป็นจำนวนเต็มบวก จงทำให้พจน์ต่อไปนี้อยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยกกำลังทุก

จำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก
2 n +4 − 2(2 n )
1. = ……………………………………………………………………………………………………………………
2(2 n +3 )
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
6 3n +1 − 3n +4
2. = ……………………………………………………………………………………………………………………
3n + 2
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
3n +2 + 12 3n −1
3. = ……………………………………………………………………………………………………………………
3n +3 − 3n
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
= ……………………………………………………………………………………………………………………
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 4 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

สัญกรณ์วิทยาศาสตร์ คือ การเขียนจำนวนในรูป A 10n เมื่อ 1 A < 10 และ n เป็นจำนวนเต็ม

1. การใช้สัญกรณ์วิทยาศาสตร์แทนจำนวนที่มีค่ามากๆ
พิจารณาการเขียนจำนวนในรูปสัญกรณ์วิทยาศาสตร์
1) 70,000 = 7 10,000 = 7 104
2) 1,140,000 = …………………………………………………….………………………………………………..
3) 235,400,000 = ……………………………………………………………….…………………………………….
4) 4,500,000,000 = ……………………………………………………….…………………………………………
2. การใช้สัญกรณ์วิทยาศาสตร์แทนจำนวนที่มีค่าน้อย
พิจารณาการเขียนจำนวนในรูปสัญกรณ์วิทยาศาสตร์
35 3.5 10
1) 0.035 = = = 3.5 10 1− 3 = 3.5 10 −2
1,000 10 3

2) 0.0008 = …………………………………………………………………………………………………………..
3) 0.0000721= ………………………………………………………………………………………………………….
ตัวอย่างที่ 4 จงหาผลสำเร็จและเขียนคำตอบให้อยู่ในรูปสัญกรณ์วิทยาศาสตร์

240,000,000
1. = ……………………………………………………………………………………………………………………
0.06 0.004
= ……………………………………………………………………………………………………………………
0.48 0.000004
2. = …………………………………………………………………………………………………………………
8 30,000
= …………………………………………………………………………………………………………………
( 8,000,000 ) −2
3. = ……………………………………………………………………………………………………..…………………
( 0.0002 ) −4
= …………………………………………………………………………………………………………………………
( 90,000 ) 2 ( 0.000008)3
4. = …………………………………………………………………………………
( 0.012 ) 4
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 5 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

แบบฝึกหัด
เรือ่ ง เลขยกกำลังทีม่ เี ลขชีก้ ำลังเป็นจำนวนเต็ม
1. จงทำให้พจน์ต่อไปนีอ้ ยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยกกำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก

1) 164 8−3 = ............................................... 6) (−1) 2 (−2) 4 (−4)3 = .......................................

(−8)3
................................................................................... ...................................................................................
2) 32
2 − (2 ) 3 2
= ...............................................
...................................................................................
...................................................................................
7) (30 −1 (7 −1 + 2) ) =.......................................
−1

3) 3−4 (52 + 22 ) = ..............................................

...................................................................................
...................................................................................
3
...................................................................................
32 3−3
4) = ............................................... 8) (5−2 ) −1 (2 −3 ) −4 = ……………………………………
36
(2 5) 2 (2 6 ) 2
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
14 + 4 7 0 −1
5) = ............................................... 9) 62 102
= ……………………………………
32 25 32 152
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................

2. กำหนดให้ a , b , c , x , y เป็นจำนวนจริงที่ไม่เป็นศูนย์ จงทำให้พจน์ต่อไปนีอ้ ยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยก

กำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนเต็มบวก
2
8a −2 b 4
1) (0.5a b ) −1 2 4
= ................................................. 3) 2 4 a −3b5
= .................................................

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

2) ( 5 x 2 y −3 )−1

= ................................................. 4)
(2 x y ) = .................................................
2 5 3 3

5−1 (4x y ) 2 −3 3

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 6 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

−1
x 2 ya 3b −2
5) = ............................................. 11) x 2 n+6 yn−4 x 3n−1 y2 n−3 = ...........................
xy 2 ab3
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
2 −2
202 a 5 b −1 x n y 2 n −1
6) = ................................................. 12) = ..................................................
42 a −3 x n +1 y 2 n

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
(a 3b −4 ) 2 (ab−1 ) −2
7) = .................................... 13) 32 n−3 32 n+5 = ................................................
(ab−2 ) 4
33n +1 3n −2
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
2 5 −2
8) ab 2 2 −1
a b = .........................................
− n +2
4 x y 20xy 32 n +1 81n +1
14) 9 = .................................
....................................................................................... 34 n +4
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
9) 2 2n 22n−1 = .................................................... .......................................................................................
....................................................................................... 15) 363n −1 183−n 6 −6
= ...................................
63n +1
....................................................................................... .......................................................................................
10) a −2 a −3 a 4 n+5 = ............................................. .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 7 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

3. กำหนดให้ n เป็นจำนวนเต็มบวก จงทำให้พจน์ตอ่ ไปนีอ้ ยู่ในรูปอย่างง่ายและเลขยกกำลังทุกจำนวนมีเลขชี้กำลัง

เป็นจำนวนเต็มบวก
7 n +1 − 5(7 n )
1. = …………………………………………………………………………………………………………………………………
3(7 n −1 )
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
5n +2 − 15 5n −1
2. = ……………………………………………………………………………………………………………………………
5n 11
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
6 2 n − 4 2 n −2
3. = ………………………………………………………………………………………………………………………
2 n +1 + 2 n −1
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
4. จงหาผลสำเร็จและเขียนคำตอบให้อยู่ในรูปสัญกรณ์วิทยาศาสตร์

(0.006 ) ( 0.008) ( 440,000 ) ( 0.000009)

1) = ............................................... 3) = .....................................
0.00012 0.00066

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
(320,000) 2 ( 0.0009) ( 0.000012) 2 ( 49,000 ) 2
2) = ..................................... 4) = ...................................
(12,000 ) 2 0.021

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 8 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

2. รากที่ n ของจำนวนจริง เมือ่ n เปนจำนวนนับที่มากกวา 1

บทนิยาม 2 ให เปนจำนวนจริง
x, y
y เปนรากที่ 2 ของ x ก็ตอเมื่อ y2 x

ตัวอยาง เชน 1) 4 เปนรากที่สอง 16 เพราะ 42 16

1 1
2) เปนรากที่สองของ เพราะ ...............................
3 9
3) 0 เปนรากที่สองของ 0 เพราะ ....................................

ถา x 0 แลว x จะมีรากที่สองที่มากกวาหรือเทากับศูนยเสมอ เรียกรากนี้วา รากทีส่ องที่ ไมเปนจํานวน

จริงลบ ของ x และแทนดวยสัญลักษณ x โดยเครื่องหมาย เรียกวา เครือ่ งหมายกรณฑ

เมื่อ y เปนจำนวนจริงใดๆ จะได ( y) 2 y2 ดังนั้น ถามีจำนวนจริง y ยกกำลังสอง แลวได x

กำลังสองของ y ก็จะเปน x ดวย

ดังนั้น สำหรับ x 0 จะมีรากที่สองของ x สองราก คือ x และ x โดยที่ x เปนจำนวนจริง

บวก และ x เปนจำนวนจริงลบ

ตัวอยางที่ 5 จงหา

1) รากที่สองของ 16 3) รากที่สองของ 2

เนื่องจาก 42 16 และ ( 4)2 16 .......................................................................................

ดังนั้น รากที่สองของ 16 คือ 4 และ -4 .......................................................................................
1
2) รากที่สองของ 4) รากที่สองของ 3
9
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
ตัวอยางที่ 6 จงหา
1
1) 9
3)
25
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 9 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

ทฤษฎีบท 2 ให x 0 และ y 0 จะได

x y xy

ทฤษฎีบท 3 ให x 0 และ y 0 จะได

x x
y y

ตัวอยางที่ 7 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ในรูปอยางงาย

1) 3 6 …………………………………………………….. 3) 2 3 18 …………………………………………………
....................................................................................... .......................................................................................

14 2 3 8
2) …………………………………………………….. 4) ……………………………………………
2 6
....................................................................................... .......................................................................................

บทนิยาม 3 ให x, y เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนเต็มที่มากกวา 1

y เปนรากที่ n ของ x ก็ตอเมื่อ y n x

หมายเหตุ ถา n เปนจำนวนคี่แลว รากที่ n ของ x ที่เปนจำนวนจริง จะมีรากเดียว

และถา n เปนจำนวนคูแลว เมื่อ x 0 รากที่ n ของ x ที่เปนจำนวนจริง จะมีสองราก

ตัวยางที่ 8 จงพิจารณาวา

1) 2 เปนรากที่ 4 ของ 16 หรือไม เพราะเหตุใด 3) 3 เปนรากที่ 5 ของ 243 หรือไม เพราะเหตุใด

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

2) 2 เปนรากที่ 4 ของ 16 หรือไม เพราะเหตุใด 4) 3 เปนรากที่ 5 ของ 243 หรือไม เพราะเหตุใด

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 10 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

ตัวอยางที่ 9 จงหา
1) รากที่ 4 ของ 16 3) รากที่ 3 ของ 81

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
2) รากที่ 5 ของ 243 4) รากที่ 8 ของ 256

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

บทนิยาม 4 ให x, y เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนเต็มที่มากกวา 1

y เปนคาหลักของรากที่ n ของ x ก็ตอเมื่อ
1. y เปนรากที่ n ของ x และ
2. xy 0

แทนคาหลักของรากที่ n ของ x ดวย n x อานวา “กรณฑที่ n ของ x ” หรือ “คาหลักของรากที่ n ของ x ”

หมายเหตุ 1. การระบุกรณฑที่ n เมื่อ n เปนจำนวนเต็มที่มากกวา 1 ทำได โดยการเขียน n ทางซายมือของ
เครื่องหมายกรณฑ ดังนี้ n และจะเรียก n วา “อันดับที่” หรือ “ดัชนี (index)” ของกรณฑ แตถา n 2 นิยม
เขียน แทน 2
2. จากบทนิยาม 4 จะไดวา ถา y เปนคาหลักของรากที่ n ของ x แลว x และ y เปนจำนวนจริง
บวกทั้งคู หรือเปนจำนวนจริงลบทั้งคู หรือเปนศูนยทั้งคู

ตัวอยางที่ 10 จงหา
1) คาหลักของรากที่ 4 ของ 16 3) คาหลักของรากที่ 5 ของ 32
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
2) คาหลักของรากที่ 3 ของ 125 4) คาหลักของรากที่ 4 ของ 16

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 11 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

ทฤษฎีบท 4 ให x, y เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนจริงที่มากกวา 1 โดยที่ x และ y มีรากที่ n จะได

n
x n y n xy

ทฤษฎีบท 5 ให x, y เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนจริงที่มากกวา 1 โดยที่ x และ y มีรากที่ n และ

y 0 จะได
n
x x
n
n y y

หมายเหตุ 1. ถา x 0 หรือ y 0 แลวจะใชทฤษฎีบท 4 และ 5 ได เมื่อ n เปนจำนวนคี่บวกเทานั้น

2. ถา x เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนคี่บวก แลว n x n x
3. ถา x เปนจำนวนจริง และ n เปนจำนวนเต็มที่มากกวา 1 แลว
1) n x n x เมื่อ n เปนจำนวนคี่
เชน 9 ( 2)9 2
x, x 0
2) n
xn เมื่อ n เปนจำนวนคูบวก
x, x 0
เชน 8
28 2 และ 8
( 2)8 ( 2) 2

ตัวอยางที่ 11 จงหา

1) 125 ……………………………………………………….. 5) 4
16 ………………………………………………………..
....................................................................................... .......................................................................................
2) 3
8 ……………………………………………………..…….. 6) 6
256 ……………………………………………………..…
....................................................................................... .......................................................................................
3) 3
81 ……………………………………………..………….. 7) 3
1000 …………………………………………………..
....................................................................................... .......................................................................................
4) 5
1 ……………………………………………………….. 8) 4
972 ………………………………………..……………..
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 12 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

ตัวอยางที่ 12 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ใหอยูในรูปอยางงาย

1) 3
2 3
3 …………………………………………………….. 4) 18x10 y12 ………………………………………………..
....................................................................................... .......................................................................................
3
72
2) ………………………………………………………..
3
6 5) 5
64x15 y8 ………………………………………………..
....................................................................................... .......................................................................................

3) 8x 2 ……………………………………………………….. 6) 3
54x17 y 25 ……………………………………………..…
....................................................................................... .......................................................................................

ตัวอยางที่ 13 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ใหอยูในรูปที่ตัวสวนไมติดกรณฑ
6 21
1) ………………………………………….……………….. 3) ……………………………………….………………..
2 15

....................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
15
2) 3
……………………………………………….………….. 4) 3
9
……………………………………………….…………..
9 3
4
....................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................

จำนวนจริงในรูปกรณฑที่มีอันดับเดียวกันและมีจำนวนภายใตเครื่องหมายกรณฑเปนจำนวนเดียวกันสามารถบวกกัน
หรือลบกันไดโดยใชสมบัติการแจกแจงของจำนวนจริง
ตัวอยางที่ 14 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ใหอยูในรูปอยางงาย

1) 2 2 5 2 4 2 ………………………….……….. 2) 2 128 18 4 32 ……………………………..

....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 13 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

2
3) 4 3 ……………………………………………….. 5) 3
40 3
135 3
320 ……………………………..
3

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

………………………………….. 6) 32 162 512 ……………………………..…

4 4 4
1
4) 3 12 10 3
3
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................
.......................................................................................

ตัวอยางที่ 15 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ใหอยูในรูปอยางงาย

1) 3 6(5 2 2 3) 3) (3 6 5 2) (3 6 5 2)

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
2) (4 5 3 2) (5 5 2 2) 4) (4 2 3 3) 2

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

ตัวอยางที่ 16 จงเขียนจำนวนตอไปนี้ใหอยูในรูปที่ตัวสวนไมติดกรณฑ

5 5 3
1) .................................................................. 2) ………………………………………………………..
2 5 5 3

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุมสาระการเรียนรูคณิตศาสตร หน้า 14 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค คำสง

7 5 3
3) ................................................................ 4) ......................................................
7 5 2 3 8

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................

1 1
ตัวอยางที่ 17 กำหนดให a และ b จงหาคาของ 7a 2 11ab 7b 2
2 3 2 3

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 15 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

แบบฝึกหัด
เรือ่ ง รากที่ n ของจำนวนจริง
1. จงหา
1) รากที่ 2 ของ 64 4) รากที่ 3 ของ −343
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... ......................................................................................
2) รากที่ 2 ของ 5 5) ค่าหลักของรากที่ 4 ของ 625
....................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
3) รากที่ 4 ของ 4 6) ค่าหลักของรากที่ 4 ของ −1296
....................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................

2. จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

1) 144 = ............................................................. 4) 4 144 = .................................................................

....................................................................................... .......................................................................................
2) 4
256 = ........................................................... 5) 4 2 6
3 a = ...............................................................
....................................................................................... .......................................................................................
3
3) = ............................................................. 6) 4
32 x 5 = ..............................................................
3
−27
....................................................................................... .......................................................................................

3. จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปที่ตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์

5 21
1) = .................................................................. 2) = .................................................................
2 15
....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 16 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

96 18
3) = ............................................................ 5) 3
3
= ............................................................
2 12

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
4
= ................................................................. 6) = .................................................................
3
9
4) 3
4
8
4

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... .......................................................................................
4. จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
1) 45 20 5) 3
− 54 − 33 − 250 + 3 16

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... ......................................................................................
2) (7 5 − 3 5) + (3 2 + 2)
......................................................................................
....................................................................................... 6) (2 3− 5 )( 3 + 3 5 )
...................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
3) 3 8 − 4 18 + 2 ......................................................................................
....................................................................................... ......................................................................................
......................................................................................
(3 − 2 )
2
7)
...................................................................................... .......................................................................................
1
4) 243 − 192 + 12 − 3 ......................................................................................
3
....................................................................................... ......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
......................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 17 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกำลัง จัดทำโดยครูจรงค์ คำสง

5. จงเขียนจำนวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปที่ตัวส่วนไม่ติดกรณฑ์
2 −3 112 + 7 − 75
1) 5)
3 175 − 28 + 45

....................................................................................... .......................................................................................
....................................................................................... ......................................................................................
....................................................................................... ......................................................................................

2) 2 ......................................................................................
3 +1
2
5+ 3
....................................................................................... 6) 5− 3

...................................................................................... .......................................................................................
...................................................................................... ......................................................................................
3+2 2
3) ......................................................................................
3− 2
......................................................................................
.......................................................................................
1 1 1
...................................................................................... 7) 1+ 2
+
2+ 3
+
3+ 4

...................................................................................... .......................................................................................
5− 3 5+ 3 ......................................................................................
4) +
5+ 3 5− 3
......................................................................................
.......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 18 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

5. เลขยกกำลังที่มีเลขชี้กำลังเป็นจำนวนอตรรกยะ
1
บทนิยำม ถ้า a เป็นจานวนจริงใด ๆ และ n เป็นจานวนเต็มบวก ถ้า a มีรากที่ n แล้ว a n n a

1
ตัวอย่าง เช่น 1) 42 4 2
1
2) 27 2 27 3 3
1
3) 27 3 3 27 3
s
บทนิยำม ให้ a เป็นจานวนจริงใด ๆ โดยที่ a 0 และ r เป็นจานวนตรรกยะ r โดย s และ t
t
เป็นจานวนเต็ม ซึ่ง t > 0 และ ห.ร.ม. ของ s และ t เป็น 1
1 s 1
r
ถ้า at เป็นจานวนจริง แล้ว a at (a t ) s

6 2
2
ตัวอย่าง เช่น 1) ( 27) 9 ( 27) 3 3 27 3 2
9
2 1 2
2
2) ( 32) 5 ( 32) 5 5 32 2 2
4

ทฤษฎีบท ให้ a และ b เป็นจานวนจริงที่ไม่เป็นศูนย์

m และ n เป็นเลขชี้กาลังที่เป็นจานวนตรรกยะ
โดยที่ am ,an และ bm เป็นจานวนจริง จะได้ว่า

1) am an = am n

2) a m bm = (a b)m
3) (a m ) n = a mn
4) am an = am n

am a
m

5) =
bm b
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 19 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

ตัวอย่ำงที่ 1 จงเขียนจานวนต่อไปนี้ในรูปเลขยกกาลัง ตัวอย่ำงที่ 2 จงเขียนจานวนต่อไปนี้ให้อยู่ในรูปกรณฑ์

1) 5 = ________________________ 1)
1
32 3 = _________________________
2) 3
27 = ________________________ 1
2) 64 6 = _________________________
3) 3
5 2
= ________________________ 2
3) 27 3 = ________________________
1
4) 4 = __________________________
12 3 1
3
4) 5 = __________________________
5) 10 5
3 = __________________________ 4
5) 16 5 = __________________________
6) 10 2
7 = __________________________
3
6) 24 5 = __________________________
7) 6
112 = __________________________
3

8) 9
10 3 = __________________________ 7) 72 8 = __________________________

ตัวอย่ำงที่ 3 จงทาให้พจน์ต่อไปนี้อยู่ในรูปอย่างง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นบวก
5 1 3
1) ( 27 ) 3 576
2
1287
4) 1
0.25
625 7293

2) 320.6

2
3) 10003 243 0.2
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 20 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

ตัวอย่ำงที่ 4 กาหนดให้ x, y และ z เป็นจานวนจริงบวก จงทาให้อยู่ในรูปอย่างง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นบวก

1/ 3 2/3 9
x 1y 2 1 3
1. 4. x y z2 3 4
x 2 y5

3/ 2
x 3 y3
2.
x 3 y 5 1 2 1 3
2 3 6 2
4 x y c
5. 2 1 2 5
3 3 3 2
8 x y c

1/ 4
x 4 y5 / 3 z 4 / 3
3.
x 2 y 1/ 3 z 2 / 3

ตัวอย่ำงที่ 5 จงทาให้เป็นผลสาเร็จ และมีเลขชี้กาลังเป็นบวก

1 1
2 2
4 3 6 9 6
1. ( a ) a 3
( a 7
) a
3
b a 1
2. 3
ab 1 b 3
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 21 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

แบบฝึกทักษะ

1. จงทาให้พจน์ต่อไปนี้อยู่ในรูปอย่างง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นบวก
1) 81 3 / 4 5) ( 0.25 )1/ 2 ( 82 / 3 ) ( 4 1/ 2
) ( 0.027 )1/ 3

2) 9 2.5

1 1 1
5
( (1024) 2 ) ( 512) 3
3) ( 272 / 3 1251/ 3 )3 / 2 6) 3
(10000) 4

1
4) 4/3
( 81) 3 / 4 14 / 7
8

2. กาหนดให้ x, y และ z เป็นจานวนจริงบวก จงทาให้อยู่ในรูปอย่างง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นบวก

1
16 4 r 2s 3
1) ( x1/ 4 y 3 / 4 ) 2 2) 2 2
2 rs
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 22 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

8 3
1 3 5
3) (x 1) 4
a2 b4 c 8
5) 5
(x 1) 6

2 2
1 3 3/ 2
a b 2c 1

4) x6 2 6) 2
6 a bc
y

3. กาหนดให้ a และ b เป็นจานวนจริงบวก จงทาให้เป็นรูปง่ายและมีเลขชี้กาลังเป็นบวก

a 2 a 1 a 1 a 2
1. 3.
a 1 a 2 1 a 1

( ab ) 2 a 2 4b 2
2. 4.
a 2 b 2 a 1 2b 1
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 23 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

สมกำรในรูปเลขยกกำลัง
ให้ a เป็นจานวนจริงบวก โดยที่ a 1 และ m, n เป็นจานวนตรรกยะ
m n
จะได้ว่า a = a ก็ตอ่ เมื่อ m = n
ตัวอย่ำงที่ 1 จงแก้สมการ

1. 8 = 2x 2
3. 5x 4
= 1
625

4 1
2. 8 2x = 16 x 2
4. 8
= 16 x
27 81

ตัวอย่ำงที่ 2 ในการผลิตสินค้าชนิดหนึ่ง ต้องเสีย ตัวอย่ำงที่ 3 บริษัทแห่งหนึ่งกูเ้ งินจากธนาคารจานวน

2 900,000 บาท โดยจะต้องจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้ 8.5%ต่อปี
ค่าใช้จา่ ยเป็นเงินเท่ากับ m = 20 10 n 3 เมื่อ n แทน
ถ้าธนาคารให้ผ่อนชาระเงินต้นอย่างเดียว แต่ต้องจ่าย
จานวนชิ้นของสินค้าที่ผลิต ถ้ามีเงินทุน 180 บาท ดอกเบี้ยเมื่อครบ 2 ปี จงหาว่าบริษทั ต้องจ่ายดอกเบี้ย
จะผลิตสินค้าได้กี่ชิ้น เงินกู้เท่าใดเมื่อครบกาหนด โดยกาหนดให้ A = P(1+r)
t

A = เงินรวม P = เงินต้น
r = อัตราดอกเบี้ย t = จานวนปีที่กู้
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 24 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

ตัวอย่ำงที่ 4 จงแก้สมการ
1. 2x 5 9 2. x2 24 x 2

ตัวอย่ำงที่ 5 กาหนดให้ 2 1.414 , 3 1.732 , 6 2.449

จงหาค่าประมาณในแต่ละข้อต่อไปนี้
1. 18 24 27 98 2. ( 2 3 )( 2 3)

แบบฝึกทักษะ

1. จงทาให้เป็นผลสาเร็จ และมีเลขชี้กาลังเป็นบวก (กาหนดให้ ตัวอักษรทุกตัวแทนจานวนจริงบวก)

2
m2 n2
1) [( a ) 3 2
]
3
4) 3
n3 m3

2) ( a )3
3
( a 1 )2

5) 4
a 3 a 1

2 5
2
4 3 5 12
3) ( m ) 3 6
( m )
4
2 1
3
3
3 2
6) (x y )
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 25 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

2. จงแก้สมการ
1) 5x 4 25 6) 6 5
2x 3
6 5

1
2) 2 x 1
32
2 1
7) 92x 4x 5 =
243

x
3) 3
3 27

2x x
8) 5 – 6(5 ) + 5 = 0

( 3 x) 2
4) 2 1

9) 3x 3x 1 3x 2 = 567

3x 1
8 64
5)
27 729

x 1 x 3
10) 3 2 3 2
 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หน้า 26 เอกสารประกอบการเรียนการสอน
เรื่อง เลขยกกาลัง จัดทาโดยครูจิตฏาภา อินทจักร์

3. จงแก้สมการ
1) x 3 5 4) 2x 5 x 4

2) 2x 5 9
5) x 9 11 x

3) 4 9 x 7

4. กาหนดให้ 2 1.414 , 3 1.732 , 6 2.449 จงหาค่าประมาณในแต่ละข้อต่อไปนี้

1) 2 12 4 3 3) ( 2 1)2 ( 2 3)2

2) 8 108 48 50