Hồ Chí Minh tại Anh (1913-1917)

Lý do Hồ Chí Minh đến Anh:

 Giữa thế kỷ XIX, phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở nhiều nước
Tây Âu, nhất là nước Anh, phát triển vô cùng mạnh mẽ. Cùng với đó là sự
phát triển của nền đại công nghiệp, trước hết là ở Anh, dẫn đến mâu thuẫn về
lợi ích giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.
 Anh là nguyên mẫu để C. Mác & Ph. Ăng-ghen nghiên cứu về giai cấp tư
sản và giai cấp công nhân, sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học; sau này
hình thành một hệ tư tưởng mới đối lập với hệ tư tưởng tư sản - chủ nghĩa
cộng sản.
 Tại Anh, Hồ Chí Minh có cơ hội tìm hiểu về mâu thuẫn cơ bản của xã hội
tư bản cũng như tiếp cận lý luận cách mạng soi đường cho phong trào đấu
tranh của giai cấp công nhân.
 Anh là đại diện tiêu biểu của chủ nghĩa đế quốc. Đế quốc Anh khởi nguồn
với các thuộc địa và trạm mậu dịch hải ngoại được thiết lập từ cuối TK XVI
- đầu TK XVIII, là đế quốc rộng lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Vào thời
kỳ đỉnh cao của quyền lực, Anh được ví như "đế quốc mặt trời không bao
giờ lặn" bởi lãnh thổ mở rộng ra toàn địa cầu.
 Anh trở thành nơi lý tưởng để tìm hiểu về bản chất của chủ nghĩa đế
quốc.
 Đầu thập niên 70 của thế kỷ XIX, nền công nghiệp nước Anh đứng đầu thế
giới. Cùng với đó là sự phát triển sâu sắc về văn học, nghệ thuật và triết học.
 Anh là nền văn minh có thể giúp Hồ Chí Minh trang bị kiến thức cũng
như tư tưởng Cách Mạng quan trọng cho công cuộc tìm đường cứu nước.

Hoạt động của Hồ Chí Minh tại Anh:

 Tháng 5 năm 1913, Hồ Chí Minh rời cảng La Havre của Pháp đến nước
Anh.
 Mùa đông 1913-1914, Người nhận dọn tuyết trong sân lát đá của một trường
học. Sau đó, có một thời gian ngắn, Người làm thợ đốt lò hơi, nhưng còn tệ
hơn cả việc dọn tuyết.
 Sau hai tuần nghỉ việc đốt lò vì bị cảm, người xin vào làm ở bếp của một
khách sạn nhỏ, The Drayton Court, ở khu vực East Ealing của thành phố.
 Với kinh nghiệm phụ bếp bận rộn, không khó khăn lắm để Người kiếm chân
rửa bát ở khách sạn Carlton danh tiếng ngay tại trung tâm London. Lúc đầu,
Người chuyên rửa bát và phân loại đồ sứ với đồ bạc. Sự cần cù và thông
minh của Người chẳng mấy chốc đã thu hút được sự chú ý của Escoffier, bếp
 trưởng lừng danh của khu làm bánh. Ông đã cất nhắc Người lên làm việc
trong bộ phận của mình, phục vụ những bữa tiệc lớn và nướng những chiếc
bánh hảo hạng.
 Hàng ngày, Người làm việc ở khách sạn Carlton, từ 5 giờ sáng đến trưa và từ
5 giờ chiều đến 10 giờ đêm. Lịch làm việc cho phép Người có thời gian rảnh
vào cuối buổi sáng và đầu giờ chiều để khám phá các công viên của London
và học tiếng Anh. Chẳng bao lâu, Người đã dành dụm đủ để chi trả “tiền
nhà, bánh mỳ bơ và sáu buổi học tiếng Anh”.
 Chính trong thời gian ở London, lần đầu tiên Hồ Chí Minh đọc các tác phẩm
của Mác và Ăng-ghen, qua đó giúp người hình thành tư tưởng chính trị và
tìm ra con đường giải phóng dân tộc.
 Đầu năm 1914, Người gửi thư cho Phan Châu Trinh, thông báo vắn tắt tình
hình bản thân. Tháng 8, Người lại gửi thư cho cụ Phan đưa ra nhận xét về
cuộc chiến tranh thế giới và dự đoán những chuyển biến có khả năng xảy ra.
 Ngày 16 tháng 4 năm 1915, Người ký tên Paul Thành, viết thư cho Toàn
quyền Đông Dương, qua Lãnh sự Anh tại Sài Gòn, nhờ chuyển cho cha
nhưng bức thư không đến tay ông vì không tìm được địa chỉ.
 Tại Anh, Người đã gia nhập Lao động hải ngoại - một hiệp hội tiến bộ của
Công nhân quốc tế, tổ chức bí mật chủ yếu là Hoa Kiều di cư, những người
đấu tranh chống lại chủ nghĩa thực dân. Nhờ thế, lần đầu tiên Người biết đến
các hoạt động chính trị có tổ chức thông qua các cuộc biểu tình trên đường
phố và các cuộc họp kín ở nhà máy. Người cũng lần đầu nắm được khái
niệm về chủ nghĩa quốc tế.
 Trong suốt những năm tháng hoạt động tại Anh, từ một người thanh niên
yêu nước, một người lao động chân tay, Hồ Chí Minh bước đầu gia nhập
vào một tổ chức Công nhân quốc tế đấu tranh chống lại chủ nghĩa thực
dân. Người cũng dành thời gian học tập và theo dõi diễn biến của cuộc
chiến tranh thế giới.

Nhận thức mới của Hồ Chí Minh:

Bốn năm ở London, Người đã khám phá và nắm bắt chủ nghĩa Mác như một lời kêu
gọi giải phóng và hành động sáng tạo. Khoảng thời gian đó là một bước đệm trên con
đường tìm hiểu thế giới, để Người mang về những điều tìm hiểu được, có lợi cho
đồng bào. Người nhận thấy: "Vậy là dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có
hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một
tình hữu ái là thật mà thôi: tình hữu ái vô sản”.