Abat- caught a fever- nahawaan ng sakit Adlaw kiyamat-The day of judgment- araw ng paghuhukom
v. sakit na nakakalason sa katawan at nakakahawa. Paniniwala na sisirain ang mundo.
Abbu-pride- pagmamataas Adlaw yan - Today- ngayong araw v. pagmataas sa sarili. n. Araw ngayon. Abu-ashes-abo Adlaw- adlaw- everyday- araw-araw n. resulta ng pagsunog ng puno, papel atbp. adv. Ginagawa araw-araw. Abunaw-make additional payment-abono Agad- to come along with- kasama v. pagbayad sa kulang na salapi. n. May kasama. Abut-to reach-maabot Agak-carefully- maingat v. pagkuha ng bagay sa pinagkukunan. v. Gumagawa ng kilos na mahinahon. Ad-wall-pader Agama-religion- relihiyon n. nagsisilbing proteksiyon sa tahanan. n. paniniwala sa diyos. Adakala-otherwise-sa ibang paraan Agaw-to dispute- alitan relator. May ibang ideya. v. kukunin sa isang tao. Adapun-speaking of something which should have been done-pagsasalita Agbay-to put arm around someones shoulder- paglagay ng kamay sa balikat na dapat gawin (relator. Ginagamit pag nagawang mali na dapat di v. paglagay ng kamay sa balikat ng tao. ginawa.) Agi-what one says- sabi nila Addat-character-katangian n. sinabi ng ibang tao. n. katangian na meron ang isang tao. Agpang- to obstruct- masawata Addun-dough-masa v. pigilan ang kilos. n. ginagawa sa paggawa ng tinapay. Agun-almost- halos Adil-righteous-banal adv. Malapit na matapos ang kilos. Adj. taong malapit sa diyos. Agut-annoyance- pagkayamot Adjal-cook-magluto n. pagkairita sa isang bagay o kausap. v. paghanda ng makakain. Ahad- Sunday- linggo Adlaw-day- araw n. araw sa isang lingo. n. araw. Ajab- a curse- sumpa Adlaw akhirat-life after death- buhay pagkatapos ng kamatayan n. inilalagay sa isang tao para makaramdam ng sakit. Kasabihan na may buhay pagkatapos ng kamatayan. Ajal-fate-tadhana Adlaw hambouk-the next day-kinabukasan n. inilaan ng bathala para sa isang tao. Kasunod na araw. Akkal-intelligence- katalinuhan Adlaw ini-Today- ngayong araw v. katangian na meron ang isang tao. n. Araw na ito. Aknit-to peel of- alisin ang balat Adlaw kapag’anak-Birthday- kaarawan v. ginagamit pag binabalatan ang isang bagay o pagkain. 1 n. Ipinagdiriwang sa tuwing sumasapit ito. Ambaya- almost- halos Aku-me- ako Adv. Malapit matapos pronoun. Sarili ko, ako. Ambit- to guide-gabay Alam-universe- sanlibutan v. samahan. n. kinalalagyan ng tao. Amin- amen (said only after prayer)- amen Alamat-sign-tanda Ginagawa pagkatapos ng dasal. n. palatandaan ng isang bagay. Ammal- the performance- pagganap Albaa- Wednesday-miyerkules n. pagsasagawa ng kilos Araw sa isang lingo. Ampa-and then- at pagkatapos ay Alistu-quick-mabilis Adj. pangyayari pagkatapos ng nauna Adj, mabilis na kilos na isinasagawa. Ampan- grasshopper- tipaklong Allah- god for muslim-diyos ng muslim n. uri ng hayop na tumatalon n. nag iisang diyos ng muslim. Ampugud- a pimple- tagiyawat Alta-property- ari-arian Tumutubo sa mukha ng tao n. pagmamay-ari ng isang tao. Ampun- to forgive- patawarin Alum- a bruise- pasa o gasgas v. pagpapatawad sa isang tao n. nangyayari pag ikaw ay nasuntok o tinamaan ng isang bagay n Amu- monkey- unggoy amalakas. n. klase ng hayop na mahilig sa saging Alun-waves- alon Anad- practice- pagsasanay Adj. nangyayare sa dagat. n. pagsasagawa ng kilos upang maging perpekto Alup-to face- harapan Anak- a child- bata n.pag nakatingin sa unahan . n. tao na wala pang kamuang muang sa mundo Alu-dew- hamog Angkat- to raise up- ibabangon n. nangyayari sa gabi. Ginagawa pag may nadapa Ama-father- tatay Angsu- a smell- amoy n. taong malapit sa buhay. n. amoy na meron ang isang tao,pagkain,hayop atbp. Aman-to cook- luto Angut- to yearn- mithiin n. ginagawa pag may hilaw na isda o ibang pagkain. n. gustong makamit Amanat-something told- sinabihan Ani- to harvest- ani Adv. May napagsabihan. Adj.mamimitas o mag-aani ng palay Amaun-uncle- tiyuhin Antil- smelly pus from ear- dumi sa taynga n. kapatid ng nanay. n. dumi sa taynga. Ambak- frog- palaka Antup- to threaten- takutin n. hayop na tumatalon. v. binabalaan ang kausap 2 Ambaw- mouse- daga Assang- a pigeon- kalapati n. hayop na nagngangatngat ng mga kahoy sa bahay. n. isang uri ng ibon Anud- to flow- agos Astana- a palace- palasyo n. tubig sa ilog n. bahay na malaki Anyaya- to persecute- usigin Asta- up to- hanggang v. may gagawin Limitasyon ng bagay Apam- hotcake-hatkeyk Astul- disgust- alibadbad n. niluluto sa oven n. di kaaya-ayang gusto sa isang tao o iba pa. Apas- to chase- habulin Asu- ashes- abo v. may hinahabol Nangyayare pagkatapos masunog ng kahoy o papel Apiki- abrupt- bigla Asubu- to question- tanong Adj. biglaang pangyayari n. tanong na gustong masagot. Apu-grandparents- lolo o lola Atawa- or- O n. nanay ng nanay mo Con. Pagpili ng ankop Arab- an arab- arabo Anakun- a child of one’s sibling- pinsan n. taong nakatira sa saudi Kadugo, pamilya Ariplanu- airplane- eroplano Andum- dark clouds- makulimlim n. bakal na lumilipad papuntang ibang destinasyon Umiitim ang ulap pag Malapit ng umulan Aritis- earring- hikaw Angkas-to give someone a ride- angkas n. sinasabit sa tyanga Magkasama sa iisang sasakyan Arut- arrogant- mayabang Atu- enemy- kaaway Adj. siga na tao na naghahanap ng away n. kalaban ng isang tao Asag-to pour out- ibuhos Atubang- face one another- harapin n. inaalis ang laman ng lalagyan pagsagupa Asal- by nature- asal Atud- act of looking- pagtingin n. asal na meron ang isang tao Paano tingnan ang tao na may nais Asang- gills-hasang Atup- a roof- bubong n. sa isda lang meron upang makahinga sa dagat n. ginagamit para protektahan ang bahay Asawa- a wife- asawa Awam- ignorant- ignorante n. kabiyak ng lalake Adj. walang alam sa bagay bagay Asibi- small- maliit Ayat- A sentence- pangungusap n. maliit na bagay n. binabasa sa mga libro o mga journal Asin-salt- asin Ayuput- to look after- alagaan n. pampalasa sa mga pagkain Binibigyan pansin ang ang isang tao para alagaan. 3 Asip-pay attention-limiin Bagung- to shave- mag ahit v. bigyan ng atensyon Putulin ang balahibo sa mga parte ng katawan Ayura- to take care- alagaan Bahibu- body hair- buhok sa katawan Pagnanais na alagaan ang isang tao. Buhok sa ibat ibang parte ng katawan. Babai- a girl- babae Baid- ask permission- permiso Pagsasabi kung ano ang gagawin. Kasarian ng isang tao. Bais- sexual desire- sekswal na pagnanasa Babat- belly- tiyan Gustong gawin sa isang tao. Lumalaki pag tayo ay kumakain. Bakas- before- bago ang pangyayari Babaw- the upper surface- mababaw Kilos na nangyari na Lalim ng isang bagay tulad ng swimming pool. Bakkaw- mangrove- bakawan Babbal- foolish- tanga Uri ng puno sa ilog Katangian ng isang tao. Baktul- to teach- turo Babuy- pig- baboy Pagbibigay leksyon o karunungan Klase ng hayop na ipinagbabawal kainin sa muslim Balbalan- vampire- bampira Babu- aunt- tiyahin Kathang isip na maligno Kapatid ng nanay. Baldi- a pail- timba Badju- a storm- bagyo Lalagyan ng tubig Ulan n amalakas. Baldusa- a sinner- makasalanan Badju’- a cloth- damit Palaging gumagawa ng masama Saplot na sinusuot. Balik- again- ulit Bag- bag- bag Kilos na binalikan Ginagamit ng mga babae. Baling- tiny shrimp- maliit na hipon Bagaang- molar- bagang Klase ng hayop Parte ng ngipin. Balintuwad- to turn- bumaliktad Bagay- a friend- kaibigan nabaliktad Taong malapit sa iyo. Baliskat- to invert- baliktad Bagbag- to shatter or break- basag baliktad Nangyayari pag nahulog ang baso. Balu- a widow- balo Baggut- to tighten- higpitan Babaeng walang asawa Pinagbuhol na tali. Bagid- a match- posporo Balung- to carry someone- balong Ginagamit para masindihan ang bagay bagay. Buhatin ang isang tao Bagting- a bell- kampana Baluy- a sleeping mat- banig Pinapatunog kapag may okasyon Ginagamit sa pagtulog. 4 Bagunbun- dust- alikabok Basi- steel- bakal Nagkakaroon pag nabubulok ang isang kahoy. Klase ng yamang lupa Bana- a husband- asawa Basura- garbage- basura Kabiyak ng babae. D na nagagamit na bagay Bang- a muslim prayer- dasal sa muslim Batang-trunk- puno ng kahoy Utos ng diyos sa muslim Parte ng puno Bangbang- biscuit- biskwit Batu- stone- bato Klase ng pagkain. Matigas na anyong lupa Bangkat- to pile- tumpok Batung- bean- sitaw Tinambak na mga bagay sa isang pwesto. Uri ng gulay Bangka- boat- bangka Bauu- land turtle- pagong sa lupa Ginagamit para sa transportasyon sa dagat. Uri ng hayop sa lupa Bangking- a bed bug- surot Bawang puti- garlic- bawang Klase ng hayop. Ginagamit sa pagluto Bangkit- Lime- dayap Bawlu- small molded sponge cake- bawlo Ginagamit pampatigas ng ngipin. Pagkain na gawa sa harina Bangku- a seat- upuan Bayad- a payment- bayad Ginagamit para upuan. Perang kailangan ibigay Bangsa- tribe- tribo Baya- desire- pag nanais Klase ng tao. Gustong gawin sa isang bagay o tao Bangun- to rise up- bangon Bayhu- face- mukha Pagtayo pagkatapos matulog. Parte ng katawan Banhud- numbness- manhid Bayla- dance- sayaw Nangyayari pag matagal na hindi nagagalaw ang katawan Uri ng kilos na gumagalaw ang lahat ng katawan Bantut- homosexual- homosekswal Bayta- tell- sabihin Katangian ng isang tao. Salita na gustong ipahiwatig Banyaga- a slave- alipin Ba’gu- new- bago Taong bayaran. Bagay na di pa gasgas Bapa- uncle- tiyuhin Bi- buy- bili Kapatid ng tatay o nanay. Material na makukuha sa pamamagitan ng pera Baran- body- katawan Bias- to shame- kahihiyan Parte ng katawan Katangian na nangyayare kapag may d kaaya aya kang nagawa at nabisto. Barhala- a man made object to worship- santo Biat- manners- ugali Sinasamba ng ibat ibang uri ng relihiyon Ugaling meron 5 Basa- wet- basa Bingkuk- crooked- hindi tapat Pag nabuhusan ng tubig. Bagay na di eksakto. Bidda- difference- kaibahan Binsana- suffering- paghihirap Pgakakaiba ng isang bagay. Masaklap na pinagdadaanan Biga- sexual lust- pagnanais Biraddali- skymaiden- magandang babae na nasa langit Katangian ng isang tao. Babaeng kaaya aya ang itsura Bigi- a seed- binhi Biskay- faster- mas mabilis Buto ng halaman. Uri ng kilos Bigi butu- testicles- itlog ng lalake Bismillah- in the name of allah- sa ngalan ni Allah Ari ng lalaki. Pagsasabi pag sisimulan gawin Bigla- sudden- biglaan Bista- to compute- magkwenta Pagsulpot na biglaan. Paghahanay ng kung anu- ano Bihaini- like this- ganito Bistu- figure out- tayahin Sinasabi ng matuwid. Kilos na nalaman Bihaun- right now- ngayon Bitad- fully stretched- hitad Kilos na gagawin pa lamang. Espasyong nasagad Biklu- curve- liku Bituanan- a divorce- diborsyo Pagpalit ng daanan pakaliwa o kanan. Legal na paghihiwalay ng mag -asawa Bilas- inflammation of eye- karamdaman sa mata Bituun- a star- bituin Karamdaman sa mata. Araw na malayong malayo sa atin para abutin Bilat- vagina- ari ng babae Biyaksa- addicted- gumon Ari ng babae Laging ginagawa Bili-bili- a sheep- tupa Biyaning- yellow- dilaw Klase ng hayop. Klase ng kulay Bimbang- amxiety- balisa Biya- like- gaya ng Nakatugon lamang sa isang responsibilidad Pagkumparasa isang bagay Binabai- female like- asal babae Buaya- crocodile- buwaya Lalake na may katangiang babae Klase ng hayop Binasa- torment- pahirapan Bud- mountain- bundok Saktan ang isang tao Mataas na klase ng anyong lupa Binatang- animal- hayop Budjak—spear- sibat literal, lahaat ng hayop. Klase ng sandata Bingaw- absent minded- lumilipad ang isip Budjang- a matured women- dalaga Katangian ng isang tao. Babaeng sa tamang edad na 6 Bingit- fish hook- kawil Bulan- moon- buwan Ginagamit para makahuli ng isda. Isang planeta na malapit sa planetang earth Bugas- rice- bigas Bulaug- good for nothing person- pasaway Klase ng pagkain. Isang tao na di sumusunod sa palatuntunan Buga- fear- takot Bulawan- gold- ginto Katangian ng isang tao. Klase ng mineral na may halaga Buggat- weight- timbang Bulbul-hair- buhok sa singit Deskripsyon ng isang tao. Balahibo sa isang parte ng katawan. Buggul- hunchback- kuba Bulihuk- whirlpool- buhawi Klase ng karamdaman na nasa likod ng tao Hangin na mabilis umiikot Bugit- to throw away- itapon Buli- butt- pwet Kilos na inilalayo ang isang bagay. Parte ng katawan. Bugsay- paddle- sagwan Bunga- fruit- bunga Ginagamit para umandar ang bangka. Kahihinatnan ng sinimulan Bugtang- dead- patay Bungis- sterness- pagiging mahigpit Masining na pagsulat. Ugali ng isang tao Bugtu- to break- putol Bunglaw- to rinse- banlaw Paghiwalay ng isang bagay. Pagbuhos ng tubig sa mga damit. Buhangun- sand- buhangin Bungtas- extreme hunger- sobrang gutom Nasa tabing dagat. Matagl na di kumakain Buhat- to lift- Buhat Bunnal- true- totoo Kukuha ng mabigat na bagay. Hindi mali ang sinasabi o orihinal Buhi- alive- buhay Buntul- straight- tuwid Kumikibo pa ang puso. Isang tuwid na bagay o kasabihan Buhuk- hair- buhok Bunut- coconut husk- balat ng niyog Humahaba ito. Balat ng prutas Buklad- open- buksan Bunu- kill- patayin Klase ng kilos. Kumitil ng buhay Buktun- arm- kamay Burak- face powder- pulbos para sa mukha Parte ng katawan. Nilalagay sa mukha pampaganda Bukug- bone- buto Buruk- disease of scalp- karamdaman sa buhok Nakikita pagkatapos kumain ng manok. Kapag naarawan ang buhok Bukul- swelling- maga Burus- pregnant- buntis nangyayari kapag may tumamang matigas na bagay sa katawan. Nagdadalang tao 7 Bukun- not- hinde Dagbus- face- mukha Hindi maaari, di sang ayon. Parte ng mukha Buskaw- choke- nabilaukan Dagmay- rag- basahan Nabarang pagkain sa lalamunan Ginagamit panglinis Buslad- to eat greedily- kumain ng padalos dalos Dagpak- to touch- hawakan Mabilis na pagkain Lagpak o pagdikit ng balat sa isang bagay Buslut- a hole- butas Dagtu- snatch- mang- agaw Isang buwal o butas Kumuha ng bagay na nasa iba Busul- a swell- maga Dahal- greedy- matakaw Pagbubukol sa isang parte ng katawan Lagging may gusto sa isang bagay Busung- punishment- parusa Dahun- leaf- dahoon Pagbibigay ng ebalwasyon sa isang tao Parte ng halaman Buta- blind- bulag Dakdak- to wash clothes- maglaba ng damit Kapansanan sa mata Paghuhugas ng mga damit Butang- place something- ilagay Dakmul- thickness- kapal Paglagay ng isang bagay Klase ng sukat Butig- a lump- bukol Dakula- large – Malaki Maga sa isang bahagi ng katawan Uri ng disenyo Butu- penis- ari ng lalake Dakup- to elope- tumakas pati ng kasintahan Kepay ng lalake Pagtakas ng dalawang magkasintahan mula sa pamilya Buwahan- lanzones- lansones Dalam- however- gayunpaman Uri ng prutas Di pat tapos na pahayag Buyung- testicles- itlog ng lalake Dalas- wasteful- aksayado Parte ng ari ng lalake Tira-tira na pwede pang magamit Damag- fear- takot Daak- command- utos Klase ng emosyon Pagbibigay ng gawain Daawa- reason- rason Damat- talking while asleep- nagsasalita habang tulog nagdadahilan Nagaganap tuwing tulog Dag- to climb- akyat Damikkiyan- otherwise- kung hindi Mataas na bagay na gustong kunin May isa pang dahilan Dagan- to run- tumakbo Dan- road- daanan Mabilis na pag usad ng binti Dinadaanan ng tao Dagang- to sell- ibenta Dangdang- to roast- ihaw Ibibigay kapalit ng pera Klase ng pagluto 8 Dagat- sea- dagat Dihil- to give- bigyan Saan dumadaan ang mga barko Ibinibigay na bagay sa isang tao Dapit- defend- ipagtanggol Dilat- lick-dilaan Iligtas sa isang panganib Paggamit ng dila para malasahan. Daplak- to splash- tilamsik Dila- tongue- dila Tapunan ng likido Ginagamit pang lasa Dapulan- a stove- kalan Dugaing- other- iba pa Ginagamit sa pagluluto Iba kaysa sa una. Daraakun- helper- katulong Dugal- bad temper- mainitin ang ulo Inuutusan pag may kailangan Katangian ng isang tao Daran- often- lagi Dugang- addition- dagdag Palaging nangyayari Dagdagan ang isang bagay. Dasluk- to eat greedily- matakaw Dugsu- to stab- saksak Kumakain ng marami Ibaon sa isang bagay o tao Datung- to arrive- dumating Dugtul- to collide- bangga Pagbabalik ng isang tao. Paghagip ng dalawang bagay. Datu- a prince- prinsipe Dugu- blood- dugo Isang importanteng tao Likido na nanggagaling sa katawan Daub- upside down- baliktad Duhal- to deliver- ihatid Tumaob ang unahan Pagbigay ng bagay sa isnag lokasyon Daug- to win- panalo Duhul- end- katapusan Pagwagi sa isang aktibidad Dulong bahagi. Dawdug- thunder- kulog Duhung- stop- hinto Kapangyarihan ng kalikasan paghinto ng kilos o bagay. Dayang- an elder sister- nakakatandang babae kaysa sayo Dukduk- to pound- libra Isang babae na may pag-iisip Ginagawa pag nasobrahan sa pagkain Dayaw- goodness- kabutihan Dukut- burnt rice- sunog na kanin Magandang gawain Ibabang bahagi ng lutong kanin Dayn- from- galing kay Dulaw- turmeric- turmerik pinagmulan Ginagamit sa pampalasa Dayn diin- from where- galing saan Dumul- to look closely- tingnan Mabuti Pagtanong ng kinalalagyan Binabantayan ng maigi Di’i- here- ditto Gadji- wages- sahod kinalalagyan Binibigay sa kapag nagtatrabaho. 9 Didtu- there- doon Gaha- rust- kalawang Pagtukoy ng kinalalagyan Nagkakaroon ang bakal Dungan- together- magkasama Gallang- bracelet- pulseras Isang tao na na katabi Nilalagay sa kamay Dunggu- to dock- daong Gamut- root – ugat Ginagawa ng lantsa pag dumadating sa isang lokasyon Parte ng halaman Dungug- to listen- makinig Gana gana- later on- maya maya Katangian na meron ang isang tao Kilos na gagawin mamaya Dunuk- flood- baha Ganap- to add more- dagdagan Mabilis na pagtaas ng tubig sa isang mamamayan Bigyan pa ng marami Dunya- planet earth- planetang earth Gandum- corn- mais Saan nakatira ang sangkatauhan Klase ng gulay Dupang- stupid- bobo Ganta -measure- sukat Walang alam Sukat ng isang bagay Dupun- to press down- pindotin pababa Ganti- replacement- kilos kapalit ginagamit o pagdagdag ng isang bagay Durug- handsome- gwapo Gantung- to hang- sabit Klase ng lalaki nasuspindi sa taas o nakabitin sa taas Dusa- sin- kasalanan Gantun liug- necklace- Nilalabag sa diyos kuwintas isang bagay na pandekorasyong kadena, o mga ginto,perlas Dusdus- punish- parusa Gapas- cotton- bulak Kilos na ginagamitan ng lakas pa baba malambot na kulay puting mahibla Duun- there- diyan Gapus- bind- bigkis lokasyon na tinutukoy itali o ikabit ng mahigpit Duwa- two- dalawa Garapun- large jar- Dalawa, two banga isang malaking silindro o palayok Gaan- lightness- magaan Gastu- expense- gastos pera nagastos sa isang bagay Bigat ng isang bagay Gasud- yell- sigaw Gabuk- dust- alikabok isang malakas na tunog o sigaw Nagkakaroon pag may matagal na kahoy sa bahay Gatas- milk- gatas Gabun- cloud- ulap isang opaque na putting likido na nanggagaling sa isang babae Klase ng tubig na nasa langit Gulgul- hug- yakap Gaddung- green- berde isang kilos na paghawak ng mahigpit gamit ang braso 10 Klase ng kulay Guma- rubber- goma Gadja- elephant- elepante Klase ng hayop Ginagamit pang gawa ng plastic Gatus- hundred- isang daan Gumgum- gargle- magmumog Paging sampu higit pa sa siyampung taon Kilos na paglilinis ng bibig Gaus- power- lakas Gumi- earth- lupa kapangyarihan Kinalalagyan ng tao Gayung- a small vessel- tabo Guna- worth- halaga pagsalok Pag may kailangan Gidgid- to rub- kuskus Gunggungan- throat- lalamunan Kuskusin Parte ng katawan na dinadaanan ng pagkain Giik- step- hakbang Gunting- scissors- gunting Kilos o galaw paglalagay ng isang paa tungo sa isa Ginagamit panggupit Gimba- rural area- bukid Gupu- nervous- nerbyos Kanayunan Katangian ng isang tao Gindas- step- hakbang Guru- teacher- guro Kilos o galaw paglalagay ng isang paa tungo sa isa Ditto nakikinig ang mag-aaral pag may leksyon Ginggu- shake- iling Gusuk- ribs- tadyang Paggalaw ng ulo pataas at pababa Buto sa katawan Ginis- variety- ibat- ibang Guwa- outside- labas Pagkakaiba-iba Parte ng lokasyon kunwari sa labas ng bahay Giripu- faucet- gripo Haba- length- haba Isang aparato kung saan dumadaloy ang likodo Sukat ng isang bagay. Gituk- tickle- kiliti Hagas-hagas- whisper- bulong Paghawak ng bahagya n. sasabihin sa taynga ng kausap. Gi’tung- middle- gitna Hagdan- ladder- hagdanan Pantay na distansya n. ginagamit pag may aakyating mataas. Gubnul- governor- gobernadora Haggut- coldness- lamig Nahalal ehekutibo Adj. nararamdaman pag umuulan o nasa arctic areas. Gudlis- mark- marka Hagikhik-dandruff- balakubak Ipakita ang posisyon ng n. nagkakaroon kapag naarawan ang buhok. Gulal- a title- titulo Hansipak- another place- kabila Pamagat n. lugar na nasa kabilang dako. Gulamay- a digit- dami Hantang- description- paglalarawan Kabuuan 11 Gulangan- forest- kagubatan n. kinikilatis ang isang bagay sa isang bagay. Isang malaking lugar na natatabunan ng mga kahoy at hayop Haram- forbidden- bawal Klase ng kilos v. ipinagbabawal sa islam. Guma- rubber- goma Hariin- where- saan Ginagamit pang gawa ng plastic Adv. Hinahanap ang isang bagay. Gumgum- gargle- magmumog Has- a snake- ahas Kilos na paglilinis ng bibig n. klase ng hayop na walang buto. Gumi- earth- lupa Hatud- escort- escort Kinalalagyan ng tao v. pagsama sa isang tao tungo sa gustong puntahan. Guna- worth- halaga Hawas- to unload- magdiskarga Pag may kailangan v. alisin sa lalagyan. Gunggungan- throat- lalamunan Hawl- wounded- nasugatan Parte ng katawan na dinadaanan ng pagkain Adj. nasugatan sa ginawang kilos. Gunting- scissors- gunting Hawpu- short- maikli Ginagamit panggupit Adj. kulang sa haba Gupu- nervous- nerbyos Haylaya- a religious festival- pagdiriwang sa muslim Katangian ng isang tao n. pagdiriwang na ginaganap sa muslim. Guru- teacher- guro Hibal-movement- kilos Ditto nakikinig ang mag-aaral pag may leksyon n. paggalaw. Gusuk- ribs- tadyang Hibuk- noise- ingay Buto sa katawan n.ingay ng mga bagay o tao. Guwa- outside- labas Higad- edge- gilid v.gilid ng isang bagay. Parte ng lokasyon kunwari sa labas ng bahay higup-sip- humigop Haba- length- haba v.ginagawa pag umiinom ng may straw Sukat ng isang bagay. Hijab- holy veils- banal na belo Hagas-hagas- whisper- bulong n. sinusuot ng mga relihiyosong babae para matabunan ang kanilang buhok. n. sasabihin sa taynga ng kausap. hilam- mosquito-lamok Hagdan- ladder- hagdanan n. hayop na naninipsip ng dugo n. ginagamit pag may aakyating mataas. hilang- to subtract-ibawas Haggut- coldness- lamig v.bawasan ang bilang. Adj. nararamdaman pag umuulan o nasa arctic areas. Hagpay- coldness- lamig Hagikhik-dandruff- balakubak n. nararamdaman pag nakakahawak ng ice. 12 n. nagkakaroon kapag naarawan ang buhok. Hansipak- another place- kabila Hansipak- another place-kabila n. lugar na nasa kabilang dako. Kabilang dako Hantang- description- paglalarawan Hibal- movement-kilos Haguk- snore- hilik Literal na ginagawang kilos v. naririnig pag natutulog. Hibuk- noise-ingay Hajat- purpose- layunin Ingay ng mga bagay bagay n.pag may nais gawin. Higad- at the edge-gilid Hakut- to transport- transportasyon Gilid ng isang bagay v. dadalhin sa isang lokasyon ang gamit. Higup- to sip-paghigop Halga- price- presyo Pag may iniinom na may straw Adj. sukat ng bilihin sa palengke o sa mga tindahan. Hijab- veil- belo Halipulu- disrespect- walang galang Isang patakaran para sa muslim Adj. ibang pakikitungo sa kapwa. Hiklad- stretch out-mag inat inat Halli- watchful- mapagmatyag Ibubukas ang isang bagay v. siyasatin o tingnan ng Mabuti. Hilam- mosquito-lamok Haluy- looseness-pagkaluwag Klase ng hayop na naninipsip ng dugo Adj. espasyo sa bagay gaya ng damit ot salawal Hilaw- unripe-hilaw Halu- rotten- bulok Klase ng prutas na di pa pwede kainin v. pagkain na matagal na. Hilla- to pull-hila Hambuuk- one- isa Bagay na nilalagyan ng kilos v. bagay na natatangi. Hinang- work-trabaho Hammis- Thursday- huwebes isang kilos para sa isang particular na bagay n. araw sa isang lingo. Hinglaw-fever-lagnat Hamut- scent- amoy Karamdaman sa isang tao n. na amoy sa isang bagay o sa isang tao. Hinug- ripe-hinog Hangad- look up- tumingala Prutas na pwedeng kainin v. tinitingnan pa itaas. Hublut- draw-gumuhit Hangin- air- hangin May kukunin na isang bagay mula sa katawan n. nalalanghap sa tuwing tayo ay nagpapahinga. Hubu- naked- hubad Hangkan- because- dahil Walang damit Adv. Binibigyan dahilan ang pangungusap Hukum- judge- hukom Hangpu- ten- sampu Isang pamamalakad kung inosente o hinde Adj. numero. Huun- yes- Oo Hangsulag- one piece- isang piraso Sagot na nag aapruba ng bagay 13 n. isang klase na bagay at atbp. Hanig-mat- Jaman- time-oras Kasaysayan Tinutuligan ng tao Jambangan- garden-hardin Ibu- a thousand-libo Lugar kung saan madaming mga bulaklak Dami ng isang bagay o pera Jambatan- dock-pantalan Ibug-envy-inggit Daungan ng barko Gustong maging sayo Jantung- heart- puso Idlap- glance-sulyap Isa lang sa bawat tao ang meron nito Pagkurap ng mata Jawab- answer-sagot Iggil- grudge-sama ng loob Sagot sa tanong Uri ng emosyon sa iba Jimpaw- towel-tuwalya Ikut- selfishness-makasarili Ginagamit pantakip pagkatapos maligo Ayaw mamigay Jipun- Japanese-hapom Ikug- tail-buntot Isang klase ng tao Parte sa katawan ng pusa, kabayo,aso atbp. Jumaat- Friday-biyernes Iklug- egg-itlog Araw sa isang linggo Nanggaling sa manok Jural- provoke- makapukaw Ina- mother- inah Galitin ang isang tao Taong malapit sayo Juri- tease-mangulol Indan- sign- tanda Gustong umaway Tanda ng isang bagay Kaaba- mecca- makka Inggat- twinkle-ningning Sagadong lugar para sa mga muslim Biglang pagkita ng maliwanag na bagay ng sandali Kabag- big ear- kabag Ini- this-ito Meron ang ilan sa mga tao May tinuturong lokasyon Kabaw- carabao- kalabaw Inut- slowly-dahan dahan Uri ng hayop Pag galaw ng mahinahon Kadtu- go-punta Ipat- take care- alagaan Pagpapapunta sa isang lugar Gustong alagaan ang isang bagay Kagang- crab-alimasag Ipun- tooth- ngipin Uri ng hayop Parte sa katawan ng tao Kagunahan- needs-pangangailangan Isug- bravery-katapangan Kailangan Tibay ng damdamin Kahapun- yesterday-kahapon Itum- black-itim Araw bago ngayon 14 Klase ng kulay Labban- box-bos Iyan- say-sabihin Isang lalagyanan Isang tao na nagsabi Lagbas- pass through-pas through Kama- bed- kama Isang bagay na nakasobra tinutulugan Lagut- strike-tira Kamas- scratch- kamot Kilos na nakakasakit Ginagawa ng pusa sayo Lahing- coconut-niyog Kambing- goat- kambing Nakakain ang laman Klase ng hayop Laksu- jump-talon Kanat- scattered-kalat Klase ng kilos Pirasong hiwalay hiwalay Lambung- shadow-anino Kassa- bottle- botelya Nakikita pag may hindi natatamaan ng ilaw Pinaglalagyan ng likido Lamugay- mix-paghaluin Katas- paper-papel Pinaghahalo-halo ang mga bagay Mula sa kahoy Lansang- nail- pako Katawa- laughter- tawa Ginagamit paggawa ng bahay Pag nakakakita ng mga nakakatawang bagay Lansuk- candle- kandila Kibit- pinch- kurot Uri ng bagay na nagbibigay liwanag Kilos para saktan ang isang tao Lantay- floor- sahig Kilay- eyebrow-kilay Inaapakan sa bahay Parte ng mukha Lara- pepper- paminta Kubal- callus-kalyo Pampa anghang ng pagkain Makapal na balat na buo Lassun- poison- lason Kulambu- mosquito net-kulambo Ginagamit pang patay Proteksyon laban sa lamok Libut- move around-lumigid Kunsi- key-susi Kilos na pabalik balik Para mabuksan ang isang bagay Ligang- to fry-prito Kura- horse- kabayo Klase ng pagluto Klase ng hayop na mabilis tumakbo Lima- hand-kamay Kusug- strength- lakas Parte ng katawan Katangian na meron ang isang tao Limu- sweetness-tamis Kuting- cat- pusa Klase ng panlasa Klase ng hahop Lingkud- sit-umupo Kuut- to pick- kunin Kailanagan ng bangko para maisagawa ito 15 May gustong kunin Nguni ito ay malalim Pantalun- trouser-pantalon Kuh’nu- wheni kailan Sinusuot pang baba Panahon na nakalaan Panyu- handkerchief-panyo Nanam- taste-panlasa Ginagamit pamunas Parasahan- feeling-pakiramdam Kapag may kinakain Sitwasyon na meron ang isang tao Ngan- name-pangalan Parkala- a court case-isang kaso sa korte Tawag sa isang tao Mahalagang araw Napas- breath-hininga Pasal- because-kasi Natural na pangyayari sa isang tao- May kasunod na sasabihin Napsu- desire-pagnanasa Pinda- different-magkaiba Gusto sa isang bagay o tao May babaguhin Nyawa- soul- kaluluwa Pisak- mud-putik Binigay ng diyos Klase ng lupa Pagkahi- a fellow-isang tao Pungut- mustache-bigote Taong malapit sa iyo Tumutubo sa baba ng bibig Pahid- wipe-punasan Puting- false- mali Ginagawa pag may maduming bagay Maling impormasyon Pais- skin-balat Raayat- people-mga tao Parte ng katawan Grupo ng indibidwal Pait- bitter-mapait Raja- king- hari Klase ng panlasa Nirerespetong tao Pakain- where-saan Tumutukoy ng lugar Sabal- patience-pasensya Paano makitungo Pakaradjaan- event-kaganapan Sabaw- broth-sabaw Espesyal na araw Tubig na niluto Palmaddani- carpet-karpet Sabbut- mention-banggitin Binubuklad pag may okasyon Pamungmung- angry words-galit na salita May pinakilala Pag galit ang isang tao Sabtu- Saturday-sabado Pandak- short-maikli Araw sa isang linggo Maliit na bagay o tao Sabun- soup-sabaw Ginagamit panglinis ng katawan Pangandul- trust-tiwala Saggaw- catch-huli Binibigay sa piling tao Pangpang- cliff- talampas May nakuhang bagay 16 Mataas na ano ng lupa Sawm- under-ilalim Pangtungud- cousin pinsan bagay na nasa ilalim o ibaba Taong malapit sayo Sawpama- example-halimbawa Sahaya- light-liwanag Binibigyan ng tugon Nakikita ng malinaw Saytan- evil spirit-masamang espiritu Sakali- then-pagkatapos Klase ng espiritu na masama Sumagot sa tanong Sibug- to move-lipat Sakit- sickness-sakit May pinapauring na bagay Nakukuha ng isang tao Sibuyas- onion-sibuyas Saksi- witness-saksi Ginagamit pangluto Taong nakakita ng pangyayari Sigpit- tightness-sikip Salam- greet-batiin Maliit ang espasyo Ginagawa pag may pinupuntahan Simud- mouth-bibig Salban- thread-sinulid Ginagamit sa pagkain Ginagamit sa paggawa ng damit Singkang- spread legs-bikaka Salin- change-palit Pinapa apaka ang magkabilang pa a ng malayo Mag iba ng bagay Sipug- shame-kahihiyan Sali- equal-pantay Klase ng ugali Walang labis walang kulang- Subli- turn-liko Sambag- reply-tumugon May susunod na gagawa Sagot sa tanong Sudlay- comb- suklay Sambi – exchange-palitan Ginagamit pang ayos ng buhok Binibigay ,ipinabibigay Suga- sun- araw Sambung- response-tugon Nakikita sa araw -araw Sinasabi ang opinyon Sukud- luck- kapalaran Sampak- slap-sampal Maganda o di magandang nangyayari Masakit na kilos Sulay- try-subukan Sanam- ant-langgam Gustong gawin Klase ng hayop Supsup- to suck-pag suso Sangun- to put-lagay Ginagawa sa paginom ng shake May ilalagay Susa- worried- nag alala Sapatus- shoes-sapatos Klase ng kutob Isinusuot papuntang school Suysuy- rumor-bulong Sapi- cow-baka Nakalat na balita 17 Klase ng hayop tug- sleep- tulog Sasapu- broom-walis ginagawa sa gabi Ginagamit panglinis tugas- hardness-tigas Taas- height-taas kapal ng isang bagay tugpa- jump-talon Lokasyon na nakakatakokt klase ng kilos Taat- respect- respeto tunghab- swallow-lunok Ugali na meron ang isang tao ginagawa sa pag inom ng gamot Tabang- help- tuling tuwad- bend-liko Klase ng kilos na nakakapagpagaan nd kalagayan ginagawa pag nag yoyoga tagdapu- owner-may-ari nagmamay- ari ng isang bagay Ubat- medicine- gamot taha- dry-tuyo ginagamit sa mga sakit nangyayari pagkatapos labhan ubu- cough-ubo tahun- year-taon uri ng karamdaman araw sa labing dalawang buwan ud- worm-uod takaw- steal-nakaw uri ng hayop sa lupa klase ng kilos na di kaaya aya ugat- veins- ugat talus- done-tapos parte ng katawan ng tao kung saan dumadaloy ang dugo kilos na tapos na uhaw- thirst-uhaw tamban- sardine-sardinas iniinom pagkatapos kumain klase ng hayop sa dagat ulak- shout- sigaw tanghul- bark-tahol salita n amalakas ang tono ginagawa ng aso pag galit ulin- touch-kalabitin tangkis- avoid-iwasan pagdikit ng balat sa isa pang balat kilos nakakaligtas ulung- pity-awa taud- quantity-dami katangian ng isang tao dami ng isang bagay umpan- bait-pain tau- human being-tao ginagamit panghuli nilikha ng diyos ungas- bald-kalbo tayi- human filth- dumi walang buhok na tao inilalabas ng tao pagkatapos kumain unta- camel-kamelyo tikang- step-hakbang klase ng hayop kilos sa paa unu- what-ano timpranu- early-maaga nagtatanong 18 ginaagwa ng mga estudyante para hindi malate tiyup- blow-ihip ginagagwa sa pagpatay ng kandila upat- four- apat numero usal- use- pagamit Inihanda ni: Al-mubaszir J. Jamjiron bagay na may importansiya Kurso: BSED II Filipino usug- male- lalake kasarian utang- debt- utang kondisyon na dapat bayaran uyum- a smile-ngiti pag may nangyareng maganda Waktu- time-oras Kailangan ng bawat tao wali- permission- pahintulot magsabi kung ano ang gagawin walu- eight- walo numero wapat- die-namatay taong di na humihinga wayruun- nothing-wala wala Yadtu- that- yon Tinuturo na nandon yari- this-ito tinuturo na nandito yaun- that- yon tinuturong lokasyon
19 TAUSUG-ENGLISH-TAGALOG DICTIONARY KABTANGAN IBAN MAANA