ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΦ 240

Posted on Ιουνίου 12, 2012 by basic author

της Δέσποινας Γαβριηλίδου, Φιλόλογο Α.Π.Θ.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Αρχές Νεοελληνικής λογοτεχνίας : 10ος αιώνας μ.Χ.

Κύρια χαρακτηριστικά :

α) Η γλώσσα,

β) η θεματική ανανέωση,

γ) η στιχουργική ,

δ) τα κοινά εκφραστικά μέσα,

ε) η δημιουργία εθνικής συνείδησης.

ΠΕΡΙΟΔΟΙ

1) Από τον 10ο αιώνα μέχρι το 1453. Χρόνια πριν την άλωση.

-Από τις αρχές ,μέχρι το 1204 ,χρονιά κατάληψης της Κων/πολης

-Από το 1204 μέχρι το 1453

2) Από το 1453 μέχρι το 1669 . Χρόνια μετά την άλωση.

3) Από το 1669 μέχρι το 1830 .Έτος ίδρυσης του νέου ελληνικού κράτους.

-Από το 1669 μέχρι το 1774 (συνθήκη του Κιουτζούκ-Καϊναρτζή ). Θρησκευτικός

Ουμανισμός.

-Από το 1774 μέχρι το 1830. Ακμή του Ν.Ε Διαφωτισμού.

4)Από το 1830 μέχρι σήμερα. Νέα Ελληνική Λογοτεχνία.

-Επτανησιακή Σχολή

-Αθηναϊκή ή Ρομαντική Σχολή , 1830-1880

-Νέα Αθηναϊκή Σχολή , 1880-1920

-Νεότερη Ποίηση.

- Α’ δεκαετία του Μεσοπολέμου, 1920-1930

-Η γενιά του ’30. Από το 1930-1940.

-Η α’ Μεταπολεμική Γενιά ,1945-1965

-Η β’ Μεταπολεμική Γενιά.

-Η Δεκαετιά του ’70

1. Πρώτη περίοδος 10ος αι. -1204

Α. Δημοτικά Τραγούδια

Χαρακτηριστικά : α.Λιτός και πυκνός λόγος,

β.Αρχή της ισομετρίας ,

γ. Επανάληψη και ολοκλήρωση του πρώτου στο δεύτερο ημιστίχιο,

δ. Το θέμα των άσκοπων ερωτήσεων,

ε. Το θέματου αδύνατου,

στ.Προσωποποιήσεις

Είδη :

-Παραλογές

-Ακριτικά τραγούδια

-Του κάτω κόσμου ή του Χάροντα

-Κλέφτικα Τραγούδια

-Ιστορικά τραγούδια

Β. Λόγια παραγωγή

1.“Διγενής Ακρίτας” 11ος αιώνας, 5000 στίχοι

α.Του Εσκοριάλ,β.της Ανδρου και της Αθήνας ,γ.της Οξφόρδης ,δ.της

Τραπεζούντας ,ε.της Κρυπτοφέρρης ,στ. της Ανδρου (πεζό)

(Μουσούρ +Ειρήνη ,κόρη του βυζαντινού στρατηγού Ανδρόνικου = Διγενής)

2. “Προδρομικά ” ή “Πτωχοπροδρομικά”

(Τα βάσανα : α)του μοναχού,β)του πολύτεκνου οικογενειάρχη,γ)του φτωχού συζύγου

με την αρχοντοθρεμένη γυναίκα ,δ)του φτωχού λόγιου)

3. Σπανέας [Πρότυπο : «Προς Δημόνικον», Ισοκράτη]

4. Στίχοι Μιχαήλ Γλυκά [Λαογραφικό ενδιαφέρον]

5.Ιπποτικά Μυθιστορήματα 13ος -15ος αιώνας.

α. “Καλλίμαχος και Χρυσορρόη” [Τα περισσότερα αρχαϊκά στοιχεία]

β.“Βέλθανδρος και Χρυσάντζα”

γ.“Ιμπέριος και Μαργαρώνα”

δ. “Φλώριος και Παντζιαφλώρα”

ε.“Λίβιστρος και Ροδάμνη” [Το πιο διαδεδομένο]

(Δυο ερωτευμένοι νέοι χωρίζουν βίαια κι έπειτα από πολλές περιπέτειες

ξανασμίγουν)

6.“Το χρονικό” του Γεώργιου Φραντζή 15ος αιώ., «Χρονικόν του Μορέως»,
«Χρονικόν των Τόκκων»

7.Θρήνοι

8.Διηγήσεις (Βίος Αλεξάνδρου, Πουλολόγος, Συναξάριον τιμημένου γαδάρου κ.ά)

 2. Δεύτερη Περίοδος 1453-1669

1.Καταλόγια (Δωδεκάνησα 15ος -16ος αι. Ερωτικά –όχι δημοτικά)

2.Κυπριακά (Γλώσσα ιδιωματική-Ερωτικά-Χρήση ομοιοκαταληξίας)

-Χρονικά : Λ.Μαχαιρά («Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου»), Βουστρώνιου

3.Κρητική λογοτεχνία

Α.Πρώτη περίοδος β’ μισό 14ου αι -τέλη του 16ου αι.

(Σαχλίκης[ομοικοκαταληξία], Φαλλιέρος, Ντελαπόρτας, Μπεργαδής,

Ι.Πικατόρος

Θέματα : ιστορικά, θρησκευτικά, ηθικοδιδακτικά, σατιρικά)

Β. Δεύτερη περίοδος ακμής. Τέλη 16ου-1669

α “Βοσκοπούλα” ,1590

β.Τραγωδίες :

-“Ερωφίλη” του Γ. Χορτάτση [Πρότυπο : Orbecce του Giraldi]

- “Βασιλέυς Ροδολίνος” του Τρωίλου-

-“Ζήνων” αγνώστου

γ.Κωμωδίες :

-“Κατζούρμπος” του Γ. Χορτάτση

-“Στάθης” Αγνώστου

-“Φορτουνάτος” του Φώσκολου

δ. Θρησκευτικό δράμα :

-“Η Θυσία του Αβραάμ”του Β.Κορνάρου[Πρότυπο : Lo Isach του Groto]

ε. Πομενικό δράμα :
-“Πανώρια” ή “Γύπαρης ” του Γ. Χορτάτση

στ. “Ερωτόκριτος” του Β. Κορνάρου (έμμετρο μυθιστόρημα) [Πρότυπο : Paris et

Vienne]

3. Τρίτη Περίοδος 1669-1830

Νεοελληνικός Διαφωτισμός

Α.Πρώτη περίοδος (1669-1774)

-Θρησκευτικός Ουμανισμός [Κύριλλος Λούκαρις, Κοσμάς Αιτωλός]

Κυριαρχεί η μορφή του Βολταίρου

Εκπρόσωποι: Ευγένιος Βούλγαρης, Ιώσηπος Μοισιόδακας

Β. Δεύτερη περίοδος

Κυριαρχούν οι Γάλλοι Εγκυκλοπαιδιστές (Ντιντερό)

Εκπρόσωποι : Δημ. Καταρτζής, Ρήγας Βελεστινλής ,Γρηγόριος Κωνσταντάς

Γ.Τρίτη Περίοδος -1830

Κυριαρχούν οι Γάλλοι Διανοούμενοι/ Κλασικισμός (Ανακρεοντισμός και

Αρκαδισμός )

Εκπρόσωποι : Αδ. Κοραής

Ποίηση : Καισάριος Δαπόντες [ηθικοδιδακτική] , Ρήγας Βελεστινλής [«Άνθη

Ευλαβείας» Φλαγγινιανού Φροντιστηρίου Βενετίας] ,Ιωάννης Βηλαράς, Αθανάσιος
Χριστόπουλος (Έλληνες εκπρόσωποι του Ανακρεοντισμού [60 ποιήματα του 1559] οι
2 τελευταίοι)

Πεζογραφία :
α.Εκκλησιαστική Ρητορική [Φ.Σκούφος «Τέχνη Ρητορική», Η. Μηνιάτης «Διδαχές»,
Ε. Βούλγαρης, Ν. Θεοτόκης]

β.Επιστολογραφία ,γ. Αφηγηματική Πεζογραφία [Ανώνυμος του 1789, «Σχολείον

Ντελικάτων Εραστών», «Έρωτος Αποτελέσματα»],

γ.Λαϊκή Πεζογραφία : «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου» [έμμετρη διασκευή του

Ψευδο-Καλλισθένη του 1388] ,

ε.Χρονικά,

στ.Απομνημονεύματα [Κασομούλης, Κολοκοτρώνης, Μακρυγιάννης]

ζ. «Ελληνική Νομαρχία», 1806

Θέατρο: “Κορακιστικά ” του Ι.Ρ. Νερουλού,1813, «Εξηνταβελώνης» Κ. Οικονόμου

[Διασκευή «Φιλάργυρου» του Μολιέρου]

ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ

Ποίηση λυρική και σατιρική/Κριτικό Δοκίμιο/Μεταφράσεις/Θέατρο

Επιδράσεις :

α)Κρητική Λογοτεχνία,

β) Ιταλική κι ευρωπαϊκή γενικότερα λογοτεχνία ,

γ)Δημοτικά τραγούδια ,

δ)Χριστόπουλος και Βηλαράς

Χαρακτηριστικά :

α)Λατρεία της φύσης ,

β)Πατρίδα,

γ)Γυναίκα,
δ)Θρησκεία,

ε)Δημοτική γλώσσα

Εκπρόσωποι Ποίησης : Α.Μαρτελάος, Ν.Κουτούζης, Θ.Δανελάκης, Α.Σιγούρος,

Ν.Κούρτσολας [Προσολωμικοί] Δ.Σολωμός (1798-1857), Α. Κάλβος [20 ωδές]
(1792-1869), Ι.Πολυλάς, Γ. Τερτσέτης, Ι. Τυπάλδος, Γ.Μαρκοράς, Α. Καλοσγούρος,
Σ. Μελισσηνός, Α. Μανούσος, Α. Βαλαωρίτης, Α. Λασκαράτος, Λ.Μαβίλης, Μ.
Άβλιχος,

Εκπρόσωποι Θεάτρου: Α. Μάτεσης (“Βασιλικός”), Δ. Γουζέλης («Χάσης»)

Βιογραφικό αφήγημα : Ελισάβετ Μαρτινέγκου- Μουζάν

ΦΑΝΑΡΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ (1830-1880)

Φαναριώτες -Χαρακτηριστικά :

α.λόγια γλώσσα,

β.γαλλική παιδεία ,

γ.ρομαντισμός

Ευρωπαϊκός Ρομαντισμός : [19ος αιώνας]

-Στροφή στην αδέσμευτη φαντασία , στο συναίσθημα ,

-επιστροφή στο παρελθόν και στη φύση,

-ελευθερία στη μορφή,

-αντίθεση στον Κλασικισμό που στηρίζεται σε αυστηρούς μορφολογικούς κανόνες

και ισορροπία λόγου και αισθήματος.
Ελληνικός Ρομαντισμός :

-Πρόσφορο έδαφος λόγω μίζερης πραγματικότητας ,οξύτατα κοινωνικά

,οικονομικά ,πολιτικά προβλήματα ,κατάλληλες συνθήκες για φυγή στο παρελθόν και
στη φαντασία .

Χαρακτηριστικά Ελληνικού Ρομαντισμού:

α) Στροφή προς το ένδοξο παρελθόν,

β)Χρήση καθαρεύουσας ,

γ) μελαγχολική διάθεση που φτάνει στην απαισιοδοξία και στο θάνατο, δ)χαλαρή
έκφραση -προχειρολογία,

ε ) πομπώδες ύφος

Εκπρόσωποι Ποίησης : Α. Σούτσος [«Επιστολή προς το βασιλέα της Ελλάδος

Όθωνα»], Π.Σούτσος [«Οδοιπόρος»] ,Α.Ρ. Ραγκαβής [«Διονύσου Πλους»] ,
Κ.Παράσχος, Θ.Ορφανίδης, Δ.Βαλαβάνης, Δ.Παπαρρηγόπουλος , Σ.Βασιλειάδης

Εκπρόσωποι Πεζογραφίας : Π.Σούτσος “Λέανδρος”[επιστολικό μυθιστόρημα,1834]

, Α.Ρ.Ραγκαβής “Ο Αυθέντης του Μορέως” ,Ι. Πισιπιού “Ο πίθηκος Ξουθ ή τα ήθη
του αιώνα” ,Στ. Ξένου «Ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως», Γρ. Παλαιολόγου «Ο
Πολυπαθής», Ε. Ροϊδη «Η Πάπισσα Ιωάννα»

[Ρεαλιστικά μυθιστορήματα : “Θάνος Βλέκας ” Π.Καλλιγάς, «Η Στρατιωτική ζωή

εν Ελλάδι» του Χ. Δημόπουλου, “Λουκής Λάρας” Δ. Βικέλας]

Εκπρόσωποι Θεάτρου : Δ.Βυζάντιος «Βαβυλωνία», Γουζέλης «Χάσης», Μάτεσης

«Βασιλικός» , άλλα σε καθαρεύουσα : «Μαρία Δοξαπατρή», «Μερόπη», «Φαύστα»
του Δ. Βερναρδάκη

Νεοκλασικισμός : Κυρίως εκδηλώνεται στο χώρο της αρχιτεκτονικής. Στη

Λογοτεχνία εκδηλώνεται με την αρχαϊζουσα γλώσσα και τη χρήση αρχαίων
θεμάτων.
 ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ 1880-1920

Συνθήκες:

α) Εκβιομηχάνιση της χώρας,

β)ενίσχυση της οικονομίας ,

γ) ανάπτυξη εμπορίου και ναυτιλίας,

δ) αστυφιλία,

ε)Λαϊκός πολιτισμός -ανάπτυξη Λαογραφίας,

στ) Δημοτική Γλώσσα.

Ζ) Ίδρυση σχολείων , έκδοση εφημερίδων και περιοδικών.

ΠΟΙΗΣΗ

Εκπρόσωποι Ποίησης : Γ. Βιζυηνός, Αρ. Προβελέγγιος, Κ. Παλαμάς, Γ.Δροσίνης ,

Ι.Πολέμης, Ι .Παπαδιαμαντόπουλος (Jean Moreas) ,Μ.Μαλακάσης ,Λ. Πορφύρας, Γ.
Σουρής, Ι.Γρυπάρης, Κ. Χατζόπουλος, Α.Σικελιανός, Κ.Π.Καβάφης ,Κ.Βάρναλης,
Απ. Μελαχρινός, Ν. Καζαντζάκης, Ρώμος Φιλύρας, Ν. Λαπαθιώτης, Κ. Ουράνης

Παρνασσισμός

Χαρακτηριστικά :

α) έμπνευση από κλασική παράδοση αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή ,

β) απάθεια ,

γ)άψογη μορφική εμφάνιση ,

δ)ηχηρός και ρωμαλέος στίχος ,

ε)πλαστική επεξεργασία στίχου,

στ) πλούσια ομοιοκαταληξία,

ζ) αναζήτηση της μοναδικής λέξης,

η)έντονες και εκρηκτικές εικόνες,

θ)επίδειξη ικανότητας,

ι)απουσία τρυφερότητας και ζωής.

Ωστόσο, οι έλληνες Παρνασσιστές :

α)δεν έφτασαν στην απάθεια,

β) διατήρησαν την αισθηματολογία,

γ)εισήγαγαν την απλότητα και την καθημερινή ζωή στην έκφραση και στην ομιλία.

Περιοδικά : «Ραμπαγάς», «Η Εστία» (1876-1895), «Η Τέχνη» (1898-1899), «Ο

Διόνυσος» (1901-1902), «Ο Νουμάς» (1903 κ.ε.)

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ηθογραφία :

α)Στροφή στην ύπαιθρο ,

β)Περιγραφή και απεικόνιση ηθών και εθίμων του ελληνικού λαού.

Εκπρόσωποι Πεζογραφίας: Γ.Ξενόπουλος, Ν.Καζαντζάκης, Γ.Ψυχάρης,

Γ.Βιζυηνός, Α.Παπαδιαμάντης, Κρυστάλλης, Βλαχογιάννης, Κ.Θεοτόκης,
Κ.Χατζόπουλος, Α.Καρκαβίτσας, Ι. Κονδυλάκης, Δ. Βουτυράς, Μ.Μητσάκης, Κ.
Παρορίτης, Πέτρος Πικρός, Π.Δέλτα, Ι.Δραγούμης , Π.Γιαννόπουλος

ΘΕΑΤΡΟ
“Η τύχη της Μαρούλας” και “Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας ” του Δ. Κορομηλά /
“Το Φυντανάκι” του Π.Χορν /Γ. Ξενόπουλος / «Το κόκκινο πουκάμισο» του Σπ.
Μελά /«Τα αρραβωνιάσματα» του Μπόγρη / «Τρία φιλιά» του Χρηστομάνου/ «Η
Βεγγέρα» του Η. Καπετανάκη

ΚΡΙΤΙΚΗ

Εκπρόσωποι : Κ. Παλαμάς, Κ. Βάρναλης ,Γ. Αποστολάκης , Φ. Πολίτης, Γ.

Ξενόπουλος , Μ. Αυγέρης ,[Βουτιερίδης, Καμπάνης γράφουν Ιστορία Ν.Ε.
Λογοτεχνίας]

ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Χαρακτηριστικά :

α) ιστορία -περιπέτειες ενός ατόμου σε μια κοινωνία ,

β)ύπαρξη ενός μύθου με πλοκή ,

γ) ύπαρξη κι άλλων προσώπων εκτός από το βασικό ήρωα,

δ) ολοκληρωμένοι χαρακτήρες ,

ε) ποικιλία τύπων που ζουν σε μια κοινωνία,

στ)ποικιλία καταστάσεων.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ

Α) Διήγηση :

α)ακούμε την ιστορία από μια απρόσωπη φωνή με δική του φωνή ,

β)τριτοπρόσωπη αφήγηση από έναν αφηγητή -παντογνώστη/θεό γ)υποκειμενική

παράσταση της ιστορίας
Β) Μίμηση :

α) αφηγείται ένα πρόσωπο πλαστό /φανταστικό σε πρώτο πρόσωπο ,

β) μεικτός τρόπος: ένας αφηγητής αλλά και παρεμβολή άλλων προσώπων που
διαλέγονται μεταξύ τους σε ευθύ λόγο,

γ) διάλογος : απουσιάζει εντελώς ο αφηγητής (θέατρο)

ΑΦΗΓΗΤΗΣ – ΕΣΤΙΑΣΗ

Ανάλογα με τη συμμετοχή του αφηγητή :

α) δραματοποιημένος αφηγητής ,είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας /α’ πρόσωπο
,

β) απρόσωπος αφηγητής /γ’ πρόσωπο

Εστίαση:

α) μηδενική εστίαση /παντογνώστης αφηγητής ,

β) αφήγηση με εσωτερική εστίαση : ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της

ιστορίας και γνωρίζει μέρος της πραγματικότητας ,

γ) αφήγηση με εξωτερική εστίαση : ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από τα πρόσωπα

της ιστορίας (ιστορίες μυστηρίου ,αστυνομικές ,ταινίες τρόμου)

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Χαρακτηριστικά :
1)Πιστή απόδοση της πραγματικότητας

2)Τήρηση αντικειμενικής στάσης από το συγγραφέα. Αποφεύγει τις κρίσεις και την
ερμηνεία των γεγονότων .

3)Ο ρεαλιστής μυθιστοριογράφος επιδιώκει να δώσει μια φωτογραφική

αναπαράσταση της πραγματικότητας με πληρότητα ,ζωντάνια και πειστικότητα

4) Το πλαστό πρόσωπο πρέπει να δίνει την εντύπωση ότι είναι αληθινό

Βασικά χαρακτηριστικά :

α) δείχνει μια τάση προς την αντικειμενικότητα ,

β)αφήνουν τα γεγονότα να μιλήσουν μόνα τους,

γ) παρουσιάζει κοινές εμπειρίες ,

δ)επιλέγει κοινά θέματα.,

ε) κριτική στάση απέναντι στην κοινωνία ,

στ) ενδιαφέρον για τις καθημερινές πράξεις και όχι για τα ηρωικά του κατορθώματα,

ζ) τοποθετεί τους ήρωές του στα θύματα της κοινωνίας.

ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ

Χαρακτηριστικά :

1) Εξέλιξη του ρεαλισμού

2)Μελέτη της ηθικής συμπεριφοράς του ατόμου ως θύματος εξωτερικών δυνάμεων κι

εσωτερικών παρορμήσεων (ενστίκτων )

3)Περιορισμός της ελευθερίας του ατόμου από εξωτερικές δυνάμεις

4)Γενετήσιες ορμές ,πείνα ,σκληρότητα,φτώχεια, μοχθηρία, υποβιβάζουν τον

άνθρωπο σε ζώο

5)Η συμπεριφορά των ανθρώπων καθορίζεται από διαθέσεις τις στιγμής ή

κληρονομικές παρορμήσεις.

6)Προκλητικά θέματα
7)Εξονυχιστική περιγραφή και φωτογραφική λεπτομέρεια.

ΝΕΟΤΕΡΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Α. Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ 1922-1930

Χαρακτηριστικά :

α) ψυχικός κάματος ,

β) δυσκολία προσαρμογής στην πραγματικότητα

Εκπρόσωποι : Κ.Καρυωτάκης, Ρ.Φιλύρας, Κ.Ουράνης , Μ.Πολυδούρη,

Ν.Λαπαθιώτης, Μ.Παπανικολάου, Τ.Αγρας, Τ.Παπατσώνης

ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Χαρακτηριστικά:

1)Το εννοιολογικό περιεχόμενο περιορίζεται στο ελάχιστο

2)Μουσικότητα και υποβλητικότητα ,κατάλληλη τοποθέτηση των λέξεων

3)Συσχέτιση αντικειμένων και ψυχικών καταστάσεων. Αντικείμενα -Σύμβολα.

 ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Χαρακτηριστικά :

1)Σύνδεση του ονείρου και της πραγματικότητας με σκοπό τη δημιουργία μιας νέας
υπερ-πραγματικότητας

2)Αυτόματη γραφή- Οι λέξεις είναι αυτόνομες κι ελεύθερες, ξεφεύγουν από το

επιβεβλημένο νόημά τους και συνδυασμένες δεν υπακούουν σε ορθολογικούς
κανόνες.

3) Καταγραφή του υποσυνείδητου και των ονείρων χωρίς επέμβαση της λογικής.

4) Διακήρυξη της παντοδυναμίας του ονείρου ,του ενστίκτου και της επανάστασης.

5)Εναντίωση σε κάθε μορφή λογικής,ηθικής ή κοινωνικής τάξης

6)Απέβλεπε στην ανανέωση όλων των ηθικών αξιών ,της φιλοσοφίας και της
επιστήμης.

Β. Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ ’30

Χαρακτηριστικά της Νεότερης Ποίησης :

1)Εξωτερικά : εγκαταλείπει τις παραδοσιακές φόρμες ,χωρίς ομοιομορφία

στίχων,ομοιοκαταληξία ,στροφές και μέτρο

2)Εσωτερικά : παρακολουθούμε το ποίημα τη στιγμή της δημιουργίας του .

3)Επιστράτευση της φαντασίας και όχι αναγκαστικά της λογικής.

4)Ελεύθερος στίχος
5)Χρήση καθημερινού λεξιλογίου

6)Κατάργηση λογικής αλληλουχίας

Εκπρόσωποι Ποίησης : Γ.Σεφέρης, Ο.Ελύτης, Γ.Ρίτσος, Ν. Βρετάκος,

Α.Εμπειρίκος, Ν.Εγγονόπουλος, Γ.Σαραντάρης , Ν.Ράντος

Χαρακτηριστικά
Πεζογραφίας :

1)Ανάπτυξη μυθιστορήματος

2)Ρεαλισμός

3)Μοντερνισμός (π.χ. εσωτερικός μονόλογος, ροή της συνείδησης)

Εκπρόσωποι : Γ.Θεοτοκάς [«Ελεύθερο Πνέυμα»,1929], Θ.Πετσάλης, Σ.Μυριβήλης,

Η.Βενέζης, Κ.Πολίτης, Μ.Καραγάτσης, Μ.Αξιώτη, Θ.Καστανάκης, Π.Πρεβελάκης,
Α.Τερζάκης, Γ.Σκαρίμπας, Γ.Μπεράτης, [Κύκλος των «Μακεδονικών Ημερών» : Στ.
Ξεφλούδας, Α. Γιαννόπουλος, Γ. Δέλιος, Ν.Γ.Πεντζίκης]

Α’ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΓΕΝΙΑ 1945-1965

Χαρακτηριστικά :

1)Πίστη σε αξίες ηθικές ,κοινωνικές και πολιτικές

2)Όραμα για έναν κόσμο πολιτικά και κοινωνικά δικαιότερο

Τάσεις :

1)Αντιστασιακή ή κοινωνική ποίηση

Χαρακτηριστικά :
α)αγωνιστική διάθεση,

β)καταγραφή γεγονότων του πολέμου και του εμφυλίου,

γ)ενθουσιασμός για έναν καλύτερο κόσμο

Εκπρόσωποι: Α.Αλεξάνδρου, Μ.Αναγνωστάκης, Τ.Σινόπουλος, Τ.Λειβαδίτης,

Κ.Κύρου, Γ.Δάλλας, Τ.Πατρίκιος, Μ.Κατσαρός ,Δ.Δούκαρης, Τ. Καρβέλης,
Θ.Κωσταβάρας, Δ.Χριστοδούλου, Γ. Παυλόπουλος, Γ.Σαραντής

2)Νεοϋπερρεαλιστική ποίηση

Χαρακτηριστικά :

α) συνέχιση του υπερρεαλισμού του μεσοπολέμου,

β) ανεπηρέαστοι από ιδεολογικές διαμάχες ,

γ)παρουσίαση της εφιαλτικής πρταγματικότητας με τη γλώσσα,

δ)τραγική αίσθηση της ζωής

Εκπρόσωποι: Ε.Βακαλό, Ν.Βαλαωρίτης, Ε.Κακναβάτος. Δ.Παπαδίτσας,

Μ.Σαχτούρης, Ε.Χ.Γονατάς

3)Υπαρξιακή ή Μεταφυσική ποίηση

Χαρακτηριστικά :

α)χωρίς κοινωνικά ενδιαφέροντα,

β) μεταφυσική αγωνία ,

γ)έκφραση του άγχους του μοναχικού ανθρώπου μπροστά στο πρόβλημα του θανάτου
και της καθημερινής φθοράς.

Εκπρόσωποι : Ο.Βότση , Γ.Κότσιρας

 Β’ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΓΕΝΙΑ 1965 κ.ε

Χαρακτηριστικά :

1)Έντονο κριτικό πνεύμα και σκεπτικισμός

2)Επίδραση από τον Καρυωτάκη. Λόγος έντονα λυρικός

3)Αιχμηρότητα ,σκληρότητα ,τραχύτητα των εκφραστικών του μέσων.

Εκπρόσωποι : Α.Αγγελάκης , Ο.Αλεξάκης ,Κ.Δημουλά,Α.Ευαγγέλου,

Μ.Ελευθερίου,Κ.Χαραλαμπίδης , Ν.Χριστιανόπουλος, Τ.Κόρφης, Β.Καραβίτ

ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’70

Χαρακτηριστικά :

1)Γραφή και γλώσσα καθημερινή και ομιλία τρέχουσα

2)Σαρκασμός ,ειρωνεία,ρεαλιστική γλώσσα

3)Αμφισβήτηση κατεστημένης τάξης

Εκπρόσωποι : Ν.Βαγενάς , Α.Βιστωνίτης , Δ.Καλοκύρης ,Τ.Μαστοράκη,

Κ.Μαυρουδής κ.ά

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 1945-1970

Τάσεις :

1)Ρεαλισμός- Αυτοαναφορικότητα

2)Κοινωνικοί και πολιτικοί προβληματισμοί

3)Φυγή από την πραγματικότητα

4)Νέες εκφραστικές αναζητήσεις

5)Ρεαλιστική γλώσσα

Εκπρόσωποι: Γ.Ιωάννου, Α.Αλεξάνδρου, Κ.Ταχτσής, Σ.Τσίρκας, Δ.Χατζής,

Α.Φραγκιάς, Μ.Αξιώτη, Σ.Ξεφλούδας, Γ.Χειμωνάς.

ΛΑΪΚΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ

Χαρακτηριστικά :

1) Η λαϊκή αφήγηση είναι απλή και λιτή . Ο αφηγητής περνά από το ένα θέμα στο
άλλο ,για να μην κουράσει τον ακροατή.

2) Το καλό θραμβεύει και το κακό υποχωρεί.

3) Οι ήρωες δεν είναι τόσο τρομεροί όσο φαίνονται αρχικά . Είναι ευκολοπλησίαστοι
και προσιτοί.

4) Παρακολουθούμε σκηνές από την καθημερινή ζωή ,κυρίως της αγροτικής.

5) Εκφράζονται τα συναισθήματα του λαού .

6) Οι λαϊκές αφηγήσεις αρχίζουν και τελειώνουν με ένα συγκεκριμένο τρόπο.

7) Η γλώσσα είναι απλή και καθημερινή . Ακούμε τον αφηγητή της υπαίθρου.

Γενικά: α) οι λαϊκές αφηγήσεις είναι δημιουργήματα σε ώρες ξεκούρασης , δουλειάς,

γιορτής, αρρώστιας, αιχμαλωσίας κ.ά. β) οι καλόβολοι βοηθοί ,η σάτιρα και
γελοιοποίηση προσώπων, ηθική τάξη των ανθρώπων και των ζώων ,όλα αυτά και
άλλα στοχεύουν σε μια ειρηνική διάθεση και στην ψυχική ξεκούραση.