ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Διπλωματική Εργασία:

Αποτίμηση της φέρουσας ικανότητας και πρόταση

ενίσχυσης της Καπναποθήκης Κωφοκώτσιου
Νιγρίτας Σερρών

Δέλλιου Ευτέρπη, Πολιτικός Μηχανικος

Επιβλέποντες:
Ομ. Καθηγητές Χ. Ιγνατάκης, Ι. Δουδούμης

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2018

 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος 4
Περίληψη 5
1.Ιστορικά στοιχεία
1.1 Εισαγωγή 6
1.2 Ιστορία του τόπου 7
1.3 Καπναποθήκες – Καπνομάγαζα 9
1.4 Η καλλιέργεια του καπνού και η επεξεργασία του 11
2.Στοιχεία καπναποθήκης
2.1 Γενική περιγραφή καπναποθήκης 14
2.2 Στοιχεία αποτύπωσης καπναποθήκης 16
2.3 Παράθεση όλων των αρχιτεκτονικών σχεδίων 17
3. Γεωλογικά-Σεισμολογικά στοιχεία ευρύτερης περιοχής
3.1 Γεωλογικά στοιχεία ευρύτερης περιοχής 35
3.2 Σεισμολογικά στοιχεία περιοχής 36
3.3 Ιστορικά στοιχεία ισχυρών σεισμών (550π.Χ – 2001μ.Χ). 37
4.Κατασκευαστική δομή
4.1 Φέρουσα τοιχοποιία 42
4.2 Ξύλινος σκελετός 43
4.3 Ξύλινη στέγη 50
4.4 Ανοίγματα 52
4.5 Κλιμακοστάσιο 55
4.6 Δάπεδα 57
4.7 Μεταγενέστερες προσθήκες 58
4.8 Επιχρίσματα 59
4.9 Διαφραγματική λειτουργία πατωμάτων και στέγης 59
5.Παθολογία κατασκευής
5.1 Γενική παθολογία κτιρίου 60
5.2 Θεμελίωση 61
5.3 Φέρουσα τοιχοποιία 62
5.4 Στέγη 63
5.5 Ξύλινος σκελετός – Ξύλινα δάπεδα 65

1
6.Φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά δομικών στοιχείων
6.1 Γενικά 67
6.2 Εργαστηριακές δοκιμές κονιαμάτων
6.3 Τοιχοποιία από αργολιθοδομή 78
6.3.1 Λίθος 78
6.3.2 Κονίαμα 78
6.4 Τοιχοποιία από οπτοπλινθοδομή
6.4.1 Πλίνθος 81
6.4.2 Ειδικό βάρος οπτοπλινθοδομής 82
6.4.3 Θλιπτική αντοχή οπτοπλινθοδομής 82
6.5 Ξύλινα στοιχεία 83
7.Στατική και δυναμική ανάλυση-Αξιολόγηση υφισταμενης κατάστασης
7.1 Βασικά βήματα για την κατασκευή του μοντέλου 85
7.2 Εισαγωγή γεωμετρίας –Κάναβος 86
7.3 Προσομοίωση φέρουσας τοιχοποίιας 87
7.4 Προσομοίωση θεμελίωσης 88
7.5 Εισαγωγή των ιδιοτήτων των υλικών 89
7.6 Συγκεντρωτικός πίνακας διατομών. 91
7.7 Προσομοίωση ξύλινου σκελετού 92
7.7.1 Προσομοίωση υποστυλωμάτων 92
7.7.2 Προσομοίωση δοκών – πατόξυλων 93
7.7.2.1 Ωφέλιμο και κινητό φορτίο δαπέδων 95
7.8 Προσομοίωση στέγης 97
7.8.1 Ίδιο βάρος επιστρώσεων στέγης. 98
7.8.2 Συνολικό φορτίο στέγης – επίλυση 99
7.9 Σεισμικές Δράσεις – Εισαγωγή φάσματος 100
7.10 Καθορισμός φορτίσεων – Σεισμικές δράσεις 103
8.Αποτελέσματα υφιστάμενης κατάστασης
8.1 Αποτελέσματα ιδιομορφικής ανάλυσης 105
8.2 Αξιολόγηση φέρουσας τοιχοποιίας 112
8.2.1Έλεγχος τοιχοποιίας σε θλίψη και σε εφελκυσμό– MODEL A 112
8.2.2 Έλεγχος τοιχοποιίας σε θλίψη και σε εφελκυσμό– MODEL B 124
8.2.3 Ενισχύσεις φέρουσας τοιχοποιίας – MODEL B 134
8.3 Αξιολόγηση ξύλινων στοιχείων 141
8.3.1 Έλεγχος κύριων δοκών 141
8.3.2 Έλεγχοι δευτερευουσών δοκών (πατόξυλα) 145

2
8.3.3. Έλεγχος υποστυλωμάτων 147
9.Προσομοίωση-ανάλυση της πρότασης αποκατάστασης
9.1 Ενίσχυση του ξύλινου σκελετού με μεταλλικά στοιχεία –
1o σενάριο ενίσχυσης 151
9.1.1 Προσομοίωση μεταλλικών διατομών 152
9.1.2 Ιδιομορφική ανάλυση 154
9.1.3 Συντελεστές εξάντλησης μεταλλικών διατομών 156
9.1.4 Σχέδια πρότασης αποκατάστασης 157
9.1.4.1 Αρχιτεκτονικά σχέδια πρότασης 157
9.1.4.2 Σχέδια λεπτομερειών μεταλλικών ενισχύσεων 164
9.1.5 Αξιολόγηση πρότασης αποκατάστασης 166
9.2 Ενίσχυση του κτιρίου με μανδύες Ο/Σ μόνο – 2o σενάριο ενίσχυσης 166
9.2.1. Eνίσχυση των ξύλινων πατωμάτων – διαφραγματική λειτουργία 166
9.2.2. Συντήρηση και επισκευή στέγης 168
Βιβλιογραφία 169

3
 ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Διατμηματικού

Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Προστασία, Συντήρηση και
Αποκατάσταση Αρχιτεκτονικών Μνημείων και Συνόλων» της Πολυτεχνικής
Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Αντικείμενο της εργασίας αποτελεί μια παλιά καπναποθήκη που βρίσκεται στο
τόπο καταγωγής μου, στη Νίγρίτα Σερρών. Είναι χωροθετημένη στο οικοδομικό
τετράγωνο 108 στην γωνία των δρόμων Καπετάν Μητρούση και Εμμανουήλ
Παππά. Η έρευνα για τη χρονολογία αποπεράτωσης του κτίσματος, εντόπισε σε
συμβόλαιο (384 13/07/1927 Δ 1168), κατά την διάρκεια της παρούσας έρευνας
στο υποθηκοφυλακείο Νιγρίτας, ως έτος κατασκευής το 1922.
Αφορμή της ενασχόλησης μου με την καπναποθήκη υπήρξε η υπάρχουσα
αρχιτεκτονική μελέτη αποκατάστασης του ξαδέρφου μου Γιώργου Δέλλιου
που με χαρά και ενθουσιασμό συνέχισα ώστε να αποφανθώ για την στατική
επάρκεια της καπναποθήκης όπως είναι τώρα αλλά και έπειτα από την πρόταση
αποκατάστασης της.
Η μελέτη εκπονήθηκε υπό την επίβλεψη του καθηγητή κ. Χρήστου Ιγνατάκη και του
κ. Ιωάννη Δουδούμη, τους οποίους ευχαριστώ θερμά για την άψογη συνεργασία
και τη συνεχή υποστήριξη και καθοδήγηση που μου προσέφεραν καθ’ όλη τη
διάρκεια εκπόνησης της διπλωματικής μου εργασίας.

4
 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Aντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας είναι

η αποτίμηση της φέρουσας ικανότητας καθώς και η πρόταση επεμβάσεων
αποκατάστασης ενός ιστορικού κτηρίου από φέρουσα τοιχοποιία στην
περιοχή της Νιγρίτας Σερρών. Χτισμένο το 1922 το υφιστάμενο αυτό κτίριο
χρησιμοποιούταν ως καπναποθήκη. H καπναποθήκη είναι κατασκευασμένη με
φέρουσα περιμετρική τοιχοποιία λιθοδομής ενισχυμένη με ξύλινα και μεταλλικά
στοιχεία, σε συνδυασμό με ξύλινο φορέα στο εσωτερικό της και με μια ιδιαίτερη
ξύλινη κατασκευή στέγης κρεμαστού τύπου.
Πρώτο στάδιο στην εκπόνηση της εργασίας αποτέλεσε η συλλογή στοιχείων
αναφορικά με τα ιστορικά και κατασκευαστικά στοιχεία καθώς και τους τρόπους
δόμησης της περιόδου κατασκευής του κτηρίου. Ακολούθησε η φωτογραφική
του τεκμηρίωση ώστε να παρουσιασθεί κάθε στοιχείο του κτιρίου. Επιπροσθέτως
έγινε ενδελεχής έλεγχος βλαβών του φέροντα οργανισμού αλλά και όλου του
κτιρίου με σκοπό τον σχολιασμό της παθολογίας του.
Έπειτα για την εκτίμηση των μηχανικών ιδιοτήτων των υλικών της τοιχοποιίας
και του ξύλινου σκελετού χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από προγενέστερη έρευνα
του κτιρίου, βιβλιογραφικές αναφορές καθώς και οι ευρωκώδικες. Για την
περίπτωση της τοιχοποιίας κατέστη δυνατή η λήψη δείγματος λίθου και μέσω
εργαστηριακών δοκιμών βρέθηκε η θλιπτική του αντοχή.
Η διαμόρφωση του υπολογιστικού μοντέλου της υφιστάμενης κατασκευής
καθώς και της κατασκευής με τις προτεινόμενες επεμβάσεις έγινε με τη χρήση
του λογισμικού SAP2000 v14.0.0.
Η αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας του κτηρίου πραγματοποιήθηκε μέσω
των αποτελεσμάτων της ανάλυσης. Για την τοιχοποιία έγιναν οι απαραίτητοι
έλεγχοι σε κάμψη και διάτμηση για το δυσμενέστερο συνδυασμό φόρτισης. Για τα
ξύλινα στοιχεία έγιναν έλεγχοι σε επιλεγμένες διατομές σύμφωνα με τις διατάξεις
του Ευρωκώδικα 5. Με βάση τα αποτελέσματα αυτά γίνεται πρόταση ενίσχυσης
του κτιρίου.
Τέλος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης του κτηρίου έπειτα
από την αρχιτεκτονική πρόταση επεμβάσεων για την αποκατάσταση και την
επανάχρηση του. Πάλι με βάση αυτά τα αποτελέσματα γίνεται αξιολόγηση της
φέρουσας ικανότητας και προτείνονται ενισχύσεις.

5
 1. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1.1 Εισαγωγή

Η παρούσα εργασία
έχει στόχο την συνέχιση της
έρευνας του ξαδέρφου μου
Γιώργου Δέλλιου σχετικά με
την πλήρη αποκατάσταση της
καπναποθήκης Κωφοκώτσιου
Κωσταντίνου του Θωμά (1873-
1939) και συγκεκριμένα για
την έρευνα της στατικής του
επάρκειας.
Πηγή έμπνευσης μου για την
επιλογή του κτίσματος εκτός του
τόπου καταγωγής του πατέρα
μου ήταν η μοναδικότητα του
κτιρίου και τα ιδιαίτερα του
χαρακτηριστικά. Πρόκειται
για μια καπναποθήκη που
μετά από σχεδόν έναν αιώνα
έχει διατηρήσει την αρχική
της κατασκευαστική φάση και
μορφή , δεν έχει σημαντικές
ζημιές και δεν έχει υποστεί
αλλαγή χρήσης. Δυστυχώς
έχει εγκαταλειφτεί εδώ και
δεκαετίες. Έχει αποδειχτεί ότι
είναι η παλαιότερη μεταξύ
εικ. 1.1 Επίσκεψη στην καπναποθήκη 15-9-17
αυτών που έχουν απομείνει
στην Νιγρίτα. Η ανθεκτικότητα
της στο χρόνο μου κέντρισε
ιδιαίτερα το ενδιαφέρον και γι’
αυτό το λόγο πήγα και από κοντά
να δω και να φωτογραφίσω
όλες τις λεπτομέρειες που θα
μου φαινόντουσαν χρήσιμες
για την έρευνα μου.

6
 1.2 Ιστορία του τόπου

Η Νιγρίτα ανήκει στον νομό Σύμφωνα με τις αφηγήσεις του Άγγλου

Σερρών. Θεωρείται η δεύτερη
μεγαλύτερη σε μέγεθος πόλη του
νομού. Είναι μια μικρή επαρχιακή
πόλη που όπως πολλές άλλες
χαρακτηρίζεται από κακή και
άναρχη δόμηση, απαξίωση και η
εγκατάλειψη του δημόσιου χώρου
και της ποιότητας του τόπου και του
τοπίου, χωρίς ιδιαίτερη παιδεία σε
θέματα περιβάλλοντος, πολιτισμού
και συλλογικής δράσης.
λαογράφου Abbott του πανεπιστημίου
Cambridge ο όποιος το 1900 περνά
από την Νιγρίτα, την περιγράφει
εντυπωσιασμένος ως μια πόλη σε
ακμή, η οποία δεν δέχτηκε επιρροές
κατά την περίοδο τη τουρκοκρατίας,
αντίθετα διατήρησε εκκλησιές
και σχολειά, είχε ανθρώπους που
δρούσαν συλλογικά, αξιοποιούσαν
τον δημόσιο χώρο σε γιορτές και
γλέντια και είχαν ιδιαίτερη παιδεία
και γοητεία.

εικ. 1.2 Θέση Νιγρίτας στο χάρτη, www.googlemaps.com

Η πόλη γνώρισε οικονομική ευμάρεια μέχρι και τον 19ο αιώνα χάρη στις γεωργικές
καλλιέργειες, τη σηροτροφία – μεταξουργία, την υφαντουργία και το εμπόριο. Το
μέγεθος του εμπορίου στην περιοχή μαρτυρεί και η ύπαρξη τοπικών νομισμάτων,
ιδίως κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας. Κατά τους βαλκανικούς
πολέμους η πόλη και οι κάτοικοι υπέφεραν από τα δεινά των εχθρικών δυνάμεων.
Το 1913 όλη η πόλη πυρπολείται από τους βούλγαρους, οι οποίοι κατέστρεψαν
τα πάντα. Από το 1920 έως το 1940 έχουμε την μεσοπολεμική περίοδο της
εκβιομηχάνισης και αγροτικής μεταρρύθμισης. Εμφανίζεται η αστικοποίηση
και τα εσωτερικά μεταναστευτικά ρεύματα ενώ υπάρχει και η μεγάλη εισροή
προσφυγικού πληθυσμού.

7
Η οικονομική ανάπτυξη από την
καλλιέργεια, επεξεργασία και
εμπόριο του καπνού, δημιούργησε
προϋποθέσεις για την κατασκευή
δημόσιων κτιρίων αλλά και ιδιωτικών
όπως αρχοντικές κατοικίες και
μεγάλες καπναποθήκες/καπνομάγαζα.
Η μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα
εμφανίζεται από το 1920 έως το 1930
οπότε και έχουν αποπερατωθεί όλα
σχεδόν τα αξιόλογα αυτά κτίσματα. Η εικ. 1.3 Βλάχικος γάμος περίπου το 1918.
παγκόσμια οικονομική κρίση άρχισε
από το 1930 να προκαλεί προβλήματα
που οξύνονταν όλο και περισσότερο.
Στη Νιγρίτα η κρίση εκδηλώθηκε με
ένταση το Φεβρουάριο του 1932, όταν
προκλήθηκαν επεισόδια και ταραχές
με αφορμή τη μεταφορά των καπνών
στις Σέρρες, ενώ ο κόσμος ζητούσε να
γίνετε η επεξεργασία τους στην πόλη,
ώστε να τονωθεί η οικονομική της
ζωή.
εικ. 1.4 Άποψη ναού Αγίου Αθανασίου 1918

εικ. 1.5 Διαδήλωση καπνοπαραγωγών στην κεντρική πλατεία της Νιγρίτας(10-02-1932)

8
 εικ. 1.6 Επισήμανση ιστορικών κτιρίων Νιγρίτας από αεροφωτογραφία του 2000

1.3 Καπναποθήκες – Καπνομάγαζα

Έπειτα από έρευνα σε ιστορικές φωτογραφίες αλλά και από μαρτυρίες

γηραιότερων αποδεικνύεται η ύπαρξη 15 καπναποθηκών. Ονομαστικά οι
καπναποθήκες είναι τρεις των αδελφών Κωφοκώτσιου, των αδελφών Ρούντου,
του πατρός Ρούντου, του Ιωάννου (Γκλεν), του Παλιούρα, του Ζαπριάνου, των
αδελφών Βαδικόλιου, του Καρδιτσά, του Γκούμα, των αδελφών Τσιαΐρα, της
αμερικανικής εταιρείας Στάντερ, του Αβραμίδη, των αδελφών Μητρούση.
πορτοκαλί, οι καπναποθήκες σε γειτνίαση με κατοικία που σώζονται.
μοβ, οι καπναποθήκες σε γειτνίαση με την κατοικία που έχουν κατεδαφιστεί.
κόκκινο, οι σωζόμενες καπναποθήκες χωρίς κατοικία σε γειτνίαση.
κίτρινο, οι κατοικίες που δεν γειτνιάζουν με καπναποθήκη, που σώζονται.
κυανό, οι κατοικίες που δεν γειτνιάζουν με καπναποθήκη, που έχουν κατεδαφιστεί.
πράσινο, αξιόλογα άλλα κτίσματα από τα οποία κάποια είναι χαρακτηρισμένα ως
διατηρητέα.

9
Κάποιες από τις καπναποθήκες που σώζονται είναι εγκαταλελειμμένες, άλλες
καμένες, άλλες εξυπηρετούν νέες χρήσεις με επεμβάσεις και αλλοιώσεις και πολύ
λίγες έχουν διατηρήσει την αρχική τους μορφή, όπως ήταν δηλαδή πριν από 90
χρόνια.
Αποτελούν σημαντικά αρχιτεκτονήματα της βιομηχανικής μας κληρονομιάς με
αξιοσημείωτη οικοδομική τεχνολογία. Αποτέλεσαν χρήσιμα κτίσματα σε διάφορες
φάσεις της ιστορίας, κυρίως στην διάρκεια πολέμων(1941-1949) της κατοχής και
του εμφυλίου πολέμου. . Λειτούργησαν όμως και ως προσωρινά καταλύματα
οικογενειών, ως ξενοδοχείο, ως κινηματογράφος, ως χώροι διδασκαλίας του
γυμνασίου, ως τεχνικές σχολές μαθητείας. Στη σύγχρονη εποχή στέγασαν και
εμπορικές χρήσεις.
Οι πρώτες αποθήκες που ήταν μάλιστα μικρές σε μέγεθος εξυπηρετούσαν
αρχικά την σηροτροφία. Ήταν κτισμένα αποκλειστικά με πέτρα και ξύλο και
στεγασμένα με δίρριχτη στέγη. Σ αυτές γινόταν η επεξεργασία των κουκουλιών
του μεταξοσκώληκα ενώ αργότερα εξυπηρέτησαν την αποθήκευση καπνών.
Τα επόμενα κτίσματα καπναποθηκών αποτελούνταν από φέρουσα τοιχοποιία
οπτόπλινθων, από μεταλλικά στοιχεία και από σκυρόδεμα. Περιμετρικά έχουν
πολλά παράθυρα ενώ τα μπαλκόνια είναι σπάνια. Χαρακτηρίζονται από τα πολλά
συμμετρικά ανοίγματα και από τα τριγωνικά αετώματα των στεγών τους που
συχνά φέρουν φεγγίτες. Διακοσμητικές ταινίες στην όψη ορίζουν τα πατώματα
και τονίζουν τον οριζόντιο άξονα. Η μορφολογία τους είναι λαϊκή νεοκλασική
αλλά υπάρχουν και εκλεκτικά δείγματα. Έχουν ενιαίο εσωτερικό το οποίο είναι
εξολοκλήρου κατασκευασμένο από ξύλο.
Κοινό χαρακτηριστικό των καπναποθηκών ήταν η άμεση γειτνίαση τους με
τις κατοικίες των καπνεμπόρων. Αυτές οι κατοικίες ξεχωρίζουν είτε ως λαϊκές
αρχοντικές, είτε ως αστικές και μεγαλοπρεπείς. Τα σπίτια αυτά ήταν κτισμένα
πάνω στις ανάγκες της επεξεργασίας και αποθήκευσης του καπνού. Περιλάμβαναν
ειδικό χώρο, γνωστό ως ΄΄κουί΄΄, δηλαδή το υγραντήριο. Ήταν στη ουσία
ένας υπόγειος χώρος μικρού ύψους όπου κατέβαινες από μια καταπακτή στο
ισόγειο) όπου βάζανε για 2-3 μέρες τα σαντάλια με τον καπνό όταν ξεκινούσε το
παστάλιασμα του καπνού ώστε να μαλακώσουν τα φύλλα για την επεξεργασία.
Δυστυχώς οι σωζόμενες καπναποθήκες πλέον είναι ελάχιστες. Οι γηραιότεροι
θυμούνται με νοσταλγία την εποχή που υπήρχαν και λειτουργούσαν αυτές οι
καπναποθήκες, λέγοντας με μια πικρία πως κάποτε έδιναν ζωή στα μικρά τους
χωριά και τις τοπικές κοινωνίες σε αντίθεση με την σημερινή έρημη κατάσταση.
Αποτελούν ένα εξαιρετικό απόθεμα του κτιριακού πλούτου της πόλης και
έχουν πολλές δυνατότητες για επανάχρηση. Είναι κατασκευές γερές που
δοκιμάστηκαν και άντεξαν στο διάβα του χρόνου και έχουν μεγάλους ελεύθερους
χώρους. Μπορούν να δεχτούν σχεδόν οποιαδήποτε νέα χρήση αρκεί να γίνει
σεβαστή η ιστορικότητα αυτών των κατασκευών όσο και η αυθεντικότητα
τους. Οι καπναποθήκες μπορούν με την αποκατάσταση και επανάχρηση τους
να συμβάλουν τόσο στην αναβάθμιση του δημοσίου χώρου και επιπλέον να
αποτελέσουν μαρτυρίες μιας διαφορετικής εποχής που προσέφερε πολλά στην
πόλη και τους κατοίκους της. Επιπλέον είναι κτίρια επιβλητικά, με χαρακτήρα και
συμβάλλουν θετικά στην αισθητική εικόνα της πόλης.

10
εικ. 1.7 Κατεδάφιση καπναποθήκης το 2014

Δεδομένου ότι η πόλη σήμερα έχει χάσει τη σύνδεση με το παρελθόν της και έχει
φθαρεί η ιστορική και συλλογική μνήμη της, η ανάγκη που προβάλλει ως επείγουσα
αυτή τη στιγμή είναι η τόνωση της συλλογικής συνείδησης της συνέχειας μέσα
στον χρόνο και τον χώρο, ώστε κάτι τέτοιο να διεγείρει και να εμπνεύσει τους
κατοίκους. Είναι επιτακτική η διάσωση ιστορικών βιομηχανικών κτηρίων με
καταπληκτική οικοδομική τεχνολογία, η οποία είναι μοναδική και μεταδίδει μια
ατμόσφαιρα γοητευτική που σε ταξιδεύει στο παρελθόν. Αναγκαία είναι και η
διάσωση και παρουσίαση μιας βιομηχανικής αγροτικής τεχνολογίας που έχει
σχεδόν σβήσει και που κάποτε ήταν από τους κυριότερους μοχλούς ανάπτυξης
της επαρχίας. Λυπηρό γεγονός αποτελεί ότι μέσα στο 2014 μια καπναποθήκη στο
κέντρο της Νιγρίτας κατεδαφίστηκε.

1.4 Η καλλιέργεια του καπνού και η επεξεργασία του

Ο καπνός ήταν το πιο βασικό προϊόν της Νιγρίτας από το οποίο ζούσαν
πολλές οικογένειες. Θεωρούταν πολύ κοπιαστική δουλειά που απαιτούσε πολλές
ώρες της ημέρας. Ξεκινούσε τον Απρίλιο με τον χασλαμά, μικρά φυτώρια καπνού.
Έπειτα γινόταν το ξεβοτάνισμα και όταν έφτανε στο κατάλληλο μέγεθος γίνονταν
η φύτευση των φυτωρίων. Στα τέλη του Μαΐου και για περίπου ένα μήνα ξεκινούσε
η φυτεία. Η προετοιμασία για την φυτεία είχε ως εξής: τραβούσες το αυλάκι
πρώτα, το όργωνες το χωράφι, το σβάρνιζες, (δεν είχε φρέζες τότε), έκοβες τις
αυλακιές δημιουργώντας ταχτάδες (δηλαδή σειρές στο χωράφι που χωρίζονταν
από αυλάκια). Ανάλογα το μέγεθος του χωραφιού είχε τόσους ταχτάδες. Στους
ταχτάδες έσπερνες με το χέρι. Έριχναν, επιμελώς αραδιασμένα, τα φυτώρια ένα,
ένα και με κανονική απόσταση μεταξύ τους, 10-12 εκατοστά στα ήδη ετοιμαζόμενα
αυλάκια, ίσια και στην ίδια απόσταση και αυτά, και ακολουθούσε ο μπασκιτζής
ο σπουδαιότερος της ημέρας όλων και ο οποίος διπλωμένος στη μέση, δίχως να
σηκώνει κεφάλι, έκανε τη φύτευση.

11
Με αφάνταστα γρήγορες κινήσεις των χεριών του άνοιγε με δύναμη στο αυλάκι
την οπή και αμέσως έβαζε το φυτώριο μέσα σε αυτή, ενώ ταυτόχρονα την
στερέωνε με το μπασκί (ξύλινο εργαλείο με δυο σκέλη σε ορθή γωνία, με κωνική
επικάλυψη, μεταλλική στο ένα). Έτσι τα μικρά φυτώρια καπνού, τα οποία ήταν
χιλιάδες, έπρεπε όλα να περάσουν από τα χέρια του γρήγορα, γρήγορα γιατί πίσω
ακολουθούσε ο ποτιστής που έριχνε στην κάθε ρίζα την αναγκαίουσα ποσότητα
νερού. Ακολουθούσε το σκάλισμα για να αναπνέει το χωράφι και το φυτώριο. Στη
συνέχεια το γιόμισμα των ριζών. Στο τέλος του Ιούνη ξεκινούσε το μάζεμα. Μέχρι
τέλη Σεπτέμβρη το μάζεμα έπρεπε να έχει ολοκλήρωθεί.
Στο σπίτι αμέσως κατέβαζαν τα φορτία καπνού και χωρίς καμία ξεκούραση
αραδιάζονταν στις βελόνες, κάνοντας το μπούρλιασμα, ή το πέρασμα ή βελόνιασμα
των φύλλων καπνού και από εκεί στα σαρίκια, μακρές δυο μέτρα περίπου ξύλινες
βέργες, οι οποίες απλώνονται προς ξήρανση του καπνού. Κάθε τέσσερεις με πέντε
γεμάτες βελόνες τις άδειαζαν σε αρμαθιές στο σχοινί το οποίο έδεναν επάνω στο
ξύλινο σαρίκι. Τα έβαζαν στην άκρη τα σαρίκια να μαραθούν το βράδυ και τα
έβαζαν μετά στη Λιάστρα ή Ηλιάστρα για την αποξήρανση και ανάλογα με τον
καιρό τα άφηναν 4-5 μέρες. Από τα σαρίκια έβγαινε ο καπνός και δένονταν σε
σαντάλια, που έμπαιναν σε αποθηκευτικούς υπόγειους συνήθως χώρους. Αφού
έλυναν τα δεσίδια (τσιλούδια) λέγονταν τα σχοινιά που ήταν δεμένα στις σκιστές
άκρες από τα σαρίκια) από τα σαρίκια και τα έβγαζαν, πλησίαζαν με προσοχή τις
ξερές αρμαθιές σε εξάδες και αφού τις έδεναν στην μια άκρη, από την άλλη τις
περνούσαν στην κλούτσα (μεταλλικό τσιγκέλι) και τις ένωναν σχηματίζοντας το
σαντάλι, το οποίο κρεμούσαν με την κλούτσα στον πινά (κατάλληλο χώρο στο
σπίτι).

εικ. 1.8 Χασλαμάδες και φυτεία και καπνού

12
Μέχρι να στεγνώσουν και να σανταλιαστούν και τα τελευταία σαρίκια είχε μπει
ο Οκτώβριος. Μετά ξεκινούσε από τους καπνοπαραγωγούς το παστάλιασμα,
δηλαδή η επεξεργασία των ξερών φύλλων καπνού, στοιβάζοντάς τα ίσια και
τοποθετώντας τα σε πακέτα (μάτσα) και μετά σε δέματα για αποθήκευση μέχρι
την πώλησή τους στους εμπόρους. Το παστάλιασμα γινόταν γύρω από σόμπες
σε παρέες. Τα αποξηραμένα φύλλα καπνού πρέπει να έχουν απορροφήσει λίγη
υγρασία και να γίνουν ευλύγιστα ώστε να αρχίσει το διάλεγμα. Για το λόγο αυτό
έβαζαν τα σαντάλια στα κουϊά (υπόγειους χώρους) για να μαλακώσουν για λίγες
μέρες. Από τα σαντάλια χώριζαν τα φύλλα σε τρία χέρια, σε μεγαλόφυλλα, καλά
και ρουφούζια (παρακατιανό). Τα έφτιαχναν στίφια (στοιβαγμένα μικρά μάτσα
καπνού για την διευκόλυνση της δεματοποίησης) και μετά τα έφτιαχναν δέματα
τυλιγμένα με λινάτσες σε φαρδιές λωρίδες (τσιούλι) για την δεματοποίηση του
καπνού. Για να κάνουν τα δέματα ή ντέγκια είχαν μια ξύλινη ορθογώνια κατασκευή
όπου τοποθετούσαν τα μάτσα των ξερών φύλλων καπνού (παστάλια), την οποία
έλεγαν σεντούκι ή σεντούκα ή κάσα. Είχαν και σιδερένιες πήχες για να πατούν τα
παστάλια μέσα στην σεντούκα. Έτσι λοιπόν τα ντέγκιαζαν. Μόλις έφταναν στο
επιθυμητό ύψος τα πατούσε κανείς πιέζοντάς τα με την μακριά πήχη, έβγαζε το
δέμα και αφού το έδενε γερά με την σακοράφα (μεγάλη βελόνα) και το σχοινί
γύρω από το τυλιγμένο τσιούλι το μετέφερε στην αποθήκη. Τα δέματα τα ζύγιζαν
και τα έβαζαν καρτελάκια με τα στοιχεία του καπνού. Όταν έφτανε η αποκριά,
στον χαλβά, ξεκινούσαν οι συνεννοήσεις για τις αγοροπωλησίες και γινόντουσαν
οι συμβάσεις για την τιμή.

εικ. 1.9 Καπναποθήκη με ανεπεξέργαστο καπνό

13
 2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΗΣ

2.1 Γενική περιγραφή καπναποθήκης

Η εγκαταλελειμμένη πλέον καπναποθήκη βρίσκεται στην νοτιότερη

συνοικία του οικισμού, τα καμινίκια, χωροθετημένη στο οικοδομικό τετράγωνο
108 στη διασταύρωση των οδών Καπετάν Μητρούση και Εμμανουήλ Παππά. Η
έρευνα για τη χρονολογία αποπεράτωσης του κτίσματος, εντόπισε σε συμβόλαιο
(384 13/07/1927 Δ 1168), κατά την διάρκεια της παρούσας έρευνας στο
υποθηκοφυλακείο Νιγρίτας, ως έτος κατασκευής το 1922.

εικ 2.1: Αποτύπωση 1940 (με κόκκινο οι καπναποθήκες, με κίτρινο οι οικίες των καπνεμπόρων και

γαλάζιο το οικόπεδο της καπναποθήκης της μελέτης).

Η καπναποθήκη ανήκει σήμερα στην πρώτη ξαδέρφη της γιαγιάς μου, Αννούλα
Κωφοκώτσιου και στον ετεροθαλή αδερφό της Κωνσταντίνο. Η καπναποθήκη
κατασκευάστηκε από τον παππού τους καπνέμπορο Κωνσταντίνο Κωφοκώτσιο
(1873-1939) και τον πατέρα τους καπνέμπορο Βασίλειο Κωφοκώτσιο (1903-
1988). Η οικογένεια Κωφοκώτσιου ήταν στις αρχές και τα μέσα του 20ου αιώνα
μια από τις πιο πλούσιες, αρχοντικές, γνωστές, δραστήριες, με επιρροή στην
εξέλιξη του τόπου και με συμμέτοχη στα κοινά, οικογένειες της Νιγρίτας Σερρών.
Δεν αποτέλεσε όμως εξαίρεση της σταδιακής μεταφοράς της εγκατάστασης και
δραστηριότητας των μελών σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα εν τέλει. Σήμερα κανένα
μέλος της οικογένειας δεν εντοπίζεται στη Νιγρίτα Σερρών

14
Η καπναποθήκη βρίσκεται σε άμεση
γειτνίαση με αρχοντική οικία (όπως
και οι περισσότερες καπναποθήκες)
σχεδιασμένη κατάλληλα, ώστε να
υποστηρίζει και την επεξεργασία
καπνών.
Στο ισόγειο υπήρχαν ξύλινες κατασκευές
που τις ονόμαζαν ΄΄κρεβάτια΄΄
όπου πάνω τοποθετούσαν αρχικά εικ. 2.3 Σημερινή άποψη της περιοχής
τα κουκούλια μεταξοσκώληκα και
αργότερα αποθήκευαν για τη διάρκεια
του χειμώνα τα φρούτα, χωμένα
μέσα σε άχυρα, από το τσιφλίκι της
οικογένειας. Ο όροφος περιλαμβάνει
κεντρική σάλα, δωμάτιο καθιστικό,
αλλά δυο δωμάτια το ένα με κτιστό τζάκι
που διέμενε ο από πολύ νωρίς χήρος
παππούς με την ανύπαντρη αδελφή του
και ένα μικρότερο δωμάτιο πλούσια
διακοσμημένο για την φιλοξενία
επισκεπτών, κουζίνα και τουαλέτα.
Πολύ συχνή και χαρακτηριστική ήταν
εικ. 2.4 Σημερινή άποψη αρχοντικού
η φιλοξενία και τα τραπεζώματα με
τα γυαλισμένα ασημικά και τα λινά
τραπεζομάντιλα της σπιτονοικοκυράς.
Την οικία φρόντιζε και οικότροφη
υπηρέτρια. Η κατοικία είναι μάλλον
λίγο μεταγενέστερη της καπναποθήκης,
ίσως μετά το 1926 οπότε έγινε η μοιρασιά
της περιουσίας της οικογένειας και
δεν αναφέρεται στην διανομή. Η πιο
σύγχρονη οικοδομική (μεταλλικά
μπουντρέλια και υπόγειους πεσσούς
από οπτόπλινθους) επιβεβαιώνει το
μεταγενέστερο του χρόνου ανέγερσης.
Όλο το οικόπεδο οριοθετούνταν και εικ. 2.5 Υπόγειο υγραντήριο αρχοντικού “κουί’’
προστατεύονταν από τα αδιάκριτα
μάτια από έναν μεγάλο πέτρινο τοίχο
που είχε μια μεγάλη ξύλινη αυλόπορτα
ως είσοδος ακριβώς δίπλα στην βόρειο
– ανατολική γωνία της καπναποθήκης.
Ένα τμήμα της πέτρινης αυτής
περίφραξης σώζεται στο νότιο τμήμα
του οικοπέδου.

εικ. 2.6 Η ιδιοκτήτρια Αννούλα Κωφοκώτσιου

εικ. 2.2 Σημερινή άποψη καπναποθήκης και με τον Γιώργο Δέλλιο
αρχοντικού
15
Η αγάπη η δική μου και του ξαδέρφου για τον τόπο καταγωγής των γονέων μας,
μας οδήγησε στην ιστορική έρευνα της καπναποθήκης που αποτέλεσε σημαντική
για την πορεία των προγόνων μας. Η έρευνα του ξαδέρφου μου βασίστηκε σε
ιστορικά και φωτογραφικά τεκμήρια καθώς και σε προφορικές μαρτυρίες των
γηραιότερων. Η λεπτομερής αποτύπωση επίσης που πραγματοποίησε με την
βοήθεια τοπογράφου μου δίνει τα εφόδια να ολοκληρώσω την αποκατάσταση
της καπναποθήκης.

2.2 Στοιχεία αποτύπωσης καπναποθήκης

Πολύτιμο στοιχείο για την δική μου έρευνα αποτέλεσε η αποτύπωση που
έγινε από τον Γιώργο Δέλλιο σε συνεργασία με την αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό
Δήμητρα Κοϊμτζόγλου. Ως μέθοδος αποτύπωσης επιλέχθηκε η τοπογραφική
αποτύπωση με γεωδαιτικό σταθμό (total station). Χρησιμοποιήθηκε το total sta-
tion TCR 405 POWER της Leica. Για τις μετρήσεις χειρός έγινε χρήση ψηφιακού
αποστασιόμετρου laser.
Οι ισχύοντες όροι δόμησης του γηπέδου μετά από ερώτηση στην πολεοδομία
Σερρών είναι οι εξής: Τομέας 2 – Νιγρίτα Σερρών, συντελεστής δόμησης 2, μέγιστο
ύψος 11μ, ελάχιστο ύψος ορόφου 2,90μ ενώ οι λοιποί όροι δόμησης κατά ΓΟΚ85.
Εξωτερικά το κτήριο εφάπτεται με δυο δρόμους διπλής κυκλοφορίας και
με στενή λωρίδα οικοπέδου σχήματος Γ που το περιβάλλει. Το συνολικό
οικόπεδο της καπναποθήκης μετά την κατάτμηση του 1942 είναι 304.30 τ.μ.
συμπεριλαμβανομένου και του κτηρίου με κάλυψη 221.66 τ.μ. Το ελεύθερο τμήμα
γης είναι 82.64 τ.μ.
Η καπναποθήκη έχει ορθογωνική κάτοψη διαστάσεων 21,85μ Χ 10,20μ με συνολικό
εμβαδόν 665τ.μ. σε τρία επίπεδα. (221.66τ.μ. το κάθε επίπεδο).
Στην βόρειο-ανατολική όψη το ύψος του κτηρίου είναι 12,40μ ενώ στην νότιο-
ανατολική είναι 10,30μ.
Παρακάτω δίνεται το σημερινό τοπογραφικό της καπναποθήκης που έγινε βάση
της αποτύπωσης.

εικ. 2.7 Τοπογραφικό διάγραμμα

καπναποθήκης

16
 2.3 Παράθεση όλων των αρχιτεκτονικών σχεδίων

17
 Κάτοψη υπογείου
18
 Κάτοψη ισογείου
19
 Κάτοψη ορόφου
20
 Κάτοψη υπογείου αρχική μορφή
21
 Κάτοψη ισογείου αρχική μορφή
22
 Κάτοψη ορόφου αρχική μορφή
23
 Άνοψη υπογείου αρχική μορφή
24
 Άνοψη ισογείου αρχική μορφή
25
 Άνοψη ορόφου αρχική μορφή
26
 Τομή Α - Α’
27
 Τομή Β - Β’
28
 Τομή Α - Α’ αρχική μορφή
29
 Τομή Β - Β’ αρχική μορφή
30
 Νότιο - Ανατολική όψη
31
 Νότιο - Δυτική όψη
32
 Βόρειο - Ανατλική όψη
33
 Βόρειο - Δυτική όψη
34
3. ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ - ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

3.1 Γεωλογικά στοιχεία ευρύτερης περιοχής

Σύμφωνα με το γεωλογικό χάρτη του ΙΓΜΕ , το υπέδαφος στην ευρύτερη

περιoχή του έργου αποτελείται κυρίως από ολοκαινικά και πλειστοκαινικά
εδα¬φι-κά υλικά. Τα ολοκαινικά υλικά αποτελούνται από λιμνιαίες αμμούχες
αργίλους, ιλείς και χάλικες. Τα Πλειστοκαινικά υλικά αποτελούνται από χαλίκια
ή άμμους.

Pt.s : Άμμος μεσολεπτόκοκκη, μαραμαρυγιακή με αραιές κροκάλες πλούσια

σε ελασματοβράγχια. Κάθεται σε επίκλιση πάνω στα στρώματα της Τερπνής
και περιέχει υλικά από αυτά. Παρεμβολές στρωμάτων κροκολοπαγών και
χαλικιών. περιοχή κτιρίου μελέτης
Pt.t1.s : Ανώτερο σύστημα αναβαθμίδων : κυρίως άμμος χωρίς αργιλώδες
κάλυμμα. Η κορυφή βρίσκεται 30-40μ. πάνω από τη στάθμη των ποταμών.

εικ. 3.1Γεωλογικός χάρτης ευρύτερης περιοχής της θέσης του έργου (ΙΓΜΕ)

35
 3.2 Σεισμολογικά στοιχεία περιοχής

Με βάση την ισχύουσα τροποποίηση των διατάξεων του Eλληνικού Αντισει-

σμικού Κανονισμού (ΦΕΚ 1154β’, 12-08-2003), η ευρύτερη περιοχή της Νιγρίτας,
εντάσσεται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας ΙΙ, με σεισμική επιτάχυνση
εδάφους α=0,24g (όπου g η επιτάχυνση της βαρύτητας) με πιθανότητα υπερβάσεως
10%, σε χρονική περίοδο 50 ετών.
Το υπέδαφος στην περιοχή του έργου κατατάσσεται στην κατηγορία B, σύμφωνα
με τον Ευρωκώδικα 8, έτσι όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα της
παρούσας έρευνας.
Επίσης, σύμφωνα με τον σεισμοτεκτονικό χάρτη της Ελλάδας, η περιοχή κατα-
σκευής του έργου δεν βρίσκεται στην άμεση γειτονία σεισμοτεκτονικών ρηγμά-
των, τα οποία μπορούν δυνητικά να θεωρηθούν ενεργά.

εικ. 3.2 Χάρτης ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας της Ελλάδας

εικ.3.3
Σεισμοτεκτονικός
χάρτης της ευρύτερης
περιοχής κατασκευής
του έργου (ΙΓΜΕ)

36
 3.3 Ιστορικά στοιχεία ισχυρών σεισμών (550π.Χ – 2001μ.Χ).

Η Ελλάδα είναι μια αρκετά σεισμογενής χώρα και αυτό αποδεικνύεται από
τους σεισμούς που έχουν καταγραφεί από το 550π.Χ – 2001μ.Χ. Συγκεκριμένα για
την περιοχή μελέτης δεν έχουν καταγραφεί επίκεντρα ισχυρών σεισμών, έχουν
όμως καταγραφεί σεισμοί σε γειτονικές περιοχές που φυσικά έγινα αισθητοί και
την επηρέασαν σε ένα βαθμό.
Παρακάτω παρατίθενται για κάθε έναν από τους σεισμούς αυτούς: το όνομα
του κάθε ρήγματος από το οποίο προέρχονται, οι γεωγραφικές συντεταγμένες
(φ, λ) του μέσου της τομής του επιπέδου του με το οριζόντιο επίπεδο, το μήκος
του ρήγματος, L, το αζιμούθιο της διεύθυνσης του, ζ, η κλίση του, θ, και η γωνία
ολίσθησης, λ. Επίσης δίνονται τα έτη γένεσης των επιφανειακών σεισμών που
προκλήθηκαν από το ρήγμα αυτό ή από γειτονικό του μικρό ρήγμα και εντός
παρένθεσης το μέγεθος του σεισμού.

Πίν. 3.1 Παράμετροι ρηγμάτων που προκάλεσαν τους πιο ισχυρούς επιφανειακούς σεισμούς
στην Μακεδονία και Θράκη.
37
εικ 3.4 Θέσεις των 19 ρηγμάτων στη Μακεδονία-Θράκη που προκάλεσαν τους σεισμούς του
παραπάνω πίνακα. Οι αριθμοί αντιστοιχούν στους κωδικούς αριθμούς του πίνακα αυτού

εικ 3.5 Επίκεντρα σεισμών και χρονολογίες από τους πιο γνωστούς σεισμούς που συνέβησαν
στην Ελλάδα και την γύρω περιοχή(500π.Χ – 1500μ.Χ)
38
εικ 3.6 Επίκεντρα σεισμών και χρονολογίες από τους πιο γνωστούς σεισμούς που συνέβησαν
στην Ελλάδα και την γύρω περιοχή(1501μ.Χ – 1800μ.Χ).

39
εικ 3.7 Επίκεντρα σεισμών και χρονολογίες από τους πιο γνωστούς σεισμούς που συνέβησαν
στην Ελλάδα και την γύρω περιοχή(1801μ.Χ – 1900μ.Χ)

40
41
 4. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΔΟΜΗ

4.1 Φέρουσα τοιχοποιία

εικ 4.1 Άποψη τοιχοποιίας εξωτερικά –
βορειοδυτική όψη
Το κτίριο αποτελείται
περιμετρικά από φέρουσα τοιχοποιία.
Η τοιχοποιία είναι κατασκευασμένη
από αργολιθοδομή, στην οποία
παρεμβάλλονται ζώνες οπτόπλινθων
με ασβεστοκονίαμα ως συνδετικό
υλικό. Οι γωνιόλιθοι μόνο έχουν μια
επιμελημένη γεωμετρική επεξεργασία,
λάξευση.
Στο υπόγειο η περιμετρική φέρουσα
τοιχοποιία έχει πάχος 0,74m και είναι
επιχρισμένη εσωτερικά και εξωτερικά.
Στο ισόγειο η περιμετρική φέρουσα
τοιχοποιία παρουσιάζει μείωση, έχει
πάχος 0,635m και είναι επιχρισμένη
εσωτερικά και εξωτερικά.
Τέλος στον όροφο η περιμετρική
τοιχοποιία του ορόφου έχει μια
απομείωση τριών περίπου εκατοστών
στην στάθμη του δαπέδου και πάχος
0,60m και άλλη μια τέσσερα εκατοστά
στην στάθμη της οριζόντιας δοκού
του ζευκτού στην εγκάρσια όμως
τομή μόνο. Στον όροφο παρατηρείται
πως η απομείωση των διαμηκών
τοιχοποιιών είναι λίγο μικρότερη από
την απομείωση στις στενές πλευρές.

42
εικ. 4.2 Άποψη τοιχοποιίας εξωτερικά - Νοτιοδυτική ακμή κτιρίου

4.2 Ξύλινος σκελετός

Το εσωτερικό του κτιρίου είναι

κατασκευασμένο από ξύλινο σκελετό
ο οποίος εδράζεται σε μια κεντρική
σειρά ξύλινων υποστυλωμάτων. Τα
πατόξυλα των δαπέδων, εδράζονται
στην περιμετρική τοιχοποιία και στην
κεντρική ξύλινη διαμήκη δοκό επί
των στύλων. Στο υπόγειο υπάρχουν
υπάρχουν 5 κεντρικά ορθογώνια ξύλινα εικ. 4.3 Άποψη τοιχοποιίας εσωτερικά
υποστυλώματα της αρχικής μορφής
διαστάσεων ~ 0,19m Χ 0,19m που
εδράζονται πάνω σε ένα ορθογώνιο
λίθο το καθένα. Ο λίθος και η βάση
κάθε υποστυλώματος καλύπτονται
από ισχυρή κονία σε τετράεδρη μορφή.
Στην στέψη κάθε υποστυλώματος
θηλυκώνει ξύλινο φουρούσι το οποίο
επιπλέον καρφώνεται με δυο καρφιά.
Τα φουρούσια του υπογείου έχουν
απλή μορφή και διάσταση ~ 0,15m
Χ 0,70m . Επάνω σε κάθε φουρούσι
ενωμένη με δυο βίδες με παξιμάδι
στηρίζεται η κεντρική διαμήκης ξύλινη εικ. 4.4 Φουρούσια υπογείου – κεντρική
δοκός. διαμήκης δοκός

43
Αποτελείται από τρία τμήματα μήκους
~ 7,00 m διατομής 0,22m Χ 0,175m τα
δυο ακριανά και 0,175m Χ 0,155m το
μεσαίο. Τα τρία τμήματα θηλυκώνουν
μεταξύ τους με εντορμία και δένονται
με μεταλλικές λάμες εκατέρωθεν
διάστασης 0,155m Χ 1,05m πάχους
ενός εκατοστού που τις διαπερνούν
τέσσερις βίδες με παξιμάδι. Οι
άκρες της δοκού πακτώνονται στην
περιμετρική τοιχοποιία. Μεταλλική
λάμα πλάτους 0,045 m και πάχους
ενός εκατοστού δένει την δοκό και
διαπερνά την τοιχοποιία καταλήγοντας
στην εξωτερική όψη όπου μεταλλική
κλείδα διαμέτρου δυο εκατοστών και
μήκους ~ 0,80m την συγκρατεί και την
συσφίγγει. Η κεντρική δοκός λειτούργει
έτσι ως ελκυστήρας. Επί της δοκού
και της περιμετρικής τοιχοποιίας
στηρίζονται τα ξύλινα πατόξυλα του
δαπέδου του ισογείου. Οι άκρες από
τα πατόξυλα ενσωματώνονται στην
τοιχοποιία ενώ πατούν πάνω στον
στρωτήρα ή ποταμό που διατρέχει την
περιμετρική τοιχοποιία και λειτουργεί
και σαν οδηγός. Αξονικά 46 πατόξυλα
τοποθετούνται ανά ~ 0,45m. Οι 44
εικ. 4.5 Μεταλλική λάμα δεσίματος δοκού και τοιχοποιίας
44
άξονες αποτελούνται από διπλά
πατόξυλα μήκους ~ 4,60m και διατομής
0,075m Χ 0,215m. Δυο άξονες διπλών
πατόξυλων ενσωματώνονται μέσα στην
τοιχοποιία σε κάθε πλευρά, δένονται
μεταξύ τους με εντορμία και λάμες με
βίδες και λειτουργούν ως ελκυστήρες
και σενάζ με αντίστοιχο μεταλλικό
δέσιμο με λάμες και κλείδες εξωτερικά.
Επιπλέον δυο άξονες, ισομοιράζοντας
την κάτοψη σε τρία τμήματα,
αποτελούνται από ένα μονοκόμματο
πατόξυλο μήκους ~ 9,00m και διατομής
~ 0,12m Χ 0,20m. Αυτά τα δύο ολόσωμα
πατόξυλα λειτουργούν ως ελκυστήρες
με αντίστοιχο μεταλλικό δέσιμο των
άκρων με την τοιχοποιία με λάμες και
κλείδες εξωτερικά. Εγκάρσια στην μέση
κάθε τμήματος πατόξυλου καρφώνεται
τμήμα ξύλου ίδιας διατομής που
προσφέρει τόσο στη βελτιστοποίηση
της διαφραγματικής λειτουργίας όλης
της κατασκευής του δαπέδου όσο και
στην μείωση τριγμών κατά την βάδιση.
Πάνω στα πατόξυλα καρφώνονται οι
σανίδες του δαπέδου του ισογείου
πλάτους 0,15m. Το σανίδωμα αυτό έχει
πάχος 2,5 εκατοστά.
εικ. 4.6 Τα πατόξυλα πάνω στον στρωτήρα

εικ. 4.7 Ενσωμάτωση πατόξυλων στην τοιχοποιία

45
εικ. 4.8 Στύλος υπογείου με λίθινη βάση

46
Στο ισόγειο. Υπάρχουν 5 κεντρικά λειτουργούν ως ελκυστήρες και σενάζ
ορθογώνια ξύλινα υποστυλώματα με αντίστοιχο μεταλλικό δέσιμο με
της αρχικής μορφής διαστάσεων ~ λάμες και κλείδες εξωτερικά. Επιπλέον
0,16m Χ 0,18m. Τα τρία εδράζουν δυο άξονες, ισομοιράζοντας την
καρφωμένα απλά επί της κεντρικής κάτοψη σε τρία τμήματα, αποτελούνται
δοκού του υπογείου ενώ τα άλλα από ένα μονοκόμματο πατόξυλο
δυο με μόρσο δηλαδή εντορμία στη μήκους ~ 9,00m και διατομής ~ 0,13m
βάση τους με τα δυο πατόξυλα- Χ 0,215m. Αυτά τα δύο ολόσωμα
ελκυστήρες του υπογείου πατούν στην πατόξυλα λειτουργούν ως ελκυστήρες
κεντρική διαμήκη δοκό του υπογείου. με αντίστοιχο μεταλλικό δέσιμο των
Στην στέψη κάθε υποστυλώματος άκρων με την τοιχοποιία με λάμες –
θηλυκώνει ξύλινο φουρούσι το οποίο βίδες – παξιμάδια σύσφιξης και κλείδες
επιπλέον καρφώνεται με δυο καρφιά. εξωτερικά. Εγκάρσια στην μέση κάθε
Τα φουρούσια του ισογείου έχουν τμήματος πατόξυλου καρφώνεται
απλή μορφή και διάσταση ~ 0,15m τμήμα ξύλου ίδιας διατομής που
Χ 0,70m. Επάνω σε κάθε φουρούσι προσφέρει τόσο στη βελτιστοποίηση
ενωμένη με δυο βίδες με παξιμάδι της διαφραγματικής λειτουργίας όλης
στηρίζεται η κεντρική διαμήκης της κατασκευής του δαπέδου όσο και
ξύλινη δοκός. Αποτελείται από τρία στην μείωση τριγμών κατά την βάδιση.
τμήματα μήκους ~ 7,00m διατομής Στον άξονα αυτών των εγκάρσιων
0,175m Χ 0,155m. Τα τρία τμήματα ξύλων τοποθετούνται ως ενισχυτική
θηλυκώνουν μεταξύ τους με εντορμία προσθήκη δυο επάλληλες σειρές 18
(διαφορετικού τύπου σε σχέση με το βοηθητικών ξύλινων υποστυλωμάτων
υπόγειο) και δένονται με μεταλλικές διατομής ~ 0,12m Χ 0,11m. που
λάμες εκατέρωθεν διάστασης 0,155m Χ εδράζονται πάνω σε ξύλινη βάση
1,05m πάχους ενός εκατοστού που τις διατομής ~ 0,12m Χ 0,11m μήκους
διαπερνούν τέσσερις βίδες με παξιμάδι για περίεργο λόγο ~ 1,00m. επί του
. Οι άκρες της δοκού πακτώνονται στην σανιδώματος.
περιμετρική τοιχοποιία. Μεταλλική
λάμα πλάτους 0,045m και πάχους
ενός εκατοστού δένει την δοκό και
διαπερνά την τοιχοποιία καταλήγοντας
στην εξωτερική όψη όπου μεταλλική
κλείδα διαμέτρου δυο εκατοστών και
μήκους ~ 0,80m την συγκρατεί και την
συσφίγγει. Η κεντρική δοκός λειτούργει
έτσι ως ελκυστήρας. Επί της δοκού και
της περιμετρικής τοιχοποιίας (με την
παρεμβολή στρωτήρα στην διαμήκη
τοιχοποιία που λειτούργει και ως
ελκυστήρας) στηρίζονται τα ξύλινα
πατόξυλα του δαπέδου του ορόφου.
Αξονικά 46 πατόξυλα τοποθετούνται
ανά ~ 0,45m. Οι 44 άξονες αποτελούνται
από διπλά πατόξυλα μήκους ~ 4,60m και
διατομής 0,075m Χ 0,215m. Δυο άξονες
διπλών πατόξυλων ενσωματώνονται
μέσα στην τοιχοποιία σε κάθε στενή
πλευρά της κάτοψης, δένονται μεταξύ
τους με εντορμία και λάμες με βίδες και εικ. 4.9 Στύλος ισογείου εδραζόμενος σε
ξύλινη βάση
47
Στον διαμήκη άξονα των δυο επάλληλων σειρών τρέχει βοηθητική δοκός διατομής
~ 0,145m Χ 0,10m . Κατά όμοιο τρόπο άλλα 5 πρόσθετα βοηθητικά ξύλινα
υποστυλώματα μεσολαβούν ανάμεσα από τα 5 κεντρικά της αρχικής μορφής
στηρίζοντας υποστηρικτικά την κεντρική διαμήκη δοκό. Πάνω στα πατόξυλα
καρφώνονται οι σανίδες του δαπέδου του ορόφου πλάτους 0,15m. Το σανίδωμα
αυτό έχει πάχος 2,5 εκατοστά. Πλησίον του ανοίγματος της ξύλινης σκάλας
υπάρχουν τρία μονά πατόξυλα που έχουν μεγαλύτερη διατομή και ένα πατόξυλο
που είναι κομμένο για να διευρυνθεί το άνοιγμα της σκάλας. Ενδεχομένως να
αποτελούν μεταγενέστερη προσθήκη και να δείχνουν την ύπαρξη κάποιου
ανοίγματος για κατακόρυφη μεταφορά δεμάτων καπνού.
Υπάρχουν 5 κεντρικά ορθογώνια ξύλινα
υποστυλώματα της αρχικής μορφής
διαστάσεων ~ 0,15m Χ 0,17m. Τα τρία
εδράζουν καρφωμένα απλά επί της κεντρικής
δοκού του ισογειου ενώ τα άλλα δυο με
μόρσο δηλαδή εντορμία στη βάση τους με
τα δυο πατόξυλα-ελκυστήρες του ισογείου
πατούν στην κεντρική διαμήκη δοκό του
ισογείου. Στην στέψη κάθε υποστυλώματος
θηλυκώνει ξύλινο φουρούσι το οποίο
επιπλέον καρφώνεται με δυο καρφιά.
Τα φουρούσια του ισογείου έχουν πιο
επιμελημένη μορφή και διάσταση ~ 0,15m Χ
εικ. 4.10 Ένωση ξύλινης δοκού με 0,90m. Επάνω σε κάθε φουρούσι ενωμένη με
μεταλλική λάμα δυο βίδες με παξιμάδι στηρίζεται η κεντρική
διαμήκης ξύλινη δοκός. Αποτελείται από
τέσσερα τμήματα. Δυο τμήματα μήκους ~
2,50m διατομής 0,175m Χ 0,20m στις άκρες
και δυο τμήματα μήκους ~ 7,00m διατομής
0,175m Χ 0,20m στο ενδιάμεσο. Τα τέσσερα
τμήματα θηλυκώνουν μεταξύ τους με
εντορμία (ίδιου τύπου σε σχέση με το
ισόγειο) και δένονται με μεταλλικές λάμες
εκατέρωθεν διάστασης 0,175m Χ 1,05m
πάχους ενός εκατοστού που τις διαπερνούν
τέσσερις βίδες με παξιμάδι σύσφιξης.
εικ. 4.11 Ένωση κεντρικής δοκού με την
τοιχοποιία
Οι άκρες της δοκού πακτώνονται στην
περιμετρική τοιχοποιία. Μεταλλική λάμα
πλάτους 0,045m και πάχους ενός εκατοστού
δένει την δοκό και διαπερνά την τοιχοποιία
καταλήγοντας στην εξωτερική όψη όπου
μεταλλική κλείδα διαμέτρου δυο εκατοστών
και μήκους ~ 0,80m την συγκρατεί και την
συσφίγγει. Η κεντρική δοκός λειτούργει έτσι
ως ελκυστήρας. Προφανώς η διαφορετική
διάταξη των τμημάτων της κεντρικής
διαμήκους δοκού του ορόφου σε σχέση
με τις δυο ταυτόσημες διατάξεις στα δυο
εικ. 4.12 Ένωση πατόξυλων με την υποκείμενα επίπεδα, προσφέρει καλύτερη
τοιχοποιία
συναρμογή της κατασκευής.

48
εικ. 4.13 Βοηθητική διαμήκης ξύλινη δοκός

εικ. 4.14 Ξύλινη κεντρική δοκός ορόφου

49
 4.3 Ξύλινη στέγη

Το κτίριο διαθέτει μια εμφανή ξύλινη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κρεμαστή

κατασκευή στέγης με κρεμαστά ζευκτά που παραλαμβάνει τις τάσεις υφαρπαγής.
Η κατασκευή της στέγης επιτρέπει να ταλαντώνεται, είτε να κάθεται σε περίπτωση
μεγάλου φορτίου χιονιού. Η στέγη είναι δίρριχτη με κεραμίδια γαλλικού τύπου
κεραμοποιίας Αλλατίνη. Ο όροφος έχει ύψος 3,80m από πάτωμα ισογείου έως
την άνω πλευρά της δοκού του ζευκτού. Ο κορφιάτης απέχει 2,40m από την
άνω πλευρά της ελκυστήριας δοκού του ζευκτού. Επί της κεντρικής διαμήκους
δοκού και της περιμετρικής τοιχοποιίας στηρίζονται οι οριζόντιοι δοκοί των
κρεμαστών ζευκτών της στέγης. Η στέγη διαμορφώνεται από 13 συστήματα
ζευκτών που ισομοιράζονται στην κάτοψη. Το κάθε ξύλινο ζευκτό αποτελείται
από την οριζόντια ελκυστήρια δοκό μήκους ~ 9,00m (σε δυο τμήματα διατομής
0,075m Χ 0,215m ή σε ένα μονοκόμματο διατομής 0,10m Χ 0,215m), τα δυο
διαγώνια ψαλίδια ή αμείβοντες μήκους ~ 5,00m διατομής 0,165m Χ 0,075m
και τον κρεμαστό ορθοστάτη μήκους ~ 2,00m, διατομής ~ 0,16m Χ 0,13m. Όλα
τα τμήματα συνδέονται μεταξύ τους με επιμελημένες εντορμίες και δένονται
και με καμπύλες μεταλλικές λάμες με βίδες και παξιμάδια σύσφιξης. Διαγώνια
στηρίγματα με εντορμίες και κάρφωμα συνδέουν τους ορθοστάτες μεταξύ τους
στον διαμήκη άξονα και συνδέουν τους ορθοστάτες με τα ψαλίδια στην εγκάρσια
τομή. Επιπλέον, μια οριζόντια δοκίδα συνδέει με βίδες και παξιμάδια σύσφιξης
τα ψαλίδια με τον ορθοστάτη. Ο κρεμαστός ορθοστάτης απέχει από την οριζόντια
δοκό ~ 0,20μ επιτρέποντας την ταλάντωση και παραμόρφωση του ζευκτού σε
περίπτωση εφαρμογής δυνάμεων και τάσεων. Τα ακριανά ζευκτά, που δεν έχουν
ορθοστάτη ώστε να μην εμποδίζεται το άνοιγμα του φεγγίτη, λειτουργούν ως
ελκυστήρες και σενάζ και εφαρμόζουν σε μια απομείωση της ανωδομής της
τοιχοποιίας. Οι οριζόντιες δοκοί των ζευκτών βρίσκονται εναλλάξ στην κάτοψη
σε ένα ολόσωμο τμήμα ξύλου και σε δυο τμήματα ενωμένα με εντορμία. Η
συγκεκριμένη εντορμία παραπέμπει σε δυνάμεις εφελκυσμού και είναι γνωστό
ότι ο ελκυστήρας επενεργεί εφελκυόμενος.

εικ. 4.15 Εσωτερική άποψη δίρριχτης στέγης

50
Το δόντι της εντορμιας έχει σπάσει από τον εφελκυσμό σε δυνάμεις σεισμού.
Τέσσερα ζευκτά (τρία με ενιαία οριζόντια δοκό και ένα με οριζόντια δοκό σε 2
τμήματα), λειτουργούν ως ελκυστήρες με αντίστοιχο μεταλλικό δέσιμο των άκρων
με την τοιχοποιία με λάμες – βίδες – παξιμάδια σύσφιξης και κλείδες εξωτερικά.
Όλα τα ζευκτά με ενιαία οριζόντια δοκό έχουν επιμελημένη σύνδεση αυτής με τα
διαγώνια ψαλίδια με μια κυρτή λάμα, βίδες και παξιμάδια σύσφιξης.
Επάνω στις τεγίδες, δηλαδή τις κάθετες προς τα ζευκτά δευτερεύουσες δοκούς,
(που διακρίνονται σε δυο μεγέθη εναλλάξ) τοποθετείται το πέτσωμα της στέγης
που αποτελείται από φαρδιές σανίδες σε επάλληλες σειρές. Πάνω στο πέτσωμα
τοποθετούνται καρφωτά μάλλον τα κεραμίδια γαλλικού τύπου αλλατίνι που
φέρουν εγχάρακτη σφραγίδα FRATELLI ALLATINI SALONICCO. Στις δυο στενές
πλευρές της απόληξης της στέγης υπάρχουν φεγγίτες οβάλ σχήματος από λίθο.

εικ. 4.16 Ξύλινα ζευκτά στέγης

εικ. 4.17 Δέσιμο ζευκτού με καμπύλες

μεταλλικές λάμες
51
εικ. 4.18 Δέσιμο άνω μέρους ζευκτού με λάμες

4.4 Ανοίγματα

Η καπναποθήκη αποτελείται
από τρεις εισόδους με δίφυλλη
ταμπλαδωτή θύρα, μια στο πρώτο
επίπεδο - υπόγειο διάστασης 1,90 Χ
1,90 και δυο στο δεύτερο επίπεδο
- ισόγειο διαστάσεων αντίστοιχα
1,70 X 2,20 και 1,60 X 2,20. Στο
υπόγειο υπάρχουν δέκα ανοίγματα
παραθύρων και ένα άνοιγμα θύρας.
Τα οκτώ ανοίγματα των παραθύρων
είναι διαστάσεων ~ 1,15m Χ 1,00m
και τα δύο ~ 1,25m Χ 0,65m. Όλα
έχουν, μια προς την εξωτερική
όψη μείωση του ανοίγματος ~
0,15m. Όλα τα ανοίγματα έχουν
εξωτερικά, μεταλλική σιδεριά για
ασφάλεια αποτελούμενη από πέντε
ράβδους, ενώ εσωτερικά φέρουν
ίχνη κουφωμάτων τα οποία δεν
σώζονται.

εικ. 4.19 : Δίφυλλη ταμπλαδωτή θύρα ισογείου -

νοτιοανατολική όψη καπναποθήκης
52
Η κεκλιμένη προς τα έσω ποδιά κάθε παραθύρου καλύπτεται από κονία. Τα πρέκια
των παραθύρων αποτελούνται από τον ξύλινο ποταμό - στρωτήρα εσωτερικά, δυο
μεταλλικές δοκίδες διατομής διπλού ταυ εντός της τοιχοποιίας και άλλες ξύλινες
δοκίδες ενδιάμεσα. Ο ποταμός ή στρωτήρας, δηλαδή η ξύλινη δοκός διατομής
0,11 m Χ 0,11m, που διατρέχει τις δυο μακρόστενες πλευρές της κάτοψης
αποτελείται μάλλον από τμήματα δεμένα μεταξύ τους με μεταλλικές λάμες, βίδες
και παξιμάδια σύσφιξης και λειτουργεί ως ελκυστήρας και σενάζ με μεταλλικό
δέσιμο των άκρων με την τοιχοποιία με λάμες και κλείδες εξωτερικά. Επιπλέον
πάνω στον ποταμό εδράζονται οι άκρες των πατόξυλων εντός της τοιχοποιίας.
Παρόμοια διάταξη με τα πρέκια έχει και το υπέρθυρο με τρεις όμως μεταλλικές
δοκίδες διατομής διπλού ταυ και ενδιάμεση πλήρωση με οπτόπλινθους.

εικ. 4.20 Υπέρθυρο παραθύρου – υπόγειο

Στο ισόγειο υπάρχουν δεκατρία ανοίγματα

παραθύρων και δύο ανοίγματα θύρας. Τα ανοίγματα
των παραθύρων στο εσωτερικό είναι διαστάσεων
~ 1,05m Χ 1,70m με τοξωτή στέψη. Όλα έχουν μια
προς την εξωτερική όψη μείωση του ανοίγματος ~
0,06m. Σώζεται ξύλινο κούφωμα οπότε έχουμε την
εικόνα της αρχικής μορφής. Το κούφωμα κοσμείται
με ξύλινα καΐτια που διαιρούν την επιφάνεια σε
έξι τμήματα και φέρει χειρολαβή, μεντεσέδες και
ασφάλεια. Έχει εντοπιστεί και τμήμα κουφώματος
με διαφοροποιημένη χειρολαβή. Η ποδιά του
παραθύρου σχηματίζεται στο εσωτερικό της κάτοψης
από σειρές οπτόπλινθων και προς την εξωτερική
όψη από λίθινες πλάκες πάνω σε υποκείμενες σειρές
οπτόπλινθων. Μια σοφιστικέ κατασκευαστική
λεπτομέρεια χαρακτηρίζει τα παράθυρα.
εικ. 4.21 Ξύλινα καΐτια
κουφώματος – ισόγειο

53
Εσωτερικά του ξύλινου
κουφώματος σε μια παράλληλη
ζώνη πλάτους οκτώ εκατοστών
και βάθους τριών, διατρέχει
ένα κανάλι που επικοινωνεί με
άνοιγμα σε ένα σημείο κάτω
από το κούφωμα με εξωτερικό
εγκάρσιο κανάλι που σχηματίζεται
στις λίθινες πλάκες της εξωτερικής
ποδιάς. Όλο αυτό το σύστημα
καναλιών είναι επιχρισμένο και
διευκολύνει την απομάκρυνση
του νερού της βροχής που τυχόν
θα διαπεράσει στο εσωτερικό από εικ. 4.22 Κατασκευαστική λεπτομέρεια παραθύρου
τα ξύλινα κουφώματα της εποχής.
Τα υπέρθυρα των παραθύρων είναι τοξωτά από σειρά οπτόπλινθων. Ο ποταμός
ή στρωτήρας, δηλαδή η ξύλινη δοκός διατομής 0,11m Χ 0,11m, που διατρέχει τις
δυο μακρόστενες πλευρές της κάτοψης αποτελείται μάλλον από τμήματα δεμένα
μεταξύ τους και λειτουργεί ως ελκυστήρας και σενάζ με μεταλλικό δέσιμο των άκρων
με την τοιχοποιία με λάμες και κλείδες εξωτερικά. Επιπλέον πάνω στον εμφανή
ποταμό ή στρωτήρα εδράζονται οι άκρες των πατόξυλων εντός της τοιχοποιίας.
Το πιθανότερο είναι πως υπάρχει παράλληλος άξονας στρωτήρα σε κάποια
απόσταση 10-15 εκατοστών εσωτερικά της τοιχοποιίας ώστε να εδράζονται και να
καρφώνονται αποτελεσματικότερα τα πατόξυλα. Τα δυο υπέρθυρα των εισόδων
κατασκευάζονται από μεταλλικές δοκίδες διατομής διπλού ταυ και ενδιάμεση
πλήρωση με τούβλα. Οι πόρτες είναι δίφυλλες ταμπλαδοτές με εξαιρετική
επιμέλεια κατασκευής. Σώζουν μεταλλικές λεπτομέρειες μεντεσέδων, ασφαλειών,
κλειδαριών και χειρολαβών. Ένα εξωτερικό χερούλι, το όποιο αποτυπώνεται σε
σχέδιο, από τα έξι που θα έπρεπε να υπάρχουν, σώζεται και καταδεικνύει την
ακριβή λεπτομέρεια και αισθητική της κατασκευής. Η περιμετρική τοιχοποιία
του ισογείου παρουσιάζει μείωση και πάχος 0,635μ. Είναι κατασκευασμένη
από αργολιθοδομή με ασβεστοκονίαμα και επιχρίεται εσωτερικά και εξωτερικά.
Εσωτερικά του ισογείου υπάρχουν ανάμεσα στα ανοίγματα των παραθύρων
και πάνω από το άνοιγμα της εισόδου σε σταθερό ύψος πάνω από την τοξωτή
απόληξη των παραθύρων κλείδες χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί η λειτουργία τους.
Σχετίζονται, σύμφωνα με τον κατακόρυφο άξονα, με κλείδες που εντοπίζονται σε
όλες τις εξωτερικές γωνίες της περιμετρικής τοιχοποιίας. Στον όροφο υπάρχουν
δεκαπέντε ανοίγματα παραθύρων και είναι λίγο πιο διευρυμένα στο πλάτος και
στο ύψος του σε σχέση με του ισογείου. Ακολουθείται ακριβώς η ίδια οικοδομική
τεχνολογία όπως και στο ισόγειο για τα κουφώματα και τις κατασκευαστικές
λεπτομέρειες τους για την απορροή του βρόχινου νερού. Δεν σώζεται κανένα
κούφωμα στον όροφο. Την ίδια οικοδομική έχει και η περιμετρική τοιχοποιία
του ορόφου που έχει μια απομείωση τριών περίπου εκατοστών στην στάθμη
του δαπέδου και πάχος 0,60m και άλλη μια τέσσερα εκατοστά στην στάθμη της
οριζόντιας δοκού του ζευκτού στην εγκάρσια όμως τομή μόνο.

54
Στον όροφο παρατηρείται πως η
απομείωση των διαμηκών τοιχοποιιών
είναι λίγο μικρότερη από την
απομείωση στις στενές πλευρές. Λόγο
της αποκόλλησης σε μεγάλο βαθμό του
επιχρίσματος στην βόρειο ανατολική
εσωτερική όψη φαίνεται πολύ καθαρά η
κατασκευή του τοξωτού υπέρθυρου του
παραθύρου (με δυο ζώνες οπτόπλινθων
που πλέκονται εναλλάξ), ο στρωτήρας
της διαμήκης πλευράς πάνω στον
οποίο εδράζονται τα ζευκτά, η ζώνη
οπτόπλινθων πάνω από τον στρωτήρα
και οι κλείδες που εντοπίζονται ομοίως
με τον όροφο ανάμεσα στα ανοίγματα σε
ενδιάμεσο ύψος ανάμεσα στο τόξο και
τον στρωτήρα.

εικ. 4.23 Υπέρθυρο παραθύρου από

οπτόπλινθους – όροφος

4.5 Κλιμακοστάσιο

Στο εσωτερικό του κτιρίου

μελέτης υπάρχει κλιμακοστάσιο
από ξύλο. Πιο συγκεκριμένα
η κατακόρυφη επικοινωνία
μεταξύ υπογείου και ισογείου
γίνεται με ξύλινη σκάλα πλάτους
1,00m και 12 σκαλοπάτια, ενώ
η επικοινωνία μεταξύ ισόγειου
και ορόφου γίνεται με ξύλινη
εικ. 4.24 Ξύλινη σκάλα καπναποθήκης - υπόγειο σκάλα πλάτους 1,20 και 22
σκαλοπάτια.
55
Το υποστύλωμα της σκάλας του
υπογείου όσο και το πρώτο σκαλί
εδράζονται πάνω σε λίθο.
Το κτίριο διαθέτει και εξωτερική
σκάλα. Η είσοδος της νότιο
ανατολικής όψης είναι άμεσα
προσβάσιμη από το επίπεδο του
εδάφους. Η είσοδος όμως της
βόρειο ανατολικής όψης λόγο
της κλίσης του εδάφους απαιτεί
κλίμακα. Σχηματίζεται για αυτό εικ. 4.25 Ξύλινη σκάλα καπναποθήκης - ισόγειο
τον λόγο μια προεξοχή με δύο
κτιστές κλιμακωτές διαβάσεις
πάνω στο κτισμένο ανάχωμα. Οι
διαβάσεις είναι από αργολιθοδομή
επί της οποίας εδράζονται
συμπαγείς λίθοι που σχηματίζουν
τα σκαλοπάτια. Το κενό των δυο
διαβάσεων γεφυρώνουν μεταλλικά
υποστυλώματα διπλού ταυ με
πλήρωση οπτόπλινθων. Πάνω στα
υποστυλώματα υπάρχει κονία και
τελική έδραση λίθινων πλακών που
ορίζουν το δάπεδο. Με τον τρόπο
αυτό επιτυγχάνεται απρόσκοπτα η
πρόσβαση στην είσοδο του κάτω
επιπέδου - υπογείου που βρίσκεται
ανάμεσα στις δυο διαβάσεις.
Όλη η κατασκευή αυτής της
χαρακτηριστικής διπλής σκάλας
είναι σχεδόν σε επαφή με την
όψη, αφού υπάρχει ένα ελάχιστος
κατασκευαστικός αρμός.

εικ. 4.26 Εξωτερική σκάλα – βορειοανατολική όψη

56
 4.6 Δάπεδα

Τα δάπεδα της καπναποθήκης ανήκουν στον ξύλινο φορέα της. Το ύψος από
το δάπεδο του υπογείου έως το δάπεδο του ισογείου είναι 2,30m. Το πάτωμα
αποτελείται από σανίδες πλάτους 0,23m που εδράζονται πάνω σε ξύλινα καδρόνια
τα οποία ακουμπούν στο χώμα. Στο ισόγειο οι σανίδες του δαπέδου έχουν πλάτος
0,15m ενώ το πάχος του σανιδώματος έχει πάχος 2,5cm. Στον όροφο οι σανίδες
του δαπέδου έχουν πλάτος 0,15m ενώ το σανίδωμα αυτό έχει πάχος 2,5 cm.

εικ. 4.27 Δάπεδο υπογείου

εικ. 4.28 Δάπεδο ισογείου

εικ. 4.29 Δάπεδο ορόφου

57

εικ. 4.30 Μεταγενέστερη προσθήκη
υποστυλώματος – υπόγειο
εικ. 4.31 Προσθήκη υποστυλωμάτων –
ισόγειο
εικ. 4.32 Τοιχογραφία – μεταγενέστερη
προσθήκη όροφος
58
4.7 Μεταγενέστερες προσθήκες
Όπως φαίνεται και από τα
αρχιτεκτονικά σχέδια (αποτύπωσης και
αρχικής μορφής) υπάρχουν προσθήκες
υποστυλωμάτων στο υπόγειο και στο
ισόγειο. Στο υπόγειο ως ενισχυτική
προσθήκη έχουν τοποθετηθεί προς
τον βορρά δυο ξύλινα υποστυλώματα
με ορθογώνια φουρούσια και ξύλινα
δεσίματα στην κεντρική διαμήκη δοκό.
Στο ισόγειο ως ενισχυτική προσθήκη
έχουν τοποθετηθεί δυο επάλληλες σειρές
18 βοηθητικών ξύλινων υποστυλωμάτων
διατομής ~ 0,12m Χ 0,11m. που εδράζονται
πάνω σε ξύλινη βάση διατομής ~ 0,12m Χ
0,11m μήκους για περίεργο λόγο ~ 1,00m.
επί του σανιδώματος. Στον διαμήκη
άξονα των δυο επάλληλων σειρών τρέχει
βοηθητική δοκός διατομής ~ 0,145m Χ
0,10m. Κατά όμοιο τρόπο άλλα 5 πρόσθετα
βοηθητικά ξύλινα υποστυλώματα
μεσολαβούν ανάμεσα από τα 5 κεντρικά
της αρχικής μορφής στηρίζοντας
υποστηρικτικά την κεντρική διαμήκη δοκό.
Στον όροφο δεν εντοπίζονται προσθήκες
υποστυλωμάτων παρά μόνο μια κλειστή
κατασκευή με ξύλινο σκελετό και
κατακόρυφο σανίδωμα για την δημιουργία
ενός χώρου στα νότια. Μεταγενέστερη
προσθήκη αποτελεί η τοιχογραφία στην
βόρεια πλευρά διαστάσεων 2,05m Χ 1,45m
με παράσταση τεσσάρων πολεμιστών
διαφορετικής εποχής που εξορμούν με
λάβαρο την ελληνική σημαία σε ένα άγριο
τοπίο με φόντο τον καταγάλανο ουρανό.
Επιγραφή στην απόληξη της τοιχογραφίας
αναφέρει πως ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ
– Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΜΩΣ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ.
Η συγκεκριμένη εικαστική παρέμβαση
εκτιμάται πως υλοποιήθηκε στη διάρκεια
της παραμονής του λόχου κρούσεως κατά
τον εμφύλιο για να τονώσει το ηθικό του
στρατεύματος. Ο όροφος χαρακτηρίζεται
επίσης από το πλήθος άσεμνων και
υβριστικών συνθημάτων και απεικονίσεων
που βρίσκεις στις επιφάνειες των τοίχων
γραμμένων μάλλον από τους πιτσιρικάδες
της γειτονιάς τα τελευταία χρόνια.
 4.8 Επιχρίσματα

Το κτήριο ήταν εξολοκλήρου επιχρισμένο με ένα σαγρέ ασβεστοκονίαμα

αδρής επιφάνειας. Μόνο τα διακοσμητικά πλαίσια, κορνίζες και ταινίες είναι
διαμορφωμένα με λείο επίχρισμα. Φαίνεται πως οι επιχρισμένες εξωτερικές όψεις
είχαν το χρώμα του ασβεστοκονιάματος (γήινο παστέλ) χωρίς άλλη επικάλυψη
χρώματος. Το ίδιο συμβαίνει και με τα διακοσμητικά στοιχεία που προβάλουν
μόνο με την διαφοροποίηση των αδρανών και την τεχνική λείανσης. Στην
στάθμη του υπογείου που εξέχει στην βόρεια πλευρά του κτηρίου εντοπίζονται
ίχνη μπλε χρώματος, στις κορνίζες παραθύρων, στην οριζόντια ταινία και στις
κατακόρυφες ταινίες των ακμών. Το χρώμα αυτό εκτιμάται πως δεν είναι της
αρχικής μορφής αλλά το πιθανότερο να χρησιμοποιήθηκε κατά την παραμονή
του στρατού μετά τον Β’ΠΠ. Εσωτερικά το κτήριο είναι επιχρισμένο με λείο τριφτό
επίχρισμα ασβεστοκονιάματος. Υπάρχουν στο ισόγειο και στον όροφο ίχνη
γαλάζιου χρώματος το όποιο καλύπτεται έπειτα με λευκό. Τέλος οι επιφάνειες
του υπογείου είναι υπόλευκες.

4.9 Διαφραγματική λειτουργία πατωμάτων και στέγης

Στο κτίριο έχουμε τρία διαφορετικά διαφράγματα. Δύο των πατωμάτων

και ένα της στέγης. Τα διαφράγματα αυτά εκφράζονται με κλείδες μεγάλες στην
περασιά των στρωτήρων. Υπάρχουν ακόμα δυο οριζόντια συστήματα περίδεσης
(ένα στο ισόγειο και ένα στον όροφο) με ελκυστήρες μεταλλικοί, δηλαδή λάμες
που τρέχουν πάνω από τα πρέκια των παραθύρων εσωτερικά του γεμίσματος
της τοιχοποιίας, που είναι χτισμένη με λίθους αλλά με λίγους διάτονες λίθους
και κυρίως γέμισμα. Αυτοί οι ελκυστήρες εκφράζονται με κλείδες στις εξωτερικές
γωνίες της περιμετρικής τοιχοποιίας και επιφέρουν την απαιτούμενη προένταση
για την ενίσχυση της. Οι κόντρα λάμες που εντοπίζονται στο ίδιο ύψος εσωτερικά
και εκφράζονται από την εμφάνιση κλείδας μόνο προς το εσωτερικό της κάτοψης
ίσως αποτρέπουν κάποια ζητήματα που θα δημιουργούσε η μεγάλη προένταση
κατά τη διάρκεια σεισμού. Ενδεχόμενος υπάρχουν οι αντιδιαμετρικές κλείδες για
τις κόντρα λάμες εσωτερικά της τοιχοποιίας.

59
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

5.1 Γενική παθολογία κτιρίου

Το κτίριο στο σύνολο του είναι σε μέτρια κατάσταση και παρουσιάζει κυρίως
φθορές και αλλοιώσεις λόγω παλαιότητας και εγκατάλειψης για δεκαετίες. Η
επιμελημένη και προηγμένη, για την εποχή, οικοδομική του τεχνολογία εξασφάλισε
τη στατική του επάρκεια έως σήμερα, αφού είναι γεγονός πως το κτίριο άντεξε σε
δύο μεγάλους σεισμούς, την άτακτη επίθεση με όλμους κατά τον εμφύλιο πόλεμο,
τις χρήσεις και τα φορτία που επωμίστηκε στο διάβα του χρόνου. Κινδυνεύει
όμως σήμερα από κατάρρευση του εσωτερικού του, εξαιτίας της εγκατάλειψης
και του νερού της βροχής που εισέρχεται πλέον στην κατασκευή. Το κτήριο
χρήζει άμεσων σωστικών επεμβάσεων ώστε να αποτραπούν ανεπανόρθωτες
καταστροφές.
Το κτίριο έχει υποστεί αρκετές φθορές που οφείλονται στην έλλειψη συντήρησης ή
επισκευής και στη γήρανση των υλικών. Οι ζημίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν
ως εξής:
α) Διάτρηση στέγης
β) Φθορές στον ξύλινο σκελετό
γ) Αποσάθρωση κονιαμάτων δόμησης
δ) Πτώση επιχρισμάτων

εικ. 5.1 Πτώση επιχρισμάτων - υπόγειο εικ. 5.2 Αποσάθρωση κονιάματος δόμησης –
όροφος

60
εικ. 5.4 Πτώση επιχρισμάτων – ισόγειο

5.2 Θεμελίωση

Ο εντοπισμός προβλημάτων
στην θεμελίωση είναι κάτι που
προϋποθέτει να ανοιχτεί πρώτα
πράγμα αδύνατο οπότε ο μόνος
τρόπος, είναι η εξέταση της
ανωδομής που ίσως υποδεικνύει
βλάβες. Η έλλειψη ρηγματώσεων
στις περιμετρικές τοιχοποιίες
καθώς και αποκλίσεων από την
κατακόρυφο και το γεγονός πως
δεν αντιμετωπίζει προβλήματα
λόγω καθιζήσεων ή στροφών
οδηγούν στο συμπέρασμα πως
μάλλον είναι σε καλή κατάσταση.

εικ. 5.4 Πτώση επιχρισμάτων εξωτερικά του κτιρίου

61
 5.3 Φέρουσα τοιχοποιία

Η φέρουσα τοιχοποιία γενικά είναι σε καλή κατάσταση. Δεν παρατηρούνται

αποκολλήσεις στις αλληλοτομίες που να προβληματίζουν για τη φέρουσα ικανότητά
τους και οι βλάβες που υπέστησαν οφείλονται κυρίως στην ευτέλεια των υλικών
δόμησης (αργολιθοδομή με ασθενές ασβεστοκονίαμα) και κάνουν εμφανές το ότι
οι αντοχές τους δεν είναι ικανοποιητικές. Προβλήματα παρουσιάζονται και λόγω
κατερχόμενης υγρασίας, που διεισδύει τοπικά λόγω της κακής κατάστασης της
στέγης, που επιτρέπει τη διέλευση ομβρίων. Η προσβολή τους από την υγρασία
έχει σαν αποτέλεσμα την πτώση των επιχρισμάτων και την αποσάθρωση των
κονιαμάτων δόμησης. Πιο συγκεκριμένα η τοιχοποιία εμφανίζει έντονη ανερχόμενη
υγρασία, στις διαμήκης πλευρές και την νότια πλευρά, λόγω του μπαζώματος από
την εξωτερική στάθμη του εδάφους. Η πτώση των επιχρισμάτων είναι καθολική
όπου επιδρά η υγρασία. Η βόρεια πλευρά η οποία είναι εκτεθειμένη πλήρως στο
δρόμο είναι σε καλή κατάσταση. Στο επίπεδο του ισογείου δεν παρουσιάζονται
πτώσεις επιχρισμάτων στις τοιχοποιίες παρά μόνο στις ποδιές των ανοιγμάτων
όπου τα όμβρια εισέρχονται εξαιτίας της έλλειψης κουφωμάτων. Η ανεπαρκής
ή η πλήρης έλλειψη στεγάνωσης που παρατηρείται, δημιουργεί κατερχόμενη
υγρασία στο εσωτερικό της κατασκευής. Υγρασία επιπλέον κατέρχεται και από
το άνω πέρας των τοιχοποιιών όπου παρατηρείται επίσης έλλειψη επικάλυψης
με κεραμίδια. Τοπικά μάλιστα έχουμε πλήρη απογύμνωση της κατασκευής από
επίχρισμα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Στα σημεία αυτά φαίνεται ο τρόπος
δόμησης της τοιχοποιίας και η κατασκευή των υπέρθυρων των παραθύρων.
Στους εμφανείς και εκτεθειμένους οπτόπλινθους του τοξωτού υπέρθυρου και
των ενδιάμεσων ζωνών δόμησης παρατηρείται αποσάθρωση και απομείωση του
υλικού. Εξωτερικά στην τοιχοποιία παρατηρούνται σε μεγάλο βαθμό πτώσεις
των επιχρισμάτων τόσο στις επιφάνειες των όψεων όσο και στα διακοσμητικά
στοιχεία που εξέχουν. Η νότια όψη είναι στην καλύτερη κατάσταση και η βόρεια
στην χειρότερη, ενώ γενικά δεν παρατηρούνται ρηγματώσεις.

62
 5.4 Στέγη

Η διάτρηση της στέγης του κτιρίου επιφέρει τη μεγαλύτερη ζημιά στην

κατασκευή λόγω της διείσδυσης του νερού. Στο μεγαλύτερο μήκος του κορφιάτη
της στέγης και σε ένα πλάτος ζώνης μισού σχεδόν μέτρου, παρουσιάζεται
πρόβλημα αποδιοργάνωσης της επικάλυψής της, σημάδια αποσάθρωσης στο
σανίδωμά της, μετακινήσεις και αποκολλήσεις κεραμιδιών. Στον άξονα περίπου
του κεντρικού παραθύρου της βόρειο-ανατολικής όψης, εμφανίζεται τοπικά
στην στέγη ένα μεγάλο άνοιγμα που δεν εξηγείται μιας και δεν εντοπίζονται
ίχνη ύπαρξης φεγγίτη. Το άνοιγμα μοιάζει σαν να έχει δημιουργηθεί από πτώση
αντικειμένου, κάτι το όποιο είναι απίθανο. Η στέγη παρουσιάζει, κυρίως προς
βορρά, βυθίσεις κατά μήκος του κορφιάτη, κάμψη των αμειβόντων και σημαντικές
μόνιμες παραμορφώσεις με αποτέλεσμα τη μείωση της ικανότητάς της παροχής
διαφραγματικής λειτουργίας. Χαρακτηριστικά, ένας κρεμαστός ορθοστάτης
ζευκτού ακουμπάει πλέον στον ελκυστήρα του. Σε αυτό συνέβαλλαν η μεγάλη
ηλικία, η έκθεση των ξύλων στην βροχή, η χαλάρωση των συνδέσεων και οι πολλοί
κύκλοι φόρτισης (χιόνι, άνεμος, σεισμός) στους οποίους έχει υποβληθεί. Σε κάποια
κεραμίδια εντοπίζεται μια πιο σύγχρονη ανάγλυφη σφραγίδα του εργοστάσιου
Αλλατίνι γεγονός που υποδεικνύει μεταγενέστερες επεμβάσεις για την επισκευή
της στέγης. Σε πολλές περιπτώσεις ελκυστήρων ζευκτών παρατηρείται διάρρηξη
του τμήματος της εντορμίας που δρα εφελκυστικά ως συνέπεια της άσκησης
πιέσεων και δυνάμεων κατά τη διάρκεια σεισμού

εικ. 5.5 Διάτρηση στέγης στην βορειοανατολική πλευρά

63
εικ. 5.6 : Αποδιοργάνωση επικάλυψης στέγης

εικ. 5.7 Βύθιση κορφιάτη

64
 5.5 Ξύλινος σκελετός – Ξύλινα δάπεδα

Γενικά παρατηρείται απομείωση

της διατομής των ξύλινων στοιχείων
που καθιστά σαφή τη μείωση της
αντοχής τους. Επιπλέον, έχουν
προσβληθεί από την κατερχόμενη
υγρασία με αποτέλεσμα να έχουν
υποστεί βιολογική και χημική φθορά
και κατά συνέπεια απώλεια των
μηχανικών αντοχών τους. Πέρα από
την προσβολή τους από την υγρασία,
εντοπίζονται κενά στις θέσεις
συναρμογής τους με την τοιχοποιία.
Η έλλειψη κουφωμάτων και η
διάτρητη στέγη έχει αποτέλεσμα την
ανεξέλεγκτη είσοδο της υγρασίας στο
κτίριο και τη συστηματική μεταβολή
του εσωτερικού μικροκλίματος. Μέχρι
στιγμής έχει καταστραφεί τοπικά το
σανίδωμα στα τρία πατώματα από τη
διέλευση ομβρίων.
Έντονα προβλήματα φαίνεται να
εμφανίζει η ξύλινη διαμήκης δοκός του εικ. 5.8 Σύνθλιψη φουρουσίου – υπόγειο
υπογείου και κάποια υποκείμενα ξύλινα
υποστυλώματα. Παρατηρούνται παρελθούσες επεμβάσεις ενίσχυσης της δοκού
με την προσθήκη δυο επιπλέον υποστυλωμάτων προς βορρά όπου εμφανίζεται
ρηγμάτωση και την τοποθέτηση παράλληλης ξύλινης δοκού σε επαφή και
συναρμογή με το ρηγματωμένο τμήμα της δοκού. Επιπλέον ένα κεντρικό αρχικό
υποστύλωμα έχει μεταλλική περίδεση στην στέψη του λόγο ρηγμάτωσης ενώ το
φουρούσι του είναι συνθλιμμένο. Ακόμα ένα φουρούσι εμφανίζει τόσο έντονη
σύνθλιψη εξαιτίας της μεγάλης φόρτισης βάρους. Τα πατόξυλα είναι γενικά σε
καλή κατάσταση παρά μόνο εμφανίζουν αλλοιώσεις όπου υπάρχει διέλευση
ομβρίων. Τοπικά εντοπίζονται κενά, λόγο σήψης, στις θέσεις συναρμογής τους
με την τοιχοποιία.

εικ. 5.9 Κενά στο δάπεδο του ορόφου

65
Το δάπεδο του υπογείου αν και πάνω
στο χώμα δεν εμφανίζει ανερχόμενη
υγρασία και τα μόνα αποσαθρωμένα
τμήματα εντοπίζονται όπου υπάρχει
διέλευση ομβρίων. Μια ερμηνεία
στην προκειμένη περίπτωση που το
δάπεδο δεν εμφανίζει υγρασία είναι
πως υπάρχει μια τόσο επιμελημένη
κατασκευή με ένα σκάμμα περιμετρικά
της τοιχοποιίας, στο βάθος της
θεμελίωσης, το οποίο μπαζώνεται με
λιθορριπή, προσφέροντας αερισμό του
δαπέδου μέσω της τοιχοποιίας και της
θεμελίωσης. Στα πλαίσια της έρευνας
έγινε αποκάλυψη της βάσης του ξύλινου
υποστυλώματος που εδράζεται πάνω
σε λίθο με την απομάκρυνση της κονίας
που το εγκλώβιζε, οπότε έγινε σαφές εικ. 5.10 Δάπεδο ισογείου – διάτρηση
ότι δεν έχει σαπίσει η έγκλειστη ξύλινη
βάση και είναι σε καλή κατάσταση στον άξονα των αρχικών και ανάμεσα
(Εικ. 31). Το υπόγειο χρήζει άμεσων τους, όσο και σε άλλους δυο νέους
στερεωτικών επεμβάσεων. Τέσσερα αντιδιαμετρικούς άξονες που διαιρούν
ανοίγματα παραθύρων στο υπόγειο τον υπολειπόμενο χώρο εκατέρωθεν
έχουν κλείσει, από την εσωτερική στη μέση. Κάποιες σανίδες του
παριά τους, με οπτόπλινθους. πατώματος του ορόφου έχουν στην
Στα ξύλα του ισογείου, επίσης κάτω πλευρά τους σήμανση από την
παρουσιάζονται προβλήματα όπου εξ Αμερικής μεταπολεμική βοήθεια ή
εισέρχεται το νερό της βροχής, ενώ ούντρα γεγονός που υποδηλώνει ότι
τέσσερα ανοίγματα παραθύρων αποτελούν μεταγενέστερη επέμβαση
έχουν κλείσει, από την εξωτερική συντήρησης. Γενικότερα το ισόγειο ως
παριά τους, με οπτόπλινθους. Στο ενδιάμεση στάθμη είναι στην καλύτερη
ισόγειο έχουμε την προσθήκη 23 κατάσταση διατήρησης.
ενισχυτικών υποστυλωμάτων, τόσο

εικ. 5.11 Σήψη ξύλου στην ένωση με την τοιχοποιία

66
6. ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΔΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

6.1 Γενικά

Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την προσομοίωση της κατασκευής

δίνονται παρακάτω.
1. Τοιχοποιία από αργολιθοδομή με ασβεστοκονίαμα ως συνδετικό υλικό για
την περιμετρική φέρουσα τοιχοποιία.
2. Τοιχοποιία από οπτοπλινθοδομή με ασβεστοκονίαμα ως συνδετικό
υλικό για ζώνες οπτόπλινθων που παρεμβάλλονται στην περιμετρική φέρουσα
τοιχοποιία.
3. Ξύλο από πεύκη για όλο τον ξύλινο σκελετό του κτιρίου (υποστυλώματα,
δοκοί, πατόξυλα).
4. Ξύλο από καστανιά για τα υποστυλώματα που προστέθηκαν μεταγενέστερα
ως ενισχυτική προσθήκη στο υπόγειο και το ισόγειο της καπναποθήκης.

6.2 Εργαστηριακές δοκιμές κονιαμάτων

Κατά τη διάρκεια της αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασης της καπναποθήκης
από τον Γιώργο Δέλλιο λήφθηκαν δείγματα κονιαμάτων από τα επιχρίσματα αλλά
και από την τοιχοποιία (κονίαμα δόμησης).
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε κατά τη σύνταξη της παρούσης εργασίας
(μέθοδος δειγματοληψίας, κοκκομετρικής ανάλυσης, χημικής ανάλυσης,
μικροσκοπικού ελέγχου, προσδιορισμού πορώδους και θλιπτικών αντοχών),
αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Δομικών Υλικών, ενώ η αξιολόγηση
των αποτελεσμάτων και η διατύπωση συμπερασμάτων βασίστηκαν στη γνώση
και την εμπειρία της επιβλέπουσας καθηγήτριας.
Για την εκπόνηση εργαστηριακών αναλύσεων λήφθηκαν πέντε δείγματα
κονιάματος, δύο δόμησης και τρία επιχρίσματος από τις θέσεις του κτιρίου,
που φαίνονται και στις κατόψεις. Η λήψη των δειγμάτων έγινε με καλέμι στην
περίπτωση των κονιαμάτων δόμησης και με το χέρι στην περίπτωση των
επιχρισμάτων, έτσι ώστε τα δοκίμια να είναι αδιατάραχτα. Κριτήριο για τη
λήψη των δειγμάτων ήταν να μπορεί να αποσπαστεί 300-500γρ. δείγματος, στο
οποίο να συμπεριλαμβάνεται συμπαγές κομμάτι τουλάχιστον 4x4x4cm. Από
τα πέντε δείγματα, τελικά αναλύθηκαν δύο, ένα κονιάματος δόμησης και ένα
επιχρίσματος. Επιλέχθηκαν για αυτό το σκοπό το δείγμα Κ01 (κονίαμα δόμησης)
και Κ04 (επίχρισμα).

67
Το πρώτο δείγμα Κ01, λήφθηκε από την
πρώτη στάθμη του κτιρίου, τη στάθμη
του υπογείου, από την εσωτερική
πλευρά του, σε απόσταση 2 μέτρα
περίπου από το έδαφος, πάνω από
πόρτα. Το δεύτερο δείγμα Κ04, λήφθηκε
από την τρίτη στάθμη του κτιρίου, τη
στάθμη του ορόφου, από την εσωτερική
πλευρά, σε απόσταση 3 μέτρα
περίπου από το δάπεδο. Τα σημεία
δειγματοληψίας φωτογραφήθηκαν
πριν και μετά την απόσπαση του
υλικού. Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν σε
πλαστικά σακουλάκια και αναγράφηκε
ο αύξων αριθμός τους. Τα στοιχεία
του κάθε δείγματος (είδος, θέση, ύψος
κλπ) σημειώθηκαν στις αντίστοιχες
καρτέλες, η οποίες παρατίθενται στο
τέλος της εργασίας.
Η μακροσκοπική παρατήρηση και
η φωτογράφιση του κάθε δείγματος
εκτελέστηκε στο εργαστήριο.
Η κοκκομετρική ανάλυση του παλαιού
κονιάματος, έχει σαν σκοπό την
εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων
σχετικά με τη δομή των υλικών που
το αποτελούν. Η διαδικασία που
ακολουθήθηκε περιγράφεται ως εξής:
Η αρχική ποσότητα του δείγματος,
τοποθετήθηκε σε γουδί από πορσελάνη
και θραύστηκε προσεχτικά. Ιδιαίτερη
68
προσοχή δόθηκε κατά τη διαδικασία
αυτή να μη θραυστούν τα αδρανή.
Στη συνέχεια το δείγμα ζυγίστηκε
και τοποθετήθηκε σε κόσκινα με
τυποποιημένο άνοιγμα οπής σύμφωνα
με τις προδιαγραφές DIN., το βάρος
των οποίων είχε μετρηθεί. Τα κόσκινα
τοποθετήθηκαν σε στήλη, πάνω σε
ειδικό μηχάνημα και πραγματοποιήθηκε
κοσκίνισμα του δείγματος για 12 λεπτά
(2x6min). Κάθε κόσκινο ζυγίστηκε
ξεχωριστά μαζί με την ποσότητα που
είχε συγκρατήσει και έτσι υπολογίστηκε
το μικτό βάρος του κόσκινου. Τέλος,
συμπληρώθηκαν οι ειδικές καρτέλες
κοκκομετρικής ανάλυσης των υλικών,
που περιλαμβάνουν πληροφορίες
όπως, το κόσκινο που χρησιμοποιήθηκε
(διάμετρο οπής), το βάρος του κόσκινου,
το μικτό βάρος του κόσκινου, το βάρος
του μίγματος που συγκρατήθηκε,
τη διερχόμενη ποσότητά του και το
ποσοστό του διερχόμενου επί τοις
εκατό, για κάθε κόσκινο. Η ποσότητα
από κάθε δείγμα, που συγκρατήθηκε
στο κόσκινο με διάμετρο 0,063mm
και στο ονομαζόμενο τυφλό
κόσκινο, ονομάζεται παιπάλη. Αυτή
συγκεντρώθηκε και χρησιμοποιήθηκε
για τις χημικές αναλύσεις.
69
Από τους πίνακες κοκκομετρικής ανάλυσης, παρατηρείται ότι τα δύο δείγματα
έχουν παραπλήσια κοκκομετρική σύσταση και συνεπώς αναπτύσσονται με
όμοιο τρόπο στην ίδια ευρύτερη περιοχή τους διαγράμματος, όπως φαίνεται και
στις καμπύλες που ακολουθούν. Από την περιοχή του διαγράμματος στο οποίο
βρίσκονται συμπεραίνουμε πως πρόκειται για λεπτόκοκκες συνθέσεις.

Για το μικροσκοπικό έλεγχο, επιλέχθηκε ένα κομμάτι κονιάματος δόμησης και

ένα επιχρίσματος και παρατηρήθηκαν στο μικροσκόπιο με την τεχνική του Image
Analysis.
Από τη μικροσκοπική παρατήρηση προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:

70
Δείγμα Κ01 (κονίαμα δόμησης) : Το χρώμα του δείγματος προσδιορίζεται
ως 7:5R 8/1 white, με βάση την κλίμακα του MUNSEL. Ο ιστός είναι πυκνός, η
διαστρωμάτωση κρίνεται ομοιογενής και η επιφάνεια ανώμαλη (εύθρυπτο).
Το ποσοστό των πόρων κυμαίνεται στο 1-3% (καλύτερη εικόνα θα δοθεί από την
ανάλυση του πορώδους), η θέση τους είναι στην κονία και η διάμετρος . Ρωγμές
παρατηρούνται λίγες.
Τα αδρανή, που είναι κυρίως λεπτόκοκκα, εμφανίζουν καλή διαστρωμάτωση
και κατανομή. Ο λόγος τους ως προς την κονία είναι μεγάλος και επικρατούν
τα λεπτόκοκκα. Σχετικά με την ορυκτολογική τους αναγνώριση, πρόκειται για
φυσικής προέλευσης λεπτόκοκκα αδρανή και φυλλοπυριτικά ορυκτά από την
άμμο. Τα φυλλοπυριτικά ορυκτά είναι εξαιρετικά λεπτόκοκκα και έχουν “κακή”
συμπεριφορά με το νερό, με την έννοια ότι κατά την παρασκευή τους απορροφούν
μεγάλη ποσότητα νερού. Μορφολογικά οι κόκκοι είναι στρογγυλεμένοι.
Τα συσσωματώματα που παρατηρούνται είναι ασβεστιτικά και οφείλονται στην
τεχνολογία παραγωγής του ασβέστη, που είχε σαν αποτέλεσμα να μένει σε
σβώλους, είτε λόγω ελλιπούς ανάδευσης, είτε γιατί δεν προλάβαινε να ωριμάσει.
Παρατηρούνται εγκλείσματα και για την ακρίβεια άχυρο, αλλά όχι συστηματικά.
Το να συναντάται άχυρο στα κονιάματα αυτής της εποχής είναι σύνηθες, καθώς
το έβαζαν για ενίσχυση.
Δευτερογενείς φάσεις δεν παρατηρούνται, δηλαδή δεν παρουσιάζονται
ανακρυσταλλώσεις λόγω υγρασίας και επίσης δεν υπάρχουν εμφανή άλατα
(καλύτερη εκτίμηση θα γίνει με τη χημική ανάλυση). Τέλος η συνάφεια πάστας
και αδρανών κρίνεται μέτρια.

71
Δείγμα Κ04 (επίχρισμα) : Το χρώμα του δείγματος προσδιορίζεται ως 7:5R 8/1
white, με βάση την κλίμακα του MUNSEL. Ο πυκνότητα του ιστού κρίνεται μέτρια
και η επιφάνεια χαρακτηρίζεται ως λεία- βαμμένη.
Το δείγμα του επιχρίσματος εμφανίζει δύο στρώματα. Το να εμφανίζονται δύο
στρώματα είναι αρκετά σύνηθες αφού επέχριαν το κτίριο με ένα πρώτο στρώμα
πιο πρόχειρο και χονδρόκοκκο και ένα δεύτερο πιο επιμελημένο, συμπαγές και
λεπτόκοκκο.
Το εσωτερικό (κάτω) στρώμα, εμφανίζει έντονες ρωγμές στη δομή του. Αποτελείται
από πολλά αδρανή, φυσικής προέλευσης με μέγιστη διάμετρο κόκκου . Τα
συσσωματώματα που παρατηρούνται είναι ασβεστιτικά και οφείλονται όπως
προαναφέρθηκε στην τεχνολογία παραγωγής του ασβέστη.
Το εξωτερικό (πάνω) στρώμα, δεν εμφανίζει ρωγμές. Το πάχος της στρώσης αυτής
είναι μικρότερο από 1cm. Αποτελείται από πολλά, λεπτόκοκκα αδρανή, που όσον
αφορά την ορυκτολογική τους αναγνώριση, είναι φυσικής προέλευσης και το
μέγεθός τους είναι μικρότερο του 1mm. Το ποσοστό των πόρων κυμαίνεται στο
1-3% (καλύτερη εικόνα θα δοθεί από την ανάλυση του πορώδους) και είναι μικρού
μεγέθους. Είναι σίγουρα ασβέστης, με την πιθανότητα να περιέχει και τσιμέντο,
κάτι που θα επιβεβαιώσει η χημική ανάλυση.

72
 Η διαδικασία της χημικής ανάλυσης
που πραγματοποιήθηκε έχει ως εξής.
Με τη μέθοδο ατομικής απορρόφησης
φλόγας μετράμε κατιόντα των ενώσεων
και τα ανάγουμε σε μορφή οξειδίων. Η
παιπάλη που απέμεινε από κάθε δείγμα
κατά την κοκκομετρική ανάλυση
διαλύεται με κατάλληλες ενώσεις σε μια
σειρά διαλυμάτων ισχυρών οξέων και
σε μια σειρά διαλυμάτων σε ασθενές
υδροχλώριο. Στη συνέχεια τα διαλύματα
αυτά εισάγονται στο μηχάνημα
Α.Α.S., ενώ προηγείται μηδενισμός
του συστήματος με την εισαγωγή
προκαθορισμένου διαλύματος. Έπειτα,
το υγρό αυτό διάλυμα περνά από τη
φωτιά του μηχανήματος θερμοκρασίας.
Οι ενώσεις που περιέχονται στο
διάλυμα του δείγματος αναλύονται
σε άτομα (ατομοποίηση – διασπορά
ατόμων). Το διάλυμα προσροφάται
με ειδικό σωληνάκι και εκτίθεται σε
ειδικές λάμπες, μια για κάθε στοιχείο
που πρόκειται να ανιχνευτεί. Η λάμπα
προβάλλει τον αριθμό των ατόμων
του ανιχνευόμενου στοιχείου που
υπάρχουν στο διάλυμα και το όργανο
δίνει τα αποτελέσματα σε ppm. Η
ποσότητα αυτή ανάγεται στα οξείδια
των στοιχείων αυτών. Η ιοντική
χρωματογραφία υψηλής πίεσης
χρησιμοποιείται για την ανίχνευση
αλάτων από ανιόντα χλωρίου, νατρίου
και θείου. Η παιπάλη κάθε δείγματος
διαλύεται σε αποσταγμένο νερό με
συγκεκριμένη αναλογία (1γρ παιπάλης
σε 200γρ νερό). Ανακατεύεται καλά και
εισάγεται με σύριγγα στο όργανο ιονικής
χρωματογραφίας υψηλής πίεσης. Το
διάλυμα, με κατάλληλες συνθήκες
θερμοκρασίας και πίεσης, οδηγείται σε
μια στήλη που περιέχει οργανικό υλικό,
το οποίο προσροφά τα μόρια των
στοιχείων με διαφορά χρόνου για κάθε
στοιχείο. Η προσρόφηση καταγράφεται
μέσω ανιχνευτή και παρουσιάζεται σε
γράφημα το οποίο μπορεί να δώσει
ποσότητες εφόσον εμβαδομετρηθεί.
Έτσι, προκύπτουν οι συγκεντρώσεις
των στοιχείων και μετριούνται σε
73
ppm. Οι υπολογισμοί αυτοί γίνονται
με αναφορά σε διάγραμμα δείγματος
γνωστής συγκέντρωσης των υπό
μελέτη στοιχειών. Όσον αφορά στον
προσδιορισμό του ποσοστού των
μη δραστικών στοιχείων (αδρανών)
κ.β., δηλαδή των αδιάλυτων,
χρησιμοποιείται μέρος του δείγματος
μέχρι 5γρ. Η απώλεια πύρωσης
εκφράζεται σε ποσοστό απώλειας
κ.β., καθώς άλλο μέρος του δείγματος
υφίσταται πύρωση στους 800-900 οC
οπότε φεύγουν όλα τα πτητικά στοιχεία
του (ανθρακικά, CO2).
Παρατηρούμε ότι το ποσοστό των
αδρανών και στα δύο δείγματα είναι
περίπου το ίδιο (μικρή διαφορά) και
πως η σχέση κονίας προς αδρανή
είναι περίπου 1:3 για το δείγμα του
κονιάματος δόμησης (1 μέρος κονία και
3 αδρανή) και 1:4 για το επίχρισμα.
Από την κάρτα ανάλυσης των κονιών,
φαίνεται πως δεν πρόκειται για καθαρά
ασβεστοκονιάματα αφού το ποσοστό
CaO είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με
το ποσοστό του SiO2. Αυτό πιθανώς
να υποδεικνύει την ύπαρξη τσιμέντου,
ή κάποιου άλλου ποζολανικού υλικού,
ίσως τοπικού, το οποίο όμως δεν έδωσε
αντοχές γιατί αποδιοργανώθηκε από
την υγρασία. Άλατα δεν παρουσιάζει
σε ιδιαίτερα ποσοστά.
Πάντως ένα συμπέρασμα που μπορεί
να εξαχθεί με βεβαιότητα είναι ότι το
κονίαμα δόμησης και το επίχρισμα
είναι της ίδιας οικοδομικής φάσης.
Για τον υπολογισμό του ανοιχτού– ενεργού πορώδους, καθώς και του φαινόμενου
ειδικού βάρους, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Rilem CPC 11.3.
Tα δύο δείγματα ζυγίστηκαν στεγνά και υπολογίστηκε το βάρος τους εν ξηρώ (Βξ).
Έπειτα τοποθετήθηκαν σε δοχείο με νερό απουσία αέρα, όπου και παρέμειναν για
τρία 24ωρα (ελάχιστος χρόνος παραμονής ένα 24ωρο). Όταν αφαιρέθηκαν από
το νερό, σκουπίστηκαν ελαφρά και ζυγίστηκαν νωπά έτσι ώστε να υπολογιστεί το
βάρος του κορεσμένου σε νερό δοκιμίου και στη συνέχεια ζυγίστηκαν σε ειδικό
δοχείο μέσα στο νερό (ΒH2O).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων, υπολογίστηκε το πορώδες και το
φαινόμενο ειδικό βάρος των δοκιμίων, όπως φαίνεται στον πίνακα, βάσει των
σχέσεων:

BSSD − BΞ
% πορώδες
ð ï ñþ äåò =
% ⋅ 100
BSSD − BH2O

ειδικό βάρος BΞ
åéäéêü âÜñï
= ò Å.Â.
=
BSSD − BH2O

Μεγάλο πορώδες συνεπάγεται μικρή συνεκτικότητα και άρα χαλαρή δομή και
χαμηλή αντοχή. Στα παλαιά κονιάματα το πορώδες κυμαίνεται γύρω στο 20-30%.
Παρατηρούμε πως τόσο το δείγμα του κονιάματος δόμησης Κ01, όσο και αυτό
του επιχρίσματος Κ04, παρουσιάζουν υψηλό πορώδες.
Για την εκτίμηση της θλιπτικής αντοχής τους, τα δύο δείγματα Κ01 και Κ04
μορφοποιήθηκαν σε δοκίμια 4x4x4cm, με απομείωση της αρχικής τους διατομής.
Για τη μορφοποίησή τους τοποθετήθηκαν σε μήτρες και συμπληρώθηκαν με
γύψο. Μετά το πρώτο στάδιο ξήρανσης, αποτμήθηκαν οι κατακόρυφες ακμές των
δοκιμίων έως ότου εμφανιστούν τα αυθεντικά υλικά.
Στο δοκίμια εφαρμόστηκε με ειδική πρέσα θλιπτική δύναμη συνεχώς αυξανόμενη
μέχρι τη θραύση τους. Σύμφωνα με τον τύπο της αντοχής σε θλίψη, η μέγιστη
τάση που αναπτύσσεται ανά δοκίμιο είναι:
74
 σ =F
Η θλιπτική αντοχή των παλαιών
κονιαμάτων κυμαίνεται από 0,7 ως
3 MPa, με τα ασβεστοκονιάματα
να παρουσιάζουν τις χαμηλότερες
αντοχές και εξαρτάται από τα υλικά
τους, τη συμπύκνωσή τους, την ηλικία
και τις φθορές τους.
Η αντοχή των δοκιμίων κρίνεται
ιδιαίτερα χαμηλή και ειδικά αυτή
του κονιάματος δόμησης. Η χαμηλή
αντοχή αποδίδεται σε αποσάθρωση
και αποδιοργάνωση του υλικού λόγω
υγρασίας και έκθεσης σε κλιματικές
αλλαγές αλλά και στο ότι πιθανότητα
πρόκειται για μίγματα κακής
κατασκευής εξαρχής.Σύμφωνα με τα
αποτελέσματα των εργαστηριακών
ελέγχων προκύπτουν τα ακόλουθα
συμπεράσματα:
Από την κοκκομετρική ανάλυση γίνεται
φανερό ότι πρόκειται για λεπτόκοκκες
συνθέσεις, περίπου της ίδιας
κοκκομετρικής διαβάθμισης.
Η μικροσκοπική ανάλυση δείχνει
ότι υπάρχουν ασβεστιτικά
συσσωματώματα που οφείλονται
στην τεχνολογία παραγωγής του
ασβέστη, που είχε σαν αποτέλεσμα να
μένει σε σβώλους, είτε λόγω ελλιπούς
ανάδευσης, είτε γιατί δεν προλάβαινε
να ωριμάσει. Επίσης διαφαίνεται
πως πρόκειται για εύθρυπτα
υλικά, στα οποία παρουσιάζονται
μικρορηγματώσεις.
Από τη χημική ανάλυση προκύπτει
75
(MPa)
S
ότι δεν πρόκειται για καθαρά
ασβεστοκονιάματα, καθώς το ποσοστό
του ασβέστη είναι πολύ μικρό,
παρά το γεγονός ότι τα δείγματα
παρουσιάζουν μεγάλο πορώδες.
Πιθανότατα να περιέχουν ποσότητα
τσιμέντου ή κάποιου ποζολανικού
υλικού (ίσως κάποιου τοπικού υλικού),
το οποίο όμως με την υγρασία
αποδιοργανώθηκε με αποτέλεσμα να
είναι εύθρυπτα. Σίγουρα πρόκειται για
μίγματα κακής κατασκευής εξ αρχής
και συνεπώς χαμηλής ποιότητας. Δεν
περιέχουν υψηλές ποσότητες αλάτων
και φαίνεται πως τόσο το κονίαμα
δόμησης όσο και το επίχρισμα είναι
της ίδιας οικοδομικής φάσης.
Από τον έλεγχο των αντοχών,
διαπιστώνουμε ότι παρουσιάζουν
ιδιαίτερα χαμηλή αντοχή, γεγονός
που συνεπάγεται ιδιαίτερα χαμηλή
αντοχή για την τοιχοποιία. Μάλιστα
είναι τόσο μικρή η αντοχή τους και
υψηλός ο βαθμός αποσάθρωσής τους,
που θεωρούμε πως η πρόσφυσή τους
με τα υπόλοιπα δομικά υλικά είναι από
ελάχιστη έως ανύπαρκτη.
Όσον αφορά στα νέα κονιάματα
δόμησης και επιχρίσματα εφαρμογής,
θα πρέπει να είναι συμβατά με
τα υφιστάμενα, τόσο ως προς τα
φυσικοχημικά χαρακτηριστικά, όσο
και ως προς το πορώδες και την αντοχή
τους.
Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της νέας σύνθεσης των επιχρισμάτων
αποτελούν:
 Η κατάλληλη επιλογή κονίας.
 Το είδος και η κοκκομετρική διαβάθμιση των αδρανών.
 Ο έλεγχος της ποιότητας και προέλευσης των υλικών.
 Η σωστή αναλογία νερού/κονία με πιθανή τη χρήση ρευστοποιητή, για
την επίτευξη της κατάλληλης εργασιμότητας, με στόχο τη μικρότερη ποσότητα
απορρόφησης νερού από το μίγμα, επομένως χαμηλότερο ποσοστό εξάτμισης,
λιγότερες ρηγματώσεις και καλύτερες μηχανικές αντοχές.
 Η καλή ανάμειξη και ανάδευση του μίγματος.
 Η σωστή εφαρμογή του υλικού για την αποφυγή κενών.
 Η συντήρηση των επιχρισμάτων 15 ημέρες μετά την εφαρμογή τους
(χρήση βρεμένης λινάτσας) για την αποφυγή απότομης απώλειας νερού και τη
δημιουργία ρηγματώσεων.
 Η προληπτική συντήρηση για την αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων.

Ειδικότερα, για την εξασφάλιση της συμβατότητας και με βάση τα αποτελέσματα

των εργαστηριακών ερευνών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα:
 Να χρησιμοποιηθεί χρωματικά συμβατό μίγμα.
 Όπως προκύπτει από τα διαγράμματα της κοκκομετρικής ανάλυσης, θα
πρέπει να χρησιμοποιηθεί 90% της περιεκτικότητας του μίγματος σε αδρανή της
τάξεως από 0 έως 2,5mm (άμμος).
 Θα κρατηθεί ο ίδιος λόγος κονίας/ αδρανών, 1:3 για το κονίαμα δόμησης
και 1:4 για το επίχρισμα, όπου στο μέρος της κονίας θα χρησιμοποιηθεί ασβέστης
και κάποια ποζολάνη καλής ποιότητας.
 Όσον αφορά την κονία, μπορεί εκτός από ασβέστη και ποζολάνη (που
δεσμεύει την περίσσεια του ασβέστη) σε ισομερή αναλογία, να χρησιμοποιηθεί
και τσιμέντο σε μια αναλογία ένα προς δυο μέρη αντίστοιχα.
 Το κονίαμα θα πρέπει να δουλευτεί καλά καθώς θα πρέπει να δοθεί και
ιδιαίτερη προσοχή στην ποσότητα νερού που θα χρησιμοποιηθεί. Η μεγάλη χρήση
νερού βοήθα στην εργασιμότητα αλλά μειώνει την αντοχή του επιχρίσματος
και μπορούν να δημιουργηθούν ρηγματώσεις. Για το λόγο αυτό πρέπει να
χρησιμοποιηθεί ρευστοποιητής σε μικρή ποσότητα 1%κ.β. κονίας.
 Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή των νέων επιχρισμάτων, είναι
η δημιουργία δοκιμίων και η διενέργεια εργαστηριακών ελέγχων έτσι ώστε να
πληρούν τις επιθυμητές ιδιότητες.
Με δεδομένη τη σπουδαιότητα των επιχρισμάτων των παλαιών κατασκευών, η
δημιουργία νέων επιχρισμάτων συμβατών με τα αρχικά του μνημείου κρίνεται
ιδιαίτερα σημαντική για την προστασία του μνημείου καθώς, όπως προκύπτει
και από τις εργαστηριακές αναλύσεις των δειγμάτων, λειτουργούν ως κέλυφος
προστασίας του κτιρίου από διαβρωτικούς παράγοντες όπως η υγρασία.
Επιπλέον, η τεχνική κατασκευής τέτοιου είδους επιχρισμάτων παρουσιάζει
επίσης εξαιρετικό ενδιαφέρον και αξίζει ενδελεχούς μελέτης.

76
77
 6.3 Τοιχοποιία από αργολιθοδομή

6.3.1 Λίθος

Η θλιπτική αντοχή των λίθων υπολογίστηκε βάσει βιβλιογραφίας (Κ.

Στυλιανίδης, Χρ. Ιγνατάκης: «Κατασκευές από φέρουσα τοιχοποιία σύμφωνα
με τους Ευρωκώδικες 6 & 8», εκδόσεις Αιβάζη, Θεσσαλονίκη 2011) και σχετικής
εμπειρίας του επιβλέποντα καθηγητή Χρ. Ιγνατάκη. Η εκτίμηση της τιμής έγινε για
δίστρωτη αργολιθοδομή με διάσπαρτους διάτονους λίθους από γρανίτη, καθώς
η λιθοδομή αποτελείται από έναν τοπικό γρανιτόλιθο.
Προκύπτει λοιπόν ότι η μέση θλιπτική αντοχή είναι:
fb,1 = 35,00 MPa και το ειδικο βάρος: γs=26,00KN/m3
Ο EC6 αποτελεί το επίσημο πλαίσιο κανονισμού για νέες κατασκευές από
φέρουσα τοιχοποιία στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις όμως που πρόκειται για
την μελέτη αποκατάστασης διατηρητέων κτιρίων και μνημείων από λιθοδομές ο
EC6 δεν παρέχει οδηγίες υπολογισμού των αντοχών. Έτσι για τον προσδιορισμό
της αντοχής της λιθοδομής χρησιμοποιήθηκε ο Κανονισμός Αποτίμησης και
Δομητικών Επεμβάσεων σε Τοιχοποιία (ΚΑΔΕΤ) ο οποίος είναι προσχέδιο
ελληνικού κανονισμού και δεν έχει ψηφιστεί ακόμη.

6.3.2 Κονίαμα

Επειδή η πειραματική μέθοδος, δεν έδωσε ικανοποιητικά αποτελέσματα προς

θεώρηση, για τον υπολογισμό της τιμής της θλιπτικής αντοχής του κονιάματος
λήφθηκαν τιμές από την βιβλιογραφία και προηγούμενες παρόμοιες μελέτες.
Έτσι, θεωρήθηκε μέση θλιπτική αντοχή κονιάματος:
fm = 2,00MPa (κατηγορία κονιάματος Μ2,0) και το ειδικο βάρος: γs=18KN/m3
5.3.3 Ειδικό βάρος αργολιθοδομής
Ειδικό βάρος λιθοδομής:
γw,1 =0,25*γm+0,75*γb,1= 24,00 KN/m3
(ποσοστό κονιάματος της λιθοδομής * ειδικό βάρος κονιάματος + ποσοστό λίθων
της λιθοδομής *ειδικό βάρος του λίθου)
6.3.4 Θλιπτική αντοχή λιθοδομής
Η μέση θλιπτική αντοχή της λιθοδομής λαμβάνεται κατά Κ.Α.Δ.Ε.Τ. με την
παρακάτω σχέση. Για χαμηλής αντοχής λιθοδομή:
fwc=ξ*[{2/3*(fbc)1/2- f0} + λ*fmc]
Η σχέση αυτή ισχύει υπό τον όρο ότι ο συνολικός όγκος του κονιάματος ως
ποσοστό του συνολικού όγκου της τοιχοποιίας είναι τουλάχιστον ίσος με 0,30.
Στο υπό εξέταση κτίριο το ποσοστό κονιάματος προς το ποσοστό των λίθων είναι
ίσο με 0,25. Έτσι έχουμε:

78
• Vm=0,25, Vw=0,75, Vm, Vw ο όγκος του κονιάματος και ο όγκος της τοιχοποιίας
• fbc= fb,1 =35,00 MPa, fbc η θλιπτική αντοχή του λιθοσώματος
• λ=0,5, λ συντελεστής συνάφειας λιθοσώματος-κονιάματος ο οποίος λαμβάνεται
ίσος με 0,50 για τραχείς λίθους και ίσος με 0,1 για πολύ λείους λίθους.
• f0= 1,5 f0 συντελεστής σε MPa ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψη τον βαθμό λάξευσης
των λίθων και παίρνει τις ακόλουθες τιμές:
0,00 για λαξευτή λιθοδομή
0,50- 1,00 για λιθοδομή από ημικανονικούς λίθους
1,50-2,50 για αργολιθοδομή ανάλογα με την ποιότητα δομήσεως.
• ξ=1,00, ξ συντελεστής ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψη τη δυσμενή επιρροή του
πάχους των αρμών κονιάματος
ξ=1:[1+3,5(k-k0)]<1,0
k= (όγκος κονιάματος) : (όγκος τοιχοποιίας) = Vm/Vw
k0=0,30 εάν Vm/Vw≤0,30 τότε λαμβάνεται ξ=1,00
• fmc=2,0 MPa, fmc η θλιπτική αντοχή του κονιάματος
Οπότε, η μέση Θλιπτική αντοχή προκύπτει fwcm = 3,94 MPa, ενώ η χαρακτηριστική
θλιπτική αντοχή είναι:
fwck,1 = fwcm– s = 3,94-0,79=3,15 MPa, όπου s≈0,2*fwcm η τυπική απόκλιση κατ’
εκτίμηση
Σύμφωνα με τον EC6 η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή σχεδιασμού της
τοιχοποιίας βρίσκεται ως εξής:
Sεπιτρ = σ22*/γm
όπου
σ22: η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή της τοιχοποιιας (fwck,1)
γm: συντελεστής από πίνακα (=2,5 και για σεισμό τα 2/3 του 2.5 όχι<1.5)

Πίνακας 6.1 :Συντελεστής ασφαλείας γm( Μηχανική της τοιχοποιίας – Σύνθεση φέροντος
οργανισμού – Απόκριση και τυπολογία βλαβών υπό κατακόρυφα και σεισμικά φορτία Χ. Ιγνατάκης
και Κ. Στυλιανίδης, Καθηγητές Α.Π.Θ.)

79
Με βάση την βιβλιογραφία σχετικά με την τοιχοποιία η χαρακτηριστική
εφελκυστική αντοχή σχεδιασμού της τοιχοποιίας θεωρείται προσεγγιστικά ίση
με το 10% της θλιπτικής έτσι έχουμε:

80
 6.4 Τοιχοποιία από οπτοπλινθοδομή

6.4.1 Πλίνθος

Η θλιπτική αντοχή των πλίνθων υπολογίστηκε βάσει βιβλιογραφίας (Κ.

Στυλιανίδης, Χρ. Ιγνατάκης: «Κατασκευές από φέρουσα τοιχοποιία σύμφωνα
με τους Ευρωκώδικες 6 & 8», εκδόσεις Αιβάζη, Θεσσαλονίκη 2011) και σχετικής
εμπειρίας του επιβλέποντα καθηγητή Χρ. Ιγνατάκη. Προκύπτει λοιπόν ότι η μέση
θλιπτική αντοχή είναι:
fb,2 = 12,00 MPa και το ειδικο βάρος: γs=18KN/m3
6.4.2 Ειδικό βάρος οπτοπλινθοδομής
Εφόσον η πλίνθος έχει το ίδιο ειδικό βάρος με το κονίαμα η τιμή του ειδικού
βάρους της οπτοπλινθοδομής είναι κι αυτή γs=18KN/m3.
6.4.3 Θλιπτική αντοχή οπτοπλινθοδομής
Η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή της άοπλης τοιχοποιίας δίνεται από τον τύπο:
fwcκ,2 = Κ * f b 0,7 * fm 0,3 (N/mm2)
• Κ =0,55 είναι μια σταθερά εξαρτώμενη από τον τύπο του λιθοσώματος και του
κονιάματος
• fb =9 MPa, είναι η ανηγμένη θλιπτική αντοχή των λιθοσωμάτων κατά την
διεύθυνση άσκησης των δράσεων σε N/mm2 η οποία προκύπτει από την
παρακάτω σχέση:
fb =δ x fbμέση (N/mm2),
- δ=0,75 για ύψος λιθοσώματος = 50mm και οριζόντια
διάσταση, min{210,100}=100mm,
- fbμέση = 12,00Mpa
• fm = 2,00 MPa, είναι η μέση θλιπτική αντοχή του κονιάματος σε N/mm2
Οπότε προκύπτει χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή: fwcκ,2 = 3,15 ΜPa, ενώ για
την Θλιπτική Αντοχή Σχεδιασμού κάθε ορόφου προκύπτει:

και για την εφελκυστική αντοχή σχεδιασμού έχουμε:

81
 6.4.2 Ειδικό βάρος οπτοπλινθοδομής

Εφόσον ο πλίνθος έχει το ίδιο ειδικό βάρος με το κονίαμα η τιμή του ειδικού
βάρους της οπτοπλινθοδομής είναι κι αυτή γs=18KN/m3.

6.4.3 Θλιπτική αντοχή οπτοπλινθοδομής

Η χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή της άοπλης τοιχοποιίας δίνεται από τον τύπο:
fwcκ,2 = Κ * f b 0,7 * fm 0,3 (N/mm2)
• Κ =0,55 είναι μια σταθερά εξαρτώμενη από τον τύπο του λιθοσώματος και του
κονιάματος
• fb =9 MPa, είναι η ανηγμένη θλιπτική αντοχή των λιθοσωμάτων κατά την
διεύθυνση άσκησης των δράσεων σε N/mm2 η οποία προκύπτει από την
παρακάτω σχέση:
fb =δ x fbμέση (N/mm2),
- δ=0,75 για ύψος λιθοσώματος = 50mm και οριζόντια
διάσταση, min{210,100}=100mm,
- fbμέση = 12,00Mpa
• fm = 2,0 MPa, είναι η μέση θλιπτική αντοχή του κονιάματος σε N/mm2
Οπότε προκύπτει χαρακτηριστική θλιπτική αντοχή: fwcκ,2 = 3,15 ΜPa, ενώ για
την Θλιπτική Αντοχή Σχεδιασμού κάθε ορόφου προκύπτει:

και για την εφελκυστική αντοχή σχεδιασμού έχουμε:

82
 6.5 Ξύλινα στοιχεία

Η τεκμηρίωση της ποιότητας του ξύλου έγινε έπειτα από οπτική παρατήρηση
ενός έμπειρου ξυλουργού από τον Σοχό, τον Γιώργο Πάντο ο οποίος ορίζει την
ξυλεία της κατασκευής της καπναποθήκης ως ευρωπαϊκή πολύ ενισχυμένη που
ήρθε από το εξωτερικό. Η επεξεργασία των ξύλων υποδηλώνει μηχανήματα κοπής
και επεξεργασίας, δηλαδή κορδέλες, που δεν εύρισκες εύκολα στην Ελλάδα την
εποχή εκείνη. Η ευρωπαϊκή ξυλεία είναι σαν την σύγχρονη ξυλεία της Καλαμπάκας
και είναι συγγενής ξυλεία με τα πεύκα. Τα πρόσθετα ξύλα είναι πελεκητά άρα
και ντόπια και είναι τσάμι. Εντοπίζει πως τα σκισίματα στα ξύλα μπορεί να είναι
από την αρχή της τοποθέτησης τους και δεν επηρεάζουν τις αντοχές, ούτε θα
σκιστούν περεταίρω.
Συγκεκριμένα, ο ξύλινος σκελετός από πεύκη (κωνοφόρο) σύμφωνα με τον ΕΛΟΤ
ΕΝ 338 ανήκει στην κατηγορία αντοχών C22, όπου το γράμμα C συμβολίζει το
είδος της ξυλείας (coniferous=κωνοφόρο) ενώ ο αριθμός συμβολίζει την αντοχή
σε κάμψη (fm,k=22 N/mm²).
Τα μηχανικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου είδους ξυλείας, σύμφωνα με τον
ΕΛΟΤ ΕΝ 338, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

πιν 6.2 Μηχανικά χαρακτηριστικά ξύλινων στοιχείων (πεύκη)

83
Ο ξύλινος σκελετός που έχει κατασκευαστεί με φυσική πελεκητή ξυλεία από
καστανιά, σύμφωνα με τον ΕΛΟΤ ΕΝ 338 ανήκει στην κατηγορία αντοχών D30,
όπου το γράμμα D συμβολίζει το είδος της ξυλείας (deciduous = φυλλοβόλο
πλατύφυλλο), ενώ ο αριθμός συμβολίζει την αντοχή σε κάμψη (fm,k=30 N/mm²).
Τα μηχανικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου είδους ξυλείας, σύμφωνα με τον
ΕΛΟΤ ΕΝ 338, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

84
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ-
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

7.1 Βασικά βήματα για την κατασκευή του μοντέλου

1.Κατασκευή μοντέλου στο πρόγραμμα (SAP2000 v.14).

Καταστρώθηκε ο κάνναβος (grid lines) του κτιρίου λαμβάνοντας υπόψη την μέση
γραμμή των στοιχείων της κατασκευής.
2.Προσομοίωση των ξύλινων δοκών και των υποστυλωμάτων.
Τα υποστυλώματα και οι δοκοί από ξύλο προσομοιώθηκαν με γραμμικά στοιχεία
(frame elements).
3. Προσομοίωση στοιχείων φέρουσας τοιχοποιίας.
Η φέρουσα τοιχοποιία προσομοιώθηκε με επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία
(shell elements).
4. Προσομοίωση θεμελίωσης.
Η θεμελίωση προσομοιώθηκε με πεπερασμένα στοιχεία ενώ η έδραση της στο
έδαφος μέσω της εισαγωγής ελατηρίων.
5.Μεταφορά φορτίων στέγης.
Η στέγη μεταφέρθηκε ως φορτίο στην κατασκευή ενώ για την επίλυση των
ξύλινων ζευκτών της χρησιμοποιήθηκαν γραμμικά στοιχεία (frame elements).
6. Εισαγωγή των ιδιοτήτων των υλικών.
7.Εισαγωγή φορτιστικών καταστάσεων και συνδυασμών φόρτισης.
Το προσομοίωμα που προέκυψε από την πιο πάνω διαδικασία έχει τα εξής
χαρακτηριστικά:

Αριθμός στοιχείων Frames: 678

Αριθμός στοιχείων Shells: 3795
Αριθμός κόμβων: 4721
Μονάδες Μέτρησης: kN, m, C

εικ 7.1 Μοντελοποίηση κτιρίου – διακριτοποιημένος φορέας

85
 7.2 Εισαγωγή γεωμετρίας –Κάναβος

Η δημιουργία του βασικού κανάβου του κτιρίου καταστρώθηκε πρώτα

σύμφωνα με τις διαστάσεις των όψεων και των βασικών σταθμών του κτιρίου.
Δηλαδή μετρήθηκαν στο AutoCAD τα μήκη των όψεων, οι θέσεις των ανοιγμάτων
καθώς και τα ύψη των ορόφων. Η περιμετρική τοιχοποιία τοποθετήθηκε με βάση
την μέση γραμμή της.
Έπειτα για να εισαχθεί και η εσωτερική γεωμετρία του κτιρίου που αφορούσε
τον ξύλινο σκελετό έγινε άλλος κάναβος με τις βασικές διαστάσεις του πρώτου
έτσι ώστε να μην γίνει μπέρδεμα των grid lines. Και σ αυτήν την περίπτωση
μετρήθηκαν οι διαστάσεις των ξύλινων στοιχείων σε autocad και λήφθηκε υπόψη
η μέση γραμμή τους.
Κατά την διάρκεια της μοντελοποίησης δημιουργήθηκαν κι άλλοι κάναβοι που
κάθε φόρα εξυπηρετούσαν άλλο κομμάτι της προσομοίωσης (πχ κάναβοι: divide
toipoiias, anagnosi apotelesmaton κτλ).

εικ 7.2 Εισαγωγή κανάβου – global grid system

εικ 7.3 Δημιουργία των grid lines – xz Plane-Y=0.

86
 7.3 Προσομοίωση φέρουσας τοιχοποίιας

Η φέρουσα τοιχοποιία προσομοιώθηκε με επιφανειακά στοιχεία (shell

elements). Έγινε η διακριτοποίηση της με βάση την ποδιά και το ανώφλι
των ανοιγμάτων καθώς και στις περασιές της αρχής και του τέλους τους.
Πραγματοποιήθηκε και περαιτέρω διακριτοποίηση σ όλες τις όψεις με στόχο να
προκύψουν επιφανειακά στοιχεία το πολύ 0,50m x 0,50m. Δεν λήφθηκε αρχικά
υπόψη στην διακριτοποίηση η θέση των δοκών για να μην δημιουργηθεί σύγχυση.
Αργότερα έγινε απλά διόρθωση κάποιων κόμβων ώστε να συμπέσουν οι κόμβοι.
Σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργήθηκαν και τρίκομβα στοιχεία.
εικ 7.4 Βορειοανατολική όψη κτιρίου -
διακριτοποιημένος φορέας επίπεδο xz,
y=oφορέας

εικ 7.6 Διατομές επιφανειακών

στοιχείων που χρησιμοποιήθηκαν

εικ 7.5 Νοτιοανατολική όψη κτιρίου - διακριτοποιημένος

φορέας επίπεδο yz, x=o

Επειδή το πάχος της τοιχοποιίας διαφέρει ανά

όροφο, έγιναν 3 διαφορετικά στοιχεία shell στα
οποία δώθηκαν και τα ανάλογα πάχη(0,74m,
0,635m, 0,60m).
εικ 7.7 Διατομή επιφανειακού
στοιχείου λιθοδομής (πάχους 63,5cm)

87
 7.4 Προσομοίωση θεμελίωσης

Για την προσομοίωση των ελατηρίων εδάφους, ορίστηκαν οριζόντια

επιφανειακά στοιχεία, πλάτους όσο το πάχος θεμελίωσης των τοιχοποιιών του
υπογείου (0,74μ.) και ύψους 1,00μ., έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σταθερό
δύσκαμπτο υπόβαθρο. Η διακριτοποίηση των παραπάνω στοιχείων έγινε στη
μέση, κατά το πλάτος τους, ενώ κατά μήκος έγινε με βάση τους υπάρχοντες
κόμβους των περιμετρικών τοιχοποιιών.
Στα υποστυλώματα του υπογείου προσομοιώθηκαν λίθινοι πεσσοί θεμελίωσης
με οριζόντια επιφανειακά στοιχεία διαιρεμένα στα δύο ανά διεύθυνση, με κέντρο
τον άξονα του εκάστοτε υποστυλώματος. Με βάση άλλες μελέτες με παρόμοιο
στατικό σύστημα αποφασίστηκε να δωθεί το ύψος των πεσσών 1,00m και 0,70 x
0,70 διαστάσεις του σε κάτοψη. Τελικά χρησιμοποιήθηκαν επιφανειακά στοιχεία
0,70x0,70μ., βάθους 1,00μ.

εικ 7.8 Κάτοψη θεμελίωσης υποστυλωμάτων (z=0) όπως διαμορφώθηκε στο πρόγραμμα

εικ 7.9 Κάτοψη θεμελίωσης τοιχοποιίας (z=-1) όπως διαμορφώθηκε στο πρόγραμμα

88
 εικ 7.10 Διατομή επιφανειακού στοιχείου λιθοδομής θεμελίωσης
(πάχους 100cm)

Οι στηρίξεις στη στάθμη της θεμελίωσης εισήχθησαν

στο προσομοίωμα μέσω δέσμευσης των οριζόντιων
μετακινήσεων και εισάγοντας ελατήρια για να ληφθεί
υπόψη η ενδοσιμότητα του εδάφους κατά την
κατακόρυφη μετακίνηση. Η σταθερά του ελατηρίου
θεωρήθηκε ίση με Κ=20.000kN/m3. Η σταθερά των
ελατηρίων επιλέχτηκε λαμβάνοντας υπόψη το έδαφος
θεμελίωσης και την δυσκαμψία του. Με αυτόν τον
τρόπο αποφεύχθηκε η αυθαίρετη επιλογή συνθηκών
έδρασης στην θεμελίωση. Η εισαγωγή ελατηρίων
κινείται μεταξύ των δύο ακραίων επιλογών: της
άρθρωσης και της πάκτωσης.

εικ 7.11 Εισαγωγή ελευθεριών κίνησης στους κόμβους της

θεμελίωση.(assign-> joints-> restraints)

7.5 Εισαγωγή των ιδιοτήτων των υλικών

Η εισαγωγή των υλικών έγινε σύμφωνα με το

προηγούμενο κεφάλαιο που έχουν ήδη υπολογιστεί
τα φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά όλων
των υλικών που συναντάμε στο κτίριο. Το μέτρο
ελαστικότητας(στάδιο I) των τοιχοποιιών θεωρήθηκε
ίσο με χίλιες φορές την θλιπτική αντοχή της, ενώ για
στάδιο II ίσο με τα 1/2 του μέτρου ελαστικότητας για
σταδιο I. Έτσι έχουμε:
Αργολιθοδομή: fwck,1 = 3,15MPa, E= 1575MPa,
γw,1 = 24,00 KN/m3
Οπτοπλινθοδομή: fwck,2 = 3,15MPa, E= 1575MPa,
γw,2 = 18,00 KN/m3
Ξύλο από καστανιά: E= 10000MPa, γw,3 = 6,40 KN/m3
Ξύλο από πεύκη: E= 10000MPa, γw,4 = 4,10 KN/m3

89
 εικ 7.13 Καρτέλα υλικών κτιρίου στο πρόγραμμα

εικ 7.14 Μηχανικά και φυσικά χαρακτηριστικά λιθοδομής και οπτοπλινθοδομής

όπως αυτά εισήχθησαν στο πρόγραμμα SAP

εικ 7.15 Μηχανικά και φυσικά χαρακτηριστικά ξύλου όπως αυτά εισήχθησαν στο
πρόγραμμα SAP

90
 7.6 Συγκεντρωτικός πίνακας διατομών

Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται όλες οι χρησιμοποιούμενες

διατομές και τα γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά για τα γραμμικά στοιχεία Frame.

πιν. 7.1 Εξαγωγή πίνακα διατομών γραμμικών στοιχείων frame

Στον πιο κάτω πίνακα δίνονται όλες οι χρησιμοποιούμενες διατομές και τα

γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά για τα επιφανειακά πεπερασμένα στοιχεία
SHELL ELEMENTS.

πιν. 7.2 Εξαγωγή πίνακα διατομών επιφανειακών στοιχείων shell

91
 7.7 Προσομοίωση ξύλινου σκελετού

7.7.1 Προσομοίωση υποστυλωμάτων

Τα 15 υποστυλώματα του κτιρίου προσομοιώθηκαν ως αμφιαρθρωτά

γραμμικά στοιχεία (frame sections) για το εκάστοτε όροφο. Το ίδιο ισχύει και για
τα ενισχυτικά υποστυλώματα του υπογείου και του ισογείου που αποτελούν
ενισχυτική προσθήκη. Η πραγματοποίηση της αμφιαρθρωτής λειτουργία τους
έγινε μέσω της εντολής frameframe releases κατά την οποία απελευθερώθηκαν
οι ελευθερίες κίνησης στην αρχή και το τέλος κάθε γραμμικού στοιχείου Μ2 και
Μ3.

εικ 7.16 Γραμμικά στοιχεία υποστυλωμάτων – επίπεδο xz, y=5 όπως αυτά
διαμορφώθηκαν στο πρόγραμμα

εικ 7.17 Γραμμικά στοιχεία εικ 7.18 Εισαγωγή ελευθεριών κίνησης των
υποστυλωμάτων – επίπεδο yz, x=7 όπως αμφιαρθρωτών υποστυλωμάτων
αυτά διαμορφώθηκαν στο πρόγραμμα

92
 7.7.2 Προσομοίωση δοκών – πατόξυλων

Όλες οι δοκοί και τα πατόξυλα προσομοιώθηκαν με γραμμικά στοιχεία

(frame sections). Αφού σχεδιάστηκαν οι κύριες δοκοί έγινε διακριτοποίηση τους
στα σημεία έδρασης τους στα υποστυλώματα αλλά και στα σημεία που εδράζονται
οι δευτερευουσες δοκοί σε αυτές. Η σύνδεση όλων των δοκών με την τοιχοποιία
θεωρήθηκε αρθρωτή και πραγματοποιήθηκε μέσω της εντολής frameframe re-
leases κατά την οποία απελευθερώθηκαν οι ελευθερίες κίνησης στην αρχή ή το
τέλος κάθε γραμμικού στοιχείου Μ2 και Μ3. Αρθρωτή είναι και η σύνδεση των
δευτερευουσών δοκών με τις κύριες.
Επιπλέον οι κύριες δοκοί και οι δευτερεύουσες προσομοιώθηκαν σε διαφορετικες
στάθμες (σύμφωνα με τις μέσες γραμμές τους). Οι επιμέρους στάθμες
συσχετίσθηκαν μεταξύ τους μέσω της αυτοματοποιημένης εντολής weld con-
straint που διαθέτει το πρόγραμμα, εισάγοντας ως κοινή την μετατόπιση κατά z-z
μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων. Δεν προσομοιώθηκε το σανίδωμα του οποίου
όμως το ίδιο βάρος λήφθηκε υπόψη στον υπολογισμό των μονίμων φορτίων.
Το σανίδωμα (αφού επισκευαστεί) εξασφαλίζει επίσης την διαφραγματική
λειτουργία αφού με κατάλληλο κάρφωμά του στις διαδοκίδες και τη σφήνωση
των σανιδιών μεταξύ τους είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί ικανοποιητική
διαφραγματική λειτουργία. Με τη χρήση 2 ή και 3 καρφιών ανά άκρο σε κάθε
σανίδα μέσω του μοχλοβραχίονα ze που δημιουργείται εξασφαλίζεται ενιαία
στροφή και συμπεριφορά διαφράγματος.
Διαφράγματα θα υλοποιηθούν στο δάπεδο ισογείου και ορόφου του
κτιρίου, , καθώς και στην οροφή του ορόφου. Η εισαγωγή τους στο SAP έγινε
αυτοματοποιημένα μέσω της εντολής add diaphragm, αφού επιλεγούν όλοι
οι κόμβοι που ανήκουν στο οριζόμενο κάθε φορά διαφραγματικό επίπεδο. Η
προσομοίωση των διαφραγμάτων έγινε στη στάθμη των πατόξυλων.

εικ 7.19 Διακριτοποίηση κύριων

δοκών στα σημεία έδρασης τους στα
υποστυλώματα – επίπεδο xy, z=2,1

εικ 7.20 Εισαγωγή ελευθεριών κίνησης

των κύριων δοκών στα σημεία εδρασης
του με την τοιχοποιία – αρθρωτή σύνδεση
93
 εικ 7.21 Αρθρωτή σύνδεση δευτερευουσών δοκών στις κύριες και σύνδεση με
την τοιχοποιία

εικ 7.22 Εισαγωγή weld constraint στο SAP μεταξύ των δύο επιπέδων

94
 εικ 7.23 Εισαγωγή διαφράγματος στην στάθμη z=2,3

7.7.2.1 Ωφέλιμο και κινητό φορτίο δαπέδων

Σύμφωνα με το EC1 (Μέρος 1-1, πίνακες 6.1, 6.2) η τιμή του επιβαλλόμενου
κινητού φορτίου συναρτάται με την κατηγορία χρήσης του κτιρίου γι αυτό δόθηκε
η τιμή qk = 2KN/m2 για κατηγορία Α.

πιν. 7.3 Κατηγοριοποίηση κτιρίων -EC1(πίνακας 6.1)

95
πιν. 7.4 Χαρακτηριστικές τιμές επιβαλλόμενων φορτίων- EC1(πίνακας 6.2)

Το κινητό φορτίο εφαρμόζεται στις επιφάνειες των πατωμάτων. Λόγω του ότι στο
υπολογιστικό προσομοίωμα δεν προσομοιώθηκε το σανίδωμα, το επιφανειακό
κινητό φορτίο των πατωμάτων μετατρέπεται μέσω των επιφανειών επιρροής σε
φορτίο ανά μονάδα μήκους, που εφαρμόζεται στις δοκούς των πατωμάτων. Για
φορτίο σανιδώματος q=0,15 ΚΝ/m2 έχουμε γραμμικό φορτίο q=0,0675ΚΝ/m

96
 7.8 Προσομοίωση στέγης

Η στέγη λόγω της πολυπλοκότητας της γεωμετρίας της μοντελοποιήθηκε

χωριστά έτσι ώστε να μεταφερθεί ως φορτίο στο κτίριο. Συγκεκριμένα αφού
προσδιορίστηκαν οι επιφάνειες επιρροής κάθε κόμβου επιλύθηκε το ζευκτό
σε δύο διαστάσεις και έπειτα μεταφέρθηκαν οι αντιδράσεις στήριξης του κάθε
ζευκτού με αντίθετη φορά πάνω στα σημεία που εδράζεται το κάθε ζευκτό στην
πλάκα.
Εικόνα 7.24: Kάτοψη στέγης και θέσεις ζευκτών – στάθμη z=9,5 (από σχέδια
γιώργου)

Εικόνα 7.24: Kάτοψη στέγης και θέσεις ζευκτών – στάθμη z=9,5

εικ 7.25 Επιφάνειες επιρροής στέγης για κάθε ζευκτό

97
 7.8.1 Ίδιο βάρος επιστρώσεων στέγης

Γίνεται αντιληπτό ότι για να γίνει η δισδιάστατη προσομοίωση του κάθε

ζευκτού χωριστά πρέπει οι στρώσεις των δομικών στοιχείων και των υλικών να
εισαχθούν σαν φορτία με τα ίδια βάρη τους. Η τιμή του επιφανειακού φορτίου
που αντιστοιχεί στην στρώση των κεραμιδιών με το κονίαμα και του πετσώματος
λήφθηκε από τον EC1(EN1991-1-1 ,παραγρ.6.3.4) και είναι ίση με qk=0.5kN/m2

Η κατανομή του επιφανειακού αυτού φορτίου θα γίνει στους αμείβοντες με βάση

τις επιφάνειες επιρροής τους.

7.8.2 Φορτίο χιονιού

Πριν γίνει η επίλυση την ζευκτών πρέπει επίσης να βρεθεί το φορτίο χιονιού
της στέγης. Σύμφωνα με τον EC1(EN1991-1-3) το φορτίο χιονιού υπολογίζεται με
βάση τον εξής τύπο:
S = μi * Ce * Ct * sk
Όπου μ1 : συντελεστής σχήματος
Ce : συντελεστής έκθεσης
Ct : συντελεστής θερμοκρασίας
sk: χαραστηριστικό φορτίο χιονιού στο έδαφος

Με βάση το ότι η Νιγρίτα ανήκει στην Ζώνη β και επειδή το υψόμετρο της είναι
γύρω στα 86 μέτρα πάνω από την θάλασσα παίρνουμε με βάση τον παρακάτω
πίνακα sk=0.81

Με βάση την κλίση της στέγης

παίρνουμε μ1=0,3

Και τέλος Ct= Ce=1 Άρα έχουμε τελικά S=0.243KN/m2

98
 7.8.2 Συνολικό φορτίο στέγης – επίλυση

Αφού βρήκαμε χωριστά τα φορτία της στέγης τα προσθέτουμε και έτσι

προκύπτει επιφανειακό φορτίο q= 0,743kN/m2
Αφού υπολογίζονται οι επιφάνειες επιρροής στην κάτοψη της στέγης
πολλαπλασιάζονται με το επιφανειακό φορτίο. Έτσι βρίσκονται σε κάθε ζευκτό τα
μοναχικά του πλέον φορτία και ακολουθεί η επίλυση. Στη συνέχεια μεταφέρονται
στα σημεία σύνδεσης με την τοιχοποιία του ορόφου δηλαδή στα άκρα του.
Σε κάθε κόμβο της πλάκας του δεύτερου ορόφου λοιπόν του μοντέλου μας
εισάγουμε μέσω της εντολής assign joints loadsforces του προγράμματος τις
αντιδράσεις στήριξης των ζευκτών.

εικ 7.26 Τελικός φορέας ζευκτού που επιλύθηκε στο sap2000

εικ 7.27 Εισαγωγή δυνάμεων στο ζευκτό στο sap2000

εικ 7.28 Προσομοίωση συνδέσεων των ξύλινων στοιχείων μέσω της εντολής assign--> frame-->
releases

99
εικ 7.29 Αντιδράσεις στηρίξεων ζευκτού

7.9 Σεισμικές Δράσεις – Εισαγωγή φάσματος

Το μέγεθος της έντασης της σεισμικής δράσης για κάθε γεωγραφική περιοχή
προσδιορίζεται κατά αναλογία με τη σεισμική ζώνη στην οποία αυτή ανήκει. Εξ
ορισμού υποτίθεται ότι μέσα σε κάθε ζώνη η επικινδυνότητα είναι σταθερή. Η
επικινδυνότητα περιγράφεται από μια παράμετρο, την τιμή της μέγιστης εδαφικής
επιτάχυνσης αναφοράς agR σε έδαφος κατηγορίας Β.
Σύμφωνα με τον χάρτη σεισμικής επικινδυνότητας η ευρύτερη περιοχή μελέτης
ανήκει στην Ζώνη Σεισμικής Επικινδυνότητας ΙΙ, με αναμενόμενη εδαφική
επιτάχυνση σχεδιασμού 0.24g (όπου g η επιτάχυνση της βα¬ρύ¬τητας) για
πιθανότητα υπέρβασης 10% για τα επόμενα 50 χρόνια.

εικ 7.30 Χάρτης ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας της Ελλάδας

100
Στο πλαίσιο του ΕΝ1998, η σεισμική κίνηση σε ένα δεδομένο σημείο στην επιφάνεια
προσομοιώνεται με ένα ελαστικό φάσμα απόκρισης εδαφικής επιτάχυνσης. Η
οριζόντια σεισμική δράση περιγράφεται από δύο ορθογώνιες συνιστώσες που
θεωρούνται ανεξάρτητες μεταξύ τους και που εκφράζονται από το ίδιο φάσμα
απόκρισης. Λόγω ωστόσο της ικανότητας των φορέων να παρουσιάζουν αντοχή σε
σεισμικές δράσεις στη μη γραμμική περιοχή, δίνεται η δυνατότητα για σχεδιασμό
για ανάληψη των σεισμικών δυνάμεων μικρότερων από εκείνες που προκύπτουν
από το ελαστικό φάσμα.
Στο πλαίσιο μιας τέτοιας προσέγγισης, για να αποφευχθεί η εκτέλεση πλήρως
ανελαστικής ανάλυσης στην μελέτη, η ικανότητα του φορέα για απόδοση
ενέργειας, κυρίως μέσω της πλάστιμης συμπεριφοράς των στοιχείων του ή
και άλλων μηχανισμών απόσβεσης ενέργειας, λαμβάνεται υπόψη με εκτέλεση
ελαστικής ανάλυσης βασισμένης σε φάσμα απόκρισης μειωμένο σε σχέση με
το ελαστικό, που ονομάζεται φάσμα σχεδιασμού. Η μείωση αυτή επιτυγχάνεται
με την εισαγωγή του συντελεστή συμπεριφοράς q. Οι τιμές του συντελεστή
συμπεριφοράς q δίνονται για διάφορα υλικά και στατικά συστήματα σε εξάρτηση
από τις σχετικές κατηγορίες πλαστιμότητας στα διάφορα μέρη του ΕΝ1998. Για
τον συγκεκριμένο τύπο δόμησης σύμφωνα με τον EC8 (πίνακας 9.1) o συντελεστής
συμπεριφοράς για την κατασκευή λαμβάνεται q=1,5.

Για τις οριζόντιες συνιστώσες της σεισμικής δράσης το φάσμα σχεδιασμού Sd(T)
ορίζεται από τις παρακάτω εκφράσεις:
0≤T≤TΒ: Sd(T)=ag•S•[2/3+T/T_B •(2,5/q- 2/3)] (5.6.1)
TΒ ≤T≤TC: Sd(T)=ag•S•2,5/q (5.6.2)
TC ≤T≤TD: Sd(T)= ag•S•2,5/q•[Tc/T] (5.6.3)
≥β•ag
TD ≤T: Sd(T)= ag•S•2,5/q•[(T_C•T_D)/T^2 ] (5.6.4)
≥β•ag
Για τον προσδιορισμό των τιμών των περιόδων ΤB,TC,TD και συνεπώς και της
μορφής του φάσματος σχεδιασμού απαιτείται προηγουμένως η αποσαφήνιση
της κατηγορίας εδάφους. Από τον πίνακα 3.1 του EC8 σε συνδυασμό με τα
αποτελέσματα από γεωτεχνική που αναφέρθηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο το
έδαφος της περιοχής κατατάσσεται στην κατηγορία Β του EC8.

101
 εικ 7.31 Κατηγορίες εδάφους σύμφωνα με τις διατάξεις του Ευρωκώδικα 8

Επιλέγοντας ελαστικό φάσμα απόκρισης τύπου2 (EC8) βρίσκουμε και τις

ζητούμενες τιμές των περιόδων ΤB,TC,TD .

εικ 7.32 Ελαστικό φάσμα απόκρισης τύπου1 σύμφωνα με τις διατάξεις του Ευρωκώδικα 8

102
Με βάση τα παραπάνω γίνεται η εισαγωγή των δεδομένων σε μια συνάρτηση
φάσματος με το όνομα EC8_XκαιY η οποία είναι ίδια , και για την οριζόντια και για
την κατακόρυφη συνιστώσα όπως φαίνεται παρακάτω:

εικ 7.33 Εισαγωγή φάσματος σχεδιασμού κατά x και y στο λογισμικό

7.10 Καθορισμός φορτίσεων – Σεισμικές δράσεις

Για την ανάλυση του φορέα χρησιμοποιήθηκε δυναμική φασματική μέθοδος.

Για τον ορισμό της δυναμικής φασματικής ανάλυσης πρέπει να προηγηθεί
ιδιομορφική ανάλυση του κτιρίου, ώστε οι ιδιομορφές που θα προκύψουν να
χρησιμοποιηθούν από το πρόγραμμα κατά τον υπολογισμό της δυναμικής του
απόκρισης

εικ 7.34 Ορισμός ιδιομορφικής ανάλυσης φορέα

103
Στη συνέχεια ορίζεται η δυναμική φασματική ανάλυση της κατασκευής. Η
ανάλυση δημιουργείται με την επιλογή Add New Load Case και τον ορισμό
φορτιστικής κατάστασης τύπου Response Spectrum (φάσμα απόκρισης). Ορίζεται
μια φορτιστική κατάσταση για κάθε διεύθυνση φόρτισης, με τις ονομασίες FAS-
MA X και FASMA Y για τις διευθύνσεις U1 και U2 αντίστοιχα, όπου επιλέγεται το
κατάλληλο φάσμα ανά κατεύθυνση.

εικ 7.35 Ορισμός δυναμικής φασματικής ανάλυσης φορέα στην διεύθυνση φόρτισης Χ

Ο βασικός συνδυασμός των κατακόρυφων και των σεισμικών φορτίων βάσει του
Ευρωκώδικα (EN1990 §6.4.3.2). οδηγεί στους παρακάτω συνδυασμούς δράσεων:
1,35G + 1,5Q
G + 0,3Q + FASMAX +0,3FASMAY
G + 0,3Q - FASMAX +0,3FASMAY
G + 0,3Q - FASMAX -0,3FASMAY
G + 0,3Q + FASMAX +0,3FASMAY
G + 0,3Q - FASMAX +0,3FASMAY
G + 0,3Q +FASMAXY

104
 8. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

8.1 Αποτελέσματα ιδιομορφικής ανάλυσης

H ιδιομορφική ανάλυση μιας κατασκευής αποτελεί μια απο τις πρώτες

αναλύσεις που γίνονται αφού ολοκληρωθεί η προσομοίωση του φέροντος
οργανισμού, και παρέχει στοιχεία για την ιδιομορφική συμπεριφορά της. Σε ότι
αφορά το κτίριο οι ιδιαιτερότητες του τρόπου με τον οποίον πραγματοποιήθηκε
η προσομοίωση οδήγησαν σε μικρές αστάθειες στην ιδιομορφική ανάλυση.
Οι ιδιαιτερότητες αυτές σχετίζονται με τους τρόπους σύνδεσης των ξύλινων
στοιχείων μεταξύ τους. Έτσι με μια πρώτη ανάλυση παρατηρήθηκαν τυχόν λάθη
συνδέσεων που είχαν γίνει παρατηρώντας απλά την κίνηση του φορέα στις
πρώτες του ιδιομορφές και πραγματοποιήθηκαν διορθώσεις.
Για την πραγματοποίηση της ιδιομορφικής ανάλυσης πρέπει να καθοριστεί
η μάζα, την οποία θα λάβει υπόψη το πρόγραμμα ώστε να κατασκευαστεί το
μητρώο μάζας της κατασκευής. Η μάζα που χρησιμοποιείται, προέρχεται από τον
συνδυασμό των φορτίων G+0,3Q. Επιλέγοντας λοιπόν, μέσω της εντολής ‘’Define
Mass Source’’, να υπολογιστεί η μάζα της κατασκευής από τα φορτία αποφεύγεται
το ενδεχόμενο να υπολογιστεί η μάζα του φορέα της κατασκευής δύο φορές
καθώς υπάρχει στα Dead (Ίδιο Βάρος) φορτία. Η ιδιομορφική ανάλυση γίνεται με
Ritz Vectors για λόγους συντομίας κατά την επίλυση και ενεργοποίησης όσο το
δυνατό μεγαλύτερου ποσοστού της μάζας του φορέα κατά τη δυναμική ανάλυση.
Για την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης δημιουργήθηκαν δυο
διαφορετικά μοντέλα MODEL A και MODEL B.
Στο MODEL A η προσομοίωση έγινε όπως ακριβώς περιγράφηκε στο προηγούμενο
κεφαλαιο.
Στο MODEL B η προσομοίωση έγινε όπως στο MODEL A με την μόνη διαφορά ότι
σ όλες τις στάθμες των ορόφων δόθηκε διαφραγματική λειτουργία.
Ο λόγος που έγιναν δύο διαφορετικές προσομοιώσεις είναι διότι στην
πραγματικότητα η καπναποθήκη έχει μερική διαφραγματική λειτουργία λόγω
του σανιδώματος.

105
Πίνακας 8.1: Ενεργοποίηση ποσοστού 95% μέχρι την 58η ιδιομορφή - MODEL A.

H πρώτη ιδιομορφή ενεργοποιεί το 64% της μάζας, παρουσιάζεται κατά την

κατεύθυνση y-y και η ιδιοπερίοδος είναι 0,54 sec .
H δεύτερη ιδιομορφή ενεργοποιεί το 42% της μάζας, παρουσιάζεται κατά την
κατεύθυνση x-x και η ιδιοπερίοδος είναι 0,31 sec .

106
Για την ενεργοποίηση ποσοστού μεγαλύτερου από 90% της μεταφορικής δρώσας
μάζας του κτιρίου χρειάζεται τον συνυπολογισμό 53 ιδιομορφών κατά x και y
όπως φαίνεται από τον πίνακα αποτελεσμάτων της ιδιομορφικής ανάλυσης.
Μετά την 5η ιδιομομορφή παρατηρειται ταυτόχρονη ενεργοποίηση μάζας και
στις δύο διευθύνσεις του κτιρίου.
Επιπλέον, σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των εφελκυστικών τάσεων που
παρουσιάζονται παρακάτω παρατηρείται ότι η απουσία οριζόντιων διαζωμάτων
και η ασθενής διαφραγματική λειτουργία οδηγεί σε αστοχία των τοιχοποιιών
εκτός επιπέδου με αποτέλεσμα τα πρώτα αναγκαία μέτρα ενίσχυσης του
κτιρίου να είναι η εξασφάλιση διαφραγματικής λειτουργίας των πατωμάτων, η
αποκατάσταση του ολόσωμου χαρακτήρα των τοιχοποιιών και η ενίσχυση της
αντοχής τους.

Πιο συγκεκριμένα έχουμε:

1η Ιδιομορφή Τ= 0,5428 sec
2η Ιδιομορφή Τ= 0,3173 sec
3η Ιδιομορφή Τ= 0,3056 sec

1η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 1η Κύρια Ιδιομορφή (κατά y-y)

2η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 2η Κύρια Ιδιομορφή (κατά x-x)
3η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 3η Κύρια Ιδιομορφή (κατά x-x)

Εικόνα 8.1: 1η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα – MODEL A.

107
Εικόνα 8.2: 2η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα - MODEL A.

Εικόνα 8.3: 3η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα - MODEL A.

108
Πίνακας 8.2: Ενεργοποίηση ποσοστού 95% μέχρι την 58η ιδιομορφή - MODEL B.

Για την ενεργοποίηση ποσοστού μεγαλύτερου από 90% της μεταφορικής δρώσας
μάζας του κτιρίου χρειάζεται τον συνυπολογισμό 54 ιδιομορφών κατά x και y
όπως φαίνεται από τον πίνακα αποτελεσμάτων της ιδιομορφικής ανάλυσης.

109
Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι από τις πρώτες μεταφορικές ιδιοπεριόδους
ενεργοποιείται το κτίριο σχεδόν ταυτόχρονα και στις δύο διευθύνσεις καθώς Οι
πρώτες τιμές των ιδιοπεριόδων βρίσκονται μέσα στο πλατό του φάσματος (0,15sec
– 0,50sec) σχεδιασμού που σημαίνει ότι η κατασκευή θεωρείται δύσκαμπτη.

Πιο συγκεκριμένα έχουμε:

1η Ιδιομορφή Τ= 0,3945 sec
2η Ιδιομορφή Τ= 0,2854 sec
3η Ιδιομορφή Τ= 0,2526 sec

1η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 1η Κύρια Ιδιομορφή (κατά y-y)

2η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 2η Κύρια Ιδιομορφή (κατά x-x)
3η Ιδιομορφή ---> Global mode ---> 3η Κύρια Ιδιομορφή (κατά z-z)

Εικόνα 8.4: 1η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα – MODEL B.

110
Εικόνα 8.5: 2η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα – MODEL B.

Εικόνα 8.6: 3η ιδιομορφή – εικόνα παραμορφωμένου φορέα – MODEL B.

111
Συγκίνοντας τα αποτελέσματα των δύο μοντέλων παρατηρούμε ότι παρόλο που
οι δύο πρώτες ιδιομορφές είναι στις ίδιες διευθύνσεις και στα δύο μοντέλα έχουν
διαφορά στο ποσοστό ενεργοποίησης της μάζας. Συγκεκριμένα στο MODEL A
έχουμε ενεργοποίηση μεγαλύτερου ποσοστού σε σχέση με το MODEL B.
Επιπλέον οι τιμές των ιδιοπεριόδων μειώνονται στην περίπτωση του MODEL
B που σημαίνει ότι το κτίριο έχει πιο μεγάλη δυσκαμψία. Εδώ φαίνεται πόσο
επηρεάζει την συμπεριφορά του κτιρίου η διαφραγματοποίηση των ορόφων
συμπέρασμα χρήσιμο παρακάτω που θα γίνει η πρόταση.

8.2 Αξιολόγηση φέρουσας τοιχοποιίας

Για τον έλεγχο επάρκειας του κτιρίου, μελετήθηκαν τα αποτελέσματα των

εφελκυστικών και θλιπτικών τάσεων των τοιχοποιιών για όλους τους συνδυασμούς
δράσεων και για τις δύο όψεις των πεπερασμένων στοιχείων (top face και bot-
tom face). Διαπιστώθηκε ότι οι μεγαλύτερες τιμές τάσεων προκύπτουν για τον
σεισμικό συνδυασμό G+0,3Q+E. Ωστόσο, κρίθηκε σκόπιμο να γίνει έλεγχος των
τάσεων και για τον συνδυασμό 1,35G+1,50Q για να αποδειχθεί αν επαρκούν οι
τοιχοποιίες για κατακόρυφα φορτία.
Γενικώς σ όλες τις περιπτώσεις δεν παρατηρήθηκε υπέρβαση της θλιπτικής τάσης
αλλά μόνο της εφελκυστικής που όπως θα φανεί παρακάτω είναι πιο μεγάλη στις
περιοχές πάνω από τα παράθυρα και στους πεσσούς του κτιρίου. Η υπέρβαση
της εφελκυστικής τάσης θα εμφανίζεται με μπλε σκούρο στα σχήματα παρακάτω.
Το όριο της είναι διαφορετικό για κατακόρυφα και για σεισμικά φορτία.

8.2.1 Έλεγχος τοιχοποιίας σε θλίψη και σε εφελκυσμό– MODEL A

Έχοντας τις αντοχές για κάθε σημείο του κτιρίου οι οποίες έχουν ήδη
υπολογιστεί σε προηγούμενο κεφάλαιο είναι εφικτό να αξιολογήσουμε την
τοιχοποιία μας έπειτα από την ανάλυση στο λογισμικό.

Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό 1.35G+1.5Q έχουμε τα εξής

αποτελέσματα:
S22,αναπτ < S22,επιτρ σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S22,επιτρ=1260ΚPa για θλίψη)
(S22,επιτρ=126ΚPa για εφελκυσμό)

112
Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην βορειοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

113
Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην βορειοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

114
Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό G+0,3Q+FASMAXY έχουμε τα
εξής αποτελέσματα:
S22,αναπτ < S22,επιτρ σχεδόν σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S22,επιτρ=1890ΚPa για θλίψη)
(S22,επιτρ=189ΚPa για εφελκυσμό)

Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοανατολική όψη
του κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η τοπική υπέρβαση εφελκυστικής τάσης που

παρατηρείται κυρίως στα ανοίγματα που είναι στην μέση ακριβώς της οψης.

115
Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

116
Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η τοπική υπέρβαση εφελκυστικής τάσης που

παρατηρείται σε κάποια ανοίγματα.

Συμπεράσματα

Κατακόρυφα φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο χωρίς διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της κατακόρυφης τάσης S22
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη αλλά ούτε σε εφεκλκυσμό.

Σεισμικά φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο χωρίς διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της κατακόρυφης τάσης S22
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη. Σε σχέση με τα κατακόρυφα παρατηρούνται
μεγαλύτερες τιμές εφελκυστικών τάσεων που σε όλες τις όψεις υπερβαίνουν
τοπικά την εφελκυστικής αντοχής.

117
Έχοντας τις αντοχές για κάθε σημείο του κτιρίου οι οποίες έχουν ήδη υπολογιστεί
σε προηγούμενο κεφάλαιο είναι εφικτό να αξιολογήσουμε την τοιχοποιία μας
έπειτα από την ανάλυση στο λογισμικό.

Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό 1.35G+1.5Q έχουμε τα εξής

αποτελέσματα:
S11,αναπτ < S11,επιτρ σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S11,επιτρ=1260ΚPa για θλίψη)
(S11,επιτρ=126ΚPa για εφελκυσμό)

Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην βορειοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

118
Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

119
Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η μη υπέρβαση εφελκυστικής τάσης.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην βορειοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό G+0,3Q+FASMAXY έχουμε τα

εξής αποτελέσματα:
S11,αναπτ > S11,επιτρ σε πολλά σημεία της επιφάνειας της τοιχοποιίας
(S11,επιτρ=1890ΚPa για θλίψη)

120
Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοανατολική όψη
του κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η μεγάλη υπέρβαση της εφελκυστικής τάσης

που παρατηρείται κυρίως πάνω από τα ανοίγματα και στα άκρα της όψης.

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

121
Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

122
Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η μεγάλη υπέρβαση της εφελκυστικής τάσης
που παρατηρείται σχεδόν σ όλη την όψη.

Συμπεράσματα

Κατακόρυφα φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο χωρίς διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της οριζόντιας τάσης S11
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη αλλά ούτε σε εφεκλκυσμό παρόλο που
συνολικά οτι τάσεις είναι μεγαλύτερες σε σχέση με τις κατακόρυφες.

Σεισμικά φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο χωρίς διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της οριζόντιας τάσης S11
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη. Σε σχέση με τα κατακόρυφα παρατηρούνται
μεγαλύτερες τιμές εφελκυστικών τάσεων που σε όλες τις όψεις υπερβαίνουν την
εφελκυστικής αντοχή και μάλιστα σε μεγάλο μέρος των όψεων.

123
 8.2.2)Έλεγχος τοιχοποιίας σε θλίψη και σε εφελκυσμό– MODEL B

Έχοντας τις αντοχές για κάθε σημείο του κτιρίου οι οποίες έχουν ήδη
υπολογιστεί σε προηγούμενο κεφάλαιο είναι εφικτό να αξιολογήσουμε την
τοιχοποιία μας έπειτα από την ανάλυση στο λογισμικό.
Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό 1.35G+1.5Q έχουμε τα εξής
αποτελέσματα:
S22,αναπτ < S22,επιτρ σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S22,επιτρ=1260ΚPa για θλίψη)
(S22,επιτρ=126ΚPa για εφελκυσμό)

Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην βορειοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

124
Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

125
Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για 1.35G+1.5Q στην βορειοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό G+0,3Q+FASMAXY έχουμε τα

εξής αποτελέσματα:
S22,αναπτ < S22,επιτρ σχεδόν σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S22,επιτρ=1890ΚPa για θλίψη)
(S22,επιτρ=1890ΚPa για εφελκυσμό)

Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοανατολική όψη
του κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

126
Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η τοπική υπέρβαση εφελκυστικής τάσης που
παρατηρείται κυρίως στα ανοίγματα που είναι στην μέση ακριβώς της οψης.

Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

127
Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S22 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Συμπεράσματα:

Κατακόρυφα φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο με διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της κατακόρυφης τάσης S22
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη αλλά ούτε σε εφεκλκυσμό.

Σεισμικά φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο χωρίς διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της κατακόρυφης τάσης S22
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη. Σε σχέση με τα κατακόρυφα παρατηρούνται
μεγαλύτερες τιμές εφελκυστικών τάσεων που σε όλες τις όψεις υπερβαίνουν
τοπικά την εφελκυστικής αντοχή.

128
Έχοντας τις αντοχές για κάθε σημείο του κτιρίου οι οποίες έχουν ήδη υπολογιστεί
σε προηγούμενο κεφάλαιο είναι εφικτό να αξιολογήσουμε την τοιχοποιία μας
έπειτα από την ανάλυση στο λογισμικό.
Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό 1.35G+1.5Q έχουμε τα εξής
αποτελέσματα:
S11,αναπτ < S11,επιτρ σ όλη την επιφάνεια της τοιχοποιίας
(S11,επιτρ=1260ΚPa για θλίψη)
(S11,επιτρ=126ΚPa για εφελκυσμό)

Εικόνα 8.3: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην βορειοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face(τιμές x103).

Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η μη υπέρβαση εφελκυστικής τάσης.

129
Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην νοτιοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

130
Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για 1.35G+1.5Q στην βορειοδυτική όψη του κτιρίου
top και bottom face.

Για την βορειοανατολική όψη και το συνδιασμό G+0,3Q+FASMAXY έχουμε τα

εξής αποτελέσματα:
S11,αναπτ > S11,επιτρ σε κάποια σημεία της τοιχοποιίας
(S11,επιτρ=1890ΚPa για θλίψη)
(S11,επιτρ=189ΚPa για εφελκυσμό)

131
Παρακάτω φαίνεται σε μεγέθυνση η υπέρβαση της εφελκυστικής τάσης που
παρατηρείται στις περιοχές γύρω από τα ανοίγματα.

Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοανατολική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

132
Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην νοτιοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε τα εξής αποτελέσματα:

Εικόνα 8.4: Αναπτυσόμενη τάση S11 για G+0,3Q+FASMAXY στην βορειοδυτική όψη του
κτιρίου top και bottom face.

Συμπεράσματα

Κατακόρυφα φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο με διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της οριζόντιας τάσης S11
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη αλλά ούτε σε εφεκλκυσμό παρόλο που
συνολικά οτι τάσεις είναι μεγαλύτερες σε σχέση με τις κατακόρυφες.

Σεισμικά φορτία:
Για την συγκεκριμένη περίπτωση φόρτισης για το κτίριο με διαφραγματική
λειτουργία παρατηρώντας τα αποτελέσματα της οριζόντιας τάσης S11
παρατηρούμε ότι δεν αστοχεί σε θλίψη. Σε σχέση με τα κατακόρυφα παρατηρούνται
μεγαλύτερες τιμές εφελκυστικών τάσεων που σε όλες τις όψεις υπερβαίνουν την
εφελκυστικής αντοχή σε περιοχές γύρω από τα παράθυρα.

133
Παρατηρώντας και συγκρίνοντας τα δύο μοντέλα φαίνεται πόσο καθοριστικό ρόλο
έχει η ύπαρξη ή μη του διαφράγματος στο μοντέλο. Συγκεκριμένα ενώ στο model A
έχουμε μεγάλη υπέρβαση της εφελκυστικής τάσης σ όλη την όψη της τοιχοποιίας
στην περίπτωση της S11 για σεισμικά φορτία στο model B αυτή η υπέρβαση
περιορίζεται πολύ σε συγκεκριμένες περιοχές(γύρω από τα ανοίγματα). Αυτό
σημαίνει ότι η ύπαρξη του διαφράγματος βελτιώνει την σεισμική συμπεριφορά
του κτιρίου και μειώνει κατ επέκταση τις πιθανές ενισχύσεις του κτιρίου.

8.2.3 Ενισχύσεις φέρουσας τοιχοποιίας – MODEL B

Η απαίτηση οπλισμού της τοιχοποιίας έγινε μέσω των αποτελεσμάτων για

Concrete Design, όπου στα σημεία που υπάρχει υπέρβαση των εφελκυστικών
τάσεων S11 ή S22, εμφανίζεται η απαίτηση οπλισμού Ast1 ή Ast2 αντίστοιχα.
Δηλαδή, το SAP έχει τη δυνατότητα, ορίζοντας ως τύπο υλικού των τοιχοποιιών
το σκυρόδεμα (material type: concrete), με τα χαρακτηριστικά όμως της λιθοδομής
και της πλινθοδομής, να προσδιορίσει τον οπλισμό που χρειάζεται η τοιχοποιία,
εκεί που ξεπερνάτε η εφελκυστική της τάση. Συγκεκριμένα, όταν η τοιχοποιία
εφελκύεται εξωτερικά προκύπτει εξωτερικός οπλισμός (top face) και όταν
εφελκύεται εσωτερικά προκύπτει εσωτερικός οπλισμός (bottom face).
Η ενίσχυση της τοιχοποιίας με μανδύες της υφιστάμενης κατασκευής θα
προκύψει από την απαίτηση οπλισμού με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης
για τα σεισμικα φορτία (συνδιασμός G+0,3Q+FASMAXY) για το MODEL B το οποίο
είναι πιο αντιπροσωπευτικό και θα χρησιμοποιηθεί στην πρόταση. Έτσι μέσω
της εντολής concrete design το πρόγραμμα μας δίνει τον απαιτούμενο οπλισμό
μέσα και έξω καθώς και στις δύο διευθύνσεις (Αs1, As2)

Συγκεκριμένα για την βορειοανατολική όψη έχουμε:

Εικόνα 8.14: Απαίτηση οριζόντιου οπλισμού Αs1 σε mm2/m – βορειοανατολική όψη – top
face και bottom face.
134
Εικόνα 8.16: Απαίτηση κατακόρυφου οπλισμού Αs2 σε mm2/m – βορειοανατολική όψη
– top face και bottom face.

Η όπλιση των τοιχοποιιών θα γίνει με την τοποθέτηση αμφίπλευρων επιχρισμάτων

πάχους 5cm που θα εφαρμοστούν στις εσωτερικές και εξωτερικές τοιχοποιίες.
Με βάση τα έτοιμα πλέγματα που κυκλοφορούν στην αγορά και με βάση τις
απαιτήσεις οπλίσμου που φαίνονται στο σχήμα μπορεί να τοποθετηθεί πλέγμα
Τ196 (Φ5/15, 1,96 cm2/m) σ όλη την όψη και να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός
στα σημεία που εμφανίζεται μεγαλύτερη απαίτηση δηλαδή γύρω από τα παράθυρα
στο κέντρο της όψης. Μπορεί να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός(πλέγμα)
οριζόντια και κατακόρυφα Τ196 (Φ5/15, 1,96 cm2/m) έτσι ώστε ο συνολικός
οπλισμός στην περιοχή να είναι 3,92cm2/m. Ο πρόσθετος οπλισμός θα έχει
επιπλέον μήκος 1m για αγκύρωση δεξία και αριστερά του παραθύρου.

Πίνακας: Τυποποιημένα δομικά πλέγματα.

135
Για την νοτιοανατολική όψη έχουμε:

Εικόνα 8.18: Απαίτηση οριζόντιου οπλισμού Αs1 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη – top
face και bottom face.

Εικόνα 8.19: Απαίτηση κατακόρυφου οπλισμού Αs2 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη –

top face και bottom face.

Η όπλιση των τοιχοποιιών θα γίνει με την τοποθέτηση αμφίπλευρων επιχρισμάτων

πάχους 5cm που θα εφαρμοστούν στις εσωτερικές και εξωτερικές τοιχοποιίες.
Με βάση τα έτοιμα πλέγματα που κυκλοφορούν στην αγορά και με βάση τις
απαιτήσεις οπλίσμου που φαίνονται στο σχήμα μπορεί να τοποθετηθεί πλέγμα
Τ92 (0,92 cm2/m) σ όλη την όψη και να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός στα
σημεία που εμφανίζεται μεγαλύτερη απαίτηση δηλαδή γύρω από τα παράθυρα.
Μπορεί να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός(πλέγμα) οριζόντια και κατακόρυφα
Τ92 (0,92 cm2/m) έτσι ώστε ο συνολικός οπλισμός στην περιοχή να είναι
1,84cm2/m. Ο πρόσθετος οπλισμός θα έχει επιπλέον μήκος 1m για αγκύρωση
δεξία και αριστερά του παραθύρου.

136
Για την νοτιοδυτική όψη έχουμε:

Εικόνα 8.18: Απαίτηση οριζόντιου οπλισμού Αs1 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη – top
face και bottom face.

Εικόνα 8.19: Απαίτηση κατακόρυφου οπλισμού Αs2 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη –

top face και bottom face.

137
Η όπλιση των τοιχοποιιών θα γίνει με την τοποθέτηση αμφίπλευρων επιχρισμάτων
πάχους 5cm που θα εφαρμοστούν στις εσωτερικές και εξωτερικές τοιχοποιίες.
Με βάση τα έτοιμα πλέγματα που κυκλοφορούν στην αγορά και με βάση τις
απαιτήσεις οπλίσμου που φαίνονται στο σχήμα μπορεί να τοποθετηθεί πλέγμα
Τ196 (Φ5/15, 1,96 cm2/m) σ όλη την όψη και να τοποθετοηθούν πρόσθετα
σίδερα στα σημεία που εμφανίζεται μεγαλύτερη απαίτηση δηλαδή γύρω
από τα παράθυρα στο κέντρο της όψης. Μπορεί να τοποθετηθεί πρόσθετος
οπλισμός(πλέγμα) οριζόντια και κατακόρυφα Τ196 (Φ5/15, 1,96 cm2/m) έτσι ώστε
ο συνολικός οπλισμός στην περιοχή να είναι 3,92cm2/m. Ο πρόσθετος οπλισμός
θα έχειεπιπλέον μήκος 1m για αγκύρωση δεξία και αριστερά του παραθύρου.

Για την βορειοδυτική όψη έχουμε:

Εικόνα 8.18: Απαίτηση οριζόντιου οπλισμού Αs1 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη – top
face και bottom face.

Εικόνα 8.19: Απαίτηση κατακόρυφου οπλισμού Αs2 σε mm2/m – νοτιοανατολική όψη –

top face και bottom face.

138
Η όπλιση των τοιχοποιιών θα γίνει με την τοποθέτηση αμφίπλευρων επιχρισμάτων
πάχους 5cm που θα εφαρμοστούν στις εσωτερικές και εξωτερικές τοιχοποιίες.
Με βάση τα έτοιμα πλέγματα που κυκλοφορούν στην αγορά και με βάση τις
απαιτήσεις οπλίσμου που φαίνονται στο σχήμα μπορεί να τοποθετηθεί πλέγμα Τ92
(0,92 cm2/m) σ όλη την όψη και να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός στα σημεία
που εμφανίζεται μεγαλύτερη απαίτηση δηλαδή γύρω από τα παράθυρα. Μπορεί
να τοποθετηθεί πρόσθετος οπλισμός(πλέγμα) οριζόντια και κατακόρυφα Τ92
(0,92 cm2/m) έτσι ώστε ο συνολικός οπλισμός στην περιοχή να είναι 1,84cm2/m.
Ο πρόσθετος οπλισμός θα έχει επιπλέον μήκος 1m για αγκύρωση δεξία και
αριστερά του παραθύρου.
Για να εξασφαλιστεί η
λειτουργία των οπλισμένων
επιχρισμάτων στην ενίσχυση
των τοιχοποιιών, πρέπει να
εξασφαλιστεί η σωστή σύνδεση
τους με τα υφιστάμενα στοιχεία.
Η συνεργασία αυτή, μεταξύ
παλιών και νέων στοιχείων,
επιτυγχάνεται με φουρκέτες,
που εξασφαλίζουν τη σύνδεση
στη διεπιφάνεια του παλιού και
νέου στοιχείου.
Συγκεκριμένα, γίνονται
διατρήσεις στην τοιχοποιία,
βάθους 15εκ., ανά αποστάσεις
1μ. κατά μήκος και ύψος και
σε αυτές πακτώνονται δύο
φουρκέτες Φ5, οι οποίες
συγκολλούνται στους
οπλισμούς των επιχρισμάτων. Σχήμα: Οπλισμένο επίχρισμα με πλέγμα Τ196 στην
Τα οπλισμένα επιχρίσματα τοχοποιία.
συνδέονται και με τα διαζώματα
της στέψης και των δαπέδων.
Επιπλέον, απαραίτητο είναι, για τη σωστή μεταφορά των δυνάμεων από την
ενισχυμένη τοιχοποιία στη θεμελίωση, ο οπλισμός των επιχρισμάτων να
συνδεθεί με αυτήν. Για το λόγο αυτό, κατασκευάζεται θεμελιοδοκός δίπλα από την
υφιστάμενη θεμελίωση και για τη σύνδεση τους δημιουργούνται στη λιθοδομή
φωλιές ανά 1μ., διαστάσεων 15x15x15 εκ., όπου χανδρώνονται οι οπλισμοί των
θεμελιοδοκών μέσω φουρκετών Φ10.

139
 Σχήμα: Όψη και τομή οπλισμένου επιχρίσματος.

Σχήμα: Λεπτομέρεια θεμελείωσης οπλισμένου επιχρίσματος.

140
 8.3 Αξιολόγηση ξύλινων στοιχείων

Τα ξύλινα δομικά στοιχεία πρέπει να ελεγχθούν για Οριακή Κατάσταση

Αστοχίας και Οριακής Κατάστασης Λειτουργικότητας με βάση τον EC5. Για τις
κύριες και δευτερεύουσες δοκούς κρίσιμος είναι ο συνδυασμός για κατακόρυφα
στοιχεία στα οποία θα γίνει έλεγχος σε κάμψη, διάτμηση, θλίψη κάθετα στις ίνες
και παραμορφώσεων. Τα υποστυλώματα θα ελεγχθούν σε θλίψη παράλληλα
στις ίνες (έλεγχος λυγισμού). . Επισημαίνεται ότι, η παρακάτω έλεγχοι γίνονται
ενδεικτικά για τα στοιχεία με τις μεγαλύτερες επιπονήσεις και για κινητό φορτίο
q=2 KN/m².
8.3.1 Έλεγχος κύριων δοκών

Έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν ξεχωριστά για τις δοκούς της οροφής

υπογείου-ισογείου και για αυτούς της οροφής του ορόφου. Οι έλεγχοι έγιναν
για τα δυσμενέστερα φορτία των ακριανών δοκών καθώς και των μεσαίων δοκών
του κάθε επιπέδου. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η αναλυτική διαδικασία ελέγχου
μιας μεσαίας δοκού στο υπόγειο, που παρουσιάζει τα δυσμενέστερα εντατικά
μεγέθη. Για ξυλεία από πεύκη κατηγορίας C22 προκύπτουν τα παρακάτω μηχανικά
χαρακτηριστικά:

Πίνακας 8.2: Μηχανικά χαρακτηριστικά ξύλινων στοιχείων(πεύκη).

141
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται
στοιχεία και συντελεστές που εξαρτώνται
από το είδος της ξυλείας του δομικού
στοιχείου, τις συνθήκες φόρτισης και
περιβάλλοντος της κατασκευής και
προκύπτουν από τους πίνακες του
Ευρωκώδικα EC5:

Πινακας 8.3: Συντελεστές για τον έλεγχο των

κύριων δοκών.

Για δοκό διατομής 0,175x0,22μ. προκύπτουν τα παρακάτω γεωμετρικά στοιχεία:

Πινακας 8.4: Γεωμετρικά στοιχεία

κύριων δοκών.

Τα φορτία που ασκούνται στις κύριες δοκούς του υπογείου είναι το ίδιο βάρος
τους (0,16 ΚΝ/m), το βάρος των δοκίδων (0,30ΚΝ/m²), το βάρος του σανιδώματος
(0,15 ΚΝ/m²), και το κινητό φορτίο δαπέδου (2 ΚΝ/m²). Από τα παραπάνω φορτία
και για ζώνη επιρροής 5m για την μεσαία δοκό, προκύπτουν τα φορτία που
φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

142
Για τον συνδυασμό φόρτισης κατακόρυφων φορτίων (1,35G+1,5Q) και για μήκος
δοκού του δαπέδου του υπογείου l=3,5m, προκύπτουν από το SAP τα παρακάτω
εντατικά μεγέθη:
Md= 12,48 KNm
Vd=Fd*L/2 = 21,6 KN
Έλεγχος κάμψης για μέλη με πρόβλημα στρεπτοκαμπτικής ευστάθειας (πλευρικού
λυγισμού). Η μείωση της καμπτικής αντοχής λόγω στρεπτοκαμπτικού (πλευρικού)
λυγισμού λαμβάνεται υπόψη μέσω του συντελεστή kcrit.
Πρέπει σm,y,d ≤ (kcrit fm,y,d)
-σm,y,d = Μy,d /Wy = 8,838 N/mm²,
όπου σm,y,d η μέγιστη καμπτική τάση σχεδιασμού κατά τον άξονα y
-fm,y,d = kh ksys kmod fm,y,k /γΜ = 14.89N/mm²,
όπου kh, ksys, kmod, τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής και fm,y,d η
καμπτική αντοχή σχεδιασμού οπότε
σm,y,d / (kcrit fm,y,d) = 0,59 < 1, επαρκεί
Έλεγχος θλίψης κάθετα στις ίνες (περιοχή εδράσεων) – υπολογισμός επάρκειας
μήκους έδρασης (l).
Η θλιπτική αντοχή κάθετα στις ίνες είναι δύσκολο να μετρηθεί γιατί αυξάνει
όσο αυξάνει η παραμόρφωση, φθάνοντας στο μέγιστο της τιμής όταν το ξύλο
έχει συμπιεστεί στο ένα τρίτο περίπου της αρχικής του διατομής. Οι ίνες που
δεν βρίσκονται στην περιοχή εφαρμογής της δύναμης υποβοηθούν τις άμεσα
φορτιζόμενες. Γι’ αυτό, η αντοχή μικρών περιοχών φόρτισης είναι μεγαλύτερη
από την αντοχή μεγαλύτερων περιοχών, για την ίδια τάση. Η συμπεριφορά αυτή
λαμβάνεται υπόψιν μέσω του αυξητικού της θλιπτικής αντοχής συντελεστή
kc,90. Με τον συντελεστή αυτόν λαμβάνεται υπόψη η διάταξη του φορτίου, το
ενδεχόμενο σχισίματος του ξύλου και ο βαθμός θλιπτικής παραμόρφωσης.
Πρέπει σc,90,d ≤ kc,90 fc,90,d
-σc,90,d = Fc,90,d / Aef = 0,50 N/mm2,
όπου σc,90,d η θλιπτική τάση σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες στην επιφάνεια
επαφής,
Fc,90,d η θλιπτική δύναμη σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες και Aef = b (l +30+30)
= 43.200 mm2 , για μήκος ελεύθερου άκρου a =100 mm>30 και μήκος έδρασης l =
180 mm, όπου Aef δρώσα επιφάνεια επαφής που καταπονείται με θλίψη καθέτως
προς τις ίνες για τον υπολογισμό της οποίας το δρών μήκος επαφής παράλληλα
με τις ίνες είναι ίσο με το πραγματικό μήκος επαφής επαυξημένο κατά 30mm σε
κάθε πλευρά, όχι όμως περισσότερο από a, l ή l1/2, όπως φαίνεται στο παρακάτω
σχήμα.

143
-f c,90,d = k sys k mod f c,90,k /γ Μ =1,62 N/mm2,
όπου fc,90,d η θλιπτική αντοχή σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες
και ksys, kmod τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής·
οπότε σc,90,d / kc,90 fc,90,d = 0,139 < 1, επαρκεί
• Έλεγχος διάτμησης (δοκός χωρίς απότμηση)
Για τον έλεγχο διάτμησης με μία συνιστώσα παράλληλη προς τις ίνες, καθώς και
για τον έλεγχο διάτμησης με τις δύο συνιστώσες κάθετες προς τις ίνες, πρέπει να
ικανοποιείται η ακόλουθη σχέση:
τd ≤ fv,d
-τd = 1.5Fv,d /b*h = 0,841 N/mm2,
όπου τd η διατμητική τάση σχεδιασμού ορθογωνικής διατομής
-fv,d = ksys kmod fv,k /γΜ = 1,62 N/mm2,
όπου fv,d η διατμητική αντοχή σχεδιασμού και ksys, kmod, διάφοροι
τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής
οπότε τd / fv,d = 0,519 < 1, επαρκεί
Έλεγχος παραμορφώσεων
Οι παραμορφώσεις πρέπει να παραμένουν εντός καταλλήλων ορίων, λαμβάνοντας
υπόψη το ενδεχόμενο βλαβών σε μη φέροντα στοιχεία (επικαλύψεις, οροφές,
δάπεδα, διαχωριστικά στοιχεία και τελειώματα), να μην επηρεάζουν την λειτουργία
της κατασκευής και την εξωτερική της εμφάνιση, την άνεση και το αίσθημα
ασφάλειας των χρηστών λόγω δυσάρεστης αντίληψης της παραμόρφωσης,
είτε κατά την χρήση είτε οπτικά, (βλ. ΕΝ 1995-1- 1, 2.2.2(1), ΕΝ 1990, 6.3, 6.5.2,
Παράρτημα Α, Α1.4.1(2)). Οι οριακές τιμές των παραμορφώσεων καθορίζονται
στο Εθνικό Προσάρτημα όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Πινάκας 8.6: Οριακές τιμές
παραμορφώσεων σύμφωνα με το
Εθνικό Προσάρτημα.

Στον Ευρωκώδικα 5 προτείνεται να γίνονται οι δύο παρακάτω έλεγχοι

παραμορφώσεων :
1. Έλεγχος στιγμιαίας παραμόρφωσης (uinst).
2. Έλεγχος τελικής παραμόρφωσης (unet,fin για δοκούς με αντιβέλος, ή ufin για
δοκούς χωρίς αντιβέλος).
Πρέπει ufin = ufin,G + ufin,Q1 < L/250
-ufin,G = uinst,G (1 + kdef) = 0,21,
όπου ufin,G παραμόρφωση λόγω μόνιμης δράσης G,
uinst,G = 0,11, είναι η στιγμιαία παραμόρφωση λόγω της δράσης G και λαμβάνεται
από το αρχείο SAP
kdef δίνεται στον Πίνακα 3.2 του ΕΝ 1995-1-1 για δομική ξυλεία και προϊόντα
ξύλου και στα εδ.2.3.2.2(3) και 2.3.2.2(4) για συνδέσεις.
-ufin,Q1 = uinst,Q1(1 + ψ2,(q),1 kdef) = 1,23,
όπου ufin,Q1 παραμόρφωση λόγω της δεσπόζουσας μεταβλητής δράσης Q1,
uinst,Q1 = 0,38, είναι η στιγμιαία παραμόρφωση λόγω της δράσης Q1 και
λαμβάνεται από το αρχείο SAP
kdef δίνεται στον Πίνακα 3.2 του ΕΝ 1995-1-1 για δομική ξυλεία και προϊόντα
ξύλου και στα εδ.2.3.2.2(3) και 2.3.2.2(4) για συνδέσεις και ψ2,(q),1 =0,3 για
Κατηγορία C οπότε ufin = ufin,G + ufin,Q1 = 0,67 < L/250 = 1,65, επαρκεί.

144
8.3.2 Έλεγχοι δευτερευουσών δοκών
(πατόξυλα)
Όπως για τις κύριες δοκούς, έτσι και για τις
δευτερεύουσες παρουσιάζεται ενδεικτικά
ο έλεγχος της δοκού με τα δυσμενέστερα
αποτελέσματα. Για ξυλεία από πεύκη
κατηγορίας C22 προκύπτουν τα μηχανικά
χαρακτηριστικά του πίνακα 8.2.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται
στοιχεία και συντελεστές που εξαρτώνται
από το είδος της ξυλείας του δομικού
στοιχείου, τις συνθήκες φόρτισης και
περιβάλλοντος της κατασκευής και
προκύπτουν από τους πίνακες του
Ευρωκώδικα EC5:

Πινάκας 8.7: Συντελεστές για τον έλεγχο των

δευτερευουσών δοκών.

Για δοκό διατομής 0,075x0,215μ. προκύπτουν τα παρακάτω γεωμετρικά στοιχεία:

Πινάκας 8.8:Γεωμετρικά στοιχεία

κύριων δοκών.

Τα φορτία που ασκούνται στις δευτερεύουσες δοκούς του υπογείου είναι το ίδιο
βάρος τους (0,07 ΚΝ/m), το βάρος του σανιδώματος (0,15 ΚΝ/m²), και το κινητό
φορτίο δαπέδου (2 ΚΝ/m²). Από τα παραπάνω φορτία και για ζώνη επιρροής
0,45m για ενδιάμεση δοκό, προκύπτουν τα φορτία που φαίνονται στον παρακάτω
πίνακα:

145
Για τον συνδυασμό φόρτισης κατακόρυφων φορτίων (1,35G+1,5Q) και για μήκος
δοκού του δαπέδου του υπογείου l=5m, προκύπτουν από το SAP τα παρακάτω
εντατικά μεγέθη:
Md= 2,35KNm
Vd=Fd*L/2 = 2,21 KN
Έλεγχος κάμψης για μέλη με πρόβλημα στρεπτοκαμπτικής ευστάθειας (πλευρικού
λυγισμού). Η μείωση της καμπτικής αντοχής λόγω στρεπτοκαμπτικού (πλευρικού)
λυγισμού λαμβάνεται υπόψη μέσω του συντελεστή kcrit.
Πρέπει σm,y,d ≤ (kcrit fm,y,d)
-σm,y,d = Μy,d /Wy = 4,21 N/mm²,
όπου σm,y,d η μέγιστη καμπτική τάση σχεδιασμού κατά τον άξονα y
-fm,y,d = kh ksys kmod fm,y,k /γΜ = 14.89N/mm²,
όπου kh, ksys, kmod, τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής και fm,y,d η
καμπτική αντοχή σχεδιασμού οπότε
σm,y,d / (kcrit fm,y,d) = 0,28 < 1, επαρκεί
-Έλεγχος θλίψης κάθετα στις ίνες (περιοχή εδράσεων) – υπολογισμός επάρκειας
μήκους έδρασης (l).
Η θλιπτική αντοχή κάθετα στις ίνες είναι δύσκολο να μετρηθεί γιατί αυξάνει
όσο αυξάνει η παραμόρφωση, φθάνοντας στο μέγιστο της τιμής όταν το ξύλο
έχει συμπιεστεί στο ένα τρίτο περίπου της αρχικής του διατομής. Οι ίνες που
δεν βρίσκονται στην περιοχή εφαρμογής της δύναμης υποβοηθούν τις άμεσα
φορτιζόμενες. Γι’ αυτό, η αντοχή μικρών περιοχών φόρτισης είναι μεγαλύτερη
από την αντοχή μεγαλύτερων περιοχών, για την ίδια τάση. Η συμπεριφορά
αυτή λαμβάνεται υπόψη μέσω του αυξητικού της θλιπτικής αντοχής συντελεστή
kc,90. Με τον συντελεστή αυτόν λαμβάνεται υπόψη η διάταξη του φορτίου, το
ενδεχόμενο σχισίματος του ξύλου και ο βαθμός θλιπτικής παραμόρφωσης.
Πρέπει σc,90,d ≤ kc,90 fc,90,d
-σc,90,d = Fc,90,d / Aef = 0,50 N/mm2,
όπου σc,90,d η θλιπτική τάση σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες στην επιφάνεια
επαφής,
Fc,90,d η θλιπτική δύναμη σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες και Aef = b (l +30+30)
= 43.200 mm2 , για μήκος ελεύθερου άκρου a =100 mm>30 και μήκος έδρασης l =
180 mm, όπου Aef δρώσα επιφάνεια επαφής που καταπονείται με θλίψη καθέτως
προς τις ίνες για τον υπολογισμό της οποίας το δρών μήκος επαφής παράλληλα
με τις ίνες είναι ίσο με το πραγματικό μήκος επαφής επαυξημένο κατά 30mm σε
κάθε πλευρά, όχι όμως περισσότερο από a, l ή l1/2, όπως φαίνεται στο παρακάτω
σχήμα.

146
-f c,90,d = k sys k mod f c,90,k /γ Μ =1,62 N/mm2,
όπου fc,90,d η θλιπτική αντοχή σχεδιασμού καθέτως προς τις ίνες
και ksys, kmod τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής·
οπότε σc,90,d / kc,90 fc,90,d = 0,206 < 1, επαρκεί
• Έλεγχος διάτμησης (δοκός χωρίς απότμηση)
Για τον έλεγχο διάτμησης με μία συνιστώσα παράλληλη προς τις ίνες, καθώς και
για τον έλεγχο διάτμησης με τις δύο συνιστώσες κάθετες προς τις ίνες, πρέπει να
ικανοποιείται η ακόλουθη σχέση:
τd ≤ fv,d
-τd = 1.5Fv,d /bh = 0,200 N/mm2,
όπου τd η διατμητική τάση σχεδιασμού ορθογωνικής διατομής
-fv,d = ksys kmod fv,k /γΜ = 1,62 N/mm2,
όπου fv,d η διατμητική αντοχή σχεδιασμού και ksys, kmod, διάφοροι
τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής
οπότε τd / fv,d = 0,123 < 1, επαρκεί
Στον Ευρωκώδικα 5 προτείνεται να γίνονται οι δύο παρακάτω
έλεγχοι παραμορφώσεων :
1. Έλεγχος στιγμιαίας παραμόρφωσης (uinst).
2. Έλεγχος τελικής παραμόρφωσης (unet,fin για δοκούς με αντιβέλος, ή ufin για
δοκούς χωρίς αντιβέλος).
Πρέπει ufin = ufin,G + ufin,Q1 < L/250
-ufin,G = uinst,G (1 + kdef) = 0,35,
όπου ufin,G, παραμόρφωση λόγω μόνιμης δράσης G,
uinst,G = 0,20, είναι η στιγμιαία παραμόρφωση λόγω της δράσης G
kdef δίνεται στον Πίνακα 3.2 του ΕΝ 1995-1-1 για δομική ξυλεία και προϊόντα
ξύλου και στα εδ.2.3.2.2(3) και 2.3.2.2(4) για συνδέσεις.
-ufin,Q1 = uinst,Q1(1 + ψ2,(q),1 kdef) = 1,16,
όπου ufin,Q1 παραμόρφωση λόγω της δεσπόζουσας μεταβλητής δράσης Q1,
uinst,Q1 = 0,93, είναι η στιγμιαία παραμόρφωση λόγω της δράσης Q1
kdef δίνεται στον Πίνακα 3.2 του ΕΝ 1995-1-1 για δομική ξυλεία και προϊόντα
ξύλου και στα εδ.2.3.2.2(3) και 2.3.2.2(4) για συνδέσεις και ψ2,(q),1 =0,3 για
Κατηγορία C
οπότε ufin = ufin,G + ufin,Q1 = 1,51 < L/250 = 1,73, επαρκεί
8.3.3. Έλεγχος υποστυλωμάτων
Ο έλεγχος των υποστυλωμάτων γίνεται ενδεικτικά για υποστύλωμα του υπογείου
το οποίο δέχεται τη μέγιστη αξονική δύναμη.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται στοιχεία και συντελεστές που εξαρτώνται
από το είδος της ξυλείας του δομικού στοιχείου, τις συνθήκες φόρτισης και
περιβάλλοντος της κατασκευής και προκύπτουν από τους πίνακες του Ευρωκώδικα
EC5:

147
 Πινάκας 8.10 : Συντελεστές για τον έλεγχο των
υποστυλωμάτων.

Για υποστύλωμα διατομής 0,19x0,19μ. προκύπτουν τα παρακάτω γεωμετρικά

στοιχεία:

Πινάκας 8.11: Γεωμετρικά στοιχεία

υποστυλωμάτων.

Έλεγχος θλίψης // στις ίνες (Έλεγχος λυγισμού)

Η ανηγμένη λυγηρότητα κατά τις δύο διευθύνσεις της διατομής, για αμφιαρθρωτό
υποστύλωμα, ελεύθερο και ως προς τις δύο διευθύνσεις προκύπτει από τους
παρακάτω τύπους:

όπου λy και λrel,y είναι λυγηρότητες που αντιστοιχούν

σε κάμψη κατά τον άξονα y (βέλος κάμψης κατά τη
διεύθυνση z) και lef,c,y μήκος λυγισμού κατά τον άξονα y
λy =lef,y / iy = 38,33
όπου lef,y = 2,3 m και iy=√(Iy/A) = 0,06
οπότε λrel,y = 1,30 > 0,30

όπου λz και λrel,z είναι λυγηρότητες που αντιστοιχούν

σε κάμψη κατά τον άξονα z (βέλος κάμψης κατά τη
διεύθυνση y) και lef,c,z μήκος λυγισμού κατά τον άξονα z
λz =lef,z / iz= 38,33
όπου lef,z = 2,3 m και iz=√(Iz/A) = 0,06
οπότε λrel,z = 1,30 > 0,30

148
Συνεπώς πρέπει να ικανοποιείται η παρακάτω σχέση ώστε να επαρκεί η διατομή
σε λυγισμό:
σc,0,d ≤ kc fc,0,d
-σc,0,d = Nd / A = 2,92,
όπου σc,0,d θλιπτική τάση σχεδιασμού παραλλήλως προς τις ίνες, Νd η θλιπτική
δύναμη σχεδιασμού και Α η επιφάνεια διατομής
-kc = min (kcy, kcz) = 0,48,
όπου kcy, kcz οι συντελεστές για τον υπολογισμό ευστάθειας (λυγισμού) μελών
υπό αξονική θλίψη ή συνδυασμό αξονικής θλίψης και κάμψης.
kc,y= 1/[ky+ √(k²y - λ²rel,y)] = 0,48,
όπου ky = 0,5(1+βc(λrel,y – 0,30)+ λ²rel,y)= 1,45
kc,z= 1/[kz+ √(k²z - λ²rel,z)] = 0,48,
όπου kz = 0,5(1+βc(λrel,z – 0,30)+ λ²rel,z)= 1,45
-fc,0,d = ksys kmod fc,0,k /γΜ = 17,51
όπου fc,0,d η θλιπτική αντοχή σχεδιασμού παραλλήλως προς τις ίνες και ksys,
kmod οι τροποποιητικοί συντελεστές της αντοχής.
οπότε σc,0,d / kc fc,0,d = 0,44 < 1, επαρκεί

Πίνακας:Συγκεντρωτικά αποτελέσματα ελέγχου ξύλινων δομικών στοιχείων για q=2 ΚΝ/

m²
Στη συνέχεια ελέγχθηκε αν ο ξύλινος φορέας επαρκεί για κινητό φορτίο q=5 ΚΝ/
m², καθώς αυτό αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την χρήση που θα επιλεχθεί
να δοθεί στο κτίριο.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται ενδεικτικά, τα αποτελέσματα που

προέκυψαν για τα ξύλινα στοιχεία με τα δυσμενέστερα εντατικά μεγέθη.
Π ί ν α κ α ς :
Αποτελέσματα
ελέγχου ξύλινων
δομικών στοιχείων
για q=5 ΚΝ/m²

149
Παρατηρήθηκε λοιπόν ότι οι περισσότερες διατομών εμφανίζουν ανεπάρκεια.
Επίσης δεδομένο ότι, υπάρχει αβεβαιότητα για το είδος και την κατηγορία
της ξυλείας των δομικών στοιχείων, καθώς η εκτίμηση αυτών έγινε οπτικά
και όχι εργαστηριακά, αλλά και λόγω της επιλογής να αποφευχθούν μεγάλες
επεμβάσεις στον ξύλινο φορέα που θα αλλοιώσουν την εικόνα των εμφανών
δαπέδων, επιλέγεται τελικά να δοθεί μια πιο ήπια χρήση στο κτίριο η οποία θα
εξασφαλίζεται με περιορισμένο αριθμό κοινού. Συνεπώς, στη συνέχεια, κατά τη
μελέτη ενίσχυσης του κτιρίου οι έλεγχοι θα γίνουν για κινητό φορτίο q=2 ΚΝ/m²
Στην περίπτωση αποκατάστασης της καπναποθήκης λόγω του ότι η κατάσταση
του ξύλινου σκελετού αυτήν την στιγμή είναι πολύ κακή αφού το δάπεδο έχει
υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό και τα δοκάρια έχουν υποστεί αρκετή φθορά, θα
ήταν προτειμότερο να γίνει η ανακατασκευή του.
Στην περίπτωση αυτή εφόσον μελετηθεί εκ νέου ο ξύλινος σκελετός θα μπορούσαν
να αλλάξουν γεωμετρικά χαρακτηριστικά τvn δοκάριvn δηλαδή να ενισχυθούν
και να διερευνηθεί εκ νέου η πιθανότητα να αντέξει το κινητό φορτίο 5KN/m2.
H διερεύνηση αυτή θα είναι πιο έγκιρη γιατί στη περίπτωση ανακατασκευής θα
ξέρουμε με ακρίβεια την ποιότητα που ξύλου και κατ επέκταση τα μηχανικά του
χαρακτηριστικά.

150
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ – ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ
ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

9.1 Ενίσχυση του ξύλινου σκελετού με μεταλλικά στοιχεία – 1o σενάριο

ενίσχυσης

Σύμφωνα με την πρόταση αποκατάστασης του Γιώργου Δέλλιου, ο οποίος

έχει προτείνει την αποκατάσταση της καπναποθήκης και την επανάχρηση
του ως μουσείο ιστορικών και φωτογραφικών τεκμηρίων της Νιγρίτας,
ο εσωτερικός ξύλινος σκελετός θα ενισχυθεί με μεταλλικά στοιχεία. Πιο
συγκεκριμένα, όλες οι προσθήκες υποστυλωμάτων που συναντάμε στα δυο
πρώτα επίπεδα απομακρύνονται. Όλα τα ξύλινα τμήματα της εσωτερικής ξύλινης
κατασκευής που λείπουν ή παρουσιάζουν πρόβλημα θα συμπληρωθούν ή θα
αντικατασταθούν. Όπου απαιτηθεί δύναται να γίνουν ενισχύσεις σε ξύλινα μέρη.
Ο ξύλινος εσωτερικός φορέας μετά την αντικατάσταση των φθαρμένων τμημάτων
θα χρειαστεί περαιτέρω καθολική ενίσχυση ώστε να ανταπεξέλθει στη νέα χρήση
και τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας. Σε αυτήν την περίπτωση επιλέγεται
η τοποθέτηση ενός μεταλλικού φορέα με υποστυλώματα και δοκάρια διατομής
διπλού ταυ που θα εδράζεται αυτόνομα εσωτερικά της κατασκευής σε θεμέλιο
οπλισμένου σκυροδέματος. Θα αποτελείται από 2 δίδυμα παράλληλα προφίλ.
Κάθε δίδυμο προφίλ τοποθετείται εγκάρσια στην διαμήκη δοκό εκατέρωθεν
του κεντρικού υποστυλώματος και στηρίζει ανά περίπτωση τα δυο τμήματα της
διαμήκης δοκού. Ο φορέας αυτός θα υποστηρίζει επικουρικά την κεντρική διαμήκη
δοκό που στηρίζει τα υπερκείμενα υποστυλώματα και πατόξυλα. Μεταλλικές
δοκοί εγκάρσια τοποθετημένες πάνω στη δοκό του προφίλ θα υποστηρίζουν
επικουρικά τα πατόξυλα. Το μικρό ύψος του υπόγειου δεν επιτρέπει μεγάλη
κρέμαση στο νέο μεταλλικό δοκάρι που υποστηρίζει την ξύλινη διαμήκη δοκό.
Επιλέγεται έτσι η τοποθέτηση τριών υποστυλωμάτων ώστε η δοκός να έχει
κρέμαση 20 εκατοστά. Η ίδια διάταξη εφαρμόζεται και στον όροφο, παρόλο που
μπορεί με την αντικατάσταση της δοκού με πιο πλατύ δικτύωμα να αποτραπεί η
τοποθέτηση κεντρικού υποστυλώματος αφού δεν υπάρχουν περιορισμοί στο ύψος.

151
Έπειτα από δοκιμές και αναλύσεις στο μοντέλο του κτιρίου προέκυψαν τα εξής:
Για την ενίσχυση της καπναποθήκης προστέθηκαν 12 κολώνες, 4 στη μία
διεύθυνση και 3 στην άλλη, διατομής ΙΡΕ200 και HEB200 οι οποίες εδράζονται
σε πέδιλα. Τα πέδιλα των κολώνων που βρίσκονται στα όρια του περιγράμματος
της καπναποθήκης είναι έκκεντρα διαστάσεων 1.40x1.13 καθότι δε μπορούμε να
βγούμε έξω από τα όρια του περιγράμματος της καπναποθήκης, ενώ οι εσωτερικές
κολώνες εδράζονται σε κανονικά πέδιλα διαστάσεων 1.40x1.60. Το ελάχιστο
πλάτος και ύψος πεδίλου είναι ίσο με bmin, hmin ≥ 0.70 m. Σε περιπτώσεις
μεμονωμένων πέδιλων σταθερού ύψους, το ελάχιστο επιτρεπόμενο ύψος είναι
0.50 μ. Η όπλιση των πέδιλων γίνεται με τον ελάχιστο οπλισμό κάμψης σύμφωνα
με την §18.1.4.1 [Ε.Κ.Ω.Σ. 2000] περί πλακών και τουλάχιστον με εσχάρες min. Ø12
(B500a ή B500c) ανά max. 150 mm. Ο οπλισμός των πέδιλων είναι ο ελάχιστος
βάση κανονισμών δηλαδή Φ12/15. Τα πέδιλα συνδέονται περιμετρικά μεταξύ
τους με συνδετήρια δοκάρια ώστε να εξασφαλίζεται η συνδεσιμότητα τους. Ο
οπλισμός των συνδετήριων αυτών δοκών είναι 3Φ14 άνω και 3Φ14 κάτω όπως
φαίνεται και στα σχέδια. Στα πέδιλα εδράζονται οι κολώνες με 4 αγκυρόβιδες Φ20
η κάθε μια στις οποίες βιδώνεται οι κολώνα. Πάνω σε κάθε κολώνα τοποθετούνται
βιδωτά στο πέλμα της κολώνας, δοκάρια ίδιας διατομής ΙΡΕ200. Στην εγκάρσια
κατεύθυνση τοποθετούνται κεφαλόδεσμοι, τετραγωνικοί κοιλοδοκοί διατομής
SHS80*80*5, ώστε να εξασφαλίζεται η μονολιθική κίνηση των πλαισίων κατά τη
διάρκεια σεισμού.
Παρακάτω γίνεται χρήση του MODEL B εφόσον είναι αυτό που θα χρησιμοποιηθεί
στην πρόταση όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο.

9.1.1 Προσομοίωση μεταλλικών διατομών

Επιλέγουμε δομικό χάλυβα ποιότητας S235 για τις μεταλλικές διατομές στύλων
και δοκών.
Για τα υποστυλώματα χρησιμοποιήθηκαν
δύο διαφορετικές διατομές. Για τα
υποστυλώματα που βρίσκονται στην
περίμετρο του κτιρίου χρησιμοποιήθηκε
η διατομή IPE200 ενώ για τα ενδιάμεσα
η διατομή HEB200. Για τα δοκάρια
χρησιμοποιήθηκε η διατομή IPE200
ενώ για τον χιαστί σύνδεσμο η διατομή
SHS80*80*5.

Εικόνα 9.1: Εισαγωγή υλικού χάλυβα

235 στο πρόγραμμα.

152
Εικόνα 9.2: Εισαγωγή διατομής IPE200 Εικόνα 9.3: Εισαγωγή διατομής HEB200
στο πρόγραμμα στο πρόγραμμα.

Εικόνα 9.4: Εισαγωγή διατομής

SHS80*80*5 στο πρόγραμμα.

153
 9.1.2 Ιδιομορφική ανάλυση

Πίνακας 9.1: Ενεργοποίηση ποσοστού 95% μέχρι την 34η ιδιομορφή.

154
Εικόνα 9.5: 1η ιδιομορφή – εικόνα Εικόνα 9.6: 2η ιδιομορφή – εικόνα
παραμορφωμένου φορέα. παραμορφωμένου φορέα.

Εικόνα 9.6: 3η ιδιομορφή – εικόνα

παραμορφωμένου φορέα.

155
 9.1.3 Συντελεστές εξάντλησης μεταλλικών διατομών

Μέσω της δυνατότητας του προγράμματος για έλεγχο μεταλλικών διατομών

(steel design) διαπιστώθηκε ότι η πρόταση αποκατάστασης μπορεί να εφαρμοστεί
χωρίς κανένα πρόβλημα.

Εικόνα 9.7: Ποσοστά εξάντλησης μεταλλικών στοιχείων.

156
 9.1.4 Σχέδια πρότασης αποκατάστασης

9.1.4.1 Αρχιτεκτονικά σχέδια πρότασης

Κάτοψη υπογείου / πρόταση

157
 Κάτοψη ισογείου / πρόταση
158
 Κάτοψη ορόφου / πρόταση
159
 Τομή Α - Α’ / πρόταση
160
 Τομή Β - Β’ / πρόταση
161
 Κάτοψη υπογείου διάταξη αναψυκτηρίου / πρόταση
162
 Κάτοψη ορόφου εκθεσιακός χώρος / πρόταση
163
 9.1.4.2 Σχέδια λεπτομερειών μεταλλικών ενισχύσεων

Λεπτομέρεια 1:Βάση του στύλου IPE200.

Λεπτομέρεια 2: Σύνδεση στύλου IPE200

Λεπτομέρεια 3: Όψεις στύλου IPE200.
με δοκό IPE200 – Τομή Α-Α και Β-Β.

164
Λεπτομέρεια 4: Βάση στύλου ΗΕΒ200. Λεπτομέρεια 5: Όψη στύλου HEB200.

Λεπτομέρεια 6: Σύνδεση στύλου IPE200 Λεπτομέρεια 7: Σύνδεση χιαστί

και χιαστί συνδέσμου SHS 80*80*4. συνδέσμου SHS80*80*4.

165
 9.1.5 Αξιολόγηση πρότασης αποκατάστασης

Τελικά κατά την διάρκεια μοντελοποίησης διαπιστώθηκε ότι η θέση των

ενισχύσεων έτσι όπως προτείνεται στα αρχιτεκτονικά σχέδια δεν λύνει το
πρόβλημα του κτιρίου ούτε στα κατακόρυφα φορτία(για q=5KN/m) ώστε να
μην δοθεί περιορισμένη χρήση στο κτίριο αλλά ούτε και λύνει το πρόβλημα
της απαίτησης μανδυών από την τοιχοποιία. Θα μπορούσε να δώσει στο κτίριο
μη περιορισμένη χρήση εάν οι μεταλλικές ενισχύσεις ήταν πιο πολλές και
επαναλαμβανόμενες σ όλη την κάτοψη του κτιρίου. Αυτό όμως θα ήταν μια μεγάλη
επέμβαση που αλλοίωνε αρκετά την αρχική μορφή του. Επομένως αποφασίζεται
να διατηρηθεί η αρχική του μορφή με δεδομένο όμως την περιορισμένη χρήση
του κτιρίου. Η τοιχοποιία από την άλλη μεριά λόγω σεισμού χρήζει ενίσχυσης
και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφευχθεί.

9.2 Ενίσχυση του κτιρίου με μανδύες Ο/Σ μόνο – 2o σενάριο ενίσχυσης

Όπως λοιπόν προκύπτει παραπάνω το κτίριο παραμένει ως έχει όσον αναφορά

τα ξύλινα στοιχεία, ενισχύεται όμως με μανδύες μέσα έξω. Οι ακριβείς ανάγκες
οπλισμού φαίνονται στο MODEL B το οποίο έχει αναλυθεί στο προηγούμενο
κεφάλαιο.
Επειδή το MODEL B όμως αφορά ένα μοντέλο το οποίο έχει πλήρες διάφραγμα
στις στάθμες των ορόφων και αυτό στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει δηλαδή
το κτίριο έχει μερική διαφραγματική λειτουργία όπως είναι τώρα παρακάτω θα
παρουσιαστούν κάποιες μέθοδοι για την ενίσχυση του ξύλινου σκελετού όσο
αναφορά το διάφραγμα.
Τέλος θα παρουσιαστούν κάποιες μέθοδοι ενίσχυσης για την τοιχοποιία που θα
προηγηθούν των οπλισμένων επιχρισμάτων.

9.2.1. Eνίσχυση των ξύλινων πατωμάτων – διαφραγματική λειτουργία

Όπως έχει ήδη αναφερθεί ο ξύλινος εσωτερικός φορέας θα χρειαστεί περαιτέρω

καθολική ενίσχυση με την αντικαττάσταση των φθαρμένων τμημάτων και τη
δημιουργία διαφράγματος έτσι ώστε το κτίριο να γίνει πιο δύσκαμπτο και στις
δύο διευθύνσεις.
Όσο αφορά τα ξύλινα πατώματα πρέπει να εξεταστούν εκτενώς, ένα ένα και να
απομακρυνθούν τα τμήματα που έχουν αποσαρθρωθεί και έχουν προσβληθεί
λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών και να αντικατασταθούν με νέα συμβατή
ξυλεία. Όσα ξύλινα στοιχεία δε θα αντικατασταθούν πρέπει να ελεγχθούν ως
προς τη σύνδεσή τους μεταξύ τους αλλά και ως προς τη σύνδεσή τους με την
τοιχοποιία.
Για την εξασφάλιση διαφραγματικής λειτουργίας και κατ’ επέκταση δυσκαμψίας
του κτιρίου προτείνονται τρεις μέθοδοι:
• Εφαρμογή πλακών μπετοφόρμ

Εφαρμόζεται διπλή στρώση πλακών τοποθετημένες εναλλάξ κατά μήκος και

πλάτος έτσι ώστε να δημιουργούν μια οριζόντια επιφάνεια μεγάλης δυσκαμψίας
και δυστένιας. Από πάνω θα εδράζεται το ξύλινο πάτωμα. Όλα αυτά θα συνδέονται
μεταξύ τους με ξυλόβιδες.
166
 Σχήμα: Τοποθέτηση πλακών
Σχήμα: Λεπτομέρεια ξύλινου δαπέδου μετά την μπετοφορμ σε 2 στρώσεις.
ενίσχυση.

•Εφαρμογή και τοποθέτηση λεπίδων ενίσχυσης

Τοποθετούνται στο επίπεδο των ξύλινων διατομών και στις

δύο διευθύνσεις του δαπέδου με μορφή μεταλλικού δικτυώματος.
Η σύνδεσή τους με τις ξύλινες διατομές γίνεται μέσω κοχλιών. Η
συγκόλληση των λεπίδων γίνεται με βλήτρα τα οποία περνούν μέσα
από τη φέρουσα τοιχοποιία και φτάνουν έως την εξωτερική πλευρά
του τοίχου.
•Τοποθέτηση μεταλλικών πλαισίων και χιαστί συνδέσμων

Η τοποθέτηση περιμετρικών μεταλλικών πλαισίων με τη χρήση

γωνιακών διατομών και την προσθήκη στο οριζόντιο επίπεδό τους
χιαστί συνδέσμων ενισχύει τη διαφραγματική λειτουργία. Πάνω από
την κατασκευή τοποθετούνται και καρφώνονται τα πατόξυλα. Κατά
την εγκάρσια διεύθυνση καρφώνονται κάθετα στα ακριανά πατόξυλα
ξύλινες διατομές που εισέρχονται στην τοιχοποιία.

Στο υπό μελέτη κτίριο εφαρμόζονται ξύλινες πλάκες μπετοφόρμ

σε δύο στρώσεις και ταυτόχρονα μεταλλικό περιμετρικό πλαίσιο
(γωνιακό) που θα ενώνει το δάπεδο με τις περιμετρικές τοιχοποιίες
έτσι ώστε να εξασφαλιστεί πλήρες διάγραγμα.

Σχήμα: Τοποθέτηση λεπίδων με

βλήτρα.
167
 9.2.2. Συντήρηση και επισκευή στέγης

Η στέγες λόγω κατασκευής αλλά και λόγω του ρόλου που επιτελούν
(προστασία από βροχή, άνεμο, ήλιο) είναι από τα πιο ευάλωτα δομικά
στοιχεία ενός κτιρίου. Αποτελούν πολύπλοκες ξύλινες κατασκευές
και στις μελέτες αποκατάσταση συνήθως απαιτέιται η ανακατασκευή
τους.
Στην περίπτωση του κτιρίου
μελέτης η στέγη δε χρειάζεται
ανακατασκευή παρόλο που
οι φθορές είναι έντονες
στα κεραμίδια και στο
πέτσωμα της στέγης. Αρχικά
πρέπει να απομακρυνθούν
τα κεραμίδια και να γίνει
καθαρισμός και έλεγχος
του πετσώματος. Όπως Σχήμα: Τοποθέτηση λεπίδων με βλήτρα.
ακριβώς προτάθηκε και
στα ξύλινα πατώματα, έτσι
και εδώ πρέπει να απομακρυνθούν τα τμήματα ξύλου που έχουν
αποσαρθρωθεί ή προσβληθεί από περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Για να εξασφαλιστεί η στατική της επάρκεια πρέπει να γίνει έλεγχος
βυθίσεων και όπου υπάρχουν να επιδιορθωθούν. Σε καμμία περίπτωση
δεν πρέπει να αλλοιωθεί η αρχική της μορφή. Τέλος πρέπει να γίνει
έλεγχος των συνδέσεων των ξύλινων στοιχείων και όπου αυτές
δεν είναι ικανοποιητικές να τοποθετηθούν καινούργια μεταλλικά
κομβοελάσματα.

Η υπάρχουσα αστοχία της στέγης οφείλεται στη βροχή, επομένως θα

ήταν καλό να επικαλυφθεί η στέγη με ασφαλτική μεμβράνη πριν την
επικάλυψή της με τα καινούρια κεραμίδια.

Σχήμα: Ασφαλτική μεμβράνη σε

στέγη για προστασία από την βροχή.
168
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γιώργος Δέλλιος
Αποκατάσταση καπναποθήκης Κωφοκώτσιου Νιγρίτας Σερρών και επανάχρηση
ως μουσείο ιστορικών και φωτογραφικών τεκμηρίων Νιγρίτας

Παπαζάχος Β., Παπαζάχου Κ.

Οι σεισμοί της Ελλάδας, Γ’ Έκδοση, Εκδόσεις Ζήτη

Στυλιανίδης Κ. &Ιγνατάκης Χ.
Κατασκευές από Φέρουσα τοιχοποιία σύμφωνα με τους Ευρωκώδικες 6 &
8,Εκδόσεις Αϊβάζη

Ο. Α. Σ. Π.
Κ.Α.Δ.Ε.Τ. Κανονισμός Αποτίμησης και Δομητικών Επεμβάσεων σε Τοιχοποιία

Δουδούμης Ι., Μητσοπούλου- Παπάζογλου Ε.

Αριθμητικές Μέθοδοι Ανάλυσης Κατασκευών – Πανεπιστημιακές Σημειώσεις Α.
Μ. Α. Κ. Ι, ΙΙ, Υπηρεσία Δημοσιευμάτων Α. Π. Θ.

Ιγνατάκης Χ.
Μηχανική της Τοιχοποιίας, Τμήμα Εκδόσεων Α. Π. Θ.

Πενέλης Γ. Γ., Κάππος Αγγ. Ιωάννης

Αντισεισμικές Κατασκευές από Σκυρόδεμα,, Εκδόσεις Ζήτη

Ερμόπουλος Ιωάννης Χ.
Ευρωκώδικας 1:ΒασικέςαρχέςσχεδιασμούκαιΔράσειςεπίτωνκατασκευών
:Ερμηνευτικά σχόλια και παραδείγματα εφαρμογής, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Τσακανίκα - Θεοχάρη Ε.
ΕΝ 1995-1-1, Ευρωκώδικας 5, Σχεδιασμός Ξύλινων Κατασκευών, ΤΕΕ- Εκπαιδευτικά
Σεμινάρια Ευρωκωδίκων

169
Ευρωκώδικας EC1
CEN -Ευρωκώδικας EC1 «Βάσεις σχεδιασμού και Δράσεις επί των κατασκευών».

Ευρωκώδικας EC6
CEΝ-Ευρωκώδικας EC6 για τη μελέτη και κατασκευή έργων από Φέρουσα
Τοιχοποιία & Εθνικό Κείμενο Εφαρμογής: Ειδικές Διατάξεις Για Κτίρια Από
Τοιχοποιία Σε Σεισμογενείς Περιοχές.

Ευρωκώδικας EC8
CEN – Ευρωκώδικας EC8 για τη μελέτη και κατασκευή Αντισεισμικών Κατασκευών
& Ελληνικό Εθνικό Προσάρτημα για τη μελέτη και κατασκευή Αντισεισμικών
Κατασκευών.

Ευρωκώδικας EC5
CEN - Ευρωκώδικας EC5 Σχεδιασμός Ξύλινων Κατασκευών

170