Afrika veriore dhe Azia Jugperëndimore.

Azia Lindore
Azia Juglindore
Azia Jugore
Australi Dhe Oqeania
 Pozita gjeografike.

Ne perendim shtrihet ne brigjet eAtlantikut.Eshte nje

hapsire e madhe qe shtrihet ne hemisferen veriore.Ato
ndahen ndermjet tyre ngandarja e pllakave tektonike
afrikane dhe arabe ( te ndara 12 milion vjet me pare) dhe
shtrihetdeti I kuq.Rajoni ka dalje dhe laget nga disa dete
si: Mesdheu , Deti I Zi , Deti Kaspik ,DetiArabik ,Deti I
kuqsi dhe nga ujerat e gjirit Persik.Ne kete rajon gjenden
rruge detare terendesishme dhe strategjike si : Ngushtica e
Bosforit , Kanali I Suezit , Ngushtica e
Hormuzit(transport mallrash dhe udhetaresh ne bote).
 Relievi
Relievi i nderthurur i perbere prej maleve, rrafshlartave,shkretëtirave dhe ultësirave.Pjesa me e madhe
e siperfaqes se Afrikes Veriore mbulohet nga shkretetira e saharase .Ajo ze 1/3 e e siperfaqes
sekontinentit afrikan dhe eshte me e madhja ne bote.Saharaja shtrihet ne gjeresi tropikale,nga
vargmalet Atlas neveriperendim , deri ne Detin e Kuqne lindje .Afrika e Veriut ka tri karakteristika
kryesore gjeografike: shkretëtirën e Saharës në jug, malet Atlas në perëndim dhelumin Nil dhe deltën
në lindje. Malet Atlas shtrihen në pjesën më të madhe të Algjerisë veriore Marok dhe Tunizi.Këto
male janë pjesë e sistemit të montimit të malit që gjithashtu kalon nëpër pjesën më të madhe të
EvropësJugore. Ata tërhiqen në jug dhe në lindje, duke u bërë një peizazh steppe para se të takohen
në shkretëtirë Sahara,e cila mbulon më shumë se 75 për qind të rajonit. Majat më të larta janë në
vargun e Atlasit të Lartë në jug-qendrortë Marokut, i cili ka shumë majat me borë.Në jug të Maleve
Atlas është hapësira e thatë dhe e zymtë e shkretëtirës Sahara, e cila është shkretëtira më e madhee
rërës në botë. Në vende shkretëtirë është prerë nga rrjedhat e ujit të parregullt të quajtura valë-
rrjedhat qërrjedhin vetëm pas reshjeve por zakonisht janë të thata. Format e mëdha të tokës së
Saharës përfshijnë ergat, detetë mëdha të rërës që ndonjëherë formojnë duna të mëdha; hammada,
një nivel pllajë shkëmbore pa tokë ose rërë;dhe reg, një nivel të thjeshtë të zhavorrit ose gurëve të
vegjël. Sahara mbulon pjesën jugore të Algjerisë, Marokutdhe Tunizisë, dhe shumicën e Libisë.
Vetëm dy rajone të Libisë janë jashtë shkretëtirës: Tripolitania në veriperëndimdhe Cyrenaica në
verilindje. Pjesa më e madhe e Egjiptit është gjithashtu shkretëtirë, me përjashtim të lumit Nil.
 Klima

Për shkak të gjerësisë gjeografike dhe të tipareve të relievit,pjesa

më e madhe e rajonit ka klimë të nxehtë e të thatë.Lagështia e ajrit
rritet nga zonat e ulëta drejt zonave malore.Zonat bregdetare të
Mesdheut kanë klimë mesdhetare,ndërsa në rrafshnalta dallohen
tipare të klimës së stepave.Në hapsirat shkretinore temperaturat
janë të larta dhe mungojnë reshjet.
 Hidrografia

Në këtë rajon kalon rrjedha e mesme dhe e poshtme e Nilit,I cili

është lumi më I gjatë në botë(6693 km).Ai buron nga lartësitë e
afrikës Juglindore dhe gjatë rrugëtimit të tij përmes zonave
kryesisht shkretinore mbledh disa degë lumore(Nili Albert,Nili
Blu,Nili Viktoria,Nili i Bardhë etj.),një sërë ujëvarash e moçalesh
dhe derdhet në Detin Mesdhe.Lumenjtë Eufrat dhe Tigër burojnë
nga mallet e Turqisë,rrjedhin drejt juglindjes dhe derdhen në Gjirin
Persik.Nga lartësitë e maleve të Libanit buron lumi Jordan(një
lumë i vogël),i cili derdhet në Detin e Vdekur.
 Bota e gjallë

Bota e gjallë e këtij rajoni është e larmishme,pasi përfshin florën

dhe faunën tokësore të Mesdheut,të shkretëtirave,të malësive,të
deltës së Nilit dhe botën nënujore të dy oqeaneve (Atlantik dhe
Indian).Llojet kryesore të botës së gjallë që ndeshen në këtë rajon
janë:shkurret
mesdhetare,palmat,kaktuset,ujku,krokodili,deveja,balena,delfini
etj.
 Projekt
Tema:Afrika Veriore dhe Azia Jugperëndimore.

Klasa:8-c

Lënda:Gjeografi

Punoi:Eglida Bajramaj