Wireless communications – Skripta za

1. kolokvijum

1.1 Kako je moguće podeliti modele propagacionog kanala? Ukratko objasniti razlike između
klasa/grupa.
1. Fizički modeli uzimaju u obzir tačne fizičke karakteristike propagacionog okruženja.
Shodno tome, za svaku pojedinačnu situaciju, konkretna geometrija mora biti razmatrana. Ovi mod
eli obezbeđuju najpouzdanije procene propagacionih
efekata ali imaju veliku računsku kompleksnost.
2. Statistički modeli koriste empirijski pristup, zasnovan na merenju propagacionih
karakteristika u različitim okruženjima, i razvoju modela koji su zasnovani na utvrđenim statistički
m osobinama za pojedinačne klase propagacionih okruženja. Ovi modeli su jednostavniji za opis i
korišćenje od fizičkih modela, ali ne obezbeđuju istu tačnost.

1.2 Koje osnovne propagacione mehanizme poznajete? Po čemu se razlikuju?

1. Prenos u slobodnom prostoru ili sa optičkom vidljivošću (line‐ of‐ sight), kao što mu ime govori
, podrazumeva slobodan prenosti put između predajnika i prijemnika.
Satelitske komunikacije u opštem slučaju pretpostavljaju postojanje linije optičke vidljivosti između
zemaljskih predajnika i prijemnika i samog satelita.
2. Refleksija opisuje odbijanje elektromagnetskih talasa od okolnih objekata kao što su zgrade
, planine i vozila u pokretu. U zemaljskim bežičnim komunikacijama često ne postoji optička
vidljivost između predajnika i prijemnika, pa se komunikacija zasniva na refleksiji i difrakciji, čiji opis
sledi.
3. Difrakcija se odnosi na savijanje elektromagnetskih talasa oko objekata kao što su zgrade, ili na
uzvišenjima ili pri propagaciji kroz drveće i druge tipove vegetacije.

1.3 Šta je to refrakcija? Opisati.

Kao rezultat propagacione pojave koja se naziva refrakcija elektromagnetski talasi se savijaju pri
prelasku iz jedne sredinu u drugu, što prouzrokuje zakrivljivanje njihove trajektorije. Primer ove
pojave jeste prelamanje svetla koje ulazi u vodu iz vazduha. Pojava refrakcije u bežičnim
komunikacijama je vezana za posebne okolnosti, poput onih koje postoje kod jonosferskih
 komunikacija.

1.4 Opisati pojavu višestruke propagacije. Kakve su posledice na prenosni kanal?

Često je primljeni signal kombinacija više različitih propagacionih komponenti. To znači da poslati
signal stiže na mesto prijema ppreko više različitih putanja. Signali pristigli različitim putanjama
međusobno se ometaju, prouzrokujući konstruktivne i destruktivne interferencije. Opisanu pojavu
nazivamo propagacija po više putanja (multipath).
Ukoliko se predajnik ili prijemnik kreću ova propagaciona pojava će prourokovati vremensku
promerljivost kanala, odnosno pojavu fedinga.
Jedna od prednosti statističkih modela jeste njihov koncizan opis ovih kompleksnih situacija.

1.5 Koje pojave, pored samih propagacionih efekata, utiču na bežičnu komunikaciju? Koji su izvori tih
dodatnih smetnji?
Pored propagacionih smetnji, druge pojave koje ograničavaju komunikaciju jesu are šum i
interferencija.
Postoji mnogo izvora ovih smetnji uključujući prijemnik, izvore koje je napravio čovek, i druge pred
ajnike.

1.6 Definisati faznu konstantu i talasnu dužinu EM talasa. Kako je talasna konstanta povezana sa
frekvencijom generatora? Prostoperiodični ravanski talasi u homogenom idelanom dielektriku
1.7 Koji frekvencijski opseg se koristi za radio‐komunikacije? Navesti imena opsega.
Pri prenosu govornog signala u osnovnom opsegu koristili bi se radio talasi talasne dužine 100 ‐
1000 km (3kHz‐300GHz).
Radio‐Frekvencijski (RF) spektar: 3kHz – 300GHz
1) radio-talasi (od onih sa veoma niskom frekvencijom do onih sa ultravisokom
frekvencijom)
2) mikrotalasi
3) infracrveno zračenje
4) vidljiva svetlost
5) ultraljubičasto zračenje
6) iks zraci ili rendgenski zraci
7) gama zraci

1.8 Definisati izotropno zračenje. Koliku gustinu fluksa snage na rastojanju d proizvodi izotropni izvor
snage PT?
Izotropna antena emituje jednako u svim pravcima.
U stvarnosti, izotropna antena ne postoji i sve antene imaju neku usmerenost, koja opisuje njihov
o zračenje u prostoru.
Ipak, izotropna antena predstavlja referencu sa kojom poredimo druge antene i korisna je za obja
šnjenja osnovnih principa. Snaga po jediničnoj površini, ili gustina fluksa snage, na površini sfere po
 luprečnika d čiji se centar nalazi na mestu izvora zračenja data je sa :

1.9 Čemu je jednako propagaciono slabljenje u slobodnom prostoru između dve izotropne antene?

Kombinovanjem jednačina:
dobijamo propagaciono slabljenje u slobodnom prostoru (free‐space transmission loss)

između dve izotropne antene:

Dobijeno slabljenje opada sa povećanjem talasne dužine jer dolazi do povećanja efektivne površine
izotropne antene.

1.10 Kako efektivna površina prijemne antene povezuje gustinu fluksa snage na mestu prijema sa
primljenom snagom PR? Da li je ta površina jednaka stvarnoj površini antene?
Snaga koju prima antena efektivne površine (apsorpcionog preseka) Ae data je sa:

Odnos između stvarne površine antene A i njene efektivne površine Ae

definiše efikasnost antene:

1.11 Šta predstavlja dobitak antene i kako se opisuje njegova prostorna zavisnost?
Predajni dobitak antene se definiše kao:

za istu predajnu snagu.

– Jasno, izotropna antena ima jedinični predajni dobitak.
Odgovarajuća definicija za prijemni
dobitak antene je:

U slučaju dvosmerne komunikacije najčešće se ist

 a antena koristi i za predaju i za prijem.
Kava veza postoji između predajnog i preijemnog dobitka?

1.12 Kako dobitak antene zavisi od njene efektivne površine?

Na osnovu principa recipročnosti i prethodnih jednačina, dobitak antene zavisi od njene efektivne
površine:

1.13 Na dijagramu zračenja antene imenovati snopove zračenja. Koji je najvažniji i kako se određuje
njegova širina?
•Širina snopa zračenja jeste ugao izm
eđu pravaca sa 3dB slabljenjem u odn
osu na maksimalni dobitak, kao što je
prikazano na slici.
•
Na skici je prikazan glavni snop zračen
ja (main lobe) i dva
bočna/sporedna snopa (sidelobes).

1.14 Napisati jednačinu kojom se

uspostavlja veza između predajne i
primljene snage. Objasniti
korišćene oznake. Kako se naziva ova
jednačina?
 -u vezu primljenu i predajnu snagu za proizvoljne antene dato je Friis‐ovom jednačinom

1.16 Objasniti model ravne Zemlje (propagacioni model sa dva talasa). Koliko dodatno slabljenje
snage prouzrokuje reflektovani talas?

• Na modelu ravne Zemlje prikazan je fiksni predajnik sa antenom na visini hT koji emituje ka fiks
noj prijemnoj anteni na visini hR.

• Modifikovana Friis‐
ova jednačina koja uključuje gubitke nastale usled interakcije direktnog i reflektovanog talasa:

• Ovo slabljenje može biti negativno (do -

6dB), što predstavlja slučaj kada su direktni i reflektovani talas u fazi i sabiraju se, dajući dva puta veće
polje.

1.17 Objasniti kako se na osnovu difrakcije "osvetljava" zona elektromagnetske senke.

•Jedan deo talasnog fronta koji dolazi ne prepreku je blokiran (desila se apsorpcija ili savršena refl
eksija) a preostali deo nastoji da „osvetli“ zonu elektromagnetske senke.
1.18
1.19 Navesti i objasniti osnovne komponente statističkog modela slabljenja snage.
• Statistički
pristup je moguće razložiti na dve komponente: procenu srednje vrednosti (ili medijane) propagaci
onog slabljenja i komponente koja opisuje lokalna odstupanja (varijacije).

1.20

Da li je varijaciju primljene snage moguće opisati odvojenim procesima, koji pokazuju različitu
1.21 brzinu promena sa rastojanjem? Objasniti. Koje raspodele koristimo za njihovo modelovanje?
Postojanje propagacije po više putanja izaziva promene pri velikim i malim promenama rastojanja,
koje su mogu analizirati odvojeno:
• Promene pri većim promenama rastojanja (Large‐Scale Effects) –
promene u okviru većih prostornih oblasti:
– Prijemnik je često “zaklonjen” značajnim preprekama (npr., uzvišenja, šume, bilbordi, grupe
zgrada, itd.) koje se nalaze između predajnika i prijemnika.
– Opisuje se log‐normalno raspodeljenim promenama oko srednje vrednosti (medijane).
• Promene pri malim promenama rastojanjima (Small‐Scale Effects) –
značajne promene u amplitudi i fazi koje mogu nastupiti kao posledica malih promena rastojanja iz
među predajnika i prijemnika (reda polovine talasne dužine).
– Statistički opis (npr. gustina raspodele verovatnoća ‐ PDF) obvojnice (envelope): Rayleigh‐
jev slučajni proces se koristi za prikaz fedinga sa jednom od nepoželjnijih raspodela.

1.22 Objasniti kako propagacija po više putanja prouzrokuje interferenciju i feding.

•Brze promene nivoa signala mogu nastati kada se korisnički terminal samo malo pomeri, zbog int
erakcije signala sa lokalnim objektima i kretanja terminala u odnosu na lokalne objekte.
•Usled toga primljeni signal predstavlja zbir većeg broja signala koji su reflektovani ili difraktovani
od lokalnih objekata. Interakcija među sabranim signalima može biti konstruktivna ili destruktivna,
u zavisnosti od relativnog odnosa njihovih faza, kao što je pokazano na slici:
 • Postojeći odnosi između njihovih faza zavisi od razlike u dužini između pojedinih propagacionih
puteva (2d/), a koja je vezana za položaj lokalnih objekata. Čak i za male promene rastojanja m
oguće su značajne promene faze. Na brzinu promena takođe utiče i brzina kretanja kao i predajna f
rekvencija.
1.23

Objasniti pojavu Doplerovog pomeraja frekvencije. Čime je određena maksimalna vrednost

Doplerovog pomeraja? Da li pomeraj zavisi od pravaca kretanja prijemnika u odnosu na pravac
1.24 iz kojeg pristiže EM talas?
•Ako se prijemnik kreće ka izvoru tada se prolasci (modulisanog) signala pojavljuju češće i stoga je
primljena frekvencija viša.
•Obrnutu pojavu imamo kada se prijemnik udaljava od izvora.
•Nastale promene u frekvenciji prestavljaju Doplerov pomeraj.
 • Posmatrani Doplerov
pomeraj se manifestuje kao pomeraj u frekvenciji nosioca koji se menja u zavisnosti brzine i pravca
kretanja vozila.

Objasniti uzrok i mesto nastanka termičkog šuma. Kako modelujemo raspodelu amplituda i
1.25 spektralnu gustinu snage termičkog šuma?
•Termalni šum predstavlja osnovo svojstvo materija na temperaturama iznad apsolutne nule, tj. 0°
K.
U izolatoru, elektroni su vezani za atom.
U provodniku, kao što je žica ili otpornik, privlačne sile između elektrona i jezgra nisu tako jake, pa
se elektroni slobodno kreću između atoma.
U svim provodnicima na temperaturama iznad 0°K, slobodni elektroni nikada ne miruju u potpuno
sti već se kreću nasumično sa slučajnim brzinom i u svim pravcima.
• U toku kraćih intervala, postoji statističko odstupanje od nulte vrednosti koje odgovara pojavi s
 poradičnih struja. Ove spontane fluktuacije elektrona nazivamo termalnim šumom.

1.26

1.27 Na koji način se kontroliše interferencija koja nastaje usled višestrukog pristupa (Multiple‐
Access)?
• U cilju maksimizacije
prostornog ponavljanja frekvencija, često se minimizuju rastojanja između oblasti sa istim frekvenc
ijama.
Usled toga, prenos više nije bez interferencije, pa se sistem projektuje sa određenom otpornošću n
a interferenciju.
• Tipičan primer jeste FM prijemnik koji treba da funkcioniše i u uslovima kada je odnos između si
gnala i interferencije (Signal‐to‐ Interference
Ratio) na granici zone pokrivanja svega SIR=20dB, kako je to prikazano na slici.
1.28 Objasniti naziv i strukturu ćelijskog (cellular) sistema? Koji je ograničavajući faktor i šta se postiž
e predloženom strukturom?

• Strategije frekvencijskog ponavljanja su značajno unapređenje uvođenjem ćelijskih sistema u kojima

se pojedinim operaterima dodeljuje frekvencijski opeg za neko servisno područje.
• Operateri nastoje da prostorno ponove frekvencijski opseg što više puta u datom servisnom područj
u kako bi se opslužili svi zahtevi korisnika.
• U ćelijskom sistemu se ćelije često predstavljaju u heksagonalnoj rešeci („saće“), kako je prikazano n
a slici. Korisnici svake ćelije komuniciraju sa baznom stanicom koja se nalazi u središtu ćelije.
•Mobilni (ćelijski) telefoni povezuju korisnika bežičnim putem sa baznom stanicom, koja obezbeđuje ve
zu prema ožičenim (telefonskim, internet) mrežama ili eventualno ka drugom mobilnom korisniku.

1.29 Objasniti kako se kod heksagonalne geometrije međusobni položaj ćelija opisuje pomoću koordi
nata. Za dato rastojanje istokanalnih ćelija (i=1,j=2) oprediti broj ćelija u klasteru.
•
U heksagonalnoj geometriji, ćelije formiraju grupe (clusters) oko referentne ćelije and oko odgov
arajućih istokanalnih ćelija.
• Svaka ćelija u okviru klastera koristi različite frekvencije, ali su sve raspoložive frekvencije upotre
bljene u okviru kaltera.
• Broj ćelija u klasteru određen je izrazom:
• Na primeru sa slike, gde su međusobni položaji istokanalnih ćelija dati sa i = 2
 i j=1, postoji 7 ćelija u klasteru (grupi) koji se prostorno ponavlja.

1.30 Ukoliko pretpostavimo stepeni model slabljenja snage dn/\beta odrediti odnos snaga korisnog s
ignala i interferencije C/I. Kako se na osnovu zahtevane vrednosti C/I određuje broj ćelija u klasteru
? Da li se radi o minimalnoj ili maksimalnoj vrednosti?

MINIMALNA VR.

-
ovde se indeks d odnosi na željenog korisnika (desired) a i ≠ d odgovara istokanalnim
korisnicima koji prouzrokuju interferenciju.

1.31 Prilikom projektovanja radio veze koristimo odnos snage primljenog nosioca i spektralne gustine
snage šuma C/N0. Objasniti uticajne činioce i faktorizaciju koja se obično koristi.
2.1
Kako se modulacija koristi za formiranje FDMA? Ilustrovati prikazom idealizovanog spektra modulisanog
signala.
• Da bi se omogućila razmatrana frekvencijska raspodela resursa, koristimo modulaciju, koja predstav
lja proces u kojem se frekvencijski sadržaj informacionog signala pomera kako bi dospeo u frekvencijski
opseg koji je dodeljen tom konkretnom korisniku.

2.2
Šta predstavlja proces modulacije? Kako nazivamo ulazni, izlazi i pomoćni signal? Označiti ove signale na
blok dijagramu modulatora.

• Obrada signala u osnovnom opsegu (baseband processor) obavlja operacije poput filtriranja
govornog signala i tako ga priprema za modulaciju. Nakon modulacije, signal se prenosi kroz bežični k
anal pomoću para antena, od kojih jadnu koristi predajnik, a drugu prijemnik.

• Modulacija se definiše kao proces

u kojem se neke karakteristike nosioca menjaju u skladu sa signalom koji nosi informacije.

2.3
Koje parametre sinusoidalnog nosioca je moguće menjati u postupku modulacije? Nabrojati različite vrs
te modulacija koje odatle proizilaze, i ukratko ih uporediti?
• U bežičnim komunikacijama obično se koristi sinusoidalani nosilac oblika
,gde je Ac amplituda, fc je frekvencija, a θ je faza. U zavisnosti od toga koji se od navedenih parametar
a koristi za modulaciju, razlikujemo tri osnovna tipa modulacija.

• Jedan od načina za klasifikaciju modulacija jeste na osnovu parametra sinusoidalnog

nosioca c(t) koji se menja u skladu sa signalom poruke m(t). U skladu sa tim, razlikujemo dve klase mo
dulacija:
– 1. Amplitudske modulacije, kod kojih se amplituda nosioca, Ac menja linearno sa signalom poruke
m(t).
– 2. Ugaone modulacije, kod kojih se menja ugao nosioca, odnosno,
,se menja linearno sa sa signalom poruke m(t).
• Ugaone modulacije sa dalje mogu podeliti na dve vrste :
– 2.1. Frekvencijske modulacije, kod kojih se frekvencija nosioca, f0 menja linearno sa signalom poruke
m(t).
– 2.2. Fazne modulacije, kod kojih se faza nosioca, θ, menja linearno sa signalom poruke m(t).
Imamo i LINEARNE i NELINEARNE, kao i ANALOGNE i DIGITALNE modulacije.

2.4 Po čemu se linearne modulacije razlikuju od nelinearnih?

• Ulazno‐ izlazna relacija modulatora određena je načinom na koji izlaz s(t) zavisi od ulaza m(t). U zavi
snosti od toga, moguće je svrstati modulaciju u jednu od dve osnovne klase: linearne ili nelinearne.
• Modulacija je linearna ukoliko ulazno‐ izlazna relacija modulatora zadovoljava princip superpozicije.
Prema tom principu proces modulacije je linearan ukoliko su zadovoljena dva uslova:
1. Izlaz modulatora koji prouzrokuje veći broj istovremeno prisutnih ulaza, jednak je sumi izlaza koji se
dobijaju kada se ulazi dovode jedan po jedan.
2. Ukoliko se ulaz skalira nekim faktorom tada je izlaz modulatora skaliran sa istim faktorom.
• Proces modulacije, odnosno modulator, je nelinearan ukoliko je princip superpozicije narušen
delimično ili u potpunosti.
2.5
Uporediti analogne i digitalne modulacije, sa posebnim osvrtom na kontinualnost modulisanog signala.
Zbog čega diskontinuiteti nisu poželjni?
• Drugi način za klasifikaciju modulacionog procesa jeste prema tome da li signal poruke m(t) potiče iz analognog ili
digitalnog izvora informacija. Kada se radi o analognom signaIu, poruka m(t) je kontinualna funkcija vremena
t. Stoga je modulisani signal s(t) takođe kontinualna funkcija vremena t. Zbog toga se često analogni modulacioni
process naziva i modulacija kontinulanim talasnim oblikom (CW‐Continuouswave).
• U slučaju digitalnih modulacija, za razliku od analognih, modulisani signal s(t) može imati
diskontinuitete (prekide) u onim vremenskim trenucima kada se signal poruke m(t) menja sa simbola
1 na simbol 0 i obrnuto. Kako diskonuiteti nisu poželjni (povećavaju spektralnu zauzetost) razvijeni su
postupci koji zadržavaju kontinualnost modulisanog signala i u trenucima promene simbola.
• Na osnovu izloženog, za analogne i digitalne modulacione procese moguće je konstatovati sledeće:
–Svi analno modulisani signali su kontinualne funkcije vremene.
– Digitalno modulisani signals mogu biti kontinualne ili diskontinualne funkcije vremena (bez i sa
prekidima), u zavisnosti od toga kako je realizovan modulacioni proces.
2.6
Opisati osnovne elemente binarnog faznog tastovanja (BPSK). Da li je moguće uspostaviti vezu između B
PSK i BASK?

2.7
Koliki je opseg potreban za prenos BPSK signala, u odnosu na spektar modulišućeg signala? Kako se kod
kvadrifaznog tastovanja (QPSK) poboljšava iskorišćenost spektra?
• Na osnovu date strukture, moguće je opisati QPSK modulator kao paralelnu kombinaciju dva
BPSK modulatora koji rade u međusobnoj faznoj kvadraturi. Pod faznom kvadraturom podrazumevamo
takav odnos faza u kojem je faza nosioca u donjoj grani modulatora pomerena za 90° u odnosu na fazu
nosioca u gornjoj grani.

2.8 Nacrtati blok dijagram QPSK modulatora. Objasniti značenje fazne kvadrature u tom kontekstu.

Pod faznom kvadraturom podrazumevamo takav odnos faza u kojem je faza nosioca u donjoj grani
modulatora pomerena za 90° u odnosu na fazu nosioca u gornjoj grani.
2.9 Definisati signale u pojedinim granama, kao i na izlazu QPSK modulatora.
2.10
Uporediti trajanje jednog simbola kod QPSK modulacije u odnosu na trajanje jednog bita informacionog
(ulaznog) niza.

m1 I m2 su podnizovi bitova (jedna bit) koji zajedno

predstavljaju pun symbol m(t) , odnosno trajanje m1 I m2 traju dvostruko duze od m(t). – proveriti sa
profesrokom jos!

2.11

Koliki je opseg potreban za prenos QPSK signala, u odnosu na spektar modulišućeg signala? Objasniti.

2.12

Napisati analitički oblik pojasnog signala kojim je moguće predstaviti linearne modulacije. Definisati ko
mponente u fazi i kvadraturi. Navesti čemu su te komponente jednake u slučaju BPSK i QPSK signala.
2.13

Kako se na osnovu kompleksne obvojnice predstavljaju linearno modulisani signali?

2.14

Pokazati kako se na osnovu komponenti u fazi i kvadraturi generiše linearno modulisani signal? Kako se
na prijemu razdvajaju komponente u fazi i kvadraturi?
2.15

Definisati signalnu konstelaciju koja se koristi za predstavu digitalno modulisanih signala. Šta predstavlja
ju i kako se biraju koordinate u toj predstavi?
2.16 Koje osobine zadovoljava ortonormalan skup signala?

2.17 Nacrtati konstelaciju za binarno fazno tastovanje (BPSK). Komentarisati broj koordinatnih osa i tač
aka u konstelaciji. Na kom rastojanju se nalaze tačke u odnosu na koordinatni početak?

2.18
Nacrtati signalnu konstelaciju za kvadrifazno tastovanje (QPSK), kod kojeg faza prenošenog signala uzim
a jednu od 4 moguće vrednosti: 45°, 135°, 225°, i 315°. Odrediti vrednosti komponenti u fazi i kvadraturi
za pojedine faze (simbole). Simbolima pridružiti dibite u skladu sa zahtevima Grejovog koda.
2.20 Osnovne osobine binarnog frekvencijskog tastovanja (BFSK‐ Binary Frequency‐
Shift Keying): oblik modulisanog signala, frekvencije nosilaca i konstelacioni dijagram.

2.21 Objasniti koji događaji dovode do bitske greške. Kako se određuje njena prosečna vrednost?

Greška se pojavljuje kada se emituje simbol 1 a prijemnik odluči u korist simbola 0, ili obrnuto.
2.23
Napisati izraz za verovatnoću bitske greške kod koherentno detektovane BPSK/QPSK u kanalu sa belim
aditivnim Gausovim šumum. Objasniti primenjenu funkciju.

2.24
Uporediti verovatnoće greške za koherentne modulacije BPSK, QPSK i BFSK u AWGN kanalu. Nacrtati od
govarajuće dijagrame performansi (zavisnost BER od SNR) .
2.25
Uporediti brzine opadanja BER (na logaritamskoj skali) sa porastom prosečnog SNR u [dB] za kanalu sa s
porim, frekvencijski ravnim fedingom i kanal sa aditivnim belim Gausovim šumom.

2.26

Koji je najznačajniji problem prisutan kod FDMA? Koje mere se preduzimaju kako bi držao pod kontrolo
m?

Problem koji je od posebnog značaja za projektovanje FDMA sistema jeste vezan za interferenciju koja
potiče iz susednog kanala (ACI ‐ Adjacent Channel Interference).
• Kako bi se smanjio ovaj tip interferencije, obično se preduzimaju sledeće preventivne mere:

2.27

Kako se nazivaju kanali kojima se u okviru FDMA ostvaruje dupleksiranje od i ka baznoj stanici? Nacrtat
i položaje kanala kojima se ostvaruje dupleksiranje u celokupnom spektru namenjenom za FDMA i nazn
ačiti smer prenosa.

2.28
Kako se u FDMA ostvaruje dupleks ukoliko se koristi jedna antena za predaju i prijem? Nacrtati odgovar
ajuću šemu. Slika pokazuje blok dijagram primo‐ predajnika koji koristi dupleksiranje sa frekvencijskom
raspodelom resursa i za tu namenu koristi dodatnu komponentu – diplekser
(diplexer) koja omogućuje povezivanje modulatora (predajni deo) i demodulatora
(prijemni deo) na istu antenu.
 •
Razdvajanje opsega koji su dodeljeni za različite smerova komunikacije (uplink
i downlink) je omogućeno upotrebom dipleksera, kao što je prikazano na slici.

2.29 Definisati spektralnu efikasnost i objasniti kako nivo ACI može da utiče na broj kanala u FDMA

Spektralnu efikasnost definišemo kao odnos dostižne brzine prenosa (u bitima u

sekundi) i korišćenog opsega kanala (u Hercima); otuda se spektralna efikasnost izražava u bits/s/Hz.

2.30 ?

Ilustrovati ometanje iz susednog kanala na primeru 2 kanala sa spektralnom gustinom snage S(f)=sinc2
(fT) koji su razmaknuti za 2/T. Koliko je slabljenje snage (red veličine) u opsegu koji koristi susedni kanal
?
2.31

Kako različito rastojanje između terminala (near‐

far effect) utiče na ometanje iz susednog kanala (ACI)? Koliko može da varira nivo primljene snage i kako
to utiče na ometanje?
2.32 Koja je namena standarda IEEE 802.11a? Koliki su maksimalni protoci?

2.33Kako je kod IEEE 802.11a standarda ostvarena brzina prenosa od 48 Mb/s kroz kanal čija je širina m
anja od 20 MHz? Kolika je spektralna efikasnost u posmatranom slučaju?

2.34

Ukoliko se u IEEE 802.11a sistemu za prenos podataka sa brzinom 36Mb/s koristi zaštitno kodovanje sa b
rzinom r=3/4, i 16‐QAM modulacija, nacrtati blok šemu sistema i naznačiti protoke u pojedinim tackama
sistema (sa navođenjem odgovarajućih jedinica).
2.37 Nacrtati blok dijagram prijemnika u IEEE 802.11a sistemu?

2.38U IEEE 802.11a sistem za prenos koristi FFT/IFFT transformacije. Prikazati ekvivalentne šeme za
navedene blokove predajnika i prijemnika, kojima se u okviru komunikacione teorije realizuju
identične operacije.

??