d) Chức năng thoả mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình

cảm.
Do quan hệ hôn nhân, huyết thống nên các thành viên trong gia đình có ý
thức yêu thương, trách nhiệm với nhau. Vì vậy, gia đình là nơi mọi người
được chăm sóc về vật chất và tinh thần, đáp ứng nhu cầu tình cảm, cân
bằng tâm lý, giảm bớt những ràng buộc trong các mối quan hệ xã hội.

Không phải ngẫu nhiên mà người ta lại xưng hô với gia đình bằng những
từ ngữ thân thương, trìu mến và ấm áp. Ở nhà, người cao tuổi được chăm
sóc để khỏe mạnh, vui vẻ, lạc quan, truyền lại vốn sống, cách cư xử tốt
cho thế hệ mai sau. Ở đó, con cái biết yêu thương cha mẹ, biết hiếu thảo
với cha mẹ, biết quan tâm vợ chồng chia sẻ nhọc nhằn… Ở đó, ai cũng
cảm nhận được từ sân nhà, mái nhà, chiếc giường… đến gia đình cuối
cùng. sự yêu mến. quan hệ họ hàng.

Khi một thành viên gặp tai nạn, người thân trong gia đình, dòng tộc sẽ
quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ, niềm vui nhân lên, nỗi buồn vơi đi một nửa.
Điều này sẽ tạo nên sợi dây vô hình nhưng bền chặt, gắn kết tình cảm của
mọi người trong cộng đồng Gia đình, dòng tộc, huyết thống gắn bó với
nhau. Mối quan hệ giữa những người dân làng cũng được hình thành trong
làng xã và xã hội, trở thành cơ sở cho tình yêu gia đình, lòng yêu nước
thương dân.

3. SỰ BIẾN ĐỔI TRONG CÁC MỐI QUAN HỆ GIA ĐÌNH

3.1. Sự biến đổi quan hệ hôn nhân và quan hệ vợ chồng

Thực tế, hôn nhân và gia đình ở Việt Nam đang phải đối mặt với những
thách thức và biến động rất lớn. Dưới tác động của cơ chế thị trường, công
nghệ hiện đại, toàn cầu hóa ... Các gia đình phải chịu nhiều thiệt thòi như:
quan hệ vợ chồng lỏng lẻo, tỷ lệ ly hôn, ly thân, ngoại tình, quan hệ tình
dục trước hôn nhân và sống chung không hôn thú gia tăng. Đồng thời có
rất nhiều bi kịch, bi kịch gia đình, người già neo đơn, trẻ em ích kỷ, bạo
lực gia đình, xâm hại tình dục ...
ví dụ: cha hiếp dâm, ép mang thai con đẻ. Hệ quả là các giá trị truyền
thống trong gia đình bị bỏ qua, gia đình truyền thống bị phá vỡ và lung
lay, dân số độc thân gia tăng, hôn nhân đồng giới, con ngoài giá thú ...
Thêm vào đó là những áp lực từ cuộc sống hiện đại. (công việc căng
thẳng, không ổn định, thường xuyên di chuyển……) cũng khiến cho cuộc
sống hôn nhân của nhiều người trong xã hội trở nên khó khăn hơn. Ví dụ:
Có những người bận kiếm tiền đến nỗi không thiết tha gì đến việc lấy vợ,
lấy chồng.
Trong gia đình truyền thống, người chồng là chủ gia đình, mọi quyền lực
trong gia đình đều thuộc về người đàn ông. Người chồng là chủ sở hữu tài
sản của gia đình và quyết định các công việc quan trọng của gia đình như:
đất đai, nhà cửa, hôn nhân, v.v. Trong gia đình Việt Nam hiện đại, ngoài
mô hình vợ chồng còn có ít nhất hai mô hình khác cùng tồn tại. Đây là
hình mẫu của người phụ nữ - vợ là chủ gia đình, cả vợ và chồng đều là
hình mẫu chủ gia đình. Chủ hộ được coi là người có tư cách, năng lực,
đóng góp công lao, được các thành viên trong gia đình kính trọng. Ngoài
ra, mô hình chủ hộ phải có khả năng kiếm tiền, tức là kiếm được nhiều
tiền, đặt ra yêu cầu mới về chất lượng chủ hộ trong điều kiện phát triển
kinh tế thị trường. và hội nhập kinh tế. ...

3.2. Sự biến đổi giữa các thế hệ, các giá trị, chuẩn mực văn hóa của
gia đình.
Những thay đổi trong quan hệ vợ chồng ngày nay dẫn đến những xung
đột, đấu tranh giữa các giá trị, chuẩn mực văn hóa truyền thống và giá trị,
chuẩn mực văn hóa hiện đại. Quá trình này đòi hỏi phải hình thành những
chuẩn mực, giá trị văn hóa mới trong quan hệ vợ chồng phù hợp với sự
phát triển kinh tế, pháp luật và đạo đức trong xã hội mới nhằm xây dựng
gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bảo đảm hòa thuận. kết hợp
các mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hội Lợi ích. Trong gia đình truyền
thống, cha mẹ có quyền tuyệt đối đối với con cái, và con cái có nghĩa vụ
tuân theo quyền hành của cha mẹ. Trong mối quan hệ cha mẹ - con cái,
người ta ít đề cập đến trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái mà đề cao
trách nhiệm của con cái đối với cha mẹ. Nguyên nhân sâu xa của hiện
tượng này nằm ở quan niệm truyền thống về đạo hiếu, yêu cầu con cái
phải kính trọng, chăm sóc cha mẹ.
Trong khi đó, với quan niệm «trời sinh voi thì trời sinh cỏ», cha mẹ có thể
sinh nhiều con cái nhưng trách nhiệm, nghĩa vụchăm sóc, giáo dục không
phải lúc nào cũng đi cùng. Trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái hiện
nay, có một xu hướng đảongược so với truyền thống. Hiện nay, vai trò
giáo dụcvà kiểm soát con cái của cha mẹ trong gia đình ngày càng mờ
nhạt. Hiện tượng này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, đặc biệt do ảnh
hưởng của văn hóa phương Tây và sự tácđộng của chính sách, pháp luật
của Đảng và Nhà nước nên quyền trẻ em được coitrọng mà trong gia đình
thì cha mẹ phải là người đầu tiên gương mẫu thực hiện quyềnđó. Việc
công nhận quyền trẻ em đã làm thay đổi căn bản những giá trị, chuẩn
mựcvăn hóa trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Đó là sự khủng
hoảng của thiết chế gia đình trong việc kiểm soát trẻ em hiện nay.
Đánh giá một cách khách quan, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, kinh tế thị
trường đã tác động toàn diện đến gia đình hiện nay. Trước hết, về phía trẻ
em, môi trường sinh hoạt, học tập của trẻ em được mởrộng nên tất yếu dẫn
đến sự giảm sút vai trò của cha mẹ trong việc kiểm soát con cái. Nếu trong
gia đình truyền thống, không gian sinh sống của trẻ em chủ yếu bó hẹp
trong phạm vi hẹp, mọi hành vi của trẻ em đều được kiểm soát bởi gia
đình, họ hàng và cộng đồng thì trong xã hội hiện nay, đặc biệt ở thành thị,
phạm vi hoạt động của trẻ em rất rộng lớn, quan hệ xã hội được mở rộng,
thậm chí, trẻ em sinh hoạt bên ngoài gia đình nhiều hơn trong môi trường
gia đình. Việc cha mẹ không có thời gian hoặc có quá ít thời gian quan
tâm, chăm sóc,giáo dục con cái cho thấy đã xuất hiện một khoảng trống
trong việc kiểm soát, giáo dục con cái. Không ít cha mẹ cho rằng, con cái
hiện nay không còn ngoan ngoãn, lễ phép như trẻ em trước đây, ngược lại
trẻ em vị thành niên lại cảm thấy bị ức chế vì bị cha mẹ kiểm soát, can
thiệp quá sâu vào tự do cá nhân và đời sống riêng tư.
Về bản chất, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trong gia đình Việt Nam
hiệnnay là một sự đảo ngược trật tự và vị trí so với gia đình truyền thống.
Nó làm cho quyền uy, khoảng cách giữa cha mẹ và con cái ngày càng
giảm sút và giãn ra. Không ít cha mẹ hiện nay rơi vào tình trạng bất lực
trước việc con cái không nghe lời, vô trách nhiệm đối với cha mẹ, ông
bà,thiếu tinh thần trách nhiệm đối với các công việc nhà.

4. Phương hướng cơ bản xây dựng và phát triển gia đình Việt Nam
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
-Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức của xã
hội về xây dựng và phát triển gia đình Việt Nam.
-Thứ hai, đấy mạnh phát triển kinh tế- xã hội, nâng cao đời sống vật chất,
kinh tế hệ gia đình.
-Thứ ba, kế thừa những giá trị của gia đình truyền thống đồng thời tiếp thu
những tiến bộ của nhân loại về gia đình trong xây dựng gia đình Việt Nam
hiện nay.
-Thứ tư, tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng phong trào xây dựng
gia đình văn hoá.