Aleeza Ashraf

4VA

Introductie

Verhaal 1, Karel ende edelgast:

Genre: Karelroman
Karel ende edelgast wordt een Karelroman genoemd. De definitie van een Karelroman is
“Ridderroman die handelt over de verhouding tussen Karel de Grote en zijn vazallen”.

Auteur: onbekend

Het verhaal is rond 1270 geschreven in Brabant.

Verhaal 2: Reinaert de vos

Genre: Dierdicht
Reinaert de vos is een dierdicht. Een dierdicht is een verhaal waar dieren, kenmerken en
eigenschappen hebben als die van een mens. Dit komt ook voor in Reinaert de vos.

Auteur: Willem die Madocke maecte

Het verhaal is rond 1260 geschreven.

Verhaal 3: De vier heemskinderen

Genre: Ridderroman
De vier heemskinderen is een ridderroman aangezien de hoofdpersonage en het verhaal
over ridders gaat, maar het verhaal kan ook als een Karelroman gezien worden omdat Karel
de grote een van de belangrijkere personages is.

Auteur: onbekend

Middenstuk

Ontstaan van Literatuur

Nederlandse literatuur onstond al in de 11e eeuw maar dat was grotendeels mondeling, pas
in de 12e eeuw werden er echt literaire teksten vastgelegd. Hebban olla vogala is de eerste
nederlandse literataire tekst. Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat
unbidan we nu- deze regel werd in het jaar 1100 geschreven door een vlaamse monnik, die
hielp met het overschrijven van latijnse teksten. Om te checken of zijn pen het nog deed
schreef hij wat hem het eerste binnen kwam. Hebban olla vogala. De vertaling van deze zin
is: Hebben alle vogels nesten begonnen, behalve ik en jij. Waarop wachten we nu?

Karel ende Elegast

Cultureel kenmerk: Geloof
Middeleeuwse teksten waren vaak theocentrisch, dat wilt zeggen dat er vaak op god werd
gericht en de tekst dus om het geloof draaide. Dit zien we terug bij ‘Karel ende Elegast’.
De nacht voor de hofdag komt er een engel naar Karel (de koning) toe, hij vertelt aan de
koning dat als hij niet zal gaan stelen dat hij uiteindelijk zal komen te sterven. De koning
twijfelt aan de engel maar dan herhaalt de engel zich 3 keer. 3 is het getal van God. Dan
gaat de koning op jacht om te stelen.

Politieke kenmerk
Het feodale stelsel speelde een groot rol. Het feodale stelsel is een manier van besturen
waarbij de koning aan het hoofd staat. Ook ridderidealen zijn belangrijk, dat wilt zeggen hoe
trouw iemand is aan zijn koning. Dit ziet men terug verschijnen in karel ende Elegast. Ookal
was Elegast verbannen van het rijk, hij bleef nog steeds trouw aan de koning.

Sociaal kenmerk
In de middeleeuwen waren mensen heel trouw aan hun koning. Dit komt terug in het
verhaal, Ondanks de verbanning van elegast bleef hij loyaal aan de koning. 3

Soort tekst: Karelroman

Een karelroman (oftewel Frankische roman genoemd) is een roman waar een bekend
historisch figuur de hoofdrol speelt. In dit geval is dat Karel de Grote.

Reinaert de vos

Soort tekst: episch, dierdicht

Een dierdicht is een dicht waarin verschillende dieren de kenmerken en eigenschappen
hebben als die van de mens.

Politiek kenmerk
In de 13e eeuw was een procesrecht vrij nieuw. Het procesrecht houdt in dat een slachtoffer
een dader kon aanklagen, vervolgens komt er een proces waarbij gekeken wordt of de
dader zijn schuld ook bewezen kon worden. Toen Reinaert de vos geschreven werd was dit
proces vrijwel nieuw en dus ook verwerkt in het verhaal. Op de hofdag klagen veel dieren
over Reinaert en later in het verhaal is er dus een procesrecht waarbij Reinaert aan het hof
verschenen is en de koning die dan als rechter serveert, stelt hem in staat van
beschuldiging.

Cultureel kenmerk
Verwantschap bij niet bloed gerelateerde was ook iets in de middeleeuwen. Verwantschap
is een relatie tussen verwanten, dit hoeft niet iemand te zijn die van jouw bloed is. In
middeleeuwse tijd zou je een goede vriend in termen van familieverwantschap aanspreken.
Bijvoorbeeld: oom, tante, neef, nicht etc. In Reinaert de vos spreekt Bruun, Reinaert aan
met “lieve neef” terwijl hij geen familie is van hem.
Sociaal kenmerk:
In de middeleeuwen had men een negatief beeld van de vos. De vos een een dier dat in hun
gedachten veel schade aanbracht en waar veel boeren last van hadden. In het verhaal wordt
Reinaert gezien als de slechterik, een bandiet, oplichter.

De vier heemskinderen

Soort verhaal: voorhoofse ridderroman

Cultureel kenmerk:
Paarden speelden in het verleden een grote rol, ook in de middeleeuwen. Paarden werden
vooral gebruikt door ridders, die vochten dus samen met paarden. In de vier heemskinderen
komt dit verschijnsel terug. De vader van Reinout wou al zijn zonen een paard schenken
(sinds dit traditie was). Ook was de band met het paard belangrijk.

Sociaal kenmerk:
Wat opmerkend is voor de middeleeuwen is dat ridders heel loyaal waren aan hun koning.
In de vier heemskinderen was dit niet zo, Ritsaert, Writsaert, Adelaert en Reinout (de vier
heemkinderen) waren ook ridders maar door het ongeluk met Karel de Grote (zijn zoon),
besloten zij om te vluchten. Zij waren dus niet trouw aan hun koning.

Politiek kenmerk:
Net als bij Karel ende Elegast wordt er in de vier heemskinderen gebruik gemaakt van het
feodalen stelsel.

Overeenkomsten:
Een overeenkomst tussen alle verhalen zijn dat ze allemaal gebruik maken van het feodalen
systeem, waar de koning aan het hoofd stond. In Karel ende Elegast en de vier
heemskinderen kwam koning Karel de Grote voor, en in Reinaert de vos is leeuw Nobel
koning.

Bij Karel ende Elegast en de vierheems kinderen komen er ridders voor in het verhaal

Verschillen:
Loyaliteit naar de koning toe was zeer belangrijk in de middeleeuwen, dit zien je terug in
Karel ende Edelgast, al hoewel in de vierheemskinderen is dit juist tegenovergesteld.

Slot

Mening:
Zoeken naar een verhaal die mij interesseerde was zeer lastig, uiteindelijk vond ik het
verhaal van de vier heemskinderen. Na het lezen van een samenvatting, beviel het verhaal
mij heel erg en besloot ik het boek zelf gaan lezen.
Het verhaal van de vier heemskinderen was heel interessant, wat mij het meest bijbleef was
het slot. Het einde was totaal onverwacht en stockerend