Studim Rreth Tarikateve Sufiste ...

1 Studim rreth Tarikateve (Nakshibenditë,Sulejmanxhitë dhe Nurxhitë)
Studim rreth
tarikateve
sufiste
Nakshibenditë, Sulejmanxhitë dhe
Nurxhitë
Titulli i librit në shqip: Studim rreth tarikateve sufiste

(Nakshibenditë, Sulejmanxhitë dhe Nurxhitë)
Mblodhi dhe përgatiti:

Ergin Shala
Redaktura fetare:
Hoxhë Zejd Haziri
Lektura:
prof.Agim Mullafetahu
Ballina:
Rajan Alliu
Faqosja:
Ergin Shala
Botimin e mundësuan disa bëmirës.
Botimi i parë, 2014

Prizren
Dhurohet!
PËRMBAJTJA:
Parathënie...........................................................................6
Dëshmi nga studenti në Universitetin Islamik në Medine
rreth Nurxhiut, Fet'hullah Gylen dhe pasuesve të
tij...................................................................................10
Kapitulli i parë
Devijimi i njerëzve.......................................................13
Teuhidi dhe shirku.......................................................16
Origjina e shirkut..........................................................17
Kufri..............................................................................24
Kuptimi i dëshmisë la ilahe il lAllah.............................26
Kuptimi i pjesës së dytë të dëshmisë “ue enne
Muhameden resulullah”...................................................36
Dashuria ndaj Muhammedit alejhi selam........................ 37
Kapitulli i dytë
Fillimi i shfaqjes së fraksioneve......................................... 40
Shfaqja e Sufizmit dhe ndarja e tyre në Tarikate............ 49
Ç'është Tarikati (rruga sufite)........................................... 49
Tarikatet më të njohura dhe më të përhapura në botën
islame............................................................................ 52
Teqetë............................................................................... 54
Fytyra e vërtetë e sufive.................................................... 54
Vahdetul Vuxhudi ............................................................. 60
Besimi i Ehli Sunnetit rreth lartësimit të Allahut............62
Tevesuli dhe llojet e tij........................................................66
Rabëta-lloj ibadeti të cilën tarikatet sufiste e praktikojnë..
..............................................................................................72
Shpjegimi i Rabëtas............................................................. 72
Kushtet dhe zbatimi i Rabëtas .......................................... 73

Kapitulli i tretë
Tarikati Nakshibendi...................................................... 74
Përfaqësuesit bashkohorë të tarikatit Nakshibendi në
Turqi.................................................................................75
Doktrina Persiane ............................................................... 76
Bazat e tarikatit Nakshibendi ...........................................76
Qëndrimi ndaj personit i cili kundërshton drejtimin e
tyre................................................................................... 77
Gënjeshtrat e tyre............................................................... 77
Disa nga gabimet e tyre që i praktikojnë
Nakshibenditë
a) Dhikri Haffij.................................................................78
b) Shikimi i Allahut........................................................80
c) Kerametet....................................................................81
ç) Kërkimi i ndihmës nga shejhët................................ 81
d) Madhërimi i varreve të shejhëve Nakshibendi.......82
dh) Lutja drejtuar shejhëve.............................................. 84
Rreth Osman Nuri Topbashit-prijësit të shoqatës
"ISTANBUL" ..............................................................90
Tarikati Sulejmanxhi.................................................... 103
Kush është shejhu i tarikatit Sulejmanxhi.................104
Shpjegimi i Rabëtas............................................................105
Gabimet e Sulejmanxhive nga libri“ME KAASİDU’T-
TALİBİYN”....................................................................... 109
Lejimi i kamatës..................................................................115
Nurxhitë.............................................................................116
Një biografi e shkurtër e Said Nursit (shejhu i
Nurxhive)........................................................................116
Një kronologji e shkurtër e Said Nursit.........................118
Grupimet e Nurxhive ..................................................... 119
Disa nga gabimet e pasuesve të Said Nursit ................. 119

Përse e quajnë Said Nursin ”Bediuzzaman” (Mrekulli e
kohës)?............................................................................125
Disa nga gabimet e Said Nursit........................................125
E vërteta rreth Fet’hullah Gylenit.................................140
Librat e shpërndara nga tarikatet sufite në trojet
shqiptare, nga shtëpia botuese “Hakikat”......................158
Kapitulli i katërt
Disa dyshime (pretendimet se kinse e pasojnë Ebu
Hanifen).........................................................................181
Dyshimet në lidhje me marrjen e diturisë nga
epsharakët......................................................................191
Shoqërimi dhe polemizimi me të devijuarit...................197
Hadithet e dobëta të cilët argumentohen sufitë............200
Hadithet e dobëta të klasifikuara nga Albani dhe Ibn
Bazi............................................................................... 201
Qëndrimi që duhet të mbajmë me ata që bëjnë bidate
dhe.................................................................................. 209
Përmbyllje.........................................................................213
Literatura e konsultuar..................................................... 214
Parathënie
Falënderimi i takon Allahut. Atij i bëjmë hamd dhe prej tij
kërkojmë ndihmë dhe falje. Kërkojmë mbrojtje nga Allahu prej të
këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon Allahu, s’ka
kush e lajthit dhe atë që e largon nga rruga e vërtetë, s’ka kush e
udhëzon. Dëshmoj se s’ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveç
Allahut, i Cili është Një dhe i pashoq dhe dëshmoj se Muhamedi
sal-lAllahu alejhi ve se-lem është rob dhe i Dërguari i Tij. 1
Fjala më e vërtetë është fjala e Allahut, kurse udhëzimi më i mirë

është udhëzimi i Muhamedit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. Veprat
më të këqija janë ato të shpikurat, çdo shpikje është bidat dhe çdo
bidat është lajthitje, e çdo lajthitje çon në zjarr...
Në vazhdim...
Duke e parë gjendjen e vështirë të muslimanëve të Kosovës - nga

padituria apo thjesht nga mosinteresimi, apo edhe nga disa
hoxhallarët tanë të cilët nuk e ngritin zërin kundra tarikateve
sufiste, që e kanë vërshuar Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë -
e pashë te arsyeshme që të përgatiti një libër në lidhje me disa
tarikate. Në këtë libër mund të gjeni material të bollshëm në lidhje
me tarikatet e ardhura nga Turqia si Nakshibenditë, Sulejmanxhitë
dhe Nurxhitë. Fillimisht jam munduar që me pak fjalë të sqarojë
besimin e vërtetë të Ehli Sunnetit duke vazhduar më pas me
origjinën e shirkut, pastaj çka është tarikati dhe a lejohet grupimi
nëpër tarikate? Cili është grupi i shpëtuar? Si dhe lloje të ndryshme
të adhurimive që i praktikojnë sufitët/dervishët si p.sh. tevesulin
(afrimin me ndërmjetësim), Rabëtan etj.. Në mbyllje kam sjellur
1 Dobi: Imam Albani (Allahu e mëshiroftë!) në parathënien e botimit të parë

të ri 1421 h, të librit “Sahihut Targib vet Terhib”vëll.i parë fq. 3, botim i
“Mektebul-Mearif” Rijad; thotë se: Leximi i tri ajeteve të njohura nga suret
“Al Imran”,”Nisa” dhe “Ahzab” nuk thuhen gjithmonë. Qoftë nëpër hutbe
apo nëpër mësime të ndryshme. Shih“Hutbetul Haxheh” të shejh Albanit
(Allahu e mëshiroftë!) botuar nga “Mektebul-Islami”Bejrut.
sqarimin se çfarë thonë thënë dijetarët Islam rreth marrjes së

diturisë nga të devijuarit.2
Kam parë disa muslimanë që shkonin tek këto xhemate/tarikate dhe

për këtë ndjehesha shumë i shqetësuar për popullatën tonë. Kjo
ishte një ndër arsyet pse iu rroka punës për përmbledhjen e gjithë
këtij materiali. Shkak tjetër ishte dhe mungesa e një libri specifik
ku trajton rrugën dhe besimin e prishur të këtyre tarikateve. Allahu
i Lartmadhëruar thotë: "Me të vërtetë ata që e fshehin atë që e
kemi zbritur Ne prej argumenteve të qarta dhe udhëzimit
(diturisë se qartë) pasiqë ua qartësuam njerëzve në Libër,ata i
mallkon Allahu dhe i mallkojnë mallkuesit (të gjitha krijesat)”
El-Bekare 159.
I Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: "Kush e

fsheh një dituri Allahu atij në ditën e kijametit do t’ia vendosë një
fren(sikur freni që vendoset në gojë të kalit) nga zjarri”3
Zatën edhe një prej veçorive më karakteristike të gurabave (të

huajve) është përmirësimi; saqë i është thënë Profetit sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem: “Kush janë të huajt (gurabatë)?” Tha:”Janë ata
të cilët bëjnë përmirësime kur të prishen njerëzit” 4
Prandaj ky libërth nuk është “larje hesapesh”, por thjeshtë një

këshillë për hir të Allahut5 drejtuar muslimanëve në përgjithësi. Në
mënyrë që të kuptojnë dhe mësojnë se kush feja e vërtetë që duhet
ndjekur. Fe, e cila merret nga burimet bazë të saj: Kurani dhe
Suneti autentik. Duke i kuptuar të dyja këto ashtu siç i kanë
kuptuar (dhe zbatuar) të parët tanë të mirë (es selefus salih).
Shpesh më tingëllonte fjala e Imam Ahmedit e transmetuar nga

shejhul Islam Ibn Tejmije në ”Mexhmu’ul Fetava” (28/231-232) i
2 Kur lejohet marrja e të vërtetës nga bidatçinjët dhe kafirat.

3 Hadith Hasen. E ka transmetuar Ibn Hibbani në “Sahih”-un e tij (296).
Hakimi (1-102) e ka bërë sahih dhe është pajtuar me këtë Dhehebiu.
4 Hadith Sahih. Shih:”el Gurbetu ve el-Guraba” fq.13
5 Feja është këshillë dhe këshilla është prej fesë.
cili thotë: I është ankuar dikush Ahmed bin Hanbelit: ”Vërtetë mua
më vjen vështirë që të them: filani është kështu e filani është ashtu!
Ai i tha: “Nëse hesht ti dhe hesht unë, atëherë si do ta mësoj
injoranti se kush është i miri e kush është i keqi?! Po ashtu thotë:
“Të paralajmërosh ummetin kundër udhëheqësve të bidatçinjëve, të
cilët kundërshtojnë Kuranin dhe Sunetin, apo ata të cilët bëjnë
adhurime në kundërshtim me Kuranin dhe t’u tregosh (ummetit) të
vërtetën rreth tyre; ky është obligim me konsensusin e
muslimanëve. Ahmed bin Hanbelit (Allahu e mëshiroftë!) i kanë
thënë: Një njeri i cili agjëron, falet dhe bën itikaf është më i dashur
tek ti, apo një njeri i cili flet kundër bidatçinjëve? Tha: “Nëse ai
falet dhe bën itikaf; ai këtë e bën për vetveten, e nëse flet kundër
risimtarëve, atëherë ai këtë e bën për muslimanët. Kështu që kjo
është më e mirë.”
Nga kjo sqarohet se dobia e këtij hulumtimi është në interes të të

gjithë muslimanëve dhe fesë së tyre. E kjo lloj përpjekje në rrugën
e Allahut: është për fenë, metodologjinë dhe sheriatin e Tij.
Gjithashtu largimi i tiranisë dhe armiqësisë së tyre ndaj fesë është
obligim shoqëror me konsensusin e mbarë muslimanëve. Sikur të
mos kishte pasur asnjë që të fliste kundër tyre e të largonin dëmin e
tyre, atëherë do të ishte ndërruar feja. Shkatërrimi që ata bëjnë
është më i madh se i ndonjë okupatori që na lufton. Ngase këta
(armiqët okupatorë) nëse bëjnë okupim nuk i prishin zemrat (e
muslimanëve) vetëm se pasi që të bëhet okupimi; kurse ata
(bidatçinjët) i prishin zemrat qysh në fillim” 6 Muhammedi sal-
lAllahu alejhi ue sel-lem ka thënë: “Vërtetë kur njerëzit e shohin të
keqen dhe nuk e ndryshojnë atë, atëherë ekziston frikë që Allahu t’i
përfshijë ata me një ndëshkim nga Ai”.7 Andaj ashtu siç duhet të
mësohet e vërteta paralelisht duhet të mësohet edhe e kota, që t’i
mbrojnë vetet tona nga ata të cilët pasojn teket dhe epshet e tyre.
Poeti thotë:
“E kam mësuar të keqen, jo për ta bërë të keqen,
6 ‘el-Fetava”(28/231,232).
7 Sahih Ibn Maxheh (3236).
Por që të ruhem prej saj.

E kush nuk e dallon (mëson) të keqen prej të mirës,Ai bie në të”.
Një fjalë të njejtë e kemi edhe nga sahabiu i njohur Hudhejfe bin
Jeman i cili ka thënë: “Njerëzit e pyetnin Pejgamberin sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem për hajrin, kurse unë e pyetja për sherrin, nga
frika se do të bie në të”.8
Dije, vëlla musliman, se përhapja e diturisë së dobishme është

pasuria më e mirë që një musliman mund të posedojë gjatë jetës së
tij. E kjo duke praktikuar fjalën e Muhamedit, alejhi selam, ku
thotë: ”Mirësitë e diturisë janë më të mira sesa mirësitë e
adhurimit”9, apo thënia e tij, alejhi selam:”Mirësitë e dijetarit ndaj
adhuruesit janë si mirësitë e mia ndaj ndonjërit nga ju” 10 poashtu,
ka thënë: “Me të vërtetë ajo që e pason njeriun pas vdekjes, si
rrjedhojë e punës dhe të mirave të njeriut, është dituria të cilën e
ka praktikuar dhe shpërndarë...”11
Mjetet e thirrjes janë të shumta dhe rrugët e shpërdarjes së diturisë

islame janë të lehta. Ku nga më të mirat dhe më të rëndësishmet
janë shkrimet dhe botimet.12.
E lus Allahun Lartmadhëruar që ta bëj këtë vepër të sinqertë vetëm

për Fytyrën e Tij dhe të dobishme për mua dhe mbarë muslimanët!
Ergin Shala
8 Tra. Buhariu dhe Muslimi.

9 Transmeton et-Taberani në 'Evsat', dhe Bezati me zinxhir të mirë nga
Hudhejfete. (Sahih Xhami es-Sagir 4090, Albani.)
10 Transmeton Ahmedi dhe et Taberani me zinxhir të mirë dhe Ibn Hibani në
Sahi-në e tij, si dhe Hakimi, dhe ka thënë zinxhiri është i vertetë. (Sahih et
Tergib ve Terhib 69.
11 Transmeton Ibn Maxhe dhe Bejhakiu me zinxhir të mirë. (Sahih Xhamiu
Sagir 2227 dhe Irvau el Galil 1079.
12 Dispozita Islame mbi mjekrrën dhe duhanin-Ali bin Hasen AbdulHamiid
el Halebi el Etheri. [Përktheu:Unejs Shuajb Murati]
Dëshmi nga studenti në Universitetin Islamik në Medine, për

Fet'hullah Gylen (Nurxhiu) dhe pasuesve të tij
Falënderimet dhe lavdërimet janë për Allahun subhanehu ve
teala. Salavatet dhe selamet qofshin mbi Muhamedin alejhi salatu ue
selam. Sa i përket librit që e keni në dorë, mendoj se është një libër i
përgatitur me argumente të sakta dhe të mjaftueshme për atë që e
kërkon të vërtetën. Pasi që e lexova librin, u pajtova me atë çfarë
kishte punuar vëllau ynë Ergin Shala dhe e pash të arsyeshme të shtojë
edhe unë diçka nga ajo që kam parë tek xhemati i Fet'hullah Gylenit.
Grupet sufiste të cilët vërshuan pas luftës në Kosovë, siç janë
Nakshibenditë, Sulejmanxhitë dhe Nurxhitë, gjetën një rast të mirë për
të infektuar një pjesë të popullit tonë. Ata me ardhjen në Kosovë, u
paraqitën tek populli ynë kinse i përkasin medh'hebit hanefij. Kjo për
arsye që të jenë më të pranueshëm në mesin e popullit. Ata të cilët nuk
dinin të bënin dallimin në mes të akides (besimit) dhe fik'hut
(dispozitave), u mashtruan nga këto grupe sufiste, sepse këto grupe
sufiste në çështje të fik'hut iu përmbaheshin deri diku medh'hebit
hanefij mirëpo në akide ishin larg besimit të Ebu Hanifes dhe
dijetarëve të tjerë të Ehli Sunnetit. Ata që ishin pak më të ditur në
mesin e popullit, u larguan nga shoqatat e tyre dhe paralajmëruan nga
rreziku i tyre, kurse ata që ishin mendjelehtë, u mashtruan dhe
vazhduan në pasimin e tyre. Koha të cilën e kam kaluar në prezentim
të ligjëratave tek shoqata "Atmosfera" në Prizren, ishte rreth 2 vite
(2006 - 2008). Gjatë shoqërimit me ta kam hasur disa herë në
mospajtime në çështje e besimit. Edhe pse nuk kisha dituri të
mjaftueshme për t'i njohur më thellë devijimet e tyre, mirëpo disa
gjëra të cilat i kisha mësuar nga Kurani Famëlartë dhe nga hadithet e
Profetit alejhi salatu ue selam, ishin shkak që t'i vëreja disa gabime tek
ata, të cilat nuk përputheshin assesi me besimin e pastër Islam. Në
vitin 2006, në një ndeje tek shtëpia ime me drejtorin e shoqatës
"Atmosfera" , në bisedë e sipër u konfliktuam në një nga çështjet e
besimit, ku (Ai) thoshte se Allahu është në çdo vend me Qenien e Tij.
Unë i kisha thënë asokohe se e kam lexuar hadithin e robëreshës, e
cila u pyet nga Profeti (alejhi salatu ve selam) se ku është Allahu? Ajo
u përgjigj se Allahu është mbi Qiej (me Qenien e Tij). Mirëpo drejtori
i shoqatës "Atmosfera" e mohoi një hadith të tillë i cili është i njohur
mirë, i transmetuar nga Muavije bin Hakem es-Sulemi, mirëpo ai nuk

u pajtua dhe më kundërshtoi. Këmbënguli në akiden e tij se Allahu
është në çdo vend me Qenien e Tij. Të besosh se Allahu është në çdo
vend me Qenien e Tij "Vahdetul Vuxhud" , është gabim që bie në
kundërshtim me besimin e imam Ebu Hanifes (Allahu e mëshiroftë!)
dhe të tre medh'hebeve të tjera të cilët ishin në besimin e pastërt të
gjeneratave të para të ummetit. Po ashtu besonin se lejohet të shkohet
tek varri i ndonjë veliu (mik i Allahut) dhe të kërkohet ndërmjetësim
për të qenë duaja më e pranueshme tek Allahu (subhanehu ve
teala)...!!!
Besonin se Said Nursi ka qenë muxhed-did (ripertrirës i fesë) në

shekullin e kaluar, ndërsa Fet'hullah Gyleni në këtë shekull...!!!
Namazin e preferonin që ta falnin shpesh nëpër shtëpiat e tyre, që në
mesin e intelektualëve mos të njihen se janë fetar... , dhe shumë
komplekse të tjera që kishin me vetet e tyre në raport me intelektualët.
Kjo mendoj se është një problem serioz me ta në metodologjinë e tyre
se si i qasen Islamit në jetën bashkëkohore. Unë nuk do të mundohem
t’i demantoj këto devijime, për arsye se libri që keni në dorë përmban
argumente të mjaftueshme për të dalluar të vërtetën nga e kota. Allahu
ju dhëntë sinqeritet në kërkimin e së vërtetës. Po ashtu gjatë
shoqërimit me ta kam hasur kritika për lëshimin e mjekrrës, të cilëve
ua impononin të gjithë shoqëruesve të tyre t’i rruanin mjekrrat, derisa
një vëlla që e njihnim për devotshmëri, e bindën brenda disa muajsh
që ta heq mjekrrën. Allahu na forcoftë!
E shihni o vëllezërit dhe motrat e mi/a, këta më shumë e kishin

qëllimin që t'i përngjanin dhe t'a pasonin Fet'hullah Gylenin sesa t'a
pasonin Muhamedin alejhi salatu ve selam. Drejtori i shoqatës
"Atmosfera" nuk ngurroi t'i quante të sëmurë psikik ata që e lëshojnë
mjekrrën, kjo për mua ishte shumë e rëndë kur i dëgjova këto fjalë me
veshët e mi nga goja e tij. Prej Allahut kërkojmë shpëtim nga këta
njerëz të paditur.
Ata të cilët kanë përvojë me pasuesit e Fet'hullah Gylenit, e dinë

shumë mirë se jeta e tyre do të jetë e imponuar në hizmetin
(shërbimin) e Fet'hullah Gylenit dhe nëse ti nuk e bën hizmetin siç
urdhërojnë ata, atëherë ti nuk je musliman i mirë. Ti nuk guxon të
martohesh në rini pa i informuar të mëdhenjtë e Hizmetit. Ata duhet të
të japin leje për t'u martuar. Ti nuk guxon të punosh diku pa marrë leje
nga ata. Apo ti nuk guxon të prezantosh në çfarëdo xhamie për të
dëgjuar ligjërata. E gjithë jeta jote do të jetë nën dirigjimin e tyre, pa
marrë parasysh se çfarë profesioni ke. Hoxhallarët të cilët mbanin
ligjërata në shoqatën e tyre, vazhdimisht e lavdëronin Fet'hullah
Gylenin kinse ai është dijetari i kësaj kohe që duhet t'i referohemi pasi
"Ai është që qanë shumë për gjendjen e ummetit".
Me lavdërime të këtij lloji, ia mbushnin mendjet e të rinjëve injorant

kinse Fet'hullah Gyleni është njeriu më i mirë në botë. Mirëpo
injoranca nuk ka kufij, sa që hoxhallarët e kësaj shoqate krenoheshin
me Fet'hullah Gylenin, kinse atij i paraqitet Profeti alejhi salatu ue
selam dhe sahabët dhe se ai këshillohet me ta për problemet
bashkëkohore. T'u besosh këtyre gjërave dhe të mendosh se këto
mund të ndodhin vërtetë, ky është devijim i qartë, Allahu na ruajtë. Në
librat e Fet'hullah Gylenit mund të gjeni shumë devijime në lidhje me
besimin siç është lejimi i kërkimit të ndihmës nga Profeti alejhi salatu
ue selam, e cila është shirk me pajtimin e të gjithë dijetarëve të Ehli
Sunnetit. Po ashtu në librat e tij mund të gjeni tregime të shumta në
çështjet e gajbit, p.sh. kontaktet me shpirtërat e njerëzve të vdekur, me
të cilat dëshmohet akideja e tij e mbushur me devijime. Shpresoj tek
Allahu që ky libër t'i bëjë dobi lexuesit, siç i ka bërë dobi disa të
rinjëve që kanë qenë të ndikuar nga ky sekt i devijuar. E lus Allahun
ta shpërblejë vëllaun tonë Ergin Shala me shpërblimin më të mirë,
xhenetin Firdeus dhe t'ia bëjë këtë libër sadakë rrjedhëse deri në Ditën
e Gjykimit. Amin.
Samir Mullafetahu
Student në Universitetin Islamik në Medine
05.08.2014/ Prizren
Kapitulli i parë
Devijimi në jetën njerëzore

Allahu, subhanehu ve teala, i krijoi qeniet me qëllim që ta
adhurojnë Atë dhe u përgatiti atyre nga furnizimet e Tij gjëra që t'u
ndihmojnë në jetë. Ai thotë: "Unë nuk i krijova xhinët dhe
njerëzit për tjetër përveç se të më adhurojnë. Unë nuk dua nga
ata kurrfarë furnizimi e as nuk dëshiroj që ata të më
ushqejnë". (Edh-Dharijat: 56-57).
Nëse shpirti i rikthehet natyrshmërisë së tij, ai do të vërtetoj

hyjninë e Allahut, subhanehu ve teala, do të shprehë dashurinë për
Të, do ta adhuroj Atë dhe askënd nuk do t'ia bëjë shok. Shpirtin e
shkatërrojnë dhe e shmangin nga kjo natyrshmëri, zbukurimet që i
bëjnë atij shejtanët nga njerëzit dhe xhinët duke i shpallur njëri-
tjetrit fjalë zbukuruese e mashtruese. Teuhidi (monoteizmi) është i
mbjellur (i lindur) në zemrën e njeriut. Shirku (politeizmi) është
rastësor dhe i huaj në të. Allahu, sub-hanehu ve teala,
thotë:"Përqëndro vetveten tënde sinqerisht në fenë, i larguar
prej çdo gjëje të kotë, (e ajo fe), feja e Allahut në të cilën i
krijoi njerëzit, s'ka ndryshim (mos ndryshoni) prej asaj
natyrshmërie të krijuar nga Allahu; ajo është feja e drejtë por
shumica e njerëzve nuk e dinë" (Err-Rrum: 30).
Muhammedi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thotë: "Çdo fëmijë lind

në natyrshmëri (në besim të vërtetë), kurse prindërit e bëjnë atë
çifut, të krishterë apo mexhusij (zjarrë putist)". Pra bazë tek njeriu
është teuhidi.
Feja Islame fillon qysh nga Ademi, alejhis-selam, dhe mbijetoi në

pasardhësit e tij disa shekuj. Allahu, subhanehu ve teala, thotë
"Njerëzit ishin një ummet (një fe), (e pastaj pasi u përçanë)
Allahu dërgoi profetët përgëzues e qortues" (EI-Bekare:213).
Shirku dhe devijimi i parë nga besimi i drejtë ndodhi në popullin e

Nuhit, alejhis-selam; ai ishte i Dërguari i parë: "Ne të shpallëm ty
ashtu sikurse i shpallëm edhe Nuhit dhe profetëve pas tij..."
(En-Nisa: 163).
Ibën Abbasi radijAllahu anhuma ka thënë: "Mes Ademit dhe Nuhit,

alejhis-selam, kaluan dhjetë gjenerata, i gjithë njerëzimi jetonte në
islam.”
Ibnul Kajjimi (Allahu e mëshiroftë!) thotë "Kjo thënie është e saktë

në mënyrë të prerë. Këtë e dëshmon fjala e Allahut, subhanehu ve
teala: "Njerëzit ishin një ummet (një fe), pastaj u përçanë..."
(Junus: 19).
Ky dijetar (Allahu e mëshiroftë!) dëshiron të thotë se dërgimi i

profetëve u bë për shkak të përçarjes në fenë e vërtetë, sikurse ishte
rasti me arabët të cilët pasonin fenë e Ibrahimit, alejhis-selam,
derisa nuk e ndryshoi atë Amr Ibn Luhaj EI-Huzaiji, i cili ndërroi
Fenë e Ibrahimit, alejhis-selam, i barti idhujt në tokën e arabëve
dhe në tokën e Hixhazit (Meivës) në veçanti, të cilët pastaj
adhuroheshin përveç Allahut, subhanehu ve teala. Në këtë mënyrë
u përhap shirku në këto vende të shenjta dhe rreth tyre, derisa
dërgoi Allahu, subhanehu ve teala, të zgjedhurin e Tij, Muhamedin,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, vulën e profetëve, i cili ftoi njerëzit
në monoteizëm, në vijimin e fesë së Ibrahimit dhe luftoi për
Allahun, subhanehu ve teala, me luftë të vërtetë, derisa u kthye
besimi monoteist dhe feja e Ibrahimit. Ai plotësoi fenë, plotësoi
begatinë e Tij ndaj botëve dhe kështu sipas rrugës së tij (Islamit)
vazhduan tre shekujt e lavdëruar në fillim të këtij ummeti, derisa u
përhap përsëri injoranca në shekujt e mëvonshëm dhe u përzien në
të elemente nga fetë tjera, kështu që u rikthye shirku tek shumica e
këtij ummeti me ndikimin e thirrësve të devijimit për shkak të
ndërtimit mbi varreza, duke kërkuar kështu respekt ndaj evlijave
(besimtarëve të devotshëm) e bamirësve dhe duke shfaqur adhurim
për ta, duke ndërtuar tyrbet mbi varrezat e tyre. Ata, pastaj u bën
idhuj që adhurohen përveç Zotit me lloj-lloj formash sikurse janë:
lutja e tyre, kërkimi i ndihmës nga ata, prerja e kurbanit, betimet
për ta. Këtë shirk ata e quajtën ndërmjetësim me bamirësit dhe

shprehje e dashurisë ndaj tyre. Ata harruan se kjo ishte fjala e
politeisteve të parë, të cilët thanë:"Ne ata (idhujt) nuk i
adhurojmë për tjetër, veçse të na afrojnë tek Allahu sa më
afër..." (Ez-Zumer: 3).
Me gjithë paraqitjen e këtij shirku në të kaluarën dhe sot, prapë se

prapë, shumica e tyre besojnë në Teuhidurr-Rrububije (se Allahu
është Krijuesi e Furnizuesi i çdo gjëje), por ata bëjnë shirk në
Teuhidul uluhije (në atë se vetëm Allahu meriton adhurimin),
sikurse thotë Allahu, subhanehu ve teala: "...shumica e tyre nuk e
beson ndryshe Allahun, përveç se duke i bërë shirk Atij...".
(Jusuf: 106).
Ekzistimin e Allahut, subhanehu ve teala, nuk e mohoi askush,

përveç një numri të vogël nga njerëzit, si Faraoni dhe sikurse janë
ateistët komunistë në këtë kohë. Ky injorim i tyre bëhet nga
mendjemadhësia, përndryshe, ata janë të detyruar të vërtetojnë
ekzistimin e Tij në brendësinë (zemrat) e tyre, sikurse thotë Allahu,
subhanehu ve teala:"...ata i refuzuan ato (ajetet e Allahut) si
shkak i mizorisë së tyre dhe nga mendjemadhësia, edhe pse
zemrat e tyre ishin të bindura në to." (En-Neml: 14).
Mendimet e tyre se çdo krijesë nënkupton krijuesin, çdo e formuar

ka formuesin dhe sistemi i përpiktë i kësaj Gjithësie, patjetër duhet
të ketë një themelues të Urtë, të Fuqishëm dhe të Gjithëdijshëm. Ai
që e refuzon Atë, është i çmendur ose është mendjemadh, që nuk
përdorë logjikën, e i cili nuk merret parasysh.13
13 Teuhidi-Shejh Salih el-Feuzan

Teuhidi dhe Shirku

Për ta kuptuar më mirë nocionin e teuhidit, nevojitet që të dihet
edhe e kundërta e saj, e ajo është shirku që d.t.th. t’i përshkruash
Allahut shokë. Kur’ani është përplot me ajete që na urdhëron për
teuhidin dhe na ndalon nga shirku. Shirku është mëkati më i madh
që njeriu mund t’a bëjë. Allahu subahnehu ve teala i falë të gjitha
mëkatet përpos shirkut.Allahu subahnehu ve teala në Kuranin
famëlartë thotë: “Është e vërtetë se Allahu nuk falë (mëkatin) t'i
bëhet Atij shok, e pos këtij (mëkati), të tjerat i falë atij që
dëshiron. Ai që i përshkruan shok Allahut, ai ka humbur dhe
bërë një largim të madh (prej të vërtetës).”(en-Nisa,116) “...ai
që i përshkruan Zotit shok, Allahu ia ka ndaluar (ia ka bërë
haram) atij xhennetin dhe vendi i tij është zjarri. Për mizorët
nuk ka ndihmës.”(el Maide,72). Këtu nënkuptohet se Allahu nuk
e falë shirkun nëse njeriu vdes me këtë mëkat, mirëpo nëse
pendohet para vdekjes, Allahu subhanehu ve teala do t’ia pranoj
pendimin edhe nga ky mëkat i madh. “Duke qenë të sinqertë në
besimin ndaj Allahut, dhe duke mos i përshkruar Atij shok, e
kush i përshkruan shok Allahut, ai është sikur të bie nga qielli
e ta rrëmbejë shpendi, ose si ai të cilin e gjuan era e stuhishme
në ndonjë vend të humbur.”(el-Haxhxh, 31) Në kohën e të gjithë
pejgamberëve, mëkati më i madh ka qenë shirku. Për këtë arsye
shohim se çdo i dërguar, misionin e vet e filloi tek populli i vet që
të besojnë në teuhid (njëshmëri) dhe që t’a braktisin shirkun. Në
suren “El Araf” përmenden mesazhet madhështore të pesë
pejgamberëve, Nuhit, Hudit, Salihut, Shuajbit dhe Musës alejhimus
selam. Thirrjet e të gjithë këtyre kanë qenë në një fjalë: "O popull
im, adhurojeni Allahun, ju nuk keni zot tjetër pos Tij...” (Hud,
84). Shirku i fshinë të gjitha punët e mira: “Pasha Allahun, ty të
është shpallur, e edhe atyre para teje: "Nëse i bën shok
(Allahut), veprat tua janë të asgjësuara dhe ti do të jeshë prej
të humburve.”(ez-Zumer,65)
Origjina e Shirkut14
Prej asaj që është vendosur në Sheriat (ligjin e urdhëruar) është se
njerëzimi qe – në fillim – popull i vetëm në teuhidin e vërtetë,
pastaj Shirku (të drejtuarit e ndonjë forme të adhurimit, apo
çfarëdoqoftë tjetër që është e drejtë ekskluzive e Allahut, tjetërkujt
pos Allahut) gradualisht i kaploi ata.Bazë për këtë është thënia e
Allahut – më të Bekuarit, më të Lartit:“Njerëzimi ishte një Umet
(popull), pastaj Allahu dërgoi pejgamberë që sollën përgëzime
dhe paralajmërime.” (Bekare, 213)
Ibën Abbasi radjAllahu anhu thotë: “Në mes Nuhut dhe Ademit
qenë dhjetë gjenerata, të gjitha prej tyre qenë në Sheriat (ligj) të së
vërtetës, pastaj ata u përçanë. Kështu që Allahu dërgoi pejgamber
si prurës të lajmeve të mira dhe si paralajmërues” 15
Ibën Urve el-Hanbeli (v. 837) tha: “Kjo thënie i përgënjeshtron ata
historianë nga Njerëzit e Librit, të cilët pohojnë se Kabili (Kaini)
dhe të bijtë e tij qenë adhurues të zjarrit” 16 Unë them: Kjo po ashtu
është përgënjeshtrim ndaj disa filozofëve dhe ateistëve, të cilët
pohojnë se baza (natyrore) e njeriut është Shirku, dhe se Teuhidi
evuloi në njeriun! Ajeti që parapriu i bën këto pohime të rreme, dhe
po ashtu edhe të dy hadithet që vijojnë.
Së pari: Thënia e tij (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem), që ai

transmetoi nga Zoti i Tij (Allahu): “Unë i krijova të gjithë robërit e
Mi në Fenë e vërtetë (në Teuhid, të pastër prej Shirkut). Pastaj
atyre u erdhën djajtë dhe i devijuan ata prej Fesë së vërtetë. Ata ua
14 Shkëputur nga libri i Muhaddithit shqiptar të këtij shekulli,Imam

Nasiruddin el-Albani,rahimehullah me titull” Vërejtje falësit mos t’i
shndërrojë varret në xhamia (Tehdhirus-Saxhid min Itikhadhil-Kuburi
Mesaxhid)” www.mburoja.net
15 Tedhirus-Sexhid Min Itikhadhil-Kuburi Mesaxhid (F. 101-106)
16 Transmetuar nga Ibn Xherir et-Taberi ne tefsirin e tij (4/275) dhe el-
Hakim (2/546) i cili tha: “Kjo është autentike sipas kriterit të el-Buharit.”
Edh-Dhehebi po ashtu u pajtua.
bënë të palejuar njerëzve atë çka Unë ua kam lejuar atyre, dhe ata i
urdhëruan të shoqërojnë në adhurimin Tim atë për të cilën Unë
s’kam zbritur kurrfarë autoriteti.” (El-Kheuakibud-Durari fi Tertib
Musnedul-Imam Ahmed’ela Ebuabil-Buhari (6/212/1), ende në formë
manuskripte.)
Së dyti: Thënia e tij sal-lAllahu alejhi ve selam: “Çdo fëmijë lind

në Fitre (natyrshmëri të pastër) (Transmetuar nga Muslimi (8/159) dhe
Ahmed (4/162) nga Ijadh ibn Himar el-Muxhashi’i radiallahu anhu.) por
prindërit e tij e bëjnë atë çifut, të krishter apo zjarrputist. Kjo është
sikurse mënyra në të cilën një shtazë lind një pjellë natyrale. A keni
vërejtur ndonjë të lindur të shtrembëruar, para se ju t’i keni
shtrembëruar ato.” Ebu Hurejra ka thënë: Lexoni nëse doni: “Fitra
e Allahut me të cilën Ai krijoi njerëzimin. Nuk duhet të ketë
ndryshim në krijesën (fenë) e Allahut.” (er-Rum, 30) 17
Pas këtij shpjegimi, është me rëndësi të madhe për Muslimanin që

ta di se si përhapet shirku në mesin e besimtarëve, pasi që ata ishin
muvehidin (njerëz të teuhidit) Në lidhje me thënien e Allahut – më
të Përsosurit – për popullin e Nuhut (alejhis selam):“Dhe ata
thanë: ti s’do t’i braktisësh zotat tu, as që do të braktisësh
Uedin, as Suvanë, as Jeguthin, as Ja’ukun, as Nesrin.” (Nuh,
23)
17 Ibn el-Athir tha në en-Nihaje (3/457): “El-Fitr: do të thotë të fillosh dhe të

krijosh, dhe el-Fitre është gjendja që rezulton nga kjo. Domethënia është se
njerëzimi qe lindur me një dispozitë dhe natyrë, e cila është e gatshme ta
pranojë Fenë e vërtetë. Kështu që sikur ai të lihej në këtë, atëherë ai do të
vazhdonte në këtë. Sidoqoftë, ata të cilët devijojnë nga kjo e bëjnë këtë për
shkak të ndjekjes së dobësive njerëzore dhe pasimit të verbër të të tjerëve...”
El-Hafidh Ibn Haxher tha në El-Fet-h (3/248): “Njerëzit dallojnë në lidhje me
atë se çfarë është menduar me el-Fitre, dhe thënia më e famshme është ajo se
kjo do të thotë Islam. Ibn Abdul-Ber tha: Kjo ishte ajo që ishte mirë e njohur
në shumicën e Selefit (paraardhësve të devotshëm), dhe dijetarët e tefsirit
janë pajtuar se ajo çka është menduar në thënien e Allahut – më të Lartit –
“Fitra e Allahut me të cilën Ai e krijoi njerëzimin” është Islami.
Është treguar nga një grup prej Selefit (paraardhësve të

devotshëm), në shumë transmetime, se këto pesë perëndi qenë
adhurues të drejtë. Sidoqoftë, kur ata vdiqën, Shejtani (Satana) u
përshpëriti njerëzve të tyre që të tërhiqen dhe të ulen tek varret e
tyre. Pastaj Shejtani u përshpëriti atyre që erdhën pas tyre se ata
duhet t’i marrin ata si idhuj, duke ua zbukuruar atyre idenë se ju do
t’i përkujtoni ata dhe me këtë t’i pasoni në sjelljen e mirë. Pastaj
Shejtani i sugjeroi gjeneratës së tretë se ata duhet t’i adhurojnë këta
idhuj krahas Allahut – më të Lartit – dhe ai u përshpëriti se kjo
ishte ajo çka stërgjyshërit e tyre bënin!!!Kështu që Allahu iu dërgoi
atyre Nuhun (as), duke i urdhëruar ata që ta adhurojnë vetëm
Allahun. Mirëpo, asnjë nuk iu përgjigj thirrjes së tij përveç disave.
Allahu e tregoi tërë këtë incident ne kaptinën Nuh.
Ibën Abasi tregon: “Vërtet, këta janë pesë emra të njerëzve të drejtë
prej popullit të Nuhut. Kur ata vdiqën, Shejtani iu përshpëriti
popullit të tyre që t’u bëjnë statuja atyre dhe t’i vendosin këto
statuja në vendtubimet e tyre si përkujtim për ta, kështu që ata
vepruan kësisoj". Sidoqoftë, asnjë prej tyre nuk i adhuroi këto
statuja derisa ata vdiqën dhe qëllimi i statujave qe harruar. Pastaj
(gjenerata tjetër) filloi t’i adhurojë ata.”( Buhari (11/418) dhe Muslim
(18/52)) E njëjta si kjo ka qenë treguar po ashtu nga Ebu Muteher, i
cili tha: Jezid ibn el-Muhelleb i qe përmendur Ebu Xhafer el-
Bakirit (v. 11H), kështu që ai tha: "Ai qe mbytur në vendin ku një
tjetër pos Allahut qe adhuruar së pari. Pastaj, ai e përmendi Uedin
dhe tha: “Uedi qe një Musliman i dashur për popullin e tij. Kur ai
vdiq, njerëzit filluan të mblidheshin rreth varrit të tij në vendin e
Babilit (Babilonisë), duke qarë dhe vajtuar. Kështu që kur Iblisi
(Satana) i pa ata duke qarë dhe vajtuar për të, ai mori formën e
njeriut dhe u erdhi atyre, duke thënë: Unë shoh se ju jeni duke qarë
dhe vajtuar për të. Pra, pse nuk e bëni një figurë të tij (d.m.th.
statujë) dhe ta vendosni atë në vendtubimet tuaja që ta përkujtoni
atë. Ata thanë: Po. Dhe ata e bënë një figurë të tij dhe e vendosën
në vendtubimin e tyre, e cila i përkujtonte ata për të".Kur Iblisi i pa
ata sesi e përkujtonin atë (së tepërmi), ai tha: “Pse nuk e bëni secili
prej jush nga një figurë të ngjashme që ta mbani në shtëpitë tuaja,
ashtu që ta kujtoni atë (vazhdimisht).”Ata thanë “po”. Dhe secila
shtëpi e bëri nga një figurë të tij, të cilën ata e admironin dhe
respektonin dhe e cila i përkujtonte vazhdimisht në të. Ebu Xhafer
tha: “Ata të gjeneratave të vona panë se çfarë kishin bërë
(gjeneratat e mëhershme) dhe e morën këtë në konsiderim... deri në
atë masë, saqë e morën atë si një ilah (perëndi) për adhurim krahas
Allahut. Ai pastaj tha: “Ky ishte idhulli i parë që u adhurua pos
Allahut, dhe ata e quajtën këtë idhull Ued. (el-Buhari (8/534))
Kështu urtësia e Allahut qe përmbushur kur ai dërgoi Muhamedin

(sallallahu alejhi ue selam) si pejgamberin e fundit dhe e bëri
Sheriatin e tij plotësim të të gjitha Ligjeve të Urdhëruara hyjnore.
Me këtë Ai ndaloi të gjitha mënyrat dhe shtigjet me të cilat njerëzit
mund të bien në shirk – i cili është mëkati më i madh.Për këtë
arsye, të ndërtuarit e faltoreve mbi varre dhe qëllimi që të
udhëtohet posaçërisht te ato, duke i marrë ato si vende për kremta
dhe tubime, dhe duke u betuar në banorin e varrit, të gjitha janë
ndaluar.E gjithë kjo çon në teprim dhe udhëheq për në adhurimin e
të tjerëve pos Allahut – më të Lartit. Duke qenë ky rasti edhe më
shumë në epokën në të cilën dituria është duke u pakësuar,
injoranca është në rritje, ka pak këshillues të sinqertë (në të
vërtetën) dhe shejtani është duke bashkëpunuar me njerëz dhe
xhinë që ta devijojë njerëzimin dhe t’i largojë ata nga adhurimi i
Allahut – të Bekuarit, më të Lartit.
Llojet e shirkut18
Shirku ndahet në dy lloje:
1. Shirku i madh
Përkufizimi: Kryerja e një adhurimi për dikë tjetër përveç
Allahut.Kështu,ata që bëjnë kurban apo i luten dikujt tjetër përveç
18 Kitabu et-Teuhid-Saleh Feuzan

Allahut,siç bëjnë shumë njerëz tek varret e njerëzve të mirë, kanë

bërë shirk të madh. Të njëjtën gjë e themi edhe për ata që
frikësohen nga të vdekurit duke menduar se ata mund t’u sjellin
fatkeqësi dhe shpresojnë prej tyre gjëra që janë në dorë të
Allahut,siç janë plotësimi i nevojave apo largimi i fatkeqësive.All-
lahu i Madhëruara thotë: “Ata pos Allahut adhurojnë çdo gjë që
nuk bën as dobi, e thonë: "Këta janë ndërmjetësuesit tanë te
Allahu.”( Junus,18).
Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami dhe në të njëjtën kohë

bëhet shkak që ai të mbes përgjithmonë në zjarrin e xhehennemit,
nëse vdes pa u penduar.
2. Shirku i vogël
Ky lloj i shirkut nuk e nxjerr njeriun nga Islami, por bëhet shkak
për mosplotësimin e një pjese të Teuhidit dhe,në të njëjtën kohë,
është hapi i parë që të çon në shirkun e madh,i cili,siç thamë dhe
më lartë, e hedh poshtë teuhidin në tërësi.
Shirku i vogël ndahet në dy pjesë:

1. Shirku i dukshëm, i cili mund të bëhet me fjalë ose me vepra.Tek
shirku i vogël që bëhet me fjalë mund të përmendim:
-Betimi në diçka tjetër përpos Allahut (siç betohen disa njerëz për
kokën e prindërve apo fëmijëve)
-Thënia”Si të dëshirojë Allahu dhe ti”.Transmetohet se një herë

dikush i tha Profetit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem: ”Si të dëshirojë
Allahu dhe ti.” Profeti sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ia ktheu:”A më
bëre të barabartë me Allahun”!? Thuaj: Si të dëshirojë vetëm
Allahu.”
-Thënia”Po të mos ishte Allahu dhe filani” pasi lidhësa dhe vë

shenjën e barazimit midis Allahut dhe një prej krijesave të Tij.
Ndaj, në të tilla raste duhet të themi: ”Po të mos ishte Allahu,pastaj
filani”,pasi në këtë mënyrë kuptohet se dëshira e njeriut është në
varësi të Dëshirës dhe Vullnetit të Allahut,i cili thotë: ”Dhe ju nuk

dëshironi veçse atë që dëshiron Allahu,Zoti i botëve”(et-
Tekvir,29)
Në këtë kategori futet dhe thënia:”Nuk kam njeri tjetër përveç

Allahut dhe teje.”apo “Kjo është për shkak të mirësisë së Allahut
dhe tëndes.” Ndërsa tek kategoria e dytë, d.m.th. tek shirku që
bëhet me anën e veprave, mund të përmendim mbajtjen e varësave,
byzylykëve, fijejeve të perit apo çfarëdolloj gjëje tjetër, 19 për të
larguar sëmundjet,magjitë, syrin e keq apo çdo të keqe tjetër. Por
duhet të jemi shumë të kujdesshëm, sepse këto veprime jo
gjithmonë konsiderohen prej shirkut të vogël. Në disa raste ato
mund të jenë prej shirkut të madh. Kështu nëse njeriu që kryen
veprime të tilla beson se është Allahu ai që e mbron njeriun nga të
këqijat, por këto gjëra janë shkaqe për largimin e të keqes , atëherë
kemi të bëjmë me shirkun e vogël, sepse Allahu nuk i ka bërë këto
gjëra shkaqe për largimin e sëmundjeve. Por nëse personi që mban
gjëra të tilla beson se janë këto gjëra ato që e mbrojnë nga të
këqijat,atëherë veprimi i tij hyn tek shirku i madh,i cili e nxjerr
njeriun nga Islami siç thamë dhe më sipër.
2. Shirku i fshehtw apo shtirja, i cili ndodh atëherë kur muslimani

kryen një adhurim me qëllim që ta shohin të tjerët,si p.sh.kur
dikush e zbukuron apo e zgjat namazin me qëllim që t’a lavdërojnë
të tjerët,apo jep lëmoshë me qëllim që njerëzit të thonë se filani
është bujar,apo përmend Allahun vetëm që ta dëgjojnë të tjerët,etj.
Një vepër e tillë nuk pranohet nga Allahu, i cili thotë: “E kush
19 Siç veprojnë shumë njerëz në vendin tonë, të cilët vendosin tek fëmijët e
vegjël,apo edhe tek të rriturit,zhivë apo hudhra në formë të hajmalive,me
qëllim që t’i ruajnë nga syri i keq.Kjo gjë është kategorikisht e ndaluar,pasi
mbrojtja e njeriut nga të gjitha të këqijat është në kompetencën e Allahut.Nga
ana tjetër si ka mundësi që,një njeri që beson te Zoti dhe ka sadopak logjikë,
të bëjë të tilla gjëra,kur ai e di fare mirë se e mira dhe e keqja janë në dorë të
Allahut dhe se askush tjetër nuk mun t’i bëj keq dikujt përveçse me lejen e
Tij.Profeti sal-lAllahu alejhi ve sel-lem ka thënë: ”...sikur të mblidhen të
gjithë njerëzit për të bërë keq,nuk do të mund të bëjnë veçse atë që ka caktuar
Allahu për ty. Janë ngritur penat dhe janë tharë fletët.”
shpreson në takimin e Zotit të tij,le të bëjë punë të mira e të

mos shoqërojë akënd në adhurimin e Zotit të tij.” Profeti sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem u tha një ditë shokëve të Tij:”Gjëja prej
së cilës kam më tepër frikë për ju,është shirku i vogël.”Kur u
pyet për të,tha:”Shtirja.” Në këtë kategori futet dhe bërja e një
pune për përfitime materiale,siç është rasti i atij që thërret ezanin
apo bëhet imam apo mëson dije fetare,duke pasur për qëllim vetëm
marrjen e parave.
Imam Ibnul Kajjimi thotë: “Ndërsa shirku që bëhet me anën e

nijetit jo të sinqertë,është si deti pa brigje dhe janë të paktë ata që
shpëtojnë prej tij.Ai person,që ka për qëllim me punën e tij diçka
tjetër përveç kënaqësisë së Allahut,ka bërë shirk me nijetin e tij jo
të pastër,pasi sinqeriteti i vërtetë arrihet vetëm atëherë kur çdo
punë,thënie apo qëllim bëhet vetëm për hirë të Allahut.Kjo është
feja e vërtetë, feja e Profetit Ibrahim(paqja qoftë mbi të), ndjekja e së
cilës është detyrë për qdo musliman, pasi ky është realiteti dhe
thelbi i Islamit, përveq të cilit Allahu nuk pranon asnjë fe tjetër:”E
kush kërkon fe tjetër përveç Islamit, atij nuk do ti pranohet(ajo
fe)dhe në botën tjetër ai do të jetë prej të humburve”(Ali Imran
85). Nga sa përmendëm më sipër arrijmë në përfundimin se midis
shirkut të madh e të vogël ekzistojnë ndryshimet e mëposhtme:
1. Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami, ndërsa shirku i vogël

nuk e nxjerr njeriun nga Islami.
2. Personi që kryen shirkun e madh, nese vdes pa u penduar, do të
jetë përgjithmonë në zjarrin e Xhehenemit, ndërsa personi që e
kryen shirkun e vogël, edhe nëse hyn në zjarr nuk do të qëndrojë
atje përgjithmonë.
3. Shirku i madh i fshin të gjitha punët e mira , ndërsa shirku i
vogël fshin vetëm punën me të cilën është i përzier.
Kufri-Mosbesimi
a) Perkufizimi i tij - Fjala El-Kufr ne gjuhën arabe ka kuptimin e

mbylljes dhe mbulimit, kurse ne terminologjine islame, kufri eshte
e kunderta e imanit.
b) Llojet e tij- Kufri ndahet ne dy lloje:
Lloji i pare: Kufri i madh:i cili largon nga mileti islam. Ai ndahet
ne pese lloje:
1. Kufri i pergenjeshtrimit: Argument per kete eshte fjala e Allahut

subhanehu ve teala: "Kush është më mizor se sa ai që shpif
gënjeshtër ndaj Allahut, ose përgënjeshtron të vërtetën pasi t'i
ketë ardhur ajo? Po, a nuk është Xhehennemi vend për
jobesimtarët"(El-Ankebut:68)
2. Kufri i refuzimit dhe mendjemadhësia me vërtetim: Argument

për këtë është fjala e Allahut subhanehu ve teala:"E kur u thamë
engjëjve: përuluni (bini në sexhde) Ademit, ata menjëherë iu
përulën, me përjashtim të iblisit (djallit). Ai rrefuzoi dhe u
mbajtë në të madh dhe u bë pabesimtar".(El-Bekare 34)
3. Kufri i dyshimit (i supozimit): Argument për këtë është fjala e

Allahut subhanehu ve teala: Dhe ai hyri në kopshtin e vet (e me
besimtarin për dore), po duke qenë dëmtues i vetës (duke mos
besuar dhe duke u krenuar) tha: "Unë nuk mendoj se zhduket
kjo kurrë!" Dhe nuk besoj se do të ndodhë kijameti, (dita e
gjykimit), por nëse bëhet që të kthehem te Zoti im, padyshim
do të gjej ardhmëri edhe më të mirë se kjo.Atij ai shoku ivet
(besimtari) itha - duke e polemizuar atë -: "A e mohove Atë që
të krijoi ty nga dheu, pastaj nga një pikë uji, pastaj të bëri njeri
të plotë?"(El-Kehf:35-37)
4. Kufri i nifakut (dyftyrësisë): Argument për këtë edhe fjala e

Allahut subhanehu ve teala: "Ngase ata besuan (me gojë) e pastaj
mohuan, andaj zemrat e tyre u mbyllën dhe ata nuk kuptojnë.”
(El-Munafikun:3)
Lloji i dytë: Është kufri i vogël që nuk të nxjerr nga populli islam.
Ai është kufri veprues (praktik) që janë gjynahet ku në Kuran dhe
Sunnet janë quajtur kufr, por që nuk kanë arritur shkallën e kufrit të
madh, sikurse është p.sh. kufri i mirësive (mohimi i begative të
Allahut, subhanehu ve teala) i përmendur në fjalën e Allahut
subhanehu ve teala: "Allahu sjell si shembull një fshat
(vendbanim) që ishte i sigurt dhe i qetë, të cilit i vinte furnizimi
nga të gjitha anët me bollëk, kurse ata (banorët) i përbuzën të
mirat e Allahut...''(En-Nahl:112)
Lufta e muslimanit-është në të njejtën shkallë e përmendur ne

fjalën e Muhamedit salAllahu alejhi ve selem:"Sharja e muslimanit
është fusuk (mosrrespekt ndaj Zotit, kurse të luftosh kundër tij është
kufr'' dhe fjala e tij: ''Mos u ktheni pas meje (pas vdekjes time)
pabesimtare ti mëshoni njërit tjetrit (me shpata)''.
Betimi në dikë tjetër veç Allahut, subhanehu ve teala, është në të

njejtën shkallë, sepse Muhamedi salAllahu alejhi ve selem tha: ''Ai
që betohet në diç tjetër,përveç Allahut,subhane ve teala ,ka bërë
kufr ose shirk''. Allahu subhanehu ve teala e quajti vepruesin e
gjynahit madh besimtarë. Ai tha: ''O ju që besuat, u është bërë
obligim gjurmimi për dënim për mbytje.''(El-Bekare:178)
Vrasësin Allahu subhanehu ve teala, nuk e nxori nga atë qe

besuan dhe e bëri vëlla të përgjegjësit për hakmarrje në vrasje, e
tha: Kurse atij që i falet diçka nga vëllau i vet atëherë ajo le të
përcillët (e atij që e fal) kuptueshëm.(El-Bekare:178) Këtu pa
dyshim është vllazëria e fesë. Allahu subhanehu ve teala thotë:
"Nëse dy grupe besimtarësh tentoj në të luftojnë ndërmjet vete,
ju pajtoni ata...'' Dhe deri tek fjala e Tij: "S'ka dyshim se
besimtarët janë vëllezër, pra bëni pajtim ndërmjet vëllezërve
tuaj." (Huxhurat 9-10)
Paraqitja e përmbledhur e dallimeve, mes kufrit te madh dhe

kufrit te vogël
1. Kufri i madh largon nga mileti islam dhe i shkatërron veprat e
mira, kurse kufri i vogël nuk largon nga mileti islam dhe nuk
shkatërron veprat e mira, por i pakëson ato dhe atë sipas madhësisë
së tij dhe vepruesi i tij i nënshtrohet qortimit.
2. Kufri i madh shpie njeriun ne zjarr përgjithmonë,kurse vepruesi i

kufrit te vogël nëse hyn në Xhehenem, nuk qëndron aty
përgjithmonë. Gjithashtu, Allahu, subhane ve teala, mund t'ia falë
atij , kështu qe nuk hyn ne Zjarr.
3. Kufri i madh lejon gjakun dhe pasurinë, kurse kufri i vogël nuk
lejon ato.
4. Kufri i madh detyron armiqësinë e sinqertë mes vepruesit te tij

dhe besimtarëve. Nuk i lejohet besimtarëve ta duan dhe shoqërojnë
atë edhe nëse është njeriu më i afërm i tij. Kurse kufri i vogël nuk e
pengon dashurinë, por vepruesi i tij duhet dashur dhe shoqëruar
sipas masës së imanit te tij dhe urrehet armiqësohet sipas masës së
mosrespektit të tij (ndaj Allahut subhanehu ve teala)20
Kuptimi i dëshmisë "La ilahe il lAllah"

Nuk meriton askush në tokë dhe në qiell të adhurohet me të drejtë
përveç Allahut, i cili është Një i pashoq. Ngase adhurimet e kota
janë të shumta, por adhurimi i vërtetë është vetëm për Allahun.
Allahu i Madhëruar thotë : “Kjo ngase Allahu është Ai i vërteti
dhe ajo që lusin ata pos Tij është e kotë. Vërtet, Allahu është i
larti, i madhi.” (Sure el-Haxhxh, ajeti 62). Kjo dekleratë nuk e ka
kuptimin ”nuk ka krijues tjetër përveç Allahut”, si mendojnë disa
20 Teuhidi-Shejh Salih el-Feuzan

injorantë, ngase jobesimtarët Kurejshitë, të cilëve u qe dërguar

Muhammedi, alejhi selam, pranonin atë se Allahu është Krijues,
mirëpo ata mohonin që të adhuronin vetëm Allahun një dhe ta
përkufizonin adhurimin vetëm ndaj Tij. Allahu i Lartmadhëruar
thotë, duke i përshkruar thëniet e tyre në Kuran: “A mendon
(Muhamedi) t’i shndërrojë zotat në një Zot? Vërtet kjo është
shumë e çuditshme.” (Sad, ajeti 5).
Politeistët e kishin kuptuar shumë mirë domethëniën e kësaj fjale

dhe enkas për këtë arsye ata mohonin këtë realitet, sepse
përndryshe do t’u shkonte huq ajo që kishin adhuruar me qindra
vite. Mu për këtë arsye i luftoi ata Muhmmedi, alejhi selam, derisa
dëshmuan se nuk meriton askush të adhurohet përveç Allahut, dhe
praktikuan ashtu si duhet njësinë ndaj Tij, i cili është një dhe pa
rival. Ky besim i vërtetë e bën të kotë adhurimin e adhuruesve të
varreve dhe të ngjashmen me këtë, të cilët mendojnë se “La ilahe
ilallah” ka kuptimin se Zoti ekziston, Ai është Krijues, Fuqiplotë
për çdo gjë, etj, dhe se kush beson në këtë vetëm se ka vërtetuar
teuhidin e duhur, e pastaj le të bëjë ç’të dojë në të shoqëruarit
Allahut në adhurim, si dhe në kërkimin e ndihmës nga tjetërkush
pos Allahut, duke u ofruar te ta me betime, therrje të kurbaneve për
ta, të sillurit rreth varreve në shenjë adhurimi, etj.
Dallimi mes adhuruesve të varreve të kohës së sotme dhe

politeistëve të kohës së injorancës, është se politeistët e atëhershëm
po që se e pranonin vetëm adhurimin e Allahut, ata e braktisnin çdo
lloj adhurimi krahas Tij, për dallim nga këta adhurues të varreve, të
cilët për fat të keq thonë “La ilahe il lAllah” mirëpo këtë e
kundërshtojnë me lutjen që ua bëjnë varrezave apo njerëzve të
mirë, etj. Dhe fatkeqësi më e madhe është se Ebu Xhehli dhe Ebu
Lehebi (dy politeistë të njohur të kohës së Pejgamberit) kanë qenë
më të ditur për kuptimin e fjalës “La ilahe il lAllah” se këta të
mjerë.Janë transmetuar edhe shumë hadithe (fjalë të pejgamberit),
që aludojnë më qartë se kuptimi i fjalës “La ilahe il lAllah” është
njësimi i adhurimit për Allahun, të pastër nga çdo lloj adhurimi
tjetër. E njësia e Allahut në adhurim është udhëzimi i plotë dhe feja
e vërtetë, me të cilën Allahu i dërgoi të dërguarit e Tij dhe shpalli
Librat e Tij. Mirëpo thënia e njeriut, ”La ilahe il lAllah”, duke mos
ia ditur kuptimin dhe duke mos vepruar sipas kërkesave të saja, apo
pretendimi i tij se ai i përket teuhidit dhe është nga pasuesit e tij,
mbjell dyshimin se ky njeri një ditë, adhurimin që i takon vetëm
Allahut do ta bëjë për dikë tjetër pos Tij.
Ibën Rexhebi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: ”Në qoftëse e vërteton

zemra kuptimin e fjalës “La ilahe ilallah” me sinqeritet, Allahu do
ta forcojë në adhurimin e Tij, duke ia mundësuar më pastaj njohjen
e madhështisë së Allahut dhe respektit ndaj Tij, frikën dhe shpresën
në Të dhe mbështetjen te Ai në çdo gjë dhe duke larguar nga kjo
çdo lloj adhurimi të kotë ndaj krijesave që njollos adhurimin e
vërtetë. Dhe kur robi e arrin (adhuruesi i Allahut) këtë shkallë,
atëherë nuk do të mbetet tek ai asnjë dëshirë a punë e që të mos e
ketë bërë për Allahun dhe kënaqësinë e Tij, duke mohuar kjo zemër
e shëndoshë më pas çdo epsh dhe dëshirë të shpirtit dhe cytjet e
shejtanit.”Andaj kush e do dikë dhe e respekton atë, duke urrejtur
dhe shoqëruar vetëm për hir të tij, ai është adhuruesi i tij, ngase i
sinqerti nuk e do dhe urren askë, e as që shoqëron dhe braktisë
askë, vetëm se për hir të Allahut. Mirëpo, përsa i përket këtij të
parit, i adhuruari i tij është epshi, ashtu sikurse thotë Allahu i
Lartmadhëruar në Kur’an: ”A e ke parë atë i cili e ka zgjedhur si
Zot të tij epshin dhe dëshirën e tij” (Sure el-Furkan, ajeti i 43)
- Vlerat dhe mirësitë e thënies së sinqertë La ilahe il

lAllah e quajtur kelimetul ihlas
Fjala e sinqertë (dëshmia se nuk ka të adhuruar tjetër me meritë pos

Allahut) përmbledh në vete shumë mirësi, mirëpo këto të mira dhe
dobi nuk arrihen me një shqiptim të thjeshtë të saj dhe duke mos
punuar me të, por këto i arrin ai që e thotë me bindje të fortë duke
besuar dhe duke punuar me të. Nga mirësitë dhe vlerat e saja më të
larta janë: Allahu i Lartmadhëruar ia ka ndaluar zjarrit djegien e
atij i cili thotë këtë duke patur qëllim me këtë thënie Fytyrën dhe
kënaqësinë e Allahut.Transmeton Itbani, radijallahu anhu (Allahu
qoftë kënaqur me të), se Muhammedi, alejhi selam, ka
thënë:”Vërtet, Zoti ia ka ndaluar zjarrit (djegien) e atij i cili thotë

La ilahe il lAllah, duke pasur për qëllim Fytyrën e Allahut”
(Transmeton Buhariu dhe Muslimi). Mirëpo, disa njerëz nuk e thonë
këtë thënie vetëm se për shkak të frikës që i kaplon ata që të mos
sprovohen me momentin e vdekjes, e të shpëtojnë nga mëkatet e
tërë jetës së tyre, për shkak të moskujdesit të tyre ndaj urdhërave
dhe ndalimeve të Allahut të Lartmadhëruar, apo disa që e kanë së
paku traditë dhe zakon. Mirëpo, sido që të jetë, këtyre personave ky
besim nuk ua ka kapluar zemrat e tyre me sinqeritet në këtë thënie.
Shumica e njerëzve që sprovohen në çastin e vdekjes para daljes së
shpirtit të tyre, janë ata të cilët harrojnë Zotin gjatë jetës së tyre, e
pastaj në momentin e vdekjes e përkujtojnë, dhe vetëm në ato
çaste. Personi që e thotë këtë dëshmi me sinqeritet të plotë dhe
bindje të paluhatshme, nuk vepron shumë mëkate për arsye se
sinqeriteti dhe bindja arrijnë piedestalin dhe bëjnë që Allahu të jetë
tek ai më i dashur se çdo gjë në këtë botë, duke mos mbetur në
zemrën e tij asnjë urrejtje për atë çka ka ndaluar Ai, e mu këta
Allahu do t’i shpëtojë nga zjarri i xhehennemit edhe nëse kanë
pasur mëkate më herët, sepse i tërë ky besim, pendim, sinqeritet,
bindje dhe dashuri e plotë për Allahun fuqiplotë që posedon ky
njeri, e anulojnë çdo mëkat ashtu sikurse e anulon drita e mengjesit
errësirën e natës.
- Kushtet e fjalës La ilahe il lAllah
Dëshmia la ilahe il Allah ka dy shtylla:
1. Mohimin
2. Pohimin
Kur njeriu thotë: “La ilahe” (nuk ka të adhuruar), atëherë ka

mohuar të gjitha adhurimet dhe besimet tjera pos Allahut, ndërsa
kur thotë: ”Il-lAllah” (përveç Allahut), atëherë ka pohuar dhe
pranuar adhurimin dhe besimin e vetëm, besimin në Allahun e
Lartmadhëruar i cili është Një dhe pa ortak. Dijetarët islamë në të
kaluarën, si dhe në kohën e tashme, na bëjnë me dije se kjo fjalë

apo dëshmi ka shtatë kondita, pa realizimin e të cilave nuk mund të
plotësohet kuptimi dhe jetësimi i plotë i saj. Qëllimi i këtyre
kushteve nuk është vetëm mësimi përmendwsh i tyre në mënyrë që
të thuhen ashtu pa kuptim dhe duke mos e ditur qëllimin e tyre.
Këto kushte janë:
1. Dituria, domethënë posedimi i diturisë mbi dëshminë islame,

nisur nga dy konditat e saj, pastaj rreth asaj se çka kërkon kjo
dëshmi për ta punuar apo jetësuar në jetë. Kur njeriu arrin njohjen
dhe diturinë se vërtet Allahu i Lartmadhëruar është i merituari i
vetëm për adhurim dhe çdo adhurim pos Tij është i kotë dhe punon
më pas me këtë, atëherë e ka njohur kuptimin e vërtetë të kësaj
dëshmie. Mirëpo në qoftëse nuk di se duhet adhuruar vetëm
Allahun, duke menduar se lejohet adhurimi i tjetërkujt pos Tij,
atëherë nuk e ka njohur kuptimin e saj të vërtetë. Allahu thotë në
Kur’an: “Atëherë dije se nuk meriton të adhurohet askush
tjetër pos Allahut. Kërko falje për mëkatin tënd…” (Sure
Muhammed, ajeti 19). Gjithashtu thotë Allahu: “Ata që adhuruan
pos Tij nuk mund të ndërmjetësojnë, përveç kush dëshmoi të
vërtetën, e ata e dinë” (Sure ez-Zuhruf, ajeti 86), d.m.th e dinë se
kur kanë dëshmuar “la ilahe il-lallah”, kanë dëshmuar me bindje të
plotë dhe zemër të sinqertë.
2. Bindja- Kjo konditë ka për qëllim që kur të thuhet dëshmia, ajo

duhet të thuhet me bindje derisa të pushojë zemra në të, duke
larguar çdo lloj dyshimi që mund të lindë si pasojë e cytjeve të
djajve njerëz dhe xhinnë, por duhet të thuhet me bindje të plotë dhe
ngulitje në të, d.m.th me bindje të zemrës duke besuar vërtetësinë
për atë çka thua se Allahu është merituesi absolut për adhurim dhe
çdo gjë tjetër pos kësaj është e kotë. E në qoftëse dyshon si p.sh.: të
thuash unë besoj se Allahu është i vetëm, mirëpo nuk e di se për
çfarë arsye të mos adhurohet dikush tjetër; atëherë dije se thënia e
dëshmisë nga ti nuk është e dobishme, ngase Allahu i
Lartmadhëruar në Kur’an thotë: “Besimtarë janë vetëm ata që i
besuan Allahut dhe të dërguarit të Tij, e mandej nuk dyshuan”

(Sure el-Huxhurat, ajeti 15).
3. Pranimi- Kjo konditë kërkon nga thënësi i dëshmisë që të

pranojë çdo gjë që përmban në vete kjo dëshmi, si p.sh. të pranojë
çdo gjë që ka lajmëruar Allahu dhe i dërguari i Tij Muhammedi,
alejhi selam, prej gjërave jo të dukshme, si dhe për ato që ndodhin
në të ardhmen me një pranim të plotë dhe të padyshimtë në asgjë,
duke mos refuzuar apo tallur me asnjë citat të Kur’anit ose të
Muhammedit, alejhi selam, e as të komentojë citatet e Kur’anit dhe
ato të Muhammedit, alejhi selam, nga mendja e tij apo të
shtrembërojë kuptimin e vërtetë të ndonjë citati, sepse Allahu i
Lartmadhëruar ka ndaluar një gjë të tillë duke thënë: “Thuani i
besuam Allahut dhe asaj çka është zbritur për ne” (Sure el-
Bekare, ajeti 136). E kundërta e pranimit është refuzimi, sepse
vërtet ka njerëz që dinë kuptimin e dëshmisë dhe është i bindur në
atë çka përmban ajo, mirëpo refuzon atë me mendjemadhësi dhe
zili. Thotë Allahu i Lartëmadhëruar: “Ne e dimë se ty të brengosë
ajo që thonë, e ata nuk të përgënjeshtrojnë ty, por ata mizorë
refuzojnë argumentet e Allahut” (Sure el-En’am, ajeti 33).
Gjithashtu në refuzim hyn edhe kundërshtimi i normave të sheriatit
dhe i kufijve të tij, si dhe urrejtja e atyre normave. Thotë Zoti i
Lartmadhëruar në Kur’an: “O ju që besuat, hyni në islam
tërësisht” (Sure el-Bekare, ajeti 208).
4. Nënshtrimi- Domethënë nënshtrimi në kërkesat e kësaj dëshmie

dhe të islamit përgjithësisht dhe dorëzimi me punë. Thotë Allahu
në Kur’an:“Pendohuni të gjithë tek Zoti i juaj dhe dorëzojuni
Atij” (Sure ez-Zumer, ajeti 54). Gjithashtu edhe të nënshtruarit dhe
të dorëzuarit ndaj çdo gjëje e cila ka ardhur prej Muhammedit,
alejhi selam, duke praktikuar porositë e tij, pa ndonjë
shpirtngushtësi ose refuzim në këtë aspekt, për arsye se kur njeriu e
di kuptimin e dëshmisë islame dhe është i bindur në të, mirëpo nuk
është i nënshtruar dhe dorëzuar kërkesave fetare, atëherë nuk ka
dobi pranimi dhe shqiptimi i saj, ngase mosnënshtrim është lënia e
të gjykuarit me normat e islamit.
5. Vërtetësia- Vërtetësia në Allahun - dhe kjo nuk arrihet vetëm se

atëherë kur njeriu është besnik në besimin e tij dhe në fenë e tij, e
kur të jetë kështu, ai patjetër do të vërtetojë çdo gjë që ka ardhur
nga Zoti në Kur’an dhe nga Muhammedi, alejhi selam, në sunnetin
(traditën) e tij. Vërtetësia, pra, është esenca e fjalës, dhe nga
vërtetësia është edhe përpjekja në të respektuarit e Allahut dhe
ruajtjes së vetvetës nga tejkalimi i kufijve të Tij. Thotë Zoti në
Kur’ an: ”O ju që besuat, kini frikë Allahun dhe jini me të
drejtit” (Sure et-Teube, ajeti 119). E kundërta e vërtetësisë është të
gënjyerit, sepse kur njeriu është gënjeshtar në imanin (besimin) e
tij, ai nuk konsiderohet besimtar por hipokrit, edhe nëse e thotë
dëshminë me gjuhën e tij, dhe si i tillë nuk do të shpëtojë nga
dënimi i Allahut.
6. Sinqeriteti- Sinqeriteti është pastrimi i veprave nga çdo lloj

shirku me qëllim të pastër për Zotin, meqë qëllimi i muslimanit me
fjalët dhe veprat e tij duhet të jetë Fytyra e Allahut dhe arritja e
kënaqësisë së Tij, e jo sy-e-faqësia apo interesi personal ose ruajtja
e ndonjë posti a pozite të punës, apo për shkak të ndonjë medhhebi
apo fraksioni, e që t’u nënshtrohet atyre pa udhëzim nga Zoti.
Thotë Allahu në Kur’an: ”Vëni re! Vetëm Allahut i takon
adhurimi i sinqertë” (Sure ez-Zumer, ajeti 3). Gjithashtu thotë:
”Dhe nuk janë të urdhëruar vetëm se që të adhurojnë Allahun
sinqerisht.” (Sure el-Bejine, ajeti 5). E kundërta e sinqeritetit është
hipokrizia, që është të pasurit për qëllim me vepra dhe fjalë të tij
shikimin dhe lavdërimin e njerëzve, jo arritjen e kënaqësisë së
Allahut. Ne qoftëse robi e humb sinqeritetin, atëherë dëshmia nuk i
bën dobi.
Allahu në Kuran thotë: ”Ne i kthehemi veprës që e bëjnë ata dhe

e bëjmë atë hi e pluhur” (El-Furkan, ajeti 23). Domethënë se nuk
i bën dobi asnjë punë apo vepër e punuar jo për Allahun, për arsye
të humbjes së sinqeritetit. S’ka dyshim se Allahu nuk fal mëkatin
që t’i përshkruhet Atij shok, e përpos këtij e fal kë të dojë, për çka
edhe thotë në Kur’an: ”Kush i përshkruan Allahut shok, ai ka
trilluar një mëkat të madh” (Sure en-Nisa, ajeti 48).
7. Dashuria ndaj kësaj fjale- Dashja e shehadetit dhe çdo gjëje

tjetër që kjo dëshmi përmban në vetën e saj, pikësëpari duke e
dashur Allahun dhe të dërguarin e Tij, Muhammedin, alejhi selam,
duke paraprirë dashuria ndaj tyre para çdo gjëje tjetër. E dashja e
Allahut është madhërimi i Tij dhe lartësimi i Tij, frika dhe shpresa
në Të, gjithashtu paraprirja e çdo gjëje që shkakton kënaqësinë e
Tij, p.sh.: të urrehen mosbesimtarët dhe mosbesimi i tyre për shkak
të urrejtjes së Allahut që është mbi ta, pastaj urrejtja e mëkateve
dhe amoralitetit të tyre, etj.Argument për dashurinë e tij ndaj
Allahut dhe Muhammedit, alejhi selam, është nënshtrimi ndaj
Allahut dhe pasimi i Muhammedit, alejhi selam, në çdo gjë. Thotë
Allahu i Lartmadhëruar: ”Thuaj, nëse e doni Allahun, atëherë
më pasoni mua që Allahu t’ju dojë dhe t'jua fal mëkatet tuaja,
se Allahu është që fal shumë dhe mëshiron shumë” (Sure Ali-
Imran, ajeti 31).E kundërta e kësaj është urrejtja e kësaj dëshmie
dhe kërkesave të saja ose dashja e dikujt tjetër krahas Zotit. Zoti
thotë në Kur’an: ”Këtë për shkak se ata urrejtën atë që e zbriti
Allahu, prandaj atyre ua zhdukë veprat” (Sure Muhammed,
ajeti 9). Ajo çka e kundërshton këtë konditë është edhe urrejtja e
Muhammedit, alejhi selam, të shoqëruarit e armiqve të Zotit dhe të
armiqësuarit me njerëzit e devotshëm dhe të mirë.
- Kushtet e pjesës së dytë të dëshmisë Islame “ve enne

Muhameden rasulullah”
Këto kushte janë:
1. Besimi me zemër në shpalljen e tij dhe pranimi i saj
2. Shqiptimi me gjuhë i këtij besimi.
Argument i këtyre dy konditave është thënia e Lartëmadhëruarit:

“Besimtarë janë vetëm ata që i besuan Allahut dhe të dërguarit
të Tij, e mandej nuk dyshuan.” (El-Huxhurat, ajeti 15).
Dhe thënia e Allahut: ”Këto janë argumentet e Allahut që po t’i

lexojmë ty me saktësi, e s’ka dyshim se ti je prej të dërguarve.”
(Sure el-Bekare, ajeti 252).
3. Pasimi i tij duke punuar me çdo gjë që të vërtetë që ka urdhëruar

ai dhe të larguarit nga çdo e kotë që ka ndaluar ai. Thotë Allahu i
Lartëmadhëruar: ”Thuaj: (Muhamed) Nëse e doni Allahun,
atëherë më pasoni mua që Allahu t’ju dojë dhe t’jua fal
mëkatet tuaja, se Allahu është që fal shumë, mëshiron shumë.”
(Sure Ali imran, ajeti 31).
Allahu azze ve xhel-le thotë: "Mëshira Ime ka përfshirë çdo gjë.

Atë (mëshirën Time) do ta caktoj për ata të cilët u ruhen
(mëkateve), e japin zeqatin dhe për ata që në argumentet Tona
janë të bindur; ata të cilët e pasojnë të dërguarin
(Muhamedin), pejgamberin arab (që nuk shkruan e as nuk
lexon), të cilin e gjejnë të cilësuar në Tevrat dhe Inxhil…” (El-
A’raf, ajeti 156,157).
Allahu i Lartëmadhëruar thotë: ”…Pra besoni në Allahun dhe të

dërguarin e Tij, pejgamberin e pashkolluar, që beson Allahun
dhe fjalët e Tij; pasoni rrugën e tij që ta gjeni të vërtetën.”
(Sure el-A’raf, ajeti 158).
4. Vërtetimi i çdo gjëje që ka lajmëruar ai, nisur nga urdhërat,

ndalimet, gjërat e padukshme të kaluara dhe ato që do të ndodhin
në të ardhmën etj. Allahu i Lartëmadhëruar thotë: ”… atë çka jua
jep i dërguari, merreni; atë çka ai jua ndalon, largohuni prej
saj…” (Sure el-Hashr, ajeti 7). Transmeton ebu Seid el-Hudri,
radijallahu anhu, se Muhammedi, alejhisselam, ka thënë: ”A nuk
më besoni, përderisa unë jam i vërtetuar nga Ai që është në qiell?
Mua më vie shpallja në mengjes e mbrëmje.” (Transmeton Buhariu,
hadithi 4094 dhe Muslimi, hadithi 1064).
5. Dashja e tij më shumë se çdo gjë tjetër. Thotë Enes ibn Maliku
radijallahu anhu: Ka thënë i dërguari i Allahut: ”Nuk ka besuar
askush prej jush përderisa të mos jem tek ai më i dashur se prindi i
tij, fëmiu i tij, dhe njerëzit tjerë në përgjithësi.” (Transmeton Buhariu,

hadithi 15 dhe Muslimi, hadithi 44).
Transmeton Ebu Hurejra, kënaqësia e Allahut qoftë mbi të, se

Muhammedi, alejhisselam, ka thënë: ”Pasha Atë, në dorë të së cilit
është shpirti i im, nuk ka besuar askush prej jush përderisa të mos
jem tek ai më i dashur se prindi dhe fëmiu i tij.” (Transmeton
Buhariu, hadithi 14).
Transmeton Abdullah ibn Hishami duke thënë: Ishim me të

dërguarin e Allahut (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi të), e
ai e kishte kapur dorën e Umerit dhe Umeri i tha: O i dërguari i
Allahut, vërtet ti je më i dashur tek unë se çdo kush përveç vetës
time. I tha atij Muhammedi, alejhissealm; ”Jo. Pasha Allahun, në
dorën e të Cilit është shpirti im, përderisa të jem më i dashur se
vetvetja yte.” I tha Umeri:”Vërtet, pasha Allahun, tani je tek unë
më i dashur se vetvetja ime.” Atëherë Muhammedi, alejhisselam
tha:“Tani, O Umer.” (d.m.th se tani t’u plotësua besimi).
(Transmeton Buhariu, hadithi 6257).
6. Paraprirja e fjalës së tij para fjalës së çdokujt tjetër, pa marrë

parasysh se kush është ai, dhe të punuarit me sunnetin e tij. Thotë
Allahu në Kur’an:”O ju besimtarë, mos bëni asgjë para (se të
orientoheni në udhëzimet e) Zotit dhe të të dërguarit Tij. Kini
kujdes Allahun, se me të vërtetë Ai dëgjon të gjitha dhe i di të
gjitha.” (Sure el-Huxhurat, ajeti 1).
7. Respektimi dhe nderimi i tij si dhe madhërimi i çdo gjëje me të

cilën ka ardhur ai nga Zoti i Lartëmadhëruar, që është Kur’ani dhe
Sunneti. E kjo nuk arrihet vetëm se kur punohet me këto dy
burime, dhe dashja e tyre mbi të gjitha. Thotë Allahu azze ve
xhel:”Ne të dërguam ty (Muhammed) dëshmitar, përgëzues dhe
qortues, që ju (njerëz) t’i besoni Allahut dhe të dërguarit të Tij
dhe ta përkrahni e ta respektoni atë, e (Allahun) ta madhëroni
për çdo mëngjes dhe mbrëmje.” (Sure el-Fet'h, ajeti 9).
- Kuptimi i pjesës së dytë të dëshmisë

“ve enne Muhameden resulullah”
Kjo pjesë e dëshmisë islame kërkon respektimin e Muhamedit,
alejhi selam, në atë që ka urdhëruar dhe të besuarit në atë çka ka
lajmëruar, dhe të larguarit nga ajo çka ai ka ndaluar, dhe që mos të
adhurohet Allahu përveç siç ka porositur ai. Çdo musliman
domosdo duhet të besojë dhe të vërtetojë konditat e kësaj dëshmie,
ngase nuk arrihet plotësimi i saj përderisa njeriu ta shqiptojë me
gjuhë dhe me bindje në zemër edhe këtë pjesë të dëshmisë.
Muhamedi, alejhi selam thotë: ”Kush më respekton mua, e ka

respektuar Allahun; kush më kundërshton mua vetëm se e ka
kundërshtuar Allahun” (Buhariu). Po ashtu ka thënë Muhamedi,
alejhi selam:”Kush shpik ndonjë gjë në çështjen tonë (fenë tonë) që
nuk është prej saj, ajo është e refuzuar” (Buhariu dhe Muslimi).
Dhe nga kërkesat e kësaj dëshmie është edhe që mos të besojë

njeriu se Muhamedi, alejhis selam, ka ortakllëk me Allahun në
krijimtari ose furnizim, apo sundim të gjithësisë, por të besojë se ai
është rob i cili nuk adhurohet dhe i dërguari i Allahut që nuk
përgënjeshtrohet, që nuk posedon dobi ose dëm për veten e tij ose
për të tjerët, përveç çka dëshiron Allahu i Lartmadhëruar.Allahu di
më së miri. Paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin mbi
Muhammedin, alejhi selam, mbi shokët e tij dhe mbi të gjithë ata
që e pasojnë atë deri në ditën e Gjykimit. 21
21 Mburoja.Net
Dashuria ndaj Muhamedit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem22

Dashuria ndaj të Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem.
Është një nga themelet e mëdha të besimit. Besimi varet nga të
ekzistuarit e kësaj dashurie.Muslimani nuk do të jetë nga grupi i
shpëtuar përderisa i Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem, nuk bëhet më i dashur nga vetvetja e tij, madje edhe nga të
gjithë njerëzit e tjerë.Për këtë qëndrim ekzistojnë një varg
argumentesh nga Kurani dhe Sunneti. Allahu subhanehu ue teala
thotë:" Thuaj (o i dërguar): “Në qoftë se etërit tuaj, vëllezërit
tuaj, bashkëshortet tuaja, farefisi juaj, pasuria që e fituat,
tregëtia që frikoheni se do të dështojë, vendbanimet me të cilat
jeni të kënaqur, (të gjitha këto) janë më të dashura për ju se
Allahu, se i dërguari i Tij dhe se lufta për në rrugën e Tij,
atëherë, pritni derisa Allahu të sjellë vendimin e Tij. Allahu
nuk vë në rrugën e drejtë njerëzit e prishur." Et-Teube, 24.
El-Kadi Ijadi rahimehullah, duke argumentuar në lidhje me këtë

çështje thotë: "Kjo do të ishte e mjaftueshme si nxitje, tërheqje të
vërejtjes dhe argument për obligueshmërinë e dashurisë ndaj të
Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, si dhe për
madhështinë e rëndësisë së tij (si i Dërguar nga Allahu), meritën që
ai të jetë i dashur, sepse Allahu subhanehu ue teala, e mallkoi atë
për të cilin pasuria, familja dhe fëmijët bëhen më të dashur se
Allahu subhanehu ue teala dhe i Dërguari i Tij. Ai shprehu
kanosjen, e pastaj në fund të ajetit i shpall për mëkatarë dhe
njëkohësisht i lajmëron se të atillët kanë lajthitur dhe se nuk janë të
udhëzuar". (Esh-Shifa, 2/18).
Allahu në Kuranin Fisnik ka thënë: "I Dërguari i Allahut është

më afër për besimtarët se vetja e tyre.". Ky ajet na lajmëron për
pozitën e të Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, në
22 Kjo temë është marrë nga libri: Dashuria ndaj të Dërguarit të Allahut sal-
lAllahu alejhi ue sel-lem, ndërmjet përcjelljes së sinqertë dhe risive-
Abdurreuf Muhammed Uthman
mesin e besimtarëve, ashtu siç na tregon edhe për gjendjen në të

cilën duhet të qëndrojnë me të Dërguarin e Allahut sal-lAllahu
alejhi ue sel-lem.
Ibën Kajjimi rahimehullah, shpjegon se ky ajet është argument se

ai për të cilën i Dërguari i Allahut nuk është më i dashur se vetvetja
e tij, nuk llogaritet nga besimtarët. Më pas ai shpjegon se kjo
përparësi nënkupton dy gjëra:
1. I Dërguari Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, të jetë më i

dashur për njeriun se vetvetja e tij, sepse dhënia përparësi buron
nga dashuria....
2.Që njeriu në esencë të mos jetë gjykatës i vetvetes, por gjykatës i

tij të jetë Muhammedi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, gjygji i të cilit
është më i madh se gjygji i feudalëve ndaj robërve ose gjygji i
prindërve ndaj fëmijës së vet. Transmeton Buhariu nga Ebu
Hurejre radiAllahu anhu, se Muhamedi sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem, ka thënë: "Pasha Atë në dorën e të cilit është shpirti im,
askush nga ju nuk do të besoj përderisa unë nuk i bëhem më i
dashur se prindërit dhe fëmijët e tij"23
Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi nga Enesi radiAllahu anhu, se

Muhamedi, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, ka thënë: Askush prej
jush nuk do të besoj, përderisa unë nuk i bëhem më i dashur se
prindërit e tij, fëmijët e tij dhe nga gjithë njerëzit".24 Nga hadithet
që tregojnë për obligueshmërinë e dashurisë ekziston edhe një
hadith tjetër të cilin e transmeton Buhariu nga Abdullah Ibn
Hishami i cili ka thënë: "Ishim me të Dërguarin e Allahut sal-
lAllahu alejhi ue sel-lem e ai e mbante për dore Omer Ibn Hattabin
radiAllahu anhu, Ai të Dërguarit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, i
tha: O i Dërguari i Allahut ti je më i dashur nga gjithçka tjetër
përveç meje. Muhammedi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, i tha: JO,
pasha Atë në dorën e të Cilit është shpirti im, përderisa nuk të
23 Buhariu, Kitabul Iman 1/10

24 Buhari, Kitabul Iman, 1/10; Muslimi, Kitabul Iman, 1/10.
bëhem më i dashur edhe se vetvetja yte. Omeri radiAllahu anhu,

tha: Tani, pasha Allahun, ti je më i dashur edhe se vetja ime.I
Dërguari sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, tha: Tani, o Omer!.25
Ky hadith shpjegon se muslimani nuk do të arrij thelbin e besimit

përderisa i Dërguari i Allahut,sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, nuk i
bëhet më i dashur edhe se vetvetja. Ky është kulminacioni në
dashuri, sepse atëher muslimani ngritet mbi ëndjet e shpirtit dhe
epsheve të tij, duke i dhënë përparësi dashurisë ndaj të Dërguarit të
Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, nga dashuritë tjera.
Hasan el Basriu rahimehullah, ka thënë: "O biri i Ademit, mos u

mashtro me atë që thuhet se njeriu është me atë që e dashuron.
Kush dashuron ndonjë grup njerëzish dhe i përcjell gjurmët e tyre,
por nuk do të ju bashkangjitesh të ndershmëve përderisa nuk i
përcjell gjurmët e tyre, t'iu përmbahesh udhëzimeve të tyre, të
gdhish dhe të zë mbrëmja në rrugën e tyre, përderisa sinqerisht nuk
orvatesh të bëhesh si ata dhe të shkosh rrugës së tyre, madje dhe
nëse je i pakujdesshëm në ndonjë vepër. Masë është të jesh
këmbëngulës.Vallë, a nuk i ke vërejtur hebrenjtë, të krishterët dhe
ithtarët e ëndjeve të ulëta se si i dashurojnë të Dërguarit e tyre, por
ata nuk do të jenë me ta, sepse ju kundërvynë fjalëve dhe veprave
të tyre dhe shkuan rrugës tjetër. Ata do të hyjnë në Zjarr, e unë i
mbështetem Allahut.
25 Buhari, Kitabul Iman, 8/161

Kapitulli i dytë
Fillimi i shfaqjes së fraksioneve(sekteve)

Kurani i nderuar iu shpall të Dërguarit të Allahut (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi të!) për njëzet e tre vjet me radhë dhe
ai (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ua komunikonte atë
njerëzve, duke ua sqaruar atyre, derisa u plotësua feja dhe Mirësia
e Allahut, pastaj Allahu i Madhëruar e mori të Dërguarin e Tij
.Shokët e të Dërguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!)
e dëgjonin Kuranin dhe e kuptonin domethënien e tij, pastaj
besonin në të dhe punonin sipas dispozitave të tij.
Nga gjërat me të cilat zbriti Kurani i ndershëm është njoftimi për

gjërat e fshehta si: njoftimi për Qënien e Allahut të Madhëruar si
dhe Cilësitë, Emrat dhe Veprat e Tij, njoftimi për botën tjetër, për
ngjarjet dhe tmerret e saj, për xhenetin dhe zjarrin si dhe për atë që
ka përgatitur Allahu në to prej shpërblimit dhe dënimit të Tij…Të
gjitha këto e të tjera si këto, shpalleshin në Kuran dhe i Dërguari
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ua komunikonte ato
njerëzve, duke i sqaruar ato, ndërsa sahabët e tij i dëgjonin, i
kuptonin dhe besonin në to. Ky është realiteti në të cilin jetuan
sahabët (Allahu qoftë i kënaqur me ta!). Shoqëria e tyre ka qenë e
pastër dhe larg çdo devijimi apo rrëshqitjeje që mund të prekte
pastërtinë dhe kthjelltësinë e saj. Në fakt, disa devijime kërkuan të
ngrenë kokë në atë shoqëri, por ato u trajtuan në kohën e duhur, që
në djep dhe nuk u shfaqën më kurrë në këtë periudhë.
Në kohën e të Dërguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi

të!) dikush prej sahabëve foli për kaderin (caktimin), por i Dërguari
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u zemërua dhe i ndaloi
nga thellimi në të, ndërsa ata ndaluan veten përnjëherë nga kjo gjë.
Abdullah ibën Amër ibën el Asi (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!)
thotë: “ I Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi të!) doli dhe i gjeti ata duke u grindur për caktimin e Allahut.
Dikush përmendte një ajet dhe dikush një ajet tjetër. Ai (Paqja dhe
bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u skuq sikur të kishte plasur para
fytyrës së tij një kokërr shegë, pastaj tha: “A mos jeni urdhëruar
për këtë gjë? A mos jeni ngarkuar që të përplasni një pjesë të
Librit të Allahut me një pjesë tjetër të tij? Shihni atë për të
cilën jeni urdhëruar dhe kryejeni atë! Shihni atë nga e cila jeni
ndaluar dhe largohuni prej saj!”26
Ky hadith tregon se disa prej sahabëve u futën në çështjen e kaderit

në kohën e të Dërguarit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi
të!), por ajo polemikë ishte diçka aksidentale dhe nuk u përsërit më
prej tyre.Në kohën e Umer ibën el Hatabit (Allahu qoftë i kënaqur
prej tij!) u shfaqën tek-tuk disa gjëra të tilla, por u zhdukën shumë
shpejt. Përmendim këtu atë që ka ndodhur me Sabigun, i cili pyeste
për ajetet jo të qarta në Kuran (muteshabih), por Umeri (Allahu
qoftë i kënaqur prej tij!) e rrahu atë, derisa u pendua.
Transmeton El Lalikai me senedin e tij nga Sulejman ibën Jesar se

një burrë prej fisit beni temim, të cilin e quanin Sabig ibën Isël hyri
në Medine duke pasur me vete disa libra. Ai filloi të pyeste për
ajetet jo të qarta të Kuranit. Kjo gjë i shkoi në vesh Umerit (Allahu
qoftë i kënaqur prej tij!), i cili dërgoi që ta thërrasin, ndërkohë që
kishte bërë gati disa lëvore hurme për të goditur atë.
Kur ai hyri dhe u ul, Umeri i tha:
- Kush je ti?
-Unë jam robi i Allahut, Sabigu.
26 Senedi i këtij hadithi është hasen. E ka quajtur hasen El Albani në

shënimet e librit “El Mishkat”. Atë e transmeton Ibën Maxheh dhe Ahmedi
me disa rrugë, prej të cilave disa janë të saktë.
-Ndërsa unë jam robi i Allahut, Umeri. Pastaj u ngrit dhe filloi
ta godasë me lëvoret e thata. Vazhdoi ta godasë derisa e çau
dhe filloi t’i rridhte gjaku nëpër fytyrë.-Mjaft, o prijësi i
besimtarëve! Për Allahun, më iku ajo që kisha në kokë.”27
Me këtë përmbledhje bëhet e qartë pastërtia e atij brezi nga bidatet

dhe devijimet në akide dhe metodologji (menhexh). Ky brez
konsiderohet shembull i saktë, tek i cili duhet të hedhë vështrimin
muslimani në çdo kohë. Ky brez, është gjithashtu, baza origjinale,
mbi të cilën mbështeten pasuesit e sunetit dhe të xhematit për
kuptimin e Islamit dhe njohjen e tij. Ai që nuk i merr ata për
shembull dhe nuk e ndjek rrugën e tyre, ai është mbi një dërrasë të
kalbur, e cila është gati për t’u gremisur bashkë me të në zjarrin e
xhehenemit.
Nga viti (37-100 h.) e cila fillon nga mesi i pushtetit të Aliut
(Allahu qoftë i kënaqur prej tij!), u shfaqën kokat e bidateve. Kjo
për shkak të gjurmëve të mosmarrëveshjeve politike, me të cilat u
ndeshën sahabët (Allahu qoftë i kënaqur me ta!) në përpjekjet e
tyre.
Në kohën e tij (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!), u shfaqën

hauarixhët dhe shijat, dy grupe të kundërta me njëri-tjetrin. Njëri
grup e quan Aliun (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) kafir dhe e
mohon atë si udhëheqës të tyre, ndërsa grupi tjetër e mbështet dhe e
ndihmon atë. Më pas u shfaqën grupe të tjera si: kaderijet dhe
murxhijet, të cilat do t’i sqarojmë më pas. Në hyrje të shekullit të
dytë të hixhretit u shfaqën katër personalitete prej bidatçinjve,
çdonjëri prej të cilëve u bë kokë për në humbje dhe errësirë.
Këta të katërt ishin:
1.Uasil ibën Ata el Basri, i cili është themeluesi i grupit të

mutezilive (vdiq 131 h.).
27 Këtë ngjarje e ka përmendur El Lalikai në librin “Sherh esuli itikadi ehlis

suneti uel xhemaah”.
2.El Xhead ibën Dirhem (vdiq 124 h.).
3.El Xhehm ibën Safuan (vdiq 128 h.).
4.Mukatil ibën Sulejman (vdiq 150 h.) 28
Dije – Allahu të mëshiroftë – se shtegu i cili do të garantojë

shpërblimin është një, e jo shtigjet e shumta, sepse Allahu ka
caktuar sukses vetëm për një grup .Ai tha,“Ky është grupi i
Allahut. Vërtet, grupi i Allahut është i suksesshëm.”
(Muxhadile, 22)Dhe Ai ka caktuar fitore vetëm për këtë grup – Ai
tha,“Dhe kushdo që e merr për mbrojtës Allahun, të Dërguarin
e Tij dhe Besimtarët, atëherë, vërtet, grupi i Allahut është i
suksesshëm.” (Ma’ide, 56) Pa marrë parasysh se sa shumë e
hulumtoni Librin e Allahut dhe Sunetin e të Dërguarit të Tij
(sallallahu alejhi ue selam), ju s’do të gjeni ndonjë gjë e cila e lejon
ndarjen e Umetit në grupe (xhemate), apo ndarjen e tij në parti
(ahzab) dhe blloqe, veçse kjo të jetë e dënueshme. Allahu i
lartësuar ka thënë,“Dhe mos u bëni sikur pabesimtarët, ata të
cilët u përçanë në fenë e tyre dhe u ndanë në grupe; secili grup
duke qenë i kënaqur me atë që kishte.” (Rum, 31-32)
Dhe si mundet Zoti ynë i Madhërishëm të afirmojë ndarje për

Umetin pasi që Ai e ka mbrojtur atë me Litarin e Tij dhe e ka liruar
Pejgamberin e tij nga kjo kur ai (Umeti) u bë i tillë (i ndarë); dhe
pasi që Ai e ka kërcënuar këtë (veprim),“Vërtet, ata të cilët e
përçanë Fenë e tyre dhe u ndanë, ti s’ke të bësh asgjë me ta.
Vërtet, çështja e tyre i takon Allahut, ata do të informohen për
atë që bënin.” (En’am, 159)
Prej Mu’avije ibn Ebi Sufjan i cili tha, “I Dërguari i Allahut

qëndroi mes nesh dhe tha, ‘Vërtet, para jush Njerëzit e Librit u
28 Rrugetepaqes.net, "Metoda e Selefeve ne trajtimin e fitneve"- Dr. Bledar

Karaj el Albani
ndanë në shtatëdhjetë e dy grupe, ndërsa kjo Fe do të ndahet në

shtatëdhjetë e tri grupe. Shtatëdhjetë e dy prej tyre do të jenë në
zjarr dhe një do të jetë në Parajsë, dhe ky është xhemati.” 29 El-
Amir es-San’anij–rahimahullah – ka thënë, “Përmendja e numrit në
hadith nuk i përshkruan plotësisht ata të cilët janë të shkatërruar,
por kjo vetëm shpjegon shtrirjen e gjerë të rrugëve të devijuara dhe
degëve të tyre, në krahasim me rrugën e vetme të vërtetë. Kjo është
ajo çka dijetarët e Tefsirit (shpjegimit të Kur’anit) kanë përmendur
në lidhje me thënien e Allahut,“Dhe mos pasoni rrugë tjera,
meqë ato do t’ju ndajnë juve nga Rruga e Tij.” (En’am, 153)30
Shejhul-Islam Ibn Tejmije (v.728H) – rahimehullah – ka

thënë:“Feja e Muslimanëve është ndërtuar mbi pasimin e Librit të
Allahut, Sunetit të Pejgamberit të Tij (sallallahu alejhi ue selam)
dhe atë në çka Umeti është pajtuar. Pra, këto janë tri usulet (bazat)
e pagabueshme. Në çfarëdoqoftë që Umeti s’pajtohet, ateherë ajo i
referohet Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Kështu, nuk i takon askujt
që të vendosë një person për Umetin, dhe të thërret në rrugën e tij
dhe të formojë uela’ (dashuri, besnikëri dhe miqësi) dhe ‘eda
(armiqësi dhe urrejtje) të bazuar në të, përveç në Pejgamberin
(sallallahu alejhi ue selam). Dhe nuk duhet të vendosin ndonjë të
folur në bazë të së cilës ata formojnë uela dhe eda përveç të Folurit
të Allahut, dhe atë të Dërguarit të Tij, dhe atë në të çka Umeti është
pajtuar. Më saktë, kjo është praktikë e njerëzve të risisë (bidatit), të
cilët e vendosin një person apo një thënie me të cilën ata
shkaktojnë përçarje në Umet, duke formuar uela dhe eda bazuar në
atë thënie apo atribuim.” [Mexhmu’ul Fetaua (20/164) të Ibn
Tejmijes.]
Abdullah Ibn Mesudi ka thënë: Pejgamberi (sallallahu alejhi ue

selam) e tërhoqi një vijë dhe tha: “Kjo është Rruga e Drejtë.”
29 Sahi: Transmetuar nga Ahmed (4/102), Ebu Daud (nr. 4597), ed-Darimi
(2/241), et-Taberani (9/376, 884-885) dhe el-Hakim (1/28). Është bërë
autentik në Silsiletul-Ahadith-Sahi (nr.203).
30 Shtegu është një- nga shejh Abdul-Malik Ramadani el-Xheza’iri-
nëpërmjet www.mburoja.net
Pastaj ai tërhoqi vija në të djathtë dhe në të majtë, dhe pastaj tha:

“Këto janë rrugë tjera. Në secilën prej tyre është një djall që
thërret në të. Pastaj, ai tha: “Vërtet kjo është Rruga ime e Drejtë,
pra pasoni atë e mos pasoni rrugë tjera që do t’ju ndajnë nga
Rruga e tij.” (En’am 153) 31 Ky hadith dëshmon përmes tekstit të
tij se shtegu është një. Ibnul Kajjimi (v.751H) ka thënë, “Dhe kjo
është sepse shtegu i cili çon te Allahu është një,dhe kjo është ajo
për çka Allahu dërgoi të Dërguarit e Tij dhe i shpalli Librat e Tij,
dhe asgjë s’mund të çojë te Allahu përveç këtij shtegu. Dhe, edhe
sikur njerëzit të vinin nga çdo shteg, dhe ata të hynin nëpër secilën
derë, atëherë të gjitha këto shtigje do të pengoheshin dhe të gjitha
ato dyer do t’u mbylleshin atyre, përveç këtij shtegu, meqë ky është
ai i cili çon te Allahu.” 32 Dhe secili grup prej këtyre tarikateve
pretendojnë se janë në të vërtetën,mirëpo duhet ditur se hakku
është një,siç e cekëm edhe më lartë dhe rruga për të arritur tek
Allahu azze ve xhel-le duhet të jetë e argumentuar me Kur’an,
Sunnet dhe me ixhmanë (koncensusin) e sahabëve dhe ata dijetarë
që i pasuan në të mirë. [si Ebu Hanifeja, Shafiu, Maliku, Ahmedi e
dijetarë të tjerë që pasuan rrugën e sahabëve] Për të kuptuar më
hollësisht vlerën e të kuptuarit të Kur’anit dhe Sunnetit sipas
komentimit të sahabëve,do t’u lëmë me disa fjalë nga Imami i
madh i këtij shekulli Muhammed Nasirudin el-Albani,material i cili
është shkëputur nga kaseta me titull “Da’uetuna”:
(Thotë shejh Albani): Ka thënë Ibnul Kajjum el-Xheuziju: “Dija

është çfarë ka thënë Allahu,ka thënë I Dërguari I Tij dhe ajo që
kanë thënë sahabët..” Imam Ibnul Kajjum el Xheuziju, ia ka
bashkangjitur kështu,Kur’anit e Sunnetit edhe sahabet.A është kjo
bashkangjitje që ai i bëri Kur’anit dhe Sunnetit;opinion,ixhtihad, 33
31 Hasen: Transmetuar nga Ahmed (1/435), en-Nesa’i (7/49) dhe të tjerët. Ky

hadith është bërë autentik nga Shejh Albani në Dhilalul-Xheneh (nr.16).
32 Et-Tefsirul-Kajim (f. 14-15)

33 Ixhtihad quhet nxjerrja e një norme të sheriatit nga ana e dijetarëve në
bazë të argumenteve përkatëse nga Kur’ani dhe Sunneti
apo thjesht një mendim i gabuar.Kjo sepse çdo njeri mund të

gabojë?! Përgjigja për këtë është se jo. Ky nuk është një mendim e
as ixhtihad i gabuar,por është mbështetur në Librin e Allahut dhe
Sunnetin e të Dërguarit të Allahut,sal-lAllahu alejhi ve sel-lem.Për
sa i përket Kur’anit,mund të përmendim fjalën e Zotit tonë në
Librin e Tij të Madhëruedhëm ku thotë: “E kush i kundërvihet të
Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta DHE NDJEK
RRUGË TJETËR NGA AJO E BESIMTARËVE, Ne e lëmë në
atë që e ka zgjedhur dhe fusim në Xhehennem.Sa përfundim I
keq është ai.”(Nisa,115) Nuk mjaftohet Zoti ynë në këtë ajet-dhe
nëse do ta bënte do të kishte të drejtë-duke thënë:e kush i
kundërvihet të dërguarit pasi i është bërë e qartë e vërteta,ne e
lëmë në atë që ka zgjedhur…,porse tha për një arsye të madhe që
ne tani po nisim ta shpjegojmë dhe qartësojmë.Ai tha:”…dhe
ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve…”
Ky ajet ju lutem që të ngulitet në mendjet e dhe zemrat tuaja e të

mos harrohet për asnjë çast prej jush,sepse në të ndodhet e vërteta
dhe e drejta ashtu siç ju po e shqiptoni.E kështu ju do të mund të
shpëtoni nga të devijuarit majtas dhe djathtas dhe nuk do të
përziheni qoftë edhe sadopak me idetë e mendimet e ndonjërit prej
grupeve të humbura.…Profeti sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,përsëri
në përgjigje të pyetjes se cili është grupi i shpëtuar,thotë:”është Ai
që ndodhet në rrugën time dhe të sahabëve të mi”. E pra
atëherë”dhe sahabëve të mi” është rruga e besimtarëve.Kur Ibn
Kajjimi tha:dhe(dija është çfarë) thonë sahabet,këtë nuk e nxori
nga diku tjetër veçse nga ajeti i sipërpërmendur dhe nga ky hadith.
Po kështu edhe nga hadithi i Irbad ibn Sarijes, radiAllahu anhu, nga
i cili po mjaftohem tani vetëm me atë që përbën pjesën dëshmuese,
ku Profeti sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thotë:“Ju e keni detyrim
ta pasoni Sunnetin tim dhe Sunnetin e halifëve të drejtë dhe
udhëzues që vijnë pas meje”. Atëher, pra, edhe këtu kemi të
njëjtën gjë si në hadithin dhe ajetin e mëparshëm. Nuk thotë Profeti
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem “Ju e keni detyrim Sunnetin tim” dhe
kaq, por ai i shtoi Sunnetit të tij Sunnetin e halifëve të drejtë. Që
këtej mund të konkludojmë se feja mbështetet tek Kur’ani, Sunneti
dhe rruga e të parëve tanë të mirë[selefit]. Kjo është një diçka mjaft
e rëndësishme veqanërisht në këtë kohë, në të cilën po përplasen

opinionet, mendimet dhe medhhebet e po shtohen partitë dhe
xhematet saqë shumë prej të rinjëve muslimanë jetojnë të
pavendosur e nuk dijnë se në cilin xhemat të shkojnë apo cilin grup
të ndjekin.Që këtu vjen përgjigjja,në ajetin dhe dy hadithet e
përmendura;ndiqni rrugën e besimtarëve;a rrugën e besimtarëve në
kohën e sotme?Përgjigja është jo.Bëhet fjalë për rrugën e
besimtarëve të kohës së parë,kohës së sahabeve,të parëve tanë të
mirë(Selefu Salih).Ata meritojnë të jenë prijësit tanë,të cilët duhet
t’i ndjekim dhe askend tjetër në faqe të tokës përveç tyre.E pra
thirrja jonë ngrihet në tri shtylla:mbi Kur’anin,Sunnetin dhe
pasimin e të parëve tanë të mire (selefu salih) (mbaroi fjala e shejh
Muhammed Nasiruddin el-Albanit)
Prandaj, ajo që është e domosdoshme për Muslimanin – individin

dhe kolektivin – me qëllim që t’i pregatisim ata për detyrën
madhore dhe për të arritur synimin fisnik, është që vërtet të njihet
Rruga e Drejtë, njerëzit e saj, akideja (besimi) e tyre dhe menhexhi
(metodologjia), po ashtu duke i njohur risitë (në fe) dhe të këqijat
të cilat shkaktojnë ndarjen nga kjo rrugë. Urtësia e njohjes të së
keqes është marrë nga hadithi i Hudhejfe Ibnul-Jemanit (radiallahu
anhu) kur ai tha: “Njerëzit e pyetnin të Dërguarin e Allahut
(sallallahu alejhi ue selam) për të mirën, ndërsa unë e pyesja për të
keqen nga frika se do të më kaploj ajo…” 34
Ebu Alije (v.90H) – rahimehullah - ka thënë: “Mësoni Islamin.

Pastaj kur ta keni mësuar Islamin, mos u largoni prej tij në të majtë
apo në të djathtë. Por, qëndroni në Rrugën e Drejtë dhe në Sunetin
e Pejgamberit tuaj (sallallahu alejhi ue selam) dhe atë në çka kanë
qenë Shoqëruesit (Sahabët)…dhe ruajuni nga këto risi sepse ato
shkaktojnë urrejtje në mes jush. Pra, mbahuni për gjendjen
autentike të çështjeve të tyre, e cila ishte para se të përçaheshin
ata.” Asim ka thënë: Ia përcolla këtë el-Hasan el-Basrit, dhe ai tha:
34 Pjesë e një hadithi të gjatë të transmetuar nga el-Buhari (6/615) dhe

Muslim (12/235).
“Ai të ka dhënë këshillë të sinqertë dhe të ka thënë të vërtetën.”35

Është e njohur se kjo gjendje autentike e çështjeve, si burim të
ëmbël të vetin e ka pasur Kur’anin dhe Sunetin, të ndërtuar në të
kuptuarit e Selefus-Salihit (paraardhësve të devotshëm) –
Sahabëve, tabi’inëve, dhe atyre që i pasuan ata – për të cilët
Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) ka thënë:“Më të mirët nga
njerëzimi janë gjenerata ime, pastaj ata që i pasojnë ata, pastaj ata
që i pasojnë ata.”36 Ky parim – obligimi i të mbajturit për Kur’anin
dhe Sunetin autentik në metodologjinë e Selefus-Salihit – është
parim-gurthemel i Ehlus-Sunet uel-Xhemat.
Imam Ebu Hanife (v.105) rahimehullah,ka thënë: “Përmbajuni

transmetimeve të rrugës së Selefit dhe ruajuni nga çështjet e
shpikura, sepse e tëra ajo është risi (në fe).” 37
Imam el-Euzai (v.157) – rahimehullah – ka thënë:“Kufizoje veten

me durim në Sunet dhe ndalu aty ku njerëzit janë ndalur[të parët
tanë të mire,selefi], thuaje atë që thonin ata dhe shmangu nga ajo
prej së cilës shmangeshin ata. Merreni rrugën e Selefus-Salihit tuaj,
se vërtet, ajo që ishte e mjaftueshme për ta është e mjaftueshme
edhe për ju.” 38 Në një vend tjetër Imam el-Euzaiu, rahimehullah,
thotë: “Mbahuni fort për transmetimin e Selefit, edhe nëse ju
braktisin njerëzit. Dhe ruajuni nga mendimet/opinionet e njerëzve,
pa marrë parasysh se sa e zbukurojnë atë me të folurit e tyre.” 39
35 Transmetuar nga Ibn Bata në el-Ibane (nr.136)
36 Transmetuar nga el-Lalika’i në Sherh Usul-I’tikad Ehlus-Sune uel-

Xhemat (nr. 31).
37 Transmetuar nga es-Sujuti në Seunul Mentek uel-Kelam (f.32).
38 Transmetuar nga el-Axhurri në esh-Sheriat (f.58), dhe po ashtu nga el-

Bejheki në Madkhal iles-Suneh (nr.233).
39 Transmetuar nga el-Hatib në Sheref As-habul Hadith (f.25) me isnad Sahi.

Shfaqja e Sufizmit dhe ndarja e tyre në Tarikate

Nëse shikohet me kujdes shfaqja e Sufizmit, atëherë fjala
"Sufizëm" nuk ka qenë e njohur në kohën e Sahabëve. Në të
vërtetë, ajo nuk ishte aq e njohur në shekullin e parë dhe në tre
shekujt më të mirë. Më saktë, ajo u bë e njohur pas përfundimit të
tre shekujve të parë.
Shejhul-Islam Ibn Tejmije, rahimehullah, përmend se Sufizmi u

shfaq për herë të parë në Basra të Irakut, ku disa njerëz shkuan
tejkaluan kufijtë në adhurim dhe në shmangien nga jeta e kësaj
bote, në një shkallë që nuk është parë në vende të tjera. (el-Fetaua
11/6)
Çka është Tarikati (rruga sufite)

Fjala tarikat, rrjedh nga gjuha arabe e cila e ka kuptimin e rrugës
në të cilën duhet ecur, metodë e cila duhet të ndiqet, gjendje dhe
pozitë. Në fillim tarikati kishte kuptim të largimit prej dynjasë për
ta fituar ahiretin dhe të rrugës, e cila do të ndiqej me edukimin e
fuqive shpirtërore, kontrollimin e shtytësve të unit dhe të karakterit
njerëzor. Ndërsa më vonë, me tarikat nënkuptohej tërësia e
rregullave dhe parimeve etike-sociale të ndjekura nga ana e
personave që marrin edukatë shpirtërore nën kontrollin e një shejhu
dhe brenda një teqeje të caktuar. 40
Qëllimi i tarikatit është t’i nxjerr në pah vlerat shpirtërore me

origjinë hyjnore të fshehura në brendinë e ithtarit të tarikatit
(murid) dhe t’ju ndihmoj atyre ta gjejnë Allahun xhel-le sha-nuhu.
40 Burime sufite,Gündüz,Irfan,Osmanlilarda/Tekke Münasebetleri,Stamboll

1989,fq.15
Themeluesi i çdo rruge(tarikati) nga ana e pararojës së tij (shejhu) i

cakton disa rregulla dhe zakone.
Sipas sufive rrugët e arritjes tek Allahu janë të panumërta. Secili në

mënyra dhe rregulla të ndryshme arrin tek Allahu dhe e realizon
me metoda dhe rrugë te ndryshme.
Tarikatet në bazë të metodologjisë së tyre ndahen në tre grupe:
1.Tarik-i ahjar- rrugë shpirtërore në të cilën përparohet vetëm

nëpërmjet namazit, agjërimit, leximit të Kur’anit, haxhit dhe
xhihadit të pandërprerë. Personat që e ndjekin këtë rrugë kanë
nevojë për më tepër përpjekje se sa dy grupet e tjera.
2.Tarik-i ebrar- rrugë shpirtërore në të cilën përparohet nëpërmjet

përpjekjes (muxhadele) dhe stërvitjes kuptimore (rijadat).
Përpjekja dhe stërvitja në këtë rrugë kanë për qëllim që personi të
largohet prej sjelljeve të liga dhe të furnizohet me më të mirat.
3.Tarik-i shuttar - është rrugë e shkrirjes, ekstazës (fena,vexhd),

përkushtimit(teslimijjet),meditimit(tefekku)dhe falenderimit(shukr).
Personat që ecin në këtë rrugë (salik) përpiqen që ta pastrojnë unin
e tyre dhe të ngriten sa më lartë shpirtërisht. 41 Ndërsa në bazë të
metodave të edukimit dhe arsimimit mistik, tarikatet ndahen në dy
grupe, në atë “shpirtërore” dhe të “Unit”.
1) Tarikatet shpirtërore (ruhanijje) - Këto tarikate bazë të

sistemit të tyre e kanë shpirtin dhe nëpërmjet kryerjes së farzeve,
sunneteve42, ibadeteve nafile, përkujtimit të pandërprerë të Allahut
xhel-le shanuhu dhe lidhjes kuptimore (rabëta)43 përpiqen ta arrijnë
41 Burime sufite, Eraydin, Selçuk, Tesavvufi dhe Tarikatet,fq.24

42 E që sunneti autentik është i pastër nga këta
43 Do t’ua sqarojmë më poshtë këtë lloj “ibadeti” që e praktikojnë
sufitë/dervishët.
pastërtinë shpirtërore. Në procesin edukativo-arsimor sufik (sejr-i

suluk) të këtyre tarikateve ka disa shkallë që duhet të kalohen:
a) Kalb(zemra)
b) Ruh(shpirti)
c) Sir(sekreti)
ç) Hafi(fshehtësia)
d) Ahfa(metafshehtësia)
dh) Letaif-i nefs(shëmbëlltyra e unit)
e) Letaif-i kul-l(shëmbëlltyra e tërësisë)
Zotërimi i këtyre shkallëve dhe kapërcimi i tyre bëhet nëpërmjet

ekzorcizmave (vird)44 të posaçëm të emrave të Allahut xhel-le
shanuhu, dhe si rezultat arrihet në pastrimin e fundmë të shpirtit të
njeriut nga të gjitha njollat e kësaj bote dhe kthimin e tij në
origjinalitetin parazanafillor.
2) Tarikatet e unit (nefsanijje)-Janë tarikatet që bazë të sistemit të

tyre e kanë unin dhe që kanë zhvilluar një metodologji të caktuar
në luftën kundër pasioneve dhe lakmive negative të unit njerëzor.
Personi (saliku) i cili e zgjedh këtë rrugë duhet që nëpërmjet shtatë
pozitave ta pastroj unin e tij. Këto pozita (sipas besimit të tyre
sh.a.) janë:
a) Nefs-i emmare-Është uni që e urdhëron të keqen dhe zemrën e

tërheq nga e liga.Saliku në këtë pozitë veten e konsideron si më të
ulët në qenësi dhe mundohet që t’i heshtë pëshpërimat e brendshme
të epshit të tij.
b) Nefs-i levvame- Është uni që pengohet për gabimet e bëra dhe që
e fajëson veten.Herë pas here e urdhëron të keqen,por shpejt
pendohet dhe ktheht e bën vepra të mira.
44 Lloje të ndryshme të dhikrit që i veprojnë sufitë, këto dhikre nuk kanë

bazë në sunnetin e të Dërguarit të Allahut, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,disa i
bëjnë me zë (xhehri) - si rifaijtë dhe kadirijtë, e disa pa zë(hafijj)-si melamijtë
dhe nakshibenditë,disa prej tarikateve dhikrin e bëjnë duke qëndruar në
këmbë si mevlevijtë (sema) dhe kadirijtë ndërsa të tjerët e bëjnë ulur, disa
lëshojnë zëra të çuditshme duke qarë në një ambient të errët.
c) Nefs-i mulhime- Është uni që frymëzohet nga një intuitë e

brendshme për të keqen si e keqe dhe për të mirën si e mirë.Ai i
kahëzon veprat e njeriut në bazë të këtij frymëzimi,e kundërshton
shejtanin dhe pasionet epshore të paligjshme.
d) Nefs-i mutmainne-Është uni i shëndritur me dritën e zemrës,i
pastruar prej cilësive të liga dhe me etikë të përsosur.Ai është i
bindur se do të përgjigjet para Zotit për veprat e bëra.Veprat e mira
i bën me dashuri dhe sinqeritet.
e) Nefs-i radije-Është uni që tregon kënaqësi për të gjitha gjendjet
në këtë botë.Ai nuk ngren krye në asnjë fatkeqësi të kësaj bote por
gjithmonë është i nënshtruar pranë Fuqisë Krijuese.
f) Nefs-i merdijje-Është uni me të cilin është i kënaqur Allahu xhel-
le shanuhu.
g) Nefs-i kamile-Është uni që ka arritur pozitat më të larta
shpirtërore.Saliku në këtë pozitë është i përsosur dhe mund të bëhet
udhërrefyes për të tjerët. 45
Tarikatet më të njohura dhe më të përhapura në botën islame

1. Tarikati Kadirijje- Abdul-Kadir Gejlaniu ka vdekur
(v.562h/1166
2.Tarikati Jesevijje- Hoxha Ahmed Jeseviu ka vdekur
(v.562h/1167)
3.Tarikati Rifaijje- Ahmed er-Rifaiu ka vdekur
(v.578h/1182)
4.Tarikati Medjenije- Ebu Medjen Shuajb bin Husejn, ka
vdekur (v.590h/1193)
5.Tarikati Kubrevije- Nexhmuddin Kubra, ka vdekur
(v.618h./1221),
6.Tarikati Suhreverdije- Ebu Hafs Omer Shehabuddin
Suhreverdî, ka vdekur (v.632h/1234)
7.Tarikati Çishtije- Muinuddin Hasan el-Çishtîu, ka vdekur
(v.633h/1236)
45 Burime sufite,Yilmaz,Kamil,Hyrje në Tesavuf,fq.194-195.

8. Tarikati Ekberijje- Muhjuddin ibn Arabiu, ka vdekur

(v.638/1240)
9.Tarikati Shazelije- Ebu'lHasan Shazelîu, ka vdekur
(v.656h/1258)
10. Tarikati Bektashije- Haxhi Bektash Veliu, ka vdekur
(v.669h/1270)
11. Tarikati Mevlevije- Mevlana Xhelaleddin Rumî,46 ka
12. Tarikati Bedevije- Ahmed bin Ali Bedeviu,ka vdekur
(v.675h/1276)
13. Tarikati Desukijje- İbrahim Desukîu,ka vdekur
(v.676h/1277)
14. Tarikati Sadije- Saduddin bin Musa Xhebbavî, ka
15. Tarikati Nakshibendije -i themeluar nga Bahauddin
Nakshibendî,47 ka vdekur (v.791h/1388)
16. Tarikati Halvetije- Omer bin Ekmeluddin Lahixhî, ka
17. Tarikati Bajramije- Haxhi Bajram Veli, ka vdekur
(v.833h/1429) 48
46 Rreth Xhelaledin Rumit i ashtuquajturi Mevlana mund të lexoni në

fusnotën 236 të këtij libri.
47 Për tarikatin Nakshibendi do të flasim më poshtë.
48 Shamil İslam Ansiklopedisi
Teqetë
Teqetë janë vende ku ëshë punuar, analizuar, përjetuar mendimi
sufik islam49 dhe prej nga më vonë i është prezentuar popullatës.
Janë institucione të Tesavvufit në të cilat banojnë ose qëndrojnë
ithtarët e tarikatit (muridë ,muhibë) , të cilët nën kontrollin lëndor
dhe kuptimor të një shejhu të caktuar përpiqen ta zbukurojnë
moralin dhe etikën e tyre në bazë të parimeve sufike.. 50. Më vonë
në qendrat dhe vendet periferike të botës islame 51 si dhe të vendeve
joislame janë ndërtuar ndërtesa të posaçme...të cilat varësisht nga
tarikati, forma, madhësia janë emërtuar si zavije, hankah, ribat,
mevlevihane, kalenderhane, dergah, pirevi, sofihane, kadirhane,
asitane, etj.52
Fytyra e vërtetë e Sufive

Fjala "Sufizëm" rrjedh nga fjala greke "Sofia", që do të thotë urtësi,
mençuri. Gjithashtu thuhet që kjo është një fjalë që i referohet
veshjes së rrobave të leshta dhe kjo thënie është më e sigurta, meqë
veshja e rrobave të leshta ka qenë shenjë e Zuhdit (indiferencës /
largimit / distancimit nga jeta e kësaj bote).
Shejhul Islam Ibn Tejmije, Allahu pastë mëshirë ndaj tij, tha në
Mexhmu-ul-Fetaua: "Përsa i përket termit Sufije [Sufizëm], kjo
s'ka qenë e njohur gjatë tre gjeneratave të para të Islamit. Dhe, të
49 Burime sufite,E që Islami është i pastër,larg Sufizmit

50 Burime sufite, Kara Mustafa,Din Hayat Sanat Açisindan Tekkeler ve
Zaviyetler,Stamboll 1990,f.50.
51 Poashtu edhe në Kosovë, Shqipëri, Maqedoni e më gjërë, ku ende
veprojnë teqetë e ndryshme, e që në këto teqe bëhen bidate dhe shirkijate dhe
janë të stërmbushura me fotografi të shejhëve të tyre, duke i madhëruar ato, e
dihet fare mirë gjykimi islam rreth vendosjes së fotografive në mur. Një
përngjasim si në kohën e Nuhut alejhi selam-që e sqaruam më lartë në temën
“Origjina e shirkut”.
52 Burime sufite,Yilmaz,H.Kamil,Hyrje në Tesavvuf,f.220-221.
folurit rreth kësaj u bë e njohur vetëm pas tre gjeneratave të

para.Është thënë se kjo është bërë me qëllim të gjasimit me ‘Isain
alejhis-selam, të birin e Merjemes. Shejhul-Islam Ibn Tejmije
rahimehullah, përmend në el-Fetava (11/7) nga Muhammed ibn
Sirinë (një tabi’in i famshëm që vdiq në vitin 110H) se i ka arritur
atij (lajmi) se njerëz të caktuar kishin marrë rroba të leshta për të
veshur, me qëllim që të gjasojnë me Isain, të birin e Merjemes,
andaj ai tha: "Ka njerëz që kanë zgjedhur dhe preferuar veshjen e
rrobave të leshta, duke pretenduar se dëshirojnë të gjasojnë me
Mesihun, të birin e Merjemes. Por rruga e Pejgamberit tonë është
më e dashur për ne, e Pejgamberi alejhis-selam ka veshur (rroba)
prej pambuku dhe rroba të tjera." Thuhet se ky është një atribuim
ndaj Ehlus-Suffeh53, por kjo është gabim, meqë po të ishte kështu,
ata do ta quanin veten Sufij. Po ashtu është thënë se kjo është
atribuim ndaj Saff [radhës] e cila është me e shquara para Allahut,
por edhe kjo është gabim, meqë po të ishte kështu, ata do ta quanin
veten Saffij. Po ashtu është thënë se kjo është atribuim ndaj sefweh
[më të mirës] nga krijimi i Allahut. Por, edhe kjo po ashtu është
gabim, meqë po të ishte kështu, ata do ta quanin veten Safwij.
Është thënë poashtu se kjo është atribuim ndaj Sufeh bin Bishr bin
Udd bin Tabikheh, një fis Arab që gjindej pranë Mekes në të
kaluarën, të cilit ia atribuonin veten asketët. Ndonëse atribuimi i
Sufi-t është në pajtim me emrin e këtij personi [Sufeh] nga
pikëpamja gramatikore, ky poashtu është opinion i pasaktë, meqë
këta njerëz nuk kanë qenë të njohur mirë për shumicën e asketëve
dhe për shkak se po t'iu atribuoheshin asketikët atyre, do të kishte
qenë e mundshme që ata t'ia atribuonin veten atyre gjatë epokës së
Sahabëve, Tabi'inëve dhe Atba' et-Tabi'inëve [por nuk e kanë bërë
këtë]. Poashtu është thënë që ky është opinioni më i mirënjohur: se
Sufi është një atribuim ndaj suf [leshit, rrobës së leshtë]. Kjo meqë
hera e parë kur Sufitë u shfaqën ishte në Basra [Irak].
53Ehlus-Suffeh [Njerëzit e Platformës] i referohet Shoqëruesve të varfër [të

pejgamberit] të cilët uleshin brenda xhamisë së pejgamberit [salallahu alejhi
ue selam] duke pritur për lëmoshë dhe duke pritur pejgamberin [salallahu
alejhi ue selam] që të dalë dhe ata të shoqëroheshin me të dhe të mësonin
hadithin nga ai.
Thotë shejhul Islam Ibn Tejmije në librin e tij”El furkan bejne

eulijai er-Rahman ue eulijai esh-shejtan”-Më pas u vu në përdorim
edhe emri “fakir” (i varfër) për njerëzit e tarikateve.Prandaj filloi
të diskutohet se, cili është më i mirë, termi ”sufi” apo “fakir”.
Akoma vazhdohet të diskutohet se kush është më i mirë,i varfëri
durues apo i pasuri falemnderues. Diskutimi më i hershëm për këtë
çështje është ai midis Xhunejdit dhe Ebul Abbas bin Atait.Madje
edhe nga imam Ahmedi përcillen dy mendime për këtë
çështje.Megjithatë,e vërteta është ajo që ka thënë Allahu i
Madhëruar: “O ju njerëz, vërtet Ne ju krijuam juve prej një
mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni
ndërmjet vete, e s'ka dyshim se te Allahu më i ndershmi ndër
ju është ai që më tepër është ruajtur (këqijat) ” (Huxhurat,13)
(mbaroi fjala e Ibn Tejmijes). Ebush-Shejh el-Esbehani transmetoi
me një zinxhir transmetimi të lidhur me Muhamed ibn Sirinin, se i
ka mbërri atij që një grup njerëzish parapëlqenin të vishnin rrobe të
leshta, kështu që ai tha:'Janë disa njerëz që parapëlqejnë të veshin
rrobe të leshta duke pohuar se i gjasojnë Mesisë, të birit të
Merjemes. Mirëpo, udhëzimi i pejgamberit tonë [salallahu alejhi ue
selam] është më i dashur për ne, dhe ai [salallahu alejhi ue selam]
mbartte rroba të pambukut dhe të tjera lloje të rrobes'. Apo është
shprehur ngjashëm me këtë".Pas kësaj, Ibn Tejmije tha:"Këta
njerëz ia atribuojnë veten rrobeve të jashtme, e cila në këtë rast
është rrobë e leshtë [suf]. Kështu që mund të thuhet për ndonjërin
nga ata se është një Sufi. Mirëpo, metodologjia e tyrë s'është e
kufizuar vetëm në mbartjen e rrobës së leshtë, e as që e bëjnë të
detyrueshme këtë për ndonjë. Ata i atribuohen kësaj për shkak të
qenit të kësaj gjendje e jashtme".Pastaj ai tha:"Pra, kjo është
origjina e Sufizmit. Pas kësaj, Sufizmi u degëzua dhe u
shumëfishua.54
Dr. Sabir et-Tu'eimeh tha në librin e tij "Sufizmi – Besimet dhe

Metodologjitë e tij": "Me sa duket Sufizmi u shfaq nga ndikimi i
monasticizmit të Krishterë, në të cilin murgjit mbartnin rrobe të
leshta dhe jetonin në manastiret e tyre. Kishte shumë nga ata që
54 Mexhmu-ul-Fetaua [11/5-7, 16, 18]

praktikonin këtë gjithandej vendeve të cilat Islami i çliroi me anë të

Teuhidit..."55
Shejh Ebu Zehra rahimehullah ka thënë lidhur me arsyen e

shfaqjes së Sufizmit dhe burimet prej nga të cilat ai mori hov:
1. Burimi i parë: Disa nga adhuruesit në mesin e muslimanëve e

kthyen tërë vëmendjen e tyre nga largimi nga kjo botë dhe
abstenimin e veteve te tyre me qëllim të adhurimit. Kjo së pari
filloi gjatë kohës së Pejgamberit alejhis-selam, kur disa sahabë
vendosën të kalonin natën duke u përpjekur (munduar) me namaz
dhe duke e lënë gjumin. Të tjerë vendosën të agjëronin çdo ditë pa
pushim. Të tjerë vendosën t’i ndërprenin marrëdhëniet martesore
(seksuale) me gratë. Kur Pejgamberi u njoftua për këtë tha:"Çka
është me disa njerëz që thotë kështu e kështu. Unë agjëroj dhe
ndalem (pushoj) së agjëruari, falem dhe flej, dhe martohem me
gra. Kështu që kushdo që ia kthen shpinën Sunneti tim, ai nuk
është prej meje.” (el-Buhari dhe Muslim) Për më tepër, risia e të
jetuarit si murgjër (murgëria) është e ndaluar në Kur’an.
"...Murgëria të cilën ata e shpikën për vete..."(el-Hadid: 27)
2. Çështja e dytë e cila i tërhoqi shpirtërat e njerëzve ishte diçka
që u shfaq në mesin e muslimanëve në formë të dy ideologjive.
Njëra nga to ishte filozofike, ndërsa tjetra ishte nga fetë e
mëparshme. Sa për të parën, atëherë ishte pamja e shkollës
iluministe të filozofëve, e cila konsideronte se njohuria dhe të qenët
i informuar shkaktohen në shpirt me anë të ushtrimeve shpirtërore
dhe pastërtisë së shpirtit. Sa i takon ideologjisë së dytë, atëherë
ishte besimi se Perëndia jeton në shpirtërat e njerëzve, apo se
Perëndia është personifikuar (mishëruar) në njeriun. Kjo ide filloi
të gjejë vend në mes të atyre sekteve që rrejshëm ia atribuonin
vetes Islamin në kohërat e hershme, kur muslimanët u përzinë me
të krishterët. Kjo ide u shfaq në mesin e Sabianëve dhe disa nga
Kejsamijebëve, pastaj Keramitat, Batinitë, pastaj në trajtën e saj
përfundimtare u shfaq në mesin e disa Sufive... Është edhe një
burim tjetër nga i cili ai (Sufizmi) mori dhe i cili shkakton shfaqjen
55 es-Sufijeh: Mu'tekiden ue Mesleken [f.17]

e tendencave të Sufive, që është ideja se tekstet e Librit dhe

Sunnetit kanë një kuptim të jashtëm, të dukshëm, dhe një kuptim të
brendshëm, të fshehtë... duket qartë se ata e morën këtë ide nga
Batinitë.56 Sufitë i tejkalojnë kufijtë në nderimin e shejhëve të tyre,
deri në pikën ku mendojnë që çdo gjë që rrjedh prej shejhëve të
tyre është e vërtetë dhe e saktë, bile edhe se ajo është shenjë e
shkëlqesisë dhe mrekullisë. Ata i shënojnë "mrekullitë" e shejhëve
të tyre në librat e tyre dhe ato janë të llojeve të ndryshme, që arrijnë
shkallën e pretendimit se u japin jetë (i ngjallin) të vdekurve; të
tjerat janë aq të pakuptimta, saqë nuk ia vlen t’i përmendim.
Ja disa prej ”mrekullive” të sufive: Një Sufi pohon se nëse e sheh

shejhun e tij është më e dobishme sesa ta shohësh Allahun. Ebu
Turab i ka thënë një shoku të tij një ditë: "Po ta kishit takuar Ebu
Jezid el-Bustamin!" Ai (shoku) i tha: "Nuk brengosem për këtë
meqë e kam takuar Allahun dhe kjo më ka mjaftuar dhe nuk më
nevojitet Ebu Jezidi." Ebu Turabi i tha: "Mjerë ti, krenohesh për
shkak të Allahut, të Plotëfuqishmit dhe të Madhërishmit! Po ta
takonit Ebu Jezidin vetëm një herë, do të ishte më mirë se ta takonit
Allahun shtatëdhjetë herë."57. El-Gazali shtoi: "Shpalljet e këtilla
nuk duhet të mohohen nga besimtari." Madje edhe vjedhja
konsiderohet si dhuratë e mrekullueshme te Sufitë... 58, dëgjoni se
çfarë thotë ed-Dibag, i cili ishte njëri nga shtyllat kryesore në
mesin e Sufive: "Një vali, që është personi që ka kontroll mbi
çëshjet, mund ta zgjasë dorën në xhepin e kujtdo që ai dëshiron dhe
të marrë nga ai dirhemë aq sa të dojë (monedhë Arabe), ndërsa
pronari të mos dijë asgjë." O vëllezër, këto rrëfime na tregojnë se
udhëheqësit e Sufive nuk kënaqen me bërjen e ligjshme të asaj që
Allahu e ka ndaluar, në lidhje me vjedhjen, keqdashjen (ligësinë)
dhe krahasimin, dhe veç kësaj ata deklarojnë se këto gjëra janë
ngjarje të jashtëzakonshme (mrekulli) dhe shenjë se një person
56 Libri, ‘Ibn Tejmije,’ të Ebu Zehre, f.197-198

57 E shkurtuar nga Ihja Ulumid-Din të el-Gazalit (4/356)
58 Mos të keqkuptoj lexuesi se domosdoshmërisht vepra e vjedhjes i
atribuohet të gjthë sufive, sepse edhe sufitë ndahen në shumë grupe apo
tarikate dhe devijimet janë të ndryshme sipas llojit të tarikatit, andaj kujdes
mos u bë qëllim keq.
është nga Evlijatë. Kjo është në kontradiktë dhe në konflikt të qartë

me mësimet e Islamit dhe është mosbesim në tekstin e Kur’anit
Bujar dhe Sunnetit të pastër, e dijetarët islamë janë pajtuar që
kushdo që shpall të ligjshme (të lejueshme) diçka që është
detyrimisht e njohur se është e ndaluar në Islam, atëherë ai është
pabesimtar... atëherë si është e mundur që një njeri që e mbron
mendimin se kryerja e mëkateve të mëdha është shenjë se personi
është nga evlijatë dhe mrekulli?
Ja se si e përshkruajnë tesavvufin / sufizmin vetë sufistët:

“Tesavvufi është tërheqja e individit nga ana e Zotit dhe qëndrimi
me më të Madhin...është ndërprerja e marëdhënies me çdo
gjë,përveq në Zotin,dhe të qënit vetëm me Të” 59;”...është largim
prej të gjitha kënaqësive dhe pasioneve të epshit(egos)”60.”...ngritje
në ekzistencën e lartë” 61;”përqafimi i të vërtetës dhe humbje e
shpresës nga gjërat që janë në duar të krijesave” 62;”...është
etikë”63;”...është përkulje pranë derës së të Dashurit...”64;”...është
përkulje para Allahut”65;”...është largim nga gjërat e kota” 66 etj.”
Tesavvuf d.t.th. ndjekje e pandërprerë e ibadetit, kahëzim nga Zoti,

largim nga stolitë e rrejshme të botës, largim nga dëfrimet, pasuria
dhe pozita pas të cilave vrapon turma, izolim prej popullatës me
qëllim ibadeti”67
59 Kushejri,Risale,2/550(Xhunejd el-Bagdadi 298/910)

60 Sulemi,Tabakat,266(Ebu’l-Husejn Nuri 295/907)
61 Kushejri,2/255;(Ebu Muhammed Xheriri 311/923)
62 Po aty (Ma’ruf el-Kerhi 200/815)
63 Po aty (Ebu Bekr Muhammed el-Kettani 322/933)
64 Po aty (Ebu Ali Ahmed er-Ruzbari 322/933)
65 Kushejri,2/555,(Ebu’l-Hasan Ali el-Muzejjen 328/939)
66 Sulemi,428,(Ebu Sa’d Ibn Arabi,341/952)
67 Ibn Haldun 808/1405
Vahdetul Vuxhud-i
Pjesë e akidesë sufite është vahdetul vuxhudi [panteizmi] thënie
kjo sipas të cilës Allahu është gjithandej [në çdo vend]. Besim ky
që bie ndesh ma fjalët e Allahut si dhe të Dërguarit të Tij. Vahdetul
Vuxhudi [panteizmi] është ndër bidatet më të rrezikshme tek sufitë.
Ata e shohin Allahun tek të gjitha krijesat dhe veprat e Tij.
Kosmosi tek ata është pasqyrë e Emrave dhe Cilësive të Tij. Sipas
sufijve vahdet-i vuxhudi paraqet trajtën më të përsosur të tevhidit.
Kjo teori është e pranishme në thëniet e sufijve të caktuar që prej
ditëve të para të aktiviteteve mistike brenda shoqërisë islame.
Kur flasin Sufitë në lidhje me Vahdetul Vuxhudin e marrin për

bazë argumentin e Ebu Jezid el-Bestamijës i cili ka thënë:”
Lavdërimet qofshin për mua, ashtu si jam i madhëruar!” apo fjala e
El-Hallaxhit: ”Enel Hakk - Unë jam i vërteti!”. [d.m.th.Unë jam
Zoti!!!]. Ebu Jezid el-Bistami thotë: ”E kam kërkuar Allahun
gjashtëdhjetë vjet, kur (e kuptova se) jam unë Ai.”68
Sipas sufijve vahdet-i vuxhudi paraqet trajtën më të përsosur të

tevhidit. Kjo teori është e pranishme në thëniet e sufijve të caktuar
që prej ditëve të para të aktiviteteve mistike brenda shoqërisë
islame, por është sistematizuar nga ana e “doajenit”[sipas tyre] të
Tesavvufit filozofik Muhjuddin ibn Arabiut.69. Kjo thënie dhe
68 Nakşibendilik-Abdurahman ed-Dimeşkiye
69 Për Ibn Arabiun, sufistët thonë se ka qenë prej shejhëve më të mëdhenjë
(shejhul ekber), ka vdekur në vitin 638 hixhri,është autor i librit “Fususul
Hikem” ku në këtë libër autori e tregon akiden e tij të Vahdetul Vuxhudit. Ibn
Arabi thotë se ky libër i është dhënë nga i Dërguari i Allahut. Thotë se e ka
parë të Dërguarin sal-lAllah alejhi ve sel-lem në ëndërr në pjesën e tretë të
muajit muharrem 627 hixhri, në Damask. Në dorën e tij [i Dërguari i
Allahut],e kishte mbajtur librin dhe më tha:”Ky është libri’Fususul Hikem’
merre dhe shpërndaju njerëzve,që njerëzimi të kanë dobi.”Dhe pastaj e
pastrova nijjetin dhe u mundova që njerëzimit t’ia lë këtë libër ashtu siç më
urdhëroi i Dërguari i Allahut,sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. [Të gjithë këto
thënie janë të shkëputura nga libri ‘Fususul hikem’.]
besim i tyre është në kundërshtim me besimin e Pejgamberit,

sahabeve dhe imamëve të udhëzuar si Ebu Hanifeja, Maliku,
Shafiiu dhe Imam Ahmedi.
Ebu Hanifeja rahimehull-llah thotë:
"Ai i cili thotë se nuk e di, a thua vallë Zoti im është në qiell apo në
tokë, ka bërë kufër, gjithashtu edhe ai i cili thotë se Allahu është
mbi Arsh, mirëpo nuk e di se a është Arshi në qiell apo në tokë, ka
bërë kufër (mosbesim)"70. Ku janë ata muslimanë të cilët
pretendojnë se e pasojnë Ebu Hanifen Allahu e Mëshiroftë, ndërsa
në çështje themelore të Akides e kundërshtojnë Imamin tonë të Ehli
Sunnetit. Besimi në vahdetul vuxhud, sipas besimit të ehli sunnetit
është kufër.71
Allahu i Lartësuar i shpalli mosbesimtar të krishterët të cilët thanë

se Allahu u mishërua në Isaun alejhi selam. Sufitë thonë se Allahu
u mishërua në çdo gjë që e shohim në këtë botë. (Nga ky besim i
tyre nënkuptojmë se Allahu i Lartësuar, gjendet edhe në vendet ku
kryhet nevoja, tek majmunët, derrat etj, qoftë i Madhëruar dhe i
Lartësuar Allahu nga ky besim i tyre i kotë).
Është pyetur shejhul Islam Ibn Tejmije për librin’Fususul-Hikem’të Ibn

Arabiut,ai u përgjigj:”Ajo çka përmban libri’Fususul-Hikem’,dhe libra të
tjerë që janë të njejtë me këto mësime,prezentojnë mosbesimin nga jashtë dhe
nga brenda (dhahiren dhe batinen). Ndërsa kuptimi i këtij fjalimi është më i
ndyer/fëlliqur se sa ajo që mund të shihet nga jashtë. [fetava,2/364]
70 Besimi i katër i mamëve-nga Muhamed El-Humejjis
71 Këtu kemi të bëjmë rreth kufrit absolut dhe jo çdo person që ka këtë
bindje është kafir, pasi kufri absolut ka nevoj për plotësim të kushteve, ngase
të gjykuarit me kufër rreth një personi të caktuar është çështje në vete që nuk
na takon neve porse u takon dijetarëve të mëdhenjë. Është rregull tek dijetarët
islam se jo çdo person që bënë kufr është kafir, andaj o ti lexues dashamirës
mos i keqkupto gjërat që të na bësh padrejtësi.
Besimi i Ehli Sunnetit rreth lartësimit të Allahut subhanehu ve

teala
Kemi ajete të shumta që aludojnë për lartësimin e Allahut mbi
qiej. Allahu Azze ue Xhele thotë: “Apo ndjeheni të sigurt se Ai i Cili
është mbi qiell, nuk do ta bëjë tokën të fundoset bashkë me ju dhe
veç kur ta shihni të dridhet? Apo ndjeheni të sigurt se Ai i Cili
është mbi qiell, nuk do të dërgojë kundër jush një vorbull uragani
të dhunshëm? Atëherë, do ta merrni vesh sa i tmerrshëm ka qenë
Paralajmërimi Im.” [Mulk, 16-17]. Dhe Ai, më i larti thotë:
“Rrahmani (i Gjithëmëshirshmi) u lartësua (ashtu siç i shkon për
shtat Madhështisë së Tij) mbi Arsh.”[Ta-Ha, 5]. Dhe Ai, më i larti
ka thënë:“Pastaj Ai u ngrit lart mbi Arsh (ashtu siç i takon
Madhështisë së Tij.” [Sexhde, 4].Dhe Ai, më i larti ka thënë:“Tek
Ai ngjiten të gjitha fjalët e mira dhe punët e drejta e lartësojnë atë
(fjalën e drejtë).” [Fatir, 10].Dhe Ai, më i larti thotë në lidhje me
çështjen e Isait:“Unë do të marr ty dhe do të të ngre lart pranë
Meje.” [Ali-Imran, 55]
Poashtu edhe hadithet janë të shumta që aludojnë në qëndrimin e

Allahut mbi qiej. Në Sahihun e Imam Muslimit ka ardhur nga
transmetimi i Muavije bin Hakem es-Sulemi, Allahu qoftë i kënaqur
ndaj tij, i cili ka thënë: "Unë kisha një robëreshë e cila më ruante
kopenë e bagëtive në drejtim të Uhudit dhe Xheuanijes, kur një ditë
mora vesh se ujku kishte marrë një dele nga kopeja dhe, duke qenë se
jam një nga bijtë e Ademit dhe gaboj ashtu siç gabojnë ata, e qëllova
me pëllëmbë në fytyrë. Kështu që shkova tek i Dërguari i Allahut, sal-
lAllahu alejhi ue sel-lem, i cili e mori si një çështje shumë serioze.
Unë i thashë: “O i Dërguari i Allahut, a ta liroj atë? Ai tha: “Sille tek
unë.” Ia çova atij dhe ai e pyeti: “Ku është Allahu?” Ajo u përgjigj:
“Mbi qiej.” Ai tha: “Kush jam unë.” Ajo tha: “Ti je i Dërguari i
Allahut.” Ai tha pastaj: “Liroje, sepse ajo është besimtare.”Dhe në dy
Sahihet ka ardhur nga Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i
cili ka thënë: I Dërguari i Allahut, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, ka
thënë: “Kur Allahu krijoi krijesat, Ai shkroi në një libër që është tek
Ai mbi Arsh: Mëshira Ime e kalon Zemërimit Tim.”.Poashtu tek dy
Sahihet është transmetimi i Ebu Se’id el-Khudrij, Allahu qoftë i

kënaqur me të, i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut, sal-lAllahu alejhi
ue sel-lem, ka thënë: “A nuk më besoni ndërkohë që unë jam më i
besueshmi i Atij që është mbi qiej? Shpallja më vjen nga qielli në
mëngjes e në mbrëmje.”
E them me vete dhe habitem se po ti pyesnim sufitë me pyetjen që i

parashtroi i Dërguari ynë robëreshës se ku gjendet Allahu, vallë
ç’përgjigjje do të merrnim prej tyre. Ne i pyesim vahdetul vuxhudët
pse i Dërguari i Allahut nuk i tha robëreshës se ti ke rënë në kufër, a i
shihni argumentet e qarta apo po veproni me kryeneqësi. Sa për ata që
thonë se Allahu është në çdo vend, ata janë Xhehmijet, [poashtu edhe
sufitë e kanë trashëguar këtë besim të tyre] sekti i shpikur që e
kundërshtojnë Sunetin në shumë çështje, si, për shembull, çështja e
atyre që do ta shohin Allahun në Ditën e Gjykimit, ose pohimin e
Cilësive të Tij. Ata janë pasuesit e Xhehm bin Safuanit nga Kufa, i cili
ishte një bidatçi i devijuar. Duke u bazuar mbi thënien e tyre, nëse
Allahu është gjithandej, atëherë Ai do të ishte edhe në vende të ndyra,
sepse fjala Arabe ‘Kul’ (gjithë) është fjalë e përgjithshme
(gjithëpërfshirëse), por Allahu është shumë larg asaj çfarë thonë ata
për Të.
Nga dyshimet e tyre është thënia e Atij, më i larti:“A nuk e ke parë se

Allahu është në dijeni për gjithë ç'gjendet në qiej dhe gjithë
ç'gjendet në tokë? Nuk ka bisedë të thjeshtë të tre (vetave) veçse
Ai është i katërti i tyre, dhe nuk ka pesë (të tillë) veçse Allahu
është i gjashti i tyre, dhe as për më pak se aq dhe as për më shumë
se aq veçse Ai është me ta kudo që të ndodhen. Pastaj, Ai do t’i
njoftojë ata Ditën e Kijametit për gjithë ç’kanë bërë. Vërtet,
Allahu është i Gjithëdijshëm për çdo gjë.” [Muxhadile, 7] Të gjitha
argumentet nga të cilat pretendojnë se Allahu është me krijesat (el-
Me’ije), ata i përdorin si argument për të mohuar Lartësimin e Allahut
mbi krijesat (el-Uluw), ndërkohë që Pasuesit e Sunetit i mbledhin
bashkë argumentet el-Me’ije dhe ato të Lartësimit të Allahut (el-Uluw)
dhe thonë: Vërtet, Allahu Azze ue Xhel u ngrit mbi Arsh ashtu siç i
takon Madhështisë dhe Fisnikërisë së Tij, dhe Ai është me krijesat e
Tij me Dëgjimin, me Shikimin, me Fuqinë dhe me Dijen e Tij.Kurse,
sa për fjalën Arabe me’a (me): të përzihesh nuk të çon në asnjë kuptim
tjetër përveç se të bashkohesh, sikurse është thënë: Ma nezilna nesiru

uel-kamer me’ana/“ Kemi udhëtuar dhe hëna ishte me ne.” Pra, nga
kjo fjali kuptohet që hëna nuk u përzje (apo nuk u shkri) me ta. Dhe
Ibnul-Kajjim thotë në librin e tij ‘Ilamul’Muwaki’in (2/318) se
zgjerimi i argumenteve të Lartësimit të Allahut mbi krijesat e Tij (el-
Uluw) arrijnë thuajse njëmijë, por Xhehmijet i kanë mohuar të gjitha
ato dhe i kanë refuzuar, duke u bazuar mbi dykuptimësi.
Dijetari, Muhadithi dhe Imami i epokës, Nasir ud-Din el-Albani –

Allahu e mëshiroftë – ka thënë, duke komentuar fjalët e edh-
Dhehebiut,(në lidhje me qëndrimin e Allahut mbi qiej) “Them: Po,
vetëm ata që flasin me Uahdetul-Vuxhud [unitetin e ekzistencës] e
kuptojnë këtë, dhe se Krijuesi dhe e krijuara janë njëra dhe e vetmja
gjë. Madje, nuk ekziston asgjë që quhet ‘krijues’ apo ‘krijim’. Çdo gjë
që ju e shihni me sytë tuaj është Allah! I Lartë është Allahu nga ajo
çka tiranët thonë. Ndoshta Xhehmiu [ibn Safuan] dhe ata sikur ky prej
thirrësve të parë [në devijim] kishin për qëllim akidenë e Uahdetul-
Vuxhud - ajo që kërkon mohimin e ekzistencës së Krijuesit, të
Bekuarit dhe të Lartësuarit, me thënien e tyre se Allahu është në çdo
vend dhe se Ai s’është mbi Fronin. Mirëpo, [ata e bënin këtë] në një
mënyrë të fshehtë dhe të neveritshme. Kjo është ajo për çka refuzimi i
Selefit ndaj tij dhe pasuesve të tij ishte shumë i ashpër dhe disa prej
tyre e bën shumë të qartë – siç ka paraprirë në biografinë e Imam ibn
el-Mubarek dhe të tjerëve – se Xhehmitë pohojnë se Allahu s’është
entitet [d.m.th. s’është në ekzistencë]. Pra, çfarë do të thonin Selefi i
drejtë sikur t’i dëgjonin sot Sufitë duke thënë në minberat e tyre [të
xhamive], ‘Allahu s’është mbi, as nën, as në të djathtë, as në të majtë,
as para, as mbrapa, as brenda krijimit, as jashtë tij!’72
Ebu Hanifeja rahimehull-llah thotë: "Ai i cili thotë se nuk e di, a

thua vallë Zoti im është mbi qiej apo në tokë, ka bërë kufër, gjithashtu
edhe ai i cili thotë se Allahu është mbi Arsh, mirëpo nuk e di se a
është Arshi në qiell apo në tokë, ka bërë kufër (mosbesim)". 73
Vazhdon Ebu Hanifeja duke thënë: “Një gruas, e cila e ka pyetur se
ku është Zoti yt, të cilin e adhuron, i është përgjigjur: "Allahu i
72 el-Uluv i imam edh-Dhehebiut

73 El-Fikhul Ebsat, fq.46.
Madhëruar është ,mbi qiej e jo në tokë. Pas kësaj një njeri i tha: "A
thua vallë nuk thotë Allahu xhel-leshanuhu, "Ai është me ju" (El-
Hadid, 4), e i është përgjigjur: "Kjo është sikur t’i shkruash njeriut
"Unë jam me ty" mirëpo ti nuk je pranë tij" 74.
Ebu Jusufi75, rahimehullah, i ka ndëshkuar disa persona me rrahje për

shkak se kanë thënë se “Allahu është në çdo vend”. Beshar ibn Musa
el-Haffaf ka thënë: “Besher ibn Velid el-Kindij erdhi tek Kadiu Ebu
Jusufi, dhe i tha: “Ti mua më ndalon që të flas, kurse Bishr el-Merisi
dhe Alij el-Ahvel flasin”! Ai tha: “e çfarë thonë ata”? Ai tha: “Thonë
se “Allahu është në çdo vend”. Ebu Jusufi pastaj tha: “Mi sjellni ata”.
I kishin ndalur ata, kurse Bishri veçse kishte ikur. E sollën Ali el-
Ahvelin dhe një tjetër me të, plak. Atëherë Ebu Jusufi duke shikuar në
plakun tha: “sikur të mos kishe qenë person që nderohesh (i vjetër), do
të kisha ndëshkuar me rrahje”. Pastaj ai urdhëroi që ai (plaku) të futet
në burg, dhe urdhëroi që të rrahet el-Ahveli (dhe u rrah) dhe njerëzit
janë sjellur rreth tij (si nënçmim). 76
Ibn AbdulBerri, rahimehullah, në “Sherhu el-Muvata” thotë:

“Dijetarët e Sahabëve dhe të Tabiinëve prej të cilëve është bartur
Te’vili-Tefsiri, kanë bërë Ixhma’(unanimisht) në komentimin e Fjalës
së Allahut të Lartësuar: “Nuk ka bisedë të fshehtë të tre vetave,
veçse Ai është i katërti..”; se do të thotë: Ai qëndron mbi Arsh, kurse
Dija e Tij është e pranishme në çdo vend. Dhe askush që
argumentohet me fjalën e tij nuk e ka kundërshtuar këtë”. 77
74 El-Esmau ve Sifat, fq.239, nëpërmjet “Besimi I katër Imamëve” të

Muhammed Ibn Abdurahman el-Humejis
75 Nxënësi më i afërt i Imam Ebu Hanifes rahimehullah
76 Albani në Muhtesar fq.155 thotë: “Këtë e ka përmendur Musannefi nga
rivajeti i Ibn Ebu Hatim,…nga Beshar ibn Musa el-Haffaf. Thash (Albani): E
Beshari është daif me gabime të shumta”. nëpërmjet librit “Qëndrime Selefite
në disa çështje metodologjike” Fq.181 - Zejd Enver Haziri, Prishtinë,
1426/2005
77 Muhtesaru el-Uluv fq. 268 të Dhehebiut, me verifikim të Albanit,
nëpërmjet librit “Qëndrime Selefite në disa çështje metodologjike” Fq.178 -
Zejd Enver Haziri, Prishtinë, 1426/2005
Tevessuli
Et-Tevessul(Afrimi): Është orvatja që t’i afrohesh dikujt dhe të
arrish tek ai me ndërmjetësim. Et-Tevessul-i është afërsia, Allahu
subhanehu ve teala thotë:“...kini frikë Allahun dhe
kërkoni(vesile) afrim tek Ai”(el-Maide:35) d.m.th.kërkoni afrim
tek Ai me bindjen ndaj Tij dhe me pasimin e kënaqësive të tij.
Afrimi(et-Tevessul) ndahet në dy lloje:
Lloji i parë: Afrimi i lejuar i cili është disa lloje:
1) Afrimi tek Allahu, subhanehu ve teala,me emrat dhe cilësit

e Tij,ashtu sikurse urdhëroi Ai:“Allahu ka emrat më të mirë,
andaj Atë thirreni me ata e hiquni nga ata që bëjnë
shtrembërime me emrat e Tij. Ata kanë për t'u shpërblyer (me
dënim) për veprimet e tyre.”(el-A’raf:180)
2) Afrimi tek Allahu, subhanehu ve teala, me besimin dhe
veprat e mira të cilat i ka bërë ai që kërkon ndërmjetësim,sikurse
thotë Allahu,subhanehu ve teala,për ata që besuan:“Zoti ynë, ne
dëgjuam një thirrës që ftonte për besim (e që thoshte): Të
besoni Zotin tuaj! E ne besuam! Zoti ynë, na i falë mëkatet
tona, na i mbulo të metat dhe pas vdekjes na bashko me të
mirët!”(Ali-Imran:193) Dhe, sikurse thuhet në hadithin e atyre tri
personave të cilët u mbyllën në një shpellë e nuk patën mundësi të
dalin derisa nuk filluan të kërkojnë afrim tek Allahu,subhanehu ve
teala,me veprat e mira të tyre. 78
78Transmetohet nga Abdur-rahman Abdull-llah ibn Umer ibn el-Hattab r.a.

se ka thënë: E kam dëgjuar Të Dërguarin e Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem. duke thënë: “Tre veta nga gjeneratat para jush u nisën për në rrugë, e një
ditë i zuri nata para një shpelle në të cilën hynë dhe bujtën. Një shkëmb u
rrokullis nga kodra dhe plotësisht e mbylli hyrjen e shpellës. Ata thanë:
“Shpëtimi nga ky shkëmb është vetëm që ta lusim Allahun e madhërishëm
që ta largojë për hir të veprave tona të mira”. Njëri prej tyre tha: “O Zoti im,
unë i kam pasur prindërit pleq të thinjur dhe asnjëherë para tyre nuk ju kam
dhënë të hanë e as të pijnë fëmijëve të mi e as mallit tim (shërbëtorëve). Një
ditë më hutoi kërkimi i kullosës më të mirë për kopenë time, e nuk ju erdha
Kështu që Allahu subhanehu ve teala,ua hapi shpellën dhe dolën

nga ajo.
3) Afrimi tek Allahu, subhanehu ve teala, me Tevhidin
(Njëshmërinë) e Tij, sikurse ishte rasti me Junusin alejhi selam :
“(Përkujto) Edhe atë të peshkut (Junusin) kur doli i hidhëruar
(prej popullit) dhe mendoi se nuk do t'i vijë më puna ngushtë,
me kohë dhe ata kishin fjetur. Unë e mola qumështin në enë dhe ua solla por i
gjeta duke fjetur. Më erdhi keq t'i trazoj, por edhe që t'i ushqej para tyre
familjen dhe shërbëtorët, andaj kam pritur me enë në dorë dhe kam shikuar
kur do të zgjohen, e kjo pritje ka zgjatur deri në agim. Fëmijët e mi aty te
këmbët e mia klithnin të uritur, të cilëve u kam dhënë qumësht pasi janë
zgjuar prindërit dhe e kanë pirë qumështin të cilin ua kisha sjellur. O Zoti im!
Nëse këtë e kam bërë vetëm për Ty, e për askënd tjetër, atëherë na e largo
këtë shkëmb nga hyrja e kësaj shpelle në të cilën gjendemi!” Shkëmbi pak u
lëviz, por jo edhe aq sa të mund të dalin! Njeriu i dytë tha: “O Zoti im, e
kam pasur një kushërirë të afërme të cilën e kam dashuruar më tepër se tërë
botën, - sipas një trans-metimi tjetër - e kam dashur aq fort siç i duan burrat
gratë, andaj kërkova prej saj (siç kërkojnë bu-rrat prej grave të tyre), por ajo
nuk më lejoi. Një vit mbre-tëronte uria e kushërira e dashur u detyrua të vijë
tek unë dhe unë i dhashë 120 dinarë (monedha ari) që të vetmohet vetëm ajo
me mua, dhe kur ajo ashtu veproi dhe unë plotësisht e përfitova, - sipas një
transmetimi tjetër - kur i bashkova këmbët e mia me të saj, ajo (duke qarë)
më tha: “Frikësoju Allahut dhe mos e përbiro unazën (mos e kryej aktin) pa
të drejtë”. Atëherë u largova prej saj duke e kursyer nga akti i turpshëm edhe
pse e doja më tepër se çdokënd tjetër, e lëshova në liri duke ia dhuruar të
hollat e dhëna. O Zoti im, nëse unë këtë e kam bërë vetëm për të fituar
kënaqësinë Tënde, na e largo këtë në të cilën jemi!” Shkëmbi përsëri edhe
pak lëvizi nga hyrja e shpe-llës, por jo edhe aq sa të mund të dilet prej saj.
Njeriu i tretë tha: “O Zoti im, unë kam pasur rrogtarë dhe të gjithëve ua kam
paguar menjëherë fitimin e merituar përveç një njeriu i cili u largua para se ta
marrë mëditjen. Unë mëditjen e tij pastaj e kam përdorur si du-het dhe
pasu-ria e tij u shumëzua. Pas një kohe rrogtari im më erdhi e më tha: “O robi
i Zotit, m'i jep të hollat për mëditjen time të papaguar!” Unë i thashë: “Krejt
çka sheh, pasuria, delet, lopët, devet dhe robërit janë prej mëditjes tënde që
është shtuar”. Ai tha: “O robi i Zotit, mos u tall me mua!” Unë atëherë i
thashë: “Unë nuk po tallem me ty”, pastaj e mori tërë mallin dhe e çon, duke
mos më lënë asgjë. O Zoti im, nëse unë këtë e kam bërë vetëm për Ty,
atëherë na e largo këtë shkëmb nga hyrja e shpellës!” Shkëmbi u rrokullis,
kurse udhëta-rët dolën dhe e vazhduan rrugën!” (Muttefekun alejhi)
po në errësira ai tha se: "Nuk ka të adhuruar me të drejtë pos

Teje. Ti je i pastër, nuk ke të meta..."(el-Enbija:87)
4) Afrimi te Allahu, subhanehu ve teala, me paraqitjen e
dobësisë, nevojës dhe varfërisë ndaj Tij,sikurse tha Ejubi alejhi
selam:“Mua vërtetë,më ka goditur dëmi, kurse Ti je Mëshiruesi
më i madh” (el-Enbija:83)
5) Afrimi te Allahu, subhanehu ve teala, me lutjen e robërve të
mirë e të devotshëm, sikurse bënin sahabet kur mbretëronte
thatësia,ata kërkonin nga Muhammedi,sal-lAllahu alejhi ve sel-
lem,të lutet për ta,kurse pas vdekjes së tij,kërkonin një gjë të tillë
nga xhaxhai i tij Abbasi radiAllahu anhu,i cili lutej për ta. 79
6) Afrimi te Allahu, subhanehu ve teala, duke i pranuar
gabimin, sikurse ishte rasti me Musain alejhis selam “Ai tha:
"Zoti im, unë e ngarkova veten e Ti më fal mua!" (El-Kasas:16)
Lloji i dytë: Afrimi jo ligjor (i ndaluar): Ky është afrimi te Allahu,

subhanehu ve teala, duke kërkuar lutje dhe ndërmjetësim nga te
vdekurit,afrimi me pozitën e lartë të Muhammedit,sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem,, dhe ndërmjetësimi me qenësinë e krijesave ose
hakkun e tyre. Me poshtë do të sqarojmë këtë:
1. Kërkimi i lutjes nga të vdekurit nuk lejohet: I vdekuri nuk ka
mundësi të bëjë lutje sikurse kishte mundësi kur ishte në jetë.
Kërkimi i ndrërmjetësimit nga të vdekurit nuk lejohet, sepse Omer
Ibnul-Hattabi, Muavijetu Ibnu Ebi Sufjani, sahabet e tjerë dhe
tabi’inët(pasaardhësit e sahabeve, radijallahu anhum), kur kishte
thatësi, kërkonin lutjen për shi dhe afrimin te Allahu, subhanehu ve
teala, me ata që ishin gjallë, sikurse ishte Abbasi dhe Zejd Ibnul-
Esvedi, e nuk kërkonin afrim,ndërmjetësim dhe lutje për shi nga
Muhammedi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, as te varri i tij as te varri
i dikujt tjetër. Ata anuan kah zëvendësimi tij me Abbasin dhe
79 Këtu shihet qartë se pas vdekjes së Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ve sel-

lem, ata kërkonin nga Abbasi, djali i axhës Pejgamberit sal-Allahu alejhi ue
sel-lem të bën dua-e nuk luteshin tek varri i Resulit-pasi Resuli kishte
vdekur-ne u themi adhuruesve të varreve/sufistëve nga i morët ju argumentet
se lejohet të kërkohet ndihmë nga i vdekuri, e pastaj i vdekuri të lutet për të
gjallët. Adhuruesit e varreve për argumentimin e ideve të tyre çoroditëse
bazohen në hadithe të dobëta apo të shpikura.
Zejdin.Me një rast Omeri radijAllahu anhu u lut: “ O Zoti ynë! Ne

afroheshim te Ti me profetin tonë e na lëshoje shiun, kurse tani
afrohemi te Ti me xhaxhain e profetit tonë të lutemi na lësho
shi”.Omeri radiAllahu anhu e zëvendësoi Abbasin me
Muhammedin sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,meqë me të nuk mund
të afroheshin në mënyrë ligjore sikurse e bënin kur ai ishte në
jetë.Ata kishin mundësi që të vijnë te varri i tij dhe të kërkojnë
afrim me të(d.m.th.sikur të ishte e lejuar).Pra,mos veprimi i një
gjëje të tillë nga ata,është argument se afrimi me të vdekurit,pa
marrë parasysh me lutjen apo ndërmjetësimin e tyre,është i
ndaluar.Nëse kërkimi i lutjes dhe i ndërmjetësimit nga Muhammedi
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,të ishte ashtu sikur ishte ai në jetë,dhe
kur kaloi në jetën tjetër,shokët e tij nuk do të kërkonin një gjë të
tillë nga ata që janë nën te me pozitë.
2.Afrimi me pozitën(mekamin) e Muhammedit sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem ,apo të dikujt tjetër nuk është i lejuar: Ata të cilët
lejojnë këtë afrim, marrin për argument këtë hadith: ”Kur ta lutni
Allahun,luteni me pozitën time, sepse pozita ime tek Allahu është e
madhe”. Ky hadith është i shpifur dhe nuk gjindet në asnjë libër
autentik të dijetarëve të hadithit,e as që gjindet në librat autentike të
muslimanëve. E meqë në këtë çështje nuk ka argument të qartë, një
gjë e tillë edhe nuk lejohet, sepse adhurimet (ibadetet) nuk
vërtetohen përveçse me argumente të qarta.
3.Afrimi me qenien e krijesave nuk lejohet: Nëse lutja ndaj
dikujt është betim,ai është betim kundër Allahut,subhanehu ve
teala.Nëse betimi,me qenien e ndonjë krijese,bëhet kundër ndonjë
krijese tjetër,është shirk dhe nuk lejohet,sikurse thuhet në hadith,e
si mund të bëhet betimi me krijesën kundër Krijuesit të madhëruar.
Kurse, nëse lutja me qenien e ndonjë krijese nuk është betim,por
vetëm shkak, duke ditur se Allahu, subhanehu ve teala, nuk e bëri
lutjen me ndonjë krijesë shkak të përgjigjes dhe nuk ua bëri këtë
ligj robëve të Tij.
4.Afrimi me hakkun(të drejtën) e krijesave nuk lejohet për dy

arsye: Arsyeja e parë: Hakku i askujt nuk është obligim për
Allahun,subhanehu ve teala,por Ai është i cili bën mirësi me një
gjë të tillë ndaj krijesave të Tij,sikurse thotë:“Për Ne është hakk
që besimtarët t’i bëjmë triumfues”(er-Rrum:47).Pra kur bindësi

ndaj Allahut subhanehu ve teala,meriton shpërblimin,ajo është
mirësi dhe begati nga Ai,e nuk është meritë të cilën e meriton një
krijesë ndaj krijesës tjetër(apo një njeri ndaj tjetrit).
Arsyeja e dytë: Hakkun të cilin Allahu subhanehu ve teala,ia dha
ndonjë robi të Tij është hakk i veçant për te dhe të tjerët nuk kanë
dorë në te,e nëse me të kërkon afrim ai që nuk e meriton atë,me
këtë rast ai kërkon afrim me një çështje të huaj që nuk ka kurrfarë
lidhje me të,kështu që nuk i bën kurrfarë dobie. Kurse hadithi: ”Të
lutem Allah me hakkun e atyre që luten (Eseluke bihakkis-sailin)
”,nuk është hadith i vërtetuar,sepse në senedin (zinxhirin)
transmetues të tij gjindet Atijjetul Afvi,i cili është transmetues i
dobët sipas pajtimit të të gjithë muhaddithinëve (dijetarëve të
hadithit). E nëse hadithi është i tillë nuk mund të mirret argument
për kësi çështje me rëndësi të akides (besimit). Pastaj në te nuk ka
afrim me hakkun e ndonjë personi të veçantë,por vetëm me hakkun
e atyre që luten në përgjithësi,kurse hakku i atyre që luten është
përgjigja nga Allahu,sikurse u premtoi Allahu subhanehu ve teala
atyre një gjë të tillë. Ky është hakk për ta që Allahu subhanehu ve
teala,ia bëri obligim Vetës,e nuk ja bëri atë Atij askush
obligim.Atëher,ky afrim tek Ai me premtimin e Tij të sinqert e nuk
është me hakkun e krijesave. 80
Është pyetur shejh Abdulaziz Ibn Bazi rahimehullah:A lejohet

ndërmjetësimi(afrimi) tek Allahu xhel-leshanuhu nëpërmjet ndonjë
personi apo meritave të tij,dhe a lejohet tubimi dhe shoqërimi me
njerëzit e këqinjë-fasikët?
Përgjigje: Ky lloj i ndërmjetësimit është nga bid’atet(risitë) në fe

dhe nuk është i lejuar në bazë të ligjeve Islame sipas shumicës së
dijetarëve Islam,por është i lejuar ndërmjetësimi (afrimi) tek
Allahu subhanehu ve teala nëpërmjet emrave dhe cilësive të Tija të
larta,njësimit të Tij,dashurisë dhe besimit ndaj Tij,si dhe me anë të
veprave të mira,sikur edhe thotë Allahu i Lartëmadhëruar:“Allahu
ka emrat më të mirë, andaj Atë thirreni me ata”(el-A’raf:180).
80 Kitabu Teuhid-shejh Salih el-Feuzan

E nuk thotë Allahu subhanehu ve teala thirreni nëpërmjet të

Muhammedit alejhi selam apo të pejgamberëve,njerëzve të mirë,
apo me anë të meritës së shtëpisë së shenjët Kabes dhe të
ngjajshme, mirëpo thotë: “Allahu ka emrat më të mirë, andaj
Atë thirreni me ata” që d.m.th. me anë të emrave dhe cilësive të
Tij, pastaj mundemi t’i lutemi nëpërmjmet Teuhidit-njësimit të Tij
sikur edhe që ka ardhur në shumë hadithe,prej tyre ky hadith: “O
Zot,unë kërkoj nga ti duke dëshmuar se me të vërtetë Ti je Allahu
dhe s’ka të adhuruar tjetër me të drejtë përveq Teje i Vetëm dhe i
panevojshëm për askend,i cili nuk ka lind e as nuk është i lindur
dhe Atij askush nuk i është i barabartë” 81 Për këtë çështje kemi
edhe ndodhinë e banorëve të shpellës të cilët posa u futën në
shpellë një natë kur binte shi , një gur i madh u shemb dhe ua
mbylli hyrjen e shpellës dhe nuk mundeshin të dalin,dhe i thanë
njëri tjetrit: ”Nuk na shpëton nga kjo tjetër pos që të
ndërmjetësojmë tek Allahu me veprat tona të sinqerta”dhe
ndërmjetësuan tek Allahu subhanehu ve teala, njëri ndërmjetësoi
tek Allahu në bazë të respektimit të prindërve, tjetri me largimin e
tij nga prostitucioni,e i treti me zbatimin e premtimit(emanetit) dhe
e largoi Allahu subanehu ve teala nga ata këtë fatkeqësi. Nga kjo
që u tha u kuptua se nëse robi ndërmjetëson tek Allahu subhanehu
ve teala nëpërmjet emrave dhe cilësive të tija me njësin(teuhidine
Zotit), me besimin dhe dashurin ndaj Tij, ose me besimin dhe
dashurinë ndaj Pejgamberit alejhi selam me kryerjen e obligimeve
të cilat na i ka caktuar Allahu subhanehu ve teala dhe me largimin
nga ajo të cilën e ka ndaluar Ai, ky është ndërmjetësimi lejuar,dhe
vepruesi i kësaj e meriton t’i përgjigjet...(mbaroi fjala e shejhut) 82
81 Transmeton:Tirmidhiu,Nesaiu,Ibn Maxhe,dhe e ka bërë të vërtetë Ibn

Hibbani
82 Bejan Ma’na kelime la ilahe il-lAllah-nga shejh AbdulAziz ibn Baz-Pyetje
të rëndësishme të lidhura me këtë ligjëratë,pyetja numër 2.
Rabëta-lloj ibadeti të cilën tarikatet sufiste e praktikojnë
Rabëta është një prej llojeve të ibadetit më parësor tek tarikati

Nakshibendi dhe Sulejmanxhi. Rabëta i ka rrënjët e veta nga gjuha
arabe “rabt”, që do të thotë bashkim, ngjitje apo lidhje.83
Shpjegimi i Rabëtas
Muridi84e përkujton shejhun e vet dhe lidhet[bën rabëta] në mënyrë

shpirtërore me shejhun dhe me këtë ibadet sipas tyre bëhet afrimi i
zemrës tek Allahu dhe i Dërguari i Tij sal-lAllahu alejhi ve sel-lem
nëpërmjet shejhut. Këtu shejhu e luan rolin e ndërmjetësimit apo si
urë lidhëse ndërmjet muridit dhe Allahut. Disa e bëjnë me fotografi
e disa të tjerë e përkujtojnë shejhun e tyre pa fotografi dhe më këtë
ata pretendojnë se i afrohen Allahut, pasi që, sipas tyre shejhët e
kanë arritur gradën e lartë tek Allahu që të ndërmjetësojnë për
pasuesit e tyre, duke mos qenë prezentë, madje edhe pse shejhu i
tyre ka vdekur para shumë vjetësh.
83 Tarikatta RABITA ve Nakşibendilik-Ferit Aydin, Suleymaniye Vakfi

yayinlari Istanbul, viti 2000, fq.17.
84 Pasuesi i shejhut të tarikatit, talebe, dervish.
Kushtet dhe zbatimi i Rabëtas

Kushtet e rabëtas janë dhjetë:
1.Kërkim leje nga Murshidi [shejhu i tyre] për t’u bërë pjesëtar
i tyre,
2.Duhet të jetë me abdes,
3.Dera të jetë e mbyllur,
4.Ambienti të jetë i errët-d.m.th.dritat duhet fikur.
5.Teverrukin [ulja ...] në anën e kundërt - kjo lloj ndeje e ka

origjinën nga Budizmi (Joga-lloj rituali tek budistët), nga Rahip
Patanzhali në librin e tij “Sutrallar”.
6.Mbyllja e syve-është marrë nga Joga e Budizmit. Qëllimi i kësaj

është ndjenja dhe parafytyrimi sa më i mirë i shejhut në kujtesën e
tij.
7.Marrja nën kontroll e frymëmarjes- kjo rregull poashtu është

marrë nga Joga, qëllimi i kësaj është koncentrimi gjatë bërjes së
Rabëtas.
8.Moslëvizja-poashtu kjo rregull është nga Joga që të ketë lehtësi

gjatë koncentrimit.
9.Parafytyrimin e fytyrës së Murshidit (shejhut) në kujtesën e

vet,
10.Kërkimi i ndihmës nga shejhu në mënyrë shpirtërore 85
85 Shih. Ferit AYDIN, Tarikatta Râbıta ve Nakşibendîlik fq. 26-31

Süleymaniye Vakfı yayınları İstanbul-2000.
Kapitulli i tretë
Tarikati Nakshibendi 86
Prijësi më i madh i këtij tarikati është Muhammed Behauddin
Shah Nakshibend. Ky tarikat e mori emrin në bazë të këtij shejhu.
Ka lindur në fshatin Buhare në vitin 717 h.dhe ka vdekur në vitin
791.h. Drejtimi i tyre e ka mbajtur emrin edhe el-Halidije sipas
shejhut Halid el-Nakshibend, i njohur si el-Tajjar Dhul-Xhenahajn.
Ai ka ndikuar në përhapjen e tarikatit Nakshibendi në vendet e
Shamit, pasi që e mori nga shejh Abdullah ed-Dehleviu, në kohën
kur tarikati ishte i përqendruar vetëm në regjionin Buhare. 87
Abdullah Dehleviu këtë drejtim (tarikat) e ka marrë nga Emir
Kellalla,ai nga el-Havvaxheh Muhammed el-Simasija,ai nga Ali el-
Ramitinija ,pastaj ai nga Mahmud el-Negavija, ky nga el-Havaxheh
Muhammed Arifa el-Dejukerija dhe ky nga el-Havaxheh
Abdulhalik el-Gazhdevanija.88 Gjithashtu, një prej mendimeve të
tyre është se emërtimin Nakshibend e ka marrë (kinse, sh.a),
ResulUllahu sal-lAllahu alejhi ve sel-lem e ka vendosur shuplakën
e tij fisnike “në drejtim të zemrës” të shejh Muhammed Behauddin
86 Ky tarikat i ka hapur zyret e veta në Kosovë e më gjërë, posaçërisht në

Prizren dhe në Gjakovë, ku kanë gjetur terren te mirë për të vepruar, meqë
kane hapur konvikte për nxënës meshkuj (Konvikti “Musa Efendi”) dhe
femra (konvikti ”Rabia Hatun”) në Prizren, gjithashtu edhe në Gjilan, Viti
dhe Prishtinë, duke mos ua treguar realitetin muslimanëve dhe duke e fshehur
akiden e tyre. Kjo shoqatë njihet me emrin “Istanbul”. Këta kanë përkthyer
edhe libra, kurse revista e tyre e njohur në gjuhën shqipe ”Etika” del në çdo
tre muaj.
87 El-Behxheh el-Sunnijjeh fi Adabil-Tarika el-'Alija el-Nakshibendijja, fq.35
88 Ittihaful-sadeh el-Muttekin sherh Ihja'i 'Ulumil-Din, autor: Muhammed el-

Husejni el-Zubejdi, 7/248.
el-Uvejsi Nakshibendi,e që pas kësaj iu është vizatuar/përshkruar

në zemrën e tij (shuplaka e të Dërguarit).!!! 89
Përfaqësuesit bashkohorë të tarikatit Nakshibendi në Turqi

1. Palulu Şeyh Sait
2. Abdülhakim Arvasi
3. Erbilli Şeyh Esat
4. Kufralı Şeyh Abdülbaki
5. Hazinzade Şeyh Abdullah
6. Hazinzade Şeyh Şerefuddin
7. Hazinzade Şeyh Zuynulabidin
8. Aynkâflı Şeyh Fethullah
9. Kasım Kufralı (Küfrevi)
10. Süleyman Hilmi Tunahan (Pasuesit e këtij shejhu
quhen Sulejmanxhitë)90
11. Seydazade Şeyh Masum
12. Seydazade Şeyh Maşuk
13. Mehmet Zahit Kotku
14. Mahmud Esad Coşan
15. Darendeli Osman Hulusi
16. Ahıskalı Ali Haydar
17. Şeyh Süleyman El-Khalidî
18. Şeyh Seyda Said El-Cezeri
19. İsmail Hakkı Ehramcıoğlu
20. Kasım Zeylan
21. Abdulkerim Zeylan
22. Kasrikli Molla Abdülhakim
23. Kasrikli Raşit Erol
24. Muhammet Musa Kâzım el-Haşimi (Hazinoğlu)
25. Mahmut Ustaosmanoğlu
26. Cübbeli Ahmet
27. Kıbrıslı Nazım
28. Ramazan Dinç
89 Tenvirul-Kulub fi Mu'ameleti 'Allamil-Gujub,fq.539.

90 Do të flasim më poshtë rreth devijimit të tarikatit Sulejmanxhi.
29. Musa Topbaş

30. Yaşar Yılmaz
31. Ömer Öngüt91
Shpeshherë kanë pasur mosmarveshje ndërmjet veti, dhe si pasojë e

kësaj, kanë ndodhur edhe përçarje të mëdha, derisa luftonin
ndërmjet veti, secili prej tyre ndanin dhe formomin xhematin e vet.
Doktrina persiane
Karakteristikat themelore dhe kryesore të tarikatit Nakshibendi
janë burimet Persiane. Si argument për këtë janë termat që janë
aktuale te cilat i përdor ky tarikat Nakshibendi:
Hush derdem: Ruajtja e shpirtit nga pakujdesia

Nedhar Bekadem: Shikimi në shputat e këmbës gjatë ecjes.
Seferdervatan: Udhëtimi nga krijesat tek Krijuesi.
Halve dare enxhumen: Vendi ku robi vetmohet për ibadet.
Nigahdasht: Rruajtja e zemrës nga mohimi ose pohimin gjatë
dhikrit.92
Bazat e tarikatit Nakshibendi

Shumica nga bazat e tarikatit Nakshibendi në esencë janë të njejta
me grupet tjera sufiste, si p.sh. bidatet, shirkijatet, panteizmi
(vahdetul vuxhud), tregime (hikaje) dhe rrëfime të cilat flasin për
shejhët e tyre, specifikat e tyre, udhëheqjen absolute përreth dhe
fantazmat natyrore - janë prej krakteristikave kryesore të
nakshibendive, kurse qëndrimet e tyre nuk mbështeten fare në
Kur’an, e as në Sunnet, pa marre parasysh se ata pretendojnë se i
91 Nga autori Ömer Öngüt, është përkthyer nga gjuha turke në gjuhën
boshnjake “Islamski Ilmihal”, e që ky libër është përplot me risi/bidate.
92 El-Behxheh el-Sunnijjeh fi Adabil-Tarika el-'Alijja el-Nakshibendijja,
fq.54-57; El-Seb'ul-Esrari fi Medarixhil-Ahjari; autor: Muhammed Ma'asum
el-Nakshibendi,fq.98.
përkasin drejtimit të ehli Sunnetit duke pohuar se nuk largohen nga

sunneti qoftë edhe një hap.!?93
Qëndrimi ndaj personit i cili kundërshton drejtimin e tyre

Personi i cili deklaron se drejtimet sufiste nuk mbështeten në
Kur’an ose në Sunnet, sipas nakshibendive, individët e tillë
gjykohen si pabesimtar, duke ju thëne: ”Mos u trego rastësisht i
vrazhdë ".94 Nga drejtimi Nakshibendi kanë dalë grupe dhe
tarikate të ndryshme, si: el-Halidije, el-Dijaijje (sipas shejh
Dija'uddinu el-Bagdadiju i njohur si Dhul-Xhenahajn), el-
Kibrevijje, el-Serhendijje (i njohur si shejh Ahmed el-Serhendiju,
shkruesi i el-Mektubat)...
Gënjeshtrat e tyre:
Shejhu i Nakshibendive Ubaydullâh el-Ahrâr ka thënë: “Gjurmet e
Tarikatit Nakshibendi arrijne deri tek halifja Ebu Bekir es-
Siddiku”95. Problemi është se themeluesi i këtij sekti, siq e cekëm
edhe më lartë, është Muhammed Bahâ-ud-Dîn Shâh Naqshband, i
lindur më 717H (1317), përafërsisht 700 vjet pas kohës së Ebu
Bekir es-Siddikut (radijAllahu`anhu). Problemi i dytë qëndron në
atë se Sufitë nuk kanë qenë të njohur në kohën e Selefit
(As'habëve, Tabi-ûneve, Etba-tabi-ûneve). Vetem janë parë disa
njerëz në Basra (Irak) që, kur dëgjonin Kur’an, e humbnin
vetëdijen dhe binin të vdekur në tokë, nga frika e Allahut, azze ve
xhel-le. E gjithë kjo ka qenë praktike e tyre dhe asgjë më shumë.
Disa As-habë dhe Tabi'inë i kanë kritikuar këto veprime te tyre dhe
i kanë konsideruar prej risive në fe (bidateve), si Esma bint Ebi
Bekr, Abdullah bin az-Zubejr dhe Muhammed bin Sirini
93 El-Mevahib el-Sermedijje, fq.3; El-Envar el-Kudsijje, fq.5; El-Hadaik el-

Verdijje, fq.3; El-Behxhe el-Sunnijje, fq.9.
94El-Hadika el-Nedijja fil-Tarika el-Nakshibendijja; autor: Muhammed b.
Sulejman el-Bagdadi, fq.31.
95 Naqshbandi.net – The Naqshbandî Sufi Way.
(radijAllahu anhum).96
Nje argument tjetër kundër gënjeshtrave Sufije është transmetimi i

bere prej Imâm et-Tannîsi (rahimahullah) i cili e pyeti Shejhul-
Islâm Imâm Dâr-il-Hixhrah Malik bin Enes (rahimahullah) për disa
njerëz nga Nasijîbînët97 të cilët, pas ngrënies, këndonin poezi dhe
vallëzonin. Imami, i befasuar, e pyeti:”Mos janë të çmendur?”
Ai u përgjigj:“Jo”.
Maliku e pyeti perseri :“Mos janë fëmijë të vegjël”.
“Jo. Janë të rritur dhe njerëz inteligjentë" – ia ktheu ai.
Pastaj Imam Maliku (rahimehullah) tha: "Kurrë nga muslimanët

nuk kam dëgjuar diçka të ngjashme në lidhje me këtë”. 98
Imam Malik bin Enesi i ka takuar gjeneratave të para [Selefu-

Salih], ka jetuar në Medinë dhe, megjithatë, ai nuk i ka njohur
Sufitë, e të mos flasim për Nakshibenditë. Mund të themi: vallë,
nga i erdhi ky lajm për Nakshibenditë el-Ahrârit!
Disa nga “ibadetet”(gabimet) e tyre që i praktikojnë Nakshibenditë
Dhikri Hafijj
Dhikri i tillë tek Nakshibenditë bëhet vetëm me zemër por nuk e
praktikojnë me gjuhë. Kjo është e ashtuquajtura “Dhikr Hafijj”
d.m.th. dhikr i fshehtë. Autori i librit 'Tenvirul-kulub’ Muhammed
Emin el-Kurdi e potencon kete në faqen 44.
96 Imâm Ibn Tejmijje, “Maxhmûl-Fatâwa” (11:6).

97 Qytet ndërmjet Mosulit në Irak dhe Sirisë, nëpër të cilin kalonin karvanët.
98 Tartîb-ul-Madârik wa Taqrîb-ul-Masâlik od al-Kadhî Ijadh
(rahimahullah).
Ky bidat (Dhikr Hafijj) i ka adabet dhe kushtet e veta:
Falja e dy rekateve namaz, mbyllja e syve, të bërit istigfar 25 herë,

këndimi i sures el-Fatiha, të gjitha këto i dedikohen shpirtit të
Muhammedit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem dhe shejhëve të
tarikateve, e veçanërisht Nakshibendive. Ai duhet t'a parafytyrojë
në kujtesën e tij fytyrën e shejhut(apo,tani në këtë kohë,duke e bërë
me fotografi, rabëta), duke kërkuar bereqet nga shejhu, e gjithë kjo
lutje bëhet vetëm me zemër. Themeluesi Muhammed Nakshibend
ka thënë: "Një prej llojeve të dhikrit, të nxënësit Sufist, është
kthimi kah shejhu i tij, marrja e diturisë nga ai dhe nxënësi duhet te
dij se nuk mund t’i lutet Allahut në një mënyrë tjetër pos me
ndërmjetësimin e shejhut”. 99 Atëher lind pyetja: " Çfarë është
dallimi ndërmjet të krishterëve të cilët ndërmjetësojnë tek Allahu
me Isain alejhi selam dhe këtyre Nakshibendive, që, kur e lusin
Allahun, azze ve xhel-le, ndërmjetësojnë tek Allahu me shejhun e
tyre? S'ka kurrfarë dallimi!
Këtë dhikr që e praktikojnë nakshibenditë nuk ka bazë në Kur’an e

as në Sunnet. Prej Abdullah ibn Bisra’s radiAllahu anhu
transmetohet se një njeri i tha: ”O i Dërguari i Allahut, dispozitat e
Islamit për mua janë të shumta. Më trego diçka që do të mbahem
për te! Thotë: "Le të jetë e lagur gjuha e jote nga dhikri” .»100
Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë:”Secili prej jush le
ta ketë zemrën falenderuese , gjuhën që bën dhikër dhe gruaja
besimtare e cila të ndihmon në fitimin e Ahiretit” 101
Nakshibenditë fjalën e Allahut: ”mos e ngrit zërin”, e kanë

interpretuar gabimisht. Taberiu kështu e komenton këtë ajet :
”Lutja Allahut të bëhet me gjuhë në qetësi duke mos e ngritur
zërin”. Prej këtij ajeti nuk kuptohet (siç thonë ata), heshtja e gjuhës
99 El-Anwâr-ul-Kudsijeh, faqe 167.

100 Hadithi është hasen; Et-Tirmidhi, 3372; Ahmed, 4/188; Ibn Hibbani
thotë se është sahih, 2317; E!-Hakim, 1/495; Edh-Dhehebiu është i pajtuar
sahih; Ibn Maxhe, 3838
101 Ibn Maxhe 1861, Et-Tirmidhi 3094, Ahmed 5/278.
dhe bërja e dhikrit me zemër. Ajeti na tregon që dhikri të bëhet në

mënyrë të qetë.
Shikimi i Allahut
Njëherë kishte ndodhur një mosmarreveshje ndërmjet nxënësve në
Buhare, rreth shikimit të Allahut në këtë botë. Për këtë kërkuan nga
Nakshibendiu që të gjykojë, kurse ai ju tha: ”Qëndroni me mua në
gjendje të pastër tri ditë!” Kur kaluan tri ditë, ndodhi një gjë e
papritur - ata të gjithë u alivanosën. Kur u zgjuan, ata filluan ta
puthnin Nakshibendiun, duke i thënë:”Besojmë se të shikuarit e
Allahut është hakk”.
Pas kësaj, ata kanë qenë pandërprerë në shërbim të tij dhe

rregullisht e puthnin pragun e derës së tij të bekuar. 102 Ky është një
tregim i neveritshëm dhe shpifje ndaj Allahut subahnehu ve teala.
Allahu subahnehu ve teala, thotë:” Nuk ka asnjë njeri që t'i ketë

folur Allahu ndryshe, vetëm se me anë të frymëzimit, ose pas
ndonjë perdeje, ose t'i dërgojë të dërguar (melek), e ai t'i
shpallë me lejen e Tij atë që do Ai. Vërtet, Ai është më i larti,
më i urti.”(esh-Shura,51).
Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: ”Dijeni, se askush

prej jush nuk do ta shoh Zotin e vet derisa të vdes”103. Kur Ebu
Dherri e pyeti Pejgamberin sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:”A e ke
parë Zotin tënd?” Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem tha:” Si
ta shihja kur Ai ishte dritë(nur)”104
102 Ei-Mavahibus-sermedijje, 130; EI-Envarul-kudusijje, 135

103 Sahihu Xhamius-Sagir,2960,Ibn Huzejme,185
104 Muslim, 291
Kerametet105
Janë të shumta ato “keramete” që ju atribuohen shejhëve të
nakshibendive. Do t’i veçojmë dy shembuj prej tyre: Shejh
Muhammed Ma’sumi thotë: ”E pashë Kaben madhështore sikur më
përqafon dhe më puth me mallëngjim dhe kur e përfundova
tavafin, më erdhi një prej melekëve me libër në të cilën shkruante
se haxhi im ishte i pranuar tek Zoti i Gjithësisë.106 Ahmed el-Faruki
thotë: ”Shumë herë jam ngritur në Arshin e nderuar. Njëherë jam
ngritur dhe e kam parë mekamin (shkallën) e Imam Shah
Nakshibendit, Allahu qoftë i kënaqur me të. I kam parë edhe
mekamin e disa shejhëve të tjerë (duke i cekur emrat e tyre), dhe
pastaj thotë: ”Dije se, saherë që kam dëshirë të ngjitem lartë, ajo
më mundësohet.107 Ky besim tek sufitë ka të bëjë me dokrinën e
vahdetul vuxhudit, panteizmin. Në lidhje me doktrinën e vahdetul
vuxhudit veçse ju shpjeguam më lartë.
Kërkimi i ndihmës nga shejhët

Mushrikët e Mekkes, në çastet e vështira, i braktisnin të adhuruarit
e tyre (që i kishin bërë me duart e veta) dhe kërkonin ndihmë nga
Allahu, ndërsa Nakshibenditë, edhe në çastet e vështira, nuk e
braktisin thirrjen që ia bëjnë shejhut të tyre. Shejh Muhammed el-
Ma’sumi ishte thirrur nga një njeri anija e të cilit për pak ishte
fundosur. Shejhu, derisa ishte me shokët e tij, në atë moment e
kishte zgjatur dorën dhe e kishte shpëtuar anijen dhe duart e tij
ishin lagur. Largësia ndërmjet shejhut dhe këtij njeriu ka qenë e
madhe. Nxënësit u habitën kur e panë se duart e tij ishin lagur pasi
105 Keramete (në arabisht do të thotë nderim) quhen ngjarje të

jashtëzakonshme, të ngjashme me mrekullitë, që Allahu i Madhëruar ua jep
besimtarëve të devotshëm në shenjë nderimi për ta dhe për t’ua forcuar
besimin. Në ndryshim nga mrekullitë që u jepen profetëve, kerametet nuk
ndodhin sa herë që dëshiron i zoti i tyre dhe nuk shoqërohen me thirrje
(da’uah) apo pretendime për profeci.Ato janë thjesht vetjake.
106 EI-Mavahibus-sermedijje, 213.
107 EI-Mavahibus-sermedijje, 184; El-Envarui-kudusijje 182
që e kishte shtrirë dorën në ajër. 108 Allahu i Lartësuar thotë:” A

është Ai që i përgjigjet nevojtarit (të mjerit) kur ai e thërret,
duke ia larguar të keqen e juve ju bën mbizotërues të tokës. A
ka të adhuruar me hakk pos Allahut? Jo, por ju shumë pak
përkujtoni.”(En-Neml,62). “Ai (Allahu) ua bëri të mundshëm
udhëtimin në tokë e në det, deri kur jeni në anije që lundrojnë
me ta (me udhëtarët) me anë të një ere të lehtë dhe janë të
lumtur me të (me erën e lehtë), ia beh një erë e fortë dhe nga të
gjitha anët rrethohen nga valët dhe binden se janë të
shkatërruar, e lusin Allahun pa farë përzierje të idhujve (duke
thënë): "Nëse na shpëton nga kjo (katastrofë), ne do të jemi
gjithnjë falënderues!"(Junus,22). Ne i pyesim këta, çka
dëshirojnë autorët e librave të Nakshibendive - a dëshirojnë që
njerëzit të jenë robër të shejhëve të tyre krahas Allahut ose
dëshirojnë që njerëzit të adhurojnë të adhuruar të tjerë përpos
Allahut!?
Madhërimi i varreve të shejhëve Nakshibendi

Shejh el-Kurdi thotë: ”Kur ka vdekur shejhu Nakshibendi, ithtarët e
tij kanë ndërtuar tyrbe të madhe në varrin e tij dhe e morrën si
hapësirë për xhami!? !?“ [El-Mavahibus-sermedijje,142]. Pranë tyrbes
së tij kërkojnë ndihmë... [EI-Envarul-kudusijje, 142].109 Transmetohet
108 Xhami'ul- keramatil-evlija 1/199-200.

109 Një gjë të tillë e kemi edhe tek ne, ku disa nga xhamitë tona janë me
varre, dhe nëse tenton t’i largosh ato varre - do të ndeshesh me armiqësi nga
disa xhematli, a doni ta humbni traditën tonë, e shpifje të tjera. Disa
mendojnë se me largimin e varreve nga xhamiat - po humbet historia jonë
shumëvjeqare që nga koha e Osmanlive. Osmanlinjtë kanë qenë shkaktarë të
ardhjes së Islamit në trojet tona, atë asnjë i mençur nuk e mohon, dhe
padyshim që Allahu do t’i shpërblej për mundin që e kanë dhënë në
përhapjen e Islamit. Njëri prej dijetarëve Osman hanefi të asaj kohe, shejh
Muhyiddin Muhammed el-Birgivi el-Hanefi rahmetullahi alejh në librin e tij
”Bid’at ve Mustehab Kabir Ziyaretleri” në faqen 19, thotë: "Të gjithë
dijetarët e medhhebeve e kanë ndaluar ndërtimin e xhamive mbi varre dhe
namazin në drejtim të varreve. Ata, në këtë çështje, bazohen në hadithe të
sakta. Imam Ahmedi, Maliku dhe shokët e Shafiiut kanë thënë se është
nga Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur me të, të ketë thënë: 'Ka
thënë pejgamberi, paqja dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të': "O
Zot, mos e bëj varrin tim idhull - ka mallkuar Allahu popujt që
kanë marrë varret e të dërguarve të tyre për xhamia." [Transmeton
Ahmedi 7352 dhe Ibn Ebi Shejbe 4/141 me transmetim të vërtetë]. Nga
Abdullah Ibn Mes'udi, i cili thotë se ka thënë pejgamberi, paqja dhe
shpëtimi i Allahut qoftë mbi të: "Me të vërtetë njerëzit më të këqinj
janë ata të cilët do të ballafaqohen me kataklizëm [shkatërrimi në
Ditën e Kijametit] dhe janë të gjallë, dhe ata të cilët i marrin varret
për faltore." Transmeton Aisheja, se kur Pejgamberi, alejhi selam,
ka qenë i sëmurë, disa nga gratë e tij ia kanë kujtuar një kishë në
tokat e Habeshit, të quajtur Marie, duke e ditur se Ummu Seleme
dhe Ummu Habibete kanë kaluar nëpër tokat e Habeshit. Ato ia
kanë përmendur bukurinë dhe fotografitë e saj. Ka thënë (Aishja):
“E ka ngritur kokën Pejgamberi, alejhi selam, dhe ka thënë: “Ata
janë, që kur të vdesë ndër ta një njeri i sinqertë, ndërtojnë mbi
varrin e tij faltore dhe pikturojnë piktura të tilla. Ato janë krijesat
më të urryera (këqija) tek Allahu.” (Buhari, Muslim, Nesa'i). Prandaj,
ndalohet ndërtimi i xhamive mbi varre dhe namazi në të, dhe kjo
është vërejtja që e ka bërë Aisheja duke shikuar në fund të hadithit
dhe kjo argumenton qartë se sahabët e kanë varrosur të dërguarin e
haram. Vetëm një grup i vogël i dijetarëve kanë thënë se është mekruh,
ndërsa Resulullahu sal-lAllahu alejhi ve sel-lem e ka ndaluar dhe i ka
mallkuar ata të cilët ndërtojnë (xhamia mbi varre) dhe i ndihmojnë për t’i
ndërtuar...(mbaroi fjala e Imam Birgiviut). Tarikatet ishin shkak i përçarjes së
shtetit osman, ishte përhapur shirku, bidatet, tarikatet e ndryshme dhe me
këtë shteti osman u dobësua dhe kështu Allahu subhanehu ve teala ua mori
Hilafetin. Ne u themi atyre, të cilët na kundërshtojnë, a thua vallë marrja e
varrit si vend adhurimi në xhami, është prej Islamit-lexo se çfarë na thotë
Allahu i Lartësuar: “...vërtet xhamitë janë veçant për ta adhuruar
Allahun, e mos adhuroni në to askë tjetër me Allahun!”(el-Xhinn,18)
ndërsa sa i përket haditheve që kanë të bëjnë për mosvarrosjen e të vdekurit
ne oborrin e xhamisë janë të shumta: Transmetohet nga Harith en-Nexhrani
se ka dëgjuar pejgamberin, paqja dhe shpëtimi i Allahut qoftë mbi të, pak
para vdekjes duke thënë:"Me të vërtetë ata që kanë qenë para jush i kanë
marë varret e të dërguarve të tyre dhe njerëzve të sinqertë për faltore, mirëpo
ju mos i merrni varret për xhamia, sepse unë [Muhammedi, alejhi selam] ju
ndaloj nga kjo!" [Ibn Ebi Shejbe 2/376 me transmetim te vërtetë]
Allahut në shtëpinë e tij duke parandaluar rrugët e marrjes së tij për

xhami, dhe për këtë edhe Imam Buhariu ka kapituj, e ndër ta
kapitulli me këtë hadith, “Kapitulli i asaj që ndalon ndërtimin e
xhamive mbi varre,” nga frika që mos të merren varret për xhamia,
e që kjo aludon se pejgamberi e ka urdhëruar për një gjë të tillë, e
që këtë e ka përforcuar edhe thënia e Muhamedit, alejhi selam, ku
thotë: “O Allah! Mos e bëj varrin tim idhull! E ka mallkuar Allahu
një popull që i kanë marrë varret e Pejgamberëve të tyre për
faltore.” (Transmeton Ahmedi me sened të vërtetë, nr. 7352). Është haram
(e ndaluar) varrosja e njeriut në xhami dhe nuk ka dallim mes
ndërtimit të xhamisë mbi varre dhe varrosjes së ndonjë njeriu në
xhami. Të dy rastet janë të ndaluara. Ka transmetuar el-Menaui ne
librin Fejdul Kadir, 5/274 se Hafidh el-Iraki, Allahu e mëshiroftë
ka thënë: "Është e qartë se nuk ka dallim mes tyre, se nëse
ndërtohet xhamia me qëllim që të varroset dikush aty, vetëm se ka
hyrë në mallkim, por edhe ndalohet varrosja në xhami edhe nëse i
bën obligim (nëse i vdekuri i porositë në këtë para vdekjes) që të
varroset në të. Ky obligim apo ky kusht nuk duhet të realizohet, për
atë se kundërshton ligjet e asaj që do të jetë pronë e xhamisë."
Lutja drejtuar shejhëve

Njëri nga më të njohurit e shejhëve Nakshibendi, Muhammed el-
Hakkânî, ka thënë: "Shejhu ynë më i madh është shejhu Abdullâh
el-Faiz ed-Dagistânî. Lusim Allahun që ta mëshirojë, të kemi dobi
nga bekimet dhe nga mësimet e tij, të kemi dobi nga mbrojtja e tij
shpirtërore që ka ai ndaj nesh, qoftë edhe prej varrit. Ne e marrim
fuqinë shpirtërore nga zemra e tij. Nëse ai i këput kontaktet me ne,
do të shkatërrohemi. Çdo frymëmarrje dhe frymënxjerrje e kemi
nga shpirti i tij, i cili na dërgon neve, si një erë e ngrohtë
verore”.110. Ky është shirk i qartë në Teuhidin Rububije, meqë me
këtë mendohet se, pos Allahut, azze ve xhel-le, edhe dikush tjetër
mund të ketë pushtet (er-Rububije). Në këtë rast, “shejhu i madh”,
110 Naqshbandi.net – Mercy Oceans – Madad, Asking Support from Grand-

Shaykh.
prej të cilit kërkohet ndihma, konsiderohet se mund t’u bëjë dobi

pasuesve të tij, edhe pse ka vdekur.
Shejh Muhammed bin el-Uthejmîn (rahimahullah), kur e ka

definuar Isti'ânan (kërkimin e ndihmës) ka thënë: "Kërkimi i
ndihmës nga të vdekurit apo nga ata në mungesë, të cilët nuk kanë
mundësi t’u përgjigjen, është shirk. Këto i bëjnë vetëm ata të cilët
besojnë se ata [të luturit] kanë njëfarë force të fshehtë, dhe, në këtë
mënyrë, u atribuojnë cilësi të Allahut”. 111 Sa i përket deklaratës së
Hakkanit ”Nëse ai i këput kontaktet me ne, do të shkatërrohemi”,
kjo hyn në shirkun e Tevvekulit [mbështetjes në Allahun]. Shejh
ibn Uthejmin (rahimehullah) ka thënë: "Mbështetja e fshehtë tek i
vdekuri, duke kërkuar diçka apo duke besuar në largimin e ndonjë
te keqeje, është prej shirkut të madh, sepse mbështetja tek i vdekuri
ne vetvete përmban besimin se ai (i vdekuri), për nga natyra e tij,
ka njëfarë lloj fuqie të fshehtë". 112
El-Hakkani thotë: "Shejhu ynë i madh gjithmonë ka mbikëqyrje

ndaj ithtarëve të vet, qoftë i gjallë apo i vdekur. Ai asnjëherë nuk
na braktisë".113 Edhe këtu kemi të bëjmë me shirkun në Teuhidin
Rububije.
Ky sufist pretendon se njeriu i vdekur ka forcë dhe kontroll mbi

ithtarët e vet. Në këtë mënyrë, ai i shoqëron të tjerë Allahut (shirk)
në pushtetin e Tij. Allahu, subhanehu ve teala, na ruajt nga shirku.
Vazhdon ky shejh i Nakshibendive (Allahu na ruajt nga
iluzionet/gabimet e tija), ku thotë: “Po, ne gjithmonë kërkojmë
ndihmë nga shejhu ynë i madh, që të na ndihmojë ashtu siç Allahu
na ka urdhëruar dhe të jemi të fortë ndaj armikut, shejtanit dhe
dëshirave boshe të kësaj bote. Njeriu mund të jetë i shkatërruar pa
këtë lloj ndihme”. 114
111 Sherh Thelathetil Usûl, faqe 107.

112 Ibid, faqe 101.
113 Naqshbandi.net – Mercy Oceans
114 Naqshbandi.net – Mercy Oceans
El-Hakkani po na tregon shumë qartë se Nakshibenditë i luten

njerëzve për ato vepra që janë të obliguara, d.m.th. që t’i afrohen
Allahut, e Allahu, subhanehu ve teala, në Kur’anin Famëlartë,
thotë:“... Ndërsa ata që në vend të Tij adhurojnë miq të tjerë
(duke thënë):'Ne nuk i adhurojmë ata për tjetër vetëm që të na
afrojnë sa më afër Allahut,, s'ka dyshim se Allahu do të gjykojë
mes tyre për atë që ata ishin në kundërshtim. E, është e vërtetë
se Allahu nuk udhëzon në rrugë të drejtë atë që është rrenës,
jobesimtar". (ez-Zumer: 3)
Ka thënë Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem: “Nëse lutesh,
lute Allahun. Nëse kërkon ndihmë, kërko nga Allahu.” (Tirmidhiu).
Është pyetur Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem: ”Cili është
mëkati më i madh?” Ai është përgjigjur: "Të kërkosh ndihmë nga
dikush tjetër pos Allahut, kurse Ai të ka krijuar”. (Buhariu)
El-Hakkani thotë: “Kërkojmë ndihmë nga shejhu ynë i madh, duke
thënë:”O zotëria im! Më ndihmo!” Kështu duhet lutur shejhun, kur
t’ju nevojitet ndihma, që lutja të ju pranohet. Sa më shumë që jeni
të dobët dhe të ngatërruar, aq më shumë do t’ju ndihmojë.” 115.
Allahu, subhanehu ve teala, thotë:“Kush adhuron me Allahun
edhe ndonjë të adhuruar tjetër, për të cilin nuk ka kurrfarë
fakti, përgjegjësia e tij është para Zotit të vet, e mohuesit nuk
do të shpëtojnë.” (el-Mu’minun:117)
Vazhdon el-Hakkani dhe thotë:"Duhet kërkuar ndihmë nga i shenjti
në Univers, meqë ju jeni tërësisht të paaftë. Pasi që krijoni një
kontakt të mirë me individin e tillë, do të jeni gjithmonë në kontakt
me të ”116. Pra, siç po e shihni, el-Hakkani i thërret njerëzit t’i luten
dikujt tjetër pos Allahut, subhanehu ve teala.
El-Hakkani flet për shejhun e tij të madh: “... Nëse i drejtohem me

kujdes në lutje, atëherë zemra ime është në dorën e tij, ai është në
shoqërinë e Pejgamberëve, e Pejgamberët janë në shoqërinë e
Allahut".117 Këtu shohim sesi el-Hakkani konsideron se zemra e tij
është në dorën e shejhut e jo në dorën e Allahut. Pastaj thotë se
115 Ibid.
116 Mercy Oceans
117 Ibid – Being Fully Present.
shejhu i tyre qëndron në shoqërinë e Pejgamberëve! Të jesh në

shoqërinë e të Dërguarve është sikur të jesh në Xhennet. Kjo është
Ilmul-Gajb (dituri mbi të fshehtën), dhe vetëm Allahu është i ditur
mbi Ilmul-Gajbin.
D.m.th që el-Hakkani veçse ka dituri se shejhu i tyre është i

përgatitur për Xhennet!? Ky është gabim trashanik. Vetëm Allahu e
di se kush është për Xhennet e kush për Xhehenem. Allahu,
subhanehu ve teala, thotë: “Thuaj (O Muhammed): Askush veç
Allahut, as në qiejt e as në tokë, nuk e di të fshehtën (Gajb)...”
(en-Neml:65)
Shejh-ul-Islam Muhammed et-Tejmij (rahimehullah) ka thënë:

“Tagutët janë të shumtë. Ndër më kryesorët janë pesë: ai që pohon
se di diçka nga Gajbi [të fshehtën]...” 118
Gjithashtu, el-Hakkani flet edhe për Vahdetul-Vuxhudin [Uniteti i

Ekzistencës, dmth çdo gjë është Allah dhe në çdo gjë është
Allahu]:"Kur të shkrihesh dhe të tretesh në detin e Allahut, i
bashkuar, do ta kuptosh unitetin me Allahun. Kur ta lëshosh
pozicionin si i ekzistuar dhe të bëhesh si një pikë në qiell, kur të
qëndrosh në bashkësi me detin e Allahut, atëherë askush nuk mund
të pyes ku humbi kjo pikë - pika është shndërruar në det. Kur të
lëshohet, ai thotë:'Unë jam dikush', e kur t’i afrohet detit, shikon
dhe thotë: ”Ku jam unë? I kthjellët jam. Unë jam me Të. Jam këtu,
mirëpo nuk jam këtu. Vetëm Ai është këtu, por tani unë jam me Të.
Unë jam në detin e Tij. Ndjehem ashtu, mirëpo tani nuk mund të
them se ende jam pikë, sepse pika është shëndrruar në det".119
Selefët (radijallahu anhum), të cilët na kanë treguar për sufitë se

kanë qenë të ndikuar nga Indianët, nuk kanë gënjyer. Ai i cili ka
lexuar diçka nga indianët dhe budistët, ta dijë se qëllimi i tyre
përfundimtar është uniteti me Brahmin (që çdo gjë të jetë një dhe
një të jetë e gjitha). E shohim qartë se qëllimi i Nakshibendive
118 Thelathetul Usûl.

119 Mercy Oceans - Station of Unity.
është i njëjtë me qëllimin e indianëve dhe të budistëve: uniteti i

ekzistencës së Allahut, apo, sipas tyre (budistëve), ekzistenca e
Brahmit. Diçka tjetër, që është e njëjtë me këto besime të indianëve
dhe të budistëve, është besimi se Allahu është çdo gjë dhe se çdo
qenie është hyjnore, si tek njerëzit, tek kafshët, etj. Njëri prej sufive
më ekstrem, i cili tha se Allahu është çdo gjë [El-Hallaxh] ka
thënë: "Unë jam, pa kurrfarë dyshimi, Ti (Allah)! Falënderimet të
takojnë Ty, e njashtu edhe Mua më takojnë falënderimet. Njësia
Jote është Njësia ime. Nënshtrimi ndaj Teje është i njëjtë me
nënshtrimin ndaj meje”. 120
Alî Muhammed Vafâ ka thënë: “Ai (Allahu), me të vërtetë, është

çdo gjë. Ai, në esencë, është çdo gjë, dhe çdo gjë është Ai dhe
karakteristikë e Tij. Kuptoje!” 121 Shejhu Nakshibendi en-Nablusi,
duke komentuar ajetin “Dije se nuk ka të adhuruar me hakk pos
Allahut” (Muhammed:19) ka thënë: “Asgjë nuk ekziston, përpos
Allahut”. 122 Ajetin ku Allahu i tha Musait, alejhi selam, “Unë të
zgjodha ty (për pejgamber), prandaj dëgjo mirë se ç'po të
shpallet” (Ta-Ha:13), en-Nablusi e komenton kështu: “Të kam
zgjedhur, që ti të jesh Unë e Unë të jem ti”. 123. Këto janë disa prej
shembujve të besimit të Sufive, të cilat janë identikë me besimin e
indianëve dhe me të budizmit, që qëllimi i Vahdetul-Vuxhudit dhe
qëllimi i jetës të jenë të njëjtë me Allahun. Dy gjëra që nuk kanë të
bëjnë me Islamin dhe me muslimanët.
Një prej “çudirave” të tyre është edhe deklara e el-Serhendijut i cili

thotë:" Ashtu si Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem e ka marrë
diturinë nga vahji (shpallja), në mënyrë të njëjtë shejhët sufist e
marrin diturinë duke u frymëzuar-ilham, d.m.th nga Allahu
subhanehu ve teala. Një poezi që e kemi gjetur tek webfaqja e tyre
përmban fjalët në vijim në lidhje me Pejgamberin, sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem:
120 Ikâth-ul-Himâm fî Sharh-il-Hikâm, faqe 156, prej Ibn Adxhîbeh.

121 Tabakât-ush-Sha'rânî el-Kubrâ (2;22), prej esh-Shrânîja.
122 Jawâb Abdil-Ghanî fî Hukm Shathil-Walî, faqe 154-155
123 Ibid, faqe 546.
O ti i dashuri i Allahut
prej cilit muaj ke ardhur
shkretëtirën e ke ndriçuar
dhe valët i ke goditur
Secili për vete është element
Çdo atom sillet rreth shtegut tënd
Magjepsem duke dëgjuar hapat tu t'i afrohen botës sonë
O ti i pranishëm! Na udhëzo në pamjen tënde, Na ndriço me nurin
e Allahut i cili u përpjek të bëhesh krijesë kurorë. 124
Këtu shohim sesi i luten Resulullahut, sal-lallahu alejhi ve sel-lem,

që t’i udhëzojë, Allahu subhanehu ue teala na ruajtë. Për t'u mos
mbetur borxh lexuesve tanë dashamirës, do të flasim pak edhe për
një nga prijësat e tarikatit Nakshibendi125, emri i të cilit është
Osman Nuri Topbash, e që shoqata e tij është përhapur në trojet
shqiptare, ashtu siç e theksuam më lartë, të cilët kanë hapur
institute për hafizler dhe konvikte për student etj etj në emër të
davetit.
124 Naqshbandi.net
125 Edhe pse siç dihet Nakshibenditë janë të ndarë në shumë tarikate.
Rreth Osman Nuri Topbash (prijësit të shoqatës

"ISTANBUL")
Mjafton ta lexosh një libër nga Topbashi, do ta kuptosh qartë se ky
njeri nuk ka njohuri aspak rreth teuhidit uluhije126, për të cilin
gjithë të Dërguarit e Allahut azze ue xhel-le ishin të urdhëruar me
shpallje, teuhid për të cilën njeriu mund të futet në Xhehennem
nëse nuk e pastron besimin e tij nga shirku.
Shirku në Uluhije
Lexo se çfarë thotë autori Topbash në parathënien e librit të tij:
"...Të përgjërohemi, o i Dërguari i Allahut !

Na eja në ndihmë, o i Dërguari i Allahut !
Ndërmjetëso për shpëtimin tonë, o i Dërguari i Allahut ! " 127
Poashtu autori Osman Nuri Topbash na servon edhe këtë ndodhi

të marrë nga gazeta "ZAMAN"128 :
"Në rrethanat kur lufta e Çanakalasë ishte ashpërsuar shumë,

majori Lutfi Bej bërtiste dhe i kërkonte ndihmë Profetit (s.a.s.):
126 Teuhidi Uluhije: që do të thotë të veçuarit e Allahut në të gjitha

adhurimet, të fshehtat dhe të dukshmet, me fjalë dhe me vepra, si dhe
refuzimi i çdo lloj adhurimi pos adhurimit të Allahut, kushdo qoftë e çfarëdo
qoftë. Siç na ka treguar Allahu në librin e Tij: "Zoti i yt ka urdhëruar që
mos të adhurohet tjetër veç Tij"(el-Isra, 23), dhe në ajetin
tjetër:"Adhurojeni Allahun dhe mos i shoqëroni asgjë" (en-Nisa, 36), si
dhe shumë ajete tjera që flasin për këtë çështje.Duhet të kemi parasysh se e
kundërta e teuhidit Uluhije është Shirku, dhe ky Shirk ndahet në dy lloje: a)
Shirku i madh, b) Shirku i vogël. (Bazuar (përshtatur) në librin "Ielam es-
Sunneti el Menshura li-Iatikat el-Taifetu el-Naxhiha el-Menshura" të el-Shejh
Hafith bin Ahmed el-Hakimi)
127 Frymera Mëshire nga Muhammedi profeti i Meshirës, Osman Nuri
TOPBASH, fq: 7.Botimi Shqip i përkthyer.
128 "Zaman", është gazetë shumë e përhapur e nurxhive sufistë
“Na eja në ndihmë, o Muhammed, Libri po të humbet!..”129

Se si u shfaq kjo ndihmë e kërkuar me sinqeritet nga i Dërguari i
Allahut, e mbështet në mënyrë krejt të qartë ngjarja si më poshtë.
Viti 1928... Kishin kaluar plot 13 vjet nga fitorja e Çanakalasë.
Dijetari dhe njeriu i kulturuar e i hollë në sjellje, Xhemal Ogyt
shkon në Haxh. Në Medine ai gjen rastin të njihet me shumë
persona të shquar. Njëri prej tyre ishte tyrbedari i Profetit (s.a.s.).
Ky mik i Zotit ishte edhe një mik besnik i osmanëve. I mbante në
gojë osmanët. Xhemal Ogyt Efendiu nuk bën dot pa e pyetur:
“Pse kjo dashuri në këtë gradë?” Tyrbedari i plakur i përgjigjet pa
ngurruar asnjë çast:
“Vetëm një kujtim më mjafton mua për t’i dashur osmanët!”
Pas këmbënguljes së efendiut, e tregon kështu atë kujtim të pashoq:
“Në haxhin e vitit 1915 pati ardhur edhe një person nga dijetarët e
Indisë. Ai ishte një mik i Allahut me botë të brendshme të pasur.
Pas haxhit erdhi në Medine për t’i bërë vizitë të Dërguarit të
Allahut (s.a.s.). Dukej shumë i dëshpëruar. Kur e pyeta atë njeri të
bekuar që nuk i shterrnin lotët e syve, m’u përgjigj duke derdhur
lot më shumë:
“Pas shumë vitesh m’u bë e mundur të vij për ta vizituar Zotërinë e
Botëve. Por po vërej se ai nuk ndodhet në vendin e vet! Apo mos
më janë qorruar mua sytë e zemrës? Pse nuk e ndjej praninë e të
Dërguarit të Allahut? Ja, prandaj jam kaq i dëshpëruar qysh se
kam ardhur në Medine!”
Atë natë, tyrbedari plak sheh në ëndërr të Dërguarin e Allahut
(s.a.s.) dhe ia kujton thëniet e dijetarit indian. Pa e lënë shumë
kureshtar, i Dërguari i Allahut ia shpjegon gjendjen: “Po, ajo që
ka ndjerë ai, është e drejtë! Tani unë nuk ndodhem në Medine! Unë
jam në Çanakala... Nuk ma pranonte zemra t’i lija vetëm vëllezërit
e mi ushtarë në gjendje të vështirë. Tani po u ndihmoj atyre!”
(Gazeta Zaman, 18 mars 1918)130
Lexone edhe një ndodhi që na servoi autori Osman Nuri Topbash:
129 shih. Mehmet Niyâzî, Çanakkale Mahşeri, f. 352-355.

130 Osman Nuri Topbash TASAVVUFI ose MISTIKA ISLAME nga
besimi në mirësi, fq: 352, Shkodër, tetor 2012
"Kurse një kujtim i viteve të fëmijërisë të mikut të Zotit, Mahmud

Sami Ramazanogllu, që e kemi dëgjuar personalisht nga goja e tij
në kuvendet e tij, është kështu: E motra dy vjeçe më e vogël i kishte
këmbët të paralizuara. Në atë zonë ndodhej tyrbja e një miku të
njohur të Zotit, i mbiquajtur Kapllanxhë Baba, të cilën populli e
vizitonte shumë për të gjetur mbështetje për hallet. Një ditë, e
ëma, e motra dhe ai vetë kishin shkuar te Babai në tyrbe. Aty e
kishin kaluar natën. Natën, ishin zgjuar nga klithmat e të motrës.
Nëna kishte vrapuar te e bija për të parë se ç’kishte ndodhur.
Dhe vajza i kishte treguar plot emocion: Një Baba, duke dalë nga
tyrbja, e kishte shkelur fort mbi këmbët! Sami Efendiu tregonte se,
pas asaj dite, e motra ishte ngritur në këmbë dhe kishte ecur lirisht
gjer në vdekje pa ndjerë as dhimbje!131 132
O ju njerëz shikoni se si e rrënojnë Teuhidin këta njerëz, Allahu na

ruajtë, duke kërkuar ndihmë nga i vdekuri, nuk e dijnë këta njerëz
se si i ka mashtruar shejtani, Allahu e Mallkoftë.
Kundërpërgjigjen/sqarimin me argumente nga Kur'ani, Sunneti dhe
ixhmai i sahabëve rreth të kërkuarit ndihmë dikujt tjetër pos
Allahut azze ue xhele e keni në kapitullin e parë të këtij libri ku
kemi folur rreth teuhidit, shirkut dhe tevesulit.
Besimi i tij në Vahdetul Vuxhud

Autori (Topbash) thotë:
"... qëllimi i lidhjes shpirtërore (rabita) është begatimi i zemrave
me anë të vargut të miqve të Allahut që zgjatet gjer te Profeti
(s.a.s.). Ngjitja në nivel e lidhjes shpirtërore (rabita) aq sa të bëhet

132 Ah sa i ka mashtruar shejtani këta sufijunë subhanAllah. A nuk e dinë
këta sufi se edhe magjistarët kurojnë me shejtanët e tyre duke ua hequr sihrin
me rrugë të shirkut dhe ç'është më e keqja shumica prej injorantëve shërohen
nga disa lloje të sihrit, pasi vet shejtani largohet kur njeriu kërkon ndihmë
tjetër pos Allahut azze ue xhel-le. Kthejuni teuhidit, o ju vëllezerit dhe motrat
e mia në Islam derisa nuk është bërë vonë.
pretekst për pajisjen e myridit me moralin e myrshidit duke e

treguar edukatën dhe dashurinë e shfaqur ndaj tij në praninë e tij,
edhe në mungesë të tij, është emërtuar fena fi’sh-shejh", Përtej
pozitës fena fi’sh-shejh është pozita fena fi’r-rasul 133 ndërsa në
fusnotë e tregon sqarimin në lidhje me termin "fena fi’sh-shejh":
"Shkrirje, humbje në personalitetin e shehut (myridit, prijësit
shpirtëror). Kjo lloj shkrirje dhe humbje e përdorur edhe në raport
me Profetin dhe Zotin, si koncept, në mistikë vihet në paralelizëm
figurativ me humbjen e lumit në det. Ndërsa për termin "fena fi’r-
rasul " në fusnotë tregohet sqarimi: Shkrirje, humbje në Profetin.
Poashtu rreth vahdetul vuxhudit kemi folur në kapitullin e parë të

këtij libri.
Shpirtrat e evlijave u vijnë në "ndihmë" ushtarëve në luftë

Osman Nuri Topbash na rrëfen një ngjarje "rrënqethëse", sipas
tyre shejhu Aziz Mahmud Hudaji 134 "kishte marr pjesë në luftën
e Qipros (shpirtërisht edhe pse ai ka vdekur) dhe e kishte ndihmuar
një ushtar".
Lexone rrëfimin e Osman Nuri Topbashit në librin e tij:

"Një ngjarje në lidhje me administrimin mrekullor të jetuar nga
Aziz Mahmud Hydaji, është kështu135: Ishte viti 1975. Në një kohë
afër namazit të drekës, para tyrbes së Plakut të Nderuar kishte
ardhur një i ri fytyrëdritë, me lëkurën ngjyrë gruri dhe trup të
lidhur. Atë çast, rastësisht hasi në imamin e xhamisë Aziz Mahmud
Hydaji, të cilin e pyeti:
“Imzot, kam ardhur ta takoj Aziz Mahmud Hydajiun! Si mund të
takohem me të? A këtu ndodhet tani?” I habitur para kësaj

134 Kishte vdekur para mëse 400 viteve.
135 Këtë ngjarje e kam dëgjuar personalisht nga Muharrem Kir Efendiu,
shoku im i shkollës i viteve në Imam-Hatip, dhe një ndër imamët e xhamisë
Aziz Mahmud Hydaji.(O.N.T).
pyetjeje, Muharrem Efendiu i tha: “O bir, po, Aziz Mahmud

Hydajiu është këtu!” I gëzuar se dëgjoi që Prijësi i Nderuar
ndodhej aty, i riu tha: “Ju lutem, më takoni menjëherë me të!”
Por Muharrem Efendiu që nuk po i jepte dot kuptim kësaj sjelljeje,
meqë ndodheshin pranë tyrbes, i tha përsëri: “O bir, Aziz Mahmud
Hydajiu është këtu!” Edhe i riu e përsëriti kërkesën:
“Atëherë, më tako me të! Unë dua të takohem me të!”
Meqë ende s’po e kuptonte të riun, Muharrem Efendiu, për ta
zgjidhur atë çështje, e pyeti:
“O bir, a e njeh ti Aziz Mahmud Hydajiun, a e di ti kush është ai?
I riu që e kishte zemrën të pastër si dhe fytyrën, duke u habitur pse
po zgjatej kaq shumë fjala dhe pse njeriu që kishte përballë nuk
donte ta takonte me Mahmud Hydajiun, i tha:
“Unë e njoh nga afër Aziz Mahmud Hydajiun! Ai më ka ftuar këtu!
Ne qemë marrë vesh me të për këtë vizitë! Ai e di se unë do të
vija!”
Më në fund, Muharrem efendiu e kuptoi se sjellja dhe fjalët e të riut
kishin një kuptim të veçantë, e pyeti:“Im bir, si u morët vesh me
të?” I riu nisi t’i tregonte:
“Në vitin 1974, në aksionin e Qipros, unë bëja pjesë në komandon
që desantoi nga ajri. Ne u hodhëm me parashutë kur dy anët po
përlesheshin me njëra-tjetrën. Ndërkaq, era na çonte sa andej-
këtej. Unë rashë në frontin armik. Në një zonë pyjore, mbeta mes
dy zjarresh. Kur po mendohesha se si të bëja për të dalë nga ai
rreth zjarri, më doli para një plak fytyrëndritur me pamje që të
detyronte respekt. Ai më pa ëmbël me fytyrë të qeshur dhe më tha:
“O bir, këtu është vija e armikut. Ç’punë ke ti këtu? Pse ke hyrë i
vetëm në këtë vijë?”
Unë i thashë:
“Or babë, s’erdha unë, më solli era!”
Plaku fytyrëdritë e tundi kokën lehtë dhe më tha:
“Edhe unë kam ardhur të luftoj! Jam dërguar këtu para jush. Këto
vende i njoh mirë. Në ç’repart bën pjesë, o bir? Eja të të çoj tek të
tutë!”
Së bashku, u vumë në udhë nën një zjarr të tmerrshëm të artilerisë.
Kurse ai njeri i bekuar ishte krejt i qetë sikur po ecte në një udhë të
qetë! E gjithë pamja dhe të gjitha sjelljet e tij më dukeshin të
çuditshme. Më pyeti për emrin, nga isha, etj. Pasi iu përgjigja për
të gjitha ç’më pyeti, edhe unë, i bërë shumë kureshtar, e pyeta:
“Po ti, or babë, kush je?”
Ai më tha:“O bir, mua më thonë Aziz Mahmud Hydaji!”
Pastaj unë i thashë:
“Or babë! Ti më bëre shumë të mira. Në u kthefsha shëndoshë në
shtëpi, dua të vij ku të jesh të të bëj një vizitë si detyrim besnikërie!
A po ma jep adresën?”
Ai njeri fytyrëqeshur më tha vetëm kaq:
“O bir, po të vish në Yskydar e të pyesësh për mua, kushdo ta
tregon se ku ndodhem!”
Në këtë mes, kishim arritur te reparti im. Ia putha dorën me
dashuri, respekt dhe mirënjohje të madhe! Dhe pastaj u ndamë.
Unë shkova te komandanti.
Komandanti që më pa papritmas, u habit. Më pyeti me të bërtitur
nga habia se si kisha mundur të shpëtoj nga ai rreth zjarri:
“Si munde të vish këtu?”
Unë i thashë:
“Më solli një baba plak dhe i mirë!”
Pas mbarimit të luftës, u ktheva në shtëpi, në atë fshatin tim të
largët. Por, meqë mirësia që më bëri Aziz Mahmud Hydajiu, kurrë
nuk më doli nga mendja, ja ku erdha në Yskydar për t’ia bërë
vizitën e premtuar. Njerëzit që pyeta, më thanë se “Aziz Mahmud
Hydajiu ishte një person i bekuar” dhe më adresuan për këtu.”
Pasi mori një frymë, i riu ia përsëriti kërkesën Muharrem Efendiut:
“Imzot, ja, kështu u njohëm me Aziz Mahmud Hydajiun! Tani
ndihmomëni që të takohem me të!”
Duke e kuptuar, kështu, tërë çështjen, Muharrem Efendiu u prek.
Për disa çaste nuk qe në gjendje t’i thoshte asgjë të riut që
vazhdonte ta shihte ndër sy me lutje! Pastaj, pasi e mblodhi disi
veten, me një zë të mbytur nga ngashërimi dhe pothuaj duke
belbëzuar, i tha: “Biri im, Aziz Mahmud Hydajiu nuk jeton! Ai
është një mik i madh i Zotit që ka jetuar mes viteve 1543-1628. Siç
duket, të ka ftuar të vish për t’i kënduar një Fatiha! Ja tyrbja e tij!”
I riu besimtar që e dëgjoi këtë përgjigje, u prek thellë para të
vërtetës. Qe përballur vetëm me tyrben e atij njeriu të madh që ia
detyronte jetën dhe që kishte ardhur ta vizitonte në shenjë
mirënjohjeje! Sapo e rroku kuptimin e ngjarjes së jashtëzakonshme

që kishte përjetuar në fushën e luftës dhe nisi të qante me
ngashërim! Mbuloi fytyrën me pëllëmbët dhe qau, ashtu, thellë nga
zemra për një kohë të gjatë...
Edhe imami i mihrabit të Hydajiut po qante... 136
"Ndodhitë" nuk kanë të ndalur në librin e autorit Topbash:
"Ubejdullah Ahrar, duke e kapërcyer largësinë përkatëse, ka

marrë pjesë në triumfin e Stambollit që nga Azia e Mesme. Këtë,
stërnipi i tij, Haxhe Muhammed e përcjell kështu:
“Ditën e enjte pas dreke, Ubejdullah Ahrar, papritmas urdhëroi
t’i përgatitej kali. Pastaj i hipi kalit dhe doli me vrap jashtë
Samarkandit.
Një nxënës i shquar shpirtërisht i tij, i quajtur Sheh Mevlana, e
ndoqi për një farë kohe. Ai lajmëroi se, pasi u kthye disa herë
djathtas e majtas i hipur mbi kalë, Ubejdullah Ahrari humbi nga
sytë. Pas një farë kohe, ai u kthye prapë. Nxënësit e pyetën për
kuptimin e këtij udhëtimi të papritur.
Dhe ai u tha: “Sulltani turk Mehmed Hani më kërkoi ndihmë.
Dhe unë i shkova në ndihmë. Me lejen e Allahut, neve na ndriti
fitorja!
Nipi i Ubejdullah Ahrarit, Haxhe Abdylhadi i ardhur nga Horasani
për ta vizituar Stambollin, tregon kështu:
“Kur shkova në Stamboll, sulltan Bajaziti II ma përshkroi figurën e
tim eti, Ubejdullah Ahrarit, dhe më tha kështu:
“Im atë, Fatihu, më ka treguar: “Në çastet më të rënda të luftës,
duke iu përgjëruar Zotit, i kërkova të më vinte në ndihmë njeriu
më i shquar i kohës. I hipur mbi një kalë të bardhë, më doli para
e më tha:
“Mos ki frikë! Fitorja është e jotja!”Unë i thashë!“Ushtarët e
qafirëve janë shumë!”Duke ma hapur xhyben para syve, më tha:

besimi në mirësi, fq: 354-357, Shkodër, tetor 2012
“Shih brenda!” Dhe unë pashë brenda xhybes një ushtri që vinte si
rrebesh i rrëmbyer! “Kjo ushtri po të vjen ty në ndihmë!” - Më tha
ai. Dhe vazhdoi:
“E, tani, nga maja e kësaj kodre bjeri tri herë daulles dhe jepi
urdhër për sulm gjithë ushtrisë!”
Ashtu veprova! Edhe ai plak mori pjesë në sulmin e ushtrisë. Dhe u
realizua fitorja e madhe që e ndante të vërtetën nga e
shtrembra!..” Përgjithësisht, është një fakt historik që, gjatë luftës
për triumfin e Stambollit, sulltan Mehmeti II, Ngadhnjimtari,
përfitoi nga bota shpirtërore dhe ndihma e të gjithë të urtëve
(evlijave). Posaçërisht, Hz. Akshemseddin ka dhënë shumë ndihma
në fushat materiale e shpirtërore." 137
I drejtohem autorit (Topbash) , nga i more argumentet se një njeri

pasi që të vdesë mund të kthehet në këtë botë dhe t'u ndihmojë
njerëzve në problemet e tyre.
A thua vallë autori e din se njeriu kur të vdesë i ndërpriten të gjitha

veprat e tij përpos nga tri gjërat që përfiton dhe jo anasjelltas ashtu
siç na ka transmetuar i Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem: "Kur vdes biri i Ademit, i ndërpritet e gjithë puna e tij, përveç
tri gjërave: sadakasë së vazhdueshme, dijes që përfitohet prej saj
pas vdekjes së tij, fëmijës së mirë që bën dua për të" Trans.Muslimi
Ndoshta dikujt mund t'i pëshpërit vetja(nefsi) e tij rreth

argumentimit me ajetin 154 të sures el-Bekare në të cilin flitet për
shehidët dhe me këtë ajet argumentojnë se shehidët mund të marrin
pjesë në këtë botë duke na ndihmuar:
...‫يل اللَّـ ِه أَ ْم َوات َبلْ أَحْ َياء‬

ِ ‫َو ََل تَقُولُوا ِل َمن يُ ْقتَ ُل ِفي َس ِب‬
"Dhe mos thuani për ata që janë vrarë në rugë të Allahut “janë
të vdekur”! Përkundrazi, ata janë të gjallë...

besimi në mirësi, fq: 353-354, Shkodër, tetor 2012
Me këtë ajet, sufijunët dëshirojnë të argumentojnë për praninë e

shehidëve apo evlijave të tyre në këtë botë, por, ata e harrojnë
vazhdimin e ajetit ku Allahu azze ue xhel-le thotë:
َ‫ َولَ ٰـ ِكن ََّل تَ ْش ُع ُرون‬...
...por ju nuk e dini. "
Ibn Kethiri në tefsirin e tij në lidhje me këtë ajet thotë: "Allahu i

Madhërishëm tregon se dëshmorët (shehidët) janë të gjallë dhe
furnizohen në Berzah (jetën e varrezave). Kjo potencohet edhe në
hadithin që e transmeton Muslimi në sahihun e tij: "Shpirtrat e
dëshmorëve janë në gushat e shpendëve të gjelbër që do të
fluturojnë në Xhennet, ku të duan. Pastaj do të drejtohen te
kandilat e varur nën Arsh. Zoti yt do t'i shikojë dhe do t'u thotë:
Çka doni? Ata do të thonë: O Zot, po çfarë tjetër të kërkojmë, kur
Ti na ke dhënë mirësi që nuk i ke dhënë asnjë krijese tjetër? Pastaj
pyetja përsëritet, e kur do ta shohin se pyetja nuk do të ndalet
derisa të përgjigjen, do të thonë: Duam që të na kthesh në dunja
dhe të luftojmë në rrugën Tënde derisa të vritemi edhe njëherë138-
pasi i shohin shpërblimet për dëshmorët. Zoti i Madhërishëm do të
thotë: Me të vërtetë, Unë kam caktuar që në dunja më nuk do të
kthehen."
Në hadithin , të cilin e transmeton Imam Ahmedi me zingjirin e tij

të transmetuesve prej Imam Shafiut, ky prej Imam Malikut, ky prej
Ez-Zuhrijut, ky prej Abdurrahman Ibn Ka'b ibn Malikut që e
përcjell prej babait të tij, i cili thotë: I Dërguari sal-lAllahu alejhi
ue sel-lem ka thënë: "Shpirti i besimtarit do të jetë shpend që do të
qëndrojë në drunjtë e Xhennetit, derisa t'i kthejë Allahu në trupat e
tyre në Ditën e rringjalljes" Ahmedi, vëll. III, f.455
Gjithashtu argumentohen edhe me ajetin 169 të sures Ali-Imran:
138 Muslimi, vëll. III, f, 1502

‫يل اللَّـ ِه أَ ْم َواتًا بَلْ أَحْ يَاء ِعن َد َربِّ ِه ْم‬

ِ ِ‫َو ََل تَحْ َسبَ َّن الَّ ِذينَ قُتِلُوا فِي َسب‬
َ‫يُرْ َزقُون‬
"Kurrsesi të mos mendoni se janë të vdekur ata që ranë
dëshmorë në rrugën e Allahut. Përkundrazi, ata janë të gjallë
duke u ushqyer te Zoti i tyre."
Ja se me çfarë hadithi na komenton këtë ajet Ibn Kethiri

rahimehUllah në tefsirin e tij: Ebu Bekër ibn Merdivejhi
transmeton prej xhabir ibn Abdullahut, i cili thotë: I Dërguari i
Allahut, një ditë prej ditësh, më shikoi dhe më tha: " O Xhabir, pse
je kështu i mërzitur?" Unë ia ktheva: O i Dërguari i Allahut, babai
im ra shehid dhe la borxhe e shumë fëmijë. Atëherë i Dërguari i
Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem tha: A të tregoj se Allahu
çdokujt i ka folur jo drejtëpërdrejtë, ndërsa me të vërtetë babait
tënd i ka folur drejtëpërdrejtë. I ka thënë: Kërko prej Meje do të
jap. Ai i është lutur: Të lutem të kthehem në dunja dhe të vritem në
rrugën Tënde përsëri. Në këtë Allahu i Madhërishëm i përgjigjet:
Unë kam vendosur e kam thënë më parë: ATA NJËMEND, NË
KËTË BOTË NUK DO TË KTHEHEN KURRË. Atëherë ai ka
thënë: O Zot, këtë transmetoja atyre që vijnë pas meje dhe Allahu
shpalli ‫ه أَ ْم َواتًا‬
ِ ‫يل اللَّـ‬
ِ ‫" َو ََل تَحْ َس َب َّن الَّ ِذينَ قُ ِتلُوا ِفي َس ِب‬Kurrsesi të
mos mendoni se janë të vdekur ata që ranë dëshmorë në rrugën
e Allahut. {El-Bejhakij, Dealailu-n-nubuvve, vëll.III, f.299} 139
A e shihni o vëllezërit dhe motrat e mi/a, se në komentimin e këtij

ajeti thuhet në hadith:... ATA NJËMEND, NË KËTË BOTË NUK
DO TË KTHEHEN KURRË...", shtrohet pyetja nga i morrën
sufijunët argumentet se eulijatë e tyre sillen vërdallë në këtë botë,
pse nuk ndalen tek tekstet e hadithit që të veprojnë sipas tyre, pse e
fusin logjikën fantome në këtë mes, duke qenë prezent teksti i
hadithit. O ju sufijunë, Allahu subhanehu ue teala nuk i ndihmoi
ushtritë e muslimanëve me shpirtrat e shehidëve apo evlijave, siç
139 Tefsiri i Ibn Kethirit, vëll. II. Përgatitën: Një ekip profesional nën
mbikqyrjen e shejh Safijurrahman El-Mubarekfuri, faqe: 182, fondacioni i
Rinisë Islame, 2008 botimi shqip i përkthyer.
pretendoni ju, porse u ndihmoi atyre duke u dërguar melaike. Ja se

çfarë na thotë Allahu teala:"Allahu ju ka ndihmuar edhe në
Bedër, kur ishit të pafuqishëm – prandaj frikësohuni Allahut
që të jeni mirënjohës. Kur u pate thënë besimtarëve: “A nuk u
mjaftonte që Zoti juaj ju dërgon në ndihmë tre mijë engjuj”?
Po, si jo! Nëse jeni të qëndrueshëm dhe të devotshëm, dhe nëse
ata ju sulmojnë menjëherë, Zoti juaj do t’ju dërgojë në ndihmë
pesë mijë engjuj, të gjithë të shenjuar”. Këtë Allahu e bëri që
t’ju gëzojë dhe me këtë t’ju qetësojë zemrat tuaja – por fitorja
vjen vetëm nga Allahu, i forti dhe i urti." Ali-Imran, 123-126.
"Edhe kur Zoti yt u kumtoi engjëjve se: “Unë jam me ju, pra,
inkurajoni ata që besuan! Unë do të hedh frikë në zemrat e
atyre që nuk besuan, e ju goditni në qafë e lartë, mëshonju
atyre në çdo gjymtyrë (gishtërinj)." El-Enfal, 12.
Ibn Kethiri në tefsirin e tij lidhur me ajetin 12 të sures el-Enfal,

thotë: " ...Allahu i Madhërishëm, i inspiroi me shpallje melekët
140
, të cilët i zbriti që t'u ndihmojnë Pejgamberit, fesë dhe
besimtarëve të Tij, duke i frymëzuar që t'i forcojnë ata që kanë
besuar."141 Të vërtetën për sufitë e ka thënë Ibn Kajjimi: "...ata
(sufitë) "ithtarëve të Pejgamberit" 142 u thanë: Ju posedoni dituri të
jashtme, ndërsa ne esencën e brendshme. Juve ju përket ligji i
jashtëm (sheriati), ndërsa neve e vërteta e brendshme (hakikati), ju
e keni lëvoren ndërsa ne bërthamën." Pasi që shejtani arrin ta bëjë
këtë me zemrat e tyre, ai i ka larguar nga Libri dhe Sunneti,
pikërisht siç ndahet dita dhe nata. Pastaj i ka nxitur të sillen sipas
asaj që kanë pasur ndërmend dhe i ka mashtruar se këto janë
argumente të qarta, se janë frymëzim dhe lajme nga Allahu,
madhëruar qoftë... 143
140 E shihni sa qartë e thotë, Allahu i inspiroi melekët dhe jo shpirtrat e të

vdekurve siç thonë sufijunët.
141 Tefsiri i Ibn Kethirit, vëll. III. faqe: 423.
142 Bëhet fjalë për dijetarët, ngase Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ue sel-lem
ka deklaruar se dijetarët janë pasardhës të Pejgamberëve.
143 Kurthat e Shejtanit-Ibn Kajjim el-Xheuzije, Prishtinë, 2005, fq: 170
Begatimi (Teberuk)
Autori Topbash thote: "Teberruk (begatim) do të thotë, në fakt,
kërkim begatie. Teberruk (begatim) shpreh meritimin e begatimit
dhe shtimit (shumimit) nëpërmjet diçkaje. Begatimi me mbetjet
ushqimore- Ngrënia-pirja e mbetjeve ushqimore (të ngrënshme ose
të pijshme) të evlijave (evlijaullah-njerëzve të urtë, njerëzve të afërt
të Allahut) është një prej mjeteve të përdorura për efekte
shpirtërore. Edhe kjo situatë cilësore nuk është e pabazë dhe e
llojit të pseudonovatorizmave (bid’at) siç pandehin disa. Në veprat
e hadithit dhe ato bio-bibliografike (sijer) ka shembuj të ndryshëm
mbi realizimin e kësaj disa herë në jetën e Profetit (s.a.s.). Në kohë
dhe mjedise të ndryshme, veçanërisht në fushatën e Tebukut,
sahabet janë begatuar me mbetjet e bekuara të të ngrënave të të
Dër guarit të Allahut (s.a.s.). Kur në Tebuk u shfaq mungesë uji,
Profeti pikoi pak ujë nga gishtërinjtë, pastaj nga gishti i madh
rodhi ujë si burim, me atë ujë u mbushën calikët, pinë sahabet dhe
u bë furnizimi me ujë i ushtrisë.13 Ky ujë i rrjedhur nga gishti i të
Dërguarit të Allahut (s.a.s.) është, pa dyshim, më i mirë e më
shërues se zemzemi, sepse ka rrjedhur nga gishtat e nurshëm të tij
dhe nga kurmi i bekuar i tij.Siç shprehen disa hadithe, kur i
Dërguari i Allahut (s.a.s.) pinte qumësht, u jepte edhe sahabeve
nga mbetja në enë, kështu, edhe tek ai që pinte ndodhte tejçim
begatimi, edhe te qumështi ndodhte shtim dhe qumështi nuk
pakësohej."144
Rreth teberuk-ut na ka treguar dijetari i madh prof. Dr. Salih el-

Feuzani Allahu e Ruajtë në librin e tij, Kitabu Teuhid: "Kërkimi i
mbarësisë në disa raste është shirk, ndërsa në disa raste të tjera
është mjet apo mënyrë që të shpie drejt shirkut, kjo varet nga ajo që
ka në zemër personi. Nëse ai beson se mbarësia vjen nga vetë gjëja,
prej së cilës kërkohet mbarësia, atëherë kemi të bëjmë me shirkun e
madh. Nëse ai beson se mbarësia vjen nga Allahu nëpërmjet kësaj
144 { Osman Nuri Topbash TASAVVUFI ose MISTIKA ISLAME nga

besimi në mirësi, fq: 378, Shkodër, tetor 2012}
gjëje, atëherë veprimi i tij konsiderohet si mjet që të qonë drejt

shirkut. Disa njerëz të caktuar nuk janë dakord me sa thamë më
sipër , pasi, sipas tyre, vetë sahabet kanë kërkuar mbarësi
nëpërmjet flokëve të Profetit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem apo
nëpërmjet çdo gjëje që i përkiste atij. Hedhja poshtë e këtij
argumentimi nuk është e vështirë. Ne nuk e mohojmë faktin se
sahabet e kanë bërë një gjë të tillë, pasi kjo është transmetuar në
shumë hadithe të sakta, por themi se ajo është një nga gjërat që i
përkasin vetëm Profetit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem përsa kohë
ishte gjallë, për vetë faktin se pas vdekjes së tij ata nuk kërkonin
mbarësi nëpërmjet varrit të tij apo dhomës ku ka jetuar ai, ashtu siç
nuk shkonin me këtë qëllim në vendet ku është falur apo ulur
Profetit sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, i cili është vula e të gjithë
Profetëve. E si mund të pretendojë dikush se vizita e varreve të
njerëzve të mirë u sjell mbarësi njerëzve?! Ata nuk kërkonin
mbarësi nëpërmjet sahabëve të mirënjohur si p.sh Ebu Bekri apo
Umeri etj. si gjatë jetës së tyre, ashtu dhe pas vdekjes. Ata nuk
shkonin në shpellën hira,vendi ku Profetit sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem i zbriti shpallja për herë të parë, apo në malin e Turit në
gadishullin e Sinait, vendi ku Allahu i Madhëruar ka folur me
Musën, për t'u falur e për t'i bërë dua Allahut. Gjithashtu, asnjë prej
sahabëve nuk ka shkuar tek vendi ku është falur Profeti sal-lAllahu
alejhi ue sel-lem në Mekke apo Medine, me qëllim që ta puth apo
prek atë vend, siç bëjnë shumë njerëz në ditët e sotme në vendet ku
janë falur apo kanë qëndruar njerëzit e devotshëm. Pra puthja apo
prekja e çfarëdolloj gjëje, duke besuar se ajo sjell mbarësi, është e
ndaluar.(mbaroi fjala e shejh Feuzanit)
Këto ishin disa nga gabimet bazë që i ka ky njeri, si shirkun në

uluhije, tevesulin e ndaluar, bidatin e Rabëtas, teberukin etj etj, pa
u futur hollësisht145 rreth gabimeve të tija, sikur bidati i mevludit,
lejimi i muzikës, e shumë bidate dhe mëkate të tjera.
145 Rreth Osman Nuri Topbashit e kemi përgatitur një artikull dhe aty jemi
zgjeruar më shumë rreth gabimeve të tij.
Tarikati Sulejmanxhi
Ndër tarikatet e shumta sufiste që ekzistojnë në Turqi është edhe
tarikati i Sulejmanxhive. Për fat të keq, ky tarikat ka hapur zyrën e
vet edhe në Kosovë146.Tarikati i sulejmanxhive147 rrjedh nga
tarikati i Nakshibendive, d.m.th. është krah i tij. Mirëpo, në disa
aspekte nuk përputhen në mes vete dhe janë të ndarë. Këta sufist,
që në popullatën tonë njihen si dervishler, ua kanë verbëruar sytë
disave nga muslimanët tanë injorantë, duke u shtirur kinse janë
hanefijë.
Vëllezër dhe motra në Islam, këta janë ata që e shenjtërojnë

shejhun e tyre, dhe kërkojnë ndërmjetësim nga ai (tevessul të
ndaluar)148. Këta janë ata që ua ndryshojnë kuptimin ajeteve të
Kur’anit, e mbrojnë doktrinën e vahdetul vuxhudit [unitetit të
ekzistencës], bëjnë Rabëta [tashmë ju shpjeguam këtë lloj “ibadeti”
të tyre], e lejojnë kamatën e shumë ndalime tjera që i kanë bërë të
lejuara. Ne i lusim muslimanët e trojeve tona dhe më gjerë që ta
ruajnë besimin dhe rrugën e tyre nga këta të humbur, pasi, këta janë
një grup sufistësh, që kanë devijuar shumë larg nga rruga e Ehli
Sunnetit.
146 Më saktësisht, në Prizren: shoqata bamirëse edukative dhe kulturore

”SULEJMANIJE”. Në këtë shoqatë, ekziston edhe konvikti për nxënës që,
zakonisht, janë nxënësit e medresesë [për meshkuj dhe për femra].
147 Po ashtu edhe tarikati i Menzilëve, që është krahu i tarikatit nakshibendi
(velhamdulilah që Menzilet nuk i kemi në trojet tona). Tarikatta RABITA ve
Naksibendilik-Ferit Aydin, Suleymaniye Vakfi yayinlari Istanbul, viti 2000,
fq.30.
148 Për ata që e njohin gjuhën arabe dhe turke, më gjërësisht rreth Tevessulit
mund ta lexojnë librin e shejh Albanit “et-Tevessul”.Në këtë libër shejhu
(Allahu e mëshiroftë), ai sqaron shumë mirë disa dyshime në lidhje me
tevessulin dhe hadithe të shpikura që i përdorinë sufitë.
Kush është shejhu i tarikatit Sulejmanxhi

Shejhu i tarikatit Sulejmanxhi quhet Süleymân Hilmi dhe mbiemri
i tij,Tunahan. Ka lindur në vitin 1888 (1306h.) në fshatin e Ferhatit
të Silistresë (Rumani). Ka vdekur më 16 shtator të vitit 1959
(1379h.) në Stamboll (Kësëklë) dhe është varrosur në varrezat e
Karaxhaahmedit. Babai i Süleymân Hilmi Tunahanit ishte Osman
Efendiu, i cili i kishte kryer studimet në Stamboll. Osman Efendiu,
gjersa ishte në Stamboll, e kishte parë një ëndërr se një pjesë e
trupit të tij ishte ngritur në qiell dhe pastaj nga ai vend ishte
përhapur një dritë...Osman Efendiu këtë ëndërr e komentoi se një
fëmijë i hajrit do të vinte në këtë botë nga fisi i tij. Pas kësaj ngjarje
Osman Efendiu kthehet në Silistre (Rumani) dhe atje martohet. Pas
kësaj, ai e pret ardhjen e fëmijës së pritur në këtë botë [sipas
ëndrrës të cilën vetë e kishte komentuar].Allahu subhanehu ve
teala ia dhuroi katër djem, Fehimin, Süleyman Hilmi, Ibrahimin,
Halilin dhe një vajzë, Zahiden. Pasi që ishte rritur dhe pas
vëzhgimit të disa shenjave/alameteve që i kishte pasur, të gjitha
shpresat i lidh tek Süleymani. Madje, babai tij filloi t'i ngritej në
këmbë çdo herë duke i thënë ”Urdhëro biri im, Süleyman Efendi”.
Sylejmanit i vinte turp nga sjelljet e babait të tij.
Sylejman Efendiu mësimet e para i mori në vendlindje, pastaj shkoi

në Stamboll për t’i vazhduar studimet, dhe u regjistrua në medresen
e Sahni Seman (Fatih-Stamboll). Aty i vijoi mësimet dhe merrte
pjesë në zingjirin e ligjëratave të një shejhu nga Bafra, Ahmed
Hamdi Efendiu 149. Pas vijimit të ligjëratave diku kah viti 1916 e
mori ixhazetin/diplomën nga shejh Ahmed Hamdi Efendiu.
Gjithashtu vlen të theksohet edukimi i tij me Tesavvuf/sufizëm
nëpërmjet ligjëratave të Selahuddin ibni Mevlana Siraxhuddin
Efendiut .
Süleymân Hilmi Tunahan besimin e kishte të ehli sunnetit [sipas

pretendimeve të tyre, sh.a], në amel150 ishte në medhhebin Hanefi,
149 I thonin “Büyük Hamdi Efendi”-Hamdi Efendiu i madh.

150 Sipas praktikimit të jurisprudencës sheriatike.
në sufizëm ishte anëtar i tarikatit Nakshibendi. 151 Süleyman Hilmi

Tunahan, së bashku me disa persona në Turqi, në vitin 1945, nën
emrin e tarikatit Nakshibendi, e formoi tarikatin e vet. Pasuesit e
këtij tarikati, Süleyman Hilmi Tunahanin e shpallën si “Mehdi
Resul” dhe pretendonin se ishte nga familja e Pejgamberit, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem. Besonin se kontaktonte me Allahun,
subhanehu ve teala, dhe me Pejgamberin, sal-lAllahu alejhi ve sel-
lem, dhe në këtë mënyrë ua ripërtërinte atyre fenë. 152 Gjëja
parësore e Sulejmanxhive është bërja e Rabëtas përmes Süleyman
Hilmi Tunahanit.153
Shpjegimi i Rabëtas
Muridi, para se të fillojë me këtë lloj ibadeti, duhet të jetë me abdes
dhe para vetes duhet të ketë një fotografi të shejhut 154. Për ta bërë
rabëtan duhet qëndruar në një shtëpi, dhe duhet ngjallur ndjenjën e
frymëzimit dhe duke e shikuar fotografinë, muridi ndjen se nuri
(ndriçimi) i shejhut arrin në zemrën e tij dhe ndjen një ringjallje të
zemrës nëpërmjet Sulejman Hilmi Tunahanit. Gjatë bërjes së
Rabëtas, muridi duhet të jetë shumë i koncentruar në parafytyrimin
ose shikimin e shejhut të vet në fotografi dhe të kalojë në gjendje
transi nga përqendrimi i tillë155. Pastaj, ai duhet të shikojë në
drejtim të derës, duke thënë “eja” dhe pastaj e ndjen një zë, që
pastaj do të hyjë brenda. Para shejhut duhet të jetë i përkulur dhe
duke ia puthur tri herë dorën e tij, duhet thënë ”leja të është dhënë
o Zotëri”[e gjithë kjo bëhet me koncentrim shpirtëror, e jo me
qenien], pastaj shtatë herë bën istigfar, tri herë e lexon ihlasi
sherifin dhe një herë fatiha-i sherifin, këto të dedikuara shpirtit të
151 Materiali është shkëputur nga faqja e internetit www.silistrevi.org. Kjo

është faqe e nxënësve Sulejmanxhi.
152 Sülaymancılığın İç Yüzü, Yazar: Ahmed Gürkay
153 ibid
154 Disa e bëjnë me fotografi e disa të tjerë vetëm e parafytyrojnë shejhun në
kujtesën e tyre.
155 Tarikatta RABITA ve Naksibendilik - Ferit Aydin, Suleymaniye Vakfi
yayinlari Istanbul, viti 2000, fq.30.
shejhut. Në këtë moment, ai do të ndjejë një çeshme nga nuri i

zemrës së tij, ndërsa zemra e tij do të jetë si një enë e zbrazur e cila
do t’a pranoj. Zemra e zbrazët do të mbushet nga çeshmja e nurit të
zemrës së Sulejman Hilmi Tunahanit. Edhe pse shejhu i tyre ka
vdekur shumë herët, këta të humbur mendojnë se shpirti i tij, kinse
do t'iu vie në ndihmë apo do të ndërmjetësojë tek Allahu.
Me këtë lloj ibadeti, me ndërmjetësimin e shejhut, Sulejmanxhitë

mendojnë se afrohen tek Allahu, subhanehu ve teala, pasi që, sipas
tyre, shejhu ka arritur gradën e të shenjtit dhe ata mund t’i afrojë
tek Allahu, subhanehu ve teala. Këta thonë se ata janë gjynahqarë
dhe nuk e kanë arritur gradën e lartë, andaj ata i luten Allahut
nëpërmjet shejhut. Allahu na ruajtë!
Cili është dallimi ndërmjet të krishterëve, të cilët e përdorin

ndërmjetës Isën , alejhi selam, dhe këtyre Sulejmanxhive, të cilët
kur e lusin Allahun, azze ve xhel-le, e përdorin shejhun e tyre si
ndërmjetës ? S'ka kurrfarë dallimi!
Ndërsa sa i përket rabëtas me fotografi, a thua vallë e dinë këta të

mjerë gjykimin islamik mbi fotografinë? Transmetohet nga
Abdullah Ibn Umeri, radiAllahu anhu: "I dërguari i Allahut
[salAllahu alejhi ue selam] ka thënë: "Ata që i bëjnë këto imazhe
[suwer], do të dënohen në Ditën e Ringjalljes dhe do t'u thuhet:
Ngjalleni këtë që keni krijuar!" [el-Buhari 7/541, nr.835; Muslim 3/160,
nr.5268] Engjëjt nuk hyjnë në një shtëpi, në të cilën ka
imazhe/fotografi. Ebu Hurejre, radiAllahu anhu, ka transmetuar
nga i dërguari i Allahut [salallahu alejhi ue selam] duke thënë:
"Engjëjt nuk hyjnë në një shtëpi [apo çfarëdo vendi tjetër], në të
cilën ka statuja [temethil] apo imazhe [teseuir]". [Muslim 3/1162,
nr.5276]
Kushdo që është i kënaqur që të ketë fotografi në shtëpinë e tij, ai

vetë e ndalon hyrjen e engjëjve. Engjëjt nuk hyjnë për shkak të
refuzimit të tyre dhe mospajtimit me aktin e bërësve të imazhit si
shkelje në ligjet e Allahut, më të lartit. Rezultati i kësaj është se
mungesa e engjëjve është një ftesë e hapur për djajtë. Ka thënë
shejh Albani rahimehullah: Nuk ka dallim sa i përket ndalimi të

pikturimit - në mes të pikturimit me dorë dhe me mjet dhe
fotografimit. Bile të bëhet dallim është ngurtësim dhe Dhahirizëm
156
siq e kam qartësuar në librin tim ”Adabuz-Zifaf”157
Ka thënë Süleyman Hilmi Tunahan: ”Kush më bën mua rabëta,

mos të frikësohet se do të shkojë në Xhehennem. Nuk janë të lidhur
me mua ata Murid të cilët e bartin frikën e xhehennemit”. 158.
Süleyman Hilmi Tunahani me këtë thënie të tij pretendon Gajbin,

pasi që u jep myzhde pasuesve të vet. E myzhdja për xhennet apo
xhehennem është një prej çështjeve të gajbit.
”Besimi i ehli sunnetit është se ata nuk dëshmojnë për askë me

futje në Xhennet,vetëm se për atë që ka dëshmuar Pejgamberi sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem me përshkrim apo përcaktim”. 159 Këtyre
të humburve nuk u mjaftoi rabëta. Ata shkuan aq larg, saqë në çdo
lloj pune, në vend të përmendjes së Allahut (Bismil-lah), e
përmendin emrin e shejhut të tyre!160. Kanë thënë për Süleyman
Hilmi Tunahanin se ka qenë “hatemul evlija”, do të thotë evlija i
fundit. Dhe besojnë se evlija, pas këtij shejhu, nuk do të ketë më,
deri në Ditën e Gjykimit. Të gjitha tarikatet tjera, sipas tyre, janë të
kota ndërsa njerëzit e tjerë janë në devijim. 161
Nuk ka dyshim se çdonjëra nga këto sekte pretendon për vete se

është sekti i shpëtuar, se është i drejtë dhe se e ndjek të Dërguarin.
Por rruga e së vërtetës është një rrugë e vetme, është ajo e cila çon
në shpëtim, kurse çdo rrugë tjetër është ndonjë nga rrugët e
156 Shikimi vetëm në argumente në mënyrë sipërfaqësore pa shikuar në

kuptimet dhe urtësitë e tyre.
157 Rregullat e martesës-f.106-116 botimi i dytë,nëpërmjet librit “Vërejtje
falësit mos t’i shëndrroj varret në xhamia”shqipëruar nga Ahmet Xhafer
Hoxha.
158 Sülaymancılığın İç Yüzü, Yazar: Ahmed Gürkay,
159 El-Menahi el-Lafdhijeh numër 64/65,nëpërmjet ed-Durer fq.24
160 Ibid
161 Ibid
devijimit, e cila çon në shkatërrim, siç tregohet në hadithin e Ibn

Mes’udit, radijallahu ‘anhu, i cili thotë: "I Dërguari i Allahut
vizatoi një vijë të drejtë me dorën e tij dhe tha: ‘Kjo është Rruga e
Drejtë e Allahut.’ Pastaj ai vizatoi vija në të djathtë dhe në të
majtë, dhe tha: ‘Këto janë rrugë (të tjera), në krye të së cilave
gjendet nga një djall që thërret në të.’ Pastaj lexoi:"Dhe kjo është
rruga (feja) Ime e drejtë (që e përcaktova për ju). Pra,
përmbajuni kësaj e mos ndiqni rrugë të tjera e t’ju ndajnë nga
Rruga e Tij." (el-En’am: 163)
Pra, rruga e së vërtetës është të kapurit për Librin e Allahut dhe për
Sunnetin e Pejgamberit, alejhis-selam, siç thuhet në hadith: "Kam
lënë në mes jush dy gjëra me të cilat nuk do të humbni: Librin e
Allahut dhe Sunnetin tim, dhe ato nuk do të ndahen, derisa të vijnë
tek unë, tek Pellgu."162. I Dërguari i Allahut gjithashtu na ka treguar
lajmin e gëzueshëm se një grup nga Ummeti i tij do të vazhdojë në
të vërtetën, deri në Ditën e Kijametit. Xhabir ibn Abdullah
transmeton se e ka dëgjuar të Dërguarin duke thënë: "Një grup nga
Ummeti im nuk do të pushojë së luftuari me fitore në të vërtetën,
deri në Ditën e Ringjalljes." (Muslim)
Kam pas rastin të takoj një vëlla musliman në Turqi, i cili më tregoi
se një pasues i tyre (i tarikatit), gjatë marrëdhënieve seksuale me
bashkëshorten e vet, duhet të mbulohet me çarçaf pasi që, sipas tij,
shejhu ka mundësi t’i shikojë ata, andaj turpërohen nga shejhu.
Ibadetin që ia bëjnë shejhut të tyre nëpërmjet Rabëtas, e mbajnë të
fshehtë. Rabëtan, së paku një herë në ditë, e kanë obligim (farz).
Sipas tyre, kush nuk e vepron rabëtan, nuk është musliman. Pra,
rabëta është ibadet i përligjur në tarikatin e tyre. Ky lloj ibadeti të
cilën sufistët e praktikojnë nuk ka bazë në Kur’an dhe Sunnetin e
Resulit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem.
162 Sahih. Transmetuar nga Ahmed dhe en-Nesa’i

Gabimet e Sulejmanxhive nga libri i tyre
“ME KAASİDU’T-TALİBİYN”
Libri më i lexuar nga sulejmanxhitë është “ME KAASİDU’T-
TALİBİYN”163.
Në faqen 127 të këtij libri, thuhet: “Shkaku i përfitimit të diturisë

së vërtetë është braktisja e dunjasë (në përgjithësi). Sepse dashuria
ndaj dunjasë është në krye të çdo gabimi, kurse braktisja e dunjasë
është në krye të çdo ibadeti". Ky mendim i tyre është i gabuar.
Allahu, subhanehu ve teala, ka thënë:“Dhe me atë që të ka dhënë
Allahu kërko (ta fitosh) botën tjetër, e mos lë mangët atë që të
takon nga kjo botë.” (Kasas,77)
Gjatë kohës së Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem disa

sahabë vendosën të kalonin natën duke u përpjekur (munduar) me
namaz dhe duke e lënë gjumin (duke qëndruar pa fjetur). Të tjerë
vendosën të agjëronin çdo ditë, pa pushim. Të tjerë vendosën t’i
ndërprisnin marrëdhëniet martesore (seksuale) me gratë. Kur
Pejgamberi u njoftua për këtë, tha:"Ç"është me një popull që thotë
kështu e kështu. Unë agjëroj dhe ndalem (pushoj) së agjëruari,
falem dhe flej, dhe martohem me gra. Kështu, kushdo që ia kthen
shpinën Sunneti tim, ai nuk është prej meje.” 164 Nga Ebu Hurejre
r.a. transmetohet se Pejgamberi ka thënë: “Vërtet, feja është
lehtësi. Kushdo që e vështirëson fenë, ajo e ngadhënjen atë. Ndaj
drejtohuni, afrohuni dhe përgëzohuni, shfrytëzoni dhe ndihmohuni
me ecje të mëngjesit, të mbrëmjes dhe të pasdarkes (shfrytëzoni
lehtësimet fetare në ibadete)”. (Buhariu) Sipas një transmetimi të
Buhariut, ky hadith përfundon kështu: “Jini mesatar, afrohuni,
ecni (për namaz) gjatë ditës dhe natës, dhe ndani një pjesë të ditës
163 YAZAN: Mehmet RAİF,TAKRİZ: Mehmed EMRE,OSMANLICADAN

SADELESTİREN: Abdulkadir DEDEOGLU
Osmanlı yayınevi P.K 1344 İstanbul,Kitap:404 sayfa.
164 Transmetuar nga el-Buhari dhe Muslim
dhe natës për nafile. Mbahuni mesatar, mbahuni mesatar!, dhe do

t'ia arrini qëllimit”. Kuptimi i përgjithshëm i hadithit është:
“Vetveten ndihmojeni në kryerjen e ibadeteve të Allahut ashtu që
ato t'i kryeni në çastet e lehtësisë, në mënyrë që t'ju jenë të
këndshme e jo të rënda e të mërzitshme, që t'ia arrini qëllimit. Në
fe bëhuni të arsyeshëm. Arrini qëllimet me sa më pak mundime e
lodhje, mu ashtu sikur edhe në punët e kësaj bote”. Allahu,
subhanehu ve teala thotë:“E, ka prej tyre që thonë: "Zoti ynë, na
jep të mira në këtë jetë, të mira edhe në botën tjetër dhe na
ruaj prej dënimit me zjarr! Të tillët e kanë shpërblimin nga ajo
që e fituan. Allahu është i shpejtë në llogari". (el-Bekare, 201-
202)
Faqe 136:"Muridi i përkryer duhet të kalojë nëpër katër shkallë:
1.Shkalla Fena fi shejh165

2. Shkalla Fena fi ilm
3. Shkalla Fena fi resul,166 dhe
4. Shkalla Fena fil-lah"167.
Ky është pra besimi i kotë i Vahdetul Vuxhud-it (kthehuni tek

kapitulli i parë rreth Vahdetul Vuxhud-it) i cili është ndër bidatet
më të rrezikshme kufërsjellëse tek Sulejmanxhitë dhe tek sufitë e
tjerë. Ata e shohin Allahun tek të gjitha krijesat dhe veprat e Tij.
Kosmosi tek ata është pasqyrë e Emrave dhe Cilësive të Tij. Këto
katër shkallët e lartshënuara nuk janë përmendur nga gjeneratat e
para të muslimanëve (selefu salih), as nga katër imamët e as nga
ata që i pasuan në të mirë. Ne këta i kundërshtojmë me fjalën e
Resulit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:“Kushdo që prezanton ndonjë
165 "Shkrirje, humbje në personalitetin e shehut (myridit, prijësit shpirtëror).

Kjo lloj shkrirje dhe humbje e përdorur edhe në raport me Profetin dhe Zotin,
si koncept, në mistikë vihet në paralelizëm figurativ me humbjen e lumit në
det.
166 Shkrirje, humbje në Profetin.
167 Shkrirje, humbje në Allahun azze ue xhel-le..
gjë në çështjen tonë [dmth Islam] e cila s'është pjesë e tij, ajo do t'i
refuzohet". [Buhari & Muslim]”
Sufjan eth-Theuri thotë: "Bidati është më i dashur për Iblisin sesa

mëkati, sepse njeriu pendohet për mëkatin, por nuk pendohet për
Bidatin."
Faqe 145: “Muridi i qetësuar duhet të pranojë dhe të vërtetojë

fjalët e Murshidit168 me zemër dhe me gjuhë, dhe të mos e
kundërshtojë me zemër [duke thënë me zemër (sh.a.)] ”pse thotë
kështu”.
Kjo është në kundërshtim me Kur’anin, me Sunnetin dhe me

Ixhman e sahabëve.
Argumentet nga Kur’ani: Me gjithë respektin ndaj prindërve, të

cilët, nga të gjithë njerëzit, kanë më së shumti të drejtë që t’u
bindemi, prapëseprapë, është e palejueshme që t’u bindemi atyre në
mosbindje ndaj Allahut, siç thotë Allahu i lartësuar:"E nëse ata
tentojnë që ti të më përshkruash Mua shok, për çka ti nuk ke
kurrfarë fakti, atëherë mos i respekto (mos iu bind) ata, por në
çështjet e jetës së kësaj bote të kesh mirëkuptim ndaj tyre..."
(Lukman: 15)
Argumentet nga Sunneti: Resuli, Sal-lAllahu alejhi ve sel-lem

thotë:"Nuk ka bindje ndaj krijesës me mosbindje (mëkat) ndaj
Krijuesit."169 Siç e dimë, njeriu gabon, andaj ka thënë Pejgamberi,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:“Të gjithë bijtë e Ademit [alejhis
selam] gabojnë, dhe më të mirët nga ata që gabojnë janë ata që
pendohen."170
168 Murshidi, shejhu i tarikatit (prijësi).

169 Sahi. Transmetuar nga Ahmed. Shiko Sahihul Xhami.
170 Është transmetuar nga et-Tirmidhi [nr.2501], Ibn Maxheh [nr.4251], ed-
Darimi [2/303], dhe Ahmed [3/198] nga Enes Ibn Malik [radiallahu anhu].
Ixhmaja[konsensusi]: Të gjithë imamët e të katër medhehbeve

kanë thënë se “Nuk i lejohet askujt t’i pranojë pikëpamjet tona,
nëse nuk e di se ku i kemi marrë ato”.Dhe kanë thënë: “Sepse ne
jemi njerëz. E themi një gjë një ditë dhe e tërheqim atë ditën
tjetër”. Ka thënë Imam Maliku: "Vërtet, unë jam vetëm një i
vdekshëm. Bëj gabime (nganjëherë) dhe kam të drejtë
(nganjëherë). Prandaj, vështroni mendimet e mia, dhe gjitha ato që
janë në përputhje me Librin dhe Sunnetin, pranojeni; të gjitha ato
që nuk janë në përputhje me Librin (Kur'anin) dhe Sunnetin, mos e
përfillni".171
Faqe 151: "Ata të cilët i vizitojnë varrezat e “evlijave” të mëdhenj,

arrijnë një bereqet të madh..."
Është pyetur shejh Ibn Uthejmini, rahimehullah: "Cila është

dispozita e marrjes së bereqetit prej varreve...?"
Shejhu (Ibn Uthejmini) u përgjigj: "Kërkimi i bereqetit prej

varreve është haram dhe është prej llojeve të shirkut. Nëse personi
që kërkon bereqet beson se ky i varrosur ka ndikim apo fuqi në
largimin e të këqijave apo sjelljen e të mirave, kjo vepër është shirk
i madh".172 Adhuruesit e varreve mbështeten, në të shumtën e
rasteve, në hadithe të dobëta dhe të shpikura.[siç do t’i cekim më
poshtë]. Ndër to do t’i veçojmë:"Kush bën haxh e nuk më viziton
mua, nuk ka treguar respekt," ose:"Kush më viziton pas vdekjes,
është sikur të më kishte vizituar gjatë jetës," ose:"Kush e viziton
varrin tim, e meriton ndërmjetësimin tim." Të gjitha këto e të
ngjashme si puna e tyre nuk janë argument, sepse ose janë hadithe
Është vërtetuar nga shejh Muhamed Nasirud-Din el-Albani në Sahihul-

Xhami [nr.4515].
171 Ibn Abdul-Berri në “Xhami’ Bejan El-‘Ilm” (2/32). Ibn Hazmi citon prej
tij në “Usul El-Ahkam” (6/149), dhe kësisoj el-Fulani (f.72).
172 Fetava erkanil islam vel iman, kapitulli i Besimit, fq.159, pyetja numër
83
të shpikura, ose shumë të dobëta, siç kanë thënë dijetarët e hadithit,

si Darekutni, Ukejli, Bejhaki, Ibn Tejmijeh, Ibn Haxher (Allahu i
mëshiroftë të gjithë).
Ka thënë Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem: "Nuk lejohet të

ndërmerret udhëtim (me qëllim adhurimi) përveçse për në tre
xhamia: Mesxhidul Haram (Qabe), në këtë xhaminë time dhe në
xhaminë Aksa." 173 Ky hadith tregon se nuk lejohet të ndërmerret
udhëtim për diku – xhami qoftë apo varr -, me qëllim që të afrohet
tek Allahu me këtë udhëtim. Ndërsa adhuruesit e varreve të
“evlijave” kam pas rastin t’i shoh të vijnë nga qytetet e ndryshme
të Turqisë për t’i vizituar apo, më mirë të themi, për të kërkuar
ndihmë nga këta, sipas këtyre, të “shenjtë”.
Faqe 171: "Në kohën e Haxhe Muhammedit, një dervish kinse e

kishte parë Hidrin174, alejhi selam, dhe e kishte pyetur: 'Cili
murshid në kohën tonë është në rrugën e drejtë...?” Hidri, alejhi
selam, iu përgjigj: 'Haxhe Mahmud Inxhir Fag Neviu'".
Këta u mashtruan nga shejtani i mallkuar, i cili iu betua Allahut se

shumicën e njerëzve do t’i shmangë nga e vërteta. Allahu,
subahnehu ve teala, thotë në Kur’anin famëlartë: “(Iblisi) Tha:
'Për shkak se më humbe mua, unë do t'u ulem atyre (do t'u zë
pusi) në rrugën Tënde të drejtë. Mandej do t'ju sillem atyre
173 Transmeton Buhari dhe Muslim
174 Në ditët e sotme hasim shumë njerëz të cilët besojnë se Hidri alejhi
selam është i gjallë dhe se nuk ka vdekur, si dhe të tjerë të cilët pohojnë se
janë takuar me të ,e se ai u ka dhënë porosi dhe udhëzime. Rrëfimet e këtij
lloji janë të shumta në mesin e muslimanëve. Se pohimet e tilla janë të
pabaza, argumentojnë edhe muhadithinët e shquar eminent siç janë: Buhariu,
Ibën Dehije, Ibën Haxher el-Askalani dhe të tjerë. E lidhur me atë se a është i
gjallë apo i vdekur, nuk ekziston asnjë hadith i cili do ta vërtetonte këtë. Po të
ishte gjallë, ai, medoemos, do të takohej me Pejgamberin tonë [sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem], ta pasojë dhe t’ia japë besën atij.Thotë Allahu i Madhëruar
”Secili njeri do të shijojë vdekjen...”[Ali Imran,185]
para, prapa, nga e djathta dhe nga e majta e tyre, e shumicën e

tyre nuk do t'i gjesh falënderues (të besojnë)!" (A’raf, 17)
Të gjitha krijesat e Allahut, subhanehu ve teala, do ta shijojnë

vdekjen dhe më pas, në Ditën e Gjykimit, do të ringjallen.Thotë
Allahu, subhanehu ve teala: “Muhammedi nuk është tjetër vetëm
se i dërguar. Edhe përpara tij pati të dërguar (që vdiqën ose u
vranë). E, nëse ai vdes ose vritet, a do të ktheheshit ju prapa
(nga feja ose lufta)? E, kushdo që kthehet prapa, ai nuk i bën
dëm Allahut aspak, kurse Allahu do t'i shpërblejë
mirënjohësit.” (Ali-Imran,144)
Faqe 179: “Një ditë Hazreti Haxhe Bakibil-lah (kadesillah

sirruh)175, pasi që u lidh në namaz pas imamit, filloi të këndojë
suren Fatiha, për një moment iu shfaq Imam Adham Ebu Hanifeja,
me shpirtin e tij të shenjtë, duke i thënë:
“ O shejh! Në medhhebin tim janë parë shumë evlija, ata pas

imamit Fatiha-i sherifin nuk e kanë lexuar. Prandaj mosleximi (i
fatihasë) për ty është i përshtatshëm”, dhe pas kësaj Haxhe
Muhammed Bakibil-lah e braktisi leximin e fatihasë pas imamit.
Sulejmanxhitë poashtu edhe tarikatet tjera sufiste këto ngjarje të
jashtëzakonshme që iu ndodhin shejhëve të tyre-besojnë se janë
prej kerameteve. Këta të gjorë i mashtroi shejtani me magjinë e tij-
sa që disa veprime që nuk janë prej fesë, shejtani ua zbukuroi dhe i
frymëzoi ato vepra, që janë në kundërshtim me fenë, me anë të
ëndërrave apo pseudokerameteve të tyre.
Thënien “Enel Hakk-Unë jam i vërteti” [d.m.th Unë jam Zoti] të el-
Halaxh el Mansurit - sulejmanxhitë e komentuan kinse “thënia-
Enel Hakk - nuk do të thotë ”Unë jam i vërteti”, mirëpo e ka
kuptimin “Ene ale’l-Hak” d.m.th. Unë jam në të vërtetën.” 176 Ne u
175 Në vend të fjalës rahimehullah, sufitë e përdorin fjalën, k.s.-kadesillah

sirruh
176 Është marrë nga faqja e sulejmanxhive silistrevi.org
themi atyre edhe thënia e el-Hallaxhit poashtu edhe komentimi juaj

është devijim i qartë.
Lejimi i kamatës
Një prej gabimeve të shumta të tyre është se ata e kanë bërë të
lejuar edhe kamatën. Njëri nga Sulejmanxhitë, Kemal Kaxhar, ka
thënë: ”Kamata është hallall”177
Ne i kundërvihemi këtij me ajetin Kur’anor:“O ju që besuat, kini

frikë Allahun dhe, nëse jeni besimtarë të sinqertë, hiqni dorë
prej asaj që ka mbetur nga kamata. E, në qoftë se nuk e bëni
këtë (nuk hiqni dorë nga kamata), atëherë binduni se jeni në
konflikt me Allahun dhe me të dërguarin e Tij. Por, nëse
pendoheni, atëherë juve ju takon kapitali juaj - askë nuk
dëmtoni e as vetë nuk dëmtoheni”. (el-Bekare, 278-279). Nga
Ibni Mes'udi r.a. transmetohet se ka thënë: “I Dërguari i Allahut,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, e ka mallkuar shfrytëzuesin e kamatës
dhe dhënësin e saj”. (Muslimi). Nga Ebu Hurejre r.a. transmetohet se
Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: “Ruajuni nga
shtatë shkatërrueset e mëdha!” (As'habët) Thanë:“O i Dërguari
Allahut, cilat janë ato mëkate?” Tha:“Të shoqëruarit e Allahut,
sihri, vrasja e personit, vrasjen e të cilit e ka ndaluar Allahu,
përveç me të drejtë, ngrënia e kamatës, ngrënia e pasurisë së
bonjakut, ikja nga fushëbeteja dhe shpifja për amoralitet të
besimtares së devotshme dhe të ndershme”. (Muttefekun alejhi).
Allahu na ruajt nga devijimet e të gjitha grupeve të sufive!
177 E ka shpallur zyrtarisht dhe është lajmëruar nëpër gazetat e Turqisë, e

ndër to edhe në revistën “Hakikat”, mars 2002, faqe 17.
Nurxhitë
Një ndër sektet më të përhapura dhe më me ndikim në Turqi
është edhe sekti i Nurxhive. 178 Edhe ky sekt, nga shumica e tyre që
ekzistojnë në Turqi, janë prej sekteve sufiste. Nga rrjedhin
Nurxhitë, kush është prijësi i tyre, cili është libri më i famshëm i
tyre në të cilin bazohen këta, e shumë gjëra të tjera si dhe gabimet e
shumta që gjenden në librat e tyre do t’ua sqarojmë në vijim.
- Një biografi e shkurtër e Said Nursit (shejhu i Nurxhive)

Bediuzzamani179 është lindur më 1293h/1876 180 në vilajetin Bitlis
të nënprefekturës (ilçe) Hizan në fshatin Nursi në Turqinë Lindore
dhe ka vdekur në moshën tetëdhjetë e trevjeçare në mars të vitit
1960. Said Nursi në moshën nëntë vjeqare, për t’i ndjekur mësimet
e para, u largua nga familja e tij dhe shkoi në medresen e fshatit
Tag. Në këtë medrese shumë pak qëndroi dhe prap u kthye në
fshatin e tij, Nursi. 181
"Në fillim të shekullit XX, popujt muslimanë përjetuan disfata të

mëdha. Përfaqësuesi i Islamit, Perandoria Osmane kishte kohë që
ishte shkëputur nga shokët e garës. Muslimanët e ngratë e kaluan
kohën vetëm duke e soditur gjendjen. Në një anë shtetet e Evropës
përgatisnin projektin se si t’i coptonin vendet muslimane, nga ana
tjetër plani përfshinte edhe se si të mund të zhduknin islamin, me
një mjet që të mos ringjallet më kurrë. Qëllimi i Luftës së Parë
Botërore, këtë e kam pasë në temën e parë, sepse akoma pa filluar
lufta, ka qenë e copëtuar bashkësia e popujve muslimanë. Maroku
dhe Algjeria kanë qenë të pushtuara nga ana e francezëve, Libia
178 Apo, siç njihen në Turqi e po ashtu edhe në Kosovë, Shqipëri,Maqedoni

e më gjerë, Xhemati i Nurxhive
179 Said Nursi është quajtur Bediuzzaman/“Mrekulli e kohës”.
180 Në disa burime thuhet 1876 ndërsa në disa të tjera 1878
181 Materiali është shkëputur nga libri-Bediüzzaman Said Nursi- Mufassal
Tarihçe-i Hayat, Abdülkadir Badıllı
nga italianët, kurse Egjipti dhe Pakistani nga ana e anglezëve. Iraku
dhe Siria artificialisht kanë qenë nën sundimin e Osmanëve. Kurse,
në të vërtetë, ato kishin dalur që më herët nga dora e sundimit
Osman. Borxhet e jashtme dhe marrëveshjet e mëparshme, që ua
kishin lidhur duart osmanllinjëve, kishte sjellur deri te dorëzimi i
menjëhershëm.Me gjithë këto dobësi, për të mbrojtur kështjellën e
fundit të islamit, trimat, nipërit e osmanllinjëve, duke i paraqitur të
gjitha vlerat, e mbrojten me nder namin gjyshërve të pashoq,
sundimi i të cilëve ka zgjatur më se 600 vjet. Por sundimi dhe
gjykimi i Allahut tregonte që mjerisht askujt nuk i mjaftonte
sakrifica individuale në kohën kur është nevoja e zotërimit të
çelësave të diturisë së shkencave të natyrës, e jo më t’i mjaftonte
forca për të shpëtuar atdheun e dikujt. Por vetëm bota fizike nuk
mund ta ngopë këtë njeri, të cilit i mbizotërojnë vlerat shpirtërore.
Duke lexuar këtë libër edhe vetë do ta shihni se si Allahu (xh.sh.)
përsëri me anë të një personi nga ky vend, u ka dhënë këtë pamje
shpirtërore” 182. Ai person, sipas pretendimeve të tyre, ishte Said
Nursi. Jeta individuale e Bediuzzamanit i kapi dekadat e fundit të
kalifatit dhe të shtetit Osman, të rrëzimit dhe copëtimit të saj pas
Luftës së parë botërore dhe, pas formimit të Republikës më 1923,
përjetoi tridhjetë e shtatë vjetorin e Republikës,vite këto deri më
1950 të njohura për shtypjen antiislame të qeverisë dhe represionit
kundër drejtësisë fetare. Pas një periudhe afro dy vjeqare, më 1925,
Bediuzzamani u detyrua të mërgojë në Anadollin Perëndimore dhe
25 vjet me radhë, deri në prag të dhjetëvjeqarit të fundit të jetës së
tij, ai vuajti mërgimin.Gjatë viteve në mërgim e izolim vendosi të
shkruante ”Risalein-Nur” (Mesazhet e Dritës) dhe përhapjen e tij
anembanë Turqisë. 183Në një periudhë, u dha pas politikës e pastaj e
braktisi politikën dhe filloi të merrej me shkrime.Detyrën e tij të
"përtëritjes" (përtëritjes së fesë, sipas tyre, sh.a.) e ka filluar më
1324h.
182 albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi -I-.

183 Nga përmbledhja Risale-i Nur, Fjala e njëzet e pestë MREKULLIA E
KUR’ANIT,Bediuzzaman Said Nursi,Gostivar,2003,faqe 5.
Një kronologji e shkurtër e Said Nursit:
1878 data e lindjes

1885 filloi studimet
1892 mori titullin Bediuzzaman(mrekullia e kohës)
1907 shkon në Stamboll
1909 u gjykua në gjyqin ushtarak
1910 rikthehet në qytetin Van
1911 mbajti hutbe (ligjëratë) në Xhaminë Emevi në Damask
1911 vizitoi bashkë me Sulltan Reshatin vendet e Ballkanit
1914 mori pjesë në frontin lindor1916 shkroi gjatë luftës librin
“Shenjat e mrekullive të Kur’anit”
1916 bie rob lufte tek rusët dhe internohet në Kosturma
1918 shpëton nga robëria dhe kthehet në Stamboll
1920 botohen librat e tij të parë
1922 me ftesë të Kuvendit të Parë të Turqisë shkon në Ankara
1923 ndahet nga Ankaraja dhe shkon në Van (qytet në Turqi)
1923 botohet fragmenti “Hubab”
1927 internohet në Barla
1934 dërgohet nga Barla në Isparta
1935 burgoset në Eskishehir
1936 lirohet nga burgu dhe internohet në Kastamonu
1943 arrestohet në Kastamonu dhe dërgohet në Ankara
1943 filloi të gjykohet ne gjyqin e Denizlisë
1944 lirohet si i pafajshëm dhe internohet në Emirdağ
1948 burgoset përsëri në Afjon
1949 lirohet përsëri si i pafajshëm duke u internuar në Emirdağ
1950 rikthehet ezani përsëri në origjinal
1951 u vendos në qytetin e Ispartës
1952, janar-mars, gjykohet në Stamboll për librin “Prijësi i rinisë”
1953 vizitoi qytetet e Ispartës, Eskishehirit dhe të Emirdağut
1956 librat e Risale-i Nurit fitojnë lirinë e leximit
1959, janar, viziton qytetet e Ankarasë, Konias dhe Stambollit
1960, janar, ndalohet të udhëtojë
1960, Mars, viziton për herë të fundit Urfën
23 Mars 1960 Bediuzzamani ndërron jetë
1960, Korrik, i bëhet shpërngulja e varrit në një mënyrë të fshehtë

në një vend të paditur.184
Grupimet e Nurxhive
Nurxhitë janë të ndarë në disa grupe. Prej tyre është një grup që
pasojnë Fet'hullah Gylenin185, të tjerët quhen okujuxhullar (d.m.th.
lexuesit e “Risale-i Nurit”), jazëxhëllar (ata të cilët shkruajnë),
mirëpo të gjithë e kanë si shejh të tyre Said Nursin. 186
- Disa nga gabimet e pasuesve të Said Nursit

Libri bazë i Nurxhive është “Risale-i Nur” të cilën e ka përgatitur
Said Nursi. Vepra e Said Nursit “Risale-i Nur” (Mesazhet e dritës)
përbëhet nga 14 vëllime me rreth 6000 faqe. Ata që e pasojnë
verbërisht Said Nursin, pretendojnë se veprat e tij kanë qenë
frymëzim hyjnor.187
Këtë e dëshmon edhe fjala e një pasuesi të tij: “Bediuzzamani, me

njëqind e tridhjetë fragmente të përmbledhjes së Risale-i Nurit,
është ngadhnjimtar i zemrave të lexuesve të tij, e për këtë arsye
këto vepra janë një fakt i gjallë dhe plot e përplot janë të mbushura
me moral, sinqeritet dhe sakrificë. Thuhet se parathënia është një
përmbledhje e librit, por çfarë t’i them asaj që çdo temë e Risale-i
184 Shkëputur nga libri”Jeta dhe vepra e këshilltarit të shekullit

BEDIUZZAMAN SAID NURSIUT”,nëpërmjet albnur.com
185 Fet’hullah Gyleni është njëri ndër prijësit më të respektuar të Nurxhive
sufistë. Në vijim do të sqarohen edhe gabimet e Fet’hullah Gylenit.
186 Në disa qytete Nurxhitë i mbajnë ligjëratat e tyre, ndërsa shoqata
“Atmosfera” (grupi Nurxhi i Fet’hullah Gylenit), siç e cekëm më lartë, nuk
përputhen në disa çështje degëzore me këta, mirëpo, shejhu i po këtyre të dy
sekteve është Said Nursi.
187 Kur jemi tek frymëzimi hyjnorë-këtu sufistët kanë për qëllim se të gjitha
librat e shkruara nga ata janë të shpallur nga Allahu, mirëpo dallimi qëndron
se ata nuk thonë se është vahij/shpallje, mirëpo është ilham/frymëzim nga
Allahu, e që me këtë kanë arritur t’i mashtrojnë pasuesit e tyre.
Nurit është në gjerësinë e një libri. Ju me një habi të madhe, duke i

lexuar librat e tij, do ta shihni vetë se Bediuzzamani, që nga
fëmijëria e deri në fund të moshës ka përjetuar dhe është përballur
vazhdimisht me frymëzimet hyjnore. Duke e hulumtuar këtë
personalitet të shquar hollësisht, na përkujton një varg të një poeti
arab që thotë: “Fuqiploti nuk e ka të vështirë t’i përmbledhë edhe
botët tek një personalitet...”188
Po ashtu një thënie të njëjtë e kemi edhe nga vetë Said Nursi:
“Fshehtësia e vërtetë e Kur’anit po na zbritet nëpërmjet “Risale-i
Nurit”.189 Me këtë thënie të tij, ai veten po e vendos në shkallën e
pejgamberllëkut. Edhe nëse ai nuk pretendon se është pejgamber,
thëniet e tija tregojnë qartë. Pretendojnë se vepra “Risale-i Nur”
është prej tefsireve më të mira të Kur’anit. Nëse i japim një
vështrim “Risale-i Nur”, do të shohim se në shumë gjëra i ka
interpretuar dhe ka shtuar fjalë të veta.
Nurxhitë pretendojnë se Said Nursi ka qenë Muxhedid i asaj kohe.

Këtë e pohojnë pasuesit e tij, ja edhe thënia: “Të nderuar lexues!
Një hadith i Pejgamberit (a.s.m.) thekson se:“Allahu (xh.sh.) në
çdo shekull do t’i dërgojë ummetit (popullit musliman) nga një
muxheddit (ripërtëritës, reformator).” Për përtëritësin e shekullit të
parafundit, studiuesit e kësaj fushe unanimisht theksojnë se ai ka
qenë dijetari i famshëm Mevlana Halidi Bagdadi, i cili njëkohësisht
përputhet në disa pika me të përtëritësin e shekullit të fundit,
Bediuzzaman Said Nursiun. Kështu që:Mevlana Halidi Bagdadi u
lind më 1193 hixhri, Bediuzzamani u lind pikërisht pas njëqind
vjetësh, më 1293 hixhri. Mevlana detyrën e tij të përtëritjes e filloi
më 1224, Bediuzzamani më 1324. Mevlana, në moshën 20 vjeçare,
arriti të dalë në krye të të gjithë dijetarëve të asaj kohe. Po kështu,
edhe Bediuzzamani, i cili moshën 14 vjeçare mori diplomën e
teologjisë dhe filloi të diskutonte në çështjet më të thella”. 190
188 albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi -I-.

189 Şualar, Sözler Yayınevi, İstanbul. 1993, Fq. 617.
190 Albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi -I-.
Kanë thënë pasuesit e tij për Said Nursin:“... diturinë dhe shkencën
që mësohet për njëzet vjet, (Said Nursi, sh.a.) e ka kuptuar dhe
plotësuar për tre muaj. Në çfarëdo qoftë shkence që është pyetur,
çdo pyetjeje i është përgjigjur menjëherë, pa hezitim". 191
Prof. Dr. Salih el-Feuzani (Allahu e ruajtë) thotë : ”…dituria nuk

arrihet përveç se me të mësuar, e jo me frymëzim. Kjo - se dituria
arrihet me frymëzim - është nga gjërat e shpikura të sufive të
devijuar, sepse puna pa dituri është devijim. Mendimi se dituria
arrihet pa mësuar është iluzion."192
Thonë se “ka kërkuar ilm nga Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-

lem, në ëndërr... Për këtë arsye, gjersa ishte në moshën fëmijërore,
u bë i njohur si më i dituri i asaj kohe dhe nuk pyeste askënd,
ndërsa iu përgjigjej të gjitha pyetjeve që ia bënin”. 193.
Transmetohet nga el-Hajthem Ibn Xhemil ka thënë:“E dëgjova

Malikun të pyetej për 48 çështje. Ai u përgjigj për 32 prej tyre duke
thënë ‘Nuk e di’". (Transmetuar nga Ibn Abdul-Berr në Xhami’ul-Bejanil-
Ilm ue Fadlihi (2/25)). Abdur-Rrahman Ibn Mehdi (v.198H), Allahu e
mëshiroftë, ka thënë: “Ishim me Malik Ibn Enes kur erdhi një
person dhe tha: “O Ebu Abdullah, kam udhëtuar një distancë prej
gjashtë muajsh. Njerëzit e vendit tim më dërguan të të pyes për një
çështje.” Ai tha:“Pyet!” Kështu, personi e pyeti për disa gjëra,
kurse ai u përgjigj: “Nuk e di.” Personi kujtoi se kishte ardhur tek
dikush që dinte gjithçka, kështu që i tha: “Çfarë t’u them tani
njerëzve të vendit tim kur të kthehem?” Ai tha: “Thuaju që Malik
Ibn Enes nuk e dinte.” (Transmetuar nga Ibn Ebi Hatim në el-Xherh uet-
Ta’dil (1/17)).
191 Bediuzzaman Said Nursî, Tarihçe-i Hayat, Sözler Yayınevi, İstanbul

1991, fq.34.
192 Nga libri "Thelathu Muhadaratin fil-Ilmi ved-Da’veti
193 Bediuzzaman Said Nursî, Haşiye, Tarihçe-i Hayat, Fq. 33.
Thëniet e një pasuesi të verbër të Said Nursit në vijim janë

shkëputur nga libri i titulluar në shqip ”Prijësi i Rinisë”194: Thëniet
në vijim-lexoni dhe gjykoni vetë.
Faqe 263: “Po kështu, edhe autorin Bediuzzaman Said Nursiun, që

është komentator i pashoq i Kur’anit Famëlartë 195, populli akoma
nuk ka mundur ta njohë mirë. Kjo ka rrjedhur nga qëllime të këqia
të armiqve të fshehtë të brendshëm e të jashtëm që kanë
bashkëpunuar për këto qëllime negative.”
Faqe 265: “Sa më tepër që e lexoni Risale-i Nurin, aq më tepër e

kaplon shpirtin dhe zemrën tuaj frymëzimi hyjnor.”
“...kur i lexoni veprat e Risale-i Nurit duke u shdërruar do të ndjeni

kënaqësinë dhe lumturinë më të madhe dhe me zell do të bëni
ibadet (adhurim) ndaj Allahut tuaj të Madhëruar.”
Faqe 265-266: “Vëllezër! Autori, Risale-i Nurin nuk e ka shkruar

me dëshirën dhe vullnetin e tij. Por, autori është i frymëzuar nga
Allahu, si dhurata më e madhe nga errësira e devijimit, për t’i
shpëtuar myslimanët dhe njerëzit e botës që jetojnë në këtë
shekull.”
Faqe 266: “Ja vëllezër! Do të mund ta kuptoni vlerën e leximit të

Risale-i Nurit, të këtij shërbimi të amshuar, që është një shërbim
ndaj Kur’anit dhe besimit, vetëm atëherë kur do të merreni me këtë
shërbim, ngaqë do të ndjeni një shije që nuk tregohet. Sepse ju,
duke u marrë me këtë shërbim edhe sikur t’iu të ftojnë në xhenet,
do të thoni: Momentalisht nuk mund të braktisni këtë shije që
jeni duke marrë për shërbimin e Kur’anit me Risale-i Nurin.”
194 Nga Përmbledhja Risale-i Nur Bediuzzaman Said Nursi-Prijësi i Rinisë-

libri në fjalë është përkthyer dhe botuar në gjuhën shqipe, dhe është
shpërndarë falas.
195 Deri më tani asnjëri prej dijetarëve të Ehli Sunnetit nuk kanë thënë se
libri “Risale-i Nur” i Said Nursit është prej tefsireve të Kur’anit.
Faqe 267: “Shikoni nxënësit e Nurit si janë lidhur me të! Sikur

ndonjërit prej tyre t’i thuash: ty do të të japin pasurinë e Fordit të
Amerikës, shumëzoje këtë libër që është veç Risale-i Nurit, ai nuk
do ta tërheqë majën e lapsit nga fleta ku është duke shkruar dhe
përgjigja e tij do të ishte: “Unë nuk pranoj madje edhe sikur të më
japin të gjithë botën me gjithë pasurinë e saj. Sepse, Allahu
përballë leximit dhe shërbimit të Risale-i Nurit, do të na japë një
thesar të përjetshëm që nuk mbaron kurrë. Vallë, a ka mundësi të
më kënaqë pasuria juaj që është e përkohshme? Por unë, nuk kam
aspak dyshim që do të kënaqem me pasurinë e përjetshme që do të
më dhurojë Allahu im i Madhëruar””
Faqe 271-272: “Vetë autori Bediuzzaman thotë se: “Risale-i Nuri

nuk jep vetëm dije si librat tjerë, por Ai jep edhe mësime
shpirtërore”. Ndikimi i këtij mësimi shpirtëror është aq i madh,
saqë duke marrë mësime shpirtërore, zemrën e lexuesve e ka
mbushur me dritën hyjnore. Duke i shtyrë ata të vrapojnë në rrugën
e Allahut dhe të Profetit të Tij, shpirtërisht atyre iu pastrohet edhe
jeta shpirtërore, DHE duke zotëruar të vërteta të besimit, po
lartësohen me një ndikim Hyjnor. Ata që duan ta shtojnë diturinë
fetare po lexojnë Risale-i Nur. Ata që kërkojnë të vërtetën po
lexojnë Risale-i Nur. Ata që në krijimin e tyre mbanin dinamizmin
po lexojnë Risale-i Nur..Trima e heronj po lexojnë Risale-i Nur.
Atdhetarët (patriotët) po lexojnë Risale-i Nur. Zejtarët dhe
shkencëtarët po lexojnë Risale-i Nur. Admiruesit e shkencave
bashkëkohore po lexojnë Risale-i Nur. Mistikët po lexojnë Risale-i
Nur. Gjuhëtarët po lexojnë Risale-i Nur. Domethënë: çdo shtresë e
njerëzimit në shpirtin e saj po ndjen nevojën të lexojë Risale-i
Nurin dhe të përfitojë nga ai.”
“O shokë! Kush lexon Risale-i Nur, atij i shtohet aftësia e bindjes, i

forcohet kujtesa.”
Faqe 274: “O ju vëllezërit e zgjuar që me kujdes jeni duke pasuar

subjektin e Risale-i Nurit! Sikurse ai që lexon Kur’anin Famëlartë
edhe po të mos e dijë kuptimin, përsëri në shpirtin e tij Ai lë një
ndikim shpirtëror.Sepse është fjala e Allahut xh.sh.. Kjo nuk është
tjetër vetëm se kuptimi i lartësisë së amshuar të fjalës së Allahut

xh.sh. që: Turqit kur kanë mbajtur flamurin e ngadhnjimit të islamit
kanë qenë edhe ngadhnjimtarë të shteteve dhe kontinenteve.Njësoj,
një koment të lartë të Kur’anit që është Risale-i Nuri, kur lexoni në
zanafillë ndoshta nuk do ta kuptoni, por shpirtërisht ndikimi,
dhembshuria e tij do të ndikojë në shpirtin dhe në zemrën tuaj ; me
kuptimin e tij të plotë ai do të kaplojë botën tuaj.”
“Me një lexim mendja juaj mund të mos kuptojë plotësisht, por
zemra dhe shpirti nga Ai do të marrin pjesën e tyre. Ky ndikim i
Risale-i Nurit është i tillë sa që në zanafillën e shpalljes pranë tij
kanë qenë 8 apo 10 nxënës, ndërsa tani numri i tyre ka arritur
miliona (në simpoziumin e vitit 2003, të Stambollit, një profesor
turk tha:”Kemi vërejtur se në Turqi dhjetë milionë persona po e
lexojnë Risale-i Nurin “).”
Faqe 276: “Bediuzzaman Said Nursiu në fundin e fragmentit të

sinqeritetit na jep një sihariq të madh. Personalisht jam i bindur që
deri tani asnjë nuk ka mundur t’ia parashtrojë këtë lehtësi
njerëzimit. Ai shprehet: ”Në këtë kohë, Risale-i Nurin duke e
kuptuar, kush e lexon një vit, ai është një dijetar i vërtetë të kësaj
kohe ”
Faqe 279: “Tani, kush ka lexuar Risale-i Nurin me sinqeritet e me

bindje, edhe sikur të jetojë mes njerëzve që kanë humbur moralin,
ai patjetër do të mund ta shpëtojë veten pa e prishur fare moralin e
vet, duke e ruajtur atë të pastër. Dhe do të fillojë luftën ndaj veseve
të tij të liga. Këtë mund ta bëjë vetëm me forcën e besimit që ka
marrë nga Risale-i Nuri! Në këtë mënyrë mund ta shpëtojë vehten
nga komunitete dhe nga individë të këqinj. Bile, me kulturën e
besimit që ka marrë nga Risale-i Nuri, ai po del fitimtar!”
“Ja,o shokët tanë! Sot vetëm Risale-i Nuri është një mjek i vërtetë
që i shëron me themel plagët e shoqërisë.”
Faqe 280-281: “Tani në shekullin tonë kjo e vërtetë dhe ai Nuri

(drita) me një formë shumë të bukur ka dalë në shesh në
personalitetin shpirtëror të Risale-i Nurit, buruar nga Kur’ani që

është një diell i paperëndim. Risale-i Nuri ua ndriçoi rrugën atyre”
- Përse e quajnë Said Nursin ”Bediuzzaman” (Mrekulli e kohës)?

Pretendojnë se “ky llagap i është dhënë nga njerëzit e ditur të asaj
kohe, për shkak të diturisë së jashtëzakonshme (të mbinatyrshme,
sh.a.) që vërejtën tek ai.”196
Disa nga gabimet e Said Nursit

Said Nursi pretendon se librat e tij janë patëmeta dhe të përkryera,
pretendon se ajetet e Kur’anit tregojnë në lidhje me Risale-i Nurin,
kinse Risale-i Nur është huazuar nga Arshi i Allahut, kërkon
ndihmë nga të vdekurit e të tjera devijime që do t’i lexoni në vijim.
Sipas Said Nursit, vepra e tij “Risale-i Nur” është shkruar dhe
dërguar nga Allahu me rrugë frymëzimi (ilham).Thënia e tij është
gjetur tek vepra e tij “On Dördüncü Şua - Faqe.1080; Emirdağ
Lâhikası (1) - Mektup No: 28 - Faqe.1697; Emirdağ Lâhikası (2) -
Mektup No: 89 - faqe.1865.
Në librin “Jeta dhe vepra e këshilltarit të shekullit

BEDIUZZAMAN SAID NURSI” 197 thuhet:“Lindja e Saidit është
lajmëruar nga ana e shumë personave me sihariqe. Nursiu
thotë:”Paralajmërimet për Risale-i Nurin kanë arritur që dyzet vjet
para se të dalin Risalet në shesh…””
Vetë Said Nursi i thërret njerëzit tek librat e tij, thotë Said
Nursi:“Risale-i Nur në këtë shekull, në këtë kohë, është ”Urvet’ul
Vuthka ”, që do të thotë shumë i besueshëm, me zinxhir të
196 Tarihçe-i Hayatı, Fq. 45.

197 Nëpërmjet albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi-II,Faqja: 2/2,I- PJESA
E PARË, JETA E PARË (1877-1925),
pashkëputur, dhe “Hablullah”, që do të thotë litar i Allahut... është

i shpëtuar ai që kapet për të". 198
“Urvetul Vuthka” dhe “Hablilah” janë nga veçoritë e Kur’anit

fisnik.199 Pra, Said Nursi veprës së vet ia atribuon veçoritë e
Kur’anit.
Ka thënë Said Nursi në "Sözler"200:“Pa dyshim, "Sözler" është nga

nuri i shndritshëm i Kur’anit. Pa pasur nevojë për shpjegim në
përgjithësi, është i tëri pa të meta dhe i përkryer". 201.
Zaten, kjo shihet qartë nga pasuesit e tij që e kanë lënë anash
leximin e Kur’anit dhe merren më shumë me “Risale-i Nur”, saqë,
ka prej tyre që njihen si hafizler të “Risale-i Nurit”.
Thotë Imam Shafiu rahimehullah, “Allahu refuzon që ndonjë libër

të jetë i saktë (pa gabime) përveq Librit të Tij” 202
Said Nursi, në “Sikkei Tasdiki Gajbi” (vepra e tij, sh.a.), na tregon

në lidhje me thirrjen (kërkimin e ndihmës) që ia ka bërë
AbdulKadrit:”Medet Ja Abdulkadir!”203 Këtu shihet qartë se Said
Nursi kërkon ndihmë nga AbdulKadir Xhejlani, ndërsa dihet fare
mirë se AbdulKadir Xhejlani ka vdekur në vitin 561 hixhri. 204 Këtu
kemi të bëjmë me shirk në teuhidin uluhije. Thotë Allahu
subhanehu ve teala në suren el-Fatiha:”Vetëm Ty të adhurojmë
dhe vetëm prej teje kërkojmë ndihmë!” Në një ajet tjetër, Allahu
subhanehu ve teala thotë: “Thuaju:"Nëse ju vjen dënimi nga
Allahu ose ju vjen kiameti, më tregoni, nëse jeni të sinqertë, a
198 Said Nursî, Şualar, Sözler Yayınevi, İst. 1992, fq. 231.
199 Lexo el-Bekare, 256, dhe Ali-Imran, 103, në lidhje me frazën e ajetit
”Urvetul vuthka” dhe në ajetin tjetër “Hablilah”.
200 Sözler - kapitull në Risale-i Nur.
201 Barla Lâhikası, faq. 26.
202 Teraxhu’ul el-Al’lammeh el-Albani fq.5
203 Nurcuya Nasihat-nga autori Ebu Muaz Seyfullah
Erdoğmuş/Çubukâbâd/ANKARA 05.05.2005.
204 Mektubat Geylani-onun mektuplari, bahar yayinlari, fq.5.
do të thirrni dikë tjetër pos Allahut (për ndihmë)? Jo, vetëm

Atij (Allahut) do t'i luteshit. E, nëse do Ai, jua heq atë
(shqetësimin) për çka i luteni, e do t'i harroni ata (zota) që ia
shoqëroni.” (el-En'Aam, 40-41),“Ata, pos Allahut, adhurojnë
çdo gjë që nuk bën dobi, e thonë: "Këta janë ndërmjetësuesit
tanë te Allahu!". Thuaj: "A po e informoni Allahun me diçka
që Ai nuk e di se ç'ka në qiej dhe në tokë?" E pastër është
madhëria e Tij nga ajo që i shoqërojnë!” (Junus, 18),“Pra,
përpos Allahut, mos lut zot tjetër e të bëhesh prej të dënuarve.”
(Shuara 213),“Ata që po i lusin (pos Zotit) vetë kërkojnë
afrimin (te Zoti i vërtetë), shpresojnë në mëshirën e Tij dhe i
frikësohen dënimit të Tij. Vërtet, dënimit të Zotit tënd është
për t'iu ruajtur.” (Isra, 57).
Ka thënë Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:"Nëse lutesh,

lute Allahun. Nëse kërkon ndihmë, kërko nga Allahu.” (Tirmidhiu).
Është pyetur Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:”Cili është
mëkati më i madh?” Është përgjigjur:"Të kërkosh ndihmë nga
dikush tjetër pos Allahut, kurse Ai të ka krijuar”. (Buhariu)
Fjalët e Said Nursit, në vijim, do të na tregojnë qartë se Ai ka qenë

nga sufistët Nakshi205 e pastaj formoi grupacionin e vet me
nxënësit e tij: “Kur unë isha akoma tetë-nëntë vjeç, i gjithë populli
i krahinës sonë mbante tarikatin Nakshi dhe duke kërkuar
frymëzim nga Gavsi Hizanija, i cili ka qenë shumë i njohur dhe me
famë në rrethin tonë, thirrja: “O Gajsi Gejlani”. Në kohën e
fëmijërisë sime, kur më humbiste edhe ndonjë arrë, apo diçka tjetër
e thjeshtë, thoja: “O sheh, po të këndoj një Fatiha, ti lutju Allahut
(xh.sh.) të ma gjejë këtë send”. Është për t’u habitur se përmbi një
mijë herë me lutjen e tij më ka përkrahur. Për këtë arsye në jetën
time gjithnjë sa herë që kam kënduar ndonjë Fatiha apo zikër që
sjellin sevape, pas Hz. Muhammedit (a.s.m.), ia dhuroja edhe sheh
205 Shkurtimi i fjalës Nakshibendi

Gejlaniut. Por, studimet e mia vazhdimisht më pengonin që të

meresha me tarikate”206
Për vërtetësinë e sufizmit të Said Nursiut, lexoni edhe këtë ngjarje:

“Saidi i vogël vazhdonte studimin në një mënyrë tjetër nga të tjerët.
Ai së pari filloi me principet e filozofëve “Ishrakijjun” duke filluar
të hajë shumë pak. Në tre ditë vetëm një copë bukë hante. Dita
ditës trupi i Saidit u dobësua shumë. Filozofia e tyre ishte që kjo
mënyrë ia hap njeriut logjikën. Fliste rrallë. Vetmohej ne tyrben e
poetit gjenial të kurdëve Molla Ahmed Hani Efendiut. Aty ku të
tjerët trembeshin të hynin ditën, Saidi nganjëherë edhe natën
banonte aty. Për këtë arsye populli thonte se Bediuzamani po
frymëzohet nga Ahmed Haniu. Në këtë kohë Saidi ishte
trembëdhjetë-katërmbëdhjetë vjeç.”207
Në një vend tjetër, pëshpërit Said Nursi:“Risale-i Nur nuk është

marrë as nga kultura dhe dituria e Lindjes e as nga filozofia e
Perëndimit, si një dritë e huazuar. Ai është nga qielli që është
zbritur Kur’ani, mbi lindjen dhe mbi perëndimin, ku gjendet Arshi.
Është huazuar nga vendi i Arshit". 208
Thotë Allahu subhanehu ve teala: “Është shkatërrim për ata që

me duart e veta e shkruajnë librin e pastaj thonë:"Ky është
prej Allahut!", për të arritur me të një fitim të paktë. Pra,
është shkatërrim i madh për ta çka shkruan duart e tyre dhe
është shkatërrim i madh për ta ajo çka fitojnë.” (el-Bekare, 79).
Në faqen 834 të Birinci Şua-Risale-i Nur, thuhet:“Në suren Hud

është një ajet i njohur (ajeti 105), i cili i jep dy shenja të fuqishme.
Nëpërmjet llogarisë Xhifr 209, është nxjerrë numri 1303. Po ashtu në
206 Nëpërmjet albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi-II,Faqja: 2/2,I- PJESA

E PARË,JETA E PARË (1877-1925), apo në librin e botuar”Jeta dhe vepra e
këshilltarit të shekullit BEDIUZZAMAN SAID NURSIUT”.
207 Ibid
208 Şualar, fq. 601
209 Metoda të ndryshme mbi njoftimin e ngjarjeve që do të ndodhin. Këtë
metodë e kanë përdorur Kaldeanët, Asirianët, Babilonasit, Egjiptianët dhe më
suren Shura, në faqen e dytë, në ajetin ku bie numri 1309, pra, kjo
datë ka të bëjë me një thirrës në çështjen e llogarisë së Kur’anit...
data e parë ka të bëjë me shkrimin e Risale-i Nur... ndërsa shenja e
ajetit të dytë ka të bëjë me përfitimin e diturisë së tij për një kohë
shumë të shkurtër".
Poashtu Said Nursi ajetin :“Në fe nuk ka dhunë. Është sqaruar e

vërteta nga e kota. E kush nuk i beson të pavërtetat e i beson
Allahut, ai është kapur për lidhjen më të fortë, e cila nuk ka
këputje. Allahu është dëgjues i dijshëm.” (el-Bekare, 256)
nëpërmjet llogaritjes Xhifr dhe Ebxhed210, pjesën e ajetit ”është
kapur për lidhjen më të fortë” e komenton se ka të bëjë me
“Risale-i Nurin”.
D.m.th. kuptimi i ajetit sipas Said Nursit është kështu:“Në fe nuk

ka dhunë. Është sqaruar e vërteta nga e kota. E kush nuk i beson të
pavërtetat e i beson Allahut, ai është kapur për ”Risale-i Nur”
(lidhjen më të fortë), e cila nuk ka këputje. Allahu është dëgjues, i
dijshëm.”
Kurse, në fakt, fraza e ajetit ”lidhjen më të fortë” ka të bëjë me

imanin (Taberî, III/1, 29), me Islamin, se nuk ka të adhuruar tjetër
që meriton të adhurohet përpos Allahut (Kurtubî, II/1, 257).
Ja edhe fjalët në faqen 837 të Birinci Şua-Risale-i Nur:“Edhe në

suren el-Bekare ajeti 256, edhe në suren Lokman ajeti ”është
kapur për lidhjen më të fortë”... sipas llogaritjes xhifr të ajetit
“Urvetil vuthka”, është nxjerrë numri 1347, dhe ky numër ka të
bëjë me vitin e shkëlqimit të Risale-i Nur ...”
vonë çifutët e magjistarët që jetuan në mesin e të krishterëve dhe disa

mistikë. (Nurcuya Nasihat nga autori Ebu Muaz Seyfullah
Erdoğmuş/Çubukâbâd/ANKARA 05.05.2005)
210 Në bazë të shkronjave të Kur’anit, si p.sh. elif, lam, mimë, etj, janë
munduar të nxjerrin numra për histori/ngjarje me data të ndryshme. (Büyük
Türkçe Sözlük Dr.Mehmet Doğan-Yeni Şafak, fq.317)
Në një vend tjetër, “Risale-i Nur” (Risale-Nur-Şualar) e komenton

ajetin kështu:“P.sh. fraza e ajetit 35 te sures Nur thotë: “prej ullirit
që nuk mund të quhet as i lindjes e as i perëndimit”. Ndoshta
është zbritur nga lartësitë e qiellit, nga thesari i rahmetit. Çdo vend
është pasuri e Tij. Kërkimi në vende të tjera nuk ka nevojë. Risale-i
Nur nuk është marrë as nga kultura dhe dituria e Lindjes e as nga
filozofia e Perëndimit, por është si një dritë e huazuar. Ndoshta
është huazuar nga vendi prej të cilit është zbritur Kur’ani.(mbaruan
fjalët e Said Nursit)
Said Nursi pretendon se Risale Nur i është frymëzuar dhe huazuar

nga ai vend që është zbritur Kur'ani i Madhërishëm, Allahu na
ruajtë nga devijimet.
Said Nursit dhe pasuesve të tij ne i kundërpërgjigjemi me ajetin në

vijim: “Është shkatërrim për ata që me duart e veta e
shkruajnë librin e pastaj thonë:"Ky është prej Allahut!", për të
arritur me të një fitim të paktë. Pra, është shkatërrim i madh
për ta çka shkruan duart e tyre dhe është shkatërrim i madh
për ta ajo çka fitojnë.” (el-Bekare, 79).
Shejh Nasir es-Sadi në tefsirin e tij rreth këtij ajeti : “Është

shkatërrim për ata që me duart e veta e shkruajnë librin e
pastaj thonë:"Ky është prej Allahut!", thotë: Allahu i Lartësuar
i kërcënon ata që i ndryshojnë, i tjetërsojnë ose që i
keqinterpretojnë librat e Zotit211, dhe ua përcjellin njerëzve si të
vërteta nga Allahu i Lartësuar. Ata u thonë njerëzve: "Ky libër
është shpallur prej Allahut."212 Kështu, ata shfaqin të gabuarën dhe
fshehin të vërtetën. 213
211 A nuk është Said Nursi i cili i keqkomenton ajetet e Allahut azze ue
xhel-le, kinse ato ajete kanë zbritur dhe bëjnë shenjë për Said Nursin, librin e
tij "Risale-i Nur" dhe nxënësit e tij. Allahu na ruajtë nga devijimet.
212 Edhe pse Said Nursi dhe pasuesit e tij në mënyrë direkte nuk thonë se
libri i tij Risale-i Nur është shpallje (vahj), pasi në këtë rast do të kuptohej
qartë devijimi i tyre, mirëpo për t'a mashtruar veten dhe pasuesit e tij, thonë
se libri i shkruar është frymëzim nga Allahu i Lartësuar, ja edhe fjalët e Said
Në një ajet tjetër:“Ata përpiqen me gojët e tyre ta shuajnë

dritën (nurin) e Allahut, e Allahu nuk do tjetër pos ta përsosë
dritën e Tij, ndonëse jobesimtarët e urrejnë.” (et-Tevbe, 32)
Qëllimi i shprehjes ”nur” që gjendet në këtë ajet, argumenton për

pejgamberllëkun e Muhammedit, sal-lAllahu alejihi ve sel-lem
(Râzî, 1997: VI, 32) dhe për fenë e Allahut (Taberî, 1995: VI/2, 149),
ndërsa Said Nursi këtë ajet e komenton kinse ka të bëjë me “Risale-
i Nur” (Lexo: Birinci Şua, fq.844.)
D.m.th. ajeti i lartshënuar, sipas komentimit të Said Nursit, në

përkthim do të ishte:“Ata përpiqen me gojët e tyre ta shuajnë dritën
(Risale-i Nur) e Allahut, por Allahu nuk do tjetër pos ta përsosë
dritën e Tij, ndonëse jobesimtarët e urrejnë.”
Sipas Said Nursit, ajeti ”Thuaj: "Vërtet Zoti im më udhëzoi në

rrugë të drejtë” (el-En'aam, 161) ka të bëjë me datën e përgatitjes
së “Risale-i Nurit”.
Kjo vërtetohet nga vepra e tij Birinci Şua-Risale-i Nur, në faqen

836:“Ajeti "Vërtet Zoti im më udhëzoi në rrugë të drejtë” (el-
En'aam, 161), në bazë të shifrës/llogarisë xhifr që është nxjerrë nga
shkronjat e këtij ajeti, tregon në numrin 1316, gjë që bie në të
njëjtën datë me përgatitjen e Risale-i Nur.”
Në faqen 709 Şualar, thuhet: “Risaletun-Nuri e cila përbëhet nga

tridhjetë e tre Fjalë (Söz), tridhjetë e tre Letra (Mektub) dhe nga
tridhjetë e një Lem’a, jane ajetet (argumentet) e ajeteve të Kur’anit
në këtë kohë. Pra, tregueset e të vërtetave të Kur’anit. Argument i
prerë që vërteton vërtetësinë e Kur’anit. Janë dokumente të
fuqishme të ajeteve që kanë të bëjnë me besimin në Kur’an”.
Nursit: "Risale-i Nur nuk është marrë as nga kultura dhe dituria e Lindjes e
as nga filozofia e Perëndimit, por është si një dritë e huazuar. Ndoshta është
huazuar nga vendi prej të cilit është zbritur Kur’ani".
213 Tejsir el kerimir-Rahman fi tefsir kelami El men-nan-Abdurrahman ibn
Nasir Es-Sadi.fq: 62. Botimi Shqip.
Sipas Said Nursit, Risale-i Nuri është libër që vërteton Kur’anin,

ashtu si Kur’ani që i vërteton librat e mëparshëm si Tevratin dhe
Inxhilin. Për këtë, ajetet e Risaletun-Nurit janë bërë argument i
Ajeteve të Kur’anit sipas pretendimeve të Said Nursit.
Gjithashtu, Saidi vazhdon t’a cilësojë Risaletun-Nurin edhe me

këto cilësi: “Risaletun-Nuri është libër sheriati, libër duash, hikmet,
ibadet, urdhër dhe thirrje, dhikër, fikër (mendim), hakikat, sufizëm,
logjikë, shkencë kelami, shkencë teologjie, art, belagat (elokuencë)
dhe libër argumentues i njësimit. 214
Thëniet e Said Nursit që do t’ua tregojmë në vijim janë shkëputur

nga një libër i përkthyer në shqip215, libri titullohet ”Mrekullia e
Kur’anit” nga Said Nursi. 216
Në faqen 154 të këtij libri thuhet: “Vëllëzërit e mi të dashur e

besnikë! Ndërsa po lexoja Kur’anin e shpjegimit të mrekullueshëm
214 Emirdağ lahikası,98

215 Për fat të keq, shumë libra të Said Nursit janë duke u përkthyer në gjuhën
shqipe, përmbledhje nga Risale-i Nuri, si p.sh. 1.Fjala e njëzet e pestë
Mrekullia e Kur’anit, 2.Letra e Nëntëmbëdhjetë-Mrekullitë e Muhammeit
alejhi salatu ve selam, 3.Prijësi i Rinisë, 4.Fjalë të vogla, 5.Lutje, 6.Jeta dhe
vepra e këshilltarit të shekullit Bediuzzaman Said Nursi, gjithashtu edhe nga
autorë të tjerë, Halit Ertugrul ”Një jetë tjetër”, Hekimoglu Ismail, Huseyin
Korkmaz ”Për ata që mendojnë”, përmbledhje studimesh ”Rreth përhapjes së
islamit ndër shqiptarët” e shumë libra të tjerë nga shtëpia botuese “Gelenek”.
Shumica e këtyre librave janë shpërndarë falas. Dhe është hapur faqja e
internetit në gjuhën shqipe albnur.com, e që librat e botuara janë në këtë faqe.
Njëri prej thirrësve të tyre ka thënë se tefsir më të përsosur se i Said Nursit
nuk ekziston. Subhanallah! Ku është tefsiri i Ibn Abbasit?!, për të cilin
Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, bëri du'a:"O Allah, udhëzoje në
fenë e vërtetë!' (Buhârî, Libri Abdestit, Hadithi numër: 143), dhe në një
transmetim tjetër: “O Allah, mësoja urtësinë”. (Buhariu, Hadithi numër
3756),”O, Zot! Bëje të kuptueshme atij fenë dhe mësoji interpretimin (e
Kur’anit) [Namazi i Teravive, Muhammed Nasiruddin el-Albani,fq.63,
përkthyer nga Ebu Enes Bledar Hoxha].
KUR’ANIT,Bediuzzaman Said Nursi,Gostivar,2003
në muajin e Ramazanit, unë po reflektoja thellë në kuptimet e

vërseteve tridhjetë e tre treguesit e të cilëve erdhën në Risale-i Nur,
tek Rrezja e parë unë pash se faqja dhe tregimi i vërsetit gjithashtu
shikonin tek Risale-i Nuri dhe tek studentët e tij, nga këndvështrimi
i marrjes së tyre një pjesë prej tregimit dhe kuptimit,e sidomos prej
vërsetit të Dritës tek sureja En-Nur; ato vërsete tregojnë e aludojnë
me dhjetë gishtërinjë për Risale-i Nurin; gjithashtu, edhe vërsetet e
errësirës që vijnë pas atij vërseti tregojnë e aludojnë drejtëpërdrejtë
për ata që e luftojnë dhe e kundërshtojnë Risale-i Nurin; këto
madje, u japin atyre një pjesë më të madhe.Unë kuptova mjaftë
qartë se ky “stacion” ngrihet nga veçantia për tek përbotshmëria,
dhe se një pjesë e asaj përbotshmërie është Risale-i Nuri dhe
sudentët e tij.” 217
Këtu shihet qartë se Said Nursi pretendon se kinse Kur’ani bën

isharet për Risale-i Nurin dhe për studentët e tij, Allahu na ruajt
nga ky devijim.
Said Nursi thotë : “Në atë ditë, prej tyre (të tubuarëve), ka fatzi
dhe fatbardhë” (Hud, 105), duke vazhduar deri në fund, i jep shenjë
dy gjërave të rëndësishme, ku përballë kësaj faqeje është një ajet
tjetër i famshëm, që sipas shkencës numerike të Kur’anit(xhifër),
ka vlerën 1303 dhe në faqen e dytë të sures Shura. “Përqendrohu
ashtu si të është urdhëruar” (Shura, 15), ajet ky që ka vlerën
1309, data këto (sipas hixhrit), që tregojnë që Kur’ani famëlartë
brenda të gjithë dëgjuesve ka zgjedhur njërin dhe në llogari të
Kur’anit flet me komplimente me to.”
Data e parë jep shenjë për zanafillën e studimeve të autorit, rezultat

i të cilave do të ishte Risale-i Nur. Data e ajetit të dytë cakton
përfundimin e studimit të tij me një mjet superior, ku brenda tre
muajve të një dimri ka përfunduar një qind libra, ku të tjerët i
mbaronin në një periudhë të gjatë prej 15 vjetësh. Këtë e ka

KUR’ANIT,Bediuzzaman Said Nursi,Rrezja e njëmbëdhjetë-Një lule e
Emirdagut,Gostivar,2003
vërtetuar edhe para dijetarëve të famshëm. Duke e pyetur atë nga

cilado shkencë, secili ka marrë përgjigjen e drejtë. Gjithashtu
numri i vlerësimit të germave Kur’anike, alegorisht shënon për
drejtimin e Risale-i Nurit.218
Pretendimet e Said Nursit kinse Kur’ani bën isharet për Risale-i

Nurin janë të kota, po të ishin këto thënie të vërteta-a thua vallë
nuk do të na kishte treguar Muhammedi sal-lAllahu alejhi ve sel-
lem apo komentatori më i famshëm i Kur’anit, Ibn Abbasi
radiAllahu anhu për Said Nursin. Kjo është një shpifje ndaj
Allahut, ndaj të Dërguarit të Allahut dhe ndaj sahabëve dhe ndaj të
gjithë muslimanëve të cilët e pasojnë rugën e të parëve tanë të mirë
[selefu-salih].Të gjitha këto janë trillime dhe gënjeshtra të
frymëzuara nga shejtani i mallkuar. Allahu i Madhëruar në
Kur’anin Fisnik thotë:” A t'ju tregoj unë se kujt i vijnë
djajtë?Ata i vijnë çdo gënjeshtari e mëkatari.(U vijnë) Dhe
hedhin dëgjimin, shumica e tyre gënjejnë.” [esh-Shuara,221-
223]. Said Nursi, me thëniet e tija, e vendos veten në shkallën e
Pejgamberëve, edhe pse ai nuk e thotë këtë gjë haptaz, por veprat e
tij aludojnë në të. Në librat e mëparshme të shenjta (Tevrati,
Inxhili), Allahu i Madhëruar na tregon për ardhjen e një profeti të
quajtur Ahmed (Muhammed), ndërsa Said Nursi, sipas shkrimeve
të tij, aludon se Kur’ani flet për ardhjen e një njeriu kinse për ta
komentuar Kur’anin më mirë, e ai sipas tij është vetë Said Nursi
dhe nxënësit e tij (andaj sipas tij kush e pason Said Nursin është në
udhëzim e kush e kundërshton është në lajthitje),lexoni edhe një
herë thënien e tij:“Fshehtësia e vërtetë e Kur’anit po na zbritet
nëpërmjet “Risale-i Nurit”, apo në një vend tjetër thotë:“Risale-i
Nur nuk është marrë as nga kultura dhe dituria e Lindjes e as nga
filozofia e Perëndimit, si një dritë e huazuar. Ai është nga qielli që
është zbritur Kur’ani, mbi lindjen dhe mbi perëndimin, ku gjendet
Arshi. Është huazuar nga vendi i Arshit.”
218 Bediuzzaman Said Nursi-III,Faqja: 1/2,nëpërmjet albnur.com apo në

librin e botuar”Jeta dhe vepra e këshilltarit të shekullit BEDIUZZAMAN
SAID NURSIUT”.
.Këtë çdo njeri që ka intelekt e kupton se në çfarë devijimi të qartë

ka qenë Said Nursi, Allahu na ruajt nga devijimet, e si ka mundësi
ai të jetë nga Muxheddidët [ripërtrirës i fesë]-që pretendojnë
pasuesit e verbër të tij. Allahu subhanehu ve teala e dërgoi
Muhammedin sal-lAllahu alejhi ve sel-lem si Pejgamber të fundit
dhe Ai është vula e të gjithë Pejgamberëve-ndërsa pasuesit e flaktë
të Said Nursit dhe vetë Said Nursi me fjalët e tij pretendon të
kundërtën e asaj që thotë Allahu në Kur’anin fisnik dhe i Dërguari i
Tij sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. Allahu i Madhëruar,
thotë:”Muhammedi nuk ka qenë babai i asnjërit prej burrave
tuaj por ai ishte i dërguari i Allahut dhe vulë e të gjithë
pejgamberëve...” [el-Ahzab,40]. I Dërguari i Allahut, Muhammedi
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thotë: ”Vërtetë pas meje do të vijnë
30 gënjeshtarë, secili prej tyre do të mëtoj se është profet, por jam
më i fundi i profetëve e nuk ka profet pas meje.”Profeti (paqja e
Allahut dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë
gjithashtu:”Unë jam i fundit i profetëve,nuk ka më profet pas
meje”219
Said Nursi është marrë me ilmul Kelam (apologjetikë):

“Bediuzzamani me “ilmi kelam”, duke u mbështetur në themelet e
fesë, ka treguar Zotin (xh.sh.), profetin, ringjalljen, etj., duke
preferuar hapjen e rrugës së besimit” 220
Ebu Hanifeja rahimehullah thotë : "E mallkoftë Allahu Amr Ibën

Ubejdin, ngase ai është i pari i cili u hapi njerëzve rrugën e
apologjetikës, e cila nuk u bën dobi në asgjë" 221
Muhammed ibn Idris esh-Shafiij [rahimehullah], thotë: ”Që ta

sprovojë Allahu njeriun me çdo mëkat që Allahu ka ndaluar nga
219 222 Pyetje Përgjigje mbi Besimin-Hafidh ibn Ahmed el-

Hakemi,Prishtinë,2001,fq.62-63.
220 Nëpërmjet albnur.com, Bediuzzaman Said Nursi-VII,Faqja: 2/2,III-
PJESA E TRETË, apo në librin e botuar ”Jeta dhe vepra e këshilltarit të
shekullit BEDIUZZAMAN SAID NURSIUT”.
221 Dhemmu-l Kelami fq.28-31,nëpërmjet Besimi i katër imamëve-
Muhammed Humejjis
Ai-përveç shirkut, është më mirë për të se sa të merret me

apologjetikë”222
Transmeton Ebu Nuajmi nga Abdullah ibën Nafium, i cili thotë: "E
kam dëgjuar Malikun duke thënë: "Nëse njeriu (besimtari) i bënë
të gjitha mëkatet e mëdha - përveç shirkut - dhe largohet nga këto
epshe dhe bid’ate, e përmendi edhe apologjetikën - do të hyjë në
xhennet."223
Transmeton lbën Bat-ta nga Ebu Bekr El-Merveziu, i cili thotë: "E
kam dëgjuar Imam Ahmedin duke thënë: "Ai i cili mirret me
apologjetikë nuk shpëton dhe ai i cili mirret me këtë është shumë
afër të bëhet, Xhehmijj."224
Said Nursi në faqen 38 nga përmbledhja e Risale-i Nurit-Lutje”

thotë se Allahu është kudo:“O Zot që je i fshehur nga arsyet, por,
në të vërtetë je kudo! Ti je Mjeshtri, Krijuesi mëshirëploti i
Gjithëdijshëm, je mbuluar nga Madhëria e Jashtëzakonshme!
Në faqen 48 të po këtij libri thuhet: “O Zot që je i fshehur, por, në

të vërtetë je kudo!”
Fjalët e Said Nursit “në të vërtetë je kudo” janë në kundërshtim me

Kur’anin dhe Sunnetin e Pejgamberit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem.
Nëse Allahu është kudo, atëherë Ai do të ishte edhe në vende të
ndyra, sepse fjala Arabe ‘Kul’ (gjithë) është fjalë e përgjithshme
(gjithëpërfshirëse), por Allahu është shumë larg asaj çfarë thonë ata
për Të.
Argumenti nga Kur’ani -

Allahu i Madhëruar thotë:
“Rrahmani (i Gjithëmëshirshmi) u lartësua (ashtu siç i shkon
Madhështisë së Tij) mbi Arsh.” [Ta-Ha, 5], “Pastaj Ai u
222 Hadithi i Ripërtrirjes-shejh Selim el-Hilali,fq.50,përktheu Zejd

Haziri,1427/2006.
223 el-hilje 6/325,nëpërmjet Besimi i katër imamëve-Muhammed Humejjis
224 el-ibane 2/538,nëpërmjet Besimi i katër imamëve-Muhammed Humejjis
lartësua mbi Arsh (ashtu siç i shkon për shtat Madhështisë së

Tij.” [Sexhde, 4].Dhe Ai, më i Larti thotë në lidhje me çështjen e
Isait:“Unë do të marr ty dhe do të të ngre lart pranë Meje.”
[Ali-Imran, 55]
Argumenti nga Sunneti - Në dy Sahihet (koleksionet e

haditheve nga Bukhari dhe Muslimi) ka ardhur transmetimi i Ebu
Se’id el-Khudrij, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili ka thënë: I
Dërguari i Allahut, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, ka thënë: “A nuk
më besoni, ndërkohë që unë jam më i besueshmi i Atij që është mbi
qiell? Shpallja më vjen nga qielli në mëngjes e në mbrëmje.”
Dhe në Sahihun e Imam Muslimit ka ardhur nga transmetimi i

Muavije bin Hakem es-Sulemi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i cili
ka thënë: "Unë kisha një robëreshë e cila më ruante kopenë e
bagëtive në drejtim të Uhudit dhe Xheuanijes, kur një ditë mora
vesh se ujku kishte marrë një dele nga kopeja dhe, duke qenë se
jam një nga bijtë e Ademit dhe gaboj ashtu siç gabojnë ata, e
qëllova me pëllëmbë në fytyrë. Kështu që shkova tek i Dërguari i
Allahut, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, i cili e mori si një çështje
shumë serioze. Unë i thashë: “O i Dërguari i Allahut, a ta liroj
atë?
Ai tha: “Sille tek unë.”
Ia çova atij dhe ai e pyeti: “Ku është Allahu?” Ajo u përgjigj:

“Mbi qiell.”
Ai tha: “Kush jam unë.”
Ajo tha: “Ti je i Dërguari i Allahut.”
Ai tha pastaj: “Liroje, sepse ajo është besimtare.”
Këto janë argumente që vërtetojnë Lartësimin (Uluw) e Allahut

mbi Arsh dhe ky është besimi i Ehli Sunetit dhe Xhematit. Sa për
ata që thonë se Allahu është kudo, ata janë Xhehmijet, sekti i

shpikur që e kundërshtojnë Sunetin në shumë çështje. Ata janë
pasuesit e Xhehm bin Safuanit nga Kufa, i cili ishte një bidatçi i
devijuar.
Said Nursiu, për të mos qenë i vetëm, thotë se edhe Aliut

radiAllahu anhu i ka zbritur një libër me emrin Sikine në të cilin
gjendeshin të gjitha sekretet në të kaluarën dhe të ardhmen dhe se
në këtë libër bëhet me shenjë edhe për Risaletun-Nurin.
Thotë Said Nursi: “Xhibrili a.s. i hodhi Aliut r.a. i cili ishte pranë
Pejgamberit alejhi selam një fletë qe quhej Sekine në të cilën ishte
shkruar Ismul-A’dham. Aliu r.a. thotë: “E pashë Xhibrilin alejhi
selam vetëm si brez (Kushak) qiellor. Ia dëgjova zërin, ia mora
fletën dhe këto emra i gjeta brenda”. Kur flet per Ismul-A’dhamin
pasi tregon disa ngjarje thotë: “Na u dëshmuan (treguan) në dije
dhe sekrete të rëndësishme që nga fillimi i botës e deri në kijamet”.
Kushdo le të pyes çfarë të dojë, ai që dyshon ne fjalën tonë është i
poshtër”225.
Nurxhitë, pos këtyre gabimeve trashanike që i cekëm më lart nga

libri bazë i tyre ”Risale-i Nur”, shpikën edhe lloje të ndryshme të
dhikrit, që i bëjnë pas pesë kohëve të namazeve, duke filluar së pari
me salatel tunxhinën, pastaj dhikrin e ligjëruar e pas kësaj me disa
du'a që nuk janë të argumentuara me sheriat, dhe së fundi me
përmendjen e disa emrave të Allahut, si p.sh Ja Xhemilu, ja Allah;
ja Karibu, ja Allah; ja Muxhibu, ja Allah; ja Habibu, ja Allah... dhe
e përfundojnë me ajetin 27-29 të sures Fet'h.226
Është pyetur shejhul Islam Ibn Tejmije (rahimehullah): A është e

lejueshme shpikja e llojeve dhe stileve të dhikrit?
225 Kaynaklı indeksli Risale-i Nur Külliyatı, Vëll.. II, Sikke-i Tasdik-i
Gaybî, (Onsekizinci Lem’a) İstanbul 1995, Fq. 2079,
226 Më gjerësisht rreth llojeve të shpikura të dhikrit të Nurxhive mund të
gjeni në librin, siç e quajnë ata, “Xhevshen”, Tesbihat ve Cevsen
(transkripsiyonlu), Hazirlayan Kenan, Demirtas, Subat 2004, Nesil yayinlari.
Përgjigje: Pa dyshim që dhikret dhe lutjet janë midis formave më

të mira të adhurimit, dhe adhurimi është një nga çështjet në të cilat
s'ka vend për opinione personale. Ne duhet të ndjekim atë çfarë
bëri dhe mësoi pejgamberi (salallahu alejhi ue selam), jo tekat dhe
dëshirat apo risitë/bidatet. Lutjet dhe dhikret e pejgamberit
(salallahu alejhi ue selam) janë më të mirat që njeriu mund të gjejë.
Ai që ndjek në këtë mënyrë, do të jetë i sigurt, dhe dobitë e
rezultatet pozitive që ai do t'i fitojë janë përtej përshkrimeve.
Çfarëdo lutje dhe dhikër tjetër mund të jetë haram apo mekruh (e
urryer). Ajo mund të përfshijë shirk, ndonëse shumica e njerëzve
nuk e kuptojnë këtë. Hollësirat e kësaj do të zgjasnin tepër po të
shpjegoheshin këtu. Askush s'ka të drejtë t'i mësojë njerëzit me
ndonjë lloj lutjeje apo dhikri veç atyre që janë përmendur në Sunet,
apo ta bëjë atë adhurim të rregullt për të cilin ai pret që njerëzit ta
bëjnë rregullisht si pesë namazet ditore. Kjo është risi në fe (bidat),
të cilën Allahu nuk e lejon… Për sa i përket bërjes së çuditshme të
dhikrit rregullisht, kjo s'është i shkruar në sheriat dhe është nga
gjërat që s'janë të lejueshme. Lutja dhe dhikri i shkruar në Sheriat
janë më të mirat që dikush ka shpresuar të gjejë, dhe askush nuk i
injoron ato në favor të dhikrit të shpikur, përveç atij që është i
paditur, i shkujdesur apo keqbërës". 227
227Mexhmu el-Fetaua, 22/510-511 e shejhul-Islam Ibn Tejmije.

E vërteta rreth Fet’hullah Gylenit228

Muslimanët e viseve tona (Shqipëri, Kosovë, Maqedoni etj.)
në veçanti, si dhe muslimanët në përgjithësi aty ku kanë arritur
fjalët, librat dhe sekti i Fet’hullah Gylenit, kohët e fundit janë
sprovuar me këtë njeri i cili dëshiron që në emër të fesë ta bëjë
bashkimin ndërmjet feve të ndryshme me fenë islame.
Fet’hullah Gyleni229 lindi në Erzurum të Turqisë lindore në vitin

1941. Mësimet fetare i mori nga mjeshtërit të shquar të teologjisë
228 Artikullin ne lidhje me Fet’hullah Gylenin e kam pergatitur me datën,

Rebbiul Evvel 1430/Mars 2009 (E.SH)
229 Fet’hullah Gyleni është njëri ndër prijësit më të respektuar të Nurxhive
sufistë. Ai u ndihmon xhematit të tyre me hapjen e shkollave, botimin e
librave, revistave dhe mbajtjen e koncerteve dhe konferencave të “dialogut
nderfetar”. Fet’hullah Gyleni jeton në Pensilvani (Amerikë) dhe e ka të
ndaluar hyrjen në Turqi. Xhemati i tij e ka hapur kolegjin ”Mehmet Akif
Ersoj” në Kosovë si dhe fondacionin për arsim dhe kulturë “Atmosfera”, e
cila u themelua në Kosovë më 1 Tetor 2004, së bashku me disa individë nga
Kosova. Po ashtu edhe në Shqipëri, fondacionin “SEMA” dhe kolegjin
“Turgut Ozal”, është hapur edhe webfaqja www.al.fgulen.com poashtu është
hapur edhe web faqja e re http://fgulen.com/al/ . Gjithashtu në Shqipëri është
hapur dhe vazhdon aktivitetin e saj shtëpia botuese ”Prizmi”, e cila në kohët
e fundit është duke përkthyer libra të shumta nga gjuha turke të Fet’hullah
Gyleni dhe autorëve të tjerë të po këtij sekti. Prej librave që janë të
përkthyera në shqip të Fethullah Gylenit përmendim:
1. Kriteret dhe dritat e rrugës
2. Dritë e pashuar
3. Nën hijen e besimit, pjesa e parë dhe e dytë
4. Lëkundjet që solli shekulli, pjesa e parë, dytë, tretë dhe e katërt.
5. Kaderi në perspektivën e Kuranit dhe Sunnetit
6. Dashuri dhe tolerancë
7. Ese, perpektiva dhe opinione
8. Nga fara te lisi
9. E vërteta e krijimit dhe evolucioni
10. Libri i lutjeve,
11. Jeta pas vdekjes
dhe mistikës islame të kohës, si Muhamed Lutfi Efendi, Haxhi

Sitki Efendi dhe Sadi Efendi. 230
Fet’hullah Gyleni, sikurse edhe shumë “mendimtarë”231 të Turqisë,

burimet e tyre i ka nga sufitë, pasi ai ishte frymëzuar me dituri nga
shejhët e tij sufi. Ndërsa deklaratat e disa pasuesve të tij se gjoja
Fet’hullah Gyleni është nga dijetarët (!!!) e këtij umeti janë të kota,
pasi ky njeri është shkrimtar dhe poet dhe nuk e shijoi aromën e
dijetarëve të mëdhenjë (të ulet në mexhliset e tyre). 232 Në vijim do
t’ua sqarojmë disa nga gabimet e këtij njeriu dhe pasuesve të tij.
Ai fton muslimanët që ta dëgjojnë zërin e sufive:

Për ta kuptuar më mirë se Fet’hullah Gyleni fton për tek sufitë më
të mëdhenjë, lexo artikullin e tij “Njerëzimi i përmalluar për
dashuri” ku ndër të tjerash thotë:
Ndërsa libri “Një vështrim Islam mbi terrorin” është përkthyer nga autori
Ergyn Çapan dhe një libër tjetër nga autori Ali Budak me titull “Gjithçka
rreth agjërimit dhe muaji i Ramazanit. ”
230
http://al.fgulen.com/index.php?option=com_content&task=section&id=279&
Itemid=10
231 Ashtu i quajnë mendimtarë, dijeplotë e thënie të tjera.
232 Imam Ibën Bazi (Allahu e mëshiroftë!) në lidhje me fjalën e Allahut të
Madhëruar "Vërtet ata që i frikësohen më shumë Allahut nga robët e Tij,
janë dijetarët." {Fatir, 28}. ka thënë: "Ata janë dijetarët në lidhje me
njohjen e Allahut, janë dijetarët e fesë së Tij dhe nuk janë dijetarët e
mjekësisë, nuk janë dijetarët inxhinierisë, nuk janë dijetarët e gjeografisë, nuk
janë dijetarët e matematikës, nuk janë dijetarët e kësaj apo e asaj fushe. Porse
ata janë dijetarët në lidhje me njohjen e Allahut dhe të fesë së Tij si dhe me
atë që erdhën të dërguarit e Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi ta!)
dhe në krye të tyre i Dërguari (Muhamedi) (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi të!).” Shkëputur nga "Muhadaratul ilmi ue ekhlaku ehlihi". Po
si do ishte puna me të ashtuquajturin Fet’hullah Gylenin dhe shokëve të tij që
nuk hyjnë tek fjala e shejhut (Ibën Bazit) në shpjegimin e fjalës së Allahut
"Vërtet ata që i frikësohen më shumë Allahut nga robët e Tij, janë
dijetarët."?! Allahu el mustean!
“Ejani atëherë, në këto ditë ku udhët tona janë të ndara, t'i

vëmë veshin thirrjeve universale hyjnore që jehon nga zëri i
Junus Emreve dhe Mevlanave dhe të themi “dashuri” dhe
“vëllazëri”!233
Gjithashtu, në artikullin”Islami - Nje fe per tolerancën” Fet’hullah

Gyleni thotë: “Islami është një fe për mirëkuptim, falje dhe
tolerancë, shprehur aq bukur nga korifejtë e dashurisë dhe
tolerancës si Xhelaleddin Rumi, Junus Emre, Ahmed Jesevi,
Bediuzzaman e nga shumë të tjerë. Ata ia kushtuan jetën e tyre
predikimit të tolerancës dhe çdonjëri prej tyre u bë një
legjendë në kohën e tij si një personifikim i dashurisë dhe
tolerancës.”234
Feth’ullah Gyleni tek zëri i kujt fton, tek Junus Emre 235 ,
Mevlana236, Ahmed Jesevi237, tek Said Nursi238?! Në realitet
233 “Njerëzimi i përmalluar për dashuri” Fet’hullah Gylen, revista 'Sizıntı',

Mars 2008
234 http://www.muslimway.org
235 Junus Emre ësht një sufi dhe poet. Shihni dhe lexoni vargjet e tij që në
kohët fundit me të madhe janë duke u përkthyer në gjuhën shqipe nga sufiu i
Gjakovës, Mexhid Uvejsi:
DERVISH JUNUS EMRE

(1238-1320)
Kështu më quajnë:
Sufi ose mistik
Urrejtjen e kam
Të vetmin armik.
Nuk ushqej
Keqdashje
Për asnjë njeri
Për mua
Gjithë bota
Është një…
Përktheu nga anglishtja:

Mexhid YVEJSI, Gjakovë
236 Emri i tij eshte Xhealaleddin Rumiu (Mevlana) ka qenë ndër sufitë dhe
poetët më të spikatur Persian (Irani). Lindi më 30 shtator 1207, në Behl të
Horasanit, krahinë e Iranit, por sot është pjesë e Afganistanit dhe ka vdekur
në vitin 672h/17 dhjetor 1273, në moshën 66 vjeçare. Është varrosur në
Konja, Turqi, ku i është ngritur një përkujtimore, ku ndodhet një xhami,
muze, mauzole dhe një tyrbe, e cila quhet “Jeshil Tyrbe” e që vizitohet nga
miliona njerëz nga mbarë bota, nga Lindja, nga Perendimi, për Mevlanën në
shenjë nderimi. Shiko varrin e tij, në këtë link:
http://esaki.ee.boun.edu.tr/~morgul/photo1/Mevlana.jpg. I Dërguari i Allahut
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: “Allahu i mallkoftë
çifutët dhe të krishterët të cilët i morën varret e profetëve të tyre për
faltore.” Ky mallkim është për shkak se ata i morën varret e profetëve të tyre
për faltore, por si është puna me këta njerëz të cilët varret e këtyre sufive i
marrin për faltore?!!! Po ashtu i Dërguari i Allahut (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi të!) ka thënë: “Ata të cilët kanë qenë para jush ishin
që i merrnin varret e profetëve dhe njerëzve të tyre të mirë për faltore.
Prandaj ju mos i merrni varret për faltore, sepse unë ju ndaloj nga kjo
gjë.” Pasuesit e këtij sekti dallojnë nga dervishët e tjerë pasi dhikret e tyre
veçohen me një vallëzim të veçantë (duke u sjellur dhe bërë me një krah nga
lart dhe krahu tjetër posht). Ky tarikat më së shumti është i përhapur në Turqi
dhe në Azinë perendimore dhe për momentin mund t’i gjeni teqet e tyre në
Turqi, Halep (Siri) dhe në disa vende të Marokos. Xhelaluddin Rumi -
Mevlana- është edhe autor i një poeme e quajtur "Methnevij" që përmban 25
mijë strofa, e shkruar në 6 vëllime. Pasuesit e dervisheve siç e dijmë e kanë
bindjen se këto libra “janë inspirim nga Zoti të cilin ia zbriti përmes
engjujve.”( Es-Sirat Es-Sevij ala sherhi El-Methnevij-Abdul-Ganij En-
Nabulsi-). Në gjuhën shqipe është përkthyer Methnevia nga shejh Jahja
Shehu (1931-2002) nga Gjakova, në dy vëllime, botuar në Gjakovë më 1997.
Po u citojmë disa nga fjalët e shumta te felliqura te ketij dervishi, Xhelaledin
Rumi Mevlana): “Shejhu është sikur Zoti, bën atë që e bën pa asnjë
instrument, i stërvit muridët (nxënësit sufistë) pa asnjë fjalë” (Kefafi,
Methnevija, 2/140).
“Një ditë Xhelaledin Rumi e pyet Sirijanin: ’Çfarë thonë teologët për Isain?
Thonë që është Zot, -ia kthen Sirijani. ’Thuaji që Muhamedi është Zoti më i
madh se sa Zoti i tyre, -ia ktheu Rumi duke e përsërittur këtë tri herë.”
(Menakibul-arifin,1/471). Allahu na ruajt nga ky devijim!!!!
237 Ahmed Jesevi (vd. 1166 e.r.), mistik dhe udhëheqës shpirtëror turk me
origjinë nga Horasani. Nxënës i tij ka qenë Sari Salltik, ndërsa varri dhe
tyrbia e tij ndodhen në Krujë. Po ashtu nxënës të tij kanë qenë edhe poeti
Junus Emre që përmendet shpesh këtu, si dhe Haxhi Bektash Veliu,
themeluesi i tarikatit Bektashi.
Fet’hullah Gyleni thërret tek kokat e sufive, ndërsa tabiiu

Muhamed Ibn Sirini (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë:“Kjo dije
është fe, prandaj shikoni se nga kush e merrni fenë tuaj.” A
thua vallë feja është sipas këtyre sufive, të cilët lanë pas tyre tyrbe
dhe ibadete/adhurime për të cilat Allahu nuk ka zbritur në Librin e
Tij argument dhe as i Dërguari i Tij (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi të!) nuk e mësoi popullin e tij me këto?
Uniteti me fetë tjera

Shikoni se si i komenton fetë e tjera Fet’hullah Gyleni: “...Islami i
njeh të gjitha fetë që kanë ardhur para tij; Islami pohon
unitetin thelbësor të të gjitha feve...”239
Për çfarë uniteti thelbësor ka për qëllim Fet’hullah Gyleni ? Nëse

kemi unitet thelbësor me të krishterët dhe çifutët, atëherë Profeti
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) dhe Libri i
fundit/Kurani nuk do të ishin të nevojshëm!!!
Dallimi në mes të fesë islame dhe feve tjera është thelbësore dhe
kush pretendon të kundërtën ka bërë kufër ndaj Librit të Allahut
azze ve xhel.
Allahu subhanehu ve teala, në Kuran, për ithtarët e librit thotë:

“Gjithashtu bënë kufër (mosbesim) ata që thanë: “Allahu është
i treti i treve”. S'ka në gjithësi tjetër pos një Allahu, e nëse nuk
pushojnë nga ajo që thanë (tre zotëra), do t'i kapë dënim i
dhembshëm ata që nuk besuan prej tyre.”(Maide, 73) “E
jehuditë thanë: Uzejri është djali i Allahut, e të krishterët
thanë: Mesihu është djalë i Allahut. Ato ishin thënie të tyre me
gojët e tyre (fraza të thata), që imitojnë thëniet e jobesimtarëve
238 Bediuzzaman i kanë thënë Said Nursit siç e kemi sqaruar më parë ,
ndërsa Fet’hullah Gyleni është pasues i tij modern.
239 M. Fethullah Gylen, Drejt një qytetërimi botëror me Dashuri dhe
Tolerancë,”Prizmi”,Tiranë 2005,310,300,301-nëpërmjet librit,”Lëvizja
Gylen” nga këndvështrimi I intelektualëve të Kosovës,fq:27,fusnota 42.
të mëhershëm. Allahu i vraftë, si largohen (nga e vërteta)!”

(Tevbe, 30)
Kur është pyetur “Kryesia për hulumtime islamike dhe Ifta” në

Rijad, në lidhje me unifikimin e feve, janë përgjigjur: “...Një prej
fundamenteve të islamit, e cila njihet si një pjesë esenciale e fesë
dhe në lidhje me të cilën të gjithë muslimanët janë dakord, është se
nuk ka fe të vërtetë në tokë përveç islamit, dhe se kjo është feja e
fundit e cila ka shfuqizuar të gjitha fetë dhe kredot paraprake.
Prandaj, nuk ka tjetër fe në tokë me të cilën Allahu mund të
adhurohet përveç islamit. Allahu i Lartmadhëruar thotë: “Dhe
kushdo që kërkon fe tjetër përveç islamit, ajo kurrë nuk do t’i
pranohet dhe në Jetën e Përtejme ai do të jetë njëri nga të
humburit.” [3:85] Njëri prej fundamenteve të besimit në Islam
është se Libri i Allahut [Kur’ani] është Libri i fundit i shpallur nga
Furnizuesi i botëve. Ai [Kurani] shfuqizoi të gjitha Librat e
shpallura nga Allahu para tij, si Teuratin, Zeburin, dhe Inxhilin,
kështu që asnjë libër tjetër s’është mbetur me të cilën do të mund të
adhurohej Allahu përveç Kuranit. Allahu i Lartmadhëruar, thotë:
“Dhe ne ta kemi zbritur [O Muhamed] Librin e vërtetë, i cili
vërteton Shkrimet [Librat] që erdhën para tij, që është i
besueshëm dhe dëshmi për to [Shkrimet e vjetra]. Pra, gjyko
mes tyre me atë çka Allahu ka shpallur, e mos i paso dëshirat e
tyre të kota.” [5:48]. Ne besojmë se Teurati dhe Inxhili janë
shfuqizuar nga Kurani dhe se ato janë ndryshuar me anë të shtesave
apo heqjeve nga ana e pasuesve të tyre. Kjo është dëshmuar në disa
vargje të librit të Allahut, Kuranit Fisnik. Allahu i Lartmadhëruar
në Kuran thotë:“Për shkak se ata e thyen zotimin e tyre, Ne i
mallkuam ata, dhe i bëmë zemrat e tyre të ashpra. Ata
ndërrojnë fjalët nga vendi [i duhur] i tyre dhe kanë hudhur pas
shpine një pjesë të madhe të Porosisë që u është zbritur atyre.
Dhe ju gjithnjë do të shihni mashtrime te ta, përveç te një
pakicë prej tyre.” [5:13] “Atëherë, mjerë ata që shkruajnë libër
me duart e tyre e pastaj thonë: ‘Kjo është prej Allahut,’ që me
këtë të fitojnë një vlerë të paktë! Mjerë ata për atë çka duart e
tyre kanë shkruar dhe mjerë ata që përfituan në këtë mënyrë.”
[2:79]“Vërtet, në mesin e tyre është një grup që shtrembëron
Librin me gjuhët e tyre [gjatë leximit], që ju të mendoni se ajo

është pjesë e Librit, por ajo s’është nga Libri, dhe ata thonë:
‘Kjo është prej Allahut,’ kurse ajo s’është prej Allahut; dhe ata
flasin të pavërteta kundër Allahut ndërsa e dinë këtë [që
s’është e vërtetë].” [3:78] Sipas kësaj, edhe ajo që konsiderohet si
e saktë në këto libra është shfuqizuar nga Islami. Pjesët e mbetura
janë ndryshuar. Kjo dëshmohet nga ngjarja në vijim. Pejgamberi
(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) u hidhërua kur pa
Umer bin el Hatabin duke mbajtur fletë të cilat përmbanin vargje
nga Teurati dhe ai i tha atij: “O Umer! A mos po dyshon? A nuk e
kam sjellur porosinë në formën më të dëlirë? Sikur vëllai im Musai
të ishte gjallë, ai do t’më pasonte mua.”240”
Takimi me Papa Gjon Palin e dytë

Në librin ”Lëvizja Gylen” nga këndvështrimi i intelektualëve të
Kosovës në faqen 28 shkruan:
“I një rëndësie të veçantë për kthesën historike ishte takimi i

Gylenit me papa Gjon Palin e II, më 8 shkurt 1998 në Vatikan. Në
letrën që i la Papës, mesazh i një përfaqësuesi të denjë për
komunitetin mysliman në përgjithësi, i nënshkruar me
sintagmën:”Shërbëtor i përvuajtur i Zotit”,Gylen saktëson:
“Ne jemi këtu për t’u bërë pjesë e misionit të pandërprerë të

këshillit Papnor për Dialog Ndërfetar, të themeluar nga
Shenjtëria e tij Papa Pavli VI. Ne dëshirojmë ta shohim këtë
mision të kryer”241
240 Transmetuar nga Ahmed, ed-Darimi dhe të tjerët. Kryesia për

Hulumtime Islamike dhe Ifta në Rijad, Mbretëria e Arabisë Saudite, nën
Mbikqyrjen Gjenerale të Këshillit Kryesor të Dijetarëve,Fetvaja nr: 19402,
25 Muharrem, 1418H, Kryetar Abdulaziz Ibn Baz, zëvendës kryetar
Abdulaziz Ibn Abdullah Aalush Shejh, anëtar Abdullah Salih bin Feuzan el-
euzan dhe Bekr Ibn Abdullah Ebu Zejd.
241 M.Fethullah Gylen,Unë besoj në bukurinë e mbështetur në paraqitjen e
Natyrës njerëzore, Drejt një qytetërimi botëror me Dashuri dhe Tolerancë,
Pa shikoni vëllezërit e mi, se në çfarë devijimi ka shkuar Fet’hullah

Gyleni kur thotë se është në shërbim të misionit të Papës, pastaj si e
titulloi Papën si të shenjtë (!) kush ja dha të drejtën e shenjtërisë
papës? Allahu azze ve xhele thote:“Allahu nuk emëroi (për të
shenjtë) Behirën, as Saibën, as Vesilën dhe as Hamën, por ata
që nuk besuan trillojnë rrenë për Allahun, (duke thënë se
Allahu i përcaktoi) dhe shumica e tyre nuk e kuptojnë (se janë
duke shpifur)” (Maide, 103)
Pse Fet’hullah Gyleni nuk i fton jomuslimanët në fenë Islame? Të

ftuarit njerëzve në Islam në përgjithësi dhe njerëzit e Librit në
veçanti është obligim për çdo musliman sipas tekstit të qartë nga
Libri ynë Fisnik, Kurani dhe Suneti. Mirëpo, përgjigja s’mund të
arrihet përveç se me fjalë të buta dhe argumente të shëndosha. Kjo
duhet, megjithatë, të bëhet me kusht që mos të lihet asnjë nga
vendimet e Islamit, kështu që ata ose të binden në Islam dhe ta
përqafojnë atë, ose ta refuzojnë e të vdesin pas paralajmërimit të
qartë ndaj tyre. Allahu, më i Larti, thotë, “Thuaj: O njerëzit e
librit! Ejani tek një fjalë që është e drejtë mes jush dhe nesh, që
mos të adhurojmë tjetër pos Allahut. Atëherë, nëse ata e
kthejnë shpinën, thuaj, ‘Dëshmoj se ne jemi muslimanë.” (Ali
Imran, 64)
Fet’hullah Gyleni u thotë ithtarëve të librit “besimtarë” dhe thirrja që

t’i quajmë “vëllezër”
Në librin ”Lëvizja Gylen” nga këndvështrimi i intelektualëve të
Kosovës, në faqen 30 thuhet:
Udhëheqësi shpirtëror i miliona myslimanëve të denjë për ta

quajtur veten bijtë e shekullit XXI, informonte botën e krishterë se:
”Prizmi”,Tiranë 2005,343, nëpërmjet librit,”Lëvizja Gylen” nga

këndvështrimi I intelektualëve të Kosovës,fusnota 45.
“Ne jemi sot për sot, në vendin tonë (në Turqi), në dialog me
drejtuesit e sekteve të ndryshme të krishtera. Ne thjesht
pretendojmë që këto përpjekje modeste të mos dështojnë.
Qëllimi ynë është të vendosim vëllazërinë midis besimtarëve të
tri feve të mëdha nëpërmjet tolerancës dhe mirëkuptimit....”242
La Havle ve la kuvvete il-la Bil-lah243, për çfarë vëllazërie flitet

këtu, t’i bëjmë kufarët vëllezër të cilët nuk i besojnë librit të
Allahut, Kuranit, dhe Profetit të fundit, Muhamedit, sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem.
Fet’hullah Gyleni i ka bërë vetvetes padrejtësi kur i bashkoi

muslimanët me jobesimtarët dhe të gjithë i futi nën parimin e
vëllazërisë me të gjithë, me gjithçka që kjo fjalë paraqet nga
dashuria, mëshira, miqësimi, butësia, ndihmesa, etj, duke u bazuar
në këtë mendim të gabuar, ka shembur një prej themeleve të
Islamit, i cili thotë se vëllazërimi fetar është vetëm për muslimanët.
Allahu i Lartësuar thotë: “Vetëm besimtarët janë vëllezër” [el-
Huxhurat, 10]. I Lartësuari e kufizoi vëllazërimin vetëm për
besimtarët pa jobesimtarët. Ibn Kethiri, duke e komentuar këtë ajet,
thotë:” D.m.th., të gjithë janë vëllezër nga feja, ashtu siç thotë i
Dërguari, (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!):
“Muslimani është vëllai i muslimanit. Nuk i bën padrejtësi dhe as
nuk e tradhton ...”
Imam El Kurtubiu duke e komentuar këtë ajet, thotë: ”Me të

vërtetë ata janë vëllezër në fe, por jo edhe nga gjaku. Për atë
thuhet se vëllazëria në fe është më e fortë sesa vëllazëria nga gjaku.
Vëllazëria nga gjaku ndërpritet me ndryshimin e fesë, ndërsa
vëllazëria në fe nuk ndërpritet me ndryshimin e afrisë/farefisit.”
(Tefsirul-Kurtubi, 16/322, 323) Jobesimtarit nuk i thuhet “vëlla”, pasi
Allahu thotë: “Megjithatë, nëse ata pendohen, falin namazin
242 M.Fethullah Gylen, Unë besoj në bukurinë e mbështetur në paraqitjen e

Natyrës njerëzore,Drejt një qytetërimi botëror me Dashuri dhe
Tolerancë,”Prizmi”,Tiranë 2005,344, nëpërmjet librit,”Lëvizja Gylen” nga
këndvështrimi I intelektualëve të Kosovës,fusnota 52.
243 Ska forcë dhe fuqi përpos Allahut.
dhe japin zeqatin, atëherë janë vëllezërit tuaj në fe.” [et-Tevbe,

11]
Komisioni i perhershem per fetva është pyetur: A mund të

konsiderohen të krishterët vëllezërit tanë, plotësisht, sikurse
muslimanët, pa kurrfarë dallimi?
Përgjigja: Ndalohet marrja e të krishterëve për vëllezër. Allahu i

lartësuar thotë:''O ju që keni besuar!, mos i zini Çifutët dhe të
Krishterët për eulija (shokë, miq e mbrojtës). Ata janë miq
vetëm të njëri-tjetrit. Në qoftë se ndonjëri prej jush i zë miq
ata, atëherë nuk ka dyshim se ai është prej tyre. Vërtet, Allahu
nuk e udhëzon një popull që është zullumqar'' (Maide, 51), dhe
''Padyshim që besimtarët janë vëllezër'' (Huxhurat, 10). Allahu i
lartësuar e ka përkufizuar vëllazërinë e vërtetë vetëm brenda
muslimanëve. Është vërtetuar se pejgamberi ka thënë: "Muslimani
është vëlla i muslimanit, nuk i bën padrejtësi, nuk e lë pa
ndihmesë, nuk e gënjen dhe nuk e nënçmon". (Transmeton
Buhariu) Me (ndihmën) Allahun vjen suksesi. Paqja dhe bekimet
qofshin mbi pejgamberin tonë Muhamed, mbi familjen e tij dhe
mbi sho qëruesit e tij.244
Sipas Fet’hullah Gylenit ithtarët e librit nuk duhet të etiketohen si të

pafe
Fet’hullah Gyleni në librin e tij: “Drejt një qytetërimi botëror me
Dashuri dhe Tolerancë,” thotë:
“Muhamedi a.s. para se të ndërronte jetë u tha ndjekësve të tij:

”Unë po e lë në besën tuaj popullin e Librit, të krishterët dhe
çifutët”; ”E robtë e Zotit janë ata që ecin nëpër tokë të qetë e,
kur u drejtohen injorantët, ata thonë: ’Paqe!” (El-Furkan,
244 Komisioni i Përhershëm për Kërkime dhe Fetua: Shejh Abdul Aziz
bin Baz, shejh Abdu Rrezak el-Afif, shejh Abdullah el-Gudejan, shejh
Abdullah el-Gu-ud. Fetvaja me numër 5930, f.70, vëll. I, i Fetuave të
Komisionit të Përhershëm.
25:63); ”Qëndroni të gjithë ju në paqe!”(el Bakara,2:208);

Muhamedi a.s.: ”Të ushqesh të tjerët dhe të përshëndesësh ata
që i njeh si dhe ata që nuk i njeh”. Ata që i etiketojnë të tjerët
si të pafe, janë në kundërshtim të hapur me islamin, fenë e
tolerancës dhe dashurisë” 245
SubhanAllah, a thua përveç fesë Islame do të pranohet ndonjë fe

tjetër tek Allahu azze ve xhele? Allahu subhanehu ve teala
thotë:“Dhe kushdo që kërkon fe tjetër pos Islamit, ajo kurrë
nuk do t’i pranohet dhe në Jetën e Përtejme ai do të jetë njëri
nga të humburit.” [Ali-Imran, 85]“Vërtet, ata që mohojnë [fenë
Islame, Kuranin dhe pejgamberin Muhamed] nga mesi i
njerzëve të Shkrimeve dhe nga idhujtarët, do të banojnë
përgjithmonë në Zjarr. Ata janë krijesat më të këqija.” [el
Bejjineh, 6]
Është transmetuar në Sahihun e imam Muslimit se Pejgamberi

(Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) ka thënë, “Kushdo
nga ky umet, qoftë ai çifut apo i krishter e që ka dëgjuar për mua
dhe ka vdekur pa besuar në atë që më është shpallur mua, ai do të
jetë nga banorët e zjarrit.”
Shejh Uthejmini (Allahu e mëshiroftë!) kur është pyetur në lidhje

me personin i cili thotë: Se nuk lejohet quajta kufarë e çifutëve dhe
të krishterëve, shejhu (Allahu e mëshiroftë!) tha: Kjo fjalë e dalë
nga ky person është humbje dhe mund të jetë edhe mohim, kjo për
shkak se vetë Allahu në Librin e Tij i ka quajtuar çifutët dhe të
krishterët jobesimtarë. Allahu thotë: “Hebrenjtë thonë: “Uzejri
është i biri i Allahut”, të krishterët thonë: “Mesihu është i biri i
Allahut”. Këto janë fjalët e tyre, nga goja e tyre, i imitojnë
fjalët e jobesimtarëve të mëparshëm. I vraftë Allahu! Si po
shmangen (nga e vërteta)! Në vend të Allahut, ata kanë
245 M.Fethullah Gylen,,Drejt një qytetërimi botëror me Dashuri dhe

Tolerancë, ”Prizmi”,Tiranë 2005,92,107,299,93,99, nëpërmjet librit,”Lëvizja
Gylen” nga këndvështrimi I intelektualëve të Kosovës,fusnota 58.
zgjedhur për zot rabinët dhe murgjit e tyre, si dhe Mesinë, të

birin e Merjemes, ndërkohë që janë urdhëruar të adhurojnë
vetëm një Zot, përveç të Cilit nuk ka tjetër që meriton të
adhurohet. I lartësuar qoftë Ai mbi gjithçka që ia shoqërojnë
(në adhurim).” {Et Teube 30-31} Kjo argumentonë se ata janë
mushrikë.Po ashtu Allahu i Madhëruar e bën të qartë në ajetet e
tjera ajo çfarë e qartëson kufrin e tyre. I Madhëruari thotë:“Pa
dyshim, janë jobesimtarë ata që thonë: “Allahu është Mesihu, i
biri i Merjemes!”{El Maide 17} Po ashtu thotë: “Pa dyshim,
janë jobesimtarë ata që thonë: “Allahu është njëri prej
Trinisë!”Po ashtu thotë:“Në të vërtetë, ata që nuk besojnë prej
ithtarëve të Librit dhe idhujtarëve, do të hyjnë në zjarrin e
Xhehenemit.” {El Bejjine 6}
Ajetet dhe hadithet në lidhje me këtë janë të shumta. Kush mohon

kufrin e çifutëve dhe të krishterëve të cilët nuk besojnë në
(profetësinë e) Muhamedin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi të!) si dhe e përgënjeshtruan atë, atëherë vetëm se ka
përgënjeshtruar Allahun e Lartësuar dhe, të përgenjështruarit e
Allahut është kufër dhe kush dyshon në kufrin e tyre, atëherë nuk
ka dyshim te kufri i vet atij (që dyshon në kufrin e çifutëve dhe të
krishterëve)…” Derisa shejhu (Allahu e mëshiroftë!) thotë në
vazhdim të fjalës së tij në lidhje me këtë person: Si mundet ky
(person) të mos dëshirojë që t’i quaj ata jobesimtarë, ndërsa ata
janë që thonë: “Mesihu është biri i Allahut”?!...(Shkëputur nga libri
“Zgjimi Islam”)
Bazuar në këtë më lart, çdonjëri që nuk i konsideron mosbesimtarë

çifutët dhe të krishterët, do të jetë vetë jobesimtar sipas parimeve të
sheriatit. Ndryshimi i fundamenteve të besimit Islam dhe fakteve të
ligjit Islam [Sheriatit] për t’i shërbyer thirrjes [për unifikimin e
feve], duke i përzier të gjitha së bashku dhe duke i futur ato në një
kornizë s’është veçse thirrje djallëzore. Kjo ka për qëllim
përzierjen e së vërtetës me të pavërtetën, shkatërrimin e Islamit,
shkatërrimin e fundamenteve të tij dhe një shtyrje e muslimanëve
drejt femohimit të qartë [Ridde]. Kjo mund të shihet në thënien e
Allahut, më të Lartit: “Dhe ata kurrë s’do ta ndalin luftën
kundër jush, nëse munden, gjersa ju t’ia ktheni shpinën fesë

suaj [monoteizmit Islamik].” [2:217].Allahu thotë: “Ata
dëshirojnë që ju ta refuzoni besimin, ashtu siç e refuzuan ata
dhe kështu të bëheni të njëjtë.” [4:89]
Gyleni thërret për mbajtjen e konferencave për dialog ndërfetar

Në librin,”Lëvizja Gylen” nga këndvështrimi i intelektualëve të
Kosovës, në faqen 31 thuhet: “Mendimtari islam dinjitoz, Gylen,
angazhohej pranë Vatikanit për “mbajtjen e një seri
konferencash, në vende të ndryshme të mëdha, në bazë të një
rotacioni dhe i pari të mbahet në Uashington D.C. me
bashkëpunimin e tre udhëheqësve të tri besimeve të mëdha.
Koha më ideale për mbajtjen e raundit të dytë do të jetë
përvjetori i 2000-të i lindjes së Krishtit (fjalët e Gylenit)””246
Bejhakiu ka transmetuar në Sunenul Kubra (vëll.9/234) dhe në
Shuabul Iman me nr.9385 dhe e ka saktësuar Ibn Tejmijeh në
Mexhmual Fetaua (vëll.25/325) nga Umer bin Hatabi se ai ka
thënë: ‘Largohuni nga armiqët e Allahut, çifutët dhe të krishterët,
në festat e tyre kur ata mblidhen, sepse zemërimi i Allahut zbret
mbi ta dhe kam frikë se u godet dhe ju (nëse qëndroni me ta). 247
Nuk është çudi që Fet’hullah Gyleni dëshiron të mbaj takime në

përvjetorin e lindjes së krishtit, kur ai vetë thërret në ditëlindjen e
të Dërguarit të fundit, Muhamedit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, të
cilin e huazoi nga të krishterët festën e tillë, vetëm se me një Profet
tjetër.
246 M.Fethullah Gylen,Unë besoj në bukurinë e mbështetur në paraqitjen e

Natyrës njerëzore, Drejt një qytetërimi botëror me Dashuri dhe
Tolerancë,”Prizmi”, Tiranë 2005, 345, nëpërmjet librit,”Lëvizja Gylen” nga
këndvështrimi I intelektualëve të Kosovës, fusnota 55.
247 “Heqja e poshtërimit dhe zhburrnimit nga të mashtruarit me moralin e
pabesimtarëve”-autor: Abdul Malik bin Ahmed Ramadanij, botimet Qendra
Imam Albani,2008, përktheu:Shuajb Rexha, fq:43.
Fet’hullah Gyleni në artikullin “Lindja e Bekuar”thotë:“Për

shekuj me radhë ne nuk e kemi respektuar Profetin aq sa e
meriton dhe nuk mund t'ia festojmë siç duhet një ditëlindje,
një javë apo një muaj të dedikuar vetëm kësaj lindjeje të
bekuar.”248
Ne i themi Gylenit atë që e ka thënë i Dërguari i Allahut sal-

lAllahu alejhi ve sel-lem: “Kushdo që shpikë (ahdethe) në çështjen
tonë diçka që s’është prej saj, ajo është e refuzuar,” (Buhari,
Muslim) Dhe në një transmetim tjetër, “Kushdo që e bën një vepër e
cila s’është në pajtim me çështjen tonë, ajo refuzohet.” (Sahi
Muslim)
Ndërsa shejhul Islam Ibn Tejmije rahimehullah ne librin e tij

“Iktida’ul Siratil-Mustekim, 1/300”, thotë: “ Festat janë një prej
segmenteve të dispozitave të sheriatit. Kur është fjala për to, është
obligim që në çështjet e tilla të pasohet sheriati (el-Ittiba) dhe, jo të
trillojmë e as të shpikin (el-Ibtida). I Dërguari, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, ka pasur ligjërata të shumta, marrëveshje e ndodhi, në
periudha të ndryshme të jetës së tij si dhe ditë si ato të Bedrit,
Hunejnit, Hendekut, okupimit të Mekës, hixhretit, hyrjes në
Medine, ku flitej për të drejtat dhe principet e kësaj feje [kava’idud
din]. Asnjëra nga këto ngjarje apo ligjërime nuk u shndërruan në
festë. Të bërit e ceremonive dhe festat në ngjarjet e tilla janë vepra
të krishterëve, të cilët në ditë dhe ngjarje të caktuara, të lidhura me
Isaun alejhi selam, i bënë festa dhe kremtime, ashtu siç ishte rasti
edhe me jehudët.
Festa (‘id), është dispozitë sheriatike; në atë që Allahu azze ve xhel

e ligjëroi-ajo do të pasohet, në të kundërtën në fe nuk do të futen
ato gjëra që nuk janë prej saj! Në këtë padyshim do të bien bidate
të cilët njerëzit i shpikin [trillojnë]-qoftë duke i kundërshtuar të
krishterët të cilët e festojnë lindjen e Isaut alejhi selam, apo për
shkak të dashurisë ndaj të Dërguarit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,
dhe respektit ndaj tij! Këto gjëra nuk i kanë bërë gjenerata e parë e
248 http://al.fgulen.com/
këtij ummeti [selef], përndryshe një gjë të tillë ata kanë mundur ta
veprojnë, pasi nuk do të kishin kurrfarë pengesa në këtë çështje. Po
të ishte kjo vepër e mirë apo kryesisht e mirë - gjeneratat e para të
këtij ummeti do ta bënin këtë vepër, pasi gjeneratat e para të
muslimanëve e kanë dashur më shumë të Dërguarin sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem nga ne, dhe më shumë se ne e kanë respektuar dhe
janë kujdesur të bëjnë vepra të mira. Dashuria e përsosur dhe
respekti ndaj të Dërguarit sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, pasqyrohet
në pasimin dhe nënshtrimin ndaj tij dhe urdhërave të tij, në
ringjalljen e sunnetit të tij, haptaz dhe fshehtaz, në përhapjen e asaj
që është dërguar, duke u përpjekur me zemër, poashtu edhe me
dorë dhe gjuhë duke bërë xhihad [me të gjitha llojet sh.a]. Kjo
pasqyronte rrugën e të parëve tanë-muhaxhir dhe ensar, poashtu
edhe ata të cilët i pasuan në të mirë! (mbaroi fjala e shejhul islam
Ibn Tejmijes)
Gyleni thërret në lënien e ndryshimeve ndërmjet feve dhe bën thirrje

për bashkimin
Fet’hullah Gyleni në artikullin “Deklaratë e Fethullah Gylenit në
lidhje me fjalimin e Papa Benediktit XVI” thotë: “Gjëja më e
rëndësishme në një botë globale është që ne të lëmë mënjanë
ndryshimet tona ideologjike, kulturore, fetare e politike dhe të
provojmë të jetojmë së bashku me principet e pandara - të cilat
janë në përputhje me natyrën njerëzore - të sjella nga i
dërguari i Zotit për lumturinë e njerëzimit.”249
Subhanallah, t’i lëmë ndryshimet tona me kufarët në çështjet

fetare, ideologjike, kulturore-la havle ve la kuvvete il-la bil-lah. I
Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, në çdo gjë na ka
urdhëruar që t'i kundërshtojmë kufarët.
Muhamedi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, kur urdhëronte për një

çështje i kundërshtonte jehudët dhe të krishterët, p.sh. kur urdhëroi
249 http://al.fgulen.com/
agjërimin e ditës së ashuras (ditën e nëntë të muharremit), ai (sal-

lAllahu alejhi ve sel-lem), për t’i kundërshtuar jehudët, tha: "Së
bashku me ditën e dhjetë [të muharremit]"- dmth. e shtone edhe një
ditë agjërimi, për të mos iu përngjasuar jehudëve në agjërimin e
tyre. Pastaj kur urdhëroi lëshimin e mjekrrës, i Dërguari i Allahut
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thoshte: “Shkurtoni mustaqet dhe
lëshoni mjekrrat. (E me këtë) Kundërshtoni Ehlul-Kitabët (çifutët
dhe të krishterët)”. Tra. Muslim dhe katër Sunenet.
Shejh Abdulmalik Ramadani në librin e tij “Heqja e poshtërimit

dhe zhburrnimit nga të mashtruarit me moralin e pabesimtarëve”
thotë: “...duhet të dihet se mospërngjasimi me kufarët është nga
bazat e fesë, përshkak të argumenteve të shumta që kemi rreth
kësaj çështjeje në Kuran dhe Sunnet. Ibn Tejmije si dhe shumë
dijetarë të tjerë kanë argumentuar me ajetin Kur'anor në lidhje me
ndalimin e përngjasimit me kufarët: “A nuk ka ardhur koha për
besimtarët e vërtetë, që zemrat e tyre të përulen para
këshillave të Allahut dhe para së Vërtetës që Ai ka shpallur e të
mos bëhen si ata, që iu është dhënë Libri më parë?! Me kalimin
e një kohe të gjatë, zemrat e tyre u ngurtësuan dhe shumë
syresh janë të pabindur.”(Hadid, 16), në librin ‘Iktidau Siratil
mustekim’(vëll.1 fq.290) ai ka thënë: ‘Në këtë ajet ka ndalim të
përgjithshëm nga përngjasimi me ta dhe në të njejtën kohë është
ndalim i veçantë nga përngjasimi me ta në ngurtësimin e zemrave
që u ndodhi atyre. Dhe ngurtësimi i zemrave është pasoj e
gjynaheve’. Ibn Kethiri në tefsirin e këtij ajeti ka thënë: Prandaj,
Allahu i ndaloi besimtarët që të përngjasojnë me ta në çfarëdo lloj
gjëje,qoftë në çështjet bazë apo në dytësore.
Vazhdon shejh Abdulmaliku : Çifutët mllefoseshin nga

kundërshtimi që u bënte Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi të!) atyre, saqë thanë: Ky njeri nuk dëshiron të lërë
asgjë që është e jona veçse dëshiron që të na kundërshton në të.
Transmeton Muslimi nga Enesi se: Çifutët e kishin zakon që kur
gruas i vinin periodat (menstruacionet) as nuk hanin bashkë me të e
as nuk qëndronin në një dhomë me të, prandaj sahabët e pyetën
Profetin (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!), atëherë
Allahu zbriti ajetin: ”Të pyesin ty për hajdin (menstruacionin),

thuaju kjo gjendje është papastërti, ndaj largohuni grave gjatë
tij dhe mos iu afroni atyre (për marëdhënie)” Bekare, 222. Pastaj
Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) tha: “Bëni (me
gruan) çdo gjë përveç aktit seksual”. Kur çifutët e morrën vesh
këtë thanë: Ky njeri nuk do të lërë asgjë tonën veçse dëshiron që të
na kundërshtoj në të. Kur e dëgjuan këtë fjalë Usejd bin Hudejr dhe
Abad bin Bishr erdhën tek Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut
qofshin mbi të!) dhe thanë: O i Dërguari i Allahut, çifutët po thonë
kështu e kështu, ndaj ne nuk do të bëjmë asgjë me gratë tona (gjatë
hajdit). Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) i
ndryshoi çehrja saqë menduam se u zemërua me ata të dy. Pasi që
ata të dy dolën dhe u larguan, dikush i solli dhuratë Profetit (Paqja
dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) qumësht dhe Profeti (Paqja
dhe bekimi i Allahut qofshin mbi të!) urdhëroi dikë që të dilte dhe
ti kërkonte ata, dy sahabët. Pasi erdhën, Profeti (Paqja dhe bekimi i
Allahut qofshin mbi të!) u dha të pinin nga qumështi që i sollën dhe
atëherë e kuptuan se nuk ishte i zemëruar me ta.250
Fjalë të njëjta dalin edhe nga gojët e pasuesve të Gylenit:

Njëri nga pasuesit e tij thotë: “Megjithëkëtë, ne nuk bëjmë
dallime në bazë të ngjyrës, racës, fesë dhe as traditës; të gjithë
njerëzit janë të njejtë, sepse prejardhja e tyre është e
përbashkët, nga i njëjti baba dhe e njëjta nënë.251
Po si nuk bëni dallime në fe, ndërmjet kufrit dhe imanit, traditës
islame dhe perëndimore, kur vetë Allahu teala ka bërë dallime:“A
(pretendoni) se do t’i konsiderojmë kriminelët të barabartë me
muslimanët?! Çfarë keni ju (jobesimtarë)? Si po gjykoni
kështu?!” (Kalem,35-36) “Nuk janë të barabartë banorët e
xhehenemit dhe banorët e xhenetit; banorët e xhenetit do të
jenë të fituarit.” (Hashër, 20).
250 “Heqja e poshtërimit dhe zhburrnimit nga të mashtruarit me moralin e

pabesimtarëve”-autor: Abdul Malik bin Ahmed Ramadanij, botimet Qendra
Imam Albani,2008, përktheu:Shuajb Rexha, fq:31-34.
251 . Në librin,”Lëvizja Gylen” nga këndvështrimi i intelektualëve të
Kosovës, në faqen 157, intervist për gazetën Epoka e RE
Ndërsa, krahu i djathtë i Gylenit, Aladdin Kaya, shihet duke u

përkulur dhe duke ia puthur dorën e papës Gjon Palit të II. 252
Transmetohet nga Enes ibn Malik se ai tha: Një person tha: “O i

Dërguari i Allahut, kur dikush e takon vëllain ose shokun e tij, a
lejohet që të përkulet para tij? Tha: ‘Jo’. 253 Kur nuk lejohet për
muslimanin, atëherë, si është puna me të përkulurit dhe puthja e
dorës një jobesimtari? Allahu na ndihmoftë.
Kjo do të ishte e tëra sa i përket sektit Nurxhi, në vijim do t’ua

sqarojmë devijimet e disa librave që janë përhapur nga shtëpia
botuese “HAKIKAT”254 si dhe disa dyshime që i hedhin këto
tarikate në mesin e popullates sonë dhe disa dyshime të tjera në
marrjen e diturisë nga këta të devijuar, 255 hadithet në të cilët
bazohen sufistët për idetë e tyre dhe si duhet të jetë qëndrimi i ehli
sunnetit ndaj bidatçinjëve.
252 Mjafton të futesh në youtube dhe të shkruash Fethullah Gulen, I sheh të

gjitha videot e Fethullahut dhe bashkëpunëtorëve të tij, Kliko linkun:
http://www.youtube.com/watch?v=yPUVfxzIFNI&feature=related
253 Transmeton Tirmidhiu me nr.2728, Ibn Maxheh me nr.3702 dhe e cilësoi
sit ë mire (hasen) Albani në silsile Sahiha me nr.160 dhe shih në Mexhmual
Fetaua të Ibn Tejmijes vëll.1/377)
254 Kjo shtëpi botuese ka shpërndarë libra falas në trojet tona, dhe terrenin
më të përshatshëm e ka gjetur në Prizren.
255 Qoftë nga tarikatet, qoftë edhe nga ato sekte bashkëkohore-ndërsa
fatkeqësia më e madhe është kur shohim disa njerëz të cilët pretendojnë se e
pasojnë selefin dhe e lejojnë marrjen e diturisë nga bidatçinjtë, me pretekstin
se e vërteta merret nga çdo kush!!!!Një sqarim rreth kësaj çështjeje e keni në
vijim.
Librat e shpërndara nga tarikatet sufite në trojet shqiptare,

nga shtëpia botuese “Hakikat”
Kohëve të fundit në trojet shqiptare është shpërndarë një literaturë
e re për këtë vend. Literaturë kjo e ardhur nga Turqia, të përkthyera
në gjuhën shqipe nga shtëpia botuese e quajtur “Hakikat”. Libra të
cilët janë përkthyer nga po kjo shtëpi botuese janë:
1. Libri Namazit,
2. Besimi dhe Islami.
3. Prefimet e Agjentit Anglez,
Libra këto të shpërndara falas në tërë trojet shqiptare e veçanërisht

në Prizren, ku kanë gjetur terren të përshtatshëm për të vepruar.
Pasiqë i lexova këto libra, pashë shumë gjëra që ishin në drejtim të

kundërt me medhhebin e ehli sunnetit-edhe pse ata pretendojnë se e
pasojnë njërin prej katër medhhebeve-atë të Ebu Hanifes
rahmetullahi alejh, ja që e vërteta është shumë larg prej tyre.
Vëllezër dhe motra në Islam, shtëpia botuese “Hakikat” është

duke udhëhequr një fushatë të ashpër në luftimin e pasuesve të
sunnetit me anë të këtyre librave. Popullata injorante është duke u
ndikuar nga këto dije të devijuara dhe elokuente të cilat gjenden në
to. Lusim Allahun, azze ve xhel-le, që ta ruaj popullatën tonë nga
dyshimet që mund të sjellin këto libra në zemrat tona, Amin.
Në vazhdim do të mundohemi t’u sjellim disa nga thëniet e tyre të
cilat janë në kundërshtim të plotë me rrugën e ehli sunnetit dhe
xhematit, rrugë kjo që u ndoq nga të parët tanë të mirë-selefu salih.
Dukuri mjaft shqetësuese është ajo se këto libra janë të mbushura
me hadithe të dobëta, pasi dihet se sufinjve nuk u intereson grada e
hadithit dhe punojnë me hadithe të dobëta, e themi këtë me
argument të qartë duke u bazuar në fjalë të njërit prej sufive, Ismail
Hakki Bursevi në “tefsirin” e tij të ashtuquajtur ”Ruhul Bejan” i
cili e kishte mbushur me transmetime të shpifura edhe pse këto
transmetime u vlerësuan si të shpifura-ai për vlerën e sureve duke
mos u turpëruar, tha: ”Kjo përshtatje (shpikje) nuk është kundër të

Dërguarit të Allahut, mirëpo është përshtatur(shpikur)për ta
ndihmu-ar sheriatin.” [Bursevi Ruhul Beyan(3/548)] , porse, këta nuk
e dijnë se ata me këtë sikur thonë se Allahu nuk e ka plotësuar
fenë, apo pejgamberi ynë nuk e ka quar në vend misionin e tij,
nëse e thonë këtë, atëherë, padyshim që kanë bërë kufër, pasi
Allahu azze ve xhel-le ne Kur’anin e Tij Fisnik thotë:“Sot jua
përsosa fenë tuaj, e plotësova dhuntinë Time ndaj jush dhe
zgjodha që Islami të jetë feja juaj...”[el-Maide, 3]
Imam Shatibiu, të mbështeturit në hadithe të dobëta, e cilëson si

metodë të Risimtarëve-shpikësve në fe, ai thotë në librin e tij”el-
I’tisam”(1/229):”Prej metodologjisë së Risimtarëve është të
mbështeturit në hadithe të dobëta, (prej tyre): të mbështeturit në
hadithe vahije (daife) dhe ato të shpifura mbi Pejgamberin alejhi
selam, të cilët nuk i pranojnë dijetarët e hadithit, për të punuar me
to...Dhe kush e bën këtë, atëherë ai është injorant, gabues në
bartjen e dijes. Kurse, nga ata të cilët mbështetemi në dije dhe fe,
nuk na është transmetuar se duhet të veprojmë kështu...”256
Ka thënë Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:”Dine se
gënjeshtra ndaj meje nuk është sikur gënjeshtra ndaj dikujt tjetër,
kështu që kushdo që gënjen për mua me qëllim, le ta përgadit
karrikën e tij prej zjarrit të xhehennemit.” [Buhariu,Muslimi dhe të
tjerët].Transmetohet nga Semur se Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, ka thënë:”Ai që transmeton nga unë një hadith, duke e
ditur se është i rrejshëm,atëherë ai është prej gënjeshtarëve”
[Muslimi në parathënien e Sahihut të tij;Sahihul Edhkar fq.15-17]
1. Vahdetul Vuxhud-i [Panteizmi]

Në librin “Libri Namazit”257 në faqen 162: “Të thuash se Allahu
na shikon ne nga Arshi apo nga qielli, është kufër.”
256 Shih Hadithet e dobëta në”Rijadus Salihin” të Imam Neveviut..Zejd

Haziri fq.27-28
257 Ky libër është i autorit Hasan Javash i botuar nga shtëpia botuese
“Hakikat Kitabevi” Nr.2.
Faqe 168: 258 “Nëse dikush thotë, Allahu në qiell është dëshmitari
im, bëhet qafir, sepse i cakton vend Allahut, Allahu nuk ka vend të
caktuar, ai është gjithkund”
Në librin “Besimi dhe Islami”259 ne faqen 26, thuhet: “Ai nuk ka

vend dhe nuk ndodhet në një vend të caktuar”
Rreth vahdetul vuxhudit dhe qëndrimi i Ehli sunnetit rreth kësaj

çështjeje e sqaruam në fillim të librit.
2. Keqkuptimet në komentimin e emrave dhe cilësive të Allahut

Lajthitja tjetër është ajo në komentimin e emrave dhe cilësive të
Allahut, azze ve xhel.
Faqe 27:260 “Në ajete fjala dorë mund të ketë kuptimin energji”
Ndërsa Ebu Hanifeja Allahu e Mëshiroftë e thotë të kundërtën e

asaj që sufitë e thonë. Ebu Hanifeja, rahmetullahi alejh, thotë:
"Allahu posedon Dorë, Fytyrë dhe Qenie, ashtu siç e ka përmendur
Allahu në Kur’an, e atë që e ka përmendur Allahu në Kur’an se
posedon Dorë, Fytyrë dhe Qenie janë cilësi prej cilësive të Tia,
duke mos pyetur "Si", e nuk bën të thuhet se, me "dorë" ka për
qëllim fuqinë apo begatinë e Tij, ngase me këtë mohohet një cilësi
prej cilësive të Allahut, siç kanë bërë Kaderitë dhe Mu’tezilët."261
258 Ibid
259 Autori i këtij libri eshte Meulana Khalid Bagdadi, Botimet e hakikat
kitabevi nr.1
260 “Besimi dhe Islami”- Meulana Khalid Bagdadi, Botimet e hakikat
kitabevi nr.1
261 Fikhul Ekber, fq.302, Kaderinjët dhe Mu’tezilet janë dy fraksione të cilët
kanë devijuar nga rruga e Kur’anit dhe Sunnetit.
3. Të besuarit kinse sufitë “komunikojnë me Allahun, azze ve xhel-le”

Lexoni në vijim besimin e kotë të tyre kinse “eulijatë” e tyre
komunikojnë me Allahun me syrin e zemrës dhe dallimin që e
bëjnë ndërmjet “eulijave” dhe “besimtarëve të rëndomtë”.
Faqe 27:262 “Eulijatë, njerëzit më të besuar të Allahut, arrijnë të

komunikojnë, por jo ta shohin Atë. Kjo do të thotë se nuk është
shikim apo një komunikim ballëpërballë por përpara tyre formohet
“shuhud” që do të thotë se e shohin dhe e ndjejnë me syrin e
zemrës. Edhe nëse disa nga eulijatë kanë folur se e kanë parë
Allahun e Madhëruar, është ajo ndjenjë që ata e ndiejnë praninë e
Tij aq afër saqë nuk mundën të gjejnë fjalë për të treguar atë
distancë.”
Është çudi se tek sufitë-eulija-është për qëllim personi që i

ndodhin “keramete” 263 dhe se ky eulija ka nje shkallë të veçantë
tek Allahu, subhanehu ve teala, dhe sipas bindjes së tyre të gjithë
besimtarët nuk janë evlija pasi për të qenë eulija duhet të ndodhin
gjëra të “jashtëzakonshme” sipas tyre.
Ndërsa ajetet e Allahut aludojnë të kundërtën e asaj që ata besojnë.

Thotë Allahu, azze ve xhel-le, në Kur’anin e Tij Fisnik: “Pa
dyshim, miqtë e Allahut nuk do të kenë arsye për t’u frikësuar
dhe as për t’u dëshpëruar”. [Junus, 62]
Një vështrim ia hodhëm tefsirit të Ibn Kethirit në lidhje me këtë

ajet dhe komentimi i këtij ajeti ishte kështu:
262 “Besimi dhe Islami”- Meulana Khalid Bagdadi, Botimet e hakikat

kitabevi nr.1
263 Edhepse i quajnë si keramete-ata nuk mund të kuptojnë dot se ato janë
nga mashtrimet e shejtanit që loz me njeriun. Kjo mos të keqkuptohet se ne
nuk u besojmë kerameteve, porse duhet ditur kur është keramet dhe kur është
mashtrim nga shejtani i mallkuar.
“I Lartësuari thotë se evlijatë e Allahut janë ata që besojnë dhe

parimisht kapen pas urdhërave të Allahut, ashtu siç Ai i ka
shpjeguar. Dhe secili që i përmbahet këtyre dispozitave dhe ka
frikërespekt [devotshmëri] do të jetë eulija i
Allahut....Transmetohet nga el-Bezzari nga Ibn Abbasi, radiAllahu
anhu, se një njeri e kishte pyetur të Dërguarin e Allahut, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem: Kush janë eulijat e Allahut?, i Dërguari i
Allahut, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, i përgjigjet: Janë ata të cilët
kur ti sheh tek njerëzit ia përkujtojnë Allahun. “264. Hadithin e
265
transmeton Bezzari me rrugë mursel nga Saidi.
Poashtu Allahu, azze ve xhel-le, ne suren Tevbe, besimtarët i ka

quajtur evlija të njëri tjetrit: “Besimtarët dhe besimtaret janë të
dashur[evlija] për njëri-tjetrin, urdhërojnë për të mirë, e
ndalojnë nga e keqja, e falin namazin dhe japin zeqatin,
respektojnë Allahun dhe të dërguarin e Tij. Të tillët do t'i
mëshirojë Allahu. Allahu është ngadhënjyes, i urtë.”[Tevbe, 71]
“Me të vërtetë eulija të Tij janë vetëm ata që ruhen [që janë të
devotshëm], por shumica e njerëzve nuk dinë” [Enfal, 34]
Allahu na shpjegon se kriteri për “eulija” është imani dhe takuaja

dhe këto gjenden tek çdo besimtar i vërtetë. 266 Për njerëzit injorantë
kriteri për të qenë eulija është kryerja e mrekullive që zakonisht
quhen Keramete për t’i dalluar ato nga mrekullitë (muxhizat) e
Resulit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. Te ata që kanë këtë besim,
besimi dhe praktikat e atij që bën “mrekullira” janë pa rëndësi.
Disa që quheshin “eulija” kishin besime dhe veprime kufri e disa të
tjerë dihej se kishin braktisur ritualet fetare, kurse një pjesë tjetër
ishin zhytur në shthurje dhe sjellje vulgare.
Shejhul Islam Ibn Tejmije rahimehullah, thotë: “...nëse një njeri e

kujton Allahun ditë e natë, përpiqet maksimalisht me adhurime dhe
264 Tefsir, Ibn Kethir (Version i shkurtër sipas Muhamed Nesib Errifai),
Visoki Saudijski Komitet, Kulturni centar “Kral Fahd”, Sarajevë, 2002.
265 Ibni Kesir, Çagri yayinlari,Çeviren:prof.dr.Bekir Karliga, prof.dr.
Bedriddin Çetiner
266 Akide Tahavije, fq.358
asketizëm, por këtë gjë e bën pa ndjekur përkujtimin e Allahut-

Kuranin-ai është mik i shejtanit, edhe pse mund të fluturojë në ajër
apo të ec mbi ujë. Ai që e mban në ajër është shejtani...” 267 Poashtu
thotë shejhul Islami: “Shumë njerëz ngatërrohen duke menduar për
ndokënd se është mik i Allahut, dhe në këtë mënyrë pranojnë çdo
gjë që thotë apo vepron ai, pa pyetur nëse ato thënie dhe vepra
përputhen apo jo me Kur’anin dhe Sunnetin” 268 Asgjëkundi Allahu
nuk e ka bërë kusht bërjen e mrekullive për të qenë miku (ueli) i
Tij. Prandaj, siç thamë edhe më sipër të gjithë besimtarët që kanë
iman dhe tak’ua janë miqtë e Allahut e Ai është miku (ueli) i tyre.
Në Kur’an thuhet: “Allahu është ueli (mbrojtësi, miku, aleati) i
atyre që besuan …” (Bekare,257)
Pra, muslimanëve nuk u lejohet që të quajnë disa besimtarë si

eulija, kurse besimtarë të tjerë të mos i quajnë kështu. Në
kundërshtim me këtë qëndrim të qartë të Islamit, një hierarki e të
ashtuquajturve evlija muslimanë është bërë karakteristikë dalluese
e qarqeve sufi (tarikateve) dhe njerëzve që i pasojnë ata verbërisht.
Sipas radhës nga ata që kanë më pak meritë te ata që kanë më
shumë, ata janë: Ahjaar (i zgjedhur) që numërohen 300 (persona);
Abdaal (zëvendësuesit) rreth 40 (persona); Abraar (të devotshëm) 7
(persona) ; Autaad (pyka(t) 4 (persona); Nukabaa (rojet) 3
(persona); Kutb (skaji) që është konsideruar eulijaja më i madh i
kohës së tij; dhe maja e listës është Gauth (ndihmues), “eulijaja”
më i madh për të cilin besohet në disa qarqe se është i aftë të marrë
mbi shpatullat e tij një pjesë të gjynaheve të besimtarëve. Sipas
misticizmit “eulijatë” e tre klasave më të larta janë prezentë në
mënyrë të padukshme në Mekkë gjatë kohës së faljeve. Kur Gauthi
vdes Kutbi e zëvendëson atë e kështu me radhë “shpirti i pastër” i
secilës shkallë ngrihet në gradën më të lartë. 269 Ky trup mitologjik
është huazuar nga kristianizmi ashtu siç u adoptuan Tespijet nga
267 “Dallimi mes miqve të Allahut dhe miqve të shejtanit”-Ibn Tejmije,

fq.22-23,Shtëpia botuese “Nektari”, Tiranë, mars 2005
268 “Dallimi mes miqve të Allahut dhe miqve të shejtanit”-Ibn
Tejmije,fq.67, Shtëpia botuese “Nektari”, Tiranë, mars 2005
269 Enciklopedia e Islamit f.629 shiko dhe Ali ibn Uthman Huxhuiri, Kash’f
el-Mahxhuub f.214
rruazat kristiane dhe mevludi nga festimi i krishtëlindjeve te

kaurrët.
Tespihët kanë qenë (dhe janë) prej mjeteve më të përdorura për

adhurim tek Budistët, pastaj Brahmanët në Indi, e pastaj është
bartur edhe në krishterizëm 270 tek priftërit dhe murgjit, e nga India
është bartur në Azinë perëndimore.
Në librin “Musahemetu el-Hind” fq. 94, thuhet: “Numërimi i

dhikrit me tespihë është prej shpikjeve të hindusëve (popullit të
Indisë), të cilën e ka shpikur feja Brahmane dhe nga aty pastaj ëshë
bartur në vende dhe fe të tjera”.271
Muhammed Reshid Rida thotë: “Këto tesbih i shihnim në duart e

priftërve, murgjëve dhe murgeshave krishtere, dhe dëgjonim se
burimi i tyre ishte nga Brahmanet. Kur unë vizitova Indinë në këtë
vit(1912), aty pashë disa sufistë (dervishë) të Brahmaneve dhe të
muslimanëve të cilët bartnin tespihë dhe i varnin ato në qafat e
tyre. Dhe, si duket muslimanët së pari i kanë marrë nga të krishterët
e jo nga brahmanët, ngase ata nuk i kanë njohur Brahmanët -siç na
duket neve-vetëm se pas çlirimit të Indisë, kurse të krishterët kanë
jetuar brenda vendeve islame kur është paraqitur ai, dhe në afërsi të
tij si: Shami dhe Egjipti. Andaj, patjetër duhet të jetë se tespihët,
rrobat dhe zakonet i kanë marrë nga të krishterët...”272
Ndërsa sa i përket mevludit, shejh Ibn Bazi, rahimehullah, thotë:

“...kjo[mevludi] është nga risitë e shpikura dhe përgjasim me të
krishterët dhe çifutët në festat që kanë ata. Nga kjo duhet t'u bëhet e
qartë atyre që sado pak logjikojnë dhe kanë etje për ndjekjen e së
vërtetës, se kremtimi i mevludit nuk është prej fesë Islame, por nga
270 Në “El-Mevsua el-Arabijeh el-Alemije”(23/157) thuhet: “Tespihet të

cilat i përdorin katolikët, përbëhen nga pesëdhjetë kokrra të vogla të ndara në
katërr kokra të mëdha me ndarje të barabartë…”-të gjitha këto i kam marrë
nga libri “E vërteta rreth: -ngritjes së duarve...” nga Zejd Haziri, fq.69 dhe tek
fusnota numer 106, Prishtinë,1426h/2005.
271 Et-Tas’hih fq.159 nëpërmjet librit “E vërteta rreth: -ngritjes së duarve...”
nga Zejd Haziri, fq.70, Prishtinë,1426h/2005
272 Ahkamu el-Mebani fq.91, nëpërmjet librit “E vërteta rreth: -ngritjes së
duarve...” nga Zejd Haziri, fq.71, Prishtinë,1426h/2005
risitë prej të cilave Allahu dhe Muhammedi, alejhi selam, na kanë

urdhëruar të largohemi. Nuk mjafton për ndonjë i cili mendon që të
pasojë shumicën e njerëzve në veprim në të gjitha aspektet, përveç
Pejgamberin alejhi selam, sepse e vërteta nuk është nëse një gjë e
pason shumica, por e vërteta qartësohet me argumente të qarta nga
ligji i Allahut, siç thotë Allahu për të krishterët dhe çifutët: “Ata
thanë: Kurrsesi nuk ka për të hyrë askush në xhennet, përveç
atij që është jehudi ose krishterë! Ato janë fantazi të tyre!
Thuaju sillni argumentet tuaja (për çka pretendoni) po që se
jeni të drejtë?” "Ne qoftë se u bindesh shumicës (mohuesve që
janë) në tokë, ata do të të largojnë nga rruga e Allahut.”
(En’am: 116)”273
Tani të ndalemi pak rreth shikimit të Allahut në këtë botë-ka raste

që kemi dëgjuar dhe lexuar se disa nga sufitë thonë se e kanë parë
Allahun e Madhëruar-mirëpo realiteti është krejt ndryshe. Nuk ka
dyshim se shumë sufistë që thonë se e kanë parë Allahun kanë parë
diçka. Ata shpesh përshkruajnë vegime spektakulare prej drite dhe
ndoshta edhe qenie jashtëtokësore. Fakti që shumë sufistë pasi të
shohin gjëra të tilla, i lënë praktikat bazë të Islamit dhe, kjo tregon
qartë se me çfarë ata janë ngatërruar, pra, kanë parë një vegim që
është prej shejtanit dhe nuk është hyjnor. Ata që deklarojnë se kanë
parë Allahun shpesh thonë se ata nuk kanë më nevojë të falen dhe
të argjërojnë rregullisht siç bëjnë muslimanët e zakonshëm, sepse
janë ngritur shpirtërisht mbi nivelin e masave, bile këta mbështeten
tek ajeti 99 i sures Hixhr duke e keqkomentuar: Thotë i Lartësuari:
“...Dhe adhuroje Zotin tënd derisa të të vijë vdekja”. Buhariu
thotë: “Salimi ka thënë: ‘Fjala el-jekin është për qëllim vdekja’.
Kështu kanë thënë Muxhahidi, El-Hasani, Katade dhe të tjerët...Ky
ajet na tregon se ibadeti, adhurimi si namazi dhe të ngjajshme jane
detyrime për çdo njeri që është i shëndosh mendërisht ta kryej
namazin..Me këtë na tregohet se gabimet heretike të disa [njerëzve]
se kinse fjala ‘jekin’ do të thotë njohje, dhe disa prej tyre që e kanë
273 Shkoqitur nga broshura "Kujdes nga Risitë!" të Shejh Abdul-Aziz bin
Baz
arritur këtë njohje, mendojnë se kanë përfunduar detyrimet për të,

ndërsa kjo është pabesim, humbje dhe injorancë. 274 275
Abdul Kadir Xhilani (1077-1116), sipas të cilit quhet dhe sekti

sufi Kadiri, përshkruan një ndodhi që i ndodhi një herë. Kjo ndodhi
përmban një shpjegim se çfarë është ai vegim që shikojnë ata që
thonë se kanë parë Allahun dhe për arsyen që i bën ata të lënë
praktikat bazë të Islamit, pas asaj që shohin. “Një ditë - tha ai - unë
isha zhytur thellë në adhurim kur papritur pashë para meje një fron
të madh me një dritë që shkëlqente me shkëlqim vezullues dhe që e
rrethonte atë. Pastaj një zë shurdhues goditi veshët e mi: “O Abdul
Kadir, unë jam Zoti yt! Për ty e kam bërë të ligjshme atë që e kam
bërë të ndaluar për të tjerët.” Abdul Kadir pyeti: “A je ti Allahu
përveç të cilit nuk ka Zot?” Kur nuk mori përgjigje ai tha:
“Largohu o armik i Allahut.” Dhe me këtë drita u zhduk dhe
errësira e mbuloi atë. Zëri pastaj tha: “O Abdul Kadir ti fitove mbi
strategjinë time për shkak të dijes dhe kuptimit tënd për fenë. Unë i
kam drejtuar në rrugë të shtrembur mbi 70 adhurues “shenjtorë” me
ngjarje të tilla.” Pastaj njerëzit e pyetën Abdul Kadirin se si e
kuptoi se ai ishte shejtani. Ai u përgjigj: “Unë e kuptova se ishte
shejtani nga thënia e tij se Allahu kishte bërë të ligjshme për mua
atë që të tjerëve ua kishte ndaluar, sepse unë e dija se ligji hyjnor
që iu shpall Resulit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, nuk mund të
ndryshohet ose pezullohet. Gjithashtu e kuptova kush ishte ai kur
274 Tefsir, Ibn Kethir (Version i shkurtër sipas Muhamed Nesib Errifai),
Visoki Saudijski Komitet, Kulturni centar “Kral Fahd”, Sarajevë, 2002.
275 Këta janë pasues të panteizmit që është kulmi i thelbit të shkencës së
tesavufit [misticizmit-sufizmit]. Grada e fundit e esencës[hakika] tek ata
është shkalla e arritjes[vusul], dhe kur të arrihet kjo shkallë besojnë se e kanë
arritur të vërtetën [hakika]!!!.Ky është besimi i tyre se Krijuesi në realitet
është krijesë, pa marrë parasysh sa ka dhe çfarë forme ka, e gjitha është një,
dhe ajo është Allahu!!! Dhe nëse robi shpallet krijues, kë duhet adhuruar? A
ta adhuroj veten e vet? Në këtë rast bien detyrimet, kërkojmë mbrojtje nga
Allahu prej mosbesimit dhe humbjes, kurthave të shejtanit dhe përfundimit të
ligë.[Burimi: Nga referenca e Tefsir, Ibn Kethir (Version i shkurtër sipas
Muhamed Nesib Errifai), Visoki Saudijski Komitet, Kulturni centar “Kral
Fahd”, Sarajevë, 2002.]
shejtani tha se ishte Zoti im, por ishte i pa aftë të konfirmonte se ai

ishte Allahu i cili nuk ka shok.” 276 Aishja, gruaja e resulit, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem, u pyet nga një Tabiin i quajtur Mes ruk se
a e kishte parë resuli, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, Allahun, ajo u
përgjigj: “Flokët e mi janë akoma të ngritur përpjet për shkak të
asaj që më pyete. Kushdo që thotë se Muhamedi pa Zotin e tij ka
gënjyer!” 277 Kur Ebu Dherr e pyeti resulin, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, se a e pa ai Allahun, resuli, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem
u përgjigj: “Atje kishte vetëm dritë, si mund t’a shihja unë Atë.” 278
4. Të besuarit se mos pështatja në një nga katër imamët është dalje

nga rruga e drejtë
Faqe 30279: “Ai që nuk përshtatet me njërën nga katër imamët,
është në rrezik të madh. Domethënë ka lëshuar rrugën e drejtë”
Thënia se “ka lëshuar rrugën e drejtë” është një perceptim

bindshëm i gabuar pasi islami nuk është kufizuar vetëm tek këta
katër imamë, porse ka pasur edhe dijetarë të tjerë që fjala e tyre ka
patur peshë, andaj, kufizimi vetëm tek këta katër dijetarë dhe
argumentimi me një dijetar tjetër jashta këtyre dijetarëve të thuhet
se është devijim kjo është një gabim trashanik që s’do koment.
Kur është pyetur shejh Albani rahimehullah në lidhje me

medhhebet, ka thënë: “Duhet ta dijë çdo musliman se medhhebet
nuk janë prej fesë, por këta janë formuar vonë. Themeluesit e
këtyre medhhebeve si Ebu Hanifeja, Malik, Shafiu dhe Hanbeli,
këta nuk e thirrnin popullin duke u thënë: Na pasoni neve në çdo
gjë, por thërrisnin duke u thënë: Ne kështu kemi marrë vesh nga
Kur’ani dhe Sunneti. Nëse e kemi marrë vesh mirë, atëherë ecni me
ne; nëse një dijetar tjetër ka marë vesh më mirë, atëherë na lini
276 Ibn Tejmie, Et-Teuasul uel-Uasilah f.28

277 Sahih Muslim eng-trans v.1 f.111 n.337-338.
278 Sahih Muslim eng-trans v.1 f.113 n.341.
279 “Libri Namazit” i autorit Hasan Javash i botuar nga shtëpia botuese
neve dhe pasojeni atë dijetar. Muslimani e ka obligim ta dijë çfarë

ka thënë Allahu dhe çfarë ka thënë Profeti, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, dhe s'duhet të kapet pas një imami dhe t'i lërë dijetarët të
tjerë, por ai duhet të thotë: Me cilin dijetar është hakku, unë eci me
atë...Duhet të dijmë se Islami s'ka pasur vetëm një dijetar apo katër
dijetarë, por me mijëra dijetarë.280
Ndërsa Muhammed Sulltan el-Measumi el-Huxhendij në librin e

tij “A është muslimani i obliguar që të ndjek një medhheb të
caktuar prej katër medhhebeve?”, thotë: “Sa i përket medh’hebeve,
ato janë mendime të dijetarëve, kuptimet e tyre për disa çështje dhe
ixhtihadet e tyre. Por, Allahu i Lartësuar dhe i Dërguari i Tij askë
nga ndjekësitë e këtyre mendimeve, ixhtihadeve dhe kuptimeve
nuk i ka obliguar me to, sepse në to ka të qëlluar dhe anasjelltas,
kurse nuk ka të vërtetë të përkryer veçse ajo që është bartur
saktësishtë nga i Dërguari i Allahut [sal-lAlahu alejhi ve sel-lem].
Dhe në shumicën e rasteve imamët janë kthyer nga disa qëndrime
që kishin pasur më herët, pasiqë u është bërë e qartë e vërteta në
qëndrimet tjera.”281
5. Kush thotë se kijasi i Ebu Hanifes nuk është i drejtë sipas këtyre ka
bërë kufër
Faqe 163282:“Të thuash që kiasi [gjykimi, dispozita] i Imam
Adham Ebu Hanife nuk është i drejtë, është kufër.”
La havle ve la kuvvete il-la bilah, në ixhtihad, kijas si dhe mendime

të dijetarëve ekziston mundësia që të gabohet, pasi që të gjithë
280 “Fetva nga shejh Albani rahimehullah”, Boton: Shtepia botuese Hajtja,
Tetor 2005, Tiranë, Fq.94
281 Shih: “A është muslimani i obliguar që të ndjek një medhheb të caktuar
prej katër medhhebeve?”, të autorit Muhammed Sulltan el-Measumi el-
Huxhendij, fq:75, përgatitur nga Zejd Haziri, Botimi i parë, Amman-Jordani,
1428h/2007
robërit e Allahut teala mund të gabojnë, ashtu siç ka thënë i

Dërguari ynë, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, në një hadith: ”Të
gjithë bijtë e Ademit [alejhis selam] gabojnë, dhe më të mirët nga
ata që gabojnë janë ata që pendohen."283
Unë nuk e kuptoj dot se për çfarë kufri kanë për qëllim këta, nëse
në një çështje të caktuar kijasi i Ebu Hanifes ka qenë i gabuar dhe
është marrë kijasi i një dijetari tjetër - atëherë për çfarë kufri bëhet
fjalë këtu. Mu kjo është fanatizmi medhhebor dhe shenjtërimi i
imamëve, duke ia atribuar pagabueshmërinë imamëve.284
Lexoni se çka thotë vetë Ebu Hanifeja, rahmetullahi alejh: “Mjerë

për ty, o Jakub! Mos shkruaj çdo gjë që dëgjon prej meje, se ndodh
283 Kjo është pjesë e një hadithi hasen që është transmetuar nga et-Tirmidhi
[nr.2501], Ibn Maxheh [nr.4251], ed-Darimi [2/303], dhe Ahmed [3/198] nga
Enes Ibn Malik [radiallahu anhu]; është vërtetuar nga shejh Muhamed
Nasirud-Din el-Albani në Sahihul-Xhami [nr.4515]
284 Disa fanatik kanë shkuar edhe më larg duke shpifur hadithe të rrejshme
vetëm për ta ndihmuar medhhebin e tyre, p.sh disa fanatikë Hanefi për imam
Shafiun, rahimehullah, kanë thënë: Na ka rrëfyer Ahmed ibn Abdilah nga
Abdullah ibën Mi’adani nga Enesi, e ky nga Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, se ka thënë: “Në ummetin tim do të jetë një burrë i quajtur
Muhammed ibën Idris[Shafiu], i cili është i dëmshëm për ummetin tim më
shumë se Iblisi. Kurse do të jetë një burrë tjetër i quajtur Ebu Hanife, dhe ai
do të jetë pishtari i ummetit tim”.Shiko:”Lisanul Mizan” të Ibën Haxherit
(5/7-8) dhe Tedribu Ravi të Sujutiut (1/277/278), dhe “Tenzihu Sheriah” të
Ibën Irrak (2/30) dhe “Tarihu Bagdad”(5/309) të Hatib Bagdatit dhe
transmeton nga Ebu Abdullah el-Hakim se Muhammed ibnu Seid el-Buriki
ishte akuzuar si trillues. [Këto thënie i kam bartur nga fusnotat e librit “A
është muslimani i obliguar që të ndjek një medhheb të caktuar prej katër
medhhebeve?” të autorit Muhammed Sulltan el-Measumi el-Huxhendij të
përgatitur nga Zejd Haziri, Botimi i parë, Amman-Jordani, 1428h/2007.]
Poashtu këto thënie mund t'i gjesh edhe tek libri "Kritika Shkencore në
Hadith" i Mr. Musa Vila, Ligjërues (lënda e Hadithit) në Fakultetin e
Studimeve islame-Prishtinë, në faqen 19 tek tema e Fanatizmit dhe
nacionalizmit.
që të përvetësoj një mendim sot e ta hedh poshtë të nesërmen, ose

ta mbaj një mendim nesër e ta hedh poshtë pasnesër”285
285 Ka thënë shejh Albani tek Libri i tij “Forma e Namazit”: Kjo ishte ngase
Imami [fjala është për Ebu Hanifen] shpesh i bazonte pikëpamjet e veta në
Kijas (Analogji), pas së cilës do t’i shfaqej një analogji më e fortë, ose ndonjë
hadith i të Dërguarit [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] do t’i mbërrinte atij,
kështu që ai do ta pranonte atë dhe do ta hidhte poshtë mendimin e dhënë më
parë. Fjalët e Sha’ranit në “El-Mizan” (1/62) janë përmbledhur kështu:
“Është bindje e jonë, si dhe e çdo hulumtuesi për Imam Ebu Hanifen
[rahimehullah], se sikur të kishte jetuar ai deri në regjistrimin e Sheriatit dhe
në udhëtimet e Ruajtësve të Hadithit nëpër qytete dhe skaje të ndryshme me
qëllim të përmbledhjes dhe të përvetësimit të tij, ai do ta kishte pranuar atë
dhe do t’i kishte shpërfillur analogjitë e bëra më parë. Sasia e Kijasit në
medhhebin e tij do të kishte qenë e pakët, sikur në medhhebet e tjera, por pasi
që argumentet e Sheriatit qenë shpërndarë nga Trashëgimtarët dhe
pasardhësit e tyre dhe nuk qenë përmbledhur gjatë jetës së tij, qe e
pashmangshme që të këtë shumë kijas në medhhebin e tij, në krahasim më të
imamëve të tjerë. Dijetarët e mëvonshëm ndërmorën udhëtime për të gjetur
dhe për të përmbledhur hadithe në qytete të ndryshme dhe i shënuan ato;
kështu, disa hadithe të Sheriatit shpjegojnë të tjerat. Kjo është, pra, arsyeja
për sasinë e madhe të kijasit në këtë medhheb, derisa në medhhebet e tjera
është më e paktë.”
Ebul-Hasenat Al-Laknevi ka cituar fjalët e tij në tërësi në “En-Nafi’ El-
Kebir” (f.135), duke e shqyrtuar dhe duke u zgjeruar më shumë rreth kësaj në
fusnotat e tij, prandaj kush dëshiron të konsulltohet le ta bëjë aty.Pasi kjo
është arsyeja pse Ebu Hanifja nganjëherë pa qëllim ka kundërshtuar hadithin
autentik - dhe kjo është plotësisht arsye e pranueshme, sepse Allahu nuk e
ngarkon askë përtej mundësive të tij - nuk është e lejuar ta fyejmë për këtë,
siç kanë vepruar disa injorantë. Në të vërtetë është e obligueshme që ta
respektojmë, sepse ai është njëri nga imamët e muslimanëve, nëpërmjet të të
cilëve ky Din është ruajtur dhe na është dorëzuar neve, me të gjitha degët e
tij; po ashtu, sepse ai është i shpërblyer në cilindo rast: gaboftë apo jo. Dhe as
që u është e lejuar ithtarëve të tij të vazhdojnë ndjekjen e deklaratave të tij që
kundërshtojnë hadithet autentike, ngase ato deklarata përfundimisht nuk i
përkasin medhhebit të tij, siç tregon thënia e mësipërme. Sepse këto janë dy
ekstreme dhe e vërteta qëndron në mes. “Zoti ynë! Falna ne dhe vëllezërit
tanë që besuan para nesh; dhe mos lë në zemrat tona urrejtje kundër
atyre që besuan. Zoti ynë! Ti, me të vërtetë, je plot mirësi, Mëshirues.”
(El-Hashr, 59: 10)
6. Akuzimi me kufër i atyre që besojnë se Ademi, alejhi selam, ishte

nebij dhe jo resul
Faqe 165286:“Të thuash u kam besuar pejgamberëve, ama nuk e di
nëse është pejgamber 287 Ademi, alejhi selam, është kufër”
Çfarë injorancë e vërtetë...Dihet se ka pasur kundërshtime ndërmjet

dijetarëve në lidhje me këtë gjë se a thua ka qenë resuli 288 i parë
Ademi apo Nuhu, alejhi selam. Megjithatë, shumica e dijetarëve
kanë thënë se i Dërguari i parë është Nuhu, alejhi selam. Allahu,
subhanehu ve teala, ka thënë:“Ne të kemi shpallur ty, njëlloj siç i
kemi shpallur Nuhut dhe profetëve pas tij” [en-Nisa, 163],
“Por, edhe përpara tyre[kishin qenë disa njerëz që] i kishin
mohuar[shenjat]:populli i Nuhut dhe grupe të tjerë[të së keqes]
pas tij” [Gafir, 5]
Ndërsa, Ibn Abbasi, radiAllahu anhu, ka thënë: “Midis Ademit dhe

Nuhut kanë qenë dhjetë shekuj. Në këta dhjetë shekuj është ndjekur
sheriati i caktuar nga Allahu, por më pas njerëzit iu shmangën.
287 Këtu qëllimi i sufive është për resul e jo nebij.
288 Shejh Albani në shpjegimin e librit të Imam Tahaviut “Akideja e
Tahaviut”, thotë: “Dije se çdo resul (i dërguar) është nebij(profet), por jo çdo
nebij është resul. Dijetarët kanë dhënë vlerësime të ndryshme në lidhje me
dallimin ndërmjet resulit dhe nebijit, vlerësime të cilat i gjen në tefsirin e
Alusit (5/449), por ndoshta vlerësimi më afër të vërtetës për dallimin
ndërmjet tyre është ai që thotë se resul konsiderohet ai që u dërgua me sheriat
të ri, ndërsa nebij është ai që u dërgua për të miratuar sheriatin që ekzistonte
para tij. Kjo natyrshmëri nënkupton se profeti (nebij) ishte i urdhëruar t’ua
komunikonte njerëzve atë sheriat, sepse siç dihet përderisa dijetarët janë të
urdhëruar me këtë, atëher siç kuptohet qartë kjo detyrë për profetët është edhe
më parësore”[Akideja Tahavije-e Imam Tahaviut me komente dhe shënime
nga shejh Muhammed Nasiruddin Albani, faqe: 15, Boton:Shtëpia Botuese
‘Es-Sebil’, 2008.
Atëherë, Allahu dërgoi profetët përgëzues dhe

paralajmërues.[el-Bekare, 213]289
7. Tevesuli [afrimi] jo i ligjshëm

Faqe 181290: “Për hatër të evlijave bëhet lutje për to”
Faqe 114291: “...ai duke bërë tevekkul [mbështetje] tek Allahu,

xhel-leshanuhu, dhe tevessul në shpirtin e shenjtë të Muhammedit,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, dhe robërve të sinqertë filloi hizmetin
e tij”
Edhe kjo është një prej gabimeve më të rënda në akide që ata

[sufitë] e posedojnë si besim të tyre, kur dihet fare mirë se të gjithë
të Dërguarit, Allahu i dërgoi në teuhidin uluhije-që ta adhurojnë
Allahun, Një të Vetmin e të pashoq, ndërsa këta sufi e kanë bërë të
ligjshsëm tevesulin [afrimin]292 e ndaluar në tarikatin e tyre.
Thotë Allahu, azze ve xhel-le, në Kur’anin e Tij Fisnik: “Ata pos

Allahut adhurojnë çdo gjë që nuk bën as dobi, e thonë: "Këta
janë ndërmjetësuesit tanë te Allahu!".”(Junus,18)
Shejh Muhammed Xhemil Zejno në librin e tij “Tevesul” thote

se tevesuli ndahet ne dy lloje:
1.Tevesuli i Ligjshëm dhe
289 “222 pyetje përgjigjje për besimin”-Hafidh ibn Ahmed el-Hakemi,

Prishtinë, 2001, Fq.62.
291 “Iman i Islam” në gjuhën boshnjake nga autori Mevlana Halid-i Bagdadi,
të botuar nga shtëpia botuese “Hakikat”- Fatih-ISTANBUL,Temmuz-2006
292 Të tillët shpesh i shohim nëpër tyrbet dhe varret e njerëzve që ata thonë
se janë prej evlijave që bëjnë tevesul-afrim të ndaluar. Ky lloj tevesuli që këta
sufi-dervish e praktikojnë është i ndaluar me islam dhe është larg rrugës së
ehli sunnetit dhe xhematit. Pasi tevesuli me njerëz të vdekur nuk është i
ligjshëm
2.Tevesuli i ndaluar.
Tevesuli i ligjshëm:
a) Tevesuli me imanin
b) Tevesuli me teuhidin
c) Tevesuli me emrat e Allahut te Lartemadheruar,
d) Tevesuli me cilësitë e Allahut,
e) Tevesuli me veprat e mira,
f) Tevesuli me lutjen e robërve të mirë kur ata janë
gjallë
Tevesuli i ndaluar:
a) Tevesuli me të vdekur,
b) Tevesuli me hatrin e [pozitën] e të Dërguarit të
Allahut, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,
c) Tevesuli me hakun e të Dërguarit të Allahut, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem dhe eulijave,
d) Kërkimi i lutjes nga i Dërguari i Allahut, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem, pas vdekjes së tij.
Ebu Hanifeja, rahimehullah, thotë : "Është e ndaluar që ndokush

të lutet me këto fjalë dhe të ngjashmet me to: Të lutem (o, Allah)
për hirë të filanit ose për hirë të të dërguarve, ose për hirë të Ka’bes
apo Mesh’ari-l Haramit (vend në Mekke)". 293 294
8. Etiketimi i pasuesve të sunnetit me fjalën “Vehabi”

Në librin “Imani islam”295 autori i këtij libri i sulmon pasuesit e së
vërtetës duke i etiketuar si vehabi, njerëz pamedhheb e shpifje të
tjera.
293 Sherh Akideti-t Tahavijeh, fq.234, Sherh Fikhi-l Ekber, fq.198

294 Më gjërësisht rreth Tevesulit ktheju kapitullit të parë.
295 Ky libër-“Iman i Islam” është përkthyer në gjuhën boshnjake nga shtëpia
botuese “Hakikat” me autor Mevlana Halid-i Bagdadi, Fq.104, Fatih-
ISTANBUL,Temmuz-2006
Thotë autori në faqen 104: “E theksojmë se në librat e dijetarëve të

ehli sunnetit nuk ekziston asgjë që thirret si selefizëm apo medhheb
i selefit. Këtë emërtim të mëvonshmit nga Vehabitë dhe
jomedhhebistët e shpikën”
Armiqët e islamit daven e pasuesve të sunnetit e kanë quajtur si

vehabizëm-apo na quajtën si agjentë anglez- përkundrazi anglezët
ishin të parët të cilët e etiketuan daven e Muhammed Ibn
Abdulvehabit me “Vehabizëm”- për shkak se kjo thirrje mbërriti
koloninë më të çmueshme nën kontrollin britanik, Indinë. Shumë
dijetarë në Indi e përqafuan dhe e përkrahën thirrjen e Imam ibn
Abdul-Uehab. Gjatë asaj kohe, Britania, po ashtu, po kultivonte
sektin Kadijani për të zëvendësuar idealet islamike të rrymës
qendrore.296
Ndërsa fjala e tyre se nuk ekziston në librat e dijetarëve

“selefizëm”-kjo është si pasojë e dijes së cekët të
tyre.Transmetohet nga Aisheja, radiAllahu anha, se Fatimja,
radiAllahu anha, ka thënë: Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ue sel-
lem, më ka thënë: "Unë për ty jam selef i mirë"297. Muslimi në
hyrjen e Sahihut të tij fq.16, transmeton nga Muhammed
ibnAbdullahu se ka thënë: e kam dëgjuar Ali ibn Shekikun se ka
thënë: e kam dëgjuar Abdullah ibn Mubarekun duke thënë në prani
të shumë njerëzvë: “Lëreni hadithin e Amër Ibn Thabitit, sepse ai i
shante Selefitë”.298
Dhehebiu në “Sijer” (13/380) thotë: “Ajo çka është e nevojshme

për Havidhin (ai i cili din më shumë se 100 mijë hadithe) është, që
të jetë i devotshëm, i zgjuar, të njeh mirë gramatikën dhe gjuhën, të
296 Dr. Muhamed ibn Sa'd esh-Shuwei'ir, Tes'hih khata tarikhi heul'el-
uehabije/Korrigjim i gabimit historik rreth Uehabive [Rijad, Darul-Habib
2000 e.s.], f.55.
297 Buhariu dhe Muslimi(teksti është nga Muslimi)
298 El-Xhemaat el-Islamije fq.419, nëpërmjet librit “Qëndrime Selefite në
disa çështje metodologjike” Fq.16 - Zejd Enver Haziri, Prishtinë, 1426/2005
jetë i shkathët dhe i gjallë, dhe të jetë Selefi..”.299 Dhe ka thënë –

kur ka folur për historikun e Ebu Tahir es-Selefij - (21/6): “Dhe
kuptimi i (fjalës) ‘Selefij’ është nxjerrë nga (fjala) es-Selefi, me dy
(vokale) ‘fet-ha’, e ai (selefiu) është ai i cili ndjek drejtimin e
Selefit”. Kurse kur flet për historikun e Imam Darekutniut në
“Sijer” poashtu (16/456) thotë: “Ky burrë, kurrë nuk është futur në
apologjetikë e as në polemikë (të kotë); e as nuk është zhytur në to,
por ka qenë Selefi”.300
Shejh Ibnu Uthejmin - Allahu e mëshiroftë- në komentimin e librit

“el-Akidetul-Vasitijeh“ thotë: “Ehlu-Suneti janë ata që e pasojnë
selefin në çështje të akides, prandaj edhe i fundit deri në ditën e
kijametit, nëse është në rrugën e të Dërguarit dhe sahabëve të tij, ai
është SELEFI“.301 Kur shejh Albani - Allahu e mëshiroftë - e
kundërshtoi Aid el-Karnin, i cili po e refuzonte këtë emërtim
(selefi), i tha: “Nuk ka dyshim se nëse ky refuzim (nga ndokush)
bëhet me qëllim, atëherë ai person duhet të distancohet nga Islami i
pastër, në të cilin ishin në të, të Parët tanë të Mirë (Selefu Salih)
dhe në krye të tyre Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem; siç
aludon në këtë hadithi mutevatir i cili gjendet në Sahihajn (të
Buhariut dhe Muslimit) dhe tek të tjerët, “Njerëzit më të mirë janë
shoqëruesit e mi, pastaj ata të cilët pasojnë shoqëruesit e mi, pastaj
ata të cilët pasojnë pasuesit e shoqëruesve të mi”. Kështu që, nuk i
lejohet muslimanit të distancohet nga të atribuarit tek selefu salih,
gjersa, sikur të distancohej nga ndonjë përkatësi tjetër, askush prej
dijetarëve nuk do ta kishte gjykuar me kufër apo mëkat...
Kurse ai i cili referohet tek selefu salih, ai në të vërtetë referohet

tek el‘Ismetu mbrojtja nga gabimet në mënyrë të përgjithshme; e
Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, veçse e ka cekur se, prej
shenjave të Grupit të Shpëtuar është se, ai ndjek atë që në të ka
qenë Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, dhe shokët e tij.
299 Tahlisu el-Ibad fq.132, nëpërmjet librit “Qëndrime Selefite në disa

çështje metodologjike” Fq.17 - Zejd Enver Haziri, Prishtinë, 1426/2005
300 Po aty
301 Sherhul-Akidetil-Vasitijeh (1/54).
Kështu që, ai i cili ndjek rrugën e tyre, padyshim që është i

udhëzuar nga Zoti i tij...
Dhe nuk ka dyshim se emërtimi i qartë, i hapur dhe dallues është,

që të themi: Unë jam Musliman (që punoj) me Kur’an dhe Sunnet
sipas metodologjisë të të Parëve Tanë të Mirë, e tërë këtë e themi
shkurtimisht: “Unë jam Selefi”.[mbaroi fjala e shejh Albanit]. 302
Pra, e kuptuam se të emërtuarit me këtë fjalë është gjë legjitime

dhe nuk është turp assesi, e as nuk duhet të refuzohet ky emërtim,
përndryshe kjo do të ishte distancim nga Islami i pastër.
Faqe 105: “Fjala Selef është për sahabet dhe tabiinët. Atyre
poashtu u thuhet selefu salihin. Dijetarët e ehli sunnetit të cilët i
pasuan këta quhen halef”
Shejkh Salih Alu Shejkh ka thënë: Muslimanët janë të ndarë në dy

grupe: Selefi dhe Khalefi. Sa i përket Selefive, ata janë pasues të
Selefus-Salih (tri gjeneratat e para të Muslimanëve dhe kush e
pason rrugën e tyre), ndërsa sa i përket Khalefive, ata janë pasues
të mendimeve të Khalefit, ata janë prej grupacioneve, sepse kush
nuk është i kënaqur me rrugën e Selefu-Salih (të parëve tanë të
mirë) në dije dhe vepra apo në kuptime dhe fik`h atëherë, ai është
khalefi dhe është prej pasuesve të epshit.303
Shejhu, Allahu e ruajtë, na tregon se ata të cilët e kundërshtuan

rrugën e selefu salih u quajtën halef dhe këta janë nga pasuesit e
bidatit, ndërsa ne jemi të obliguar që ti pasojmë rrugën e të parëve
tanë selefu salih.
Faqe 106: “Dijetarët e ehli sunnetit të cilët janë nga halefët

[pasuesit e selefi salih], në librat e tyre që deri më sot janë shkruar
302 Marrë nga revista “el-Esaletu“ nr. 9, f.90, më datën 15 Shaban, 1416 ,
nëpërmjet librit “Qëndrime Selefite në disa çështje metodologjike” Fq.16 -
Zejd Enver Haziri, Prishtinë, 1426/2005
303 Hadhihi Mefahimuna, Kapitulli mbi të atribuarit Selefi.
dhe që ende vazhdojnë të shkruhen, e kanë ruajtur besimin e ehli

sunnetit, në të cilën kanë qenë medhhebi i selefu salih dhe na kanë
informuar që Ibn Tejmija, Shevkani dhe të ngjajshmit kanë
devijuar nga rruga e selefi salih dhe që muslimanët i dërgojnë në
shkatërrim dhe xhehennem”
Në faqen 104 autori thotë: “nuk ekziston asgjë që thirret si

selefizëm apo medhheb i selefit” ndërsa në faqen 106, thotë: “e
kanë ruajtur besimin e ehli sunnetit, në të cilën kanë qenë
medhhebi i selefu salih”- çfarë kontradite nga fjalët e tyre, në të
parën thotë se nuk ka diçka si medhheb i selefit ndërsa në të dytën
thotë të kundërtën e saj. Ndërsa, fjalët e tyre kundrejt shejhul islam
Ibn Tejmijes dhe Imam Shevkanit gjoja se këta i dërguan njerëzit
në shkatërrim dhe devijuan nga rruga e selefu salih janë të kota dhe
të pabaza. Prej urtësisë së ehli sunneti vel xhemaah është se kur
dëshiron dikë ta kritikosh duhet t’ia marrësh fjalët dhe mendimet
nga librat e tyre duke i mbledhur të gjitha fjalët në secilën libër që
flet rreth një çështjeje të caktuar pa i shkëputur fjalët jashtë
kontekstit dhe pastaj t’i kundërshtosh me argumente nga Kur’ani
dhe Sunneti-ndërsa këta as që mund ta bëjnë këtë. Shejhul islam
Ibn Tejmije – rahimehullah – ka thënë: "Nuk bën të kritikohet ai i
cili identifikohet me rrugën e Selefit, i cili mbahet për të dhe i
referohet asaj. Më saktë, është obligim që kjo të pranohet prej tij
sipas pajtimit unanim (ittifak) ngase rruga e Selefit s'është tjetër
veçse e Vërteta (Hakk)." 304 Poashtu shejhul-Islam Ibnu Tejmijeh -
Allahu e mëshiroftë thotë: “Nuk është turp që dikush të shfaq
medh’hebin selefi,305 të thirret në te dhe të krenohet me të, bile
është obligim që një gjë e tillë të pranohet, sepse medhhebi i selefit
nuk është gjë tjetër veçse e vërteta“. 306 Kur Ibnu Tejmijeh – Allahu
e mëshiroftë - flet kundër bidatçinjëve, thotë: “Sa më larg
medhhebit të selefit që janë, aq më të njohur me bidat do të jenë,
prandaj shenja e bidatçinjëve është largimi nga medhhebi i
304 Mexhmu el-Fetaua 4:149.

305 Nuk bëhet fjalë për medhhebin në jurisprudencë, por fjala medhheb këtu
përfshin gjithë atë në çka ka qenë selefi yne i mirë.
306 Mexhmu’ul-Fetava (4/149).
selefit“.307 Shejhul islam Ibn Tejmija ishte nga të parët që ringjallën

pasimin e të parëve tanë të mirë pasi ummeti ishte mbushur me
pseudodijetar sufi308 në kohën e tij të cilët e kundërshtuan rrugën e
selefu salih.
Ndërsa libri “Prefimet e agjentit anglez” 309 është i mbushur me

gënjeshtra dhe shpifje ndaj dijetarit të njohur Muhammed
AbdulVehab, dhe logjika e shëndoshë do ta kuptojë librin në fjalë
se është një gënjeshtër e sajuar nga armiqtë e teuhidit qoftë nga
vetë kafirët anglez apo nga munafikët që gjenden në mesin e
muslimanëve. Në asnjë vend të këtij libri nuk është treguar burimi i
fjalëve të Muhammed Abdulvehabit se ku ai e ka kundërshtuar
selefin dhe rrugën e tyre, ndërsa ne do t’ua tregojmë faqet dhe
burimet nga librat e tyre se në çfarë drejtimi ishin, dhe a ishin në
drejtimin të cilët kishin qenë selefi.
Faqe 76: “Pasi vizitova varrin e Imam Rabbanit dhe të evlijave të

tjerë “Kadesill-llahu sirruh””
Këtu shihet qartë se zemrat e tyre janë të lidhura me varret e

“njerëzve të mirë” dhe dihet fare mirë se Imam Rabbani ka qenë
prej sufive të mëdhenj i cili e ka shkruar librin “Mektubat” dhe siç
dihet librat e tyre thuhet se janë frymëzim nga Allahu, subhanuhu
ve teala.
Faqe 85: “Armiqët e fesë gjithashtu janë munduar t'i prishin teqet
dhe rrugën e tasavufit [sufizmit], dhe janë munduar të zhdukin
sinqeritetin, që është pjesa e tretë e islamit.”
307 Mexhmu’ul-Fetava (4/155).

308 Po e them pseudodijetar pasi në shumë çështje ata shejhat sufistë e
kundërshtuan rrugën e selefit, duke shpikur ibadete që janë në kundërshtim
me fenë e Allahut, azze ve xhel-le. Nga ibadetet e tyre që shpikën ishin
dhikret që i bënin me zë të lartë dhe disa të tjerë vetëm me zemër, pastaj ishte
rabëta [një ibadet i sufive], e kishin ligjëruar tevesulin e ndaluar-duke kërkuar
ndihmë nga të vdekurit dhe gjëra të tjera të ndaluara.
309 Nga autori M.Siddik Gumus të botuar nga shtepia botuese Hakikat, vepra
No:3.
Në këto teqe bëhen bidate dhe shirkijate, dhe janë të stërmbushura

me fotografi të shejhëve të tyre duke i madhëruar ata. Dihet fare
mirë gjykimi islam rreth vendosjes së fotografive në mur. Nga
bidatet që këta sufi i bëjnë është edhe dhikri, varësisht nga drejtimi
i tyre në tarikat - ndryshon edhe dhikri.
9. Lavdërimi i sufizmit dhe sufive [dervishëve]

Faqe 86: “Shumica e njerëzve të mëdhenj të tasavufit kanë qenë
dijetarë të mëdhenj dhe muxhthehidë. Sepse tasavuf do të thotë të
ecësh në rrugën dhe në gjurmët e Muhammedit “alejhi selam” pra
çdo fjalë dhe vepër e tyre ka qenë në përputhje të plotë me Islamin”
Përkundrazi sufitë[dervishët] bazë të akides së tyre e kanë shirkun,

pasi e lejojnë afrimin tek Allahu me ndërmjetësues[me anë të të
vdekurve], pastaj ibadeti i përligjur i tyre RABËTA310, dhe dhikret
e tyre që nuk kanë bazë në islamin e pastër. Janë parë disa njerëz
në Basra (Irak) që, kur e dëgjonin Kur’an, e humbnin vetëdijen dhe
binin të vdekur në tokë, nga frika e Allahut, azze ve xhel-le. E
gjithë kjo ka qenë praktikë e tyre dhe asgjë më shumë.
Disa As-habë dhe Tabi'inë i kanë kritikuar këto vepra të tyre dhe i
kanë konsideruar prej risive në fe (bidateve), si Esma bint Ebi
Bekr, Abdullah bin az-Zubejr dhe Muhammed bin Sirini
(radijAllahu anhum).311 Argument tjetër kundër gënjeshtarëve Sufi
është se transmetohet prej Imâm et-Tannîsi (rahimahullah) i cili e
pyeti Shejhul-Islâm Imâm Dâr-il-Hixhrah Malik bin Enes
(rahimahullah) për disa njerëz nga Nasijîbînët 312, të cilët, pas
ngrënies, këndonin poezi dhe vallëzonin. Imami, i befasuar, e
pyeti:”Mos janë të çmendur?”Ai u përgjigj:“Jo”. Maliku prapë e
pyeti:“Mos janë fëmijë të vegjël”. “Jo. Janë të rritur dhe njerëz
310 Afrimin tek Allahu nëpërmjet shejhut e të tyre [disa e bëjnë me fotografi
e disa jo].
311 Imâm Ibn Tejmijje, “Maxhmûl-Fatâwa” (11:6).
312 Qytet ndërmjet Mosulit në Irak dhe Sirisë, nëpër të cilin kalonin karvanët
inteligjentë" – ia ktheu ai. Pastaj Imam Maliku (rahimehullah) tha:

"Kurrë nga muslimanët nuk kam dëgjuar diçka të ngjashme në
lidhje me këtë”. 313 Imam Malik bin Enesi i ka takuar gjeneratave të
para [Selefu-Salih], ka jetuar në Medinë dhe, megjithatë, ai nuk i
ka njohur Sufitë.
10. Dhikri i shpikur

Faqe 86: “Dhikër, do të thotë të përmendësh Allahun. Kjo gjë
bëhet me zemër. Kur bën dhikër zemra pastrohet. Pra, del nga
zemra dashuria për botën dhe krijesat dhe futet në zemër dashuria
për Allahun.”
Këtë dhikër që e praktikojnë me zemër nuk ka bazë në Kur’an e as

në Sunnet. Prej Abdullah ibn Bisra’s, radiAllahu anhu,
transmetohet se një njeri i tha:”O i Dërguari i Allahut dispozitat e
Islamit për mua janë të shumta. Më trego diçka që do të mbahem
për te! Thotë: Le të jetë e lagur gjuha e jote nga dhikri” .»314
Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thotë:”Secili prej jush le
ta ketë zemrën e falemnderuar,gjuhën që bën dhikër dhe gruaja
besimtare e cila të ndihmon në fitimin e Ahiretit” [ Ibn Maxhe 1861,
Et-Tirmidhi 3094, Ahmed 5/278].
Sufitë fjalën e Allahut: ”mos e ngrit zërin”, e kanë interpretuar

gabimisht. Tefsiri i këtij ajeti sipas Taberiut: ”Lutja Allahut të
bëhet me gjuhë në qetësi duke mos e ngritur zërin”. Prej këtij ajeti
nuk kuptohet (siç thonë ata), heshtja e gjuhës dhe bërja e dhikrit me
zemër. Ajeti na tregon që dhikri të bëhet në mënyrë të qetë. Kjo do
të ishte e tëra në lidhje me këtë shtëpi botuese, që njeriu me logjikë
të shëndoshë duhet ta kuptojë se këta janë në një rrugë shumë largë
nga besimi i ehlu sunnetit dhe xhematit.
313 Tartîb-ul-Madârik wa Taqrîb-ul-Masâlik od al-Kadhî Ijadh

(rahimahullah).
314 Hadithi është hasen; Et-Tirmidhi, 3372; Ahmed, 4/188; Ibn Hibbani
thotë se është sahih, 2317; E!-Hakim, 1/495; Edh-Dhehebiu është i pajtuar
sahih; Ibn Maxhe, 3838
Kapitulli i katërt
Disa dyshime
Për fat të keq këto tarikate në mesin e popullatës sonë, njihen si
hanefinjë, mirëpo, këta nuk kanë të bëjnë me medhhebin e Ebu
Hanifes fare, qoftë në akide apo në fikh. Kur jemi te fikhu, vlen të
theksojmë se ndoshta vetëm në çështjen se nuk i ngritin duart gjatë
tekbireve të namazit315 kanë arritur që shumë prej njerëzve t'i bëjnë
315 Hadithet që janë të transmetuara në lidhje me mosngritjen e duarve gjatë

namazit janë të dobëta, ashtu siç do të shohim në vijim. Hadithi i parë
transmetohet nga Bera bin Azibi i cili ka thënë“ I Dërguari i Allahut, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem, kur fillonte namazin,i ngrinte duart deri afër
veshëve dhe pastaj më nuk i ngrinte” Suneni Ebu Davudit, Kapitulli i
Namazit/Hadithi numër 749, Edhe Sufjani një hadith të njëjtë e ka
transmetuar,mirëpo frazën” pastaj më nuk i ngrinte” nuk e ka thënë. Ebu
Davudi thotë: këtë hadith e kanë transmetuar Hushejmi,Halidi dhe Ibn Idrisi
nga Jezidi,mirëpo shtesën ” pastaj më nuk i ngrinte” nuk e kanë përmendur.
Suneni Ebî Davudit, Kapitulli i Namazit/Hadithi numër 750, Imam Ahmedi
ka thënë: ky hadith nuk ekziston. Jahja bin Main ka thënë: zingjiri i këtij
hadithi nuk është i saktë. Megjithë mosekzistimin e këtij hadithi, Darekutni
hadithin e Jezid Ebi Zijadit e transmeton me rrugë nga el-Bera bin Azibi. Dhe
e vërteta është kështu, El-Humejdi ka thënë se Jezidi ka bërë shtesë në hadith,
sepse Jezidi bën shtesa. Ebu Umeri thotë për këtë shtesë (pastaj më nuk i
ngrinte) vetëm Jezidi e ka transmetuar. Imam Buhariu, Shafiu, Ibn Ujejne,
Darimi hadithin e Bera’s e kanë vlerësuar si të dobët.Hafidhat e hadithit për
frazën” pastaj më nuk i ngrinte”, fraza e tillë sipas tyre nuk qëndron në
tekstin e hadithit dhe transmetuesi Jezid Ebi Zijadi është vlerësuar si
Mudraxh [Idraxh-futja e diçkajit brenda, dmth llojë shtese.Transmetuesi gjatë
transmetimit i shpreh fjalët e veta apo fjalët e dikujt tjetër-dhe lexuesi mund
t’a besoj se është i tëri hadith i besueshëm]nga muhaddithinët. Si përfundim
themi, hadithi i transmetuar nga Bera’ja me fjalinë” pastaj më nuk i ngrinte”
kjo frazë nuk qëndron në hadith përshkak të shtesës që ia ka bërë metnit të
hadithit Jezid bin Ebi Zijadi. Hadithi i dytë transmetohet nga Abdullah ibn
Mes’udi i cili ka thënë:”A t’ju fali një namaz sikurse Resulullahu, sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem? E fali namazin,nuk i ngriti duart më shumë se një

herë”(Nesaiu, Namazi, 1058, Tirmidhiu, Namazi, 257). Ky është një mendim
i dobët dhe shumë dijetarë të hadithit e kanë kritikuar një transmetim të tillë
edhe pse disa dijetarë e kanë konsideruar të saktë hadithin, më parësore është
që të pasohen hadithet që janë mutevatir. Njerëzit e Kufes kanë treguar se
Profeti, alejhi selam, nuk i ngrinte duart e tij kur përkulej në ruku dhe as kur
çohej prej saj. Por ky është një transmetim shumë i dobët sepse përmban
shumë probleme dhe si rrjedhojë nuk është i vlefshëm. Hadithin e Ibn
Mes’udit e kanë bërë të dobët Imam Ahmedi, Jahja bin Adem, Ibnul
Mubareku, Ebu Hatimi, Ibn Hibbani, Ibn Abdilberri dhe el-Bezari. Hadithi i
tretë ka të bëjë me prekjen e pjesës së poshtme të veshit gjatë tekbirit fillestar
(iftitah)-transmetohet nga Abdulxhebbari ibnu Vaili i cili nga babai ka
transmetuar. Se babai i tij ka thënë: E kam parë të Dërguarin e Allahut, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem, t’i ketë prekur veshët (pjesës së poshtme të laprës
së veshit) gjatë ngritjes së duarve gjatë namazit. (Transmeton Ebu Davudi
H.no 737 dhe Nesaiu 2/123 dhe senedi i këtij transmetimi është i dobët.)
Shkaku i dobësisë së këtij hadithi qëndron në transmetuesin Abdulxhebbar.
Ibn Haxheri në ”Takrib” për AbdulXhebbarin dhe transmetimin nga babai i
tij e ka bërë “mursel” Tek Ehlul Ilmi kjo gjë është e ditur, hadithi i dobët në
fe nuk është huxhxhe (dëshmi) d.m.th.me transmetim të dobët nuk
veprohet.Ajo që është transmetuar në mënyrë të saktë nga Resuli sal-lAllahu
alejhi ve sel-lem e kemi hadithin në sahihun e Buhariut ,hadithi numër 735
dhe po të njejtin hadith të transmetuar nga Muslimi në Sahihun e tij, numri i
hadithit 390: Transmetohet nga Abdullah ibën Umer (Allahu qoftë i kënaqur
me të!) se: "I Dërguari i Allahut (Paqja dhe Bekimi i Allahut qofshin mbi të!)
i ngrinte duart në lartësinë e supeve dhe pranë tyre kur hapte namazin, kur
merrte tekbir për në ruku dhe kur ngrihej nga rukuja i ngrinte duart
gjithashtu, dhe thoshte: "SemiAllahu limen hamideh, rabena ue lekel hamdu".
Ndërsa në sexhde nuk e bënte këtë gjë”. Hadithet që kanë të bëjnë me
ngritjen e duarve gjatë përkuljes në ruku dhe ngritjes pas rukusë janë të
transmetuara nga një numër i madh sahabësh. Thotë Imam Buhariu në veprën
e tij Raf’ul Jedejn hadithet mbi ngritjen e duarve janë transmetuar nga 19
sahabë. Imam Bejhakiu i ka përmendur emrat e tridhjetë sahabëve poashtu
Ibn Esiri thotë se janë njëzet sahabë që e kanë transmetuar hadithin e ngritjes
së duarve gjatë shkuarjes në ruku dhe pas ngritjes nga rukuja. Pas të gjitha
këtyre argumenteve të sakta, si përfundim, themi se ngritja e duarve gjatë
shkuarjes në ruku dhe ngritja e duarve pas ngritjes nga rukuja është e vërteta
padyshim të gjitha rivajetet që janë transmetuar në këtë çështje janë sahiha-
andaj vëllëzër muslimanë nënshtrohuni dhe pasojeni Resulullahun sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem. Lirohuni apo shpëtoni veten e juaj nga Taasubi dhe
nga pasimi i verbër (Taklidi) dhe kapuni pas argumentit të saktë.[Burimi:
të mendojnë se mu këta janë hanefinjë të vërtetë. E nëse je prej

atyre që i paralajmëron muslimanët kundër këtyre xhemateve të
devijuara (tarikateve)-atëherë këta316do të të etiketojnë me lloj lloj
emërtimesh si vehabi317, spiun anglez318apo njerëz të paguar etj,etj,
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları, Bağlarbaşı-Istanbul,

musluman.biz, rrugetepaqes.net, Raf’ul Jedejn e Imam Buhariut, Kitap ve
Sunnete gore Namaz-Muhammed Ebu said el-Yarbuzi, Fikhus-Sunneh-Sejid
Sabik tek Kapitulli i Namazit, dhe shtesa e fundit nga unë.]
316 Xhemati i thjeshtë e poashtu edhe nga disa hoxhallarë
317 Ky emërtim qëllimkeq nuk është me vend, ngase, në të vërtetë Vehabitë

nuk ekzistojnë, përkundër asaj që bidatçinjtë mundohen t’i largojnë njerëzit
prej pasimit të të parëve tanë të mirë. Njëherit ata nuk janë të vetëdijshëm se
me këtë mundohen ta shuajnë Dritën e Allahut, por megjithatë, përkundër
kurthave të tyre ndaj robërve të Allahut, Ai -subhanehu ve teala- edhe më
shumë e rritë Dritën e Tij. Në lidhje me këtë shpifje ndaj pasuesve të sunnetit
–emërtimi i tyre si Vehabi-, ka folur edhe mbreti AbdulAziz ibn
AbdurRahman Alu Suud, rahimehullah, i cili në ditën e pritjes së musafirëve
në Mina në kohën e Haxhit më 15/12/1365 ka thënë: “Thonë që kinse ne jemi
Vehabi, mirëpo realiteti është se, ne jemi Selefi (pasojmë Kur’anin dhe
sunnetin sipas komentimit të sahabëve), praktikojmë fenë tonë, kapemi për
Librin e Allahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të Tij, dhe nuk ka asgjë mes
neve dhe muslimanëve, vetëm se Libri i Allahut dhe Sunneti i Pejgamberit,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem”.( nga revista es-Selefije numri i pestë, data
1420-1421.). Dhe, gjithashtu ka thënë: “Po na quajnë neve Vehabi, kurse
drejtimit tonë po i thonë Vehabizmi, duke e konsideruar atë si drejtim të
posaçëm. Por, ky është gabim trashanik, i lindur nga pretendimet gënjeshtare
të cilat i përhapin qëllimkëqinjtë. Ne nuk jemi pronarë të ndonjë drejtimi të ri,
apo të ndonjë besimi të ri, e as Muhammed ibn AbdulVehhabi nuk ka ardhur
me diçka të re. Kështu që, besimi ynë është autentik me besimin e Selefit që
ka ardhur në Kur’an dhe Sunnet sipas menhexhit të selefit...”.[ Po aty fq.20]].
Është pyetur shejh Ubejd el Xhabirij nga një muslimane franceze që sapo
kishte pranuar Islamin dhe vazhdimisht dëgjonte termin”Vehabi”, kështu që
ajo dëshironte një sqarim rreth kësaj çështjeje? Shejhu,i përgjigjet: E lus
Allahun, oj bija ime, që të të forcojë në Islam dhe në Sunet. O Allah, forcoje
atë! [Shejhu e bëri këtë du'a tri herë].Termi "wehabi" i atribuohet Shejhut
Muhamed bin Abdul-Uehabit, Allahu e mëshiroftë, ngaqë ai ka ripërtëri
thirrjen e Teuhidit [Njësisë së Allahut] nga mesi i shekullit të dymbëdhjetë të
hixhrës. Ai qe ndihmuar në këtë mëkëmbje nga Emiri, Imami Muhamed bin
Saud, Allahu i mëshiroftë të dy.Ky përshkrim [dmth wehabitë] përdoret nga
kurse ne i ankohemi Allahut për shpifjet që na i bëjnë,”... I lartë je

Ti, kjo është shpifje e madhe!"(en Nur,16). Ndërsa tani këtë luftë
kundër pasuesve të së vërtetës [pasuesve të sunnetit] janë duke e
bërë tarikatet bile edhe janë duke shpërndarë libra nëpër trojet tona-
libra të cilat janë të botuara siç e kemi cituar nga shtëpia
botuese”Hakikat”. 319
armiqtë, armiqtë e teuhidit, armiqtë e Sunetit. Kështu qëndron puna. Çdo

armik i teuhidit dhe i Sunetit e përshkruan njeriun e teuhidit dhe të Sunetit si
"wehabi". Ky është një shpjegim i emërtimit "wehabi". Ndoshta, duhet ta dish
që ky është një atribuim i dënueshëm dhe i gabuar, sepse Shejh Muhamed ibn
Abdul-Uehab nuk e ka përshkruar vetveten kështu. Po ashtu, ky përshkrim
nuk i është bërë atij nga dijetarët e thirrjes pas tij e as nga bijtë e tij, nipat e
vëllezërit të thirrjes, deri në kohën e sotme. Nuk dihet që dikush prej tyre ta
ketë përshkruar atë me këtë atribuim, përveç ithtarëve të besëtytnisë, të
bidatit e të shirkut. Ata janë të cilët i përshkruajnë ithtarët e Sunetit me këtë
atribuim. [Marrë nga një ligjëratë e incizuar, në lidhje me termin
"wehabitë"nga shejh Ubejd el-Xhabirij,nëpërmjet www.mburoja.net]
318 Përkundrazi anglezët ishin të parët të cilët e etiketuan daven e

Abdulvehabit me “Vehabizëm”- për shkak se kjo thirrje mbërriti në koloninë
më të çmueshme, nën kontrollin britanik, Indinë. Shumë dijetarë në Indi e
përqafuan dhe e përkrahën thirrjen e Imam ibn Abdul-Uehab. Gjatë asaj
kohe, Britania, po ashtu, po kultivonte sektin Kadijani për të zëvendësuar
idealet islamike të rrymës qendrore.[ Dr. Muhamed ibn Sa'd esh-Shuwei'ir,
Tes'hih khata tarikhi heul'el-uehabije/Korrigjim i gabimit historik rreth
Uehabive [Rijad, Darul-Habib 2000 e.s.], f.55.]
319 Është përhapur në mesin e popullatës sonë një libër në gjuhën
turke”Ingiliz Casuslarin itiraflari ve Ingilizlerin Islam Dusmanligi”-të
përkthyer dhe përpiluar nga M.Siddik Gumus,Fatih-Istanbul,2003, poashtu
është përkthyer edhe në gjuhën shqipe-titulli i libri ”Prefimet e Agjentit
Anglez” [Fatih-Istanbul,2007]. Ky libër është botuar nga sufistët në Turqi,
nga shtëpia botuese”Hakikat Kitabevi” dhe është shpërndarë falas këtu tek ne
[Prizren]. Ky libër është përplot me gënjeshtra dhe shpifje dhe libri në fjalë
në të shumtën e “përallave” të tyre nuk kanë referenca apo janë marrë nga
gazetat ditore dhe nga armiqtë e muslimanëve, me qëllim të luftimit të
pasuesve të Sunnetit.Ky libër ka bërë shpifje të mëdha ndaj dijetarit
Muhammed Abdulvehabit, gjithashtu edhe ndaj shejhul Islam Ibn Tejmijes.
Në faqen 4 të këtij libri thuhet: ”Sot muslimanët në të gjithë botën janë ndarë
në tre grupe.Grupi i parë janë muslimanët e vërtetë të cilët e ndjekën rrugën e
Kur jemi tek paralajmërimi kundër tarikateve sufiste gjithashtu

edhe kundër këtyre grupacioneve 320,shprehim keqardhje nga disa
muslimanë të cilët neve na kundërshtojnë në paralajmërimin tonë
që u bëjmë këtyre xhemateve/tarikateve.
Metodologjia e të parëve tanë të mirë [selefu salih] dhe thirrësit e

saj, që në fillim janë të hapur dhe publik, nuk i frikësohen qortimit
të asnjë qortuesi siç edhe thotë Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem: “Një grup nga Ummeti im do të vazhdojë ta proklamojë të
vërtetën haptazi, nuk ju bëjnë atyre dëm qortimet e të tjerëve,
derisa të vijë Caktimi i Allahut”.[ Tra. “Muslimi” (1920).]
Thirrësit e këtij daveti, edhe nëse janë vetëm –pa pasues, e dinë se
janë xhematë. Sepse xhemati nuk është në numër, por është në të
es’habëve kiram. Këto quhen Ehli Sunet ose Syni ose fërka Naxhije. Grupi i
dytë janë ato që janë kundërshtarë të es’habëve kiram. Këto quhen Shii ose
fërka-i dal-le.Grupi i tretë janë armiq edhe të Synive edhe të Shi’ive. Këto
quhen Vehabi ose Nexhdi. Sepse këto për herë të parë janë shfaqur në qytetin
Nexhd të Arabisë.Këto quhen Fërka-i mel’ume”. Në një libër tjetër të
përkthyer në gjuhën boshnjake ”Iman i Islam” në faqen 117 shkruan: ”Ibn
Tejmije ka qenë njeriu më i dëmshëm dhe më i prishuri nga njerëzit
femohues [kafir]”. Këto janë vetëm disa nga fjalët dhe bindjet e tyre që i ka
ky xhemat. Në lidhje me këtë shtëpi botuese”Hakikat” veçse ju sqaruam më
lartë devijimet e tyre.
320 Thotë dijetari Salih el-Fevzani: ”Çdo kush që e kundërshton ehli
sunnetin dhe xhematin (grupin e vetëm të shpëtuar) është i humbur. Në islam
nuk ka vetëm se një xhemat, e ai është “ehli sunneh vel xhema'ah”, e kush e
kundërshton këtë xhemat, ai me këtë ka kundërshtuar metodën dhe rrugën e
pastër të Muhammedit, alejhisselam. Themi gjithashtu se çdo kundërshtar i
rrugës së ehli sunnetit dhe xhematit është pasues i epshit, dhe kundërshtimet
dallojnë varësisht nga lloji i tyre, disa me devijim, disa me dalje nga feja
islame, varësisht nga madhësia e tyre apo largësia dhe afrimi i tyre me të
vërtetën.....thënia jonë “grupacione” - kjo është ajo që e meritojnë për shkak
të kundërshtimit të tyre ndaj Kur’anit dhe sunnetit dhe metodës se pastër të
selefit, dhe ky emërtim për ta është emërtim sheriatik i paralajmëruar nga
Muhammedi, alejhisselam, sikurse që u cekë në hadithin e grupacioneve.
Përsa u përket xhemateve, në islam ekziston vetëm një xhemat i vërtetë dhe
ai është xhemati “ehli sunneh vel xhema'ah”në pajtim me metodën dhe
rrugën e selefit.”(e-exhvibetul-mufide…faq.10, po ashtu faq.7)
kapurit në të vërtetën; Abdullah ibn Mes’udit radijaAllahu anhu

thotë: “Vërtetë xhemati321 është kur bie në ujdi në nështrim ndaj
Allahut, edhe në qoftë se je vetëm.322
Kurse, thirrësit e metodologjive të tjera e bëjnë të kundërtën, siç

thamë më lartë, sepse tek ata xhemati është në shumicë e jo në të
kapurit për të vërtetën, ngase ata, në të vërtetë, nuk e njohin të
vërtetën apo e injorojnë për shkak të tekeve dhe dëshirave të tyre.
Përkundër tërë kësaj, sot ka disa njerëz të cilët thonë se ne
muslimanët në kohën e sotme nuk kemi nevojë për xherh
[kritikim],323sepse kjo shkakton vetëm përçarje dhe telashe në
mesin e muslimanëve324 apo thonë se momentalisht njerëzve duhet
mësuar vetëm të mirën (hajrin), e të keqen duhet lënë anash, ngase
ajo mësohet vetvetiu, apo thonë se ne duam bashkim apo të
bashkëpunojmë me ta [me grupacionet që e kundërshtojnë Librin e
321 Ishak ibn Rahavejhi thotë: “Nëse i pyet injorantët për Sevadu el-E’adhem
(një prej emrave të grupit të shpëtuar do të thonë se është një grumbull
njerëzish. Por, ata nuk e dinë se Xhemati është, një dijetar i kapur për gjurmë
të Pejgamberit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, dhe rrugën e tij. Andaj ai që
është me të dhe e pason atë (dijetarin), ai është Xhemati”. E transmeton Ebu
Nuajm në “Hiljetu el-Evlija” (9/239), [Besair fq. 102].]
322 Imam Albani e ka shpallur sahih në "Mishkatu el Mesabih (1-61)"
323 Xherhi/kritika në origjinë siç e thekson Imam Shatibiu në librin e tij el-
I’tisam tek kapitulli i nëntë kur flet për sebebul ihtilaf tregon se në origjinë
xherhi është diçka jo e pëlqyeshme porse është bërë e pëlqyeshme përshkak
të përhapjes së të keqes.Kuptohet, nuk jemi prej atyre që e teprojmë në
xherh/kritikë, sepse xherhi është vetëm mjet dhe nuk është qëllim. Në të
vërtetë, xherhi vetëm na ndihmon që ky da'uet i yni të ecë para. Kjo do të
thotë se nuk jemi prej atyre që mirren vetëm me xherh kurse gjërat tjera me
rëndësi i lënë anash, apo ndoshta edhe më me rëndësi se xherhi i lënë anash.
Jo! Xherhi është mjet të cilin e përdorim vetëm aq sa kemi nevojë për të, dhe
në të njëjtën kohë i japim rëndësi edhe gjërave tjera, atyre të cilat janë më
primare se ai.
324 Edhepse këta janë që më së shumti iu bëjnë xherh të tjerëve. U thonë të
tjerëve mos përgojoni, mos flitni kundër dijetarëve sepse mishi i tyre është i
helmuar!!! Kurse në realitet këta më së shumti i përgojojnë dijetarët dhe më
së shumti flasin kundër nesh dhe paralajmërojnë kundër pasuesve të sunnetit.
Pasi që këta nuk mund t’a bëjnë dallimin ndërmjet muxhtehidit dhe pasuesve
të epsheve.
Allahut dhe sunnetin e Pejgamberit] 325. Kurse ne u themi-po

bashkim-mirëpo bashkim në të vërtetën [sipas Kur’anit dhe
325 Është pyetur komiteti i Dijetarëve të mëdhenjë: Bazuar në thënien e

Allahut të Lartësuar, “Bashkëpunoni mes veti në drejtësi dhe devotshmëri,
e mosni në mëkat dhe shkelje.” [Ma’ideh: 2], është thënë se është e
detyrueshme që të bashkëpunohet me grupet Islamike, ndonëse ne mund të
dallojmë prej tyre në metodologji dhe në mënyrën e da’ues [thirrjes]. Kështu
që mënyra e da’ues sipas Xhematut-Teblig s’është mënyrë e da’ues sipas el-
Ihuanul-Muslimin, apo Hizbut-Tahrir, apo Xhematul-Xhihad, apo
Selefijinëve. Pra, cila është fjala vendimtare lidhur me këtë bashkëpunim?
Dhe, a është kjo e kufizuar, për shembull, në konferenca dhe programe? Dhe,
çka në lidhje me thirrjen [da’uen] ndaj jo-muslimanëve, meqë mund të ketë
hutim për muslimanët e rinj. Kështu që secili grup ndër këto grupe do t’i
udhëzojë ata për në qendrat e tyre të mësimit dhe në dijetarët e tyre. Kështu
ata do të jenë të ngatërruar dhe të hutuar në këtë çështje. Pra, si mund të
tejkalohen rrethanat e tilla?-Komiteti i Dijetarëve të Mëdhenj u
përgjigj:“Detyrimi është për bashkëpunim me grupet që përshkojnë
metodologjinë e Librit dhe Sunetit, dhe atë në çka ishin Selefi i Umetit,
shprehur në thirrjen për tek Allahu i Lavdëruar, të qenit i sinqertë në
adhurimin ndaj Tij, paralajmërimi kundër shirkut, bidateve, mosbindjeve, dhe
që të këshillohen të gjitha grupet që e kundërshtojnë këtë. Nëse ata kthehen
në pozitën e drejtë, atëherë me ta duhet bashkëpunuar. Por, nëse ata
ngulmojnë në kundërshtim, është e detyrueshme që të largohemi nga ata dhe
t’i përmbahemi Librit dhe Sunetit. Pra, bashkëpunim duhet të ketë me grupin
që i përmbahet Librit dhe Sunetit. Kjo do të thotë që të bashkëpunojmë në
çkado që është mirësi, drejtësi dhe devotshmëri: nga programet, konferencat,
mësimet, ligjeratat dhe gjithçka që do të ishte në dobi të Islamit dhe
muslimanëve.”[ Kjo fetua daton më 11.16.1417 [nr.18870] dhe është
firmosur nga el-Allame Abdul Aziz Ibn Baz, shejh Abdul Aziz Ibn Abdullah
alush-Shejh, shejh Abdullah Ibn Abdur-Rahman el-Gudejan, shejh Bekr Ibn
Abdullah Ebu Zejd, dhe shejh Salih Ibn Feuzan el-Feuzan. ]Ndërsa shejh Ibn
Bazi në një vend tjetër thotë: “Bashkëpunimi në drejtësi dhe devotshmëri si
dhe këshillim të ndërsjellë kërkon paralajmërim kundër së keqes, e jo
bashkëpunim me të këqinjtë.”[ Revista ‘el-Furkan,’ botimi nr.14, f.15.]. I
është thënë Imam el-Evzaijut:”Një njeri thotë:’Unë shoqërohem me pasuesit
e sunnetit dhe pasuesit e bidatit”,Evzaiju ia ktheu:”Ai njeri dëshiron që ta
barazojë të vërtetën me të pavërtetën.”[el-Ibane,1/456]. Ibn Bettah duke i
komentuar fjalët e Evzaijut,thotë:”Të vërtetën e ka thënë el-Evzaiju, pasi ky
njeri nuk e dallon të vërtetën nga e pavërteta, dhe as pabesimin nga
besimi.”Resuli sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: ”Shembulli i dyfytyrshit në
Sunnetit dhe metodologjisë së të parëve tanë të mirë]. E si ka
ummetin tim është sikur shembulli i deles në mes të dy kopeve, ndonjëherë

kalon njërën, ndonjëherë kalon tek tjetra.”[Muslim,2784]. Andaj, o ju
vëllëzër muslimanë që e doni sunnetin e Pejgamberit, sal-lAllahu alejhi ve
sel-lem, mos u mashtroni me ata njerëz të cilët e lejojnë bashkëpunimin me
grupet e devijuara, me pretekstin se ata nuk kanë rënë në kufër dhe se bidati i
tyre është i vogël. Ky pretendim i tyre është i kotë siç e cekem më lart fetvan
nga komiteti i përhershëm, poashtu është edhe shumë i rrezikshëm.
Kujdes!!! Dallon ai person i cili thërret dhe është udheheqës në devijim dhe
ai i cili është injorant dhe i është bashkangjitur atyre duke mos e ditur hakkun
- ndaj tyre duhet të tregohemi të butë, pasi esenca në davet është butësia,
ashtu siç thotë Allahu, subhanehu ve teala, në Kur’anin Fisnik:” Thirr në
Rrugën e Zotit tënd me urtësi dhe me këshilla të mira, dhe polemizoji ata
me atë që është më së miri”. [Nahl:125]. Dhe Allahu u ka thënë Musait dhe
Harunit, alejhimus-selam:“Shkoni ju të dy te Faraoni, se vërtetë ai i ka
kaluar (të gjithë kufijtë në mosbesim). Dhe i flisni atij butë e shtruar,
mbase mund të përkujtohet apo të frikësohet”. [TaHa: 43-44]. Mirëpo,
nëse për largimin e së keqes ka nevojë të përdoret ashpërsia, atëherë nuk
prish punë nëse e përdorim atë, qoftë edhe ndaj muslimanëve. E ndonjëherë
besimtari me kritikën e tij ndaj vëllait të vet, tregohet më i ashpër se sa ndaj
armikut të tij. Por, a nuk e ke parë se Musa, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,
është treguar i butë me Faraonin, kurse i ashpër kundër vëllait të tij Harunit,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem. Sa që Allahu i Lartësuar rrëfen se aq i ashpër ka
qenë Musai me vëllain e tij, saqë: “..e kapi për koke vëllain e tij, dhe e
tërhoqi pas vetes”. [El’araf: 150]. Për këtë arsye, Ibn Tejmije, rahimehullah,
ka thënë: “Besimtari për besimtarin është sikur dy duart të cilat lajnë njëra
tjetrën. E ndonjëherë fëlliqësira nuk hiqet vetëm se me ashpërsi, mirëpo ajo
(ashpërsi) sjell pastërti dhe zbutje, që na shtyen ta lavdërojmë atë ashpërsi”
[Mexhmu’u el-Fetava (28/53-54)]. Atëherë, a i mbetët dikujt të argumentojë
me parimin e “Miqësimit dhe Armiqësimit” kundër vëllait të vet, i cili çon në
vend parimin e ‘të urdhëruarit në të mirë dhe të ndaluarit nga e keqja’; duke
thënë se ai po e zgjatë gjuhën e tij ndaj vëllait të tij, kurse tregohet i butë ndaj
pabesimtarëve?! Ky është pretendim dhe argumentim i kotë, apo kundër tyre
e jo për ta; ngase edhe vet Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka qenë
rigoroz dhe i ashpër ndaj dijetarëve nga shokët e tij, më shumë se sa ndaj
shokëve tjerë të tij nga jodijetarët. Për shembëll fjala e tij Muadhit
radijaAllahu anhu kur e ka zgjatur namazin: “O Muadh! A fitnexhi je ti?!”,
kurse në anën e kundërt është treguar i butë ndaj bedeviut i cili pat kryer
urinën në xhami; siç transmetohet në Sahihun e Buhariut (220).
mundësi ne të bashkohemi ma ato xhemate/tarikate, kur ata në

besimin e tyre kanë shirk,kufër, bidate e shumë gjëra të tjera që nuk
janë prej fesë së pastër Islame. Kjo pёrçarje, e me të ёshtё pёr
qёllim qortimi i pasuesve të sunnetit dhe thirrёsve tё tij, ёshtё
pёrçarje legjitime me sheriat; sepse, Muhamedi ёshtё pёrçarёs
(ndarёs) i njerëzve. Poashtu Kur’ani ёshtё ndarёs nё mes tё vёrtetës
dhe të kotёs, dhe poashtu, ehlu suneti dhe xhemati janё ndarёs nё
mes tё grupit tё shpёtuar dhe grupacioneve tё humbura. Kur
ummeti është nё drejtime tё ndryshme, atёherё ёshtё i
domosdoshëm dallimi i pasuesve tё sё vёrtetёs dhe rrugës qё e
ndjekin ata, në mënyrë qё tё ndahen (dallohen) prej pasuesve tё sё
kotёs dhe epsheve tё tyre. Padyshim që, ndarja është një çështje
Kaderi326, nuk ka mundësi t’i iket asaj assesi, e për këtë Allahu i
326 Kader universal (kozmologjik), e jo sheriator (legjislativ) ! Ngase

Allahu, subhanehu ve teala, nuk e do përçarjen, përkundrazi e ndalon atë.
Shejh Uthejmini, rahimehUllah, thotë: "Çdo gjë, të cilën Allahu e lejon të
ndodhë edhe e cakton pa marrë parasysh, a e do atë gjë apo nuk e do, bën
pjesë në Vullnetin kozmologjik në kohë që gjërat, të cilat Allahu i don edhe i
pëlqen bëjnë pjesë në Vullnetin e Tij legjislativ edhe pse lejon ose nuk lejon
të ndodhin. Ja një shembull për vullnetin legjislativ, Allahu,subhanehu ue
teala, thotë : "Allahu dëshiron që t'u fale juve". ( en-Nisa 27 ). Fjala e Tij
'juridu' në këtë ajet ka për qëllim se Ai ka dëshirë, e nuk është kuptimi se Ai
cakton apo lejon, ngase po të ishte kuptimi i ajetit : "'Allahu cakton që t'u fale
juve', atëherë do të kuptohej se Allahu ua falë të gjithëve, e kjo është një gjë
që nuk mund të ndodhë, sepse shumë nga bijt e Ademit, alejhi selam, janë
kafira, d.m.th.,"Allahu dëshiron që t'u falë juve" ka për qëllim se Ai ka
deshirë që t'u falë juve. Kur Allahu, azze ue xhel-le, e do një gjë, kjo nuk do
të thotë se ajo duhet të ndodhë patjetër, ngase ka mundësi që Urtësia e madhe
e Allahut të jetë në mosndodhjen e saj. Ndërsa, shembull për vullnet
kozmologjik është fjala e Allahut : "... nëse vullneti i Allahut është që t'ju
çojë në humbje". ( Hud 24 ), sepse Allahu, azze ue xhel-le, nuk do që t'i çojë
në humbje robërit e Tij,d.m.th., nuk është qëllimi i ajetit : "nëse ka dëshirë
(pëlqen) Allahu që t'ju çojë në humbje", por qëllimi është : "Nëse Allahu
cakton që t'ju cojë në humbje". Dhe neve na mbetet që të tregojmë dallimin
mes vullnetit kozmologjik dhe atij legjislativ, sa i përket ndodhjes së tyre.
Themi : Vullneti legjislativ patjetër duhet të ndodhë, sepse çdo send që
Allahu, subhanehu ue teala, cakton apo lejon që të ndodhë, ajo ndodhë.
Allahu thotë : "Kur Ai cakton ndonjë send, urdhëri i Tij është vetëm të thotë :
"Bëhu!" Ai menjëherë bëhet". ( Ja Sin 82 ). E vullneti legjislativ, ka mundësi
Lartësuar thotë: “Sikur të dëshironte Zoti yt, do t’i bënte

njerëzit një ummet, por ata nuk do të pushojnë të jenë në
kundërshtime, vetëm se kë e ka mëshiruar Zoti yt. E Ai edhe
për këtë i ka krijuar. Dhe (me këtë) është përmbushur fjala e
Zotit tënd: Me të vërtetë do ta mbushi xhehennemin me xhinë
dhe njerëz së bashku”.[70]
Dhe poashtu (për këtë) edhe Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-

lem, ka thënë: ”Kam kërkuar prej Zotit tim tri gjëra, e Ai m’i dha
dy e m’a ndaloi njërën. Kam kërkuar prej Zotit tim që mos t’a
shkatërrojë ummetin tim me shkatërrim të përgjithshëm, e Ai m’a
plotësoi këtë. Dhe kam kërkuar nga Zoti im që mos t’a shkatërrojë
ummetin tim nga fundosja, e Ai m`a plotësoji këtë. Dhe kam
kërkuar prej Zotit tim që mos t’i bëj të ndahen ata në mes veti, e Ai
këtë ma ndaloi”.[ Tra.Muslimi]. Dhe ka thënë në një hadith tjetër:
”Dhe se ky mil-let do të ndahet në shtatëdhjetë e tri grupe”. Hadithi
është i saktë, e transmeton Ebu Davudi, Ahmedi dhe të tjerët.
Për këtë shkak nuk lejohet fshehja e kundërshtimeve, dhe thirrësit

në Allahun, duhen të jenë të hapur me vetveten dhe me njerëzit në
çështjet e tyre të davetit. Dhe duhet që atyre t’ua thonë të vërtetën
(hakkun) -edhepse zemrën e sëmurë e lëndon e vërteta-, dhe nuk
duhet fshehur atë, sepse ajo patjetër duhet të shfaqet dhe të arrijë
kulmin, deshtën ata apo jo, sadoqë ata (davetçinjtë) mundohen ta
shtyjnë atë. Dhe kjo aludon në besnikërinë e tyre, dhe është shkak i
përgjigjes ndaj të vërtetës.
Kurse fshehja e kundërshtimit dhe të shfaqurit me pamje uniteti

dhe bashkimi, është prej rrugës së të hidhëruarve (çifutëve), siç i ka
cilësuar edhe Allahu në librin e Tij fisnik: ”Ju mund t’i mendonit
të ishin të bashkuar, por zemrat e tyre janë të ndara. Kjo,
ngaqë ata janë popull që nuk marrin vesh”[ el-Hashr:13.]
që të ndodhë e ndoshta edhe jo. Burimi: Kushtet e Fesë-Muhammed el-

Uthejmin, fq: 80 botimi shqip.
Për këtë shkak, thirrja kah ajo se, duhet fshehur prej njerëzve
kundërshtimet që janë në mes të atyre që punojnë për Islam, është
thirrje kah të kapurit për traditat e çifutëve; të atyre që ne jemi të
urdhëruar t’i kundërshtojmë (në çdo aspekt), dhe Pejgamberi, sal-
lAllahu alejhi ve sel-lem, na ka paralajmëruar nga përngjasimi me
ta dhe nga të ecurit pas hapave të tyre. Andaj, mendoj se thirrësit e
të vërtetës nuk kanë pse të brengosen, nëse kritikohen nga të tjerët
se jeni duke bërë përçarje e ndasi, sepse këto kritika janë Ligj i
Allahu në krijesat e Tij, dhe se e Vërteta patjetër duhet të jetë
ndarëse në mes të ligut dhe të mirit. Gjithashtu, nuk duhet të
merakosen nëse kanë numër të vogël pasuesish pas veti, por edhe
pasuesit nuk duhet të mashtrohen dhe të futen në dyshime nëse nuk
shohin shokë të shumtë në rrugën e tyre, ngase, në ditën e gjykimit
do të ketë pejgamber me një pasues vetëm. Transmetohet nga
Enesi, radijaAllahu anhu, se Pejgamberi sal-lAllahu alejhi ve sel-
lem, ka thënë: “Asnjë prej Pejgamberëve nuk është besuar aq sa
jam besuar unë. Vërtetë ka prej pejgamberëve që vetëm një pasues
i ka besuar atij” [ “Silsile es-Sahiha” (397), të Albanit.]
Dyshimet në lidhje me marrjen e diturisë nga epsharakët

Një prej dyshimeve është të lejuarit e marrjes së diturisë nga të
devijuarit, në pohimin se çkado që gjindet në këto libra nga e
vërteta e marrim, ndërsa çkado që është prej tyre (bidatçinjve) e
pavërtetë nuk e pranojmë. Ky pohim është hedhur poshtë nga
imamët e hadithit, të kaluarën dhe sot.
Shejhul–Islam Ibn Tejmije ka thënë: 'Është e urryer që ai, i cili

s'ka aftësi për të kritikuar dhe për të bërë dallim [mes të vërtetës
dhe pavërtetësisë], t'i lexojë këto libra që përmbajnë disa
transmetime të shpikura dhe opinione çorientuese, si librat e
njerëzve të bidatit, dhe është e urryer që të merret dituri nga
kussaas [tregimtarët] dhe të ngjashmit me ta, të cilët gënjejnë
shumë kur flasin, edhe nëse shumë nga ajo që flasin është e
vërtetë.' [Fund i citatit. Shiko en-Nexhm el-Bedi, f.27] Thënia e Ibn
Tejmijes hedh dritë mbi këtë çështje kur ai përmend që edhe nëse
shumë nga ajo që flasin është e vërtetë, ajo është e përzier me

gënjeshtra dhe sajime, andaj ai që s'ka aftësi për të dalluar mes të
vërtetës dhe pavërtetësisë, Sunetit dhe bidatit, do të humbasë dhe
do të bëhet si ai që mbledh dru natën! Me ç'rast së bashku me
drunjtë, ai do të mbledhë edhe plehra, pisllëk dhe çdo gjë tjetër që
gjindet aty, meqë ai s'ka aftësi të dallojë. "I dërguari i Allahut
[salallahu alejhi ue selam] ka paralajmëruar kundër leximit të
shkrimeve të pasuesve të Librit, ndonëse tek ata gjindet diçka nga e
vërteta."
Nga Xhabir bin Abdullah, i cili tha se Umer bin el-Hatab erdhi tek
pejgamberi [salAllahu alejhi ue sel-lem] me një shkrim, të cilin e
kishte marrë nga Njerëzit e Librit, kurse ai [salallahu alejhi ue
selam] u hidhërua dhe tha:"'A mos po dyshon, o Ibn el-Hatab?!
Pasha Atë, në dorën e të cilit është shpirti im, unë ju kam ardhur
me atë që është e qartë. Mos i pyetni ata për çfarëdoqoftë, se ata
mund të thonë të vërtetën e ju ta mohoni, apo mund të thonë të
pavërtetën e ju të besoni në të. Dhe pasha Atë, në dorën e të cilit
është shpirti im, po të ishte gjallë Musai, nuk do të kishte rrugë
tjetër vetëm të më pasonte.327
Do t'ua shpjegojmë qartë këtë shteg dhe do t'i refuzojmë thirrësit e

drejtimit të keq, të cilët inkurajojnë rininë për të lexuar librat e
udhëheqësve të tyre gjersa ata të hyjnë në grackën e tyre dhe të
mos jenë më në gjendje të ikin, e nëse u thuhet:'Në këto libra ka
shpifje ndaj disa pejgamberëve, tekfir ndaj disa sahabëve, thënie se
Kur'ani është krijuar, tevessul të ndaluar, shirkijate dhe bidate të
shumta328 dhe në këto gjindet kjo e kjo,' ata përgjigjen me tërë
guximin:'Merre të vërtetën dhe lëre të pavërtetën.'
327 Mbledhur nga imam Ahmed [3/387], ed-Darimi [1/115], dhe është
cilësuar Hasen nga Muhadith el-Albani në Irua [6/338-340]
328 Ndër bidatet e shumta që gjenden tek këto tarikate do të veçojmë edhe
bidatin e disa “netëve të mëdha” që njihen në popullatën tonë si p.sh.muaji i
mevludit (lindja e Pejgamberit, alejhi selam), nata e regaibit, nata e miraxhit,
nata e beratit etj. E që në këto “festa” tarikatet e shfrytëzojnë rastin për
davetin e tyre duke mbajtur ligjërata, programe të ndryshme festive. Mirëpo,
Ne themi: Po, të vërtetën duhet pranuar nga kushdoqoftë, dhe

Selefus Salih nuk janë përmbajtur nga pranimi i së vërtetës, mirëpo
me këtë ata kurrë s'kanë thënë merre të vërtetën që gjindet në librat
e njerëzve të bidatit dhe lëre pavërtetësinë. Madje, ata shpallnin
zëshëm që këto të gjitha të lihen. Ata e bënë shkatërrimin e tyre një
detyrim, dhe kjo nga që e vërteta që është e pranishme në librat e
njerëzve të bidatit mund të gjindet në Librat e Sunetit, andaj është e
detyrueshme që të merret nga burimi i saj origjinal, i cili s'është i
molepsur me ndyrësi apo bidat, meqë vetë burimi është i dëlirë,
ndërsa uji është i freskët. Një shembull për këtë: Dy puse me ujë,
njëri i dëlirë dhe i pastër, ndërsa tjetri i mbushur me pisllëk dhe
ndyrësi, ndaj a thotë njeriu me intelekt:'Shko tek pusi i dytë [me
pisllëk] dhe merr ujë aty.' Njeriu që ka intelekt nuk e thotë këtë. E,
çka sikur të gjindej dikush që pengon njerëzit nga burimi i dëlirë
dhe thërret njerëzit për të pirë nga pusi i përbaltur e i mbushur me
pisllëk dhe ndyrësi…"
Dyshim tjetër për hapjen e derës në marrjen e diturisë nga të

devijuarit është edhe fjala e Pejgamberit, sal-lAllahu alejhi ve sel-
lem, drejtuar Ebu Hurejres kur iblisi ia kishte mësuar ajetul-
Kursijen për tu mbrojtur nga shejtani:”Vërtetë ai e ka thënë të
vërtetën, edhe pse ai është gënjeshtarë”. Ky hadith i Pejgamberit,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ashtu siç e komenton dijetari i
hadithit shejh Rebi’el-Med’halij, në librin unik të tij “Metodologjia
e ehli sunnetit në kritikimin e njerëzve, librave dhe grupacioneve”
në faqen 71, aludon në pranimin e të vërtetës prej kujdo qoftë ai:
a thua vallë këto “festa” janë prej sunnetit. Sa i përket festimit të muajit të
mevludit, nuk kemi asnjë transmetim në lidhje me vlerën apo festimin e kësaj
nate, prandaj këtë ditë të lindjes së Pejgamberit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem,
nuk e ka kremtuar as vetë Resulullahu,sahabët dhe as gjeneratat e para të
muslimanëve (Selefu salih),ashtu siç na tregon shejh AbdulAziz ibn Bazi në
broshurën e tij ”Kujdes nga risitë”. Poashtu edhe netët tjera të cilat
festohen,të gjitha argumentet janë ose të dobëta ose të shpikura.Shih-“Iktidau
siratal Mustekim”të shejhul Islam Ibn Tejmijes dhe Ibn Xheuziju
rahimehullah në librin e tij el-Meuduat vëll.2. fq.125-127,bidatet e "netëve të
mëdha".
Cifut, Krishter dhe Idhujtar, Sekularist apo ndonjë shejtan i

mallkuar. Në këtë [fjalë të Pejgamberit] ka edukatë mbi nderimin e
të vërtetës dhe besnikërinë dhe pranimin e saj, qoftë edhe nëse na
ka ardhur nga ndonjë burim i poshtër, posaçërisht kur nuk kemi
ndonjë rrugë tjetër për të arritur tek e vërteta vetëm se
nëpërmjet tij (rrugës së fëlliqur).(mbaroi fjala e shejhut)
Hadithi i Ebu Hurejres nuk aludon në nxitjen e kërkimit të diturisë

nga shejtani i mallkuar apo nga epsharakët, pasi që Ebu Hurejra,
radiAllahu anhu, nuk i besoi lajmit të shejtanit pa u konsultuar me
Pejgamberin, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, nëse do të ishte hapur
kjo derë, atëher ne u themi atyre bëhuni nxënës të shejtanit, nxënës
të Rafidhave, murid të sufive e grupacioneve të tjera të shumta-
merre të vërtetën nga ata dhe lëre të kotën. A thua vallë selefi
kishte vepruar kështu.Vallahi dhe bil-lahi kjo është një prej
dyshimeve të mëdhaja, dhe hapja e derës për marrjen e diturisë nga
të devijuarit. Pas kësaj thënie, ne po ju sjellim edhe kushtet tjera të
pranimit të vërtetës, në mënyrë që ju lexues të nderuar t’i dini ato e
të mos mashtroheni nga dyshimet.
Shejh Ali el-Halebi në librin e tij ”et-Tenbihat el-Mutevaimeh” fq.

450 i cek këto kushte (katër kushte):
1-që interesi nga të përmendurit e tyre apo e fjalëve të tyre të jetë

më i preferuar se braktisja e tyre,dhe njëherit të mos shpreh
përzemërsi ndaj fjalëve të tyre.
2-Ai i cili i bartë fjalët e tij(kafirit apo bidatçiut),duhet të jetë i aftë

të dallojë(të keqen prej të mirës),t’i njoh fjalët e tyre të mira;nga
frika që mos të bijë në gabimet e tyre.
3-Që mos ta shpeshtoj bartjen e fjalëve të tyre,e lëre më ta teprojë

me të;në mënyrë që mos të mendohet për të se është i mirë,dhe të
mos mendohet e kundërta e asaj që ata gjenden në të.
4-Bartja e fjalëve të tyre bëhet nëse ka nevojë të madhe për të,si në

rastet kur nuk gjenden-apo gati nuk gjenden-këso fjalë te
besnikët,andaj edhe i marrim për t’a plotësuar nevojën.E nëse ka

aso fjalë te besnikët,atëher assesi nuk lejohen që të merren fjalët e
tyre. I njëjti dijetar ka cekë edhe dy kushte tjera me rëndësi,në
librin e tij”Fikhu el Vakia”(fq.5-6),e ato janë:
1-Bartja e fjalëve të tyre të jetë për shkak të kumtimit të

argumentit,pasuesve të këtyre thënësve të këtyre fjalëve që i
bartim;ngase kështu zbulohet realiteti i kundërvajtjeve të këtyre
pasuesve,po edhe prijësve të tyre.
2- Bartja e fjalëve të tyre të jetë për shkak të çitjes në shesh

kontraditat e tyre-të bartura nga ata-me vetveten e tyre;e që me to
e kundërshtojnë Librin e Zotit të tyre dhe Traditën e Pejgamberit të
tyre sal-lAllahu alejhi ve sel-lem.(përfundoi fjala e shejh Ali el-
Halebiut).
Alij ibn Ebu Talibi, radijAllahu, ka thënë: ”Shikoni prej kujt po e

merrni këtë dije, sepse vërtetë ajo eshte Fe”. 329 E ky paralajmërim
është transmetuar edhe nga një grup i selefit si: Ibn Sirini, Dahhaku
dhe të tjerët.330
Kurse Ibn Omeri radijAllahu anhuma ka thënë: ”Feja yte, feja yte
(kujdesu për të), sepse vërtetë ajo është mishi yt, gjaku yt; kështu
që shiko se prej kujt po e merr: merre prej atyre që janë të
përqëndruar dhe mos e merr prej atyre që kanë anuar”.331
Kurse transmetohet nga Ibn Mesuudi, radijAllahu anhu, të ketë

thënë: ”Njerëzit vazhdimisht do të jenë në hajr përderisa ata marrin
diturinë nga të mëdhenjët, e nëse atë e marrin nga të vegjëlit (el-
esagir) dhe të këqinjët e tyre, atëherë shkatërrohen”. 332 E Abdullah
ibn Mubareku kur është pyetur se kush janë të vegjëlit (el-esagir),
329 “el-Kifaje”fq/121 të Hatib Bagdadit

330 Shiko: Sahihul-Muslim1/14; Sunenin e Darimiut 1/124 dhe”el-Kifaje”
fq/121,122.
331 “el-Kifaje” fq/121.
332 “Xhamiu bejanul-Ilm” fq/248
ai ka thënë: ”Ata të cilët flasin me logjikën e tyre; a nuk e keni parë

se i vogli (sagiri) transmeton nga i madhi, por prapseprap nuk është
i vogël”.333 Kurse Lalekai transmeton poashtu se Ibn Mubareku të
ketë thënë: ”Të vegjëlit janë bidatçinjët” 334.Përndryshe shumë
dijetarë kanë vdekur të rinj, por kanë qenë dijetarë dhe është marrë
dija prej tyre, sepse kanë qenë të mëdhenjë në dituri, edhe pse kanë
qenë të vegjël në moshë. Kësi dijetarësh të rinjë në moshë, kurse të
mëdhenjë në dije kemi shumë, saqë emrat e tyre janë mbledhur në
libra; prej tyre Imam Neveviu (ka vdekur 40 vjeqar), Ibn
AbdulHadi nxënës i Ibn Tejmijes (ka vdekur 30 vjeqar) i cili ka
lënë vepra të mëdha të cilat mësohen nëpër universitete të
ndryshme të botës Islame.
Në librin “Fetava eimmetul-muslimin bikat’i lisanul-mubtediin” të

Muhammed Es-Subkij335 faqe 131 thuhet kështu: ”Imamët
muxhtehidë kanë ra në ujdi (Ixhma’) se nuk lejohet të merret
dituria nga bidatçiu, dhe kanë thënë se zinaja edhepse është prej
mëkateve më të medha, prapseprap është më e lehtë se sa një njeri
të pyetë për fenë e tij një bidatxhi”. Prej të gjitha këtyre fjalëve
kuptojmë se devijimi në të marrurit dituri prej bidatçinjeve është
shumë i madh; dhe historia shënon se shumë musliman kanë
devijuar si pasojë e kërkimit të diturisë nga këta të vegjël. 336
333 “Xhamiu bejanul-Ilm” fq/246.

334 “Sherh Usulul-I’atikad” 1/85.
335 Në këtë libër autori i saj ka mbledhur fetvatë e disa dijetarëve të Egjiptit,
Shamit, Marokut ku në to thuhet se nuk lejohet të merret dituria nga
bidatçinjët me Ixhma’.
336 Abdullah bin Mesudi radiallahu anhu, ka thënë: ”Njerëzit vazhdimisht
do të jenë në mirësi përderisa ata marrin diturinë nga të mëdhenjët, e nëse
atë e marrin nga të vegjëlit (el-esagir) dhe të këqinjët e tyre, atëherë
shkatërrohen”.(“Xhamiu bejanul-Ilm” fq/248.) Abdullah bin Mubareku
rahimehullah kur është pyetur se kush janë të vegjëlit (el-esagir), ai ka thënë:
”Ata të cilët flasin me logjikën e tyre; a nuk e keni parë se i vogli (sagiri)
transmeton nga i madhi, por prapseprapë nuk është i vogël”.[“Xhamiu
bejanul-Ilm” fq/246.] Kurse Lalekai transmeton poashtu se Ibn Mubareku
rahimehullah të ketë thënë: ”Të vegjëlit janë bidatçinjët”. (“Sherh Usulul-
I’atikad” 1/85.) Shejh Iben Uthejmini rahimehullah, thote: “…marrja e
Shoqërimi dhe polemizimi me të devijuarit

Selefitë, para se të ndalojnë marrjen e diturisë prej bidatçinjve, ata
para kësaj kanë ndaluar edhe shoqërimin, uljen, bisedimin,
dëgjimin si dhe futjen në debate me ta, përveç ekspertëve fetarë,
dijetarëve të paluhatshëm në fe, me qëllim të mposhtjes së të
kotës 337dhe me qëllim të udhëzimit të devijuarit. Prej fjalëve të
Selefit në lidhje me këtë paralajmërimin, po sjellim edhe këto fjalë:
1) Ibn Abbasi, radijAllahu anhu, thotë: ”Mos u shoqëro me

shpikësit, sepse shoqërimi me ata i sëmund zemrat”.338
2) Ebu Kulabeh, rahumehullah, thotë: ”Mos shoqëroni

shpikësit e as mos polemizoni, sepse vërtetë unë nuk ju garantoj që
ata të mos ju zhysin juve në dalalet, apo (nuk ju garantoj) që mos
t’ua mbështjellin juve nga feja atë që u është mbështjellur atyre”. 339
3) Hasen el-Basriu thotë: ”Mos shoqëroni risimtarët, mos

hyni në debat me ta, e as mos dëgjoni prej tyre”. 340
diturise direkt prej dijetarit eshte me e mire sesa te mesohet prej librave,
pershkak se ai qe meson prej librave, lodhet me shume dhe jep mund me te
madh dhe, edhe perkunder kesaj, ai nuk mund t’i mesoje shume gjera, sic
jane parimet dhe rregullat sheriatike, te cilat i kane vendosur si baze dijetaret.
Per kete, eshte e patjetersueshme qe njeriu te kete nje dijetar te cilit, sipas
mundesive te tij, mund t’i drejtohet. .(Zgjimi Islam, fq 163, botimi shqip)
Disa nga selefët kanë thënë :"Ai që e ka vetem për shejh librin, gabimet e
tij do të jenë më shume sesa të saktat".
337 Një dobi: nëse debatet bëhen me qëllim që e vërteta të del në shesh,
atëherë ky debat është hallall, e nëse debati bëhet nga dy palë me qëllim që
njëra ta mund tjetrën nga epshi për fitore, atëherë ky lloj debati është haram.
338 Tra. Al-Axhuri në “esh-Sheriah” fq/61 si dhe Ibn Bettah në “el-Ibaneh
el-Kubra” 2/438.
339 Tra.Darimiu në Sunnenin e tij 1/120, Al-Axhuri në “esh-Sheriah”fq/56,
Lalekaiu në “Sherh” 1/134.
340 Tra. Lalekaiu në “Sharh” 1/133.
4) Dhe transmetohet nga Muhammed ibn Sirini,

rahimehullah: ”se kanë hyrë tek ai dy bidatçinjë e i kanë thënë: “O
Ebu Bekër, ta tregojmë një hadith”? Ai tha: “Jo”. Ata thanë: “A ta
lexojmë një ajet nga Libri i Allahut, azze ve xhel”? Ai tha: “Jo, ose
largohuni nga unë, ose unë ngritem dhe largohem nga ju”. Atëherë
ata u ngritën dhe dolën. Disa i thanë atij pastaj: “Çka do të kishte
bërë dëm sikur ta kishin lexuar një ajet? Ai tha: e urreva që të ma
lexojnë një ajet, për shkak se do të ma kishin ndryshuar atë, e kjo
do të më kishte mbetur në zemër”.341
5) Ebu Zur’a qe pyetur lidhur me el-Harith bin Esed el-

Muhasibi dhe librat e tij, kështu që ai i tha pyetësit, “Ruaju nga
këto libra. Këto janë libra të bidatit dhe devijimit. Ju duhet t’i
përmbaheni rrugës së vjetër [dmth rrugës së Selefit].” Atij
gjithashtu i qe thënë, “Në këto libra ka mësim të mirë.” Kështu që
ai u përgjigj, “Kushdo që nuk merr mësim prej Librit të Allahut,
atëherë për të nuk ka mësim të mirë në këto libra.” Ai pastaj tha,
“Sa shpejt njerëzit u turren bidateve.” [el-Tehthib, 2/117, dhe
Tarikh Bagdad, 8/215.]
6) el-Imam Ahmed ka thënë deklarata të ashpra lidhur me

el-Muhasibi kur qe pyetur për të, dhe prej asaj çfarë ai i tha pyetësit
ishte, “Mos u mashtro me uljen e kokës së tij [dmth në
devotshmëri], ngase vërtet ai është njeri i keq… mos i fol atij dhe
për të s’duhet të ketë respekt… dhe kjo s'do të jetë e njohur përveç
për atë i cili e njeh mirë atë.” [Shiko transmetimin në tërësi në
‘Hashije’, nr.49, f.30.]
Edhe sahabët dhe tabiinët dhe ata të cilët i pasuan ata na kanë
ndaluar që të ulemi me ta, t’i shoqërojmë ata e të tjera për shkak të
rrezikut të madh nga ta; atëherë ç'po mbetet nga marrja e diturisë
prej tyre dhe të dëgjuarit e dyshimeve, mendimeve dhe bidateve të
tyre?!
341 Tra.Al-Axhuri në “esh-Sheriah” fq/57, Lalekaiu në “Sherh” 1/151, si dhe

të tjerët.
Është pyetur shejh Salih el Feuzani (hafidhahullah): Cili është

vendimi i vërtetë në lidhje me leximin e librave të bidatçinjve dhe
dëgjimin e kasetave të tyre?
Përgjigje: Nuk është e lejuar që të lexohen librat e bidatçinjve apo

të dëgjohen kasetat e tyre, përveç për atë që ka ndër mend t’i
përgënjeshtrojë ata dhe të sqarojë devijimin e tyre. Në lidhje me
personin i cili teksa ka filluar [studimin], nxënësit e dijes, dhe
njerëzit e rëndomtë, apo personin i cili i lexon vetëm sa për të parë
se çfarë gjindet në to, e jo për t’i hedhur poshtë ato dhe për të
shpjeguar gjendjen e këtyre [librave çorientuese], atëherë për këta
persona s’është e lejuar që t'i lexojnë këto libra. Kjo ngase ato
mund të ndikojnë në zemrën e tij dhe t’i shkaktojnë kofuzion, dhe
kështu ai mund të dëmtohet nga e keqja e tyre. Prandaj, s’është e
lejuar të lexohen librat e njerëzve të devijimit, përveç për dijetarët
që janë specialistë, me qëllim që t'i përgënjeshtrojnë këto libra dhe
të bëhet paralajmërimi kundër tyre.342(mbaroi fjala e shejh
Feuzanit). Pra, ky është menhexhi i Selefit në trajtimin e njerëzve
të bidateve, dhe pozita e tyre në lidhje me librat e tyre dhe dëgjimin
e fjalimeve të tyre.
342 el-Exhuibetul-Mufide en Es’iletil-Menahixh el-Xhedide, f.78-79, peytja

nr.39.- el-Al-lame Salih el-Feuzan bin Abdillah el-Feuzan
Hadithet e dobëta të cilët argumentohen sufitë/dervishët

nëpër librat e tyre
Shumica e librave të Sufive janë të stërmbushura me hadithe të
dobëta apo të shpikura, dhe për këtë e pash të udhës që t’i ceki disa
hadithe që mund t’i hasni nëpër librat e dervishëve/sufive, e që me
këtë të ruheni nga këto hadithe që janë hedhur poshtë nga dijetarët
Islamë. Sufitë e lejojnë argumentimin me hadithe të dobëta.343
P.sh.Ismail Hakki Bursevi në “tefsirin” e tij të ashtuquajtur”Ruhul
Bejan” e ka mbushur me transmetime të shpikura. Pasi që këto
transmetime u vlerësuan si të shpikura, ai për vlerën e sureve duke
mos u turpëruar, tha:”Kjo përshtatje (shpikje) nuk është kundër
të Dërguarit të Allahut, mirëpo është përshtatur (shpikur) për
ta ndihmuar sheriatin.” [Bursevi Ruhul Beyan(3/548)]. Imam
Shatibiu, të mbështeturit në hadithe të dobëta e cilëson si metodë të
Risimtarëve-shpikësve në fe, dhe ai thotë në librin e tij”el-
I’tisam”(1/229):”Prej metodologjisë së Risimtarëve është të
mbështeturit në hadithe të dobëta, (prej tyre):të mbështeturit në
hadithe vahije (daife) dhe ato të shpifura mbi Pejgamberin, alejhi
selam, të cilët nuk i pranojnë dijetarët e hadithit, për të punuar me
to...Dhe kush e bën këtë, atëherë ai është injorant, gabues në
bartjen e dijes. Kurse nga ata të cilët mbështetemi në dije dhe fe,
nuk na është transmetuar se duhet të veprojmë kështu...” 344
Pejgamberi, alejhi selam ka thënë:”Dine se gënjeshtra ndaj meje
nuk është sikur gënjeshtra ndaj dikujt tjetër, kështu që kushdo
që gënjen për mua me qëllim, le ta përgadit karrikën e tij prej
zjarrit të xhehennemit.” [Buhariu,Muslimi dhe të tjerët] .Pejgamberi,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:”Ai që transmeton nga unë
një hadith, duke e ditur se është i rrejshëm, atëherë ai është
prej gënjeshtarëve”[Muslimi në parathënien e Sahihut të tij;Sahihul
Edhkar fq.15-17]
343 më gjërësisht rreth argumentimit me hadithe të dobëta,kthejuni

librit”Hadithet e dobëta në”Rijadus Salihin” të Imam Neveviut...Zejd Haziri
344 Shih.Sahihut-Tergib fq.32-33 nëpërmjet,”Hadithet e dobëta në”Rijadus
Salihin” të Imam Neveviut..Zejd Haziri fq.27-28
Hadithet të cilat janë klasifikuar si të dobëta/shpikura nga

Dijetari i nderuar Muhammed Nasiruddin el-Albani dhe disa
shtesa nga Imam Ibn Bazi
1.DAIF-Transmetohet nga Aishja [radiAllahu anhu] se i Dërguari i
Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush i fal njëzet
rekate pas akshamit, Allahu do t’ia ndërtojë një shtëpi në
Xhennet.”
Hadithin e transmeton Ibën Maxhe, shejh Albani thotë se hadithi është
i shpikur.Shih”Daif el-Xhami”(5662),”Daif Tergib dhe
Terhib”(2/435) dhe “Mishkat el-Mesabih”(1/1174).
2. DAIF-Transmetohet nga Ebu Hurejre [radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush i fal
gjashtë rekate pas akshamit duke mos folur në mes tyre, është
njëlloj si dymbëdhjetë vjet adhurim.” Hadithin e transmeton Ibën
Maxhe, Ibën Huzejme dhe Tirmidhiu, shejh Albani thotë se hadithi
është shumë i dobët,Shih”Daif el-Xhami”(5661),”Daif Tergib dhe
Terhib.”
3. DAIF-Transmetohet nga Ma’kil ibën Sinan se i Dërguari i
Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush thotë kur të
zgjohet”Kërkoj mbrojtje prej Allahut i cili dëgjon dhe sheh prej
shejtanit të mallkuar” dhe i lexon tre ajetet e fundit të sures”el-
Hashr, Allahu i detyron shtatëdhjetë mijë Melekë që të kërkojnë
falje për të deri në mbrëmje,e nëse vdes atë ditë,do të vdesë si
shehid gjithashtu nëse i thotë edhe në mbrëmje.” Hadithin e
transmeton Tirmidhiu, shejh Albani thotë se hadithi është i
dobët.Shih”Daif el-Xhami”(5732),”Daif Tergib dhe Terhib”dhe
“Xhami Tirmidhi”(5/2992).
4. DAIF-Transmetohet nga Ebu Umame[radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush e
lexon suren “Jasin”natën e xhuma, i falen mëkatet.”
Hadithin e transmeton Esbahani, shejh Albani thotë se hadithi është i
shpikur. Shih”Daif Tergib dhe Terhib.”
5. DAIF-Transmetohet nga Ebu Hurejre[radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush
është i urritur apo nevojtar dhe e fsheh këtë nga njerëzit dhe
ankohet tek Allahu,Allahu do t’ia caktojë ushqimin për një vit të
plotë.”
Hadithin e transmeton Taberani në “Eusat” dhe “Sagir”, shejh Albani
thotë se hadithi është shumë i dobët. Shih”Daif Tergib dhe Terhib.”
6. DAIF-Transmetohet nga Aliu[radiAllahu anhu] se i Dërguari i
Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kur të vijë gjysma e
muajit shaban, faluni dhe agjëroni atë ditë, ngaqë
Allahu[subhanehu ve teala] zbret në qiellin e kësaj bote pas
perëndimit të diellit dhe thotë:”A kërkon dikush falje t’ia fal
mëkatet, a kërkon begati ta begatoj, a ka ndonjë i cili është i
sprovuar që ta shëroj,vazhdon kështu derisa të hyjë sabahu.”
Hadithin e transmeton Ibën Maxhe,shejh Albani thotë se ky hadith
është i shpikur. Shih”Daif el-Xhami”(652), ”Daif Tergib dhe
Terhib”,”Sunen Ibën Maxhe”(1/1388) dhe “Silsiletul ehadith ed-
Daife uel Meudua”(5/2132).
7. DAIF-Transmetohet nga Hatib[radiAllahu anhu] se i Dërguari i
Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush më viziton pas
vdekjes, është njëlloj si të më kishte vizituar duke qenë gjallë.”
Hadithin e transmeton Bejhakiu në “Kebir”, shejh Albani thotë se ky
hadith është i dobët. Shih”Daif Tergib dhe Terhib”dhe “Difa’a an
Suneti en-Nebij”,fq.109.
8. DAIF- Transmetohet nga Omeri[radiAllahu anhu] se i Dërguari i
Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush e viziton
varrin tim apo më viziton mua, do të ndërmjetësoj për të Ditën e
Kijameti dhe kush vdes në Meke apo Medine do të ringjallet i
sigurtë.”
Hadithin e transmeton Bejhakiu në “Kebir”, shejh Albani thotë se ky
hadith është i dobët. Shih”Daif Tergib dhe Terhib”dhe “Mishkat el-
Mesabih”(2/2759).
9. DAIF- Transmetohet nga Enes ibn Malik[radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Ai i cili më
viziton mua,do të jetë afër meje Ditën e Gjykimit.”Hadithin e
transmeton Taberani në “Eusat”, shejh Albani thotë se ky hadith është
i dobët. Shih”Daif Tergib dhe Terhib.”
10. DAIF- Transmetohet nga Enes ibn Malik[radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Çdo send
ka zemër, zemra e Kur’anit është sureja “Jasin”, ndërsa kush e
lexon suren”Jasin”, Allahu[subhanehu ve teala] do ta shpërblej
atë sikur ta kishte lexuar Kur’anin dhjetë herë” Hadithin e
transmeton Tirmidhiu, shejh Albani thotë se ky hadith është i
shpikur.Shih”Daif el-Xhami”(1935) dhe “Daif Tergib dhe Terhib”.

11. DAIF-Transmetohet nga Malik ibën Jesar[radiAllahu anhu] se i
Dërguari i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Çdo send
ka zemër, zemra e Kur’anit është sureja “Jasin”,lexojeni për të
vdekurit tuaj.”Hadithin e transmeton Ahmedi,Ebu Davudi,Ibën
Maxhe dhe Hakimi, shejh Albani thotë se ky hadith është i dobët.
Shih”Daif el-Xhami”(5785) dhe “Daif Tergib dhe Terhib”.
12. DAIF-Transmetohet nga Xhundubi[radiAllahu anhu] se i Dërguari
i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Kush e lexon suren
“Jasin” gjatë natës duke shpresuar në shpërblimin e Allahut, i
shlyen të gjitha mëkatet.”Hadithin e transmeton Imam Maliku,Ibën
Suni dhe Ibën Hibani, shejh Albani thotë se ky hadith është i dobët.
Shih”Daif el-Xhami”(5787) dhe “Daif Tergib dhe Terhib”.
13. DAIF- Transmetohet nga Othmani[radiAllahu anhu] se i Dërguari
i Allahut[sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thënë:”Gjumi pas namazit
të sabahut e pengon furnizimin”Hadithin e transmeton Ahmedi dhe
Bejhakiu, shejh Albani thotë se ky hadith është i dobët. Shih”Daif
Tergib dhe Terhib”.
14.MEUDU-"Kundërshtimi i popullit tim është mëshirë."345 [Nasru
el Mukadesi në "El Huxheh, El Bejhaki në "Er Risaletul Eshari" pa
sened, etj.]. {Silsiletu ed Daife 57},poashtu edhe në "Mexhmu'u
Fetaua" të imam Ibën Bazit.
15.”Ademi [alejhi selam]e ka parë fjalën[ La ilahe il-lAllah
Muhammedun Resulullah] të shkruar në Arsh (fronin e
Allahut)”.Muhadithi Albani e ka klasifikuar hadithin si të shpikur.
Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife uel Meudua”(1/25).
16.”Kush fle pas iqindisë dhe çmendet, mos e fajësoj askënd
përveç vetes së tij.” Shejh Albani e ka klasifikuar si të dobët.
Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife uel Meudua”.
17. DAIF-"Kërkojeni dijen edhe në Kinë." Imam Ibën Bazi (Allahu
e mëshiroftë!) ka thënë: "Shumica e dijetarëve të hadithit kanë gjykuar
në lidhje me këtë hadith se është i daif me të gjitha rugët e
tij…""Mexhmu'u Fetaua" vëll. XXVI, f. 240, Muhadithi Albani e ka
klasifikuar hadithin si të shpikur. Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife uel
Meudua”.
345 Ky hadith është i përhapur shumë, sa që disa prej muslimanëve

vazhdojnë të argumentohen me këtë hadith. Sh.P.
18. DAIF-”Kush e lexon suren”Vakia” nuk e godet varfëria”.

Shejh Albani e ka klasifikuar si të dobët. Shih“Silsiletul ehadith ed-
Daife uel Meudua”.
19.MEUDU-”Pas abdestit duhet të lexohet surja”El-Kadr”. Hoxhë
Albani e ka klasifikuar si të pabazë. Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife
uel Meudua”.
20.MEUDU-”Të fërkosh sytë kur të dëgjosh ezanin...”346 Muhadithi
Albani e ka klasifikuar hadithin si të shpikur. Shih“Silsiletul ehadith
ed-Daife uel Meudua”.
21. MEUDU- "Dy rekate namaz të falur me imam/çallmë është më
i mirë se 70 rekate të falura pa imam." ["Musnedu el Firdeus" i
Dujlemi] nga Xhabiri (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!). {Silsiletu ed
Daifeh 128}.
22. MUNKER-”Fillimi i muajit të Ramazanit është mëshirë, mesi
(i muajit) falje, kurse fundi i tij është lirim nga zjarri.” Hoxhë
Albani e ka klasifikuar si Munker.Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife
uel Meudua”.
23.DAIF-”Agjëroni që të shëroheni”. Transmeton et-Taberani,el-
Evsat,2/225/1/8477;Hadithi është i dobët,thotë hafidh el Iraki se
senedi i këtij transmetimi është i dobët. 347.Shejh Albani e ka
klasifikuar hadithin si të dobët.Shih“Silsiletul ehadith ed-Daife uel
Meudua”.1/420.
24. DAIF-"Agjëroni që të jeni të shëndetshëm." [Ibën Es Sanij dhe
Ebu Nuajm në "Et Tib"] nga Ebi Hurejra. {Silsiletu ed Daifeh 253}.
25.MEUDU-"Kur ndonjëri prej jush bashkohet (me gruan e tij),
atëherë të mos shikojë tek organi, sepse ai trashëgon verbësi dhe
as të flasë shumë sepse trashëgon memecëri." {Silsiletu ed Daifeh
196}.
26. DAIF-”Kush i fal gjashtë rekate para se të flasë me dikë prej
njerëzve, mes namazit të akshamit dhe të jacisë, i falen mëkatet e
pesëdhjetë viteve”, kurse në një transmetim tjetër:”...është njëlloj
sikur të kishte adhuruar Allahun dymbëdhjetë vite të plota.”
Hadithi është shumë i dobët siç e ka përmendur Albani në librin e
tij“Silsiletul e hadith ed-Daife uel Meudua”.
346 Këtë e kam parë vetë me sytë e mi në Turqi,ku disa muslimanë e

praktikonin.
347 Tahrixh el-ihja,3/75
27. MEUDU-”Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, bënte

tespih me gurë.” Hadithi është i shpikur siç e ka përmendur Albani
në librin e tij“Silsiletul e hadith ed-Daife uel Meudua”.vëllimi 3
hadithi nr.1353.
28.MUNKER- ”Nuk u jepet grave selam dhe as ata nuk duhet të
japin selam.” Hadithi është Munker siç e ka përmendur Albani në
librin e tij“Silsiletul e hadith ed-Daife uel Meudua”.vëllimi 3
hadithi nr.1430.
29.DAIF-”Kur Pejgamberi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, erdhi në
Medine, gratë dhe fëmijët po këndonin:Tale al bedru alejna...”
Shejh Albani e ka klasifikuar hadithin si të dobët. Shih“Silsiletul e
hadith ed-Daife uel Meudua”.
30. DAIF-”O xhaxhai im, po të ma vendosnin diellin në të djathtë
dhe hënën në të majtë, që të hiqja dorë nga kjo çështje (islami),
s’do ta bëja këtë (largimi nga Islami dhe thirrja në të) derisa
Allahu ta bëjë Islamin mbizotërues apo të zhduket në
proces.”Shejh Albani thotë se hadithi është i dobët.Shih” Silsiletul e
hadith ed-Daife uel Meudua”.
31.DAIF-”...për hirë të Pejgamberit dhe të pejgamberëve të
mëparshëm...”Transmeton Taberani,24/351-352,Hadithi është i
dobët, transmetuesi Ravh b.Salah ka transmetuar hadithe munker.
32.MEUDU- Ademi, alejhi selam, pas bërjes së mëkatit, i cili ishte
shkak që të nxirrej nga Xhenneti, kështu shprehet:”O Zot!Për hirë të
Muhammedit, të lutem të më falësh!...”Allahu i Lartësuar e
pyeti:”O Adem, e si e njohe ti Muhammedin, kur Unë atë s’e kam
krijuar ende?!”Ademi a.s. iu përgjigj:”O Zot, kur më krijove mua
me dorën Tënde të fuqisë hyjnore dhe më fryne shpirtin nga
shpirti Yt, ngrita kokën dhe pashë të shkruar mes shtyllave
qiellore fjalinë:”La ilahe il-lAllah Muhammeden Resulullah (Nuk
ka Zot tjetër veç Allahut, Muhammedi është i dërguari i
Allahut,”) dhe e kuptova se Ti e vë përkrah emrit Tënd vetëm
emrin e krijesës më të dashur për Ty” Atëherë, Zoti i tha:”Drejt
fole, O Adem! Ai është krijesa më e dashur për Mua! Kur të më
lutesh, m’u lut vetëm për hirë të tij, sepse Unë të fala tani për hirë
të tij! Dije se, po të mos ishte Muhammedi, s’do të të kisha
krijuar!". Transmeton Hakimi në mustedrekun e tij 2/615,Ibn Asakir
2/323,Bejhakiu delail-un nubuve 5/488.Hadithi është i shpikur.
Ibn Hibbani në lidhje me transmetuesin Abdurahman b Zejd b.Eslem
thotë: është akuzuar për shpifje të haditheve, poashtu edhe Imam
Dhehebiu transmetimin e tillë e ka vlerësuar si të kotë, dhe këtij

mendimi i është bashkangjitur edhe Ibn Haxher el-Askalani. Shejh
Albani ka thënë se hadithi është i shpikur.
33.MEUDU-Transmetohet nga Aliu, radiAllahu anhu, se Pejgamberi,
sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, të ketë thënë:”Sa ndjellës të mirë janë
tespihët”.Hadithi është i shpikur.
34. DAIF-"Dalja e imamit për namaz ditën e xhuma e ndërpret
namazin dhe fjala e tij i ndërpret fjalët." Shejh Albani (Allahu e
mëshiroftë!) ka thënë: “Daif/i dobët.” Shih hadithin me nr. 2824 në
“Daiful Xhami”,poashtu në"Mexhmu'u Fetaua" të imam Ibën
Bazit.
35. BATIL- "Mësojeni magjinë porse mos punoni me të."
Imam Ibën Bazi (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë: "Ky hadith është
batil dhe nuk ka origjinë. Nuk lejohet mësimi i magjisë dhe as të
punuarit me të…"Mexhmu Fetaua" vëll. XXVI, f. 349
36. DAIF- “Guri i bardhë është nga xheneti dhe ka qenë më i
bardhë se bora derisa e nxinë atë gabimet/mëkatet e pasuesve të
shirkut.”
Shejh Albani (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë: “Daif/i dobët.” Shih
hadithin me nr. 2767 në “Daiful Xhami”
37. DAIF- “Merrni për kokën ujë të ri/tjetër.” Shejh Albani (Allahu
e mëshiroftë!) ka thënë: “Daif/i dobët.” Shih hadithin me nr. 2821 në
“Daiful Xhami”
38. DAIF- “Dy rekate me misvak janë më të mira se (falja) e 70
rekateve pa misvak.”Shejh Albani (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë:
“Daif/i dobët.” Shih hadithin me nr. 3128 në “Daiful Xhami”
39. DAIF- “Dy rekate me misvak janë më të mira se (falja) e 70
rekateve pa misvak.”Shejh Albani (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë:
“Daif/i dobët.” Shih hadithin me nr. 3128 në “Daiful Xhami”
40. MEUDU-“Zinaja/imoraliteti trashëgon varfëri.” Shejh Albani
(Allahu e mëshiroftë!) ka thënë: “Meudu/i shpikur.” Shih hadithin
me nr. 3192 në “Daiful Xhami”
41. DAIF-"Hallalli më i urryer tek Allahu është divorci." [Sunenu
Ebi Daud, Sunenu Ibën Maxheh dhe El Hakimi] Ibën Umer. (El Iruau
2040) {Daif Ibën Maxheh 441/2018}.
42. MEUDU-"Groposni gjakun tuaj, flokët tuaj dhe thonjtë tuaj
që të mos luaj magjistari me to." ["Musnedu el Firdeus" i Dujlemi]
nga Xhabiri (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!). {Silsiletu ed Daife
2178}.
43. DAIF-"Ishte (i Dërguari i Allahut, Paqja dhe bekimi i Allahut

qofshin mbi të!) që urdhëronte për groposjen e flokëve dhe
thonjëve." (Taberani në "El Kebir") nga Uail bin Haxher. {Silsiletu
ed Daifeh 235}.
44. DAIF XHIDDEN-"Kur ndonjëri prej jush dëshironë që të flasë
me Zotin e tij, atëherë le të lexoj Kuran." [El Hatib el Bagdadi dhe
"Musnedu el Firdeus" i Dujlemi] nga Enesi (Allahu qoftë i kënaqur
prej tij!). {Silsiletu ed Daife 1842}.
45. DAIF-"Bereqeti i ushqimit është marrja abdes para tij
(ngrënies) dhe pas ngrënies." ["Musnedi" i imam Ahmedit, Sunenu
Ebi Daud, Sunenu Et Tirmidhi dhe El Hakimi]. {Silsiletu ed Daifeh
168}.
46. DAIF-"Ndërmjet dy ezaneve ka namaz përveç akshamit." [El
Bezari] Burejde. {Silsiletu ed Daifeh 2139}.
47. DAIF-"Et Tesbihu (fjala Subhanallah) është gjysma e peshores,
el hamdulilah plotësuesi i saj, tekbiri (fjala Allahu Ekber) mbush
ndërmjet qiellit dhe tokës, agjërimi është gjysma e durimit dhe
pastrimi gjysma e besimit."[Sunenu et Tirmidhi]. {El Mishkah 296
dhe Et Tergib 2/246} .
48. DAIF-"Xheneti është poshtë këmbëve të nënave." [El Kadai dhe
El Hatib el Bagdadi në "El Xhamiu"] Enesi. {Silsiletu ed Daifeh
593}.
49. MEUDU- "Dy rekate namaz të falura me misuak është shumë
më i mirë se 70 rekate pa misuak, lutja në fshehtësi është shumë
më e mirë se 70 lutje të bëra haptazi dhe sadakaja e dhënë në
fshehtësi është shumë më e mirë se 70 sadaka të dhënura haptazi."
[Ibën en Nexhar] nga Ebi hurejra (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!).
{Fejdul Kadir}.
50.MEUDU-"Të qeshurit në xhami është errësirë në varr."
{Silsiletu ed Daifeh 3818}.
51."Ishte (i Dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qofshin
mbi të!) kur jepte selamin e namazit (kur mbaronte namazin) thonte
tre herë: Subhaneke Rabbeke Rabbil izzet amma jesifun, ue
selamun alal murselin, uel hamdulilahi rabbil alemin." ["Musnedi"
i Ebu Jeala] nga Ebi Seid (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!). {Silsiletu
ed Daifeh 4201}.
52. DAIF-"Uji zemzemit është shërim prej çdo sëmundje."
["Musnedu el Firdeus" i Dujlemi] nga Safijeh. {Silsiletu ed Daifeh
4407}.
53. DAIF-"Mos urino duke qenë në këmbë." Nga Umeri (Allahu

qoftë i kënaqur prej tij!). {Silsiletu ed Daifeh 934}.
54. DAIF-"Kush lexon "Kul HuvAllahu ehad" 50 herë Allahu i fal
atij gjynahet 50 vjetë." {Silsiletu ed Daifeh 300}.
55. MEUDU- "Sikur të mos ishte Muhamedi nuk do të kisha
krijuar."348
Imam Ibën Bazi (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë: "Ky hadith është
meudu ashtu siç e ka bërë të qartë këtë shejhul islam, Ibën Tejmia
(Allahu e mëshiroftë!), sepse me të vërtetë Allahu i Madhëruar i ka
krijuar xhinët dhe njerëzit për ta adhuruar Atë një të vetëm pa i
shoqëruar asgjë…"Mexhmu'u Fetaua" vëll. XXVI, f. 327
56. DAIF- "U kthyhem prej xhihadit të vogël për në xhihadin e
madh." Imam Ibën Bazi (Allahu e mëshiroftë!) ka thënë: "E
transmeton El Bejhakiu me sened daif…"Mexhmu Fetaua" vëll.
XXVI, f. 381
348 Ky hadith gjendet tel "El Bidajetu uen Nihajeh" të Ibën Kethirit vëll.
II, f. 348
Qëndrimi që duhet të mbajmë me ata që bëjnë bidate dhe disa

dyshime të bidatçinjëve
Vëllëzër dhe motra në Islam ruajeni veten e juaj, ruajeni
besimin e pastër që ua dhuroi Allahu, subahnehu ve teala, ruajeni
metodologjinë e juaj nga librat e tyre, se vAllahi ata janë një sprovë
e rrezikshme për ummetin, 349mos thuani se unë kam dituri të
bollshme e mund t’i përgënjeshtroj ata, pasi që ata vetëm fusin
dyshime, ata janë që i interpretojnë gabimisht ajetet Kur’anore
sipas epsheve të veta dhe në të shumtën e rasteve argumentohen me
hadithe të dobëta apo të shpifura (siç e cekëm më lartë).
Thotë shejh Feuzani (hafidhahullah) në librin e tij ”Kitabu

Teuhid": ”Muslimani nuk duhet të qëndrojë bashkë apo të vizitojë
ata që bëjnë bidate, përveçse nëse e bën këtë gjë me qëllim për t’i
këshilluar, pasi qëndrimi me ta mund të bëhet shkak për përhapjen
e bidateve që kryhen prej tyre. Në të njëjtën kohë, muslimani duhet
të paralajmërojë të tjerët që të mos bien në grackën e tyre, ndërsa
ndalimi dhe pengimi i tyre është detyrë e udhëheqësve dhe
dijetarëve. Një nga faktet që tregon fare qartë rrezikun e madh të
bidateve është rëndësia që i japin shumë shtete jomuslimane
përhapjes së bidateve ndërmjet muslimanëve me të gjitha mënyrat
e mundshme, pasi ata e dinë fare mirë se përhapja e bidateve është
hapi i parë drejt zhdukjes së Islamit.(mbaroi fjala e shejhut)
349 Sidomos për ata muslimanë që janë fillestarë në fe, si kanë mundësi këta
fillestarë t’a kuptojnë se cila është e vërteta, e cila është e kota, këta shumë
lehtë mund të bien në grackën e tyre. Këtë po ua them nga përvoja ime gjersa
isha në Turqi, kur për çështjen e Tevvesulit mu kishte ngatërruar koka. Sufitë
argumentonin me ajetin 35 të sures Maide” O ju që besuat! Kini frikë
Allahun dhe kërkoni afrim te Ai...”[duke i bërë tefsir] kinse lejohet
Tevvesuli/afrimi tek Allahu me të vdekur, pastaj argumentonin me hadithe të
dobëta dhe të shpifura sipas epsheve të veta-deshti Allahu, subhanehu ve
teala, që të njoftohem me libra nga burimet e pastërta, si p.sh libri
“Tevvesuli” i shejh Albanit. Uelhamdulilah.
Në vijim do t’ia lëm fjalën muhaddithit të këtij shekulli Imam

Albanit350, rahimehullah: Duhet të dihet qartë se bidatet në fe nuk
janë vetëm prej gjërave të rrezikshme në vetvete, por kanë shkallë
të ndryshme. Disa prej këtyre herezive të shpijnë në Shirk dhe
kufër..., kurse të tjerat janë më të lehta. Mirëpo, është obligim të
dihet se çfarëdo bidati, qoftë edhe më i vogli, të cilin e sjellë
ndonjëri në fe është i ndaluar të praktikohet, pasi t’i sqarohet atij se
është bidat. Nuk ka bidat të mirë (sikurse pretendojnë disa) përveç
se është i urryer, sikurse ka thënë i Dërguari i Allahut: “Çdo bidat
është humbje dhe çdo humbje të shpie në zjarr” d.m.th pronari i
saj (ai që e shpik). E ka thënë të vërtetën Imam Shatibiu,
rahimehullah, në librin e tij të madh “El I’tisam” se veprimi-
urdhërimi i bidatit është shumë i rrezikshëm, shumica e njerëzve
janë të panjohur ndaj tij (bidatit), nuk e dinë këtë përveç grupi i
pasuesve të diturisë, të mjafton ty argumenti i rrezikut të bidatit nga
thënia e Pejgamberit alejhi selam: “Allahu nuk pranon pendimin
e bidatçiut përderisa ai nuk e len bidatin e tij 351”.
Duke përfunduar këtë dëshiroj t’i ofroj lexuesve të mi një këshillë

nga një Imami i madh i dijetarëve të parë muslimanë, ai është Shejh
Hasen Alij El Barbahari, një prej shokëve të Imam Ahmedit, Allahu
e mëshiroftë, i cili vdiq në vitin (329), ai tha: “Të kesh kujdes prej
risive, qoftë edhe prej risive më të vogla, vërtet bidatet e vogla të
shpijnë deri tek të mëdhatë, sepse çdo bidat i shpikur në këtë
ummet së pari ka qenë i vogël dhe i ka përngjarë të vërtetës saqë
shumë njerëz kanë ra në të, mandej nuk kanë mundur të dalin
nga ai, është rritur bidati derisa njerëzit kanë besuar se është
prej fesë, kështu që ke kujdes Allahu të mëshiroftë çfarëdo që
dëgjon, e posaçërisht prej atyre (njerëzve) të kohës sate dhe mos
merr (prej tyre) derisa sa të pyesësh dhe të shohësh se a ka folur
ndokush prej sahabëve të Pejgamberit, alejhi selam, apo
ndokush prej Dijetarëve? Nëse të ka arritur ndonjë gjurmë prej
350 Shkëputur nga libri i shejh Albanit” Vërejtje falësit mos t’i shndërrojë
varret në xhamia”shqipëroi Ahmet Xhafer Hoxha.
351 Transmeton Taberiu dhe Dija el Makdesi në “El Ehadith el Muhtareh”
dhe të tjerët me zinxhirë të vërtetë, e ka bërë të mirë El Mundhirij.
Është i nxjerr në Silsiletu el Ehadith es-Sahihah (1620).
tyre, kapu për të, mos e lësho dhe mos u kthe në diçka tjetër e të
përfundosh në zjarr”. Dije Allahu të mëshiroftë se asnjë rob nuk e
ka përmbushur Islamin e tij plotësisht përderisa nuk është pasues
dhe nënshtrues (ndaj sunnetit të Dërguarit, alejhi selam). Kushdo që
pretendon se kanë mbetur disa gjëra nga çështjet e Islamit të cilat
nuk u kanë mjaftuar shokëve të Pejgamberit, alejhi selam, ai vetëm
se i ka përgënjeshtruar (sahabët). I mjafton atij kjo ndarje dhe
shpifje ndaj tyre (sahabëve), ai është Bidatçi i humbur dhe humbës,
shpik në Islam gjëra që nuk janë pjesë e tij (Islamit).
Thash (Imam Albani): Allahu e mëshiroftë Imam Malikun kur ka

thënë: “Nuk përmirësohet fundi (i Ummetit) përveç se me atë që
janë përmirësuar të parët (e Ummetit), çfarëdo që nuk ka qenë
prej fesë në atë kohë nuk duhet të jetë përsëri në këtë kohë”.
Përshëndetjet qofshin mbi të Dërguarin e Allahut i cili ka thënë:
“Nuk ka mbetur gjë e cila u ofron tek Allahu veçse u kam
urdhëruar për të, poashtu nuk ka mbetur gjë që ju largon nga
Allahu dhe ju ofron tek zjarri veçse u kam ndaluar nga
ajo”.(mbaroi fjala e shejh Albanit)
Ndërsa shejhu Uthejmini në komentimin e librit të Ibn Kudame el-

Makdesiut ”Besimi i mjaftueshëm” thotë: E kush largohet prej
ndjekësve të bidatit, largohet gjithashtu dhe prej leximit të
literaturës së tyre, duke pasur frikë që të ndikohet nga ajo,e më pas
përhapjen e saj midis njerëzve. Pra, të larguarit nga vendndodhjet e
humbjes është detyrë e domosdoshme dhe për argument kemi
thënien e të Dërguarit të Allahut, alejhi selam, për Dexhallin:”Kush
dëgjon për të, le të largohet prej tij, se pasha Allahun, njeriu do të
shkojë duke kujtuar për veten se është besimtar dhe do ta ndjek atë
si shkak i dyshimeve që ndjell Dexhalli” 352
Por, kur qëllimi i të lexuarit në librat e tyre, është njohja nga afër i
bidateve të tyre, e më vonë për t’iu kundërvënë , nuk ka asgjë të
keqe për atë që zotëron një besim të saktë me të cilin mund të
352 Zingjiri i transmetimit është i saktë, Ahmedi,Ebu Daudi dhe

Hakimi,hadithin e saktësoi Albani
mbrohet dhe që ka mundësinë për t’i dhënë përgjigje atyre, madje

kjo punë mund të jetë punë e domosdoshme (vaxhib) sepse
kundërvënia ndaj bidatit është detyrë, dhe nëse një detyrë nuk
kryhet vetëm me anë të një mjeti, ai mjet është po ashtu
detyrë.[mbaroi fjala e shejh Uthejminit]
Disa njerëz janë të mendimit se bidatet ndahen në bidate të mira

dhe bidate të këqija. Ky mendim është krejtësisht i gabuar, pasi
thënia e Profetit, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem:”Çdo bidat është
humbje (dalalet)”nuk bën veçime apo përjashtime ndërmjet
bidateve, por i konsideron të gjitha humbje. Ndërsa ata, me këtë
ndarje, duket sikur thonë që bidatet nuk janë të gjitha humbje, pasi
ka edhe bidate të mira. Ibn Rexhebi, gjatë shpjegimit të njërit prej
dyzet haditheve të Imam Neveviut, ndërmjet të tjerash shkruan:
“Thënia e Profetit (sal-lAllahu alejhi ve sel-lem):”Çdo bidat është
humbje”... është një nga bazat themelore të fesë, pasi përmbledh në
vetvete të gjitha gjërat. Ajo është e ngjajshme me thënien tjetër të
Profetit:”Çdo vepër që nuk i përket fesë sonë është e refuzuar.”
Pra, çdo vepër e re qe nuk ka asnjë bazë në Islam është humbje,
ndaj dhe nuk është e lejuar, pa marrë parasysh nëse ka të bëjë me
çështjet e besimit apo me punët e dukshme ose të jashtme.”
Argumenti, në të cilin bazohen këta njerëz, përsa i përket ndarjes së
bidatit në dy pjesë, është thënia e Umerit në lidhje me namazin e
teravive:”Ky është një bidat i mirë.”Po ashtu, ata argumentohen
dhe me disa veprime të sahabëve apo ndjekësve të tyre, siç është
mbledhja e Kur’anit në një libër të vetëm apo shkrimi i fjalëve të
Profetit (paqja qoftë mbi të) derisa ishte gjallë e, megjithatë,
dijetaret i kanë konsideruar të lejuara. Por, sa e saktë është kjo
mënyrë argumentimi dhe a duhet të merren parasysh argumentet e
tyre? Para se t’i pergjigjemi kësaj pyetjeje ne duhet të njohim
përkufizimin e fjalës bidat në aspektin fetar, në mënyrë që të jemi
në gjendje të gjykojmë në mënyrë sa më objektive. Përkufizimi i
kësaj fjale në aspektin fetar është si më poshtë:Çdo vepër që nuk ka
bazë në Islam.Nga ky përkufizim mund të kuptojmë se Umeri, në
thënien e tij nuk kishte parasysh bidatin nga aspekti fetar, por nga
ai gjuhësor, për vetë fakti se falja e namazit të teravive në xhemat
është diçka e bazuar në Islam. Ndaj kur thuhet se, një vepër e
bazuar ne Islam është bidat, me të nënkuptohet bidati në aspektin

gjuhësor dhe jo në atë fetar. Profeti (paqja qofte mbi të) e ka falur
namazin e teravive disa herë me shokët e tij, por më vonë e la këtë
gjë, sepse kishte frikë se mos ky namaz bëhej i detyrueshëm
(vaxhib) për muslimanët. Kështu,sahabet vazhduan ta falnin këtë
namaz veç e veç, derisa vdiq Profeti (paqja qoftë mbi të). Me
vdekjen u eleminua mundësia e bërjes vaxhib të këtij namazi,ndaj
dhe Umeri vendosi që t’i mblidhte sahabet pas një imami të vetëm,
ashtu siç kishin vepruar edhe kur ishte gjallë Profeti (paqja qoftë
mbi të). Përsa i përket shkrimit dhe mbledhjes se Kur’an’it në një
libër të vetëm, duhet të kemi parasysh se ajo është e bazuar në
Islam, pasi Profeti (paqja qoftë mbi të) i urdhëronte shokët e tij që
t’i shkruanin ajetet e Kur’an’it. Pra, Kur’an’i ishte i shkruar, por
nuk ishte i mbledhur në një libër të vetëm, ndaj dhe sahabet
vendosën që ta mblidhnin, me qëllim që ta ruanin atë. Edhe shkrimi
i haditheve është i bazuar në Islam, pasi, kur Profetit (paqja qoftë
mbi të) iu kërkua nga disa prej shokëve që t’i lejonte të shkruanin
disa prej haditheve të tij, ai i lejoi ata. Është e vërtetë që, në
përgjithësi, Profeti (paqja qoftë mbi të) nuk i lejonte shokët që t’i
shkruanin fjalët e tij, pasi kishte frikë se mos ato përzihen me ajetet
e Kur’an’it.
Pas vdekjes së tij ky problem u eleminua, meqë tashmë Kur’an’i

ishte plotësuar dhe ishte mësuar përmendësh që t’i shkruanin fjalët
e Profetit (paqja qoftë mbi të), në mënyrë që të mos harroheshin me
kalimin e kohës.
Përmbyllje
E lus Allahun, subhanehu ve teala, që të na e bëjë të mundur
realizimin e punëve të mira, të na largojë nga gjërat e këqia, dhe të
na bëjë nga ata që dëgjojnë dhe praktikojnë. Paqja dhe mëshira e
Allahut qoftë mbi Muhamedin, alejhi selam, mbi familjen e tij,
shokët e tij dhe pasuesit e tyre në mirësi deri në Ditën e Gjykimit.
Literatura e konsultuar:
1. Kur’ani Fisnik
2. Tefsiri i Ibn Kethirit, përgatitën: një ekip profesional nën
mbikqyrjen e shejh Safijurrahman el-Mubarekfuri.Boton:
Fondacioni i Rinisë Islame, Zürich, gusht 2007.
3. Tejsir el kerimir-Rahman fi tefsir kelami El men-nan-
Abdurrahman ibn Nasir Es-Sadi.fq: 62. Botimi Shqip
4. Tefsir, Ibn Kesir (Version i shkurtër sipas Muhamed Nesib
Errifai në gj.boshnjake) Visoki Saudijski Komitet,
Kulturni centar “Kral Fahd”, Sarajevë, 2002.
5. Njëshmëria e Allahut, subhanehu ue teala-Salih el-
Feuzan,Botues: Shoqata e Vakufit Islamik-Zyrja e
Kosovës, 1424/2003
6. Akide Tahavije-Imam Tahaviu, komente dhe shënime:
Shejh Muhammed Nasiruddin Albani, botimet: Es Sebil,
2008.
7. 222 Pyetje dhe Përgjigjje mbi Besimin-Hafidh Ibn Ahmed
el-Hakemi. Prishtinë, 2001.
8. Forma e Namazit-Albani, Shtëpia Botuese “NUN”.
9. Hadithi i Ripërtrirjes-Selim el-Hilali. 2006 Botim i
përkthyer shqip- Privat
10. Kurthat e Shejtanit-Ibn Kajjim el-Xheuzijje. Prishtinë,
2005.
11. Rregullat e Martesës sipas sunnetit-Muhammed
Nasiruddin el-Albani. Tiranë, 2002
12. Namazi i teravive-Muhammed Nasiruddin el-Albani.
Boton: Libraria "Imam Albani" Lushnjë-Shqipëri.
13. Dispozita Islame mbi mjekrrën dhe duhanin-Ali Ibn Hasen
Abdulhamid el Halebi el-Etheri. Boton: Shtëpia Botuese
"Imam Albani" Prishtinë-Kosovë.
14. Qëndrime Selefite në disa çështje metodologjike-Zejd
Haziri, Prishtinë, 1426/2005
15. E vërteta rreth: ngritjes së duarve në lutje pas
farzeve,fshirja e fytyrës me to, dhikrit me xhemat dhe
ngritja e zërit me të dhe lutje, përdorimit të tespihëve.

Përgatiti: Zejd Haziri,Prishtinë, 1426/2005
16. Besimi i katër Imamëve-Muhamed el-Humejjis.
Boton:"NUN", Rinia Islame München.
17. Kushtet e Fesë-Muhammed el-Uthejmin.Shtëpia Botuese
“NUN” Shkup,1426/2005
18. “Zgjimi Islam-Rregulla dhe Drejtime”-Shejh Uthejmin.
Shëpia Botuese: “Klubi Studentor”.
19. Heqja e poshtërimit dhe zhburnimit nga të mashtruarit me
moralin e pabesimtarëve-Abdulmelik bin Ahmed
Ramadanij. Boton: Qendra "Imam Albani" , 2008.
20. “Dallimi mes miqve të Allahut dhe miqve të shejtanit”-Ibn
Tejmije, Shtëpia botuese “Nektari”, Tiranë, mars 2005
21. Gjashtë Margaritarët-Shejh AbdulMelik Ramadani, Boton
: “Es-Sebil“
22. Paralajmërim për falësin të mos i kthej varret në xhami-
Muhammed Nasiruddin el-Albani. Boton: Qendra "Imam
Albani"-Prishtinë.
23. Kjo është thirrja jonë-Drejtuar të gjithë atyre që duan të
ndjekin rrugën e Profetit, sal-lAllahu alejhi ue sel-lem, dhe
të sahabeve-Shkëputur nga kaseta me titullin "Da'uetuna"
të shejh Muhammed Nasiruddin el-Albanit. Boton: Qendra
"Imam Albani"
24. Fetva nga shejh Albani rahimehUllah-Boton: Shtëpia
Botuese “Hajtja” Tiranë, Tetor 2005
25. Hadithet e Dobëta (Kontrolluar nga Shejh Albani)-Klubi
Studentor-Shkup, 2006.
26. Tevesuli-Muhammed Xhemil Zejno, Shtëpia Botuese
“NUN”.Shkup, 2008/1429
27. “Besimi i Mjaftueshëm”-Ibn Kudame el Makdesi.
Komentoi, Ibn Uthejmini. Botimi Shqip.
28. Domethënia dhe origjina e Sufizmit-Salih el-Feuzan.
Botimi i parë, nëpërmjet al-ibanaah.com
29. E vërteta mbi Sufizmin(në frymë të Kur'anit dhe Sunnetit)-
Muhammed Ibn Rebi Ibn Hadi el-Medkhali. Botimi shqip
privat, 2007.
30. Metodologjia e selefëve në trajtimin e fitneve-Ebu Enes

Bledar Hoxha, Boton: Libraria "Imam Albani" Janar 2005.
31. “A është muslimani i obliguar që të ndjek një medhheb të
caktuar prej katër medhhebeve?”, të autorit Muhammed
Sulltan el-Measumi el-Huxhendij, përkthyer dhe përgatitur
nga Zejd Haziri, Botimi i parë, Amman-Jordani,
1428h/2007
32. Hadithet e dobëta në “Rijadu Salihin” të Imam Neveviut-
Përgatiti: Zejd Haziri
33. Fikhus-Sunneh-Sejid Sabik
34. Dashuria ndaj të Dërguarit të Allahut sal-lAllahu alejhi ue
sel-lem ndërmjet përcjelljes së sinqertë dhe risive-
Abdurreuf Muhammed Uthman.Punim shkencor, autori i
fitoi titullin magjistër i shkenvave islame në drejtimin e
besimit islam në Universitetin Ummu-l-Kura në Mekke.
Botoi: "Mendimi", Shkup,2010.
35. Vizita e varreve dhe kërkimi i ndihmës nga i varrosuri-
Shejhul Islam Ahmed ibn AbdulAlim ibn Tejmije
nëpërmjet mburoja.net.
36. Besimi dhe Islami-Mevlana Khalid Bagdadi. Botimet e
Hakikat Kitabevi Nr.1. 2003.
37. Libri Namazit-Hasan Javash. Botimet e Hakikat Kitabevi
Nr.2, 2008.
38. Rrefimet e agjentit Anglez dhe armiqësia e anglezëvve
ndaj Islamit- M. Sıddık Gümüş. Shtëpia botuese Hakikat,
vepra No: 3, 2007
39. “Iman i Islam” në gjuhën boshnjake nga autori Mevlana
Halid-i Bagdadi, të botuar nga shtëpia botuese “Hakikat”-
Fatih-ISTANBUL,Temmuz-2006
40. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları,
Bağlarbaşı-Istanbul.
41. Kitap ve Sünnete göre Namaz-Muhammed Ebu Said el-
Yarbuzi. Kitap ve Sünneti iyha yayınları, Ankara 2002.
42. Kur'an Işığında Tarikatçılığa Bakış-Şeyh Efendilerle
Görüşme-Prof. Dr.AbdulAziz Bayındır. Suleymaniye
Vakfi Yayınları, Istanbul 2004.
43. Bidat ve Müstehab Kabir Ziyaretleri-Imam-i Birgivi

rahmetUllahi aleyh. Hazirlayan: Prod.dr.Muhammed
Humeyyis. Guraba Yayinlari-Istanbul, 1997.
44. Tarikatta Rabıta ve Nakşibendilik-Ferit Aydın-
Suleymaniye Vakfı, Istanbul, viti 2000.
45. Bejan Ma'na kelime La ilahe il-lAllah-AbdulAziz Ibn Baz.
Pyetje të rëndësishme të lidhura me këtë ligjëratë.Pyetja
numër 2.
46. Frymera Meshire nga Muhammedi profeti i Mëshirës-
Osman Nuri Topbash
47. Prijësi i Rinisë-Bediuzaman Said Nursi. Shtypshkronja:
"Mutlu Yayinevi", botimi i parë, Prill, 2007.
48. Tasavufi ose Mistika Islame nga besimi në mirësi(Titulli
origjinal: İmândan İhsâna Tasavvuf)-Osman Nuri
Topbash, Shkodër, tetor 2012 Progresi Botime.
49. Süleymancılığın İç Yüzü. Yazar(autor):Ahmed Gürkay
50. Bediüzaman Said Nursi Mufassal Tarihçe-i Hayat,
Abdülkadir Badıllı.
51. Tesbihat ve Cevsen (transkripsiyonlu), Hazirlayan Kenan,
Demirtas, Subat 2004, Nesil yayinlari.
52. Nga përmbledhja Risale-i Nur, fjala e njëzet e pestë
Mrekullia e Kur'anit, Bediuzaman Said Nursi, Gostivar,
2003.
53. (Artikull) Nurcuya Nasihat-Ebu Muaz Seyfullah
Erdoğmuş/Çubukabad/Ankara 05.05.2005
54. Mektubat Geylani-onun mektuplari. Bahar Yayınları.
55. Büyük Türkçe Sözlük-Dr.Mehmet Doğan-Yeni Şafak.
56. Lëvizja Gylen nga këndvështrimi i intelektualëve të
Kosovës.Botim i dytë i plotësuar. Fondacioni për arsim
dhe kulturë "Atmosfera", Prishtinë, 2008.
57. Nakşibendilik-Abdurrahman ed-Dimeşkiye nëpërmjet
www.islah.de
58. Şamil Islam Ansiklopedisi
59. Kllapia e Tesavvufit - Metin IZETI, Boton: Fakulteti i
Shkencave Islame – Shkup 2004
60. Revista "Hakikat", mars 2008
61. Revista "Sızıntı"
62. Mburoja.net
63. Selefi.com
64. Selefi.org
65. Rrugetepaqes.net
66. Musluman.biz
67. Islah.de
68. Naqshbandi.net-The Naqshbandi Sufi Way
69. Silistrevi.org
70. Albnur.com
71. Al.fgulen.com
72. Muslimway.org
73. Google.com
74. Youtube.com

Studim Rreth Tarikateve Sufiste ...

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Studim Rreth Tarikateve Sufiste ...

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1 Studim rreth Tarikateve (Nakshibenditë,Sulejmanxhitë dhe Nurxhitë)

Titulli i librit në shqip: Studim rreth tarikateve sufiste

Mblodhi dhe përgatiti:

Botimin e mundësuan disa bëmirës.

Botimi i parë, 2014

Kushtet dhe zbatimi i Rabëtas .......................................... 73

Disa nga gabimet e pasuesve të Said Nursit ................. 119

Fjala më e vërtetë është fjala e Allahut, kurse udhëzimi më i mirë

Duke e parë gjendjen e vështirë të muslimanëve të Kosovës - nga

1 Dobi: Imam Albani (Allahu e mëshiroftë!) në parathënien e botimit të parë

sqarimin se çfarë thonë thënë dijetarët Islam rreth marrjes së

Kam parë disa muslimanë që shkonin tek këto xhemate/tarikate dhe

I Dërguari i Allahut sal-lAllahu alejhi ve sel-lem thotë: "Kush e

Zatën edhe një prej veçorive më karakteristike të gurabave (të

Prandaj ky libërth nuk është “larje hesapesh”, por thjeshtë një

Shpesh më tingëllonte fjala e Imam Ahmedit e transmetuar nga

2 Kur lejohet marrja e të vërtetës nga bidatçinjët dhe kafirat.

Nga kjo sqarohet se dobia e këtij hulumtimi është në interes të të

Por që të ruhem prej saj.

Dije, vëlla musliman, se përhapja e diturisë së dobishme është

Mjetet e thirrjes janë të shumta dhe rrugët e shpërdarjes së diturisë

E lus Allahun Lartmadhëruar që ta bëj këtë vepër të sinqertë vetëm

8 Tra. Buhariu dhe Muslimi.

Dëshmi nga studenti në Universitetin Islamik në Medine, për

mirë, i transmetuar nga Muavije bin Hakem es-Sulemi, mirëpo ai nuk

Besonin se Said Nursi ka qenë muxhed-did (ripertrirës i fesë) në

E shihni o vëllezërit dhe motrat e mi/a, këta më shumë e kishin

Ata të cilët kanë përvojë me pasuesit e Fet'hullah Gylenit, e dinë

Me lavdërime të këtij lloji, ia mbushnin mendjet e të rinjëve injorant

Devijimi në jetën njerëzore

Nëse shpirti i rikthehet natyrshmërisë së tij, ai do të vërtetoj

Muhammedi, sal-lAllahu alejhi ve sel-lem, thotë: "Çdo fëmijë lind

Feja Islame fillon qysh nga Ademi, alejhis-selam, dhe mbijetoi në

Shirku dhe devijimi i parë nga besimi i drejtë ndodhi në popullin e

Ibën Abbasi radijAllahu anhuma ka thënë: "Mes Ademit dhe Nuhit,

Ibnul Kajjimi (Allahu e mëshiroftë!) thotë "Kjo thënie është e saktë

Ky dijetar (Allahu e mëshiroftë!) dëshiron të thotë se dërgimi i

për ta. Këtë shirk ata e quajtën ndërmjetësim me bamirësit dhe

Me gjithë paraqitjen e këtij shirku në të kaluarën dhe sot, prapë se

Ekzistimin e Allahut, subhanehu ve teala, nuk e mohoi askush,

Mendimet e tyre se çdo krijesë nënkupton krijuesin, çdo e formuar

13 Teuhidi-Shejh Salih el-Feuzan

Teuhidi dhe Shirku

Së pari: Thënia e tij (sal-lAllahu alejhi ue sel-lem), që ai

14 Shkëputur nga libri i Muhaddithit shqiptar të këtij shekulli,Imam

Së dyti: Thënia e tij sal-lAllahu alejhi ve selam: “Çdo fëmijë lind

Pas këtij shpjegimi, është me rëndësi të madhe për Muslimanin që

17 Ibn el-Athir tha në en-Nihaje (3/457): “El-Fitr: do të thotë të fillosh dhe të

Është treguar nga një grup prej Selefit (paraardhësve të

Kështu urtësia e Allahut qe përmbushur kur ai dërgoi Muhamedin

18 Kitabu et-Teuhid-Saleh Feuzan

Allahut,siç bëjnë shumë njerëz tek varret e njerëzve të mirë, kanë

Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami dhe në të njëjtën kohë

Shirku i vogël ndahet në dy pjesë:

-Thënia”Si të dëshirojë Allahu dhe ti”.Transmetohet se një herë

-Thënia”Po të mos ishte Allahu dhe filani” pasi lidhësa dhe vë

varësi të Dëshirës dhe Vullnetit të Allahut,i cili thotë: ”Dhe ju nuk

Në këtë kategori futet dhe thënia:”Nuk kam njeri tjetër përveç

2. Shirku i fshehtw apo shtirja, i cili ndodh atëherë kur muslimani

shpreson në takimin e Zotit të tij,le të bëjë punë të mira e të

Imam Ibnul Kajjimi thotë: “Ndërsa shirku që bëhet me anën e

1. Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami, ndërsa shirku i vogël

a) Perkufizimi i tij - Fjala El-Kufr ne gjuhën arabe ka kuptimin e

b) Llojet e tij- Kufri ndahet ne dy lloje: