Ders İzlencesi Prof. Dr.

Ayşe Zişan Furat

zisanfurat@istanbul.edu.tr

Avrasya Araştırmaları Yüksek Lisans Programı

Avrasya Araştırmalarında
Şarkiyatçılık
Pazartesi 12:00

D
erste, arkiyatçılık ve Avrasya ara tırmalarındaki arkiyatçı bakı açılarını
incelenmesi amaçlanmaktadır.

Ders kapsamında; arkiyatçılı a dair kavramlar ve

kuramlar, bir söylem olarak arkiyatçılık, arkiyatçılı ın
tarihi kökenleri, tarih boyunca öteki'ni tanıma ve
tanımlama merakının entelektüel yansımaları;
arkiyatçılı ın temellerini olu turan metinlerden seçmeler,
Rus ve Japon arkiyatçılı ı vb. farklı arkiyatçılık türleri
ile Osmanlı arkiyatçılı ı, Do u ve Batının kar ıla ma
yazınında Türk imgesinin in ası, Batılı seyyahların
gözünden Avrasya’nın kurgulanması ile günümüzde
sıklıkla arkiyatçılı a kar ı bir antitez olarak gündeme
gelen Garbiyatçılı ın kuramsal çerçevesi ele alınacaktır.

Haftalık Okuma Listesi

Birinci Modül: Kavramsal Çerçeve Edward W. Said - Orientalism,
Penguin Books, 1978.
1. Hafta: Kavramlar ve Kuramlara Giriş

*Bulut, Y. (2017). Oryantalizm. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 33, ss. 428-437).
Türkiye Diyanet Vakfı.
Nar, M. Ş. (2014). Oryantalizm Üzerine Antropolojik Tartışmalar. Turkish Studies,
9(5), 1651-1669.
Yavuz, H. (2002). “Oryantalizm” Üzerine Bir ‘Giriş’ Denemesi. marife, 2(3), 53-63.
Ek Okuma:
Said, E. W. (2013). Şarkiyatçılık. Batı’nın Şark Anlayışları (B. Ülner, Çev.; 7. Basım).
Metis.

1
Ş
ş
Ş
ğ
Ş
Ş
ğ
Ş
ğ
ğ
ş
ğ
ş
ğ
Ş
ğ
ş
ş
Ş
Ş

ş

ş
ş
ğ
ş

Ders İzlencesi Prof. Dr. Ayşe Zişan Furat

zisanfurat@istanbul.edu.tr

2. Hafta: Bir Söylem Olarak Şarkiyatçılık

Keyman, F., Mutman, M., & Yeğenoğlu, M. (1996). Giriş: Dünya Nasıl “Dünya”
Oldu? Içinde E. F. Keyman, M. Mutman, M. Yeğenoğlu, & İletişim (Ed.),
Oryantalizm, Hegemonya ve Kültürel Fark (ss. 7-24). İletişim.
Emiroğlu, B. (2021). Söylemsel Bir İnşa Olarak Oryantalizm. Araştırma Yayınları, s.
123-157.
Ek Okuma:
Kolluoglu-Kirli, B. (2003). From Orientalism to Area Studies. CR: The New
Centennial Review, 3(3), 93-111. https://doi.org/10.1353/ncr.2004.0007

3. Hafta: Oryantalizm Eleştirileri

Bulut, Y. (2012). Orientalism’in Ardından. Sosyoloji Dergisi, 3(24), 1-57.

Burke, E., & Prochaska, D. (2007). Rethinking the Historical Genealogy of
Orientalism. History and Anthropology, 18(2), 135-151. https://doi.org/
10.1080/02757200701218262
Bezci, B., & Çiftci, Y. (2012). Self Oryantalizm: İçimizdeki Modernite Ve/Veya
İçselleştirdiğimiz Modernleşme. Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 139-166.
Çelik, Z. (2020). Namık Kemal. “Avrupa Şark’ı Bilmez”. İçinde Avrupa Şark’ı
Bilmez. Eleştirel Bir Söylem (1872-1932) (ss. 59-62). Koç Üniversitesi Yayınları.

İkinci Modül: Tasvir - Tasavvur

4. Hafta: Öteki'ni Tanımlama Merakı

Köse, M., & Küçük, M. (2015). Oryantalizm ve “Öteki” Algısı. Sosyal ve Kültürel
Araştırmalar Dergisi, 1(1), 107-127.
Çetinkaya, B. A. (2009). Batı’daki “Sürgün” Doğulu/Yabancı Edward Said’in
Gözüyle Oryantalizm—"Öteki"nin Tanımlanması -. Şarkiyat İlmi Araştırmalar
Dergisi, 1, 3-23.

5. Hafta: Türk İmajı I

Akdemir, E. (2007). Avrupa Aynasında Türk Kimliği. Ankara Avrupa Çalışmaları

Dergisi, 7(1), 131-148.
Vocelka, K. (2016). Erken Yeniçağda Hristiyan Batı Dünyasında Türk İmajı (S. Çolak
& F. Akay-Türker, Çev.). Gaziosmanpasa Universitesi Sosyal Bilimler Arastirmalari
Dergisi, 11(2), 247-267. https://doi.org/10.19129/sbad.307

Ders İzlencesi Prof. Dr. Ayşe Zişan Furat

zisanfurat@istanbul.edu.tr

6. Hafta: İslamofobi

Er, T., & Ataman, K. (2008). İslamofobi ve Avrupa’da Birlikte Yaşama Tecrübesi
Üzerine. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 17(2), 747-770.
Trein, L. (2017). Islamophobia Reconsidered: Approaching Emotions, Affects, and
Historical Layers of Orientalism in the Study of Religion. Method & Theory in the
Study of Religion, 29(3), 205-220. https://doi.org/10.1163/15700682-12341390

7. Hafta: Arasınav

Üçüncü Modül: Multiple Orientalism

8. Hafta: Şarkiyatçılık Türleri (Rus, Japon Şarkiyatçılığı)

Barthold, V. V. (2004). Rusya ve Avrupa’da Oryantalizm (K. Bayraktar & A. Meral,

Çev.). Küre Yayınları, s. 165-211.
Khalid, A. (2000). Russian History and the Debate over Orientalism. Kritika:
Explorations in Russian and Eurasian History, 1(4), 691-699. https://doi.org/10.1353/
kri.2008.0032
Yoon, J. (2017). Recon guring Orientalism: Japan and Korea as Depicted by Early
Twentieth-Century French Orientalist Literature. Interventions, 19(8), 1132-1152.
https://doi.org/10.1080/1369801X.2017.1348245

9. Hafta: Osmanlı Şarkiyatçılığı

Motika, R., & Herzog, C. (2000). Orientalism Alla Turca: Late 19th/Early 20th
Century Ottoman Voyages into the Muslim “Outback”. Die Welt des Islams, 40(2),
139-195. https://doi.org/10.1163/1570060001527754

Makdisi, U. (2002). Ottoman Orientalism. The American Historical Review, 107(3),

768-796. https://doi.org/10.1086/532495

Dördüncü Modül: Avrasya Şarkiyatçılığı

10. Hafta: Avrasya Araştırmalarından Örnekler

*Ders okuması için lütfen aşağıda listenen metinlerden iki tanesini seçiniz.

Todorova, M. (2010). Balkanları Tahayyül Etmek (D. Şendil, Çev.; 3. bs). İletişim, s.
17-51.

3
fi

 Ders İzlencesi Prof. Dr. Ayşe Zişan Furat

zisanfurat@istanbul.edu.tr

Fleming, K. E. (2000). Orientalism, the Balkans, and Balkan Historiography. The

American Historical Review, 105(4), 1218. https://doi.org/10.2307/2651410
Bakić-Hayden, M. (1995). Nesting Orientalisms: The Case of Former Yugoslavia.
Slavic Review, 54(4), 917-931. https://doi.org/10.2307/2501399 [Türkçesi İçin:
Bakić-Hayden, M. (2014). Sürekli Çoğalan Oryantalizmler: Eski Yugoslavya Örneği.
İçinde A. Yıldız (Ed.), & B. Koçak (Çev.), Oryantalizm: Tartışma Metinleri (2. bs).
Doğu Batı Yayınları, s. 355-374.
Ruthner (Edmonton), C. (2008). Habsburg’s Little Orient. A Post/Colonial Reading of
Austrian and German Cultural Narratives on Bosnia-Herzegovina, 1878-1918. 1-16.
Koç, C. O. (2022). “Orta Asya” Miti, Oryantalizm ve Cengiz Aytmatov. “Sharq
tillarini o‘qitishning dolzarb masalalari” mavzusidagi ilmiy-amaliy konferensiya,
2(24), 96-106. https://doi.org/10.5281/ZENODO.6653582
Menzel, B. (2022). Eurasia as a Spiritual Realm? Inquiries into an Imagined
Continent. Journal of Comparative Studies, 15(44), 32-58.

11. Hafta: Batılı Seyyahların Gözünden Avrasya I

Kabbani, R. (1986). Europe’s Myths of Orient. Palgrave Macmillan UK. https://

doi.org/10.1007/978-1-349-07320-7, s. 1-13 (intro)
Ahmad, R. (2011). Orientalist imaginaries of travels in Kashmir: Western
representations of the place and people. Journal of Tourism and Cultural Change,
9(3), 167-182. https://doi.org/10.1080/14766825.2011.620117

12. Hafta: Batılı Seyyahların Gözünden Avrasya II

*Ders okuması için lütfen aşağıda listenen metinlerden bir tanesini veya Avrasya bölgesini konu
edinen seyahatnamelerden bir tanesini seçiniz.

Ahmed İhsan. (2017). Doğu Asya’ya Seyahat (Asya-yı Şarkî’ye Seyahat). Bilge Kültür
Sanat.
Carpini, J. de P. (2000). Moğol Tarihi ve Seyahatnâme (E. Ayan, Çev.). Derya
Kitapevi.
Carpini, J. de P. (2022). Moğolistan Seyahatnamesi. 13. Yüzyılda Avrupa’dan Orta
Asya’ya Yolculuk (E. Ayan, Çev.; 5. Baskı). Kronik.
Defterdâr Sey Çelebi. (2020). Türkistan ve Uzak Doğu Seyahatnamesi (3. Baskı).
Selenge Yayınları.
Emin, S. M. (Ed.). (2007). İstanbul’dan Asya-yı Vusta’ya Seyahat: Seyyah Mehmed
Emin Efendi’nin Seyahatnamesi (A. M. Darga, Çev.; 1. Basım). Everest Yayınları.
Ramstedt, G. J. (2021). Doğuya Seyahat (1898-1912) (S. M. Arçın, Çev.). Kitabevi.
Venedikli Giosafat Barbaro. (2022). Doğu’ya Yolculuk. 15. Yüzyılda Kıpçak Bozkırı,
İran ve Doğu Anadolu’ya Seyahat (A. Güler, Çev.). Kronik.

4
fi
Ders İzlencesi Prof. Dr. Ayşe Zişan Furat

zisanfurat@istanbul.edu.tr

von Rubruk, W. (2020). Moğolların Büyük Hanı’na Seyahat. 13. Yüzyılda

İstanbul’dan Karakum’a Yolculuk (E. Ayan, Çev.; 2. Baskı). Kronik.

Beşinci Modül: Değerlendirme

13. Hafta: Türk Düşüncesinde Şarkiyatçılık

İnalcık, H. (2002). Hermenötik, Oryantalizm, Türkoloji. Doğu Batı, 20, 13-39.

Çoruk, A. Ş. (2007). Oryantalizm Üzerine Notlar. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2),
193-203.
Yıldız, A. (2013). Türk Düşünce Tarihinde Oryantalizm Eleştirisinin Alımlanışı.
Folklor/Edebiyat, 19(3), 221-236.

14. Hafta: Şarkiyatçılık ve Garbiyatçılık Arasında

Kızılkaya Yılmaz, R. (2021). Oryantalist Paradigmanın Karşıtı Olarak Oksidentalist

Söylem: Kavramsal Bir Analiz. Hadis Tetkikleri Dergisi, 19(2), 209-233.
Metin, A. (2020). Occidentalism: An Eastern Reply to Orientalism. Bilig, 93,
181-202.