Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Unang Markahan
Modyul 5: Impluwensiya ng
Heograpiya sa Pag-unlad ng mga
Sinaunang Kabihasnan
Naikonseptwalisa ni:
Rowena C. Pantaleon
CCDCAGothongMNHS
1
Modyul 5: Impluwensiya ng Heograpiya
sa Pag-unlad ng mga
Sinaunang Kabihasnan
Pamantayang Pangnilalaman
Ang mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa interaksyon ng tao sa
kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan sa pag-usbong ng mga sinaunang kabihasnan
na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng kasalukuyang
henerasyon.
Pamantayang Pangkasanayan
Ang mag-aaral ay nakabubuo ng panukalang proyektong nagsusulong sa
pangangalaga at preserbasyon ng mga pamana ng mga sinaunang kabihasnan sa
daigdig para sa kasalukuyan at sa susunod na henerasyon.
Kakayahan
Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan sa
daigdig.
Subukin
2
Panuto. Pagpipilian. Isulat ang tamang sagot sa sagutang papel.
3
13. Ano ang pinakamalapit na konklusyon sa pahayag na “karaniwang umunlad sa
lambak ng ilog ang mga sinaunang kabihasnan sa daigdig”?
A. Nasanay na silang manirahan malapit sa ilog.
B. Malaki ang pakinabang ng ilog sa pag-unlad ng kanilang pamumuhay.
C. Hindi lahat ng mga sinaunang kabihasnan ay umunlad sa lambak-ilog.
D. Maraming dayuhan naghangad na sakupin at makontrol ang mga lupain
malapit sa mga lambak ng ilog.
14. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa kabihasnang Indus?
A. Magadha B. Persian C. Harappa D. Maurya
15. Ang dumadaloy na ilog sa bansang Egypt ay itinuring na pinakamahabang ilog sa
buong daigdig.
A. Ilog Indus B. Ilog Huang Ho C. Ilog Nile D. Ilog Tigris
Alamin
Magandang araw! Kumusta na kayo? Sa puntong ito tatalakayin natin kung paano
nagbago ang antas ng pamumuhay ng mga sinaunang tao. Sa modyul na ito, ikaw
ay inaasahang matututuhan ang mga sumusunod:
A. nailalarawan ang mga katangiang pisikal kung saan umusbong ang mga
sinaunang kabihasnan sa daigdig;
B. naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan
sa daigdig; at
C. napahahalagahan ang mga heograpikal na lokasyon ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig.
Panimulang Gawain
Gawain 1. Larawan-Suri. Upang malinang ang ating kaalaman sa araling ito, iguhit
ang mapa ng daigdig sa long bondpaper na makikita sa ibaba at tukuyin ang mga
kontinente. Lagyan ang mapa ng mga salita na nasa loob ng kahon na kumakatawan
sa kinaroroonan ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig at kulayan ang mga ito.
4
https://adagebiopower.com/blank-world-map-with-countries-outline-printable/blank-world-map-with-countries-
outline-printable-world-map-images-in-black-and-white-best-of-world-map-outlines/
Pamprosesong tanong:
1. Bakit kaya sa mga lugar na ito umusbong ang mga sinaunang kabihasnan?
Tuklasin at Suriin
https://wikiclipart.com/child-thinking-clipart_39097/
5
➢ Ang Mesopotamia ay itinuturing na kauna-unahang kabihasnan sa buong
daigdig. Sinakop at pinanahanan ito ng iba’t ibang sinaunang pangkat ng tao,
kabilang ang mga Sumerian, Akkadian, Babylonian, Assyrian, Chaldean, at Hittite
na nagtangka ring sakupin ang lupaing ito. Ang lupain ay tinawag na Mesopotamia
na nangangahulugang “lupain sa pagitan ng dalawang kambal na ilog.” Ang
dalawang ilog ng Tigris at Euphrates ay dumadaloy mula sa kabundukan ng Turkey
at dumadaan sa Iraq palabas sa Persian Gulf. Bunga ng pag-unlad ng lipunan sa
mga sumusunod na taon, nagkaroon ng mga pagbabago sa aspektong panlipunan,
pampulitika, at panrelihiyon na nagdulot ng sentralisadong panlipunan. Isang
halimbawa ang Uruk na itinuturing na isa sa mga kauna-unahang lungsod sa
daigdig.
Heograpiya ng Mesopotamia
6
Kabihasnang Indus
7
dahil kaunti lang ang natutunaw na yelo na dumadaloy sa mga ilog. Sa kasalukuyan,
isa lamang ang India sa mga bansa sa Timog Asya. Subalit kung susuriin, ang
hilagang bahagi nito ay tahanan at pinag-usbungan ng sinaunang kabihasnang
namumukod-tangi sa iba.
Kabihasnang Tsino
Ang kabihasnang umusbong sa China ay itinuturing na pinakamatandang
kabihasnang nananatili sa buong daigdig hanggang sa kasalukuyan. Ang
kabihasnan sa China ay umusbong sa tabing-ilog malapit sa Yellow River o Huang
Ho. Ang ilog na ito ay nagmumula sa kabundukan ng kanlurang China at may
habang halos 3000 milya na dumadaloy ito patungong Yellow Sea. Biniyayaan ng
kalikasan ang China ng napakahalagang ilog na humubog sa sibilisasyong Tsino.
Masaganang pinagkukunan ng tubig ang Ilog Huang Ho na dumidilig sa kapatagang
malapit dito. Nakuha ng Ilog Huang Ho ang kanyang pangalan mula sa loess o
pinong kulay dilaw na lupa na tinangay mula sa Siberia at Mongolia.
8
➢ Tinawag din nila ang kanilang
lupain na Zhongguo na
nangangahulugang Middle
Kingdom. Ang pagkakaroon ng
mga ideolohiyang suportado ng
estado, partikular ang
Confucianism at Taoism, ay lalo
pang nagpatatag sa
kabihasnang Tsino. Sa
aspektong politikal,
halinhinang nakaranas ang http://www.irakreport.com/ChinaReport/Sources/China
pagkakawatak-watak. Flow01A.html
Ang Egypt ay nasa silangang bahagi ng kontinente ng Africa. Isa sa mga dumadaloy
na ilog sa bansang ito ay ang makasaysayang Ilog Nile na itinuturing na
pinakamahabang ilog sa daigdig. Ang lambak ng Nile river ang naging sentro ng
sibilisasyon ng Egypt. Noong unang panahon ang Egypt ay tinawag na “The Gift Of
Nile” dahil kung wala ang ilog na ito, ang buong lupain ay magiging disyerto. Tila
hiniwa ng ilog na ito ang hilaga at silangang bahagi ng Africa. Ang taunang pag-apaw
ng Nile ay nagbigay daan upang makapagtanim ang mga magsasaka. Sinasabing
maaaring ang mga kaanak o inapo ng mga taong ito ang nagpasimula sa
kabihasnang Egyptian sa Lambak ng Nile.
Heograpiya ng Egypt
9
➢ Ang Nile River na may 4160 milya
o 6694 kilometro ang haba ay
dumadaloy mula katimugan
patungong hilaga. Maliban sa
kahalagahan nito sa pagsasaka,
ang Nile ay nagsilbing mahusay na
ruta sa paglalakbay noong mga
panahong iyon. Nagawa nitong
mapag-ugnay ang mga
pamayanang matatagpuan
malapit sa pampang ng ilog.
https://www.lonelyplanet.com/maps/africa/egypt/
A B C
Pamprosesong Tanong:
1. Batay sa nabuo na konsepto, ano ang katangiang pisikal ng mga sinaunang
kabihasnan ang may pagkakatulad sa isa’t isa?
10
2. Bakit nakaapekto ang mga anyong lupa at tubig ng isang lugar sa pagtataguyod ng
kabihasnan?
3. Paano pinahahalagahan ng mga tao ang mga lambak na ilog sa kabihasnan?
Isaisip
Ngayon, may sapat na kayong kaalaman at katuturan ng kabihasnan at
ang impluwensya ng heograpiya sa pag-unlad ng mga sinaunang kabihasnan.
Nararapat nating pangangalagaan ang mga lambak na ilog dahil naging daan ito
para mapalawak ang kaalaman sa agrikultura at nalinang ang kabuhayang
pagsasaka at pangingisda at sa kalaunan ay natuklasan din ang pag-aalaga ng mga
hayop.
Isagawa o Pagyamanin
11
2. C__N__UC__ __N__S__ -ideolohiya na suportado ng estado sa Tsina.
3.__ O__ S__ __ N -katangiang heograpikal na humubog sa kultura ng mga Indian.
Sa puntong ito na may sapat ka nang kaalaman tungkol sa paksa, subukan mong
punan ng mga salita upang makumpleto ang pahayag sa ibaba:
Tayahin
Pagkatapos mong masuri at mapagtagumpayan ang mga gawain hinggil sa
mga kaalaman tungkol sa impluwensya ng heograpiya sa pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan, natitiyak kong makakasagot ka sa inihahandang pagsusulit sa ibaba.
12
6. Anong disyerto ang makikita sa dakong Upper Egypt?
A. Karakum Desert B. Libyan Desert C. Rub Al Khali Desert D. Sahara Desert
7. Ang unang sibilisasyon sa India ay umunlad sa ______________.
A. Deccan B. Ghats C.Indian Valley D.Nile Valley
8. Nakapagbuo ang mga Tsino ng sariling pamahalaan sa pamamagitan ng pagtatag ng
dinastiya, ano ang kauna-unahang dinastiya ang kanilang nabuo?
A. Chou B. Hsia C. Ming D. Yuan
9. Ang malahiganteng kabundukan na namamagitan sa Hilaga at Timog ng Asya ay
kahanga-hanga at itinuring na pinakamataas na hanay na kabundukan,ito ay ang____.
A. Annapurna B. Himalayas C. Karakoram D.Pamir
10. Anong ilog ang tinawag na “Pighati ng China”?
A. Huang Ho B. Indus C. Nile D. Yangtze
11. Ang pamayanan na naging sentro ng kabihasnan noong unang panahon ay
nasa_________.
A. dagat-ilog B.lambak-ilog C. tabing dagat D.lambak-kapatagan
12. Hinubog ng ilog na ito ang unang sibilisasyon sa Egypt.
A. Indus B. Huang Ho C. Nile D. Tigris-Euphrates
13. Ano ang pagkakatulad ng mga sinaunang kabihasnang umunlad sa Mesopotamia
at Indus?
A. Magkakatulad ang kanilang relihiyon at sining.
B. Nanirahan ang mga sinaunang tao sa tabi ng ilog.
C. Payak ang kanilang pamumuhay.
D. Itinatag sa gitna ng disyerto ang kanilang kabihasnan.
14. Bakit tinawag na Fertile Crescent ang lupaing nagsimula sa Persian Gulf hanggang
sa silangang bahagi ng Mediterranean Sea?
A. dahil sa deklarasyon ni Haring Sargon I
B. ito’y matatagpuan sa pagitan ng dalawang ilog
C. dito isinilang ang pinakaunang kabihasnan sa daigdig
D. ito’y isang pa arkong rehiyon o hugis kalahating buwan ng matabang lupain
15. Ang mga lambak-ilog ang pinakakaraniwang pinag-usbungan ng mga sinaunang
kabihasnan. Ano ang ibig sabihin nito?
A. Ito ang pook na kung saan sumilang ang mga kabihasnan.
B. Patuloy pa ring pinakikinabangan ang mga lambak-ilog.
C. Nagbibigay-sigla pa rin sa mga ito ang mga ilog.
D. Malaki ang nagawa ng ilog para sa tao.
Karagdagang Gawain
13
3. Bakit maituturing na dakilang pamana ang mga ambag na ito?
Sanggunian
Aklat
Kayamanan: Kasaysayan ng Daigdig, Soriano, Antonio, Dallo, Imperial,
Samson (2017)
https://wikiclipart.com/child-thinking-clipart_39097/
https://i.pinimg.com/originals/07/98/02/079802e437039c0e0a2ed9bd4bcdf97c.j
pg
https://www.mapsofindia.com/history/indus-valley-civilization.html
https://www.lonelyplanet.com/maps/africa/egypt/
https://www.thebetterindia.com/60143/mohenjodaro-harappa-indus-valley-
civilization/
http://www.irakreport.com/ChinaReport/Sources/China_Maps/Yellow_River/Map
-Overview-Yellow-River-Flow01A.html
14
15