‫فصل دوم‬

‫سیستمهای پرداخت الکترونیکی‬

‫پرداختهای الکترونیکی ‪:‬‬

‫در سیس تم ه ای ق دیمی ‪ ،‬مص رف کنن دگان ‪ ،‬از پ ول نق د ‪ ،‬چ ک و کارته ای اعتب اری ب رای‬
‫پرداختهای خود اس تفاده می نمودن د ‪ .‬ب ه ط ور متوس ط ‪ ،‬طی دو س الی ک ه در امریک ا بیش از ‪4‬‬
‫تریلیون دالر صرف خرید کاال و خ دمات ش ده ‪ ،‬ح دود ‪ %60‬آن ب ا چ ک ‪ %20 ،‬ب ا پ ول نق د و‬
‫‪ %20‬بقیه با کارتهای پرداخت بوده است ‪.‬‬

‫طی چند سال اخیر و ب ا رش د روز اف زون تج ارت الک ترونیکی ‪ ،‬تص ور میش ود بیش ترین رش د‬
‫) باشد ‪ .‬ولی امروزه حدود ‪ %85‬مب ادالت الک ترونیکی ب ه‬ ‫مبادالت تجارت الکترونیکی در (‬
‫صورت ( ) است که به ندرت از کارتهای اعتباری درین معامالت استفاده میشود و بیش تر قاب ل‬
‫پ رداخت ب ا سیس تم ه ای ق دیمی هس تند ‪ .‬انتظ ار م یرود در آین ده نزدی ک اک ثر این پرداخته ا ب ه‬
‫صورت الکترونیکی و به عبارتی از طریق وجوه و چکهای الکترونیکی انجام پذیرد ‪.‬‬

‫در پرداخته ای الک ترونیکی ‪ ،‬عالوه ب ر کارته ای اعتب اری و مب ادالتی ‪ ،‬وج وه دیگ ری از این‬
‫کارتها از قبیل کارتهای هوشمند (‪ ، )1‬وج وه ‪ ،‬چکه ا و حوال ه ه ای الک ترونیکی را میت وان ن ام‬
‫برد ‪ .‬نقط ه مش ترک هم ه این روش ه ا ‪ ،‬آن اس ت ک ه همگی ‪ ،‬توان ایی انتق ال ی ک پ رداخت از‬
‫شخص به شخص دیگر را در داخل شبکه و بدون آنکه نیاز به یدار آن دو شخص باش د ‪ ،‬دارن د ‪.‬‬
‫در هر یک از این رو شها معموأل چهار گروه درگیر هستند ‪:‬‬
‫مؤسسه گشایشگر ‪ :‬بانک یا یک مؤسسه غیر بانکی که وسیله پرداخت الکترونیکی را به منظ ور‬
‫انجام خرید ایجاد میکند ‪.‬‬

‫‪(.1‬‬

‫مشتری ‪ ،‬پرداخت کننده ‪ ،‬خریدار ‪ :‬گروهی که پرداختهای الکترونیکی را به منظ ور خری د ک اال‬
‫وخدمات ‪ ،‬انجام میدهند ‪.‬‬

‫ت اجر ‪،‬دری افت کنن ده ‪ ،‬فروش نده ‪ :‬گ روهی ک ه پرداخته ای الک ترونیکی را طی مبادل ه ک اال و‬
‫خدمات ‪ ،‬دریافت میکنند ‪.‬‬

‫قانونگ ذار ‪ :‬معم وأل ی ک اداره دول تی اس ت ک ه طب ق مق ررات خ اص ‪ ،‬فرآین د پرداخته ای‬
‫الکترونیکی را کنترول میکند ‪.‬‬

‫مؤسسات گشایشگر که پش ت پ رده هس تند ‪ ،‬نقش کلی دی را دارن د چ را ک ه مش تریان ‪ ،‬حس ابهای‬
‫پرداختهای الکترونیکی خود را ابتدا از آنها میگیرند ‪.‬‬

‫) در یک جا نیستند و نمی توانند محصول ومص رف مرب وط‬ ‫چون خریداران و فروشندگان (‬
‫) (‪ ( )1‬ح ریم‬ ‫به آن را در یک زمان مبادله کنن د ‪ ،‬ممکن اس ت مش کالتی پدی د آی د ‪ .‬واژه (‬
‫شخصی ‪ ،‬تائیدیه ‪ ،‬اصالت ‪ ،‬عدم تکذیب ) برای مسائل کلیدی این موض وع ط راحی ش ده ک ه در‬
‫هر روش پرداخت الکترونیکی باید رعایت شود ‪.‬‬

‫حریم شخصی ‪ :‬گروهها باید مطمئن شوند که جزئیات مبادله آنها محرمانه میباشد ‪.‬‬
‫تأئیدیه و محور‪ :‬خریداران و فروشندگان و هر واسطه دیگر ( مثأل گشایشگران کارتهای اعتباری‬
‫) ‪ ،‬باید مطمئن شوند که مشارکت کنندگان ‪ ،‬همان کسانی هستند که ادعا میکنن د و ه رکس وظیف ه‬
‫خود را که شامل پیشنهاد دهی ‪ ،‬نقل و انتقال یا قبول پرداخت است ‪ ،‬انجام میدهد‪.‬‬

‫اص الت ‪ :‬گروهه ای درگ یر مس ئله بای د مطمئن باش ند ک ه اطالع ات و اس نادی ک ه پرداخته ای‬
‫الکترونیکی را بیان میدارند ‪ ،‬نمیتوانند به وسیله دیگران کشف شوند ‪.‬‬

‫عدم تکذیب ‪ :‬گروهها باید مطمئن شوند که پرداختهای الکترونیکی ‪ ،‬اعضأ را در مع امالت خ ود‬
‫متعهد کرده و هیچ گروهی نمی توانند معامالت را انکار کرده یا به طور غیر ق انونی از زی ر آن‬
‫شانه خالی کند ‪.‬‬

‫مسأله اعتماد ‪ :‬تنها مسئله پذیرش ی ک روش پ رداخت نیس ت‪ .‬شاخص های دیگ ری ب رای فراگ یر‬
‫شدن یک روش پرداخت الکترونیکی وجود دارد از جمله ‪:‬‬

‫استقالل ‪ :‬برخی از پرداختهای الکترونیکی مستلزم وجود نرم افزار ی ا س خت اف زار بخصوص ی‬
‫است ‪.‬‬

‫تقریب أ تم ام اش کال پرداخته ای الک ترونیکی از تج اران ی ا فروش ندگان میخواه د ن رم اف زار‬
‫بخصوص ی را ب رای دری افت ی ک پ رداخت نص ب کنن د ‪ .‬البت ه روش های ک ه در آن ‪ ،‬پ رداخت‬
‫کنندگان و خریداران برای پرداخت باید نرم افزاری نصب کنند ‪ ،‬احتمال مؤفقیت چندانی ندارند ‪.‬‬

‫قابلیت حمل و نقل ‪ :‬تمام اشکال ( ) ‪ ،‬سیستم های ویژه ای دارند که قادر به ارتباط با سیستمهای‬
‫شرکت های دیگر هستند ‪ .‬سیستم پرداخت الکترونیکی نیز باید با این سیستم ها سازگار بوده و ب ه‬
‫وسیله چهارچوبهای محاسباتی استاندارد ‪ ،‬حمایت گردد ‪.‬‬

‫امنیت ‪ :‬اینکه تا چه حد نق ل و انتق ال مطمئن اس ت و توج ه ب ه این ک ه اگ ر ریس ک خری داران و‬

‫پرداخت کنندگان بیشتر از فروشندگان و دریافت کنندگان باشد ‪ ،‬امکان مؤفقیت کمتر خواهد بود ‪.‬‬
‫گمن امی ‪ :‬این موض وع ب ا مس أله ح ریم خصوص ی ارتب اط دارد ‪ .‬ب رخالف کارته ای اعتب ار و‬
‫چکها ‪ ،‬اگر خریداران از وجه نقد استفاده کنند ‪ ،‬امکان برگشت پول نزد خریداران وج ود ن دارد ‪.‬‬
‫برخی خریداران ‪ ،‬تمایل دارند هویت ومشخصات خرید هایشان گمنام باقی بماند‪.‬‬

‫تقسیم پ ذیری ‪ :‬بیش تر فروش ندگان تنه ا کارته ای اعتب اری را ب رای خری د ه ای دارای دامن ه ای‬
‫حداقل وحد اکثر قبول میکنند ‪ .‬بنابر این هر چ ه ی ک سیس تم ‪ ،‬دامن ه قب ول پرداخته ا را زی اد ت ر‬
‫کند ‪ ،‬امکان پذیرش بیشتری دارد ‪.‬‬

‫راحتی استفاده ‪ :‬در قسمت پرداخت الکترونیکی ( ) کارتهای اعتباری ب ه عن وان ی ک اس تاندرد‬
‫برای راحتی کار ‪ ،‬بکار می روند ‪ .‬برای خرید ی ا ک ارت اعتب اری ‪ ،‬ک افی اس ت ن وع ک ارت را‬
‫)‪،‬‬ ‫انتخاب وشماره وتاریخ انقضأ را وارد ‪ ،‬س پس دکم ه ارائ ه را انتخ اب نم ود ‪ .‬در ن وع (‬
‫داس تان متف اوت اس ت ‪ .‬در این روش ‪ ،‬س وال اساس ی آن اس ت ک ه آی ا پرداخته ای الک ترونیکی‬
‫) را میتوان جایگزین روشهای ( ) نمود یا خیر ‪.‬‬ ‫(‬

‫دستمزد مبادالت ‪ :‬وقتی یک کارت اعتباری برای پرداختی مورد استفاده قرار گیرد ‪ ،‬فروشنده ت ا‬
‫‪ %3‬قیمت خرید را به عنوان حق مبادل ه می پ ردازد ‪ .‬تقریب أ ‪ %33‬این مبل غ ب ه بان ک فروش نده‬
‫‪ %46‬به مؤسسه کارت اعتباری ( مثأل ویزا) وبقیه به مؤسسه گشایشگر کارت اعتباری پ رداخت‬
‫میشود ‪.‬‬

‫عوامل مؤثر زیادی در رشد سیستم های پرداخت الکترونیکی مؤثراند ‪ .‬یکی از عوام ل ‪ ،‬ک اهش‬
‫مصارف و دیگ ری س رعت اس ت ‪ .‬عام ل دیگ ر‪ ،‬گس ترش ه ر چ ه بیش تر تج ارت ت ا آن س وی‬
‫مرزهای سیاسی و جغرافیایی است ‪.‬‬

‫) ‪ ،‬ش امل کارته ای‬ ‫در این فص ل ان واع مختل ف پرداخته ای الک ترونیکی ب رای (‬
‫الکترونیکی ‪ ،‬چکهای الکترونیکی ‪ ،‬وجوه الکترونیکی و صورتحساب های الکترونیکی بررسی‬
‫میشوند ‪.‬‬

‫امنیت پرداخت های الکترونیکی ‪:‬‬

‫وقتی از یک کارت اعتباری برای خرید روی این ترنت اس تفاده می کنی د ‪ ،‬بای د مطمئن باش ید ک ه‬
‫کسی شماره ک ارت را جهت نف وذ در ش بکه و اس تفاده از آن ب رای اه داف شخص ی ‪ ،‬بک ار نمی‬
‫برد ‪ .‬اگر یک شرکت به شرکت دیگر صورتحس ابی ارس ال نمای د ‪ ،‬ش رکت دوم چگون ه میتوان د‬
‫مطمئن باشد که صورتحساب ارسالی تغییر نیافته است ‪ ...‬و‬

‫زیر ساختار کلید عمومی ‪:‬‬

‫) زی ر‬ ‫از جمله شالوده های امنیت پرداخت الکترونیکی ‪ ،‬زیر ساختار کلی د عم ومی اس ت ‪( .‬‬
‫بنای تع دادی از ک اربرد ه ای ش بکه از جمل ه م دیریت زنج یره ت أمین ‪ ،‬ش بکه ه ای خصوص ی‬
‫مجازی ‪ ،‬امنیت پست الکترونیکی وکاربردهای اینترنت نیز هس ت ‪ .‬ب ه ط ور کلی ( ) ب ه اج زأ‬
‫ف نی ‪ ،‬زیرس اختارها و تجربی اتی اش اره دارد ک ه ب رای توان ایی اس تفاده از پنه ان س ازی کلی د‬
‫عمومی ‪ ،‬امضأ دیجیتالی و مشخصات دیجیتالی الزم است ‪.‬‬

‫در بطن ( ) ‪ ،‬یک کلید پنهان کننده عمومی قرار گرفته شده است ‪ .‬پنهان سازی ‪ ،‬محرمانه بودن‬
‫حریم خصوصی یک نامه را هنگامی که این نامه به شکل رموز خاصی در میآید ‪ ،‬تضمین میکند‬
‫‪ .‬به رمز در آوردن و پنهان سازی ‪ ،‬باید به گونه باشد که رمز شکنی آن مشکل ‪ ،‬مصرف بریا با‬
‫صرف وقت بسیار زیاد امکان پذیر باشد ‪.‬‬

‫)‬ ‫‪( -1‬‬

‫کلید این سیستم های رمزدار ‪ ،‬دارای چهار بخش هستند ‪.‬‬

‫‪ .1‬پیام عادی ‪ :‬متن اصلی که قابل خواندن به وسیله انسان است ‪.‬‬

‫‪ .2‬پیام رمز‪ :‬متن پیام عادی در مرحله بعد به شکل غیر قابل خواندن پنهان میشود ‪.‬‬

‫‪ .3‬الگوریتم پنه ان س ازی ‪ :‬فورم ول ریاض ی ب رای پنه ان س ازی پی ام ع ادی ب ه پی ام رم زی و‬

‫برعکس‬
‫‪ .4‬کلید ‪ :‬کلید رمز مورد استفاده برای پنهان سازی و آشکار سازی یک متن که کلید های مختل ف‬
‫هنگام استفاده ازیک الگوریتم رمزهای مختلفی را مسازند ‪.‬‬

‫دو طبقه اصلی از سیستم های پنهان سازی و جود دارند ‪ :‬یکی سیستم های متقارن یا سیستم ه ای‬
‫کلید خصوصی و دیگری سیستم های نا متقارن یا سیستم های کلید عمومی ‪.‬‬

‫در سیستم متقارن ‪ ،‬یک کلید برای آشکار سازی و پنهان سازی پیام اصلی بکار میرود ‪ .‬این کلی د‬
‫را که کلید خصوصی می نامند و باید فرستنده و گیرنده متن آن را بدانند و الگوریتمه ای بس یاری‬
‫)‬ ‫ممکن است در آن برای پنهان متن ‪ ،‬بکار روند ‪ .‬ازجمله استاندرد پنهان سازی اطالعات (‬
‫) و چند استاندرد دیگر ‪.‬‬ ‫است که عبارت است از (‬

‫شکل‬
‫در این سیستم حتی اگر الگوریتم مورد شناسایی قرار نگیرد و کلید شناسایی نشود ‪ ،‬باز هم امنیت‬
‫وجود دارد البته یک کلید را میتوان با بررسی تمام و ض عیتهای ممکن در کم پیوتر ت ا وق تی متن‬
‫آشکار است ‪ ،‬حدس زد ‪ .‬کمپیوتر های ب ا س رعت ب اال وم وازی میتوانن د در ی ک ثانی ه میلیونه ا‬
‫وضعیت ممکن را بررسی کنند ‪.‬‬

‫اگر از یک سیستم پنهان سازی متقارن برای خرید محصولی که روی یک س ایت بخص وص تی غ‬
‫شده استفاده نمود و اگر کلید خصوصی سرور بین هزاران خریدار توزیع شود ‪ ،‬این کلی د بیش از‬
‫چند دقیقه پنهان نمی ماند و‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫این به دلیل آن است که از پنهان سازی کلید عمومی استفاده میشود ‪ .‬درسیس تم پنه ان س ازی کلی د‬
‫عمومی از ی ک جفت کلی د اس تفاده میش ود ‪ .‬ی ک کلی د عم ومی ب رای پنه ان س ازی و ی ک کلی د‬
‫خصوصی برای آشکار سازی متن عمومی ترین الگ وریتم پنه ان س ازی کلی د عم ومی ( ) (‪)1‬‬
‫است که توسط رونالدریوست ‪ ،‬آدمی شهیر ولئیونارد آردل من بوجود آمد ‪.‬‬

‫سیتم ( ) از کلید های استفاده میکند که دامنه آنها ‪ 512‬بیت ت ا ‪ 1024‬بیت اس ت ‪ .‬م زیت سیس تم‬
‫پنهان سازی کلید عمومی آن است که میتوان نیمی از این جفت کلید را عم ومی نم ود و اگ ر ی ک‬
‫وب سایت ‪ ،‬کلید عمومی خود را تحت اختیار تعداد زیادی خریداران بالقوه قرار دهد ‪ ،‬باز مس أله‬
‫ای ایجاد نمی شود ‪ ،‬چراکه تنها راه آشکار سازی متن همراه بودن کلید خصوصی اس ت ک ه تنه ا‬
‫در اختیار وب سایت قرار دارد ‪ .‬مشکل اصلی سیستم پنهان سازی متن همراه بودن کلی د عم ومی‬
‫سرعت آن میباشد که نسبت به سیستم قبلی کندتر است ‪.‬‬
‫در عمل ‪ ،‬ترکیبی از دوسیستم یاد شده برای پنه ان س ازی متن م ورد اس تفاده ق رار میگ رد ‪ .‬این‬
‫ترکیب و پوشش دیجیتالی مینامند ‪ .‬دراین حالت ‪ ،‬فرستنده یک متن ‪ ،‬یک کلید متقارن ایجاد میکند‬
‫‪.‬‬

‫شکل‬

‫امضأ دیجیتالی ‪ :‬اصالت و غیر تکذیبی ‪:‬‬

‫یک روش برای جلوگیری از عدم قبول تعه د مثأل مق دار ‪ ،‬زم ان و ‪ ...‬ی ک چ ک الک ترونیکی ‪،‬‬
‫امضأ دیجیتالی است ‪ .‬امضأ دیجتالی براساس کلید های عمومی است که برای اصالت بخشیدن ب ه‬
‫هویت فرستنده یک متن یا یک س ند همچ نین ب رای اطمین ان از اینک ه متن اص لی ارس ال ش ده ‪،‬‬
‫تغییر نکرده است ‪ ،‬بک ار م یرود‪ .‬امض أ دیجیت الی ویژگیه ای خ اص دارد ‪ ،‬از جمل ه قاب ل مح ل‬
‫است ‪ ،‬نمیتوان آن را تکذیب نمود یا از آن تقلید نمود و ثبت زمان در آن امکان پذیر است ‪.‬‬

‫چگونگی کار امضأ دیجیتالی ب ه ص ورت زی ر اس ت ‪ :‬ف رض کنی د می خواهی د پیش ن ویس ی ک‬
‫قرارداد مالی را به یک‬

‫)‬ ‫‪1‬ئئ(‬

‫شرکت طرف قرارداد بفرستید وشرکت را مطمئن سازید که متن پیش نویس تغییری نک رده اس ت‬
‫و شما فرستنده واقغی هستید ‪.‬‬

‫مرحله ‪ : 1‬شما متن پست الکترونیکی را با قرارداد داخل آن ایجاد میکنید ‪.‬‬

‫مرحله ‪ : 2‬نرم افزار بخصوصی را برای خالصه نمودن متن استفاده می کنید ‪.‬‬
‫مرحله ‪ : 3‬از کلید خصوصی برای پنهان سازی متن خالصه شده استفاده می کنید و به عب ارتی ‪،‬‬
‫همین راه منجر به امضأ دیجیتالی شما میگردد ‪.‬‬

‫مرحله ‪ :4‬متن را به صورت پست الکترونیکی ارس ال میکنی د ( ف رض کنی د ب رای س اده س ازی‬
‫بحث ‪ ،‬این متن پنهان سازی نشده است ) ومتن خالصه و پنهان شده به شرکت میرود ‪.‬‬

‫مرحله ‪ :5‬با دریافت متن ‪ ،‬شرکت ها نرم افزار بخصوصی را برای خالصه ک ردن آن بک ار می‬
‫برند ‪.‬‬

‫مرحله ‪ :6‬در انتها ش رکت از ی ک کلی د عم ومی ب رای آش کار س ازی متن خالص ه ای ک ه ش ما‬
‫فرستاده اید ‪ ،‬استفاده میکند ‪.‬‬

‫امضأ دیجیتالی به تنهایی مسأله ثبت زمان را پوشش نمیده د ‪.‬ثبت زم ان عم دتأ ب ه دوش دیگ ری‬
‫برای ثبت وبا یگانی متن نیاز دارد ‪.‬‬

‫بنابر اطالعات مربوط به امضأ الکترونیکی که درق انون تج ارت حق وقی و ملی آم ده و از اکت بر‬
‫‪ 2000‬تصویب شده است ‪ ،‬امضأ دیجیتالی در امریکا همان اعتبار امضأ سنتی را دارد ‪.‬‬

‫اگر چه ( ) اساس امضأ دیجیتالی است ‪ ،‬اما امروزه گروههای ث الث بس یاری ب ه دنب ال روش های‬
‫دیگری از جمله کارتهای هوشمند ‪ ،‬پنهان سازی ( ) (‪ )1‬ومشخص کننده های بیومتریک اس کنر‬
‫های انگشتی صدایی ‪ ،‬برای تشخیص هویت قانونی یک فرد هستند ‪ .‬در همین ارتب اط میت وان ب ه‬
‫) رجوع کرد ‪.‬‬ ‫سایتهای (‬

‫شکـــــــــــــــــــــل‬

‫‪) (.1‬‬
 ‫مبادالت الکترونیکی امن ‪:‬‬

‫) امکان پنهان سازی کد یک کارت اعتباری را که ازط رف ی ک مص رف کنن ده جس تجوگر‬ ‫(‬

‫برای سیاست یک تجار فرستاده شده ‪ ،‬فراهم میاورد ‪.‬‬

‫اما در مرحله بعد باید اعتبار این شماره کارت تأئید شود که این کار را بانک مصرف کننده انجام‬
‫میدهد ‪ .‬بقیه مراحل مبادله الکترونیکی ‪ ،‬توس ط پروتوک ول پنه ان س ازی بن ام پروتوک ول مبادل ه‬
‫الکترونیکی امن (‪ )1‬انجام میگرد ‪ .‬ویزا و مسترکارد درتوس عه اب زاری ( ) تالش زی ادی نم وده‬
‫وسعی کرده اند از طریق سرمایه گذاری مشترک و ایج اد خ ط اعتب اری ‪ ،‬مب ادالت الک ترونیکی‬
‫امنی را بوجود آورند ‪.‬‬

‫) سه نیرو وجود دارد ‪ :‬مشتریان ‪ ،‬تجاران وشرکت پردازش گر‪.‬پرداخته ای‬ ‫در یک مبادله (‬
‫) به ره من د ت ا ه ر س ه ن یرو از بحث در م ورد‬ ‫) از گواهینامه های دیجیتالی (‬ ‫سیستم (‬
‫تائیدیه متقابل یکدیگر مطمئن گردند ‪ .‬وقتی مشتری آماده خرید میگ ردد از " پ ول الک ترونیکی "‬
‫استفاده میکند ‪ .‬کیف پول الکترونیکی یک وسیله کمکی کاربردی است که برای ذخیره اطالع ات‬
‫) هر یک از کارتها ‪ ،‬بکار م یرود‬ ‫کارت های اعتباری مشتری و گواهینامه های دیجیتالی (‬
‫‪ .‬کی ف پ ول الک ترونیکی هم اطالع ات درخواس ت کنن ده و هم پ رداخت کنن ده را می فرس تد ‪.‬‬
‫اطالعات درخواستنامه با کلید عمومی تجار واطالعات پرداخت با کلید عمومی ش رکت پ ردازش‬
‫گر پنهان سازی میگردند ‪ .‬تجار و شرکت پردازش گر به ترتیب اطالع ات پ رداخت و اطالع ات‬
‫فورم درخواست را نمیتوانند بیبینند ‪.‬‬

‫) به منظور امنیت بخشی بیشتر موارد زیر را نیز حمایت میکند ‪:‬‬ ‫(‬

‫‪ -‬ثبت نام صاحب کارت‬

‫‪ -‬ثبت تجاری‬

‫‪ -‬درخواستهای خرید ‪.‬‬

 ‫تائیدیه پرداخت ها‬

‫‪ -‬اعتبارات‬

‫‪ -‬برگشت اعتبارات‬

‫‪ -‬مبادله کارت بدهی‬

‫)‬ ‫‪( -1‬‬

‫) آن است که هم برای مشتری و هم برای سرور ‪ ،‬یک نرم افزار جداگان ه‬ ‫مشکل اصلی (‬
‫میخواهد و از سیستم ( ) کندتر عمل میکند ‪ ،‬ولی مصارف مبادالتی مربوط به آن باالتراست ‪.‬‬

‫کارت های الکترونیکی ‪:‬‬

‫درکشور امریکا بیش از ‪ 700‬میلی ون ک ارت پ رداخت وج ود دارد ک ه از این طری ق ‪ 4 ،‬میلی ون‬
‫تجار داخلی امریکا و ‪ 11‬میلیون تجار در سرتاس ر دنی ا ب ا یک دیگر ارتب اط برق رار میکنن د ‪ .‬در‬
‫سالهای اخیر ‪ ،‬امریکا بی ان بیش از ‪ 850‬میلی ون دال ر از طری ق کارته ای پ رداخت خ ود مبادل ه‬
‫نموده اند و به طور کلی حجم مبادالت ساالنه از طریق کارتهای پرداخت ‪ 12 ،‬میلیارد دالر است‬
‫‪ .‬شرکت ه ای مع روف امریک ایی ک ه از این کارته ا بیش تر اس تفاده میکنن د ‪ ،‬عب ارت ان د از ‪( :‬‬
‫) ‪ .‬طی بررسی پرداختهای الکترونیکی ‪ ،‬باید دونکته را مدنظر قرارداد ‪ .‬اول اینکه بانکهای ک ه‬
‫درسالهای اخیر پرداختهای اعتباری را افتتاح نموده اند ‪ ،‬مقادیر زی ادی پ ول از دس ت داده ان د و‬
‫دوم اینکه رشد بیش تر کارته ای پ رداخت ‪ ،‬ب ه عوام ل متع ددی بس تگی دارد ‪ .‬از جمل ه در نظ ر‬
‫گرفتن جنبه های حقوقی و قض ایی س االنه ک ه بانکه ا را ق ادر س ازد ت ا نرخه ای ب االی به ره را‬
‫پوشش دهند ‪ ،‬یعنی اینکه مصرف کنندگان وقتی از کارتهای پرداخت استفاده میکنن د ک ه تج اران‬
‫آنها را بپذیرند و تجاران وقتی آنها را می پذیرند که مشتریان از آنها استفاده کنند ‪.‬‬

‫کارتهای پرداختی که تا کنون عمومیت یا فته اند عبارت اند از ‪:‬‬

 ‫کارتهای اعتباری ‪:‬‬

‫یک کارت اعتباری به دارنده آن این اجازه را میدهد ک ه ت ا س قف معی نی خری د نمای د ‪ .‬کارته ای‬
‫اعتباری ویزا و مستر ‪ ،‬تقریبأ ‪ %50‬و ‪ %30‬حجم خرید کارتهای پرداختی را دارن د ‪ .‬کارته ای‬
‫اعتباری ‪ ،‬معموأل مصرف ساالنه ای را ندارند ‪ ،‬ولی نرخ بهره باالیی جهت آنها در نظ ر گرفت ه‬
‫شده است و اگر تأخیری را پرداخت ای مصرف صورت گیرد ‪ ،‬نرخ بهره بیش از ‪ % 20‬خواهد‬
‫شد ‪.‬‬

‫کارتهای اعتباری شرکتها ‪:‬‬

‫اعتبار این کارتها ‪ ،‬باید تمامأ اول هر ماه پرداخت شوند و به طور عمومی دارنده این نوع کارتها‬
‫‪ ،‬یک وام ‪ 30‬تا ‪ 45‬روزه را دریافت می نماید ‪ .‬این ن وع کارته ا ‪ ،‬دربرگیرن ده مص رف س االنه‬
‫) را نام برد ‪.‬‬ ‫هستند از این نمونه ها کارتها میتوان (‬

‫کارتهای بدهی ‪:‬‬

‫با کارت بدهی ‪ ،‬مصرف یک قلم خرید مستقیمأ از حساب جاری دارنده برداشت میشود که میتوان‬
‫آن را حساب پس انداز ‪ ،‬تقاضا نامید و انتقال وجوه بحساب فرد تاجر ا تا ‪ 2‬روز طول می کشد ‪.‬‬

‫) ‪ ،‬دو شرکت مهم ارائه دهند گان کارتهای بدهی هس تند ‪ .‬هم انطور ک ه‬ ‫(‬
‫اشاره ش د ‪ ،‬در م دل ‪ 1326‬تج ارت الکترونی ک ‪ ،‬بیش ترین ک اربر را کارته ای اعتب اری دارن د‬
‫) ‪ ،‬مس تلزم‬ ‫) و ی ا ب ه ص ورت (‬ ‫فرآیند استفاده ازیک کارت اعتباری به ص ورت (‬
‫مشارکت گروههای زیر است ‪:‬‬

‫دارندگان کارت ‪ :‬خریداران یا مصرف کنندگان که از کارت اعتباری ب رای پ رداخت ی ک خری د‬
‫استفاده میکنند ‪.‬‬

‫تجار ‪ :‬شخصی که کارت اعتباری را پذیرفت ه و ک اال و ی ا خ دمات خاص ی را ب ا مبل غ پرداخ تی‬
‫معاوضه میکند ‪.‬‬
‫گشایشگر کارت ‪ :‬مؤسسه مالی ( معموأل یک بانک ) که حسابی را برای دارنده کارت باز نم وده‬
‫و گشایشگر اعتبار می نمائید ‪.‬‬

‫تحصیل دار ‪ :‬مؤسسه مالی ( معموأل یک بانک ) که حسابی را برای تجاری ب ازنموده و اس ناد و‬
‫مدارک را دریافت میدارد ‪ ،‬یا انجام فروش محصول یا خدمات را تأئید می کند ‪.‬‬

‫) که ب ه منظ ور حم ایت و ایج اد‬ ‫مؤسسه صدور کارت ‪ :‬مؤسسه گشایشگر ( مانند‬
‫تبلیغات ‪ ،‬یک مارک تجاری ایجاد میکند ‪ .‬همچ نین ق وانین مرب وط ب ه اس تفاده و قب ول کارته ای‬
‫بانکی را تعیین نموده وشبکه های را برای ارتباط با مؤسسات مالی مربوط راه اندازی میکند ‪.‬‬

‫پردازش گر شخص ثالث ‪ :‬منبعی است که برخی از همان وظایف رسمی را که بوسیله گشایشگر‬
‫‪ ،‬تحصیل دار و مؤسسات همکار صادرکننده کارت اعتباری انجام میشوند و شامل ق رارداد ه ای‬
‫تجاران ‪ ،‬فروش و ارائه سرویس های کارت خوان و پیش فرآیند های مورد نی از ب رای فرس تادن‬
‫یک صورت حساب برای مشتری هستند ‪ ،‬میباشند ‪.‬‬

‫) یکس ان اس ت ‪ .‬ب ه‬ ‫فرایند انجام معامالت ‪ ،‬توسط کارتهای اعتباری ب ه ص ورت ( ) ی ا (‬

‫)‬ ‫عن وان مث ال اگ ر بخواهی د از ی ک وب س ایت ب ه وس یله ک ارت اعتب اری خ ود تع دادی (‬
‫) ها را در کارت خرید وارد کرده و به ص فحه خ روجی‬ ‫خریداری کنید ‪ ،‬ابتدا مشخصات (‬
‫تسویه حساب می روید ‪ ،‬در این صفحه ‪ ،‬شیوه حمل و نقل را انتخاب می کنید واطالع ات ک ارت‬
‫اعتباری خود را وارد می نمائید ص فحه خ روجی معم وأل ام نیت دارد ‪ .‬وق تی دکم ه اش تراک را‬
‫انتخاب میکنید ‪ ،‬صفحه ‪ ،‬جهت تجار مورد نظر ارسال میشود ‪ .‬در آنجا اطالعات م ورد نظ ر ب ا‬
‫شماره شناسایی تجار به تحصیل دار تجار ( یا پردازش گر شخص ثالث ) میرسد ‪.‬‬

‫تحصیل دار ‪ ،‬اطالعات مورد نظر را برای تأئید ‪ ،‬به بانک گشایشگر مشتری می فرس تد ‪ .‬بان ک‬
‫گشایشگر ‪ ،‬جواب خود را مبنی بر تأئید ی ا ع دم تأئی د ‪ ،‬ب ه تحص یل دار داده و ن یز ج واب را ب ه‬
‫اطالع تجار و در انتها به مشتری نیز می رساند و بدین ترتیب مجموعه کامل فرایند در چند ثانی ه‬
‫انجام می گیرد ‪ .‬پس از تکمی ل مبادل ه ‪ ،‬بان ک گشایش گر ‪ ،‬مبادل ه را تنظیم می نمائی د ‪ ،‬در ی ک‬
‫خرید ‪ 100‬دالری ‪ ،‬تج ار ‪ 98‬دال ر ‪ ،‬تحص یل دار ‪ 67‬س نت ‪ ،‬مؤسس ه ص دور ک ارت ‪ 8‬س نت و‬
‫بانک گشایشگر ‪ 1.25‬دالر دریافت میکنند ‪.‬‬

‫کیف جیبی الکترونیکی ‪:‬‬

‫اکثر اوقات ‪ ،‬هنگ ا م خری د الک ترونیکی ‪ ،‬از مش تری خواس ته میش ود ف ورمی را ک ه ش امل ن ام‬
‫مشتری ‪ ،‬آدرس برای حمل و نقل ‪ ،‬آدرس برای صورتحساب اطالعات ‪ ،‬کارت اعتباری و غیره‬
‫میباشد ‪ ،‬پر کند ‪ .‬اگر چه این کار زم انی چن دانی نمی ب رد ‪ ،‬ولی تک رار آن خس ته کنن ده اس ت ‪.‬‬
‫برخی از تجاران این مشکل را بدینصورت حل نموده اند که اطالع ات را ب رای یکب ار ک ه ی ک‬
‫) ‪ ،‬ب ا ن ام‬ ‫مشتری وارد کند ‪ ،‬برای همیشه ذخیره میکنند ‪ .‬به عنوان مث ال این روش را (‬
‫" دارد ‪ .‬دره ر ص ورت ‪ ،‬ی ک مش تری بای د ب رای تج اران متف اوتی این‬ ‫خری د "‬
‫اطالعات را بفرستد که دراین میان ‪ ،‬ممکن است اطالعات ‪ ،‬بدست یک تجارکه اهداف سود دارد‬
‫بیافتد ‪.‬‬

‫ی ک راه دیگ ر ‪ ،‬اس تفاده از کی ف جی بی الک ترونیکی (‪ )1‬اس ت ‪ .‬این کی ف الک ترونیکی ‪ ،‬ن رم‬
‫افزاری است که به وسیله آن کاربر شماره کارت اعتباری خود و دیگر اطالعات شخص ی را ب ر‬
‫روی آن ذخ یره میکن د ‪ .‬هنگ ام خری د ‪ ،‬پس از قب ول کی ف الک ترونیکی توس ط تج ار ‪ ،‬کی ف‬
‫الکترونیکی بکاربر این امکان را میدهد ک ه خری د ی ک مرحل ه ای را ب ه ط ور اتوماتی ک انج ام‬
‫دهد ‪.‬‬

‫) ارائه کنن ده این کی ف ه ای‬ ‫شرکتهای مانند ویزاو مسترکارد و سایتهای نظیر (‬
‫الکترونیکی هستند ‪.‬‬

‫دیگر خطرهای امنیتی مربوط به کارتهای اعتباری ‪:‬‬

‫اگر چه ( ) را میتوان برای امنیت بخش ی مب ادالت بین جس تجو گره ا وس رور ه ای وب بک ار‬
‫برد ‪ ،‬اما هنوز خطراتی در مورد کارتهای پرداخت اعتباری وجود دارد که در اکثر مواق ع تج ار‬
‫مسؤلیت این خطر ها را می پذیرند ‪.‬‬

‫کارتهای دزدی ‪:‬‬

‫اگر کس کارت شخصی را بدزدد و صاحب اصلی کارت به هر گونه اس تفاده ای ک ه ازک ارت آن‬
‫توسط دزد شده است ‪ ،‬اعتراض کند ‪ ،‬صادرکننده کارت مؤظف است میزان استفاده از اعتب ار را‬
‫به حساب صاحب اصلی کارت برگرداند ‪.‬‬

‫برگشت توسط مشتری ‪:‬‬

‫ممکن است یک مشتری پرداختی را قبول نموده و بعدأ آن را انک ار نمائی د ‪ .‬اگ ر این پ ذیرش ب ه‬
‫حافظ ه گشایش گر داده ش ود ‪ ،‬پس از رد آن توس ط مش تری ‪ ،‬تج ار بای د مس ؤلیت ف رد را متقب ل‬
‫گردد ‪ .‬از این رویداد‬

‫)‬ ‫‪(-1‬‬

‫میتوان با نشان دادن اسناد اعتباری دارنده کارت و لیست درخواست نامه و همچ نین تحوی ل ک اال‬
‫جلوگیری نمود ‪ .‬همچنین از امضأ الک ترونیکی ن یز میت وان کم ک گ رفت ‪ .‬ام ا اک ثر مب ادالت (‬
‫) توسط کارتهای اعتباری دیجیتالی ندارند ‪.‬‬

‫سرقت جزئیات ذخیره شده کارت از کمپیوتر تجار ‪:‬‬

‫امکان دارد هکرها به کمپیوتر تج ار نف وذ نم وده و اطالع ات کارته ای اعتب اری آن را بدزدن د ‪.‬‬
‫برای مقابله با این خطر میتوان کمپیوتری که این اطالعات را ذخیره نموده ‪ ،‬به طور منف رد نگ ه‬
‫داشت ‪ ،‬به گونه ای که نتوان از طریق اینترنت به طور مستقیم به آن راه یافت ‪.‬‬
 ‫کارت های خرید ‪:‬‬

‫ب ه ط ور س نتی پرداخته ای بین ش رکتها بوس یله چ ک ‪ ،‬انتق ال الک ترونیکی اطالع ات ی ا انتق ال‬
‫الکترونیکی وجوه انجام میگرد ‪ .‬امروزه ویزا‪ ،‬مسترکارد وامریکن اکسپرس سعی دارند ش رکتها‬
‫را متقاعد سازند تا از کارتهای خرید استفاده نموده و خریدهای در حجم وسیع را با مصرف پائین‬
‫انجام دهند ‪ .‬پیش بینی میشود با انجام خرید های حجیم از طریق کارتهای خرید ‪ ،‬مصرف مبادل ه‬
‫هر خرید به طور متوسط ‪ 22‬تا ‪ 90‬در صد کاهش یابد ‪ .‬مصارف مبادله ‪ ،‬شامل مص ارف خری د‬
‫( منبع یابی ‪ ،‬سفارش ) ‪ ،‬هزینه های رفع اختالف ‪ ،‬پرداخت مصارف گردآوری اطالعات است ‪.‬‬

‫کارتهای خرید ‪:‬‬

‫نوعی کارتهای پرداخت با کاربرد ویژه و غیر گردش وجود دارد که برای کار فرمای ان و ص رفأ‬
‫ب رای خری د و پ رداخت خ دمات و م وارد غ یر اس تراتیژیک مانن د خ دمات دف تری ‪ ،‬عرض ه‬
‫کم پیوتر ‪ ،‬خ دمات تعم یر و نگه داری خ دمات مس افری و خ دمات مؤق تی ن یروی ک ار ص ادر‬
‫میشوند ‪.‬‬

‫کارتهای خری د اساس أ هم ان فراین د کارته ای اعتب اری دیگ ر را دنب ال میکنن د ‪ .‬دارن ده ک ارت ‪:‬‬
‫درخواس ت نام ه ک اال ی ا خ دمات م ورد نی از خ ود را ب رای عرض ه کنن ده آن از طری ق پس ت ‪،‬‬
‫) عرضه کننده و یا دیگر کاتالوگ های موجود‬ ‫تیلیفون ‪ ،‬فاکس یا از طریق کاتالوگ های (‬
‫بر روی وب سایت انترنتی ‪ ،‬پر میکند ‪.‬‬

‫‪ -‬در ادام ه فراین د ‪ ،‬عرض ه کنن ده ب ا دری افت درخواس تنامه از گشایش گر ‪ ،‬تائیدی ه مش تری را‬
‫دریافت می نماید تا خرید از طریق شبکه انجام گیرد ‪.‬‬

‫‪ -‬گشایشگر کارت یا شخص ثالث ‪ ،‬محدودیتهای پرداخت و محدودیت صنعت را‬

‫مشخص و تائید میکند ‪.‬‬

‫‪ -‬در انتهای سیکل تهیه صورتحساب ‪ ،‬شرکت ی ک پیش ف اکتور اص لی را جهت دری افت دارن ده‬
‫خدمات ارسال می کند ‪ .‬ش رکت میتوان د از ی ک روش پ رداخت الک ترونیکی ب رای پ رداخت ب ه‬
‫عرضه کننده کارت استفاده نماید ‪.‬‬

‫‪ -‬هر کدام از دارندگان کارتهای خرید ‪ ،‬وضعیت م الی ک ارت خ ود را در پای ان م اه دری افت می‬
‫دارد تا از میزان خرید های انجام شده خود مطلع گردد ‪.‬‬

‫‪ -‬گشایشگر ک ارت ‪ ،‬ش خص ث الث میتوان د مع امالت ک ارت خری د را تحلی ل نم وده و گزارش ات‬
‫استاندارد و ویژه ای برای مدیریت شرکت دارنده کارت ارسال کند ‪.‬‬

‫‪ -‬گشایشگر کارت ‪ ،‬شخص ثالث میتواند یک فای ل الک ترونیکی را ب ه کم ک ک ارت خری د ایج اد‬
‫نماید تا به طور مستقیم ازسیستم دفتر داری عمومی شرکت پشتیبانی کند ‪.‬‬

‫‪ -‬دستاورد های بهره وری ‪ :‬ادارات خری د از فع الیت ه ای ت دارکاتی روزان ه ره ایی یافت ه و ب ه‬
‫راحتی میتوانند بر توسعه و مدیریت روابط با عرضه کنندگان تمرکز یابند ‪.‬‬

‫‪ -‬تثبیت صورتحساب ‪ :‬خرید های کوچک بسیاری از دارن ده گ ان ک ارت را میت وان ب ه ص ورت‬
‫یک پیش فاکتور ثبت نموده و آنها را به طور الکترونیکی از طریق ( ) یا ( ) پرداخت کرد ‪.‬‬

‫تثبیت مجدد پ رداخت ‪ :‬داده ه ای مرب وط ب ه ک ارت فروش نگان را میت وان ب ا سیس تم دف تر داری‬
‫شرکت همراه نموده تا طی آن ثبت پرداختها آسانتر‪ ،‬کاراتر و با صحت باالتری انجام گیرد ‪.‬‬

‫چکهای الکترونیکی ‪:‬‬

‫چ ک الک ترونیکی گون ه الک ترونیکی از ی ک چ ک کاغ ذی اس ت ‪ .‬ب ه ط وری کلی چکه ای‬
‫الکترونیکی مزایای زیر را دارند ‪:‬‬

‫‪ -‬سیستم پرداخت چک را تقویت نموده و مرکزی جهت رقابت پذیری با صنعت بانکداری خواه د‬
‫بود ‪.‬‬
 ‫‪ -‬مطابق عملیات اخیر تجاری بوده و نیاز به فرایند مهندس مجدد را از بین می برد ‪.‬‬

‫‪ -‬همانند یک چک کاغذی اما به شکل کامأل الکترونیکی با مراحل کوتاه تر عمل مینماید ‪.‬‬

‫‪ -‬برای رفع نیاز شرکتها و مصرف کنندگان در قرن ‪ 21‬طراحی شده و از تکتیکهای امنیتی ویژه‬
‫ای استفاده می نماید ‪.‬‬

‫‪ -‬تمام مشتریان با نکی که حسابهای جاری دارند وهمچنین شرکتهای کوچک ومتوس ط ک ه اخ یرأ‬
‫دسترسی محدودی به سیستم های پرداخت الکترونیکی دارند ‪ ،‬میتوانند از آن استفاده کنند ‪.‬‬

‫‪ -‬حسابهای بانکی موجود را با ابعاد جدید تجارت الکترونیکی گسترش میدهد ‪.‬‬

‫سیس تم کارچکه ای الک ترونیکی بس یار ش بیه ب ه چکه ای کاغ ذی اس ت و بیش تر ک اربرد آن در‬
‫سایتهای ( ) است و گروه های شخص ثالث ‪ ،‬وظیفه ارائه نرم افزار ه ای مناس ب ب رای ام نیت‬
‫بخشی به این سیستم را به عهده دارند ‪.‬‬

‫هنگام استفاده از چکهای الکترونیکی باید شماره حساب و شماره چک را وارد نمود ‪ .‬این ش ماره‬
‫) که را پائین چک آمده است ‪ ،‬بدست میاید پس از ورود اطالعات درخواستی‬ ‫حسابها از (‬
‫وتکمیل فورم مورد نظر ‪ ،‬این اطالعات به وسیله یک سری اطالعات محرمانه خوانده ش ده ‪ ،‬ب ه‬
‫یک چک الکترونیکی تبدیل میش وند و ب ه طری ق خصوص ی ب ه ش بکه ایم نی ب انکی )‪ )3‬منتق ل‬
‫میگردند ‪ .‬اطالعات توسط خدمات مدیریت ریسک تأئید میشود و تجار و مشتری به ترتیب تأئیدیه‬
‫این اطالعات و تأئیدیه قبول درخواست را دریافت میدارند ‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫صورتحساب های الکترنیکی ‪:‬‬

‫ب رخی بانکه ا و ش رکتها ‪ ،‬امک ان پ رداخت ( ) صورتحس ابها را از طری ق ی ک س ری‬
‫‪ EBPP‬امک ان ارائ ه‬ ‫صورتحس ابهای الک ترونیکی ب رای مش تریان ف راهم آورده ان د ‪(1)،‬‬
‫صورتحساب ‪ ،‬پرداخت آن و ست صورتحساب برروی اینترنت را ف راهم می اورد ‪ EBPP .‬را‬
‫به روشهای گوناگون میتوان اجرا نمود دو مدل عم ومی آن ش امل صورتحس اب مس تقیم و تث بیت‬
‫شخص ثالث است ‪ .‬در روش اول یک تجار ب ه ط ور منف رد صورتحس اب را ب رای مش تری می‬
‫فرستد ‪ ،‬ولی در روش دوم ش خص ث الث صورتحس ابهای گون اگون را از تج اران مختل ف ارائ ه‬
‫میدارد ‪.‬‬

‫کارتهای هوشمند ‪:‬‬

‫کارتهای هوشمند ابتدا در دهه ‪ ، 1950‬برای استفاده بجای پول بوج ود آمدن د و از آن را داش تند ‪.‬‬
‫برای نمونه میتوان استفاده گسترده از کارتهای تیلیفون را در سال ‪ 1986‬که بر تسریع روند رشد‬
‫کاربرد کارتهای هوشمند مؤثر واقع شدند ‪ ،‬نام برد ‪.‬‬

‫ساختار فیزیکی کارتهای هوشمند ‪:‬‬

‫طول کارتهای هوشمند ‪ 6.85‬میلی م تر ‪ ،‬ع رض آن ‪ 54‬ملی م تر و ض خامت آن ح دود ‪ 76‬ملی‬

‫متر است ‪.‬‬

‫یک پولک فیزیکی با پوشش طال یا الیاژ پالدی وم و نق ره ‪ ،‬ب االی ک ارت متص ل ش ده ک ه ارتب اط‬
‫فیزیکی بین کارت و دنیای خارج را بر قرار میسازد ‪.‬‬

‫شکـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــل‬

‫قابلیت ها و کاربردهای کارت هوشمند ‪:‬‬

‫‪ 1‬پاورقی‬
 ‫قابلیت‬

‫‪ - 1‬مراقبت نرم افزاری و سخت افزاری در برابر دسترسی غیر مجاز‬

‫‪ -2‬امکان اجرای الگوریتمهای پیشرفته رمز نگاری برای تأمین اطالعات کارت‬

‫‪ -3‬امکان برنامه نویسی کارت واستفاده همزمان آن در چند زمینه کاربردی‬

‫‪ -4‬ظرفیت باال برای ذخیره سازی اطالعات‬

‫‪ -5‬اعتبار وطول عمر زیاد تر در مقایسه ‪ ،‬کارتهای مقناطیسی‬

‫کاربرد ها ‪:‬‬

‫‪ -1‬به عنوان یک کارت شناسایی‬

‫‪ -2‬به عنوان یک کارت بانکی‬
‫‪ -3‬به عنوان یک کارت مالکیت خودرو‬
‫‪ -4‬به عنوان یک کارت سالمتی‬
‫‪ -5‬به عنوان یک کارت دانشجویی‬
‫‪ -6‬به عنوان یک کارت رانندگی‬

‫معایب اتصاالت کارت هوشمند ‪:‬‬

‫‪ -1‬بروز اشتباهات ناشی از کثیفی یا اشکاالت پوشش سطح اتصال ‪.‬‬

‫‪ -2‬فرسایش اتصاالت به علت کثرت استفاده‬
 ‫‪ -3‬آسیب پذیری ارتباطات سیمی در اثر خمیدگی یا تنش های وارده‬
‫‪ -4‬ایجاد روزانه ورود غیر مجاز و نقطه شروع حمله های مختلف به کارت‬
‫‪ -5‬تخریب اتفاقی یا خرابکارانه اتصاالت دستگاه کارت خوان‬

‫پول الکترونیکی ‪:‬‬

‫پول الکترونیکی ‪ ،‬یکی از دستاوردهای فن آوری اطالعات است که جایگزین خ وبی ب رای پ ول‬
‫کاغذی و سکه میباشد ‪ .‬دراین روش ‪ ،‬از قبل مبلغی پرداخت شده و در مقابل آن پول الکترونیکی‬
‫دریافت میگردد ‪.‬‬

‫این پول هنگام خرید برای فروشنده فرستاده میش ود ‪ .‬پ ول الک ترونیکی از طری ق س رویس دهن د‬
‫گان مالی قابل خرید بوده و در هر زمان تعویض با پول کاغذی خواهد بود ‪.‬‬

‫برای جلوگیری از خرج کردن چن د ب اره پ ول الک ترونیکی ‪ ،‬س رویس دهن دگان م الی بای د بخش‬
‫بزرگی از لیست پولهای خرج شده را نگهداری نمایند ‪ .‬نمونه ای از سیستم های ک ه ب ا این روش‬
‫کار میکنند ‪ ،‬نقدینگی الکترونیکی (‪ )1‬است ‪.‬‬

‫ویژگیهای پول الکترونیکی ‪:‬‬

‫پول الکترونیکی باید ویژگیهای زیر را دارا باشد ‪:‬‬

‫‪ -‬معین بودن مقدار پول‬

‫عدم وجود رد پا از طرز خرج شدن‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -‬عدم امکان کپی برداری‬
‫‪ -‬داشتن حریم خصوصی‬
‫‪ -‬امنیت‬
 ‫‪ -‬قابلیت انتقال‬
‫‪ -‬قابلیت خرد شدن‬

‫کار های اصلی که با پول الکترونیکی انجام داده میشود عبارت اند از ‪:‬‬

‫دریافت پول الکترونیکی ‪ ،‬خرج نمودن آن و تبدیل به پول فیزیکی ‪.‬‬

‫بانکداری الکترونیکی ‪:‬‬

‫در سالهای اخیر ‪ ،‬تغییرات قابل مالحظه ای مشاهده شده است که منجر به تجارت الکترونیکی ی ا‬
‫مبادله محصوالت و پرداخت از طریق سیستم های ارتباط از راه دور شود و جهانی شدن تجارت‬
‫به سرعت روبه رشد است ‪ .‬ارزش پولی خدمات و محصوالتی که از طریق تجارت الک ترونیکی‬
‫انجام میگرد ‪ ،‬تا سال ‪ 2004‬به ‪ 7‬تریلیون دالر خواهد رسید ‪.‬‬

‫فعالیت های بیشتر صنایع ازطریق این فن آوری جدید انجام می گیرند ‪ .‬در این صورت ‪ ،‬تجارت‬
‫الکترونیک را‬

‫‪1‬باورقی‬

‫به طوری آشکارتری در صنعت بانکداری میتوان مشاهده کرد ‪ ،‬بسیاری از بانکها ارائه این ترنت‬
‫و خدمات دیگری را در فرایند انجام کار ایجاد کرده اند ‪ .‬از طریق بکارگیری سیستم های ارتب اط‬
‫از راه دور وفن آوریها ‪ ،‬یک بانک میتواند به مشتریان دسترسی پیدا کند و نه تنها اطالع ات کلی‬
‫در باره خدمات ‪ ،‬همچنین فرصت اجرای بانکداری را نیز فراهم نماید ‪ .‬بانکداری الک ترونیکی ‪،‬‬
‫جدید ترین راه خدمات بانکی است که به چن دین ن وع ازخ دمات ب انکی ب ر می گ ردد ‪ .‬مش تریان‬
‫بانک میتوانند اطالعاتی را از جمل ه انتق ال ص ورت حس اب ‪ ،‬پ رداخت ص ورت حس اب وش بکه‬
‫ارتباط از راه دور بدون ترک کردن خانه یا شرکت ‪ ،‬درخواست کنند ‪.‬‬

‫در اینجا ما به شکل مهم بانکداری الکترونیکی اشاره میکنیم ‪:‬‬

‫‪ -1‬بانکداری بر اساس وب " جایی که یک مش تری بتوان د در موق ع اس تفاده از این ترنت ب ه‬
‫حسابش دسترسی یابد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ج ایی ک ه ی ک مش تری بان ک ‪ ،‬م ودم را ب رای ارتب اط ب ا ی ک رور ب انکی ب ه منظ ور‬
‫دسترسی او به حساب بانکیش بکار برد ‪.‬‬
‫‪ -3‬ارتب اط الک ترونیکی ک ه معروف ترین ن وع آن اکس ترانت اس ت ‪ ،‬ب ه عب ارتی ی ک ش بکه‬
‫خصوصی میان یک بانک و مشتریان که اشتراک دارند میباشد‪.‬‬

‫سیستم بانکداری الکترونیکی دارا سه مرحله میباشد ‪:‬‬

‫‪ -1‬پیش ازتوسعه‬
‫‪ -2‬توسعه‬
‫‪ -3‬پس از توسعه‬

‫مرحله پیش از توسعه به دوره ای بر میگردد که سایت خدمات ‪ ONLINE‬بانک بوجود آمد ‪.‬‬

‫مرحله توسعه به توسعه حقیقی یا اجرای بانکداری ‪ Online‬ب ر میگ ردد ک ه ش امل موض وعات‬
‫سکتیکی و مدیریتی بسیاری میباشد و مرحله آخر ‪ ،‬یع نی مرحل ه پس از توس عه ‪ ،‬ب ه دوره تولی د‬
‫فراین د سیس تم بانک داری ‪ online‬ب ر میگ ردد ‪ .‬دراین مرحل ه ‪ ،‬م دیریت بان ک نی از ب ه درک‬
‫موضوع انتقال و اهمیت موضوعات دیگر جهت اطمینان از مؤفقیت آینده پروژه دارد ‪.‬‬

‫همان طوریکه درشکل ذیل مالحظه میگردد ‪ ،‬بانکها با حضور خود در شبکه این ترنت (نقط ه ب ه‬
‫سسیلساله) قادر خواهند بود خدمات سنتی خود را با کارآیی بیشتر ب رای توس عه و ف روش توس ط‬
‫کاربران در تجارت الکترونیکی ارائه نمایند ‪ .‬تجارت الکترونیکی شامل خرید وفروش اطالعات‬
‫محصوالت و خدمات از طریق شبکه کمپیوتری میباشد ‪.‬‬

‫شکـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــل‬
 ‫مزیت اصلی تجارت الکترونیکی برای بانکها شامل ‪:‬‬

‫‪ -1‬استفاده ازاینترنت به عنوان یک کانال مکمل برای توزیع و ارائ ه محص والت و خ دمات‬
‫به کاربران و تجارخواهد بود ‪ ( .‬ازطریق شرکت به مشتری و ی ا ش رکت ب ه ش رکت ) (‬
‫‪)1‬‬
‫‪ -2‬انتقال الکترونیکی محصوالت سنتی بانکها مثل ت رازو چکه ا ‪ ،‬انتق ال پ ول ‪ ،‬درخواس ت‬
‫ک ارت اعتب اری و تقاض ای وام ب ه عن وان م زیت خ دمات م دیریت ش بکه ب انکی قلم داد‬
‫میگردد ‪.‬‬
‫‪ -3‬توسعه محصوالت تجارت الکترونیکی همراه با ایج اد پورته ای انترن تی ‪ ،‬ی اری نم ودن‬
‫خ رده فروش ان جهت ورود ب ه تج ارت الک ترونیکی وصورتحس اب ه ای الک ترونیکی‬
‫خواهد بود ‪.‬‬

‫‪ -1‬پاورقی‬