Professional Documents
Culture Documents
PLAN VJETOR
PLANE TREMUJORE
PLANE DITORE
FORMATE VETËVLERËSIMI
Modele TESTESH
(Për të gjitha temat - 70 ORË)
Botimet “ERIK”
Kont Urani, Nr. 25, Tiranë - Albania. Tel.:
00355 4 2220645; 00355 4 2467762;
Cel.: 069 20 40 333; Cel.: 069 40 66 442
E-mail: erikbotime@mail.com
www.erikbotime.com
2
Hyrje
3
4
osciloskopi.
21. Ushtrime.
22. Lartësia e tingujve dhe frekuenca.
23. Ushtrime.
24. Kryerja e njehsimeve të thjeshta.
25. Jehonat.
26. Panair portofoli.
27. Përsëritje kapitulli.
28. Test përmbledhës nr 1
Energjia 29. Ç’është drita?
Drita 30. Si i shohim ne objektet?
(13 orë T 31. Shpejtësia e dritës.
+ 9 orë 32. Pasqyrimi.
përpunim 33. Kryerja e matjeve:
njohurish) Ligjet e pasqyrimit.
34.Përthyerja: ajri dhe uji.
35. Ushtrime.
36. Përthyerja:ajri dhe qelqi.
37. Ushtrime.
38. Dispersioni i dritës
39. Ngjyrat.
40. Ushtrime.
41. Paraqitja e
përfundimeve mbi ngjyrat.
42. Formulimi i pyetjeve
shkencore.
43. Ushtrime.
44.Projekt: Përdorime të
fibrave optikë në mjekësi
dhe teknologji.
45. Projekt: Përdorime të
fibrave optikë në mjekësi
dhe teknologji.
46. Lazerat.
47. Vlerësim portofoli.
48. Ushtrime.
49. Përsëritje kapitulli.
50. Test përmbledhës
Magnetet 51. Cilësitë e magneteve.
(6 orë T 52. Punë praktike:Si të
+ 14orë kuptojmë që një trup ka veti
përpunim magnetike?
njohurish) 53. Fushat magnetike.
54. Punë praktike: Si të
identifikojmë vijat e fushës
magnetike?
55. Punë praktike: Përdorimi i
busullës orientuese.
56. Elektromagnetet
57. Veprimtari praktike: Si të
7
8
29. Ener 1. Ç[është drita? 1-8. Në një dhomë të Modelimi Vlerësimi Mjetet verbale,
30. gjia 2. Si i shohim ne errët, pa dritë. A mund diagnostikues; tekstet si: teksti
31.
Drita objektet? të dallojmë objektet që i nxënësit,
(13 3. Shpejtësia e janë në dhomë? Për ë Fizika 7,
orë T dritës. patë çfarë na Metoda e vëzhgimit Vlerësimi i 8,9,(aktuale)
32. + 9 orë 4. Pasqyrimi. nevojitet? Pse drita na vazhdueshëm; libra
33. përpu 5. Kryerja e ndihmon për të parë ushtrimesh,
nim matjeve: Ligjet e objektet? A do të thotë revista “
njohu pasqyrimit. kjo se drita bie në objekt Metoda Vlerësimi Mësuesi”,
34. rish) 6.Përthyerja: ajri dhe pastaj pasqyrohet në eksperimentale përmbledhës; materiale
dhe uji. sytë tanë?Jepni shembuj Punë individuale dhe Intervistë me një psiko-
35. 7. Ushtrime. që tregojnë se drita me grupe listë treguesish; pedagogjike,
8. Përthyerja:ajri përhapet në vijë të Hulumtimi Vëzhgim me një enciklopedi etj.
36.
dhe qelqi. drejtë dhe se ajo listë të plotë
9. Ushtrime. pasqyrohet. treguesish, Mjetet
37.
38. 10. Dispersioni 9-13. Në det. Brainstorming Detyrat individuale, pamore
i dritës Mundohemi të kapim natyrore si:
39. 11. Ngjyrat. peshkun ose një Harta e koncepteve Detyrat e shtëpisë. objektet
40. 12. Ushtrime. objekt në ujë në natyrore të
41. 13. Paraqitja e det(ose në një enë me Shpjegim Vëzhgim gjalla ose jo të
përfundimeve ujë).e kapim dot apo gjalla,
mbi ngjyrat. jo? Pse ndodh kjo? Simulimet Vlerësimi i koleksionet.
42. 14.Formulimi i Arsyeja a shpjegohet përgjigjeve me gojë;
pyetjeve me faktin se drita
shkencore. përthyhet kur kalon Projektet Vlerësimi i punës Mjetet
43.
44.
15. Ushtrime. nga një mjedis optik nëgrup; artificiale
\ 16.Projekt: në një tjetër? si: maketet,
Përdorime të 14. Ngjyrat Demonstrim Vlerësimi i modelet,
fibrave optikë në Nxënësit diskutojnë aktivitetit gjatë fotografitë,
mjeksi dhe me njëri-tjetrin pse Veprimtari praktike debateve në klasë; vizatimet,
teknologji. trupat duken në syrin Vlerësimi i detyrave skemat,
17. Projekt: tonë me ngjyra te Punë në grup dhe të shtëpisë; tabelat,
45.
Përdorime të ndryshme. Mësuesi u Vetëvlerësim; posterat,
fibrave optikë në mëson atyre se trupat Puna individuale Vlerësimi i dosjes fotografitë,
mjeksi dhe e ngjyrosur sillen si (portofolit) që pikturat,
filtra të ngjyrosur, diagramet,
15
16
22
5. argumenton ndërmarrjen e hapave konkretë, të cilët çojnë në përfundimin e një
detyre/ veprimtarie, zgjidhjen e një problemi, të ndonjë punimi në klasë/shkollë
apo gjetiu;
6. demonstron zgjidhjen e një problemi (të matematikës, gjuhësor etj.) bazuar në
të dhënat tekstuale, numerike, eksperimentale të detyrës, e cila realizohet në
klasë/ shkollë apo jashtë saj, argumenton ecurinë për arritjen e rezultatit;
7. interpreton një rregull, koncept apo proces të caktuar, duke e ilustruar atë me
shembuj konkretë nga situata të jetës së përditshme me shkrim/me gojë;
8. identifikon me anë të krahasimit dallimet dhe ngjashmëritë midis ligjeve dhe
dukurive që ndodhin në natyrë me ato në shoqëri, duke vënë në dukje lidhjen
shkak-pasojë midis këtyre dukurive.
21
të forta, i shfrytëzon ato për përparimin në mësime dhe për orientimin për karrierë.
22
IV. Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin
1. analizon pasojat që sjell dëmtimi i mjedisit për jetën e njeriut dhe
biodiversitetit duke i paraqitur idetë në formë të shkruar ose në ndonjë formë
tjetër të të shprehurit, jep mendimin dhe qëndrimin e vet për këtë çështje, si dhe
organizon aktivitete për mbrojtjen e mjedisit;
2. përdor programet kompjuterike për përpunimin e të dhënave dhe paraqitjen e
vizatimeve/diagrameve të nevojshme për përgatitjen e materialeve individuale
apo/dhe publikimeve të ndryshme të shkollës;
3. përdor materiale, burime të ndryshme informimi dhe teknologjinë në shkollë
dhe në jetë në përditshmësi ndihmë për përparimin në mësime dhe për orientim
në karrierë;
4. propozon kriteret për vlerësim të paanshëm të një veprimtarie sportive,
shkencore, teknologjike, artistike etj., (anëtar jurie të ngritur në nivel klase,
shkolle apo shoqërie civile).
V. Kompetenca personale
1. vlerëson vlerën ushqyese të ushqimeve që konsumon, duke i klasifikuar ato
në bazë të nevojave të individit për to në situata të ndryshme (gjatë stinëve,
sëmundjeve etj.);
2. argumenton nevojën e respektimit të regjimit ushqimor të shëndetshëm dhe të
regjimit ditor, javor apo mujor sipas udhëzimeve të lexuara ose të dëgjuara nga
mjeku gjatë një diskutimi në klasë, shkollë apo në familje;
3. vlerëson domosdoshmërinë ekushteve higjienike për përgatitjen dhe
konsumimin e ushqimeve dhe pijeve, shpjegon rrethanat e mundshme të
helmimit nga papastërtia;
4. dallon sjelljen korrekte nga ajo jo korrekte gjatë punës në grup ose në situata
emocionale dhe propozon masat për parandalimin/tej kalimin e tyre;
5. shpjegon rëndësinë e identifikimit të personave dhe shërbimeve kompetente të
nevojshme për mbështetje në situata që konsiderohen potencialisht të
rrezikshme për shëndetin fizik dhe mendor;
6. përshkruan mundësitë, rreziqet, pasojat e infeksioneve, sëmundjeve seksualisht
të transmetueshme, duke sqaruar mënyrat dhe mjetet për parandalimin e tyre
nëpërmjet formave të ndryshme të prezantimit (të folur, të shkruar, grafike,
pllakate, pamflete, apo lojë teatrale, performancë artistike etj.);
23
7. reagon ndaj sjelljeve negative duke identifikuar shkaqet e paraqitjes dhe
pasojat e mundshme për shëndetin dhe mirë qenien e individit (p.sh. përdorimi
i duhanit, alkoolit apo drogës) etj.
25
Kompetenca I : Identifikimi i problemeve dhe zgjidhja e tyre.
a) Nxënësi përcakton problemin:
identifikon karakteristikat shkencore të problemit;
thekson elementet që kanë lidhje me njeri-tjetrin;
formulon problemin.
Kompetenca II:
Përdorimi i mjeteve, objekteve dhe procedurave shkencore.
a) Nxënësiidentifikon ndikimet e shkencës dhe të teknologjisë:
studion ndikimet afatgjata të shkencës dhe të teknologjisë tek individët,
shoqëria, mjedisi dhe ekonomia;
vendos shkencën dhe teknologjinë në kontekstet e tyre sociale dhe historike, si
dhe studion ndikimin e tyre në mënyrën e jetesës së njerëzve;
identifikon pyetje ose çështje etike.
27
TEMA Nr. 2 PLANI DITOR
28
TEMA Nr. 1 PLANI DITOR
Shkencat e Lënda: Shkalla: 4 Klasa: VIII
natyrës Fizikë
Tema mësimore: Veprimtari Situata e të nxënit: Në pistën e vrapimit
praktike: Matja e Situata mund të realizohet në një pistë vrapimi ku secili prej
shpejtësisë së nxënësve në nxënësve mund të vihet për të bërë 50 m, ose 100 m. Me
pistën e vrapimit. kronometër përcaktohet koha e realizimit të largësisë dhe
llogaritet shpejtësia. Më pas mund të llogaritet edhe
shpejtësia mesatare e të gjithë nxënësve.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Shpejtësi,
shpjegon konceptin e shpejtësisë shpejtësi e çastit,
mat shpejtësinë
shpejtësi mesatare
gjen vlerën e shpejtësisë
llogarit me anë të formulave:
a) shpejtësinë e çastit
b) shpejtësinë mesatare;
Burimet: teksti Fizika klasa 8, fletore pune Mjetet: Lidhje me fushat kurrikulare:
pistë vrapimi (ose oborri i shkollës), kronometër,Sporte, matematikë
fletore, lapsa, tabelë mësimore
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë në grup, punë e pavarur, matje, llogaritje
Veprimtari 1: Në pistën e vrapimit ose oborrin e shkollës nxënësit pasi janë ndarë në dy grupe
zhvillojnë një garë vrapimi 50 m dhe 100m. Kohën e masin me kronometër, hedhin të
dhënat në fletorë për secilin nxënës brenda grupit.
Diskutim1: Pse jo të gjithë nxënësit e përfundojnë garën në të njëjtën kohë? Në këtë moment
nxënësit do të thonë edhe termin shpejtësi. Ju kërkohet nxënësve të mendojnë se si mund
ta paraqesin me formulë llogaritjen e shpejtësisë dhe shpejtësinë mesatare të të gjithë
nxënësve që morën pjesë në garë.
Cila është njësia matëse e saj?
A mendoni se shpejtësia është madhësi skalare apo vektorialë? Pse
mendoni në këtë mënyrë? etj
Veprimtari 2: Në klasë zhvillohen llogaritjet e shpejtësisë, duke u mbështetur në të dhënat e
mbledhura gjatë matjeve dhe duke zbatuar formulën për llogaritjen e shpejtësisë.
Shpejtësia = distancë/kohë
Diskutim 2: Të gjithë keni udhëtuar me makinë e cila në pjesën elektronike të saj ka një aparat
që ne e quajmë kilometrazh. Çfarë tregon kilometrazhi i makinës? Shpjegoj në këtë
moment shpejtësinë e çastit.
Punë e pavarur: Një makinë 68 km i përshkoi për 1.5 orë, 87 km për 2 orë dhe 120 km për 3
orë. Me çfarë shpejtësie mesatare ka lëvizur makina?
Shpjegoj që shpejtësia mesatare është e barabartë me rrugën e plotë pjesëtuar me kohën
e plotë të lëvizjes. Vm=lp/tp
Detyrë: Në një foto janë dhënë një biçikletë, një makinë dhe një avion. Si mund ta paraq-
itni shpejtësinë në secilin prej mjeteve të dhëna? Plotësim i fletores së punës faqe 5.
29
TEMA Nr. 2 PLANI DITOR
Vlerësimi : Për zhvillimin e matjeve dhe llogaritjen e shpejtësisë me anë të formulës.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4 dhe 5 pas mësimit në tekstin e nxënësit.
30
TEMA Nr. 3 PLANI DITOR
Shkencat e Lënda: Shkalla: 4 Klasa: VIII
natyrës Fizikë
30
TEMA Nr. 5 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
9
TEMA Nr. PLANI DITOR
10
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Shpejtësia Situata e të nxënit. Në udhëtim me avion.
përfundimtare (terminale). Përdorim parashutën, si është lëvizja e trupit
kur ai hap parashutën deri sa bie në Tokë?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Shpejtësi përfundimtare.
tregon se një trup kur arrin shpejtësinë
përfundimtare vija e grafikut është vijë
horizontale..
jep shembuj të shpejtësive përfundimtare
për trupa të ndryshëm.
38
TEMA Nr. 39 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Pyetje të Situata e të nxënit: Në një udhëtim me
kërkimit shkencor (Ligji i parë i makinë. Kur makina merr kthesën majtas trupi
Njutonit dhe inercia). ynë shkon djathtas dhe kur makina frenon,
trupi ynë shkon para. Pse ndodh një gjë e tillë?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Inerci.
1. Formulon problemin për hipotezën që do të provojë.
2. Mbledh informacion teorik për ligjin e parë të
Njutonit dhe inercinë..
3. Provon me anë të mjeteve që ka zgjedhur vërtetësinë
e ligjit dhe vetinë e inercisë.
4. Analizon të dhënat e mbledhura gjatë provave.
5. Nxjerr përfundime dhe i vlerëson ato.
Burimet: Teksti Fizika 8 Mjete: Makina lodër të Lidhje me
përmasave të ndryshme, sfera të përmasave ë ndryshme, fushat
shishe njëlitërshe dhe një monedhë 20 lekëshe, letër. kurikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve - Demonstrim, Sporte.
diskutim, analizë
Hapi 1. Formulimi i problemit: Çdo trup mbi të cilin nuk vepron asnjë forcë (ose
rezultantja e forcave që veprojnë mbi të është zero), ruan gjendjen e tij të
mëparshme. Deri kur? – problemi që do të zgjidhet.
Hapi 2. Çfarë dini për ligjin e parë të Njutonit? Po për inercinë?
Hapi 3. Demonstrim Provojmë vërtetësinë e ligjit me anë të demonstrimeve të
ndryshme, duke provuar lëvizjen e makinave dhe të sferave.
Diskutohet rreth pyetjeve: • Pse ato me kalimin e kohës ndalojnë? • Cila forcë
vepron mbi to? • Po sikur të mungonte forca e fërkimit çfarë do të thoshit për
lëvizjen e makinave? • Për sa kohë do të vazhdojë?• Pse makina e vogël ndalon më
shpejt se makina me masë më të madhe? Çfarë karakterizon masa e trupit?
Hapi 4. Diskutoni me njëri-tjetrin duke analizuar të dhënat e mbledhura.
Vlerësoni përfundimet e arritura. Formulohet me fjalë Ligji i parë i Njutonit, duke
i dhënë përgjigje pyetjes deri kur trupi nuk e ndryshon gjendjen e tij të prehjes ose
të lëvizjes së njëtrajtshme. Derisa mbi të të veprojë një forcë që ta nxjerrë nga kjo
gjendje.
Detyrë: Si mund të futni një monedhë 20 lekëshe në një shishe pa e prekur atë?
Vendoset monedha mbi letër të vendosur sipër shishesh, tërhiqet letra me shpejtësi
dhe monedha për shkak të inercisë futet brenda në shishe pasi ka veti të ruajë
gjendjen e mëparshme që ishte ajo e prehjes.
Punë e pavarur: Plotësim i fletores së punës faqe 10.
Situata quhet e realizuar kur nxënësi ka shpjeguar me anë të provave se duhet
një forcë për
Vlerësimi të ndryshuar
i nxënësve gjendjen
për etapat e lëvizjesnga
e ndjekura osenxënësi
të prehjes
për së një trupi.
kërkimin shkencor për
ligjin e parë të Njutonit, inercinë dhe për përfundimet e nxjerra. Detyrë shtëpie:
Hartoni hapat e një kërkimi shkencor për “Bashkëveprimin gravitacional”.
39
TEMA Nr. 40 PLANI DITOR
38
TEMA Nr. 41 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
41
TEMA Nr. 42 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Tingulli , dridhjet, Situata e të nxënit: Në magnetofon
dhe energjia e transferuar. dëgjohet një muzikë e lehtë e krijuar nga
instrumente të ndryshme muzikore.
Nxënësit përshkruajnë me fjalët e tyre si
prodhohen këta tinguj muzikorë.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Tinguj, valë zanore.
Përshkruan si prodhohen tingujt.
Shpjegon si përhapen valët zanore në mjedise të
ndryshme (gaz, lëng, trup i ngurtë).
Identifikon llojet e valëve .
Dallon valët gjatësore nga valët tërthore.
46
TEMA Nr. 21 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit: Ushtrim:
Valët e treguar në figurë përhapen në një mjedis
ujor. Secila valë është 2 m e gjatë, pra gjatësia e
valës është 2 m. Një sekondë më vonë... 3 valë
kanë kaluar flamurin, kështu që frekuenca është 3
Hz. Sa është shpejtësia e valës?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës Fjalët kyçe:
mësimore: Gjatësi vale,
Dallon valët gjatësore nga valët tërthore frekuencë,
Shpjegon karakteristikat e valës zanore shpejtësi vale.
Përcakton nga grafiku i paraqitjes së një vale tërthore,
amplitudën, frekuencën, gjatësinë.
Njehson shpejtësinë e valës kur njeh frekuencën dhe
gjatësinë e valës.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Mjetet: fletore, lapsa, tabelë Lidhje me
mësimore, vizore, fletë të bardha fushat
kurikulare:
Arte,gjithëpërfshirëse
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Diskutim, punë e pavarur, metoda matematikë
Organizimi i orës së mësimit: Metoda gjithëpërfshirëse, diskutim i lirë rreth
përshkrimit të karakteristikave të valëve, llojit të tyre.
Punë e pavarur:1. Jepni një shembull, i cili demonstron thëniet e mëposhtme:
a. Zëri mund të përhapet përmes një gazi.
b. Zëri mund të përhapet përmes një lëngu.
c. Zëri mund të përhapet përmes një trupi të ngurtë.
2. Shpjegoni thëniet e mëposhtme:
a. Zëri nuk mund të përhapet nëpër vakuum.
b. Zëri mund të dëgjohet rreth cepave të një ndërtese.
3. Shpjegoni kuptimin e kësaj thënie.
a. Valët zanore janë valë gjatësore.
b. Në qoftë se valët zanore janë valë gjatësore, përse “valët” tërthore ( lart-
poshtë) shfaqen në ekranin e osciloskopit të dhënë më sipër, kur një person
fërshëllen afër mikrofonit?
4. Çfarë ndodh me valët zanore në qoftë se ato godasin një sipërfaqe të fortë, siç
është një mur?
Vlerësim i situatës: Valët kanë përshkuar 3 gjatësi vale në të djathtë të flamurit
(3 x 2m), kështu që shpejtësia është 6 m/s. Pra: 6 m/s = 3 Hz X 2m, (shpejtësia)=
(frekuenca)* (gjatësia e valës)
Vlerësimi: Vlerësimi i arritjeve bazuar në zhvillimin e detyrave dhe llogaritjen e
shpejtësisë së valës me të dhënat nga grafiku.
Detyrë shtëpie: Ushtrime fletë pune e përgatitur nga mësuesi.
21
TEMA Nr. 22 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Lartësia e tingujve dhe Situata e të nxënit: Me anë të valëve
frekuenca. të pasqyruar maten thellësitë e detit.
Shpjegoni si bëhet e mundur një gjë e
tillë? Shpjegoni këtë dukuri.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës Fjalët kyçe:
mësimore: • përshkruan lidhjen midis lartësisë së tingullit dhe Frekuencë, lartësi e
frekuencës; • tregon zonat e frekuencave të tingullit që dëgjon tingullit, ultratingujt,
njeriu; infratingujt.
• jep disa ndryshime në zonën e frekuencave, që dëgjojnë njerëzit
dhe kafshët;
Burimet: • argumenton
teksti Fizika klasapse
8, instrumentet muzikore janë të Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet: fletore, lapsa, vizore, fletë të bardha, magnetofon Matematikë, muzikë, biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë në grup, punë e pavarur, metoda gjithëpërfshirëse
Organizimi i orës së mësimit:
Diskutim në lidhje me situatat Me anë të valëve të pasqyruar maten thellësitë e detit.
Shpjegoni si bëhet e mundur një gjë e tillë? Shpjegoni këtë dukuri. (Matet koha që i duhet
valës rënëse që të kthehet mbrapsht, shpejtësia e tingullit në ujë shihet në tabelë, me
formulë gjendet h. Shpjegoj frekuencën.
Në instrumentet me tela, lartësia e tingullit varet nga numri i dridhjeve të telit në sekondë.
Ky është edhe numri i ngjeshjeve dhe rrallimeve të ajrit në sekondë dhe quhet frekuencë
e tingullit. Frekuenca matet me hertz (Hz), ku 1 Hz = 1/s. Tingulli i lartë ka frekuencë të
madhe, ndërsa i ulëti ka frekuencë të vogël. Frekuencat e larta maten në kilohertz (kHz).
Frekuenca e tingullit varet nga gjatësia e valës: tingulli me frekuencë të madhe ka gjatësi
vale të vogël dhe tingulli me frekuencë të vogël ka gjatësi vale të madhe. Amplituda e
tingullit apo e zërit tregon sa i fortë është zëri, ndërsa frekuenca tregon sa i lartë është
tingulli apo zëri. Demonstrim: Nxënësit dëgjojnë muzikë në magnetofon dhe dallojnë
tingujt sipas lartësisë dhe theksojnë se frekuencat e larta japin tinguj, të lartë (të hollë) dhe
frekuencat e ulëta japin tinguj të ulët (të trashë). Nxënësit janë të aftë të dallojnë tingujt e
instrumenteve të ndryshme nga njëri-tjetri, shpjegoj se është ngjyra ose timbri që i dallon
tingujt nga njëri-tjetri. Diskutohet me nxënësit për frekuencën e ndryshme që kanë trupat e
ndryshëm kur dridhen. Veshi i njeriut kap (dëgjon) frekuenca nga 20Hz - 20000Hz. Tingujt
me frekuencë më të madhe se 20000Hz quhen Ultratinguj dhe ato me frekuencë më të
vogël se 20 Hz Infratinguj. Kafshë të ndryshme kapin frekuencat më të mëdha dhe më të
vogla se 20 dhe 20000Hz.
U drejtoj pyetjen nxënësve: Ku përdoren ultratingujt? Po lakuriqi i natës si i shfrytëzon
ato? Përdorimi në mjekësi i ultratingujve ka bërë të mundur ekzaminimin e gjendjes
shëndetësore të fëmijës para lindjes.
Detyrë individuale:
1. Gerta luan një notë në kitarë. Nota ka frekuencën 512 Hz. Sa herë lëkundet në sekondë
teli i kitarës?
2. Tregoni cilat nga frekuencat më poshtë janë të tingujve apo të ultratingujve: 4 55 Hz
100 000 Hz 30 000 Hz 30 Hz 1 500 Hz
Vlerësimi : Vlerësimi i nxënësve për aktivizimin gjatë diskutimeve në grup për punë
individuale bazuar në përgjigjet e nxënësve, për shpjegimet e dhëna në lidhje me situatën.
Detyrë shtëpie: Plotësim i fletores së punës faqe 15.
22
TEMA Nr. 23 PLANI DITOR
23
TEMA Nr. 24 PLANI DITOR
Fusha:Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit: Në cilin rast
tingulli përhapet më shpejt, në ajër të
ngrohtë apo në të ftohtë?Pse?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalët kyçe:
fushës sipas temës mësimore: Frekuencë, gjatësi vale, shpejtësi
Llogarit me formulë shpejtësinë e valës kur vale.
jepen gjatësia dhe frekuenca e saj;
llogarit gjatësinë e valës kur jepet
frekuenca;
llogarit largësinë që përshkon vala kur
njihet shpejtësia
Burimet: dheklasa
Teksti Fizika frekuenca e valës.
8, fletore pune. Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet: Fletore, lapsa. Matematikë, muzikë, biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë e pavarur, metoda gjithëpërfshirëse
Organizimi i orës së mësimit:
Diskutim në lidhje me situatat Në cilin rast tingulli përhapet më shpejt, në ajër të
ngrohtë apo në të ftohtë? Pse?
Punë individuale dhe në grup: Ushtrime
1. Në një humnerë, ju merrni jehonën pas 4s qysh nga tingulli i parë. Sa e gjerë është
humnera?
2. Për sa kohë do ta bëjë zëri rrugën vajtje-ardhje nga një mur 3m larg
vrojtuesit? (vz=340m/s)
3. Aparati i ultratingullit mat kohën vajtje-ardhje të tij nga fundi i detit prej 0.25 s.
Duke ditur se në ujë vz=1430 m/s, njehsoni thellësinë e detit.
4. Shpejtësia e përhapjes së valës zanore në ajër është 340m/s, kur f=200Hz, gjatësia e
valës është:
a) 59 cm; b) 170 cm; c) 680 cm; d) 400 cm.
5. Jehona u përftua nga pasqyrimi i valës zanore prej pengesës që ndodhet 180 m
larg burimit të zërit. Mbas sa kohe zëri do të dëgjohet te burimi i përsëritur?
Reflektim:
Që të ndodhë jehona cili është kushti që duhet të plotësojë burimi nga pengesa?
Ç’ndodh me shpejtësinë e zërit në ajër kur temperatura rritet?
Kur ndryshon shpejtësia e përhapjes së valës zanore?
Vlerësimi: Vlerësimi i nxënësve për punë individuale në zgjidhjen e ushtrimeve
bazuar në përgjigjet e nxënësve, për shpjegimet e dhëna në lidhje me situatën.
Detyrë shtëpie: Ushtrime, fletë pune e përgatitur nga mësuesi.
24
TEMA Nr. 25 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Shkalla: Klasa: VIII
Fizikë 4
Tema mësimore: Kryerja e njehsimeve të Situata e të nxënit: Matja
thjeshta e shpejtësisë së zërit.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalët kyçe:
fushës sipas temës mësimore: Shpejtësi e zërit
kryen matje për të gjetur shpejtësinë
e zërit,
kryen njehsime, kupërfshin
shpejtësinë
e zërit.
Burimet: Teksti Fizika klasa 8, fletore pune. Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet: Fletore, lapsa. Matematikë.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Demonstrim, matje në dyshe, njehsime
Organizimi i orës së mësimit:
Veprimtari praktike: në largësi 165 m nga ndërtesa e shkollës nxënësit duke
punuar në dyshe përplasin duart dhe masin kohën që dëgjojnë valën e pasqyruar
(jehonën), nga ndërtesa.
Arsyetojnë për shpejtësinë e përhapjes së zërit dhe e njehsojnë atë duke u
mbështetur në formulën
= 330m/s, që është shpejtësia e përhapjes së zërit në ajër.
Diskutim për rrufenë dhe bubullimën.
A mund të përcaktojmë distancën ku ndodh rrufeja? Po. Pse?
Punë e pavarur: Ushtrim
Shpejtësia e dritës është 300 000 m/s, shpejtësia e zërit 330 m/s. Nëse bubullima
dëgjohet 9 sekonda pasi shihet rrufeja gjeni në çfarë largësie ka ndodhur rrufeja.
distanca = shpejtësi x kohë
Diskutim: Lëvizja më shpejt se zëri.
Diskutohet për mjetet që lëvizin më shpejt se zëri. Në këtë rast thuhet se ata lëvizin
me shpejtësi supersonike. Shkencëtarët krahasojnë lëvizjen e disa trupave me
shpejtësinë e zërit në ajër dhe përdorin njësinë
1Mah (Match) = 330m/s. 2 Mah = 660m/s.
Punë e pavarur: 1. Sa herë më e madhe është shpejtësia e dritës nga shpejtësia e
zërit?
2. Plotësim i fletores së punës, faqe 16
Vlerësimi: Vlerësimi i nxënësve për kryerjen e matjeve dhe njehsimin e shpejtë-
sisë së zërit.
Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3, 4 dhe 5 faqe 33 teksti i nxënësit.
49
TEMA Nr. 26 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Jehonat Situata e të nxënit: Kur jemi në një
luginë të hapur, dëgjojmë zërin tonë
të kthehet. Si shpjegohet kjo
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të dukuri?Fjalët kyçe: Jehonë, kumbim,
fushës sipas temës mësimore: ultratingujt - tinguj me frekuencë
përshkruan se si formohen jehonat; shumë të madhe, që mund të përdoren
tregon se si mund të përdoren për të marrë një pamje të fëmijës në
jehonat. barkun e nënës.
ekolokacion - përcaktim i distancave
me anë të pajisjeve që lëshojnë
ultratinguj etj.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet: fletore, lapsa. Matematikë, muzikë, biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë në grup, punë e pavarur, metoda gjithëpërfshirëse
Organizimi i orës së mësimit:
Diskutim në lidhje me situatat Diskutohet me nxënësit situata kur jemi në një
vend të hapur dhe dëgjojmë të na kthehet mbrapsht zëri ose tingulli që ne lëshojmë.
Kjo dukuri shpjegohet me pasqyrimin e valës zanore kur ajo ndeshet me një
pengesë JEHONË. Kur pengesa ndodhet më afër burimit dhe mbivendosen valët e
pasqyruara atëherë ndodh KUMBIMI, gjatë kumbimit kemi zgjatje të valës
zanore.
Diskutim i lirë në grupe rreth përdorimit të ultratingujve.
Punë individuale: Ushtrime
1. Shpejtësia e përhapjes së zërit në ajër merret 330m/s. Kufiri i poshtëm i dëgjimit
për njeriun është 20Hz, ndërsa kufiri i sipërm është 20 000Hz.
a. Cili është kufiri i sipërm i shprehur në kHz?
b. Cila është gjatësia e valës në kufirin e poshtëm të dëgjimit?
c. Cila është gjatësia e valës në kufirin e sipërm të dëgjimit?
2. Tregoni se si peshkatari mund të përdorë pajisjen e ekolokacionit për të gjetur
grumbullin e peshqve.
3. Zëri në ujë përhapet me shpejtësi 1 500 m/s. Sa i thellë është oqeani në rastin kur
jehona nga fundi i tij vjen
pas 4 s? (Udhëzim: Mbani mend se tingulli shkon e kthehet për 4 s.)
4. Delfini lëshon një tingull dhe dallon jehonën nga peshku që është 250 m larg.
Pas
sa kohësh e dëgjon jehonën ai?
5. Pse delfinët mund të gjejnë ushqimin në largësi më të mëdha se lakuriqët e
natës? Reflektim:
Vlerësimi: Vlerësimi Qëi nxënësve
të ndodhënëse
jehona cili është
përshkruan kushti
saktë që duhet jehonat
se si formohen të plotësojë
dhe tregon se si mund të përdoren jehonat.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4 dhe 5 faqe 35.
50
TEMA Nr. 27 PLANI DITOR
49
TEMA Nr. 28 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa:VIII
Tema mësimore: Situata e të nxënit: Në bankë çdo nxënës
Panairi i Portofolit ekspozon punimet e portofolit të tij, shikon
punimet e shokut, shoqes.
52
TEMA Nr. 53 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa:VIII
Tema mësimore: Test përmbledhës nr 1: Shtator - Dhjetor / Tematika: Ndërveprimet/
Forca dhe Energjia/ Tingujt
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temave mësimore:
Nxënësi përshkruan:
a) lëvizjen e njëtrajtshme dhe të ndryshuar si dhe madhësitë fizike që i karakterizojnë
ato;
b) lëvizjen, bazuar në grafikun e varësisë së distancës nga koha dhe të shpejtësisë
nga koha;
llogarit me anë të formulave:
a) shpejtësinë e çastit dhe shpejtësinë mesatare;
b) nxitimin në lëvizjen e përshpejtuar dhe të ngadalësuar;
gjen vlerën e shpejtësisë, bazuar në grafikun e varësisë së distancës nga koha;
përdor saktë njësitë matëse të kohës, distancës, shpejtësisë, nxitimit.
përshkruan:
a) prodhimin dhe karakteristikat e valës (gjatësia, amplituda, frekuenca);
b) prodhimin dhe përhapjen e valëve zanore;
c) lidhjen mes lartësisë dhe frekuencës;
d) çfarë ndikon në lartësinë e tingullit;
e) ndryshimet mes kufirit të dëgjimit te njerëzit dhe te kafshët;
f) si formohet jehona;
bën dallimin mes valëve gjatësore dhe tërthore;
përdor saktë njësitë matëse të intensitetit ose lartësisë së tingullit;
Tabela
llogarit shpejtësinëtëe Testit
e specifikimeve përhapjes së zërit.nr 1/ klasa VIII
përmbledhës
Tematika dhe Temat Niveli Niveli Niveli Pyetje Pikë
bazë mesatar lartë
40% 40% 20%
Tematika: Ndërveprimet/
Forcat Energjia/ Tingujt
Shpejtësia
Nxitimi dhe grafiku shpejtësi-kohë
Grafiku distancë-kohë
Tingulli, dridhjet dhe tejçimi i energjisë
Fortësia e zërit dhe shkalla decibel
Intensiteti i zërit, amplituda dhe osciloskopi
Lartësia e tingujve dhe frekuenca
Jehonat.
Totali në pikë dhe pyetje
Tabela e vlerësimit të testit
Nota 4 5 6 7 8 9 10
Pikë
Konkluzione:
53
TEMA Nr. 54 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Çfarë është drita? Situata e të nxënit: Në një dhomë të errët, pa
dritë. A mund të dallojmë objektet që janë në
dhomë? Për të parë, çfarë na nevojitet? Pse
drita na ndihmon për të parë objektet? A do
të thotë kjo se drita bie në objekt dhe pastaj
pasqyrohet në sytë tanë? Jepni shembuj që
tregojnë se drita përhapet në vijë të drejtë
dhe se ajo pasqyrohet.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temës Fjalët kyçe:
mësimore: Burim drite, trup i ndriçuar,
përshkruan përhapjen e dritës në vijë të drejtë, cilat janë dritë e pasqyruar.
burimet e dritës
shpjegon si i shohim objektet,
shpjegon si formohet hija,
tregon si funksionon aparati fotografik
Burimet: teksti Fizikaklasa 8, enciklopedi Lidhje me fushat kurikula
shkencore,materiale të përzgjedhura Mjetet: qiri, re:Matematikë,biologji,gje
karton,llambë,shkrepëse,trupa të ndryshëm, aparat ografi.
fotografik.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Nxitje e diskutimit, demonstrim, Diskutim, punë në grup, punë individuale
Veprimtari 1: Diskutim Ju kërkoj nxënësve të imagjinojnë sikur ndodhen në një dhomë
të errët. Më pas i pyes çfarë panë. Tashmë u kërkoj të imagjinojnë se një dritë e vogël
shkrepëseje po ndriçon dhomën. A mund të shohin diçka tani derisa të fiket shkrepësja? Në
fazën e tretë të imagjinatës drita ndizet. Ata shohin se në dhomë ka njerëz dhe objekte të
cilat u kërkohet t’i listojnë. Ju kërkoj nxënësve të diskutojnë për ato çfarë imagjinuan, duke
renditur në tabelë më kryesoret në tri kolona sipas fazave të imagjinatës.
Veprimtari 2: Demonstrim Një qiri i ndezur shikohet i lirë nga nxënësit, më pas mbulohet
nga një anë me një fletë kartoni, i cili pengon përhapjen e dritës nga qiriu. I hapim një
vrimë, nxënësit shohin se drita e qiriut kalon përmes çarjes. Pyetje për të diskutuar:
Çfarë ndodh nëse përpara një burimi të dritës vendoset një objekt?
A shpjegon formimi i hijes përhapjen e dritës në vijë të drejtë?
Rikujtoni formimin e eklipseve të Diellit dhe Hënës.
Shpjegoj: Drita është valë elektromagnetike që del nga burimi dhe përhapet në vijë të
drejtë po në të gjitha drejtimet. Demonstrimet e mësipërme tregojnë se: Trupat i shohim
kur bie dritë mbi to. Drita pasqyrohet nga trupat në syrin tonë dhe bën që ne t’i shohim ato.
Burimet e dritës i ndajmë në të nxehta (inkandeshente) dhe të ftohta (luminishente si
xixëllonja).
Veprimtari 3. Paraqes para nxënësve aparatin fotografik dhe kërkoj nga ata të thonë
ngjashmërinë e aparatit me syrin e njeriut. Vizatoj skemën e aparatit fotografik dhe si del
shëmbëllimi i objekteve në të. Veprimtari 5. Punë individuale: Plotëso 1. Pse i shohim
trupat? 2. Listoni disa burime drite. 3. Përshkruaj llojet e burimeve të dritës. Plotësim i
ushtrimeve në fletoren
Vlerësimi nëse: e punëscilat
• Përshkruan në faqen 18.
janë burimet e dritës dhe si përhapet ajo.
Shpjegon si i shohim objektet që na rrethojnë.
Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3 faqe 39, teksti i nxënësit.
54
TEMA Nr. 55 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
natyrës
Tema mësimore: Si i shohim objektet? Situata e të nxënit: Mendoni se çfarë ndodh me
dritën kur ajo kalon nga burimi te marrësi.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: I tejdukshëm, gjysmë i
dallon trupat e tejdukshëm nga ato të tejdukshëm, opak, tejçohet,
patejdukshëm. Shpjegon pse nevojitet drita rrezatohet, pasqyrohet,
për të parë objektet? përthithet.
shpjegon si i shohim objektet.
tregon pjesët përbërëse të syrit.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Mjetet: qiri, karton, Lidhje me fushat kurikular
llambë, shkrepëse, trupa të ndryshëm, tabelë mësimore e:Matematikë,biologji,gjeo
me pamjen e ndërtimit të syrit. g rafi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Nxitje e diskutimit, demonstrim, punë individuale
Veprimtari 1 : Diskutim
Mësuesi u kërkon nxënësve të përgjigjen pyetjeve: Në një natë pa dritë a mund t’i shihni
objektet që keni në dhomë? Si mund t’i shihni ato? A duhet të ndizni dritën? Përse nuk
shohim natën? Veprimtari 2: Shpjegim. Drita mbart energji. Ajo vjen në syrin tonë
drejtpërdrejt nga trupi ndriçues p.sh.: dielli, llamba. Por, edhe nga trupat e ndriçuar të cilët
pasqyrojnë dritën në syrin tonë. Nëse trupat e ndriçuar nuk do të pasqyronin dritën në syrin
tonë ne nuk mund t’i shihnim trupat. Drita përhapet në mjedis dhe zbrazëti. Përhapja mund
të pengohet apo jo në varësi të trupave. Trupat që lejojnë depërtimin e dritës quhen të
tejdukshëm, të tjerët të patejdukshëm ose opakë. Veprimtari 3: Diskutim: Mendoni se
çfarë ndodh me dritën kur ajo kalon nga burimi te marrësi.
1. Kur drita del nga burimi, themi se rrezatohet.
2. Po të kalojë drita nëpër një objekt, themi se tejçohet.
3. Kur drita kthehet nga një objekt, themi se ajo pasqyrohet.
4. Kur drita as nuk pasqyrohet dhe as nuk tejçohet, por vetëm vepron me molekulat e
objektit, themi se përthithet.
Intensiteti i dritës matet me luksmetër (aparati) dhe me njësinë luks.
Veprimtari 4. Paraqes para nxënësve tabelën mësimore me pamjen e syrit (ndërtimi i syrit)
dhe kërkoj nga nxënësit të shpjegojnë funksionin e pjesëve.
Punë individuale:1. Jepni shembuj të tjerë që provojnë përhapjen e dritës në vijë të drejtë.
2. Çfarë mjedisi është zbrazëtia?
Plotësim i ushtrimeve në fletoren e punës në faqen 19.
Vlerësimi nëse:
Përshkruan cilat janë trupat e tejdukshëm dhe cilët të patejdukshëm?
Si përhapet drita.
Shpjegon si i shohim objektet që na rrethojnë.
Vlerësimi i nxënësve me komente për aktivizimin gjatë diskutimeve në grup, për
punë individuale në përgjigjet e dhëna në lidhje me pyetjet.
Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2 dhe 3 faqe 41, teksti i nxënësit.
55
TEMA Nr. 56 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Shpejtësia e dritës Situata e të nxënit: Sa shpejt
përhapet drita?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: vit dritë.
përshkruan dritën e Diellit si burim të
rëndësishëm energjie dhe nxehtësie;
paraqet me formulë lidhjen ndërmjet shpejtësisë së dritës,
kohës së përhapjes dhe largësisë Diell-Tokë;
tregon se astronomët përdorin shpejtësinë e dritës për
të treguar largësitë e trupave qiellorë.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Lidhje me fushat
Mjetet: Teksti, fletore, enciklopedi shkencore, materiale të kurikulare:
përzgjedhura nga mësuesi. Matematikë,
gjeografi, astronomi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, Shpjegim , punë individuale
Veprimtari 1: Diskutim
Ju kërkoj nxënësve të kujtojnë nga viti i kaluar sa është largësia Diell-Tokë?
Çfarë natyre ka drita?
Sa shpejt përhapet ajo në Tokë?
Veprimtari 2:Shpjegim. Drita e Diellit mbart energji dhe është burimi
rëndësishëm e nxehtësisë për Tokën. Drita është valë elektromagnetike, por ajo
është edhe me natyrë grimcore pra përbëhet nga grimca. Shpejtësia e dritës është
300000km/s.
Veprimtari 3. Punë individuale:1. Llogaritni distancën Diell-Tokë për dritën, e
cila vjen në Tokë për 8 min e 20 sek Shpejtësi= distancë/kohë,
Veprimtari 4. Shpjegim:
1. Përdorimi i shpejtësisë së dritës për të matur largësitë.
2. Pak histori për matjen e shpejtësisë së dritës.
3. Metri si etalon.
Punë e pavarur:
Pse astronomët i shprehin largësitë në vite dritë?
Shpjegoni pse duke vëzhguar yjet natën na duket sikur shohim në të
kaluarën.
Drita kalon nga Saturni për një kohë 9.3 herë më të gjatë se nga Dielli. Sa
largnëse:
Vlerësimi nga ne është Saturni
Përshkruan në eminuta
dritën Diellitdritë?
si burim të rëndësishëm energjie dhe
nxehtësie.
Paraqet me formulë lidhjen ndërmjet shpejtësisë së dritës, kohës së përhapjes dhe
largësisë Diell-Tokë.
Detyrë shtëpie: Ushtrimet 4 dhe 5 faqe 43, teksti i nxënësit.
56
TEMA Nr. 57 PLANI DITOR
Fusha: Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
59
TEMA Nr. 60 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit: Para një pasqyre të
rrafshët. Si e shikojmë veten tonë? A)të drejtë,
B)të zvogëluar? C) të përmbysur? D) më afër
apo më larg pasqyrës?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Tregues përthyerje
Formulon ligjet e pasqyrimit të dritës. Shëmbëllim.
Shpjegon si del shëmbëllimi para një pasqyre të rrafshët.
ndërton rrugën e rrezeve rënëse dhe të pasqyruara duke
zbatuar ligjet e pasqyrimit të dritës.
Ndërton rrugën e rrezes së përthyer kur drita kalon nga
ajri
në ujë.
Lidhje me fushat
Burimet: teksti Fizika klasa 8 kurikulare: Matematikë,
Mjetet: Teksti. fletore art pamor.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, demonstrim, shpjegim, punë individuale
Veprimtari praktike: Në disa fletë janë përgatitur figura të tilla gjeometrike dhe ju
kërkoj nxënësve të vizatojnë simetriken e secilës në lidhje me një drejtëz simetrie të
shtrirë sipas rrafshit horizontal.
Veprimtari 2:Shpjegim. Ndërtohet shëmbëllimi që jep pasqyra e rrafshët dhe
tregohen karakteristikat e shëmbëllimit të cilat janë:
I drejtë
Simetrik
Del në anë të kundërt
Ka të njëjtën madhësi me objektin
Virtual (nuk formohet në një ekran)
Veprimtari 3. Shpejtësia e dritës në ujë është 230 milion për sekondë dhe shpejtësia e
dritës në ajër përafërsisht 300 milion km për sekondë. Gjeni treguesin e përthyerjes së
ujit.
Veprimtari 4 Punë individuale:1. Plotësoni kolonën djathtas me (V) apo (G):
Këndi i rënies Këndi i pasqyrimit (V) / (G)
41 0
41 0
410 300
590 590
400 400
30 0
300
Vlerësimi i situatës Situata konsiderohet e realizuar atëherë kur nxënësit:
Ndërtojnë saktë shëmbëllimin e objektit, duke ndjekur rrugën e rrezeve të pasqyruara,
tregojnë saktë karakteristikat e shëmbëllimit, gjejnë treguesin e përthyerjes së ujit.
Detyrë shtëpie: Ndërtim i një periskopi.
60
TEMA Nr. 61 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Përthyerja: ajri dhe Situata e të nxënit: Kërkim
qelqi shkencor mbi përthyerjen
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Kënd kufi,
përdor njohuritë shkencore për të bërë parashikime; pasqyrim i plotë i
përshkruan se çfarë ndodh kur rrezja e dritës brendshëm
përshkon një pllakë qelqi; fibra optikë,
shpjegon pasqyrimin e plotë të brendshëm. endoskop.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Lidhje me fushat
Mjetet: fletore, lapsa, kurikulare:
matematikë, teknologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Punë në dyshe, diskutim, punë e pavarur.
Hapi 1: Diskutohet për hipotezat e dy nxënësve për parashikimet që ata kanë për
përthyerjen e dritës nga një pllakë qelqi. Pse ata mendojnë në këtë mënyrë? Ku bazohen
për hipotezat e tyre? Çfarë duhet të bëjnë që të provojnë nëse parashikimi i tyre është i
vërtetë ose jo?
A mendoni se parashikimi i nxënësit të dytë është më i drejtë se i nxënësit të parë?
Hapi 2. Paraqes në tabelë skicën e përthyerjes së rrezeve të dritës kur ajo kalon në një
pllakë qelqi.
Kur drita kalon nga ajri në qelq ajo ngadalësohet dhe këndi i përthyerjes është më i vogël
se i rënies, kur drita kalon nga qelqi në ajër ajo përshpejtohet dhe në këtë rast këndi i
përthyerjes është më i madh se këndi i rënies.
Hapi 3. Diskutim rreth dukurisë së mirazheve, pse ndodhin ato?
Shpjegoj pasqyrimin e plotë të brendshëm: Kur këndi i rënies kalon këndin kufi, e gjithë
drita do të pasqyrohet duke u kthyer në mjedisin e parë
Hapi 4. Përdorime të pasqyrimit të plotë të brendshëm:
Fibrat optikë - fibër e hollë prej qelqi ose plastike në të cilën rreja e dritës pëson pasqyrim
të plotë të brendshëm gjatë gjithë fibrës, kështu drita kalon brenda fibrës si në një kanal.
Endoskopi. Përdoret për të vrojtuar Brenda trupit të njeriut, është e përbërë prej një tufe
fibrash optike.
Punë e pavarur: Ushtrim. Nëse drita kalon nga ajër në qelq, plotësoni kolonën djathtas
me (V)i rënies
Këndi apo (G): Këndi i pasqyrimit Këndi i përthyerjes (V) / (G)
41 0 41 0 30 0
41 0 30 0 41 0
59 0 59 0 40 0
40 0 40 0 59 0
Plotësim i ushtrimeve
Vlerësimi : Vlerësim në fletoren enëse:
i nxënësve punës faqe 24
përdor njohuritë shkencore për të bërë parashikime
përshkruan se çfarë ndodh kur rrezja e dritës përshkon një pllakë qelqi
shpjegon pasqyrimin e plotë të brendshëm.
Detyrë shtëpie: Plotësim i ushtrimeve 1 dhe 3 faqe 49, teksti i nxënësit.
61
TEMA Nr. 62 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit: 9-13. Në det.
(Përthyerja e dritës) Mundohemi të kapim peshkun ose një
objekt në ujë në det (ose në një enë me ujë)
e kapim dot apo jo? Pse ndodh kjo?
Arsyeja a shpjegohet me faktin se drita
përthyhet kur kalon nga një mjedis optik në
Rezultatet e të nxënit të kompetencave një tjetër?sipas
të fushës Fjalët kyçe:
temës mësimore: kënd rënie,
shpjegon dukurinë e përthyerjes së dritës kënd përthyerje ,
demonstron dukurinë e përthyerjes së dritës kur ajo kalon nga Tregues i
ajri në qelq, nga ujë në qelq dhe nga ajri në ujë. përthyerjes,
shpjegon pse përthyhet drita kur kalon nga një mjedis në një ligji i përthyerjes.
tjetër
shpjegon saktë dhe interpreton ligjet e përthyerjes
Burimet: teksti Fizika klasa 8 Lidhje me fushat
kurikulare:
Mjetet: Teksti, fletore, raportor, vizore. Matematikë, gjuhë
shqipe, edukim
figurativ.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë individuale, punë në grup,
1 : Nëse drita kalon nga ajër në qelq, plotësoni kolonën djathtas me (V) apo (G):
Këndi i rënies Këndi i pasqyrimit Këndi i përthyerjes (V) / (G)
30 0 30 0 20 0
45 0 30 0 45 0
45 0 45 0 28 0
24 0 24 0 34 0
18 0 180 24 0
2: Punë në grup Ushtrim. Nëse drita kalon nga ajër në ujë, plotësoni kolonën
djathtas me (V) apo (G):
Këndi i rënies Këndi i pasqyrimit Këndi i përthyerjes (V) / (G)
41 0 41 0 30 0
41 0 30 0 41 0
59 0 59 0 40 0
40 0 40 0 59 0
3: Punë individuale Ushtrim. Një rreze drite kalon nga ajri në qelq. Vizatoni
rrugën e rrezes së dritës kur kalon nga ajri në qelq.
Vlerësimi: për diskutimet në grup, përgjigjet individuale në lidhje me situatën dhe
rezultatet e temës mësimore.
Detyrë shtëpie: Vizatoni rrugën e rrezes së dritës që kalon nga ajri në ujë
62
TEMA Nr. 63 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Dispersioni i dritës Situata e të nxënit: Në një ditë me diell
(Zbërthimi i dritës) dhe me shi shikojmë ylberin.
Si formohet ylberi?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: prizëm
shpjegon zbërthimin e dritës dhe spektrin e saj; spektër i dritës.
tregon se drita e bardhë është e përbërë; Zbërthim ose
shpjegon pse ne shohim ylberin pas shiut; dispersion i dritës
dallon tre ngjyrat bazë të dritës nga ato plotësuese.
Burimet: teksti Fizika 8 Lidhje me fushat
Mjetet: Teksti, fletore, prizëm, projektor, laptop. kurikulare:
Matematikë, gjeografi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, diskutim, punë individuale, punë në grup.
Veprimtari praktike. Orientohen nxënësit për mënyrën e kryerjes së veprimtarisë.
Zhvillojmë veprimtarinë praktike sipas hapave të përcaktuar paraprakisht. Pasi
zgjedhim një nga prizmat klikojmë djathtas “burimin me dritë të bardhë”, dhe
menjëherë shohim se mbi prizëm dërgohet një rreze drite e dritës së bardhë. Kjo dritë
që vjen nga mjedisi ajër pasi bie mbi prizmin prej qelqi zbërthehet në shtatë ngjyrat e
ylberit: e kuqe, portokalli, e verdhë, e gjelbër, e kaltër, blu dhe vjollcë.
Nxënësit shohin se drita e bardhë kur bie mbi prizmin prej qelqi zbërthehet
(dispersohet) në shtatë ngjyrat e ylberit.
Diskutim: Si mendoni pse formohet ylberi me 7 ngjyra? A mund të themi se pikat e
shiut në re sillen si prizëm qelqi? A keni parë të njëjtën dukuri si ylberi kur derdhet
naftë mbi rrugë të lagur?
Punë individuale dhe në grup. Cili nga pohimet e mëposhtme nuk është i saktë?
A) Drita e bardhë gjatë kalimit nëpër prizmin prej qelqi zbërthehet në shtatë
ngjyrat e ndryshme të spektrit.
B) Ngjyrat e dukshme të spektrit të dritës janë: e kuqe, portokalli, e verdhë, e
gjelbër, e kaltër, blu dhe vjollcë)
C) Tri ngjyrat bazë të dritës së bardhë janë: e verdhë, e kaltër dhe vjollcë.
D)Nga mbivendosja e dy apo tre ngjyrave bazë në raporte të ndryshme, përftohen
nuancat e ngjyrave
Gjeni alternativën e saktë?
1-Trupi i bardhë përthith dritën e çdo ngjyre.
2-Trupi i bardhë pasqyron dritën e çdo ngjyre.
3-Trupi i zi pasqyron dritë me ngjyra të caktuara dhe përthith të tjerat.
4-Trupi i bardhë pasqyron dritë me ngjyra të caktuara dhe përthith të tjerat.
Punë e pavarur: Plotësim i fletores së punës faqe 25.
Vlerësimi: për diskutimet në grup, përgjigjet individuale në lidhje me situatën dhe
rezultatet e temës mësimore.
Detyrë shtëpie: Cilat janë ngjyrat përbërëse të dritës së bardhë?
63
TEMA Nr. 64 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ngjyrat Situata e të nxënit: Përzierja e ngjyrave.
Zbulimi i filmit me ngjyra ka qenë një
sukses i madh i shkencës.
Si formohen ngjyrat që shohim?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Ngjyra bazë.
identifikon ngjyrën e trupave; Ngjyra të dyta.
shpjegon si formohen ngjyrat nga kombinimet e dy apo tre
ngjyrave bazë;
vlerëson se pse ne perceptojmë ngjyrat e ndryshme të
trupave;
shpjegon pse trupat duken me ngjyra kur mbi to bie drita
e bardhë;
përcakton ngjyrën e trupit që shikon syri ynë kur trupi
ndriçohet nga drita e bardhë;
përcakton ngjyrën e trupit ku mbi to bie dritë me ngjyrë;
shpjegon çfarë ndodh kur përzieni dritën e ngjyrave të
ndryshme së bashku;
shpjegon si funksionojnë filtrat;
emërtonteksti
Burimet: tri ngjyrat
Fizikabazë
klasatë8,dritës. Lidhje me fushat
Mjetet: fletore, lapsa, ndriçues elektrik, letra me ngjyra blu, kurikulare:
të gjelbër dhe të kuqe. Teknologji, biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë në dyshe, diskutim, punë e
pavarur.
Hapi 1: Mësimi fillon me përshkrimin e situatës dhe diskutohet për formimin e
ngjyrave.
Ngjyrat bazë- e kuqe, blu dhe e gjelbër
Hapi 2. Demonstrim: me anë të tre ndriçuesve elektrik të cilët janë mbështjellë me
letrat me ngjyrat bazë, ndriçohet e njëjta pikë.
Çfarë vini re? Nga mbivendosja e tre ngjyrave bazë formohet ngjyra e bardhë.
provohen ngjyrat dy e nga dy dhe vëzhgohet formimi i ngjyrave të ndërmjetme.
Hapi 3. Diskutim: Ndarja e ngjyrave – filtrat
Filtri lejon të kalojë ngjyrën përkatëse dhe përthith ngjyrat e tjera, d.m.th një
filtër i kuq kur mbi të bie drita e bardhë, filtri lejon të kalojë ngjyra e kuqe dhe
përthith ngjyrat e tjera. Në këtë mënyrë ne shohim filmat me ngjyra duke
përdorur filtrat. Hapi 4. Diskutim rreth syrit dhe dritës.
A i dallojnë njëlloj ngjyrat sytë e njerëzve të ndryshëm? Nëse jo, pse?
Punë e pavarur: Plotësim i ushtrimeve në fletoren e punës faqe 26.
Vlerësimi: Vlerësim i nxënësve nëse:
shpjegon si formohen ngjyrat nga kombinimet e dy apo tre ngjyrave bazë;
shpjegon pse trupat duken me ngjyra kur mbi to bie drita e bardhë;
përcakton ngjyrën e trupit që shikon syri ynë kur trupi ndriçohet nga drita e
bardhë;
64 Detyrë shtëpie: Plotësim i ushtrimeve 1, 2 dhe 3 faqe 55, teksti i nxënësit.
TEMA Nr. 65 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit:
Formimi i ylberit
Përzierja e
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushësngjyrave.
sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Zbërthim ose
shpjegon zbërthimin e dritës dhe spektrin e saj, dispersion i dritës
tregon se drita e bardhë është e përbërë, Ngjyra bazë
dallon tre ngjyrat bazë të dritës nga ato plotësuese; Ngjyra të dyta
shpjegon si formohen ngjyrat nga kombinimet e dy apo
tre ngjyrave bazë;
shpjegon çfarë ndodh kur përzieni dritën e ngjyrave të
ndryshme së bashku;
emërton tri ngjyrat bazë të dritës.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, Lidhje me fushat
Mjetet: fletore, lapsa, ndriçues elektrik, letra me ngjyra kurikulare:
blu, të gjelbër dhe të kuqe Teknologji, biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë e pavarur.
Ushtrim 1. Cili nga pohimet e mëposhtme nuk është i saktë?
A) Drita e bardhë gjatë kalimit nëpër prizmin prej qelqi zbërthehet në shtatë
ngjyrat e ndryshme të spektrit.
B) Ngjyrat e dukshme të spektrit të dritës janë: e kuqe, portokalli, e verdhë, e
gjelbër, e kaltër, blu dhe vjollcë)
C) Tri ngjyrat bazë të dritës së bardhë janë: e verdhë, e kaltër dhe vjollcë.
D) Nga mbivendosja e dy apo tre ngjyrave bazë në raporte të ndryshme,
përftohen nuancat e ngjyrave.
Ushtrimi 2. Cila nga pohimet e mëposhtme është e saktë? Ngjyra vjollcë formohet:
A) e verdhë +e kuqe
B) e gjelbër + e verdhë
C) e kuqe + e gjelbër
D) e kuqe + blu
Ushtrimi 3. Shpjegoni pse limoni duket i verdhë, molla e kuqe?
Ushtrimi 4. Emërtoni nuancat e ngjyrave që krijohen nga bashkimi i ngjyrave:
Ngjyra e dritës Ngjyra e filtrit Ngjyra që vrojtojmë
e kuqe jeshile
e kuqe blu
e kuqe e verdhë
jeshil blu
e verdhë blu
Nota 4 5 6 7 8 9 10
Pikët 0 - 12 13 - 19 20 - 26 27 - 33 34 - 39 40 - 45 46 - 50
Detyrë: Plotësimi i detyrave të portofolit për ato nxënës që mund të kenë mangësi.
71
TEMA Nr. 72 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Ushtrime Situata e të nxënit: Në det. Mundohemi të
kapim peshkun ose një objekt në ujë në
det (ose në një enë me ujë) e kapim dot
apo jo? Pse ndodh kjo? Arsyeja
shpjegohet me faktin se drita përthyhet
kur kalon nga një mjedis optik në një
tjetër?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Pasqyrim;
përshkruan konceptin e valës dritore dhe mënyrën e përthyerje.
përhapjes së saj;
shpjegon pak nga karakteristikat e sistemeve optike;
formulon ligjet e pasqyrimit dhe të përthyerjes së
dritës. teksti Fizika 8,
Burimet: Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet:Teksti, fletore, gotë qelqi, ujë, lapsa. Matematikë, ed.
figurativ,biologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, diskutim, punë individuale, punë në grup
Mësimi fillon me situatat e parashikuara
A mund të dallojmë objektet që janë në dhomë?
Për të parë çfarë na nevojitet?
Pse drita na ndihmon për të parë objektet?
A do të thotë kjo se drita bie në objekt dhe pastaj pasqyrohet në sytë tanë?
Formulo ligjet e pasqyrimit të dritës.
Jepni shembuj që tregojnë se drita përhapet në vijë të drejtë dhe se ajo
pasqyrohet. Demonstrim: Në një gotë me ujë fusim një laps. Si e shikoni lapsin
nga jashtë? Pyetje për diskutim: Mundohemi të kapim peshkun ose një objekt në
ujë në det (ose në një enë me ujë). E kapim dot apo jo?
Pse ndodh kjo?
Arsyeja shpjegohet me faktin se drita përthyhet kur kalon nga një mjedis optik
në një tjetër?
Formulo ligjet e përthyerjes së dritës
Punë individuale:
Pse gjuajmë para peshkut për ta kapur atë?
Me anë të një skeme të thjeshtë paraqit si ndryshon rrezja e përthyer kur kalon
nga ajri në ujë?
Po kur kalon nga ajri në qelq, përthyhet më shumë apo më pak? Pse mendoni një
gjë të tillë? Ku bazoheni për këtë?
Vlerësimi: për diskutimet në grup, përgjigjet individuale në lidhje me situatën
dhe rezultatet e temës mësimore.
Detyrë shtëpie: Mblidhni informacion për dukurinë e “Mirazheve” dhe si mund ta
shpjegojmë formimin e tyre.
72
TEMA Nr. 73 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore Përsëritje Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: Kënd rënie,
ndërton rrugën e rrezes së pasqyruar kur kënd pasqyrimi,
di këndin e rënies; kënd përthyerje,
tregon karakteristikat e shëmbëllimit që jep ngjyra,
pasqyra e rrafshët; dispersion.
ndërton rrugën e rrezes së përthyer kur
drita kalon nga një mjedis optik në një
tjetër;
shpjegon se çfarë ndodh gjatë dispersionit të
dritës;
dallon si duken ngjyrat e veshjeve kur mbi
Burimet:ta bie dritë
teksti me ngjyra
Fizika klasa 8.të ndryshme. Lidhje me fushat
Mjetet: fletore, teksti, lapsa. kurikulare: matematikë.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, punë e pavarur
Hapi 1. Diskutim rreth: Pasqyrimit, përthyerjes dhe pasqyrimit të plotë të
brendshëm duke ju referuar pyetësorit të mëposhtëm:
1. Çfarë është pasqyrimi i dritës?
2. Çfarë ndodh me shpejtësinë e dritës kur ajo kalon nga një mjedis optik në
një tjetër?
3. A varet përthyerja e dritës nga dendësia e mjedisit?
4. Formuloni ligjin e pasqyrimit të dritës.
5. Formuloni ligjin e përthyerjes së dritës.
6. Çfarë ndodh gjatë dispersionit të dritës?
7. Cilat janë ngjyrat bazë dhe si janë formuar ngjyrat e ndërmjetme?
Hapi 2. Punë e pavarur: Punim i ushtrimeve me nr. 7,8,9 dhe 10 faqe 63, teksti i
nxënësit.
Vlerësimi i nxënësve nëse:
ndërton rrugën e rrezes së pasqyruar kur di këndin e rënies.
tregon karakteristikat e shëmbëllimit që jep pasqyra e rrafshët.
ndërton rrugën e rrezes së përthyer kur drita kalon nga një mjedis optik në
një tjetër.
shpjegon se çfarë ndodh gjatë dispersionit të dritës.
dallon si duken ngjyrat e veshjeve kur mbi ta bie dritë me ngjyra të
ndryshme.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 11 faqe 63, teksti i nxënësit.
73
TEMA Nr. 74 PLANI DITOR
74
TEMA Nr. 75 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa:VIII
Tema mësimore: Test përmbledhës nr 2: Janar - Mars / Tematika: Energjia/ Drita
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas temave mësimore:
përshkruan konceptin e valës dritore dhe shpejtësisë së përhapjes së saj;
shpjegon pak nga karakteristikat e sistemeve optike;
formulon ligjet e pasqyrimit dhe të përthyerjes së dritës, pasqyrimin e plotë
të brendshëm;
shpjegon parimet bazë të optikës gjeometrike;
shpjegon në përgjithësi karakteristikat kryesore të sistemeve të thjeshtë optik;
ndërton shëmbëllimin e trupave kur vendosen para sistemeve të thjeshtë optik;
formulon ligjet e pasqyrimit dhe të përthyerjes së dritës, pasqyrimin e plotë të
brendshëm;
përshkruan dispersionin e dritës;
përshkruan si formohet dispersioni i dritës;
llogarit me formulë shpejtësinë e dritës.
analizon parimet bazë të optikës gjeometrike duke i konkretizuar nga shembuj
nga situata të jetës së përditshme;
shpjegon saktë karakteristikat e sistemeve të thjeshta optike.
Tabela e specifikimeve të Testit përmbledhës nr 2/ klasa VIII
Tematika dhe Temat Niveli bazë Niveli mesatar Niveli Pyetje Pikë
40% 40% lartë
20%
Tematika: Energjia/
Drita
Drita, përhapja e saj
Shpejtësia e dritës
Pasqyrimi i dritës
Përthyerja e dritës
Ngjyrat
Dispersioni i dritës
Totali në pikë dhe
pyetje
Konkluzione:
75
TEMA Nr. 76 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
76
TEMA Nr. 77 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Punë praktike. Situata e të nxënit:. Me anë të
Si të kuptojmë që një trup ka veti magneteve dhe gjilpërave magnetike
magnetike? provohet veprimi ndaj trupave prej
metalesh të ndryshme. Ç’ndodh? Si sillen
trupat prej metalesh të ndryshëm ndaj
Rezultatet e të nxënit të kompetencave tëmagnetit?
fushës Fjalët kyçe: magnete,
sipas temës mësimore: poli Nord, Sud,
përshkruan cilësitë e magneteve; forcë pa kontakt,
identifikon se cilat materiale janë magnetike; materiale magnetike,
domene, magnetizim,
Dallon magnetet nga materialet magnetike.
çmagnetizim
Burimet: teksti Fizika 8 Lidhje me fushat
Mjetet:Teksti. fletore,magnete, trupa prej metali, kurikulare:
gjilpërë prej çeliku,gozhdë prej hekuri, gjilpëra Shoqëria dhe mjedisi
magnetike.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, diskutim, punë individuale, punë në grup,
Veprimtari që do të zhvillohen për realizimin e situatës:
1. Klasa ndahet në grupe, ku secilit grup i jepen mjetet e nevojshme për të provuar
nëse trupat e ndryshëm kanë veti magnetike.
2. U kërkohet nxënësve të provojnë veprimin e magneteve ndaj trupave prej
metalesh të ndryshme dhe më pas veprimin e dy magneteve ndërmjet tyre(me pole
të njëjtë dhe të kundërt)
Plotësojnë tabelën për parashikimet e bëra dhe rezultatet pas provës së kryer.
Nr Parashikimi Rezultati
1 Gozhdë po
2 Kapëse letrash po
3 Korniza duralumin e dritares jo
.. Kangjellat e hekurta të oborrit etj Po
3. Nxënësit i klasifikojnë në dy grupe sipas veprimit trupat: në
magnetike sepse........., në materiale jo magnetike sepse.......
Pyetjet që zhvillohen pas punës:
Si vepron një magnet ndaj një magneti tjetër?
Si vepron një magnet ndaj një materiali magnetik?
Kur është më i fuqishëm veprimi pranë magnetit apo larg tij?
Nga dallohem materialet magnetik dhe magnetet?
Vlerësimi: për përdorimin e mjeteve dhe procedurave shkencore.
Detyrë shtëpie: Pse hekuri nuk mbetet i magnetizuar kur largohet magneti, ndërsa
çeliku po?
77
TEMA Nr. 78 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Fusha magnetike Situata e të nxënit:. Poli Nord i një
busulle orientohet gjithnjë nga veriu.
Pse ndodh kështu?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalët kyçe:
fushës sipas temës mësimore: Fushë magnetike,
përshkruan ç’është fusha magnetike; forcë pa kontakt,materiale
shpjegon pse gjilpëra e busullës drejtohet nga magnetike, busull, gjilpërë
veriu; magnetike.
përshkruan si mund të gjenden karakteristikat e
fushës magnetike
Burimet: përreth
teksti Fizika 8 një magneti. Lidhje me fushat
Mjetet: Teksti, fletore, magnete, gjilpërë prej çeliku, kurikulare: Gjeografi,
gjilpëra magnetike, pluhur hekuri, pllakë kartoni. kimi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, Diskutim, punë individuale, punë në grup,
Mësimi fillon me situatën e parashikuar:
1. Po të vendosim një kapëse çeliku afër një magneti, kapësja do të lëvizë. Magneti
e tërheq kapësen, pra ushtron forcë mbi të. Në zonën përreth magnetit, ku
materialet magnetike i nënshtrohen forcës, ndodhet fusha magnetike.
Pyetje për diskutim
2. Si mund të studiojmë karakteristikat e fushës magnetike? Duhet të vendosim
në fushën magnetike diçka që e ndien forcën për të parë tablonë e fushës.
Pluhuri i hekurit përbëhet nga copa të vogla hekuri që magnetizohen kur ndodhen
në fushën magnetike. Ato orientohen njëlloj si gjilpërat me kokë apo kapëset e
letrave. Duke qenë të shumta ato na tregojnë karakteristikat e fushës magnetike.
Fusha magnetike nuk mund të shihet, por mund të studiohet efekti i saj mbi
materialet magnetike.
3. Busulla ka gjilpërën që është një magnet i vogël që orientohet nga veriu. Ky fakt
provon se Toka është si një magnet.
Karakteristikat e fushës magnetike mund të pasqyrohen më mirë, duke ndërtuar
vijat e fushës magnetike sipas drejtimit të gjilpërës magnetike.
Dendësia e vijave paraqet fortësinë e fushës. Aty ku vijat janë më të shpeshta,
fusha është më e fortë.
● Shigjetat në vija tregojnë drejtimin e forcës. Vijat e fushës magnetike fillojnë në
polin Nord, N, e mbarojnë në polin Sud, S.
Punë individuale: Ç’është fusha magnetike? Nga bindemi për ekzistencën e saj?
Pse busulla orientohet nga veriu?
Plotësim i fletores së punës në faqe 31.
Vlerësimi : për diskutimet në grup, përgjigjet individuale në lidhje me situatën
dhe rezultatet e temës mësimore. Detyrë shtëpie: Vizatoni tablonë e vijave të
forcës të fushës magnetike pranë një magneti të drejtë.
78
TEMA Nr. 54 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Punë praktike: Situata e të nxënit: Një magnet
Si të identifikojmë vijat e fushës drejtvizor i vendosur poshtë një letre
magnetike format A4, mbi të cilën kemi hedhur
pluhur hekuri. Çfarë vini re?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: fortësi e fushës
identifikon spektrin e vijave të forcës së fushës magnetike, dendësi
magnetike; e vijave të forcës
shpjegon pse gjilpëra magnetike e ndodhur në magnetike, bashkëveprim
fushën magnetike orientohet nga Nordi; magnetik.
shpjegon karakteristikat e fushës magnetike duke u
mbështetur në veprimtarinë praktike.
Burimet: teksti Fizika 8. Lidhje me fushat
Mjetet:Teksti, fletore, magnete, gjilpërë prej çeliku, kurikulare:
gjilpëra magnetike,pluhur hekuri,pllakë kartoni. Gjeografi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, diskutim, punë në grup, punë individuale
Mësimi fillon me situatën e parashikuar: Një magnet drejtvizor i vendosur
poshtë një letre format A4, mbi të cilën kemi hedhur pluhur hekuri. Çfarë vini re?
Pyetje për diskutim
Si mund të studiojmë karakteristikat e fushës magnetike? Duhet të vendosim
në fushën magnetike një gjilpërë magnetike dhe te vëzhgojmë orientimin e saj-
bindemi se vijat e forcës magnetike janë vija të orientuar nga poli Nord drejt polit
Sud të magnetit, pra vëzhgojmë veprimin e fushës mbi gjilpërën magnetike, e cila
ndryshon orientimin e saj sepse mbi të vepron fusha magnetike e magnetit që
përdorim për demonstrim.
Ku është më e fuqishme fusha magnetike, afër apo larg magnetit? Hamendëso dhe
jep përgjigjen e saktë pasi ta keni provuar, vëzhgo ku janë më të dendura vijat e
forcës së fushës magnetike? A jeni dakord me përfundimin e mëposhtëm?
Dendësia e vijave paraqet fortësinë e fushës. Aty ku vijat janë më të dendura,
fusha është më e fortë. Pse?
Ndryshoni polet e magnetit poshtë letrës së kartonit, çfarë do të vini re me pluhurin
e hekurit dhe orientimin e gjilpërës magnetike të ndodhur në fushën magnetike të
krijuar nga magneti drejtvizor?
Punë individuale: nxirrni përfundimet duke i shënuar në fletore dhe duke i
shoqëruar me figurat që ju vëzhguat gjatë veprimtarisë.
Vlerësimi: për veprimtarinë në grup dhe përgjigjet individuale në lidhje me
situatën dhe rezultatet e temës mësimore.
Detyrë shtëpie: Vizatoni tablonë e vijave të forcës të fushës magnetike pranë një
magneti në formë U- je.
78
TEMA Nr. 55 PLANI DITOR
55
TEMA Nr. 56 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Shkalla: 4 Klasa: VIII
Fizikë
Tema mësimore: . Punë praktike: Situata e të nxënit:. Në një orë ekskursioni në
Përdorimi i busullës orientuese pyll: Si mund të orientohemi me anë të busullës?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të Fjalët kyçe:
fushës sipas temës mësimore: busull, anët e horizontit, veri
identifikon pjesët përbërëse të busullës gjeografik, veri magnetik, jug
magnetike; gjeografik, jug magnetik.
tregon më anë të busullës polet gjeografike;
shpjegon qartë pse polet gjeografike nuk
përputhen me polet magnetike;
shpjegon pse është e rëndësishme të kemi
busull me
Burimet: veteFizika
teksti dhe harta
klasakur
8. bëjmë Lidhje me fushat kurikulare:
Mjetet: busull, magnete të drejtë. Shoqëria dhe mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Veprimtari praktike, diskutim, punë në grup, punë individuale
Hapi parë: Diskutohet për kohë më parë kur njerëzit dilnin për të eksploruar
natyrën orientoheshin me anë të vendndodhjes së yjeve, zogjve (pegasus),
indianët gjenin toka të reja duke vëzhguar lëvizjen e këtij lloj zogu etj. më vonë
me zbulimin e busullës magnetike njerëzit filluan të orientohen me anë të saj ku
pa vështirësi gjenin Veriun dhe Jugun gjeografik. Në harta të ndryshme në pjesën
e fundit të saj ka legjendën në të cilën ka një shigjetë, e cila është e drejtuar nga
veriu gjeografik, hartat varen ose ndërtohen në mënyrë të tillë që pjesa e sipërme të
tregojë veriun gjeografik.
Hapi dytë: Busulla. Si është e ndërtuar?
Në oborrin e shkollës nxënësit me anë të busullës që kanë duhet të gjejnë katër anët
e horizontit dhe t’i shënojnë ato, pse busulla tregon veriun gjeografik dhe jo atë
magnetik? Afrojmë pranë busullës një magnet. Çfarë vini re?
A mund të përdoret busulla për të zbuluar zona me përbërje materialesh magnetike,
hekur, nikel dhe kobalt? Ku bazoheni për përgjigjen tuaj?
Hapi tre: Ndërto orën diellore dhe krahaso rezultatet për anët e horizontit me
busull dhe me orën diellore.
Hapi katër: pyetje për diskutim:
Pse polet magnetike nuk përputhen me ato gjeografike?
A do të thotë kjo se Toka është si një magnet gjigant?
Pse është e rëndësishme të orientohemi me anë të busullës?
Vlerësimi: për identifikimin e pjesët përbërëse të busullës magnetike; për gjetjen
më anë të busullës të poleve gjeografike, për shpjegimin qartë pse polet gjeografike
nuk përputhen me polet magnetike, për
shpjegimin pse është e rëndësishme të kemi busull me vete dhe harta kur bëjmë
ekskursione në pyll. Detyrë shtëpie: ndërto një busull, maket.
78
TEMA Nr. 57 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Elektromagnetet Situata e të nxënit:. Në një kantier ndërtimi:
një makineri më veçon mbetjet metalike prej
materiali magnetik nga materialet e tjera. Si
mendoni ju, kjo pajisje çfarë ka në ndërtimin e
saj dhe si funksionon?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: elektromagnet, solenoid.
përshkruan si mund të bëhet një elektromagnet;
përshkruan si mund të ndryshojë fuqia e një
elektromagneti.
tregon me anë të demonstrimit varësinë e fuqisë së
fushës magnetike nga numri i spirave, rryma që kalon
në to dhe
Burimet: lloji
teksti i bërthamës.
Fizika klasa 8, enciklopedi shkencore, Lidhje me fushat
materiale të përzgjedhura nga mësuesi. kurikulare:
Mjetet: spira përcjellëse, gozhdë çeliku, gozhdë hekuri. Shoqëria dhe mjedisi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, demonstrim, punë individuale
Hapi parë: Diskutohet se si mund të ndajmë copat e hekurit nga ato të bakrit në një
përzierje të tyre. A mendoni se rreth një përcjellësi me rrymë ka fushë magnetike?
Provojeni atë.
Demonstrim: Afrojmë pranë një qarku elektrik një gjilpërë magnetike dhe vëzhgojmë me
kujdes se çfarë do të ndodhë - rreth përcjellësit me rrymë ka fushë magnetike.
2. Si mendoni, çfarë do të ndodhë me fushën magnetike rreth një përcjellësi me rrymë kur
ndryshojmë drejtimin e rrymës? Rreth një gozhde hekuri mbështjellim disa herë një
përcjellës prej bakri, në këtë mënyrë kemi formuar një bobinë me një bërthamë hekuri që
tani e quajmë solenoid. E lidhim spirën përcjellëse me një burim rryme dhe afrojmë pranë
saj disa gozhdë çeliku. Çfarë parashikoni se do të ndodhë? Çfarë përfundimesh nxirrni?
Solenoidit me rrymë ka fushë magnetike, në këtë mënyrë që kemi ndërtuar një
elektromagnet që komandohet me çelës, kur na nevojitet e kyçim, kur nuk na nevojitet e
shkyçim nga rryma.
Hapi dytë: vëzhgim: a varet fuqia e një elektromagneti nga:
1. numri i spirave të bobinës – sa më shumë spira, aq më i fuqishëm është elektromagneti.
2. rryma që rrjedh në spirat përcjellëse – sa më e madhe të jetë rryma, aq më i fuqishëm
është elektromagneti.
3. lloji i bërthamës – përdorimi i materialit magnetik e bën të fuqishëm elektromagnetin
ku bazoheni për përgjigjen tuaj?
Hapi tre: punë individuale
I. Shumica e elektromagneteve kanë bërthamë.
a) Pse përdoret hekuri zakonisht për bërthamë? b) Ç’do të ndodhë sikur të përdoret
për bërthamë çeliku?
II.Një nxënës
Vlerësimi nëse:shprehet se elektromagneti
përshkruan me bërthamë
si mund të bëhet hekuri është
një elektromagnet; i fuqishëm,
përshkruan si sepse
mund të
ndryshojë fuqia e një elektromagneti, tregon me anë të demonstrimit varësinë e fuqisë së
fushës magnetike nga numri i spirave, rryma që kalon në to dhe lloji i bërthamës.
Detyrë shtëpie: Plotësim i ushtrimeve në fletoren e punës, faqe 32.
81
TEMA Nr. 58 PLANI DITOR
80
TEMA Nr. 59 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Veprimtari praktike: Si Situata e të nxënit: Në një kantier ndërtimi
të ndërtojmë një elektromagnet? Një makineri veçon mbetjet metalike prej
materiali magnetik nga materialet e tjera. Si
mendoni ju, çfarë ka në ndërtimin e saj kjo
pajisje dhe si funksionon?
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: elektromagnet,
përshkruan si mund të bëhet një elektromagnet;
ndërton një elektromagnet.
Provon fuqinë e fushës magnetike kur ndryshohet
rryma, drejtimi i saj dhe numri i spirave.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, enciklopedi shkencore, Lidhje me fushat
materiale të përzgjedhura. Mjetet: spira përcjellëse, gozhdë kurikulare: Teknologji.
çeliku, gozhdë hekuri, gjilpëra magnetike, bateri.
Metodologjia e veprimtaritë e nxënësve: Diskutim, demonstrim, punë në grup, punë individuale
Hapi parë: Diskutim Si ndërtohet një elektromagnet?
Përgatitet një përcjellës rrethor nëpër të cilin kalon rrymë elektrike. Vijat e fushës
magnetike në qendër janë vija të drejta. Mund të përgatisim një bobinë me disa spira
rrethore, nëpër të cilat kalon rrymë elektrike. Një bobinë e tillë quhet solenoid. Fushat e
spirave mblidhen dhe kështu krijohet një fushë magnetike e fuqishme. Vijat e fushës i
ngjajnë atyre të magnetit. Për të bërë një elektromagnet, brenda solenoidit vendoset një
material magnetik, që quhet bërthamë. Bërthama magnetizohet nga fusha magnetike e
bobinës. Kështu, fusha magnetike bëhet edhe më e fuqishme. Shumë bërthama janë prej
hekuri. Çelësi hap dhe mbyll rrymën, pra krijohet fushë magnetike kur na duhet. Bërthama
prej hekuri nuk e ruan magnetizimin pasi ndërpritet rryma elektrike.
Hapi dytë: 1. Ndërtimi i elektromagnetit nga nxënësit. Ndaj klasën në grupe me nga 4
nxënës, secili grup do të ndërtojë elektromagnetin duke u mbështetur në shpjegimet e bëra
dhe duke përdorur mjetet e duhura. Pasi ta ndërtojnë elektromagnetin e provojnë duke e
kyçur dhe shkyçur atë. D.m.th duke mbyllur dhe hapur qarkun e rrymës elektrike.
2. Demonstrim: për të provuar fuqinë e elektromagnetit nxënësit duhet të ndryshojnë:
1- numrin e spirave;
2- vlerën e intensitetit të rrymës;
3- drejtimin e rrymës elektrike. Në secilin rast ata vëzhgojnë edhe drejtimin e gjilpërave
magnetike dhe veprimin e fushës mbi ta.
Hapi tre: Provo: Si mendoni, çfarë do të ndodhë me fushën magnetike rreth një
përcjellësi me rrymë kur ndryshojmë drejtimin e rrymës?
Vlerësimi nëse: ndërton një elektromagnet; përshkruan si mund të ndryshojë fuqia e një
elektromagneti, tregon me anë të demonstrimit varësinë e fuqisë së fushës magnetike
nga numri i spirave, rryma që kalon në to dhe lloji i bërthamës.
Detyrë shtëpie Për bërthamën e elektromagnetit mund të përdoren shumë materiale të
ndryshme. Një nxënës dëshiron të përdorë një material, që të magnetizohet kur në bobinë
kalon rrymë dhe të mos mbetet i magnetizuar kur ndërpritet rryma.
a) Zgjidhni materialin (ose materialet) e përshtatshëm nga këto më poshtë: hekur ose çelik
hekur bakër, bakër ose hekur çelik.
b) Tregoni pse materialet e tjera nuk janë të përshtatshme.
81
TEMA Nr. 60 PLANI DITOR
80
TEMA Nr. 60 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore: Përcaktimi i ndryshore Situata e të nxënit: Anisa dhe Sara
dhe kontrolli i tyre ndërtuan një elektromagnet, duke
(2 orë) mbështjellë një tel të izoluar rreth një
gozhde hekuri. Kur ato e hapin rrymën, teli
prodhon fushë magnetike që magnetizon
gozhdën. Ato bëjnë eksperiment me kapëse
letrash.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyçe:
sipas temës mësimore: elektromagnet.
përshkruan dallimin midis ndryshoreve të varura dhe
të pavarura;
tregon se një studim kryhet duke kontrolluar
ndryshoret.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, enciklopedi shkencore, Lidhje me fushat
materiale të përzgjedhura kurikulare:
Mjetet: spira përcjellëse, gozhdë çeliku, gozhdë hekuri, Shoqëria dhe mjedisi
gjilpëra magnetike bateri
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Diskutim, demonstrim, punë në grup, punë individuale
Hapi parë: Mësimi fillon me përshkrimin kontekstual të situatës së krijuar ndërmjet
Sarës dhe Anisës, të cilat duan të vëzhgojnë varësinë ndërmjet ndryshoreve të varura
dhe të pavarura, secili prej nxënësve të planifikojë kërkimin që do të zhvillojë duke
ndjekur dhe plotësuar rubrikat e mëposhtme:
Të bëjë pyetjet
Çfarë po përpiqem të vëzhgoj? Cila është pyetja ime?
Të parashikojë çfarë do të ndodhë
Unë mendoj se ... Arsyetimi im është se ....
Të planifikojë vëzhgimin tim
Kam nevojë për ......, Çfarë po ndryshoj?
Çfarë duhet të mat? Çfarë duhet të bëj është ......,Do të kem kujdes për....
Të bëjë vëzhgimin
Si mund të bëjmë matje të sakta? Çfarë aparati matës mund të përdor?
Të regjistrojë rezultatet
Si do t’i ruaj rezultatet të paprekura ? A do të përdor një tabelë?
A do të ndërtoj një diagram apo grafik?
Tabela Grafiku
Ti japë kuptim rezultateve
A mund të dalloj ndonjë rregull? A ka dalë ndonjë rezultat jo i zakonshëm? A e
mbështesin rezultatet e marra parashikimin tim? Si mund ta bëj vëzhgimin më të
saktë?
Vlerësimi nëse: përshkruan dallimin midis ndryshoreve të varura dhe të pavarura;
tregon se një studim kryhet duke kontrolluar ndryshoret. Detyrë shtëpie Të zhvillojnë
një kërkim shkencor të ngjashëm, detyrë për vlerësim në dosje.
83
TEMA Nr. 58-59 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
82
TEMA Nr. 61 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore Veprimtari praktike: Situata e të nxënit: Ndërtimi i një
Ndërtimi i një zileje zileje
Hapi 2. Ndaj klasën në grupe dhe sigurohem që secili grup është i pajisur me
mjetet e nevojshme për të realizuar ndërtimin e ziles, duke u mbështetur në
modelin që ata kanë përpara.
Gjatë kohës së punës së secilit grup ndihmoj për vështirësitë që ata mund të hasin.
Pas përfundimit të punës provojmë zilet nëse ato funksionojnë dhe zhvillohet
vetëvlerësimi i nxënësve në bazë të formatit të vetëvlerësimit.
ndërton zilen.
84
TEMA Nr. 62-63 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore Projekt: Përdorimi i Situata e të nxënit: Në mjekësi. Rezonanca
elektromagneteve në mjekësi magnetike, MRI Në teknologji. Releja, zilja,
dhe teknologji(2 orë) dyert e mbrojtjes nga zjarri, vinçat.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Elektromagnet
përshkruan çfarë është një elektromagnet;
shpjegon si funksionon një elektromagnet;
tregon pajisjen mjekësore të ndërtuar
me elektromagnet dhe si funksionon ajo;
tregon ku përdoren elektromagnetet në teknologji.
Burimet: teksti Fizika klasa 8, interneti, enciklopedi, CD me Lidhje me
dokumentarë shkencor mbi përdorime të elektromagneteve. fushat
Mjetet: fletore, teksti, lapsa. kurikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve :Stuhi mendimi,Teknologji
diskutim, punë në grup
Ora e parë e projektit: Diskutohet për magnetet dhe elektromagnetet
Çfarë është një magnet?
Çfarë vetish ka magneti?
Si mund të ndërtojmë një elektromagnet?
Thoni disa përdorime të elektromagneteve.
Ndahet klasa në grupe dhe ju jepen detyrat secilit grup:
Grupi I: Të përshkruajë çfarë është një elektromagnet.
Grupi II: Të shpjegojë si funksionon një elektromagnet.
Grupi III: Të tregojë pajisjen mjekësore të ndërtuar me elektromagnet dhe përdorimin e
saj në mjekësi.
Grupi IV: Të tregojë ku përdoren elektromagnetet në teknologji.
Grupi V: Të vlerësojë rëndësinë e përdorimit të elektromagneteve duke listuar përfitimet e
njeriut nga përdorimi i tyre.
Ora e dytë: Grupet sipas detyrës së marrë nga ora e parë prezantojnë më video projektor
materialin e përzgjedhur që atyre iu është dukur i përshtatshëm për të zgjidhur situatën e
shtruar në orën e parë të projektit.
Grupet pas prezantimeve mund të pyesin njëri-tjetrin nëse ata kanë paqartësi dhe më pas
kryejnë vetëvlerësimin për punën e kryer në grup në bazë të formatit të vetëvlerësimit.
Situata quhet e realizuar nëse nxënësi
përshkruan çfarë është një elektromagnet;
shpjegon si funksionon një elektromagnet;
tregon pajisjen mjekësore të ndërtuar me elektromagnet dhe si funksionon ajo;
tregon ku përdoren elektromagnetet në teknologji.
Vlerësimi i projektit për punën në grup, saktësinë e paraqitjes së projektit.
85
TEMA Nr. 61 PLANI DITOR
86
TEMA Nr. 65 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Tema mësimore Ushtrime për përsëritje Situata e të nxënit:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës sipas Fjalët kyçe:
temës mësimore: Magnet, fushë
përshkruan cilësitë e magneteve; magnetike, busull,
shpjegon bashkëveprimin magnetik si elektromagnet,
bashkëveprim me anë të fushave magnetizim,
magnetike; çmagnetizim,
tregon përse shërben busulla; ndryshore e varur,
shpjegon magnetizimin dhe çmagnetizimin; ndryshore e pavarur.
shpjegon disa përdorime të elektromagneteve;
dallon ndryshoren e varur dhe ndryshoret
e pavarura.
Burimet: teksti Fizika klasa. Lidhje me fushat
Mjetet: fletore, teksti, lapsa, magnete. kurikulare:
Gjeografi, teknologji.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Stuhi mendimi,diskutim, punë e pavarur
Hapi 1. Stuhi mendimi rreth magnetizmit me anë të pyetjeve të mëposhtme:
Çfarë janë magnetet?
Si veprojnë dy magnete kur janë afër njëri-tjetrit?
Çfarë tregon pika X?
Si e provojmë ekzistencën e fushës elektrike?
Përse përdoret busulla?
Pse polet magnetike nuk përputhen me polet gjeografike?
Si i dallojmë materialet magnetike?
Si ndërtohet një elektromagnet?
Ku përdoren elektromagnetet?
Jepni mendimin tuaj për rëndësinë e përdorimit të elektromagneteve në
mjekësi.
Jep një shembull të ndryshoreve dhe si mund t’i kontrollojmë ato.
Hapi 2. Punë e pavarur: Punim i ushtrimeve faqe 74- 75 teksti i nxënësit.
Vlerësimi i nxënësve nëse:
përshkruan cilësitë e magneteve
shpjegon bashkëveprimin magnetik si bashkëveprim me anë të fushave
magnetike
tregon përse shërben busulla
shpjegon magnetizimin dhe çmagnetizimin
shpjegon disa përdorime të elektromagneteve
dallon ndryshoren e varur dhe ndryshoret e pavarura.
Detyrë shtëpie: Ushtrimet 11 dhe 12 faqe 75, teksti i nxënësit.
87
TEMA Nr. 64 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa: VIII
Nota 4 5 6 7 8 9 10
Pikët 0 - 12 13 - 19 20 - 26 27 - 33 34 - 39 40 - 45 46 - 50
Detyrë: Plotësimi i detyrave të portofolit për ato nxënës që mund të kenë mangësi.
89
TEMA Nr. 70 PLANI DITOR
Shkencat e natyrës Lënda: Fizikë Shkalla: 4 Klasa:VIII
1. Rretho
fjalën e duhur ose frazën e shprehur me të zeza në fjalitë e mëposhtme. (4)( )
a) Raporti i gjatësisë së rrugës së përshkuar nga trupi me kohën gjatë së cilës e ka përshkuar
quhet shpejtësi e trupit/nxitim i lëvizjes.
b) Nxititmi i trupit është madhësia fizike që përcaktohet me raportin e ndryshimit të
shpejtësisë nga koha/me raportin e gjatësisë së rrugës nga koha.
c) Vala zanore është valë tërthore/gjatësore.
d) Njësia matëse e intensitetit të zërit është “dB”/ m/s2.
2. Mira përshkon 500 m për 1 minutë, Beni të njëjtën distancë e përshkon për 50 sekonda. Cili është
më i shpejtë? Me sa ndryshon shpejtësia mesatare e të dyve? ( 2) (_)
3. Pse është më e rëndësishme matja automatike e kohës për garat e shkurtra se sa për maratonën
(2 ) ( )
4. Në një garë vrapimi nga matjet me mjete të ndryshme. Cila nga matjet e kohës është më e sakta?
Pse? (2)( )
a) 4.0; b) 4.1; c) 4,13
5. Një vajzë nget një biçikletë. Të dhënat e kësaj lëvizjeje jepen në grafikun e mëposhtëm
shpejtësi-kohë. Duke u nisur nga të dhënat e grafikut jepju përgjigje pyetjeve të mëposhtme:
shpejtësia(m/s)
B
12
A C
0
3 6 7 koha (s)
a) Ҫfarë lëvizje kryen vajza në pjesën A , B dhe C të grafikut? Pse? (3)( )
b) Me çfarë nxitimi lëviz vajza në secilën pjesë të grafikut? ( 3) ( )
6. Mendoni sikur një ditë të mos ketë fërkim midis trupave. Tregoni çfarë nuk mund të bëni. Po
çfarë mund të bëni edhe pse fërkimi mungon? (2)( )
7. Përputhni fillimin e secilës shprehje me fundin e saktë të saj, duke i lidhur me vijë. (4)( )
Jehona... … lidhet me frkuencën e zërit.
Kumbimi ................. shpjegohet me mbivendosjen e valës rënëse me valën e pasqyruar.
Lartësia e tingullit ... … shpjegohet me dukurinë e pasqyrimit të valës
Fortësia ose intensiteti i tingullit ... … lidhet me amplitudën e valës zanore.
9. Shpejtësia e përhapjes së zërit në ajër të merret 330 m/s. Kufiri i poshtëm i dëgjimit për njeriun
është 20 Hz, ndërsa kufiri i sipërm është 20 000 Hz.
a. Cili është kufiri i sipërm i shprehur në kHz? (1)( )
b. Shpejtësia e zërit në ujë do të jetë më e madhe apo më e vogël së 330m/s? Pse? (1)( )
c. Vala e zërit i bën molekulat të lëvizin lartë e poshtë apo para prapa kur flasim? (1)( )
10. Përse tingulli i një violine nuk ngjason me tingullin e një flauti edhe pse të dyja luajnë të
njëjtën notë muzikore? (2)( )
Nota 4 5 6 7 8 9 10
3. Zogjtë zhytës zakonisht gjuajnë pingul me ujin kur duan të kapin peshkun. Shpjegoni pse. (4)( )
4. Një gjuetar qëndron në breg të lumit dhe gjuan me shigjetë peshkun. Si duhet të drejtojë ai shigjetën,
para apo pas peshkut që sheh? Shpjegoni përgjigjen tuaj duke ndërtuar rrugën e rrezes rënëse të dritës
dhe asaj të përthyer me figurë. (4)( )
5. Duke ndërtuar shëmbëllimin e një objekti që jep pasqyra e rrafshët, trego rrugën e rrezeve të
pasqyruara nëse rrezet rënëse këlojnë në pikat a dhe b. Trego karakteristikat e shëmbëllimit. ( 4 ) ( )
.......a...................b..............
93
6. Si mund të formojmë ngjyrën portokalli të dritës? Ku bazoheni në përgjigjen tuaj? (2)( )
7. Treguesi i përthyerjes për diamantit është 2.4 ndërsa për qelqin është 1.5. Ku përhapet më shpejt drita
në diamant apo në qelq. Ҫfarë tregon “treguesi i përthyerjes”? (2)( )
8. Ana po ndjek një shfaqje në teatër. Ajo vë re se dritat e skenës ndryshojnë ngjyrën e rrobave të një
aktori. Ja çfarë sheh ajo:
Në dritë të kuqe, pantollonat e tij duken të zi dhe bluza, e kuqe.
Në dritën e gjelbër, pantollonat duken të gjelbër dhe bluza, e zezë
Në dritën blu, pantollonat duken të zi e bluza, blu.
a Cila është ngjyra e pantollonave? (1)( )
b- b-
c- c-
Nota 4 5 6 7 8 9 10
Pikët 0-7 8-12 13-16 17-20 21-24 25-28 29-31
94
TEST PERMBLEDHES NR 3 “Magnetizmi” Klasa VIII
1. a- Si mund të dallojmë nëse një material është magnetik ose jo? (1)( )
a b d c b a c d
prova 1 prova 2
95
5. Paraqit me figurë dy magnetë në mënyrë që ata të shtyhen. Ndërmjet tyre është pika X.
Ҫ’është pika neutrale? (2)( )
6. Për të ndërtuar një elektromagnet ju do të përdornit një bërthamë hekuri apo çeliku? Pse?
(3)( )
b- Jepni mendimin tuaj pse një magnet çmagnetizohet kur ai nxehet ose goditet? (2)( )
Nota 4 5 6 7 8 9 10
96
MENDIMI PËR DOSJEN TIME
Emri Data
RREGULLSIA E DOSJES
·
Rregullsia e dosjes I pakënaqur I kënaqur Shumë i kënaqur
Paraqitja e jashtme
Organizimi i punimeve
Paraqitja estetike
PLOTËSIMI I DETYRAVE
Ka qenë e lehtë
Ka qenë e vështirë
Ka qenë kënaqësi
Duhet të përmirësoj
97
VLERËSIMI PËR PUNËN TIME NË GRUP
NË LËNDËN E FIZIKËS
Emri Data
3 4 5
6
Jam kënaqur
bashkëpunues
mirëpritur
Isha i vëmendshëm
98
VLERËSIM PËR PUNËN E SHOKUT TIM
NË LËNDËN E FIZIKËS
3. Këshill
at që do të jepja
Emri im Data
(Kjo fletë plotësohet pas një pune që ka bërë shoku ose shoqja juaj)
99
VLERËSIM PËR NË LËNDËN E FIZIKËS
2. Këshilla që do të jepja
Emri i prindit
Data
10
0