BALIK KILÇIĞI TEKNİĞİ

İçindekiler:

 Balık kılçığı nedir?

 Balık kılçığı tekniğinin adımları
 Balık kılçığı diyagramı oluşturma
 Faydalı yönleri
 Sakıncalı ve sınırlı yönleri
 Etkili kullanmak için yapılması gerekenler
Balık Kılçığı Nedir?
■ Sebep-sonuç diyagramı da diyebileceğimiz Balık Kılçığı Diyagramı eğitimde problem çözmek
veya süreç geliştirmek amacıyla kullanılmaktadır.
■ Tokyo Üniversitesi hocalarından Kaoru Ishikawa tarafından 1943 yılında geliştirilmiştir.
■ Bazı kaynaklarda geliştiren kişiden dolayı Ishikawa Diyagramı veya Fishikawa da denir.
■ Bu teknikte amaç bireylerin bir problemin nedenlerini ve alt nedenlerini
görmelerini sağlamaktır.
 Problemin olası tüm sebeplerini ve aralarındaki ilişkiyi net bir şekilde belirlemek
için kullanılır.
 Bu tekniğin uygulanmasıyla problem daha kolay ve anlaşılır bir biçimde
tanımlanabilir.
 Balık Kılçığında kılçığı oluşturan kısımlar genel nedenler ve alt nedenler için
kullanılırken, baş kısmı ise temel problemi veya sonuç kısmını oluşturur.
Balık Kılçığı Tekniğinin Adımları:

■ Problemi tanımlama: Ele alınacak konu hakkında kısa bir bilgi verilir.
■ Nedenler üretme: Yapılandırılmamış beyin fırtınası tekniğini kullanma
(Bu probleme neden olan faktörler nelerdir? Bu nedenler arasındaki
ilişkiler nelerdir?)
■ Yapılandırılmış beyin fırtınası tekniğini kullanma: Problemin olası
bütün sebepleri ile ilgili beyin fırtınası yapılması.
 Balık kılçığı diyagramını oluşturma:
 Bir kağıdın üzerine yönü sağa doğru olan bir ok çizilmeli ve açıklanacak konunun başlığı,
balığın omurgasını temsil eden okun üzerine yazılmalıdır. Daha sonra balığın omurgasına
45 derecelik açıyla oklar çizilir ve okların üzerine ana nedenler yazılır ve her ana nedene
de oklar çizilerek bu nedenlerin detayları kısaca açıklanır. Bu teknik her alanda
uygulanabilir.

Ana neden 1

Detaylar

Açıklanacak
konunun
başlığı
Örnek Diyagram Haritası:
 Öğrenci
Ebeveyn

İlgisizlik Kitap okumaması Kelime hazinesinin

yeterli olmaması
Vakit ayırmama Hayal gücünün zayıf olması
Kompozisyon
yazarken
Öğretmenin zorlanma
yetersizliği
İlköğretimde yeterli kitap
okutulmaması
Kitap okumaktan
daha cazip gelmesi

Eğitim Teknoloji
Faydalı Yönleri:
 Sorunlar arasındaki neden sonuç ilişkileri görülebilir.
 Sorunu etraflıca ele almayı sağlar.
 Düşünme becerilerinin gelişmesine katkı sağlar , katılımı artırdığı sebebiyle sıkıcı
bir ortam gözlenmez.
 Sorunun ana ve yan nedenleri nedenleri belirgin
bir biçimde görüldüğü için çözüm önerileri de
etkili bir biçimde geliştirilebilir.
 Sakıncalı ve Sınırlı Yönleri:
 Kalabalık sınıflarda uygulamak ve sınıfı yönetmek güç olabilir.
 Bazı öğrenciler katılmayabilir ya da bazı öğrenciler ortama hakim olmaya çalışabilir.
 Ayrıca uygun bir sorun belirlenemez ise tartışmalar amacına ulaşamayabilir.
 Zaman yönetmekte de sorun olabilir.
 Öğrencilerin problemlere çözüm üretmesini sağlayan
bir teknik değildir.
 Öğrencilerin konuyla ilgili ön bilgileri yetersiz ise bu
tekniği sınıfta uygulamak mümkün olmayabilir.
 Diyagramı anlayabilmek için üst düzey düşünme
becerileri gereklidir. Küçük yaş grubuna uygulamak
doğru olmaz.
Tekniği İyi Kullanabilmek İçin;
■ Öncelikle herkesin sorun alanı üzerinde hem fikir olması gerekir.
■ Balık kılçığının oluşumu için öğretmen ortamı iyi yönetmeli, beyin fırtınası tekniğini
de kullanarak geniş bir katılımı sağlayabilmelidir.
■ Ele alınan sorunu balık kılçığı biçiminde bir şekle dökerek çizme işlemini yöneten
öğretmen ,öğrencilerin katılımını sağlamalıdır. Kısa ve öz olacak şekilde öğrenciler
fikirlerini sunmalı.
■ Herkesin birbirinin görüşüne saygılı olmasını, dinlemesini sağlamalı ve olumlu bir
tartışma ortamı oluşturmalıdır.
■ Tekniği etkin kullanmak için tekniğin gerektirdiği süreci etkili
biçimde uygulamak gerekir.