UYGULAMA V

SORU 1: Enerji kaynağı olarak nükleer reaktörün kullanıldığı bir nükleer güç santrali aşağıdaki
şekilde verilmiştir. Nükleer güç santralinin enerji kaynağı dışında fosil yakıtlı güç santralinden bir
farkı yoktur. Nükleer reaktörden buharlaştırıcıya QH ısısı aktarılarak 1 noktasında, 72 bar basınçta
doygun buhar elde edilmektedir. Bu buhar akımı 1133.96 kg/s hızla girdiği adyabatik türbinden, 2
noktasında 0.08 bar basınçta çıkmaktadır. Türbin verimi, izentropik işletim ile karşılaştırıldığında
%70'dir. Türbinden yoğunlaştırıcıya gelen buhar, 3 noktasında 40 0C'ye soğutulmuş sıvı su olarak
çıkmaktadır. Yoğunlaştırıcıdan elde edilen QC ısısı, sıcaklığı 20 0C olan çevreye aktarılmaktadır.
Yoğunlaştırıcıdan çıkan sıvı su, %80 verimle çalışan adyabatik pompadan geçmekte ve 4
noktasında basıncı 72 bar'a yükselmektedir. Nükleer güç santrali 750 000 kW kapasite ile
çalışmaktadır.
 
a) Güç santrali için Q H , Q C değerlerini hesaplayınız.
b) Prosesin termodinamik analizini yapınız. Nükleer reaktör sıcaklığı 320 0C olan bir ısı deposu
olarak kabul edilebilir; buharlaştırıcı ve reaktör birlikte değerlendirilebilir (
  
H  QH ; S  QH / TH ). Sonuçlarınızı W net ,W ideal ve W kayip değerlerini içeren bir tabloda
gösteriniz.

c) Tüm W değerlerini ideal işin yüzdesi olarak hesaplayarak prosesin termodinamik verimini ve
termal verimini yorumlayınız.

Reaktör
TH=3200C

QH

Buharlaştırıcı

4 1

Pompa Pompaya verilen iş Türbin

=0.80
Wnet
=0.70

3
Yoğunlaştırıcı 2

QC

Çevre / Ortam
T =200C

Nokta Durum T, 0C P, bar H, kJ/kg S, kJ/kgK

1 Doygun 287.7 72 2770.9 5.8019
buhar
2 Islak buhar 41.5 0.08 2100.5 6.7150
(xv=0.8017)
3 Sıvı 40.0 0.08 167.5 0.5721
4 Sıvı 40.6 72 176.5 0.5778
ÇÖZÜM:

a) Türbin: WS  H  H 2  H1  2100.5  2770.9  670.4kJ / kg

Pompa: W pump  H  H 4  H 3  176.5  167.5  9kJ / kg

Net İş:

Wnet  WS  W pump  670.4  9  661.4kJ / kg

 
Q H , Q C ’nin belirlenebilmesi için kazan ve yoğunlaştırıcı etrafında enerji denkliği kurulmalıdır;
 
Q H  mH1  H 4   1133.962770.9  176.5  2,94.10 6 kW
 
Q C  mH 3  H 2   1133.96167.5  2100.5  2,19.10 6 kW

  
Ayrıca, W net  Q H  Q C  0,75.10 6 kW  750000kW

b) Prosesin Termodinamik Analizi:

  
İDEAL İŞ: İş üreten prosesler için; W ideal  W s  W kayip
    Q    T
W ideal  m .H  T S   m . QH  T H   Q H 1  

  
  2,94.10 6 .1 
20  273 
 320  273 

 TH   TH 

W ideal  1,487.10 6 kW


  
KAYIP İŞ: W kayip  T  S m    Q
  fs
Burada, Q sistem ile ortam arasındaki ısı aktarım terimidir.

Türbin için kayıp iş: Adyabatik türbin; Q=0.

 
W kayip  m T S 2  S1   1133.9620  2736.7150  5.8019  0,303.10 6 kW

  
Yoğunlaştırıcı için kayıp iş: W kayıa  m T S 3  S 2   Q

 

W kayip  1133.9620  2730.5721  6.7150   2,19.10 6  0,15.10 6 kW

Pompa için kayıp iş: Adyabatik pompa; Q=0

 
W kayip  m T S 4  S 3   1133.9620  2730.5778  0.5721  0,0019.10 6 kW

Kazan ve Reaktör için kayıp iş: birlikte düşünüldüğünde

Reaktör, çevrenin bir parçası değil, sistemin bir parçasıdır. Bu nedenle, prosesin birimleri arasında
bir ısı aktarımı söz konusu değildir. Q=0.
(QH, reaktörden kazana aktarılan iç ısı aktarımını temsil etmektedir).
Prosesteki kayıp iş, reaktör ve kazan birimlerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle bu iki birim tek
bir proses birimi gibi düşünülmelidir.
  
   
  QH 
W kayip  m .T .S ) kazan  m .T .S reaktör  m T S1  S 4   T  
 TH
 
   2,94.10 6 
W kayip  1133.9620  2735.8019  0.5778  20  273   0,28.10 6 kW
 320  273 

Prosesin termodinamik analizi aşağıdaki tabloda verilmiştir:

 

Prosesin Birimleri W ; % W ideal
W , kW
(ideal işin yüzdesi olarak)

W net 750 000 50.4

Türbin 0,303.106 20.4


W kayip Yoğunlaştırıcı 0,15.106 10.1

Pompa 0,0019.106 0.1

Reaktör ve Kazan 0,28.106 19


W ideal 1,487.106 100

En fazla kayıp, genleşme prosesindeki tersinmezliklerden dolayı türbinde gerçekleşmektedir.

Enerjinin korunumu açısından değerlendirildiğinde, bir prosesin termodinamik verimi olabildiğince
yüksek olmalı ve entropi üretimi veya kayıp iş olabildiğince düşük olmalıdır.

Prosesin termodinamik verimi (T), %50.4’tür. Bu değer, ticari proseslerle karşılaştırılacak olursa
oldukça yüksektir.

W net 0, 75.106
T  
  0.504
W ideal 1, 487.106

Prosesin termal verimi;


W net 0,75.10 6
   0.255 (25.5%) Reaktör tarafından sağlanan enerjinin yalnızca %25.5’i

2,94.10 6
QH
iş’e dönüşmektedir. Geri kalan %74.5’i ise çevreye ısı olarak verilmektedir.
Proses, mükemmel olsa bile ( Wkayip  0 ), termal verim;

W ideal 1,487.10 6 
'    0.506 olacak, Q H ’ın yarısı hala çevreye ısı olarak verilecekti.

2,94.10 6
QH