Prezentacja o

Danucie Siedzikównie, ps. Inka

 Danuta Siedzikówna
● właśc. Danuta Helena Siedzik, ps. „Inka” (ur.
3 września 1928 w Guszczewinie, zm. 28
sierpnia 1946 w Gdańsku) – sanitariuszka 4.
szwadronu odtworzonej na Białostocczyźnie 5
Wileńskiej Brygady AK, w 1946 w 1
szwadronie Brygady działającym na Pomorzu,
pośmiertnie mianowana podporucznikiem
Wojska Polskiego.
 Życiorys
● Danuta Siedzikówna była córką Wacława Siedzika, leśniczego i
Eugenii z domu Tymińskiej. Miała dwie siostry, Wiesławę i Irenę.
Kształciła się w szkole powszechnej w Narewce.
● W 1940 roku jej ojciec - jako urzędnik państwowy - został aresztowany
i wywieziony na Syberię. Opuścił ZSRR wraz z armią Andersa, lecz
zmarł w Teheranie jako komendant obozu dla polskich uchodźców.
Matka Danuty włączyła się do działalności konspiracyjnej, za co została
aresztowana i zgładzona przez Gestapo w 1943 roku. Danuta
Siedzikówna miała 15 lat, gdy ostatni raz widziała matkę w szpitalu w
Białymstoku, skatowaną przez Gestapo.
 Życiorys
● Inka, wraz z siostrą postanowiły pójść w ślady
matki i dołączyły do AK. Danuta pełniła funkcję
łączniczki pracując w nadleśnictwie w Narewce.
Być może na tym zakończyłaby się jej działalność
w AK, lecz w czerwcu 1945 została aresztowana
przez Urząd Bezpieczeństwa za kontakty z
oddziałami AK. Wkrótce po aresztowaniu została
brawurowo odbita z rąk komunistów przez oddział
5. Brygady Wileńskiej dowodzonej przez znanego
“żołnierza wyklętego” mjr. Łupaszkę. Nie mając
wielkiego wyboru, została sanitariuszką w jednym
ze szwadronów. Wraz ze swoim oddziałem
przeniosła się na Pomorze, gdzie uczestniczyła w
akcjach bojowych - napadach na posterunki i
patrole UB, milicji i KBW.
 Ostatnia misja
● Ostatnią misją „Inki” była podróż do
Malborka, Gdańska i Olsztyna. Zlecił ją por.
„Leszek”, zastępca „Żelaznego”. Sam
„Żelazny” już wtedy nie żył, o czym zresztą
jego podkomendni wówczas jeszcze nie
wiedzieli. Sanitariuszka miała zdobyć
lekarstwa potrzebne oddziałowi i dowiedzieć
się, dlaczego „Żelazny” tak długo nie
wracał.
Wyrok śmierci na Danucie
Siedzikównie ps. "Inka"
● Została aresztowana w Gdańsku 20 lipca 1946 roku, po
zadenuncjowaniu przez koleżankę. Mimo brutalnego śledztwa,
nie zdradziła żadnych informacji o swych współtowarzyszach.
Odmówiła jakiejkolwiek współpracy i nie zdecydowała się nawet
podpisać listu do prezydenta Bieruta z prośbą o łaskę do końca
deklarując, że walczyła o słuszną sprawę. W przesłanym siostrom
Halinie i Jadwidze Mikołajewskim z Gdańska grypsie z więzienia
Danka napisała: „Jest mi smutno, że muszę umierać.
Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba”.
● Egzekucja przez rozstrzelanie odbyła się 28 sierpnia 1946,
na sześć dni przed jej osiemnastymi urodzinami. Wyrok
ten stał się symbolem brutalności komunistycznych sądów.
Jej grób znajduje się na cmentarzu garnizonowym przy ul.
Giełguda w Gdańsku.
● Miejsce pochówku Inki odnaleziono dopiero w 2014 r. W
2016 r. odbył się jej uroczysty pogrzeb, a prezydent RP
pośmiertnie awansował ją na podporucznika.

Symboliczny grób na
cmentarzu Garnizonowym w
Gdańsku (2009)
Ordery, odznaczenia i
Upamiętnienie
● Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski –
pośmiertnie 11 listopada 2006 przez prezydenta RP Lecha
Kaczyńskiego za wybitne zasługi dla niepodległości
Rzeczypospolitej Polskiej
 Ordery, odznaczenia i
Upamiętnienie
●
Danucie Siedzikównie poświęcono m.in. pomniki w Gdańsku na skwerze przy ul.
Gościnnej, w Parku im. Henryka Jordana w Krakowi, przy Katolickim Zespole
Edukacyjnym imienia księdza Piotra Skargi w Warszawie, w Parku im. Sanitariuszki Inki w
Sopocie, przy kościele parafialnym w Narewce, w Krzeszycach i w Miłomłynie, na
Plantach w Białymstoku, a także tablicę pamiątkową w Bazylice Mariackiej w Gdańsku.
Imię Danuty Siedzikówny otrzymały szkoły m.in. Podjazach, Ostrołęce, Wrocławiu,
Kielcach, Sopocie, Ełku, i Jeleniewie, parki w Sopocie i Kartuzach, ronda w
Częstochowie, Lesznie, Malborku, Rzeszowie, Bielawie, a także Miejski Dom Kultury w
Rawie Mazowieckiej.
Jej imieniem nazwano kilkanaście drużyn harcerskich należących zarówno do ZHP, jak i
ZHR. Fundacja Armii Krajowej w Londynie ustanowiła Nagrodę im. Danuty Siedzikówny
„Inki”.
Została patronką 1 Ostrołęckiej drużyny harcerek IGNIS.
Od 2017 patronka skweru w Katowicach, na terenie os. W. Witosa.
Ordery, odznaczenia i
Upamiętnienie
● Pomnik Danuty
Siedzikówny w miejscu
jej urodzenia, Gruszki
(Guszczewina),
Województwo
podlaskie
(Guszczewina, zdjęcie
z 25 września 2020)
Ordery, odznaczenia i
Upamiętnienie
● Tablica
pamiątkowa
Danuty Siedzik
w gdańskiej
Bazylice
Mariackiej
Prace wykonał: Marcin Cecotka VIIIA