2.

2 Bandar Dan Pembandaran

2.2.1 Pengertian bandar dan pembandaran
(a) mendefinisikan maksud bandar dan proses
pembandaran
(b) menghuraikan jenis dan ciri bandar
(c) memerihalkan pola pembandaran
(d) menilai faktor yang mempengaruhi proses pembandaran

1
Contoh soalan STPM

2
STPM 2017 (struktur)
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan proses pembandaran ? [3]

(b) Bagaimanakah proses pembandaran mewujudkan golongan

menengah di bandar ? [6]

(c) Huraikan tiga faktor yang mempengaruhi proses pembandaran

di Malaysia pada masa ini. [6]

3
 Bandar
kawasan petempatan yang mempunyai jumlah penduduk
melebihi 10,000 orang dan telah diwartakan
• Klasiifikasi bandar berdasarkan saiz di Malaysia :
Bandar Kecil (≤30,000) – Kudat, Kota Marudu
Bandar Sedarhana (30,000 – 500, 000) – Sandakan, Tawau
Bandar besar (500,000 – 1,000,000) – Kota Kinabalu, Ipoh, Kuching
Bandar raya metropolitan (≥ 1,000,000) – Kuala Lumpur, Petaling Jaya,
Johor Baharu

4
Proses pembandaran/ Urbanisasi
proses perubahan (transformasi)
• ruang kawasan
• penduduk
- transformasi ruang yang menjadi lebih
terbandar (penambahan fungsi, perluasan
sempadan bandar , morfologi bandar, dan
landskap).
- pertambahan penduduk, perubahan
kegiatan ekonomi, gaya hidup lebih moden

5
i.

(b) Bagaimanakah proses pembandaran mewujudkan golongan

menengah di bandar ?

- Perluasan sempadan bandar

- Pertambahan penduduk
- Perubahan kegiatan ekonomi
- Perubahan gaya hidup

BAGAIMANA

6
i.
(b) Bagaimanakah proses
pembandaran mewujudkan
golongan menengah di bandar ?
- Perluasan sempadan bandar
- Pertambahan penduduk
- Perubahan kegiatan ekonomi
- Perubahan gaya hidup
BAGAIMANA
- sempadan lebih luas akan
menyebbakan kemudahan akan lebih byk
dibina. Contohnya pejabat kerajaan,
hospital, sekolah, maka peluang-peluang
kerjaya dalam bidang tersebuit akan
semakin bertambah. Maka akan lebih
ramailah golongn menengah di kawasan
bandar.
7
i.
(b) Bagaimanakah proses
pembandaran mewujudkan
golongan menengah di bandar ?
- Perluasan sempadan bandar
- Pertambahan penduduk
- Perubahan kegiatan ekonomi
- Perubahan gaya hidup
BAGAIMANA
- Pertambahan penduduk memaksa
kerajaan mewujudkan lebih byk
kemudahan sosial untuk memenuhi
keperluan penduduk dan ini akan
membuka byk peluang pekerjaan
dalam pelbagai sektor.
- Ini dapat meningkatkan
pendapatan penduduk dan
seterusnya mewujudakan golongan
menengah.
8
i.
(b) Bagaimanakah proses
pembandaran mewujudkan
golongan menengah di bandar ?
- Perluasan sempadan bandar
- Pertambahan penduduk
- Perubahan kegiatan ekonomi
- Perubahan gaya hidup
BAGAIMANA
- Perubahan yang berlaku
daripada kegiatan ekonomi
tradisional kpd kegiatan
ekonomi moden.
- membuka byk pekerjaan
dalam bidang ekonomi moden
(perkhidmatan – pendidikan,
kesihatan, perniagaan),
perindustrian
- meningkatkan pendapatan
penduudk bandar (taraf
hidup lebih baik)
9
i.
(b) Bagaimanakah proses
pembandaran mewujudkan
golongan menengah di bandar ?
- Perluasan sempadan bandar
- Pertambahan penduduk
- Perubahan kegiatan ekonomi
- Perubahan gaya hidup
BAGAIMANA
- apabila pendapatan penduduk
bandar telah bertambah,
ekoran byknya peluang
pekerjaan → dapat membaiki
taraf hidup mereka dengan
memiliki pelbagai kemudahan.
- Gaya hidup lebih baik dgn
mampu memiliki pelbagai
kemudahan sosial yg
setrusnya meningkatkan
kualiti hidup mereka
10
Bandar raya global Metropolis

Jenis Dan Ciri Bandar

Bandar raya mega Bandar primat

11
Contoh soalan STPM

12
STPM 2017 (esei)
(a) Huraikan ciri bandar raya global [12]

13
Bandar raya global
• Juga dikenali sebagai bandar raya dunia atau bandar raya alfa
• Bandar raya yang menempatkan pelbagai aktiviti ekonomi yang
bertaraf dunia ( industri maju, bank besar yang bertaraf
antarabangsa, ibu pejabat perdagangan, pusat tarikan pelancongan
bertaraf dunia, pusat tumpuan penduduk, pusat penyelidikan bertaraf
dunia dll)
• Ciri fizikal – padat dan tepu bina

14
Paris

Tokyo

New York

15
London
(i) Pusat kewangan terbesar di dunia untuk aktiviti
perdagangan dan perniagaan antarabangsa (menurut
Indek Pusat Kewangan Global)
(ii) Pusat pelancongan yang paling dikunjungi di dunia
(Pernah disifatkan sebagai ibu kota kebudayaan dunia)
(Menara London, Istana Buckingham, Tren bawah
tanah tertua (London Underground), London Eye dll)
(iii) Pusat penganjuran sukan antarabangsa (Penganjur
Sukan Olimpik Musim Panas )
(iv) Pusat pendidikan tinggi yang terbesar di peringkat
antarabangsa (University Of London, Imperial College
London
(v) Lapangan terbang paling sibuk dengan penumpang
antarabangsa (London Heathrow)

16
Metropolis
• Bandar raya yang saiznya melebihi sejuta penduduk dengan dengan
pengaruhnya melangkaui sempadan wilayah
• Biasanya mempunyai kepelbagaian fungsi – pusat pentadbiran, pusat
perkhidmatan, pusat perdagangan, pusat kewangan, pusat
perniagaan, pusat Pendidikan
• Biasanya berfungsi sebagai ibu negara sesebuah negara
• Kuala Lumpur, Bangkok, Jakarta

17
Bandar Primat
• Bandar raya yang terbesar dan dominan di sesebuah negara dengan
saiz penduduknya lebih lima kali ganda bandar kedua terbesar di
negara berkenaan .
• Menempatkan lebih daripada 70 peratus penduduk di dalamnya.
• Penumpuan aktiviti sosial dan ekonomi yang amat ketara.
(Pendidikan, perniagaan, kewangan, kebudayaan dll )
• Bangkok, Jakarta dan Manila.

18
Jakarta, Indonesia

19
Bangkok, Thailand

20
Bandar raya mega
• Merupakan bandar metropolis yang mencapai saiz bandar yang lebih
besar dengan jumlah penduduk melebihi 10 juta penduduk.
• Berlaku apabila bandar metropolis terus berkembang dan bercantum
dengan metropolis yang lain, lalu membentuk saiz yang lebih besar
dan luas.
• Kawasan sempadan antara metropolis ini sukar dikenal pasti kerana
kawasan tepubinanya bertembung antara satu sama lain
• Juga dikenali Megalopolis
• Berperanan di peringkat global/dunia

21
 Pola pembandaran
• Merujuk kepada
(i) perubahan saiz dan
bilangan bandar,
(ii) pertumbuhan penduduk
bandar,
(iii) perubahan sosioekonomi
bandar.

22
 Faktor yang
mempengaruhi
proses
pembandaran

23
(i) Faktor sejarah

24
(ii) Dasar kerajaan

25
(iii) Perkembangan
ekonomi

26
 (iv) Perkembangan
kemudahan sosial

27
(v) Perkembangan
kemudahan asas

28
(vi) Faktor
demografi

29
30