KOWALCZ

LA YK
NE

zmysł dotyku
BIOLOGIA 7A
 Co to jest zmysł?
Zmysł jest to zdolność odbierania bodźców ze
środowiska. Na każdy ze zmysłów składają się
odpowiednie narządy zmysłów, w których
najważniejszą rolę odgrywają receptory. Dzisiaj
skupimy się na dotyku
Co to jest zmysł
dotyku?
Zmysł dotyku reprezentowany jest przez komórki receptorowe bardzo
licznie występujące w skórze oraz na przykład we wnętrzu jamy ustnej i na
powierzchni oka.
Odbierają one ze środowiska zewnętrznego bodźce mechaniczne
odczuwalne jako dotyk, ból, ucisk
Ich rozmieszczenie nie jest równomierne na całej powierzchni skóry.
Najbardziej wrażliwe na działanie tego typu
bodźców są wargi, opuszki palców, spodnia
powierzchnia stóp i dłonie.
Impulsy nerwowe powstałe w komórkach
receptorowych skóry przekazywane są do
ośrodków czucia w korze mózgowej.
 Dotyk odpowiada
za...
Dzięki zmysłowi dotyku czujemy , jak ktoś nas
dotyka, możemy ocenić rozmiar, kształt i ciężar
przedmiotów, a także stwierdzić czy coś jest
twarde czy miękkie , zimne czy ciepłe i czy może
być źródłem bólu. Dotyk zapewnia też orientację
przestrzenną ( nie musimy patrzeć by wiedzieć
gdzie znajduje się dowolna część naszego ciała)
 Dodatkowo...
Dotyk to przede wszystkim emocje i przyjemność. Sprawia, że
czujemy się bezpiecznie, pozwala także wyrazić, że ktoś jest dla nas
ważny. Zdaniem psychologów ma kluczowe znaczenie w
budowaniu więzi międzyludzkich. Ale nie tylko. To z jego pomocą
poznajemy i uczymy się świata i z jego pomocą odbieramy także
zagrożenia. Warto pamiętać, że dotyk to nie tylko przyjemność.
Bodźce odbierane zarówno przez czucie powierzchniowe, jak i
głębokie pozwalają szybko rozpoznać zagrożenie i uruchomić
odpowiednie reakcje obronne organizmu
 Dotyk spełnia też funkcję
systemu wczesnego ostrzegania

Informacje o temperaturze i bólu często

ostrzegają mózg , że organizm znajduje się w
niebezpieczeństwie , zanim sami będziemy tego
świadomi. W takiej sytuacji ciało natychmiast
uruchamia reakcję obronną, np. zmuszając nas do
oderwania ręki od gorącej powierzchni nim
dojdzie do poważnego oparzenia.
Budowa
 Zaburzenia czucia –
co to jest?

Pod pojęciem zaburzeń czucia rozumie się różne

nieprawidłowości w przekazywaniu do mózgu lub odbieraniu
przez niego informacji o docierających do organizmu
bodźcach. Mogą one przybierać postać tzw. przeczulicy, czyli
nadwrażliwości na bodźce, albo niedoczulicy, a więc
osłabionego czucia. Trzecią kategorią zaburzeń czucia są tzw.
parestezje, czyli samoistnie nieprzyjemne doznania
pojawiające się bez zadziałania konkretnego bodźca.
 Zaburzenia
czucia
głębokiego

wady rozwojowe u niemowląt,

zahamowanie rozwoju psychomotorycznego
we wczesnych latach życia (np. na skutek
choroby),
urazy i polineuropatie wywołane np. przez
cukrzycę,
zmiany niedokrwienne mózgu i powikłania
poudarowe.
 Zaburzenia czucia
powierzchniowego
zespół cieśni nadgarstka,
polineuropatia cukrzycowa,
uszkodzenie nerwów w przebiegu chorób
wirusowych (np. ospy),
ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych w
przebiegu zwyrodnienia kręgosłupa,
udar niedokrwienny i krwotoczny,
choroby nowotworowe.
 A KOWALCZY
EL K
N

Dziękuję za uwagę
BIOLOGIA 7A