Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Δημήτριος Μαδυτινός ΤΕΙ Καβάλας

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης
Δρ Δημήτριος Μαδυτινός
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ΑΜΘ
Σχολή Διοίκησης & Οικονομίας
Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων
Καβάλα
Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης 2

1η Διάλεξη Δρ Δημήτριος Μαδυτινός
Πληροφορία
Δεδομένα
Επεξεργασία
Πληροφορία

Λογική του μαθήματος
Διερεύνηση των πιο πρόσφατων

πετυχημένων στρατηγικών στους τομείς
 Διοίκησης Επιχειρήεσων
 Πληροφορικής
 Επιχειρηματική Δραστηριότητα

Στόχοι του μαθήματος
Ανάδειξη της σπουδαιότητας των

 Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης
 ERPs
Για την επίτευξη παράλληλων στόχων όπως
 Μείωση κόστους
 Ταχύτητα
 Βελτίωση παρεχόμενων Υπηρεσιών
 Κερδοφορία
Αποτελέσματα Μάθησης
Α. Γνώση και κατανόηση
Β. Διανοητικές Ικανότητες
Γ. Άλλες Ικανότητες

Πληροφοριακά Συστήματα
Διοίκησης
Τα ERPs στη ζωή μας
Enterprise Resource Planning
Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης

Επιχειρησιακών Πόρων

Διοίκησης
Στόχος:
Υποστήριξη ΟΛΩΝ των

Επιχειρησιακών Δραστηριοτήτων

Διοίκησης
Τα ERPs – Στόχος
 Ενοποίηση όλων των σημαντικών
δραστηριοτήτων
 Ενοποίηση όλων των διαδικασιών
 Κεντρικό Σύστημα Ελέγχου

Διοίκησης
Τα ERPs είναι...
 business management software that:
 allows an organization to use a system of

integrated applications to manage the business.
 ERP software integrates all facets of an operation,

including development, manufacturing, sales and
marketing.
Διοίκησης

Διοίκησης
Τα ERPs είναι...
 business management software that:
 allows an organization to use a system of

integrated applications to manage the business.
 ERP software integrates all facets of an operation,

including development, manufacturing, sales and
marketing.
Διοίκησης
Τα ERPs – Ιστορική Εξέλιξη
 1960 – IC Έλεγχος Αποθήκης

 1970 –MRP Απαιτήσεις Προμηθειών
 1980 –MRPII Σύνδεση Δραστηριοτήτων
 1990 –ERP Αναδιοργάνωση

Διοίκησης
Τα ERPs – χρήση
 Ευελιξία
 Αποτελεσματική Διαχείριση
 Διαθεσιμότητα της πληροφόρησης
 Ακρίβεια των Δεδομένων
 Ασφάλεια Συναλλαγών
 Γραφικό Περιβάλλον

Διοίκησης
Γνωστά ERPs
 Atlantis II ERP (Altec)
 SAP R/3 Enterprise
 MySAP (SAP AG)
 Microsoft Dynamics - NAV
 Oracle – e-Business Suite
 Enterprise (Singular Logic)
Διοίκησης
Γνωστά ERPs

Διοίκησης

Διοίκησης

Ανταγωνιστικό των Πλεονέκτημα
των Πληροφοριακών Συστημάτων
 Ικανή Πληροφορία
 Χρήσιμη Πληροφορία
 Αύξηση Κερδοφορίας (Maximize /

Increase Profits)
 Αύξηση Μετοχικής Αξίας (Increase
Shareholder Value)
 Αειφορία (Sustainability)

2η Διάλεξη
Επιχειρήσεις & Πληροφοριακά
Συστήματα
Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης

Management Information Systems
Κύριο αντικείμενο: Παροχή Πληροφοριών

για την Υποστήριξη των Βασικών
Λειτουργιών της Διοίκησης
Σχεδιασμός
Οργάνωση – Υλοποίηση
Παρακολούθηση - Έλεγχος

Συστήματα

Επιχειρησιακά
ΠΣ
Πελάτες Διοίκηση
ΣΠΔ
Προϊόντα & Πληροφορίες

Υπηρεσίες Αποφάσεις

Συστήματα
Πληροφοριακά Συστήματα σε
Επιχειρήσεις


Το Πληροφοριακό Πρόβλημα
 Αύξηση του όγκου των πληροφοριών

 Πολύπλοκα συστήματα για την επεξεργασία
 Ταχύτητα
 Αύξηση του κόστους επεξεργασίας

Ο ρόλος των Πληροφοριακών
Συστημάτων
 Δραστηριότητες
 Οργάνωση
 Πληροφοριακά Συστήματα
Μοντέλο Δ.Ο.Π.Σ.


Συστημάτων
Πληροφοριακά συστήματα
Διοικητική Οργάνωση
Αντικείμενο Επιχειρηματικής
Δραστηριότητας

Συστημάτων – Μοντέλο Δ.Ο.Π.Σ.


Το επιχειρηματικό περιβάλλον

Το επιχειρηματικό περιβάλλον


Η πληροφορία, ο ρόλος και η αξία της






Χαρακτηριστικά της ποιότητας των πληροφοριών
 Ακρίβεια
 Συνάφεια
 Έγκαιρη διάθεση
 Περιεκτικότητα
 Πληρότητα
 Συνεχής ενημέρωση
 Άρτια παρουσίαση
 Έγκυρη





Διοικητική Ιεραρχία








Πληροφόρηση & διοικητική ιεραρχία




Διοίκησης


Ο κύκλος της πληροφορίας

Ο κύκλος της πληροφορίας


Τυπικό Οργανόγραμμα Επιχείρησης

Από την Παραδοσιακή Δομή στις Δομές Μοριακού Τύπου


Αρχές Θεωρίας Συστημάτων

Διαδικασία Ανατροφοδότησης


Τύποι Συστημάτων
 Κλειστό σύστημα
 Ανοιχτό σύστημα

Τύποι Συστημάτων – Κλειστό Σύστημα


Τύποι Συστημάτων – Ανοιχτό Σύστημα

Φυσικό Σύστημα – Πληροφοριακό Σύστημα


Δομικά Μέρη των ΣΠΔ

Ανταγωνιστικό των Πλεονέκτημα
των Πληροφοριακών Συστημάτων
 Ικανή Πληροφορία
 Χρήσιμη Πληροφορία
 Αύξηση Κερδοφορίας (Maximize /

Increase Profits)
 Αύξηση Μετοχικής Αξίας (Increase
Shareholder Value)
 Αειφορία (Sustainability)

Τα Σκαναρισμένα σχήματα είναι από το βιβλίο:
Παντελής Υψηλάντης (2012), Πληροφοριακά Συστήματα

Διοίκησης: από τη θεωρία στην πράξη, Εκδόσεις Πατάκη,
Αθήνα. ISBN:978-960-16-0120-5

3η Διάλεξη

η Διάλεξη Δρ Δημήτριος Μαδυτινός

Λογιστική & Πληροφοριακά
Συστήματα
Ενότητες Παρουσίασης
1. Οι χρήστες των Λογιστικών /
Οικονομικών Πληροφοριών 3η Διάλεξη
2. Πληροφοριακά Συστήματα
3. Κύκλοι Επεξεργασίας Συναλλαγών
4. Διαδικασίες Εσωτερικού Ελέγχου
4η Διάλ
5. Αντίδραση των Οργανισμών στα ΠΣ

6. Ανάπτυξη Συστημάτων
1. Οι Χρήστες των Λογιστικών /
Οικονομικών Πληροφοριών


Τρείς Τύποι
1) Εξωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών

πληροφοριών
2) Εσωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών
3) Υποχρεωτικές / Διακριτικές
Πληροφορίες
πληροφοριών / Επενδυτές


πληροφοριών Επενδυτές / Πιστωτές

πληροφοριών Επενδυτές / Μέτοχοι


1) Εξωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών πληροφοριών
Προμηθευτές & Πελάτες

1) Εξωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών πληροφοριών
Κρατικές Υπηρεσίες


2) Εσωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών πληροφοριών

2) Εσωτερικοί Χρήστες των Οικονομικών πληροφοριών


3) Υποχρεωτικές / Διακριτικές Πληροφορίες

Υποχρεωτικές Πληροφορίες (Mandatory Information)
Ορισμένα Είδη πληροφοριών θα πρέπει να
δημιουργούνται ανεξάρτητα από το κόστος:
Αναφορές στη Διοίκηση και τις Υπηρεσίες
Μισθοδοσία
Βασική ‘Λογιστική’ (bookkeeping) λειτουργία


Κριτήρια αξιολόγησης (Evaluation Criteria)
 Για τις υποχρεωτικές πληροφορίες, το
πρωταρχικό μέλημα είναι η
ελαχιστοποίηση του κόστους
 H διακριτική πληροφόρηση πρέπει να
παρέχει μεγαλύτερα οφέλη από το
κόστος παραγωγής της

Ο όρος Πληροφοριακό σύστημα ‘θεωρεί’ τη
χρήση Πληροφορικής από τις επιχειρήσεις


Ο όρος Πληροφοριακό σύστημα ‘θεωρεί’ τη
χρήση Πληροφορικής από τις επιχειρήσεις






Α. Ηλεκτρονική Επεξεργασία Δεδομένων
(Electronic Data Processing) (EDP)
η Επεξεργασία Δεδομένων or Data Processing (DP)
Χρήση της Πληροφορικής να
πραγματοποιούνται συναλλαγές
προσανατολισμένες στην
επεξεργασία δεδομένων του
οργανισμού.
Εξυπηρετούν ρουτίνες,
επαναλαμβανόμενες ενέργειες και
ανάγκες γενικής πληροφόρησης.
Β. Management Information Systems (MIS)
Χρήση της πληροφορικής να
‘έφοδιάσει’ τους managers με
πληροφορίες ‘decision-oriented’ –
‘προσαρμοσμένες για λήψη
αποφάσεων’ πέραν των
πληροφοριών που παρέχει ένα απλό
σύστημα Επεξεργασίας Δεδομένων
(DP η TPS).
Υποσυστήματα είναι:
Marketing information system
Manufacturing information system
Human resource information system
Financial information system

Γ. Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων
Decision Support Systems (DSS)

Γ. Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων
Decision Support Systems (DSS)
 Χρήση της Πληροφορικής για επεξεργασία
δεδομένων σε μορφή ‘λήψης αποφάσεων’
προσαρμοσμένη στον τελικό χρήστη.
 Επεξεργάζονται αιτήματα πληροφοριών ‘μη
ρουτίνας’ σε ‘ad hoc’ βάση.
 Απαιτούν τη χρήση ‘μοντέλων λήψης
αποφάσεων’ και εξειδικευμένες ‘βάσεις
δεδομένων’

Δ. Έμπειρα Συστήματα
Expert Systems (ES)
Μιμείται τη διαδικασία λήψης αποφάσεων
Ξέρω... ‘ειδικών’ να δημιουργήσει / προσφέρει μια
απόφαση.
Διαφέρει από το DSS το οποίο είναι πιο
απλό.
Δύο συστατικά του είναι τα:
Knowledge base – ειδική γνώση που
επεργάζονται ειδικοί στην ‘περιοχή’ της
απόφασης
Inference engine – Μηχανισμός Εξαγωγής
Συμπερασμάτων
Ε. Executive Information Systems (EIS)
‘εξειδικευμένες’ (tailored)
πληροφορίες για τις στρατηγικές
ανάγκες των κορυφαίων διευθυντικών
στελεχών
Οι περισσότερες των πληροφοριών

προέρχονται από το εξωτερικό
περιβάλλον:
meetings
memos
television
periodicals and
social activities

ΣΤ. Accounting Information Systems (AIS)
Σύστημα βασισμένο σε Η/Υ, σχεδιασμένο να
μετατρέψει ‘λογιστικά δεδομένα’ (accounting data)
σε πληροφορίες.
Μπορεί να περιλαμβάνει:
Κύκλους επεξεργασίας συναλλαγών
Χρήση τεχνολογίας πληροφορικής
Ανάπτυξη πληροφοριακών συστημάτων



Άνθρωποι
Διαδικασίες & Οδηγίες
Δεδομένα
Software
Τεχνολογική & Πληροφοριακή υποδομή
Εσωτερικοί έλεγχοι (security, passwords, κλπ)















Διοίκησης

4η Διάλεξη

Συστήματα
4η Διάλεξη



 Οι κύκλοι επεξεργασίας συναλλαγών

παρέχουν ένα μέσο προβολής των
δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης


i. Κύκλος Εσόδων (Revenue Cycle)

ii. Κύκλος Δαπανών (Expenditure Cycle)
iii. Κύκλος Παραγωγής (Production Cycle)
iv. Κύκλος Οικονομικών (Finance Cycle)
v. Κύκλος Χρηματοοικονομικής
Πληροφόρησης (Financial Reporting Cycle)
Αφορά δράσεις που σχετίζονται με

τη διανομή των αγαθών και των
υπηρεσιών σε άλλους φορείς και τη
συλλογή των σχετικών
πληρωμών


Οι δράσεις που σχετίζονται με την

απόκτηση αγαθών και
υπηρεσιών από άλλους φορείς και
διακανονισμό των σχετικών
υποχρεώσεων


τη μετατροπή των πόρων σε αγαθά
και υπηρεσίες



την απόκτηση και τη διαχείριση
των κεφαλαίων,
συμπεριλαμβανομένων των
μετρητών

 Δεν είναι ένας κύκλος λειτουργίας

 Αποκτά λογιστικά και λειτουργικά
δεδομένα από άλλους κύκλους και
τα επεξεργάζεται, έτσι ώστε να
μπορούν να παρασκευαστούν
οικονομικές εκθέσεις
 Ένας ελεγκτής είναι υπεύθυνος της
λογιστικής λειτουργίας

 Στις μεγάλες επιχειρήσεις το

management είναι μακρυά από τις
καθημερινές εργασίες
 Η προσωπική επίβλεψη των
εργαζομένων αντικαθίσταται συχνά
με διάφορες τεχνικές ελέγχου

1) Ορισμός του Εσωτερικού Ελέγχου
Ο εσωτερικός έλεγχος είναι μια διαδικασία που

αποσκοπεί στην παροχή εύλογης βεβαιότητας ως
προς την επίτευξη των στόχων που σχετίζονται με:
 Αξιοπιστία της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης
 Αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των
λειτουργιών
 Η συμμόρφωση με τους ισχύοντες νόμους και
κανονισμούς


2) Τα πέντε στοιχεία της διαδικασίας
εσωτερικού ελέγχου



2) Τα πέντε στοιχεία της διαδικασίας εσωτερικού
ελέγχου
 Control environment (περιβάλλον ελέγχου)

 Risk assessment (διαχείριση κινδύνου)
 Control activities (δραστηριότητες ελέγχου)
 Information and communication (πληροφόρηση
και επικοινωνία)
 Monitoring (παρακολούθηση)

Έχω τα
αρχεία και το
3) Διαχωρισμός των λογιστικών ρευστό
Διαχωρίζει τις παρακάτω

αρμοδιότητες:
 Εξουσιοδότηση
 Τήρηση αρχείων
 Φύλαξη / επιμέλεια των
περιουσιακών στοιχείων


4) Λειτουργία Εσωτερικού Ελέγχου
Είναι μια ανεξάρτητη λειτουργία

αξιολόγησης, επιφορτισμένη με
την παρακολούθηση και την
αξιολόγηση της συμμόρφωσης με
τις οργανωσιακές πολιτικές και
διαδικασίες

5η Διάλεξη

Δρ Δημήτριος Μαδυτινός 5η Διάλεξη

Εφαρμογές Πληροφοριακών
Συστημάτατων Διοίκησης
1. Λειτουργική Κατάταξη των ΠΣΔ
2. Κατάταξη των ΠΣΔ ως προς τη Χρήση
των Πληροφοριών
3. Κατάταξη των ΠΣΔ σε σχέση με τις
Οργανωτικές Δομές
5η Διάλεξη

Κάθε ΠΣΔ σχεδιάζεται ...
για συγκεκριμένες ανάγκες κάποιας

επιχείρησης ή οργανισμού
και για το λόγο αυτό
η κατάταξή του σε ομάδες ή
κατηγορίες δε μπορεί να είναι απόλυτη


Παραδείγματα ΠΣΔ που συναντάμε σε
επιχειρήσεις και οργανισμούς ...
 Οικονομικής διαχείρισης
 Πωλήσεων / Marketing
 Παραγωγής
 Ελέγχου Αποθεμάτων
 Διαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων
 Προμηθειών / Προμηθετών
 Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (ERP)
Παραδείγματα ΠΣΔ που συναντάμε σε
επιχειρήσεις και οργανισμούς ...
τα ΠΣΔ αποτελούνται από Υποσυστήματα

σχεδιασμένα να επεξεργάζονται στοιχεία
και να παράγουν πληροφορίες
για τις επιμέρους δραστηριότητες του κάθε
τομέα


Οικονομική Διαχείριση / Υποσυστήματα

..........
1. Γενικής Λογιστικής
2. Αναλυτικής Λογιστικής – Κοστολόγησης
3. Διαχ/σης Παγίων
4. Προϋπολογιστικού / απολογιστικού ελέγχου
5. Ταμειακού Προϋπολογισμού
6. Διαχ/σης και Παρακολούθησης Πελατών
7. Διαχ/σης και Παρακολούθησης Χρεωστών
8. Αξιογράφων και Μετόχων
Πωλήσεις – marketing / Υποσυστήματα

..........
1. Διαχ/σης παραγγελιών
2. Διανομής προϊόντων
3. Παρακολούθησης κόστους πωλήσεων
4. Προβλέψεων πωλήσεων
5. Πληροφορίες ανταγωνισμού
6. Ανάλυσης πωλήσεων
7. Ανάλυσης πελατών
8. Έρευνας και ανάλυσης αγοράς

Παραγωγή / Υποσυστήματα ..........
1. Προγραμματισμού και σχεδίασης παραγωγής

2. Παρακολούθησης κόστους παραγωγής
3. Προγραμματισμού και παρακολούθησης
κόστους συντήρησης εξοπλισμού
4. Ποιοτικού ελέγχου
9
Παρακολούθηση και Ελέγχου

Αποθεμάτων / Υποσυστήματα ..........
1. Παρακολούθησης και ελέγχου πρώτων υλών

2. Παρακολούθησης και ελέγχου υλικών και
ανταλλακτικών
3. Παρακολούθησης και ελέγχου
ημικατεργασμένων προϊόντων
4. Παρακολούθησης και ελέγχου έτοιμων
προϊόντων
5. Προσδιορισμού απαιτήσεων, ελέγχου &
κόστους πρώτων υλών και υλικών (MRP)
10

11
Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων /

Υποσυστήματα ..........
1. Διαχείριση προσωπικού
2. Μισθοδοσία
3. Ανάλυση δαπανών προσωπικού
4. Προγραμματισμός και εξέλιξη προσωπικού


Προμηθειών – Προμηθευτών /
Υποσυστήματα ..........
1. Παρακολούθησης παραγγελιών
2. Παρακολούθησης κόστους παραγγελιών
3. Αρχείο διαχείρισης προμηθευτών
13
Ολοκληρωμένα Συστήματα Διαχείρισης
Επιχειρησιακών Πόρων (ΟΣΔΕΠ)
Enterprise Recourse Planning Systems

(ERP) Systems


Τα ERP Systems αποτελούν την τελευταία τάση

στο χώρο των ΠΣΔ
Κύριο χαρακτηριστικό είναι η ενοποίηση όλων
των επιμέρους ΠΣ (όπως αυτά που
αναφέρθηκαν προηγουμένως)
τα επιμέρους ΠΣ όμως μπορούν να λειτουργούν
και ανεξάρτητα (functional modules)

Τα ERP Systems αποτελούν την τελευταία τάση

στο χώρο των ΠΣΔ
Κύριο χαρακτηριστικό είναι η ενοποίηση όλων
των επιμέρους ΠΣ (όπως αυτά που
αναφέρθηκαν προηγουμένως)
τα επιμέρους ΠΣ όμως μπορούν να λειτουργούν
και ανεξάρτητα (functional modules)


ERP system
Παραγωγή
Ανθρώπινοι
Πόροι Οικονομική
Διαχείριση
Πωλήσεις Αποθήκες -
Marketing Διανομή
Προμήθειες

Το βασικό πλεονέκτημα των ERPs
ενοποιούν ΟΛΕΣ τις επιχειρηματικές διαδικασίες

και επιτυγχάνεται...
 ενιαίος τρόπος λειτουργίας όλων των ΠΣ της
επιχείρησης
 εφαρμογή τυποποιημένων διαδικασιών σε όλα
τα τμήματα της επιχείρησης
 ευκολότερη πρόσβαση σε πληροφορίες για όλα
τα στελέχη της επιχείρησης

Τα βασικά πλεονεκτήματα από την εισαγωγή
των ERPs είναι...
1. Δημιουργείται ενιαία βάση επιχειρησιακής
γνώσης που στηρίζεται σε μια κοινή βάση
πληροφοριών για όλη ρην επιχείρηση
2. Ενισχύεται η ακεραιότητα των δεδομένων, με
χρήση μιας ενιαίας αξιόπιστης βάσης
δεδομένων, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για
στατιστικές αναλύσεις, ανάλυση ιστορικών
στοιχείων και λήψη αποφάσεων

3. Διευκολύνεται η λειτουργική διασύνδεση των
τμημάτων μέσω της υιοθέτησης ενιαίων
διαδικασιών σε όλη την επιχείρηση
4. Τυποποίηση, αυτοματοποίηση και απλοποίηση
των διαδικασιών (απεξάρτηση από ‘έμπειρους’
χρήστες)


5. Εφαρμογή ενιαίου τρόπου αναφοράς και
σύγκρισης πληροφοριών σε όλα τα τμήματα της

συμπερασματικά...
Γιατί η επιχείρηση μου χρειάζεται ERP;
 Μείωση του κόστους λειτουργίας της
 Αύξηση της αποδοτικότητας της
 Καλύτερη και συντομότερη πληροφόρηση
 Σύνδεση όλων των εσωτερικών
λειτουργιών της μεταξύ τους
 Εκτέλεση τυποποιημένων ή έκτακτων
εργασιών με εύκολο τρόπο

Γνωστά ERP systems

2. Κατάταξη των ΠΣΔ ως προς τη Χρήση Πληροφοριών
 ΠΣ ελέγχου
 ΠΣ μέτρησης απόδοσης
 ΠΣ ιστορικών αρχείων
 ΠΣ προβλέψεων


3. Κατάταξη των ΠΣΔ σε σχέση με τις Οργανωτικές δομές
 ΠΣ υποστήριξης ατόμων
(personal MIS)
 ΠΣ υποστήριξης ομάδων -
τμημάτων
 ΠΣ υποστήριξης οργανισμών

Επίπεδο Συστήματος
Ατομικό Ομάδας Οργανισμού
Εξοπλισμός Προσωπικός Η/Υ ή Τοπικό δίκτυο Η/Υ Τοπικό δίκτυο, ή
δίκτυο 2-3 Η/Υ Δίκτυο Ευρείας
περιοχής, ή
Κεντρικός
Υπολογιστής με
τερματικά

Λογισμικό Spreadsheets Τυποποιημένο Λογισμικό
Database software λογισμικό εφαρμογών Client -
εφαρμογών server
Συστήματα βάσεων
δεδομένων με
υποστήριξη SQL,
κλπ)

Σχεδιασμός Χρήστης Χρήστες, τμήμα Τμήμα
Συστήματος μηχανογράφησης
σε συνεργασία με
τα τμήματα
Ανάπτυξη Χρήστης Προσαρμογή από Εξειδικευμένο

Συστήματος τους Χρήστες προσωπικό,
αναλυτές -
πρπγραμματιστές

Το είδος των ΠΣ που χρησιμοποιεί μια

επιχείρηση εξαρτάται από παράγοντες,
όπως...
 Ο βαθμός αφομοίωσης της τεχνολογίας
από την επιχείρηση
 Η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης
 Η ύπαρξη οργανωμένων τμημάτων
τεχνικής υποστήριξης
/ ERP systems…

Δρ Δημήτριος Μαδυτινός - 5η Διάλεξη

/ ERP systems…

5η Διάλεξη


Εφαρμογές Πληροφοριακών
Συστημάτων Διοίκησης
1. Λειτουργική Κατάταξη ΠΣΔ
2. Κατάταξη ΠΣΔ ως προς τη χρήση
3. Κατάταξη ΠΣΔ σε σχέση με τις
οργανωτικές δομές
5η Διάλεξη

1.Λειτουργική Κατάταξη ΠΣΔ
 Κάθε ΠΣΔ σχεδιάζεται για συγκεκριμένες

ανάγκες κάποιου οργανισμού ή
επιχείρησης και επομένως η κατάταξή του
σε ομάδες ή κατηγορίες δεν μπορεί να
είναι απόλυτη
 Το γεγονός ότι σε όλες τις επιχειρήσεις
υπάρχουν κοινές δραστηριότητες μας
επιτρέπει να αναφερθούμε σε μερικά
τυπικά ΠΣΔ

 Ενδεικτικός πίνακας των πιο κοινών ΠΣΔ
που συναντάμε
1. Οικονομικής Διαχείρισης
2. Πωλήσεων / Marketing
3. Παραγωγής
4. Παρακολούθησης Ελέγχου Αποθεμάτων
5. Διαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων
6. Προμηθειών – Προμηθευτών
7. Διαχ/σης Επιχειρησιακών Πόρων - ERPs
1. Οικονομικής Διαχείρισης (Υποσυστήματα)
√ Γενικής Λογιστικής
√ Αναλυτικής Λογιστικής – Κοστολόγησης
√ Διαχείρισης Παγίων
√ Προϋπολογιστικού / Διαχειριστικού ελέγχου
√ Ταμειακού προϋπολογισμού
√ Διαχείρισης και παρακολούθηση πελατών
√ Διαχείρισης και παρακολούθηση χρεωστών
√ Αξιογράφων και Μετόχων

2. Πωλήσεων / Marketing (Υποσυστήματα)
√ Διαχείρισης παραγγελιών
√ Διανομής προϊόντων
√ Παρακολούθησης κόστους πωλήσεων
√ Προβλέψεων πωλήσεων
√ Πληροφοριών ανταγωνισμού
√ Ανάλυσης πωλήσεων
√ Ανάλυσης πελατών
√ Έρευνας και ανάλυσης αγοράς
3. Παραγωγής (Υποσυστήματα)
√ Προγραμματισμού και σχεδιασμού παραγωγής
√ Παρακολούθησης κόστους παραγωγής
√ Προγραμματισμού και Παρακολούθησης
κόστους συντήρησης μηχανολογικού εξοπλισμού
√ Ποιοτικού ελέγχου


4. Παρακολούθησης Ελέγχου Αποθεμάτων
(Υποσυστήματα)
√ Παρακολούθησης και ελέγχου πρώτων υλών
√ Παρακολούθησης και ελέγχου υλικών και ανταλλακτικών
√ Παρακολούθησης και ελέγχου έτοιμων προϊόντων
√ Προσδιορισμού απαιτήσεων πρώτων υλών (MRPs)
√ Παρακολούθησης κόστους αποκτηθέντων πρώτων υλών
και υλικών

5. Διαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων
√ Αρχείο διαχείρισης προσωπικού
√ Μισθοδοσίας
√ Ανάλυσης δαπανών προσωπικού
√ Προγραμματισμού και εξέλιξης
προσωπικού


6. Προμηθειών – Προμηθευτών
√ Παρακολούθησης παραγγελιών σε
εκκρεμότητα
√ Παρακολούθησης κόστους παραγγελιών
√ Αρχείο διαχείρισης προμηθευτών -
κατασκευαστών

7. Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων
Enterprise Resource Planning Systems (ERP systems)
√ Τα ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης
επιχειρησιακών πόρων αποτελούν την τελευταία
τάση στο χώρο των ΠΣΔ
√ Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η ενοποίηση
όλων των επί μέρους ΠΣ που αναφέρθηκαν
προηγουμένως, τα οποία όμως λειτουργούν και
ως ανεξάρτητα λειτουργικά υποσυστήματα

7. Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων - ERPs
 Το βασικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα
παραδοσιακά ΠΣΔ είναι ότι ενοποιούν όλες τις
επιχειρηματικές διαδικασίες
 Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η ενοποίηση
όλων των επί μέρους ΠΣ που αναφέρθηκαν
προηγουμένως, τα οποία όμως λειτουργούν και
ως ανεξάρτητα λειτουργικά υποσυστήματα

Έτσι επιτυγχάνεται:
 Ενιαίος τρόπος λειτουργίας όλων των ΠΣ της
 Εφαρμογή τυποποιημένων διαδικασιών σε όλα
τα τμήματα της επιχείρησης
 Ανοιχτός δρόμος πρόσβασης σε πληροφορίες
για όλα τα στελέχη της επιχείρησης


των συστημάτων ERPs είναι:
 Δημιουργείται ενιαία βάση επιχειρησιακής
γνώσης που στηρίζεται σε μια κοινή βάση
πληροφοριών για όλη την επιχείρηση και
αποφεύγονται καταστάσεις δημιουργίας νησίδων
πληροφοριών μέσα στην επιχείρηση

 Ενίσχυση της ακεραιότητας των δεδομένων και
δημιουργία μιας ενιαίας αξιόπιστης βάσης
δεδομένων, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί
για στατιστικές αναλύσεις, ανάλυση ιστορικών
στοιχείων, για λήψη αποφάσεων κλπ.


 Διευκόλυνση της λειτουργικής διασύνδεσης των
τμημάτων μέσω της υιοθέτησης ενιαίων διαδικασιών
στην επιχείρηση
 Τυποποίηση, αυτοματοποίηση και απλοποίηση των
διαδικασιών. Απεξάρτηση από ‘έμπειρους χρήστες’
 Εφαρμογής ενιαίου τρόπου αναφοράς και σύγκρισης
πληροφοριών σε όλα τα τμήματα της επιχείρησης




7. Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων – ERPs - Δομή


2. Κατάταξη των ΠΣΔ ως προς τη χρήση
των Πληροφοριών
Ανάλογα με τη χρήση των πληροφοριών που
παράγει ένα ΠΣΔ μπορούμε να το κατατάξουμε
σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:
1. Πληροφοριακά Συστήματα ελέγχου
2. Πληροφοριακά Συστήματα μέτρησης απόδοσης
3. Πληροφοριακά Συστήματα ιστορικών αρχείων
4. Πληροφοριακά Συστήματα προβλέψεων

οργανωτικές Δομές
 Η επιστήμη της οργανωσιακής συμπεριφοράς μελετά και
αναλύει τη συμπεριφορά και τις λειτουργίες ενός
οργανισμού σε τρία επίπεδα:
1. Στο επίπεδο ατόμου
2. Στο επίπεδο της ομάδας (τμήμα, διεύθυνση)
3. Στο συνολικό επίπεδο του οργανισμού
 Το ίδιο πλαίσιο ανάλυσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί
και για την κατάταξη των ΠΣ ανάλογα με τον τρόπο
ένταξής τους στις οργανωτικές δομές των επιχειρήσεων
ή οργανισμών


οργανωτικές Δομές
 ΠΣ Υποστήριξης ατόμων (Personal MIS)

 ΠΣ Υποστήριξης ομάδων – τμημάτων
 ΠΣ Υποστήριξης οργανισμών

6η Διάλεξη


Συστήματα
6η Διάλεξη



Οι κύκλοι επεξεργασίας
συναλλαγών παρέχουν ένα μέσο
προβολής των δραστηριοτήτων
μιας επιχείρησης




τη διανομή των αγαθών και των
υπηρεσιών σε άλλους φορείς και τη
συλλογή των σχετικών
πληρωμών

Οι δράσεις που σχετίζονται με την

απόκτηση αγαθών και
υπηρεσιών από άλλους φορείς και
διακανονισμό των σχετικών
υποχρεώσεων



τη μετατροπή των πόρων σε αγαθά
και υπηρεσίες


την απόκτηση και τη διαχείριση
των κεφαλαίων,
συμπεριλαμβανομένων των
μετρητών


 Δεν είναι ένας κύκλος λειτουργίας

 Αποκτά λογιστικά και λειτουργικά
δεδομένα από άλλους κύκλους και
τα επεξεργάζεται, έτσι ώστε να
μπορούν να παρασκευαστούν
οικονομικές εκθέσεις
 Ένας ελεγκτής είναι υπεύθυνος της
λογιστικής λειτουργίας
 Στις μεγάλες επιχειρήσεις το

management είναι μακρυά από τις
καθημερινές εργασίες
 Η προσωπική επίβλεψη των
εργαζομένων αντικαθίσταται συχνά
με διάφορες τεχνικές ελέγχου


1) Ορισμός του Εσωτερικού Ελέγχου
Ο εσωτερικός έλεγχος είναι μια διαδικασία που

αποσκοπεί στην παροχή εύλογης βεβαιότητας ως
προς την επίτευξη των στόχων που σχετίζονται με:
 Αξιοπιστία της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης
 Αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των
 Η συμμόρφωση με τους ισχύοντες νόμους και
κανονισμούς




2) Τα πέντε στοιχεία της διαδικασίας εσωτερικού
ελέγχου
 Control environment (περιβάλλον ελέγχου)

 Risk assessment (διαχείριση κινδύνου)
 Control activities (δραστηριότητες ελέγχου)
 Information and communication (πληροφόρηση
και επικοινωνία)
 Monitoring (παρακολούθηση)


Έχω τα
αρχεία και το
3) Διαχωρισμός των λογιστικών ρευστό
Διαχωρίζει τις παρακάτω

αρμοδιότητες:
 Εξουσιοδότηση
 Τήρηση αρχείων
 Φύλαξη / επιμέλεια των
περιουσιακών στοιχείων

4) Λειτουργία Εσωτερικού Ελέγχου
Είναι μια ανεξάρτητη λειτουργία

αξιολόγησης, επιφορτισμένη με
την παρακολούθηση και την
αξιολόγηση της συμμόρφωσης με
τις οργανωσιακές πολιτικές και
διαδικασίες


3. Η Αλληλεπίδραση των Οργανισμών με τα ΠΣ

1) Συντονιστική Επιτροπή
(The Steering Committee)
2) Επεξεργασία Τελικού Χρήστη
(End-User Computing)
3) Τεχνολογία Ταχείας Απόκρισης
(Quick-Response Technology)


 Μια Επιτροπή που συμβουλεύει τον προϊστάμενο
της υπηρεσίας πληροφοριών
 Απαρτίζεται από μέλη υψηλού επιπέδου χρηστών
λειτουργιών, όπως η ‘κατασκευή’ (manufacturing)
και ‘εμπορία’ (marketing)
 παρέχει τα ‘μέσα’ με τα οποία οι υπεύθυνοι
(managers) από άλλες ‘περιοχές’ της επιχείρησης
μπορούν να επηρεάσουν την διαδικασία παροχής


 Λειτουργικοί τελικοί χρήστες (functional end-users)
που πραγματοποιούν τις δικές τους δραστηριότητες
επεξεργασίας πληροφοριών, μέσω εφαρμογών
επεξεργασίας τελικού χρήστη (EUC)...
 όπως μια βάση δεδομένων που χρησιμοποιεί
χαρακτηριστικά γλωσσών προγραμματισμού με
ερωτήματα ώστε να δημιουργήσει συγκεκριμένες
πληροφορίες που απαιτούνται από τον τελικό
χρήστη για τη λήψη αποφάσεων


(End-User Computing) - Πιθανά προβλήματα
 Η ανεπαρκής ανάπτυξη του συστήματος - μπορεί να
επιλύσει λάθος πρόβλημα ή να έχει ελλιπή τεκμηρίωση
 Αναποτελεσματική χρήση των πόρων –
Υποχρησιμοποιείται ο εξοπλισμό ή υπάρχει
αναποτελεσματικής σχεδιασμός
 Ακεραιότητα των δεδομένων και προβλήματα
ασφάλειας – ‘ακούσια’ αλλοίωση των δεδομένων ή
αποτυχία για την εφαρμογή των διαδικασιών
ασφάλειας 25
3) Τεχνολογία Ταχείας Απόκρισης



3) Τεχνολογίες Ταχείας Απόκρισης

1. Just-In-Time
2. Web Commerce
3. Electronic Data Interchange
4. Extensible Business Reporting Language
5. Computer Integrated Manufacturing
6. Electronic Payment Systems

1. Just-in-Time
 Οι εντολές αγοράς για τα είδη
αποθεμάτων πραγματοποιούνται
με βάση την ‘demand pull’ και
όχι με βάση σταθερό χρονικό
διάστημα "push“, για την
ανανέωση των επιπέδων
αποθεμάτων στην επιχείρηση.
 Προσθέτει ευελιξία για να
ανταποκριθεί στις ανάγκες των
πελατών και μειώνει τη
συσσώρευση προϊόντων

1. Just-in-Time

2. Web Commerce
 Παρέχει παγκόσμια
διαθεσιμότητα των
προϊόντων σε έναν
υπολογιστή
 Εξειδικευμένοι Οργανισμοί
προσφέρουν τη σφραγίδα
Web Trust σε περιοχές που
πληρούν συγκεκριμένα
κριτήρια ασφάλειας και
ιδιωτικότητας.

3. Electronic Data Interchange (EDI)
 Είναι η άμεση ανταλλαγή εγγράφων των

επιχειρήσεων από υπολογιστή σε υπολογιστή
μέσω ενός δικτύου επικοινωνιών.
 Διαφέρει από το e-mail διότι τα EDI μηνύματα
δημιουργούνται και ερμηνεύονται από τους
υπολογιστές χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
 Κάνει χρήση του universal product code (UPC)
bar code. Δρ Δημήτριος Μαδυτινός 6η Διάλεξη
 Extensible Business Reporting Language (XBRL)

είναι μια ‘γλώσσα’ η οποία διευκολύνει την ανταλλαγή
όλων των ειδών των επιχειρηματικών εγγράφων και
οικονομικών καταστάσεων, μέσω του Διαδικτύου.
 Πολλές Αρχές επιτρέπουν στις επιχειρήσεις την
ηλεκτρονική αποθήκευση των οικονομικών
καταστάσεων σε μορφή XBRL.

5. Computer-Integrated Manufacturing (CIM)
Περιλαμβάνει συνήθως:
 Σταθμούς computer-aided
design (CAD).
 Συστήματα παρακολούθησης
και ελέγχου της παραγωγής
σε πραγματικό χρόνο.
 Συστήματα παραγγελιών και
ελέγχου.
 Κάνει χρήση scanner
τεχνολογιών αλλά και
machine-readable bar codes.
5. Computer-Integrated Manufacturing (CIM)

6. Electronic Payment Systems
Τα συστήματα
ηλεκτρονικής μεταφοράς
κεφαλαίων (EFT) είναι
συστήματα ηλεκτρονικών
πληρωμών όπου
 η επεξεργασία και
 η επικοινωνία
πραγματοποιούνται
 κατά κύριο λόγο ή
 εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά

i. Blueprinting
ii. Systems Development
iii. Behavioral Considerations

i. Blueprinting
Η εταιρεία
χρησιμοποιεί γενικά
ή κλαδικά πρότυπα
σχεδιαγράμματα
αντί να σχεδιάζει το
δικό της σύστημα

ii. Ανάπτυξη συστημάτων

Ένα έργο ανάπτυξης συστημάτων αποτελείται συνήθως από τρεις φάσεις:
ανάλυση
σχεδιασμό
εφαρμογή Η διαδικασία
Το αποτέλεσμα προσβλέπει:
‘φτωχής’ ανάπτυξης
συστήματος  στη βελτίωση της
ποιότητας των
 τον εσωτερικό
έλεγχο και
 την ελαχιστοποίηση
του κόστους
ii. Ανάπτυξη συστημάτων
Η προσέγγιση συστημάτων αποτελείται από 6 βήματα
Τα βήματα
1. Δήλωση των στόχων του
συστήματος
2. Δημιουργία εναλλακτικών
3. Ανάλυση
4. Σχεδιασμός
5. Εκτέλεση / εφαρμογή
6. Αξιολόγηση

iii. Συμπεριφορικές θεωρήσεις
 Οι χρήστες των
συστημάτων θα
πρέπει να
περιλαμβάνονται
σε όλα τα στάδια
της ανάπτυξης
συστημάτων

 Οι χρήστες
παρέχουν πολύτιμη βοήθεια
σε ό,τι χρειάζεται και πρέπει να αποδεχθεί το
σύστημα που θα αναπτυχθεί


παρέχουν πολύτιμη βοήθεια
σε ό,τι χρειάζεται και πρέπει να αποδεχθεί το
σύστημα που θα αναπτυχθεί

θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι
από την αποτελεσματικότητα και
αποδοτικότητα του συστήματος

6η Διάλεξη

Η τεχνολογία των Υπολογιστικών Συστημάτων
1. Εξέλιξη της Τεχνολογίας
2. Αρχιτεκτονική Η/Υ
3. Μέσα αποθήκευσης δεδομένων
4. Μονάδες εισόδου - εξόδου
5. Δίκτυα Η/Υ
6. Τεχνολογίες Διαδικτύου


 Η εξέλιξη των Η/Υ συνδέεται άμεσα με την

εξέλιξη της τεχνολογίας της ηλεκτρονικής κατά
τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο
 Η τεχνολογική ανάπτυξη των δεκαετιών του ‘40
και ‘50 δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την
ανάπτυξη των σύγχρονων Η/Υ
 Η συμβολή του Jon von Neuman είναι σημαντική
 Από το 1946 μέχρι το 1952 ανέπτυξε τον
EDVAC (Electronic Discrete VAriable Computer)
 Ο πρώτος Η/Υ που αναπτύχθηκε είναι ο ENIAC

(Electronic Numerical Integrator and Calculator)
 Στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια
 Από το 1943 μέχρι το 1956


Γενιές Η/Υ (ανά χρονικό διάστημα)

 Πρώτη γενιά – Τεχνολογία Λυχνιών 1950-1959
 Δεύτερη γενιά – Τεχνολογία Τρανζίστορ 1959-1964
 Τρίτη γενιά – Τεχν. Ολοκληρωμένων κυκλ. 1964-1979
 Τέταρτη γενιά – Τεχν. Πολύ μεγάλων Ολ. κυκ.1980-
Διαχρονικά,
 Το κόστος μειώνεται
 Ο όγκος μικραίνει
 Η χωρητικότητα και ταχύτητα μεγαλώνει
Κατηγορίες Η/Υ
√ Με την ανάπτυξη των μικροεπεξεργαστών και των
ολοκληρωμένων κυκλωμάτων μεγάλης κλίμακας,
υπάρχει πολύ μεγάλη επικάλυψη ως προς τις
δυνατότητες που προσφέρουν οι Η/Υ
√ Μπορούμε να τους κατατάξουμε σε:
 Προσωπικοί Η/Υ (Personal Computers)
 Σταθμοί Εργασίας (Work stations / super micro)
 Minicomputers
 Μεγάλα συστήματα (Mainframes)


2. Αρχιτεκτονική των Η/Υ
Ένας Η/Υ αποτελείται από πολλές μονάδες

√ Κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU)
√ Κεντρική μνήμη (RAM & ROM)
√ Δίαυλος
√ Μονάδες εξωτερικής αποθήκευσης
√ Μονάδες επικοινωνίας (κάρτες, modem, κλπ)
√ Μονάδες εισόδου
√ Μονάδες εξόδου
√ Λογισμικό
Ψηφιακή παράσταση των αριθμών (0 ή 1) binary digit
3. Μέσα αποθήκευσης
√ Μαγνητικοί δίσκοι
√ Οπτικοί δίσκοι
√ Οπτικοί δίσκοι CD-ROM
√ Οπτικοί δίσκοι CD-DVD
√ USB
√ Μονάδες μαζικής αποθήκευσης
√ Συστήματα RAID
√ Συσκευές CD-ROMs Jukebox
√ Μαγνητικές ταινίες
Ψηφιακή παράσταση των αριθμών (0 ή 1) binary digit

4. Μονάδες Εισόδου - Εξόδου
Ταχύτητα μονάδων εισόδου – εξόδου

√ Μονάδες υψηλής ταχύτητας
√ Μονάδες μεσαίας ταχύτητας
√ Μονάδες χαμηλής ταχύτητας

4. Μονάδες Εισόδου - Εξόδου
Μονάδες εισόδου - εξόδου

√ Πληκτρολόγιο
√ Ανιχνευτές (scanners)
√ Εκτυπωτές
√ Κρουστικοί
√ Ψεκασμού
√ Λέιζερ
√ Μονάδες σύνθεσης και ανάγνωσης φωνής


Δίκτυο είναι ένα σύστημα δύο ή περισσότερων

υπολογιστών…
 συνδεδεμένων μεταξύ τους, έτσι ώστε,
 να είναι δυνατή η επικοινωνία και ανταλλαγή
πληροφοριών μεταξύ δύο ή περισσοτέρων
υπολογιστών του δικτύου
 παρέχοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στους
χρήστες του δικτύου να χρησιμοποιούν κοινούς
πόρους (μνήμες, σκληρούς δίσκους, εκτυπωτές)
Όταν οι Υπολογιστές είναι κοντά, η

σύνδεση γίνεται με κατευθείαν γραμμή
σύνδεσης που μεταφέρει το ψηφιακό σήμα
(digital signal)
 καλώδιο διπλού ζεύγους
 ομοαξονικό καλώδιο
 οπτική ίνα


 Όταν οι Υπολογιστές δεν είναι κοντά, η

επικοινωνία μεταξύ τους γίνεται με τη βοήθεια
τηλεπικοινωνιών
 Τα βασικά δίκτυα τηλεπικοινωνιών μεταφέρουν
αναλογικά σήματα
 Για τη μεταφορά του σήματος μεταξύ
υπολογιστών είναι απαραίτητη η μετατροπή του
από ψηφιακό σε αναλογικό και αντίστροφα
 Η μετατροπή γίνεται με Modem
5. Δίκτυα Η/Υ - MODEM
 MOdulation είναι η μετατροπή του σήματος σε

αναλογικό
 DEModulation είναι η μετατροπή του σήματος
από αναλογικό σε ψηφιακό



 To ψηφιακό σήμα είναι μια σειρά από bits (0 και

1).
 Η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων μέσω των
τηλεφωνικών γραμμών μετριέται σε bps (bits per
second) με τα πολλαπλάσιά τους
 Η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων εξαρτάται
από την ποιότητα του δικτύου, της τηλεφωνικής
γραμμής και του modem


 Ψηφιακές γραμμές ταχυτήτων από 64 Kbit/s

έως 1.920 Kbit/s (Νx64 Kbit/s όπου Ν =1...30)
μέσω του δικτύου Hellascom.
 Ψηφιακές γραμμές ταχυτήτων 2 Mbit/s, 34
Mbit/s, 45 Mbit/s, 155 Mbit/s και 622 Mbit/s
κατάλληλες για τη δημιουργία δικτύων κορμού
με δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων σε υψηλές
ταχύτητες και με υψηλή ποιότητα υπηρεσιών.

Σήμερα η μεταφορά των δεδομένων γίνεται

χρησιμοποιώντας, ανάλογα με την περίπτωση,
ένα συνδυασμό από διάφορα μέσα και είδη
γραμμών όπως:
 καλώδια τηλεφωνικών γραμμών
 οπτικές ίνες
 ομοαξονικά καλώδια
 μικροκύματα μέσω τηλεπικοινωνιακών
δορυφόρων

Διαχωρισμοί δικτύων
 Ανάλογα με την έκταση που καλύπτουν
 Τοπικά δίκτυα (LAN)
 Μητροπολιτικά δίκτυα (MAN)
 Ευρυζωνικά δίκτυα (WAN)
 Ανάλογα με τη σύνδεση (στα τοπικά δίκτυα -
LAN)
 Αστεροειδής σύνδεση (Star)
 Δίκτυο αρτηρίας (Bus)
 Δίκτυο δακτυλίου (Ring)
Ανάλογα με την έκταση που καλύπτουν
Τοπικά δίκτυα (Local Area Network)
Περιορίζονται σε ένα μικρό χώρο ενός κτιρίου, π.χ. το
δίκτυο μιας μικρής επιχείρησης, όπως ένα λογιστήριο


Ευρυζωνικά δίκτυα (Wide Area Network)
Συνδέουν υπολογιστές που απέχουν αρκετά και
συνήθως χρησιμοποιούν τα δημόσια τηλεφωνικά δίκτυα,
π.χ. το δίκτυο μιας τράπεζας

 Μητροπολιτικά δίκτυα (Metropolitan Area
Network)
είναι κάτι ενδιάμεσο μεταξύ LAN και WAN (δίκτυα
επιχειρήσεων, σε διάφορους χώρους της ίδιας πόλης, ή
και κάπως μακρύτερα, κλπ)


5. Δίκτυα Η/Υ – Τοπολογίες για LAN



Αστεροειδής σύνδεση (Star)
 Ένας αριθμός υπολογιστών ή περιφερειακών συσκευών
συνδέονται σε μια κεντρική μονάδα (server) με τέτοιο
τρόπο ώστε ο κάθε υπολογιστής να είναι απευθείας
συνδεδεμένος με την κεντρική μονάδα
 Κάθε υπολογιστής διαθέτει κάρτα σύνδεσης δικτύου
(network interface)
 Τα καλώδια σύνδεσης από όλους τους υπολογιστές του
δικτύου συγκεντρώνονται σε μια συσκευή συγκέντρωσης
(hub) η οποία συνδέεται με τον server

 Τα χαρακτηριστικά του Αστεροειδή (Star)
 Υπάρχει ένας Server του δικτύου
 Κανένα μηχάνημα δεν πρέπει να ξεπερνά μια
συγκεκριμένη απόσταση από τον Server
 Έχει υψηλό κόστος καλωδίωσης διότι απαιτεί την
ύπαρξη κόμβου hub και μεγαλύτερο μήκος συνολικής
καλωδίωσης
 Το δίκτυο συνεχίζει να βρίσκεται σε λειτουργία έστω και
αν διακοπεί η επικοινωνία του Server με έναν από τους
συνδεδεμένους υπολογιστές


Δίκτυο αρτηρίας (Bus)

 Κάθε υπολογιστής κάνει το δικό του έλεγχο στις
επικοινωνίες
 Δεν υπάρχει ένας κύριος υπολογιστής (Server)
του δικτύου
 Δεν υπάρχει διανομέας αρχείων (file server)
 Όλες οι επικοινωνίες γίνονται κατά μήκος ενός
κοινού καλωδίου που συνδέει όλες τις συσκευές
 Το καλώδιο ονομάζεται αρτηρία - bus


 Η επικοινωνία των πληροφοριών γίνεται με μηνύματα
(tokens) τα οποία περιέχουν το περιεχόμενο της
πληροφορίας ή ένα μικρό τμήμα της, κάθε φορά, και τη
διεύθυνση του υπολογιστή-αποδέκτη
 Τα μηνύματα περνούν διαδοχικά από όλους του
υπολογιστές και κάθε υπολογιστής τα εξετάζει, για να
ελέγξει αν προορίζονται γι αυτόν, ώστε να τα δεχτεί ή να
τα αφήσει στην αρτηρία
 Χρησιμοποιείται όταν πρόκειται να συνδεθούν μεταξύ
τους ολιγάριθμοι υπολογιστές

Χαρακτηριστικά του Δικτύου αρτηρίας (Bus)
 Δυνατότητα σύνδεσης περισσότερων Servers
του δικτύου
 Μικρότερο κόστος καλωδίωσης
 Δεν λειτουργεί αν διακοπεί η επικοινωνία σε
οποιοδήποτε σημείο της αρτηρίας – bus
 Καλύπτει συνολικά μεγαλύτερη απόσταση
μεταξύ των υπολογιστών του δικτύου


Δίκτυο δακτυλίου(Ring)

Δίκτυο δακτυλίου(Ring)
 Κάθε συσκευή συνδέεται με μια προηγούμενη
σχηματίζοντας ένα δακτύλιο
 Δεν υπάρχει κεντρικός υπολογιστής
 Τα μηνύματα (tokens) περιφέρονται γύρω από το
δακτύλιο μέχρις ότου φτάσουν στο σωστό προορισμό
 Στους μικροϋπολογιστές, είναι ο λιγότερο
χρησιμοποιούμενος τρόπος σύνδεσης σε τοπικό δίκτυο
 Γνωστό δίκτυo δακτυλίου είναι αυτό της ΙΒΜ (token ring
IBM)


Επιχειρηματικά οφέλη από την Τεχνολογία των
Δικτύων
 Μείωση του κόστους λόγω της κοινής χρήσης
περιφερειακών μέσων
 Διευκόλυνση επικοινωνίας μεταξύ των στελεχών αλλά
και με τον έξω κόσμο για ανταλλαγή πληροφοριών
 Κοινή χρήση εφαρμογών
 Ορθολογικότερη συλλογή, διακίνηση, φύλαξη και χρήση
των δεδομένων της επιχείρησης

 Η παγκοσμιοποίηση των επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων έχει δημιουργήσει την ανάγκη
επικοινωνίας πέραν των γεωγραφικών ορίων και
συνόρων
 Τα δίκτυα υπολογιστών καθιστούν τη μετάδοση των
πληροφοριών πολύ πιο γρήγορη, φθηνότερη και
αποτελεσματική
 Είναι σημαντικό και αναγκαίο υπολογιστές που ανήκουν
σε διαφορετικά δίκτυα, σε διαφορετικά γεωγραφικά
σημεία, να έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσουν
πληροφορίες μεταξύ τους


 Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να ικανοποιούνται δύο
προϋποθέσεις:
 Τα δίκτυα αυτά πρέπει να συνδεθούν με φυσικό τρόπο
μεταξύ τους με οποιοδήποτε μέσο σύνδεσης
(καλωδίωση ή τηλεπικοινωνίες)
 Πρέπει να υπάρχει κοινό πρωτόκολλο επικοινωνίας των
πληροφοριών μεταξύ όλων των υπολογιστών που θα
είναι συνδεδεμένοι στο δίκτυο
 Δημιουργούνται υπέρ-δίκτυα ή διαδίκτυα, συνδυασμοί
δηλαδή δύο ή και περισσότερων δικτύων

 Ένα τέτοιο παγκόσμιο δίκτυο είναι το Διαδίκτυο (Internet)
 Αποτελείται από συνδεδεμένους υπολογιστές-κόμβους
οι οποίοι βρίσκονται διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο
 Σε κάθε κόμβο βρίσκονται συνδεδεμένοι μέσω τοπικών
δικτύων ή του τηλεφωνικού δικτύου πολλοί χρήστες που
χρησιμοποιούν το δίκτυο είτε για ανταλλαγή
πληροφοριών είτε για χρήση απομακρυσμένων πόρων
 Είναι απλή και γρήγορη μορφή επικοινωνίας και δίνει τη
δυνατότητα για χρήση όλων των μορφών μετάδοσης
δεδομένων (κείμενο, εικόνα, ήχο, βίντεο κλπ)


 Χαρακτηριστικά του Διαδίκτυο (Internet)
 Δίκτυο από υπολογιστές που μπορεί να βρίσκονται σε οποιοδήποτε
μέρος του κόσμου και να επικοινωνούν μεταξύ τους με ένα
πρωτόκολλο επικοινωνίας, όπως το TCP/IP ή το HTTP (Hyper Text
Transfer Protocol)
 Κάθε χρήστης επικοινωνώντας με έναν κόμβο του Διαδικτύου
αποκτά αυτόματα πρόσβαση και σε όλους τους άλλους
 Το δίκτυο δεν ελέγχεται από κανέναν.
 Είναι ανοιχτό σε οποιονδήποτε και κάθε στιγμή προστίθενται
χιλιάδες νέοι κόμβοι
 Ο καθένας μπορεί να δημοσιεύσει και να ανακτήσει οποιαδήποτε
διαθέσιμη πληροφορία

 Ιστορική εξέλιξη του Διαδικτύου (Internet)
 Αρχές δεκαετίας το ‘60 στις ΗΠΑ
 Στρατιωτικοί σκοποί
 Καινοτομίες στη σχεδίασή του
 Το δίκτυο αυτό ονομάστηκε ARPANET
 Δύο τμήματα (στρατιωτικό και δημόσιο για παν/μια, οργανισμούς,
ερευνητικά κέντρα, κλπ)
 Χωρίστηκε σε MILNET και INTERNET
 Δύο από τις βασικές υπηρεσίες του Internet είναι
 Η υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail)
 Ο παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web – WWW)


Η υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
(e-mail)
√ Είναι η δυνατότητα να στέλνει κανείς και να
λαμβάνει μηνύματα μέσω του υπολογιστή
√ Mail Servers
√ Η επικοινωνία μεταξύ των servers γίνεται με τη
βοήθεια του πρωτοκόλλου:
√ SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)

√ Η μεγάλη διάδοση που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια η
χρήση του Internet σε ολόκληρο τον κόσμο οφείλεται σε
μεγάλο βαθμό στην ύπαρξη μιας εξαιρετικής φιλικής
προς τον χρήστη εφαρμογής, της World Wide Web –
WWW)
√ Είναι παγκόσμιο σύστημα παροχής πληροφοριών που
λειτουργεί στο Internet και έχει τα παρακάτω
χαρακτηριστικά


√ Στηρίζεται στην εφαρμογή της τεχνολογίας Υπερκειμένου
(Hypertext)
√ Ύπαρξη ειδικών σημείων των συνδέσμων (Hyperlinks)
√ Στηρίζεται σε γραφικό περιβάλλον και υποστηρίζει και
άλλες μορφές πληροφορίας εκτός από κείμενο, όπως
γραφικά, ήχο, φωνή, video
√ Η πρόσβαση γίνεται μέσω πλοηγού (browser)
√ Κάθε σελίδα έχει και μια διεύθυνση

√ Διεύθυνση ομοιόμορφου εντοπισμού πόρων (Uniform
Resource Locator – URL)
√ Αναλύεται στα:
√ Είδος πρωτοκόλλου (http)
√ Είδος server (www)
√ Διεύθυνση server (teikav.edu.gr)
√ Κατάλογος στο δίσκο του Server (maditinos)
√ Όνομα αρχείου ιστοσελίδας (index.html)
√ Η υπηρεσία Web είναι δυναμική
√ Η υπηρεσία Web είναι διαλογική


Άλλες Υπηρεσίες του Διαδικτύου
√ File Transfer Protocol (FTP)
√ Internet Relay Chat (IRC)
√ TELNET
√ Usenet newsgroups
Όλες οι υπηρεσίες του Internet χρησιμοποιούν

ειδικά πρωτόκολλα επικοινωνίας και στο
πρότυπο πελάτη – εξυπηρετητή (client – server)

Πρότυπο πελάτη – εξυπηρετητή (client – server)
 To Internet υιοθετεί το μοντέλο όσον αφορά τη
μετάδοση και παράδοση των πληροφοριών
 Ένας Client υπολογιστής συνδέεται σε έναν
Server υπολογιστή
 Στον Server υπάρχουν οι πληροφορίες
 Ο Client εξαρτάται από τον Server για να
παραλάβει τις πληροφορίες
 Ο Client ζητά τις υπηρεσίες του μεγάλου Η/Υ



Servers
 Οι εξυπηρετητές (Servers) που
χρησιμοποιούνται στο Internet είναι διάφορων
κατηγοριών
 Ο καθένας μπορεί να προσφέρει διαφορετικές
υπηρεσίες
 Αποτελούν τον απαραίτητο εξοπλισμό εταιρειών
που προσφέρουν υπηρεσίες Internet
 Μερικοί από αυτούς χρησιμοποιούνται και από
τους κόμβους Internet

Οι κυριότερες κατηγορίες Servers
Web server
Mail server
FTP server
Chat server
News server
PROXY server

Οι κυριότερες κατηγορίες Servers
Web server


Πρωτόκολλα επικοινωνίας
TCP / IP
Διευθύνσεις IP (IP Addresses)
Πρωτόκολλο HTTP

TCP / IP
 Απλή ιδέα / επιτρέπει στους υπολογιστές και στα
δίκτυα σε όλο τον κόσμο να μοιράζονται
πληροφορίες και μηνύματα στο Internet
 Κάθε πληροφορία και μήνυμα ‘σπάζει’ σε μικρά
κομμάτια ‘πακέτα’ και παραδίδονται στο σωστό
προορισμό
 Ξανά-συναρμολογούνται στην αρχική τους
μορφή και ‘διαβάζονται’


TCP / IP

TCP / IP


TCP / IP
Το TCP (Transmission Control Protocol)
διασπά και συναρμολογεί τα πακέτα
Το IP (Internet Protocol) διασφαλίζει ότι τα
πακέτα στέλνονται στο σωστό προορισμό

Διευθύνσεις IP (IP Addresses)
Το IP χρησιμοποιεί πληροφορίες
διευθύνσεων του Internet για την
παράδοση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
και άλλων δεδομένων από υπολογιστή σε


Κάθε IP διεύθυνση του Internet είναι στην
πραγματικότητα μια σειρά τεσσάρων
αριθμών
Διαχωρισμένων με τελείες (dots) όπως για
παράδειγμα :
165.55.127.81



Επειδή είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι
αδύνατον, να θυμόμαστε αριθμητικές
διευθύνσεις IP
Επειδή οι αριθμητικές διευθύνσεις IP
μπορεί να αλλάξουν
Υπήρξε ανάγκη ανάπτυξης πιο πρακτικού
συστήματος διευθυνσιοδότησης

6. Τεχνολογίες Διαδικτύου – domain names
Διευθύνσεις IP – Domain names

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η Sun
Microcomputers ανέπτυξε το Domain
Names System (DNS)
Εύκολος τρόπος παρακολούθησης
διευθύνσεων
Υιοθετήθηκε στη συνέχεια ως το σύστημα
διευθυνσιοποίησης του Internet

 Το DNS εγκαθιστά μια ιεραρχία των Domains τα
οποία αποτελούν ομάδες υπολογιστών στο
Internet
 Το DNS προσφέρει σε κάθε υπολογιστή του
Internet μια διεύθυνση ή domain name,
χρησιμοποιώντας εύκολα αναγνωρίσιμα
γράμματα και λέξεις αντί αριθμών



 Το DNS εγκαθιστά μια ιεραρχία των Domains τα
οποία αποτελούν ομάδες υπολογιστών στο
Internet
 Το DNS προσφέρει σε κάθε υπολογιστή του
Internet μια διεύθυνση ή domain name,
χρησιμοποιώντας εύκολα αναγνωρίσιμα
γράμματα και λέξεις αντί αριθμών


 Τα domain names είναι οι διευθύνσεις που
χρησιμοποιούμε στη καθημερινή χρήση του
Internet για την πρόσβαση σε συγκεκριμένες
τοποθεσίες του ιστού
 Παραδείγματα:
www.teikav.edu.gr
www.gre.ac.uk
www.lunduniversity.lu.se/


√ Το domain name αποτελεί για το Google
και άλλες μηχανές αναζήτησης σημαντικό
κριτήριο κατάταξης ενός site στα
αποτελέσματα του!
√ Είναι σημαντικό το domain να είναι :
 σύντομο και να
 αντικατοπτρίζει το περιεχόμενο, τις υπηρεσίες και τα
προϊόντα της ιστοσελίδας

√ Επιδιώκομε το domain να αποτελεί ή να
περιλαμβάνει λέξεις-κλειδιά
√ τα οποία χρησιμοποιούνται για αναζήτηση
πληροφοριών/προϊόντων/υπηρεσιών από
χρήστες στο Google



√ To Domain Name είναι η "διεύθυνση" μας στο
διαδίκτυο
√ Πληκτρολογώντας το domain μας σε έναν
browser (Mozzila Firefox, Internet Explorer,
Safari, Opera, Google Chrome κτλ.)
μεταφερόμαστε στην ιστοσελίδα μας

6. Τεχνολογίες Διαδικτύου – http
Πρωτόκολλο http (Hyper Text Transport
Protocol)
√ To πρωτόκολλο http χρησιμοποιείται από τους
φυλλομετρητές (browsers)


Πρωτόκολλο http
√ Είναι αντικειμενοστραφές πρωτόκολλο που
υποστηρίζει υπερκείμενα
√ Στο http συνδεόμαστε με κάποιον φυλλομετρητή
(browser) για να δούμε μία ιστοσελίδα ή γενικά
κάποιο έγγραφο σε κάποιον server

Πρωτόκολλο http
√ Αφού πληκτρολογήσουμε στον browser την
ιστοσελίδα που θέλουμε μέσω του http
√ ο Server το καταλαβαίνει ότι επικοινωνούμε με
αυτό το πρωτόκολλο και
√ κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για να μας
εμφανίζει το αντίστοιχο έγγραφο - ιστοσελίδα.


Άλλα Πρωτόκολλα
√ POP (Post Office Protocol)
√ SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
√ FTP (File Transfer Protocol)
√ TELNET

7η Διάλεξη


Δομή των Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης
1. Δεδομένα
2. Οργάνωση αρχείων
3. Αναφορές πληροφοριών
4. Επεξεργασία δεδομένων

1. Δεδομένα
Η βασική λειτουργία ενός ΠΣ είναι η μετατροπή

των δεδομένων σε πληροφορίες
√ Δεδομένα
√ αριθμοί
√ σύμβολα
√ Λέξεις
√ Πληροφορίες
√ Κατεργασμένα δεδομένα

1. Δεδομένα
Προέλευση δεδομένων
√ Κάθε πληροφοριακό σύστημα διοίκησης
αποτελεί μια απεικόνιση των επιχειρηματικών
δραστηριοτήτων ενός πραγματικού συστήματος
κάθε αντίστοιχου οργανισμού ή επιχείρησης
√ Τα δεδομένα κάθε πληροφοριακού συστήματος
προέρχονται, στην πλειονότητά τους, από την
καταγραφή των δραστηριοτήτων που
συμβαίνουν στο αντίστοιχο φυσικό σύστημα
1. Δεδομένα
Βασική αρχή συλλογής δεδομένων

√ ‘Οποιαδήποτε δραστηριότητα συμβαίνει σε μια
οικονομική μονάδα (επιχείρηση ή οργανισμό)
πρέπει να μετρείται και να καταγράφεται’
√ Έτσι, υπάρχουν στη διάθεσή μας τα πρωτογενή
στοιχεία – δεδομένα
√ Με κατάλληλη επεξεργασία παράγουν
απαραίτητες και χρήσιμες πληροφορίες
√ Η συλλογή των δεδομένων έχει κόστος

1. Δεδομένα
Οργάνωση καταγραφής δεδομένων

√ Χειρόγραφα παραστατικά
√ Μηχανογραφικά παραστατικά
√ Ηλεκτρονική καταγραφή
√ Μεταφορά δεδομένων σε ψηφιακή μορφή
√ Αποδοχή δεδομένων από εξωτερικές πηγές

1. Δεδομένα
Κατηγορίες δεδομένων
 Από πλευράς συχνότητας συλλογής, αλλά και
οργάνωσής τους στα μέσα αποθήκευσης, τα
δεδομένα ενός ΠΣ διακρίνονται σε δύο βασικές
κατηγορίες :
√ Δεδομένα κινήσεων (πχ. λογιστικές κινήσεις που
αφορούν χρεώσεις – πιστώσεις λογαριασμών)
√ Σταθερά δεδομένα (πχ. Οι κωδικοί των
λογαριασμών του λογιστικού σχεδίου)

1. Δεδομένα
Εγκυρότητα δεδομένων
 Ο έλεγχος για τη σωστή καταγραφή των
δεδομένων ενός ΠΣ είναι ουσιαστικός
παράγοντας για την εγκυρότητα των
παραγόμενων πληροφοριών
√ Garbage in – Garbage out

1. Δεδομένα
Garbage in – Garbage out


1. Δεδομένα
Εγκυρότητα δεδομένων (data validity)

 Για τη διασφάλιση της εγκυρότητας των
δεδομένων χρησιμοποιούνται τεχνικές όπως:
√ Κωδικοποίηση δεδομένων
√ Επιλογή δεδομένων από λίστα
√ Έλεγχος τιμών κατά την πληκτρολόγηση

1. Δεδομένα
Εγκυρότητα δεδομένων (data validity)


 Τα δεδομένα των ΠΣΔ ταξινομούνται και

αποθηκεύονται σε αρχεία (files) του συστήματος
 Κάθε αρχείο μπορεί να θεωρηθεί σαν μια
οργανωμένη συλλογή δεδομένων που είναι
ταξινομημένα με τέτοιο τρόπο ώστε να
διευκολύνεται:
√ Η ενημέρωση του αρχείου με νέα δεδομένα
√ Η αναζήτηση πληροφοριών από τα
αποθηκευμένα αρχεία
 Ιεραρχική οργάνωση δεδομένων


 Τα δεδομένα σε ένα αρχείο καταχωρούνται με τη

μορφή εγγραφών (records)
 Μια εγγραφή είναι ένα σύνολο δεδομένων που
αφορούν μια οντότητα
 Ένα αρχείο περιλαμβάνει πολλές εγγραφές
 Κάθε εγγραφή του αρχείου αποτελείται από τις
ίδιες κατηγορίες δεδομένων, οι οποίες
ονομάζονται πεδία (fields)

 Το περιεχόμενο του πεδίου αποτελείται από

χαρακτήρες, σύμβολα ή ψηφία
 Τα οποία καταχωρούνται στον υπολογιστή με τη
μορφή των bytes
 Κάθε byte αντιπροσωπεύει, σε γενικές γραμμές,
ένα χαρακτήρα, μέσω ενός μοναδικού
συνδυασμού των δυαδικών ψηφίων 0 και 1 ή bit
 Ένα byte αποτελείται από 8 bits


Δεδομένα και αρχεία

 Δεν υπάρχει κατ’ ανάγκη σύμπτωση μεταξύ των
δεδομένων και των αρχείων του ΠΣΔ
 Υπάρχουν περιπτώσεις όπου από μια κατηγορία
δεδομένων γίνεται ενημέρωση σε περισσότερα
από ένα αρχεία
 π.χ. τα δεδομένα ενός τιμολογίου πώλησης
ενημερώνουν τα αρχεία: πωλήσεων, γενικής
λογιστικής, πελατών και των αποθεμάτων
Δεδομένα και αρχεία

 Υπάρχουν και αντίθετες περιπτώσεις όπου για
την ενημέρωση ενός αρχείου χρειάζονται πολλές
κατηγορίες δεδομένων
 π.χ. μπορεί το αρχείο αποθεμάτων να
ενημερώνεται από το τιμολόγιο αγοράς, το
παραστατικό της φορτωτικής και τα έγγραφα
εκτελωνισμού


Οργάνωση αρχείων
 Για την αποτελεσματική επεξεργασία των
δεδομένων που βρίσκονται αποθηκευμένα στα
αρχεία ενός ΠΣΔ
 Είναι απαραίτητη η οργάνωσή τους με έναν
τρόπο που να διευκολύνει την πρόσβαση σ’ αυτά
 Η οργάνωση των δεδομένων μπορεί να γίνει ως
εξής:

Οργάνωση αρχείων
 Η οργάνωση των δεδομένων μπορεί να γίνει ως
εξής:
 Αρχεία σειριακής οργάνωσης (sequential files)
 Αρχεία τυχαίας προσπέλασης (random access
files)
 Βάσεις δεδομένων (data bases)
 Λογιστικά φύλλα (spreadsheets)


Προβλήματα και αδυναμίες της οργάνωσης

δεδομένων σε αρχεία
 Προβλήματα από την οργάνωση δεδομένων σε
παραδοσιακού τύπου αρχεία:
 Επανάληψη δεδομένων (data redundancy)
 Μη κοινή χρήση δεδομένων
 Εξάρτηση εφαρμογών από τα δεδομένα
 Χαμηλό επίπεδο ασφαλείας δεδομένων

Προβλήματα και αδυναμίες της οργάνωσης

δεδομένων σε αρχεία
 Χαμηλό επίπεδο ασφαλείας δεδομένων ?


 Ο βασικός σκοπός για τον οποίο σχεδιάζεται

κάθε ΠΣΔ είναι να παρέχει πληροφορίες
 Να βοηθήσουν τα διοικητικά στελέχη στην
άσκηση της διοίκησης
 Ο καθορισμός των δεδομένων και των αρχείων
του συστήματος γίνεται με βάση τις ανάγκες σε
παροχή πληροφοριών που καλείται να
εξυπηρετήσει το ΠΣ

 Οι πληροφορίες που λαμβάνονται από το

ΠΣΔ
 αξιοποιούνται από τη διοίκηση
 για τη λήψη αποφάσεων ή
 για τον καθορισμό συγκεκριμένων
ενεργειών και δράσεων


Μέσα μετάδοσης πληροφοριών

 Η λέξη ‘πληροφορία’ εμπεριέχει την έννοια της
μετάδοσης, διότι προέρχεται από το ρήμα
‘πληροφορώ’ (κάποιον για κάτι)
 Μέσα μετάδοσης των πληροφοριών είναι:
 Μαγνητικά μέσα
 Δίκτυα - Διαδίκτυο
 Κωδικοποιημένα σήματα
 Εκτυπώσεις
Βασικές αρχές αναφορών πληροφοριών

 Ορθή παρουσίαση του μηνύματος
 Έμφαση στις διαφορές
 Προβολή των πιο σπουδαίων και κρίσιμων
 Απλές και λιτές καταστάσεις
 Λεπτομερείς πληροφορίες (αλλά όχι στις
συγκεντρωτικές καταστάσεις)


Είδη πληροφοριακών καταστάσεων

 Διαφορετικές πληροφοριακές καταστάσεις που
παράγονται από ένα ΠΣΔ μπορεί να βασίζονται
μεν στα ίδια δεδομένα αλλά να εξυπηρετούν
διαφορετικούς σκοπούς
 Ανάλογα με το σκοπό που εξυπηρετούν οι
πληροφοριακές καταστάσεις διακρίνονται σε
κατηγορίες όπως:

Είδη πληροφοριακών καταστάσεων

 Οι πληροφοριακές καταστάσεις διακρίνονται σε
κατηγορίες όπως:
 Περιοδικές αναφορές
 Αναφορές κρίσιμων μεγεθών
 Αναφορές εξαιρέσεων (Exception reports)
 Ειδικές αναφορές


Τρόποι απεικόνισης πληροφοριών

 Οι βασικοί τρόποι απεικόνισης
πληροφοριών είναι σε μορφή:
Αναφοράς πληροφοριών, ή
Γραφική μορφή / γραφικές παραστάσεις

Επεξεργασία δεδομένων
 Τα δεδομένα που συλλέγονται και
αποθηκεύονται σε κάθε ΠΣ μετατρέπονται σε
χρήσιμες πληροφορίες για τη διοίκηση
 Πολύ σπάνια, πρωτογενή στοιχεία μπορεί να
αποτελέσουν χρήσιμες πληροφορίες για την
άσκηση της διοίκησης


 Η επεξεργασία των δεδομένων περιλαμβάνει
διαδικασίες όπως:
 Ταξινόμηση
 Διόρθωση
 Συσχέτιση με άλλα δεδομένα
 Συγχώνευση
 Ομαδοποίηση
 Εξαγωγή συγκεντρωτικών καταστάσεων

 Με τη σημερινή τεχνολογία των Η/Υ, μπορούμε
να χρησιμοποιήσουμε τρόπους επεξεργασίας
δεδομένων όπως:
 Ομαδική επεξεργασία δεδομένων (batch processing)
 Επεξεργασία σε πραγματικό χρόνο (real time)
 Δυνατότητα άμεσης πρόσβασης (on line)
 Κατανεμημένη επεξεργασία (distributed processing)

8η Διάλεξη

Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων (ΣΔΒΔ)
1. Ο ρόλος των βάσεων δεδομένων στα ΠΣΔ
2. Πρότυπα οργάνωσης βάσεων δεδομένων
3. Διαχείριση Πληροφοριών: SQL, γεννήτριες
αναφορών
4. Σύγχρονες τάσεις στα Συστήματα Διαχείρισης
Βάσεων Δεδομένων (ΣΔΒΔ)
5. Ο ρόλος της διοίκησης στην υλοποίηση


Τα περισσότερα από τα σύγχρονα ΠΣΔ

βασίζονται στην τεχνολογία των Βάσεων
Δεδομένων (ΒΔ)
Η τεχνολογία των ΒΔ και τα ΣΔΒΔ επιτρέπουν
σε έναν οργανισμό:
√ την κεντρική οργάνωση και διαχείριση των δεδομένων
του με τρόπο…
√ ώστε να είναι δυνατή η αποτελεσματικότερη
διαχείριση και επεξεργασία τους για την παραγωγή
Τα ΣΔΒΔ είναι το σύνολο του λογισμικού, μέσω

του οποίου είναι δυνατή σ’ ένα ΠΣΔ η οργάνωση
των δεδομένων και η αναζήτηση και παραγωγή
Εξελιγμένα ΣΔΒΔ αποτελούν ένα περιβάλλον
προγραμματισμού, το οποίο…
Διευκολύνει ακόμα και την ανάπτυξη
ολοκληρωμένων ΠΣ


1. Ο ρόλος των ΒΔ στα ΠΣΔ
Βασικό στοιχείο κάθε ΠΣΔ αποτελεί

 (α) το σύνολο των δεδομένων που αυτό
περιέχει
 (β) η ευκολία εξαγωγής πληροφοριών από τα
δεδομένα του συστήματος
Ο τρόπος οργάνωσης και αποθήκευσης
δεδομένων είναι από τους βασικούς παράγοντες
που καθιστούν το ΠΣ αποτελεσματικό στη
χρήση του
Μια ΒΔ (data base) αποτελεί μια οργανωμένη
συλλογή ειδικά ταξινομημένων δεδομένων …
σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι σε
θέση να εξυπηρετήσει αποτελεσματικά πολλές
εφαρμογές …
μειώνοντας τις άσκοπες επαναλήψεις των
δεδομένων


Ένα ΣΔΒΔ (Data Base Management System)
είναι το λογισμικό
που επιτρέπει την κεντρική οργάνωση των
δεδομένων σε μια βάση δεδομένων
τη διαχειρίζεται με αποτελεσματικό τρόπο
και ελέγχει την πρόσβαση στα δεδομένα από τα
προγράμματα εφαρμογών των ΠΣΔ

Το ΣΔΒΔ αποτελεί τον ενδιάμεσο

μηχανισμό μεταξύ:
των δεδομένων, και
των εφαρμογών του ΠΣΔ



 Το ΣΔΒΔ αποτελεί τον ενδιάμεσο μηχανισμό (Π. Υψηλάντης)


Το ΣΔΒΔ διαχωρίζει :

 τη λογική παράσταση των δεδομένων, από
 την αντίστοιχη φυσική τους παράσταση
και επιτρέπει στο χρήστη των δεδομένων
να αγνοεί ουσιαστικά το συγκεκριμένο τρόπο
οργάνωσής τους σε ένα αρχείο, καθώς
και το φυσικό χώρο αποθήκευσής τους στο
σύστημα των Η/Υ που υποστηρίζουν το
σύστημα
Πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τις ΣΔΒΔ:

 Αποφυγή πλεονασμού της επανάληψης των
δεδομένων (data redundancy)
 Προσθήκη νέων εφαρμογών
 Ανεξαρτησία δεδομένων και εφαρμογών
 Ακρίβεια των καταχωρημένων στοιχείων (data
integrity)
 Ασφάλεια των καταχωρημένων στοιχείων
(data security)

 Άμεση, εύκολη και εξατομικευμένη πρόσβαση

 Γεννήτριες αναφορών (report generators)
 Γεννήτριες φορμών (form generators)
 Γλώσσα ερωτημάτων (Query language)

Τα συστατικά μέρη ενός ΣΔΒΔ - (3 μέρη):
 Γλώσσα ορισμού δεδομένων (data definition
language)
 Γλώσσα επεξεργασίας δεδομένων (data
manipulation language)
 Συμβατικές γλώσσες προγραμματισμού (Pascal, C,
Cobol, κλπ)
 Δομημένη γλώσσα αναζήτησης πληροφοριών
(Structured Query Language – SQL)
 Λεξικό δεδομένων (data dictionary)

2. Πρότυπα οργάνωσης ΒΔ
Τρία διαφορετικά πρότυπα οργάνωσης ΒΔ:

 Ιεραρχικό μοντέλο (hierarchical data
model)
 Δικτυωτό πρότυπο (network model)
 Σχεσιακό πρότυπο (relational data model)


model)
 είναι το πρότυπο που χρησιμοποιήθηκε στα
πρώτα στάδια των εφαρμογών ΣΔΒΔ
 στο ιεραρχικό πρότυπο οι συνδέσεις μεταξύ
των δεδομένων των αρχείων ακολουθούν το
πρότυπο: ένα προς πολλά



model)


model) – Π. Υψηλάντης



model) – Π. Υψηλάντης


 τους περιορισμούς που υπάρχουν στο
ιεραρχικό πρότυπο, έρχεται να λύσει το
δικτυωτό πρότυπο (αποτελεί παραλλαγή του
ιεραρχικού)
 στο δικτυωτό πρότυπο οι συνδέσεις μεταξύ των
δεδομένων των αρχείων ακολουθούν το
πρότυπο: πολλά προς πολλά







 Το σχεσιακό πρότυπο στις βάσεις δεδομένων (οι
σχεσιακές βάσεις δεδομένων) αποτελεί την πλέον
πρόσφατη εξέλιξη των βάσεων δεδομένων
 Ξεπερνά τις δυσκολίες που παρουσιάζουν το ιεραρχικό
και δικτυωτό πρότυπο
 Στο πρότυπο αυτό τα δεδομένα είναι οργανωμένα με τη
μορφή δισδιάστατων πινάκων (αρχείων)



 Πεδία (fields)
 Εγγραφές (records)

Η οργάνωση των Σχεσιακών Βάσεων
Δεδομένων (ΣΒΔ) οικοδομείται σε δύο βασικές
αρχές:
 Στην ύπαρξη κοινών πεδίων (για την ένωση πινάκων)
στους διάφορους πίνακες που αποτελούν τη βάση
δεδομένων
 Στις σχέσεις συσχέτισης του τύπου ‘ένα προς πολλά’
μεταξύ των πινάκων
 Η οργάνωση αυτή επιτρέπει την αναζήτηση δεδομένων
από περισσότερους από έναν πίνακες


 Σχέσεις μεταξύ πινάκων

Πλεονεκτήματα / μειονεκτήματα των 3

προτύπων:
 Το βασικό πλεονέκτημα του ιεραρχικού και του δικτυωτού
προτύπου είναι η αποτελεσματικότερη (ταχύτερη)
επεξεργασία των δεδομένων
 Μειονέκτημα: ο τρόπος πρόσβασης των δεδομένων, οι
δείκτες σύνδεσης των δεδομένων και οι αντίστοιχοι
κατάλογοι πρέπει να οριστούν εκ των προτέρων
 Δεν υπάρχει ευελιξία στο χρήστη
 Απαιτείται γνώση προγραμματισμού


προτύπων:
 Τα πλεονεκτήματα των σχεσιακών βάσεων
δεδομένων είναι:
1. Η μεγάλη ευελιξία στην αναζήτηση πληροφοριών
2. Η δυνατότητα σύνθεσης δεδομένων από
περισσότερους του ενός πίνακες
3. Ο απλός σχεδιασμός τους
4. Η ευκολία συντήρησης (αλλαγή στη δομή)
5. Δεν απαιτείται η παρουσία προγραμματιστή

προτύπων:
 Η ευκολία χειρισμού έχει το τίμημά της στην
ταχύτητα επεξεργασίας δεδομένων…
 διότι και για μια απλή αναζήτηση (α) απαιτείται η
αναζήτηση δεδομένων σε περισσότερους από
έναν πίνακες και (β) ο συσχετισμός των
δεδομένων προτού να γίνει η εξαγωγή των
πληροφοριών που ζητήθηκαν

3. Διαχείριση πληροφοριών
Κάθε ΣΔΒΔ περιλαμβάνει μια γλώσσα
επεξεργασίας δεδομένων (data manipulation
language) η οποία χρησιμοποιείται για την
αποθήκευση και την ανάκτηση των δεδομένων

SQL (Structured Query Language)
Επικρατούσα σήμερα γλώσσα επεξεργασίας
δεδομένων
Αναπτύχθηκε από την ΙΒΜ
Σύνταξη:
 ρήματα που αντιπροσωπεύουν ενέργειες
 δηλωτικά επιρρήματα που προσδιορίζουν
περιορισμούς ή επιλογές σε μια σύνταξη
 Ιδιαίτερα αποτελεσματική στις αναζητήσεις (από πολλούς
πίνακες)




Γεννήτριες αναφορών (report generators)
 Είναι ενσωματωμένα ‘εργαλεία’ ενός ΣΔΒΔ
 Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ανακτήσει
δεδομένα και να δημιουργήσει αναφορές
 Παρέχουν ευχέρεια στο χρήστη να μορφοποιήσει
την αναφορά πληροφοριών με πολλούς
τρόπους, ανάλογα με την περίπτωση και το
περιεχόμενο των πληροφοριών
Γεννήτριες αναφορών (report generators)
 Σε σχέση με την SQL, οι γεννήτριες αναφορών
δίνουν στο χρήστη μεγαλύτερες δυνατότητες
ελέγχου σε ότι αφορά την:
 Οργάνωση
 Μορφοποίηση, και
 Παρουσίαση των πληροφοριών
Συνεργάζονται με την SQL
Έχουν δυνατότητες πολύπλοκης επεξεργασίας

4. Σύγχρονες τάσεις στα ΣΔΒΔ
Ανάπτυξη νέων τάσεων στα ΣΔΒΔ – μερικοί
όροι:
 Κατανεμημένες ΒΔ
 Αντικειμενοστραφείς ΒΔ
 Βάσεις υπερ-μέσων
 Αποθήκες δεδομένων
 Τεχνικές εξόρυξης δεδομένων

Κατανεμημένη επεξεργασία
 Επιχειρήσεις και οργανισμοί εγκαθιστούν

προσωπικούς υπολογιστές και μεγαλύτερα
συστήματα
 σε διαφορετικά σημεία
 στην ίδια τοποθεσία
 σε απομακρυσμένες τοποθεσίες


 Τα συστήματα αυτά εξυπηρετούν:

περιφερειακές ανάγκες
τοπικές ανάγκες
ανάγκες συγκεκριμένων τμημάτων
 Είναι συνδεδεμένα σε δίκτυα

 Η επεξεργασία των δεδομένων γίνεται σε κάθε
τοποθεσία χωριστά
 Μέσω της δικτύωσης χρήστες σε μια τοποθεσία
έχουν πρόσβαση σε δεδομένα και πληροφορίες
σε μια άλλη τοποθεσία
 Ο τρόπος επεξεργασίας δεδομένων όπου οι
τοπικές ανάγκες εξυπηρετούνται στη
συγκεκριμένη τοποθεσία, λέγεται: κατανεμημένη
επεξεργασία (distributed processing)




Κατανεμημένη Βάση Δεδομένων
 Μια βάση δεδομένων η οποία…
 από την πλευρά της λογικής όψης παρουσιάζεται
ενιαία, όπως όλες οι βάσεις δεδομένων
 από την πλευρά της φυσικής όψης, τμήματα των
δεδομένων της είναι αποθηκευμένα σε
περισσότερους από ένα υπολογιστές, λέγεται
κατανεμημένη βάση δεδομένων (distributed
database)
Κατανεμημένη Βάση Δεδομένων


Κατανεμημένες Βάσεις Δεδομένων

 Πλεονεκτήματα
Μείωση της εξάρτησης από ένα και
μοναδικό σύστημα
Μείωση του χρόνου επεξεργασίας και
απόκρισης
Δυνατότητα σταδιακής ανάπτυξης

Κατανεμημένες Βάσεις Δεδομένων

 Μειονεκτήματα
 Η λειτουργία του συστήματος εξαρτάται από την
ποιότητα και την ταχύτητα των γραμμών
επικοινωνίας
 Μεγάλο κόστος
 Απαιτεί εξειδικευμένη υποστήριξη από
διαχειριστές ΒΔ


Αντικειμενοστραφείς ΒΔ - Υπερμέσα
 Σε πολλές εφαρμογές ΒΔ υπάρχει η ανάγκη
χρησιμοποίησης δεδομένων τα οποία δεν
περιορίζονται σε χαρακτήρες και αριθμούς
 Είναι φωτογραφίες, διαγράμματα, τεχνικά σχέδια,
ήχος, φωνή, video κλπ
 Καταχωρούνται και ανακτούνται ως συνολικά
κομμάτια πληροφοριών τα οποία ονομάζονται
‘αντικείμενα’ (objects)
Αντικειμενοστραφείς ΒΔ - Υπερμέσα
 Ο όρος αντικειμενοστραφής βάση δεδομένων
(object oriented data base) αναφέρεται σε βάσεις
δεδομένων που περιλαμβάνουν δεδομένα με τη
μορφή πολυμέσων
 Ο τρόπος οργάνωσης και διαχείρισης των
δεδομένων – αντικειμένων γίνεται σε ένα δίκτυο
από κόμβους (nodes) οι οποίοι επικοινωνούν
μεταξύ τους με συνδέσμους (links)
 Ο τρόπος αυτός οργάνωσης λέγεται: Υπερμέσα

Αντικειμενοστραφείς ΒΔ – Υπερμέσα

Αποθήκες δεδομένων (data warehouses)
 Είναι ΒΔ που συνοδεύονται από τα κατάλληλα
εργαλεία για την αποθήκευση ιστορικών και
τρεχόντων δεδομένων, τα οποία αφορούν όλες
τις λειτουργίες της επιχείρησης
 Τα δεδομένα είναι ανακτήσιμα και διαθέσιμα σε
στελέχη σε όλο το φάσμα της επιχείρησης
 Εδώ η οργάνωση των δεδομένων έχει ως
επίκεντρο τα κύρια επιχειρηματικά αντικείμενα
(όπως προϊόντα, πελάτες, κλπ)

Τεχνικές εξόρυξης δεδομένων (data
mining)
 Αυτοματοποιημένες διαδικασίες εντοπισμού και
εξαγωγής χρήσιμων πληροφοριών από
αποθήκες δεδομένων ή από μεγάλες σε όγκο ΒΔ
 Στην τεχνική εξόρυξης δεδομένων, το λογισμικό
αναζήτησης δεν καθοδηγείται από το χρήστη
 Καθοδηγείται απ τα ίδια τα δεδομένα
 Με βάση Υπόθεση δεδομένων (επιβεβαίωση ή
όχι) Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης 51
Τεχνικές εξόρυξης δεδομένων (data
mining)
 Το λογισμικό εξόρυξης ΒΔ βασίζεται σε τεχνικές
τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence)
Νευρωνικά δίκτυα
Δέντρα ταξινόμησης
Γενετικοί αλγόριθμοι
Μέθοδος του κοντινότερου γείτονα

Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΣΔΒΔ παίζει
καθοριστικό ρόλο στη σωστή και αποτελεσματική
διαχείριση των δεδομένων και κατά συνέπεια των
Η παραγωγή και διανομή των πληροφοριών δεν
εξαρτάται μόνο από το είδος του εξοπλισμού και
του λογισμικού
Εξαρτάται κυρίως από την ικανότητα του
οργανισμού να αντιληφθεί ότι τα δεδομένα του
αποτελούν σημαντικό επιχειρησιακό πόρο
Η πράξη έχει δείξει ότι η σωστή διαχείριση
των δεδομένων αποτελεί μια μεγάλη
πρόκληση για όλες τις επιχειρήσεις
 Χρειάζονται αλλαγές και αναγνώριση:
Οργανωτικό περιβάλλον λειτουργία
Αναγνώριση σχέσης κόστους – ωφέλειας
Διαχείριση βάσεων δεδομένων

9η Διάλεξη

Τεχνολογία Λογισμικού
1. Κατηγορίες λογισμικού
2. Λογισμικό συστήματος
3. Γλώσσες προγραμματισμού
4. Λογισμικό εφαρμογών


Τεχνολογία Λογισμικού
Η λειτουργία ενός ΠΣΔ
Ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ του προσωπικού
της επιχείρησης ή του οργανισμού και των
συστημάτων Η/Υ
Η μετατροπή των δεδομένων σε πληροφορίες
Η παραγωγή των πληροφοριών και η μετάδοσή
τους
Καθορίζονται και ελέγχονται από τα αντίστοιχα
προγράμματα των Η/Υ –
το ‘λογισμικό του συστήματος’ 3
Ο όρος ‘λογισμικό’ (Software) αντιπροσωπεύει
γενικά τις οδηγίες πάσης φύσεως και μορφής
που δίνουν εντολές στον Η/Υ για τη λειτουργία
του και την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών
Ο όρος software (μαλακό τμήμα)
χρησιμοποιείται σε αντιδιαστολή με τον όρο
hardware που δηλώνει το υλικό κομμάτι των Η/Υ
και των συναφών περιφερειακών μέσων
Η λειτουργία των Η/Υ είναι αδύνατη χωρίς την
ύπαρξη αντίστοιχου λογισμικού

Ο όρος ‘πρόγραμμα υπολογιστή’ αναφέρεται σε
ένα συγκεκριμένο σύνολο οδηγιών προς τον
υπολογιστή, για την εκτέλεση κάποιας
συγκεκριμένης εργασίας ή λειτουργίας
Ο ρόλος του λογισμικού σε κάθε σύστημα Η/Υ
περιλαμβάνει:
 διαχείριση των πόρων (της μνήμης, κ.α.) του Η/Υ
 διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ χρηστών – Η/Υ
 παροχή ‘μέσων’ και ‘εργαλείων’ για την επεξεργασία και
διαχείριση των δεδομένων που βρίσκονται στον Η/Υ
Το λογισμικό των υπολογιστών το διακρίνουμε
σε δύο βασικές κατηγορίες (ανάλογα με το είδος
των λειτουργιών που αυτό υποστηρίζει):
 Λογισμικό συστήματος (system software)
 Λογισμικό εφαρμογών (application software)


Λογισμικό συστήματος (system software)
 αποτελείται από προγράμματα που
διαχειρίζονται και ελέγχουν τη λειτουργία του
Η/Υ
 Επικοινωνία μεταξύ κεντρικής μνήμης και μονάδα
επεξεργασίας
 Η μεταφορά δεδομένων από τις μονάδες
αποθήκευσης στην κεντρική μνήμη
 Η επικοινωνία με τα άλλα περιφερειακά
είναι εργασίες διαφανείς (transparent) για τον χρήστη –
δεν εκτελούνται κατόπιν δικών του εντολών
Λογισμικό εφαρμογών (application software)
 αποτελείται από προγράμματα που έχουν σχέση
με την αξιοποίηση από τους χρήστες των
δυνατοτήτων του υπολογιστή
 Με τον όρο λογισμικό εφαρμογών
αναφερόμαστε σε γλώσσες προγραμματισμού
 Cobol, Pascal, C++
 Γλώσσες 4ης γενιάς
 Άλλο περιβάλλον προγραμματισμού – ΣΔΒΔ
 Έτοιμες εφαρμογές (λογιστική διαχείριση, MS-office)




 Το λογισμικό συστήματος αποτελείται

από προγράμματα που:
 Συντονίζουν τη λειτουργία των διαφορετικών
τμημάτων του Η/Υ και συνολικά αποκαλούνται
λειτουργικό σύστημα (operating system)
 Αποτελούν το σύνδεσμο μεταξύ του λογισμικού
εφαρμογών και του Η/Υ

 Τα λειτουργικά συστήματα αναπτύσσονται από
εξειδικευμένους προγραμματιστές συστημάτων
 Ορισμένα από αυτά αναπτύσσονται από
εταιρείες – κατασκευαστές Η/Υ για αποκλειστική
χρήση στους δικούς τους Η/Υ (για τα
mainframes της IBM)
 Άλλα αναπτύσσονται από ανεξάρτητες εταιρείες
λογισμικού για χρήση σε Η/Υ διαφορετικών
κατηγοριών και κατασκευαστών (Microsoft)


Ένας συγκεκριμένος Η/Υ μπορεί να

λειτουργήσει με διαφορετικά λειτουργικά
συστήματα
Οι προσωπικοί Η/Υ συνοδεύονται με το
αντίστοιχο λειτουργικό σύστημα
εγκατεστημένο με την αγορά τους

Οι βασικές λειτουργίες που εκτελούν τα

λειτουργικά συστήματα είναι:
 Διαδικασίες εισόδου – εξόδου δεδομένων
 π.χ. το λειτουργικό σύστημα αναζητά διαθέσιμο χώρο
στο δίσκο και εκτελεί τις εργασίες αποθήκευσης των
δεδομένων
 Διάθεση της κεντρικής μνήμης και άλλων πόρων
 π.χ. εκτέλεση πολλών προγραμμάτων ταυτοχρόνως
 π.χ. δυνατότητα να θέτει προτεραιότητες


 Οι βασικές λειτουργίες που εκτελούν τα λειτουργικά
συστήματα είναι: (συνέχεια)
 Έλεγχος λειτουργιών υπολογιστή
 π.χ. παρακολουθεί τα προγράμματα που εκτελούνται
και καταγράφει τις δραστηριότητες κάθε προγράμματος
 π.χ. σε περίπτωση προβλήματος δημιουργεί
προειδοποιητικά και πληροφοριακά μηνύματα για τους
χρήστες
 Καταγράφει τη χρήση του υπολογιστή από
εξουσιοδοτημένους χρήστες και πιθανές απόπειρες
χρήσης από μη εξουσιοδοτημένους χρήστες
Πολυπρογραμματισμός (multiprogramming)
Πολυδιεργασίες (multitasking)
Πολυεπεξεργασία (multiprocessing)


 Ταυτόχρονη εκτέλεση διαφορετικών
προγραμμάτων εφαρμογών σε έναν
 Όλα τα προγράμματα κάνουν χρήση του ενός
επεξεργαστή (CPU)




 αναφέρεται στην περίπτωση που ο
πολυπρογραμματισμός πραγματοποιείται
σε ένα λειτουργικό σύστημα (έναν
υπολογιστή)…
 που υποστηρίζει ένα χρήση – όπως στην
περίπτωση των προσωπικών υπολογιστών
 ο ίδιος χρήστης εκτελεί ταυτόχρονα ένα ή
περισσότερα προγράμματα


 είναι η δυνατότητα των λειτουργικών
συστημάτων να συνδέουν μεταξύ τους σε
λειτουργία δύο ή περισσότερες μονάδες
επεξεργασίας (CPU) στον ίδιο υπολογιστή
 διαφορετικές εντολές του ίδιου προγράμματος
εκτελούνται ταυτόχρονα στους δυο
επεξεργαστές
 μοιράζεται ο φόρτος εργασίας


Μεταγλωττιστές και βοηθητικά προγράμματα

Το λογισμικό εφαρμογών αναπτύσσεται
από τους προγραμματιστές εφαρμογών
Χρησιμοποιούν κάποια γλώσσα
προγραμματισμού (Basic, Pascal, C, C++,
κλπ)
Οι γλώσσες προγραμματισμού
περιλαμβάνουν ένα σύνολο εντολών…


 Η κάθε μια εντολή εκτελεί μια στοιχειώδη εργασία
(πχ. ανάγνωση δεδομένων, αριθμητική πράξη,
σύγκριση, κλπ)
 Ακολουθούν μια τυπική σύνταξη
 Συνήθως στην αγγλική γλώσσα

Πρόγραμμα στην Pascal



 Για να εκτελεστεί ένα πρόγραμμα, οι εντολές του
προγράμματος θα πρέπει να μεταφραστούν από
τη γλώσσα προγρ/μού...
 σε κατάλληλη μορφή που μπορεί να αναγνωρίσει
ο υπολογιστής ή σε αυτό που ονομάζουμε
γλώσσα μηχανής (machine language)


 Το λογισμικό του συστήματος περιλαμβάνει
προγράμματα που εκτελούν αυτή τη μετατροπή
 ονομάζονται :
 μεταγλωττιστές (compilers) ή
 ερμηνευτές (translators) / (interpreters)


Μεταγλωττιστές (compilers)


Η μορφή του προγράμματος που είναι
γραμμένο σε μια γλώσσα προγρ/μού
ονομάζεται:
 πηγαίος κώδικας (source code)
Το βοηθητικό πρόγραμμα (μεταγλωττιστής)
μετατρέπει τον πηγαίο κώδικα σε εντολές
γλώσσας μηχανής


Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται το:
 object code
 Στη συνέχεια ενώνεται με άλλα object
codes για τη δημιουργία του …
 τελικού εκτελέσιμου προγράμματος

 object code



 Οι ερμηνευτές μετατρέπουν μία-μία τις εντολές
του προγράμματος σε γλώσσα μηχανής
 Το λογισμικό του συστήματος περιλαμβάνει μια
σειρά από βοηθητικά προγράμματα για
καθημερινές διαχειριστικές διαδικασίες…


 καθημερινές διαχειριστικές διαδικασίες…
 διαγραφή αρχείων
 αντιγραφές αρχείων
 μορφοποίηση μέσων αποθήκευσης
 δημιουργία καταλόγων αποθήκευσης
 κλπ


Γραφικό περιβάλλον
 Η αλληλοεπίδραση των χρηστών ενός ΠΣ με τον
υπολογιστή καθορίζεται (σε γενικές γραμμές) από
το λειτουργικό σύστημα (operating system) του
υπολογιστή…
 μπορεί να γίνεται μέσω εντολών που
πληκτρολογεί ο χρήστης (command driven)
 Οι χρήστες θα πρέπει να θυμούνται τον ακριβή
τρόπο σύνταξης των εντολών ώστε να εργάζονται
αποτελεσματικά
command driven – όχι δημοφιλής σήμερα


Γραφικό περιβάλλον – Δημοφιλές σήμερα

 Σήμερα, στα λειτουργικά συστήματα, ειδικά εκείνα
των προσωπικών υπολογιστών, η
αλληλοεπίδραση του χρήστη με τον υπολογιστή…
 γίνεται μέσω ενός γραφικού περιβάλλοντος…
 που χρησιμοποιεί :
 εικονίδια
 το ποντίκι
 πλήκτρα εντολών, κλπ.

 Ιδιαίτερα φιλικό προς το χρήστη
 Σημαντικά πλεονεκτήματα
 Μείωση χρόνου εκμάθησης
 Ευκολία χρήσης
 Χρήση ποντικού ή αφής, κλπ.



Γραφικό περιβάλλον vs. command driven

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
 Πεπειραμένοι χρήστες με πολύπλοκες εργασίες
θεωρούν ότι το γραφικό περιβάλλον είναι
αναποτελεσματικό διότι υποστηρίζει μόνο απλές
εργασίες
 Χρήστες με μικρή εμπειρία και χωρίς ιδιαίτερες
γνώσεις αισθάνονται ασφαλείς σε γραφικό
περιβάλλον

Λειτουργικά Συστήματα
Τα μεγάλα συστήματα υπολογιστών (mainframes,
mini computers) χρησιμοποιούν λειτουργικά
συστήματα κατασκευασμένα ειδικά γι αυτούς
 Τα μικρότερα συστήματα και ειδικά οι προσωπικοί
υπολογιστές, μπορεί να λειτουργήσουν κάτω από
διαφορετικά λειτουργικά συστήματα
 Υπάρχουν πολλά λειτουργικά συστήματα σήμερα

Λειτουργικά Συστήματα – Ενδεικτικά…

DOS – Disk Operating system
Windows (διάφορες εκδόσεις)
Windows NT
Unix
Linux
Mac OS (διάφορες εκδόσεις)


Λειτουργικά Συστήματα – DOS

 DOS – Disk Operating system
 Αρχές δεκαετίας 1980
 Το πρώτο ΛΣ του υπολογιστές IBM ή συμβατούς
 Χρησιμοποιούσε το πολύ 640 ΚΒ κεντρικής
μνήμης
 Σύστημα 16 bits
 Έχει αντικατασταθεί από τα windows

Λειτουργικά Συστήματα – DOS


Λειτουργικά Συστήματα – Windows…

 Windows
 Αντικατέστησαν το DOS
 Γραφικό περιβάλλον του DOS
 Multitasking
 Windows 95 και Windows 98 – σύστημα 32 bits
 Windows 8.0 / Windows 9.0 / Windows 10.0
 Επικρατούν σήμερα στους προσωπικούς Η/Υ

Λειτουργικά Συστήματα – Windows


Λειτουργικά Συστήματα – UNIX…

 Αναπτύχθηκε στα Bell Laboratories το 1969
 Υποστηρίζει τη λειτουργία της διαχείρισης της
πολλαπλής πρόσβασης διαφορετικών χρηστών
 Με διαφορετικά δικαιώματα χρήσης
 Πολυπρογραμματισμός (multiprogramming)
 Συνήθως δεν χρησιμοποιεί γραφικό περιβάλλον
(υπάρχουν όμως και εκδόσεις σε γραφικό
περιβάλλον)
Λειτουργικά Συστήματα – UNIX…


Λειτουργικά Συστήματα – Linux…

 Σχεδιασμένο για πολλούς τύπους Η/Υ
 Συνεισφορά εκατοντάδων προγραμματιστών σε
ολόκληρο τον κόσμο
 Στόχος - ΛΣ με τις ιδιότητες του UNIX
 Ελεύθερο στους χρήστες
 Γραφικό περιβάλλον

Λειτουργικά Συστήματα – Linux…


Λειτουργικά Συστήματα – Mac OS…

 Apple Computers
 Macintosh
 Ισχυρό λειτουργικό σύστημα
 Γραφικό περιβάλλον
 iPhones
 iPads

Λειτουργικά Συστήματα – Mac OS…


Το λογισμικό εφαρμογών περιλαμβάνει
προγράμματα τα οποία εκτελούν …
 την επεξεργασία δεδομένων, και
 την εξαγωγή των αντίστοιχων αποτελεσμάτων
που αφορούν κάποια συγκεκριμένη
δραστηριότητα

Το εύρος του λογισμικού εφαρμογών που μπορεί
να έχει στη διάθεσή του κάθε χρήστης
υπολογιστή, είναι τεράστιο
Αναπτύσσετε από προγραμματιστές εφαρμογών
που χρησιμοποιούν γλώσσες προγραμματισμού,
όπως:
 Cobol
 Pascal
 C, C++, κλπ

Οι γλώσσες προγραμματισμού αποτελούν βασικό
εργαλείο ανάπτυξης προγραμμάτων
Είναι σύνταξη των οδηγιών για…
 Επεξεργασία δεδομένων
 Παραγωγή αποτελεσμάτων
Ένα ΠΣ αποτελείται από ένα σύνολο
αλληλένδετων προγραμμάτων
Όλα μαζί εξυπηρετούν μια συγκεκριμένη
λειτουργία
Οι γλώσσες προγραμματισμού αποτελούνται από
εντολές
Η κάθε μία εκτελεί μια βασική διεργασία, όπως:
 αποθήκευση δεδομένων
 ανάκτηση δεδομένων
 εκτέλεση αριθμητικών πράξεων
 επανάληψη εργασιών
 σύγκριση, κλπ


Η τάση στις γλώσσες προγραμματισμού είναι να
γίνονται:
 πιο φιλικές στο χρήστη
 πιο αποτελεσματικές
Η κατάταξη / διαχωρισμός των γλωσσών
προγραμματισμού σε γενιές χρησιμοποιείται για
να χαρακτηρίσει την εξέλιξή τους
Από την αρχή της δεκαετίας του 1950 με την
εμφάνιση των πρώτων Η/Υ
3. Γλώσσες προγραμματισμού (1η γενιά)
Στους πρώτους Η/Υ ο προγραμματισμός γινόταν
με εντολές που γράφονταν σε
 Γλώσσα μηχανής (Machine language)
Εντολές κωδικοποιημένες στο δυαδικό σύστημα
 0 και 1
για να ερμηνεύονται απευθείας από τον Η/Υ
Δύσκολη εργασία
Εξάρτηση από τον συγκεκριμένο Η/Υ
Το ίδιο έπρεπε να ξαναγραφεί για άλλον Η/Υ

Στη συνέχεια έχουμε τη δεύτερη γενιά γλωσσών
προγραμματισμού με την ανάπτυξη της
συμβολικής γλώσσας
 Assembly language
Χρήση συμβολισμών με μνημονική σημασία
 add
 Sub, κλπ
Τα προγράμματα άρχισαν να γίνονται πιο εύκολα
αναγνώσιμα από τους προγραμματιστές
Από το τέλος της δεκαετίας του 1950 μέχρι τα
μέσα της δεκαετίας του 1970 εμφανίστηκαν οι
γλώσσες προγραμματισμού 3ης γενιάς
 Διαδικαστικές γλώσσες (procedural languages)
Κυριάρχησαν στην ανάπτυξη εφαρμογών
 FORTRAN, BASIC, COBOL, PASCAL, C, κλπ
Κάθε εντολή αντιστοιχεί σε πλήθος εντολών της
γλώσσας μηχανής, στη φάση εκτέλεσης του
προγράμματος

Ο προγραμματιστής ορίζει τη σειρά των βημάτων
με τα οποία δίδονται οι συγκεκριμένες οδηγίες
(εντολές) για το:
 Τι πρέπει να κάνει ο Η/Υ
 Πως θα το κάνει
Η μετατροπή του προγράμματος από γλώσσα
υψηλότερου επιπέδου σε γλώσσα μηχανής γίνεται
με:
 Μεταγλωττιστές (Compilers) ή ερμηνευτές (interpreters)

Πρόγραμμα σε COBOL


Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 εμφανίστηκαν οι
γλώσσες 4ης γενιάς
Η ανάπτυξη συνεχίζεται μέχρι και σήμερα
Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι…
 είναι λιγότερο ή καθόλου διαδικαστικές
 μη διαδικαστικές (non procedural)
Ο προγραμματιστής πρέπει να δώσει οδηγίες
στον υπολογιστή για το τι πρέπει να κάνει και όχι
λεπτομερείς οδηγίες
Μειώνεται δραστικά ο χρόνος προγραμματισμού
Διευκολύνεται η ανάπτυξη εφαρμογών
Χαρακτηρίζονται από μια φιλικότητα προς τον μη
‘εξειδικευμένο’ χρήστη
Παρέχουν τη δυνατότητα εκτέλεσης απλών
εργασιών κυρίως στην αναζήτηση πληροφοριών
 Τα συστήματα Διαχείρισης Βάσεων δεδομένων
συνοδεύονται συνήθως και από γλώσσες
προγραμματισμού 4ης γενιάς

3. Γλώσσες προγραμματισμού - Τάσεις
Υπάρχει συνεχής αναζήτηση για :
 βελτίωση της αποτελεσματικότητας των γλωσσών
προγραμματισμού
 βελτίωση των μεθόδων προγραμματισμού
Μερικές από τις τάσεις στο χώρο του
προγραμματισμού είναι:
 O Αντικειμενοστραφής προγραμματισμός
 O Οπτικός προγραμματισμός
 Η γλώσσα Java
Αντικειμενοστραφής προγραμματισμός (Object
Oriented programming)
 Συνδυάζει τα δεδομένα με τις εντολές του προγράμματος –
‘αντικείμενο’
 Το πρόγραμμα, αντί να εκτελεί εντολές εισαγωγής,
επεξεργασίας και αποστολής δεδομένων…
 στέλνει μηνύματα σε ‘αντικείμενα’ για να εκτελέσουν μια
διαδικασία που εμπεριέχεται σ’ αυτά
 Βιβλιοθήκη αντικειμένων
 Μια από τις βασικές γλώσσες αντικειμενοστραφούς
προγραμματισμού είναι η: C++

Αντικειμενοστραφής προγραμματισμός (Object
Oriented programming)

Οπτικός προγραμματισμός (Visual programming)
 Η ανάπτυξη του αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού
δημιούργησε μια νέα τεχνολογία προγραμματισμού
 τον Οπτικό προγραμματισμό (Visual programming) …
 Χρήση ποντικιού ή και αφής για επιλογή και μετακίνηση
αντικειμένων σε μια δομή ενός προγράμματος
 Μεταφορά αντικειμένου από τη βιβλιοθήκη στην οθόνη
 Ορισμός διασυνδέσεων μεταξύ των αντικειμένων
 Μια από τις βασικές γλώσσες είναι η: Visual Basic





Η γλώσσα προγραμματισμού Java

 Αντικειμενοστραφής γλώσσα προγραμματισμού
 Ανάπτυξη των applets από τους προγραμματιστές
 Μικρά προγράμματα που εκτελούν μόνο μία εργασία η
οποία μέχρι τώρα μπορεί να ήταν μέρος ολόκληρης
εφαρμογής
 Βιβλιοθήκες applets εγκαθίστανται σε κεντρικό υπολογιστή
(server)
 Οι συνδεδεμένοι υπολογιστές τα χρησιμοποιούν
 Αναπτύχθηκε αρχικά για εφαρμογές που εκτελούνται μέσω
Internet

 Αντικειμενοστραφής γλώσσα προγραμματισμού
 Η χρήση επεκτάθηκε και σε γενικότερες εφαρμογές
 Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρήση της Java και την
μεταφορά των applets είναι οι υπολογιστές να είναι
συνδεδεμένοι με πρωτόκολλο Internet
 Τα προγράμματα της Java είναι ανεξάρτητα από τον τύπο
του υπολογιστή και το λειτουργικό σύστημα



4. Λογισμικό εφαρμογών
Είναι όλα τα προγράμματα και οι εφαρμογές
υπολογιστών που εξυπηρετούν κάποιο
επιχειρηματικό ή επιστημονικό σκοπό
 Για τα ΠΣΔ διακρίνουμε 3 είδη
 Εφαρμογές κατά παραγγελία (Custom Developed
Applications)
 Εφαρμογές για κάθετες αγορές
 Εφαρμογές γενικής χρήσης
 Επεξεργασία κειμένων
 Επεξεργασία πινάκων
 Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών
10η Διάλεξη


Ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων Διοίκησης
1. Εναλλακτικοί Τρόποι Ανάπτυξης ΠΣΔ
2. α. Κύκλος ζωής της ανάπτυξης συστημάτων
3. β. Ανάθεση Έργου (Outsourcing) ανάπτυξης
4. γ. Ανάπτυξη με χρήση έτοιμου λογισμικού
5. δ. Ανάπτυξη με τη μέθοδο πρωτοτύπων
(prototyping)

 Εναλλακτικοί Τρόποι Ανάπτυξης ΠΣΔ

 Η ανάπτυξη ενός ΠΣΔ είναι μια ιδιαίτερα
πολύπλοκη διαδικασία
 Δεσμεύεται σημαντικό μέρος των πόρων της
 Πέρα από τα κεφάλαια για την προμήθεια
εξοπλισμού και λογισμικού
 Δεσμεύεται και σημαντικό μέρος ανθρώπινου
δυναμικού που εμπλέκεται στην όλη διαδικασία
 Απαιτούνται λήψεις αποφάσεων 3


 Η ανάπτυξη ενός ΠΣΔ περιλαμβάνει:
 Την ανάλυση των αναγκών πληροφόρησης της
επιχείρησης ή συγκεκριμένων τμημάτων
 Την ανάλυση αλληλοεπίδρασης του ΠΣ με τα άλλα τα
οποία ήδη υπάρχουν ή πρόκειται να αναπτυχθούν
 Το σχεδιασμό και τον τρόπο λειτουργίας του όλου
 Αποφάσεις για hardware / software
 Τον τρόπο εγκατάστασης και μετάβασης από το
υφιστάμενο στο νέο ΠΣ
4

 Η ανάπτυξη ενός ΠΣΔ ξεπερνά το στενό πλαίσιο
αποφάσεων επιλογής hardware / software
 Απαιτεί την εφαρμογή μιας μεθοδικής και
συστηματικής εργασίας
 Η επιτυχημένη εγκατάσταση δεν είναι απλή
διαδικασία
 Δεν χρειάζεται βιασύνη αλλά και ούτε να
παρασυρόμαστε από ‘εντυπωσιακά’ συστήματα
5


 Πρέπει να εξετάζονται θέματα όπως:
 Ανάγκες της επιχείρησης σε πληροφορίες
 Επιπτώσεις από τη λειτουργία του νέου ΠΣ στις
οργανωτικές δομές της επιχείρησης
 Οι προοπτικές της μελλοντικής επέκτασης του
 Η δέσμευση κεφαλαίων και ανθρώπινων πόρων
για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα
6

 Η ανάπτυξη από την αρχή ή ο επανασχεδιασμός
ενός ΠΣΔ έχει σαν κύριο σκοπό τη βελτίωση της
αποτελεσματικότητας της επιχείρησης
 Ο σκοπός μπορεί να επιτευχθεί αν η ανάπτυξη
του ΠΣ γίνει ακολουθώντας μια μεθοδική και
συστηματική προσέγγιση
 Δεν διαφέρει από τη γενικότερη μεθοδολογία
ανάπτυξης οποιουδήποτε συστήματος
7


 Το όλο έργο διαχωρίζεται σε ξεχωριστά στάδια
με τέτοιο τρόπο ώστε σε κάθε στάδιο να
υπάρχουν:
 Συγκεκριμένοι στόχοι
 Συγκεκριμένες εργασίες που πρέπει να γίνουν
 Περιορισμοί που πρέπει να μελετηθούν και
λήψη αντίστοιχων αποφάσεων
8

 Τα στάδια ενός γενικού προτύπου,
οποιουδήποτε συστήματος, και συνεπώς ενός
ΠΣΔ είναι τα:
 Συλλογή πληροφοριών (στόχοι και σκοποί)
 Προσδιορισμός εναλλακτικών λύσεων
 Επιλογή (εξοπλισμός hardware / software)
 Υλοποίηση (εγκατάσταση, έλεγχος, λειτουργία)
 Παρακολούθηση αποτελεσμάτων - διορθώσεις
9

Οι βασικοί εναλλακτικοί τρόποι ανάπτυξης

ενός ΠΣ είναι οι παρακάτω:
1. Η κλασική προσέγγιση βασισμένη στον κύκλο ζωής
της ανάπτυξης των συστημάτων (System
Development Life Cycle)
2. Η ανάθεση της ανάπτυξης του ΠΣ σε τρίτους, εκτός
της επιχείρησης (Outsourcing)
3. Η ανάπτυξη του ΠΣ με χρήση έτοιμου λογισμικού
4. Η ανάπτυξη του ΠΣ μέσω της διαδικασίας των
πρωτοτύπων (prototyping)
10
Οι βασικοί εναλλακτικοί τρόποι ανάπτυξης

ενός ΠΣ είναι οι παρακάτω:
1. Η κλασική προσέγγιση βασισμένη στον κύκλο ζωής
της ανάπτυξης των συστημάτων (System
2. Η ανάθεση της ανάπτυξης του ΠΣ σε τρίτους, εκτός
της επιχείρησης (Outsourcing)
3. Η ανάπτυξη του ΠΣ με χρήση έτοιμου λογισμικού
4. Η ανάπτυξη του ΠΣ μέσω της διαδικασίας των
πρωτοτύπων (prototyping)
11

Ο κύκλος ζωής της ανάπτυξης συστημάτων
 Είναι η κλασική προσέγγιση, βασισμένη στον κύκλο
ζωής της ανάπτυξης των συστημάτων (System
 Διακρίνεται σε έξι στάδια
 Η μεθοδολογία του κύκλου ζωής ανάπτυξης
συστημάτων είναι μια αυστηρή διαδικασία
 Η διαδικασία διαχωρίζεται σε διακριτά στάδια ή
φάσεις
 Κάθε φάση αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης
 Επιτυγχάνεται η λογική συνέχεια στις δραστηριότητες
12
 Στο τέλος του κάθε σταδίου είναι απαραίτητη η
αναφορά των εργασιών και των αποτελεσμάτων της
συγκεκριμένης φάσης
 Σε κάθε φάση γίνεται από τον υπεύθυνο του όλου
έργου μια επισκόπηση των στόχων που έχουν τεθεί
 Εξετάζονται τυχόν νέες προτάσεις
 Πιθανόν να γίνουν αναμορφώσεις (πριν
προχωρήσουμε στην επόμενη φάση) :
 Προϋπολογισμών
 Χρόνου και κόστους
13

14
Στάδια ανάπτυξης του κύκλου ζωής ανάπτυξης ΠΣ
Στάδιο ανάπτυξης Παραδοτέα
1. Προκαταρκτική έρευνα 1. Καθορισμός προβλήματος
2. Πρόταση ανάπτυξης συστήματος
2. Μελέτη σκοπιμότητας 1. Αναφορά μελέτης σκοπιμότητας
2. Ανάλυση εναλλακτικών επιλογών
3. Ανάλυση συστήματος 1. Ανάλυση απαιτήσεων συστήματος
4. Σχεδιασμός συστήματος 1. Προδιαγραφές σχεδιασμού
4α.Σχεδιασμός συστήματος
4β.Προγραμματισμός 2. Παραγωγή λογισμικού
5. Εγκατάσταση, δοκιμές, εκπαίδευση 1. Αναφορές επιδόσεων συστήματος
6. Παρακολούθηση, συντήρηση,
βελτιώσεις


Προϋποθέσεις και περιορισμοί
 Στελέχωση τμήματος ΠΣ
 Ύπαρξη εξειδικευμένου προσωπικού
 Οργανωμένο τμήμα ΠΣ
 Αναλυτές, προγραμματιστές
 Δέσμευση ανθρώπινων πόρων
 Απαιτείται εμπλοκή των τεχνικών αλλά και όλου
σχεδόν του προσωπικού των τμημάτων που θα
χρησιμοποιήσουν το πληροφοριακό σύστημα
 Μη ευέλικτη διαδικασία
16
Ανάθεση Έργου σε τρίτους (Outsourcing)
17

18
 Οι εταιρείες ή οργανισμοί που δεν διαθέτουν την
ανάλογη υποδομή (εξειδικευμένο προσωπικό, κλπ)
αναθέτουν την ανάπτυξη ΠΣ σε εξειδικευμένες
εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού
 Outsourcing
 Διαδικασία χρησιμοποίησης εξωτερικών πόρων
 Αποτελεί μια νέα τάση στο σύγχρονο επιχειρηματικό
περιβάλλον
 Παρουσιάζει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα
 Σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί τη μοναδική λύση
19

Πλεονεκτήματα του Outsourcing
 Μείωση του κόστους
 Ποιότητα πληροφοριακών συστημάτων
 Απελευθέρωση ανθρώπινων πόρων
 Ευελιξία
20
Μειονεκτήματα του Outsourcing
 Σταδιακή απώλεια δεξιοτήτων της επιχείρησης
 Μειωμένη επικοινωνία
 Απώλεια ελέγχου
 Εξάρτηση
21

Ανάπτυξη με χρήση έτοιμου λογισμικού
 Μια από τις πλέον συχνά χρησιμοποιούμενες
εναλλακτικές λύσεις για την ανάπτυξη ΠΣΔ
 Έτοιμο λογισμικό εφαρμογών (application
software package)
 Ένα πακέτο λογισμικού είναι ένα σύνολο
έτοιμων προσχεδιασμένων προγραμμάτων
εφαρμογών που κάθε επιχείρηση μπορεί να
αγοράσει
22
23

24
25

 Σε σχέση με τη μέθοδο του κύκλου ζωής
ανάπτυξης συστημάτων, η επιλογή της
ανάπτυξης με έτοιμο λογισμικό
 παρακάμπτει τη χρονοβόρα φάση του σχεδιασμού
και,
 του προγραμματισμού
 συρρικνώνει τη φάση της ανάλυσης του
 Μειώνει τον απαιτούμενο χρόνο για έλεγχο,
εγκατάσταση και συντήρηση του συστήματος
26
Σύγκριση
Κύκλου ζωής ανάπτυξης συστημάτων
Ανάπτυξη με έτοιμο λογισμικό εφαρμογών
27
Κύκλος ζωής ανάπτυξης Έτοιμο λογισμικό εφαρμογών

συστημάτων
1. Προκαταρκτική έρευνα Ίδια
Καθορισμός προβλήματος
Πρόταση ανάπτυξης συστήματος
2. Μελέτη σκοπιμότητας Ίδια
Αναφορά μελέτης σκοπιμότητας
Ανάλυση εναλλακτικών επιλογών
3. Ανάλυση συστήματος Ανάλυση συστήματος
Ανάλυση απαιτήσεων συστήματος Ανάλυση απαιτήσεων συστήματος
Επιλογή προμηθευτή λογισμικού
4. Σχεδιασμός συστήματος Προσαρμογή έτοιμου
4α.Σχεδιασμός λογισμικού στις απαιτήσεις κάθε
4β.Προγραμματισμός οργανισμού ή επιχείρησης
Προδιαγραφές σχεδιασμού Παραμετροποίηση λογισμικού
Παραγωγή λογισμικού
5. Εγκατάσταση, δοκιμές, εκπαίδευση Ίδια
6. Παρακολούθηση, συντήρηση, Ίδια
βελτιώσεις
28
 Η ανάπτυξη ΠΣ με χρήση έτοιμου λογισμικού
έχει γνωρίσει ιδιαίτερη ανάπτυξη
 Σε περιοχές εφαρμογών που είναι κοινές για
πολλές επιχειρήσεις και οργανισμούς, όπως:
 Παρακολούθηση και διαχείριση παραγγελιών
 Παρακολούθηση και διαχείριση πελατών
 Παρακολούθηση και διαχείριση αποθεμάτων
 Γενική Λογιστική
 Κοστολόγηση, και άλλα
29

 Η ανάπτυξη ΠΣ με χρήση έτοιμου λογισμικού
παρατηρείται σε εκείνους τους τομείς, οι
οποίοι αφορούν λειτουργίες που είναι κοινές
για πολλές επιχειρήσεις
 Είναι εφικτό να σχεδιαστεί το λογισμικού ενός
ΠΣ το οποίο να ικανοποιεί τις ανάγκες
πληροφόρησης πολλών επιχειρήσεων
 Δεν είναι ανάγκη για κάθε επιχείρηση να
αναπτύξει δικό της λογισμικό
30
 Η λύση αυτή προτιμάται κυρίως από μικρές
επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν εξειδικευμένο
προσωπικό (πχ. προγραμματιστές, αναλυτές)
 Είναι κατάλληλη λύση για ΠΣ που μπορούν να
σχεδιαστού παραμετρικά για γενική χρήση
(πχ. οικονομικής διαχείρισης)
 Συναντάται επίσης και σε ορισμένα πολύ
εξειδικευμένα ΠΣ μεγάλου μεγέθους (όπου
είναι εντελώς ασύμφορη όποια άλλη λύση)
31

Ανάπτυξη με έτοιμο λογισμικό - Πλεονεκτήματα
 Μείωση του κόστους
 Μείωση προβλημάτων από λάθη σχεδιασμού
 Μειωμένος χρόνος εγκατάστασης
 Μειωμένη εμπλοκή της διοίκησης
 Καλύτερη ποιότητα σχεδιασμού
32
Ανάπτυξη με έτοιμο λογισμικό - Μειονεκτήματα
 Το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι ότι είναι δυνατόν να:
μη μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες των χρηστών
 Δεν αφορά τόσο πολύ τα πλέον συνηθισμένα και
κοινά ΠΣ (όπως της οικονομικής διαχείρισης)
 Στα πιο πολύπλοκα ΠΣ δεν είναι δυνατόν (σε πολλές
περιπτώσεις) να καλύπτονται πάντα οι συγκεκριμένες
ανάγκες της επιχείρησης
 Σε τέτοιες περιπτώσεις, συνήθως, οι εταιρείες
παραγωγής του έτοιμου λογισμικού προσφέρουν
δυνατότητα προσαρμογής του πακέτου στις ανάγκες
 Αυξάνεται το κόστος αλλά και δυσκολία συντήρησης 33

Ανάπτυξη με έτοιμο λογισμικό –
Ορισμένα Κριτήρια επιλογής
 Τι ποσοστό αναγκών καλύπτει
 Ποιες συγκεκριμένες ανάγκες δεν καλύπτονται
 Συνεργασία του λογισμικού με τα άλλα ΠΣ της
 Δυνατότητες για επεκτασιμότητα
 Βαθμός παραμετροποίησης
 Απαιτήσεις του λογισμικού σε hardware αλλά και
προσωπικό
 Κόστος και συμβόλαιο συντήρησης 34
Ανάπτυξη με τη μέθοδο Πρωτοτύπων
(Prototyping)
 Μία προκαταρκτική κατασκευή του ΠΣ ή
μέρους αυτού
 να είναι σε θέση να εκτελέσει τις βασικές
λειτουργίες του ΠΣ που επιθυμούμε να
σχεδιάσουμε και να αναπτύξουμε
 Δίνεται στους χρήστες για δοκιμή
 Σκοπός: Προσδιορισμός δυνατοτήτων και
επιθυμητών χαρακτηριστικών του Τελικού ΠΣ
35

(Prototyping)
 Η ανάπτυξη του τελικού ΠΣ προκύπτει
σταδιακά
 Είναι εξελικτική διαδικασία συνεχών
βελτιώσεων σε πρωτότυπα
 Στο σχήμα που ακολουθεί περιγράφονται τα
στάδια της διαδικασίας του πρωτοτύπου
36
37

(Prototyping) – Βήματα
1. Προσδιορισμός βασικών απαιτήσεων
2. Ανάπτυξη πρωτοτύπου
3. Χρήση πρωτοτύπου από τους χρήστες
4. Ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των χρηστών;
5. Αν ΌΧΙ, Επανασχεδιασμός απαιτήσεων
6. Επανασχεδιασμός και ανάπτυξη πρωτοτύπου
 Επιστροφή στο βήμα 3
7. Αν, ΝΑΙ, Ανάπτυξη Τελικού ΠΣ 38
(Prototyping)
 Η διαδικασία του prototyping φαίνεται να
ακυρώνει όλες τις αρχές της συστηματικής
ανάπτυξης των ΠΣ
 Στο prototyping φαίνεται να επιζητείται
ακριβώς το αντίθετο
 Με την ανάπτυξη ενός προκαταρκτικού
συστήματος αναζητούνται οι απαιτήσεις των
χρηστών με επαναλαμβανόμενη διαδικασία
39

(Prototyping)
 Είναι κατάλληλη διαδικασία ανάπτυξης για
ορισμένες κατηγορίες ΠΣ
 ΠΣ όπου είναι δύσκολο, έως αδύνατον, να
προσδιοριστούν με ακρίβεια και εκ των
προτέρων οι απαιτήσεις του συστήματος
 Π.χ. ΠΣ Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)
40
(Prototyping) - Πλεονέκτημα
 Η στενή συνεργασία μεταξύ των τεχνικών της
ανάπτυξης του ΠΣ και των διοικητικών
στελεχών
 Οι χρήστες συμμετέχουν σε όλη τη διαδικασία!
 Αντίθετα, στη μεθοδολογία του κύκλου ζωής
ανάπτυξης συστημάτων οι χρήστες έχουν
έντονη παρουσία στις φάσεις:
 της ανάλυσης και της αποδοχής και ελέγχου
41

(Prototyping)
 Κατάλληλη μεθοδολογία για ΠΣ που
χαρακτηρίζονται από πολύπλοκη επεξεργασία
δεδομένων
 Δεν είναι κατάλληλη μέθοδος για ανάπτυξη
ΠΣ μεγάλης κλίμακας
 Δεν αποτελεί υποκατάστατο των φάσεων της
μεθοδολογίας του κύκλου ζωής ανάπτυξης
πληροφοριακών συστημάτων
42
(Prototyping) – End User Development
 Ειδική κατηγορία prototyping – ανάπτυξη
απευθείας από το τελικό χρήστη
 Ο τελικός χρήστης χρησιμοποιεί εργαλεία
ανάπτυξης ΠΣ όπως:
 Γλώσσες προγραμματισμού
 ΣΔΒΔ
 Spreadsheets, κλπ
43

(Prototyping) – End User Development –
Μειονεκτήματα
 Ο τελικός χρήστης δεν αντιλαμβάνεται τους
περιορισμούς της διαδικασίας
 Θεωρεί τον εαυτό του ικανό να αναπτύξει
μεγάλα ΠΣ
 Δεν αντιλαμβάνεται τις απαιτήσεις σε χρόνο
και χρήμα
 Γίνεται δύσπιστος στα χρονοδιαγράμματα
44
(Prototyping) – Μερικές Εικόνες
45

46
47

48

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Δημήτριος Μαδυτινός ΤΕΙ Καβάλας

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης Δημήτριος Μαδυτινός ΤΕΙ Καβάλας

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Συστήματα Πληροφοριών Διοίκησης