PL

Pagbuo, Pag-ugnay, at Pagbubuod ng

mga Ideya 5. Huwag maglalagay ng mga detalye,
halimbawa, at ebidensya.
Buod 6. Makakatulong ang paggamit ng mga
Siksik at pinaikling bersyon ito ng teksto. signal word o mga salitang nagbibigay
Ang teksto ay maaaring nakasulat, transisyon sa mga ideya.
pinanood, o pinakinggan,. Pinipili rito ang 7. Huwag magsisingit ng opinyon.
pinakamahalagang ideya at sumusuportang 8. Sundin ang dayagram sa ibaba
ideya at datos.
Mahalaga, kung gayon, ang pagtutok sa Buod
lohikal at kronolohikal na daloy ng mga Pangunahing Ideya
ideya na binuod na teksto. Paksang Pangungusap
Kadalasan, nakatutulong ang pagbubipd sa
Paksang Pangungusap
paglilinaw sa lohika at kronolohiya.
Paksang Pangungusap
Konklusyon
Pangunahing mga katangian ng pagbubuod :
1. Tinutukoy agad ang pangunahing ideya
Sa pagbubuod naman ng mga piksyon, tula,
o punto kaugnay ng paksa.
kanta at iba pa :
2. Hindi inuulit ang mga salita ng may-
1. Maaaring gumawa muna ng story map
akda; bagkus ay gumagamit ng sariling
o graphic organizer upang malinawan
pananalita.
ang daloy ng pangyayari.
3. Mga 1 / 3 ng teksto o mas maikli pa
2. Pagkatapos, isulat sa buod sa isang
dito ang buod.
talata kung saan ilalahad ang
pangunahing karakter, ang tanggulian,
Mga hakbang sa pagbubuod:
at rebelasyon ng tunggalian.
1. Basahin, panoorin, o pakinggan muna
nang pahapyaw ang teksto.
Lagom o Sipnosis
2. Sa mga nakasulat episodo ng isang
Isa itong pagpapaikli ng mga pangunahing
pinapanood o pinakinggan, tukuyin ang
punto, kadalasan ng piksyon.
paksang pangungusap o pinakatema.
Karaniwang di-lalampas ito sa dalawang
Tukuyin din ang mga susing salita (key
pahina.
words).
Ito rin ang ginagamit sa mga panloob o
3. Pag-ugnay-uganyin ang mga ideyang
panlabas ng pabalat ng isang nobela na
ito uoang mabuo ang pinakapunto o
tinatawag na jacket blurb.
tesis.
4. Sulatin ang buod.
Mga hakbang sa pagsulat ng sinopsis :
*Tiyakinn ang organisasyon ng teksto.
1. Basahin ang bawat kabanata.
*Huwag gumamit ng mga salita o
pangungusap mula sa teksto.
 PL
2. Isulat ang mga tema at simbolismo sa Ito ang buod ng buod. Kung baga sa katas
bawat kabanata. ng niyog, ito ang kakanggata. Higit itong
maikli kaysa sa buod at halos ang
3. Igawa ng balangkas ang bawat pinakatesis ng buong akda ang tinatalakay.
kabanata. Bubuuin ito ng
mahahalagang puntos at impormasyon
tungkol sa tauhan. Ito ang pinaikling buod ng mahahalagang
4. Gumawa ng isa hanggang dalawang punto, pahayag, ideya, o impormasyon.
pangungusap sa buod, storyline, o Muling paghahayag ito ng ideya ng may-
tema. akda sa sariling pangungusap ng bumasa,
5. Gawan ng sinopsis ang bawat ngunit maaaring magdagdag ng komento na
kabanata. nagsusuri sa akda. Wala itong mga
*Ikuwento ang buong istorya gamit ang elaborasyon, halimbawa, ilustrasyon, at iba
mga datos mula sa bawat kabanata. pa.
*Hindi kailangang ipaliwanag ang lahat ng Narito ang mga katangian ng isang presi:
bagay. 1. Malinaw ang paglalahad.
6. Sundin ang mga kronolohiya ng 2. Kompleto ang mga ideya.
istorya. 3. May kaisahan ng mga ideya.
*Laging sa pangkasalukuyan ang gamit ng 4. May pagkakaugnay-ugnay ang mga
pandiwa. ideya.
*Tiyakin din ang pananaw o punto de vista 5. Siksik sa dalawa hanggang tatlong
o kung sino ang nagkukuwento. pangungusap ang pangkalahatang
puntos.
Upang maging kapana-panabik ang Narito ang halimbawa ng presi ng naunang
pagkukwento nang palagom, narito ang ibinuod na artikulo ni Dante Ambrosio.
ilang pantulong: Ang una (A) ay walang komento ng pagsulat
1. Simulan ito sa pangunahing tauhan at ng presi at ang (B) ay may komento.
ang kaniyang pinagdadaanan o
problema. Sintesis
2. Maaaring maglakip ng maikling Mula sa salitang griyego na synthenai
diyalogo o sipi. (syn=kasama ; magkasama ; tithenai=
3. Ilantad ang damdamin ng tauhan at sama-samang ilagay) ang salitang sintesis.
mga dahilan kung bakit
namomroblema siya, o kaya’y bakit Analisis vs. Sintesis
niya ginagawa ang bagay na nagiging Analisis - paghihiwalay ng mga ideya upang
dahilan ng problema. suriin ang huli
Sintesis - pagsasama-sama ng mga ideya
Presi tungo sa issang pangkahalatan na kabuuan.
Galing sa salitang presi (precis) sa lumang Ilang hakbang at mungkahi sa maayos na
Pranses na ibig sabihi’y pinaikli. pagbuo ng sintesis:
 PL
1. Introduksiyon h. Maging matapat sa teksto,
- simulant sa isang paksang pangungusap na kinapanayam, o pinagkunan ng
magbubuod o magtutuon sa pinakapaksa ng impormasyon.
teksto. Banggitin din ang mga sumusunod 3. Kongklusyon
kaugnay ng teksto: - Ibuod ang nakitang mga impormassyon at
pangkahalatang koneksyon ng iba-ibang
 Pangalan ng may-akda pinagsamang ideya. Maaaring magbigay-
 Pamagat komento dito o kaya’y magmungkahi.
 Impormasyon tungkol sa may-akda,
teksto, paksa
2. Katawan Isinasagawa ang sintesis para sa mga
a. Organisahin ang mga ideya upang sumusunod:
masuri kung may nagkakapareho. 1. Introduksyon ng koleksiyon ng mga
b. Suriin ang koneksyon ng bawat artikulo ssa libro o journal.
isa sa paksa at pangunahing 2. Report ng pinag-ussapan ssa talk
ideya show, pulong, komperensiya, o panel
c. Ssimulan sa pangungusssap o discussion.
katagang ito ng paksa ng talata. 3. Rebyu ng mga literatuang pinagkunan
Naglalahad ang pangungusap o ng impormasssyon o ideya ukol sa
katagang ito ng paksa ng talata. issang paksssang may maraming may-
d. Ibigay ang mga impormasyon akda na sinangguni para sa sinusulat
mula ssa iba-ibang batiss (tao, na tessisi o disertassyon.
libro, at iba pa) o iba-ibang 4. Report ng isang dokumentaryo ukol sa
paksa o opinion sa isang pakssa. isang paksa na may iba’t ibang taong
e. Gumamit ng angkop na mga kinapayam.
transisyon (halimbawa: gayundin, 5. Maikling rebuy ng mga sinulat ng
sa kabilang dako, gayunman, at isang may-akda kaugnay ng isang
iba pa) at paksang pangungusap. particular na paksa.
Banggitin din ang pinagkunan.
f. Gawing impormatibo ang sintesis. Abstrak
Ipakita ang mga pagkakapereho Isa itong maikling buod ng pananaliksik,
at pagkakaiba ng mga ideya, artikulo, tesis, disertasyon, rebuy,
opinyon, paniniwala, reaksyon, at proceedings, at papel-pananaliksik na
iba pa. naisumite sa komperensiya at iba pang
g. Huwag maging masalita sa gawain na may kaugnay sa disiplina upang
sintessis. Mas maikli, mas mabiliss na matukoy ang layunin ng teksto.
Mabuti ngunit may laman, lalim,
at lawak. Mga bahaging makikita sa ialng abstraks
 Pamagat
 Paksang pangungusap
 PL
 Layunin
 Metodolihiya
 Mga Datos
 Resulta ng Pag-aaral
 Kritikal na Diskusyon