Filipino 110 reviewer
parirala na may kaugnayan sa paksa, mas
Aralin 9
Character sketch- isang anyo ng sanaysay na
naglalarawan o nagsasalaysay tuungkol sa isang
tao, hayop, bagay, o lugar tungo sa isang
impresyon o kakintalan, o kaya insight o kabatiran.
 May movement o galaw ang sanaysay mula
sa mga konkretong datos patuno sa isang
abstraktong kaisipan.
 Una, pumili ng paksa na pamilyar sa
manunulat.
 Pangalwa, pumili ng paksa na makabuluhan
sa lipunan.
Botong: Mamamayan ng Angono, Pintor ng
bayan. - By Rene O. Villanueva at Ligaya G.
Taimson Rubin
Dalawang aspekto ng pagsulat ang mahalaga
sa karakter sketch-
 Una, kasapatan ng datos
 Pangalwa, organisasyon o pagsasaayos ng
mga datos na ito.
Estrahiya sa pagpaparami ng datos o pre-
writing activity
1. Paglilista
2. Pagmamapa
3. Malayang pagsulat
Paglilista- inililista ang anomang salita o parirala
na may kaugnayan sa paksa.
Proseso:
1. Sa isang malinis na papel, isulat sa ibabaw
ang paksa ng character sketch.
2. Sa ilalim nito, sumulat ng anomang salita o
parirala na pumapasok sa isip kaugnay ng
paksa.
3. Maari ding maglista ng mga salita o
pariralang may kaugnayan.
4. Huwag masyadong mag isip.
5. Ang paliwanag tungkol sa estrahiyangg ito,
kapag may presyur sa pagsusulat tulad ng
tuloy tuloy na paglilista.
6. Orasan ang paglista.
Pagmamapa- isinusulat din ang mga salita o
napapakita lamang nito ang koneksiyon ng mga
detalye o aytem sa listahan sa isa’t isa.
Proseso:
1. Gumuhit ng isang maliit na bilog sa gitna.
2. Sa loob ng bilog ay isulat ang paksa.
3. Mula sa isang gilid ng bilog, gumawa ng
isang maiksing guhit palayo rito.
4. Sa ibabaw ng guhit ay sumulat ng isang
salita o parirala namay kaugnayan sa paksa.
5. Gumawa ng isang maiksing guhit na
nakadugtong sa unang guhit.
6. Sa ibabaw ng bagong guhit, sumulat ng
salita o parirala na may kaugnayan sa
nakasulat sa unang guhit.
7. Muling gumawa ng isang maiksing guhit na
maaring nakadugtong sa una o pangalwang
guhit, depende kung saan nakaugnay ang
susunod na salita o pariralang maiisip.
8. Ulitin lamang ang proseso hangang sa
magsanga-sanga ang mga guhit.
9. Kapag wala nang maisip na detalye,
bumalik sa bilog swa bilog at muling
gumawa ng maiksing guhit mula sa bilog
10.Puwedeng gumawa ng maraming guhit
mula sa bilog.
11.Orasan ang pagmamapa.
Malayang pagsusulat- ay tuloy tuloy na paglilista
ng mga detalye sa anyong patalata
Proseso:
1. Isulat sa ibabaw ang paksa.
2. Tiyakin na walang anomang sagabal sa
pagsulat bago magsimula.
3. Siguraduhin ding maoorasan ang proseso.
4. Sa pagsisimula, sumulat ng parirala o
pangngusap na may kaugnayan sa paksa.
5. Isulat ang kung anomang pumapasok sa
isip. Huwag munang magedit.
6. Kung walang pumapasok na salita o detalye
sa isip, ulit-ulitin lang ang huling salitang
isinulat.
7. Huwag iaangat ang lapis o bolpen mula sa
papel.
8. Mahalagang tuloy-tuloy at mabilis ang
pagsulat.
 9. Ang prinsipyo ay katulad din sa estrahiya ng
paglilista- lumilitaw ang nakatagong
kaalaman kapag may presyur sa pagsulat.
10.Pakatapos, balikan ang naisulat at bilugan
ang mga detalyeng hindi akalain na
maisusulat.
11. Orasan ang malayang pagsulat.
Tandaan:
- Ang halimbawang paksa ay batay sa mga
personal na karanasan.
- Iminumungkahi na madebelop ang mga
paksang ito sa paraang magkakaroon din ng
kabuluhan ang sulatin sa ibang tao.
- Mahalaga na maiangat ang personal sa
antas na panlipunan upang magkaroon ng
kabuluhan ang sulatin sa maraming mambabasa.
- Ang estratehiyang malayang pagsusulat ay
panimulang ehersisyo lamang para
makapagpalabas ng mga detalye at ideya kung
paano idedebelop ang paksa. Pagkatapos ng inisyal
na mga estratehiyang ito, kailangan manaliksik pa.
- Ang mga mungkahing paraan ng
pagdedebelop ng paksana binanggit ay magagawa
lamang kapag sinundan ang mga estratehiyang ito
ng pagbabasa ng mga aklat ,pag-iinterbyu sa
importante informant, at iba pang paraan ng
pagkuha ng makabuluhan at mapagkakatiwalaang
mga datos.
Pagsasaayos ng mga datos sa Character Sketch
Mahalagang Aspekto
- Kasapatan ng datos
- Organisasyon o pagsasaayos ng mga datos
na ito.
Orasan
- ang orasan ay may tiyak na galaw. Mula sa
isang pinagmulan ay sumusulong ang mga kamay
ng orasan ayon sa takbo ng panahon.
- Maaari itong magsimula sa detalye o
pangyayaring pinakaunang naganap na susundan
ng iba pang detalye o pangyayaring lumitaw o
naganap ayon sa daloy ng panahon.
Paputok
- Ang paputok ay isang bagay na sinisindihan
o ginagawang aktibo para lumikha ng isang
malakas na ingay.
- Sa pagsasaayos ng isang character sketch
batay sa paputok, nagsisimula sa isang
mahalagang pangyayari at kasunod nito, ilalahad
naman ang mga bunga o resulta ng pangyayaring
ito.
Sayaw
- Sa maraming sayaw, ang mananayaw ay
umuurong-sulong, humahakbang sa iba’t ibang
direksiyon.
- Tinatawag na sayaw ang estratehiyang ito
dahil ang manunulat ay puwedeng gumamit ng
detalye o pangyayari mula sa iba’t ibang lugar at
panahon.
Pagsulat ng Bionote o Pagpapakilala sa Sarili (o
pagpapakilala sa indibidwal)
- Parang isang anyo rin ng character sketch
ang bionote o pagpapakilala sa sarili.
- Isa itong anyo ng sulatin na pumapaksasa
sarili o sa ibang tao, maikli lamang at karaniwang
may tonong pormal.
Sitwasyong nangangailangan ng bionote
1. Para ipakilala ang may akda ng isang aklat
o artikulo sa isang journal.
2. Para ipakilala ang isang natatanging
indibidwal sa isang aklat na pang-general reference
tulad ng encyclopedia
3. Para ipakilala ang isang tagapagsalita sa
isang kumperensiya o seminar.
4. Para ipakilala ang isang panauhing
pandangal sa isang pormal na pagtitipon
5. Para ipakilala ang isang natatanging
indibidwal na bibigyan ng parangal.
Bionote para ipakilala ang may akda ng isang
artikulo sa journal
- Maikli lamang ito at karaniwang
bumabanggit sa mga kredensiyal ng may akda na
magpapatunay na karapat-dapat siyang magsulat
tungkol sa paksa ng kaniyang artikulo
- Maaring banggitin ang natapos na digri,
kinaanibang institusyong akademiko o samahan,
larang na pinagkadalubhasaan at bagong
publikasyon o pananaliksik

Bionote na nagpapakilala sa isang indibidwal para

sa isang pang-general reference na aklat

- Mahalaga ang komprehensibong listahan ng

mga impormasyon na magpapakilala sa indibidwal
upang maging kapaki-pakinabang ang bionote sa
iba’t ibang sitwasyong paggamitan.

Ang bawat bionote ay naglalaman ng mga

sumusunod:

1. Personal na impormasyon

a. Petsa ng kapanganakan
b. Lugar ng kapanganakan

c. Kategoryang kinabibilangan(kung artista,

director, manunulat, pintor, mananayaw at iba pa.)

d. Magulang

e. Iba pang kaanak na nasa larang ng sining

2. Mga natapos sa pag-aaral

3. Mga natapos na training workshop

4. Mga likhang sining

5. Mga natamong pagkilala at Gawad

Bionote na nagpapakilala sa tagapagsalita sa isang

kumperensiya o seminar

- Kailangan maikli ito at naglalaman ng mga

impormasyong magpapahiwatig na eksperto ang
tagapagsalita sa paksang kaniyang tatalakayin.

- Ang bionote ay binabasa bago magbigay ng

presentasyon ang tagapagsalita.

- Kailangang maging selektibo at banggitin

lamang ang mga angkop na impormasyon tungkol
sa tagapagsalita.