MODERNİZM KAPSAMINDA GRAFİK SANATLAR

DEVRİMLER, ÖNCÜ EĞİLİMLER VE MANİFESTOLAR-I

(FÜTÜRİZM, DADAİZM, KONSTRÜKTİVİZM, DE STİJL,

BAUHAUSS)
Yeni Tipografinin Doğuşu
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ TOKDİL
SANAT KAVRAM VE KURAMLARI II
 Filippo T. Marinetti

Fütürizm

Tristian Tzara
Kurt Schwitters
Raul Hausmann
Dadaizm

El Lissitzky
Alexander Rodchenko
Vladimir Tatlin
Kazimir Malevich
Vladimir Mayokovski
Konstrüktivizm
Jan Tschichold
Yeni Tipografinin Doğuşu

Thoe van Doesburg

Vilmos Huszar
De Stijl

Joost Schmidt
Herbert Bayer
Moholy Nagy
Bauhauss Okulu
Yazı nedir, neden önemlidir?

Yazı, ilkçağlarda mağara duvarlarındaki resimlerken zaman içerisinde iletişimin

temelini oluşturan harflere, rakamlara ve sembollere dönüşmüş ve bilginin
kayıpsız şekilde nesillere aktarılabilmesini sağlamıştır.

İletişim için oldukça önemli olan bu işaretler yazıya ses veren ve

onun görsel özelliklerini bulunduran tipografiyi oluşturmaktadır.
Peki grafik tasarım nedir, görsel iletişim tasarımı neyi ifade eder?

Grafik tasarım, kendine ait kuramlarını görsel iletişim araçlarından

yararlanarak oluşturulan mesajı hedef kitleye ulaştıran bir sanat dalıdır.
Görsel iletişimde anlatımı güçlendiren, iletilmek istenen mesajdaki duygu ve düşünceyi
en uygun içerikle tasarım içerisinde biçimlenerek oluşturan ise tipografidir.
Tipografi alanında benimsenen ve geçerliliğini günümüzde de
sürdüren bazı kuram ve eğilimleri anlayabilmek ve
tipografiyi etkili bir iletişim aracı olarak kullanabilmek için

20. yüzyıl başlarındaki tipografik deneyleri ve bu girişimlerin

arkasında yatan sanatsal düşünceleri iyi kavramak gerekmektedir.
TİPOGRAFİNİN TARİHSEL
GELİŞİMİ
Arkeolojik bulgular ışığında bilinen en eski yazı sistemi Sümerlilere aittir.
Yazının bir tasarım ürünü olarak görülmesi Rönesans döneminde başlamıştır.

Johannes Van Eyck hic fuit /

Jan Van Eyck buradaydı

Böylece yazı farklı çeşitlerde kullanılarak yöntemli çalışmalara

ağırlık verilmiş ve yazı karakterleri çeşitlenmeye başlamış,
dönemin teknik ve toplumsal gelişmelerinden de etkilenmiştir.
«Ben Nürnbergli Albrecht Dürer, kendimi bu
şekilde kalıcı boyalarla 29 yaşımda iken
tasvir ettim»
Peki Kandinsky resminde yazınsal ifadeler var mıdır? Tipografik
anlatım açısından düşünüldüğünde nasıl yorumlarsınız?
Kübizm’e gelindiğinde yazı tasarımsal bir unsur olarak resmin konusunu
oluşturma işlevini üstlenir. Önemli kübist sanatçılarımız kimlerdi peki?
Dadaist sanatçılardan Kurt Schwitters’in kolajlarında da yazı tasarımın bir
parçası olarak kullanılmıştır. Dadaizme birazdan geri döneceğiz!
Roy Lichtestein hangi akımın sanatçısıydı peki hatırladınız mı?
Andy Warhol’un konserve kutuları da hem yazının tasarım sürecinde kullanımı hem
de baskı tekniklerinin gelişimi ile ilgili değil mi?
nedir’e geri döndüğümüzde …
Johannes Gutenberg

Tipografi terim olarak, Johannes Gutenberg'in 1450 yılında

farklı bir anlayışla hazırladığı baskı sistemi ile ortaya çıkmış,
insanlığın gelişiminde önemli bir rol oynamış, artık baskı
sistemi ve çoğaltma daha kolay hale gelmiştir.

Önce baskı sisteminin gelişim sürecini inceleyelim mi?

Metal harflerle dizgi ve baskı ilk kez Kore'de gerçekleştirilmiştir. Fakat
1450 yılında Johannes Gutenberg isimli bir Almanın metal yazıları kurşun
alaşımlar kullanarak oluşturması ve kurşun alaşımlardan blok kalıplar elde
etmeyi denemesi baskı sistemlerinin gelişmesine olanak sağlamıştır.

Matbaacılıktaki gelişmeler geleneksel tasarım ve baskı fikrini değiştirerek modernizm

ve modern sanat akımlarında tipografi kullanımına ilişkin birçok seçenek sunmuştur.
19. yüzyıl sonlarına doğru baskı teknolojileri giderek gelişmiştir.

1 2 3

Lithografi Linotype Monotype

Taşbaskı yönteminin Aloys Senefelder tarafından 1796'da
bulunuşu önemli bir aşama olarak kabul edilebilir.
Tipografi (ya da harf dizgisi ve düzenlemesi) açısından ikinci asıl
önemli süreç;
- 'linoytpe' makinesinin Ottomar Mergenthaler tarafından 1886'da
- 'Monotype' makinesinin Tolbert Lanston tarafından 1893'te
geliştirmeleri sonucu başlamıştır.
1450'lerden 1950'lere kadar süren 500 yıllık klasik basım tekniklerinden sonra;

1930'lu yılların sonunda fotomekanik yöntemlerle gelişen foto dizgi makineleri

1960'ların ikinci yarısında klavye ve gösterim birimiyle harfler ve görüntüler
'foto-düzenleme' dizgilerine dönüşmüştür.

1970'lerden günümüze geliştirilen bilgisayar temelli teknoloji ile

birlikteliği sonucu harfler sayısal görüntülere dönüştürülmüştür.
Teknolojik gelişmelerin etkisiyle, yaşanan olaylar ve toplumsal
gelişmelerle birlikte konuların değişmesi tipografiye yansımış
ve tipografinin tasarım dilini değiştirmiştir.

Bakın toplumsal bir değişim tipografi alanında bile önemli değişimlere neden olabiliyor!
Yaşamda ve tarihsel değerlerimizde yaşanan her bir unsur domino taşları gibi ilişkilidir!
 Jan Tschichold (1902-1974)

Yeni Tipografinin gelişiminde en önemli sanatçılardan biri

Jan Tschichold’dur.

1920 yılında makale ve kitaplarında asimetrik tipografi

düzenlemelerini matbaacı, dizgici ve tasarımcılara tanıtmış
fikirlerin kabul görmesiyle asimetrik tipografi ve saf form
anlayışı kullanılmaya başlanmıştır.
Artık tipografi sadece harflerin yalnız sözcüklerde, satırlarda ve
sayfalarda düzenlenmesi değil aynı zamanda bir mesaj verebilmek
için birçok estetik çözüme sahip bir sanat haline gelmiştir.

Peki estetik neydi? Ne ile ilgiliydi?

Bu yaklaşım tipografi tasarımcısını harf ölçüsü, satır aralığı, satır
düzeni, renk, fotoğraf ve diğer unsurları kullanması sayesinde klasik
tipografik tasarım anlayışını değiştirmiş, çağın yenilikçi tasarımları
saflaştırarak bir bütün halinde ele alınmaya başlanmıştır.
Günümüzde kitle iletişim araçlarının ve reklam endüstrisinin hızla gelişim
göstermesiyle birlikte tipografi artık bir metin yazısı olmaktan çok, bir tasarım
unsuru olarak düşünülmekte ve bu amaca hizmet etmesi için tasarlanmaktadır.
Aslında modernizmin ikinci evresinde karşımıza çıkan tüm biçimlendirme anlayışları
tipografi alanındaki gelişmelere paralel bir değişim yaşamamış mıdır?
Örneğin Jan Tschichold’un incelediğimiz bu çalışması ile
Kandinsky’nin bu resmi biçimsel olarak benzer değil mi?
Modernizm Sürecinde Yeni Tipografinin Doğuşu

Modernizm ile ortaya çıkan geometrik soyutlama anlayışı tipografi alanında da yaşanmıştır.
Yüzyıllar boyunca tamamen matbaacıların elinde olan tipografik uygulamalarda bütün yazılar
sayfa üzerine belirli formatlar doğrultusunda simetrik olarak yerleştirilmiş ve satırlarda daima
ya orta ya da iki taraftan blok düzeni benimsenmiştir.
20. yüzyıla gelindiğinde çoğu basılı malzeme, metal harfler kullanılarak en eski seri baskı
tekniği olan tipo baskı yöntemi kullanılmıştır.
Tipo baskıda kullanılan kalıbı birbirinden bağımsız metal harfler
ve basılacak çalışmalardaki bütün metinler dizgiciler tarafından
metal harflerin tek tek bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur.
Bu süreç tamamen matbaacılar tarafından gerçekleştirilmiş sayfalar
yine eski tasarım anlayışına uygun oluşturulduğu görülmüştür.
Bu yapıyı ilk sorgulayanlar aslında Jan Tschichold’un makalelerinden
yaklaşık on yıl önce 1910'larda Fütürist şairler olmuştur.

Basılı sayfadaki tasarımlarında sözdizimini tamamen değiştiren

Fütürist şiir anlayışı, sözcükleri ve sözdizimini özgür kullanarak
tipografiyi sanatsal bir alan haline dönüştürmüştür.

Bu yenilikçi düşünce aynı zamanda klasik tipografiden Yeni

Tipografiye geçiş sürecinin başlangıç noktasını oluşturmaktadır.
 Yeni Tipografinin Doğuşu
Jan Tschichold

Fütürizm Dadaizm Konstrüktivizm De Stijl Bauhauss Okulu

Filippo T. Marinetti
Fütürizm’i hatırlayalım mı?
 FÜTÜRİST MİMARİ: Mimari alanda Antonio
Santella ve Mario Chiattone fütürizmin
anlayışına uygun eserler ortaya koymaya
çalışırlar.

FÜTÜRİZM
ÖNCÜ SANATÇILAR: Akımın öncü sanatçıları Umberto
Boccioni, Carlo Carra, Giacomo Balla, Gino Severini’dir.

Sanatçılar bir eylemin belli anlarına ilişkin görüntüleri

üst üste bindirmeyi, böylece geleneksel betimlemeden
uzaklaşmayı denediler. Modern dünyaya ait her türlü
koku, ses, gürültü ve uyumsuzluk kutsandı.
Marinetti, fütürist şairler arasında yazı karakteri ve kullanımına
ilişkin deneyler yapan en önemli isimlerden biridir.
Marinetti, yayınlanan manifesto ve yazılarında; özgür
sözcükler ve fütürist duyarlılıktan bahsetmiş, geleneksel
sayfa yapısında sözcükleri bloklamaya karşı çıkmış, yazı
karakterlerini bold (kalın), italik (eğik) ve majüskül (büyük
harf) gibi farklı açı ve yönlerde kullanmıştır.
Başta “Zang Tumb Tumb” adlı romanın kapak tasarımı olmak
üzere özgür sözcük ve fütürist kuramına dayalı çoğu
kompozisyonunda Fütürist şiiri parçalara ayırarak yenilikçi
tasarım anlayışını tipografik bir dille görselleştirmiştir

F.T Marinetti 1914. “Zang Tumb Tumb” adlı

roman için tipografik kapak tasarımı
Orlando Italo Griselli, Portrait of F. T. Marinetti, 1914, oil on canvas, 22.4 x 28.4 in.
(57 x 72 cm), Minerva Auctions, Rome.
Modernizm kapsamında incelediğimiz sanat akımları arasında yeni tipografinin
gelişiminde önemli katkıları olan bir diğer grup Dadacılar olmuştur.

Dadaizmin manifestosu neydi??

Birinci Dünya Savaşı’nın patlak verdiği yıllarda her türlü
ideolojik ve estetik baskıya tepki, geleneksel sanata başkaldırı!
 Yeni Tipografinin Doğuşu
Jan Tschichold

Fütürizm Dadaizm Konstrüktivizm De Stijl Bauhauss Okulu

Filippo Tristian Tzara

T. Marinetti Kurt Schwitters
Raul Hausmann
Dadaizmin en önemli sanatçısı kimdi?
Dadaizmin en önemli eseri neydi peki?
Dadaizmi hatırlayalım mı?
 DADAİZM
ÖNCÜ SANATÇILAR: Dadaizm, Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı karamsarlık ve
umutsuzluk içinde geleceğe inançlarını tümüyle yitiren sanatçıların oluşturduğu bir
akımdır.
Amerika (New York Dada) - Marcel Duchamp / Francis Picabia
İsviçre (Zürih Dada) - Hans Arp (1916- Cabaret Voltaire)
Almanya (Berlin Dada) - Hans Arp / George Grosz / John Heartfield / Kurt Schwitters
(kolaj, kes-yap, hazır nesneler)

DADAİST HEYKEL: Raoul Hausmann'ın "Mekanik Kafası",

Dadacıların aklın iflası olarak gördüğü savaş ve saldırganlık
ruhunun bir tur simgesidir.
Duchamp'ın pisuvarı zamanın sanatçılarına eserlerini her
türlü şekilde sınırsız malzemeden üretebileceklerini gösterdi.
Dadacılar kompozisyonlarında değişik boyutlar içinde kullandıkları
harf unsuruyla sese dayalı imgeler oluşturmayı amaçlamışlardır.

Yazı ve tasarımlara özgür bir anlatım dili kazandırıp, tipografik

tasarımı geleneksel kurallara bağlı kalmaktan kurtarmışlardır.

Editörlüğünü Raoul Hausmann’ın üstlendiği

“Der Dada” dergisinin kapak tasarımı
Ayrıca malzeme ve süreç arasında kurdukları
bağlantıları kolaj tekniği ile aktaran Dadacılar
tipografiye yeni yaklaşımlar kazandırmışlardır.
 Dadacı tipografi, dergiler aracılığı ile geniş bir etki alanına sahip
olmuştur.

“Der Dada” ve “Merz” dergilerinin kapağında geleneksel

tipografik tasarımlara aykırı biçimde Fütürist düşünceler
etkisinde biçimlenmiş tipografik düzenlemeler yer almıştır.

Kurt Schwitters, “Merz” dergisinin Reklam

Tipografisine adanmış 11. Sayısı
“Der Dada” ve “Merz” dergilerindeki tipografik düzenlemeleri ile ön plana çıkan Tristan
Tzara, Kurt Schwitters tipografiyi ticari boyutlara taşımış, Raoul Hausmann tasarımlarında
harfleri başka formlarla kullanarak tipografi diline yeni boyutlar kazandırmıştır.
1923 ve 1932 yılları arasında grafik ifadenin
sınırlarını zorlamaya devam eden “Merz” dergisi
24 sayını çıkartmış ve 11. sayısı tamamen reklam
tipografisine adamıştır.
 Yeni Tipografinin Doğuşu
Jan Tschichold

Fütürizm Dadaizm Konstrüktivizm De Stijl Bauhauss Okulu

Filippo Tristian Tzara El Lissitzky

T. Marinetti Kurt Schwitters Alexander Rodchenko
Raul Hausmann Vladimir Tatlin
Kazimir Malevich
Vladimir Mayokovski

Tipografinin modernleşme sürecinde etkili olan yapılanmalardan diğeri Konstrüktivizm'dir.

Konstrüktivizm’i hatırlayalım mı?

KONSTRÜKTİVİZM
ÖNCÜ SANATÇILAR: Akımın öncü sanatçıları Vladimir
Tatlin, Aleksandr Rodçenko, El Lissitzki

Rus gelecekçileri ve inşacıları, sanatın yeni bir toplum

yaratmada önemli bir işlev üstlenebileceği gibi bir
umut içindeydiler. Toprağa karşı makineyi, geleneğe
karşı yeniyi yüceltmişlerdir.
Rus şair ve ressamlar grubu, betimlemeden uzaklaşarak, geometrik düzenlemeyi ve
soyutlamayı ön plana tutan yenilikçi tasarım dili oluşturmuşlardır.

Sayfalardaki figüratif süslemeleri kaldırıp geometrik formlara,

fotomontaja, zarif yazı ve illüstrasyona yer vermişlerdir.

Bu isimler kimler peki?

Vladimir Mayakovsky El Lissitzky

Kazimir Malevich Vladimir Tatlin
Alexander Rodchenko
Bu sanatçılar tipografinin modernleşme sürecini hızlandırmıştır.
Rus yapısalcılığı, grafik tasarımında asimetrik bloklar halinde düzenlenen,
siyah ve kırmızı, tırnaksız yazı kullanımlarıyla öne çıkmışlarıdır.

El Lissitky (1919-Beat the Whites with the Red

Wedge) Sovyet Rusya Propaganda Afişi
 Konstrüktivist tipografide öne çıkan bir diğer unsur ise yalın, serifsiz
ve anlaşılır yazı karakterleri ile oluşturdukları tasarımlarında sayfa
yüzeyini tamamen tipografik elemanlarla doldurmalarıdır.

El Lissitky 1927. “Das Entfesselte Theater”

adlı tiyotro oyunu için kapak tasarımı
Alexander Rodchenko 1923. Vladimir
Mayakovsky’nin bir kitabı için tipografik düzenleme
Alexander Rodchenko ve
Vladimir Mayakovsky
 Yeni Tipografinin Doğuşu
Jan Tschichold

Fütürizm Dadaizm Konstrüktivizm De Stijl Bauhauss Okulu

Filippo Tristian Tzara El Lissitzky Thoe van Doesburg

T. Marinetti Kurt Schwitters Alexander Rodchenko Vilmos Huszar
Raul Hausmann Vladimir Tatlin
Kazimir Malevich
Vladimir Mayokovski

20. yüzyıl başlarında Hollanda’da ortaya çıkan ve “tamamen soyutlama” ilkesi benimseyen
De Stijl sanat hareketi de tipografi alanında önemli gelişmelerin yaşandığı bir akımdır.
Önemli sanatçıları kimlerdi peki
hatırladınız mı?

Malevich ve Mondrian’ı
görmüştük. Peki grafik tasarım
alanında önemli isimler kimlerdir?

Theo van Doesburg

Vilmos Huszar
Malevich ve Mondrian’ın resim alanındaki saf, çizgili, form
ve renge dayalı ifade biçim anlayışları tasarım alanındaki
gelişmelerin görsel prototiplerini oluşturmaktadır.
Theo van Doesburg tarafından kurulan “De Stijl” dergisi çerçevesinde
gelişen sanat ve tasarım hareketi güçlü, köşeli formlar kullanmış, ana
renkleri benimsemiş ve asimetrik kompozisyonları öne çıkartmıştır.
Yalın, güçlü, köşeli formlar benimseyen De Stijl sanatçıları grafik
tasarım ve tipografiye yaptığı en önemli katkı, basılı sayfanın
düzenlenmesinde esas alınan geometrik ilkeler oluşmuştur.
De Stijl’in etkisi, 1920’lerden başlayarak mimari, endüstri tasarımı ve
tipografide görülmeye başlanmıştır. Yazı karakterleri katı geometrik
formlara sahip serifsiz yazı karakterlerinden oluşmaktadır.
Theo van Doesburg 1919. De Stijl’in ilkeleri
doğrultusunda tasarlanan deneysel alfabe

Theo van Doesburg 1921. “De

Stijl” dergisi kapak tasarımı

Theo van Doesburg 1920. “Klasik, Barok,

Modern” kitabı için hazırladığı kapak tasarımı
Vilmos Huszar’ın Diego Rivera kitabı için
hazırladığı kapak tasarımı
 Yeni Tipografinin Doğuşu
Jan Tschichold

Fütürizm Dadaizm Konstrüktivizm De Stijl Bauhauss Okulu

Filippo Tristian Tzara El Lissitzky Thoe van Doesburg Joost Schmidt

T. Marinetti Kurt Schwitters Alexander Rodchenko Vilmos Huszar Herbert Bayer
Raul Hausmann Vladimir Tatlin Moholy Nagy
Kazimir Malevich
Vladimir Mayokovski

Yeni Tipografinin ortaya çıktığı en önemli merkezlerden biri de Bauhauss’tur.

Bauhauss Okulu’nun kurucusu kimdi? Hangi tarihte nerede kurulmuştu?
Okulun önemi nereden geliyordu? Sanat eğitiminin temeli nasıldı?
Bauhauss Okulu’nun özgün baskı atölyesi, Dessau’da kitap ve dergi
basımına yönelmiş, yeniden yapılandırılan tipografi atölyesi ise reklam
ürünleri ve tipografiye çağdaş yaklaşımlar kazandırmıştır.

Temel Sanat Eğitimi dersi - Joannes Itten tarafından geliştirilmiş

ve Laszlo Moholy-Nagy tarafından düzenlenmiştir.
Bauhaus’ta ilk grafik tasarım projelerinin Laszlo Moholy- Nagy’nin 1923 yılında okula katılmasıyla başlandığı söylenebilir.

Moholy- Nagy, Bauhaus kitapları için hazırladığı basın ilanlarında

Konstrüktivizm ve De Stijl tasarım ilkelerini bir araya getirmiştir.
Bu çalışmalarda; çizgi, nokta, yazı sütunu, renk ve boşluk unsurları çizgisel
bir yapı doğrultusunda ve ortadan blonklamayı esas alan geleneksel
yaklaşıma zıt asimetrik, ama modüler bir grid yapı içinde düzenlenmiştir.

Moholy- Nagy’nin çalışmalarında tipografi, konuyu açıklamaya

yönelik başka illüstratif unsura ihtiyaç duymadan, başlı başına
bir görsel anlatım unsuru olarak kullanmıştır.
Moholy-Nagy “Typofoto” olarak adlandırdığı tipografi ile fotoğrafı bir
araya getirerek oluşturduğu saf kompozisyonları, görsel iletişim
tasarımında yenilikçi Bauhaus yaklaşımında önemli yere sahiptir.
Joost Schmidt 1923. Weimar’da açılan ilk
Bauhaus sergisi için afiş tasarımı
Joost Schmidt
Joost Schmidt
Bauhaus’da hem eğitim alan hem de eğitimcilik görevi üstlenen Herbert Bayer,
Bauhauss bütçesini dengelemek amacıyla planlanan basımevini kurarak yazı
karakterine getirdiği yeniliklerle Bauhauss tipografisini ön plana çıkarmıştır.

Bayer, geleneksel tipografi anlayışını terk ederek bütünüyle

serifsiz ve bold yazı karakteri kullanıma yönelmiştir.
Tipografik tasarımlarında sözcüklerin önem derecesine göre harf boyu
ve harf kalınlığında farklılıklar oluşturan Herbert, önemli elemanlara
dikkat çekmek için çizgi, şerit, nokta ve kare elemanlarını kullanmıştır.
Serifsiz yazıların yanı sıra tek kodlu alfabenin savunucusu olan Bayer 1925
yılında tasarladığı “Universal Alhabet”sinde serifsiz yazı karakteri oldukça
yalın ve açık formlara indirgemiştir.
Herbert Bayer, 1923. Thürringen
eyaleti için banknot tasarımı
 Şimdi Jan Tschichold’a tekrar geri dönelim!

Görüldüğü gibi grafik tasarım ve tipografi alanındaki bütün yaratıcı buluşlar

20. yüzyıl başlarında modern sanat akımlarının yenilikçi düşüncelerini basılı
sayfa üzerine uygulanması sonucunda ortaya çıkmıştır denilebilir.
1923 yılında Bauhaus’un açılan ilk sergisine giderek Moholy-Nagy ve El Lissitzky ile
tanışma fırsatı bulan sanatçı, sergilenen modern sanat yapıtlarından etkilenmiştir.

1924 yılında o zamana kadar kullandığı el yazısı ve

kaligrafiden vazgeçip afiş üzerindeki bütün yazı
karakterlerini serifsiz kullanarak kompoze etmiştir.
1925 yılında yayınlanan “Elementare Typographie” (Temel Tipografi) başlıklı
manifestosunda; tipografinin iletişim amaçlı olması gerektiğini, bu iletişiminde
ancak iyi düzenlenmiş bir içerik ve yöntemle kurulabileceğini savunmuştur.
“Elementare Typographie”
(Temel Tipografi)
“Elementare Typographie”
(Temel Tipografi)
1935 yılında yayınlanan “Typographische Gestaltung”
(Tipografik Tasarım) kitabında da simetrik düzenlemeyi,
tipografide bireysel karakteri ve dinamizmi engelleyen
bir yaklaşım olarak değerlendirmiştir.

Serifsiz yazı karakterlerinin her amaca uyum sağlayabileceğini savunmuş ve paragraf

girintisi, beyaz boşluk, renk gibi unsurların kullanımı hakkında görüşlerini bildirmiştir.
1938 yılında yayınlanan “The Penrose Annual”
kitabının tipografik tasarım görevini üstlenmiştir.
 Amerikan Tipografisinde Asimetri Görüşü

Modern sanatın ruhunu tanıtmak ve yansıtmak üzere 1913 yılında

New York’ta Amerikalı ressam ve heykeltıraşlar tarafından «Armory
Show» adlı modern sanatlar sergisi açılmıştır.

Ancak büyük bir protesto ile karşılanan sergi sonrasında Amerika’da

yenilikçi hareketlerin başlaması ancak 1930’ların sonunu bulmuştur.
 1950’li yıllarda karakterleri serifsiz kullanma eğilimlerini esas alan
yeni düşünceler ortaya çıkmış, Mergenthaler Linotype adlı
firmanın Spantan adıyla ürettiği Futura yazı karakteri Amerika’da
yaygınlaşmış, aynı dönemde Gill Sans yazı karakteri İngiltere’de kısa
süren bir ün kazanmıştır.

Futura yazı fontu

Gilsans yazı fontu

Mergenthaler
linotype
1950’li yıllar aynı zamanda Amerika’da hangi sanat akımının ortaya çıktığı yıllardı?
Amerika’da yenilikçi hareketin başlamasına katkıda bulunanlar Avrupa’daki modern sanat ve
tasarım anlayışı ile Amerika’nın geleneksel niteliklerini birleştirerek 20. yüzyıl Amerikan grafik
tasarım ve tipografisinin de gelişimini sağlamıştır.
Tipografi alanında modernist sanatçı ve tasarımcıların deneysel
çalışmaları ile tasarımdaki yenilikçi ruh anlayışı savaş sonrası sıradan
üsluplarla anlık çözümler üreten tasarım anlayışına yerini bırakmıştır.
Bu dönemlerde yoruma açık tipografi ve asimetrik kompozisyon anlayışı
ile deneysel çalışmalar yapılmış, Amerikan modernizminde Lester Bell,
Paul Rand ve Bradbury Thompson gibi tasarımcılar kompozisyon-fotoğraf
ve metin-görsel ilişkisine farklı ve yenilikçi bir bakış açısı geliştirmiştir.
İsviçre Tipografisi

Yeni tipografinin devamı olarak görülen İsviçre tipografisi, De Stijl’in ızgara

mantığını ve formlara dayalı görüntü dilini grafik tasarıma uyarlanmış ve
Konstrüktivist tasarımının görsel kodlarını grafik tasarım diline yansıtılmış halidir.

Josef Müller
Brockmann
İsviçre tasarımlarının en belirgin özelliği metin ve görselleri iç içe
kullanıp fotoğraf, kolaj, fotomontaj gibi tekniklerden yararlanarak
oluşturulan kompozisyonlardır.
Kompozisyonlarda farklı teknikler bir arada kullanılır.
Tasarımdaki imgeler yazıda olduğu gibi biçimsel olarak yalınlaştırılır.
MİMARİDE TİPOGRAFİK UNSURLAR
Mazlum, H. (2017). «Modernizm Sürecinde Yeni Tipografi'nin Doğuşu ve Jan Tschıchold». Kastamonu
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi- Cilt 18, Sayı 1, ICEBSS 2017 Özel Sayı, s. 226-247.