Hà Nội, ngày 31/12/2022

TỰ DO TÀI CHÍNH
CÙNG CRYPTO
 Nguyễn Thị Hằng
(Candy)
▪ 2006-2010: Đại học Ngoại Thương HCMC
▪ 2010-2016: Sales Executive, Sales Admin
Supervisor, Trade Compiance Manager của tập đoàn
Mỹ Expeditors International.
▪ 2014-2018: Nhà phân phối 21% của tập đoàn
Amway
▪ 2017-2021: Founder và CEO của công ty Lachiva
▪ 2019: Kết hôn :D
▪ 2020: Có con (bé Phạm Thiên Ân)
▪ 2021: Bắt đầu sự nghiệp với crypto

2
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO
 Phạm Hoàng Quốc
Khánh

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 3

 Agenda
• Ngày 1: Crypto & những thuật ngữ cơ
bản

• Ngày 2: Thực hành: Cách tạo ví và sử

dụng những loại tài khoản cần thiết

Định hướng đầu tư hiệu quả

• Ngày 3: Thực hành: Cách thực hiện thử

nghiệm những dự án mới để kiếm trăm
ngàn $ với số vốn nhỏ

Q &A

Làm việc nhóm cho đến lúc thuần thục các

thao tác kỹ thuật

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 4

 NHỮNG NẤC THANG THU NHẬP
1/ - và lỗ: do ko có kiến thức, vào bừa, fomo, đỉnh thì đu, lời ko chốt, trade, margin
2/ + < 1 tỷ: ngày 1-3 tiếng với crypto, có người dẫn dắt, chăm chỉ, ham học
3/ + 3-5 tỷ: full time vs crypto, có người dẫn dắt, uptrend lấy cơ hội tham gia IDO (mùa 1)
4/ > 5 tỷ: kiếm tiền với kinh nghiệm + trải nghiệm, tự có bài học cá nhân
5/ > 25 tỷ (1 triệu $): chăm chỉ full time từ mùa 1, vẫn ở lại đến mùa uptrend 2, thường trải qua mùa
1 sẽ có nhiều bài học xương máu cho mùa 2, nhanh nhạy hơn, làm dự án riêng, có cộng đồng lớn,
quỹ…

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 5

Presentation title 6
Crypto & những điều cần biết
 TIỀN ĐIỆN TỬ

• Là tiền kỹ thuật số, tức là tiền ban hành dưới dạng số hóa và sử dụng
thông qua Internet.
• Có thể là đại diện cho tiền pháp định dưới sự bảo đảm của chính phủ
như tiền nằm trong Internet Banking, hay các ví điện tử như Momo,
Moca…
• Được hình thành khi anh em đưa một lượng tiền mặt vào ngân hàng,
sau đó ngân hàng sẽ nhập số tiền này vào tài khoản người dùng.
 TIỀN MÃ HÓA - CRYPTOCURRENCY

• Là một dạng tiền điện tử, tuy nhiên thay vì được phát hành hay bảo
đảm bởi bất kỳ Chính phủ hay cơ quan quản lý tiền tệ ở bất kỳ quốc
gia nào, Cryptocurrency được ban hành bởi những người tạo ra dự án
trên Blockchain.
• 2 cách để phân loại cryptocurrency:
✓ Coin và Token.
✓ Bitcoin và Altcoin.

Presentation title 9
 Coin vs. Token

COIN TOKEN
- Phát triển trên một blockchain riêng biệt và hoạt động độc - Không có blockchain riêng, mà phải “sống” trên
lập blockchain khác
- Giải quyết các vấn đề thanh toán, tài chính, bảo mật, phát - Một số token khi dự án phát triển đủ mạnh sẽ hướng
triển ứng dụng,… của chính blockchain đó đến phát triển một nền tảng Blockchain riêng cho
- Mỗi blockchain chỉ có 1 coin duy nhất chính token đó, và khi ấy Token này sẽ được xem như
là Coin
- Ví dụ:
• Bitcoin Network: BTC. - Ví dụ:
• Ethereum: Ether (ETH). • Ethereum Ecosystem: KOI, FAYRE, SD, UNI, AXS, MANA, SAND,
APE, SHIB, LDO…
• Binance Smart Chain: BNB
• Binance Smart Chain Ecosystem: CAKE, BAKE, BURGER, DODO,
• Cardano : ADA RACA, PVU, GGG, ANKR, SFP…
• Polygon: MATIC
• Solana Blockchain: SOL • Solana Blockchain Ecosystem: SRM, ATLAS, RAY, DFL…

Presentation title 10
 Coin Vs. Token
Coin Một phương tiện trao đổi và lưu trữ
Token
giá trị cho các mục đích thanh toán,
đầu tư và phát triển của một dự án
blockchain cụ thể
Yêu cầu một nền tảng ví (wallet)
riêng và khi giao dịch gửi/nhận, phí
giao dịch sẽ trừ trực tiếp vào ví của
coin đó
Presentation title
Sở hữu đủ các tính năng của một
đồng coin thường được các dự án
xây dựng trên blockchain nền tảng
ban hành, đồng thời có thêm nhiều
tiện ích tùy thuộc vào từng dự án.
Không có ví riêng mà nó sử dụng
ví của đồng coin nền tảng, và phí
giao dịch sẽ trừ vào coin nền tảng
(ví dụ như Ethereum)
11
 Bitcoin vs. Altcoin
BITCOIN
Đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới và đặt nền móng
cho phát triển của thị trường crypto
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO
ALTCOIN
Từ ghép của Alternative (thay thế) và Coin để tạo thành
"Altcoin", dùng để chỉ tất cả các loại coin/token khác
ngoài Bitcoin, được xây dựng nhằm mục đích thay thế
cho Bitcoin.
12
 BITCOIN
Những điều cần biết

Presentation title 13
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 14
 BITCOIN và những dấu mốc hình thành
• Tháng 1 năm 2009, ngay sau khi khối (block) đầu tiên được khai thác, mạng Bitcoin đã bắt đầu đi vào hoạt động (giá trị 50
BTC).
• Tháng 10 năm 2009, tỷ giá hối đoái đầu tiên của Bitcoin trong thực tế mới được xác định. Với giá trị lúc bấy giờ chính xác
là 1 USD cho 1309 BTC.
• Cuối tháng 10 năm 2021, đạt giá trị hơn 81 triệu USD, tỷ lệ lợi nhuận cực kỳ cao.
• Laszlo Hanyecz, người đầu tiên trên thế giới sử dụng đồng Bitcoin để thanh toán. Vào ngày 22 tháng 5 năm 2010, lập trình
viên này đã dùng 10,000 BTC để trả cho hai chiếc bánh pizza.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 15

 BIỂU ĐỒ GIÁ BITCOIN

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 16

 VITALIK BUTERIN – ETHEREUM (ETH)
Năm 2013, Vitalik Buterin và một số thành viên đã phát minh ra một nền tảng mới gọi là Ethereum nhằm cách
mạng hóa cách thức vận hành của hệ thống Internet hiện tại. Vào tháng 7 năm 2015, Ethereum đã phát hành
phiên bản beta, làm mới hệ thống khi sử dụng công nghệ hợp đồng thông minh (Smart Contract).

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 17

 VỐN HÓA VÀ GIÁ ETHEREUM

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 18

 HỆ SINH THÁI ETHEREUM

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 19

 LAYER 2
• Layer 2 (hay còn gọi là L2) là tên gọi chung cho các giải pháp phát triển trên layer 1 và được kế thừa các đặc tính của layer 1
nhằm phục vụ mục đích mở rộng. Khác với lầm tưởng thường gặp là layer 2 chỉ dành cho Ethereum, layer 2 có thể được phát
triển ở bất kỳ blockchain nào muốn đáp ứng nhu cầu người dùng ở quy mô lớn hơn.
• Trên thực tế ngoài Ethereum, Bitcoin có Lightning network giúp cải thiện tốc độ giao dịch. Cộng đồng BNB Chain cũng có kế
hoạch mở rộng mạng lưới với các giải pháp layer 2 và còn nhiều chain khác có thể phát triển giải pháp layer 2 trong tương lai.
• Với vị thế là người đứng đầu và tiên phong cho các giải pháp layer 2, từng nước đi của Ethereum có ảnh hưởng rất lớn tới các
blockchain còn lại.

20
 CHANGPENG ZHAO – BINANCE (BNB)
• Binance là sàn crypto ( tiền mã hóa/ tiền kỹ thuật số ) được hình thành vào năm 2017 bởi Changpeng Zhao tại
trung quốc đại lục. Ngày nay, binance là sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất toàn cầu về khối lượng thương vụ với
hơn một nghìn cặp mua bán. Tính đến quý 2 năm 2022, Sàn giao dịch tiền ảo Binance là sàn giao dịch tiền ảo tập
trung lớn nhất trên thế giới, với khối lượng 7,6 tỷ đô.
• BNB là đồng coin tiền mã hoá cơ bản của hệ sinh thái Binance Chain. Là một trong những token tiện ích phổ biến
nhất trên thế giới, bạn không chỉ giao dịch được BNB như những loại tiền mã hóa khác mà còn có thể dùng token
này với trong nhiều ứng dụng và trường hợp sử dụng.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 21

BIỂU ĐỒ GIÁ BNB

22
 HỆ SINH THÁI BNB

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 23

 SÀN GIAO DỊCH CRYPTO
SÀN TẬP TRUNG (CEX)
Là sàn giao dịch có một bên thứ 3 đứng ra
kiểm soát và làm cầu nối để trao đổi các tài
sản crypto. Thường thì anh em phải tạo tài
khoản có ID và password để đăng nhập
nhằm tuần theo qui định KYC (Know your
customer ) của chính phủ.
Ví dụ: Binance, Huobi, Bittrex, Gate.io,
Kucoin, BitMax,…
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO
SÀN PHI TẬP TRUNG (DEX)
Là sàn giao dịch được xây dựng & hoạt
động một cách phi tập trung dựa trên
nền tảng của blockchain, người dùng có
thể giao dịch, trao đổi đồng coin ngay
trên ví của họ, mà không cần phải di
chuyển ra ngoài.
Ví dụ: Uniswap, Sushiswap, Saber,
Quickswap, Spiritswap,…
24
 VÍ TIỀN ĐIỆN TỬ
VÍ NÓNG
• Dạng ví lưu trữ online, trong đó người
dùng sẽ nắm giữ Private key để tự bảo
mật tài sản của mình.
• Ưu điểm: thuận tiện, có thể cài đặt trên
máy tính, điện thoại, Extension trên
trình duyệt.
• Nhược điểm: dễ bị hack nếu máy tính,
điện thoại bị dính virus.
• Ví dụ: Coin98 Super App, Trust
Wallet, MetaMask,…
• Tích hợp thêm rất nhiều tính năng, như
swap trực tiếp trên ví mà không cần
kết nối với laptop, hay tạo portfolio
theo dõi danh mục đầu tư, lưu trữ thì
không phải một vài blockchain, mà là
hỗ trợ rất nhiều chuẩn token khác
nhau.
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO
VÍ LẠNH
• Những ví vật lý có thể cầm được trên
tay. Thông thường, ví lạnh phù hợp
cho nhà đầu tư dài hạn, ít khi phải giao
dịch, vì mỗi lần giao dịch là khá tốn
công. Độ an toàn của ví lạnh là cực
cao.
• Ví dụ: Ledger, Trezor…
VÍ SÀN
• Ví được tạo ra trên các sàn giao dịch
và người dùng không trực tiếp cầm
Private key, do đó, sẽ có một số rủi ro
như sàn scam, hay đột ngột bị shut
down thì không thể rút tiền được.
• Các nhà đầu tư thường mua coin bằng
cách nạp stablecoin lên sàn và mua
đồng coin mình muốn, sau đó, họ sẽ để
tài sản trên đó luôn để có thể tiến hành
bán ra nhanh hơn
25
 TRADE vs. HOLD
TRADE
• Mua bán liên tục
• Không có chuẩn thời gian giữa việc mua và bán, có
thể vài giờ, vài ngày, hay vài tháng. Nhưng điểm
chung là không giữ quá lâu và ăn ngắn.
• Thường sử dụng phân tích kỹ thuật và trade margin
là chính, nhìn chart phân tích điểm ra điểm vào,
mức lợi nhuận có thể rơi vào 50% - 100%.
Presentation title
HOLD
• Mua tài sản bằng việc phân tích cơ bản là chính, đánh giá,
dự đoán về tương lai dự án chứ không dùng phân tích kỹ
thuật (hoặc rất ít).
• Phân tích cơ bản có thể là đánh giá thị trường, so sánh với
đối thủ cùng phân khúc, dựa trên số liệu. Từ đó đưa ra
nhận định dự án tiềm năng hay không để đầu tư.
• Việc hold thường khá dài, đa phần thấp nhất cũng nửa
năm đến một năm, nhưng lợi nhuận thì thường rất lớn,
mục tiêu có thể là 500% - 1,000%, cá biệt một số dự án có
thể lên đến 10,000%.
26
 THÁP ĐẦU TƯ TRONG CRYPTO

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 27

 3 CHỈ SỐ QUAN TRỌNG

Market cap Vốn hóa thị trường

• Market cap = Gía coin x số coin đang lưu thông
• Market cap toàn thị trường = Tổng Market cap các đồng coin trên thị trường

Volume Khối lượng giao dịch

• Tổng giá trị các giao dịch mua và bán của thị trường
• Cho biết tính thanh khoản và sự quan tâm của nhà đầu tư đối với đồng coin đó
BTC.D Bitcoin Dominance
• Là phần trăm vốn hóa BTC so với vốn hóa toàn thị trường (Còn lại là ALT.D)

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 28

PHÂN TÍCH DÒNG TIỀN CÙNG BTC.D VÀ MARKET CAP 29
 VỐN HÓA THỊ TRƯỜNG (MARKET CAP)
• Vốn hóa thị trường của token đánh dấu sự ổn định của một loại tài sản trong dài hạn.
• Vốn Hóa Thị Trường = Giá (1 token/coin) x Số lượng tiền đang lưu thông.
• Tất cả tiền điện tử vốn hóa lớn đều bắt đầu từ vốn hóa nhỏ ở một thời điểm, vốn hóa tăng
=> vốn được thêm vào thị trường và ngược lại.
• Vốn hóa ảnh hưởng đến tiềm năng tăng trưởng hơn giá.
Ví dụ: Coumpound có khả năng tăng trưởng giá hơn Aave, nếu Market cap = Aave, giá có
thể đạt $735.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 30

 THÔNG SỐ CƠ BẢN CỦA 1 COIN/TOKEN

Total Supply (Tổng cung) Circulating Supply (Cung lưu thông) Max supply (Cung tối đa)
• Tổng số lượng coin/token đang • Số lượng token đang được lưu • Số lượng token tối đa sẽ tồn tại,
lưu thông và đang bị khóa trừ đi thông trên thị trường bao gồm cả những token sẽ được
số lượng coin/token đã bị burn. khai thác hoặc có sẵn trong tương
• Tổng cung cố định là số lượng lai
coin/token được định sẵn ban đầu
và không thể thay đổi. Ví dụ:
Tổng cung của Bitcoin là 21 triệu
BTC, Tổng cung của Uniswap là
1 tỷ UNI,....
• Tổng cung không cố định là số
lượng coin/token có thể thay đổi
tùy thuộc vào hoạt động của dự
án (tăng dần do mining, giảm dần
do burn, thay đổi liên tục do cơ
chế issue-burn)

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 31

 TOKENOMICS
• Là thuật ngữ được ghép từ hai từ Token (Tiền mã hóa) và Economics (Kinh tế học).

Coin/ Token Supply: Total Supply, Circulating Supply, Max Supply

Market Cap & Fully Diluted Valuation

Token Governance: Centralized (Tether, True USD, Token của sàn Huobi, FTX), Decentralized (BTC, ETH). Centralized => Decentralized
(BNB)

Token Allocation: Team (founder, developer, marketer, advisor), Foundation Reserve (khoản dự trữ để phát triển thêm tính năng, 20-40% tổng cung), Liquidity Mining (token
được mint ra thưởng cho người dung cung cấp thanh khoản cho dự án Defi), Seed / Private / Public sale, Airdrop / Retroactive (1-2% tổng cung), Other Allocation

Token Release: <1 năm: đội ngũ không muốn đồng hành lâu dài, 3-5 năm: lý tưởng, >10 năm: ngoài BTC thì token rất khó tạo động lực cho holder.

Token Sale: Seed Sale, Private Sale, Public Sale, Fair Token Distribution

Token Use Case: Staking, Liquidity Mining (Farming), Phí mạng lưới (Transaction Fee: ETH, BNB, SOL, MATIC), Governance (đa số dự án theo
Decentralized, các token holder có thể biểu quyết để tạo sự thay đổi cho token), Quyền lợi khác (Launchpad)….

Presentation title 32
 TOKEN ALLOCATION
Điểm khác biệt qua hai chu kỳ:

• 2017-2018: Public Sale chiếm hơn 50%, Insider chiếm ít. Ví dụ: ADA, ETH, XTZ, ATOM,...

• 2019 trở đi: Public Sale chiếm từ 20 - 30%, Insider chiếm tỷ trọng lớn nhất. Ví dụ: NEAR, AVAX, SOL,...

Trong đó:

• Public Sale là lượng token được mở bán cho cộng đồng.

• Insider bao gồm đội ngũ phát triển, các quỹ đầu tư,...

Điều này có thể giải thích vì trước đây, token của các dự án không được ứng dụng nhiều trong hệ sinh thái và họ cần có nguồn vốn
để có thể phát triển dự án. Còn ở thời điểm hiện tại, thị trường đã có sự xuất hiện của quỹ đầu tư lớn và token được ứng dụng nhiều
trong nền tảng. Chính vì thế Insider và Foundation sẽ chiếm lượng lớn token có trên thị trường.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 33

Sự khác nhau vê token allocation của các coin/token được sáng lập trước 2018 và sau 2018. Nguồn: Messari.
34
Quá trình coin/token được mở bán từ Seed đến Public sale 35
Token release của một số token phổ biến trên thị trường 36
 CASE STUDY TOKENOMICS HIỆU QUẢ
1. Binance Coin (BNB)
Token Supply
• Tổng cung ban đầu: 200,000,000 BNB.
• Thời gian unlock: 5 năm (đã unlock 100%).
• Kèm theo cơ chế burn cho tới khi Circulating Supply còn 100,000,000 BNB.
• ⇒ Giúp giảm phát, tạo động lực tăng giá và tạo động lực hold cho BNB holder.
Token Use Case
Tuy nhiên, đây không phải là nguyên nhân chính giúp BNB có sự tăng trưởng vượt trội trong thời gian vừa qua. Điểm sáng nhất đối với BNB chính là việc thiết kế
token use cases cho phép BNB được ứng dụng triệt để ở sàn Binance và mạng lưới Binance Smart Chain.
• Sàn Binance: Giảm phí giao dịch, Tham gia Launchpad, Staking, Thế chấp & Vay, Giao dịch phái sinh,...
• Binance Smart Chain: Phí mạng lưới, Đơn vị tiền tệ chính, Staking, Farming (BNB được sử dụng như tài sản chính để tạo cặp thanh khoản, tương tự ETH ở
hệ Ethereum và đây là nhân tố chính khiến buy demand của BNB tăng trưởng mạnh).
Hiện tại, Binance đang có kế hoạch phát triển Binance Pay, và BNB hoàn toàn có thể trở thành một đơn vị thanh toán phổ biến bất cứ lúc nào nếu như được
Binance áp dụng thành công. Sự thành công của BNB đã được thể hiện qua biểu đồ tăng trưởng vượt bật trong năm nay.
• Kết quả: BNB tăng trưởng trong khoảng giá tích lũy $20 lên đỉnh điểm khoảng $650 (+3,250%) và đang duy trì ở mức $300 (+1,500%).

Presentation title 37
CƠ CHẾ ĐỐT COIN GIẢM NGUỒN CUNG CỦA BINANCE 38
 CASE STUDY TOKENOMICS HIỆU QUẢ
2. Pancakeswap (CAKE)
• CAKE là native token của nền tảng AMM DEX Pancakeswap trên hệ sinh thái Binance Smart Chain.
Token Supply
• CAKE không có tổng cung (Không có số CAKE giới hạn).
• 530,000 CAKE được phân phối mỗi ngày thông qua Syrup Pool, Farming Pool và Lottery Pool.
• CAKE sẽ được burn khi user sử dụng BẤT KỲ sản phẩm của Pancakeswap.
Token Use Case
• CAKE được thiết kế để ứng dụng toàn diện trong các sản phẩm của Pancakeswap, bao gồm Syrup Pool (Staking), Staking để tham gia
IFO, Phương tiện thanh toán trong Lottery và Prediction.
• ⇒ Mặc dù không có tổng cung nhưng Pancakeswap kiểm soát rất tốt cung lưu thông của CAKE, giúp kiểm soát cân bằng giữa Token
Release và Token Burn. Pancakeswap đã rất khéo léo trong việc tăng ứng dụng của CAKE token trong nền tảng để tạo Buy Demand cho
CAKE, cũng như duy trì Incentive cho CAKE holder. Chính vì thế CAKE đã có mức tăng trưởng rất mạnh kể từ khi được launch.
Kết quả: CAKE tăng trưởng từ $0.4 lên đỉnh điểm $40 (+10,000%) và đang duy trì ổn định ở mức $14 (+3,500%). (25/09/2021)

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 39

CAKE được ứng dụng triệt để cho tất cả sản phẩm trong Pancakeswap 40
 CASE STUDY TOKENOMICS KHÔNG HIỆU QUẢ
Pangolin (PNG)
• PNG là token được sử dụng trong AMM DEX Pangolin của mạng lưới Avalanche. Mặc dù có chức năng tương tự CAKE trong AMM DEX như
cung cấp thanh khoản cho sàn,... nhưng theo góc nhìn cá nhân của mình, Pangolin có tokenomics gặp rất nhiều vấn đề và không hoạt động hiệu quả.
Token Supply không hợp lý
• Điều đầu tiên là PNG có tổng cung là 538,000,000 PNG, mỗi 4 năm số lượng PNG phân phối ra thị trường sẽ giảm đi 1 nửa. Đây là cơ chế tương tự
Bitcoin, điều này khiến tổng thời gian để PNG được unlock lên đến 36 năm.
• Tuy nhiên, Bitcoin là tài sản đã được cộng đồng tin tưởng, còn PNG lại là token rất mới, không điều gì có thể đảm bảo đội ngũ của Pangolin sẽ hoạt
động để phát triển sản phẩm trong khoảng thời gian 36 năm đó, chưa kể tuổi đời của thị trường crypto chỉ vừa hơn 10 năm.
Không thể cân bằng giữa Revenue và Token Release Value
• Điều thứ 2, ở thời điểm hiện tại Pangolin đang unlock 175,000 PNG/ngày (giá trị $197,500/ngày). Nhưng doanh thu của Pangolin chưa đến
$30,000/ngày. Điều này khiến PNG holder không còn động lực hold token của dự án vì không nhận được những lợi ích xứng đáng.
• Chính vì thế khi đầu tư vào một token, anh em cần phải có góc nhìn đa chiều. Bên phía dự án có thể “vẽ” ra nhiều viễn cảnh khi đạt được những
thành tựu, nhưng anh em cần xác thực lại với số liệu thực tế. Liệu doanh thu của dự án đó có đạt được như kỳ vọng hay không?
• ⇒ Không hợp lý ở Token Release Schedule, không ứng dụng được PNG trong nền tảng Pangolin. “Viễn cảnh” của tokenomics không phù hợp với
số liệu thực tế.
• Kết quả: Sau khi đạt đỉnh ở giá $15, PNG đã tuột giá không phanh về mức giá hiện tại khoảng $1.2/PNG (chia 12 lần). Thậm chí khi thị trường
tăng trưởng mạnh vào khoảng tháng 4 - 5/2021, giá PNG tăng trưởng rất yếu.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 41


ICO
• (Initial Coin Offering) là phương
thức huy động vốn thông qua việc
sử dụng các đồng tiền điện tử,
phổ biến đối với các dự án chưa
phát triển đầy đủ nền tảng
blockchain, sản phẩm hoặc dịch
vụ. Việc thanh toán thường được
thực hiện bằng BTC hoặc ETH.
TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO
ICO/ IEO/ IDO
IEO IDO
• (Initial Exchange Offering) là sự • (Initial DEX Offering) nghĩa là
kiện gây quỹ được quản lý bởi phát hành coin lần đầu trên sàn
một sàn giao dịch. Trái ngược với phi tập trung (DEX –
Initial Coin Offering (ICO) là Decentralized Exchange). Sáng
nhóm dự án sẽ tự tiến hành gây kiến về IDO lần đầu tiên được đề
quỹ, thì trong IEO, việc gây quỹ xuất bởi đội ngũ dự án Raven
sẽ được tiến hành trên nền tảng Protocol.
gây quỹ của sàn giao dịch nổi
tiếng, chẳng hạn như Binance
Launchpad, Huobi Prime,… nơi
người dùng có thể mua token
bằng tiền trực tiếp từ ví sàn của
họ.
42
 LAUNCHPAD
• Là một phương thức đầu tư bằng cách mua các đồng coin chưa niêm yết trên bất kỳ sàn nào.
• Được vận hành bởi một sàn giao dịch tiền mã hóa hoặc một nền tảng riêng tùy vào tầm nhìn của những nhà sáng lập dự án
sẽ khác nhau. Mức giá của các đồng coin khi chưa niêm yết thấp hơn rất nhiều so với thời điểm được niêm yết. Do đó, nếu
thành công, nhà đầu tư có thể thu được nguồn lợi nhuận rất lớn.
Ví dụ: VD: Anh A mua đồng coin AGO chưa được niêm yết qua một nền tảng launchpad là Binance Launchpad với giá
0,0001$. Sau khi niêm yết trên các sàn giao dịch, giá của AGO là 0,1$. Khoản đầu tư của A đã kiếm tỷ lệ lợi nhuận là 1000%.
• Cách hoạt động của launchpad trong crypto:

Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn 3 Giai đoạn 4 Giai đoạn 5

• Dự án mới • Ra mắt đồng • Bán token • Token được • Dự án phát

tung ra Token riêng qua hệ thống lưu hành triển, kỳ vọng
launchpad công khai token tăng giá
trên các sàn trên các sàn
với giá thấp

• Các nền tảng Launchpad phổ biến:

43
 TREND TRONG CRYPTO
• Trend có thể hiểu là một mảng, một lĩnh vực được đánh giá cao và hiện đang thu hút dòng tiền.
• Cùng điểm lại một vài trend crypto nổi bật trong những năm qua:
▪ Năm 2018: Trend Dapp, ICO,..
▪ Năm 2019: Trend IDO.
▪ Năm 2020: Trend DeFi.
▪ Năm 2021: Trend Meme coin, NFT, Play2Earn, Web3, Metaverse,...
▪ Năm 2022: Move to Earn…
• Cách bắt trend trong Crypto:
▪ Cách 1: Theo dõi các group, diễn đàn tiền điện tử: Facebook, Telegram, Discord,... - nơi tập trung rất nhiều các nhà đầu tư mới
lẫn cũ, hoặc theo dõi các trang web, twitter cập nhật tin tức thị trường như Coindesk, Bloomberg, Token Sniffer, LunarCrush,
Medium, Top 7 ICO, Gem Radar, Gem Detecter…
▪ Cách 2: Theo chân các quỹ đầu tư lớn: Alameda Research, Coinbase Ventures, a16z, Polychain Capital, Coin98 Ventures
(fundrising spotlight trên website của Coin98), MarginATM,... để cập nhật những tin tức mới nhất về thị trường gọi vốn.
▪ Cách 3: Follow các KOLs: CZ - Đồng sáng lập kiêm CEO của sàn giao dịch nổi tiếng Binance, Elon Musk - Tỷ phú, người
sáng lập kiêm CEO của Tesla, PayPal, SpaceX,...

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 44

 DEFI
• DeFi (Decentralized Finance) là nền tài chính phi tập trung (hay tài chính mở) mà trong đó, các tổ chức, thị trường hay các
công cụ tài chính được quản lý phi tập trung.
• Các sản phẩm trong DeFi: gửi tiết kiệm, cho vay, đi vay, các giao dịch, các lệnh chuyển khoản, nợ, thanh toán hóa đơn…

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 45

 MEME
• Meme Coin là đồng coin được tạo ra không vì mục đích đóng góp cho Crypto, mà vì lý do “for fun”.
• Elon Musk - God of Meme Coin: Từ đầu năm 2021, Elon Musk liên tục cho thấy sự ủng hộ của mình với đồng Meme Coin này,
khiến cho người dùng cũng tin tưởng theo. Elon Musk cũng bắt đầu cho phép thanh toán sản phẩm xe điện bằng DOGE.
• Là một trong những “mặt hàng” được cộng đồng yêu thích nhất, đặc biệt là người vốn ít. Lý do là vì các đồng này có mức tăng
trưởng vài chục cho đến vài trăm phần trăm trong thời gian ngắn, cũng làm mọi người thích thú bởi tính biểu tượng.
• 3 trend Meme Coin điển hình:
▪ Foodcoin: Sau khi SushiSwap ra đời và nhận được sự chú ý của cộng đồng, hàng loạt cái tên khá “ngon” khác ra đời như Kimchi.Finance,
Icecream.Finance, Kebab Finance, Pickle Finance hay thậm chí là PhoSwap với logo là … tô phở. “Leader” của trend này là SushiSwap còn
sống, và trở thành một thế lực lớn của DEX.
▪ Safemoon: vào khoảng tháng 4/2021, cộng đồng xôn xao về dự án Safemoon ngoài việc pump hơn 3,000 lần, chức năng độc đáo là mỗi
transaction được thực hiện, sẽ lấy từ người sở hữu một phần token cho Holder trước đó, và Treasury dự án, Sau đó là SafeMars,
SafeGalaxy,… lần lượt ra đời với cơ chế trả thưởng tương tự cho Holders. Tính đến khoảng tháng 6/2021, trend này chỉ còn là kỷ niệm vì
không còn ai nhắc đến vì bị xem là Ponzi.
▪ Dogecoin: là một trong những Meme Coin ra đời từ rất sớm. Billy Marcus và Jackson Palmer đã tạo ra Dogecoin vào năm 2013 với mục đích
cho vui. Vào năm 2021, có thời điểm mà Dogecoin được FOMO rất nhiều, làm giá trị coin này tăng gần 100 lần từ tháng 1 - 4/2021. Chính vì
thế, rất nhiều dự án tương tự như ShibaSwap, Samoyedcoin, Corgicoin, Baby Doge Coin,… ra đời. Khác với Foodcoin, lần này người trụ lại
được ngoài Dogecoin thì là ShibaSwap.

46
 GAMEFI (Play2Earn)
• GameFi là sự kết hợp giữa từ trò chơi (game) và tài chính (finance). Nó đề cập đến các trò chơi blockchain chơi để kiếm
tiền, cung cấp các động lực kinh tế cho người chơi. Hệ sinh thái GameFi sử dụng tiền mã hóa, token không thể thay thế
(các NFT) và công nghệ blockchain để tạo ra một môi trường trò chơi ảo.
• Thông thường, người chơi có thể kiếm phần thưởng trong trò chơi bằng cách hoàn thành nhiệm vụ, chiến đấu với những
người chơi khác và tiến bộ qua các cấp độ trò chơi khác nhau. Họ cũng có thể chuyển tài sản của mình ra bên ngoài trò chơi
để giao dịch trên các sàn giao dịch tiền mã hóa và thị trường NFT.
• Trò chơi kiếm tiền phổ biến nhất là:

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 47

 METAVERSE
• Mark Zuckerberg về việc sẽ định hướng Facebook từ một “Social Media company” trở thành “Metaverse company”.
• Metaverse là một thế giới ảo được tạo nên từ mạng Internet và các công cụ hỗ trợ thực tế ảo tăng cường (như VR, AR hoặc
các dụng cụ khác), nhằm giúp người dùng có được những trải nghiệm chân thật nhất.
▪ Meta: Beyond hay còn có nghĩa là vượt lên.
▪ Verse: Trong Universe có nghĩa là vũ trụ.
• Một số game metaverse nổi bật:

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 48

 WEB3
• Web 3.0 là phiên bản được ra đời để giải quyết các vấn đề của Web 2.0. Với Web 3.0, quyền
lực được đưa về tay người dùng, bản thân người dùng chính là người sở hữu (owners) cho
thông tin của mình và không thể bị can thiệp bởi bất kỳ ai.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 49

 MOVE2EARN
• Move to Earn là loại hình giúp người dùng kiếm tiền qua những chuyển động hằng ngày bằng cách sử dụng công nghệ cảm
biến và đo lường chuyển động của con người.
• Dự án tiên phong: Genopets hay STEP.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 50

 NFT
• NFT (Non-fungible Token) là token có tính độc nhất và không thể bị thay thế bởi những token khác. Non-fungible
Token đại diện cho những vật phẩm hay tài sản có giá trị khác nhau, với tính chất độc nhất của loại hình này khiến
NFT được ưa chuộng trên thị trường hơn bao giờ hết.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 51

 9 NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
KHI ĐẦU TƯ
1. CHỈ ĐẦU TƯ VỚI SỐ TIỀN BẠN CÓ THỂ MẤT !
2. Luôn luôn chú ý tới Bitcoin là một trong 9 nguyên
tắc cơ bản khi đầu tư crypto mà bạn cần phải biết.
3. Hạn chế lòng tham.
4. Đừng đầu tư mù quáng và không có kiến thức.
5. Đừng FOMO.
6. Phân loại các khoản đầu tư và hãy nhìn vào bức tranh
dài hạn.
7. Luôn học hỏi từ sai lầm của bạn.
8. Đặt stoploss.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 52

 TRANG THÔNG TIN UY TÍN
• Cập nhật tin tức nhanh nhất: Telegram, Twitter, Facebook.
• Cập nhật thông tin thị trường: Coindesk, Congecko, Coinmarketcap.
• Cung cấp thông tin nghiên cứu chuyên sâu: Coin98 Insights, Messari, The Block, Dephi
Digital, Medium, Binance Research.

TỰ DO TÀI CHÍNH CÙNG CRYPTO 53

 Candy Nguyễn

candynguyen267@gmail.com
Thank you
Phone: 0909850182

Telegram: @hangcandy