Introdución

Este exercicio presenta os métodos básicos de análise filoxenética. Realizarase unha hipótese sobre as
relacións evolutivas de grupos de organismos e familiarizarase cos métodos empregando os principios
básicos de taxonomía e clasificación para construír árbores evolutivas.

Parte I
Usando o cladograma de abaixo, (Figura 1, Modificado de Gergus e Schuett, 1997), complete o cadro
adxunto determinando que taxons (grupos) teñen os caracteres que aparecen na columna da esquerda.
Con este exercicio, traballarás cara atrás utilizando os pasos para construír un cladograma.
Figura 1. Cladograma.

©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx1
 Poriferos Cnidarios Platelmintos Moluscos Anélidos Artrópodos Equinodermos Hemicordados Cordados

Notochord
(Notocorda)

Pharyngeal slits
(Hendiduras
faringeras)

Complete gut
(Intestino
completo)

Molting
(muda)

True
Segmentation
(Segmentación
verdadeira)

Schizocoel
(Esquizocele)

Spiral cleavage
(Segmentación
radial)

Bilateral
Symmetry
(Simetría
bilateral)

Gastrulation
(gastrulación)

Collagen
(colágeno)

1. Quen ten un antepasado mais próximo los un caracol (molusco) e unha formiga (artrópodo) ou a
formiga e unha miñoca (anélido)

©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx2
Parte II
Ilustrado na última páxina hai un grupo de hipotéticas especies de moscas.

2. Formular unha hipótese que estableza as relacións evolutivas entre as moscas. Debuxa o un
cladograma ou árbore filoxenética a continuación.

3. Comproba a túa hipótese seguindo os pasos seguintes para construír un cladograma.

a. Compara coidadosamente as características das moscas e identifica as características que

están presentes ou ausentes para cada animal.

b. Enche o seguinte gráfico para organizar os datos (+ = a característica está presente).

Especie A Especie B Especie C Especie D Especie E

Ás Grandes

Aguillón

Veas nas ás

Ollos grandes
Bulbos nas
patas

©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx3
 4. Constrúe unha serie de cladogramas comezando con Ás grandes e engadindo cada característica
a medida que avanza. Debuxa os novos cladogramas a continuación. (Suxestión: a ausencia dun
trazo tamén pode ser unha característica.)

©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx4
 5. Compara o cladograma final coa túa hipótese. Os datos apoian ou rexeitan a túa hipótese?
Existen outros cladogramas aceptables? Explica.

6. Practica as túas habilidades de taxonomía. Usando a Figura 1 como exemplo, utiliza o teu
cladograma final e crea un sistema xerárquico para nomear os grupos de moscas.

©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx5
©
2005 CIBT Árbores en evolución – Sección de estudantes Páx6