PAGBASA AT PAGSUSURI LAYUNIN ; 1.) magbigay impormasyon.

2.) maipaliwanag ng malinaw at

walang walang pagkiling tungkol sa ibat
KAHULUGAN NG TEKSTO
ibang paksa.
Ayon kay GOJO-CRUZ et.al. , ng 2011

- Ito ay mula sa dalawang salitang ingles na

ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO :
“text” o mga nakalimbang na letra, mga di
letra o bantas at “to” o paglalapat ng mga 1.) Layunin ng may akda.
ito sa anyo ng isang output o produktong
2.) pangunahing ideya o konsepto.
pasulat.
3.) pantulong ng kaisipan.

4.) mga estilo sa pagsulat, kagamitan at

TEKSTO :
sanggunian.
 Ito ay konkreto
 Napapanahon/ maka-bago
 May malawak na sanggunianng URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO :
pinaghalawan o pinagkunan
 May natatanging kakayahan at 1. Paglalahad ng totoong pangyayari.
prosesong pagkakakilanlan 2. pag- uulat ng pang impormasyon.

3. pagpapaliwanag.
6 NA URI NG TEKSTO

IMPORMATIBO – para sa iyung kaalaman

DESKRIPTIBO – makulay na paglalarawan ANO ANG PAGSULAT?

PERSWEYSIB – paano kita mahihikayat
NARATIBO – mahusay na pagkukwento
ARGUMENTATIBO – ipaglaban ang katwiran
PROSIDYURAL – alamin ang hakbang
Ayon nga kay Mabilin (2012), ang
pagsusulat ay isang pagpapahayag ng
kaalamang kailanman ay hindi maglalaho sa
isipan ng mga bumasa at babasa sapagkat
ito ay maaaring magpasalin-salin sa bawat
panahon. Maaaring mawala ang alaala ng
sumulat ngunit ang kaalamang kanyang
ibinahagi ay mananatiling kaalaman.

IMPORMATIBO :

 Di-piksyon
 Katangian ; 1.) Tiyak - espesipiko at
Detalyado

2.) Pokus – naka pokus sa paksa

LAYUNIN NG PAGSULAT 7. Malilinang ang kasanayan sa pangangalap
ng mga impormasyon mula sa iba't-ibang
> Una, ito ay maaaring maging personal o
batis ng kaalaman para sa akademikong
ekspresibo kung saan ang layunin ng
pagsulat.
pagsulat ay nakabatay sa pansariling
pananaw, karanasan, naiisip, o nadarama ng
manunulat.
GAMIT O PANGANGAILANGAN
> Pangalawa, ito ay maaari namang maging
panlipunan o sosyal kung saan ang layunin ✓ Wika
ng pagsulat ay ang makipag- ugnayan sa ✓ Paksa
ibang tao o sa lipunang gmagalawan. Ang
ibang tawag sa layuning ito ng pagsusulat ay ✓ Layunin
transaksiyonal.
✓ Pamamaraan ng Pagsulat
KAHALAGAHAN NG PAGSULAT
✓ Kasanayang Pag-iisip
1. Masasanay ang kakayahang mag organisa
ng mga kaisipan at maisulat ito sa ✓ Kaalaman sa wastong paraan ng pagsulat
pamamagitan ng obhetibong paraan. ✓ Kasanayan sa paghabi ng buong sulatin
2. Malilinang ang kasanayan sa pagsusuri
ng mga datos na kakailanganin sa
isinasagawang imbestigasyon o Wika
pananaliksik.
▸Mahalagang matiyak kung anong uri ng
3.Mahuhubog ang isipan ng mga mag-aaral wika ang gagamitin upang madaling
sa mapanuring pagbasa sa pamamagitan ng maiakma sa uri ng taong babasa ang
pagiging obhetibo sa paglalatag ng akda,komposisyon,o pananaliksik na nais
kaisipang isusulat batay sa mga kinalap o mong ibahagi sa iba.
nakalap na impormasyon.
▸ magsisilbing behikulo upang maisatitik
4. Mahihikayat at mapauunlad ang ang mga kasipan, kaalaman, damdamin,
kakayahan sa matalinong paggamit ng karanasan, impormasyon, at iba pang nais
aklatan sa paghahanap ng mga materyales ilahad ng isang taong nais sumulat.
at mahahalagang datos na kakailanganin sa
pagsulat .
Paksa
5. Magdudulot ito ng kasiyahan sa pagtuklas
ng mga bagong kaalaman at pagkakaroon ►Mahalagang magkaroon ng isang tiyak na
ng pagkakataong makapag ambag ng paksa o tema ng isusulat. Ito ang
kaalaman sa lipunan. magsisilbing pangkalahatang iikutan ng mga
ideyang dapat mapaloob sa akda.
6.Mahuhubog ang pagpapahalaga sa
paggalang at pagkilala sa mga gawa at akda
ng kanilang pag-aaral at akademikong
pagsisikap.
Layunin
►Tulad ng tinalakay sa unahan,
mahalagang matiyak ang layunin sa
pagsulat. Ang layunin ang magsisilbing gaya
mo sa paghabi ng mga datos o nilalaman ng
iyong isusulat.
Pamamaraan ng Pagsulat
▶May limang pangunahing pamamaraan ng
pagsulat upang mailahad ang kaalaman at
kaisipan ng manunulat batay na rin sa
layunin o pakay ng pagsusulat:
Pangunahing pamamaraan ng pagsulat :
a. Paraang Impormatibo –
impormasyon/kaalaman.
b.Paraang Ekspresibo – naihayag ang
sariling damdamin.
c. Pamamaraang Naratibo – mahusay na
pagkukwento.
d. Pamamaraang Deskriptibo – makulay na
paglalarawan.
e. Pamamaraang Argumentatibo –
ipaglaban ang katwiran.
Kasanayang pag-iisip
▶Sa pagsulat, dapat taglayin ng manunulat
ang kakayahang mag- analisa o magsuri ng
mga datos na mahalaga o hindi gaanong
mahalaga, o maging ng mga impormasyong
dapat isama sa akdang isusulat.
Kaalaman sa wastong paraan ng pagsulat
▶Dapat ding isaalangalang sa pagsulat ang
pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa Wika
at retorika partikular sa wastong paggamit
ng malaki at maliit na titik, wastong
pagbaybay, paggamit ng bantas, pagbuo ng
makabuluhang pangungusap, pagbuo ng
talata, at masining at obhetibong paghabi
ng mga kasipan upang makabuo ng isang
mahusay na sulatin.
Ang Paggamit ng Akademikong
Filipino sa Pagsasagawa ng
Akademikong Pagsulat
▶Ayon kay Vivencio Jose (1996), isang
mahusay na manunulat at historyador, sa
kanyang sanaysay mula sa aklat ng Mga
Piling Diskurso sa Wika at Lipunan,
epektibong magagamit ang Filipino sa loob
ng akademya, hindi lamang sa larangan ng
pagtuturo sa lahat ng uri ng komunikasyon
kundi maging sa buhay sa akademya.
Naniniwala siyang kailangan ang hangarin
ng bawat isa sa atin na maging tagapaghatid
at tagapagtaguyod ng mga kaisipang
dumadaloy sa wikang Filipino. Higit na
magiging epektibo ang pagkatuto ng mga
mag-aaral kung sa wikang alam niya ito
matatamo.
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng
Akademikong Pagsulat :
✓Obhetibo
✓ Pormal
✓Maliwanag at Organisado
✓May paninindigan
✓May Pananagutan
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng
Akademikong Pagsulat ;
1. Obhetibo Una sa lahat ang akademikong
pagsulat ay dapat na maging obhetibo ang
pagkakasulat. Kailangang ang mga datos na
isusulat ay batay sa kinalabasan ng
ginawang pag- aaral at pananaliksik.
2. Pormal - Dahil nga karaniwang ginagamit
sa akademikong pagsulat ay ang
akademikong Filipino, nangangahulugan
lamang ito ng pagiging pormal nito. Iwasan
ang paggamit ng mga salitang kolokyal o
balbal.
3. Maliwanag at Organisado - Ang
paglalahad ng mga kaisipan at datos ay
nararapat na maging malinaw at
organisado. Ang mga talata ay
kinakailangang kakitaan ng maayos na
pagkakasunod-sunod at pagkakaugnay-
ugnay ng mga pangungusap na binubo nito.
4. May Paninindigan -Mahalagang
mapanindigan ng sumusulat ang paksang
nais niyang bigyang-pansin o pag-aralan,
ibig sabihin hindi maganda ang magpabago-
bago ng paksa.
5. May Pananagutan - Ang pananagutan ay
nangangahulugang responsibilidad na
kailangang gawin o isagawa ng isang tao,
nakapaloob sa pananagutan ang
tungkulin na ito'y dapat nating
maisasatupad.
Balbal
•Ang Balbal o islang ay ang di- pamantayang
paggamit ng mga salita sa isang wika ng
isang particular na grupo ng lipunan.
•Tinatawag din itong salitang kanto o
salitang kalye.
PAKSA
• Ang isang paksa ay tumutukoy sa diwa
ideya na binigiyang pokus o atensyon ng
may akda. Mas Madali kung paksang ito ay
mayroong tema.
Kolokyal
• Ang mga salitang kolokyal ay mga pag-iiksi
ng mga salita o grupo ng mga salita. Ito rin
ay mga impormal na salita na ginagamit
natin sa pang araw-araw.
Lalawiganin
• Ito ang mga salitang karaniwang salitain o
dayalekto ng mga katutubo sa lalawigan
gaya ng CEBUANO, BICOLANO,
BATANGUENO at iba pa na may tatak-
lalawiganin sa kanilang pagsasalita .
• Isang palatandaan ng lalawiganing tatak
ay ang punto o accent.
TEKSTONG DESKRIPTIBO
▶ Ang TEKSTONG DESKRIPTIBO ay ▶ paglalarawan kung ito ay mayroong
maihahalintulad sa isang larawang ipinita o pinagbabatayan na katotohanan.
iginuhit kung saan kapag nabasa ito ay
▶kung nagbibigay ng impormasyon ayon sa
parang nakita na rin ang orihinal na obra.
pangkalahatang pagtingin pangmalas o
Ito ay isang uri ng tekstong nagtataglay ng
direkta ang paglalarawan. O
impormasyong naglalarawan sa pisikal na
katangian ng isang tao, lugar, bagay. ▶KUNG ITO'Y MAY PINABATAYANG
Madali itong makilala sapagkat ito ay KATOTO HANAN.
tumutugon sa tanong na ano at gumagamit
ng pang-uri.

KATANGIAN NG TEKSTONG DESKRIPTIBO ;

Ang tekstong deskriptibo ay may isang

malinaw at pangunahing impresyon nililikha
sa mga mambabasa.

Ito ay maaaring maging obhetibo

subhetibo, at maaari ding magbigay ng
pagkakataon sa manunulat na gumamit ng
iba't ibang tono at paraan sa paglalarawan.

2 URI NG TEKSTONG DESKRIPTIBO

• Subhetibo

▶ paglalarawan ay nakabatay lamang sa

imahinasyonat hindi nakabatay sa tunay na
buhay.

▶ kung ito ay nagpapahayag ng isang

buhay na larawan batay sa damdamin at
pangmalas ng may-akda, gumagamit ng
matalinhagang salita, tayutay at idyoma.

▶ kung ang manunulat ay maglalarawan

nang napakalinaw subalit ang paglalarawan
ay nakabatay lamang sa kanyang mayamang
imahinasyon at hindi nakabatay sa isang
katoohan sa totoong buhay.
TEKSTONG NARATIBO

•Obhetibo
✓ Isang natatanging teskto sa paggiging
napakamalikhain nito lalong higit sa anyo ng
paglalahad at pagsasalaysay nito.
✔Nagkukuwento ng mga serye ng
pangyayari na maaaring piksiyon o
malikhain at di-piksiyon o makatotohanan.
✓Maaaring ang salaysay ay tumutukoy
karanasan ng nagkukuwento.
URI NG TEKSTONG NARATIBO :
1. Naratibong nagpapabatid o
Informative narrative
 ito ay isinusulat upang magbigay o
maghatid kaalaman o impormasyon.
2. Naratibong masining o Artistic
narrative
 isinusulat upang magbigay ng aliw.
Halimbawa: komiks
3. Nagpapaliwanag o Expository
narrative
 Naglalayon magpaliwanag ng mga
bagay-bagay maaring ito ay
makatotohanan o malikhaing depende
sa nilalaman.(paano gawin ang isang
bagay) (structural manual).
4. Pangkasaysayan o Historical narrative
 nilalaman nito ang talang
pangkasaysayan.
Halimbawa: Ang ekspidisyon ni Magellan.
5. Pakikipagsapalaran o Narrative of
Adventure
 nilalaman nito ang kabayanihan ng
isang nilalang sa malikhaing
pamamaraan.
Halimbawa: Bernardo Carpio-Isang Epiko ng
mga Tagalog (malakas, matikas,magiting)
(isang epiko sa spain)
6. Talambuhay o Biological narrative
 nagsasalaysay ng buhay ng isang
pamosong tao Halimbawa:talambuhay
ni Dr. Jose P. Rizal
7. Anekdota o Anecdote
 isang karaniwan maikling salaysay ng
bayograpikal na pangyayari sa buhay at
may layunin iyo magbigay ng tuwa sa
mambabasa.
Halimbawa:Marunong Din Palang Ngumiti-
anekdota ni Myra A. Torreliza (malikli
salaysay na nakakatuwa), particular sa
buhay.
8.Kathang Salaysay o Sketch
 naglalahad ito ng pangyayaring
pangsarili kadalasan nasa anyo ito ng
isang diary.
KATANGIAN NG ISANG KWENTONG
NARATIBO IBA'T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT OF VIEW) SA
TEKSTONG NARATIBO ;
1. Unang Panauhan
 sa pananaw na ito,isa sa mga tauhan
ang nagsasalaysay ng mga bagay na
kanyang nararanasan,naalala o nariinig
kaya gumagamit ng panghalip na AKO.
2. Ikalawang Panauhan
 dito naman mistulang kinakausap ng
manunulat ang tauhang pinagagalaw
 niya sa kwento kaya't gumagamit siya
ng mga panghalip na KA O IKAW.
3. Ikatlong Panauhan
 ang mga pangyayari sa pananaw na ito
ay isinasalaysay ng isang taong walang
relasyon sa tauhan kaya ang panghalip
na ginagamit sa pagsasalaysay ay SIYA.
4. Kombinasyong Pananaw o
Paningin
 dito ay hindi lamang iisa ang
tagapagsalaysay kaya't iba't ibang
pananaw o paningin ang nagagamit sa
pagsasalaysay.
DALAWANG URI NG SALOOBIN
O DIYALOGO SA TEKSTONG
NARATIBO:
1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag
 ang ganito uri ng pagpapahayag,ang
tauhan ay tuwirang nagsasaad O
nagsasabi diyalogo,saloobin o
damdamin.
 mahalagang palatandaan nito ang
paggamit ng panipi.
HALIMBAWA:
1. "Mahal kita Ana", sabi ni Manuel
2. "Donato, kakain na Anak," tawag ni Aling
Guada sa anak na noo'y abalar abala sa
ginagawa at hindi halos napansing nakalapit
na pala ang ina sa kanya kinalalagyan,
"Aba'y kayganda naman nireng ginagawa
mo, Anak! Ay ano talaga ang balak mo, ha?
2. Di- direkta o Di-tuwirang
pagpapahayag
 ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa
sinasabi,naiisip o nararamdaman ng
tauhan sa ganitong uri ng
pagpapahayag. Hindi na ito ginagamitan
ng panipi.
HALIMBAWA:
1.Mahal ni Manuel si Ana.
2. Tinatawag ni Aling Guada ang anak dahil
kakain habang ito'y abalang- abala sa
ginagawa at hindi halos napansing nakalapit
na pala ang ina sa kanyang kinalalagyan.
Sinabi niyang kayganda ng ginagawa ng
anak at tinanong din niya kung ano ba
talaga ang balak niya.
ELEMENTO NG ISANG
TEKSTONG NARATIBO :
✔️TAUHAN
✔️TAGPUAN at PANAHON
✔️BANGHAY
1. TAUHAN
MGA KARANIWANG URI NG TAUHAN SA
TEKSTONG NARATIBO;
1. Pangunahing tauhan lamang ng lima c anim makabuluhang
bilang/talata.
2. Katunggaling tauhan
3. Kasamang tauhan
4. May akda
BAHAGI NG BANGHAY NG
ISANG KWENTONG
Ayon kay E.M. Forster NARATIBO :
-isang Ingles na batikang manunulat ng 1. Introduction/
mga tekstong naratibo,ayon sa kanya Introduksyon
may dalawang uri ng tauhan n maaring
makita sa isang tekstong naratibo tulad 2. Problem / suliranin
ng:
3. Rising action/ pataas na
aksyon
1. Tauhang bilog o round character 4. Climax/ tunggalian
 isang tauhang may multidimesiyonal o 5. Falling action/pababang
marami saklaw ang personalidad,tulad
ng isang tunay katauhan, nagbabago
aksyon
ang kanyang pananaw,katang at 6. Ending/katapusan
damdamin.

2. Tauhang lapad o flat character

 ito ang tauhang nagtataglay ng
dadalawang katangiang madaling
matukoy o predictable.

2. TAGPUAN at PANAHON
 Ito ang nagsasad ng tiyak na oras at
panahon na pinangyarihan nang
mahahalaga at pinakamahalagang
pangyayari sa isang kwento.

3. BANGHAY
 Tawag sa daloy ng pagkakasunod-sunod
ng kwento na kadalasan ay binubuo